\id 1TH - Urat NT (PNGBTA); Hilkka Arminen (SIL Advisor); 25-Nov-2015 \h 1 TESALONAIKA \toc3 1Te \toc2 1 Tesalonaika \toc1 Tup ŋendehei ŋaiye Pol nainge nal lenge Tesalonaika \mt2 Tup ŋendehei ŋaiye Pol nainge nal lenge \mt1 Tesalonaika \c 1 \p \v 1 \x - \xo 1.1 \xt Apo 17.1\x*Tup eꞌe pe, Pol, Sailas topoꞌe Timoti, tinge yainge yember yal lenge Kristen miyeꞌ tuweinge Tesalonaika ŋaiye jande Yai Got topoꞌe Lahmborenge Jisas Krais. Ŋoih miꞌmiꞌ topoꞌe ŋoihmbwaip ŋumwaiye tikin Got nalme yip lalme. \s1 Pol hriphrip me bilip lenge Tesalonaika \p \v 2 Ŋup ilyeh ilyeh ŋaiye poi gwah ilyeh misilihme Got pe, poi ŋoihmeryembe yip, topoꞌe poi manange wusyep mirisukwarme Got me yip lalme. \v 3 Ŋupe ŋaiye poi misilihme Yai Got pe, poi manange wusyep miri musukwarme kin me bilip yip ŋaiye sai me kin ti, yip yende ŋaiꞌe ŋaiꞌe bwore luku. Topoꞌe yip yende miꞌme lenge mitiŋ. Detale, yip yende nihararme tinge. Topoꞌe kin ŋende yip jan bongole yeseperhme Lahmborenge Jisas Krais ŋaiye ka ambaꞌe poi lalme. \v 4 Lenge toꞌ tatai poi, poi sisyeme nange Got ŋende nihararme yip pe, kin si nalaŋatme yip nange kitikin supule. \v 5 Poi menge wusyep bwore mise malme yip, yukur wusyep pakaiye ŋilyehme, pakai. Kom poi mal topoꞌe bongol tikin Yohe Yirise ŋaiye kin ŋende bongolme ŋoihmeryembe yip nange ŋaimune ŋaiye poi manange pe, ki bwore mise. Yip sisyeme ŋupe ŋaiye poi marp topoꞌe yip pe, poi marp taꞌe la. Ŋaimune lalme ŋaiye poi mende luku pe, poi mende ŋaiye ka ungwisme yip. \v 6 \x - \xo 1.6 \xt Apo 17.5-9\x*Yip si yambaꞌe wusyep tikin Got pe, yip jande. Pe lenge miyeꞌ yende yumbune yip pe, yip yambaꞌe nihe syohe embere embere. Kom yip jande ŋihip wutuꞌ poi topoꞌe ŋihip wutuꞌ Lahmborenge Jisas. Pe Yohe Yirise ŋahraꞌe ŋoihmbwaip ŋaiye yukur yip ŋoih mane, kom yip hriphrip. \v 7 Taꞌe luku pe, lenge Kristen miyeꞌ tuweinge nal provins Masedonia topoꞌe Akaia tinge yetekeꞌe no, tinge jande ŋihip wutuꞌ yip. \v 8 Wusyep tikin Lahmborenge ŋaiye yip yanange pe, yukur ki sisil nalꞌe nalꞌe nato Masedonia topoꞌe Akaia ŋilyehme, pakai. Moiye moiye lalme tinge si yisande yetekeꞌe ŋaiye ŋoihmbwaip yip teŋeime Got. Taꞌe luku pe, ya plihe mini lenge tuꞌe la, pakai. \v 9 Lenge mitiŋ nalꞌe nalꞌe yanange wusyep me yip ŋupe ŋaiye poi si mate metekeꞌe yip, topoꞌe yaŋah ŋaiye yip yasme got homboꞌe, kut yip yate yahraꞌe naŋ Got mise ŋaiye narp nye nyermbe. \v 10 Topoꞌe tinge yanange ŋaiye pa yurp jeteme Talah tikin Got ŋaiye ka ose moihlaꞌ guh. Jisas talah uku ŋaiye somohon nule, kom Got plihe ŋahraꞌe kin, topoꞌe Jisas miyeꞌ ŋaiye nenge poi tupwaihme ŋoihmbwaip nihe tikin Got ŋaiye min ka ot. \c 2 \s1 Wah ŋaiye Pol ŋende nal Tesalonaika \p \v 1 Lenge toꞌ tatai ŋam, yip si sisyeme, dindiꞌ ŋupe ŋaiye poi si ma metekeꞌ yip pe, yukur poi mal paka pakaiye, pakai. \v 2 \x - \xo 2.2 \xt Apo 16.19-24, 17.1-9\x*Yip sisyeme, teter ŋaiye yukur poi mate metekeꞌ yip pe, poi nambaꞌe nihe syohe embere embere, topoꞌe wusyep hiꞌe manar moi embere Filipai. Poi ma moto meleꞌme lenge wachaih, kom Got pwal poi bongol ŋaiye ya malaŋatme wusyep mise kin milme yip Tesalonaika. \v 3 Ŋupe ŋaiye poi manange malaŋatme wusyep bwore tikin Got ŋaiye ka bunjenge ŋoihmbwaip yip pe, poi yukur mana yip wusyep molohe, topoꞌe poi yukur mende ya homboꞌe me yeh yip, pakai. \v 4 Got si ŋiyarꞌe poi nange poi tatame ŋaiye ya mininge malaŋatme wusyep bwore kin. Poi yukur masande nange ya mininge malaŋatme wusyep gunde ŋoihmbwaip lenge miyeꞌ no, ka hriphrip, pakai. Kut ya mininge malaŋatme wusyep tuꞌe ŋaiye Got ŋasande nange ya mende. Detale, kin ŋilyehe sai, kin sisyeme ŋoihmbwaip poi. \v 5 Yip sisyeme, poi yukur mate miche kukwai me yip, topoꞌe poi yukur homboꞌe meyeh yip, pakai. Ŋoihmbwaip poi yukur tahar ŋaiye ya mambaꞌe ŋaiꞌe ŋaiꞌe yip. Got kin sisyeme ŋoihmbwaip poi. \v 6 Poi yukur mende ŋaiꞌe ŋaiꞌe ŋaiye yip topoꞌe lenge mitiŋ syeꞌ pa yahraꞌe naŋ poi, pakai. \p \v 7 Poi aposel tikin Krais pe, poi tatame ŋaiye ya misilih yip ŋaiꞌe ŋaiꞌe syeꞌ. Kom ŋupe ŋaiye poi gwah ilyeh motop yip pe, poi marp ŋumwaiye ŋahilyeh taꞌe mam ŋaiye wangange ŋimbirip, topoꞌe woworꞌe lenge talah ti. \v 8 Poi mende nihararme yip pe, yukur poi si manange malaŋatme wusyep tikin Got ŋilyehme malme yip, pakai. Poi mende miꞌmiꞌ ŋaiye ya mule mungwisme yip. Detale, yip ŋimei poi supule. \v 9 Lenge toꞌ tatai poi, yip ŋoihyeryembe wah nihe embere ŋaiye poi mende, lakai pakai? Poi mende wah ŋau ŋaiye ya mambaꞌe wuhyau ŋaiye ka ungwisme poi, kut poi mende wah ŋupe ŋaiye manange malaŋatme wusyep bwore mise tikin Got no, yukur ya yul yip mane, ŋaiye pa bepyeteme poi, pakai. \v 10 Yip topoꞌe Got sisyeme ŋoihmbwaip bwore ŋaiye poi mende malme yip lahmende ŋaiye si bilip. Ŋoihmbwaip poi uku ki bwore bwarme, prihe miꞌ supule, yukur ki molohe. \v 11 Yip sisyeme na, poi bepeteme yip ilyeh ilyeh ŋahilyeh taꞌe ŋaiye yai bepyeteme lenge talah kin. Poi manange wusyep ŋaiye mahraꞌe ŋoihmbwaip yip, \v 12 topoꞌe mende bongolme yip ŋaiye pa yurp tuꞌe ŋaiye Got ŋasande no, mindemboi ka gil yip pa yi yoto lemame yirise bwore kitikin. \s1 Lenge Kristen yikirh mane me bilip tinge \p \v 13 Poi yukur ya mupwaiꞌe mut poi ŋaiye ya mininge wusyep risukwarme Got. Detale, ŋupe ŋaiye poi manange malaŋatme wusyep mise tikin Got malme yip no, yip yasande pe, yip sisyeme, wusyep uku yukur wusyep tikin miyeꞌ, pakai. Wusyep mise luku ŋaiye yip si yambaꞌe pe, luku wusyep tikin Got mise supule. Pe wusyep uku ki ŋende wah nato yip lenge Kristen miyeꞌ tuweinge. \v 14 \x - \xo 2.14 \xt Apo 17.5\x*Lenge toꞌ tatai poi, pa ŋoiheryembe lenge Kristen miyeꞌ tuweinge Judia ŋaiye ŋoihmbwaip tinge teŋeime Krais Jisas. Somohon lenge miyeꞌ syeꞌ Judia yende wachaihme tinge. Ki ŋahilyeh taꞌe lenge Tesalonaika syeꞌ ŋaiye yende yumbune yip. \v 15 \x - \xo 2.15 \xt Apo 9.23,29, 13.45,50, 14.2,5,19, 17.5,13, 18.12\x*Lenge Juta, tinge yonombe Lahmborenge Jisas Krais, topoꞌ lenge profet, topoꞌe tinge yende wachaihme poi. Tinge yaŋaꞌe ŋoihmbwaip syohe yalme Got, topoꞌe tinge yende wachaihme mitiŋ lalme. \v 16 Tinge da yotombo wah poi nange yukur ya mininge malaŋatme wusyep tikin Got mil lenge haiten no, ka ungwis me tinge. Hwap ŋaiye tinge yende pe, ki ŋembere supule tataꞌ tataꞌ nanah hlaꞌ. Pe ŋoihmbwaip nihe tikin Got ki embere sekete me tinge. \s1 Pol ŋasande ŋaiye ka plihe etekeꞌe lenge Tesalonaika \p \v 17 Lenge toꞌ tatai poi, ŋupe ŋaiye poi ya mus yip mut wohe pe, poi yukur ya ŋoihsipe yip, pakai. Wahriꞌ poi marp woh me yip, kut ŋoihmbwaip poi sai topoꞌme yip. Taꞌe luku pe, poi plihe mende wah nihe ŋaiye ya mi metekeꞌ yip. \v 18 Yip pa sisyeme ŋaiye poi mata mute metekeꞌe yip pe, ŋam Pol, ŋam mende wah nihe ni wula wula ŋaiye ma muta metekeꞌ yip, kom Satan ki gase yaŋah poi. \v 19 Miꞌe pe, ŋupe ŋaiye Lahmborenge Jisas ka ot pe, ŋaimune ka ende poi ya gwin bongol, topoꞌe ya hriphrip mil ŋembep kin? Topoꞌe ŋaimune ka asambe kin nange poi si mende wah bwore? Yip ilyeh iki. Yip pa tuꞌe yitini bwore me wah ŋaiye poi si mende. Yip pa pul poi naŋ embere, topoꞌe yende poi ya hriphrip guh ŋembep tikin Jisas. \v 20 Bwore mise, yip yende poi hriphrip ŋembere sekete, topoꞌe poi mambaꞌe naŋ embere. \c 3 \s1 Pol nember Timoti nal ŋaiye ka ende bongolme Kristen lenge Tesalonaika \p \v 1 \x - \xo 3.1 \xt Apo 17.15\x*Ŋoihmbwaip poi ginirme yip pe, poi ŋoihmeryembe nange yukur ya gwaingwai. Taꞌe luku pe, poi mupwaiꞌe wusyep ŋaiye ya hindi murp moi Atens. \v 2 Kut poi member toꞌ poi Timoti nal no. Kin miyeꞌ wah tikin Got, ŋaiye ŋanange nalaŋatme wusyep bwore tikin Jisas Krais. Poi hindi member kin nal ŋaiye ka ungwisme yip, topoꞌe ka ende bongolme bilip yip. \v 3 Lahende yip yukur pa ŋoiheryembe wula wula me mane ŋaiye yip yikirh, na pakai. Detale, nihe syohe luku Got somohonme nalaŋatme nal me poi Kristen. \v 4 Ŋupe ŋaiye teter poi motop yip marp iki pe, poi si mana yip yer nange mindemboi pa yambaꞌe hwap. Taꞌe luku pe, tukwini yip si sisyeme ŋaimune ŋaiye ŋende me yip. \v 5 Taꞌe luku pe, ŋam de ma member Timoti mil. Ŋam yukur ma murp gwaingwaiye pe, ŋam member kin nal ŋaiye ka usyunde etekeꞌe bilip yip. Ŋam hiꞌ gwarnge nange Satan si ŋondolꞌme yip pe, wah poi lalme si nal luh paka pakaiye. \s1 Timoti plihe nenge wusyep bwore nat pe, Pol hriphrip supule \p \v 6 \x - \xo 3.6 \xt Apo 18.5\x*Timoti plihe nat pe, ki ŋana poi wusyep bwore me yip ŋaiye yip jan bongol me bilip yip, topoꞌe yip yende nihararme lenge mitiŋ lalme. Yip ŋoiheryembe poi pe, yip hriphrip. Kin si ŋana poi nange nye nyermbe yip yende niharar nange pa yetekeꞌ poi, ŋahilyeh taꞌe ŋaiye poi plihe mende niharar nange ya metekeꞌ yip. \v 7 Lenge toꞌ tatai poi, ŋupe ŋaiye poi masande nange bilip yip ki sai bongol pe, luku ki ŋende bongolme poi ŋaiye ya gwin mikirh mane. \v 8 Ŋaiye yip pa jin bongole yi yoto naŋ tikin Lahmborenge Jisas pe, luku ki plihe ŋende bongolme laip poi. \v 9 Pe ŋupe ŋaiye poi ŋoihmeryembe yip, wusyep hriphrip poi nalme ŋembep tikin Got ki ŋembere sekete. \v 10 Nye nyermbe ŋupe ŋau poi misilihme Got topoꞌme ŋoihmbwaip poi ŋaiye ka ende bongolme bilip yip ŋaiye teter seheiꞌe. Pe poi ya muta metekeꞌ yip. \s1 Pol ŋisilihme Got ŋaiye ka e etekeꞌ lenge Tesalonaika \p \v 11 Poi misilihme Got, topoꞌe Lahmborenge poi Jisas ŋaiye ka yende yaŋah ŋaiye poi ya muta metekeꞌ yip. \v 12 Poi masande ŋaiye Lahmborenge Jisas Krais ka ende ŋoihmbwaip yip ŋaiye pa yende nihararme lenge Kristen miyeꞌ tuweinge topoꞌe lenge mitiŋ lalme. Ŋoihmbwaip yip ŋaiye ŋende niharar se ka ŋembere supule ŋahilyeh tuꞌe poi ŋaiye mende nihararme yip. \v 13 Taꞌe luku pe, kin ka ende bongolme ŋoihmbwaip yip no, yip pa yurp prihe bwore bwarme, topoꞌe holi bwore mise supule yil ŋembep tikin Yai Got ŋupe ŋaiye Lahmborenge poi Jisas ka plihe ot kekep eꞌe topoꞌe lenge miyeꞌ tuweinge holi mise supule kitikin. \c 4 \s1 Yarp lenge Kristen miyeꞌ tuweinge \p \v 1 Taꞌe luku pe, lenge toꞌ tatai poi, poi si malaŋat yip yaŋah bwore bwarme ŋaiye pa junde ŋasande tikin Got. Yip si jande bwore bwarme nom, nato naŋ tikin Lahmborenge Jisas pe, poi da plihe mini yip ŋaiye pa yende bwore tuꞌe luku yenge yil yil. \v 2 Yip si sisyeme wusyep ŋaiye poi malaŋat yip. Poi mana yip syep mengeme gwande wusyep tikin Lahmborenge Jisas Krais. \p \v 3 Got ŋasande nange yip pa yurp holi mise supule no, pa yenge wahriꞌ yip yosokome ŋaiye pa yende niŋ pinip yar. \v 4 Yip lenge miyeꞌ, nye nyermbe yip pa sisyeme yaŋah ŋaiye pa yurp bwore bwarme yotop lenge tuweinge tip.\f + \fr 4.4 \ft Leꞌe wusyep tehei ŋoinde tikin wusyep uku: Taꞌe luku pe, yip miyeꞌ tuweinge ilyeh ilyeh pa bepeteme wahriꞌ yip tip ŋaiye yukur pa yende niŋ pinip yar.\f* \v 5 Prepwan ŋaiye ŋoihmbwaip yip ka hri tuhur no, pa yende niŋ pinip yar ŋahilyeh tuꞌe lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye yukur sisyeme Got no, tinge yende pupwa. \v 6 Ŋai ŋaiye taꞌe luku pe, prepwan ŋaiye pa homboꞌe yehme lenge Kristen toꞌ tatai syeꞌ ŋaiye yip yende niŋ pinip yar topoꞌe tuweinge lenge miyeꞌ syeꞌ. Poi si mana yip syep mengeme na, Lahmborenge se ka ende wachaihme lenge lahmende ŋaiye ka yende ŋai uku. \v 7 Got yukur nambaꞌe poi nange teter ya murp tuꞌe miyeꞌ tuweinge tikin ŋaiye yende niŋ pinip yar, pakai. Kut kin gal poi nange ya murp holi mise supule. \v 8 Taꞌe luku pe, lenge lahmende ŋaiye jarnge ŋaiye ka yusyunde wusyep uku pe, yukur tinge jinyenme wusyep miyeꞌ luku, tinge jinyenme wusyep tikin Got. Kin ŋilyehe sai ŋaiye yal yip Yohe Yirise. \p \v 9 Kom yukur ma plihe minge tup ende mini yip me yaŋah ŋaiye yende nihararme lenge Kristen miyeꞌ tuweinge, pakai. Detale, Got si yasam yip yaŋah ŋaiye yende nihararme lenge Kristen miyeꞌ tuweinge. \v 10 Bwore kin ŋaiye yip si yende yaŋah taꞌe luku yal lenge Kristen miyeꞌ tuweinge ŋaiye yarp Masedonia. Taꞌe luku pe, lenge toꞌ tatai poi, poi masande ŋaiye pa plihe yende tuꞌe luku yenge yil yil. \v 11 Yip pa ŋoiheryembe ŋaiye pa yende wah nihe, topoꞌe pa yurp ŋumwaiye. No pa jin ŋihip yiptip tongonose ŋaiye pa bepyeteme yarp yip ilyeh ilyeh. Wusyep eꞌe ki ŋahilyeh taꞌe ŋaiye somohonme poi mana yip. \v 12 Ŋupe ŋaiye pa yende tuꞌe luku pe, prepwan ŋaiye pa yi tingil lenge mitiŋ ŋaiye ka yungwis yip ŋaimune. Pa yende yaŋah uku pe, ŋoihmbwaip lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye yukur bilipme Got ka yahraꞌe naŋ yip me ŋoihmbwaip bwore yip. \s1 Ŋupe ŋaiye Lahmborenge ka ot \p \v 13 Lenge toꞌ tatai poi, poi masande ŋaiye pa sisyeme bwore gondoume me ŋaimune ŋaiye ka ende me lenge mitiŋ ŋaiye somohon yule. Yip yukur pa ŋoihginirme tinge ŋahilyeh tuꞌe lenge mitiŋ ŋaiye yukur bilip me Got, na pakai. \v 14 Poi bilip nange Jisas somohonme nule miꞌe pe, mindemboi ka plihe ot. Topoꞌe poi bilip nange mindemboi Got ka ahraꞌe lenge Kristen miyeꞌ tuweinge ŋaiye somohon yule pe, ka yut topoꞌe Jisas. \v 15 \x - \xo 4.15 \xt 1Ko 15.51-52\x*Wusyep eꞌe ŋaiye poi mana yip malaŋatme pe, leꞌe wusyep tikin Got. Ŋupe ŋaiye Jisas ka ot pe, poi lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye teter tukwini marp eꞌe pe, yukur ya mil yerme lenge mitiŋ ŋaiye somohon yule, pakai. \v 16 Dindiꞌ ŋup uku pe, lenge miyeꞌ tuweinge ka yusyunde diꞌ ende tikin walip hlaꞌ ondoh ka yohe timbiya gil. Ka unduhulꞌe ŋoih tikin Got pe, Lahmborenge Jisas ka ose moihlaꞌ guh. Pe lenge Kristen miyeꞌ tuweinge ŋaiye somohon bilip me Jisas no, tinge yule pe, tinge ka tuhur yerme poi. \v 17 Kut poi lenge Kristen miyeꞌ tuweinge ŋaiye teter marp pe, Got ka enge poi el unuh ŋaitem ŋaiye ya mil motop tinge pe, ya mila guhilyeh topoꞌe Lahmborenge. Pe ya murp topoꞌe Lahmborenge nyermbe nyermbe. \v 18 Taꞌe luku pe, pa yalaŋatme wusyep eꞌe yende bongolme yip Kristen miyeꞌ tuweinge. \c 5 \s1 Yurp jeteme Lahmborenge ŋaiye ka ot \p \v 1 Lenge toꞌ tatai poi, yukur ya plihe mini yip malaŋatme ŋup tikin Lahmborenge ŋaiye ka plihe ot. \v 2 \x - \xo 5.2 \xt Mat 24.43, Luk 12.39, 2Pi 3.10\x*Yip si sisyeme, ŋupe ŋaiye Lahmborenge ka ot pe, ka ot nilyehe si tuꞌe miyeꞌ endei ŋaiye nat ŋup. \v 3 Ŋupe ŋaiye lenge miyeꞌ tuweinge ka yininge tuꞌe leꞌe na, “Poi tukwini, poi marp syumbe ŋumwaiye topoꞌe hriphrip supule.” Pe ŋup uku mane ka ot me lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye yukur bilip me Got. Ka tuꞌe ŋaiye tuwei wasande syohe ŋaiye ta waraꞌe talah pe, ka ŋahilyeh tuꞌe ŋaiye lenge miyeꞌ tuweinge yukur tatame ka se jirnge yosokome mane luku, pakai supule. \p \v 4 Kom lenge toꞌ tatai ŋam, yip yukur yarp yepelmbe taꞌe lenge miyeꞌ tuweinge ŋaiye yeteteme wusyep tikin Got. Ŋup uku yukur ka ende yip pa yenge plai tuꞌe ŋaiye yip yetekeꞌe miyeꞌ endei ŋaiye nat, pakai. \v 5 Poi lenge miyeꞌ tuweinge lalme tikin yirise, topoꞌe ŋau ŋaiye naŋarꞌe. Poi yukur miyeꞌ tuweinge tikin ŋup topoꞌe yepelmbe, pakai. \v 6 Taꞌe luku pe, poi lenge Kristen, ya mende miꞌmiꞌ murp tuꞌe ŋaiye miyeꞌ tuweinge yarp hlaꞌ. Yukur ya mite posoh tuꞌe lenge miyeꞌ syeꞌ, topoꞌe yukur ya monoꞌe pinip kwote. \v 7 Ŋup pe, lenge miyeꞌ tuweinge yate posoh, topoꞌe tinge yonoꞌe pinip kwote no, ŋondoh tinge talalai pe, tinge yende kwite kwote. \v 8 \x - \xo 5.8 \xt Ais 59.17, Efe 6.13-17\x*Kom poi mitiŋ tikin ŋau pe, ŋoiheryembe poi ka si bwore bwarme. Poi ya murpe gare ŋoihmbwaip ŋaiye teŋeime Got pe, ya mende nihararme lenge mitiŋ pe, yaŋah bwore luku ka ungwisme poi tuꞌe temhroŋ kapa. Poi marp meseperhme Got ŋaiye ka ambaꞌe poi. Ki taꞌe ŋaiye galaꞌ kapa. \p \v 9 Got yukur nalaŋatme poi nange ya mambaꞌe ŋoihmbwaip nihe kin, pakai. Kin nalaŋatme poi ŋaiye ya murp meseperhme ŋup tikin Jisas ŋaiye ka ota ambaꞌe poi. \v 10 Somohon kin nulme nungwisme poi lalme. Taꞌe luku pe, poi lahmende ŋaiye tukwini marp laip kekep eꞌe, topoꞌe lahmende ŋaiye si yule no, ŋupe ŋaiye Lahmborenge ka plihe ot pe, poi ya murp laip topoꞌe kin nyermbe nyermbe. \v 11 Taꞌe luku pe, pa yininge wusyep bwore ŋaiye ka ende bongolme yiptip, tuꞌe ŋaiye tukwini yip yende. \s1 Wusyep yuwo \p \v 12 Lenge toꞌ tatai poi, poi misilihme yip ŋaiye pa yusyunde wusyep lenge miyeꞌ wah tikin Lahmborenge ŋaiye yende wah yungwisme yip. Yip pa yurp tuwihme tinge. Detale, Lahmborenge kin nalaŋatme tinge ŋaiye ka yurp miyeꞌ ondoh yip. Tinge ka syep erŋeme yip me ŋaimune ŋaiye pupwa. \v 13 Yip sisyeme wah ŋaiye tinge yende pe, pa yahraꞌe naŋ tinge, topoꞌe pa yende nihararme tinge. Topoꞌe pa yurp ŋumwaiye ŋoihmbwaip ilyeh topoꞌe lenge toꞌ tatai yip. \v 14 Lenge toꞌ tatai poi, poi misilihme yip ŋaiye pa yininge bongol me lahmende ŋaiye yarp pakaiye yende ŋulmbwai, topoꞌe pa yende bongolme ŋoiheryembe lenge mitiŋ ŋaiye hiꞌ worhe, topoꞌe pa yungwis lenge miyeꞌ ŋaiye ŋoihmbwaip tinge yukur teŋeime Got bongol. Pa syumbe yurp bwore ŋumwaiye yotop lenge mitiŋ lalme. \v 15 Taꞌe luku pe, pa sisyeme tuꞌe leꞌe, ŋaiye miyeꞌ ende ka ende hwap me yip pe, yukur pa tungwisme hwap kin, na pakai. Kut ŋoihmbwaip bumbe yip ka si el ŋaiye pa yende ŋoihmbwaip bwore yile yut yip tip lenge Kristen miyeꞌ tuweinge, topoꞌe lenge miyeꞌ tuweinge lalme. \p \v 16 Yip pa yurp hriphrip nyermbe nyermbe. \v 17 Nyermbe nyermbe ŋupe ŋau pa yisilihme Got. \v 18 Ŋaimun bwore lakai pupwa ka ot me yip, kom nye nyermbe pa yininge wusyep yirisukwarme Got. Detale, Got si ŋasande yip miyeꞌ tuweinge ŋaiye yarp sehei me Jisas pe, pa junde yaŋah uku. \v 19 Ŋupe ŋaiye Yohe Yirise ŋasande ka ende wah pe, yukur pa yuipe nih tikin Yohe Yirise. \v 20 Topoꞌe prepwan ŋaiye pa tule lahmende ŋaiye yana yip wusyep profet. \v 21 Te yiyarꞌe wusyep lalme. Wusyep ŋaiye bwore mise pe, pa yurpe, tu wusyep molohe pe, pa yusme. \v 22 Yip pa yusme ŋaiye yende ŋaiꞌe ŋaiꞌe tetehei pupwa. \v 23 Got, kin tehei ŋaiye yip yarp ŋoihmbwaip ŋumwaiye, topoꞌe kin nongohe hwap yip pe, kin ŋende yip tahar bwore prihe. Pe Got nalaŋatme yip kitikin. Bwore mise, kin bepeteme yipihinge, topoꞌe wahriꞌ yip, ŋaiye pa yurp bwore bwarme supule yil ŋembep kin ŋupe ŋaiye Lahmborenge Jisas Krais ka ot. \v 24 Got si nalaŋatme yip miyeꞌ tuweinge kin bwore mise pe, se ka ungwisme yip tuꞌe ŋaiye yerkeime kin si ŋanange nange ka ende. \p \v 25 Lenge toꞌ tatai poi, yisilihme Got me poi. \v 26 Yirir lenge Kristen miyeꞌ tuweinge lalme. \v 27 Ŋam misilihme yip nato naŋ tikin Krais ŋaiye pa jonose tup eꞌe yil lenge Kristen toꞌ tatai lalme. \v 28 Ŋoih miꞌmiꞌ tikin Lahmborenge Jisas Krais sai topoꞌe yip.