\id COL - Ura \toc3 Kol \toc2 Ma Kolosiqäna \toc1 Ama Abuk Sage Ama Kolosiqäna \mt1 Ma Kolosiqäna \is1 Ama Rhäväktsäs \ip Ma Pol qa säm bä rhakt täkt ama abuk. Bä qa säm bäm gi sage ama qatnanaktpämda e mät ama värhäm ama mor äm ma Kolosi. \ip Ma Pol qat tamän sävät arhongni ivakt iva qä slaräkt na ama Kolosiqäna arhä snängaqa sävät irhong gärqärhongni i irhong doqor ama muräkt masirhat ama qrot ngät kärangätni i ngät turäkt ta ama qatnanaktpämda arha ansäs dä ama ansäs sage ama enselqäna dä nguaräm dat nañäm mane nä ma Krais dä ama ngaip ngät ama mädräm dä rhat tet parhäm ama ruvek arhä mädräm dä arhä qärhong näkt tit kutdrir sage ama iaus kärangätni i rha mualat na ngät. \ip Ma Pol qä sameng sävät ma Krais i qät sek sä qa säva aa engäktki na äs aa mämugunäs na ama qrot. Dä nasot dä qat tamän i ama qatnanaktpämda di sa ma Ngämuqa qa rhäqäp ta na ama iar qärangätni i sa mamär na ngät nävät ma Krais. \iot Ama Qävälap Nasot A Ne \io1 Ama Muqunäga Narhoer (1:1-14) \io1 Ma Krais Di Qa E Daver Iarhongäkt Moe (1:15-23) \io1 Ma Pol Aa Lat Bä Ba Ama Qatnanaktpämda (1:24-2:7) \io1 Ama Isiska Nävät Ama Iar Mäni Ma Krais (2:8-23) \io1 Ama Muräkt Säda Ama Iar Ama Qumärqumär Ngät Angärha Ron (3:1-4:6) \io1 Ama Dängdängini Na Ngät Ama Enge Na Ama Märmärgem (4:7-18) \ie \c 1 \s1 Ma Pol Qa Säm Ama Märmärgem Sage Ama Qatnanaktpämda E Ma Kolosi \p \v 1 Aingo ma Pol qärakni i ma Jisas ma Krais aa ngangga na ngo parhäm ma Ngämuqa aa snängaqa dä aurha ruaqa ma Timoti qärakni i qale qa rhe qä na ngo di unit täk na ama enge na ama märmärgem sagem ngän \p \v 2 dä ngut säm sävät a ngän ma Ngämuqa aa ruvek kärarhani i rhit päs ma Krais aa rhäng mamär qärarhae i qale rha mät ama värhäm ama mor äm ma Kolosi. \p Mamär iva ama ñämsävätki dä ama bulap nage ma Ngämuqa aut mamäk kale ngät gem ngän. \s1 Ma Pol Qä Nän Dä Qat Tes Ama Mär Sage Ma Ngämuqa \p \v 3 Vasägos dä un des ama mär sage ma Ngämuqa qärakni i aurha Engeska ma Jisas ma Krais aa mamäk toqoräkt i uni nän sävät a ngän. \v 4 Un dualat toqoräkt dinguna sa un nari sävät angän gatnanakt mäni ma Jisas ma Krais dä un nari i angäna snäng bät ama qatnanaktpämda moe \v 5 nävät iomäkt i sa ngänät nanakt iva bä ba ngän nä iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qa rhäkmu nä irhong bä ba ngän dävuk da ama usäpki arha ron. Mudu sa ngän nari sävät iarhongäkt pa ama enge na ama engäktki qärangätni i ama sameng ama mär ngät \p \v 6 kärangät i sa ngä män sagem ngän. Bä nak sa vät ama ivätki moe di iangärhäkt ama sameng di sa ngärhit sa ama gavam bä iangärhäkt ama gavam di ngärhi rhir nak kop toqor ngän i ngät tualat mänguräp mä ngän mänasäng bät ama qunäga qärakni i ngän nari ngät dä qunäga vät a ngän maengäktki sä ma Ngämuqa aa ñämsävätki \v 7 i nak kop toqoräkt kre i sa ngän nari ngät nage aurha ruaqa ama mär qa ma Epafras kärakni i qat tualat kä na ut. Bä qa di ama latka qärakni i qat tualat na aa lat mamär bä bä ma Krais iva bä ba ngän. \v 8 Bä qosaqi qa di qa muqunäga i sa angäna snäng bät ma Ngämuqa aa ruvek moe bä iangärhäkt ama lat di ngät nage ma Ngämuqa aa Qloqaqa. \p \v 9 Bä äkt i rhoqoräkt dä sa mänasäng nävät ama qunäga qärakni i sa un nari i angäna snäng bät ma Ngämuqa aa ruvek dä sa qaku mämae vät a un i uni nän sävät a ngän i uni nän ma Ngämuqa iva qä rhäqäp ngän na ama mädräm ama mär ngät sävät aa snängaqa qärakni i nani a qa iva ngän det parhäm ga sa ama mär ngät ama mädräm moe ngä na ama mungäsnäng ama mär ngät moe sävät ama lat kärangätni i ama qloqaqa na ngät. \v 10 Bä uni nän doqoräkt ivakt iva qale ngän da ama iar angärha ron gärangätni i nani ma Engeska na ngät dä märmär gem ga nävät a ngät i ngänit sa ama gavam bät angäna lat ama mär ngät moe dä ngäni rhir vät angän mädräm sävät ma Ngämuqa. \v 11 Mamär iva ma Ngämuqa qät sämaqrot na ngän na aa qrot moe parhäm gärangätni aa qrot ama enges ngät ivakt iva qale ngän ma ama qrot da ama märän angärha ron sa ama bulap bä sa ama märmärgem ama mor ngät. \p \v 12 Va ngän dualat toqoräkt i ngän des ama mär sage ama Ngätmamäk kärakni i qa mualat sä ngän bä mamär vät a ngän iva mugas dä va ngäni rha iarhongäkt kärqärhong i qali lirhong iva bä ba aa ruvek pa ama Muräktpäm na ama neraqa. \v 13 Ma Ngämuqa sa qa rhäqäs täm ut i qa rhal ut näva ama bängangit angät muräktpäm angät tpäs bä qa mu ut pa aa emga aa Muräktpäm gärakni i aa snäng bät a qa \v 14 iaqäkt kärak i qa rhäksasot a ut bä nävät a qa dä sa ma Ngämuqa qa qyiradeng nä aurha vuirhong. \s1 Qale Ma Krais Tävuk Daver Iarhongäkt Moe \p \v 15 Ma Krais di qa rha ma Ngämuqa aa iauski maräkt kärakni i qaku mamär vät aung iva qä lu qa bä qa di ma Ngämuqa aa emga na qa qärakni i qa er qale qa näkt mamär dä sa sä iarhongäkt moe qärqärhong i ma Ngämuqa sa qa säm irhong bä qale qa rhävuk daver mä irhong. \v 16 Inguna nävät iaqäkt aa emga dä sa ma Ngämuqa qa säm iarhongäkt moe da ama usäpki arha ron dä mäni ama ivätki i arhongni qärqärhongni i mamär iva ama ruvek tat lu irhong dä arhongni qärqärhongni i qaku mamär iva ama ruvek tat lu irhong. Dä qa säm ama vitnirhong gärqärhongni i irhong ngät muqun mät ama mämugunimek dä iarhongäkt kärqärhong i irhong ngärhit lu vät ama muräktpäm dä iarhongäkt maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt. Rhärhong däkt bä sävät iarhongäkt moe di sa ma Ngämuqa qa säm irhong nävät aa emga bä irhong di irhong bä ba qa. \v 17 Bä ma Krais di mudu qa er qale qa näkt mamär dä sa sä iarhongäkt moe bä nävät a qa dä sa iarhongäkt moe di irhong ngät sangar a ne mamär. \v 18 Bä qa di ama tpäski na qa bä ba ama släqyige na ama qatnanaktpämda. Qa di ama rharimini i qa di ma Ngämuqa aa emga qärakni i ama narhoerqa na qa di sa ma Ngämuqa qa märanas na qa nämät ama tñäpki ivakt iva nävät iarhongäkt moe diva qale ma Krais tävuk daver mä irhong. \v 19 Inguna ma Ngämuqa di märmär gem ga i aa iar moe diva qale ngät pa aa emga \v 20 bä qosaqi märmär ge ma Ngämuqa iva nävät aa emga dä va qa rhualat sä iarhongäkt moe bä va sägäni nä irhong ngä na ma Ngämuqa i näma dä irhong nga e da ama usäpki arha ron ura irhong nga e mäni ama ivätki i ama bulap ngät dän sä mänguräp mä irhong ngä nä ma Ngämuqa nävät aa emga aa biaska qärakni i qrir na qa mäni ama sämänanamuqa. \p \v 21 Näkt aingän gärarhae i sa mudu dä sa qale ngän sañis nä ma Ngämuqa dä qärangätni angän mädräm sa ngä mualat sä ngän bä ngän män i aa ikkäna na ngän i sa ngän dualat na ama vu ngät ama lat \v 22 di sa qa säm ama sägäni na ngän ngän na qa nävät aa emga aa släqyige rhoqoräkt i sa qa ñäp. Ma Ngämuqa qa mualat toqoräkt ivakt iva qa rhualat sä ngän iva ama qumärqumärta na ngän mamär dä va qaku mamär vät aung iva qä narhäksärhäm ngän bät guani angät tpäs ura va qat tamän mava na angäna lat pa aa qäranas. \v 23 Bä va qa rhualat sä ngän doqoräkt kre i vasägos dä ngän det dä qärangätni angän gatnanakt angärha ron ma ama qrot i ngänät sangar a ngät mamär. Dap pa qaku ngän narut nämäni angän gatnanakt sämäni ama sameng ama mär ngät kärangätni i sa ngän nari ngät kärangät i sa rha sameng na ngät bä ba ama ruvek moe mäni ama ivätki qärangät i aingo ma Pol di sa ngua män i ama latka na ngo qärakni i qä sameng na ngät. \s1 Ma Pol Aa Lat Sage Ama Qatnanaktpämda \p \v 24 Rhäkt di sa märmär gem ngo da gu märän angärha ron gärangätni i ngät dän nävät iomäkt i nguat tatnärhäm ngän. Bä nävät iangärhäkt ama märän bä gu släqyige di ngut täksot nä qärangätni ma Krais aa märän bä ba aa släqyige qärqigeni i na ama qatnanaktpämda moe. \v 25 Sa ngua män i ama latka na ngo bä ba ama qatnanaktpämda rhoqoräkt i sa ma Ngämuqa qa von ngo rhärhangät täkt ama lat iva ngät bä ba ngän bä qat nanakt na ngo sä ngät ivakt iva nguat tuqunäga vät a ngän mamär sävät aa snängaqa \v 26 qärakni i sa mudu vät ama rhodäm ama uiu ngät dä sa qale qa i ama ngaip ka vät ama qoengitnäk na ama ruvek nasot a ne dap sokt di rhäkt di sa qat tuqunäga sä qa ge aa ruvek. \v 27 Sa ma Ngämuqa qa muräkt iva qa rhuqunäga vät aa ruvek iva qa rhodämne na ama Jentailqäna masirhat mamär. Bä aa snängaqa ama ngaip ka di rhoqortäqyia, ma Krais diva qale qa väm ngän bä nävät a qa diva mamär vät a ngän iva ngänät nanakt iva bä ba ngän na ama qäväläm nämäni ma Ngämuqa aa murhämeska. \p \v 28 Näkt ma Krais di sa urhi sameng sävät a qa i urhit don sävät ama ruvek moe dä urhi su rha na ama mädräm moe ama mär ngät ivakt iva u rhualat sa ama qatnanaktpämda moe iva sräp arhä qatnanakt mäni ma Krais. \v 29 Sa nguat tualat masirhat sä ma Krais aa qrot moe qärangätni i qät bon ngo rhäm ngät ivakt iva ngua rhäqäne dä mamär nä rhangät täkt ama lat. \c 2 \p \v 1 Bä nani a ngo iva ngänät dräm i nak sa nguat tualat masirhat ivakt iva ngua rhatnärhäm ngän dä qosaqi iarhakt kärarhae i rha nämät ama värhäm ama mor äm ma Laodisia dä bä bä iarhakt moe qärarhae i as kaku rha lu ngo nämät arhä saqong. \v 2 Nguat tualat toqoräkt ivakt iva ngu sämaqrot na rha vät arhä snängaqa dä va rhi rhir mäni ama lat kärangätni i arha snäng bät a ne ivakt iva qunäga vät a rha mamär dä sa va rhat dräm mamär nä rhärhong däkt kärqärhong i sa rhäkt di ma Ngämuqa qat tuqunäga sä irhong sävät ma Krais \v 3 kärakni iva nävät a qa maräkt diva qunäga vät sävetka sävät ama mämägän na ama mädräm ama mär ngät moe dä ama mungäsnäng moe. \v 4 Näkt nguat tamän doqor täkt divakt iva qaku mamär vät aung iva gä nairas täm ngän na agung anga enge qärangätni i mamär iva ngärhi artäm sa angän snängaqa. \v 5 Inguna ngäktki i vät gu släqyige di sa qaku qale ngo gem ngän sokt di vät gu qloqaqa di sa qale ngo gem ngän. Sa märmär gem ngo iva ngu lu ngän i sa iarhongäkt moe di sa maräkt nä irhong mänguräp mä ngän dä ngu lu qärangätni angän gatnanakt i ama qrot ngät mäni ma Krais. \s1 Ut Däqäm Nävät Ma Krais \p \v 6 Bä äkt i nga rhoqoräkt i sa ngän da ma Jisas ma Krais ma Engeska dä sa va ngänit päs aa rhäng mamär \v 7 i sa ngäna at angän gridru mäni qa bä ngän däk pät angäna iar mäni qa dä ngän mu angän gatnanakt mäni qa mamär toqor qre sa rha su ngän bä va rhoqoräkt dä va qosaqi ngän des ama mär masirhat sage ma Ngämuqa. \p \v 8 Näkt ngänit lu i varis aung gä namualat sä ngän iva ama latta na ngän ba arha rem i qä nasu ngän da akni anga ruvek arhä snängaqa ura qä navon ngän da anga iraski na ngät anga enge anga mäñmäñini na ngät kärangätni i ngät parhäm iarhongäkt kärqärhong i ama ruvek ta tu irhong barhäm arha ikkäna arha lat dä varhäm ama iaus kärangätni i ngät nämäni ama ivätki angät muräkt dap kaku ngät parhäm ma Krais aa snängaqa. \p \v 9 Inguna ma Ngämuqa aa iar moe di sa qale ngät pä ma Krais aa släqyige \v 10 bä aingän di sa ma Ngämuqa qa rhäqäp ngän na ama iar qärangätni i sa mamär na ngät nävät ma Krais kärakni i ama tpäski na qa bä bä iarhongäkt moe maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt. \v 11 Bä mäni ma Krais di sa rha däktsäng mä ngän sokt di qaku na ama ruvek arhä rhäkt dap kinak iangärhäkt ama lat di sa ma Krais ka mualat na ngät. Dä iangärhäkt aa lat di sa ngä rhäksot na ama släqyige angät krot iva ngärhi rhartäm sä ngän barhäm ige angät känäskänes. \v 12 Sa rha baptais pät a ngän di sa rha sasärhäm ngän doqoräkt ngän nä ma Krais. Näkt nasot dä qosaqi ma Ngämuqa qa märanas na ngän ngän nä ma Krais i nävät angän gatnanakt mäni ma Ngämuqa qärakni i qat tualat na aa qrot masirhat toqoräkt i qa märanas nä ma Krais nämät ama tñäpki. \v 13 Näkt aingän gärarhae i sa mäqi ama ñäpta na ngän inguna nävät iomäkt i sa qale ngän da ama vuirhong angärha ron dä qale ngän ba angän släqyigleng angät känäskänes angärha rem di sa ma Ngämuqa qa mualat sä ngän bä ngänät däqäm ngän nä ma Krais i sa ma Ngämuqa qa qyiradeng na aurha vuirhong moe. \p \v 14 Sa qa mualat toqoräkt toqoräkt i qa rhäksot na ama enge kärangätni i sa rha säm a ngät sävät aurha lat kärangätni i mai va urhi rha ama rhäksärhäm bät angät tpäs. Iangärhäkt ama lat di sa ngä märanas toqoräkt i rha edämsäs pät ma Krais mäni ama sämänanamuqa. \v 15 Näkt ma Ngämuqa qa sot nä iarhongäkt maos maos kärqärhong i irhong ngät turäkt i qa vuk sä irhong säda eraqi i qa män nävä irhong angät tpäs nä ma Krais aa tñäpki mäni ama sämänanamuqa. \s1 Qale Aung Gä Navon Ngän Da Anga Rhäksärhäm \p \v 16 Bä äkt i mamär iva qale aung gä navon ngän da anga rhäksärhäm bät iomäkt angät tpäs i ngiat täs agung anga tmäs ura ngäni näkt anga reng gärangätni i qä qoar iva qaku ngi nata ngät ura sävät anga tmäsimek ama mor imek ura sävät anga equngi anga iaräs na qi ura sävät anga qunäga ama Sabat kärakni i rhat tuqunän bät a qa. \v 17 Iarhongäkt di nak kop ama iauski nä irhong bä bä iarhongäkt kärqärhong i ama engäktki nä irhong gärqärhong i irhong nga e ge ma Krais. \p \v 18 Mamär iva qale angäna qlak na aung iva qä rhäksärhäm ngän i qä qoar i qaku ngänit säm ama gaini na nas mamär da aa saqong ura qaku ngäni nänsäs sage ama enselqäna qärakni i qat tair na nas mavängam na ama enge masirhat sävät ama ñämñäm nävät iomäkt i aa mädräm di sa rhäqäp ngät na ama mungäsnäng sävät a nas. \v 19 Dap kosaqi qa di qaku qa nämäni ma Krais kärakni i ama tpäski na qa qärak i nävät a qa dä ama släqyige moe ige ngät dän narhämane dä qät bon ige rha ama qrot dä qä nändämne nä ige nä qärangätni i ama släp angärha mudämne dä ama qrätkrät näkt ma Ngämuqa qät bon ige rha ama irhirqi. \p \v 20 Qre i sa ngän ñäp ngän nä ma Krais sä ne na ama iaus angät muräkt kärangätni i ngät nämäni ama ivätki dä sa ngu lu mäniekt bä sa ngäkt kre i as ngänät däqäm ba ama ivätki at muräkt angärha rem? Mäniekt bä as ngän det parhäm ama muräkt toqortäqyia, \v 21 “Qale ngänät sangar täni rhäkt” dä “Qale ngän däs ianiäkt” dä “Qale ngänit täk pät erhäni muk.” \v 22 Rhangät täkt ama enge na ama muräkt di ngät parhäm ama ruvek arhä snängaqa dä arhä rhisu bä ngät di sävät iarhongäkt kärqärhong i ama ruvek tit sangar irhong ura rhit täk pät irhong ura rhat täs irhong näkt nasot dä rhäktäksot nä irhong. \v 23 Ngäktki i ama muräkt toqoräkt di ngäkt kre i ngät dän nävät ama mädräm ama mär ngät inguna ama ruvek kärarhae i rhat tamän doqoräkt di rhi nänsäs nävät ama märmärgem dä rhit säm ama gaini na nas näkt tit bon da arhä släqyigleng da ama märän angärha ron. Sokt di iangärhäkt ama muräkt di qaku ngä nanmae vät ama ruvek iva qaku rhat tet parhäm arhä släqyigleng angät känäskänes. \c 3 \s1 Mamär Iva Ngän Durhämes Na Ama Iaräs Na Ngät Ama Iar \p \v 1 Mamär iva nani a ngän iva ngänit ta iarhongäkt kärqärhong i irhong na rhävuk na äkt i qale ma Krais e i qat muqun dä ma Ngämuqa aa märmär i sa nguna ma Ngämuqa qa märanas na ngän nämät ama tñäpki ngän nä ma Krais. \v 2 Mamär iva ngän du angän snäng basägos sävät iarhongäkt kärqärhong i irhong na rhävuk dap kaku sävät kärqärhong i irhong narhe nämäni ama ivätki. \v 3 Inguna sa ngän ñäp bä angäna iar di sa ngä ngaip ngä nä ma Krais mäni ma Ngämuqa. \v 4 Näkt nga va rhoqoräkt i ma Krais kärakni i angäna iar na qa qa rhän dä va aingän diva qosaqi ngän dän ngän na qa va ama murhämeska. \p \v 5 Bä äkt i rhoqoräkt dä sa ngäni veng iarhongäkt kärqärhong i irhong nämäni ama ivätki qärqärhong i qali lirhong bäm ngän doqor ama lat na ama qavatka dä ama snängaqa sävät ama lat kärangätni i qaku ama räkt ngät dä ama snängaqa ama mor qa iva ngän det parhäm ama släqyige angät snängaqa dä ama snängaqa iva ngän dualat na ama vuirhong näkt sävät ama lat kärangätni i ngäni alek arhani arhä qärhong inguna iangärhäkt ama dängdängini na ngät ama lat di rhoqor qre i ngänit bon da angän gutdrir sage ama iaus kärangätni i sa ama ruvek ta mualat na ngät. \v 6 Bä nävät iangärhäkt ama lat dä sa ma Ngämuqa aa uraqi diva qia rhän. \v 7 Näkt aingän di sa mudu vät angätni ama rhodäm di sa ngän dualat nä iangärhäkt ama lat. \v 8 Sokt di rhäkt di sa mamär iva ngän det daqule iangärhäkt ama lat moe toqor ama uraqi dä ama lat kärangätni i rhäptäp dä angäna ron dä ama vu da angäna ron sävät arhani dä ama lat kärangätni i ngän dämän mava na arhani dä ama lat kärangätni i ngän dämän bät ama enge qärangätni i qaku mamär iva ama ruvek tat tamän bät a ngät. \v 9 Bä aingän asägäk asägäk di mamär iva qale ngän damän särhäm ne na ama irasirhong inguna sa ngän set da angäna iar ama mru ngät ngä nä qärangätni angärha lat i rhoqor qre i sa ngän set da anga boi. \p \v 10 Bä rhäkt di sa ngän durhämes na ama iaräs na ngät ama iar. Iangärhäkt ama iar di sa ma Ngämuqa qat tualat sä ngät i vasägos dä qät kutsasorhane na ngät i ama iaräs na ngät bä nävät a ngät dä va ngänät dräm a qa mamär. \v 11 Dä rhangät täkt ama iaräs na ngät ama iar angärha ron di ama ruvek moe di rha rhoqorne i näma dä ama Jentailqäna ura ama Judaqäna na rha ura iarhakt kärarhae i sa rha däkt säng mä rha ura qärarhani i qaku rha däkt säng mä rha ura qärarhani i ama nañista na rha bä ba ama Grikkäna ura iarhakt kärarhae i rha nävä urqi ura ama latta va arhani arha rem ura qärarhani i isiska vät a rha sokt di ma Krais di ama vit na qa mamär vät iarhongäkt moe angät tpäs näkt ka di sa qale qa väm ut moe. \p \v 12 Näkt aingän di sa ma Ngämuqa qa armeng däm ngän bä ba nas i aingän di ama qumärqumärta na ngän mamär dä sa aa snäng bät a ngän. Bä äkt iva ngän durhämes na ama lat toqortäqyia, va ngänit lavuqi na ne dä va ngän dualat na ama lat ama mär ngät sävät a ne dä mamär iva ngänit säm ama gaini na nas dä mamär iva ngän dualat na ama lat sa ama bulap. Mamär iva qale ngän sa ama bulap gem ne \v 13 näkt ngakt bä aung nävät a ngän di qaku mär gem ga na aa ruaqa dä sa mamär iva iaqäkt ama narhoerqa qä qyiradeng bä bä iaqäkt aa ruaqa. Nak kop toqor ma Engeska i sa qa qyiradeng na angäna vuirhong dä va qosaqi ngän di mamär iva ngänit kyiradeng na angäna ruavek sa arha lat ama vu ngät sävät a ngän. \v 14 Näkt kärqomni i ama vit na äm mamär vät angätni ama lat moe angät tpäs di rhoqortäqyia, mamär iva angäna snäng bät a ne inguna rhangät täkt ama lat diva ngärhit säm ama sägäni nä iangärhäkt ama lat moe iva ngät dän mamär. \p \v 15 Näkt aingän gärarhae i sa ma Ngämuqa qa mes ngän ivakt iva qale ngän dä ma Krais aa bulap angärha ron mäni ama sägäge ama släqyige na ama qatnanaktpämda di sa mamär iva iangärhäkt aa bulap ngät turäkt ta angän snängaqa. Dä mamär iva vasägos dä va ngän des ama mär sage ma Ngämuqa. \v 16 Mamär iva ma Krais aa enge diva qale ngät mamär väm ngän bä va aingän diva ngäni su ne dä va ngänit don sävät a ne nävät ama mädräm moe ama mär ngät ivakt iva qale ngän dualat na ama lat kärangätni i qaku ama räkt ngät. Dä va ngänit tong na ama mabu näva ama Abuk na ama Mabu dä ama mabu qärangätni i ama qatnanaktpämda rhit tong na ngät dä ama mabu qärangätni i ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa qät bon ngän däm ngät. Va ngänit tong na ngät i ngän des ama mär namuk nävät angän snängaqa sage ma Ngämuqa. \v 17 Bä agi a enge qärangätni i ngiat tamän bät a ngät dä agi a lat kärangätni i ngiat tualat na ngät di sa mamär iva iangärhäkt moe di ngiat tualat na ngät nävät ma Engeska ma Jisas aa ngärhipki bä nävät a qa dä va ngiat tes ama mär sage ma Ngämuqa. \s1 Ma Pol Aa Enge Bä Ba Ama Sägärhae Qärarhani I Rha Nävät Ama Qatnanaktpämda \p \v 18 Aingän ama ngärhaegutpärharha ama evop di mamär iva ngänit säm ama gaini na nas samanao säva angäna egutpek arha rem inguna mäni ma Engeska di maräkt na aurha lat toqoräkt. \p \v 19 Aingän ama ngärhaegutpärharha ama gamoe di mamär iva angäna snäng bät angäna egutpek dap kale ngänit don na anga qrot ngät anga enge sävät a rha. \p \v 20 Aingän ama rhoes di mamär iva ngän det nasot angän mamäqiom ina enge vät iarhongäkt moe qärqärhong i ngän dualat nä irhong inguna iangärhäkt ama lat di märmär ge ma Engeska nävät a ngät. \p \v 21 Aingän ama ngätmamäkkäna di qale ngän duräkt ta angän oes ma ama qrot i varis tit kut na nas inguna rhat tu arhä snäng i qaku mamär vät a rha iva rha rhäqäne dä mamär nä guani. \p \v 22 Aingän ama latta qärarhani i rhat tualat pa arhani arha rem di mamär iva ngän det parhäm gärarhani angäna morta nämäni ama ivätki arha enge bät iangärhäkt angäna lat moe i qaku sokt toqoräkt i rhat lu ngän ivakt iva märmär gem da nävät a ngän doqor ama ruvek kärarhani i nani a rha iva märmär ge arhani ama ruvek nävät a rha dap kinak pa ngän dualat na angäna lat mamär nävät ama engäktki mät angän snängaqa i ngänit len ma Engeska. \v 23 Näkt agi a lat kärangätni i ngän dualat na ngät di mamär iva ngän dualat na ngät mamär i rhoqor qre i ngän dualat bä bä ma Engeska dap kaku bä ba ama ruvek \v 24 inguna sa ngänät dräm iva nage ma Engeska diva ngäni rha angän ditsek nä iarhongäkt kärqärhong i mudu ma Ngämuqa qa mumänaris iva ngäni rha irhong inguna ngän di nak sa ngän dualat bä ba angäna morqa ma Krais. \v 25 Inguna iaqäkt kärak i qat tualat nä ama lat kärangätni i qaku ama räkt ngät diva ma Ngämuqa qa rhuvät pät a qa vät iangärhäkt aa lat ama vu ngät angät tpäs. Näkt ma Ngämuqa di vasägos dä qat tatnävämne na ama ruvek toqorne varhäm ama sägängät ama muräkt. \c 4 \p \v 1 Aingän ama morta qärarhani i qale ama latta va angäna rem di mamär iva ngän dualat na ama räkt ngät ama lat sävät a rha dä va ngän dualat sä rha moe iva rha rhoqorne inguna sa ngänät dräm i qosaqi aingän di angäna morqa rhak pono da ama usäpki arha ron. \s1 Angätni Ma Pol Aa Enge Na Ama Rhodräp Sae \p \v 2 Näkt mamär iva qale mämae vät a ngän sa ama nän. Bä nga rhoqoräkt i ngäni nän dä va ama qarhap ngän dä va ngän des ama mär sage ma Ngämuqa. \v 3 Bä nga rhoqoräkt i ngäni nän dä qosaqi mamär iva ngäni nän sävät a ut ivakt iva ma Ngämuqa qä rhar mät anga tmongi iva nanokt ut ivakt iva urhi sameng nä iarhongäkt kärqärhong i sa ma Ngämuqa qat tuqunäga sä irhong sävät ma Krais kärqärhong i qale ngo va ama tpäskiarharhäng bät irhong angät tpäs. \v 4 Ngäni nän sävät a ngo iva ngu sameng näva ama iska qärakni i gem ngo di maräkt iva ngu sameng näväm ga ivakt iva qunäga vät ama ruvek sä ngät. \p \v 5 Bä nävät ama mär ngät ama mädräm dä sa mamär iva ngän dualat na ama mär ngät ama lat sävät iarhakt kärarhae i qaku rhat nanakt nä ma Krais bä va ngän dualat toqoräkt pät ama qävälap moe qärqapni i mamär vät a ngän iva ngän dualat toqoräkt. \v 6 Näkt pasägos dä mamär iva angäna enge di na ama lavuqi dä ngän damän na ama enge qärangätni i rhoqor qre i ngän mu ama qyiräpki vät ama tmäs ivakt iva ngänät dräm iva ngän duvät pät ama ruvek asägäk asägäk aa snanbät di rhoqoräkt. \s1 Ama Dängdängini Na Ngät Ama Enge Na Ama Märmärgem \p \v 7 Näkt ma Tikikus pa qä qoar na ngän sävät kärangätni gua lat moe. Qa di aurha ruaqa qärakni i gua snäng bät a qa dä ama latka na qa qärakni i vasägos dä mamär vät ma Ngämuqa iva qat nanakt na qa sa aa lat näkt ka qä na ngo un dualat nä ma Engeska aa lat. \v 8 Sa ngua rhäk nä ma Tikikus sagem ngän di nävät täni rhäkt ama rharimini ivakt iva aingän diva ngänät dräm i aiut di qali lut toqor mäniekt dä va qä sämaqrot na ngän. \v 9 Bä ma Onesimus kärakni i qa nävät a ngän di ut nanakt na qa sa ama lat dä aurha snäng bät a qa dä urhit täk na qa qä nä ma Tikikus sagem ngän. Näkt pa ini sameng bä ba ngän sävät iarhongäkt moe qärqärhong i sa irhong ngä märanas te. \p \v 10 Bä ma Aristarkas kärakni i qale qa qä na ngo va ama tpäskiarharhäng di qät täk na aa märmärgem sagem ngän. Dä qosaqi ma Mak kärakni i sägärhae na qa sävät ma Barnabas di qät täk na aa märmärgem sagem ngän. Näkt ngakt bä qa rhän gem ngän dä sa ngäni ar sä qa sagem mes. Va ngän dualat sä qa rhoqoräkt toqor varhäm ama enge qärangätni i sa qre ngua von ngän däm ngät. \v 11 Näkt kosaqi ma Jisas kärakni i rhat tes ka i ma Jastus di qät täk na aa märmärgem sagem ngän. Rhärha rhäkt ama gamoe di sokt ta i ama Judaqäna na rha nä mänguräp kärarhani gua ruavek ama latta qärarhae i ut tualat bä bä ma Ngämuqa aa Muräktpäm bä rha di sa rhat tatnärhäm ngo mamär. \p \v 12 Bä ma Epafras kärakni i qa nävät a ngän gärak i ma Jisas ma Krais aa latka na qa di qät täk na aa märmärgem sagem ngän. Näkt ka di vasägos di sa qä nän ma ama qrot sävät a ngän iva sräp ngän bä va ama qrot angän gatnanakt mamär dä va ngänät dräm ama lat moe mamär qärangätni i nani ma Ngämuqa na ngät. \v 13 Nguat tamän doqor täkt dinguna nani a ngo iva ngänät dräm i sa qat tualat toqoräkt masirhat bä ba ngän dä bä bä iarhakt kärarhae i qale rha mät ama värham ama mor am ma Laodisia dä ma Hierapolis. \p \v 14 Näkt ma Luk kärakni i qat dräm gat tumäräspät kärak i aurha snäng bät a qa qä nä ma Demas di init täk nä in märmärgem sagem ngän. \p \v 15 Sa va ngäni von dä gu märmärgem sage gua ruavek ama qatnanaktpämda e ma Laodisia dä sage ma Nimfa näkt sage ama qatnanaktpämda qärarhani i rhat dräm bäspästämne na rha va arha vätka. \p \v 16 Näkt nga rhoqoräkt i sa ngän mes pä rhakt täkt ama abuk bä ba ngän gane dä qosaqi mamär iva arhani rha rhes päm gi bä ba ama qatnanaktpämda mät ama värhäm ma Laodisia. Bä qosaqi mamär iva ngän des pa ama abuk käraktni i sa ngua rhäk na qi sae ma Laodisia. \p \v 17 Näkt pa ngäni qoar nä ma Arkipus toqortäqyia, “Mamär iva ngia rhäqäne dä mamär i ngi sot na ama lat nage ma Engeska qärangätni mamär iva ngiat tualat na ngät.” \p \v 18 Aingo ma Pol ngut säm dangät täkt ama rhäkne na ama märmärgem nä ngua rhäkt maräkt. \p Mamär iva qale räträt pät a ngän i aingo di qale ngo va ama tpäskiarharhäng. \p Mamär iva qale ma Ngämuqa aa ñämsävätki gem ngän.