\id 1PE — URI N. Sampson \h 1 PITA \toc1 Midi umpang Pita wari tim munumung yoku' \toc2 1 PITA \toc3 1 PITA \mt1 Midi umpang Pita wari tim munumung yoku' \c 1 \p \v 1 Ka Pita na Kasira Aming Jisas ning kane aming aposel, na Juda ning naktangka aming ka sidining kamasi' Juda u kabinga anga aming ka Juda mo' adisining kama provins fam ka Pontas a Galesia a Kapadosia a Esia a Bitinia u ira yaring sidita' sura midi umpang i yoksamarik. \v 2 Beng sini' sidi timinggi' sibeng Anutu wari adining arantagim ganang iikga' kuma' sifikasirinanga manggara kuksabinga iking. Ka Anutu wari u manggaksapku' wa adi sidita' ananing mini unggo u saminga mini unggo wari inga'ni ning sifaigikinga aming arantagim ka Anutuning naro'sa' ira Kasira Aming Jisas ning midisa' yaranga ikinga Jisas ning kunkumak ning kigineng wari sidining kadagang u tanga kayosaminga kareng iik waraga' sura manggaksapku'. Anutu wari sidita' ai'dap tasama kaba kugurang u saminga adining kaba kugurang a bibiri' wari sidiganang undu' siamo' kadofota'. \s1 Naktangka aming indi Anutuning yongganang iik kareng sini' bema iknam ga' \p \v 3 Ka indi Anutu ka indining girini' Kasira Aming Jisas ning beni adita' kabakni' kareng naknga mesisiringa tangamtam. Beng sini' Anutu adi bibiri' siamo' nipma yotangkanip tanga mindingni Kasira Aming Jisas wari kungkumak tugu' u tubobu tipmaragu'. Ka u tipmaragu' warisa' tanga wa indi aming inga'ni ning ubu kuma' indifikadofigu'. Wara' indi u kanga kabakni' marara o indindu' inga' Anutu wari tubobu indifimararo' ningsa' suktangkanga kapmera ikem. \v 4 Ning tanga indi ka' iik kareng ka Anutu wari adining mindine indita' ninim ga' kuma' totangkagu' u bimbem waraga'sa' suktangkanga ikem. Ka iik kareng ka wa Anutu wari kunimganangsa' u kuma' tugunungnanga kabanimgu' wara' iik ka wa kadaga titi a napa' kadagang ni wari tipkangkamara a bibi' titining guk mokngang sini'. \v 5 Ka iik kareng ka inga' bema iikning ka wa aming arantagim ka Anutuga' naktangka tinga Anutuning tangkunang wari mungkupnasabinga karengsa' giri iking sidining. Ning tinga napa'ni wari mo' sifikadagainga gi'sa' ira anganga kama ari' ka Anutu wari manggaknip titi waraga' kuma' tugunungnanga kabigu' wara'ganang didimengsa' kadofini'ga'. \p \v 6 Ka beng sini' kuyane kamaganang i kama pumpurumsa' ikantam ganang wa mamareng kuni' kuni' wari kadofinim wara'ning guk, ka sidi iik kareng ka inga' tanga iik waraga' sura kabaksi' karengsa' kuma' naknga iking. \v 7 Ka mamareng ka wa sigesa' kagadofi ning mo', mokngang, wa Anutu wari sidining naktangkasi' u kadidima waraga' sura kabiinga kadofisamota'. Ka sidi naktangka ka waraga' wa kamaga ka napa' kamaganangni gol ka bibi' titining guk waraga' sukanting. Wa ning, aming adi gol u unanga manggara kama susu u tanga yugura gol beng bimbem waraga' wa kudip ganang seting. Ka naktangka aming indining naktangka wa Anutuning de ganang wa napa' kigineng sini' ka gol u tarafata'. Wara' Anutu adi indining naktangka u taniminga naktangka beng guk sini' fikifiki ningsa' tanga ira au waraga' sura wa mamareng u kabiinga kadofinimita'. Ka sidi naktangka beng guk ningsa' tanga ira anting wa kama ari' ka Kasira Aming Jisas wari sareng tubobu kadofo'ganang wa adi sidining naktangkasi' kareng u kanga kaba karengsa' naknga sidining wap bema aranga kigineng iyingeng kareng u samo'. \v 8 Beng sini' sidining naktangkasi' wa napa' kigineng beng guk sini'. Tim sidi Jisas wa kabi'guk mo' kaging a inga'ganang undu' kaga guk mo' ningsa' ko ting de, ka sidi adita' siamo' naknga naktangka tanga mesisiringa girii sini' ka aming wari wara'ning kiga' tutugu ning guk mokngang u titing. \v 9 Ka sidi naktangka tanga iking wara'ning ari'ni wa Anutu wari manggara gi' kuksabinga ikni' waraga' tanga wa sidi kabaksi' karengsa' naknga iking wang. \p \v 10 Beng sini' kane ka Anutu wari indita' bibiri' naknga yotangkanip tugu' wa tim profet arantagim kabi'mo' adindu' wara'ning kini u kanga nakeda waraga' sura kane tangkunang sini' tanga ira abiging. Ning tanga midi ka inga' Anutu wari yotangkanibinga ikem yaraga' undu' kuma'sa' ituaging. \v 11 Profet adi Kasira Aming ning mini unggo wari adiganang ira midi ka nasi' mamareng ka inga' Jisas wari bemgu' a mamareng u bema tarakayoinga Anutu wari wap girii amiiinga ita' waraga' ininga naknga o kama ka wa dari sini' kadofo'ga', a nasi' kadapmang ganang sini' kadofo'ga' ning tonga yaging. Ka mokngang, urap mo' kadofigu'. \v 12 Ka midi ka profet wari u toging wa Anutu wari profet ana wa ning yanggu', kadapmang kareng ka naga aming yotangkayap ga' u tonga torik wa urap kadofinga sidi yotangkasap ning mo', mokngang, wa inga' sini' kadofiinga aming ka inga' ikni' warisa' kani'ga'. Wara' aming ka kami yara'ganang ikem sidi a indi dabiksa' indi midi ka u naknga ning tontam, o beng sini' Anutu wari adining mini unggo u anigareinga afanga aming ka midi ituaning ka kami yara'ganang iking u yotangkayabinga adi midi kareng ka Anutu wari yotangkanip ning u kuma' nininga nakem. Ka midi kareng ka wa Anutuning kuning aming ensel arantagim adindu' kadapmang ka Anutu wari indi manggaknip wara'ning u kaga ga'sa' fanakiting, ka mokngang. Kadapmang ka wa aming ka kami yara'ganang ikem indiganangsa' kadofiniminga kaga wara'ningsa' wara' sidi waraga' sura mesisiringa girii tinting. \s1 Anutu wari didimeng kareng iik waraga' manggaknipku' \p \v 13 Ka sidi napa' girii kareng Anutu wari kuma' tasamgu' waraga' sura baratarak da'ning guk mo' nakanting, mokngang, sidi kabaksi' tiptangkanga tangkunang ningsa' tanga ira anting. Sidi napa' fam wari yotangkasap ga' guk mo' sukanting, mokngang. Sidi naktangka tanga napa' kubnaniksa' ka inga' Kasira Aming Jisas wari sareng kadofinga ai'dap tanga yotangkasap titi u kaga waraga'sa' suktangkanga ikanting. \v 14 Beng sini' tim sidi anutuning midi u kabi'guk mo' naknga ira sidining sasuk ka kabaksi' wari kadagang titiga' maraksap ning unggungsa' yaranga tanga yaging, a kami yara'ganang wa kadapmang ka tim tanga yaging wari nua'bu mo' saptatoreinga ikanting, mokngang, sidi aming arantagim ka Anutuning midi ninakisi ningsa' ikanting. \v 15 Ka Anutu ka adining midi naknga iikga' sinagiku' adining kadapmang wa didimeng ning ki sini' wara' sidindu' nasi' kadapmang tonga wa didimengsa' tinting. \v 16 Ka waraga' wa Anutuning midi nua'ni ka ning kuma' yoking, na didimeng ningsa' ikitik wara' sidindu' didimengsa' ikanting. \s1 Anutu wari indi tubobu manggaknipku' wa napa' kigineng sini' wari tonga manggaknipku' \p \v 17 Ka Anutu ka indi ibang tongama sibeng ning anitam adi aming indining kadapmang ka kareng wa ma kadagang titam wara'ganang didimengsa' nipma tagagarenibita'. Ka indi sibeng wa sige ma aninam wara' naktangka aming indi kamaganang i miririp ningda'ning ko ikem ganang wa indi Anutuning kigineng waraga' mutu tanga kadapmang didimengsa' tanga ikantam., \v 18 Ka sidi kuma'sa' naking, tim sidi kadapmang kadagang beng guk mokngang ka papase wari sanggeking u yaranga tanga yaging. Ka Anutu wari kane ka tubobu manggaksap ga' tugu' wa napa' kamaganangni ka bibi' titining ka silva a gol wari mo' tonga manggaksapku'. \v 19 Mokngang, adi napa' kigineng sini' ka Kasira Aming ning amaa ka sipsip nano kareng sini' ka kadagang ni guk mokngang ningda'ning wari tonga manggaksapku'. \v 20 Ka Kasira Aming ka indi yotangkanip ga' kane u tugu' wa timinggi'sini' kama kunim ko mo'tugu'ganang wa Anutu wari kane ka u titi waraga' kuma' kasiranga kabigu'. Ka inga' sini' i ikem yara'ganangsa' wa indi yotangkanim, ga' tanga sareng kadofiinga kagum. \v 21 Ka sidi kane ka Kasira Aming wari afanga tugu' u kuma' kanga ning tanga Anutu girii ka Jisas wari kungkumak tinga tubobu tipmarara wap girii amigu' waraga' naktangka ting. Ka sidi Anutuning kigineng u kanga adita' naktangka sa' tanga adi manggaksap wara'ning kama u kapmekanting. \s1 Naktangka aming indi kadapmang ka kuyane famga' siamo' ninak ning u yaranga tantam \p \v 22 Ka sidi Jisas ning midi beng u naknga kabaksi' guk kufara yarasa' ting warisa' sidining kabaksi' u sifigidibainga sidi kabaksi' ka naktangka aming kuyase famga' siamo' naknga yotangkayap titining wara'guk ubu kuma' iking. Ka sidi adisita' siamo' ninak wa mandaga' mo' giknanting, mokngang, sidi kabaksi' guk beng sini' kufara tinting. \v 23 Ka beng sini' Anutuning midi wa ka' iyak guk a tangkunang fikifiki ningsa' iikning. Ka sidi midi ka u nakinga wari sidining kabaksi'ganang kuma' ita' wa Anutu wari inga'ni ning sifaigikinga sidi ka' ningsa' iking. Ka sidining ka' iyak ka wa kamaganangning wari mo' sifikadofiguk, mokngang. Wa Anutu ka fikifiki tangkunang ningsa' ikita' warisa' sifikadofigu' wara' sidi adining mindine ning iking. \v 24 Ka ka' iyak waraga' wa midi nua'ni ka timinggi' ning kuma' yoking, \q1 “amingning iik wa pumpurumsa' ka muggwak wari kadofinga tubobu urapsa' urang kaforeting ningda'ning, a adisining tangkunangsi' undu' munggwak ning daberim wari tubobu urang urapsa' kaforanga mangfuting ningda'ning urapsa' kuma' bita'. \v 25 A napa' ka girii ning midi kareng wa urapsa' bibi' ning guk mokngang, adi fikifiki ko' ningsa' ira au wara'ning.” \p Ka Anutuning midi ka u togu' wa tim aming fam wari kuma' ituasaminga naking wang. \c 2 \s1 Girii wa uningkim yak mangkap kigineng ka' iyak guk wari ita' \p \v 1 Ka naktangka aming arantagim sidi Anutu wari kabaksi' inga'ni kuma' saminga iking wara' sidi kadapmang ka kadagang titining wa wadigi'sini' kabisasu'nanting. Kadapmang ka midi mandaga' tutugu a kadapmang kareng ning midi wa masi' wari sige tutugu a kuyaga nua'ni kaguruda, abanga aming fam yangbenga arokiam titi ning u titing wa kagabi tinting. \v 2 Ka aming inga'ni kagadofi wara'ning wa sidi kadapmang ka saba ginggiming wari nam urang nating waraga' sukanting. Adi mamangse ning nam u nana ga'sa' nakiting ningsa' ka sidindu' Anutuning midi kareng ka nana ka kadagang kabi'guk mokngang ningda'ning waraga'sa' nakanting. Ning tanga sidi nana kareng ka wari yotangkasabinga sidining naktangka wari kigineng kadofinga Anutuning kapmik ganang kareng gi' ikanting. \v 3 Ka aming nua'ni wari Anutuning midi wa nana ningda'ning waraga' sura ning yoku', girii ning kadapmang kareng wa sidi kabaksi'ganang undu' marang siamo' kuma'sa' naking. \p \v 4 Ka beng sini' Jisas wa uningkim kigineng ka ka' ningsa' iyakning wari ikita'. Uningkim ka wa tim aming wari yak maunga kadagang ning tonga kabiging ka Anutu adi timinggi' kareng ning kuma' kanga kasiranga kabigu', wara' sidi uningkim mangkap kigineng ka wara'ganang sini' garanga ikanting. \v 5 Ka naktangka aming sidindu' ningsa', sidi adita' naktangka tanga uningkim ka' iyak guk ningda'ning ubu kuma' kadofinga iking. Wara' sidi dabik adiganangsa' anga garanga Anutuning yak kareng ning kadofiinga Anutu wari ananing mini unggo u yak ka wara'ganang irota'. Abanga sidi yak ka wara'ganang wa Anutuning pris arantagim karesi sini' ka tim Anutu wari aming ning kadagang suknakubeiam waraga' sura keng a napa' karesi u sauripmaminga waraga' sa' urang nakarugu' ningda'ning ka sidi Anutuga' ibang tuguinga Anutu wari kane ka Kasira Aming Jisas wari tugu' wara'ning kigineng waraga' sura sidita' siamo' nakota'. \v 6 Ka uningkim ka waraga' wa Anutuning midi nua'ni ka tim ning kuma' tuguinga yoking, \q1 “i kani' na Saion yongganang wa naning yak kareng manotik. Ka na yak u tipmarak wara'ning wa uningkim mangkap tangkunang kareng sini' nua'ni kuma' bema iratik. Ka aming ka uningkim ka udi girisa' ning kanga waraga' naktangka tota' adi didimeng giri tara'.” \m \v 7 Ka beng sini' uningkim ka wa naktangka aming sidiganang wa napa' kareng yotangkasap ning, a aming ka adita' manda ukngama naktangka guk mo' titing adiganang wa mokngang, kadagang ning ikita'. Ka aming ka wara'siga' wa midi nua'ni ka ning kuma' yoking, \q1 “uningkim ka aming yak mama ning wari yak titining guk mokngang ning kanga kabiging wa adi uningkim yak mama ning fam u irafiksasu'nanga yak ning mangkap kigineng tim iyak sini' ning ubu ita'.” \m \v 8 Abanga uningkim ka waraga' undu' profet Aisaia wari ning kuma' yoku', \q1 “adi uningkim ka amingning kasi' ifikadagainga aming wari mangdipmi tanga wadigi' kadaga wara'ning ning ita'.” \m Ka wara'ning ki wa aming wari Anutuning midi kareng u ninak ga' bibi' nakinga midi ka wara'ning kigineng wari aming ka u ifikadaga waraga' togu'. Beng sini' aming ka wa Anutu ana kadaga titiga' kuma' ifikasiranga ibita' warisa' kadagating. \s1 Naktangka aming indi Anutuning arantagim sa' ning ikem \p \v 9 Ka sidi aming ka u torik ningwara' mo', mokngang, sidi naktangka aming arantagim ka Anutu wari anata' kuma' sifikasirinagu' wari iking. Abanga sidi pris arantagim ka Anutuning siring yak girii iyung kane tanga Anutuga' sura napa' karesi urang sanga kukngamiting ningda'ning tanga king girii Jisas adining kane sini' ting. Ning tanga sidi aming arantagim didimesi naro'sa' ka Anutu ananing sini' ning kuma' iking. Ning tanga ira nasi' kadapmang kareng ka Anutu wari tasamira' u kanga sidibu aming famga' yangara ituaimting. Wa ning, tim sidi kadapmang kadagang tanga kangkam ganang sini' yaging, ka kami yara'ganng wa Anutu wari sinagira fabanga adining iik kareng ka diok fafa' sini' da'ning wara'ganang kuma' kuksabinga iking. \v 10 Beng sini' tim wa sidi Anutuning arantagim mo' aming arantagim sige ning yaging, a kami yara'ganang wa sidi Anutuning arantagim sini' ubu ira ning tanga adining ai'dap kareng ka sidita' bibiri' nakgna yotangkasap tita' wara'ning ka tim guk mo' kating u kanga iking. Wara' sidi Anutu wari napa' kigineng ka sidining iiksi'ganang u tasamita' waraga' sura wara'ning midi u aming famga' undu' tokadofiamting. \s1 Naktangka aming indi Anutuning kane aming sige slev ningsa' ikantam \p \v 11 O naktangka aming amine karesi sidi kamaganang i ira naktangka aming iking wa kamaganang ya sidining yong ki sini' mo' ning nakanting. Wara' ning sanotik, sidi kadapmang ka fuksi' wari marang ninak ningsa' ka urasi'ning iik kareng u tipkadaunga tita' wa kagabi tinting. \v 12 Ning tanga sidi aming arantagim nua'ni ka Anutuga' naktangka guk mo' titing adisining bining ganang u ira kadapmang didimeng karengsa' tinting, wara' adi wap aming kadagasi ning sansang ga' ning tonga tinting wa adi sidining kadapmang kareng u kanga kabaksi' faranga Anutuga' naktangka tanga inga' kama ari' ka Jisas wari tubobu abo'ganang wa adi sidining kadapmang kareng waraga' Anutuning wap bema arani'. \p \v 13-14 Ka sidi indining girini' Jisas waraga' sura kamaganangning aming girisi wari nasi' kadapmang tapni kamiting undu' didimengsa yaranting. Sidi kamaganang yara'ni girii tim iyak king a girisi fam ka adi kukyapma yareta' adisining midi undu' nakyamting. Aming girisi ka wa king wari aming ka kadagang titing u ifididima waraga' mamareng ima ning tanga aming ka kadapmang kareng titing u yotangkayap wara'ning kane u tanga iik waraga' kukyapma yareting. \v 15 Beng sini' Anutu adi sidi kadapmang kareng titiga'sa' nakita' wara' sidi kadapmang kareng ningsa' tanga ikinga aming ka sasuksi' sansaramik tanga ikiting wari midi kadagang sangbe ga' ning tonga tinting wa adi sidining kadagang ni guk mo' kanga sisibi sa' tinting. \v 16 Ka sidi aming arantagim ka kadagang wari nua' mo' tofisabinga iik kareng ganang sigesa' ubu kuma' iking. Ka sidi a ya napa'ni wari nua' mo' tofinibara' ning tonga kadapmang kadagang fam mo' tinting, mokngang, sidi aming arantagim ka Anutuning midi wari tofisaptangak ning ning ira adining kane aming ningsa' ikanting. \v 17 Ning tanga ira aming dabik u kafakafa tiapma ning tanga naktangka aming kuyase ga' undu' kabaksi' guk siamo' naknga yotangkayap tinting. Ning tanga Anutu girii ga' mutu tanga aming girisi king kamaganangni wara'sining midi naknga kadapmang karengsa' tiamting. \s1 Pita wari naktangka aming ka kane aming sige slev tanga yaging u yanggu' \p \v 18 Ka kane aming sige slev ka girii ga' naktangka tanga iking sidita' wa ning toutik, sidi girisisi' ka kane sama saptatoreting wara'sining midisa' nakiamting. Ka adi aming kadagang wa ma kareng undu' adisining kapmik ganangsa' ikanting. \v 19 Ka sidi Anutuga' sura kadapmang didimeng tanga ikinga girisisi' wari mamareng sigesa' saminga bimbem sa' tanga tinting wa Anutu adi didimengsa' ting ning sabota'. \v 20 Ka na sida kadagang tinga sidifiinga bimbem waraga' mo' sura torik, mokngang. Kadagang tinga sidifinting wa sidaning kadagang wara'ning to beming wara' kura' tubobu guk mo' tiamting wa napa' girii mo'. A sidi kadapmang karengsa' tinga sidifiinga tubobu guk mo' tiama kadapmang karengsa' tiama ira anting wa Anutu adi sidita' nakota'. \v 21 Beng sini' Anutu adi kadapmang kareng ka ning u titiga'sa' nakita' wara' adi sidi adining arantagim ira kadapmang ka mamareng ka ning u bema iik wara'ga manggaksapku'. Ka sidi kadapmang ka Kasira Aming Jisas wari tugu' waraga' sukanting, adi indi yotangkanip ga' sura aming wari nasi' kagaya a mamareng amiging wa adi bibi' ninak a kura' tubobu tiam ning guk mo' tugu', mokngang. Adi bimbem sa' tugu' wara' sidi kadapmang ka u tugu' u kanga sidindu' ningsa' tinting. \v 22 Beng sini' girii adi kadagang ni wa ma midi mandaga' tutugu ning guk mo' sini' tugu', mokngang, adi kadapmang didimeng sini' unggungsa' tanga yagu'. \v 23 Ka aming wari midi kadagang sige animbeging wa adi midi kadagang kura' tubobu guk mo' yanggu'. Abanga adi uuk tinga ganang undu' adi midi ka a sidi nanuk ting wara' sibeng Anutu aniinga kura'bu sidifota', ning guk mo' yanggu', mokngang. Adi Anutu ka napa'napa' didimengsa' tagagareyabita' warisa' inga' kuma' tagagareyabo' ningsa' suktangkanga midi guk mo' tonga adeinga mamareng tubosa' amiging. \v 24 Ning tanga Kasira Aming Jisas adi aming dabiksa' indining kadagang u manggaksasu'nanga fonga adining fugu ganang u bak kubaniksa' tanga firi ugari ganang kumogu'. Ning tanga kadagang girii ka tim niptatoreinga yagum wa wadigi' kuma' tipmirinimsasu'neinga indi ka' iik kareng bema kadapmang kareng titining kadapmang guk ubu ikem. Tim adi kadagang ning kanga kagaya aminga ugumak titing. Ka u uking warisa' ka kami yara'ganang wa naktangka aming indi yotangkanipma indifikarenda wara'ning napa' kareng sini' ning ubu iknimara'. \v 25 Beng sini' aming arantagim ka sidi tim wa sipsip wari tuangsi' kabinga masara urang titing ningda'ning tanga yaging. Ka inga' sidi tubobu abuinga sipsip yaptatora ning aming kareng ka urasi' yaptatoreta' wari kuma' saptatorara'. \c 3 \s1 Naktangka ami a taming ka imaraming tanga iking wari kadapmang didimeng titi wara'ning midi \p \v 1-2 Ka naktangka taming ka ufase guk sidindu' ning sanotik, sidi ufase ning midi u ninaksa' tanga adisining kapmik ganangsa' ikanting. Ning tinga ufase ka Anutuning midi ga' ukngamiting adi sidining iiksi' didimeng u kanga Anutuga' kabaksi' faranting. Beng sini' adi sidining midi ka kabaksi' tipfara ga' yangting unggungsa' mo' nakanting, mokngang. Adi tamse sidi kabaksi' bema afanga adisining kapmik ira kadapmang kareng tinting u sapma wa adi Anutuga' naktangka titining kadapmang u kanga naktangka tinting. \v 3 Ka taming ka naktangka tanga iking sidi napa' karesi ka fuksi'ning usingsa' tipgidaba ning ka kisi' sasa' kafakafa mimeng sini' titi a kungkum karesi mimeng sini' ipmana a kwi' inga'ni karesi karesisa' titi ning waraga' mimeng mo' sukanting, mokngang. \v 4 Sidi napa' karesi ka kabaksi' tipgidaba ning kungkum tankunang ningda'ning ka kabaksi' kugurang iik a midi karengsa' tutugu ning unggungsa' tanga ikanting wa Anutu wari sidining kadapmang u kareng sini' kauta'. \v 5 Ka naktangka taming ka timinggi' ira abiging adindu' kadapmang kareng ka ning u tanga Anutuga'sa' sura napa' tangkunasi ka kabaksi' tipgidaba ning unggungsa' tanga ufise ning kapmiksa' ikiaging. \v 6 Tim Ebraham ning tamni Sera adi kadapmang karengsa' ka ning u tanga ufini ning midi ninaksa' tanga ning tanga ufini Ebraham wa adining girini ning kanga adining kapmiksa' itarugu'. Ka naktangka taming ka kami yara'ganang iking sidindu' ningsa', sidi kadapmang kareng ka Sera wari u tugu' ningsa' tanga ufise ning kapmiksa' ira adisita' mutu guk mo' tinting wa sidi Sera ning ibingine arantagim sini' ning ikanting. \p \v 7 Ka naktangka aming ka tamse guk sidita' wa ning toutik, taming adi tangkunang girii guk ka ami sidi ikiting ningwara' mo' wara' sidi imaraming sidining iiksi'ganang wa tamse u kafakafa yaptatoraning ning yapma yotangkayap tinting. Beng sini' Anutu adi ka' iyak ka fikifiki ningsa' ikning wa ami sidita'sa' sansam ning mo', wa tamse guk dabiksa' samo'ga'. Wara' sidi waraga' sura tamse u kafakafa yaptatoranting wa sidi Anutuga' ibang tonting ganang wa kadapmang didimeng mo' ka ni wari sidining ibang u mo' isefisamota'. \s1 Naktangka aming indi kuyane fam guk kabakni' kubaniksa' kufara tanga ikantam \p \v 8 Ka midi ka u tonga abarik u fabanga bak dabiksa' tanga midi wara'ning ki kubaniksa' ka ning toutik, naktangka aming sidi kabaksi' a sasuksi' kubaniksa' tanga ikanting. Ning tanga kuyase famga' siamo' naknga kugurang kareng tiapma yotangkayap tinting. Ning tanga sidi kabaksi' ka sidining iiksi' bema afanga kuyase fam ning kapmik ganang iikning wara'guk ikanting. \v 9 Abanga aming wari kadagang siramikinga wa sidi kadagang kura' tubobu guk mo' tiamting. A aming wari midi kadagang saninga wa sidi midi kadagang kura' tubobu guk mo' yangting, mokngang, sidi kura' tubobu wa kadapmang karengsa' tiamting. Beng sini' Anutu adi naktangka aming indi yotangkanip titi waraga' manggaknibita' wara' indindu' kuyane wara'siga' naknga yotangkayap tantam. \v 10 Ka tim Devit adi kadapmang kareng ka waraga' sura midi nua'ni ning kuma' yoku', \q1 “aming ka iikni wari kareng kadofinga gi' iik waraga' naknga wa adi kadapmang ka midi kadagang a midi mandaga' tutugu ning u wadigi' sini' kabota'. \v 11 Ning tanga adi kadapmang kadagang ga' manda sini' ukngama kadapmang karengsa' ubu tanga irota'. Abanga adi kadapmang ka kaba kagaya ninakning u kabinga kadapmang ka kuyane famga' kaba kugurang kareng nakiam wara'ning unggungsa' yaranga tanga irota'. \v 12 Beng sini' aming ka kadapmang didimeng tanga ikiting wa girii adi kareng yapma adisining midi nakiamita'. A aming ka kadagang tanga ikiting wa girii adi bibi' nakiama manda ukiamita', ning yoku'.” \s1 Naktangka aming wari kagaya ka kadapmang kareng ga' tanga bemota' wa napa' kareng \p \v 13 Ka sidi kuma'sa' naking sidi kadapmang karengsa' tanga ikanting wa aming fam adi sidita' bibi' naknga kadagang tasam ning guk mokngang. \v 14 Ka sidi kadapmang karengsa' u tanga ikinga aming wari bibi' naknga mamareng samting wa sidi napa' kadagang ning kanga base mo' tinting, mokngang, sidi o ning ba tinibing ning tonga kabaksi' karengsa' nakanting. Abanga sidi aming wari sidifi a napa' fam ka sifimutu titining u tasaminga undu' sidi waraga' mutu tanga kabaksi' mamareng mo' nakanting, mokngang. \v 15 Sidi indi girini' ka Kasira Aming Jisas wara'guk kuma' ikem wara' indi adining midisa' nakngamtam ningsa' suktangkanga ikantam. Ka aming ka naktangka guk mo' titing wari sidining naktangka wara'ning ki waraga' saninga wa sidi midi iyang ga' bibi' mo' nakiamting, mokngang, sidi sirengsa' ituamting. Ka sidi ituaim tonga wa kadapmang ka arok ningda'ning mo' tinting, mokngang, sidi kadapmang kareng tanga midi kugurang karengsa' yangting. \v 16 Ka sidi kadapmang didimengsa' tinting. Ning tanga kabaksi' kareng guksa' ikanting wara' aming fam wari sidi Kasira Aming Jisas yaranga kadapmang didimeng titing waraga' bibi' naknga sangbenting wa inga' sidining kadapmang didimeng wari kabi'mo' kadofota' u kanga o indi fe' ba tangam ning tonga megang naknga midi nua'bu guk mo' tonting. \v 17 Beng sini' indi kadagang tinga aming fam wari waraga' tanga kagaya nimting wa indining kadagang ning to. A indi kadapmang didimengsa' tanga ikinga Anutu wari kuma' sura ibiinga indita' kagaya u nimting wa karengsa'. \s1 Kasira Aming wari indining kadagang tangkayonim waraga' kungkumak kuma' tugu' \p \v 18 Ka kadapmang ka wara'ning wa Kasira Aming Jisas wari tugu' waraga' sukanting. Kasira Aming Jisas adi aming didimeng sini' kadagang ni guk mokngang, ka adi aming kamaganangni kadagang adi' kabi'mo' indi yotangkanima indining kadagang u tanga kayonimsasu'nanga indagira fabanga Anutuganang kuknip waraga' anapmo' kubaniksa' kumogu'. Adi aming fugu sini' guk ikinga ugumak tiging. Ka mini unggo ning kadapmang ganangsa' wa Anutu wari tubobu tipmarainga marara ka' yagu'. \v 19 Ka mini unggoni wari anga aming ka tim kadagang tanga yaging wara'sining urasi' ka kudip kadagang kapmera ikiting u anga yapma midi yanggu'. \v 20 Ka aming urasi' ka wa timinggi' kama ka Noa wari sip girii tugu' u tanga ikiaging wara'sining urasi'. Ka adi kama ka wara'ganang wa kadapmang kadagang kabi'mo' tanga Anutuning midi guk mo' naknga tanga yaging. Ka Anutu adi adisining kadagang waraga' tanga urap mo' dipmigu', mokngang. Adi kabaksi' tubobu guk udep tipfaranting ning tonga ibigu' ka mokngang, waraga' tanga Noa wari sip u tipkarendainga aming arantagim eit ningsa' wari sip iyung bane wara'ganang amoinga aming kabi'mo' beng wa ama topnanga kumaksasu'neging. Ka Jisas ning uringni adi aming urasi' ka u anga yapku'. \v 21 Ka ama gibung wari kadofiinga aming ka sip iyung amoging wari gi' giri yaging wa kamaga ka inga' indi Jisas ga' naktangka tinga gi' giri iik waraga' ama iniminga ikem wara'ning. Ka u inimiting wa napa' using ning ka fukni' geng unggungsa' yotiknim waraga' mo' titing, mokngang, indi Anutu wari indining kabakni' u indifigidaba waraga' sura naktangka tinga inimiting. Abanga Kasira Aming Jisas wari kumara tubobu maragu' wara'ning kigineng warisa' yotangkaniminga indi gi' giri iik waraga' wa ama u inimiting wang. \v 22 Ka Jisas adi kunim furo'ningga' aranga beni Anutuning kafong kareng ganang mera adigok girii dabik ikinga kunim aming ning girisi ka tangkunangsi' kuni' kuni' guk wari adining kapmik ganangsa' iking. \c 4 \s1 Aming ka Kasira Aming ga' naktangka tota' wa mamareng guk bemota' \p \v 1 Ka Kasira Aming Jisas wa aming wari kagaya girii aminga ugumoging wara' naktangka aming sidindu' Anutuning kane titiga' wa sasuksi' tangkunang ka adi tanga kumogu' ningsa' tinting. Ning tinga adi kagaya samting wa sidi bimbem sa' tinting. Wa ning, aming ka kadagang ga' manda sini' ukngamota' wa adi fugu ganang wa kagaya bimbem ning wara' adi kagaya bemota'. \v 2 Wara' sidi kama ka fuksi' guk ko ikanting ganang wa sasuk kadagang kamaganangni u nua'bu mo' kabiinga saptatorota', mokngang, sidi Anutuning sasuk kareng warisa' ubu saptatorota'. \v 3 Sidi kama paramu'sini' wa naktangka guk mo' tanga kadapmang kadagang ka aming ka naktangka guk mo' titing wari titiga'sa' nakiting u kuma' tanga yaging. Kadapmang kadagang ka u tanga yaging wa ning, ami taming fam guk kadagang titi a kabaksi' wari kadagang titiga'sa' mamarak a ama kagaya mimeng topnanga papenga kadagang sansaramik titi a Anutuning kadapmang tapni tarakayonga Anutu mandaga'ga' mesisiringa titi ning u tanga ira abiging. \v 4 Ka kami yara'ganang wa sidi kadapmang kadagang ka sansaramik sa' tiangak ka aming ka naktangka guk mo' titing wara'siguk tanga yaging ningwara' nua' mo' ting, wara' adi sidi kadapmang nua'ni ubu ting u sapma wa sidita' bibi' naknga midi kadagang fasangbeing wang. \v 5 Ka aming ka wa adi kadapmang kadagang ka u saramikiting waraga' wa Anutu girii ka aming kungkukmosi a aming ka ka' ko iking u tagagareyap waraga' tugunung kuma' tanga mareta' wara'ning diming ganang adenga toni'ga'. \v 6 Ka Anutu adi aming dabiksa' ning kadapmang u yapdidimanga kareng a kadagang ning tonga tarayap wara'ning ki sini', wara' adi aming indi kadapmang karengsa' tanga iikga' sura aming fam yangkareinga abanga adining midi kareng u ituanima yareting. Ka aming fam ka tikm Anutuning midi kareng i kuma' naknga aming karesi ning ira kumoging adi fuksi' warisa' batagainga urasi' wa ka' fikifiki ningsa' iyak ka Anutu wari tanga ikita' ningsa' ikiting. \s1 Anutu wari ai'dap tinimita' wara' indibu aming famga' ima yarantam \p \v 7 Beng sini' kuyane kama ka kama a kunim wari bibi'ning wa paramu' mo' pumpurumsa' adera', wara' sidi sasuk kareng guk ira Anutuga' ibang tounga wa ki guk didimeng sura tonting. \v 8 Ning tanga kadapmang kareng kigineng sini' ka kuyase famga' kabaksi' guk naknga yotangkayap titi wara'ning undu' tangkunang surotangkanga tanga ikanting. Ning tinga sasuk kareng ka ning wari sidining kabaksi'ganang irota' wa aming fam wari sidita' kadagang tasamting wara'ning sasuk u ufafeuta'. \v 9 Abanga naktangka aming kuyase fam wari sidining yak ganang u deronga abuinga wa sidi yapguruda mo' tinting, mokngang, sidi kafakafasa' tiapmanting. \v 10 Beng sini' Anutu wari aming indita' tangkunang kuni' kuni' nimita', ka sidi tangkunang ka u bema kuyase fam yotangkayap ning kane tinting. Sidi kadapmang ka ning u tinting wa sidi kuyase famga' sura Anutuning ai'dap uy sabaraim wara'ning aming sini' ikanting. \v 11 Wa ning, aming ka Anutu wari tangkunang ka midi kareng itua ning u amota' wa adi Anutuning midi beng guk u didimengsa' ituauta'. A aming ka kane ka kuyase arantagim yotangkayap ga' kamiinga tanga irota' undu' adi tangkunang ka Anutu wari kane u titiga' kuma' amota' wara'ganang didimengsa' yaranga tota'. Ka sidi kadapmang didimeng ka ning u tinting wa aming wari sidining kane kareng u kanga kane kigineng ka Kasira Aming Jisas wari tugu' waraga' tonting wa Anutu girii ning wap bema aranting. Beng sini' Kasira Aming adi wap girii a kigineng guk fikifiki ningsa' ikita', beng. \s1 Naktangka aming wari kagaya bema tangkunang sa' ade wara'ning midi \p \v 12 Ka naktangka aming kuyane karesi sidi mamareng a kagaya ka u bema iking wa sidining naktangkasi' u tagatagasap wara'ning. Ka sidi mamareng ka u kanga a kagaya ka ning guk wa nasi'ga' bemem ning tonga base tanga kabaksi' mamareng mo' nakanting. \v 13 Mokngang, mamareng ka ningwara' wa tim Kasira Aming Jisas wari bemgu' ning beming. Ka sidi mamareng ka u tangkunang ningsa' adenga bema anting wa inga' kama ari' ka Kasira Aming Jisas ning kigineng wari sareng kadofo'ganang wa sidi adining kane tanga kagaya beming waraga' sura adining de ganang kabaksi' karengsa' naknga mesisiringa girii sini' tini'. \v 14 Ka aming fam wari sidi Kasira Aming ga' naktangka ting u sapma midi kadagang fam sangbenting wa sidi kabaksi' karengsa' nakanting. Sidi Anutuning mini unggo ka kigineng tuang wari sidining kabaksi'ganang u ira tangkunang kuma' samara' wara' sidi waraga' sura kabaksi' kareng naknga mesisiringa sa' tinting. \v 15 Ka kagaya ka u beming wa ki ka kadapmang kadagang ka sidining aming nua'ni wari aming ura sep wa ma kuba a kadapmang kadagang kuni' kuni' titi a aming fam ning kane u kanga yangkadaga ning u tinga aming wari kagaya u samting wa sidining kadagang nin to sa', wara' na waraga' mo' torik. \v 16 A sidi Kasira Aming Jisas ga' naktangka tanga ira kagaya u bemting wa napa' kadagang ka amingning dasi'ganang megang ninakning mo', mokngang, sidi wap Kasira Aming ning naktangka aming ning ikinga saramiking waraga' Anutu u asekni' ning aninga adining wap bema aranting. \p \v 17 Beng sini' kama ka Anutu wari aming midiganang kukyapma tagagareyap wara'ning wa kuma' kadofonga tara'. Ka adi tim munumung wa aming ka Anutu ananing arantagim ikem indi tagagarenibo'. Tagagarenipma anganga aming ka Anutuning midi kareng ga' manda ukngamiting wa mandang tagagareyapma kagaya girii sini' ino'ga'. \v 18 Ka waraga' wa midi nua'ni ka timinggi' ning kuma' yoking, “Anutu adi aming didimesi ka adining midi ninakisi wa kane girii tanga yotangkayabinga gi' giri ikanting. A aming ka adita' manda ukngama kadagang sa' tanga ikiting adi gi' wa indining tanga ikanting, mokngang sini', ning yoking.” \m \v 19 Wara' naktangka aming fam sidi nasi' mamareng ka Anutu wari kuma' sura kabiinga kadofisamota' wa sidi waraga' kabaksi' mamareng mo' nakanting, mokngang. Sidi kadapmang karengsa' tanga ira ning sukanting, o indi Anutu ana tanipku'. Abanga adi napa'ni tinim ga' tuguta' wa adi beng guksa' tinimita' wara' adi mamareng ka i bemem indu' kuma'sa' yotangkanimota'. \c 5 \s1 Naktangka aming ning yaptatora aming adi kane didimengsa' tinting \p \v 1 Ka na naktangka aming arantagim yaptatora aming sidi ubu sanotik. Nandu' yaptatora aming nua'ni wari itik, ka na Kasira Aming wari kagaya bema kumogu' wa na dana wari sini' kuma' kagu'. Abanga na yaptatora aming sidigok Kasira Aming ning kigineng ka inga' sareng kadofisarendo' u dabik kanamga'. \v 2 Ka sidi ning sanotik, sidi naktangka aming arantagim ka Anutu wari sidi yaptatora ga' sipmigu' wa kafakafa yaptatoranting. Ka sidi kane ka aming arantagim yaptatora ning u titi waraga' wa aming fam warisa' sipmiinga kabaksi' sini' guk mo' kufara bibi' naknga kubase' mo' tinting. Abanga sidi kane u tanga uningkim manggakna waraga'sa' tanga sige mo' tinting, mokngang, sidi kabaksi' guk sini' kufara sasuk ka aming yotangkayap ning ka Anutu wari titiga' nakita' wara'guk sura tinting. \v 3 Abanga sidi aming girisi ningda'ning ira aming arantagim ka Anutu wari sidi yaptatora ga' ibisamgu' wa sigening ningda'ning mo' yapmanting, mokngang, sidi kadapmang didimeng karengsa' tinga adindu' u kanga kadapmang karengsa' tinting. \v 4 Sidi kadapmang karengsa' tinting wa sidi inga' naktangka aming dabik indining niptatora ning aming girii sini' ka Jisas wari tubobu kadofisarendo' ganang wa adi sidining kane kareng waraga' to kareng sini' ka kadaga guk mo' titi u samo'ga'. \s1 Naktangka aming indi nananing kabakni' bema afanga sasuk gu ikantam \p \v 5 Ka na naktangka aming ka uyamang sidindu' ning sanotik, sidi aming ka saptatora titing wara'sining kapmik ganangsa' ikanting. Ning tanga kadapmang ka sidining iiksi' bema afuning u yaranga naktangka aming kuyase fam ning kapmik ikanting. Indi midi nua'ni ka ning yoking undu' kuma'sa' nakitam, Anutu adi aming ka anasining fuksi' bema areting wara'siga' u manda ukiamita'. A aming ka anasining kabaksi' bema afuting wa adi yotangkayap tanga ai'dap tiamita'. \p \v 6 Ka sidi kadapmang ka Anutu wari u tita' waraga' sura o Anutu adi kigineng girii guk beng sini', a aming indi mokngang ning tonga adining kapmik ganangsa' ikanting. Ning tinga inga' kama ka adi kuma' sura kabita' wara'ganang wa adi yotangkasap tanga girisi manggara sipmo'ga'. \v 7 Beng sini' girii adi sidita' undu' kuma'sa' sura ikita' wara' sidi sidining nasi' mamareng wa adita'sa' anisasu'nanting. \p \v 8 O kuyane sidi kadapmang didimeng waraga' kafakafa suktangkanga ikanting. Sidining digirap ka aming kadagang Setan adi kugwang kagaya laion wari seksi' kagaya naknga ku urang katinga yangating ningda'ning tanga sidining arantagim fam u ifikadaga waraga' kuma' yenta'. \v 9 Wara' sidi naktangka tangkunang tanga kigineng adenga aming kadagang Setan wari kadapmang ka kadaga titiga' tasamonga tota' u tarakayonting. Sidi kuma'sa' naking mamareng ka wa nua'ni mo', wa sidining naktangka aming kuyase fam ka kama fam indeng ira yaring adindu' mamareng ka ningwara' udi kuma'sa' bema iking wara' sidi waraga' sura tangkunangsa' adenting. \v 10 Beng sini' Anutu girii adi ai'dap tanga yotangkanip wara'ning ki sini' ikita', wara' adisa' sidi Kasira Aming Jisas ganang iikga' sinagikinga sidi Jisas guk iik kareng fikifiki ningsa' iik ka Anutu ana ikita' ningsa' bema iik wara'ning ning iking. Wara' sidi ning nakedanting, mamareng ka u beming wa kama pumpurumsa' ganang kuma' kadofinga biuta'. Ning tinga Anutu wari yotangkasama manggara bak gi' kuksabinga sidi tangkunangsa' ikanting. \v 11 Anutu adi tangkunang girii guk fikifiki ningsa' ikita', beng. \s1 Pita wari midi fam ari' togu' \p \v 12 Ka na midi ka umpangganang u tonga abarik wa Sailas wari yotangkanama adining kafong warisa' yoknamara'. Sailas wa na ning fakarik ka indining kuyani' kareng sini'. Na sidining kabaksi' sifimarakinga sidi tangkunangsa' ira midi beng guk ka Anutu wari aming indita' ai'dap tinim wara'ning ka naga faituasamarik wara'ganangsa' iik waraga' sura umpang i yoksamarik. \p \v 13 Ka naktangka aming arantagim ka Babilon yong iking ka Anutu wari sidigok dabik kuma' sifikasirinagu' adi sidita' sura kabaksi' kareng naknga toing. Abanga naktangka aming nua'ni ka naganing sabana kareng ka Mak adindu' sidita' sura kaba kareng naknga tora'. \v 14 Ka sidindu' naganing umpang i kanga kabakni' kubaniksa' kufara iik waraga' sura kabaksi' kareng naknga sidasa' kafasi' kura' wengam tanga yaranting. \p Kasira Aming Jisas ning arantagim dabiksa' sidi adining kaba kugurang kareng guk ikanting, beng.