\id COL - Urim Kalpm \h Kolosi \toc2 Kolosi \toc1 Wurkapm a Pol ro kai ekg tu Kolosi \mt1 Wurkapm a Pol ro kai ekg tu Kolosi \c 1 \p \v 1 Kupm Pol, kupm melnum yangkipm kuinen a Jisas Krais. Kai wakrong a Maur Wailen kil kweopm tukol melnum yangkipm kuinen alkilen. Kupm nti Timoti, wasok a men kai nang a Krais. \v 2 Mentekg ro wurkapm kil kai ekg kipm yanipopm muitnwar a mentekg kai nang a Krais, kipm a atn wri wor ukpma Krais kai ha wail Kolosi. Kupm ropon Maur Wailen, Yan alpmenen ekg al kil reinjepm yatom ntekg kipm arpm namponen ipma mehen wor. \s1 Ropon ukwor Maur Wailen \p \v 3 Mentekg aklei wang ukwor Maur Wailen, Yan a Wailen Jisas Krais alpmenen, ak wang a men ropon Maur Wailen ekg kil aklinjepm. \v 4 Mentekg ukwor Maur Wailen pati ekg mentekg atning a kipm ukpma Krais Jisas wa mentekg atning a kipm wakrongen tu kinkpman wrongwailet wri wor a Maur Wailen. \v 5 Kipm ukpma ariworwor arpm nungkwangen kweiur kweiur worwor a Maur Wailen kil numprampen ikghlen elntha kaino ha wor ai. Tolpa ti kipm arpm nungkwangen ekg wi. Kipm pike atning katnun yangkipm wor aklahle a Maur Wailen pa yatom, kipm ukpma arpm nungkwangen pake. \v 6 Pike tu melnum ye yangkipm wor pa ye kaintepm pake. Yangkipm wor pa kai hor ha knokg wrongwailet ti, yatom paln wail nip wor kaino wail ngko ek arke hor knokg ti ase. Apm tol pike hep a kipm yat atning kai ha alkipmen pake. Kipm atning yangkipm wor aklahle a ipma wor a Maur Wailen pa, yatom kipm atning wi ariworwor om katnun pa. \v 7 Epapras kil ro tukgunakg lngkep a kipm ti om kipm wi arie worwor pa. Kil pa melnum akwapel wor a Krais alpmenen, kil ak kwap wrij tukol men ti, kil laron yangkipm wor a Krais pa ak aklin kipm pake. \v 8 Apm pike Epapras kil pa wa la kiti nasi mentekg ti tolpa Maur Wor ak kwap kai kipm pa, yatom kipm ukpma wor wakrongen tita pake. \s1 Ukpma Maur Wailen pa itn titnongket \p \v 9 Tolpa yatom, ak wang a mentekg atning a tu la kiti kipm pa tolpa, ake wa mentekg elnten a kwe Maur Wailen ekg kil aklinjepm pa. Mentekg ropon ekg al kipm wi arie ekg kweiur kweiur wrongwailet a kil wakrongen pa ntie yekworwor, ekg al Maur Wor ukwepm arie a nikgwalpm wonrekele worwor wrongwailet pa. \v 10 Wa mentekg ropon Maur Wailen ekg al arpm alkipmen pa paln wor kai ikg a Wailen ekg kil kporn yangkipm. Wa kipm wi arie a Maur Wailen pa yatom kipm ik iken kwap wor ekg kil pa, pa tol kipm ngko ek arke wor kai kwap wrongwailet a kipm ntekg pa, wa kipm wi arie a nikgwalpm wor a Maur Wailen pa atn lan lan. \v 11 Wa mentekg ropon Maur Wailen ekg al kil ak titnongketel kipm pa kai ya wailet ak titnongket a klalen wailmanten alkilen pa, yatom ti tol kalkut tiur akal palntepm pa, kipm ntie ekg arpm mehen ye kalkut pa namponen ipma utopen pa, \v 12 om al kipm ukwor utopen Yan God ekg kil ntekg kipm ntie ekg wi kweiur kweiur worwor alkipmen a kil numprampen ekg tu wrong kinkpman alkilen a atn kahor kingdom alkilen ai. \v 13 Maur Wailen kil kwan titnongket a Maur Paitn Satan atn wailen ikghlen nikgwalpm alpmenen a yipowo kai mninget pa kai tukulein, wa kil wiyo kai pa ye kul kai ekg Warim Kpman alkil a kil wakrongen paitn ai atn wailen ikghlen nikgwalpm alpmenen. \v 14 Warim Kpman pa kil akarmpen paitnpaitn alpmenen plaln ase, om kwan paitnpaitn alpmenen ti ase. \s1 Krais atn Wailen ekg ikghlen kweiur kweiur wrongwailet \p \v 15 Mento ake ntie ekg ari Maur Wailen pa, pake mento ari Krais pa apm hirhir tukol Maur Wailen pake. Kil pa warim atn hep akil apm pike arpm hep ak ai arpm pake, ktnong a knokg a kweiur kweiur wrongwailet a Maur Wailen ntekg pati pa pike paln kanukg. \v 16 Maur Wailen apm nti kil pa ntekg kweiur kweiur wrongwailet: kweiur kweiur a atn kaino ktnong ai, a atn knokg ti, kweiur kweiur a ari ak ikg, a kweiur kweiur a ake ntie ekg ari tukol tu mring maur a maur a kweiur kweiur wrongwailet a ntie titnongket ekg ikghlen knokg ti. Kweiur kweiur wrongwailet pa pike Maur Wailen nti Krais pa ntekg pake, wa kweiur kweiur wrongwailet a kat nang a Krais pake. \v 17 Kil pike arpm hep ak ai, a kweiur kweiur wrongwailet ti pa paln kanukg. Yatom apm kil alkil pa wamparpme kweiur kweiur wrongwailet pa ikghlen ye atn pake. \v 18 Mento kinkpman wrongwailet a Maur Wailen pa, mento tukol numpwam alkilen. Wa kil alkil pa tukgunakgen a numpwam ti. Kil pike mo pake kil wa wreitn hep, tolpa om kil alkil pa atn tukgunakgen ekg kweiur kweiur wrongwailet. \v 19 Maur Wailen pa kil utopen paitn wrijen ekg kil wi wrik arpm wail kahor Warim Kpman alkilen pake. \v 20 Maur Wailen yipon kla ekg akwi kweiur kweiur wrongwailet a atn knokg ti a atn kaino ktnong ai ye kai hor wrij kor tita hor ya a Warim Kpman alkilen pake. Kil kwawel mo kai yo kwatingki pa yatom walmpopm a kil pa ungkwan yatom ak kwan ipma wakget a Maur Wailen atn ekg mento wrongwailet pa kai plaln. \p \v 21 Kipm pike hep pa, kipm pike atn kai watin ai ntekg paitnpaitn wi wrongmnto lan Maur Wailen. \v 22 Krais kil paln melnum tukol mento ti, yatom kil mo kai yo kwatingki ak kwan ipma wakget a Maur Wailen a atn ekg kipm pa, yatom kil ntekg kipm ti paln wri wor, paitnpaitn pa kalpm, kai ikg a Maur Wailen. Wa ake al mla ur arkiepm tolpa kipm paitn pa, kalpm. \v 23 Pake kipm al ukpma Maur Wailen pa itn titnongket ye kai tukol yo a kli yipoko eln kinar knokg wonen ai yatom nampil knokg atn titnongket pa. Wa kipm ukpma irpm nungkwangen kuina ur a kipm atning a tu laron yangkipm wor a Maur Wailen nasepm pa, pa ampur kipm nuhurn. Yangkipm wor pa pike tu laron nasi tu kinkpman wrongwailet hor knokg ti. Kupm alkupm ti apm pike paln melnum akwapel a laron yangkipm wor pake. \s1 Pol kil aklin tu wrong kinkpman a Maur Wailen kai Kolosi \p \v 24 Ak wang ti pa, kupm utopen ekg ye kalkut ekg aklin kipm pake. Kupm wa utopen yat ekg uk num a kupm alkupm ti kai ekg ye kalkut tiur a pike Krais kil ye pa tolpa kai ekg aklin tu wrong kinkpman a Maur Wailen pa, tu tukol num a Krais pake. \v 25 Kupm pike Maur Wailen kil kweopm hep ak ai, yatom kupm paln melnum akwapel alkilen ekg aklinjepm ekg laron yangkipm wor alkilen ti klalen hmpreket wor nasi tu wrong kinkpman a Maur Wailen. \v 26 Nikgwalpm a Maur Wailen kil pa pike atn hampen ekg tu yohmpei a mamikgmamin manjan ak ai kul ai. Pake ak wang ti pa, kil laron ngko wurknong ekg tu wrong kinkpman wri wor alkilen pake. \v 27 Kai tu pa, Maur Wailen kil pike yipon yangkipm ak wakrong alkilen hep ase tolpa, kil hi laron ngko wurknong nikgwalpm a kweiur kweiur wailet worwor a atn hampen pa kul kai ngko wurknong ekg tu wrongwailet a ake Juta pa yat. Nikgwalpm hampen pa pati, la tolpa Krais kil arpm kahor ipma wonen a kipm ti, yatom ti kipm ukpma arpm nungkwangen ekg al kil wiyepm ye kai arpm ntiel, om al kipm wi kweiur kweiur worwor alkilen ai a arpm kaino ha wor alkilen. \v 28 Men laron yangkipm wor pa nasi tu wrongwailet a rowen tukgunakg lngkep ekg ya wor, a tukulein ya paitn ak nikgwalpm arie worwor, tolpa ekg al tu wreitn wail nikgwalpm arke wonrekele wi arie Krais ti ariworwor, pa men wiyen ye kai atn hor wrij namponen Krais. \v 29 Tolpa yatom kupm aken kwap a laron yangkipm a Maur Wailen titnongket ak titnongket a Krais a ak kwap titnongket minjirangket kahor kupm ti. \c 2 \s1 Ukpma itn titnongket talpuln yangkipm akplain \p \v 1 Kupm wakrongen tolpa, kipm ari kupm a hmurkg wampenen ak kwap ekg aklin kipm pa, wa tu a ark kai ha wail Laotisia, wa tu wrongwailet a ake ari ikgek a kupm ti yat. \v 2 Yiprokgen a kupm ak tolpa pati, kupm ak ekg akal ak titnongketel nikgwalpm a tu pa ekg al tu ukpma wor wakrongen tita, ekg al tu wi nikgwalpm arie wor kai itn yiprokgen a nikgwalpm wrongwailet. Ekg al tu ari nikgwalpm hampen a Maur Wailen pa. Nikgwalpm ariworwor hampen wrongwailet pa apm Krais kil alkil pake. \v 3 Kai kil pa, kil melnum yiprokgen a arie nikgwalpm wonrekele worwor pa apm arpm hampen kai kil pake. \p \v 4 Kupm la nasepm yangkipm a Krais kil pa, ekg nte kupm kark ekg hi wa tu tiur manet ai ukwepm yangkipm ur manet a atning wor kai nungkulkg alkipmen ti yatom wa rkoln kipm ti ye kai hor ya paitn pa. \v 5 Tol kupm ake ntiepm arpm, pake nikgwalpm wail alkupmen kil pa apm ark ekg kipm pa arpm kai pake. Tolpa ti kupm utopen ekg kupm atning a kipm hor wrij arpm wor katnun yangkipm a Maur Wailen, wa kipm ukpma Krais pa atn titnongket pa. \s1 Ukpma Krais pa itn titnongket tolpa ye kai om \p \v 6 Kipm wi Krais Jisas tukol Wailen alkipmen ase, tolpa ti ampur kipm elnten, kipm kutnun kil pa itning yangkipm pa tolpa ye kai om! \v 7 Kipm ukpma Krais pa itn titnongket tukol yo klung a kli yipoko ningnakg alkil pa eln kinar ak nampil knokg. Wa kipm ukpma kil pa itn titnongket tolpa ye kai pa, pa tol a kipm atn le wan hel hong kmpoen wor pa itn ye tolpa ye kai om. Tol a pike men rowepm tukgunakg lngkep ase. Ti ipma wonen alkipmen ti al utopen wailmanten wa ukwor kil pa. \p \v 8 Kipm irpm wonirpme ekg hi wa tu melnum tiur akepmplain lokepm ye kai hor ya wailet katnun nikgwalpm arie akplain a tu pa. Nikgwalpm arie akplain pa tu wi kai tu mamikgmamin manjan a tu mring maur a maur akplain a ikghlen ktnong a knokg, pa ake arie wor a Krais pa. \p \v 9 Maur Wailen pa apm arpm kahor Krais pake. Kil wi numpalk tukol mento melnum ti, pake kweiur kweiur wrongwailet a Maur Wailen pa apm arpm kahor wonen a kil pake. \v 10 Wa Krais pa arpm wail kai kipm ti yatom kipm ntie ekg ntekg kweiur kweiur wrongwailet. Kil pa atn tukgunakgen ikghlen kweiur kweiur wrongwailet. Kil atn wailen ikghlen tu mring maur a maur a kweiur kweiur wrongwailet a ntie titnongket pa. \v 11 Kipm ukpma Jisas pa, pa tukol kil kwat numpalk a kipm pa aklahle ekg kwan titnongket a paitnpaitn a ak yipowepm pa. Pa ake kweiur a melnum ur ntekg pa, kalpm. Krais, kil pa kwan paitnpaitn a mento pa, om kil alkil pa kwat numpalk a mento aklahle. \v 12 Wa tol tu pike kalukepm kai nang a Krais pa, pa plan tol kipm mo namponen Krais pa ase, yatom uwentepm kai kirkhap pa ase. Wa kipm ukpma tolpa, titnongket a Maur Wailen pa ntie, om kil la yatom kipm nti Krais wreitn atn. Pa tol pike Maur Wailen kil la yatom Krais kil wa wreitn atn pa. \v 13 Kipm pike ntekg paitnpaitn atn pa yatom paitnpaitn alkipmen pa ntekg maur wor alkipmen pa apm mo ase. Pake Maur Wailen wa ntekg kipm pa arpm mlepm namponen Krais pa pati, kil kwan paitnpaitn wrongwailet alpmenen pa plaln ase. \v 14 Pa tol Maur Wailen kil kule wurkapm a tu ro ak plan paitnpaitn a mento ntekg ekg talpuln yangkipm titnongket. Kil kwan wurkapm ripa plaln, ak wang a tu alm Jisas Krais kai yo kwatingki om kil mo. \v 15 Kai yo kwatingki pa Krais kil mo pa kil lok arku kwan titnongket a mring maur a ntie titnongket. Kil wi nang wail ti uk numpaitn tu kai ikg a tu wrongwailet a atn knokg ti a kaino ktnong ai yat, pa kil planten tolpa kil atn hep hangken tu ase. \s1 Ampur katnun yangkipm titnongket a melnum yipon pa \p \v 16 Tolpa yatom ampur kipm eln melnum ur namputepm kalpmel ekg kipm al wangkwrije aki kipm al klon aken pa, wa namputepm kalpmel ekg kipm ntekg ekpma wail al atnen wang wail ur aki, atnen ekpma nangnang ur aki, atnen kainil weten a paln pa, wa namputepm kalpmel ekg wang a kipm ark ekg wi yapm. \v 17 Kweiur kweiur ripa pa lukgklal a kweiur aklahle a akal paln kanukg. Krais kil alkil pa yiprokgen a kweiur kweiur aklahle. \v 18 Ake al kipm atning katnun nikgwalpm a tu mla ur ai a rkolepm ye kai tukulein ya wor a kipm hore pa. Tukol tu melnum tiur a arku tu alntu, kalpm ekpma uk wang Maur Wailen pa akplainel tu alntu ti tolpa tu pa wor pake. Aki tukol tu tiur a ari kweiur kweiur tol a Maur Wailen planten aki, tukol hokgwangket worwor pa. Wa tu tiur a kpor klko lein tu maur akwapel a Maur Wailen pa. Plpa tu akepmplain, ekg nte, tu pa nampil nikgwalpm tngklaket paitn alntuen ti a wamparpme nikgwalpm a kat nang tolpa, apm ya wor wrijen apm tu hantil apm tike. \v 19 Tu pa nlokgen tu alntu ti kai atn tukulein Krais ti. Krais pa kil tukgunakgen a numpwam wrongwailet alkilen pake. Numpwam wrongwailet ti kai almitne atn num a Krais. Ningkli ti kli hore tita ak nampil numpwam wrongwailet ti ye kai atn wrij yatom nip ak titnongket a Maur Wailen wreitn wor wail. \p \v 20 Kipm apm pike mo namponen Krais ase ekg kweiur kweiur peset paitnpaitn a atn knokg ti ase. Yatom titnongket a ya peset a pike kipm katnun atn knokg ti pa ake wa atn wail hangken kipm ti pa, kalpm. Kipm ti hangken yat ase. Tolpa om ampur kipm kai horhanekg katnun pa atn lan atn pa. \v 21 Tol tu lokepm la tolpa, “Ake al kipm wamparpme, ake al kipm al, ampur kipm wam hele.” \v 22 Pake tolpa kalpm. Pa kweiur kweiur a mento aken kwap atn knokg ti tolti hute. Yangkipm titnongket a arpm knokg ti tolti, pa hi kai plaln. Plpa melnum ti hute la nasepm rowepm tukgunakg lngkep ti tolti. \v 23 Tol tu katnun yangkipm a tu rowepm tukgunakg lngkep pa, tu arku tu alntu atn mehen a arpm mehen akplain plan ak num henen ti tolti. Wa tu uk wleket num alntu ti kalpmel tolti. Tu wrongwailet arien pa, pa tu la tolpa, pa tu komkiti ariworwor a kpor klko lein Maur Wailen, pake ake ntie titnongket a ak kpor hmpei ipma alntuen ekg tu elnten ipma tingklaket ripa. \c 3 \s1 Krais kil ntekg mento paln weten \p \v 1 Maur wor alkipmen apm pike mo ase, yatom Maur Wailen ntekg kipm pa wreitn atn mlepm namponen Krais ase. Tolpa ti kipm al lok nikgwalpm alkipmen ti ye kai ark ariworwor ekg kweiur kweiur wrongwailet a atn kaino ha wor ai. Kaino ha wor a Krais kil arpm wam wien a Yan alkilen wi nang wail a atn hep ekg ikghlen kweiur kweiur wrongwailet. \v 2 Lok nikgwalpm alkipmen ti ye ekg akwonalmpen nikgwalpm worwor a kweiur kweiur kaino ha wor pa tolti. Wa ampur akwonalmpen kweiur kweiur a atn knokg ti. \v 3 Maur wor alkipmen apm pike mo ase, yatom ti maur wor alkipmen wreitn arpm mlepm namponen Krais, om Maur Wailen lampepm arpm worwor. \v 4 Krais, kil melnum a ukwepm maur wor weten pa kil hi paln ngko wurknong pa, kipm ti yat, kipm hi wa paln ngko wurknong wi titnongket klalen wailmanten namponen kil. \s1 Mento paln kinkpman weten \p \v 5 Kipm kwan ipma tngklaket wrongwailet a knokg ti a ak kwap atn kai ipma alkipmen pa. Kweiur kweiur tukol: Kli arkul tita aki a kweiur kweiur a tu wi numpaitn aki, kipm ake ntie ekg arku nikgwalpm titnongket a ipma wakrongen tolpa nti kin aki kpman ur hokg pa. Nikgwalpm a wreitn titnongket akal ntekg kuina ur a paitn aki, arikowe arpm wail akal wi kweiur kweiur wrongwailet a knokg ti. Nikgwalpm a arikowe tolpa pa tukol Maur Wailen alkipmen apm pake. \v 6 Mla ur a ntekg paitnpaitn a tolpa pa, Maur Wailen kil ipma wakget paitn ekg kil, yatom kil hi uk wleket ntekg paitnel kil pa. \v 7 Kipm yat apm pike nikgwalpm tolpa rkolepm yatom kipm atn ntekg kweiur kweiur tolpake. \p \v 8 Tolpa ti, kipm kwan nikgwalpm wrongwailet a paitn pa. Nikgwalpm tukol: Ipma wleket, a ipma wreitn ekg er kmel, a ipma paitn, la paitnel ekg kmel ur, la yangkipmek a paitn pa. \v 9 Ampur kipm la yangkipmek ekg akplainel mla ur, ekg nte, kipm apm pike kwan ipma tngklaket a pike kipm ak tolpa yat ase. \v 10 Wa ipma alkipmen pa apm wa paln weten ase. Melnum a pike ntekg kipm ti pa, apm kil ntekg kipm paln weten tolpa ye kai pake, ekg kipm hi wi arie a kil pa worwor, yatom hi kipm paln hirhir tukol kil pa yat. \v 11 Mento a paln weten pa, mento ake wa manet manet, tu Krik, aki tu Juta, tu a pike kwat numpalk, aki tu a ake pike kwat numpalk, tu a ak ek manet manet, aki tu a ha knokg manet manet, a tu a aken kwap kalpmel horhanekg melnum ur, aki tu a ark ak wakrong alntu. Pake Krais wrij hute pa kil a mento wrongwailet, yatom apm kil pa arpm kahor ipma a mento wrongwailet ti. \s1 Mento ukpma wor ekg wakrongen tita \p \v 12 Maur Wailen kil ukpma wor wakrongen kipm yatom kil kwewepm ekg arpm wri wor ekg alkilen, tolpa ti nikgwalpm alkipmen pa irk tolti: al kipm ipma rein iklin mla ur, rku kipm alkipm ye kinar irpm mehen horhanekg ekg tita, irpm mehen ye kalkut namponen ipma wor. \v 13 Melnum ur akal ukwepm kalkut pa, ampur kipm akalmpe pa, kalpm. Kipm utopen ekg ye kalkut pa namponen ipma wor irpm tolti. Wa kipm nuhurn paitn kuina ur a tu ntekg kul ekg kipm pa. Pati ekg nte Maur Wailen kil pike nuhurn paitnpaitn alkipmen pa ase. \v 14 Nikgwalpm wrongwailet a wet kupm la hel hep pa wor pake, atn hep hangken nikgwalpm wrongwailet pa pati, kupm la tolpa kipm ukpma wor wakrongen tita. Pa pati ye kipm kai itn hor wrij wa kipm atn titnongket ekg komkiti nikgwalpm wrongwailet pa ariworwor. \v 15 Kipm eln ipma mehen wor a Krais pa itn wail ikghlen nikgwalpm alkipmen pa. Krais kil kwe kipm ti tukol numpwam wrij wrij ur a kai almitne atn num wrij alkilen ti. Yatom kipm irpm mehen ukwor Maur Wailen aklei wang tolti. \v 16 Kipm eln yangkipm a laron Krais pa irpm titnongket kahor ipma a kipm wrij wrij. Kipm wi arie a Krais worwor ekg al kipm uk arie a ro tukgunakg lngkep ekg tita a noworel tita ekg al kipm ntie ekg katnun ya wor tolti. Wa kipm ik nangnang a hel kai wurkapm a Nangnang a Teipit, wa kipm ik nang ekg ak kat nang a Wailen, wa ik nangnang weten weten tiur a Maur Wor ukwepm pa. Kipm ik tolpa utopen ik kit nang a Maur Wailen. \v 17 Kweiur kweiur wrongwailet a kipm ntekg pa, kipm ekla aki kipm ik kwap pa, kipm ik tukol kipm ak kwap a Wailen Jisas wa kipm ukwor Maur Wailen, Yan alpmenen pa, kai nang a Jisas pa. \s1 Atn a arpm a melnum a ukpma Maur Wailen \p \v 18 Kipm kin pa, kipm pa itning nungkulkg horhanekg ekg kpman alkipmen pa. Wailen al wi wor lawepm, kil utopen tolpa ekg kipm katnuntel. \v 19 Kipm kpman pa, kipm ukpma wor wakrongen tu kin alkipmen pa, ampur kipm ntekgen paitn. \p \v 20 Kipm warim pa, kipm itning nungkulkg horhanekg a manjan alkipmen pa ekg kweiur kweiur a worhampe. Wailen kil al wi wor lawepm kporn yangkipm ekg kipm ak tolpa. \v 21 Kipm yantin pa, ampur kipm er kle tu warim alkipmen pa aklei wang, tolpa pa tu ipma kalkut ekg arpm a tu pa wa paitn. \p \v 22 Kipm melnum a ak kwap kalpmel pa, itning nungkulkg ik kwap kuina ur komkiti wakrong a melnum tukgunakgen alkipmen pa riworwor. Ake la nak kipm akplain kai ikg akil pa ekg al kil wi wor lawepm pa. Kipm kirk ekg Maur Wailen, yatom kipm ik kwap namponen nikgwalpm aklahle. Kipm ik tukol a kipm ak ekg Wailen Jisas. \v 23 Tolpa ti, kuina ur a kipm ntekg pa, kipm ik namponen nikgwalpm aklahle, tol a ak ekg Wailen Jisas pa, ake ak ekg melnum pa. \v 24 Ti kipm ari tolpa, kipm hi wi kweiur kweiur worwor a Maur Wailen kil numprampen elntha ekg akalmpe kwap a kipm ak ekg Wailen pa. Pa ake tol kipm ak ekg melnum ur tolti, kalpm, pa kipm ak ekg Wailen Jisas Krais. \v 25 Mla ur a kil ntekg paitn pa, kil hi wi paitn akalmpe paitn a kil alkil ntekg pa. Maur Wailen ake al wi wor la ur, a wa wi paitn la ur, kalpm. \c 4 \p \v 1 Kipm melnum tukgunakgen pa, kipm ikghlen tu melnum a pike kipm armpen ekg akal aktepm kwap pa nipet yekriworwor. Ekg nte, kipm ti wa ari yat melnum tukgunakgen a ikghlen kipm ti pa arpm kaino ktnong ai. \s1 Ampur kipm elnten a kipm ropon Maur Wailen pa tolpa kai \p \v 2 Ampur kipm elnten a kipm ropon Maur Wailen pa. Kipm irpm wonirpme nikgwalpm irke ukwor kil a ropontel aklei wang tolpa kai pake. \v 3 Wa kipm ropon Maur Wailen ekg kil aklin men ti yat, ekg Maur Wailen kil kuleinjo ya ekg al men laron nikgwalpm hampen a la kiti Krais pa. Apm yiprokgen ripa yatom tu wiopm ye hor arpm wan tipmning kil. \v 4 Kipm ropon Maur Wailen pa ekg kil iklin kupm ti ekg kupm laron yangkipm a kil ti wurknongket wor komkiti nikgwalpm a kil alkil ti. \p \v 5 Kai kuin a tu a ipma wekg pa, kipm itn wonirpme. Ya ur wokget ekg kipm pa, ampur kipm eln wang ur pa kai kalpmel pa, kalpm. Kipm aklei wang plan nikgwalpm wor a Maur Wailen. \v 6 Kipm akal ekla namponen tu mla ur pa, kipm ekla mehen namponen nikgwalpm wor, tukol nokg a ak rato ekpma kai nokgij wor. Wa al kipm pa wa arie ya a akalmpe ropon a tu wrongwailet pa yat. \s1 Pol kil kwa Onesimus kai Kolosi namponen Tikikus \p \v 7 Tikikus pa hi la nasepm worwor kuina ur wrongwailet a paln ekg kupm atn kil. Kil yek pa wasok alpmentoen kai nang a Krais. Wa kil melnum akwapel wor a ntio ak kwap a Krais atn titnongket. \v 8 Tolpa yatom ti kupm akal kwa kil kaintepm ekg al kil hi la nasepm kuina ur a palnto atn kul kil, ekg al kil ak titnongketel kipm. \v 9 Wa kupm hi kwa Onesimus ntiel kaintepm pake. Kil yek melnum wor a horhanekg a nikgwalpm arke wa wasok alpmentoen kai nang a Krais. Kil pa apm melnum wrij ur a kipm alkipm Kolosi pake. Hi tuwekg la kiti nasepm kweiur kweiur wrongwailet a paln atn ti. \s1 Pol kil ukwor tu Kolosi \p \v 10 Aristarkus, melnum wor ur alkupm a mentekg arpm wan tipmning kil namponen Mak, melnum a Parnapas, tuwekg ukwor kipm. Pike kupm la nasepm hep ase tolpa, tol kil kaintepm pa, kipm utopen ekg wiyel ye kai wan pa, om ikghlentel yekriworwor. \v 11 Jisas, nang wompel alkilen pa kwe la tolpa Jastus, kil pa yat wa ukwepm wor. Kai kuin a tu Juta pa apm tunten melnum wraur apm pake, tunten atn ntiopm ak kwap laron yangkipm wor a la Kingdom a Maur Wailen. Wa wailmanten pa pati tunten wor ekg ak titnongketel kupm ti. \p \v 12 Epapras, melnum alkipmen pake, kil wa ukwepm wor yat. Kil melnum akwapel a Krais Jisas. Kil aklei wang ropon Maur Wailen titnongket ekg akal kil ak titnongketel kipm pa ekg kipm paln kinkpman wri wor ekg atn titnongket komkiti nikgwalpm wakrong a Maur Wailen tolti. \v 13 Aklahle wrijen, kupm alkupm ti pike atning ari a kil ak kwap wail ekg aklin kipm wrong kinkpman a Maur Wailen a ark kai pa wa tu a ark kai ha wail Laotisia a Hierapolis pa. \v 14 Luk, melnum yek wor alpmentoen, melnum a ak kwap a hi numpet, ekg Temas, tuwekg pa wa ukwepm wor yat. \p \v 15 Kipm la nasi muitnwar yanipopm a kupm kai ha wail Laotisia pa wa la nasi kin ur, nang a kil pa Nimpa, pa namponen tu wrong kinkpman a Maur Wailen a kor tita ekg kat nang a Maur Wailen kai wan a kil pa la tolpa, kupm ukwen wor. \v 16 Kipm klein wurkapm kil ekg kipm wrong kinkpman a Kolosi pa, atning plaln pa, wa ye kai ekg tu klein nasi tu wrong kinkpman a Maur Wailen a Laotisia pa. Wa wi ur manet pa a pike kupm ro kai ekg tu Laotisia pa, wa ye kul klein ekg nasi kipm Kolosi ti. \v 17 Kipm la nasi Arkipus pa la tolpa, ekg kil ikghlen kwap a pike Wailen ukwel pa ik yekriworwor tolpa kai. \p \v 18 Kupm Pol, kupm alkupm ro yangkipm ketn rikil, ak wam alkupmen ekg ukwepm wor. Ti ampur kipm wonhmiten kupm a arpm wan tipmning kil. Kupm ropon Maur Wailen ekg al kil reinjepm. Yangkipm akupm apm kai tolpake.