\id 1PE - Urub'u-Kaapor NT -Brazil 1987 (DBL -2013) \h 1 PETU \toc1 Petu mupinim me'ẽ ke Peteĩhar ke \toc2 1 Petu \toc3 1Pe \mt1 Petu mupinim me'ẽ ke Peteĩhar ke \ip Petu kome'ẽ paper ke mupinim. Jerusarẽ ok ta pe Jesu kotyhar ta ixo. Ame'ẽ tama'e kapitã a'e tĩ. \ip Jesu rehe amõ amõ jundéu awa ta jurujar katu. Ame'ẽ ta amõ amõ ok ta pe ixo. Amõ awa tama'e ywy pe ame'ẽ ok ta ihĩ. Ame'ẽ ta pe kome'ẽ paper pinim ke mondo. Ame'ẽ ta pyrara hũ ixo. Hok ngi ame'ẽ ta ke Tupã rehe ipy'a ym ame'ẽ ta mujan mondo. A'erehe amõ amõ ywy rehe usak te'e aja ixo. A'erehe pyrara hũ ixo. \ip Ame'ẽ ta py'a ke Petu mãtã tar katu. “Pepyrara hũ pexo rahã, Tupã rehe pehẽ py'a pemapyk katu te we rĩ. Aja rahã, ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar katu te we rĩ” aja Petu mu'e. \c 1 \s1 Pepyrara hũ pexo tipe, anĩ, pehẽ rury katu te we pexo rĩ \p \v 1 Ko pehẽ pe paper pinim ihẽ amondo axo. Ihẽ Petu. Jesu Kirisutu pandu ihẽ pe: \p —Myrandu katu epandu eho — aja ihẽ pe. Ame'ẽ ihẽ. \p Pehẽ riki Tupã kotyhar ta ke. A'erehe pehẽ rok ngi pehẽ ke amõ ta mujan mondo. A'erehe amõ amõ ywy pe pehãi peho ame'ẽ ta ke pehẽ. A'erehe põ ywy pe har ta ke pehẽ. Amõ ngara ywy pe har ta ke pehẽ tĩ. Amõ kapando ywy pe har ta ke pehẽ tĩ. Amõ asia ywy pe har ta ke pehẽ tĩ. Amõ mbiti ywy pe har ta ke pehẽ tĩ. Upa pehẽ pe paper pinim ihẽ amondo axo. \p \v 2 Tupã riki jande pái keruhũ. Kome'ẽ ywy keruhũ pe har ta ngi har pehẽ ke a'e jo'ok. “Ihẽma'e ke pehẽ” aja a'e putar. Aja rahã I'ã pandu: \p —A'eta riki nema'e ta ke — aja Tupã pe. \p Aja rahã, Jesu Kirisutu rehe pehendu katu. Pe, huwy pe pehẽ py'a ke Tupã juhyk katu. Ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehẽ py'a ngi a'e juhyk. \p Mã peja pehẽ rehe a'e ipy'a katu te hũ. Mã peja pehẽ py'a ke a'e muhury katu te tĩ. \s1 Tupã namõ jande jaxo ta \p \v 3 Jesu Kirisutu, jandema'e sawa'e te pái ke Tupã. Mã peja japandu ipe: \p —Ne jõ riki katu te ame'ẽ ke — aja ipe. \p Jande rehe a'e pyrara te hũ usak, a'erehe jande pe ixoha pyahu ke a'e me'ẽ. Jesu Kirisutu ke a'e mukwera katu muhem, a'erehe ame'ẽ ixoha pyahu ke jande pe a'e me'ẽ. A'erehe jande ruhãha angaha ke rehe jaharõ katu jaxo. Aja jaxo katu apo 'y. \v 4 A'erehe ma'e ke japyhyk ta. Ame'ẽ ke rehe jaharõ katu jaxo tĩ. Ixotyhar ta pe ma'e ke Tupã me'ẽ hũ ta. Ame'ẽ rehe jaharõ katu jaxo. Ywa pe ame'ẽ ke a'e moĩ katu rĩ. Pehẽma'e a'e moĩ katu rĩ. A'ep ijuk ym te ta. Inem ym te ta tĩ. Kanim ym te ta tĩ. \v 5 Pehẽma'e ke ame'ẽ. Tupã rehe pejurujar katu, a'erehe pyrãtãha namõ pehẽ rehe a'e usak usak katu. Pehẽ ruhãha angaha ke rehe peharõ pexo rahã, pehẽ rehe a'e usak usak katu ixo. 'Ar rehe angaha uhyk rahã, pehẽ ruhãha ke a'e me'ẽ ta. 'Ar rehe angaha uhyk, ame'ẽ ke rehe jõ a'e harõ ixo. Uhyk rahã, a'e me'ẽ ta pehẽ pe. \p \v 6 Pehẽ ruhãha angaha uhyk ta kỹ, a'erehe pehẽ rury katu pexo. Pehẽ pepyai we rĩ. Pepyrara we pexo, a'erehe pepyai we rĩ. \v 7 Pehẽ pepyrara rahã, Tupã pandu: “Mã peja” aja. Aja rahã, kuja a'e ukwa katu ta. Pejurujar katu ehe, ame'ẽ riki jetehar te ke my? Ame'ẽ ke a'e manga ta. Ukwa ta tĩ. Itatawa aja tĩ. Tata pe amõ moĩ. Aja katu te my? Ame'ẽ ke amõ manga ta. Ukwa ta. Aja Tupã rehe pejurujar katuha tĩ. A'e manga ta tĩ. Ame'ẽ riki itatawa 'ar koty te we katuha. A'erehe pejurujar katuha riki jetehar te ke my, ame'ẽ ke Tupã ukwa ta me'ẽ te'e. Jetehar rahã, pejurujar katu te ta. Aja rahã, Jesu Kirisutu jywyr rahã: “Pehẽ riki katu te me'ẽ ke” aja Tupã pandu ta. \v 8 Pehẽ pesak ym ehe rĩ. Pepy'a katu ehe pexo. Apo pesak ym ehe pexo rĩ. Pejurujar katu ehe. Pe, pehẽ rury katu te pehẽ. Marã ka ym pehẽ rury katuha rehe har amõ panduha. Ywa pe har ta hury katuha aja pehẽ tĩ. \v 9 Pejurujar katu ehe, a'erehe ma'e ke Tupã me'ẽ pehẽ pe. Pehẽ ruhãha ke me'ẽ pehẽ pe. A'erehe pehẽ rury katu te pehẽ. \p \v 10 Ame'ẽ pehẽ ruhãha rehe har ymanihar Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta ukwa tar katu. Tupã je'ẽha rehe a'eta usak usak hũ tipe. Pe, pehẽ rehe Tupã usak katu ta, ame'ẽ rehe har yman a'eta pandu katu. Uhyk ym rahã we a'eta pandu katu. \v 11 Myja rahã ame'ẽ uhyk ta my? Ame'ẽ ke a'eta ukwa tipe. Myja uhyk ta my? Ame'ẽ ke a'eta ukwa tipe tĩ. Tupã'ã ke Kirisutu muwyr. A'e riki a'eta py'a rehe ihĩ katu. A'e riki ma'e ke mujekwa ngã pe. \p Kuja mujekwa. Kirisutu ke amõ ta mupyrara hũ ta. Uhyk ym rahã we a'e mujekwa. Upa mupyrara rahã, katuha renda pe Kirisutu oho ta. Ame'ẽ ke Tupã'ã mujekwa tĩ. \v 12 Jetehar te ke Tupã je'ẽha pandu ame'ẽ ta pandu. Ame'ẽ ke pehendu apo 'y. Yman ame'ẽ jetehar te ke a'eta pandu rahã, kuja ame'ẽ ta pe Tupã mujekwa. A'eta pandu ame'ẽ ke a'eta ixo rahã, uhyk ym we rĩ. Pehẽ pe ame'ẽ uhyk katu apo 'y. Ame'ẽ jetehar te ke myrandu katu pandu ame'ẽ ta pandu pehẽ pe apo 'y. I'ã ke ywa ngi Tupã muwyr. Ima'e pyrãtãha namõ myrandu katu pandu ame'ẽ ta pandu katu. Ame'ẽ myrandu katu ke Tupã je'ẽha rahoha ta ukwa tar katu tipe. \s1 Tupã aja katu te pexo tĩ \p \v 13 Peta kỹ, aja pexo. Aja rahã, Tupã rehe pehendu katu ta. Pehẽ pepyhýi ym aja pexo. Jesu Kirisutu jywyr rahã, ma'e ke pehẽ pe Tupã me'ẽ ta. Ame'ẽ rehe peharõ katu te pexo. Pemukanim ym ame'ẽ ke. \v 14 Tupã rehe pehendu katu. Ehe har pekwa ym rahã, upa ma'e peka'u te'eha ke pema'ema'e. Aja yman pexo ai te'e aja ym pexo apo 'y. \v 15 Kuja katu. Ma'e ka'u te'eha ke nixói te Tupã pe. Aja pexo tĩ. Aja rahã, ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar ta. A'e riki pehẽ pe pandu: \p —Mã peja Kirisutu rehe pejurujar katu. Aja rahã, ihẽma'e wan ta — aja. \p \v 16 Tupã je'ẽha rehe ima'e panduha ihĩ tĩ: \p —Ihẽ riki katu te. Ma'e aka'u te'eha ama'eha ke nixói te ihẽ pe. A'erehe ma'e peka'u te'eha pema'ema'eha ke pehijar — aja panduha ihĩ. \p Aja rahã, Tupã aja pehẽ tĩ. Katu te pehẽ tĩ. \p \v 17 Tupã namõ pepandu pandu rahã: “Papa, jande pái keruhũ” aja pepandu ipe. Upa katu te awa ta rehe har a'e ukwa ta. Juja katu te aja a'e ukwa katu ta. Myja me'ẽ ngã ma'ema'e my? Ame'ẽ ke a'e ukwa ta. Katu te aja ma'ema'e rahã, ma'e ke Tupã me'ẽ hũ ta ipe. Ta'yr mi amõ ma'ema'e rahã, ta'yr mi Tupã me'ẽ ta ipe tĩ. A'erehe kome'ẽ ywy keruhũ pe pexo rahã, tapijar te'e we pehẽ py'a pemoĩ moĩ katu ehe, Tupã rehe. \v 18 Pehẽ ramũi ta ixoha ke pehẽ pe a'eta mujekwa. Jaxer ame'ẽ ke ame'ẽ. Ame'ẽ ngi pehẽ ke Tupã muruwak. Ame'ẽ ke rehe a'e muhepy, ame'ẽja saka. Myja a'e muhepy, ame'ẽ ke pekwa katu. Muhepyha kanim ame'ẽ pe a'e muhepy ym. Itatawa riki muhepyha kanim te'e riki. Itatuwyr aja tĩ. Kanim tĩ. Ame'ẽ ita aja ame'ẽ pe a'e muhepy ym riki. \p \v 19 Kuja a'e muhepy. Kirisutu manõ rahã, huwy ke uhem. Muhepy hũ ame'ẽja saka ame'ẽ. Ame'ẽ pe pexoha muruwakiha ke rehe Kirisutu muhepy. Kirisutu riki arapuharan ra'yr aja saka. Arapuharan ra'yr jaxer ym te, ame'ẽ ke aja saka. Ipirer pinim ym te ame'ẽ ke aja saka tĩ. (Aja rahã, Kirisutu pe ma'e ka'u te'eha ma'eha nixói te. Katu te ame'ẽ ke a'e aja mujekwa.) \v 20 Yman kome'ẽ ywy keruhũ nixói te rahã, Kirisutu pe Tupã pandu: \p —Ngã ruhãha muhepyha ke rehe nde eremanõ ta — aja. \p Pe, 'ar rehe angaha uhyk tate rahã, a'e ke Tupã mujesak ta ngã pe. Arahã, pehẽ ke a'e muhã katu te ta. \v 21 A'e uwyr, a'erehe Tupã rehe pejurujar katu. A'e ke Tupã mukwera katu muhem. Pe, hake a'e wapyk tĩ. (Aja rahã: “Katu te ame'ẽ ke a'e” aja mujekwa.) A'erehe Tupã rehe pejurujar katu. Inamõ pexo ta, ame'ẽ ke rehe peharõ pexo. \p \v 22 Jetehar te ke rehe pehendu katu, a'erehe pehẽ py'a ke pejuhyk apo 'y, aja pexo katu 'y. A'erehe amõ jurujar katu, ame'ẽ ta rehe pepy'a katu tĩ. Jetehar rupi pepy'a katu a'eta rehe. Mã peja pepy'a katu te pehẽ juehe pexo. \v 23 Tupã je'ẽha riki aja te'e ta ixo. Uhãha ke pehẽ pe me'ẽ, ame'ẽja saka ame'ẽ. Ame'ẽ ke rehe pejurujar katu, a'erehe pexoha pyahu ame'ẽ ke namõ pexo katu. Ta'yr ta riki pehẽ tĩ. Pehẽ pái uhã te hũ ame'ẽ ke a'e. Ame'ẽ ra'yr ta pehẽ. Manõ ym te ta a'e. \v 24 Pehẽ anĩ. Kuja Tupã je'ẽha rehe amõ mupinim: \q1 “Upa awa ta kupi'i aja saka. \q1 A'e katu te ha riki kupi'i'a aja saka. Kupi'i manõ te'e a'e. \q1 I'a aja tĩ. Ijuk tĩ. (Aja pahar awa ta manõ ta tĩ.) \q1 \v 25 Tupã je'ẽha anĩ. Jandema'e sawa'e te je'ẽha aja te'e ta ixo” aja amõ mupinim. \p Ame'ẽ je'ẽha ke pehẽ pe amõ muwyr. Myrandu katu ke pehẽ pe pandu rahã, ame'ẽ ke muwyr. \c 2 \s1 Tupã kotyhar ta riki ok ke aja saka \p \v 1 Apo upa peka'u te'eha ke pema'ema'e ym. Te'e pepandu ym. Pehẽ mokõi pekwaha aja ym pexo. Amõ ta rehe pejyty'ỹ'ym. Amõ ta rehe pehẽ juru ai ym. \v 2 Ta'yn ta u'ar ramõ, ame'ẽja pexo katu. A'eta kamby te'e juhéi. Aja mã peja Tupã je'ẽha ke peputar katu tĩ. (Kamby juhéi, ame'ẽja saka tĩ.) Aja rahã, pahar tiha oho. Aja rahã, Tupã rehe har pekwa katu te ta. Aja rahã, Tupã putar aja pexo katu ta. \v 3 Jete. Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ: “Pehẽ rehe jandema'e sawa'e te ipy'a katu. Ame'ẽ ke pekwa katu” aja panduha ihĩ. (A'erehe upa ma'e peka'u te'eha ke pema'ema'e ym.) \p \v 4 Jandema'e sawa'e te koty pejur! (Uhã te hũ ame'ẽ ke a'e.) A'e riki ita aja saka. Ame'ẽ ita jaxer ke te'e, aja ngã ukwaha naĩ. Anĩ. “Katu te ame'ẽ ke a'e” aja Tupã pandu. “Ihẽ aputar ame'ẽ ke a'e” aja a'e pandu tĩ. \v 5 Pehẽ riki ita ta aja saka tĩ. Jande jaxoha pyahu aja jaxo tĩ. Pejur. Pehẽ ke te'e ok ke Tupã mujã ame'ẽja saka. Ame'ẽ rehe I'ã ihĩ katu ta. A'ep Tupãma'e pa'i ta aja saka pema'ema'e ta. Pa'i ta katu te ame'ẽja saka. Jesu kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe ma'e ke Tupã pe peme'ẽ te'e. Ame'ẽ rehe Tupã hury katu. Pehẽ pe Tupã'ã mujekwa ame'ẽ ke peme'ẽ te'e ipe. \v 6 Kuja Tupã je'ẽha rehe amõ mupinim. Tupã pandu: \q1 “Ita katu te ame'ẽ ke ihẽ ajo'ok. Ame'ẽ ke Siã ok ta pe ita ok pyter ke aja amupu'am ta. \q1 Amõ jurujar katu ehe rahã, a'e huxĩ ym te ta” aja Tupã pandu. Aja amõ mupinim. (Kirisutu riki ame'ẽ ita katu te ame'ẽja saka. “Siã” aja pandu rahã: “Ywa pe har Jerusarẽ ok ta ke” aja mujekwa.) \p \v 7 Jetehar te. Pejurujar katu ehe ame'ẽ ta ke pehẽ. A'erehe ame'ẽ ita riki katu te aja pekwa katu. Jurujar ym ehe ame'ẽ ta amõ koty ukwaha. Kuja ta: \q1 “Ita ok mujãha pandu: ‘Kome'ẽ ita jaxer. Japutar ym’ aja riki. \q1 Anĩ. Ame'ẽ ke ita ok pyter ke amõ mupu'am. Katu te ame'ẽ ita ke” aja amõ mu'am. (Kirisutu riki ame'ẽ ita ame'ẽja saka.) \m \v 8 Pe, kuja Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ tĩ: \q1 “Kome'ẽ ita rehe amõ ta tukwa tukwa ta. \q1 Ita rehe amõ ta tukwa, a'erehe u'ar ta” aja panduha ihĩ tĩ. \p Tupã je'ẽha rehe a'eta jurujar ym, a'erehe ita rehe a'eta tukwa tukwa aja saka. Aja Tupã putar. (Aja rahã, Kirisutu ke a'eta putar ym. Jurujar ym rahã, u'ar u'ar, aja saka. Aja rahã, mupyraraha renda pe oho ta, aja riki.) \p \v 9 Kome'ẽ ywy keruhũ pe har ta ngi har pehẽ pe Tupã pandu: \p —Ihẽ koty pejur. Ihẽma'e wan ta — aja. \p Sawa'e tema'e pa'i ta ke pehẽ tĩ. Jesuma'e ke. Awa ta katu te ame'ẽ ta ke pehẽ tĩ. Ixotyhar ta ke pehẽ tĩ. Aja rahã, Tupã ma'ema'eha katu te ame'ẽ rehe har pepandu katu ta me'ẽ te'e. Pe, pytuniha aja me'ẽ pe pexo rahã, a'e pandu: \p —Ihẽma'e weraha pe pejur. Hendy hũ. Katu te riki — aja pehẽ pe. \p (Aja rahã, ma'e ka'u te'eha ke ma'ema'e, ame'ẽ ta ngi pehẽ ke a'e mutyryk. Ixoty mutyryk. Ixotyhar ta ke pehẽ apo 'y.) \v 10 Yman ixotyhar ta ke aja ym pehẽ. Apo Tupã kotyhar ta ke pehẽ 'y. Awa ta rehe Tupã pyrara usak, ame'ẽ ke yman pekwa ym. Apo pehẽ rehe a'e pyrara usak ame'ẽ ta ke pehẽ 'y. \s1 Tupãma'e miasu ta riki pehẽ, a'erehe katu pexoha aja pexo \p \v 11 Ihẽ rehe katu ame'ẽ ta ke pehẽ! Pehẽ riki kome'ẽ ywy keruhũ pe har ta aja ym pehẽ. (Ywa pe har ta ke pehẽ, aja pexo.) A'erehe kome'ẽ ywy keruhũ pe pesak te'e pexo ame'ẽ ta ke pehẽ. A'erehe pehẽ pe ihẽ apandu katu. Yman pexo ai te'e aja ym pexo apo 'y. Pexoha pyahu aja pexo apo 'y. Ame'ẽ mokõi pekwaha namõ pexo rahã, katu ym. \v 12 Tupã rehe hendu ym ame'ẽ ta namõ pexo rahã, mã peja pexo katu. Pe, pehẽ rehe har a'eta pandu my: \p —Ma'e ka'u te'eha ke a'eta ma'ema'e hũ — aja Tupã rehe hendu ym ame'ẽ ta pandu naĩ. \p Aja pandu naĩ. Pe, katu pexoha, aja a'eta ukwa katu. A'erehe Tupã koty ipy'a ke a'eta muruwak rahã, a'eta pandu ta: \p —Ne jõ riki katu te ame'ẽ ke — aja Tupã pe a'eta pandu ta. \p \v 13 Kome'ẽ ywy pe kapitã keruhũ ta ixo. Upa ame'ẽ ta rehe pehendu katu. Jandema'e sawa'e te aja pehẽ tĩ. Sehar kapitã keruhũ rehe pehendu katu tĩ. A'e riki kome'ẽ ywy pe awa ta 'ar koty te we je'ẽha te reko. \v 14 Kapitã ta rehe pehendu katu tĩ. A'eta ke sehar kapitã keruhũ mu'am. Katu ym ma'ema'e, ame'ẽ ta ke a'eta mahy ta, aja rahã ma'e ym ta. A'erehe kapitã ta ke sehar kapitã keruhũ mu'am. Pe, katu ame'ẽ ke ma'ema'e, ame'ẽ ta pe kapitã ta pandu tĩ: \p —Pehẽ katu — aja pandu ta. \p \v 15 Kuja Tupã putar katu. Katu ame'ẽ ke pema'ema'e. Aja rahã, ka'u te'e ame'ẽ ta je'ẽha ke pemukanim ta a'eta ngi. Ukwa ym ame'ẽ ta pandu. “Jesu kotyhar ta katu ym” aja naĩ. Anĩ. Katu pexoha rahã, ame'ẽ je'ẽha ke pemukanim ta a'eta ngi. \v 16 Pehẽ peputar, aja pexo katu. Anĩ. Kuja ym pepandu: \p —Japutar ame'ẽ ke jama'e katu. A'erehe ma'e jaka'u te'eha ke jama'e ta — aja ym pepandu. \p Aja ym pexo. Tupãma'e miasu ta riki pehẽ. A'erehe pehendu katu ehe. Aja rahã, katu ame'ẽ ke pema'ema'e katu. \v 17 Upa awa ta rehe pehendu katu. Pehẽ mu ta rehe pehẽ pepy'a katu tĩ. A'eta riki Tupã rehe jurujar katu, a'erehe pehẽ mu ta riki. Tupã rehe pehẽ py'a pemoĩ moĩ katu tĩ. Hom ok ta pe har tama'e kapitã keruhũ rehe pehendu katu tĩ. (Sesa a'e.) \s1 Kirisutu ke amõ ta mupyrara, ame'ẽja pehẽ ke tĩ \p \v 18 Miasu ta! Pehẽ pe ihẽ apandu apo. Pehẽ jar rehe pehendu katu. Pehẽ peje'ẽ ym te ipe. Aja pehẽ jar katu ame'ẽ ta rehe pehẽ nixói te. A'e riki hury katu ame'ẽ ke tĩ. Hãtã je'ẽ ame'ẽ ta rehe aja tĩ. Pehẽ peje'ẽ ym te ipe tĩ. Pehendu katu ehe tĩ. \v 19 Katu te ame'ẽ ke pema'ema'e tipe. Pe, pehẽ jar pehẽ ke te'e pirok. Aja rahã, pehẽ py'ahu te'e pehendu. Aja Tupã putar, aja pekwaha namõ pepyraraha ke pehẽ py'ahu te'e pehendu. A'erehe: “Pehẽ katu” aja Tupã pandu ta. \p \v 20 Katu ym ame'ẽ ke pema'ema'e, a'erehe pehẽ ke pehẽ jar pirok. Ame'ẽ ke rehe pehẽ py'ahu te'e pehendu. Aja rahã: “Pehẽ riki katu” aja Tupã pandu ym ta. Pe, katu te ame'ẽ ke pema'ema'e tipe rahã, pehẽ ke pehẽ jar pirok. Ame'ẽ ke rehe pehẽ py'ahu te'e pehendu. Aja rahã: “Pehẽ katu” aja Tupã pandu ta. \p \v 21 Pehẽ ke Tupã muhã katu ame'ẽ ta ke pehẽ aja amõ ta ukwa rahã, pehẽ ke A'eta mupyrara ta. Kirisutu aja pehẽ ke tĩ. Pehẽ ruhãha muhepyha ke rehe a'e manõ rahã, a'e ke amõ ta mupyrara hũ. Aja rahã, a'e aja pehẽ ke tĩ. Mupyrara ta pehẽ ke tĩ. \v 22 Ma'e ka'u te'eha ke Kirisutu ma'e ym te. Te'e a'e pandu ym te tĩ. Ingi te'e panduha hendu ym te awa. \v 23 Amõ ta je'ẽ hãtã tã hũ ipe rahã, aja hãtã Kirisutu mujywyr ym a'eta pe. A'e ke amõ ta mupyrara rahã: “Pehẽ ke Tupã mupyrara ta” aja ym mupyrara ame'ẽ ta pe a'e pandu tĩ. A'e ke amõ ta mupyrara rahã, Tupã riki usak katu ta ehe, aja a'e ukwa katu. Ma'e katu ym ame'ẽ ke ma'ema'e, ame'ẽ ta ke Tupã riki mupyrara ta, aja Kirisutu ukwa katu. A'e riki katu te ame'ẽ ke a'e. \v 24 Jande riki ma'e jaka'u te'eha ke jama'ema'e. A'erehe myra ngã mupia ame'ẽ ke rehe Kirisutu pyrara hũ u'am. Aja rahã, ma'e jaka'u te'eha jama'ema'eha ke jahijar katu ta. Pe, katu ame'ẽ ke jama'ema'e apo 'y. A'e nupãha rape rehe jande ke a'e mukatu. \p \v 25 Arapuharan ta kanim oho ixo, aja saka pehẽ tĩ. Aja rahã, Tupã kotyhar ta aja ym pexo kwe. Apo arapuharan usakiha koty pejywyr peho, ame'ẽja saka. Pehẽ rehe a'e usak usak katu ixo tĩ. A'e riki pehẽ ngi pehẽ ruwajan ke mujan mondo, ame'ẽja saka tĩ. (A'erehe pehẽ rehe a'e riki usak usak katu ixo. Kirisutu riki arapuharan usakiha aja a'e.) \c 3 \s1 Ok wyr pe har ta rehe har \p \v 1-2 Ixawa'e katu ame'ẽ ta! Pehẽ pe ihẽ apandu ta apo 'y! Pehẽ sawa'e ta rehe pehendu katu. Ixawa'e ta ngi har amõ ta Tupã je'ẽha rehe hendu ym my? A'eta rehe pehendu katu rĩ. Aja rahã, katu pexoha rehe a'eta usak. Aja a'eta py'a ke pemuruwak ta. Aja rahã, Tupã rehe a'eta jurujar katu ta. Pepandu ym riki. Pe, a'eta jurujar katu ehe. Katu pexoha rehe a'eta usak. Katu te ame'ẽ ke. Tupã rehe pehẽ py'a ke pemoĩ moĩ katu, ame'ẽ ke a'eta ukwa ta. A'erehe pepandu ym ha rupi Tupã rehe a'eta jurujar katu ta. \p \v 3 Pehẽ rehe ma'e katuha ke pemoĩ ym pehẽ juehe. Pehẽ'a pororok hũ ame'ẽ namõ pewata ym. Pu'yr ke heta hũ ame'ẽ namõ pewata ym tĩ. Pehẽma'e mundeha katu te ame'ẽ ke namõ jõ pewata ym. Ame'ẽ ta riki pehẽ ke mukatukwer ym ta. \p \v 4 Kuja katu tiki. Pehẽ py'a katu, aja rahã, katuha ke pemoĩ, ame'ẽja saka. Ipy'a ke pitu te'e rahã, katu te, aja Tupã ukwa. Ame'ẽ kũjã katuha ke jaxer ym ta. Hury katu rahã, katu te, aja Tupã ukwa tĩ. Ame'ẽ kũjã katuha ke jaxer ym ta tĩ. \v 5 Aja yman kũjã ta ixo tĩ. Aja ma'e katuha ke a'eta moĩ, ame'ẽja saka. A'eta Tupã rehe ipy'a ke moĩ moĩ katu ame'ẽ ta ke. Tupã pandu katu ame'ẽ ke rehe a'eta jurujar katu tĩ. Kuja riki a'eta katukweriha ke. Ixawa'e ta rehe aja te'eha a'eta hendu katu. \v 6 Aja Sar tĩ. Amarã rehe a'e hendu katu, ixawa'e rehe. Kuja a'e pandu ipe: “Ihẽma'e kapitã ke nde” aja ixawa'e pe. Pehẽ sawa'e ngi pekyje ym rahã, katu pexoha rahã: “Sar membyr ta ke” aja pehẽ pe amõ ta pandu ta tĩ. (A'erehe Sar aja pehẽ tĩ. Pehẽ sawa'e ta rehe pehendu katu tĩ.) \p \v 7 Hakehar katu ame'ẽ ta! Pehẽ pe ihẽ apandu tĩ! Pehẽ rakehar ta namõ pexo rahã, pekwa katuha namõ pexo katu. A'eta pyrãtãha pehẽ wyr koty te we, aja pekwa katu ta me'ẽ te'e. A'erehe a'eta pe hãtã ym peje'ẽ. Pehẽ aja a'eta pe uhãha ke Tupã me'ẽ ta tĩ. Hãtã ym peje'ẽ pehẽ jupe. Aja rahã, Tupã namõ pepandu pandu rahã, pehẽ rehe Tupã hendu katu ta. Pehẽ pepanduha ke mukanim ym te ta ma'e ke. \s1 Katu ame'ẽ ke ma'e tipe, pe, a'e ke amõ ta mupyrara \p \v 8 Ihẽ apandu, aja apandu ta tĩ. Pesarahã! Peteĩhar aja upa pekwa pekwa pexo. Pyai ame'ẽ ta ke peteĩhar aja pemuhury peho. Jurujar katu ame'ẽ ta riki pehẽ mu aja. A'eta namõ pehẽ pepy'a katu pehẽ juehe pexo. Pehẽ rury pehẽ juehe pexo tĩ. “Jande katu te ame'ẽ ta ke jande” aja ym pepandu pehẽ jupe tĩ. \v 9 Pehẽ pe jaxer ai ame'ẽ ke amõ ta ma'ema'e rahã, ame'ẽja pemujywyr ym a'eta pe tĩ. Pehẽ rehe amõ ta juru ai rahã, ame'ẽja a'eta pe pemujywyr ym tĩ. Kuja katu tiki. A'eta pe pepandu: \p —Mã peja pehẽ rehe Tupã usak katu — aja juru ai ame'ẽ ta pe pepandu. \p Aja pehẽ pe Tupã pandu katu tĩ. Pehẽ ke a'e muhã katu rahã, pehẽ pe a'e pandu katu: \p —Pehẽ rehe ihẽ asak katu ta — aja pehẽ pe. \p A'erehe aja juru ai ame'ẽ ta pe pepandu tĩ. \v 10 Aja juja katu te Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ: \q1 “Yman rahã pete'e amõ ixo tar katu rahã, mã peja amõ ta rehe juru ai ym. \q1 Mã peja te'e ma'e nde erepandu ame'ẽ ke emukanim nengi. \q1 Hury katuha namõ ixo tar katu rahã, mã peja amõ ta rehe juru ai ym tĩ. \q1 \v 11 Ma'e nde ereka'u te'eha nde erema'eha ke ehijar. Pe, katu ame'ẽ ke ema'ema'e. \q1 Mã peja amõ ta namõ nde rury katu nde juehe nde erexo. Aja mã peja exo katu. \q1 \v 12 Katu te ame'ẽ ta rehe har jandema'e sawa'e te ukwa katu. \q1 Inamõ a'eta pandu pandu rahã, aja te'eha Tupã hendu katu a'eta rehe. \q1 Ma'e ka'u te'eha ke ma'ema'e ame'ẽ ta rehe a'e parahy riki.” Aja Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ. \p \v 13 Katu te ame'ẽ ke pema'ema'e rahã, awa pehẽ ke mahy ta my? Mahy ym ta awa. \v 14 Anĩ. Katu te ame'ẽ ke pema'ema'e tipe. Pe, pehẽ ke amõ ta mupyrara. Aja rahã, mã pehẽ rury katu pexo. A'eta ngi pekyje ym. Pejumupyai ym tĩ. Tupã riki pandu ta: “Pehẽ katu” aja. \v 15 Kirisutu rehe pehẽ py'a pemoĩ moĩ katu. “Jandema'e sawa'e te” aja pehẽ py'a pe Kirisutu rehe har pekwa pekwa pexo. Tupã rehe pejurujar katu. Ame'ẽ rehe har pehẽ pe amõ ta pandu rahã, pahar pemujekwa katu. Aja te'eha pehẽ. \v 16 Pehẽ pe pandu ame'ẽ ta pe pepandu rahã, wewe katu pepandu. Tupã rehe pehẽ pepy'a katu, ajaha namõ a'eta pe pepandu. Katu ame'ẽ ke pema'ema'e ame'ẽ ke pekwa. Aja pexo rahã, pehẽ rehe amõ ta juru ai. Pejumupyai ym ehe. Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ, a'erehe katu ame'ẽ ke pema'ema'e. Ame'ẽ rehe amõ ta juru ai rahã, ame'ẽ ta ke Tupã muhuxĩ ta. Te'e ame'ẽ ke pandu, a'erehe Tupã muhuxĩ ta. \v 17 Katu ym ame'ẽ ke pema'ema'e. Pe, pehẽ ke amõ ta mupyrara. Aja katu ym ame'ẽ ke pema'ema'e rahã, katu ym tiki. Kuja katu. Katu ame'ẽ ke pema'ema'e tipe rahã, pehẽ ke amõ ta mupyrara. Aja Tupã putar rahã, katu tiki. \p \v 18 Aja Kirisutu tĩ. Sawa'e katu te ame'ẽ ke a'e. Pe, a'e ke amõ ta jukwa. Pe, a'e ke Tupã mukwera katu muhem. Aja rahã, uhã te hũ ame'ẽ ke a'e. Ma'erehe manõ my? Kuja. Upa ma'e peka'u te'eha ke pema'ema'e. Ame'ẽ muhepyha ke rehe Kirisutu manõ. Peteĩhar a'e manõ. Sawa'e katu te ame'ẽ ke manõ. Aja rahã, sawa'e ta katu ym ame'ẽ ta manõ ym ta me'ẽ te'e. Kirisutu manõ, a'erehe Tupã koty pehẽ ke a'e muhyk raho, ame'ẽja saka. \p \v 19 Kirisutu'ã pandu oho. Awa'ã ta pe pandu oho. Ame'ẽ awa'ã ta kyndaha pe ixo, ame'ẽja saka. \v 20 A'eta riki Tupã rehe hendu ym ame'ẽ ta ke. A'eta rehe Tupã harõ hũ ixo tipe. Ixoty a'eta py'a ke a'eta muruwak, ame'ẽ rehe Tupã harõ hũ ixo tipe. Jarusu keruhũ Noe mujã ixo rahã, a'e harõ hũ ixo tipe. Anĩ. Muruwak ym. Kuja jõ katu uhem. Jarusu keruhũ pe heta ym te awa ta ixo. Kuja jõ, awa po wajar mahapyr hetaha. A'eta jõ y ngi uhem. Y jukwa ym. \v 21 Noe ta y ngi uhem, ame'ẽja saka, a'erehe ame'ẽ riki apo mujahuk ame'ẽja saka tĩ. Awa ki'aha ke kutuk, a'erehe my? Anĩ. Awa py'a ke Tupã juhyk, a'erehe ame'ẽ pandu: “Ihẽ py'a juhyk aja ihẽ axo” aja. Pandu tĩ: “Tapijar te'e we nde rehe ihẽ apy'a katu” aja Tupã pe pandu. A'erehe ame'ẽ ke Tupã muhã katu. Manõha ngi Jesu Kirisutu kwera katu uhem. A'erehe pehẽ ke Tupã muhã katu. Pehẽ ke amõ mujahuk, pe, y ngi pehem rahã, Kirisutu aja manõha ngi pekwera katu pehem tĩ, ame'ẽja saka tĩ. A'erehe pehẽ ke Tupã muhã katu. \v 22 A'e riki ywa pe oho. Pe, Tupã rake a'e wapyk oho. (Aja rahã, katu te ame'ẽ ke a'e, aja upa ngã ukwa katu.) Upa Tupã je'ẽha rahoha tama'e kapitã keruhũ a'e. Ywa pe kapitã ta ixo. Ame'ẽ tama'e kapitã keruhũ ke Jesu tĩ. \c 4 \s1 Pexoha pyahu aja pexo apo 'y \p \v 1 Kome'ẽ ywy keruhũ pe Kirisutu ixo rahã, a'e ke amõ ta mupyrara hũ. Arahã ipy'ahu te'e hendu. Aja rahã, a'e aja pehẽ py'a pe pekwa pekwa pexo tĩ. Pehẽ ke amõ ta mupyrara ta tĩ. Pehẽ py'ahu te'e pehendu tĩ. Ma'e ka'u te'eha ke awa ta ma'ema'e, ame'ẽ ke rehe Kirisutu muhepy. A'erehe a'e ke amõ ta mupyrara hũ. Apo a'e ke awa ta katu ym ame'ẽ ta mupyrara ym te ta tĩ. A'erehe a'e aja pekwa pekwa pexo tĩ. Pehẽ py'ahu te'e pehendu tĩ. \v 2 Apo har kupe koty Tupã putar ame'ẽ ke pema'ema'e katu. Kome'ẽ ywy pe pexo rahã, a'e putar ame'ẽ ke pema'ema'e katu. Ma'e peka'u te'eha ke peputar ame'ẽ ke pema'ema'e ym pexo. \p \v 3 Ma'e ka'u te'eha ma'ema'eha ke Tupã rehe ipy'a ym ame'ẽ ta putar katu. Yman ame'ẽ ta aja pema'ema'e hũ pexo tĩ. Kuja pexo. Peka'u te'e pexo. Kawĩ ngi peka'u hũ pexo tĩ. Amõ kũjã ta rehe peka'u te'e tĩ. Amõ sawa'e ta rehe peka'u te'e tĩ. Awa mi'u matyriha ke jõ peputar tĩ. Katu ym aja. Amõ ta 'ar koty te we kawĩ ke pe'u tar katu. Aja rahã: “Jande janepyrãtã” aja pepandu. Katu ym aja. Ma'e'ã riki tupã aja amõ ta ukwa jupe. Ame'ẽ rehe pehẽ py'a pemoĩ moĩ tĩ. Katu ym te ame'ẽ. \v 4 Upa aja Tupã rehe ipy'a ym ame'ẽ ta ixo rĩ. Ka'u te'e hũ ixo rĩ. Pe, a'eta aja pexo ym apo 'y. A'erehe a'eta jupandu: \p —Mã! Ma'erehe my? — aja a'eta jupe. \p Ukwa ym. A'erehe pehẽ rehe a'eta juru ai. \v 5 Pe, myja kome'ẽ ywy keruhũ pe a'eta ixo my, ame'ẽ ke Tupã pe a'eta mujekwa ta. Apo ixo ame'ẽ ta ke Tupã riki mupyrara ta. Manõ ame'ẽ ta ke a'e mukwera katu ta muhem, pe, a'eta ke mupyrara ta tĩ. Ame'ẽ rehe a'e harõ ixo. \v 6 Manõ ame'ẽ ta pe myrandu katu ke amõ ta pandu pandu. Yman se pewe ixo rahã, myrandu katu ke amõ ta pandu pandu tipe a'eta pe. Pe, upa amõ ta aja a'eta manõ tĩ. Ma'e ka'u te'eha ke ma'ema'e, a'erehe amõ ta aja a'eta manõ tĩ. Ame'ẽ ta'ã pewe ixo rĩ. Tupã uhã te hũ ame'ẽ ke a'e. Aja ame'ẽ ta'ã tĩ. Uhã tĩ. (A'erehe ame'ẽ ta ke Tupã mupyrara ta tĩ.) \s1 Ma'e ke Tupã me'ẽ, ame'ẽ ke namõ pema'e katu \p \v 7 Kome'ẽ 'ar rehe angaha uhyk tate. Pahar peparahy ym pexo. Pekwa katuha namõ pexo katu. Aja rahã, Tupã namõ pepandu pandu katu ta. \v 8 Kuja rahã, i'ar koty te we katu te ha. Pepy'a katu te hũ pehẽ juehe pexo. Aja rahã, pehẽ pe mãte hũ ma'e jaxer ame'ẽ ke amõ ta ma'ema'e rahã, ame'ẽ ta rehe pehẽ py'a pemujywyr katu ta. \v 9 Pehẽ rok pe amõ ta ke pemupyta katu. Pehẽ rok wyr pe har ta je'ẽ je'ẽ ym ha namõ pemupyta katu. \v 10 Pehẽ pe pame katu te amõ amõ ma'e ke Tupã me'ẽ me'ẽ. A'e muwyr ame'ẽ ke pemuhãi katu. Pekyty'ỹ ym amõ ta rehe. Aja amõ ta ke pemuhury katu. \v 11 Ma'e ke amõ pandu pandu rahã, mã peja Tupã je'ẽha ke pandu pandu. Jesu kotyhar ta namõ ma'e ke ma'ema'e rahã, pyrãtãha ke Tupã muwyr, ame'ẽ namõ mã peja ma'ema'e katu. Aja rahã, upa katu te katu ame'ẽ ke ma'ema'e katu. A'erehe Tupã pe pandu ta: \p —Ne jõ riki katu te me'ẽ ke — aja. \p Jesu Kirisutu kotyhar ta ke a'eta, a'erehe aja me'ẽ Tupã pe pandu ta. \q1 A'e riki katu te me'ẽ ke a'e. \q1 A'e riki pyrãtã te hũ ame'ẽ ke a'e tĩ. \q1 Aja te'eha a'e. (Amen. Ame'ẽ riki: “A'e tỹ.”) \s1 Kirisutu kotyhar ta ke amõ ta mupyrara \p \v 12 Pehẽ riki ihẽ rehe katu ame'ẽ ta ke pehẽ! Pehẽ rehe ihẽ apy'a katu ame'ẽ ta ke pehẽ tĩ! Pejurujar katuha ke amõ ta mukanim tar katu, a'erehe pehẽ ke amõ ta mupyrara hũ. Mahy hũ tĩ. “Jande ke mupyrara ym ta awa” aja ym pekwa pekwa pexo. (Pehẽ pejurujar katuha ke jetehar te my. Ame'ẽ ke manga.) A'erehe pepyraraha ngi pemukahem ym. \v 13 Kirisutu ke amõ ta mupyrara hũ. Aja pehẽ ke tĩ. Mupyrara ta pehẽ ke tĩ. Aja rahã, pehẽ rury pexo. Aja rahã, Kirisutu pyrãtãha ke Tupã mujesak rahã, pehẽ rury katu te ta. \p \v 14 Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe pehẽ rehe amõ ta juru ai. Anĩ. Pehẽ rury katu pexo rĩ. Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ, a'erehe pehẽ rury katu pexo. Pehẽ rehe amõ ta juru ai rahã, Tupã'ã riki pehẽ py'a rehe ihĩ katu, aja pekwa. Tupã ngi a'e uwyr. Pehẽ ke muhury katu uwyr. \v 15 Pepyrara hũ pexo. Amõ ke pehẽ pejukwa, a'erehe pepyrara hũ pexo my? Anĩ. Aja ym rahã, katu tiki. Amõma'e ke pemukanim, a'erehe pepyrara hũ pexo my? Anĩ. Aja ym rahã, katu tiki. Ma'e jaxer ame'ẽ ke pema'e, a'erehe pepyrara hũ pexo my? Anĩ. Aja ym rahã, katu tiki. Amõ ta ixoha ke pemujaxer a'erehe pepyrara hũ pexo my? Anĩ. Aja ym rahã, katu tiki. \v 16 Kuja katu. Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe pehẽ ke amõ ta mupyrara. Aja rahã, pehẽ ruxĩ ym ingi. “Kirisutu kotyhar ta ke jande” aja pepandu. A'erehe Tupã pe pepandu tĩ: \p —Ne jõ riki katu te ame'ẽ ke — aja. \p \v 17 Awa ta ke Tupã mupyrara ta. Ame'ẽ angaha ke rehe uhyk oho apo 'y. Ixotyhar ta rehe har a'e ukwa py ta. Jande riki ixotyhar ta ke. Jande ke a'e mupyrara py ta. (Aja rahã, jaxoha ke jamukatu ta. Aja rahã, ma'e jaka'u te'eha jama'ema'eha ke jahijar ta.) Ixotyhar ta ke a'e mupyrara rahã, myrandu katu rehe jurujar ym ame'ẽ ta rehe mãte hũ pyraraha ke ihĩ ta. Myrandu katu ke Tupã muwyr, ame'ẽ ke rehe a'eta jurujar ym, a'erehe mupyrara ta. \v 18 Tupã je'ẽha rehe kuja panduha ihĩ: \q1 “Awa ta katu te ame'ẽ rehe pyraraha uhyk. A'engi ame'ẽ ta ke Tupã muhã katu ta. \q1 Aja rahã, Tupã rehe ipy'a ym ame'ẽ ta rehe myja ta my? Marã ka ym a'eta ke muhãha. \q1 Ma'e ka'u te'eha ke ma'ema'e, ame'ẽ ta rehe myja ta my tĩ? Marã ka ym a'eta ke muhãha tĩ.” \p \v 19 A'erehe amõ ta pyrara hũ ixo. Tupã putar, a'erehe pyrara hũ ixo. Aja se ixo rahã, ma'e katu ame'ẽ ke ma'ema'e katu rĩ. Aja Tupã rehe jurujar katuha ke mujekwa. A'e riki kome'ẽ ywy keruhũ mujã ame'ẽ ke a'e. A'e pandu katu ame'ẽ ke ma'ema'e katu tĩ. A'erehe a'eta jurujar katu ehe. \c 5 \s1 Tupã kotyhar ta rehe har \p \v 1 Pehẽ namõ tamũi ta ixo. Jurujar katu ame'ẽ tama'e kapitã ta ke a'eta. A'eta pe ihẽ apandu ta apo 'y. Ihẽ Petu. Ihẽ tamũi tĩ. Jurujar katu ame'ẽ tama'e kapitã ke ihẽ tĩ. Kirisutu ke amõ ta mupyrara hũ rahã, ihẽ asak te'e ehe. Yman rahã, a'e ke Tupã mujesak rahã, inamõ ihẽ axo ta tĩ. Ko tamũi ta pe ihẽ apandu. \v 2 Arapuharan ta rehe usakiha ta usak usak katu ixo. Aja Tupã kotyhar ta rehe pehẽ tĩ. Ixotyhar ta ke pehẽ koty Tupã muwyr, ame'ẽja saka. “Jasak tar ym” aja ym pepandu. Anĩ. Tupã putar, aja ixotyhar ta rehe pesak pesak katu pexo. Pehẽ atu peputar katu, a'erehe a'eta rehe pesak pesak katu pexo. Tamatarer pepyhyk ta, a'erehe ame'ẽ parakyha ke pema'ema'e, aja ym pekwa pexo. Ixotyhar ta ke pemuhury tar katu, a'erehe pesak tar katu pexo, aja rahã, katu tiki. \v 3 Pehẽ koty Tupã kotyhar ta ixo. Ame'ẽ tama'e kapitã keruhũ aja ym pexo. A'erehe a'eta pe hãtã ym pepandu pandu. Katu pexoha pemujekwa a'eta pe. Aja rahã, pehẽ aja a'eta tĩ. Katu a'eta ixoha tĩ. \v 4 Pe, usakiha keruhũ uwyr rahã, iãkã rehe har katu te ame'ẽ ke ame'ẽja saka pehẽ pe a'e me'ẽ ta. Ame'ẽ katu te ha kanim ym ta riki. (Kirisutu riki usakiha keruhũ a'e.) \p \v 5 Sawa'e wan ame'ẽ ta! Pehẽ pe ihẽ apandu. Tamũi ta rehe pehendu katu. “Katu te ame'ẽ ke jande” aja pehẽ pekwa pekwa ym pexo. Pe, pehẽ mu ta namõ pema'ema'e katu pehẽ juehe pexo. Jete. Kuja Tupã je'ẽha rehe panduhda ihĩ: \q1 “ ‘Katu te ihẽ’ aja ukwa jupe ame'ẽ ke Tupã putar ym. \q1 Pe: ‘Katu te ihẽ’ aja ym ukwa ukwa ixo, ame'ẽ rehe a'e ipy'a katu.” Aja Tupã je'ẽha rehe panduha ihĩ. \p \v 6 A'erehe: “Katu te jande” aja ym pekwa pekwa pexo. Aja Tupã rehe pehẽ py'a pemoĩ moĩ katu. A'e riki pyrãtã te hũ ame'ẽ ke a'e. Pe, a'e putar rahã, pehẽ rehe har a'e pandu ta: \p —Pehẽ katu — aja. \p \v 7 Pehẽ pejumupyaiha ke upa katu te Tupã namõ pepandu. Aja rahã, pehẽ rehe pyrara a'e usak katu ta. (Pehẽ ke muhury katu ta.) \p \v 8 Satana, pehẽ ruwajan, a'e riki jangwate ahem hũ ame'ẽja saka. (Ãjã ramũi a'e.) U'u ta, ame'ẽ ke a'e kekar kekar ixo, ame'ẽja saka ixo. (Aja rahã, pehẽ pejurujar katuha ke a'e mukanim tar katu.) A'erehe pepyhýi ym, aja pexo katu. Pema'ã ma'ã katu pexo, aja pexo katu tĩ. \v 9 Pejan ym ingi. Pete'e ta pepu'am pe'am, aja pexo. (Aja rahã pejurujar katuha ke pehijar ym ta.) Pehẽ ke amõ ta mupyrara hũ. Pehẽ jõ ym, aja pekwa. Aja upa amõ Jesu kotyhar ta ke amõ ta mupyrara hũ tĩ. Kome'ẽ ywy keruhũ rupi Jesu kotyhar ta ixo. Ame'ẽ ta ke amõ ta mupyrara hũ tĩ. Aja pekwa katu. \v 10 Pepyraraha upa rahã, pehẽ ke Tupã muhury katu ta. Mukatu ta. Pehẽ pe pyrãtãha ke a'e muwyr ta tĩ. Aja rahã, pejurujar katuha ke pehijar ym ta. A'e riki awa ta rehe ipy'a katu te hũ ame'ẽ ke a'e. A'e riki pehẽ pe pandu: \p —Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ. A'erehe ihẽ renda pe ihẽ namõ aja te'e ta pexo — aja pehẽ pe pandu. \p \v 11 A'e riki pyrãtã te hũ ame'ẽ ke a'e. Aja te'e ta a'e ixo. Amen. Ame'ẽ: “A'e tỹ” aja. \s1 Katuha ke Petu mondo \p \v 12 Pehẽ pe paper pinim ta'yr mi ihẽ amondo axo. Ihẽ apandu ame'ẽ ke Sir mupinim a'e. Ihẽ mu ke a'e. (Jesu rehe a'e jurujar katu, a'erehe ihẽ mu a'e.) A'e pandu ame'ẽ ke a'e ma'ema'e katu. Pehẽ py'a ke ihẽ amuhury tar katu. A'erehe kome'ẽ paper pinim ihẽ amondo axo. Tupã namõ pexo ta kỹ. Ame'ẽ riki jetehar te ke. Pehẽ rehe Tupã ipy'a katu te hũ. Ame'ẽ ke ihẽ apandu katu. Mã peja Tupã rehe pejurujar katuha ke pehijar ym. \p \v 13 Mambiro ok ta pe jurujar katu ame'ẽ ta ixo. Yman a'ep pe har ta pe Tupã pandu tĩ. \p —Ihẽ rehe pejurujar katu. Ihẽma'e wan ta pehẽ — aja ngã pe. \p A'eta riki pehẽ pe katuha ke mondo ixo. Mak mondo ixo a'e tĩ. Ihẽ ra'yr aja a'e. \v 14 Pehẽ ruryha namõ pehẽ po pepyhyk pyhyk katu pehẽ ngi. \p Kirisutu kotyhar ta ke pehẽ. Mã peja upa pehẽ py'a ke Tupã muhury katu. \p Upa.