\id REV - Uspanteco NT -Guatemala 2010 (DBL -2013) \h APOCALIPSIS \toc1 Ri Xc'utsaj Chiwch Juan \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 Ri Xc'utsaj Chiwch Juan \c 1 \s1 Ri tijc'ut Kakaj Jesucristo \p \v 1 Ri' ri, ri xye'saj re Kakaj Jesucristo jwi'l Kakaj Dios pire tijc'ut chiwchak yak rajchac ri tawem tran chiwch ri tijb'ij la' man wuj ri y Kakaj Jesucristo xtakch ranjl chi jc'utic chiwch Juan ri rajchac. \v 2 Y Juan xtz'ib'aj chi tz'etel tz'eti' ri xril y tz'etel tz'eti' Jyolj Kakaj Dios ri xij pach ri xc'utsaj chiwch jwi'l Kakaj Jesucristo. \p \v 3 Tzi re nen tiiliw jwich man wuj ri chiwchak cristian ri lamas tz'ib'al Jyolj Kakaj Dios ri xk'asaj Kakaj Jesucristo y tzi rechak yak ri tijtatak y tijcojtak ri tz'ib'al li man wuj ri, jwi'l tawem tran chiwch. \s1 Jun wuj pi rechak yak wukub' (7) k'at ri wi'tak Asia \p \v 4 In Juan, tantz'ib'ajb'i man wuj ri pi awechak, ri atak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri watak lak wukub' (7) tilmit re Asia. \p Chwaj chi Kakaj Dios ri wi' ojrtaktzij y ri wi' lajori y tina pena nen or, pach yak wukub' (7) jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri wi'tak chiwch jcub'arb' Kakaj Dios ri lamas titakonwi', tijye' rutzil ranm chawechak y tijye' utzil laj awanmak. \v 5 Y chwaj chi Kakaj Jesucristo tijye' rutzil ranm chawechak y tijye' utzil laj awanmak. Y ri' Kakaj Jesucristo ri ta' tijquib'aj ranm chi jb'ij chi tz'eti' ri tijb'ij Kakaj Dios y ri' re nab'e xc'astasaj jwich laj jcamnakl xo'lak camnakib' y ri' re nimlaj rey chib'ak juntir mak rey re wich ulew. \p Kakaj Jesucristo sub'laj ojjlok'aj, jwi'li'li xojjcol laj jk'ab' kamac la' jquiq'uel. \v 6 Re xan jun k'at chike pire titakon chikab' y xojjcoj pi ajc'amaltak jb'eak cristian riq'ui jDios ri jKaj. \p ¡Nimirsajok jk'ij Kakaj Jesucristo y xike re wi' jcwinel ri ta' jq'uisic! Jiloni'n. \p \v 7 Tatak impuch, ¡Kakaj Jesucristo li sutz' tipetc y juntir cristian tiiliwtak re cuando tipetc! Y tiilsaji' jwi'lak yak cristian ri xanowtak c'ax re. Juntir cristian wich ulew ri ta' xtakejtak Kakaj Jesucristo sub'laj tina c'axc'ob'na laj ranmak chi rilic. Jiloni'n. \p \v 8 Kakaj Dios ri Kajawl xij: Winchak cuando xcholmajch jwich k'ijsak y ajwini' cuando tisaach jwich k'ijsak, xche'. \p Kakaj Dios ri wi' sub'laj jcwinel y ri wi' ojrtaktzij y ri wi' lajori y tina pena nen or. \s1 Juan tril jwich Kakaj Jesucristo pi cristianil \p \v 9 In Juan, ri awech'elxicak chirij Kakaj Jesucristo ri nic' tijin tantij c'ax aac'lak jwi'l wojtak laj jk'ab' Kakaj Dios, nic' titakon Kakaj Dios laj kanm y ta' tikaquib'aj kanm chi jtijic c'ax jwi'l ojchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo. In win li man luwar ri wi' li mar ri jb'ij Patmos lamas win prexil jwi'l ximb'ij Jyolj Kakaj Dios y jwi'l ximb'ij chi tz'etel tz'eti' ri ilan y tal inwi'l chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 10 Li man k'ij re Kajawl, xinwa'x laj jk'ab' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios y xinta xaanch jun ch'a'wem chwij sub'laj cow xch'a'wch chapca' jtaic rok'eb' jun trompet, \v 11 xij chwe: Tz'ib'aj li jun wuj ri tawil y tatakb'i riq'uilak yak wukub' (7) k'at ajtakeltak we ri wi'tak li mak wukub' (7) tilmit re Asia. Mak tilmit li, ri'taka' Éfeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia y Laodicea, xche' Kakaj Jesucristo chwe. \p \v 12 In xinsolcopij wib' chi rilic nen tich'a'w chwij, pero cuando xinsolcopij wib' chi rilic, etke xwil wukub' (7) candil pach rakan ri b'anal la' oro. \v 13 Y laj jxo'l mak wukub' (7) candil li pach rakan, xwil jun ri chapca' rilic jun cristian wa'l, cojol jun itz'ik chirij jwi'l sub'laj nim rakan asta titaw chi jkul rakan y cojol jun pas jwi'l ri b'anal la' oro y sub'laj nim jwich titaw asta chi' jch'ol. \v 14 Jb'a pach rusumal jb'a pur sak b'ot chapca' jsakil jun saklaj itz'ik o chapca' jsakil chun tew y b'ak' jwich jilon rilic chapca' jxak k'ak'. \v 15 Y rakan sub'laj tikopopon chapca' rilic jun ch'i'ch' brons ri b'anal jwa'x li k'ak' y su'ul rij pire tikopoponc y sub'laj cow tich'a'wch chapca' jtaic jun nimi ja' tipojoj cuando tikejch wichak ab'aj. \v 16 Y laj jpaach jk'ab' wi' wukub' (7) ch'umil y laj jchi' tielch jun espad sub'laj ch'ut jtzam y wi' quib' lad ree y jcayb'al sub'laj tikopopon jilon chapca' rilic jk'ak'al k'ij cuando sub'laj kus sak'j. \p \v 17 Cuando ximb'an rilic, xintzaak laj rakan chapca' inchak camnak, pero re xye' jpaach jk'ab' laj imb' y xij chwe: Mi tzaak ach'ol, ini' ri winchak cuando xcholmaj jwich k'ijsak y ajwini' cuando tisaach jwich k'ijsak. \v 18 Y ini' ri yo'lquin, xincamna, pero lajori yo'lquini'n y ta' chiqui' ni jun b'welt incamc y wi' laj ink'b' man law re man camic y man law re man luwar lamas tic'olsaj jsantilak camnakib'. \v 19 Lajori tz'ib'aj li wuj juntir ri xawil, ri tijin tib'an lajori y ri tina b'anna nen or. \v 20 Ri' ri, ri jcholajl tielwi' mak wukub' (7) ch'umil ri xawil ri wi'tak laj jpaach ink'b' y mak wukub' (7) candil pach rakan ri b'analtak la' oro. Mak wukub' (7) ch'umil ri xawil, ri'taka' mak wukub' (7) ajc'amaltak jb'eak yak wukub' (7) k'at ajtakeltak we y mak wukub' (7) candil pach rakan ri xawil, ri'taka' mak wukub' (7) k'at ajtakeltak we, xche' Kakaj Jesucristo chwe. \c 2 \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Éfeso \p \v 1 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Éfeso ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri wi' wukub' (7) ch'umil laj jpaach jk'ab' y ri tiwo'cot xo'lak mak wukub' (7) candil pach rakan ri b'anal la' oro. \p \v 2 In wetami' juntir nen tijin tab'antak pi we y wetami' chi sub'laj c'ax tatijtak, pero ta' taquib'aj awanmak. Y wetami' chi ta' xc'ul awchak mak etzltak no'j ri trantak mak cristian jwi'l tijb'ijtak chawechak chi rechak intako'ntaka'n, pero ta' tz'et, xawila'taka' chi jo'stake. \p \v 3 Atak xacowirsaji' awanmak, ta' xak'el ayb'ak chwij, xatija'taka' sub'laj c'ax chi jb'anic lawi' ri tab'antak laj imb'j y ta' xaquib'aj awanmak. \p \v 4 Pero ta' tzi twil ri tijin tab'antak jwi'l ta' chiqui' tijin atlok'intak chapca' cuando xacholtakch nab'e. \p \v 5 Cuxtajok awi'lak nen mo cuando xcan aye'tak lok'in chapca' xab'antak nab'e. Q'uex ano'jak y b'antak chic chapca' b'analch awi'lak ojr. Wi mita' taq'uex ano'jak, imb'e chawijak y twesaj acandilak laj jluwr. \p \v 6 Pero wi' jun tzilaj no'j ri tijin tab'antak jwi'l ta' tzi tatatak mak jc'utu'nak mak cristian ri jb'ijak nicolaítas y jilon in ta' tzi tanta mak jc'utu'nak mak cristian li. \p \v 7 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we. Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl, tanya' luwar re tijtij jwich man che' ri tiye'w c'aslemal ri wi' li man kuslaj luwar lamas wi' Kakaj Dios, xche' Kakaj Jesucristo. \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Esmirna \p \v 8 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Esmirna ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri wi'chak cuando xcholmajch jwich k'ijsak y ajwi' cuando tisaach jwich k'ijsak, ri xcamna y xc'astasaj jwich laj jcamnakl. \p \v 9 In wetami' juntir ri tijin tab'antak y wetami' lawi' c'ax ri tatijtak y wetami' nen mo apowrilak, pero wi' ab'iomilak lecj riq'ui Kakaj Dios. Y wetami' chi atyok'sajtaka' jwi'lak mak ri tijcoj rib'ak chi rijajl Israel, pero ta' tz'et, mak cristian li wi'taka' laj jk'ab' man jb'ab'al etzl. \v 10 Mi tzaak ach'olak jwi'l c'ax ri tina atijtakna, man jb'ab'al etzl tina ranna chi nic'j chawechak tib'etak li cars pire tril wi kes tz'et nojel awanmak cub'ul ach'olak chwij, tina atijtakna c'ax lajuj k'ij, pero ma quib'aj awanmak asta atcamtak y in tanya' tzilaj c'aslemal chawechak ri chapca' atojb'lak. \p \v 11 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we. Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl, ta' tijtij c'ax li man luwar re tijb'i c'ax, ri' li man jca'mul camic, xche' Kakaj Jesucristo. \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Pérgamo \p \v 12 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Pérgamo ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri wi' jun espad riq'uil sub'laj ch'ut jtzam ri wi' quib' lad ree. \p \v 13 In wetami' lamas jekelcatakwi', ji' jekelcatak lamas titakon man jb'ab'al etzl, pero atak ta' xaquib'aj awanmak chwij cuando xcamsaj Antipas ri ta' xquib'aj ranm chi jb'ij chi tz'eti' ri intaquil, re ji' xcamsaj laj atilmitak ri lamas wi' man jb'ab'al etzl. \v 14 Pero wi' nic'j kelen ri mita' tzi tijin twil chawijak. Kuske chawechak wi' jujun aac'lak ri ticojowtak jc'utu'n Balaam ri xtijon re Balac chi jtakchi'j yak rijajl Israel chi macun chiwch Kakaj Dios chi jtijic jti'nicl mak awaj ri sujulchak re mak tiox chi jnimirsaj jk'ijak y jb'anic mak etzltak no'j re tz'i'al. \v 15 Y kuske chawechak wi' jujun cristian ri ticojowtak jc'utu'nak mak cristian ri jb'ijak nicolaítas. \p \v 16 Jwi'li'li, ¡q'uex ano'jak! Wi mita' taq'uex ano'jak, imb'e chawijak y la' man espad ri tielch laj ínchi' inch'o'jin riq'uilak mak cristian li. \p \v 17 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we. Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl, tanya' maná re chi tijem ri aj mukulna lajori y tanya' jun sak ab'aj re ri tz'ib'al jun aac' b'ij chiwch ri ta' nen etemawinak re, xike nen ri tic'uluw tieteman re, xche' Kakaj Jesucristo. \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Tiatira \p \v 18 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Tiatira ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij Jc'ajol Kakaj Dios ri jilon rilic b'ak' jwich chapca' jxak k'ak' y rakan jilon rilic chapca' ch'i'ch' brons ri su'ul rij pire tikopoponc. \p \v 19 In wetami' juntir nen tijin tab'antak, wetami' nen mo atlok'intak, wetami' nen mo jcub'ar ach'olak chwij, wetami' chi tijin tab'antak lawi' chwaj tab'antak, wetami' chi ta' xaquib'aj awanmak y wetami' chi lajori attijintaka' chi jb'anic mas utzil chiwch cuando xatticartakch. \p \v 20 Pero wi' jun kelen ri ta' tzi twil chawijak. Ye'lke luwar awi'lak chi man anm ri jb'ij Jezabel tijb'ij chi ajk'asal Jyolji' Kakaj Dios, pero tike jsub' yak wajchac, jwi'l tijb'ij chi tijna' trantak mak etzltak no'j re tz'i'al y tijtijtak mak kelen ri sujulchak re mak tiox chi jnimirsaj jk'ijak. \v 21 In xinya' luwar re pire tijq'uex jno'j, pero ta' raj tican jye' jb'anic mak etzltak no'j re tz'i'al. \v 22 Jwi'li'li tamb'an chi man anm li tikej laj jsoc jwi'l jun c'axlaj yajel y mak winak ri tiechb'entak re man anm li, wi mita' tican jye'tak jb'anic mak no'j ri xtijojtak jwi'l man anm li, tina imb'anna sub'laj c'ax rechak. \v 23 Y tancamsaj juntir ric'lal man anm li y jilonli juntir yak ajtakeltak we tretemajtak chi in wetami' nen tijchomorsajtak y nen wi' laj ranmak juntir cristian. Tamb'ana' k'atb'itzij chab'ak chirij ri b'anal awi'lak chi ajujunalak. \p \v 24 In tamb'ij chawechak, atak yak nic'j aj Tiatira ri ta' tijin tab'antak lawi' ri tijb'ij mak jc'utu'n man anm li y ajqui' chach'ob'tak chirij jchomorsa'n man jb'ab'al etzl ri tijb'ijtak chi ri ta' esal chi sakil. Ta' chiqui' nen tamb'ij chawechak chi rajwax tab'antak. \v 25 Pero ri' takejtak jb'anic ri b'il inwi'l chawechak asta titaw k'ij impe chic. \p \v 26 Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl y tran lawi' chwaj asta ticam, tanya' k'atb'itzij laj jk'ab' pire titakon chib'ak mak tilmit. \v 27 Jilon chapca' xan Inkaj chwe in, xya' k'atb'itzij laj ink'b' chib'ak juntir tilmit y in tanya' re titakon chib'ak mak tilmit chapca' la' jun b'ar ri b'anal la' ch'i'ch', trana' rechak chapca' jpaxaj jun b'o'j ri b'anal la' ulew. \v 28 Y tanya' man nimi ch'umil re ri tielch ak'ab'. \p \v 29 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we, xche' Kakaj Jesucristo. \c 3 \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Sardis \p \v 1 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Sardis ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri wi' wukub' (7) jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios riq'uil y ri wi' wukub' (7) ch'umil laj jk'ab'. \p In wetami' juntir nen tijin tab'antak. Onque tib'ijsaj chawijak chi aj yo'lcataka'n, pero nic' riq'uil ataka' camnak. \v 2 C'astaj awchak y coj jcowil awanmak chi jtakej jb'anic lawi' raj Kakaj Dios tab'antak chapca' ri b'analch awi'lak ojr pire ma' tisaach jwich, jwi'l wetami' chi chiwch Kakaj Dios wi' nen ri ta' chiqui' tzi tijin tab'antak. \p \v 3 Cuxtaj awi'lak mak c'utu'n ri tal awi'lak, ri' li takejtak jb'anic y q'uex ano'jak. Wi mita' c'astasal awchak, ta' awic'ab'ak intaw jwi'l jilon intawic chapca' jtawic jun alk'om ri ta' etemal nen chi or titawc. \p \v 4 Cla' li tilmit Sardis, wi' jujun ajtakeltak we ri ta' tz'ilib'sal ranmak li mac jwi'lak y rechak tiwo'cottaka' pi impach, cojol saktaklaj itz'ik jwi'lak jwi'l tic'ulari' pi rechak. \p \v 5 Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl ticojsaji' saklaj itz'ik chirij y ta' tanchup jb'ij li wuj re c'aslemal y tank'asaji' jb'ij chiwch Inkaj y chiwchak yak ranjl. \p \v 6 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we, xche' Kakaj Jesucristo. \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Filadelfia \p \v 7 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Filadelfia ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri tosol pire Kakaj Dios y ri saklaj tzij, ri wi' jlaw David laj jk'ab', ri wi' k'atb'itzij laj jk'ab' tijteb'a' pwert y ta' ni jun titz'apin re y ri titz'apin pwert y ta' ni jun titeb'an re. \p \v 8 In wetami' juntir nen tijin tab'antak. Iltak impuch, chawchak ye'li' jun pwert tel inwi'l y ta' ni jonok titz'apin re. Onque ta' mas jcowil awanmak, pero cojoli' inyolj awi'lak ri ximb'ij chawechak y ta' b'il awi'lak chi ta' inatakejtak. \p \v 9 Iltak impuch, man k'at ri tib'anowtak lawi' raj man jb'ab'al etzl trantak y tijb'ijtak chi rijajltaka' Israel, pero ta' tz'et. Tina imb'anna rechak chi tib'e xucartak chawchak pire tretemajtak chi atinlok'ajtaka'n. \p \v 10 Y jwi'l ta' xaquib'aj awanmak chi jtijic c'ax jwi'l tacojtak inyolj, jwi'li'li in atincola'taka' la' mak k'ij cuando tipe c'ax chib'ak juntir cristian wich ulew pire tic'utun chi sakil wi tzi o ta' tzi tijin trantak. \v 11 Laj orke impetc. Coj jcowil awanmak chi jtakej jb'anic lawi' rajwax tab'antak pire ma' wi' jonok timajow atojb'lak chawechak. \p \v 12 Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl tancoja' pire rakan richoch inDios y ta' chiqui' ni jun b'welt tielch cla'. Chirij tantz'ib'aj jb'ij inDios y jb'ij ri aac'laj Jerusalén ri jtilmit inDios ri tikejch lecj riq'ui inDios y tantz'ib'aj ri aac' imb'j chirij. \p \v 13 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we, xche' Kakaj Jesucristo. \s1 Jtaquil ri tiye'saj re man k'at aj Laodicea \p \v 14 Kakaj Jesucristo xij chwe: Tz'ib'ajb'i jilonri pire man k'at ajtakeltak we pach man ajc'amal jb'eak ri wi'tak Laodicea ri jun tilmit re Asia. Jilonri tijb'ij man ri tib'ijsaj Jiloni' re, ri ta' tijquib'aj ranm chi resaj chi sakil juntir ri tran Kakaj Dios. Y tz'etel tz'eti' ri tijb'ij ri quiek jwi'l xwa'x juntir ri wi'tak wich k'ijsak. \p \v 15 In wetami' juntir ri tijin tab'antak, wetami' chi ta' atak joron ni ta' atak c'atan. In ri' chwaj chi ataktene' joron o c'atan. \v 16 Pero jwi'l atake sakli'l, ma' atak ta' joron ni atak ta' c'atan, atinxab'ajtakb'i laj ínchi'. \p \v 17 Atak tab'ijtak chi ataka' b'iom y sub'laj kus wattakwi' y ta' chiqui' jono kelen rajwax chawechak. Pero ta' awetamak chi c'axi' lamas wattakwi' y sub'laj c'ur awchak, ataka' powr, ataka' moy y ch'analcataka'n. \v 18 Jwi'li'li tanye' ano'jak chi talok'tak oro wiq'uil ri b'anal jwa'x li k'ak' pire atrantak b'iom. Talok'tak saktaklaj itz'ik wiq'uil pire tacoj chawijak jwi'l mas q'uixib'al awilicak ch'analcatak y lok'tak jun acumb'lak pire tacoj la' b'ak' awchak pire atna'tuntak chic. \p \v 19 In tank'ela' y tampixib'aji' juntir yak ri tanlok'ajtak jwi'li'li q'uex ano'jak y b'antak riq'ui nojel awanmak lawi' raj Kakaj Dios tab'antak. \v 20 Iltak impuch, in inch'a'wb'i chi' pwert, wi wi' nen titaw inyolj y tijteb'a' jpwert chinwch, inoqui' laj richoch y ojwi'ni' nic' riq'uil. \p \v 21 Nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl, in tanya' luwar re ticub'ar wiq'uil, jilon chapca' in xinch'econi' chib' man jb'ab'al etzl y xincub'ari' li man luwar lamas cub'ulwi' Inkaj. \p \v 22 Nen titonc, jte' jcholajl nen tijb'ij Lok'laj Jsantil Kakaj Dios rechak yak k'at ajtakeltak we, xche' Kakaj Jesucristo. \c 4 \s1 Jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios ri tib'ansaj \p \v 1 Cuando xantaj juntir li, in Juan xinna'tun lecj, etke xwilb'i jun pwert tel y xinta chic jun ch'a'wem chapca' xaanch chwe nab'e ri chapca' jtaic rok'eb' jun trompet, xijch chwe: Jawench neri y tanc'ut chawch mak kelen ri tina imb'anna nen or cuando tik'ax juntir mak ri ximb'ij chawe, xche' chwe. \p \v 2 Y etke xincan laj jk'ab' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios y xwil jun cub'arb' lamas tib'an takon ri wi' lecj y wi' jun cub'ul chib'. \v 3 Y ri cub'ul chib' man cub'arb' li, jor kus rilic jilon tikopopon chapca' jun ab'aj ri jb'ij jaspe y jun ab'aj ri jb'ij cornalina y chirij man cub'arb' li lamas tib'an takon, wi' jun xocak'b' sub'laj tikopopon jwich chapca' rilic jun ab'aj ri jb'ij esmeralda. \v 4 Y sutul rij man cub'arb' li lamas tib'an takon jwi'l junwinak quejab' (24) chi cub'arb' lamas tib'an takon y chib' mak cub'arb' li cub'ultak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios. \v 5 Y li man cub'arb' li lamas tib'an takon tielch coyop, quiekuljaw y sub'laj tijumumc. Chiwchb'i man cub'arb' li lamas tib'an takon wi' wukub' (7) candil wi' jk'ak'alak y ri'taka' yak wukub' (7) jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. \v 6 Y chiwchb'i man cub'arb' li lamas tib'an takon wi' jun kelen chapca' rilic mar ri sub'laj sak jwich chapca' rilic jun kelen ri tijna' tiilsaj nen wi' chirij. Laj nic'ajl mak cub'arb' lamas tib'an takon ri sutuwinaktak rij man cub'arb' lamas tib'an takon wi' quejab' q'uitzinoj ri sutuwinaktak chic rij man cub'arb' li. Y mak q'uitzinoj li sub'laj q'ui b'ak' jwichak, wi' b'ak' jwichak chiwchak y chirijak. \p \v 7 Man nab'e rechak mak q'uitzinoj jilon rilic chapca' jun coj, man jcab' jilon rilic chapca' jun achaj wacx, man jrox q'uitzinoj jilon jcayb'al chapca' jcayb'al cristian y man jcaj jilon rilic chapca' jun nimlaj xic' tijin tirupupunc. \v 8 Chi quejab' rib'ilak mak q'uitzinoj li wi' wakakib' (6) jxic'ak chi jujunalak y nojsal rijak chi b'ak' wich chi ji' chirijak y laj jxic'ak y chi lak'j chi lak'ab' tijb'ijtak: \q1 Sub'laj tziyi'n, sub'laj tziyi'n, sub'laj tziyi' Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' sub'laj jcwinel, ri wi' ojrtaktzij, ri wi' lajori y tina pena nen or, tiche'tak. \p \v 9 Nojel b'welt cuando mak quejab' q'uitzinoj li tijnimirsajtak jk'ij y tijcojtak jk'ij y tic'omowantak re ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon ri yo'l y ta' jcamic, \v 10 yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios tijxucb'a' rib'ak asta titaw chi' jwichak lak ulew chiwch man ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon y tijnimirsajtak jk'ij jun ri yo'l y ta' jcamic. Rechak tijye' jcoronak chiwch y tijb'ijtak jilonri: \q1 \v 11 At Kakaj Dios ri Kajawl, tic'ulari' pi awe tac'ul jnimirsaj ak'ij, jcojic ak'ij y acwinel jwi'l ati' xatb'anow re juntir ri wi' wich k'ijsak y jwi'l jilon chawaj wi'tak juntir, xche'tak yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios. \c 5 \s1 Man Ra Carner tijquir man b'otom wuj \p \v 1 Ajruc're' in Juan xwil man ri cub'ul li cub'arb' lamas tib'an takon, wi' jun b'otom wuj laj jpaach jk'ab' tz'ib'al jpam pach rij y tz'apil rij la' wukub' (7) chi nac'b'ire. \v 2 Y xwil jun anjl ri wi' sub'laj jcwinel y sub'laj cow xch'ejejc, xij: ¿Nen tic'ular pire tijk'atz mak nac'b'ire man b'otom wuj ri y tijquir jwich? xche'. \p \v 3 Pero ni lecj, ni wich ulew, ni ralaj ulew wi' jonok xc'ular pire xquir jwich man b'otom wuj, ni chi rilic jwich. \v 4 In Juan sub'laj xinok' jwi'l ta' ni jonok xc'ular pire xquir man b'otom wuj li, ni chi rilic jwich. \v 5 Jun rechak yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios xij chwe: Mat ok' chic, man Coj ri rijajl Judá y rijajl David xch'econi'n. Ri' re tiquiriw jwich man b'otom wuj y mak wukub' (7) nac'b'ire, xche' chwe. \p \v 6 Ajruc're' xwil Man Ra Carner wa'l chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon y laj xo'lak mak quejab' q'uitzinoj pach laj xo'lak yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios. Man Ra Carner li tic'utuni' chi xcamsajna y xsujsaji' re Kakaj Dios pire tojb'i mac. Y wi' wukub' (7) jcach y wukub' (7) b'ak' jwich y ri'taka' li ri wukub' (7) jcwinel Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri takaltak jwi'l Kakaj Dios juntir wich ulew. \p \v 7 Xpe Man Ra Carner, xc'ul man b'otom wuj ri wi' laj jpaach jk'ab' ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon. \v 8 Cuando xc'am man b'otom wuj, xpetak mak quejab' q'uitzinoj pach yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios xxucb'a' rib'ak asta xtaw chi' jwichak lak ulew chiwch Man Ra Carner. Juntir rib'ilak c'amal jujun arp jwi'lak chi jujunalak y c'amal jujun nejb' jwi'lak ri b'anal la' oro, nojsal chi pom y ri pom li ri' jyoljak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo cuando tich'a'wtak riq'ui Kakaj Dios. \p \v 9 Y tijb'ixajtak jun aac' b'ix ri tijb'ij jilonri: \q1 Tic'ulari' pi awe tac'am man b'otom wuj y tak'atz mak nac'b'ire jwi'l xatcamsajna y la' aquiq'uel xalok' cristian pire Kakaj Dios re jaljojtak rijajl y ri jaljoj jtzijb'alak y re juntir tilmit. \q1 \v 10 Xab'ana' jun k'at rechak pire attakon chib'ak y xacoja'taka' pire ajc'amaltak jb'eak cristian riq'ui Kakaj Dios y pire titakontak wich ulew, tiche'tak re Man Ra Carner. \p \v 11 Cuando xwil y xinta jun ch'a'wem re sub'laj q'ui anjl wi'tak chirij man cub'arb' lamas tib'an takon y chirijak yak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios y ri jq'uiyalak yak anjl ta' ni jonok ticwin chi rajlajcak. \v 12 Sub'laj cow xijtak: \q1 Man Ra Carner ri, xcamsajna pire xsujsaj re Kakaj Dios pire tojb'i mac. \q1 Tic'ulari' pire tijc'ul jcwinel, jb'iomil, mas jno'j, mas jchok'b', tic'ulari' pire ticojsaj jk'ij, tinimirsaj jk'ij y tib'ixaj jnimirsaj jk'ij, xche'tak. \p \v 13 Y juntir ri b'anal jwi'l Kakaj Dios ri wi'tak lecj y ri wi'tak wich ulew y ri wi'tak ralaj ulew y ri wi'tak li mar, xijtak: \q1 Ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon pach Man Ra Carner, rajwaxi' tib'ixaj jnimirsaj jk'ijak, ticojsaj jk'ijak, tinimirsaj jk'ijak y tijc'ultak mas jcwinelak ri ta' jq'uisic, xche'tak. \p \v 14 Y mak quejab' q'uitzinoj xijtak: Jiloni'n, xche'tak. \p Y xpetak yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios, xxucb'a' rib'ak asta xtaw chi' jwichak lak ulew chiwch ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon y xnimirsajtak jcojic jk'ij. \c 6 \s1 Mak wukub' (7) nac'b'ire man b'otom wuj \p \v 1 Y in Juan xwila' cuando Man Ra Carner xk'atz man nab'e re mak wukub' (7) nac'b'ire man b'otom wuj y xinta xch'a'wch jun rechak mak quejab' q'uitzinoj sub'laj cow xch'ejej chapca' jtaic jun quiekuljaw, xij chwe: Tzaj, yuk awile', xche' chwe. \p \v 2 In xinna'tunc, xwil jun cwa'y sak rij y man ri quejawinak re, c'amal jun arco jwi'l laj jk'ab', xye'saj jun coron re y ri' re jun ajch'econl. Xe' pire tich'econ chirijak mak jcontre. \v 3 Cuando Man Ra Carner xk'atz man jcab' nac'b'ire man b'otom wuj, xinta xch'a'wch man jcab' q'uitzinoj, xij: Tzaj, yuk awile', xche' chwe. \p \v 4 Y xel chicch jun cwa'y quiek rij y man ri quejawinak re, xye'saj jun nimlaj espad laj jk'ab' y xye'saj jk'atb'itzij laj jk'ab' pire tresaj utzil chijxo'lak cristian wich ulew. Y tran rechak cristian chi tijcamsaj rib'ak chirib'il rib'ak. \v 5 Cuando Man Ra Carner xk'atz man jrox nac'b'ire man b'otom wuj, xinta xch'a'wch man jrox rechak mak quejab' q'uitzinoj, xij: Tzaj, yuk awile', xche' chwe. \p Y in xinna'tunc, xwil jun cwa'y k'ek rij y man ri quejawinak re wi' jun pajb'l laj jk'ab'. \v 6 Y laj xo'lak mak quejab' q'uitzinoj li, xinta chic xaanch jun ch'a'wem, xij: Xike quib' liwr trig pire jun denario o wakakib' (6) liwr cebada pire jun denario, pero ma jawsaj rijil man vin pach man aceit, xche' chwe. \p \v 7 Cuando Man Ra Carner xk'atz man jcaj nac'b'ire man b'otom wuj, xinta xch'a'wch man jcaj rechak mak quejab' q'uitzinoj, xij: Tzaj, yuk awile', xche' chwe. \p \v 8 In xinna'tunc, xwil jun cwa'y k'ank'oj rij y man ri quejawinak re, Camnak jb'ij, chirij re tixam man luwar ri lamas tic'olsaj jsantilak camnakib' y xye'saj k'atb'itzij laj jk'ab'ak chi jcamsaj raquitz mita' pajnic'j cristian re wich ulew la' ch'o'j, la' wi'jal, la' yajel y la' mak ca'n re lak q'uiche'laj. \v 9 Cuando Man Ra Carner xk'atz man jjo' nac'b'ire man b'otom wuj, xwil wi' ralaj man altar jsantilak yak ri xcamsajtak jwi'l xcojtak Jyolj Kakaj Dios y jwi'l xc'uta' laj jc'aslemalak chi cub'uli' jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \v 10 Sub'laj cow xch'ejejtak, xijtak: ¡At Kakaj Dios ri Kajawl ri sub'laj nim ak'ij ri ta' ni jun b'welt xatmacunc y ri atb'anow ri tab'ij! ¿Nen or tab'an ak'atb'itzij chib'ak mak cristian ri wi'tak wich ulew y tab'an jq'uixel rechak mak ri xojcamsanc? xche'tak. \p \v 11 Ajruc're' xye'saj sak itz'ik rechak jwi'l Kakaj Dios y xij rechak chi tina rulb'ejtakna quib' uxib' k'ij chic asta tina tz'akatna rajlalak yak rech'elxicak chirij Kakaj Jesucristo ri rich ajb'iltak Jyolj Kakaj Dios ri tina camsajtakna chapca' xansaj rechak. \p \v 12 Cuando Man Ra Carner xk'atz chic man jwak nac'b'ire man b'otom wuj, ri'chak xwil xan jun nimlaj cab'rakn y k'ij xuku'mar jwich chapca' rilic jun itz'ik k'ek y ic' xan quiek juntir jwich chapca' rilic quic'. \v 13 Y mak ch'umil ri wi' lecj xtzaaktakch asta wich ulew chapca' jtzakic mak raxtaklaj jwich higo cuando tiyucxij man jche'l jwi'l jun nimlaj tew. \v 14 Y caj xsaach jwich, xan chapca' tran jun wuj cuando tib'otsaj jwich y juntir mak witz pach mak tra luwar ri wi' li mar xq'uexmaj jluwrak. \p \v 15 Ajruc're' mak rey re juntir wich ulew pach yak ri cojol jk'ijak, mak jb'ab'alak mak soldad, mak b'iom, mak ri wi' jcwinelak, mak ri wi' rajwak y mak ri ta' rajwak, xmuk rib'ak lak jul y xo'lak nimaktak ab'aj re b'ak witz. \v 16 Y xijtak re mak witz y mak ab'aj: Cojamuke'tak chiwch man ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon y cojamuke'tak chiwch retzal Man Ra Carner, \v 17 jwi'l xtawi' chiwch man nimlaj k'ij re man k'atb'itzij li y ta' nen ticuyuw re, xche'tak. \c 7 \s1 Yak ri ticojsaj retalak \p \v 1 Y cuando xantaj li, xwil quejab' anjl wa'ltak chib' mak quejab' jxiquinl wich ulew, k'atal jwichak mak quejab' tew jwi'lak pire ma' tijub'ub'tak wich ulew, ni b'a mar y ni b'ak che'. \v 2 Y xwil jun anjl chic rak'anicch laj jsuc'lal lamas tielch k'ij c'amal jsey Kakaj Dios jwi'l, ri Kakaj Dios ri yo'l. Sub'laj cow xch'ejej chi jch'ab'ej yak quejab' anjl chic ri ye'l jcwinelak pire trantak c'ax re ulew y mar. \v 3 Xij rechak: Ma b'antakna c'ax re ulew, ni re mar y ni re mak che' asta ajri' cuando jorok cojmaji' retalak chi' jwichak yak rajchac Kakaj Dios, xche' rechak. \p \v 4 Y xinta jurub' rib'ilak yak ri xcojsaj retalak, jun cient riq'ui ca'winak quejab' mil (144,000) rechak mak cab'lajuj (12) k'at re yak rijajl Israel. \v 5 Xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Judá, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Rubén, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Gad, \v 6 xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Aser, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Neftalí, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Manasés, \v 7 xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Simeón, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Leví, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Isacar, \v 8 xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Zabulón, xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl José y xcojsaj retalak cab'lajuj mil (12,000) re man k'at re yak rijajl Benjamín. \s1 Sub'laj cristian cojowinaktak saktaklaj itz'ik \p \v 9 Cuando xantaj li, xinna'tunc, xwil sub'laj q'ui cristian ri ta' ni jonok ticwin chi rajlajc, ri tipetak lak jaljojtak tilmit, jaljojtak rijajl y jaljoj jtzijb'alak, wa'ltak chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon y chiwch Man Ra Carner. Cojol saktaklaj itz'ik jwi'lak y c'amal xaktak palm laj jk'ab'ak jwi'lak. \v 10 Juntir rib'ilak sub'laj cow xch'ejejtak, xijtak: \q1 Ri' Kakaj Dios ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tran k'atb'itzij pach Man Ra Carner xojcolow laj jk'ab' kamac, xche'tak. \p \v 11 Juntir yak anjl ri wa'ltak chirij man cub'arb' lamas tib'an takon y chirijak yak winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios y chirijak mak quejab' q'uitzinoj xxucb'a' rib'ak asta xtaw chi' jwichak lak ulew chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios. \v 12 Xijtak: \q1 ¡Jiloni'n! Xike Kakaj Dios tib'ixaj jnimirsaj jk'ij ri sub'laj nim jk'ij, ri wi' mas jno'j y xike re tib'an c'omowanc y ticojsaj jk'ij y wi' jcwinel ri ta' jq'uisic. Jiloni'n, xche'tak. \p \v 13 Ajruc're' xpe jun rechak yak winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios, xij chwe: ¿Nentak yak ri cojowinaktak saktaklaj itz'ik? Y, ¿lamas tipetakwi'? xche' chwe. \p \v 14 In Juan ximb'ij re: At awetami' kaj, xinche' re. \p Y re xij chic chwe: Ri'taka' yak ri xeltakch li jun nimlaj c'ax y ri'taka' yak ri xch'aj ritz'ikak y xsakab'sajtak la' jquiq'uel Man Ra Carner. \v 15 Jwi'li'li wi'tak chiwch jcub'arb' Kakaj Dios lamas tran jk'atb'itzij, chi lak'j chi lak'ab' tijin trantak nen raj Kakaj Dios trantak li man luwar lamas wi' Kakaj Dios. Y ticolsajtaka' jwi'l ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon, jwi'l ri' tichajin rechak. \v 16 Ta' chiqui' tijtijtak c'ax jwi'l wi'jal, ni chekej chi', ni ta' chiqui' tic'atsajtak jwi'l jk'ak'al k'ij. \v 17 Jwi'l tichajajtaka' jwi'l Man Ra Carner ri wi' chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon, tib'an rechak chapca' tran jun ajyuk' re carner, tina c'amsajnab'i jb'eak lamas tielexwi' c'aslem ja'. Y Kakaj Dios tina jchekersajna juntir ra'l b'ak' jwichak, xche' chwe winak ri wi' rekle'n riq'ui Kakaj Dios. \c 8 \s1 Man jwuk nac'b'ire man b'otom wuj pach man c'atb'i pom \p \v 1 Cuando xk'atzsaj man jwuk nac'b'ire man b'otom wuj jwi'l Man Ra Carner, raj nic'aj or ta' chiqui' nen xch'a'w ni xsilib' lecj. \v 2 Y xwil yak wukub' (7) anjl wa'ltak chiwch Kakaj Dios ri xye'saj jujun trompet rechak chi wukub' (7) rib'ilak. \p \v 3 Ajruc're' xpe chic jun anjl c'amalch jun c'atb'i pom jwi'l b'anal la' oro, xyuk wa'rok chiwch man altar y xye'saj sub'laj pom re pire tijc'at y tijsuj re Kakaj Dios pach jyoljak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo cuando tich'a'wtak riq'ui Kakaj Dios, pire tijsuj chib' man altar ri b'anal la' oro ri wi' chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon. \v 4 Jsib'el man pom pach jyoljak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo cuando tich'a'wtak riq'ui Kakaj Dios xelb'i xilj man c'atb'i pom ri c'amal jwi'l anjl xjawb'i chiwch Kakaj Dios. \v 5 Xpe anjl li, xc'am man c'atb'i pom xnojsaj chi richak k'ak' ri wi' chib' man altar, xt'ojb'i wich ulew. Y xan sub'laj quiekuljaw, sub'laj xjumum, xan coyop y xan jun nimlaj cab'rakn. \s1 Tiok'saj mak wukub' (7) trompet \p \v 6 Yak wukub' (7) anjl ri wi' trompet riq'uilak, xye' jtrompetak laj jchi'ak pire trok'sajtak. \v 7 Xpe nab'e anjl, xrok'saj jtrompet, etke xtzaakch sakb'ach pach k'ak' yujul pach quic' wich ulew. Y xc'at raquitz mita' pajnic'j re wich ulew pach mak che' pach juntir mak rax woron ri wi' chiwch. \p \v 8 Xpe jcab' anjl, xrok'saj jtrompet, xt'ojsaj jun kelen li mar chapca' rilic jun nimlaj witz sub'laj tijumin jk'ak'al, raquitz mita' pajnic'j re mar xan quic' jwich. \v 9 Y raquitz mita' pajnic'j re mak awaj ri wi'tak li mar xcamtak y raquitz mita' pajnic'j re mak barc ri b'esaltak b'a ja' xyojmajtak. \p \v 10 Xpe jrox anjl, xrok'saj jtrompet, xtzaakch jun nimlaj ch'umil lecj ri wi' jk'ak'al chapca' rilic jun candil wi' jk'ak'al. Xtzaakch lecj y xkej chib' raquitz mita' pajnic'j re mak nimaktak ja' wich ulew y relexeb'tak ja'. \v 11 Man nimlaj ch'umil ri xtzaakch, C'a jb'ij. Raquitz mita' pajnic'j re mak ja' xan c'a, jwi'li'li sub'laj cristian xcamtak jwi'l jc'ail. \p \v 12 Xpe jcaj anjl, xrok'saj jtrompet, xan c'ax raquitz mita' pajnic'j re k'ij y raquitz mita' pajnic'j re ic' y raquitz mita' pajnic'j re mak ch'umil. Jilonli xcan uku'm raquitz mita' pajnic'j re jun k'ij y xcan sub'laj uku'm raquitz mita' pajnic'j re jun ak'ab'. \p \v 13 Xinna'tunc, xwil jun nimlaj xic' tirupup laj nic'aj caj y xinta sub'laj cow xch'ejejc, xij: ¡Ay, ay, ay, c'ur jwichak juntir yak cristian ri wi'tak wich ulew cuando trok'sajtak jtrompetak yak uxib' anjl chic! xche'. \c 9 \p \v 1 Xpe jjo' anjl, xrok'saj jtrompet, ri'chak xwil wi' jun ch'umil wich ulew ri xtzaakch lecj. Y xye'saj man law re, re man xeleb'xan. \v 2 Y cuando xteb'a' man xeleb'xan li, cla' xelch sub'laj sib' chapca' jsib'el jun nimlaj jorn. Jsib'el man xeleb'xan li xk'at jwich jk'ak'al k'ij. \v 3 Y xilj man sib' li xeltakch sub'laj sac', xe'tak wich ulew. Y mak sac' li xye'saj jcwinelak chi jti'ic cristian chapca' mak sina'j re wich ulew. \v 4 Xijsaj rechak chi ta' trantak c'ax rechak mak q'uim re wich ulew pach mak woron, ni re jono che', xike trantak c'ax rechak mak cristian ri ta' cojol retalak chi' jwichak la' jsey Kakaj Dios. \v 5 Pero ta' xye'saj luwar rechak chi tijcamsajtak mak cristian, xike trantak c'ax rechak chiwch job' ic' y ri jc'axc'ol tib'ansaj rechak mak cristian jilon jc'axc'ol chapca' cuando titi'saj jun cristian jwi'l jun sina'j. \p \v 6 La' mak ic' li mak cristian tijtoctak jcamicak, pero ta' tijta'tak onque tijrayaj jcamicak, ta' ticamtak. \v 7 Mak sac' jilon rilicak chapca' mak cwa'y cuando tib'etak li ch'o'j. Laj jb'aak wi' jun kelen chapca' rilic jun coron b'anal la' oro y jcayb'alak jilon chapca' jcayb'alak cristian. \v 8 Jilon rusumal jb'aak chapca' rusumal jb'a anm y reeak jilon chapca' ree mak coj. \v 9 Y cojol nic'j kelen chi jch'olak jwi'lak pire colb'i chi jch'olak chapca' coraza y mak jxic'ak cuando tirupuptak jilon jtaic chapca' sub'laj carret re ch'o'j jural jwi'l cwa'y cuando sub'laj tijolintak tib'etak li ch'o'j. \v 10 Wi' jjeak chapca' jjeak mak sina'j y chi jtzam jeak wi' jch'utak chapca' jch'utak mak sina'j, job' ic' tijti'tak cristian la' mak jch'utak. \v 11 Mak sac' li wi' jun rey titakon chib'ak y ri' man anjl ri titakon li man xeleb'xan. Man anjl li, li tzijb'al hebreo tib'ijsaj Abadón re y li tzijb'al griego tib'ijsaj Apolión re. Ri jcholajl tielwi' man b'ij Apolión, ajsachal jwichak cristian, tiche'. \p \v 12 Jilonli tik'ax man nab'e nimlaj c'ax, pero ajwi' chiqui' quib' ri tina pena. \p \v 13 Xpe jwak anjl, xrok'saj jtrompet, xinta jun ch'a'wem xaanch xo'lak mak quejab' ri chapca' rilic cach ri b'anal la' mak quejab' jxiquinl man altar ri b'anal la' oro ri wi' chiwch Kakaj Dios. \v 14 Y man ch'a'wem ri xaanch xo'lak mak quejab' ri chapca' rilic cach ri b'anal la' mak quejab' jxiquinl man altar ri b'anal la' oro, xij re jwak anjl: Tak mak quejab' anjl ri ximiltak chi' man nimi ja' Éufrates, xche' re. \p \v 15 Jilonli xtaksajtak mak quejab' anjl ri xichak ulb'el jwi'lak man or, man k'ij, man ic' y man junab' pire tib'e jcamsajtak raquitz mita' pajnic'j re juntir cristian ri wi'tak wich ulew. \v 16 Xinta xajlaj jurub' soldad ri quejal cwa'y jwi'lak, quib' cient millon (200,000,000) rib'ilak. \p \v 17 Jilonli cuando xwil mak cwa'y ri xwab'a' rib'ak chinwch chapca' li ichic' y mak quejawinak rechak cojolb'i nic'j ch'i'ch' jwi'lak pire colb'i chijch'olak ri jb'ij coraza ri quiek, azul y k'an rilic. Y mak cwa'y jilon jb'aak chapca' jb'a mak coj y laj jchi'ak tielch k'ak', sib' y asufre. \v 18 Man k'ak', sib' y asufre ri tielch laj jchi'ak mak cwa'y ri'taka' mak uxib' nimlaj c'ax li ri xcamsan rechak raquitz mita' pajnic'j re juntir cristian ri wi'tak wich ulew. \v 19 Jwi'l mak cwa'y li la' jchi'ak y la' jjeak tijcamsajtak cristian. Mak jjeak jilon rilic chapca' cumatz ri wi' jb'aak y la' mak jb'aak li trantak c'ax rechak cristian. \v 20 Pero mak cristian ri ta' xcamtak jwi'l mak nimaktak c'ax li, ta' xcan jye'tak jb'anic mak etzltak no'j ri tijin trantak. Ta' xcan jye'tak jcojic jk'ij mak etzl, mak tiox ri b'anal la' oro, la' plata, la' brons, la' ab'aj y la' che'. Juntir mak ichb'al li ta' tina'tuntak y ta' titontak ni ta' tiwo'cottak. \v 21 Y ta' xcan jye'tak camsanc, ta' xcan jye'tak jb'anic itz, ta' xcan jye'tak jb'anic tz'i'al y ta' xcan jye'tak alk'anc. \c 10 \s1 Jun anjl c'amal jun ra b'otom wuj jwi'l \p \v 1 Ajruc're' in Juan xwil chic jun anjl ri wi' sub'laj jcwinel xkejch lecj, sutulch rij chi sutz', wi'ch jun xocak'b' laj jb'a, jcayb'al sub'laj tikopopon chapca' k'ij y ra' jilon chapca' b'olb'aktak rij k'ak'. \v 2 C'amalch jun ra b'otom wuj laj jk'ab' jwi'l quiril jwich y xye' jpaach rakan b'a mar y jmax rakan xye' wich ulew. \p \v 3 Ajruc're' sub'laj cow xch'ejej chapca' tich'ejej jun coj. Cuando xch'ejej anjl li, sub'laj cow xc'ululajch jwi'l wukub' (7) ch'a'wem ri chapca' quiekuljaw. \v 4 Cuando xaan mak wukub' (7) ch'a'wem ri chapca' quiekuljaw, in roj xinoc chi jtz'ib'aj nen xinta, pero etke xinta xaanch jun ch'a'wem lecj, xij: C'olke laj awanm nen xijtak mak wukub' (7) ch'a'wem ri chapca' quiekuljaw, ma tz'ib'aj, xche' chwe. \p \v 5 Y xwil anjl ri ye'l jun rakan b'a mar y jun rakan wich ulew jwi'l, xb'it jpaach jk'ab' lecj. \v 6 Y xij chiwch Kakaj Dios chi tz'etel tz'eti' ri tijb'ij, ri Kakaj Dios ri yo'l y ta' jcamic. Ri b'anowinak caj y juntir ri wi'tak chiwch, ri b'anowinak ulew y juntir ri wi'tak chiwch, ri b'anowinak mar y juntir ri wi'tak xilj y xij: Xtawi' or tran Kakaj Dios ri chomorsal jwi'l, \v 7 xike cuando titaw k'ij tijchol rok'saj jtrompet jwuk anjl titaw chiwch ri chomorsal jwi'l Kakaj Dios ri tran ri ta' nen etemawinak re, ri b'il jwi'l rechak yak ajk'asaltak Jyolj ojrtaktzij, xche'. \p \v 8 Y man ch'a'wem ri xinta ri xaanch lecj xinjch'ab'ej chicch, xij chwe: Jat, c'amtach man ra b'otom wuj ri quiril jwich ri wi' laj jk'ab' anjl ri wi' jun rakan b'a mar y jun rakan wich ulew, xche' chwe. \p \v 9 In ximb'e riq'ui anjl li, xintz'onaj re chi tijye' man ra b'otom wuj chwe y re xij chwe: C'am y tatij. Laj áchi' qui'yi' tran, jilon jqui'l chapca' ra'l cab' re lak che', pero cuando titaw laj ach'ol, tik'ak'an laj ach'ol jwi'l jc'ail, xche' chwe. \p \v 10 Ximpe in, xinc'am man ra b'otom wuj laj jk'ab' anjl y xintij. Cuando ajwi' laj ínchi', jilon jqui'l chapca' ra'l cab' re lak che', pero cuando jorok tijmaji' inwi'l, sub'laj xk'ak'an laj inch'ol jwi'l jc'ail. \v 11 Xijsaj chwe: Rajwaxi' tak'asaj chic Jyolj Kakaj Dios ri xij chirijak sub'laj cristian re sub'laj tilmit y chirijak jaljoj jtzijb'alak y chirijak sub'laj rey, xche' chwe. \c 11 \s1 Yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios \p \v 1 Ajruc're' xye'saj jun aaj chwe pire jun pajb'l y xijsaj chwe: Jat y tib'e apaje' nen jnimal richoch Kakaj Dios y pajta nen jnimal man altar y ajlaj jurub' rib'ilak yak ri tinimirsantak jk'ij Kakaj Dios cla'. \v 2 Pero ta' tapaj nen jnimal man chiwch jwi'l xye'saji' rechak yak ma' rijajl ta' Israel pire titakontak ca'winak quib' (42) ic' chib' man tilmit ri tosol pire Kakaj Dios. \v 3 Y in tantaka'b'i quib' ri tijcojb'i ritz'ikak k'ek re b'is chirijak pire tib'e jk'asajtak inyolj rechak cristian chiwch jun mil riq'ui quib' cient oxc'al (1,260) k'ij, xche'. \p \v 4 Yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios li, ri' jcholajl mak quib' che' ri jb'ij olivo pach mak quib' candil pach rakanak ri wi'tak chiwch Kakaj Dios ri rajw ulew. \v 5 Wi wi' nen rajak trantak c'ax rechak, rechak tielch k'ak' laj jchi'ak, tijc'attak mak ri ticontrin rechak, jilonli tran chi jcamsajcak mak ri rajak trantak c'ax rechak. \v 6 Yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios li, wi' jcwinelak pire tijtz'apijtak caj pire ma' tran jab' chiwchak mak k'ij cuando tijk'asajtak Jyolj Kakaj Dios, wi' jcwinelak trantak quic' re jwich ja', wi' jcwinelak trantak sub'laj c'ax rechak cristian la' juntir jwich c'ax ri rajak trantak y wi' k'atb'itzij laj jk'ab'ak trantak jurub' b'welt rajak trantak. \p \v 7 Pero cuando tijq'uistak jk'asaj Jyolj Kakaj Dios, tielch man etzl awaj li man xeleb'xan pire tiyuk ch'o'jin riq'uilak. Man awaj li ticwini' chirijak y tijcamsajtak. \v 8 Jcamnaklak yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios tican li nimi b'e re man tilmit lamas xcamsaj wich curs Rajawlak y jwi'li'li tib'ijsaj chirijak mak cristian li man tilmit li chi jilontak chapca' mak cristian ri wi'tak Sodoma pach Egipto ri xantak etzltak no'j. \p \v 9 Cristian re juntir tilmit, ri jaljojtak rijajl, jaljoj jtzijb'alak y jaljoj tilmit, uxib' k'ij riq'ui pajnic'j triltak jcamnaklak y ta' tijye'tak luwar timuksajtak. \v 10 Mak cristian ri wi'tak wich ulew sub'laj tina qui'cottakna jwi'l ticamtak yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios asta tijsipaj kelen rechak chirib'il rib'ak jwi'l jqui'cotemak jwi'l ta' tzi tijtatak jyoljak yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios, jwi'l pi rechak jun c'axi' tib'ansaj rechak. \v 11 Pero cuando xk'ax uxib' k'ij riq'ui pajnic'j, xpe Kakaj Dios, xc'astasaj jwichak laj jcamnaklak, rechak xb'iittak y xwa'rtak chic. Juntir cristian ri xiliw rechak sub'laj xtzaak jch'olak chi rilicak. \p \v 12 Y yak quib' ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios li xtatak xaanch jun ch'a'wem lecj sub'laj cow xch'ejejch, xij rechak: ¡Jawentakch neri! xche'ch. \p Y rechak xjawtakb'i li sutz', xe'tak lecj y juntir mak ri xcontrin rechak xrila'taka'n. \v 13 Y la' man or li xan jun nimlaj cab'rakn y man jlájuj re man tilmit xmulaj rib', wukub' mil (7,000) chi cristian xcamtak jwi'l cab'rakn. Mak cristian ri aj yo'ltak sub'laj xtzaak jch'olak, xoctak chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios ri wi' lecj. \v 14 Jilonli xk'ax man jcab' nimlaj c'ax, pero tichak pet chic man jrox nimlaj c'ax. \s1 Tiok'saj man jwuk trompet \p \v 15 Xpe jwuk anjl, xrok'saj jtrompet. Y xtasaj xaanch sub'laj ch'a'wem lecj, sub'laj cow xch'a'wtakch, xijtakch: \q1 Lajori ri'chak Kakaj Dios ri Kajawl pach ri b'il jwi'l chi tina jtaknach wich ulew titakontak chib'ak juntir ri wi'tak wich ulew y rechak ni jun b'welt tiel k'atb'itzij laj jk'ab'ak, xche'takch. \p \v 16 Y yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios ri cub'ultak laj jcub'arb'ak lamas tib'an takon ri wi' chiwch Kakaj Dios xxucartak chiwch Kakaj Dios asta xtaw chi' jwichak lak ulew chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios, \v 17 xijtak: \q1 Tikac'omowaj chawe at Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' sub'laj acwinel, at ri wat lajori y watch ojrtaktzij y xawesaji' chi sakil chi wi' sub'laj acwinel y lajori xatoqui' chi jb'anic ak'atb'itzij. \q1 \v 18 Mak cristian re juntir tilmit xpeti' retzalak chawij, pero lajori xtawi' chiwch tab'an ak'atb'itzij chib'ak juntir camnakib'. \q1 Y taye' jq'uixel rechak yak ajk'asaltak ayolj chapca' ri b'anal jwi'lak pach yak ri tosoltak pi awe y yak ri ticojowtak jk'ij ab'j, ri nimak jk'ijak pach yak ri ta' nimak jk'ijak. \q1 Y xtawi' k'ij tasach jwichak yak ri tisachowtak jwich juntir ri wi'tak jwich ulew, xche'tak. \p \v 19 Ajruc're' xter richoch Kakaj Dios lecj, xc'utunch man cax ri c'utb'ire jchomorsa'n Kakaj Dios. Y xticar sub'laj coyop, sub'laj quiekuljaw, sub'laj tijumum, xan jun nimlaj cab'rakn y xpe nimaktak sakb'ach. \c 12 \s1 Man anm pach man dragón \p \v 1 Y xc'utun jun nimlaj retal lecj ri sub'laj sachom ch'olal rilic, xc'utun jun anm ri cojol k'ij jwi'l pire ritz'ik y wi' ic' ralaj rakan y wi' jun coron laj jb'a ri wi' cab'lajuj (12) ch'umil la'. \v 2 Man anm li yaj anmi'n, sub'laj tich'ejej jwi'l jc'axc'ol jyaj, sub'laj c'ax tijtij jwi'l tawem tran or tijye' Dios re. \v 3 Y etke xc'utun chic jun nimlaj retal lecj, xc'utunch jun dragón quiek rij. Wi' wukub' (7) jb'a, lajuj jcach y wi' jujun tra jcoron chib' mak jb'a. \v 4 Y la' jje xjurajch raquitz mita' pajnic'j re juntir mak ch'umil ri wi'tak lecj y xt'ojch wich ulew. Man dragón li xwa'r chiwch anm ri tawem tran or tijye' Dios re, chajal jwi'l tiq'uisi'y ra ric'lal pire tijb'ik'b'ic. \p \v 5 Y anm li xq'uisi'y ra ric'lal winak y ri' re li tiwa'x nimlaj k'atb'itzij laj jk'ab' pire titakon chib'ak juntir cristian la' jun b'ar ri b'anal la ch'i'ch'. Pero xc'amsajb'i ric'lal anm li riq'ui Kakaj Dios ri cub'ul b'a man cub'arb' lamas tib'an takon. \v 6 Y anm xelmajb'ic, xe' li jun luwar lamas ta' cristian, ri jun luwar ri tosol jwi'l Kakaj Dios pire titzuksaj cla' jun mil riq'ui quib' cient riq'ui oxc'al (1,260) k'ij. \p \v 7 Y xaan jun ch'o'j lecj. Miguel ri jb'ab'al anjl pach yak anjl ri jtako'n xch'o'jintak riq'ui man dragón pach mak etzltak anjl ri jtako'n. \v 8 Pero man dragón li pach mak jpach ta' xcwintak chirij Miguel pach yak anjl y ta' chiqui' luwar pi rechak lecj. \v 9 Jilonli xesajch lecj man dragón ri man ojr cumatz. Tib'ijsaj jb'ab'al etzl re y tib'ijsaj Satanás re, ri tisub'uw rechak juntir cristian wich ulew pire ma' ticojontak chiwch Kakaj Dios. Man dragón pach mak etzltak anjl ri jtako'n, xt'ojsajtakch wich ulew. \p \v 10 Ajruc're' xinta xaanch chic jun ch'a'wem lecj sub'laj cow xch'ejejch, xij: \q1 Xtawi' k'ij re colb'i ib' laj jk'ab' mac. \q1 Y xtawi' k'ij tran Kakaj Dios lawi' raj tran la' jcwinel. \q1 Xtawi' k'ij tran jk'atb'itzij Kakaj Dios y jk'atb'itzij Kakaj Jesucristo ri b'il jwi'l Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew. \q1 Y jwi'l xesaji'ch lecj man ajcojol tzij ri ticojow tzij chirijak yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo chiwch Kakaj Dios chi lak'j chi lak'ab'. \q1 \v 11 Yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo xch'econtaka' jwi'l jquiq'uel Man Ra Carner, jwi'l rechak ta' xquib'aj ranmak chi jb'ij Jyolj Kakaj Dios, onque xcamsajtak. \q1 \v 12 Jwi'li'li qui'cotentak caj y atak ri watak cla'. \q1 Pero mas c'ur awchak atak yak ri watak wich ulew y ri watak li mar jwi'l man jb'ab'al etzl xkeji'b'i aac'lak, sub'laj petzal retzal jwi'l retamchak chi quib' uxib' k'ijchak canal chirij pire tisachsaj jwich, xche'ch man ch'a'wem ri xaanch lecj. \p \v 13 Man dragón, cuando xril chi xt'ojsajb'i wich ulew, xchol jtakej anm ri xq'uisi'y ra ric'lal winak raj roj tran c'ax re. \v 14 Pero anm li xye'saj quib' jxic' sub'laj nimak chapca' jxic' jun nimlaj xic' pire tijna' tirupupb'ic, tib'e li man jluwr ri tosol pire lamas ta' cristian pire tielmajb'i chiwch man ojr cumatz ri lamas xtzuksaj jwi'l Kakaj Dios uxib' junab' riq'ui pajnic'j. \v 15 Man ojr cumatz li xxab'aj ja' laj jchi' pire xan chapca' jun nimi ja', ri' raj roj xjik'saj anm li la' man ja'. \v 16 Pero xpe ulew xt'o' anm, xteb'a' jchi', xb'ik'b'i juntir man nimi ja' ri xelch laj chi' man dragón pire ma' tijik'saj anm li. \p \v 17-18 Jwi'li'li xpe chic sub'laj retzal man nimlaj etzl cumatz chirij anm li, xe' ch'o'jinok riq'uilak yak nic'j rijajl anm li, ri ticojowtak Jpixb' Kakaj Dios y yak ri ta' xquib'aj ranmak chirij jtaquil Kakaj Jesucristo. Y man dragón li xe' wa'rok chi' mar. \c 13 \s1 Man etzl awaj ri tielch li mar \p \v 1 Ajruc're' xwil xelch jun etzl awaj li mar ri wi' wukub' (7) jb'a y wi' lajuj jcach y chib' jujun mak jcach li, wi' jujun coron y la' jujun jb'a tz'ib'al yoloj ri tiyok'on chirij Kakaj Dios. \v 2 Man etzl awaj li ri xwil, jilon rilic chapca' jun b'alam y mak rakan jilon rilic chapca' rakan jun oso y jchi' jilon rilic chapca' jchi' jun coj. Man dragón xye' jcwinel laj jk'ab' man etzl awaj y xye' jcub'arb' re y xye' k'atb'itzij ri wi' laj jk'ab' re chi jb'anic k'atb'itzij chib'ak cristian. \v 3 La' jun jb'a man etzl awaj li wi' jun nimlaj soque'l rilic ri' li ticamsan re, pero man soque'l li xtzib'i'n. Juntir cristian wich ulew xsaach jch'olak chi rilic y xtakejtak man etzl awaj. \v 4 Xnimirsajtak jk'ij man dragón jwi'l xye' k'atb'itzij laj jk'ab' man etzl awaj y xnimirsajtak jk'ij man etzl awaj, xijtak: Ta' chiqui' ni jonok chapca' re y ta' nen ticwin chi ch'o'j riq'uil, xche'tak. \p \v 5 Y xye'saj luwar re man etzl awaj pire tich'a'w y tijb'ij chi nimi' jk'ij y xyok' Kakaj Dios. Kakaj Dios xye' luwar re pire titakon chib'ak cristian ca'winak quib' (42) ic'. \v 6 Y jilonli man etzl awaj xch'a'wc, xyok' Kakaj Dios, xyok'on chirij jb'ij Kakaj Dios, chirij richoch Kakaj Dios lecj y richoch Kakaj Dios li ri'taka' yak ri wi'tak lecj. \v 7 Y xye'saj luwar re xch'o'jin riq'uilak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo asta xch'econ chib'ak. Y xye'saj k'atb'itzij laj jk'ab' pire titakon chib'ak juntir jaljojtak cristian re jaljojtak rijajl, ri jaljoj jtzijb'alak y jaljoj jtilmitak. \p \v 8 Y juntir mak cristian wich ulew ri ta' tz'ib'al jb'ijak li wuj re c'aslemal ri jwuj Man Ra Carner ri xcamsajna, ri' chiqui' xnimirsajtak jk'ij man etzl awaj. Y ri'taka' mak cristian li ri ta' tz'ib'al jb'ijak li wuj re c'aslemal cuando ajqui' chi ran caj pach ulew Kakaj Dios. \p \v 9 Nen titonc, jte' jcholajl. \v 10 Wi wi' jonok tic'amsajb'i prexil, tina b'ena prexil. Wi wi' jono ri tina camsajna chi espad, tina camsajna chi espad. Jwi'li'li yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo rajwaxi' mi jquib'aj ranmak chirij Kakaj Jesucristo y jcub'a' mas jch'olak chirij. \s1 Man etzl awaj ri tielch lak ulew \p \v 11 Ajruc're' xwil xel chicch jun etzl awaj lak ulew, wi' quib' jcach chapca' jcach jun k'un carner. Jilon tich'a'w chapca' tich'a'w jun dragón. \v 12 Man etzl awaj li wi' k'atb'itzij laj jk'ab' chapca' k'atb'itzij ri wi' laj jk'ab' man etzl awaj ri xelch li mar. Y man etzl awaj li ri xelch lak ulew xtak juntir cristian ri wi'tak wich ulew chi jnimirsaj jk'ij man nab'e etzl awaj ri xtzib' man jsoque'l ri wi' re, ri roj xcamsan re. \v 13 Y xana' nimaktak c'utb'i jcwinel asta xtzaka'ch k'ak' lecj, xkej lak ulew chiwchak cristian. \p \v 14 Y juntir cristian wich ulew xsub'sajtak jwi'l man etzl awaj ri xelch lak ulew jwi'l xye'saj luwar re tran mak nimaktak c'utb'i jcwinel chiwch man nab'e etzl awaj ri xelch li mar. Y xtak mak cristian chi jb'anic jun richb'al man nab'e etzl awaj ri aj yo'lna, ri raquitzchak ma' xcam jwi'l xsocmaj chi espad. \v 15 Xye'saj luwar re man etzl awaj ri xelch lak ulew chi tijye' ruxb' man richb'al man nab'e etzl awaj ri xelch li mar pire tich'a'wc y xij chi ticamsaj yak cristian ri ta' ticojowtak jk'ij. \p \v 16 Y xan man etzl awaj ri xelch lak ulew chi juntir cristian, chi nimak jk'ijak, chi ta' nimak jk'ijak, chi b'iom, chi powr, chi wi' rajwak, chi ta' rajwak, ticojsaj jun retalak la' jpaach jk'ab'ak o chi' jwichak. \v 17 Ni jonok tilok'oman o tic'ayin wi mita' man retal li chirij. Y man retal li, ri' man jb'ij man etzl awaj o man jb'ij ri b'anal la' número. \v 18 Man yoloj ri, rajwaxi' wi' jno'j jun cristian chi retemaj. Nen wi' jno'j ticwin chi rajlaj man jb'ij man etzl awaj ri b'anal la' número jwi'l ticwini' chi retemaj ri jcholajl tielwi', man rajlal ri tiel ri' wakakib' cient riq'ui oxc'al wakakib' (666). \c 14 \s1 Yak jun cient riq'ui ca'winak quejab' mil (144,000) chi cristian \p \v 1 Xwil Man Ra Carner wa'l b'a witz ri jb'ij Sión pach jun cient riq'ui ca'winak quejab' mil (144,000) chi cristian ri tz'ib'al jb'ij Man Ra Carner chi' jwichak pach jb'ij Jkaj. \v 2 Y xinta xaanch jun ch'a'wem lecj jilon jtaic chapca' nimi ja' tipojojc o jilon jtaic chapca' jun nimlaj quiekuljaw o jilon jtaic chapca' sub'laj q'ui arp tijin jk'ojomaj jwi'lak yak ajk'ojom. \p \v 3 Tijin tijb'ixajtak jun aac'laj b'ix chiwch man jcub'arb' Kakaj Dios lamas tran jk'atb'itzij y chiwchak yak quejab' q'uitzinoj y chiwchak yak jun winak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios. Ni jonok ticwin chi retemaj man ra b'ix ri trantak, xike yak jun cient riq'ui ca'winak quejab' mil (144,000) chi cristian ri xcolmajtak chijxo'lak cristian ri retake wich ulew. \v 4 Ri'taka' yak winak ri ta' ni jun b'welt xrechb'ejtak jono anm. Ri' rechak li takel Man Ra Carner jwi'lak lamas tib'e'w y ri'taka' yak cristian li ri xesajtak chijxo'lak mak cristian ri retake wich ulew, jwi'l xcolmajtaka' laj jk'ab' jmacak pire tisujsajtak re Kakaj Dios y re Man Ra Carner chapca' nab'etak awaj y nab'etak jwich tico'n. \v 5 Ta' ni jono jo'staklaj yoloj xta'maj laj jyoljak, ni ta' jun etzl no'j b'anal jwi'lak pire tz'il ranmak chiwch Kakaj Dios. \s1 Tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri tijb'ijtak yak uxib' anjl \p \v 6 Xwil chic jun anjl tirupup nic'aj caj. Wi' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo riq'uil ri ta' jq'uisic pire tijb'ij rechak cristian re juntir jaljojtak tilmit, re jaljojtak rijajl y jaljoj jtzijb'alak. \v 7 Sub'laj cow xch'ejejc, xij: ¡Cojontak chiwch Kakaj Dios y nimirsajtak jk'ij jwi'l xtawi' or pire tran jk'atb'itzij chib'ak juntir cristian wich ulew! ¡Nimirsajtak jk'ij ri xanow caj pach ulew, ri xanow mar pach relexeb'tak ja'! xche' anjl. \p \v 8 Y xpe chic jcab' anjl, xij: Xq'uisi'n, xq'uisi' cristian Babilonia ri xtijontak rechak juntir cristian wich ulew chi jb'anic tz'i'al. Y ri' mak cristian re man tilmit li ri xsachow jno'jak juntir cristian wich ulew la' jtz'i'alak chapca' jun cristian xk'ab'ar la' vin y xsaach jb'a, xche' anjl. \p \v 9 Y xpe chic jrox anjl sub'laj cow xch'ejejc, xij: Wi wi' jonok ticojow jk'ij man etzl awaj ri xelch li mar pach man richb'al y tijye' luwar ticojsaj retal chi' jwich o la' jk'ab', \v 10 tina jtijna sub'laj c'ax li jk'ak'al asufre chiwchak yak anjl y chiwch Man Ra Carner jwi'l retzal Kakaj Dios. Y jilon jtijic c'ax tran chapca' jtijic jun vas vin ri ta' tz'ab'al la' ja'. \v 11 Y jsib'el man k'ak' ri tib'anow c'ax rechak tike tijin jawic lecj y ta' jq'uisic. Ta' tiuxlantak tik'ax k'ij tik'ax ak'ab' mak ri ticojowtak jk'ij man etzl awaj ri xelch li mar y man richb'al y tijye'tak luwar ticojsaj jb'ij la' jtio'jlak. \v 12 Jwi'li'li yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, ri tib'anowtak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios y ri ta' tijquib'aj ranmak chirij Kakaj Jesucristo, rajwaxi' tijcoj jcowil ranmak, xche' jrox anjl. \p \v 13 Y xinta xaan chicch jun ch'a'wem lecj, xij chwe: Tz'ib'aj jilonri: Lajori ticholmajb'ic, tzi rechak yak ri ticamtak ri juntakchak riq'ui Kakaj Jesucristo ri Kajawl, xche' man ch'a'wem. \p Y Lok'laj Jsantil Kakaj Dios xij: Tz'eti'n. Tiuxlantaka' chi jb'anic lawi' rajwax trantak y mak cuxtib'ire ri xantak y ri xijtak c'amali'b'i jwi'lak, xche'. \s1 Ri jmolic jwich tico'n re wich ulew \p \v 14 Ajruc're' xinna'tunc, xwil jun sak sutz' y b'a man sutz' cub'ul jun chapca' rilic Jc'ajol Kakaj Dios ri xwux pi cristianil cojol jun coron laj jb'a b'anal la' oro y wi' jun coto'y mor laj jk'ab' ri wi' sub'laj ree. \v 15 Y xel chicch jun anjl laj richoch Kakaj Dios sub'laj cow xch'ejej chi jch'ab'ej ri cub'ul b'a sutz', xij re: Coj acoto'y mor y toc jwich juntir tico'n, xtawi' or re jtoquic juntir tico'n re wich ulew jwi'l k'anchak, xche' re. \p \v 16 Y ajruc're' xpe man ri cub'ul b'a sutz', xc'ur man tico'n re wich ulew la' man coto'y mor y xmol juntir jwich tico'n. \p \v 17 Ajruc're' xel chicch jun anjl laj richoch Kakaj Dios lecj y re c'amal chicch jun coto'y mor jwi'l ri wi' sub'laj ree. \v 18 Y lamas wi' man altar xel chicch jun anjl ri titakon chib' k'ak'. Sub'laj cow xch'a'wch, xijch re man jcab' anjl ri wi' man coto'y mor laj jk'ab': C'am acoto'y mor, c'ur mak chilaj jwichak mak uva ri wi' wich ulew jwi'l k'antakchak, xche' anjl re. \p \v 19 Y xpe anjl li ri wi' man coto'y mor laj jk'ab', xk'asaj man coto'y mor wich ulew y xc'ur juntir mak chilaj jwich uva ri wi' wich ulew y xye' li jun luwar lamas tipuch'sajc. Y ri jcholajl tielwi' ri' nen mo c'axlaj k'atb'itzij ri tran Kakaj Dios jwi'l retzal chib'ak juntir cristian wich ulew ri ta' xcojtak Jyolj. \v 20 Mak uva xpuch'saj chi akan chirijb'i man tilmit y xelb'i chapca' sub'laj quic' li man luwar lamas tipuch'saj mak uva, rak'aneb' quic' raj jilon chapca' titaw la' mak jec'b'i jchi' mak cwa'y y raj wi' uxib' cient (300) kilometro jnajtil rakan. \c 15 \s1 Mak wukub' (7) anjl ri c'amal wukub' (7) q'uisb'itak c'ax jwi'lak \p \v 1 Xwil chic jun retal lecj sub'laj sachom ch'olal rilic. Ri xwil ri' wukub' (7) anjl ri c'amal mak wukub' (7) q'uisb'itak c'ax jwi'lak. Jilonli titz'akat jb'anic juntir jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran jwi'l retzal. \v 2 Y xwil jun kelen chapca' rilic jun mar y sub'laj tijululun jwich yujul pach k'ak'. Y xwil yak ri xch'econtak chib' man etzl awaj ri xelch li mar y chib' man richb'al y chib' man rajlal jb'ij ri b'anal la' número wa'ltak chib' man mar ri sub'laj tijululun jwich, c'amal mak arp jwi'lak ri xye'saj rechak jwi'l Kakaj Dios. \p \v 3 Tijin tijb'ixajtak jb'ix Moisés ri rajchac Kakaj Dios y jb'ix Man Ra Carner ri tijb'ij: \q1 At Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' acwinel sub'laj kus y sachom ch'olal rilic juntir ri b'anal awi'l. \q1 At Kakaj Dios pi jcholajli' juntir ri tab'an. \q1 Y ati' rey re juntir tilmit y ta' ni jun b'welt atel pire rey. \q1 \v 4 Rajwaxi' ticojon cristian chawch at Kakaj Dios y rajwaxi' tijnimirsajtak jk'ij ab'j jwi'l xike at, at Kakaj Dios ri Kajawl ri sub'laj at tzi. \q1 Tina petakna juntir cristian re juntir tilmit tiyuk xucartak chawch chi jnimirsaj ak'ij, jwi'l xrila'taka' chi pi jcholajli' xab'an ak'atb'itzij chib'ak juntir cristian, tiche'. \p \v 5 Ajruc're' xinna'tun chic y xwil xter man luwar ri nim jk'ij re richoch Kakaj Dios lecj lamas c'olan mak kelen ri tic'utuwtak jchomorsa'n Kakaj Dios. \v 6 Y laj richoch Kakaj Dios li xeltakch yak wukub' (7) anjl c'amal wukub' (7) c'ax jwi'lak cojol itz'ik jwi'lak ri jb'ij lino, ri ta' tz'il la' ri sub'laj tijululunc y jpasak b'anal la' oro y sub'laj nimak jwich asta titaw chi jch'olak. \p \v 7 Xpe jun rechak yak quejab' q'uitzinoj, xye' jujun nejb' ri b'anal la' oro rechak chi jujunalak yak wukub' (7) anjl. Mak nejb' li nojsali' la' jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran jwi'l retzal, ri Kakaj Dios ri ta' jcamic. \v 8 Y laj richoch Kakaj Dios xnoj chi sib' ri tran jnimal jk'ij y jcwinel Kakaj Dios y ta' ni jonok tioctak cla' asta tina k'axna mak wukub' (7) c'ax ri c'amalch jwi'lak yak wukub' (7) anjl. \c 16 \s1 Mak wukub' (7) nejb' ri nojsal la' c'ax \p \v 1 Ajruc're' etke xinta jun cowlaj ch'a'wem xaanch laj richoch Kakaj Dios, xij rechak yak wukub' (7) anjl: Jattak y jamijtakb'i wich ulew mak wukub' (7) nejb' ri nojsal la' c'axlaj jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran chib'ak juntir cristian wich ulew jwi'l retzal, xche'ch. \p \v 2 Xpe nab'e anjl, xe' jamij jpam man jnejb' wich ulew y juntir mak cristian ri cojol retal jtio'jlak la' jb'ij man etzl awaj ri xelch li mar y ri xcojowtak jk'ij man richb'al, xelch nimak ch'a'c' chirijak sub'laj c'ax y xib'ich'ol rilic. \p \v 3 Xpe jcab' anjl, xjamij jpam man jnejb' li mar y mar xwux chapca' jquiq'uel jun cristian ri xcamsaj y xcamtak juntir jwich ca'n ri yo'ltak li mar. \p \v 4 Xpe jrox anjl, xjamij jpam man jnejb' lak nimaktak ja', lak relexeb'tak ja' y juntir mak ja' li xwuxtak pi quic'. \p \v 5 Ajruc're' xinta xch'a'wch anjl ri titakon chib' ja', xijch: \q1 Pi jcholajli' xab'an ak'atb'itzij, at Kakaj Dios ri Kajawl, ni jun b'welt xatmacunc, ri watch ojrtaktzij y ri wat lajori. \q1 \v 6 Jwi'l rechak xcamsajtaka' yak ajcojoltak Ayolj pach yak ajk'asaltak Ayolj y lajori at xaya' quic' chi tijem rechak y pi jcholajli' xab'an rechak, xche'. \p \v 7 Y xinta chic xaanch jun ch'a'wem lamas wi' man altar, xij: Tz'eti'n, Kaj Dios ri Kajawl, ri atcwin chi jb'anic juntir y kes tz'etel tz'et pi jcholajli' tab'an ak'atb'itzij, xche'ch. \p \v 8 Xpe jcaj anjl, xjamij jpam man jnejb' chib' k'ij y xye'saj sub'laj jchok'b' k'ij pire tijc'at cristian la' jk'ak'al. \v 9 Y juntir cristian xc'aattak jwi'l sub'laj jk'ak'al k'ij. Onque jilonli xansaj rechak, ta' xq'uex jno'jak chiwch Kakaj Dios, ni ta' xcojtak jk'ij. Xoctak chi jyok'ic Kakaj Dios ri wi' jcwinel chi jb'anic juntir mak c'ax li. \p \v 10 Xpe jjo' anjl, xjamij jpam man jnejb' chib' jcub'arb' man etzl awaj ri xelch li mar y juntir mak cristian ri titakon man etzl awaj chib'ak xcantak li uku'mal. Mak cristian li tichak jti' rak'ak jwi'l jc'axc'ol ri xansaj rechak, \v 11 pero ta' xcan jye'tak jb'anic mak etzltak no'j ri tijin trantak, rechak xoctak chi yok'on chirij Kakaj Dios lecj jwi'l jc'axc'ol ri tijin tijtijtak y jwi'l jc'axc'ol mak ch'i'b' ri xtaksajch chib'ak. \p \v 12 Xpe jwak anjl, xjamij jpam man jnejb' li man nimi ja' Éufrates y man nimi ja' li xchekej pire tijna' tik'axtakch mak rey ri tipetak laj jsuc'lal lamas tielwi'ch k'ij. \p \v 13 Ajruc're' xwil xel jun etzl santil laj jchi' man dragón y xelch jun etzl santil chic laj jchi' man etzl awaj ri xelch li mar y xelch jun etzl santil chic laj jchi' man ri xcoj rib' chapca' ajk'asal Jyolj Kakaj Dios, mak uxib' etzl santil li, jilon rilicak chapca' ixtutz'. \v 14 Ri'taka' mak etzltak santil li ri jtako'n man jb'ab'al etzl ri tib'anowtak mak nimaktak c'utb'i cwinel y xe'tak riq'uilak mak rey re juntir wich ulew pire tijmulb'a' rib'ak chi ch'o'j la' man k'ij ri sub'laj nim jk'ij chiwch Kakaj Dios ri wi' jcwinel. \p \v 15 Kakaj Jesucristo xij: Tatak jcholajl, in ta' etemal nen or intaw chapca' jun alk'om ri ta' etemal titaw, tzi rechak yak ri inrulb'ejtak nen or intaw y tijcoj ritz'ikak pire ma' tich'anartak y pire ma' tresaj jq'uixb'ak chiwch cristian, xche' Kakaj Jesucristo. \p \v 16 Xpetak mak etzltak santil, xmulb'a'tak mak rey li jun luwar ri tib'ijsaj Armagedón re li tzijb'al hebreo. \p \v 17 Xpe jwuk anjl, xjamij jpam man jnejb' li tew, xelch jun ch'a'wem li man cub'arb' lamas tib'an takon ri wi' laj richoch Kakaj Dios lecj. Sub'laj cow xch'a'wc, xij: Xantaji'n, xche'. \p \v 18 Ajruc're' xan coyop, sub'laj quiekuljaw y xan jun nimlaj cab'rakn sub'laj jchok'b' chiwch juntir cab'rakn ri b'anal jwi'l asta cuando xticarch jc'aslemalak cristian wich ulew. \v 19 Man tilmit Babilonia ri sub'laj cojol jk'ij xpak'maji'n, uxib' xelwi' y mak tilmit re wich ulew xmulaj rib'ak. Kakaj Dios xcuxtaj Babilonia jwi'l ri sub'laj cojol jk'ij y xan jk'atb'itzij chib' jwi'l retzal chapca' xye' jun nejb' vin re chi tijem. \v 20 Juntir mak luwar ri wi'tak li mar xeltakb'ic y mak witz ri naj rak'aneb'ak ta' chiqui' xta'majtak. \p \v 21 Y xpe sub'laj nimak sakb'ach lecj xkej chib'ak cristian raj tipajon jun quintal ralalak jujun b'ak' jwich. Y mak cristian xyok'ontak chirij Kakaj Dios jwi'l sub'laj c'ax tijin tijtijtak jwi'lak mak sakb'ach. \c 17 \s1 Tib'an k'atb'itzij chib' man tz'i'laj anm \p \v 1 Xpe jun rechak yak wukub' (7) anjl ri wi' mak wukub' (7) nejb' riq'uilak, xjutun wiq'uil, xij chwe: Tzaj, tanc'ut chawch nen mo k'atb'itzij tib'an chib' man tz'i'laj anm ri mas cojol jk'ij ri cub'ul chib' q'uilaj ja'. \v 2 Mak rey re wich ulew xana'taka' tz'i'al riq'uil y juntir mak cristian re wich ulew xsaachi' jb'aak jwi'l tz'i'al ri xantak riq'ui man tz'i'laj anm li chapca' jun cristian xk'ab'ar la' vin, xche' anjl. \p \v 3 Y cuando xinwa'x laj jk'ab' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios, xpe anjl li, xinjc'amb'i li jun chekej luwar. Cla' xwil jun anm quejal jun etzl awaj quiek rij jwi'l, tz'ib'al juntir rij chi b'ij re yok'b'i jb'ij Kakaj Dios y man awaj li wi' wukub' (7) jb'a y lajuj (10) jcach. \v 4 Y man anm li cojoli' jun ritz'ik jwi'l morad y quiek rilic y wikem rib' la' oro, la' kustaklaj ab'aj ri sub'laj pakal rijil y la' mak perla. Wi' jun nejb' laj jk'ab' ri b'anal la' oro nojsal la' etzltak no'j y la' mac re jtz'i'al ri tran. \v 5 Y chi' jwich tz'ib'al jun b'ij ri ta' etemal jcholajl tijb'ij jilonri: Babilonia ri sub'laj cojol jk'ij ri' jchuchak juntir mak cristian ri tib'anowtak tz'i'al y ri' jchuchak juntir cristian ri tib'anowtak mak no'j ri tixutsaj jwi'l Kakaj Dios, tiche'. \p \v 6 Y ajruc're' etke xwil chi man anm li k'ab'reli' la' jquiq'uelak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo y yak ri xcamsajtak jwi'l xijtak chi tz'eti' ri jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. Cuando xwil man anm li, sub'laj xsaach inch'ol. \p \v 7 Ajruc're' xpe anjl li, xij chwe: ¿Nen chac sachal ach'ol? In tina imb'ijna chawe nen jcholajl tielwi' man ri ta' etemal chirij man anm li y chirij man etzl awaj ri quejal jwi'l ri wi' wukub' (7) jb'a y lajuj (10) jcach. \v 8 Man etzl awaj ri xawil ri' man ri xwa'x ojr y lajori xcami'n. Pero elam tran chicch li xeleb'xan pire tisachsaj jwich. Mak cristian ri wi'tak wich ulew ri ta' tz'ib'al jb'ijak li wuj re c'aslemal cuando ajqui' chi ran caj pach ulew Kakaj Dios, tisaachi' jch'olak cuando triltak man etzl awaj li ri xwa'x ojr y xcami'n, pero tina k'ajna chicch. \v 9 Man yoloj ri rajwaxi' wi' jno'j jun cristian chi retemaj jcholajl. Ri jcholajl tielwi' mak wukub' (7) b'a, ri' mak wukub' (7) witz ri lamas cub'ulwi' man anm li \v 10 y ri' mak wukub' (7) jb'ab'altak k'atb'itzij. Job' rechak mak jb'ab'altak k'atb'itzij li xcamtaka'n y jun rechak ajwi' pire jb'ab'al k'atb'itzij lajori y jun chic ajqui' chi petc. Cuando tipetc, ta' naj tiyuk rane'. \v 11 Man etzl awaj quiek rij ri xwa'x ojr y xcami'n, ri' man jwaxak jb'ab'al k'atb'itzij y re ri' jun rechak mak wukub' (7) rey y re tisaachi' jwich. \v 12 Y mak lajuj (10) cach ri xawil ri'taka' mak lajuj (10) rey ri ajqui' chi jcholtak jb'anic jk'atb'itzijak. Tijc'ula'taka' rekle'nak pire jb'ab'altak k'atb'itzij pach man etzl awaj, pero jun orke tiwa'xtak pire rey. \p \v 13 Mak lajuj (10) rey li niq'ui' jwichak y tijye'tak jcwinelak y jk'atb'itzijak laj jk'ab' man etzl awaj. \v 14 Rechak tich'o'jintak riq'ui Man Ra Carner, pero Man Ra Carner tich'econi' chib'ak, jwi'l re ri' Rajw juntir ajw y ri' Rey chib'ak juntir rey. Y cuando tich'econ Man Ra Carner li, wi'taka' riq'uil yak ri siq'uiltak y cha'ltak jwi'l Kakaj Dios ri ta' tijquib'aj ranmak chirij Man Ra Carner, xche' anjl chwe. \p \v 15 Y xij chic anjl chwe: Mak q'uilaj ja' ri cub'ul man tz'i'laj anm chib' ri' sub'laj cristian re jaljojtak rijajl re juntir tilmit y jaljoj jtzijb'alak. \v 16 Y mak lajuj (10) cach ri xawil pach man etzl awaj quiek rij, ri' li ticontrintak re man tz'i'laj anm y tresajtak juntir kelen re ri wi' y ticani' jch'amb'a'tak y tijtijtak jti'nicl y tijc'attak li k'ak'. \v 17 Jwi'li'li Kakaj Dios xye'w laj ranmak chi trantak lawi' raj rechak trantak jwi'l jilon raj Kakaj Dios. Jwi'li'li tiniq'uib'i' jwichak chi jye'ic jk'atb'itzijak laj jk'ab' man etzl awaj quiek rij asta titaw chiwch Jyolj Kakaj Dios. \v 18 Man anm ri xawil, ri' man tilmit ri titakon chib'ak mak rey re wich ulew, xche' anjl chwe. \c 18 \s1 Ri nen mo tiq'uis jwich Babilonia \p \v 1 Cuando xantaj li, xwil chic xkejch jun anjl lecj ri wi' sub'laj k'atb'itzij laj jk'ab'. Juntir wich ulew xsakab'saj jwi'l sub'laj tikopopon rij. \v 2 Y sub'laj cow xch'ejejc, xij: \q1 ¡Xq'uisi'n! ¡Xq'uisi' cristian Babilonia ri mas cojol jk'ij! \q1 Xwuxi' pi richochak mak etzl y pi mukb'i rib'ak mak etzl ri mas tz'iltak y pi jluwrak mak tz'iquin ri tz'iltak y ri xib'ich'ol rilicak. \q1 \v 3 Juntir cristian re wich ulew ri xtijoj rib'ak riq'uil chi jb'anic etzltak no'j re tz'i'al xsaach jb'aak chapca' jun cristian xk'ab'ar la' vin. \q1 Mak rey re wich ulew xrechb'ejtaka'n y ma' jc'ulajlak ta'n y mak ajc'ayb' re wich ulew xb'iomirtaka' jwi'l rechak sub'laj kustaklaj kelen xe' jc'ayajtak re pire etzltak rayb'l, xche' anjl. \p \v 4 Y xinta jun ch'a'wem xaan chicch lecj, xij: \q1 Elantakb'i riq'ui man tilmit li, ri atak inwinak pire ma' atmacuntak chapca' timacun re y pire ma' nic' tatijtak c'ax chapca' tijtij re. \q1 \v 5 Jwi'l juntir jmac ri b'anal jwi'l, nic' riq'uil xmulb'a'yi' asta xtaw lecj y Kakaj Dios retami' juntir mak etzltak no'j ri b'anal jwi'l. \q1 \v 6 Q'uixelajtak re chapca' xye' rechak yak nic'j chic. \q1 B'antak ca'mul c'ax re chiwch ri b'anal jwi'l re. \q1 B'antak jwa'x jun ruc'a' ri ca'mul jtzatzul chiwch ri xye' rechak yak nic'j chi tijem. \q1 \v 7 Q'uixelajtak jye'ic sub'laj b'is re y sub'laj c'ax, nic' jpajic tab'antak chapca' ri jnimal ri xye'wi' rib' y xana' nen raj re xan jwi'l jilonri tijb'ij laj ranm: \q1 In cub'ulquin neri chapca' in jun anm ri wi' pire reina, ma' in ta' jun anm ri camnak richjil y ta' tantij c'ax jwi'l b'is, xche'. \p \v 8 Jwi'li'li li jun k'ijke tipe sub'laj c'ax chirij. Tijta' camic, b'is, wi'jal y tic'atsaj li k'ak', jwi'l wi' sub'laj jcwinel Kakaj Dios ri Kajawl ri tib'anow k'atb'itzij chib', tiche'ch man ch'a'wem. \p \v 9 Mak rey re wich ulew ri xechb'entak re y ma' jc'ulajlak ta'n y ri xqui'cottak chirij jb'iomil, tina ok'takna y sub'laj tic'axc'ob' ranmak chirij cuando triltak jsib'el re jc'atic. \v 10 Sub'laj najchak tiwa'xtak re jwi'l jtzakic jch'olak pire ma' tib'an k'atb'itzij chib'ak chapca' c'ax ri tijin tijtij man tilmit li y tijb'ijtak: \q1 ¡C'ur awch! C'ur awch at tilmit Babilonia, ati' jun tilmit ri mas cojol ak'ij ri wi' mas achok'b', pero li jun ratke xansaj k'atb'itzij chab', tiche'tak. \p \v 11 Y mak ajc'ayb' re juntir wich ulew sub'laj tina ok'takna y sub'laj tina c'axc'ob'na laj ranmak jwi'l ta' chiqui' nen tilok'ow jc'ayak. \v 12 Ta' chiqui' nen tilok'ow mak kelen ri b'anal la' oro, mak ri b'anal la' plata, mak kustaklaj ab'aj ri pakal rijil, mak ab'aj ri jb'ij perla, mak ch'uch'jtaklaj itz'ik ri jb'ij lino, mak morad itz'ik, mak quiek itz'ik, mak itz'ik xa, juntir mak che' ri simin ruxb'ak, mak kelen ri b'anal la' marfil, mak che' ri pakal rijil, la' brons, la' ch'i'ch' y la' mak ab'aj ri jb'ij mármol. \v 13 Ta' chiqui' nen tilok'owtak canel pi ika'n mak jaljojtak jwich cumb'l ri simin ruxb'l, pom, jk'olal jun che' ri jb'ij mirra, vin, aceit, coc'laj c'aj, trig, mak awaj ri tiikantak, carner, cwa'y, mak carret ri tijuraj jwi'l cwa'y y asta cristian ri wi' rajwak, ta' chiqui' tilok'saj. \v 14 Mak ajc'ayb' tijb'ijtak: Xsaachi' jwichak mak kustaklaj kelen ri sub'laj tarayaj jwich, xsaachi' jwich juntir ab'iomil y ta' chiqui' tiwa'x kustaklaj kelen awe, tiche'tak. \p \v 15 Mak ajc'ayb' xb'iomirtaka' jwi'l xe' jc'ayajtak juntir jwich kelen rechak li man tilmit li, sub'laj naj tiwa'xtak re jwi'l jtzakic jch'olak chi rilic c'ax ri tijin tijtij man tilmit li. Sub'laj ticamtak chi ok'ej y sub'laj c'ax ranmak chirij \v 16 y sub'laj tich'ejejtak, tijb'ijtak: \q1 ¡Ay! C'ur jwich man tilmit li ri wikem rib' la' ch'uch'jtaklaj itz'ik ri jb'ij lino, itz'ik morad, itz'ik quiek, la' oro, la' mak ab'aj ri pakal rijil y la' mak ab'aj ri jb'ij perla. \q1 \v 17 Y li jun ratke xsaach jwich juntir sub'laj jb'iomil li, tiche'tak. \p Juntir mak ajc'amaltak re mak barc, mak ri tiwo'cottak lak barc, mak ri tichacuntak li barc y juntir mak ajc'ayb' ri tiwo'cottak lak barc b'a mar xcan wa'rtakch chinaj chi na'tunc. \v 18 Y cuando xriltak jsib'el man tilmit li ri tijin jc'atic, tich'ejejtak, tijb'ijtak: ¡Ta' chiqui' ni jun tilmit chic nic' pach man tilmit ri! tiche'tak. \p \v 19 Tijtiltak pok laj jb'aak jwi'l b'is, sub'laj tiok'tak, sub'laj c'ax laj ranmak chi rilic y tich'ejejtak, tijb'ijtak: \q1 ¡Ay! C'ur jwich, c'ur jwich man tilmit ri mas cojol jk'ij. \q1 La' jb'iomil re xb'iomirtak juntir mak rajwak mak barc y li jun ratke xsaach jwich juntir. \q1 \v 20 Qui'coten at lecj, atak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, atak jtako'n Kakaj Jesucristo y atak ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios, qui'cotentak jwi'l Kakaj Dios xq'uixelaji' re man tilmit li nen c'ax b'anal chawechak jwi'l, tiche'tak. \p \v 21 Y ajruc're' xpe jun anjl ri wi' jcwinel, xb'it jun nimlaj ab'aj chapca' jnimal jun ab'aj re que'm y xt'ojb'i li mar y xij: \q1 Jilonri jsachic jwich man tilmit Babilonia ri mas cojol jk'ij y ni jun b'welt tiilsaj chic jwich. \q1 \v 22 Ni jun b'welt chic titasaj tik'ojomaj chic arp, ni b'ix aac'l, ni su', ni rok'b'al trompet titasaj chic aac'l. \q1 Ta' titasaj aac'l jaljojtak jwich ajchac, ni ta' chiqui' titasaj tijuc'uc' man ab'aj re que'm. \q1 \v 23 Ni jun b'welt chic tiilsaj jk'ak'al jun candil aac'l y ni jun b'welt chic titasaj jyoljak jun c'ulaj aj c'ulniquil aac'l. \q1 Mak awajc'ayb' ri' mas cojol jk'ijak chiwch juntir cristian wich ulew y xasub'a' juntir cristian wich ulew la' mak itz ri xab'an. \q1 \v 24 Cla' xcamsaj yak ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios, yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo y juntir yak ri xcamsajtak wich ulew, xche' anjl. \c 19 \p \v 1 Cuando xantaj juntir li, ajruc're' xinta chic xaanch jun cowlaj ch'a'wem lecj chapca' xch'ejejtakch sub'laj cristian, xijtak: \q1 ¡Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios! \q1 Kakaj Dios ri ojcolow laj jk'ab' kamac y sub'laj nim jk'ij y wi' jcwinel, \q1 \v 2 jwi'l jk'atb'itzij Kakaj Dios tz'etel tz'eti'n y pi jcholajli'n. \q1 Xana' jk'atb'itzij chib' man tz'i'laj anm jwi'l xq'uex jno'jak juntir cristian wich ulew la' jtz'i'al y xq'uixelaji' re sub'laj c'ax ri b'anal jwi'l, jwi'l xcamsaj yak rajchac Kakaj Dios, xche'tak. \m \v 3 Sub'laj cow xch'ejejtak chicch, xijtak: \q1 ¡Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios! \q1 ¡Tike tijin tib'ukuk jsib'el man anm li ri tijin jc'atic y man jsib'el li ta' jq'uisic! xche'tak. \p \v 4 Yak junwinak quejab' (24) chi winak ri wi' rekle'nak riq'ui Kakaj Dios pach mak quejab' q'uitzinoj xxucb'a' rib'ak asta xtaw chi' jwichak lak ulew, xoctak chi jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon, xijtak: \q1 ¡Jiloni'n! ¡Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios! xche'tak. \p \v 5 Y xtasaj jun ch'a'wem xaanch li man cub'arb' lamas tib'an takon, xij: \q1 B'ixajtak jnimirsaj jk'ij Kakaj Dios atak rajchac Kakaj Dios y ri atcojowtak jk'ij, atak ri nimak ak'ijak y atak ri ta' nimak ak'ijak, xche'. \s1 Nimak'ij re jc'ulniquil Man Ra Carner \p \v 6 Y xinta jun ch'a'wem xaanch lecj jilon jtaic chapca' jyoljak sub'laj q'ui cristian y chapca' jtaic nimi ja' tipojinc y chapca' jtaic sub'laj quiekuljaw ri tijumumc, xijtak: \q1 ¡Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios, jwi'l Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' jcwinel, xoqui' chi takonc! \q1 \v 7 Wa'xok jun nimlaj qui'cotemal laj kanm y kanimirsajtak jk'ij Kakaj Dios jwi'l xtawi' or tib'an nimak'ij re jc'ulniquil Man Ra Carner y man k'apoj anm ri tic'uli'y riq'uil, xwika' rib'. \q1 \v 8 Xye'saj re tijcoj mak ch'uch'jtaklaj itz'ik ri jb'ij lino sak y tikopoponc, xche'tak. \p Ri jcholajl tielwi' mak ch'uch'jlaj itz'ik ri jb'ij lino, ri' mak utzil ri b'anal jwi'lak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo. \p \v 9 Xpe anjl, xij chic chwe: Tz'ib'aj jilonri: Tzi rechak yak ri siq'uiltak pire tiwa'xtak li man nimak'ij re jc'ulniquil Man Ra Carner, xche'. \p Y xij chic: Ri' ri kes tz'etel Jyolj Kakaj Dios, xche' chwe. \p \v 10 In xinxucb'a' wib' chiwch anjl asta xtaw chi' inwch lak ulew chi jnimirsaj jk'ij, pero re xij chwe: Ma b'an jilonli, ri' nimirsaj jk'ij Kakaj Dios, in ini' rajchac Kakaj Dios chapca' at y chapca' yak awech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri ta' tijquib'aj ranmak chirij jtaquil chirij Kakaj Jesucristo, xche' chwe. \p Ri' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri tiye'w jcowil ranmak yak ri tib'intak lawi' raj Kakaj Dios tijb'ijtak. \s1 Man ajquejal re man sak rij cwa'y \p \v 11 Etke xwil xter caj. Y xwil xc'utunch jun sak rij cwa'y y man ri quejawinak re jilonri jb'ij, Ajb'anal Juntir Pi Jcholajl y Ajb'il Tz'etel Tzij. Re pi jcholajli' tran jk'atb'itzij y tich'o'jinc. \p \v 12 B'ak' jwich sub'laj tikopopon chapca' jxak k'ak' y sub'laj q'ui coron wi' laj jb'a y tz'ib'al jun b'ij chi' jwich ri ta' ni jonok tieteman jcholajl, xike re retam. \v 13 Cojol jun itz'ik nim rakan jwi'l q'uisil li quic' y Jyolj Kakaj Dios jb'ij. \v 14 Y tixam yak soldad re lecj chirij quejal sak rij cwa'y jwi'lak y cojol kustaklaj itz'ik chirij jwi'lak ri jb'ij lino ri ta' tz'il la'. \v 15 Y laj jchi' tielch jun espad wi' sub'laj ree y la' man espad li tijsoc juntir cristian re juntir tilmit re wich ulew. Re titakon chib'ak la' jun b'ar ri b'anal la' ch'i'ch' y tran jk'atb'itzij chib'ak cristian chapca' jpuch'ic mak uva chi akan, jwi'l retzal Kakaj Dios ri wi' sub'laj jcwinel. \v 16 La' ritz'ik y wich ra' tz'ib'al jun b'ij ri tijb'ij jilonri: Rey chib'ak mak rey y Rajw juntir ajw, tiche'. \p \v 17 Y ajruc're' xwil chic jun anjl wa'l chib' k'ij, sub'laj cow xch'ejej chi jsiq'uijcak juntir mak tz'iquin ri tirupuptak nic'aj caj ri titijiwtak ti'nic, xij rechak: Tzajtak li comon wic' ri tijye' Kakaj Dios chawechak. \v 18 Y ri tijye' Kakaj Dios chawechak chi tijem ri' jcamnaklak mak rey re wich ulew, jcamnaklak mak jb'ab'alak mak soldad y jcamnaklak cristian ri wi' jcwinelak. Y tatijtak camnaktak cwa'y pach jcamnaklak mak ri quejawinaktak rechak. Y tatijtak jcamnaklak mak ri wi' rajwak y mak ri ta' rajwak. Y tatijtak jcamnaklak mak cristian ri nimak jk'ijak pach mak ri ta' nimak jk'ijak, xche'. \p \v 19 Y xwil man etzl awaj ri xelch li mar pach mak rey re wich ulew pach mak jsoldadak, xmulb'a' rib'ak pire tich'o'jintak riq'ui man ri quejawinak re man cwa'y y riq'uilak mak jsoldad. \v 20 Pero xchapsaji' man etzl awaj li ri xelch li mar pach man etzl awaj ri xcoj rib' pi ajk'asal Jyolj Kakaj Dios ri xanow mak c'utb'i jcwinel ri sachom ch'olal rilic laj jb'ij man etzl awaj. Jwi'l mak retal li ri xan, xsub' mak cristian pire xye'tak luwar xcojsaj retal man etzl awaj chi' jwichak y pire xcojtak jk'ij man richb'al. Mak quib' etzl awaj li ri xelch li mar pach man etzl awaj ri xcoj rib' pi ajk'asal Jyolj Kakaj Dios xt'ojsajtak pi yo'l laj nic'ajl jk'ak'al jun nimlaj alagun chi k'ak' pach asufre. \v 21 Y mak nic'j jsoldadak chic xcamsajtak la' man espad ri tielch laj jchi' man ri quejawinak re man cwa'y y juntir mak tz'iquin ri titijowtak ti'nic xnojsaj rib'ak chib'wen la' jcamnaklak mak cristian li. \c 20 \s1 Man dragón tiximsaj jun mil (1,000) junab' \p \v 1 Xwil xkejch jun anjl lecj ri wi' man law laj jk'ab' re man xeleb'xan y wi' jun nimlaj caden laj jk'ab'. \v 2 Xpe man anjl li, xchap man dragón, man ojr cumatz ri man jb'ab'al etzl y ri tib'ijsaj Satanás re y xxim la' caden jun mil (1,000) junab'. \v 3 Y xt'ojb'i li man xeleb'xan, cla' xtz'apijwi' y xcoj jun retal man tz'apb'ire man chi' jul pire tic'utun wi wi' nen titeb'an re pire ma' tijsub' mas cristian juntir wich ulew asta titz'akat jun mil (1,000) junab'. Pero cuando titz'akat jun mil (1,000) junab' jtz'apij, ajruc're' titaksaj quib' uxib' k'ij chic. \p \v 4 Y xwil nic'j cub'arb' lamas tib'an takon y chib' mak cub'arb' li xcub'artak yak ri xc'ul rekle'nak pire titakontak chib' mak cristian wich ulew. Y xwila' jsantilak yak cristian ri xc'ursaj jb'aak jwi'l ta' xquib'aj ranmak chi jb'ij chi tz'eti' ri jtaquil chirij Kakaj Jesucristo y jwi'l xijtak Jyolj Kakaj Dios. Rechak ta' xcojtak jk'ij man etzl awaj, ni ta' xcojtak jk'ij man richb'al, ni ta' xye' rib'ak xcojsaj retal jb'ij man etzl awaj chi' jwichak, ni la' jk'ab'ak. Rechak xc'astasaj jwichak laj jcamnaklak y xwa'xtak pi jpach Kakaj Jesucristo pire titakontak chiwch jun mil (1,000) junab'. \p \v 5 Ri' li, ri nab'e c'astajb'al. Pero juntir camnakib' ta' xc'astasaj jwichak laj jcamnaklak asta xtz'akatna jun mil (1,000) junab'. \v 6 Tzi rechak yak ri tosoltak pire Kakaj Dios ri tic'astasaj jwichak laj jcamnaklak li nab'e c'astajb'al, rechak ta' chiqui' tik'axtak laj ca'mul camic. Y ticojsajtaka' pi ajc'amaltak jb'eak cristian riq'ui Kakaj Dios y riq'ui Kakaj Jesucristo. Rechak tina takontakna pi jpach Kakaj Jesucristo chiwch jun mil (1,000) junab'. \s1 K'atb'itzij ri tib'an chib' man jb'ab'al etzl \p \v 7 Cuando titz'akat jun mil (1,000) junab', tiquirsaj man jb'ab'al etzl y tiesajch lamas tz'apilwi'. \v 8 Y tib'e chi jsub'ic juntir cristian re wich ulew. Tib'e jsub'e' mak cristian ri wi'tak lak luwar re Gog pach Magog. Tijmulb'a' jwich juntir cristian re juntir tilmit pire ch'o'j y mak cristian sub'laj q'ui rib'ilak, ni jun ticwin chi rajlajcak chapca' jq'uiyal mak saneb' re chi' mar. \p \v 9 Y mak cristian li, ji' tipetak lak juntir tilmit re wich ulew y tijsutajtak rij man tilmit ri mas tilok'aj jwi'l Kakaj Dios lamas wi'takwi' yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo. Pero tipe k'ak' lecj y tijsach jwichak juntir. \v 10 Y man jb'ab'al etzl ri xsub'uw rechak mak cristian li tit'ojsaj laj nic'ajl jk'ak'al jun nimlaj alagun chi k'ak' pach asufre y cla' tit'ojsajtak man etzl awaj ri xelch li mar pach man etzl awaj ri xcoj rib' pi ajk'asal Jyolj Kakaj Dios. Cla' tijtijtak sub'laj c'ax chi lak'j chi lak'ab' y ni jun b'welt tieltakch cla'. \s1 Ri q'uisb'i jk'atb'itzij Kakaj Dios ri tran \p \v 11 Ajruc're' xwil jun nimlaj cub'arb' sak rij lamas tib'an takon cub'ul jun chib' y chiwch jun ri cub'ul chib' man cub'arb' li, xsaach jwich caj pach ulew y ta' chiqui' ni jun b'welt xilsaj chic jwichak. \v 12 Y xwil jwichak juntir camnakib', chi nimak jk'ijak chi mita' nimak jk'ijak wa'ltak chiwch man cub'arb' lamas tib'an takon. Y xteb'aj mak wuj ri lamas tz'ib'alwi' juntir ri xantak juntir cristian y xteb'aj chic jun wuj chic, ri' man wuj re c'aslemal. Yak camnakib' xansaj k'atb'itzij chib'ak chirij ri b'anal jwi'lak chapca' ri tz'ib'al li mak wuj li. \v 13 Man mar xjach jurub' cristian ri xcam xilj. Man camic pach man luwar lamas tic'olsaj jsantilak camnakib' xjachtak jurub' camnakib' ri wi' riq'uilak y juntir li xansaj k'atb'itzij chirijak jwi'l Kakaj Dios chapca' ri b'anal jwi'lak chi jujunalak. \p \v 14 Y man camic pach man luwar lamas tic'olsaj jsantilak camnakib' xt'ojsajtak laj nic'ajl jk'ak'al jun nimlaj alagun chi k'ak'. Y ri' li man jca'mul camic. \v 15 Cla' xt'ojsajtak mak cristian ri ta' xta'maj jb'ijak li wuj re c'aslemal. \c 21 \s1 Aac' caj y aac' ulew \p \v 1 Y ajruc're' xwil jun aac' caj y jun aac' ulew, jwi'l man nab'e caj pach man nab'e ulew xsaachtaka'n y mar xsaachi' jwich. \v 2 In xwil man tilmit ri tosol pire Kakaj Dios ri aac' Jerusalén ri xkejch lecj riq'ui Kakaj Dios. Y Jerusalén li sub'laj tzi jwikic chapca' jwikic rib' jun k'apoj anm pire tic'uli'yc. \v 3 Y xinta xaanch jun ch'a'wem li man cub'arb' lamas tib'an takon sub'laj cow xch'a'wch, xijch: Tatak impuch, wi'chak richoch Kakaj Dios chijxo'lak yak cristian. Kakaj Dios tiwa'xi' riq'uilak y rechak jwinakakchak Kakaj Dios y ri' Kakaj Dios tiwa'x riq'uilak pire jDiosak. \v 4 Kakaj Dios tijchekersaji' juntir ra'l b'ak' jwichak jwi'l ta' chiqui' camic, ni ta' chiqui' b'is chijxo'lak. Ta' chiqui' c'ax tijtijtak, jwi'l juntir ri xwa'xch ojr xsaachi' jwichak, xche'ch. \p \v 5 Xpe man ri cub'ul chib' man cub'arb' lamas tib'an takon, xij: In tamb'ana' aac' re juntir ri wi', xche'. \p Y xij chwe: Tz'ib'aj mak yoloj ri, jwi'l tz'etel tz'eti'n y tijna' ticub'aj ch'ol chirij, xche'. \p \v 6 Ajruc're' xij chic chwe: Xantaji'n, in winchak cuando xcholmajch jwich k'ijsak y ajwini' cuando tisaach jwich k'ijsak. Nen ticam jwi'l chekej chi', in tanya' ja' re c'aslemal re chi tijem ri wi' relexeb' y tike insipaj re. \v 7 Y nen tich'econ chib' man jb'ab'al etzl tijc'ula' juntir li pire jtextament y in ini' jDios y re walc'wali'n. \v 8 Pero mak ri ta' jcowil ranmak, mak ri ta' ticojontak chinwch, mak ri tib'anowtak etzltak no'j, mak ajcamsanl, mak ri tib'anowtak tz'i'al, mak ri tib'anowtak itz, mak ri tijcojtak jk'ij mak tiox, mak ri tib'intak jo'staklaj tzij, juntir mak ri tib'anowtak jilonli ji' tib'etak laj nic'ajl jk'ak'al jun nimlaj alagun chi k'ak' pach asufre. Y ri' li jca'mul camic, xche'. \s1 Man aac' Jerusalén \p \v 9 Ajruc're' xpe chic jun rechak yak wukub' (7) anjl ri wi' mak wukub' (7) nejb' riq'uilak nojsal la' mak wukub' (7) q'uisb'itak c'ax, xij chwe: Tzaj impuch, tanc'ut man k'apoj anm chawch ri tic'uli'y riq'ui Man Ra Carner, xche'. \p \v 10 Y cuando xinwa'x laj jk'ab' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios, xpe anjl li, xinjc'amb'i b'a jun nimlaj witz, sub'laj naj rak'aneb' y xc'utb'i chinwch man tilmit ri tosol pire Kakaj Dios ri jb'ij Jerusalén ri tijin jkejicch lecj riq'ui Kakaj Dios. \v 11 Man tilmit li sub'laj tikopopon jwi'l jk'ak'al jnimal jk'ij Kakaj Dios. Ri jkopopon jilon rilic chapca' jun kuslaj ab'aj ri pakal rijil, chapca' jun kuslaj ab'aj ri jb'ij jaspe ri kes tijululunc, tijna' tiilsaj la' nen wi' chirij. \p \v 12 Y rij man tilmit li wi' jun tz'ak sub'laj naj ak'ansalwi'. Wi' cab'lajuj (12) pwert re y wi' jujun anjl la' jujun pwert. La' mak pwert tz'ib'al jb'ijak yak cab'lajuj (12) k'at rechak yak rijajl Israel. \v 13 Wi' uxib' pwert laj jsuc'lal lamas tielwi'ch k'ij, wi' uxib' chic li norte, wi' uxib' chic li sur y wi' uxib' chic laj jsuc'lal lamas tikej k'ij. \v 14 La' man tz'aak li ri cojol chirij man tilmit li wi' cab'lajuj (12) ab'aj cojol pire jcowil man tz'aak y la' jujun ab'aj li cojol jujun b'ij chiwch y ri' jb'ijak yak cab'lajuj (12) jtako'n Man Ra Carner. \p \v 15 Anjl ri xyolow wiq'uil, wi' jun b'ar laj jk'ab' ri b'anal la' oro pire tijpaj man tilmit nen jnimal. Tijpaj man tz'aak chirij y tijpaj mak pwert. \p \v 16 Man tilmit li niq'ui' jnimal chi quejab' lad, ri jnimal rakan nic'ke jnimal chapca' jnimal jwich. Xpe anjl, xpaj nen jnimal man tilmit li la' man b'ar ri wi' laj jk'ab'. Y raj wi' quib' mil pach quib' cient (2,200) kilometro rakan y jwich y jilon rak'aneb'. \v 17 Y ajruc're' xpaj chic rak'aneb' man tz'aak, oxc'al job' (65) metro rak'aneb' y anjl jilon man metro xcoj chapca' tijcoj cristian. \p \v 18 Y man tz'aak b'anal la' kustaklaj ab'aj ri jb'ij jaspe. Man tilmit b'anal la' oro ric'an y kes tijululun jwich chapca' jun kelen ri tijna' tiilsaj nen wi' chirij. \v 19 Mak ab'aj ri cojol pire jcowil man tz'aak b'anal ritz'ab'l la' jaljojtak jwich ab'aj ri sub'laj kus rilic y sub'laj pakal rijil. Man nab'e b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij jaspe, man jcab' b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij zafiro, man jrox b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij ágata, man jcaj b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij esmeralda, \v 20 man jjo' b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij ónice, man jwak b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij cornalina, man jwuk b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij crisólito, man jwaxak b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij berilo, man jb'elej b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij topacio, man jlájuj b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij crisoprasa, man junlájuj b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij jacinto y man jcab'lájuj b'anal ritz'ab'l la' mak ab'aj ri jb'ij amatista. \v 21 Mak cab'lajuj (12) pwert b'anal la' kustaklaj ab'aj ri jb'ij perla y chi jujunal mak pwert la'ke jujun perla b'anal. Man nimi b'e re man tilmit b'anal la' oro ric'an, tijululun jwich chapca' jun kelen ri tijna' tiilsaj nen wi' chirij. \p \v 22 Ta' xwil ni jun richoch Kakaj Dios li man tilmit li, jwi'l Kakaj Dios ri Kajawl ri wi' jcwinel pach Man Ra Carner ri'taka' richoch Kakaj Dios li man tilmit. \v 23 Man tilmit li ta' rajwax k'ij ni ic' ri tisakab'san re, jwi'l ri' jk'ak'al jnimal jk'ij Kakaj Dios tisakab'san re y Man Ra Carner ri' jun candil ri wi' jk'ak'al. \p \v 24 Juntir cristian ri xcolmajtak laj jk'ab' jmacak ri tipetak juntir wich ulew, tiwo'cottaka' chi sak jwi'l jsakil man tilmit li y mak rey re wich ulew tina jachtakna kustaklaj jb'iomilak re man tilmit li. \p \v 25 Mak pwert re man tilmit li ta' titz'apij nojel k'ij jwi'l cla' ta' chiqui' tioc uku'm. \v 26 Juntir cristian re wich ulew tijjach jb'iomilak y kustaklaj kelen rechak re man tilmit li. \v 27 Y cla' ta' tioc jun cristian ri ta' suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios. Cla' ta' tioc ni jono ajb'il jo'slaj tzij. Cla' xike tioctak yak cristian ri tz'ib'al jb'ijak laj jwuj Man Ra Carner re c'aslemal. \c 22 \s1 Ja' re c'aslemal \p \v 1 Ajruc're' anjl xc'ut jun saklaj ja' chinwch re c'aslemal, sub'laj tikopopon y tijna' tiilsajb'i ri wi' ralaj. Man ja' li ji' tielch li man luwar lamas tran jk'atb'itzij Kakaj Dios pach Man Ra Carner. \v 2 Man ja' li tib'en laj nic'ajl man nimlaj b'e re man tilmit ri aac' Jerusalén y chak'chi' man ja' tijin tiq'uiy man che' re c'aslemal. Nojel ic' tiwichinc, cab'lajuj (12) b'welt tiwichin li jun junab'. Y mak jxak man che' li tichoconi' pire cumb'l chi jcunajcak juntir cristian re juntir tilmit. \p \v 3 Cla' ta' ni jono kelen ri mita' tzi tiilsaj jwi'l Kakaj Dios. Jluwr Kakaj Dios pach Man Ra Carner ri lamas tran jk'atb'itzijak wi' li man tilmit li y yak rajchac Kakaj Dios tijnimirsajtaka' jk'ij Kakaj Dios. \v 4 Tina riltakna jcayb'al Kakaj Dios y tina tz'ib'ajna jb'ij Kakaj Dios chi' jwichak. \v 5 Cla' ta' chiqui' tioc uku'm. Yak cristian ri tiwa'xtak cla' ta' tichocon k'ak' jwi'lak, ni ta' tichocon jk'ak'al k'ij jwi'lak, jwi'l ri' Kakaj Dios ri Kajawl tisakab'san re lamas tiwa'xtak. Y tina wa'xna takon laj jk'ab'ak y ta' relic takon laj jk'ab'ak. \s1 Kakaj Jesucristo petemchak re \p \v 6 Xpe anjl, xij chwe: Mak yoloj ri, tz'etel tz'eti'n y tijna' ticub'aj ch'ol chirij. Ri' Kakaj Dios ri Kajawl tiye'w jno'jak yak ajk'asaltak Jyolj la' Lok'laj Jsantil. Xtaka'ch jun ranjl chi jc'utic chiwchak yak rajchac, lawi' ri tawem tran chiwch, xche' anjl chwe. \p \v 7 Kakaj Jesucristo xij: Tatak impuch, laj or impe chic. Tzi re nen ri ticojow mak yoloj ri tz'ib'al li man wuj ri, xche' Kakaj Jesucristo. \p \v 8 In Juan xwila'n y xinta' juntir li. Cuando xilmajc y xtamaj inwi'l, xinxucb'a' wib' asta xtaw chi' inwch lak ulew chi jnimirsaj jk'ij anjl ri xc'utuw juntir li chinwch. \p \v 9 Pero anjl xij chwe: Ma b'an jilonli, ri' nimirsaj jk'ij Kakaj Dios, in ini' rajchac Kakaj Dios chapca' at y chapca' yak awech'elxicak ri ajk'asaltak Jyolj Kakaj Dios y chapca' juntir yak ri ticojowtak mak yoloj ri tz'ib'al li man wuj ri, xche' chwe. \p \v 10 Xpe anjl, xij chic chwe: Ma muk mak yoloj ri tz'ib'al li man wuj ri, jwi'l tawem tran chiwch. \v 11 Nen ri tib'anow etzltak no'j, jtakej jb'anic mak etzltak no'j y nen tz'il ranm chi macunc, jtakej jtz'ilib'saj ranm chi macunc, pero nen jono cristian ri tib'anow tzitaklaj no'j, jtakej jb'anic tzitaklaj no'j y nen ri tosol pire Kakaj Dios, rane' laj jc'aslemal ri quiek jwi'l tosol, xche' anjl chwe. \p \v 12 Kakaj Jesucristo xij: Tatak impuch, impeti' laj or, tanc'ama'ch jq'uixel ri b'anal jwi'lak juntir cristian chi jujunalak chapca' jtojb'lak. \v 13 In winchak cuando xcholmajch jwich k'ijsak y ajwini' cuando tisaach jwich k'ijsak, xche' Kakaj Jesucristo. \p \v 14 Tzi rechak yak cristian ri tijch'aj ritz'ikak, jilonli tiye'saji' luwar rechak tijtijtak jwich man che' re c'aslemal y tioctak la' mak pwert re man tilmit ri aac' Jerusalén. \v 15 Pero chirij man tilmit li ticantak mak cristian ri tib'anowtak etzltak no'j, mak ri tib'anowtak itz, mak ri tib'anowtak tz'i'al, mak ajcamsanl, mak ri ticojowtak jk'ij mak tiox y mak ri tib'e ranmak chi jb'anic jo'staklaj tzij. \p \v 16 Kakaj Jesucristo xij: In, Jesucristo, xintaka'b'i wanjl chi jb'ij juntir ri rechak yak k'at ajtakeltak we. Ini' rijajl David. Ini' man nimi ch'umil re sakarem ri tikopoponc, xche'. \p \v 17 Lok'laj Jsantil Kakaj Dios pach jconciert Man Ra Carner tijb'ijtak: ¡Tzaj! tiche'tak. \p Nen titaw mak yoloj ri, jb'ij: ¡Tzaj! tiche'. \p Nen wi' chekej chi' re, petok y nen raj tijtij ja', petok, jtije' ruc'a' la' man ja' re c'aslemal ri tike sipaj. \p \v 18 Juntir yak cristian ri tijtatak ri tijb'ij ri tz'ib'al la' man wuj ri, tamb'ij rechak chi nen jonok tijye' jb'a ri tz'ib'al li man wuj ri, Kakaj Dios tijya' jb'a sub'laj c'ax chib' chapca' ri tz'ib'al li man wuj ri. \v 19 Y nen jonok tresaj jun yoloj re ri tz'ib'al li man wuj ri, Kakaj Dios ta' tijye' luwar re tioc li man tilmit ri nimi jk'ij y ta' tijye' luwar re tijtij man jwich che' re c'aslemal ri chapca' tz'ib'al li man wuj ri. \p \v 20 Kakaj Jesús ri xin juntir li, tijb'ij: Kes tz'etel tz'et impeti' laj or, tiche'. \p Jiloni'n, tzaj, at Kakaj Jesús ri Kajawl. \p \v 21 Chwaj chi Kakaj Jesús ri Kajawl tijye' rutzil ranm chawechak atak juntir. Jiloni'n.