\id COL - Usarufa \h Koráátiani \toc1 Koráátiani Îtun anaaé kéwaraa-yubaq Koráátai-marupaq Póroma ánná-naupaq máena watáama kétitana Tímoti agatáiye. \toc2 Koráátiani \mt1 Koráátiani \mt2 Îtun anaaé kéwaraa-yubaq Koráátai-marupaq Póroma ánná-naupaq máena watáama kétitana Tímoti agatáiye. \c 1 \p \v 1 min-áúbámá kemá Póroma mórama Îtu Káríqtoni timáyíkarai-kayukabike-naqa ketááí tíbâqawaaraa-naqa Tímotigaraq kágayauye. \v 2 Áánûqtuni waayúkama Koráátai-marupaqa Îtu Káríqtoqtaba kerátááí tíbâqawaayuma yemá Îtukaq itáíq-itaiq umá kéyaqtoraa-yubaq kágayauye. Áánûqtuma ketibotáámá kaayoné-yátááqá wení íráqô-qtataakokaraq keráwáqá timíno. \p \v 3 kerátámá aati-aatimá Áánûqtuma ketááí uyátárain-naqa Îtu Káríqtoni aboákáqá nunamummá keráwáqtábá kéteka “tíkáiye” kétuye. \v 4 Áánûqtuma wení márûpaq keráwáqtí meyámmá tíkáitana wáitaq awé oqtábámá ketáámá ítaraunatae. abo keráwáqá Îtu Káríqtokaq akoqnáá umá itáíq-itaiq kéeq keráwáqtí tirummá Áánûqtuni waayúkama yímêqtabama kerátámá kéitauye. \v 5 áqnáabaqa keráwáqá árain-aimma min-áté-wátáámá Îtuqtaba matáamma minnâ íráqô-meyaqtaba Áánûqtuma keráwáqá timínîtaq ítaraae. abo Áánûqtuma keráwáqtábá min-íráqó-méyámmá wení márûpaq tíkaraiye. \v 6 maamin-áté-wátáágómá máqte-marabaq wéyáwé kéiye. minnâ Áánûqtuni íráqô-qtataakoma máqten-aukapaq wéyáwé kéitana keráwáqtí áukáapikaraq wéyáwé kéitaq keráwáqá áqnáabaq kéitaq tágama ítaraae. \v 7 ketááí tíkái-tibaqawaama Ipááparatima kerátáí mimórá-máyáí-nákómá wemá keráwáqá tiráátiraiye. wemá Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq umá kéyaqtorena keráwáqá tíwáqnaa kéiye. \v 8 ánibo Aokaq-Áágómá keráwáqá arummá tímî-qtataaqtaba kekárátámá timá tímikaiye. \p \v 9 miráitana wemá kekárátámá timá tímikaitakaboaka kerátámá Áánûqtukaq nunamummá aati-aatimá keráwáqtábá kétuye. Áánûqtuma keráwáqtí túyánápímmá wení aúyánánápó maqmá ógitikainaq miráigaae téka kerátámá nunamummá kétuye. Áánûqtuma wení Aágoni itaí-yátáákáráq ítama tágai-yataakaraq maqmá ógitikaikaae téka kétuye. \v 10 miráinaq keráwáqá Áánûqtumma ákái-kayukaraa umá kanaaráq mánoe. ánibo keráwáqá aati-aatimá Áánûqtumma amuqá maránî-qtataariq ínoe. miráinana Áánûqtuqtaba keráwáqá íráqô-mayaima kémayaiyana mi-wágómá íráqôn-aramma iyániye. miráinana Áánûqtuqtabama keráwáqtí itaí-yátáákómá uyátá-maqma anómma aurániye. \v 11 Áánûqtuni tágama-akoqnaabike keráwáqá akoqnáá ínôqtaba nunamummá kétuye. miráinata waayúkama keráwáqá mamá táíq kéumatikaiyaqa keráwáqá paá Îtukaq itáíq-itaiq umá túma pukáinabaq mánoe. \v 12 keráwáqtí timuq-yatáákákémmá Áánûqtukaq “tíkáiye” tero. wemá wení yabíkái-marupaqa ópí yáíkaaq ínôqtaba keráwáqá mamá yokaa umátíkaraiye. máqtemma Áánûqtuni óq-wayukate yáíkaaq ínoe. \v 13 abo wemá keqtáámá kumayukóní akoqnáábikemma tiwíqmenataa wení ákáin-aanikoni yabíkái-qtataakoni aménáápáq tiwíqmenataa utáiye. \v 14 wení áanikoma keqtáámá mamá umátíkaitanataa ketááí kúmiq-yataaqa Áánûqtuma mamá paábaq yuwéna awikátukaiye. \p \v 15 Áánûqtumma ketáámá íma kanaaráq aónanunataamanibo Îtu Káríqtoma wemá wekáá kéiye. ítáaro. naayóbáqá Áánûqtuma Îtu Káríqtomma tarôq umákarena máqte-qtataaqa anaaékaq tarôq uráiye. \v 16 Îtu Káríqtoni akoqnáárakemma Áánûqtu wíyôpaq wái-qtataakaraq maa-márábí wái-qtataakaraq tarôq uráiye. ketáámá mi-qtátááqá kanaaráq káoneqtaa íma kanaaráq káoneqtaa únna-yataaqa wemá tarôq uráiye. yabíkái-marupakaraq akoqnáá-yataakaraq uyátáraa-kayukagaraq yabíkáa-kayukagaraq náápaamma matokáa-kayukagaraqa máqtemma wemá tarôq uráiye. Áánûqtuma máqte-qtataaqa Îtu Káríqtonapo tarôq uréna Îtu Káríqtoqtaba taróq uráiye. \v 17 miráitana Îtuma máqe-uraitana anaaékaq máqte-qtataaqa tarôq uráiye. ánibo máqte-qtataaqa wení akoqnáánapo yáqtoqma yagaroqtaráiye. \v 18 Áánûqtuni waayúkama áíkuyo-yuraqa Îtuma yeqtí yiqnómmá máitata yemá wení aúma mááe. wemá máqte-qtataakoni áqnáabariq umá máiye. abo wemá pukáipikemma áqnáabariq umá itó-urai-nare. owé. máqte-qtataaqtabama wemá áqnáabaq-nare. \v 19 miráuma Áánûqtuma wení máqten-aaimma Îtu Káríqtokaq wáikaae téna tiráiye. \v 20 ánibo Áánûqtuma Îtu Káríqtonapo mayaímá kémayena máqtemma maa-márábí wái-qtataakaraq máqtemma wíyôpaq wái-qtataakaraqa yauwéqma mamá wenôpaqtaa kéiye. Îtu Káríqtoma kaapaq-yátáq púitana wení naaegómá aqtímena kukáimma miráuma Áánûqtugaraq waayúkati aúkáapimma kaayoné-yatááqá mamé iráiye. naayóbáqá Áánûqtuma yeqtábá namuq-nákáá uráine. \p \v 21 naayóbáqá keráwáqá Áánûqtunopakemma nékaq máeq keráwáqtí máqte-tai-aaimma tarôq kéeq keráwáqtí táí-tuyanakakemma Áánûqtuni namuro-wáyúkámá máqe-uraae. \v 22 miráimanibo íbêqa wení áanikoma pukáikakemma Áánûqtuma keráwáqá mamá wení aanábóîq uráiye. wemá keráwáqtábá miráuraipoaq keráwáqá Áánûqtuqtabama aokarîq éq wenáurakaqa tigaemá íma wáinaq wenôpaq kanaaráq wínoe. \v 23 miráimanibo keráwáqtí itáíq-itaiq í-yátááqá yáqtóráaro. Áánûqtuma keráwáqá abaúmma ánûqa yamá akoqnáá umátíkaraikaq máaro. min-íráqó-qtátááqá Áánûqtuni átê-wataagoma “timénúne” téna timá akoqnáá umákain-aipikemma káqo-yuma íma iyuwáiyatawaq kerawáqá yabitero. maamin-áté-wátáámá máqte-marabaq kétima-yimewaq kemá Póroma min-áté-wátáágóqtábá kaqtó-naqa aúkáune. \p \v 24 miráitaq íbêqa kemá keráwáqtábá tú-tiqa mayáunayaba timuqá kémaraune. Îtu Káríqtoni aú-aiqa wení waayúkayaba matáimma kemá móraiq umá kémayaune. wení waayúkama yemá mórabi áíkuyo-yuma yemá wenaúma mááe. \v 25 Áánûqtuma wení waayúkama náayuwabi yemá mórabi áíkuyo-yuyaba kemmá mamá kaqtó-naqa aútíkaraiye. maami-máyáímá keráwáqá tíwáqnaa ónúnnayaba kemmá tímikaiye. miráuma wení watáama máqten-aukapaqa “timá-yimiyo” téna timátíkaraiye. \v 26 abo maamin-áímmá kétima-yimiyatawaq waayúkama yemá naayóbáké yéqéna íbêq-kanaaraqa Áánûqtuni aúpáq-áúyánámmá aúyôqmakaimma itánoe. miráimanibo íbêqa min-áúpáq-áúyánámmá abarokáqtáá uráitata wení waayúkama kanaaráq abarokáq káonaae. \v 27 maami tágama aúpáq-áúyánámmá máqte-kayukayaba wáimma keráwáqá íma Ítíráaeo-wayukama timá-timenunayaba Áánûqtuma kemmá aúyaqtikena tiwíkaiye. maannáe. Îtu Káríqtoma tirunóbáqá máena Áánûqtuni tágama-yataaqa yáíkaaq ínôqtaba tiyúwáitaq awé kéoe. \v 28 miráitaqtaa ketáámá Áánûqtuni watáama máqtemma waabá-káyúkátí yúbáq kétunatae. ketáámá kékén-áímmá kéteqtaa Áánûqtunopake itaí-yátáákáráq kéyiraatunatae. miráinataama máqte-kayukati yáaikoma Îtu Káríqtoqtaba mútûq abarokáq umá ánataikaae téqtaa mirá kéunatae. \v 29 maaminnáyaba kemá mayaímá kémayaune. Îtu Káríqtoma kemmá máqten-akoqnaama tímikaitaq min-ákóqnááráké mayaímá kémayaune. \c 2 \p \v 1 kemá keráwáqtábá akoqnáá umá mayaímá kémayaunayaba itaígáae téq kétune. miráitaq kemá Áréórátía-marupaqa tíbâqawaaraa-kayukagaraq káqo-kayukama ketóíkaq íma káonaa-yuyabagaraq kemá yeqtábá mayaímá akoqnáá umá kémayaune. \v 2 mirá kéeq yeráwáqtábámá ikatîqa íma ígáae tépoaq kemá mirá kéune. keráwáqá keráwáqtí tirummá amí-yátáákákémmá waayúkama mórabi yabitimá ya áíkuigaae téq kétune. ánibo Îtu Káríqtoqtabama keráwáqá ítama akoqnáá ígáae téq kétune. miráráá umá keráwáqá kémaeq Áánûqtuni aúpáq-áúyánáqtábámá ítátuwaigaae téq kétune. min-áúpáq-áúyánámmá minnâ Îtu Káríqtoma wenamáárîq wemíye. \v 3 Îtuma wemá miráuma kíraa umá máena Áánûqtuni máqten-itai-yataakomma ítukaiye. \p \v 4 miráitaq kemá kétima-timune. waayúkama kaaqaarigón-únítíq-áímmá téta yemmá íma iyuwáiyatawaq keráwáqá makátéro. yaímma-taoqa yeráwáqtí yáagoma íráqôniq kéibo atéráaro. \v 5 kemá ketúgogaraq yagaroqtamá keráwáqtê íma máunamanibo kemá keráwáqtábá túyánámmá kéitaune. keráwáqá mórabi akoqnáá umá Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq kéowaq kemá keráwáqá kétimoneq timuqá kémaraune. \v 6 keráwáqá áqnáabaqa Îtu Káríqtomma keráwáqtí uyátárai-naqa awíkeq mimóráíq uráániq umá wetê yagaroqtamá matúq-matuq umá máaro. \v 7 keráwáqá wepímmá ánûqa yamá akoqnáá umá máaro. miráinaq keráwáqtí táaimma wenámûraaq taróq oro. ketáámá tiráátirauna-yataaqa yáqtoqma akoqnáá uréraq Áánûqtukaq “tíkáiye” tero. \p \v 8 keráwáqá yaímma-wayukama íma iyuwáiyatawaqa yemá keráwáqtí ánûqa Îtu Káríqtopi yaráamma yaákáma yúwáaro. mi-kááqáárí-áíkómá paá waayúkati yúyánápíké kéiye. miráinaq keráwáqá yemmá íma iyuwáiyatawaq keráwáqá yabitero. min-áímmá waayúkagaraq maa-márábí-táí-wákógáráq kéyiraate. Îtu Káríqtonopakemma íma kéiye. \v 9 maanáyaba ítáaro. Áánûqtuni mútûq-aaikoma Îtu Káríqtopi wáiye. \v 10 ánibo Áánûqtuma mútûq-tuwaraimma tímikaitaq keráwáqá Îtu Káríqtote yagaroqtamá mááe. máqten-akoqnaagaraq máqte-naapaakaraqa wennámiye. \p \v 11 Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq oqtábámá waayúkama keráwáqtí túma íma kárataae. ímibo Îtu Káríqtoma keráwáqtí kúmiqa paábaq káratukaiye. \v 12 ánibo keráwáqá Îtuqtaba nommá pékaamma miráuma Îtu Káríqtoni aúma uqtamákáawana yauwéqma itó-urain-awaameqa matááe. abo Áánûqtuma Îtu Káríqtomma mirá umákaraipoaq keráwáqá Áánûqtuni akoqnáágoma kanaaráq ínitaq itáíq-itaiq urááe. \v 13 naayóbáqá keráwáqtí kúmiqtababoana Áánûqtuma keráwáqá yawááq-uraiye. naayóbáqá keráwáqá Ítíráaeo-wayukama íma máepoaq keráwáqá Áánûqtunnama íma máqe-uraae. miráimanibo íbêqa keráwáqtí kúmiqa Áánûqtuma mamá paábaq yuwéna awikátuwena wemá keráwáqá Îtu Káríqtote yagaroqtamá aúgen-auwaraimma tímikaiye. \v 14 ánibo Áánûqtuma ketááí kúmiqa mamá paábaq yuwéna awikátuwena maamin-ámáán-áímmá ketáámá aratúnnayabataama íma yorauténa yukáiye. ketááí aqtábááma wení agamatá-kánnáábí wáimma ikátuwena kaapaq-yátáq ketááí kúmiqa paá umátuwena “keráwáqtí aqtábááma ánatagiye” tiráiye. \v 15 wemá táí-wakoni kawáá-wákárá máqte-tai-akoqnaagaraq mamá paábaq yukáiye. Îtu Káríqtoma kaapaq-yátáq pukéna maami-táí-ákóqnáámá uyátáraitata waayúkama mi-táí-ákóqnáágóní kaaqaari-ááímmá aónaraae. \p \v 16 miráinaq keráwáqá aáwaqa néq nommá néq íyábámá waayúkama íma iyuwáiyatawaq yemá ámáan-aimma tarôq oro. anón-aawaqa aokaq-kánááráqá naíyábábi aagaí-kánáágóní ámáan-aiqtabama keráwáqtí naayón-ááímmá íma wáráaro. maamin-ááímmá minnâ paá anaaékaqa árain-auwaraimma yínî-waigoni amané. árain-auwaraimma Îtu Káríqtonopake kéiye. \v 17 missing? \v 18 miráinaq keráwáqá waayúkama íma iyuwáiyatawaq yemá mirán-ámáán-áímmá keráwáqtábá tarôq oro. yemá téta “keráwáqá Áánûqtunopake kaqtó-wayukati náápaakoni aménáápáq máeraq mi-káqtó-wáyúkáráq nunamummá tero” tíyaqa íma mirá-oro. yemá keráwáqtí aúkáapikemma yeqtí kaikáá-qtátááqtábá tíyan-aimma keráwáqá íma itáíq-itaiq oro. mi-káyúkámá yemá paáyaba yeqtí yúma maméta kéuyeta paá yeqtí yúyánápíkén-áímmá kéte. \v 19 yemá Îtu Káríqtoma wenamáa ketááí tiqnómmá wemmá ayúwéta kégoe. min-áqnókákémmá mútûq-augoma akoqnááma kémayaiye. ánibo min-áúmá máqtemma Áánûqtuni waayúkama Îtu Káríqtoqtaba mórabi áíkuyo-yue. ketááí tiyáátâkogaraq amakógáráq mórabi arúbaraayaniq umá miráuma Îtuma itáíq-itaiq kéo-kayukama mórabi arúbama kéyaqtoraitana Áánûqtuni akoqnáárake min-áúgómá akoqnáá umá pááq kéiye. \p \v 20 miráitana keráwáqtí naayón-ákómá Îtu Káríqtoma kébuitanama min-ákógáráq pukáiye. íbêqa maa-márágóní táí-wakoni akoqnáábikemma keráwáqá paá kéumagoe. miráitaq nôraq itaráq keráwáqtí táaimma ayúwáawanawaq maa-márábí-káyúkátí yáaikoraama kéiyo? keráwáqá nôraq itaráq yemá maará téta kétewaqa kaqtó kéoo? minnâ \v 21 “maannáma íma ánekuyoro. minnáma ínáaro. maami-káqó-qtátááqá íma ánekuyoro.” téta kétewaq nôraq itaráq kaqtó umá kéitaao? \v 22 maami-qtátáákómá paátataakaa umá ánataginiye. maamin-ámáán-áíkómá paá waayúkati ámáan-aine. \v 23 mirán-ámáán-áíkómá waayúkati yúrakaqa íráqôniq kéiye. miráitana maamin-ámáán-áímmô waraíyábámá íma oyaaq kéipoana yaímma-wayukama yúyánápímmá téta: “maamin-ámáán-áímmá waréqa kemá íráqô-naqune.” téta yúyánápímmá kéte. ááqibo yemá ímiye. miráimanibo ketááí túgoni akaí-yátááqá íma waránáae téqtaama maamin-ámáán-áíkómá ketáá íma kanaaráq tíwáqnaa kéitaae. ketááí túgomma tebûqa ámênataama íma warániye. \c 3 \p \v 1 Îtu Káríqtoqtababoaq keráwáqá itó-uma aúge-tuwaraimma matááe. miráinaq Áánûqtuni márûpaq Îtu Káríqtoma máipaqtaba túyánámmá ítáaro. mibáq wemá Áánûqtuni ayáánurapaq náápaan-abitataraq maraq máiye. \v 2 paá maa-márábí wái-qtataaqtaba túyánámmá íma itánômanibo mibáq wái-qtataaqtaba túyánámmá ítáaro. \v 3 taákaq máráaro. keráwáqtí naayón-áíkómá pukitana keráwáqtí aúgen-auwaraikoma Îtu Káríqtote yagaroqtamá Áánûqtuni márûpaqa aúpáq wáiye. \v 4 keráwáqtí árai-tuwaraimma Îtu Káríqtomiye. ánibo wemá kumínaqa kéráwáqá wetê yagaroqtamá wení tágama-yataapi mánoe. \p \v 5 keráwáqtí túgoma kúmiq-yataariq ínéta kéomma yíkamma utátúwáaro. miráráá-qtátááqá maannáe. kebó-yátááqá táí-tuyanamma itaí-yátááqá túranannama aí-yátááqá táwî-aimma tarôq ínôqtaba tikaí-yátááqá káqo-yuti minnâ mayaíyábá tikaí-yátááqá mirá-tíkáí-yátááqá ikámma utátúwáaro. mi-qtátáákómá Áánûqtuni márûpaqa kémayaipoana egaamá aí-yátáákómá miráuma óqtakarabi yaataqá nunamummá teníkáá kéiye. \v 6 máqtemma mirá-qtátáárîq o-wáígómá Áánûqtuma yemmá mamá áyámma kéumayikaiye. \v 7 naayóbáqá keráwáqá mirá-qtátáárîq kéeq mirá kéo-kayukate yagaroqtamá máqe-uraae. \v 8 miráimanibo íbêqa mirá-qtátááqá keráwáqtôpakemma nékaq yúwáaro. tíyámma íoro. káqo-kayukama táíq umáyikayabama túyánámmá íma itéraq káqo-kayukama táí-aimma ítima-yikaaro. námô-yataakoni watáama ítero. ímiye. maami-máqté-qtátááqá keráwáqtôpakemma nékaq yúwáaro. \v 9 keráwáqá móra-mora-yuma kaaqaari-áímmá ítero. keráwáqtí naayón-ááímmá miráuma aútún-únákáqtôraa umá ayúqma paábaq yukéq \v 10 aúgen-aaimma mamá kúbekaae. maamin-áúgén-náqá keráwáqíye. miráinaq keráwáqá Áánûqtuqtaba taíbariq-taibariq umá kéiteq uyátá-maqma íráqôniq umá wekáá umá mánoe. \p \v 11 keráwáqá aúgeniq ommá maará kéiye. ókaraq waayúkama íma yataínoe. Karíki-wayukagaraq Ítíráaeo-wayukagaraq yemá náayuwabi yúma kárataa-yugaraq yúma íma kárataa-yugaraqa keráwáqá máqtemma móraiq umáyikanoe. Îtu Káríqtoma máqtemma ketááí tirunóbáqá máiqtababoaqtaa karaanóbáq-wáyúkágáráq namuq-wáyúkágáráq ánná-wayukagararabi paá umáguraa-kayukagaraqa yemá keráwáqtí túyánápímmá mimóráíq umá mánoe. Îtu Káríqtokaq máqtemma itáíq-itaiq o-yútí yirunóbáqá wemá máiye. \p \v 12 keráwáqá Áánûqtuma wetábá aúyaqmakai-kayukama mááe. wemá keráwáqá arummá kétimiye. ánibo keráwáqá Áánûqtuni waayúkama kaayoné oro. keráwáqá keráwáqtí tíwîqa káqo-yuti yiménáápáq maréraq káqo-yuyabama túma pukáinabaq awé umá máaro. káqo-yuyabama tirummá umáyíkáaro. \v 13 keráwáqtí aúkáapimma móra-mora-yuma yíwáqnaa kéeraq móra-mora-yuma otaammá kuíyaqtabama mamá paábaq yuwéraq tiwimmá kamátuwaaro. uyátárai-nakoma keráwáqtí kúmiqa mamá paábaq yuwéna awimmá kégamatuwaiye. miráinaq keráwákáráq káqo-yuti kúmiqa móraiq umá mamá paábaq kéyuweraq tiwimmá kamátúwáaro. \v 14 máqtemma mirá-qtátáárîq kéeraq keráwáqá káqowa-kaqowamma tirummá yímero. káqowa-kaqowamma tirummá kéyimeqa íráqôniq umá kémaeq máqte-qtataaqtabama keráwáqá mi-mórábí mááe. \v 15 Îtu Káríqtoni kaayoné-yátáákómá ayuwáiyana keráwáqtí tirunóbáqá yabíqtikaino. Îtu Káríqtoma wenaúgoma kímorama wáitaq keráwáqá aokaq-aokaq ááyápáq mááe. miráinaq mimórá-túráá umá mayaímá máyáaro. ánibo Áánûqtuma weqtábá “timuqá kémaraunatae” téraq tíq-tiq umá timá áméro. \v 16 Îtu Káríqtoni watáagoma ayuwáiyanawaq keráwáqtí tirunóbáq waíno. morá-mora-yuma Áánûqtuni itaí-yátáákókáráq yiráátero. ánibo Áánûqtukaq íma tero. Áánûqtuni watáabike imá kéteraq Áánûqtukaq nunamummá ibí tero. Áánûqtuma nôrawabi urái-qtataaqtaba ibí tero. mirá kéeraq keráwáqtí túyánápímmá wekáq “tíkáiye” tero. \v 17 máqten-aimma kéterabi máqte-qtataariq kéeqa Îtu Káríqton-awikaq mirá kéeraq móraiq umá aboámá Áánûqtukaq “tíkáiye” tero. \p \v 18 aaraukáq-nóínínô, keqtiwaiqmááti yáama wáráaro. min-ámmá Îtu Káríqton anaaé kéwaraa-kayukati yáaine. \p \v 19 aaraukárîq uráa-kayukao, keráwáqtí tínááqmaaqa tirummá yímero. kaayoné umáyíkáaro. \p \v 20 iyápó-anaano, aati-aatimá keqtinóboyuti yáama kéwareraq kaqtó oro. miráiyamma Áánûqtuma amuqá marakánoe. \p \v 21 yiboáo, keráwáqtí iyápóma tikarárán-áímmá tíq-tiq umáyikaiyatama yemá timuqá matikaíyábá íma maqmá aónanoe. \p \v 22 mayaí-wáyúkáo, keráwáqá maa-márábí-káwáá-nákómmá anaaé waréraq kaqtó oro. yemá keráwáqá kétimonaiyarabi íma timónáiyakaqa yemá timá-timiyaniq oro. keráwáqtí mayaígómmá yemá yimuqá maraígáae téraq mirá-oro. keráwáqá uyátárai-naqa Îtumma tirummá kámepoaq íráqô-mayaima máyáaro. \v 23 keráwáqtí máqte-mayaima íráqôniq umá mayánômma paá waayúkayaba ímibo uyátárai-nakoma wenamáárîq weqtábá mayaímá íráqôniq oro. \v 24 taákaq máráaro. uyátárai-nakoma íráqô-meyamma timíniye. wení waayúkayaba yíkarai-meyamma keráwáqá mayánoe. miráinaq maannáyaba taákaq máráaro. Îtu Káríqtoma wemá keráwáqtí árai-kawaa-naqa máitaq keráwáqá wekáq mayaímá kémayaae. \v 25 maannáyabagaraq taákaq máráaro. máqte-kayukama otaammá kuyétama táí-meyamma mayánoe. abo Áánûqtuma máqte-kayukama móraiq umá kéyainaiye. \c 4 \p \v 1 kawáá-wayukao, keráwáqtí mayaí-wáyúkámá arupú umá yaínáaro. keráwáqá taákaq maqméra úyoro. keráwáqtí kawáá-nákáráq máimma minnâ Áánûqtue. \v 2 nunamummá tíq-tiq oro. túbanaaq umá máeraq nunamummá kéteqa Áánûqtukaq “tíkáiye” tero. \v 3 keqtááyábágáráq nunamummá timátíkáaro. kemá Áánûqtuni watáama waabá-káyúkátí yúbáq túnnayababoaq maakáqá kemá ánná-naupaq máune. keráwáqá nunamummá kétiyanawaq kemá Îtu Káríqtoqtaba aúpáq-áímmá timá-yimenuna-amma Áánûqtuma kemmá tiráátiniye. \v 4 ánibo keráwáqá Áánûqtumma nunamupí ítama káonaiyanawaq kemá wení watáama mamá abarokáq ónúnayaba tíwáqnaa íniye. \p \v 5 keráwáqtí táaikoma Îtukaq íma itáíq-itaiq kéo-kayukaraqa keráwáqá itaí-wáyúkámá máaro. abo keráwáqá Îtuqtaba yemmá timá-yiminoqtaba yokaa oro. \v 6 keráwáqtí táagoma átê éna miráuma aáwapi umá yoqmáráawana átê inikaa íno. yemá keráwáqá ítama aónáiyaqa keráwáqá yemmá yauwéqma timá-yiminoqtabama arutáin-aimma timá yímero. \p \v 7 ketááí tíkái-tibaqawaama Tíkikati wemá keqtábá keráwáqá timá-timiniye. wemá uyátárai-nakoqtabama ketáátê mimórá-máyáímá kémayena wení mayaímá akoqnáá umá itáíq-itaiq kéena kémayaiye. \v 8 kemá wemmá keráwáqtôpaqa maamin-áúbámá maména wíkáae téq kétimakaune. wemá keqtááyábá keráwáqá kétima-timena umá tíqtaaiq íkáae téq kétune. \v 9 káqo-naqa Onetímatima timákáanana wetê yagaroqtamá wíniye. Onetímatima wemá tíkái-tibaqawaama máena Îtukaq akoqnáá umá itáíq-itaiq kéimma wemá keráwáqtí márûpakene. wemá Tíkikatigaraq yenákámá máqte-qtataaqa maakáqá kekáq pááq i-qtátááqtábámá timá-timiyoye. \v 10 Áárítáákatima wemá ketê ánná-naupaq máena keráwáqtôpaqa miráo-maarao-aimma kétima-tikaiye. \p ánibo Máákima Páánabatima anaugómá miráo-maarao-aimma keráwáqtôpaq kéyuwaiye. Mááki wemá keráwáqá yama timónáinaqa wemmá awíqme keráwáqtí naaúpaqa ákáaro. \v 11 Îtu Yátati wegáráq miráo-maarao-aimma kétima-tikaiye. mi-káúmó-wáyúkámá yemá yenamáa Ítíráaeo-wayukabike Îtukaq itáíq-itaiq kéo-yubikemma Áánûqtuni yabíkái-qtataaqtaba ketê mayaímá kémayaae. yemá kemmá ôriq umá tíwáqnaa urááe. \p \v 12 Ipááparatima wegáráq keráwáqtí márûpake-nakoma miráo-maarao-aimma kétima-tikaiye. wemá Îtu Káríqtoni kaqtó-nakoma máena keráwáqtábá aati-aatimá Áánûqtukaq nunamummá kétiye. wemá keráwáqtábá akoqnáá umá máeq Áánûqtuni aúyánámmá waqmá ánatatuwaigaae téna nunamummá kétiye. \v 13 kemá káonaune. keráwáqtábágáráq Îtuni waayúkama Áréórátía-marupakaraq Áíráápori-marupaq máa-yuyabagaraq Ipááparatima akoqnáá umá mayaímá kémayena Áánûqtukaq nunamummá tiráiye. \p \v 14 Arúke tíkái-toqtaa-nakaraq Tímatigaraq yenákámá keráwáqtôpaq miráo-maarao-aimma kétima-tikaiye. \p \v 15 ketááí tíbâqawaaraa-kayukama Áréórátía-marupakaraq min-ínímmá Nípagaraq yeqtôpaqa miráo-maarao-aimma kétima-yikaunatae. min-íníkóní naaúpaqa Îtuni anaaé kéwaraa-kayukama mórabi káíkuyoe. \v 16 keráwáqá maamin-áúbámá yoráutuwaiyatawaq anaaékaqa Îtukaq itáíq-itaiq kéo-yuma Áréórátía-marupaq áíkuyo-yuma yorautígáae téq kétune. kemá yeqtôpakaraq agatáune. keráwáqá Koráátai-marupaq máa-yuma yeqtí aúbagaraq yorautígáae téq kétune. \p \v 17 Áákipatimma maará téq kétima-amune. minnâ Áánûqtuma ámikai-mayaima mamá ánataao. \p \v 18 íbêqa kemá Póroma ketiyáánapo kenamáárîq maannâ kágayaune. miráo-maarao-aimma Póro kemá kétune. \p kemá ánná-naupaq ánnáma (téini) kútikaawaq máunayabama íma tiwimmá kamátíkáaro. \p min-íráqó-qtátáákómá Áánûqtunopake wenamáa kéena keráwáqtê waíno. \q1 kemá Póroma \q1 Tímotigarare.