\id GAL - Uspanteco NT -Guatemala 2010 (DBL -2013) \h GÁLATAS \toc1 Man Wuj Ri Xtak Pablo Riq'uilak Yak Aj Galacia \toc2 Gálatas \toc3 Ga \mt1 Man Wuj Ri Xtak Pablo Riq'uilak Yak Aj Galacia \c 1 \s1 Titaksaj rutzil jwichak yak aj Galacia \p \v 1 In Pablo, in jtako'n Kakaj Jesucristo. Ma' in ta' jtako'n cristian, ni ma' cristian ta' xincha'w, ri' Kakaj Jesucristo xincha'w pach Kakaj Dios ri xc'astasan jwich Kakaj Jesucristo laj jcamnakl xo'lak camnakib'. \v 2 In pach yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri wi'tak wiq'uil, tikatakb'i man wuj ri pi awechak atak yak k'at ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri watak li mak tilmit re Galacia. \p \v 3 Chwaj chi Kakaj Dios pach Kakaj Jesucristo ri Kajawl tijye' rutzil ranm chawechak y tijye' utzil laj awanmak. \v 4 Ri' Kakaj Jesucristo li ri xye' rib' pi camic wich curs chi jtojic kamac pire xojjcol laj jk'ab' mak etzltak no'j ri wi' wich ulew jwi'l jilon raj Kakaj Dios. \p \v 5 Nimirsajok jk'ij Kakaj Dios y ni jun b'welt mi can ye'saj jnimirsaj jk'ij. Jiloni'n. \s1 Junke tz'etel tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo \p \v 6 Sub'laj tisaach inch'ol jwi'l laj or tijin tatos ayb'ak chirij Kakaj Dios ri xatsiq'uintak jwi'l xye' rutzil ranm Kakaj Jesucristo chawechak, jwi'l tijin tatakejtak jun jalan taquil chic ri ma' ri' ta' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \v 7 In tamb'ij chi ta' chiqui' jun jalan taquil chic, pero wi' jujun chaxo'lak tijin tijq'uex ano'jak jwi'l ma' ri' ta' tz'etel tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri tijb'ijtak. Rechak tijin tijq'uextak jcholajl tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 8 Pero wi wi' jono chike oj o wi' jono anjl ri tipe lecj, tijb'ij jun jalan taquil chawechak ri mita' nic' chapca' ri tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri b'il chawechak kawi'l oj, b'anok k'atb'itzij chib' jwi'l Kakaj Dios. \v 9 Tamb'ij chicb'i chawechak chapca' ri b'ilch chawechak inwi'l, wi wi' jono chic tib'in jono taquil chawechak y ta' nic' chapca' tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri b'il chawechak kawi'l oj, b'anok k'atb'itzij chib' jwi'l Kakaj Dios. \p \v 10 Jilonri tamb'ijb'i chawechak, ma' pire ta' chwaj tzi inilsaj jwi'lak cristian, in ri' chwaj tzi inilsaj jwi'l Kakaj Dios. Wi ri'ke chwaj tzi inilsaj jwi'lak cristian, ma' in ta' rajchac Kakaj Jesucristo. \s1 Ri tran Pablo \p \v 11 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, in ri' chwaj tawetemajtak chi tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri ximb'ij chawechak, ma' queneysal ta'ke jwi'lak cristian. \v 12 Ma' jun cristian ta'ke xye'w chwe, ni ma' xintijoj ta'ke jwi'lak cristian, ri' Kakaj Jesucristo xye'w retemaj chwe. \p \v 13 Atak tali' jtaquil awi'lak ri b'analch inwi'l ojr laj inc'aslemal cuando ximb'an lawi' ri tijb'ij jc'utu'nak yak rijajl Israel y sub'laj ximb'an c'ax rechak juntir yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo jwi'l ri' chwaj roj xinsache' jwichak. \v 14 Cuando tijin tamb'an ri tijb'ij jc'utu'nak yak rijajl Israel, in wi' mas inno'j chi jb'anic chiwchak yak inwinak ri nic' xojq'uiy riq'uilak, jwi'l in sub'laj xincwentij wib' chi jb'anic lawi' ri tijb'ij jc'utu'nak immam intit' ojrtaktzij. \p \v 15 Pero cuando xtaw chiwch Kakaj Dios, re xinjcha' cuando ajwini' laj insantil y xinjsiq'uij jwi'l sub'laj rutzil ranm chwij \v 16 pire xye' retemaj chwe nen tran Kakaj Jesucristo ri Jc'ajol pire tamb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak ma' rijajl ta' Israel. Cuando ximb'ij tzilaj jtaquil li, ta' xintz'onaj inno'j rechak cristian. \v 17 Y ta' ximb'e Jerusalén chi jtz'onaj inno'j rechak yak ri ocsaltak nab'e chinwch in pire jtako'n Kakaj Jesucristo. In laj or ximb'e Arabia, ajruc're' xink'aj chic Damasco. \p \v 18 Jorok k'axi' uxib' junab', ajruc're' ximb'e Jerusalén chi jsolaj Cefas ri jtako'n Kakaj Jesucristo y jo'lajuj (15) k'ij xinwa'x riq'uil. \v 19 Y cla' ta' chiqui' jono rechak yak jtako'n Kakaj Jesucristo xwil jwich, xike Santiago, ri jk'un Kakaj Jesucristo ri Kajawl. \p \v 20 Chiwch Kakaj Dios tamb'ijb'i chawechak chi ri tijin tantz'ib'ajb'i pi awechak tz'etel tz'eti'n, ma' jo'staklaj tzij ta'n. \p \v 21 Cuando xinelb'i Jerusalén, ximb'e lak luwar re Siria y Cilicia. \v 22 La' mak k'ij li ajqui' chi ch'ob'saj inwch jwi'lak yak k'at ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak li mak tilmit re Judea. \v 23 Rechak xike tal jtaquil jwi'lak ri tijb'ijtak cristian: Man winak ri xanow c'ax chike nab'e, lajori tichak tijin chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo ri raj roj xsache' jwich, tiche'tak. \p \v 24 Jwi'li'li rechak sub'laj xnimirsajtak jk'ij Kakaj Dios inwi'lke in. \c 2 \s1 Yak jtako'n Kakaj Jesucristo tijc'ultak Pablo \p \v 1 Jorok xk'axi' cajlajuj (14) junab' cuando ximb'e chic Jerusalén impach Bernabé y xinc'amb'i Tito chwij. \v 2 Ximb'e Jerusalén jwi'l Kakaj Dios xc'ut chinwch chi rajwaxi' imb'e cla'. Cla' xinch'ab'ejtak pi ric'anak yak ri cojol jk'ijak chijxo'lak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo y xinyol rechak nen mo jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo tijin tamb'an rechak yak ma' rijajl ta' Israel. Jilonli ximb'an pire tretemajtak chi ma' lok'ta'ke ri b'anal inwi'l y ri tijin tamb'an. \p \v 3 Tito, ri b'esal chwij, re ma' rijajl ta' Israel, pero ta' xtij jk'ijak chi jb'ij chi rajwaxi' ticojsaj retal jtio'jl. \v 4 Y wi' jujun xcoj rib'ak chapca' ajtakeltak re Kakaj Jesucristo xoctak chikaxo'l pireke triltak nen mo tikab'an oj ri esalcojchak jwi'l Kakaj Jesucristo laj jk'ab' Jpixb' Kakaj Dios. Pero rechak ri' rajak ojoc chic laj jk'ab' mak pixab' li chapca' jun cristian ri wi' rajw. \v 5 Pero ta' xkaye' kib' chi sub'em rechak jwi'l ri' chikaj ticub'ar mas ach'olak chirij ri tz'etel tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 6 Yak ri cojol jk'ijak chijxo'lak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak Jerusalén ta' ni jun yoloj xijtak chwe chirij ri ximb'ij rechak. In ta' nen incwent rechak wi nimak rekle'nak, jwi'l Kakaj Dios ta' jaljoj rilic juntir cristian tran. \v 7 Pero rechak xta'taka' jcholajl chi Kakaj Dios xintakow chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak ma' rijajl ta' Israel. Jilon chapca' Pedro, takali' jwi'l Kakaj Dios chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak rijajl Israel. \p \v 8 Kakaj Dios ri xye'w rekle'n Pedro, ri jtako'n Kakaj Jesucristo chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak rijajl Israel y ri' Kakaj Dios li xye'w wekle'n in, ri in jtako'n Kakaj Jesucristo chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak ma' rijajl ta' Israel. \v 9 Santiago, Cefas y Juan, ri nimak jk'ijak chijxo'lak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo, xta'taka' jcholajl chi jwi'lke rutzil ranm Kakaj Dios chwij, xye' wekle'n. Jwi'li'li xye' jk'ab'ak chwe y re Bernabé chi jc'utic chi kapachtaka'n. Oj tikab'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak ma' rijajl ta' Israel y rechak tijb'ijtak tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo rechak yak rijajl Israel. \v 10 Rechak xike xtz'onajtak tok'ob' chike chi tikil c'ur jwichak yak powr y ri' li ri tijin tamb'an riq'ui nojel wanm. \s1 Pablo tijk'el Cefas ri tib'ijsaj Pedro re \p \v 11 Cuando xtaw Cefas Antioquía, in xinyaj jwi'l ma' jcholajl ta' ri tijin tran. \v 12 Jwi'l cuando ajqui' chi tawtak yak nic'j rijajl Israel ri ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri takaltakb'i jwi'l Santiago, Cefas tiwi'ni' riq'uilak yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri ma' rijajl ta' Israel. Pero cuando xtawtak yak jtako'n Santiago, ajruc're' Cefas xtos rib' y ta' chiqui' xwi'n riq'uilak. Cefas xan jilonli jwi'l xtzaak jch'ol chiwchak yak jtako'n Santiago jwi'l rechak ta' nak'taltak tijpachij rib'ak pachak yak ma' rijajl ta' Israel ri ta' cojol retal jtio'jlak. \v 13 Yak nic'j rijajl Israel ri ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri wi'tak Antioquía xniq'uib'i' jwichak pach Cefas, ajsolcopil jcayb'alak y ri' jun Bernabé chijxo'lak chi jb'anic chapca' xantak rechak. \v 14 Cuando xwil Cefas pach yak ajtakeltak re Kakaj Jesucristo ri rijajl Israel ri ta' tijin trantak chapca' tijb'ij tz'etel tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo, ximb'ij re Cefas chiwchak juntir: Wi kes tz'etel tz'et ati' rijajl Israel y tab'an awe chapca' trantak yak ma' rijajl ta' Israel, ta' jcholajl tab'ij rechak chi rajwaxi' trantak chapca' trantak yak rijajl Israel, xinche' re. \p \v 15 Oj tz'etel tz'et oji' rijajl Israel, ma' oj ta' yak ma' rijajl ta' Israel ri ajmacb' \v 16 y etemali' chi ta' ni jun cristian tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios jwi'lke tran lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. Jun cristian ri tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios jwi'li' ticub'ar jch'ol chirij Kakaj Jesucristo. Oj xcub'ari' kach'ol chirij Kakaj Jesucristo pire tran suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios, ma' jwi'l ta' tikab'an lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'l ta' ni jun cristian tran suc'ul ranm chiwch Kakaj Dios jwi'lke tran lawi' ri tijb'ij mak pixab' li. \p \v 17 Pero wi jwi'lke ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo tran suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios, ri' li tic'utuw chi ojtaka' ajmacb'. Jwi'li'li ta' jcholajl wi tikab'ijtak chi jwi'li' Kakaj Jesucristo timacuntak cristian. \p \v 18 Jilonli wi tamb'an chic lawi' ri xcan inye' ojr, ri' li tic'utuw chi ini' jun ajmac. \p \v 19 Pero jwi'l xcan inye' jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, nic' riq'uil xincami'n y lajori nic' riq'uil xinyo'r chiqui' chi jb'anic lawi' raj Kakaj Dios tamb'an. \v 20 Jwi'li'li in lajori nic' riq'uil xincamsaji' wich curs riq'ui Kakaj Jesucristo pire lajori ma' in ta' chiqui' ri yo'lquin, jwi'l ri'chak Kakaj Jesucristo yo'l laj wanm. Lajori inc'aslemal wi'chak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo ri Jc'ajol Kakaj Dios jwi'l cub'ul inch'ol chirij, ri sub'laj xinjlok'aj y xye' rib' pi camic wich curs inwi'l. \v 21 In ta' tanxut rutzil ranm Kakaj Dios ri xye' chike. Wi tran suc'ul ranm jun cristian chiwch Kakaj Dios jwi'lke tran lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, lok'ke xcam Kakaj Jesucristo wich curs. \c 3 \s1 Ri nen mo tran suc'ul ranm jun cristian chiwch Kakaj Dios \p \v 1 ¡Atak aj Galacia, pur atak sons! Nen chac xaye' ayb'ak chi sub'em, in ximb'iji' jcholajl chawechak ri jcamic Kakaj Jesucristo wich curs. \v 2 Pero xike chwaj ticuxtaj awi'lak chi atak ta' xac'ultak Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj awanmak jwi'lke xab'antak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'li' xcub'ar ach'olak chi jtaic tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 3 ¡Atak pur atak sons! Xacholtakna jb'anic lawi' raj Kakaj Dios tab'antak la' jcwinel Lok'laj Jsantil y lajori chawajak taq'uistak jb'anic la' achok'b'ak. \p \v 4 Atak lok'ke xatijtak sub'laj c'ax laj ac'aslemalak chi jcojic tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo wi tican aye'tak jb'anic lawi' ri tijb'ij. \v 5 Kakaj Dios ri xye'w Lok'laj Jsantil chawechak y tran nimaktak c'utb'i jcwinel chaxo'lak, ma' jwi'l ta' tab'antak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'li' xcub'ar ach'olak chi jtaic tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 6 Abraham xcub'ari' jch'ol chirij Kakaj Dios, jwi'li'li Kakaj Dios xij chi re suc'uli' ranm chiwch. \v 7 Jwi'li'li atak rajwaxi' tawetemajtak chi yak ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Dios ri'taka' rechak tz'etel rijajl Abraham. \v 8 Li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios b'ili'ch jwi'l Kakaj Dios chi yak ma' rijajl ta' Israel tisuc'ulab'i' ranmak chiwch wi ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. Jwi'li'li Kakaj Dios xij jun tzilaj jtaquil re Abraham ojr jilonri: \q1 Juntir cristian ri wi'tak wich ulew tina inye'na ink'b' chib'ak awi'lke at, xche' re. \p \v 9 Jilonli juntir yak ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Dios tijya' jk'ab' Kakaj Dios chib'ak pi jpach Abraham ri xcub'ar jch'ol chirij Kakaj Dios. \v 10 Pero juntir ri cub'ul jch'olak chi trana' suc'ul ranmak chiwch Kakaj Dios jwi'lke jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, tib'ansaji' k'atb'itzij chib'ak, jwi'l li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tz'ib'ali' jilonri: \q1 Nen ri mita' nojel ranm tran juntir ri tz'ib'al li wuj re Jpixb' Kakaj Dios, tib'ansaji' k'atb'itzij chib', tiche'. \p \v 11 Jwi'li'li esali' chi sakil chi ta' ni jono cristian tisuc'ulab' ranm chiwch Kakaj Dios jwi'lke jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, jwi'l Kakaj Dios xij jilonri: \q1 Jun cristian ri suc'ul ranm chinwch tiyo'ri' jwi'lke xcub'ar jch'ol chwij, xche'. \m \v 12 Jpixb' Kakaj Dios ta' tijye' jcub'arb' jch'ol jun cristian chirij Kakaj Dios. Jwi'li'li tijb'ij chi nen tib'anow lawi' ri tijb'ij juntir mak Jpixb' Kakaj Dios tiyo'ri' jwi'lke mak pixab' li. \p \v 13 Kakaj Jesucristo xojresaji' laj jk'ab' mak Jpixb' Kakaj Dios pire ma' tib'an k'atb'itzij chikab' jwi'l xtij sub'laj c'ax wich curs kawi'lke oj, chapca' etzl cristian xaan re. Jilon chapca' tz'ib'al li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios ri tijb'ij jilonri: \q1 Jun cristian ri cocb'al wich jun che', jun etzl cristiani'n, tiche'. \p \v 14 Jilonli jwi'lke Kakaj Jesucristo tijye' jk'ab' Kakaj Dios chib'ak yak ma' rijajl ta' Israel chapca' xijsaj re Abraham ojr. Y jwi'lke ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo, tikac'ultak Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj kanm chapca' ri b'il jwi'l Kakaj Dios ojr. \s1 Jpixb' Kakaj Dios pach ri b'il jwi'l re Abraham \p \v 15 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, in tamb'ij chawechak, esaj ano'jak chirij jun cristian cuando tran jun chomorsa'n y tican jtz'ib'aj jb'ij li wuj, ta' chiqui' ni jun cristian ticwin chi resaj junquitz o tijye' mas jb'a. \v 16 Jilon xan Kakaj Dios, xij re Abraham chi tina jye'na jk'ab' chib' re y chib' jun rijajl. Jyolj Kakaj Dios ta' tijb'ij jilonri: \q1 Yak awijajl, ta' tiche'. \m Jyolj Kakaj Dios tijb'ij: \q1 Jun rechak yak awijajl, tiche'. \m Y jun rijajl li, ri' Kakaj Jesucristo. \p \v 17 Ri tijin tamb'ij chawechak ri' ri, Kakaj Dios xan man jchomorsa'n riq'ui Abraham y xij chi tina tawna chiwch. Y Kakaj Dios ajri' xye' Jpixb' re Moisés jorok k'axi' quejab' cient riq'ui junwinak lajuj (430) junab' jb'anic man chomorsa'n jwi'l Kakaj Dios riq'ui Abraham. Jwi'li'li mak pixab' li ta' ticwin chi jk'atic jwich ri b'il jwi'l Kakaj Dios ojr. \v 18 Wi jwi'lke Jpixb' Kakaj Dios tijye' ri b'il jwi'l, jilonli ma' ri' ta' ri b'il jwi'l. Pero Kakaj Dios b'ilch re Abraham jwi'l ojr chi tike jsipaj re. \p \v 19 ¿Nen tichacuj Jpixb' Kakaj Dios? Mak pixab' li pirechi' xc'ut chiwchak cristian lawi' ri mac chiwch Kakaj Dios asta xtaw k'ij xpe Kakaj Jesucristo ri rijajl Abraham ri b'il jwi'l Kakaj Dios chi tina jtaknach wich ulew. Kakaj Dios xtak yak anjl chi jk'asaj Jpixb' re Moisés pire xresaj chi sakil chiwchak cristian ri jcholajl tielwi'. \v 20 Pero cuando Kakaj Dios xij re Abraham chi tijtakch ri b'il jwi'l, ta' ni jonok xtak chi jb'ijc. \v 21 Jilonli Jpixb' Kakaj Dios ta' tijk'at jwich ri b'il jwi'l Kakaj Dios ojr. Pero wi tita'maj tzilaj c'aslemal jwi'l Jpixb' Kakaj Dios, kes tz'et tisuc'ulab'i' ranmak cristian chiwch Kakaj Dios jwi'lke trantak ri tijb'ij. \v 22 Pero li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tijb'ij chi juntir cristian chapca' tz'apiltaka' li cars, jwi'l wi'tak laj jk'ab' jmacak. Pero yak cristian ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo, tiye'saji' rechak ri b'il jwi'l Kakaj Dios ojr. \p \v 23 Cuando ajqui' chi pe Kakaj Jesucristo ri ticub'ar kach'ol chirij, ojtak yak rijajl Israel nic' riq'uil tz'apilcojtaka' li cars, jwi'l ri' Jpixb' Kakaj Dios titakon chikab' asta xtaw k'ij xyuk Kakaj Jesucristo ri ticub'ar kach'ol chirij. \s1 Yak ri tiwuxtak pi ralc'wal Kakaj Dios \p \v 24 Jwi'li'li ri' Jpixb' Kakaj Dios xc'amow kab'e pire ojoc laj jk'ab' Kakaj Jesucristo pire tisuc'ulab' kanm chiwch Kakaj Dios jwi'l ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo. \v 25 Pero lajori xyuki' Kakaj Jesucristo ri xcub'ar kach'ol chirij, ma' ri' ta' chiqui' Jpixb' Kakaj Dios tic'amow kab'e, ri'chak Kakaj Jesucristo. \p \v 26 Atak juntir xatwuxtak pi ralc'wal Kakaj Dios jwi'l xcub'ar ach'olak chirij Kakaj Jesucristo. \v 27 Jwi'li'li juntir ri b'anal ja'tiox chawechak, atakchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo jwi'l ri' Kakaj Jesucristo chapca' jun itz'ik ri xacojtak chawijak. \v 28 Jilonli Kakaj Dios ta' tril wi rijajl Israel o ma' rijajl ta' Israel, wi wi' rajw o ta'n, wi winak o anm, jwi'l atak juntir atakchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo. \v 29 Y wi kes tz'et watak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo, ataka' rijajl Abraham y tawechb'ejtaka' ri b'il jwi'l Kakaj Dios ojr. \c 4 \p \v 1 Chwaj tamb'ij jilonri chawechak, wi jun rajw man textament aj ac'li'n, niq'ui' jb'anic chapca' jun cristian ri wi' rajw, onque ri' re rajw juntir man textament. \v 2 Pero wi aj ac'li'n, wi' cristian tichajin re man jtextament asta titaw k'ij tijachsaj re chapca' ri b'il jwi'l jkaj. \p \v 3 Oj xkab'ana' chapca' jun ac'l cuando ajwoji' laj jk'ab'ak mak ri wi' jcwinelak ri reke wich ulew ri titakontak chikab'. \v 4 Pero cuando xtaw k'ij chiwch Kakaj Dios, re xtakch Kakaj Jesucristo ri Jc'ajol. Kakaj Jesucristo xq'uisi'y pi cristianil y ri' xq'uisi'y cuando aj tijini' titakon Jpixb' Kakaj Dios chib'ak yak rijajl Israel. \v 5 Kakaj Jesucristo xresaji' juntir yak rijajl Israel laj jk'ab' mak pixab' li pire ojwuxtak pi ralc'wal Kakaj Dios. \p \v 6 Atak atakchak ralc'wal Kakaj Dios. Kakaj Dios xtakch Lok'laj Jsantil Jc'ajol laj kanm ri tijb'ij: ¡Kaj! tiche'. \p \v 7 Lajori ma' atak ta' chiqui' chapca' jun cristian ri wi' rajw, atakchak ralc'wal Kakaj Dios. Y jwi'l atakchak ralc'wal Kakaj Dios, tina jye'na chawechak ri b'il jwi'l re Abraham ojr. \s1 Pablo sub'laj tioc il \p \v 8 Atak ojr cuando ajqui' chawetemajtak nen tran Kakaj Dios, watak laj jk'ab'ak mak tiox ri ma' diostak ta'n. \v 9 Pero lajori xawetemajtaka' nen tran Kakaj Dios o ri' mas tzi jb'ij etemalchak jwi'l Kakaj Dios nen jb'anic awanmak. Jilonli ta' tzi tab'antak wi chawajak atk'ajtak chic laj jk'ab' mak tiox y mak ojr c'utu'n ri mita' nen tichacuj. \v 10 Atak tijin tab'antak chic mak nimak'ij chi jc'ulic jk'ij jujun k'ij y jujun ic' y jujun rajlab'al ic' y mak junab'. \v 11 In sub'laj inoc il chawijak ta' c'axre' wi lok'ke ximb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chawechak. \p \v 12 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, tamb'ijb'i chawechak chi rajwaxi' tab'antak chapca' tamb'an in. Lajori xcani' inye' jb'anic lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios chapca' atak ri ta' watak laj jk'ab' mak pixab' li. Atak ta' ni jun b'welt xab'antak c'ax chwe \v 13 y awetamaki' chi tijin tantij c'ax jwi'l jun yajel cuando xincan nab'e b'welt aac'lak chi jb'ij tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo chawechak. \v 14 Onque sub'laj c'axi' man inyaj xinta'w, pero atak ta' xinaxuttak y ta' xa xi'tak inwch, xinac'ula'taka' chapca' jc'ulic jun ranjl Kakaj Dios y chapca' ri' Kakaj Jesucristo xac'ultak. \p \v 15 Lajori ma' ji'ta' chiqui'lon aqui'cotemak chapca' nab'e, jwi'l in xwila' chi tz'eti' sub'laj xinalok'ajtak cuando xinwa'x aac'lak. Witi xna' roj xawesajtaka' b'ak' awchak, roj xaye'tak chwe. \p \v 16 In ma' jwi'l ta' atak incontre ximb'ij tz'etel tzij chawechak chirij ri tijin tab'antak. \v 17 Y mak jo'staklaj cristian ri rajak tijq'uex ano'jak chapca' rilicak sub'laj tib'e ranmak chawijak, pero ma' utzil ta' rajak chawechak. Ri'ke rajak tatos ayb'ak chikij pire tib'e awanmak chirijak rechak. \v 18 Wi wi' jujun tib'e ranmak chawijak y wi utzil rajak chawijak, tziyi'n, pero rajwaxi' jilon trantak li nojel k'ij ma' xita'ke cuando win aac'lak. \p \v 19 Atak lok'lajtak walc'wal chirij Kakaj Jesucristo, tijin tantij sub'laj c'ax awi'lak chapca' c'ax tijtij jun yaj anm cuando tijye' Dios re. In tancuya' juntir c'ax ri tantij awi'lak pire titz'akat jye'ic ano'jak laj awanmak jwi'l Kakaj Jesucristo. \v 20 In rajti wanm wintib'i aac'lak lajori pire inyolow mas aac'lak jwi'l sub'laj ocsalquin il chawijak, jwi'l ri tijin tab'antak. \s1 Sara pach Agar \p \v 21 Atak ri chawajak tab'antak ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, chomorsajtak nen tijb'ij mak pixab' li. \v 22 Tz'ib'ali' chi Abraham xwa'xi' quib' jc'ajol. Jun jc'ajol xwa'x riq'ui jun anm ri jb'ij Agar ri wi' rajw. Jun jc'ajol chic xwa'x riq'ui Sara ri ta' rajw. \p \v 23 Man ra winak ri ric'lal Agar ri wi' rajw, ma' jwi'l ta' ri b'il jwi'l Kakaj Dios xq'uisi'yc, pero cuando xq'uisi'y ra winak ri ric'lal Sara, ri rixokl Abraham, pirechi' xtaw chiwch ri b'il jwi'l Kakaj Dios. \v 24 Ri' li jun c'utb'ire lajori chi yak quib' anm li, ri'taka' chapca' mak quib' jchomorsa'n Kakaj Dios ri b'anal jwi'l. Jchomorsa'n Kakaj Dios ri xan riq'ui Moisés b'a witz Sinaí, ri' chapca' Agar ri tiq'uisi'y ric'lal pire tiwa'x rajwak. \v 25 Agar ri' chapca' man ojr jchomorsa'n Kakaj Dios ri xan riq'ui Moisés b'a witz Sinaí re Arabia y ri' chapca' yak cristian aj Jerusalén lajori, jwi'l wi'taka' laj jk'ab' Jpixb' Kakaj Dios chapca' ri' rajwak. \v 26 Pero man aac'laj Jerusalén ri tipe lecj, ri' chapca' Sara ri kachuch ri ta' rajw. \p \v 27 Jwi'l li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tz'ib'ali' jilonri: \q1 At anm ri mita' atalc'walan, qui'coten jwi'l ta' wa'sal awic'lal. \q1 Qui'coten y ch'ejejen jwi'l aqui'cotem jwi'l ta' ni jun b'welt tijil c'ax awi'l chapca' ri tijtij jun yaj anm. \q1 Pero tiq'uiyani' ralc'wal jun anm ri xutul, chiwch jun anm ri wi' richjil, tiche'. \p \v 28 Jilon atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, ataka' chapca' Isaac jwi'l atakchak ralc'wal Kakaj Dios chapca' b'ilch jwi'l Kakaj Dios re Abraham. \v 29 Jilon chapca' b'analch ojrtaktzij, ra ric'lal Agar xana' c'ax re Isaac ri ric'lal Sara ri xq'uisi'y jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. Y lajori jilon tijin trantak mak cristian ri tib'anowtak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios, tijin trantak c'ax rechak yak ri ticub'ar jch'olak chirij Kakaj Jesucristo. \p \v 30 Pero li wuj re Lok'laj Jyolj Kakaj Dios tijb'ij jilonri: \q1 Esajb'i man anm ri wi' rajw pach man ra ric'lal, jwi'l ric'lal man anm ri wi' rajw, ta' tijna' tijquib'aj jtextament pach ric'lal anm ri ta' rajw, tiche'. \p \v 31 Jwi'li'li atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, oj ma' oj ta' rijajl man anm ri wi' rajw, oj oji' rijajl man anm ri ta' rajw. \c 5 \s1 Wojtakchak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo \p \v 1 Lajori xojesaji' laj jk'ab' mak Jpixb' Kakaj Dios jwi'l Kakaj Jesucristo. Jwi'li'li ma quib'aj awanmak chirij Kakaj Jesucristo y mat octak chic laj jk'ab' mak pixab' li. \p \v 2 Tatak impuch, in Pablo tamb'ijb'i chawechak atak winak, wi taye' ayb'ak ticojsaj retal atio'jlak, ta' nen tichacuj ri xan Kakaj Jesucristo pi awechak. \v 3 Chwaj tanca'mulaj jb'ij, juntir yak winak ri tijye'tak luwar ticojsaj retal jtio'jlak, rajwaxi' trantak juntir ri tijb'ij mak Jpixb' Kakaj Dios. \p \v 4 Atak ri tacojtak chi jwi'lke jcojic mak Jpixb' Kakaj Dios tisuc'ulab' awanmak chiwch Kakaj Dios, tic'utuni' chi tosemi' ayb'ak chirij Kakaj Jesucristo. Xcani' aye'tak utzil ri tijye' Kakaj Dios chawechak jwi'l rutzil ranm chawijak. \v 5 Pero oj jwi'l Lok'laj Jsantil Kakaj Dios y jwi'l cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo, cub'uli' kach'ol chi trana' suc'ul kanm chiwch Kakaj Dios. \v 6 Jwi'l ojtakchak jun riq'ui Kakaj Jesucristo, ta' nen tichacuj wi ticojsaj retal katio'jl o ta'n, ri' mas rajwax ticub'ar kach'ol chirij Kakaj Jesucristo y ri' jcub'arb' kach'ol li tib'anow chike tikalok'aj juntir cristian. \p \v 7 Atak xanwi'ch tziyi' tijin tab'antak. In ta' wetam nen xattakchi'ntak pire xcan aye'tak jcojic tz'etel tzilaj jtaquil chirij Kakaj Jesucristo. \v 8 Ma' ri' ta' Kakaj Dios ri xatsiq'uintak, xanow jilonli chawechak. \v 9 Jwi'l junquitz chi ch'amk'or ticwini' chi jch'amab'saj juntir man k'or re cuxlanwa. \p \v 10 Pero in cub'uli' inch'ol chi Kakaj Jesucristo trana' chi atak ta' taq'uex achomorsa'nak. Kakaj Dios ri Kajawl trana' jk'atb'itzij chib' man ri attakchi'ntak pire taq'uex achomorsa'nak, nen pak chi cristian lal. \p \v 11 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, witi ri' tijin tamb'ij jtaquil chawechak chi rajwaxi' ticojsaj retal jtio'jlak yak winak, ta' roj tib'ansaj c'ax chwe jwi'lak yak rijajl Israel y ta' roj tipe retzalak chwij. Lajori xpe retzalak chwij jwi'l tijin tanye' jtaquil Kakaj Jesucristo ri xcam wich curs. \v 12 In chwaj chi mak ri tiq'uexew achomorsa'nak, titine' jcapunaj rib'ak. \p \v 13 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri siq'uilcatak jwi'l Kakaj Dios pire ateltak laj jk'ab' mak Jpixb', pero ma chomorsaj laj awanmak chi kuschak chawechak tab'antak mak etzltak no'j, ri' mas tzi t'o' ayb'ak riq'ui nojel awanmak jwi'l talok'aji' ayb'ak. \v 14 Jwi'l juntir Jpixb' Kakaj Dios, li junke chi pixab' wi'w, ri tijb'ij jilonri: \q1 Lok'aj awijl atz'akt chapca' jlok'aj ayb' at tab'an, tiche'. \p \v 15 Pero wi ta' talok'aj ayb'ak chawib'il ayb'ak nic' riq'uil tijin tati' ayb'ak y tatij ayb'ak. Cwentij ayb'ak jwi'l wi tab'antak jilonli, awic'anke tasach awchak chawib'il ayb'ak. \s1 Ri' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tic'amow kab'e \p \v 16 In ri' chwaj tamb'ijb'i chawechak chi tab'antak laj ac'aslemalak lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tab'antak y mi b'e awanmak chi jb'anic mak etzltak no'j ri tarayajtak jb'anic. \v 17 Jwi'l mak etzltak no'j li tijcontriji' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios. Y Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tijcontriji' mak etzltak no'j li. Chi quib' tijcontriji' rib'ak. Jwi'li'li atak ta' tab'antak lawi' chawajak tab'antak. \v 18 Pero wi ri' taye'tak luwar re Lok'laj Jsantil Kakaj Dios titakon laj awanmak, ta' chiqui' watak laj jk'ab' mak Jpixb' Kakaj Dios. \p \v 19 Tic'utuni' mak cristian ri jachem ranmak chi jb'anic mak etzltak no'j. Trantak tz'i'al, wi' rayb'l rechak re tz'i'al, \v 20 tijcojtak jk'ij mak tiox, trantak itz, tijcontrij rib'ak chirib'il rib'ak, tijtoctak ch'o'j chirib'il rib'ak, trantak selosil, laj or tipe retzalak, tich'o'jintak chirij nen raj trantak, tijtos rib'ak, ta' tiniq'uib' jwichak, \v 21 titi'tintak, tik'ab'artak, tik'ab'artak chi jb'anic nimak'ij y wi' chiqui' nic'j etzltak no'j trantak chapca' mak nic'j li. \p Tamb'ij chicb'i chawechak chapca' ri ximb'ij chawechak nab'e. Mak ri tib'anowtak mak etzltak no'j li, ta' tijna' titakon Kakaj Dios laj ranmak. \p \v 22 Pero Lok'laj Jsantil Kakaj Dios ri' tran re jun cristian chi tilok'inc, tiqui'cotc, tiwa'x utzil laj ranm, tijcocha' jwich juntir, tzi jno'j, ta' tijquib'aj ranm, \v 23 ta' c'a'n y tijk'ela' rib' chi jb'anic lawi' raj re tran. Ta' ni jono pixab' tijb'ij chi ta' tijna' tib'an jilonli. \p \v 24 Yak ri wi'takchak laj jk'ab' Kakaj Jesucristo, nic' riq'uil xtz'oca'taka' wich curs juntir mak etzltak no'j ri wi' rechak y juntir mak etzltak rayb'l ri trantak jwi'l xcani' jye'tak jb'anic. \v 25 Wi titakon Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj kanm, kaye'tak luwar re pire tijc'ut chikawch lawi' raj re tikab'antak. \v 26 Mi kacojtak kak'ij, mi kapetzajtak ketzal chikib'il kib' y mi kati'tijtak kib' chikib'il kib'. \c 6 \s1 Kat'owe'tak kib' \p \v 1 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, wi wi' jono ajtakel re Kakaj Jesucristo tita'maj chi jb'anic jono mac, atak ri wi' Lok'laj Jsantil Kakaj Dios laj awanmak rajwaxi' taye'tak jno'j pi utzil pire tijq'uex jno'j laj jc'aslemal. Pero cwentij ayb'ak chi ajujunalak jwi'l pent jilon atak atkejtak li mac. \v 2 T'o' ayb'ak chawib'il ayb'ak cuando tata'tak c'ax laj ac'aslemalak chapca' tat'o' ayb'ak ralaj jun ika'n. Wi tab'antak jilonli, tijini' tab'antak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Jesucristo. \p \v 3 Wi wi' jono cristian tijb'ij laj ranm chi nimi' jk'ij, ta' tz'et nim jk'ij, tike jsub' rib' ric'an. \v 4 Jwi'li'li juntir rile'tak jcholajl chi jujunalak ri tijin trantak laj jc'aslemalak, tzini' o ta' tzi. Wi tzi tijin tran, tic'ulari' tijcoj jk'ij chirij ri tran y mi jcoj jk'ij chirij ri b'anal jwi'l jun cristian chic. \v 5 Jilonli ri trantak laj jc'aslemalak chi jujunalak, ri' rechak ajcwentak re. \s1 Jb'anic utzil \p \v 6 Nen tijin tijtijoj rib' re Jyolj Kakaj Dios rajwaxi' tijcomonaj juntir ri wi' riq'uil pach ajtijol re. \v 7 Ma ye' ayb'ak chi sub'em, Kakaj Dios ta' tijna' tiitz'b'ej jwich jwi'lak cristian. Jun cristian ri' tijmol jwich mak tico'n ri tijtic. \v 8 Jilonli wi jun cristian ri' tran mak etzltak no'j, jilon tran chapca' tijtic jun tico'n y jwich man tico'n li, ri' c'ax ri tijtij ri ta' jq'uisic. Pero wi jun cristian ri' tran lawi' raj Lok'laj Jsantil Kakaj Dios tran, jilon tran chapca' tijtic jun tico'n y jwich man tico'n li, ri' jun tzilaj c'aslemal riq'ui Kakaj Dios lecj ri ta' jq'uisic. \p \v 9 Jwi'li'li mi q'uistaj kanm chi jb'anic utzil jwi'l tina tawna jun k'ij wi' nen tikac'ultak chapca' tikamoltak jwich katico'n wi mita' tikaquib'ajtak kanm. \v 10 Cuando tijna' kab'ane'tak juntir jwich utzil rechak cristian y ri' mas rajwax kab'ane'tak utzil rechak yak kech'elxic chirij Kakaj Jesucristo ri nic' cub'ul kach'ol chirij Kakaj Jesucristo. \s1 Rajwaxi' tikaq'uex kano'j \p \v 11 Iltak mak nimaktak letra ri intijin chi jtz'ib'aj lajori la' ink'b' pire tantakb'i pi awechak. \p \v 12 Juntir mak cristian ri tib'intak chi rajwaxi' tacoj retal atio'jlak ri'ke rajak tzi tiilsajtak jwi'lak cristian pire ma' tib'ansaj c'ax rechak cuando tijye'tak jtaquil nen jcholajl xcam Kakaj Jesucristo wich curs. \v 13 Pero mak cristian li, ri cojol retal jtio'jlak, ta' tz'et trantak lawi' ri tijb'ij Jpixb' Kakaj Dios. Rechak ri' rajak tacojtak retal atio'jlak pire tijcoj jk'ijak chi xcwintaka' chawijak jwi'l xacoja'taka' retal atio'jlak. \p \v 14 In ta' chwaj tancoj ink'ij, xike tancoj jk'ij jcamic Kakaj Jesucristo ri Kajawl ri xcam wich curs. Pi we in nic' riq'uil xcami' wich curs juntir mak etzltak no'j y in nic' riq'uil xincami' jwi'l xcan inye' mak etzltak no'j. \v 15 Jwi'li'li ta' nen tichacuj wi cojol o ta' cojol retal jtio'jl jun winak. Ri' mas rajwax tijq'uex juntir jno'j ri mita' tzi. \p \v 16 Chwaj chi Kakaj Dios tijye' utzil laj ranmak y tril c'ur jwichak yak cristian ri tijq'uex juntir jno'jak ri mita' tzi. Rechak ri'taka' kes tz'etel ralc'wal Kakaj Dios. \s1 Q'uisb'ire man wuj ri \p \v 17 Pi q'uisb'ire tamb'ijb'i chawechak chi ta' chiqui' chwaj taye'tak mas c'ax laj wanm, jwi'l ri' mak yuc ri wi' la' intio'jl tic'utuw mak c'ax ri xintij jwi'l Kakaj Jesucristo. \p \v 18 Atak wech'elxic chirij Kakaj Jesucristo, chwaj chi Kakaj Jesucristo ri Kajawl tijye' rutzil ranm laj asantilak. Jiloni'n.