\id 1PE \h 1 FITA \toc1 FITA yana leta nagona \toc2 1 FITA \mt1 FITA yana leta nagona \ip Hida leta Fita tovetumagana fafali tulina tulina agaidiya vaita hawahawala amine himiyami-ma agaidiya giꞋetoladina. Fafali-dina adi egana giyakahina. (1 Fita 1:1) Tu Fita tauna melala saꞋeyana givewagana Babiloni ma againe gimiyami tu giꞋetoladi. Melala-moꞋena Loma tu Loma kabemani kalivadi Kelisitiyani hiveꞋumagigiyedi faꞋina, mena melala kikaiwabuna egana sevasevauyana amine giyakahina. (I Fita 5:13) \ip Badi tovetumagana vita tulina tulina Keliso ana muliya faꞋina hinuhagana, ada Fita nuwanuwana aseꞋasedi ginakivevatuna be higa yadi wavemwamwala hinaꞋatuvefaꞋila. Adi kibababala ana nuwanuwa kadu Yesu yana atuvefaꞋila vita agaidiya ada yana yewaꞋela faꞋina nuwadi gitalafolefolena be medema ana nuwa-nunauya againe faiwala hinanuhagana. Kadu giluꞋageyedi be dewa mahamahalina Keliso ana tomuliya gilubodadi-ma amine hinahuluhuluva. Leta dobona hidede amine. \io1 Lusiule. 1:1-2 \io1 Yaubada yana kibababala faꞋina nuwadi gitalafolena. 1:3-12 \io1 Dewa mahamahalina faꞋina giluꞋageyedi. 1:13-2:10 \io1 BonaꞋabi tovetumagana adi lauboda, kabemani agaidiya 2:11-17, toveꞋagetoga yadi tovehimeya agaidiya 2:18-25, vevine moganediyao agaidiya. 3:1-7 \io1 Keliso ana muliya faꞋina veꞋumagigi ana nauhaga ma. 3:8-4:19 \io1 ToꞋekelesiya adi lauꞋage tulina tulina. 5:1-11 \io1 Lukafoi tulina tulina. 5:12-14 \c 1 \p \v 1 Yo siule omi Yaubada giluwafami be hida babi againe hawahawala amine wamimiyami-ma kalivai-mina. Iya Fita Yesu Keliso yana kabu gavaina be gaveꞋafositolo-ma yami leta gaꞋetoladina be wanaꞋitana. Badi Yesu againe hivenibaina-ma hiwavimi be mali fafali agaidiya waꞋabinauna, fafali-dina Fonitasi, Galesiya, Fafadosiya, Esiya kadu Bidiniya. \v 2 Tuwai-lokalokana Yaubada Tamada giluwafami kadu givegide-vagahimi ada AluꞋaluwa Mahalina yana ihagihagi againe mahamahalimiyao wamimiyami. Hidedemi giluwafami be higa Yesu Keliso bonana wanaꞋabiꞋabina ada Bana dayagine ami bwanene ginakolana. \p Yaubada yana nuwadoga kadu yana aseniwalova ana ayauna againe wanatutuveguvegulami. \x - \xo 1:2 \xt 2Te 2:13, Ef 1:4, Hi 12:24\x* \s1 Yesu Keliso againe kanavetumaganadona yo \s1 ada kibababala kananuhagana. \p \v 3-4 Keke gavana faꞋina tu Yaubada Bana yada Kaiwabu Yesu Keliso Tamana ana egana kanakilakahina, kanakilakahi-moꞋena Yaubada gihinekalikaliyeda faꞋina, Yesu Keliso alikeya gisivemididini-yo katubuga-havagi be yawaida ivaguna kanuhagana. E, yada abaluveꞋavina miyamiya-vagahina kavaina, ada Yaubada ada duꞋu gikidewedewena be lobameya giꞋitaꞋitaveꞋavina. Mena duꞋu-nadi ana ita yamumunaga, keke ginakoyo kadu keke ginahavaini. \v 5 Yesu Keliso wavetumaganena faꞋina Yaubada yana faiwaleya giyavayavami ada ginanunauwena tu gaitoma moyaꞋaidi koyodi agaidiya ginakibababaleda. Ada ahe gikidewadewa-vagata be aimo tova ana abalauyabu againe kibababalai-nadi ginaꞋivemogatalina. \v 6 Medema faꞋina wanavemwamwala lakahina. Tova hidevama kaꞋi gilubodami be badi Yesu hivenibainena-ma yadi veꞋumagigi ana vita tulina tulina agaidiya aseꞋuꞋaulolo waꞋayaꞋayaunena. Tu mena vitai-dina keke hinaduva-vagata. Tova hidevama waꞋaseꞋuꞋaulolo nonogana ami duꞋu Yaubada gikidewedewena be walulubodena-ma faꞋina wavemwamwala. \v 7 Yaubada mena vitai-dina agaidiya gihawahegemi be higa yami vetumagana ana galuvaluva againe kaꞋi velemoꞋena o kaꞋi keke ma ginahalamanena. (WaꞋita, kaliva gola babiya hiyalana digo wayogona buye hivetagovina be giꞋulafuwana againe gola-moꞋena avaekeya gida tu momolu hihegena.) Gola ana kaiwabu lakahina tu gaitoma havahavaina. Kaliva gola ai againe hiveꞋalaveꞋuveꞋuna amine, meda Yaubada yami vetumagana gola gikaiwabuhegena-ma vita agaidiya gigaluvaluvana kaꞋi velemoꞋena ma kabuꞋavane ginalakayemu. Ada aimo Yesu yana yewaꞋela ana toveya yami vetumaganadona faꞋina Bana Yaubada ginahawaveyamumuyemi kadu ami egana ginakilakahina kadu ginakivekaiwabumi. \v 8 Boi Yesu Keliso keke wadaꞋitani nonogana nuwanuwami lakahina BanaꞋe. Kadu tova adamoya keke wadaꞋitaꞋitani nonogana Bana againe wavetumagana kadu wavemwamwala-moꞋa, yami vemwamwala giꞋiveꞋalikami be keke tamo gavadi amifaiweya wanagaheyeni. \v 9 Gavadi-yo wavemwamwala-moꞋa? Me yami vetumagana guwana higa aluꞋaluwami ana kibababala wanunuhagana. \x - \xo 1:9 \xt 1Fi 1:23, Kl 1:12 \xt Kl 3:3-4, Af 20:32\x* \x - \xo 1:9 \xt 1Fi 5:10, Yob 23:10, Ye 1:2-3 \xt Yo 20:29\x* \s1 Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina Keliso \s1 yana kibababala faꞋina higaheye-vagahina. \p \v 10 Tuwai-moꞋena Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina mena ami kibababala ana nuwanuwa faꞋina yadi waꞋidibumuhiga hilele-hagihagiyena, ada Yaubada yana nuwadoga muliya ginavelemi-ma faꞋina higaheye-vagahina. \v 11 Keliso AluꞋaluwana giluvaiyedi-yo gihawaveleveledi gigayo, “Aimo Yaubada yana Tovegida vita tulina tulina ginanuhagana tu muliya ginakaiwabu-moꞋa.” Ada badi toꞋawatalatalaina gava tova kadu gavaiyaꞋamine mena gaitomai-dina ginayemu-ma ana halamana hilelelena. \v 12 Yaubada badi agaidiya gihawavemogatala keke vaita taudiyao adi veluga au omi ami veluga faꞋina hiꞋawatalatalaina. Ada gaitomai-dina faꞋina higaheye-vagahina amanadi valeyana kibababala ana VenuwaꞋata Yamumuna ana tolaumamala agaidiya wanogalina. Yaubada AluꞋaluwa Mahalina giꞋiveninisena, lobama amine gihobuꞋela be badi tolaumamala giluvaiyedi-yo agaimiya hiꞋawatalatalaina. Badi Yaubada yana tovenuwaꞋata lobameya himimiyami nonogana ami kibababala ana nuwanuwa faꞋina halamana hilelele-hagihagiyena tu higa-wayoga. \x - \xo 1:12 \xt Ais 53:1-12 \xt Lu 24:26-27 \xt Md 13:16-17, Ef 3:10\x* \s1 Yaubada mahamahalina faꞋina, omi kaliva mahamahalimiyao \s1 amine wanahuluva. \p \v 13 Tu omi kibababala ana nuwanuwa ahe wahalamanena be yawaimi ivaguna wanuhagana faꞋina, nuwami wanakidewedewena be wanavanevanenega. Kadu taumiyao yami nuwanuwa wanahawatana. Bana Yaubada yana nuwadoga againe wanaluluveꞋavina-moꞋa aimo Yesu Keliso ginayewaꞋela ana toveya ginavelemi-ma nuwadogai-nadi. \v 14 Tuwaina Yaubada keke wadahalamaneni au fanifanimiyao wamimiyami be nuwanuwa itaꞋitaluvadigana agaidiya wahawahegemi. Tu tova adamoya Yaubada wahalamanena faꞋina, keke mena nuwanuwa koyodi amine wanahuluhuluva au weꞋoweꞋo dibudibumuhigidiyao amine Tamami faꞋine wanahawahegemi. \v 15 E, Bana giluwafami-ma kaliva mahamahalina amine, gilubodami be yami dewa moyaꞋaina agaidiya mahamahalimiyao wanahuluhuluva. \v 16 Meda tuwaina Veyao Tuwaina ana bukiya Yaubada gigahe gigayo, \q1 Iya mahamahaliku faꞋina, gilubodami be omi mahamahalimiyao wanahuluva. \p \v 17 KaduꞋe, Yaubada waveꞋoꞋolena againe BanaꞋe wahawavetamanena, ada Bana kaliva moyaꞋaida yada dewa faꞋina ginavedewayaugida ada yana laufata leleleya. KaꞋi hagihagina digo, kadu hagihagina. KaꞋi koyona digo, kadu koyona. Medema faꞋina hidei babiya aimo hawahawala amine wanamiyami ana aituheya tova moyaꞋaina yami wamatauta BanaꞋe Tamami wanaveꞋamohimohinena. \x - \xo 1:17 \xt Lo 12:2 \xt Lo 6:19, Ef 4:17-18 \xt 2Ko 6:16-18, 7:1\x* \x - \xo 1:17 \xt 1Veh 19:2 \xt 2Veh 10:17\x* \p \v 18-19 Tuwaina dewa uyuꞋuyuyuna keke waguwana bwanenemiyao hiꞋalavedavedamami-ma wamuliyena. Ada dewai-nadi faꞋina yogoyogonimiyao wamiyami tu ahe wahalamanena Yaubada mena dewai-nadi againe gitutuvehobumi, ada fata gisena-ma keke gaitoma havahavaina vaita lokolokofou o mani amine. Au Keliso dayagina gaitoma kikaiwabuna againe gitutuvehobumi. Sifi kabiꞋona wowona tubuyamuyamumuna keke tamo ana kiꞋona abaveyao faꞋina hisena amine, meda Keliso mahamahalinaga dayagine gitutuvehobumi. \v 20 Yaubada aimo babi keke gidabubuni tu Bana Keliso ami kibababala faꞋina givegide-vagahina, tu tova adamoya higa hida tova havahavaina againe omi faꞋimiya giꞋivemogatalina. \v 21 Bana amihinafeya gihobuꞋela faꞋina Yaubada againe yami nuwaveꞋavina wasena, Bana alikeya gisivemididina be gikivekaiwabuna amanadi, ada au Yaubada againe wavetumagana kadu waluluveꞋavina. \p \v 22 Au Yaubada yana nuwanuwa velemoꞋena waꞋidibumuhigena faꞋina, aluꞋaluwami ana bwanene wakola-yo badi Yesu yana yoꞋogaga agaidiya buye wavetobohiyana-ma agaidiya yami nuwanuwa wasedonena. Medema faꞋina yami waꞋasehawahega velemoꞋena buye wanaveꞋahawahawahega lakahina. \v 23 FaꞋina Yaubada bonana miyamiya-vagahina againe watubuga-havagi ada yawaimi ivaguna bonai-nadi againe giveꞋinuba. Tamamiyao hiꞋivetubugimi-ma havahavaidiyao tu Tamami bonana againe yawaimi ivaguna wavaina medema miyamiya-vagahina. \p \v 24-25 Meda gahe saꞋeyana Yaubada bonana miyamiya-vagahina faꞋina Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Kaliva moyaꞋaidi vaita isisiꞋu amine, \q1 yadi kaiwabu vaita ana falafalawasi \q1 yadi kaiwabu amine. \q1 IsisiꞋu giboubou kadu ana falafalawasi giꞋaꞋakukuwana, \q1 atu Kaiwabu bonana giduva-vagata. \m Ada mena bonai-nadi Yaubada yana kaliva agaimiya gilumamalena. \x - \xo 1:24-25 \xt 1Ko 6:20, Yo 1:29 \xt Yo 13:34 \xt Yo 1:13, Hi 4:12\x* \x - \xo 1:24-25 \xt Ais 40:6-8\x* \c 2 \s1 Ide vaita Yaubada yana manuwa amine. \p \v 1 Tu omi Yaubada natuneyao faꞋina, nuwanuwa koyodi matatabudi wanavenikohiyedi. Auwe veꞋalololo veꞋumaꞋala gaꞋumaꞋuma veyaina tulina tulina, auwe auwe-moꞋa. \v 2 Fwefweya ivagudiyao tova moyaꞋaina hihuhuhu amine, omi Yaubada bonana againe tova moyaꞋaina wanahuhuhu wananunauwena tu ami kibababala ana nuwanuwa againe wanaveꞋasevatu. \v 3 Meda gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Kaiwabu yana nuwakabubu waꞋaluvaluvani. \p \v 4-5 WaꞋita, yada Kaiwabu vaita Yaubada yana manuwa ana ogola miyamiya-vagahina amine. Badi kaliva hikilowena vaita medema ogola-kawowo tu Yaubada giluwafana faꞋina Bana gaitoma kikaiwabuna. Kadu omi vaita ogola miyamiya-vagahimiyao amine, ada Kaiwabu againe wanayemu wanahawahegemi be Yaubada yana manuwa againe ginaveꞋetohavihavimi. Medede againe wanavetofaisewa higa vaita abaveyao ana tofaisewa mahamahalidiyao amine wanafifaisewa. Yesu Keliso yana veluga againe aluꞋaluwami ana abahawahega Yaubada againe wanaꞋaliꞋaliyena be nuwana wanakivedigagina. \v 6 Meda tuwaina Yaubada Keliso ana lauwafa faꞋina Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe gigayo, \q1 WaꞋita, yaku melala Saiyoni againe \q1 ogola saꞋeyana gakivemididina, \q1 ogolai-nadi nuwavaivaina \q1 holiliꞋabi faꞋina galuwafana. \q1 Ada hai kaliva Bana againe ginavetumagana \q1 medema keke ginavetumagana-wayoga. \p \v 7 Omi Yesu againe wavetumagana-ma kalivai-mina matamiya BanaꞋe vaita yami lokolokofou. Atu badi gaveyao keke hidavetumaganeni-ma matadiya au vaita gaitoma-kawowo. Meda gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gigayo, \q1 Ogolai-nadi toꞋaiyogona hikilowena medema giveholiliꞋabi. \m \v 8 Kadu gahe saꞋeyana ma gigayo, \q1 Hida ogola ma abatutumadumadu kadu ababeꞋubeꞋu. \m Yaubada bonana hidibutoyogena faꞋina hitutumadumadu be adi matahiwadi hinuhagana tuwai-moꞋena Yaubada givehimeye-vagahina amine. \x - \xo 2:8 \xt Ef 4:22, Ye 1:21 \xt 1Ko 3:11, Lo 12:1 \xt Ais 28:16\x* \x - \xo 2:8 \xt Sam 118:22 \xt Ais 8:14\x* \s1 Ide Yaubada yana yoꞋogaga giluwafada amanadi. \p \v 9 Tu omiꞋiyao ma kaliva vevine luluwafamiyao, omi Keliso Tokaiwabu ana hawadavadava ana tofaisewa, omi yoꞋo mahamahalimiyao, e omi Yaubada yana yoꞋogaga kalivai-mina. Ami lauwafa gavana ana inuba? Me higa yami wadavadava yana gugai hagihagina kaliva matadiya wanalukahihiyena, omi uyuyuya wamiyami tu gikovami be Tauna yana mahalina yamuyamumu-Ꞌowogina againe givegaꞋaulemi-ma kalivai-mina. \v 10 Tuwaina omi kaliva-kawowo keke ami waegana, tu tova adamoya omi Yaubada yana kaliva. Tuwaina keke hinekalikali wadanuhagani, tu tova adamoya Yaubada yana hinekalikali ahe wanuhagana. \x - \xo 2:10 \xt Yem 19:5-6, Ais 9:2, Ef 5:8 \xt Hos 1:10, Lo 9:25\x* \s1 Ide Yaubada ana agetoga bonaꞋabi againe kanamiyami. \p \v 11 TobohiyaꞋaseꞋasekweyao, omi vaita hawahawala kadu wakawaka hidei babiya amanadi agaimiya ganagahe. Gagahevagadonemi be higa wowomi ana nuwanuwa itaꞋitaluvadigana agaidiya keke wanahawahegemi. Mena nuwanuwai-dina aluꞋaluwami nibaineyao, koyona againe gitaitaimi. \v 12 Gilubodami be badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma hinafadiya yami dewa hagihagi-moꞋena wanaseseyemaunena. KaꞋi omi vaita tokoyona amine hinahawavekoyoyemi, au aimo Yaubada ide kaliva ginavedewayaugida ana toveya yami dewa hagihagi-moꞋena boi waseyemaunena-ma hinaꞋitayakahina be Yaubada ana egana hinakilakahina. \p \v 13-14 KaduꞋe, Kaiwabu nuwanuwana bonaꞋabi faꞋina, hida babi ana tovehimeya moyaꞋaidi yadi vehimeya wanaꞋitaꞋitaveꞋavina. Kabemani lakahina kadu tovehimeya kabiꞋodiyao vaita Bana loseyanineyao fafali tulina tulina agaidiya gisedi be higa tokoyona hinavematahiwadiyedi kadu toyamumu hinahawaveyamumuyedi-ma tovehimeyai-dina bonadi wanaꞋabiꞋabina. \v 15 FaꞋina Yaubada nuwanuwana omi tobonaꞋabi yami dewa yamumuna againe badi totagakulu Yaubada hifaniyena-ma yadi awalava wanavetufagolohina. \v 16 Tuwaina yami koyona faꞋina yogoyogonimiyao wamiyami tu Yaubada giyaumi. Au kaliva yauyaugimiyao amine wanamiyami tu keke wanagahe wanagayo, “Yaubada yaku koyona giyawelini-yo giyauku faꞋina akufaiweya tauku yaku nuwanuwa amine ganahuluva.” Wona velemona Yaubada giyaumi tu keke mena Yaubada ana egana ana aiyakata againe yami dewa koyona wanakevani. Au Yaubada yana nuwanuwa amine wanafifaisewa vaita omi Bana ana agetoga amine. \v 17 Kaliva moyaꞋaidi wanaveꞋamohimohinedi. Badi tobohiyamiyao Yesu againe hivetumagana-ma yoꞋo-dina agaidiya yami nuwanuwa wanaseusena. Yaubada wanamatausena. Kabemani lakahina wanawowomumuyena. \x - \xo 2:17 \xt Ga 5:16-17,24 \xt Md 5:16 \xt Lo 13:1-7\x* \x - \xo 2:17 \xt 1Fi 3:15-17 \xt Ga 5:13\x* \s1 Keliso vita tulina tulina agaidiya giꞋatuvefaꞋila-ma \s1 yada abaꞋita. \p \v 18 Tu omi toveꞋagetoga ami tovehimeya bonadi wanaꞋabiꞋabina be tova moyaꞋaina wanawowomumuyedi. Keke vaita badi tonuwakabubu kadu tobonabikabika gagana au badi toꞋagodadaga buye wanawowomumuyedi. \v 19 KaꞋi keke tamo gavadi koyona wadafaisewani be veꞋumagigi wanuhagana tu Yaubada wanuwenuwena be waꞋatuvefaꞋila, au medema dewa hagihagina Yaubada matane. \v 20 KaꞋi yami dewa koyona faꞋina munugakoyokoyo wanuhagana tu wanaꞋatuvefaꞋilena, hai ami hawaveyamumu? Keke. Atu kaꞋi yami dewa hagihagina faꞋina hinaveꞋumagigiyemi tu wanaꞋatuvefaꞋila, au medema dewai-nadi faꞋina Yaubada ginahawaveyamumuyemi. \v 21 AtuvefaꞋila vita agaidiya faꞋina Yaubada giluwafami. WaꞋita, Keliso omi faꞋimiya vita giꞋatuvefaꞋiledi ada abaꞋita givelemi be higa Bana amine wanahuluva. \q1 \v 22 Keke tamo koyona gidafaisewani. Keke tamo fwaya awane gidayemu-yo kaliva hidanogalini. \m \v 23 Kaliva hiꞋihawadamanena againe keke awadi gidafatani. Badi hiveꞋumagigiyena againe keke gidahawavematauhidi. Au yana nuwanuwa matatabuna Yaubada nimane gisena, Bana Tolaufata tunutunugina amanadi. \v 24 Keliso Tauna yada koyona ana laufata giwahina be kelose againe giꞋalika higa vaita ide nuwanuwa koyodi kanavenikohiyedi-yo dewa koyona agaideya ginahavai-moꞋena. Bana ana kiꞋona againe ide kayamumu. \v 25 Tuwaina omi vaita sifi hinunaufani-ma amine Yaubada yana eda wafaniyena tu tova adamoya ami Tolugolagola againe wahagavilami Bana aluꞋaluwami ana ToꞋitaveꞋavina amanadi. \x - \xo 2:25 \xt Ef 6:5-7 \xt 1Fi 4:14 \xt Ais 53:9\x* \x - \xo 2:25 \xt Ais 53:7, Lo 12:19 \xt 2Ko 5:21, Ais 53:5-6 \xt Yo 10:11\x* \c 3 \s1 Vavinemiyao be moganemiyao. \p \v 1-2 Tu omi vevine vetuvetumaganimiyao Kaiwabu yana vehimeya amine yami wawowomumu moganemiyao agevavadiya wanamiyami. Hidede amine agevavadiya wanamiyami be higa kaꞋi moganemiyao tufoidi keke Yaubada bonana hidavetumaganeni digo, mena yami huluva yamumuna againe wananuwaꞋatuyaudiyedi be Yaubada againe hinavetumagana. Keke vaita yami gahegahe againe wananuwaꞋatuyaudiyedi, au yami huluva yegayegana kadu yami veꞋamohimohina hinaꞋitani-yo Yaubada againe hinahagaviladi be hinavetumaganena. \v 3 Ami aiwaka ana ita inubana keke wowomi ana vaigau againe wananuhagani, higa vaita uꞋumi wanaꞋamoni o kaꞋi odoꞋodo, mokula fatana lakahina wanavelakavini o kaꞋi doki nuwavaivaina wanaꞋoseni-yo kaliva matadiya wanaveꞋiꞋaiwaka. \v 4 Au ami aiwaka inubana ma nuwahinagemiya. Nuwami umaumana kadu niwaniwalovina amine wanahuluhuluva. Mena nuwahinagemi ana vaigau au fatana lakahi-moꞋena Yaubada matane, kadu gaitoma miyamiya-vagahina. Atu wowomi ana vaigau ma aimo ginayawowola. \v 5 FaꞋina badi vevine tuwai-moꞋena himiyami be Yaubada againe hihawahegedi, ada yana wonadabadaba guwana faꞋina hilulauboda-ma hidede amine adi aiwaka faꞋina taudiyao hiꞋihagihagiyedi, au moganediyao adi wawowomumu agevavadiya himiyami. \v 6 Meda anafaiweya Sela moganedi Abelahamo hiꞋiꞋidibumuhigena be hivewagana yadi kauveꞋa. Ada kaꞋi omiꞋiyao wanahuluva yamumuna ada keke tamo gavadi faꞋina wanamatauta, au omi vaita Sela natudiyao nimadi wavaina. \p \v 7 Tu omi kaliva moganediyao meda anafaiweya badi vavinemiyao wananuwenuwedi be buye wanamiyaluga. Badi vevine wowokabekabebediyao faꞋina yami waveꞋamohimohina wanahuluvedi. OmiꞋiyao kadu badiꞋiyao buye yawai-vagata Yaubada givetalaiyena-ma wananuhagana faꞋina, vavinemiyao wanawowomumuyedi. Hidede amine wanahuluva be higa keke tamo gavadi yami veꞋoꞋola Yaubada againe ginalubababalimi. \x - \xo 3:7 \xt Ef 5:22-24, 1Ko 7:12-16, Ta 2:4-5 \xt 1Ti 2:9-10\x* \x - \xo 3:7 \xt Ef 5:25-30, Kl 3:19\x* \s1 Tobohiyamiyao agaidiya wananuwanuwa hagihagina. \p \v 8 Kafoi tobohiyakweyao, yaku nuwanuwa tabo-moꞋena faꞋina ganagahe. Nuwanuwaku moyaꞋaimi veyao againe wanamiyami yami nuwanuwa saꞋeyana. Yaubada yana yoꞋogaga agaidiya wavetobohiyana faꞋina buye wanaveꞋahawahawahega. Tobohiyamiyao adi ayauna wanaꞋayaunevaisedi kadu yami wanuwahobu wanahinekalikaliyedi. \v 9 Kaliva yadi koyona agaimiya keke koyona againe wanafatani, kadu yadi ihawadamana keke ihawadamana againe wanafatani. Keke medede amine wanahuluva, au badi faꞋidiya wanaveꞋoꞋola be higa Yaubada ginanuwakabubuyedi. Yaubada gikovami be yana nuwakabubu wananuhagana faꞋina, kaliva yadi koyona nuwakabubu againe wanafatana. \v 10 Meda gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Hai kaliva nuwanuwana \q1 yana wavemwamwala ginamiyami \q1 kadu tova yamumuna ginanuhagana, \q1 gilubodana be gahe koyona \q1 kadu fwaya ginaveꞋeduꞋeduyena. \q1 \v 11 Kadu dewa koyona ginavekwaulaugena \q1 be ginaꞋigibagiba yamumuna, \q1 ada yana waꞋatuvefaꞋila veyao ginalelena. \q1 \v 12 Gilubodami be hidedemi wanahuluva, \q1 faꞋina todewahagihagi agaidiya \q1 Kaiwabu matana gise-vagahina, \q1 kadu yadi veꞋoꞋola givenovenogalena, \q1 atu tokoyona agaidiya gilumagibou. \m Au hidedemi tuwaina Yaubada Devida awane gigahe. \x - \xo 3:12 \xt Ef 4:32 \xt Lo 12:17, Md 5:44, 1Te 5:15 \xt Sam 34:12-16\x* \s1 Tamo tova yada dewa yamumuna faꞋina vita kanuhagana. \p \v 13 Tu kaꞋi tova moyaꞋaina nuwanuwami dewa hagihagina wanamulimuliyena, au keke tamo hakwadi ginaveꞋumagigiyemi. \v 14 Atu kaꞋi yami dewa hagihagina faꞋina veꞋumagigi wananuhagana digo, Yaubada vemwamwala ginavelemi. ToveꞋumagigi keke wanamatausedi, kadu vita faꞋina keke nuwami ginanauna. \v 15-16 Au aseꞋasemiya Keliso wanaveꞋamohimohinena, Bana yami Kaiwabu amanadi. Bana againe wahawahegemi-yo waluluveꞋavina. Gilubodami be yami abaluveꞋavina ana nuwanuwa wanahalamane-hagihagiyena be higa kaꞋi tamo hakwadi ginatoliluveluvemi ginagayo, “Gavana faꞋina Yesu againe ululuveꞋavina?”, au amifaiweya wanamadubonalaufata hagihagina. Tu bona bikabikana againe kadu yami wawowomumu agaidiya wanabonalaufata. Kadu yami dewa wanaꞋitaveꞋavina be higa keke tamo vita nuwafoumiya wanaꞋayauneni. Au hidede amine omi Keliso yana kaliva hinagahekoyokoyomi againe, yami dewa yamumuna hinaꞋita-yo yadi gahe-kawowo faꞋina wowomumu hinaꞋayaunena. \v 17 KaꞋi yami dewa koyona faꞋina veꞋumagigi wananuhagana, au taumiyao ami vita. Tu kaꞋi Yaubada yana nuwanuwa againe yami dewa hagihagina faꞋina veꞋumagigi wananuhagana, medema gilubodana. \x - \xo 3:17 \xt Lo 13:3 \xt Md 10:28\x* \x - \xo 3:17 \xt Kl 4:6, 1Fi 2:15 \xt 1Fi 2:20\x* \s1 Yesu yana alika be bafitaiso ana nuwanuwa faꞋina. \p \v 18 WaꞋita, Keliso yana dewa hagihaginaga tu veꞋumagigi ginuhagana be omi yami dewa keke hagihagina ma yami koyona faꞋina giꞋalika. Tova saꞋeyanaga giꞋalika be koyona fatana giluyabu-vagahina. E, yami koyona faꞋina giꞋalika be higa Yaubada againe ginavegaꞋaulemi. Wowona hiluveꞋalikana tu aluꞋaluwane wayawaina ivaguna gimimiyami. \v 19 Keliso giꞋalika-yo aluꞋaluwana gina toꞋalika aluwadi agaidiya gilumamala, badi toꞋalika yadi abageya yogoyogonidiyao himiyami-ma kalivai-dina. \v 20 Badi toꞋalikai-dina ma tuwai-moꞋena Nowa yana toveya Yaubada hidibutoyogena. Nowa waka giyogoyogona tu Yaubada yana waꞋatuvefaꞋila gibodaboda higa vaita mena kalivai-dina hidahagaviladi yo keke. Waka giyogona gihavaina kaliva hiyage, keke moyaꞋaidi hidayage au eitagaga hiyage. Ilumonaita giꞋadobodoboni-yo mala gituwa be waka gituwalakahini-yo badi toyage gufa againe adi kibababala hinuhagana. \v 21-22 Mena gufai-nadi yada abaluvefota bafitaiso faꞋina, ada tova adamoya medede againe ami kibababala wanunuhagana. Bafitaiso keke wowomi ana bwanene ana yaudihega faꞋina. Au hida bafitaiso ana nuwanuwa ma Yaubada kawonadabedabena vaita dewa koyona kavenikohiyeni-yo Bana nuwafouda ana bwanene givaihegena. Bafitaiso againe kibababala wanunuhagana faꞋina Yesu Keliso alikeya gimididi-havagi be lobameya gilaka ada Yaubada iꞋatagine gimimiyami tu lobama ana tovenuwaꞋata kadu ana tovehimeya kadu ana tofaiwala givehivehimeyedi. \x - \xo 3:21-22 \xt Aba 7:7 \xt Lo 6:4, Ta 3:4-5, Yo 3:5, Ef 1:20-21\x* \c 4 \s1 KaꞋi Keliso kanadewaveꞋuꞋulena, au veꞋumagigi \s1 kananuhagana. \p \v 1 Tu waꞋita, Keliso wowone veꞋumagigi ginuhagana faꞋina omi meda Bana amine vita tulina tulina agaidiya wanahawahegemi. Hai kaliva wowone vita Keliso faꞋine ginuhagana, medema dewa koyona ahe givenikohiyena. \v 2 Dewa koyona givenikohiyena faꞋina, tova adamoya be ginana alika ana maka gilubodana be hidei babiya keke tauna yana nuwanuwa itaꞋitaluvadigana againe ginamiyami, au Yaubada yana nuwanuwa againe ginamiyami. \v 3 Badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma dewa koyona tulina tulina agaidiya hihawahawahegedi amine, meda tuwaina omi wahawahegemi maꞋita lauva tunugina. Au amifata tu gihavaina. Dewai-dina ma nuwanuwa ayaꞋayafanina kadu itaꞋitaluvadigana agaidiya hivetalaiyedi, gufa laulaugina ana yu-faꞋila againe hivekwavakwava, vemwamwala kwavakwavana tulina tulina agaidiya higagakahikahi, balauma adi davadava againe, udo tulina tulina agaidiya hihawahegedi. \v 4 Mena dewai-dina wavenikohiyedi be keke badi buye wadavekwavakwava faꞋina, nuwadi givegafoꞋuyaꞋuya kadu hivekabuꞋalaꞋalawemi. \v 5 Tu tova mulina Yaubada matane hinamidi be yadi dewa faꞋina hinabonalaufata. Bana ana egana Tovedewayauga, ada badi aimo wayawaidi himimiyami kadu aliꞋalikadiyao yadi dewa ginalaufata. \v 6 Gavana ana inuba badi ahe hiꞋalika-ma agaidiya VenuwaꞋata Yamumuna ana laumamala gina? Me badi tomiyababi faꞋina yadi dewa fatana hinuhagana higa alika. Wowodi giꞋalika nonogana VenuwaꞋata Yamumuna adifaiweya hivenogaleni-yo aluꞋaluwadiya wayawai-vagahidi hinamiyami Yaubada gimiyamiya-vagata amine. \x - \xo 4:6 \xt 1Fi 2:21 \xt 2Ko 5:15 \xt Ef 2:2-3, Ta 3:3 \xt Lo 6:23\x* \s1 Yaubada yana abavetala againe tobohiyadeyao \s1 kanavelugadi. \p \v 7 KaduꞋe ganagahe. Gaitoma moyaꞋaina adi abalauyabu giluvedaꞋufo. Medema faꞋina wananuwanuwa-hagihagi kadu taumiyao wanahawatami be higa amifaiweya veꞋoꞋola againe wanahawahegemi. \v 8 Gaitoma saꞋeyana giluboda-moꞋemi higa buye wanaveꞋahawahawahega lakahina, faꞋina yami nuwanuwa hawahawahegana againe tobohiyamiyao yadi koyona amifaiweya wanaluluvetavetauna. \v 9 Keke yami wanuwalolona au yami waꞋasehawahega tobohiyamiyao wanaluveꞋauyedi kadu badi hinaluveꞋauyemi. \v 10 Yaubada yana nuwadoga againe AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina omi saꞋeyana saꞋeyana givelemi-yo Bana faꞋine wafifaisewa. WanaꞋidibumuhigena be mene ami gava vehimeya Bana givelemi amine buye wanaveꞋaveluveluga. \v 11 WaꞋita, kaꞋi tobohiyamiyao adi veluga faꞋina yana abavetala agaimiya lauꞋage amine, au gilubodami be wanalulauꞋage higa vaita Yaubada bona-moꞋena wadayakayakahini. KaꞋi yana abavetala higa ami vehimeya givelemi vaita igibagiba amine, au gilubodami be Yaubada ginafaiwalavelemi amine yami igibagiba agaidiya tobohiyamiyao wanaveluvelugadi. Hidede amine wanafifaisewa be higa Yesu Keliso yana veluga faꞋina yami dewa matatabuna agaidiya Yaubada ana egana wanakilakahina. Bana yana kaiwabu kadu yana faiwala ginaduva-vagata tova inaga inaga keke ana abalauyabu. Ehe hidedemi. \x - \xo 4:11 \xt Lo 12:9-13 \xt Lo 12:6-8, 1Ko 12:4-7\x* \s1 Omi Keliso yana kaliva faꞋina, veꞋumagigi \s1 wananuhagana. \p \v 12 TobohiyaꞋaseꞋasekweyao, tova adamoya vita lakahi-moꞋena waꞋayaunena vaita ai gidaꞋalahimi amine. Medema faꞋina keke wanayaulowoga vaita gava vita wadanuhagani. \v 13 Au Keliso vita lakahina giwahina amine omi wawahina faꞋina wanavemwamwala be higa yana yewaꞋela ana toveya yana kaiwabu ana ivemogatala againe wanavemwamwala-moꞋa. \v 14 KaꞋi omi Keliso yana kaliva yana vevine faꞋina hinavekabuꞋalaꞋalawemi amine o yami vemwamwala gavatubuga! FaꞋina Yaubada AluꞋaluwana kikaiwabuna gimiyamiyatagomi. \v 15 KaꞋi waluveꞋalika, o kaꞋi wakaiꞋafu, o mali kaliva ana mataꞋatuboda wasebodana, o kadu tamo dewa koyona velugana faꞋina vita wanuhagana, au taumiyao ami vita. Ada dewai-dina keke-moꞋa gidalubodami. \v 16 Atu kaꞋi omi Keliso yana kaliva faꞋina vita wanuhagana, keke wanawowomumu, au Keliso ana egana wawahina faꞋina Yaubada wanahawadavadavana. \v 17 Tova ahe giyemu be Yaubada kaliva ginavedewayaugida be ada laufata ginaveleda. Givebutu ide yana yoꞋogaga gimidivedewayaugida be higa yada nuwanuwa koyodi ginahavaina. Ide agaideya givebutu tu aimo ginanunauwena be badi Yaubada yana VenuwaꞋata Yamumuna keke hidavenogaleni amanadi ginavedewayaugidi. KaꞋi yana vedewayauga ide tovenogala agaideya givebutu be vita kaꞋayaunena, au badi keke hidavenogala-ma aimo ginavedewayaugidi ana toveya adi vita gavatubuga! \v 18 Meda gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo, \q1 Kaliva yegayegadiyao vita lakahina hiwahi-yo adi \q1 kibababala hinanuhagana. Au gavaimi be tokoyona \q1 kadu badi Yaubada ana tovekwaulauga \q1 kibababala hidanuhagani? \m \v 19 Yaku gahe dobona hidede amine. \p Gaveyao vita tulina tulina hinuhagana Yaubada yana nuwanuwa amine, medema gilubodadi be dewa hagihagina againe hinaꞋatuvefaꞋila, ada aluꞋaluwadi adi ToꞋaibubuna nimane hinasena be Bana ginaꞋitaveꞋavidi ahe giwonadabadaba amine. \x - \xo 4:19 \xt Md 5:11 \xt 1Fi 2:19-20 \xt Af 5:41 \xt Gah 11:31\x* \c 5 \s1 Fita toꞋekelesiya adi tonagona yadi faisewa faꞋina \s1 gikivetuvetunudi. \p \v 1 Tu omi toꞋekelesiya adi tonagona agaimiya ganagahe. Omi tonagona meda anafaiweya iyaꞋeku. Iya Keliso yana aulolo yana tagiya ana toꞋita kadu aimo tova mulina yana kaiwabu ginamogatala ana toveya iya Bana buye anakaiwabu. \v 2 OmiꞋiyao ma ami vehimeya Yaubada givelemi-ma faꞋina tova adamoya gagahevagadonemi. Yana sifi yami itaveꞋavina againe gisedi-ma wanaꞋitaveꞋavi-hagihagiyedi be keke yami wagadibudibutoyoga, au yami waꞋasehawahega wanaꞋitaveꞋavidi Yaubada nuwanuwana amine. Keke ami laufata wananuwenuweni, au Yaubada againe wahawahegemi faꞋina wanafifaisewa. \v 3 Keke yami yoꞋo agaidiya wanaꞋitalakalakavemi, au yami dewa yamumuna againe abaꞋita wanaveledi. \v 4 Ada sifi adi ToꞋitaveꞋavina kikaiwabuna ginayewaꞋela ana toveya, badau kikaiwabuna keke havahavaina wanavaina be Bana buye wanakaiwabu-vagata. \x - \xo 5:4 \xt Yo 21:16, Af 20:28 \xt 1Ti 4:12, Yo 13:14-15 \xt Yo 10:11\x* \s1 Fita toꞋekelesiya moyaꞋaidi nuwahobu kadu vetumaganadona \s1 faꞋina gigahevagadonedi. \p \v 5 Meda omi kabiꞋomiyao agaimiya ganagahe. Badi tonagona bonadi wanavenovenogalena. MoyaꞋaimi yami wanuwahobu buye wanaveꞋaveluveluga, faꞋina gahe saꞋeyana Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe gigayo, \q1 Yaubada toselakalaka givenivenibainedi tu \q1 tonuwahobu giveluvelugadi. \m \v 6 Au hidedemi gigahe faꞋina taumiyao wanakivenuwahobumi Yaubada nimana fifiwalana againe wanasemi be higa tova gilubodana againe Bana ginakilakahimi. \v 7 Gavadi gavadi faꞋina wanuwanuwa lakahina, medema moyaꞋaina Yaubada againe wanavewahivedamana faꞋina tova moyaꞋaina Bana giꞋitaꞋitanuwakabubuyemi. \p \v 8 KaduꞋe, taumiyao wanahawatami taumiyao wanaꞋitaveꞋavimi. Bawe-aitoga gitofotofonana vaita kaliva ginayovana be ginaluhaihaina amine, meda nibaimi Setani ginunulelemi be yami nuwanuwa yami vetumagana ginakivekoyodi. \v 9 Au Setani wanavagaꞋunaunagena, yami vetumagana wanakidonena, tobohiyamiyao tovetumagana fafali moyaꞋaina agaidiya wananuwenuwedi higa aulolo tagiya omi wawahina amine meda badi hiwahina. \v 10 Tu vitai-dina wawahiwahidi-ma wanaꞋayaunena wananunauwena tu tova kabisona ginahavaidi-yo Yaubada Tauna ginaꞋihagihagiyemi, aseꞋasemi ginakivevatuna ada yami vetumagana againe ginakivetoyogimi be wanamididi-moꞋa. Bana Yaubadai-nadi againe veluga tulina tulina giveꞋinuba, ada Bana gikovami be Yesu Keliso againe wanamiyaveꞋavina-yo Bana buye wanakaiwabu-vagata. \v 11 Bana ana egana kanakilakahina ada yana faiwala ginaduva-vagata tova inaga inaga keke ana abalauyabu. Ehe hidedemi. \x - \xo 5:11 \xt Gah 3:34, Md 23:12 \xt Fl 2:8-9 \xt Md 6:25-26\x* \x - \xo 5:11 \xt 2Ti 4:17-18, Lo 8:18 \xt Ef 6:11-13, Ye 4:7 \xt 1Te 5:23-24\x* \s1 ToꞋetoladi yana lukafoi. \p \v 12 Kafoi tobohiyakweyao, hida yami leta kabiꞋona Sailosi yana veluga againe gaꞋetoladina, bana tobohiyada dibudibumuhigina matakuya. Au hidedemi ami lauꞋage. Yaubada yana nuwadoga velemoꞋena faꞋina agaimiya gaꞋawatalatalaina. Mena yana nuwadoga wanakidonena. \p \v 13 Badi tovetumagana adi yoꞋo hidei melala saꞋeyana wahalamanena-ma Babiloni againe yadi nuwakabubu agaimiya, badi omi buye Yaubada giluwafami amanadi. Kadu bana Maki gahawavenatunena-ma yana lukafoi. \v 14 Taumiyao wanaveꞋalulusiule againe tobohiyamiyao wanaꞋatulauhidi be higa yami nuwanuwa hawahawahegana wanaseyemaunena. Omi moyaꞋaimi Keliso yana kaliva yana vevine aseꞋasemi ginaꞋilova. \qr (Iya Fita bonaku.) \x - \xo 5:14 \xt Af 15:22 \xt 2Ti 4:11\x*