\id PHP - Usarufa 
\h Pirípiani 
\toc1 Pirípiani  Îtun anaaé kéwaraa-yubaq Píripai-marupaq Pórogaraq Tímotite ánná-naupaq Arómubaq agatááye. 
\toc2 Pirípiani 
\mt1 Pirípiani  
\mt2 Îtun anaaé kéwaraa-yubaq Píripai-marupaq Pórogaraq Tímotite ánná-naupaq Arómubaq agatááye.  
\c 1  
\p
\v 1 maa-páátímá Pórogaraq Tímotite kerátáyôpakene. kerátámá Îtu Káríqtoni kaqtó-nakae. kerátámá náayuwabi Píripai-marupaq Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq kéo-yubaq kágayauye. yeráwákáráq mi-káyúkámá náayubi Áánûqtuni waayúkama mórabi áíkuyo-yubaq yabíkáa-kayukayopakaraq maami-páátímá kágayauye.   
\p
\v 2 Áánûqtuma ketíbotáámá uyátárai-naqa Îtu Káríqtogaraq yenákátí íráqô-qtataakogaraq kaayoné-yátáákógáráq yenákámá keráwáqá máqtemma tímetaao.   
\p
\v 3 kemá keráwáqtábá túyánámmá kéiteq keráwáqtábámá Áánûqtukaq “tíkáiye” kéteqa  
\v 4 kemá Áánûqtukaq nunamummá kéteq timuqá kémaraune.  
\v 5 íbêq-awaataqa Áánûqtuni átê-wataama tí-máyáímá mamá kemmá tíwáqnaa urááwapoaq kemá timuqá kémaraune.  
\v 6 ánibo maaminnáyaba kéitaune. Áánûqtuma keráwáqtí íráqôn-aaimma áaimma átáma miráurena wemá miráumae kéuwinana mi-kánááráq Îtu Káríqtoma yauwéqma kumín-awaataq keráwáqtí íráqôn-aaikoma mútûq pááq umá ánataniye.  
\v 7 kemá aati-aatimá keráwáqtábá túyánámmá kéiteq ketirummá keráwáqá timúnnama arútáiniq kéiye. abo keráwáqá máqtemma Áánûqtuni íráqô-qtataakomma keráwáqá ketêgaraq yáíkaaq kéunatae. kemá Îtuqtaba átê-wataama áraine téq akoqnáá umá túnnama keráwákáráq kegáráq Áánûqtuni íráqô-qtataakomma yáíkaaq umá matáunatae. naayóbáqá kemá ánná-naupaqa máqe-uraunaboaq íbêkaraq kemá ánná-naupaq máunama keráwákáráq kegáráq Áánûqtuni íráqô-qtataakomma yáíkaaq umá matáunatae.  
\v 8 Áánûqtuma ketáama ítáimma áraine. ánibo kemá kétima-timunama keráwáqá ketirukaké kétimunnama miráuma Îtu Káríqtoni arukakékáá umá keráwáqá kétimune.   
\p
\v 9 kemá keráwáqtábámá Áánûqtukaq maará téq kétune. keráwáqtí tirummá amí-yátáákómá anóniq umáe uwíyábá kétikaiye. Áánûqtuni árain-itai-yataaqa mayaígáae téq kétune. nóinawabi íráqôniq éna nóinawabi táíq ínayabama yainaígáae téq kétune.  
\v 10 keráwáqá miráiyatabama mú mikákáá íráqô-qtataaqa kanaaráq mayánoe. keráwáqá mú mikákáá íráqô-qtataaqa mayáiyanama Îtu Káríqtoma yauwéqma kumínî-kanaaraqa keráwáqtí kúmikaraq tigaemá í-yátáákáráqá Áánûqtun-aurakaqa íwaniye.  
\v 11 ímiye. keráwáqá wenamáa Îtu Káríqtonopake árain-iraqo-qtataaqa yi-qtátááqnápó keráwáqá ógiranoe. min-íráqó-qtátááqá keqtáá kétimitabataa ketáámá Áánûqtuni tágama-yataaqtaba kéteqtaa wanáwîqa múte kéyauyunatae.   
\p
\v 12 ketíbâqawaayuo, keráwáqá maaminnáyaba itaígáae téq kétune. kemá maakáqá ánná-naupaq máunanaboana átê-wataagoma Îtuqtaba wéyáwé uráiye.  
\v 13 miráuma anómma yabíkáa-kayukati kawáá-wáyúkágáráq yaímma káqo-kayukagaraq máa-yuma yemá máqtemma kéitaamma kemá Îtu Káríqtoni kaqtó-napoaq ánná-naupaq máune.  
\v 14 kemá ánná-naupaq máunataboata taíganimma Áánûqtuni waayúkama yeqtí Îtukaq itáíq-itaiq í-yátáákómá uyátá-maqma akoqnáá uráiye. íbêqa yemá waayúkati yúbáq itó kéeta átê-wataama akoqnáá umá kéteta ikatíq íkéoe.   
\p
\v 15 yaímma-wayukama kárún-aimma timátiketa yemá anón-iwiqa mayaíyábá kéyikaitataboata Îtuqtaba átê-wataama kétemanibo óq-wayukama Îtuqtaba íráqôniq ónáae téta kéte.  
\v 16 Áánûqtuma kemmá wenáama mayaiyuwánúnayaba mi-máyáímá tímikaitata yemá minnáyaba kéitetaboata yeqtí yirukaké kéte.  
\v 17 mi-káqó-káyúkámá Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq í-yátáákáké íkete. ááqibo yemá kemmá kárún-aimma kétima-tikaae. kemmá tú-tiqa í-yátááqá arúbama timínôqtabama yimuqá kémaraae.  
\v 18 ááqibo yemá waabá-káyúkátí yúbáqá Îtuqtaba átê-wataama itáíq-itaiq kéeta tíyanabi paá yeqtí yóyaukake min-áté-wátáámá Îtuqtaba tíyamma minnâ íráqô-qtataaqa wáitaq kemá timuqá kémaraune.  
\v 19 owé. kemá timuqá paá maráiq-maraiq ónúne. keráwáqá keqtábá Áánûqtukaq nunamummá kétewana Îtu Káríqtoma kemmá tíwáqnaa kéiye. mirái-qtataaqtababoaq kemá kéitaunama Áánûqtuma kemmá tiwíqma paá ayúqtikaniye.   
\p
\v 20 uyátárai-nakoni mayaímá mayaíyábámá kemá tigaemá íyábá íkétikaiye. kemá tú wamá máenawabi púyônama íbêkaraq aati-aatimá Îtu Káríqtokaq íma ikatíq éq yaaguyabíyábá kétikaiye.  
\v 21 ketí túyánápímmá aúwaraimma nóinabiyo? minnâ Îtu Káríqtoqtaba miráiyaba kéune. puí-yátááqá nóinabiyo? minnâ uyátá-maqma íráqô-qtataare.  
\v 22 kemá maa túráqô matúq-matuq ónúnnama maannáyaba wáiye. Îtu Káríqtoqtaba íráqô-mayaima mayaíyábá wáiye. miráinaq kemá náanawaq aúyaq-maranuno? paá tú wamá mánu puyónúnô?  
\v 23 kemá maami-kááyáqá íráqô-qtataakoni aúkáapimma máune. kemá Îtu Káríqtote Áánûqtuni márûpaqa umma mánunayaba kétikaiye. mirámô onanamá kemmá íráqôniq íniye.  
\v 24 miráimanibo keráwáqtábámá kemá íma púyônama minnâ íráqône.  
\v 25 kemá máananama keráwáqá íráqôniq umátikaniye. minnáyatababoaq kemá itáunnama kemá íma árúqa puyónúne. miráuma keráwáqá tíwáqnaa kéonana keráwáqtí itáíq-itaiq í-yátáákómá uyátá-maqma anóniq kéinaq keráwáqtí itáíq-itaiq í-yátááqtábá timuq-yatáákáráq uyátá-maqma anóniq íniye.  
\v 26 miráuma keráwáqá kemmá ókaraq kétimoneqa ánná-naupake kúmônayaba Îtu Káríqton-awiqa kanaaráq múte yauwínoe.   
\p
\v 27 íbêqa keráwáqtábá maannáma anó-qtataare. keráwáqtí táaimma Áánûqtuni átê-wataarake máyáaro. mirá kéiyaq kemá keráwáqtôpaq ímo yéqa keráwáqtí íráqôn-aaiqtaba itánúne. itáíq-itaiq í-yátááqátábámá akoqnáá kéeraq keráwáqá máqtemma mimórá-túyánákáq máero. átê-wataama Îtuqtaba kéyaqtoreraq keráwáqá máqtemma mimóráráá umá máeraq Îtuni namuro-wáyúkámá webó agayíkáaro.  
\v 28 keráwáqtí namuro-wáyúkáyábámá ikatíq íoro. akoqnáá oro. mirámô kéiyatama keráwáqtí namuro-wáyúkámá timónáiyamma keráwáqá yemmá kanaaráq uyátáawaniq ínoe. taákaq máráaro. móra-waigoma yemmá uyátánimma wemá Áánûqtue.  
\v 29 Áánûqtuma keráwáqá Îtu Káríqtoni kaqtó-wayukama máigaae téna aúyaqtikaraiye. miráipoaq keráwáqá wekáq itáíq-itaiq kéowana Îtuqtababoaq tú-tiqa mayaíyábágáráqá Áánûqtuma keráwáqá aúyaqtikaraiye.  
\v 30 keráwákáráq kegáráqtáá mimórá-ááíqtáá kéunatae. minnâ Áánûqtuni aakótê Tááqtaani aakótê ááíqa kéoye. miráinaq kemá ááiqa únaq aónaaniq umá miráuma ááiqa oro. miráitaq kemá ááiqa paá íq-iq kéune.   
\c 2  
\p
\v 1 keráwáqtí túwaraikoma Îtu Káríqtoqtaba mamá akoqnáá kéumatikaiyo? wení akaí-yátáákómá keráwáqá timakakí kéiyo? wení Aágomma aanabóráá umá kémayaao? Îtun anaaémo káqowa-kaqowamma kaayoné kéumayikaao? keráwáqtí tirummá káqowa-kaqowamma kéyimeo?  
\v 2 mirámô kéeqa kemá maará téq keráwákáq inaa kétune. máqtemma keráwáqá mimórá-túyánákáq máeraq mimórá-tíkáí-yátáápí yagaroqtaaro. kemá káonaune. keráwáqtábá timuqá kématikaune.  
\v 3 aúyababa íoro. keráwáqtí túma íma mamé úyôro. ímibo móra-mora-yuti aménáápáq máero. aati-aatimá káqowaqtabama túyánápímmá téraq “wenáwîkomma ketíwîkomma uyátá-maqma wáiye” téraq tero.  
\v 4 kenamáárîq keráwáqtábá íma yabi ínômanibo káqo-yuyabagaraq yabíqyíkáaro.  
\v 5 keráwáqtí túyánákómá Îtu Káríqtoni aúyánákáá íno.  
\v 6 wenáaikoma Áánûqtuni áaikote móraiq kéiye. wemá Áánûqturaa umá máqe-uraimanibo min-náápáámmá íma yáqtokaiye.  
\v 7 ímiye. wení anó-tagama-yataaqa paábaq yukéna kaqtó-naqa aúkáiye. wemmá aaragómá marákáitana paá maa-márábín-nákáá aúkáiye.  
\v 8 wemá Áánûqtugaraq waayúkagaraq yeqtí yiménáápáq wetábá wenamáárîq maréna máqe-uraiye. wemá Áánûqtun-aama waréna puí-yátááqá máyáitata kaapaq-yátáq ikámôwana pukuráiye.  
\v 9 miráimanibo wemá aamá ítáitanaboana Áánûqtu wemá pukáipike mamá itó umákátuwena mú mikákáá yanaa-márúpáq akéna wemmá máqten-awiqa uyátá-maqma yanaan-áwíqá ámikaiye.  
\v 10 miráinaq máqtemma Áánûqtuni-marupaqa máa-yugaraq máqtemma maa-márábí máa-yugaraq máqtemma maa-márágóní aménáápáqá máa-yugaraq min-áwíqá kéiteq Îtuni aúbáq yiraayutaúmmá ayánoe.  
\v 11 ánibo máqten-oyaukoma téta “Îtu Káríqtoma uyátárai-nare” téta tínoe. miráinata máqtemma wenaboámá Áánûqtun-awiqa múte yauwínoe.   
\p
\v 12 tíkáin-aanabo, ketáama wáráaro. kemá keráwáqtê máqe-uraunaqa ketáama wakááe. íbêqa kemá keráwáqtôpake yatákuraanaqa uyátá-maqma ketáama waqmá arútaaro. keráwáqtí kúmiq-yataapikemma Áánûqtuma keráwáqá tiwíkaiqtaba káqo-yuma yiráátéraq Áánûqtuma mi-qtátááqtábá amuqá íma márái-qtataariq íyábámá ikatíq oro.  
\v 13 taákaq máráaro. Áánûqtuma tirunóbáqá máena wenaúyánákáq miráin-oqtaba tíwáqnaa kéiye.   
\p
\v 14 nôrawabi kéeqa nárun-narun-aimma íma téraq nóbíq-aimma ítero.  
\v 15 waayúkama íma waátá-yataariq í-ááímmá aónaa-kayukaraa keráwáqá oro. keráwáqá waayúkama yeqtí áaikoma waátá-yataariq éna kaé-kai-yuti aúkáapimma máamanibo keráwáqá Áánûqtuni iyápóma yeqtí otaamá íma wáiniq umá miráuma máaro. wiyókómá aabayákáq kamá tágainikaa umá keráwáqtí táaikoma ókáá umá maa-márábímmá kamá tágaino.  
\v 16 keráwáqá maa-márábí-káyúkámá matúq-matuq umá mái-auwaraiqtaba watáama kétima-yimeqa keráwáqá miráuma wiyókóráá umá táganoe. miráinana Îtu Káríqtoma kumínaqa keráwáqtábá timuqá maránúne. miráinaq kemá ítáanama máqtemma ketí mayaígómá paátataakaa íma íniye.   
\p
\v 17 ketúgoni naaegómá Áánûqtukaq amí-yátáákáá umá aqti íníyô? keráwáqtábámá kemá puyónúnô? mirámo ínaqa kemá timuqá kémareq keráwákáráq Áánûqtukaq “tíkáiye” tenúne.  
\v 18 keráwákáráq timuqá kémareq kemá púyônayabama Áánûqtukaq “tíkáiye” tígáae téq kétune.  
\v 19 uyátárai-naqa Îtumma akáinaqa kemá Tímotimma timákáanana keráwáqtôpaq pááqya-kanaabi wíniye. miráinana wemá keráwáqtábá kemmá mamá kanaaráq kétima-timena umá tíqtaaiq íniye.  
\v 20 maakáqá wemá wenamáa ketí tíyaqa kéyainena keráwáqtábá aúyánámmá kéitaiye.  
\v 21 tébakaq-wayukama paá yenamáárîq yetábá yúyánámmá kéitaae. mi-máyáímá Îtu Káríqtoqtaba mayaíyábámá íma yúyánámmá kéitaae.  
\v 22 Tímoti wení íráqô-mayaiyabama keráwáqá kéitaae. átê-wataama waabá-káyúkátí yúbáqá tíyábámá kemmá tíwáqnaa kéiye. miráuma áanikoma aboámmá áwáqnaa ínîkaa umá ketê mayaímá kémayaiye.  
\v 23 ketineqá nói-qtataarabi pááq íné ínata timá-timiyaqa kemá Tímotimma timákáanana keráwáqtôpaq wíniye.  
\v 24 ánibo kegáráq keráwáqtôpaqa pááqya-kanaabi wíyábámá kemmá kétikaiye.   
\p
\v 25 keráwáqá Ipaaparoráítatimma ketôpaq timákáawana iréna íráqôniq umá kemmá kawáá umátíkaraiye. ábâkoma awaaómmá áwáqnaa ínîkaa umá kemmá tíwáqnaa uráiye. wemá ketê mayaímá kémayena ketê yagaroqtamá Áánûqtuni watáama téna ááiqa uráiye. íbêqa keráwáqtôpaq kemá wemmá yauwéqma timákanaa kéune.  
\v 26 wemá máqtemma keráwáqá timónaiyabama ôriq umá kákaiye. keráwáqá weqtábámá karí kémayaiye téq ítaraatababoana wemá netuq-áúyánámmá ítaraiye.  
\v 27 áraimma wemá anó-karima mayéna púyôwaniq uráiye. miráimanibo Áánûqtuma wemmá paru-yátááqá ámitana ípukaiye. kekáráq Áánûqtuma paru-yátááqá tímikaitana wemá íma pukáitaq kemá íma tirummá í-yátááqá arúbama matáune.  
\v 28 miráiniq Ipaaparoráítatimma keráwáqtôpaq timákáanana yauwéqma wínîqtabama kemmá ôriq umá kétikaiye. keráwáqá wemmá káoneqa timuqá kémaraiyanama mi-wágómá kemmá mamá timuqá matikáinaqa keráwáqtábámá netuq-túyánámmá íitanune.  
\v 29 uyátárai-nakoqtaba tíbâqawaamma weqtábámá “iyo” kéteraq timuqá máráaro. máqte-kayukama náayuwabi Ipaaparoráítatima inîq o-yúmá tikaq múte yíkáaro.  
\v 30 wemá mayaímá Îtu Káríqtoqtaba kémayena púyôwaniq uráiye. áqnáabaqa wenaúma aúgugu íyábámá íma aúyánámmá ítaraimanibo wemá kemmá tíwáqnaa uráiye. keráwáqá kenamáárîq kemmá miráuma íma kanaaráq tíwáqnaa owánîq oqtábámá wemá kemmá tíwáqnaa uráiye.   
\c 3  
\p
\v 1 ketíbâqawaayuo, uyátárai-nakoqtabama ôriq umá máráaro. naayóbáqá keráwáqtôpaq agatáuna-aimma móragaraq kétima-timunnamanibo minnáyabama íma tíbô kégaiye. ánibo min-áíkómá keráwáqá íráqôniq kéumatikaiye.   
\p
\v 2 kékén-áímmá kétima-timune. iyákóqtábá atéráaro. mi-káyúkámá yemá ummaa-yátááqá mamá paá kéeta túma karáiyamma “keráwáqá atóbanoe” téta maqmá káonaae.  
\v 3 ketáámá áraimma túma kárataunna-yutaae. Áánûqtuma katááí táabikemma waátá-yataaqa kárama paábaq yuwéna keqtáámá wení Aokaq-Áágómá tímikaiqtababoanataa ketáámá árai-karataunna-yutaae. wení Aokaq-Áágóní akoqnáárakemma ketáámá Áánûqtukaq nunamummá kétunatae. miráitaqtaa Îtu Káríqtonopake tágama-yataaqa kémayaunatae. miráitana yúma karaí-yátáákómá keqtááráqá paátataakaa kéiye.  
\v 4 náawabi aúyánápímmá téna “Áánûqtuma kárátaa-tuyababoana mamá paá umátikaniye.” tenama wemá íkárutaiye. ítáaro. kemá máqte-qtataaqa aúgoqtabama mirá-umatukaune.  
\v 5 ítáaro. kemá ketinóma kemmá matíkáitaqa kemá Ítíráaeo-naqa máqe-uraune. inaau-náúpáqá kemmá matíkáraitana abapaké kaumo-kánáámá yátáitata ketúma kárátaane. ánibo kemá Péqtiamaanini ánnábike-naqune. ketítaubikoma yemá Íbaru-aimma tirááwaq kegáráq Íbaru-aimma tiráune. ámáan-aiqtabama kemá Pérati-naqa máeq máqten-amaan-aimma kemá wakáune.  
\v 6 ámáan-aimma waraíyábámá kemá karuwaaq kéeq minnáyababoaq Áánûqtuni waayúkama náayuwabi Îtuqtaba mórabi áíkuyo-yuma kemá yemmá yíkamonaaq maqmá aónaraune. owé. ámáan-aikoma waayúkama mamá íráqôniq kanaaráq umáyikaniyaa-awaataq kemá íráqôn-naqa máqe-uraune.   
\p
\v 7 miráimanibo máqtemma mi-qtátááqtábámá naayóbáqá “íráqô-qtataare” téq ítaraunamanibo íbêqa Îtu Káríqtobaboaq mi-qtátááqtábámá “paátataare” kétune.  
\v 8 mi-qtátáákómá máqte-qtataakoqtabagaraq yeqtábámá “paátataare” kétunamanibo Îtu Káríqtoqtabama ketí uyátárai-nakoma máena mi-qtátááqtábá wenamáa “anó-qtataare” kétune. min-nákóqtábámá máqtemma káqo-qtataakoma “araatá-qtataare” téq paábaq yukáune. Îtu Káríqtomma wenamáa matéq  
\v 9 wetê yagaroqtamá mánaa kéune. naayóbáqá Áánûqtun-aurakaqa ketí íráqô-mayainapo kateko ónúnayaba maqmá aónaraunamanibo íbêqa kemá Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq umá yáqtoraunanapo Áánûqtun-aurakaq kateko umá máune. ámáan-aimma waráuna-waigoma kemmá mamá Áánûqtun-aurakaq kateko íumatikaraibo Áánûqtu keqtáámá Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq únnayabataa kateko-yátááqá paá kétimiqtaae.  
\v 10 íbêqa kemá Îtu Káríqtote áqnáabariq umá yagaroqtánááq kéune. min-ákóqnáágómá wemmá pukáipike mamá itó-umakaraimma min-ákóqnáágóqtábá itánááq kéune. Îtuni aú-aiqa yáíkaaq umá mayánááq kéune. ánibo wemá máena pukáiniq umá ketí kúmiqa íma wáiniq umá mánaa kéune.  
\v 11 ánibo kemá túyánámmá itáunana kegáráq pukáanabike itó-ureq aúge-tuwaraimma mayánúne.   
\p
\v 12 kemá téq “Áánûqtun-aurakaqa áqa kateko umá mútûq ánataguraune” téq íkétune. ímibo Îtu Káríqtoma kemmá áqa wetábá matáiniq umá kemá mi-kátékó-ááímmá ketábá mayánáae téq maqmá aónaqte kéune.  
\v 13 ketíbâqawaayuo, “kemá áqa Îtuqtaba uyaatimá uyátáraune” téq íma kétune. ímibo maami-mórá-yátááqtábá maará kéune. minnâ tinnaépaq yukáuna-yataaqtabama kétiwikaq túbáq wái-qtataaqtaba mayánáae téq únnama  
\v 14 kemá móma móra-nakoma uyaatimá uyátainiq umá kemá amuq-yatááqtábá uyaatéq ánatai-aqtoraq ónáae téq tiyááqtâma kuyúnnama koma kéyauweraune. min-ámúq-yátááqá wáimma aúwaraimma Áánûqtuma keqtáámá “umma máyáaro” téna Îtuqtabama tááyaraiqtaae.   
\p
\v 15 ketáámá máqtemma náayuwabi Îtuni yiráátínna-aiqtaba waayúkaarikaa umá mirá-onatae. minnáyaba keráwáqá káqo-tuyanamma itáiyanama Áánûqtu keráwáqá abarokáq tiráátiniye.  
\v 16 miráinaqtaa íbêq-awaataqa min-ámmá waráunataama waqmé wíq-wiq ónátaae.  
\v 17 ketíbâqawaayuo, kemá miráunaiq umá keráwáqá mirá-oro: miráinaq keráwáqá mi-káyúkámá yemá ketáá miráunaiq umá miráó-kayukati yáaimma wáráaro.  
\v 18 taígani-taoqa maamin-áímmá timá tímikaunama íbêqa tiqnumá kéyaitaq ókaraq kétima-timune. minnâ taígani-kayukama Îtu Káríqtoni namuro-wáyúkámá máeta Îtuma yeqtábámá kaapaq-yátáq nôrawabi umáyíkaraiqtabama paábaq awéqtáma kéyuwaae.  
\v 19 yemá yawítígino-marupaq wínoe. yeqtí aáwaqa awetáwaata umá naan-áíkómá Áánûqtuni amáákaq kéuwiye. Áánûqtun-aurakaqa yigaemá í-yátááqtábámá yemá yeqtí yúma maméta kéuyoe. yemá yeqtí yúyánámmá mimórá maa-márábí-qtátáákáq áátuqma kémaraae.   
\p
\v 20 ketááí naa márûqa Áánûqtuni márûpaq wáiye. keqtáá atóbatikanin-naqa uyátárai-naqa Îtu Káríqtoma kumínîqtaba awé kéunatae. wemá Áánûqtuni márûpakemmo kuménama  
\v 21 ketááí túma waerániye. ketááí aqnú-tútáámá mamá wenaúraa tágama-yataakaraq aútikaniqtaae. mirámô ínîmma mimórá-ákóqnááráké máqte-qtataaqa wení náápaakoni aménáápáqá kémaraiye.   
\c 4  
\p
\v 1 ketíbâqawaayuo, keráwáqá kemmá tíkáin-aanaboma máawaq keráwáqá timónaiyabama ôriq umá kétikaiye. keráwáqá kemmá mamá timuqá kématikeq ketí mayaígóqtábámá amuq-yatááqá mááe. ketí tíkáin-aanabo-wayukao, Îtukaq itáíq-itaiq umá máeraq yaqtóráaro.   
\p
\v 2 Yúóriaoyaa Tíqtikio, ókaraq uyátárai-nakoqtaba kenákámá ke-ánáánóráá umá máakaao.  
\v 3 ketíbârawaao, egáráq mi-kááyáq-íníkórátámá yíwáqnaa uwo. yenákámá ketí yagaroqtamá Îtuqtaba átê-wataama tí-máyáímá matááye. ketáámá máqtemma Kérémeqtigaraq yagaroqtamá tébakaq mimórá-máyáímá máyáa-yugaraqtaa yagaroqtamá mayaímá matáunatae. ánibo máqtemma yeqtíwîqa matúq-matuq í-áwíq-wánnáábí wáiye.   
\p
\v 4 aati-aatimá uyátárai-nakoqtaba timuqá máráaro. móragaraq kétupo timuqá máráaro.  
\v 5 máqte-kayukama iyuwáiyatawaq yemá keráwáqtí kaayoné-ááímmá aónaaro. taákaq máráaro. uyátárai-nakoma íma nékaq máiye.  
\v 6 kéqokeq-yataaqtabama netuq-túyánámmá íma ítáaro. Áánûqtukaq nunamummá kéteqa nóiqtababi íyaqtaba wemmá kétimameraq “tíkáiye” téraq wekáqô ítama káoneqa tero.  
\v 7 miráinaq keráwáqá máeq Îtu Káríqtokaq kamuqá kéitaiyanama Áánûqtuni kaayoné-yátáákómá keráwáqtí túyánákárábi túraqa yabítikaniye. mi-kááyóné-yátáákómá ketááí itaí-yátáákómá uyátá-maqma wáipoaqtaa ketáámá árain-uramma mi-wágóní áaimma íma kanaaráq itánúnatae.  
\v 8 ketíbâqawaayuo, maannáma ketí aqtó-wátááe. min-áráí-qtátáákáráq mi múte yauwí-yátáákáráq arútai-qtataakaraq otaammá íma wái-qtataakaraq tirunóbáqtáá íráqôniq i-qtátáákáráq Áánûqtuma keqtááyábá yaaguyabíkáae ti-qtátáákáráqá mi-qtátááqtábámá keráwáqá túyánámmá ítáaro.  
\v 9 mi-qtátááqtábá tiráátiraunama taákaq makéraq mirá-oro. watáarake keráwáqá kétiraateq nói-qtataarirabi uráunarakekaraq tiráátiraune. kemá tiráátiraunaiq íyanama Áánûqtuni kaayoné-yátáákómá keráwáqtê wániye.   
\p
\v 10 uyátárai-nakoqtaba miráunama kemá timuqá kémaraunaq keráwáqá keqtábá tirummá kéumatikaae. naayóbáqá keráwáqá kemmá tirummá umátíkaraamanibo kemmá tíwáqnaa ínôqtabama aammá íma wáqe-uraiye.  
\v 11 kemá paá móneqtabama íma kétune. ímiye. kemá taíganiqtababi pááqyaqtabama kanaaráq timuqá maránúne.  
\v 12 kemá áwáyoq-naqa máeq oótan-naqa máqe-uraune. taíganin-aawaqa naíyábábi táama yaíyábámá kemá kéitaune. kemá nóiqtababi onnamá uyátá-maqma marérabi máqte-qtataaqa íma maréq ónúnayabama kéitaune.  
\v 13 Îtu Káríqtoma kemmá akoqnááma kétimiqtababoaq máqte-qtataaqa ketúraq pááq ínayabama akoqnáá umá kanaaráq mánune.   
\p
\v 14 miráimanibo kemá taígani-ummaa-yataaqa kémayaunaqa keráwáqá kemmá tíwáqnaa uráamma minnâ íráqô-qtataare.  
\v 15 kemá ketí áqnáabaq-yupaama waabá-káyúkátí yúbáqá Îtuqtaba átê-wataama tiráunaq keráwáqá Pirípiani-wayukama kéitaae. minnâ kemá Maaterónia-marabake yuwéq kéunaqa keráwáqá kenamáa tíwáqnaa umá móneqa tímikaae. tébakaq Áánûqtuni waayúkama áíkuyo-yuma yemá kemmá íma tíwáqnaa urááe.  
\v 16 owé. óq-taoqa kemá Tetarónáíkaq máunaq miráráá umá tíwáqnaa urááe.  
\v 17 kemá móneqtaba íma ítama káonaunamanibo keráwáqá kemmá tíwáqnaa uráápoana Áánûqtuma íráqô-meyamma timíniye. ánibo minnáyaba timuqá kémaraune.  
\v 18 Ipaaparoráítatima keráwáqtôpake amí-yátááqá kemmá tímitaq íbêqa kemá nóiqtababi kéunnama kémayaune. átê-kuyumma in-ámí-yátááqá Áánûqtukaq ámêwana wemá amuqá kémarena máyáinikaa umá keráwáqtí amí-yátáákómá mirá-uraiye.   
\p
\v 19 ketí Áánûqtuma Îtu Káríqtoni íráqô-qtataakokake máqte-qtataaqtabagaraq keráwáqá ommá timíniye.  
\v 20 Áánûqtuma ketibotáámá wení tágama-yataaqa wáimma watúq-watuq umá wení tágama-yataaqa wániye. miráuma waíno.  
\v 21 Áánûqtuni waayúkama náayuwabi Îtu Káríqtonnama máa-yuyopaqa miráo-maarao-aimma kétimayikaune.  
\v 22 tíbâqawaaraa-kayukama ketê máa-yuma keráwáqtôpaq miráo-maarao-aimma yúwáawana kéwiye. máqtemma Áánûqtuni waayúkama maabáq máa-yuma miráo-maarao-aimma kéte. ánibo yemá náayuwabi Títaani anómma kámááni-naupaq mayaímá máyáa-yuma yemá keráwáqtôpaq miráo-maarao-aimma ôriq umá kétimatikaae.   
\p
\v 23 uyátárai-naqa Îtu Káríqtoni íráqô-qtataakoma keráwáqtí taágote yagaroqtamá waíno.  
\q1 kemá Póroma  
\q1 Tímotigarare.