\id 1KI - Vidunda Bible version
\ide UTF-8
\h 1 Wandewa
\toc1 1 Wandewa
\toc2 1 Wandewa
\toc3 1 Wan
\mt2 Lyandiko lya mwaluko lya
\mt1 Wandewa
\imt Chilongole
\ip Vitabu vya 1 Wandewa na 2 Wandewa aho hamwande navyali chitabu chimwe chikulu. Nachigawanulwa kuli vitabu vili kuli Seputuajenti, navilavigwa katali ng'hatu na ndo Ilagano lya Katali kuli ndonga ya Chigilichi cha katali. Hailinguzeleka whaani yandiche vitabu avi vya 1 Wandewa na 2 Wandewa ama kuviwika kuli koneka aku. Munhu yandiche vitabu vya Wandewa nakatumiya kalatasi zimwenga za katali kuli kuvyandika (ulole 1 Wandewa 11:41, 14:19 na 14:29). Hailinguzeleka kahi kota nili vitabu avi navyandichigwa na kuwichigwa goya. Ndo kukomya kota nawasinda kwandika na kuviwika goya kulawa loyalechelwe mndewa Yekoniya kulawa kuli isi ya chijenzi ako Babuloni, kuli mwaka wa 561 Yesu yang'hali kupondigwa, kwa vila mbuli ayi naisimilwa kuli 2 Wandewa 25:27. Wasomile wenji wa mbuli zilinguwala Bibiliya wangijesa kota honhu hakulu ha vitabu avi nahandichigwa miyaka minji loung'hali mhela awo.
\ip Vitabu vya 1 Wandewa na 2 Wandewa vyangusimila mbuli za chila mndewa wa Isilaeli na Yuda kulawa kuli mhela wa ulongozi wa Solomoni, mhela wanhu wa isi azi mbili vyowawele wang'hali welumbile. Vitabu vya 1 Wandewa na 2 Wandewa vyangusimila ndaze undewa wa Isilaeli ilumbile vyougawanuche na kuwa kuli banzi mbili, ziwele nazali ziwinza mbuli zilivinji, mbaka hala banzi azi mbili vyozilemwele na wanhu wake kuhilikwa kuli isi za chijenzi. Yalingwandika kangumpugajiza chila mndewa leka yavizele kota nayali yomuwinza Nguluwi kwa kukomya ama hebu. Wandewa wamwe “nawadita ganojile hali Mkulu Nguluwi” (2 Wandewa 18:3). Wanji “nawadita gehile hali Mkulu Nguluwi” (2 Wandewa 21:2). Yalingwandika kangusimila ng'hatu mbuli za ulongozi wa wandewa waditile ganojile hali Mkulu Nguluwi na kulajila kota mbuli zilingulutilila goya kuli chila wanhu wa isi zangulawa kuli kukundigwa kwa mndewa hali Nguluwi. Kuli 2 Wandewa 17:7, twangusoma kota Waisilaeli nawaholigwa na kuhilikwa kuli isi ya chijenzi kwa vila “Waisilaeli nawadita gehile hali Mkulu Nguluwi” na kwa vila “nawajifugamila milungu.”
\iot Gali mgati ga kuli 1 Wandewa
\io 1. Sula ya 1-11 zangusimila ndaze Solomoni, mwana wa Daudi vyoyawele mndewa na mbuli za ulongozi wa heye wa Isilaeli ilumbile.
\io 2. Kuli sula ya 12-16 twangusoma kuwala kugawanuka kwa undewa wa Isilaeli na Yuda na wandewa wamwenga wa wanhu wa isi azi mbili.
\io 3. Sula ya 17-19 zangusimila mbuli za mijito ja mloli Eliya na kuwala nhing'hano ziwele hali heye Eliya na mndewa Ahabu wa Isilaeli.
\io 4. Sula ya 20-22 zangusimila kuwala kuduma kwa ulongozi wa mndewa Ahabu kuli Isilaeli na mbuli za wandewa wanji wawele nawalongoza vyoudumile ulongozi wa heye, hamwe na mbuli za wandewa wa Yuda.
\c 1
\s Mazuwa ga kuduma ga mndewa Daudi
\p
\v 1 Mhela mndewa loyawele sekulu ng'hatu, vitumagwa wa heye nawamgubika kwa migolole, ila hawezile kupata ivuche. 
\v 2 Ahyo nawamlonjela, “Mkulu wa hetwe mndewa, fola tukupalile mhinza yakukolele mijito na kukulolela na kuwasa hamwe na hegwe leka yakupe ivuche.”
\p
\v 3 Hamba nawapala mhinza yalingoneka yanojile kuli isi yeng'ha ya Isilaeli, nawampata mdala yumwe yanojile yalinguchemigwa Abishagi, Mshunami, nawamigala kwa mndewa. 
\v 4 Mdala ayo nayali yokoneka yanojile lukami. Lelo nakaluka kumkolela mijito na kumlolela mndewa. Mndewa nakawasa na yula mhinza, ila kwa chiwalo cha ivuche hela.
\s Adoniya kangipalila undewa
\p
\v 5 Mhela awo, Adoniya, yawele mayake ndo Hagiti, nakaluka kidaya na kulonga, “Ndowa mndewa.” Lelo nakalajiza yawichilwe goya mituka ja kubulunwa na falasi na wakwina falasi na wamizi makumi gahano walingulongola kuno wobilima. 
\v 6 Ila kulawa Adoniya loyapondigwe, mhaza wa heye Daudi, hamng'hanuchile mwanage ne zuwa limwe ne kumuuza, “Lekachoni kwangudita ahyo?” Adoniya nayali yokoneka yanojile ng'hatu, nakapondigwa Abusalomu, hamba nakapondigwa heye. 
\v 7 Adoniya nakalongasa na Yoabu, mwana wa Seluiya na mtambika Abiatali, nawo nawakunda kumuwinza na kumtanza heye. 
\v 8 Ila mtambika Sadoki na Benaya, mwana wa Yehoyada na mloli Natani na Shimeyi na Leyi, hamwe na wamizi wa chiuyeng'ha wa Daudi, hawakundile kumuwinza Adoniya.
\p
\v 9 Zuwa limwe, Adoniya nakalavya nhambiko ya ing'holo na isenga na milogota jinonile kuli honhu halinguchemigwa Iganga lya Izoka, habehi na nzasa ilinguchemigwa Eni-logeli. Nakawalalika wakalumbu wa heye kuli mnvina ya nhambiko ayo wawele ndo wana wanji wa mndewa na vilongozi weng'ha wa nhanzi ya Yuda, 
\v 10 ila hawalaliche mloli Natani na Benaya na wamizi wa chiuyeng'ha wa mndewa Daudi na Solomoni mng'holoze.
\s Solomoni kanguwichigwa yawe mndewa
\p
\v 11 Aho ndo Natani nakaluta kwa Batisheba, mayake Solomoni, nakamuuza, “Ndaze, hauhuliche kota Adoniya, mwana wa Hagiti nakeholela ludali lwa mndewa na mkulu wa hetwe Daudi ne heye kuvizela? 
\v 12 Lelo, ubeteze ndikulonjele ndaze vyouweza kuulohola ukomu wa hegwe na wa mwanago Solomoni. 
\v 13 Ulute kwa mndewa Daudi na umuuze, ‘Mkulu wa heni mndewa, ndaze hundahile heni chitumagwa wa hegwe ulonga, “Ndikomya, mwanago Solomoni kolongoza honhu ha heni na kochikalisa kuli chigoda cha heni cha undewa?” Naiwa ndaze lelo Adoniya nakawa mndewa?’ 
\v 14 Louwa ulutilila kulongasa na mndewa, heni ndokwinjila na kutawiza ulonzi wa hegwe.”
\p
\v 15 Lelo, Batisheba nakaluta kumlola mndewa kuli chihengo cha heye, honhu hawele Abishagi, Mshunami nayali yomkolela mijito. Mhela awo mndewa nayali sekulu lukami. 
\v 16 Batisheba nakamfugamila mndewa kwa kumhulichiza, mndewa nakamuuza, “Kwangugana choni?” 
\v 17 Batisheba nakedichila, “Mkulu wa heni, nawilaha hali heni, chitumagwa wa hegwe na hali Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe, ulonga, ‘Mwanago Solomoni kolongoza honhu ha heni na kochikalisa kuli chigoda cha hegwe cha undewa.’ 
\v 18 Ila lehano, Adoniya nakawa mndewa, nagwe huvizelele. 
\v 19 Nakalavya nhambiko ya misenga na milogota jinonile na ming'holo na kuwachema wana weng'ha wa mndewa na mtambika Abiatali na Yoabu, chilongozi wa wamizi, ila chitumagwa wa hegwe Solomoni hamchemile. 
\v 20 Lelo, mkulu wa heni mndewa, Waisilaeli weng'ha wangukubeteza leka uwalonjele munhu yawele kochikalisa kuli chigoda cha hegwe cha undewa, honhu ha hegwe. 
\v 21 Wone haiwa ahyo, mhela hegwe mndewa wa heni houbagama, heni hamwe na mwana wa heni Solomoni toditilwa vibi kota wabelenhuche.”
\p
\v 22 Mhela Batisheba loyawele yolutilila kulongasa na mndewa, mloli Natani nakenjila kuli ng'handa ya mndewa. 
\v 23 Wanhu nawamlonjela mndewa, “Mloli Natani ka hano.” Naye loyamfichile mndewa nakamfugamila mndewa mbaka kumeho kwa heye nakudoliza hasi. 
\v 24 Aho ndo Natani nakalonga, “Mkulu wa heni, ndaze, nakulonga, ‘Adoniya kolongoza honhu ha heni na kochikalisa kuli chigoda cha heni cha undewa?’ 
\v 25 Kwa vila lehano nakaluta kulavya nhambiko ya misenga na milogota jinonile na ming'holo na kuwalalika wana wa mndewa na Yoabu, mkulu wa wamizi na mtambika Abiatali. Ulole, wangulya na kunwa hali heye na kulonga, ‘Wikale mhela winji mndewa Adoniya.’ 
\v 26 Ila hanyhemile heni, chitumagwa wa hegwe ne mtambika Sadoki ne Benaya, mwana wa Yehoyada ne chitumagwa wa hegwe Solomoni. 
\v 27 Ndaze, aga geng'ha nakugakola gwegwe mndewa wa heni ne kutulonjela vitumagwa wa hegwe, munhu yawele kochikalisa kuli chigoda cha hegwe cha undewa honhu ha hegwe?”
\p
\v 28 Mndewa Daudi nakamlonjela “Nyhemele Batisheba.” Batisheba nakaluta kwa mndewa na kwima hali heye. 
\v 29 Hamba mndewa nakelaha, yolonga, “Kota Mkulu Nguluwi vyoyalingikala, yawele nakangombola kulawa kuli magazo menji, 
\v 30 kota vyondikulahile hali Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kuno ndilonga, ‘Mwanago Solomoni kolongoza honhu ha heni na kochikalisa kuli chigoda cha heni cha undewa honhu ha heni,’ ndo vyondidita lehano.” 
\v 31 Batisheba nakamfugamila mndewa kwa kumhulichiza na kulonga, “Mkulu wa heni, mndewa Daudi, wikale mhela winji!”
\p
\v 32 Hamba mndewa Daudi nakalonga, “Nyhemele mtambika Sadoki na mloli Natani na Benaya, mwana wa Yehoyada.” Nawo nawaluta kwa mndewa. 
\v 33 Mndewa nakawalonjela, “Mlute na vitumagwa wa heni, mumuwiche mwana wa heni Solomoni mchanya mwa igongolo lya heni, mumhiliche Gihoni. 
\v 34 Lomuwa ako, mtambika Sadoki na mloli Natani wambakalize mafuta leka yawe mndewa wa Isilaeli, hamba mpembe mhalamhanda na kulonga, ‘Mndewa Solomoni yekale mhela winji!’ 
\v 35 Namwe moluta hamwe na heye, naye kochikalisa kuli chigoda cha heni cha undewa honhu ha heni. Nandimuwika yawe chilongozi kuli Isilaeli na kuli Yuda.”
\p
\v 36 Aho ndo Benaya, mwana wa Yehoyada nakamwidichila mndewa, “Ena! Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa mndewa wa heni, yalonje hihyo du. 
\v 37 Kota vila vyoyawele Mkulu Nguluwi na mndewa wa heni, Solomoni kahi yawe hihyo. Mkulu Nguluwi yachidite chigoda cha heye cha undewa chiwe chikulu kusinda chila cha mndewa wa heni Daudi.”
\p
\v 38 Ahyo, mtambika Sadoki na mloli Natani na Benaya, mwana wa Yehoyada na Wakeleti na Wapeleti, nawamkwiniza Solomoni kuli igongolo lya mndewa Daudi, liwele kota idogowi likulu, nawamhilika mbaka Gihoni. 
\v 39 Hamba mtambika Sadoki nakahola mbalati ziwele na mafuta kulawa kuli honhu ha kulavila nhambiko na kumbakaliza Solomoni leka yawe mndewa. Hamba nawapemba mhalamhanda na wanhu weng'ha nawalonga, “Mndewa Solomoni yekale mhela winji!” 
\v 40 Hamba wanhu weng'ha nawamuwinza wopemba mhalamhanda, nawasangalala kwa mnvina ng'hulu na isi naitigasika kwa chiwalo cha lizi lya hewo. 
\v 41 Lelo, Adoniya hamwe na weng'ha wawele hamwe na heye nawahulika lizi alyo lowawele wosinda mnvina ya hewo. Lowahuliche lizi lya mhalamhanda, Yoabu nakauza, “Iyowe alyo ako mujini ndo lya choni?” 
\v 42 Loyawele yolonga, Yonatani mwana wa mtambika Abiatali nakenjila, hamba Adoniya nakalonga, “Winjile, kwa vila hegwe ndo munhu yanojile, kwangigala mbuli inojile.”
\p
\v 43 Yonatani nakamwidichila Adoniya, “Hebu! Mndewa Daudi nakamdita Solomoni yawe mndewa. 
\v 44 Mndewa nakamlajiza mtambika Sadoki na mloli Natani na Benaya, mwana wa Yehoyada na Wakeleti na Wapeleti, nawo nawamkwiniza mchanya mwa igongolo lya mndewa, 
\v 45 hamba mtambika Sadoki na mloli Natani nawambakaliza mafuta leka yawe mndewa kula Gihoni. Kwaluchila aho nawalutilila kusangalala na lizi nalyenela kuli muji weng'ha. Alyo ndo lizi lyoulingulihulika. 
\v 46 Sambi Solomoni nakekalisa kuli chigoda cha heye cha undewa. 
\v 47 Mzidi ya ago, vitumagwa wa mndewa nawoya kumtogola mkulu wa hetwe, mndewa Daudi kuno wolonga, ‘Nguluwi wa hegwe yalidite itagwa lya Solomoni lizeleche kusinda lya hegwe na chigoda cha heye cha undewa chiwe chikulu kusinda cha hegwe.’ Hamba mndewa nakafugama mchinhanda mwa heye, 
\v 48 nakalanda yolonga, ‘Yatogoligwe Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, yawele nakakunda meho ga heni kumona yalinguhalila chigoda cha heni cha undewa lehano.’ ”
\p
\v 49 Lelo, wanhu weng'ha wawele hamwe na Adoniya nawadumba ng'hatu na kusambaluka. 
\v 50 Kwa vila Adoniya nakamdumba Solomoni, nakaluta kibata mbalati za kuli honhu ha kulavila nhambiko leka yelohole. 
\v 51 Hamba mndewa Solomoni nakahulika kota Adoniya nayali yabilimile kuli ihema na kibata mbalati za kuli honhu ha kulavila nhambiko yolonga, “Sikuka hano mbaka mndewa Solomoni yandonjele kota sikopoligwa.”
\p
\v 52 Mndewa Solomoni nakalonga, “Wone kochilajila kota ka yalingukundigwa, hoditigwa chinhu choneche. Ila wone ndimone kota ndo mwihe, yomlapa yabagame.” 
\v 53 Lelo mndewa Solomoni nakawalajiza wanhu wamigale Adoniya kulawa kuli honhu ha kulavila nhambiko. Adoniya nakoya na kinamiza hali mndewa Solomoni. Mndewa nakamlonjela, “Ulute haluga ha hegwe.”
\c 2
\s Daudi kangumlajiza Solomoni
\p
\v 1 Daudi loyawele habehi kubagama, nakamchema Solomoni mwanage na kumlonjela, 
\v 2 “Mwanangu, kota vyoilinguzeleka, vilumbigwe vyeng'ha vyobagama, mazuwa ga heni nagamala. Wime nzinzili na uwe uzidahe. 
\v 3 Weneze malajizo ga Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe, uwinze nzila za heye na kibatilila mizilo ja heye na malajizo ga heye na nhaguso za heye na ulolezi wa heye, kota vyoyandichigwe kuli malajizo ga Musa, leka mbuli za hegwe zilutilile goya koneche kouluta, 
\v 4 leka Mkulu Nguluwi yeneze kulagana kwa heye, loyandonjele, ‘Wone walelwa wa hegwe wobatilila mizilo ja heni na kung'holela mijito kwa kukundigwa na kwa nhumbula yeng'ha, kowa na munhu hali hemwe yawele kochikalisa kuli chigoda cha undewa cha Isilaeli.’
\p
\v 5 “Mzidi wa ago, kwangugazela gala goyanditile Yoabu, mwana wa Seluiya, vila vyoyawaditile wakulu wa wamizi weli wa Isilaeli, wawele ndo Abuneli, mwana wa Neli na Amasa, mwana wa Yeteli. Nakawakopola, nakabohola danda ya hewo mhela wa kikala goya kota vila kuli ngondo, kahi nayali na nongwa kwa vila nakaibakaliza danda yila kuli isali liwele kuli chuno cha heye na makwamba gawele goyavalile. 
\v 6 Umditile vyoulinguweza kwa luhala lwa hegwe, ila uleche kumleka yabagame kwa kikala goya.
\p
\v 7 “Ila uwalajile igano lya kwimilila wana wa Balisilayi, Mgileadi na uwakundize wawe hali wala walingulya kuli chisaga cha hegwe, kwa vila nawanditila igano lya kwimilila mhela lombele ndibilima kwa chiwalo cha mng'holozo Abusalomu. 
\v 8 Kabaho kahi Shimeyi, mwana wa Gela, Mbenjamini wa Bahulimu, yawele nakamhanjila lukami londutile Mahanaimu. Vyoyoyile kunhing'haniza kuli lwanda lwa Yolodani nandimlahila kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi ndimlonjela, ‘Sikukopola kwa ipanga.’ 
\v 9 Ila lelo, uleche kijesa kota kahela nongwa. Hegwe kuna luhala kovizela choumditila, uleche kumleka yabagame kwa kikala goya.”
\s Kubagama kwa Daudi
\p
\v 10 Hamba Daudi nakabagama, nakatiligwa Yelusalemu, kuli muji wa heye. 
\v 11 Mhela Daudi woyalongoze Isilaeli nawali miyaka makumi gane. Ako Hebuloni nakalongoza kwa miyaka saba na Yelusalemu nakalongoza kwa miyaka makumi gadatu na jidatu. 
\v 12 Lelo Solomoni nakekalisa kuli chigoda cha undewa honhu ha Daudi, mhaza wa heye na undewa wa heye nawima nzinzili.
\s Kubagama kwa Adoniya
\p
\v 13 Hamba Adoniya, mwana wa Hagiti, nakaluta kwa Batisheba, mayake Solomoni. Batisheba nakamuuza, “Ndaze, kwanguya kwa kikala goya?” Adoniya nakamwidichila, “Ena, ndanguya kwa kikala goya.” 
\v 14 Hamba nakalonga, “Ndina mbuli imwe hela ya kukulonjela.” Batisheba nakamlonjela, “Ulonje.” 
\v 15 Adoniya nakamlonjela, “Kota vyoulinguvizela, undewa nawali wa heni. Waisilaeli weng'ha nawali wondola kota ndo mndewa wa hewo. Ila mbuli nazigaluka, undewa nauluta kwa mng'holozangu, Mkulu Nguluwi nakagana mbuli ayi iwe kota vyoilawile. 
\v 16 Lelo ndangukulanda chinhu chimwe, ndangukudedeza uleche kundemela.” Batisheba nakamlonjela, “Longa.” 
\v 17 Nakalonga, “Dedede ndangukulanda umlande mndewa Solomoni, yamhe heni Abishagi, Mshunami, yawe mche wangu, howeza kulema.” 
\v 18 Batisheba nakamlonjela, “Goya, ndolongasa na mndewa honhu ha hegwe.”
\p
\v 19 Lelo Batisheba nakaluta kulongasa na mndewa Solomoni kwa chiwalo cha Adoniya. Mndewa nakenuka nakaluta kumbochela mayake, nakafugama, hamba nakekalisa kuli chigoda cha heye cha undewa. Nakalajiza chigoda cha undewa chigaligwe kwa heye kwa chiwalo cha mayake, naye mayake nakekalisa kuli moko wa kudilo wa mndewa. 
\v 20 Batisheba nakamlonjela mndewa, “Ndina mbuli nyindo ndangukulanda, dedede uleche kundemela.” Mndewa nakamlonjela, “Longa mayangu, sikulemela.” 
\v 21 Mayake nakalonga, “Mkundize mng'holozo Adoniya yamhole Abishagi, Mshunami leka yawe mche wake.” 
\v 22 Mndewa Solomoni nakamuuza mayake, “Lekachoni kwangumlanda Abishagi, Mshunami, kwa chiwalo cha Adoniya? Mbuli ayi naiwhana ng'hatu na kumganila undewa wa heni, kwa vila heye ndo mkulu kwa heni na kwa vila Yoabu, mwana wa Seluiya na mtambika Abiatali wa hamwe na heye.”
\p
\v 23 Aho mndewa Solomoni nakelaha kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi yolonga, “Nguluwi yang'hopole ne kumbonela isungu, wone Adoniya hobagama kwa chiwalo cha kulanda aku! 
\v 24 Lelo, ndangilaha kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi yawele mkomu, yawele nakambika na kunyimiza nzinzili kuli undewa wa mhaza wa heni Daudi na yawele nakeneza kulagana kwa heye kwa kumha undewa heni na lulelo lwa heni, ndikomya, Adoniya kobagama!” 
\v 25 Aho ndo mndewa Solomoni nakamlajiza Benaya, mwana wa Yehoyada, naye Benaya nakaluta kwa Adoniya na kumkopola.
\s Abiatali kanguwinjigwa na Yoabu kangukopoligwa
\p
\v 26 Mndewa Solomoni nakamlonjela mtambika Abiatali, “Ulute ako Anatoti kuli migunda ja hegwe. Kwangulapigwa kubagama, ila sikukopola sambi kwa vila nakulihola isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi hali mhaza wa heni Daudi na kugazigwa hamwe na heye.” 
\v 27 Ahyo mndewa Solomoni nakamuwinga Abiatali kuli utambika wa Mkulu Nguluwi, yokweneza ulonzi wa Mkulu Nguluwi woyalonjile ako Shilo, galingumuwala Eli na lukolo lwa heye.
\p
\v 28 Yoabu loyahuliche mbuli azo, nakabilimila kuli ihema lya Mkulu Nguluwi na kibatilila mbalati za honhu ha kulavila nhambiko, kwa chiwalo cha kikala goya. Nakadita ahyo kwa vila nayali yelumbile na Adoniya, ila hawele na Abusalomu. 
\v 29 Mndewa Solomoni loyahuliche kota Yoabu ka kuli ihema lya Mkulu Nguluwi na nayali yemile habehi na honhu ha kulavila nhambiko, nakamlajiza Benaya, mwana wa Yehoyada, yolonga, “Ulute ukamtowe.” 
\v 30 Benaya nakaluta kuli ihema lya Mkulu Nguluwi, nakamlonjela Yoabu, “Mndewa kangukulonjela, ‘Ulawe amo.’ ” Yoabu nakedichila, “Hebu, ndobagama bahano.” Benaya nakahiluka kwa mndewa na kumlonjela vyoyalonjile Yoabu. 
\v 31 Mndewa Solomoni nakamlonjela Benaya, “Udite kota vyoyalonjile. Umtowe na kumtila, leka kusa gehile kulawa kwa heni na ivyazi lya mhaza wa heni, gehile ga danda ilihela nongwa iwele naiboholigwa na Yoabu. 
\v 32 Mkulu Nguluwi komgaza Yoabu kwa kukopola ako koyaditile ne mhaza wa heni Daudi kuvizela. Nakawakopola kwa ipanga wanhu weli wawele watanganiche kusinda heye na nawali wanojile kusinda heye. Nakawakopola Abuneli, mwana wa Neli, mkulu wa wamizi wa Isilaeli na Amasa, mwana wa Yeteli, yawele nayali mkulu wa wamizi wa Yuda. 
\v 33 Nongwa ya kubohola danda iwe kwa Yoabu na walelwa wa heye mazuwa gose. Ila kwa Daudi na walelwa wa heye na ivyazi lya heye na chigoda cha heye cha undewa, wawe na kikala goya kwa Mkulu Nguluwi mazuwa gose.”
\p
\v 34 Lelo Benaya, mwana wa Yehoyada, nakaluta kuli ihema nakamtowa Yoabu na kumkopola, nakatiligwa kuli mgunda wa heye kuchiwala. 
\v 35 Mndewa nakamuwika Benaya, mwana wa Yehoyada, yawe mkulu wa wamizi honhu ha Yoabu na Sadoki yawe mtambika honhu ha Abiatali.
\s Kubagama kwa Shimeyi
\p
\v 36 Hamba mndewa nakalajiza usenga kwa Shimeyi na kumlonjela, “Wizenjele ng'handa amu Yelusalemu, wikale aha ila uleche kuluta honhu hanji. 
\v 37 Zuwa loukuka na kuloka ibindi lya Kidiloni, ndangukulonjela ndikomya kota kobagama kwa kiyambuza gwegwe baho.” 
\v 38 Shimeyi nakamwidichila mndewa, “Goya mndewa. Ndodita kota mkulu wa heni, mndewa vyoulonjile.” Lelo nakekala Yelusalemu kwa mhela winji.
\p
\v 39 Ila kuli kuduma kwa mwaka wa kadatu, wapogozi weli wa Shimeyi nawasulupuka na kuluta kwa Akishi, mwana wa Maaka, mndewa wa Gati. Shimeyi loyahuliche kota wapogozi wa ako Gati, 
\v 40 nakakwina idogowi lya heye nakaluta kuwapala ako Gati kwa mndewa Akishi. Lelo, nakawafika ako na nakawahilula kaye. 
\v 41 Mndewa Solomoni loyahuliche kota Shimeyi nayali yochile Yelusalemu, nakaluta Gati na kuhiluka, 
\v 42 mndewa nakamchema Shimeyi na kumuuza, “Ndaze, hundahile kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi kota hulawa Yelusalemu, nani sikukanyile kota kobagama wone kojeza kuluta kunze? Nagwe nakukunda na kundonjela, ‘Goya, ndohulichiza.’ 
\v 43 Lekachoni lelo nakubena chilaho chowilahile kwa Mkulu Nguluwi na kubena mzilo wondikupele?” 
\v 44 Mndewa nakalutilila kumlonjela Shimeyi, “Kwangugazela gehile goumditile mhaza wa heni Daudi, lelo kwa chiwalo cha ago, Mkulu Nguluwi kokugaza. 
\v 45 Ila heni Solomoni ndotambichizwa na chigoda cha undewa cha Daudi chokwimizwa nzinzili hali Mkulu Nguluwi mazuwa gose.” 
\v 46 Hamba, mndewa nakamlajiza Benaya, mwana wa Yehoyada, naye nakalawa na kumtowa Shimeyi na kumkopola. Lelo, undewa wa Solomoni nawali wimile nzinzili.
\c 3
\s Solomoni kangulanda luhala
\p
\v 1 Solomoni nakelumba na Falao, mndewa wa Misili na kumhesa mhinza wa heye. Nakamhilika mhinza wa Falao na kumuwika kuli Yelusalemu, muji wa Daudi, mbaka loyasindile kuzenga ng'handa ya heye ya chiundewa na ng'handa ya Mkulu Nguluwi, hamwe na lukanzi lulinguzunguluta muji wa Yelusalemu. 
\v 2 Wanhu nawali wolutilila kulavya nhambiko kuli honhu halivinji ha kufugamila, kwa vila ng'handa ya Mkulu Nguluwi nayali ing'hali kuzenjigwa.
\p
\v 3 Solomoni nakamgana Mkulu Nguluwi, nayali yowinza mizilo ja Daudi, mhaza wa heye, ila heye nakalavya nhambiko na kufunyiza ubani ako hali honhu ha kufugamila. 
\v 4 Mhela umwenga, mndewa Solomoni nakaluta kulavya nhambiko ako Gibeoni, honhu aho nahali honhu ha kufugamila halinguzeleka lukami, naye Solomoni nakalavya nhambiko za kulakazwa elufu imwe mchanya mwa honhu aho ha kulavila nhambiko. 
\v 5 Mkulu Nguluwi nakamlawila Solomoni ako Gibeoni, kuli kulota mhela wa nechilo, Nguluwi nakamlonjela, “Undande choneche nani ndokupa.” 
\v 6 Solomoni nakalonga, “Nakumlajila igano lya kwimilila chitumagwa wa hegwe Daudi, mhaza wa heni, kwa vila nakakukolela mijito kwa kukundigwa na kwa hachi na kwa nhumbula igoloche. Nakulutilila kumlajila igano lya kwimilila kwa kumha mwana wa kikalisa kuli chigoda cha heye cha undewa. 
\v 7 Lelo, gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, nakumbika heni chitumagwa wa hegwe ndiwe mndewa honhu ha mhaza wa heni Daudi. Ila nding'hali mwana mdodo sivizelele ndaze vyondilinguganigwa kulongoza. 
\v 8 Nakumbika aha hali wanhu wa hegwe wawele nakuwahagula, wanhu wenji wohambe wawazigwe ne kuizela hisabu ya hewo. 
\v 9 Ahyo, ndangukulanda umhe heni chitumagwa wa hegwe uwanzi leka ndiwalongoze wanhu wa hegwe na kuvizela ganojile na gehile. Whaani yoweza kuwalongoza awa wanhu wa hegwe wawele wenji ahi?”
\p
\v 10 Kulanda aku kwa Solomoni nakumnojeza Mkulu Nguluwi. 
\v 11 Nguluwi nakamlonjela, “Kwa vila nakulanda mbuli ayi, hulandile kwa chiwalo cha kikala mazuwa menji ama lufufu ne kulanda kwa chiwalo cha kubagama kwa wang'honyo wa hegwe, ila nakulanda kuvizela kwa chiwalo cha hegwe kutagusa kwa hachi, 
\v 12 lelo ndodita kota vyoulandile. Ndokupa uwanzi na luhala, chasi chiwele hanalawila munhu yunji kota hegwe na howeza kulawila hamba. 
\v 13 Mzidi wa ago, ndokupa gala gawele hundandile, gawele ndo lufufu na lutogo, leka kuli kikala kwa hegwe kweng'ha hakuweza kulawila munhu kota hegwe hali wandewa. 
\v 14 Wone kowinza nzila za heni na kibatilila mizilo ja heni kota vyoyaditile mhaza wa hegwe Daudi, ndokutambichiza leka wikale mazuwa menji.”
\p
\v 15 Solomoni loyenuche nakavizela kota nayali yolota. Nakahiluka Yelusalemu, nakema kumwando mwa isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi na kulavya nhambiko za kulakazwa na za kikala goya. Hamba nakawaditila mnvina vitumagwa wa heye weng'ha.
\s Luhala lwa Solomoni lwangoneka kuli nhaguso
\p
\v 16 Zuwa limwe wadala weli wang'hondwa nawaluta kwa mndewa Solomoni na kwima hali heye. 
\v 17 Yumwe wa hewo nakalonga, “Gwa mkulu wa heni, heni na ayu myangu twangikala ng'handa imwe. Heni namhonda mwana, mhela ayu loyawele hamwe na heni. 
\v 18 Mazuwa meli hamba kulawa loyapondigwe ayu mwana wa heni, ayu naye nakaponda mwana. Natwali twetwe yeka, hakuwele na yoneche kuli ng'handa ayo, ila hetwe weli hela. 
\v 19 Zuwa limwe nechilo mwanage nakabagama, kwa vila nayali yamuwasile. 
\v 20 Loyenuche nechilo ayo, nakamhola mwana wa heni mhela heni lombasile. Nakamuwasiliza hali mhambaga ya heye na kumuwika mwanage yabagame kuli mhambaga ya heni. 
\v 21 Lonyinuche hamitondo kumonyeza mwana wa heni, nandimona yawele yabagame. Ila londolile ng'hatu nandivizela kota hawele yula mwana wa heni yondimpondile.”
\p
\v 22 Ila yula mdala yunji nakalonga, “Hebu. Mwana yawele mkomu ndo wa heni na yabagame ndo wa hegwe.” Naye mdala wa mwaluko nakalonga, “Hebu. Mwana yawele mkomu ndo wa heni na yabagame ndo wa hegwe.” Ahi ndo vyowawele wochitwanza hali mndewa. 
\v 23 Mndewa Solomoni nakalonga, “Chila yumwe wa hemwe kangulonga kota mwanage ndo yawele mkomu, yabagame hawele wa heye.” 
\v 24 Lelo mndewa nakalajiza, “Mngalile ipanga.” Nawamigalila mndewa ipanga. 
\v 25 Mndewa nakalonga, “Mdumule ayo mwana yawele mkomu kuli vihande vili, umhe mdala ayu nusu na mdala yunji kahi nusu iyage.” 
\v 26 Yula mdala yawele mwanage ndo yawele mkomu, nayali yamemile isungu kwa chiwalo cha mwanage na kumlonjela mndewa, “Dedede mkulu wa heni, uleche kumkopola mwana. Umhe heye mwana ayu yawele mkomu.” Ila yula mdala yunji nakalonga, “Yadumuligwe kuli vihande vili, leka yaleche kuwa wa heni ne wa hegwe!” 
\v 27 Hamba, mndewa Solomoni nakalonga, “Mumhe mdala wa mwaluko mwana yawele mkomu. Mleche kumkopola, ayo ndo mayake.”
\p
\v 28 Wanhu weng'ha wa Isilaeli lowahuliche utaguso woyaulavile mndewa, nawamdumba mndewa, kwa vila nawona kota nayali na luhala kulawa kwa Nguluwi kwa kulavya hachi.
\c 4
\s Vilongozi wa Solomoni
\p
\v 1 Solomoni nayali mndewa wa isi yeng'ha ya Isilaeli. 
\v 2 Wano nawali wamwe wa vilongozi wa heye wakulu. Asaliya, mwana wa Sadoki, nayali mtambika. 
\v 3 Eliholefu na Ahiya wana wa Shausha, nawali walingwandika. Yehoshafati, mwana wa Ahiludi, nayali yalingwandika kukumbuchila. 
\v 4 Benaya, mwana wa Yehoyada, nayali chilongozi wa wamizi na Sadoki na Abiatali, nawali watambika. 
\v 5 Asaliya, mwana wa Natani, nayali chilongozi wa wakulu wa mikowa na mtambika Sabudi, mwana wa Natani, nayali goloko wa mndewa. 
\v 6 Ahishali, nayali mkulu wa ng'handa ya mndewa na Adonilamu, mwana wa Abuda, nayali yalingulolela mijito ja kukola lupichi.
\p
\v 7 Solomoni nayali kahi na vilongozi kumi na weli kuli isi yeng'ha ya Isilaeli. Awo nawapegwa mijito ja kuwinza chilyo kwa chiwalo cha mndewa na kwa chiwalo cha wanhu wa ng'handa ya heye mndewa. Chila yumwe wa hewo nakegala chilyo kwa mwezi umwe kuli chila mwaka. 
\v 8 Aga ndo matagwa ga vilongozi, Beni-huli, nakalongoza isi ya vidunda vya Efulaimu 
\v 9 na Beni-dekeli, nakalongoza miji ja Makasi na Shaalibimu na Beti-shemeshi na Eloni-beti-hanani. 
\v 10 Beni-hesedi nayali chilongozi wa muji wa Aluboti na Soko na isi yeng'ha ya Hefeli. 
\v 11 Beni-abinadabu, mlume wa Tafati, mhinza wa Solomoni, nakalongoza isi yeng'ha ya Nafoti-doli. 
\v 12 Baana, mwana wa Ahiludi, nakalongoza miji ja Taanaki na Megido na honhu heng'ha ha Beti-sheani iwele habehi na muji wa Saletani, kusini mwa muji wa Yesileeli na kulawa Beti-sheani mbaka muji wa Abeli-mehola mbaka kupuluta muji wa Yokimeamu. 
\v 13 Beni-gebeli nakalongoza muji wa Lamoti-gileadi hamwe na vijiji vya Gileadi viwele kuli isi ya Yaili, mlelwa wa Manase. Nakalongoza kahi mkowa wa Aligobu, uwele Bashani, najali miji mikulu makumi sita jizungulusilwe lukanzi na kuwichilwa fito za shaba kuli lwizi. 
\v 14 Ahinadabu, mwana wa Ido, nakalongoza muji wa Mahanaimu. 
\v 15 Ahimaasi, mlume wa Basemati, mhinza wa Solomoni, nakalongoza isi ya Nafutali. 
\v 16 Baana, mwana wa Hushayi, nakalongoza isi ya Asheli na Bealoti. 
\v 17 Yehoshafati, mwana wa Palua, nakalongoza isi ya Isakali. 
\v 18 Shimeyi, mwana wa Ela, nakalongoza isi ya Benjamini. 
\v 19 Gebeli, mwana wa Uli, nakalongoza isi ya Gileadi, ndo yila iwele naiholigwa na Sihoni, mndewa wa Waamoli na Ogu mndewa wa Bashani.
\p Mzidi wa awa kumi na weli, nakwali na mkulu yumwe yawele nayali yolongoza isi yeng'ha.
\s Ulongozi wa Solomoni wangulutilila goya
\p
\v 20 Wanhu wa Yuda na wa Isilaeli nawali wenji kota sangalaza za mhwani, nawalya na kunwa na kusangalala. 
\v 21 Solomoni nakalongoza undewa weng'ha wa kwaluchila lwanda lwa Eyufulate mbaka kuli isi ya Wafilisti na kuli mbaka wa Misili. Wanhu wa isi zeng'ha nawamkolela mijito na kulavya kodi kwa heye kuli mhela weng'ha wa kikala kwa heye.
\p
\v 22 Chilyo choyatumiye Solomoni kuli zuwa limwe nachali utimbo unojile lita elufu sita na miya sita na utimbo wunji wa hihi hela lita elufu kumi na zidatu na miya mbili 
\v 23 na misenga jinyatile kumi na misenga jilingulya kisolo makumi meli na ming'holo miya imwe, hamwe na ibala na chifuno na kulungu na ng'huku zinojile lukami. 
\v 24 Kwa vila Solomoni nakalongoza undewa weng'ha wa kolizinjilaga isanya mwa lwanda lwa Eyufulate, kwaluchila Tifusa mbaka Gasa, ahyo nayali na kikala goya kuli banzi zeng'ha. 
\v 25 Mazuwa geng'ha ga ulongozi wa heye Solomoni kwa wanhu wa Yuda na wa Isilaeli, kulawa Dani mbaka Beeli-sheba, nawekala kwa kikala goya chila munhu hali migodi ja heye ja mizabibu na mitini. 
\v 26 Solomoni nayali na vibumuli elufu makumi gane (40,000) kwa chiwalo cha falasi na mituka ja heye ja kubulunwa na wamizi wakwina falasi elufu kumi na weli (12,000).
\p
\v 27 Wala vilongozi kumi na weli, chila yumwe kuli mwezi woyalonjelwe, nawegala chilyo cha kuhega kwa chiwalo cha mndewa Solomoni na wanhu weng'ha walingulya hali chisaga cha mndewa. Nawali wokweneza chila chinhu chilinguganigwa. 
\v 28 Nawali wochigala kahi honhu ha vinhu vilinguganigwa vya shayili na misolo kwa chiwalo cha falasi na kwa falasi wanji walingubilima lukami.
\s Luhala lwa mndewa Solomoni
\p
\v 29 Nguluwi nakamha Solomoni luhala na nyhala ng'hatu na kuvizela lukami kuwele hakulinguweza kupimigwa kota sangalaza za mhwani. 
\v 30 Luhala lwa Solomoni nalwali lukulu kusinda luhala lwa wanhu weng'ha wa kolilawila isanya na kusinda luhala lwa wanhu wa Misili. 
\v 31 Nayali na luhala kusinda Etani, Mwesila na kusinda Hemani na Kalikoli na Dalida, wana wa Maholi. Lutogo lwa heye nalwenela kwa wanhu wa isi zeng'ha za habehi. 
\v 32 Nakandika nhelo elufu zidatu (3,000) na nzimbo elufu imwe na zihano (1,005). 
\v 33 Nakalonga mbuli zilinguwala migodi, kwaluchila mwelezi uwele Lebanoni na isopolo, mizuchila jilingota kuli lukanzi. Nakalonga kahi kuwala migongolo na videje na vilumbigwe vilingutambala viwele na danda izizime jilingulagaza mafinga, kota somba. 
\v 34 Wanhu wa isi zeng'ha nawoya kuhulichiza luhala lwa Solomoni, wawele nawalajizwa na wandewa weng'ha wa kuli isi zeng'ha wawele nawahulika kuwala luhala lwa mndewa Solomoni.
\c 5
\s Solomoni kangiwika goya kuzenga ng'handa ya Nguluwi
\p
\v 1 Mndewa Hilamu wa Tilo, loyahuliche kota Solomoni nakabakalizwa mafuta leka yawe mndewa honhu ha mhaza wa heye Daudi, nakalajiza wasenga kwa Solomoni, kwa vila heye Hilamu nayali goloko wa Daudi. 
\v 2 Solomoni nakahilika usenga kwa Hilamu yolonga, 
\v 3 “Kwanguvizela kota mhaza wa heni Daudi nakalemwela kuzenga ng'handa ya kumfugamila Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heye, kwa chiwalo cha kitowa ngondo na wang'honyo wa isi za habehi mbaka hala Mkulu Nguluwi loyampele kusumya. 
\v 4 Ila lelo, Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, nakamha heni kikala goya kuli banzi zeng'ha. Haduhu mng'honyo ne magazo. 
\v 5 Lelo, nanhuwila kuzenga ng'handa kwa chiwalo cha Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, kota Mkulu Nguluwi vyoyamlonjele mhaza wa heni Daudi, yolonga, ‘Mwanago yondimuwika kuli chigoda cha undewa honhu ha hegwe, ayo ndo kozenga ng'handa kwa chiwalo cha itagwa lya heni.’ 
\v 6 Lelo, uwalajize wanhu wa hegwe wateme mielezi ja Lebanoni kwa chiwalo cha heni. Wanhu wa heni wokola mijito hamwe na wanhu wa hegwe, nani ndowalipa vitumagwa wa hegwe kota vyoulonga. Kwanguvizela kota haduhu wanhu walingudaha kutema migodi kota Wasidoni.”
\p
\v 7 Hilamu loyahuliche usenga awo kulawa kwa Solomoni, nakasangalala lukami na kulonga, “Mkulu Nguluwi yatogoligwe lehano, kwa vila nakamha Daudi mwana yawele na luhala yawalongoze wanhu wa isi ayi ng'hulu.” 
\v 8 Hamba, Hilamu nakalajiza usenga kwa Solomoni, yolonga, “Nambochela usenga wa hegwe wouulajize kwa heni, ndodita geng'ha goulingugana leka ndikupe mizinga ja migodi ja mielezi na mibeloshi. 
\v 9 Wanhu wa heni wojilavya mizinga ajo kulawa Lebanoni mbaka mbahali, nani ndojiwoha kuli vilundo mbaka honhu houlajila jilute. Ako ndojidohola, nagwe kojibochela. Kokweneza kugana kwa heni kwa kumha heni chilyo kwa chiwalo cha wanhu wa kaye kwa heni.”
\p
\v 10 Kwa nzila ayi, Hilamu nakamha Solomoni migodi jeng'ha ja mielezi na mibeloshi kota vyoyaganile, 
\v 11 naye Solomoni nakamha Hilamu lita lachi zine na elufu makumi gahano na zine (454,000) za ngano na lita lachi zine na elufu makumi gahano na zine (454,000) za mafuta ganojile ga mzeituni, kwa chiwalo cha wanhu wa kaye kwa heye. Solomoni nakalutilila kumditila ayi Hilamu chila mwaka. 
\v 12 Mkulu Nguluwi nakamha Solomoni luhala kota vyoyamlahile. Nakwali na kikala goya hali Solomoni na Hilamu, weng'ha weli nawadita ilagano hali hewo.
\p
\v 13 Mndewa Solomoni nakawakungajiza wanhu elufu makumi gadatu (30,000) kulawa chila honhu kuli isi yeng'ha ya Isilaeli, leka wakole mijito ja kukola lupichi. 
\v 14 Nakawahilika wanhu Lebanoni kwa kuwabagula kuli vilundo, wanhu elufu kumi kuli chila mwezi, ahyo nawekala Lebanoni kwa mwezi umwe na myezi mili nawekala kaye. Adonilamu ndo nayali chilongozi wa wanhu walingukola mijito kwa lupichi. 
\v 15 Solomoni nayali na vitumagwa wa kupika mhomolo elufu makumi saba (70,000) na wahongola maganga kuli vidunda elufu makumi nane (80,000), 
\v 16 hamwe na vilongozi elufu zidatu na miya zidatu wawele nawalongoza mijito ajo na kuwalolela wakola mijito weng'ha. 
\v 17 Kwa mzilo wa mndewa, nawabawa maganga makulu ga sendi nyinji, leka gahongoligwe na kuzenjela msisi wa ng'handa ya Nguluwi. 
\v 18 Ahyo ndo walinguzenga wa Solomoni na wa Hilamu na wanhu wa muji wa Gebali vyowahongole maganga na kuwika goya mbawo kwa chiwalo cha kuzenjela ng'handa ya Nguluwi.
\c 6
\s Solomoni kanguzenga ng'handa ya Nguluwi
\r (2 Mihela 3)
\p
\v 1 Kuli mwaka wa miya zine na makumi nane kulawa Waisilaeli lowalawile kuli isi ya Misili, kuli mwaka wa kane wa ulongozi wa mndewa Solomoni kuli Isilaeli, kuli mwezi wa Sifu, uwele ndo mwezi wa keli, Solomoni nakaluka kuzenga ng'handa ya Mkulu Nguluwi. 
\v 2 Ng'handa ayo iwele mndewa Solomoni nakazenga kwa chiwalo cha Mkulu Nguluwi, nayali na ulefu wa mita makumi meli na saba na ugazi wa mita tisa na wimo wa mita kumi na zidatu na nusu kuluta kuchanya. 
\v 3 Chituka cha kumwando nachali na ulefu wa mita tisa, kwa kiwhana na ugazi wa ng'handa ya Nguluwi na honhu halawilile kumwando kwa ng'handa ayo nahali na ulefu wa mita zine na nusu. 
\v 4 Nakaiwichila mitubuli migazi kwa mgati na mizisili kwa kunze. 
\v 5 Nakagongomanya vihengo vya hafungo kuizunguluta ng'handa ya Nguluwi yeng'ha kwa wimo wa milingo jidatu kuluta kuchanya, vihengo avyo navibatililwa na ng'hanzi za ng'handa na za honhu helile. 
\v 6 Ilingo lya hasi nalyali na ugazi wa mita mbili na lobo na ilingo liyage nalyali na ugazi wa mita mbili na lobo zidatu na ilingo lya mchanya ng'hatu nalyali na ugazi wa mita zidatu. Milingo ajo najali jilivinji kwa ugazi, kwa vila Solomoni nayali yapunguze lukanzi lwa kunze kuzunguluta ng'handa, leka boliti za kwegamila ng'handa vibatane na lukanzi.
\p
\v 7 Mhela wa kuzenga ng'handa ya Nguluwi, maganga gahongoligwe hela ndo nagakola mijito ajo, hakuwele na nyundo ne liwago ama chinhu choneche cha chuma chiwele nachihulikwa kuli honhu aho ha kuzenga ng'handa ya Nguluwi. 
\v 8 Lwizi lwa kwinjilila kuli ilingo lya hasi nalwali ubanzi wa kusini mwa ng'handa ya Nguluwi, chikwinilo nachiluta kuli ilingo lya hagati na kulawa aho nachiluta mbaka kuli ilingo lya kadatu. 
\v 9 Ahyo, Solomoni nakazenga ng'handa, naimala. Chinduwiko cha ng'handa nachali chigongomanyigwe kwa boliti na mbawo za mielezi. 
\v 10 Mndewa Solomoni nakazenga vihengo kuizunguluta ng'handa ya Nguluwi yeng'ha. Wimo wa chila chihengo nawali mita mbili na lobo na navyali vilumbile na ng'handa kwa boliti za mielezi.
\p
\v 11 Mhela awo, ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Solomoni, 
\v 12 “Kuwala ng'handa ayi youlinguzenga, wone kowinza mzilo wa heni na kibatilila malajizo ga heni na malanguso ga heni, kwa kukolela hegwe ndokweneza kulagana kwa heni kondilagane na mhaza wa hegwe, Daudi. 
\v 13 Ndochikala hali Isilaeli na siwaleka wanhu wa heni, Isilaeli.”
\p
\v 14 Ahyo, Solomoni nakazenga ng'handa ya Nguluwi na kusinda.
\s Vinoligo vya ng'handa ya Nguluwi
\p
\v 15 Nakazigubika ng'hanzi zake za mgati kwa mbawo za mielezi, nakaziwika kuli ng'hanzi kulawa hasi ha ng'handa mbaka kuli chinduwiko na kuhagubika hasi ha ng'handa ya Nguluwi kwa mbawo za mibeloshi. 
\v 16 Chihengo cha mgati chilinguchemigwa honhu helile, nachizenjigwa kuli honhu ha kumbele ha ng'handa. Nachali chizenjigwe kwa mbawo za mielezi kulawa hasi mbaka kuli chinduwiko na ulefu wake nawali mita tisa. 
\v 17 Chihengo chikulu chiwele kumwando kwa honhu helile, nachali na ulefu wa mita kumi na nane. 
\v 18 Ng'handa ya Nguluwi kwa mgati nayali inoligwe kwa kiwhana na mayungu na uluwa ubawule. Chila chinhu nachali cha mielezi, hakuwele na iganga liwele nalyoneka.
\p
\v 19 Mgati mwa ng'handa ya Nguluwi nakagongomanya honhu helile ha mgati, kwa chiwalo cha kuliwika isanduku lya Ilagano lya Mkulu Nguluwi. 
\v 20 Honhu helile ha mgati nahali na ugazi wa mita tisa na ulefu wa mita tisa na wimo wa mita tisa. Honhu aho nahali hagubikwe kwa zahabu inojile na nakagongomanya honhu ha kulavila nhambiko kwa mbawo za migodi ja mielezi na kuhagubika kahi kwa zahabu inojile. 
\v 21 Solomoni nakahagubika honhu ha mgati ha ng'handa ya Nguluwi kwa zahabu inojile na nakawika migasi ja zahabu kulawa ubanzi umwe mbaka uyage uwele kumwando mwa honhu helile, hawele nahagubikwa kwa zahabu. 
\v 22 Ng'handa yeng'ha nakaigubika kwa zahabu inojile na honhu ha kulavila nhambiko kuli honhu helile kahi nakahagubika kwa zahabu inojile.
\p
\v 23 Hali honhu helile nakavigongomanya vilumbigwe vili viwele na mabawa kwa mbawo za mizeituni, chila chilumbigwe nachali na wimo wa mita zine na nusu. 
\v 24 Kuli chila ibawa lya chilumbigwe chiwele na mabawa, nalyali na ulefu wa mita mbili na lobo, lelo ulefu kulawa kuli kuduma kwa ibawa limwe mbaka kuduma kwa ibawa liyage nawali mita zine na nusu. 
\v 25 Chilumbigwe chiyage chiwele na mabawa nachali na ulefu wa mita zine na nusu, vilumbigwe vyeng'ha vili navyali na vipimilo vivila na ukulu wuwula. 
\v 26 Wimo wa chila chilumbigwe chiwele na mabawa nawali mita zine na nusu. 
\v 27 Nakaviwika vilumbigwe avyo viwele na mabawa mgati mwa honhu helile ha ng'handa ya Nguluwi, mabawa ga vilumbigwe avyo nagali gagonzoligwe. Ibawa lya chilumbigwe chimwe nalyali lidoliza lukanzi lumwe, kuno ibawa lya chilumbigwe chiyage nalidoliza lukanzi luyage na mabawa ganji ga vilumbigwe avyo nagating'hana na kidoliza hagati ha chihengo. 
\v 28 Nakavigubika kwa zahabu vila vilumbigwe viwele na mabawa.
\p
\v 29 Mchanya mwa chila lukanzi lwa ng'handa ya Nguluwi nakunoligwa kwa kuhongoligwa vilumbigwe viwele na mabawa na migodi ja michikichi na uluwa ulingubawula. 
\v 30 Hanyi ha vihengo vyeng'ha vya mgati na vya kunze mwa ng'handa ya Nguluwi, nakahagubika kwa zahabu.
\p
\v 31 Hali honhu ha kwinjilila kuli chihengo cha mgati ng'hatu, nakagongomanya lwizi mili ja mbawo za mizeituni jiwele na wimo na fulemu zilingoneka ziwele na nzingo zihano. 
\v 32 Kuli lwizi ja mbawo za mizeituni nakanoliga kwa kuhongola vilumbigwe viwele na mabawa na migodi ja michikichi na uluwa ulingubawula, hamba nakagubika vinoligo avyo kwa zahabu. 
\v 33 Nakagongomanya kahi fulemu ziwele na nzingo zine kwa migodi ja mizeituni, kwa chiwalo cha lwizi mili ja chihengo chikulu. 
\v 34 Nakwali na lwizi jilinguweza kigonzola jigongomanyigwe kwa mbawo za mibeloshi na chila lwizi nalwali na bawaba zilinguweza kibina kuli chila ubanzi mchanya mwa lwizi luyage. 
\v 35 Kuli lwizi ajo, nakahongola vilumbigwe viwele na mabawa na migodi ja michikichi na uluwa ubawule, nakajinoliga goya kwa zahabu. 
\v 36 Nakazenga lugagala lwa mgati, luwele ng'hanzi zake nazali za misitali jidatu ja maganga gahongoligwe na msitali umwe wa boliti za mielezi. 
\v 37 Msisi wa ng'handa ya Mkulu Nguluwi nawali uzenjigwe kuli mwaka wa kane na mwezi wa Sifu. 
\v 38 Kuli mwaka wa kumi na umwe, mwezi wa Buli, uwele ndo mwezi wa nane, ng'handa ya Nguluwi nayali isindile kuzenjigwa. Nakaizenga ng'handa ayo kwa miyaka saba.
\c 7
\s Ng'handa ya chiundewa ya Solomoni
\p
\v 1 Solomoni nakazenga ng'handa ya heye ya chiundewa kwa mhela wa miyaka kumi na jidatu. 
\v 2 Hamba, nakazenga chihengo mgati mwa ng'handa ya mndewa, chilinguchemigwa Chihulo cha Lebanoni. Nachali na ulefu wa mita makumi gane na zine na nusu na ugazi wake mita makumi meli na mbili na lobo na wimo wake nawali mita kumi na zidatu na nusu. Chihengo acho nachali chizenjigwe mchanya mwa misitali jine ja mizengo ja mielezi, mizengo jiwele najali jibatilile boliti za mielezi kwa ubanzi wa kuchanya. 
\v 3 Chila msitali nawali na mizengo kumi na jihano, ahyo jeng'ha hamwe najali mizengo makumi gane na jihano. Vihengo vizenjigwe mchanya mwa mizengo ajo, nakaviwichila vinduwiko vya mbawo za mielezi. 
\v 4 Nakwali na misitali jidatu ja mitubuli jilingilola. 
\v 5 Lwizi jeng'ha najali ja nzingo zine, najali ubanzi wa kumwando kuli misitali jidatu, jichilola.
\p
\v 6 Nakazenga lugagala lwa mizengo, ulefu wake nawali mita makumi meli na lobo na ugazi wake nawali mita kumi na zidatu na nusu. Hali honhu ha kumwando ha lugagala alo nakwali na chituka na kumwando mwa chituka acho nakwali na mizengo na chinduwiko chidodo.
\p
\v 7 Solomoni nakazenga chitala cha chigoda cha undewa, hawele amo nayali yotagusa wanhu. Chitala acho nachichemigwa Chitala cha Utaguso. Nachali chinoligwe kwa mbawo za mielezi kulawa hanyi mbaka kuli chinduwiko.
\p
\v 8 Ng'handa ya kikala heye, iwele nayali kumbele kwa Chitala cha Utaguso nayali izenjigwe kota ziyage. Solomoni kahi nakazenga ng'handa kota ayo kwa chiwalo cha mhinza wa Falao, yawele nayali yamhesile. 
\v 9 Ng'handa azo zeng'ha nazizenjigwa kwa maganga ga sendi nyinji kulawa kuli msisi mbaka kuchanya, maganga gahongoligwe kwa vipimilo vyowaganile na kudumuligwa kwa msumeno banzi zeng'ha. 
\v 10 Msisi nawali wa maganga ga sendi nyinji na makulu gawele na ulefu wa mita zidatu na nusu na ugazi mita zine na nusu. 
\v 11 Honhu ha kuchanya nahazenjigwa kwa maganga ganji gahongoligwe kwa vipimilo vivila vyowaganile na kwa mbawo za mielezi.
\p
\v 12 Lugagala lwa ng'handa ya mndewa nalwali na lukanzi luwele na msitali umwe wa mbawo za mielezi jipanjigwe mchanya mwa misitali jidatu ja maganga ga kuhongola, kota vyoluwele lugagala lwa mgati mwa ng'handa ya Mkulu Nguluwi na chituka chake.
\s Mijito ja Hilamu
\p
\v 13 Mndewa Solomoni nakawalajiza wanhu kumigala Hilamu kulawa Tilo. 
\v 14 Hilamu, nayali mwana wa mdala yafililwe na mlume wa heye, kulawa nhanzi ya Nafutali na mhaza wa heye nayali mwenyeng'haye wa Tilo, mponda shaba. Hilamu nayali na kuvizela na muwanzi ng'hatu wa mijito joneche ja shaba, lelo nakaluta kwa mndewa Solomoni, nakamkolela mijito ja heye jeng'ha.
\s Mizengo mili ja shaba ya ng'handa ya Nguluwi
\r (2 Mihela 3:15-17)
\p
\v 15 Hilamu nakagongomanya mizengo mili ja shaba, chila limwe nalyali na ulefu wa mita nane na mzunguluto wake mita zihano na nusu. 
\v 16 Nakagongomanya mitaji mili ja shaba, chila limwe nalyali na ulefu wa mita mbili na nusu kuluta kuchanya, nakajiwika mchanya mwa mizengo ajo. 
\v 17 Hamba, nakagongomanya migasi jibotigwe kuli jila mitaji mchanya mwa jila mizengo. Nakwali na migasi saba kuli chila itaji. 
\v 18 Nakagongomanya mafuza ga makomamanga, nakagawika kuli misitali mili kujizunguluta jila mitaji mchanya mwa chila izengo. 
\v 19 Mitaji jiwele mchanya mwa mizengo ja chituka, najali jikoneka kota uluwa wa yunjiyunji na wimo wake nawali mita imwe na lobo zidatu. 
\v 20 Mitaji ajo najali mchanya mwa ajo mizengo mili na najali kahi mchanya mwa honhu halingiwhana na chisaye. Habehi na wula utandawala nakwali na gala makomamanga miya mbili kuli misitali kuzunguluta chila itaji. 
\v 21 Hilamu nakajiwika mizengo ajo kuli chituka cha ng'handa ya Nguluwi, izengo lyoyalimize ubanzi wa kusini nalichemigwa Yakini\f + \fr 7:21 \fr*\fq Yakini \fq*\ft Ulonzi awu kwa Chiebulaniya una mana Nguluwi kodita nzinzili.\ft*\f* na lila lyoyalimize ubanzi wa kasikazini nalichemigwa Boasi\f + \fr 7:21 \fr*\fq Boasi \fq*\ft Ulonzi awu kwa Chiebulaniya una mana kwa mong'ho wa Nguluwi.\ft*\f*. 
\v 22 Mitaji jiwele kuchanya najali jikoneka kota uluwa wa yunjiyunji. Ahyo mijito ja mizengo ajo najali jisindile.
\s Ibiga lya shaba
\r (2 Mihela 4:2-5)
\p
\v 23 Hamba Hilamu nakagongomanya ibiga lya shaba lilinguchemigwa Bahali. Nalyali lya uvilingo liwele na ugazi wa mita zine na nusu kulawa nzingo imwe mbaka nzingo iyage na wimo wa mita mbili na lobo na mzunguluto wa mita kumi na zidatu na nusu. 
\v 24 Hasi ha nzingo yake nakuzungulutwa na misitali mili ja mayungu, mayungu kumi kuli chila sentimita makumi gane na zihano. Mayungu ago nagagongomanyigwa mhela wuwula wa kuligongomanya ibiga. 
\v 25 Ibiga alyo nalyali liwichigwe mchanya mwa jimalukolo ja mibuguma kumi na mili, jidatu najilola kasikazini na jidatu jinji najilola kolizinjilaga isanya na jidatu kahi najilola kusini na jidatu jiyage najilola kolilawilaga isanya. Ibiga alyo naliwichigwa mchanya mwa mibuguma ajo honhu hawo ha kumbele. 
\v 26 Nzingo zake nazali na ugazi wa sentimita saba na nusu na nazali ziwhana na nzingo za chizombe na kota wula uluwa wa yunjiyunji. Ibiga alyo nalyali liweza kuwichigwa mazi lita elufu makumi gane (40,000).
\s Mituka ja shaba
\p
\v 27 Hilamu kahi nakagongomanya mituka kumi ja shaba, chila mutuka nawali na ulefu wa mita imwe na lobo zidatu na ugazi wa mita imwe na lobo zidatu na wimo wa mita imwe na lobo. 
\v 28 Mituka ajo najigongomanyigwa hino. Nakwali na mabamba ga hafungo gawele nagali gabatililwe na fulemu. 
\v 29 Mchanya mwa mabamba na hagati ha azo fulemu, nakwali na jimalukolo ja misimba na mibuguma na vilumbigwe viwele na mabawa. Mchanya na hasi ha misimba na mibuguma nakwali kuwichigwe vinoligo vya kupondigwa. 
\v 30 Chila mutuka nawali na maguludumu gane ga shaba na vinhu vya hagati vya kugazungulusila maguludumu ago navyali vya shaba. Kuli nzingo zine za mutuka nakwali na vibatililo vya shaba kwa chiwalo cha ibiga. Habehi na chila chibatililo nakwali na vinoligo vya kupondigwa. 
\v 31 Honhu ha kuchanya ha mutuka nahali mwanzi na ha mvilingo, nahaluta kuchanya kwa nusu mita na sentimita kumi na nane mgati mwake. Kwa kunze, honhu hala nahanoligwa, mabamba gake nagali ga mlaba hagawele ga mvilingo. 
\v 32 Maguludumu ago gane nagali hasi ha mabamba na vinhu vya hagati vya kuzungulusila maguludumu, navyali vilumbile na fulemu na wimo wa maguludumu ago nawali sentimita makumi sita na sita. 
\v 33 Maguludumu ago nagagongomanyigwa kota maguludumu ga mituka ja ngondo ja kukwejigwa, mvilingo wake na chila chinhu cha maguludumu ago nachali cha kupondigwa. 
\v 34 Chila fulemu nayali na moko gane. Moko umwe kuli chila nzingo. 
\v 35 Mchanya mwa chila mutuka nakwali na fito ilingudita uvilingo wa wimo wa sentimita makumi meli na mbili. Vibatililo vyake na mabamba gake gawele ubanzi wa kuchanya, navilumba na mutuka. 
\v 36 Moko na mabamba navinoligwa kwa jimalukolo ja vilumbigwe viwele na mabawa na misimba na migodi ja michikichi mchanya mwa fito, hamwe na mitaji jibotigwe kuzunguluta honhu heng'ha. 
\v 37 Ahi ndo Hilamu vyoyagongomanye jila mituka kumi. Jeng'ha najali ja kugongomanyigwa kwa kupondigwa, jiwele na vipimilo na ukulu vilingiwhana.
\p
\v 38 Hamba nakagongomanya mibiga jinji kumi ja shaba, ibiga limwe kuli chila mutuka. Chila ibiga nalyali na ugazi wa mita imwe na lobo zidatu na naliweza kuwika mazi lita miya nane. 
\v 39 Nakawika mituka jihano kuli ubanzi wa kusini wa ng'handa na mituka jihano kuli ubanzi wa kasikazini na lila ibiga likulu nakaliwika kuli ubanzi wa kusini kolilawilaga isanya mwa yila ng'handa.
\s Vinhu vya ng'handa ya Nguluwi
\r (2 Mihela 4:11-5:1)
\p
\v 40 Hilamu nakagongomanya kahi mibiga na makoleo na visaye vya kumizila. Lelo, Hilamu nakasinda mijito jeng'ha joyawele yomkolela mndewa Solomoni kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, 
\v 41 mizengo mili na mitaji mili jilingiwhana na visaye navyali mchanya mwa mizengo na utandawala wili kwa chiwalo cha kunoliga ajo mitaji mili jilingiwhana na visaye, jiwele mchanya mwa mizengo 
\v 42 na makomamanga miya zine kwa chiwalo cha utandawala awo wili na misitali mili ja makomamanga kwa chila utandawala leka kunoliga jila mitaji mili jilingiwhana na visaye, jiwele mchanya mwa mizengo. 
\v 43 Nakagongomanya kahi vikalilo kumi hamwe na nyhelo kumi kuli mituka ajo 
\v 44 na lila ibiga likulu na jila mibuguma kumi na mili hasi ha ibiga 
\v 45 na mibiga na makoleo na visaye vya kumizila. Vinhu avi vyeng'ha viwele Hilamu nakamgongomanyila mndewa Solomoni kwa chiwalo cha ng'handa ya Mkulu Nguluwi, navyali vya shaba ilingupulika. 
\v 46 Vinhu avyo vyeng'ha mndewa nakavigongomanya kuli ibindi lya Yolodani, honhu hawele na misanga ja ilongo lya kulumbila vinhu, hawele hagati ha Sukoti na Saletani. 
\v 47 Solomoni nakavileka vinhu avyo ne kuvipima kwa vila navyali vinji lukami, itunyo lya shaba haliwezile kuzeleka.
\p
\v 48 Solomoni nakagongomanya kahi vinhu vyeng'ha viwele kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, viwele ndo honhu ha kulavila nhambiko ha zahabu na chisaga cha zahabu kwa chiwalo cha mibumunda ja kuwika hali Nguluwi 
\v 49 na vinhu vya kuwichila chenje vya zahabu inojile viwichigwe kumwando ha honhu helile ng'hatu, vihano kuli ubanzi wa kusini na vihano kuli ubanzi wa kasikazini, kumwando ha honhu helile ng'hatu. Nakagongomanya kahi uluwa na vyenje na makoleo 
\v 50 na vizombe na mikasi ja kudumulila tambi za mishumaa na visaye vya kumizila na vifunyizi vya ubani na bawaba kwa chiwalo cha lwizi lwa honhu helile ng'hatu na kwa chiwalo cha lwizi lwa chituka chikulu cha ng'handa ya Nguluwi.
\p
\v 51 Lelo mndewa Solomoni loyasindile mijito jeng'ha kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, nakaviwika mng'handa vila vinhu viwele Daudi, mhaza wa heye nayali yaviditile viwe vya chiuyeng'ha, viwele ndo sendi na zahabu na vinhu viyage, hamba nakaviwika vinhu avyo kuli ng'hano za ng'handa ya Mkulu Nguluwi.
\c 8
\s Isanduku lya ilagano lyangugaligwa kuli ng'handa ya Nguluwi
\r (2 Mihela 5:2-6:2)
\p
\v 1 Lelo, mndewa Solomoni, nakawachema wasekulu na vilongozi weng'ha wa nhanzi na wa ivyazi lya Isilaeli ako Yelusalemu, leka waligale isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi kulawa honhu hamwenga ha muji wa Daudi, hawele ndo chidunda cha Siyoni mbaka kuli ng'handa ya Nguluwi. 
\v 2 Walume weng'ha wa Isilaeli nawekungajiza kwa mndewa Solomoni mhela wa mnvina ya vibumuli, kuli mwezi wa Etanimu, uwele ndo mwezi wa saba. 
\v 3 Wasekulu weng'ha wa Isilaeli lowafichile, watambika nawalipika isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi. 
\v 4 Walawi na watambika nawalihola isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi na ihema lya Nguluwi na vinhu vyelile vyeng'ha viwele amo mihema, watambika na Walawi nawavipika. 
\v 5 Mndewa Solomoni na nhing'hano yeng'ha ya Waisilaeli wawele nawekungajiza hali heye, wawele nawali hali alyo isanduku lya ilagano, nawalavya nhambiko nyinji za ming'holo na misenga jiwele hisabu yake hailinguweza kwandichigwa ne kuwazigwa. 
\v 6 Hamba watambika nawalihilika isanduku lya ilagano lya Mkulu Nguluwi mbaka hali honhu hake, mgati mwa honhu helile ha ng'handa ya Nguluwi, hawele ndo honhu helile ng'hatu, nawaliwika hasi ha mabawa ga vilumbigwe viwele na mabawa. 
\v 7 Avyo vilumbigwe viwele na mabawa navigonzola mabawa gawo mchanya mwa honhu hawichigwe isanduku lya ilagano, ahyo isanduku alyo na mipichilo jake navyali hasi ha mabawa. 
\v 8 Mipichilo jake najali ng'wemang'wema lukami mbaka najoneka kulawa honhu helile hali honhu helile ng'hatu, ila hajilingoneka hanze ha honhu helile. Mipichilo ajo jing'hali kuko. 
\v 9 Mgati mwa isanduku lya ilagano nakwali na vibawo vili hela vya maganga, viwele Musa nayali yaviwichile mgati mwake ako Holebu, honhu hawele Mkulu Nguluwi nakadita ilagano na Waisilaeli lowalawile Misili.
\p
\v 10 Watambika lowalawile hali honhu helile, ng'hungugu naimemeza ng'handa ya Mkulu Nguluwi. 
\v 11 Ahyo watambika nawalemwela kukola mijito kwa chiwalo cha ng'hungugu ayo, kwa vila ukulu wa Mkulu Nguluwi nauimemeza ng'handa ya Mkulu Nguluwi.
\p
\v 12 Hamba Solomoni nakalanda yolonga, “Mkulu Nguluwi nakulonga kota hegwe kochikala kuli jiza totolo, 
\v 13 ena, ndikomya nandikuzenjela ng'handa inojile ng'hatu, honhu ha hegwe ha kikala mazuwa gose.”
\s Ulonzi wa Solomoni kwa nhing'hano
\r (2 Mihela 6:3-11)
\p
\v 14 Hamba mndewa Solomoni nakaligaluchila na kulitambichiza ikugusi lya wanhu wa Isilaeli wawele wemile hala, 
\v 15 nakalonga, “Yatogoligwe Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, yawele kwa moko wa heye nakeneza lila lyoyalagane na mhaza wa heni Daudi, yolonga, 
\v 16 ‘Kulawa zuwa lila londiwalavile wanhu wa heni Isilaeli kulawa Misili, sihagule muji kuli nhanzi yoneche ya Isilaeli leka ng'handa ya heni izenjigwe amo na itagwa lya heni liwe amo, ila nandimhagula Daudi kuwalongoza wanhu wa heni Isilaeli.’
\p
\v 17 “Ahyo, mhaza wa heni Daudi, nakanuwila kuzenga ng'handa kwa chiwalo cha Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli. 
\v 18 Ila Mkulu Nguluwi nakamlonjela mhaza wa heni Daudi, ‘Nakudita goya kuwa na majesa ga kuzenga ng'handa ya heni kwa chiwalo cha itagwa lya heni. 
\v 19 Ila, haiwele hegwe uwele konzenjela ng'handa, ila mwanago ndo konzenjela ayo ng'handa, kwa chiwalo cha itagwa lya heni.’
\p
\v 20 “Lelo, Mkulu Nguluwi nakeneza kulagana kwa heye koyalagane, kwa vila nandiwa mndewa honhu ha mhaza wa heni Daudi na sambi ndangikalisa kuli chigoda cha undewa cha Isilaeli, kota vila Mkulu Nguluwi vyoyalagane, nani nanzenga ng'handa ya Nguluwi kwa chiwalo cha itagwa lya Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli. 
\v 21 Mzidi wa ago, nambika honhu ha kuwika isanduku lya ilagano, liwele mgati mwa alyo mna lila ilagano lya Mkulu Nguluwi lyoyaliditile na wasekulu wa hetwe, mhela loyawalavile kuli isi ya Misili.”
\s Kulanda kwa Solomoni
\r (1 Mihela 6:12-42)
\p
\v 22 Hamba Solomoni nakema hali honhu ha kulavila nhambiko ha Mkulu Nguluwi na hali nhing'hano yeng'ha ya Isilaeli, nakenula moko ga heye kulutila kilanga, 
\v 23 nakalonga, “Gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, haduhu Nguluwi yunji kota hegwe, kuchanya kilanga ne hasi muisi! Hegwe ndo wa kukundigwa, ulingubatilila ilagano na kulajila igano lya kwimilila kwa vitumagwa wa hegwe walinguwinza nzila za hegwe kwa nhumbula za hewo zeng'ha. 
\v 24 Nakweneza kulagana kwa hegwe kwa chitumagwa wa hegwe Daudi, mhaza wa heni, kwa mlomo wa hegwe nakulagana na kwa moko wa hegwe nakweneza, kota vyoiwele lehano. 
\v 25 Ahyo, gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, ndangukulanda kahi mwenezele chitumagwa wa hegwe Daudi, mhaza wa heni, kulagana kwa hegwe koulagane loulonjile, ‘Mazuwa geng'ha kowa na mlelwa wa kikalisa kuli chigoda cha undewa cha Isilaeli, wone walelwa wa hegwe wochilolela goya hali heni kota hegwe vyouditile hali heni.’ 
\v 26 Lelo, gwa Nguluwi wa Isilaeli, weneze ulonzi wa hegwe woulagane na chitumagwa wa hegwe Daudi, mhaza wa heni.
\p
\v 27 “Ila, gwa Nguluwi, kwangukomya kochikala muisi? Ulole, ukulu uwele kilanga hauweza kuhega kwa hegwe. Yowa ndaze kuli ng'handa ayi izenjigwe? 
\v 28 Ila, gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, heni chitumagwa wa hegwe ndangukulanda uhulichize kulanda kwa heni lehano. 
\v 29 Uyamile ng'handa ayi nechilo na nemisi, honhu hawele nakulonga, ‘Itagwa lya heni lyowa aha,’ leka unyhulichize, heni chitumagwa wa hegwe hondikuya honhu aha kulanda. 
\v 30 Uhulichize kulanda kwa heni chitumagwa wa hegwe na kwa wanhu wa hegwe Isilaeli howolanda kuno wahinduchile honhu aha. Kulawa ako kilanga, uhulichize kulanda na louhulika, utulechele.
\p
\v 31 “Wone munhu yalonjelezwe na myage kota nakamditila gehile na koganigwa kilaha na koluta hali honhu ha kulavila nhambiko ha hegwe mgati mwa ng'handa ya hegwe kwa chiwalo cha kilaha, 
\v 32 lelo, dedede, uhulichize kulawa kilanga na uwaditile vitumagwa wa hegwe kota vyoulingona inoga. Utaguse hali vitumagwa wa hegwe, kuno umtagusa yula yawele na nongwa na kigala gala goyaditile mchanya mwake. Umuwikulile yula yawele na hachi kota kahela nongwa na utawize kota kana hachi.
\p
\v 33 “Mhela wanhu wa hegwe Isilaeli howolemwela hali wang'honyo wa hewo kwa chiwalo cha gehile gowaditile hali hegwe na wone wokugaluchila na kulikunda itagwa lya hegwe na kukudedeza kuli ng'handa ayi, 
\v 34 lelo, uhulichize ako kilanga na ugalechele gehile ga wanhu wa hegwe Isilaeli na kuwahilusa kuli isi youwapele wasekulu wa hewo.
\p
\v 35 “Mhela ulanga houleka kulagaza nhonya kwa vila wanhu wa hegwe nawadita gehile hali hegwe na wone wolanda kulutila honhu aho kulikunda itagwa lya hegwe na kugaleka gehile ga hewo kwa vila nakuwagaza, 
\v 36 dedede, uhulichize kulawa ako kilanga na ugalechele gehile ga wanhu wa hegwe Isilaeli. Uwalanguse nzila inojile ya kikala na uwatowele nhonya mchanya mwa isi youwapele, wanhu wa hegwe, leka iwe uhalizi wa hewo.
\p
\v 37 “Wone kuwe na lufemba muisi ama utamwa ulinguchemigwa tauni ama chipalangule ama lungwi ama nzije ama lung'hwawa ama wone wang'honyo wowazunguluta kuli muji wa hewo woneche wula ama utamwa woneche uwele woweza kuwafika, 
\v 38 dedede, uhulichize kulanda koneche kwa munhu yoneche ama wanhu wa hegwe Isilaeli, wone chila munhu kogazela magazo ga mnhumbula mwa heye na kokulanda na kugolola moko ga heye kulutila kuli ng'handa ayi, 
\v 39 lelo, uhulichize kulawa ako kilanga, haluga ha hegwe. Uwalechele na udite chila choulinguchona chinoga na umhe chila munhu kwa kiwhana na madito ga heye, kwa vila kwanguizela nhumbula ya heye na kwa vila ndo hegwe uliyeka ulinguzizela nhumbula za wanhu weng'ha, 
\v 40 leka wakudumbe mhela weng'ha howowa wochikala kuli isi youwapele wasekulu wa hetwe.
\p
\v 41 “Hihyo du, kwa mbuli ya mjenzi yawele hawele yumwe wa wanhu wa hegwe Isilaeli, ila nakoya kulawa isi ya kutali kwa chiwalo cha itagwa lya hegwe, 
\v 42 kwa vila wanhu wa isi zinji wohulika kuwala itagwa lya hegwe likulu na moko wa hegwe uwele na mong'ho, hoyokuya kulanda kulutila kuli ng'handa ayi, 
\v 43 lelo, uhulichize kulawa kilanga, haluga ha hegwe na udite kota vyoulingona inoga na udite lyoneche liwele mjenzi ayo kangukulanda, leka wanhu wa isi zeng'ha walizele itagwa lya hegwe na wakudumbe kota vyowalingudita wanhu wa hegwe Isilaeli leka nawo wavizele kota ng'handa ayi yondiizenjile naichemigwa kwa itagwa lya hegwe.
\p
\v 44 “Mhela wanhu wa hegwe howoluta kitowa ngondo na mng'honyo wa hewo koneche kula kouwahilika na mhela howolanda kwa Mkulu Nguluwi kulutila kuli muji uwele nauhaguligwa na kuli ng'handa iwele nandiizenga kwa chiwalo cha itagwa lya hegwe, 
\v 45 lelo, uhulichize kulanda kwa hewo kulawa ako kilanga, uwadite hewo wawasumye wang'honyo wa hewo.
\p
\v 46 “Wone wanhu wa hegwe wodita gehile hali hegwe, kwa vila haduhu munhu yoneche yawele halingudita gehile na hegwe kozudizwa na hewo na kuwawika kwa wang'honyo wa hewo wawele wowahilika kuli isi ya wang'honyo, kutali ama habehi 
\v 47 na wone mhela lowowa ako kuli isi ya chijenzi wogalula nhumbula za hewo na kulonga gehile ga hewo na kukulilila kuli isi ya wala wawele nawawasumya na kulonga, ‘Natudita gehile na kwajilila na natudita wihe,’ 
\v 48 na wone wokugaluchila kwa nhumbula za hewo zeng'ha kuli isi ya wang'honyo wa hewo wawele nawawahola na wone wokulanda kulutila kuli isi youwapele wasekulu wa hewo na kulutila kuli muji wouuhagule na ng'handa yondiizenjile kwa chiwalo cha itagwa lya hegwe, 
\v 49 lelo, kulawa ako kilanga, haluga ha hegwe, uhulichize kulanda kwa hewo na kung'ung'uta kwa hewo na kuilewela hachi ya hewo. 
\v 50 Uwalechele wanhu wa hegwe waditile gehile hali hegwe, uwalechele nongwa za hewo zeng'ha waziditile hali hegwe na uwadite wawasumile wawonele isungu, 
\v 51 kwa vila ndo wanhu wa hegwe na uhalizi wa hegwe uwalavile Misili kuli lila itanulu lya kusungulumulila chuma.
\p
\v 52 “Ukulole kulanda kwa chitumagwa wa hegwe na kulanda kwa wanhu wa hegwe Isilaeli. Uwahulichize mhela woneche howokulanda, 
\v 53 kwa vila gwa Mkulu Nguluwi, nakuwahagula hewo kulawa kuli wanhu wa isi zeng'ha leka wawe uhalizi wa hegwe, kota vyouwikule kukolela chitumagwa wa hegwe Musa, mhela louwalavile wasekulu wa hetwe kulawa Misili.”
\s Solomoni kanguitambichiza nhing'hano
\p
\v 54 Solomoni loyasindile kumlanda Mkulu Nguluwi, nakenuka kulawa kuli hala honhu ha kulavila nhambiko ha Mkulu Nguluwi, honhu hoyawele yafugame, kuno yawele yagonzole moko ga heye kulutila kilanga. 
\v 55 Nakema na kuwatambichiza Waisilaeli weng'ha wawele wekungajize aho, yolonga kwa lizi likulu, 
\v 56 “Yatogoligwe Mkulu Nguluwi, yawapele kwesela wanhu wa heye Isilaeli, kota vila vyoyalagane. Haduhu ulonzi woneche upungule kuli kulagana kwa heye kweng'ha kunojile koyalagane na chitumagwa wa heye Musa. 
\v 57 Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hetwe, yawe hamwe na hetwe kota vyoyawele na wasekulu wa hetwe, yaleche kutuleka ne kutulema. 
\v 58 Yazidite nhumbula za hetwe zilute kwa heye, leka tujende kuli nzila za heye na kibatilila malajizo na mizilo joyawapele wasekulu wa hetwe. 
\v 59 Lelo, awu ulonzi wa heni uwele ndo kulanda kwa heni hali Mkulu Nguluwi, uwe habehi na Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hetwe, nemisi na nechilo, leka yamtambichize chitumagwa wa heye na wanhu wa heye Isilaeli, leka mbuli za hewo zilutilile goya chila zuwa, 
\v 60 leka wanhu wa isi zeng'ha wavizele kota Mkulu Nguluwi ndo Nguluwi na haduhu yunji. 
\v 61 Ila mwanguganigwa muwe wa kukundigwa hali Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hetwe, kwa kikala kwa kuwinza malajizo na kibatilila mizilo jake kota vyomlingudita mhela awu.”
\s Ng'handa ya Nguluwi yanguwichigwa chiuyeng'ha
\r (2 Mihela 7:4-10)
\p
\v 62 Hamba mndewa Solomoni na Waisilaeli weng'ha wawele hamwe na heye, nawamlavila nhambiko Mkulu Nguluwi. 
\v 63 Naye mndewa Solomoni nakalavya nhambiko za kikala goya kwa Mkulu Nguluwi, misenga elufu makumi meli na mbili (22,000) na ming'holo na mhene lachi imwe na elufu makumi meli (120,000). Ahyo ndo mndewa Solomoni na wanhu weng'ha wa Isilaeli vyowaiwichile chiuyeng'ha ng'handa ya Mkulu Nguluwi. 
\v 64 Zuwa lilyo, mndewa Solomoni nakahaheliza honhu ha hagati ha lugagala luwele kumwando mwa ng'handa ya Mkulu Nguluwi na kulavya nhambiko za kulakazwa na nhambiko za nyhule na vihande vya mafuta ga nhambiko ya kikala goya, kwa vila hala honhu ha kulavila nhambiko ha shaba hawele hali Mkulu Nguluwi nahali hado lukami kuweza kuwika nhambiko azo zeng'ha.
\p
\v 65 Ahyo mndewa Solomoni nakadita mnvina mhela wula na Waisilaeli weng'ha wawele hamwe na heye. Nayali nhing'hano ng'hulu lukami, wanhu kulawa Lebo-hamati mbaka kuli kazanda ka Misili. Nawadita mnvina ayo hali Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hetwe kwa mazuwa saba na mazuwa saba ganji, gawele ndo mazuwa kumi na gane. 
\v 66 Zuwa liwinzile, Solomoni nakawalaga wanhu na kuwakundiza woche. Nawamtambichiza mndewa, hamba nawaluta chila munhu kaye kwake kuno wosangalala mnhumbula mwa hewo kwa chiwalo cha mbuli zeng'ha ziwele Mkulu Nguluwi nakadita kwa chiwalo cha chitumagwa wa heye Daudi na kwa chiwalo cha wanhu wa heye Isilaeli.
\c 9
\s Nguluwi kangumlawila Solomoni lwa keli
\r (2 Mihela 7:11-22)
\p
\v 1 Mndewa Solomoni loyasindile kuzenga ng'handa ya Mkulu Nguluwi na ng'handa ya chiundewa na ng'handa zinji zoyaganile kuzenga, 
\v 2 Mkulu Nguluwi nakamlawila kahi Solomoni kota vyoyamlawile kula Gibeoni. 
\v 3 Mkulu Nguluwi nakamlonjela, “Nanyhulika kulanda kwa hegwe hali heni, ahyo nandiiwika iwe chiuyeng'ha ng'handa ayi youizenjile kwa kuliwika itagwa lya heni amo mazuwa gose. Meho ga heni na nhumbula ya heni vyowa amo mazuwa gose. 
\v 4 Wone nagwe ufugamile heni kwa nhumbula igoloche na kukundigwa kota mhaza wa hegwe Daudi vyoyaditile na kudita geng'ha gondikulajize kwa kibatilila mizilo ja heni na malajizo, 
\v 5 ndochidita chigoda cha hegwe cha undewa chiwe nzinzili mchanya mwa Isilaeli mazuwa gose, kota vyondimlonjele Daudi, mhaza wa hegwe, ndilonga, ‘Huweza kuwa ulihela munhu wa kikalisa kuli chigoda cha hegwe cha undewa cha Isilaeli.’ 
\v 6 Ila houbelenhuka ama wanago howobelenhuka na kuleka kumbinza na kuleka kibatilila mizilo ja heni na malajizo ga heni na wone moluta kujikolela mijito na kujifugamila milungu, 
\v 7 lelo, ndowalavya wanhu wa Isilaeli, kulawa kuli isi ayi yondiwapele na ndodita hihyo du kuli ng'handa ayi yondiiwichile chiuyeng'ha kwa chiwalo cha itagwa lya heni. Isilaeli yowa chinhu cha kubezigwa hali wanhu wa isi zeng'ha. 
\v 8 Ng'handa ayi yobomoka na kuwa mahame. Chila yalingukola habehi kotinuka na kutigasa mutwi na wouza, ‘Lekachoni Mkulu Nguluwi nakadita ahi kuli isi ayi na kuli ng'handa ayi?’ 
\v 9 Wanhu wokwidichila, ‘Kwa vila nawamleka Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hewo, yawalavile wasekulu wa hewo kulawa kuli isi ya Misili, lelo nawawa hamwe na milungu kwa kujikolela mijito na kujifugamila. Ahyo Mkulu Nguluwi nakawegalila kubagama aku hali hewo.’ ”
\s Solomoni kangumha Hilamu miji makumi meli
\r (2 Mihela 8:1-2)
\p
\v 10 Kuli kuduma kwa miyaka makumi meli, miyaka jiwele Solomoni nakazenga zila ng'handa mbili, ziwele ndo ng'handa ya Mkulu Nguluwi na ng'handa ya chiundewa, 
\v 11 mndewa Solomoni nakamha Hilamu, mndewa wa Tilo, miji makumi meli kuli mkowa wa Galilaya, kwa vila ayo Hilamu nayali yampele Solomoni mbawo za migodi ja mielezi na mibeloshi na zahabu kota vyoyaganile. 
\v 12 Ila Hilamu vyoyalawile Tilo na kuluta kujona miji ajo joyapegwe na Solomoni, Hilamu nayali hajiganile miji ajo. 
\v 13 Lelo, Hilamu nakamuuza Solomoni, “Mng'holozangu, ndo miji jachi aji joumhele?” Acho ndo chiwalo cha kujichema miji ajo Kabuli\f + \fr 9:13 \fr*\fq Kabuli \fq*\ft Itagwa ali kwa Chiebulaniya lina mana ya hachilingutanza chinhu.\ft*\f*, itagwa lilinguchemigwa kulawa mhela awo. 
\v 14 Hilamu nayali yamgalile mndewa Solomoni zahabu kilo elufu zine na miya imwe.
\s Mijito jinji ja Solomoni
\r (2 Mihela 8:3-18)
\p
\v 15 Ahi ndo mndewa Solomoni vyoyawaditile wanhu wakole mijito kwa lupichi kwa chiwalo cha kuzenga ng'handa ya Mkulu Nguluwi na ng'handa ya chiundewa na Milo na lukanzi lwa Yelusalemu na Hasoli na Megido na Geseli. 
\v 16 Geseli ndo muji uwele Falao, mndewa wa Misili, nayali yaubochile na kuulakaza kwa chiluli na kuwakopola Wakanaani, wenyeng'haye wake. Hamba mhinza wa Falao loyaholeche na Solomoni, mndewa wa Misili nakamha mhinza wa heye muji awo wa Geseli leka uwe ndolendole ya kuholeka kwa heye. 
\v 17 Lelo, Solomoni nakauzenga kahi muji wa Geseli na Beti-holoni ya hasi 
\v 18 na muji wa Baalati na Tamali, muji uwele kuli chiwala kuli isi ya Yuda 
\v 19 na miji jake jeng'ha ja ng'hano na miji kwa chiwalo cha mituka ja heye na kwa chiwalo cha falasi wa heye na choneche choyaganile kuzenga kuli Yelusalemu na Lebanoni na kuli honhu heng'ha hoyalingulongozwa na mndewa Solomoni. 
\v 20 Wanhu weng'ha wasigale hali Waamoli na Wahiti na Wapelisi na Wahivi na Wayebusi, wano weng'ha hawawele Waisilaeli, 
\v 21 wawele ndo walelwa wa hewo waponile kuli isi, wawele Waisilaeli nawalemwela kuwakopola weng'ha, Solomoni nakawadita wawe wapogozi, kota vyoiwele kuli mhela wula. 
\v 22 Ila hali Waisilaeli, Solomoni hamditile munhu ne yumwe yawe mpogozi. Nawali wamizi na vilongozi wa heye na wakulu wa wamizi wa heye na wakulu wa mituka ja heye ja kubulunwa na wakwina falasi wa heye. 
\v 23 Nakwali kahi na wang'hangala walingulolela mijito ja mndewa Solomoni. Wang'hangala miya zihano na makumi gahano nawali wowalolela wanhu walingukola mijito.
\p
\v 24 Ila mhinza wa Falao nakaluta kuli muji wa Daudi na kwinjila kuli ng'handa ya chiundewa, iwele Solomoni nayali yamzenjele. Hamba Solomoni nakazenga Milo. 
\v 25 Solomoni nakalavya nhambiko za kulakazwa na nhambiko za kikala goya mala zidatu kwa mwaka, mchanya mwa honhu ha kulavila nhambiko hoyahazenjile kwa chiwalo cha Mkulu Nguluwi, yofunyiza ubani hali Mkulu Nguluwi hamwe na nhambiko azo, ahyo nakasinda kuzenga ng'handa ya Mkulu Nguluwi.
\p
\v 26 Mndewa Solomoni nakagongomanya meli nyinji ako Esioni-gebeli, habehi na Eloti iwele hafungo ha Bahali ya Shamu, kuli isi ya Edomu. 
\v 27 Mndewa Hilamu nakawalajiza vitumagwa wa heye, walingwendesa meli wa heye kukola mijito kuli meli azo hamwe na vitumagwa wa mndewa Solomoni. 
\v 28 Nawenula majendo mbahali kuluta isi ya Ofili na kigala zahabu kilo elufu kumi na zine kulawa ako, ziwele nawamha mndewa Solomoni.
\c 10
\s Mndewa wa chidala wa ako Sheba kangumjendela Solomoni
\r (2 Mihela 9:1-12)
\p
\v 1 Mndewa wa chidala wa ako Sheba loyahuliche lutogo lwa Solomoni, kuwala itagwa lya Mkulu Nguluwi, ayo mndewa wa chidala nakaluta kwa Solomoni leka yamjeze kwa kumuuza mbuli zing'ang'ale. 
\v 2 Nakafika Yelusalemu yawele na wanhu wenji lukami, hamwe na ngamiya wapichile vinhu vilingunhunyhilila na zahabu nyinji na maganga ga sendi nyinji. Nakaluta kwa Solomoni, nakamlonjela kuwala mbuli zeng'ha ziwele mnhumbula mwa heye. 
\v 3 Solomoni nakamlonjela mbuli zeng'ha, hakuwele na mbuli yoneche iwele mndewa nakalemwela kumlonjela. 
\v 4 Mndewa wa chidala wa Sheba loyavizele ndaze luhala lweng'ha lwa mndewa Solomoni vyoluwele na kuyona ng'handa ya chiundewa yaizenjile 
\v 5 na chilyo chiwele kuli chisaga cha heye na ng'handa za wang'hangala wa heye na wakola mijito wa heye na mikanzu jawo na walingigala vyakunwa na nhambiko za heye za kulakazwa zoyazilavile kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, nakabubuwala lukami.
\p
\v 6 Lelo, nakamlonjela mndewa, “Mbuli zeng'ha zonyhuliche kuli isi ya heni kuwala mbuli za hegwe zilingulutilila goya na kuwala luhala lwa hegwe ndo za kukomya. 
\v 7 Ila sikundile kuwala mbuli azo mbaka lombuyile na kulola. Ena, silonjelwe ne nusu yake, kuli luhala na lufufu nakupuluta yila mbuli yonyhuliche. 
\v 8 Nawatambichizwa wanhu wa hegwe! Nawatambichizwa vitumagwa wa hegwe walingwima hali hegwe mazuwa gose na kuhulichiza luhala lwa hegwe! 
\v 9 Yatogoligwe Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe, yula yanojezwe lukami na hegwe na kukuwika kuli chigoda cha undewa cha Isilaeli. Kwa vila Mkulu Nguluwi nakawagana Waisilaeli mazuwa gose, nakakudita uwe mndewa leka udite hachi na kutanganika.”
\p
\v 10 Hamba mndewa wa chidala nakamha mndewa Solomoni zahabu kilo elufu zine na miya imwe na maganga ga sendi nyinji na chasi chikulu ng'hatu cha vinhu vilingunhunyhilila. Hailawile ne hado kuhilikwa vinhu vinji kota vila, viwele mndewa wa chidala wa Sheba vyoyahiliche kwa mndewa Solomoni. 
\v 11 Hihyo du kwa meli za Hilamu, nazihilika zahabu nyinji lukami na mizinga ja migodi minji lukami ja msandali na maganga ga sendi nyinji kulawa Ofili. 
\v 12 Mndewa Solomoni nakajiwika mizinga ja migodi ja msandali leka jiwe mizengo ja ng'handa ya Mkulu Nguluwi na kwa ng'handa ya chiundewa na kwa kugongomanyila ving'weleng'wele na migombogombo kwa chiwalo cha walingwimba. Chasi acho chinji cha mizinga ja msandali hainalawila kuhilikwa ama kwinjizwa amo kulawa zuwa lila.
\p
\v 13 Naye mndewa Solomoni nakamha mndewa wa chidala wa Sheba chila chinhu choyaganile na kulanda, hamwe na vila vinhu vyoyapegwe na mndewa Solomoni kwa kunoga kwa heye kota mndewa. Hamba, mndewa ayo wa chidala nakahiluka kuli isi ya heye yawele na vitumagwa wa heye.
\s Lufufu lwa mndewa Solomoni
\r (2 Mihela 9:13-28)
\p
\v 14 Chila mwaka Solomoni nayali yobochela zahabu kilo elufu makumi meli na zidatu (23,000), 
\v 15 hamwe na vinhu vyoyalingubochela kulawa kwa walingugula na kuguza vinhu na wawele na lufufu na kulawa kwa wandewa weng'ha wa kolizinjilaga isanya na kulawa kwa vilongozi wa isi. 
\v 16 Mndewa Solomoni nakagongomanya ngawo ng'hulu miya mbili kwa zahabu ipondigwe, chila ngawo nayali na itunyo lya kilo saba. 
\v 17 Nakagongomanya ngawo ndodo za zahabu ipondigwe miya zidatu, chila ngawo nayali na itunyo lya kilo imwe na nusu. Hamba mndewa nakaziwika kuli ng'handa ya chiundewa ya Chihulo cha Lebanoni. 
\v 18 Hamba mndewa nakagongomanya chigoda chikulu cha undewa kwa mizino ja nhembo na kuchigubika kwa zahabu inojile ng'hatu. 
\v 19 Chigoda acho cha undewa nachali na ngazi ya magulu sita na honhu ha kumbele nahali ha mvilingo kuli honhu ha kuchanya. Kuli banzi zeng'ha za chigoda nakwali na honhu ha kuwichila moko na misimba mili jimile hafungo ha moko ago. 
\v 20 Nakwali kahi na jimalukolo kumi na mili ja misimba jimile, limwe kuli chila kuduma kwa chila ngazi. Nakwali haduhu chinhu kota acho chiwele nachigongomanyigwa kuli undewa woneche.
\p
\v 21 Vizombe vyeng'ha vya kunwela mndewa Solomoni, navyali vya zahabu na vinhu vyeng'ha vya kuli ng'handa ya chiundewa ya Chihulo cha Lebanoni navyali vya zahabu inojile. Hakuwele na chinhu choneche chiwele nachigongomanyigwa kwa sendi, kwa vila sendi nayali yokoneka kota yahela lutogo ng'hatu kuli mhela wa ulongozi wa Solomoni. 
\v 22 Mndewa Solomoni nayali na meli nyinji za kugula na kuguza kuli bahali ziwele nazali ziluta hamwe na meli za Hilamu. Mala imwe kuli chila miyaka jidatu meli azo za Talishishi nazali zihiluka kuno ziwele na zahabu na sendi na mizino ja nhembo na minyabu mikulu na midodo.
\p
\v 23 Ahyo, mndewa Solomoni nayali mkulu lukami kwa lufufu na luhala kusinda wandewa weng'ha wa isi. 
\v 24 Wanhu wa isi zeng'ha nawali wopala kiting'hana na mndewa Solomoni leka kuhulichiza luhala luwele Nguluwi nayali yaluwichile kumutwi mwa heye. 
\v 25 Chila mwaka, chila munhu yawele nayali yoluta, nayali yomhilichila ndolendole. Ndolendole azo ndo vinhu vya sendi na zahabu na mikanzu na vinhu vya kitowa ngondo na vinhu vilingunhunyhilila na falasi na migongolo kota midogowi mikulu.
\p
\v 26 Mndewa Solomoni nakakungajiza mituka ja kitowa ngondo na falasi. Nayali na mituka elufu imwe na miya zine na falasi elufu kumi na mbili, wawele nakawawika kuli muji wa mituka ja falasi na mituka jinji nayali najo ako Yelusalemu. 
\v 27 Mndewa Solomoni nakagadita maganga ga sendi kuli Yelusalemu gawe chinhu cha hihi hela kota maganga na mbawo, mielezi nakajidita jiwe minji kota mikuyu ja Shefela. 
\v 28 Falasi wa mndewa Solomoni nawegaligwa kulawa Misili na kulawa Kue. Walingugula na kuguza vinhu wa mndewa nawawagula kulawa Kue. 
\v 29 Mituka najiguligwa kulawa Misili kwa beyi ya sendi migwala miya sita na falasi yumwe kwa sendi migwala miya imwe na makumi gahano. Walinguguza vinhu na walingugula vinhu wa mndewa nawaguza kunze kwa wandewa weng'ha wa Wahiti na wa Waalamu.
\c 11
\s Solomoni kangumbelenhuka Nguluwi
\p
\v 1 Mndewa Solomoni nakawagana lukami wadala wa chijenzi. Mhinza wa Falao na wadala wa Wamoabu na Waamoni na Waedomu na Wasidoni na Wahiti. 
\v 2 Wadala awa nawalawa kuli wanhu wa isi iwele Mkulu Nguluwi nayali yawalonjele Waisilaeli, “Mleche kuhola wadala kulawa kwa hewo nawo waleche kuhola kwa hemwe, kwa vila wadala awo wogalula nhumbula za hemwe kwa milungu ja hewo.” Ila Solomoni nakalutilila kuwagana. 
\v 3 Mndewa Solomoni nayali na wache miya saba, weng'ha nawali wahinza wa wandewa na waha miya zidatu. Wadala awo nawamwajiliza. 
\v 4 Mndewa Solomoni vyoyawele yolutilila kuwa sekulu, wache wa heye nawagalula nhumbula ya heye na kulutila kuli milungu, hawele wa kukundigwa kwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heye kota vyoiwele nhumbula ya Daudi, mhaza wa heye. 
\v 5 Solomoni nakamfugamila Ashitaloti, mlungu wa chidala wa Wasidoni na Milikomu, yawele nayali izudizo lya Waamoni. 
\v 6 Ahyo, Solomoni nakadita wihe hali Mkulu Nguluwi, hamuwinzile goya Mkulu Nguluwi kota vyoyaditile Daudi, mhaza wa heye. 
\v 7 Mchanya mwa chidunda chiwele kolilawilaga isanya mwa Yelusalemu, Solomoni nakazenga honhu ha kufugamila kwa chiwalo cha Kemoshi, izudizo lya Wamoabu na kwa mlungu Moleki, izudizo lya Waamoni. 
\v 8 Nakadita hihyo kwa wache wa heye wa chijenzi weng'ha, wawele nawafunyiza ubani na kulavya nhambiko kwa milungu ja hewo.
\p
\v 9 Lelo, Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, nakamzudila Solomoni, kwa vila nayali yamlechile Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, hanga nayali yamlawile mala mbili. 
\v 10 Hanga nayali yamlemeze Solomoni yaleche kujiwinza milungu, ila Solomoni hauhulichize mzilo wa Mkulu Nguluwi. 
\v 11 Ahyo Mkulu Nguluwi nakamlonjela Solomoni, “Kwa vila ahi ndo vyouwele na nakulema kibatilila ilagano lya heni na malajizo ga heni, ndikomya ndokusukula awo undewa wa hegwe na kumha yumwe wa wawele hali ulongozi wa hegwe. 
\v 12 Ila, kwa chiwalo cha Daudi, mhaza wa hegwe, sidita mbuli ayi mhela wa ukomu wa hegwe, ila ndowusa undewa awo kulawa kwa mwanago. 
\v 13 Ila siuhola undewa weng'ha kulawa kwa heye, ila ndomha mwanago nhanzi imwe kwa chiwalo cha Daudi, chitumagwa wa heni na kwa chiwalo cha Yelusalemu, muji uwele nandiuhagula.”
\s Wang'honyo wa Solomoni
\p
\v 14 Hamba Mkulu Nguluwi nakamdita Hadadi wa lukolo lwa mndewa wa Edomu, yawe mng'honyo wa Solomoni. 
\v 15 Aho hamwande, mhela Daudi loyawele yochitowa na Waedomu, Yoabu mkulu wa wamizi wa Daudi, nayali yalutile kuwatila Waisilaeli wakopoligwe, loyawele ako nakawakopola walume weng'ha wawele nawali ako Edomu. 
\v 16 Yoabu na Waisilaeli weng'ha nawekala ako kwa myezi sita mbaka lowasindile kuwadumya walume weng'ha wa ako Edomu. 
\v 17 Ila Hadadi, yawele nayali msongolo lukami, nakabilimila Misili na wamwe wa Waedomu wawele nawali vitumagwa wa mhaza wa heye. 
\v 18 Hadadi na wayage nawaluka majendo kulawa Midiani nawaluta Palani. Nawawahola walume wamwe kulawa Palani, nawaluta nawo mbaka Misili, kwa Falao mndewa wa Misili, yawele nayali yampele Hadadi ng'handa na isi na chilyo. 
\v 19 Falao nakanojezwa ng'hatu na Hadadi mbaka nakamha mlamugwe, yawele ndo mdodo wa mche wake, leka yaholeche na Hadadi. Mche wa Falao nayali yochemigwa Tapenesi. 
\v 20 Mdodo wa Tapenesi nakampondela Hadadi mwana yachemigwe Genubati. Genubati nakalolelwa na Tapenesi kuli ng'handa ya chiundewa ya Falao. Nakekala ako hamwe na wana wa Falao. 
\v 21 Ila Hadadi loyawele Misili na loyahuliche kota Daudi na Yoabu nawali wabagame, nakamlonjela Falao, “Ung'hundize ndute kuli isi ya heni.” 
\v 22 Falao nakamuuza, “Kwahela choni aha mbaka kwangugana kuhiluka kuli isi ya hegwe?” Hadadi nakamwidichila, “Haduhu, ila ung'hundize ndute.”
\p
\v 23 Nguluwi nakamwinula mng'honyo yunji wa Solomoni, Lesoni mwana wa Eliyada, yawele nayali yambilime mkulu wa heye, mndewa Hadadeseli wa Soba. 
\v 24 Daudi loyasindile kukopola ako Soba, Lesoni nakakungajiza na kwaluchiza chilundo cha walinguboka, heye Lesoni nakawa chilongozi wa hewo. Lelo, nawaluta Damasiko na kikala ako na kumdita Lesoni yawe mndewa wa Damasiko. 
\v 25 Lesoni nayali mng'honyo wa Isilaeli kuli mhela weng'ha wa ulongozi wa Solomoni, nakamtunya ng'hatu Solomoni kota Hadadi vyoyamtunyile. Lelo, Lesoni nakailongoza Alamu na nayali mng'honyo wa Isilaeli.
\s Kubelenhuka kwa Yeloboamu
\p
\v 26 Yeloboamu mwana wa Nebati, Mwefulaimu wa Seleda, chitumagwa wa Solomoni, yawele mayake yafililwe na mlume wa heye, nayali yochemigwa Seluwa, nakambelenhuka mndewa. 
\v 27 Achi ndo chiwalo cha kubelenhuka ako. Mndewa Solomoni nayali yazenjile Milo na nayali yadinyile honhu hawele mwanzi kuli lukanzi lwa muji wa Daudi, mhaza wa heye. 
\v 28 Lelo, Yeloboamu nayali yazidahe ng'hatu. Solomoni vyoyamonile msongolo ayo vyoyalingukola mijito ja heye, nakamhagula yawe chilongozi wa mijito ja heye ja kukola lupichi kuli ng'handa ya Yusufu. 
\v 29 Zuwa limwe, Yeloboamu loyawele kuli majendo kulawa Yelusalemu, mloli Ahiya wa Shilo naketing'hana na heye mnzila, kuno Ahiya yavalile ikanzu linyale. Weng'ha awa weli nawali waliyeka kuli migunda, 
\v 30 baho du, Ahiya nakalivula ivalo lya heye linyale, nakalidega kuli vihande kumi na vili. 
\v 31 Hamba nakamlonjela Yeloboamu, “Uhole vihande kumi kwa chiwalo cha hegwe, kwa vila Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli kangulonga hino, ‘Ulole, ndahabehi kuudega undewa na kuwusa mmoko mwa Solomoni na kukupa hegwe nhanzi kumi.’ 
\v 32 Ila kwa chiwalo cha chitumagwa wa heni Daudi na muji wa Yelusalemu, muji uwele nandiuhagula hali nhanzi zeng'ha za Isilaeli, kowa na nhanzi imwe. 
\v 33 Ndodita ahyo kwa vila Solomoni nakandeka, nakajifugamila milungu ja chijenzi. Ashitaloti mlungu wa chidala wa Wasidoni na Kemoshi, mlungu wa Wamoabu na Milikomu, mlungu wa Waamoni. Halutile kuli nzila za heni leka kudita gagoloche hali heni ne kibatilila mizilo na malajizo ga heni kota Daudi, mhaza wa heye, vyoyaditile. 
\v 34 Ila siwusa undewa weng'ha kulawa mmoko mwa Solomoni, nandimdita yawe chilongozi mazuwa geng'ha ga kikala kwa heye kwa chiwalo cha Daudi, chitumagwa wa heni, yondimhagule na yawele nakabatilila malajizo na mizilo ja heni. 
\v 35 Ndowusa undewa kulawa mmoko mwa mwanage na kukupa hegwe nhanzi kumi. 
\v 36 Ndomha mwanage nhanzi imwe leka Daudi, chitumagwa wa heni yawe na lulelo lulingulongoza mazuwa gose kuli Yelusalemu, muji uwele nandiuhagula leka kuliwika itagwa lya heni. 
\v 37 Ila, kuwala hegwe Yeloboamu, ndokudita uwe mndewa wa Isilaeli na kolongoza kota vyoulingugana. 
\v 38 Wone kodita chila chinhu chondikulajiza na kuluta kuli nzila za heni na kudita gawele ga hachi hali heni kwa kibatilila mizilo ja heni na malajizo ga heni kota vyoyaditile Daudi, chitumagwa wa heni, ndowa hamwe na hegwe. Ndoudita undewa wa hegwe wime nzinzili kota vyondiuditile undewa wa Daudi na ndokupa isi ya Isilaeli. 
\v 39 Ndowagaza walelwa wa Daudi kwa chiwalo cha gehile ga Solomoni, ila haiwele mazuwa gose.”
\p
\v 40 Kwa chiwalo acho, Solomoni nakajeza kumkopola Yeloboamu, ila Yeloboamu nakabilimila Misili kwa Shishaki, mndewa wa Misili, nakekala ako mbaka Solomoni loyabagame.
\s Kubagama kwa Solomoni
\r (2 Mihela 9:29-31)
\p
\v 41 Mbuli zinji za Solomoni na geng'ha goyaditile na luhala lwa heye, nagandichigwa kuli chitabu cha madito ga Solomoni. 
\v 42 Solomoni nakailongoza isi yeng'ha ya Isilaeli kwa mhela wa miyaka makumi gane, yawele Yelusalemu. 
\v 43 Hamba Solomoni nakabagama, nakatiligwa Yelusalemu, muji wa Daudi, mhaza wa heye. Lehoboamu, mwana wa Solomoni, nakalongoza honhu ha heye.
\c 12
\s Kubelenhuka kwa nhanzi za kasikazini
\r (2 Mihela 10:1-19)
\p
\v 1 Lehoboamu nakaluta Shekemu kwa vila Waisilaeli weng'ha nawali walutile ako leka kumdita heye yawe mndewa. 
\v 2 Yeloboamu, mwana wa Nebati loyahuliche mbuli ayo, nakahiluka kulawa Misili. Yeloboamu nayali Misili kuwele nakabilimila ako leka yawe kutali na mndewa Solomoni. 
\v 3 Ahyo Waisilaeli nawawalajiza wanhu kumchema Yeloboamu, hamba Yeloboamu hamwe na nhing'hano yeng'ha ya Waisilaeli nawaluta kwa Lehoboamu, nawamlonjela, 
\v 4 “Mhaza wa hegwe nakatudwika ngwamo ng'hulu, lelo utupunguzile itunyo ali natwe tokukolela mijito.” 
\v 5 Lehoboamu nakawedichila, “Mlute, mhiluche kahi kwa heni mazuwa gadatu hamba.” Lelo, wanhu awo nawaluta.
\p
\v 6 Hamba mndewa Lehoboamu nakagana utanzi kwa wasekulu wawele nawali womkolela mijito Solomoni, mhaza wa heye loyawele yang'hali mkomu. Nakawauza, “Ndaze, ndiwedichile ndaze wanhu awa?” 
\v 7 Wasekulu awo nawamwidichila, “Wone lehano kowa chitumagwa wa wanhu wano na kuwakolela mijito na kuwedichila goya, wowa vitumagwa wa hegwe mazuwa gose.”
\p
\v 8 Ila Lehoboamu nakagaleka majesa goyapegwe na wasekulu, nakaluta kuwauza wasongolo walingiwhana na heye wawele nawali womkolela mijito. 
\v 9 Nakawauza, “Mwangijesa ndaze? Tuwedichile ndaze wanhu wano walingundonjela, ‘Utupunguzile itunyo ali natwe tokukolela mijito.’ ”
\p
\v 10 Wasongolo awo nawamwidichila, “Walonjele ahi wanhu wano wawele nawakulonjela, ‘Mhaza wa hegwe nakatudwika ngwamo ng'hulu, lelo utupunguzile itunyo ali,’ kota, ‘Chidole cha heni chidodo chineneha kusinda chuno cha mhaza wa heni. 
\v 11 Mhaza wa heni nakawadwika hemwe ngwamo ng'hulu, ila heni ndowadwika ng'hulu lukami. Mhaza wa heni nakawazapa hemwe kwa ng'weso za ngozi, ila heni ndowazapa kwa nyinje.’ ”
\p
\v 12 Ahyo, zuwa lya kadatu Yeloboamu hamwe na wanhu weng'ha nawahiluka kwa Lehoboamu kota mndewa vyoyawalonjele. 
\v 13 Mndewa nakawedichila wanhu awo kwa lizi lya kung'ang'ala, nakagalema majesa goyapegwe na wasekulu, 
\v 14 nakawinza majesa ga wasongolo walingiwhana na heye na kulonga, “Mhaza wa heni nakawadwika hemwe ngwamo ng'hulu, ila heni ndowadwika ng'hulu lukami. Mhaza wa heni nakawazapa hemwe kwa ng'weso za ngozi, ila heni ndowazapa kwa nyinje.”
\p
\v 15 Ahyo, mndewa hawahulichize wala wanhu, kwa vila mbuli ayi nayambuzwa na Mkulu Nguluwi, leka kweneza uloli uwele Mkulu Nguluwi nayali yamlonjele Yeloboamu, mwana wa Nebati, kukolela kwa Ahiya, Mshiloni. 
\v 16 Ila wanhu weng'ha wa nhanzi za kasikazini mwa Isilaeli vyowawene kota mndewa nakalema kuwahulichiza, nawamwidichila,
\q “Daudi hawele myetu.
\q Twahela uhalizi kwa mwana wa Yese.
\q Kuli mihema ja hegwe, gwa Isilaeli!
\q Mhiluche kaye, hemwe wanhu wa Isilaeli.
\q Uyamile ng'handa ya hegwe, gwa Daudi!”
\m Ahyo, wala wanhu nawahiluka kuli mihema ja hewo. 
\v 17 Ila Lehoboamu nakalutilila kuwalongoza wanhu wa Isilaeli wawele nawali wochikala kuli miji ja Yuda. 
\v 18 Mndewa Lehoboamu nakamlajiza Adolamu leka yawadite wanhu wakole mijito kwa lupichi, ila Waisilaeli weng'ha nawamtowa kwa maganga mbaka nakabagama. Ila mndewa Lehoboamu nakakwina mutuka wa heye himahima na kubilimila Yelusalemu. 
\v 19 Ahyo wanhu weng'ha wa nhanzi za kasikazini mwa Isilaeli nawalibelenhuka ivyazi lya Daudi kulawa mhela wula.
\p
\v 20 Waisilaeli weng'ha vyowahuliche kota Yeloboamu nayali yahiluche kulawila Misili, nawawalajiza wanhu kumchema Yeloboamu kuli nhing'hano na kumdita yawe mndewa wa Isilaeli yeng'ha. Nhanzi ya Yuda iliyeka ndo iponile na kulihulichiza ivyazi lya Daudi.
\s Uloli wa Shemaya
\r (2 Mihela 11:1-4)
\p
\v 21 Lehoboamu loyafichile Yelusalemu, nakawakungajiza wamizi wawele na mong'ho lachi imwe na elufu makumi nane (180,000) wa nhanzi ya Yuda na nhanzi ya Benjamini, leka wetowe ngondo na mndewa wa Isilaeli na kuuhilula undewa wa heye yuye Lehoboamu, mwana wa Solomoni. 
\v 22 Ila ulonzi wa Nguluwi naumuyila mloli Shemaya. 
\v 23 “Mlonjele Lehoboamu mwana wa Solomoni, mndewa wa Yuda na wanhu weng'ha wa nhanzi ya Yuda na Benjamini na wanhu wanji weng'ha, 
\v 24 kota heni Mkulu Nguluwi ndangulonga hino, ‘Mleche kuluta kitowa na wang'holozenu, wanhu wa Isilaeli. Mhiluche chila munhu na kaye kwa heye, kwa vila ago galawile ndo vyonganile heni.’ ” Lelo, nawawinza ulonzi wa Mkulu Nguluwi, nawahiluka kaye kota Mkulu Nguluwi vyoyalajize.
\s Yeloboamu kangumbelenhuka Mkulu Nguluwi
\p
\v 25 Hamba mndewa Yeloboamu nakauzenjela ngome muji wa Shekemu kuli chidunda cha Efulaimu, nakekala ako. Hamba nakaluta kuuzenga muji wa Penueli. 
\v 26 Yeloboamu nakaluka kijesa mnhumbula mwa heye, “Lelo undewa woweza kuhiluka kuli ivyazi lya mndewa Daudi. 
\v 27 Wone wanhu wano woluta kulavya nhambiko kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi ako Yelusalemu, nhumbula za hewo zomhiluchila mkulu wa hewo Lehoboamu, mndewa wa Yuda, hamba wong'hopola.”
\p
\v 28 Loyapatile utanzi wa majesa kulawa kwa wanji, mndewa nakagongomanya milogota mili ja zahabu na kuwalonjela wanhu, “Hemwe wanhu wa Isilaeli, aji ndo milungu ja hemwe jiwalavile kulawa kuli isi ya Misili. Haduhu chinhu chilinguwambuza hemwe kuluta Yelusalemu kutambika.” 
\v 29 Nakawika limalukolo limwe lya ilogota lya zahabu kuli muji wa Beteli na lya keli kuli muji wa Dani. 
\v 30 Mbuli ayo nayali gehile, kwa vila wanhu nawali woluta mbaka Beteli na Dani kujifugamila ajo jimalukolo jiwichigwe ako. 
\v 31 Yeloboamu nakazenga honhu ha kufugamila na kuwahagula watambika kulawa kwa wanhu wa nhanzi zeng'ha, ila hawawele kulawa kwa Walawi. 
\v 32 Naye Yeloboamu nakadita mnvina kuli zuwa lya kumi na zihano lya mwezi wa nane, mnvina ilingiwhana na mnvina ilinguditigwa ako Yuda, nakalavya nhambiko kuli honhu ha kulavila nhambiko. Nakadita ahyo ako Beteli yolavya nhambiko kuli limalukolo lya ilogota lyoyaligongomanyile. Nakawawika watambika ako Beteli na kuli honhu ha kufugamila hoyagongomanye. 
\v 33 Kuli zuwa lya kumi na zihano lya mwezi wa nane, mwezi uwele nakauhagula yuye, nakalavya nhambiko mchanya mwa honhu hawele hagongomanyigwe na heye yuye ako Beteli. Ahyo, nakadita mnvina kwa chiwalo cha Waisilaeli na kuluta mchanya mwa honhu ha kulavila nhambiko leka kulavya nhambiko.
\c 13
\s Mloli kanguhapanjila honhu ha kulavila nhambiko ha Beteli
\p
\v 1 Kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi, mloli nakafika Beteli kulawa Yuda, mhela Yeloboamu loyawele yemile hafungo ha honhu ha kulavila nhambiko leka yalavye nhambiko. 
\v 2 Munhu ayo nakahapanjila kwa lizi likulu hala honhu ha kulavila nhambiko yolonga, “Gwa honhu ha kulavila nhambiko, honhu ha kulavila nhambiko! Ulonzi wa Mkulu Nguluwi wangulonga hino, ‘Mwana yalinguchemigwa Yosiya kopondigwa kuli ng'handa ya Daudi. Mchanya mwa hegwe kowalavya watambika wa honhu ha kufugamila, wala wawele wangulavya nhambiko sambi na mizeje ja wanhu jolakazwa mchanya mwako.’ ” 
\v 3 Zuwa lilyo, mloli nakalavya ulajilo yolonga, “Awu ndo ulajilo woyalonjile Mkulu Nguluwi, ‘Honhu aha ha kulavila nhambiko hobomoka na mivu jiwele mchanya mwake jobohoka.’ ”
\p
\v 4 Mndewa Yeloboamu loyahuliche ulonzi awo wa mloli kuwala honhu ha kulavila nhambiko ako Beteli, nakagolola moko mchanya mwa honhu ha kulavila nhambiko na kulonga, “Mmibate ayo.” Ila moko woyaugolole kumlutila yula munhu nauswina na kupona bahala, hawezile kuubina. 
\v 5 Honhu ha kulavila nhambiko nahabomoka na mivu najibohoka kota wula ulajilo yaulavile ayo mloli kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi. 
\v 6 Hamba mndewa Yeloboamu nakamlonjela mloli, “Dedede, mdedeze Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe, leka moko wa heni upone.” Lelo mloli nakalanda kwa Mkulu Nguluwi kwa chiwalo cha mndewa na moko wa heye naupona na nawali kota vyouwele hamwande. 
\v 7 Mndewa nakamlonjela yula mloli, “Uye kaye kwa heni ulye chilyo, nani ndokupa ndolendole.”
\p
\v 8 Ila yula mloli nakamwidichila, “Hebu, siweza kuluta hamwe na hegwe ne kulya ibumunda ama kunwa mazi, hanga komha heni nusu ya lufufu lwa hegwe, 
\v 9 kwa vila nandajizwa kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi, ‘Uleche kulya ibumunda ne kunwa mazi ne kuhiluka kwa nzila yowuyile.’ ” 
\v 10 Lelo, yula munhu nakaluta, hahiluchile kukola nzila yila yoyuyile Beteli.
\s Mloli sekulu kulawa Beteli
\p
\v 11 Mhela awo, nakwali na mloli yumwenga sekulu, yawele nayali yochikala ako Beteli, yawele wanage nawaluta kwa heye na kumlonjela mbuli zeng'ha zoyaditile yula mloli wa mwaluko zuwa lila ako Beteli na nawamlonjela wula ulonzi woyamlonjele mndewa Yeloboamu. 
\v 12 Mhaza wa hewo nakawauza, “Nakalutila nzila yachi?” Nawo nawamlajila nzila yoyalutile ayo mloli kulawa Yuda. 
\v 13 Naye nakawalonjela wanage, “Mmbichile goya alyo idogowi.” Wanage nawamuwichila goya idogowi na sekulu nakakwina mchanya mwa alyo idogowi 
\v 14 na kumuwinza yula mloli. Nakamfika yekalise hasi ha mwaloni, nakamuuza, “Ndaze, hegwe ndo mloli kulawa Yuda?” Naye nakamwidichila “Ena, ndo heni.”
\p
\v 15 Ayo sekulu nakamlonjela, “Tulute kaye kwa heni, ukalye chilyo.” 
\v 16 Ila yula mloli kulawa Yuda nakamlonjela, “Siweza kuhiluka na kuluta na hegwe ne kulya ibumunda ne kunwa mazi hamwe na hegwe honhu aha, 
\v 17 kwa vila ulonzi wa Mkulu Nguluwi naundonjela, ‘Uleche kulya ibumunda ne kunwa mazi ako ne kuhiluka kwa nzila yiyo yowuyile.’ ”
\p
\v 18 Ayo mloli sekulu wa Beteli nakamlonjela, “Nani kahi nda mloli kota hegwe. Mhilisi nakalongasa na heni kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi, yolonga, ‘Mhiluse yalute kaye kwa hegwe, leka yalye chilyo na kunwa mazi.’ ” Ila ayo mloli sekulu nayali yomhada. 
\v 19 Ahyo, mloli kulawa Yuda nakahiluka hamwe na heye, nakalya chilyo na kunwa mazi kwa ayo mloli sekulu.
\p
\v 20 Lowawele mchisaga, ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila ayo mloli sekulu yawele nakamhilusa yula mloli kulawa Yuda, 
\v 21 nakamlonjela kwa lizi likulu yula mloli kulawa Yuda, “Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Nakuubelenhuka ulonzi wa Mkulu Nguluwi na huwinzile mzilo woyakupele Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe, 
\v 22 ila nakuhiluka hano, nakulya chilyo na kunwa mazi honhu hano hawele nakulonjelwa uleche kulya ne kunwa. Ahyo, mtufi wa hegwe hautiligwa kuli vilaga vya wasekulu wa hegwe.’ ”
\p
\v 23 Mhela mloli kulawa Yuda loyasindile kulya na kunwa, yula mloli kulawa Beteli yawele nakamhilula, nakamuwichila goya idogowi lya heye. 
\v 24 Loyawele yoluta naketing'hana na isimba mnzila. Alyo isimba nalimkopola na mtufi wa heye nawali utozigwe mnzila, kuno idogowi lya heye na alyo isimba najali jimile habehi na mtufi wa heye. 
\v 25 Wanhu wamwenga vyowawele wokola mnzila nawawona mtufi aho mnzila kuno isimba liwele limile hafungo ha mtufi awo, nawaluta kuwalonjela wanhu kuli muji uwele yula mloli sekulu nayali yochikala. 
\v 26 Yula mloli kulawa Beteli yawele nakambochela haluga ha heye, loyahuliche mbuli ayi nakalonga, “Ayo ndo yula mloli kulawa Yuda, yawele nakaubelenhuka ulonzi wa Mkulu Nguluwi. Mkulu Nguluwi nakamlavya kwa isimba, liwele nalimdadula na kumkopola kota ulonzi wa Mkulu Nguluwi vyoumlonjele.” 
\v 27 Yula mloli nakawalonjela wanage, “Mmbichile goya idogowi.” Nawo nawadita ahyo. 
\v 28 Hamba, ayo mloli sekulu nakaluta na kuufika mtufi wa mloli kulawa Yuda uwele mnzila, kuno idogowi na isimba jimile hafungo ha mtufi wa heye. Alyo isimba halidile mtufi wa yula munhu ne kulidadula lila idogowi. 
\v 29 Lelo, ayo mloli sekulu nakauhola wula mtufi wa mloli kulawa Yuda, nakauwika mchanya mwa idogowi lya heye na kuuhilusa kuli muji wa Beteli, leka yaulombochezele na kuutila. 
\v 30 Hamba nakauwika wula mtufi kuli chilaga cha heye, ayo mloli sekulu. Heye hamwe na wanage nawalombocheza kwa kubagama kwa heye kwa kulonga, “Gwa! Mng'holozangu.”
\p
\v 31 Lowasindile kumtila, mloli ayo nakawalonjela wanage, “Hondibagama, mnhile mumu kuli chilaga choyatiligwe ayu mloli kulawa Yuda, mjiwiche mizeje ja heni hafungo ha mizeje ja heye. 
\v 32 Kwa vila mbuli zoyalajizwe kuzidamla kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi kuwala honhu ha kulavila nhambiko ako Beteli na kuwala honhu ha kulavila nhambiko heng'ha kuli honhu ha kufugamila kuli miji ja Samaliya, ndikomya zolawila.”
\p
\v 33 Hanga mbuli azi nazilawila, ila Yeloboamu hagalule nzila za heye zihile. Nakawawika kahi watambika kwa chiwalo cha honhu ha kufugamila, kulawa wanhu wa chila nhanzi. Yoneche yaganile kuwa mtambika, nayali yomuwika yawe mtambika wa honhu ha kufugamila. 
\v 34 Mbuli ayi nayali gehile ga ivyazi lya Yeloboamu, gawele nagawambuzila kudumigwa kwa heye mbaka kwajilila muisi.
\c 14
\s Kubagama kwa mwana wa Yeloboamu
\p
\v 1 Mhela awo, Abiya mwana wa mndewa Yeloboamu, nayali mtamwa. 
\v 2 Yeloboamu nakamlonjela mche wake, “Ulute kidita ndo munhu yunji leka wanhu waleche kuvizela kota hegwe kwa mche wa Yeloboamu. Hamba ulute kula Shilo koyalingikala mloli Ahiya, yawele nakandonjela kota ndowa mndewa wa Isilaeli. 
\v 3 Mhilichile mibumunda kumi na maandazi mado na hanombwa ibuli limwe. Kokulonjela gawele golawila kwa mwana wa hetwe.”
\p
\v 4 Lelo mche wa Yeloboamu nakadita kota vyoyalonjile mlume wa heye, nakaluta kuli ng'handa ya Ahiya ako Shilo. Mhela awo Ahiya nakalemwela kona goya kwa chiwalo cha usekulu wa heye. 
\v 5 Mkulu Nguluwi nayali yamlonjele Ahiya, “Mche wa Yeloboamu kanguya kukuuza kuwala mwanage, kwa vila ndo mtamwa, nani ndokulajila ndaze vyoulinguganigwa kumwidichila.”
\p Mche wa Yeloboamu vyoyafichile, nakedita heye ka munhu yunji. 
\v 6 Lelo Ahiya loyahuliche munhu yokwinjila kuli lwizi, nakalonga, “Winjile mng'handa mche wa Yeloboamu. Lekachoni kwangidita kota ndo munhu yunji? Nandajizwa kukupa mbuli yihile. 
\v 7 Ulute ukamlonjele Yeloboamu kota Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kangulonga hino, ‘Nandikuhagula hali wanhu na kukudita uwe chilongozi wa wanhu wa heni, Isilaeli. 
\v 8 Nandiwusa undewa kulawa kuli ivyazi lya Daudi na kukupa hegwe, ila hauwele kota chitumagwa wa heni Daudi, yawele nakebatilila malajizo ga heni na kumbinza kwa nhumbula ya heye yeng'ha, yodita gagoloche hali heni. 
\v 9 Nakudita wihe ng'hatu kusinda wala wakulongole. Nakigongomanyila milungu jinji na jimalukolo ja kuponda, hamba nakundeka. 
\v 10 Kwa chiwalo acho, ndoligalila magazo makulu ivyazi lya Yeloboamu. Ndowakopola walume weng'ha wa ivyazi lya heye kuli Isilaeli, wone kowa mpogozi ama munhu yelejehe. Ndoilakaza ng'handa ya Yeloboamu mbaka ilakale ng'hatu na hawe haduhu chinhu chisigale. 
\v 11 Mibwa jowalya wala wawele wa ng'handa ya Yeloboamu wawele wobagama mgati mwa muji na wala wawele wobagama kuli migunda, videje vyowalya. Heni Mkulu Nguluwi nandonga.’ ”
\p
\v 12 Ahiya nakamlonjela mche wa Yeloboamu, “Lelo winuche, ulute kaye. Houfika kuli muji wa hegwe, mwanago kobagama. 
\v 13 Wanhu weng'ha wa Isilaeli wowasilila matanga na kumtila. Ila ndo heye yaliyeka wa ivyazi lya Yeloboamu yawele kotiligwa, kwa vila ndo heye yaliyeka wa ivyazi lya Yeloboamu, yawele Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli nakona chinhu chinojile kwa heye. 
\v 14 Mkulu Nguluwi lehano komuwika mndewa yunji kuli Isilaeli, yawele kolidumya ivyazi lya Yeloboamu. 
\v 15 Ena, Mkulu Nguluwi kowatowa wanhu wa Isilaeli nawo wotigasika kota midete vyojilingutigasika kuli mazi. Kowosa Waisilaeli kulawa kuli isi ayi inojile yawapele wasekulu wa hewo na kuwasambalula kumwambu mwa lwanda lwa Eyufulate, kwa vila nawamzudiza Mkulu Nguluwi kwa kigongomanyila jimalukolo ja Ashela, mlungu wa chidala. 
\v 16 Mkulu Nguluwi kowaleka Waisilaeli kwa chiwalo cha gehile goyaditile Yeloboamu na kuwambuza wanhu wa Isilaeli wadite gehile.”
\p
\v 17 Hamba mche wa Yeloboamu nakoka, nakaluta Tilisa. Loyafichile hali lwizi, mwana nakabagama. 
\v 18 Wanhu weng'ha wa Isilaeli nawamtila na kuwasiliza matanga kota ulonzi wa Mkulu Nguluwi vyoulonjile kwa kukolela mloli Ahiya, chitumagwa wa heye.
\s Kubagama kwa Yeloboamu
\p
\v 19 Madito ganji ga mndewa Yeloboamu, gawele ndo ngondo za heye na ndaze vyoyalongoze, navyandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli. 
\v 20 Yeloboamu nakalongoza kwa mhela wa miyaka makumi meli na mili, hamba nakabagama. Nadabu, mwanage, nakalongoza honhu hake.
\s Lehoboamu kanguilongoza Yuda
\r (2 Mihela 11:5-12:15)
\p
\v 21 Lehoboamu, mwana wa Solomoni, nayali mndewa wa Yuda. Nakaluka kulongoza loyawele na miyaka makumi gane na umwe, naye nakalongoza kwa miyaka kumi na saba ako Yelusalemu, muji uwele Mkulu Nguluwi nayali yauhagule kulawa nhanzi zeng'ha za Isilaeli leka yaliwiche itagwa lya heye amo. Mayake nayali yochemigwa Naama, yawele nayali Mwamoni.
\p
\v 22 Wanhu wa Yuda kahi nawadita wihe hali Mkulu Nguluwi. Kwa gehile gowaditile nawambuza ng'halazi iwele na fihi ng'hatu kusinda vyowaditile wasekulu wa hewo. 
\v 23 Nawezenjela honhu ha kufugamila na milingo ja kufugamila na mizengo ja Ashela mchanya mwa chila chidunda na kuli chila igodi liwele na mahamba madodi. 
\v 24 Kahi nawali baho walume wang'hondwa wa honhu ha kujifugamila jimalukolo kuli isi, wanhu wa Yuda nawenjila kuli kudita mbuli za kuzudiza za wanhu wa isi wawele Mkulu Nguluwi nayali yawawinjile hali Waisilaeli.
\p
\v 25 Kuli mwaka wa kahano wa ulongozi wa mndewa Lehoboamu, Shishaki mndewa wa Misili, nakautowa muji wa Yelusalemu 
\v 26 na kuhola ng'hano zeng'ha za ng'handa ya Mkulu Nguluwi na ng'hano za ng'handa ya chiundewa. Nakahola chila chinhu, hamwe na zila ngawo zeng'ha za zahabu ziwele mndewa Solomoni nayali yazigongomanye. 
\v 27 Mndewa Lehoboamu nakagongomanya ngawo za shaba honhu ha zila za zahabu na kuwapa wakulu wa wamizi walingwamila kuli lwizi lwa ng'handa ya chiundewa. 
\v 28 Chila mhela mndewa loyawele yoluta kuli ng'handa ya Mkulu Nguluwi, wamizi nawali wohola ngawo azo, hamba nawali wozihilula kuli chihengo cha kwamilila.
\p
\v 29 Madito ganji ga mndewa Lehoboamu na geng'ha goyaditile, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Yuda. 
\v 30 Nakwali na ngondo ilingulutilila hali Lehoboamu na Yeloboamu. 
\v 31 Hamba Lehoboamu nakabagama na kutiligwa kuli vilaga vya wasekulu wa heye, kuli muji wa Daudi. Mayake nayali yochemigwa Naama, Mwamoni. Abiyamu, mwanage Lehoboamu, nakalongoza honhu ha heye.
\c 15
\s Abiya kangulongoza Yuda
\r (2 Mihela 13:1-14:1)
\p
\v 1 Abiyamu nakaluka kulongoza ako Yuda kuli mwaka wa kumi na nane wa ulongozi wa mndewa Yeloboamu wa Isilaeli, mwana wa Nebati. 
\v 2 Naye nakalongoza ako Yelusalemu kwa miyaka jidatu. Mayake nayali yochemigwa Maaka, mhinza wa Abishalomu. 
\v 3 Abiyamu nakadita gehile kota gagala goyaditile mhaza wa heye. Hawele kota Daudi, yawele nayali na nhumbula ya kukundigwa hali Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heye. 
\v 4 Ila, kwa chiwalo cha Daudi, Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heye, nakamha Abiyamu mwana msongolo wa kulongoza kuli Yelusalemu, kwa kuidita Yelusalemu iwe nzinzili. 
\v 5 Kwa vila Daudi nakadita ganojile hali Mkulu Nguluwi na halemwele kibatilila malajizo geng'ha ga Mkulu Nguluwi mazuwa geng'ha ga ukomu wa heye, ila kwa mbuli ya Uliya, Mhiti hela. 
\v 6 Nakwali na ngondo hali Lehoboamu na Yeloboamu kuli mhela weng'ha wa ukomu wa Abiyamu.
\p
\v 7 Madito ganji ga Abiyamu na geng'ha goyaditile, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila cha wandewa wa Yuda. Nakwali na ngondo hali Abiyamu na Yeloboamu. 
\v 8 Hamba Abiyamu nakabagama na kutiligwa kuli muji wa Daudi. Asa mwanage, nakalongoza honhu ha heye.
\s Asa kangulongoza Yuda
\r (2 Mihela 15:16-16:6)
\p
\v 9 Kuli mwaka wa makumi meli wa ulongozi Yeloboamu, mndewa wa Isilaeli, Asa nakawa mndewa wa Yuda. 
\v 10 Nakalongoza kuli Yelusalemu kwa mhela wa miyaka makumi gane na umwe. Mayake nayali Maaka, mhinza wa Abishalomu. 
\v 11 Mndewa Asa nakadita ganojile hali Mkulu Nguluwi kota vyoyaditile Daudi, sekulu wa heye. 
\v 12 Nakawawinga kuli isi wala walume wang'hondwa wawele hala hali honhu ha kufugamila, nakosa jimalukolo jeng'ha jowajigongomanye wasekulu wa heye. 
\v 13 Nakamusa Maaka, mayake, kuli ulongozi wa heye kota mamo mndewa mdala, kwa vila nakagongomanya limalukolo lya kuzudiza kwa Ashela, mlungu wa chidala. Asa nakajibenanga na kujilakaza ajo jimalukolo kuli ibindi lya Kidiloni. 
\v 14 Hanga nayali hahosile honhu ha kufugamila, nhumbula ya Asa nayali yiwichile ng'hatu kwa Mkulu Nguluwi kuli kikala kwa heye kweng'ha. 
\v 15 Nakahilusa mgati mwa ng'handa ya Mkulu Nguluwi sendi na zahabu na vila vinhu viwele heye na mhaza wa heye nawali waviwichile chiuyeng'ha.
\p
\v 16 Nakwali na ngondo hali Asa na Baasha, mndewa wa Isilaeli, kuli mazuwa geng'ha ga ulongozi wa hewo. 
\v 17 Baasha, mndewa wa Isilaeli, nakaitowa isi ya Yuda na kwaluka kuzenga ngome kuli muji wa Lama, leka yamlemeze munhu yoneche yaleche kulawa ne kwinjila kuli isi ya Asa, mndewa wa Yuda. 
\v 18 Hamba, mndewa Asa nakahola sendi na zahabu yeng'ha isigale kuli ng'hano za ng'handa ya Mkulu Nguluwi na kuli ng'hano za ng'handa ya mndewa, nakawapa vitumagwa wa heye na kuwalajiza walute kwa Beni-hadadi, mwana wa Tabulimoni, mzukulu wa Hesioni, mndewa wa Alamu, yawele nayali yochikala ako Damasiko, nakalonga, 
\v 19 “Tuwiche ilagano hali heni na hegwe, kota vyowaditile mhaza wa heni na mhaza wa hegwe. Ulole, nandikugalila ndolendole ya sendi na zahabu, lelo ulute ukabene ilagano lya hegwe na Baasha, mndewa wa Isilaeli, leka yaleche kitowa na heni.” 
\v 20 Mndewa Beni-hadadi nakakunda kuwinza ulonzi wa mndewa Asa, nakalajiza wakulu wa wamizi wa heye na wamizi wa heye kuluta kujitowa miji ja Isilaeli. Nawo nawajihola miji ja Iyoni na Dani na Abeli-beti-maaka na Kineleti yeng'ha, hamwe na isi yeng'ha ya Nafutali. 
\v 21 Mndewa Baasha loyahuliche mbuli ayo, nakaleka kuuzenga muji wa Lama na kuluta kikala Tilisa. 
\v 22 Hamba mndewa Asa nakalajiza kwa Wayuda weng'ha ne kumbagula ne yumwe, wahole maganga na mbawo kulawa Lama, vinhu viwele Baasha nayali yotumiya ako kwa kuzenjela. Mndewa Asa nakatumiya mbawo azo kuzenjela Misipa na Geba iwele ako Benjamini. 
\v 23 Madito ganji geng'ha ga mndewa Asa na ludali lwa heye lweng'ha na geng'ha goyaditile na miji jeng'ha joyajizenjile, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Yuda. Ila nakafichigwa na utamwa kuli magulu ga heye kuli mhela wa usekulu wa heye. 
\v 24 Hamba Asa nakabagama, nakatiligwa kuli vilaga vya chiundewa, kuli muji wa Daudi, sekulu wa heye. Yehoshafati mwanage, nakalongoza honhu ha heye.
\s Nadabu kangulongoza Isilaeli
\p
\v 25 Nadabu, mwana wa Yeloboamu, nakawa mndewa wa Isilaeli kuli mwaka wa keli wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda. Naye nakalongoza Isilaeli kwa miyaka mili. 
\v 26 Kuli ulongozi wa heye, nakadita gehile hali Mkulu Nguluwi, yowinza nzila za mhaza wa heye, yawele nakawambuza wanhu wa Isilaeli kudita gehile. 
\v 27 Baasha, mwana wa Ahiya, kulawa kuli ivyazi lya Isakali, nayali na majesa ga kumditila vibi Nadabu. Mhela uwele Nadabu na Waisilaeli weng'ha lowawele wauzungulute muji wa Gibetoni wa Wafilisti, Baasha nakamvaba Nadabu na kumkopola. 
\v 28 Baasha nakamkopola Nadabu kuli mwaka wa kadatu wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda. Hamba heye Baasha nakawa mndewa honhu ha heye. 
\v 29 Baasha loyaluche kulongoza, nakawakopola wanhu weng'ha wa ivyazi lya Yeloboamu, hamlechile munhu ne yumwe wa lukolo lwa Yeloboamu yawele mkomu. Ahyo nakawadumya weng'ha kwa kiwhana na ulonzi wa Mkulu Nguluwi wougaligwe kukolela chitumagwa wa heye Ahiya, Mshiloni, 
\v 30 kwa chiwalo cha gehile goyaditile Yeloboamu na kuwambuza Waisilaeli kudita gehile na kwa vila nakamzudiza Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli.
\p
\v 31 Madito ganji ga Nadabu, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli. 
\v 32 Nakwali na ngondo hali Asa na Baasha, mndewa wa Isilaeli, kuli mazuwa geng'ha ga ulongozi wa hewo.
\s Baasha kangulongoza Isilaeli
\p
\v 33 Kuli mwaka wa kadatu wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda, Baasha mwana wa Ahiya, nakawa mndewa wa Isilaeli yeng'ha ako Tilisa. Naye nakalongoza kwa mhela wa miyaka makumi meli na jine. 
\v 34 Baasha nakadita gehile hali Mkulu Nguluwi, yowinza nzila za Yeloboamu na gehile ga heye, yawele nakawambuza Waisilaeli kudita gehile ago.
\c 16
\p
\v 1 Aho ndo ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Yehu, mwana wa Hanani, kumuwala Baasha. 
\v 2 “Nandikwinula hegwe Baasha kulawa kuli nhimbwisi na kukudita uwe chilongozi wa wanhu wa heni Isilaeli, ila nakuwinza nzila za Yeloboamu na kuwambuza wanhu wa heni Isilaeli kudita gehile na kunzudiza kwa gehile ga hewo. 
\v 3 Lelo, ndokudumya hegwe Baasha hamwe na ivyazi lya hegwe na ndoliditila ivyazi lya hegwe kota vyondiliditile ivyazi lya Yeloboamu na Nebati, mwanage. 
\v 4 Mibwa jowalya wanhu wa hegwe wawele wobagama kuli muji na videje vyowa na chilyo kulawa kwa wala wawele wobagama kuli migunda.”
\p
\v 5 Madito ganji ga Baasha na ludali lwa heye, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli. 
\v 6 Hamba Baasha nakabagama, nakatiligwa ako Tilisa. Ela, mwanage nakalongoza honhu hake. 
\v 7 Mzidi wa ago, ulonzi wa Mkulu Nguluwi nawuya kukolela mloli Yehu, kwa Baasha hamwe na ivyazi lya heye, kwa chiwalo cha wihe weng'ha woyauditile hali Mkulu Nguluwi. Baasha nakamzudiza Mkulu Nguluwi kwa kudita kota Yeloboamu na kahi kwa kulidumya ivyazi lya Yeloboamu.
\s Ela kangulongoza Isilaeli
\p
\v 8 Kuli mwaka wa makumi meli na sita wa ulongozi wa Asa mndewa wa Yuda, Ela mwana wa Baasha, nakawa mndewa wa Isilaeli. Naye nakalongoza ako Tilisa kwa miyaka mili. 
\v 9 Simuli, yumwe wa vitumagwa wa heye, yawele nayali chilongozi wa nusu ya mituka ja heye ja ngondo, nayali yochijesa kumditila vibi Ela. Mhela awo Ela nayali Tilisa yogala kuli ng'handa ya Alisa, munhu yawele nayali mkulu wa ng'handa ya chiundewa ako Tilisa, 
\v 10 lelo Simuli nakenjila mgati, nakamtowa na kumkopola. Hamba nakalongoza honhu ha heye. Nawali mwaka wa makumi meli na saba wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda.
\p
\v 11 Simuli loyaluche kulongoza, nakawakopola wanhu weng'ha wa ivyazi lya Baasha, hamlechile mlume ne yumwe wa ivyazi lya heye ne yula wa goloko wa heye. 
\v 12 Ahyo Simuli nakalidumya ivyazi lyeng'ha lya Baasha kwa kiwhana na ulonzi wa Mkulu Nguluwi ulonjigwe kukolela mloli Yehu. 
\v 13 Mbuli azi nazikoleka kwa chiwalo cha gehile goyaditile Baasha na Ela, mwanage. Nawamzudiza Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kwa kudita gehile na kuwambuza wanhu wa Isilaeli wadite gehile kwa jimalukolo ja milungu ja hewo. 
\v 14 Madito ganji ga Ela, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli.
\s Simuli kangulongoza Isilaeli
\p
\v 15 Kuli mwaka wa makumi meli na saba wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda, Simuli nakalongoza ako Tilisa kwa mhela wa mazuwa saba. Wamizi nawali wawichile kambi ya hewo habehi na Gibetoni, muji wa Wafilisti. 
\v 16 Lowahuliche kota Simuli nayali yamditile mndewa mbuli yihile na kumkopola, zuwa lilyo kuno wawele kuko kuli kambi, nawamuwika Omuli, mkulu wa wamizi leka yawe mndewa wa Isilaeli. 
\v 17 Aho ndo Omuli na Waisilaeli weng'ha wawele hamwe na heye nawoka Gibetoni na kuuzunguluta muji wa Tilisa. 
\v 18 Simuli loyonile kota muji nauzungulutwa, nakenjila kuli ngome ya ng'handa ya chiundewa na nakailakaza kwa chiluli na kidumya yuye mumo mgati. 
\v 19 Mbuli ayi naikoleka kwa chiwalo cha gehile goyaditile hali Mkulu Nguluwi, nakadita kota vyoyaditile Yeloboamu na kuwambuza wanhu wa Isilaeli wadite gehile. 
\v 20 Madito ganji ga Simuli na kubelenhuka koyakuditile, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli.
\s Omuli kangulongoza Isilaeli
\p
\v 21 Lelo, wanhu wa Isilaeli nawebagula vilundo vili. Chilundo chimwe nachilumba na Tibuni, mwana wa Ginati, leka yawe mndewa na chilundo cha keli nachilumba na Omuli. 
\v 22 Hamba wanhu wa chilundo chilumbile na Omuli nachali na mong'ho kusinda chila chilumbile na Tibuni, mwana wa Ginati. Ahyo Tibuni nakabagama, Omuli nakawa mndewa. 
\v 23 Kuli mwaka wa makumi gadatu na umwe wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda, Omuli nakawa mndewa wa Isilaeli, naye nakalongoza kwa mhela wa miyaka kumi na mili, miyaka sita ja mwaluko kuli ajo kumi na mili, nakalongoza Tilisa. 
\v 24 Nakagula chidunda cha Samaliya kwa kilo makumi saba za sendi kulawa kwa munhu yumwe yalinguchemigwa Shemeli. Nakazenga muji mchanya mwa chidunda acho. Muji awo nakauchema Samaliya kwa kiwhana na Shemeli, itagwa lya munhu wa mwaluko yawele na chidunda acho.
\p
\v 25 Omuli nakadita gehile hali Mkulu Nguluwi, nakadita gehile ng'hatu kupuluta wala wamlongole. 
\v 26 Nakawinza nzila zeng'ha za Yeloboamu, mwana wa Nebati na kuli gehile ga heye, gawele nakawambuza Waisilaeli wadite. Ahyo, nawamzudiza Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli kwa kujifugamila jimalukolo ja milungu. 
\v 27 Madito ganji ga Omuli na ludali lwa heye, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli. 
\v 28 Hamba Omuli nakabagama na kutiligwa ako Samaliya. Ahabu, mwanage nakalongoza honhu ha heye.
\s Ahabu kangulongoza Isilaeli
\p
\v 29 Kuli mwaka wa makumi gadatu na nane wa ulongozi wa Asa, mndewa wa Yuda, Ahabu mwana wa Omuli nakawa mndewa wa Isilaeli. Naye nakalongoza ako Isilaeli kuno yawele Samaliya kwa mhela wa miyaka makumi meli na mili. 
\v 30 Ahabu nakadita gehile hali Mkulu Nguluwi kusinda wandewa weng'ha wamlongole. 
\v 31 Hanga nayali yawinzile nzila za Yeloboamu, mwana wa Nebati, Ahabu nakadita wihe ng'hatu kwa kumhesa Yesebeli, mhinza wa Etibaali, mndewa wa Wasidoni. Naye nakaluka kumkolela mijito na kumfugamila Baali. 
\v 32 Nakazenga honhu ha kulavila nhambiko na ng'handa kwa chiwalo cha Baali, yila yaizenjile ako Samaliya. 
\v 33 Ahabu kahi nakazenga izengo lya Ashela na kudita mbuli nyinji za kumzudiza Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kusinda vyowaditile wandewa weng'ha wawele nawamlongola. 
\v 34 Kuli mhela wa ulongozi wa Ahabu, Hieli Mbeteli, nakaizenga kahi Yeliko. Kota ulonzi wa Mkulu Nguluwi vyoulonjile kwa kukolela Yoshua, mwana wa Nuni, Abilamu mwana wa mwaluko wa Hieli, nakabagama mhela wa kwaluchiza misisi ja muji wa Yeliko. Hamba Segubu, mwana mdodo wa Hieli, nakabagama kahi mhela wa kuwika lwizi lwa muji awo.
\c 17
\s Eliya kanguwikula kuwala lufemba
\p
\v 1 Lelo, Eliya yawele nakalawa Tishibe ako Gileadi, nakamlonjela mndewa Ahabu, “Kota Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli yawele mkomu, yondilingumkolela mijito, ndangilaha kota kowa kulihela nungwi ne nhonya kuli miyaka jino mbaka hondilajiza.”
\p
\v 2 Hamba ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya na kumlonjela, 
\v 3 “Wuche hano, ulutile kuli ubanzi wa kolilawilaga isanya, ukevise kuli kazanda ka Keliti, ako kolilawilaga isanya mwa lwanda lwa Yolodani. 
\v 4 Konwa mazi kulawa kuli kazanda ako na nandijilajiza mibondwa jikugalile chilyo.”
\p
\v 5 Lelo, Eliya nakadita kota ulonzi wa Mkulu Nguluwi vyoumlajize. Nakaluta kuli kazanda ka Keliti, kawele kolilawilaga isanya mwa lwanda lwa Yolodani na kikala ako. 
\v 6 Mibondwa najali jimhilichila mibumunda na miwunde kuli chila hamitondo na matinazo na nayali yonwa mazi ga kazanda ako. 
\v 7 Lelo loukolile mhela umwenga, mazi nagakala kwa vila nhonya haitowile kuli isi yila.
\s Eliya kangumtanza mdala yafililwe na mlume
\p
\v 8 Hamba ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya na kulonga, 
\v 9 “Ulute kuli muji wa Salefati habehi na Sidoni na wikale ako. Nandimlajiza mdala yafililwe na mlume yakugalile chilyo.” 
\v 10 Lelo Eliya nakaluta Salefati. Loyafichile hali lwizi lwa muji, nakamfika mdala yumwe yafililwe na mlume yolokota ngodi. Eliya nakamchema ayo mdala na kumlonjela, “Ngalile mazi machefu leka nyinwe.” 
\v 11 Yula mdala loyawele yoluta kumholela mazi, Eliya nakamchema kahi na kumlonjela, “Dedede, ngalile kahi na chihande cha ibumunda.”
\p
\v 12 Yula mdala nakamlonjela, “Ndikomya, ndangilaha kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe yawele mkomu, ndahela ibumunda ne hado, ila ndanawo utimbo ulinguweza kumema kuli chiganza uwele kuli chijilo na mafuta machefu kuli ibuli. Ndangulokoteza ngodi nyindo leka nyhiliche haluga na kuteleka chilyo kwa chiwalo cha heni na mwanangu, hamba tubagame.” 
\v 13 Eliya nakamlonjela “Uleche kudumba. Ulute haluga na udite kota vyoulonjile, ila ungongomanyile tandi ibumunda lido kulawa kuli vila vinhu vyouwele navyo na ungalile, hamba ugongomanye choneche kwa chiwalo cha hegwe na mwanago. 
\v 14 Kwa vila Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kangulonga hino, ‘Utimbo uwele kuli chijilo cha hegwe haupunguwa hebu na mafuta gawele kuli ibuli hagomala mbaka aho heni Mkulu Nguluwi hondichigala nhonya kuli isi.’ ”
\p
\v 15 Lelo, ayo mdala yafililwe na mlume nakaluta na kudita kota vyoyalonjelwe na Eliya. Ahyo nakwali na chilyo kuli chila zuwa kwa chiwalo cha Eliya na yula mdala na ivyazi lya heye. 
\v 16 Utimbo haumalile kuli chijilo na mafuta ga kuli ibuli hagamalile, nayali hihila kota ulonzi wa Mkulu Nguluwi woyamlonjele Eliya.
\s Eliya kangumzilipula mwana wa mdala yafililwe na mlume
\p
\v 17 Vyoupulute mhela umwenga, mwana wa yula mdala mwenyeng'haye nayali yotamika. Nakatamika ng'hatu mbaka nakabagama. 
\v 18 Ayo mdala nakamlonjela Eliya, “Kuna nongwa yachi kuwala heni, hegwe mloli? Nakuya kwa heni leka uwiche hazelu gehile ga heni na kwambuza kubagama kwa mwanangu?” 
\v 19 Eliya nakamwidichila, “Umhe heni ayo mwanago.” Eliya nakamhola mwana kulawa kuli mhambaga ya heye, nakampapa na kuluta naye mbaka kuli chihengo cha kuchanya koyawele yochikala, nakamuwasiliza mchinhanda cha heye. 
\v 20 Hamba nakamlanda Mkulu Nguluwi yolonga, “Gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, ndaze, nakigala kubagama kwa mdala ayu yafililwe na mlume, yondilingikalasa na heye, kwa kwambuza kubagama kwa mwanage?” 
\v 21 Hamba Eliya nakegolola mchanya mwa ayo mwana mala zidatu na kumlanda Mkulu Nguluwi, yolonga, “Gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa heni, ndangukulanda umhilusile mwana muhe wa heye.”
\p
\v 22 Mkulu Nguluwi nakahulika kulanda kwa Eliya, muhe wa yula mwana naumhiluchila na nakazilipuka. 
\v 23 Eliya nakamhola yula mwana na kumpapa kulawa kuli chihengo cha heye, nakamdulisa kuli ng'handa, hamba nakamha mayake na kumlonjela, “Ulole, mwanago ka mkomu.” 
\v 24 Aho ndo yula mdala yafililwe na mlume nakamlonjela Eliya, “Lelo ndanguvizela kota hegwe kwa mloli na ulonzi wa Mkulu Nguluwi kulawa kuli mlomo wa hegwe ndo wa kukomya.”
\c 18
\s Eliya kangumha usenga Obadiya
\p
\v 1 Logapulute mazuwa menji, kuli mwaka wa kadatu wa lufemba, ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya na kumlonjela, “Ulute ukelajile kwa mndewa Ahabu, hamba nhonya yotowa kuli isi.” 
\v 2 Lelo Eliya nakaluta kilajila kwa Ahabu.
\p Mhela awo nakwali na lufemba ako Samaliya. 
\v 3 Lelo Ahabu nakamchema Obadiya mkulu wa ng'handa ya chiundewa. Obadiya nayali munhu yalingumdumba ng'hatu Mkulu Nguluwi. 
\v 4 Mhela uwele Yesebeli loyawele yowakopola waloli wa Mkulu Nguluwi, Obadiya nayali yawaholile waloli miya imwe na kuwahilika kuli mhalika mbili, waloli makumi gahano kuli chila mhalika na nayali yowahilichila chilyo na mazi. 
\v 5 Hamba Ahabu nakamlonjela Obadiya, “Ulute kuli isi yeng'ha kuli nzanda zeng'ha na mibindi jeng'ha, hanji topata misolo kwa chiwalo cha falasi na migongolo ja hetwe jinji leka migongolo ja hetwe jileche kubagama.” 
\v 6 Ahyo nawebagula leka chila munhu yalute ubanzi umwe wa isi kupala misolo. Ahabu nakaluta ubanzi umwenga na Obadiya nakaluta ubanzi uyage.
\p
\v 7 Mhela Obadiya loyawele yojenda mzila, naketing'hana na Eliya. Obadiya nakamzela Eliya, ahyo nakafugama mbaka hasi na kumlonjela, “Ndaze, hegwe ndo mkulu wa heni Eliya?” 
\v 8 Eliya nakamwidichila, “Ena, ndo nene. Ulute ukamlonjele mkulu wa hegwe Ahabu, ‘Eliya ka hano.’ ”
\p
\v 9 Obadiya nakamuuza, “Nandita gehile gachi mbaka nakumbika mmoko mwa mndewa Ahabu leka ng'hopoligwe? 
\v 10 Ndangilaha kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa hegwe yawele mkomu, haduhu isi ama undewa uwele mkulu wa heni hamlajize munhu kukupala. Chila mhela wala wanhu walutile kukupala wone walonje hegwe kwa haduhu ako, mkulu wa heni nayali yowagana welahe kota wangulonga kukomya, kwa haduhu. 
\v 11 Ila kwangundonjela ndute kwa mkulu wa heni na kulonga, ‘Eliya ka hano.’ 
\v 12 Sivizelele kohi kuwele muhe wa Mkulu Nguluwi wokuhilika mhela hondikuleka na kuka. Wone ndute kumlonjela Ahabu kota kwa hano, hamba yakupale na kulemwela kukona, kong'hopola, hanga heni, chitumagwa wa hegwe nandali ndimdumba Mkulu Nguluwi kulawa kuli usongolo wa heni. 
\v 13 Ndaze, huvizelele kota Yesebeli loyawele yowakopola waloli wa Mkulu Nguluwi, nandiwahola waloli miya imwe na kuwavisa makumi gahano kuli chila mhalika na nandali ndiwahilichila chilyo na mazi? 
\v 14 Lelo, kwangundonjela ndute kwa mkulu wa heni na kumlonjela, ‘Eliya ka hano.’ Heye kong'hopola.”
\p
\v 15 Eliya nakamlonjela, “Ndangilaha kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi yawele na mong'ho kota vyoyalingikala na yula ndilingumkolela mijito, ndikomya ndochilajila kwa Ahabu lehano.”
\s Waloli wa Baali wangulemwela
\p
\v 16 Lelo Obadiya nakaluta kwa mndewa Ahabu na kumlonjela mbuli azo. Naye Ahabu nakaluta kiting'hana na Eliya. 
\v 17 Ahabu loyamuwene Eliya, nakamuuza, “Hegwe ndo ulinguitunya Isilaeli?” 
\v 18 Eliya nakamwidichila, “Siitunyile Isilaeli, ila hegwe na ivyazi lya mhaza wa hegwe ndo mlinguitunya Isilaeli. Namjileka mizilo ja Mkulu Nguluwi, namjiwinza Mabaali. 
\v 19 Lelo wacheme wanhu kulawa Isilaeli yeng'ha leka tuting'hane kuli chidunda cha Kalimeli, nagwe uwegale awo waloli wa Baali miya zine na makumi gahano na waloli miya zine wa Ashela walingulya chilyo kuli chisaga cha Yesebeli.”
\p
\v 20 Ahabu nakalajiza usenga kuli Isilaeli yeng'ha na kuwakungajiza waloli awo kuli chidunda cha Kalimeli. 
\v 21 Hamba Eliya nakema hali wanhu na kulonga, “Mochiziganila kuli majesa meli mbaka nili? Wone Mkulu Nguluwi ndo Nguluwi, mumuwinze heye, ila wone Baali ndo Nguluwi, lelo mumuwinze heye.” Ila wanhu hawalonjile chinhu.
\p
\v 22 Hamba Eliya nakawalonjela wanhu, “Heni ndiliyeka ndo mloli wa Mkulu Nguluwi sigale, ila Baali kana waloli miya zine na makumi gahano. 
\v 23 Lelo migale hano mibuguma mili, waloli wa Baali wehagulile limwe, walidumule kuli vihande na kuviwika mchanya mwa ngodi ila waleche kubwina chiluli. Nani ndolihola alyo limwe lisigale, ndoliwika goya na kuliwika mchanya mwa ngodi ila sibwina chiluli. 
\v 24 Hamba mlicheme itagwa lya mlungu wa hemwe nani ndolichema itagwa lya Mkulu Nguluwi. Nguluwi ama mlungu yawele kokwidichila kwa chiluli, ayo ndo wa kukomya.” Hamba, wanhu weng'ha nawalonga, “Ena, nakulonga goya.”
\p
\v 25 Eliya nakawalonjela waloli wa Baali, “Mhagule ibuguma limwe hali aji na muwe wa mwaluko kuliwika goya, kwa vila hemwe mwa wenji lukami. Mlicheme itagwa lya mlungu wa hemwe, ila mleche kubwina chiluli.” 
\v 26 Ahyo waloli wa Baali nawalihola ibuguma lya hewo lyowapegwe na kwaluka kuliwika goya. Hamba nawalichema itagwa lya Baali kulawa hamitondo mbaka nemisi, nawalonga, “Gwa Baali utwidichile.” Ila nakwali haduhu wa kuwedichila. Nawavina kwa kuzebeduka kuno wohazunguluta honhu ha kulavila nhambiko howahazenjile.
\p
\v 27 Mhela wa nemisi, Eliya nakaluka kuwaseka kwa kulonga, “Mtowe iyowe ng'hatu! Ndikomya heye ndo mlungu! Hanji ka kuli majesa ng'hatu ama kana mijito minji ama ka kuli majendo. Hanji ka kuli usinjizi unonile, yanguganigwa kumwinula.” 
\v 28 Ahyo waloli awo nawayoweleza na kitemanga kota vyowazowele. Nawetemanga na vimaje na nzembe mbaka danda naziwalawa. 
\v 29 Nemisi naikola, nawo nawalutilila kulonga kota wapoka mbaka mhela wa nhambiko ya matinazo, ila hakuwele na wa kuwedichila.
\p
\v 30 Hamba, Eliya nakawalonjela wanhu weng'ha, “Mhejele habehi na heni.” Wanhu weng'ha nawamhejelela, naye Eliya nakazenga kahi honhu ha kulavila nhambiko ha Mkulu Nguluwi hawele nahali habomoligwe. 
\v 31 Eliya nakahola maganga kumi na meli, limwe kwa chiwalo cha chila nhanzi ya wana wa Yakobo, yawele ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila na kulonga, “Itagwa lya hegwe lyowa Isilaeli.” 
\v 32 Kwa maganga ago, Eliya nakamzenjela Mkulu Nguluwi honhu ha kulavila nhambiko, hamba nakabawa msisi kuhazunguluta aho honhu ha kulavila nhambiko, msisi ulinguweza kuhola lita makumi gadatu ga nyhule. 
\v 33 Nakawika ngodi na kulidumula lila ibuguma kuli vihande na kuviwika mchanya mwa ngodi. Hamba nakawalonjela, “Mmemeze mazi kuli vijilo vine na kugabohola mchanya mwa nhambiko ya kulakazwa na mchanya mwa ngodi.” Nawadita ahyo. 
\v 34 Hamba nakawalonjela, “Mdite ahyo kahi.” Nawo nawadita ahyo kahi. Nakalajiza, “Mdite ahyo lwa kadatu.” Nawo nawadita ahyo lwa kadatu. 
\v 35 Mazi nagachililika hasi ha honhu ha kulavila nhambiko na mbaka kuhamemeza honhu howabawile wula msisi.
\p
\v 36 Mhela wa kulavya nhambiko ya matinazo, mloli Eliya nakahejela kumwando na kulanda yolonga, “Gwa Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Abulahamu na Isaka na Yakobo, izeleche lehano kota hegwe ndo Nguluwi kuli Isilaeli na kota heni ndo chitumagwa wa hegwe na nandita mbuli azi zeng'ha kota vyoundajize. 
\v 37 Unyhidichile, gwa Mkulu Nguluwi, unyhidichile leka wanhu awa wavizele kota hegwe, gwa Mkulu Nguluwi, ndo Nguluwi na kota nakuzigalamula nhumbula za hewo zikuhiluchile kahi.”
\p
\v 38 Baho du Mkulu Nguluwi nakadulisa chiluli na kuidumya yila nhambiko ya kulakazwa na zila ngodi na gala maganga na jila misanga na kugakaza gala mazi gawele kuli msisi. 
\v 39 Wanhu lowaiwene mbuli ayo, nawagwa chifunama na kulonga, “Mkulu Nguluwi, ndo Nguluwi, Mkulu Nguluwi, ndo Nguluwi!”
\p
\v 40 Hamba Eliya nakawalonjela, “Muwebate awo waloli weng'ha wa Baali. Mleche kumleka ne yumwe yasulupuche.” Lelo wanhu nawawebata weng'ha, naye Eliya nakawahilika mbaka kuli ibindi lya Kishoni na kuwadumula singo.
\p
\v 41 Eliya nakamlonjela mndewa Ahabu, “Ulute ukalye na kunwa kwa vila hana lizi lya nhonya ng'hulu.” 
\v 42 Ahyo Ahabu nakaluta kulya na kunwa, ila Eliya nakakwina kuli chinhembenhembe cha chidunda cha Kalimeli, nakafugama na kuwika mutwi wa heye hagati ha mafugamilo ga heye. 
\v 43 Hamba Eliya nakamlonjela chitumagwa wa heye, “Ulute ukalole kuli ubanzi wa bahali.” Chitumagwa nakaluta na kudita vyoyalonjelwe, hamba nakahiluka na kulonga, “Haduhu chinhu choneche ako.” Eliya nakamlonjela hihyo mala sita mzidi yula chitumagwa, “Ulute kahi.” 
\v 44 Mala ya saba, chitumagwa ayo nakahiluka na kulonga, “Ndangona ng'hungugu ndodo kota moko wa munhu yangulawa kuli bahali.” Eliya nakamlonjela, “Ulute ukamlonjele mndewa Ahabu, ‘Uwiche goya mutuka wa hegwe na uhiluche haluga mhela nhonya ing'hali kukulemeza.’ ”
\p
\v 45 Mhela wuwula ulanga nauwa utitu kwa chiwalo cha ng'hungugu, mbeho nayaluka kuputa na nhonya ng'hulu naitowa, naye Ahabu nakaluta Yesileeli. 
\v 46 Mong'ho wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya, nakawoha goya ikanzu lya heye na kubilima, nakamlongola Ahabu kwinjila kuli muji wa Yesileeli.
\c 19
\s Eliya kuli chidunda cha Holebu
\p
\v 1 Mndewa Ahabu nakamsimila Yesebeli, mche wake, mbuli zeng'ha zoyaditile Eliya na vyoyawakopole waloli weng'ha wa Baali kwa ipanga. 
\v 2 Yesebeli nakalajiza usenga kwa Eliya yolonga, “Milungu ajo jinditile ahyo na mzidi, wone ifiche mitondo mhela kota awu ndowa siuditile ukomu wa hegwe kota yumwe wa awo waloli.”
\p
\v 3 Eliya nakadumba, ahyo nakabilimila kuli muji wa Beeli-sheba ako Yuda kwa chiwalo cha kilohola, kuno yawele na chitumagwa wa heye. Hamba nakamleka ako chitumagwa ayo 
\v 4 na kujenda kwa zuwa limwe kuchiwala. Nakafika kuli igodi lya mletemu, nakekalisa hasi ha igodi alyo na kulanda leka yabagame. Nakalonga, “Ihega lelo, Mkulu Nguluwi, wuse ukomu wa heni, kwa vila siwele nojile kusinda wasekulu wa heni.” 
\v 5 Hamba nakegolola na kuwasa. Baho du mhilisi nakamdoliza na kumlonjela, “Winuche leka ulye.” 
\v 6 Eliya nakalola banzi zeng'ha, habehi na mutwi wa heye nakwali na ibumunda libanichigwe kuli makala ga chiluli na ibuli lya mazi. Nakalya na kunwa, hamba nakawasa kahi.
\p
\v 7 Yula mhilisi wa Mkulu Nguluwi nakamuyila kahi lwa keli, nakamdoliza na kumlonjela, “Winuche ulye kahi, leka uwe na mong'ho wa kulutilila na majendo.” 
\v 8 Eliya nakenuka, nakalya na kunwa. Loyawele na mong'ho kwa vila nakalya chila chilyo, nakajenda kwa mhela wa mazuwa makumi gane, nemisi na nechilo mbaka nakafika Holebu, chidunda cha Nguluwi.
\p
\v 9 Ako nakenjila kuli mhalika, nakawasa amo nechilo yila. Hamba, ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya na kumlonjela, “Kwangudita choni hano?” 
\v 10 Eliya nakedichila, “Mhela weng'ha nandikukolela mijito hegwe uliyeka, Mkulu Nguluwi Uwele na Mong'ho, ila Waisilaeli nawabena ilagano lya hegwe, nawabomola honhu ha hegwe ha kulavila nhambiko na kuwakopola waloli wa hegwe kwa ipanga. Ndo heni, heni ndiliyeka ndo sigale na wangumhala leka wandumye.”
\p
\v 11 Mkulu Nguluwi nakamlonjela, “Ulute kunze na kwima mchanya mwa chidunda hali heni Mkulu Nguluwi, kwa vila nda habehi kukola aho.” Hamba mbeho ng'hulu iwele na mong'ho naividita vila vidunda vikakame na kutula mitalawe, ila lizi lya Mkulu Nguluwi haliwele kuli yila mbeho. Vyoikolile mbeho nakwali na limachinyhina, ila lizi lya Mkulu Nguluwi haliwele kuli alyo limachinyhina. 
\v 12 Vyolikolile limachinyhina nakwali na chiluli, ila lizi lya Mkulu Nguluwi haliwele kuli chiluli acho. Vyochipulute chiluli, nalihulikwa lizi lisindamale na lya kupwepwa. 
\v 13 Eliya loyahuliche lizi alyo, nakegubika kumeho na ikanzu lya heye, nakalawa mgati na kwima hali mlomo wa mhalika. Lila lizi nalimlonjela, “Eliya, kwangudita choni aha?” 
\v 14 Eliya nakedichila, “Mhela weng'ha nandikukolela mijito hegwe uliyeka, Mkulu Nguluwi Uwele na Mong'ho, ila Waisilaeli nawabena ilagano lya hegwe, nawabomola honhu ha hegwe ha kulavila nhambiko na kuwakopola waloli wa hegwe kwa ipanga. Ndo heni, heni ndiliyeka ndo sigale na wangumhala leka wandumye.”
\p
\v 15 Mkulu Nguluwi nakamlonjela, “Uhiluche kwa kukolela kuchiwala mbaka Damasiko. Loufika, mbakalize mafuta Hasaeli yawe mndewa wa Alamu. 
\v 16 Naye Yehu, mwana wa Nimushi, umbakalize mafuta leka yawe mndewa wa Isilaeli. Kahi mbakalize mafuta Elisha, mwana wa Shafati wa Abeli-mehola, leka yawe mloli honhu ha hegwe. 
\v 17 Lelo yoneche yawele yosulupuka kuli ipanga lya Hasaeli, Yehu komkopola na yoneche yosulupuka kuli ipanga lya Yehu, Elisha komkopola. 
\v 18 Ila ndowaleka wakomu wanhu elufu saba kuli isi ya Isilaeli, wala wawele hawamfugamile Baali ne kujinonela jimalukolo ja heye.”
\s Elisha kanguchemigwa yawe mloli
\p
\v 19 Ahyo Eliya nakoka kulawa ako nakamfika Elisha, mwana wa Shafati. Nayali yolima kwa misenga makumi meli na jine ja kulimila, kuno heye yuye yojilongoza misenga ja kumbele. Eliya nakakola habehi na heye na loyamfichile nakamvaliza ikanzu lya heye. 
\v 20 Aho, Elisha nakajileka misenga ja heye, nakamuwinza Eliya yobilima na kumlonjela, “Ng'hundize tandi ndute ndikawalaje mamo na mhaza wa heni kwa kuwanonela, hamba ndikuwinze,” Eliya nakedichila, “Ulute, nandikuditila choni?”
\p
\v 21 Lelo Elisha nakamleka Eliya, nakahiluchila chilundo cha misenga, nakajidumula singo misenga ajo na kuteleka kwa migodi ja ngwamo kota ngodi, nakawapa wanhu nawalya. Hamba nakoka na kumuwinza Eliya na nakawa chitumagwa wa heye.
\c 20
\s Beni-hadadi kanguitowa Samaliya
\p
\v 1 Beni-hadadi, mndewa wa Alamu, nakakungajiza wamizi wa heye weng'ha, kuno yawele hamwe na wandewa wanji makumi gadatu na weli hamwe na falasi na mituka jawo ja kubulunwa. Nakaluta kuli wula muji wa Samaliya nakauzunguluta na kuutowa. 
\v 2 Hamba nakalajiza wasenga wa heye kuli muji kwa Ahabu, mndewa wa Isilaeli, nawamlonjela, “Mndewa Beni-hadadi kangulonga hino, 
\v 3 ‘Sendi na zahabu za hegwe, vyeng'ha ndo vya heni na wadala wa hegwe wanojile na wanago wanojile nawo ndo wa heni.’ ”
\p
\v 4 Mndewa wa Isilaeli nakedichila, “Mkulu wa heni mndewa, ilawile kota vyoulonjile. Heni na vyeng'ha vyombele navyo ndo vya hegwe.” 
\v 5 Wala wasenga wa hewo nawamhiluchila kahi Ahabu, nawamlonjela, “Mndewa Beni-hadadi kangulonga ahi, ‘Nandajiza usenga kwa hegwe umhe heni zahabu na sendi na wache wa hegwe na wanago. 
\v 6 Ila mitondo mhela kota awu, ndowalajiza vilongozi wa heni kukagula ng'handa ya hegwe ya chiundewa na ng'handa za vilongozi wa hegwe. Wohola chinhu chowalinguchigana lukami.’ ”
\p
\v 7 Aho ndo Ahabu, mndewa wa Isilaeli, nakawachema wasekulu weng'ha wa Isilaeli na nakawalonjela, “Ulole munhu ayo vyoyalingunyokoza. Mhela loyalajize yahilichilwe wache wa heni na wana wa heni na sendi za heni na zahabu za heni, nasimlemele.” 
\v 8 Wasekulu na wanhu weng'ha nawamwidichila, “Uleche kumhulichiza ne kukunda vyoyalingugana.”
\p
\v 9 Lelo Ahabu nakawalonjela wasenga wa Beni-hadadi, “Mumlonjele hino mkulu wa heni mndewa, ‘Chitumagwa wa hegwe kodita geng'ha goulonjile hamwande, ila howeza kudita choneche kuwala mbuli ayi ya sambi.’ ” Awo wasenga nawaluta na kumlonjela kahi mndewa Beni-hadadi. 
\v 10 Hamba Beni-hadadi nakalajiza usenga wunji kwa Ahabu, “Milungu jingalile kubagama kukulu, wone nhimbwisi ya Samaliya yohega igawo limwe lya chila munhu lya wala walingulongozwa na heni.”
\p
\v 11 Mndewa Ahabu wa Isilaeli nakedichila, “Mumlonjele mndewa Beni-hadadi kota yalinguvala mivalo ja ngondo kangitogolaga hoyolawa kitowa ngondo, haiwele yang'hali kitowa.” 
\v 12 Beni-hadadi nakabochela usenga awu wa Ahabu mhela heye na wandewa wanji nawali wogala kuli mihema ja hewo, ahyo nakawalajiza wanhu wa heye, “Miwiche goya kuutowa muji.” Nawo nawewika goya kuutowa muji.
\p
\v 13 Mhela wuwo mloli yumwe nakaluta kwa Ahabu, mndewa wa Isilaeli, nakamlonjela, “Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Kwangona winji wa wamizi awa? Lelo hano ndowegala mmoko mwa hegwe na hegwe kovizela kota heni ndo Mkulu Nguluwi.’ ” 
\v 14 Ahabu nakauza, “Kwa utanzi wa whaani?” Mloli nakalonga, Mkulu Nguluwi kangulonga hino, “Kwa utanzi wa wasongolo walinguwakolela mijito wamizi wakulu wa wilaya.” Naye mndewa nakauza, “Whaani yokwaluka kitowa?” Mloli nakedichila, “Hegwe.”
\p
\v 15 Lelo mndewa Ahabu nakawachema wasongolo walinguwakolela mijito wamizi wakulu wa wilaya, wanhu weng'ha nawali miya mbili na makumi gadatu na weli. Hamba nakawachema wamizi wa Isilaeli, nawali elufu saba.
\p
\v 16 Loifichile nemisi, mhela Beni-hadadi na wala wandewa wayage makumi gadatu na weli welumbile hamwe lowawele kuli ihema lya hewo wonwa na kugala, kitowa nakwaluka. 
\v 17 Wala wasongolo walinguwakolela mijito wamizi wakulu wa wilaya, nawalongola. Mhela awo, Beni-hadadi nayali yawalajize wamizi wa kupugajiza, nawo nawamha mbuli kota nakwali na chilundo cha walume woyile kulawa Samaliya. 
\v 18 Beni-hadadi nakamlonjela, “Muwebate wawele wang'hali wakomu, leka tuvizele kota nawoya kitowa ngondo ama kwa kikala goya.”
\p
\v 19 Lelo wala wasongolo walinguwakolela mijito wamizi wakulu wa wilaya nawalongola kuno wowinzigwa na wamizi wa Isilaeli kumbele kwa hewo. 
\v 20 Chila munhu nakamkopola mng'honyo yumwe. Wanhu wa Alamu nawadwina na wamizi wa Isilaeli nawawawinza, ila Beni-hadadi, mndewa wa Alamu, yawele yakwinile falasi, nakasulupuka na wamizi wamwe wakwina falasi. 
\v 21 Lelo mndewa wa Isilaeli nakasumya ngondo, nakahola falasi na mituka ja kubulunwa minji na kuwakopola wanhu wa Alamu wenji.
\p
\v 22 Hamba yula mloli nakaluta kwa mndewa wa Isilaeli, nakamlonjela, “Wiwiche goya na wijese kahi lya kudita. Mwaka ulinguya mndewa wa Alamu kokuya kitowa na hegwe kahi.”
\s Waalamu wangitowa kahi na Waisilaeli
\p
\v 23 Mhela wuwo vitumagwa wa Beni-hadadi nawamlonjela hino mndewa Beni-hadadi, “Milungu ja Waisilaeli ndo milungu ja kuli vidunda, ahyo natulemwela, ila towasumya wone tochitowa na hewo honhu hali ibalalika. 
\v 24 Sambi udite hino, wose wala wandewa makumi gadatu na weli na uwawiche wakulu wa wamizi honhu ha hewo. 
\v 25 Uwakungajize wamizi wanji kota wawala wouwalajize na falasi na mituka ja kubulunwa. Hamba, tochitowa na hewo honhu hawele na ibalalika na towa na mong'ho.” Mndewa Beni-hadadi nakahulika gowalonjile, nakadita hihyo.
\p
\v 26 Mwaka awo loukolile, mndewa Beni-hadadi nakawakungajiza wanhu wa heye, nakaluta kuli muji wa Afeka kitowa na wanhu wa Isilaeli. 
\v 27 Nawo wanhu wa Isilaeli nawakungajizwa na kupegwa migoha, nawaluta kitowa na Waalamu. Wanhu Waisilaeli nawawika kambi wochilola na Waalamu, nawoneka kota vilundo vili vidodo vya mhene, ila Waalamu nawenela kuli isi yeng'ha.
\p
\v 28 Hamba munhu yumwe wa Nguluwi nakamhejelela mndewa wa Isilaeli, nakamlonjela, “Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Kwa vila Waalamu wangijesa heni Mkulu Nguluwi nda Nguluwi wa kuli vidunda na siwele Nguluwi wa kuli ibalalika, ndokudita usumye hali chilundo achi chikulu cha wamizi, nagwe kovizela kota heni ndo Mkulu Nguluwi.’ ”
\p
\v 29 Wanhu wa Isilaeli na Waalamu nawawika kambi kwa mhela wa mazuwa saba, nawali habehi. Zuwa lya saba nawaluka kitowa. Zuwa lilyo wanhu wa Isilaeli nawawakopola wamizi wa kujenda kwa magulu lachi imwe (100,000). 
\v 30 Waponile nawabilimila kuli muji wa Afeka. Ako, ng'hanzi za muji naziwagwila na kuwakopola wanhu elufu makumi meli na saba (27,000) waponile. Beni-hadadi kahi nakabilima na kuluta kivisa kuli chihengo chimwe cha mgati mwa muji. 
\v 31 Vitumagwa wa heye nawaluta na kumlonjela, “Natuhulika kota wanhu wa Isilaeli ndo wanhu wawele na isungu. Lelo utukundize tiwohe migunila mchuno na ng'weso msingo kwa chiwalo cha kinyenyeteza, tulute kwa mndewa wa Isilaeli, hanji kouleka ukomu wa hegwe.”
\p
\v 32 Lelo nawewoha migunila mchuno na ng'weso msingo, nawaluta kwa mndewa wa Isilaeli, nawamlonjela, “Chitumagwa wa hegwe Beni-hadadi kangukudedeza yolonga ‘Dedede undechele leka ndikale.’ ” Ahabu nakalonga, “Yang'hali mkomu? Heye ndo kota mng'holozangu.” 
\v 33 Vitumagwa wa Beni-hadadi nawali wobeteza ulajilo woneche wula wa mbuli inojile. Lelo Ahabu loyalonjile ahyo, hewo nawedichila wolonga, “Ena, Beni-hadadi ndo kota mng'holoze.” Ahabu nakawalonjela, “Mlute mkamhole mmigale kwa heni.”
\p Lelo Beni-hadadi loyamuyile, Ahabu nakagana yekalise na heye kuli mutuka wa heye wa kubulunwa. 
\v 34 Hamba Beni-hadadi nakamlonjela, “Muji weng'ha uwele mhaza wa heni nakamsukula mhaza wa hegwe, ndokuhilusila. Koweza kwaluchiza masoko ako Damasiko kota vyoyaditile mhaza wa heni ako Samaliya.” Ahabu nakedichila, “Ndokulechela kwa chiwalo acho.” Ahyo, nakadita ilagano na heye na kumleka yelejehe.
\s Mloli kangumpanjila Ahabu
\p
\v 35 Kwa ulonzi wa Mkulu Nguluwi, yumwe wa waloli nakamlonjela myage, “Dedede unhowe.” Ila myage nakalema kumtowa. 
\v 36 Heye nakamlonjela, “Kwa vila nakulema kuhulichiza ulonzi wa Mkulu Nguluwi, lelo houlekana na heni isimba lyokukopola.” Baho du vyowalekane na heye, nakating'hana na isimba, nalimkopola.
\p
\v 37 Hamba mloli ayo nakamfika munhu yunji, nakamlonjela, “Dedede unhowe.” Munhu ayo nakamtowa na kumlumiza. 
\v 38 Lelo mloli nakoka nakaluta kikalisa hafungo ha nzila kumbeteza mndewa wa Isilaeli kuno yewohile chibende kumeho leka yaleche kuzeleka. 
\v 39 Mndewa loyawele yokola, mloli nakamlilila yolonga, “Mkulu, heni chitumagwa wa hegwe nandali kuli kitowa ngondo, nakoya mwamizi yumwe nakengalila munhu yumwe yebatigwe na kundonjela, ‘Mlolele munhu ayu, wone yasulupuche yokulapa hegwe kulipa kikala kwa hegwe ama kwa vihande elufu zidatu vya sendi.’ 
\v 40 Ila lombele ndikola mijito, munhu ayo nakasulupuka.” Mndewa wa Isilaeli nakamlonjela, “Ndo vyouwa utaguso wa hegwe, nakitagusa gwegwe.”
\p
\v 41 Ahyo mloli nakosa himahima chibende kumeho kwa heye na mndewa nakavizela kota nayali yumwe wa waloli. 
\v 42 Lelo mloli nakamlonjela mndewa, “Mkulu Nguluwi kangulonga ahi, ‘Nakumleka munhu yondonjile yakopoligwe. Ahyo, ukomu wa heye koulipa kwa ukomu wa hegwe na wanhu wa heye kwa wanhu wa hegwe.’ ” 
\v 43 Lelo mndewa wa Isilaeli nakaluta haluga ha heye Samaliya kuno yawele na usungu na ng'halazi.
\c 21
\s Yesebeli kangwambuza kubagama kwa Naboti
\p
\v 1 Naboti, mwenyeng'haye wa Yesileeli, nayali na mgunda wa mizabibu ako Yesileeli habehi na ng'handa ya chiundewa ya Ahabu, mndewa wa Samaliya. 
\v 2 Zuwa limwe Ahabu nakamlonjela Naboti, “Umhe heni mgunda wa hegwe umwe ndiudite uwe mgunda wa mboga, kwa vila wa habehi na ng'handa ya heni. Ndokupa mgunda wunji unojile kusinda awo, ama wone ugane, ndougula kwa sendi nyinji.”
\p
\v 3 Naboti nakamwidichila Ahabu, “Mkulu Nguluwi yaiwiche kutali mbuli ayi ya kukupa uhalizi wa wasekulu wa heni.” 
\v 4 Ahyo Ahabu nakaluta haluga yawele na usungu na ng'halazi, kwa vila Naboti, mwenyeng'haye wa Yesileeli, nakamlonjela kota homha chila choyahalile kulawa kwa wasekulu wa heye. Lelo nakawasa mchinhanda nakavisa kumeho kwa heye na kuviluka chilyo.
\p
\v 5 Yesebeli, mche wake nakenjila na kumuuza, “Lekachoni kuna masinzo mnhumbula na hambe ulye?” 
\v 6 Naye nakamwidichila, “Kwa vila nandimlonjela Naboti, mwenyeng'haye wa Yesileeli, ‘Nguzile mgunda wa hegwe wa mizabibu ama wone kogana ndokupa mgunda wunji wa mizabibu honhu ha awo,’ ila nakandonjela, ‘Hambe ndikupe mgunda wa heni wa mizabibu.’ ”
\p
\v 7 Aho ndo Yesebeli, mche wake nakamlonjela, “Ahi ndo vyoulingudita hegwe mndewa wa Isilaeli yeng'ha? Winuche ulye na usangalale. Ndokupa mgunda wa mizabibu wa Naboti, Myesileeli.”
\p
\v 8 Ahyo Yesebeli nakandika baluwa kwa itagwa lya Ahabu na kuwika mhuli wa mndewa kuli baluwa azo. Nakahilika baluwa azo kwa wasekulu na kwa wanhu wawele kuli ulongozi walingikala kuli muji hamwe na Naboti. 
\v 9 Baluwa azo nazandichigwa hino, “Muwikule zuwa lya wanhu kulanda na kuleka kulya, mlute kumuwika Naboti honhu ha lutogo hali wanhu. 
\v 10 Hamba mpale wanhu weli wehile habehi na heye leka walavye ulolezi hali wanhu kota heye nakampanjila Nguluwi na mndewa. Hamba mumlavye mgati na kumtowa kwa maganga mbaka yabagame.”
\p
\v 11 Ahyo wasekulu na wanhu wawele kuli ulongozi walingikala kuli muji wa Naboti, nawadita kota Yesebeli vyoyawalonjele kuli baluwa yoyawandichile. 
\v 12 Nawawikula kuwala wanhu kuleka kulya na kumuwika Naboti hali honhu ha lutogo hali wanhu. 
\v 13 Hamba wala wanhu wehile nawoya na kikalisa habehi na heye na kumlonjeleza Naboti hali wanhu, wolonga, “Naboti nakampanjila Nguluwi na mndewa.” Lelo nawamlavya Naboti mgati mwa muji, nawamtowa kwa maganga mbaka nakabagama. 
\v 14 Hamba nawalajiza usenga kwa Yesebeli kwa kulonga, “Naboti nakatowigwa kwa maganga mbaka nakabagama.”
\p
\v 15 Baho du Yesebeli loyahuliche kota Naboti nakabagama kwa kutowigwa kwa maganga, nakamlonjela Ahabu, “Winuche, ulute ukaudite wula mgunda wa mizabibu wa Naboti uwe wa hegwe uwele nakalema kukuguzila. Naboti hawele mkomu, nakabagama.” 
\v 16 Ahabu loyahuliche kota Naboti nakabagama, nakaluta kuudita mgunda wa mizabibu wa Naboti uwe wa heye.
\s Mloli Eliya kangumng'hanuchila Ahabu
\p
\v 17 Hamba ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila mloli Eliya wa Tishibe, 
\v 18 “Winuche, ulute kiting'hana na Ahabu, mndewa wa Isilaeli, yula yalongoze ako Samaliya. Komfika kuli mgunda wa mizabibu wa Naboti, uwele heye nakaudita uwe wa heye. 
\v 19 Mlonjele Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Ndaze, humkopole munhu na kuhola isi ya heye?’ Hamba mlonjele Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Honhu hawele mibwa najimyanga danda ya Naboti, mibwa jomyanga danda ya hegwe, ena, danda ya hegwe.’ ”
\p
\v 20 Ahabu loyamuwene Eliya, nakalonga, “Lelo nakumhata, hegwe mng'honyo wa heni?” Eliya nakedichila, “Ena, nandikupata, kwa vila nakunuwila ng'hatu kudita gehile hali Mkulu Nguluwi. 
\v 21 Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Ndokugalila kubagama. Ndolidumya ivyazi lya hegwe Ahabu na kumkopola chila mlelwa mlume kulawa lulelo lwa hegwe kuli Isilaeli, yawe mpogozi ama yelejehe. 
\v 22 Ndolidita ivyazi lya hegwe liwe kota lya Yeloboamu, mwana wa Nebati na kota ivyazi lya Baasha, mwana wa Ahiya, kwa vila nakunzudiza kwa kuwambuza wanhu wa Isilaeli wadite gehile.’
\p
\v 23 “Mkulu Nguluwi kahi kangulonga ahi kuwala Yesebeli, ‘Mibwa jolya lukuli lwa Yesebeli habehi na lukanzi lwa muji wa Yesileeli. 
\v 24 Mibwa jowalya wala wa ivyazi lya Ahabu wawele wobagama kuli muji na wala wawele wobagama kuli migunda, videje vyowalya.’ ”
\s Ahabu kangumgalamchila Nguluwi
\p
\v 25 Haduhu munhu yaganile kudita gehile hali Mkulu Nguluwi kota Ahabu, yawele nakeguza yuye kudita wihe hali Mkulu Nguluwi kwa kwambuzwa na Yesebeli, mche wake. 
\v 26 Nakadita izudizo kwa kufugamila jimalukolo ja milungu kota vyowaditile Waamoli, wawele aho hamwande Mkulu Nguluwi nakawawinga hali wanhu wa Isilaeli. 
\v 27 Ila Ahabu loyahuliche mbuli ayo kulawa kwa Eliya nakadadula mivalo ja heye, nakavala ivalo lya igunila na kuleka kulya. Nayali yowasa na kigubika mivalo ja igunila na kujenda kwa kunyenyetela. 
\v 28 Aho ndo ulonzi wa Mkulu Nguluwi naumuyila Eliya wa Tishibe na kulonga, 
\v 29 “Nakumona Ahabu vyoyenyenyeteze hali heni? Kwa vila nakedulisa heye yuye, sikugala kudumya kuno yawele yang'hali mkomu, ila ndoligalila kubagama ivyazi lya heye kuli mazuwa ga ukomu wa mwanage.”
\c 22
\s Mloli Mikaya kangumkanya Ahabu
\r (2 Mihela 18:2-27)
\p
\v 1 Nakwali na kikala goya hali Isilaeli na Alamu kwa mhela wa miyaka jidatu. 
\v 2 Kuli mwaka awo wa kadatu, Yehoshafati, mndewa wa Yuda nakaluta kumjendela Ahabu, mndewa wa Isilaeli. 
\v 3 Ahabu nakawalonjela vilongozi wa heye, “Ndaze, hamvizelele kota Lamoti-gileadi ndo wa hetwe? Lekachoni lelo twangulemwela kuuhola kulawa kwa mndewa wa Alamu?” 
\v 4 Lelo, nakamuuza Yehoshafati, “Ndaze, koluta hamwe na heni kitowa ako Lamoti-gileadi?” Naye Yehoshafati nakamwidichila mndewa wa Isilaeli, “Ena, heni na hegwe ndo chinhu chimwe na wanhu wa heni ndo kota wanhu wa hegwe na falasi wa heni ndo kota falasi wa hegwe.” 
\v 5 Yehoshafati nakalutilila kumlonjela mndewa wa Isilaeli, “Waluche kumuuza Mkulu Nguluwi tandi.”
\p
\v 6 Ahyo, Ahabu, mndewa wa Isilaeli, nakawegala waloli kota miya zine, nakawauza, “Ndaze, ndute kuutowa muji wa Lamoti-gileadi ama ndeche kuluta?” Nawo nawamwidichila, “Ulute, kwa vila Mkulu Nguluwi kouwika muji wa Lamoti-gileadi mmoko mwa mndewa.” 
\v 7 Ila Yehoshafati nakauza, “Ndaze, haduhu mloli yunji wa Mkulu Nguluwi hano yawele toweza kumuuza?” 
\v 8 Mndewa wa Isilaeli nakamwidichila Yehoshafati, “Kabaha, nakapona munhu yumwe yawele kwa kukolela heye toweza kumuuza Mkulu Nguluwi, ila ndangumzudila kwa vila halingulavya uloli unojile kuwala heni, ila kangulavyaga uloli wihile hela. Mloli ayo ndo Mikaya, mwana wa Imula.” Yehoshafati nakedichila, “Mndewa halinguganigwa kulonga ahyo.” 
\v 9 Lelo Ahabu, mndewa wa Isilaeli, nakamchema chitumagwa yumwe na kumlonjela, “Migale himahima Mikaya, mwana wa Imula.”
\p
\v 10 Lowawele wavalile mikanzu ja hewo ja chiundewa, mndewa wa Isilaeli na Yehoshafati, mndewa wa Yuda, nawali kuli vigoda vya hewo vya chiundewa kuli honhu ha kupululila nyhule, hali lwizi lwa kwinjilila Samaliya, hamwe na waloli weng'ha wawele wolavya uloli hali hewo. 
\v 11 Mhela awu Sedekiya, mwana wa Kenaana, nayali yagongomanye mbalati za chuma, nakawikula yolonga hino, “Mkulu Nguluwi kangulonga hino, ‘Kwa mbalati azi kowatowa na kuwahilula kumbele Waalamu mbaka howodumigwa.’ ”
\p
\v 12 Waloli weng'ha nawali wolavya uloli wuwula wolonga, “Utowe muji wa Lamoti-gileadi leka usumye, kwa vila Mkulu Nguluwi kouwika mmoko mwa hegwe.” 
\v 13 Mhela awo, yula chitumagwa yalajizwe kumchema Mikaya, nakamlonjela, “Ulole, waloli weng'ha ndo kota munhu yumwe, wangulavya uloli kuwala kusumya kwa mndewa. Fola nagwe uwe kota hewo, ulavye uloli ulinguwala ganojile kuwala mndewa.”
\p
\v 14 Ila Mikaya nakalonga, “Ndangilaha kwa Mkulu Nguluwi yawele mkomu, ndolonga gala goyondonjela Mkulu Nguluwi.” 
\v 15 Lelo Mikaya loyafichile hali mndewa, mndewa nakamuuza, “Ndaze Mikaya, tulute kitowa ngondo ako Lamoti-gileadi ama tuleche kuluta?” Mikaya nakamwidichila, “Ulute na usumye, kwa vila Mkulu Nguluwi kouwika mmoko mwa hegwe.”
\p
\v 16 Ila mndewa nakamlonjela, “Ndokudita wilahe mala zilinga leka uleche kundonjela chinhu choneche ila kukomya hela kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi?” 
\v 17 Ahyo Mikaya nakedichila, “Nambona wanhu weng'ha wa Isilaeli nawasambaluka kuli vidunda kota ming'holo jilihela mdimi, naye Mkulu Nguluwi nakalonga, ‘Wanhu wano wahela chilongozi. Waleche leka chila munhu yalute haluga ha heye kwa kikala goya.’ ”
\p
\v 18 Mndewa wa Isilaeli nakamlonjela Yehoshafati, “Sikulonjele kota kangulavyaga uloli kuwala mbuli zihile hela na haziwele zinojile?” 
\v 19 Mikaya nakalutilila kulonga, “Lelo uhuliche ulonzi wa Mkulu Nguluwi. Nandimona Mkulu Nguluwi yekalise kuli chigoda cha heye cha undewa na wahilisi weng'ha wawele wemile hafungo ha heye, kuli ubanzi wa heye wa kumoso na wa kudilo. 
\v 20 Mkulu Nguluwi nakauza, ‘Whaani yomhada Ahabu leka yalute kuutowa muji wa Lamoti-gileadi, leka yalute kuli kubagama ako?’ Chila munhu nakedichila kota vyoyejesile. 
\v 21 Hamba muhe nawuya na kwima hali Mkulu Nguluwi na kulonga, ‘Ndomhada.’ 
\v 22 Mkulu Nguluwi nakauuza, ‘Kwa nzila yachi?’ Nawo nawidichila, ‘Ndoluta na kuwadita waloli wa heye weng'ha walonje udesi.’ Mkulu Nguluwi nakaulonjela, ‘Koweza kumhada. Lelo ulute ukadite ahyo.’ 
\v 23 Ahyo Mkulu Nguluwi nakawadita awa waloli wa hegwe weng'ha walonje udesi. Mkulu Nguluwi nakalajiza kubagama kukuyile.”
\p
\v 24 Hamba Sedekiya, mwana wa Kenaana, nakamhejelela Mikaya na kumzabula mizeze na kumuuza, “Kulawa nili awo Muhe wa Mkulu Nguluwi naundeka na kuya kulongasa na hegwe?” 
\v 25 Mikaya nakedichila, “Kovizela zuwa alyo louluta na kivisa kuli chihengo cha mgati.”
\p
\v 26 Hamba mndewa wa Isilaeli nakalajiza, “Mumhole Mikaya na mumhiluse kwa Amoni, mkulu wa muji na kwa Yoashi, mwana wa mndewa. 
\v 27 Mkalonje kota mndewa kangulonga hino, ‘Mumuwiche mchinweng'ho munhu ayo na mleche kumha chinhu choneche, ila ibumunda na mazi mbaka hondikuya kwa kikala goya.’ ”
\p
\v 28 Mikaya nakalonga, “Wone kohiluka kwa kikala goya, Mkulu Nguluwi kowa halongase na heni.” Hamba nakalutilila kulonga, “Mhulichize ulonzi wa heni hemwe wanhu weng'ha!”
\s Ahabu kangukopoligwa ako Lamoti-gileadi
\r (2 Mihela 18:28-34)
\p
\v 29 Lelo mndewa wa Isilaeli na Yehoshafati, mndewa wa Yuda, nawaluta Lamoti-gileadi. 
\v 30 Mndewa wa Isilaeli nakamlonjela Yehoshafati, “Ndokwinjila kuli kitowa ngondo kuno mbele vilivinji kwa kuvala mivalo johajiwele ja chiundewa, ila hegwe uvale ikanzu lya hegwe lya chiundewa.” Ahyo mndewa wa Isilaeli nakaluta kitowa ngondo ne kuvala mivalo ja chiundewa.
\p
\v 31 Mhela awo mndewa wa Alamu nayali yawalajize wakulu wa wamizi wa heye makumi gadatu na weli wa mituka ja kitowa ngondo, yolonga, “Mleche kitowa na munhu yoneche yula, yawe mkulu ama mdodo, ila mitowe na mndewa wa Isilaeli hela.” 
\v 32 Mhela wala wakulu wa wamizi wa ngondo lowamonile Yehoshafati, nawejesa, “Ena, ayu ndo mndewa wa Isilaeli.” Ahyo nawaluta kwa heye leka wamtowe, ila Yehoshafati nakatowa iyowe. 
\v 33 Ahyo, wala wakulu wa wamizi lowawene kota hawele mndewa wa Isilaeli, nawaleka kumuwinza. 
\v 34 Ila munhu yumwenga nakakwega upinde wa heye ne kunuwila na kumhoma mndewa wa Isilaeli hagati ha honhu halinguting'hana mivalo ja heye ja chuma. Mndewa nakamlonjela yalingwendesa mutuka wa heye, “Galamula mutuka na umbuse kuli kitowa, nandumizwa.” 
\v 35 Ngondo nailutilila nemisi yeng'ha kuno mndewa nakegamizwa mgati mwa mutuka yochilola na Waalamu. Danda kulawa kuli chilonda cha heye nayali ichililika mgati mwa mutuka na loifichile matinazo, nakabagama. 
\v 36 Isanya vyoliwele lizinga, ilajizo nalilavigwa, “Chila munhu yahiluche kuli muji wa heye na chila munhu kuli isi ya heye!”
\p
\v 37 Lelo mndewa Ahabu nakabagama, mtufi wa heye nauhilikwa Samaliya na kutiligwa ako. 
\v 38 Mutuka wa heye wa kubulunwa nauhovujigwa kuli ilamba lidodo lya Samaliya, honhu hawele wang'hondwa nawoga aho na mibwa najimyanga danda ya heye kwa kiwhana na ulonzi wa Mkulu Nguluwi vyoulonjile.
\p
\v 39 Madito ganji ga ulongozi wa mndewa Ahabu, hamwe na geng'ha goyaditile na ng'handa ya chiundewa yaizenjile na kuinoliga kwa mbalati za nhembo na miji jeng'ha yajizenjile, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Isilaeli. 
\v 40 Ahabu loyabagame, Ahasiya mwanage, nakawa mndewa honhu ha heye.
\s Yehoshafati kangulongoza Yuda
\r (2 Mihela 20:31-21:1)
\p
\v 41 Yehoshafati, mwana wa Asa, nakawa mndewa wa isi ya Yuda kuli mwaka wa kane wa ulongozi wa Ahabu, mndewa wa Isilaeli. 
\v 42 Yehoshafati nayali na miyaka makumi gadatu na jihano loyaluche kulongoza. Nakalongoza ako Yelusalemu kwa miyaka makumi meli na jihano. Mayake nayali yochemigwa Asuba, mhinza wa Shilihi. 
\v 43 Nakadita mbuli zinojile hali Mkulu Nguluwi kota vyoyaditile Asa, mhaza wa heye, ila hala honhu ha kufugamila milungu hahosigwe. Wanhu nawalutilila kulavya nhambiko na kufunyiza ubani ako. 
\v 44 Yehoshafati nayali na kikala goya na mndewa wa Isilaeli. 
\v 45 Mbuli zinji za ulongozi wa Yehoshafati na mbuli za heye zilingulutilila goya na kidaha kwa heye kuli kitowa ngondo, nagandichigwa kuli chitabu cha kukumbuchila kwa wandewa wa Yuda.
\p
\v 46 Walume wang'hondwa wa kuli honhu ha kufugamila wawele nawapona ako kulawa loukolile ulongozi wa Asa, mhaza wa heye, nakawosa. 
\v 47 Kulawa aho Edomu nayali ilihela mndewa. Isi ayo nailongozwa na mtanzi wa mndewa.
\p
\v 48 Mhela awo Yehoshafati nakagongomanya meli nyinji za Talishishi, kwa chiwalo cha kugula na kuguza vinhu leka kuluta Ofili kuhola zahabu, ila haziwezile kujenda ako, kwa vila nazibeneka ako Esioni-gebeli. 
\v 49 Lelo Ahasiya, mwana wa Ahabu, nakamlonjela Yehoshafati, “Waleche vitumagwa wa heni wajende hamwe na vitumagwa wa hegwe,” ila Yehoshafati nakalema.
\p
\v 50 Hamba Yehoshafati nakabagama na kutiligwa hamwe na wasekulu wa heye, kuli vilaga vya chiundewa kuli muji wa Daudi, sekulu wa heye. Yeholamu, mwanage nakawa mndewa honhu ha heye.
\s Ahasiya kangulongoza Isilaeli
\p
\v 51 Ahasiya, mwana wa Ahabu, nakawa mndewa wa Isilaeli ako Samaliya kuli mwaka wa kumi na saba wa ulongozi wa Yehoshafati, mndewa wa Yuda. Naye nakalongoza kuli Isilaeli kwa miyaka mili. 
\v 52 Ahasiya nakadita gehile hali Mkulu Nguluwi, nakawinza nzila za mhaza wa heye na za mayake na za Yeloboamu, mwana wa Nebati, yawele nakawambuza Waisilaeli kudita gehile. 
\v 53 Nakamkolela mijito na kumfugamila Baali, nakamzudiza Mkulu Nguluwi, Nguluwi wa Isilaeli, kota vyoyaditile mhaza wa heye.