\id EPH - Ura \toc3 Efe \toc2 Ma Efesuskäna \toc1 Ama Abuk Sage Ama Efesuskäna \mt1 Ma Efesuskäna \is1 Ama Rhäväktsäs \ip Ma Pol qa säm bä rhakt täkt ama abuk. Bä qa säm bäm gi sage ama qatnanaktpämda e mät ama värhäm ama mor äm ma Efesus. \ip Vä ma Efesuskäna di qaku ma Pol qä slaräkt na angätni arha lat ura arhä snängaqa dap kinak kät säm iva sage ama Efesuskäna iva qa rhuqunäga vät a rha sävät ma Ngämuqa aa snängaqa dä aa lavuqi ama soktäm gi dä qosaqi va qa rhuqunäga vät a rha mamär sävät ama qatnanaktpämda arhä mämairäs da aa snängaqa rhoqoräkt aa ron. Aa snängaqa diva rhäkmamär na qa qrekt bä iarhongäkt moe di sa västämne nä irhong bä bä ma Krais. Vä rhakt täkt ama abuk di ma Ngämuqa aa snängaqa rhoqoräkt di qat tet toqor tärhäkt i ama narhoeräm di sa ma Ngämuqa qa mualat sa arhani ama ruvek iva sägäni na rha rhi na qa. Ama unbamnaäm di sa qa mualat sä rha iva sägäni na rha mamär. Ama däpguapnaäm di qaku sokt ka mualat sä rha iva sägäni na rha dap kosaqi qa västämne na rha ma ama sägäge ama släqyige qärqigeni i ama släqyige na ama qatnanaktpämda. Näkt ma Pol qat tamän i rhäkt di ma Ngämuqa qat tuqunäga sä iomäkt i qosaqi va ama Jentailqäna mäni iagekt ama släqyige bä nävät ige diva qär qur iarhongäkt maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt kärqärhong i qali lirhong bät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs i qa di masirhat mamär na aa mädräm ama mär ngät. Ma Pol qat tu da aa enge angät tpäs i qat tamän sävät aurha iar ama iaräs na ngät kärangätni i ut tet da ama qumärqumär ngät ama lat ngä na ama qutdrir sävät a ne angärha ron dap iarhakt kärarhae i sa sräp ta di rhat dän nävä ma Sämga aa uväs di na ama nän. \iot Ama Qävälap Nasot A Ne \io1 Ama Enge Na Ama Märmärgem (1:1-2) \io1 Ma Ngämuqa Aa Snängaqa Maräkt Sävät A Ut Mäni Ma Krais (1:3-14) \io1 Ma Pol Aa Nän Sävät Ama Qatnanaktpämda E Ma Efesus (1:15-23) \io1 Ama Is Kärangätni I Ma Ngämuqa Aa Snängaqa Di Qat Tu Aa Släqyige Vät A Nas Näväm Ngät (2-3) \io1 Angätni Ama Is Kärangätni I Ma Ngämuqa Aa Snängaqa Di Qat Tu Aa Släqyige Vät A Nas Pät Aurha Iar (4-6:20) \io1 Ma Pol Qat Tu Da Aa Enge Angät Tpäs (6:21-24) \ie \c 1 \s1 Ma Pol Qa Säm Ama Märmärgem Sage Ama Qatnanaktpämda E Ma Efesus \p \v 1 Aingo ma Pol di ma Jisas ma Krais aa ngangga na ngo nävät ma Ngämuqa aa snängaqa \p dä ngut säm sävät a ngän ama qatnanaktpämda e mät ama värhäm ama mor äm ma Efesus kärarhae i vasägos dä rhit päs ma Jisas ma Krais aa rhäng mamär. \p \v 2 Mamär iva ama ñämsävätki dä ama bulap sagem ngän nage ma Ngämuqa aut mamäk dä ma Engeska ma Jisas ma Krais. \s1 Ma Ngämuqa Aa Modämne Bä Ba Ut Nävät Ma Jisas Ma Krais \p \v 3 Mamär iva urhi nänsäs sage ma Ngämuqa qärakni i aurha Engeska ma Jisas ma Krais aa mamäk dä aa Ngämuqa qärak i sa qa modämne na ut nävät ma Krais na ama qloqaqa na ngät ama modämne moe vät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs. \v 4 Iangärhäkt ama lat dinguna mudu rhoqoräkt i as kaku ma Ngämuqa qa säm ama ivätki dä sa qa armeng däm ut nävät ma Jisas ma Krais ivakt iva ut di mamär vät a ut iva ama qumärqumärta na ut mamär dä va isiska vät a ut nämät ama vuirhong dä ma Ngämuqa aa saqong. Ma Ngämuqa di sa aa snäng bät a ut \v 5 dä soknga qa muqunän bät a ut iva u rhän i aa es na ut nävät ma Jisas ma Krais aa lat parhäm ma Ngämuqa aa snängaqa qärakni i nani a qa na ut iva u rhän doqoräkt \v 6 ivakt iva urhi an sä qa nävät aa ñämsävätki ama mor qi qäraktni i qa modämne na ut na qi inguna sa sägäni na ut ut na aa emga qärakni i sa ma Ngämuqa aa snäng bät a qa. \p \v 7 Nävät iaqäkt aa emga aa biaska dä sa ma Ngämuqa qa rhäksasot a ut parhäm aa ñämsävätki ama mor qi masirhat i qa qyiradeng na aurha vuirhong. \v 8 Iaqyäkt aa ñämsävätki di sa qa rhor na qi vät a ut na ama mär ngät ama mädräm dä na ama muqunäga sävät ama engäktkinirhong moe. \v 9 Dä sa ma Ngämuqa qa muqunäga vät a ut sa aa snängaqa ama ngaip ka aa lat kärangätni i mudu qa muräkt iva qa rhualat na ngät nävät ma Krais. \v 10 Näkt pät iomäkt ama qäväläm gärqomni i sa ma Ngämuqa qa muqunän bät a äm dä sa va qä västämne nä iarhongäkt moe bä bä ma Krais kärqärhong i irhong nga e da ama usäpki arha ron dä qärqärhong i irhong nga e mäni ama ivätki. \p \v 11 Näkt nävät ma Krais dä sa ma Ngämuqa qa armeng däm ut ama Judaqäna iva urhi rha iarhongäkt kärqärhong i sa mudu qa mumänaris iva qä von ut täm irhong barhäm aa muräkt kärangätni i sa mudu qa mu ngät. Bä qa di qärakni i vasägos dä qat tualat nä iarhongäkt moe iva rhäktäkmamär varhäm aa snängaqa. \v 12 Sa qa mualat toqoräkt divakt iva aiut kärarhae i sa ama narhoerta na ut iva ut nanakt iva ma Krais ka rhatnärhäm ut pa urhi nänsäs sage ma Ngämuqa nävät aa murhämeska. \v 13 Bä qosaqi aingän gärarhae i sa qale ngän mäni ma Krais di vät ama qäväläm gärqomni i sa ngän nari ama enge na ama engäktki qärangätni i ama sameng ama mär ngät sävät ma Ngämuqa aa mumaiar iva qa rhumaiar ngän doqoräkt bä sa ngänät nanakt nä ma Krais di sa ma Ngämuqa qa muqunän bät a ngän i aa ruvek na ngän na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa qärakni i sa mudu ma Ngämuqa qa mumänaris iva qä von ut täm ga. \v 14 Iaqäkt ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa di qä sämaengäktki na ama mumänaris iva vät ama qäväläm gärqomni i sa ma Ngämuqa qa muqunän bät a äm diva urhi rha iarhongäkt kärqärhong i sa mudu qa mumänaris iva bä ba ut nä irhong aiut aa ruvek kärarhae i sa ma Krais ka muisiska vät a ut iva urhi rha irhong. Iangärhäkt ama lat divakt iva urhi nänsäs sagem ga nävät aa murhämeska. \s1 Ma Pol Qä Nän Dä Qat Tes Ama Mär Sage Ma Ngämuqa \p \v 15-16 Bä rhoqoräkt dä sa qaku mae vät a ngo iva nguat tes ama mär sage ma Ngämuqa nävät a ngän doqoräkt i nguat tu gu snäng sävät a ngän. Bä ngu nän inguna sa ngua nari sävät angän gatnanakt sämäni ma Engeska ma Jisas dä sävät angäna lat kärangätni i angäna snäng bät\f + \fr 1:15-16 \fq angäna lat kärangätni i angäna snäng bät \ft Ma Pol qa säm dakt täkt aa abuk näkt nasot ama qäväläm ama qot äm dä arhani ama ruvek di rha säm ma Pol aa enge i qoki rhoqorne dap taerhom däkt ama qängärini angät käväläm di arhani nävät a rha di sa qaku rha säm a äm sae.\f* arhani moe ama qatnanaktpämda. \v 17 Sa ngu nän iva aurha Engeska ma Jisas ma Krais aa Ngämuqa qärakni i ama Ngätmamäk kärak i aa murhämeska masirhat diva qä von ngän da ama mädräm ama mär ngät dä ama muqunäga sävät a qa nävät aa Qloqaqa. \v 18 Bä nävät iangärhäkt ama lat dä va mamär iva qunäga vät a ngän mamär sävät iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qa mes ngän iva ngänät nanakt na qa iva qa rhualat nä irhong bä qosaqi va qunäga vät a ngän sävät ama märirhong masirhat kärqärhongni iva ngäni rha irhong inguna nävät iomäkt i aa ruvek na ngän. \p \v 19 Näkt kosaqi ngu nän i mamär iva qunäga vät a ngän sävät ma Ngämuqa aa lat kärangätni i nävät aa qrot ama enges ngät masirhat bä ba ut kärarhani i ut nanakt. Iangärhäkt ama lat di ngät toqor ama enges ngät ama lat \v 20 kärangätni i qa mualat na ngät pät ma Krais aa iar toqoräkt i qa märanas na qa nämät ama tñäpki bä qa muqun na qa gem mes da aa märmär vät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs. \v 21 Sa qat muqun dävuk mamär daver iarhongäkt moe maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt ngä nä iarhongäkt moe kärqärhong i irhong angät krot bä sävät iarhongäkt moe kärqärhong i irhong ngärhit lu vät ama muräktpäm. Bä va qaku qale qa rhävuk daver iarhongäkt toqoräkt di sokt pät tangät täkt ama rhodäm dap kosaqi va qale qa daver iarhongäkt kärqärhong iva qali lirhong nasot. \v 22 Ma Ngämuqa qa mu iarhongäkt moe vä ma Krais aa qäriglem angärha rem näkt ka von ma Krais ta ama lat iva ama tpäski na qa bä bä iarhongäkt moe bä ba ama qatnanaktpämda. \v 23 Iarhakt ama qatnanaktpämda di ma Krais aa släqyige na rha bä ige ngät tualat sä qa iva qa rhän mamär iaqäkt kärak i qat tualat sä iarhongäkt moe iva irhong ngä rhän mamär. \c 2 \s1 Ma Ngämuqa Qa Mualat Sä Ut Iva Ut Däqäm Nävät Aa Ñämsävätki Nävät Aut Katnanakt \p \v 1 Mudu di sa qale ngän da ama tñäpki arha ron nävät angäna lat kärangätni i qaku ama räkt ngät dä angäna vuirhong \v 2 gärqärhongni i mudu ngän det dä irhong angärha ron doqoräkt i ngänit päs ama ivätki at snängaqa aa rhäng. Iaqäkt ama snängaqa qärak i ama narhoerqa bä ba ama leqäs di aa latka na qa bä qa di ama qloqaqa qärakni i rhäkt di qat tualat ge ama ruvek kärarhani i qaku rhat tet parhäm ma Ngämuqa aa snängaqa. \v 3 Mudu aiut di sa qali lut mänguräp iarhakt ama ruvek kärarhae i rhat tet parhäm ama lat kärangätni i nani arhä släqyige dä arhä snängaqa na ngät. Bä nga rhoqoräkt i sa ut tualat nä iangärhäkt ama lat dä sa ama ruvek na ut kärarhae i sa qale rha dä ma Ngämuqa aa rhäksärhäm angärha ron doqor arhani ama ruvek moe nämäni ama ivätki. \p \v 4 Sokt di ma Ngämuqa di rhäqäp ka masirhat na ama lavuqi bä nävät iomäkt i aa snäng bät a ut masirhat \v 5 dä qäqi qa mualat sä ut iva as ut moe ut däqäm ut nä ma Krais toqoräkt i ut ñäp nävät aurha vuirhong. Di nävät ma Ngämuqa aa ñämsävätki i sa ngän da ama mumaiar. \v 6 Ma Ngämuqa di qosaqi qa märanas na ut ut na qa nämät iaqyäkt ama tñäpki rhoqoräkt i qa märanas nä ma Krais nämät ama tñäpki bä qa muqun na ut pät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs ge ma Jisas ma Krais. \v 7 Sa qa mualat toqoräkt ivakt iva qre va vät ama rhodämirhong nasot dä sa mamär vät a qa iva qär qur a ut ta aa ñämsävätki ama mor qi masirhat kärakt i qiat dän sa ama mär ngät ama lat na ama märmärgem sävät a ut inguna nävät ma Jisas ma Krais. \v 8 Inguna nävät ma Ngämuqa aa ñämsävätki dä sa ngän da ama mumaiar nävät angän gatnanakt. Näkt iangärhäkt ama mumaiar di sa qaku ngä män nagem ngän maräkt dap kinak ngä män nage ma Ngämuqa i ama vänbon na ngät. \v 9 Bä iangärhäkt ama mumaiar qärangät i sa ngän da ngät di qaku ngä män nävät angäna lat maräkt ivakt iva qaku mamär vät aung iva qä namair na nas i sa qa maräkt ka mualat na ngät. \v 10 Rhoqoräkt dinguna aiut di sa ma Ngämuqa qa mualat na ut bä ut män doqor täkt bä nävät iomäkt i sa sägäni na ut ut nä ma Jisas ma Krais dä qa mualat sä ut iva ut tet da ama lat ama mär ngät angärha ron gärangätni i sa mudu qa rhäkmu na ngät bä ba ut. \s1 Ma Ngämuqa Qa Västämne Na Ut Bä Sägäk Na Ut Mäni Ma Krais \p \v 11 Aingän gärarhae i ama Jentailqäna na ngän bät ama qäväläm gärqomni i angän nanäkkina rha säl a ngän, mamär iva vuk pät a ngän i mudu di iarhakt kärarhae i rhi qoar i rha di iarhakt kärarhae i sa ama ruvek ta däkt säng mä rha di rhi qoar i aingän di ama ruvek kärarhae i qaku ama ruvek ta däkt säng mä rha. Sokt di iangärhäkt ama lat kärangät i rha däkt säng mä rha di nak kop ama lat kärangätni i ama ruvek tat tualat na ngät na arhä rhäkt. \v 12 Dap kosaqi mamär iva vuk pät a ngän i mudu vät iangärhäkt ama rhodäm imäk äkt di sa qale ngän sañis nä ma Krais. Qaku ama rhodäm sä ngän sämäni ama enevaqi ma Israel bä aingän di ama nañista na ngän sage ma Ngämuqa aa rharesbane qärangätni i sa ngä män nävät aa mumänaris bä bä ma Israelqäna. Näkt kale ngän mäni ama ivätki dä sa qaku ngänät dräm ma Ngämuqa dä qaku ngänät nanakt iva anga märini ngä rhän bä ba ngän däkt ura va mugas nasot toqoräkt i ngäni ñäp. \v 13 Sokt di rhäkt i sa qale ngän dä ma Jisas ma Krais aa iar angärha ron dä sa aingän gärarhae i maos pät angätni ama rhodäm mudu di sa qale ngän gläius mamär nä ma Ngämuqa di rhäkt di sa ma Ngämuqa qa rut na ngän sa glaqot nävät ma Krais aa biaska. \p \v 14 Inguna ma Krais maräkt di aut bulap na qa qärakni i sa qa mualat sä ut ama Judaqäna dä ama Jentailqäna qärarhani i mudu ama udiom na ut bä sa ut män i ama sägäk na ut bä nävät aa släqyige dä qa rhar ama lurhaqi na ama matmät nä mänguräp mä ut \v 15 i qa rhar ma Ngämuqa aa Muräkt sä ne na angärha lat kärangätni i ama ruvek tat tualat na ngät ivakt iva nävät a nas diva ama iaräs na qa ama ruqa ama sägäk ka rhän mät ama udiom ama ruiom in släqyäs bä va qale ama bulap gem iom. \v 16 Dä qosaqi nävät aa lat mäni ama sämänanamuqa di sa qa rhäksot na ama uraqi nä mänguräp mä un bä qa säm ama sägäk na un moe un nä ma Ngämuqa i ama sägäge ama släqyige na un. \v 17 Näkt ka män bä qa sameng sävät ama bulap bä ba ngän gärarhae i sa qale rha e gläius mamär dä qosaqi qa sameng sävät ama bulap bä bä iarhakt kärarhae i qale rha e glaqot. \v 18 Inguna nävät ma Krais dä sa un moe di mamär vät a un iva un det sage ama Ngätmamäk nävät ama sägäk ama Qloqaqa. \p \v 19 Bä äkt i rhäkt di aingän ama Jentailqäna di sa qaku ama nañista na ngän dä qaku ama tmända na ngän i ngäkt kre ngän män nävät guaäs anga ivärhäs dap täkt di sa qale ngän mäni ama qatnanaktpämda qärarhani i ma Ngämuqa aa es na rha. \v 20 Aingän moe di sa ma Ngämuqa qät pästämne na ngän ma ama vätki qäraktni i sa qa mair na qi rhävit da arha ribit kärqitni i na ama ngangda dä na ama vämginarha. Näkt ka maräkt ma Jisas ma Krais di ama duiqa qärakni i ama qrot ama vätki nagem ga qärak i qat sangar ama vätki moe. \v 21 Nävät ma Krais di sa ma Ngämuqa qä nändämne nä iaqyäkt ama vätki at släväs moe näkt ki rhir bä qiat dän i ama ansäspämgi ama qumärqumär qi mamär bä bä ma Engeska. \v 22 Näkt nävät ma Krais dä qosaqi ngän di sa ma Ngämuqa qä nändämne na ngän ama Jentailqäna ngän na ama Judaqäna ma ama vätki bä qiat dän i ama ivärhäs kärqosni iva qale aa Qloqaqa e vä bäs. \c 3 \s1 Ma Pol Qät Täväktsäs Sävät Ama Sameng Ama Mär Ngät Bä Ba Ama Jentailqäna \p \v 1 Bä nävät iangärhäkt ma Ngämuqa aa lat sävät a ngän dä aingo ma Pol qärak i sa qale ngo va ama tpäskiarharhäng inguna nävät ma Jisas ma Krais di sa nguat mair dä ngu nän bä bä ngän ama Jentailqäna. \v 2 Gusna sa ngän nari i nävät ma Ngämuqa aa ñämsävätki dä sa qa von ngo rha ama lat iva nguat tatnärhäm ngän. \v 3 Bä qosaqi sa ngänät dräm i ma Ngämuqa qa muqunäga sa aa snängaqa ama ngaip ka bä ba ngo rhoqor varhäm ama enge ama qot ngät kärangätni i sa ngua säm a ngät sävät a ngän. \v 4 Rhoqoräkt i ngän des tangät täkt gua enge dä sa mamär iva qunäga vät ngän i aingo di qunäga vät a ngo mamär sä iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qat tuqunäga sä irhong bä ba ngo sävät ma Krais. \v 5 Iarhongäkt di sa qaku ma Ngämuqa qa muqunäga sä irhong bä ba ama ruvek nävät atnäkni ama qoengitnäk na ama ruvek mudu inamäk toqor täkt i sa rhäkt di qa muqunäga sä irhong nävät aa Qloqaqa bä ba aa qumärqumär ta mamär ama ngangda dä aa vämginarha. \v 6 Näkt iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qat tuqunäga sä irhong di rhoqortäqyia, i nävät ama sameng ama mär ngät dä ma Jisas ma Krais aa iar angärha ron di ama Jentailqäna di ama sägäge ama släqyige na rha rhi na ama Judaqäna dä va bä ba rha nä iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qa mumänaris na ama Judaqäna iva irhong bä ba rha. \p \v 7 Näkt sa ma Ngämuqa qa mualat sä ngo nävät aa qrot bä ngua män i ama ruqa qärakni i qä sameng nä iangärhäkt ama sameng ama mär ngät parhäm ma Ngämuqa aa vänbon gärangätni i aa ñämsävätki na ngät käraktni i sa qa von ngo rhäm gi. \v 8 Bä näma dä aingo di ama gaini na ngo mamär mänguräp ma Ngämuqa aa ruvek sokt di iaqyäkt ama ñämsävätki di sa ma Ngämuqa qa von ngo rhäm gi ivakt iva ngu sameng bä ba ama Jentailqäna sävät ma Krais aa modämne qärangätni i qaku mamär vät aung iva qä narhodäm bät a ngät \v 9 bä va ngua rhuqunäga mamär vät ama ruvek moe sävät ma Ngämuqa qärakni i sa qa säm iarhongäkt moe aa snängaqa ama ngaip ka qärakni i sa qaku qa muqunäga sä qa bä ba ama ruvek nävät atnäkni ama qoengitnäk na ama ruvek mudu inamäk toqor täkt. \v 10 Sa ma Ngämuqa qa muräkt iva nävät ama qatnanaktpämda dä sa va qär qur iarhongäkt maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt kärqärhong i qali lirhong bät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs i qa di masirhat mamär na aa mädräm ama mär ngät kärangätni i maos maos na ngät. \p \v 11 Ma Ngämuqa qa mualat toqor täkt di varhäm aa muräkt ama sok täm ngät kärangätni i sa qa mäqäne dä mamär na ngät nävät ma Jisas ma Krais aurha Engeska \v 12 qärakni i nävät a qa dä sa ama qraräkta na ut dä qaku mamär iva urhit len iva ut dän sage ma Ngämuqa nävät ama qatnanakt mäni ma Krais. \v 13 Bä rhoqoräkt dä sa ngu nän ngän iva qale qale ngän da ama qänäskänes angärha ron sävät a ngo rhoqoräkt i qale ngo da ama märän angärha ron sädaver mä ngän. Iangärhäkt gua lat di ngärhit bon ngän da ama matnärhäm. \s1 Ma Pol Qa Nän Iva Ma Ngämuqa Aa Qloqaqa Qä Sämaqrot Na Ama Qatnanaktpämda E Ma Efesus Arhä Qloqaqa \p \v 14 Bä nga rhoqoräkt i nguat tu gu snäng sävät ma Ngämuqa aa lat ama mär ngät bä ba ngän gärangätni i ama mor ngät dä sa ngu nän dä gu quum sä nas dä ama Ngätmamäk aa saqong dä ngu nän sagem ga \v 15 qärakni i iarhongäkt moe da ama usäpki arha ron dä rhe mäni ama ivätki di sa qa säm irhong bä qat tualat sä irhong iva irhong ngät däqäm. \v 16 Sa ngu nän iva nävät aa mämägän gärangätni i ngät dän nävät aa murhämeska diva nävät aa Qloqaqa dä va qä sämaqrot na ngän na ama qrot imuk päm ngän \v 17 ivakt iva ma Krais diva qale qa väm ngän nävät angän gatnanakt bä va aingän di vasägos dä va angäna snäng bät ma Ngämuqa dä arhani ama ruvek masirhat. \v 18 Bä mamär iva ngän moe ngän na arhani ma Ngämuqa aa ruvek diva ngänät dräm mamär i sa ma Krais aa snäng bät a ngän di rhoqoräkt \v 19 bä va ngänät dräm ma Krais aa lavuqi qäraktni qiat tet e na ama ruvek arhä mädräm ivakt iva aingän di mamär iva rhäqäp ngän nä ma Ngämuqa aa iar moe. \p \v 20 Mamär iva urhi ansäs sage ma Ngämuqa qärakni i nävät aa qrot kärangätni i ngät tualat päm ut di mamär vät a qa iva qat tuvärhane masirhat savono sävät iarhongäkt kärqärhong angärha rhäng i urhi nän ura qäqi ut tu ut snäng iva qa rhualat nä irhong. \v 21 Mamär iva qä rha ama murhämeska vasägos nävät ama qatnanaktpämda dä nävät ma Jisas ma Krais pät ama qoengitnäk moe na ama ruvek nasot a ne. Ngäktki rhoqoräkt. \c 4 \s1 Sägäni Na Ama Ruvek Dä Ma Krais Aa Släqyige Angärha Ron \p \v 1 Bä äkt i aingo qärak i qale ngo va ama tpäskiarharhäng inguna nävät iomäkt i sa nguat tualat bä bä ma Engeska di ngu nän ngän ma ama qrot iva ngän det mamär toqor ama räktta na rha ma Ngämuqa aa es dä iangärhäkt ama iar angärha ron gärangät i sa ma Ngämuqa qa mes ngän iva qale ngän da angärha ron. \v 2 Mamär iva ngän dualat toqoräkt na ama lat kärangätni i ngänit säm ama gaini na nas dä ngän dualat na ama lat sävät arhani na ama bulap dä qale ngän sa ama bulap i qale lärlir täptäp da angäna ron sävät arhani rhoqoräkt i rha mualat na anga lat sävät a ngän gärangät i qaku märmär gem ngän nävät a ngät inguna sa angäna snäng bät a ne. \v 3 Dä mamär iva ngän dualat ma ama qrot iva vasägos dä va qale ngän i sägäni na ngän nävät ma Ngämuqa aa Qloqaqa da ama bulap angärha ron. \v 4 Bä ut dräm i sokt kale ama sägäge ama släqyige na ama qatnanaktpämda dä sokt kale ama sägäk ama Qloqaqa nak kop toqor ngän gärarhani i sa ma Ngämuqa qa mes ta ivakt iva qale rha sa ama sägängät ama qatnanakt nani ma Ngämuqa aa lat kärangätni i ngät dän doqoräkt i ma Ngämuqa qat tes ngän. \v 5 Bä ut dräm i sokt kale ama sägäk ma Engeska dä qale ama sägängät ama qatnanakt dä qale ama sägängät ama baptais \v 6 dä qale ama sägäk ma Ngämuqa näkt ka di ama Ngätmamäk na qa bä ba aa ruvek moe bä qa di qale qa daver iarhakt aa ruvek moe bä qa di iarhakt moe di qat tualat nävät a rha bä qa di qale qa vä iarhakt moe. \p \v 7 Sokt di sa ma Krais ka von ut asägäk asägäk ta ama vänbon barhäm aa vänbon angät siqutka. \v 8 Iangärhäkt di ngät toqor ma Ngämuqa aa enge qärangätni i ngät tamän doqortäqyia, \b \q1 “Rhoqoräkt i qa an dävit säva ama vit na äs ama ivärhäs dä qa er nanokt ama rhäqäp na rha qärarhani i sa qa sangarmät na rha qärarhae i arhani di sa rha qop mät arhä rhäkt \q2 dä qa von da ama vänbon bä ba ama ruvek.” \b \p \v 9 Näkt iangärhäkt ama enge qärangät i ngärhi qoar i, “Qa an dävit” dä sa ngu lu ama rharimini sä ngät toqor mäniekt? Angät tarimini di rhoqortäqyia, mäqi di qosaqi qa ang dämane säda ama ivätki arha ron. \v 10 Iaqäkt kärak i sa qa ang dämane di iaqäkt ama sägäk na qa qärak i qa an dävit säva ama vit na äs ama ivärhäs mamär ivakt iva qä rhäqäp ama ivätki moe qi na ama usäpki moe na aa qäranas. \p \v 11 Näkt iangärhäkt aa vänbon di sa qa von arhani ama ruvek iva ama ngangda na rha dä arhani diva ama vämginarha na rha dä arhani diva rhi sameng na ama sameng ama mär ngät bä ba ama ruvek dä arhani diva rhit lu vät ma Ngämuqa aa ruvek dä arhani diva rhi su ama ruvek tä ma Ngämuqa aa enge \v 12 ivakt iva rha moe diva rhit täkmu nä ma Ngämuqa aa ruvek iva rhat tualat na aa lat bä va rhit sämaqrot nä ma Krais aa släqyige ivakt iva ige ngät mair ma ama qrot. \v 13 Bä va rhat tualat toqoräkt bä dängdäng i ut moe u rhän bät ama qäväläm gärqomni iva sägäni na ut nävät ama qatnanakt dä nävät ama mädräm ama mär ngät sävät ma Ngämuqa aa emga ivakt iva ama sräpta na ut ama ruvek bä mamär vät a ut iva urhi rha iangärhäkt ama iar moe qärangät i ma Krais aa iar. \p \v 14 Rhoqoräkt divakt iva qale rhoqoräkt i as kali lut i ama rhoes na ut kärarhani i ama vaeng ngärhit don sä ut imono dä saqi inamuk dä ama laur na ama rhisu maos maos ngärhi ses däm ut imono mavängam. Iangärhäkt ama rhisu di ngät dän nävät ama ruvek arhä mädräm maräkt dä nävät ama ruvek arha lat kärangätni i ama iraski na ngät. \v 15 Dap kinak mamär iva ut tamän särhäm ne na ama engäktki rhoqoräkt i angäna snäng bät a ne bä äkt i nävät tangät täkt ama lat diva urhi rhir nävät ama lat moe maos maos bä va u rhän iva ut toqor ma Krais. Ma Krais di ama tpäski na qa \v 16 qärakni i nävät a qa dä sa ama släqyige moe ngä män na rhämane qärqigeni i iarhongäkt moe vät ama släqyige irhong ngät sangar ige. Bä nga rhoqoräkt i iarhongäkt moekt asägäni asägäni vät ige di irhong ngät tualat mamär diva irhong ngät tualat sa ama släqyige iva ige ngärhi rhir. Näkt iagekt ama släqyige di ige ngät dän i ama qrot pät ige inguna nävät iomäkt i sa aurha snäng bät a ne. \s1 Ama Iar Qärangätni I Ama Iaräs Na Ngät \p \v 17 Bä äkt i sa nguat tamän doqor täkt i nguat tamän särhäm ngän ma ama qrot nävät ma Engeska i mamär iva aingän di saqi as pa qale ngän det toqor ama Jentailqäna qärarhani i arhä mungäsnäng di qaku ngät tualat mamär. \v 18 Rha di bängangit mät arhä mädräm bä arha iar di sa qale ngät sañis nä ma Ngämuqa aa iar inguna qaku nani a rha iva qunäga vät a rha sävät ma Ngämuqa inguna ama qrot arhä väs. \v 19 Bä rha di sa rha män i ama ruvek kärarhani i qaku qänäskänes ta sävät arha lat bä sa rha vodäm mes iva rhat tualat na ama lat kärangätni i sa ama qluqi vät angät tpäs bä qosaqi nani a rha masirhat iva rhat tualat na ama lat maos maos moe kärangätni i qaku ama räkt ngät. \p \v 20 Sokt di rhoqoräkt i sa ngän su sävät ma Krais dä sa qaku ngän su iva ngän dualat toqoräkt. \v 21 Aingän gärarhae i rhit päs ma Jisas aa rhäng di sa ngän nari ama sameng sävät a qa dä sa rha su ngän sävät ama engäktki qäraktni i qia e gem ga. \v 22 Bä iaqyäkt ama engäktki di rhoqortäqyia, va ngäni set da angäna iar ama mru ngät ngä nä qärangät angärha lat dä angät snängaqa i rhoqor qre i sa ngän set da anga boi nävät a nas. Iangärhäkt ama iar mudu di sa mava na ngät nävät ama snängaqa qärakni i sa qat dräm gä irastäm sä ngän iva nani a ngän iva ngän dualat na ama vu ngät ama lat. \v 23 Dä va angäna qlak na ama Qloqaqa iva qä sämaiaräs na angän snängaqa. \v 24 Näkt pa ngän durhämes na ama iaräs na ngät ama iar qärangätni i sa ma Ngämuqa qa säm a ngät iva ngät toqor aa iar mäni ama engäktki na ngät ama räkt ngät ama lat dä ama qumärqumär ngät mamär ama lat. \p \v 25 Bä äkt i sa rhoqoräkt i ngän met daqule ama lat kärangätni i sa ngäni iras täm ne dä sa mamär iva ngän moe asägäk asägäk diva sävetka qat tamän bät ama engäktki sävät arhani ama qatnanaktpämda inguna ut di ut nämäni ama sägäge ama släqyige. \v 26 Qre va ngänir qur dä mamär iva qale ngän namualat na anga vuini. Mamär iva qale rhoqoräkt i ama qunäga qä namon mone dap as angäna uraqi di qoki as kia e väm ngän \v 27 bä va qale ngän navon da anga släqyäs bä bä ma Sämga. \p \v 28 Näkt iaqäkt kärak i qä sua di mamär iva saqi as kale qä nasua dap kinak mamär iva qat tualat ba nas nä iarhongäkt kärqärhong i mamär vät a qa na aa rhäkt maräkt nä irhong ivakt iva qa diva aa anga qärhong gärqärhongni iva qät ta nävät irhong bä va qät bon iarhakt kärarhae i rhit läk. \p \v 29 Mamär iva qale anga vu ngät anga enge ngä namän nämät angäna väm dap kinak pa sokt iangärhäkt kärangät i ama mär ngät ngät dän gärangät i mamär iva ngät tatnärha ama ruvek. Va iangärhäkt ama enge diva qoki ama mär ngät bä bä iomäkt ama qäväläm bä va ngärhit bon da ama ñämsävätki bä bä iarhakt kärarhae i rhat nari ngät. \p \v 30 Näkt kale ngän namualat sä ma Ngämuqa aa Qloqaqa ama Qumärqumärqa iva airäs ka iaqäkt kärak i sa ma Ngämuqa qa muqunän bät a ngän na qa iva nani ama qunäga qärakni iva qä rhäksasot a ngän. \p \v 31 Mamär iva ngän det daqule ama lat moe qärangätni i ama vu da angäna ron sävät arhani dä ngänir qur dä lärlir täptäp da angäna ron sävät arhani. Bä qosaqi qale ngänit näs ta ama ruvek na ama enge ama vu ngät dä ngän damän mava na arhani bä qosaqi sävät angätni ama lat ama vu ngät maos maos kärangätni i ngärhi slava na ama ruvek. \v 32 Dap kinak pa mamär iva ngän dualat na ama mär ngät ama lat na ama märmärgem sävät a ne. Dä ngänit lavuqi na ne dä va ngänit kyiradeng ba ne sa angäna lat kärangätni i qaku ama räkt ngät toqor ma Ngämuqa qärakni i sa qa qyiradeng na angäna vuirhong nävät ma Krais. \c 5 \s1 Mamär Iva Ngän Det Da Ama Lavuqi Arha Ron \p \v 1 Bä äkt i mamär iva ngän dualat na ama lat kärangätni i ma Ngämuqa qat tualat na ngät inguna aingän di sa aa es na ngän gärarhae i aa snäng bät a rha masirhat. \v 2 Mamär iva ngän det da ama lavuqi arha ron doqor ma Krais kärakni i sa aa snäng bät a ut dä qa ñäp sädaver mä ut i qa vodäm mes i ama vänbon dä ama vodämes na qa qärangätni i ama mär angät tamaska sage ma Ngämuqa. \p \v 3 Sokt di mamär iva qale rhi namän bät anga lat na ama qavatka mänguräp mä ngän ura anga snängaqa sävät ama lat kärangätni i qaku ama räkt ngät ura anga alek sävät arhani arhä qärhong inguna iangärhäkt ama lat di qaku mamär iva ma Ngämuqa aa ruvek tat tualat na ngät. \v 4 Näkt kosaqi mänguräp mä ngän di sa mamär iva qale qale anga enge anga vu ngät ura ama enge qärangätni i ngät toqor ama dädända arha enge ura arha enge anga vu ngät na anga mume qärangätni i qaku mamär iva ngän natmärhamän bät a ngät dap kinak mamär iva sokt kale ama engirhong mänguräp mä ngän gärqärhongni i ngän des ama mär sage ma Ngämuqa. \v 5 Inguna sa mamär iva ngänät dräm i iarhakt moe qärarhae i rhat tualat na ama lat na ama qavatka ura arha anga snängaqa masirhat sävät ama lat kärangätni i qaku ama räkt ngät ura rhi alek arhani arhä qärhong di sa iarhakt di qaku anga släqyäs bä ba rha vä ma Krais kä nä ma Ngämuqa in Muräktpäm. Ama lat kärangätni i ama ruvek ti alek arhani arhä qärhong di ngät toqor ama lat kärangätni i ama ruvek tit bon da arhä qutdrir sage ama iaus kärangätni i sa rha mualat na ngät. \p \v 6 Mamär iva qale angäna qlak na aung bä qä nairas täm ngän na ama enge qärangätni i qaku ama engäktki na ngät i iangärhäkt ama lat ama vu ngät di ama mär ngät dä ma Ngämuqa aa saqong inguna nävät ama lat toqoräkt dä sa ma Ngämuqa aa rhäksärhäm ngät dän bä bä iarhakt kärarhae i qaku rhat tet parhäm aa enge. \v 7 Bä äkt i mamär iva qale qale ngän ngän na rha \p \v 8 inguna mudu vät angätni ama rhodäm di sa qale ngän doqor ama ruvek kärarhani i qale rha vä bängangit angät tpäs dap täkt di sa qale ngän i ama neraqa na ngän mäni ma Krais. Mamär iva ngän det toqor ama neraqa aa es na ngän. \v 9 Inguna ama gavam gärangätni i ngät dän nävät ama neraqa di sa rhat dän bät a ngät da ama lat moe angärha ron gärangätni i ama mär ngät dä ama räkt ngät dä ama engäktki na ngät. \v 10 Näkt mamär iva ngäni siqut iva ngänät dräm i agi a lat di iangärhäkt kärangät i sa märmär ge ma Engeska nävät a ngät. \v 11 Bä mamär iva qale ngän dualat ngän nä iarhakt kärarhae i rhat tualat na ama bängagi arha lat kärangätni i ama mäñmäñini na ngät dap kinak mamär iva ngänir qur ama ruvek i iangärhäkt ama lat di qaku ama räkt ngät. \v 12 Inguna sa ama qluqi vät iomäkt angät tpäs iva qäqi sävetka nävät a ngän gat tamän sävät iarhongäkt kärqärhong i rhat tualat nä irhong sokt di qaku da eraqi. \v 13 Sokt di nga rhoqoräkt i guani di ama neraqa qa muqunäga sä ini dä sa ianiäkt di mamär vät ama ruvek iva rhat lu ini \v 14 inguna agini qärqäni i sa qali lini da eraqi bä ama ruvek tat lu ini di sa ianiäkt di ama neraqa nä ini. Bä äkt i ma Ngämuqa aa enge di ngät tamän doqortäqyia, \b \q1 “Ngi rhäqäm, ainge qärak i ngi mänatäm \q2 näkt pa ngia rhäranas nämät ama tñäpki \q1 dä ma Krais pa qä sen bät gia iar.” \b \p \v 15 Bä äkt i mamär iva ngänit lu vät angäna tmerhäs mamär ivakt iva qale ngän det toqor ama dädända dap kinak pa ngän det toqor iarhakt kärarhae i ama mär arhä mädräm. \v 16 Bä mamär iva ngän det mamär dä rhangät täkt ama rhodäm angärha ron inguna vät tangät täkt ama qunäng di ama ruvek di ama vu rha masirhat nävät arha vuirhong. \v 17 Bä äkt i qale ngän dualat toqor qärarhani i ama dädän da dap kinak mamär iva ngänät dräm i agi a lat kärangätni i nani ma Engeska na ngät. \v 18 Näkt mamär iva qale ngän natnakt bä va guani na ngän mät ama wain inguna iangärhäkt ama lat di ngärhi slava na angäna iar dap kinak mamär iva rhäqäp ngän na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa. \v 19 Näkt ngänit tong ba ne na ama mabu qärangätni i näva ama Abuk na ama Mabu dä na ama mabu qärangätni i ama qatnanaktpämda rhit tong na ngät dä na ama mabu qärangätni i ma Ngämuqa aa Qloqaqa qät bon ngän däm ngät. Näkt nävät angän snängaqa moe dä va ngänit tong nä iangärhäkt ama mabu na ama märmärgem sage ma Engeska. \v 20 Dä vasägos dä va ngän des ama mär nävät iarhongäkt moe sage ma Ngämuqa ama Ngätmamäk nävät aurha Engeska ma Jisas ma Krais. \v 21 Näkt kosaqi mamär iva ngänit säm ama gaini na nas säva angäna rem gane nävät ama qutdrir sävät ma Krais. \s1 Ama Ngärhaegutpärharha Ama Evop Dä Ama Ngärhaegutpärharha Ama Gamoe \p \v 22 Ama ngärhaegutpärharha ama evop di mamär iva qale ngän manao va angäna egutpek arha rem doqor qre i qale ngän manao vä ma Engeska aa rem. \v 23 Inguna ama ngärhaegutpärhaqa di aa egutki at täväski na qa nak kop toqor ma Krais i aa släqyige na ama qatnanaktpämda angät tpäski na qa bä qa maräkt di arhä Mumaiar. \v 24 Mamär iva qosaqi qale ama ngärhaegutpärharha ama evop manao va arha egutpek arha rem bät kärangät arha lat moe rhoqor iagekt ama släqyige na ama qatnanaktpämda qärqigeni i sa qale ige manao vä ma Krais aa rem. \p \v 25 Aingän ama ngärhaegutpärharha ama gamoe di mamär iva angäna snäng bät angäna egutpek toqor ma Krais i sa aa snäng bät aa släqyige na ama qatnanaktpämda dä sa qa voda aa iar i qa ñäp sädaver mä rha. \v 26 Sa qa mualat toqoräkt ivakt iva qä arñis na rha bä ba nas i qä qumär ta na ama rigi ngä na aa enge. \v 27 Bä qosaqi iomäkt divakt iva qä vodäm da sagem mes i na ama murhämeska ama mor qa vät a rha dap kaku anga unit ura anga ngärätngärorhini ura guani rhoqoräkt mäni rha ivakt iva rha di mamär iva ama qumärqumär ta mamär dä va qaku arha anga qävuini. \p \v 28 Bä nävät iaqäkt ama sägäk ama iska dä qosaqi va ama ngärhaegutpärharha ama gamoe di mamär iva arha snäng bät arha egutpek toqor qre i arha snäng bät arhä släqyigleng maräkt. Iaqäkt kärak i aa snäng bät aa egutki di sa aa snäng bät a nas. \v 29 Inguna qaku aung gärakni i qaku nani a qa na aa släqyige maräkt dap kinak ama ruvek moe di rhit bon arhä släqyigleng ngät täs dä rhit lu vät igleng mamär nak kop toqor qre i ma Krais kat tualat toqoräkt sa ama qatnanaktpämda \v 30 inguna ut moe di ama qävälap na ut nämäni aa släqyige. \v 31 Ma Ngämuqa aa enge di ngät tamän doqortäqyia, “Bä äkt i ama gamoeqa diva qa rhet daqule aa mamäk dä aa nanäk bä va sägiom na iom gä na aa egutki bä va in moe diva in dän i ama sägäge ama släqyige na iom.” \v 32 Rhangät täkt ama enge di ama engäktki ama ngaip ki qia e väm ngät bä qaku qunäga sä ngät sokt di ngu qoar i rhangät täkt ama enge di ngät tamän sävät ma Krais kä na aa släqyige na ama qatnanaktpämda. \v 33 Näma dä äkt bä rhoqoräkt sokt di mamär iva aingän moe ama gamoe asägäk asägäk di gia snäng bät gia egutki rhoqor qre i gia snäng bät a nas dä mamär iva ama ngärhaegutpärhaqi diva qit kutdrir sage arha egutka. \c 6 \s1 Ama Rhoes Ti Na Arhä Mamäkkäna Dä Arhä Nanäkkina \p \v 1 Aingän ama rhoes, nävät ma Engeska dä sa mamär iva ngän det nasot angän mamäkkäna dä angän nanäkkina arha enge inguna maräkt toqoräkt iva ngän dualat nä iangärhäkt ama lat. \v 2-3 Ma Ngämuqa aa enge di ngät tamän doqortäqyia, \b \q1 “Mamär iva ngit kutdrir vät gi mamäk dä vät gi nanäk” \q2 “ivakt iva mamär nä gia tmerhäs dä va mamär iva qale nge mauiu mäni ama ivätki.” \b \m Rhangät täkt ama enge di ama muräkt ama narhoer ngät bä ngät dän sa ama mumänaris. \p \v 4 Aingän ama ngätmamäkkäna, diva qale ngän däranas na angän oes arhä snängaqa iva rhir qur dap kinak pa ngänit lu vät a rha mamär bä va märmor ta ivakt iva rhat turäkt ba nas mamär dä ma Engeska aa muräkt dä aa rhodräp angärha ron. \s1 Ama Narhoerta Rhi Na Ama Latta Qärarhani I Qale Rha Va Arha Rem \p \v 5 Aingän ama latta qärarhani i qale rha va arha morta arha rem, mamär iva ngänit päs iarhakt angäna morta narhe nämäni ama ivätki arha enge angärha rhäng sa ama tlenga dä ama qutdrir. Bä va ngän dualat na arha lat mamär dä va ngän dualat toqoräkt nävät ama engäktki na qa ama snängaqa nak kop toqor qre i ngän dualat bä bä ma Krais. \v 6 Näkt tangät täkt angäna lat kärangätni i ngän dualat na ngät di varis ngän natmualat na ngät iva sokt säda angäna morta arhä saqong doqor ama ruvek kärarhani i rhat tualat iva märmär ge arhä narhoerta nävät a rha. Dap kinak pa ngän diva ngän doqor iarhakt kärarhae i ama latta na rha vä ma Krais aa rem gärarhae i rhat tualat na ama lat nävät arha iar moe qärangätni i nani ma Ngämuqa na ngät. \v 7 Va ngän dualat nä iangärhäkt ama lat toqoräkt nak kop toqor qre i ngän dualat na ngät bä bä ma Engeska dap kaku bä ba ama ruvek. \v 8 Bä sa ngänät dräm i nga rhoqoräkt i akni qat tualat na agi a lat ama mär ngät diva ma Engeska qä sek mä qa vät iangärhäkt ama lat angät tpäs i näma dä qa di ama latka va akni aa rem ura qa di ama ruqa qärakni i isiska vät a qa. \p \v 9 Aingän ama morta qärarhani i ama latta rhat tualat pa angäna rem, mamär iva qosaqi ngänit kutdrir vät a rha dä qale ngänit säm ama tlenga säväm da. Va ngän dualat toqoräkt inguna sa ngänät dräm i iaqäkt kärak i rha rhi na ngän angäna morqa di qa e da ama usäpki arha ron i qat dräm gat tatnävämne na ama ruvek moe rhoqorne varhäm ama sägängät ama matnävämne. \s1 Ma Ngämuqa Aa Boi Moe Sämät Ama Ulaqi \p \v 10 Näkt nani a ngo iva ngu sot nä gua enge bä ba ngän di rhoqortäqyia, mamär iva qale ngän ma ama qrot mäni ma Engeska da aa qrot ama mor ngät angärha ron. \v 11 Mamär iva ngän durhämes nä ma Ngämuqa aa boi moe qärangätni i ngät sämät ama ulaqi ivakt iva ngärhit lu vät a ngän nämät ma Sämga aa lat kärangätni i ngät täqäne sa ama ruvek sämät ama vuirhong. \fig Ama ulaqimärhaarhäktsa aa ulaqi at boi (6:11)|src="Eph 6.11.TIF" size="col" ref="6:11" \fig* \v 12 Inguna qaku urhi arhäktgyäm sä ne ut na ama ruvek kärarhani i arhä släqyigleng dä arhä biaska dap kinak urhi arhäktgyäm sä ne ut nä iarhongäkt maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt mäni ama ivätki. Dä qosaqi urhi arhäktgyäm sä ne ut nä iarhongäkt kärqärhong i irhong angät krot pä rhit täkt ama bängangit angät tpäs dä urhi arhäktgyäm sä ne ut nä iarhongäkt kärqärhong i irhong angät krot pät ama qloqaqa na äs ama ivärhäs. \v 13 Bä äkt iva ngän donmät pät a nas na ama ulaqi at boi moe qärangätni i ngät dän nage ma Ngämuqa ivakt iva mamär vät a ngän iva ngänät mair ma ama qrot da ama qäväläm angärha ron doqoräkt i iarhongäkt ngärhi arhäktgyäm sä ngän. Näkt nga rhoqoräkt i sa ngän mäqäne dä mamär i ngän män nävä irhong angät tpäs dä sa va mamär vät a ngän iva ngänät mair ma ama qrot. \v 14 Bä äkt i rhoqoräkt dä va ngänät mair ma ama qrot i sa ngän gop mäni nas na ama engäktki rhoqor qre i sa ngän gop mäni nas na ama qrot ka ama saunga dä sa ngän murhämes na ama räkt ngät ama lat toqor qre i sa ngän murhämes na ama ulaqi at boi ama qrot ngät särha angän brärhap \v 15 näkt sa ngän däkmu nas na ama sameng ama mär ngät na ama bulap toqor qre i sa ngän mon mät ama su. \v 16 Näkt pasägos dä va ngänät sangar ama qatnanakt toqor qre i ngänät sangar ama ulaqi at palangige qärqigeni iva mamär vät ige iva ige ngärhi veng bät ma Sämga aa qep angät täptäpki. \v 17 Dä va qale ngän sa ama mädräm i sa ma Ngämuqa qa mumaiar ngän doqor qre i qale ngän sa ama ulaqi at käbautki da angän bäs dä va ngänät sangar ama ulaqi arha singi nä ma Ngämuqa aa Qloqaqa qärangätni i ma Ngämuqa aa enge na qi. \v 18 Bä nga rhoqoräkt i ngän dualat nä rhärhong däkt dä sa mamär iva ngäni nän na ama nän moe maos maos pasägos nävät ma Ngämuqa aa Qloqaqa. Näkt kosaqi va ama qarhap ngän mamär bä va qale mämae vät a ngän i ngäni nän sage ma Ngämuqa iva qat tatnärhä qärarhae aa ruvek. \v 19 Dä qosaqi mamär iva ngäni nän iva ma Ngämuqa qat tatnärhäm ngo iva qär qoar na ngo na ama enge qärangätni iva nguat tamän bät a ngät ivakt iva ama qraräqa na ngo i ngu sameng na ama sameng ama mär ngät kärangätni i mudu ama ngaip ngät dap täkt di sa qat tuqunäga sä ngät. \v 20 Inguna aingo di sa nguat mair bä ma Krais i ngu sameng nä iangärhäkt ama enge bä bä arhani bä nävät iangärhäkt ama lat dä sa qale ngo va ama tpäskiarharhäng. Ngäni nän iva nga rhoqoräkt i ngu sameng na ngät dä sa qaku mamär iva ngut len doqoräkt i mamär iva ama qraräqa na ngo i ngu sameng. \s1 Ma Pol Aa Enge Na Ama Märmärgem Ama Dängdängini Na Ngät \p \v 21 Gua ruaqa ma Tikikus kärakni i gua snäng bät a qa dä ma Engeska sa qat nanakt na qa sa aa lat diva qä qoar na ngän sävät iarhongäkt moe ivakt iva ngän di mamär vät a ngän iva ngänät dräm i aingo di qale ngo rhoqor mäniekt dä sa nguat tualat na agi a lat. \v 22 Sa ama rharimini i ngua rhäk na qa sagem ngän divakt iva mamär iva ngänät dräm i aiut di agirhong ngät dän bät a ut dä qosaqi ivakt iva qät sämaqrot na ngän. \p \v 23 Aurha ruavek, mamär iva qale ama bulap dä ama lavuqi qi na ama qatnanakt gem ngän nage ma Ngämuqa ama Ngätmamäk dä ma Engeska ma Jisas ma Krais. \v 24 Mamär iva qale ama ñämsävätki ge iarhakt moe qärarhae i arha snäng bät aurha Engeska ma Jisas ma Krais na ama lavuqi qäraktni i qaku rhäktäksot na qi.