\id JAS - Etulo \ide UTF-8 \h iJɛnsi \toc1 Afɛ mgbi iJɛnsi \toc2 iJɛnsi \toc3 iJɛn \mt2 Afɛ mgbi \mt1 iJɛnsi \c 1 \p \v 1 Ani iJɛnsi, ongbidɔ mgbi Imgbasho bɛyi Otsɛ iYesu iKrestu, le ta agwɔ iwyodefa ama nganya kpatsɛ ɛsɛ duu na angba. \s1 Imbadi bɛyi igyila \p \v 2 Emi ongwunani, no li ungwɔ atsa mbi ema saan mi onɔ ngwi imbadi ba mbi ema ita idzidza-dzidza mani, \v 3 bana ema ye imbadi ngwi a le mbadi oyɛyɛ onuunu mgbi ema nɛ, ka nu ema itukwu okwu onyɔtsɛ. \v 4 Onyɔtsɛ okwu-kwu nɛ ka nu ema myotse di yɛɛ saan, adzi ni unkonyi ka kwo ema oba ba mani. \v 5 Kini ozoyeye kwo inggisɛ oba yɔ, no bɔ mbi Imgbasho nli nu ali inggisɛ duu dzii yi okakewo ba nani, ta o ka kye nun. \v 6 Ki non bɔ yɔ, no noyɛyɛ dika dzɛ yi itukwu efefa ba, bana inggisɛ nli tsɛwɛ itukwu efefa dzɛ dafi akpeni mi ekyoo okwukwo ngwi awo li gben le gyɛkɛ nani. \v 7 Itɔ inggisɛ na no tsɛwɛ gbɛɛ ongwu ka tu unkonyi mbi Otsɛ ba; \v 8 o li inggisɛ otsɛwɛ itukwu efefa dile wɔɔwɔ mi ungwɔ mgban okyɔɔkyɔ duu. \p \v 9 Ali inggisɛ onoyɛyɛ ndzɛ abubɔ yɔ, no tsatsa ikyesinɛ Imgbasho kyon wuuta. \v 10 Nghaduu ongwu ndzɛ aludu ma, no dzɛ yi atsa gbɛɛ Imgbasho yilen esɛ, ikyekyɛ o kawa nyɛ dafi onggaangga oshɛ mani. \v 11 Lubana onɔ li tɔ yi olola mgban tsɛ ni oshɛ ndzili, onggaangga mgban li wulɔ di nu mse mgban nyɛ. Mi itɔ ofɛ nɛ kpɔɔ, inggisɛ aludu ka sila ngwi o le kyummya kyɛ nɛ kpaa. \p \v 12 Imgbasho ka kye mse bɛ inggisɛ nshitukwu mi imbadi ma ewo, bana o kwulɛsɛ mi imbadi mgban kpɔklɔɔ nɛ, o ka gbɛ okpapyi mgbi oshishe ngwi Imgbasho zondu okye nu ama ongwu kpa ma itukwu mani. \v 13 Kini igyila ba mbi inggisɛ yɔ, ni inggisɛ onyi ka gbɛɛ, <> Ikyena inggisɛ onyi ka yagba gyila Imgbasho mi ungwɔ obube ba, ongwu kpaa di li gyila inggisɛ ba; \v 14 kpaa li imina mgbi eyi ma li gyila eyi ka kwu ukya aali. \v 15 Nghanɛ ni imina wa byifu yɔ, li mba alobube, ni alobube kpaa wa she kpakpa yɔ, li mba ikwongye. \v 16 Nu ma ka kpagya ema wo ba emi ongwunani ama okpa ani itukwu. \v 17 Ali umba osuse bɛyi ongwi nghao tishi duu kyɛ esho, mbi Otsɔ osa, ongwu nli nyinɛ ba dududu nani. \v 18 Li mi oweka mgban ngwi o mba eyi nyɛ mi elodzɛ otsitsi na aali, ikyegbɛɛ ni eyi li etɔ emi ababɔ mi ungwɔ ama ngwi o ta duu. \s1 Ofwoofwo bɛyi okyɔɔkyɔ \p \v 19 Emi ongwunani okpa ani itukwu ye ungwɔnɛ na: Ali inggisɛ no dzɛ pɛpɛ mi ofwoofwo kpaa kyɔ dumɔɔ mi ogbɔɔgbɔ bɛyi itingga okyɔɔkyɔ, \v 20 lubana itingga ka yagba nu inggisɛ le saan dafi Imgbasho mina ma ba. \v 21 Nghanɛ dzata alungwɔ idza bɛyi alobube ngwi ema li kyɔ alonɔ duu nani. Kyi gbɛlu esɔ ngwi a kye kya mi oshishe mgbi ema nka dulu ema watɔ nɛ yi ewo oyile esɛ. \p \v 22 Ka fwo elodzimgbasho ta ba, kpaa kyɔɔkyɔ mi ungwɔ ngwi ela na gbɔ mani, bana o le kpagya ewoo wo. \v 23 Ali inggisɛ nfwo elodzɛ na kpaa le kyɔ dafi i gbɔ ma bayɔ, dzɛ dafi inggisɛ nle di ewon mi idzinggi, \v 24 ma labɔlabɔ ngwi o di ewon lu mata, o li gblimɔ odzɛɛdzɛ mgban dafi ongwu dzɛ mani. \v 25 Nghaduu inggisɛ nkyinɛbyi kpɔklɔɔ mi ola nnghao tishi li nu ewo shɛta na, gblimɔ ungwɔ ongwu teyi fwo ma ba kpaa kiyayi okyɔ mi efu yɔ, a ka kye mse ban ewo mi ungwɔ ngwi o kyɔ mani. \p \v 26 Kini inggisɛ kye ewon gbɛɛ, ongwu le kyɔ Imgbasho idɔ kpaa yagba bwa idɛ mgban fyii bayɔ, o le kpagya ewon wo, odzimgbasho mgban duu li ayayi. \v 27 Odzingbasho ngwi Imgbasho Otseyi gbela gbɛɛ le saan di dzɛ yi okakewo ba ma li ongwu aani: ogbekabyi emi ongwokwu yi emi owakwadɛ mi okakewo mgbi ama bɛyi okye ewabu dzɛ enggengga mi idza ongwi ɛsɛ nɛni. \c 2 \s1 A fwa osadu-sadu mgbi okpitukwu \p \v 1 Emi ongwunani, ngwi ema li ama onoyɛyɛ mbi Otsɛ mgbi eyi okwulewo iYesu iKrestu nɛ, ka tso okpitukwu mgbi osadu-sadu ba na. \v 2 Kyi kye gbɛɛ inggisɛ wo ongwashi abashi mi abɔ bɛyi angwuto osaan wa kaka okwakye mgbi ema, inggisɛ adzɛ kpaa wo ishisha angwuto wa kaka. \v 3 Kini ema nghao kye mmwɛ nu inggisɛ nwo angwuto osaan na di nyan gbɛɛ, <> kpaa nya inggisɛ adzɛ na gbɛɛ, <> \v 4 li idzidza ngwi ema le tso dile gbɔ ewema ikwɔ mi ewodzɛ ibwubwe daabana? \p \v 5 Gadɔ na, emi ongwunani ama okpa ani itukwu li Imgbasho dulu ama ndzɛ abubɔ mi inɛ mgbi ɛsɛ gbɛɛ nu ma li aludu mi oyɛyɛ onuunu, nu ma di gyokwudɛ esutɔ ngwi ongwu zondu yi ama ongwu kpa ma itukwu ma ba wɛ? \v 6 Nghaduu ema li fya emi abubɔ ito. Ma li emi aludu li le kwo ema esɛ di li le kwo ema kɛ opo ikwɔ baa? \v 7 Li ama le kwu iyi osuse ngwi ema noyɛyɛ mi ele nɛ shanyɛ baa? \p \v 8 Mi otsitsi-otsitsi ni ema ngyo ola mgbi esutɔ ngwi a lɔ mi Afɛ gbɛɛ, <> ema le kyɔ ayin. \v 9 Kpaa kini ema tso osadu-sadu yɔ, ema kyɔ obube, ola di nu ema obube gbɛɛ ema li ama ofoola. \v 10 Bana inggisɛ ngwu ngyo ola duu kpaa foola onyi yɔ, o gyobube mi ola angbeka duu. \v 11 Ikyesinɛ li Imgbasho ongwu ngbɛɛ, <> di gbɛɛ, <> Kini abu kyɔ amah ba kpaa ngwɔ inggisɛ yɔ, abu yɛɛ inggisɛ ofoola. \p \v 12 Nghanɛ le gbɔdzɛ dile kyungwɔ dafi inggisɛ ngwu a ka fwo ma ikwɔ mi ola nli shɛ inggisɛ adi nani, \v 13 ikyekyɛ inggisɛ nli di elela bayɔ, Imgbasho kpaa ka din elela mi ikwɔ ogbɔɔgbɔ ba. Elela odiidi ngha ikwɔ ogbɔɔgbɔ! \s1 Oyɛyɛ onuunu yi okyɔɔkyɔ \p \v 14 Emi ongwunani, oyabɔ li ekyɛ, ni inggisɛ tso gbɛɛ ongwu dzɛ yi oyɛyɛ onuunu kpaa okyɔɔkyɔ dzɛma ba? Itɔ oyɛyɛ onuunu na ka dulun tɔ gbɛɛ? \v 15 Kyi kye gbɛɛ ongwunabu ongwi ongyulɔ hona ongwi ongyaa, dzɛ yi angwuto yi ungwogye ba. \v 16 Ni onyi mbi ema gbɛɛ, <> kpaa kyɔ unkonyi otobyi ma ba ma, i yaabɔ mi ekyɛ? \p \v 17 Mi itɔ ofɛ nɛ kpɔɔ, oyɛyɛ onuunu ndzɛ yi idɔ bayɔ, li ikwukwɔ. \p \v 18 Kpaa inggisɛ oka ka gbɛɛ, <> tso ani oyɛyɛ mgbi abu ndzɛ yi idɔ ba nani, ni ani tso abu oyɛyɛ mgbi ani mi okyɔɔkyɔ. \v 19 Abu noyɛyɛ gbɛɛ Imgbasho li onyi. I tishi! Emi onodzi ibwubwe kpaa noyɛyɛ ngha, ungwɔnɛ li nu ma shadagba. \p \v 20 Abu ikwangha inggisɛ nɛ, abu mina ambɛ odi gbɛɛ oyɛyɛ onuunu ndzɛ yi idɔ ba li ayayii? \v 21 Li otsikyeyi Abrahan ngwu a kyon gbɛɛ o le saan mi ungwɔ ngwi o kyɔ onɔ ngwi o kye ongwan Adziki dɔkɛ iwashi okyon fifɛ ma baa? \v 22 Ema di dafi oyɛyɛ onuunu mgban yi okyɔɔkyɔ kɛ ungwonyi mani, oyɛyɛ onuunu mgban di mbwumbwo mi ungwɔ ngwi o kyɔ. \v 23 Nghanɛ Afɛ ngwi a lɔ gbɛɛ, <> inggisɛ di li kwun di oka Imgbasho na mbwumbwo. \v 24 Ema ka yagba di gbɛɛ inggisɛ li gye emyɛmyɛ mi osuse ngwi o kyɔ li mi oyɛyɛ onuunu ta ba. \p \v 25 Li mi itɔ ofɛ nɛ kpɔɔ ngwi a kye iRaha ongyaa ogbaabɔ wuuta dafi o le saan mi okyɔɔkyɔ mgban ngwi o kye ozu nu ama okyaakya la efu di nu ma tɔ mi ofɛ oka idzidza lu na baa? \v 26 Dafi ewo ndzɛ yi onodzi ba li ikwukwɔ nɛ, li ngha oyɛyɛ onuunu ndzɛ yi idɔ ba li ikwukwɔ aali. \c 3 \s1 Kye idɛ si \p \v 1 Emi ongwunani, li ema tsatsa ka yɛɛ etsetse ba, ikyena eyi ama nle tso nɛ, a ka nghao gbɔ eyi ikwɔ fyumfye. \v 2 Eyi duu li boofɛ mi ofɛ idzidza-dzidza. Kini inggisɛ kye idɛ si mi odzɛ ogbɔɔgbɔ yɔ, o myotse, o ka yagba gbekabyi odzɛɛdzɛ mgban kpaa. \p \v 3 Eyi li kye alijan wo mmya ondu ikye no fwo eyi, ni eyi di yan akye gbɛ. \v 4 Di ambɛ mi iwudza ongwi eni, dafi a she ngwi awo okwukwo di li fa ma nɛ, li ongwɛ anghi ogyɛngyɛ ta ngwi inggisɛ ofaafa li ya ma akye kɛ imbe ngwi o mina okɛ duu. \v 5 Li ngha ngwi idɛ li alewo ogyɛngyɛ kpaa li kyungwɔ ama oshewo aali. Di dafi ongwɛ ola ogbambɛ kpaa li kye ivu okwukwo gye tukwu esɛ mani. \v 6 Idɛ kpaa dzɛ dafi ola, li ibwubwe ungwɔ mi alewo duu, ka yagba nu inggisɛ olɔlɔ dzili, li mɛ ola wo oshishe mgbi inggisɛ duu yi ola ntɔkyɛ udola nani. \p \v 7 Inggisɛ li yagba byi ali itɔ mmbwaba yi ingwunɔ yi ungwɔ ama okwo ifu esɛ bɛyi mmbweni alonɔ duu, \v 8 kpaa inggisɛ onyi li yɛ idɛ akye gbɛ ba. Li ungwɔ obube ngwi a li yagba siin gbɛ ba, i mbwo yi unka ibwubwe. \p \v 9 Li mi idɛ ngwi eyi li tsɛ Otsɛ yi Imgbasho Otseyi, di li mi efu kpaa ngwi eyi li wo inggisɛ ama Imgbasho ta mi odzɛɛdzɛ mgban ikamba aali. \v 10 Li mi ondu onyi kpɔɔ ngwi otsɛɛtsɛ li tɔ mi efu bɛyi ikamba kpaa aali. Emi ongwunani i tishi ni ungwɔnɛ dzɛ ngha ba. \v 11 Eni osuse yi eni mmwaa ka yagba fɛ nyɛ ifogbe onyi gbɛɛ? \v 12 Emi ongwunani, ekwɔ andundu ka yagba wa owawa mgbi olumu naa ekwɔ mntsa ka yagba wa owawa andundu gbɛɛ? Li ngha ifogbe mmwaa kpaa ka lu eni osuse gbɛ ba aali. \s1 Ozoyeye li abyi efa \p \v 13 Li emɛ mbi ema dzɛ yi ozoyeye yi odifwi-difwi? No kye tso ambɛ mi oshishe mgban osuse, mi okyɔɔkyɔ osuse mi ewo oyile esɛ nkyɛ mi ikpewo ozoyeye mani. \v 14 Nghaduu kini ema dzɛ yi uwaba kpakpa mi itukwu di zofu yɔ, ka kye tsaabɔ igɛgɛ di tangwɛ otsitsi ba na. \v 15 Itɔ <> kyɛ esho ba kpaa li mbi inggisɛ owamyɛ di kyɛ mbi onodzi ibwubwe. \v 16 Bana imbe ngwi uwaba bɛyi ali ofu dzɛ yɔ, o ka di ɛndɛ yi ali itɔ ali ibwubwe duu. \p \v 17 Nghaduu ababɔ yɔ ozoyeye nkyɛ esho na li nu odzɛ saan, di dzɛ mi iyu yi eka, okye angbeka wuuta, ongyo ola, ombwo yi elela odiidi di dzɛ yi ali osuse, otso osadu-sadu ba kpaa otso otsitsi. \v 18 Ama ndzɛ yi iyu li kya etɔ mgbi iyu, di li shɛ etɔ mgbi osaan. \c 4 \s1 Kye ewema nu Imgbasho \p \v 1 Li alungwɔ li kye odzɛ oshiishi yi ibe ba idzidzɛ ema? Ungwɔ ntona kyɛ mi imina nle fu mi itukwu mbi ema na bawɛ? \v 2 Ema li mina ungwɔ kpaa li tuun ba. Ema li gbɔngwɔ inggisɛ di di ungwɔ mgbi inggisɛ tanyi, kpaa ema li yagba tu ba. Ema li gbɔnɔgbɛ di gblibe. Ema di li tu ungwɔ ema mina ma ba, ikyekyɛ ema bɔ mbi Imgbasho ba. \v 3 Ni ema di bɔ kpaa ema li tu ba, ikyesinɛ ema li bɔ yi oweka ibwubwe, ikye ni ema ka mbe mi imina mgbi ema. \p \v 4 Ema emi ama ntonɛ ema ye dafi odzɛ uka yi ɛsɛ nɛ li odi Imgbasho tanyi mawɛ? Ali inggisɛ nkwuuka yi ɛsɛ nɛ duu, o yɛɛ ongyikyili mgbi Imgbasho. \v 5 Naadi ema tsɛwɛ gbɛɛ Afɛ lɔ odzɛ nɛ mgbanta gbɛɛ, <>? \v 6 Nghaduu o di eyi elela kpakpa. Li ikyengha Afɛ gbɛɛ: <> \p \v 7 Nghanɛ kye ewema nu Imgbasho. Tuwo afɔ esɛ yi olodu, ta o ka tse dzata ema. \v 8 Ba kwɛkwɛ yi Imgbasho ta ongwu kpaa ka ba kwɛkwɛ yi ema. Kye oshishe mgbi ema dzɛ saan ema emi ali ibwubwe di salu itukwu mgbi ema, ema ama itukwu dzɛ ema efefa ntonɛni. \v 9 Kyelela, makwɔ di tsukwu na. Kyata isha mgbi ema no yɛɛ ikwu otseetse, atsa mgbi ema no yɛɛ mtse obaaba. \v 10 Yile ewema esɛ mi inɛ Otsɛ Imgbasho, ta o ka kyile ema esho. \p \v 11 Emi ongwunani ka gbɔdzɛ obube ikpewo ewee ba. Ali inggisɛ ngbɔdzɛ obube naadi fwo ongwunɔn ikwɔ yɔ, o gbɔdzɛ obube mi ikpewo ola diyɛ fwon ikwɔ. Ni ema fwo ola ikwɔ yɔ, ema le ngyo ola ba kpaa le fwon ikwɔ. \v 12 Li Imgbasho yuon ta li kye ola nu di gbiikwɔ, li ongwu yuon dzɛ yi mfye onu owatɔ-watɔ bɛyi odzili-dzili. Nghanɛ abu li emɛ ogbɔ inggisɛ nwatse dɔ abu ikwɔ? \s1 Abɔ otsigɛgɛ ikye egbe ongwi ekeka \p \v 13 Nghanɛ gadɔ na, ema ama nli gbɛɛ, <> \v 14 Ma ema ye dafi oshishe mgbi ema ka dzɛ ekeka ba. Ema dzɛ dafi ombɛ nli ta mboonɔ ba ta fwo mani. \v 15 Seese ema ki li gbɛɛ, <> \v 16 Nghaduu onɛnɛ, ema le kyile ewo esho di tsaabɔ igɛgɛ. Abɔ otsigɛgɛ nɛ li ungwɔ obube. \v 17 Nghanɛ ali inggisɛ n ye ungwɔ osuse ngwi o ki kyɔ kpaa kyɔn bayɔ, o kyɔ obube. \c 5 \s1 A kwo emi awuya adɔ \p \v 1 Emi awuya gadɔ na, tsukwu di makwɔ ikye adzɛ okwulewo nkyɛ ka ba ema esɛ mani. \v 2 Aludu mgbi ema tunkpe, mbalifye di kye ema angwuto gye. \v 3 Abashi bɛyi iyudza onzundzɛ mgbi ema kawa teka. Eka na ka kyɔ obwɛndɛ obube ikye ema dika gye ema ikpewo dafi ola mani. Nghaduu ema ogbe aludu da mi egbe ongwi olɛlɛ nɛni. \v 4 Dika! Udza ngwi ema fwa okpa ama nkyɔ ema idɔ mi okwɔ ntona le waakwɔ mi ikye ema. Akwɔ mgbi ama oshɛ etɔ ntona kaka adɔ mgbi Otsɛ onghaangha. \v 5 Ema to ɛsɛ myɛɛmyɛɛ dile gye ewema ɛsɛ. Ema yɛɛ drudru le fɛ egbe a ka kye eba dɔ ema onbukwɔ. \v 6 Ema li ngwɔ inggisɛ ikwɔ di gbɔngwɔ ama ndzɛ yi obube ba, di kye afɔ twɛsɛ yi ema kpaa ba mani. \s1 Itukwu oshiishi mi adzɛ \p \v 7 Nghanɛ emi ongwunani, shitukwu nghataa ba oyɛɛyɛ mgbi Otsɛ na. Di dafi inggisɛ okwɔ li shitukwu fɛ mmbwo ongwi ababɔ no kya ni ongwu kye etɔ kya di fɛ ongwi olɛlɛ ni ongwu shɛ etɔ mani. \v 8 Ema kpaa shitukwu diyɛ kwudzɛ kpɔklɔɔ na, ikyekyɛ oyɛɛyɛ mgbi Otsɛ dzɛ kwɛkwɛ. \v 9 Emi ongwunani, ka kwu ewema ondukwɔ ba na, di a wa gbɔ ema ikwɔ. Otsɛ ogbiikwɔ kwudzɛ onufɛ le fɛɛfɛ aali. \p \v 10 Emi ongwunani, kyɛdɔ ambɛ itukwu oshiishi mi adzɛ ogyeegye, mgbi oyegbɔ ama ngbɔdzɛ mi iyi mgbi Otsɛ ntonani. \v 11 Dii, eyi li kye gbɛɛ ama nshitukwu mi adzɛ ogyeegye ma a gbɛ mse. Ema fwo itukwu oshiishi mgbi iJɔbu diyɛ di dafi Otsɛ wa kyɔ owitukwu mgban mi ongyɛɛngyɛ mani, Otsɛ mbwo yi elela odiidi, elela di li kyɔn wo inggisɛ kpaa. \p \v 12 Onghaangha duu yɔ, emi ongwunani ka fa ba na, no li mi esho naadi mi esɛ hona mi ungwɔ oka kpaa. Ni <<Ɛɛn>> mgbi ema li ɛɛn. <> mgbi ema kpaa no li ei, bana ema ka gyobube. \s1 Ibɔ mgbi oyɛyɛ onuunu \p \v 13 Inggisɛ onyi mbi ema dzɛ yi okakewoo? No bibɔ. Oka mbi ema di dzɛ yi atsaa? Non shashi otsɛɛtsɛ. \v 14 Inggisɛ onyi mbi ema dotsee? Non kwu engyukwo emi iKrestu ela nu ma wa bibɔ won, di gyuon engyie mi iyi mgbi Otsɛ. \v 15 Ibɔ obɔ mi oyɛyɛ onuunu na ka nu inggisɛ ootse yɛɛ saan; Otsɛ ka kyilon. Ki non dzɛ yi alobube kpaa Otsɛ ka dzanta yan. \v 16 Nghanɛ, fwi ali ibwubwe mgbi ema nya ewema na, di bibɔ mi ikye ewema ikye ni ema yɛɛ saan. Ibɔ mgbi inggisɛ osaan li fyumfye di li kyidɔ saan. \p \v 17 Elaija nose li inggisɛ dafi eyi nɛni. O bibɔ mi otsitsi gbɛɛ ni mmbwo ka kya ba ta mmbwo di kya ba mi onova eta dɔ itsitsi. \v 18 O diyɛ bibɔ man esho kyummbwo, di nu ungwogye lumbye. \v 19 Emi ongwunani kini onyi mi idzidzɛ ema dzata ofɛ mgbi otsitsi ma inggisɛ oka ka yilen yɔ, \v 20 wɛ gbɛɛ naa: Inggisɛ nkyata inggisɛ obube mi ofɛ mgban nwɛndɛ na yɔ, o ka dulun tɔ mi ikwongye diyɛ tukwun ofɛ alobube ibyibyi.