\id 2CO — URI N. Sampson \h 2 KORIN \toc1 Midi umpang Pol wari Korin amingga' tim munumung yokiamgu' \toc2 2 KORIN \toc3 2 KORIN \mt1 Midi umpang Pol wari Korin amingga' tim munumung yokiamgu' \c 1 \p \v 1 Pol na Anutu wari Kasira Aming Jisas ning midi kareng yangara itua wara'ning kane aming aposel ning nipmigu'. Nagok ka indining kuyani' nua'ni ka Timoti guk indi Anutuning naktangka aming arantagim ka Korin yong kini a naktangka aming arantagim dabiksa' ka kama tubo Grik tara' wara'ni wara'guk sidita' midi umpang i yoksamiamuk. \p \v 2 Indining babangni' Anutu girii adigok ka girii Kasira Aming Jisas guk wari kafakafa tasapma adisining kigineng girii u kabisaminga wari tanga kabaksi' kugurang kareng guk gi' sa' ikanting. \s1 Pol wari Anutu wari yotangkangam tugu' waraga' mesisiringa tugu' \p \v 3 Ka indi Anutu ka girini' Kasira Aming Jisas ning beni abanga aming indi bibiri' ninip ning babangni' a indining Anutu ka yotangkanip ning ki adining wap sa' bema aranga mesisiringa tantam. \v 4 Beng sini' Anutu ka warisa' adining kane aming indiganang mamareng kuni' kuni' ka u kadofinimita' u bema afasasu'nanga ning tanga kaba kugurang kareng ubu nimita'. Ka indi tangkunang ka wara'guk kuma' ikem wara' indibu kuyane fam ka mamareng kuni' kuni' guk iking undu' girisa' yotangkayap ning. \v 5 Ka kagaya girii ka tim Kasira Aming wari bemgu' wa adining kane waraga' tanga kagaya girii ka wari indiganang undu' ningsa' kadofaniminga bemitam. Ka wa kagaya sa' mo' bemitam, mokngang, wa indi Jisas ganang yorafanga ira adining kaba kugurang kareng yotangkanip beng sini' titi wara'ning undu' sabaraniminga bemitam. \v 6 Ka kagaya girii ka indiganang u kadofinimara' wa Anutu wari sidi manggaksapma yotangkasap tinga kabaksi' kugurang gi' iik wara'ning. Abanga Anutu wari indita' kaba kugurang niminga indibu kabakni' kugurang ka u sidita' ubu sansam wara'ning. Ning tanga sidi nasi' nasi' mamareng ka indiganang kadofinimita' wari kadofisaminga wa kabaksi' kugurang naknga tangkunang sa' ade waraga' tanga indi mamareng u bemitam. \v 7 Ka indi sidining iik waraga' wa kuma' nakedanga ning suktangkayam, mamareng ka indiganang kadofinimita' wari sidiganang ubu kadofiinga wa sidi kadaga guk mo' tinting, mokngang, sidi tangkunang sa' adenga ning tanga kabaksi' kugurang ka indi bemitam ningwara' kuma'sa' bemting. \p \v 8 Ka kuyane indi midi ka tim kama tubo Esia provins tara' do anga ira mamareng girii bemgum wara'ning u sangnataminga ninak waraga' toutik. Ka mamareng ka wa kabasi' mo', girii sini' aming guk ugumak ning wara' indi o ya wadigi'sa' ba bisasu'nantam ning sura kabakni' mamareng sini' nakum. \v 9 Beng sini' indi mamareng ka wa aming ka kadagang tinga jas wari kungkumak sa' titiga' aniinga mamareng sini' urang nakiting ningda'ning nakum. Ka indi mamareng girii ka wara'ganang wa ning sukum, o beng sini' indi mamareng ka wa nananing tangkunang ganangsa' tarakayo ning guk mokngang, indi Anutu ka aming kungkumosi ifimarak ning kigineng girii guk warisa' yotangkanip ga' naktangka tantam. Ka Anutu adi indi mamareng ka u kanga adita'sa' sasuk waraga' sura wa u kabinimgu' wang. \v 10 Ka Anutu wari napa' mamareng kadagang sini' ka indifigumak titining u kuma' yotangkanimgu', ka inga' undu' kuma'sa' yotangkanimo'ga'. Ka indi nasi' nasi' mamareng girii wari kadofota' wa Anutu adi kuma'sa' yotangkaniminga indi kareng gi' giri ikantam ning sura waraga'sa' suktangkanga ikem. \v 11 Ka kuyane sidi indining mamareng waraga' sura yotangkanip tanga ibang tonimting. Ning tinga aming fam wari aming kabi'mo' sidi indita' ibang kigineng toniminga Anutu wari yotangkanip tota' u kanga Anutuning wap bema aranga mesisiringa tanga yarani'. \s1 Pol wari sasuk nua'ni ubu tugu' waraga' togu' \p \v 12 Ka beng sini' na Kasira Aming Jisas ning kane aming fam indining kadapmang kareng waraga' sura mesisiringa tanga naning fukna bema ara ningda'ning tanga ning toutik, nasi' kadapmang ka indi titam wa indi didimeng girisa' titam ning sura naknga indining kabakni'ganang wa ararangeng karengsa' nakem. Ka kadapmang didimeng ka wa aming indining sasuk ganangsa' mo' titam, mokngang, wa Anutu warisa' niminga aming fam ning dasi'ganang Anutu ananing kadapmang didimeng a midi beng guk wara'ganangsa' yaranga titam. Ka naktangka aming ka Korin sidita' wa kareng sini' kabi'mo' beng sini' tasamitam. \v 13-14 Abanga nasi' midi ka indi sidita' fioksamem wa ki nua'ni ka kabaksi' sifikadaga ning wara'guk mo' fioksamem, mokngang, indi midi ki didimengsa' ka sidi indangira nakeda tanga sasuk bimbem wara'ning unggungsa' fioksamem. Ka indi ning suktangkayam, kami yara'ganang wa sidi indining kadapmang ning ki wa kabi'sa' kaing, ka indi inga' sidi indining kadapmang ning ki wa kigeda sini' ubu titiga' nakem, wara' inga' kama ari' ka girii Jisas wari tubobu abo' ganang wa sidi indining kadapmang kareng waraga' tanga indining wap bema areinga indindu' sidining wap bema ara ning tanam. \p \v 15-16 Ka na sidi nagata' kabaksi' guk marara kafakafa sa' tanam ning aming karesi ka ning sapma wa na ning suktangkaguk, na kama tubo Masedonia tara' ga' awak wa tim ka naktangka aming ka Korin yong iking sidi u anga sapma ning tanga inga' awak. Anga iya' tubobu undu' unggung abanga sapma ning tanga naganing nondakna fama' sini' napni' wari sidining kabaksi' yotangkasabinga nagaganang tangkunang bemni'. Ning tinga sidindu' naning kabakna nifitangkanga fukna ning mambong fam u yotangkanabinga na kama tubo Judia tara' ga' wa kabakna karengsa' naknga tangkunang guk sibinga mawak, ning tok ning sukuk. \v 17 Ka na tim sidiganang u au ga' sasuk kigineng kuma' tanga toguk, ka inga' na sasuk nua'ni ubu tanga sidiganang u mo' aguk wa indining, sidi kadapmang ka aming kamaganangnisa' wari midi nua'ni tonga kadapmang nua'ni urang titing ningda'ning u nabing. Mokngang sini'. \v 18 Anutuning kadapmang wa beng guksa' wara' midi ka adining arantagim indi tugutam wa kabakni'ganang wa mokngang ning sura o beng guk ning wa mani' wari using sigesa' guk mo' tugutam, mokngang, midi kigineng kubanik beng guksa' tugutam. \v 19 Ka Kasira Aming Jisas Anutuning mindinini ka nagok ka Silas ya Timoti ya guk indi u sangnataminga naking wa adi midi fama' guk mo' tuguta', mokngang, adi midi kubanik ka beng guk ningsa' tuguta'. \v 20 Beng sini' Anutuning midi tangkunasi ka Anutu wari yotangkanip titiga' totangkagu' undu' kabi'mo' usap sini', ka indi Kasira Aming Jisas u kanga wa ning tugutam, o adi midi totangka dabik u beng sini' tiptangkara'. Ka indi siring tonga biinga midi ka beng ning tugutam wara'ning ki wa kane kigineng ka girii Jisas wari tugu' waraga' sura tugutam. Ning tinga Anutuning wap undu' girii garagata'. \v 21 Ka indi a sidi dabik indi Kasira Aming ganang yorafanga adita' naktangka tanga ikem wa Anutu anasa' yotangkanibinga ikem. Ning tanga adining kane titi waraga' naro' indifikasiranga manggara kuknibinga tanga ikem. \v 22 Ning tanga indi o indi Anutu ananing arantagim beng ba ning u nakeda waraga' wa adining mini unggo u indining kabakni'ganang kabinimgu'. Ka Anutu wari adining mini unggo u nimgu' wa indi mini unggo u bema o ya napa' tangkunang kareng ka inga' kunik sini' nimo' wara'ning dibing girii tim nimara' wara' kunik girii beng sini' wa inga' kuma'sa' nimo', ning tonga suktangkanga iik waraga' nimgu'. \s1 Pol wari urap mo' anga yapku' wara'ning ki yanggu' \p \v 23 Ka naga sidi sabonga Korin yongga' urap mo' aguk wara'ning ki wa ning, na u anga wa sifididima titiga' midi giming saninga mamareng ma nakni' ning tonga urap mo' aguk. Beng sini' urang torik, naga u mo' aguk wara'ning wa ki nua'ni guk mokngang, ya Anutu wari naning kabakna kuma' nabinga beng guksa' torik. \v 24 Beng sini' na sidi sifididimonga tinga wa sidi a Pol adi aming dabik indining naktangka tangkunang sini' ba katatoronga tara' ning tonga bibi' ma naknamni'. Mokngang, na kuma'sa' nakedarik sidi naktangka tanga tangkunang sa' kuma' adeing. Ka na nasi' tasamarik wa sidi yotangkasapma sidining kabaksi' mesisiringa kareng u tipkadofi waraga' sidigok kane kubap ningda'ning tem. \c 2 \p \v 1 Ka na ning ubu suktangkaguk, na kadapmang ka tim anga tanga ifididima titiga' midi kigineng ina mamareng unda' yamguk ning wa nua'bu mo' anga totik ning sura wa mo' aguk wang. \v 2 Beng sini' na kabakna kareng wa sidisa' sapma nakitik wara' na sidita' mamareng samotik wa sidi sapma kabakna kareng wa indining tanga nakotik, mokngang. \v 3 Ka sidi aming ka naga sapma kabakna kareng ninak wara'ning wari iking. Ka na sidi kadapmang kadagang u ko tanga ikinga ganang anga sap wa na waraga' kabakna mamareng ma nakok ning tonga sidining kadagang u tipdidima waraga' sura wa na umpang ka tim yoksamguk wang. Na kuma' nakedarik sidigok ka nagok indi sasuk kubaniksa' kuma' tanga ikem wara' sidi nasi' mamareng naga nakarik u tanga kayonama ning tanga naga kabakna kareng ubu nakotik wa sidindu' nagok kabakni' kareng dabiksa' nakantam. \v 4 Beng sini' kuyane na umpang ka u yoksamguk wa na sasuk ka sidining kadagang u kagabi' sa' tinga sidining bining ganang u ko fidegu' waraga' sura kabakna mamareng sini' naknga dana ameng guk afanga yoksamguk. Ka umpang ka wa sidi kanga kabaksi' mamareng ninak ning wara'ning mo' yokuk, mokngang, na sidi naning umpang u kanga o Pol adi indita' siamo' beng sini' naknga wa i yoknimgu' yang ning tutugu waraga' yoksamguk. \s1 Pol wari aming ka kadagang tugu' wara'ning kadagang u suknakubengam waraga' yanggu' \p \v 5-6 Ka aming ka kadagang tanga mamareng ka u tipkadofigu' wa nagata' mo' tanamgu', mokngang, wa mamareng beng ka sidining aming fam waraga' tiamgu', wara' na midi kigineng sini' ka o aming ka wari sidi dabiksa' kuma' sifikadara' ning tutuguning de ka mokngang, fam sidi mamareng kabi'mo' kuma' amiging waraga' sura wa na ning torik, midi kigineng sini' mo' animbeutik, mamareng fam guk kuma' kabingamging. \v 7 Ka kami ning torik, sidi kadapmang kareng ubu tanga aming ka wara'ning kadagang u suknakubengama yotangkangam tini'. Ning tinga adi mamareng sini' naknga kadaga tonga tara' u kabinga kaba ararangeng karengsa' ubu naknga irota'. \v 8 Wara' na midi tangkunang ning sanarik, sidi tubobu bema kaminga kafakafa tangaminga adi sidining ai'dap kareng u kanga sidi adita' siamo' naking u kigedota'. \v 9 Ka umpang ka sidi aming ka waraga' mamareng amimi ga' u yoksamguk wa sidining sasuksi' ka sidi naganing midiga'sa' ba naknga iking ning u sapkeda waraga' sura yoksamguk. \v 10 Abanga ning torik, sidi aming ningwara'ning kadagang suknakubengamting wa nandu' kuma' suknakubengamotik. Ka na adining kadagang ning mamareng dibing ka nagata' tanamota' wara'ning ka kagabi totik wa na naktangka aming bak sidi yotangkasap waraga' sura Kasira Aming Jisas ning wap ning kigineng ganang kuma' suknakubengamotik. \v 11 Beng sini' indi aming kadagang Setan ning kadapmang wa kuma'sa' katam, wara' indi kuyani' ning kadagang wa urapsa' tipdidimanga suknakubengamtam. Ning tantam wa indi Setan ning kadapmang ka indifikadaga titining. \s1 Pol wari girii Jisas wari aposel arantagim yotangkayabinga tang sa' adeging waraga' togu' \p \v 12 Ka tim na Kasira Aming Jisas ning midi kareng ituaunga Troas yongga' anga kadofiguk ganang wa na girii wari midi kareng u itua wara'ning kadapmang tanamgu' udi giri kuma' kaguk de', \v 13 ka na yong ka wara'ganang wa kuyana Taitas ning nonda guk mo' kanga irosi tanga base tuguk. Ning tanga Troas ning naktangka aming u midi kabi' ka kabaksi' kugurang ikni' ningsa' ina ibinga kama tubo Masedonia tara' waraga' mugo tuguk. \s1 Kasira Aming ning tangkunang ganangsa' wa aposel arantagim wari mamareng u tipmikurati tanga kigineng sa' adeting. \p \v 14 Ka na Anutuning kadapmang kareng ga' sura kabakna mamareng nakuk u kabinga kabakna kareng ubu naknga Anutuga' mesisiringa sa' tirik. Ka aposel arantagim indi Anutuning midi kareng u kama yong yong ituanga fiaretam wa Anutu warisa' yotangkanibinga girii Kasira Aming Jisas ka kane kigineng ka ami' ningda'ning kuma' tanga tipmirigu' aidining arantagim kigineng guk ning ira ituanga fiaretam. Abanga midi kareng ka indining mini'ganang kadofita' wa ofa Anutuga' tangam wara'ning mupmu kareng ningda'ning tinga Anutu wari Kasira Aming Jisas ning kane kareng ning midi wa aming amingga' tipkadofiaminga naknga yareting. \v 15 Indi aming arantagim girisi fama' ka Anutu wari anata' manggakna ning a manggakna titining mo', kadasasasu'na ning wara'sining bining ganang ofa kareng ka Kasira Aming Jisas wari beni Anutuga' tangam ning mupmu kareng sini' ningda'ning wari ikem. \v 16 Ning tinga arantagim ka kadaga titining adi girii Jisas ning midi kareng ka indi ituaimitam wa adi mupmu kadagang ka kungkumak titining ning naking. A aming arantagim karesi ka Anutu ananing adi midi kareng ka u naknga mupmu kareng sini' ka yotangkayap tinga ka' fikifiki iyak wara'ning ning naking. Ka kane kareng ka indi u titam wa aming ka ananing tangkunang ganangsa' titining ningwara' wari titining guk mokngang u titam. \v 17 Ka beng sini' aming kabi'mo' adi aming wari uningkim mambong toyap waraga'sa' sura Anutuning midi kane tem ning tonga mandaga' giknanga usingsa' fititing. Ka aposel arantagim indi kadapmang ka ning mo' titam, mokngang, indi Kasira Aming Jisas ning arantagim ka Anutu anasa' indifitangkanga ningkareta', wara' indi kabakni' guk kufara Anutuning de ganang midi u ituatam wa didimeng beng guksa' tugutam. \c 3 \s1 Aposel arantagim wa Anutuning kadapmang inga'ni kareng ning kane aming \p \v 1 Ka na midi ka aposel indi Anutuning midi wa beng guksa' tugutam ning tongak waraga' wa sidi ning ma sukni', a Pol adi aposel anasining wap sa' bema aranga tora'. Abanga aposel indi kadapmang ka aming fam wari amise fam ka yong nua'niga' aunga tinga adisining kanesi' kareng wara'ning midi u tonga yangtintingneinga bema kafakafa titi waraga' kudi umpang urang yokiamiting ningda'ning mo' tanga sanem. Abanga indi sidi sibinga aunga wa umpang ka u yokiamiting u torik ningwara' u yora nim ga' guk mo' fasanem. \v 2 Mokngang sidining iiksi' didimeng wa kudi umpang kareng ka Anutu wari indining kabakni'ganang yoknimning ning ita'. Wa ning, Korin sidi aposel indining midi u naknga iik didimengsa' tinga aming kabi'mo' wari u sapma o aposel adi Anutuning kane beng sini' ting ning fatoing wari indining midi umpang kareng ningda'ning ita'. \v 3 Ka sidi aming ning biningganang ira kadapmang didimengsa' tinga sabing wa sidi kudi umpang kareng nua'ni ka Kasira Aming Jisas wari indita' yora niminga bema kane tanga tipkadofigum wari iking. Ka u yoku' wa ingk wari umpang ganang wa ma uningkim pampangareng ganang ka tim Anutu wari Moses ga' yokngamgu' ningda'ning mo', mokngang, wa napa' tangkunang sini' ka Anutu ka ka' ningsa' iik wara'ning mini unggo wari sidaning kabaksi'ganang mang sini' yoku'. \p \v 4 Ka midi tangkunang ka indining kane kareng waraga' u torik wa Kasira Aming Jisas warisa' yotangkaniminga mutu guk mo' tanga Anutuning de ganang beng guksa' tugutam. \v 5 Ka beng sini' indi amingsa' tangkunang guk mokngang wara' indi a kane ka wa indining tangkunang ganang girisa' titining ning tutugu ning guk mokngang, tangkunang wa Anutu warisa' nimita'. \v 6 Ning tanga anasa' indifitangkainga adining midi totangka inga'ni kareng wara'ning kane aming arantagim ning ikem. Ka Anutuning kadapmang inga'ni ka wa kadapmang tapni ka tim Moses wari kudi umpang ganang iyokning ningwara' mo', mokngang, wa napa' kareng sini' ka Anutuning mini unggoning sa'. Beng sini' kadapmang tapni ka timinggi' umpang ganang u yoku' wa aming wari kadagang tinga wa wadigi'sa' tipmiri waraga'sa' tuguta'. A Anutuning mini unggo wa ningwara'ning mo', wa aming yotangkayabinga ka' ningsa' iik wara'ning. \p \v 7 Ka kadapmang tapni ka aming wari kadagang tinga wadigi' ifimiri ning ka Anutu wari Moses ga' uningkim ganang yokngamgu' wari kadofigu' undu' Anutuning diok kigineng guk kadofigu'. Ning tinga diok kigineng wari Moses ning nonda ganang undu' kadofiinga kaging. Diok ka wa bibi' tonga kabasira kuma' tugu' de ka wa kigineng guk ko adegu' wara' Isrel aming adi desansoranga tanga kafakafa guk mo' kaging. \v 8 Ka kane inga'ni ka Anutuning mini unggo ka wari aming ning kabaksi'ganang kamiaminga bibi' guk mo' titing wara'ning tangkunang wa girii sini'. \v 9 Beng sini' kadapmang tapni timini ka aming ka kadagang guk wara'siga' kagaya ninim ning undu' kigineng guk, ka kadapmang inga'ni ka aming yotangkanibinga didimengsa' iik wara'ning wa kigineng girii beng sini'. \v 10 Ka kadapmang inga'ni ning kigineng wa girii sini' wara' indi kadapmang timini ning tang wa kigineng guk mokngang ning ubu kayam. \v 11 Abanga kadapmang timini ka wa kuma' bibi'ning, a kadapmang inga'ni wa fikifiki ningsa' iikning wara' kadapmang timini ning kigineng u tatarafik sini' tara'. \p \v 12 Ka aposel arantagim indi Anutuning kadapmang inga'ni ka wari inga' girii sini' giranga fikifiki tangkunang ningsa' ira au waraga' naktangka sini' tem wara' indi napa'niga' mutu guk mo' tanga Anutuning midi u tangkunang sini' ituanga fiarem. \v 13 Ka kane ka indi inga' u fatem wa midi kadapmang inga'nining kigineng wa kapmo' ka tim Moses wari tugu' ning mo' fatem, mokngang. Tim Moses adi ning tugu', adi midi tapni u bema yangtintingnonga wa Anutuning diok kigineng wari adining nonda ganang kadofigu' wa adi ami taming wari diok wari ari' biwanga tara' u ma kani' ning tonga kwi' wari tumuksase tugu'. \v 14 Ka Moses wari nonda u isefiaminga dasi' wari kaga guk mo' tiging ningsa' ka Isrel ami taming wara'sining sasuksi' undu' bibi' tugu', wara' adi dekangkamara ningsa' tanga ababanga kami yara'ganang undu' kadapmang timini ning midi u indangikiting wa kwi' wari dasi'ganang isefiapma fidening ningda'ning ko tanga kafakafa mo' naknga iking. Ka kwi' dibing u tanga kayo wara'ning kadapmang kubaniksa' wa aming wari Kasira Aming Jisas ganang sini' irota' wa girii wari kwi' u tanga kayongaminga Anutuning kadapmang didimeng u sarengsa' kanga tanga irota'. \v 15 Ka beng sini' kami yara'ganang undu' ningsa', Juda aming adi Moses ning kadapmang tapni u indangikiting wa adi ki guk mokngang ka tim tanga abiging ningsa' ko tanga indangira iking. \v 16 Ka aming wari kabaksi' faranga girii ga' naktangka titing wara'ganangsa' wa giri, girii wari kwi' dibing u tanga kayoiaminga kadapmang inga'ni ning ki u sarengsa' kating. \v 17 Ka girii ka u torik wa mini unggo ana. Ka aming ka girii ning mini unggo ka wara'guk irota' wa mini unggo warisa' tangkunang amiinga kadagang ning kigineng u tarakayonga wara'ning kapmik nua' mo' irota', mokngang, adi sangang ganang ira ararangeng karengsa' ubu irota'. \v 18 Wara' naktangka aming dabik indi aming arantagim ka napa'ni wari dabi' isefi ning guk mokngang ning ubu kuma' ikem. Ning tinga Anutuning diok kigineng wari indining nondakni' ganang i kadofinga diokinga aming wari napa' uuring glas ganang urang yabiting ningda'ning sareng sini' kuma' kaing. Ning tanga girii ka mini unggo urang tongak wari ananing kigineng warisa' kabakni'ganang i kuni' nua'ni ka kigineng guk anagok dabik ningsa' indifaigik waraga' kane beng sini' tanga abuta'. \c 4 \s1 Aposel arantagim wa Anutuning midi sarengsa' itua wara'ning \p \v 1 Ka aposel arantagim indi Anutu wari ananing ai'dap ning sasuk kareng ganangsa' kafakafa tinipma adining kane kareng ka indi fatek u titiga' indipmigu', wara' nasi' mamareng ka indiganang abuta' wa indi Anutu ana u indipmigu' waraga' tanga kane u mamareng ning kanga a kureng kagabi tantam ning guk mo' tugutam, mokngang, indi tanga ausa' titam. \v 2 Abanga indi kadapmang ka aming u kadagang iramira ning tanga megang naknga kadagang u kapmo' sebonga titi wara'ning waraga' wa manda sini' ukngamitam. Abanga indi kadapmang ka midi mandaga' kabi' tutugu a Anutuning midi kadapmang didimeng u tipfara kabi' tanga midi sige guk tutugu ning guk mo' titam, mokngang, indi Anutuning de ganang adining midi beng guk u didimeng sini' sarengsa' ituaiaminga aming adi u naknga o adi aming didimesi ira beng guksa' toing ning u adisining kabaksi'ganang sini' naknga tutugu waraga'sa' sura fatem. \v 3 Ka aming fam wari midi kareng ka u ituatam u naknga a midi ka wa sareng sini' mo' ituaing nakem ning tonting wa aposel indining kadagang mo', mokngang, adi kadagang tanga kadaga titiningsa' kuma' ikiting wara' adi midi kareng ka u ituatam wara'ning ki u nakeda ning guk mokngang. \v 4 Ka aming kadagang Setan wari aming ka Anutu beng guk ga' mo' sukiting wara'sining Anutu mandaga' ning ira sasuksi' u isefiam tita'. Ning tinga adi kangkam ganang ira midi kareng ka Kasira Aming Jisas ning kigineng girii ka beni Anutu guk dabiksa' u ituatam wara'ning diok kabi'sini' guk mo' kating. \v 5 Ka midi ka u ituatam wa sidi indining wap bema ara waraga' sura aposel indining kane wara'ning mo' ituatam, mokngang, indi midi kareng ka Kasira Aming wa napa'napa' wara'ning girii beng sini' ikita' wara'ning unggungsa' ituatam. Ning tanga ning tugutam, aposel indi girii Jisas ning arantagim ira sidi yotangkasap wara'ning kane amingsa' ikem. \v 6 Ka kane ka u titam wara'ning ki wa ning, timinggi' Anutu girii wari kama kunim u tanga midi ning kuma' togu', diok wari kama kangkam ganang kadofinga tipsanganda to'. Ka inga' undu' Anutu ka warisa' aposel indining kabakni' u ifisangandainga indi Kasira Aming Jisas ning nonda u katam wa beni Anutuning kigineng girii u katam. Ning tanga indi sasuk kareng ka wara'guk ira aming ning kabaksi' ifisanganda ning kamang diok ning ikem. \p \v 7 Ka aposel indi kabakni'ganang wa tangkunang girii guk beng sini' ikem. Ka tangkunang ka wa aming nanasa' mo' tipkadofiam, mokngang, aposel arantagim inid kama kabak sampang sige ningda'ning ikinga Anutu warisa' adining tangkunang u dasinimita'. Ka aming adi u kanga ning tonting, o beng sini' tangkunang girii sini' ka wa aming ning mo', Anutu ananing sa'. \v 8 Ka indi kane ka u tinga fikifiki mamareng kabi'mo' wari indifikadaga titiga' kadofinimita'. Ning tanga mamareng girii wari mungkupnanip sini' tanga kabi'sini' kadaga titiga'sa' kuma' ikitam, ka mokngang, indifikadaga guk mo' tinga gi' giri ikitam. Ning tanga fiking ni ka mamareng girii wari tanga kabakni' mamareng siamo' naknga o indining da'ning tanga kareng ikantam ning tugutam. Ka indi tangkunang tanga ira anganga mamareng wari biinga gi' tubobu ikitam. \v 9 Abanga aming kabi'mo' wari indita' bibi' naknga digirap tinibinga fiking ni ka wadigi'sini' kadaunga titam, ka mokngang, indi yotangkanip aming Jisas guk, wara' adi yotangkanipma indifimarakinga gi' tubobu giri ikitam. \v 10 Indi fikifiki midi kane tanga yangara mamareng ka u fabemem wa tim aming wari indining girini' Jisas urang taramira uking ningwari indiganang undu' kuma' kadofiniminga kabi'sini' biwanga famem. Ka mokngang, Jisas wari yotangkanip tinga mamareng u tangkunangsa' adenga bemitam wa aming adi u nipma Jisa ning iik kigineng u kigeda wara'ning kadapmang titam. \v 11 Ka fikifiki indi Jisas ning kane u titam ganang wa indining iikni' wa aming ka kungkumak sa' titining ning ira mamareng guk ikitam de ka indining fukni' ka kungkumak titiga'sa' ikitam wara'ganang wa Jisas ning iikning kigineng wari sareng kadofiinga kating. \v 12 Beng sini' aposel indi yotangkasap ning kane tanga fukni'ganang wa kagaya bema kungkumak titiga'sa' ningda'ning ikitam. Ning tinga kadapmang ka warisa' tanga wa sidiganang ubu ka' iyak kareng tipkadofita'. \p \v 13 Ka aposel indi Jisas ga' naktangka sa' tem. Ka naktangka kubanik ka waraga'sa' sura wa midi nua'ni ka tim ning kuma' yoking, na Anutuning midi naknga waraga' naktangka tirik wara' na tokadofi totik. Ka indindu' ningsa', indi Jisas ga' naktangka tanga wa u faituayam wang. \v 14 Abanga indi ning suktangkanga ikem, Anutu ka girii Jisas u tubobu kuma' tipmaragu' wari inga' aming ka Jisas ganang yorafanga ikem indindu' tubobu indifimarara a sidindu' sifimarara indigok bak dabiksa' tanga manggara fonga girii Jisas guk kuknibinga iknam ga'. \v 15 Beng sini' kuyane nasi' mamareng kuni' kuni' ka indiganang kadofinimita' wa sidi yotangkasap waraga' tanga kadofinimita'. Ning tanga inga' Anutuning ai'dap kigineng kareng wari aming fam u kadofinga yotangkayapma auinga aming kabi' kabi'mo' adi u kanga waraga' kabaksi' kareng naknga Anutuning wap bema aranga adita' mesisiringa sa' tangamni'ga'. \p \v 16 Ka aposel indi waraga' sura mamareng kuni' kuni' wara'ning kapmik ganang ira wa indi a kane ka wa kureng ning tonga kagabi guk mo' titam, mokngang, fukni' wa giri kadaga tonga tita' de ka urini' wa tiim sidii fikifiki Anutu wari nua'bu indifimarakinga tangkunang guk ko kareng ningsa' ira tanga autam. \v 17 Ka mamareng u kadofinimita' wa mamareng girii sini' ka kama paramu' ningsa' ira au ning mo', mokngang, wa kabi'sini' ka pumpurumsa' kuma' kadofinga biuta'. Ning tanga mamareng wari indifitangka tinga Anutuning yong ganang iik kareng sini' ka fikifiki ningsa' iik u tanga iknam. Ning tasnga indi inga' mamareng wa napa' kabi'sini'sa' sigening ning ubu kanam ga'. \v 18 Wara' indi napa' mamareng ka indiganang du' ikinga dabi' wari kaga waraga' sasuk mimeng mo' titam, mokngang, napa' ka dabi' wari sareng sini' kaga ning wa kama pumpurumsa' kadofinga kuma' bibi' wara'ning. A Anutuning napa' kareng ka dani' wari kaga titining guk mokngang wa tangkunang sini' ka fikifiki ningsa' iik wara'ning, wara' indi sasuk mimeng wa waraga'sa' tanga ikitam. \c 5 \s1 Aposel adi naktangka tiging warisa' yotangkayabinga tanga yaging \p \v 1 Ka aposel indi kuma'sa' kanga nakedatam, indi fukni' ka kamaganang i iikning wara'guk ikem wa indining yakning sini' mo', wa yak uusi sige urang titing ningwara' ganangsa' da'ning ikem. Ka indi yakning kareng sini' nua'ni guk wara' indining fukni' wari kadaga tota' undu' girisa', yak ka wa fukni' inga'ni ka fikifiki ningsa' iik wara'ning ka Anutu warisa' kunimganang kuta kuma' tanga kabinimgu' wara'ganang ubu iknam ga'. \v 2 Ka indi kamaganang i ikem ganang ya sasukni' wari kunimganangni ning yak kareng ka wari mungkupnanibinga karengsa' iik waraga' siamo' ninak ka mak da'ning kara ikem. \v 3 Beng sini' indi inga' kunimganang kuta ikinga fukni' inga'ni ka wari mungkupnanibo'ga'. Ning tinga indining urini' undu' fuksi' inga'ni guk ikni'. \v 4 Ka indi fukni' kamaganangni wara'guk ira kabakni' mamareng naknga mak fagakem wa indi fukni' yari bibi' tinga urini' wari sigesa' iik wara'ning mo', mokngang, wa Anutu wari kunimganangni fukni' inga'ni tangkunang guk kareng unggungsa' ipmaniminga fukni' ka iyak guk ka wari fukni' timini' ka kadaga titining i mungkupnanipma inga'ni ka ka' iikning sa' tipigik waraga' sura wa sasuk mimeng ka u titam. \v 5 Ka timinggi' Anutu wari aming tinipku' ganang wa adi fukni' inga'ni ka ka' iikning u nua'bu ninim ning undu' kuma' nakedagu', wara' adi inga' napa'napa' ninim waraga' wa tim ka adining mini unggo kareng u nimgu'. Ning tinga indi u kanga mini unggo ning tangkunang kareng wara'guk ira karengsa' naknga ning tontam, o Anutu adi napa' kareng yara'ning dibing girii wa inga' undu' beng sini' nimo'ga'. \p \v 6 Ka aposel arantagim indi iik inga'ni kareng ka waraga' sura fikifiki tangkunang sa' ikitam. Ning tanga indi fukni' ka ya indining yak sini' mo' ningda'ning u kuma' nakedanga ikem, wara' indi naro' ira girii guk dabik mo' ikem. \v 7 Ning tanga girii wa dani' wari sareng sini' mo' kanga naktangka sa' tanga ikem. \v 8 Ka na kuma' torik ning, indi iik kareng waraga' siamo' sura kungkumak ga' mutu guk mo' tanga tangkunang sa' ikitam. Beng sini' indi fukni' ka i kabinga indining yong ki sini' ka girii ganang ubu anga kafakafasa' marek waraga'sa' fasukem. \v 9 Ka indi ning tugutam, indi yak ning ki ganang sini' anga iik wa ma naro' ingging ko iik undu' girisa', ka napa' girii kubanik wa indi nasi' ka girii wari titiga' sukita' unggungsa' yaranga tantam. \v 10 Beng sini' inga' aming dabik indi Kasira Aming girii ning midiganang kadofisirenda waraga' tanga wa kadapmang ka u titiga' tugutam. Ka indi girii ning midiganang u adeinga girii wari nipma nasi' kadapmang kareng wa ma kadagang ka indi fukni' kamaganangni guk ira titam wara'ganang didimengsa' nipma sabaranibo'ga'. \s1 Aposel ning kane wa Anutu guk ka aming guk kabaksi' kubaniksa' ubu kufara iik wara'ning \p \v 11 Ka indi girii ning kigineng girii ka aming midiganang kukyapma kagaya iyam ning waraga' sura mutu tanga wa kane ka ami taming wari naktangka titi waraga' u tanga midi tangkunangsa' ina fiarem. Ka u titam wa beng guksa' titam, Anutu adi indining kane wa kuma'sa' kata'. Ka na ning sutik ka sidindu' naning kadapmang waraga' wa kuma'sa' napma nakeding. \v 12 Midi ka i yotik ya sidi kanga o adi aming karesi ba ning tutugu waraga' nua'bu mo' yotik, mokngang, na aposel indining kane wara'ning ki sini' u sanirik. Ning tinga sidi u kanga indita' naknga indining kane kareng wara'ning midi u bema aming fam ka amingning kadapmang u yapdidima sini' mo' tanga usingsa' sige tagagareyabiting ubu ininga nakanting. \v 13 Ka sidi indining kane u kanga aming karesi wa ma aming mani' papesi ning udep nipminting undu' girisa' indi Anutuning kane u tiptangkanga a sidi yotangkasama ning titi waraga'sa' sura u tem. \v 14 Ka indi sasuk ka Kasira Aming Jisas wari indita' siamo' nakita' warisa' indining kabakni' u indefiinga indi kane u kagabi ning kadapmang guk mokngang. Indi ning katam ka Jisas wari indita' siamo' naknga aming dabik indi yotangkanip ga' wa aming kubanik anapmo'sa' kumogu' wa indi dabiksa' kungkumak ning ningda'ning kuma' tugu'. \v 15 Ka beng sini' Jisas wari aming dabik indita' u sura kumogu' wa aming ka adita' naktangka tanga iik inga'ni guk ikem indi indita'sa' nua'bu sasuk ning guk mokngang. Mokngang, wa indi girini' ka indita' sura kumara maragu' waraga' ubu sura adining kanesa' tanga iik waraga' tanga kumogu'. \p \v 16 Ka indi waraga' sura aming tagagareyabonga wa kadapmang usingsa' ka aming ka naktangka guk mo' titing wari urang titing ning u nua' mo' titam, mokngang. Abanga Kasira Aming Jisas undu' ningsa', tim indi adining kane kigineng wara'ning ki u kafakafa guk mo' kadidimanga kadapmang usingsa' ka ningwara' u tanga tagagarenga a wa aming sige kamaganangnisa' ning urapsa' togum. Ka inga' yara'ganang wa indi ning mo' tem, mokngang, indi kadapmang didimengsa' yaranga kigedanga adining kane kigineng wa napa' tangkunang beng guk sini' ning ubu kanga toyam. \v 17 Wara' ning toyam, aming ka Kasira Aming Jisas ganang sini' ubu garanga irota' wa Anutu wari adining iikni wa inga'ni kuni' nua'ni ubu kuma' tipkadofingamara'. Ning tinga adining iikning kadapmang ka tim tanga irota' wari wadigi' bisasu'neinga iik didimeng inga'nisa' ubu kuma' tara'. \v 18 Beng sini' Anutu anasa' kane ka aming wari inga'ni iikga' tipkadofi wara'ning ki sini' ikita'. Tim wa aming indi adining digirap ning ira naro' sini' ikiagum, ka adi kane ka Kasira Aming Jisas wari tugu' warisa' tanga wa wap digirap u udanga fabanga ana ganang kubnibinga adigok kabakni' dabi ubu ikem. Ning tanga aposel indi kane ka aming wari Anutuguk kabakni' kubaniksa' kufara iik wara'ning midi u yangara yangnatama yara waraga' indipmiinga titam. \v 19 Ka midi ka indi faituatam wa ning, kane ka Kasira Aming Jisas wari u tugu' wa Anutu wari adining digirap ka aming kabi'mo' indining kadagang u ufafenima ning tanga indagira fabanga adining amine ning ubu indifigira adigok dabik kuknip waraga' tugu'. Ning tanga kane ka u tugu' wara'ning midi u itua waraga' wa aposel indita' kabanimgu'. \p \v 20 Wara' indi aming arantagim ka Kasira Aming Jisas ning midi bema itua ning ning ira midi ka indi faituaim wa Anutu ana aming wari adiganang abubu waraga' fakatianara', waraga' tanga indi kami yara'ganang Kasira Aming Jisas ning wap ganang midi tangkunang sini' ning sanem, o kuyane sidi iik ka Anutuga' digirap titi ning tanga iking u wadigi'sini' kabisasu'nanga Anutuganang abuinga Anutu wari adining amine ning ubu sana manggara adiganang sini' kuksabinga ikanting. \v 21 Beng sini' Kasira Aming Jisas adi kadagang kabi'sini' guk mokngang, ka Anutu wari aming indita' sura indining kadagang girii u bema aming kareng kubanik wara'ganangsa' gufarangaminga adi aming kadagang tuang ning ubu kadofigu'. Ka Jisas wari indining kadagang u bema kumara tipmirigu' wa aming indi adiganang ubu ikinga adining tangkunang warisa' tiniminga Anutuning aming didimesi karesi ka Jisas ana ningwara'sa' iik waraga' tanga tinimgu'. \c 6 \s1 Aposel adi kane u tanga wa mamareng kabi'mo' bemging \p \v 1 Ka aposel indi kane wa Anutu girii guk titam wara' indi midi tangkunang ning sanem, o kuyane sidi Anutu wari kafakafa sini' kuma' tasamgu' ka sidi waraga' suknakube mo' tinting, sigening ningda'ning ma kadofisamo'. \v 2 Ka sidi midi nua'ni ka Anutu wari tuguinga yoking waraga' sukanting. Wa ning yoking, \q1 “sidi mamareng guk ira kadaga tonga tanga nagata' mak wa kama ka naga sidita' ninakning wara'ganang kakiting wara' na naksam sa' titik. Kama ka wa naga yotangkasap titining wara' na bibiri' naknga yotangkasap tinga gi' giri ikiting.” \m Anutu adi ning kuma' togu' wara' nandu' ning sanarik, kamisa' wa kama ka Anutu wari sidining midi naknga yotangkasap tinga gi' giri iik wara'ning kama kareng kuma' kadofisamara'. \p \v 3 Ka apsoel indi aming wari indining kane i kadagang kanga Anutuganang abubu ga' bibi' ninak waraga' tanga aming ning dasi'ganang wa indi kadapmang kadagang ni guk mo' titam. \v 4 Mokngang, nasi' nasi' mamareng ka kagaya a napa'ga' nafek titi ningwari indiganang kadofiinga wa indi kabakni' tiptangkanga tangkunangsa' adetam. Ka u titam wa indi kadapmang didimeng ka aming wari kanga o adi Anutuning kane aming karesi beng sini' ba ning tutugu wara'ningsa' titam. \v 5 Ka mamareng kuni' kuni' ka u bemitam wa ning, aming wari manggaknipma indifi titi a kalabus iyung fonga dasanip a aming wari bak girii tinipma midi sansaramik ningbe, abanga Anutuning kane u titi waraga' sasuk mimeng sini' tanga kane kuni' kuni' wari isefinip sini' titi a dama kafakafa dek guk mokngang a nana ga' nafek, ning wari kadofiniminga bemitam. \v 6 Ka mamareng ka wara'ning bining ganang wa indi kadaga guk mo' titam, mokngang, indi didimeng karengsa' tanga iik a Anutuning midi u ningsa' nakedanga iik, abanga indi aming ka mamareng nimiting waraga' kura'bu wa kadapmang kugurang kareng tanga ai'dapsa' tiamitam. Ning tanga indi anutuning mini unggo ning tangkunang guk ira kadapmang ka aming fam ga' siamo' beng sini' naknga titi, \v 7 a midi beng guksa' tutugu a nasi' nasi' tonga Anutuning kigineng ganangsa' titi ning titam. Ning tanga indi kadapmang didimeng kareng wa ami' titining suguk ningda'ning surotangkanga ning tanga aming fam ning kadagang utapa a indifikadaga tonga tinga karang kayo titi ning wa warisa' titam. \v 8 Ka beng sini' indi Anutuning kane tinga wa aming fam ka indining kane u kanga indita' naknga wapni' bema areting. A aming fam ka aming kadagasi ning nipma bibi' naknima indining wap u tipkadagating. Indi midi wa beng guksa' tugutam de ka adi tipfara tanga a adi aming midi buburap adi' ning niniting. \v 9 Ka aming kama yong yong kabi'mo' adi indining wap udi giri kuma' naknga yareting ka adi adisining amise ningda'ning mo' nibiting, mokngang, adi aming kadagasi ning nibiting. Ning tinga fikifiki adi indifi tinga kabi'sini' kuma' kungkumak ga'sa' ningda'ning ikitam. Ka mokngang, indi ka' ko ira kanesa' fatitam. Ka mamareng ka u kadofanimita' wa indifikumak sini' titining mo', mokngang, wa Anutu wari indifadidima titiga' fefinip sa' ningda'ning tita'. \v 10 Beng sini' indi wap aming mamareng guk ning ikitam de ka mokngang, indi kabakni' ararangeng sa' naknga fikifiki mesisiringa sa' titam. Abanga indi aming mambong guk mokngang de ka indi Anutuning napa' karesi siamo' guk ira aming kabi'mo' ga' iminga adi wara'guk ira kangasi ningda'ning ubu ikiting. Beng sini' indi mambong ga' nafek tanga tatafak ningda'ning ikitam de ka Anutuning de ganang wa indi napa'napa' karesi wara'guk ikem Ka indi iikni'ning kadapmang ka ning u yaranga titam wa indi Anutuning kadapmang beng guk wara'ning kadapmang titam. \p \v 11 Ka indi kuyane ka Korin yong iking sidita' siamo' nakitam wara' indi sasukni' fam wa kapmo' guk mo' sebem, mokngang, indi sasukni' fam ka mang iking wara'guk dabiksa' ituasamsasu'nem wang. \v 12 Ka indi ning sabem ka sidi indigok kabakni' kubaniksa' kufara iik waraga' guk mo' fanaking. Wara' ning torik, wa indi mo' tem, mokngang wa sidisa' indita' ninak ga' bibi' naking. \v 13 Ka na sidining babangsi' ningda'ning itik wara' na midi tangkunang ning sanotik, indi sidita' siamo' nakem wara' sidi waraga' sura kura' undu' indita' siamo' ningsa' nakanting. Ning tanga indi dabik kabakni' kubaniksa' kufara ikantam. \s1 Indining fukni' ya Anutuning yak kareng u ma tipkadanam \p \v 14 Ka sidi kafakafa nakanting, sidi kadapmang ka aming wari maga kau ka kama dindini ning napa' tofinga darawe ga' wa kau nua'ni kigineng a nua'ni ka kigineng guk mokngang ning guk mo' ipmiting waraga' sukanting. Ning tanga sidi aming ka naktangka guk mo' ting wara'siguk kabaksi' dabik mo' kufara ikanting, mokngang. Wa ning, kadapmang kareng guk ka kadapmang kadagang guk wa dabiksa' mo'. Abanga aming ka kaba ganang diok sangang guk a aming ka kaba ganang kangkam guk undu' dabiksa' mo', mokngang. \v 15 Ka girii Kasira Aming Jisas adi aming kadagang Setan wara'guk kabaksi' kubaniksa' kufara iikning kadapmang kabi'guk mokngang sini', wara' naktangka aming undu' aming ka naktangka guk mo' ting wara'guk kabaksi' kubaniksa' kufara bak dabik mo' ikanting, mokngang. \v 16 Abanga yak kareng ka Anutuga' mesisiringa tangam wara'ning a yak ka murak mandaga'ga' mesisiringa tiam wara'ning wa dabiksa' mo', undu' kuni naro' naro' wara' naro'sa' iikning. Ka beng sini' kuyane Anutu girii ka' iyak beng guk wara'ning mesisiringa yak kareng tempel wa naktangka aming indisa' yang. Ka waraga' wa midi nua'ni ka Anutu wari togu' u yoking wa ning, \q1 “na adiganang anga bingking fafong tanga irotik. Ning tanga na adisining Anutu ning irotik a adindu' naganing ami taming arantagim ning ikanting.” \m \v 17 Ka Anutu adi midi nua'ni ka undu' ning togu', \q1 “sidi aming ka kadagang guk wa iibi tanga dawang naro' anga ikni'. Ning tanga kadapmang mumungguk kadagang ka sasuksi' ifakadaga ning undu' kagabi tinting. Ning tinga fafandangeng kareng ikinga nagata' sinagiknotik. \v 18 Ka na sidining babangsi' ning ikinga sidi naganing sabane yapne arantagim ning ubu ikanting. Anutu kigineng girii guk naga midi ka u torik, ning togu' u yoking.” \c 7 \p \v 1 Ka kuyane naktangka aming sidigok ka indigok dabiksa' indi midi totangka kareng ka Anutu wari adigok iikga' u togu' waraga' sura indi kadagang ka fukni' a urini'ganang ira indifikadaga tita' u wadigi' tanga kayonga fafandangeng kareng sini' ikantam. Ning tanga indi Anutu kigineng girii waraga' mutu tanga indining iikni' wa fikifiki tipdidima tipdidima tanga ira antam. \s1 Korin aming wari Pol ning midi u naknga kabaksi' ubu tipfareging \p \v 2 Ka beng sini' kuyane indi kadapmang ka kadagang tasam a kadagang titiga' sanggagareinga tanga kadaga a mandaga' saramira mambongsi' sige saromanggakna ning guk mo'sini' tanga ira abutam. Wara' ning sanirik, sidi indining kadapmang kareng waraga' sura kabaksi' faranga indita' siamo' ninak ning kadapmang tinting. \v 3 Ka na midi ka u sanirik wa sidi kadagang tinga sapma sansang ning mo', mokngang, indi sidita' kabakni' guk siamo' nakitam waraga' tanga sanarik, wara' sidi ning nakedanting sidita' siamo' ninak ning ka u torik wa kama ka mamareng bema kungkumak titi wa ma kama ka ararangeng giri iik ganang undu' indi sidigok kabakni' kubaniksa' ira ko ningsa' yorafanga ira au wara'ning. Ka midi ka waraga' wa tim kuma' sanak unggungsa' nua'bu torik. \v 4 Beng sini' sareng ning sanotik, na sidi tangkunang girisa' ira naktangka tanga iikning u kuma'sa' sura nakedanga kabakna karengsa' naknga aming ning dasi'ganang sidining wap bema aretik. Ning tanga nasi' nasi' mamareng ning bining ganang wa sidining iik didimeng waraga' sukitik wari kabakna nifitangkainga mesisiringa girii sini' titik. \p \v 5 Ka naga kabakna kareng naknga mesisiringa fatirik wara'ning ki wa ning, tim indi kama tubo Masedonia ga' ko mo' agum ganang, abanga kuma' anga kadofigum ganang wa sige kabi'guk mo' yagum, mokngang, mamareng guksa' yagum. Ka mamareng ka wa ning, nua'ni ka aming wari indining midiga' bibi' naknga indifikadaga titing wara'ning mamareng u bemgum, a nua'ni ka naktangka aming ning iiksi' waraga' sasuk mimeng tanga iikning wara'guk yagum. \v 6 Ka Anutu ka amingning kabaksi' mamareng ifakarenda tuang wari indining kabakni' indifikarenda ga' sura kuyani' Taitas u anigaraniminga abuinga kanga tangkunang wara'ganang bemgum. \v 7 Ka indifitangka wa Taitas ning nonda kagum warisa' mo' tugu', mokngang, wa Taitas wari midi ka sidi kafakafa tangama adining kaba tiptangkaging wara'ning u abanga nininga waraga' kabakni' kareng nakum wari undu' indifitangkagu'. Abanga Taitas wari midi ka sidi nagata' siamo' naknga nondakna sini' ninap ga'sa' sura fatoing a sidi kabaksi' mamareng ka sidi a naga indiganang barap tugum u tipdidimanga kabakni' kubaniksa' nua'bu iik waraga' sasuk mimeng fating wara'ning undu' kuma' abanga naninga naknga waraga' kabakna kareng naknga mesisiringa siamo' tanga itik. \p \v 8 Ka beng sini' tim na midi mamareng ka umpang ganang yoksamguk wari sidining kabaksi' sifikadagagu' waraga' sura kabakna mamareng guk naknga yaguk. Ka inga' na kuma' nakarik, sidi kabaksi' mamareng wa kama paramu'sini' mo' naking wara' na a na umpang ka ning guk wa naga' yokiamguk ning guk mo' ubu surotik, \v 9 mokngang, girisa' yokiamguk ning tonga kabakna karengsa' ubu nakotik. Ka na kabakna kareng wa sidi naning umpang u kanga kabaksi' mamareng naking waraga' mo' nakarik, mokngang, na mamareng wari tinga kabaksi' tubobu sura tipfaring waraga'sa' tanga nakarik. Ka na kuma'sa' nakedarik kabaksi' mamareng ka wara'ning bining ganang wa Anutu warisa' kadapmang ka sidi kabaksi' tipfara wara'ning u tasamgu'. Wara' na ning sutik, midi umpang ka naga yoksamguk wari sifikadaga kabi'guk mo' tugu'. \v 10 Beng sini' mamareng ka Anutu wari tipkadofita' wa napa' kareng, aming ning kaba tipfareinga gi' iik wara'ning. Wara' aming ka kadapmang ka ningwara' tota' adi a mamareng ka wa kadagang kadofinamara' ning guk mo' surota', mokngang, adi napa' kareng ning kanga waraga' mesisiringa sa' tota'. A mamareng ninak ka aming ka kamaganangni ga'sa' nakiting wari titing wa aming ning sasuk tipfara ning guk mokngang, ifakadaga titi wara'ningsa'. \v 11 Ka sidi kafakafa sura nakanting, kabaksi' mamareng ka wara'ning bining ganang wa Anutu wari sidiganang kadapmang karesi kuni' kuni' u ifakadofisaminga ting. Kadapmang karesi ka wa ning, sidi kudi umpang ka naga yoksamguk u kanga kabaksi' mamareng naking warisa' sasuk saminga sidining kadagang fam u ifidima waraga' kane urapsa' ting. Abanga sidi aming nua'ni wari kadagang tinga wa sidi a wa ananing napa', wara' kureng ning tonga kagabi mo' tiging, mokngang, sidi Anutuning kigineng ga' mutu' tanga kadagang u tipdidima ga' midi kigineng fatoing. Ning tanga ira sidi nagata' naknga nagok kabakni' kubaniksa' nua'bu iik waraga' siamo' sura wa sidi aming ka kadagang tugu' wara'ning mamareng u tipdidima waraga' mamareng kabingamging wang. Ka beng sini' sidi kadagang u tipdidima waraga' sura kane girii tanga kadapmang karesi kuni' kuni' ting wari sidining iiksi' u sareng tipkadofiinga kanga o adi kadapmang didimeng tanga kadagang guk mokngang ning toyam. \p \v 12 Ka kuyane na umpang ka tim u yoksamguk wa na aming fama' ka kadagang tugu' wara'guk ka aming ka adita' kadagang u tangamgu' wara'guk unggungsa' yotangkayapma ifadidima waraga'sa' mo' sura yokuk, mokngang, na sidi dabiksa' wari umpang u kanga Anutuning de ganang o Pol wa indining aposel beng sini' indi adita' siamo' nakem wara' adining midisa' nakantam ning sura tutugu waraga' undu' yokuk. \v 13 Ka sidi naning umpang u bema kanga ninaksa' tanga kadagang u tipdidimonga kadapmang karengsa' ting wari indining kabakni' beng sini' indifitangkainga ikem. \p Ka unggungsa' mo', indi napa' girii sini' ka sidi Taitas u kafakafa yotangkangaminga adining kaba mamareng naknga yagu' u bam afanga kaba ararangeng karengsa' ubu naknga ikita' waraga' undu' kabakni' kareng siamo' naknga ikem. \v 14 Ka na tim Korin sidining kadapmang kareng waraga' sura sidining wap bema aranga Taitas aniguk wa bengsa' aniguk. Ka inga' sidi kadapmang kareng u ting wari midi ka naga Taitas u aniguk u beng guk ning tipkadofira'. Fikifiki indi midi ka sidi fasanitam wa beng guksa', ka indi sidining kadapmang kareng waraga' Taitas u anigum undu' beng guk ningsa' anigum. \v 15 Ka Taitas wari u agu'ganang wa sidi adita' bibi' kabi'guk mo' nakngamging, mokngang, sidi Anutuning kigineng ga' mutu tanga fuksi' bema afanga ning tanga adi nasi' ni titiga' saninga wa ninaksa' tanga tiging. Ka Taitas adindu' sidi kafakafa tangama adining midi nakngam sa' tiging waraga' sura sidigok kabaksi' kubaniksa' kufara iking ning naknga sidita' kaba kareng siamo' naknga mesisiringa sa' tanga ita'. \v 16 Ka nandu' ning suktangkarik, sidi naning midi u naknga nasi' kadapmang karesi fam ka inga'ganang undu' kuma'sa' tinting, ning sura waraga' kabakna karengsa' naknga itik. \c 8 \s1 Pol wari midi ka naktangka aming wari naktangka aming kuyase u yotangkayap waraga' yanggu' \p \v 1 Ka kuyane kami na Anutu wari naktangka aming bak ka kama tubo Masedonia tara' ira yaring wara'siga' ai'dap ning kadapmang iminga tanga iking wara'ning u sangnatamotik. \v 2 Adi aming fam wari adisining naktangka u kagabi waraga' kadagang kuni' kuni' iramikinga mamareng bema kagaya girii guk naknga yaging. Abanga adi napa'ga' nafera tatafak sini' yaging de ka adi kabaksi' kugurang guk ningsa' ko ira ai'dap tanga naktangka aming kuyase fam ka napa'ga' nafek sini' tiging u yotangkayap girii sini' tiging. \v 3 Ka beng sini' nandu' kuma' yapkuk, adi aming yotangkayap wa mambong ka kubanik kubanik wari dibing didimeng udanga iyam wara'ning u tatarafik tanga ka' nua'bu guk kabi'mo' yamging. Ka u tiging wa indi mo' ininga tiging, mokngang, wa anasa' sura tiging. \v 4 Ning tanga aposel indi Anutuning arantagim yotangkayap ning kane fam tanga ikem ningsa' ka adindu' naktangka aming ka kama tubo Judia tara' ikiting u yotangkayap waraga' aigayam ga' undu' anasa' ning dideging. \v 5 Ning tanga adi kadapmang kareng sini' ka' nua'ni ka aposel indi wara'guk mo' yanggum undu' anasa' kuma' nakedanga tiging. Wa ning, adi kadapmang ka anasining sasuk u yaranga anasining napa' mambong u anasita' manggaknanga iik u wadigi'sini' kabinga ning tanga Anutuning kapmik ganang sini' ira adining sasuk karengsa' ubu yaranga tiging. Ning tanga adi Anutuning sasuk u yareging ganang wa adi aposel indining kadapmang ka midi ka aming fam yotangkayap ga' tutugu wara'ning kapmik ganang undu' yaging. \v 6 Kane ka kuyase fam ga' siamo' naknga yotangkayap wara'ning wa tim Taitas wari Korin aming sidi urang sifimarakinga tiging. Ka inga' aposel indi Masedonia naktangka aming ning kadapmang kareng u kanga Taitas wari Korin aming sidi undu' nua'bu sifimarakinga kane ka kuyase fam bibiri' yapma yotangkayap u tanga anganga tasasu'na sa' titi waraga' Taitas u anigarem. \v 7 Ka beng sini' indi ning sabem ka Korin sidi napa'napa' wa kadapmang kareng ganang didimengsa' titing. Sidi naktangka a midi itua kigineng a Anutuning midiga' sasuk guk iikning wa tangkunang sini' tanga iking. Abanga sidi Anutuning nasi' kane kareng titi waraga'sa' sura urapsa' titi a kabaksi' ka aposel indita' siamo' ninak wara'guk iking. Ka u titing ningsa' kane ka kuyase fam ga' siamo' naknga yotangkayap titining ka u torik undu' kabaksi' guk marara ai'dap siamo' tinting. \p \v 8 Ka na midi ka naktangka aming fam wari naktangka aming kuyase fam ga' bibiri' naknga yotangkayap titing wara'ning torik ka sidi u kanga a Pol adi indindu' kadapmang ka u titiga' midi tangkunang sini' ninara' ning ma toni'. Mokngang na sangdide titining kadapmang mo' yaranga torik, na kadapmang kareng ka aming fam wari titing unggungsa' sangnatamarik. Ka sidi u kanga o kadapmang kareng ka aming fam ga' siamo' naknga yotangkayap ning ka wa indi wara'guk kuma' tanga ikem wa ma mokngang, ning nakedanga tutugu waraga'sa' sanirik. \v 9 Ka sidi ai'dap ning kadapmang kareng girii sini' ka tim girini' Kasira Aming Jisas wari tugu' waraga' sukanting, adi kunimganang kuta ira sasuk karesi ning kangasi sini' yagu'. Ka adi aming kamaganangni indi yotangkanibinga indindu' iik kareng ning sasuk karesi kangasi iik waraga' kuma' suku', wara' adi aming ka napa'ga' nafek titiing ning ubu kadofinga yotangkanip girii tinga indi kadapmang kareng ning kangasi ira karengsa' ubu ikem. \p \v 10 Ka naning sasuk ka kuyase fam yotangkayap wara'ning u sangnatam ning wa ning sanotik, tim gurak nua'niganang ka naktangka aming ka yong fam iking adi kadapmang ka kuyase fam u mambong yotangkayap wara'ning wara'guk ko mo' suking ganang wa Korin sidi'sa' sura kabaksi' guk kufara tanga bengsa' tipkadofiging. \v 11 Wara' sidi kami yara'ganang kane u tanga tipmiri sini' titi waraga' undu' kabaksi' guk ka u tiging ningsa' kufara tanga sidining nasi' mambong u yapma wara'ganang didimengsa' u udanga yamting. \v 12 Ka aming ka mambongsai' mimeng guk mokngang adi ning ma sukni', a na mambonga mimeng guk mokngang wara' kabi'sa' kamarik wa Anutu wari bibi' naknga naning mambong u mo' ma bemo'. Mokngang, Anutu adi aming kangasi a tatafak wari mambong didimeng dabiksa' kangkami waraga' guk mo' tuguta', adi aming wari kaba guk sini' kufara ananing mambong didimeng ganang anasa' kanga udanga kamota' wa adi karengsa' kanga aming ka waraga' nakita'. \p \v 13 Ka na midi ka wa mambongsi' u kunik wadigi'sa' udanga iminga adi kangasi ikinga sidibu nafek tanga mamareng guk iik waraga' mo' torik. \v 14 Mokngang, na sidi kura' yotangkangam tanga kami yara'ganang wa sidi kangasi iking a naktangka aming kuyase ka kama tubo Judia tara' iking adi mambong ga' nafek ting u yotangkayap waraga' torik. Ka inga' adibu mambong guk ira sidi nafek tinga wa kura'bu yotangkasap ning tanga tangkunang dabiksa' ikanting. \v 15 Ka iik ka ningwara'ning wa aming ka tim nana wap mana u nanga ikiaging waraga' midi umpang ganang ning kuma' yoking, \q1 “aming ka usap sini' manggaknarik ning tonga manggegu' ka mokngang nagaremik guk mo' tugu', didimengsa' nibeku'. A aming ka fama'sa' ba manggatik ning tonga manggegu' adindu' nafek guk mo' tanga didimengsa' giri nibeku', ning yoking.” \s1 Pol wari Taitas guk ka kane aming fam guk wari Korin ga' au waraga' yanggu' \p \v 16 Ka na Anutu wari Taitas ning kaba tipmarakinga adi sasukni dabiksa' ka naga sidita' siamo' sukitik ningwara'guk kuma' ita' waraga' sura kabakna kareng naknga Anutuga' mesisiringa tanga asekna ning torik. \v 17 Ka indi Taitas wari u anga sap ga' aniinga aiga tugu' wa indisa' mo' anigum, mokngang, ana undu' u anga sap ga' kaba kuma' maragu' wara' adi sidiganang urapsa' ara' wang. \v 18 Ka indi kuyani' nua'ni undu' adigok kubap anigarem. Kuyani' ka wa naktangka aming bak fam ka yong indeng iking adi Anutuning midi itua kareng u kanga karengsa' naknga adining wap bema areting. \v 19 Ka naktangka aming bak wari adita' kareng nakngama kane nua'ni titiga' undu' kasiranga kamiging. Kane ka wa aposel indigok kubap yaranga kuyane fam u yotangkayap waraga' uningkim mambong manggara yara wara'ning titam u yotangkanipma titi waraga' kamiinga tita'. Ka beng sini' kane ka wa indi ning sura titam, aming wari kane ka bibiri' yapma yotangkayap ning u kanga girii ning wap sa' bema arinting. Ning tanga aposel indi yotangkayapmantam wara'ning undu' sareng kanting. \p \v 20 Ka beng sini' indi mambong girii ka aming wari ai'dap kareng tanga kuyase fam yotangkayap ga' kukiting wara'ning u katatoranga sabaraim wara'ning kane tem. Ka inga' aming fam wari midi ningbe ma tini' waraga' tanga wa indi kuyani' ka u anigarem. \v 21 Indi kadapmang didimeng wa Anutuning de ganangsa' titiga'sa' mo' sukitam, mokngang, indi aming ning dasi'ganang sareng undu' tinga kanting. \p \v 22 Ka indi kuyani' nua'ni undu' adisigok kubap anigarem. Aming ka wa fikifiki adi kadapmang kareng tanga nasi' nasi' kane titiga' anitam wa kaba guk kufara kafakafasa' tita' wara' indi aming kareng ning u kuma' kanga wa u anigarem. Ka adi inga' yara'ganang Korin sidi kadapmang kareng ka ai'dap ning u girisa' titining waraga' suktangka kuma'sa' tara' wara' adi kane ka sidi yotangkasap ning u anga titi waraga' undu' kaba siamo' marara tara'. \v 23 Ka sidi aming famineng ka Taitas se' u yapma ning nakedanting, Taitas adi nagok kabakni' kubaniksa' ira kane ka sidi yotangkasap wara'ning u nagok dabik titamuk. A kuyane fama' ka adigok kubap u aying wa adi naktangka aming bak arantagim wari adisining wap bema tanga yangak waraga' ifakasireging. Ning tinga adisining kane kareng wari Kasira Aming Jisas ning wap u bema areta'. \v 24 Wara' kuyane adi sidiganang kadofiinga wa sidi kadapmang ka adisita' ninak ning u yaranga kafakafa tiapmanting. Ning tinga anasigok ka naktangka aming fam dabiksa' wari u kanga o beng sini' fikifiki Pol wari Korini naktangka aming ning wap bema areta' wa beng guksa' ba tuguta', ning tonting. \c 9 \s1 Pol wari naktangka aming kuyase fam yotangkayap wara'ning kadapmang kareng waraga' togu' \p \v 1 Ka sidi kadapmang kareng ka naktangka aming kuyase ka kama tubo Judia tara' u yotangkayap waraga' mambong kuguk wara'ning wa sidi kuma'sa' naking wara' na midi paramu'sini' mo' yoksamarik. \v 2 Na kuma'sa' nakarik Korin sidindu' kadapmang kareng ka u titiga'sa' kuma' suking waraga' tanga na sidining wap bema aranga kama tubo Masedonia tara' wara'ning naktangka aming u ning fainitik, kama tubo Grik tara' wara'ning naktangka aming adi kane ka kuyase fam yotangkayap ning u titiga' wa gurak nua'niganang timinggi' kuma' suktangkanga kabiging. Ning ininga Masedonia aming kabi'mo' wari midi ka sidi waraga' suktangka sini' ting u naknga adindu' kadapmang ka ningwara' u titi waraga' kabaksi' marara kuma' ting. \v 3 Ka na midi ka sidining kadapmang kareng waraga' wap bema aretik wa wapsa' sige ma bema arok wara' kuyane famineng yangkararik. Yari anga yotangkasabinga kane u tangkunang tanga beng guksa' tinting. Ning tinga Masedonia aming adi u kanga midi ka naga tim sidi kane ka waraga'sa' sura iking ning yangguk waraga' wa adi o Pol adi bengsa' ba togu' ning tonting. \v 4 Ka beng sini' indi sidi kane kareng u girisa' titining ning kuma' suktangkayam, ka inga' naga sidiganang u anga kadofinga ganang wa Masedoniani aming fam guk kubap udep anga wa sidi kane ka wara'ning sasuk kabi'guk mo' ubu ma ikinga sapni'. Ning tinga naga midi ka naga sidi kane u titiga'sa' naking wara'ning initik wari beng guk mo' kadofiinga megang ma nakok a sidindu' megang ma nakni', \v 5 wara' na ning sukuk, na kuyane famineng i tim unda' ina yangkarotik. Adi anga yotangkasabinga kuyase fam yotangkayap ning mambong ka kuguk titiga' kuma' suktangkanga kabiging u udanga kukinga adeuta'. Ning tinga inga' naga anga kadofi ganang wa mambong ka aming wari sangdide mimeng tinga kubase' kuguk ning ningda'ning mo' kawak, mokngang. Na mambong kareng ka aming wari anasa' kabaksi' guk naknga kangkamining ning kawak ning kuma' sukuk wara' wa u yangkararik wang. \p \v 6 Ka kuyane sidi kuyase fam yotangkayap ga' mambong fam udanga kuguk wara'ning wa kadapmang ka aming wari feng kane titing waraga' kafakafa sukanting. Adi ning titing, aming ka kabi'sa' irobota' wa beng undu' kabiu'sa' manggarota', a aming ka mimeng irobota' undu' beng kwa usap sini' manggarota' ning titing. Ka aming ka kuyangni nua'ni u yotangkauta' undu' ningsa', nasi' kadapmang ka adi tota' wara'ganangsa' yaranga bimbem ning. \v 7 Ka sidi kuyase fam yotangkayap ga' mambong u kuronga wa midi ka waraga' sura ning tanga sidi kubanik kubanik sidining kabaksi'ganang kafakafa sura wara'ganang didimengsa' kaminting. Ning tanga a na aming wari nangdide ting waraga'sa' tanga kubuse' sige kamarik ning tonga usingsa' mo' tinting, mokngang. Beng sini' Anutu adi kadapmang ka aming wari kaba guk sini' kufara mesisiringa kareng guk naknga amimi ningwaraga'sa' nakita', wara' sidindu' sidasa' sura tanga mesisiringa kareng guk naknga kaminting. \v 8 Ka sidi Anutuning kadapmang waraga' sukni', adi aming indita' napa' ninim wara'ning tuang sini' ikita', wara' adi sidining kabaksi'ganang tangkunang kuni' kuni' undu' girisa' tipkadofisamota'. Ning tinga fikifiki sidi tangkunang kareng ga' nafek guk mo' tanga ira kane kareng kuni' kuni' ka aming fam yotangkayap wara'ning u titining tangkunang girii guk tona sini' tanga ikanting. \v 9 Ka wara'ning kadapmang kareng ka naktangka aming wari titining waraga' wa midi umpang ganang ning kuma' yoking, \q1 “adi ai'dap sa' tanga aming ka mambong ga' nafek titing u napa' kabi'mo' yotangkayabara'. Adining kadapmang kareng wa ningsa' beng sini' ira auta'.” \m \v 10 Ka nana iri ka iirop titining a nana beng wa Anutu ka warisa' ifikadofinimita', wara' adisa' napa' tangkunang fam u saminga sidibu undu' naktangka aming fam yotangkayapma iyam wara'ning kadapmang guk ning ikanting. Ning tinga sidining kadapmang wari aming wari nana mindip ipmiinga beng kabi'mo' titing ningda'ning girii sini' girauta'. \v 11 Ning tanga sidi tangkunang kuni' kuni' guk ira fikifiki ai'dap tanga kuyase fam u kabi'mo' yotangkayapmanting. Ning tinga aposel indi mambong ka sidi kukanting u manggara naktangka aming kuyase fam ga' iminga adi u kanga waraga' mesisiringa tanga Anutuning wapsa' bema aranting. \v 12 Ka beng sini' kuyane kane ka sidi u tinting wa napa' ki girisi fama' ifikadofinting, nua'ni ka Anutuning ami taming arantagim ka napa'ga' nafek tanga iking u yotangkayapma a nua'ni ka aming ka u yotangkayapmanting wara'sining kabaksi' u ifimarakinga Anutuga' mesisiringa siamo' tanga yara ning tinting. \v 13 Ning tinga kuyase fam wari sidining kane kareng u kanga sidining iik wa indining da'ning iking ning wa wara'ganang sapkedanga ning tonting, o Korin aming adi Kasira Aming ning midi kareng wari adisining kabaksi'ganang beng sini' ikinga ituaing. Ning tanga adi midi ka u yaranga adisining mambong u kunik sini' udanga indi yotangkanipma a aming fam yotangkayap ning fating. Ning tanga adi kadapmang kareng ka waraga' sura Anutuning wap bema aranting. \v 14 Ning tanga adi tangkunang ka wa Anutu warisa' kabi'mo' beng sini' saminga ting ning u sapkeda sini' tanga sidita'sa' naknga fikifiki Anutu wari yotangkasap titiga' ibang tosamting. \v 15 Ka Anutu adi kigineng ka indi aming fam ga' siamo' ninak ning u indining kabakni'ganang ai'dap tanga sige kabinimgu'. Ka wa napa' kuni' nua'ni sini' ka aming indi wara'ning kigineng u tosasu'na ning guk mokngang, wara' indi Anutuga' asekni' giri aninga mesisiringa tangamtam. \c 10 \s1 Pol wari midi animbe tiging waraga' midi kigineng kura'bu yanggu' \p \v 1 Ka Korin sidining aming fam ka nagata' wa ning fararoknamiting, a aming ka udi didimeng mo' fatara', adi indigok abanga ira indining dani'ganang wa mutu da' tanga midi kugurang ninita'. A adi kamani tubobu anga ira wa kadapmang nua'ni tanga midi kigineng sini' ubu yoknim ning fatara'. Ka kuyane Pol na ning sanotik, sidigok ka nagok dabik indi kadapmang kareng ka girini' Kasira Aming Jisas wari tanga yagu' waraga' sukantam, adi adining sasukni u bema afanga kadapmang kugurang sa' tanga yagu' wara' na u yaranga kabaksi' sifimarak ning midi kabi' ning sangdideutik, \v 2 sidi mamareng nua'ni ka sidining bining ganang ko fidera' wa tipdidima tinting, wara' naga u awak ganang wa sidining kadagang ni kanga midi kigineng guk mo' sanok. Ka na aming fam ka midi ka a aposel adindu' kane ka wa anasining fuksi' yotangka waraga' ting ning fatoing wa giri, midi kigineng iyang wara'ning. \v 3 Ka beng sini' aposel indi kane wa kamaganang i ira tem wara' sidi aming kamaganangni ningsa' nibing, ka indi Anutuning kane tem wa ami' ningda'ning tem. Ka indi ami' wa kadapmang ka aming ka naktangka guk mo' titing wari yaranga titing ningwara' mo' tem, mokngang. \v 4 Abanga kwak ka indi ami' u titi waraga' bemitam wa adi manggeting ningwara' mo', mokngang, indi kwak wa Anutuning kigineng girii ka digirap kadagang Setan ning kadapmang kadagasi' kuni' kuni' girisa' utapasasu'na wara'ning wari titam. \v 5 Ka indi kwak tangkunang ka Anutuning midi u bema sasuk sigening ka aming ka fuksi' bema areting wari Anutuning midi beng guk u ufaferonga tanga titing u utapatam. Ning tanga indi aming ning sasuk kuni' kuni' u ififaranga fonga Kasira Aming Jisas ning kapmik ganangsa' kukyabinga adining sasuk sa' ubu yaranga iik waraga' titam. \v 6 Ka Korin sidindu' kadapmangsi' u tipdidima tanga indining midi sa' naknga tanga ira anting. Ka inga' sidining aming ka ni Anutuning midi kareng ka indi ituatam waraga' manda ukngama kadagang tota' wa aposel indi kwak ka u torik warisa' ukinga mamareng nakota'. \p \v 7 Ka naktangka aming bak sidi aming nua'nining iik u kanga a adi tang guk mokngang ning tounga wa tim ka kafakafa kadidimanga beng guksa' tonting. Ka aming ka ni a na Kasira Aming ning naktangka aming a Pol wa indining ningwara', adi naktangka aming wa ma mokngang ning touta', ka adi adining sasuk u tipdidima sini' tanga wa midi ka a nandu' Kasira Aming Jisas ning naktangka aming a Pol adindu' naktangka aming ka naga itik ning dabiksa' ikiamuk ning touta'. \v 8 Ka beng sini' girii wari nagata' tangkunang nama girii nipmigu'. Ka na tangkunang ka u bema wa kane ka sifikadaga titining mo' titik, mokngang, na tangkunang ka warisa' sidining naktangka sifitangka waraga' kane titik. Ka aming adi naganing midi wa naganing fukna bema ara ning midi ningda'ning naknamting de, ka naning sasukna ganang wa na didimengsa' giri titik ning sutik wara' na adisining midi nangbe waraga' sasuk mimeng guk mo' totik, mokngang. \v 9 Ka sidi nagata' ning ma suknamni', a adi kudi wa indi indifimutu ga'sa' sura fioknimita', mokngang. \v 10 Na midi ka aming fam wari tuguting undu' kuma'sa' nakitik. Adi ning tuguting, a indi Pol ning kadapmang wa fafong, adi kamani ira wa adi midi kigineng yoknimita'. A adi indigok ingging dabik abanga ikitam ganang wa adi tangkunang guk mokngang ning katam. Abanga adining midi undu' kigineng guk mokngang ning nakitam, ning fatuguting. \v 11 Ka aming ka midi ka ningwara' fatoing adi kafakafa sura nakanting, na kamani ira nasi' midi ka umpang ganang yotik wa inga' unggung au ganang wa na kadapmang nua'ni guk mo' yaranga sanotik, mokngang, na midi a kadapmang ka fikifiki kuma' yaranga fasanitik unggunsa' tinga napmanting. \p \v 12 Ka aming fam ka sidining bining ganang wari a indi aming karesi wara' aming didimesi ning tim iyak wa indisa' ikem ning tuguting waraga' wa na midi ka a nandu' aming kareng ka adi ningwara' ning guk mo' sini' toutik, mokngang, na midi ka ning u tutugu ga' mutu sini' tirik. Aming ka ningwara' adi sasuk ka nasi' kadapmang ka aming anasa' tanga girii iik wara'ningsa' sura titing, wara' adi anasining iiksi wa kareng giri ning sura naknga adisining fuksi' bema aranga midi ka u tuguting wang. Ka na u titing waraga' wa ning torik, adi sasuk kareng guk mokngang sini'. \v 13 Ka beng sini' na Anutu nipmiinga kane kigineng nua'ni wara'ning wap guk itik. Ka na naning wap bema aranga naktangka aming dabiksa' ka indeng ira yaring wa nagasa' yaptatorasasu'narik ning guk mo' toutik, mokngang, na aming arantagim ka Anutu wari naga yaptatora ga' bagi kuma' tanamgu' wara'ganang didimengsa' yaptatorotik. Ka naktangka aming ka Korin sidindu' Anutu wari naga saptatora ga' nipmigu'. \v 14 Ka aming ka sidiganang u anga Kasira Aming ning midi kareng munumung sini' ituasamguk wa nagasa' yang, wara' na midi ka sidi saptatora ning nagasa' torik wa naning wap mimeng sini' bema aranga tutuguning ningda'ning mo' tanga torik. A na sidiganang wara'guk mo' aunga tuguk wa na sidining saptatora aming itik ning urang torik ning guk mo' torok. \v 15 Abanga na midi ka na sidining saptatora aming ning torik wa na naktangka aming arantagim ka kane aming fam wari anga ifakadofiging wara'guk mo' torik, mokngang, na naganing arantagim sini' ka naga tinga kadofinga iking sidita'sa' sura torik. Wara' ning torik, naning wap da'ning bema aranga torik undu' girisa' tirik. Beng sini' sidi naga anga sifimaraguk wara' sidi napa' kigineng ka Anutu wari ibinamgu' ning iking. Ka na wara'ning bagi iyung ganangsa' ira sidining naktangkasi' wari girii girauta' wa naning kane wari tangka tota'. \v 16 Ning tinga na girii ning midi kareng u bema anga arantagim fam ka sidining mandang ganang kamani iking wara'siga' ubu ituaimok. Ning tinga adi naktangka tinga na u yapma kabakna karengsa' naknga ning towak, o karengsa' na aming arantagim inga'nisa' ka kane aming fam wari kane tim guk mo' anga tiging wara'ganang beng sini' ba tirik. \v 17 Ka waraga' wa midi nua'ni tim umpang tang ganang ning kuma' yoking, \q1 “aming wari napa' fam ga' kaba kareng naknga tounga wa adi kane kareng ka girii wari tara' waraga'sa' naknga touta'.” \m \v 18 Beng sini' aming ka ananing wap anasa' bema arota' wa adi Anutuning de ganang wa wap guk mokngang. A aming ka Anutu wari adining kan u kareng ning kanga wapni bema arota' wa giri adi wap girii guk beng sini' ita'. \c 11 \s1 Pol wari aposel mandaga' ning kadapmang u sareng tokadofiamgu' \p \v 1 Ka naning sasuk fam ka kabakna ganang mang sini' u nua'bu toutik, ka sidi naning midi i naknga aming sasuk guk mokngang wari tutugu ningda'ning udi giri naknamting. Ka kuyane ning sanotik, fikifiki na midi beng guk sanitik wa sidi naknam sa' titing, ka kami naning midi nua'ni ka sansaramik ningda'ning toutik indu' kafakafa naknam ga' nakarik. \v 2 Ka midi ka wa ning, Anutu wari aming indi ananing arantagim iik waraga' siamo' nakita' ningsa' nandu' sidi nananing arantagim nin sapma sidining iiksi' wari kareng sini' kagadofi waraga' sasuk mimeng siamo' fatirik. Na sidi fafandangeng kareng ka taming sababa kareng kuni'sa' ningda'ning ikinga bema ufini kubaniksa' ka Kasira Aming Jisas ga'sa' amimi waraga'sa' sura wa sasuk mimeng u fatirik. \v 3 Ka na sidining iiksi' kareng wari kadaga waraga' mutu tirik. Tim gimik kadagang wari taming ka Iv u mandaga' taramikinga bengsa' ba ning tonga tanga kadaga tugu' ningda'ning ka mandaga' aming fam wari saramikinga yuara tanga kadapmang kareng ka sidi Kasira Aming Jisas ga' kabaksi' kubaniksa' kufara adita'sa' naknga iik wara'ning wa kagabi ubu ma tini' wara' na waraga' sasuk mimeng tanga torik. \v 4 Beng sini' na sidining kadapmang didimeng sini' mo' ka aming nua'nining midi u urapsa' nakngam ning titing undu' kuma'sa' sabitik. Aming fam wari sidiganang u anga mandaga' siramira kane ka Jisas wari tugu' wa ning ning, ning saninga wa sidi a midi ka wa Pol se' wari ninggekiting wara'guk dabiksa' mo', mandaga' gikning nakem ning guk mo' tuguting, mokngang, sidi iibisa' tinga sanggekiting. Abanga adi mini unggo nua'ni a midi kareng sige ka Anutuning mini unggo sini' a girii ning midi kareng beng guk ka naga sanggekitik wara'guk dabiksa' mo' u sanggeronga tinga undu' sidi iibisa' tinga sanggekiting. \p \v 5 Ka aming ka ningwara' wa sidi aposel karesi ning yapma adisining wap bema areting. Ka na waraga' wa ning torik, adi naga mo' narafiking. \v 6 Beng sini' sidi na midi kigineng itua ning tangkunang guk mokngang ning udi giri nabiting de, ka sidi midi a nasi' kadapmang ka naga fikifiki sidita' sarengsa' tasaminga kuma' kating waraga' sura ning nakedanting, na Anutuning kadapmang karesi wara'ning sasuk wa kuma'sa' nakedanga itik. \p \v 7 Ka sidi kadapmang ka tim naga sidiganang u anga Anutuning midi kareng ituasamguk u tanga yaguk waraga' sukanting. Na sidi yotangkasabinga sidi Anutuning mindine ning ira sidining wap wari giraga titi waraga' sura naganing fukna bema afanga aming ning dasi'ganang tatafak sige ningda'ning tanga yaguk. Ka wa indining suking, kadagang u tuguk. \v 8 Abanga na sidi yotangkasap waraga' wa uningkim a mambong fam wa naktangka aming arantagim ka yong nua'nining wari namiaging unggungsa' bemaruguk. Ka na ning u tuguk wa naktangka aming arantagim nua'nining uningkim mambong u sige irombemniap ning ningda'ning tanga ira yotangkasapkuk. \v 9 Ning tanga na sidigok u anga yaguk ganang wa napa'niga' nafek tanga undu' na sidi yotangkanap ga' guk mo' sangguk, mokngang na mambong fam ka nafek tuguk wa kuyane fam ka Masedonia tara' do abiging warisa' yotangkanapking. Na fikifiki sidita' mamareng kabi' ni ma samok ning tonga kafakafa sura titik, ka inga' undu' kadapmang ka u titik ningsa' ko tanga irotik. \v 10 Ka beng sini' na Kasira Aming Jisas ning midi beng guk wara'guk itik wara' na midi tangkunang ning toutik, kadapmang ka naga sidining kafasi'ganang fukna yotangka ning mambong ni guk mo' bimbem ning ka u tirik wa na didimengsa' tirik ning sutik. Wara' na Korin sidining yongganang wa ma yong fam ka kamo tubo Grik tara' u iking u yangara wa na kadapmang kareng ka u tirik u kabinga kadapmang nua'ni guk mo' totik. \v 11 Ka na kadapmang ka u titik wara'ning wa indining naking, na sidita' bibi' naknga titik ning unda' nabiting. Ka mokngang, Anutu adi kuma'sa' nabita' na sidita'sa' naknga sidita' mamareng ma samok ning tonga wa u titik. \p \v 12 Ka aming fam adi anasining fuksi' bema aranga ning tuguting, a indindu' aposel kane ka Pol se' wari titing unggungsa' yaranga tem ning tuguting. Ka na kadapmang ka sidi fukna yotangka ning mambong ga' guk mo' sangkatik wa na aposel mandaga' ka sidining mambong sige manggaknonga titing wara'sining kadapmang u yapkedanga a idi aposel mandaga' ba ning tutugu waraga' sura titik. Ka na inga' undu' kadapmang ka u titik ningsa' tanga ira autik. \v 13 Ka aming arantagim ka wa aposel mandaga' beng sini', adi aming wari Kasira Aming Jisas ning aposel karesi beng ba ning tonga iyap waraga' kanesi' kadagang u kapmo' sepma ning tanga adisining iiksi' wa aming karesi ningda'ning ikiting. \v 14 Ka adi iik kareng using sigesa' tanga tinga aming karesi ning yabiting wa adi kadapmang inga'nisa' ka aming wari tim titining guk mokngang, u mo' titing, mokngang. Aming kadagang Setan adi kadagangni u kapmo' sepma ning tanga Anutuning diok ning kunung aming ensel kareng ningda'ning tigigiranga ikita'. \v 15 Ka adining kane aming adindu' girisi' ning kadapmang u yaranga iiksi' kadagang u kapmo' sepma aming karesi ningda'ning ira ting u yapma wa sidi kane aming karesisa' ning tonga ma yapni', mokngang. Aming ka wa inga' adisining kane wara'ning toni ka kagaya undu' didimengsa' bemni'ga'. \s1 Pol wari aposel kane tanga mamareng kabi'mo' bemgu' waraga' togu' \p \v 16 Ka na midi ka tim kuma' urang tongak ningsa' nua'bu toutik, sidi aming midi buburap tutugung ningda'ning mo' napminting. Ka sidi aming ka ningwara' ning udep nabing undu' giri, ninibi sa' tinga aming ka ningwara'ning kadapmang yaranga midi kabi' ka naganing fukna bema ara ning da'ning toutik u kubuse' naknamni'. \v 17-18 Ka aming kabi'mo' adi aming kamaganangni ning kadapmang yaranga anasining wapsi'sa' bema areting, ka nandu' midi ka i yoksamarik yara'ganang wa naning fukna bema ara ning kadapmang ka adi u titing ningda'ning tanga naning wap kabi' bema aranga toutik. Wara' na midi kadapmang didimengsa' ka girii ning sasuksa' yaranga tutuguning ning mo' tanga torik, mokngang, na aming ka sasuk guk mokngang midi buburap tutugusi ningda'ning ubu tanga torik. \v 19 Ka sidi kadapmang ka aming sasuk guk mokngang u iibisa' tinga sanggekiting udi aming sasuk guk ning kadapmang fating wa'. \v 20 Beng sini' na ning fasabarik ka sidi yapkeda guk mo' tanga iibisa' tinga sidita' mamareng sama kadapmang ka sidining nana a mambong u tipmirisam wa ma adisining kadapmang mandaga'ganang sinagira au wa ma midi kadagang kigineng sini' sansang wa ma faasi' sidifipipe ning titining ningda'ning fasiramiking. \v 21 Ka tim na sidigok u anga yaguk ganang wa na aming mutu titiing ningda'ning tanga kadapmang ka ningwara' guk mo' tasamguk, wara' sidi aming mutu titiing ning napking undu' beng guksa' napking. \p Ka kami na aming midi buburap tutugung ning kadapmang yaranga naganing fukna bema ara ning midi kabi' ning toutik, nasi' midi ka aposel mandaga' ka wari fuksi' bema aranga tuguting ningda'ning ka nandu' fukna bema aranga sarengsa' ning toutik, \v 22 ka adi ning fatoing, a indi aming arantagim nua'nining mo', indi Hibru aming ka indining papane Juda ning midi wara'guk tugutam. Ka nandu' Hibru aming. Abanga adi a indi Isrel arantagim ka Anutu wari anata' urang ifakasirinagu' wara'ning ning fatoing. Ka wa adisa' mo', nandu' Anutuning arantagim Isrel ka wara'ni. Abanga adi indi Ebraham ning arantagim ka tim Anutu wari napa' tangkunang tiam ga' midi totangka tugu' wara'ning, ning fatoing. Ka nandu' Ebraham ning arantagim wara'ning. \v 23 Abanga adi ning fatoing, indi Kasira Aming Jisas ning kane aming sini'. Ka na waraga' wa aming sasuk didimeng guk mokngang wara'sining kadapmang da'ning tanga sareng ning torik, Kasira Aming Jisas ning kane sini' ganang wa naga irafatik. Abanga kane u tanga mamareng a kagaya bimbem wara'ning wa naga irafatik. Ka aming wari naga bema kalabus iyung dasinap wa ma kadagang sini' nanuk a napa'ni tanga kungkumak titiga'sa' iikning wa fikifiki fabemitik wara' naga irafatik. \v 24 A na girii ning midi kareng u ituainga Juda ning aming girisi wari nagata' bibi' naknga fefinap tiging kama faiv ning sini' bema fefinapma kabi'sini' nugumaronga tiging. \v 25 Abanga Romni gavman wari manaraa kwak kigineng wari kama famineng ning fefinap a nua'ni ka aming fam wari uningkim kwak wari nugumarongatiging. Abanga na Kasira Aming ning midi kareng bema yangara sip ganang anga undu' sip wari kadagainga gwang ganang kabi'sini' kadaunga titing undu' kama famineng sini' kadofinamgu'. Ning tanga wara'ganang wa nua'ni ka gwang girii ning bining ganang unggung iraa' kama paramu' ka tiim kubanik a sidii kubanik ning kinga saranga fengaguk. \v 26 Ning tanga kane u tanga fikifiki kadapmang paramu'sini' anga mamareng kuni' kuni' wari nifikadaunga tita', ama ganang maunga ti wa ma kubu aming kadagasi ning kafasi'ganang kadaunga titi a naganing amine Juda ana sini' nifikadaunga titi wa ma aming arantagim nua'ni ka Juda mo' wari nifikadaunga titi, abanga yong girii ganang wa ma base ganang wa ma gwang ganang undu' kadaga sa' tonga titik. Abanga aming fam wari amine karesi ningda'ning mandaga' iramira nugumaronga titi ning titik. \v 27 Beng sini' na kane ka wa kagaya guk titik, fiking ni ka tiim ganang undu' kanesa' tanga dama guk mo' dek a fiking ni ka nana guk mo' nanga ama ga' mana pamparanga ning titik. Ning tanga fikifiki nana ga' nafek a yak dama dek ning waraga' nafera sibim sa' fase a fukna tasase ning kwi'ga' nafek ning tanga ira abutik. \v 28 Ka mamareng wa unggungsa' mo', mokngang, na kama kubanik kubanik fikifiki naganing naktangka aming arantagim bak ka indeng ira yareting wa indining da' tanga yotangkayabotik ning tonga waraga' sasuk mimeng titik wara'ning undu' mamareng girii bemitik. \v 29 Ning tanga naktangka aming bak wara'ning nua'ni wari adining naktangkani wa tang guk mokngang ning naknga kaba mamareng nakota' wa nandu' waraga' kabakna mamareng nakitik. A aming nua'ni wari aming ka ni taramikinga kadagang ganang mangfota' undu' na kabakna kugurang mo' ikitik, mokngang, na aming ka tantaramik tota' waraga' kabakna mamareng sini' nakngamotik ning titik. \p \v 30 Ka na midi ka fukna bema ara ning waraga' urang tongak waraga' wa ning ubu torik, na napa' kareng sareng ning ka sasuk kareng a kane kareng waraga' mesisiringa wa giri mo' totik, mokngang, na mesisiringa wa mamareng kuni' kuni' ka naga bemitik waraga'sa' wa giri totik. Ning tinga sidi u kanga ning tonting, o Pol adi fugu ganang wa tangkunang guk mokngang ning beng sini' naknga mamareng waraga' mesisiringa sa' tita'. \v 31 Ka midi ka u torik wa mandaga' mo', Anutu ka girii Jisas ning Anutu a beni kareng ka fikifiki indi adining wap bema aranga mesisiringam titining wari midi ka ya beng sini' torik ning kuma'sa' nabara'. \v 32 Ka sidi kadapmang ka naga tangkunang guk mokngang ikinga Anutu wari adining kigineng warisa' yotangkanap ning ka tim naga Damaskas yong girii do yaguk ganang u tanga tuguk waraga' sukanting. Wa ning, King Aretas ning kiap wari naga bemnap ga' ning tonga adining kane aming fam u kukyabinga yong ning sinim iming ganang som tangkunang tanga yareging. \v 33 Ka mokngang, kuyane fam wari yotangkanap tanga unup ari' girii ganang dasinapma ning tanga sinim girii ning gugubik kade wara'ganang adenga tofinga nipmainga afanga fugang kadofinga gi' giri mugoguk. \c 12 \s1 Pol wari Anutu wari aramak ganang napa' tangkunasi anatintingnegu' u inonga ananing wap kapmo' sepma yokiamgu' \p \v 1 Beng sini' aming ka midi ka ananing fugu bema ara ningda'ning tanga touta' wa napa' kareng ni wara'ganang guk mo' tota' ning tugutam de, ka na girii wari napa' tangkunasi girisi fam u aramak ganang da'ning nangtintingneinga yapkuk waraga'sa' wa giri fukna bema ara ning kadapmang ninda'ning tanga toutik. \v 2 Na Kasira Aming Jisas ning naktangka aming nua'ni ka Anutu wari napa'ni tangamgu' wara'ning bumara' kabi' sanotik. Wa ning, timinggi' gurak 14 ning kuma' bira' wara'ganang ka Anutu wari kunim furo'ning sini' kuta waraga' nagira aregu'. Ka wa fugu guk bemgu' wa ma uring sa' bema aregu' wara'ning wa na kafakafa guk mo' nakarik Anutu anasa' wa giri nakedara'. \v 3-4 Ka na aming ka wari kunim yong kareng sini' ka wapni nua'ni ka Paradis wara'ganang kuta beng sini' aregu' wa giri kuma' nakedarik. Ka fugu guk ningsa' aregu' wa ma uring sa' aregu' wara'ning wa giri kafakafa mo' nakedarik Anutu anasa' nakedara'. Adi kunimganang kuta aranga Anutuning sasuk mang kuni' kuni' ka aming wari nakedanga tutugu ning guk mokngang, abanga aming nua'ni mo' anini waraga' tapni tangkunang guk tita' wara'ning u aniinga naku'. \v 5 Ka beng sini' aming ka napa' ka u yapku' u torik wa nagasa' yang. Ka waraga'sa' wa na mesisiringa tanga ning torik, napa' ka Anutu wari u nangtintingnegu' wa napa' girii sini'. Ka na waraga' wa naganing wap mo' bema arotik, mokngang, na napa' ka nagaganang kadofinaminga aming wari tangkunang guk mokngang ninda'ning nabiting waraga'sa' wa giri toutik. \v 6 Ka na kane tangkunasi fam wa kuma'sa' titik wara' naga naning wap bema arotik undu' aming adi u naknga o beng sini' ning undu' kuma'sa' tutugu ning, ka mokngang, na ning guk mo' totik. Na sidi naganing kane a midi itua ning kadapmang kareng unggungsa' kanga naning iik u sidasa' nakedanga o Pol adi aposel beng sini' ning tonga nagata' ninak waraga'sa' wa giri sutik. \s1 Anutu wari mamareng nua'ni kagabi sa' tinga Pol ganang kadofingamgu' \p \v 7 Ka napa' ka Anutu wari kunimganangga' ninagira aranga nangtinting tugu' u torik wa napa' girii mang sini', wara' Anutu adi naga napa' waraga' naganing wap ma bema arok ning tonga napa' mamareng nua'ni u kabinaminga fakadofinamara'. Mamareng ka wa aming kadagang Setan wari kaminaminga naning fukna i kagaya fanamara'. Ning tinga na kagaya waraga' tanga fukna bema afanga itik. \v 8 Ka na mamareng ka u bema fukna kagaya naknga Anutu wari tangkayonam tinga kareng gi' ubu iik waraga' wa ibang tangkunang kama famineng sini' kuma' toguk de, \v 9 ka mokngang, Anutu adi tangkayonam guk mo' tugu'. Adi ningsa' kabinga ning nanggu', naganing tangkunang kareng ka naga gamitik wari tanga wa gu damdang giri ira napa'niga' nafek guk mo' titang. Ning tang kama ka gu tang guk mokngang ning nakitang ganang wa naning tangkunang warisa' gu ganang ira kane tangkunang sini' tita'. Anutu wari ning togu' wara' na mesisiringa wa naning napa' karesi fam waraga' mo' tirik, mokngang, na mesisiringa wa mamareng wari tanga fukna tangkunang guk mo' ikinga Kasira Aming ning tangkunang warisa' mungkupnanap waraga'sa' sura tirik. \v 10 Wara' na Kasira Aming ning kane u tanga tangkunang guk mo' ningda'ning iik a aming wari midi kadagang nangbe wa ma mamareng kuni' kuni' wari kadofinam wa ma aming wari nugumak tonga ti, abanga sasuk mimeng tanga kane u titi wara'ning kadapmang guk mo' kaga ningwari kadofinamita' wa na waraga' kabakna kareng naknga mesisiringa sa' titik. Beng sini' kama ka naning kane ganang tang guk mo' nakitik wara'ganang didimeng wa Anutu warisa' yotangkanabinga tangkunang girii guk ubu ikitik. \s1 Pol wari Korin aming ning naktangka ifitangka waraga' yanggu' \p \v 11 Ka beng sini' na midi ka kadapmang ka fukna bema ara ningda'ning i tanga torik ya sidi aming mana papeng ningda'ning de ka waraga' wa ning toutik, na sidining sanggek aming girii ning itik ka sidi naning kane u kanga naning wap guk mo' bema areting wara' na naning wap tiptangka waraga' sura wa na midi ka naganing fukna bema ara ning ningda'ning tanga torik wang. Ka aming fam sidi mandaga' aming ka sidi anga sanggekiting wa aposel sini' ning yapma naga wa aming sige ningsa' fanabing. Ka na aming ka wara'siga' wa ning torik, aposel sini' wap guk wa naga, a aming arantagim ka sidi adisita' u nakiting wa mokngang, wa aposel ning wap kabi'guk mokngang, aming sigesa' wari tanga iking. \v 12 Ka sidi na aposel beng sini' wa ning nakeda waraga' wa tim naga sidigok ira kane tangkunasi urang tuguk waraga' sura nakni'. Na kabakna tiptangkanga baratarak guk mo' naknga Anutuning kane tiptangka waraga' kane tangkunasi mirakel kuni' kuni' a aming yotangkayap ning kane kigineng ka aming wari titining guk mokngang ningwara' siamo' ka sidining dasi'ganang u tuguk undu' kuma'sa' kaging. \v 13 Abanga na sidigok u yagum ganang wa na kadapmang nua'ni guk mo' tuguk, mokngang, na kadapmang didimeng kubaniksa' ka naktangka aming bak fam ga' kuma' tiamitik ningsa' tasamguk. Ka napa' kubaniksa' ka sidiganang u mo' tuguk wa ning, na sidita' mamareng sansam ga' bibi' naknga mambong fam yotangkanap ga' kabi'guk mo' beng sini' sangguk. Ka u tuguk wa sidi kadagang ning udep kaing wa ning torik, kadagang ka wa suknakubenam tini'. \p \v 14 Ka kuyane kami na sidiganang u kama famineng ning ubu anga sabonga tirik. Ka u autik wa sidi ai, Pol adi indining mambong fam manggakna ga' unda' abota' ning mo' sukanting, mokngang. Na sidining mambong ga' mo' sura aunga torik, na aming beng sidasa' manggkanasap waraga'sa' nakitik wara' u aunga torik wang. Ka sidi kuma'sa' naking, sababi' wa mamangse babangse yotangkayap ga' mambong iyam ga' sasuk mimeng titining mo', mokngang, mambong iyam ga' sasuk mimeng wa mamangse babangse warisa' sababi'si' u yotangkayap ga' titing. \v 15 Ka beng sini' na sidining babangsi' ningda'ning itik wara' na sidita'sa' naknga ning tanga sidi yotangkasap waraga' kane girii tanga naning mambong kabi'mo' u kabinga anganga naning iikna undu' girisa' kabiinga kungkumak ning. Na sidita' siamo' naknga wa kane ka u titik, ka sidi wa indining, sidi nagata' bibi' naknga manda uknaming wa. \p \v 16 Ka sidining aming fam adi nagata' wa ning unda' fararoknamiting, a Pol adi mambong amimi ga' wa sareng sini' udi giri mo' ninita' de ka adi ninggagare kabi' titining midi fam undu' kuma'sa' ninita'. \v 17 Ka na sanggagare wa dari tuguk, kuyane fam ka naga yangkareinga aging wari udep sanggagareging. \v 18 Mokngang, Taitas wari sidiganang u au waraga' wa nagasa' midi tangkunang aninga ning tanga kuyani' nua'ni wara'guk kubap yangkareinga agumu' Ka indining, Taitas ya wari sidigok u anga yagumu' ganang wa adi mandaga' saramira sidining mambong fam sige guk u siromanggegumu'. Mokngang, na ning nakarik ka adi kafakafa sa' yotangkasapkumu'. Ka waraga' wa sidi kafakafa ning sukanting, Pol nagok ka Taitas guk indi mini unggo kareng kubaniksa' warisa' niptatoranga kadapmang kubaniksa' ka mini unggo wari tinimita' unggungsa' yaranga tanga ikitamuk. \p \v 19 Ka sidi midi ka i yoksamirik i kanga ning ma sukni', a Pol adi aming indi aming kadagang ning mo' kaga waraga' sura wa midi kigineng i yoknimgu' yang. Mokngang kuyane, na aming Kasira Aming ning kapmik ganang itik wara' Anutuning de ganang midi didimeng ning sanirik, na nasi' kadapmang a kane kuni' kuni' u titik wa ki kubaniksa' ka sidi sifitangkainga tangkunang sa' iik waraga'sa' sura titik. \v 20 Ka na sidi kadapmang didimengsa' titiga' siamo' nakitik, ka inga' na sidiganang u anga wa sidi kadapmang nua'ni ubu ma tinga sabok. Abanga sidindu' ningsa', sidi aming kusubang kareng ning ninap waraga'sa' naking, ka naga napa'ni tinga nua'ni ningda'ning ubu ma napni'. Ka na waraga' sura kabakna mamareng kabi' naknga ning torik, na sidiganang u anga wa sidi kadapmang kadagasi kuni' kuni' ka arok a aming nua'nining napa' kareng ga' kabaksi' kadagang ninak a barap a ganing fuka yotangka ga'sa' sasuk a yangkige a aming nua'ning wap tipkadaga a fuka bema ara ning kadapmang titi a sansaramik tiangara kadapmang kareng tipkadaga ning u ko ma tanga ikinga sabok. \v 21 Ka naga sidiganang u nua'bu au ga' ka u torik wara'ganang wa sidi kadagang ka ningwara' u tanga ikinga naning kane wari beng guk mokngang ikinga na naning Anutuning de ganang wa wara'ning mamareng ma bemok. Ning tanga aming kabi'mo' adisining kadagang timini ka napa' mumungguk kadagang a kadagang sansaramik titi a kadagang ka kabaksi' mamarak ning u tanga ira kabaksi' faranga kagabi guk mo' tinting u yapma waraga' kabakna mamareng sini' ma nakok waraga' tanga na mutu kubanik ka waraga'sa' wa midi ka i torik. \c 13 \s1 Pol wari korin aming wari naktangkasi' u kafakafa katatora waraga' yanggu' \p \v 1 Ka kami yara'ganang naga nua'bu anga sap ga' torik wa famineng ning nua'bu autik. Ka naga u anga sidining iik u sapdidima waraga' wa kadapmang ka tim kuma' yoking unggungsa' yaranga tok ga'. Midi ka wa ning yoking, aming fama' wa ma famineng wari midi kubaniksa' ka aming nua'nining kadagang ga' unggungsa' tonting wa midi kigineng, wara' beng guk ning tonga aming ka kadagang tota' waraga' mamareng imiting. \v 2 Ka tim na sidiganang u nua'bu anga yaguk ganang wa na sidining kadagang u kanga midi kigineng nua'ni u kuma' sangguk. Ka inga' yara'ganang undu' na kamani ira midi kigineng ka u sangguk ningsa' nua'bu ning sanotik, aming ka tim kadagang tiging wara'guk ka aming fam ka kadagang inga' tinting wa na u nua'bu au ganang wa aming kadagang titiing ka ni sige guk mo' kabok, mokngang, wa mamareng guksa' kabiamok. \v 3 Ka sidi ning fatuguting, a gu Kasira Aming wari guganang ira guning maga ganang midi fatogadofita' ning tugutang wa magayam. Adi napa'ni tinga kanga o beng guk ba ning tontam ning fatoing. Ka waraga' wa ning torik, naga u awak ganang wa sidi Kasira Aming wari nagaganang ita' wara'ning undu' kuma'sa' kani'ga'. Beng sini' Kasira Aming wari sidining bining ganang ira sifididima titiga' tita' wa napa' kugurang mo' tita', mokngang, adi kigineng girii guk sifididimata'. \v 4 Tim aming wari ugari tiging ganang wa giri adining fugu ganang wa tang guk mokngang, ka inga' yara'ganang adi ka' ikita' wa Anutuning kigineng girii warisa' tanga ikita'. Ka aposel indindu' fukni'ganang wa tang guk mokngang ka tim Kasira Aming Jisas ning fugu wari yagu' ningda'ning ikem. Ka Anutu wari adining tangkunang u niminga Jisas ka ka' nua'bu ikita' adigok kubap ira sidi yotangkasap ning kane ubu tanga ira antam. \p \v 5 Ka sidi sidining iiksi' waraga' wa kafakafa sura nakanting, sidi iik ka naktangka aming sini' wari ikiting wara'ganang sini' u iking wa ma iik nua'ni ganang iking. Nasi' nasi' kadapmang undu' iik ka wara'ning didimeng giri u ting ma mokngang ning sura wa sidining iiksi' u tipdidimanting. Sidi ning suktangkanting, Kasira Aming Jisas wari sidiganang u kuma' ita'. Ka sidining bining ganang wa aming fam ka usingsa' tanga ira wap ka Kasira Aming ning arantagim ning wara'guk sige ma ikni'. Ka na aming ka ningwara' waraga' wa ning torik, aming ka ningwara' wa Kasira Aming Jisas wari adiganang mo' ita'. \v 6 Ka na ning sutik, ka sidi aposel indining iik u kanga naktangka amingning iik ka u torik wara'ganang beng sini' ning kuma' nakedanting. \v 7 Abanga na Anutu wari yotangkasabinga kadagang guk mo' titi waraga' sura Anutuga' ibang fatosamirik. Ka na ibang wa ning mo' sura tugutik, aming wari adi kadapmang didimeng tinting u yapma Pol naganing tang warisa' tanga ting ning tutugu waraga' mo' sura tugutik, mokngang. Aming wari sidining iik kareng unggungsa' kanga aming ka sanggek titik naganing wap guk mo' tonting undu' girisa', na waraga' mo' sura titik. \v 8 Beng sini' naktangka aming indi kane ka Anutuning midi beng guk u udaga wara'ning wap guk mokngang. Indi kane ka midi beng guk u tiptangka ning unggungsa' titi wara'ning wap guk ikem. \v 9 Ka na sidi yotangkasap ga' kane tangkunang tinga naning tangkunang wari biinga sidibu tangkunang guk ning iking undu' giri karengsa' nakarik. Ka na ibang tugutik ganang wa sasuk girii ka Anutu wari yotangkasabinga sidining iiksi' u tipdidimanga naktangka aming tangkunang beng sini' iik waraga' sura fatugutik \v 10 Ka na kamani ira ko mo' anga sapma ganang umpang i yoksamirik wara'ning ki wa ning, sidi umpang i kanga sidining iiksi' u kuma' tipdidimanga ikanting wara' inga' naga anga sabok ganang wa na tangkunang ka Anutu wari namgu' wara'ning wap guk ma tonga sifang sanok. Tangkunang ka wa sifakadaga titining mo', wa yotangkasap titi waraga'sa' namgu', wara' na sidining kadagang ga' mamareng naknga wa tangkunang ka wari kwak da'ning sidifi ga' bibi' nakarik. \s1 Pol wari midi fam ari' togu' \p \v 11 O kuyane na sidita' sura midi pumpurum kabi' ari' ka ning torik, sidi sasuk ka iiksi' ning kadapmang u tipdidimanga naktangka aming karesi beng sini' iik waraga' kane tangkunang sa' tinting. Ning tanga midi kigineng ka naga yoksamirik ya ninaksa' titi a sidi dabik kabaksi' kubaniksa' kufara iik ning tinting. Ning tinga Anutu ka aming fam ga' siamo' ninak a kabaksi' kugurang iik wara'ning ki sini' wari sidigok ira yotangkasap tota'. \p \v 12 Ning tanga Anutuning arantagim indining kadapmang yaranga naktangka aming sidasa' kafasi' kura' wengam ning tanga yaranting. Naktangka aming ka nagok i ikitam adindu' sidita' sura midi karesi fam kabisaming. \p \v 13-14 Girii Kasira Aming Jisas wari sidita' naknga ai'dap kareng tasamota', a Anutu wari sidita' siamo' nakota'. Ning tanga Mini Unggo wari sidining kabaksi'ganang sini' ikinga sidi adigok ngingeng kareng iikning ning naknga kabaksi' kugurang karengsa' naknga ikanting, beng.