\id JAS — URI N. Sampson \h JEMS \toc1 Midi umpang Jems wari yoku' \toc2 JEMS \toc3 JEMS \mt1 Midi umpang Jems wari yoku' \c 1 \p \v 1 Ka Jems na Anutu a girii Kasira Aming Jisas adisining kane aming itik. Ka na naganing amane Juda ka papane arantagim 12 wara'sining arantagim ka sidining yong ki ibinga kama nua'niganang anga ira yaring sidita' sura umpang i yoksamarik. \s1 Mamareng undu' indifitangka titining guk \p \v 2 O kuyane sidi naktangka tanga iking wara'ganang ka mamareng ka aming wari sidita' bibi' naknga sifikadaga titi a mamareng fam wari sidiganang u kadofisamota' wa sidi mamareng sa' mo' nakanting, mokngang, sidi naktangka tiptangkasam ning napa' ning kanga mesisiringa tinting. \v 3 Ka wara'ning wa sidindu' kuma'sa' naking, napa' mamareng wari kadofisamnga sidi tang sa' adenga mamareng u tipmikurata tinting wa sidining naktangka wari kigineng kadofota'. Ning tanga mamareng fam ka inga' kagadofi u tipmikurata wara'ning tang guk ira anting. \v 4 Ka sidi tangkunang ka wa a giri kuma' tem ning tonga kagabi da'ning guk mo' tinting, mokngang, sidi aming didimesi karesi ka Anutuning kadapmang kareng niga' nafek kabi'guk mo' titisi ning kagadofi waraga' sura naktangka tangkunang ningsa' tanga ira anting. \s1 Ibang tounga wa kabaksi' kubaniksa' kufakanting \p \v 5 Ka naktangka aming sidi kadapmang karesi fam titi wara'ning kiga' nafek tanga wa Anutu wari sansam ga' ibang sa' tonting. Ning tinga Anutu ka aming niga' bibi' naknga kubase' yotangkangam ning guk mo' tita', mokngang, adi ananing ai'dap kareng ganang tanim sa' tita' wari sidining ibang u naknga kuma'sa' tasamota'. \v 6 Ka sidi ibang u tounga wa sidi a mo' unda' naknamota' ning sura kabaksi' fama' guk mo' kufara tonting, mokngang. Aming ka kaba ka ning guk sura touta' wa adining sasukni wa kigineng guk mokngang, wa napa'ni gwang ganang ka sara sa' urang tanga yangating ningda'ning tota'. \v 7-8 Beng sini' aming ka ningwara' adi fikifiki sasuk fama' guksa' ira napa'napa' wa didimeng guk mo' tita'. Ka adi ibang ganang undu' sasuk ka ningwara'guk ira wa ning ma suro', a Anutu adi kuma' unda' naknamota'. Mokngang, Anutu adi mo' nakngamota', wara' sidi waraga' sura ibang tounga wa sasuk kubaniksa' ka kuma' naknamota' ningsa' suktangkanga tonting. \s1 Mambong wa napa' tangkunang ningsa' iikning mo' \p \v 9 Ka tatafak aming ka Anutuga' naktangka tanga iking sidi Anutuga' naktangka tinga Anutu wari sidita' siamo' naknga adining iik ganang wa aming girisi ning ubu kuma' sabara', wara' sidi waraga' wa kabaksi' karengsa' nakanting. \v 10 A naktangka aming kuyane ka mambong siamo' guk sidindu' ning sukanting, a Anutu adi naganing mambong girii i kanga mambong yaraga' tanga aming girii ningda'ning mo' nibara', mokngang. Anutu adi kadapmang ka adining iik ganang wa naktangka aming kuyane fam ka sige iking wara'guk dabik ningsa' nibara'. Ka sidi Anutu wari dabiksa' nibita' waraga' wa kabaksi' mamareng mo' nakanting, mokngang, sidi a undu' karengsa' giri ning tonga mesisiringa sa' tinting. Beng sini' aming ning iik wa paramu' mo', ka aming ka mambong siamo' guk undu' napa' daberim karesi wari urang kaforinga mangfuting ningda'ning urapsa' kuma' biuta'. \v 11 Ka indi kuma'sa' yabitam, daberim wa tim ka karesi sa' adeting, ka kabi'sini'sa' adeia' mayam kagaya wari urapsa' danga taramanga wadigi' kaforeting. Ning tinga daberim kareng nua'bu guk mo' adeuta', mokngang, wadigi'sa' bisasu'nota' ning titing. Ka napa' daberim u yabitam ningsa' wa aming ka mambongni girii guk ira mambongni u tiptangka waraga'sa' sura kanesa' tanga fauta' wara'ning bining ganang undu' Anutu wari tipmiri tota'. Wara' sidi mambong wa napa' girii kigineng sini' ning mo' kanting. \s1 Anutu adi aming indi kadagang titiga' nining ning guk mokngang \p \v 12 Ka aming ka kaba wari napa' kadagang ni titiga' mamarak wa ma mamareng fam wari adining iikni ganang kadofingaminga mangfu guk mo' tanga naktangka tangkunang ningsa' tanga ira auta' wa adi inga' napa' kareng katua wara'ning. Ka waraga' wa Anutu wari tim ning kuma' totangkagu', aming ka nagata' sini' sura tangkunang sa' tanga ira auta' wa inga' na napa' tangkunang kareng ka ka' ningsa' iik wara'ning u kabingamok. Ning kuma' togu' wara' adi aming ka ningwara' waraga' wa kuma'sa' samo'. Ka sidi waraga' sura kabaksi' karengsa' nakanting. \v 13 Ka sidi mamareng fam a mamareng ka sasuk ka napa' kadagang ni titiga' wari sidining kabaksi'ganang u kadofiinga wa sidi ning mo' tonting, o ya Anutu anasa' niramata'. Mokngang sini', napa' kadagang wa Anutuning kaba tipmarak ning guk mokngang. Abanga Anutu adi kadagang titiga' nining ning guk mokngang sini'. \v 14 Sasuk kadagang ka aming wari kadagang titi wara'ning undu' kadapmang nua'niganang kadofita'. Wa ning, sasuk kadagang wari aming kubanik kubanik indining kabakni' mang ganangsa' kadofinga wa kadagang titiga' indifimarara ninggagarenga fonga kadagang wara'ganang kuknibinga titam. \v 15 Ning tanga sasuk kadagang ka u yaranga tinga wara'ning bengni wa kadagang kuni' kuni' ka taming wari saba urang ibeting ningda'ning ifikadofita'. Ning tanga anganga ari' wa kadagang ka warisa' kungkumak tipkadofita'. \p \v 16 Ka naganing kuyane karesi sidi sasuk didimeng guk mo' ira kadagang tanga wa a idi Anutu warisa' indiramata' ning ma toni', mokngang. Anutu adi napa' karengsa' tipkadofita'. \v 17 Ning tanga kadapmang karesi kuni' kuni' ka ai'dap tanga sige ninim wara'ning ki sini' wa babangni' girii ka kunimganang ikita' warisa' nimita'. Anasa' napa' diok titining ka mayam a mayap a bam u tasasu'negu'. Ka napa' wara'sining diok wa fiking ni ka kabisira guk titing, a Anutuning kadapmang didimeng kareng ka diok da'ning wari napa' diok ning kiginesi ka ana u tugu' u irafiksasu'nanga fikifiki didimeng kareng kuma' ikita' ningsa' ira auta', wara' adi kareng ningsa' tanimita'. \v 18 Beng sini' Anutu adi inga' aming kabi'mo' wari adita' naktangka tanga adining arantagim iik waraga' kuma' suku'. Ka indi ananing sasuk a midi beng guk warisa' indifigidibainga ikem wara' indi aming arantagim ka Anutu wari manggaknibita' wara'sining tigigira kareng a tim iyak aming ning ikem. \s1 Naktangka tanga kadapmang kareng guk titi wa naktangka beng guk \p \v 19 Ka kuyane karesi sidi kadapmang kareng ka aming fam ning midi u kafakafa kaminaknga ning tanga midi tubobu tounga wa inga' kabi'sa' tutugu ning tinting. Ning tanga kadapmang ka kuyase fam ning midi naknga kabaksi' kadanga adisigok arok urapsa' titining wa mo' tinting. \v 20 Mokngang, kadapmang ka aming wari bane giptanga midi kagaya urapsa' tutugu wa Anutuning kane a kadapmang didimeng u tipkadofi ning guk mokngang. \v 21 Wara' sidi kadapmang mumungguk kadagang ka aming ning kabaksi'ganang mimeng sini' kagadofi wara'ning ka ko tanga iking wa wadigi'sini' kabisasu'nanting. Ning tanga Anutuning kapmik ganangsa' ira midi kareng ka aming ning urasi' yotangkayap wara'ning ka Anutu wari sidining kabaksi' ganang kuma' kamisamita' unggungsa' naknga yaranting. \p \v 22 Ka sidi midi kareng ka wa ninak tanga kaneni undu' tinting. A sidi ninaksa' tanga kabinting wa sidi a indi aming karesi ning sige ma toni'. \v 23-24 Aming ka Anutuning midi u naknga yara tanga kaneni guk mo' tota' wa adi Anutuning kane ga' nafek sa' ka aming wari ananing nonda glas ganang u kanga kabi'ning anga nafek sa' urang titing ningda'ning tota'. \v 25 A aming ka Anutuning midi tang didimeng kareng sini' ka aming indi yotangkanibinga gi' giri iik wara'ning u naknga nafek guk mo' tanga kafakafasa' yarota' wa adi Anutu wari adining iik a napa'napa'ni u yotangkangaminga kareng kadofingamota'. Ning tinga adi kaba ararangeng guk irota'. \p \v 26 Ka aming nua'ni ka a na naktangka aming kareng itik ning surota', ka adi nasi' nasi' midi kadagasi a ararok wari adining mini ganang u urapsa' kagadofi waraga' kafakafa guk mo' katatorota' wa adi na aming kareng ning wa mandaga' giknara', wara' adi naktangka aming mo'. \v 27 Beng sini' kuyane kadapmang ka babangni' girii Anutu wari aming indining naktangka u beng guk ning kaga wara'ning wa kadapmang kareng ka sabakabak a tamkasa' ka nafek sini' tanga mamareng guk ikiting u yapbuburenga yotangkayap u titi, abanga napa' nua'ni ka aming ananing iik u kafakafa katatoranga ikinga kamaganang yara'ni napa' kadagasi wari adining kabak u tipkadaga kabi'guk mo' titi ning u tota' wa giri, adi naktangka beng guk tara'. \c 2 \s1 Aming fuksi' usingsa' tagagareyap wa didimeng mo' \p \v 1 Ka kuyane ka indining girini' Kasira Aming Jisas ka yong kareng wara'ning girii adita' naktangka kuma' tanga iking sidi ning sanotik, sidi kadapmang ka aming fam ga' ninak ning u yaranga tonga wa sidi kafakafa ka aming kangasi ka wap girii sareng guk ikiting unggungsa' mo' tiapmanting, mokngang, sidi aming iiksi' kuni' kuni' ka kangasi wa ma tatafak dabiksa' wa kadapmang kareng ka kubanik kuma' unda' tiamting ningsa' tinting. \v 2 Ka wara'ning midi kamaga ka ning toutik, sidi siring yak ganang amanga siring tounga aratinting ganang ka aming fama' wari abantamu', nua'ni ka kangasi kwi' tasase inga'nisa' a ring gol kafong ganang undu' tifik sa' aratota' wari abota', a nua'ni ka tatafak tasase kadagasisa' tanga abota'. Ka sidi kafakafa wa indeng tangamting, aming ka napa' inga'nisa' tota' uba ma aming ka napa' timini tota' u tangamting. \v 3 Mokngang, sidi aming ka napa' inga'ni tanga abota' unggungsa' kanga kafakafa tangama tare kareng wa adita'sa' kabingama ning tanga aming ka napa' babam tanga abota' wa a uta' unggung adeya' wa ma kamaganang uta' unggung mimek sa' te', ning yangting. \v 4 Ka wa indining, didimengsa' tagagarenga tiaming wa, mokngang. Ning tinting wa sidi naktangka aming kuyase fam u sidining kabaksi' kadagang ganang usingsa' sige tabgagareyabing. \p \v 5 Ka beng sini' naning kuyane karesi sidi ning nakedanting, naktangka aming ka aming fam wari tatafak sigening ning yabiting wa adi Anutu wari naktangka wara'ganang kangasi ning tiaminga iik waraga' kuma' ifikasiregu'. Abanga Anutu adi adining bining kareng ka aming arantagim ka adita'sa' naknga ikiting wari amanga iikga' kuma' togu' wara'ganang amanga iik waraga' kuma' ifakasiregu'. \v 6 Ka sidi tatafak aming wa kafakafa guk mo' tiapma kadapmang ka megang iyam nin g unggungsa' fatiaming. Sidi kafakafa nakni', aming ka sidita' mamareng sama midi kigineng kot ganang fonga kuksap ning wa ni' wari tita'. Mo', wa aming kangasi warisa' saramikiting. \v 7 Abanga Anutu wari manggaksapma wap kareng ka Jisas ning arantagim ning sanita' u sangkige wara'ning undu' aming ka ningwara' warisa' tasamiting. Wara' sidi kafakafa tiama wapsi' bema aronga wa tim ka kafakafa sini' yapkedanga wara'ganang tiamting. \p \v 8 Ka kadapmang tangkunang ka aming kafakafa tiam wara'ning wa indining king girii Anutu wari kuma' togu' u yoking wa ning, gu kafakafa sini' ka ganing fuka yotangka ga' titang ningsa' aming nua'niga' undu' naknga tangamotang. Ka sidi kadapmang ka u beng sini' yaranting wa giri, didimengsa' tinting. \v 9 A sidi aming kangasi ga'sa' tiama tatafak ga' wa mo' tiam ning tinting wa kadagang ting. Wara' Anutuning midi tang wari sidining kabaksi' u sidefiiinga wa sidi aming kadapmang didimeng titisi mo' beng sini' ning nakedanting. \v 10 Aming ka Anutuning midi tang dabiksa' wa giri yarasasu'nota', ka adi midi tang wara'ning kubanik ka kagabi tota' wa adi Anutuning midi tang dabiksa' u tipkadaganing aming ning ubu kuma' tia'. \v 11 Wa ning, tim Anutu wari midi tangkunang ka ning togu, gu tamga' mo' kabotang. Ka midi tang nua'ni ka gu digirap tanga aming nua'ni mo' ura sebotang undu' Anutu ka warisa' togu'. Wara' aming ka tamni mo' kabota', ka adi aming urota' undu' Anutuning kadapmang tang tipkadara' wara' adi kadagang ka aming wari tota' wara'guk dabik ningsa' tara'. Wara' adi aming Anutuning midi tang tipkadaga tuang ning kuma' ita'. \v 12 Ka kuyane inga' Anutu wari aming tagagarenibo' ganang wa adi kadapmang kareng ka aming yotangkayabinga gi' giri iik wara'ning wara'ganang didimengsa' tagagarenibo'ga'. Wara' sidi waraga' sura nasi' midi a kane ka aming fam ga' tiamting undu' kadapmang kugurang kareng ka aming yotangkayap ning unggungsa' tanga ikanting. \v 13 Beng sini' aming ka aming fam ka nasi' nasi' mamareng guk ikiting u yotangkayap ga' bibiri' kabi'guk mo' nakota' wa inga' Anutu wari undu' bibiri' kabi'guk mo' nakngama adining midi kigineng ganang kaminga ning tanga kagaya kabingamo'ga'. A aming ka aming fam ui bibiri' yapma yotangkayap guk tita' wa giri, Anutu wari yotangkangaminga adi Anutuning midi kgineng ganang guk mo' adewa'. \s1 Naktangka ka kadapmang kareng guk mo' titi wa beng guk mokngang \p \v 14 Ka kuyane aming ka ni o na naktangka aming kuma' itik ning touta' ka adi napa' kareng ni guk mo' tinga kantam wa adi mandaga' giknara'. Wara' adi adining kaba ganang wa napa' beng guk ka Anutu wari u kanga yotangkangam tinga gi' iik wara'ning guk mokngang. \v 15 Ka naktangka aming sidining bining ganang ka kuyase ami wa ma taming fam wari kwi'ga' nafek tanga sibim sa' fasenting, abanga nana ga' nafek tanga seksi' sa' fanakanting, \v 16 ka sidi yotangkayap sini' guk mo' tanga midi sa' ka a sidi sasuk mimeng mo' tinting, sidi tasase inga'ni a nana kuma' yapma manggaknanga gi' giri ikanting ning yangting wa midi sigesa' tonting wari yotangkayap ning guk mokngang. \v 17 Ka kadapmang ka aming wari naktangka titining undu' ningsa', aming ka ni a na naktangka tirik ning touta', ka adi kadapmang kareng ni guk mo' tanga sigesa' irota' wa adining naktangkani wa ki guk mokngang ka napa'ni kuma' kungkumak ning ningda'ning sigesa' fideuta'. \p \v 18 Ka naktangka aming fam ka ning udep suking, a fam sidi naktangka aming ning toing wara' sidi naktangka aming ningsa' ikanting undu' giri. A fam ka indi kadapmang kareng ka aming fam yotangkayap ning unggungsa' sareng kuma' tanga ikinga kaing, ning tonting. Ka waraga' wa ning toutik, aming ka naktangka sa' tanga ira kadapmang kareng ka kuyase fam yotangkayap ning wara'guk mo' tinting, wa aming fam wari o adi naktangka beng sini' ba tanga iking ning wa indining tanga yapkedanga tonting, mokngang. Kadapmang kareng tinga wa giri aming fam wari sapkedanga o adi naktangka aming beng sini' ba iking ning wa wara'ganangsa' tonting. \v 19 Ka aming ka a indi Anutuning ki kuma'sa' nakem wa ning, Anutu girii wa kubaniksa', anapmo'sa' wa kigineng girii guk beng sini' ikita', ning tuguting waraga'sa' ka indi naktangka aming kuma' ikem, ning sura ikiting. Ka kafakafa nakanting, midi ka u tuguting ningwara' wa masi' unggo kadagasi adindu' Anutuning ki u sareng kuma' kanga waraga' mutu sini' tanga tuguting unggung ka Anutu adi adining arantagim ning yapma naktangka aming ning guk mo' inita'. \v 20 Ka aming ka a naktangka wa napa' kabakni' mang ganang ningsa' ning tonga kadapmang kareng sareng titining waraga' wa kureng ning tonga kabota' wa adi aming sasuk kareng guk mokngang ning irota'. Ka na naktangka ka kadapmang kareng ni guk mo' titi wa beng guk mokngang fi'sa' u nakeda waraga' wa ning sanotik, \v 21 sidi kadapmang kareng ka tim papani' Ebraham wari tugu' waraga' sura nakanting. Adi Anutuning midi nakngam sa' tanga napa' girii sini' ka ananing mindingni tang Aisak u ugumak ga' aigasa' tanga tugu'. Wara' Anutu adi adining kadapmang kareng ka midi naknga napa' beng guk titining u kanga aming didimeng kareng ning anigu'. \v 22 Beng sini' adi naktangka sigesa' mo' tugu', mokngang, adi kadapmang kareng ka midi nanaksa' titi undu' tarugu'. Ning tinga wari naktangka ning napa' beng guk kadofinga tiptangka tinga aming naktangka beng guk titing ning itarugu'. \v 23 Ka waraga' wa tim umpang ganang ning kuma' yoking, Ebraham adi Anutuning midi u naknga beng guk ning togu' wara' Anutu wari adining naktangka u kanga aming didimeng ning anigu'. Ning tinga adining kadapmang didimeng ka mindingni Aisak ganang u titiga' aigasa' tugu' wari midi ka Anutu wari aming didimeng ning anigu' u sareng sini' tipkadofigu'. Ka Abraham ning naktangka beng guk waraga' ka Anutu wari midi kigineng nua'ni togu' wa ning yoking, Ebraham wa Anutu wari amina ning undu' anigu', ning yoking. \v 24 Wara' beng sini' sidi waraga' sura ning nakedanting, Anutu wari aming didimeng ning nining wara'ning wa adi indi naktangka sigesa' tanga mini' wari midisa' tutugu unggungsa' mo' kanga ninita', mokngang, adi naktangka tanga kadapmang didimeng guk titi u kanga wa giri aming didimeng ning u ninita'. \p \v 25 Abanga Anutuga' naktangka titi wara'ning kadapmang didimeng ka tim taming nua'ni wapni Rehap wari tugu' wara'ning undu' kuma'sa' nakitam. Tim adi kadagang sansaramik tanga wap taming kadagang ning itarugu', ka inga' Josua wari yong ka Rehap wari itarugu' u bemnonga kadidima titi waraga' Isrel aming fam yangkareinga aging ganang wa Rehap adi Anutuga' naktangka tanga aming u yotangkayapma kapmo' manggara sepyapma ning tanga kadapmang yangtintingeinga tubobu undu' kareng gi' girisa' mugoging. Adi taming wap kadagang guk de ka adi kadapmang kareng ka aming yotangkayap ning u tugu' waraga'sa' tanga wa Anutu wari taming didimeng kareng ning ubu anigu'. \v 26 Wara' indi ning nakantam, aming ka Anutuning midi waraga' o beng guk ning wa mini warisa' tonga kadapmang kareng ni guk mo' tota' wa adi sigesa' ka aming ka kungkumak wadigi' tanga urasi' wari ibinga mugoinga tantangak nua'bu guk mo' urang titing ningda'ning sigesa' irota'. \c 3 \s1 Aming wari masi' kafakafa katatora wara'ning midi \p \v 1 Ka kuyane sidi sasuk aming ka aming fam u kadapmang kareng ga' yanggek wara'ning kane aming ira titiga' naknga wa sidi sasuk ka kane u tinga inga' Anutu wari aming tagagareyabo' ganang wa sasuk aming ka aming fam yanggek ning indiganang wa adi indining iik u didimeng mo' kanga indita' kagaya wa kigineng sini' tanimo'. A ami taming sige wara'siga' wa kugurang da'ning tiabo'. Wara' sidi kafakafa ning nakanting, aming ka tangkunang ka kane ka u titi ningwara'guk iikning wa kubanik kubaniksa' warisa' iikning. \v 2 Beng sini' fikifiki aming indi mini' kafakafa guk mo' katatoranga midi kadagang sansaramik tonga kadagang tipkadofitam. A aming ka ananing mini kafakafa katatoranga midi kadagang sansaramik kabi'sini' guk mo' touta' wa adi adining iikni dabiksa' u kafakafa katatoranga aming didimeng ning ita'. \p \v 3 Ka kadapmang ka mini' kafakafa katatora wara'ning wa ning toutik, indi magaa ka hos wara'sining kadapmang wa kuma'sa' yabitam. Hos ning fugu wa napa' girii, ka kadak indeng maunga wa ain kabasi'sini' ka masi'ganang ipmating unggungsa' aming wari aya u suronga tipfareinga unggungsa' yaranga mugoting. \v 4 A sip undu' ningsa', sip wa napa' girii, ka sip wari gwang ganang mugoinga wa gugubik kigineng wari undu' inagira aunga titing. Ka aming sip katatoraning wari indeng mugo ga' sura wa adi napa' kabasi' ka stia u kabi'sini' tipfareting. Tipfareinga faranga mugo sa' tota' ning titing. \v 5 Ka aming indining mini' undu' ningsa', mini' wa napa' sigening ningda'ning katam. Ka midi kabi'sini' ning tonga tugutam wa girii giranga kini kuni' kuni' tipkadofitam. Abanga kudip undu' kuma'sa' katam, wa tim munumung ka kabi'sini' sotang. Ka wari danga anganga girii giranga base girii u dasasu'nasa' ubu tota'. \v 6 Ka aming indining mini' undu' ningsa', mini' wa fukni' girii wara'ning bining sini' ira midi kadagang kabi'sini' tugutam wari kudip ningda'ning marara indining fukni'ning dibing fam dabiksa' u urapsa' tipkadasasu'neta'. Ka aming indi midi kadagang tugutam wara'ning ki sini' wa kudip kadagang girii ning tuang ka Setan warisa' indifimarakinga tonga yareinga indining iikni' dabiksa' u tipkadagata'. \v 7 Abanga aming indi keng a gimik a yang baseni a napa' keng gwang ganangni u fabanga yaptatoranga ifikaureinga indining midi ninaksa' tanga napa' yongni karesi ubu iikning wa giri titam. \v 8 Ka napa' girii kubanik ka aming nananing mini' wa kafakafa guk mo' katatoretam, mokngang. Fikifiki midi kadagang wari mini'ganang kadofita' wa napa' kadagang sini' ka aming dipmugumak ning ningda'ning wari kadofita'. \v 9 Ka beng sini' mini ka kubanik wara'ganangsa' wa midi kadapmang fama' guk wari kadofitamu', nua'ni wa napa' kareng ka Anutuga' mesisiringa titam a nua'ni wa didimeng mo' ka kuyane fam yangkadagatam. Ka kuyane ka undu' napa' sigening ningda'ning mo', wa Anutu wari ananing kaba wara'guk dabiksa' kuma' kamaganga tugu' u yangkadagatam. \v 10 Ka kuyane, indi mini' kubaniksa' ganang napa' ka kareng a kadagang ning kadofitamu' wa didimeng mo'. \v 11 Ka sidi kuma'sa' naking, ama de kubaniksa' ganang wa ama kareng guk ka ama kiptang guk fama' guk dabik mo' kadofitamu', mokngang. \v 12 Abanga firi undu' ningsa', firi ka kareng undu' mindip nua'ni guk mo' titing, mokngang, ananing mindip didimengsa' titing. Firi mindip nana titing ka fikus wari oliv mindip guk mo' titing. Abanga aya mindip nananing ka grep undu' fikus mindip guk mo' titing, mokngang, undu' anasining mindip didimengsa' mindinga yareting. Ka ama undu' ningsa', gwang girii kiptang guk wari girigik tanga ama kareng ka aming wari topna ning nua'bu iigik ning guk mokngang. Wara' kuyane indi kadapmang ka firi a ama wari anasining iiksi'ganang didimengsa' titing ningsa' aming indindu' kabakni' a mini' kafakafa katatoranga didimengsa' tantam. \s1 Kadapmang kareng ning sasuk wa Anutu anasa' nimita' \p \v 13 Ka kuyane fam ka wap aming sasuk karesi guk kuma' iking sidi ning sanotik, ami taming fam wari o adi sasuk kareng guk beng ba ning sapkedanga tutugu waraga' wa sidi sidaning fuksi' u bema afanga ning tanga kadapmang kareng ka Anutuning sasuk kareng wara'ganang didimengsa' nakedanga tinting wa didimeng. \v 14 A sidi a indi sasuk kareng guk giri ikem ning tonting, ka sidining kabaksi'ganang wa kadagang ka kuyase fam ga' nakadayam titi, a banaksi' gipta, a napa'napa' ka sidaning wap tipkadofi u titiga'sa' sasuk ningwara' u ko tanga ikanting wa sidi o indi sasuk aming karesi ning wa mandaga' giknanga sige tonting. \v 15 Sasuk mandaga' ka ningwara' wa sasuk kareng ka Anutu wari imita' wara'guk dabiksa' mo', mokngang, sasuk ka wa kamaganangni ka Setan wari katatoreta' wara'ning. \v 16 Beng sini' aming ka kadapmang kadagang ka aming fam ning napa' karesi yapma nakadayam tanga napa'napa' ka anasining wap tipkadofi ning u titiga'sa' sasuk ningwara' u titing wa adi gi' guk mo' ikiting, mokngang, adi sansaramik sa' tiangara kadagang kuni' kuni' kabi'mo' undu' titing. \v 17 A aming ka sasuk kareng ka Anutu wari imita' wara'guk ikiting adi sasuk wa munumung sini' ka kadapmang didimeng kareng ka mandaga' kabi'guk mokngang u yara waraga'sa' sukiting. Ning tanga mandang wa kadapmang karesi fam ka ami'ga' bibi' naknga kuyase fam guk kabaksi' kubaniksa' kufara iik, a kuyase ning midi ninaksa' titi, a aming fam yapbuburenga yotangkayap titi, a aming kuni' kuni u dabiksa' ning yapma kafakafa kubaniksa' tiam ning tanga midi mandaga' kabi'guk mo' tutugu ning u tanga ikiting. \v 18 Beng sini' indi kadapmang kadagang u tipmikuratanga kabakni' kubaniksa' kufara sibim gi' ikantam wa kadapmang kareng kuni' kuni' ka wari indiganang kadofinga girii giranga auta'. \c 4 \s1 Aming ka napa' kamaganangni ga'sa' nakota' wa Anutuning digirap ning irota' \p \v 1 Ka naktangka aming arantagim sidi kadapmang ka sidasa' arok a ami' fating wara'ning ki waraga' wa ning sanotik, sidi sasuk ka napa' karesi u manggakna wara'ning wari sidining kabaksi'ganang u siamo' kadofinga sangdideinga sidi sasuk kubaniksa' tanga gi' guk mo' iking, mokngang. \v 2 Abanga sidi mambong karesi kuni' kuni' u yapma manggakna titiga'sa' nakiting, ka manggakna titining kadapmang guk mokngang waraga' tanga sidi kabaksi' kadagang naknga sasuk ka arok a ami' a digirap titi ning u tipkadofiting. Ka napa' manggakna ning kadapmang didimeng wa ning, napa'niga' nafek tanga wa Anutuga' ibangsa' toutang. Ka mokngang, sidi Anutu anini ga' guk mo' sukiting wara' sidi nafek sini' tanga ikiting wang. \v 3 Ka sidi ibang undu' kuma' tuguting de ka sidi napa' kareng ka Anutuning kane tiptangka ning waraga' mo' aniting, mokngang, sidi sasuksi' nua'ni ka sidaning fuksi' yotangka ning waraga'sa' sura tuguting wara' beng guk mo' katuating. \v 4 Ka sidi kadapmang ka ning u tanga iking wa ami taming ka Anutu kabinga kadagang ka tamse ufase ibinga sansaramik urang tiangating ningda'ning tanga iking. Wara' sidi kafakafa sukanting, aming ka napa' kamaganangni ga'sa' nakota' adi aming ka ningwara' titing wara'sining amisi' kuma' ita', wara' adi Anutuning amingni mo' digirap ita'. \v 5 Abanga sidi midi nua'ni ka tim umpang ganang urang yoking waraga' sukanting. Wa ning yoking, Anutu adi mini unggo kareng ka Anutu wari indining kabakni'ganang kamanimgu' adi indi Anutuganang sini' ira kadapmang didimeng titi waraga'sa' nakita'. Wara' sidi midi ka waraga' sura kadagang ga' mutu tanga suktangka sini' tanga ikanting wa beng guksa'. \p \v 6 Ka Anutu adi mini unggo u nimita' wa adi ai'dap tanga indifitangka titi waraga' yotangkanip undu' tita'. Ning tinga wari kadagang titining sasuk ka kabakni'ganang kadofonga tita' u karangkayonimita'. Ka waraga' wa midi nua'ni ka ning yoking, aming ka anasining fuksi'sa' bema areting waraga' wa Anutu adi manda ukiamita'. A aming ka anasining kabaksi' bema afanga Anutuning kapmik ganang ikiting wa adi ai'dap tanga yotangkayap tita', ning yoking. \v 7 Wara' sidi waraga' sura nasi' midi Anutu wari sanota' wa ninaksa' tanga aiga tanga adining kapmik ganangsa' ikanting. Ning tanga sidi napa'napa' ka aming kadagang Setan wari sifikadaga titiga' ning tonga tasamota' wa tarakayo tinting. Ning tinga Setan adi sibinga bima tota'. \v 8 Abanga sidi a Anutu adi indita' mo' unda' nakara' ning sura adita' ibang tonga adiganang du'sini' au waraga' mutu guk mo' tinting, mokngang, sidi adiganang sini' anga ikanting. Ning tanga Anutu adindu' sidiganang sini' irota'. Wara' aming ka kadagang guk ko tanga iking sidi kadagang u kabisasu'na tinga sidining kabaksi' wari fafandangeng kareng sini' ka aming wari kafasi' yotikning ningda'ning ubu tanga ikanting. A aming ka sasuk fama' guk ka napa' kareng guk ka kadagang guk dabik tanga ikiting sidi sasuk ka kadagang wa wadigi'sini' kabinga ning tanga kadapmang kareng unggungsa' tanga ikanting. \v 9 Abanga sidi napa' kadagang tanga ira karengsa' ning kanga waraga' mesisiringa titi a kabaksi' kareng naknga gaga sa' titi ning titing wa kagabi tanga sidining kadagang waraga' kabaksi' mamareng naknga mak ubu kakanting. \v 10 Ning tanga sidi sidining kabaksi' a fuksi' u beng sini' bema afanga girii ning kapmik ganangsa' ikanting. Ning tinga girii adindu' yotangkasap tanga sidining wap bema arota'. \s1 Aming ning iik tagagareyap ning kane wa Anutu warisa' tita' \p \v 11 Ka kuyane sidi naktangka aming kuyase fam ga' bibi' naknga arokiam tanga midi sige mo' yangbenting. Sidi bibi' nakiama midi sige yangbenting wa sidi adisita'sa' mo' tiamting, mokngang, wa Anutuning midi tang ka kadapmang ka ningwaraga' tosefita' u animbeing. Ning tanga sidi aming ka midi tang ning kapmik iikisi mo' ning ira Anutuning midi tang u tipkadaga titining aming ning ubu ikanting. \v 12 Beng sini' Anutu anapmo' kubaniksa' wa amingning iik waraga' sura kadapmang tapni tang u kamigu'. Abanga anapmo' kubaniksa' wa aming indi didimengsa' tagagarenipma kareng kanga kagabi a kadagang kanga tipkadaga ning titi wara'ning tangkunang guk ikita'. Ka indining, sidi Anutu guk dabiksa' wa, wara' sidi kuyase fam u tagagareyapma fayangbeing. Mokngang, sidindu' amingsa' waraga' sukanting. \s1 Aming ka ananing sasuksa' tanga titi wa kareng mo' \p \v 13 Ka aming fam sidining kadapmang wa nandu' kuma'sa' sabitik. Sidi napa'ni tonga wa sidining sasuksa' yaranga ning tuguting, kama ka sande wa ma mande nua'niganang wa indi yong ka i kabinga yong nua'niganang anga gurak kubanik ning sini' ira kane tanga uningkim mambong siamo' manggaknanam ga'. Ka sidi tim ka Anutu aninga inga' mo' tuguting, mokngang, sidi sidaning sasuk ganangsa' titing. \v 14 Ka sidi kafakafa sukanting, kamindap wa nasi' wari kadofisamota' kungkumak wari urapsa' kadofisamota' wa ma ko ira kane titiga' suking uba tinting. Mokngang, aming indining iikni' wa kigineng sini' mo', wa kudip kudugo ningda'ning kadofinga kabi'sa' iik tubobu urapsa' bitam. \v 15 Wara' sidi waraga' sura kadapmang kareng tanga Anutuning sasuk yaranga ning tanga napa'niga' sura wa ning tonting, Anutu gasa' nakarang indi ko ira kane ka u toyam uba titi, ma kane nua'ni titi undu' ganing sasuksa' yaranga tantam. \v 16 Ka sidi ning guk mo' fating, mokngang, sidisa' tang guk giri ning sura sidaning sasuksa' yaranga fating. Ka kadapmang ka sidaning sasuk ganangsa' u fating wa didimeng mo', kadagang sini'. \v 17 Ka sidi kafakafa sukanting, aming ka kadapmang kareng nua'ni u kanga o Anutu adi kadapmang ka i titiga' nakara' ning kuma' surota', ka adi titi guk mo' tanga kagabi tota' wa adi kadagang girii tara'. \c 5 \s1 Jems wari aming mambong guk waraga' midi kigineng yanggu' \p \v 1 Ka aming ka kangasi mambong siamo' guk sidita' wa ning toutik, sidi Anutu wari sidining kadapmang kadagang u kanga kagaya kuma' samo'ga' waraga' sura kabaksi' mamareng sini' naknga mak kakanting. \v 2 Sidining mambong karesi karesi wa kuma' arakadasaming a sidining kwi' inga'ni karesi undu' dadara' wari kuma' dopma ara ifikadaing. \v 3 Abanga sidining mambong karesi ka gol guk ka silva guk undu' bataga tonga amaa kuma' aratasaming. Ka mambong bak girii ka u titing wa sidi kama ari' ka mambong bak titining mo' wari kagadofi ning waraga' guk mo' titing, mokngang, sidi nakeda guk mo' tanga titing. Ka beng sini' mambong ka warisa' wa sidining kadagang u Anutu anatintingno' wara'ning., Abanga sidining mambong warisa' kudip girii ningda'ning marara sidining fuksi' u wadigi' dasasu'no'ga'. \v 4 Ka sidi kafakafa nakni', tatafak aming sige fam ka sidining feng kane tasamiting wa sidi uningkim mambong ka kane wara'ning wa didimengsa' mo' toyabiting, mokngang, sidi mandaga' iramira dibing sa' ima ning tanga dibing wa sidita' unggung manggara kuknating. Ka inga' mambong dibing ka warisa' tuginga wa sidi kadaga tini'. Ka kane aming ka mambong dibing ka waraga' mak kakiting wa Anutu kigineng tuang ka kunimganang ikita' wara'ganang kadofiinga naknga sidining kadagang waraga' kuma'sa' sura ita'. \v 5 Beng sini' sidi fikifiki kamaganang i ikiting ganang wa sidi napa'napa' karesi ka fuksi' yotangka ning waraga' siamo' naknga manggara tanga nibek sini' tanga bubufesi girisi giranga ikiting. Ka sidi sasuk ka nasi' nibek sini' tanga iik wara'ning bining ganangsa' ka Anutu wari kaga'sa' sifimiri ka aming wari maga boknisa' urang dipmiting ningda'ning tasap wari kadofisam waraga' kabi'guk mo' fasuking. \v 6 Beng sini' sidi kadapmang ka u fating wa aming karesi fam u midiganang sige manggara kukyapma tubosa' sige yangbenga didipmi ning ningda'ning fating. Wara' sidi Anutu wari sidining kadagang u kuma' kata' waraga' sura kabaksi' mamareng girii tanga mak kakanting. \s1 Girii kapmera mamareng bimbemsa' tanga iik wara'ning midi \p \v 7-8 Ka naktangka aming kuyane sidi sasuk ka a indi kama ari' kareng wa urapsa' kadofanim ga' nakem ning tonga waraga' sasuk mimeng mo' tanga ikanting, mokngang, sidi indining girini' Jisas wari tubobu kuma'sa' abubuning waraga' sura kabaksi' tiptangkanga kapmeiak sa' tinting. Sidi kadapmang ka aming ka feng irobiting wari titing undu' kuma'sa' yabiting, adi feng u iropma wa beng urapsa' titiga' sasuk mimeng mo' titing, mokngang, adi gimak a mayam sa' kapmera taraa da' naknga ira ausa' titing. Ka girii wari tubobu abubuning kapmek ning undu' ningsa', kama ka wa paramu'sini' mo', dudure kuma' tara' wara' sidi tiptangkanga ira ausa' tinting. \v 9 Ning tanga naktangka aming kuyase fam ga' kabaksi' kadagang naknga arokiam titining undu' mo' titing. Kama ka Anutu kigineng guk wari aming tagagarenip ning undu' kabi'sini' kuma' dudurera', ka kama wara'ning mamareng girii wari sidiganang ma kadofisamo' wara' sidi kuyase fam guk wa kafakafasa' tanga ikanting. \p \v 10 Ka kuyane, kadapmang ka kabakni' tiptangkanga kapmek sa' tanga au wara'ning wa timinggi' profet arantagim wari tanga ira abiging waraga' sukanting, adi girii ning midi itua kane tanga ikinga aming wari adisita' bibi' naknga digirap tiapma mamareng kabi'mo' faimiaging de ka adi kabaksi' tiptangkanga mamareng u ningsa' sanga kane tang sa' tanga ira abiging. Wara' sidi adisining kadapmang kareng waraga' suktangkanga sidindu' ningsa' tanga ira anting. \v 11 Ka aming ka tangkunangsa' kuma' ira abiging waraga' wa ning tugutam, o adi mamareng bimbem sa' titing wara' inga' yara'ganang wa adi Anutuning yong kareng ganang kabaksi' karengsa' naknga iking. Abanga aming timini nua'ni ka mamareng siamo' bema yagu' ka Jop wara'ning midi wa sidindu' kuma'sa' nakiting, adi mamareng girii wari kadofingaminga kaba tiptangkanga bimbem sa' tanga ira anganga ari'ganang wa girii wari iik kareng sini' tipkadofingamgu'. Beng sini' girii adi aming indita' bibiri' siamo' naknga fikifiki adi ai'dap kareng tanga yotangkanip titining tuang sini', wara' adi kuma'sa' yotangkanibo'ga'. \s1 Anutuning wap sige yora tugu wa kadagang \p \v 12 Ka kuyane midi tangkunang sini' nua'ni u sanotik wa ning, sidi midi ni tounga ka midi u tiptangkainga aming fam wari midi u beng guk ning naksam waraga' wa napa'ni sige guk mo' yora tonting Sidi midi ka beng guk sini' kunimganang kuta torik wa ma kamaganang torik wa ma napa' ka wara'ganang torik ning wa sige guk mo' yora tonting, mokngang. Anutu adi kadapmang ka napa' sige yora totangka ning waraga' bibi' nakita' wara' aming ka ni wari napa'niga' saninga wa beng guk undu' beng guk torik ningsa' anini, a mokngang undu' mokngang ning didimengsa' tonting wa kadapmang didimeng. Wara' sidi kagaya ka Anutu wari aming ka midi sige ka ningwara' yora tuguting wari'siga' kabiamo' wara'guk mo' bemni'. \s1 Naktangka aming ning ibang wa kigineng guk \p \v 13 Ka kadapmang didimeng kuni' kuni' ka naktangka aming wari titi wara'ning u sanotik. Aming ka mamareng ni wari kadofingaminga kaba mamareng naknga wa Anutu wari yotangkangam waraga' ibangsa' touta'. Abanga fiking ni ganang napa' kareng ni tanga waraga' kaba kareng naknga mesisiringa tonga undu' Anutuning wapsa' tonga mesisiringauta'. \v 14 A naktangka aming kuyasi' nua'ni wari bagana tanga undu' adi naktangka aming arantagim yaptatora ning aming girisi u katianinga wari anga girii wari yotangkangam ga' ibang tongamting. Ning tanga wel bema ki ganang kabi'tagakngamting. \v 15 Ning tinga girii wari adi naktangka guk tanga tonting, u kanga nakyam sa' tanga bagana aming u tubobu kuma' tipkarendota'. Ning tanga bagana aming wari kadagang fam guk udep tota' wa Anutu adi adining kadagang u tanga kayongama wadigi' suknakubengamota'. \v 16 Ka ibang wa napa' kigineng sini', wara' bagana aming ga' ibang toimonga wa sidi tim ka sidining kadagang u kuyase fam guk kura' ifadakngam tanga ibang kura' tongam tinting, ning tanga inga' wara'ganang toimting. Ning tinga Anutu adi wara'ganang sifikarendota'. Beng sini' aming ka kadapmang didimengsa' tanga ikiting wari ibang tuguting wa kigineng guk, wara' adisining ibang wa napa'napa' girisa' ifakadofi ning. \p \v 17 Ka sidi kadapmang ka ibang kigineng guk tutugu wara'ning ka tim profet Ilaija wari tugu' undu' kuma'sa' nakiting. Ilaija adi aming indigok dabik ningsa' de ka adi aming wari Anutuning kigineng u kigeda waraga' tanga Anutu wari gimak iisefi ga' ibang togu'ganang wa adi kaba guk kufara togu'. Ning tinga Anutu wari nakngam sa' tanga gimak u isefiinga kama paramu'sini' ka gurak famineng tanga mayap sikis ning dabik u gimak kabi'guk mo' tanga sige ningsa' ira agu'. \v 18 Ning tanga ira anganga gimak wari tubobu kagadofi ga' undu' Ilaija anasa' ibang tubobu tuguinga gimak wari tubobu kadofiinga nana wari kamaganang i nua'bu kadofigu'. Ka indi ibang ning kigineng u kanga nakeda tanga Anutuga' ibangsa' tontam. \p \v 19-20 Beng sini' kuyane na midi ari' ka ning sanotik, kuyani' ka ni wari kadapmang kareng ka Anutuning midi beng u yaranga iik wara'ning u kabong tinga ka kuyangni nua'ni kadi yotangkangam tanga tubobu nagira abota' wa adi karengsa' tara'. Wara' ning nakedanting, aming ka kuyangni ka kadagang tanga irota' u yotangkanga kadapmang kareng ganang tubobu nagira tabanga kamota' wa adi Anutu wari aming kadagang wara'ning uring u kabiinga gi' giri iik waraga' kadapmang tangamara'. Abanga adi Anutu wari aming kabi'mo' ning kadagang u suknakubeiamsasu'nota' wara'ning kadapmang undu' tiamara'. \p Jems naning midi wa ari' ka wara'ganang ningsa'.