\id ROM - Uspanteco NT -Guatemala 2010 (DBL -2013) \h ROMANOS \toc1 Man Wuj Ri Xtak Pablo Riq'uilak Yak Aj Roma \toc2 Romanos \toc3 Rom \mt1 Man Wuj Ri Xtak Pablo Riq'uilak Yak Aj Roma \c 1 \s1 Pablo tijtak rutzil jwichak yak aj Roma \p \v 1 In Pablo, in rajchac Kakaj Jesucristo. Kakaj Dios xincha'w pire jtako'n Kakaj Jesucristo y chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Dios. \v 2 Y ri tzilaj jtaquil li, b'ilchakch jwi'l Kakaj Dios ojrtaktzij rechak yak ajk'asaltak Jyolj y rechak xcan jtz'ib'ajtak lak wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios. \v 3 Y ri tzilaj jtaquil li chiriji' Jc'ajol Kakaj Dios ri xyuk q'uisi'y pi cristianil wich ulew y rijajli' David. \v 4 Y jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios xc'utun chi Kakaj Jesucristo ri Kajawl, Jc'ajoli' Kakaj Dios y wi' jcwinel, jwi'li'li xc'astasaj jwich laj jcamnakl xo'lak camnakib'. \v 5 Jwi'lke Kakaj Jesucristo xye' rutzil ranm Kakaj Dios chike y laj jb'ij Kakaj Jesucristo xye' kekle'n pire tako'n chi jb'ij rechak cristian juntir b'ak tilmit chi rajwaxi' ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \v 6 Y atak aj Roma, wataka' chijxo'lak yak cristian li ri cha'ltak jwi'l Kakaj Dios pire tioctak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo. \p \v 7 Tantz'ib'ajb'i man wuj ri pi awechak atak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri watak Roma. Atak ri sub'laj lok'alcatak jwi'l Kakaj Dios y cha'lcatak jwi'l, pire atjtostak pire re. \p Chwaj chi Kakaj Dios pach Kakaj Jesucristo ri Kajawl tijye' rutzil ranm chawechak y tijye' utzil laj awanmak. \s1 Pablo raj tib'e Roma \p \v 8 Nab'e tanc'omowaj re inDios chawijak atak juntir laj jb'ij Kakaj Jesucristo. Jilonli tamb'an jwi'l juntir luwar xtawi' jtaquil ri jcub'arb' ach'olak chirij Kakaj Jesucristo. \v 9 Kakaj Dios ri quiek laj jk'ab' win chi jb'anic riq'ui nojel wanm lawi' raj tamb'an chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri Jc'ajol, retami' chi kes tz'etel tz'et nojel b'welt cuando inch'a'w riq'uil, atcuxtajtaka' inwi'l \v 10 y tantz'onaji' re chi wi jilon raj, tijya' luwar chwe pire imb'e chi asolajcak. \p \v 11 Rajti wanm twil awchak pire tanye' jun t'o'b'i awechak ri xye' Kakaj Dios chwe pire tijye' jcowil awanmak. \v 12 Jilonli tikacowirsajtak kanm chikib'il kib' aac'lak jwi'l niq'ui' jcub'arb' kach'ol chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 13 Chwaj chi tawetemajtak atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo chi q'uilaj b'welt chomorsal inwi'l chi atb'e insolajtak pire atb'e inte'tak wi'chak mas ano'jak chirij Kakaj Jesucristo chapca' yak nic'j ri ma' rijajl ta' Israel xyuki' mas jno'jak cuando ximb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak. Pero asta lajori ajqui' tijna' imb'ec. \v 14 In twic'aj chapca' wi' inc'as, jwi'l rajwaxi' tamb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak juntir cristian, rechak yak ri tijojem rib'ak y rechak yak ri ta' tijojem rib'ak. \v 15 Jwi'li'li rajti wanm nen tamb'an chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chawechak, atak ri watak Roma. \p \v 16 In, ta' inq'uixib' chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo, jwi'l ri' jcwinel Kakaj Dios ri ticolow rechak laj jk'ab' jmacak yak ri ticojowtak tzilaj jtaquil li, nab'e pi rechak yak rijajl Israel, ajruc're' pi rechak yak ma' rijajl ta' Israel. \v 17 Jwi'l ri' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo tiesan chi sakil chi trana' suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios, jwi'lke ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj ri tijb'ij jilonri: \q1 Jun cristian ri suc'ul ranm chinwch tiyo'ri' jwi'lke xcub'ar jch'ol chwij, tiche'. \s1 Jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran chib'ak juntir cristian \p \v 18 Jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran chib'ak juntir cristian jwi'l retzal ji' tipe lecj jwi'l ta' ticojontak, ri' trantak etzltak no'j. Y jwi'l mak etzltak no'j ri trantak mak cristian li, ta' tiel chi sakil ri kes tz'etel tz'et \v 19 jwi'l lawi' ri tijna' tietemaj chirij Kakaj Dios, rechak retamaki' jwi'l Kakaj Diosi' ye'winak luwar rechak chi tretemajtak. \v 20 Jwi'li'li lawi' ri ta' tijna' tietemaj chirij Kakaj Dios, tijna' tietemaj wi tichomorsaj chirij ri b'anal jwi'l cuando xanch juntir ri wi' lecj y wich ulew, ri' li tic'utuw chi Kakaj Dios wi' jcwinel ri ta' jq'uisic y sub'laj nimi' jk'ij. \p Jwi'li'li mak cristian ta' tijna' tijb'ijtak chi ta' retamak wi wi' Kakaj Dios. \v 21 Rechak onque retamaki' nen tran Kakaj Dios, pero ta' xnimirsajtak jk'ij Kakaj Dios chapca' rajwax tijnimirsajtak jk'ij y ta' xc'omowantak re Kakaj Dios. Ri' xe' ranmak chirijak mak no'j ri ta' nen tichacuj y jchomorsa'nak nic' riq'uil sachali' li uku'mal jwi'l ta' xchomorsajtak nen tijin trantak. \v 22 Rechak tijb'ijtak chi wi' mas jno'jak pero ta' tz'et, xwuxtaka' pi sons \v 23 jwi'l ta' xnimirsajtak jk'ij Kakaj Dios ri ta' jsachic jwich, ri' xnimirsajtak jk'ij mak tiox ri richb'al cristian ri tike saach jwichak, xnimirsajtak jk'ij mak tiox ri richb'al tz'iquin, ri richb'al awaj y ri richb'al ca'n. \p \v 24 Jwi'li'li Kakaj Dios xcan jye'tak mak cristian li chi jb'anic juntir mak etzltak rayb'l re tz'i'al ri b'esal ranmak chi jb'anic ri tiq'uixib'san jtio'jlak. \v 25 Rechak ta' xcojtak ri tz'etel tz'et chirij Kakaj Dios, ri' xcojtak ri mita' tz'et. Ri' xnimirsajtak jk'ij y xcojontak chiwchak mak ri b'anal jwi'l Kakaj Dios y ma' ri' ta' xnimirsajtak jk'ij Kakaj Dios ri b'anowinak juntir. Xike Kakaj Dios tinimirsaj jk'ij y ni jun b'welt mi can ye'saj jnimirsaj jk'ij. Jiloni'n. \p \v 26 Jwi'li'li mak cristian li xcan ye'sajtak jwi'l Kakaj Dios chi jb'anic mak etzltak rayb'l re tz'i'al, asta mak anm xe' ranmak chi jb'anic tz'i'al chirib'il rib'ak. \v 27 Y jilon xantak mak winak xcan jye'tak rechb'ej mak anm, ri' xe' ranmak chi jb'anic tz'i'al chirib'il rib'ak ri q'uixib'al jb'anic. Y tijin tijtijtak c'ax pire tojb'ire mak etzltak no'j re tz'i'al ri tijin trantak. \p \v 28 Mak cristian li xchomorsajtak chi ta' rajwax tretemajtak nen tran Kakaj Dios, jwi'li'li xcan ye'sajtak jwi'l Kakaj Dios pire xichak tijchomorsajtak jb'anic mak etzltak no'j. \v 29 Nojsali' ranmak chi juntir jwich etzltak no'j, trantak tz'i'al, rajti ranmak tiwa'x mas kelen rechak, tijcontrij rib'ak chirib'il rib'ak. Nojsal ranmak chi titi'tinc, ticamsantak, tijtoctak ch'o'j chirib'il rib'ak, ajsub'unltak, trantak etzl jno'jak re cristian, ajmololtak tzij, \v 30 ajk'ab'altak tzij, tretzelb'ejtak jwich Kakaj Dios, ta' jq'uixb'ak, tijnimirsaj jk'ijak ric'anak, nim tijye' rib'ak, ajqueneysaltak etzltak no'j y ta' ticojontak chiwch jkaj jchuchak, \v 31 jiptak chi ch'ab'ejem, ta' trantak lawi' ri tijb'ijtak chi trantak, ta' retamak jlok'aj jun cristian y ta' triltak c'ur jwich jun cristian. \v 32 Rechak retamaki' chi Kakaj Dios b'ili' jwi'l chi mak cristian ri tib'anowtak mak etzltak no'j li, tic'ulari' pi rechak man c'axlaj k'atb'itzij ri pi jcholajl ri ta' jq'uisic ri tran chib'ak. Pero rechak ajwichi' tijin trantak mak etzltak no'j li y jor tiqui'cottak chi rilic mak cristian ri tib'anowtak mak etzltak no'j chapca' trantak rechak. \c 2 \s1 Pi jcholajli' tran jk'atb'itzij Kakaj Dios \p \v 1 Jwi'li'li ta' chiqui' jono yoloj tab'ij pire ticuysaj amac, at ri tacoj ayb' pi k'atb'itzij chirij jun cristian chic jwi'l cuando tab'an jilonli chirij jun cristian chic tijin tatoc k'atb'itzij chawij jwi'l attijini' chi jb'anic chapca' tijin tran re. \v 2 Pero ketami' chi pi jcholajli' tran Kakaj Dios cuando tran jk'atb'itzij chib'ak mak cristian ri tib'anowtak jilonli. \p \v 3 Y jilon at, ri atke cristian, ri tacoj ayb' pi k'atb'itzij chirij cristian y tijin tab'an chapca' trantak mak cristian li, ma b'ij laj awanm chi atcolmaji' laj jk'ab' jk'atb'itzij Kakaj Dios. \v 4 At tijin taxut nimlaj utzil ri tran Kakaj Dios jwi'l sub'laj tijcocha' jwich chi awilic y cuyulke amac jwi'l. Ta' awetam chi Kakaj Dios tijin tran utzil chawe, pire taq'uex ano'j y tac'am jk'ab'al amac chiwch. \p \v 5 Pero jwi'l mas at jip, ta' chawaj taq'uex ano'j y tac'am jk'ab'al amac chiwch Kakaj Dios. Jilonli tijin tapetzaj mas retzal Kakaj Dios pire tran jk'atb'itzij chab' cuando titaw k'ij tresaj chi sakil jk'atb'itzij ri kes pi jcholajl ri tran \v 6 y tijtoj juntir cristian chirij ri b'anal jwi'lak chi jujunalak. \v 7 Kakaj Dios tijya' tzilaj c'aslemal riq'uil lecj ri ta' jq'uisic rechak yak ri ta' xcan jye'tak jb'anic lawi' raj re trantak, ri' rajak ticojsaj jk'ijak jwi'l Kakaj Dios y ta' jsachic jwichak, \v 8 pero Kakaj Dios jwi'l retzal trana' jk'atb'itzij chib'ak mak cristian ri xike tijchomorsajtak lawi' rajak rechak trantak y ta' rajak tijcojtak tz'etel tzij, ri' tib'e ranmak chirijak mak etzltak no'j. \p \v 9 Sub'laj c'ax tina jtijtakna juntir cristian ri tib'anowtak mak etzltak no'j, nab'e pi rechak yak rijajl Israel, ajruc're' pi rechak yak ma' rijajl ta' Israel, \v 10 pero juntir yak cristian ri tzi trantak, ticojsaji' jk'ijak jwi'l Kakaj Dios y tiye'saji' utzil rechak, nab'e pi rechak yak rijajl Israel, ajruc're' pi rechak yak ma' rijajl ta' Israel, \v 11 jwi'l Kakaj Dios ta' jaljoj rilic juntir cristian tran. \p \v 12 Yak ma' rijajl ta' Israel ri timacuntak onque ta' retamak nen tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios tisaachi' jwichak. Yak rijajl Israel ri timacuntak y retamaki' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios tib'ani' k'atb'itzij chib'ak jwi'l mak pixab' li. \v 13 Pero ta' tisuc'ulab' ranmak yak cristian chiwch Kakaj Dios ri tike jtatak nen tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, xike tisuc'ulab' ranmak chiwch Kakaj Dios yak cristian ri tib'anowtak lawi' ri tijb'ij mak pixab' li. \v 14 Yak ma' rijajl ta' Israel ta' ye'l Jpixb' Kakaj Dios rechak, pero trana'taka' laj jc'aslemalak chapca' ri tijb'ij. Laj ranmak rechak tipe'w jchomorsaj jb'anic lawi' ri tijb'ij mak pixab' li onque ta' retamak nen tijb'ij. \v 15 Jilonli tic'utun chi nic' riq'uil tz'ib'ali' Jpixb' Kakaj Dios laj ranmak. Jno'jak tiesan chi sakil wi tzi o ta' tzi trantak \v 16 cuando titaw k'ij tijye' k'atb'itzij Kakaj Dios laj jk'ab' Kakaj Jesucristo chapca' tijb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri ximb'ij chawechak, pire tran k'atb'itzij chib'ak juntir cristian chirij juntir ri xchomorsajtak laj ranmak. \s1 Yak rijajl Israel ta' ticolmajtak jwi'l Jpixb' Kakaj Dios \p \v 17 Pero at tab'ij chi ati' rijajl Israel, cub'uli' ach'ol chirij Jpixb' Kakaj Dios y tacoj ak'ij chi tziyi' atilsaj jwi'l Kakaj Dios. \v 18 Y awetami' nen raj Kakaj Dios tab'an y xatijoji' ayb' re Jpixb' Kakaj Dios, jwi'li'li awetami' tab'an laj ac'aslemal lawi' ri tzi. \p \v 19 Y at tab'ij laj awanm chi ati' ajc'amal jb'eak yak ri chapca' moytak jwi'l ta' retamak jb'anic lawi' raj Kakaj Dios trantak. Y at tab'ij chi ati' chapca' jun k'ak' chi jc'utic jb'eak yak cristian ri chapca' wi'tak li uku'mal. \v 20 Y tab'ij laj awanm chi jwi'l tijojemi' ayb' re Jpixb' Kakaj Dios, awetami' juntir jwich no'j y juntir tz'etel tzij. Y at tab'ij laj awanm chi atcwini' chi jye'ic jno'jak yak cristian ri ta' mas jno'jak re mak pixab' li y atcwini' chi jtijojcak yak cristian ri ta' retamak ni junquitz Jpixb' Kakaj Dios. \v 21 Tachomorsaj chi atcwini' chi jtijoj nic'j cristian chic, pero ri' mas tzi tijoj ayb' at nab'e. \p At tab'ij chi ta' tzi alk'anc, pero at atalk'ani'n. \v 22 At tab'ij rechak cristian chi mi rechb'ejtak jun jalan cristian chic wi ma' jc'ulajlak ta'n, pero at tawechb'eji' jun jalan cristian chic ri ma' ac'ulajl ta'n. Y tab'ij chi contrili' mak tiox awi'l, pero tawalk'aji' kelen ri wi' li chotx lamas wi'tak mak tiox. \p \v 23 At, mas tacoj ak'ij chirij Jpixb' Kakaj Dios, pero ta' tanimirsaj jk'ij Kakaj Dios jwi'l ta' tab'an lawi' ri tijb'ij mak pixab' li. \p \v 24 Jilon chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Awi'l atak rijajl Israel tiyok'ontak yak ma' rijajl ta' Israel chirij Kakaj Dios, tiche'. \m \v 25 Ri retal atio'jl cojol, kes tz'etel tz'et tichoconi' wi tab'an lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, pero wi mita' tab'an lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, ta' nen tichacuj cojol retal atio'jl. \p \v 26 Wi wi' cristian ri ta' cojol retal jtio'jlak, pero wi trantak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, chiwch Kakaj Dios nic' riq'uil cojoli' retal jtio'jlak. \v 27 Y wi wi' jono cristian ri ta' cojol retal jtio'jl, pero jwi'l trana' lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, tijcoja' tzij chawij jwi'l at cojoli' retal atio'jl y awetami' Jpixb' Kakaj Dios, pero ta' tab'an lawi' ri tijb'ij. \p \v 28 Jun tz'etel rijajl Israel ma' chirij ta' tic'utun, ni ma' ri' ta' man ri cojol retal jtio'jl. \v 29 Jun tz'etel rijajl Israel laj ranmi' cojol retal y ri retal ri cojol laj ranm, ri' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios cojowinak, ma' la' ta' chiqui' jtio'jl chapca' tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. Jwi'li'li ticojsaji' jk'ij jwi'l Kakaj Dios y ma' jwi'l ta' cristian. \c 3 \s1 Kakaj Dios pi jcholajli' tran juntir \p \v 1 Wi jilonli, ¿nen chiqui' chac mas cojol jk'ijak yak rijajl Israel chiwchak yak ma' rijajl ta' Israel? ¿Nen tichacuj retal jtio'jl jun winak ri ticojsaj? \v 2 Wi' nen quiek jwi'l. Kes tz'etel tz'et yak rijajl Israel nimi' jk'ijak jwi'l Kakaj Dios ojrtaktzij pi reke rechak xye' Jyolj. \p \v 3 Onque wi' nic'j cristian ta' cub'ul jch'olak chirij Kakaj Dios, pero Kakaj Dios ta' tijk'el rib' chi jb'anic lawi' ri b'il jwi'l. \v 4 Kakaj Dios trana' ri b'il jwi'l, onque cristian pur ajmololtak tzij chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj ri tijb'ij jilonri: \q1 Chiriji' ayolj tic'utun chi suc'uli' awanm y atch'econi' chib'ak mak ri tijcoj rib'ak pi k'atb'itzij chab' chi jb'ij chi ta' tz'et ri tab'ij, tiche'. \p \v 5 Pero wi jwi'l kamac tic'utun chi Kakaj Dios pi jcholajli' tran juntir ri b'il jwi'l, ¿jcholajlc'u tran jk'atb'itzij chikab'? Tijin tamb'ij chapca' tijb'ijtak mak cristian. \v 6 ¡Kes tz'etel tz'et, ma' jcholajl ta'n! Wi ma' pi jcholajl ta' tran jk'atb'itzij Kakaj Dios chikab' jwi'l kamac, ta' tijna' tran jk'atb'itzij chib'ak juntir cristian jwi'l jmacak. \p \v 7 Pero wi jwi'li' mak jo'staklaj tzij ri tamb'ij chapca' tijb'ijtak chwij tic'utun chi tz'etel tz'eti' ri tijb'ij Kakaj Dios pire tinimirsaj jk'ij, ta' chiqui' roj tran jk'atb'itzij Kakaj Dios chwij onque ini' jun ajmac. \v 8 Pero wi jwi'li' mak jo'staklaj tzij tinimirsaj jk'ij Kakaj Dios tic'ulari' tib'an mak etzltak no'j pire tinimirsaj jk'ij Kakaj Dios. Wi' jujun cristian xk'ab'antak tzij chwij chi ri' li tijin tantijoj cristian. Mak cristian li, ri'ke rajak ta' ticojsaj ri nen mo jtijoj cristian tamb'an. Mak cristian li pi jcholajli' tib'an k'atb'itzij chib'ak jwi'l Kakaj Dios. \s1 Ta' ni jonok suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios \p \v 9 Kes tz'etel tz'et chiwch Kakaj Dios ojtak yak rijajl Israel ta' nim kak'ij, ojke nic' pach yak ma' rijajl ta' Israel, jwi'l xkab'iji' chi oj yak rijajl Israel pach yak ma' rijajl ta' Israel, wojtaka' laj jk'ab' mac. \p \v 10 Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Ni jun cristian suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios, ta' ni jun. \q1 \v 11 Ta' ni jun tran tzilaj chomorsa'n. \q1 Ta' ni jun raj tijtoc Kakaj Dios. \q1 \v 12 Juntir cristian jalan b'e xtakejtak, ta' ni jun rechak tzi jno'j. \q1 Ta' ni jun tib'anow lawi' ri tzi, ta' ni jun. \q1 \v 13 Poc etzltak tzij tich'a'wtak, jilon laj jkulak chapca' jun julel camnak ri ta' tz'apil jchi'. \q1 Rak'ak tib'anow rechak tisub'untak. \q1 Jilon mak jxak jchi'ak nic' riq'uil nojsali' chi jqui mak cumatz jwi'l mak etzltak tzij ri tijb'ijtak la' jchi'ak. \q1 \v 14 Jchi'ak nic' riq'uil nojsali' chi etzltak tzij pire tijrayajtak c'ax chirij jun cristian. \q1 \v 15 Laj or ticamsantak, \q1 \v 16 trantak c'ax rechak cristian y tican jye'tak b'is laj ranmak. \q1 \v 17 Y ta' retamak nen tib'ansaj pire tijye' utzil chijxo'lak cristian. \q1 \v 18 Y ta' rajak tijcojtak jk'ij Kakaj Dios, tiche' li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios. \p \v 19 Pero ketami' chi juntir ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios pi rechaki' yak rijajl Israel ri wi'tak laj jk'ab' mak pixab' li. Y cuando tic'otsaj jchi'ak juntir cristian jwi'l Kakaj Dios ta' ni jun tijb'ij chi ta' jmac, jwi'l Kakaj Dios trana' jk'atb'itzij chib'ak juntir cristian wich ulew, \v 20 jwi'l ta' ni jun cristian tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios jwi'lke tran lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'l mak pixab' li xike tichocon pire tijye' retemaj chike chi ojtaka' ajmacb'. \s1 Ri tichacuj jcub'arb' jch'ol jun cristian \p \v 21 Lajori Kakaj Dios xya' retemaj rechak cristian nen rajwax trantak pire tisuc'ulab' ranmak chiwch, pero ma' ji'ta' chiqui'lon chapca' tijb'ij Jpixb'. Wi triltak nen tijb'ij mak pixab' li pach ri xcan jtz'ib'ajtak yak ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios ojrtaktzij, tretemajtaka' \v 22 chi juntir cristian jwi'lke ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo tisuc'ulab' ranmak chiwch Kakaj Dios. Kakaj Dios ta' jaljoj rilic juntir cristian tran, \v 23 juntir cristian xmacuntaka' chiwch y ta' tijc'ultak jnimal jk'ijak riq'ui Kakaj Dios. \p \v 24 Jwi'lke rutzil ranm Kakaj Dios chirijak cristian tran suc'ul ranmak chiwch y xsipajke rechak ri jcolicak xansaj laj jk'ab' jmacak jwi'l ri xan Kakaj Jesucristo \v 25 ri xtaksajch jwi'l Kakaj Dios pire xcam wich curs chapca' jun awaj ri tisujsaj re Kakaj Dios pire tojb'i mac. Jilonli xan Kakaj Dios chi jcolicak cristian laj jk'ab' jmacak jwi'lke jquiq'uel Kakaj Jesucristo y wi ticub'ar jch'olak chirij. Y jilonli xc'utun chi Kakaj Dios pi jcholajli' tran juntir jwi'lke ojr xcuyke rilic cristian ri xmacuntak chiwch. \v 26 Pero lajori xc'uta' chi pi jcholajli' tran juntir. Re suc'uli' ranm y tijsuc'ulb'isaji' ranmak yak ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 27 Jilonli ta' tijna' tijcoj jk'ijak cristian chiwch Kakaj Dios jwi'l ma' jwi'l ta' xantak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'li' xcub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \v 28 Jwi'li'li ketami' chi jun cristian jwi'lke ticub'ar jch'ol chirij Kakaj Jesucristo tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios, ma' jwi'l ta' tran lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. \v 29 Kakaj Dios jDiosaki' yak rijajl Israel y jDiosaki' yak ma' rijajl ta' Israel. \v 30 Jilonli tic'utun chi junke chi Dios wi', ri' Kakaj Dios li tisuc'ulb'isan ranmak juntir cristian ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo y Kakaj Dios ta' tril jcholajl wi cojoli' retal jtio'jlak o ta'n. \v 31 Jwi'li'li mi kab'ijtak chi jwi'l cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo, ta' chiqui' nen tichacuj Jpixb' Kakaj Dios, jwi'l jcub'arb' kach'ol chirij Kakaj Jesucristo tijin tikac'uttak chi tichoconi' Jpixb' Kakaj Dios. \c 4 \s1 Jun c'utb'ire chikawch ri xan Abraham \p \v 1 Lajori rajwaxi' tikacojtak retal chi kamam Abraham ojr ta' nen xan pire xan suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios. \v 2 Witi jwi'lke wi' nen xan Abraham pire xan suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios, tijna' roj xcoj jk'ij ric'an, pero chiwch Kakaj Dios ta' nim jk'ij. \p \v 3 Li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tijb'ij jilonri: \q1 Abraham xcub'ari' jch'ol chirij Kakaj Dios, jwi'li'li Kakaj Dios xij chi suc'uli' ranm chiwch, tiche'. \p \v 4 Jun cristian ri tichacunc, jtojb'l ri tiye'saj ma' tita'ke sipaj re, rajwaxi' tiye'saj re jwi'l ch'equeli' jwi'l. \v 5 Kes tz'etel tz'et jun cristian onque ta' nen b'anal jwi'l, pero wi ticub'ar jch'ol chirij Kakaj Dios chi tijcuya' jmac jun ajmac, trana' suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios. \p \v 6 David xij chi tzi rechak yak cristian ri tran suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios onque ta' nen utzil b'anal jwi'lak, \v 7 cuando xij jilonri: \q1 ¡Tzi rechak mak cristian ri xcuysaj jmacak jwi'l Kakaj Dios onque xrila' mak etzltak no'j ri b'anal jwi'lak, pero ta' chiqui' xcuxtaaj! \q1 \v 8 ¡Tzi re jun cristian cuando Kakaj Dios ri Kajawl ta' tijye' riq'ui ranm juntir jmac ri b'anal jwi'l! xche'. \p \v 9 Y juntir ri xijsaj ma' xita'ke pi rechak yak ri cojol retal jtio'jlak, xijsaji' pi rechak yak ri ta' cojol retal jtio'jlak. Xkab'iji' chi Abraham xcub'ari' jch'ol chirij Kakaj Dios, jwi'li'li Kakaj Dios xij chi suc'uli' ranm chiwch. \v 10 Cuando ajqui' chi cojsaj retal jtio'jl Abraham, Kakaj Dios jorok jb'iji' chi suc'uli' ranm chiwch. \v 11 Abraham suc'ulchak ranm chiwch Kakaj Dios cuando xcojsaj retal jtio'jl pire c'utb'ire chi suc'uli' ranm jwi'l xcub'ari' jch'ol chirij. Jwi'li'li Abraham xoc pire jmamak juntir yak ri xcub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. Jilonli xan suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios onque ta' cojol retal jtio'jlak. \v 12 Y Abraham ri' jmamak yak ri cojol retal jtio'jlak ri ma' xita'ke cojol retalak, cub'uli' jch'olak chirij Kakaj Dios chapca' xan Abraham cub'ulchak jch'ol chirij Kakaj Dios cuando ajqui' chi cojsaj retal jtio'jl. \s1 Ri tic'ulsaj jwi'l cub'arb' ch'ol chirij Kakaj Jesucristo \p \v 13 Kakaj Dios xij re Abraham chi tijya' man ulew re ri b'il jwi'l y rechak yak rijajl pire jtextamentak, pero ma' jwi'l ta' xan lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'li' xcub'ar jch'ol chirij Kakaj Dios xan suc'ul ranm chiwch. \v 14 Y wi ri b'il jwi'l Kakaj Dios xike tiye'saj rechak yak ri tib'anowtak lawi' ri tijb'ij mak Jpixb' Kakaj Dios, ta' nen tichacuj ticub'ar jch'ol jun cristian chirij Kakaj Jesucristo y ta' nen tichacuj ri b'il jwi'l Kakaj Dios. \p \v 15 Mak cristian jwi'l ta' trantak lawi' ri tijb'ij mak Jpixb' Kakaj Dios, tipe retzal Kakaj Dios chirijak. Jwi'l lamas ta' titakon pixab' chib'ak cristian, ta' cristian timacun chiwch pixab'. \v 16 Kakaj Dios tijya' rechak juntir yak rijajl Abraham ri b'il jwi'l, jwi'lke wi ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Dios pire tic'utun chi jwi'lke rutzil ranm Kakaj Dios chirijak tijye' ri b'il jwi'l. Yak ri tib'anowtak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios pach yak ri cub'ul jch'olak chirij Kakaj Dios chapca' xan Abraham tijc'ula'taka' ri b'il jwi'l Kakaj Dios. Y jilonli chiwch Kakaj Dios, Abraham ri' kakaj ojtak juntir yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo \v 17 chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj ri tijb'ij jilonri: \q1 Xatincoja' pire jkajak sub'laj cristian re sub'laj tilmit, tiche'. \m Ri' Kakaj Dios li cub'ul jch'ol Abraham chirij, ri tic'astasan jwichak camnakib' y ri tib'anow juntir ri tina wa'xna ri ta' wa'sal. \p \v 18 Abraham ta' tiwa'x ralc'wal, pero xcoja'n y xcub'ari' jch'ol chi rulb'ej ri xijsaj re jwi'l Kakaj Dios. Jilonli xwux pi jkajak sub'laj cristian re sub'laj tilmit chapca' xij Kakaj Dios re: \q1 Jilonri jq'uiyal awijajl tina wa'xna, xche' re. \m \v 19 Abraham ta' xquib'aj ranm, aj cub'uli' jch'ol chirij Kakaj Dios onque raj wi'chak jun cient (100) junb', re retami' chi sub'laj ri'jchak y Sara ri rixokl ta' chiqui' tialc'walanc. \v 20 Pero re ta' xquib'aj ranm chirij ri xijsaj re jwi'l Kakaj Dios, masne' xcub'ar jch'ol chirij y xnimirsaj jk'ij \v 21 jwi'l xcoja' chi Kakaj Dios wi' jcwinel chi jb'anic ri b'il jwi'l. \v 22 Abraham xcub'ari' jch'ol chirij Kakaj Dios, jwi'li'li Kakaj Dios xij chi suc'uli' ranm chiwch. \p \v 23 Y mak yoloj ri tijb'ij chi xsuc'ulab'i' ranm chiwch Kakaj Dios, ma' xita'ke chirij Abraham xtz'ib'ajwi', \v 24 xtz'ib'aji' chikij oj chi tisuc'ulab'i' kanm chiwch Kakaj Dios wi ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Dios ri xc'astasan jwich Kakaj Jesucristo ri Kajawl laj jcamnakl xo'lak camnakib', \v 25 ri xjachsaj pi camic jwi'l kamac y xc'astasaj jwich laj jcamnakl pire tisuc'ulab' kanm chiwch Kakaj Dios. \c 5 \s1 Wi'chak utzil chikaxo'l riq'ui Kakaj Dios \p \v 1 Jwi'l xcub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo xan suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios. Jwi'lke ri xan Kakaj Jesucristo ri Kajawl xwa'x utzil chikaxo'l riq'ui Kakaj Dios. \v 2 Jwi'l ri xan Kakaj Jesucristo y jwi'l xcub'ar kach'ol chirij, wojtak laj jk'ab' Kakaj Dios jwi'l sub'laj rutzil ranm chike. Y ojqui'coti' jwi'l cub'ul kach'ol chi tina ye'sajna ke ri jnimal jk'ij Kakaj Dios. \v 3 Y ma' xita'ke li, cuando tikatijtak c'ax ojqui'cottaka' jwi'l ketami' chi cuando tikatij c'ax tic'utuni' chi ta' tikaquib'aj kanm chi jcuyic c'ax ri tikata'tak laj kac'aslemal \v 4 y wi tic'utuni' chi ta' tikaquib'aj kanm, tiilsaji' jwi'l Kakaj Dios chi tikacuya' c'ax y wi ilanchak jwi'l Kakaj Dios chi tikacuya' c'ax, ticub'ari' mas kach'ol chi rulb'ej ri tijye' Kakaj Dios chike. \v 5 Y ma' lok'ta'ke cub'ul kach'ol chi rulb'ej ri tijye' Kakaj Dios chike, jwi'l Kakaj Dios xnojsaji' kanm re lok'in jwi'l Lok'laj Jsantil ri xye' laj kanm. \p \v 6 Oj ta' xojcwintak chi jcolic kib' kic'an laj jk'ab' kamac, pero cuando xtaw man k'ij chiwch Kakaj Dios, xtakch Kakaj Jesucristo pire xyuk camok wich curs chi jtojic kamac ri ojtak ajmacb'. \v 7 Ta' ni jun cristian raj tijye' rib' pi camic pi jq'uexwach jun cristian ri suc'ul ranm, pero pent wi' jonok tijye' rib' pi camic pi jq'uexwach jun cristian ri sub'laj tzi jno'j. \p \v 8 Pero Kakaj Dios tijc'uta' chikawch chi ojlok'aji'n, onque aj ojtaka' ajmacb' xtakch Kakaj Jesucristo pire xcam pi kaq'uexwach. \v 9 Lajori suc'ulchak kanm chiwch Kakaj Dios jwi'l jquiq'uel Kakaj Jesucristo, jilonli ri' Kakaj Jesucristo ojcolow cuando tran jk'atb'itzij Kakaj Dios chib'ak juntir cristian. \v 10 Ojr cuando ajcontrili' Kakaj Dios kawi'l laj kanm, xan chi xwa'x chic utzil chikaxo'l riq'uil jwi'lke jcamic Jc'ajol wich curs. Y jwi'l wi'chak utzil chikaxo'l riq'ui Kakaj Dios, tijna' ojcolmajtak laj jk'ab' kamac jwi'lke jc'aslemal Kakaj Jesucristo. \v 11 Pero ma' xita'ke li, wi' mas qui'cotemal laj kanm chirij Kakaj Dios jwi'l Kakaj Jesucristo ri Kajawl, ri quiek jwi'l xwa'x chic utzil chikaxo'l riq'ui Kakaj Dios. \s1 Adán pach Kakaj Jesucristo \p \v 12 Jwi'lke jun chi winak xoc mac wich ulew y jwi'l mac xoc camic, jilonli xcholmaj jcamicak juntir cristian jwi'l juntir xmacuntaka'n. \v 13 Cuando Kakaj Dios ajqui' chi jye' Jpixb' re Moisés wi'chak mac wich ulew, pero ta' xc'utun chi wi'chak mac jwi'l ajqui' chi ye'saj mak pixab' li. \v 14 Man camic xtakoni' chib'ak juntir cristian, xcholmajch la' mak junab' re Adán asta cuando Kakaj Dios xye' Jpixb' re Moisés, onque jmacak juntir cristian ta' nic' chapca' mac ri xan Adán ri ta' xcojon chiwch Kakaj Dios. \p Adán ri' chapca' jun c'utb'ire jun ri tina pena wich ulew. \v 15 Pero man jmac Adán ri xan ta' nic' pach ri xsipaj Kakaj Dios chike jwi'l rutzil ranm. Jwi'lke jmac Adán xcamtak sub'laj cristian, pero jwi'lke jun chi winak sub'laj cristian tijc'ultak ri tijsipaj Kakaj Dios jwi'l rutzil ranm rechak. Y winak li, ri' Kakaj Jesucristo. \v 16 Ri sipan ri xye' Kakaj Dios chike ta' nic' pach man mac ri xan jun chi winak. Jwi'lke jmac jun chi winak tib'ansaj k'atb'itzij chib'ak juntir cristian. Pero ri sipan ri xye' Kakaj Dios chike, ri' xanow chi xcuysaj sub'laj q'ui jwich jmacak sub'laj cristian pire xsuc'ulab' ranmak chiwch Kakaj Dios. \p \v 17 Wi jwi'lke jmac jun chi winak xtakon man camic chib'ak juntir cristian, pi jcholajli' titakon jsipan Kakaj Dios laj jc'aslemalak yak cristian jwi'l rutzil ranm Kakaj Dios chirijak pire tran suc'ul ranmak chiwch jwi'lke jun chi winak. Y winak li, ri' Kakaj Jesucristo. \v 18 Jwi'lke jmac Adán tib'ansaj k'atb'itzij chib'ak juntir cristian y jwi'lke ri xan Kakaj Jesucristo ri suc'ul ranm xan suc'ul ranmak sub'laj cristian chiwch Kakaj Dios pire tijta'tak tzilaj c'aslemal riq'ui Kakaj Dios lecj ri ta' jq'uisic. \v 19 Jilonli jwi'lke jun chi winak ri jb'ij Adán, ri ta' xcojon chiwch Kakaj Dios, sub'laj cristian xmacuntak y lajori jwi'lke jun chi winak ri jb'ij Jesucristo ri xcojon chiwch Kakaj Dios tran suc'ul ranmak sub'laj cristian chiwch Kakaj Dios. \p \v 20 Cuando Kakaj Dios xye' Jpixb' re Moisés, ri' li xc'utuw chiwchak cristian chi tijin trantak mas mac chiwch Kakaj Dios, pero cuando xc'utun chi wi' mas jmacak cristian, xya' mas rutzil ranm Kakaj Dios rechak. \v 21 Jwi'l man mac xtakon chib'ak mak cristian asta xcamtak, jilon rutzil ranm Kakaj Dios chirijak cristian, titakoni' chib'ak pire tran suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios y tijta'tak tzilaj c'aslemal riq'uil lecj ri ta' jq'uisic jwi'lke Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \c 6 \s1 Rajwaxi' tican kaye'tak macunc \p \v 1 ¿Nenc'u tikab'ijtak? ¿Tonc'u katakejtaka' macun chiwch Kakaj Dios pire tijye' mas rutzil ranm chike? \v 2 ¡Ma' ji'ta'lonli! Oj nic' riq'uil xojcamtaka' jwi'l ta' chiqui' wojtak laj jk'ab' kamac. Jwi'li'li ta' chiqui' tijna' tikatakejtak macun laj kac'aslemal. \v 3 Cuxtaj awi'lak, oj juntir ri b'anal ja'tiox chike, ojchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo, jwi'li'li nic' riq'uil xojcamtaka' riq'ui Kakaj Jesucristo. \p \v 4 Jilonli cuando xansaj ja'tiox chike nic' riq'uil xojmuksaji' riq'ui Kakaj Jesucristo jwi'l nic' riq'uil xojcamtaka'n. Y chapca' Kakaj Jesucristo xc'astasaj jwich laj jcamnakl xo'lak camnakib' jwi'l jcwinel Kakaj Dios, jilon oj nic' riq'uil xc'astasaj chiqui' kawch laj kacamnakl jwi'l Kakaj Dios pire ojwa'x li jun aac'laj c'aslemal. \v 5 Wi xojrana' jun riq'ui Kakaj Jesucristo cuando xcamc, oji' jun riq'uil cuando xc'astasaj jwich laj jcamnakl. \v 6 Jwi'l ketami' chi juntir mak etzltak no'j ri b'analch kawi'l laj kac'aslemal chapca' xtz'ocsaji' wich curs pi jpach Kakaj Jesucristo pire xsachsaj jwich jcwinel man mac chikab'. Jilonli ta' chiqui' wojtak laj jk'ab' kamac. \v 7 Jwi'l wi jun cristian ticamc, ta' chiqui' titakon man mac chib'. \p \v 8 Pero wi nic' riq'uil xojcami' riq'ui Kakaj Jesucristo, cub'uli' kach'ol chi ojyo'ri' riq'uil. \v 9 Ketami' chi Kakaj Jesucristo xc'astasaji' jwich laj jcamnakl xo'lak camnakib' y ta' chiqui' ni jun b'welt ticamc, jwi'l man camic ta' chiqui' ticwin chirij. \v 10 Kakaj Jesucristo jun b'weltke xcam chi resaj jcwinel man mac, pero lajori yo'li'n y xike tran lawi' raj Kakaj Dios tran. \v 11 Y jilon atak chomorsajtak chi nic' riq'uil xatcamtaka' jwi'l ta' chiqui' watak laj jk'ab' amacak. Y lajori yo'lcataka'n, pero chi jb'anic lawi' raj Kakaj Dios tab'antak, jwi'l atakchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo. \p \v 12 Jwi'li'li atak ma ye'tak luwar re man mac titakon chic chib' atio'jlak ri tike saach jwich pire ma' tab'antak mak etzltak rayb'l ri raj tab'antak. \v 13 Ma jach ayb'ak chi jb'anic mac. Ri' jach ayb'ak laj jk'ab' Kakaj Dios jwi'l nic' riq'uil xatcamtakna y xc'astasaj awchak laj acamnaklak. Jwi'li'li jach ayb'ak laj jk'ab' Kakaj Dios pire tab'antak lawi' ri tzi chiwch re. \v 14 Jilonli man mac ta' chiqui' titakon chab'ak y ta' chiqui' watak laj jk'ab' Jpixb' Kakaj Dios. Atak watakchak laj jk'ab' Kakaj Dios ri xye' rutzil ranm chawechak. \s1 Yak ri tijjach rib'ak chi jb'anic lawi' raj Kakaj Dios \p \v 15 ¿Nenc'u tikab'ijtak? ¿Tonc'u jna' tikatakejtak macun jwi'l ta' chiqui' wojtak laj jk'ab' Jpixb' Kakaj Dios jwi'l rutzil ranm Kakaj Dios chikij? ¡Ma' ji'ta'lonli! \v 16 Jwi'l awetamaki' chi wi xajach ayb'ak laj jk'ab' jono cristian pire atcojontak chiwch, ri' re awajwak. Y ji'c'ulon riq'ui man mac, wi tajach ayb'ak chi macunc, nic' riq'uil ri' man mac awajwak y ri' atc'amowtakb'i pi camic. Pero wi tajach ayb'ak laj jk'ab' Kakaj Dios chi cojon chiwch pire tran suc'ul awanmak chiwch, ri' Kakaj Dios awajwak. \v 17 Atak ojr jachemi' ayb'ak laj jk'ab' man mac chapca' jun cristian ri wi' rajw, pero lajori c'omo re Kakaj Dios nojelchak awanmak tijin tab'antak nen mo ri xattijojtak. \p \v 18 Atak cuando xateltak laj jk'ab' man mac, xajach ayb'ak laj jk'ab' Kakaj Dios chi jb'anic lawi' ri tzi chiwch re. \v 19 In jilonri tamb'ijb'i chawechak, ri' chwaj chi ta' c'ax tatijtak chi jtaic jcholajl jwi'l atak ta' kes tatatak jcholajl. Ojr jachemi' ayb'ak laj jk'ab' man mac chi jb'anic mak etzltak no'j pire tab'antak mas mac chiwch Kakaj Dios, pero lajori xajacha' ayb'ak chi jb'anic laj ac'aslemalak ri tzi tril Kakaj Dios pire tran chi attosmajtak pire re. \p \v 20 Cuando aj jachemi' ayb'ak laj jk'ab' man mac, ta' watak laj jk'ab' Kakaj Dios chi jb'anic lawi' ri tzi tril, jwi'l ta' suc'ul awanmak chiwch. \v 21 Atak ta' nen xach'ectak chirijak mak mac ri xab'antak ojr ri lajori atchak q'uixib'tak jwi'l, xike roj xatjc'amtakb'i pi camic. \v 22 Pero lajori xatesajtaka' laj jk'ab' amacak ri awajwak jwi'l Kakaj Dios pire ri'chak re awajwak, ri tach'ectak, attossajtak jwi'l Kakaj Dios pire re ri quiek jwi'l tata'tak jun tzilaj c'aslemal riq'uil lecj ri ta' jq'uisic. \v 23 Jwi'l man tojb'l ri tijch'ectak mak cristian ri timacuntak, ri' tijch'ectak tib'etak pi camic. Pero ri sipan ri tijye' Kakaj Dios, ri' jun tzilaj c'aslemal riq'uil lecj ri ta' jq'uisic pi rechak yak cristian ri juntakchak riq'ui Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \c 7 \s1 Yak ri xeltak laj jk'ab' Jpixb' Kakaj Dios \p \v 1 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, awetamaki' chi mak pixab' xike titakon chib' jun cristian cuando aj yo'lna. \p \v 2 Jilon chapca' jun anm ri c'uli'nak, wi aj yo'li' richjil, man pixab' re c'ulniquil tijb'ij chi ta' tijna' tic'uli'y riq'ui jun jalan winak chic. Pero wi xcam richjil, man anm li ta' chiqui' laj jk'ab' man pixab' re c'ulniquil. \v 3 Jwi'li'li wi jun anm tic'uli'y riq'ui jono winak chic y aj yo'li' richjil timacuni'n. Pero wi xcam richjil man anm li, tijna' tic'uli'y chic y man pixab' re c'ulniquil tijb'ij chi ta' timacunc. \p \v 4 Y ji'c'ulon atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, nic' riq'uil xatcamtaka' cuando xateltak laj jk'ab' mak Jpixb' Kakaj Dios jwi'l xcam Kakaj Jesucristo wich curs pi cristianil pire xatoctak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo ri xc'astasaj jwich laj jcamnakl xo'lak camnakib' pire tab'antak lawi' ri tzi tril Kakaj Dios. \p \v 5 Cuando ajwojtaka' laj jk'ab' kamac ojr xkab'ana'taka' lawi' chikaj oj xkab'antak jwi'l Jpixb' Kakaj Dios xb'it jwichak mak etzltak rayb'l ri wi' laj kanm. Jwi'li'li nic' riq'uil xojc'amb'i pi camic. \v 6 Pero lajori nic' riq'uil xojcami' jwi'l ta' chiqui' titakon chikab' mak Jpixb' Kakaj Dios, wojchak laj jk'ab' Kakaj Dios pire tikab'antak lawi' raj tikab'antak jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios xana' aac' re kac'aslemal y ma' ri' ta' chiqui' tikab'an lawi' ri tijb'ij mak pixab' ri tz'ib'al. \s1 Jpixb' Kakaj Dios y mak mac ri tikab'antak \p \v 7 Ta' tijna' tikab'ijtak chi ri' Jpixb' Kakaj Dios tib'anow chike ojmacunc. Miti jwi'l Jpixb' Kakaj Dios in ta' roj xwetemaj lawi' ri mac chiwch Kakaj Dios y ta' roj xwetemaj cuando tijb'ij jilonri: \q1 Ma rayaj jwich lawi' re jun cristian chic, tiche'. \p \v 8 Pero man mac ri' xcoj Jpixb' Kakaj Dios pire xb'it jwich juntir jwich rayb'l ri wi' laj wanm. Ji'c'ulonli miti wi' Jpixb' Kakaj Dios, ta' roj xc'utun chi wi' mac. \v 9 Ojr cuando ta' wetam nen mo jcholajl ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, yo'lquinke pi jilonli. Pero cuando xwetemaj jcholajl nen tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jilonli xc'utun immac, \v 10 jwi'li'li nic' riq'uil ini' camnak chiwch Kakaj Dios. Y Jpixb' Kakaj Dios pi jq'uexwach xc'ut chinwch nen mo jta'ic tzilaj c'aslemal, roj xinjc'amb'i pi camic. \v 11 Jwi'l man mac ri' xcoj mak pixab' li pire xinjsub' y nic' riq'uil xinjcamsaj. \p \v 12 Jilonli xketemaj chi Jpixb' Kakaj Dios saklaj tziji'n, pi jcholajli' ri tijb'ij y tziyi'n. \p \v 13 ¿Xwuxc'u tzilaj Jpixb' Kakaj Dios pi mita' tzi pire roj xinjc'amb'i pi camic? ¡Ma' ji'ta'lonli! Ri' man mac xcoj mak tzilaj pixab' li pire roj xinc'amowb'i pi camic. Jwi'l Jpixb' Kakaj Dios xel chi sakil chi man mac kes tz'etel tz'et maqui'n. \v 14 Ketami' chi mak pixab' li, ji' xpe riq'ui Kakaj Dios, pero in, inke jun cristian ri win laj jk'ab' immac chapca' jun cristian ri wi' rajw. \v 15 In ta' wetam nen tijin tamb'an, chwaj tamb'an lawi' ri tzi, pero pi jq'uexwach tamb'an lawi' ri tzi, ri' tamb'an ri mita' tzi ri ta' chwaj tamb'an. \v 16 Cuando ri' tamb'an mak ri ta' chwaj in tamb'an, twetemaji' chi Jpixb' Kakaj Dios tziyi'n. \v 17 Jilonli ma' laj inno'j ta' chiqui' tipe'w cuando immacunc, ri' man mac ri wi' laj wanm intakchi'n chi macunc. \p \v 18 In wetami' chi ta' ni junquitz tzi wi' laj wanm jwi'l inke cristian. Jwi'li'li in rajti wanm tamb'an lawi' ri tzi, pero ta' incwin chi jb'anic. \v 19 Ta' tamb'an lawi' ri tzi ri chwaj in tamb'an, ri' chiqui' tamb'an ri mita' tzi ri ta' chwaj in tamb'an. \v 20 Pero wi tijin tamb'an lawi' ri ta' tzi, ri ta' chwaj in tamb'an, ri' li tic'utuw chi ma' laj inno'j ta'ke tipe'w ri tamb'an, ri' man mac ri wi' laj wanm tib'anow chwe. \v 21 Jilonli xwetemaj chi cuando chwaj in tamb'an lawi' ri tzi, ri' chiqui' tamb'an mak etzltak no'j ri ta' chwaj tamb'an. \v 22 Sub'laj inqui'cot laj wanm jwi'l Jpixb' Kakaj Dios. \v 23 Pero in twic'aj chi wi' jun jalan pixab' laj wanm y ri' man pixab' li tich'o'jin pach mak tzitaklaj no'j ri wi' laj inchomorsa'n y ri' man pixab' li tib'anow chwe chapca' in jun prex jwi'l man pixab' re mac. \p \v 24 ¡C'ur inwch jwi'l ta' nen incolow laj jk'ab' man camic ri wi' laj intio'jl ri tina camna! \v 25 Pero c'omo re Kakaj Dios jwi'l Kakaj Jesucristo ri Kajawl, xinjcol laj jk'ab' man camic. Laj inchomorsa'n wini' laj jk'ab' mak Jpixb' Kakaj Dios, pero ri' intio'jl tijye' rib' laj jk'ab' man mac. \c 8 \s1 Kac'aslemal wi'chak laj jk'ab' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios \p \v 1 Lajori yak ri juntakchak riq'ui Kakaj Jesucristo ta' chiqui' tib'an k'atb'itzij chib'ak. \v 2 Jwi'l ri' jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri tiye'w aac'laj c'aslemal rechak yak ri juntakchak riq'ui Kakaj Jesucristo, xincolow laj jk'ab' man jtakon man mac y re man camic. \v 3 Jpixb' Kakaj Dios ta' xcwin chi kacolic laj jk'ab' kamac, pero Kakaj Dios xcwini' chi kacolic laj jk'ab' kamac jwi'l xtakch Jc'ajol wich ulew ri xwa'x jtio'jl chapca' jtio'jl cristian ajmacb' pire xcam wich curs chi jtojic jmacak juntir cristian. Jilonli xan Kakaj Dios pire xresaj jtakon man mac. \p \v 4 Kakaj Dios xan jilonli pire ojcwintak chi jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' jwi'l ta' chiqui' tikab'antak lawi' ri chikaj oj tikab'antak, ri'chak tikab'antak lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tikab'antak. \v 5 Mak cristian ri tib'anowtak mak etzltak no'j, xike tijchomorsajtak jb'anic mak etzltak no'j. Pero yak ri tib'anowtak lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios trantak, xike tijchomorsajtak jb'anic lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios trantak. \p \v 6 Jun cristian ri tijchomorsaj jb'anic mak etzltak no'j, ri' tic'amowb'i re pi camic. Pero jun cristian ri tijchomorsaj jb'anic lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tran, ri' tic'amowb'i re li tzilaj c'aslemal y pi utzil. \v 7 Y jun cristian ri xike tijchomorsaj jb'anic mak etzltak no'j, tijin tijcontrij Kakaj Dios jwi'l ta' raj tran y ta' ticwin chi jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. \v 8 Juntir cristian ri trantak mak etzltak no'j, ta' tzi tiilsajtak jwi'l Kakaj Dios. \p \v 9 Pero atak, wi kes tz'etel tz'et wi' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj awanmak, ta' chiqui' b'esal awanmak chi jb'anic mak etzltak no'j, ri'chak tab'antak lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tab'antak. Nen jono ri ta' Jsantil Kakaj Jesucristo laj ranm, ta' laj jk'ab' Kakaj Jesucristo. \v 10 Wi wi' Kakaj Jesucristo laj awanmak, onque ticam atio'jlak jwi'l man mac, yo'li' asantilak jwi'l suc'ulchak awanmak chiwch Kakaj Dios. \v 11 Y wi wi' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj awanmak, ri Kakaj Dios ri xc'astasan jwich Kakaj Jesucristo laj jcamnakl xo'lak camnakib', ri' Kakaj Dios li tiye'w jun aac'laj c'aslemal re atio'jlak ri tike cam jwi'l wi' Lok'laj Jsantil laj awanmak. \p \v 12 Jwi'li'li atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, wi' jun rajwax ri tina kab'antakna, pero ma' ri' ta' jb'anic mak etzltak no'j ri chikaj oj tikab'antak. \v 13 Jwi'l wi atak ri' tab'antak mak etzltak no'j laj ac'aslemalak, atna camtakna. Pero wi ri' tab'antak lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tab'antak, nic' riq'uil tacamsajtak mak etzltak rayb'l ri raj atio'jlak tab'antak y jilonli atyo'rtaka'n. \p \v 14 Juntir yak cristian ri c'amal jb'eak jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios, ralc'waltaka' Kakaj Dios. \v 15 Atak ta' xye'saj jun santil laj awanmak jwi'l Kakaj Dios ri atjachowtak chic laj jk'ab' man tzakom ch'olal. Atak xye'saj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj awanmak pirechi' atwuxtak pi ralc'wal Kakaj Dios. Y jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri wi' laj kanm tikab'ijtak: Kaj, ojche'tak. \p \v 16 Ri' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tib'in re kasantil chi oji' ralc'wal Kakaj Dios. \v 17 Wi ojtaka' ralc'wal Kakaj Dios, tikac'ula'taka' katextament lecj ri b'il jwi'l Kakaj Dios jpach Kakaj Jesucristo. Pero wi kes tz'et tikacuytak c'ax ri tikatijtak jwi'l cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo, tinimirsaji' kak'ij pi jpach re. \s1 Jnimal jk'ij Kakaj Dios ri tina ilsajna \p \v 18 In tamb'ij chi mak c'ax ri tijin tikatijtak lajori, ta' nic' pach ri jnimal kak'ij ri tina jye'na Kakaj Dios chike nen or. \v 19 Juntir ri b'anal jwi'l Kakaj Dios ri wi' wich ulew y lecj rajti ranmak titaw k'ij tiel chi sakil nen nojotak yak ralc'wal Kakaj Dios. \v 20 Juntir ri b'anal jwi'l Kakaj Dios tina saachna jwichak, pero ma' ri' ta' rechak xrayintak jilonli, Kakaj Diosi' xinc. Pero wi' jun cub'arb' ch'ol \v 21 chi tina esajtakna laj jk'ab' man c'ax li, pire tijc'ultak ri jnimirsaj jk'ijak chapca' ri tina jc'ultakna yak ralc'wal Kakaj Dios. \p \v 22 Ketami' chi juntir ri b'anal jwi'l Kakaj Dios ri wi' wich ulew y lecj, lajori aj tijini' tijelewtak jwi'l jc'axc'ol ri tijtijtak chapca' jun anm tijelew cuando tawem tran or tijye' Dios re. \v 23 Y jilon oj ri xye'saj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj kanm chapca' ri nab'e jwich tico'n pire c'utb'ire chi tikac'ula'taka' ri tina jye'na Kakaj Dios chike. Tijin tijelew kanm jwi'l rajti kanm titaw k'ij ojel chi sakil chi ojtaka' ralc'wal Kakaj Dios y ticolmaj katio'jl laj jk'ab' camic. \v 24 Oj xojcolmajtaka' jwi'l cub'uli' kach'ol. Wi jun cristian ri' ticub'ar jch'ol chirij ri tril jwich, ma' cub'arb' ch'ol ta'n. Ta' ni jun cristian trulb'ej ri tichak tijin tril jwich. \v 25 Y wi tijin tikulb'ej ri ta' ilan kawi'l, tijin tikacoj jcowil kanm chi rulb'ej. \p \v 26 Jilon Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri' tich'a'w riq'ui Kakaj Dios chikij cuando ta' jcowil kanm chi ch'a'wem riq'ui Kakaj Dios. Ta' ketam nen tikab'ij cuando rajwax ojch'a'wtak riq'ui Kakaj Dios, pero ri' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tijik'xin chi ch'a'wem riq'ui Kakaj Dios chikij y ta' ni jun ticwin chi jb'ij la' yoloj nen mo tran. \v 27 Kakaj Dios ri retam nen jchomorsa'nak juntir cristian, retami' nen raj tijtz'onaj Jsantil cuando tich'a'w riq'uil chirijak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios cuando tich'a'w riq'ui Kakaj Dios, jilon tich'a'w chapca' raj Kakaj Dios. \s1 Ojch'econtaka' chib' man jb'ab'al etzl jwi'lke Kakaj Jesucristo \p \v 28 Oj ketami' chi juntir ri tipe chib'ak yak cristian ri tilok'intak re Kakaj Dios pirechi' utzil pi rechak. Rechak ri'taka' ri cha'ltak jwi'l Kakaj Dios ri Kajawl jwi'l jilon chomorsalch jwi'l ojrtaktzij. \v 29 Cuando ajqui' chi cholmajch k'ijsak, Kakaj Dios retamchak nen chi cristian lal ri tioctak laj jk'ab'. Y yak cristian li xcha'sajtakch jwi'l Kakaj Dios pire tiwuxtak chapca' Jc'ajol, pire ri' Jc'ajol ri nab'eal rechak juntir yak jk'un. \v 30 Yak cristian ri xcha'ch cuando ajqui' chi cholmajch k'ijsak, ri' yak ri xcha'ch, xsiq'uij, yak ri xsiq'uij, xsuc'ulb'isaji' ranmak y yak ri xsuc'ulb'isaj ranmak, xnimirsaji' jk'ijak. \p \v 31 Jwi'li'li ta' nen tikab'ijtak, wi wi' Kakaj Dios kiq'uil, ta' ni jun tich'econ chikab'. \v 32 Wi Kakaj Dios ta' xq'uec'aj rib' chi jtakicch Jc'ajol pire xyuk chi jtojic kamac ojtak juntir, ri'tic'u chic ma' tijye' chike juntir ri rajwax chike jwi'lke Jc'ajol. \v 33 Ta' ni jun ticwin chi jcojic tzij chirijak yak ri xcha' Kakaj Dios, jwi'l ri' Kakaj Dios tisuc'ulb'isan ranmak. \v 34 Ta' ni jun tib'anow k'atb'itzij chikij jwi'l Kakaj Jesucristo xcami' pi kaq'uexwach. Xc'astasaji' jwich laj jcamnakl y lajori wi' laj jpaach Kakaj Dios lecj y tijin tich'a'w riq'ui Kakaj Dios chikij. \v 35 Ta' ni jun ticwin chi katosic chirij ri kalok'aj tran Kakaj Jesucristo. Ta' ticwin man b'is, ni mak c'ax, ni man wi'jal, ni ma' jwi'l ta' mita' kitz'ik, ni ma' jwi'l ta' quib'ke tijb'ij chikab' y ni ma' jwi'l ta' tisujsaj kacamic. \v 36 Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Nojel k'ij camic kij jwi'l ojcojon chawch, mak cristian trantak chike chapca' mak carner ri tic'amsajtakb'i li man luwar re camsib'i awaj pire tib'e camsajtak, tiche'. \p \v 37 Pero ojch'econtaka' chib'ak juntir mak c'ax li ri tikatijtak, jwi'lke jun ri sub'laj xojlok'in. \v 38 Pero in kes tz'etel tz'et tamb'ij chi ta' ni jun ticwin chi katosic chirij ri kalok'aj tran Kakaj Dios, ni man camic, ni man c'aslemal neri wich ulew, ni mak anjl, ni mak etzl ri wi' k'atb'itzij laj jk'ab'ak lecj, ni mak ri wi'tak lajori, ni mak ri tipetak nen or, ni mak ri wi' jcwinelak wich k'ijsak, \v 39 ni mak ri wi' lecj y ni mak ri wi' ralaj ulew. Ni ta' ni jono re juntir mak ri b'anal jwi'l Kakaj Dios ojtosow chirij ri kalok'aj tran Kakaj Dios jwi'l ojchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \c 9 \s1 Kakaj Dios xcha' rechak yak rijajl Israel \p \v 1 In tz'etel tziji' ri tamb'ij jwi'l inchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo y ri' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri wi' laj wanm tib'in laj inchomorsa'n chi tz'eti' ri tamb'ij. \v 2 Sub'laj imb'ison y wi'ke jun c'ax laj wanm. \v 3 Witi tijna' tant'o' yak rijajl Israel ri inwinak pire ticolmajtak, in roj tanya' wib' onque tipe c'ax chimb' jwi'l Kakaj Dios y intosmaj chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 4 Kakaj Dios xc'ula' yak rijajl Israel pi ralc'wal y xc'uta' jnimal jk'ij chiwchak, xan jchomorsa'n riq'uilak y xya' Jpixb' re Moisés pire xij rechak. Kakaj Dios xij rechak nen mo jnimirsaj jk'ij y q'uiyi' ri xij chi tina jye'na rechak. \v 5 Yak rijajl Israel ri'taka' yak rijajl Abraham, Isaac, Jacob pach yak cab'lajuj (12) jc'ajol Jacob. Y chijxo'laki' rechak xq'uisi'y pi cristianil ri b'il jwi'l Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew. Y re ri' Dios ri titakon chib' juntir, ni jun b'welt mi can ye'saj jnimirsaj jk'ij. Jiloni'n. \p \v 6 Pero ma' ri' ta' ma' titaw chiwch ri xij Kakaj Dios, jwi'l chiwch Kakaj Dios ma' juntir ta' yak rijajl Israel kes tz'etel rijajl Israel, \v 7 ni ma' juntir ta' yak rijajl Abraham tz'etel ralc'wal Kakaj Dios, jwi'l ri xij Kakaj Dios jilonri: \q1 Awijajl ri tiwa'x jwi'li' Isaac, xche' re Abraham. \p \v 8 Ri' li tic'utuw chikawch chi ta' ni jonok tiwux pi ralc'wal Kakaj Dios jwi'lke rijajli' Abraham. Yak tz'etel rijajl Abraham ri'taka' yak cristian ri b'il jwi'l Kakaj Dios chi tioctak pi ralc'wal. \v 9 Jilonri xij Kakaj Dios re Abraham: \q1 Cuando ink'aj chicch junab' wi'chak jun ac'ajol riq'ui Sara, xche' re. \p \v 10 Pero ma' xita'ke li juntir. Tra jcwach Rebeca ri xwa'x, junke jkajak, ri' Isaac ri kamam. \v 11 Mak tra cwach li ajqui' chi q'uisi'ytak, ta' b'anal utzil, ni ta' b'anal c'ax jwi'lak, pero jchomorsa'n Kakaj Dios \v 12 ma' jwi'l ta' wi' nen b'anal jwi'lak xcha'sajtak jwi'l Kakaj Dios. Kakaj Dios xij re Rebeca chi ri' man k'unixel titakon chib' man nab'eal. \v 13 Jilon chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Ri' xinlok'aj Jacob y xwetzelb'ej Esaú, tiche'. \p \v 14 Y jilonli ta' tijna' tikab'ijtak chi ma' jcholajl ta' ri tijin tran Kakaj Dios. \v 15 Kakaj Dios xiji' re Moisés jilonri: \q1 Tanya' rutzil wanm re nen quiek re chwaj tanye'w. Y twila' c'ur jwich nen chwaj twil c'ur jwich, xche'. \p \v 16 Y jilonli tic'utun chi ma' jwi'l ta'ke rajak yak cristian ticha'sajtak, ni ma' jwi'l ta'ke tzi ri tijin trantak ticha'sajtak jwi'l Kakaj Dios, jwi'li' xye' rutzil ranm Kakaj Dios rechak. \p \v 17 Jwi'l li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tijb'ij chi Kakaj Dios xij re man rey faraón jilonri: \q1 Xatincoj pire rey pirechi' chawij at tic'utun chi wi' incwinel y pire tiye'saj jtaquil rechak juntir cristian wich ulew chirij juntir ri tamb'an, xche' Kakaj Dios. \p \v 18 Y jilonli tic'utun chi Kakaj Dios trila' c'ur jwich jun cristian ri raj re tril c'ur jwich y trana' jip re jun cristian ri raj re tran jip re. \v 19 Pent wi' jono chawechak tijb'ij chwe: Wi jilon tran Kakaj Dios li, ta' jcholajl tijb'ij chi ajmaqui' jun cristian, jwi'l ta' nen ticwin chi jk'atic jwich lawi' raj Kakaj Dios tran, tiche'. \p \v 20 Pero at, ¿nenc'u acholajl pire tac'ot jchi' Kakaj Dios? Jun b'o'j ta' tijna' tijb'ij re man ri xtz'akow re: ¿Nen chac jilon imb'anic ri xab'an? ta' tiche' re. \p \v 21 Jun ajb'anal nejb' la' xok'ol wi' laj jk'ab' nen raj tran la' man xok'ol. La' man xok'ol li tijna' tran jun nejb' ri reke tijcoj pitak nimak'ij y tran jun chic pire tijcoj nojel k'ij. \v 22 Y ji'c'ulon Kakaj Dios pire tijc'ut retzal y jcwinel, xcuyke rilicak mak cristian ri tib'anowtak etzltak no'j ri tic'ular pi rechak tib'an k'atb'itzij chib'ak y tijsach jwichak. \p \v 23 Jilonli xan Kakaj Dios pire tijc'ut chikawch ri jnimal jk'ij jwi'l xye' rutzil ranm chike y xojjcha' ojrtaktzij pire ojwa'x lamas titakonc. \v 24 Y jilonli Kakaj Dios xojjcha' ojtak juntir, nic'j chike rijajltaka' Israel y nic'j chic ma' rijajl ta' Israel. \v 25 Jilon chapca' tijb'ij Kakaj Dios li wuj ri xcan jtz'ib'aj Oseas ri tijb'ij jilonri: \q1 Yak cristian ri ma' wetak ta' ojr, tina imb'ijna chi wechtaka'n. Y yak ri ta' lok'altakch inwi'l ojr, lajori tichak inlok'ajtak, tiche'. \p \v 26 Li man luwar lamas xijsajwi' rechak jilonri: \q1 Atak ma' atak ta' we, xche'. \m Cla' tina b'ijsajna chirijak: \q1 Ataka' ralc'wal Kakaj Dios ri ta' jcamic, tiche'. \p \v 27 Isaías xiji' chirijak yak rijajl Israel jilonri: \q1 Yak rijajl Israel onque jilon jq'uiyalak chapca' jq'uiyal mak saneb' ri wi' chi' mar, pero quib' uxib'ke rechak ticolmajtak, \q1 \v 28 jwi'l Kakaj Dios trana' jk'atb'itzij chib'ak juntir cristian wich ulew ri ta' ticojontak y laj orke tran jk'atb'itzij, xche'. \p \v 29 Y Isaías xiji' ojr: \q1 Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' jcwinel miti xtos quib' uxib' rechak yak kamam, roj xsaachi' kawch oj juntir chapca' xansaj rechak mak cristian ri xwa'xtak Sodoma pach Gomorra, xche'. \p \v 30 Jilonli yak ma' rijajl ta' Israel xana' suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios onque rechak ta' tijin tijtoctak nen mo tran suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios, pero rechak xana' suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios jwi'lke xcub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 31 Yak rijajl Israel ri' chijch'ol rechak chi trana' suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios jwi'lke xantak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, pero ta' xan suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios jwi'l ri xantak. \v 32 ¿Nen chac ta' xan suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios? Jwi'l ta' xcub'a' jch'olak chirij Kakaj Jesucristo, ri' xe' ranmak chi jb'anic lawi' tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. Y jwi'li'li chapca' xtop rakanak la' man ab'aj ri tijtop rakanak cristian la'. \v 33 Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 In tancoj li tilmit Sión jun ab'aj, ri quiek la' tijtop rakanak cristian. \q1 Y nen ticub'ar jch'ol chirij man ab'aj li, ma' lok'ta'ke, tiche'. \c 10 \s1 Ri nen mo ticolmaj jun cristian laj jk'ab' jmac \p \v 1 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, in rajti wanm ticolmajtak yak rijajl Israel laj jk'ab' jmacak y ri' li tijin tantz'onaj re Kakaj Dios cuando inch'a'w riq'uil. \v 2 In tamb'ij ri ilan inwi'l chirijak yak rijajl Israel chi rechak tijrayajtaka' jb'anic lawi' raj Kakaj Dios trantak, pero rechak ta' retamak jcholajl ri tz'etel retemaj lawi' raj Kakaj Dios tietemajc. \v 3 Rechak ta' retamak nen mo tran Kakaj Dios chi jb'anic suc'ul re ranm jun cristian. Ri' rajak roj xsuc'ulb'isaj ranmak chiwch Kakaj Dios ric'anak chirij ri trantak. Jwi'li'li ta' xcojtak ri xan Kakaj Dios pi rechak. \v 4 Cuando xcam Kakaj Jesucristo wich curs, xresaj chi sakil chi Jpixb' Kakaj Dios ta' chiqui' titakon chib'ak yak ri tisuc'ulb'isaj ranmak chiwch Kakaj Dios jwi'l ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 5 Moisés xtz'ib'aj li wuj re Jpixb' Kakaj Dios ri nen mo tran suc'ul ranm cristian chiwch Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Nen tib'anow juntir ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, tiyo'ri' jwi'lke mak pixab' li, tiche'. \p \v 6 Pero chirij ri tran suc'ul ranm cristian chiwch Kakaj Dios jwi'lke ticub'ar jch'ol chirij Kakaj Jesucristo tijb'ij jilonri: \q1 Ma b'ij laj awanm chi ¿nen tijaw lecj? mat che'. \m Wi tab'ij jilonli, nic' riq'uil tab'an chi Kakaj Jesucristo tikejch. \v 7 Ni ma b'ij laj awanm: \q1 ¿Nen tikej li xeleb'xan? mat che'. \m Wi tab'ij jilonli, nic' riq'uil tab'an chi Kakaj Jesucristo tijawch xo'lak camnakib'. \v 8 Ri jcholajl tielwi' juntir li, tijb'ij jilonri: \q1 Nakajchak wi' Jyolj Kakaj Dios chawe, wi' laj áchi' y laj awanm, tiche'. \p Ri' Jyolj Kakaj Dios li ri tiye'w cub'arb' ch'ol chirij Kakaj Jesucristo ri tijin tikab'ij chawechak. \p \v 9 Wi tab'ij chi kes tz'et Kakaj Jesucristo ri' Kajawl y riq'ui nojel awanm tacoj chi xc'astasaj jwich jwi'l Kakaj Dios laj jcamnakl xo'lak camnakib', atcolmaji' laj jk'ab' amac, \v 10 jwi'l jun cristian laj ranmi' tijcoj juntir li pire tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios y rajwaxi' tijb'ij chi cub'uli' jch'ol chirij Kakaj Jesucristo pire ticolmaj laj jk'ab' jmac. \v 11 Chapca' tijb'ij li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios jilonri: \q1 Nen ticub'ar jch'ol chirij Kakaj Jesucristo, ma' lok'ta'ke, tiche'. \p \v 12 Ta' jaljoj rilic yak rijajl Israel pach yak ma' rijajl ta' Israel, jwi'l ri' Kakaj Jesucristo Rajawlak juntir cristian y tijya' sub'laj utzil chib'ak yak ri tich'a'wtak riq'uil. \v 13 Jwi'l nen jonok tich'a'w riq'ui Kajawl chi jtz'onaj cuyb'i jmac ticolmaji' laj jk'ab' jmac. \p \v 14 Pero cristian ta' tich'a'wtak riq'ui Kakaj Jesucristo jwi'l ajqui' chi cub'ar jch'olak chirij. Y ta' cub'ul jch'olak chirij Kakaj Jesucristo jwi'l ta' tal jtaquil jwi'lak. Y cristian ta' tijtatak jtaquil Kakaj Jesucristo jwi'l ta' nen tib'in jtaquil rechak. \v 15 Y ta' tijna' tib'ijsaj tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak jwi'l ta' ni jonok titaksaj jwi'l Kakaj Dios chi jb'ij rechak. Jwi'l tz'ib'ali' li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Sub'laj tzi jtaic cuando titawtak yak ajye'ltak tzilaj jtaquil re utzil, tiche'. \p \v 16 Pero ma' juntir ta' yak rijajl Israel xc'ultak ri tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. Jilon chapca' tijb'ij Isaías cuando xij jilonri: \q1 Kajawl, ta' ni jun cojowinak re ri ye'l jtaquil kawi'l, xche'. \p \v 17 Jilonli, jcub'arb' jch'olak cristian ri tipet jwi'lke ri tijtatak y ri tijtatak ri' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 18 In tantz'onaj: ¿Ta'c'u xtatak tzilaj jtaquil yak rijajl Israel? Kes tz'etel tz'et xta'taka'n, jwi'l jyoljak yak ajb'iltak Jyolj Kakaj Dios xtasaji' jwi'lak juntir cristian wich ulew y jyoljak xtawi' lak juntir luwar re wich ulew. \p \v 19 Tantz'onaj chic jca'mul: Kes tz'etel tz'et, ¿ta'c'uti xtatak jcholajl juntir li yak rijajl Israel? Rechak xta'taka' jcholajl cuando Moisés xij nen mo ri xij Kakaj Dios chirijak jilonri: \q1 Tina imb'anna chi ta' chawajak jwichak yak ma' rijajl ta' Israel. \q1 Tina imb'anna chawechak chi tipe awetzalak chirijak yak ma' rijajl ta' Israel ri pur sonstak, xche' Kakaj Dios. \p \v 20 Isaías ta' xtzaak jch'ol chi jb'ij nen mo xij Kakaj Dios cuando xij jilonri: \q1 Xinjta'taka' yak ri ta' tijin injtoctak y xinc'uta' incwinel chiwchak yak ri ta' xinjtoctak, xche' Kakaj Dios. \p \v 21 Isaías xij chic nen mo xij Kakaj Dios chirijak yak rijajl Israel cuando Kakaj Dios xij jilonri: \q1 Nojel k'ij xink'asin lic'an ink'b' chi jsiq'uijcak yak cristian ri mita' ticojontak y xtos rib'ak chwij, xche' Kakaj Dios. \c 11 \s1 Yak rijajl Israel ri cha'ltak jwi'l Kakaj Dios \p \v 1 In tamb'ij chawechak chi kes tz'etel tz'et Kakaj Dios ta' xxut yak rijajl Israel ri tosol pire re. Jilon in ta' xinjxut jwi'l in ini' rijajl Israel, ini' rijajl Abraham y ini' jun re man k'at re yak rijajl Benjamín. \v 2 Kakaj Dios ta' xutul yak rijajl Israel jwi'l ri xcha' pire re ojr cuando ajqui' chi cholmajch k'ijsak. Li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tijb'iji' nen mo xan Elías cuando xch'a'w riq'ui Kakaj Dios chi jcojic tzij chirijak yak rijajl Israel cuando xij jilonri: \q1 \v 3 Wajawl, rechak xcamsajtaka' yak ajk'asaltak Ayolj y xyoja'taka' mak awaltar. Xichak in xincan yo'rok y tijin injtoctak pire injcamsajtak, xche' re. \p \v 4 Pero Kakaj Dios xij re Elías: \q1 Wi' wukub' mil (7,000) chi cristian ri cub'ul jch'olak chwij, rechak ta' xcojtak jk'ij man tiox ri jb'ij Baal ni ta' xxucartak chiwch, xche' re. \p \v 5 Y jilon lajori wi'taka' quib' uxib' rechak yak rijajl Israel ri cha'ltak jwi'l Kakaj Dios, jwi'lke rutzil ranm chirijak. \v 6 Wi jwi'lke rutzil ranm Kakaj Dios chirijak xcha'sajtak, tic'utuni' chi ta' xcha'sajtak jwi'l tziyi' tijin trantak. Pero witi jwi'lke ri tijin trantak xcha'sajtak jwi'l Kakaj Dios, ta' jcholajl tib'ijsaj chi jwi'lke xye' rutzil ranm Kakaj Dios rechak. \p \v 7 Jilonli jq'uiyal yak rijajl Israel ta' xta'tak ri tijintak chi jtoquic, pero mak quib' uxib' ri cha'ltak jwi'l Kakaj Dios xta'taka'n. Mak jq'uiyalak yak rijajl Israel xansajke jip rechak jwi'l Kakaj Dios. \v 8 Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Kakaj Dios xan rechak chi ta' tijtatak jcholajl ri rajwax trantak. Wi' b'ak' jwichak, pero ta' tina'tuntak, wi' jxicnak, pero ta' titontak y jilon asta lajori, tiche'. \p \v 9 Y jilon xij David re Kakaj Dios chirijak yak rijajl Israel: \q1 Mak jcomon wic'ak ri trantak chi wuxtene' pi tzakb'i rechak y topb'i rakanak pire titzaaktak li mac y pire tib'an k'atb'itzij chib'ak. \q1 \v 10 Chi chuptene' b'ak' jwichak pire ma' tina'tuntak. \q1 Y titit'usar rijak jurub' k'ij tiyo'rtak y ni jun b'welt tisuc'ulab' chic rijak, xche'. \s1 Yak ma' rijajl ta' Israel ticolmajtaka' laj jk'ab' jmacak \p \v 11 In tantz'onaj: ¿Xtzakintitak yaltir yak rijajl Israel cuando xtop rakanak? ¡Ma' ji'ta'lonli! Jwi'l xtop rakanak yak rijajl Israel xpe colb'i ib' laj jk'ab' mac pi rechak yak ma' rijajl ta' Israel, jilonli yak rijajl Israel tijti'tijtak yak ma' rijajl ta' Israel. \v 12 Wi jwi'li' jmacak yak rijajl Israel ri xantak chiwch Kakaj Dios cuando xtop rakanak, xye'saj sub'laj utzil pi rechak juntir cristian wich ulew. Ri' li tic'utuw chi mas nim utzil tiye'saj rechak yak rijajl Israel cuando tik'ajtak chic laj jk'ab' Kakaj Dios. \p \v 13 Chwaj tamb'ij chawechak atak ri ma' atak ta' rijajl Israel, in jwi'l ini' jtako'n Kakaj Jesucristo takalquinch jwi'l Kakaj Dios chaxo'lak. Wi' nimlaj qui'cotemal laj wanm chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chawechak. \v 14 Jwi'l ri tijin tamb'an chaxo'lak pent tran rechak yak rijajl Israel ri inwinak chi tipe laj ranmak tijb'ijtak chi ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo pire ticolmajtak jujun rechak laj jk'ab' jmacak. \v 15 Wi jwi'li' xxutsajtak yak rijajl Israel xwa'x utzil chijxo'lak cristian riq'ui Kakaj Dios. Jilon cuando yak rijajl Israel tioctak chic laj jk'ab' Kakaj Dios nic' riq'uil tic'astasaj jwichak laj jcamnaklak xo'lak camnakib'. \p \v 16 Wi man nab'e cuxlanwa ri tib'ansaj la' man k'or tosol pire tisujsaj re Kakaj Dios, juntir man k'or tosoli' pire Kakaj Dios y wi mak ra' jun che' tosoli' pire Kakaj Dios, juntir mak jk'ab' tosoli' pire Kakaj Dios. \p \v 17 Jujun rechak yak rijajl Israel ri ta' rajak xcub'a' jch'olak chirij Kakaj Jesucristo xansaj rechak jwi'l Kakaj Dios chapca' mak jk'ab' man olivo ri xc'ursajb'i la' man olivo ri tiquil y at ri ma' at ta' rijajl Israel jwi'l xcub'ar ach'ol chirij Kakaj Jesucristo xansaj chawe jwi'l Kakaj Dios chapca' mak jk'ab' man olivo re lak che' ri xnac'saj laj jluwr mak jk'ab' man olivo ri tiquil pi jq'uexwach mak jk'ab' ri xc'ursajb'ic. Jilonli tijin tac'ul ac'aslemal chapca' ri tijye' Kakaj Dios rechak yak rijajl Israel chapca' man jk'ab' man che' ri yo'l jwi'l man ra'. \p \v 18 Jilonli ma b'ij laj awanm chi mas nim ak'ij chiwchak yak rijajl Israel jwi'l rechak ri'taka' chapca' jk'ab' man olivo ri xc'ursajb'ic. Wi at tab'ij laj awanm chi mas nim ak'ij, cuxtajok awi'l chi at atke chapca' jk'ab' man olivo, ma' at ta' atyo'rsan re man ra', ri' man ra' tiyo'rsan awe ri at chapca' mak jk'ab'. \v 19 Pent at ri ma' at ta' rijajl Israel tab'ij laj awanm jilonri: Yak nic'j rijajl Israel ri chapca' xc'ursajtak la' man olivo pirechi' xinnac'saj la' man olivo, atche'. \p \v 20 Tz'eti'n, jilon xansaj rechak li, pero jwi'li' ta' xcojontak chiwch Kakaj Dios. Y lajori nac'alcat la' man olivo jwi'lke cub'ul ach'ol chirij Kakaj Jesucristo. Jwi'li'li ma coj ak'ij, ri' mas tzi coj jk'ij Kakaj Dios. \v 21 Wi Kakaj Dios ta' xcuy jmacak yak rijajl Israel ri chapca' tz'etel jk'ab' man olivo ri tiquil ri ta' xcojontak chiwch Kakaj Dios, jilon at ta' ticuysaj amac jwi'l Kakaj Dios wi mita' ticub'ar ach'ol chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 22 Ta impuch, Kakaj Dios trana' utzil re cristian y tipeti' retzal chirij cristian. Tipeti' retzal chirijak yak ri xquib'aj ranmak chirij, pero trana' utzil chawe at wi ticub'ar ach'ol chirij Kakaj Jesucristo. Y wi mita' ticub'ar ach'ol chirij Kakaj Jesucristo, trana' chawe chapca' mak jk'ab' man olivo ri xc'ursajtakb'ic. \v 23 Y wi yak rijajl Israel tijq'uex jno'jak pire ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo, Kakaj Dios trana' rechak chapca' mak jk'ab' man olivo re lak che' ri tinac'saj la' man olivo, jwi'l Kakaj Dios wi' jcwinel chi jnaq'uicak. \p \v 24 Jwi'li'li at, ri ma' at ta' rijajl Israel ri xcub'ar ach'ol chirij Kakaj Jesucristo xani' chawe chapca' jk'ab' man olivo re lak che', xatnac'saj la' man olivo ri tiquil onque ma' ri' ta' ache'l. Jilon yak rijajl Israel wi ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo, ta' c'ax jnaq'uicak tib'ansaj jwi'l Kakaj Dios la' man olivo, jwi'l rechak ri'taka' chapca' mak tz'etel jk'ab' man olivo ri tiquil. \s1 Yak rijajl Israel tina colmajtakna laj jk'ab' jmacak \p \v 25 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, ri' chwaj tawetemajtak nen jchomorsa'n Kakaj Dios ri ta' etemalch ojr pire ma' tacoj ak'ijak chi wi' mas awetamak. Nic'j rechak yak rijajl Israel xansaj jip rechak q'uilaj junab' jwi'l Kakaj Dios, pero pireke tioctak yak ma' rijajl ta' Israel laj jk'ab' Kakaj Dios. \p \v 26 Ajruc're' yak rijajl Israel ticolmajtak laj jk'ab' jmacak. Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj ri tijb'ij jilonri: \q1 Ri ajcolonl ji' tipe Sión y re tresaji' juntir etzltak no'j ri wi' laj ranmak yak rijajl Israel. \q1 \v 27 Jilonli tancuy jmacak chapca' inchomorsa'n ri b'anal inwi'l chirijak, xche' Kakaj Dios. \p \v 28 Yak rijajl Israel jwi'l ta' xcojtak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo, xwuxtak pi jcontre Kakaj Dios pire xye'saj luwar chawechak ri ma' atak ta' rijajl Israel atoctak laj jk'ab' Kakaj Dios. Pero jwi'l xcha'sajtak yak rijajl Israel jwi'l Kakaj Dios, tilok'ajtaka' jwi'l Kakaj Dios jwi'lke man jchomorsa'n ri xan riq'uilak yak jmamak ojrtaktzij. \v 29 Jwi'l Kakaj Dios ta' tijna' tresaj lawi' ri xsipaj y cuando tijsiq'uij jun cristian, ta' chiqui' tijq'uex jchomorsa'n chirij. \p \v 30 Atak ri ma' atak ta' rijajl Israel, ojrtaktzij ta' xatcojontak chiwch Kakaj Dios, pero lajori xya' rutzil ranm Kakaj Dios chawechak jwi'lke ta' xcojontak yak rijajl Israel chiwch Kakaj Dios. \v 31 Lajori rechak ta' ticojontak chiwch Kakaj Dios pire tiwa'x rutzil ranm Kakaj Dios riq'uilak chapca' xan chawechak. \v 32 Kakaj Dios xan rechak juntir cristian chi ta' ticojontak chiwch pire tijc'ut chiwchak chi tijya' rutzil ranm rechak juntir cristian. \s1 Xike Kakaj Dios tic'ular tinimirsaj jk'ij \q1 \v 33 ¡Sub'laj kus rutzil ranm Kakaj Dios y sub'laj kus jno'j! \q1 ¡Ta' ni jun ticwin chi jb'ij nen mo jchomorsa'n! \q1 ¡Ta' ni jun ticwin chi retemaj nen wi' laj ranm Kakaj Dios! \q1 \v 34 Ta' ni jonok tieteman re jchomorsa'n Kakaj Dios ri Kajawl y ta' ni jonok ticwin chi jye'ic jno'j. \q1 \v 35 Ta' ni jun cristian wi' nen ye'l re Kakaj Dios jwi'l, pire rajwaxna tiye'saj chic jq'uixel re. \q1 \v 36 Jwi'l juntir ri wi', ji' tipe riq'ui Kakaj Dios. \q1 Jwi'li' Kakaj Dios wi' juntir ri wi' y rechi'n. \q1 Xike Kakaj Dios rajwax tinimirsaj jk'ij y ni jun b'welt mi can ye'saj jnimirsaj jk'ij. Jiloni'n. \c 12 \s1 Rajwaxi' tikajach kac'aslemal laj jk'ab' Kakaj Dios \p \v 1 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, in tamb'ijb'i chawechak jwi'l sub'laj tiel ranm Kakaj Dios chikij, rajwaxi' tajach ayb'ak laj jk'ab' Kakaj Dios pi jun tosol y yo'l sipan ri tisujsaj re Kakaj Dios ri tzi tril. Jilonli jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios tab'antak. \p \v 2 Ma b'an awechak chapca' trantak mak cristian ri retake wich ulew, ye'tak luwar chi Kakaj Dios tijq'uex ano'jak pire tran aac' re ac'aslemalak, jilonli tawetemajtak lawi' raj Kakaj Dios tab'antak. Ri' b'antak lawi' ri tzi tril Kakaj Dios y ri kes pi jcholajl. \v 3 Jwi'l xye' rutzil ranm Kakaj Dios chwe wi' jcowil ínchi' tamb'ij chawechak atak juntir chi ma b'ijtak chi ajujunalak chi mas nim ak'ijak chapca' tachomorsajtak laj awanmak, ri' chomorsajtak nen ab'anicak chiwch Kakaj Dios chapca' jnimal jcub'arb' ach'olak ri ye'l chawechak jwi'l Kakaj Dios. \p \v 4 Chapca' katio'jl junke, pero wi' q'uilaj q'uer re y mak q'uer re katio'jl jalani' tichacuj chi jujunal. \v 5 Y jilon kab'anic oj ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, sub'laj oj q'ui, pero ojke jun chi tio'jl kanuq'uemtak kib' jwi'l ojchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo. \p \v 6 Kakaj Dios jaljoji' kacwinel ri sipal chike jwi'l chapca' nen mo raj re xye' chike jwi'l xye' rutzil ranm Kakaj Dios chike. Wi wi' jono sipal jcwinel pire jk'asaj Jyolj Kakaj Dios, rajwaxi' jk'asaj Jyolj Kakaj Dios chapca' jcub'arb' jch'ol chirij Kakaj Dios. \v 7 Wi wi' jono sipal jcwinel chi jt'o'ic cristian, rajwaxi' tit'o'onc. Y wi wi' jono sipal jcwinel chi jtijoj cristian, rajwaxi' titijonc. \v 8 Y wi wi' jono sipal jcwinel chi jye'ic jcowil ranmak cristian, rajwaxi' jye' jcowil ranmak cristian y wi wi' jono sipal jcwinel chi sipanc, rajwaxi' jye' mas. Y wi wi' jono sipal jcwinel pire jb'ab'al jun k'at cristian, rajwaxi' tzi rilic jcholajl tran chijxo'lak. Y wi wi' jono sipal jcwinel pire tran utzil re cristian jwi'l tiel ranm chirijak, rane' pi qui'cotemal. \s1 Ri rajwax tran jun ajtakel re Kakaj Jesucristo \p \v 9 Kes tz'etel tz'et lok'aj ayb'ak chawib'il ayb'ak riq'ui nojel awanmak. Xuttak mak etzltak no'j y ri' b'antak tzitaklaj no'j. \p \v 10 Lok'aj ayb'ak chawib'il ayb'ak chapca' ak'un awatz ayb'ak y coj ak'ijak chawib'il ayb'ak riq'ui nojel awanmak. \p \v 11 Jach ayb'ak chi jb'anic lawi' raj Kakaj Dios tab'antak, ma sak'oraj ayb'ak. B'antak riq'ui nojel awanmak lawi' raj Kakaj Dios ri Kajawl tab'antak. \p \v 12 Qui'cotentak chirij ri jcub'arb' ach'olak ri wi'. Cuytak riq'ui nojel awanmak juntir c'ax ri tatijtak y ma quib'aj awanmak. Coc'xo'l ch'a'wentak riq'ui Kakaj Dios. \p \v 13 T'o'tak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi' rajwax rechak. Ye'tak jposadak yak ri titawtak laj awichochak. \p \v 14 Tz'onajtak re Kakaj Dios chi tran utzil rechak yak ri tib'anowtak c'ax chawechak y ma tz'onajtak c'ax chib'ak. \p \v 15 Qui'cotentak riq'uilak yak ri tiqui'cottak y ok'entak riq'uilak yak ri tiok'tak. \p \v 16 Niq'uib'ok awchak atak juntir. Ma coj ak'ijak, rajwaxi' pachij ayb'ak pach yak ri ta' cojol jk'ijak y ma chomorsajtak laj awanmak chi mas ano'jak. \v 17 Ma q'uixelajtak jb'anic c'ax re nen tib'anow c'ax chawechak, ri' b'antak lawi' ri tzi chiwchak cristian. \p \v 18 B'antak utzil ri nen jnimal atcwintak chi jb'anic pire tiwa'x utzil chaxo'lak riq'uilak juntir cristian. \p \v 19 Atak lok'lajtak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, ma b'antak jq'uixel mak c'ax ri tib'ansaj chawechak, jachtak laj jk'ab' Kakaj Dios, re wi' k'atb'itzij laj jk'ab' chi jb'anic k'atb'itzij chib' nen tib'anow c'ax chawechak, jwi'l tz'ib'ali' li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Wi' k'atb'itzij laj ink'b' chi jb'anic k'atb'itzij chib' nen tib'anow c'ax chawechak, tiche' Kakaj Dios. \p \v 20 Pero wi jun acontre tic'ok wi'jal, ye' jwa y wi tichekej jchi', ye' ruc'a'. Cuando tab'an jilonli, re tichak q'uixib' jwi'l juntir ri b'anal chawe jwi'l. \p \v 21 Ma ye' ayb' pire tich'econ mak etzltak no'j chab', ri' mas tzi at atch'econ chib' mak etzltak no'j jwi'l utzil ri tab'an. \c 13 \s1 Rajwaxi' tikacoj jk'ijak mak k'atb'itzij \p \v 1 Juntir cristian rajwaxi' ticojontak chiwchak juntir k'atb'itzij, jwi'l juntir ri wi'tak pire k'atb'itzij Kakaj Diosi' xye'w rekle'nak. Ta' ni jun k'atb'itzij ri wi' wich ulew miti Kakaj Dios xcojow rechak. \v 2 Nen ta' ticojon chiwch mak k'atb'itzij, ta' tijcoj chi Kakaj Diosi' cojowinak rechak pi k'atb'itzij. Mak ri ta' ticojontak chiwchak mak k'atb'itzij, ric'anake tijtoctak chi tib'an k'atb'itzij chib'ak. \v 3 Mak k'atb'itzij ta' tran jk'atb'itzijak chirijak yak cristian ri tzi trantak, ri' tran jk'atb'itzijak chirijak yak ri ta' tzi trantak. Wi mita' chawajak tib'ansaj k'atb'itzij chawijak jwi'lak mak k'atb'itzij, b'antak lawi' ri tzi pire tzi atilsajtak. \p \v 4 Mak k'atb'itzij ri' trantak lawi' raj Kakaj Dios pire atwa'xtak pi utzil. Pero wi mita' tzi tab'antak, tzaakcojo' ach'olak jwi'l ma' lok'ta'ke wi' k'atb'itzij laj jk'ab'ak, jun k'atb'itzij tijin tran lawi' raj Kakaj Dios pire tran jk'atb'itzij pi jcholajl chib' nen ri mita' tzi tran. \v 5 Jwi'li'li atak, rajwaxi' atcojontak chiwchak mak k'atb'itzij, ma' pire ta'ke ma' tib'an k'atb'itzij chab'ak, jwi'li' tawic'aj laj awanmak chi rajwaxi' atcojontak chiwchak. \p \v 6 Mak k'atb'itzij tijin trantak lawi' raj Kakaj Dios trantak, jwi'li'li rajwaxi' tatojtak rechak chi jujunalak nen rajwax titojsaj rechak jwi'l rechak jachemi' rib'ak chi jb'anic k'atb'itzij. \p \v 7 Toj ac'asak. Tojtak alcabar laj jk'ab'ak mak ajtz'onaltak alcabar. Y toj awujak nen chi wuj lal rajwax tatojtak. Nen rajwax ticojsaj jk'ij, cojtak jk'ij. \p \v 8 Mi wa'x jono ac'asak ri mita' tatojtak, xike ac'asak ri tina wa'xna ri' jlok'aj ayb'ak chawib'il ayb'ak. Jwi'l nen tilok'inc, xana' juntir nen mo tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. \v 9 Jwi'l Jpixb' Kakaj Dios tijb'ij jilonri: \q1 Ma wechb'ej jun cristian chic wi ma' ac'ulajl ta'n. \q1 Ma camsaj jun cristian. \q1 Mat alk'anc. \q1 Ma rayaj kelen re jun cristian, tiche'. \p Juntir mak pixab' li pach mak nic'j chic junke jcholajl tielwi', ri tijb'ij jilonri: \q1 Lok'aj awijl atz'akt chapca' jlok'aj ayb' at tab'an, tiche'. \p \v 10 Nen tilok'inc, ta' ni jun b'welt tran c'ax re jun cristian. Jilonli nen tilok'inc, tijini' tran nen mo tijb'ij juntir Jpixb' Kakaj Dios. \v 11 Rajwaxi' tab'antak jilonli laj ac'aslemalak jwi'l awetamaki' nen mo jb'anic mak junab' ri wojtak lajori. \p B'antak chapca' tic'astasaj awchak laj awarjak jwi'l mak k'ij re kacolic ri tran Kakaj Dios maschak nakaj wi' lajori chiwch nab'e cuando xkacojtak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \v 12 Man ak'ab' k'axem tran jwi'l sakaremchak re jun k'ij chic. Jwi'li'li rajwaxi' can kaye'tak jb'anic mak etzltak no'j jwi'l niq'ui' chapca' uku'mal. Rajwaxi' kab'ane'tak tzitaklaj no'j pire ojc'amb'i chi wa'xem chi sak chapca' jun soldad cuando tib'e li ch'o'j tijwik rib' la' mak ch'i'ch' re ch'o'j. \p \v 13 Kab'ane'tak laj kac'aslemal lawi' ri tzi tril Kakaj Dios chapca' wojtak lak'j. Moj k'ab'artak chi jb'anic nimak'ij. Moj k'ab'artak. Mi kab'antak tz'i'al. Mi kab'antak etzltak rayb'l. Moj ch'o'jintak. Mi kati'tijtak jun cristian chic. \p \v 14 Ri' mas tzi b'antak lawi' raj Kakaj Jesucristo ri Kajawl tab'antak nic' riq'uil tawik ayb'ak. Can ye'tak jchomorsaj jb'anic mak etzltak no'j ri tarayajtak jb'anic ri atmacuntak jwi'l. \c 14 \s1 Cuytak ri tran jun awech'elxicak chirij Kakaj Jesucristo \p \v 1 C'ultak pi utzil chaxo'lak jun awech'elxicak chirij Kakaj Jesucristo ri ta' kes jcowil ranm chirij Kakaj Jesucristo. Ma yajtak chirij jchomorsa'n ri tijb'ij chawechak. \v 2 Wi' jujun ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri cub'ul jch'olak chi tijna' tijtijtak juntir jwich kelen y wi' jujun ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri ta' kes cub'ul jch'olak chi tijna' tijtijtak juntir jwich kelen, xike ichj tijtijtak. \v 3 Nen ri cub'ul jch'ol chi tijna' tijtij juntir jwich kelen, ta' luwar tijxut jun ri ta' kes cub'ul jch'ol chi tijna' tijtij juntir jwich kelen. Y nen ri ta' kes cub'ul jch'ol chi tijna' tijtij juntir jwich kelen, ta' luwar tiyok'on chirijil man jun ri cub'ul jch'ol chi tijna' tijtij juntir jwich kelen jwi'l tic'ulsaji' jwi'l Kakaj Dios. \p \v 4 At, ta' jcholajl atoc chi yok'on chirijil jmocom jun patron, jwi'l xike jpatron tiiliw jcholajl wi tzini' tijin tran o ta'n. Pero tziyi' tran jwi'l ri' Kakaj Jesucristo ri Kajawl tib'anow re chi tzi tielwi' ri tran. \p \v 5 Wi' jujun tijchomorsajtak chi wi' jujun k'ij mas nimak jk'ijak chiwch jun k'ij chic. Y wi' jujun chic tijchomorsajtak chi juntir k'ij nic'ke. Chi jujunalak cristian jchomorsajtak nen chi k'ij lal mas nim jk'ij pi rechak. \v 6 Jun cristian ri tijcha' jun k'ij ri nim jk'ij pire re chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Jesucristo ri Kajawl, tijini' tran pire Kakaj Jesucristo ri Kajawl. Jun cristian ri tijtij juntir jwich kelen, tijin tijtij chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Jesucristo ri Kajawl jwi'l tijc'omowaji' re Kakaj Dios ri tijtij. Y jun cristian ri na'lke jwich kelen tijtij, tijin tijtij chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Jesucristo ri Kajawl y tijin tijc'omowaj re Kakaj Dios. \p \v 7 Jwi'li'li ta' ni jun chike yo'l jwi'lke jilon raj re y ta' ni jun chike ticam jwi'lke jilon raj re. \v 8 Jilonli wi yo'lcojtak, yo'lcojtaka' chi jb'anic lawi' raj Kakaj Jesucristo ri Kajawl tikab'antak y wi ojcamtak, ojcamtaka' pire Kakaj Jesucristo ri Kajawl. Wi ojyo'rtak o wi ojcamtak, ojtaka' re Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \v 9 Jwi'li'li xcam Kakaj Jesucristo y xc'astasaj jwich laj jcamnakl pire tioc pi rajwak yak camnakib' y pire rajwak yak ri aj yo'ltakna. \p \v 10 Jilonli at, ta' tijna' tacoj ayb' pi k'atb'itzij chirij jun awech'elxic chirij Kakaj Jesucristo y ta' tijna' taxut. Jwi'l ojtak juntir ojna tawtakna chiwch Kakaj Dios pire tran jk'atb'itzij chikij. \v 11 Jwi'l tz'ib'ali' li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios cuando Kakaj Dios ri Kajawl xij jilonri: \q1 Tz'etel tz'et tamb'ij chi juntir cristian tina xucartakna chinwch y tina jcojtakna ink'ij, xche'. \p \v 12 Ojtak juntir chi kajujunal tina kab'ijtakna re Kakaj Dios juntir ri b'anal kawi'l. \p \v 13 Jwi'li'li can kaye'tak jb'anic kak'atb'itzij chirij jun kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo. Ri' mas tzi ma chomorsajtak jb'anic mak no'j ri tib'anow chi tikej li mac jun awech'elxicak chirij Kakaj Jesucristo. \v 14 Jwi'l inchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo ri Kajawl, in kes tz'etel tz'et tamb'ij chi juntir kelen ri tijel rij tziyi'n y ta' atmacuntak wi tatijtak. Pero wi jun cristian tijchomorsaj chi ta' tzi jun kelen ri tijel rij, pire re ta' tzi. \p \v 15 Y wi tacoj jun c'ax laj ranm jun awech'elxic chirij Kakaj Jesucristo jwi'l tatij mak kelen chiwch ri tijb'ij re chi maqui' jtijic, ta' attijin chi jlok'aj awech'elxic chirij Kakaj Jesucristo. Ma ye' luwar chi jwi'lke mak kelen ri tatij, tikej jonok li mac ri quiek jwi'l xcam Kakaj Jesucristo wich curs. \p \v 16 Ma b'an jono kelen pire taye' luwar tib'ijsaj chawij chi ta' tzi ri tijin tab'an onque awetami' chi tziyi' tab'an. \v 17 Jwi'l oj ma' jwi'l ta' ri tikatijtak tijna' ojoc laj jk'ab' Kakaj Dios pire titakon chikab', jwi'li' suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios y ojwa'xtak pi utzil chikib'il kib' y tiwa'x qui'cotemal laj kanm jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. \v 18 Nen tib'anow jilonli chi jb'anic lawi' raj Kakaj Jesucristo tran, tziyi' tiilsaj jwi'l Kakaj Dios y ticojsaji' jk'ij jwi'lak cristian chi tziyi' tran. \v 19 Jwi'li'li rajwaxi' kab'ane'tak mak tzitaklaj no'j ri tiye'w utzil chikaxo'l y tikab'ittak kib' chikib'il kib' chi jb'anic mas lawi' raj Kakaj Jesucristo tikab'antak. \p \v 20 Ma b'an c'ax re utzil ri b'anal jwi'l Kakaj Dios jwi'lke mak kelen ri tatij. Tz'eti'n, juntir kelen ri tijel rij tziyi' titijsajc. Pero ta' tzi wi jwi'lke mak kelen ri tatij tikej jun cristian li mac. \v 21 Jilonli ri' mas tzi ma tij ti'nic, ma tij vin y ma b'an jono kelen ri tib'anow re jun awech'elxic chirij Kakaj Jesucristo tikej li mac. \v 22 Lawi' tachomorsaj at chi ta' atmacun wi tatij, chomorsaj awic'an chiwch Kakaj Dios. Tzi re jun cristian ri tijna' tran jun kelen ri tric'aj laj ranm chi ta' timacun chiwch Kakaj Dios. \v 23 Nen jun cristian quib'ke ranm chi jtijic jun kelen jwi'l tric'aj laj ranm chi timacuni' wi xtij, timacuni' chiwch Kakaj Dios jwi'l ta' cub'ul jch'ol chi jtijic. Juntir kelen ri tran, wi ta' cub'ul jch'ol chirij, timacuni'n. \c 15 \s1 B'antak utzil laj ac'aslemalak \p \v 1 Ke oj ri kes nojel kanm cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo, rajwaxi' kat'owe'tak yak ri ta' kes jcowil ranmak chirij Kakaj Jesucristo chi jye'ic jcowil ranmak y ma' ri' ta'ke tikab'antak lawi' ri tzi tikil oj. \v 2 Ojtak juntir rajwaxi' kab'ane'tak lawi' ri tzi triltak cristian. Wi tikab'antak jilonli, tijin tikat'o'tak pire tikab'ittak chi jb'anic mas lawi' raj Kakaj Jesucristo tikab'antak. \v 3 Jwi'l Kakaj Jesucristo ma' ri' ta' xan lawi' ri tzi xril re. Re ri' xan chapca' tijb'ij li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios: \q1 Mak yok'on ri xantak chawe mak ajyok', chwe in xantak, tiche'. \p \v 4 Ri tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ojr pirechi' ojjtijojtak, pirechi' tijye' jcowil kanm y pirechi' ma' tikaquib'aj kanm chi rulb'ej ri tiye'saj chike. \p \v 5 Chwaj chi Kakaj Dios ri tiye'w jcowil kanm y ri tib'anow chawechak chi ta' taquib'aj awanmak, atjt'o'tak pire tiniq'uib' awchak chawib'il ayb'ak laj ac'aslemalak chapca' ri xc'ut Kakaj Jesucristo chawchak, \v 6 pire nic' awchak tanimirsajtak jk'ij Kakaj Dios, ri jDios y Jkaj Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \s1 Tib'ijsaj tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak ma' rijajl ta' Israel \p \v 7 C'ul ayb'ak chawib'il ayb'ak chapca' ac'ulicak xan Kakaj Jesucristo pire tanimirsajtak jk'ij Kakaj Dios. \v 8 In kes tz'etel tz'et tamb'ij chawechak chi Kakaj Jesucristo xpe wich ulew pirechi' xyuk jt'owe' yak rijajl Israel pire xc'ut chi kes tz'etel tz'et xtawi' chiwch juntir ri b'il jwi'l Kakaj Dios rechak jmamak ojrtaktzij. \v 9 Y pire yak ma' rijajl ta' Israel tijnimirsajtak jk'ij Kakaj Dios jwi'l rutzil ranm chirijak. Chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Jwi'li'li at, Inkaj Dios, tina innimirsajna ak'ij chijxo'lak yak ma' rijajl ta' Israel y tamb'ixaj jnimirsaj jk'ij ab'j, tiche'. \m \v 10 Y tijb'ij chic jilonri: \q1 Atak ri ma' atak ta' rijajl Israel, qui'cotentak chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios pi jpachak yak jwinak Kakaj Dios, tiche'. \m \v 11 Y li jun luwar chic tijb'ij jilonri: \q1 Atak ri ma' atak ta' rijajl Israel ri watak lak juntir tilmit b'ixajtak jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios ri Kajawl, tiche'. \p \v 12 Jilonri tijb'ij ri xcan jtz'ib'aj Isaías: \q1 Tina q'uisi'yna jun rijajl Isaí y re tina takonna chib'ak juntir cristian wich ulew y yak ma' rijajl ta' Israel ticub'ari' jch'olak chirij, tiche'. \p \v 13 Chwaj chi Kakaj Dios ri ticub'an kach'ol, tijnojsaj awanmak chi qui'cotemal y utzil jwi'l cub'ul ach'olak chirij. Y chwaj chi tiwa'x mas jcub'arb' ach'olak jwi'l jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. \p \v 14 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, in wetami' chi mas atak tzitaklaj cristian, mas ano'jak y atcwintaka' chi jye'ic ano'jak chawib'il ayb'ak. \v 15 In tantz'ib'ajb'i jilonri pi awechak onque xichak chwaj tancuxtajb'i juntir li chawechak. Jilonli tantz'ib'ajb'i chawechak jwi'l jilon raj Kakaj Dios chwij \v 16 y xye' wekle'n pi jtako'n Kakaj Jesucristo. Y wekle'n ri xye', ri' jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Dios rechak yak ma' rijajl ta' Israel pire tiwuxtak pi jun sipan ri tzi tril Kakaj Dios, jwi'l suc'ulb'isalchak ranmak jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. \p \v 17 Jwi'l inchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo, pi jcholajli' tamb'ij chi tziyi' tijin tamb'an jwi'l ri' tijin tamb'an lawi' raj Kakaj Dios tamb'an. \v 18 Ta' chiqui' ni jun jalan yoloj tamb'ij, xike tamb'ij ri b'anal jwi'l Kakaj Jesucristo cuando xye' wekle'n pire tantijoj yak ma' rijajl ta' Israel pire ticojontak chiwch Kakaj Dios jwi'l ri ximb'ij rechak y jwi'l ri ximb'an chijxo'lak \v 19 cuando ximb'an mak c'utb'i jcwinel Kakaj Dios la' jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. Xincholb'i jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo Jerusalén y lak juntir luwar asta xintaw Ilírico. \v 20 In ji' xe' imb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak cristian lak luwar ri lamas ta' ni jun b'welt b'il tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. Jilonli ximb'an jwi'l ta' chwaj tamb'ij chic tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak cristian lamas ri b'ilchak rechak. \v 21 Jilon ximb'an chapca' ri tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Mak ri ta' ni jun b'welt tal jtaquil chirij jwi'lak, tina riltakna jwich y mak ri ta' ni jun b'welt tal jcholajl jwi'lak, tina jtatakna jcholajl, tiche'. \s1 Pablo tijchomorsaj tib'e Roma \p \v 22 Jwi'li'li q'uilaj b'welt chwaj imb'e chi asolajcak, pero ta' b'esalquin. \p \v 23 Lajori xinq'uisa' jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo li mak luwar ri. Xi' quib' uxib' junab' xinticar chwaj imb'e chi asolajcak, \v 24 pero lajori chomorsal inwi'l atk'ax insolajtak cuando imb'e España. Y cuando jorok inwa'xi' aac'lak pi qui'cotemal chi asolajcak chwaj chi inat'o'tak pire intaw lamas chwaj imb'e'w. \p \v 25 Pero lajori inna b'ena nab'e riq'uilak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak Jerusalén pire tib'e inye' jun sipan rechak, \v 26 jwi'l yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri ma' rijajl ta' Israel ri wi'tak Macedonia y Acaya xchomorsajtak chi tijmoltak pwak pire jt'o'icak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi' rajwax rechak ri wi'tak Jerusalén. \v 27 Yak ma' rijajl ta' Israel laj ranmak xpe'w xantak jilonli, jwi'l ri'taka' yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri rijajl Israel xintak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak. Jwi'li'li rechak xric'ajtak chapca' wi' jc'asak riq'uilak, jilonli xchomorsajtak xmoltak pwak pire tijt'o'tak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi' rajwax rechak ri wi'tak Jerusalén. \v 28 In xichak tib'e injache' man sipan li rechak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak Jerusalén. Imb'antajb'ic, imb'e España, pi b'enam ink'axb'i aac'lak chi asolajcak. \v 29 Y in wetami' chi cuando imb'e aac'lak chi asolajcak, Kakaj Jesucristo tijya' sub'laj utzil chike aac'lak. \p \v 30 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, tantz'onaj tok'ob' chawechak laj jb'ij Kakaj Jesucristo ri Kajawl y jwi'l ri kalok'aj tran Lok'laj Jsantil Kakaj Dios, tij ak'ijak chi ch'a'wem riq'ui Kakaj Dios chwij. \v 31 Cuando atch'a'wtak riq'ui Kakaj Dios chwij, tz'onajtak re pire incolmaj laj jk'ab'ak mak cristian ri ta' takel Kakaj Jesucristo jwi'lak ri wi'tak Judea. Y tz'onajtak re Kakaj Dios pire tic'ulsaj pi utzil man sipan ri tib'e injache' rechak yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri wi'tak Jerusalén. \v 32 Jilonli intaw pi qui'cotemal aac'lak jwi'l jilon raj Kakaj Dios. Y tijna' inuxlan aac'lak cuando intaw chi asolajcak. \p \v 33 Chwaj chi Kakaj Dios ri ajye'l utzil laj kanm, tiwa'x aac'lak atak juntir. Jiloni'n. \c 16 \s1 Pablo tijtakb'i rutzil jwichak yak ri wi'tak Roma \p \v 1 Tantz'onajb'i tok'ob' chawechak chi tac'ultak Febe ri kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, anm li ajt'o'onli' chijxo'lak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak Cencrea. \v 2 Tzi jc'ulic tab'antak laj jb'ij Kakaj Jesucristo ri Kajawl chapca' jc'ulic ayb'ak tab'antak chawib'il ayb'ak ri atak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo. Y t'o'tak riq'ui nen rajwax re jwi'l re t'o'oli' sub'laj cristian jwi'l y t'o'olquini' jwi'l. \p \v 3 Ye'tak rutzil jwichak Priscila pach Aquila ri richjil, rechak impachtaka' chi jb'anic lawi' raj Kakaj Jesucristo tikab'an. \v 4 Rechak xya' rib'ak pi camic chi incolic, jwi'li'li tanc'omowaj rechak y jilon juntir yak k'at ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri ma' rijajl ta' Israel tijc'omowajtaka' rechak. \p \v 5 Ye'tak rutzil jwichak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri tijmulb'a' rib'ak laj richochak Priscila y Aquila. \p Ye'tak rutzil jwich Epeneto ri lok'laj wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri nab'e aj Asia ri xjach rib' laj jk'ab' Kakaj Jesucristo. \p \v 6 Ye'tak rutzil jwich María, re sub'laj xchacun chi at'o'icak. \p \v 7 Ye'tak rutzil jwichak Andrónico pach Junías, rechak rijajltaka' Israel chapca' in y xwa'xtaka' pi impach li cars. Rechak mas cojol jk'ijak jwi'lak yak jtako'n Kakaj Jesucristo. Y rechak nab'e xjach rib'ak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo chinwch in. \p \v 8 Ye'tak rutzil jwich Amplias ri sub'laj tanlok'aj jwi'l niq'ui' cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \p \v 9 Ye'tak rutzil jwich Urbano ri impach chi jb'anic lawi' raj Kakaj Jesucristo tikab'an. \p Ye'tak rutzil jwich Estaquis ri sub'laj tanlok'aj. \p \v 10 Ye'tak rutzil jwich Apeles, re xcuya' sub'laj c'ax y xc'uta' chi ta' tijquib'aj ranm chirij Kakaj Jesucristo. \p Ye'tak rutzil jwichak juntir yak ri wi'tak laj richoch Aristóbulo. \p \v 11 Ye'tak rutzil jwich Herodión, re rijajli' Israel chapca' in. \p Ye'tak rutzil jwichak yak cristian ri wi'tak laj richoch Narciso ri cub'ul jch'olak chirij Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \p \v 12 Ye'tak rutzil jwichak Trifena pach Trifosa, yak anm li tijin tijtij jk'ijak chi chac pire Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \p Ye'tak rutzil jwich Pérsida ri lok'laj kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, anm li sub'laj xchacun pire Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \p \v 13 Ye'tak rutzil jwich Rufo ri cha'l jwi'l Kakaj Jesucristo ri Kajawl pach jchuch, sic' anm li jilon chapca' inchuch twilwi'. \p \v 14 Ye'tak rutzil jwichak Asíncrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas pach yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri wi'tak riq'uilak. \p \v 15 Ye'tak rutzil jwichak Filólogo, Julia, Nereo pach ranab', Olimpas y juntir yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak riq'uilak. \v 16 C'am rutzil awchak chi jc'utic chi talok'aji' ayb'ak. \p Titaksajb'i rutzil awchak jwi'lak juntir yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo. \s1 Pablo tijye' jno'jak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo \p \v 17 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, tantz'onajb'i tok'ob' chawechak chi tacwentij ayb'ak chiwchak mak cristian ri rajak tijjach awchak, jwi'l rechak ri' rajak tican aye'tak jcojic ri b'il chawechak cuando xatijojtak. Tos ayb'ak chirijak mak cristian li, \v 18 jwi'l rechak ta' trantak lawi' raj Kakaj Jesucristo ri Kajawl. Rechak ri' tib'e ranmak chi jb'anic mak etzltak rayb'l ri wi' rechak. La' mak jo'staklaj yoloj ri sub'laj kus jtaic, tijsub'tak yak cristian ri ta' tijchomorsajtak lawi' ri ta' tzi. \v 19 Juntir cristian retamaki' chi atak atcojontaka' chiwch Kakaj Jesucristo, jwi'li'li sub'laj inqui'cot chawijak. In chwaj chi tiwa'x mas ano'jak chi jb'anic utzil, in ri' chwaj ta' tawetemajtak jb'anic etzltak no'j. \v 20 Jilonli Kakaj Dios ajye'l utzil laj kanm, trana' chi tijjach man jb'ab'al etzl laj ak'b'ak pire atch'econtak chib'. \p Chwaj chi Kakaj Jesucristo ri Kajawl tijye' rutzil ranm chawechak. \s1 Titaksajb'i rutzil jwichak yak ri wi'tak Roma \p \v 21 Titaksajb'i rutzil awchak jwi'l Timoteo ri impach chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p Titaksajb'i rutzil awchak jwi'l Lucio, Jasón y Sosípater, rechak rijajltaka' Israel chapca' in. \p \v 22 In Tercio, ri intijin chi jtz'ib'aj man jwuj Pablo pi awechak jwi'l oji' re Kakaj Jesucristo ri Kajawl tantakb'i rutzil awchak. \p \v 23 Titaksajb'i rutzil awchak jwi'l Gayo ri quiek riq'uil win li posad neri lamas tijmulb'a' rib'ak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo. \p Y titaksajb'i rutzil awchak jwi'l Erasto ri ajc'olol pwak re man tilmit ri, pach Cuarto ri kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 24 Chwaj chi Kakaj Jesucristo ri Kajawl tijye' rutzil ranm chawechak atak juntir. Jiloni'n. \s1 Pablo tijnimirsaj jk'ij Kakaj Dios \p \v 25 Lajori kab'ixajtak jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios ri tiye'w jcowil awanmak pire ticub'ar mas ach'olak chirij Kakaj Jesucristo chapca' ximb'ij chawechak cuando ximb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chawechak. Y ri jtaquil li ri ximb'ij chawechak, ri' jchomorsa'n Kakaj Dios ri b'analch jwi'l ojr ri ta' esal chi sakil cuando ajqui' chi ran caj pach ulew. \v 26 Pero lajori tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo xeli' chi sakil y jilon xcan jtz'ib'ajtak yak ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios ojr jwi'l jilon raj Kakaj Dios ri ta' jcamic, pire juntir cristian tijna' ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo y tijcojtak re tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 27 Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios ri xike re mas jno'j y ni jun b'welt mi can ye'saj nimirsaj jk'ij jwi'l ri xan Kakaj Jesucristo. Jiloni'n.