\id 1CO \h 1 KOLINITA \toc1 Folo yana leta nagona KOLINITA tovetumagana agaidiya \toc2 1 KOLINITA \mt1 Folo yana leta nagona KOLINITA tovetumagana agaidiya \ip Hida Kolinita tovetumagana yadi leta nagona Folo Efeso againe gimiyami tu giꞋetoladina. Kolinita melala kikaiwabuna Akaiya higa Gilika ana fafaliya. MiKolinita yoꞋo tulidiyao kalivai-dina hivewagadi miGilika, tu kadu miYuda tufoidi medede againe himiyami. Ada melalai-nadi againe moyaꞋaidi hivelokoloko kadu hivetonuwahuya, tu kilumina moyaꞋaidi hihawadavadavadi ada udo tulina tulina hikiveꞋavina. \ip Boi Folo yana lumamala-waliliuga anavelu againe gina Kolinita againe VenuwaꞋata Yamumuna gimidilumamalena, ada yana vehawala vaikohi eitini ginunauwena. (Afositolo 18:1-17) Muliya Afolosi gina givehawaledi. Muliya-moꞋane Folo toꞋekelesiya valeyadi koyona ginogalina, ada badi yana leta hiꞋetoladina be yadi toliluvaluva hiseyemaunena. Hida miKolinita yadi leta nagona againe Folo yadi dewa faꞋina gidakeyedi kadu yadi toliluvaluva gifatana. Leta dobona hidede amine. \io1 Lusiule. 1:1-9 \io1 Vekwageya veꞋalaudaka toꞋekelesiya agaidiya faꞋina. 1:10-4:21 \io1 Dewa udoꞋudona toꞋekelesiya agaidiya faꞋina. 5:1-6:20 \io1 Nagi ana nuwanuwa faꞋina 7:1-40 \io1 Kilumina o balauma ana vetumagana kadu Keliso ana vetumagana keke kanaveꞋatutamoꞋaini. 8:1-11:1 \io1 ToꞋekelesiya tafalolo faꞋina hivagaꞋauta againe gava dewa gava dewa adi lauboda ma. 11:2-14:40 \io1 Keliso yana mididi-havagi kadu aimo tovetumagana yadi mididi-havagi faꞋina. 15:1-58 \io1 Folo yana vevai yana lukafoi yana lauꞋage ma. 16:1-24 \c 1 \p \v 1 Yo siule tobohiyakweyao moyaꞋaimi Kolinita againe. Iya Folo Yaubada givegideku be gaveꞋafositolo. E, BanaꞋe nuwanuwana iya Yesu Keliso yana kabu ganavaina faꞋina, Yesu Keliso yana afositolo adi maka giveleku. IyaꞋeku kadu tobohiyada Sosidenisi yama lukafoi omi agaimiya. \v 2 Omi Yaubada yana yoꞋogaga Kolinita againe yami leta aꞋetoladina be wanaꞋitana. Omi higa Yaubada yana yoꞋogaga faꞋina gisevehailemi be Yesu Keliso againe wahawahegemi, kadu givegidemi be Yesu Keliso yana kaliva mahamahalimiyao wanamiyami. Omi givegidemi kadu gaveyao moyaꞋaidi fafali matatabudi agaidiya yada Kaiwabu Yesu Keliso ana egana hikikilakahina, medema omi buye givegidemi, ada BanaꞋe yadi Kaiwabu kadu yada Kaiwabu, ada yoꞋo au saꞋeyana. \v 3 Yaubada Tamada kadu Kaiwabu Yesu Keliso hinanuwadogemi ada aseꞋasemi hinakiveniwalovina. \x - \xo 1:3 \xt 1Ko 6:11\x* \s1 Folo miKolinita yadi vetumagana faꞋina givesiule. \p \v 4 Tova moyaꞋaina yaku Yaubada againe omi faꞋimiya gavesivesiule, higa omi Yesu yana kaliva faꞋina Yaubada yana nuwadoga omi agaimiya ahe givetalaiyena. \v 5 Omi Keliso buye waveꞋatutamoꞋaimi faꞋina yana nuwakabubu moyaꞋaina againe wamimiyami, ada au Bana ginuwadogemi faꞋina laumamala nuwaꞋabiꞋabina amine wagahegahe, kadu Yaubada yana nuwanuwa velemoꞋena wahalamane-hagihagiyena. \v 6 Yama hawavemogatala Keliso faꞋine aseꞋasemi giꞋonana velemoꞋena. \v 7 FaꞋina keke tamo AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala againe wadakaliꞋuho, au yana abavetala matatabuna againe wamimiyami tu yada Kaiwabu Yesu Keliso yana yewaꞋela ana tova faꞋina walulauboda. \v 8 Bana ginakivetoyogimi be higa Yesu ana vetumagana againe wanaꞋatuꞋatuvefaꞋila tu tova ana abalauyabu, ada au aimo yada Kaiwabu Yesu Keliso yana yewaꞋela againe wanamiyami keke ami wavita. \v 9 Hidede amine Yaubada ginakivetoyogimi faꞋina gikovami be Natuna yada Kaiwabu Yesu Keliso buye wanavevido. Ada Yaubada giwonadabadaba amine ginagugaiyena, faꞋina adafaiweya kanavetumaganena. \x - \xo 1:9 \xt Kl 1:3-4 \xt Fl 1:6, 1Te 3:13 \xt 1Yn 1:3\x* \s1 ToꞋekelesiya buye hivekwageya faꞋina Folo gidakeyedi. \p \v 10 Siule tobohiyakweyao, Kaiwabu Yesu Keliso ana eganeya gagahevagadonemi be vekwageya wanase-moꞋena. Keke wananuwanuwa tulina tulina. Au wananuwanuwa leleleya, yami nuwanuwa saꞋeyana ami ayauna saꞋeyana. \v 11-12 Tobohiyakweyao, vekwageya gayakahina faꞋina Keloi yadi yoꞋo kalivadi tufoidi buye wavekwavekwageya ma hivenuwaꞋataku, higa gahe tulina tulina amine omi kaliva saꞋeyana saꞋeyana walulukahihi. Tufoimi wagahe wagayo, “Ime Folo yana kaliva.” Kadu tufoimi wagayo, “Ime Afolosi yana kaliva.” Kadu tufoimi wagayo, “Ime Fita yana kaliva.” Ada kadu tufoimi wagayo, “Ime Keliso yana kaliva.” \p \v 13 Gavadi-yo hidedemi wagahegahe? Keke Keliso Tauna gidalugologolohini vaita yana yoꞋo tulina tulina. Iya Folo keke kelose againe gadalaka-yo omi faꞋimiya gadaꞋalika. Keke iya Folo aku eganeya wadabafitaiso. Keke, keke-moꞋa. (Keliso omi faꞋimiya giꞋalika. Keliso ana eganeya wabafitaiso. FaꞋina omi Keliso yana yoꞋo, keke iya yaku yoꞋo.) \v 14 Iya Yaubada againe gavesiule faꞋina keke tamo hakwadi agaimiya gadakivebafitaisoye, au yami yoꞋo kalivadi adiꞋiseluga gakivebafitaisoyedi, higa Kelisifo ada Gaiyasi. \v 15 Hidema faꞋina keke tamo hakwadi agaimiya afaiweya unagahe vaita aku eganeya gadakivebafitaisoye be aku tomuliya faꞋina. \v 16 A, saꞋeyana nuwaku giꞋafolena, higa Sitefanasi kadu ana yoꞋo buye gakivebafitaisoyedi, tu kadu kaꞋi tamo hakwadi velugana gakivebafitaisoyena tu nuwaku giulu. \v 17 Keke kaliva ganakivebafitaisoyedi faꞋina, Keliso gidaꞋiveniniseku. Au giꞋiveniniseku be VenuwaꞋata Yamumuna ganalumamalena. E, Keliso yana alika kelose againe kaliva faꞋideya ma galulumamalena. Keke tomiyababi yadi laumamala nuwaꞋabiꞋabina amine gadalulumamaleni. KaꞋi tomiyababi yadi laumamala nuwaꞋabiꞋabina amine gadalumamalena digo, Keliso yana alika kelose againe ana nuwanuwa keke aseꞋasemi gidaꞋonani, au vaita gahe-kawowo wadanogalini. \x - \xo 1:17 \xt Fl 2:2 \xt Af 18:24-28, 19:1-2 \xt Af 18:8\x* \x - \xo 1:17 \xt 1Ko 16:15 \xt 1Ko 2:1-2,5\x* \s1 Yaubada yana faiwala kadu yana nuwahuya Keliso againe \s1 giseyemaunena. \p \v 18 Tu kaliva adi egana bwavibwavina Yaubada matane ma hida venuwaꞋata Yesu Keliso yana alika keloseya faꞋina hinogalina againe, hivaitana iyohoyoho amine. Tu ide ada waegana ma Yaubada gikikibababaleda ada ide Keliso ana keloseya Yaubada yana faiwala kaꞋitaꞋitana. \v 19 WaꞋita, Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya tonuwahuya adi egana bwavibwavina faꞋidiya gigahe gigayo, \q1 Hida babi ana tonuwahuya yadi nuwahuya ganayawelina. \q1 Hida babi ana tohalamana yadi halamana ganakiveꞋiyohoyohona. \p \v 20 Hai tohalamana-moꞋedi? Tonuwahuya hai yadi nuwahuya? Hai tova hidevama ana tolaumamala nuwaꞋabiꞋabidiyao? Tomiyababi keke tamo yadi nuwahuya. Yadi nuwahuya vaita iyohoyoho ma Yaubada giseyemaunena. \v 21 Yaubada Tonuwahuya-moꞋa givehimeya be hida babi ana tonuwahuya keke taudiyao yadi nuwahuya againe Yaubada hinahalamaneni. VenuwaꞋata ime alulumamalena-ma vaita iyohoyoho badi matadiya tu Yaubada givehimeya be gaveyao hida venuwaꞋata hinavetumaganena, medema ginakibababaledi. \v 22 Badi miYuda ma nuwanuwadi nagona tamo iyaꞋiyaya hinaꞋitani-yo muliya venuwaꞋatai-nadi hinavetumaganena. Ada miGilika higa yoꞋo tulidiyao kalivai-dina ma nuwanuwadi laumamala nuwanuwahuyana hinanogalini-yo hinavetumaganena. \v 23 Tu imeꞋeyao ma Keliso yana alika kelose againe ide faꞋideya ma alulumamalena. MiYuda hivaitana Keliso ginanagoyedi tu yama laumamala Keliso yana alika faꞋina hinogalina againe hiꞋagoꞋuga. Ada badi yoꞋo tulidiyao ma yama laumamala Keliso yana alika keloseya hinogalina againe, hivelaiga higayo, “Mema iyohoyoho gahe-kawowo.” \v 24 Tu ide gaveyao ma Yaubada gikovada be yana yoꞋogaga agaidiya giseda, tufoida miYuda tufoida yoꞋo tulidiyao kalivai-dina, medema Keliso kaꞋitahalamanena higa BanaꞋe Yaubada yana faiwala kadu yana nuwahuya. \v 25 Kaliva hivaitana Yaubada kwavakwavana faꞋina yana vehimeya againe Natuna giꞋalika, tu hida Yaubada vaita yana vekwavakwava ma kaliva yadi nuwahuya gitubuhegena, kadu kaliva hivaitana Bana kowakowana tu yana gakowakowa kaliva yadi faiwala gitubuhegena. \x - \xo 1:25 \xt Lo 1:16 \xt Ais 29:14 \xt Md 12:38, Af 17:18\x* \s1 Keke tamo hakwaꞋadi anafaiweya ginagakahikahini \s1 Yaubada matane. \p \v 26 Tobohiyakweyao waꞋita, omi kaliva ami ita vaita gavadi amine tu Yaubada gikovami be yana yoꞋogaga agaidiya gisemi. Tufoimi moyaꞋaimi keke tonuwahuya, au kwavakwavamiyao. Kadu tufoimi moyaꞋaimi keke kikaiwabumiyao, au fanifanimiyao. Meda tufoimi moyaꞋaimi keke ami egana lakahina kaliva matadiya. \v 27 Tu Yaubada Tauna badi fanifanidiyao tomiyababi matadiya giluwafadi be tonuwahuya ginakivewowomumudi. Kadu badi kowakowadiyao kaliva matadiya Yaubada giluwafadi be tofaiwala ginakivewowomumudi. \v 28 Kadu badi koyokoyoꞋavadiyao ada badiꞋiyao tomiyababi hivekiwogedi-ma Yaubada giluwafadi. E, badi hihawaveꞋiyohoyohoyedi amanadi Yaubada giluwafadi be gaitoma kikaiwabuna tomiyababi matadiya ginaluyaweyawelina faꞋina. \v 29 Hidede amine Yaubada fanifanidiyao adi loi giluveꞋudi be keke tamo hakwadi anafaiweya ginagakahikahini Bana matane. \v 30 Tu omiꞋiyao ma kadu Yaubada yana vehimeya againe Yesu Keliso buye waveꞋatutamoꞋaimi. Yaubada Keliso giꞋiveninisena be nuwada ginakifolefolena, ada yana nuwahuya kanahalamanena faꞋina. E, BanaꞋe yada koyona ana abaꞋaiyawela ana eda gifaisewana be ide yegayegadeyao Yaubada matane kamimiyami, ada yada koyona fatana Tauna gisena be gitutuvehobuda. \v 31 Gaitoma hagihagina moyaꞋaina inubana Keliso againe faꞋina, Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe amine kanahuluva gigayo, \q1 Hai kaliva nuwanuwana gakahikahi, medema keke tauna ana egana ginakikilakahini. Au gilubodana be Kaiwabu ginagakahikahiyena. \x - \xo 1:31 \xt Md 11:25 \xt Ye 2:5 \xt Lo 3:22, Ef 1:7\x* \x - \xo 1:31 \xt Yel 9:24, 2Ko 10:17\x* \c 2 \s1 Folo yana laumamala Keliso yana alika keloseya faꞋina. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao miKolinita, tuwaina omi agaimiya gaꞋela be Yaubada yana venuwaꞋata Keliso faꞋine gahawavemogatala ana toveya, keke laumamala nuwaꞋabiꞋabina amine o kaꞋi hifufu nuwanuwahuyana amine gadalukahihi, keke. \v 2 Nuwahinagekuya gavehimeyeku higa vaita keke tamo gavana faꞋina gadanuwanuwa tu Yesu Keliso anakaibe gadalukahihiyena, higa yana alika keloseya faꞋina gadalulumamala. \v 3 FaꞋina omi agaimiya gaꞋela ana toveya keke yaku wafaiwala gadaꞋela, tu yaku wamatauta yaku waꞋasehawahega gaꞋela. \v 4 Ada keke hifufu nuwaꞋabiꞋabina o kaꞋi gahe nuwanuwahuyana amine gadalulaumamala o gadavehavehawala keke. AluꞋaluwa Mahalina gifaiwalaveleku be yaku laumamala gifaiwala-yo aseꞋasemi giꞋonana. \v 5 AluꞋaluwa Mahalina yana faiwala againe galumamala be yami vetumagana keke tomiyababi yadi nuwahuya againe ginaveꞋinuba, au Yaubada yana faiwala againe ginaveꞋinuba. \x - \xo 2:5 \xt 1Ko 1:17 \xt 1Te 1:5\x* \s1 AluꞋaluwa Mahalina Yaubada yana nuwahuya giveleda. \p \v 6 Atu gahe nuwanuwahuyana saꞋeyana galulukahihiyena. Badi Yesu ana vetumagana againe hiveꞋasevatu-ma agaidiya mena gahe nuwanuwahuyana galulukahihiyena. Gahe-nadi ma keke vaita tomiyababi tova hidevama himimiyami-ma yadi nuwahuya amine, o kaꞋi yadi tovehimeya yadi nuwahuya amine, keke. FaꞋina badi tovehimeyai-dina adi egana gihavahavaina. \v 7 Gahe nuwanuwahuyana iya galulukahihiyena-ma Yaubada yana nuwahinage, higa yana nuwahuya nuwahinagene gidadauda amanadi. Mena yana nuwahuya ma sevasevauyana, ada kadu boi tuwai-moꞋena hida babi aimo keke gidabubuni ana toveya givevai be yana nuwahuya againe ide tovetumagana Bana amine kanakikaiwabu faꞋina. \v 8 Tomiyababi tova hidevama himimiyami-ma yadi tovehimeya hida Yaubada yana nuwahuya hifaniyena. KaꞋi hidahalamanena digo, Tokaiwabu-moꞋa keke kelose againe hidatutuvefoseni. \v 9 Tu iya gavehavehawala Veyao Tuwaina ana buki gigahe amine gigayo, \q1 Gavadi gavadi keke tamo hakwadi gidaꞋitadi o kaꞋi gidanogalidi, gavadi gavadi keke tamo hakwadi tauna nuwane gidanuwenuwedi, medema gaitoma yamumudi Yaubada gikidewedewedi badi yadi nuwanuwa Bana againe hisena-ma faꞋidiya. \p \v 10 Hida gaitomai-dina sevasevauyadi tu Yaubada AluꞋaluwana giꞋiveninisena be ide tovetumagana agaideya gihawavemogataledi. FaꞋina AluꞋaluwa Mahalina gaitoma moyaꞋaina ana nuwanuwa giꞋitahalamanena. E, kadu Yaubada Tauna yana nuwahinage gihalamane-Ꞌowona. \v 11 Kaliva ma yana nuwahinage keke kadahalamaneni, au bana tauna aluꞋaluwana anakaibe gihalamanena. Meda anafaiweya Yaubada yana nuwahinage keke kadahalamaneni, au Yaubada AluꞋaluwana anakaibe yana nuwahinage gihalamanena. \v 12 Yaubada keke hida babi ana nuwanuwa gidaveleda. Tauna AluꞋaluwana ide tovetumagana agaideya giꞋiveninisena be yana nuwanuwa faꞋina ginakivetuvetunuda, ada Yaubada yana abavetala moyaꞋaina ide agaideya kanaꞋitahalamanena faꞋina. \v 13 Ada au mena Yaubada yana nuwanuwa nuwanuwahuyana alulumamalena. Yama hifufu inubana keke kaliva yadi nuwahuya againe au AluꞋaluwa Mahalina againe, ada Bana gikivetuvetunuma amine alulumamala. Hai kaliva nuwahinagediya AluꞋaluwa Mahalina Tauna gimimiyami, medema AluꞋaluwa Mahalina yana nuwanuwa faꞋina akivetuvetunudi. \p \v 14 Tu hai kaliva nuwahinagene AluꞋaluwa Mahalina Tauna keke gidamiyami, medema Yaubada AluꞋaluwana yana nuwanuwa gikilowena, faꞋina mema vaita iyohoyoho amine bana matane. Gifaniyena faꞋina AluꞋaluwa Mahalina anakaibe yana nuwanuwa anafaiweya ginavehawaleda be kanaꞋitahalamanena. KaꞋi AluꞋaluwa Mahalina Tauna keke nuwahinagedeya gidamiyami kadu keke adafaiweya yana nuwanuwa kanaꞋitahalamaneni. \v 15 Hai kaliva nuwahinagene AluꞋaluwa Mahalina Tauna gimimiyami, medema gaitoma moyaꞋaina inubana faꞋina anafaiweya ginaꞋitanuwanuwa, kaꞋi Yaubada againe o kaꞋi hida babi againe ma anafaiweya ginaꞋitahalamanena. Atu bana kaliva nuwahinagene AluꞋaluwa Mahalina Tauna keke gidamiyami, medema keke anafaiweya bana waꞋAluꞋaluwa Mahalina ginaꞋitanuwenuweni au yana nuwanuwa gifaniyena. \v 16 Mena itanuwanuwa keke anafata ma Veyao Tuwaina ana buki givehawaleda gigayo, \q1 HakwaꞋadi Kaiwabu nuwana gihalamaneni-yo anafaiweya ginakivetuvetununi? Keke tamo. \m Tu imeꞋeyao ma Keliso nuwana gisevedamana agaimeya be Bana ginuwanuwa amine meda anafaiweya ime anuwanuwa. FaꞋina badi keke waꞋAluꞋaluwa Mahalina amine yo nuwama hidahalamaneni-yo adifaiweya hinakivetuvetunuma. \x - \xo 2:16 \xt Kl 1:26 \xt Lu 23:34, Af 13:27 \xt Ais 64:4\x* \x - \xo 2:16 \xt Yo 16:13 \xt 1Ko 1:18 \xt Ais 40:13\x* \c 3 \s1 Badi miKolinita yadi vetumagana keke gidatubuga. \p \v 1 Tobohiyakweyao, omi vaita weꞋoweꞋo amine, keke Yaubada wadahalamane-hagihagiyeni. Tuwaina buye kamiyami ana toveya keke akufaiweya kaliva nuwadi AluꞋaluwa Mahalina againe hise-moꞋena ma amine agaimiya gadalaumamala. Au dibumi koyona ana nuwanuwa againe aimo wamiyami faꞋina, omi vaita weꞋoweꞋo yami vetumagana keke gidatubuga-ma galumamalemi. \v 2 Huhu fwefweya hihuhuna-ma meda anafaiweya yaku laumamala omi agaimiya. Keke aꞋa oꞋolina lakahidiyao hiꞋauꞋana-ma amine Yaubada yana nuwahinage yaku laumamala againe gadaveꞋami, faꞋina keke amifata. Kadu tova adamoya aꞋa oꞋolina keke amifata. \v 3 Omi aimo babi ana nuwanuwa amine wahuluhuluva. WaꞋitami, aimo wagagaꞋumaꞋuma kadu buye wavekwavekwageya faꞋina makewaꞋe babi ana nuwanuwa amine wahuluhuluva. E, badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma amine wadedewadewa. \v 4 Mena dewa saꞋeyana ma tufoimi wagayo, “Iya Folo yana kaliva,” kadu tufoimi wagayo, “Iya Afolosi yana kaliva.” Hida huluvai-nadi badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma yadi huluva amine. \x - \xo 3:4 \xt Hi 5:12-13\x* \s1 Yaubada bonana ana tolaumamala vaita tofaha amine. \p \v 5 Bana mena Afolosi vaita hakwaꞋadi? Iya Folo vaita hakwaꞋadi-yo faꞋimeya wavekwavekwageya? Ime kaliva kabiꞋomeyao, ama egana tofaisewa ada gavaimi faisewa saꞋeyana saꞋeyana Kaiwabu givehimeyema, medede amine afifaisewa. Ime omi hinafamiya afaisewa faꞋina, Kaiwabu againe wavetumagana. \v 6 WaꞋita, yama faisewa vaita faha amine. Iya otova aseꞋasemiya gafahana, bana Afolosi yana kivetuvetunu againe faha giꞋitaꞋitaveꞋavina tu bana Yaubada anakaibe aꞋa gikivetubugina. \v 7 FaꞋina bana otova ana tofaha kadu faha ana toꞋitaveꞋavina badi keke kikaiwabudiyao. Bana Yaubada anakaibe kikaiwabuna faꞋina Bana aꞋa gikivetubugina. \v 8 Bana otova ana tofaha kadu faha ana toꞋitaveꞋavina yadi kaiwabu leleleya. Kaliva saꞋeyana saꞋeyana yadi faisewa amine Yaubada adi laufata ginaveledi. \v 9 Meda ime amaꞋiselu Yaubada yana tofaisewa Bana buye afififaisewa. Vaita Yaubada yana faha omiꞋiyao. Kadu vaita Yaubada yana manuwaꞋiyogoyogona omiꞋiyao. \x - \xo 3:9 \xt Af 18:4,11,27-28 \xt Ef 2:20\x* \s1 Yaubada bonana ana tovehawala vaita manuwa \s1 ana toꞋaiyogona amine. \p \v 10 Tu Yaubada yana manuwaꞋiyogoyogona faꞋina aku vehimeya giveleku be yana veluga againe omi yana manuwa ami aiyogona gavebutuna. Iya gamidilumamalemi higa vaita toꞋaiyogona halamanina amine manuwa ana ogola gakivemididina tu mali kaliva yadi vehawala againe lumalumana hiyogoyogona. Omi tovehawala wanaꞋitaveꞋavimi be vehawala vaita yowana oꞋolina againe manuwa wanayogo-hagihagiyena. \v 11 Bana mena holiliꞋabi ma ahe gakivemididina higa Yesu Keliso au yami vetumagana luluna. Keke tamo hakwadi mali holiliꞋabi anafaiweya ginakivemididini. Yaubada yana manuwa ana holiliꞋabi au saꞋeyanaga, higa Yesu Keliso. \v 12 Badi Yaubada bonana ana tovehawala vaita manuwa ana toꞋaiyogona amine. Tufoidi yadi vehawala againe vaita kasikasi, tutuwana, kainumula againe manuwa hidayogoyogoni. Tufoidi ma vaita mulumulu, dikwadikwa, mobo againe hidayogoyogoni. \v 13 Aimo vedewayauga ana tova kaliva moyaꞋaida yada faisewa ginaꞋivemogatalina be yamumuna o kaꞋi koyona amine moyaꞋaidi hinaꞋitana. FaꞋina vedewayauga ana toveya aiꞋalaꞋalata yada faisewa ginaꞋalahiluvaluvana, kaꞋi oꞋolina o fwalelena amine kayogona. \v 14 Hai kaliva yana vehawala tunutunugina ma aiꞋalaꞋalata mena yana iyogoyogona ginaꞋalaꞋunaunana medema ana laufata ginavaina. \v 15 Tu hai kaliva yana iyogoyogona ginaꞋala-Ꞌowona medema yana faisewa ginayawowola, ada keke laufata ginavaini. Tu bana tauna keke ginabwavi, au kaliva lokoloko manuwa giꞋalaꞋalahina againe hiluluvemauga amine, Yaubada bana kalivai-nadi ginalugolegolena. \x - \xo 3:15 \xt 1Fi 2:6 \xt 1Ko 4:5\x* \s1 Omi Yaubada yana manuwa amine. \p \v 16 Tobohiyakweyao, omi keke maꞋi wadahalamaneni? Omi Yaubada yana manuwa amine, ada Yaubada AluꞋaluwana nuwahinagemiya giveꞋabaga. \v 17 KaꞋi tamo hakwadi Yaubada yana manuwa ginakivekoyona digo, Yaubada bana kalivai-nadi ginaluyawelina. FaꞋina Yaubada yana manuwa au abaga sevesevehailana, ada omiꞋiyao Bana yana manuwa. \x - \xo 3:17 \xt 1Ko 6:19\x* \s1 Keke kaliva adi egana kanayakahini. \p \v 18 Keke taumiyao agaimiya wanaveꞋalololo. KaꞋi tamo hakwadi omi tovetumagana agaimiya unuwanuwa vaita o tonuwahuya, au tomiyababi matadiya udavekwavakwava-yo Yaubada matane udavetonuwahuya. \v 19 FaꞋina tomiyababi Yaubada keke hidahalamaneni-ma yadi nuwahuya vaita iyohoyoho amine Yaubada matane. E, Veyao Tuwaina ana buki gigahe amine gigayo, \q1 Babi ana tonuwahuya aikaunuwanuwadiyao nonogana Yaubada agedi givebahina be yadi nuwahuya vaita iyohoyoho amine ginaseyemaunena. \m \v 20 Kadu gahe velugana buki-nadi againe gigahe gigayo, \q1 Kaiwabu tonuwahuya yadi nuwanuwa gihalamane-Ꞌowona, higa mema yogo ma gaitoma-kawowo. \m \v 21 Yaubada babi ana tonuwahuya faꞋidiya hidedemi gigahe faꞋina, keke tamo hakwadi agaimiya kaliva adi egana unayakahini vaita faꞋidiya unaꞋalatutula. WaꞋita, gaitoma moyaꞋaina au mema yami gaitoma, \v 22 higa iya Folo ada badi Afolosi be Fita, kadu hida babi ana gaitoma, kadu yawaimi ana aiyeta, kadu alika ana tova, kadu gaitoma moyaꞋaina tova adamoya gidadauda amanadi, kadu gaitoma moyaꞋaina aimo tova mulina ginalakayemu amanadi. E, mena gaitoma moyaꞋaina omi yami gaitoma, be ami veluga faꞋina. \v 23 Tu omiꞋiyao ma Keliso yana gaitoma, ada kadu Keliso Yaubada yana gaitoma. \x - \xo 3:23 \xt Yob 5:13 \xt Sam 94:11\x* \c 4 \s1 Yaubada anakaibe yana tofaisewa yamumuna o koyona \s1 faꞋina ginaꞋitanuwenuwedi. \p \v 1 Tu ime yami tovehawala ma faꞋimeya kaꞋi gavaimi wananuwanuwa? Wananuwanuwa vaita ime Keliso yana tofaisewa kadu Yaubada yana nuwanuwa sevasevauyana ana toꞋitaveꞋavina, higa yana nuwanuwa faꞋina anakivetuvetunumi. \v 2 Omi wahalamanena hai kaliva toꞋitaveꞋavina yadi faisewa giꞋabina, medema gilubodana be yana waꞋidibumuhiga ana vehimeya gidaꞋitaveꞋavina. \v 3 Kaiwabu anakaibe yaku faisewa yamumuna o koyona ma ginalagana. KaꞋi omi tovetumagana wanalagaku o kaꞋi vedewayauga amine kaliva hinaꞋitanuwenuweku o, keke hidema faꞋina gadanuwanuwa lakahina. Kadu keke tauku gadalagaku. \v 4 Keke tamo yaku faisewa ana koyona faꞋina vita aseꞋasekuya gadaꞋayauneni, tu hidedemi gaꞋayaunena omi keke amifaiweya wadahalamaneni kaꞋi iya gagahe velemoꞋena o kaꞋi keke. Kaiwabu anakaibe aseꞋaseku gihalamanena be ginaꞋitanuwenuweku. \v 5 Kaiwabu babiya ginayewaꞋela ana toveya gaitoma sevasevauyana uyuꞋuyuyune gidadauda-ma kabuꞋavane ginaseyemaunena, kadu kaliva yada nuwahinage ginaꞋivemogatalina. Ada medema tovai-nadi gaveyao yadi faisewa yamumuna, medema saꞋeyana saꞋeyana Yaubada Tauna ginahawaveyamumuyedi. Hidema faꞋina Kaiwabu yana tova wanabodana. Keke tova hidevama kaliva yadi faisewa kaꞋi hagihagina o kaꞋi koyona ma wanalagani. \s1 MiKolinita taudiyao adi egana hiyakahina faꞋina Folo gidakeyedi. \p \v 6 Tobohiyakweyao, iyaꞋeku Afolosi ami tonagona amaꞋiselu faꞋimeya ahe galukahihi. Yama faisewa Yaubada faꞋine omi hinafamiya ahe galukahihiyena. Kadu hawata kaliva adi ailaga faꞋina galukahihiyena. AmaꞋiselu ama egana abaꞋita faꞋina gayakahina be ami tonagona moyaꞋaima faꞋimeya wananuwanuwa tunutunugina. Nuwanuwaku gahe saꞋeyana ana nuwanuwa wanahalamane-hagihagiyena higa “Hawata Yaubada bonana etoꞋetoladina againe wanaꞋitaveꞋavina.” KaꞋi yana hawata wanaꞋitaveꞋavina amine, keke tonagona saꞋeyana faꞋine wanaꞋalatutula tu tonagona saꞋeyana wanakihobuyeni. \v 7 Tobohiyaku, hakwadi gigahe-yo vaita o kikaiwabu tu tobohiya keke kikaiwabuna? Hai ya nuwahuya o ya gavaꞋadi moyaꞋaina inubana? Yaubada againe. Yaubada againe uvaina faꞋina, keke unaselakalaka vaita tauni ya nuwanuwa againe udavaini. \p \v 8 WaꞋitami, omi mene gahalamanemi gaitoma moyaꞋaina amifaiweya. E, ahe wavekaliva. Ime Folo Afolosi aimo fanifanimeyao tu omi ahe wakaiwabu. Taumadi makewa iya nuwanuwaku higa vaita omi wadakaiwabu velemoꞋena be ime kadu omi buye kadakaiwabu. \v 9 FaꞋina iya ganuwanuwa vaita Yaubada gidavehimeya be ime afositolo kaliva kabisomeyao amine adamiyami. Givehimeya be tuwaina tolugaviya nibaidiyao tufoidi hikiveꞋavidi ada hinauwedi wai hinagoyedi be hinaluveꞋalikadi amine, mali kaliva ime wai hinagoyema be kaliva moyaꞋaidi matadiya analika. E, tomiyalobama kadu tomiyababi hiꞋitaꞋita-kwanekwanema vaita ime kaliva kowakowameyao. \v 10 Ime Keliso bonana alulumamalena faꞋina, kaliva matadiya ime tokwavakwava tu omi Keliso yana kaliva faꞋina mene vaita yami wanuwahuya lakahina. Ime kowakowameyao tu omi mene vaita ve tumagana againe fifiwalamiyao. Omi higa vaita kikaiwabumiyao tu ime kabisomeyao kaliva matadiya. \v 11 Ime kabisomeyao kaliva matadiya faꞋina tuwaina be anunauwena tova adamoya mafu gilaulauma, agoma gitaitaina, kaleko koyona aꞋoseꞋosena. Kaliva himunumunukoyokoyoma kadu ime togatogadadanimeyao. \v 12 Yama laumamala fatana keke adavivaini. Tova moyaꞋaina taumeyao nimameya afififaisewa toyogina be amaga ama kevakeva ana mani ananuhagana faꞋina. Kaliva hihawaveꞋavima againe, badi faꞋidiya aveꞋoꞋola be Yaubada ginanuwakabubuyedi. Kaliva hikivekoyoma againe, aꞋatuvefaꞋiledi. \v 13 Kaliva ama egana hihawavekabiꞋoyena digo, bona bikabikana amine bonadi afatana. E, tuwaina be hinunauwena hida bai-nadi ime vaita yogo amine yoꞋo matatabudi matadiya. Yogo uledi vevine melaleya higiligilina-ma amine, ime kaliva hihawaveꞋiyohoyohoyema. \x - \xo 4:13 \xt Ha 3:17 \xt 2Ko 11:23-27 \xt Af 18:3, Lu 6:28\x* \s1 Folo miKolinita gihawavenatunedi be tavagine \s1 hinanunudadana faꞋina. \p \v 14 Natukweyao, keke hidede amine gadadakeyemi-yo ganakivewowomumumi faꞋina. Au omi vaita natuꞋaseꞋasekweyao amine faꞋina hidede amine gaꞋetoladi be ganakivetuvetunumi faꞋina. \v 15 Kaliva keke saꞋeyadi vaita agetoga amine himiyamiyanemi, tu tamamiyao keke moyaꞋaidi. Iya akukaibe tamami faꞋina VenuwaꞋata Yamumuna agaimiya gamidilumamalena be Yesu Keliso yana yoꞋogaga agaidiya waluku, ada au hidede amine gaꞋivetubugimi. \v 16 Omi higa natukweyao faꞋina, gagahegahevagadonemi be tavagikuya wananunudadana. \v 17 Nuwanuwaku tavagikuya wananunudadana faꞋina, Timoti agaimiya gaꞋiveninisena. BanaꞋe natuꞋaseꞋaseku Kaiwabu yana yoꞋo agaidiya, kaliva bonabonaꞋabina. Bana gaꞋiveninisena be iya Yesu Keliso yana kaliva yaku dewa faꞋina nuwami ginatalafolena, mena dewai-nadi tovetumagana yadi yoꞋo moyaꞋaidi fafali tulina tulina agaidiya gavehavehawala amine. \p \v 18 Atu tufoimi wanuwanuwa vaita aku tovelugagaga Timoti gaꞋiveninisena tu iya tauku keke ganaꞋela ganaꞋitami faꞋina wanuwanuwalaka. \v 19 Tu Kaiwabu ginahawahegeku amine, tova kabiꞋona omi agaimiya ganaꞋela be tauku ganahalamanena kaꞋi badi hiselakalaka kalivai-dina ma Yaubada yana faiwala againe hififaisewa o kaꞋi higahegahe-kawowo. \v 20 WaꞋita, Yaubada yana yoꞋogaga kalivai-dina adi iyaꞋiyaya keke gahegahe au dewa hagihagina ana seyemauna Yaubada yana faiwala againe giyemuyemu amanadi. \v 21 Gavaimi wanuwanuwa? KaꞋi kaliva natuneyao tagadi kuluna gitafitafidi-ma amine ganaꞋela be ganakivetuvetunumi? O kaꞋi yami dewa ahe waꞋihagihagiyena faꞋina, yaku wanuwayamumu ganaꞋela be bona bikabikana amine ganagahegahemi? Aimo taumiyao. \x - \xo 4:21 \xt Fl 3:17 \xt Fl 2:22 \xt 1Ko 2:4\x* \c 5 \s1 Kaliva saꞋeyana Kolinita tovetumagana agaidiya gikelele. \p \v 1 Atu venuwaꞋata koyona ganogalina, higa kaliva saꞋeyana omi tovetumagana ami yoꞋo agaimiya tamana vavinena gidudauvedi. Kaliva keke Yaubada hidahalamaneni-ma adi hawata hisena, higa kaliva keke wagana buye hinadauda. Tu bana kalivai-nadi omi agaimiya ma tovetumagana nonogana wagana buye himimiyami buye hidauda. \v 2 Ha! Hidedemi yami ekelesiya kalivana gikoyo-moꞋa tu omiꞋiyao ma taumiyao wagakahikahimi va ita omi toꞋekelesiya yami wanuwahuya. Keke gakahikahi tu tagiya lakahina ma gilubodami. Kadu gilubodami be bana kalivai-nadi ana egana wanayawelina be keke bana omi buye wanavagaꞋauta. \v 3 Tu iyaꞋeku ma keke hinafamiya gadamiyami tu nuwaku ma ahe giꞋela agaimiya. Ada vaita iya omi buye kadamiyami amine, iya mena kalivai-nadi yana dewa koyo-moꞋena ma ahe gavedewayaugina be matahiwadi ginanuhagana. \v 4-5 Omi Kaiwabu Yesu ana eganeya wanavagaꞋauta ana toveya, ada nuwaku ahe ginaꞋela agaimiya faꞋina iya omi buye kanavagaꞋauta amine, kadu Kaiwabu Yesu yana faiwala ide buye kanaꞋayauneni yo bana kalivai-nadi ana egana kanayawelina ada Setani againe kanahegenauwena. Setani againe kanahegenauwena be higa vita moyaꞋaina againe wowona ginaꞋivebwavina. Wowona ana ivebwavi againe kaliva dibuna koyona ana nuwanuwa ginayawowola-yo aluꞋaluwana Yaubada ginakibababalena Kaiwabu yana vedewayauga ana toveya. \x - \xo 5:4-5 \xt 1Ti 1:20\x* \s1 Tovetumagana udoꞋudona wanawavina. \p \v 6 Atu taumiyao wagakahikahimi ma keke gidalubodani. FaꞋina dewa koyona agaimiya gidadauda. Isi gaitoma kabiꞋona tu falawa hinagene ginauna tu beledi matatabuna gitubuga amine, meda kaliva saꞋeyanaga yana dewa koyona ginanauna moyaꞋaimi agaimiya ginadamadamana. \v 7 Yami dewa koyona vaita isi amine gitubutubuga-ma wanahegena be beledi keke isi buye hidavilani-ma amine wanayamumu. E, Keliso yami koyona ahe givaihegena faꞋina wayegayega. Tafalolo ana egana Abamaduviviya ana toveya yadi sifi kabiꞋona himununa be giꞋalika amine, meda Keliso yada sifi ide faꞋideya giꞋalika be yada koyona ginavaihegena faꞋina. \v 8 Keliso yana alika ide faꞋideya yada wavemwamwala kananuwanuwaꞋuduꞋuduna higa badi miYuda Abamaduviviya ana toveya beledi isi buye hivilana-ma hihege-Ꞌowona amine, meda ide tobohiyadeyao adi kivekoyo ana nuwanuwa kadu yada dewa koyona matatabuna kanahege-Ꞌowona be kananuwanuwa saꞋeyana kadu kananuwanuwa velemoꞋena. \p \v 9 Kadu tobohiyakweyao, yami leta boi gaꞋetoladina-ma againe gagahemi gagayo, “Keke kaliva vevine udoꞋudodiyao buye wanamiyami.” \v 10 Badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma faꞋidiya keke gadagahe, higa badi udoꞋudodiyao o matadi giꞋalalaka ada kikaiꞋafudiyao, o kaꞋi balauma agaidiya hivetuvetumagana amanadi. KaꞋi nuwanuwami babi ana kaliva koyodiyao matatabudi wananuyabuyabudi digo, hami wanana? Au hida babi wanahegena, faꞋina melala moyaꞋaina agaidiya koyona gidadauda. Keke amifaiweya. \v 11 Tu yaku nuwanuwa gaꞋetoladina-ma higa vaita hai kaliva tauna givewagana tovetumagana tu mali vevine buye hidauda o matana giꞋalalaka o balauma agaidiya givetuvetumagana o kaliva giveyainedi o gufa koyona giyuyu-faꞋila o kaꞋi lokoloko gikikiꞋafuna, medema kalivai-nadi keke buye wanamiyami. E, keke bana yami manuweya wanavegaꞋauleni be buye wanaꞋa. \p \v 12-13 Tu badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma faꞋidiya keke gadagahe, faꞋina badi kalivai-dina iya keke ganavedewayaugidi. Mema keke aku vehimeya. Au Yaubada badi kalivai-dina ginavedewayaugidi. Tu hai Yaubada yana kaliva saꞋeyana ginakoyo, medema omi tovetumagana wanavedewayaugina, faꞋina mema ami vehimeya. FaꞋina Veyao Tuwaina ana buki gigahe amine wanahuluva gigayo, \q1 Kaliva saꞋeyana omi Yaubada yana yoꞋogaga agaimiya ginakoyo amine o, wanawavina be ginana. \m FaꞋina bana kaliva wagana buye hidauda-ma wanawavina be ginana. \x - \xo 5:12-13 \xt Yem 12:21, Yo 1:29 \xt Yem 12:15\x* \x - \xo 5:12-13 \xt Ef 5:3,7 \xt 2Veh 17:7\x* \c 6 \s1 Tovetumagana miya-kawokawowodiyao agaidiya hikotukotu \s1 faꞋina Folo gidakeyedi. \p \v 1 Tu tobohiyakweyao kadu ganagahe. KaꞋi tamo hakwadi omi tovetumagana agaimiya tobohiya buye wanavekwageya amine, gavadi-yo usimana-yo miya-kawokawowodiyao agaidiya wakotu? GavaiꞋona-yo keke tovetumagana ami yoꞋo agaidiya udaꞋaliyeni-yo hidavedewayaugini? Medema yami dewa keke gidalubodani. \v 2 Yaubada yana yoꞋogaga ada vehimeya omi keke maꞋi wadahalamaneni? Aimo tova mulina ide Yaubada yana yoꞋogaga badi tomiyababi moyaꞋaidi kanavedewayaugidi. KaꞋi omi tovetumagana aimo tomiyababi moyaꞋaidi wanavedewayaugidi, au makewa tova adamoya mena gaitoma kabiꞋona faꞋina amifaiweya wanavedewayauga. \v 3 Kadu Yaubada yana yoꞋogaga ada vehimeya saꞋeyana maꞋi wanuwenuwena o keke? Ide lobama ana tovenuwaꞋata kanavedewayaugidi maꞋi wahalamanena o keke? KaꞋi mena faisewa lakahina aimo lobameya wanaꞋabina, au makewa amifaiweya hida babi ana gaitoma faꞋina wanavehimeya. \v 4 Mene tamo kaliva adi egana keke lakahina omi tovetumagana agaimiya o keke? KaꞋi nuwanuwami babi ana gaitoma faꞋina buye wanavekwageya amine, mena kaliva adi egana kabiꞋona omi matamiya ma badi agaidiya wadakotu. Badi kaliva kabiꞋodiyao nonogana adifaiweya hinavedewayaugimi. \v 5 Au hidedemi gagahe be wanawowomumu faꞋina. Omi vaita keke tonuwahuya-yo badi tovetumagana hivekwageya-ma keke wadavedewayaugidi. Mene tamo kaliva tonuwahuya gimimiyami o keke? \v 6 Vaita yami vekwageya faꞋina tovetumagana yami yoꞋo agaidiya wadalukahihiyeni be ginahavaina faꞋina, tu keke. Au tovetumagana saꞋeyana tobohiyana yana koyona faꞋina gisimana ada badi Yaubada keke hidavetumaganeni-ma hivedewayaugidi. Medema keke gidalubodani. \p \v 7 Tu omi tovetumagana buye wavekwavekwageya-yo wasimasimana ma keke hagihagina Yaubada matane. Au mema huluva koyona ma vaita keke Yaubada yana eda againe wadanunaudadana. KaꞋi tobohiya saꞋeyana againiya ginakivekoyo tu unaꞋatuvefaꞋilena, au medema gilubodana. Kadu kaꞋi tamo ya mani o ya lokoloko ginakiꞋafuna tu unaꞋatuvefaꞋilena, au medema gilubodana. \v 8 Tu omiꞋiyao ma keke tobohiyamiyao yadi kivekoyo wadaꞋatuvefaiꞋileni. Au taumiyao tobohiyamiyao wakikivekoyodi, badi agaidiya wakikaiꞋafu. E, tobohiyamiyao nonogana hidedemi wahuluhuluva. \p \v 9-10 Wanogali! Badi tova moyaꞋaina hihuluhuluva koyona amanadi keke-moꞋa Yaubada yana abageya yana yoꞋogaga buye hinaluku. Keke wananuwanuwafani. Hida kalivai-dina keke hinaluku higa udoꞋudodiyao, \li1 o badi balauma agaidiya hivetuvetumagana, \li1 o kaliva vavinena gikiloweni tu mali vevine buye hidauda, meda anafaiweya kwamayoku mali kaliva buye hidauda, \li1 o badi kaliva hivetuvetubo o kaꞋi vevine hivemavemai, \li1 o kikaiꞋafudiyao o badi matadi giꞋalalaka, \li1 o badi gufa koyona ana yu-faꞋila againe hivekwavakwava, \li1 o toveyaina o tomunugakaiꞋafu, \m e hida kaliva koyodiyao adi loi keke Yaubada yana abageya yana yoꞋogaga buye hinaluku. \v 11 Boi tuwaina aimo keke wadavetumagana ana toveya, tufoimi mena kaliva koyodiyao adi loi amine wahuluhuluva. Tu Kaiwabu Yesu Keliso ana eganeya kadu yada Yaubada AluꞋaluwana yana faiwala againe ahe watowa be wayegayega, Yaubada yana yoꞋogaga faꞋina ahe gisevehailemi be Yesu Keliso againe wahawahegemi, ada omi kaliva yegayegamiyao Yaubada matane. \x - \xo 6:11 \xt Md 5:39-40, 1Te 5:15 \xt Ef 5:5, Ha 22:15 \xt Ta 3:3-7\x* \s1 Wowoda kanaꞋitaveꞋavina be againe Yaubada ana egana \s1 kanakilakahina. \p \v 12 Tu tufoimi wagahe wagayo, “Keke tamo gavadi hawahawatana iya faꞋikuya. Au dewa moyaꞋaina akufaiweya.” Au wagahe velemona tu keke dewa moyaꞋaina agaidiya yamumu kananuhagani. Taumadi dewa moyaꞋaina akufaiweya tu dewa tufona keke ganahuluvini be dewai-nadi keke ginavehimeyeku faꞋina. \v 13 Kadu tufoimi wagahe wagayo, “AꞋa kamoda ana giba, ada kamoda gidadauda be aꞋa kanaꞋana faꞋina.” Hidedemi wagahe tu aimo tova mulina Yaubada yana vehimeya againe aꞋa ginahavaina, kadu kamoda ginahavaina. Tu wowoda ma keke gidadauda be kanaꞋudoꞋudo faꞋina, keke. Wowoda gidadauda be Kaiwabu yana giba faꞋina, kadu Kaiwabu givehivehimeyena be gidadauda yamumuna. \v 14 Yaubada yana faiwala againe Kaiwabu wowona alikeya gisivemididina, kadu meda anafaiweya ide ginasivemididida. \v 15 Wanogali! Omi wowomi Yesu Keliso wowona talaina. Wowoku Keliso wowona talaina faꞋina, keke wowoku kwamayoku yamayamadadana wowona buye ganaveꞋatutamoꞋaini, keke-moꞋa. \v 16 Hai kaliva wowona kwamayoku yamayamadadana wowona buye hinaveꞋatutamoꞋaina, medema wowodi au givesaꞋeya ma maꞋi wahalamanena o keke? Meda Veyao Tuwaina ana buki kaliva kwamayoku yadida faꞋina gigahe gigayo, \q1 Badi adiꞋiselu hinavewowotamoꞋai. \m \v 17 Tu hai kaliva nuwana Kaiwabu nuwana buye ginaveꞋatutamoꞋaina, medema Kaiwabu buye hiveꞋaluwatamoꞋai. \p \v 18 Dewa udoꞋudona wanavekwaulaugena. Mali dewa koyona keke kaliva wowona ginakivekoyoni, tu kaliva yana dewa udoꞋudona againe tauna wowona ginakivekoyona. \v 19 KaꞋi mene wahalamanena omi wowomi AluꞋaluwa Mahalina yana manuwa? Higa Bana Yaubada omi agaimiya gihawahegeni-yo nuwahinagemiya gimimiyami. Wowomi keke taumiyao yami giba. Omi Yaubada yana giba. \v 20 FaꞋina fata lakahina againe gitutuvehobumi be yana giba faꞋina. Hidema faꞋina keke wowomi dewa koyona againe wanahawahegeni, au wowomi wanaꞋitaveꞋavina be yami dewa hagihagina againe kaliva Yaubada ana egana hinakilakahina. \x - \xo 6:20 \xt 1Te 4:3-4 \xt Lo 8:11, 2Ko 4:14 \xt 1Ko 12:27\x* \x - \xo 6:20 \xt Aba 2:24 \xt 1Ko 3:16 \xt 1Fi 1:18-19\x* \c 7 \s1 Folo miKolinita yadi toliluvaluva nagi faꞋina \s1 gikivetuvetunudi. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao, yami toliluvaluva yaku leta againe waꞋetoladina-ma ganafatana. KaꞋi kaliva keke ginanagi, au medema gilubodana. \v 2 Hidedemi iya ganuwanuwa tu kaliva vevine moyaꞋaidi hiꞋudoꞋudo faꞋina, gilubodana be kaliva saꞋeyana saꞋeyana tauna yana kwamayoku gidavaina be buye hidamiyami, kadu kwamayoku saꞋeyana saꞋeyana tauna yana kaliva gidavaina be buye hidamiyami. \v 3 Kaliva kwamayoku hinagi againe, kaꞋi kwamayoku nuwanuwadi moganedi buye hinadauda amine, moganedi au keke ginadibutoyogedi. Meda anafaiweya kaꞋi kaliva nuwanuwana vavinena buye hinadauda amine, vavinena au keke hinadibutoyogeni. \v 4 FaꞋina kwamayoku keke taudi wowodi hidavehimeyeni, au mema moganedi givehimeyena. Meda anafaiweya kaliva keke tauna wowona gidavehimeyeni, au mema vavinena hivehimeyena. \v 5 Kaliva keke vavine unahawatadi, kadu kwamayoku keke moganemi wanahawatani be higa vaita keke buye wanadauda. Tu kaꞋi tova saꞋeyana taumiyao buye wanavehimeyemi be dauva wanahawatana higa veꞋoꞋola-tafalolo againe wanahawahegemi faꞋina, medema gilubodana. Tu kaꞋi yami veꞋoꞋola ana aituha wanaluyabuna amine o wanavebutu-havagi buye wanadauda. KaꞋi ami hawata dauva faꞋina lauva tunugina wananunauwena digo, matami ginaludigadigaga ada Setani ginaꞋela ginaꞋaladibidibiyemi be mali vevine o mali kaliva buye wanadauda. Hidema faꞋina yami veꞋoꞋola ana aituha wanaluyabuna againe, kadu wanavebutu-havagi vavine o moganemi buye wanadauda. \p \v 6 Mena yaku gahe nagi faꞋina, dewai-nadi faꞋina keke vaita vehimeya amine gadavehimeyemi. Gahawahegemi tu nagi ana dewai-nadi galukahihiyena amine wanahuluva. \v 7 Yaubada yana veluga againe kilolokeku gamimiyami, ada nuwanuwaku kaliva vevine moyaꞋaidi iya amine badi kilolokediyao hinamiyami. Tu Yaubada kaliva saꞋeyana saꞋeyana ginuwakabubuyedi tulina tulina. Tufoidi yana veluga againe kilolokediyao himimiyami be Yaubada faꞋina hifififaisewa. Kadu tufoidi Yaubada yana veluga againe naginagidiyao himimiyami be Yaubada yana faisewa hiꞋabiꞋabina. \p \v 8 Tu kiloloke sikwasikwa sibauwe kadu agaimiya ganagahe. KaꞋi iya keke naginagiku amine omi keke wananagi, au medema gilubodana. \v 9 Tu kaꞋi matami giludigadigaga be keke amifaiweya taumiyao wanahawatami au wananagi. KaꞋi aiꞋalaꞋalata amine yami nuwanuwa nagi faꞋina ginatubuga-moꞋa tu keke wananagi digo, medema keke gidalubodani. Tu matami giludigadigaga-moꞋa faꞋina wananagi, medema gilubodana. \p \v 10 Tu kadu naginagimiyao agaimiya ganagahe. Keke vaita tauku yaku vehimeya, au hida Kaiwabu yana vehimeya ganalukahihiyena. Omi vevine keke wanaviholili. \v 11 KaꞋi wanaviholili digo, kadu keke kaliva saꞋeyana wananagini. KaꞋi keke nuwanuwami amikaibe wanamiyami, au moganemi againe wanayewami be nuwanuwa saꞋeyana againe wanamiyami. KaduꞋe o kaliva vavine keke unakilowedi. \p \v 12 Tu omi velugamiyao keke wadanagitafalolo-ma agaimiya ganagahe. Higa keke vaita hida Kaiwabu yana vehimeya saꞋeyana amine ganalukahihi, au iya tauku yaku gahe ganalukahihiyena. Hai kaliva Keliso uvetumaganena tu badi vavine keke hidavetumaganeni, tu nuwanuwadi o moganedi aimo buye wanamiyami, medema keke unakilowedi. \v 13 Meda anafaiweya hai kwamayoku Keliso wavetumaganena tu moganemi keke gidavetumaganeni, tu nuwanuwana omi vavinena aimo buye wanamiyami, medema keke wanaviholili. \v 14 Hai kaliva keke Keliso gidavetumaganeni tu vavinena tovetumagana. Vavinena yadi vetumagana faꞋina Yaubada moganedi givegaꞋaulena be vaita hidanagitafalolo. Meda anafaiweya hai kwamayoku keke Keliso hidavetumaganeni tu moganedi tovetumagana. Moganedi yana vetumagana faꞋina Yaubada vavinena givegaꞋauledi be vaita hinanagitafalolo. Hidede amine Yaubada kaliva vavinena yadi vetumagana faꞋina o kaꞋi kwamayoku moganedi yana vetumagana faꞋina adiꞋiselu givegaꞋauledi faꞋina, natudiyao buye givegaꞋauledi be vaita Keliso yana kaliva natudiyao hinamiyami. KaꞋi tamadi o hinadi keke gidavegaꞋauledi digo, natudiyao vaita miya-kawokawowodiyao natudiyao amine hidamiyami. \p \v 15 Tu kaꞋi kaliva keke Keliso gidavetumaganeni-ma nuwanuwana vavinena ginakilowena, o kaꞋi kwamayoku keke Keliso againe hidavetumagana-ma nuwanuwadi hinaviholili, au hinanuvehaila. Keke adi hawata gidadauda. Au adifaiweya hinanuvehaila. FaꞋina Yaubada gikovada be nuwayamumu tu keke nuwakoyo againe kanamiyami. \v 16 Omi kwamayoku Keliso againe wavetuvetumagana-ma wanogali! KaꞋiwa, kaꞋi moganemi buye wanamiyami amine o, amifaiweya aseꞋasena wanakiviviyena be Keliso againe ginavetumagana. O kaꞋi o kaliva vavine buye wanamiyami amine o, aseꞋasedi afaiweya unakiviviyena be Keliso againe hinavetumagana. \x - \xo 7:16 \xt 1Ti 5:14 \xt Lo 12:18 \xt 1Fi 3:1-2\x* \s1 Gava kaiwabu amine wamiyami tu Yaubada gikovami, \s1 medede amine wanamiyami. \p \v 17 Kadu ganagahe. Omi tovetumagana moyaꞋaimi, Yaubada kaliva saꞋeyana saꞋeyana gava kaiwabu agaimiya givetalaiyeni tu Yaubada gikovami be yana yoꞋogaga agaidiya waluku ana toveya, medede againe tova hidevama wanamiyami. Au hidede amine gavehavehawala tovetumagana adi yoꞋo fafali tulina tulina agaidiya. \v 18 WaꞋita dewa saꞋeyana ma, hai kwanamiYuda tuwaina Yaubada yana iyaꞋiyaya wowone hitomogolohini tu Yaubada gikovana be yana yoꞋogaga agaidiya giluku, medema keke ginagaluvaluva-yo ana bwaya ginasevauyeni. Hai yoꞋo tulidiyao kalivadi wowone keke iyaꞋiyaya hidatomogolohini tu Yaubada gikovana be yana yoꞋogaga agaidiya giluku, medema keke tova hidevama wowo ana tomogolota ginavaini. \v 19 FaꞋina kaꞋi iyaꞋiyaya wowomiya gidadauda o kaꞋi keke gidadauda, medema keke gaitoma lakahina. KaꞋi Yaubada yana vehimeya moyaꞋaina wadibudibumuhigena o kaꞋi keke wadadibudibumuhigeni, medema gaitoma lakahina. \p \v 20 Kaliva saꞋeyana saꞋeyana gava kaiwabu kaꞋi lakahina o kabiꞋona amine tuwaina wamiyami tu Yaubada gikovami be yana yoꞋogaga agaidiya waluku, medede amine tova hidevama wanamiyami. \v 21 Kadu saꞋeyana, kaꞋi kaliva againe waveꞋagetoga tu Yaubada gikovami, agetoga yadi faisewa koyona waꞋabina faꞋina keke nuwami ginavita. Tu kaꞋi yami tovehimeya ginahawahegemi amine o, wanana taumiyao faꞋimiya wanafaisewa. \v 22 FaꞋina omi agetoga yami tovehimeya yadi abavehimeya dibune wamimiyami amine, meda boi tuwaina dewa koyona yana abavehimeya dibune wamiyami. Tu Kaiwabu Yesu Keliso gikovami be yana yoꞋogaga agaidiya waluku ana toveya, giyaumi be dewa koyona yana abavehimeya giyawelina. Ada au tova hidevama kaliva agaidiya waveꞋagetoga nonogana omi Kaiwabu Yesu Keliso yana kaliva yauyaugimiyao, faꞋina giyaumi be keke dewa koyona yana abavehimeya dibune wadamiyami. Meda anafaiweya omi kaliva keke tamo hakwadi againe wadaveꞋagetoga amanadi, Kaiwabu Yesu Keliso omi gikovami be yana yoꞋogaga agaidiya waluku ana toveya, Bana againe waveꞋagetoga. \v 23 Yaubada fata lakahina againe gitutuvehobumi be yana kaliva ginavehimeyemi. Keke tomiyababi agaidiya wanaveꞋagetoga be badi yami nuwanuwa hinavehimeyeni. \v 24 Tobohiyakweyao, kaliva saꞋeyana saꞋeyana gava kaiwabu kaꞋi lakahina o kabiꞋona amine tuwaina wamiyami tu Yaubada gikovami be yana yoꞋo agaidiya waluku, mededemi tova adamoya Yaubada buye wanamiyami. \x - \xo 7:24 \xt 1Ko 7:24 \xt Ga 5:6\x* \s1 Folo miKolinita yadi toliluvaluva kilolokediyao \s1 kadu sikwasikwadiyao faꞋidiya gifatana. \p \v 25 Tu yami toliluvaluva kilolokediyao faꞋidiya ganafatana. Kaiwabu keke tamo vehimeya badi faꞋidiya gidaveleku tu tauku yaku nuwanuwa ganalukahihiyena, ada Kaiwabu ginuwakabubuyeku be yana faiseweya givegideku faꞋina, amifaiweya yaku gahe wanavetumaganena. \v 26 Tova vitana ide tovetumagana agaideya giyemuyemu faꞋina, iya ganuwanuwa vaita kaliva vevine kilolokediyao hinamiyami, medema gilubodana. \v 27 KaꞋi oꞋeni naginagi? Keke vavine unakilowedi. KaꞋi keke udanagi? Au keke kwamayoku unanagini. \v 28 Tu kaꞋi kwamayoku unanagina digo, medema keke dewa koyona. Ada kadu kaꞋi kwamayoku kilolokena ginanagi, medema keke dewa koyona. Ma badi naginagidiyao vita tulina tulina hinanuhagana faꞋina, keke nuwanuwaku omi kilolokemiyao vitai-dina wananuhagani. \p \v 29 Tobohiyakweyao, mena yaku gahe ana kaivila hidede amine, higa hida tovai-nadi gikaliꞋuho be babi ginayawowola. FaꞋina omi naginagimiyao Yaubada faꞋina wanafaisewa vaita omi kilolokediyao amine. \v 30 Kadu omi toꞋalika faꞋidiya watagitagi amanadi Yaubada faꞋina wanafaisewa vaita keke yami watagiya. Kadu omi tamo gavadi faꞋina wavemwavemwamwala-ma Yaubada yana faisewa wananuwenuwena vaita keke wadavemwamwala. Kadu omi lokoloko wakimokimonena-ma Yaubada faꞋina wanafaisewa vaita yami lokoloko keke. Yaubada ana vetumagana wai ginanagona nuwamiya. \v 31 Kadu omi hida babi ana gaitoma faꞋina wafififaisewa amanadi, medema gaitomai-dina agaidiya keke nuwami wanahawahege-Ꞌowoni. FaꞋina hida babi ana gaitoma giyawoyawowola. \p \v 32 Siule tobohiyakweyao, keke nuwanuwaku babi ana gaitoma tulina tulina faꞋidiya wanavenuwanauna. Kaliva keke naginagina Kaiwabu yana faisewa faꞋina anafaiweya tova moyaꞋaina ginuwanuwa, faꞋina nuwanuwana Kaiwabu nuwana ginakiveyamumuna. \v 33 Tu kaliva naginagina ma tova moyaꞋaina hida babi ana gaitoma faꞋina givenuwanauna, ada gifififaisewa be vavinena nuwadi ginakiveyamumuna faꞋina. \v 34 Ada au nuwanuwa luhei hiveꞋasitainena, higa tova saꞋeyana Yaubada faꞋine ginuwanuwa, tova saꞋeyana vavinena faꞋidiya ginuwanuwa. Meda anafaiweya kwamayoku kilolokena ada ulaulatanina tova moyaꞋaina Kaiwabu yana faisewa faꞋina anafaiweya hinanuwanuwa, faꞋina nuwanuwadi wowodi kadu aluꞋaluwadi Kaiwabu againe hinahawahege-Ꞌowodi. Tu kwamayoku naginagidi hida babi ana gaitoma faꞋina hivenuwanauna, ada hifififaisewa be moganedi nuwana hinakiveyamumuna. \v 35 Hidede amine gagahe be higa keke vaita hawata omi agaimiya ganaseni. Omi ami veluga faꞋina gagahe be dewa tunutunugina amine wanahuluhuluva, ada Kaiwabu ana nuwanuwaꞋeya wanamiyami. \p \v 36 Tu kaꞋi kaliva saꞋeyana gimimiyami ada nagona natuna kwamayoku gihawatana be higa keke ginanagi, tu ginuwanuwa gigayo, “KaꞋi hima yaku hawata keke yamumuna faꞋina natuku nuwanuwana ginanagi tu a givevavine-lakata.” KaꞋi hidede amine ginuwanuwa digo, aimo tauna. KaꞋi nuwanuwana natuna kaliva againe ginahawahegena, au yamumuna. Keke vaita medema dewa koyona. \v 37 Ma kaꞋi tamo hakwadi tauna ginuwanuwa tu keke gidanuwanuwaluga, ada keke mali gaitoma gidavehimeyeni, au tauna anakaibe givehimeyena be higa vaita natuna kwamayoku keke ginavenagini, au medema kadu huluva hagihagina. \v 38 FaꞋina yaku nuwanuwa hidede amine, higa kaꞋi kaliva natuna kwamayoku ginavenagina, medema gilubodana. KaꞋi kaliva natuna kwamayoku ginahawatana be keke ginanagi, medema giluboda-moꞋena. \p \v 39 Tu kwamayoku naginagidi ma aimo moganedi wayawaina gimimiyami againe, nagi ana vehimeya hinaꞋitaveꞋavina be keke mali kaliva hinanagini. Tu kaꞋi moganedi ginaꞋalika ada nuwanuwadi kaliva saꞋeyana hinanagina amine o, aimo taudi. Au hinanagina. Tu tovetumaganagaga hinanagina. \v 40 KaꞋi kilolokena digo, iya tauku ganuwanuwa vaita yana wavemwamwala ginamiyami. Ada Yaubada AluꞋaluwana Tauna nuwahinagekuya weꞋa gimimiyami faꞋina, iya ganuwanuwa vaita Yaubada yana nuwenuweya mena nagi ana nuwanuwa galukahihiyena. \x - \xo 7:40 \xt 1Yn 2:17 \xt 2Ko 6:14\x* \c 8 \s1 Folo miKolinita yadi toliluvaluva kevakeva kilumina \s1 agaidiya kaliva hihawadavadavayena-ma faꞋina gifatana. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao, yami toliluvaluva saꞋeyana ganogalina-ma kadu ganafatana, higa kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma faꞋina ganalukahihi. Mena kevakeva ana hawadavedaveya faꞋina omi wagahe wagayo, “Hida gaitoma ana nuwanuwa faꞋina ide halamanideyao.” Wagahe velemona tu waꞋita. Hai kaliva halamanina, medema nuwanuwana yana halamana faꞋina ginaselakalaka. Hai kaliva nuwana hawahawahegana, medema nuwanuwana tobohiyaneyao yadi vetumagana ginakivetubugina. \v 2 Kadu hai kaliva nuwahinagene gigahe gigayo, “Iya kaliva halamaniku,” gavaimi gilubodana be ginahalamanena-ma aimo keke gidahalamaneni. \v 3 Tu hai kaliva nuwanuwana velemoꞋena Yaubada, medema faꞋine Yaubada gigayo, “Wada kalivai-nadi gahalamanena, higa bana yaku kaliva.” \p \v 4 E, kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma faꞋina. Omi watoliluvaluva higa vaita kaꞋi kevakevai-nadi amifaiweya wanaꞋana o kaꞋi keke. Ahe kahalamanena Bana Yaubada anakaibeꞋu-moꞋa. Keke tamo Yaubada velugana. Kadu badi kilumina ma veꞋalololodiyao, keke velemoꞋena yaubada ma ahe kahalamanena. \v 5 Gaitoma moyaꞋaina lobameya kadu babiya hidadauda, ada medema gaitomai-dina faꞋina badi Yaubada keke hidahalamaneni-ma higahe higayo, “Hida gaitoma yadi wafaiwala adi egana viviluwa kadu kaiwabu.” \v 6 Hidede amine badi hinuwanuwa tu ide kahalamanena keke viviluwa moyaꞋaidi hidamiyami, au Yaubada saꞋeyanaga gimimiyami, higa Tamada. Ada Bana Tamada gaitoma moyaꞋaina gibubuna, kadu ide tovetumagana gibubuda be ana egana kanakilakahina faꞋina. Meda anafaiweya Kaiwabu saꞋeyanaga gimimiyami, higa Kaiwabu Yesu Keliso. Ada Yaubada yana nuwanuwa Yesu Keliso givelena be gaitoma moyaꞋaidi gibubudi, kadu yawaida ivaguna inubana Bana againe kavaina. \p \v 7 Tu keke tovetumagana moyaꞋaidi hida vehawala Yaubada saꞋeyanaga faꞋina hidahalamaneni. Tufoidi boi tuwaina malamala a gavaiyehi agaidiya hinuwanuwa vaita kilumina yaubada velemoꞋediyao. Hidema faꞋina aimo tova hidevama yadi nuwanuwa hinunauwena, higa vaita kevakeva mali kaliva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma hidaꞋauꞋana ana toveya, mena kevakevai-nadi againe kilumina yadi faiwala gidadauda. Ada kevakevai-nadi hiꞋauꞋa tu aseꞋasedi giꞋaꞋakolukoluna. Hivaitana kilumina yadi gaitoma hiꞋauꞋana faꞋina, adi wavita hinamiyami. \v 8 Atu gava kevakeva kaꞋauꞋana-ma Yaubada keke gidanuwenuweni higa vaita yadaꞋa againe Bana buye kanavetobohiyana. KaꞋi keke kanaꞋani digo, Yaubada keke ginanuwenuweda vaita ide koyodeyao. KaꞋi kanaꞋana digo, keke medema faꞋina kanayamumu Bana matane. \p \v 9 Kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma adiꞋa faꞋina keke ami hawata gidadauda, tu wanaꞋitaveꞋavimi be keke yamiꞋa againe badi tovetumagana yadi vetumagana kowakowana ma koyona againe wanavebeꞋudi. \v 10 Omi mena kevakevai-nadi anaꞋa faꞋina halamanimiyao higa keke hawahawatana. KaꞋi omi kilumina yadi manuwa-tabu againe wanaluku be wanaꞋenolukekela wanaꞋa, ada bana tovetumagana saꞋeyana kilumina yadi kevakeva ana aꞋa faꞋina aseꞋasena giꞋaꞋakolukoluna-ma ginaꞋitami amine o, ginanuwanuwaluga ginagayo, “Gavaitana mena kevakeva anaꞋa hawahawatana tu badi tobohiyakweyao hiꞋauꞋana faꞋina, kaꞋi iya akufaiweya ganaꞋana.” KaꞋi omi mene wanuwanuwa vaita yamiꞋa againe tobohiyami yana vetumagana wadakivetubugini? Keke, keke-moꞋa! \v 11 Wanogali! Kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma kevakeva-kawowo ma wahalamanena. Tu tobohiyami tovetumagana kowakowana ma omi tovetumagana halamanimiyao yamiꞋa giveꞋuꞋulena be ana ayauna vaita kevakevai-nadi anaꞋa dewa koyona tu au aiꞋadi giꞋana, ada au omi agaimiya agolaufofola ana eda ginuhagana, bana kalivai-nadi ana kibababala faꞋina Keliso giꞋalika amanadi. \v 12 KaꞋi hidede amine tobohiyamiyao agaidiya wakoyo, ada aseꞋasedi matamatauhina wakivekoyodi amine, keke badiꞋiyaogaga agaidiya wadakoyo, au Keliso againe wakoyo, faꞋina badi Keliso yana kaliva. \v 13 Keke nuwanuwaku Keliso againe ganakoyo faꞋina, ganahawataku. KaꞋi mena kevakevai-nadi ganaꞋauꞋana againe tobohiyakweyao koyona againe ganavebeꞋudi digo, keke tamo tova kevakeva ganaꞋuꞋani-yo tobohiyakweyao koyona againe ganavebeꞋudi. \x - \xo 8:13 \xt Yo 14:23 \xt Ef 4:6, Yo 1:3 \xt Lo 14:13-15 \xt Lo 14:21\x* \c 9 \s1 Kaliva tufoidi Folo hiꞋawalavena vaita bana keke afositolo \s1 velemoꞋena faꞋina, tauna gibulavaꞋitotogena. \p \v 1 Tobohiyakweyao, kadu iya tauku faꞋikuya ganagahe. WaꞋita, keke tamo tomiyababi againe gadaveꞋagetoga-yo yaku huluva gidavehimeyeni. Iya Keliso yana afositolo velemoꞋena. Yada Kaiwabu Yesu makewa gaꞋita-moꞋena. Kaiwabu yana faisewa gafifaisewana faꞋina omi Yesu Keliso againe wavetumagana. Au omi yaku faisewa guwana. \v 2 KaꞋi mali kaliva hinanuwanuwa vaita iya keke afositolo velemoꞋena, au aiꞋadi. OmiꞋiyao ma iya afositolo velemoꞋena ma wahalamanena. Tova adamoya Kaiwabu againe wamiyamiyaveꞋavina faꞋina, omi iya afositolo yaku faisewa ana iyaꞋiyaya. \v 3 Kaliva hiꞋawalaveku vaita iya keke afositolo velemoꞋena againe, au hidede amine tauku galugolegoleku. \p \v 4 Tu afositolo yaku abavehimeya faꞋina ganagahe. Banabasi iyaꞋeku amaꞋiselu Kaiwabu yana tofaisewa. Badi tovetumagana agaidiya alumamala be adi veluga hinuhagana amanadi, kaꞋi amaga ama kevakeva ama bwai yadi velekawowo againe anakimonena o kaꞋi keke? Ayoma, amafaiweya anakimonena, faꞋina mema yama faisewa fatana. \v 5 Badi afositolo velugadiyao kadu Kaiwabu Yesu tobohiyaneyao badi vavinediyao vetuvetumaganidiyao yadi nuwaliliuga againe buye hinunudadanedi. Kadu afositolo lakahina Fita vavinena vetuvetumaganidi ginunudadanedi. E, badi afositolo-dina vavinediyao buye hinunudadanedi be tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina kaliva yadi vevine buye hiꞋitaꞋitaveꞋavidi. Badi yadi vevine buye hinunuwaliliuga tu kaꞋi omi wavaita amaꞋiseluga yama vevine hidamiya? Keke, au badi buye ananunudadanedi. \v 6 Badi afositolo velugadiyao tovetumagana yadi velekawowo againe himimiyami. KaꞋi Banabasi iyaꞋeku amaꞋiseluga taumeyao nimameya anafifaisewa-yo fatama againe amaga ama kevakeva ama kaleko anakimoneni? Keke-moꞋa. KaꞋi nuwanuwama digo, kadu ime amafaiweya velekawowo againe anamiyami. \x - \xo 9:6 \xt Af 26:16 \xt 2Ko 3:2-3\x* \s1 Gilubodana be Yaubada yana tofaisewa adi leme \s1 tovetumagana agaidiya hinavaina. \p \v 7 WaꞋita, tolugaviya keke taudiyao adiga o adi kaleko hidakimoneni, keke. MenevaꞋama kabemani hiveleveledi. KaꞋi kaliva yana otova ginafahani-yo mali kaliva ginayaudi-kawowo? Keke-moꞋa. Tauna tonifaha ginayaudi. Kaliva yana sifi giveꞋaveꞋadi kaꞋi mali kaliva-kawowo adi loi hinaꞋa? Keke-moꞋa. Tauna toniveꞋa unumina buye hinaꞋa. \v 8 Mena yaku gahe ma keke kalivagaga yada nuwanuwa, au Yaubada yana vehimeya againe meda anafaiweya gigahe. \v 9-10 E, Yaubada yana buki-vehimeya Mosese giꞋetoladina-ma againe gigahe gigayo, \q1 Bulumakau witi givagavagakolukoluna againe, keke gidalubodani be muduna bulava againe wanahifobodani \q1 higa keke tamo gavadi ginaꞋani faꞋina. \m KaꞋi Yaubada bulumakaugaga ginuwenuwena? Keke-moꞋa. MakewaꞋe ime Yaubada yana tofaisewa faꞋimeya ginuwanuwa faꞋina medede amine gigahe, ada gahe-nadi Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda. Bulumakau yana faisewa faꞋina aꞋa giꞋauꞋa amine, meda ime yama faisewa tovetumagana faꞋidiya fatama higa amaga ama kevakeva ama kaleko ama gavaꞋadi hidavelema. WaꞋita, babi ana toꞋaikeyova kadu witi ana toꞋaitalaga faheya hififaisewa ana toveya, gilubodadi be hinafifaisewa tu hinanuwanuwaveꞋavina vaita aꞋa ana folaka againe badi buye hinavaina. \v 11 Meda anafaiweya ime Yaubada yana tofaisewa Bana bonana aluꞋaluwamiya afahana faꞋina, makewaꞋe gilubodana be aꞋa kaleko gavadi gavadi nuwanuwama wowoma faꞋina medema omi agaimiya anavaina. \v 12 Yami tovehawala velugadiyao aꞋa kevakeva lokoloko waveleveledi. KaꞋi badi hidedemi lakahina wavelugadi, wadanuwanuwa be ime Yaubada bonana agaimiya amidilumamalena be Yesu Keliso yana yoꞋogaga agaidiya waluku-ma wadavelugama lakahi-moꞋena. Gilubodama be ama veluga agaimiya adavaina tu keke tamo nimamiya adaveꞋoꞋolemi, keke. Mafulauga agotaina vita moyaꞋaina aꞋatuvefaꞋilena be higa keke kaliva VenuwaꞋata Yamumuna Yesu Keliso faꞋine hinakiloweni. Keke nuwanuwama kaliva hinanuwanuwa vaita yadi faha o yadi lokoloko anavaini faꞋina adalulaumamala, be medema faꞋina VenuwaꞋata Yamumuna hinakiloweni. \p \v 13 Wanogali! Makewa wahalamanena badi manuwa-tafalolo againe hifififaisewa-ma adiga totafalolo yadi velekawowo againe hivaivaina. Kadu badi Yaubada yana atudidiga againe yomuyomu himunumunudi-ma adi kevakeva mena kaliva yadi abaveyao againe hivaivaina. \v 14 Meda anafaiweya Kaiwabu givehimeya be yana VenuwaꞋata Yamumuna ana tolaumamala adiga adi kevakeva yadi lokoloko VenuwaꞋata Yamumuna ana tovanenega agaidiya hinavaina. \x - \xo 9:14 \xt 2Veh 25:4, 1Ti 5:18 \xt Lo 15:27\x* \x - \xo 9:14 \xt 2Veh 18:1-3 \xt Md 10:10, Ga 6:6\x* \s1 Folo givemwamwala faꞋina keke laufata yana faisewa faꞋina \s1 miKolinita agaidiya gidavivaini. \p \v 15 Tu iyaꞋeku ma tauku gahawataku be hida tolaumamala fatama Yaubada givehimeyena-ma keke-moꞋa omi agaimiya gadavaini. Ada keke hidede amine yami leta gadaꞋetoladini be higa mena gaitomai-dina gayakahina-ma wanaveleku faꞋina, keke. VenuwaꞋata Yamumuna agaimiya galumamalena tu keke tamo aku laufata nimamiya gadavaini. Hidedema faꞋina gagakahikahi. KaꞋi omi agaimiya akuga aku kevakeva gadavaina digo, mena yaku gakahikahi inubana wadayawelina. Auwe, kaꞋi mafu ginalauku be ganaꞋalika, medema gilubodaku. \v 16 VenuwaꞋata Yamumuna galulumamalena faꞋina, keke akufaiweya aku egana ganakilakahini. FaꞋina Yaubada hida faisewa giveleku, keke tauku gadavaini. KaꞋi gadadibutoyoga be keke VenuwaꞋata Yamumuna gadalumamaleni digo, vita lakahina Yaubada nimane gadanuhagana. \v 17 KaꞋi iya tauku hida faisewa gadavaina digo, gilubodana be aku laufata gadanuhagana. Tu keke tauku gadavaini, faꞋina Yaubada givegideku be faisewa giveleku. \v 18 Au mema aku laufata gavaiyaꞋamine? Me laufata hidede amine, higa gavemwamwala faꞋina Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna galulumamalena againe, keke tovanenega agaidiya akuga aku kevakeva o kaꞋi tamo mani gadaveꞋoꞋola. Mena gaitomai-dina yaku laumamala fatana akufaiweya ganavaina, tu tauku gahawataku be keke ganavaini. Hida yaku vemwamwala au aku laufata. \s1 Folo nuwanuwana kaliva moyaꞋaidi Yesu againe ginanuwaꞋabiyedi. \p \v 19 Keke tamo hakwadi againe laufata gadavivaini faꞋina, keke tamo hakwadi anafaiweya ginavehimeyeku. Au iya tauku gavehivehimeyeku. Tu gahuluhuluva vaita kaliva moyaꞋaidi agaidiya gadaveꞋagetoga be mena yaku veluga againe tufoidi moyaꞋaidi Yesu Keliso againe gananuwaꞋabiyedi. \v 20 KaꞋi miYuda agaidiya gamiyami amine, miYuda yama dewa amine gahuluhuluva be nuwadi ganakiveyamumuna, ada Yesu Keliso againe gananuwaꞋabiyedi faꞋina. Ada iya keke Mosese yana vehimeya dibune gadamiyami tu gahuluhuluva vaita vehimeyai-nadi dibune gadamiyami be badi mena vehimeyai-nadi dibune himimiyami-ma Yesu Keliso againe gananuwaꞋabiyedi faꞋina. \v 21 KaꞋi yoꞋo tulidiyao Yaubada yana vehimeya keke hidahalamaneni-ma agaidiya gamiyami amine, iya kwanamiYuda nonogana yoꞋo tulidiyao kalivai-dina yadi dewa amine gahuluhuluva be nuwadi ganavaina ada Yesu Keliso againe gananuwaꞋabiyedi faꞋina. Mena yaku dewa ma keke vaita Yaubada yana vehimeya gadadibutoyogeni. Au Keliso yana vehimeya dibune gamimiyami. \v 22 Kadu kaꞋi badi yadi vetumagana keke toyogina tu tova moyaꞋaina dewa tulina tulina faꞋina aseꞋasedi gimatamatauta-ma agaidiya gamiyami amine, iya gahuluhuluva vaita badi amine yaku vetumagana keke toyogina, ada mena dewai-nadi faꞋina himatamatauta-ma keke gadahuluvini. BadiꞋiyao amine gahuluhuluva be yadi vetumagana Yesu Keliso againe ganakivetoyogina faꞋina. Nuwanuwaku kaliva vevine moyaꞋaidi Yesu Keliso againe gananuwaꞋabiyedi faꞋina, yadi dewa o yadi nuwanuwa tulina tulina amine gahuluhuluva be kaꞋi tufoidi adi kibababala hinanuhagana. \v 23 Tova moyaꞋaina hidedemi gahuluhuluva be Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna kaliva moyaꞋaidi agaidiya ginanauna, ada badi yaku laumamala ana tovanenega amine kadu iya Yaubada yana nuwakabubu gananuhagana faꞋina. \p \v 24 WaꞋita, veꞋamadu againe tomadu moyaꞋaidi himadu tu tomadu saꞋeyanaga wai ginanagona be nuwakabubu ginavaina. Tomadu hivedivediwe toyogina amine, omi wanavedivediwe lakahina be aimo tova mulina nuwakabubu Yaubada nimane wanavaina. \v 25 Badi tomadu nuwanuwadi wai hinanagona-ma taudiyao hiꞋitaꞋitaveꞋavidi. Keke hidamiyamiya-kawowo, au yadiꞋa yadida yadi maduluvaluva ana vehimeya hiꞋitaꞋitaveꞋavina. Hidede amine taudiyao hiꞋitaꞋitaveꞋavidi be veꞋamadu ana toveya tomaduhega ana badau kikaiwabuna hinavaina. Mena badau gaitoma havahavaina faꞋina ginamadubou. Tu ide Yaubada yana eda againe kavedivediwe be badau miyamiya-vagahina kanavaina. \v 26 Nuwanuwaku mena badau-nadi ganavaina faꞋina keke gadamadumadu-kawowo, keke. Yaubada yana eda againe gamadumadu tunutunugina. TutuꞋubuꞋubu againe kaliva saꞋeyana mali kaliva wowona ginaꞋubu-hagihagiyena tu keke gidatutukakamini amine, iya Yaubada yana faisewa gafififaisewa-hagihagiyena. \v 27 WeꞋoweꞋo katafitafidi be gahe hinavenogalena amine, wowoku gatafitafina be aluꞋaluwaku ana gahe ginavenogalena. Keke nuwanuwaku mali kaliva Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna faꞋina galumamaledi-ma Yaubada yana nuwakabubu hinavaini tu iya keke. Medema faꞋina wowoku gavehivehimeyena toyogina, be tova mulina Yaubada yana nuwakabubu ganavaina. \x - \xo 9:27 \xt Fl 3:14 \xt Ye 1:12\x* \c 10 \s1 Taudeyao kanaꞋitaveꞋavida be miIsileli koyona againe \s1 hibeꞋu amine, ide keke kanabeꞋu. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao, nuwanuwaku bwanenedeyao yadi huluva faꞋina nuwami ganatalafolena. Badi gahe keke hidavenogaleni faꞋina, Yaubada yana nuwakabubu keke hidavaini. Tuwai-moꞋena bwanenedeyao miIdifita hiꞋotayabuyabudi be babigaga againe hinunudadana ana toveya, Yaubada yana buhibuhi bwanenedeyao moyaꞋaidi getadiya ginauna be eda givehavehawaledi, ada Yaubada yana vehimeya againe Lehaga Yabeyabelina giꞋawaina be moyaꞋaidi babi hayahayana againe hidamana-Ꞌowoga. \v 2 Ada buhibuhi gilifidi kadu lehaga giꞋawaina-ma againe hihobu, higa vaita moyaꞋaidi hidabafitaiso be Mosese yana abavehimeya againe hinahawahegedi. \v 3 Babigaga againe aꞋa keke, gufa keke tu Yaubada AluꞋaluwana bwanenedeyao moyaꞋaidi aꞋa ana egana mana giveledi be hiꞋa-Ꞌowoga. \v 4 Ada moyaꞋaidi Yaubada AluꞋaluwana yana gufa hiyu-Ꞌowoga, faꞋina kuga againe gikivefoluna be hiyuna. Kugai-nadi vaita Keliso amine, ada haꞋamine haꞋamine hinauna Bana givebwaꞋuliyedi be giveyudi. \v 5 Tu Yaubada mena aꞋai-nadi be gufai-nadi giveledi nonogana, tufoidi moyaꞋaidi yadi dewa koyona againe Yaubada nuwana hikivekoyona. FaꞋina Yaubada giluyaweyawelidi be luludi babigaga matatabuna againe giꞋiyauyaulena. \x - \xo 10:5 \xt Yem 13:21, 14:22-29 \xt Yem 16:35\x* \x - \xo 10:5 \xt Yem 17:6 \xt Ail 14:26-30, Hi 3:17\x* \p \v 6 Atu mena gaitomai-nadi higa adi matahiwadi abaꞋita ide faꞋideya, higa halamana kanavaina be badi gaitoma hawahawatana ma hiꞋitaluvadigena amine ide keke kanaꞋitaluvadigeni. \v 7 Badi kilumina agaidiya hiꞋoduꞋodu amine, omi keke wanahuluvini. Badi yadi dewa faꞋina Veyao Tuwaina ana buki gigahe gigayo, \q1 Badi miIsileli hivetoga be aꞋa hiꞋauꞋa bwai hiyuyu tu \q1 himidi be hivagavaga kilumina hihawadavadavana. \p \v 8 Badi hivagavaga tu hiꞋudoꞋudo amine, ide keke kanaꞋudoꞋudo. Tufoidi moyaꞋaidi yadi vaga againe hiꞋudo faꞋina, kaliva vevine tuweniti teli tausani (23,000) aiyeta saꞋeyanaga againe hiꞋalika-Ꞌowoga. \v 9 Badi tova moyaꞋaina hihuluhuluva koyona amine, ide keke dewa koyona moyaꞋaina agaidiya Kaiwabu yana atuvefaꞋila kanagaluvaluvani. Tufoidi moyaꞋaidi yadi dewa koyona againe Kaiwabu yana atuvefaꞋila higaluvaluvana faꞋina, oloto koyodi hiyovadi be hiꞋalika. \v 10 Badi Yaubada againe hiꞋalawoluwolu amine, omi keke wanaꞋalawoluwolu. Tufoidi moyaꞋaidi yadi alawoluwolu faꞋina, Yaubada yana tovenuwaꞋata giꞋiveninisena be giluyaweyawelidi. \p \v 11 Tuwai-moꞋena mena yadi dewa koyona moyaꞋaina faꞋina bwanenedeyao adi matahiwadi hinuhagana, ada kahihidi Veyao Tuwaina ana buki againe giluku ide tova adamoya kamimiyami-ma ada abakivetuvetunu faꞋina, ide hida tovai-nadi ana abalauyabu giluvedavedaꞋufo be kamimiyami-ma kalivai-dana. \v 12 Hai kaliva unuwanuwa ugayo, “Yaubada gavetumaganena toyogina faꞋina, keke koyona againe ganabeꞋu,” medema tauni ya dewa udaꞋitaveꞋavina be keke unabeꞋu faꞋina. \v 13 Vita tulina tulina omi agaimiya gilakayemu-ma, keke vaita omiꞋiyaogaga agaimiya gidalakayemu. Kaliva vevine moyaꞋaida agaideya gilakayemu. Tu Yaubada gigaheda vaita vita ana toveya ginalemeda. Hidedemi gigahe faꞋina yana leme amifaiweya wanavetumaganena. Vita toyogina gifaiwalahegemi-ma ginahawatana be keke koyona againe wanabeꞋu faꞋina. Aladibidibi agaimiya ginalakayemu againe, Yaubada yana leme ginavelemi be amifaiweya wanaꞋatuvefaꞋilena. Eda higa abaꞋota ginavehawalemi be mena aladibidibi wanaꞋotayabuyabuna. \x - \xo 10:13 \xt Yem 32:6 \xt Ail 25:1-2 \xt Ail 21:5-6 \xt Ail 16:41,49\x* \x - \xo 10:13 \xt Lo 15:4 \xt Hi 4:15\x* \s1 Keke balauma kadu Yesu Keliso seyaseyaꞋaine adafaiweya \s1 kanavetumaganedi. \p \v 14 Siule tobohiyakweyao, mena abakivetuvetunu wavaina faꞋina, nuwanuwaku lakahina kilumina wanavekwaulaugedi be keke wanahawadavadavadi. \v 15 Omi vaita kaliva halamanimiyao agaimiya gagahegahe. Omi keke tagatagakulumiyao faꞋina, omi taumiyao yaku gahe wananuwenuwena be wanahalamanena kaꞋi velemona o fwaya amine galukahihi. \v 16-17 WaꞋita, sakalameni kavaina againe, gufa wagowana faꞋina Yaubada againe kavesiule higa yana nuwakabubu ide agaideya givetalaiyena. Gufa kayuna againe, au vaita moyaꞋaida Keliso dayagina kadayuni be ide Keliso buye kavedayaga ma kaseyemaunena. Meda anafaiweya aꞋa kakihinena amanadi. AꞋa kaꞋana againe vaita moyaꞋaida Keliso wowona kadaꞋani be ide Keliso buye kavevido ma kaseyemaunena. Higa aꞋa saꞋeyanaga faꞋina, ide moyaꞋaideyao nonogana ada yoꞋo saꞋeyanaga, faꞋina moyaꞋaida mena aꞋa saꞋeyanaga againe kaꞋauꞋa. \p \v 18 KaduꞋe miIsileli yadi dewa wananuwenuwena. Yadi abaveyao kaꞋi kevakeva o aꞋa Yaubada yana atudidigeya hiseni-yo hiꞋana. Kevakeva o aꞋa atudidigeya hihawadavadavayena-ma hiꞋana faꞋina, Yaubada ana hawadavadava againe yadi vetobohiyana hiseyemaunena. \v 19 Mena yaku gahe gavaiyaꞋamine ana nuwanuwa? Me keke vaita gadagahe kilumina gaitoma lakahina, o kaꞋi kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma gaitoma lakahina, keke. Kilumina au gaitoma-kawowo, kadu mena kevakevai-nadi gaitoma-kawowo. \v 20 Yaku nuwanuwa ma badi kaliva Yaubada keke hidahalamaneni amanadi kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena medema balauma agaidiya hihawadavadavayena, keke Yaubada againe. Kevakeva balauma agaidiya hihawadavadavayena faꞋina keke nuwanuwaku wanaꞋani be balauma buye wanavetobohiyana. \v 21 Keke amifaiweya Kaiwabu Yesu Keliso yana gowa wanayuyena kadu balauma yadi gowa seyaseyaꞋaine wanayuyeni. Keke amifaiweya Kaiwabu yana tolameya aꞋa wanaꞋani, kadu balauma yadi tolameya aꞋa seyaseyaꞋaine wanaꞋani. Keke amifaiweya Kaiwabu Yesu Keliso ana vetumagana kadu balauma ana vetumagana buye wanaveꞋatutamoꞋaini. \v 22 Wanogali! Keke Kaiwabu ana vetumagana kadu balauma ana vetumagana wanaveꞋatutamoꞋaini be Kaiwabu wanaꞋiveꞋagoꞋugani. KaꞋi BanaꞋe gifaiwalahegeda-ma maꞋi wanuwenuwena o keke? \x - \xo 10:22 \xt Md 26:26-28, Lo 12:5 \xt 1Ko 8:4 \xt 2Ko 6:15-16\x* \s1 Kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena-ma faꞋina. \p \v 23 Tu tamo hakwadi ginagahe ginagayo, “Keke tamo gavadi hawahawatana iya faꞋikuya. Au dewa moyaꞋaina akufaiweya.” Au gigahe velemona tu keke dewa moyaꞋaina agaidiya yamumu kananuhagani. E, adafaiweya kanagahe kanagayo, “Dewa moyaꞋaina Yaubada keke gidahawatani-ma adafaiweya kanahuluvina,” tu kaꞋi dewa tufona kanahuluvina amine keke yada vetumagana Keliso againe ginatubuga. \v 24 Keke taumiyaogaga yami yamumu faꞋina wananuwanuwa. Au tobohiyamiyao buye faꞋidiya wananuwanuwa. \p \v 25 Tu omi taumiyao faꞋimiya ma hidemi wananuwanuwa. Kevakeva o aꞋa gavadi gavadi abakimokimone againe gidadauda-ma amifaiweya wanakimonena be wanaꞋana. Keke kaliva agaidiya wanatoliluvaluva wanagayo, “KaꞋi hida kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena o kaꞋi keke?” Keke hidede amine wanatoliluvaluva be higa aseꞋasemi wanaꞋivematauhina. Au wanakimone wanaꞋa. \v 26 FaꞋina Veyao Tuwaina ana buki gigahe gigayo, \q1 Hida babi kadu gaitoma moyaꞋaidi babiya himimiyami-ma au Kaiwabu yana giba. \m Gaitoma moyaꞋaidi Kaiwabu yana giba faꞋina, keke tamo kevakeva o aꞋa hawahawatana, au wanaꞋana. \p \v 27 Atu kaꞋi kaliva saꞋeyana keke Yesu Keliso againe gidavetumagana-ma ginayowanimi be buye wanaꞋa ada nuwanuwami bana againe wanana digo, wanana be gavadi kevakeva o aꞋa matamiya ginasena medema wanaꞋana. Keke kaliva againe wanatoliluvaluva wanagayo, “KaꞋi hida kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena o kaꞋi keke?” Keke hidede amine wanatoliluvaluva be higa aseꞋasemi wanaꞋivematauhina. Au wanaꞋa. \v 28 Tu tobohiyamiyao yadi yamumu faꞋina hidede amine wanahuluva. KaꞋi tobohiyami saꞋeyana ginavenuwaꞋatami ginagayo, “Hida kevakeva kilumina agaidiya hihawadavadavayena,” kaꞋi hidedemi ginavenuwaꞋatami digo, keke wanaꞋani. Bana kalivai-nadi givenuwaꞋatami-ma kaꞋi ginuwanuwa vaita mena kevakevai-nadi yadi kilumina faꞋina hawahawatana, ada aseꞋasena keke wanaꞋivematauhini faꞋina keke wanaꞋani. \v 29 Keke vaita taumiyao aseꞋasemi ginamatauta faꞋina gadagahe. Au tobohiyami aseꞋasena matamatauhina faꞋina hidede amine gagahe. Tobohiyamiyao yadi yamumu faꞋina yaku kahihi au hidedemi. Tu ahe gagahemi amine, kaꞋi ide taudeyaogaga, au adafaiweya kevakevai-nadi kanaꞋana. WaꞋita iya kaliva yauyaugiku, dewa moyaꞋaina akufaiweya. Gavadi-yo tovetumagana aseꞋasena matamatauhina faꞋina iya ganahuluhuluva-venuwana be higa vaita yaku huluva bana gidavehimeyeni? \v 30 KaꞋi akuga o aku kevakeva faꞋina Yaubada againe ganavesiule be ganaꞋa, gavaiꞋona-yo tamo hakwadi mena aꞋa o kevakeva gaꞋana faꞋina ginaꞋawalaveku, higa vaita gaitoma hawahawatana gadaꞋani? \s1 Yada dewa moyaꞋaina againe Yaubada ana egana \s1 kanakilakahina. \p \v 31 Hida gagahe ma ana nuwanuwa hidede amine. Gavadi gavadi kanagana, kaꞋi kanaꞋauꞋa o kanayuyu, yada havivila moyaꞋaina againe Yaubada ana egana kanakilakahina. \v 32 Yami dewa wanaꞋitaveꞋavina be keke miYuda o yoꞋo tulidiyao kalivai-dina o kaꞋi tovetumagana higa Yaubada yana ekelesiya koyona againe wanavebeꞋudi. \v 33 Meda anafaiweya yaku dewa gaꞋitaveꞋavina be kaliva moyaꞋaidi nuwadi ganakiveyamumuna. Tova moyaꞋaina gahuluhuluva be keke tauku ganavelugaku faꞋina. Au nuwanuwaku yaku huluva moyaꞋaina againe kaliva moyaꞋaidi ganavelugadi ada adi kibababala hinanuhagana faꞋina. \c 11 \p \v 1 Iya Keliso tavagine ganunudadana amine, meda anafaiweya omi iya tavagikuya wananunudadana. \x - \xo 11:1 \xt Lo 15:12 \xt 1Ko 8:4-13 \xt Sam 24:1 \xt Kl 3:17\x* \x - \xo 11:1 \xt Lo 14:13 \xt 1Ko 9:20-22\x* \s1 MiKolinita uꞋudi ana veꞋaikeva faꞋina, higa tamo hakwadi \s1 babiya givehimeyedi ma ana iyaꞋiyaya. \p \v 2 Yaku gahe gaitoma moyaꞋaina faꞋina wanuwa-nunauyena ada tovetumagana yada dewa moyaꞋaina gavehawalemi-ma wadibudibumuhigena faꞋina gahawaveyamumuyemi. \p \v 3 Tu nuwanuwaku wanahalamane-hagihagiyena Bana Keliso kaliva moyaꞋaidi yadi tovehimeya kadu kwamayoku adi tovehimeya moganedi, kadu Keliso ma ana tovehimeya Yaubada. \v 4 Hai kaliva omi miKolinita agaimiya giveꞋoveꞋoꞋola o kaꞋi AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata giꞋawaꞋawatalatalainena tu uꞋuna ana aikeva keke gidavehalilini, medema mali kaliva givehimeyena ma giseyemaunena ada keke ana tovehimeya Keliso gidawowomumuyeni. \v 5 Tu hai kwamayoku hiveꞋoveꞋoꞋola o kaꞋi AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata hiꞋawaꞋawatalatalainena tu uꞋudi keke hidakevani, medema hihuluhuluva vaita kaliva amine ada moganedi keke hidawowomumuyeni. Yada dewa ana nuwanuwa ma kwamayoku yamayamadadadi uꞋudi hiyamana be hidedemi udo ana aituha hiseyemaunena amine, meda kwamayoku hitafatafalolo tu keke uꞋudi hidakevani-ma yadi huluva ana ita vaita yadi udo faꞋina uꞋudi hidayamani. \v 6 KaꞋi kwamayoku hinadibutoyoga be uꞋudi keke hinakevani digo, uꞋudi hinatotona. Tu kaꞋi kwamayoku uꞋudi hinatotona o kaꞋi hinayamana amine, hinawowomumu lakahina higa vaita yadi udo ana iyaꞋiyaya. Vevine manuwa-tafalolo againe uꞋudi hinakevana, be keke udo ana iyaꞋiyaya amine hinaseyemauneni faꞋina. \v 7 Tu kaliva ma Yaubada Tauna anununa againe kaliva gibubuna be Yaubada yana kikaiwabu giyemaunena faꞋina, gilubodana be gitafatafalolo againe keke uꞋuna ginakevani, ada medema againe keke mali kaliva tu Yaubada anakaibe ana tovehimeya ma ginaseyemaunena. Badi kwamayoku ma kaliva yana kikaiwabu hiyemaunena, faꞋina uꞋudi hinakevana, be medema againe bana kaliva adi tovehimeya ma hinaseyemaunena. Yada dewa uꞋuda ana veꞋaikeva faꞋina ana nuwanuwa au hidede amine. \v 8 FaꞋina kaliva ma Yaubada keke kwamayoku luludiya gidabubuni. Kwamayoku kaliva lulune gibubudi. \v 9 Kadu kaliva keke kwamayoku faꞋidiya gidabubudi, au kwamayoku kaliva faꞋine gibubudi. \v 10 Yaubada kwamayoku kaliva lulune gibubudi faꞋina, hitafatafalolo againe uꞋudi hinakevana be kaliva agevavane himimiyami ma hinaseyemaunena. Kadu lobama ana tovenuwaꞋata hilulauboda faꞋina uꞋudi hinakevana, ada mena uꞋudi ana veꞋaikeva againe moganedi yana abavehimeya dibune himimiyami ma ana iyaꞋiyaya hinayemaunena. \p \v 11 Tu kaliva vevine Kaiwabu yana yoꞋogaga agaidiya himimiyami-ma keke tulina tulina amine hinamiyami. Au kaliva vevine hinavelugadi, kadu vevine kaliva hinavelugadi. \v 12 FaꞋina boi tuwai-moꞋena Yaubada kwamayoku nagona kaliva lulune gibubuna amine, meda kadu tova hidevama kaliva vevine agaidiya hitubutubuga. Ada kaliva vevine gaitoma moyaꞋaina inubadi Yaubada. \v 13 Tu taumiyao yada dewa wananuwenuwena be wanavehimeya kaꞋi kwamayoku saꞋeyadi yoꞋo matadiya Yaubada againe hinaveꞋoveꞋoꞋola tu uꞋudi keke hinakevani amine, medema gilubodana o kaꞋi keke? \v 14 Keke gidalubodani faꞋina ide yada dewa wahalamanena, higa kaꞋi kaliva uꞋuna tunugina, yana wawowomumu ginamiyami. \v 15 Tu kwamayoku ma Yaubada uꞋudi tunugina giveledi uꞋudi ana aikeva faꞋina, ada medema adi vaigau hagihagina. \v 16 KaꞋi omi gaveyao nuwanuwami mena vevine yadi dewa faꞋina wanavekwageyeku digo, ganagahemi ganagayo, “Tova moyaꞋaina ime afositolo hidede amine avehavehawala, higa vevine hinaveꞋoveꞋoꞋola o kaꞋi AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata hinaꞋawaꞋawatalatalainena againe, uꞋudi hinakevana. Ada tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina agaidiya moyaꞋaidi mena dewai-nadi hiꞋitaꞋitaveꞋavina.” Au hidede amine yaku gahe. \x - \xo 11:16 \xt Aba 1:26-27 \xt Aba 2:21-23 \xt Aba 2:18\x* \s1 Tovetumagana Kolinita againe sakalameni hiꞋivekoyona. \p \v 17 Tu adamoya kadu vehimeya saꞋeyana faꞋina ganalukahihi tu medema faꞋina keke ganahawaveyamumuyemi. FaꞋina wavagavagaꞋauta be Yaubada againe wanatafatafalolo ana toveya, keke aseꞋasemi ana leme wadanuhagani, au aseꞋasemi ana kivekoyo wanuhagana. \v 18 E, yaku gahe nagona ma valeyami saꞋeyana ganogalina, higa tafalolo faꞋina wavagavagaꞋauta againe, yami kaiwabu faꞋina waveꞋalaudaka. Ada ganuwanuwa vaita mena valeyami ganogalina-ma tufona velemoꞋena. \v 19 FaꞋina yami dewa gahalamanena tova moyaꞋaina waveveꞋalaudaka, ada mena dewai-nadi againe gaveyao yadi vetumagana velemoꞋena, ada keke kaiwabu faꞋina hidanuwanuwa, medema waseyemaunena. \v 20 Kadu ganagahe Kaiwabu Yesu Keliso ana anuwaꞋuduꞋudu faꞋina. Yada dewa ma kavagaꞋauta be au lakahina againe Kaiwabu kanuwaꞋuduꞋuduni tu sakalameni-moꞋena kavaina. E, mena seꞋeyaine wavagavagaꞋauta be Kaiwabu Yesu Keliso ana anuwaꞋuduꞋudu wanaꞋauꞋana againe, sakalameni waꞋivekoyona. Keke velemona Kaiwabu ana anuwaꞋuduꞋudu wadaꞋuꞋani. \v 21 FaꞋina kaliva vevine saꞋeyana saꞋeyana aꞋa waꞋaliyena-ma taumiyao wamaduꞋana tu keke tamo wadafolakeni, ada au tufoidi koyokoyo mafu gilaudi tu tufoidi wakalivadiyao hiyu-faꞋila be uꞋudi gikoyo. \v 22 Mene yami manuweya abaꞋauꞋa abayuyu gidadauda-ma maꞋi wanuwenuwena o kaꞋi keke? Omi toꞋa-faꞋila toyu-faꞋila yami manuweya wadaꞋa-yo wadaꞋela anuwaꞋuduꞋudu againe. KaꞋi Yaubada yana yoꞋo hivagaꞋauta-ma maꞋi waveꞋamohimohinedi o keke? Yana kaliva tufoidi keke wadaveꞋamohimohinedi, faꞋina badi adiga keke ma matadiya amiga lakahina waꞋauꞋa be wakivewowomumudi. Gavaimi ganagahe? KaꞋi mena yami dewa faꞋina ganahawaveyamumuyemi? Keke, keke-moꞋa! \x - \xo 11:22 \xt 1Ko 1:10-12\x* \s1 Kaiwabu Yesu sakalameni ana vehimeya Folo givelena. \r Madiu 26:26-27 Maki 14:22-25 Luke 22:14-20 \p \v 23-24 Gavadi-yo mena sakalameni ana yaudi faꞋina keke ganahawaveyamumuyemi? Me waꞋita, sakalameni ana vehimeya Kaiwabu iya giveleku be omi gahawavelevelemi-ma hidede amine. Yudasi yana Kaiwabu nibaineyao agaidiya gihawavemogatalena bogi-nadi, Kaiwabu Yesu aꞋa givaina digo Yaubada againe givesiule gikihinena ana tomuliya agaidiya gigahe gigayo, “Hida aꞋa ma wowoku, omi faꞋimiya gahawahegena amanadi. Adamoya Iya gahuluva amine omi tova moyaꞋaina wanahuluhuluva be wananuwa-nunauyeku faꞋina.” \v 25 HiꞋa gihavaina, meda anafaiweya gowa givaina gigahedi gigayo, “Hida gowa ma Yaubada yana veyao ivaguna omi agaimiya gisena-ma ana iyaꞋiyaya. Iya dayagiku omi faꞋimiya ginamadu faꞋina Yaubada ginaveyaoyemi. Tova tova hida gowa wanayuyuyena againe, iya gahuluva amine omi wanahuluhuluva be wananuwa-nunauyeku faꞋina.” Hidede amine Kaiwabu Yesu gigahe. \v 26 FaꞋina tova tova hida aꞋa waꞋauꞋana kadu hida gowa wayuyuyena againe, Kaiwabu yana alika ide kaliva faꞋideya wahawavetuvetununa. E, tova moyaꞋaina hidede amine Kaiwabu yana alika wahawahawavetuvetununa Kaiwabu yana yewaꞋela ana maka. \x - \xo 11:26 \xt Hi 9:18-20\x* \s1 Hai kaliva sakalameni ginaꞋivekoyona, \s1 medema matahiwadi ginanuhagana. \p \v 27 Kaiwabu Yesu sakalameni ana nuwanuwa hidede amine gisena faꞋina, hai kaliva yana waꞋihawadamana Kaiwabu yana aꞋa ginaꞋana o yana gowa ginayuyena, medema vaita Kaiwabu wowona kadu dayagina gidakivekoyoni. \v 28 Kaliva saꞋeyana saꞋeyana aseꞋasemi wanatoliluveluvena be higa nuwanuwa koyona wanahegeni tu Kaiwabu yana aꞋa wanaꞋana yana gowa wanayuyena. \v 29 FaꞋina hai kaliva Kaiwabu yana aꞋa giꞋaꞋa-kawowona yana gowa giyuyuye-kawowona be Kaiwabu wowona ana nuwanuwa sakalameni againe gifaniyena, medema yanaꞋa yanayu againe matahiwadi ginavaina. \v 30 Kaiwabu wowona ana yaudi sakalameni againe wafaniyena faꞋina, tufoimi moyaꞋaimi wagakowakowa kadu waꞋaulolo, ada tufoimi waꞋalika. \v 31 Tu kaꞋi taudeyao aseꞋaseda kadatoliluveluvena be nuwanuwa koyona kadahegena sakalameni ana toveya, au Kaiwabu keke gidavedewayaugida-yo matahiwadi gidaveleda. \v 32 Tu tova tova Kaiwabu givedevedewayaugida ada matahiwadi giveleveleda be higa kanahagavilada, ada ide ada egana keke ginaꞋivebwavini faꞋina. E, matahiwadi giveleveleda be tomiyababi Kaiwabu Yesu keke hidavetumaganeni-ma Yaubada adi egana ginaꞋivebwavina amine, kadu ide ada egana keke ginaꞋivebwavini. \p \v 33 Siule tobohiyakweyao, Kaiwabu ana anuwaꞋuduꞋudu faꞋina wanavagavagaꞋauta ana toveya, tobohiyamiyao faꞋidiya wanaboda be moyaꞋaimi ahe wanavagaꞋauta-Ꞌowoga yo wanavebutu wanaꞋa. WanaꞋa-yo sakalameni wanavaina. \v 34 Hai kaliva mafu gilauna, medema tauna yana manuweya gidaꞋa-yo gidaꞋela. KaꞋi Kaiwabu ana anuwaꞋuduꞋudu againe tufoimi wanaꞋa-faꞋila o wanayu-faꞋila tu tufoimi amiga keke faꞋina wanawowomumu, au mena yami vagaꞋauta koyona faꞋina ami matahiwadi Yaubada nimane wananuhagana. Hidema faꞋina yami manuweya wanaꞋa-yo wanaꞋela be keke matahiwadi wananuhagani. Tu nuwanuwa tufona aimo gidadauda ma omi agaimiya ganaꞋela-yo medema faꞋina ganakivetuvetunumi. \x - \xo 11:34 \xt 2Ko 13:5 \xt Hi 12:5-6\x* \c 12 \s1 AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina faꞋina. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao miKolinita, AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina faꞋina ganakivetuvetunumi. Nuwanuwaku AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala inubana wanahalamane-hagihagiyena. \v 2 WaꞋitana, boi tuwaina aimo Yaubada keke wadahalamaneni ana toveya, balauma yadi abavehimeya dibune wamiyami. Mena balaumai-dina ma keke waꞋawadi. Ada Setani ginuwaꞋabiyemi be wavetuvetumaganedi. \v 3 Boi tuwaina balauma wahawadavadavadi tu AluꞋaluwa Mahalina keke wadahalamaneni faꞋina, nuwanuwaku ganakivetuvetunumi higa hai kaliva Yesu ginaꞋalatabutabuyena ginagayo, “Yaubada Yesu ginaluyawelina,” medema AluꞋaluwa Mahalina keke gidaꞋalaveleveleni. Kadu hai kaliva ginagahe ginagayo, “Yesu au Kaiwabu velemoꞋena,” medema keke tauna yana nuwenuweya anafaiweya hidedemi ginagahe, au AluꞋaluwa Mahalina yana kivetuvetunu againe hidedemi gigahe. \p \v 4 Tu AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina tu abavetalai-dina adi tovetavetala ma au saꞋeyanaga higa AluꞋaluwa Mahalina. \v 5 Kaiwabu faꞋine faisewa tulina tulina kafififaisewa tu yada tovehimeya ma au saꞋeyanaga, higa Kaiwabu Yesu Keliso. \v 6 Yaubada faiwala tulina tulina giveleveleda be yana faisewa kafififaisewa, tu ide yana tofaisewa saꞋeyana saꞋeyana yada faiwala inubana au saꞋeyanaga higa Yaubada. \p \v 7 AluꞋaluwa Mahalina tovetumagana saꞋeyana saꞋeyana agaideya Tauna giꞋivemogatalina, ada yana abavetala tulina tulina giveleda be Yaubada yana yoꞋogaga moyaꞋaida kanaveꞋaveluveluga. \v 8 E, AluꞋaluwa Mahalina tovetumagana saꞋeyana saꞋeyana giluvaiyeda-yo yana abavetala givetavetalaiyena. Kaliva saꞋeyana againe nuwahuya givetalaiyena be Yaubada yana nuwanuwa faꞋina gikikivetuvetunu. Kadu kaliva saꞋeyana againe halamana tulina tulina givetalaiyena be gavadi gavadi Yaubada nuwanuwana ide kanahalamanena, medema gihawahawavemogatalena. \v 9 Kadu kaliva saꞋeyana againe vetumagana toyogina givetalaiyena be gavaimi Yaubada gaitoma lakahina ginafaisewani, medema faꞋina ginavetumaganena. Ada kadu kaliva saꞋeyana againe faiwala saꞋeyana givetalaiyena be anafaiweya toꞋaulolo ginasisiveyawadi. \v 10 Kadu kaliva saꞋeyana againe faiwala givetalaiyena be aituha fifiwalana tulina tulina ginafifaisewana. Kadu kaliva saꞋeyana againe Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina gitunevehabalutugina be ginaꞋawaꞋawatalatalainena. Kadu saꞋeyana againe nuwaveꞋuveꞋu mena gahe inubana faꞋina givetalaiyena, higa inubana kaꞋi Yaubada againe giyemu o kaꞋi balauma agaidiya o kaliva tauna aluꞋaluwane giyemu ma anafaiweya ginahawavemogatalena. Kadu kaliva saꞋeyana againe meya tulina tulina givetalaiyena, higa AluꞋaluwa Mahalina giꞋalaꞋalavelevelena amine kaliva meya tuline gilulukahihi. Kadu kaliva saꞋeyana againe mena meya tulina tulina ana kaivila givetalaiyena be gavaimi tobohiyana gilukahihiyena-ma ginakivilana. \v 11 Tu mena abavetala tulina tulina ana tovetavetala ma au saꞋeyanaga higa AluꞋaluwa Mahalina, ada Bana Tauna givehimeya amine yana abavetala kaliva saꞋeyana saꞋeyana agaideya givetavetalaiyena. \x - \xo 12:11 \xt 1Ko 14:26\x* \s1 OmiꞋiyao vaita Keliso wowona amine. \p \v 12 Tu waꞋita, kaliva wowona talaina tulina tulina tu wowona au saꞋeyanaga. Talaina moyaꞋaina tu adi veꞋatutamoꞋaina faꞋina wowona au saꞋeyana. Meda anafaiweya ide Keliso againe kavetumagana amanadi. Ide au moyaꞋaida tu AluꞋaluwa Mahalina giveꞋatutamoꞋaida faꞋina, ide vaita Keliso wowona saꞋeyana amine. \v 13 FaꞋina Yaubada AluꞋaluwa Mahalina againe tovetumagana moyaꞋaida gikivebafitaisoyeda be Keliso yana yoꞋo saꞋeyanaga againe kaluku, higa Keliso buye kaveꞋatutamoꞋaida faꞋina ide vaita Keliso wowona amine kamimiyami. Tufoida miYuda ada tufoida yoꞋo tulidiyao kalivai-dina, kadu tufoida agetoga ada tufoida taudeyao yada faisewa kavehimeyena, tu Yaubada AluꞋaluwa Mahalina againe gikivebafitaisoyeda, kadu mena AluꞋaluwana saꞋeyanaga againe giveyuda be gibababalida faꞋina moyaꞋaideyao kavesaꞋeya. \x - \xo 12:13 \xt Lo 12:4-5 \xt Ga 3:28\x* \s1 Ide Keliso wowona talaina ma yada faisewa keke saꞋeyanaga, au tulina tulina. \p \v 14 Tu kaliva talaina keke saꞋeyanaga au tulina tulina. \v 15 KaꞋi kaliva agena gidagahe gidagayo, “Iya keke kaliva nimana faꞋina, iya keke kaliva talaina,” kaꞋi hidede amine gidagahe digo, medema gahe-kawowo faꞋina mena agena aimo kaliva wowone gidadauda. \v 16 Kadu kaꞋi kaliva tagana gidagahe gidagayo, “Iya keke kaliva matana faꞋina, iya keke kaliva talaina,” kaꞋi hidede amine gidagahe digo, medema kadu gahe-kawowo faꞋina mena tagana aimo kaliva wowone gidadauda. \v 17 KaꞋi wowoda matadaga, bona ana nogala gavaiyaꞋamine? Kadu kaꞋi wowoda tagadaga, gavaiyaꞋamine magana kadayauni? \v 18 Tu Yaubada keke hidede amine wowoda gidabubuni. Au wowoda talaina tulina tulina gisedi. Tauna givehimeya amine wowoda talaina moyaꞋaina gisedi. Meda anafaiweya kaliva vevine saꞋeyana saꞋeyana Yesu Keliso againe wavetumagana-ma Keliso wowona talaina tulina tulina gisemi. \v 19 KaꞋi wowoda talaina saꞋeyanaga, kaꞋi matadaga o tagadaga, au keke wowoda velemoꞋena. \v 20 Tu Yaubada wowoda keke medede amine gidabubuni, keke matadaga o tagadaga amine gidabubuda. Au wowoda talaina moyaꞋaina gibubuna tu wowoda au saꞋeyana gibubuna. \p \v 21 WaꞋita, kaliva matana keke anafaiweya kaliva nimana againe anafaiweya ginagahe ginagayo, “Keke nuwanuwaku oꞋeni, tauku akufata.” Meda anafaiweya kaliva uꞋuna keke agena againe anafaiweya ginagahe ginagayo, “Keke nuwanuwaku oꞋeni, tauku akufata.” \v 22 Au talaida vaita yadi faisewa kabiꞋona ma kaꞋi keke wowodeya gidadauda, keke ada ayauna yamumuna kadamiyami. \v 23 Ada talaida tufona vaita ana ita keke yamumuna matadeya ma kavivigauyena, kadu nagoda keke nuwanuwada kaliva hinaꞋitani-ma hiviga o doki againe kakevakevana. \v 24 Ma talaida ana ita faꞋina keke kadawowomumu-ma keke kadakevani. Tu Bana Yaubada wowoda givebubutamoꞋaina againe, talaida keke yamumuna o keke lakahina matadeya ma gisena be ada ayauna giveleda, ada mena talai-dana kanaꞋitaveꞋavi-hagihagiyena faꞋina. \v 25 Ada Yaubada hidede amine talaida givebubutamoꞋaina be keke ginaduvavehaila, au seꞋeyaine ginadauda be buye ginaveꞋaveluveluga. Meda anafaiweya omi Keliso wowona talaina giveꞋatutamoꞋaimi be keke wanamiyavehaila, au yami nuwanuwa leleleya wanamiyami be buye wanaveꞋaveluveluga. \v 26 KaꞋi talaida saꞋeyana ginaꞋaulolo, talaida moyaꞋaina buye hinaꞋaulolo. KaꞋi tamo hakwadi talaida saꞋeyana ginahawavelakahiyena, talaida moyaꞋaina adi ayauna ginayamumu. \s1 Yaubada faisewa tulina tulina ide Keliso wowona \s1 agaideya gifolakena. \p \v 27 Tu omiꞋiyao ma vaita Keliso wowona amine. MoyaꞋaimi saꞋeyana saꞋeyana Keliso wowona talaina tulina tulina. \v 28 Ma Keliso wowona medema ide tovetumagana ada yoꞋo. Ada Yaubada faisewa tulina tulina yana yoꞋo kalivai-dina agaidiya gifolakena. Yana vegida hidede amine. \q1 Faisewa kikaiwabu-moꞋena ma afositolo, badi Keliso yana \q1 kabu hivaina be bonana hinawahidadanena kalivai-dina. \q1 Anavelu ma yana venuwaꞋata ana toꞋawatalatalaina. \q1 Anaveto ma yana nuwanuwa ana tovehawala. \q1 KaduꞋe aituha fifiwalana ana tofaisewa, \q1 kadu toꞋaulolo adi tosiveyawa, \q1 fanifanidiyao adi toveluga, \q1 tovetumagana yadi faisewa o yadi miyami ana tovehimeya, \q1 meya tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina giꞋalaveleveledi-ma ana tolukahihi. \m Au hidede amine Yaubada yana vegida. \p \v 29 Yaubada wowoda kaꞋi matadaga o tagadaga amine keke gidabubuda. Meda anafaiweya ide Keliso wowona ma keke moyaꞋaida faisewa saꞋeyanaga gidaveleda. Yaubada keke afositolo yadi faisewa yana kaliva moyaꞋaidi gidaveledi, au tufoidiga. Keke yana kaliva moyaꞋaidi gidatunevehabalutugidi-yo yana venuwaꞋata tulina tulina hidaꞋawaꞋawatalatalaineni. Keke moyaꞋaidi gidavegidedi be yana nuwanuwa faꞋina hinakikivetuvetunu. Keke moyaꞋaidi faiwala gidaveledi be adifaiweya aituha fifiwalana hinafifaisewani. \v 30 Kadu keke yana kaliva moyaꞋaidi faiwala saꞋeyana gidaveledi be toꞋaulolo hinasisiveyawadi, au tufoidiga. AluꞋaluwa Mahalina keke yana kaliva moyaꞋaidi meya tulina tulina gidaꞋalaveleveledi-yo hidalulukahihi. Keke yana kaliva moyaꞋaidi mena bona meya tulina AluꞋaluwa Mahalina tobohiyadiyao giꞋalaveleveledi-ma adifaiweya hinakivilani. \v 31 Yaubada keke kaliva saꞋeyanaga mena faisewa matatabuna gidavele-Ꞌowoni faꞋina, au AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala wai hinagona-ma yami waꞋidibumuhiga wanaleledi. Tu eda saꞋeyana abavetalai-dina gikaiwabuhegedi-ma ganavehawalemi, ada edai-nadi ana egana nuwanuwa hawahawahegana. \x - \xo 12:31 \xt Lo 12:5 \xt Ef 4:11-12 \xt 1Ko 14:1\x* \c 13 \s1 Folo nuwanuwa hawahawahegana ana eda gilukahihiyena. \p \v 1 KaꞋi adafaiweya tomiyababi meyadi tulina tulina agaidiya kanalukahihi kadu lobama ana tovenuwaꞋata meyadiya kanalukahihi tuꞋena nuwanuwa hawahawahegana keke aseꞋasedeya gidadauda digo, yada gahe keke yamumuna. Au yada lukahihi vaita modawa hidalulubwekobwekoni, o kaꞋi vaita hiulega hidayuyuvedamadamani amine. \v 2 KaꞋi adafaiweya AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata tulina tulina kanaꞋawatalatalainena, ada adafaiweya Yaubada yana nuwanuwa sevasevauyana kanahalamane-Ꞌowona, ada kaꞋi adafaiweya nuwahuya moyaꞋaina kanavaina, ada kaꞋi yada vetumagana lakahi-moꞋena faꞋina adafaiweya oya kanaluyaꞋalidi be hinahavivila, e kaꞋi mena gaitomai-dina moyaꞋaina adafata tuꞋena nuwanuwa hawahawahegana keke aseꞋasedeya gidadauda digo, ide vaita iyohoyoho amine. \v 3 KaꞋi yada lokoloko matatabuna kanafolakena, ada wowoda kanahawahegena be kaliva hinakivekoyona higa vaita taudeyao ada egana kanakilakahina, tuꞋena nuwanuwa hawahawahegana keke aseꞋasedeya gidadauda digo, yada folaka o wowoda ana hawahega faꞋina keke ada laufata hagihagina kananuhagani, keke-moꞋa! \p \v 4 Tu hai kaliva aseꞋasene nuwanuwa hawahawahegana gidadauda, medema keke tobohiyaneyao agaidiya ginamadunuwakoyo, au ginaꞋatuvefaꞋiledi, kadu tova moyaꞋaina ginahinekalikaliyedi. Hai kaliva aseꞋasene nuwanuwa hawahawahegana gidadauda, medema keke tobohiyaneyao agaidiya ginagaꞋumaꞋuma, kadu keke ginaselakalaka o kaꞋi ginanuwalaka. \v 5 Hai kaliva nuwanuwa hawahawahegana aseꞋasene gidadauda, medema keke tobohiyaneyao ginakivewowomumudi, keke ginaꞋamaumaula, keke ginahawalumagibou, keke tobohiyaneyao yadi koyona ginanuwaveꞋavini. \v 6 Hai kaliva nuwanuwa hawahawahegana aseꞋasene gidadauda, medema tobohiyaneyao yadi huluva koyona againe keke ginavemwamwala atu yadi huluva yamumuna againe au ginavemwamwala. \v 7 Hai kaliva nuwanuwa hawahawahegana aseꞋasene gidadauda, medema tobohiyaneyao yadi koyona moyaꞋaina giꞋatuꞋatuvefaꞋilena, keke yoꞋo matadiya gidahawavemogataleni. Au tova moyaꞋaina tobohiyaneyao faꞋidiya ginuwanuwa vaita hinahuluva yamumuna keke koyona, yadi yamumu faꞋina gilulauboda, e vita moyaꞋaina agaidiya giꞋaseꞋasevatu. \p \v 8 Nuwanuwa hawahawahegana miyamiya-vagahina au keke ginaꞋawowolini. Tu AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala medema aimo ginaꞋawowolidi. WaꞋita, venuwaꞋata tulina tulina ana awatalatalaina aimo tova mulina ginayawowola. Kadu meya tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina giꞋalaveleveleda-ma ana lukahihi againe kanaꞋilova. Kadu halamana tulina tulina ana hawavemogatala ginahavaina. E, mena AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala gayakahidi-ma ginahavaidi tu nuwanuwa hawahawahegana ginamiyamiya-vagata. \v 9-10 FaꞋina tova adamoya halamana Yaubada giveleveleda-ma hinafanaga kahalamanena, Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina tabonaga kaꞋawatalatalainena, tu tova mulina Yaubada nuwanuwa velemoꞋena inubane be tabone ginahawavemogatale-Ꞌowona, ada nuwanuwa tufonaga tova adamoya gidadauda-ma ginayawowola. \p \v 11 WaꞋita, iya kabiꞋokuya yaku gahe aku ayauna yaku nuwanuwa moyaꞋaina kwanaweꞋoweꞋo amine. Tu tova adamoya a gavekaliva-lakata faꞋina kwanaweꞋoweꞋo yana huluva ganuyabuyabuna. \v 12 Meda anafaiweya tova adamoya ide vaita kwamana kabiꞋona amine keke Yaubada yana gaitoma kadaꞋitaꞋita-hagihagiyeni, au kaꞋitaꞋita-howehowena. Tova mulina matada ginamahalina be Yaubada buye kanaveꞋamagigiꞋitaꞋita. Tova adamoya tufonaga gahalamanena. Tova mulina Yaubada aseꞋaseku gihalamane-Ꞌowona amine, iya gaitoma moyaꞋaina ganahalamane-Ꞌowona. \p \v 13 Tobohiyakweyao, AluꞋaluwa Mahalina yana abavetalai-dina ginayawowola, tu gaitoma tohiye miyamiya-vagahidi, higa yada vetumagana Yaubada againe, yada lulauboda aimo Yaubada ide faꞋideya gavaimi ginaga-ma faꞋina, yada nuwanuwa hawahawahegana moyaꞋaidi agaidiya. Atu nuwanuwa hawahawahegana gaitoma luhei gitubuhegedi. \x - \xo 13:13 \xt Lo 13:10 \xt Lo 12:9 \xt 1Fi 4:8 \xt 1Yn 3:2\x* \c 14 \s1 Wanalele be AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata \s1 ginatunevehabalutugimi-yo wanaꞋawatalatalainena. \p \v 1 Tobohiyakweyao, wanavedivediwe be nuwanuwa hawahawahegana againe nuwami wanase-moꞋena. Kadu wanahawahegemi be AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina wanalelena. Ada abavetala saꞋeyana yami waꞋidibumuhiga wanalelena, higa AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata tulina tulina ginatunevehabalutugimi-yo wanaꞋawaꞋawatalatalainena. \v 2 Hidede amine gagahe faꞋina hai kaliva AluꞋaluwa Mahalina meya tuline giꞋalaveleveleni-yo gilulukahihi, medema keke kaliva agaidiya gidalulukahihi, au Yaubada againe gilulukahihi. FaꞋina keke tamo hakwadi kaliva yana gahe meya tulina againe gidahalamaneni. Bana AluꞋaluwa Mahalina giꞋalaꞋalavelevelena amine Yaubada yana nuwanuwa sevasevauyana meya tuline gilulukahihiyena. \v 3 Tu hai kaliva Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina gitunevehabalutugini-yo giꞋawaꞋawatalatalainena, medema kaliva agaidiya gilulukahihi be yadi vetumagana ginatubuga faꞋina. E, kaliva agaidiya gilulukahihi be ginaluꞋageyedi, aseꞋasedi ginakivevatuna. \v 4 Bana kalivai-nadi AluꞋaluwa Mahalina giꞋalavelevelena be meya tuline gilulukahihi, medema tauna yana vetumagana gikivetubugina, tu bana kalivai-nadi Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina AluꞋaluwana gitunevehabalutugini-yo giꞋawaꞋawatalatalainena, medema tovetumagana ami yoꞋo moyaꞋaimi yami vetumagana gikivetubugina. \v 5 Iya nuwanuwaku AluꞋaluwa Mahalina moyaꞋaimi meya tulina tulina ginaꞋalavelevelemi be agaidiya wanalulukahihi. Ma nuwanuwaku lakahi-moꞋena AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata tulina tulina ginatunevehabalutugimi-yo wanaꞋawaꞋawatalatalainena. Bana kaliva Yaubada yana venuwaꞋata giꞋawatalatalainena-ma, bana kaliva AluꞋaluwa Mahalina meya tuline giꞋalaveleveleni-yo gilukahihi-ma gikaiwabuhegena. Tu kaꞋi AluꞋaluwa Mahalina yana hawavemogatala againe mena bona meya tuline gilukahihiyena-ma ginakivilana, medema au gilubodana, faꞋina medede amine tovetumagana ami yoꞋo moyaꞋaimi yami vetumagana ginakivetubugina. \x - \xo 14:5 \xt 1Ko 12:31, 14:39\x* \s1 VenuwaꞋata AluꞋaluwa Mahalina gitunevehabalutugida-yo \s1 kaꞋawatalatalainena-ma yada lukahihi meya tuline \s1 gitubuhegena. \p \v 6 Tobohiyakweyao, omi agaimiya ganaꞋela ana toveya, kaꞋi AluꞋaluwa Mahalina meya tulina tulina ginaꞋalaveleveleku be agaidiya ganalulukahihi digo, keke ganavelugami, keke-moꞋa. Tu kaꞋi Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina gitunevehabalutugiku-ma ganaꞋawatalatalainena digo, mena yaku gahe againe ganavelugami. O kaꞋi gavadi Yaubada nuwanuwana omi wanahalamanena, medema ganavehawalemi amine o, kadu mena yaku gahe againe ganalememi. \p \v 7-8 Au gaitoma tohiye meya tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina giꞋalavelevelemi-ma ana abaꞋita ganalukahihiyena. Hida kulele modawa ma waꞋagodi tu keke yawayawadiyao. KaꞋi kaliva yana kulele ginayuvedamadamana, tovanenega gava kweli giyuveyuvena-ma keke hinahalamaneni. KaꞋi kaliva saꞋeyana yana modawa ginalulubwekobwekona, tovanenega gava kaiwesi gikalikalini-ma keke hinahalamaneni. KaduꞋe, kaꞋi hiulega hinayuyuvedamadamana, tolugaviya gaviya faꞋina keke hinakidewadewa. \v 9 Meda anafaiweya omiꞋiyao. KaꞋi meyami ginadaludalu, keke tamo hakwadi yami gahe ana ihi ginahalamaneni. Au yami gahe vaita bolimana butuna amine. \v 10 Tomiyababi bona tulina tulina agaidiya a gavaiyehi hilulukahihi, ada mena bonai-dina keke butudiga, au adi kaivila gidadauda. \v 11 Ma kaꞋi tamo kaliva bona saꞋeyana againe ginalukahihi tu ana kaivila keke gadahalamaneni au butunaga digo, bana kalivai-nadi vaita hawahawala bonana tulina amine iya matakuya, kadu iya vaita hawahawala amine bana matane, ada yama gahe againe keke adaveꞋaveluveluga. \v 12 Meda anafaiweya omiꞋiyao. Hai bona ana kaivila kaliva hihalamanena, medema wanalukahihiyena. Omi nuwanuwami lakahina AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina wanavaina faꞋina, hadema abavetala agaidiya amifaiweya tovetumagana ami yoꞋo yadi vetumagana wanakivetubugina, medema abavetalai-dina wanalele-hagihagiyedi. \x - \xo 14:12 \xt Ef 4:12\x* \s1 Gavaimi kanahuluva be vetumagana kanakivetubugina? \p \v 13 KaꞋi nuwanuwada kaliva vevine yadi vetumagana kanakivetubugina, hidede amine kanahuluva. Hai kaliva AluꞋaluwa Mahalina meya tuline giꞋalaveleveleni-yo gilulukahihi, medema AluꞋaluwa Mahalina yana faiwala faꞋina ginaveꞋoꞋola be yana gahe ana kaivila faꞋina tovetumagana anafaiweya ginakivetuvetunudi. \v 14 KaꞋi AluꞋaluwa Mahalina yaku veꞋoꞋola meya tuline ginaꞋalaveleveleku, aluꞋaluwaku giveꞋoveꞋoꞋola tu nuwaku ma giduva-kawowo ada keke tobohiyakweyao gadavelugadi. \v 15 Au gavaimi ganaga? Hidede amine ganagana. Ganahawahegeku be AluꞋaluwa Mahalina meya tuline ginaveꞋoꞋola-veleveleku, tu kadu yaku nuwenuweya ganaveꞋoꞋola. Meda anafaiweya ganahawahegeku be AluꞋaluwa Mahalina meya tuline ginakwelidava-veleveleku, tu kadu ganakwelikweli-davadava yaku nuwenuweya. \v 16 KaꞋi tova saꞋeyana AluꞋaluwa Mahalina meya tuline ginadavavelevelemi tu tovetumagana fanifanina omi agaimiya ginaluku be buye wanatafalolo. Bana mena kaliva fanifanina faꞋina, keke anafaiweya emeni ginayakahini be mena yana veꞋehe againe bana omi buye Yaubada wanahawadavadavani. Keke anafaiweya yana veꞋehe ginayakahini, faꞋina gavaimi meya tulina againe wagahegahe-ma gifaniyena. \v 17 KaꞋi wona velemona omi wavesivesiule-hagihagi, yami hawadavadava gahe yamumuna amine wayakayakahina, tu bana kaliva fanifanina yana vetumagana yami gahedavadava againe keke wadakivetubugini, faꞋina agomiga ginogalina tu ana nuwanuwa keke gidahalamaneni. \p \v 18 Tu Yaubada againe gavesiule, faꞋina yaku lukahihi meya tulina tulina AluꞋaluwa Mahalina giꞋalaveleveleku-ma moyaꞋai-moꞋena tu yami lukahihi meya tulina tulina agaidiya gitubuhegena. \v 19 Ma kaliva vevine tafalolo faꞋine hivagavagaꞋauta againe, keke nuwanuwaku yaku gahe meya tuline AluꞋaluwa Mahalina ginaꞋalaveleveleleku-ma lauva tunugina gananunauweni, faꞋina ana kaivila kaliva keke hinahalamaneni. KaꞋi yaku gahe faifi ganayakahidi kaliva adi kivetuvetunu faꞋina be agaidiya ginamahalina, medema gilubodana. Atu kaꞋi yaku gahe meya tuline dawani-moꞋena ganasena tu ana kaivila kaliva agaidiya keke gidamahalini, medema keke-moꞋa gidalubodani. \x - \xo 14:19 \xt Ef 5:19\x* \s1 Lukahihi meya tuline AluꞋaluwa Mahalina \s1 giꞋalavelevelemi-ma wananuwaveꞋuveꞋuna. \p \v 20 Tobohiyakweyao, lukahihi meya tuline wayofeyofena omi vaita weꞋoweꞋo amine. Tu gaitoma lakahina ana itahalamana weꞋoweꞋo keke adifaiweya. Auwe, keke weꞋoweꞋo amine wananuwanuwa, au kaliva lakahina yana nuwanuwa aseꞋasevatuna amine wananuwanuwa. Tu dewa koyona ana halamana moyaꞋaina fwefweya keke gidahalamaneni amine, meda omi wanahuluva. \v 21 WaꞋita, Yaubada miIsileli boi tuwai-moꞋena himiyami-ma bonadiya gilukahihiyedi tu keke hidavenogaleni. Ada badi faꞋidiya Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe gigayo, \q1 Mali kaliva meyadi tulina tulina awadiya miIsileli ganagahedi. Nibaidiyao bonadi tulina ganaꞋiveninisedi \q1 be higa vaita yadi ela againe yaku nuwakoyo ganahawavemogatalena. Tu meya tulina tulina hinanogalina nonogana keke bonaku hinavenogaleni. \m Hidede amine Kaiwabu gigahe. Mene omi wavaitana lukahihi meya tuline Yaubada yana nuwakabubu ana iyaꞋiyaya, tu badi dibudibutoyogidiyao medema againe Yaubada yana nuwakoyo hinuhagana. \p \v 22 WaꞋita, lukahihi meya tuline AluꞋaluwa Mahalina yana faiwala ana iyaꞋiyaya giseyemaunena keke omi tovetumagana yami kaiwabu faꞋina, au badi todibutoyoga hinanogalini-yo aseꞋasedi ginaꞋakoluna faꞋina. Atu Yaubada yana venuwaꞋata ana tunevehabalutuga medema keke todibutoyoga faꞋidiya, au Yaubada yana nuwadoga ana iyaꞋiyaya mena omi tovetumagana faꞋimiya. \v 23 FaꞋina kaꞋi tovetumagana ami yoꞋo matatabumi wanavagaꞋauta ada moyaꞋaimi meya tulina tulina agaidiya wanalulukahihi, ada kaꞋi tovetumagana fanifanidiyao o miya-kawokawowodiyao agaimiya hinaluku amine, hinagahe vaita wadavekabakabaleya. \v 24 Tu kaꞋi moyaꞋaimi Yaubada yana venuwaꞋata AluꞋaluwa Mahalina gitunevehabalutugimi-ma waꞋawaꞋawatalatalainena tu tovetumagana fanifanidiyao o miya-kawokawowodiyao agaimiya hinaluku amine, yami gahe hinanogalina againe yadi koyona nuwadi ginaꞋafolefolena. Ada venuwaꞋatai-dina moyaꞋaimi awamiya hinanogalini-yo adi vita tulina tulina aseꞋasediya hinaꞋayaunena. \v 25 Kadu AluꞋaluwa Mahalina yana hawavetavetala againe waꞋawatalatalaina faꞋina, yami gahe yadi nuwahinage kabuꞋavane ginaseyemaunena. Hidema faꞋina yadi wamatauta babiya hinabeꞋu ada Yaubada hinahawadavadavana hinagayo, “Wona velemona Yaubada omi hinafamiya gimimiyami.” \x - \xo 14:25 \xt Lo 16:19 \xt Ais 8:11-12 \xt Yo 16:8\x* \s1 Tafalolo faꞋina wavagavagaꞋauta againe \s1 keke wanaveꞋataladabwadabwa. \p \v 26 Siule tobohiyakweyao miKolinita, tafalolo faꞋina wavagavagaꞋauta ana toveya, hidede amine wanahuluva. Kaliva saꞋeyana kweli ginasilakahina, saꞋeyana ginamidi Yaubada bonana faꞋina ginavehawala, saꞋeyana nuwanuwa Yaubada bana againe gihawavemogatalena-ma ginagaheyena, saꞋeyana meya tuline AluꞋaluwa Mahalina ginaꞋalavelevelena-ma ginalukahihi, kadu saꞋeyana mena bona meya tuline ana kaivila ginahawavemogatalena. Gilubodami be mena huluva moyaꞋaina againe moyaꞋaimi yami vetumagana wanakivetubugina. \v 27 KaꞋi gaveyao nuwanuwadi AluꞋaluwa Mahalina ginaꞋalaveleveledi be meya tuline hinalulukahihi digo, kaliva luhei o kaꞋi tohiyegaga hinalukahihi. Keke seyaseyaꞋaine hinalukahihi, au saꞋeyana saꞋeyana, ada tamo hakwadi bona meya tuline higaheyena-ma ana kaivila ginahawavemogatalena. \v 28 KaꞋi yami vagaꞋauta againe keke tamo hakwadi gidamiyami-yo mena lukahihi meya tulina againe anafaiweya gidakivilani, au meya tulina ana togahe tovetumagana ami yoꞋo matadiya hinaveꞋawaꞋibodena tu nuwahinagediya Yaubada againe meya tulina againe hinalulukahihi. \p \v 29 Ma kaliva luhei o kaꞋi tohiye AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata gitunevehabalutugidi-ma hinaꞋawatalatalainena, ada badi nuwaveꞋuveꞋu adifaiweya ma yadi gahe hinanuwaveꞋuveꞋuna kaꞋi inubana AluꞋaluwa Mahalina againe o kaꞋi keke. \v 30 Tu kaꞋi tamo hakwadi yami vagaꞋauta againe gihiyoto tu AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata saꞋeyana ginatunevehabalutugina digo, ginamidi be bana kaliva nagona gigahegahe-ma ginaꞋilova tu tobohiyana ginavebutu ginaꞋawatalatalaina. \v 31 Hidede amine gaveyao agaimiya AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata ginatunevehabalutugimi, medema amifaiweya anakaibe anakaibe wanaꞋawatalatalainena be higa tovetumagana moyaꞋaimi halamana wanavaina ada yami vetumagana ginatubuga. \v 32-33 WaꞋita, Yaubada keke veꞋataladabwadabwa ana Yaubada. BanaꞋe kukuya ana Yaubada. FaꞋina gaveyao AluꞋaluwa Mahalina yana venuwaꞋata hiꞋawaꞋawatalatalainena, medema taudiyao hinavehimeyedi be keke hinaveꞋataladabwadabwa. Au Yaubada yana kaliva adi yoꞋo tulidi tulidi agaidiya hitagatagavanenega amine, omi wanatagavanenega. \p \v 34 Atu moyaꞋaimi tafalolo faꞋina wavagavagaꞋauta againe, vevine hinaveꞋawaꞋibodedi. Adi hawata gidadauda be higa keke hinalulukahihi. Yaubada yana buki-vehimeya againe gigahe amine, vevine kaliva yadi abavehimeya dibune hinamiyami. \v 35 KaꞋi nuwanuwadi tamo gavadi ana nuwanauwa faꞋina hinatoliluvaluva, aimo yadi manuweya yadi kaliva agaidiya hinatoliluvaluva be hinahalamanena. Tafalolo faꞋina wavagavagaꞋauta againe, kaꞋi vevine hinalulukahihi medema keke-moꞋa gidalubodani. \p \v 36 Gavadi-yo mena vehimeyai-nadi vevine faꞋidiya wakiloweni? WaꞋita, Yaubada yana vehimeya keke omi miKolinita agaimiya gidaveꞋinuba ma maꞋi wanuwenuwena o keke? Yaubada bonana keke omiꞋiyao gagana agaimiya gidaꞋela ma maꞋi wahalamanena o keke? Tovetumagana adi yoꞋo moyaꞋaidi hihuluhuluva amine, meda anafaiweya omi wadahuluhuluva. \v 37 Hai kaliva ginuwanuwa vaita Yaubada yana venuwaꞋata ana awatalatalaina bana anafata o AluꞋaluwa Mahalina yana abavetala tulina tulina gidavaini, medema Kaiwabu yana vehimeya omi agaimiya gaꞋetoladina ma gidaꞋalakakilina. \v 38 KaꞋi bana kalivai-nadi mena vehimeya ginakilowena digo, bana keke kaliva halamanina Yaubada yana yoꞋo agaidiya. \p \v 39 Tobohiyakweyao, hida gagahe ma nafona hidede amine. Yaubada yana venuwaꞋata tulina tulina adi tunevehabalutuga yami waꞋidibumuhiga wanalelena. Tu badi kaliva AluꞋaluwa Mahalina meya tuline giꞋalaveleveledi-yo hilulukahihi-ma keke wanahawatadi. \v 40 Tafalolo faꞋina wavavagaꞋauta ana toveya gavaimi gavaimi Yaubada ana tafalolo gilubodana, medemi wanahuluhuluva be yami vagaꞋauta imalamalabubunina wanaseseyemaunena. Au hidemi ana tubuga. \x - \xo 14:40 \xt 1Te 5:20-21 \xt 1Ti 2:11 \xt 1Ko 14:32-33\x* \c 15 \s1 Yesu Keliso yana mididi-havagi faꞋina. \p \v 1 Siule tobohiyakweyao miKolinita, nuwanuwaku Yesu Keliso yana VenuwaꞋata Yamumuna galumamalemi-ma faꞋina nuwami ganatalafolena. Mena VenuwaꞋata Yamumuna againe nuwami wasena be yami vetumagana gava giꞋetodona. \v 2 Ada kaꞋi mena VenuwaꞋata Yamumuna galumamalemi-ma wanakidonena au tova moyaꞋaina Yaubada yana kibababala wanaꞋayaꞋayaunena. Tu kaꞋi yaku laumamala keke wadanogali-hagihagiyeni, au Yesu Keliso againe wavetumagana-kawowo. \p \v 3 Au vehawala saꞋeyana wai ginagona-ma Yaubada iya givehawaleku amine omi gahawavelevelemi, higa Keliso yada koyona faꞋina giꞋalika Veyao Tuwaina ana buki gigaheye-vagahina amine. \v 4 GiꞋalika ada tomohuyehuyeya hihuya-yo aiyeta luhei gidauda tu tova anaveto Yaubada gisivemididina, Veyao Tuwaina ana buki gigaheye-vagahina amine. \v 5 Gimididi-havagi yo Fita againe Tauna giꞋivemogatalina, ada muliya yana yoꞋo tuwelo kalivadi velugadiyao moyaꞋaidi agaidiya Tauna giꞋivemogatalina. \v 6 Kadu muliya ana tomuliya ada yoꞋo lakahina seꞋeyaine himiyami ma agaidiya gilakayemu, adi kilagalaga faifi hanaledi (500) gitubuhegedi. Mena tobohiyadeyao tufoidi moyaꞋaidi aimo yawayawadiyao himimiyami, tu tufoidi boi hiꞋalika. \v 7 Kadu muliya Yelusalema tovetumagana adi tonagona ana egana Yemesa againe gilakayemu, ada muliya afositolo moyaꞋaidi agaidiya gilakayemu be hiꞋitana. \v 8 Ada muliya-moꞋaya iya agaikuya giꞋivemogatalina. E, kwamana ana tubuga aimo keke hagihagina tu gimadutubuga amine, iya aku ita keke hagihagina tu iya agaikuya gilakayemu be gaꞋitana. \p \v 9 FaꞋina badi afositolo velugadiyao adi egana lakahina tu iya kwamana kabisoku. Yaubada yana yoꞋo gakikivekoyodi faꞋina, keke akufata hinavewagaku afositolo. \v 10 Tu Yaubada yana nuwadoga iya agaikuya givetalaiyena faꞋina, iya gaveꞋafositolo. Ada yana nuwadoga iya agaikuya givetalaiyena-ma keke gidavele-wayogeku, keke. Yesu Keliso faꞋina gafifaisewa toyogina, ada yaku vediwe afositolo velugadiyao yadi vediwe gitubuhegena. Tu keke tauku yaku faiwala againe gadafifaisewa. Au Yaubada yana faiwala againe ginuwakabubuyeku faꞋina, gafifaisewa toyogina. \v 11 Ada au kaꞋi iya omi agaimiya galumamala o kaꞋi badi afositolo velugadiyao hilumamala, yama laumamala ana nuwanuwa au saꞋeyana higa Yesu Keliso giꞋalika be gimididi-havagi, ada yami vetumagana inubana au hidede amine. \x - \xo 15:11 \xt Ais 53:8-9 \xt Af 2:24-32, Lu 24:46 \xt Lu 24:33-34,36\x* \x - \xo 15:11 \xt Af 9:3-6 \xt Af 8:3 \xt 2Ko 3:5, 11:23\x* \s1 Folo ide tovetumagana yada mididi-havagi faꞋina \s1 gigahemataꞋatada. \p \v 12 Hida gagahe Yaubada Keliso alikeya gisivemididina-ma ime alulumamalena. Keliso yana mididi-havagi alulukahihiyena tu gavadi-yo tufoimi wagahegahe vaita Yaubada toꞋalika keke ginasivemidididi? \v 13 WaꞋitana, kaꞋi toꞋalika keke velemona hinamididi-havagi, kadu Yaubada keke Keliso gidasivemididini. \v 14 Ada kaꞋi Yaubada keke velemona Keliso alika againe gidasivemididini digo, ime alulumamala-kawowo kadu omi wavetumagana-kawowo. \v 15 KaduꞋe, kaꞋi Yaubada keke velemona Keliso alikeya gidasivemididini digo, yama hawavemogatala Yaubada faꞋine fwaya amine, faꞋina ime Yaubada faꞋine ahawavemogatala agayo, “Yaubada Keliso alikeya gisivemididina.” Tu kaꞋi aimo tova mulina Yaubada keke toꞋalika velemona ginasivemidididi be wayawaidi hinamiyami digo, kadu keke Keliso gidasivemididini, ada au vaita ime Yaubada faꞋine adafwaya. \v 16 FaꞋina kaꞋi tamo hakwadi ugahegahe ugayo, “ToꞋalika keke hinamididi-havagi,” kadu vaita udagayo, “Keliso keke gidamididi-havagi.” \v 17 Keliso giꞋalika ada gimididi-havagi be yami koyona ginayawelina faꞋina. Atu kaꞋi Keliso keke gidamididi-havagi digo, yami koyona ana abaꞋaiyawela faꞋina Keliso wadavetumagane-wayoge. Aimo yami wakoyona Yaubada matane wamimiyami. FaꞋina Keliso giꞋalika tu kaꞋi keke gidamididi-havagi digo, keke anafaiweya yami koyona gidavaihegeni. \v 18 KaduꞋe, kaꞋi Keliso keke gidamididi-havagi, badi toꞋalika boi aimo wayawaidi himiyami tu Keliso againe hivetumagana-ma badi keke hinamididi-havagi, adi egana gibwavi. \v 19 Ada kaꞋi Keliso againe kavetumagana be hidei babiya yada vetumagana faꞋina leme kanuhagana tu keke wesei lobameya leme kananuhagani, au kaliva miya-kawokawowodiyao ide faꞋideya yadi wavelaiga hinagahe hinagayo, “Hoiyoi! Hagihagidiyao, hivetumagana-kawowo. Keke hinamididi-havagi.” \s1 Keliso yana mididi-havagi guwana hidede amine. \p \v 20 Tu mena badi higahegahe vaita toꞋalika keke hinamididi-havagi ma hiveꞋalololo. Yaubada makewaꞋe Keliso alikeya gisivemididina. Ada Keliso gisivemididina faꞋina, kahalamanena aimo tova mulina kadu yana kaliva alikeya hiꞋenonuwaulu-ma ginasivemidididi. Keliso yana mididi-havagi wai ginagona, ada yana kaliva yadi mididi-havagi makewa wai ginamulina. \v 21 Bana kaliva saꞋeyana higa kaliva nagona yana koyona faꞋina tomiyababi moyaꞋaidi hiꞋaliꞋalika. Tu kadu kaliva saꞋeyana yana faisewa kelose againe faꞋina aimo hinamididi-havagi. \v 22 Kaliva moyaꞋaida Adama bwaneneneyao. Hidema faꞋina moyaꞋaida bana amine kanaꞋalika. Ada moyaꞋaida Adama bwaneneneyao kanaꞋalika amine, meda anafaiweya ide gaveyao Keliso yana yoꞋo kalivai-dana, medema moyaꞋaida Yaubada alikeya ginasivemididida. \v 23 Tu Yaubada yana kaliva yadi mididi-havagi ana tova tulina tulina gisena. Keliso yana mididi-havagi wai ginagona, ada aimo tova mulina yana yewaꞋela ana toveya ide yana kaliva Yaubada yana vehimeya againe kanamididi-havagi. \p \v 24-26 Ada muliya-moꞋaya hida babi ana gaitoma moyaꞋaina ginahavaina. Au Keliso ginavebutu ginavehivehimeya ginafifaiwala ginanunauwena tu nibaineyao moyaꞋaidi ginavagatago-Ꞌowodi be yana abavehimeya dibune hinamiyami. Au ginavagatagodi-yo babi ana tovehimeya moyaꞋaidi kadu gaveyao kikaiwabudiyao kadu balauma fifiwaladiyao, e gaitoma moyaꞋaidi yadi waꞋabavehimeya ginaluyaweyawelidi. Ada muliya-moꞋaya bana nibaina kadu ide nibaida saꞋeyana ginayawelina, ana egana alika. Nibaida alika ma muli giꞋiboda-moꞋena. Au Keliso nibaineyao moyaꞋaidi ginaluyaweyaweli-Ꞌowodi yo gaitoma moyaꞋaidi givehivehimeyedi-ma Tamana Yaubada nimane ginasedi. \v 27 Veyao Tuwaina ana buki Keliso yana abavehimeya Yaubada givelena-ma faꞋina gigahe gigayo, \q1 Gaitoma moyaꞋaidi Bana agevavane gisedi. \m Tu mena bonai-nadi gigahe vaita gaitoma moyaꞋaidi Keliso yana abavehimeya dibune hidamiyami, atu keke Yaubada Tauna faꞋine gidagahe. Bana Yaubada keke Keliso yana abavehimeya dibune gidamiyami, faꞋina BanaꞋe gaitoma moyaꞋaidi Keliso agevavane gisedi. \v 28 Ada aimo Yaubada gaitoma moyaꞋaidi Yesu agevavane ahe ginasedi-yo au Natuna Tauna Tamana agevavane ginasena. Yaubada gaitoma moyaꞋaidi Natuna agevavane ginamidisedi, tu muliya Natuna Tauna Tamana agevavane ginasena be higa Yaubada anakaibeꞋu-moꞋa kikaiwabuna, kikaiwabu-moꞋena ginamiyami. \x - \xo 15:28 \xt Af 4:33 \xt 1Te 4:14 \xt Lo 5:12,18 \xt 1Te 4:16\x* \x - \xo 15:28 \xt Md 22:44, Ha 20:14 \xt Sam 8:6\x* \s1 Gaveyao higahegahe vaita toꞋalika keke hinamididi-havagi, \s1 medema yadi nuwanuwa keke tunutunugina. \p \v 29 Tu badi kaliva higahegahe vaita Yaubada keke toꞋalika ginasivemidididi amanadi badi faꞋidiya kadu ganagahe. KaꞋi Yaubada toꞋalika keke velemona ginasivemidididi, gavaiꞋona-yo kaliva tufoidi toꞋalika tuwaidiyao faꞋidiya hibafitaiso be higa aimo lobameya Keliso buye hinamiyami faꞋina? KaꞋi toꞋalika keke velemona hinamididi-havagi, gavana ana inuba badi toꞋalika faꞋidiya hibafitaiso? \v 30 Tu ime afositolo ama toveluga buye ma Yesu Keliso bonana alulumamalena faꞋina, todibutoyoga tova moyaꞋaina nuwanuwadi hinaluveꞋalikama. KaꞋi Yaubada yana sivemidi alikeya keke adanuwenuweni digo, keke-moꞋa abagilagi againe adahawahegema. \v 31 Tobohiyakweyao, Bana Yaubada gihalamaneku tu gagahegahe. Omi yada Kaiwabu Yesu Keliso yana kaliva faꞋina nuwaku giyamumu. Medema gahe velemoꞋena. Meda anafaiweya gahe velemoꞋena saꞋeyana ganayakahina, higa aiyeta saꞋeyana saꞋeyana abagilagi liline gamimiyami. \p \v 32 HideꞋi Efeso againe kaliva tufoidi Yesu Keliso hikilowena-ma nuwadi koyona kevakeva manimaninidiyao amine tu iya gavekwageyedi toyogina. KaꞋi tauku faꞋikuya, kaꞋi yaku kaiwabu faꞋina gadavekwageyedi digo, gavadi hagihagina gananuhagani? Keke tamo. KaꞋi Yaubada keke alikeya ginasivemididiku digo, mena kaliva manimaninidiyao gadavekwageye-kawowodi. Ada kaꞋi Yaubada keke toꞋalika velemoꞋena ginasivemidididi, au kanahuluva badi kaliva higahegahe amine higayo, “Tova adamoya kanaꞋauꞋa kanayuyu kanakasikasisi, faꞋina bogiyadi kanaꞋalika. Au kanaꞋalika-vagata.” \v 33 Kadu gahe saꞋeyana lakahina ma “KaꞋi kaliva koyodiyao buye wanamiyami, yadi dewa koyona yami dewa ginakivekoyona.” Mena gahe-nadi au velemoꞋena, faꞋina wanaꞋitaveꞋavimi be kaliva koyodiyao mididi-havagi faꞋina keke hinalolomi. \v 34 Wamidi, nuwami ginaꞋafolefolena be yami dewa koyona wanahege-moꞋena. Tufoimi Yaubada wafaniyena. Hida yaku gahe wananogalina be wanawowomumu. \x - \xo 15:34 \xt 2Ko 4:10-11, 11:26 \xt Lu 12:19-20 \xt Lu 15:17-18\x* \s1 Aimo tova mulina tovetumagana wowoda tulina amine \s1 kanamididi-havagi. \p \v 35 Tu kaꞋi tamo hakwadi ginatoliluvaluva ginagayo, “GavaiyaꞋamine Yaubada toꞋalika ginasivemidididi? ToꞋalika wowodi babiya hiꞋenolovena faꞋina, hinamididi-havagi againe wowodi ana ita gavaiyaꞋamine hinalakayemu?” \v 36 Ada yana toliluvaluva hidede amine ganafatana. O kwavakwava! Wowoda yana afuwa otova amine. Otova babiya unafahana againe, kaꞋi keke ginaveꞋafa be tubuna ginaꞋafuwani, kadu keke aꞋa-moꞋena unanuhagani. \v 37 Ada kaꞋi witi nafona o gavadi tamo aꞋa nafona unafahana amine, keke aꞋa-moꞋena aimo ginatabo be ginatubuga-ma unafahani, keke. Nafonaga unafahana. \v 38 Tu Yaubada otova saꞋeyana saꞋeyana yana kabu againe aꞋa-moꞋena ana ita tulina tulina givelena. E, BanaꞋe tuwaina babi ana aibubuna againe givehimeyena amine, aꞋa-moꞋena saꞋeyana saꞋeyana ginakabu ana ita tulina tulina. FaꞋina keke wananuwanuwa lakahina aimo wowoda ana ita tulina faꞋina. \v 39 Kadu kevakeva ma adi ita higa wowodi au tulina tulina. Ide kaliva wowoda tulina, yomuyomu wowodi tulina, manuga wowodi tulina kadu igana wowodi tulina. \v 40 Meda anafaiweya badi tomiyalobama wowodi ana ita tulina, ada tomiyababi wowoda ana ita tulina. Tomiyalobama wowodi ana kaiwabu tulina, kadu tomiyababi wowoda ana kaiwabu tulina. \v 41 Meda anafaiweya kauwana yana kaiwabu tulina, ada vaikohi yana kaiwabu tulina, ada ibadibadi yadi kaiwabu tulina. Ada kadu ibadibadi ma adi itaꞋita keke saꞋeyanaga. Tufoidi yadi mahala lakahina, tufoidi yadi mahala kabiꞋona. \p \v 42 E, Yaubada gaitoma moyaꞋaidi adi ita tulina tulina giveledi amine, ide kaliva kanamididi-havagi ana toveya Yaubada wowoda tulina ginaveleda. Otova babiya kafahana be tubuna giꞋafuwana amine, toꞋalika babiya katauna be wowona giꞋalilina. Atu Yaubada toꞋalika vetuvetumaganina ana sivemidi againe, wowona ivaguna keke-moꞋa ginaꞋalilini-ma ginavaina. \v 43 ToꞋalika katauna againe wowona vaita yogo amine. Atu Yaubada ginasivemididina againe, wowona ana kaiwabu yamumu-moꞋena ginavaina. ToꞋalika katauna againe, wowona keke yana wafaiwala. Atu Yaubada ginasivemididina againe, wowona yana wafaiwala ginavaina. \v 44 ToꞋalika katauna againe, wowona babi ana wowo, higa yana miyami babiya faꞋina. Atu Yaubada ginasivemididina againe, wowona lobama ana wowo amine ginalakayemu, higa aluꞋaluwana yana miyami lobameya faꞋina. Adamoya wowoda kaꞋitaꞋitana medema babi ana wowo yada miyami babiya faꞋina. Wowoi-dana gidadauda faꞋina, au kahalamanena aimo tova mulina lobama ana wowo yada miyami lobameya faꞋina kananuhagana. \p \v 45 WaꞋita, Veyao Tuwaina ana buki Adama ana aibubuna faꞋina gigahe gigayo, \q1 Yaubada kaliva nagona Adama babiya gibubuna againe, wayawaina givekaliva. \m Tu Adama wai gimulina-ma higa Yesu Keliso, wayawai-vagahina givekaliva be yawai-vagahida ginaveleda. \v 46 Lobama ana wowo yada miyami lobameya faꞋina keke kadamidinuhagani. Au babi ana wowo yada miyami babiya faꞋina kamidinuhagana, ada aimo tova mulina lobama ana wowo kananuhagana. \v 47 Yaubada kaliva nagona babi againe gibubuna, faꞋina bana babi ana kaliva. Tu kaliva wai gimulina-ma lobameya gitauya be babiya gihobuꞋela. \v 48 Yaubada Adama babi againe gibubuna, ada ide tomiyababi moyaꞋaida yada miyami au bana Adama yana miyami amine. Atu Yesu Keliso lobameya gitauya be babiya gihobuꞋela, ada ide yana kaliva moyaꞋaida yada miyami lobameya au bana lobama ana kaliva yana miyami amine. \v 49 Tova adamoya ide Yesu yana kaliva ada itaꞋita bana Adama ana itaꞋita Yaubada babiya gibubuna-ma amine. Meda anafaiweya aimo tova mulina ide ada itaꞋita Yesu Keliso lobama ana kaliva ana itaꞋita ma amine ginasevedamana. \x - \xo 15:49 \xt Aba 1:11 \xt Fl 3:20-21 \xt Aba 2:7, Yo 6:63 \xt Yo 3:31\x* \s1 Tova ana abalauyabu tovetumagana lobama ana wowo hinaꞋosena. \p \v 50 Siule tobohiyakweyao, ganagahe. Kaliva aimo babi ana wowo againe gimimiyami-ma keke anafaiweya Yaubada yana abageya ginaluku be yana itaveꞋavina againe ginamiyami. E, kaliva wowodi giꞋalilina-ma keke gaitoma miyamiya-vagahina ana abageya ginaluku. \v 51-52 Wanogali! Nuwanuwa sevasevauyana omi agaimiya ganahawavemogatalena. Keke ide tovetumagana moyaꞋaida kanaꞋalika, tu auheꞋama moyaꞋai-moꞋeda kanamaduvenuya be lobama ana wowo kanavaina. E, nama gisinamana againe matada katulowona amine, auheꞋama kanamaduvenuya be lobama ana wowo kanamaduvaina. Tova ana abalauyabu againe Yaubada yana tovenuwaꞋata ginavehimeyena be hiulega ginayuvena. Mena hiulega ana aiyuve wai ginamulina-ma againe, Yaubada toꞋalika vetuvetumaganidiyao ginasivemidididi, lobama ana wowo keke-moꞋa ginaꞋalilini-ma ginaveledi, ada ide vetuvetumaganideyao aimo wayawaida kamimiyami-ma badi buye lobama ana wowo ginaveleda. \v 53 FaꞋina hida babi ana wowo againe kamimiyami-ma Yaubada yana vehimeya againe kanavehalilini tu lobama ana wowo aimo keke-moꞋa ginaꞋalilini-ma kanaꞋosena. E, hida babi ana wowo yawoyawowolina kanavehalilina be lobama ana wowo miyamiya-vagahina kanaꞋosena. \x - \xo 15:53 \xt Yo 3:5-6 \xt 1Te 4:15-17, Ha 11:15 \xt 2Ko 5:4\x* \s1 Aimo Yaubada alika ginayaweli-Ꞌowona. \p \v 54 Ada lobama ana wowo au hidedemi ahe kanaꞋosena ana toveya, Veyao Tuwaina ana buki gavaimi gigahe ma ginalakayemu velemoꞋena. Gigayo, \q1 Yaubada alika giyawelina, giyaweli-Ꞌowona. \m \v 55 Kadu gahe saꞋeyana ma gigayo, \q1 Ho alika! Hai ya abavehimeya? \q1 A gihavaina, gihavai-moꞋena. \q1 Hai ya abaꞋaiyovaga higa \q1 ya abafaiwala koyo-moꞋena? AheꞋi. \q1 Aimo keke tamo tova kaliva \q1 unaluyaweyawelidi, keke-moꞋa. \m \v 56 Alika yana faiwala koyo-moꞋena inubana dewa koyona, faꞋina dewa koyona fatana alika. Yada dewa koyona inubana Yaubada yana vehimeya ana dibutoyoga. Yada dibutoyoga faꞋina, vita aseꞋasedeya kaꞋayaꞋayaunena. \v 57 Yada Kaiwabu Yesu Keliso yada koyona fatana higa alika giyawelina, ada yana faiwala againe mena yada dewa koyona kahegehegena. Yada Kaiwabu Yesu Keliso yana leme faꞋina Yaubada againe kanavesiule. Siule-moꞋa! \p \v 58 Siule tobohiyanuwakweyao, Kaiwabu Yesu Keliso alika giyawelina ada yana leme giveleveleda faꞋina, Bana ana vetumagana againe wanaꞋatuꞋatuvefaꞋila, keke tamo gavadi ginaliꞋuliꞋumi. Tova moyaꞋaina Kaiwabu yana faisewa againe wanahawahawahegemi. FaꞋina au wahalamanena kaꞋi Kaiwabu yana faiwala againe wanafaisewa, au yami vediwe guwana aimo wanaꞋitana. \x - \xo 15:58 \xt Ais 25:8 \xt Hos 13:14 \xt Lo 6:23\x* \x - \xo 15:58 \xt Lo 7:24-25 \xt Fl 1:27, Ga 6:9\x* \c 16 \s1 Folo velekawowo tovetumagana koyokoyodiyao \s1 faꞋidiya gilukahihiyena. \p \v 1 Kadu nuwanuwa saꞋeyana ma yami velekawowo badi tovetumagana koyokoyodiyao faꞋidiya. Badi tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina fafali ana egana Galesiya againe gavehimeyedi amine, omi wanahuluva. \v 2 Hidede amine ganavehimeyemi higa tafalolo saꞋeyana saꞋeyana agaidiya omi saꞋeyana saꞋeyana yami mani tufona velekawowo faꞋina wanasena. Fatami wiki saꞋeyana saꞋeyana kaꞋi lakahina o kabiꞋona wavaivaina amine, meda ana tufo lakahina o kabiꞋona velekawowo faꞋina wanasena be ginada. Ada aimo omi agaimiya ganaꞋela ana toveya, keke yami velekawowo faꞋina mani wanavebutu wanalele, au yami mani ahe wakidewedewena-ma ganaꞋitana. \v 3 Yami kaliva wanavegidedi be yami velekawowo tovetumagana koyokoyodiyao Yelusalema againe hinanauwena, ada ahe ganayemu-yo mena kalivai-dina adi egana wanayakahina be yadi leta ganaꞋetoladina, ada mani-nadi nimadiya ganasena be Yelusalema againe ganaꞋiveninisedi. \v 4 Ada gananuwanuwa higa vaita iya tauku Yelusalema againe ganana o kaꞋi keke, ada kaꞋi yakuna weꞋa hagihagina agaikuya, au badi hinavebwaꞋuliyeku. \x - \xo 16:4 \xt 2Ko 8:1-7\x* \s1 Folo yana ela Kolinita againe faꞋina givenuwaꞋatadi. \p \v 5 Siule tobohiyakweyao, Masedoniya againe ganana-yo omi agaimiya ganaꞋela be ganaꞋitami. FaꞋina nuwanuwaku Masedoniya ana fafali againe gananumiyamiyanana. \v 6 KaꞋiwa, kaꞋi maꞋita lauva tunugina omi agaimiya ganamiyami, kaꞋi kwadudu ana tova higa bolimana ana aituheya buye kanamiyami be aimo hami ganana againe yami veluga buye wanaꞋatuhegeku. \v 7 Keke nuwanuwaku ganaꞋela ma ganamadulowoga. KaꞋi Kaiwabu ginahawahegeku amine, nuwanuwaku lauva tunugina omi agaimiya ganamiyami. \v 8 Tu adamoya hidei Efeso againe ganamiyami tu tafalolo ana egana Fenidikosi ana toveya, tu muliya ganaꞋela. \v 9 Hidei Efeso againe moyaꞋaidi aseꞋasedi ana wana yauyaugina faꞋina, akufaiweya moyaꞋaidi agaidiya ganalulumamala be yaku faisewa guwana ganaꞋitana. Atu kaliva tufoidi moyaꞋaidi nuwanuwadi hinahawataku. \x - \xo 16:9 \xt Lo 15:23-24 \xt Af 19:1-2,8-10\x* \s1 Folo ana toveluga faꞋidiya giꞋetoladi. \p \v 10 Tu kaꞋi natuku Timoti omi agaimiya ginaꞋela amine, wanalusiuleyena ada keke wanaꞋivematauhini, faꞋina bana Kaiwabu yana faisewa gififaisewa iya gafifaisewa amine. \v 11 Keke tamo hakwadi Timoti ginavekiwogeni. Au yanana againe yami veluga buye wanaꞋatuhegena be yana wanuwayamumu iya agaikuya ginayewaꞋela. Yana ela faꞋina tobohiyadeyao iya buye analulauboda. \p \v 12 Tu tobohiyadeyao tufoidi omi agaimiya hinaꞋela. Bana tobohiyada Afolosi ma gagaheluveꞋavalena be tobohiyadeyao buye omi agaimiya hinaꞋela tu gidibutoyoga, keke nuwanuwana tova adamoya ginaꞋela. Tu aimo tova saꞋeyana yana tova ginaꞋayaunena againe, au ginaꞋela. \p \v 13 Tova moyaꞋaina wanaꞋitaꞋitaveꞋavimi. Yami vetumagana againe wanamidi toyogina wanaꞋaseꞋasevatu wanafifaiwala. \v 14 Yami havivila moyaꞋaina againe nuwanuwa hawahawahegana aseꞋasemiya ginadauda. \p \v 15 Bana Sitefanasi ana yoꞋo buye kahihidi wahalamanena. Akaiya ana fafaliya badi Yesu Keliso againe himidivetumagana, ada Yaubada yana yoꞋo adi veluga faꞋina taudiyao hihawahegedi. \v 16 Tobohiyakweyao, adamoya gagahevagadonemi be agevavadiya wanamiyami, kadu gaveyao moyaꞋaidi hivetoleme be badi buye hififaisewa-ma wanaveꞋamohimohinedi. \v 17 Keke buye kadamiyami faꞋina nuwaku givita tu tobohiyamiyao adiꞋitoto higa Sitefanasi Fotunato Akaiko waꞋiveninisedi be hilakaꞋela againe, gavemwamwala. \v 18 Au badi aseꞋaseku hikivevatuna, ada kadu omi aseꞋasemi hikivevatuna. Yadi huluvai-nadi faꞋina gilubodami be yami yoꞋo matadiya wanahawaveyamumuyedi. \x - \xo 16:18 \xt 1Ko 4:17 \xt 1Ti 4:12 \xt 1Ko 3:6\x* \s1 Folo yana lukafoi. \p \v 19 Tovetumagana adi yoꞋo tulina tulina Esiya ana fafali againe yadi lukafoi agaimiya. Akwila kadu vavinena Filisila yadi nuwakabubu lakahina agaimiya. Kadu tovetumagana adi yoꞋo Akwila Filisila yadi manuweya hivavagaꞋauta be Kaiwabu hinahawadavadavana amanadi, yadi nuwakabubu lakahina agaimiya, omi badi buye Kaiwabu yana kaliva be yana vevine. \v 20 Tobohiyamiyao moyaꞋaidi hidei Efeso againe yadi lukafoi. Taumiyao wanaveꞋalulusiule againe tobohiyamiyao wanaꞋatulauhidi be higa yami nuwanuwa hawahawahegana wanaseyemaunena. \p \v 21 Kaliva saꞋeyana hida leta againe yaku nuwanuwa giꞋetoladina, tu adamoya iya Folo yaku lukafoi agaimiya tauku nimakuya gaꞋetoladina. \v 22 Hai kaliva keke nuwanuwana Kaiwabu, medema Yaubada ginaluyaweyawelina be ginabwavi. Ho Yesu Kaiwabu, udamaduyewaꞋela! \v 23 Kaiwabu Yesu yana nuwadoga againe wanamiyami. \v 24 Yaku nuwakabubu lakahina omi agaimiya, higa omi iya buye Yesu Keliso yana kaliva be yana vevine. \qr (Iya Folo bonaku.) \x - \xo 16:24 \xt Ef 6:10 \xt 1Ko 1:16 \xt 1Te 5:12 \xt Fm 1:7\x* \x - \xo 16:24 \xt Lo 16:3-5 \xt Ha 22:20\x*