\id 1TI - Usarufa
\h 1 Tímoti
\toc1 1 Tímoti  Tímotima itáíq-itaiq íyábá wenáanikoraa-nakonopaq Póroma ánná-naupaq Arómubaq agatáiye.
\toc2 1 Tímoti
\mt1 1 Tímoti
\mt2 Tímotima itáíq-itaiq íyábá wenáanikoraa-nakonopaq Póroma ánná-naupaq Arómubaq agatáiye.
\c 1
\p
\v 1-2 kemá Póroma Îtu Káríqtoni timátíkarai-nakoe. Áánûqtugaraq Îtu Káríqtogaraq ketááí kúmiq-yataapike kanaaráq tiwiránîn-nakoratae. min-íráqó-qtátááqtábá ketáá awé kéunataama minnâ Îtu Káríqtoe. Áánûqtugaraq Îtu Káríqtogaraq yenákámá kemmá timátíkarai-nakoma tiwíkaaye. íbêqa Tímoninopaq kágayaune. kerátámá mimórá itáíq-itaiq í-yátááqá yáíkaaq kéuyapoana wemá áraimma ketáanikaa kéiye. Tímotio, ketiborátámá Áánûqtugaraq kerátáí uyátárai-nakogaraq yeqtí íráqô-qtataakogaraq paru-yátáákáráq yeqtí kaayoné-yátáákáráq emmá amígáae téq kéitaune.
\p
\v 3 Ipítiani-marabaq emmá máikaae téq kéitaune. Maaterónia-marupaq kéweqa minnáyataba emmá akoqnáá umá timá ámikaune. yaímma-wayukama Ipítiani-marabaq máa-yuma káqo-qtataaqa kéyiraatebo emá timá yímínata ímira-oro.
\v 4 emá timá yímínata yeráwáqtí maníqá paábaq kéyuweta yeqtí yítaubikoni taíbaq-yiwiqa paábaq yúwáaro. mi-qtátáákómá waayúkama mamá unítípi yíkáitata yemá Áánûqtuni aammá aónáiyatabama íma wááe.
\v 5 paá itáíq-itaiq éqtaama Áánûqtumma kanaaráq aónanunatae. ketáá wekáq áraimma itáíq-itaiq éqtaama káqo-yuma tirummá yimíyábátáámá ketááí tirunóbáqá otaakáráq íma wáiye. Áánûqtun-aurakaq agaemá íma wáiye.
\v 6 yaímma-wayukama íráqôn-apake yuwéta paábaq kóureta neginaagí-aimma téite urááe.
\v 7 yeráwáqá Áánûqtuni ámáan-aimma yirááti-wayukama auránéta kéomanibo yemá ten-áíkómmá íma kétagaae. yeráwáqá “itáíq-itaiq kéune” tena-áíkómmá íma kétagaae.
\p
\v 8 ketáámá kéitaunatae. Áánûqtuma ákáiniq umá wení ámáan-aimma ketáámá kéwareqtaama ámáan-aimma íráqô-qtataare.
\v 9 taákaq máráaro. ámáan-aimma íráqô-kayukayaba íma tarôq uráimanibo ámáan-aimma táí-wayukama náayuwabi ámáan-aimma aratínéta o-yúyábá tarôq uráiye. mi-yúmá yeqtí yinóbo-yuwabi káqo-kayukama yíkamma képuyeta
\v 10 yemá kebó-yátááqá aaragáráq waagógáráq iyápógaraq tarôq kéowana iyápóma moyámmá kémayaawana yeqtábá ámáan-aimma tarôq uráiye. mi-yúmá kaaqaari-áímmá téta káqo-yuyaba kaaqaari-áímmá téta yegáráq arupú-aiqtaba awéqtátuwaa-kayukayaba ámáan-aimma tarôq uráiye.
\v 11 arupú-aimma minnâ átê-wataama kemmá Áánûqtuma tíkáae téna tímikaiye. min-áté-wátáámá Áánûqtuma keqtáá íráqôniq umátíkái-nakoni tágama-yataakoqtaba wáiye.
\p
\v 12 kerátáí uyátárai-nakoma Îtu Káríqtoma wení mayaímá mayánúnayaba kemmá akoqnáámá umaatamá tímikaiye. minnáyaba kemá wekáq “tíkáiye” kétune. wemá kemmá aúyatikarena keqtábá itáíq-itaiq kéipoaq kemá kanaaráq wení mayaímá mayánúnayaba kemá timuqá kémaraune.
\v 13 naayóbáqá kemá wení waayúkama mamá táíq umáyikeq wemmá timá táíq umákeq áyoqa atáunamanibo Áánûqtuma wení paru-yátáákómá kemmá tímikaiye. áraimma kemá nôrawabi únna-yataaqtabama mi-kánááráqá íma tágama arútáraunanaboana wení paru-yátáákómá tímikaiye.
\v 14 kerátáí uyátárai-nakoma wení íráqô-qtataaqnapo kemmá yawááq-umatikaraiye. itáíq-itaiq í-yátáákáráq arummá amí-yátáákáráq Îtu Káríqtonopake kemmá maqmá ógikaiye.
\v 15 maamin-áímmá kemá tenúnnama minnâ áraipoaq keráwáqá máqtemma min-áímmá matéraq yáqtoqma akoqnáá oro. Îtu Káríqtoma waayúkati kúmiqa maqtuwánîqtaba maa-márábímmá kukáiye. kúmiq-wayukati aúkáapikemma kemá mú mikákáá táwî-naqune.
\p
\v 16 miráimanibo kemá táwîgoma ôriq uráunamanibo Áánûqtuma kemmá wení paru-yátáákómá tímikaine. mirá únnayaba Îtu Káríqtoma wení íráqô-qtataaqa mútûq pááq urái-qtataakoma kemmá kanaaráq timíniye. miráipoata káqo-kayukama yemá aónaamma Áánûqtuma kaayoné kemmá kéumatikainatama yemá áaimma átáma Îtuqtaba itáíq-itaiq ínoe. yeráwákáráq matúq-matuq umá mái-auwaraimma mayánoe.
\v 17 Áánûqtuma matúq-matuq umá yabi í-náqíye. wemá íma kanaaráq puíniye. ketáámá wemmá íma aónanunataamanibo wemá wenamáa maníqíye. aati-aatimá matúq-matuq umá máigaraq yaagumá tágama-yataakogaraq wekáq mááye. miráuma waíno.
\p
\v 18 Tímotio, ketí iyápô, maamin-áímmá yáqtoqma akoqnáá íkáae téq kemá kétune. naayóbáqá eqtábá amuné-áímmá tirááne. Tááqtaamma ááiqa umákanonama min-áímmá minnâ ení iyebómíye.
\v 19 itáíq-itaiq umá mái-yataaqa yáqtoqma akoqnáá uréwaq Áánûqtun-aurakaqa agaemá í-yátááríqa íma uwo. yaímma-wayukama Áánûqtun-aurakaq yigaeyábá o-yúmá yeqtí itáíq-itaiq í-yátááqá yawítíyukaiye.
\v 20 Áíménéíyatikaraq Érékáánaragaraq yenákátí itáíq-itaiq í-yátááqá yawítíkuraitaq kemá yenákámá Tááqtaani ayáápi iyuwáune. mibáq máeta yenákámá Áánûqtuqtaba timá táwîq íumakain-aaimma mayáyóye.
\c 2
\p
\v 1 áqnáabaqa keráwáqá máqte-kayukayaba nunamummá tígáae téq kéitaune. keráwáqá nunamummá kéteqa Áánûqtukaq nóiqtababi íyámma ítama aónaaro. wekáq nóiqtababi káqo-yuma íyaqtabagaraq ítama káoneraq “tíkáiye” téraq káqo-yuyaba tero.
\v 2 yabíkáa-kayukagaraq kámááni-wayukagaraq yeqtábá nunamummá tero. mirá éqa ketáámá kaayoné-yátáápí arupú-aaikaraq Áánûqtugaraq waayúkati yúrakaqa kanaaráq mánunatae. maaminnáma íráqô-qtataaqa wáitana atóbamakai-nakoma Áánûqtukaq amuq-yatááqá kéwaiye.
\v 3 missing?
\v 4 miráipoata nunamummá kétenanataa káqo-yugaraq yeqtí kúmiq-yataapike atóbaigaae téna kéitaiye. miráinata yemá árain-aikaraq máqtemma árai-qtataakaraq aónanoe.
\v 5 kímora maníkáá-náqá máimma minnâ Áánûqtue. min-nákómá waayúkagaraq Áánûqtugaraq mamá mórabi áíkuyikaimma minnâ wenamáa Îtu Káríqtoe.
\v 6 keqtáá kúmiq-yataapike ayúqtikanenataa Îtuma minnáyaba pukaíye. wemá pukáimma mi-kánááráqá Áánûqtuma awaaméqá umákaitana minnágoma keqtáá tiráátiraimma Áánûqtu máqte-kayukama kúmiq-yataapike yiwíqma paábaq yikéna wetábá wenôpaq yiwíránáae téna kéiye.
\v 7 minnáyaba Áánûqtuma kemmá káqo-kayukama Áánûqtuqtaba íma ítaraa-kayukayopaq timátíkaraiye. kemá kaaqaari-áímmá íma kétupo árain-aimma kétune. yeqtí yúrapaq kemá itó-ureq Îtukaq itáíq-itaiq í-yábágáráq árai-qtataaqtabagaraq kétima-yimune.
\p
\v 8 miráitaq máqten-aukapake-kayukama aokaq-wáyúkáráa umá Áánûqtukaq nunamummá tígáae téq kétune. mirá étama yeqtí iyáámma Áánûqtukaq múte yauyéta yemá unítíqa íma téta íyámma íma oro.
\p
\v 9 ókaraq aaramá unáákáqtôma ínômma máqte-kayukama yúramma atáá-umayimi-unakaqtoma íumatoraigaae téq kétune.
\v 10 min-nóínímmá náayuwabi Áánûqtumma yirummá ámê-yuma yemá káqo-yuma íráqôniq umáyíkáaro.
\v 11 yemá mayánétama yaákareta máeta yirááti-nakomma mamá yikaq ákáaro.
\v 12 kemá aaragómá waagómmá yiráátéta yabíqyikaiyabama íma kétima-yikaune. yemá paá yaákareta máero.
\v 13 taákaq máráaro. Áánûqtuma Áátaamma áqnáabaq tarôq umákena anaaékaqa Íbimma tarôq uráiye.
\v 14 naayóbáqá Áátaamma ímibo Íbimma Tááqtaama makátítana wemá Áánûqtuni ámáan-aimma arátaiye.
\v 15 miráitana aaramá yemá iyápóma maqyikétama Îtukaq akoqnáá umá itáíq-itaiq kéeta káqo-yuma yirummá kéyimeta Áánûqtukaq yimuqá marakánáae tíyanama yemmá Áánûqtuma wetábá wenôpaq yauwéqma yiwirániye.
\c 3
\p
\v 1 kemá túnna-aimma minnâ árain-aine. móra-nakoma Îtuni waayúkati kawáá-náqá mánena íráqô-qtataare.
\v 2 Îtuni waayúkama móra-iyakaq maréta itáíq-itaiq kéo-kayukati kawáá-nákómá wení otaammá íma waíno. wemá kímora-inimma maraíno. táwî-aaikomma íma ayuwaínana wemmá yabírakaino. waayúkati aúpáq-áímmá íma timá abarokáq íno. káqo-yuma nóiqtababi íyaqtabama aúyánámmá itaíno. wemá pááqyamma íyimena taíbaq kéyimena namuq-wáyúkámá yíwîqma wení naaúpaqa yikaíno. mirá éna wemá íráqôniq umá yirááti-naqa maíno.
\v 3 wemá íma aíbôq-nomma néna neginaagí umá waayúkama áyámma umáyikena wenamáárîq íma yáqtoqma akoqnáá énamanibo wemá paá kaayoné íno. mónekaqa aúyánámmá íma maraíno.
\v 4 wení aara iyápóraq akoqnáá umá yabíkáinata wení iyápó-annama wenáama wáráaro.
\v 5 miráuma móra-nakoma wení aara iyápóma íma kawáá umá aruténama Áánûqtuni waayúkaraqa náaraq umá kanaaráq káwáá íníyô?
\v 6 miráuma aúgemma áaimma átáma itáíq-itaiq ínna-nakoma kawáá-náqá íauraino. mirá éna aúma mamé uíyábáé. Tááqtaama mirá éna Áánûqtuni aammá yúwáitana wemmá Áánûqtuma yawááq-umakaraine.
\v 7 káqo-kayukama itáíq-itaiq kéo-yubikemma aamá íma kéitaa-kayukabikemma wemmá yemá yikaq múte ákáaro. yemá weqtábá táí-aimma timákaiyanama Tááqtaani waakápi amáginiye.
\p
\v 8 móra-iyakaq maréta itáíq-itaiq kéo-kayukabike yíwáqnaa í-wáyúkámá máqte-kayukati yúrakaqa íráqôniq umá máero. máqte-kayukama kanaaráq yekáq kamuqá itánoe. yemá aíbôq-nomma néta neginaagí íyoro. yemá aúyababa íyoro.
\v 9 árain-aimma akoqnáá umá yáqtoretawaq Áánûqtuni aúrakaq yigaemá íyoro.
\v 10 miráuma áqnáabaqa yemá mi-káyúkámá maqmá aonaíyata yemá uyátetama yíwáqnaa í-wáyúkámá kanaaráq máinoe.
\v 11 yeqtí yínáaqmaqa yemá máqte-kayukati yúrakaqa íráqôniq oro. yemá waayúkati yáama íma timá waéqmeta uréire oro. yemá táwî-aaikomma ayuwaíyana íma yabíqyíkáaro. yemá kaaqaari-áímmá téta moyámmá íma máyáaro.
\v 12 móra-iyakaq maréta itáíq-itaiq kéo-kayukabike yíwáqnaa í-nákómá wemá kímora-inimma maréna wení aara iyápóraq yabi íno.
\v 13 mi yíwáqnaa í-wáyúkámá íráqôniq umá mayaímá mayaíyatama máqte-kayukama yemmá yikaq yikánoe. Îtu Káríqtokaq itáíq-itaiq í-yátááqtábá wení akoqnáágaraq tínoe.
\p
\v 14 maamin-áúbámá kágayeqa kemá emmá pááqya-kanaabi yaónanae téq kéitaune.
\v 15 miráimanibo pááqya-kanaabimma kemá íma yennamá maan-áúbágómá Áánûqtuni waayúkama nôrabi ínô-qtataaqtaba emmá kétima-amiye. matúq-matuq umá mái-Aanuqtuni waayúkama minnâ Îtuqtaba móra-iyakaq maréta máa-kayukaae. yemá árain-aikomma kéyaqtoraae.
\v 16 Îtuma ketááí itáíq-itaiq-yataakon áaine. min-ánó-qtátáákómá keqtáámá táaqa karáiye. minnâ
\q1 maa-márábí-káyúkámá wemmá
\q1 wayúkaraa umá aónaraawana
\q1 Aokaq-Áágómá wemmá kanaaráq umákáitata
\q1 Áánûqtunopake kaqtó-wayukama wemmá aónaraae.
\q1 máqten-aukapake-kayukama itó-uma
\q1 ánateta weqtábá tirááe.
\q1 waayúkama wekáq itáíq-itaiq urááne.
\q1 anaaékaqa Áánûqtuma wemmá awíqmena wení márûpaqa utáiye.
\c 4
\p
\v 1 Aokaq-Áágómá timá kétagaiye minnâ yaímma-wayukama anaaékaqa itáíq-itaiq í-yátáápíkémmá yuwéta waeránoe. yemá kaaqaari-áágóní anaaé waréta waátágoma yiráátínnaiq ínoe.
\v 2 maaminnámo yirááten-aimma kaaqaari-wáyúkábíké kéiye. maami-kááqáárí-áímmá yirááten-aimma yúyánápímmá kubaútônikaa umá wamá akoqnáá éna kawaamá yóipimma kubaúma péqmaraanikaa kéiye.
\v 3 yemá téta “aaramá mayikaímá minnâ otaamíye.” kéteta yaímma-aawaqtaba “íma naaro” kéte. miráimanibo Áánûqtuma min-ááwáqá naíyábá tarôq uráitata Îtuni waayúkama yemá Áánûqtukaq “tíkáiye” téta kénaae. yemá árai-qtataaqa kéitaae.
\v 4 máqte-qtataaqa Áánûqtuma tarôq uráimma minnâ íráqômiye. yaímma mirán-ááwáqá íma awéqtátuwanomanibo paá kémayeraq Áánûqtukaq nunamupí “tíkáiye” tero.
\v 5 Áánûqtuni watáama yorauté wekáq nunamummá tígógáráq mi-kááyáq-yátáákómá mamá aáwakomma aokarîq umá íráqômma káuqyikaiye.
\p
\v 6 emá maamin-áímmá enábâqawaayuma timá-yimema Îtuqtaba emá wení íráqô-mayai-naqa mánone. mirá éma mi-qtátááqtábá emá áqa ítama arútare wakáanama akoqnáá umá itáíq-itaiq ínóne.
\v 7 miráimanibo paá-wataagaraq mi-máníq-áímmá íma Áánûqtuqtaba paábaq yuwaao. Áánûqtun-aaimma ítama tágaao.
\v 8 enaúgomma mamá akoqnáá ínônnama minnâ paá pááqya-qtataaqa wáibo ení arun-íyápómá mamá akoqnáá ínônnama minnâ anó-qtataare. minnágoma aúwaraimma íbêkaraq anaaékakaraq emmá amíniye.
\v 9 maamin-áímmá árain-aimmibo matéwaq itáíq-itaiq uwo.
\v 10 matúq-matuq umá mái-Aanuqtuma ketáámá weqtábá kamuqá kéiteqtaaboaqtaa kamáa kááeqtaa akoqnáá umá kémayaunatae. wemá mimórá-wáígómá keqtáámá Tááqtaani ayáápike kématiyuwaiqtaae. máqte-kayukama kémaiyuwaimanibo itáíq-itaiq kéo-yuma áqnáabariq umá kémaiyuwaiye.
\v 11 maamin-áímmá akoqnáá umá aarawaamá yiráátiyo.
\v 12 eqtábámá yemá téta “maabumá pááqyan-iyapoe” tínômanibo emá Áánûqtun-aamma waraíyaama iyúwénatawaq yemá emmá aayoq oro. ánibo íráqô-kataagaraq íráqôn-aaimma kéyiraatewaq káqo-yuma arummá yiméwaq Îtuqtaba akoqnáá umá itáíq-itaiq kéewaq kúmiq-yataariq íuwo.
\v 13 kemá yénúnnama emá Áánûqtuni watáama waayúkati yúbáqá kéyorautewaq kétima-yime yiráátiyo.
\v 14 Áánûqtuma móra-yataaqa emmá ení mayaíyábámá ámikaiye. Áánûqtuni amuné-wáyúkámá yemá tiráámma Îtuni waayúkama móra-iyakaq maréta máe-yuti kawáá-wáyúkámá iyáánapo emmá ánekukaa-tupaama matáane. miráuraipoaa mi ámîkai-qtataaqnapo emá mayaí mayaao.
\v 15 minnáyaba emá aúyánámmá ítama akoqnáá uréwaq mirá uwo. máqte-kayukama ení íráqôn-aaimma káonaiyana anókariq umá anómma aurániye.
\v 16 aati-aatimá ónna-yataakaraq yirááténa-yataaqtabagaraq yabíqma arutaao. mirá kéinana Áánûqtuma emmá matúq-matuq umá mái-auwaraimma aména káqo-kayukama náayubi enáama itaíya-yugaraq yemmá matúq-matuq umá mái-auwaraimma yimíniye.
\c 5
\p
\v 1 anónuqmagopimma aamá íma ma maránômanibo enaboráá umá watáama timá aménaiq umá tíma-amiyo. awaayatí-wáyúkágáráq enábâkokaa umá mirá-umayikaao.
\v 2 aaragókáráq enanókaa umá mirá-umayikaao. inaarú-anaamma enámánaakokaa umá íráqôn-aaimma mirá-umayikaao.
\p
\v 3 ketoq-nóínímmá áraimma yenamáa máe-yuma yemmá tikaq múte yíkáaro.
\v 4 miráimanibo ketoq-nóínímmá wení iyápóabi wení arááráómá máetama yemá wemmá kawáá-umakaaro. miráuma Áánûqtuma tiníq umá yemá anónnáma yeqtí yinóboyugaraq yirááráókáráq mirá-umayikaaro.
\v 5 árai-ketoq-noinimma yemmá kawáá-umayikai-wayukama íma máawana yúyánámmá Áánûqtukaq káme. wágááwabi nokáámma yemá Áánûqtukaq nunamupí yíwáqnaa íyábá tíq-tiq kéoe.
\v 6 miráimanibo mi-kétóq-íníkómá wemá paá aábê kuye íyábámá aúyánámmá ítái-waigoma wemá aúwaraimanibo Áánûqtun-aurakaq pukurááraq-naraa kéiye.
\v 7 min-nóínímmá maamin-áímmá timá yímínatawaq anaaé warétama íráqôniq umá mánoe.
\v 8 ánibo móra-nakoma wemá wení móra-anna-wayukagaraq áqnáabaq wení naaúpaq máe-yuma íma yíwáqnaa énama wemá itáíq-itaiq umá mái-yataapike kéwaeraiye. itáíq-itaiq íma kéi-nakoma táwî-naqanibo min-nákómá wemá uyátá-maqma táwî-naqa máiye.
\p
\v 9 yíwáqnaa íyábá móra ketoq-íníkómá wení karitimaatimá netuqyaammá (60) uráina-waigomma yíwáqnaa ínîqtaba wenáwîqa agayaao. min-íníkómá kímora-nakare téna máqe-uraina-inimma maíno.
\v 10 wení iyápó-annama íráqôniq umá yirááténa namuq-wáyúkámá wení naaúpaqa yiwíqma yikéna Áánûqtuni waayúkama yítauqa tete umáyikena yíwáqnaa kéena kéqokeq-wayukama yeqtí ummaa-yátááqá wái-yuma yíwáqnaa uráina-waigon-awiqa agayaao.
\p
\v 11 aúge-ketoq-noiniti yíwîqa íagayaao. yeqtí yúyánákómá ôriq ínataboata yeráwáqá waamá óqa mayéta yeqtí yúyánámmá waagópí akoqnáá umá amínoe. mirá kéeta Îtu Káríqtonopake waeráiyata
\v 12 waayúkama yeqtábá tínoe: “yemá Îtuqtaba itáíq-itaiq í-yátááqá íma yáqtoqma akoqnáá kéoe.” téta tínoe.
\v 13 minnágaraq maamin-áúgé-kétóq-nóínímmá iyáátámma íkuyeta naaúqtaba-naauqtaba uréire kéeta káqo-yuma nôrawabi o-qtátááqtábá timáeta kéeneta naaúqtaba-naauqtaba kéyautoe. yeráwáqá íma tewaín-áíkáráq paá kétepoana ummaa-yátáákáráq ááiq-yataaqa pááq íniye.
\v 14 miráitana minnâ íráqôpoata aúge-ketoq-noinimma yemá kanaaráq óqa waamá matéta iyápóma maréta yeqtí naa márûkaq yabí éro kétune. miráinaqtaa ketááí namuro-wáyúkámá maamináyatabama aamá íma timá-tikanoqtaae.
\v 15 yaímma ketoq-nóínímmá itáíq-itaiq í-yátáápíkémmá áqa yuwéta waéqma Tááqtaani anaaé kéwaraae.
\v 16 miráimanibo móra-waigoma ketoq-íníkóní naaúpaq máina-waigoma wemá Îtukaq itáíq-itaiq kéenama ketoq-íníkómmá yabíqma íraqôniq umákaino. miráinata Îtun anaaé kéwaraa-kayukama móra-iyakaq maréta máa-yuma yemá mi-kétóq-íníkómmá íma áwáqnaa ínôbo káqomma náayubi yenamááraq máe-ketoq-noinimma yemmá yíwáqnaa ínoe.
\p
\v 17 Îtuni waayúkabimma kawáá-wáyúkámá íráqôniq íyaqa keráwáqá yemmá yagaroqtamá yaaguyábôro. áqnáabaqa náayubi yemá Áánûqtun-aama timá-yimeta yiráátiraiya-yuma yaaguyábôro.
\v 18 minnáyaba Áánûqtuni watáama agamatá-kánnáágómá maará kétiye: “móra-iyakoma ení mayaímá kémayain-aama aáwaqa paá amiyo.” ánibo “mayaí-nákómá wení meyámmá meyánîq oro.” téna kétiye.
\v 19 móra-nakoma kawáá-nákóní aúbi maráinaama wenáama íma itaao. kaayarábi kaumo-wáyúkámá yemá mimórá-áímmá téta aúbi maráiyaama min-áímmá itaao.
\v 20 ánibo wemá yaímma otaammá kutáinaama waayúkati yúrakaq min-áímmá timá uwaa iyo. mirá éma máqte-kayukama mamá kékén umáyikanone.
\p
\v 21 Îtugaraq Áánûqtuma wení aokaq-káqtó-wáyúkátí yúrakaqa emá maamin-ámáán-áímmá waraíkáae téq kétima-amune. móra-nakoqtabama “ketí aanábóé” ítiyo. ímiye. maamin-ámáán-áímmá minnâ máqte-kayukayaba móraiq kéiye.
\v 22 íma kabe-kabe umá móra-nakoma uyátárai-nakoni mayaímá mayaíyábá aneqá ayáánapo ánekuyuwo. abo min-nákómá kúmiq-yataariq kéinaama wetê yagaroqtamá kúmiq-yataakoqtaba íma mánone.
\v 23 karímá netuqyaa-kánáámá kémayema paá non-úrámmá íma nanónnamanibo yaímma wááéni-nomma áyapike aíqa ínîqtabama naao.
\p
\v 24 yaímma-wayukati kúmiq-yataaqa abarokáq itaqtáá aónatuwaunanataa anaaékaqa móra-nakoma aúbi kémaraiye. miráimanibo yaímma-wayukati kúmiq-yataakoma aúpáq wáqena anaaékaqa abarokáq kéiye.
\v 25 móraiq umá yaímma íráqô-mayaigoma abarokáq wáiye. ánibo yaímma íráqô-mayaigoma páátákáá íma abarokáq kéimanibo maaminágogaraq máqte-tupaama aúpáq íma wániye.
\c 6
\p
\v 1 yeráwáqá kaqtó-wayukama náayuwabi meyámmá íma mayéq paá-mayaima máyáa-yuma yeráwáqtí kawáá-nákómmá múte yikaq ákáaro. miráiyanama móra-waigoma íma kanaaráq Áánûqtun-awiqtababi ketáámá yiráátúnna-yataaqtaba timá táíq ínoe.
\v 2 yeráwáqtí kawáá-nákómá Îtuqtaba itáíq-itaiq kéi-naqa weqtábámá yeráwáqá táwî-tuyanamma íma ítá-yakaaro. miráimanibo yeráwáqá kawáá-wáyúkágáráq Îtuqtabama yewátánónáráá kéoe. kawáá-nákómá itáíq-itaiq o-yúmá wekáq mayaí máyáa-yuyabama ôriq umá kákaibo wení mayaíráq akoqnáá oro.
\p emá maamináyaba kéyiraatewaq timá-yimiyo.
\v 3 náayubi káqon-aikomma kéyiraatetama yemá ketááí uyátárai-nakoma Îtu Káríqtoni watáagote móraiq íkeeta ketáátê yagaroqtamá mórabi íma Îtuqtaba itáíq-itaiq kéoe.
\v 4 ímiye. móra-nakoma mirái-waigoma wemá wenaúma mamé kéuyena móra-yataaqtaba íkéitaiye. wemá paá áyan-aiqtaba kákaiye. wemá káqo-kayukama kárún-aimma timá-yikena unítípi mamá kéyikaiye. miráitata waayúkama wenáyôq-wenayoqa ayéta káqowa-kaqowaqtaba kamuqá íma kéitaae.
\v 5 ánibo mi-káyúkámá yúyánámmá móragaraq íma kéitaae. árain-aikoma yúyánámmá íma itétaboata unítíq-ain-aatuqma kéte. yemá yúyánámmá ítáamma monoq-áíkómá paá “móneqa ôriq umá mayaí ámíye” téta kéteta taígani-qtataaqa mamaréta mánoe.
\p
\v 6 áraine. móra-nakoma oótamma mamá áíkuiyataba íma akáinanama monoq-áíkómá kanaaráq taíbaq-yataaqa wemmá amíniye.
\v 7 mi-kánááráqá ketinótaama kématikaawataama nói-qtataaraq matokéqtaa abarokáq uráunataabiyo? móra-yataakaraq ímiye. ketáámá púyôna-taoqa nói-qtataaraq matokéqtaa kanaaráq ónúnataabiyo? móra-yataaqa ímiye.
\v 8 minnáyabataa ketáámá unáákáqtôwabi aáwaqa kémayeqtaama kanaaráq umátikaniqtaae tenúnatae.
\v 9 náayuwabi taíbaq-otamma maraíyábá yíkái-yuma Tááqtaama yemmá kémakatiye. waayúkama mirán-áíbóq-yátááqtábágáráq áwáábiq-yataaqtabagaraq kéyikainanama Tááqtaama yemmá yabitimáe kukéna yawarápamayikaniye.
\v 10 móneqtaba ôriq umá akáin-nakoma taígani táwî-yataakoma áaimma kátaiye. yaímma-wayukama mónekoni anaaé wáráa-yuma yeqtí itáíq-itaiq í-yátááqá Îtuni aapakémmá yukáawanaboana yeqtí ummaa-yátáákówábi yirummá í-yátáákómá taíbariq kéiye.
\p
\v 11 emá Áánûqtun-amopo maami-qtátáápíkémmá nékaq mááo. Áánûqtun-aurakaq katekoîq umá maqmá aónaao. Áánûqtuni aammá waraao. Îtukaq itáíq-itaiq umá yáqtoqma akoqnáá uwo. káqo-kayukama arummá yimiyo. ení mayaíráq máewaq kaayoné umá mááo.
\v 12 itáíq-itaiq umá mái-yataaqa yáqtoqma akoqnáá ínônama yaímma-taoqa ááikaa uráimanibo minnâ íráqô-qtataaqtaba wáiye. minnáyataba maami-íráqón-ááíqá uwo. íráqôn-anonnama mayaínônama minnâ matúq-matuq umá mái-auwaraimma mayaao. emá taíbaq-wayukati yúbáq itó-ure “uyátárai-nakoni aammá waránúne” ténana mi-kánááráqá Áánûqtuma emmá matúq-matuq umá mái-auwaraimma mayaíkáae téna emmá ááyaraine.
\v 13 Áánûqtuma aúwaraikon áaimma wenaúrakakaraq Îtu Káríqtoma wetábá wení áaiqtaba akoqnáá umá Pótíátí-Páíratini aúbáq tirái-naqa wenaúrakakaraq kemá emmá wakúyakaraune.
\v 14 emá maamin-ámáán-áímmá kéwarewaq miráuma akoqnáá kéinana kerátáí uyátárai-naqa Îtu Káríqtoma kumínî-kanaaraq wíno.
\q1
\v 15 Áánûqtuma Îtumo kumínî-kanaayataba tíniye.
\q1 Áánûqtuma máqtemma íráqô-qtataakon áaikaraq wenamáa máqte-qtataakomma yabíkái-naqiye.
\q1 máqtemma anómma yabíkáa-kayukati yabíkái-naqiye.
\q1 máqtemma uyátáraa-kayukati uyátárai-naqiye.
\q1
\v 16 wemá wenamáa íma puí-náqiye.
\q1 wemá ópí máin-aukapaq móra-waigoma waaqókáqá íma kanaaráq yíniye.
\q1 móra-nakoma wemmá íma aónarena móra-nakoma íma kanaaráq aónaniye.
\q1 yaaguyabí-yátáákáráq akoqnáágaraq íma ánatena wekáq waíno.
\q1 miráuma waíno.
\p
\v 17 oótamma taíbaq maráa-kayukama maará téq timá-yimiyo: “keráwáqtí taíbaq-otaqtabama keráwáqtí túma íma mamé úyoro. aati-aatimá mónekoma íma tíwáqnaa ínibo keráwáqá túyánámmá minnáraq ímaranomanibo Áánûqtukaq túyánámmá máráaro. wemá máqte-qtataaaqa keqtáá mamá timuqá maraí-yátááqá kétimiqtaae.
\v 18 maará té yemmá timá-yimiyo: “káqo-yu íráqôniq umáyikeraq aati-aatimá keráwáqtí oótamma káqo-yute yainánôqtaba yokaa umá máero.” téaq timá-yimiyo.
\v 19 mirá étama anaaékaqa yemá íráqô-qtataaqa mayánômma minná min-áúwáráímmá áraimma aati-aatimá matúq-matuq umá mániye.
\p
\v 20 Tímotio, ení itáíq-itaiq umá mái-yataaqa Áánûqtuma emmá ámikaimma yabíqma arutaao. paá-wataagaraq kaaqaari-áíkáráq yirááten-aipikemma nékaq maéwaq min-áíqtábámá unítíqa ítiyo. yaímma-wayukama kaaqaari-áímmá yirááteqtabama “itaí-yátááré” kétemanibo yeráwáqá kárabaae.
\v 21 yaímma-wayukama kaaqaari-áíqtábá itáíq-itaiq kéetaboata Îtukaq itáíq-itaiq ínôqtabama ibáqyukaae.
\p Áánûqtuni íráqô-qtatakoma keráwáqtê waíno.