\id MAT - VAGIRI project -Copyright World Bible Translation Center UTF-8 Version 1‏. MAT002 \ide UTF-8 \h మత్త \toc3 మత్త \toc2 మత్త \toc1 మత్తయ లిఖ్యొతె యేసుక్రీస్తు సువార్త \mt2 మత్తయి వ్రాసిన యేసుక్రీస్తు సువార్త \mt1 మత్తయ లిఖ్యొతె యేసుక్రీస్తును సువార్త \imt మొదుల్ను వాతె \ip మత్తయ్నె లిఖ్యొతె సువార్త\f + \fr 1:0 \fr*\ft కతొ అచ్చు సమాచారం \ft*\f* నవూ నిబంధనమా యేసు క్రీస్తునాటేకె యో ఫైదాహుయోతె చరిత్రన బారెమా సువార్త పుస్తకాల్మా మత్తయ సువార్త ఏక్ అనా సువార్తకరి బోల్యు, సువార్త కతొ అచ్ఛివాతెకరి అర్థం చార్‍ సువార్తల్మా మత్తయ ‍సువార్త ఏక్‍. మత్తయ మార్కు, లూకా బుజు యోహాన్‍ సువార్త హాఃరి యేసుక్రీస్తు మరిగయోతె బాద్మా ఆ సువార్త హాఃరి లిఖ్కాయుకరి ఘనుజణు దిల్మా షోచుకరస్ బైబిల్ పండిత్బి మత్తయ మార్కు బుజు లూకా సువార్త కెహూ వరహ్ఃమా లిఖ్కాయుకరి కినా మాలంకొయిని కతొ థోడుజణు అంచననాఖిన్ క్రీ. ష. 60 వరహ్ఃమా లిఖ్కాయుకరి బోలుకరస్, అజు థోడుజణు పాలస్థినమా బుజు యెరుషలేమా లిఖ్కిహుయుసెకరి ఘణు అభిప్రాయం బోల్యు. \ip ఆ పుస్తకమ్ లిఖ్యొయోతె మత్తయనా యేసుక్రీస్తు సిష్యునితరా బులాయోతె అగాఢి యో ఏక్ ఫైసా ఉసుల్\f + \fr 1:0 \fr*\ft మూలభాషమా సుంకము\ft*\f* కరవాళొ థొ, ఇనా ఉజేక్ నామ్తు లేవికరి యో బ్హారజణ అపోస్తలుమా ఏక్‍ హుయీన్‍ థొ, సేడె అజు షాత్కతొ యో యూదయా వాలనటేకె పడ్సేకరి లిఖ్యొ. ఆ పుస్తకాల్మా జూణు నిబంధనమా ఛాతె తీనిహ్ః ఆధారాల్నా ఉప్పర్ లేఖనాల్ స్పష్టంతి దేఖ్కజాయ్ యేసు యెష్షయ్యాకరి దేవ్ బోలిమోక్లొతె బఛ్చాడవాలొకరి అజు ఇనటేకె బోలాయుతె వాతె హాఃఛిహుయుకరి బోల్యొ బుజు దేవ్ను రాజ్యంనటేకె ఘణి విషయంమా లిఖ్యొ. యూదుల్నా ఆ ములక్నా\f + \fr 1:0 \fr*\ft మూలభాషమా ధర్తి\ft*\f* పరిపాలించవాళో రాజొ ఆవ్సెకరి మత్తయ ఇన బదుల్నా ఇవ్నా ఆత్మీయ హుయ్రూతె దేవ్ను రాజ్యంన బారెమా వివరించనా భడాయ్‍ సాహసించొ. \ip నవూ నిబంధననా సురుకరనా ఆ మత్తయ లిఖ్యొతె సువార్త ఘణు అష్యల్ పుస్తకమ్ షానకతొ అన్మా జూణు నిబంధనమా ఛాతె నేరవేర్పు మాలం కరాంకరస్. ఇమ్మస్ జూణు నిబంధనమాబి నవూ నిబంధనమాబి మలావనా ఏక్ వారధి హుయిన్ ఛా. మత్తయ సువార్త జూణు నిబంధనమా మోషే నియామ షాస్ర్తంనా అనుస్‍ప్రకారం చాల్సుకరి థోడుజణు పండిత్‍వాళా బోలుకరస్. జూణు నిబంధనమా మోషెనా దిదోతె ఆజ్ఞనా ధ్యితియోపదేష కాండంమా బొలాయ్‍రూస్‍ యేసుక్రీస్తు ఫాడ్పర్ను ప్రసంగం \xt ద్యీతియోపదేషకాండమ్‍ 19:3–23:25\xt* నామళిన్చా. \iot విషయంనా బోలను \io1 1. మత్తయను సువార్తమా క్రీస్తు ఫైదాహువను అజు ఇను సేవా పరిచర్యనుకామ్ సురుహుయు\ior 1:1–4:25 \ior* \io1 2. క్రీస్తును పరిచర్యను కామ్ అజు ఇను బోధనా వివరించను అధ్యాయల్ \ior 5:1–25:46 \ior* \io1 3. బుజు షాత్కతొ యేసును ఘణు మోటి పరిచర్య సిలువను మరణ్‍ అజు ఇను ఉఠను బారెమా \ior 26:1–28:20 \ior* \c 1 \s యేసు క్రీస్తును జాత్‍ \p \v 1 అబ్రాహామ్ను గోత్ను బుజు దావీద్నొ ఛియ్యోహుయోతె యేసు క్రీస్తు\f + \fr 1:1 \fr*\ft మూలభాషమా క్రీస్తుకరి ఆవాజ్‍నా అభిషక్తుడ్‍ కరి అర్థమ్‍\ft*\f* గోత్ను వరసా. \p \v 2 అబ్రాహామ్ను ఇస్సాకునా ఫైదాకర్యొ, ఇస్సాకు యాకోబ్నా ఫైదాకర్యొ, యాకోబ్‍ యూదనా బుజు ఇను భైయ్యేనా ఫైదాకర్యొ; \v 3 యూదాను బావన్‍ తామారుకనా పెరెసునాబి, జెరహునా ఫైదాకర్యొ; పెరెసు ఛియ్యో ఎస్రోమునా ఫైదాకర్యొ, \v 4 ఆరామ్‍నె అమ్మీనాదాబ్నా ఫైదాకర్యొ, అమ్మినాదాబ్నె నయస్సోనా ఫైదాకర్యొ \v 5 నయస్సోనె సల్మాను ఫైదాకర్యొ, సల్మానె రాహాబుకనా బోయాజునా\f + \fr 1:5 \fr*\ft మూలభాషమా బోయాజును ఆయా రాహాబ్ \ft*\f* ఫైదాకర్యొ బోయాజు రూతుకనా ఓబేద్నా ఫైదాకర్యొ, ఓబేద్నూ ఆయా రూతు ఓబేద్నె యెష్షయినా ఫైదాకర్యొ; \p \v 6 యెష్షయి రాజొహుయోతె దావీద్నా ఫైదాకర్యొ. ఉరియా బావణ్నితరా ర్హాయ్‍తెదె ఇనకనా దావీద్నె సొలొమోన్నా ఫైదాకర్యొ. \v 7 సొలొమోన్నె రెహబామునా ఫైదాకర్యొ; రెహబానె అబీయానా ఫైదాకర్యొ, అబీయానె ఆసానా ఫైదాకర్యొ; \v 8 ఆసానె యెహోషాపాత్న ఫైదాకర్యొ, యెహోషపాతు యెహోరామనా ఫైదాకర్యొ, యెహోరామనె ఉజ్జియానా ఫైదాకర్యొ; \v 9 ఉజ్జియానె యోతామ్ నా ఫైదాకర్యొ, యోతామ్నె ఆహాజ్నా ఫైదాకర్యొ, ఆహాజ్నె హిజియానా ఫైదాకర్యొ; \v 10 హిజ్కియానె మనష్షేనా ఫైదాకర్యొ, మనష్షేనె ఆమోస్నా ఫైదాకర్యొ, ఆమోన్నా యోషియ్నా ఫైదాకర్యొ; \v 11 ఇష్రాయేల్నా బబులోన్‍ దేఖ్మా లీన్జావనా ధన్మా యోషియానె యెకొన్యానా ఇవ్నా భైయ్యావ్నా ఫైదాకర్యొ. \p \v 12 బబులోన్మా జావనపాసల్ యెకొన్యానె షయల్తీయేలునా ఫైదాకర్యొ, షయల్తీయేలు జెరుబ్బాబెలునా ఫైదాకర్యొ. \v 13 జెరుబ్బాబేలునె అబీహూదునా ఫైదాకర్యొ అబీహూదునె ఎల్యాకీమునా ఫైదాకర్యొ, ఎల్యాకీమ్నె అజోరునా ఫైదాకర్యొ \v 14 అజోరునె సాదోకునా ఫైదాకర్యొ, సాదోక్నె ఆకీమ్నా ఫైదాకర్యొ, ఆకీమ్నె ఎలీహూదునా ఫైదాకర్యొ, \v 15 ఎలీహూద్నె ఎలియాజరునా ఫైదాకర్యొ, ఎలియాజరునె మత్తాతునా ఫైదాకర్యొ, మత్తాతునే యాకోబునా ఫైదాకర్యొ, \v 16 యాకోబ్నె యోసేప్నా ఫైదాకర్యొ, యోసేప్ను బావన్ మరియ. మరియా క్రీస్తుకరి బోలతె యేసు ఫైదాహుయు. \p \v 17 అమ్ అబ్రాహామ్‍తూ నిఖిన్, దావీద్‍తోడి అక్కు చౌధ పిఢి, దావీద్తూ నిఖీన్ యూదుల్ బబులోన్‍మా జావన ధన్తోడి హాఃరు చౌధ పిఢి. బబులోన్‍ జావనుధన్తూ నిఖీన్ క్రీస్తుతోడి చౌధ పిఢి. \s యేసు ఫైదాహువను \r (లూకా 2:1-7; యోహా 1:1; 2:14) \p \v 18 యేసుక్రీస్తు ఫైదాహుయోతె కింకతొ, యేసుక్రీస్తును ఆయ మరియతీబి యోసేపునా హఃగాయ్ హుయు. య్హా హుయుకొయింతె అగాఢి ఇని బావన్ పవిత్రాత్మతి బేజినిహుయిన్‍ థి. \p \v 19 ఇను భావ్రిహుయోతె యోసేప్నె హాఃచెళొ అద్మిహుయీన్బి యోబాయికోన చార్మా ఇను నామ్ బద్నామ్ నాకర్నుకరి, కినాబి మాలంకొయినితింమ్ బావన్నా బెంధేనుకరి సోఛిలిదొ. \v 20 ఇనె ఆ వాతెహాఃరు సోఛ్తొ రవ్వమా, హదేక్ దేవ్ను దూత హోఃనెమా ఇనకనా ఆయిన్ దావీద్నొ ఛియ్యోహుయోతె యోసేప్, తారి బావన్‍హుయీతె మరియానా బావన్‍తరా ఖందెకరనా నొకొఢర్. యో బేజిణిహుయితె పవిత్రాత్మతీస్‍ హుయి. \v 21 యో ఏక్ ఛియ్యోనా ఫైదాకర్సె; ఇను అద్మియేనా ఇవ్ను పాప్‍మతూ యోస్ బచ్ఛావ్సె, అనహాఃజె ఇనా యేసుకరి నామ్ బేంద్చెకరి బోల్యొ. \p \v 22 ప్రభు ఇను ప్రవక్తనా బారెమా బోల్యెతె వాతె హాఃఛి హువాతిమ్‍ ఆ హాఃరు హుయు. ఇమ్మానుయేల్ కతొ మూలభాషమా దేవ్ అప్నకేడె ఛాకరి అర్థం, \v 23 హదేక్ కవ్వారిచొగ్రి బేజిని ర్హహీన్ ఏక్‌ ఛియ్యోనా ఫైదాకర్సె, ఇనునామ్ ఇమ్మానుయేల్‍ కరి, నామ్ బేంద్చు \p \v 24 యోసేపునె లిందర్‍మతూ హొషార్‍హుయిన్ దేవ్ను దూత ఇన ఆజ్ఞదిదోతిమ్ కరీన్, ఇను బావన్నా కందె కర్లిదొ \v 25 ఇను బావన్ ఛియ్యోనా ఫైదాకరతోడి ఇనకనా గయోకొయిని; ఇను ఛియ్యాన యేసుకరి నామ్ బేంద్యు. \c 2 \s ధన్‍నిక్లతె బాజుతి ఆయతె థోడుజణు యాత్రికుల్‍ \p \v 1 హేరోద్‍ రాజొథోతె ధన్మా యూదయాదేహ్‍ఃమనూ బేత్లెహేమ్‍ గాంమ్మా యేసు ఫైదాహువదీన్, హదేక్ ధన్‍నిక్లతె దేహ్ఃమను జ్ఞానుల్ యెరూషలేమ్మా ఆయిన్, \v 2 యూదుల్నా రాజొ ఫైదాహుయోతె కెజ్గ ఛా? ధన్‍నికతెబాజు హమె ఇను సుక్కర్నా దేఖిన్ ఇన హమె హఃలామ్‍\f + \fr 2:2 \fr*\ft మూలభాషమా ఆరాధనా\ft*\f* కరనాటేకె ఆయాకరి బోల్యు. \p \v 3 హేరోద్‍ రాజొ ఆ వాతె హఃమ్జొతెదె యోబి ఇనకేడె యెరూషలేమ్ను హాఃరుబి గబ్రాయ్‍గయూ. \v 4 ఇనటేకె రాజొ ప్రధాన యాజకుడ్నా\f + \fr 2:4 \fr*\ft మూల భాషమా యూదులమా చారుప్రీహ్ః అద్మియేను గుంపునా ప్రధాన యాజకుడ్ సద్దూకయ్యూల్‍ \ft*\f* అద్మిమతూ షాస్ర్తుల్నా\f + \fr 2:4 \fr*\ft మోషె దిదోతె ధర్మషాస్ర్తంనా పఢీన్‍ బోలతె నాయకుక్‍ \ft*\f* హాఃరనా యేక్‍ జొగొలాయిన్‍, క్రీస్తు కెజ్గ ఫైదాహుసేకరి ఇవ్నా పుఛ్చాయో. \p \v 5 ఇనటేకె ఇవ్నె యూదయ దేహ్ఃమా బేత్లెహేంమ్మస్; కిమ్కతొ యూదయా దేహ్ః బేత్లహేమ్‍ తూ యూదా ప్రధానుల్మా కెత్రూబి కంజోర్‍వాలొ కాహె. \q1 \v 6 ఇస్రాయేల్నా మారు అద్మియేన \q2 ఛలావాలొ మోటొ బేత్లెహేమ్ మతూ \q1 ఆవ్సెకరి ప్రవక్తనాహాతె \q2 లిఖ్కైరూస్‍కరి బోల్యొ. \p \v 7 తెదె హేరోద్ యోజ్ఞానుల్నా ఆహ్రేతి బులాయిన్, యోసుక్కర్ దెఖ్కాయుతె ధన్మా ఇవ్నహాతె పరిష్కారమ్‍ మాలంకర్లీన్ \v 8 తుమె జైయిన్, యోలడ్కన బన్తూ జత్తన్తి పుఛ్చాయిన్, మాలంహుంస్కరా, మేబి ఆయిన్, ఇనా హఃలామ్ కరనటేకె మన సమాచార్‍ లావోకరి బోలిన్ ఇవ్నా బేత్లెహేంమ్మా మొక్లొ. \p \v 9 ఇవ్నె రాజొను వాత్ హఃమ్జీన్ నికీన్ జంకరమా, హదేక్ తూర్పును బాజుతి ఇవ్నె దేఖ్యతె సుక్కర్ యోలఢ్కుఛాతె జొగొమా ఉప్పర్ ఆయిన్ ఉబ్రతోడి, ఇవ్నా అగాఢి చాలీన్ గయూ. \p \v 10 ఇవ్నె యోసుక్కర్ దేఖిన్, కెత్రూకి ఖుషితి. \v 11 ఘేర్మా ఆయిన్‍ ఆయాహుయితె మరియనాబి యోలఢ్కనా దేఖిన్, డుక్నిఫర్‍ బేసిన్‍ ఇన హఃలామ్ కరీన్‍, ఇవ్ను పెట్టియే కాఢీన్ మోల్నుహుయూతె ఘేణు, ఊద్నికాడి, బోళంనా కాణుకల్నితరా ఇనాదిదూ. \fig ఛందను ద్రవ్యాల్ పెట్టి, ధూప్ అజు ధూప్ను స్థంబమ్|alt="Frankincense branch, censer and incense altar" src="bk00116c.tif" size="col" copy="bk00116c" ref="2:11"\fig* \p \v 12 పాసల్తి హేరోద్‍కనా నొకొజవొకరి హొఃనెమా దేవ్ను దూత ఆయిన్ బోలమా ఇవ్నె బుజేక్ వాటేతి ఫరీన్ ఇవ్ను దేహ్ఃమా గయూ. \s ఐగుప్తుమా జావను \p \v 13 ఇవ్నె చల్జావన పాసల్తి హదేక్‍ హేరోదురాజొ యోలఢ్కనా మర్రాఖినాక్నుకరి ధూండనా వళోజాస్‍ అనటేకె తూ ఉట్టీన్‍ యోలఢ్కనా ఇను ఆయానకేడె లీజైయిన్‍ ప్రభూవును దూత్ హొఃనెమా ఆయిన్ బోల్యొ. ఐగుప్తుమా మిలాలిజైన్‍ “మే తారేతి మాలంకరావతోడి ఎజ్గాస్‍ ర్హాకరి” ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 14 తెదె యో వుట్టిన్, రాత్నువహఃత్‍మా ఆయనా లఢ్కనా బులాలీన్ ఐగుప్తుమా జైయిన్, \v 15 “మారొ ఛియ్యోనా ఐగుప్తుమాతొ బులాయోకరి” ప్రవాక్తనా బారెమా ప్రభువు బోల్యొతె వాత్‍ పూర్తిహువ హఃర్కు హేరోద్ను మరణ్‍తోడి ఐగుప్తుమా ఎజ్గస్‍ ర్హయ్యా. \s అడ్డాణి లఢ్కన మర్రాఖను \p \v 16 యోజ్ఞానుల్‍ ఇన మోసం కర్యూకరి హేరోద్ మాలంకరీన్ ఘణు చంఢాల్తి, ఇనె జ్ఞానుల్‍బారెమా వివరంతి మాలంకర్యొతె ధన్నాబట్టీన్‍ బేత్లెహేమ్‍ మతూ ధరీన్‍ హరేక్‍ ఇలాహోఃమాబి, భే వరహ్ః మొదుల్తూ ధరీన్ అడ్డాణి లఢ్కాలగూ మరధ్ లఢ్కా హాఃరనా మారినాక్యు. \p \v 17 యిర్మియా ప్రవక్తబోలెతె వాతె హాఃచిహుయు. \q1 \v 18 ఇనటేకె రామమా హఃయర్మా రొవ్వానూ హఃమ్జాయు \q2 రొవ్వాను యో ఘణు రోధనాహుయు. \q1 లఢ్కనాటేకె రాహేల్ రొవ్తూ, \q2 ఇవ్నె నార్హావమా ఖందెకరవాలు, ఓదార్చువాల కోన్బి కోథూని కరి. \s ఐగుప్తుమతూ ఫరీన్‍ ఆవను \p \v 19 హేరోదు మర్జావదీన్ పాసల్తి ప్రభును దూత ఐగుప్తుమా యోసేపును హొఃనెమా దెఖ్కాయిన్‍, \v 20 హదేక్‍ తూ ఉట్టీన్ లఢ్కనా ఇని ఆయనా బులాలీన్ ఇస్రాయేల్ దేహ్ఃమా జవోకరి బోల్యొ. \v 21 షానకతొ యోచొగ్రనా మార్రాక్నుకరి దేఖుకరతె ఇవ్నె మరిగయాకరి బోల్యొ. తెదె యోఛియ్యోనా ఇని ఆయానా బులాలీన్ ఇస్రాయేల్నా దేహ్‍ఃమా ఆయో. \p \v 22 హుయితొ అర్కెలాయు ఇను భాహుయోతె హేరోద్నాబదుల్ యూదా దేహ్ఃనా ఏలుకరస్‍కరి మాలంకరీన్ ఎజ్గ జానుకరి సోచిన్‍ దేవ్నివాతె హొఃనెమా ఆయిన్, తూ గలిలయమాను ఇలాహోఃమా జైయిన్ నజరేతుకరి గాంమ్మా ఆయిన్‍ ఎజ్గ జియ్యో. \p \v 23 “యో నజరేయుడ్‍వాలొకరి బొలావ్సేకరి” ప్రవక్తల్‍\f + \fr 2:23 \fr*\ft మూలభాషా భవిష్యత్‍ బారెమా బోలవాలొ\ft*\f* బోల్యొతె వాతె నేరవెర్నుతిమ్‍ అమ్‍ హుయు. \c 3 \s బాప్తిస్మమ్ దేయ్తె యోహాన్ను బోధ \r (మార్కు 1:3-8; లూకా 3:1-18; యోహా 1:19-28) \p \v 1 యోధన్మా బాప్తిస్మమ్‌ దెవ్వాళొ యోహాన్ ఆయిన్, \v 2 స్వర్గంను రాజ్యం ఖందేస్ ఆయురూస్. దిల్ బద్లాయ్‍లెవోకరి, యూదయాను జాఢిమా ప్రచార్‍ కరూకరమా, \v 3 ప్రవక్తాహుయూతె యెషయ బారెమా \q1 బోల్యొతె యోహాన్‍ ఆస్‍ ప్రభువును వాట్న హఃడక్ కరోకరి, \q2 ఇని మారగ్‍నా హూఃదు కరోకరి; \q2 జాఢిమా చిక్రుకరతె యేక్ను ఆవాజ్. \p \v 4 ఆ యోహాన్ ఊట్ను చాంబ్డనా లుంగ్డానితరా పేర్తొ థొ. బుజు కంబర్నా చాంబ్డను పట్టితి బాంద్తొ థొ చిడ్డావ్నా, జాఢిను షేత్ ఇను ఖావను. \v 5 త్యొ వహఃత్‍మా యెరూషలేమ్‌ను హాఃరు యూదయాను హాఃరుబి, యొర్దాన్ నదికనూ హాఃమెను ఇలాహోఃను హాఃరుబి ఇనకనా ఆయిన్ \v 6 ఇవ్ను పాప్‍నా నమ్తూహుయీన్‍ యొర్దాన్‍ నదిమా ఇనహాతె బాప్తిస్మమ్‍ లెంకర్తు థూ. \p \v 7 ఇనె పరిసయ్యుల్‍మాబి, సద్దూకయ్యుల్‍మాబి, కెత్రూకిజణు బాప్తిస్మమ్ లేవనటేకె ఆవనుదేఖిన్‍ హాఃప్నా లఢ్కా, ఆంకరతే దేవ్ను చంఢాల్‍మతూ బఛ్చావనటేకె తుమ్న అక్కల్ బోల్యొతె యోకోన్‌ \v 8 ఇనటేకె దిల్ బద్లాలేవను హుయ్తె ఫలంనా ఫలించొ. \v 9 అబ్రాహామ్‍నే హమ్న భా కరి సోఛిన్‍ ఆ షిక్చామతూ బఛ్చిజాసుకరి నొకొసోఛొ; హుయ్తొ దేవ్‍ ఆ పత్రావ్‍తీబి అబ్రాహామ్‍నా లఢ్కావ్నా ఫైదకరావ్సెకరి తుమారేతి బోలుకరూస్‍. \v 10 హంకేస్ కురాఢి జాఢను పేధడ్ ఫర్ బెందీన్ ఛా అనటేకె కెహు జాఢు అష్యల్ను ఫల్‍ పికకొయిన్తే హర్యేక్‍ జాఢవ్‍నా ఖత్రాయిన్‍ ఆగ్మా నఖావ్సే. \p \v 11 మే తుమ్న దిల్‍ బద్లావనా హాఃజె పానిమా బాప్తిస్మమ్‍ దెంక్రూస్ పన్కి మారొ పీట్పాసల్ వలావతె యో మారెతీబి ఘణు కువ్వత్‍వాలొ; ఇను చెప్లెను గాట్నబీ చోఢనా మన యోగ్యత కొయిని; ఇనె పవిత్రాత్మమాబి ఆగ్తీబి తుమ్నా బాప్తిస్మమ్ దిసె. \p \v 12 ఇను హుఃబ్డు ఇన హాత్మ ఛా, ఇను ఖలుమా అష్యల్‍తి జాడిన్, ఘౌనా కొట్టిమా నాఖిన్, ఉజావకొయింతె ఆగ్మా పొట్టు నాఖిన్‍ భళ్లాకి నాఖిదెవోకరి ఇవ్నేతి బోల్చె. \s యేసు బాప్తిస్మమ్‍ లేవను \r (మార్కు 1:9-11; లూకా 3:21,22) \p \v 13 త్యొ వహఃత్‍ యేసు బాప్తిస్మమ్‍ లేవనటేకె గలిలయమతూ యోర్దాన్ నదినూ కందెచ్ఛాతె యోహాన్‍కనా ఆయో. \v 14 అనటేకె యోహాన్ మే తారహాతె బాప్తిస్మమ్‍ లేవనుచ్ఛాని తూ మారకనా వలావస్నా? కరి యోహాన్ పుఛ్చాయో. \p \v 15 యేసు హంకె అమ్‍హువదా నీతియావత్తు అమ్నితరా కరనూచ్ఛాకరి, అప్నా జరగనూ హుయిన్ఛాకరి ఇనేతి పాచుపరాయిన్‍ బోల్యొ. తెదెయో ఇంనితరా కర్యొ. \p \v 16 యేసు బాప్తిస్మమ్‍ లిదొతెదేస్‍ పానిమతూ కనారీన ఆయో హదేక్ ఆకాష్‍ ఖొలాయిన్, దేవ్ను ఆత్మా ఉప్పర్తూ పర్యావ్నితరా ఉత్రీన్ ఇనఫర్ ఆవనూ దేక్యొ. \v 17 ఆకాష్‍మతూ ఏక్ ఆవాజ్ ఆయూ, అనేస్‍ మారొ లాఢ్‍నొ ఛియ్యో మే అనకనా ఘణు ఖుషీ హుంక్రూస్‍. \c 4 \s యేసునా ఆయుతె సోధన \r (మార్కు 1:12,13; లూకా 4:1-13) \p \v 1 తెదె యేసునా సైతాన్‍తి పరీక్షాకరనా దేవ్ను ఆత్మాతి జాఢిమా లీన్గయు. \v 2 ఛాలిహ్ః ధన్, రాత్ పస్తు రవ్వమా పాసల్తి ఇన భుక్‍ లగ్యు; \v 3 యోసైతాన్ ఇనకనా ఆయిన్, తూ దేవ్నొ ఛియ్యోహుయోతో ఆ పత్రావ్‍నా రోటహోనుతిమ్‍ ఆజ్ఞ దాకరి బోలమా; \p \v 4 అనటేకె యేసు బోల్యొ, అద్మియే రొట్టావ్‍తీస్, జీవకొయిని పన్కి, దేవ్ను మ్హోడమతూ ఆవతె హర్యేక్‍ వాక్యంతీబి జీవ్సెకరి లేఖనాల్మా లిఖ్కైరూస్కరి బోల్యొ. \p \v 5 ఎజాత్నొ యోసైతాన్‍ పరిసుద్ధ యెరూషలేమ్‍నా బులైలీన్‍‍, మందీర్నుచోఛ్నా ఉఫ్పర్ ఇనా ఉబ్బారి రాఖిన్; \q1 \v 6 తూ దేవ్నొ ఛియ్యో హుయ్యోతొ ఫహాడ్‍పర్తూ హేట్‍కూద్‍, \q2 ఇనె తారటేకె ఇను దూతల్నా ఆజ్ఞదిసె; \q2 తెదె తార గోఢన యేఢినాబీ పత్రొ లగ్చెకొయినితిమ్ ఇవ్నె తునా హాతేతి పల్లిసేకరి లిఖ్కారూస్‍కరి బోలమా. \p \v 7 ఇనటేకె యేసు భా హుయోతె తారొ దేవ్నా నాపరీక్షాకర్నూకరి బుజేక్‍జొగొ లిఖ్కాయ్‍రూస్కరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 8 ఇనబాద్‍మా యో సైతాన్ మోటు ఫహాడ్పర్ లీజైయిన్ హదేక్ ఆ ములక్‍ను రాజ్యంహాఃరు ఇను మహిమన వతాలీన్. \p \v 9 తూ గుడ్గెమేటిహుయీన్‍ మన హఃలామ్‍కర్ ఆహాఃరు తున దీస్కరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 10 యేసు ఇనేతి అమ్‍ బోల్యొ \p సైతాన్ మారకంతూ చలోజా ప్రభుహుయోతె తారొ దేవ్నాస్‍నా హాఃలామ్ కర్నూకరి లిఖ్కాయ్‍రూస్‍ కరి బోల్యొ. \v 11 తెదె యోసైతాన్ ఇనా బెందీన్ జావమా దేవ్నా దూతల్ ఆయిన్ ఇనా సేవకరలగ్యూ. \s యేసు గలిలయమా పరిచర్యా సురుహువను \r (మార్కు 1:14-15; లూకా 4:14-15) \p \v 12 తెదె యోహాన్నా ధరీన్ బాంధి రాక్యూస్‍కరి యేసు ఆవాతె హఃమ్జొతెదె పాచుఫరీన్ గలిలయమా గయో. \v 13 నజరేతునా బెందీన్, ఎజ్గతు జెబూలూను నఫ్తాలికరి నంగర్ను ఇలాహోఃమా ధర్యావ్నుసేడె కపెర్నహూమ్‍‍మా ఆయిన్ జింకరతొ థొ. \p \v 14 జెబులూన్‍ నంగర్ను నఫ్తాలిను నంగర్ను, యోర్దాన్నా పార్ఛాతె ధర్యావ్ను కనారి కెత్రూకి అద్మిజీవనా గలిలయమా అంధారమాజింకరతె అద్మిహాఃరు మోటు ఉజాలు దేక్యు. \q1 \v 15 మర్జావను జొగొమా మరణ్ను \q2 ఛాలమాహొ బేషిన్ రయ్యూతె ఇవ్నా \q1 హాఃరఫర్ ఉజాలు నిక్ల్యు, \q1 \v 16 ప్రవక్త హుయోతె యేషయా \q2 బోల్యొతె వాతె బొలాయుతిమ్ అమ్ హుయు. \p \v 17 తెప్తుధరీన్ యేసు స్వర్గంను రాజ్యం హాఃమేస్‍ ఆయ్రూస్‍, అనటేకె పాప్‍నా బెందీన్‍ దిల్ బద్లాయ్‍ లెవోకరి బోల్తొహుయీన్ ప్రచార్‍ కరనూ సురుకర్యొ. \s యేసు చార్ జణ మాస్లా ధరవాలన బులావను \r (మార్కు 1:16-20; లూకా 5:1-11) \p \v 18 యేసు గలిలయమా ధర్యావ్ను కనారీనా చాలీన్ జంకరమా పేతుర్‍కరి, సీమోన్ ఇను భైహుయోతె అంద్రెయకరి, భే భైయ్యె ధర్యావ్మా జాళు నాఖను దేక్యొ ఇవ్నె మాస్లధరవాలు \v 19 తెదె తుమె మారకేడె ఆవొ, మే తుమ్నా అద్మియేనా ధరవారళ షికారినితర కరూస్కరి ఇవ్నెతి బోల్యొ. \v 20 తెదేస్ ఇవ్నె ఇవ్ను జాళియా హాఃరు బెందీన్ ఇనకేడె గయూ \p \v 21 ఇనె ఎజ్గతూ జైయిన్‍ జెబెదయ్‍నొ ఛియ్యో యాకోబ్, ఇను భై హుయోతె యోహాన్‍కరి బుజు బేజనా ఇన భైయ్యాబి ఇన భా హుయోతె జెబెదయకనా ఢోంగమా జాళి అష్యల్ కరుకరతె దేఖిన్, ఇవ్నా బులాయో \v 22 తెదేస్ ఇవ్నె ఇవ్ను ఢోంగనాబి భా కనా బెందీన్, ఇనకేడె గయా. \s యేసు యూదుల్ను ప్రార్థన మందిర్మా ప్రచార్, స్వస్థత కరను \r (లూకా 6:17-19) \p \v 23 యేసు ఇవ్ను యూదుల్ను న్యావ్‍నుజొగొ\f + \fr 4:23 \fr*\ft యూదుల్ను ప్రార్థన కరను జొగొ\ft*\f* మందీర్‍మా బోధకర్తొ, దేవ్ని రాజ్యంను సువార్తనా ప్రచార్‍ కర్తొ, అజు అద్మియేమాతూతె హర్యేక్‍ జబ్బునా, రోగ్నా, అష్యల్ కర్తో గలిలయమా హాఃరు పర్యొ. \v 24 ఇను హాఃబర్‍ సిరియా దేహ్క్ హాఃరు ప్హైలాయి గయు. కెహూ కెహూకి రోగ్తిబి, వేదనతీబి, ముర్జాంగుతె రోగ్ హాఃరవ్నా, భూత్‍ ధర్రాక్యుతె ఇవ్నా, జూఠపఢుగ్యూతె ఇవ్నా ఇనకనా బులాలీన్ ఆవమా, యో ఇవ్నా అష్యల్ కర్యొ. \v 25 గలిలయనూ, దెకపొలి \f + \fr 4:25 \fr*\ft మూలభాషమా ధహ్ః దేహ్ః\ft*\f* యేరూషలేమ్ను, యూదయాను, జొగొమచ్ఛాతె హాఃరు యోర్దానునా యోబాజుతూ నిఖీన్ కెత్రూకి అద్మిహాఃరు ఇన జొడ్మా గయూ. \c 5 \s యేసు ఫహాడ్ ఫర్ బోల్యొతె వాతె \p \v 1 ఇనె యో అద్మి హాఃరవనా దేఖిన్ ఫహాడ్ ఫర్ చఢీన్‍ బేసి రవ్వమా, ఇను సిష్యుల్‍ హాఃరు ఇనకన ఆయు \v 2 తెదె యో మోఢు పాఢిన్‍ అమ్ బోలలగ్యొ. \s హాఃఛిను ధన్యత \r (లూకా 6:20-23) \q1 \v 3 ఆత్మయతమ విషయంమా దీనుల్ హువ్వాలు ఇవ్నె భాగ్యవంతుల్; \q2 స్వర్గంను రాజ్యం ఇవ్ను హుసె. \q1 \v 4 బాధ పడుకరుతె ఇవ్నె భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె ఓదార్చబడ్సె. \q1 \v 5 నిధానంతి రవ్వాలు భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె ధర్తి అక్కునా కోన్డిలీసె. \q1 \v 6 నీతినటేకె భుక్కె రవ్వాలు\f + \fr 5:6 \fr*\ft నీతి నాయంటేకె దేవ్ఫర్‍ ఆహ్కతి రవ్వాలు ధన్యుల్‍ \ft*\f* భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె తృప్తితి హుయీన్‍ ర్హాసె. \q1 \v 7 పార్లెంఫర్‍ గోర్తి రవ్వాలు భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె గోర్న పొంద్సె. \q1 \v 8 దిల్మా‌ సుద్దితి రవ్వాలు భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె దేవ్న దేక్చె. \q1 \v 9 సమాధానం కరవాలు భాగ్యవంతుల్; \q2 ఇవ్నె దేవ్ని ఛియ్యాకరి బొలావ్సె. \q1 \v 10 దేవ్ను నీతినా నిమిత్తమ్‍ హఃతాంకరతె ఇవ్నె\f + \fr 5:10 \fr*\ft హింసపడువాలూ\ft*\f* భాగ్యవంతుల్; \q2 స్వర్గంను రాజ్యం ఇవ్ను హుసె. \p \v 11 తుమే మారకేడె ఆవనుబారెమా అద్మియే తుమ్న నిందకరీన్‍ హఃతావాను, తుమారఫర్ చహాడ్తి ఖరబ్‍ వాతె\f + \fr 5:11 \fr*\ft వాత్‍నా వాత్‍ ఫరాయిన్‍ బోలవాలు\ft*\f* బోల్యుతెదె తుమె ధన్యుల్. \p \v 12 ఖుషి కుషల్తి రవ్వొ, స్వర్గంమా తుమారు ఫాయిదో జాహఃత్ హుసె. అమ్నితరా ఇవ్నె తుమ్న జమానేతూ ఛాతె ప్రవక్తలనాబి హింసకర్యు. \s ఉజాళు అజు మీట్ను బారెమా బోలను \r (మార్కు 9:50; లూకా 14:34,35) \p \v 13 తుమె ములక్మా మీట్నితరా హుయిన్ ఛా. మీట్మఛాతె ఖారును గుణం గయూతొ యో ఖారు కినేతి ఆవ్సె? తెదె యోబాదర్ నాఖిదీన్ అద్మియేను గోడతి కుంద్లనటేకెస్ పన్కి, ష్యానబి కామె ఆవ్సె కొయిని. \p \v 14 తుమె ఆ ములక్మా ఉజాళునితరా హుయిన్ ఛా. పహాడ్ఫర్ ఛాతె నంగర్నా లపాఢన హుసేకొయిని. \v 15 అద్మియే దివ్వొనా బాలిన్ ఇనా మంచన హేట్ బేంద్చెకొయిని, పన్కి యోఘర్మా ఛాతె హాఃరవ్నా ఉజాళు రవ్వానటేకె దీపస్తంబంఫరస్‍ బేంద్చె. \v 16 ఇంనితరా అద్మియే తుమారు ఛాల్ దేఖిన్, స్వర్గంమా ఛాతె తారొ భానా మహిమపర్చునుతిమ్‍ ఇవ్నా హాఃమె తుమారు ఉజాళు ప్రకాష్‍హువదా. \s ధర్మషాస్ర్తం బారెమ బోలను \p \v 17 ధర్మషాస్ర్తంనాతోబి, ప్రవక్తల్నూ వచనాల్తోబి, మరైయినాఖనా ఆయోకరి సోచ్చొనొకొ కర్రావ్నాటేకెస్ ఆయోగాని, మరైయినాఖనటేకె మే ఆయోకొయిని. \v 18 ఆకాష్‍బి, ధర్తి మట్టిజాసె పన్కి, ధర్మషాస్ర్తం హాఃరుబి హువతోడి ఇన్మతూ ఏక్ న్హాను పొల్లుబి, ఏక్ సున్నాతోబి మట్సెకొయినికరి హాఃఛితి తుమారేతి బోలుకరూస్. \v 19 అనటేకె ఆ ఆజ్ఞమా ఛాతె ఆ న్హానుషూ ఏక్నతోబి మీరీన్‍, అంనితరా కోణ్ బోధించస్కీ, యో స్వర్గంమా హాఃరంతీబి నాన్హోకరి బొలావ్సె; పన్కి యోహాఃరు మాలంకరీన్ కోన్‍ బోధించస్కి యో స్వర్గంను రాజ్యంమా ఘను మహాన్‍ బొలావ్సె. \v 20 సానటేకెకతొ షాస్ర్తుల్ను నీతితీబి, పరిసయ్యుల్ నీతితీబి, తుమారు నీతి జాహఃత్‍కరి నాసోచతొ తుమే స్వర్గంను రాజ్యంమా జాసుకొయినికరి తుమారేతి బోలుకరూస్. \s కీజ్ను బారెమా బోధించను \p \v 21 అద్మినా నామర్రాక్ను నొకొకరొ మర్రాఖవాలొ షిక్చనా గురిహుసేకరి జమానమా బొలాయుతె వాతె తుమె హాఃమ్జని. \p \v 22 మే తుమారేతి బోలుకరూస్ షాత్కతొ కోన్బిహొ ఇను భై ఫర్ చంఢాల్‍ హువతె హర్యేక్‍ జణు విమర్షమా\f + \fr 5:22 \fr*\ft షిక్చా\ft*\f* ఆవ్సేకరి, ఇన భై నాదేఖిన్ పాల్తు అద్మికరి బోలవాలొ మహాసభమా ఆవ్సె; ద్రోహీ\f + \fr 5:22 \fr*\ft అప్నకేడె ర్హయీన్‍ అప్న మోసంకరవాలొ\ft*\f*కరి బోలవాలొ నరకంమా జాసె. \p \v 23 అనటేకె థూ బలిపీఠంనా హాఃమె అర్పణనా దేవాను వహఃత్‍ తార భైనా తారఫర్ ఛండాల్తి ఛాసుకి యెజ్గా తునా హఃయల్ ఆయుతొతెదె \v 24 ఎజ్గ బలిపీఠంనా హాఃమెస్ తారు అర్పణనా బెందిన్, తూ అగాఢి జైయిన్ తార భైతి మలీన్ సమాధానంహుయిన్‍; ఇన పాసల్‍ ఆయిన్‍ తారు బలి అర్పణనా దిజొ. \p \v 25 తారొ దుష్మన్తి తూ వాట్పర్ రవ్వాన వహఃతాస్‍ ఎగ్గిస్‍ ఇనేతి మలీన్ రాజిపడ్జొ నైహితొ ఏక్తార తారొ దుష్మన్ తున నెయ్యోకనా ధరాయ్‍ దిసె, నెయ్యో తునా బంట్రౌతునా ధర్యాయ్ దిసె, తెదె తున ఠాణమా నాఖిదిసె. \p \v 26 తుమె పేఢ్నూతె జుల్మానం పేఢతోడి ఎజ్గతూ తూ భాదర్ ఆయిస్కొయినికరి, తారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్. \s వ్యభిచార్ను బారెమ బోధ \p \v 27 వ్యభిచార్ నొకొకరోకరి బొలాయుతె వాతె తుమె హఃమ్జీ రాక్యస్‍ కొయిన్నా. \v 28 మే తుమారేతి బోలుకరూస్ సాత్కతొ ఏక్ రాండ్నా ఛోర్ ఢోళతి దేఖవాల కోన్బి హర్యేక్‍ జణూ తెదేస్ ఇను దిల్మా యోరాండ్తి వ్యభిచార్‍ కరవాలొ హుయ్రోస్‍. \p \v 29 తారు ఖవ్వాహాత్ ఢోళొ గలత్కరిహుయూతొ ఇనకాఢీన్ తారకంతు దూర్ ఫేకినాక్ తారు ఆంగ్తాన్‍ అక్కూ నరకంమా పడ్జాయ్‍కొయినీ తింమ్ తార ఏక్‍ భాగ్‍ నికిజావను తున అష్యల్ కాహెనా. \p \v 30 తారు ఖవ్వాహాత్ తునా పాపంనా కరావనా కారణ్‌హుయుతొ ఇనా కత్రీన్‍ తారకంతూ ఫేకినాక్‍ తారు ఆంగ్తాన్‍ అక్కు నరకం పడ్జాయ్‍ కొయినితింమ్, తారు ఆంగ్తాన్‍మా ఏక్‍ భాగ్‍ నికిజావను తున అష్యలస్‍ కాహెనా. \s తలాక్ను బారెమా బోధ \r (మత్త 19:9; మార్కు 10:11,12; లూకా 16:18) \p \v 31 ఇను బావన్నా బేందవాలొ యోబాయికోన తలాక్ను కాగత్ దేనూకరి బోల్యురాక్యుస్‍ కాహేనా \v 32 మే తుమారేతి బోలుకరూస్ సాత్కతొ వ్యభిచార్ను కారణం కాహేతింమ్‍ ఇను బావన్నా బేందావవాలు హర్యేక్‍ జనూబి యోబాయ్కోన వ్యభిచార్నితరా కరూకరస్ బుజు బెంద్యోతె బాయ్కోన య్హా కరవాలు వ్యభిచార్ కరూకరస్. \s ఒట్టును బారెమా బోధకరను \p \v 33 బుజు తూ ఝూటి ఒట్టునా నాకర్నూతిమ్ తారు ఒట్టు ప్రభువునా హాఃమే ప్హేడ్నుకరి జమానమా బోల్యుతె వాతె తుమె హాఃమ్జకొయిన్నా, \v 34 మే తుమరేతి బోలుకరూస్ సాత్కతో కెత్రూబి ఒట్టు నొకొబేంద్చు; ఆకాష్‍ఫర్‍ ఒట్టు నొకొబేంద్చు; యోదేవ్ని సింహాసనమ్. \v 35 జమీన్‍ఫర్‍ ఒట్టు కరి నొకొబోలొ యో ఇను గోడను పీఠ, యెరూషలేమ్‍ఫర్ ఒట్టు నొకొబేంచ్చు; యో మహారాజొను నంగర్‍ \v 36 తార ముఢ్య్కాఫర్ హాత్ బేందీన్ ఒట్టు నొకొబేందొ, తూ ఏక్ కేహ్క్ తోబి ధోలుతోబి, ఖాళుతోబి కరీస్‍కొయిని. \v 37 తుమారు వాతె, హాఃఛికతొ హాఃఛికరి న్హైతో, కాహేకతొ కాహెకరీ ర్హాను; ఆహాఃరు బెందీన్ ఆయుతొ యో దుష్టుడ్‍ను కంతూ ఆయుతేస్. \s దావోను బారెమా బోలను \r (లూకా 6:29-30) \p \v 38 ఢోళొనా బదుల్ ఢోళొకరి, ధాత్నా బదుల్ ధాత్కరీ బోలాయుతేవాతే తుమే హఃమ్జని. \v 39 సానకతో మే తుమారేతి సాత్ బోలుకరూస్ హానికరవాలొనా, తార ఖవ్వాహాత్నూ గాల్ఫర్ మార్యూతొ, తూ ఢవ్వాత్నూ గాల్బీ వతాల్జొ. \v 40 కోన్బి తారఫర్ లఢాయ్‍కరీన్ తారు కుడ్తా, లుంగ్డా చినాయ్‍లిదుతో, తూ పేరిరాక్యొతె ఉప్పర్నూ టవల్నాబి కాఢీన్ ఇన దినాఖి దిజొ. \v 41 కోన్బి తుమ్నా ఏక్ మైల్\f + \fr 5:41 \fr*\ft పర్లాంగ్\ft*\f* దూర్ ఆవ్కరి, తున జబర్దేస్తి కర్యూతొతెదె, తూ ఇనకేడె భే మైల్‍ పర్లాంగ్ దూర్ జాజొ. \v 42 తారకనా మాంగతె ఇనదిజొ, తుమారకనా ఉధార్ మాంగ్యూతొ ఇనకంతూ తారు మ్హోడు నొకొపర్యాషు. \s వైరినా ఫ్యార్‍కరను \r (లూకా 6:27,28,32-36) \p \v 43 తారు “సహోదరుల్నా ఫ్యార్‍కరీన్‍, తారు వైరియేనా ద్వేషించ్కరి” బోల్యొతె వాతె తుమె హఃమ్జి రాక్యస్ కొయిన్నా. \v 44 మే తుమారేతి సాత్ బోలుకరూస్ కతొ, తుమ్నా హింసించుకరతె ఇవ్నటేకె ప్రార్థన కరొ. తుమార వైరియేనా ఫ్యార్‍కరొ. \v 45 అనటేకె స్వర్గంమా ఛాతె తారొ భాన ఛియ్యాహుయిన్ ర్హాసు. యో అష్యల్ అద్మిఫర్బి, ఖర్రాబ్ అద్మిఫర్బి ఇను సూర్యోదయ్‍ను ఉజాలు నాఖిన్, నీతితిఛాతె అద్మిఫర్బి, అవినీతితి ఛాతె దుర్నితి అద్మిఫర్బి పానినా వర్హాంకరస్. \v 46 తుమె తుమ్న ఫ్యార్‍ కరవాలనస్ ఫ్యార్‍ కర్యతొ, తుమ్న షాను ఫాయిదొ మల్సె. సుంకరూల్బి\f + \fr 5:46 \fr*\ft పైషా దండవాలు\ft*\f* ఇమ్మస్ కరూకరస్ని కాహెనా. \v 47 తుమార భైయ్‍నాబి, ఇవ్నస్ హఃలామ్ కర్యాతొతెదె తుమె జాహఃత్ సాత్కరూకరస్? అన్యుల్ను అద్మి హాఃరుబి యోస్ కరూకురస్ కోయిన్నా. \v 48 తారో స్వర్గంనో భా పరిపూర్ణడ్‍, అనటేకె తుమేబి పరిపూర్ణుల్‍హుయిన్ ర్హాసు. \c 6 \s గరీబ్న దేవను బారెమా బోధ \p \v 1 అద్మియేన దెఖ్కావ్నుకరి, ఇవ్నాహాఃమె తారు నీతికార్యంన\f + \fr 6:1 \fr*\ft భక్తితిహుయూతె అచ్చు కామ్‍\ft*\f* కరకొయినితిమ్‍ జత్తన్తి ర్హవొ; న్హైతొ స్వర్గంమా ఛాతె తార భాకనా తుమ్నా ఫాయిదొ మల్సెకొయిని. \p \v 2 అనహాఃజె తూ ధర్మంకరనా వహఃత్, అద్మియేకనా మహాన్‍ కమావ్నుకరి, చోర్ భక్తుల్ యూదుల్ను ప్రార్థనజొగొమా గల్లీమాహొ, కరతిమ్ తారు అగాడి పుంగి ఫూఖిష్‍నొకొ; ఇవ్నె ఇవ్ను పాయిదోనా పొందిరాక్యూస్‍‍కరి, హాఃఛితి తుమారేహూః బోలుకరూస్. \v 3 థూ హుయుతో ధర్మం కరనీవహఃత్, తారు ధర్మం కినాబి మాలంకొయినితిమ్ ర్హానుతిమ్‍, తారు ఖవ్వాహాత్ కరుకరతె, తార ఢవ్వాహాత్నబి\f + \fr 6:3 \fr*\ft తూ కరూకరతె సాయం అలాదవాలనబీ నా మాలంహోను\ft*\f* మాలంకొయినితిమ్ ర్హాను. \v 4 ఇంహుయుతో ఆహ్‍ఃరేతి దేఖుకరతె తార భా తునా జాహఃత్‍ ఫాయిదొ దిసె. \s యేసు ప్రార్థనాటేకె బోధ \r (లూకా 11:2-4) \p \v 5 బుజ తుమె ప్రార్థనకరని వహఃత్‍ వేషదారుని ఘోని నొకొర్హాషు; అద్మిహాఃరౌన దెఖ్కావ్నూకరి, న్యావ్‍ కరనుజొగొమా, గల్లియమాహో, ఉబ్రీన్ ప్రార్థనా కరనూ ఇవ్నా ఇష్టమ్; ఇవ్నే ఇవ్నూ ఫాయిదో లీరాక్యస్‍కరి, తుమారితి హాఃఛితి బోలుకరూస్; \v 6 హుయుతొ తూ ప్రార్థనా కరనివహఃత్‍ తార ఘర్మా జైయిన్, ధర్వాజుమూచిన్, రహష్యంతీ కినా మాలంకొయినితిమ్, తారో భానా ప్రార్థనాకర్; తెదె ఆహ్‍ఃరేతి ఛాతె తారో భా తునా ఫాయిదో దిసే. \p \v 7 బుజూ తుమె ప్రార్థనా కరని వహఃత్‍ అన్యుల్ కరతేతిమ్ తుమె ప్రార్థన నొకొకరో; జాహఃత్తి వాతెబోల్యతొ\f + \fr 6:7 \fr*\ft గట్టీతి ప్రార్థన కరను\ft*\f* ఇవ్నివాతే హఃమ్జావ్సేకరి ఇవ్నె సోచిలెంకరస్; తుమె ఇవ్నిఘోని నొకొర్హవొ. \v 8 తుమె తార భాకనా మాంగని అగాడీస్ తుమ్నా సాత్ హోనుకీ ఇన మాలం. \q1 \v 9 అనటేకె తుమె అమ్ ప్రార్థనా కరో, \q2 స్వర్గంమా ఛాతె మారొ భా, \q2 తారు నామ్ మహిమ\f + \fr 6:9 \fr*\ft దేవ్‍నా నామ్‍ ఊచు ర్హావదా\ft*\f* హువదా, \q1 \v 10 తారు రాజ్యంమ్‍ ఆవదా, \q2 తారు చిత్తమ్ స్వర్గంమా హుంకరతెతిమ్ ధర్తిఫర్బీ హువదా. \q1 \v 11 హమ్నా హర్ ధన్నూ ఖానూ \q2 ఆజ్నా ధన్నె హమ్నా ధిజొ. \q1 \v 12 హమే ఏక్నూ గలత్నా మాప్‍ కర్యతిమ్, \q2 హమారు గలత్నాబి మాప్‍ కర్జొ. \q1 \v 13 హమ్నా సోధనమా ఆవకొయినీతిమ్, \q2 దుష్మన్‍కంతూ హమ్నా బఛ్చావ్. \p \v 14 అద్మియేను కర్రాబ్‍కామ్న తూ క్చమించితొతెదె, స్వర్గంమా ఛాతె తారొ భానా తారు కర్రాబ్‍కామ్నా మాప్‍ కర్సె. \v 15 తుమె అద్మిను కర్రాబ్‍కామ్నా నామాప్‍ కర్యొతొ తెదె, తారో భా తుమారు కర్రాబ్‍కామ్నా మాప్‍ కర్సెకొయిని. \s పస్తును బారేమా బోధ \p \v 16 తుమె పస్తు రవ్వని వహఃత్‍ వేషదారుని ఘోని బాధతీ నొకొరవ్వొ; ఇవ్నే పస్తూ కరూకరస్‍కరి అద్మియేవ్నా మాలంహోనుకరి ఇవ్నే ఇవ్ను మ్హోడనా ముర్జాలీన్ ర్హాస్‍; ఇవ్నే ఇవ్ను పాయిదో లీన్ ఛాకరి హాఃఛితి బోలుకరూస్. \v 17 పస్తూ రవ్వాని వహఃత్‍ అద్మియేనా దెఖ్కావ్నూకరి కాహెతిమ్‍, ఆహ్‍ఃరేతి ఛాతె తారో భానస్ దెఖ్కావ్నూకరి, తూ పస్తూ కరనివహఃత్‍ తారు మాతనా తేల్ లగాఢీన్, తారు మ్హోడనా ధొహిలా. \v 18 తెదె ఆహ్‍ఃరేతీ దేకుకరతే తారో భా తునా ప్రతిఫల్ దిసే. \s స్వర్గంమా దవ్లత్వాల హువొ \r (లూకా 12:33,34) \p \v 19 తుమారటేకె జమీన్‍ఫర్‍ ధవ్లత్నా నొకొకమాయిలేవొ; అజ్గ జాఢవాలుబీ, ఛిళం ఖైనాక్చె, చొట్టా దేఖిరాఖీన్ లపాఢిలిసె. \v 20 తుమారటేకె స్వర్గంమా దవ్లత్నా కమాయ్‍లెవో, ఎజ్గా జాఢవాలుబీ, చెత్తనా పాడినాకవాలుబికొయిని, చొట్టాదేఖిన్ పాడ్చెబికొయిని, లపాడ్చెకొయిని. \v 21 తారు ధవ్లత్ కెజ్గా ర్హాస్కి, కెదేబి తారు దిల్‍ ఎజ్గాస్ ర్హాసె. \s ఆంగ్నా దివ్వొ \r (లూకా 11:34-36) \p \v 22 ఆంగ్తానా ఉజాళు ఢోళొస్, ఇనటేకె తారు ఢోళొ అష్యల్ ర్హహితో తారు దిల్బీ ఉజాళుహూయిన్‍ ర్హాసే. \v 23 పన్కి తారో ఢోళొ అంధారుహుయుతొ తారు ఆంగ్ అక్కు అంధారుహుయిన్ ర్హాసె; తారమా ఛాతె ఉజాలు అంధారుహుయీన్ ర్హహితో తెదె యోఅంధారు ఘను మోటుహుయీన్‍ ర్హాసే. \s దేవ్‍ బుజు దవ్లత్‍ \r (లూకా 16:13; 12:22-31) \p \v 24 కోన్బి కామ్‍ కరవాల భే మాలిక్‍ధార్నా ఎక్కస్‍ చోట్‍ కామ్ కరనా కోహోయిని; ఏక్నా చంఢాల్తి దేఖ్యొతొ, బుజేక్నా ఫ్యార్‍తి దేక్చె. తుమె దేవ్‍కన బుజు రఫ్యాకనా, కామ్ కరవాలను ఘోని ర్హాసుకొయిని. \p \v 25 ఇనటేకె మే తుమారేతి సాత్ బోలుకరుస్‍కతో, సాత్ ఖాసూకి, సాత్ పీషుకి కరి, తుమారు జాన్‍టెకేబి, సాత్ పేర్సూకీకరి, తుమారు ఆంగ్తాన్నాటేకెతోబి చింతపడొనొకొ; ఖానుతీబి జాన్‍ మహాన్‍ కాహేనా? లుంగ్డాతీబి, ఆంగ్తాన్‌ మహాన్‍ కాహేనా? \v 26 ఆకాష్‍ను జిన్వార్నా దేక్కొ; యో బింజ్లొనా గాఢకొయిని, వాఢకొయిని, బాణమా లపాఢకొయిని, రైహితోబి తారొ స్వర్గంమా ఛాతె భా ఇవ్నా పాలుకరస్; తుమె ఇవ్నాతీబి ఘణు స్రేష్ఠుల్‍ కాహెనా? \v 27 తుమారమా కోణ్ చింతపడనూ బారెమా ఇనటేకె ఇను యెత్తు ఆయుస్సు జాహఃత్‍ కర్లిసేనా? \p \v 28 లుంగ్డనటేకె తుమె చింతపడతె ష్యాన? జాఢినూ పూల్ కింమ్ ఒధుకరస్కి హఃయల్ కరో, యోమిన్హత్ కరకొయిని, ఒడకకొయినీ; \v 29 హుయుతోబి ఇను సమస్తంను మోల్నులుంగ్డా అందంతి ఛాతె సొలొమోన్బీ ఏక్నూ జోడనూతరబి అలంకరించొ కొయిని; \v 30 ఆజ్ రహీన్ కాల్ చుల్లమా నాక్చుతే జాఢినూ న్హాను గాహ్క్ నా దేవ్ అమ్ అలంకరించి రాక్యొతెదె, అల్పవిష్వాసీ, తుమ్న బుజూ కఛ్చితనంతి లుంగ్డాన పెరావ్సేని కాహేనా. \p \v 31 అనటేకె సాత్ ఖాసుకీ సాత్ పీసుకీ, సాత్ పేర్సూకీకరి చింతపడొనొకొ; అన్యుల్\f + \fr 6:31 \fr*\ft దేవ్‍ కతొ మాలంకొయింతె అద్మీస్‍. \ft*\f* అద్మియే ఆహాఃరవ్నాటేకెస్ విచారించుకరస్. \v 32 ఆహాఃరు హోనుకరి స్వర్గంమా ఛాతె తార భానా మాలం. \v 33 ఇనటేకె తుమె దేవ్నూ రాజ్యంనా, ఇను నీతినా అగాడి ధూండో; తెదె యోహాఃరు తుమ్నా దెవ్వాసే. \v 34 అనటేకె కాల్నాధన్‍టేకె చింతపడొనొకొ; కాల్నధన్ ఇను సంగతులనాటేకె చింతాహుసే; కెహూధన్ను యోధన్నస్‍ భైష్‍. \c 7 \s తీర్పు తీర్చను బారెమా బోధ \r (లూకా 6:37,38,41,42) \p \v 1 తుమె న్యావ్నా నొకొతీర్చొ, తెదె తుమారబారెమా న్యావ్ కర్సేకొయిని. \v 2 తుమె అలాదవ్‍ఫర్ న్యావ్ బోల్యొతొ తుమారఫర్‍బి న్యావ్ బోల్చె. తుమె మోజీన్ నాక్చు తిమ్మస్‍ తుమ్న మోజీన్ నాక్చె. \v 3 తారు ఢోళమ ఛాతె పెల్కు ఛాకరి\f + \fr 7:3 \fr*\ft కొడ్ఛను పెల్కు\ft*\f* మాలంకరకొయింతిమ్ తార భైనా ఢోళమా పడ్యుతె నల్సు దేఖతె సే? \v 4 తార డోళమా పెల్కురవ్వాని వహఃత్‍ తూ భై నా దేఖిన్ తారొ భైని డోళమనూ పెల్కునా కన్నాకనా తున తేటగా దెఖ్కావ్సె. \v 5 కపాటి, అగాడి తార ఢోళమా ఛాతె పెల్కునా కన్నాకి ధా తెదె తున అష్యల్తి దెఖావ్సె, తార భైనా ఢోళమాఛాతె నల్సునా కాఢినాఖిస్. \p \v 6 పరిసుద్ధంతి ఛాతె కెహూబి కుత్ర్యావ్నా నొకొనాఖొ, తుమార ముత్యాల్నా ఢూకర్‍కనా నొకొనాఖొ; ఇంకర్యతొ యో ఏక్తార ఇనా గోడతి ఖుంద్లీన్‍ తుమారఫర్ పఢీన్ తుమ్న చీరినాక్చె. \s మాంగొ ధూండొ ఠోకొ \r (లూకా 11:9-13) \p \v 7 మాంగొ తుమ్న దెవ్వాసె. ధూండొ తుమ్న మల్సె, తలుపు ఠోకొ తుమ్న తలుపు కొలావ్సె. \v 8 మాంగాతె హర్యేక్‍ జణూ పొంద్చె, ధూండవాలనా మల్సె, ఠోకవాలనా తలుపు కొలావ్సె. \v 9 తుమారమ కెహూ అద్మితోబి ఇను ఛియ్యో యో రోటొమాంగ్యోతొ ఇన పత్రొదిసేనా? \v 10 మాస్లు మాంగ్యతో హాఃప్నా దిసేనా? \v 11 తుమె కర్రాబ్‍వాల రహీన్బి తుమార ఛియ్యావ్నా అష్యల్ రాచు దేనుకరి సోచిన్, స్వర్గంమా ఛాతె తార భానా మాంగతె ఇవ్నా ఇనతీబి జాహఃత్ ఖఛ్చితనంగా అష్యల్ను రాచు కేహుబి దిసె. \p \v 12 ఇనటేకె అద్మియే తుమ్న ష్యాత్ కర్నూకరి సోచస్కి, తుమె ఇమ్మాస్ ఇవ్నా కరొ. ఆ మేషె ధర్మషాస్ర్తంమాబి బుజు ప్రవక్తల్ బోధించుతె అర్థం ఆస్. \s ఇర్కాట్ను వాట్‍ \r (లూకా 13:24) \p \v 13 ఇర్కాట్ను వాట్మా జవొ, నాషనంనూ వాట్మా జావను ఛీదుహుయిన్ ఛా. యోవాట్మా జవ్వాలు కెత్రూకి జణు; \v 14 జీవంమా జావనువాట్ ఇర్కాట్నుబి పహఃను యోవాట్ ముస్కల్తి ఛా, ఇన మాలంకరవాలు థోడుజణూస్. \s ఏక్‍ జాఢు ఇను పండు \r (లూకా 6:43,44) \p \v 15 జూటి ప్రవక్తల్తి జాగ్రుత్తి రవ్వొ. ఇవ్నె మ్హేంఢను చాంబ్డు పెర్రాఖీన్‍ మైహీ హఢొను స్వభావం, హుయీన్‍ తుమారకన ఆవ్సె. పన్కి ఇవ్నె పేర్యాక్యుతె భారి హఢొనుజోడ్ను. \v 16 ఇవ్నాటేకె కల్గుతె ఫలంనాటేకె తుమె ఇవ్న మాలంకర్సు. కాఠొను ఢాగ్మ ద్రాక్చాపండుతోబి గుత్తితోబి, పల్లేర్ను జాఢమతూ అంజూరంనూ పండనాతోబి తోడ్చెనా? \v 17 ఇమ్మస్ హర్యేక్ అష్యల్ జాఢునా అష్యల్న పండాలగ్సె, కామే ఆవకొయింతె జాఢన ఖర్రాబ్ పండ లగ్సె. \v 18 అష్యల్ జాఢనా ఖర్రాబ్ పంఢా లాగ్సేకొయిని, ఖర్రాబ్ జాఢనా అష్యల్ పంఢా లాగ్సెకొయిని. \v 19 అష్యల్నా పంఢా లాగకొయింతె జాఢనా కత్రీన్ ఆగ్మా నఖావ్సె. \v 20 ఇనటేకె తుమె ఇవ్ను ఫలంన దేఖిన్ ఇవ్నా మాలంకర్సు. \s తుమె మన మాలం కొయినికరి బోలను \r (లూకా 13:25-27) \p \v 21 “ప్రభూ, ప్రభూ, కరి మన బులావతె హర్యేక్ అద్మిబి స్వర్గంను రాజ్యంమా జాసేకొయిని” పన్కి “స్వర్గంమా ఛాతె మారు భాను చిత్తమ్న కోణ్ కరస్కి, ఇవ్నేస్ జాసె.” \v 22 త్యొ న్యావ్ను ధన్మా కెత్రీకిజణు మనదేఖిన్ ప్రభూ, ప్రభూ, కరి తారునామ్తి హమే దేవ్నువాతె ప్రచార్ కర్యాకొయిన్నా? తారు నామ్తి భూత్‍నా మొక్లిదిదాకొయిన్నా? తారు నామ్తి కెత్రూకి ఆష్చర్యంనా కర్యకొయిన్నా? కరి బోల్చు \v 23 తెదె మే తుమ్నా కెదేబి మాలంకొయిని కర్రాబ్‍ కామ్ కరవాలా మారకంతూ హట్ జవోకరి ఇవ్నేతి బోలిస్. \s బే జనా ఘర్‍ బాందవాలు \r (లూకా 6:47-49) \p \v 24 అనటేకె ఆ మారు వాతె హఃమ్జిన్‌, బోల్యొతిమ్‍ కరవాలొ హర్యేక్ జనూబి బండోఫర్ ఇను ఘర్ బాంద్యోతె అక్కల్ వాలనిఘోణి పోలిన్‍ ర్హాసె. \v 25 పాని పడ్సె, వాజ్లు ఆవ్సె, వ్యారొ ఘర్ ఫర్ మార్యుతోబి, ఇను బేస్నా బండోఫర్ బాందిరాక్యోస్ ఇనటేకె యో పడ్యుకొయిని \p \v 26 వాతె బుజు ఆ మారు వాతె హమ్జీన్ ఇంనితరా కరకొయింతె హర్యేక్‍ జణూ ఇను ఘర్నా రేతిమా బాంద్యుతె అక్కల్‍కొయింతే ఇనింతరా ర్హాసె. \v 27 పాని ఆవ్సె, వాజులు ఆవ్సె, వ్యారొ ఘర్ ఫర్ వాగ్చె, తెదె యో ఖంక్రిగు; ఇను యోస్‍ మహాన్ కరి బోల్యు. \s యేసును అధికార్‍ \p \v 28 తెదె యేసు ఆవాతె బోలిన్, హుయిజావదీన్ అద్మిహాఃరుబి యోబొల్యొతె వాతేనా అష్యంహుయుగు. \v 29 సానకతొ యో ఇవ్న ధర్మషాస్ర్తుల్నితరా కాహెతిమ్‍ అధికార్‍వాలో బోల్యొతిమ్‍ ఇవ్నా బోధించొ. \c 8 \s యేసు కొహోడ్ను రోగ్వాలనా అష్యల్ కరను \r (మార్కు 1:40-45; లూకా 5:12-16) \p \v 1 యో పహాడ్‍పర్తు ఉత్రీన్ ఆయో తెదె కెత్రూకి అద్మిహాఃరు ఇనకేడె గయూ. \v 2 హదేక్ కొహోడ్వాలు ఆయిన్, ఇన హఃలామ్ కరీన్ “మాలిక్‍ తున ఇష్టం హుయూతొ మన హుఃద్రీస్” కరి బోల్యొ. \p \v 3 ఇనటేకె యో ఇనూ హాత్‍ చీదుకరీన్ ఇన ఛీమిన్ “మన ఇష్టమస్” తూ అష్యల్ హూకరి బోలమా, తెదేస్ యో కొహోడ్తూ అష్యల్ హుయు. \v 4 తెదె యేసు “కినేతీబి సాత్బి నొకొబోలీస్” బాబు; పన్కి తూ జైయిన్, ఇవ్న సాక్చ్యాం వాళొహూయిన్ తారు ఆంగ్తాన్ అక్కనా యజమాన్నునా దెఖ్కాయిన్‍, మోషె బోలిరాక్యుతె చందా\f + \fr 8:4 \fr*\ft కాణుకలు\ft*\f* దిజోకరి ఇనేతి బోల్యొ. \s యేసు రోమ అధిపతిను దాసుడ్నా అష్యల్ కరను \r (లూకా 7:1-10) \p \v 5 యేసు కపెర్నహూమ్మా గయోతెదె ఏక్ రోమా అధికారి ఇనకన ఆయిన్; \v 6 మాలిక్‍, మారు దాసుడ్‍ జూఠపఢీన్‍ బాధ పడుతూహుయిన్, ఘేర్మ ఛాకరి బోలిన్ ఇన భీక్ మాంగ్యొ. \p \v 7 యేసు మే ఆయిన్, ఇన అష్యల్ కరీస్‍కరి బోలమా \p \v 8 యో రోమ అధికారి “మాలిక్‍ నొకొ” తూ మార ఘర్మా ఆవనా యెత్రె యోగ్యతా మన కోయిని “తూ ఏక్‍ వాత్ బోల్యొతోబి, తెదె మారొ దాసుడ్‍ అష్యల్ హుసె.” \v 9 మేబి అధికార్నా తగ్గించిలిన్‍ రవ్వాలొ; మార హాత్నహేట్ దాసుల్‍ ఛా; మే ఏక్నా జాకతొ జాసె, ఏక్నా ఆవ్కతో ఆవ్సె, మారొ దాసుడ్నా ఆకామ్ కర్కతో కర్సెకరి జవాబ్ దిదొ. \p \v 10 యేసు ఆవాత్ హఃమ్జీన్ అష్యంహుయీన్‍, కేడె వలావతే ఇవ్నా దేఖిన్ “ఇస్రాయేల్‍మా కినాకనబీ మే ఎత్రే విష్వాస్‍ ఛాకరీ దేఖ్యొకోయిని” కరి హాఃఛితీ తుమారేతి బోలుకరూస్‍. \p \v 11 కెత్రూకి జనూ ధన్‍ నికతే బాజూతి ఓంద్యె ధన్‍ ఢుబతె బాజూతి అద్మియే ఆయిన్ అబ్రాహామ్‍నాకేడె, ఇస్సాక్నాకేడె, యాకోబ్నకేడె, స్వర్గంను రాజ్యంమా బేక్చు పన్కి \v 12 రాజ్యంను సంబంధించుహూయు\f + \fr 8:12 \fr*\ft రాజ్యంను ఛియ్యా, \ft*\f* బ్హాధర్ను అంధారమా దక్లినఖావ్సె; ఎజ్గ రొవ్వానుబి దాత్‍, ఛావ్తాహూయిన్‍, ర్హాసేకరి తుమారేతి బోలుకరూస్కరి బోల్యొ. \v 13 తెదె యేసు హాంకె జా; తూ విష్వాస్ కర్యోతిమ్ తున హూవదాకరి సతాధిపతితీ బోల్యొ. యో వహాఃత్మాస్‍ ఇను దాసుడ్‍ అష్యల్ హుయో. \s యేసు కెత్రూకి జణనా స్వస్థత కరను \r (మార్కు 1:29-34; లూకా 4:38-41) \p \v 14 పాసల్తి యేసు, పేతుర్ను ఘేర్కన జైయిన్, తావ్తి హుఃతితే ఇన అత్తెన దేఖీన్. \v 15 యేసు పేతుర్ని అత్తేను హాత్ ఛీమమా తావ్ ఇన బేందిదు తెదె యో ఉట్టీన్ ఇనా సేవ కరలగి. \p \v 16 హాఃజెహుయు తెదె భూత్‍ ధర్యాక్యూతె అద్మీ హాఃరవ్నా, యేసుకనా బులాయిలీన్ ఆయు. \p \v 17 ఇను వాత్నాబారెమా భూత్న బోలిమోక్లిదీన్‍, రోగ్ హాఃరవ్నా స్వస్థత కర్యొ. అనటేకె ఇనేస్‍ అప్ను కంజోర్‍నా హఃమాలిలీన్‍ అప్ను రోగ్నా భరించోకరి ప్రవక్తహుయోతె యేషయా బోల్యోతె వాత్ హాఃఛిహువనాటేకె అమ్‍హుయు. \s సిష్యునితరా రవ్వాలనా పరీక్చా (లూకా 9:57-62) \p \v 18 యేసు ఇనకన‌ ఛాతె జనాభోనా గుంపును దేఖిన్ గలిలయనాసేడె జియ్యెకరి ఆజ్ఞదిదొ. \p \v 19 తెదె ఏక్ షాస్ర్తి ఆయిన్ “బోధకుడ్‍ తూ కెజ్గ గయోతోబి మే ఎజ్గ ఆయిస్కరి” బోల్యొ. \v 20 తెదె యేసు న్హోరినా ఖాడొ, ఆకాష్‍ను జిన్వార్నా జొగొ ర్హాసె పన్కి, అద్మినో ఛియ్యోనా ముడ్క్యూ జుకాయిన్‍ ర్హవాన\f + \fr 8:20 \fr*\ft మూలభాషమా అద్మినా బేహఃనాబి జొగొ కొయిని\ft*\f* జొగోబి కొయినీకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 21 సిష్యుల్మా అజెక్‍జణొ “ప్రభూ మే అగాఢి జైయిన్, మార భాన గాఢీన్ ఆవనా మన చుట్టి దా కరి ఇన బోలమా.” \p \v 22 “యేసు ఇన దేఖిన్ మారకేడె ఆవొ; మర్యూహుయు ఇవ్నె మరీహుయూనా గాఢిలేవదాకరి బోల్యొ.” \s యేసు తుఫాన్నా ఉబ్రావను \r (మార్కు 4:36-41; లూకా 8:22-25) \p \v 23 ఇనె ఢోంగమా బేసీన్ జావమా ఇను సిష్యుల్బి ఇనకేడె గయు. \v 24 తెదేస్‍ ధర్యావ్మా తుఫాన్ ఆయూతెదె, యో ఢోంగ పానిను జుఖాళాతి డఫ్పాయ్‍ గయు. తెదె యో హుఃయీన్ రవ్వమా \v 25 ఇవ్నె ఇనకనా ఆయిన్ “ప్రభూ, మర్జావనూ స్థితిమా ఛియ్యే హమ్న బఛ్చావ్‍కరి” ఇనా ఉట్యాడు. \p \v 26 అనటేకే యో విష్వాస్‍ కొయింతె అద్మియే, షానటేకె ఢరూకరస్‍ కరి ఇవ్నేతి బోలిన్, ఉట్టీన్ వ్యాయ్రోన ధర్యావ్నా గట్టితి గుర్కావమా తెదె సోపొహుయ్‍గు. \v 27 యో అద్మి హాఃరు అష్యంహుయీన్ యో కెజాత్నోకి, వ్యాయ్రో, ధర్యావ్బి అనూ వాత్ హఃమ్జుకరస్ కరి బొల్లిదు. \s యేసు బే జణనా భూత్మతూ నహాఃడను \r (మార్కు 5:1-20; లూకా 8:26-39) \p \v 28 యో పార్లిబాజు కనారీనా ఛాతె గదరేనీయుల్ను ఇలాహొఃమా, భూత్‍ ధర్యాక్యూతె బేజన ఢోంగమతూ నిఖీన్ ఇన అగాడి ఆయు. ఇవ్నే హాఃరవ్తి ఘణు ఖీజ్‍ ర్హావమా కోన్బి యో వాట్మా జావన కోహుయూని. \v 29 ఇవ్నె హదేక్ “దేవ్నొ ఛియ్యా, తారేతి హమ్నా షానుకామ్, ధన్ ఆయూబికొయిని తెదేస్ హమ్నా బాధకరనాటేకె తూ అజ్గ ఆయోనా, కరి గట్టీతి చిక్రాణ్ బేంద్యు.” \p \v 30 ఇవ్నా దూర్ మోటు ఢూకర్నూ మందో చర్తూ ర్హావమాస \v 31 యో భూత్‍, తూ హమ్నా మోక్లిదిదోతొ యో ఢూకర్ను మందమా హక్లినాక్‍ కరి ఇనా బతిమాల్‍లీదు. \p \v 32 యో ఢూకర్‍యేవ్నా “జవోకరీ బోలమా” ఇవ్నె అద్మి హాఃరవ్నా బెందీన్ యో ఢూకర్‍యేమా గయూ, హాదేక్ యో మందహాఃరు భాదర్ నిఖీన్ ధర్యావ్నామహీ మిలావ్తూ జైయిన్, పానిమాపడీన్ మరిగయూ. \p \v 33 ఇవ్నా చరాంకరతె ఇవ్నె మిలావ్తుహుయిన్ నంగర్మాజైయిన్, జరుగ్యూతె కార్యం హాఃరూబి భూత్‍ బేంద్యుతె ఇవ్ను సంగతిబి బోల్యు. \v 34 హాదేక్ యో నంగర్మా హాఃరూబి యేసుకనా ఆయిన్, ఇన ఇలాహొఃనా బేందీన్ జాకరి ఇనా బతిమాల్యు. \c 9 \s యేసు కపెర్నాహూమ్మా ఝూటపడ్యుగుతె రోగ్వాలనా స్వస్థతకరను \r (మార్కు 2:3-12; లూకా 5:18-36) \p \v 1 బాద్మా యేసు డోంగచఢీన్ ధర్యావ్ దాటీన్ ఇను అస్లి గాంమ్మా జావమా. \v 2 థోడు జణు మంచోఫర్ హుఃతూతె ఏక్ ఝూటపడ్యుగుతె ఇనా చాధ్రిపర్ హుఃవాడిలీన్ ఇనకనా లీన్ ఆయు. యేసు ఇవ్ను విస్వాస్నా దేఖిన్, యోఝూటపడ్యుగుతె ఇనేతి హిమ్మత్తిరా, తారుపాప్‍ హాఃరు క్చమాహుయీన్‍ ఛా కరి బోల్యొ. \p \v 3 ఆ హఃమ్జీన్ థోడుజణు షాస్ర్తుల్‍మా ఇవ్నేస్ ఆ దేవ్నా బద్నామ్ దూషణ కరూకరస్కరి సోచిలీదు. \p \v 4 ఇవ్నె సాత్ సోచుకరస్కి, యేసునా మాలంహుయు. యో ఇవ్నేతి తుమార ధిల్మమా ఖర్రాబ్ హఃయల్నా ష్యాన సోచుకరాస్‍? \v 5 తారు పాప్ హాఃరు క్చమాహుయీన్‍ ఛాకరి బోలనూ హల్కుకి న్హైతొ, ఉట్టీన్ చాల్కరి బోలను హల్కునా? \v 6 హుయుతోబి పాప్‍నా క్చమాకరను అధికార్ ధర్తీఫర్‍ అద్మిను ఛియ్యోన ఛాకరి తుమ్న మాలంకర్లేనుకరి ఇవ్నేతి బోలీన్, “ఝూటపడ్యుతే తూ ఉట్ తారు ఛాద్రిపల్లీన్ ఘర్కనా జా కరి బోల్యొ.” \v 7 ఝూటొపడ్యుతె అద్మి ఉట్టీన్ ఇన ఘర్కనా గయో. \v 8 అద్మిహాఃరు యోదేఖిన్ ఢరిజైన్‍, అద్మియేనా అజాత్ను అధికార్‍ దిదోతె దేవ్నా మహిమపర్చు. \s యేసు మత్తయనా బులావను \r (మార్కు 2:13-17; లూకా 5:27-32) \p \v 9 యేసు ఎజ్గతూ నిఖీన్ జంకరమా, సుంకపు మెట్టుకనా బేసిన్‍ఛాతె మత్తయ కరి ఏక్జణనా దేఖిన్, మారకేడె ఆవ్కరి ఇన బోలమా యో వుట్టీన్ ఇనకేడె గయో. \p \v 10 యేసు, మత్తయన ఘర్మా ధాన్నటేకె బేసిన్ రవ్వమా, హదేక్ సుంకరల్, పాపిమాబి కెత్రూకిజణూ ఆయిన్, యేసు ఇను‌ సిష్యుల్‍కనా బేసిన్‍ థొ. \p \v 11 పరిసయ్యుల్ యో దేఖిన్, తుమార బోధకుడ్‍ సుంకరుల్‍తీ, పాప్ కరవాలతీ మలీన్ ష్యానటేకె ధాన్ ఖంకరస్ కరి ఇన సిష్యుల్నా పుఛ్చాయో. \v 12 యో ఆవాతె హఃజీన్ “రోగ్వాలనా ఇవ్నటేకెస్ పన్కి, అష్యల్‍ఛాతె ఇవ్నాటేకె వైద్యుడ్‍ అవసరం కొయిని” కాహెనా ఇవ్నేతి బోల్యొ. \p \v 13 తుమెజైన్ అష్యల్తి లేఖనాల్నా మాలంకరోకరి బోల్యొ. కతొ మే పాప్‍వాలన బులానాటేకె ఆయోగాని, నీతితిఛ్చాతె ఇవ్నా బులావనా కోఆయోని; ఇనటేకె గోరస్ మన హోనుతే పన్కి, బలిన మాంగుకోయిని, కరి బోల్యొ. \s పస్తునా బారెమా పుఛ్చావను \r (మార్కు 2:18-22; లూకా 5:33-39) \p \v 14 తెదె బాప్తిస్మమ్‍ దేయ్తె యోహాన్‍ను సిష్యుల్‍ యేసుకనా ఆయిన్, పరిసయ్యుల్బీ, హమేబి మాములిగా పస్తురయ్యేస్, పన్కి తార సిష్యుల్ పస్తుతి కోర్హాయిని, అనా కారణం సాత్కరి యేసునా పుఛ్చావమా. \p \v 15 యేసు బోల్యొ, య్హానొ నౌవ్రొ ఇనకేడె ర్హవయెత్రె ధన్‍ ఘేర్‍మా ఛాతె ఇవ్నె పస్తుతి ర్హాసెనా? ర్హాసెకొయిని. పన్కి, య్హానొ నౌవ్రొ ఇవ్నాకంతూ నిఖీన్ జావనూ ధన్ ఆవ్సే తెదె ఇవ్నె పస్తుతి ర్హాసె. \s బే ఉపమానల్‍ \r (మార్కు 2:21; లూకా 5:36-39) \p \v 16 కోన్బి ఫాటిగూతె జూను లుంగ్డన ఉఫ్పర్ నవూలుంగ్డు గాలీన్ సివ్సేనా, ఇమ్ కర్యూతొ అజు జర ఫాటిజాసె, ఇమ్మస్ కాహేతిమ్ యో అజు జర మోట్టు హుసె. \v 17 బుజు జూను చాంబ్డను సంఛిమా ద్రాక్చాను రహ్ః కోనాఖని, నాఖ్యతొ తెదె చాంబ్డను సంఛిమా ఫాటీన్ ద్రాక్చా రహ్క్ హాఃరు పడీజాసె, చాంబ్డనుసంఛిమా ఖర్రాబ్ హూసె, కతొ నవూ ద్రాక్చాను రహ్‍ః నవీ చాంబ్డనుసంఛిమా నాక్యతెదె యోబి కర్రాబ్ హుసెకొయినితిమ్ ర్హాసెకరి బోల్యు. \s మాలిక్‍ని ఛోరి బుజు యేసును లుంగ్డన ఛీమితె బాయికొ \r (మార్కు 5:22-43; లూకా 8:41-56) \p \v 18 యో ఆవాతె హాఃరు బోల్తూరవ్వమా, హాదేక్ ఏక్ యూద మాలిక్‍ ఆయిన్, యో డుక్నేఫర్‍ బేసిన్‍ ఇన హఃలామ్ కరీన్ మారి ఛోరి హంకేస్ మరీగయి, తూ ఆయిన్ తారుహాత్ ఇనా ఉఫ్పర్ బేంద్యొతొ మారిఛోరి జివ్సె. \p \v 19 యేసు ఉట్టీన్ ఇనకేడె గయో, ఇన సిష్యుల్బి ఇనకేడె గయా. \p \v 20 త్యొ వహఃత్‍, హదేక్ భార వరహ్‍ఃక్తి ల్హొహిపడతె రోగ్వాలి ఏక్ బాయికొ థి. \v 21 తెదె యో బాయికొ, మే యేసును లుంగ్డనా ఛీమితొ బైయిస్, మన అష్యల్ హుసేకరి ఇనూ యోస్ సోచిలీన్, యేసును లుంగ్డను ఛేడొనా ఛీమమా. \p \v 22 యేసు పీటె ఫరీన్ యో బైయికోన దేఖిన్ ఛోరి, హిమ్మత్తి ర్హా తారు విష్వాస్‍ తున అష్యల్ కర్యు, తెదేస్‍ యో బాయికొ హుఃద్రిగి. \p \v 23 యేసు యో మాలిక్ను ఘెర్మా గయోతెదె, ఎజ్గ ఢుంక్కా వజ్జాడవాలుబి గలబా కరుకరతే ఇవ్నా ర్హావనూ దేక్యొ. \v 24 ఇవ్నెతి, ఆన్హాని ఛొగ్రి హుఃతీస్ పన్కి, మరికొయినీకరి ఇవ్నా బోలమా ఇవ్నే ఇనా ఛింగాయూ. \v 25 తెదె జనభో హాఃరనా బోలిమోక్లిదీన్, యేసు మైహీజైయీన్, ఇను హాత్ ధరూస్కరా యో న్హాని చొగ్రి ఉట్టీ. \v 26 ఆ హాఃబర్‍ హాఃరు దేఖ్‍ః అక్కు ప్హైలాయ్‍ గయూ. \s బే జణ కాణునా నజర్‍ \p \v 27 యేసు ఇజ్గతూ జంకరమా కాణు అద్మి బేజణ ఇనకేడె ఆయిన్, దావీద్నొ ఛియ్యో హామారఫర్ గోర్ కర్కరి ఛిక్రాణ్ మ్హేల్యు. \p \v 28 యో ఘేర్మా గయో తెదె, ఇన పాసల్ యో కాణు అద్మి యేసుకన ఆయు, యేసు మే తుమ్నా అష్యల్ కరీస్‍కరి తుమె నమ్ము కరస్నా? కరి ఇవ్నా పూఛ్చావమా. తెదె ఇవ్నె, హో ప్రభు కరి ఇనేతి బోల్యా. \p \v 29 తెదె యో ఇవ్నా ఢోళన ఛీమిన్ బోల్యొ “తుమారు నమ్మకంతీ తుమ్నా నయంహువదా” ఎత్రమ ఇవ్నా ఢోళా దేఖ్కావలగ్యూ. \v 30 తెదె యేసు “ఆ కీనాబి నామాలం పడ్నుతిమ్‍ దేఖిలెవొ” కరి ఇవ్నా ధాంకైయిన్ బోల్యొ. \v 31 హుయితోబి ఇవ్నె జైన్ యో దేహ్ః అక్కు ఇను మహాన్‍ ప్హైలాయిగయూ. \s యేసు ముక్కోన అష్యల్ కరను \p \v 32 యేసుబీ ఇనా సిష్యుల్ జాతుర్హావమా, థోడుజణు ముక్కు భూత్‍ ధరిరాఖ్యుతె ఏక్ అద్మినా యేసుకన లీన్ ఆయూ. \v 33 భూత్‍నా హాక్లీ హుయిజావదీన్‍ యో ముక్కు అద్మి బోలానిక్తనా అద్మిహాఃరు అష్యంహుయిగు, ఇస్రాయేల్మా ఆమ్ జోక్ను కెదేబి కోజరుగ్యుని కరి బోల్లిదా. \p \v 34 హుయితొ పరిసయ్యుల్, ఆ భూత్‍నొ మాలిక్‍ వాలోతి సహకారంతీ ఆ భూతేవ్నా హకాలుకరస్ కరి బోల్యా. \s యేసు అద్మినటేకె గోర్‍ కరను \p \v 35 యేసు ఇవ్నా యూదుల్ను న్యావ్‍నుజొగొమా బుజు గాంమ్మా, దేహ్ఃమా, దేవ్నువాతె బోల్తొ, రాజ్యంను సువార్త ప్రచార్‍ కర్తొ, హర్యేక్‍ రకంమ్ను రోగ్నా స్వస్థత కర్తో సమస్తం నంగర్‍మ్మాబి గాంమ్మాబి ఫర్తో కర్తొ ర్హయో. \v 36 జనాభొ కాపరికోయిన్తే మ్హేండనితరా థకిజైన్, చెద్రిజైన్ ర్హావను దేఖిన్ యేసు ఇవ్నాఫర్ గోర్‍కర్యొ. \v 37 ఇన పాషల్తి ఇనా సిష్యుల్తీ “పంట అష్యల్తీ పిక్కాయు పన్కి, వాఢవాలు, జోఢవాలు, కామ్ కరవాలుస్ కంఛా. \v 38 ఇనటేకె, ఖేథర్మా కామ్‍ కరవాలన బోలీమోకల్ కరి ప్రభువునా భీక్‍ మాంగను కరి ఇన సిష్యుల్తి బోల్యొ.” \c 10 \s బ్హార సిష్యుల్నా మొక్లను \r (మార్కు 3:13-19; లూకా 6:12-16) \p \v 1 యేసు ఇన భారజణ సిష్యుల్నా బులాయిన్, దుష్మన్నా హక్లనటేకె హర్ రకంమ్నూ రోగఢిఫర్ వ్యాధుల్ ఫర్ అష్యల్ కరనటేకె ఇవ్నా హక్కు దిదొ. \p \v 2 యో బ్హారజణనా అపొస్తలుకరి నామ్ కెహూకతో, అగాఢి పేతుర్‍కరి బొలైయిలెవ్వాలొ సీమోన్, ఇనొ భై హుయోతె అంద్రెయ; జెబెదాయినొ ఛియ్యోహుయోతె యాకోబ్, ఇనొ భై యోహాన్. \v 3 ఫిలిప్పు, బర్తొలొమయి; తోమా, సుంకరిహుయోతె మత్తయ, అల్ఫయినొ ఛియ్యో యాకోబ్, తద్దయికరి బుజేక్ నామ్ లెబ్బయి. \v 4 కనానీయుడ్‍హుయోతె సీమోన్, యేసునా ధరైయిదిదోతె ఇస్కరియోతు యూదా. \s యేసు బ్హారజణ కామ్‍దీన్‍ మొక్లను \r (మార్కు 6:7-13; లూకా 9:1-6) \p \v 5 యేసు యో భారజణనా బోలిమొకల్తొ, దేఖిన్ ఇవ్నా ఆజ్ఞాదిదోతె సలహాదిదొతె సాత్కతొ, తుమె అన్యజనుల్ను వాట్పర్ నొకొజవొ, సమరయుల్ను కెహూ హఃయర్‍మాహో నొకొజాసు పన్కి, \v 6 నాష్‍హుంకరతె ఇస్రాయేల్ను జాత్ను మ్హేంఢవ్‍కనస్‍ జవొ. \v 7 జాతాహుయిన్, స్వర్గంను రాజ్యం ఖందె ఆయ్రూస్‍కరి బోల్తహుయిన్ జవొ. \v 8 రోగ్నా అష్యల్ కరొ, మరిగుతె ఇవ్నా ఉట్టాడొ కొహోడ్వాలవ్నా సుధ్దీకరొ, భూత్‍యేవ్నా హకాలొ, ఛుక్కెస్‍ మల్యూ తుమేబి ఛుక్కేస్ దెవొ. \p \v 9 తుమారు సంఛిమా ఘేణుహొ, రూపుహొ, రాగిహొ, జావనాటేకె సంఛితీబి, బే కుడ్తాతోబి, చెప్లెతోబి, హాత్మను లాక్డుతోబి, నొకొలీజాసు. \v 10 కామ్ కరవాలన ఇన కూలినా ఉప్పర్ ఇన హక్కు కొయిన్నా? \p \v 11 బుజు తుమె కెహూ నంగర్మాతోబి, గాంమ్మతోబి గయాతెదె, ఇన్మా కోణ్ యోగ్యుల్కి మాలంకర్లీన్, ఇజ్గతూ నిఖిన్ జావతోడి ఇన ఘేర్మాస్ ర్హవ్వొ. \v 12 యో ఘేర్మా గయాతెదె, యోఘేర్వాలన అఛ్చుహువదాకరి బోల్యొ. \v 13 యో ఘర్ సమాధానం పడ్నుకరి అర్హత ర్హైతొ తుమారు సమాధానం ఇవ్నఫర్ ర్హాసె. \p \v 14 కోన్బి తుమ్న ఖందె నాకరీన్‍, తుమారు వాతేవ్నా నాఖంజుతొ, తుమె యో ఘేర్‍నాహో యోనంగర్‍నాహో, బెందిన్ జావనివహఃత్ తుమారు గోఢాను ధుమ్మునా \f + \fr 10:14 \fr*\ft సానకాతో ఇవ్ని వాతే అప్నే ఖంజ్యా కొయిని ఇనటెకె అప్నే అపవిత్రా హుయిగా,\ft*\f* జట్కీ దెవో. \v 15 న్యావ్ను ధన్నె యో అద్మినుగతి నంగర్ను గతితీబి సొదొమా గొమొఱ్ఱా దేహ్ఃనుగతి ఇమ్‍ ర్హాసేకరి హాఃఛితి తుమారేతి బోలుకరూస్‍. \s ఆంకరతె మిన్హత్‍ \r (మార్కు 13:9-13; లూకా 2:12-17) \p \v 16 హదేక్ హఢనా ఇచ్మా మ్హేండవ్ను చెల్కవ్నా బోలిమోక్లొతిమ్, మేబి తుమ్నా బోలిమోక్లుకరూస్, ఇనటేకె హాఃప్నితరా అఖ్కల్‍వాల హుయిన్ పర్యావ్నితరా కపటం కొయినితిమ్‍ ర్హవొ. \p \v 17 అద్మియేన లీన్ జాగ్రుత్తి ర్హవొ; ఇవ్నె తుమ్నా న్యావ్‍కరతె సభమా ధర్యైయిదీన్, తుమ్నా ఠాణమా ధర్యాయ్‍దిసె, ఇవ్నా యూదుల్ను న్యావ్ను జొగొమా తుమ్నా కొల్డావ్‍తి మార్సే. \v 18 రాజొకనబి, అన్యజనుల్నాకనబి అధికారియేకనా, లీన్ గయోతొ మారు సువార్తనాహాఃజె తుమ్నా లీన్‍ జాసె. \v 19 ఇవ్నె తుమ్నా ధర్యైదిసె తెదె, కిమ్ వాతె బోల్ను? సాత్తోబి బోల్నుకరి చింతా నొకొపడొ; తుమె సాత్ బోల్నుకి తమ్నా యో వహఃత్మా మాలంపడ్సె. \v 20 తుమారొ భాను ఆత్మ తుమారమా రైయిన్ వాతె బొల్సె పన్కి, వాతె బోలవాల తుమె కాహె. \p \v 21 భైయ్యే భైయ్యేనస్, భా, ఛియ్యోనా మర్రాఖి దేవనటేకె దిసె; లడ్కా ఇన ఆయా, భా ఫర్ పాచుఫరీన్ ఇవ్నా మర్రాఖిదిసె. \v 22 తుమె మారు నామ్‍మా నిమిత్తంతి హాఃరవ్నా హాతె ఖర్రాబ్ బొలైయిలీసు; ఆఖరితోడి కోన్‍ సహీంచస్కీ యో బఛ్చిజాసె. \p \v 23 ఇవ్నె తుమ్న నంగర్మా హింసించూతెదె బుజేక్ హఃయర్మా మిలైయిలేవొ; దేవ్నొ ఛియ్యో ఇంమితరా తుమె ఇస్రాయేల్ నగరంమా సంచారం ర్హవొకరి మే తూమరేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్‍. \p \v 24 సిష్యుడ్ బోధకుడ్తి జాహాఃత్‍ కాహె; దాసుడ్‍ యజమానితీబి జాహాఃత్ కాహె. \v 25 సిష్యుడ్ ఇను బోధకుడ్‍నితరాబి, దాసుడ్‍ ఇను యజమానితరా ర్హైతొ బైస్. ఘేర్ను యజమానినా “బయెల్జేబు\f + \fr 10:25 \fr*\ft మూల భాషమా సాతాన్‍ కరి నామ్‍\ft*\f*” కరి నామ్ మ్హేలిన్ ర్హైతొ “యో ఘేర్వాలనా అజు కెత్రు ఖర్రాబ్‍ నామ్‍ బోల్సెకి కొయిన్నా.” \s కినాబి ఢరొనొకొ \r (లూకా 12:2-7) \p \v 26 ఇనటేకె తుమె ఇవ్నా దేఖిన్ నొకొఢర్సు, లపాఢిరాక్యుతె కెహూబి బ్హాధర్ పడ్సెకొయిననితిమ్‍ కోర్హాసెని, రహస్యంగాఛాతె కెహూబి మాలంకొయినితిమ్‍ కోర్హాసేని. \v 27 మే తుమ్నా అంధారమా బోల్యొతె, తుమె ఉజాలమా బోలొ; కాన్మా తుమ్నా బోలిరాక్యొయో ఘర్నవుప్పర్‍ ప్రచార్‍కరొ. \fig జూను కాలమ్ను ఇష్రాయేల్ను ఘేర్‍నుఫర్ కప్పు.|alt="Flat-roofed, olden house in Israel" src="lb00234c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="10:27"\fig* \p \v 28 బుజు ఆత్మన మారకొయినితిమ్‍, ఆంగ్తాన్నా మారవాలన ఢరినొకొజాసు; పన్కి ఆత్మనబి, అంగ్తాన్నా నరకంమా నాక్చేతె దేవ్నా దేఖిన్‍ ఢరొ. \v 29 బే పిచ్కిలి ఏక్‍ కాసునా ఎచైయిజాస్ కాహేనా, హుయితొ తార భాన మాలంకొయినితిమ్ ఏక్ పిచికీలిబి జమీన్ ఫర్ కోపడని. \v 30 తుమారు మాథపర్ ఛాతె కేఖ్నుహాఃరు గణాయ్‍ రూస్‍. \v 31 ఇనటేకె తుమె నొకొఢరొ. తుమె కెత్రూకి పిచిక్లియోతీబి స్రేష్టుల్‍ కాహెనా \s క్రీస్తునా ఒప్పను, ఒప్పకొయింతిమ్‍ జావను \r (లూకా 12:8,9) \p \v 32 పన్కి, అద్మియేన ఇచ్మా మన ఒప్పిలెవ్వాలొ కోన్కి, స్వర్గంమా ఛాతె మారొ భాన హాఃమె మేబి ఇవ్నా ఒప్పిలీస్. \v 33 అద్మియేమా కోన్‍ మన మాలంకోయిని కరి బోలాస్కి స్వర్గంమా ఛాతె మార భానహాఃమె మేబి మాలంకొయినికరి బోలిస్. \s సాంతి కొయిని పన్కి తల్వార్‍ \r (లూకా 12:51-53; 14:26,27) \p \v 34 మే జమీన్‍ఫర్ సమధానం దేవనటేకె ఆయోకరి నొకొర్హైజవొ, విబేధాలుటేకె\f + \fr 10:34 \fr*\ft తల్వార్\ft*\f* పన్కి సమాధానంనా మోక్లనటేకె మే కోఆయోని. \v 35 ఏక్ అద్మినబి ఛియ్యోనాబి ఇనూ భానా, ఛోరినాబి ఇని ఆయానా, ఒవ్నాబి ఇని హాఃకునా ఇచ్మా దుష్మన్‍ కరావనాటేకె ఆయో. \v 36 ఏక్ అద్మిను ఘేర్‍వాలుస్ ఇన ఉఫ్పర్ వైరి హుసె. \p \v 37 భానహో, ఆయానహో మారెతీబి జాహఃత్ ఫ్యార్ కరవాలు మన యోగ్యడ్‍కాహె ఛియ్యానహో, ఛోరినహో మారెతీబి జాహఃత్ ఫ్యార్ కరవాలు మన యోగ్యడ్‍కాహె. \v 38 ఇను సిలువనా పల్లీన్ మారకేడె ఆవకొయింతె ఇను మన సిష్యుడు కాహె. \v 39 ఇను జాన్న బఛ్చాయ్‍ లెవ్వాలు, ఇన గమైయ్‍లిసె పన్కి, మార నిమిత్తంతి ఇన జాన్న బేందనా హఠకొయినీకి ఇన బఛ్చాయ్‍ లీసె. \s ఫాయిదొ లేవను \r (మార్కు 9:41) \p \v 40 తుమ్న ఖందెకరవాలు మన ఖందెకర్సె; మన ఖందెకరవాలూ మనస్ కాహెతిమ్ మన బోలిమోక్లొతె భా నాబి ఖందె కర్సె. \v 41 ప్రవక్త కరి ప్రవక్తనా ఖందెకరవాలొ ప్రవక్తను ఫలంమల్సె; బుజు నీతి మంతూడ్కరీ నీతిమంతుడ్న ఖందె కర్లీదాతో నీతీమంతుడ్ను ఫలంమల్సె. \p \v 42 బుజూ సిష్యుడ్కరి కోణ్ ఆ అడ్డాణి లడ్కామా ఏక్జననా ఏక్ గ్లాహ్క్ పాని పీయ్యాన దీదూతో యో ఇను ఫాయిదొ గమైలీసె కొయినికరి మే హాఃఛితి తుమ్నా బోలుకరూస్. \c 11 \s బాప్తిస్మమ్‍ దేయ్తె యోహాన్‍ సందేషంనా లావను \r (లూకా 7:18-35) \p \v 1 యేసు ఇను బ్హారఅద్మి సందేషంనా లావాలు ఆజ్ఞదీన్‍ బోలను పాసల్తి, ఇను పాసల్తి ఇవ్నా నంగర్మా బోధించనాటేకె గయో. \p \v 2 క్రీస్తు కరూకరతె కార్యాయల్నాటెకె యోహాన్ ఠాణమా హంమ్జీన్, ఆవ్సెతె ఇనే తూస్నా, హమే అజేక్నాటేకె దేక్తారయ్యానా? \v 3 కరి ఇన “పూఛ్చావనాటేకె” ఇన సిష్యుల్నా బోలిమొక్లొ. \p \v 4 అనటేకే యేసు ఇవ్నా దేఖిన్ తుమె జైన్, హంజుతె ఇనాబి దేక్యూతె ఇన యోహాన్‍తీ బోలొ. \v 5 కాణు అద్మిను ఢోళా దెఖ్కాంకరస్, లంగ్డు అద్మి ఛాలుకరస్, కోడ్నుఅద్మి అషల్ హుంక్రస్, మరీగుతె అద్మి జీవ్తూర్హంకరస్‍, గరీబ్నా సువర్త ప్రచార్‍ హుంకరస్‍. \v 6 బుజు మారు వాతెఫర్‍ అనుమానం పడకొయింతెవాలు ధన్యుడ్ కరి జవాబ్ దిదొ. \p \v 7 ఇవ్నె జంకరమా యేసు యోహాన్నా లీన్ అద్మియేన అంనితరా బోల్యొ, తుమె సాత్ దేఖనటేకె జాడిమా గయా? వ్యారొనా హలుకరతె గాహ్ఃనా దేఖనా గయానా? \v 8 పార్‍ సాత్ దేఖాన గయాతా మోల్ను లుంగ్డా పేరక్యూతే అద్మినా? హదేక్ మోల్ను లుంగ్డా పేరవాలు రాజొగ్రుహాంమ ర్హాస్ కాహేనా? \v 9 బుజూ సాత్తోబి దేహాఃనటేకె గయా? ప్రవక్తనా? హో పన్కీ ప్రవక్తతీబి మోటోకరి తుమారేతి బోలుకురూస్. \v 10 హదేక్ మే మార దూతనా తారేహూః అగాడి బోలిమోక్లుకరూస్ యో తారా వాట్నా హూఃదు కర్షే, కరి ఇనా గురించి లిఖ్యారూస్కి యోస్ యోహాన్. \v 11 రాంఢె ఫైదాకరియేతె హాఃరవ్‍మా బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్‍కంతిబి మహాన్‍వాలొ హుసె. \v 12 బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్ను ధన్తూధరీర్‍ హంకేలగు స్వర్గంను రాజ్యంమా బలత్కారంతి ధరాయ్‍జంకరాస్‍, బలత్కారంతి ఇనా కోండిలెంకరస్‍. \v 13 యోహాన్ను ధన్తోడి ప్రవక్తల్‍ హాఃరుజనూబి, ప్రచార్‍ కర్తూహుయీన్ ఆయు. మోషే ధర్మషాస్ర్తరంబి ప్రచార్‍ కర్తూహుయీన్ ఆయు. \v 14 ఆ హాఃబర్‍ అంగీకరించన తుమ్నా మనస్సు ర్హైతో ఆవ్సేతె ఏలీయా, ఆస్‍\f + \fr 11:14 \fr*\ft మూలయోహాన్\ft*\f*. \v 15 హఃజనాటేకె కాణ్‍ రవ్వాలు ఖంచె. \p \v 16 ఆ పిఢియేను అద్మినా కినేతి పోల్చును? బజార్ను గల్లిమా బేసీన్‍ ర్హహీన్‍ \v 17 హాఃమె పుంగితి గీద్‍ బోలుకరియేస్‍ పన్కి, తుమె ఖేలవాలహుయిన్‍; హమె రొంకిరియేస్‍ కొయిని పన్కి తుమె రొయ్యాకొయిని హాఃరు దేక్యతొ అడ్డాణి లఢ్కానితరా ఏక్తీ ఏక్త్ బొల్లేవాలంతరా ఛా. \v 18 యోహాన్ ఖాద్యోకొయిని తిమ్‍ పీద్టొ కొయినితిమ్‍ ర్హావమా భూత్‍ ధర్యుహుయు అద్మికరి ఇవ్నె బోలుకరాస్‍. \v 19 అద్మినో ఛియ్యో ఖాతొహుయీన్, పీతొహుయిన్, ఆయొ. ఇనటేకె హదేక్ ఆ తిండిబోత్బి, పియ్యావాలుబి, ఖవ్వాలనబి, సుంకరూల్నబి పాప్ కరవలానొ దోస్థకరి ఇవ్నె బోలుకరాస్‍. పన్కి అఖ్కల్నా అక్కల్కరి ఇను కామ్నలీన్ న్యావ్‍ పోంద్సెకరి బోల్యొ. \s అవిష్వాస్‍హుయూతె నంగర్‍ \r (లూకా 10:13-15) \p \v 20 పాసల్తి కెహూ నంగర్మా యేసు హర్యేక్ మహత్కార్యంనా కర్యోకి థోడు యో నంగర్‍వాలు దిల్ నాబద్లావమా, ఇనటేకె యేసు ఇవ్నా అమ్‍ గుర్కావనిక్లోల్యొ. \v 21 అయ్యో కొరజీనా నంగర్‍ అయ్యో బేత్సయిదా నంగర్ మే తూమారమా కార్యొతె అద్భుతంనా తూర్, సీదోన్\f + \fr 11:21 \fr*\ft మూలభాషమా లెభలోన్‍.\ft*\f* నంగర్మా కర్యొహోత్తొ ఇవ్నె కెదేస్కి చైయినుపట్టొ\f + \fr 11:21 \fr*\ft పాప్‍నా బెందిదాకరి గుర్తునాటేకె \ft*\f* బాంధిలీన్, రాక్నా లోతిలీన్ దిల్ బాద్లాయిలీన్ ర్హైయ్యాహోత్ని. \v 22 పన్కి, మే బోలుకరతె సాత్కతో న్యావ్‍ను ధన్నె ధన్నే తూర్‍సీదోన్ నంగర్తీబీ భరీంచ్యకోయిన్తే స్థితిమా ర్హాసెకొయినీ. \v 23 బుజు, ఓ కపెర్నహూమ్ నంగర్‍వలా తూ ఆకాష్తీబీ హెచ్చించి బడీష్నా? తూ పాతాళ లోకంమా ఉత్రీన్‍ జైస్‍, తూమారమా కార్యూతే అద్భుతంనా సోదొమనంగర్మా కర్యొహోత్తొ, యో హాంకెలగు ఉబ్రీన్ ర్హైయిహోత్. \v 24 పన్కి మే తుమ్నా బోలుకరతె సాత్కతొ న్యావ్ను ధన్నె సొదొమా నంగర్తీబి తుమె హఃలావ\f + \fr 11:24 \fr*\ft మూల భాషమా భరించుకొయిని\ft*\f* కొయింతే స్థితిమా ర్హాషు. \s మారకనా ఆవవాలన ఆరామ్‍ దీస్‍ \r (లూకా 10:21,22) \p \v 25 యో సమయంమా యేసు బుజూ ఆమ్నితరా బోల్యొ భా, ఆకాష్‍నా, ధర్తినాబీ ప్రభూ, తూ జ్ఞాన్‍ వాలనబీ అక్కల్‍వాలనబి ఆ హాఃబర్నా లపాఢిరాఖీన్‍ అన పడా వాలనా బయల్పర్చోకరి తున స్తుతించుకరూస్‍. \v 26 హోలా భా, తూ ఆమ్కర్నుకరి తార నజర్మా అనుకూలం హుయీన్‍ ఛా. \p \v 27 మారో భా మన హాఃరు దీరాక్యోస్, భాన తప్ప మార గురించి కీనాబి మాలంకొయిని; ఛియ్యో కాహెతిమ్ కోన్బి ఛియ్యో కినాబి ఇనా మాలంకరావ్నుకరి భాన గురించీ బోలునూస్ కరి ఉద్దేష్యంతి మే ఏనిలిదోతే ఇవ్నా తప్ప, భాన గురించీ మాలంకొయినీ. \p \v 28 ప్రయాసా పఢీన్ భోజొనా పాడుకరతె సమస్తాజనూల్‍ మే తుమ్నా ఆరామ్నా దీస్కరి బోల్యొ. ఆత్మల్నా విస్రాంతి కలగ్సె. \v 29 మే సాత్వీకుబి హల్కుదిల్వాలొ హుయ్రోస్‍. అనటేకే తుమారఫర్‍ మారు కాఢినా పల్లీన్‍ సిఖొ. తెదె జాన్నా ఆరామ్‍ మల్చే. \v 30 కింకతొ మారు కాఢి హుల్కుబి, మారు కాఢి ఢోవను సులభంమస్. మే దిదోతె భోజొ హాల్కుతి ఛా. \c 12 \s ఆరామ్ను బారెమా పుఛ్చావను \r (మార్కు 2:23-28; లూకా 6:1-5) \p \v 1 యో ధన్మా యేసు ఆరమ్ కారనుధన్నే ఖేథర్మాకరి జంకరమా ఇన సిష్యుల్నా భుక్ లాగమ మొక్కజొన్నన బుట్టు తోఢిన్ ఖాధ్య. \v 2 పరిసయ్యుల్ ఆ దేఖిన్ హదేక్, ఆరామ్ కరనధన్నె కరకొయింతె కామ్ కరూకరస్కరి యేసున బోలమా. \p \v 3 యేసు ఇవ్నేతి అమ్ బోల్యొ, దావీద్‍బి ఇనకేడె ఛాతె ఇవ్నా భుక్ లాగమా ఇను షాత్ కర్యతె ఇన గురించి తుమె పడ్యా కొయిన్నా? \v 4 యో దేవ్ను మందిరంమా జైన్, యోబి ఇనకేడె ఛాతె ఇవ్నేబి నాఖానుతే సముఖంనూ రోటా ఖాద్యా. \v 5 బుజు యాజకుల్ ఆరమ్ కరను ధన్నె దేవ్ను ఆలయంమా జైన్, ఆరమ్ కరను ధన్నె అతిక్రమించాతోబి నిర్దోసుల్‍హుయిన్ ఛాకరి తుమె ధర్మషాస్ర్తంమా పడ్యాకొయిన్నా? \v 6 దేవ్ను ఆలయంతీబి మహాన్‍వాలొ యో అజ్గ ఛాకరి తుమారేతి బోలుకురూస్. \v 7 బుజ గోర్నాస్ కోరిలెంక్రూస్ పన్కి బలినా మే కొకోరూని, కరి వాక్యభాగమస్‍ తుమ్నా మాలంరైయితొ నిర్దోసినబి దోసినా న్యావ్‍ కోకర్యాహోత్ని. \v 8 అద్మినో ఛియ్యో ఆరామ్ను ధన్నే ప్రభూ హుయిన్ ఛాకరి బోల్యొ. \s ఝూఠొపడ్యుతె అద్మినా అష్యల్ కరను \r (మార్కు 3:1-6; లూకా 6:6-11) \p \v 9 యో ఇజ్గతూ నికిజైన్ ఇవ్నా యూదుల్ను న్యానుజొగొ గయోతెదె ఎజ్గ ఏక్ హాత్ హుఃకైయి గయూతె అద్మితూ \v 10 ఇవ్నె ఇనఫర్ జూటి వాత్‍ఫర్‍ పహ్కావును కరి సోచిలీన్‍ అమ్ బోల్యు, ఆరమ్ కరతెధన్నే స్వస్థతకరను న్యాయంన్నా? కరి ఇన పుచ్చాయా. \p \v 11 ఇనటేకె యేసు తుమారమా కెహూ ఏక్ అద్మినా హుయుతోబి మ్హేండాను చెల్కు ర్హైయితొ, ఆరామ్‍నూ ధన్నే యో ఖాడమా పడిగూ ఇన ధరీన్ బ్హాధర్ కోకాడ్సున్నా? \v 12 మ్హేండనాతబి అద్మిస్‍నా కెత్రూకి విలువు ఛా కాహెనా ఇనటేకె ఆరామ్ కరనధన్నే మేల్‍కరను ధర్మమాస్, కరి బోల్యొ. \v 13 యేసు యో అద్మితి తారుహాత్ హఃడక్ కరి బోల్యొ. యోహాత్ హూఃదు కరమా ఇన బెంమ్మాను హాత్నుతరా అష్యల్ హుయు. \v 14 తెదేస్ పరిసయ్యుల్ బాదర్ జైన యేసున కింతోబి మార్నుకరి ఇనా విరోధంతీ బారెమా సోచలగ్యు. \s దేవ్‍ ఎంచోతె సేవకుడ్‍ \p \v 15 యేసు యో సంగతి హాఃరు మాలంకర్లీన్ ఇజ్గాతు ఛలిగయో, ఘను అద్మి ఇన కేడెజావమా. \v 16 యేసు ఇవ్నా హాఃర్వన అష్యల్ కరీన్, మన ఆవాత్ కినాబీ నొకొబొల్సూకరి ఆజ్ఞదిదొ. \v 17 ప్రవక్త హుయోతే యెషయా బారేమా దేవ్ బోల్యొతె ఆ వాక్యం హాఃచిహువనటేకె ఆమ్నీతర జరిగ్యూ. \q1 \v 18 యోసాత్కతొ, హదేక్‍ ఆ మారొ సేవకుడ్ \q2 అన మే చూణిరాక్యోస్‍, అనే మన \q2 కెత్రేకి లాఢ్‍ వాలొ హుయ్రోస్‍. \q2 అనఫర్ మార ఆత్మనా రాఖిస్‍. \q2 ఆ అన్యుజనుల్నా న్యాయంనా ప్రచార్‍ కర్సె. \q1 \v 19 అనే లఢైయె కోకరని, ఛిక్రాన్ కోమ్హేలని, \q2 గల్లియేమా అను ఆవాజ్‍‍ కినాబి హఃమ్జావ్సె కొయిని. \q1 \v 20 న్యాయం హువతోడి నలిగూతె రెల్లునా \q2 అనె తోడ్సెకొయిని, ఉజైయి జంకరతె \q2 దివ్వొనాబి యో ఉజావ్సెకొయిని. \q1 \v 21 అన నామ్‍ఫర్ అన్యుజణుల్‍ హాఃరు నిరీక్చణ కల్గి ర్హాసె. \s యేసు అజు బయెల్జెబూలు \r (మార్కు 3:20-30; లూకా 11:14-23) \p \v 22 తెదె భూత్‍\f + \fr 12:22 \fr*\ft మూలభాషమా భూత్‍ కరి. \ft*\f* ధర్యకూతె, కాణొడోళవాలుబి, ముక్కు హుయోతె ఏక్జనొ యేసుకనా లీన్ ఆయా. \v 23 ఇనటేకె యో అద్మి హాఃరు అష్యంహుయీన్‍ ఆ దావీద్‍నొ ఛియ్యో కాహెనా, కరి బోల్లెంకర్తు థూ. \p \v 24 పరిసయ్యుల్ యోవాత్ ఖంజీన్ అనే భూత్‍నొ మాలిక్‍ హుయోతె బయెల్జేబుల్‍ బారెమాస్‍ ఆ భూత్‍యేవ్నా హాకాలుకరస్ పన్కి బుజేక్ను జణనూ కాహే. \p \v 25 యేసు ఇవ్ను సోచుతె ఇనా గ్రహించిన్‍ ఇవ్నెతె అమ్‍ బోల్యొ, కేహూ రాజ్యంతోబి, ఇనూ యోస్‍ అలాదు హుయుగుతొ హాఃరాబ్‍ హుయుజాస్‍. ఇనూ యోస్‍ అలాదు హుయుగుతొ కెహు నంగర్‍బి కెహు ఘేర్‍బి హుబర్సే కొయిని. \v 26 సైతన్ సైతాన్‍ హాకల్యొతొ యో అలాదు హుయిజాసె, తెదె ఇన రాజ్యం కిమ్ తోబీ వుభార్ సే? \v 27 మే బయెల్జేబు బారెమా భూత్‍‍నేవన హకాలుకురుస్తో తుమార ఛియ్యో కినవల్లా హకాలుకరస్? తుమె బోలుకరతే జూటీకరి తుమార అద్మీస్ రుజూవు కరూకరస్. \v 28 బయెల్జేబ్ కాహె దేవ్ను ఆత్మానహాఃజె హుయుతొ దేవ్నవలనా భూత్‍యేవ్నా హకాలుకర్తో హసేతొ దేవ్ను రాజ్యం తుమారకనా ఆయ్రూస్‍. \p \v 29 ఏక్జను ఏత్రేస్ కాహేతీమ్ అగాడి కువ్వత్‍వాలన బంధించకొయింతె తెదె కింనితరా యోకువ్వత్‍ వాలన ఘేర్‍ జైన్ ఇను హాఃమాన్ లపాఢిలిసె? ఇంనితరా భన్నాకి దిదూతోస్ ఇనూ ఘర్‍ లపాఢిజైయ్‍. \p \v 30 మారేతి రైయికొయింతె అద్మి మన దుష్మన్‍ నీతర ర్హాసె. మారేతి మలిజైయిన్ నార్హవ్వాలు చెదరిజాసె. \v 31 ఇనటేకె మే తుమారేతి బోలుకరూతె సాత్కతొ అద్మియెకర్యూతె పాప్‍ హాఃరు దేవ్నదూషణనా దేవ్ క్చమాకర్సె పన్కి, పవిత్రాత్మనా విషయంమా దూషించుతొ ఇవ్నా క్చమించెకొయిని. \v 32 అద్మినో ఛియ్యోనా విరూద్ధంతి వాతె బోలవాలనా దేవ్ను క్చమాపనా మల్సె, పన్కి పవిత్రాత్మనా విరూధ్దంతి వాతె బోలవాలనా ఆ ములక్మాతోబి ఆవ్సెతె పిఢిమాతోబి క్చమాపనా కోమల్సెని. \s ఝాడు అజు ఇను పండా \r (లూకా 6:43-45) \p \v 33 జాఢు అష్యల్ ర్హైతొ ఇను పండబీ అష్యల్కరి ఎంచొ న్హైతొ, ఝాడు ఖర్రాబ్‍ ర్హైతో ఇను ఫలంబి ఖర్రాబ్కరి ఎంచొ. ఝాడు ఇను పండాటేకె మాలంకరజాయ్. \v 34 హాఃప్‍నా లడ్కా, తుమె ఖర్రాబ్వాల హుయీన్‍, కిమ్ అష్యల్ వాతె బోలాతిం బోల్సు? దిల్మా షాత్ఛాకి యోస్ బాఖమతూ వాతెబోల్సె కాహేనా. \v 35 అష్యల్ అద్మిమా అష్యలాస్ ర్హాస్, ఇనటేకె ఇన్మతూ అష్యలాస్ ఆభాదర్నికస్‍. దుస్మన్‍ మ ఖరాబ్ రాస్ కరి ఇన మైయితీ ఖరాబస్ భాదర్ నికాస్. \p \v 36 మే తుమారేతి బోలుకురుతె సాత్కతొ అద్మియే బోలాతె హర్యేక్‍ ఖర్రాబ్ వాతేవ్నా లీన్ న్వావ్నా ధన్నె లెక్క బొల్ను పడ్సె. \v 37 తారు వాతేవన లీనస్ నీతిమంతుడ్ కరి న్వావ్‍ లీసు, తారు వాతేవ్నా లీన్‍ అపరాధికరి న్యావ్‍ లీసు. \s అద్భుతం కర్కరి పుఛ్చావను \r (మార్కు 8:11,12; లూకా 11:29-32) \p \v 38 తెదె షాస్ర్తుల్మాబి పరిసయ్యుల్మా థోడుజణు “బోధకుడ్‍ తరా బంన్తూ ఏక్‍ హాఃనద్ దేక్ను” కరి హమే ఛియ్యో, కరి ఇనేతి బోల్యా. \v 39 యేసు బోల్యొ వ్యభిచారుల్ హుయాతె గలీజ్ పిఢిను అద్మియే కెహూ, అద్భుతంనా మాంగుకరాస్, ప్రవక్త హుయోతె యోననా లీన్, హాఃనద్నా పన్కి బుజూ కెహుబీ హాఃనద్ ఇవ్నా కోఅనుగ్రహించూని. \p \v 40 యోనా కిమ్ తీన్రాత్, తీన్‍ధన్ మోటు మాస్లాన పేట్మా ర్హయోకి ఇమ్మస్ అద్మినొ ఛియ్యో తీన్‍రాత్, తీన్‍ధన్ భూగర్భంమా ర్హాసె. \v 41 నీనెవె నంగర్‍ వాలు యోననూ ప్రకటననా హఃమ్జీన్ దిల్ బద్లాయిలీదు. ఇనటేకె న్యావ్‍ తీర్చన వహాఃత్మా, నీనెవెవాలు ఆ ఫిడీను ఇవ్నఫర్ ఉబ్రీన్ ఇన నేరంనా నాక్చె. హదేక్ యోనతీబి మోటొజణొ అజ్గ ఛా. \v 42 దక్షీణ్‍ దేహ్ఃమాఛాతె షీబా రాణి సొలోమోను జ్ఞానంనా హఃమ్జనాటేకె ఘను దూర్తి ఆయి, ఇనటేకె న్యావ్‍ బోలన ధన్నే యో బాయికో ఆ పిఢీను అద్మిహుః మలీన్ ఉబ్రీన్‍ ఆ పిఢివాలు నేరస్థుల్ కరి బోల్సె, పన్కి హాంకె సొలొమోన్‍తీబి మోటొ అద్మి అజ్గ ఛా. \s దుష్టాత్మ పరీన్‍ ఆవను \r (లూకా 11:24-26) \p \v 43 దుష్టాత్మా ధరిరాక్యుతె ఏక్ అద్మిమతూ నికిజావదీన్ బ్హాదర్ నికీగుతె సైతాన్ ఆరామ్ కరనటేకె పానికొయింతె జొగొమా పర్తూ ర్హంకరా, పన్కి ఇన ఆరామ్‍కరన కోమలని. \v 44 ఇన ఆరామ్‍ నామలమా, మే బెందీన్ ఆయోతె మార ఘేర్‍కన జైయిస్‍కరి సోచిలీన్‍ ఆయిన్‍, యో ఘర్మా కోన్బి కొయిననితిమ్‍ ఇన ఝాడీన్ హఃద్రిరాక్యుతె దేఖిన్‍, జైయిన్‍ ఇనేతీబి బుుజూ ఖర్రాబ్‍హుయ్తె హాఃత్‍ భూత్‍నా కేడెలీన్‍ ఆవస్‍ ఇవ్నె ఇన్మా పేషిన్ ఎజ్గాస్‍‍ జీవ్ను జీవ్సె. \v 45 అనటేకే యో అద్మిను ఆఖరీనుస్తితి అగాడిను స్థితితీబి ఖర్రాబ్‍హుసె. ఇమ్మస్‍ ఆ దుష్టపీఢివాలనా సంభవించెకరి బోల్యొ. \s యేసును ఆయాబి అజు భైయ్యె \r (మార్కు 3:31-35; లూకా 8:19-21) \p \v 46 బుజబి యేసు అద్మియేమా వాతెబోల్తొ ర్హానమా హదేక్ యేసుని ఆయాబి ఇనొ భైయ్యేబి ఇనేతి వాతె బోల్నుకరి బ్హాధర్ ఉబ్రిన్‍ ఛా. \v 47 తెదె ఏక్జణు యేసుతి, హదేక్‍ తారి ఆయాబి, తారొ భైయ్యే తారేతి వాతె బోల్నుకరి బ్హాధర్ ఉబ్రీన్‍ ఛాకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 48 అనటేకే ఇనేతి ఆ హాఃబర్ బోల్యొతె ఇనా దేఖిన్‍, కోణ్ మారి ఆయా? కోణ్ మార భైయ్యే? కరి బోలిన్‍ \v 49 ఇను సిష్యుల్‍ బాజు హాత్‍ వతాలీన్‍, హదేక్ మార ఆయాబి, మార భైయ్యే, భేన్‍ \v 50 స్వర్గంమా ఛాతె మారో భాన మర్జీతి\f + \fr 12:50 \fr*\ft చిత్తమ్నా కరవాలొ\ft*\f* కరవాలోస్‍, మారా భైయ్యే, మారి భేనె, మారి ఆయా, కరి బోల్యొ. \c 13 \s బింజ్లోను ఉపమానం \r (మార్కు 4:1-9; లూకా 8:4-8) \p \v 1 యోధన్నె యేసు ఘేర్తి నిఖీన్ ధర్యావ్నా కనారె బేసిన్ థొ. \v 2 ఘణు అద్మిహాఃరు ఎక్కాస్‍ధమ్ కేడెమలీన్ ఆవమా యేసు డోంగా ఛడీన్‍ బేసిగొ యోఅద్మిహాఃరు కనారీవుబ్రీన్ ర్హావమా. \v 3 యేసు ఇవ్నా బ్హణెదేఖిన్ ఘణు సంగతుల్ ఇవ్నా ఉపమానంనీతరా బోలను ఛా కింకతొ, హదేక్ బింజోలా పికావాలు పికావనటేకె గయూ. \fig ధర్యావ్ను కానరినా అద్మియే గల్లోనా యేసు బోదించాను.|alt="Jesus teaching the crowd by the sea" src="lb00299c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="13:3"\fig* \p \v 4 యో బింజోల ఛిడ్కని వహఃత్ థోడుబింజోలు వాట్నాసేడే పడ్యు, ఉఫర్ ఉడతే జిన్వార్‍ ఆయిన్ ఖైయినాకిదేస్. \v 5 థోడు బింజోలు పత్రావ్ని జొగోమా పడ్యు మాటి ఘణు నార్హావమా యోబింజోలు పుట్యు. \v 6 పన్కి ధన్నూ నికతే చంద్రమా ఆవమా ఇను టడ్కోను అంచ్మా ఝడ్‍, బలీన్ హుఃఖైయి గయూ. \p \v 7 థోడు బింజోలు కాఠొనా డాగ్మా పడ్యు కాఠన ఝాడు వదీన్ ఇన దాబినాఖిదేస్. \v 8 పన్కి థోడు బింజోలు అష్యల్ జమీన్పర్ పడీన్, ఏక్‍ డోఢిక్‍ భాగ్, ఏక్‍ తీనిహ్‍ః భాగ్‍, ఏక్‍ ఖొః భాగ్‍నితరా ఫలించె. \v 9 కాణ్‍ రవ్వాలు హంజ్చెకరి బోల్యొ. భర్తికర్యూ. \s ఉపమానంను ఉద్దేష్యం \r (మార్కు 4:10-12; లూకా 8:9,10) \p \v 10 పాసల్తి సిష్యుల్ ఆయిన్ తు ఉపమానంనితరా ఇవ్నా వాతె బోలుకరతె సే? కరి పుఛ్చావమా. \p \v 11 ఇవ్నెతి అమ్ బోల్యొ స్వర్గంను రాజ్యం రహస్యాల్ మాలంకరను జ్ఞానంనా తుమ్నా మలీరూస్ పన్కి, ఇవ్నా అనుగ్రహీంచుకొయిని. \v 12 కల్గితె ఇవ్నస్‍ దెవ్వావ్సె, ఇవ్నా జాహఃత్‍ మల్సె కొయింతే ఇవ్నకనా ఛాతె హాఃరుబి ఇవ్నకంతూ కన్నాకిదిసె. బుజూ ఇవ్నే హఃమ్జీన్‍బి హఃమ్జకొయినీతిమ్‍ దేఖిన్‍బీ దేఖ కొయినీతిమ్‍ గ్రహించకొయినితిమ్‍ ఛా. \v 13 అనహాఃజేస్ మే ఉపమానంనితరా బోధించుకరూస్‍. దేఖ్యొ పన్కి దేఖకొయినితింమ్‍ ర్హాస్‍. \q1 \v 14 యెషయా బోల్యొతె వాత్ అవ్నబారెమా నెరవేరుకరాస్‍. \q2 ఇవ్ను కాణ్‍తి హఃమ్జీన్‍బి హఃమ్జకొయిని, ఇవ్నె ఇవ్ను ఢోళనా మూఛిరాక్యస్‍. \q2 దిల్‍ బద్లాయ్‍ లీన్‍ మార బారెమా స్వస్థత హువకొయిని తిమ్‍ \q2 ఇవ్ను దిల్ ఘట్ హుయిగు, \q1 \v 15 ఇనటేకె ఇవ్నె హంజన హుయుతో \q2 హఃమ్‍జ్సే పన్కి అర్థం కోకరని, \q2 దేఖనా హుయుతో దేక్చె పన్కి, \q2 కెత్రేబి మాలంకరకొయిని. \p \v 16 ఇనటేకేస్ దేఖుకరతే తుమారు డోళా కెత్రూకి ధన్యంహుయు, హంజుకరతె తుమారు కాణ్‍ కెత్రూకి ధన్యంహుయు. \v 17 పన్కి, కెత్రూకి ప్రవక్తల్, నీతిమంతుల్ తుమె దేఖుకరతె ఇన దేక్నకరి సోచిన్‍ దేఖ్యాకొయిని, తుమె హంజతె ఇనా హంజ్నూకరి సోచీన్‍ హంజ్యకొయినీకరి తుమారితీతి హాఃఛితీ బోలుకరూస్. \s యేసు బింజోలను ఉపమానం బారెమా హఃమ్జావను \r (మార్కు 4:13-20; లూకా 8:11-15) \p \v 18 ఖేథర్మా బింజోలా చిడ్కనవాలనూటేకె ఏక్ ఉపమానం ఇను హఃమ్జొ. \v 19 కోన్బి దేవ్ను రాజ్యంనూవాతె హాఃజిన్‍బి హఃజకొయినీతిం ర్హావమా దుష్మన్‍ ఆయిన్ ఇన దిల్మా హఃజుహుయు వాక్యంనా పల్లిజాసె వాట్నా సేడె పడ్యూతె బింజోలాను జోక్ను. \v 20 పత్రన జోగోపర్ పడ్యుయుతే బింజోలాన జోడ్ను సందేషం హఃజీన్ ఎగ్గీస్ ఖుషితి ఇనా ఒప్పిలీసె. \v 21 హుయుతోబి ఇన్మా జఢే జమీన్నా నాలగ్గమా థోడధన్ ర్హాసె. పన్కి వాక్యంనటేకె మిన్హత్‍, హింసల్ ఆయుతో అభ్యంతరం హుసె. \p \v 22 కాఠొను ఢాగ్మా పడితే బించోలానితర అద్మియే వాక్యమ్నాహఃజవాళోస్ పన్కి, ఆ ములక్‍ను హాఃజె, రప్యాను, ఆహ్క్ ఇనా వాక్యంనా బఢదేకొయినీ, ఇనటెకె యోదేవ్నా బందేస్. \v 23 అనటేకే అష్యల్ జొగొమా పఢ్యుతే బింజోలను జోక్నూ అద్మియే హాఃరూ వాక్మంమ్నా క్హాంజీన్ అర్థమ్ కర్లిసె. ఇంమ్ను అద్మి జీతిన్ ఏక్జనొ ఖోః భాగ్‍నితరా, ఏక్జనొ తీనిక్‍ భాగ్‍నితరా బుజేక్జనో డొఢీహాంతరా బడ్చె. \s కలుప మొక్కల్ను బారెమా బెంమ్మను మర్మం \p \v 24 యో బుజేక్ ఉపమానంనా ఇవ్నేతిబోల్యొ. సాత్కతో స్వర్గంనురాజ్యం ఏక్ బింజోలా ఇనుఖేతర్మా అష్యల్ బింజోలా నాక్యొతె ఇంమ్ను జోక్ను. \v 25 ఏక్‍ రాతె, అద్మిహాఃరు ఖుఃతూర్హావనూ వహాఃత్మా వైరి ఆయిన్ యో ఘౌవును ఖేథర్మా గురుకుల్ను బింజొలాన చిడ్కినాకిదేస్. \v 26 ఘౌ పుట్టీన్ వధ్యూ తెదె యో న్హాను గాహ్క్ మెక్కల్‍బి వధ్యూతే దేఖ్కాయూ. \v 27 యో ఖేథర్నొ మాలీక్ను దాసుడ్‍ జైన్ మాలిక్‍ తూ తార ఖేథర్మా అష్యల్ గౌనా బింజోలా నాక్యోతోనొ బుజూ గురుకుల్ను జాఢు కిమ్ పుట్యు కరి పుఛ్చాయో. \v 28 ఆ హాఃరు వైరి కర్యుతె కామ్ కరి బోలమా యో దాసుడ్‍, హామెజైన్ ఇన వుక్డి నాఖిదేవనూ తున ఇష్టమాస్నా? కరి ఇన పుఛ్చాయ్యో. \v 29 ఇనటేకె యో ఇమ్ నొకొకరో గురుకుల్నా వుఖడనీ వహాఃత్, ఘౌను జఢేబి వుక్డాయ్‍ జాసె. \v 30 ఘౌ వాఢను ధన్‍తోడి, బేన వధాదేవొ వాఢను ధన్మా గురుకుల్నా అలాదు కుప్పొకరీన్ ఇన బల్లాకి దేవనటేకె ఇన కాఠనితరా భాందొ బుజు ఘౌనా అలాదు కరీన్ బాణమా నాఖొ. ఇవ్నెతి బోలీస్‍కరి బోల్యొ. \s రాయ్ను బింజొలోను బారెమా ఉపమానం \r (మార్కు 4:30-32; లూకా 13:18,19) \p \v 31 యేసు బుజేక్ ఉపమనంబి సిష్యుల్తి బోల్యొ, స్యర్గంను రాజ్యం ఏక్జనొ ఇను ఖేథర్మా నాక్యూతె రాయిను బింజోలాను జోక్ను. \v 32 యో బింజోలన దేఖాన న్హానుసు, పన్కి యో మొల్కా ఉట్టీన్ మోటు వధ్యుతో ఖావను చట్టిను రాచునూ జాఢ అక్కావ్‍మా యో ఘను మోటుహుయిన్, ఆకాష్‍ను జీన్వార్ ఇనా ఢాలియేఫర్‍ బేసీన్ ఇన జీవస్ ఎత్రెమోటు హువస్. \s పొంగ్యుతె ఆట్టొను బారెమా ఉపమానం \r (లూకా 13:20,21) \p \v 33 యో బుజేక్ ఉపమానంబీ బోల్యొ, స్వర్గంను రాజ్యం ఖాటు ఆటాను జోక్ను, ఏక్ బైయికో యో ఖాటు ఆటనా లీన్ తీన్ షేర్\f + \fr 13:33 \fr*\ft ధరాసు ఆ\ft*\f* అష్యల్ ఆఠొమా మలైనాకి తెదె యో అష్యల్ ఆఠొబీ ఖాటు హుయిజాస్. \s యేసు ఉపమానంనా వాడిలేవను \r (మార్కు 4:33,34) \p \v 34 యేసు ఇవ్నా హాఃరుబి ఉపమానంతీస్ బోల్యొ, ఉపమానం కొయినితిమ్‍ ఇవ్నా ఏక్ వాత్బీ బోల్యొ కొయిని. \q1 \v 35 ఇమ్ ప్రవక్త బోలుతె వాతె హాఃరుబి హాఃచి హుయూ, \q2 మే ఉపమానంతీస్ బోలిన్ ఆ “ములాక్ పైయిదా హుయుతాప్ తూ లపీరుతే వాతె హాఃరుబి తుమ్నా మాలం కరైస్.” \s యేసు కలుప మొక్కల్ను బారెమా ఉపమానం \p \v 36 తెదె యేసు జనాభో హాఃర్వన బోలిమోక్లిదీన్ యో ఘేర్నా మహీ జావమా తెదె ఇన సిష్యుల్ ఇనకన ఆయిన్, ఖేతార్ మను గురుకుల్ను గురించీ ఉపమానంను అర్థంనా హామ్నా బోల్ని. \p \v 37 ఇనటేకె యేసు అమ్ బోల్యొ, ఆష్యల్ బింజోలాన నాటవాలొ అద్మినో ఛియ్యో. \v 38 ధేర్ మనూ ములక్‍నా, అష్యల్ బింజోలా రాజ్యంను అద్మిని తరా, గురుకుల్ ను దుష్టనీ సమబంధుల్‍. \v 39 ఇవ్నా పీకాయుతే వైరియో సైతాన్‍ వాడవాలు అంతంధన్నె కోతవాడవాలు దేవ దూతల్. \v 40 కలుపు మొక్కలు కిమ్ వాడ్యైయి హొఃతీన్‍ ఆగ్మా బలీజంకారస్కి, ఇమ్మాస్ యుగంతంమా జరగ్సే. \v 41 అద్మియేనో ఛియ్యో ఇన దేవ దూతల్‍నా బోలిమోక్లసె, ఇవ్నే ఇనా రాజ్యంమాతూ ఆటంకం కరాబ్ కరవాలనా, కేత్రుకీ ధుర్నీతీన హాఃరవ్నా జోడ్‍కరిన్ \v 42 ఆగ్నుగుడంమా నాకీదిసె. ఇజ్గా రోవ్వానుబీ దాత్ చావను ర్హాసే. \v 43 తెదె నీతిమంతుల్ ఇవ్నా భాన రాజ్యంమా ధన్నూ చంద్రమానితరా ఛమక్సే, కాణ్‍ రవ్వాలు హంజిలేను. \s లపీరూతె ద్లవత్‍ను బారెమా ఉపమానం \p \v 44 స్వర్గంను రాజ్యం ఖేథర్మా లపాడీ రాఖతే ధవ్లత్నితర ఛా, ఏక్ అద్మి ఇన మాలంకరీన్‍ లపాఢీదీన్‍, యోమల్యుతే ఖుషితి జైన్, ఇనకనా ఛాతె హాఃరుబి ఏఛీన్ యో ఖేతర్నా లీసె. \s ముత్యంను బారెమా ఉపమానం \p \v 45 బుజూ స్వర్గం రాజ్యం, అష్యల్ను ముత్యాల్నా లేనుకరి దూండు కరతె అద్మినితరా ఛా. \v 46 యో మోల్ హుయుతే ముత్యంనా మాలంకరీన్‍, జైన్‍ ఇనకన ఛాతే హాఃరు ఏచీనకీదీన్ ఇన లీలేస్. \s ఝాల్‍ను బారెమా ఉపమానం \p \v 47 బుజు స్వర్గంనురాజ్యం ధర్యవ్‍మా నాక్యూరుతే హర్యేక్ రకంనూ మాస్లాన ధర్యుతే ఝాల్‍నీతరా ఛా. \v 48 ఝాల్ మాస్లావుతీ భారైగుతే కనారీన లీన్ఆయిన్ అష్యల్ మాస్లా గంపొమా నాఖీన్ ఖర్రాబ్ మాస్లా బాధర్ బిర్‍కైదేస్. \v 49 ఇమ్మాస్ యూగంను అంతంబీహుసే దేవ్ను దూతల్ ఆయిన్ నీతిమంతుల్ మాతూ దుష్టుల్నా అలాదుకరీన్, \v 50 అవ్నా ఆగ్ను గుండంమా బీర్‍కైదేస్, ఎజ్గా రొవ్వానుబి దాత్‍ఛావను ర్హాసే కొయిని. \s నవూ బుజూ జూను హాఃచి \p \v 51 “ఆహాఃరునా తుమె గ్రహీంచు కరస్నా” కరి ఇవ్నా పుఛ్చావమా, ఇవ్నే హో గ్రహీంచుసు కరి బోల్య. \p \v 52 యేసు, స్వర్గంనురాజ్యంమా సిష్యుడ్‍నీతర చేర్యొతె హర్యేక్ షాస్ర్తిబీ ఇను ఘర్మా నిలువాగదిమతూ జూణు రాఛునా కన్నాకిదీన్‍, నవూ రా‍ఛునా లేవతె మాలిక్‍నీతర ఛా కరి బోల్యొ. \s యేసుక్రీస్తునా నజరేత్మా ఒప్యుకొయిని \r (మార్కు 6:1-6; లూకా 4:16-30) \p \v 53 యేసు ఆ ఉపమానం బోలి హుయిజావదీన్ ఇనబాద్‍మా, యో ఎజ్గతూ నిఖీన్ చలిగొ. \v 54 బుజు ఇను హుఃద్ను నంగర్‍మా ఆయో. యూదుల్‍ న్యానుజొగొ ఇవ్నా బోధించుకర్తో థొ. అనటేకే హఃజుతె ఇవ్నె అష్యంహుయీన్‍, అద్భుతం, ఆ జ్ఞానం, అనకన కెజ్గతూ ఆయూ. \p \v 55 ఆ వడ్లవాలనొ ఛియ్యో కాహేనా? కరి ఆయాను నామ్ మరియా కహెనా యాకోబ్, యోషెపు, సీమోను యూదా కరి బోలవాలనొ భై కాహేనా? \v 56 అన భేనెహాఃరి అప్నకేడె మలీన్ ర్హాయిహుయు కాహేనా? అనా ఆ కార్యల్‍ హాఃరు కెజ్గాతూ ఆంకారస్ కరి బొల్లీన్, ఇన వాత్ బన్తి అభ్యంతరంహుయు. \v 57 హుయుతో యేసు ప్రవక్త ఇను దేహ్ః మాబి ఇను ఘర్మా తప్ప, బుజు కెజ్గాబిహో నామ్ ఘనహీనుడ్ పొంద్సెకొయినికరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \v 58 ఇవ్ను అవిష్వాస్‍సంనా దేఖిన్ యో ఎజ్గా కెత్రూకి అద్భుతంనా కోకర్యోని. \c 14 \s బాప్తీస్మమ్‍ దేయ్తె యెహాన్‍ను మరణ్ \r (మార్కు 6:14-29; లూకా 9:7-9) \p \v 1 యో వహఃత్ మా చార్ దేక్నూ అధిపతిహుయోతే హేరోద్ యేసునటేకే ఆవాతే హాఃరు మాలంకరీన్. \v 2 హఃజీన్ ఆ బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్; ఇనే మర్రన్మాతీ ఉట్టీన్ ఛా, ఇనటేకేస్ అద్భుతంనా ఇన కందే కామ్ హాఃరు హువుంకరస్ కరి ఇన అధికరుల్తి బోల్యొ. \p \v 3 సానకతో, తు తార భైయిహుయోతే ఫిలిప్పును బావన్‍నా హేరోదియనా రాఖిలేవను న్యాయం కాహెకరి. \v 4 యోహాన్ హేరోద్నా బోలమా, యో బైయికోనటేకె యోహాన్ న ధర్లీన్ భాందీచిన్ ఠాణమా నాఖిన్ రాక్యు. \v 5 హేరోదు అన మారక్ను కరి సోచ్యో పన్కి అద్మిహాఃరు అన నేయ్యోకరీ ఎంచీరాక్యు, అనహాఃజే హేరోద్‍ ఢారీగయో. \p \v 6 హుయుతో హేరోద్ను ఫైదాహుయోతె ధన్ ఆయుతెదె హేరోదియనీ ఛోరి ఇవ్నా ఇచ్మా ఖేల్ కేలీన్ హేరోద్న హాషిఖుసాల్ కరి. \v 7 ఇనటేకె యో బైయికో సాత్ మంగితోబీ దీస్ కరి యో ఒట్టునాకీన్ వాగ్దానం కర్యో. \p \v 8 తెదె హేరోద్‍ని ఛోరి, ఇని ఆయాకన జైన్ సాత్ మాంగునుకరి పుఛ్చావస్, “బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్నూ ముడ్క్యూ ఏక్ థాలిమా మ్హేలీన్ దాకరీ బోల్” కరి బోలి. \p \v 9 రాజొ ఆ హాఃజీన్ ఘాణు బాధపడస్, యోకర్యోతే ఒట్టునాటేకె, ఇనేతి ఖానుకావన బెట్టుతె ఇవ్న హాఃజె ఆజ్ఞదిదొ. \v 10 ఏక్ భట్టుడున మొక్లిన్ ఠాణమా ఛాతె యోహాన్‍ను ముడ్క్యానా కత్రాయ్ నాక్యు. \v 11 యో ముడుక్యునా థాలిమాబేందీన్ లాయిన్ యోచొగ్రినా దిదూ. యోచొగ్రి యోథాలీనా లీన్ ఇని ఆయానా లీన్ఆయి. \v 12 ఎజాత్నూ యోహాన్నూ సిష్యుల్ ఆయిన్ ముర్దునా లీజైయిన్, ఇన ఘాగ్దీన్ పాచుపరిన్ యేసుకనా ఆయిన్ ఇనబోల్యూ. \s యేసు పాచ్‍ హజార్‍ అద్మినా ఖాణు ఖడావను \r (మార్కు 6:30-44; లూకా 9:10-17; యోహా 6:1-14) \p \v 13 యేసునే యోహాఃబర్‍ హఃజీన్ డోంగా చఢీన్ జాఢిమా జొగొమా ఎకేలోస్‍ గయో. అద్మిహాఃరు యోహాన్నా హుయూతె ఆవాత్ ఖంజీన్, యోమాలంకర్లిన్ నంగర్తూనిఖీన్ గోడతీచాలిన్ ఇనకేడె గయూ. \v 14 యో ఆయిన్ యోమోటు గుమ్మల్ హాఃరవ్నా దేఖిన్, ఇవ్నపర్ గోర్ హుయిన్, ఇవ్నెమా రోగ్ వాలనా స్వస్థతకర్యో. \p \v 15 హాఃజే హుయుతెదె సిష్యుల్ ఇనకనా ఆయిన్ ఆ జాఢినూజొగొ, హంకేస్ ధన్ డుబిగయూ, ఆ అద్మిహాఃరు గామ్మా జైయిన్ ఖావనూ రాచుహాఃరూ లేవనటేకె ఇవ్నా మొక్లిదాకరి బోల్యూ. \p \v 16 యేసునే ఇవ్నే జావనా అవసరం కొయినీ పన్కి, “తుమేస్ ఇవ్నా ఖాణు నాకో” కరి ఇవ్నేతీ బోలమా \p \v 17 ఇవ్నే హంకె అప్నకనా పాచ్ రోటా భే మాస్లా తప్ప బుజు కాయిబీ కొయినీకరీ ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 18 ఇనటేకె యో ఇన మారకనా లీన్ ఆవోకరీ బోలిన్; \v 19 ఎజ్గా న్హాను గాహ్క్ బేసిన్ ర్హాకరి అద్మి హఃరౌనా బోలిన్, యో పాచ్ రోటనా, భే మాస్లనా ధరీన్ ఆకాష్‍ భణే దేఖిన్ ఆషీర్వాద్‍ కరీన్, యోరోటవ్నా తోడిన్ ఇన సిష్యుల్‍నా దిదో ఇవ్నే అద్మిహాఃరౌన భాగ్ పాడిన్ దిదూ. \p \v 20 ఇవ్నేహాఃరు పేట్ భరిన్ ఖైన్ పాసల్తీ మిల్గిగయుతే భార టోక్రా టుక్డవ్నా భరీన్‍ పాడ్యు. \v 21 బాయ్‍కా, చొగ్రాకాహేతింమ్ ఖాదుతే అద్మి బరాభర్ పాచ్‍హజార్‍ మరద్మాన. \s యేసు పానిఫర్‍ చాలను \r (మార్కు 6:45-52; 6:15-21) \p \v 22 ఎగ్గీస్ యోఅద్మియేనా ఇను బోలిమొక్లను ఎత్రస్మా ఇను సిష్యులు ఢోంగచఢిన్ ఇనతీబి అగాడి హింకలిబాజు కనారికనా జానుకరి యో ఇవ్నా జబర్‍దస్తీ కర్యొ. \v 23 యో అద్మి హాఃరవ్నా బోలిమొక్లినాఖీన్, యేసు ప్రార్థనా కరనటేకె ఎకేలోస్ పహాఃడ్ చఢీ జైయిన్, హాఃజే హువమా ఎకేలో థొ. \v 24 తెదె యో పడవా దర్యావ్ను ఒడ్డునూ కనారినా దూర్ ర్హావమా, హాఃమేను వ్యాయ్రో ఆవమా యోపడవా పానిను జుకాళమా దూర్‍ మార్తూరంకరా. \p \v 25 బరోభర్‍ తీన్‍తూ ధరీన్‍ చో బజతోడి వ్హానెకత్రేస్ చార్ బజాన యో ధర్యావ్నుఉప్పర్ చాల్తోహుయిన్ ఇవ్ను ఖందే ఆవమా; \v 26 చాలిన్ వలావతె సిష్యుల్ దేఖిన్ భూత్‍కరి ఢరిజాయిన్ ఛిక్రాన్ బేంద్యూ. \p \v 27 ఎగ్గీస్ యేసునే ఢర్‍నొకొ హిమ్మత్‍ లాయిలెవో, మేస్, ఢరొనొకొకరి ఇవ్నేతి బోలమా, \p \v 28 పేతుర్నె దేవ్ తూస్ హుయోతొ పానిమాచాలిన్ తారకనా ఆవనా మన సెలవ్‍ దాకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 29 యో ఆవ్కరి బోలుస్కరా పేతుర్నె ఢోంగ ఉత్రీన్ యేసుకనా జావనా పానిమా చాల్యొ. \v 30 పన్కి వ్యారొ ఆవమా ఢరిజైయిన్, పానిమా ఢుబిజాతూహుయీన్‍ ప్రభూ! మన బఛ్చావ్‍కరి! గట్టితి ఛిక్రాన్ బేంద్యొ. \p \v 31 యేసునే ఎగ్గీస్ హాత్‍ధరిన్ ఉట్టాడీన్ “విష్వాసంకొయింతే అద్మి సానటేకె అవిస్వాస్ కరోకరి ఇనేతి బోల్యొ.” \v 32 ఇవ్నె పడవా చడ్యా తెదె వ్యారో ఉబ్రిగూ. \v 33 ఎజాత్నూ ఢోంగమా రవ్వాలు ఆయిన్ తూ హాఃఛిస్ దేవ్నొ ఛియ్యోకరి బోలిన్ ఇన మొక్యూ. \s యేసు గెన్నేసరేమా ఏక్‍ వాలనా స్వస్థకరను దేహ్క్ \r (మార్కు 6:53-56) \p \v 34 ఇవ్నె బే జనా జైయిన్ గెన్నేసరెతుకరి దేక్మా ఆయూ. \v 35 ఎజ్గాను అద్మి హాఃరు ఇన హఃనద్‍కరిన్, అస్పిస్ ఛాతె యోదేహ్క్ హాఃరవనా ఆవ్కరి బోల్కిరి మొక్లీన్, రోగ్ హాఃరవనా ఇనకన బులాయ్న; \v 36 “అవ్నా తారు లుంగ్డాను కనారినాతోబి ఛీమదా” కరి ఇనేతి బతిమాల్యు; ఛీమ్యుతె హాఃరూబి అష్యల్‍హుయూ. \c 15 \s జమానాను బోధ \r (మార్కు 7:1-13) \p \v 1 తెదె త్యొ వహఃత్మా యెరూషలేమ్తూ షాస్ర్తుల్‍బీ పరిసయ్యుల్బీ యేసుకనా ఆయిన్; \v 2 తార సిష్యుల్ హాత్ దొవ్వకొయినితిమ్ ఖాణు ఖంకరస్నీ, ఇవ్నెహాఃరు షానటేకె మోటవ్ను అద్మికంతు ఆయుతె ఆచరాల్నా ఇవ్నేషాన మీరిజంకరస్‌కరి పుఛ్చాయా. \fig ఆచార్యంతి వాత్ దేవ్వాను|alt="Ceremonial washing" src="lb00280c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="15:7"\fig* \p \v 3 ఇనటేకె ఇనె తుమేబి తుమార ఆచరాల్నాటేకె దేవ్ని ఆజ్ఞనా మీరి జంకరతే షాన కరూకరస్‍? \v 4 ఆయ, భాన గౌరవందా కరిబి, బుజూ ఆయానా హుయూతోబి భా నాహుయుతోబి ధూర్\f + \fr 15:4 \fr*\ft షాపంకరవాలు\ft*\f* కరవాలనా మర్రాఖను దంఢ్‍ నాక్నుకరి! బోల్యొ. \v 5 పన్కి ఏక్జను ఇను భానా హుయుతోబి, ఆయానా హుయుతోబి దేఖిన్‍ మార బారెమా తుమ్నా కెహూ ప్రయోజనం హువస్కి యో దేవ్నూకరి బోల్యతో తెదె ఇనే ఇను భానా హుయుతోబి, ఆయానా హుయుతోబి ఘనపర్చనూ అవసరంకొయినికరి బోలుకరస్‍. \v 6 తుమె తుమారు ఆచారంను నిమిత్తంటేకె దేవ్ను వాక్యంనా గౌరవం దిదాకొయినికరి బోలుకరూస్. తుమార ఆచారాల్నాటేకె దేవ్ని ఆజ్ఞనా నొకోకరి బోలుకరస్. \v 7 తుమె మోసంకరవాలా, యెషయా తుమారటేకె అగాడిస్ అష్యల్తి బోల్యొ. \q1 \v 8 ఆ అద్మిహాఃరు ఇవ్నా వోటోవ్తి \q2 గౌరవందెంకరస్. పన్కి ఇవ్ని \q1 \v 9 ఇవ్ని ఆరాధనా హాఃరు పాల్తుహుయుగు! \q2 దిల్ మాత్రం మారేహుః దూర్‍హుయిన్ ఛా. \q2 ఇవ్నె భోలతె బోధ అద్మియే ఫైదాకర్యుతె ఆజ్ఞతి సమాన్, కరిబోల్యొ. \s ఏక్ అద్మినా అపవిత్ర్ కరతె \p \v 10 అద్మిహాఃరవ్నా బులాయిన్ తుమె హంమ్జీన్ మాలంకరొ. \v 11 అద్మినా బాకమా జాయితె కెహూబి ఇనా గలీజ్ కోహుసేని. ఇన మోఢమతీ ఆవతే వాతేస్ ఇన గలీజ్ కర్సేకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 12 తెదె ఇను సిష్యుల్ ఆయిన్ తుమే బోల్యతే యోవాత్ హఃమ్జీన్ పరిసయ్యుల్నే చంఢాల్ హుయుకరి తుమ్న మాలంన్నా? కరి పుఛ్చాయా. \p \v 13 యేసునే ఇనుపేడ్తొ “స్వర్గం మా ఛాతె మారొ భా ఘాడ్యోకొయింతే హర్యేక్ జాఢబి ఝడేతీ ఉక్డి నఖాసే. \v 14 ఇవ్నా జోలిన నొకొజవో; ఇవ్నే ఖాణహుయీన్ ఛా, పన్కి అలాదవ్నా వాట్ వతాలుకరస్, ఏక్ ఖాణో బుజేక్ ఖాణోనా వాట్ వతాళోతో భే ఖాణా ఖాఢమా కంఖర్సే” కరి బోల్యొ. \p \v 15 అనటేకె పేతుర్నే ఆ ఉపమానంనా హమ్నా హఃమ్జావకరుకు బోల్కరి బోల్యొ. \p \v 16 యేసు అమ్‍ బోల్యొ, “తుమేబి హంకె అలాదవ్తీబి అఖ్కల్ కొయింతిమ్ ఛానా” \v 17 మ్హోఢవాటేతి జాయితే పాల్తుహాఃరుబీ పేట్‍మతూ జామీన్ ఫర్ మ్హెదాయ్‍ జాసే పన్కి. \v 18 మ్హోఢమతూ భాదర్ ఆవతే హాఃరుబీ దిల్మతూ నికీన్ ఆవాస్‍తే యోస్ అద్మినా గలీజ్ కరస్కరీ తుమె మాలంకోకరన్నా \v 19 హఃరాబ్ హఃయాల్, అద్మినా మర్రాకను, బాయికవ్నా ఖర్రాబ్‍ కరను, చోర్ కరను, జూటి సాబుత్‍ బోలాను, దేవ్‍ఫర్ ఇంజాన్‍ నాఖాను, బుజు దేవ్నదూషణనూ హాఃరుబీ దిల్ మతూస్ ఆవాస్. \v 20 ఆస్ అద్మినా గలీజ్ కరీదేస్ పన్కి హాత్ ధోవకోయిని తిమ్‍ ధాన్ ఖాదతో అద్మినా గలీజ్ కరకోయినీ కరి బోల్యొ. \s ఏక్‍ బాయికోను విష్వాస్‍ \r (మార్కు 7:24-30) \p \v 21 యేసు ఎజ్గతొ నిఖీన్ తూర్ సిదోను కరి ఇలాహోఃమా జావమా. \v 22 హాదేక్ యో ఇలాహోఃమతూ నిఖీన్ కనాను బాయికొ ఏక్జని ఆయిన్, ఓ ప్రభూ, దావీద్‍నొ ఛియ్యో మారఫర్ గోర్‍కర్, మారి ఛోరి భూత్‍ ధరీన్, ఘనూ బాధ పడుకరస్ కరి ఛిక్రాన్ మ్హేలి. \p \v 23 ఇనహాఃజె యేసు యోబాయికోతి ఏక్ వాత్బి బోల్యొకొయిని తెదె యో సిష్యుల్ ఆయిన్, ఆబాయికొ అప్నకేడె ఆయిన్ ఛిక్రుకరస్‍ ఇనటేకె ఆబాయికొనా మొక్లీదా ఇన బతిమాలమా. \p \v 24 ఇనే ఇస్రాయేల్ను ఘర్నువాల హుయిన్ నాషనం హుయితే యోబాయికొనా ఘేర్ కనస్ పన్కి బుజు కీనకానబీ మే బోలిమొక్లొకోయినీ కరి బోల్యొ. \p \v 25 హుయుతోబీ యోబాయికొ ఆయిన్ ఇన హఃలామ్ కరీన్ ఓ ప్రభూ మన మద్దత్‍కర్ కరి పుఛ్చాయి. \p \v 26 అనటేకె యేసు, లడ్కావును రోటనా లీన్ కుత్రావ్నా నాఖను అష్యల్ కాహే బోలమా. \p \v 27 యో బాయికో హాఃఛీస్ ప్రభూ, కుత్రాను చెల్కబీ ఇను మాలిక్నూ భల్లమతూ హేట్ పడ్యుతే రోటానా టుక్డా పాడీన్‍ ఖాస్నీ బోలి. \p \v 28 ఇనటేకె యేసు ఆయా, తారి విష్వాస్‍ గొప్పహుయుహు; తూ కోరితిమ్మస్‍ తున హుసే, కరి ఇనేతి బోల్యొ, యో వహాఃతాస్ ఇని ఛోరి అష్యల్ హుయి. \s యేసు హాఃరనా అష్యల్ కరను \p \v 29 యేసు ఇజ్గతూ నికీన్, గలిలయ ధర్యవ్‍ను కనారినా ఆయిన్, ఇజ్గ బేసీన్ ర్హావమా. \v 30 ఘణు అద్మియేహాఃరు ఇనకనా లంగ్డు అద్మినా, కాణూ అద్మినా, ముక్కు అద్మినా, రోగాఢిబర్యూ అద్మినబి ఛాతే హాఃరవ్నాబి లీన్ ఆయిన్, ఇన గోఢకన ఉభార్ కాడిదీదు; యేసు ఇవ్నా అష్యల్ కర్యొ. \v 31 ముక్కువాలు వాతెబోలనూ దేఖిన్, రొగాఢిబర్యూ అష్యల్ హువను దేఖిన్, లంగ్డు చాలను దేఖిన్, కాణునా దెఖ్కావను దేఖిన్, అద్మిహాఃరు అష్యంహుయిగు, ఇస్రాయేల్ దేవ్నా మహిమపర్చు. \s ఛార్‍హాజర్‍ అద్మినా ఖాణు ఖడావాను \r (మార్కు 8:1-10) \p \v 32 తేదెస్ యేసు ఇన సిష్యుల్‍నా బులైయిన్, ఆ అద్మిహాఃరు హంకేతిలీన్ తీన్ రోజ్‍తోడి మారకనస్ ఛా; ఇవ్నా ఖావనా కాయిబీకొయిని ఇనటేకె ఇవ్నాఫర్ గోర్‍ పడుకురూస్, ఇవ్నే వాట్మా ఢోళఫరీన్ పడిజాసుకీ కరి అవ్నా భుక్కేస్ బోలిమొక్లను మన మనస్సుకొయినీ కరి ఇవ్నేతి బోలమా. \v 33 ఇన సిష్యుల్, అత్రే అద్మీయేను డంఢార్‍ బరీన్‍ ఖావనా హోనుతె యెత్రె రోటా ఝాడీను జొగొమా అప్నా కెజ్గతూ ఆవ్సేకరి ఇనేతి బోల్యా. \p \v 34 యేసు, తుమారకన కెత్రా రోటా ఛాకరీ పుఛ్చావమా ఇవ్నే, హాఃత్ రోటాబీ ధరసు న్హానా మాస్లాబీ ఛాకరి బోల్యా. \p \v 35 తెదె యేసు, జమీన్‍ఫర్ బేహొఃకరి అద్మియేనా ఆజ్ఞదిదో. \v 36 యో హాఃత్ రోటాన లీన్ యోథోడు మాస్లనా పల్లీన్ కృతజ్ఞతాస్తుతుల్‍ కరీన్, ఇనా తోడీన్ ఇన సిష్యుల్నా దీదొ, సిష్యుల్ అద్మియేనా వడ్డించు. \v 37 ఇవ్నెహాఃరు డంఢార్‍ భరీన్‍ ఖైయిన్‍ బాద్మా మిగిల్యూతె టుక్డా హాఃత్ గంపాభరీన్ పాడ్యు. \v 38 బాయికాబీ లడ్కా కహేతిమ్‍ ఖాద్యుతె ఇవ్నె ఛార్ హజార్ అద్మి మరధ్మాన. \p \v 39 పాసల్తి యేసు అద్మియేహాఃరనా బోలీమొక్లిదీన్, ఢొంగాఫర్ చఢీన్ మగదాను ఇలాహొఃమా ఆయో. \c 16 \s అద్భుతాల్న కర్కరి బోలను \r (మార్కు 8:11,13; లూకా 12:54-56) \p \v 1 తెదె పరిసయ్యుల్బి, సద్దూకయ్యూల్, యేసునా పరీక్చించూనుకరీ ఆయిన్, ఆకాష్‍మతూ దేవ్‍ తునా అనుమతి దీన్‍ మొక్లొకరి ఏక్ అధ్బుతంనా హమ్నా వతాల్కరీ ఇవ్నా పుఛ్చావమా. \v 2 యేసు అమ్ బోల్యొ, హాఃజ్‍హుయూతెదే తుమె ఆకాష్‍ లాళ్‍ ఛా. అనటేకే వర్హను పడ్చెకోయినీకరి. \p \v 3 వ్హానె ఆకాష్‍నా దేఖిన్‍ లాళ్నితరా మబ్బునితరా ఛా. అనటేకే ఆజ్‍ పాని వరక్సేకరీ తుమె బోల్చు కాహేనా. తుమె ఆకాష్‍ను ఖాయాల్మా పడ్చూ పన్కి, ఆ కాలంమా దెఖాంకరతే అద్బూతాల్నా అర్థం కోకరనీతెసే? \v 4 వ్యభిచారుల్‍హుయాతే ఖరాబ్‍ పిఢిను అద్మి హాఃచి వతాల్ కరి మాంగుకరస్నా, పన్కి యోననా లీనాస్ సాబుతస్‍ పన్కి బుజు కెహూ సాబుత్బీ ఇవ్నా అనుగ్రహించి రాక్యుకొయినీకరీ ఇవ్నేతి బోలిన్, ఇనే ఇవ్నా బెంధీన్ చలీగయో. \s పరిసయ్యులు అజు సద్దూకయ్యులు \r (మార్కు 8:14-21) \p \v 5 తెదె ఇన సిష్యుల్ కనారీనా ఆయిన్‍ రోటాలీన్ ఆవను భులిగయా. \v 6 తెదె యేసు, దేఖిలేవొ, పరిసయ్యుల్‍నూ సద్దూకయ్యూల్ కరి బోలవలాను ఇవ్ను ఖాటు ఆటనుగురించీ జత్తన్తీ రవ్వోకరీ ఇవ్నేతీ బోల్యొ. \p \v 7 ఇనటేకె ఇవ్నే అప్నె రోటా కోలాయని కాహెనా ఇవ్నమా ఇవ్నేస్ ఇవ్నే సోచిలెంకరుతు థూ. \p \v 8 యేసు యో వాత్ మాలం కర్లీన్, విష్వాస్‍ కొయింతే అద్మియే, అప్నా కనా రోటకొయిని కరి తుమారమా తుమె సే సోచీలేవుకరస్? \v 9 తుమె ఉజుబీ మాలం కోకర్యనీసూ? పాఛ్‍ రోటా పాఛ్ హజార్ అద్మియేనా దిదోతెదె తుమె మిగ్లిగూతె రోటాన కెత్రగంపా పాఢ్యాకి యోబీ మాలంకొయిని. \v 10 హాఃత్ రోటా ఛార్ హజార్ అద్మియేనా భాగ్‍పాడీన్‍ దిదోతెదె కెత్రా గంప పడ్యకీ యోబీ తుమ్నా హఃనద్‍ కొయిన్నా. \v 11 మే రోటాన గురీంచీ బోల్యోకోయినీ కరి తూమేసే మాలంకోకర్యనీసూ? పరిసయ్యుల్బీ సద్దూకయ్యుల్‍ కరి బొలవలాను పొంగ్యుతె ఖాటు ఆటొను గూర్చినాస్‍ జాగ్రుత్ ప పడొకరీ బోల్యొ. \p \v 12 తెదె ఖాటు రోటాను పొంగ్యుతె ఆటోనా గూర్చీన్‍ కాహెపన్కి, పరిసయ్యుల్ సద్దూకయ్యూల్ కరి బోలతె బోధనాగూర్చీన్‍ జాగ్రుత్తీ ర్హానుకరి యేసు ఇవ్నేతి బోల్యొకరి ఇవ్నె మాలంకర్లీదు. \s పేతుర్నె యేసునా బారెమా బోలను \r (మార్కు 8:27-30; లూకా 9:18-21) \p \v 13 యేసు ఫిలీప్పు హుయోతే కైసరయ ఇలాహోఃమా ఆయిన్, అద్మినొఛియ్యో కోన్కరీ అద్మియే బొల్లెంకరస్‍కరి ఇనా సిష్యుల్తీ పుఛ్చావమా; \v 14 ఇవ్నె థోడుజను బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్ కరి, థోడుజను ఎలీయాకరిబీ, థోడుజణు యిర్మీయా కరి, నైయితో ప్రవక్తమా ఏక్ కరి బొల్లెంకరస్‍కరి బోల్యు. \p \v 15 ఇనటేకె యో, తుమెహుయ్తో మే కోన్కరి బొల్లెంకరస్కరి ఇవ్నాపుఛ్చాయో. \p \v 16 అనటేకె సీమోన్ పేతుర్ థూ జీవ్తొహుయోతె దేవ్ ఛియ్యోహుయోతె క్రీస్తుకరి\f + \fr 16:16 \fr*\ft మూలభాషమా క్రీస్తుకతో అభిషక్తుడ్‍కరి అర్థమ్‍\ft*\f* బోల్యొ. \p \v 17 అనటేకె యేసు సీమోన్‍ బర్ యోనా, ఛియ్యా తూ భాగ్యవంతుడ్‍ స్వర్గంమాఛాతె మారొ భా ఆ సంగతి తునా భార్‍బోల్యు పన్కీ నరుడ్‍ తునా బయల్‍ పర్చుకొయిని. \p \v 18 బుజు థూ పేతుర్\f + \fr 16:18 \fr*\ft పేతురు కతొ బండొకరి అర్థం\ft*\f*; ఆ బండాఫర్ మారు సంఘంనా బాందీస్ పాతాళంనూ ములక్ను ధర్వాజు\f + \fr 16:18 \fr*\ft ధర్వాజుకతొ మరణం తున సాత్బి కర్సెకొయిని\ft*\f* ఇనూ హాఃమె ఉబర్సేకొయినికరి మే తుమారేతి బోలుకరూస్‍ \v 19 స్వర్గం రాజ్యంనూ బీగంనుగుత్తీ తునాదీస్, తూ జమీన్ ఫర్ కినా బందీంచీస్కి యోస్ స్వర్గంమా బందీంచ్సే, కినా చోడీస్కి యో స్వర్గంమా చొడావ్సేకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 20 యో వహఃత్ యో క్రీస్తుకరి కినేతీబి నోకోబోల్సుకరి యో ఇన సిష్యుల్నా గట్తీ ఆజ్ఞదిదొ. \s యేసు మిన్హత్‍, మరణ్‍ బారెమా బోధ \r (మార్కు 8:28-36; లూకా 9:22-27) \p \v 21 తెప్తూలీన్‍ ఇను యేరుషలేంమా జైయిన్ మోట్వానహాతే ప్రధాన యాజకుడ్నా హాతెబి షాస్ర్తుల్‍ నాహాతేతి కెత్రూకి మిన్హత్‍ పొందీన్‍ మరిజైన్, తీన్మనూ ధన్నే జీవీన్ ఉట్టీస్తె యేసు ఇన సిష్యుల్నా మాలం కరావను సురుకరమా \p \v 22 పేతుర్ ఇను హాత్ ధరీలీన్, ప్రభూ యోతునా దూర్ హుయిజావదా, యోతునా కెదేబీ కోహుసేనికరి యేసునా గుర్కావనీక్యో. \p \v 23 ఇనటేకే యేసు పేతుర్ బణే ఫరీన్, సైతాన్ మార హాఃమెతూ నికిజా! తూ మన ఆటంకం పరుచుకరస్! తూ అద్మీయెను హాఃబర్‍ గురీంచీ సోచుకరస్ పన్కి, దేవ్ ను హాఃబర్ నా టేకె కాహే కరి బోల్యొ. \p \v 24 తెదె యేసు ఇన సిష్యుల్ భణె దేఖీన్, మారకేడె అవునుకరీ ఛాతె ఇవ్నే యో ఇను హాఃరూస్ బెందీన్, ఇను సిలువనా పల్లీన్ మారకేడె ఆవొ. \p \v 25 కోన్బి ఇన జాన్నా బఛైయ్‍ లేనుకరి సోచిలేవ్వాలు ఇన గమైయిలీసె, పన్కి మారహాఃజె ఇను జాన్నా గమైయిలెవ్వాలు ఇన బచైయిలీసె. \v 26 ఏక్ అద్మి దేహ్ః అక్కు కమైయిలీన్, ఇన జాన్నా గమైయిలిదొతో ఇన షాను ప్రయోజనం? ఏక్ అద్మి ఇను జాన్నా బదుల్‍ యోసాత్ దిసే? \p \v 27 అద్మినోఛియ్యో ఇనో భా మహిమానితరా హుయిన్ ఇను దూతల్తీ ఆవుంకరస్, తెదె యో హర్యేక్‍జణు కర్యూతె కామ్నలీన్ ప్రతిఫలం దిసే. \v 28 అజ్గ ఉబ్రిఛాతె థోడుజణు అద్మినొఛియ్యో దేవ్‍ని రాజ్యంతీ ఆవను దేఖతోడి మరణ్‍నా కోదేక్సెనికరి హాఃఛితీ తుమారేతి బోలుకురూస్. \c 17 \s యేసు రూపం బద్లను \r (మార్కు 9:2-13; లూకా 9:28-36) \p \v 1 ఛొ రోజ్ హుయిగూ ఇన పాస్సల్ యేసు పేతుర్న యాకోబ్ను ఇనో భై యోహాన్నా కేడెలీన్, ఏక్ ఊచు ఫహాడ్ ఫర్ ఎకేలోస్‍ జైన్ ఇవ్నహాఃమె ఇను రూప్నా బద్లిగు. \v 2 ఇను మ్హోడు ధన్ను సూర్యుడ్నితరా ఛంక్యూ; ఇను లుంగ్డా ఉజాలనీతరా ధోలుహుయుగు. \v 3 హదేక్ మోషబీ ఏలియాబి ఇవ్నా దెఖైయిన్ ఇనేతి వాతె బోలుకర్తా థా. \p \v 4 తెదె పేతుర్ ప్రభూ, అప్నె అజ్గ ర్హావను అష్యలాస్; తున ఇష్టంహుసెతో తున ఏక్, మోషెనా ఏక్, ఏలియానా ఏక్, కరి తీన్ ఢేరొ నాకియేస్కరీ యేసుతి బోలమా. \p \v 5 యో బుజు ఇవ్నేతి వాతె బోలుకరతెదె ఛంమ్కుకరతే ఏక్ మబ్బూ ఇవ్నా ఢాపీనాఖిదిదూ; హదేక్ ఆ మారొ లాఢ్‍నొ ఛియ్యో, అనకనా మే ఖుషి హుంక్రూస్, అనూ వాతె హఃమ్జోకరి ఏక్‍ ఆవాజ్ యోమబ్బుమతూ ఆయూ. \p \v 6 సిష్యుల్ ఆవాత్ హఃమ్జిన్‍ ఉందేమోఢె పడిజైయిన్ ఢరీజావమా \v 7 యేసు ఇవ్నకనా ఆయిన్, ఇవ్నా ఛీమిన్, ఉట్టో ఢరొనొకొ కరి బోల్యొ. \v 8 ఇవ్నె ఢోళాపాఢీన్ దేక్యుతెదె, యేసు తప్ప బుజూ కోన్బి కోదేఖ్కాయుని. \p \v 9 ఇవ్నె ఫహాడ్ ఉత్రీన్ ఆంకరతెదె, అద్మియేనో ఛియ్యో మరణ్‍ మతూ జీవతోడి ఆ దర్సనం గూర్చి తుమె కీనాబి నొకొబోల్చుకరి యేసు ఇవ్నా ఆజ్ఞదిదొ. \p \v 10 తెదె ఇను సిష్యుల్, ఇంహుయుతో ఏలీయా అగాఢి ఆవ్నుకరి షాస్ర్తియే\f + \fr 17:10 \fr*\ft నియమషాస్ర్తం బోలవాలు.\ft*\f* షాన బోలుకరాస్కరి ఇన పుఛ్చాయా. \p \v 11 యేసునే అమ్ బోల్యొ ఏలీయా ఆయిన్ ధర్తిహాఃరు తయార్‍ కర్సేకరి బోలుకురతే వాత్ హాఃఛిస్; \v 12 హుయుతోబి ఏలీయా అగాఢీస్‍ ఆర్యోస్; ఇవ్నే ఇనా మాలంకరకొయినితిమ్‍ ఇవ్నా ఇష్టం హుయుతిమ్‍ ఇనజోరెమా కర్యు. అద్మినొఛియ్యోబీ ఇంమ్మస్ ఇవ్నహాతె మిన్హత్ పొంద్చెకరీ తుమారేతి బోలుకరూస్. \p \v 13 తెదె యేసు బాప్తిస్మమ్‍ దెవ్వాలొ యోహాన్నా గూర్చిన్ అప్నెతి బోలుకరస్కరి, సిష్యుల్ మాలంకర్యూ. \s భూత్‍ ధర్యూతె లఢ్కనా స్వస్థత కరను \r (మార్కు 9:14-29; లూకా 9:37-43) \p \v 14 ఇవ్నే అద్మియేకనా ఫరీన్‍ ఆయుతెదె ఏక్జనో ఇనకనా ఆయిన్ గుడ్గ్యామేట్ హుయిన్; \v 15 ప్రభూ, మారో ఛియ్యానా కరణించ్; యో మిర్గిను రోగ్తి ఘనూ తర్పుడూకరస్‍; కిమ్కతో ఆగ్మతోబి, పానిమాతోబి బార్‍బార్‍ పడ్జంకరస్. \v 16 తార సిష్యుల్‍కనా బులాలిగయోతోబి ఇవ్నే ఇనా హూఃదు కర్యకొయినికరి బోల్యొ. \p \v 17 అనటేకె యేసు బోల్యొ, విష్వాస్‍ కొయింతె మూర్ఖంను అద్మియే, బుజు కెత్రధన్ తుమారకేడె ర్హైస్? కెత్రధన్తోడి తుమ్నా సహింఛీస్‍? ఇన మారకనా లీన్‍ ఆవొకరి బోల్యొ. \v 18 తెదెస్ యేసు యో భూత్నా ఢరావమా యో ఇనా బెందీన్ చలిగు; యో వహాఃత్‍మాస్ యో న్హాను చొగ్రు అష్యల్ హుయు. \p \v 19 పాసల్తీ సిష్యుల్ మలీన్‍ ఏకాంతమా యేసుకనా ఆయిన్‍, హమే సే ఇనా హాకల్యా కొయింతే? కరి పుఛ్చాయా. \p \v 20 ఇనటేకె యేసు తుమ్న హాఃఛి విస్వాస్‍కొయిని ఇనటేకె ఇనా హాకల్యాకొయిని తుమ్నా రాయ్ను బింజ్లోను యెత్రే విష్వాస్‍ ర్హైతో బైష్‍ తుమె ఆ ఫహాడ్నా అజ్గతూ నిఖీన్‍ ఎజ్గా జా కరి బోలుస్‍కరా జాసె; \v 21 తుమ్నా హోయ్‍కొయింతె కెహూబికొయినికరి తుమారేతి బోలుకరూస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \s యేసు మరణ్‍ను బారెమా అజేక్తార బోలను \r (మార్కు 9:30-32; లూకా 9:43-45) \p \v 22 తెదె ఇవ్నె గలిలయమా పరూకరాతెదె యేసు అద్మినొఛియ్యో అద్మినో హాత్మా ధరాయ్‍ దేవనాజంకరస్‍, \v 23 ఇవ్నే ఇనా మర్రాకి దిసే, తీన్మను ధన్నే యో జివీన్‍వుట్సేకరి ఇవ్నా బోలమా, ఇవ్నే ఘణు బాధపడ్యు. \s మంధీర్ను పన్ను బాందను \p \v 24 ఇవ్నే కపెర్నహూమునా ఆయాతెదె అరషెకెల్‍కరి మందిర్ను పైయిసా వసూల్ కరవాలు పేతుర్‍కనా ఆయిన్, తారో బోధకుడ్ మందిరంను పైయిసా బాందకొయిన్నా? కరి పుఛ్చావమా, బాంద్చేనికరి బోల్యొ. \p \v 25 యో ఘేర్మా జైన్ యోవాత్ బోలాన అగాడీస్, యేసు యోవాత్ కాఢీన్, సీమోన్ తునా సాత్ సోచ్చాంకరస్? రాజొ సుంకాల్‍నా పన్నుల్నా కీనకంతూ వసూల్ కర్సే? ఇనా హుఃద్నో ఛియ్యాకనకీ న్హైయితో అన్యుల్ కనా? కరి పుచ్ఛాయో. \p \v 26 ఇనే “అన్యుల్‍ కంతూస్‍” కరి జవాబ్నా బోల్యొ. యేసు “ఇమ్ హుయుతో ఛియ్యా ప్హేడన అవసరం కొయినీకరి! \v 27 పన్కి అప్నె ఇవ్నా ఆటంకం కరనా మన ఇష్టంకొయిని. థూ ధర్యావ్నా కందెజైయిన్, ఝాల్ నాక్! అగాఢి ధర్యోతె మాస్లనా మోఢుఛీరిన్ దేఖ్యతో తున ద్రాక్మాను ను బిల్లు మల్సే; ఇన లీన్ తారటేకెబి, మారటేకెబి, తూ ఇవ్నా దిజోకరి” ఇనేతి బోల్యొ. \c 18 \s స్వర్గంమా కోన్‍ మహాన్‍ వాలు \r (మార్కు 9:33-37; లూకా 9:46-48) \p \v 1 యో ధనుమా సిష్యుల్ యేసుకనా ఆయిన్, స్వర్గంను రాజ్యంమా కోన్ మహాన్‍ అద్మికరి పుఛ్చాయా. \p \v 2 యేసు ఏక్ న్హాన లడ్కనా ఇన ఖందె బులాయిన్, ఇవ్నా ఇచ్మా వుభార్ కాడీన్ ఆమ్ బోల్యొ. \v 3 తుమె దిల్‍ బద్లాలీన్‍, న్హాను లడ్కానితరా హుయాతోస్ పన్కి, స్వర్గంను రాజ్యంమా కోజాసునికరి మే తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \v 4 న్హైతొ ఆన్హాను లడ్కనితరా ఇనుయోస్ తగ్గించిలెవ్వాలొ కోన్కి యోస్ స్వర్గంను రాజ్యంమా మహాన్‍హుయిన్ ర్హాసె. \v 5 బుజు అమ్ను న్హాను లడ్కనా మారునామ్తి ఖందెకరవాలు మనబీ ఖందె కర్సె. \s సోధనాటేకె పాప్‍ కరను \r (మార్కు 9:42-48; లూకా 17:1-2) \p \v 6 మారఫర్‍ విష్వాస్‍ రాఖవాలు ఆన్హాను లడ్కామతీ ఎక్నా హాఃతావవాలో కోన్కి, ఇన గుద్దినా మోటు ఫత్రో భాందిలీన్, ఘణు ఘదర్ను ధర్యావ్మా నఖైజావనూ ఇన అష్యల్. \v 7 ఠోకర్‍నుబారెమా ములక్నా మిన్హత్‍; ఠోకర్‍ ఆవ్సేకొయినితిమ్ ర్హాసెకొయిని పన్కి, కినబారెమా ఠోకర్‍ ఆవస్కి యోఅద్మినా మిన్హత్‍. \p \v 8 పన్కి, తారహాత్తోబి తారు గోఢతోబి తునా పాపంనా కరావనా గయూతో, ఇనా కత్రినాఖిదీన్ దూర్ ఫేకిదా; భే హాత్ ర్హైన్ భే గోడా ర్హైన్ నిత్యం ఉజ్జావకొయింతె ఆగ్మాఫేకైయి జావనూతీబి లంగ్డొహుయీన్ జీవంమా జావను తున అష్యల్. \v 9 తారు డోళొ తునా ఠోకర్‍ కామ్ వాతల్యుతో తూ యినా వుక్డీన్ తారకంతూ దూర్ బిర్కైయిదా, బే ఢోళొ ర్హైన్ నరకంను ఆగ్‍మా ఫెకైయి జావనుతీబి, ఏక్ ఢోళో ర్హైన్ జీవంను జావను తున మేల్. \s గమాయ్‍ గయూతె మ్హేంఢను ఉపమాన్‍ \r (లూకా 15:3-7) \p \v 10 ఆ న్హాన లడ్కావ్నా కీనాబీ ఎక్నా ఆఠఢోలాకు నోకొదేక్సు, మే బోలుకురూతె సాత్‍కతొ స్వర్గంమా ఛాతె అనా దూతల్‍ స్వర్గంమా ఛాతె మారొ భాను మ్హోడు కెదేబి దేకుతుస్ ర్హాసు. \v 11 తుమ్నా సాత్ సొచాంకరస్? \f + \fr 18:11 \fr*\ft మూల భాషమా ఆవాక్యం లిఖ్కాయు కొయిని\ft*\f* నషించుకరతె ఇనా బఛ్చావనటేకె అద్మినో ఛియ్యో ఆయో. \p \v 12 ఏక్ అద్మికనా ఖొః మ్హేంఢ ర్హావమా ఇన్మతూ ఏక్ గమైగుతో, ఏక్కమ్ ఖొః మ్హేంఢనా! ఫహాడ్ ఫర్ మ్హేందీన్ జైన్ గమైగుతె ఇనా కోదూండ్‍సేనా? \v 13 యో ఇనా దూండిలీదొతో ఎక్కమ్ ఖొః మ్హేంఢలీన్ ఖుషీ హువనుతీబి యో ఏక్నలీన్ ఘను ఖుషి హుసేకరి హాఃఛితీ బోలుకురూస్. \v 14 ఇమ్మస్ ఆన్హాన లడ్కమతూ ఏక్జనూబి చుక్కాయి గయూతో స్వర్గం రాజ్యంమా ఛాతె తుమారో భాను చిత్తమ్‍ కాహే. \s పాప్‍మా ఛాతె భై, బ్హేనె \p \v 15 బుజు తారొ భై! తార బారెమా గలత్‍ కర్యొవుసేతో తూ జైన్, తుహో యోహో ఎకేలాస్ ర్హయాతెదె ఇనా ఢరావ్; ఇనె తారు వాత్న హఃమ్జొతొ తారొ భైనా కమైయిలీదొ. \v 16 ఇనె తుమారు వాతెనా నాహమ్జుతో, బే తీన్‍ జణనా తుమారకేడె లీన్ జవొ, సానకతొ హర్యేక్ వాత్నా నిర్ణయించనాటేకె లేఖనాల్‍ బోల్యుతిమ్‍ ఏక్ న్హైతో బే జణా సాబుత్‌నితరా ర్హాసు. \v 17 యో ఇవ్నివాత్ నాహఃమ్జతో ఆ హాఃబర్‍ సంఘంనా బోల్; యో సంఘంను వాతేబి నాహమ్జోతొ ఇనా తునా అన్యునిగోణి సుంకరిగోణి\f + \fr 18:17 \fr*\ft రఫ్య దండవాలనీ\ft*\f* ఎంచిలెవొ. \s ఒప్పనూ ఒప్పకొయింతె \p \v 18 జమీన్‍ ఫర్ తుమె కినా బంధించస్కీ, యో స్వర్గంమాబీ బాంధించబడ్సే. జమీన్ ఫర్ తుమె కెహూ చోడస్కి, యో స్వర్గంమా చొడావ్సేకరి, తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \p \v 19 బుజు తుమారమా బేజనా మలీన్‍ ప్రార్థనా కర్యొతొ మాంగను కినాబారెమా హుయుతోబి జమీన్‍ఫర్ ఏక్ హుయాతొతెదె, యోస్వర్గంమాఛాతె మార భాన బారెమా ఇవ్నా మల్చేకరి తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \p \v 20 కింమ్కతో భేజనా తీన్జనా కెజ్గ మారు నామ్మా కెజ్గా మాలీన్ రాస్కి ఎజ్గా మే ఇవ్నా ఇచ్మా రహీస్‍కరీ బోల్యొ. \s క్చమాకరకొయింతె సేవకడ్ను ఉపమాన్‍ \r (లూకా 17:3,4) \p \v 21 త్యో వహఃత్మా పేతుర్ ఇనకనా ఆయిన్ ప్రభూ, మారో భై! మారబారెమా గలత్నుకామ్ కర్యొతో మే కెత్రాచోట్ ఇనా క్చమకర్నూ? హాఃత్ చోటస్నా? కరి పుఛ్చాయో. \p \v 22 అనటేకె యేసునే ఇనేతి అమ్ బోల్యొ, హాఃత్ చోట్స్ కాహే, హాఃత్ఫర్‍ హఃడ్తినీక్‍ కరి తారెతీ బోలుకరూస్. \p \v 23 ఇనహాఃజె స్వర్గంను రాజ్యం, ఇను దాసుల్‍కనా లేక్క దేఖవాలనుతరా ఏక్ రాజొతి పోలీన్‍ ఛా. \v 24 యో లెక్కా దేక్నుకరి దేక్యొతెదే ఇన ధహ్క్ హజార్\f + \fr 18:24 \fr*\ft తలాంతు ఇంచుమించు 3,600 రఫ్యా. హువజైయ్‍\ft*\f* తలాంతుల్నా లీన్, ఎక్జనా ఇన హాఃమె లీన్ ఆయూ. \v 25 ఉధార్ ఫేడనాటేకె ఇనకనా కైయిబినార్హావమా ఇనో మాలిక్ ఇనా, ఇని బావన్నా ఇనా లడ్కావ్నా ఇనకనా ఛాతె హాఃరుబీ ఏఛీన్ ఉధార్ భాందొకరి ఆజ్ఞదిదో. \v 26 అనహాఃజే యో దాసుడ్‍ ఇనా హాఃమె డుక్నిమేటే నాఖీన్ హాఃలామ్ కరీన్, మార బ్హణె జర హాఃమాలీలా, తారు హాఃరు మే ప్హేడీస్, బోలమా. \v 27 యో దాసుడ్‍నొ మాలీక్ ఇనఫర్ గోర్ కరీన్, ఉధార్ హాఃరు క్చమాకరీన్‍ ఇనా బెందిదొ. \p \v 28 పన్కి యో దాసుడ్‍ భాదర్ జైన్, ఇనేతి మాలిన్ కామ్‍కరతె దాసుడ్నా దేక్యొ ఇనా ఖొః! దేనారంల్ ఉధార్‍ఛాతె ఇనా గర్ధన్ ధర్లీన్‍, మారు ఉధార్ ఫేడ్కరీ ఢరాయో. \v 29 ఇనటేకె ఇనా కేడెఛాతె దాసుడ్, ఢుక్నేమేట్‍ నాఖీన్, మారమడ్తీ జర హాఃమాలిలా, మే పేఢిదీస్‍కరీ బతిమాల్యొ పన్కి. \v 30 యో ఓప్పీలేవదీన్ దేవనూ కేత్రుఛాకి యో దేవతోడీ ఇనా ఠాణమా ఘలాయో. \p \v 31 అజు ఇనకేడెఛాతె దాసుల్ హుయుతే హాఃరు దేఖిన్, ఘణు బాధపడీన్, ఆయిన్, జరుగ్యుతె హాఃరు ఇన మాలీక్నా బోల్యు. \v 32 తెదె ఇనో మాలిక్ ఇనా బులైయిన్, గలీజ్ దాసుడ్‍, తూ మన బతిమాల్లిదోకరి అనటేకె మే తారు ఉధార్ హాఃరు క్చమాకరిన్‍ మ్హేందిదొ. \v 33 మే తునా గోర్‍ కర్యొతె ప్రకారం, తూబితో తారకేడె ఛాతె దాసుడ్‍నబి గోర్‍ కరీన్‍ బెందేనుతూని కరి ఇనేతి బోల్యొ. \v 34 ఇనటేకె ఇనో మాలిక్ చంఢాల్‍హుయిన్, యో దేవను ఉధార్న దేవతోడి చిత్రహింసా కరతె ఇనా ధరైయ్‍దేస్. \p \v 35 తుమారమా హర్యేక్ జణు తుమార భైయ్యోవ్నా దిల్‍భర్తితీ నా క్చమ కర్యతొ, స్వర్గంమాఛాతె మారొ భా తుమ్నాబి ఇంనితరస్‍ కర్సే. \c 19 \s యేసు తలాక్ను బారెమా బోలను \r (మార్కు 10:1-12) \p \v 1 యేసునే ఆవాత్‍హాఃరు బోలిన్‍హువమా పాస్సల్తి గలిలయమాతు యోర్దాన్ను పార్‍ఛాతె యూదయ ఇలాహొఃమా ఆయో. \v 2 కెత్రూకి అద్మిహాఃరు ఇనకేడె ఆవమా, యో ఎజ్గా ఇవ్నా హుఃద్రాయో కర్యొ. \p \v 3 థోడు పరిసయ్యుల్ ఇనా పరీక్చాకర్నుకరి ఇనకనా ఆయిన్ బోలలాగ్యు, కెహూ కారణంతీబి మరద్మానొ ఇని బావన్నా బెందేవాను న్యాయమాస్నా? కరి పుఛ్చావమా? \p \v 4 యో ఇవ్నేతి అగాఢితూ సృజించ్యొతె ఇన అద్మితూ ఇవ్నా మర్దామానోకరీ, రాండ్కరీ, సృష్టించొకరి. బోల్యొతె లేఖనాల్మా బోలిరాక్యుతే తుమె పఢ్యాకొయినా? \v 5 అనటేకె మరద్మానో ఆయా, భాన బెందీన్ ఇని భావన్నా కందెకర్సే, ఇవ్నె భేజణా ఏక్‍హుయిన్ ఏక్ ఆంగ్తాన్‌నితరా ర్హాసే. \v 6 అనటేకె ఇవ్నె భేజనా ఎక్కస్ ఆంగ్‍హుయిన్ రంకరస్, ఇనటేకె దేవ్ మలాయోతె ఇవ్నా అద్మియే అలాదు నాకర్నుకరీ బోల్యొ. \p \v 7 అనటేకె ఇవ్నె ఇమ్‍హుయితో తలాక్ను కాగత్‍ దీన్ యోరాండ్నా బేందాకరి మోషే షాన ఆజ్ఞదిదోకరీ పరిసయ్యులు ఇనా పుఛ్చావమా. \p \v 8 ఇనె తుమారు దిల్ను కట్టీన్‍టేకె తుమారు బావన్నా బెందేవనా మోషే ఆజ్ఞదిదోకరి బోల్యొ, పన్కి ఆదిమతూ ఇమ్నితరా కోహుయుని. \v 9 బుజు మే తుమారేతి బోలుకురూస్! బుజు వ్యభిచార్నాటేకెస్ తప్ప, అజు కారణ్‍ కాహెతిమ్‍ ఇని బావన్నా బెందీన్ బుజేక్నా య్హా! కరవాలో వ్యభిచార్ కరూకరస్‍కరి తుమారేతి బోలుకరూస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \p \v 10 ఇను సిష్యుల్, బావన్ బావ్రినఛాతె సంబంధ్న్ అజాత్ను జోడ్ను ర్హహీతో య్హా! కర్లేవను అష్యల్ కాహేకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 11 అనటేకె యేసునే బోల్యొ, దీరాక్యొతె గలత్‍ బుజు కోన్బి ఆవాత్‍ హాఃమ్చెకొయిని. \v 12 య్హా కరకొయింతెటేకెబి కారణం ఛా. ఆయాను పెట్మతూ కొజ్జానిఘోని ఫైదాహుయూతె ఛా, అద్మినటేకె కొజ్జానితరా హుయుతే కొజ్జానియే ఛా! స్వర్గంనూ రాజ్యంనటేకె ఇవ్ను యోస్ కొజ్జానిఘోని కర్లీన్ ఛాతె కొజ్జానియేఛా. ఆవాతేనా హఃమ్జవాలొ ఒప్పవాలో ఒప్పిలేవదా! కరి ఇవ్నెతి బోల్యొ. \s యేసు అడ్డాణి లఢ్కవ్నా ఆషిస్‍ దేవనూ \r (మార్కు 10:13-16; లూకా 18:15-17) \p \v 13 తెదె ఇనె ఇవ్నఫర్‍ హాత్ బెందీన్ ప్రార్థనా కర్నూకరి, థోడుజణు అడ్డాణి లాడ్కన ఇనకనా బూలైలీన్ ఆయూ. ఇను సిష్యుల్, బులైయిలీన్ ఆయూతె ఇవ్నా గుర్కావమా; \v 14 యేసునె అడ్డాణి లడ్కావ్‍నా కాయ్‍బి, నొకొకరొ ఇవ్నా మారకనా ఆవదేవొ; స్వర్గంను రాజ్యం అవ్నింతర ఛాకరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \p \v 15 ఇవ్నఫర్ హాత్ మ్హేలిన్, ఎజ్గతూ ఉట్టీన్ గయో. \s దవ్లత్‍ వాలొహుయోతె కవ్వారు \r (మార్కు 10:17-30; లూకా 18:18-30) \p \v 16 హదేక్ ఏక్జణో ఇనకనా ఆయిన్ బోధకుడ్, మే నిత్యజీవంమా జావనటేకె మే కెహూ అష్యల్ కార్యమ్నా కర్నూ? కరి పుఛ్చాయో. \p \v 17 ఇనటేకె యేసు అష్యల్ కర్యామ్నా బారెమా మనషాన పుఛ్చాంకరస్? అష్యల్ యో ‍ఎక్కస్‍ జణొ, తూ జీవంమా జానుకరీ దేఖ్యతొ ఆజ్ఞల్నా పాటించునూకరి బోల్యొ. \p \v 18 కెహూ ఆజ్ఞల్‍కరి ఇనా పుఛ్చావమా యేసునే బోల్యొ, మర్రాకనూ నాకర్ను, ఖర్రాబ్‍\f + \fr 19:18 \fr*\ft మూలభాషమా వ్యభిచార్‍ \ft*\f* నాకర్ను, చోర్కామ్ నొకొకరో, చాఢీనువాత్ సాక్చ్యాం బోలొనొకొ; \v 19 ఆయా భాన సన్మానంకరొ. తారింతరాస్ తార బగల్యేనా ఫ్యార్‍కరనూ ఆహాఃరూస్ కరి బోల్యొ. \p \v 20 అనటేకె యో కవ్వారు ఆహాఃరు కరూకరుస్‍. బుజుబీ మన షాత్‍ కంహుయీన్‍ ఛా! కరి ఇనేతి పుఛ్చాయో. \p \v 21 అనటేకె యేసునే బోల్యొ, తూ పరిపూర్ణడ్‍ హోనుకతొ తూ జైన్ తార ఆస్తినా ఏఛీన్‍ గరీబ్ అద్మియేనా దిజో, తెదె స్వర్గంమా తునా ధవ్లత్ మాల్సె; తూ ఆయిన్‍ మారకేడె ఛాల్‍కరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 22 హోగాని యో కవ్వారు జాహఃత్‍ దవ్లాత్‍వాలో, ఇనటేకె యోవాత్ హఃమ్జీన్ ముర్జాయిన్‍ చలిగో. \v 23 ఇనపాసల్ యేసు ఇను సిష్యుల్తీ, ధౌలత్ వాలో దేవ్‍నూ రాజ్యంమా జావనూ హుసే కోయిని, \v 24 మే బుజు బోలుకరూస్, ధవ్లత్ వాలో దేవునిరాజ్యంమా జావనూ, బదుల్ వూట్ హూఃయ్‍నుచిల్లామా జావనూ హల్కూకరి బోలుకరూస్. \p \v 25 సిష్యుల్ ఆ హఃమ్జిన్ ఘనూ అష్యంహుయు. బుజు బఛ్చీన్‍ ర్హాసెతె కోణ్? కరి పుఛ్చావమా \v 26 తెదె యేసు ఇవ్నాదేఖిన్, ఆ అద్మి హఃరౌనా సాద్యంకాహే పన్కి దేవ్నా ధర్తిమా ఛాతే మొత్తంబీ సాద్యమస్ కరి బోల్యొ. \p \v 27 పేతురు హదేక్ హమే ధర్తీనుమొత్తం బెందీన్, తారకేడె వలాయస్‍నీ? హమ్నాషాత్ మల్సేకరి పుఛ్చావమా \p \v 28 యేసు ఇవ్నేతి అమ్ హాఃఛితి బోల్యొ, నవూ యుగంమా అద్మినొ ఛియ్యో తెజోమంతమైనూ సింహాసంనావుప్పర్ బేషిన్ ర్హాషే. తెదె మారకేడె చాలుకరతే తుమేబి భార సింహాసనంవుప్పర్ బేషిన్ ఇస్రాయేల్నూ అద్మి హాఃరనా భారా గోత్నా న్యావ్‍ కర్చు. \v 29 మార నిమిత్తం భైయ్యెనహో, భేనెయేవ్నాహో, భానహో, ఆయానహో, లడ్కానహో, జమీన్నహో, ఘేర్నాహో, బెందేతె హర్యేక్ జణనా ఖోః! రెట్లు మల్సే; అత్రేస్ కాహేతిమ్‍ నిత్య జీవంనా కమాయ్‍లిసే. \v 30 పన్కి అగాఢి ఛాతె ఇవ్నమా ఘనూ అద్మియే పీటెజాసె, పీటెఛాతె ఇవ్నమా ఘనూఅద్మియే అగాఢిహుసే! కరి బోల్యొ. \c 20 \s ద్రాక్చాను తోట్మా కామ్కరవాలు \p \v 1 కిమ్కతో స్వర్గంను రాజ్యం ఏక్ ఘర్ను మాలిక్నా తోట్మనూ ఘోని పోలిసన్ ఛా! ఏక్‍ ధన్నె యో ఇను ద్రాక్చను బాగ్‍మా కామ్ కరవాలనా బులావనాటేకె వ్యానేస్ నిఖీన్. \v 2 ఏక్ ధన్నా ఏక్‍ దేనారంకరి\f + \fr 20:2 \fr*\ft అధేలీకరీ\ft*\f* కామ్కరవాలనా బోలిన్‍, ఇవ్నా ద్రాక్చనూ బాగ్‍మా మొక్లొ. \v 3 పాసల్తీ యో బరాబ్బర్ నౌ బజానా బజార్‍ను గల్లిమా జైన్ ఎజ్గా చుక్కేస్ ఉబ్రీన్ ఛాతె ఇవ్నా దేఖిన్. \p \v 4 తుమేబి మారు ద్రాక్చాను బాగ్‍మా జైన్ కామ్ కరొ, తుమ్న కేత్రదేనుకీ ఎత్రా దీస్‍కరి బోలిన్ ఇవ్నేతి బోలమా, ఇవ్నే గయూ. \v 5 బరాబ్బార్ భారబజేనా, అజు తీన్ బజేనా, యో బుజూ ఇమ్మస్ కర్యో. \v 6 బుజుపాచు పరీన్ బరాబ్బర్ పాచ్ బజేనా జైన్, బుజు థోడుఅద్మి బజార్ను గల్లిమా ఉబ్రీన్ ర్హావను దేఖిన్, అజ్గ తుమె షాన ధన్నక్కో చుక్కేస్ ఉబ్రీన్ ర్హాస్‍కరి పుఛ్చావమా. \v 7 ఇవ్నే, కోన్బి హామ్న కామ్నా కోబులైలి గయూనికరి బోలమా, అనటేకె యో తుమేబి మార ద్రాక్చను బాగ్మా జైన్ కామ్ కరోకరి బోల్యొ. \p \v 8 హాఃజెహుయుతెదె యో ద్రాక్చను బాగ్‍మా మాలిక్ ఇను దాసుడ్ను మాలిక్నా దేఖిన్, కామ్ కర్యుతె ఇవ్నా బులైయిన్ పాసల్ ఆయుతె ఇవ్నేతి ధరీన్, అగాడి ఆయుతే ఇవ్నాలగు కామ్నా పైసా దా! కరి బోల్యొ. \p \v 9 బరాబ్బర్‍ పాచ్ బజతోడి కామ్‍కర్యుతె అద్మి ఆయిన్, ఏక్నా యేక్ దేనారంనా ఎత్ర దిదూ. \v 10 అగాడి ఖేథర్మా ఆయిన్ కామ్‍కర్యుతె ఇవ్నే హామ్నా ఘనూ రాప్యా మల్సేకరి సోచ్యా, పన్కి ఇవ్నబీ ఏక్నా యేక్ దేనారం మల్యు. \v 11 ఇవ్నే ఇవ్నా భన్కిలీన్, ఆఖరీనా ఆయూతె ఇవ్నా ఎక్కాస్ గంటో ఎత్రేస్ కామ్ కర్యుతోబి, \v 12 ధనక్కో మిన్హత్ కరీన్ తడ్కోనుమార్ ఖైన్, భరీంచతే హమారేతి ఇవ్నేతి బరాబ్బారస్, కర్యోనికరి యో ఘర్ వాలనఫర్ గాళేదీదు. \p \v 13 అనహాఃజె ఇవ్నమా ఏక్జననా దేఖిన్ దోస్థ్, మే తున అన్యాయం కర్యొకొయిన్ని, తూ మారకనా ఏక్ దేనారంనా ఒప్పిలిదోని? \v 14 తార రఫ్యానా తూ లీన్ జా; తునా దిదో తిమ్మాస్ పాసల్తీ ఆయుతే ఇవ్నా పైష్యా దేవనా మన ఇష్టంహుయు. \v 15 మన ఇష్టం ఆయుతీమ్ మార సొంతపైస్యానా ఖర్చుకరను న్యాయం కాహేనా? మే అష్యల్ వాలోకరిరీ తునా పేట్మా చంఢాల్తి ఛానా? కరి పుఛ్చాయో! \p \v 16 అమ్ని తరస్ అగాడిను అద్మి పీటెహుసె, పీటెనూఅద్మి అగాఢిహుసే. \s యేసును మరణ్నా బారెమా తీన్మనుచోట్‍ బోలను \r (మార్కు 10:32-34; లూకా 18:31-34) \p \v 17 యేసునే యేరుషలేమ్నా జానుకరీథొ తెదె, యో ఇను భార సిష్యుల్నా కోణ్ కొయింతే తెదె బులైలిజంకరమా మారగ్ ఫర్ ఇవ్నేతి అమ్ బోల్యొ. \v 18 హదేక్ యేరుషలేమ్‍మా జంకరూస్; ఎజ్గా అద్మినో ఛియ్యోనా ముఖ్యంనో యాజకుల్‍బి షాస్ర్తుల్‍బి ఇనా ధార్యైదీసె, ఇవ్నే ఇనా మరణ్‍ను దంఢ్ దీసె. \v 19 ఇనా ఛింగవానటేకెబీ కొల్డాతీ మరానటేకెబి, సిలువానాఖానటేకె యూదుల్‍ కాహెతె ఇవ్నా హాఃరవ్‍కనా ఇనా ధర్రాయ్‍దిసే; పన్కి తీన్మను ధన్నే యో బుజూ పాచో జీవుట్సే. \s ఆయ బతిమాలను \r (మార్కు 10:35-45) \p \v 20 తెదె జెబెదయినొ బావ్వన్‍ ఇను ఛియ్యోనాలీన్ యేసునా హాఃమె ఆయిన్, హఃలామ్ కరీన్ మాంగనికీ. \p \v 21 తూ సాత్‍ కరూకరస్‍కరి ఇన పుఛ్చావమా! ఇన హాఃజె యో బైయికో తారు రాజ్యంమా ఆ మార బే ఛియ్యావ్‍మా ఏక్ జణనా తారు ఖవ్వాత్ బ్హనే ఏక్‍ జణనా తార డవ్హాత్ బ్హనే ఏక్ జణనా భేకనా అనుమతిదా! కరి ఇనేతి బోలి. \p \v 22 అనటేకె యేసు బోల్యొ, తుమే సాత్ పుఛ్చాంకరస్కి తుమ్నా మాలంకొయిని, మే పీయిస్తే మిన్హత్‍ గిన్నిమాను తుమె పీషునా? కరి పుఛ్చావమా! ఇవ్నే పీసుకరి బోల్యొ. \p \v 23 యేసునే తుమె మారు మిన్హత్‍ గిన్నిమాను పీసు పన్కి మార ఖవ్హాత్ బ్హనేగాని డవ్హాత్ బ్హనేగాని బేహాఃడనూ మారహాత్మా కొయిని, మార భా కినా లీరాక్యోస్‍కి ఇన్నాస్ యో మ్హేల్సెకరి బోల్యొ. \p \v 24 ర్హైగుతే ధహ్ః అద్మి సిష్యుల్ యోవాత్ హఃమ్జీన్ యోబేజణ భైయ్యేఫర్ చంఢాల్‍కాద్యు. \v 25 అనటేకె యేసు ఇవ్నా ఖందే బులైయిన్ యూదుల్‍ కాహెతె, యొక్క రాజుల్‍ ఇవ్నాఫర్‍ అధికారం వతాల్తూ ర్హాస్, మోట్టా ఇవ్నఫర్ అధికారం కర్నూకరి ర్హాస్, ఆ వాత్ తుమ్న మాలుంనా. \v 26 తుమారమా ఇంనితరా నార్హాను; తుమారమా కోణ్ మహాన్‍వాలొహుయీన్‍ ర్హానుకరి సోచస్కి యో తుమ్నా సేవకర వాలంతరా ర్హాను. \v 27 తుమారమా కోణ్ ముక్యంవాలనితరా ర్హానుకరి సోచస్కి యో తుమ్న దాసుడ్‍ హుయీన్ ర్హాను. \v 28 ఇమ్మస్ అద్మినో ఛియ్యో సేవ కర్యైయిలేవనాటేకె కోఆయోని పన్కి, సేవ కరనాటేకె కెత్రూకి అద్మినాహాఃజె ఇను జాన్ దేవనాటేకె ఆయోకరీ బోల్యొ. \s యేసు బే కాణ అద్మినా స్వస్థత కరను \r (మార్కు 10:46-52; లూకా 18:35-43) \p \v 29 యేసు, సిష్యుల్‍ యెరికోతూ నిఖీన్, జంకరమా ఎజ్గను అద్మిహాఃరు ఇనకేడె గయూ. \v 30 హదేక్ మారగ్నసేడె బేసీన్ ఛాతె బేజణా కాణాఅద్మీ యేసునే హింకడ్ జంకరస్‍కరి హఃమ్జీన్ దావీద్‍నో ఛియ్యో ప్రభూ, హమారఫర్ గోర్ కర్కరి ఛిక్రాన్‍ మ్హేంద్యా. \p \v 31 గచ్చూప్‍ ర్హా! కరి జనాబొహాఃరు బోలీన్ గుర్కాయు, పన్కి ఇవ్నె ప్రభువా, దావీద్‍నొ ఛియ్యో, హమ్నా కనికరించ్‍కరీ అజు జరా గట్తీ ఛిక్రాన్ మ్హేంద్యు. \p \v 32 యేసునే ఉబ్రీన్ ఇవ్న బులైయిన్ మే తుమ్నా సాత్ కర్నూకరీ పుఛ్చావమా! \p \v 33 ఇవ్నె ప్రభూ హమార ఢోళనా నయంకర్ కరి బోల్యు. \p \v 34 అనహఃజే యేసు ఇవ్నా వుప్పర్ గోర్‍కరీన్‍ ఇవ్నా ఢోళానా ఛిమ్యో; తెదేస్ ఇవ్నా ఢోళా కొలైయిగయూ, బుజు యేసునాకేడె గయా. \c 21 \s యేసు యెరూషలేమ్మా విజొయోత్సవంతీ జావను \r (మార్కు 11:1-11; లూకా 19:28-40; యోహా 12:12-19) \p \v 1 యేసు, యెరూషలేమ్‍నూ కందెఛ్చాతె ఒలీవానుజాఢు పహాడ్నా కందెఛ్చాతె బేత్పగే గామ్‍మా ఆయెతెదె యేసు ఇను సిష్యుల్‍మా భే జణనా (అగాడి మొక్లొ) దేఖిన్; \v 2 తుమ్నా హాఃమెఛ్చాతె గాంమ్మా జవో; గయాతెదే బాందిరాక్యుతే ఏక్ ఘదెఢు ఇనకేడెఛ్చాతె ఘదెఢను చెల్కూ తుమ్న దెఖావ్సే; ఇన చోడిలీన్ మారకనా హకలిలీన్ ఆవోకరి బోల్యొ. \v 3 కోన్బి తుమారితి సాత్బి బోల్యుతొ; ఆ ప్రభునాటేకె హోనుకరి బోలొ, ఎగ్గీస్ యో ఇనబోలి మొకలసేకరి బోలిన్ ఇవ్నా మొక్లొ. \p \v 4 ప్రవక్త బోల్యొతె వాతె హువనటేకె అమ్‍ హుయు. యోసాత్కతో, \q1 \v 5 హదేక్ తారొ రాజొ సాత్వికుడ్ హుయిన్, \q2 భోజొపాఢతే న్హాను ఘదెఢను \q1 చెల్కానావుప్పర్ బేసిన్ \q2 తారకనా వలావస్ కరి, \q1 సీయోన్ని ఛోరితీ బోలొ కరిబొలతె. \p \v 6 తెదె సిష్యుల్ జైయిన్, యేసు ఇవ్నా ఆజ్ఞ దిదోతింమ్ ఇమ్మస్ కరీన్‍; \v 7 యోఘదెడనా ఇను చెల్కాన హకలీన్ ఆయిన్ ఇనవుప్పర్ లుంగ్డనాఖమా యోలుంగ్డాఫర్ బేసిగో. \v 8 ఎజ్గఛ్చాతె అద్మిమా ఘనూజణు లుంగ్డాన వాట్‍ లాంబు నాక్యు. థోడుజనూ జాఢనూ ఢాళియేనా కత్రిన్ వాట్ఫర్ లాంబు నాక్యు. \q1 \v 9 జనాభో హాఃరవ్‍మా అగాఢి వలావతే ఇవ్నె, \q2 పాసల్తీ వలావతె ఇవ్నె దావీద్‍నా ఛియ్యోనా \q2 ప్రభువును నామ్తి, వలావతె యో స్తుతింపబడనుహువదా. \q1 స్వర్వోన్నతను హుయూతె జొగొమా హోసన్నా! జయహో! కరి ఛిక్రాన్ మ్హేంద్యా. \p \v 10 ఇనె యెరూషలేమ్ను నంగర్మా ఆయోతెదె నంగర్నూ హాఃరుజణుబీ ఆ కోన్కరి గబ్రాయిగయూ. \p \v 11 ఆ గలిలయమాఛ్చాతె నజరేతుతూ ఆయోతె ప్రవక్తహుయేతె యేసుకరి హాఃరుజణు బోల్యు. \s యేసు మంధిర్‍మా జావను \r (మార్కు 11:15-19; లూకా 19:45-48; 2:13-22) \p \v 12 యేసు దేవ్ను ఆలయంమా జైయిన్, దంధొ కరుకరతే ఇవ్నా హాఃరవ్నా మొక్లిధీన్, రఫ్యా బద్లావతే ఇవ్నూ బల్లావ్నా, పర్వావ్నా ఏచుకరతే పీఠల్నా హేట్ దక్లిదీన్‍; \v 13 మారు మందిరం ప్రార్థనా మందిరం బోలావ్సె; కరి లిఖ్కైరూస్, పన్కి తుమె ఇనా చోర్‍ కరతే గుహనీతరా కర్యాస్‍కరి బోల్యొ. \p \v 14 కాణూబి, లంగ్డువాలుబీ, దేవ్నుమందిరంమా ఇనకనా ఆవమా ఇనే ఇవ్నా నయం కర్యో. \v 15 హుయ్తో, అస్లి యాజకుల్‍, షాస్ర్తుల్‍ సిష్యుల్ యో కర్యోతె అద్భుతాల్‍నా, దావీద్‍నో ఛియ్యోనా జయహోకరీ\f + \fr 21:15 \fr*\ft హోసన్నా\ft*\f* దేవ్ను మందిరంమా ఛిక్రాన్ బేందుకరతే అడ్డాణి లడ్కావ్నా దేఖిన్ చంఢాల్ హుయిన్. \v 16 అవ్నే బోలుకరతే తూ హఃమ్జుకరస్నా? కరి ఇనా పుఛ్చావమా, అనహఃజే యేసు హఃమ్జుకరూస్; లడ్కావ్‍నాటేకెబి అడ్డాణి లడ్కావ్‍నాహో మోఢవాటే స్తుతి బోల్యొయోకరి వాత్ తుమే కెదేబీ లేఖనంమా పఢ్యాకొయినిసూ? కరి ఇవ్నేతి బోలిన్‍ \p \v 17 ఇవ్నా బెందీన్, నంగర్మాతూ నికీన్ బేతనియ జైన్ ఎజ్గా ర్హయో. \s యేసు అంజురంనూ జాఢనా షాపందేవను \r (మార్కు 11:12-14,20-24) \p \v 18 వ్హానేకత్రే నంగర్మాతూ బుజు జంకరమా! ఇనా బుఖ్ లాగ్యూ. \v 19 తెదె యేసునా, వాట్నాహాఃమె ఛాతె ఏక్ అంజురంను జాఝనా దేఖిన్; ఇనాకనా జావమా, యో జాఢనా దేఖమా ఖాలీ పాళొతప్ప, బుజు కాయిబీ దెఖ్కాయుకొయిని. ఇనటేకె ఇనా దేఖిన్ బుజుకెదేబి తునా పంఢా లాగ్సెకొయినీ; కరి బోల్యొ. తెదేస్ యో జాడూ ఖూకాయిజైన్ మరిగయూ. \p \v 20 సిస్యుల్ ఇన దేఖిన్ అష్యంహుయీన్ అంజురంను జాఢు కెత్రే ఎగ్గీస్ కిమ్‍ హుఃఖ్కాయిగుకరి బొల్లీదు. \p \v 21 అనహాఃజే యేసు; తుమె విష్వాసంతి ర్హైయిన్, సందేహ్‍ పడకొయినితిమ్ ఆ అంజురంనూ జాఢునా హుయుతిమ్ కరను యోస్ కాహే. ఆ ఫహాడ్నా దేఖిన్‍ తూ ఉటీజైన్ ధర్యావ్‍మా పడిజైస్‍కరీ బోల్యొతో తెదె ఇమ్మస్ హుసె, కరి తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \p \v 22 బుజు తుమె ప్రార్థనకరనూ వహఃత్ తుమె సాత్ మాంగస్‍కీ, యో తుమ్నా మాల్సేకరీ నమ్యాతెదె తుమె యోహాఃరు లీరాక్యస్‍కరీ ఇవ్నేతి బోల్యొ. \s యేసుక్రీస్తు అధికారంను బారెమా పుచ్ఛావను \r (మార్కు 11:27-33; లూకా 20:1-8) \p \v 23 యో దేవ్ను మంధిరంమా మ్హైయ్ దేవ్నువాతె బోల్తొ ర్హావమా ప్రధనాయాజకుల్‍బి అద్మియేనా మోటొబి, ఇనకనా ఆయిన్ కెహూ అధికారంను బారెమా తూ ఆకార్యంనా కరూకరస్? ఆ హక్కుహాఃరు తున కోణ్ దిదూకరీ పుఛ్చావమా! \p \v 24 యేసు మేబీ తుమ్న ఏక్ వాత్ పుఛ్చావుస్; యో మారేతి బోల్యొతొతెదె మేబి కెహూ అధికార్తి ఆ కార్యాల్ కరూకరస్కి యో తుమారేతి బోలుస్‍. \v 25 యోహాన్ దిదోతె బాప్తిస్మమ్‍ కెజ్గతు ఆయు? పరలోకంతూ ఆయుకి న్హైతొ అద్మియేతూ ఆయునా? కరి పుఛ్చాయో, ఇవ్నే, దేవ్కరి జవాబ్‍ దిదాతొ, బుజు ఇమ్ హుయుతో ఇనా ష్యాన నంమ్యకొయిని? కరి బోల్సె, \v 26 అద్మియేకరి జవాబ్ బోల్యతో, అద్మియే హాఃరు యోహాన్ ఏక్ ప్రవక్తకరీ ఇనటేకె ఇవ్నే సాత్‍కర్సేకి, కరి ఇన ఢర్తి మలీన్ వాతె బొల్లీదు. \p \v 27 ఇనాటేకె ఇవ్నె, హమ్నా మాలంకొయినీకరీ జవాబ్‍ బోల్య, యేసు మేబీ, కోణ్ ఆ కెహూ అధికార్తి కరూకరాస్కి, తుమ్నా కోబోలునీ, కరి బోల్యొ. \s బే ఛియ్యావ్ను బారెమా ఉపమాన \p \v 28 తుమ్న సాత్ సొఛ్చావుంకరస్? ఏక్ అద్మినా భే! ఛియ్యా థా. యో మోటా ఛియ్యాకనా ఆయిన్ ఛియ్యా, తూ జైన్ అంగూర్ను బాగ్‍మా కామ్కర్‍కరి బోలమా. \v 29 ఇనె కోజవ్నికరి బోల్యు, అజు జరగడ్తీ దిల్ బాద్లైయిలీన్ జాస్. \v 30 ఇను బెంమ్మనూకనా ఆయిన్‍ ఇమ్నితరసబోలమా యో మాలిక్‍, జైయిస్‍ కరి బోల్యు పన్కి కోజాయిని. ఇవ్నా భేహెమా కోణ్ మార వాత్‍ఫర్ చాలుకరాస్. \v 31 ఇనటేకె ఇవ్నే మోటొ ఛియ్యోస్‍కరి బోల్యా. యేసు సుంకరూర్బి ఇవ్నేతి అమ్ బోల్యొ, మే తుమ్నా హాఃఛిస్ బోలుకురూస్, సుకరూల్బి వేష్యుల్బి తుమారేతి అగాఢి దేవ్ను రాజ్యంమా జాషె. \v 32 యోహాన్‍ను నీతి వాట్‍ఫర్‍తూ తుమారకనా ఆయు, తుమె ఇనా నమ్యాకొయిని; బుజు సుంకరూల్బి వేష్యల్‍బి ఇన నంమ్యా; తుమె యో దేఖిన్‍బి ఇనా నంమ్యతీమ్ పష్చాతాపమ్‍ కోపడ్యుని. \s ద్రాక్షాతోట్నా కామ్‍కరతె బారెమా ఉపమానం \r (మార్కు 12:1-12; లూకా 20:9-19) \p \v 33 బుజేక్ ఉపమానం హఃమ్జొ, ఘేర్నొ మాలిక్ ఏక్ థొ. యో ఏక్ అంగూర్ను బాగ్‍ నాక్యొ, ఇనా అష్పీస్ భీత్ బంధాయో, ఇన్మా అంగూర్ను రహ్క్ కాఢనటేకె ఏక్ టొట్టి బంధాయో, కావ్లినా బాగ్‍ రవ్వాలనా దీన్ దేహ్క్ మా యాత్రకరనా చలీగయో. \v 34 బాగ్‍ పిఖ్కాయుతెదె తోడను ధన్‍మా ఇను బాగ్ లీన్ ఆవనాటేకె యో కావ్లివాలకనా ఇనా దాసుల్‍నా బోలిమోక్లొ. \fig ద్రాక్చ తోట్మా కావ్లివాలు|alt="Watchtower in a vineyard" src="hk00105c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="21:34"\fig* \p \v 35 యో కావ్లివాలు ఇనా దాసుల్‍నా ధరీన్ ఏక్నా మార్యొ, బుజేక్నా మర్రాకిదీదా, బుజేక్ జణనా ఫత్రాంతీ మార్యు. \v 36 బుజేక్ చోట్ యో అగాఢితీబి జాహఃత్ అలాదు దాసుల్‍నా బోలిమోక్లమా, ఇవ్నే ఇవ్నబీ ఇమ్నీతరస్ కర్యూ. \v 37 అనటేకె, యో మార ఛియ్యోనా సన్మానం కర్సేకరి సోచిలీన్‍ ఇన ఛియ్యాన ఇవ్నకనా మొక్లో. \v 38 హుయుతోబి యో కావ్లివాల ఇనా దేఖిన్ ఆ వారసుడ్; అనా మర్రాఖిదీన్ ఇను ఆస్థిమొత్తం లీలియే, ఇవ్నమా ఇవ్నే బొల్లీన్‍ \v 39 ఇనా ధర్లీన్ అంగూర్ను బాగ్‍మా బాధర్ లీజైన్ మర్రాఖిదేస్. \q1 \v 40 అనటేకె యో అంగూర్ను బాగ్‍నో \q2 మాలీక్ ఆయోతెదె, యో కావ్లివాలనా సాత్ కర్సెకరీ పుఛ్చావమా. \q1 \v 41 ఇనటేకె ఇవ్నే దుర్మార్గుల్నా కఠీన్‍తీ మర్రాఖిదీన్, \q2 ఇను ఇనూ ధన్మాబీ ఇనా పండంవ్నా ఫేడాహఃర్కు అలాదుకావ్లివాలనా \q2 యో అంగూర్ను బాగ్‍నా గుత్తనాదిసేకరి ఇనేతి బోల్యు. \q1 \v 42 బుజు యేసు ఇవ్న దేఖిన్, \q2 ఘర్ భాందవాలు కామె ఆవకొయింతె \q2 భండోస్ మూలనా ముడ్క్యాను బండొహోస్, \q2 ఆ ప్రభూ బారెమాస్‍ హుయు. \q2 ఆ అప్న ఢోలనా అష్యంహువస్‍కరీ \q2 వాత్ తుమె లేఖనాల్‍మా కెదేబీ పఢ్యాకొయిన్నా? \p \v 43 అనటేకె దేవ్ను రాజ్యం తుమారకంతూ ఛినైయిల్‍దు, ఇను ఫలం అద్మియేనా దిసేకరి తుమారేతి బోలుకరూస్‍. \v 44 బుజు ఆ బండఫర్ పడ్యుతే అద్మి టుక్డహుయి జాసే, పన్కి కినావుప్పర్ ఆబండో పడస్కి యో మహ్లినాక్సె\f + \fr 21:44 \fr*\ft ఆవాక్యం జూణు లేఖనాల్మా కొయిని.\ft*\f*. \p \v 45 ప్రధానా (నెయ్యో) యాజకుల్‍బీ, పరిసయ్యుల్‍బి, యేసు బోల్యొతె ఉపమానంనా హఃమ్జీన్, అప్నబారెమాస్‍ బోల్యుకరి లైహిగు. \v 46 ఇవ్నె ఇనా ధర్లేవనాటేకె వహఃత్నా ధూండు కర్తథా, పన్కి అద్మిహాఃరు ఇనా ఏక్ ప్రవక్తకరీ యెంచిలీదు ఇనటేకె ఇవ్నా దేఖిన్ ఢరీగు. \c 22 \s య్హాను ఖాణును బారెమా ఉపమానం \r (లూకా 14:15-24) \p \v 1 యేసు ఇవ్నా హాఃరవ్నా జవ్వాబ్ దేతోహుయిన్, బుజుపాచు ఉపమానంనీతరా అమ్ బోల్యొ. \v 2 స్వర్గంను రాజ్యం, ఇను ఛియ్యానా య్హాను ఖాణు బనాయోతిమ్ ఏక్ రాజనా పోలిన్‍ ఛా. \v 3 యో య్హానా బులాయ్‍ మంగాయుహూ ఆవదేవనాటేకె యో ఇను దాసుల్‍నా బోలిమొక్లొతెదె ఇవ్నే కోఆయుని. \v 4 పన్కి, ఇనే హాదేక్ మే ఖానునా తయార్‍ కరిరాక్యోస్‍; డాంఢవ్నా బల్సీగూతే డాఢనా కత్రిరాక్యూస్‍; హాఃరుస్‍ బనైయిన్ తయార్ హుయిన్ ఛ్చా! య్హానూ ఘర్కనా ఖాణు ఖావాన ఆవోకరీ బులాయూతె ఇవ్నేతి బోల్కరి అలాదు దాసుల్నా బోలిమొక్లా పన్కి \v 5 ఇవ్నే లెక్క కర్యుకొయిని, ఏక్జనో ఇను ఖేతర్‍మా బుజేక్జనో దంధొకరనా గయా. \v 6 ఛాతె ఇవ్నే ఇనా దాసుల్నా ధర్లీన్ అవామానంనా కరీన్ మర్రాఖిదేస్. \v 7 అనహాఃజే రాజొ చంఢాల్‍హుయిన్ ఇను సైనికుల్‍నా మొక్లీన్, యో అద్మినా మర్రాఖవాలనా మర్రాఖిదీన్, ఇను నంగర్మా బల్లాకిదీదు. \v 8 తెదెయో, య్హాను ఖాణు ఛా పన్కి తయార్‍ హుయూతె దాసుల్‍ ఇవ్నె యోగ్యాత కాహే. \v 9 అనటేకె రాజోను గల్లియేమా జైన్ తుమ్న కోణ్ దెఖ్కావస్కి ఇవ్నా హాఃరవ్నా య్హాను ఖాణు ఖావనా బులావోకరి ఇను దాసుల్తీ బోల్యొ. \p \v 10 యో దాసుల్‍ గల్లిమా ఫర్ జైన్ కర్రాబ్ అద్మినాహో అష్యల్ అద్మినాహో తుమ్నా దెఖ్కావతే హాఃరవ్నా గుమ్మల్నితరా బ్హరాయు ఇనటేకె య్హాను ఖాణు ఖావనా ఆయుతే ఇవ్నేతి య్హాను పందీర్‍ బ్హారైయిగు. \p \v 11 రాజొ బెసీరూతె ఇవ్నా దేక్నుకరి మహిజైయిన్, ఇజ్గా ఛాతె ఇవ్నమా ఏక్జను య్హాను లుంగ్డా కోపేర్యునికరీ దేక్యూ. \v 12 దోస్త్! తూ య్హానా లుంగ్డా పేర్యొకొయినితిమ్‍ మైహికీమ్ ఆయోకరి ఇనా పుఛ్చావమా యో సోపోతు. \v 13 తెదెస్ రాజో క్హంజీన్, హాత్ గోడా భాందీన్ బాధర్ అంధారమా పేకీదేవో; ఇజ్గా రోవనుబీ దాత్ చావను ర్హాసెకరీ ప్రచార్‍కర వాలంతి బోల్యొ. \p \v 14 పన్కి బులైయి రాక్యుతే అద్మియే ఘనుజణు, పన్కి బులాయుతే అద్మి దాసుల్‍స్కరీ బోల్యొ. \s పన్ను భాందనటేకె ప్రస్నా \p \v 15 తెదె పరిసయ్యుల్ జైన్, వాతేవాతేమా ఇనా పహాఃనుకరీ సోచుతూహుయిన్, యేసునా ప్రస్నా నాఖ్యు. \v 16 తెదే ఇవ్నే పరిసయ్యూల్ నుబి బుజు థోడా సిష్యుల్నాబుజు హేరొద్‍ను బాజును బొలిమోక్లి. బోధకుడ్, తూ హాఃఛికరి, దేవ్ను మారగ్నా ఛాతె తిమ్మాస్ బోలాస్ కరి హామ్నా మాలం, తు కీనాబీ గురీ కోరాఖానీ కరి మోమాటం కోయినీతే అద్మికరి హామ్నా మాలం. \v 17 తునా సాత్ సోఛ్చాంకరస్? రోమను కామ్ దేవను న్యాయమాస్ నా? కాహేనా? హమారేతి బోల్‍కరి పుఛ్చావనాటేకె హేరోద్తిబి ఇనా సిష్యుల్నా ఇనాకన బోలిమొక్ల్యా. \p \v 18 యేసు ఇవ్నా గాలీజ్ హాఃయల్ మాలం కరిలీన్, ఉపర్ను పేరాహాఃను అద్మి! మన షాన త్హార్‍ హఃతాంకరాస్‍. \v 19 పన్నుభాందతే దేనారం యో మన వతాలోకరి ఇవ్నేతి బోలమా, ఇవ్నె ఏక్ దేనారంనా లాయు. \v 20 తెదె యేసు, ఆ రూపంబి ఉపర్ను రాతా కినూకరీ పుఛ్చావమా, ఇవ్నే రోమా చక్రవతినుకరి బోల్యా. \p \v 21 ఇనటేకె యేసు, ఇమ్ హుయుతో రోమాను రోమానా, దేవ్ను దేవ్నాస్ దెవోకరి, ఇవ్నెతి బోల్యొ. \p \v 22 ఇవ్నే ఇను వాత్ హఃమ్జీన్ హాషంకైయిన్ ఇనా బేందీన్ చాలిగయూ. \s మరణ్‍ మాతు జివీన్‍ ఉట్టను బారెమా ప్రష్ననించను \r (మార్కు 12:18-27; లూకా 20:27-40) \p \v 23 యోస్ ధన్నే మరీగూతె పాచ్చుఫరిన్‍ పునరుత్థానం కొయినీకరి బోలనటేకె సదూకయ్యుల్ యేసుకనా ఆయూ. \v 24 బోధకుడ్. ఎక్జను లడ్కా కోయినికరి మరీజాస్ తో ఇనో భై ఇని బావన్నా య్హా! కరిలీన్ ఇనా భైనా లడ్కా ఫైయిదాకరి దేవజైయికరి మోషే బోల్యొని. \v 25 హామారమా హాఃత్‍జణా భైయియేత్హా అగాడీను య్హా కర్లీన్ లడ్కా కొయినితిమ్‍ మరీగయో; ఇనా లడ్కా కోయినికరి ఇనో భై ఇని బావనా రాఖిలిదో. \v 26 బెంమ్మనోబి తీన్ మానోబీ ఖాంత్మనా వాలకనబీ లడ్కా కొయినికరి మరీగయా. \v 27 హాఃర్వానా ఫీటె యో బాయికోబి మరీగయి, \v 28 పునరుత్థానంమా\f + \fr 22:28 \fr*\ft మూలభాషమా మర్జైన్‍ పాచుఉట్టను\ft*\f* యో హాఃత్ జణమా యో బాయికో కినా బావన్నితరా ర్హాసె? యో బాయికొ ఆ హాఃత్ జణబీ బావన్‍నితరా పుఛ్చాయో? \p \v 29 అనటేకె లేఖనంనాహో దేవ్ని థాఖత్నాహో మాలంకొయింతె తుమె తొందరపడూకరస్‍. \v 30 మర్యుతే అద్మి జీవివుట్టీన్‍ కోన్బి య్హా కర్షెకొయిని, య్హా కరనా దెవ్వాసెకొయిని; ఇవ్నే స్వర్గంమా ఛాతే దేవ్నుదూతల్‍నితరా ర్హాసె. \p \v 31 మరణ్‍నూ పునరుత్థానంను బారెమా, సాత్‍ లిఖ్కాయ్‍‍రూస్‍కరి తుమె పడ్యాకొయిన్నా? కరి పుఛ్చాయో. \v 32 మే అబ్రాహామ్‍నో దేవ్, ఇస్సాక్‍నొ దేవ్‍కరి, యాకోబ్ దేవ్‍హుయూన్ ఛా. \v 33 యో జీవిన్‍ ఛాతె ఇవ్నస్ దేవ్ పన్కి, మర్యాహుయునా దేవ్ కాహెకరి ఇవ్నేతి బోల్యొ, అద్మియే ఇను వాత్ హఃమ్జీన్ అష్యంహుయు. \s మహాన్‍ ఆజ్ఞ \r (మార్కు 12:28-34; లూకా 10:25-28) \p \v 34 తెదె సద్దూకయ్యుల్‍నూ మ్హోడు ముఛ్చాయోకరి పరీసయ్యుల్ హఃమ్జీన్‍ జావనటేకె మలీన్‍ ఆయా. \v 35 ఇవ్నమా ఏక్జను ధర్మషాస్త్రం దేఖ్ను ఇనా హఃతావ్తూ హుయీన్. \v 36 బోధకుడ్, ధర్మాషాస్ర్తంమా ముఖ్యమ్‍ను ఆజ్ఞ కెహూ కరి పుఛ్చాయో. \p \v 37 ఇనటేకె యేసు, తారు పూర్ణ ఆత్మతి తారు పూర్ణ దిల్తీ తారు దేవ్‍హుయోతె ప్రభువునా ఫ్యార్‍ కర్నూకరి బోల్యొ. \v 38 ఆస్‍ ముఖ్యంబి, వుజు అస్లి ఆజ్ఞ. \v 39 తున తూ కింమ్‍ ఫ్యార్‍ కరస్కి, ఇమ్మస్‍ తార అగల్నా, బగల్నాబి ఫ్యార్ కర్నూ, ఆ బెంమ్మను ఆజ్ఞబి ఇనింతరస్‍ జోక్నుస్‍. \v 40 ఆ బేహె ఆజ్ఞబి మోషె ధర్మషాస్ర్తం ప్రవక్తనూ బోధ భరోసాహుయిన్ ఛా! కరి ఇనేతి బోల్యొ. \s క్రీస్తు బారెమా ప్రష్నల్‍ \r (మార్కు 12:35-37; లూకా 20:41-44) \p \v 41 తేదె థోడు పరిసయ్యుల్ మలీన్ ఆవమా, యేసు ఇవ్నా పుచ్ఛాయో. \v 42 క్రీస్తునా బారెమా తుమ్న షాత్ సొఛ్చాంకరాస్? ఇనె కినొ ఛియ్యోకరి పుఛ్చాయో. ఇవ్నే యో దావీద్‍నో ఛియ్యోకరి బోల్యా. \p \v 43 ఇనటేకె యో ఇంహుయూతొ మే తార వైరియేనా తార గోఢనహేట్ రాఖతోడి. \q1 \v 44 తూ మార ఖవ్వాహాత్ \q2 మాండిఫర్‍ బేహ్ఃకరి ప్రభూ మారొ \f + \fr 22:44 \fr*\ft మారో ప్రభూకతొ క్రీస్తునా గూర్చి బోల్యు\ft*\f* \q2 ప్రభుతి బోల్యొ, కరి దావీద్ యో \q2 ప్రభుకరి ఇని ఆత్మతి కిమ్ బోలుకరస్. \p \v 45 దావీద్‍ ఇనా ప్రభుకరి బోల్యొతొ, యోకిమ్ ఇనా ఛియ్యో హోను? కరి పుఛ్చావమా కోన్బి బుజేక్ వాత్ కొబోల్యని. \v 46 బుజు యో ధన్తూ కోన్బి ఇనా ఏక్ ప్రష్నబి కోపుఛ్చాయుని. \c 23 \s యేసు పరిసయ్యూల్నా నియమ షాస్ర్తుల్నా గుర్కావను \r (మార్కు 12:38,39; లూకా 11:43-46) \p \v 1 తెదె యేసు అద్మినుపాంబల్‍నబీ ఇను సిష్యుల్తీబి అమ్ బోల్యు \v 2 మోషే నియమ షాస్ర్తంనా హాక్కుతి బోలనుకరి నియామషాస్ర్తుల్బి, పరిసయ్యాల్బి అధికారం ఛాకరి బోధించుకరస్‍. \v 3 అనటేకె ఇవ్నే బోలతెహాఃరనబి కర్నూకరి బొలాస్‍ పన్కి, ఇవ్నే బోలస్ పన్కి, కరకొయినీ. తుమే ఇవ్ను కామ్నామాత్రం కరొనొకొ \v 4 ఢ్హొవ్వాన హువకొయింతె యెత్రె వజణ్నా బాంధీన్ అద్మిను భుజ్‍నవుప్పర్ ఇవ్నే బెంద్చే. పన్కి ఇవ్నే పల్లిజావనా ఇవ్నా చిట్టాంగ్లి ఏత్రె మద్దత్‍కరనా తయార్‍ హువకొయిని. \p \v 5 అద్మియేన దెఖ్కానుకరి ఇవ్ను కామ్ హాఃరుబి కరస్; బుజు ఇవ్ను హాత్నా దేవ్ను వాక్యం భాదింలీన్‍, బుజు ఇవ్ను ముడ్క్యానా వాక్యంను పట్టి భాందిన్‍ లుంగ్డాను మోటా కరీన్‍ పేరస్‍; \v 6 ధాన్ ఖావను బంతియేమా మాహాన్‍ జోగోమా రాహ్నుకరి యూదుల్ను ప్రార్థనా న్యావ్ను ఉచు జోగొమా స్తానం హోనుకరి సోఛస్‍. \v 7 సంత గల్లీయమా హఃలామ్ కరాయ్‍లేనుకరి అద్మియేనహాతె గురువు బొలాయ్‍లేనుకరి ఇవ్నా ఘాను ఇష్టం. \p \v 8 తుమె గురుకరి బొలాయిలేవో నొకొ, తుమె హాఃరుజణు భైయేయ్. ఇనటేకె తుమ్నా ఎక్కస్ జణొ గురువు, \v 9 బుజు జమీన్‍ఫర్ కినాబి భా కరి నామ్ నొకొబేంద్చు. స్వర్గంమాఛ్చాతె దేవ్ ఎక్కాస్ జణొ తుమారొ భా. \p \v 10 ఎత్రేస్ కాహేతిమ్, తుమె గురువుల్కరి బొలాయ్ లేవొనొకొ; క్రీస్తు ఎక్కస్ జణొ తుమ్నా గురువు. \p \v 11 తుమారమా హాఃరతీబి గొప్పవాలో తుమ్నా ప్రచార్‍ కరవాలొహుయిన్ ర్హాను. \p \v 12 ఇను యోస్ హెఛ్చించిలీన్ ర్హవ్వాలో తగ్గించిబడ్చే ఇనుయోస్ తగ్గించిలీన్ ర్హవ్వాలో హెఛ్చించి బడ్చే. \s యేసు వేషదరుల్నా గుర్కావను \r (మార్కు 12:40; లూకా 11:39-42,44,52; 20:47) \p \v 13 నియామషాస్ర్తం పండితువాలా, పరిసయ్యుల్‍వాలా, తుమె ఘను మిన్హత్‍, దేవ్ను రాజ్యంనా అద్మియే నా జానుతిమ్‍ దార్వాజు మూఛినాక్చూ తుమె ఇన్మా జాయ్‍ కొయిని, జాయ్తె ఇవ్నా జావకోదేయిని. \v 14 ఇవ్నే, విధువారాల్‍నా దవ్లాత్‍నా లూటిలేంకరస్‍, బుజు అద్మియేనా వతాలనాటేకె మోటు ప్రార్థన కరస్‍, ఇనటేకె తుమ్నా మోటు షిక్చా ఆవ్సె.\f + \fr 23:14 \fr*\ft ఆ వాక్యం అషల్ మూల గ్రంథంమా లిఖాయిరుస్‍ కొయిని పన్కి హామే లిఖూకరేస్‍.\ft*\f* \p \v 15 వేషధారూల్‍హుయాతె నియామషాస్ర్తుల్, పరిసయ్యుల్‍వాలా, ఇవ్ను తుమ్నా మలావనా గుంపుమటేకె ప్రాయిత్నిచాస్‍, తుమె ధర్యావ్నాబి, జమీన్నా ఫరీన్‍ ఆవస్‍ ఇనే మలీన్‍ ర్హావనీ వహఃత్‍ ఇనె తుమారతీబి బెంమ్మానుతరా నరక పాత్రునితరా కర్సే. \p \v 16 అయ్యో, కాణుహుయీన్‍ అలాదవ్నా వాట్‍ వతాలవాలా తుమ్నా షిక్చా తక్చెకొయిని. తుమె బోలస్‍ కాహేనా కోన్బి మందిరమం తోడుకరి ఒట్టు మేంమ్లిదుతొ ఇన్మా కాయ్బి కొయిని పన్కి, మందిరంమా ఛాతె ఘేణు ఫర్‍ ఒట్టు మేంల్లిదుతో తుమే ఇనా కట్టూబడీన్‍ ర్హానుకరి బోల్చు. \v 17 బుధ్దికొయింతెవాలా, ఖాణావాలా కెహూ గొప్పా? ఘేణూకి, ఘేణునా పరిసుద్ధ్‌ కరతె మందిరంనా? \v 18 బుజు బలిపీఠంతోడుకరి ఏక్జనో ఒట్టు మేంమ్లిదుతొ ఇన్మా కాయ్బి కొయిని పన్కి, బలిపీఠంను వుఫ్పర్‍ఛాతె అర్పణనా తోడుకరి ఒట్టు మేంల్లిదుతో తుమే ఇనా కట్టుబడీన్‍ ర్హానుకరి బోల్చు. \v 19 బుధ్దికొయింతెవాలా, ఖాణావాలా కెహూ గొప్పా? అర్పణ కార్యుతేకి, అర్పణనా పరిసుద్ధ్‌కరతె బలిపీఠంనా \v 20 బలిపీఠం తోడుకరి ఒట్టు మేందవాలొ, ఇనా తోడుకరిబీ ఇనఫ్పర్‍ఛాతె యోహాఃరు తోడ్నుకరి ఒట్టు మ్హేందిలెంకరస్‍. \v 21 బుజు మందిరంమ్‍ ఒట్టు మ్హేందిలేవాలొ, ఇనా దేవ్ ఫర్‍ ఒట్టు మ్హేందిలెంకరాస్‍. \v 22 బుజు పరలోకంఫర్‍ ఒట్టు మ్హేందవాలొ దేవ్ని సింహాసనంఫర్‍ ఇనఫర్‍ బెట్టతెయిన ఒట్టు మ్హేందిలెంకరస్‍. \p \v 23 అయ్యో, వేషధారుల్‍హుయాతె షాస్త్రుల్‍, పరిసయ్యూల్‍, తుమె పుదీనామాబి, సోపుమా, జీలకర్రమాబి ధహ్ః మనుభాగ్‍ ఫేడస్‍ పన్కి, ధర్మషాస్ర్తంమా ముఖ్యంనుహూయ్తె విషయాల్నాబి, న్యాయంబి, కనికరంనాబి, విష్వాస్‍నా బెందిదా; ఆహాఃరు కరకొయినితిమ్‍ యోహాఃరు కరూకరస్‍. \v 24 ఖాణుహుయాతె నియమాషాస్ర్తంమా తుమారు తుమేస్‍ కెహూ ముఖ్యంహుయూతె కెహూకి ఇనా అనుసరించస్‍, పన్కి ఘణు ముఖ్యంహుయూతె ఇనా తుమె బెందెంకరస్‍ న్హాను విషయాల్నా నాపట్టించకొయినితిమ్‍, మోటు విషయాల్నా గలిలేంకరతె తుమేస్‍. \p \v 25 అయ్యో, వేషధారూల్‍హుయాతె నియమషాస్ర్తల్‍, పరిసయ్యూల్‍, తుమె గిన్నినాబి తాంబ్యొనాబి బ్హాధర్‍ దొవ్వాస్‍ పన్కి, యో మహీ లపాడనూ ఆహ్ఃతి బరైరూస్. \v 26 కాణు హుయితే పరిసయ్యూడ్‍, గిన్నెమాబి తాంబ్యొమాబి బ్హాధర్‍ దొవ్వాను అగాడి ఇను మ్హైను దొవ్జొ. \p \v 27 అయ్యో, వేషధారూల్‍ హుయుతె నియమషాస్త్రుల్‍, పరిసయ్యూల్‍, తుమె సున్నొ మార్యుతె సమాధినితరా పోలిన్‍ ఛా. యో బ్హాధర్‍ అష్యలస్‍ దెఖ్కావస్‍ పన్కి, మహీ మర్యుగూతె ఇవ్ను హడ్‍క్యాతి, సమస్తంహూయుతె గంధతీ భరాయిన్‍ ఛా. \v 28 ఇమ్మస్‍ తుమె బార్లు అద్మినా నీతిమంతునిఘోని దెఖ్కాంకరాస్‍ పన్కి, మ్హైయీ వేషధారూణహుయూతె పాప్‍తీబి కరాబ్‍కామ్‍తీబి బ్హరాయిన్ ఛా. \s యేసు ఇవ్ను షిక్చను బారెమా అగాఢి బోలను \r (లూకా 11:47-51) \p \v 29 అయ్యో, వేషధారణలతోను, నియమషాస్రూల్‍, పరిసయ్యూల్‍, తుమ్నా మిన్హత్‍ ప్రవక్తల్నూ ఘొరాఢవ్నా బంధాంతూహుయిన్‍, నీతిమంతుల్ను గొరాఢవ్నా అలంకరిచిలెంకరస్‍ కరూకరాస్‍. \v 30 అప్నె అప్ను భాను భానా ధన్మా ర్హైయ్యాతొతెదె ప్రవక్త్ లను మరణ్‍ను విషయంమా ఇవ్నేతి మలీజావాలహుయీన్‍ ర్హయ్యావోత్‍ కొయినీకరి బొల్లిసు. \v 31 అనటేకేస్‍ తుమె ప్రవక్త్ లనా మార్యూతె ఇవ్ను ఛియ్యాహుయీన్ఛాక‍రి తుమారఫ్పర్‍ తుమేస్‍ సాబుత్‍ బొల్లెంకరాస్‍. \v 32 తుమేబి తుమారు భాను భా కామ్నా పూర్తికరొ. \p \v 33 హాఃప్‍వాలా\f + \fr 23:33 \fr*\ft ద్రోహుల్‍హుయాతె ప్రమాదకరంహుయాతె వాలా.\ft*\f*, హాఃప్ను సంతాన్‍వాలా, నర్కంనూ ఢన్డ్ మతూ తుమె కింమ్నితరా బఛ్చిజాసు? \v 34 అనటేకే హదేక్‍ మే తుమారకనా ప్రవక్తల్నా, జ్ఞానుల్నా, నియమషాస్ర్తుల్నా, మొక్లుకరూస్‍ తుమే ఇవ్నామా థోడుజననా సిలువునా నాక్చె, థోడుజననా మర్రాక్చె, థోడుజననా తుమారు యూదుల్‍ ప్రార్థనకరాను జొగొమా కొల్డాతీ మారీన్‍, హఃయర్‍మతూ నిఖీన్‍ హఃయర్మా థోడుజననా నక్హాడ్చె. \p \v 35 నీతమంతుడ్‍హుయోతె హేబెల్‍ ల్హొయితూ ధరీన్‍ బలిపీఠంనాబీ, మందిరంనాబి ఇచ్మా తుమె మర్రాక్యతె బరకీయ ఛియ్యోహుయోతె జెకర్యా ల్హొయితోడి జమీన్‍ఫర్‍ చిడ్కాయూతె నీతిమంతుల్నూ ల్హొయిహాఃరు తుమారఫర్‍ ఆవ్సె. \v 36 ఆహాఃరూబి ఆ పిఢీను వాలఫర్‍ ఆవ్సెకరీ తుమారీతి హాఃఛితి బోలుకరూస్‍. \s యేసు యెరూషలేమ్‍నా ఫ్యార్‍ కరను \r (లూకా 13:34,35) \p \v 37 యెరూషలేమ్, ప్రవక్తల్నా మర్రాక్తాహుయీన్బి తారకనా మొక్లొతెయివ్నా పత్రావ్తీ మార్తాహుయీన్ రవ్వాలా, కుక్డి ఇను లడ్కావ్నా కిమ్‍ పాక్డిమా హేట్‍ చెరాయ్‍లేస్కి ఇమ్మాస్‍ మేబి తార లఢ్కావ్నా కెత్రూకిచోట్‍ చేరాయ్‍లేనుకరీ దేక్యొ పన్కి, తుమె ఇష్టపడ్యాకొయిని. \v 38 హదేక్‍ తుమారు మంరంనా ఖాలీతి\f + \fr 23:38 \fr*\ft తుమారు మందిరంనా దేవ్‍ ఖాలితి బెందీన్‍ ఛా.\ft*\f* వ్యర్థంతి తుమ్నా బెందాయిన్‍ ఛా. \v 39 హంకేతు నిఖీన్‍ ప్రభువునూ నామ్తీ వలావతేయో స్తుతించబడదాకరి తుమె బోలతోడి మన దేక్చూకొయినీకరి తుమారీతి బోలుకరూస్‍. \c 24 \s యేసు మందిరం పడ్జావను బారెమా బోలను \r (మార్కు 13:1-2; లూకా 21:5-6) \p \v 1 యేసు దేవ్ను ఆలయంమతూ నిఖిన్ జంకరమా, ఇను సిష్యుల్ యో దేవ్ను ఆలయంనా బాంది రాక్యుతె\f + \fr 24:1 \fr*\ft మూల భాషమా బాందిరాక్యుతె\ft*\f* ఇనా వతాలనాటేకె ఆయా. \v 2 ఇనటేకె యో, తుమె ఆహాఃరు దేకుకరస్ని కాహెనా; ఆ బంఢొఫర్ బంఢొ ఏక్తోబి అజ్గ ఉబర్సెకొయినితిమ్‍ పడ్జాసేకరి తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \s మిన్హత్‍ సోధనల్‍ \r (మార్కు 13:3-13; లూకా 21:7-19) \p \v 3 పన్కి, యేసు ఒలీవను ఫహాడ్‍ఫర్ బేసిన్తొతెదె సిష్యుల్‍మా హాఃరుజణూ మలీన్ ఇనకనా ఆయిన్, ఆకెదె హుసె? తూ ఆవనూ ఆ యుగసమాప్తినాబి సూచన కెహూ? హమారేతి బోల్‍కరి పుఛ్చాయా. \v 4 యేసు ఇవ్నేతి అమ్ బోల్యొ, కోన్బి తుమ్న మోసం కరకొయినితిమ్ దేఖిలెవొ. \p \v 5 సానకతొ కెత్రూకి జణు మారనామ్తి ఆయిన్, మేస్ క్రీస్తుకరి బోల్తూహుయీన్ ఘనుజణునా మోసం కర్సె. \v 6 బుజు లఢాయ్‍నాటేకె, లఢాయ్‍ను వాతేనాటేకె తుమె హఃమ్సు; తుమె గబ్రాసునొకొతింమ్ ర్హహో. ఆహాఃరూ హువనూస్‍ ఛా పన్కి, అంతం ఎగ్గీస్‍ ఆవ్సెకొయిని. \v 7 అద్మినా వుప్పర్ అద్మీ, రాజ్యంనా ఉప్పర్ రాజ్యమ్ ఉట్సె. \v 8 ఎజ్గయెజ్గా ఖాల్, భూకంపాల్బి హుసె; ఆహాఃరు జనావనూధన్ హుయూతె సురూహుంకరస్‍. \p \v 9 తెదె జెద్మియే తుమ్న మిన్హత్‍ కరనా ధరాయ్‍దీన్‍ మర్రాక్చె. జనభో హాఃరు తుమ్న కెత్రూకి హింస కరాయిన్ మర్రాక్చె. తుమె మారు నామ్‍మా కెత్రూకి అద్మినహాతె దుష్మన్‍ హుసు. \v 10 త్యొ వహఃత్ ఘనుజణూ విష్వాస్‍నా ఏక్నా యేక్ ధరాయ్ దీన్, ఏక్నా యేక్ దుష్మాన్ హుసే. \v 11 గ్హనుజణు ఝాడ్‍ ప్రవక్తల్ ఆయిన్, కెత్రూకిజణవ్నా మోసంకర్సే. \p \v 12 అధర్మం కర్రాబ్‍కామ్ జాహాఃత్ హువమా కెత్రూకి అద్మియేనూ ఫ్యార్‍ కంమ్ హుసే. \v 13 హంకెతూ నికీన్‍ అంతమ్ విష్వాస్‍వాలనితరా ఆఖిరితోడీ కోణ్ హఃమాలిలీన్‍ రాహ్‍స్కి యోస్‍ బఛ్చావ్సె. \s భయానక్‍ హుయూతె ఉజ్జాడ్నురాచు \r (మార్కు 13:14-23; లూకా 21:20-24) \p \v 14 బుజు యోరాజ్యం సువార్త అద్మియే హాఃరవ్నా హాఃఛిహుయీన్‍ ర్హాసె సువార్త ములక్ అక్కుబీ ప్రచార్‍హుసె; ఇనపాసల్‍ అంతమ్ ఆవ్సె. \p \v 15 అనహాఃజె ప్రవక్తహుయోతె దానియేల్ను బారెమా బోల్యొహుయూతె నాష్‍ హుయుతె ఉజ్జాడ్ను రాచు, పవిత్రంను జొగొమా ఉబ్రనూ తుమె దేక్చూ. ఫడవాలొ మాలంకర్సె. \v 16 తెదె యూదయమా రవ్వాలు ఫహాడ్ నావుప్పర్ మిలాయ్‍లేవనూ అష్యల్‍. \p \v 17 ఘర్నవుప్పర్‍ రవ్వాలు ఇను ఘర్మతూ సాత్బి లీజావనటేకె ఉత్రీన్ నా ఆవును; \v 18 ఖేథర్‍మా రవ్వాలొ, ఇను లుంగ్డా లీజావనాటేకె ఘర్కనా నా ఆవును. \v 19 అయ్యో, త్యొధన్మా బేజిని బాయ్కోనా, చెరావళి దూద్‍ దెవ్వాలియేనా మిన్హత్. \v 20 తెదె మోటు మిన్హత్ హుసె. అనటేకె టండ్నా ధన్మాహో న్హైతో ఆరామ్‍నా ధన్మాహో మిలైయ్‍జావను పరిస్థితి నాఆవునుకరి ప్రార్థనకరొ. \v 21 ఆ ములక్ మొదుల్తూ, హంకెలగూబి ఇమ్నూ మిన్హత్‍ కోహుయుని, ఉజూ కెదేబి కోహుసెని. \v 22 పన్కి దేవ్ యోధన్నా కంమ్‍‍ నాహుయూతొ యోవహఃత్తో, కోన్బి జివీన్ కోరైయిహోత్ని. పన్కి యో చూనిరాక్యొతె ఇవ్నటేకె యోధన్ను ఇషాబ్నా కంకర్యొ. \p \v 23 యో ధన్మా క్రీస్తు అజ్గఛాకరి ఛా, యెజ్గ ఛా కరి బోల్యుతొ నొకొనమ్సు. \v 24 షానకతొ చ్హాడ్‍ క్రీస్తుబీ, చ్హాడ్‍ ప్రవక్తల్‍బీ ఆయిన్, సాధ్య్ హుయుతొ అద్మియేనా దేవ్ ఎంచిరాక్యొతె ఇవ్నాబి, మోసంకర్నూకరి మోటు సూచక క్రియల్నా, మహాత్కార్యాల్‍నా దెఖాల్సె. \v 25 హఃజొ! ఆహాఃరు అగాఢీస్ మే తుమారేతి బోలి రాక్యొస్. \v 26 ఇనటేకె కోన్బి, హదేక్‍ ఝాడిమా ఛాకరి, తుమ్న బోల్యుతోబి నొకొజాసు, హదేక్ మ్హైయ్ను ఘేర్మా ఛాకరి బోల్యుతోబి నొకొనమ్సు. \v 27 ఇజ్లియే జంకతె ఇమ్‍ ధన్‍నికతె బాజుతీ నిఖీన్, ధన్‍డుభతే బాజుతోడి, వాజ్లు, జంఖనూ ఆవాజ్ కింమ్ దెఖ్కావస్కి ఇమ్మాస్ అద్మినొఛియ్యో ఆవ్సే. \p \v 28 ముర్దా\f + \fr 24:28 \fr*\ft మూల భాషమా గొర్రాడు\ft*\f* కెజ్గరాస్కి ఎజ్గా గరధ్‍ గుమ్మల్తి బ్హరావ్సే. \s అద్మినొ ఛియ్యో ఆవనూ \r (మార్కు 13:24-27; లూకా 21:25-28) \p \v 29 యోధన్మా మిన్హత్ హువదీన్, తెదేస్ రాత్‍ సూర్యుడ్నా అంధారు కర్సె, చందమామ ఇనూ ఉజాలునా దిసెకొయిని, ఆకాష్ మతూ షుక్కర్ పడిజాసే, ఆకాష్‍మాను షక్తిహాఃరూ హల్జాసె. \v 30 తెదె అద్మినొ ఛియ్యోను సూచనా ఆకాష్‍మా దెఖావ్సె. తెదె అద్మినొ ఛియ్యో థాఖత్‍\f + \fr 24:30 \fr*\ft మూల భాషామా ప్రభావంతీబి\ft*\f* మోటు మహిమాతీబి ఆకాష్ను మబ్బుమాతో హుయీన్‍ ఆవను దేఖిన్‍, జమీన్‍ఫర్‍ ఛాతె హర్యేక్‍ గోత్వాలు ఇవ్నె ఛాతి కూటిమర్లిసె. \v 31 బుజు దేవ్ మోటు పీపాను ఆవాజ్తి ఇను దూతల్నా మొకల్సే. యోధూతల్ ఆకాష్‍హాఃరు ఫరీన్, కతొ ఆఖడతూ నిఖీన్ యోఖడతోడి చార్హే బాజుతూ దేవ్నానమ్మతె అద్మి హాఃరవనా జోడ్‍ కర్సె. \s అంగూర్ను ఝాడను బారెమా పాఠం \r (మార్కు 13:28-31; లూకా 21:29-33) \p \v 32 హదేక్ అంజురంనూ జాఢు దేఖిన్ ఏక్ నీతిన\f + \fr 24:32 \fr*\ft అఛ్చువాత్\ft*\f* సిఖొ. అంజూరంనూ జాఢను గోబ్ కవ్లుహుయీన ఇగూర్ బేంద్యుతో, తెదె తడ్కను ధన్ కందెఛ్చాకరి తుమె మాలంకర్చు. \v 33 ఇమ్మస్ తుమె ఆహాఃరుహువనూ దేక్చుతెదె ఘనూ యోకందెఛ్చాకరీ, ధర్వాజన సేడెఛ్చాకరీ మాలంకరొ. \v 34 హదేక్ ఆహాఃరు హువతోడి ఆ ఫిడి\f + \fr 24:34 \fr*\ft తరమ్‍\ft*\f* మట్సెకొయినికరి \f + \fr 24:34 \fr*\ft మూల భాషమా మర్చెకొయిని\ft*\f*తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్. \v 35 హదేక్ ఆకాష్‍తోబి జమీన్‍తోబి మట్సె పన్కి, మారివాతె కెత్రేబి మట్సెకొయిని. \s యోధన్‍, వహఃత్‍ కినాబి మాలంకొయిని \r (మార్కు 13:32-37; లూకా 17:26-30; 17:34-36) \p \v 36 హుయుతొ యోధన్‍తోబి న్హైతొ, యోఘంటొతోబి కెహూ అద్మిహుయుతోబి స్వర్గంఛాతె దూతనతోబి, ఛియ్యోనబి మాలంకొయిని. భానస్ మాలం. \v 37 నోవహును ధన్ కింమ్‍ తూకి ఇమ్మస్ అద్మినుఛియ్యోనూ ఆవనూబి ఇమ్మస్ ర్హాసె. \v 38 నోవహున ధన్మా ఢోంగమా జావతోడి, పానినూ తుఫాన్ ఆవకొయింతె అగాఢి, ఇవ్నే ఖాతు, పీతూహుయిన్, య్హా కర్లేతూహుయిన్‍ య్హానా దేతూహుయిన్ జింకర్తా థా. \v 39 పానినూ తుఫాన్ ఆయిన్, హాఃరవ్నా మర్లిజావతోడి, ఇమ్ హుసెకరి కోన్బిమాలం కర్యుకొయిని. అద్మినొఛియ్యో ఆవ్సేతె ఇమ్మాస్ ర్హాసె. \p \v 40 యోధన్మా భేజనా ఖేథర్మా‍ ర్హాసె, ఏక్జణనా ఇనకేడె బులాలిజాసె, ఏక్నా బెందీన్ జాసె. \v 41 భే రాండె ఘట్టీనా పరావ్తూహుయీన్ ర్హాసె, ఏక్ రాండ్నా ఇనకేడె బులాలిజాసె, ఏక్నా బెందాన్ జాసె. \p \v 42 అనటేకె కెహొధన్ తుమార ప్రభూ ఆవస్కీ, తుమ్నా మాలంకొయిని, ఇనటేకె హొషార్తి ర్హవొ. \v 43 కెహూ వహఃత్నా చొట్టు ఆవ్సేకరి ఘేర్ను మాలిక్నా మాలంరైయితొ, యో హొసార్తీ రైయిన్, ఇను ఘేర్నా చోర్‍హువది‍సెకొయినితిమ్‍ కావ్లి ర్హాస్‍కరి తుమ్న మాలం. \v 44 తుమ్న మాలంకొయింతె వహఃత్‍మాస్‍ అద్మినొఛియ్యో ఆవ్సె, అనటేకె తుమేబి సిద్ధంహుయిన్ ర్హవొ. \s విష్వాస్‍కొయింతె న్హైతొ విస్వాష్‍తి ఛాతె సేవకుడ్‍ \r (లూకా 12:41-48) \p \v 45 ఏక్ మాలిక్ ఇనా ఘేర్మా కామ్ కరతె అద్మినా బరోభర్‍ వహఃత్నా ధాన్ నాఖనటేకె నియమించాస్‍ ఇవ్నఫర్‍ రాక్యొతె నమ్మకంవాలొబి బుద్ధి మంతుడ్‍హుయోతె దాసుడ్‍ కోన్‍? \v 46 మాలిక్ ఆయోతెదె కెహూ దాసుడ్‍ అంనితరా కరూకరతె ఇను మాలంకరస్కి యోదాసుడ్ ధన్యుడ్. \v 47 ఇనె ఇన ఆస్థిమొత్తంఫర్‍ ఇనా మ్హేల్సెకరి మే తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్. \v 48 బుజు దుష్టుడ్‍హుయోతె ఏక్ దాసుడ్‍ మారొ మాలిక్ ఘనూ ధేర్‍ కరూకరస్‍కరి ఇనూ దిల్మా లైయిజైన్. \v 49 ఇనా కేడెను దాసుల్‍నా మారను సురుకరీన్, పియ్యావాలవ్తీ ఖాతొ పీతొ ర్హంకరమా \v 50 యో దాసుడ్‍ మాలమస్‍కొయింతె ధన్మాతోబి యో నాలైయిజానుతే వహఃత్మాతోబి యోమాలిక్ ఆయిన్, \v 51 ఇనా దేఖిన్‍ మర్రాఖిదీన్ వేషధారునాకేడె ఇనా భాగ్నా నియమించె. ఇజ్గ రోవనూబి దాత్ చావనూబి ర్హాసె. \c 25 \s ధహ్ః కవారియేను బారెమా ఉపమానం \p \v 1 స్వర్గంనూ రాజ్యం, ఇవ్ను దివ్వోవ్నా ధర్లీన్ నౌవ్రొనా మలనాటేకె నిక్‍ల్యూతె ధహ్ః అద్మి కమారీయేనితరా ఛా. \v 2 అన్మా పాచ్జనియే అక్కల్ కొయింతెవాలు, పాచ్జనియే అక్కల్ ఛాతెవాలు. \v 3 అక్కల్ కొయింతే ఇవ్నే దివ్వొనా ధర్లీన్‍ పన్కి, ఇవ్నకేడె తేల్నాలీన్‍ గయూకొయిని. \p \v 4 అక్కల్‍ఛాతె ఇవ్నె ఇవ్ను దివ్వొనాబీ ఇవ్నాకేడె సీషిమా తేల్నా లీన్‍గయూ. \v 5 నౌవ్రొ ధేర్‍ హువమా ఇవ్నె హాఃరుబి టుమీన్‍, లిందర్‍లెంకరా. \p \v 6 అధిరాత్ను వహఃత్‍మా హదేక్‍ నౌవ్రొ వలోవాస్‍ ఆయిన్‍ మలోకరి ఆవాజ్‍ హఃమ్జాయు. \v 7 తెదె యో కమారిహాఃరిజణి, ఉట్టీన్‍ ఇవ్ను దివ్వోవా అచ్చుకర్లీదు పన్కి, \p \v 8 తెదె అక్కల్ కొయింతే యో కమారీయే హమారు దివ్వొ ఉజ్జాయ్‍ జంకరస్‍ అనటేకె తుమారు తేల్మా ధరాసు హమ్నాదా కరి అక్కల్ ఛాతె కమారీయేతి మాంగియే. \p \v 9 అనటేకె అక్కల్‍వాలి కమారీయే హమ్నబీ, తుమ్నబీ తేల్‍ పూర్సేకొయిని, తుమె యేచతే ఇవ్నాకనా జైయిన్‍ లీలెవోకరి బోల్యు. \p \v 10 ఇవ్నే లీలావనాటేకె జాతురవ్వామా నైవ్రో ఆయో, తెదె తయార్‍హుయీన్‍ ఛాతె పాచ్‍జణీ ఇవ్నే ఇనకేడె య్హానూ ఖాణు ఖావనా మహీ గయూ; తెదె తల్పు ముఛ్చాయ్ గయూ. \v 11 ఇనపాసల్‍ ర్హైగితే కమారీయే ఆయిన్‍ హఃయేబ్‍, హమ్నా తల్పు కాఢ్కరి గట్టీతి పుఛ్చావమా \v 12 తెదె ఇనె “తుమె మాలంకొయినీకరి తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్‍కరి” బోల్యొ. \v 13 యో ధన్‍తోబి, కెహూభజాకి తుమ్నా మాలంకొయిని అనటేకె హొసార్తీ రవ్వొ. \s తీన్‍ సేవకుల్నూ బారెమా ఉపమానం \r (లూకా 19:11-27) \p \v 14 ఏక్‍ అద్మి ఇవ్ను దాసుల్నా బులాయిన్‍ ఇనూ దవ్లత్నా ఇవ్న దీన్‍, యో దేహ్క్ యాత్రనటేకె తయార్‍హుయీన్‍ జావంతరా ఛా. \v 15 యో ఏక్జణనా పాచ్‍ హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ అజేక్నా బే హజార్‍ ఘేణను నాణెంనా, బుజేక్నా ఏక్‍ హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ కినూ సామర్థంతీ\f + \fr 25:15 \fr*\ft థాఖత్‍ \ft*\f* తిమ్‍ ఇవ్నా దీన్‍ ఎగ్గీస్‍ యో దేహ్క్ మా ప్రయాణంహుయీన్‍ గయో. \p \v 16 పాచ్‍ హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ లీదోతె యో జైన్‍ ధందొకరీన్‍, బుజు పాచ్‍ తలాంతుల్నా\f + \fr 25:16 \fr*\ft మూలభాషమా 3600 రఫ్యా\ft*\f* కమాయో. \fig ఘేణను నాణెమ్.|src="hk00168c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="25:16"\fig* \p \v 17 ఇంమ్మస్‍ బే ఘేణను నాణెమ్ లీదోహూ, బుజు బే తలాంతుల్నా కమాయో. \p \v 18 పన్కి, ఏక్‍ హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ లిదొతె ఇనే జైన్‍, జమీన్‍ కోందిన్‍ ఇను యజమానుని ఫైష్యానా లఫాడ్యొ. \p \v 19 గ్హనూ ధన్‍ హుయ్‍జావనా పాసల్‍, యో దాసుడ్‍ను మాలిక్‍ ఆయిన్‍, ఇవ్నకనా ఇషాబ్‍ దేఖిలిదొ. \v 20 తెదె పాచ్‍ తలాంతుల్‍ లిదోతె యో బుజూ పాచ్‍ ఘేణను నాణెమ్ లాయిన్ హఃయేబ్‍, తూ మన పాచ్‍ తలాంతుల్నా దీరాక్యోతోని యోకాహేతిమ్‍ బుజు పాచ్‍ ఘేణను నాణెమ్ కమాయ్‍ లాయోకరి బోల్యొ. \p \v 21 ఇను మాలీక్‍ షభాస్‍, నమ్మకంతి అషల్ దాసుడ్‍, తు ఆ ధరాసుమాస్‍ నమ్మకంతి ర్హయో, తునా హాఃరంఫర్‍ హక్కు దీస్‍, తారు మాలిక్ను ఖుషిమా తూబి భాగ్‍ హూకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 22 ఇమ్మస్‍ బే హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ లిదుతె యో ఆయిన్‍ హాఃయేబ్‍, తూ మనా బే తలాంతుల్‍ దిదో థోని యోస్‍ కాహెతిమ్‍ మే వుజు బే ఘేణను నాణెమ్‍నా కమైయిలీన్‍ ఆయోకరి బొల్యొ. \v 23 ఇను మాలిక్‍, షభాస్‍ నమ్మకం ఛాతే అష్యల్ దాసుడ్‍, తూ ఆ దరాసుమాస్‍ నమ్మకంతి ర్హయో, తునా హాఃరంఫర్ తునా హాక్కు దెంకరూస్‍, తారు మాలిక్ను ఖుషిమా భాగ్‍ హూకరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 24 పాసల్తి ఏక్‍ హజార్‍ ఘేణను నాణెమ్ లిదుతే యో ఆయిన్‍, హఃయేబ్‍ తూ పిఖ్కావకొయినితె జొగొమా వడావాలో, వాఢకొయినితే జొగొమా పంటా పీకావాలొ గ్హట్‍జాన్‍ వాలొకరి మన మాలం. \p \v 25 ఇనటేకె మే ఢరిజైన్‍, తారు ఘేణనూ నాణెమ్ లీన్‍జైన్‍ జమీన్‍మా గాడ్దిదొ, అలా తారు తునస్‍ లీలాకరి బోల్యొ. \p \v 26 ఇనెటేకె ఇనో మాలిక్‍ ఇనా దేఖిన్‍ తూ సోమరిహుయోతే గలీజ్‍ దాసుడ్‍, మే పిఖ్కావ కొయినితె జోగొమా పంట వాడవాలొకరి, చిఢ్క కొయింతే జొగొమా పంటా హోఃతవాలొకరి తున మాలంమాస్నా? \p \v 27 ఇంహుయితో తూ మారు పైసా వడ్డి వాలంకనా దీరాక్నుతూ, మే ఆయిన్‍ మార పైసాన వడ్డీతి ధరీన్‍ లిదోహోత్ని కరి బోల్యొ. \v 28 యో ఘేణను నాణెమ్ ఇనకంతూ లీలిన్‍ ధహ్ః ఘేణను నాణెమ్ ఛాతెవాలన దినాక్‍. \p \v 29 ఛాతె హర్యేక్‍ జనవ్‍నాబి బుజు దెవ్వాసె, ఇనా సమృద్ధి మల్సె; పన్కి కొయింతే ఇనకంతూ ఇనకనా ఛాతె థోడుబి లీలిసె. \v 30 కామె ఆవకొయింతె యో దాసుడ్‍నా భాదర్‍ ఛాతె అంధారమా ధక్లిదెవొ, ఎజ్గ రొవ్వానుబి దాత్‍ ఛావనూస్‍ ర్హాసె. \s ఆఖరీను న్యావ్‍ \p \v 31 తెదె అద్మియేనొ ఛియ్యో ఇను మహిమాతీ ఇనాకెడే సమస్త దూతల్తి ఆయోతెదె యో ఇను మహిమాను రాజా సింహాసనం ఫర్‍ బేషిన్‍ ర్హాసె. \v 32 తెదె సమస్తంను దేహ్ఃను అద్మియే ఇనహాఃమె ఇక్కట్‍హుయిన్ వుబ్రిర్హాసే, మ్హేండా చరావ్వలు ఇను బోక్డియేమాతు మ్హేండాన అలాదు కరాతిమ్‍ యోబి ఇవ్నా అలాదు కర్సే. \v 33 ఇను ఖవ్వాత్‍ బ్హనె మ్హేండవ్నా నీతిమంతుల్‍ డవ్వాహాత్‍ బ్హనె బోక్డియేవ్నా అలాదవ్నా ఉభారిరాక్చె. \p \v 34 తెదె రాజో ఇను హఃవ్వాహాత్ను బాజుమా ఛాతె ఇవ్నా దేఖిన్‍ “మార భాన హాతెహూః ఆషీర్వాదించ బడ్యతెవాలా ఆవో; ములక్‍ ఫైయిదాహుయితే ధరీన్‍ తుమారటేకె తయార్‍హుయ్రూతె రాజ్యంనా” పొందులెవొ. \v 35 “మే భుక్కె థో, తుమె మనా ఖాణు దిదా, తరాహ్ః లాగ్యు, తుమే మనా పాని పిఢాయు, ఏకేలోస్‍ థో తెదె మనా ఖందె కర్యథా, \v 36 ఉగ్హాడొ థో మనా లుంగ్డా దిదా, రోగ్వాలొ హుయిన్‍ థో, మనా దేహఃన ఆయా; ఠాణమా థో తెదె మారకనా ఆయాకరి బోల్యొ.” \p \v 37 ఇనటేకె నీతిమంతుల్‍ ప్రభూ, కెదె తునా భూక్క్ లగ్గను దేఖిన్‍ తునా ధాన్‍ కఢాయా? కెదె తరహ్ః లగ్గను దేఖిన్ తున పాని దిదా. \p \v 38 కెదె ఎకేలొ ర్హావను దేఖిన్‍ తున హాందె కరిలిదా? ఉగ్హాడొ హుయిన్‍ థొ తెదె తునా దేఖిన్‍ లుంగ్డా దిదా? \p \v 39 కెదె రోగ్వాలొ హుయిన్‍ ర్హావనుబి, ఠాణమా ర్హావనూబి హామె దేఖిన్‍ తారనక ఆయా థా? కరి ఇనేతి పుఛ్చావ్‍సు. \p \v 40 ఇనటేకె రాజొ, దీనుల్నితరా ఛాతె ఆమార భైయ్యేమా కినాబి ఏక్ జాన్న ఆ కర్యాతో మనా కరాంతరస్‍కరి తుమారేతి ఖఛ్చితనంతీ బోలుకరూస్‍కరి బోల్యొ. \p \v 41 తెదె యో డవ్వాహాత్ను బాజు ఛాతె ఇవ్నా దేఖిన్‍, షపించబడెతెవాల, మన బెందీన్‍ సైతాన్నా‍బి ఇనూ దూతల్నాబి సిద్ధంకరీన్‍ ఛాతె నిత్యా ఆగ్మా జవొ. \p \v 42 మన భుక్క్ లాగిథు తుమే మన ధాన్‍ కోఖడాయాని, తరాహ్ః లాగి థూ తుమే మనా పాని కోదిదాని. \p \v 43 ఎకేలోస్‍ థో, తుమే మనా కందె కోకర్యని; ఉగ్హాడొహుయీన్ థొ, తుమె మన లుంగ్డా కోదిదాని రోగ్‍వాలో హుయిన్‍ ఠాణమా థొ, తుమె మన దేఖన కోఆయాని కరి బోల్యొ. \p \v 44 అనటేకే ఇవ్నె ప్రభూ, హమె కెదేబి తూ భుక్కేతి ర్హావనుతోబి, తరహ్క్ తి ర్హావనుతోబి, అలాదు దేహ్క్ ర్హావనూతోబి, లుంగ్డాకొయినితిమ్‍ ర్హావనూతోబి, రోగ్‍హుయీన్‍ ర్హవ్వానుతోబి, ఠాణమా ర్హవ్వానూతోబి, దేఖిన్‍, కెదేబి తునా సేవ కర్యాకొయిన్నాతిమ్‍ హుయ్‍గాకరి ఇనా పుఛ్చాయా. \v 45 ఇనటేకె యో న్హాను హుయ్తె అవ్నమా ఏక్నాతోబి తుమె అంనితరా కర్యాకొయిని, అనటేకె మన కర్యొకొయినీకరీ తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \v 46 అవ్నే నిత్యంషిక్చనాబి నీతిమంతుల్‍ నిత్యజీవంమా జాసె. \c 26 \s యేసునా ధర్నుకరి కుట్ర \r (మార్కు 14:1-2; లూకా 22:1-2; యోహా 11:45-53) \p \v 1 తెదె యేసు ఆవాతెహాఃరు బోలిహుయిజావదీన్, ఇన పాసల్తి ఇనే ఇనా సిష్యుల్నా దేఖిన్. \v 2 భే ధన్నా పాస్సల్ పస్కాపండగా ఆవ్సెకరిబి, తెదె అద్మినొ ఛియ్యో, సిలువా నాకనటేకె దెవైయిజాసేకరి తుమ్న మాలంహుసే బోల్యొ. \p \v 3 యో వహఃత్‍మా ప్రధాన యాజకుల్‍బి అద్మియేను మోట్టోబీ కయప కరి ప్రధాన యాజకుడ్‍ను ఇను మహేల్మా ఇక్కట్‍హుయీన్. \v 4 యేసునా (కింధర్నూకరి కుట్రతి) ధర్లీన్ మర్రాఖి దేనుకరి ఆయిన్ సోచిలీదు. \v 5 హుయుతోబి అద్మియేమా ఛిక్రాన్ నాహోనుతిమ్‍ పండాగమా నొకొకరీ బొల్లిదా. \s యేసు బేతయనిమా తేల్తి అభిషేకించ బడను \r (మార్కు 14:3-9; యోహా 12:1-8) \p \v 6 యేసు బేతనియమా ఖోడ్తి ర్హయ్యోతె సీమోన్నా ఘేర్మ థోతెదె, \v 7 ఏక్ బైయికో గ్హణు మోల్ను అత్తర్ను బుడ్డి\f + \fr 26:7 \fr*\ft అలాబస్టార్‍కతొ; జాహఃత్‍ మొల్‍హుయూతె బండొతి బనాయుహుయు.\ft*\f*, లీన్ ఇనకనా ఆయిన్, యో ధాన్ ఖావనటేకె బేక్హుకరతో తెదె ఇనా ముఢ్క్యాఫర్ నాఖి. \v 8 సిష్యుల్ దేఖిన్ చంఢాల్ హుయీన్‍, అత్రే నష్టంషాన కర్నూ? ఇనే బోల్యొ. \v 9 అన ఘను మోల్మా యేచీన్ గరీబ్నా దేవజైయినీకరి బోల్యొ. \p \v 10 యేసు ఆవాత్ మాలంకర్లీన్, ఆ బాయికొ మారవాత్ మడ్తీ అష్యల్ కార్యమ్‍ కరిహుయి. ఆ బైయికోనా తుమె కిమ్ ఢరాంకరస్ కరి బోల్యొ. \v 11 గరీబ్‍ హామేస తుమారకేడె ర్హాసే, పన్కి మే తుమారకేడె కోరైయిస్నీకరి బోల్యొ. \v 12 ఆ బైయికో యో అత్తర్నా మార ఉఫ్పర్ నాఖీన్ మార భూస్తాపన్ నమొత్తంతీ కర్సేకరి బోల్యొ. \v 13 ములక్మా ఆ సువార్తనా కెజ్గా ప్రచార్‍ కర్షేకి ఎజ్గా యో బైయికో కరితే హాఃరుబీ ఇని గుర్తునీతరా బొలైయిలీసే, కరి మే తుమారేతి క్హాఛితనంతి బోలుకరూస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \s యేసునా ఇస్కారియేతు యూదా ధర్యాయ్‍ దేవన ఒప్పిలేవను \r (మార్కు 14:10-11; లూకా 22:3-6) \p \v 14 తెదె భ్హార జన మతూ ఏక్జను ఇస్కారెతు యూద నెయ్యోకనా జైన్. \v 15 మే ఇనా తుమ్నా ధరైయిదిదోతొ తుమె మన సాత్ దీసుకరీ పుఛ్చాయో, ఇనటేకె ఢోడీఖ్ రూఫణా బిల్లా భోజొతుంచీన్‍\f + \fr 26:15 \fr*\ft కతొ భోజొనాఖీన్‍ దేవను \ft*\f* ఇనా దీదూ. \v 16 తెదె ఇనే ఇనా ధరైయిదేవాను వహఃత్ ధూండుకర్తో థొ. \s యేసు ఇను సిష్యుతి పస్కానా ఖావను \r (మార్కు 14:12-21; లూకా 22:7-13,21-23; 13:21-30) \p \v 17 ఖాటు రోటాను పండగమా అగాను ధన్నె, సిష్యుల్ యేసుకనా ఆయిన్, పస్కా పండగాను ఖావనాటేకె హమె తారటేకె కెజ్గా తయార్‍కర్ను ర్హైజంకరస్‍కరి పుఛ్చాయా. \p \v 18 ఇనటేకె యేసు, తుమె గమ్మాఛాతె ఫలాని అద్మికనా జైయిన్ మారధన్ ఖందె ఆయ్రూస్‍; మార సిష్యుల్తీబి తార ఘేర్మా పస్కాపండగా ఖావనహాఃజె బోధకుడ్ బోలుకరస్‍కరి ఇనేతి బోల్యొ. \p \v 19 యేసు ఇవ్నా ఆజ్ఞదిదోతిమ్ సిష్యుల్ పస్కానా సి‍ద్దంకర్యా. \v 20 హాఃమ్జె హుయితెదె యో ఇను సిష్యుల్తి మలీన్ ధాన్ ఖావనటేకె బెట్టొ. \v 21 ఇవ్నె ధాన్ కంకరాతెదె యోబోల్యొ, తుమారమా ఏక్జనూ మన ధరైయిదిసేకరి మే తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \p \v 22 ఇనటేకె ఇవ్నె ఘనూ బాధపడీన్; హర్యేక్ జణు ప్రభూ, యో మేస్ నా? కరి పుఛ్చావమా. \p \v 23 మారకేడె మలీన్ కోణ్ మార గిన్నిమా ధాన్ ఖాస్కి యోస్ మన ధరైయ్‍ దెవ్వాలోకరి, బోల్యొ. \p \v 24 అద్మినొ ఛియ్యానా బారెమా లిఖైయ్రూస్ తిమ్ యో జంకరస్, పన్కి కినహాతె అద్మినొఛియ్యో ధరైయిజాస్కి యో అద్మినా మిన్హత్‍; యో అద్మి ఫైదా నాహుయుహోత్ థో అష్యల్ రైయుహోత్‍కరి ఇనా బోల్యొ. \v 25 ఇనా ధరైయిదెవ్వాలొ యూదా బోధకుడ్‍, యో మేస్ నా? కరి పుఛ్చావమా ఇనే తూ బోల్యొ తిమ్మాస్‍కరి బోల్యొ. \s ప్రభూ ఖాణు \r (మార్కు 14:22-26; లూకా 22:14-20; 11:23-25) \p \v 26 ఇవ్నే ధాన్ ఖావుంకరమా “యేసు ఏక్ రోటో పలీన్, ఇనా ఆషీర్వాద్‍ దీన్, తోడీన్ ఇనా సిష్యుల్నాదీన్ తుమె లీన్‍ ఖవో ఆ మారు ఆంగ్తాన్‌కరి” బోల్యొ. \p \v 27 బుజు యో గిన్నినా పల్లీన్ కృతజ్ఞతాస్తుతులు కరి బోలిన్ ఇవ్నదీన్, అన్మను తుమె హాఃరుజణు పీవొ ఆ మారు ల్హొయి. \v 28 ఆ మారు ల్హొయ్‍కతో పాప్‍ క్చమాహువనా హారేక్ జీవాన్నటేకె, చువ్వాడుకరతే ఏక్ నవూ నిబంధన ల్హొయికరీ బోల్యొ. \v 29 మార భాను రాజ్యంమా తుమారేతి మే ఆమారు దేవ్ను నవూ నిబంధననా ద్రాక్చాను రహ్క్ పియ్యాను ధన్ ఆవతోడి, బుజూ ఇన కోపీస్నికరి మే తుమారేతి హాఃఛితి బోలుకరూస్. \p \v 30 తెదె ఇవ్నె కీర్తననూ గీధ్ బోల్తుహుయీన్, ఒలీవను ఫహాడ్కన గయా. \s యేసు మాలంకొయినికరి పేతుర్‍ బోలను \p \v 31 తెదె యేసు ఇవ్న దేఖిన్, ఆజ్ రాతె తుమెహాఃర మార వాత్ బ్హంతి దీనుల్ నొకొహుసు, కిమ్ కతో మ్హేంఢా చరావాలనా మార్సే యో మ్హేంఢను గుంబాల్‍ చెద్రిజాసేకరి లిఖ్కైరూస్ కాహేనా. \v 32 మే ఉట్టీన్ తుమారేతి అగాఢి గలిలయానా జైయిస్‍కరి బోల్యొ. \p \v 33 ఇనటేకె పేతుర్ తారివాత్ బారెమా హాఃరుజణు అభ్యాతరం పడ్యుతోబి, మే కెదేబి అభ్యాతరం కోపఢీస్నికరి ఇనేతి బోల్యొ. \v 34 యేసు ఇనా దేఖిన్, ఆజ్ రాతె ముర్గు వాహఃనా అగాఢీస్ తూకతొ మన మాలంకొయినీ కరి తీన్ చోట్ బోలీస్‍కరి మే తారేతి హాఃఛితి బోలుకురూస్. \p \v 35 పేతుర్ యేసునా దేఖిన్, తారకేడె మనాబి మరణ్‍ ఆయుతోబి, తూకతొ మన మాలంకొయినికరి కోబోలిస్ని; ఇవ్ని తరాస్ సిష్యుల్ బోల్యా. \s యేసు గెథ్సమను తోట్మా ప్రార్థనా కరను \r (మార్కు 14:32-42; లూకా 22:39-46) \p \v 36 తెదె యేసు ఇవ్నాకేడె మలీన్ గెత్సేమనేకరి బులావతె గాంమ్మా ఆయిన్, మే ఎజ్గా జైన్ ప్రార్థనా కర్లీన్ ఆవతోడీ తుమె అజ్గ బేహొఃకరి సిష్యుల్తి బోల్యొ. \v 37 పేతుర్బి జెబెదాయినొ బే! ఛియ్యోనాకేడె బులైలి జైన్, బాధపడనూబి చింతహువనూబి సోచను సురుకర్యొ. \v 38 తెదె యేసు బోల్యొ, మరీజైయియెత్రే మారు జాన్‍ ఘను దుఃఖంమా డుబీన్‍, తుమె అజ్గ ర్హైయిన్ మారకేడె హొసార్తి రహోకరి బోల్యొ. \p \v 39 థోడుదూర్ జైన్, డుక్నిఫర్‍ ఊంద మ్హోడెహూఃయిన్‍ బేసిన్, మారొ భా! తునా నచ్చుతె ఆ గిన్ని అనా మారకంతూ కన్నాక్, మారి ఇష్టంకాహే తారి చిత్తప్రకార్‍ హువదాకరి ప్రార్థనా కర్యొ. \p \v 40 యో బుజు సిష్యుల్‍కనా ఆయిన్, ఇవ్నె లింధర్‍ లేవను దేఖిన్ ఏక్ ఘంటొతోబి తుమె మారకేడె హొసార్తి కోర్హాహిన్నా. \v 41 తుమె సోధనమా నాపడ్నుతిమ్ హొసార్తి రైయిన్ ప్రార్థన కరొ, ఆత్మ సిధ్దమాస్ పన్కి, ఆంగ్‍ కంజోర్‍కరి పేతుర్తి బోలీన్. \p \v 42 బుజు బెంమ్మని చోట్ జైన్, “మారో భా, మే ఆ గిన్నిమాను మిన్హత్ పీదొతోస్‍, పన్కి ఆ మారకంతూ నికిజావను సాధ్యం నాహుయుతొతెదె తారి చిత్తమాస్ హువదా” కరి ప్రార్థనా కర్యొ. \v 43 ఫరీన్‍ ఆయిన్, ఇవ్నె బుజూ హూఃయిజావను దేక్యొ, కింకతో ఇవ్నా ఢోళమా నిందర్‍ భరైయిన్ తూ. \v 44 యో బుజు ఇవ్నా బెందీన్ జైన్‍, యోస్ వాతేనా బోలీన్ తీన్మను తరా ప్రార్థనకర్యొ. \p \v 45 తెదె యో ఇనా సిష్యుల్‍కనా ఆయిన్, హంకె నింధర్ లీన్‍ తహ్ః తోడిలెవొ, హదేక్ యో వహఃత్ ఆయిత్రూ, అద్మినొఛియ్యో పాప్‍వాలనా హాతె ధరాయ్‍ జంకరస్. \v 46 ఉట్టొ జియ్యే “హదేక్ మన ధరైదెవ్వాలో కందేస్ ఛా” కరి ఇవ్నెతి బోల్యొ. \s యేసునా బంధించను \r (మార్కు 14:43-50; లూకా 22:47-53; యోహా 18:3-12) \p \v 47 యో బుజుబి వాతె బోలుకర్తొ థొ. తెదె బ్హారజన సిష్యుల్‍మతూ ఏక్జణు యూదా ఆయో. ఇనా కేడెస్ గ్హను అద్మియే ఛర్యేబి, కొయ్తా పల్లీన్, ప్రధాన యాజక్‍ కంతూబీ, అద్మియేనొ మోట్టొకంతూ ఆవాస్. \v 48 ఇనా ధరైయిదేవాలొ మే కినా బుఛ్చ దీస్కి ఇనేస్‍ యేసు; ఇనా ధర్లేవొకరి ఇవ్నా గుర్తు బోలిన్‍ \p \v 49 తెదేస్ యేసుకనా ఆయిన్ బోధకుడ్‍, తున అచ్చుహుదాకరి బోలిన్ ఇనా బుఛ్చదిదొ. \v 50 యేసు చెలికాడా తూ కరనాటేకె ఆయోతే కామ్ కరిలాకరీ ఇనేతి బోలమా ఇవ్నే ఇనా క్హందె ఆయిన్, ఉఫ్పర్ పఢీన్ ధర్లిదా, \v 51 హదేక్ యేసునాకేడె ఛాతె ఇవ్నమా ఏక్జను హాత్ ఛీదుకరీన్‍, ప్రధాన యాజకుడ్‍ను దాసుడ్‍నా మారిన్, ఛరితీ ఇను కాణ్ కత్రినాక్యొ. \v 52 యేసు తారి ఛరి పాచుపరాయిన్‍ ఘల్లా, ఛరి ధర్యుతే ఇవ్నె హాఃరుబి ఛరితీస్ నాష్‍హుసె. \v 53 తునా మాలంకొయినిసు మే మార భాతి మాంగ్యొతొ యో హంకేస్, బ్హారహజార్‍హూఃబి జాహఃత్ దూతల్నా హంకేస్‍ మారకనా మోక్లావ్సె కొయినికరి తూ సోచుకరస్నా? \v 54 మే ఏక్తార నామాంగ్యొతొ, లేఖనాల్‍ కిమ్ నెరవేర్సెకరి ఇవ్నేతి బోల్యొ. \p \v 55 త్యొ వహఃత్‍ఫర్ యేసు అద్మిహాఃరౌన దేఖిన్ చోర్‍ దాంఢా, చొట్టావ్నాఫర్‍ ఆవతెతిమ్‍ ఛరియేంతి, లట్టాంవ్తి, మన ధరనాటేకె ఆయనా? మే ధరోజ్ దేవల్మా బేసిన్ దేవ్ను ఆలయంమా దేవ్నివాత్ బోధకర్యొతెదె తుమె మన ధర్యాకొయిని. \v 56 పన్కి, ప్రవక్తల్‍ను లేఖనాల్‍ జరుగ్నూతిమ్‍ ఆహాఃరు హుయూకరి బోల్యొ. తెదె సిష్యుల్ హాఃరు ఇన బెందీన్ మిలైలీదు. \s యేసునా మహా సభమా లీన్జావను \r (మార్కు 14:53-65; లూకా 22:54,55,63-71; 18:13-24) \p \v 57 యేసున ధర్యూతె ఇవ్నే ప్రధాన యాజకుడ్‍ హుయోతె నెయ్యంకనా, కయపకనా ఇనలీన్ జావమా; ఎజ్గా నియమ షాస్ర్తుల్ మోటుజనూబి భరాయిన్‍ థూ. \v 58 పేతుర్ అస్లినెయ్యోవ్ని ఘర్నా హాఃమెతోడి జైయిన్, ఇన దూర్తూ మహేల్మా జైయిన్ మహీజైన్, సాత్ హువస్కి దేక్నూకరి సిపాయ్తీమలిన్ బేసిగయూ. \p \v 59 ప్రధాన యాజకుడ్‍బీ, అద్మియేనొ మోట్టొ యేసునా మర్రాఖి‍‍ దేనుకరి ఇనామ్హన్తి జూటి సాక్చ్యంనా దూండుకర్తు థూ \v 60 పన్కి జూటి సాక్చ్యంవాలు ఘనూజణు ఆయుతోబి జూటి సాబుత్‍ కోమల్యుని (తుదుకు) బేజాన ఆయిన్. \v 61 యో దేవాలయంనా పొన్నాకీన్‍ తీన్ ధన్మా భాంద్సేకరీ బోల్యొ. \p \v 62 ప్రధానయాజకుడ్‍ తూ ఉట్టీన్, జవాబ్ సాత్బి బోలకొయిన్నా? అవ్నె తారఫర్ బోలుకరతె సాక్చ్యం సాత్కరి పుఛ్చావమా? యేసు సోపొ థొ. \v 63 ఇనటేకె ప్రధానయాజకుడ్‍\f + \fr 26:63 \fr*\ft మూలభాషమా నెయ్యో\ft*\f* ఇనా దేఖిన్, తూ దేవ్నొఛియ్యోహుయోతె క్రీస్తుహుయోతొ యోవాతె హమారేతి బోల్కరి జీవంహుయోతె దేవ్ను తొడ్కరి మాంగిలెంకురూస్. ఇనటేకె యేసు తూ బోల్యొ తిమ్మస్. \p \v 64 ఆ హంకెతూ లీన్ అద్మినొఛియ్యో సర్వషక్తిను థాఖత్‍నీ మాంఢిఫర్ భేహఃనూబి, ఆకాష్‍మా మబ్బుఫర్ ఆవనూబి తుమె దేక్చుకరి బోలమా. \p \v 65 ప్రధానయాజకుడ్‍ ఇవ్ను లుంగ్డా ఫాడిలీన్ అనే దేవ్నదూషణ కరూకరస్‍, అప్నబుజు సాక్చ్యాంతి షానుకామ్? హదేక్ ఆ దూషణ తుమెహాంకె హఃమ్జా. \p \v 66 తునా సాత్ సొఛ్చాంకరస్‍కరి పుఛ్చాయో. ఇనటేకె ఇవ్నె అనే మరణ్‍నా నాక్నుకరి బోల్యొ. \v 67 తెదె ఇవ్నే ఇనా మ్హోడఫర్ తూఖిన్ ఇన గుద్యూ. \v 68 థోడుజణు ఇన హాత్తి మారీన్, క్రీస్తు తునా మార్యుతె కోన్కి గుర్తు ధర్కరీ బోల్యు. \s యేసు మాలంకొయినికరి పేతుర్‍ తీన్‍ జూఠివాత్‍ బోలను \r (మార్కు 14:66-72; లూకా 22:56-62; 18:15-18,25-27) \p \v 69 పేతుర్ మహేల్మాను బ్హాధర్ బేసీన్ థొ తెదె ఏక్ న్హాని చొగ్రి ఇనాకనా ఆయిన్, గలిలయాహుయోతే యేసుతి మలీన్ థోని. \p \v 70 ఇనటేకె యో, మే కోథోని; తూ బోలితె వాత్‍ హాఃరి మన మాలంకొయినికరి హాఃరవ్నా హాఃమె బోల్యొ. \v 71 ఇనె దేవడీ తోడి జావదీన్ ఇన పాస్సల్ బుజేక్ న్హానిచొగ్రి ఇన దేఖిన్ ఆబీ నజరేతుహుయోతె యేసునకేడె థొకరీ ఇజ్గనూ అద్మియేనా బోలమా, \p \v 72 మే ఒట్టూ బెందీన్‍ మే కోథోని యో అద్మి మన మాలంకొయినికరి బుజేక్ చోట్ బోలమా. \p \v 73 థోడు వహఃత్ హువనా పాసల్‍ ఎజ్గఛాతె థోడుజణు పేతుర్‍కన ఆయిన్‍, హాఃఛిస్ తూబి ఇవ్నమా ఏక్జనోస్‍; తారి వాతె తున లీన్ సాక్చ్యాం దెంకరూస్‍కరి ఇనేతి బోల్యా. \p \v 74 ఇనటేకె యో అద్మి కోన్కి మన మాలంకోయినికరి బోలిన్‍ సపించనాటేకెబి ఒట్టు బేంది లేవనాబి సురుకర్యొ. \v 75 తెదేస్‍ ముర్గు వాష్యు. ఇనటేకె ముర్గు వాహఃనా అగాఢి తూ, మన మాలంకొయినికరి తీన్ ఛోట్ బోలిస్‍కరి యేసు ఇనేతి బోల్యొతె వాత్ పేతుర్ హఃయాల్ కరీన్ బ్హాధర్ జైయిన్ బాధపడీ రొయ్యో. \c 27 \s యేసునా పిలాతున హాఃమె లీన్‍ జావను \r (మార్కు 15:1; లూకా 23:1; 18:28-32) \p \v 1 వ్యాణె హఃత్రెహుయుతెదె ప్రధాన యాజకుడ్‍బి, అద్మియేనూ మోటాహాఃరబి యేసునా మరాయ్‍ నాక్నూకరి ఇనా విరోధంతి సోచిన్‍. \v 2 ఇనా ధర్లీన్ బాందీన్‍ లీజైయిన్, రోమా అధిపతిహుయోతె పొంతిపిలాతుకనా ధరాయ్‍దిదు. \s యూదాను మరణ్‍ \r (అపొ 1:18,19) \p \v 3 తెదె ఇనా ధారయ్‍దిదోతె యూదా, ఇనా సిక్ష్యానాఖను దేఖిన్ పక్షాత్తాపమ్‍ పడీన్, యో ఢోడీహ్ః రూపాణు నాణెంనా ప్రధానయాజకుడ్‍కనబీ, మోటొకనబీ బుజు లాయిన్. \v 4 మే కెహూ తప్పు కరకొయింతె వాలనా ధార్యాయిదీన్, పాపంకర్యోకరి బోల్యొ, ఇవ్నె, ఇనేతి హామ్న సే? తూస్ ధేహఃలానికరి బోలమా. \p \v 5 యో, యో రూపనూ నాణ్నాల్నా దేవాలయంమా ఫేఖిదీన్‍, జైయిన్ గళమా పాహొఃతి ఉరినాఖిల్దొ. \p \v 6 ప్రధానయాజకుడ్‍ యో రూపంనూ నాణ్యాల్నా లీన్, అద్మినా మర్రాఖనాహుయుతె దవ్లత్‍, ఇనటేకె అవ్నా హుండిని పెట్టీమా నా నాక్నుకరి బొల్లిదా. \v 7 ఇనటేకె ఇవ్నె సోఛిన్ యో నాణ్యంనా పరదేసూల్నా దీన్, ఖోందీన్ గాడనటేకె (కుమ్మరీ) ఇన ఖేథర్ లిదా. \v 8 ఇనటేకె హంకెలగుబి యోఖేథర్ “ల్హొయినూ ఖేథర్‍కరి బొలాంకరస్‍.” \p \v 9 తెదె మోల్తి భందాయుతెయిను, కతొ ఇస్రాయేల్మా థోడుజణు మోల్తి భందాయుతె డోఢిహ్ః రూపణు నాణ్యాల్నా లీన్, తెదె ప్రవక్తా హుయోతె యిర్మియా బోల్యొతే వాత్‍ నెరవేర్యు. \v 10 ప్రభువు మన నియమించొతె ప్రకారంతి యో నాణ్యాల్‍నా కుంబ్హార్‍ ఇను ఖేథర్‍ లెవ్వానటేకె దిదా. \s పిలాతు యేసునా ప్రష్నా నాఖను \r (మార్కు 15:2-5; లూకా 23:3-5; 18:33-38) \p \v 11 యేసున రోమా అధికారినా హాఃమె ఉబ్రిగయో; తెదె యోఅధికార్, తూ యూదల్నా రాజోనా? కరి ఇన పుఛ్చావమా, యేసు ఇన దేఖిన్ తూ బోల్యొతిమ్మాస్, కరి బోల్యొ. \v 12 ప్రధాన యాజకుడ్‍బి, మోట్టజణ ఆయిన్ ఇనఫర్‍ నేరంనా నాక్యూతెదెతోబి యో సాత్బిజవాబ్ దిదొకొయిని. \p \v 13 అనటేకె పిలాతు ఇనేతి అవ్నె తారఫర్ కెత్రూకి నేరంనా నాకుకరతే తూ హఃజొకొయిన్నా? కరి ఇనా పుఛ్చాయో. \v 14 పన్కి, ఏక్ వాతెతోబి ఇనా జవాబ్ దిదోకొయిని, అనటేకె అధిపతి ఘనూ అష్యంహుయో. \s యేసు మరణ్‍నా దెవ్వాను \r (మార్కు 15:2-5; లూకా 23:3-5; 18:33-38) \p \v 15 అద్మి కోరతిమ్ ఏక్ ఖైదీన బేందను పండగమా అధిపతిన ఏక్ అలవాట్‍. \v 16 యోధన్మా బరబ్బాకరి ఏక్నామ్‍ హుయోతె బరబ్బాకరి ఏక్ చోర్ ఠాణమా థొ. \v 17 ఇనటేకె అద్మిహాఃరు ఆయిన్ ఇక్కట్‍హువమా, పిలాతు మే కినా బేంద్నుకరి తుమె బోలుకరస్‍కరి పుఛ్చావమా? బరబ్బానా, న్హైతో క్రీస్తుకరిబోలతె యేసునా? కరి ఇవ్నా పుఛ్చాయో. \v 18 సానకతో ఇవ్నె ఒప్పకొయినితిమ్‍ అసూయతి ఇనా ధర్యాయుకరి పిలాతు మాలంకరీన్ థొ. \p \v 19 ఇనె న్యాయపీఠంనుప్పర్‍ బేసిన్‍ ర్హయ్యోతెదె ఇని బావన్ “తూ యో నీతిమంతుని జోలినా నొకొజైయిస్; ఆ రాతె మే ఇనబారేమా హొఃనెమా బాధపడికరి ఇనకనా ఆ సమాచార్నా మొక్లి.” \v 20 అస్లియాజకుడ్‍బి మోటాబి, బరబ్బాన బెందేనుకరి పుఛ్చావనా, యేసునా మర్రాక్నూకరి అద్మిహాఃరౌన ఉసిలగాడ్యూ. \v 21 పిలాతు ఆ బే మా మే కినా బెందేవనా తుమె కోరుకరస్కరి ఇవ్నా పుఛ్చావమా ఇవ్నె బరబ్బానాస్ మ్హెందొవోకరి బోల్యు. \p \v 22 అనటేకె పిలాతు ఇంహుయుతో క్రీస్తుకరి బోలతె యేసునా సాత్కరియేకరి ఇవ్నా పుఛ్చావమా, సిలువనాఖొకరి హాఃరుజణుబి బోల్యు. \v 23 పిలాతు షానా? ఆ కెహూ తప్పునుకామ్ కర్యొకరి పుఛ్చావమా, ఇవ్నే సిలువనాఖ్‍ కరి అజు జాహఃత్‍ ఛిక్ర్యూ. \p \v 24 పిలాతు అవ్నే ఘట్ ఛిక్రూకరస్నీ పన్కి, మారబారెమా ప్రయోజనమ్‍ కాయ్‍కొయినికరి మాలంకరీన్, పాని లీలిన్ అద్మిహాఃరౌన హఃమే హాత్ ధొయిలీన్ ఆ నీతి మంతునిటేకె మరణ్‍ను విషయంమాహో మే బాద్యుడుకాహె, తుమేస్ దేఖిలెవోకరి బోల్యొ. \v 25 అనటేకె జనాభొ హాఃరు ఇనూ మరణ్‍ హమారఫర్, హమార లడ్కావ్‍ఫర్ ఆవదా! కరిబోల్యు. \v 26 తెదెయో ఇవ్నె కోర్యుతిమ్‍ బరబ్బాన ఇవ్నా చొఢాయిన్‍, యేసునా లట్టావ్తి, కొల్డావ్తి మరాయిన్, సిలువ నాఖనా దెవ్వాడొ. \s సైనికుల్‍ యేసునా ఛింగావను \r (మార్కు 15:16-20) \p \v 27 తెదె రోమా అధికారినూ సైనికుల్ (సిఫాయి) యేసునా అధికార్ను భవనంనా లీజైయిన్ ఇనకనా సైనికుల్ హాఃరవ్నా గుంపు కర్యూ. \v 28 ఇవ్నె ఇను లుంగ్డానా కన్నాఖి దీన్, ఇనా లాల్ లుంగ్డనా పెరాయిన్; \v 29 కాఠొను ఢాలినా కిరీటంనితరా పొరాయిన్ ఇన ముఢ్క్యాఫర్ పెరాయిన్ ఏక్ భాలో, ఇన ఖవ్వాహాత్ దీన్, ఇనహాఃమె గుడ్గామేట్ హుయిన్‍ యూదుల్నా రాజొ, తున అచ్చుకరి ఇనా ఘేళికాఢ్యు. \p \v 30 ఇనఫర్ తూఖిన్, యోలాంబి లాక్డినా ఇన మాతఫర్ మార్యు. \v 31 ఇన ఛింగావనా పాసల్ ఇనవుప్పర్ ఛాతె యోలుంగ్డనా కన్నాఖిదీన్ ఇనూ లుంగ్డనాపెరాయిన్, సిలువ నాకనటేకె బులాలీన్ గయ్యూ. \s క్రీస్తునా సిలువా నాఖను \r (మార్కు 15:21-32; లూకా 23:26-43; 19:17-27) \p \v 32 ఇవ్నె జాతూ రవ్వమా కురేనీయుడుహుయోతె సీమోన్‍కరి ఏక్జనో దెఖ్కావమా, యేసును సిలువనా ఢొవ్వాడనాటేకె ఇనా జబర్‍దేస్తి కర్యూ. \v 33 ఇవ్నె కపాలజొగొనా అర్థంహూవతిమ్‍, గొల్గొతాకరి బోలతె జొగొమా ఆయిన్; \v 34 వగ్గర్ మలాయుతె ద్రాక్చాను రహ్‍ఃనా పిఢాయు పన్కి యో చాఖి దేఖిన్ పియ్యాన కోహుయుని. \p \v 35 ఇవ్నె ఇన సిలువా నాఖీన్ పాసల్తూ చిట్టినాఖీన్ ఇనా లుంగ్డాన భాగ్ పాడిలీదు. \v 36 తెదె ఇవ్నె బేసీన్‍ ఇనా కావ్లీ థా. \v 37 ఆ యూదుల్‍నా రాజొహుయోతె యేసు! కరి ఇనఫర్ నాక్యుతె ఖర్రాబ్ నేరంనా లిఖ్కిన్ ఇన ముఢ్క్యాఫర్ బేంద్యు. \v 38 బుజు ఖవ్వాహాత్ను బాజూ ఏక్నా, ఢవ్వాహాత్నూ బాజు ఏక్నా భే బందిపోటు చొట్టావ్‍నా ఇనకేడె సిలువా నాక్యు. \p \v 39 యో మారగ్ను వాటె జంకరతె హాఃరు కుజ్జావ్‍తూ జాతూ ఇనా దూషణకర్తూ ఇమ్మస్‍ హోను! \v 40 దేవాలయాంన నాషనం కరీన్ తీన్మనుధన్‍మా బాందవాలో! తారు తూస్ బఛ్చాయిలా, తూ దేవ్నొ ఛియ్యోహుయోతో యో సీలువ ఉప్పర్తీ ఉత్రీన్‍ ఆవ్‍! కరి బోల్యొ. \v 41 అస్లీ యాజకుడ్‍బి షాస్ర్తుల్మా, బుజు మోట్టావ్తి మలీన్, ఇన ఇమ్మస్ గేలికాడుతూ. \p \v 42 యో అలాదవ్నా బఛ్చావస్ పన్కి ఇను యోస్ కోబఛ్చుకరస్‍ని, యో ఇస్రాయేల్‍నా అద్మియేన రాజొహుయోతొ యో సిలువ ఉత్రీన్ ఆవ్‍కరి బోల్, తెదె ఇన హమె నమ్సూ. \v 43 యో దేవ్న నమ్మాస్, మే దేవ్నొ ఛియ్యోకరి బోల్యొ, దేవ్ ల్హైగోతొ ఇన బఛ్చావూసే. \v 44 ఇనకేడె సిలువ నాక్యుతె (దోపీడీ) చొట్టాబీ ఇన ఇమ్మాస్ ఘేలికాడ్యు. \s యేసు మరణ్‍ \r (మార్కు 15:33-41; లూకా 23:44-49; 19:28-30) \p \v 45 ధొప్పారె భారబజతూ లీన్ తీన్ బజతోడి యో దేహ్క్ అక్కూ అంధారు హుయ్గు. \v 46 లగబగూ తీన్ బజానా యేసు జోరేహూః, ఏలీ, ఏలీ, లామా సబక్తానీ? కరి గట్టీతి ఛిక్రాన్‍బేంద్యొ, కతొ మారో దేవ్, మారో దేవ్, మనసే ఎకేలోస్ బేంద్యొతె? కరి అర్థం. \p \v 47 ఇజ్గ ఉబ్రీన్ ఛాతె థోడుజణు ఆ హఃమ్జీన్‍, యో ఏలియాన బూలవుంకరస్‍ కరి బోల్యా. \v 48 ఎగ్గీస్‍ ఇవ్నమా ఏక్జణు మిలావుతూ జైన్ ఏక్ స్పాంజి లీన్ ఆయిన్‍ చిరకమా డుభాడీన్‍, భాల్నా లగాడీన్‍ ఖాటు ద్రాక్చను రాహ్ఃమా డుబాడీన్ ఇన ఏక్ లాక్డీమా లాగాడీన్ యేసునా పీయ్యానటేకె దిదా. \p \v 49 పన్కి థోడుజణు గచ్చూప్‍ ర్హవో! ఇన బఛ్చావనటేకె ఏలీయా ఆవస్కీ దేఖియే! కరి బోల్యా. \p \v 50 యేసు బుజేక్ చోట్ మోటు ఛిక్రాన్ బేందీన్ ఇను జాన్ మ్హేందిదొ. \p \v 51 తెదె దేవాలయంను ఉప్పర్తీలీన్ హేట్లగూ బే భాగ్ ఫాట్యు; జమీన్ హలీగు; బండొ పుట్టీగయు. \v 52 గోరాడ కొలైయిగయు, దేవ్ మరిగూతే పరిసుద్దుల్‍నా కెత్రూకిజణనా జివాడ్యొ. \v 53 ఇవ్నె గొర్రాఢమతూ భాదార్ ఆయూ, యేసు జీవీన్ ఆయో తెదె పవిత్ర నంగర్‍మా జైయిన్ గ్హనూ అద్మినా దేఖ్కాయో. \v 54 యేసునా కావిలీ కాహుఃకరతే ఇవ్నేబి షతాధిపతి, సైనికుల్బీ భూకంపంబి జర్యూతె హాఃరనా దేఖిన్ గ్హణు ఢరిగూ, ఆ హాఃఛిస్ దేవ్నొ ఛియ్యోస్‍కరి బొల్లిదు. \p \v 55 యెసునా ఉపచార్‍ కర్తూహుయీన్‍ గలిలయమతూ (సేవ) కరనటేకె ఇనకేడె జంకర్తూతె కెత్రూకి బాయికా దూర్తూ దేకుకర్తూ థూ. \v 56 ఇవ్నమా మగ్దలేనె మరియబి, యాకోబు, యోసేపు కరి బోలావాలానీ ఆయా మరియ, జెబెదయి ఛియ్యాని ఆయబీ థి. \s యేసునా సమాధి కరను \r (మార్కు 15:42-47; లూకా 23:50-56; 19:38-42) \p \v 57 హాఃమ్జెహుయిగు తెదె, యోసేపుకరి ఏక్ దవ్లత్‍వాలో అరిమతయియ గామ్తి ఆయూ, యోసేపుబి యేసునా సిష్యుల్ మతూ ఏక్. \v 58 యో పీలాతుకన జైయిన్, యేసునూ సవ్‍నాదా కరి మాంగ్యొ, పిలాతున దా కరి ఆజ్ఞదిదో. \v 59 యోసేపు యోఆంగ్తాన్‍నా లీన్ ఏక్ నవూ లుంగ్డుతీ లప్‍ట్యో. \v 60 ఏక్ మోటు బంఢోనాధక్లిన్ ఇనటేకె బనాయోతే ఏక్ నవూ సమాధిమా ఇనరాక్యొ. ఏక్ మోటొపత్రొనా యోసు సమాధినా వాట్నా హాఃమె ఆడె నాఖిదీన్, చలిగయూ. \v 61 మగ్దలేన్ మరియ, బుజేక్ మరియబీ యోగొరాఢనా హాఃమేస్ బేసిన్ థా. \s సమాధికనా కావ్లి ర్హావను \p \v 62 పాసల్నా ధన్ కతొ సిద్ధంహువతె ధన్‍తోడి అజేక్‍ ధన్నె ప్రధాన యాజకుడ్‍బి పరిసయ్యుల్బి పిలాతుకనా మలీన్‍ ఆయిన్‍; \v 63 హఃయాబ్‍ పాసల్ను ధన్నె చ్హాడ్‍ బోలవాలు పరియ్యల్ యాజకుడ్‍, హాఃరూ పిలాతురాజొకనా ఆయిన్ మళ్యా. మాలిక్! యో మోసంకరవాలో జివీన్ ర్హావమా తీన్ ధన్మా మే బుజుపాచు జివీన్ ఉట్టీన్ ఆయిస్. కరిబోల్యొతె మన హఃయల్‍ ఛా. \p \v 64 అనటేకె తీన్ ధన్తోడి యోగొరాఢనా జత్తన్తి కావ్లి ర్హవ్వోకరి, ఆజ్ఞదెవో. ఇంమ్ నాకర్యతో ఇను సిష్యుల్ ఆయిన్ ఇను ముర్దునా చోర్ కరిన్, యో జివ్తొఛ్చాకరి, ఇను అద్మితి బోలజై. ఆ ఆక్రీను మోషం మొదుల్నూ మోషంతిబీ ఘనూ ఘోరంగా ర్హాసేకరి బోల్యొ. \v 65 అనటేకె పిలాతునె, భట్టుల్నా బులాలిజవో, ఇవ్నే సమాధినా జత్తన్తి కావ్లీరావదా ఇవ్ను బాద్యతకరి బోల్యొ. \v 66 ఇవ్నె జైయిన్‍ కావ్లివాలనాకేడె రాఖిలీన్‍, బండాఫర్‍ ముద్రనాఖీన్‍ సమాధినా జత్తన్ కర్యూ. \c 28 \s మరణ్‍మతూ జీవిన్ ఉట్టను \r (మార్కు 16:1-10; లూకా 24:1-12; యోహా 20:1-10) \p \v 1 ఆరామ్ను ధన్‍హుయిగు తెదె పాసల్‍ ఆదివారంనా, వ్యానే హఃత్రే మగ్దలేన మరియబి, బుజేక్ మరియబీ, సమాధిన దేఖన ఆయు. \v 2 తెదేస్‍ ఏక్ భూకంపమ్‍ ఆయూ, హదేక్‍ ప్రభువును దూత స్వర్గంమతూ ఉత్రి ఆయిన్, యో బంఢాన ధక్లిదీన్ ఇనఫర్ బేసిగు. \v 3 యో దూతను రూప్‍ జంకనితరా తూ, ఇను లుంగ్డా భరప్ ఎత్రె ధ్హోలు ర్హహీన్ థూ. \v 4 ఇన దేఖిన్ ఢర్జావమా కావ్లివాలు కాప్తూహుయీన్‍ మరిగయూతె ఇవ్నితరా థా. \p \v 5 దూత యోబాయికోవ్నా దేఖిన తుమె ఢర్‍నొకొ, సిల్వఫర్ నాక్యతె యేసునా తుమె ధూండుకరస్ కరి మన మాలం; \v 6 యో అజ్గకొయిని యో బోల్యొ తిమ్మస్ ఇనే ఉట్టీన్ ఛా; ఆవో ప్రభువునా రాక్యుతే జొగొదేఖిన్ \v 7 ఎగ్గీస్ జైయిన్, ఇనె మరణ్‍మతూ ఉట్టీన్‍ ఛాకరి, ఇను సిష్యుల్నా మాలంకరావొ హదేక్ యో గలిలయమాహీ తుమారేతి అగాఢి జంకరస్, ఎజ్గ తుమె ఇనా దేక్చూ హదేక్ మే తుమారేతి గుర్తు బోలుకరూస్‍కరి బోల్యొ. \p \v 8 ఇవ్నె ఢర్తూ, కెత్రూకి ఖుషితి సమాధికంతూ ఎగ్గీస్ జైయిన్, ఇన సిష్యూల్నా యో వర్తమానంనా బోలనా మిలాతూ జంకరమా! \v 9 యేసు ఇవ్నా అగాఢి జైయిన్, తుమ్న అచ్చుహువదాకరి బోల్యొ. ఇవ్నె ఇనకనా ఆయిన్, ఇన ఘోడధరిన్ ఇన హఃలామ్ కరమా \p \v 10 యేసు ఢరనొకొ తుమె జైయిన్, మార భైయ్యా గలిలయమా జానుకరి ఇవ్నె ఎజ్గా మనదేక్చెకరి బోల్కరి బోల్యొ. \s కావ్లివాలను సమాచారం \p \v 11 ఇవ్నె జంకరమా కావ్లివాలతి థోడుజణు నంగర్మా ఆయిన్ జరిగ్యూతె సంగతుల్‍హాఃరు అస్లియాజకుడ్‍నా బోల్యు. \v 12 అనటేకె ఇవ్నె మోటావ్‍తి మలీన్ ఆయిన్ యోసోఛిన్ యోసైనికుల్నా ఘనూ దవ్లత్‍దీన్! \v 13 బుజు హమే హుఃయీన్‍ ర్హావమా, ఇను సిష్యుల్ రాత్నువహఃత్‍మా ఆయిన్, ఇన పల్లీన్ గయూకరి, తుమె బోలొ. \p \v 14 పిలాతును కాన్మా హఃమ్జాయుతొ తెదె హమె ఇన సోపొకరీన్, తుమ్న షానుకష్టం కొయినితిమ్ హమె దేక్చూకరి బోల్యొ. \v 15 తెదె ఇవ్నె యో దవ్లత్‍లీన్ ఇవ్నా బోల్యాతిమ్ కర్యూ. ఆవాత్ యూదల్మా హఃమ్జాయిన్ హంకెతోడిబీ, బొల్లెంకరస్‍. \s యేసు ఇను సిష్యుల్నా దెఖ్కావను \r (మార్కు 16:14-18; లూకా 24:36-49; 20:19-23) \p \v 16 గ్యారజణ సిష్యుల్ యేసు ఎంచిరాక్యొతె గలిలయమా జైన్, యేసు బోల్యొతె ఫహాడ్‍ఫర్ గయా. \v 17 ఎజ్గ యేసునా దేఖిన్ ఇనా హాఃమె హాఃలామ్‍ కర్యా పన్కి, థోడుజణు సందేహం కర్యూ. \v 18 తెదె యేసూ ఇవ్నాకన ఆయిన్ బోల్యొ “స్వర్గంమాతోబి, ధర్తీఫర్‍తోబి మన సర్వాధికారమ్‍ దెవ్వాయ్‍రూస్. \v 19 ఇనటేకె తుమె హాఃరసమస్త ములక్‍మా జైన్‍, అద్మియేనా సిష్యుల్నితరా కరొ భాన నామ్‍హో, ఛియ్యానూ నామ్ హో, పవిత్రాత్మానా నామ్తి, ఇవ్నా బాప్తిస్మమ్‍ దెవో. \v 20 మే తుమ్నా కెహూ సంగతుల్నా ఆజ్ఞదిదోతె యోహాఃరు మాలంకర్నూకరి ఇవ్నా భోదించొ, హాదేక్ యుగసమాప్తీతోడి తుమారకేడె మే రైయిస్‍కరి ఇవ్నేతి బోల్యొ.”