\id MAT - Urarina NT -Peru 2008 (DBL -2013) 
\h Mateeocha Laenai 
\toc1 Mateeocha laenai Ena Nenaa Cana Coaunera Ere 
\toc2 Mateeocha Laenai 
\toc3 Mt 
\mt1 Mateeocha laenai 
\mt2 Ena Nenaa Cana Coaunera Ere 
\c 1  
\s1 Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito foerateracuru 
\r (Lc 3.23-28) 
\p  
\v 1 Caate Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito foerateeurera Rabiri aina Abaraaun foeratenojoinuru foerateeurera curuaacurune. 
\b  
\li1  
\v 2 Isaca inaca neein nenaalu jetao Abaraaun. 
\li1 Jana Isaca calaohilu jetao Jacobo. 
\li1 Jana Jodaa aina rai nocoalacuru inaca neein nenaalu jetao Jacobo. 
\li1  
\v 3 Faresi aina Sara jetaote, Tamara que nebateein Jodaa bereecuru nelu. 
\li1 Jana Faresi calaohilu jetao Esroon. 
\li1 Jana Esroon calaohilu jetao Armi. 
\li1  
\v 4 Jana Armi calaohilu jetao Aminadaba. 
\li1 Jana Nasoon jetaote, Aminadaba calaohi nelu. 
\li1 Jana Salomoon jetaote, Nasoon calaohinelu. 
\li1  
\v 5 Jana Raba que nebateein Salomoon calaohilu jetao Bosi. 
\li1 Jana Roto que nebateein Bosi calaohilu jetao Oberi. 
\li1 Jana Oberi calaohilu jetao Isaihasi. 
\li1  
\v 6 Jana Isaihasi jetaote, \it rey\it*neein nenaalu Rabiri inaca nelu. 
\b  
\li1 Jana Oriasi comasaineein nenaalu que nebateein, Rabiri calaohilu jetao Salomoon. 
\li1  
\v 7 Jana Salomoon calaohilu jetao Roboam. 
\li1 Jana Roboam calaohilu jetao Abiasa. 
\li1 Jana Abiasa calaohilu jetao Asa. 
\li1  
\v 8 Jana Asa calaohilu jetao Josafa. 
\li1 Jana Josafa calaohilu jetao Joraam. 
\li1 Jana Joraam calaohilu jetao Osiasi. 
\li1  
\v 9 Jana Osiasi calaohilu jetao Jotaam. 
\li1 Jana Jotaam calaohilu jetao Acasi. 
\li1 Jana Acasi calaohilu jetao Esequiha. 
\li1  
\v 10 Jana Esequiha calaohilu jetao Manasee. 
\li1 Jana Manasee calaohilu jetao Amoon. 
\li1 Jana Josiasi jetaote, Amoon calaohinelu. 
\li1  
\v 11 Jana Jeconiasi aina rai nejeraauru inaca neein nenaalu jetao Josiasi. 
\p Nii bana jetaote, Isaraelitaauru mucuhin amanajaaurelu, acaauru atane caje roconajaain, Babilonia batane que ichaaoru coina. 
\p  
\v 12 Nitohaneein mucuhin amanajaauruhane baiha jetaote, rai calaohi Salatieli sirilu Jeconiasi. Salatieli calaohilu jetao Sorobaberi. 
\b  
\li1  
\v 13 Jana Sorobaberi calaohilu jetao Abiod. 
\li1 Jana Abiod calaohilu jetao Eliaquiin. 
\li1 Jana Eliaquiin calaohilu jetao Asoro. 
\li1  
\v 14 Jana Asoro calaohilu jetao Sadoco. 
\li1 Jana Sadoco calaohilu jetao Aquiin. 
\li1 Jana Aquiin calaohilu jetao Elioon. 
\li1  
\v 15 Jana Elioon calaohilu jetao Eleasar. 
\li1 Jana Eleasar calaohilu jetao Mataan. 
\li1 Jana Mataan calaohilu jetao Jacobo. 
\li1  
\v 16 Nii jana Jacobo jetaote, Curisito Mesihasi neba Mariha lana Jose inacanelu. 
\b  
\p  
\v 17 Nitohaneein jetaote, niha Abaraaunne caje coaauneein lechoonca jena saain nichoalateeurelu, Abaraaun nefoerateeuru, niha Rabirine que tiaaojoaain. 
\p Nii Rabiri caje coaauneein jetaote, lechoonca jena saain nefoerateeurelu, Babilonia batane Isaraelitaauru mucuhin amanajaauruhane que tiaaojoaain. 
\p Nii mucunajaain amanajaauruhane baiha jetaote, lechoonca jena saain nefoerateeurelu, nejanoaa Curisitone que tiaaojoaain. 
\s1 Nejanoaa Jesocurisitone 
\r (Lc 2.1-7) 
\p  
\v 18 Naojoaainte nenaa nelu Jesocurisito. Nii bana jetaote Jose aina ita raauruhane rai niha Marihane jana jetaote, jaiti ita aina neeuruhane ajiniha Cana Coaunera Suujue ichanohineein inae ausirinelu Mariha.  
\v 19 Nii jana esinae rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane rijijieein cacha caohachaain suujua coaaraniha Josene jaun jetaote, nii chuni cacha rai canaanai siriha Marihane belanaala jianeein caje amunaa jerelu. 
\p  
\v 20 Nitohaneein inae amuhane coina suujua cuhane coaauca Josene jana jetaote, sinihu rai ococohin jetao: “Jiaoriha Mariha raai ii comasainu quene coasiinera Rabiri nefoerateneein nenaa Jose. Nii canaanai niicha siriite Cana Coaunera Suujue ichanohineein nenaanera.  
\v 21 Inae leinjiin calaohirichaain Marihara. Inae nejanoaa nii rai canaanaine jana Jesosoneein curuaateeura. Osa caje rai cachaneein neeninuuru ichoteraanu nihane jaunte, Jesosoneein curuaareeincha,” nae jetao rai Cana Coaunera letono anjera. 
\p  
\v 22 Nitohaneein jetaote, rai nere bera inoaensi \it profeta \it* que: 
\q1  
\v 23 “Chariji bana 
\q1 quicha aina ichoaelanaala nenaa ranunate, 
\q1 inae ausirineein 
\q1 leinjiin canaanai siricheein. 
\q1 Inae nejanoaane janate, 
\q1 Emanoel neein curuaateeurureein cachaaurura,” 
\m naain nere bera inoaensi que beratiha Cana Coaunerane nainaelu. 
\p “Emanoel,” naanete: “Cana Coaunerate cana aina ne,” nae. 
\p  
\v 24 Inae niritiin sinihocane caje nocohin jetaote, nii rai aitoha Cana Coaunera letono anjerane tonoraain, comasainu que Mariha raelu Jose.  
\v 25 Nejetaote, nejanoaa nii Mariha calaohi- Jesoso neein Joseecha curuaatine reentiaain, nirijieein ita que turuelanaala ita aina ichaaorelu. 
\c 2  
\s1 Enoto mitu nichajai jeloon caje turuuruha Jesoso nejanoa coaraa arasijie caje cha coitucuurerane 
\p  
\v 1 Nitohaneein jetaote, Jodea batane que nenaa Beleeun nejanoaelu Jesoso, jelai batane curuaanaaneein niha \it rey \it* Erodesine bana. Nii jana jetaote, Jerosaleeun enoto mitu nichajai jeloon caje turuha uure itolere que nerelaain arasijieeuru caje cha coitucuureraauru cachaauru.  
\v 2 Inae ecu turuhin jetaote: 
\p “Chu ne, nii Jorioocuru Curuaanaa \it rey \it* nejanoanaa. Ocooca rai arasijiene coaracaanune jaunne turuhin coaraa uhacaanu, coroaecaanune coina,” naaure jetao turuhin, nii itolere coitucuurera cachaauru. 
\p  
\v 3 Nii nejanoaane coitucuhin jetaote, jataain nererojoecae \it rey \it* Erodesi, satiin Jerosaleen cocoaichacuru aina jiniiquiin.  
\v 4 Nii jaun jetaote, satiin saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa aitonjoan rauhi que cacha relaaurera, naaonjoainuri cotiharate Erodesi: “Chu nejanoareein Mesihasi,” naain acaauru caje bajaane coina.  
\v 5 Nii jaun rene turuhin jetaote: 
\p “Jodea batane que nenaa Beleeunte nejanoareeincha. Nitohaneein ecu nejanoaane coinate: 
\q1  
\v 6 ‘Jodaa atane que nenaa Beleen nese, 
\q1 coatiha ansijiin natiin 
\q1 ii amurijiriin tabaain nenacaauru 
\q1 neseeuru fautaain neriheeini, 
\q1 ii que netiin nejanoarihani leinjiin Curuaanaa 
\q1 canu cachaauru 
\q1 Isaraeli cocoaichacuru 
\q1 coroatajaneraneein 
\q1 nenaane jaaunra,’ 
\m naain laenaelu Cana Coaunera ere bera \it profeta \it* inoaensicha,” naaure jetao Erodesi rai. 
\p  
\v 7 Nii jaun jetaote, nii chuni rai belanaala nii arasijie caje itolere coitucuurera cotiharatiha Erodesine jaun jetao, rai turuhin beeuruhane jaun acaauru caje esinae rauhijiriin, “Naaonjoain banate ococoelu,” naain nii ocooca arasijiene coitucue.  
\v 8 Inae nitohaneein rai beeuruhane caje coitucuhin jetaote: 
\p “Chajaain Beleeun cuhin nii canaanai coaanihuche. Chucha ne. Cha cajecha nefoeratenaaneein ne. Chaen inae eruhichene carai biha uuchene canuhetonai coaraa uhene coroajera,” naain jetao nii itolere coitucuurera letoae Beleeun Erodesi. 
\p  
\v 9 Niritiin acaauru letoaa \it rey\it*ne tonoraain Beleeun cuuruha nii itolere coitucuurerane jana jetaote, acaauru ajiniha cuujue nii arasijie- enoto mitu nichajai que ocoocane jana acaauruhacha coarai. Inae nii niha canaanaine jaaun turuhin jetaote, ecu nichoae inacue nii arasijie. 
\p  
\v 10 Inae ecu inaauca nii arasijiene coaraain jetaote, jataain rachoojoeeure nii arasijie caje cha coitucuureraauru.  
\v 11 Nitohaneein rachoojoeeuruhane baiha loreri asae enohin coaracuruhane jana jetaote, neba Mariha aina niha nii canaanaine coaraain jetao, rohan nelauriaain nii canaanai coroaecuruhane baiha rai camela caje oro, enuha sacari jujui, chaen coretiin nenaa jujui, naaonjoainuri rocohin que nii canaanai belaihure. 
\p  
\v 12 Nii baiha jetaote, nii niha acaauru letoaera Erodesine jaan jeloon situhin cauha cuuruhane coataa acaauru sini anuu caje coitucuhin jetao, leeocha bero cuhane cuhin jelaiha nataneu cauha cuure. 
\s1 Egipto cuhin soroha Josene 
\p  
\v 13 Inae jelai caje amuuruha nii itolere coitucuurera \it mago\it*curune jana jetaote, Jose sinihu rai ococohin jetao: 
\p “Inae jetao nii canaanai ariha Erodesi sohin jaohane coina. Nii ajinihane ichei aitoon, nii canaanai aina rai neba amaain Egipto batane que cuhin sorohine coina. Chaen ichei bihanune reentiaain ecu neeura,” nae jetao rai Cana Coaunera letono anjera. 
\p  
\v 14-15 Nii jaun jetaote, sini caje nocohin nii canaanai aina rai neba amaain jetao, janotiin soroe Egipto nichae cunaa bero cuhane cuhin Jose, oha Erodesine reentiaain ecu nihane coina. 
\p Nitohaneein jetaote: 
\p “Egipto caje coaauneeinne canu Calaohi cotihareeunni,” naain beratihalu nere bera inoaensi \it profeta \it* que Cana Coaunerane nainaane coina ailu. 
\s1 Canaanaihuru soaajeratiha Erodesine 
\p  
\v 16 Nitohaneein coritaain comarohin caauruha nii arasijie caje itolere coitucuurerane que nainaane jaun jetaote, jataain obajeein, ena nejanoanaa caje coaauneein, coroata jaanacai que tiaaojoaain, Beleeun sacuritaain nenacaauru canaanaihuru, nii Jesoso nejanoa beeuruha itolere coitucuurerane bana caje coaauneein nejanoanacaauru jitariin soaajerate Erodesi. 
\p  
\v 17-18 Nitohaneein jetaote: 
\q1 “Rama nese quete 
\q1 aohanrareein jataain inaderaain 
\q1 chananaa tabaihuri. 
\q1 Raquerite 
\q1 calaohichuru coisiha aitoreein. 
\q1 Nete inae esinae rauhijiriin 
\q1 ooruha calaohichurune jaun, 
\q1 ajetera jerelanaala aite,” 
\m naain laenaalu \it profeta \it* inoaensi Jeremihasine nainaelu. 
\p  
\v 19 Nejetaote, inae oha Erodesine baiha jetao, Egipto niha Josene jana sinihu rai ococohin jetao:  
\v 20 “Chajaain nii canaanai aina rai neba amaain jelaiha Isaraeli batane que caunihura. Inae ooruha nii canaanai sohin jaonaa jereraaurulura,” nae jetao rai Cana Coaunera letono anjera. 
\p  
\v 21 Nii jaun jetaote, nii canaanai aina rai neba amaain jelaiha Isaraeli batane que cauha cuelu Jose.  
\v 22 Nejetaote, nii rai inaca Erodesi coreeraniha niha Arquelaaone coitucueratiha sinihu que Cana Coaunerane caje coitucuhin jetao, Jodea cuhane coasiha Calileea batane que cue Jose.  
\v 23 Inae nii Calileea batane que turuhin jetaote, rauhijiriin cuhin Nasarete neseu ichaoha cuelu. “Nasarete cocoaicha neeinte curuaareein Jesoso,” naain beeuruhalu \it profeta\it*curune nainaane coina. 
\c 3  
\s1 Cana Coaunera Ere beebejiha Joaan Baotisitane 
\r (Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28) 
\p  
\v 1 Nii bana jetaote, Jodea batane que nenaa cacha areroo ecocohin, ecu situnacaauru cachaauru cotijiaain acaauru rai Cana Coaunera Ere beebeje Joaan Baotisita.  
\v 2 Nitohaneein acaauru relaain jetaote: 
\p “Inae nichuuntaa Cana Coaunera cojoanonaa. Aihane jaun nacoaauneein Cana Coaunera ere tonoraain, caohachaain inara ichao coreein neeuche,” naain jetao cachaauru rai beebejeein relanajae Joaan Baotisita.  
\v 3 Nii Joaan que jetaote: 
\q1 “Nerichaain cacha areroo 
\q1 eheehejeein cacha cotiharanu. 
\q1 Nii ajiniha caohachaain inara suujua baaso jianeein, 
\q1 caohachaain inara suujua coaraain, 
\q1 caohachaain neeuche, 
\q1 turuha Cana Curuaanaane 
\q1 raotojeein raaichene coina,” 
\m naain laenaelu \it profeta \it* inoaensi Isaihasi. 
\p  
\v 4 Camecho ujui caje ichanohin cajione que cajionequiin jetaote, jacari caje ichanohin siitoroon que ichoraquiin, sisiincho, irichaje, naaonjoainuri que lenoneein nelu nii Joaan. 
\p  
\v 5 Nii cacha areroo neein cachaauru relaa Joaanne coitucuhin jetaote, satiin Jodea batane caje, Jerosaleen caje, Jorodaan batane rohan caje, naaonjoainuri cajene maajeein turuhacoaain aonaa cuure arajii cachaauru.  
\v 6 Nitohaneein rene turuhin esinae rauhijiriin suujuelanaala osaaocuruhane beeuruhane jetaote, cojunacatenaaca nucuhe Jorodaan cuhane teein acaauru baotisarejetelu Joaan. 
\p  
\v 7 Nejetaote, jataain arajiin rene turuhacoaauruha acaauru baotisaane coina fariseeocuru aina sadoseeocurune coaraane jaun jetao: 
\p “Cha inara rai aite turu rai nenaa caseteco tabai caje nichoteeichene coinate taibinaecuru- acano rijijieein nenacaauru cachaauru.  
\v 8 Aihane jaun nii ajiniha caohachaain inara suujua coaraain caohachaain ichaaoche. Aihute esinae rauhijiriin nacoaauneein Cana Coaunera coitucuhin, inara ichao coreein caohachaain nenaa jerequichene coaracurumiin leeochaauru cachaauru.  
\v 9 Jiaonrihachu chaen nejesinajeein: ‘Canacaanune Abaraaun nefoeratenichaanu,’ naain irihache. Cana Coaunerate naine caa ajeri caje niha natiin Abaraaun nefoerateeuru coaaunaa ne.  
\v 10 Chaen techu inaana inaeniha temulene, cojoaisi aina curuataain tero que sauhin usihanau mocohaca. Nii rijijieeinte inae esenetaaichuru letoaa cureein nii turuha uhenenu usi tabai jana.  
\v 11 Canune esinae rauhijiriin nacoaauneein Cana Coaunera ere tonoraain neeichene coarateeichene coujunacane que, acauhanau teein inara coujunacateein inara baotisaaun. Jana canu baiha turuha uhenite laen, inara suujue cuhane Cana Coaunera Suujue teein, usi quene maajeein inara coujunacateein inara baotisareein. Acate jataain canu amurijiriin cocoainaain letononeein ne. Canune fautaain cocoainaain letononeein neeun. Nii rai safato amaeranu que niha natiin nelatejeehaaun.  
\v 12 Charijieein teeinti aroso taojiaain, jelai teein rai fero taojiae mocohane coina taicha. Nii rijieeinte, jelai teein coitucuurera raain, jana nii nere tonorana jerelanaala nenacaauru jelai teein mocoha cureein, chabana jacanaa charanejeein nenaa usi que,” naain jetao cachaauru rai beebeje nii Joaan. 
\s1 Jesoso cojunacatiha baotisaa Joaanne 
\r (Mr 1.9-11; Lc 3.21-22) 
\p  
\v 13 Nii jana jetaote, baotisaa Joaanne coina Calileea caje cuhin, nii niha Joaanne jaaun nucuhe Jorodaaun turuha cue Jesoso.  
\v 14 Nii jana jetaote, jauriaanejeein baotisanaa jerelanaala jetao: 
\p “Chanuna ii canu baotisanaa naineei natiin, ii canu rene uhi,” naa Joaanne jana jetaote: 
\p  
\v 15 “Jauriaa niriimiin ena. Jauriaanejeein satiin aitoha Cana Coaunerane jaan ichacaanete caohachae,” nae jetao Joaan rai Jesoso. Niritoha raine jaun jetaote, jerihane rijijieein baotisae Joaan.  
\v 16 Nitohaneein coujunacatiha acauhanau teein baotisaa Joaanne jana, acau caje mituha Jesosone rijieeoritiin jetaote, nejoracaa dede bacuujuane jana, leinjiin serori rijijieein nichoae fauha uha Cana Coaunera Suujuene jana coarae Jesoso.  
\v 17 Nii jana jetaote: 
\p “Caate jataain quiicha belaain canuhacha cocoainanohin canu Calaohi nera,” naain toniha erenaa dedeeune jana aonajeeunre. 
\c 4  
\s1 Baaso que Jesoso sarunaa jeriha moconajaerane 
\r (Mr 1.12-13; Lc 4.1-13) 
\p  
\v 1 Nii baotisaa Joaanne baiha jetaote, Cana Coaunera Suujue amanojoineein cacha areroo cue Jesoso, ecu coujuhin coaraa moconajaerane coina. 
\p  
\v 2 Nitohaneein cacha areroo niha jenachoonca jiichooneein, jenachoonca janotiineein lenone lanaalane baiha mijiitoha Jesosone jana jetaote,  
\v 3 coujuhin coaraane coina rene turuha cue moconajaera. 
\p Nitohaneein rene turuhin jetaote: “Chajaain aihane esinae rauhijiriin Cana Coaunera Calaohi neeine, caa ajeri jaberocooru rai aitoote lenoneneein nerotomiincha,” naa Jesoso rai moconajaerane jana jetaote:  
\v 4 “Nete Quiricha inoaensi cuhane: ‘Coatiha lenoneecha que ichaonaa nainihei cacha. Cana Coaunera ere tonoraain, jerihane rijijieein ichaohanete nainere, jerichanejeein ichaoha cachane,’ naain laenanohineein ne Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanera,” nae jetao moconajaera rai Jesoso. 
\p  
\v 5 Niritoha raine baiha jetaote, Cana Coauneraacha que banijiaain nenaa Jerosaleeun nese que nenaa Teenforo ecuunni choae Jesoso inaain jetao: 
\p  
\v 6 “Chajaain aihane esinae rauhijiriin Cana Coaunera Calaohi neeine caalai caje nomaroteeute coaracaa. Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete: 
\q1 ‘Rai letonocuru anjeraaurute 
\q1 letoareein Cana Coaunera, 
\q1 ii beraaihuruhane coina. 
\q1 Acaaurute 
\q1 rai biji que ii michuurureein, 
\q1 nabana ajeri que necunaitaaine coataa,’ 
\m naain laenaerate Cana Coaunera,” naa rai moconajaerane jaun jetaote:  
\v 7 “Chaen techu Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane: ‘Jiaonriha ii Curuaanaa ii Coaunera coujuhin coaraaine,’ naain laenanohineein ne,” nae jetao moconajaera rai Jesoso. 
\p  
\v 8 Satononejeein jetaote, jataain ecuuneein nenaa ichatane ucuuno que amaain jetao, jitariin caa chauratane que nenacaauru neseeuru coaarateein, que nelateein ichaonacaaurune maajeein coaarateein jetao: 
\p  
\v 9 “Jitariin caa ena iicha coaraine ichei tereeuni, neseeonriaain canu coroaequine,” naa Jesoso rai moconajaerane jana jetaote:  
\v 10 “Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete: ‘Leinjiin ii Curuaanaa ii Coaunera coroajeein raaicha nelateein rai nere tonoraau,’ naain laenanohineein nera. Chajaain ena canu caje amuhachaaura moconajaera,” naain jetao moconajaera sitae Jesoso.  
\v 11 Niritiin moconajaera sitaa Jesosone jaaun caje amuhane jana jetaote, rene turuhacoaain coroatajanecure anjeraauru. 
\s1 Calileea cachaauru relaane nunuhetiha Jesosone 
\r (Mr 1.14-15; Lc 4.14-15) 
\p  
\v 12 Caresero cuhane Joaan enoaauruhane coitucuuriin jetaote, Calileea nichae cuelu Jesoso.  
\v 13 Nejetaote, Nasarete ichoaelanaala, Saboloon aina Nefatalii nefoerateeuru atane que nenaa nemuri auhaniha Caferenaaon ichaoha cuelu. 
\p  
\v 14 Nitohaneein jetaote: 
\q1  
\v 15 “Cucuana auhaniha Jorodaan jerau 
\q1 Saboloon aina Nefatalii atane- 
\q1 Calileea ichaonacaauru 
\q1 Jorioniheichurute 
\q1 inae jianacoon rai nichao baaso caje mituurureein. 
\q1  
\v 16 Jana nii ooruhane bana nitajeeneeurite, 
\q1 inae leeocha ichaonaa que ichaaore,” 
\m naain laenaalu \it profeta \it* inoaensi Isaihasine nainaelu. 
\p  
\v 17 Nii caje coaauneein jetaote: “Inae nichuuntaa Cana Coaunera cojoanonaa. Aihane jaun nacoaauneein Cana Coaunera coitucuhin, caohachaain inara suujua coaraain, caohachaain neeuche,” naain jetao cachaauru rai beebejeein acaauru relae Jesoso. 
\s1 Jenai ate mucuurera cotihaca Jesosone 
\r (Mr 1.16-20; Lc 5.1-11) 
\p  
\v 18 Nii cachaauru relaane caje Calileea conemuri auhaniha cuujihane jaun jetaote, coroatajai ita nejeraauru Simoon Fedoro neein acaauruhacha curuaatei, chaen rai nejera Aanderesi, naaonjoainuri erue jetao Jesoso, acaauru amihaneeo niha ate mucuuruhane jaun, ate mucuuruhane coina acauhanau rai rede nalaecuruhane jana.  
\v 19 Nii jana acaauru coaariin jetaote: 
\p “Chajaauche canu ainate nii ate mucuhichene rijijieein, canu rai cachaauru mucuhin raeraneein neeiche,” nae jetao acaauru rai Jesoso. 
\p  
\v 20 Nii rijieeoritiin jetaote, acaauru rai redeeuru ratiriin Jesoso aina cuure.  
\v 21 Nii caje basiinjiin cutiin jetaote, coroatajai ita nejeraauru Sebedeeo calaohichuru Saantiaao, Joaan, naaonjoainuri coaari Jesoso, leinjiin bote cuhane neein acaauru rai redeeuru rucuheca neeuruha rai inaca ainane jana. Nitohaneein coaarinajaain cotihanaaca Jesosone jaun jetaote,  
\v 22 nii rijieeoritiin bote cuhane acaauru inaca ratiriin caaijie cuure. 
\s1 Arajii cachaauru relaa Jesosone 
\r (Lc 6.17-19) 
\p  
\v 23 Nitohaneein cuhin jetaote, Calileea sacuritaain cuhecujueein, sinacocaauru naineein enohenojoeein cachaauru relaain, Cana Coaunera cojoanonaa erenaa raotono que ereerejeein, itolere cunai caaun cunaitenacaauru, jaberoco que cunainojoiriin nenacaauru, naaonjoainurine maajeein rautaacoae Jesoso.  
\v 24 Nii jana jetaote, satiin Siria batane sacuritaain inae Jesoso benaa coitucuhin jetao, araai laurii cunai caaun cunaitenacaauru, jaberoco que cunanacaauru, coitucuchuhi que suujueconacaauru, otonacaauru, bacosacuru, naaonjoainurine maajeein rene amaauruhane jana jetao, acaauru rautaacoae Jesoso. 
\p  
\v 25 Nitohaneein jetaote, Calileea nenacaauru neseeuru, Decapolis, Jerosaleen, Jodea, Jorodaan batene uurihuru, naaonjoainuri cajeeeurune maajeein cuhacoaain jetao, Jesoso sacuhin rene turuhacoaaure arajii cachaauru. 
\c 5  
\s1 Ichatane ucuuno que cuhin ecu cachaauru relaa Jesosone 
\r (Lc 6.20-23) 
\p  
\v 1 Arajiin rene turuuruha cachaaurune coaraane jaun jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin ichatane ucuuno que iniin jetao, ecu nelauriariin lauheque Jesoso.  
\v 2 Nitohaneein ecu netiin acaauru relaain jetaote: 
\p  
\v 3 “Nerausiaaecuruha latiha acaauru suujuane coitucuhin nenacaauru, Cana Coaunera Cojoanonaa que neeuruhane jaun. 
\p  
\v 4 Nerausiaaecuruha inaderaaeriin ichaonacaauru. 
\p Niichurute cairichaaojoaain coarae Cana Coaunera. 
\p  
\v 5 Nerausiaaecuruha leeochaauru amurijiriin nenaa coacuelanaala raotojoeein ichaonacaauru. 
\p Niichuru raite, acaauru que banihateein niicha rucujuei atane tereein Cana Coaunera. 
\p  
\v 6 Nerausiaaecuruha corajeein esinae rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane rijijieein leeochaneein namute cacha coaraelanaala, niheichu namute cacha cairichanaa coacuhin niha leeochane jerelanaala, naaonjoaain caohateraneein nenacaauru niicha coaana jerei coaracururichaaine jaun. 
\p  
\v 7 Nerausiaaecuruha cairichaaojoaain leeochaauru coaraain, chaelai lateein neeuruhane, acaauru coroatajaneein naaonjoaain nenacaauru. 
\p Nii rijijieeinte cairichaaojoaain acaauru coaraain, jeelai amuritoheriin acaauru coroatajanereein Cana Coaunera. 
\p  
\v 8 Nerausiaaecuruha caohachaain suujua coaraain caohachaain ichaonacaauru. 
\p Niichurute esinae rauhijiriin Cana Coaunera aina jiniiquiin niha cuurureein. 
\p  
\v 9 Nerausiaaecuruha raotojoeein jiniiquiin ichaaoruha cachaaurune coina coroatajaneein ichaonacaauru. 
\p Niichurute rai calaohineein teein acaauru coaareein Cana Coaunera. 
\p  
\v 10 Nerausiaaecuruha Cana Coauneraacha jerei ichacuruhane coreniha mucunojoineein, casetecanojoineein, arinojoineein, naaonjoaain nenacaauru, Cana Coaunera cojoanonaa que neeuruhane jaun. 
\p  
\v 11 Nerausiajeeinte neeiche canu cachaneein neeichene coreniha inara nocoeje chanuhin, inara sohin, joaereein inara que ereein, naaonjoaan cachane. 
\p  
\v 12 Nitohaneein techu cairichaerinojoineein rautanohinelanaala ichaaorelu Cana Coaunera ere bera inoaensihuru \it profeta\it*curu, inara ajiniha nenacaaurulu. 
\p Aihana jaun raotojoeein rachoojoeein, chaque tonajelanaala neeuche, dedeeu raoti ichaonaa que inara coreterihani Cana Coaunerane jaun. 
\s1 Lenone raotono tera aina cacha conaeraneein nenaa 
\r (Mr 9.50; Lc 14.34-35) 
\p  
\v 13 Charijieein teeinti setuhane coataa, tebe que iniho colaain rucuhecaa. Nii rijijieeinte nabana nitajeeuruha cachaaurune coataa, acaauru ichao baaso rucuheraneein neeiche. Inae lenone cotebetenaa naineniha tebene, inae lenone raotono tenaa nainerihei. Nechu joaaenreen atane ichoae jaonojoineein, shaonohineein nihane coinaachate nelate. Nii rijijieein inara netonai, cacha rai ichaonaa raotono coaaratelanaala cacha relaeneeichene, inara netonai nii chaque nelatelanaala neriquicheein. 
\p  
\v 14 Ichatane ucuuno que niha leinjiin nesene, nihei chuni coaraelanaala nainejei. Nii rijijieein techu satiin cacha notaracaae inara aina cuaain niicha jerei coaaratiha Cana Coaunerane jaan- cono rijijieein neeiche. 
\p  
\v 15 Nii rijijieein nihei chuni cono mocohin darohe asae tera. Bujuaihu telanaalate ucuun tihaca, satiin conohanau turuuruha loreri asae turunacaaurune coina. 
\p  
\v 16 Nii rijijieein cacha cononeein satiin cachaauru que caohacha ichaquichene coaarateein, acaauru que coitucuerateein neeuche. Aihute esinae rauhijiriin caohacha ichaquichene coaraain Cana Coaunera coroaecuruhine cachaauru. 
\s1 Cachaauru relaa Moisesane jaan- rauhi coitucueratiha Jesosone 
\p  
\v 17 Coatiha inara relaain nihalu Moisesane jaan rauhi jianeein neeichene coina, cau turuhin nihaaun. Nihieichu inara relaauruha \it profeta\it*curune jaan jianequichene coina turuhaaun. Nenacaaen nejian, nii inara relaauruhane jaan coitucuhiche esinae rauhijiriin jeelai amuritoheriine coina, ‘Naaonjoain quete aite,’ naain inara rai biha uun.  
\v 18 Esinae rauhijiriine inara rai aitoreeunni, jaiti niha dede, chauratane, naaonjoainurine que tiaaojoaain, coatiha aninoaerarinaai le erenaanejeein, satiin nii aitohane rijijieein situhane reentiaain, nii Cana Coaunera tenojoin Rauhi Inoaensi.  
\v 19 Nitohanihane jaun nii rauhi inoaensi caje leinjiin leeochaauru fautaain nelatihei rijijieein nenaa rauhi tonoraelanaala nenaa, niheichu que leeochaauru relaenihane, acate Cana Coaunera Cojoanonaa que jataain nelatenereein. Nete caohachaain tonoraain, nii aitoha Cana Coaunerane rijijieein ichaohin, esinae rauhijiriin leeochaauru relaerate, jataain nelatineein nereein Cana Coaunera Cojoanonaa que.  
\v 20 Rauhijiriine inara rai aitoreeunni, Moisesa aitoonjoan rauhi que cacha relaaurera aina fariseeocuru amurijiriin, inara rai Cana Coaunera aitoonjoan tonoraain rijijieein niicha icharatei ichaeneeichene, coatiha Cana Coaunera Cojoanonaa que ichaonaa naineriheicheein. 
\s1 Namute cacha aina obaaecane caseteco coaarihanine que cacha relaa Jesosone 
\r (Lc 12.57-59) 
\p  
\v 21 Inarate coitucuhiche: ‘Jiaoriha sonajaain jaohichene. Sonajaain joaerate caseteco coaareein,’ naauruha inara foerateeurera rai ne.  
\v 22 Nena laen canu inara rai aitoon. Chunocoha namute cacha aina obajei, nii obaecane jaan jera aina rucujueein que suujua acatelanaala nenaate, caseteconeein niha cureein. Jana rai nejera que ‘Cha coitucuheei,’ naain ereite, casetecaeratereein nitohanai rucuhecuruhane coina nenacaauru- \it Junta Suprema\it*curu. Jana, ‘Chaque nelatiheei inacojoeeinte neei,’ naain namute cachaauru que ereite, usi tabai jana nijiaoreein. 
\p  
\v 23 Aihana jaun ii que suujua acatiha Cana Coaunerane coina chaelai amaai que belaaine coina Teenforo asae nenaa rori- \it altar \it* ichoaene jana, ii cotaairiin niha chamute cachane que coaauquine,  
\v 24 jauriaanejeein caohachaain neein ii cotaairicha ainane coina, nii rori acatiha nii iicha amai ratiriin, aina rucuhenihu. Inae aina caohachaain rucuhequine baihate laen nainereei jelaiha cuhin nii rori- \it altar \it* ichoae nii Cana Coaunera belaaine jaan teeine. 
\p  
\v 25 Chunocoha inara amute cacha, cocoainanacaaihuru rai inara coulurujeein nihane, raotojoeein aina ereein rucuhecuche, joesio rai inara colurujihane coataa. Aineeichenete folisiaa rai inara tiha joesione, caresero cuhane inara enoaaurureein.  
\v 26 Nitohaneein ichaeneeichenete nii caresero cuhane neriquicheein mituhelanaala, nii baaso ichaquichene coretequichene reentiaain. Esinae rauhijiriine aitoon inara rai. 
\s1 Comasainelanaala nenaa ene dadaeniha cachane coina relaa Jesosone 
\p  
\v 27 Inarate: ‘Jiaonriha inara sinijeranelanaala nenaa ene dadaaichene,’ naain inoaenlu inara relaauruhalune coitucuhiche.  
\v 28 Esinae rauhijiriine laen canu inara rai aitoon. Chunocoha suujua cuhane ene jereein coaarate, suujua cuhane nejelau ene que naosate. 
\p  
\v 29 Inara nota osa que inara sarunaa jerihane nii inara nota que coaraain, inaraacha jerei caje amuuche, nabana inara nota coreniha baaso ichaquichene, inara notaacha usi jana cuelanaala, satiin inara jaberoco usi jana nitajihane coataa.  
\v 30 Jana inara biji osa que inara sarunaa jerihane, coa nii inara biji turuaache nii inara sarueratenaa jerihane jaan que. Mucuhichene ajiniha caje amuuche. Nii inara bijiicha mocoelanaala, inara jaberocone maajeein usi tabai jana nitajihane coataa. 
\s1 Ene raain joaeranihane, osa que nesaruha cachane que, cacha relaa Jesosone 
\r (Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18) 
\p  
\v 31 Chaen techu inoaenlu: ‘Chunocoha comasai joaeranihane, nii comasai jaohane jaan cocoiricha teeuche raite aina comasai jaohine,’ naain inara relaaurelu.  
\v 32 Esinae rauhijiriine laen canu inara rai aitoon. Leeocha cacha aina ichoaenihane jana comasai joaerate, inae osa que nesarue. Jana nii quicha jaonojoin ene raerate, jerichanejeein osa que nesarue. 
\s1 Cana Coaunerate coaraje, naain nohaniha cachane que, cacha relaa Jesosone 
\p  
\v 33 Chaen techu inara inoaensihuru rai: ‘Jiaonriha Cana Coaunera notaracae netiin, Cana Coaunera bajaain, rai chaelai benatequichene nihanatiin teneeichene,’ naauruhane coitucuhiche.  
\v 34 Esinae rauhijiriine canu inara rai aitoon. Jiaonriha joaereein inacojoeein: ‘Cana Coaunera coreniha,’ naain ereeichene. Niheichu: ‘Dede coreniha,’ naain erenaa nainiheeiche, Cana Coaunera nelaurianaja niha dedene jaun.  
\v 35 Niheichu atane coreniha nihanatiin nainiheeiche, nichaauraa Cana Coaunerane jaan nihane jaun. Niheichu Jerosaleen coreniha nihanatiin, Cana Coaunera nese nihane jaun.  
\v 36 Niheichu inara couturi coreniha chaelai ichaquichene coina erenaa nainiheeiche, inara jerequichene que jichosiin, nesomaraain, naaonjoaain nenerihani inara coturijine jaun.  
\v 37 Chaelai que: ‘Icharihanuhin,’ naaichene ichacuche. Jana: ‘Icharihaauni,’ naaichene coa ichacache. Nelatihei cha ichaeraanu rijitiin nohaneein irihacane. Niite baaso ne. 
\s1 Soeraane, nerinanaa naineniha chunine que cacha relaa Jesosone 
\r (Lc 6.29-30) 
\p  
\v 38 Inarate inoaenlu: ‘Chatohaneein inara soeraniha inara cunaitaaine, inara netonai cunaitaain nii inara soera sooche,’ naauruhane coitucuhiche.  
\v 39 Esinae rauhijiriine canu inara rai aitoon. Jiaonriha chatohaneein baasoneein teraquichene neurinanaa coaauquichene. Aihane jaun inara meri faohitoroanihane, rai jera netonai icharatecuche.  
\v 40 Chunocoha cocoainanacai rai inara colurujueein inara obiri ruluhane, nii jelaronaa bana inaraacha jiai inara obirine maajeein teeuche.  
\v 41 Inara que anajiin amaeratiha cocoainanacai, inara laurinelanaala nenaane, nii bajaane amuritoheriin amanaa nainequichene coaarateein amaauche.  
\v 42 Inara caje niicha latei bajaain niha cachane, rai teeuche. Jana inara rai cainaane coina chaaelai bajaain niha cachane, chunaelanaa rai niicha latei teeuche. 
\s1 Cotaicha belaain niha cachane coina cacha relaa Jesosone 
\r (Lc 6.27-28, 32-36) 
\p  
\v 43 Chaen techu inoaenlu: ‘Inara belaichaauru belaain, inara cotaihurera cotaihuche,’ naauruha inara raine coitucuhiche.  
\v 44 Nena laen canu inara rai aitoon. Inara que nejeratenacaauru belaihuche. Inara rerohecaera rai Cana Coaunera bajaauche.  
\v 45 Nitohaneein neeichenete, dedeeu nenaa Cana Inaca Cana Coaunera calaohineein neriquicheein. Acate enoto coaaunae, cojoanoonetojoeein nechu aansaineein nenacaauru rai, caohachaain nenacaauru rai, naaonjoainuri conaeranu que nihane coina. Chaen techu suujua coaraelanaala nenacaauru rai, suujua coaraain nenacaauru rai, naaonjoainuri rai elo letoae acaauru rai caohachanu que.  
\v 46 Jana acaihaniji inara belaichaauruhacha belaaichene, chatohanai que jana inara belaiche Cana Coaunera, inae cuu tihane bana. Coaracuche nachuhinti Roma curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que coriqui bajaaurera netonai jataain nechu aansaineein neeuruha natiin, nitohaneein ichaaoruhane.  
\v 47 Jana inara belaichaauruhacha rai raotojoeein ereein, leeochaauru aina raotojoeein erelanaala, naaonjoaain neeichene, chatohaneeinna jana esinae rauhijiriin inara ichao coreein neeichene coaracurure cachaauru, Cana Coaunera coitucuuruhi nihanatiinte, inara rijijieein neeure.  
\v 48 Aihana jaun caohachaain rauhijiriin neeuche, aiha Cana Coaunerane rijijieein. 
\c 6  
\s1 Caohacha ichaa cachane coina cacha relaa Jesosone 
\p  
\v 1 Jiaonriha nechu raujiaain inara coaracuruha cachaaurune coinaacha cacha notaracaae Cana Coaunera jerenohin ichaquichene. Nitohaneein neeichene coatiha chaque inara rai cainarinaain Cana Coaunera.  
\v 2 Aihana jaun cha lateein nenacaauru coroatajanequichene, jiaonriha itolereneein cachaauru rai beein acaauru coroatajanequichene. Cana Coaunera coitucutoha nocoetonacaaurute cacha notaracaae, nechu jataain acaauru aina caohachaain niha cachane coina, Sinacoca asaae, bero cuhane, naaonjoaain cacha belaihure. Jiaonriha acaauru rijijieein ichaquichene. Acaaurute nechu jataain aihure, acaauruhacha esenetaain, caohachaain acaauru coaraa cachane coina. Nete inae caohachaain acaauru coaracuruha cachaaurune que inae cainanohine acaauru rai. 
\p  
\v 3 Aihana jaun inara, cairichaihuru coroatajaniha cha teeichene, jiaonriha jataain inaraacha belaai rai niha natiin beeichene.  
\v 4 Nitohaneein esinae chuni que coaaratelanaala teeichene coaraanete, inara rai cainareein cana Inaca Cana Coaunera. 
\s1 Cana Coaunera bajanaa que cacha relaa Jesosone 
\r (Lc 11.2-4) 
\p  
\v 5 Cana Coaunera bajaaichene, coa bajaauruha Cana Coaunera coitucutoha nocoetonacaaurune rijijieein bajaache. Acaaurute sinacoca asaae, joaereein bero cuhane, naaonjoaainu neeichuru Cana Coaunera bajaaure, nechu jataain caohacha ichaa nocoetiin aihuruhane coaracuruha cachaaurune coina. Nete nii coaracuruha cachaaurune coina aihuruhaneecha que, inae cainanohine acaauru rai. 
\p  
\v 6 Nete laen ii Cana Coaunera bajanaa jereeine, caohacha jelai netiin coaraeniha chunine jana, bujuaihu ucuha cuhane netiin ii Inaca Cana Coaunera bajaaine caohachae. Nitohaneein chuni que necoharaeratelanaala netiin bajaaichene coaraanete, inara rai inaraacha bajai tereein ii Inaca Cana Coaunera. 
\p  
\v 7 Cana Coaunera bajaaichene, coa acaauru rai ecaantocuru bajaae bajaaecuruha araai saain Cana Coaunera coitucuhichurune rijijieein joaenreen ereerejeein bajaache.  
\v 8 Aihana jaun jiaonriha acaauru rijijieein neeiche inarane. 
\p Cana Coaunerate, caje bajaaichene ajiniha inara suujua cuhane inaraacha latei latequichene coitucue. 
\p  
\v 9 Aihane jaun Cana Coaunera bajaaichene: 
\q1 ‘Satiin canacaanu Inacaneein dedeeu nenaa Ofa, 
\q1 Iineein neeine coitucuurumiin satiin cachaauru. 
\q1  
\v 10 Turuhine Ii Cojoanonaa. 
\q1 Caa chauratane que iicha jerei ichacurumiin, 
\q1 dedeeu ichacuruhane rijijieein. 
\q1  
\v 11 Cojoanoonetojoeein canacaanu rai lenone ocoteeu. 
\q1  
\v 12 Baaso ichacaaunne, 
\q1 canacaanu que ii suujua acateeu, 
\q1 canacaanu rai baaso icharaauru que, 
\q1 canacaanu suujua acatichaanune rijijieein. 
\q1  
\v 13 Jiaonriha osa que nesaruhin 
\q1 nihacaanune nainatejeein neeine. 
\q1 Canacaanu caje moconajaera sitaau. 
\q1 Inae,’ 
\m naain Cana Coaunera bajaauche. 
\p  
\v 14 Inara rai baaso icharaauru que, inara suujua acateein, acaauru aina caohachaain neeichenete, Cana Coaunera netonai inara que suujua acatena nainereein.  
\v 15 Jana inara rai baaso ichaain neeuruha leeochaaurune jana, acaauru que inara suujua acateneeichene, Cana Coaunera netonai inara osa que suujua acatenereein. 
\s1 Suri noitelanaala netiin Cana Coaunera bajaauruha cachaaurune que, cacha relaa Jesosone 
\p  
\v 16 Inara suri couu netiin Cana Coaunera bajaaichene, jiaonriha aihuruha Cana Coaunera coitucutoha nocoetonacaaurune rijijieein, nechu inara suri couu neeichene coaracuruha cachaaurune coina coa cunaitenaa meri tocohaneein inara meri tihache. Inae nitohaneein ichacuruhane coaraain acaauru belaichuruha cachaaurunete, nii acaauru belaichuruhaneecha que inae cainanohi ne acaauru rai.  
\v 17 Jana inara, inara suri couu netiin Cana Coaunera bajaaichene, inara meri culejeein neruujueein raotojoeein bajaauche,  
\v 18 inara suri couu netiin Cana Coaunera bajaaichene que nainacuruha cachaaurune coataa. Nii banate laen leinjiin Cana Coauneraacha inara belaicheein, inara suri couu netiin bajaaichene coreniha. 
\s1 Dedeeu raoti ichaonaanaja 
\r (Lc 12.33-34) 
\p  
\v 19 Coa caa chauratane que raotiin nenaa coacuhin, coriquihona neein itolere rucuhele sirina coaacuhin nihache, inara rai cojoanojoiin nitajeein, basijiaaurureein asijiautooru, naaonjoanrichaaine jaun.  
\v 20 Caa chauratane que caohachaain nenaa coacuhin mainajeein amihaneein coriqui taaojiaaichene jianeein, nii aaichene rijijieein mainajeein Cana Coaunera rai itolere caohachanu ichana que amihaneeuchete dedeeu inara rai cainanohinemii. Nii dedeeu laen asijiatooru nihanatiin turuhin inara basijiauna nainerinaain. Niheichu cojoano, ecu enohin aasaena nainerinaain.  
\v 21 Nitohanihane jaun jauriaanejeein caohatiin coaaucuche, inara ichao rai inaraacha ichanenu que. Inara ichao rai jataain nelateineein niha coriquine esenetaaichene acaacha ichacuche. Jana inara ichao rai nelateineein niha Cana Coauneraacha icharatenohine esenetaaichene acaacha ichacuche. 
\s1 Cacha jaberoco conaeraneein niha cacha suujuane 
\r (Lc 11.34-36) 
\p  
\v 22 Inara notate inara suujua que itolere inaraacha coarai coitucueratera ne. Aihana jaun inara nota que inaraacha coarai coitucuhin, ichaquichene caohatiha inara suujuane tonoraai ichaeneeichenete jianacoon neriquicheein.  
\v 23 Jana inara nota que baasonihane coaraquichene saijieein, inara suujua nii baaso ichaquichene jerihane rijitojoeein baaso ichaquichenete, nocohenaanau nijiaonreein inara suujue. 
\s1 Coriquiicha que coacuhin Cana Coaunera jerenohi ichana jereniha cachane 
\r (Lc 16.13) 
\p  
\v 24 Nihei chuni coroatajai curuaana letononeein nenaa nainei. Leinjiin belaain acaacha ere tonoraain, nii leeocha que jaolequiin nere tonoraenerihane jaun. Nii rijijieeinte Cana Coaunera sacunaa nainene cacha, coriquiicha que coacuhin nihane. 
\s1 Jerihane rijijieein ichaonacaauru cachaauru ichao beraiha Cana Coaunerane 
\r (Lc 12.22-31) 
\p  
\v 25 Nitohanihane jaunne inara rai aitoon. Coa lenoneein acau cohin ichaohichene jaanu, inara cajione, naaonjoain que nererojoecaaeriin nihache. Tana lenone amurijiriin nelatiha inara ichaone jana, cajione amurijiriin nelatiha inara jaberocone coitucuhin neeichene.  
\v 26 Coaracuche nachuhinti temule jaain niicha quiineeuri taojiaain rucuhecuruhane jaanu coloheri siriin naaonjoaain neeururiha tajaaecuru. Nete laen cana Inaca Cana Coaunera, lenoneein ichaaoruhane coina acaauruhacha quiine teein ne. Inarate nii tajaaecuru amurijiriin jataain nelateein neeiche.  
\v 27 Inaaonjoan saneein niha natiin itolereneein suujua cuhane coaauca cachane niha natiin, nichao cariaain ichaonaa nainihei.  
\v 28 Chanuna inara cajione que nererojoecaaeriin neeiche. Coaracuche nachuhinti ajenacuru niicha jiaaenine que nichanaa ichaain, amihaneein, naaonjoaane que airijiin omarohin, jataain caohatonanaain ujuaneein naaonjoaain neeuruhane.  
\v 29 Jana \it rey \it* Salomoon, coatiha nii aihuruha ajenacurune rijijieein niheilu, caohati cajione que necoreeteein nihalune saijieein.  
\v 30 Tana mocohin nitajerai niha ajaenane saijieein, caohachaain omarohin nihane jaanu teein niha Cana Coaunerane coitucuhichene. Chanuna jana chaen, nii amuritoheriin inara cajioneterichaain Cana Coaunerane esenetaeneeichete, cha esenetana jeriheichuru cachaauru.  
\v 31 Nitohanihane jaun nainiheeiche: ‘Chaaque lenoneeinna acau cohin, necoreeteein, naaonjoaain nerichaache,’ naain que nererojoecaain nenaa nainiheeiche.  
\v 32 Cana Coaunera coitucuhichurute, niicha que nererojoecaain niicha sacunaa jere. Nete laen Cana Coaunera inaraacha latei latequichene coitucue.  
\v 33 Aihana jaun Cana Coaunera Cojoanonaacha que coacuhin, jeriha Cana Coaunerane rijijieein ichaohin, niicha jereeicha ichaechajeein neeichenete, satiin caa inara rai aitocoaaunne jaan tereein Cana Coaunera.  
\v 34 Jiaonriha eresi inaraacha ichaneni que coacuhin nererojoecaaichene. Le janonaa bana naineein, canaacha ichaneni que coaaucaachenete caohachae. 
\c 7  
\s1 Jiaonriha leeochaauru ichao coulurujueeichene 
\r (Lc 6.37-38, 41-42) 
\p  
\v 1-2 Coa leeochaauru ichao coaraain coulurujueein nihache. Nabana nii leeochaauru colurujueeichene rijijieein, inara coulurujiha Cana Coaunerane coataa. Nii leeochaauru coaraain neeichene rijijieeinte inara netonai coaareein Cana Coaunera.  
\v 3 Chanuna aansijiin laaojoiri ichaain baaso ichacuruha leeochaaurune coaraain, acaauru que ereein neeiche, inara, acaauru amurijiriin jataain baaso ichaain ichaohichene saijieein.  
\v 4 Inasiina jataain amurijiriin leinjiin enuha jaberoco que funojoi niha ii notane saijieein, ‘Jereeune ii nota que nenaa utoone rocoe,’ naain erenaa nainereei inejera rai.  
\v 5 Cha coitucuha nocoetohine saijieein cha coitucuhi. Jauriaanejeein nii ii nota fuera enuha jaberoco rocohin jaaote, caohatiin coaraain nii inejera nota que nenaa utoone coaraain rocohi. 
\p  
\v 6 Coa remaaecuru rijijieein nenacaauru rai, inara que banijiaain Cana Coaunera tenojoin tihache. Nabana inara coineteein inara cunaitaauruhane coataa. Niheichu coosi rijijieein nenacaauru rai, inara rai nelateein nenaa nii Cana Coauneraacha tei tenaa nainiheeiche, que jaolequiin chaque nelatihei rijijieein coaracuruhane jaun. 
\s1 Cha lateein bajaera raite tereein Cana Coaunera 
\p  
\v 7 Cana Coaunera caje cha lateein bajaaichenete, inara rai inaraacha latei tereein. Cha lateein ariin bajaera raite, cha teein ne Cana Coaunera.  
\v 8 Nii rijijieein techu lateein rene cuha cachane, rae Cana Coaunera.  
\v 9 Coaracuche nachuhinti inara caje lenone bajaa inara calaohine, rai ajeri telanaala lenone caohacha teeichene.  
\v 10 Ainihane inara caje ate bajaane, rai acano telanaala rai iniho caohacha teeichene. Nii amuritoheriinte, cha lateein caje bajaa cachane rai caohacha teein ne Cana Coaunera.  
\v 11 Coaracuche nachuhinti inara netonai baasoneein inara suujua coaraain ichaaohichene saijieein, cha bajaain niha inara calaohichurune, cha caohacha teein naaonjoaain neeichene. Nii amuritoheriinte cha caohacha teein nereein inara rai Cana Coaunera, caje cha lateein bajaaichene. 
\p  
\v 12 Nitohanihane jaun inara aina caohachaain neeuruha leeochaaurune jeriquichene rijijieein, leeochaauru aina caohachaain neeuche. Nitohaneein ichoai coinate aite nii rauhi aina \it profeta\it*curu inoaensihuru laenanojoi. Aitoha nii rauhine rijijieein ichaoha cachane coina. 
\s1 Ichaonaa coero aina cacha itajera coero 
\r (Lc 13.24) 
\p  
\v 13 Nii jaratoelanaala nenaa coero aina acuujua siricha jeloon enooche. Nii cacha ichao itajeranu que nenaa bacuujua aina rai coerote, jaraaotohane jaun cuhane cuhin arajiin nitajeeure cachaauru.  
\v 14 Jana ichaonaa chabana nitajenaachara nejeein nenaa rene cacha turuaera bacuujua aina rai coerote, aansijin jaratohelanaala. Nii jaunte caaintatoha ecu turuha cachane jaun, coroatajajeeincha turuujue cacha. 
\s1 Ninaa caje enuha baaso coitucuhacane 
\r (Lc 6.43-44) 
\p  
\v 15 Caohachaain necohalajiin neeuche, nii Cana Coaunera coitucuha nocoetiinchuru erenacaauru casajeeuru que. Acaaurute turuurureein nii Cana Coaunera coitucuurera tocorijianeeichuru inara rene. Nete acaauru suujua cuhane, inara ichao itajeranu baaso uhaain inara rene turuurureein.  
\v 16 Inarate nainequiche coitucunajaaiche acaauru ichao cajene. Coatiha inoeri que inaana nainihei ojoa, niheichu meseri que inaana nainihei acusa. Nii rijijieeinte cacha baaso caje ocoona nainene ichaonaa caohacha.  
\v 17 Nii rijijieein techu satiin temule caohacha, caohacha que inacae. Jana enuha baasote, jerichanejeein baaso que inacae.  
\v 18 Satiin temule caohacha baaso que inaana nainihei. Jerichanejeeinchu caohacha que inaana nainihei enuha baaso.  
\v 19 Satiin enuha baasooru- baaso que inaanacaaurute, inae sauhin moconojoiniha cureein.  
\v 20 Nii rijijieein techu acaauru ichao caje cacha caohachaneein, cacha baasoneein, naaonjoaain ichaaoruhane coitucuriquicheein. 
\s1 Coatiha satiin cachaauru, Cana Coaunera Cojoanonaa que ichaaorurinaain. 
\r (Lc 13.25-27) 
\p  
\v 21 Coatiha satiin canu rai: ‘Canu Curuaanaa,’ naain erenacaauru, Cana Coaunera Cojoanonaa que turuhin ichaonaa nainecururinaain. Canu Inaca Cana Coaunera jerenohin icharate laen, nainereein rai Cojoanonaa que ichaoha ne.  
\v 22 Inae nii cojoanonaa que turuhane banate, arajiin cachaauru nesoone caaun: ‘Curuaanaa, Curuaanaa, canacaanune ii coitucuuruha cachaaurune coina, ii que ereerejetocoaanu, ii curuaa corenihane moconajaera letonocuru sitaain, arajii cojoelanaacojoai ichacaanulu,’  
\v 23 naauruha canu raine janane: ‘Coatiha inara coitucuhaaun, naain cacaje amuuche baaso ichajeein ichaonacaauru,’ naain acaauru sitareeunni. 
\s1 Canu ere aonaain caintoonjoan icharate, chabana nitajenereein 
\r (Mr 1.22; Lc 6.47-49) 
\p  
\v 24 Nitohanihane jaun canu ere aonaain caintoonjoan icharate, leinjiin cacha jataain nainaain niicha ichai coitucuhi nenaa, enuha suujui caohacha que banesijiateein, ucuacaain temuhin neloheritihane jana,  
\v 25 uha elone jaun tabaacoaa nucuhecuru aina uha cujuana tabaine jana, nii loreri inasine, enuha caohacha suujui que banesijiateein ucuacaain temuhin ichaa nii icharane jaun. Nii rijiicha canu ere aonaain caitoonjoa ichara cacha.  
\v 26 Jana canu ere aohanra nii caintoonjoa ichaelanaala baaso ichajeein ichaonaate, leinjiin cacha aaso erenaa tonoraai, enuha suujui baaso que banesijiateein, araracaaeriin temuhin neloheritihane jana,  
\v 27 uha elone jaun tabaacoaa nucuhecuru aina uha cujuana tabaine jaun comohin nerataneein nitaje nii loreri. Nii rijiicha canu ere aonaane saijieein caitoonjoan tonoraain ichaelanaala nenaa cacha,” naain jetao cachaauru rai ereereje Jesoso. 
\p  
\v 28 Niritiin acaauru rai beebejiha Jesosone jana jetaote, jataain cojoelatoore satiin cachaauru,  
\v 29 Moisesa aitoonjoan rauhi que acaauru relaaurera amurijiriin, esinae rauhijiriin suujua caje coitucuhin aitohane jaun. 
\c 8  
\s1 Cosibi caaun cunaitenaa cacha rautaa Jesosone 
\r (Mr 1.40-45; Lc 5.12-16) 
\p  
\v 1 Inae nii cachaauru relaane nainaain, ichatane ucuunno caje fauha uha Jesosone jana jetaote, arajiin sacuure cachaauru.  
\v 2 Nii jana jetaote, turuha uhe leinjiin cacha cosibi caaun cunaitenaa. Aca jetaote, Jesoso rene turuhin nacatiha neseeonriaain jetao: 
\p “Ii jereeine canu rautaau caa canu cosibi cajera Curuaanaa,” naane jana jetao: 
\p  
\v 3 “Jerichaaun chujian. Ii caje amuhine caa ii cosibi,” naain biji que dadaa Jesosone rijieeoritiin, nii rai cosibi caje nerautaain somaraain ne nii cacha. Nitohanai cunai siricha cacha rohan nichuuntaain dadanaa naineniha chunine que airijiin, rohan nichuuntaain dadae Jesoso.  
\v 4 Nitohaneein rautaain jetaote: 
\p “Aonaau. Jiaonriha chuni rai catohaneein ii rautaain nihanune beeinera. Raujiaaincha nii Moisesa aitoonjoan rijijieein, Cana Coaunera belaiha saseredote rai iicha teeni amaain cunihunte caje inae nerautaaine coaracurumiin cachaaurura. Chaen techu inae nii ii cunai caje nerautaain somaraain leeochaauru rohan turunaa naineeine coaracurureein satiin cachaauru,” nae rai Jesoso. 
\s1 Romanocuru rai soondarooru curuaanaa letono rautaa Jesosone 
\r (Lc 7.1-10) 
\p  
\v 5 Inae Caferenaaon turuha Jesosone jana jetaote, rene turuhin jetao: 
\p  
\v 6 “Curuaanaa, canu letononeein nenaate cunaiteein ne canu loreri asae, itolereneein jiurohin cunaacoaa rai jaberocone jaun,” naain Jesoso rai biha leinjiin Romanocuru rai soondarooru curuaanaane jaun jetao: 
\p  
\v 7 “Inae rautaa urichaaunni,” naa rai Jesosone jaun jetao: 
\p  
\v 8 “Curuaanaa, coatiha chaque ichei nelatejeehaaun canu loreri asae turuha uhine coina. Raujiaaincha nii cunai sitaau canu letono caje, aihute nerautamiin.  
\v 9 Nitohaneeinne canu letoaain neeuruha canu curuaanaacurune acaauru ere tonoraain neeun. Nii rijijieein techu, neeure canuhacha letoaeni soondarooru. Leinjiin letoaanunete quere tonoraain cue. Jana leeocha cotihacaaunnete uhe. Chaelai ichaa canu letonone coina letoaanune techu ichae quere tonoraain,” naa Jesoso rai Romanocuru rai soondarooru curuaanaane jana,  
\v 10 cojoelatiin jetaote: “Esinae rauhijiriin coatiha nihei chuni Isaraeli cocoaicha, caa cacha rijijieein jataain quesenetaera coarahaaun chabana.  
\v 11 Esinae rauhijiriinte enoto mitu nichajai, enoto so nichajai, naaonjoainuri cajeeuru arajiin uhin, Abaraaun, Isaca, Jacobo, naaonjoainuri aina raotojoeein turuhin lenonecurureein, inae Cana Coaunera cojoanonaa que turuhane bana.  
\v 12 Jana Isaraelitaauru tabaaurute, rai cachanu que ranajaain nihalu Cana Coaunerane saijieein, inae Cana Coaunera cojoanonaa que turuhane bana, nocohenaanau jaoleneein chanaa curureein nesoone caaun,” nae jetao aina cunacaauru cachaauru rai Jesoso. 
\p  
\v 13 Niritohane baiha jetaote: 
\p “Chajaain chenenajaun caunihute, nii esenetaain jereeine rijijieein nerautamiin ii letono,” nae Jesoso. Nii rijieeoritiin jetaote, inae nerautae nii soondarooru curuaanaa letono cunaitenaa. 
\s1 Fedoro tano rautaa Jesosone 
\r (Mr 1.29-31; Lc 4.38-39) 
\p  
\v 14 Nii baiha jetaote, Fedoro loreri asae turuha cuha Jesosone jana jetao, ecu sininaja ichoae ajaa caaun cunaiteein niha Fedoro tanone jana eruuruha cue.  
\v 15 Inae ecu turuhin nii cunaitenaa biji mucuha Jesosone rijieeoritiin jetao, inae caje amuha nii ajaane jaun, nerautaain nimichuhin acaauru rai lenone chalue. 
\s1 Arajii cunaitenacaauru rautaa Jesosone 
\r (Mr 1.32-34; Lc 4.40-41) 
\p  
\v 16 Inae nocohejihane jana, arajiin suujua cuhane coitucuchuhichuru siriin caaun cunaitenacaauru uhaain turuuruha cachaaurune jana jetao, nereecha que nii cacha suujua cuhane nenacaauru coitucuchuhichuru sitaain, satiin cunaitenacaaurune maajeein rautaacoae Jesoso. 
\q1  
\v 17 Nitohaneeinte ichae Jesoso, 
\q1 “Acate turureein 
\q1 cana caje cana osa aina 
\q1 cana cunainunru itajihane coina,” 
\m naain besihalu Cana Coaunera ere bera inoaensi Isaihasine nainaane coina. 
\s1 Jesoso aina cunaa jereraauru 
\r (Lc 9.57-62) 
\p  
\v 18 Nii jana arajiin curuhacaain neeuruha cachaaurune coaraane jaun jetaote, nemuri jerau amaauruha aina nerelanacaaurune coina acaauru rai aite Jesoso.  
\v 19 Nii jana jetaote, rohan nichuuntaain jetao: “Curuaanaa, ii ainane unaa jereeun, chunijiun cuhine jaaun niha natiin,” naa Jesoso rai Moisesa aitoonjoan que cacha relaerane jana jetaote: 
\p  
\v 20 “Arolarihurute sininajaanu siriin naaonjoaaunre. Jerichanejeein techu sininajaanu siriin naaonjoaaunre tajaaecuru. Nena laen canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne, nene canu rai chunijiun nesurucuaaunne jaanura,” nae jetao rai Jesoso.  
\v 21 Nii jana jetaote, aina nerelanaa netonai jetao: “Curuaanaa, inae oha canu inacane janane conautichaaune baiha ii aina ureeuni,” naa raine jaun jetao: 
\p  
\v 22 “Niriimiin. Canu sacuhachaaute ecu nejesinajeein Cana Coaunera coitucuhi nesinanejeein ichaaoruhine ooruhane reentiaain,” nae jetao rai Jesoso. 
\s1 Cujuana aina fichafichanaa suruaa Jesosone 
\r (Mr 4.35-41; Lc 8.22-25) 
\p  
\v 23 Niritiin jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin bote cuhane fauhin jelai caje amue Jesoso.  
\v 24 Nii jana inae bote cuhane cuujueeuruhane jana, uha cujuana tabai aina fichafichanaane jaun jetaote, enohe bote cuhane acau. Nii jana jetaote, tonajelanaala bote cuhane sinii siniicha Jesosone jana  
\v 25 nocoaain jetao: 
\p “Curuaanaa, inae nalunaa jerichaache. Chajaain caa acau caje cana ichoterateeu,” naauruha aina nerelanacaaurune jana jetaote: 
\p  
\v 26 “Chanuna jataain nesooneeiche. Jataainachura ansijieeinijin cha esenetaeneeichete,” naain nimichuhin cujuana aina fichafichanaa suruaa Jesosone jaun jetao, inae neniha fichafichanaane jaun raotojoeein cuujueeure.  
\v 27 Nii jana cojoelatiin jetaote: 
\p “Chatohanaineeinna ne caa cacha, cujuana aina cucuana cuhane niha natiin nere tonoraain nesuruhane coina,” naaure jetao ecu nejesinajeein aina nerelanacaauru. 
\s1 Cadara batane que coroatajai suujua cuhane coitucuchuhi sirichaauru rautaa Jesosone 
\r (Mr 5.1-20; Lc 8.26-39) 
\p  
\v 28 Inae nemuri jerau aina nerelanacaauru aina jiniiquiin Cadara batane que turuha Jesosone jana jetaote, atanebana jelai caje cuhin jetao, coinetecure coroatajai cachaauru, suujua cuhane coitucuchuhi sirichaauru. Acaauru jetaote, enaacha cacha cunaitaane jaun, nene chuni nii neeurunaja bero cuhane amui.  
\v 29 Acaauru jetaote: 
\p “Coa canacaanu rene turuhin canacaanu rerohecaa Cana Coaunera Calaohi Jesoso. Nechu jataain canacaanu rerohecaain, canacaanu cairichaaine coinate, jaiti cojoanonaa que turuenihane jana turuhicha,” naaure jetao ehequiin.  
\v 30 Nii jana ecu rohan arajiin lenoniha neeuruha coosichurune jaun jetaote: 
\p  
\v 31 “Caa cachaauru suujua caje canacaanu sitanaa jereeine, nii coosichuru suujua cuhane canacaanu letoaaura,” naauruha Jesoso rai, nii cachaauru suujua cuhane nenacaauru coitucuchuhichurune jaun jetaote: 
\p  
\v 32 “Taa coosichuru suujua cuhane cunichuchera,” naain jetao nii coitucuchuhichuru letoae Jesoso. Nii jaun jetaote, nii cachaauru suujua caje mituhin, coosichuru suujuaniha enooruha nii coitucuchuhichurune rijieeoritiin jetao, satiin ramarau nemarotihacoaain nereeonohin ohacoaaure nii coosichuru. 
\p  
\v 33 Nitohanihane coaraain jetaote, jelai caje sorohin jetao, neseu turuhin nii coosichuru suujua niha enooruha coitucuchuhichurune jana, ooruha coosichurune beeure nii coosichuru beraihurera cachaauru.  
\v 34 Nii jaun jetaote, satiin nii nese caje cuhin, nii niha Jesosone jaaun rene turuhin coaraain jetao, rai aitocure chajaain jelai caje amuhane coina. 
\c 9  
\s1 Jiurona cacha rautaa Jesosone 
\r (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26) 
\p  
\v 1 Nii baiha jetaote, aina nerelanacaauru aina jiniiquiin bote cuhane fauhin cuhin nemuri jerau ichaohalune jaaun Caferenaaon turuha cue Jesoso.  
\v 2 Inae ecu turuuruhane jana jetaote, nela cuhane leinjiin jiurona cacha turuaa cuuruha Jesoso rene cachaaurune jana, jataain rautaane esenetaain aihuruha nii cachaaurune coaraane jaun, nii cunaitenaa rai jetao: 
\p “Nelararajiaaura cacalabi. Inae ii osa caje ichoteratenohi neeicha,” nae jetao rai Jesoso. 
\p  
\v 3 Nii aonaain jetaote: 
\p “Chanuna caritiin Cana Coaunera baijiaraanu rijitiin ere caa cacha,” naain jetao suujua cuhane coarajeeure Moisesa aitoonjoan que cacha relaaureraauru tabaauru.  
\v 4 Nejetaote niritiin baasoneein suujua cuhane coaaucuruhane coitucuhane jaun jetao: 
\p “Chanuna baasoneein itolere bana inara suujua coaraquiche.  
\v 5 Chaa quena caaintare: ‘Inae ii osa caje ichoteratenohineein,’ naenihacane: ‘Chajaain nimichuhin chela seriin amuun,’ naacane.  
\v 6 Coarajeeuche nachuhintine, canu Cana Coaunera Calaohi- cacha caje nejanoanaa nichaaunne cocoainaain letohanojoinichaaun osa caje cacha ichoteratichaaunne coina, caa chauratane quene coaarate inara que,” naa acaauru raine baiha jetaote, nii jiurona cacha rai jetao: 
\p “Chajaain nimichuhin chela seriin chenenajaun cauninura,” nae nii jiurona rai Jesoso.  
\v 7 Nii rijieeoritiin nimichuhin jetao, rai nenajaun cauha cue nii jiurona cacha.  
\v 8 Nii coaraain jetaote, rai suujua rauhi inaaoritelanaala que casiin Cana Coaunera coroaaecure. Nitohanai ichana nainiha cachane jaanu teein niha Cana Coaunerane coaraain. 
\s1 Mateeo cotihaca Jesosone 
\r (Mr 2.13-17; Lc 5.27-32) 
\p  
\v 9 Nii jiurona cunaitenaa rautaane jaan jelai caje uhin canu- Mateeo nichaaunne, Roma curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que cachaauru cobaraain coriqui bajaanune jaan rori ichoae lauhecohanune jana canu coaraainte: 
\p “Chajaau canu aina,” naain canu cotihaca Jesosone jaun, nii rijieeoritiin nimichuhin Jesoso aina cuun. 
\p  
\v 10 Nitohaneein cuhine canu loreri asae turuhin, satiin aina nerelanacaauru aina curuaaecaain Jesoso coroaateeun. Nii janate ecu canacaanu rene turuhin nelauriaain lenonecure jataain arajiin Roma curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que coriqui bajaaureraauru canu leeochaauru, chaen leeochaauru cachaauru- nechu aansaineein ichaonacaauru, osaaonacaauru, naaonjoainuri.  
\v 11 Nii coaraainte Jesoso aina nerelanacaauru rai: 
\p “Chanuna caa \it impoesto\it*nu que coriqui bajaaureraauru aina, caa osaaonacaauru aina lenone caa inara relaera,” naauruha fariseeocurune  
\v 12 aonaainte: 
\p “Coatiha coichaera latecuruhi raurohin nenacaauru. Leinjiin cunaitenacaauruhachate coichaera latecure. Nii rijijieein canu latecuruhi caohachaain ichaoha nocoetonacaauru.  
\v 13 Chajaain nii Quiricha Inoaensi cuhane: ‘Coatiha chaelai sohin mocohin que canu belaaichene jerinaaun. Raujiaaincha jiniiquiin cairichaaojoaain ita coaraain ita belaain neeichenena jereeun,’ naain laenanohi nihane jaan que nerelanihuche. Aihane jaun, coatiha nii caohachaain ichaoha nocoetonacaauru cotihaca uhaaun, osaaocuruhane coitucuhin nichao coreein caohachaain ichaonaa jereraaurune cotihaca uun,” nae fariseeocuru rai Jesoso. 
\s1 Suri couu neein cosinacaain Cana Coaunera bajaauruhane 
\r (Mr 2.18-22; Lc 5.33-39) 
\p  
\v 14 Nii janate Jesoso rohan nichuuntaain: 
\p “Chanuna fariseeocuru aina canacaanuhacha canacaanu suri couu netiin cosinacaain Cana Coaunera bajaacaanune jana, ii aina nerelanacaauru aihurene,” naauruha Joaan Baotisita aina amuhemuhenacaaurune jana jetaote: 
\p  
\v 15 “Chasiina suri couu netiin cosinacaain inaderaaurure ene ranaa jerera beseta que cotihanohichuru, jaiti acaauru aina niha nii ene ranaa jerera cacha natiin. Nete inae nii jianacoon teein cacha ranaa jerera nichaaunne mucuhin amaauruhane banate laen, suri couu cosinacaain niha cuurureein- nii beseta que cotihanohichuru. 
\p  
\v 16 Coaracuche nachuhinti, nihei chuni obiri enachasine soaain, cajione siri que counera. Nitohaneein nii obiri enachasine soaihanete, nii obiri enachasine asaaere nii cajione siri. Chaen caohachaain nedanaa nainerihei nii obiri enachasine, nii cajione siri que couneraane.  
\v 17 Nii rijijieeinchu nihei chuni inae conaca que tiha coaaeraine jana, cuhane ichonai tera. Nitohaneein cuhane teraa ichonainete naasaaere nii coaaerai. Nitohanihane jaunte, caohachae coaaerai nejesinaneein niha coaaeraine. Chaen ichonai, ichonai nejesinajeein nihane caohachae,” nae acaauru rai Jesoso. 
\s1 Jesoso cajione dadaera ene aina Jairo cacunu 
\r (Mr 5.21-43; Lc 8.40-56) 
\p  
\v 18 Niritiin acaauru rai ereereeca Jesosone janate, rene turuhin nacatiha neseeonriaain: 
\p “Jataain enate nijioaen canu cacunu. Nete canu jiniichaain uhin dadaaine nacoaauneein ichanareein,” naain Jesoso cotihaca leinjiin Jorioocuru curuaanaane jaun,  
\v 19 nii rijieeoritiin nimichuhin aina nerelanacaauru que corihaneraain caaijie cue Jesoso.  
\v 20 Nii janate lechoonca coroata jaanacaain, rai jaberoco caje ichana jaohajeein niha leinjiin enene jaun, Jesoso rohan nichuuntaain caaijie cutiin cajione auha mucuuri:  
\v 21 “Caa rai cajione auha mucuhanuneecha caaunne nerautareeunni,” naain esenetaane jaun.  
\v 22 Nete rai cajione auha mucuhane jana nauriteriin nii ene coaariin: 
\p “Nelararajiaaura ene, jataain nerautaaine esenetaain aaine jaunte inae nerautaaicha,” naa rai Jesosone rijieeoritiin, inae nerautae nii ene ichana jaohane caje. 
\p  
\v 23 Nii ene rautaane caje cuhin, nii Jorioocuru curuaanaa loreri asaae turuha Jesosone janate, inae atane rucuhecuruhane rai neein cojioriinchuru coinaderaauruha cachaaurune jana turuhin: 
\p  
\v 24 “Satiin caalai caje mituuche. Coatiha ohane jaun aihei caa ranuna, sinihane jaunte aicha,” naa acaauru rai Jesosone jana coenacure ecu neein coarajeeurera cachaauru.  
\v 25 Nete coenacuruhane saijieein, jitariin nii loreri caje mitanajaane baiha, nii ranuna rene enohin biji que mucuhin michuha Jesosone jana nimichue nii ene.  
\v 26 Nii coaraainte ita rai beeuruha cachaaurune jaun, satiin jelai batane sacuritaain coitucunojoi ne nii o caje ranuna ichatiha Jesosone. 
\s1 Coroatajai maosa rautaa Jesosone 
\p  
\v 27 Nii ranuna ichatihane baiha caje amuha Jesosone janate caaijie cuhin: 
\p “Jataain cairichaaojoaain canacaanu coaraaura Rabiri nefoerate,” naain eheehequiin sacuure coroatajai maosacuru.  
\v 28 Nii janate inae loreri asaae turuhin, ecu enoha Jesosone jana rohan nichuuntaauruha nii coroatajai maosacurune jaunte: 
\p “Caa maosa neeichene caje inara nota teein nihanune esenetaaichena,” naain acaauru caje bajaa Jesosone janate: 
\p “Aihacaanura Curuaanaa,” naauruhane jaun,  
\v 29 biji que acaauru nota dadaain: 
\p “Nii esenetaaichene rijijieein conohine inara notara,” naa acaauru rai Jesosone rijieeoritiin,  
\v 30 inae conoe acaauru nota. Nii jaunte: 
\p “Coa leeochaauru rai caa inara nota teein nihanune bihache,” naain acaauru suujuatiha Jesosone saijieein,  
\v 31 jelai caje amuuru rijieeoritiin beeuruhane jaun, inae satiin jelai batane sacutaain acaauru nota teein niha Jesosone coitucuure. 
\s1 Erenaachara cacha rautaa Jesosone 
\p  
\v 32 Inae jelai caje amuuruha nii coroatajai maosacuru niicha rautaaurine janate, erenaachara cacha, coitucuchuhi que suujuequiin nenaa turuaa uure Jesoso rene.  
\v 33 Nii janate nii coitucuchuhi sitaa Jesosone rijieeoritiin, inae irihane nunuhete nii erenaachara cacha. Nii coaraainte: 
\p “Coatiha chabana catohanai coarahaacache Isaraeli lauri nichaachene janata,” naaure cojoelatiin cachaauru. 
\p  
\v 34 Nete: 
\p “Jeelai coitucuchuhichuru curuaanaate, caa catohaneein coitucuchuhichuru sitaain niha caa cachane jaanu teein nera,” naaure ecu neein coarajeein fariseeocuru. 
\s1 Cairichaaojoaain cachaauru coaraa Jesosone 
\p  
\v 35 Nitohaneeinte neseeuru cuhecujueein nenaanajaauru naineein amuhemujueein, netaojiaain Cana Coaunera rai rauhi que ereereecuruhane jaan coloheri sinacocacuru naineein cuhecujueein, Cana Coaunera Cojoanonaa erenaa raotono que cachaauru relaain, itolere cunai caaun cunaitenacaaurune maajeein rautae Jesoso.  
\v 36 Nii jana cachaauru coaraa Jesosone janate, nii chaque nelatihei rijijieein beraicha colane nenaa carenero rijijieein amuhemuhecuruhane jaun cairichaaojoaain acaauru coarae.  
\v 37 Nii jaunte: 
\p “Jataainte esinae arajiin neeure cachaauru, Cana Coaunera coitucunaa jereraauru. Nete nene acaauru relaeranura.  
\v 38 Aihane jaun Cana Coaunera bajaauchete neeine acaauru raain acaauru relaeranu,” nae aina nerelanacaauru rai Jesoso. 
\c 10  
\s1 Aina nerelanaa nichaanune caje, lechoonca coroatajai nichaanune janijiin cocoainaa Jesoso afosotoneeine 
\r (Mr 3.13-19; Lc 6.12-16) 
\p  
\v 1 Nii jaunte lechoonca coroatajai aina nerelanaa nichaanune cotijiaain janijiin, canacaanu cocoainaain canacaanu letoae Jesoso, cachaauru suujua cuhane nenacaauru coitucuchuhichuru sitaain, itolere cunai caaun cunaitenacaaurune maajeein rautaacaanune coina.  
\v 2 Nii lechoonca coroatajai afosotoorunu que niicha cocoainai nichaanunete, jauriaanejeein Simoon Fedoroneein acaauruhacha curuaatei, rai nejera Aanderesi, Saantiaao aina rai nejera Joaan Sebedeeo calaohineein nenacaauru,  
\v 3 Ferifi, Bartolomee, Tomasi, chaen canu Mateeo nichaaunne Roma curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que cachaauru cobaraain coriqui bajaera nichaaunlune, Arafeeo calaohi Saantiaao, Tadeeo,  
\v 4 chaen jauriaanejeein Romanocuru que nejeratenacaauru aina nenaalu Simoon Seloteneein niicha curuaateeuri, chaen nii baiha Jesoso coulurujueranu Jodasi Isacariote, naaonjoainichaanu. 
\s1 Cana Coaunera Cojoanonaa que cachaauru relaauruhane coina aina nerelanacaauru letoaa Jesosone 
\r (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6) 
\p  
\v 5 Nitohaneein nii lechoonca coroatajai aina nerelanaa nichaanune letoaainte canacaanu suujuate: “Coa nii Cana Coaunera coitucuelanaala ichaonacaauru atane que cuhache. Niheichu Samaria cocoaichacuru rene niha natiin coa turuhache.  
\v 6 Ucuaae cuelanaala, Cana Coaunera cachaneein nitajerai nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru rene cunichuche.  
\v 7 Chajaain ucuaae cuhin, inae nichuutaa Cana Coaunera Cojoanonaane benichuche acaauru rai.  
\v 8 Chaen cunaitenacaauru rautaain, onacaauru nihanatiin ichateein, cosibi caaun cunaitenacaaurune maajeein rautaain, cacha suujua cuhane nenacaauru coitucuchuhichurune maajeein sitaauche. Inarate core colane nitohanai ichana nainequichene jaanu raain neeiche. Aihana jaun nitohanai ichaain neeichene, coa core bajaache. 
\p  
\v 9-10 Coa inara coriqui, inara atora, inara cajione necoreeteeichene jaanu, inara safato, inara biji achune, naaonjoainuri amaain cuhache. Niha rauhi, amihanenacaauru coroaateeuruha cachaaurune coina.  
\v 11 Leinjiin neseu, nenaanajaun, naaonjoainu turuhichene, chunocoha caohachaain inara raera cacha ariin, rai loreri asaae neeuche jelai caje amuhichene reentiaain.  
\v 12 Inae nii loreri asaae turuhichene neein, loreri asaae nenacaauru rai ereein turuuche.  
\v 13 Nii jana raoti ichaonaa que ichaonaa jerecuruhanete, raotojoeein inara raaurureein nii loreri asaae nenacaauru cachaauru.  
\v 14 Jana caohachaain inara raelanaala inara aohana jerecurenihane, nii loreri caje, chaen nii nese caje, naaonjoaain caje inara amuneein inara tijia que nenaa utoone rihariaain ratiriin amuuche.  
\v 15 Esinae rauhijiriin acaaurute cana janonaa besaute que inae tihane bana, Sodoma, Comora, naaonjoainuri batane que ichaonacaauru amurijiriin caseteco coaracurureein. 
\s1 Mucunojoinecuruhane coina arichacuruhane 
\p  
\v 16 Aonacuche, canune inara letoaaun janolari mululune jana situha cuha irine rijijieein cuhichene coina. Aihana jaun cacha cunaitaane coina nainaa acanone rijijieein cunichuche. Chatohaneein teraane nihanatiin nerinanaa naineniha serorine rijijieein.  
\v 17 Aihane jaun caohachaain nainaain necohalajiin cunichuche. Cocoainanacaaihuru rai inara teeuruhane janate, sinacoca asaae inara amaain inara bisiin,  
\v 18 coberenadorocuru rene inara amaain, \it rey\it*churu raine maajeein inara amaaurureein canu coreniha. Nii janate canuneein nihanune coitucuerateriquicheein acaauru que, chaen nii Cana Coaunera coitucuelanaala nenacaauru quene maajeein.  
\v 19 Inae cocoainanacaihuri bijiu inara teeuruhane, coa acaauru tonoraain ereeichene jaanu que tonajianche. Inae ereeichene coina neeichene janate, Cana Coaunera Suujue, inara rai ereeichene jaanu tereein.  
\v 20 Aihane jaun coatiha inara ecu ereriheeicheein. Cana Inaca Cana Coaunera Suujuete inara coreniha ecu erereein. 
\p  
\v 21 Nitohanerichaaine jaunte, rai nejeraauruhacha, nejeraauru tereein ateinanohineeuruhane coina. Nii jana rai inacaauruhachate, rai calaohichuru tereein cocoainanacai rai. Nii jana acaauru calaohichuruhachate, inacaauru que nejerateein inacaauru teeurureein ateinanohineeuruhane coina.  
\v 22 Satiin cachaauru caa chauratane sacuritaain canu coitucuelanaala nenacaaurute, canu coreniha inara que nererojoecaa cuurureein. Nete nii esenetaane jianelanaala, atiin satono que tiaain jerichanejeein sacuera nichotereein.  
\v 23 Leinjiin neseu turuhichene jana, inara rerohecaain inara mucunaa jerecuruhane, leeocha neseu cuhin sorooche. Esinaene aitoon. Jaiti Isaraeli nefoerateeuru sacuritaain turuheneeichene janane, canu inara ichohaichaniha ecu turureeunni canu acaihaniji Cacha Calaohineein nejanoanaa nichaaunne. 
\p  
\v 24 Niheichu rai relaera amurijiriin nenaa nainihei aina nerelanaa. Niheichu rai fatoroon amurijiriin nenaa nainihei rai cachaneein nenaa.  
\v 25 Relanojoineein nenacaauru, acaauru relaera rijijieein neeuruhine. Jana letononeein nenacaauru acaauru curuaanaa rijijieein neeuruhine. Canu inara Curuaanaa neein inara relaera nihanune que moconajaera Beelseboo niha canu beeuruha natiin, tonacururiha jana inara que. 
\s1 Coasinacaineein niha ohacachene baiha cana itajeraneein nenaane 
\r (Lc 12.2-7) 
\p  
\v 26 Aihane jaun, coa cachaauru coasichache. Coitucueraelanaala, asinojoineein chaachaain niha chunine niha natiinte, coitucunojoiniha cureein.  
\v 27 Jana caa coitucueraelanaala nenaa nii chuni aonaenihane jana, caa caitoonjoan coitucuerateeuche satiin cachaauru urichoo netiin.  
\v 28 Coa inara atinana naineraauru que casihache, inara atinaauruhane baiha chabana satonoelanaala neeni janonaa que neeni, inara suujue itajenaa nainecurenihane jaun. Nete laen nainequiche chabana satonoelanaala nenaa usi jana inara jaberoco aina inara suujue itajeranu neein nenaa- Cana Coaunera que casiin neeichene. 
\p  
\v 29 Tana nii chaque nelatejeecane que airijiin leinjiin moneda que coriha coroatajai tajaelinaane coitucuhichene. Nete jereniha cana Inaca Cana Coaunerane nii leinjiinijin nitajenaa nainecurene.  
\v 30 Nii amurijiriin inarate, inara couturijine maajeein leinjiana leinjianaain janiinojoineein ne.  
\v 31 Aihane jaun coa casiin ichaohache. Inarate jataain tajaelinaacuru amurijiriin nelateein neeiche. 
\s1 Cachaauru que Jesocurisito coitucuerateeurera 
\r (Lc 12.8-9) 
\p  
\v 32 Chunocoha cachaauru que canuneein nihanune coitucueraneein, canu cachaneein nihane coitucueratera ne, acaentonai coitucueratereeunni dedeeu nenaa Ofa Cana Coaunera acatiha neein.  
\v 33 Nena laen canuneein nihanune coitucueraneein canu cachaneein nihane saijieein, canu coitucuerate lanaala nenaa que acaentonai coitucuenereeunni Ofa Cana Coaunera acatiha neein. 
\s1 Ita caje cacha lerueraneein niha Jesosone 
\r (Lc 12.51-53; 14.26-27) 
\p  
\v 34 Coatiha raoti ichaonaanaja turuaa uhaaunlu caa chauratane que, ita que nererojoecaain ichaoha cachane jaane turuaa uunlu.  
\v 35 Nitohanihane jaunte, rai inaca que nejeratiha rai calaohine jana rai neba que nejeratereein rai cacunu. Jana rai nebaene quete nejeratereein rai nacana.  
\v 36 Nitohaneeinte nechu naraaicha que nejeratenaaneein neeurureein cachaauru.  
\v 37 Rai inaca, neba, calaohi, cacunu, naaonjoainuri belaihane amurijiriin cacoelainihane, nii chuni canu cachaneein nenaa nainihei.  
\v 38 Itolere necairichanaa abaantaain coroso que nerichaaunnine rijijieein necairichanaa abaantaenihane, canu cachaneein nenaa nainihei.  
\v 39 Nete laen canu, rai nichao ichoteratena nainichaaunne coitucuhin canuhacha cohajeein nenaa, nichao ichoteratereein canu coreniha. Jana canu esenetaelanaala, canu colane nichao ichoteratena jererate rai nichao itajereein. 
\s1 Cainanohinerichaain namute cacha rai cha tera 
\r (Mr 9.41) 
\p  
\v 40 Chunocoha inara raerate canu raa aicheein. Jana caohachaain canu raerate canu letoaera raa aicheein.  
\v 41 Cana Coaunera letononiha leinjiin \it profeta\it*ne coreniha caohachaain raain nenaate, \it profeta \it* rai cainanohiniha rai namihaneeone rijijieein nii raane coreniha rai cainanohiniha cureein. Chunocoha leinjiin cacha caohachaain nenaa raain neite, jerichanejeein nii cacha caohachaain nenaa rai cainanohinihane rijijieein, nii raane coreniha rai cainanohiniha cureein.  
\v 42 Chunocoha caa ena canu sacunaa nunuhetejeeureraauru rai, nechu jataain canu sacueranihane coreniha le eraurujeein conacai teein nei raite, esinae rauhijiriin cainanohiniha cureein,” nae aina nerelanaanichaanune rai Jesoso. 
\c 11  
\s1 Jesoso rene turuuruha Joaan Baotisita letonocurune 
\r (Lc 7.18-35) 
\p  
\v 1 Nii lechoonca coroatajai aina nerelanaa nichaanune relaane baihane, jelai batane que nenacaauru neseeuru naineein cuhacaanu, Cana Coaunera beratenojoin erenaa beebejeein cachaauru relaa amuhemuheca Jesosone coina.  
\v 2 Nii janate caresero cuhane netiin benaa caje itolere ichaa Curisitone coitucuhin aina amuhemuhenacaauru letoae Joaan:  
\v 3 “Iina esinae rauhijiriin, nii turuha uheneni Curisito niha. Aca neneeine beeune turuha leeochane cohacaanu,” naain rene turuhin bajaauruhane coina. Nii jaunte letoanajaane rijitojoeein aitocuruha rene turuhinne jaun: 
\p  
\v 4 “Chajaain caa inaraacha coarai, inaraacha aonai benichuche Joaan raicha.  
\v 5 ‘Inae maosa neeuruhane caje conoa maosacuru notara. Bacosacuru niha natiinte, inae nichaauraain amuurera. Cosibi caaun cunaitenacaauru niha natiinte, inae somaraain neeure cosibi cajera. Urichosaaecuru niha natiinte, inae enene erenaa aonacurera. Onacaauru niha natiinte, inae o caje ichanacurera. Jana cairichainejeein nenacaauru raite, Cana Coaunera beratenojoin erenaa beebejeein, nosa caje nichoteeururichaaine beebeje.  
\v 6 Nerausiaaejeeinte neeure rai suujua corelanaala acanihane esenetaain acaacha cohajeein nenacaauru,’ naain benichuche Joaan raicha,” naain Joaan letonocuru letoae Jesoso.  
\v 7 Inae jelaiha cauha cuuruha Joaan letonocurune janate: 
\p “Chatohanai coaraa cuhichelu cacha areroo cuhin. Leinjiin jiarana nujua cujuana ichanohineein nerurujuanaana coaraa cuhichelu.  
\v 8 Ainihane leinjiin cacha, cajione caohacha que necoreeteein neina coaraa cuhichelu. Inarate raotojoeein coitucuhiche, cajione caohacha que necoreeteein nenacaauru, \it rey\it*churu loreri asaae neeuruhane.  
\v 9 Chatohanai coaraa cuhichelu. Leinjiin Cana Coaunera ere bera \it profeta\it*na coaraa cuhichelu. Aiha laesinaae, nii choae tacaain jataain leinjiin \it profeta \it* amurijiriin nenaate esinae rauhijiriin coaraa cuhichelu. Acate Joaan ne.  
\v 10 Nii Joaan quete: 
\q1 ‘Canune ii ajiniha 
\q1 cachaauru rai ereerecane coina 
\q1 canu ere bera letoareeunni 
\q1 turuhine jaanu rucuheranu que,’ 
\m naain ne laenanohineein Cana Coaunera Quiricha cuhane.  
\v 11 Esinae rauhijiriine aitoon, satiin cachaauru caje nihei chuni cacha Joaan amurijirii jataain nelateein nei, Moisesa que Cana Coauneraacha teratenojoi Cojoanonaa bana. Nete laen, ena turunaa Cana Coaunera Cojoanonaa, Joaan fautaain nelatihei rijijieein nenaa, jataain nii Joaan amurijiriin nelateineein ne. 
\p  
\v 12 Turuhalu Joaanne caje coauneeinte, enanetojoeein ena turunaa Cana Coaunera Cojoanonaa turuaera nichaaunne que nejerateein itajenaa coaaucure Cana Coaunera coitucuhichuru curuaanaacuru.  
\v 13 Satiin \it profeta\it*curu aina Cana Coaunera aitoonjoaaunru rauhite, nii turuha uheni Cana Coaunera Cojoanonaa coitucuerateein neeurelu, turuha Joaanne que tiaaojoaain.  
\v 14 Inarate esinae rauhijiriin nacoaauneein turuha urichaain Irihasine que aitocuruhalune coitucuhiche. Acate nii Joaan neein turuhelu.  
\v 15 Caa aitocoaaunne aonacurumiin urichonacaauru.  
\v 16-17 Caa cachaauru, enene cojoanonaa que nenacaauru ichao bihanune jaannu coitucuhaaun. Aihuruha canaanaihuru nenaanaja cataaun nocoatijiaan, rai corihacuru rai eheehequiin: 
\p ‘Raansaichene coina auno totihacaanu. Nete canacaanu auno rautaelanaala raansanaa jereneeiche. Inara cotijiaain, berane jaain inaderaacaanune jana, canacaanu aina inaderaheeiche,’ naauruhane rijiichuruha. 
\p  
\v 18 Nii rijijieein techu, turuha Joaan joaenreen lenone que lenonelanaala, bino conaa inaelanaala, naaonjoaaine jana, moconajaera suujue siriha beeiche.  
\v 19 Nii baiha turuhanu canu, cacha calaohineein nejanoanaanichaaunne jana, bino cohin, joaenreein lenone que lenoneein, naaonjoaineeinne jana, ‘Achotoritiin, ajetoriaaneein, baasoneein ichaonacaauru osaaonacaauru belaichaneein, Roma curuaanaa rai \it impoesto\it*nu que cachaauru cobaraain coriqui bajaaurera belaicha niha’ canu beeiche. Nete jataain itolere que nainaain, chaachaain niha Cana Coaunerane caje coaraain, coitucunojoi ne niicha ichai,” nae Jesoso cachaauru rai. 
\s1 Caseteco coaracururichaain erenaa tonoraauruhi cachaaurune 
\r (Lc 10.13-15) 
\p  
\v 20 Cojoelanaacojoai ichaalu Jesosone saijieein nichao coreein nacoaauneein Cana Coaunera coitucuureniha nii nese que ichaonacaauru cachaaurune jaunte:  
\v 21 “Jataainte cairichaaojoaiche nohane, Corasiin cocoaichacuru. Cairichaaojoaiche nohane Betesaaida cocoaichacuru. Inara que cojoelanaacojoai ichaain coaaratihanulune tocohaneein, Tiro, Sidoon, naaonjoain cocoaichacuru rai cojoelanaacojoai ichaain coaaratihanulune jana nihanete, inae inoaenlu nejeein inae nichao coreein, nacoaauneein Cana Coaunera coitucueraneein neeuruhane coaarateeurure niicha jerenohin ichaain.  
\v 22 Nete inae coitucuhichuru coulurujueein casetecaeratihane jaan Cojoanonaa que turuhane bana, Tiro, Sidoon, naaojoainunri cocoaichacuru amurijiriin caseteco coaraa curiquicheein inara.  
\v 23 Jana inara, Caferenaaon cocoaicha neeichene, inacojoeein caohachaain niha nocoetiin raotiin nenaa coaauquiche. Nete ohichene bana nocohena tabai jana nitajiha curiquicheein. Nii inara que cojoelanaacojoai coaaratihanulune tocohaneein, Sodoma cocoaichacuru que coaaratihanune jana nihanete, enanetojoeein neeurure jelai cocoaichacuru.  
\v 24 Nete inae coitucuhichuru coulurujueein casetecaane coina turuha Cana Coaunera Cojoanonaa que turuhane bana, Sodoma batane cocoaichacuru amurijiriin caseteco coaraa curiquicheein inara,” nae cachaauru rai Jesoso. 
\s1 Canu esenetaerate raotojoeein ichaoreein. 
\r (Lc 10.21-22) 
\p  
\v 25 Niritohane baihate: “Itolere chauratane, dede, naaonjoaain Coauneraneein neeine coroaaejihanu jataaincha, Ofa, itolere coitucutoha nocoetonacaauru que iicha asii coitucuerateei cairichainejeein nenacaauru quene jaaunra.  
\v 26 Aihara Ofa, nitohaneein jereeine jaunte ichaaicha,” naane baihate: 
\p  
\v 27 “Canu Inaca Ofate satiin raineein nenaa teein ne carai. Nihei chuni Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne coitucuera. Leinjiin Ofa Cana Coauneraachate cacoitucue. Niheichu chuni, Ofa Cana Coaunera coitucuera. Canu- Calaohineeichane coitucuun. Canu- Calaohi nichaaune coitucueratenaa jerichaaunne jaaunru que, coitucueratihanune banaachate, Canu Inaca Ofa Cana Coaunera coitucuurureein cachaauru.  
\v 28 Nii inara baasoneein ichaonacaauru, inara nererojoecaeriin ichaonacaauru, inara osaonacaauru, naaonjoaineeichene canu esenetaain canu sacuuchena raotojoeein ichaonaanaja te inara rai.  
\v 29 Caa inara rai caitoonjoa esenetaain, Canu que nerelaain aihanune rijijieein ichaaoche. Coatiha chabana inara aina baasoneein nerinaaunni. Nii bana coatiha nitajerinaain inara suujue.  
\v 30 Coatiha caaintaai, caa inara rai caitoonjoa tonoraa cachane,” nae. 
\c 12  
\s1 Nebetacanaa cojoanonaa bana tirico inaa molooruha Jesoso aina nerelanacaaurune 
\r (Mr 2.23-28; Lc 6.1-5) 
\p  
\v 1 Nii amuhemuhecaaunne jaun, nebetacanaa cojoanonaa bana tirico coocana jana situha cuhacaanu Jesoso aina jiniiquiin aina nerelanaa nichaanune. Nii janane mijiitohacaanune jaun, situnacanejeein nii tirico moloonejeein rai nucuhe quihacaanu.  
\v 2 Nii coaraainte: 
\p “Nii ii aina nerelanacaauru coaraau. Cocoaaeraa nebetacanaa cojoanonaa bana nitohanai ichara natiinte, inae tirico taihure,” naauruha Jesoso rai fariseeocurune jaunte: 
\p  
\v 3-4 “Tana lesajei que mijiitooruhane jaun, corihacuru aina jiniiquiin Cana Coaunera loreri Teenforo asaae enohin, Cana Coaunera que banijiaain nenaa faan, saseredotecuruhacha nii faan quinaa nainihane saijieein, corihacuru aina faan quiha curuaanaa Rabirine jaan reretaain coitucuhichene.  
\v 5 Tana Moisesa aitoonjoa cuhane nebetacanaa cojoanonaa bana carenero narejeen sohin Teenforo asaae mocooruha saseredotecurune niha natiin, osa que nesaruhin naaonjoaaurenihane jaan reretaain coitucuhichene.  
\v 6 Aihane jaun Teenforo amurijiriin jataain nelateein cau nihanune coitucuhin neeuche.  
\v 7 Coatiha: ‘Naaonjoain quete aite caa Quiricha cuhane,’ naain coitucuheeiche. Nii Cana Coaunera Quiricha cuhane: ‘Nii inihocuru mocohichene jianeein inara amute cacha belaain, naaonjoaain neeichenena jereeun,’ naain ne, laenanohineein. Nitohanai coitucuhin neeichenenoote, chatohanai baaso ichaain neniha inara amute cachane jana colurujueein naaonjoaain neriquiche.  
\v 8 Nitohanihane jaunna, canu- cacha calaohineein nejanoanaa nichaaunne, nebetacanaa cojoanonaa amurijiriin cocoainaain letononeein neeun,” naain fariseeocuru tonorae Jesoso. 
\s1 Leinjiin jiurona bijii cacha rautaa Jesosone 
\r (Mr 3.1-6; Lc 6.6-11) 
\p  
\v 9 Inae jelai caje amuhinte, ecu nenaa sinacoca asaae enoha cuha Jesosone jana,  
\v 10 ecu najiniha ne leinjiin jiurona bijii cacha. Nii jana Jesoso colurujueeuruhane jaanu lera ariiriichuruhane jaunte: 
\p “Nainihanacha cocoaeraane saijieein, cunaitenaa rautaaca nebetacanaa cojoanonaa banane,” naain Jesoso caje bajaauruha fariseeocurune janate: 
\p  
\v 11 “Tana chunocoha inara, leinjiin carenero siriquichene jana nebetacanaa cojoanonaa bana acau mitunajaan ucuha jachu cuhane naluha inara raine coaraa curiquiche jelai caje rocohichene coinane.  
\v 12 Tana leinjiin carenero amurijiriin nelatiha leinjiin cachane coitucuhichene. Aihane jaun, cha caaunna cunaitenaa rai caohacha ichaa rautaenerichaaca nebetacanaa janonaa bana,” naain fariseeocuru tonoraane baihate: 
\p  
\v 13 “Ii biji raujiaaura,” naa nii jiurona bijii leinjiin cacha rai Jesosone janate, biji sijitaane rijieeoritiin, inae nerautae nii biji jera rijijieein nii cacha biji.  
\v 14 Nete jelai caje mituhin nejesinajeein ita suujua tacaaure fariseeocuru Jesoso sohin jaaoruhane coina. 
\s1 Jaiti neniha Jesosone jana, tururichaaine biha Isaihasine 
\p  
\v 15 Nitohaneein inae sohin jaonaa jerecuruhane coitucuuriin jelai caje amuha Jesosone janate, sacuuruha arajiin cachaaurune jaun, jitaain cunaitenacaauru rautaain,  
\v 16 aonajeeuruha cachaaurune urichoo, nii rautanaacane que ereeuruhane caohate Jesoso.  
\v 17 Nitohaneeinte bihalu Cana Coaunera ere bera inoaensi Isaihasine nainaane coina: 
\q1  
\v 18 “Caate, 
\q1 janijiin belaain cocoainaain 
\q1 Canu Suujue que suujuequiin 
\q1 canu letononeein nenaa ne, 
\q1 ‘Inae nerinaain baasoneein cachaauru cairichaaurera,’ 
\q1 naain, 
\q1 satiin chauratane que 
\q1 lauri lauri nenacaauru cachaauru rai 
\q1 beebejihane coina. 
\q1  
\v 19 Coatiha 
\q1 cachaauru que nejerateein, cachaauru cotaain, 
\q1 bero cuhane niha natiin 
\q1 tonijiaain ereein cachaauru relaain, 
\q1 naaonjoaane aohanrarinaain. 
\q1  
\v 20 Coatiha 
\q1 nelatelanaala nenacaauru, 
\q1 cairicheineein nenacaauru, 
\q1 naaonjoainuri cairichaeranu que airinaain. 
\q1 Niheichu 
\q1 aasaeriin esenetaeraauru que jaolecorinaain, 
\q1 lauri lauri nenacaauru cachaauru 
\q1 ichao rucuhecane jaan que 
\q1 turuhane reen tiaaojoaain. 
\q1  
\v 21 Satiin lauri lauri nenacaauru cachaaurute 
\q1 acaacha que jaaecoorureein,” 
\m naain belu Isaihasi. 
\s1 Moconajaera letononeein niicha ichana nainei ichaa Jesoso beeuruhane 
\r (Mr 3.20-30; Lc 11.14-23; 12.10) 
\p  
\v 22 Nii janate, suujua cuhane coitucuchuhi siricha leinjiin cacha erenaachara maosa amaauruha Jesoso rene jana, irihane jaanu teein, rai nota cono te.  
\v 23 Nii coaraain cojoelatiinte: “Tana caa cacha Rabiri ichoala nihane,” naain ecu nejesinajeein satiin ita caje bajaacoaaure. 
\p  
\v 24 Nii aonajeeinte: “Moconajaera curuaanaa Beelseboote, caa cacha rai catohanai ichana nainihane jaan teein ne,” naaure fariseeocuru. 
\p  
\v 25 Niritiin coaaucuruhane coitucuha Jesoso raotojoeeine jaunte: “Satiin caa chauratane que ichaonacaauru cachaauru, ita que nejerateein neeuruhanete jiniiquiin nitajenaa nainecurure. Niheichu leinjiin nese que ichaonacaauru ita que nejerateein neeuruhane, jiniiquiin raotojeein ichaonaa nainecururihei.  
\v 26 Nii rijijieein techu, moconajaera netonai rai letonocuru que nejerateein nihane, nii rai letonohacha sitaain nihane, nii chaque nelateein nenaa nainerihei.  
\v 27 Nii aitocohichene tocohaneein moconajaera suujue aina cuaain moconajaera sitaanu nechujianra, jeelai moconajaeraacha itajiha aicheeunna. Nete nii aitocohichene tocohanene, nitohanihane, cha jana inara letonocuru letohare nitohanai ichana naineein neeuruhane jaanu siriin neeuruhane coina. Nitohanihane jaunte, nechu jataain inara raajenihane jataain baasoneein aitocohichene coaarateeiche.  
\v 28 Caa cacha suujua cuhane nenacaauru moconajaeracuru sitaanu Cana Coaunera Suujue aina cuaainnete, inae inara aina niha Cana Coaunera Cojoanonaane coujunacaneein ichaaun. 
\p  
\v 29 Leinjiin cacha jataain laraajiin nenaa loreri asae enohin nihei nii chuni caje niicha sirii ruluhera. Biji ichojoaainchate naine nitohaneein caje niicha sirii ruluhane. 
\p  
\v 30 Chateeinti canuhacha ichai ichaene. Niite canu que nejeratenaaneein ne. Nii rijijieein techu canuhacha ichai itajeraneein ne canu esenetana jerihei. 
\p  
\v 31 Nitohanihane jaunne inara rai aitoon, satiin osaonacaauru cachaauru quete suujua acatereein Cana Coaunera. Nete laen tonaain baasoneein Cana Coaunera Suujue que erei que suujua acatenereein.  
\v 32 Canu- Cacha Calaohineein nejanoanaa nichaaunne que nihanatiin tonaain baasoneein erei quete suujua acatereein. Nete laen rai Suujue que tonaain baasoneein erei nihane, caa ena nenaa janonaa, caa baiha neeninu janonaa, naaonjoain que nihanatiin neein suujua acatenereein Cana Coaunera. 
\s1 Ninaa caje temule caohacha coitucuhacane 
\r (Lc 6.43-45) 
\p  
\v 33 Tana temule jaain neeichene, caohacha que inaacane caje temule caohacha coitucuhin neeichene.  
\v 34 Nitohaneein necha ansaineein neeichene jaunte, inara suujua caje mitunaa nainene caohacha. Inara suujua cuhane baasoneein inaraacha coacuite, inara ujuae caje mitue.  
\v 35 Jana caohachaain suujua coaara cachate, caohacha nejesina que ereein ne, suujua cuhane niha caohachane jaun. Jana baasoneein suujua coaara cachate baaso que ereein ne, suujua cuhane niha baasone jaun.  
\v 36 Canune inara rai beeun, inae caseteco coaracururichaain satiin caa chauratane que nenacaauru cachaaurune bana, tonaain baasoneein ereeichene nihanatiinte coitucunojoinereein.  
\v 37 Nitohaneeinte, inara ujuaae caje baaso ichaain neeichene ujuaihoneein neneeichene, caohacha ichaain neeichene coitucunojoiniha cureein,” nae acaauru rai Jesoso. 
\s1 Cojoelanaacojoai bajaauruha necha aansai cachaaurune 
\p  
\v 38 Nii jaunte: 
\p “Cacha relaera, canacaanu rai cojoelanaacojoai ichaain coaarateeinene jerichaanura,” naauruha Moisesa aitonjoan que cacha relaaurera aina fariseeocuru tabaaurune janate: 
\p  
\v 39 “Caa necha ansaineein suujua coitucuelanaala ichaonacaauru cachaaurute, acaauru rai cojoelanaacojoai ichacaaunne jerecure. Nena inae acaauru que cojoelanaacojoai coaaratihalu \it profeta \it* Jonasine jaun, inae nenacaaeneein acaauru que coaaratenaa jereneeun.  
\v 40 Nii nichata jiichoo nichata janotiineein, ate tabai suri cuhane nihalu Jonasine rijijieeine, canu- Cacha Calaohinichaaunne nichata jiichoo nichata janotiinejeeincha atane cuhane nereeunni.  
\v 41 Aihana jaun, coitucunojoiniha caohacha ichaeraauru aina baaso ichaeraauru ichao que tihane banate, nacoaauneein nimichucurureein Ninibe cocoaichacuru, acaauru coulurujueeuruhane coina, acaauru rai beratenojoin beebejiha Jonasine aonaain nacoaauneein Cana Coaunera que coacuhin neeuruhalune jaun. Jana ena cau inara aina neinichaaunnena Jonasi amurijiriin nenaa nichaaunne saijieeinte caitoonjoa esenetana jereneeiche.  
\v 42 Jerichanejeein techu nacoaauneein nimichureein enoto mitu nichajai coarajeein cana raotono nichajai que nenaalu ene curuaanaaneein nenaa netonai inae caseteco coaracururichaain caa ena nenacaauru cachaaurune bana acaauru coulurujihane coina, niicha coitucuhi beebejiha cachaauru rai Salomoonne jana, coriaji atane caje uhin aonaa uhalune jaun. Cau caa ena inara aina neinichaaunnena Salomoon amurijiriin nenaa neeun. Nete nii saijieein canu esenetana jereneeiche. 
\s1 Nacoaauneein cacha suujueniha jelaiha enoha coitucuchuhine 
\r (Lc 11.24-26) 
\p  
\v 43 Cacha suujua caje mituha leinjiin coitucuchuhinete, cajihaneein amuhemujeein nihane jaanu ariirijie. Nii jana eruhenihanete:  
\v 44 ‘Taolu mituhanulune jaaunne jelaiha cauha cureeun,’ naain coacue. Niritiin jelaiha turuhin nii cacha coaraane jana, aiha leinjiin loreri conera colane caohatiin lojoinojoineein nenaa rijijieein eruhanete,  
\v 45 nacoaauneein jelaiha cuhin, caainsineein amurijiriin baasoneein nenacaauru aina ita taojiaain, jiniiquiin nii cacha suujua cuhane jeelaiha enooruhane, jataain jeelai amuritoheriin baasoneein ichoae nii cacha. Nitohaneeinte, ichaoha cuurureein caa necha ansaineein ichaonacaauru cachaauru netonai,” nae acaauru rai Jesoso. 
\s1 Jesoso rene turuuruha neba aina nejeraaurune 
\r (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21) 
\p  
\v 46 Niritiin jaiti cachaauru aina ereereeca Jesosone janate, rene turuhin aina erenaa jerecure neba aina nejeraauru. Loreri asae enohelanaala airiniha neeuruhane janate: 
\p  
\v 47 “Taute airiniha turuhin neeure ii neba aina ii nejeraauru, ii ainate erenaa jerecure,” naain Jesoso rai beeure. 
\p  
\v 48-50 Nete, nii rai biha unaa rai: 
\p “Caaurute canu neba aina canu nejeraaurune. Chunocoha caletoaera Ofa ere tonoraain niicha jerenohin icharate, canu nejera, canu bai, canu neba, naaonjoainuri ne,” nae aina nerelanaa nichaanune cojeluhin Jesoso. 
\c 13  
\s1 Temule jaera que cuaain cachaauru rai iriha Jesosone 
\r (Mr 4.1-9; Lc 8.4-8) 
\p  
\v 1 Nii bananeeinte, nii loreri nihacaanune jaan caje cuhin, nemuri auhaniha turuhin ecu nelauriaain lauheque Jesoso.  
\v 2 Nii jana, arajiin rene turuhacoaauruha cachaaurune jaunte, leinjiin bote cuhane fauhin lauheque, carene ichoae neeuruha cachaaurune tonohana.  
\v 3-4 Nii bote cuhane netiinte, araai laurii nereretanaa rijijiei \it parabola \it* que cuaain cachaauru rai ereerejeein: 
\p “Leinjiin temule jaera temule jaa cunajaun ucuhe riiaacane janate tabaauru bero cuhane naluha nii niicha riajaiine jaun, turuhin coaraain quihure tajaaecuru.  
\v 5 Jana le turijieein niicha riajaite, neniha mululuhin atanene jaan jeloon ajeri ichoae nalunacaauru carajaelanaala omaroe.  
\v 6 Nete inae omarohane jana mituhin ajajaa enotone jaun ohe, mululuhin neniha atanene jaaun, ucuacaain neniha rai cojoaisine jaun.  
\v 7 Le turijieein niicha riajai ucuhete, ajena jana naluhane jaun, amurijiriin omaroha ajaenane jaun atinae.  
\v 8 Jana atane caohacha que le turijieein niicha riajaite, le ucuhecuru caje le temuracuru lefashaananaain inacae. Jana tabaaurute saotachoonca ucuheneein, nichatachoonca ucuheneein, naaonjoaain inaacure.  
\v 9 Caa caitoonjoan aonacurumiin irichonacaauru,” naain cachaauru rai ereereje Jesoso. 
\s1 Jesoso caje \it parabola \it* que cachaauru rai ereereecane bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune 
\r (Mr 4.10-12; Lc 8.9-10) 
\p  
\v 10 Nii jaunne, Jesoso rohan nichuuntaain nii araai laurii nereretanaa rijijiei \it parabola \it* que cachaauru rai ereereecane jaan bajaacaanu caje aina nerelanaanichaanune.  
\v 11 Nii jaunte: “Cana Coaunerate rai cachaneein neeichene jaun, coitucueraelanaala nenaa Cojoanonaa coitucuerate inara que. Nete laen rai cachanelanaala nenacaauru que coitucueratenaa jerene.  
\v 12 Nitohanihane jaunte, naitoonjoa tonoraain niicha jerei ichajeein nenacaauru rai, jataain jeelai amuritoheriin itolere coitucuhin neeuruhane jaanu tereein Cana Coaunera. Jana naitoonjoa tonoraelanaala niicha jerei ichaelanaala nenacaauru cajete, jitariin acaihaniji acaauruhacha coitucuujei rulureein.  
\v 13 Nitohanihane jaunne araai laurii nereretanaa rijijiei que cuaain acaauru rai ereeun. Coaracuruhane niha natiin coitucuurenihane jaun. Niheichu aonacuruhane niha natiin aonaain coitucuurenihane jaun. 
\p  
\v 14 Nitohaneeuruhane coinate: Aonacuruhane niha natiin: 
\q1 ‘Naaonjoain quete aite,’ 
\q1 naain coitucuururihaain. 
\q1 Niheichu 
\q1 nii coaana jerecuruhane niha natiin coaracururinaain. 
\q1  
\v 15 Inae jataain nauhacaa 
\q1 caa cachaauru suujuane jaunte, 
\q1 cha aonacuruhane nihanatiin, 
\q1 ‘Naaonjoai quete aite,’ 
\q1 naain coitucunaa nainecurene. 
\q1 ‘Niheichu 
\q1 cha coaracuruhane niha natiin 
\q1 coitucunaa nainecuruhi. 
\q1 Nabana 
\q1 canuhacha ichai coaraain, 
\q1 aonaain coitucuhin 
\q1 canu rene uuruhane, 
\q1 acaauru rautaanune coataa,’ 
\q1 naain bihalu Cana Coaunera ere bera inoaensi Isaihasine jaa nainaelu,” 
\m naain aina nerelanaa nichaanune rai bihane baihate: 
\p  
\v 16 “Nete laen inara nerausiajeein niha curiquicheein, aonaain, coaraain, coitucuhin, naaonjoainchene jaun.  
\v 17 Arajii \it profeta\it*curu, chaen caohachaain suujua coaaraauru cachaauru, naaonjoainurine maajeeinte niqui, caa inaraacha coarai coaana jerecurelu. Nete coaana nainecurenelu. Inaraacha aonaine maajeein aohana jerecuruhane saijieein aonacuruhilu. 
\s1 Temule jaera \it parabola \it* que irihane biha Jesosone 
\r (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15) 
\p  
\v 18 Aonacuchene caa temule jaera que cuaain araai laurii \it parabola \it* que irihanune be inara raite coitucuhiche.  
\v 19 Cana Coaunera Cojoanonaa que erenaa aonacuruhane saijieein coitucuhichurute, nii bero cuhane nalunaa temule ucuhe rijijieein neeure, acaauru suujua cuhane Cana Coaunera beratenojoi erenaa jereein aonacuruhane niha natiin, turuha acaauru suujua cuhane baasone jianeraauru ne.  
\v 20 Jana nii ajeri ichoae nalunacaauru temule ucuhecurute, Cana Coaunera ere aonaain esenetaain coroajeein jereein raauruhane jana,  
\v 21 inae cairichaaerinojoineein mucunojoinecuruhane coina arinojoineein neeuruhane, canu esenetaain neeuruhane jianeraauru rijijie.  
\v 22 Jana nii ajaena jana temunojoin temule ucuhecurute, Cana Coaunera ere aonacuruhane saijieein, nechu jataain caa atane que netiin necoriquijiaain, raotiin nenaa coacuhin, niicha que suujua cuaain necoritanacaauru rijijie. Niite, inae nii erenaa esenetaauruhane jianeein, leeochaauru relaauruhane jianeein neeure.  
\v 23 Nii atane caohacha que temunojoin temule ucuhecurute, Cana Coaunera ere aonaain leeochaauru relaain, naaonjoaain nenacaauru rijijie. Acaaurute, nii le ucuhecuru caje lefasha ucuheneein, saotachoonca ucuheneein, nichata choonca ucuheneein, naaonjoaain le tijiriichuru caje teeurera rijiichure,” naain aina nerelanacaauru rai beebeje Jesoso. 
\s1 Tirico temuurera rai ajaena baaso temuha acaauru que nejeratenaane 
\p  
\v 24 Niritiinte, nacoaauneein leeocha nereretanaa que cuaain acaauru rai ereerejeein: 
\p “Cana Coaunera Cojoanonaate, leinjiin cacha, rai nocoana jana cachaauru que tirico temueratihane jana,  
\v 25 temuhin satiin sinihuruhane tonohana, nii tirico niicha temuuri jana turuhin ajaena baaso temuha leinjiin cacha acaauru que nejeratenaane rijijie.  
\v 26 Nii jana inae omarohin, inae inaaca nii tiricone jana inanacae nii ajaena baaso netonai.  
\v 27 Nitohanihane jana coaraainte: ‘Curuaanaa, chasiinna temule caohacha ucuhe nejesina temuerateeilune saijieein, jana mituhe ajaena baaso,’ naauruha nii ocoana erora rene turuhin nii amihanenacaaurune janate:  
\v 28 ‘Chunocoha canu que nejeratenaate, nii ajaena baaso temucaiha,’ naa acaauru rai nii ocoana erorane janate: ‘Ta, nii ajaena baaso rocohin jaohacaanune jereeine,’ naain bajaauruha nii amihanenacaaurune jana:  
\v 29 ‘Niriimiin, nii ajaena baaso rocohalaainte tiricone maajeein rocoriquiche.  
\v 30 Nirijieein ecu neein jiniiquiin omarocurumiin, tainaca que tihane reentiaain. Inae tainaca que tihane banane jelai teein nii ajaena baaso raain, jelai teein tirico raain rucuhecaaune jaa cuhane rucujueein, nii ajaena baaso jelai teein mocoheratereeunni,’ nae nii ocoana erora,” naain cachaauru rai beebeje Jesoso. 
\s1 Mosatasa ucuhe rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane que erenaa \it parabola \it* 
\r (Mr 4.30-32; Lc 13.18-19) 
\p  
\v 31 Niritiinte nacoaauneein: 
\p “Cana Coaunera Cojoanonaate leinjiin cacha, rai nocoana jana mosatasa ucuhe temuhera rijijie.  
\v 32 Esinae rauhijiriinte, jataain leeochaauru temule ucuhecuru amurijiriin aansijian rai nucuhene saijieein, inae omarohane leeochaauru ocoana jana nenacaauru temulecuru amurijiriin fohecane, rai nunecuru que tajenajaanu ichacure tajaaecuru,” naain nereretanaa que cuaain beebeje cachaauru rai Jesoso. 
\s1 Faan jorerera rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane que erenaa \it parabola \it* 
\r (Lc 13.20-21) 
\p  
\v 33 Niritiinte: “Cana Coaunera Cojoanonaate nichata sajeein coujunaca que arina coujunacateriin rai jorerera que jasiiteein tabaain nii coliha jorereein caje arajiin faan jaa leinjiin enene rijijie. Nii neleeriha tabaain colihane coina nenaa jorerera rijijieeinte, cacha ichao sacuritaain nefaane coina nenaa ne Cana Coaunera Cojoanonaa,” naain beebeje Jesoso. 
\s1 Nereretanaa rijijiei \it parabola \it* que ereerejihane biha Jesosone 
\r (Mr 4.33-34) 
\p  
\v 34 Nitohaneeinte, nereretanaa rijijiei \it parabola \it* nejesina que cachaauru relae Jesoso. Chabana nii \it parabola \it* colane irihei cachaauru rai. 
\p  
\v 35 Nitohaneeinte: 
\q1 “Cana rai chauratane coaaunaa Cana Coaunerane caje coaauneeinte, 
\q1 satiin asinojoineein nenaa que erereein, nereretanaa rijijiei 
\q1 \it parabola \it* cuaaincha,” 
\m naain beeuruhalu Cana Coaunera ere bera inoaensihuru \it profeta\it*curune nainaane coina nitohaneein ichae Jesoso. 
\s1 Tirico temuurera rai ajaena baaso temuera que irihane biha Jesosone 
\p  
\v 36 Nitohaneein inae cachaauru rai irihane nainaainte, acaauru rai nocoeein jelai caje cuhin nii neeuruhane jaan loreri asaae enoha Jesosone jana, rohan nichuuntaain nii tirico coocana jana ajaena baaso temuhera que cachaauru rai iriha Jesosone bajaacaanu caje aina nerelanaa nichaanune.  
\v 37 Nii jaunte: “Nii temule ucuhe caohacha temuherate canu- Cacha Calaohineein nejanoanaanichaaunne rijijie.  
\v 38 Jana nii ocoana que caitoonjoate, cana rai chauratane ne. Jana nii temule ucuhe caohachate, Cana Coaunera esenetaain aina ijiin rai Cojoanonaa que neenihuru ne. Jana nii ajaena baasote, moconajaera letononeein nenacaauru ne.  
\v 39 Jana nii ajaena baaso temuherate, acaauru que nejeratenaa moconajaera ne. Jana nii taojiaera que aitocoaaunnete, inae ecu tihane bana sarichaain cana cojoanonaane que aite. Jana nii taain rucuheraaurute anjeraaurune.  
\v 40 Charijieein teeinti, ajaena baaso taojiaain mocohaca, nii rijijieeinte inae saa cana janonaane bana moconojoiniha cuurureein osa que leeochaauru saruhin nenacaauru moconajaera aina.  
\v 41 Nii banane canu- Cacha Calaohineein nejanoanaanichaaunne canu rai anjeraauru letoareeunni, nii cana cojoanonaa que nenacaauru baaso ichaain, osa que leeochaauru saruhin, naaonjoaain nenacaauru raain  
\v 42 usi charijibana jacanaacharanejeein nenaa jana jaonajaauruhane, ecu neein auhaauhaquiin chanaaurureein.  
\v 43 Inae nitohanihane banate, esinae rauhijiriin Cana Coaunera jerenohin ichaain tonoraain nenacaauru, aiha enotone tocohaneein jiquihaquiin conohin niha cuurureein, canu Inaca Cana Coaunera Cojoanonaa que neein. Caa aitocoaaunne aonacurumiin irichonacaauru. 
\s1 Oro rijijieein nenaa coreti tesoro rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane 
\p  
\v 44 Charijieein teeinti, leinjiin oro rijijieein nenaa coreti tesoro eruha leinjiin cachane, nii eruhane jaaun teein conauteein ratiriin, rachoojoeein jitariin niicha sirii rucuhele que necorete nii cacha, nii niicha eruhi conautihane jaan atane coretihane coina. Nii rijijieeinte, itolere cachaacha jerei amurijiriin jataain nelateine Cana Coaunera Cojoanonaa. 
\s1 Oro rijijieein nenaa perla coreti rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane 
\p  
\v 45-46 Charijieein teeinti, leinjiin recatoon, perla coretiin nenaa ariirijieein amuhin, inae nii perla coretiin nenaa eruhane, jataain nii corei eruhane coitucuhin rachoojoeein cuhin, rai rucuhele que jitariin necoreteein, nii niicha eruhi perla corete nii recatoon. Nii rijijieeinte, itolere cachaacha jerei amurijiriin jataain nelateine Cana Coaunera Cojoanonaa. 
\s1 Rede que ate mucuhera rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane 
\p  
\v 47-48 Charijieein teeinti, nemuri cuhane rede jaaoruha ate mucuurerane jana, itolere ate mucuha nii niicha jaori redene, inae memoha ate caaunne jana carene ichoae inaain ate caohachaauru janijiin omari cuhane teein, nii baasooru foranacaauru jaaore nii ate mucuurera, nii rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaa.  
\v 49-50 Nitohaneein techu, inae cana janonaa satono que turuhane bana, caohachaain ichaonacaauru janijiin raain, baasoneein ichaonacaauru jaaorureein usi chariji bana jacaelanaala nenaa jana anjeraauru. Nii banate chanaa cuurureein auhaauhaquiin,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Canacaanu relaane jaan aonaain coitucuhacaanune bajaa Jesosone 
\p  
\v 51 Niritiinte: “Caa inara rai caitoonjoan aonaaina coitucuhiche,” naain canacaanu caje bajaa Jesosone janane: “Enjeen, aihacaanura Curuaanaa,” naacaanu.  
\v 52 Nii jaunte: “Coaracuche nachuhinti leinjiin Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaera- cacha relaanete, ‘Naaonjoaan caa Ena Turunaa Cana Coaunera Cojoanonaa Caohacha’ naain beein, ‘Naaonjoaan nii rauhi inoaesi’ naain nii ena canuhacha bei Cana Coaunera Cojoanonaa aina rauhi inoaesi que aitiin caohatiin cachaauru rai beein cachaauru relae,” nae Jesoso. 
\s1 Rai nataneu Nasarete turuha Jesosone 
\r (Mr 6.1-6; Lc 4.16-30) 
\p  
\v 53-54 Inae nii nereretanaa rijijiei \it parabola \it* biha cachaauru raine nainaainte, jelai caje canacaanu aina amuhin rai nataneu turuhin, ecu nenaa sinacoca asaae enohin, ecu nenacaauru cachaauru relaane nunuhete Jesoso. Nii janate cojoelatiin: “Chuna jataain cojoelanaacojoai ichaane coinane maajeein nerelaete toritiin itolere coitucuhin ere.  
\v 55 Tana enuha caje itolere ichana inaera cacha calaohi nihane, jana rai neba niha Marihane. Nii jana rai nejeraauru niha Saantiaao, Jose, Simoon, Jodasi, naaonjoainurine.  
\v 56 Jana rai baihuru netonai cau cana aina ichaaoruhane. Chaa cajena jataain nainaain itolere coitucuhin aite,” naaure ecu neein aonajeeurera cachaauru. 
\p  
\v 57 Niritocuruhane jaunte inae Jesoso esenetaain nere tonorana jerecurene cachaauru. Nii jaunte acaauru rai: 
\p “Chunijiun cuhane jaaunrute niqui leinjiin \it profeta \it* que suujua acateein coitucuure laurinelanaala nenacaauru cachaauru. Nete laen esenetaaurene laurineein nenacaauru naraaichuru. Niheichu nii loreri ichaohane jaaun nenacaauru niha natiin,” nae cachaauru rai Jesoso.  
\v 58 Nii jaunte ecu arajiin cojoelanaacojoai ichaenelu, esenetaaureniha ecu nenacaauru cachaaurune jaun. 
\c 14  
\s1 Oha Joaan Baotisitane 
\p  
\v 1 Nii banate, Calileea batane curuaanaaneein niha Erodesine jaun, nii amuhemuheca Jesosone coitucuriin:  
\v 2 “Acate, Joaan Baotisitane. Inae o caje ichanacaihara. Acanihane jaunte, nii cojoelanaacojoai ichana nainera,” naain jetao ereereje Jesoso que rai letonocuru rai. 
\p  
\v 3-4 Rai nocoala Ferifi comasai Erodiasi siriha comasaine que Erodesine jana jetaote: “Jiaonriha chocoala comasai sirii ii comasaine quera,” naa Joaanne coreniha jetao, caresero cuhane Joaan enoaeratelu \it cadena \it* que ichoarateein Erodesi. 
\p  
\v 5 Nitohaneein caresero cuhane enoaain jetaote, Joaan sohin jaonaa jerihane niha natiin, ichana nainenelu Erodesi, satiin cachaauru Cana Coaunera letononiha Joaanne esenetaauruhane jaun, cachaauru coasiha.  
\v 6 Nejetaote, nejanoaane bajaanaa bitoaane coina beseta ichaa Erodesine jana jetao, nii beseta bitoaa turunacaauru acatiha raansae nii Erodiasi cacunu. Nii acaauru acatiha raansaa nii ranunane coaraain jetaote, jataain rautatiin coaraane jaun,  
\v 7 niicha jerei bajaa caje nii ranunane, Cana Coaunera notaracaae rai tihane coina aite Erodesi.  
\v 8 Nii jaun jetaote, rai neba suujuatenojoineein Erodesi rai: “Canu rai aihane, leinjiin ojoaichu cuhane Joaan Baotisita coturi uhaau caraicha,” naa nii ranunane jaun  
\v 9 inaderae \it rey \it* Erodesi. Nejetaote, satiin niicha cotihacuri acatiha teein Cana Coaunera notaracaae, niicha jerei bajaa caje nii ranunane rai tihane coina aitohane jaun,  
\v 10 caresero cuhane niha Joaanne jana coturi moloherateein raerate.  
\v 11 Nii jaun jetaote, leinjiin ojoaichu cuhane Joaan coturi amaain teeuruha nii ranuna raine jaun, neba rai te nii ranuna. 
\p  
\v 12 Inae nitohaneein teratiha Erodesine coitucuhinte, Joaan jaberoco raain conauteein ratiriin, biha uure Jesoso rai Joaan sacuureraauru. 
\s1 Saoqui oaraancai cacha coroaatiha Jesosone 
\r (Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14) 
\p  
\v 13 Nii jaunte, rai beeuruhane caje coitucuhin, nii nihane jaan jelai caje canacaanu aina amuhin, canacaanuhacha aina leinjiin bote cuhane fauhin, neniha cachane jaan cue Jesoso. Nete nii bote cuhane fauhin amuhacaanu Jesoso ainane coitucuuriin, neseeuru cajeeuru uhacoaain sacuure atanechoae uhi cachaauru.  
\v 14 Inae niicha coinetihu turuhin, bote caje fauhin, iniha cuha Jesosone janate, najiniha cunaitenacaauru uhaain arajiin neeuruha cachaaurune jaun, cairichaaojoaain acaauru coaraane jaun, niicha uhaauri cunaitenacaauru rautae Jesoso.  
\v 15 Nii jana, inae nocohena jerihane jaunte, Jesoso rohan nichuuntaain: “Chajaain caa cachaauru rai necoeeute, nenajaun cauha cuuruhinete, ucuhae rai lenone coretecurumiin. Coatiha caa jana ichaohi cacha,” naacaanune jana:  
\v 16 “Chajaain inara acaauru coroaateeuche. Coatiha caohacharihei ena caauruhane,” naa canacaanu rai Jesosone jaun:  
\v 17 “Nihei canacaanu rai lenone. Saoquijieein faan, itaque jerajejeein ate, naajeeinchate neeje,” naacaanune janate:  
\v 18 “Cajiha carai uhauuche,” naain  
\v 19 omane choae nelauriaauruha cachaaurune coina aitiin, biji cuhane nii ate aina faan mucuhin teberiaain: “Narihara Cana Coaunera,” naain Cana Coaunera bajaain cataun nii faan teruhin aina nerelanaa nichaanune rai te Jesoso, chaluhacaanune coina.  
\v 20 Nii jana satiin cachaauru naineein chaluhacaanune janate, que lenoneein obeecuruhane jana, jaiti cautihane jaun, rai caute que lechoonca coroata omarii, omari memoaaure.  
\v 21 Canaanaihunru aina enecuru janijilanaala, quichaauruhacha janijiinte, saoqui oaraancai cachaauru nii lenonecure. 
\s1 Acau ichoae amuha Jesosone 
\r (Mr 6.45-52; Jn 6.16-21) 
\p  
\v 22 Nii baihate, ecu nedaain cachaauru rai necoihane tonohanau, bote cuhane fauhin ichoaichaniha nemuri jera jaaohacaanune coina aina nerelanaa nichaanune letoae Jesoso.  
\v 23 Inae cachaauru rai necoihane baihate, jelai caje amuhin, acaachanejeein ichatane ucuuno que cue, ecu Cana Coaunera bajaane coina.  
\v 24 Inae nocohejihane janate, cuu acaachanejeein niha Jesoso nii ichatane ucuunone jana, inae coriaeneein cue nii bote, atane auha caje. Nii jana, mijiaaineein uha cujuana aina fichafichanaane jaunte, amusine nii bote.  
\v 25 Nii jana inae janonaa jerihane janate, nii ichatane ucuuno nihane caje uhin, canacaanu caaijie uhe Jesoso acau ichoae rurujueein.  
\v 26 Nii jana acau ichoae rurujueein uhane coaraainne, coasiha cojioriin: “Nechu aansai coitucuchuhite aicha,” naacaanu aina nerelanaa nichaanune.  
\v 27 Nii jaunte: “Coa nesoonetoache. Canune aihunra,” naain canacaanu rai iriha Jesosone jaunte:  
\v 28 “Ii aaine, jereeune ii rene tiaain uhe acau ichoaera Curuaanaa,” naa Jesoso rai Fedorone jaunte:  
\v 29 “Chajaaujian,” naa Jesosone jaun, bote caje fauhin acau ichoae cuhin ruruje Jesoso rene cuhin Fedoro.  
\v 30 Nete jataain mijiaaineein uha cujuana aina fichafichanaane coaraain, nesoonetohane jaun, asaaun naluha cue Fedoro. Inae naluhane jaunte, nesoone caaun auhaquiin: “Curuaanaa, canu comaleeu,” naa Fedorone jaunte,  
\v 31 biji que mucuhin: “Chanuna jataain cha esenetaeneei. Chanuna necoatohi,” nae Jesoso, Fedoro rai.  
\v 32 Inae bote cuhane faauruhane rijieeoritiin, nesuruha nii fichafichanaa aina cujuanane janane,  
\v 33 Jesoso acatiha neseeonraain: “Iite esinae rauhijiriin Cana Coaunera Calaohineeincha,” naacaanu satiin nii bote cuhane cuinichaanune. 
\s1 Jenesaree batane que turuhin, ecu nenacaauru cunaitenacaauru rautaa Jesosone 
\r (Mr 6.53-56) 
\p  
\v 34 Inae nii nemuri jerau turuhinne, Jenesaree batane que turuhacaanu.  
\v 35 Nii Jenesaree bataneu turuhacaanune janate, Jesoso coitucuure ecu ichaonacaauru cachaauru. Nii jaunte, jelai batane sacuritiin ecu turuha Jesosone coitucuhin, rene cunaitenacaauru uhaacoaain  
\v 36 turuhin, caje acaauru rautana nainihane bajaaure, jeriha Jesosone rai cajione auha mucuuruhane coina. Nii rai cajione auha mucuurera cunaitenacaaurute satiin nerautaaure. 
\c 15  
\s1 Baasoneein cacha ichao tera que iriha Jesosone 
\r (Mr 7.1-23) 
\p  
\v 1 Nii janate, Jerosaleen caje turuha uure Jesoso coaraa, Moisesa aitoonjoan rauhi que cacha relaaureraauru aina fariseeocuru tabaauru. Acaaurute, Jesoso rohan nichuuntaain: 
\p  
\v 2 “Chanuna aihuruhalu canacaanu inoaesihurune rijijieein neeurene caa ii aina nerelanacaauru. Chanuna jeriha canacaanu ichaone rijijieein lenonecuruhane ajiniha, jauriaanejeein biji culeecurene,” naain Jesoso caje bajaauruhane janate: 
\p  
\v 3 “Chanunajian inara netonai Cana Coaunera aitoonjoa tonoraelanaala, inara ichaohacha sacuhiche.  
\v 4 Nitohaneeichene jaunte: ‘Ii inaca, ii neba, naaonjoainuri ere tonoraain caohachaain ichaaoche. Necha ansai, naain baasoneein rai inaca, rai neba, naaonjoaain que ereein neite ateinanohiniha cureein,’ naa Cana Coaunera Quiricha Inoaensi cuhane natiin tonoraelanaala ichaohiche.  
\v 5-6 Cana Coaunera Quiricha Inoaensi cuhanete niqui ne rauhi, satiin cacha, rai fojiaraauru rai cha teein nihane coina. Nete inara: ‘Coatiha inara rai cha tenaa nainihaaun, satiin quiicha sirii inae Cana Coaunera que banijiaaineein nihane jaun,’ naain erei cacha, inaca, neba, naaonjoain rai chaelai tenaa nainenihane que aitocoiche. Nitohaneeinte, Cana Coaunera aitoonjoan que jaolecohin tonoraeneeiche, nechu jataain inara ichaohacha sacuhichene coina.  
\v 7 Esinae rauhijiriinte, necha ansaineein neeichene que aitiin, inara que laenaelu Cana Coaunera Ere bera \it profeta \it* inoaensi Isaihasi: 
\q1  
\v 8 ‘Caa cachaaurute, 
\q1 rai nereecha que 
\q1 canu coroajeein neeure. 
\q1 Jana 
\q1 acaauru suujua cuhane aihuruhi. 
\q1 Cacajete 
\q1 coriaae ne acaauru suujua. 
\q1  
\v 9 Nii jaun, 
\q1 nii chaque nelatejeehai, 
\q1 netaojiaain canu 
\q1 coroaaecuruhane 
\q1 nechu jataain acaauru relaauruha cachaaurune 
\q1 que nejesinajeein ita relajeein 
\q1 neeuruhane jaun,’ 
\m naelu inara que Cana Coaunera Ere bera inoaensi Isaihasi,” nae acaauru rai Jesoso.  
\v 10 Niritohane baihate, nii ecu nenacaauru cachaauru cotijiaain: “Caohachaain caa inara rai aitocoaaunne aonacuchete coitucuhiche.  
\v 11 Coatiha baasoneein cacha ichao aasaehai joaereen lenone canaacha quii. Baasoneein suujua cuhane niicha coacui, nujuae caje mitunaate laen, baasoneein cacha ichao aasaje,” naainte acaauru rai beebeje Jesoso.  
\v 12 Nii janate rohan nichuuntaain: “Nii aitohine aonajeein jataain ii que nererojoecaauruha fariseeocurune aonaaina,” naain caje bajaacaanu aina nerelaa nichaanune janate:  
\v 13 “Niicha temunojoinelanaala nenaa ajaenate, cojoaisi aina curuataain rocohin jaoreein Cana Inaca Cana Coaunera.  
\v 14 Aihane jaun, coa acaauru rerohecaachete nainaaurumiin. Maosa rijijieein neeuruhane rijijieein nenacaauru relaeraneein neeuruhane jaunte aitocure. Chaen techu leeocha maosa amanaa jeriha leeocha maosane, jiniiquiin atane jachu cuhane naluhin nitajeeururihane rijiichuruhane jaun aitocure,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso.  
\v 15 Nii janate Jesoso rai: “Canacaanu rai, nii aitohine jaan beeune coitucuhacaanu,” naa Fedorone janate:  
\v 16 “Inara niha natiin inachura coitucueneeichete.  
\v 17 Tana satiin cacha ujuae cuhane enonaa, cacha suri cuhane cuhin, nii baiha cacha jaberoco caje mituhane coitucuhichene.  
\v 18 Jana cacha ujuae caje mitunaate, cacha suujua caje mituhe. Niite laen baasoneein cacha ichao aasaerane.  
\v 19-20 Nitohanihane jaunte, cacha suujua caje mituha itolere baasone jaun, sonajaain jaohin, sinijeranelanaala nenaa ene aina ichaohin, asijiauhin, casejenetiin, ita cotaain, naaonjoaan cachanete laen, baasoneein cacha ichao asaaerane. Jana nitohaniha cana ichaone tonoraelanaala cana biji culejelanaala lenonichaane, coatiha baasoneein cana ichao aasaehai,” nae Jesoso. 
\s1 Leinjiin ene Jorionelanaala nenaa Jesoso esenetaane 
\r (Mr 7.24-30) 
\p  
\v 21 Jelai caje amuhin Tiro, Sidoon, naaonjoainuri batane nichae cuha Jesosone jaun aina cuhin,  
\v 22 inae ecu turuhacaanune janate, eheehequiin: “Curuaanaa Rabiri nefoerate, cairichaaojoaain canu coaraau. Moconajaera siriha canu cacunune jaunne aitoonchera,” nae canacaanu caaijie uhin leinjiin Canaaun bene, natane caje uhin ecu ichaonaa.  
\v 23 Nii jana inauheneecha aonajian Jesosone jaunne: “Chajaain caa ene rai aitoote amuhine. Nete cana caaijie uujueein eheeheque,” naacaanu rohan nichuuntaain aina nerelanaa nichaanune.  
\v 24 Nii jaunte: “Cana Coaunerate rai cachaneein nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru nitajeeuruhane rai nenacaauru reneecha caletoaelu,” nae Jesoso.  
\v 25 Nete, nacatiha neseeonraain: “Canu coroatajaneeuchera Curuaanaa,” naa rai nii enene janate:  
\v 26 “Coatiha caohacharihei Cana Coaunera cachaneein nenacaauru que banijiaain nenaa ruluhin remaae rijijieein neinequichene rai tihanuchenera,” naa Jesosone janate:  
\v 27 “Aihachechuhisi niquicha Curuaanaa. Nete remaae rijijieein canacaanu coaraaichene niha natiin, atiin canu coroatajaneeuchera Curuaanaa,” naain Jesoso tonorae nii ene.  
\v 28 Nii jaunte: “Quesenetaaine corenihate, inae ii jerenohi rijijieein nerautareein nii ii cacunuchera,” naa Jesosone rijieeoritiin, inae nerautae nii rai cacunu. 
\s1 Arajii cunaitenacaauru rautaa Jesosone 
\p  
\v 29 Jelai caje amuhinte, Calileea conemuri auhaniha turuhin, ichatane ucuunno que iniin, ecu nelauriaain lauheque Jesoso.  
\v 30 Nii janate, rene netaojiaaure arajii cachaauru, bacosacuru, maosacuru, biji que jiuronacaauru, erenaacharaauru, leeochaauru arajii cunaitenacaaurune maajeein uhaacoaain, Jesoso acatiha tenajaauruhane acaauru rautaane coina.  
\v 31 Nitohaneein rautanaacane janate, inae nerautaain, nichaauraain, amuure bacosacuru, maosaneeuruhane caje conoe maosacuru nota, inae nerautaaure biji que jiuronacaauru, erenaacharaauru niha natiin inae ereeure, naaonjoaauruhane coaraainte, jataain cojoelatiin, Cana Coaunera Isaraeli Coaunera coroaecure nii ecu neein coarajeeurera cachaauru. 
\s1 Jena oaraancai cachaauru rai lenone faa Jesosone 
\r (Mr 8.1-10) 
\p  
\v 32 Nii janate, aina nerelanaa nichaanune cotijiaain canacaanu rai: “Inae jataain cairichaojoaain caa cachaauru coaracaaun. Inae nichata janoha cau canu aina neeuruhane. Nii jana nihei acaauru lenone. Naininaaun coroatenajaelanaala acaauru letoaanu acaauru nenajaunne. Mijiintena caaun aterocuruha bero cuhanene coataa,” naa canacaanu rai Jesosone jaunne:  
\v 33 “Chuna caa araaine cacha rai lenone erurichaache, neniha cachane jaaun nihacache natiin,” naacaanu aina nerelanaa nichaanune janate:  
\v 34 “Inatajajeein nihun faan siriquiche,” naa canacaanu rai Jesosone jaunne: “Caainsinejeein faan, coroatajajeein ate, naajeeichate neeje,” naacaanune janate,  
\v 35 atane ichoae nelauriaauruha cachaaurune coina aitiin  
\v 36 rai biji cuhane faan aina ate mucuhin, Cana Coaunera bajaane baiha, cataaun taturiin aina nerelanaa nichaanune rai te, cachaauru rai chaluhacaanune coina.  
\v 37 Nii jaunne, satiin cachaauru rai chaluhacaanune jana, inae nainaain lenonecuruhane saijieein cautihane jaun, rai caute que caainsine omari memoaaure.  
\v 38 Canaanainuru, enecuru, uha elone jaun tabaacoaa nucuhecuru aina uha cujuana tabaine janijilanaala quichaauruhacha janijiinte jena oaraancaaure nii lenonenacaauru cachaauru.  
\v 39 Nii lenonecuruha cachaaurune baihate, cachaauru rai necoeein, leinjiin bote cuhane fauhin, Maadala batane que cue Jesoso. 
\c 16  
\s1 Cojoelanaacojoai icharatecuruha sadoseeocuru aina fariseeocurune 
\r (Mr 8.11-13; Lc 12.54-56) 
\p  
\v 1 Nii janate, Jesoso coaraa uure fariseeocuru aina sadoseeocuru. Nitohaneeinte inae rene turuhin coulurujueeuruhane jaanu leranu ariha, acaauru rai cojoelanaacojoai ichaane coina aitocure. Chaen esinae rauhijiriin, Cana Coaunera letono nihane coitucuuruhane coinane maajeein. 
\p  
\v 2 Nete acaauru rai: “Charijieein teeinti, sonaina cafarane nocohaca dedene: ‘Caohatorichaain janonaa,’ naain ereeiche.  
\v 3 Jana, janone cafarane nocohaca dede nijichoriaaojoaaine: ‘Urichaain elo,’ naain ereeiche. Nitohaneein dede caje itolere coitucuhin naaonjoaainchene natiin, chanuna jana: ‘Naaonjoaane coinate caa aicha,’ naain caa enene cojoanonaa coitucunaa naineneeiche.  
\v 4 Caa cachaauru nechu aansaineein suujua coitucuelanaala nenacaaurute, cojoelanaacojoai ichacaaunne coina canu rai aitocure. Nene inae acaauru que coaaratesihalu Jonasine jaun inae nenacaeneein acaauru que cojoelanaacojoai coaaratenaa jereneeun,” naane baiha acaauru ratiriin, jelai caje amuhe Jesoso. 
\s1 Faan jorerera- lebadora rijiicha fariseeocuru ichaone 
\r (Mr 8.14-21) 
\p  
\v 5 Inae Calileea conemuri jerau cuhacaanune jaun faan baiteein ratirihacaanu aina nerelanaa nichaanune jaunte:  
\v 6 “Aonacuche. Faan jorera rijiicha fariseeocuru aina, sadoseeocuru ichaone que necohalajihuche,” naa canacaanu rai Jesosone jaunne:  
\v 7 “Chanuna caa aite. Faan uhaenihacachene jaunna caa aitohate,” naacaanu ita raine aonajeeinte: 
\p  
\v 8 “Chanuna faan uhaeneeinchene que aitocoiche. Jataain asaaeriinchate quesenetaaiche.  
\v 9 Tachu jaiti nainaquiche taolu saoquijiei faan chaluheratihanu, saoqui oaraancai cacha raine jana, inata omariin rai caute taojiaaichelu.  
\v 10 Niheichu taolu, caainsinejei faan chalueratihanulu jena oaraancai cacha raine coaauheeiche, inata omariin jana rai caute taojiaaichelu.  
\v 11 Chanuna faan que inara rai aitenihanune que nainaeneeiche. Faan jorerera rijiicha fariseeocuru aina sadoseeocuru ichaone que necohalajihuche,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso.  
\v 12 Nii jaunne, faan jorerera que aitelanaala, cacha relaauruha fariseeocuru aina sadoseeocurune que aitoha canacaanu rai Jesosone que nainacaanu. 
\s1 Mesihasi niha Jesosone biha Fedorone 
\r (Mr 8.27-30; Lc 9.18-21) 
\p  
\v 13 Inae Filipo Sesareea batane que turuhinte, aina nerelanaa nichaanune rai: “Tonacuruha cachaauru, Cana Coaunera Calaohineein cacha caje nejanoanaa nichaaunne que,” naa Jesosone janate:  
\v 14 “Tabaaurute, Joaan Baotisita niha, ii beeure. Jana tabaaurute, Irihasi niha, ii beeure. Jana leeochaaurute, Jeremihasi niha ii beeure. Jana tabaaurute, chunocoha Cana Coaunera ere bera \it profeta\it*ne caiha, naaure,” naain tonoraacaanune janate:  
\v 15 “Tonaquiche jana inara. Cha nichaaun jana Canu inara rai,” naain canacaanu caje bajaa Jesosone janate:  
\v 16 “Iite esinae rauhijiriin ichaaohin nenaa Cana Coaunera Calaohi Mesihasineei,” nae rai Simoon Fedoro.  
\v 17 Nii jaunte: “Raotojoeeinte rausiaaenojineein neei, Jonasi calaohi Simoon. Chuni cacha ichei benihane janate, Canu Inaca Cana Coaunera ii que canu coitucuerate.  
\v 18 Jana iite Fedoro neei. Canune ichei aitoon. Iite canuhacha tei ajeri rijijieein, canu coitucuuruha canu cachaneein neenihurune coina icharaneein neriquiin. Nii ii que canuhacha icharatei amuritonaa nainerinaain chuni, onaaniha natiin itajenaa nainerinaain.  
\v 19 Ii raine, Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa naineeine coina, ichei chabi tereeunni. Caa chauratane que netiin, iicha ichaite, Cana Coaunera Cojoanonaa que nereein. Jana caa chauratane que netiin, jaolecohine jaante, Cana Coaunera Cojoanonaa que tihane bana jaolenereein,” naa Simoon Fedoro raine baihate:  
\v 20 “Jiaonriha chuni rai: ‘Acate Mesihasine,’ naain beeichene,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Orichaaine biha Jesosone 
\r (Mr 8.31–9.1; Lc 9.22-27) 
\p  
\v 21 Inae mainajiriin cairichaaururichaain Jorioocuru bichauhenaauru, saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa rai Cana Coauneraacha tei rauhi que cacha relaaureraauru, naaonjoainurine catainaane jaunte, Jerosaleeun curichaainne beebeje aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. Sohin jaaoruhane nichata janone cuhane ichanarihanine que aitohane jaunte,  
\v 22 jelai Jesoso teteriin: “Jiaonriha nitohaneein chetecuruhane jeriha Cana Coaunerane Curuaanaa. Nitohaneein chetena nainecuruhi jerihane,” naain caohatiha Fedorone janate, nauriteriin Fedoro coaraain:  
\v 23 “Naain cacaje amuura moconajaera. Nechu canu cairichaeranu quete aitohicha. Cana Coaunera jerenohin aina, cha coitucunaa nainiheei ii. Cachaauruhacha jerenohinchate coitucuujueei,” naane baihate:  
\v 24 “Chunocoha canu esenetaain, canu aina nerelanaa jerihane, rainuhacha que niicha coacuhi jianeein, itolere necairichanaa abaataain canu sacuhine.  
\v 25 Jana canu colane rai nichao ichoteratena jererate, rai nichao itajereein. Jana, canu coreniha necairichanaate, rai nichao ichoteratereein.  
\v 26 Coatiha chaque nelatihei, itolere niicha jerei, niicha coacui sirihane nihanatiin, nichao itajiha cachane. Inaaonjoaain coretihane niha natiin, nii nichao ichoteratena nainihei cacha.  
\v 27 Inae Cojoanonaa que turuhane banane turuha ureeunni esinae rauhijiriin canu- Cana Coaunera Calaohineein cacha caje nejanoanaa nichaaunne, canu Inaca Cana Coaunera necaohacha que necaohachaain, rai letonocuru anjeraauru aina jiniiquiin. Nitohanihane banane, le cachaauruhacha ichai cainareeunni acaauruhacha ichai rijiinanaain.  
\v 28 Cau caa ena nenacaauru tabaaurute oorenereein, itolere curuaanaa neein nihanune coina turuhanu cacha caje nejanoanaa nichaaunne Cojoanonaa coaraane reentiaaojoaain,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\c 17  
\s1 Nejelauneein necoriha Jesoso jaberocone 
\r (Mr 9.2-13; Lc 9.28-36) 
\p  
\v 1 Nitohaneein atinaaururichaainne bihane baiha, saota janonejeeinte, Fedoro, Saantiaao, Saantiaao ocoala Joaan, naaonjoainuri amaain jelai acaauruhacha aina jataain ucuuneein nenaa ichatane ucuuno que cue Jesoso.  
\v 2 Inae ecu turuhin jetaote, acaauru acatiha netiin, necoriha Jesoso jaberocone jana, rai nomeri netonai enoto tocohaneein jiquihacohane jana, rai cajione netonai cono tocohaneein jiquihaque.  
\v 3 Nitohaneein necoriha nomeri aina rai cajionene jana jetaote, Jesoso rene ecocohin aina ereeuruha Moisesa aina Irihasine jana coarajeeure.  
\v 4 Nii jaun jetaote Jesoso rai: 
\p “Curuaanaa, caohatoha cau nihacachene. Ii jereeinene nichatajaain loanari jareeunni, leinjiin ii rai, leinjiin Moisesa rai, leinjiin Irihasi rai, naaonjoaain,” nae jetao rai Fedoro.  
\v 5 Niritiin ereereeca Fedorone jana jetaote, luhecotariin jiquihaquiin acaauru conaacotaa dede sacarine jana jetao: “Caate jataain belaain janijiin quiicha cocoainai Canu Calaohi ne. Rai nere tonoraain neeuche,” naain jetao toni nii dede sacari jana erenaa.  
\v 6 Niritiin toniha erenaane aonaain jetaote, atane ichoae comoore jataain coasina caaun, nii nichatajaain aina cunacaauru aina nerelanacaauru.  
\v 7 Nii jana jetaote, acaauru rene nichuuntaain mucunajaain jetao: 
\p “Nimichucuche. Coa casihache,” naa Jesoso acaauru raine jana,  
\v 8 coaracuruhane jana jetao, inae neniha chuni ainane jana, jelai acaachanejeein ecu ne Jesoso.  
\v 9 Inae nii ichatane ucuuno caje jeelaiha fauha cuuruna jaun jetaote: “Jiaonriha chuni rai caa inaraacha coarai beeichene, Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne ohanune caje ichanacaaunne reentiaain,” naa aina nerelanacaauru rai Jesosone jana jetaote: 
\p  
\v 10 “Chanuna jana chaen: ‘Irihasite jaurihanejeein turuha ureein,’ naaure Cana Coauneraacha tei rauhi que cacha relaaureraauru,” naain jetao Jesoso caje bajaaure aina nerelanacaauru. 
\p  
\v 11 Nii jaun jetaote: “Esinae rauhijiriin Irihasite ichoaichaniha turuha ureein. Acate itolere rucuhereein.  
\v 12 Nena canu inara rai aitoon. Nii Irihasite inae ichoaaichaniha turuhelu. Nete, acanihane coitucuelanaala que nocoatijiaain, mainajeriin cairichaaurelu. Nii rijijieeinne acaauru bijiu necairichaa cureeunni Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne,” naa acaauru rai Jesosone jana jetaote,  
\v 13 Joaan Baotisita que, acaauru rai aitoha Jesosone que nainacure aina nerelanacaauru. 
\s1 Suujua cuhane coitucuchuhi siricha canaanai rautaa Jesosone 
\r (Mr 9.14-29; Lc 9.37-43) 
\p  
\v 14 Inae nii cachaauru aina nihacaanune jaan turuuruhane janate, Jesoso rohan nichuuntaain, nacatiha neseeonraain:  
\v 15 “Curuaanaa, cairichaaojoaain canu calaohi coaraau. Araain saainte mijiaaineein mucuha rai cunaine, usihanauniha natiin comohin, acauhanau niha natiin naluhe.  
\v 16 Ii aina nerelanacaauru raine niqui teeun, nete rautasihurene,” nae rai leinjiin cacha.  
\v 17 Nii janate: “Cha esenetaain, caohachaain suujua coaranacharaauru cachaauru. Cha carajaneeina inara aina neein inara relaain, inara abaantareeun. Cajiha canu rene nii canaanai uhaauche,” naain  
\v 18 nii canaanai caje coitucuchuhi sitaa Jesosone rijieeoritiinte inae nerautae.  
\v 19 Nii baihane, jelai Jesoso teteriin: “Chanuna jana canacaanu coitucuchuhi sitanaa nainesinihacaanu,” naain Jesoso caje bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune janate: 
\p  
\v 20 “Jataain aasaaeriin esenetaaichene jaunte, rautana nainesineeiche. Esinae rauhijiriin mosatasa ucuhe tabaainejeeinijin esenetaaichene jana nihanete, caa ichatane ucuunno rai: ‘Caalai caje amuhin, tajiha cunihun,’ naaichene amure jelai caje. Nihei chanerihei inara rai cha, rauhijiriin esenetaaichene.  
\v 21 Nete laen, catohanei moconajaera letono, cana suri couu neein Cana Coaunera bajaae bajajeein sitanacai ne,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Caa quete orichaainne be coroata saain Jesoso. 
\r (Mr 9.30-32; Lc 9.43-45) 
\p  
\v 22 Inae nii canaanai caje coitucuchuhi sitaane baiha, jiniiquiin Calileea batane que amuhemuhecaaunne janate, aina nerelanaa nichaanune rai: “Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunnete necha aansaineein nenacaauru cachaauru bijihu canu tiha cuurureein,  
\v 23 casohin cajaaoruhane coina. Nena, nichata janone cuhane ichanareeunni,” naain aina nerelanaa nichaanune rai biha Jesosone jaunne, jataain inaderaacaanu. 
\s1 “Coriqui tihana Teenforo rai nii inara relaera,” naain caje bajaauruhane 
\p  
\v 24 Niicha relainichaanune aina jiniquiin Caferenaaon turuha Jesosone janate, Fedoro coaraa uure, Teenforo asaae cacha caje coriqui bajaaureraauru. Inae Fedoro rene turuhinte: “Coriqui tihana Teenforo rai nii inara relaera,” naain caje bajaauruhane janate:  
\v 25 “Ejeen, coriqui tiha,” naain acaauru tonorae Fedoro. 
\p Nii janate inae loreri asaae enoha cuhacaanune jana, Fedoro rai: “Tonaai iite Simoon. Charijihuru caje coriqui bajaaure caa chauratane que nenacaauru cachaauru curuaanaacuru. Rai lauri cajena. Ainihane, laurine lanaala nenacaauru cajena,” naain bajaa Fedoro caje Jesosone janate:  
\v 26 “Laurine lanaala nenacaauru cajete bajaaure,” naa Fedorone jaunte: “Nitohaneein, acaauru lauri coretena nainenihane chujian, cana netonai coretena nainerihaaca.  
\v 27 Nete nabana chunocoha acaauru caje nenaa baijiaera tocohanihacane coataa, caohachae coretichaane. Chajaain taa nemuri cuhane ate cojunihu. Chaen jauriaanejeein dadaera ate raain, rai nujuaaen cuhane coaraainete, cuhane nereein coata caje coriqui. Acaachate nainejereein que canu rai aina ii rai \it impoesto \it* coretichaane. Chaen amaain coretenihun,” nae Fedoro rai Jesoso. 
\c 18  
\s1 Charijicha jataain nelateineein ne Cana Coaunera Cojoanonaa que. 
\r (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48) 
\p  
\v 1 Nii rijieeoritiinne, Jesoso rohan nichuuntaacoaain: “Charijicha jataain nelateineein ne Cana Coaunera Cojoanonaa que,” naain caje bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune.  
\v 2 Nii jaunte, leinjiin canaanai cotijiaain, canacaanu cataaun teein:  
\v 3 “Esinae rauhijiriine aitoon. Inara ichao coreein, aiha caa canaanaine rijijieein nenaa naineneeichene, coatiha Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa naineriheeicheein.  
\v 4 Cana Coaunera Cojoanonaa que nelateineein neite, leeochaauru amurijiriin nenaa coacuelanaala, aiha caa canaanaine rijijieein rai nichao coreein ne.  
\v 5 Chunocoha, canu coreniha leinjiin canaanai raerate canu raa aicheein,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Jataainte alalacarae osa que nesarucuaane 
\r (Mr 9.42-48; Lc 17.1-2) 
\p  
\v 6 “Chunocoha, caa ena Canu esenetaeraauru canaanaihunru saruheraniha osa quene, nuluno que ajeri jaberoco tijichaain, cucuana ucuaano jelon joaeraanete caohachae.  
\v 7 Jataainte cairichaaojoaaure caa chauratane que nenacaauru cachaauru, enaaicha osa que sarunojoineein neeuruhane jaun. Itolere banate nitohaniha cureein. Nete acaauru amuritoheriin jataain cairichaaojoareein nii osa que acaauru saruhera cacha.  
\v 8 Nii jaunte caohachae, ii biji, ii tijia, naaonjoain osa que ii saruhin nihane, molohin jaohine. Nenacaeneein tejian caohachare, ii biji, ii tijia, naaonjoain mauhecaain ichaonaa esine que neeine. Nabana, ii biji, ii tijia, naaonjoain, ii saruhane coreniha, satiin ijiabereeo chabana jacanaacharanejeein nenaa usi jana nijiaohine coataa.  
\v 9 Jana, ii nota, osa que ii saruhane, rocohin jaao. Nenacaeneein tejian caohachare, leinjiin ii nota aina ichaonaa esine que neeine. Nabana jerane ii nota aina jiniiquiin chabana jacanaachara usi jana nijiaohine coataa. 
\s1 Carenero nitaje que cuaain relanajaane 
\r (Lc 15.3-7) 
\p  
\v 10 Jiaonriha, chunocoha caa canaanaihunru que jaolecohichene. Dedeeu neein itolere bana acaauru beraihuruha Ofa Cana Coaunera rohan neein rai letonocuru anjeraaurune jaunne inara rai aitoon.  
\v 11 Canu- Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunnena, nitajerai nenacaauru ichoterateraanu que turuhin neeun. 
\p  
\v 12 Aonacuche. Tana leinjiin cacha, lefashaain niha rai carenerone jana, nitajiha leinjiinne, ichatane ucuunno que nii iscoon choonca iscoonni ratiriin,  
\v 13 nii nitajenaa ariin eruhane, nii iscoon choonca iscoonneein nitajelanaala nenacaauru coroaecane amurijiriin, esinae rauhijiriin niicha eruhi coroaerihane.  
\v 14 Nii rijijieeinte, nii leinjiinejein nitajeeuruha caa canaanaihunrune jerene dedeeu nenaa cana inaca Cana Coaunera. 
\s1 Chatohaneein nainecure ita que suujua acatecuruha Jesocurisito coitucuurerane. 
\r (Lc 17.3) 
\p  
\v 15 Chunocoha leinjiin inara caje Jesocurisito coitucuera, baaso ichaain niha chunocoha raine, jelai teein cotijiaain baaso ichaain niha raine coitucuerateein rai raotojoeein ereeine, nii rai irihane jana rai nere tonoraain coitucuhin nihanete, inae jataain raotojoeein neriquicheein jiniiquiin.  
\v 16 Jana ii ere tonoraenihane, leinjiin coroatajaainniji cotijiaain, acaauru aina jiniiquiin rai ereeuche, ii coroatajanena nainecuruha nii leeochaauru netonaine coina.  
\v 17 Jana, acaauru ere nihanatiin tonoraenihane, netaojiaain Cana Coaunera coroaeraauru rai beein, acaauru rai teeute rai ereeuruhine. Nii netaojiaain Cana Coaunera coroaeraauru ere tonoraenihane, Cana Coaunera coitucuelanaala nenacaauruneein teein, Roma curuaanaa rai cacha cobaraain coriqui bajaaurera rijijieein coaracuche. 
\p  
\v 18 Caa chauratane que netiin, inara ichanohite, jerichanejeein dedeeu icharareein. Jana, caa chauratane que netiin jaolecohichene jaante, dede caje jaonojoinereein.  
\v 19 Caa quene inara rai aitoreeunni. Caa chauratane que netiin, ita que jerajejeein neein ita suujua rijijieein coacuhin Cana Coaunera bajaain, cha bajanaa jeriquichenete, inara rai inaraacha bajai tereein canu inaca Cana Coaunera.  
\v 20 Chunijiun neeichene jaaunru, Canu coreniha, coroatajaain, nichatajaain, naaonjoaain netaojiaain neeichenena canu netonai, ecu inara aina nereeunni,” naa Jesosone janate: 
\p  
\v 21 “Curuaanaa, inata saain canejera que casuujua acatichaaunne caohachae, baaso ichaain niha caraine, caainsi saneeina,” naa Fedorone janate:  
\v 22 “ ‘Coatiha, caainsi saneein,’ nahaaun. ‘Caainsichoonca saneein caainsinei quene aitoon, ii suujua acateeine coina,’ ” nae Fedoro rai Jesoso. 
\s1 Rai fatoroon cachaauru rebe aninoana jereniha acaauru beraichaneein nenaane 
\p  
\v 23 “Nitohanihane jaunne, naaonjoaa Cana Coaunera Cojoanonaane que inara rai aitoreeunni. Aonacuche. Rebe rucuhena jeriha leinjiin curuaanaa \it rey\it*ne rijijiei nereretanaa quene inara relareeunni.  
\v 24 Inae rebe rucuhena nunuhetihane janate, jataain arajiin que rebeeona rai cacha turuaa uure rene.  
\v 25 Nete, neniha cha coretihane jaanne jaun, jitariin bereecuru, rai sinijera, rai rucuheleeuru, naaonjoainuri aina curuaecaain, letononeein neeuruhane coina acaauru que necoretihane coina aite nii \it rey. \it* Jitaain rai rebe coretihanereein tiaaojoaain satiin jiniiquiin amihaneeuruhane coina.  
\v 26 Nii jaunte, nii \it rey \it* acatiha neseeonraain: ‘Curuaanaa, atiin caque ii suujua acateein, canu cohacorihune ii rai jitariin corete,’ naa rai nii cachane jana,  
\v 27 cairichaaojoaain coaraane jaun, nii rai rebe aninoaain que suujua acateein nirijieein jianerate.  
\v 28 Nete inae jianiha nii rebeeonajaane jana, caje cuhin rai corihanera que coroatajajeein rebeeona aina ita eruhin, nii rebeeoca quene coreniha mucuhin rai raro tororohin: ‘Caque rebeeoquine jaan coreteeu,’ naa raine janate,  
\v 29 nacatiha neseeonraain: ‘Canu que ii suujua acateein, canu cohacune ii rai jitariin corete,’ naa rai nii leeochane saijieein,  
\v 30 tonoraelanaala caresero cuhane enoaerate, cuu niha rebe jitaain coretihane reentiaaine coina.  
\v 31 Nitohaneein, caresero cuhane nii acaauru leeocha tihane coaraainte, jataain rautaaurenihane jaun, nii acaauru curuaanaa \it rey \it* rai biha cuure leeochaauru.  
\v 32 Nii jaunte, que suujua acateein jianihane baiha nihane jaun, cotiharateein: ‘Nechu aansaineein ichaonaa cacha. Nii rebe coreniha rebeeoquine janane, ii que casuujua acateein, carichaaojoaine jaun ii jianeeunlu carai aitohine jaun.  
\v 33 Chanuna jana, nii cairichaaojoaain ii coaraain casuujua acatichaaunne rijijieein, nii ii leeocha que, ii suujua acateneei,’ naain,  
\v 34 inae jataain obaecane jaun, caresero cuhane enoaerate nii \it rey, \it* jitaain rebe coretihane reentiaain,” naain nii nereretanaa que canacaanu relaane baihate:  
\v 35 “Nitohaneeinte inara casetecareein canu inaca Cana Coaunera, inara suujua aina cutaain inara amute cacha que inara suujua acateein belaineeichene,” naainte aina nerelanaa nichaanune rai beebeje Jesoso. 
\c 19  
\s1 Sinijera joaera quete cacha relae Jesoso. 
\r (Mr 10.1-12; Lc 16.18) 
\p  
\v 1 Niritiin acaauru rai irihane baihate, aina nerelanaa nichaanune aina Calileea caje amuhin, Jodea batane que turuhin, nucuhe Jorodaan jera que cue Jesoso.  
\v 2 Nii janate, arajiin sacuure cachaauru. Ecute arajiin cunaitenacaauru rautae.  
\v 3 Nii janate, nechu cairichaauruhane jaan lera ariha, Jesoso rohan nichuuntaain: “Tonaai. Caohachaana joaereen coreniha rai comasai jaoha cachane,” naauruha Jesoso rai fariseeocuru tabaaurune janate:  
\v 4 “Tana Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhane laenanohineein nenaa ereretaain aonaquichene. Jaurihanejeein itolere coaunaane nunuheneeinte, quicha, ene, naaonjoaain coaunaelu Cana Coaunera.  
\v 5 Nitohaneein acaauru coaaunaainte: ‘Rai fojiaraauru caje amuhinte comasai raain, leinjiin cachaneein nenaa rijijieein ichaaorureein,’ naalune coitucuhichene.  
\v 6 Nitohanihane jaunte, lesajeein necoansajiaa cachane, leinjiin ita jaberoco que jaberoconaa rijijieein neeure, rai comasai aina. Niheichu ita caje, Cana Coaunera tenojoihunru batunaa nainihei joaereen cacha,” naain acaauru tonoraa Jesosone janate:  
\v 7 “Chanuna jana chaen, comasai jaonaa jerera nihane, rai ita jaaoruhane jaan cocoiricha teein, comasai joaera coina aitelu Moisesa tenojoi rauhi,” naauruhane janate:  
\v 8 “Niritiinte aitelu Moisesa, nechu aansaineein nere tonorana jereneeichene jaun. Coatiha niqui jauriaanejeein nitohaneein niheilu.  
\v 9 Nena laen canu inara rai aitoon. Chunocoha, chuni quicha aina ichoaeniha rai comasaine jana, jaohin leeocha ene raanete, nii ene niicha rai coreniha inae osa que nesarue nii quicha,” naa Jesoso fariseeocuru raine janate:  
\v 10 “Nitohanihane jaun chujian, caohacharihei necoasajiaa cachane,” naacaanu aina nerelanaa nichaanune janate:  
\v 11 “Coatiha nitohanai coitucunaa nainesihuruhi satiin cachaauru. Acaihanijin coitucuuruhane coina, coitucueratiha Cana Coaunerane jaan curuhachate, nii coitucuujueeurureein.  
\v 12 Niha araai lauriin nitohaneein necoansaijianaa nainelanaala niha cachane jaanu. Tabaaurute, inae nejanoae nitohaneein necoasaijiaurenihane coina. Jana tabaaurute acaauru cule rocooruha acaauru amute cachaaurune jaun necoansaijianaa nainecurene. Jana leeochaaurute raotojoeein Cana Coauneraacha tei amihanenaa que amihaneeuruhane coina necoansaijianaa jerene. Nitohaneein ichaonaa jereraauru, nitohaneein ichaaoruhine,” naain ereereje canacaanu rai Jesoso. 
\s1 Canaanainunru rausiaaeca Jesosone 
\r (Mr 10.13-16; Lc 18.15-17) 
\p  
\v 13 Nii janate, canaanainunru uhaaure Jesoso rene cachaauru, acaauru rai Cana Coaunera bajaain, biji que acaauru mucuhin acaauru rausiaaecane coinane janane, acaauru que tacaain caohatihacaanu aina nerelanaa nichaanune.  
\v 14 Nii jaunte: “Coa Canu rene turuuruha canaanainunrune caohatihache. Cana Coaunera Cojoanonaate aihuruha caa canaanainunrune rijijieein nenacaauru raineein ne,” naainte,  
\v 15 bijique nii canaanainunru mucuhin rausiaae najaane baiha, jelai caje amuhe Jesoso. 
\s1 Jesoso ainate ere leinjiin enamanaa coriquihona. 
\r (Mr 10.17-31; Lc 18.18-30) 
\p  
\v 16 Nii janate, Jesoso rene turuhin: “Cacha relaera, chariji caohacha ichareeun, chariji bana nitajenaachara ichaonaa que ichaohanune coina,” naa leinjiin enamanaa Jesoso raine janate:  
\v 17 “Chariji caohachana Canu caje bajaai. Caohachate ne leinjiincha. Nitajenaachara ichaonaa caohacha que ichaonaa jereeine, aitohalu Cana Coaunera rai Rauhine jaan tonoraain ichaao,” naa rai Jesosone janate:  
\v 18 “Chariji Rauhina,” naain baajaane janate: “ ‘Coa sonajaain jaoha. Jiaonrihachu, ii comasaine lanaala nenaa ene dadaain, asijiauhin, leeochaauru cairichaa casaje que ereein, naaonjoaain neeine.  
\v 19 Chaen ii fojiaraauru ere tonoraain, ijiabereeo belaaine rijijieein, chamute cacha belaain ichaao,’ ” naa Jesosone janate:  
\v 20 “Jitariinne, nii chaitoonjoa tonoraaun. Chana nenacaaen carai lanare,” naa Jesoso rai nii enamanaane janate:  
\v 21 “Esinae rauhijiriin, chaque lanaelanaala Cana Coaunera aitoonjoa tonorana jereeine, chajaain jitariin nii iicha sirii que necoreteein, cairichaaihuru rai tenihun. Nii banaachate, jelai amuritoeriin nereein iicha latei dedeeu. Nii baiha canu sacuu,”  
\v 22 naa rai Jesosone aonaainte, jataain inaderaain cauha cue nii enamanaa, jataain coriquihocane jaun.  
\v 23 Nii jaunte, aina nerelanaa nichaanune rai: “Esinae rauhijiriinte caaintate, Cana Coaunera Cojoanonaa que enoha leinjiin coriquihonane.  
\v 24 Nacoauneeine aitoreeunni. Charijieein teeinti leinjiin toro seeonjoan amuritoojoaain nenaa camecho, oco jachu cuhane situnaa nainene. Nii amurijiriin enonaa nainihei leinjiin coriquihona Cana Coaunera Cojoanonaa que,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso.  
\v 25 Niritoha Jesosone jaunne, jelai amuritoheriin canacaanu suujua elonaane jaun: “Nitohanihane, chariji jana enohin nichotenaa nainereein,” naacaanu ita raine janate,  
\v 26 canacaanu coaariin: “Nihei chuni raajenihane enohin nichotenaa nainihei. Nete laen Cana Coaunera jerihane joaenreein cacha enohin nichotenaa naine,” naa canacaanu rai Jesosone janate:  
\v 27 “Canacaanune, ii sacuhacaanune coina jitariin canacaanuhacha sirii ratirihacaanulu. Cha jana rarichaanuhin canacaanu nii coreniha,” naa Fedorone jaunte:  
\v 28 “Esinae rauhijiriinte, inae Cana Coaunera cojoanonaa que turuhane bana canu, Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne itolere cocoainanacaaihuri amurijijiriin cocoainanohi nichaaunne jaan rori- \it trono \it* ichoae nelauriaanune banate, inara netonai lechoonca coroatajai cocoainanacai nequichene rori- \it trono \it* ichoae nelauriariquicheein, nii lechoonca coroata lauriin nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru ichanaa coaraain, ‘Acaauru acaaurute caohacha ichae. Jana acaauru acaaurute baaso ichae,’ naain beein coitucuhin rucuhequichene coina.  
\v 29 Chaen techu, canuhacha icharatei ichacuruhane coina, rai bereecuru, naraaichuru, comasai, fojiaraauru, rai natane, naaonjoain ratirichate, lefasha saneein jelai amurijiriin eruurureein. Chaen techu, chabana nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa que ichaoreein.  
\v 30 Chaen techu, caa ena leeochaauru amurijiriin nelaetoha nocoetonacaauru, caa ena chaque nelatihei rijijieein nenacaauru fautaain chaque nelatelanaala nedaaurureein. Jana ena caa leeochaauru fautaain nelatihei rijijieein nenacaaurute, jataain nelateineein neeurureein,” naain Fedoro tonorae Jesoso. 
\c 20  
\s1 Leinjiin ocoana erora- cacha amiharatera rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane que canacaanu relaa Jesosone 
\p  
\v 1-2 Niritoha canacaanu raine baihate nocoana que cacha amiharatiha leinjiin ocoana erorane rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane que canacaanu relae. 
\p Niritiinte: “Leinjiin cacha janohetiin nimichuhin, nocoana jana amihaneeuruha cachaaurune coina ariin, inae cachaauru eruhin, rai nocoana jana le jiichooneineein acaauru amihaneeo coretihane coina rucujueein, nii cachaauru letoae nii amihanenaa erora.  
\v 3 Inae acaauru letoaane baiha, enoto chujutaaelalajeein nacoauneein mituhin cuhin leeochaauru cachaauru arihane janate, najiniha neeure nenaanaja cataaun nelanaaejeein cachaauru.  
\v 4 Nii jaunte, nii nelanaaejeeunruhane coaraane jaun: ‘chajaain inara netonai amihanenihuche canu ocoana jana. Inara amihaneeon rijijieeine inara coretereeunni,’ naa nii amihanenaa erorane jaun cuure nii cachaauru.  
\v 5 Nii baihate coaiteen, enoto chujutaain mituhin cachaauru ariin, nii baiha sonaiha mituhin cachaauru ari nii amihanenaa erora.  
\v 6 Inae nuna macohi ichoae teejiha enotone jana, mituhin nacoauneein cachaauru arihane jana, nenaanaja cataaun neeuruha rai namihaneeo colane nelanaaejeein cachaaurune jaun, erunajaain: ‘Chanuna sonafaajeein amihanelanaala neeiche,’ naain acaauru caje bajaa nii amihanenaa erorane jana:  
\v 7 ‘Neniha canacaanu rai amihanenaa terane jaunna, amihanenihacaanu,’ naauruhane jaunte: ‘Chajaain aihane inara netonai canu ocoana jana amihanenihuche,’ naain letoanajae nii amihanenaa erora. 
\p  
\v 8 Inae nocohena jerihane janate, rai cachaauru beraicha rai: ‘Chajaain, nii cachaauru cotijiaain, acaauru satononiha turuhin amihanenacaauru que nunuheteein coretenaacu, nii jauriaanejeein nunuheteraauru que satonoteein,’ naa nii amihanenaa erorane janate,  
\v 9 inae ichoaichaniha cuuruha nii satononiha nuna macohi ichoae teejiha enotone jana nunuheteein amihanenacaaurune jana, le cachaauru corete jerichanejeein le jiichooneein, nii coretera.  
\v 10 Nii janate, inae nii ichoaichaniha turuhin amihanenacaauru coretihane jaan que turuhane jaun: ‘Nii satononiha turuhin amihanenacaauru amurijiriin jecha, rai namihaneeo core raaurureein,’ naaure. Nete, nii satononiha turunacaauru rijijieein, jerichanejeein le jiichoo coreneein raaure acaauru netonai.  
\v 11 Nii jaunte, rai namihaneeo core raauruhane ucuaaetoha nejesinajeein nii amihanenaa erora rai:  
\v 12 ‘Caa canacaanu satononiha turunacaaurute, basiinjiincha amihaneeuruhane saijieein, canacaanu coreteeine jeeoneein acaauru coreteei, mainajeein amihaneein, enoto ajaanone maajeein abaantacaanune saijieein,’ naaure.  
\v 13 Niritocuruha nii amihanenaa erora raine jaunte, leinjiin rai: ‘Coatihana baasoneein ii coretihaaunte quiicha belaai. Tana canu aina, le janohineein ii coretichaaunne coina rucuhequine coitucuhine.  
\v 14 Aihana jaun, nocoa ii amihaneeo core. Chajaain amuu. Canune, nii inara satononiha turuhin amihanenacaauru rai, jerichanejeein inara coretichaaunne jeeoneein coreteeun,  
\v 15 carai niha rauhi cacoriqui aina quiicha jerei ichacaaunne jaanune jaun. Raunajetocoaaunne jaunna baasoneein canu coaraaite,’ naain nii cacha tonorae nii amihanenaa erora. 
\p  
\v 16 Nii rijijieeinte, caa enene ichoaichaniha nenacaauru satononiha neeurureein. Jana satononiha nenacaaurute, nunuheneein neeurureein,” nae Jesoso. 
\s1 Orichaainne biha nacoauneein Jesosone 
\r (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34) 
\p  
\v 17 Inae bero cuhane Jerosaleen nichaae cuujihacaanune janate, nii lechoonca coroatajaain aina nerelanaa nichaanune cotijiaain, jelai canacaanu teteriin:  
\v 18-19 “Inae enate laen Jerosaleeun cuhacache. Ecute, Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne mucuhin, saseredote curuaanaacuru, chaen Moisesa rai Cana Coauneraacha tei rauhi que cacha relaaureraauru, naaonjoainuri rai canu tiha cuurureein. Chaen techu nejelau atane caje unacaauru cachaauru rai caetecurureein, caque nocoatijiaain, canu faojoaain coroso que canu teein canu ateinaauruhane coina. Nena nichata janojoin cuhane ichanareeunni,” naain aina nerelanaa nichaanune rai beebeje Jesoso. 
\s1 Saantiaao aina Joaan nebaacha bajai 
\r (Mr 10.35-45) 
\p  
\v 20 Nii janate, Jesoso rene turuha uhe Sebedeeo comasai, rai calaohichuru Joaan, Saantiaao, naaonjoainuri aina. Turuhinte, nii calaohichuru rai atiin chaelai ichaa Jesosone coina nacatiha neseeonriaane jana:  
\v 21 “Chate jerequicheta,” naain caje bajaa Jesosone janate: “Inae ii Cojoanonaa que turuhane bana, atiin ii raotono nichajai que nelauriaa leijiinne jana, ii jaabiji nichajai que nelauriamiinche caa leeochara,” naa Jesoso raine janate:  
\v 22 “Cha bajaaichene, coatiha coitucuhin bajaheeiche. Necairichanaa abaantarichaaunnine rijijieeinna necairichanaa abaantana nainequiche,” naain acaauru caje bajaa Jesosone janate: “Abaantana nainichaanu,” naain tonoraauruhane jaun: 
\p  
\v 23 “Nii necairichanaa abaantana nainequiche niqui. Nete laen, canu raotono nichajai que, canu jaabiji nichajai que, naaonjoaain nelauriana naineneeiche, nitohanai rai tihanune coina nenihanune jaun. Banihateein ichaalu Ofane jaancuruhacha raite, tenojoin niha cureein,” nae acaauru rai Jesoso. 
\p  
\v 24 Nii Jesoso caje bajaa Sebedeeo calaohichuru nebane aonaainne, nii coroatajai ita nejeraauru que nejeratihacaanu nii lechooncaain aina nerelanaa nichaanune. 
\p Nii jaunte,  
\v 25 canacaanu cotijiaain canacaanu rai: “Inarate rai cachaauru cairichaaeriin, acaauru amurijiriin niha nocohetiin neeuruha Cana Coaunera coitucuhichuru curuaanaacurune coitucuhiche.  
\v 26-27 Nete laen, inara nitohaneein nenaa naineneeiche. Aihana jaun, chunocoha inara jana leeochaauru amurijiriin nenaa coaaucane, leeochaauru coroatajanemiin. Jana, chunocoha leeochaauru amurijiriin nenaa coaaucane, rai letononeein neeine. 
\p  
\v 28 Nitohaneein nihanune coinane cau turuhin neeun canu- Cana Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa nichaaunne. Coatiha carai quiicha latei teein niha cachane coina cau turuhaaun. Canune, cachaauru rai nelatichaaunne coina letononeein neeun. Canune, osa caje nichotiha arajii cachaaurune coina ohin cacoichana que coretiha cureeunni,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Coroatajai maosa rautaa Jesosone 
\r (Mr 10.46-52; Lc 18.35-43) 
\p  
\v 29 Inae Jerico caje amuhacaanune janate, Jesoso caaijie uure arajii cachaauru.  
\v 30 Nii janate, bero cuhane babaecooruha coroatajai maosacurune jaun, acaauru rohan situha cuha Jesosone aonaain: “Canacaanu Curuaanaa Rabiri nefoerateneein nenaa, tana cairichaaojoaain canacaanu coaraaine,” naauruha ehequiine janate,  
\v 31 aitocuruhane caohateeuruha cachaaurune jana, que rutaain tonijiaain ehehequiin: “Canacaanu Curuaanaa Rabiri nefoerateneein nenaa, cairichaaojoaain canacaanu coaraau,” naauru janate ecu inacuhin acaauru cotijiaain:  
\v 32 “Chatohanai inara rai ichacaaunne jeriquiche,” naain acaauru caje bajaa Jesosone janate:  
\v 33 “Conoha canacaanu notanena jerichaanura Curuaanaa,” naauru jana,  
\v 34 cairichaaojoaain acaauru coaraane jaun, biji que acaauru nota dadaa Jesosone rijieeoritiin inae conoha acaauru notane jaun, Jesoso caaijie uure, nii coroatajai maosacuru. 
\c 21  
\s1 Jerosaleen turuha Jesosone 
\r (Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19) 
\p  
\v 1 Inae Jerosaleen catainajeein leinjii nese Betafajee ichatane ucuunno- Oliboneein acaauruhacha curuaatei rohan turuhacaanune janate, aina nerelanaa nichaanune caje coroatajai letoae Jesoso.  
\v 2 “Chajaain taa niita canaacha coarajei neseu cunichuche. Ecute, cositenojoineein leinjiin bene, leinjiin curuaanaa narejeen, naaonjoaain borocuru eruriquicheein. Chaen inae erunajaaichene, carai cajiha acaauru cosichuru rututaain uhanajaauche.  
\v 3 Inae uhanajaaichene jana, chunocoa inara caje bajaane: ‘Latenaaca curuaanaane jaunna amanajaacaanu. Enate jelaiha acaauru cainaratereein,’ naain uhanajaauche,” naain letoanajae Jesoso. 
\p  
\v 4-5 Nitohanihalu: 
\q1 “Sioon cocoaichacuru, 
\q1 joaenreen rijijieein nenaa inara \it Rey \it* 
\q1 coaracuche. 
\q1 Acate, inara rene turuha uhe 
\q1 leinjiin boro laaojoiri ichoae. 
\q1 Cabario ichoae amuuruha 
\q1 leeochaauru curuaanaacurune saijieeinte, 
\q1 leinjiin boro 
\q1 anajiin tabai ruhacaera 
\q1 narejeen laojoiri ichoae uhe,” 
\m naain beein laenaalu \it profeta \it* inoaensine nainaane coina ailu. 
\p  
\v 6 Niritiin acaauru letoaa Jesosone jaun cuuruha nii coroatajai aina nerelanaa nichaanune caje cunacaaurune janate, nii beein letoanajaane rijijieein,  
\v 7 rai narejeen aina boro eruhin, nichoae cajione maritaain amanajaain, Jesoso rai tenajaaunruha aina nerelanacaaurune jana, nichoae lautoroaain cue Jesoso. 
\p  
\v 8 Nii janate, najiniha neeure arajiin cachaauru. Acaauru tabaaurute, bero cuhane acaauru cajione maririjiacoaaure. Jana tabaaurute, ajaena raain, najiniha meriaacoaaure.  
\v 9 Jana, ichoaichaniha cunacaaurute, acaauru caaijie cunacaauru aina coroajeein eheehequiin: 
\p \it “Rey \it* Rabiri ichoala coroaaecuruhine. 
\p Raotojoeein turuhine acaneein nenaa rijijieein Cana Curuaanaa- Cana Coaunera letono. 
\p Dedeeune maajeein Cana Curuaanaa coroaaecuruhine,” naaure Jesoso que. 
\p  
\v 10 Nii Jerosaleen turuha Jesosone coaraainte, satiin nii nese sacutaain que suujua rerohecaain cajihaneei amuhemujueein: “Cha cajena unaa ne caa cacha,” naain ita caje bajaain:  
\v 11 “Caate, Cana Coaunera ere bera \it profeta \it* Jesoso ne, taolu Calileea nenaa Nasarete cocoaicha,” naaure cachaauru. 
\s1 Teenforo asajai caje cachaauru sitaa Jesosone 
\r (Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22) 
\p  
\v 12 Nii jana inae Teenforo asaae enoha cuhane jana, najiniha neeuruha necoretenacaauru aina acaauru caje coreteraaurune jaunte, jelai caje sitanajae Jesoso. Coriqui coreeuruha cachaauru raina jaan rori lacohitiin, ecu serori que necoretiha nenacaauru rorine maajeein lacohitiin: 
\p  
\v 13 “Cana Coaunera Quiricha cuhanete: ‘Canu lorerite, acaihaniji Canu bajaaebajaaecuruhane jaan coloherineein nereein,’ naain ne laenanohineein. Nete, inara leinjiin asijiaunanaja coloherineein teeiche,” naain acaauru cotai Jesoso. 
\p  
\v 14 Nii Teenforo asae, rohan turuhacoaauruha maosacuru, bacosacuru, naaonjoainurine janate, acaauru rautae Jesoso.  
\v 15 Nii cojoelanaacojoai ichaain acaauru notaaca Jesosone jana ecu neein coarajeeuruha saseredote curuaanaacuru aina Moisesa rai Cana Coauneraacha tei rauhi que cacha relaaureraauru, naaonjoainurine janate: “Coroaaenojoinemiin \it rey \it* Rabiri ichoala,” naain cojiorichuruha canaanainunru Teenforo asaaene aonaain obajeeinte: 
\p  
\v 16 “Toon ii rai ereeuruhane aonaaina,” naain bajaaure. 
\p Nii jaunte: “Aihanu. Aonacaaun. Tana: ‘Canaanainunru, sisinacaaurune maajeein ii coroaecuruhane coinate, caohacha ichaai,’ naain laenanohineein nenaa reretaaichene,” naain acaauru tonorae Jesoso.  
\v 17 Niritoha acaauru raine baihate, ecu acaauru ratiriin, nii nese caje amuhin, Betaniau cue Jesoso, ecu sinihane coina. 
\s1 Inacaenihane coina \it iquera \it* cojiotaa Jesosone 
\r (Mr 11.12-14, 20-26) 
\p  
\v 18 Inae janone jelaiha neseeu cuhane jana mijiitohane jaunte,  
\v 19 bero auhaniha niha leinjiin \it iquera\it*ne jaun nichuuntaain coarae Jesoso, inaacane lihane coina niqui. Nete inacaenihane jaun: 
\p “Inae chabana coaiteen inaariheeini,” naa Jesosone rijieeoritiin ohe nii \it iquera. \it* 
\p  
\v 20 Nii coaraainte: “Chasiinna luhecotariin ohe,” naauruha cojoelatiin aina nerelanaa nichaanune tabaaurune janate: 
\p  
\v 21 “Esinae rauhijiriin esenetaain, icharichaain Cana Coaunerane esenetaain neeichene, caa ena \it iquera \it* ichacaaunne amurijiriinte naineriquiche. Caa ichatane rai: ‘Caalai caje amuhin, cucuana cuhane cunihun,’ naaichene, nii aitocoichene rijieeoritiin cucuana cuhane cure nii ichatane.  
\v 22 Nii rijijieein techu, Cana Coaunera caje cha bajaaiche, terichaainne esenetaainne, inara rai inaraacha bajai tereein Cana Coaunera,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Cocoainaai letono niha Jesosone 
\r (Mr 11.27-33; Lc 20.1-8) 
\p  
\v 23 Nii baiha Teenforo asae enohin cachaauru relaa niha Jesosone janate, rene turuhin: “Chatohanai Cocoainanacai neeinna neei ii, catohanai ichaaine coina. Chana cocoainanacai neein ii cocoainae,” naain Jesoso caje bajaauruha saseredote curuaanaacuru aina Joriocuru bichauhenaaurune janate: 
\p  
\v 24-25 “Canuhetonaina inara caje bajanaa jereeun. Cha Joaan letoaelu cacha cojunacatihane coina. Cana Coaunerana letoaalu, ainihane cachaauru letononeeinna aihalu. Canu rai beeichenena, canuhetonai inara rai canu cocoainaera bereeunni,” naain acaauru tonoraa Jesosone janate: 
\p “ ‘Cana Coaunerate letoaelu,’ naacachenete: ‘Chanuna jana esenetaeneeichelu,’ nareein cana rai.  
\v 26 Niheichu ‘Cachaaurute letoaelu,’ nanaa nainihaacache acaauru coasiha. Satiin cachaauru, Cana Coaunera, Joaan letoaalune esenetaauruhalune jaun,” naaure nejesinajeein ita rai. Niritiin ita rerohecaainte: 
\p  
\v 27 “Coitucuhaacaanu,” naauruha Jesoso raina jaunte acaaentonai: 
\p “Aihana jaun chujian canuhetonai, inara rai canu cocoainaera benaa nainihaaun,” naain acaauru tonorae Jesoso. 
\s1 Coroatajai calaohichuru letoaa leinjiin cachane rijijiei que acaauru relaa Jesosone 
\p  
\v 28 Nii baihate acaauru rai: 
\p “Tonaquiche jana inara caa erenaa que. Leinjiin cachate coroatajaain neeuruha rai calaohichurune jana, leinjiin rai: ‘Canu calaohi, enene canu ocoana jana amihanenihu,’ naa rai inacane jana:  
\v 29 ‘Coatiha curinaaunni’ naain cunaa jerenihane baiha cue nii leinjiin rai calaohi.  
\v 30 Nii baiha coaiteen, nii rai calaohi coroataja letoaane janate: ‘Saan ahi. Inae curichaaunnicha ofa,’ naane saijieein cuene.  
\v 31 Chariji inara rai, rai inaca ere tonoraain niicha icharatei ichae,” naain canacaanu caje bajaa Jesosone janate: 
\p “Nii ichoaichaniha rai inaca letoanojointe, inacaacha icharatei ichaain inaca ere tonorae,” naauru janate: 
\p “Nii rijijieein techu, inara aineeichene jana, Cana Coaunera Cojoanonaa que niha cuurureein Roma curuaanaa rai cachaauru cobaraain coriqui bajaaurera aina ene cojoaelorohecuru.  
\v 32 Caohachaain rai nichao coreein neeuruha cachaaurune coina, relanajaa uhalu Joaanne jana, inara esenetaeneeichelune jana, Roma curuaanaa rai cachaauru cobaraain coriqui bajaaureraauru aina, nii ene cojoaelorohecuru esenetaauruhalune jaunte, Cana Coaunera Cojoanonaa que neeurureein. Jana inara, coaraquichene saijieein esenetaain inara ichao coreneeichene jaun, coatiha Cana Coaunera Cojoanonaa que neriheeicheein,” nae saseredotecuru aina Jorioocuru bichauhenaauru rai Jesoso. 
\s1 Nechu aansaineein ichaonacaauru amihanenacaauru que cachaauru relaa Jesosone 
\r (Mr 12.1-12; Lc 20.9-19) 
\p  
\v 33 “Caa leeocha erenaa aonacuche. Leinjiin cachate oba coocana sirihane jaun, bino ichaane jaanu ichaain corihateein, nii baiha ucuuneein rori jae nichoae netiin amihanenacaauru beraihane coina. Inae satiin besautiaane baihate, rai leruhin teeuruhane coina que amihanenaa inaaureraauru cachaauru rai teein ratiriin amue.  
\v 34 Inae tainacaane janate, leruhin rai niicha teeuruheni teeuruha raine coina letonocuru letoaa nii ocoana erorane jana, cuhin bajaauruha nii letonocurune jana,  
\v 35 tabaauru letonocuru faojoaain, tabaauru atinaain, ajeri que tabaauru bodoosiin, naaonjoainchuru sonajaaure.  
\v 36 Nii jaunte, nitohaneein rai letonocuru letoaane jana, sonajaauruhane jaun, coaiteen jelai amuritoheriin, enacoauneein letonocuru letoaane jana, jerichanejeein sonajaaunre nii amihanenacaauru. 
\p  
\v 37 Nii letonocuru letoaane naineein sonajatocuruhane jaunte, satononiha rai calaohi letoae: ‘Canu calaohi nihane jaunte laen que suujua acatecurureein,’ naain niqui letoae.  
\v 38-39 Nete inae cuha nii rai calaohine jana coaraain ecu ita rai: ‘Caate laen, nerora calaohi nihane jaun, jitariin cana caje caa rai inaca raineein nenaa raa cureein satiin aina nedaane coina. Coanete sohin jaohacache. Nii banate, satiin cana raineein nedareein nii raineein neenu,’ naain nii rijia caje mitaain sohin jaaore nii amihanenacaauru. 
\p  
\v 40 Aihana jaun, inae turuhane bana, cha ichareein acaauru aina, nii amihanenaa erora,” naain bajaa acaauru caje Jesosone janate: 
\p  
\v 41 “Nii nechu aansaineein ichaonacaauru cachaauru sohinte jaoreein, cairichaaojoaain acaauru coaraelanaala. Sohin jaonajaainte, leeochaauru rai nii amihanenaa tiha cureein, inae ecu tihane bana rai leruhin niicha taojiaauri teeuruhane coina,” naauru janate: 
\p  
\v 42 “Tana, Cana Coaunera Quiricha cuhane: 
\q1 ‘Nii ajeri, loreri ichacuruhane jaanu que nenaa jaolecooruhane jaan que temurateeinte 
\q1 loreri jaaure nii loreri icharaauru. 
\q1 Niine cojoelatohacaanu, 
\q1 nitohaneein ichaa Cana Coaunerane jaun,’ 
\m naain laenanohineein nihane reretaain aonaquichene. 
\p  
\v 43 Nitohanihane jaunna inara rai aitoon, rai Cojoanonaa que neeichene coina tihalune saijieein nii inara rai niicha teilu ruluhin, janijiin niicha ranojoinunru Cojoanonaanu que terichaain Cana Coaunerane jaun.  
\v 44 Jana canu nii ajeri nichaaunne ichoae comoite raajenihane chalutoroaain nedareein. Jana, canu nii ajerineein chunocoha ichoae comohanunete ajane neein nedareein,” naain raajenihane neque aite Jesoso. 
\p  
\v 45-46 Niritiin acaauru que aitoha Jesosone que nainacuruhane jaunte, Jesoso mucueratena jerecuruhane saijieein, ichana nainecurene, satiin cachaauru coasiha nii saseredote curuaanaacuru aina Joriocuru bichauhenaauru, satiin cachaauru Cana Coaunera letono \it profeta \it* niha Jesosone esenetaauruhane jaun. 
\c 22  
\s1 Leinjiin \it rey \it* calaohi nisirihatihane quete cacha relae Jesoso. 
\r (Lc 14.15-24) 
\p  
\v 1-2 Nitohaneeinte coaiteen acaauru rai nereretanaa rijijie que cuaain ereerejeein: 
\p “Leinjiin \it rey, \it* nisirihatiha rai calaohine coina beseta ichaane jaunte niqui,  
\v 3 rai letonocuru letoae, nii cotihanohichuru cotihacuruhane coina. Nete tonoraelanaala, nii beseta que turunaa jerecurene.  
\v 4 Nii turunaa jerecurenihane jaunte, enacoauneein rai letonocuru leeochaauru letoae: ‘Inae jatoroainjete ne lenone. Coerenetonanaain nenacaauru nirihurujete soerate. Chajaain beseta bitoaa uucheje,’ naain cotihanaacuruhane janate,  
\v 5-6 tonorana jerelanaala nocoana jana cue leinjiin. Jana leeochate, rai rucuhele que necoretiha cue. Jana leeochaaurute, nii \it rey \it* letonocuru mucuhin atinanajaain sonajaaure. 
\p  
\v 7 Nii corenihate jataain obajeein, rai soondarooru letoae acaauru \it rey, \it* nii rai letonocuru sohin jaaoreraauru sohin jaohin, acaauru nese mocooruhane coina.  
\v 8 Inae nitohaneein turunaa jerecureniha niicha cotiharateeurine jaunte, ‘Satiinte niqui inae jatoroaain ne, caa nisirihatenaa beseta. Nete nelatecurenihane jaun turunaa nainecurene nii jauriaanejeein cotihanohichuru.  
\v 9 Aihana jaun, chajaain nese cataun situnacaauru berooru cuhane cuhecujeein, inaraacha erui cachaauru cotihacuchete, caa nisirihatenaa beseta bitoaa uuruhine,’ naain rai letonocuru letoae nii \it rey. \it* 
\v 10 Nii jaunte, nese cataun situnacaauru berooru cuhane cuhin, aansaineein ichaonacaauru, cachaauru caohachaain suujua coaaraauru, naaonjoainurine majeein cotihacuruhane jaun, cacha que memoe loreri asajai. 
\p  
\v 11 Inae satiin nii \it rey\it*cha tei cajione jiaain neeuruha cotihanoichurune jana enohin coaraa \it rey \it* janate, ecu ne leinjiin cacha \it rey\it*cha tei nisirihateeuruhane jaan cocoajione jiaelanaala nenaa.  
\v 12 Nii cacha raite: ‘Chasiina nisiriatenaa cocoajione satiin rai canuhacha tei jiaeralanaala cau enohite quiicha belaai,’ naa rai nii \it rey \it* jana, ecu inauheneeicha neein aonaje nii cacha.  
\v 13 Niritiinte lenonecuruha cachaaurune jana coaaraneein nenacaauru rai: ‘Caa cacha biji aina, rai tijia ichojoaain airiniha nocohenaanau jaaochete, ecu neein chanaaine,’ nae nii \it rey. \it* 
\v 14 Arajiite niqui cotihanohi ne; nete coroatajaaecure janijiin ranojoinunri. Nii rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaa,” naain que jaolequiin nenacaauru que cuaain ecu nenacaauru cachaauru rai ereereje Jesoso. 
\s1 Roma curuaanaa rai coriqui bajaaurera aina iriha Jesosone 
\r (Mr 12.13-17; Lc 20.20-26) 
\p  
\v 15 Niritiin acaauru que aitoha Jesosone que nainacuruhane jaunte, jelai caje amuhin Jesoso coulurujeeuruhane jaanu leranu arihure ita suujua tacaain fariseeocuru. Chaelai que aitocuruhane jana, baasoneein acaauru tonoraa Jesosone colurujeeuruhane coina.  
\v 16 Nitohaneein coacuhinte, acaauru ere tonoraeraauru, chaen Erodesi ere tonoraeraauru, naaonjoainuri letoaaure Jesoso rene, coulurujueeuruhane jaan lera ariha coritaauruhane coina. Nii jaunte rene turuhin: 
\p “Cacha relaera, iite iique tonaain iriha cachane tonoraelanaala, esinae rauhijiriin aitiin jeriha Cana Coaunerane rijijieein ichaoha cachane coina relaai, rai suujua caje rocohin cacha relaauruha leeochaaurune rijijielanaala. Chaen nechu inanacaa cacha ichaone caje coaraain coulurujueneeine coitucuhacaanu.  
\v 17 Nii jaunna, canacaanu rai beeine jerichaanu. Caohachaana Romanocuru curuaanaacuru curuaanaa- enferadoroacha bajaeratenojoi coriqui \it impoesto \it* tihacachene,” naain bajaaure Jesoso caje.  
\v 18 Nete, nechu cairichanaa coacuhin letononeein aitocuruhane que nainaana jaun: 
\p “Casajenetiin cacha caohacha niha nocoetonacaauru, chanuna baasoneein cacairichaa canu coritana coaauquiche.  
\v 19 Canu rai, nii enferadoro rai inaraacha tei coriqui uhaauchena coarae,” naa Jesosone jaun, rai coata caje nenaa coriqui denario teeuruhane jaun coaraainte: 
\p  
\v 20 “Chariji coujunaca cau caa ne, rai curuaa aina laenanohineein,” naain acaauru caje bajaa Jesosone jana: 
\p  
\v 21-22 “Caate enferadoro coujunacane,” naain tonoraauruhane jaunte: 
\p “Aihana jaun chujian, nii enferadoro raineein nenaa teeuche enferadoro rai. Jana, nii Cana Coaunera raineein nenaa teeuche Cana Coaunera rai,” naa acaauru rai Jesosone jaunte inauheneeicha cojoelatiin ecu Jesoso ratiriin amuure. 
\s1 Oha cachane baiha ichanaa cachane bajaauruhane 
\r (Mr 12.18-27; Lc 20.27-40) 
\p  
\v 23 Nii bananeeinte, Jesoso coaraa uure sadoseeocuru tabaauru, oha cachane baiha nacoauneein ichanaane esenetaaurenihane jaun, bajaauruhane coina. Nitohaneein uhinte: 
\p  
\v 24 “Cacha relaera, Moisesate canacaanu rai aitelu, chunocoha leinjiiniji canaanai sirilanaala rai comasai ratiriin ohane, nii onaa ocoala nii rai ninana autana raa rai comasaineein ne, nii onaa bereeneein teein, nii autana bereetihane coina.  
\v 25 Nii janate, cau canacaanu aina neeurelu caainsineein ita nejera nejesinaneein cachaauru. Nii acaauru inanate, leinjiiniji rai comasai aina canaanai sirilanaala ohe. Nete leinjiiniji canaanai sirilanaala ohane jaun, rai nocoala rai, nii rai nautana teein ratiri.  
\v 26-27 Nete jerichanejeein canaanai sirilanaala oha acaaentonaine jaun, que jaurii nocoala rai nii nautana teein ratiri. Nirijieein cuaajeeinte satiin ooruha nii ita nejera nejesinaaurune jana, ohe nii ene netonai.  
\v 28 Aihana jaun, inae nacoauneein o caje ichanaa cachane bana, chariji comasaineein nereein nii ene, satiin ita nejeraauru comasaineein nihalune jaun,” naain Jesoso caje bajaauruhane jaunte: 
\p  
\v 29 “Cana Coaunera Quiricha inoaensi reretaain niicha ichana nainei coitucueneeichene jaunte, cha coitucueneeichene jaun aitocoiche.  
\v 30 Inae ohane caje ichanaa cachane, ene, quicha, naaonjoainuri ita que nesinijerateein neeururinaain, inae Cana Coaunera letono anjera dedeeu nenacaauru rijijieein neeururichaaine jaun.  
\v 31 Tana o caje ichanacuruha onacaaurune que, raaje nujuae caje:  
\v 32 ‘Canune, Abaraaun, Isaca, Jacobo, naaonjoainuri Coauneraneeun. Aihana jaun, coatiha onacaauru Coauneranihaaun. Canune ichaohin nenacaauru coauneraneeun.’ naain aitohalu Cana Coaunerane reretaain coitucuhichene,” nae acaauru rai Jesoso. 
\p  
\v 33 Niritiin sadoseeocuru relaa Jesosone jaunte, cojoelatiin aonajeeure cachaauru. 
\s1 Jataain leeochaauru amuritoeriin nelateein tenojoi Rauhi 
\r (Mr 12.28-34) 
\p  
\v 34 Nitohaneein acaauru relaa Jesosone jana, inauheneeicha aonajeeuruha sadoseeocurune coitucuhinte, ita taojiaaure fariseeocuru.  
\v 35-36 Nitohaneeinte, leinjiin acaauru caje Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaeraneein nenaa fariseeo, Jesoso rai: 
\p “Cacha relaera, chariji rauhi cana ichao rai leeochaauru amuritoeriin jataain nelateineein tenojoin ne,” naain nechu coulurijiane jaan leranu ariha, Jesoso caje bajaane janate: 
\p  
\v 37 “Ii Curuaanaa Cana Coaunera belaihu, ii coichana, ii suujua, ii suujue, iicha coacui, naaonjoain aina cuaritaain.  
\v 38 Caritiinte jataain jauriaanejeein cana rai nelateineein nenaa rauhi beratelu cana rai Cana Coaunera.  
\v 39 Nii que jauriineein tenojoite, jerichanetojoeein: ‘Chamute cacha belaain coaraau, ichaajenihane ijiabereeo belaaine rijitojoeein,’ nae.  
\v 40 Caa coroatajai rauhite, jataain nelateein cana ichao rai tenojoi ne. Acatechu nii Moisesa aitoonjoa rauhichuru cana relaauruha \it profeta\it*curune jaan rauhi temuraneein ne,” nae fariseeocuru rai Jesoso. 
\s1 Cha caje nefoeratenaa ne Curisito Mesihasi. 
\r (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44) 
\p  
\v 41 Nitohaneein jaiti netaojiaain ita aina neeuruha fariseeocurune janate: 
\p  
\v 42 “Tonaquiche inara Curisito Mesihasi que. Cha caje nefoeratenaa neeicha ne,” naain acaauru caje bajaa Jesosone janate: “Rabiri caje nefoeratenaaneeinte ne Curisito Mesihasi,” naain tonoraauruha fariseeocurune janate: 
\p  
\v 43 “Chasiina jana nitohanihane, que aitoroatiha Cana Coaunera Suujuene jaun: ‘Canu Curuaanaa,’ naelu Rabiri, Curisito Mesihasi que. Chaen techu: 
\q1  
\v 44 ‘Canu Curuaanaa raite: 
\q1 “Cau carohan, 
\q1 caraotono nichajai que nelauriaau, 
\q1 ii que nejeratenacaauru amuritiin 
\q1 ii tijia asaae tenajaanune reentiaaincha,” nae Cana Coaunera,’ 
\m naain belu Rabiri. 
\p  
\v 45-46 Aihana jaun, chasiina Rabiri caje nefoeratenaa nere Curisito Mesihasi: ‘Canu Curuaanaa,’ naalu rai Rabiri natiin,” naa acaauru rai Jesosone janate, le erenaanejeeiniji tonoraaurenihane jaun, inae nii caje coaauneein, caje cha bajanaa jerecurene fariseeocuru. 
\c 23  
\s1 Fariseeocuru aina, Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaurera ichao biha Jesosone 
\r (Mr 12.38-40; Lc 11.37-54; 20.45-47) 
\p  
\v 1 Nii baihate, ecu nenacaauru cachaauru, chaen aina nerelanaa nichaanune, naaonjoainichaanune rai: 
\p  
\v 2 “Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaurera aina fariseeocurute, aitoha nii rauhine jaan belanaala joaenreen cuaain cachaauru relaaure.  
\v 3 Atiin acaauru ere tonoraain acaauru aitoonjoa ichacuche. Nete laen caohachaene chaachacuruhane rijijieein cha ichaquichene, tonaain ereeuruhane nihanatiin, enaacha leeochaneein chaachacuruhane jaun.  
\v 4 Nitohaneeinte, nii chabana nitohanei ichaonaa que ichaonaa naineniha cachane saijieein, cachaauru rai caaintati ichaonaa teeure, nii acaauru nihanatiin nitohanei ichaonaa que ichaonaa naineralanaala. 
\p  
\v 5 Nechu caohacha ichaa nocoetocuruhane coaracuruha cachaaurune coinate, nitohaneein neeure. Nii jaunte, rai naurichuru, rai bijihuru cuhane, naaonjoaain Moisesa rai Cana Coauneraacha tenojoin rauhi laenanohineein nenaa amaauruhane rautatoore. Chaen techu jataain nelatiha nocoetocuruhane jaan coujunacanu que, cajione ererianohineein nenaa jiaainne maajeein aihure.  
\v 6 Nii rijijieein techu niha lenonena jaaunru rori caohachaauru janijiin ichoae nelauriaain lenoneein, sinacoca asaene maajeein enooruhane, rori caohachaauru janijiin nichoae nelauriaaure.  
\v 7 Nitohaneeuruhane jaunte, bero cuhane acaauru que tacaain, acaauru que suujua acateein iriha cachaaurune jereein: ‘Cacha relaera,’ naa acaauru rai cachane jereeinchuru aihure. 
\p  
\v 8 Nete laen inara: ‘Canu relaera,’ naain inara rai iriha cachane jereein nenaa naineneeiche, satiin inara ita nejeraneein neeichene jaun, leinjiincha niha inara Relaerane jaun.  
\v 9 Niheichu nainiheeiche chuni rai: ‘Canu inaca,’ naain erenaa nainiheeiche, leinjiincha niha inara Inaca dedeeune jaun.  
\v 10 Niheichu nainiheeiche: ‘Canu curuaanaa,’ naa inara rai cachane jereein neeichene, leinjiin Curisito nichaaunne inara Curuaanaa neein nihanune jaun.  
\v 11 Nitohanihane jaun, leeochaauru amuritoheriin nenaa coaauca chunocoha inara janane, cha lateein neeuruha leeochaaurune, acaauru coroatajanemiin.  
\v 12 Nitohaneein leeochaauru amurijiriin nenaa jerenacaaurute leeochaauru fautaain tenojoinereein. Jana leeochaauru fautaain neite, leeochaauru amuritoheriin tenojoinereein. 
\p  
\v 13 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaureraauru aina fariseeocuru. Inarate Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa jerecuruha leeochaaurune caohateraneein neeiche. Inara netonai que ichaonaa naineneeichene jaunte, que ichaaoruha leeochaaurune caohateraneein neeiche.  
\v 14 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaurera aina fariseeocuru, autanaauru loreri nihanatiin ruluhin neeichene jaun. Nitohaneein ichaohichene aninoaeraneeite, Cana Coaunera bajaaichene carajaain bajaaiche. Nitohaneein neeichene jaunte, jataain caseteco coaraa curiquicheein inara. 
\p  
\v 15 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaureraauru aina fariseeocuru. Inarate chauratane sacuritaain cucuana cuhaneeuru amuhemujeein cachaauru ariiriiquiche, nechu jataain Cana Coaunera esenetaera niha nocoetiin relanajaainchene, coroata saain inara amurijiriin moconajaera cachaneein neeuruhane coina. 
\p  
\v 16 Coaraain nainacuche inara maosa rijijieein nenacaauru cachaauru relaeraneein nenacaauru. Inarate chunocoha, Teenforo coreniha cha ichaane coina aitohane sainejeein nii naitonjoa ichaeniha cachane, cha ujuaihoneein nenihane que aitocoiche. Nete laen Teenforo corujele oro coreniha chaachaain nihane coina aitohane jana, chatohanai ichaain nenihane cocoaeraane que aitocoiche.  
\v 17 Aaso aina maosa rijijieein nenacaauru cachaauru. Cha jataain inara rai nelateein nenaane orona. Tana nii Teenforo coreniha que banijiaineein niha nii orone jaun, jataain nelateineein nihane coitucuhichene.  
\v 18 Chaen techu: Chunocoha, Cana Coaunera que banijiai lenonecuru mocohichene jaan rori- \it altar \it* coreniha cha ichaane coina aitohane sainejeein ichaenihane, cha ujuaihoneein nenihane que aitocoiche. Nete laen, nii rori- Cana Coaunera que banijiai iniho mocohichene jaan- \it altar \it* ichoae nenaa coreniha cha ichaa cachane coina aitocoichene, esinae rauhijiriin nohanelanaala ichaane coina aitocoiche.  
\v 19 Maosa rijijieein nenacaauru cachaauru. Cha jataain inara rai nelateineein ne. Nii Cana Coaunera que banihateein tenojoin inihona, ainihane rorina. Tana nii rori coreniha Cana Coaunera que banijiaineein niha nii inihone coitucuhichene.  
\v 20 Aihane jaun nii rori coreniha chaachaain nihane coina aitoha chunine, nii roriicha coreniha coatiha icharinaain, nii nichoae nenaa corenihane maajeeinte ichareein.  
\v 21 Jana Teenforo coreniha chaachaain nihane coina aitohane, coatiha Teenforo corenihacha ichaane coina aitorinaain, Cana Coaunera quene maajeeinte aitoreein ecu nihane jaun.  
\v 22 Jana dede coreniha chaachaain nihane coina aitoha chuninete, Cana Coaunera nelaurianajaneein niha dedene jaun, Cana Coaunera quene maajeein aitoreein. 
\p  
\v 23 Coaraain nainacuche fariseeocuru aina Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaureraauru, inaraacha ichai coitucuhin ichoaeneeichene jaun. Caohacha ichaa nocoetiinte niqui jataain ansijiin laaojoiri niha natiin Cana Coaunera rai teeiche. Nete jataain nelatei Cana Coaunera rai rauhi tonoraain neneeiche. ‘Caohacha nejesinaacha ichaain, baaso coacuelanaala neein, cairichaaojoaain leeochaauru coaraain, Cana Coaunera ere tonoraain aca jerihane rijijieein que asiin cha ichaelanaala neeuche,’ naa Cana Coaunera rai rauhine sainejeein tonoraeneeiche. Nii leeocha jianelanaala nii rauhi aitoonjoa ichaquichenete caohachae.  
\v 24 Inarate, maosa rijijieein nenacaauru cachaauru relaeraneein neeiche. Jataain ansijin laaojoiriniha natiinte niqui tonoraain niha cachane jereein neeiche. Nete jataain banejelanaala baaso ichaain neeichene coaraain coitucunaa naineneeiche. 
\p  
\v 25 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaureraauru aina fariseeocuru. Inara cacha coritaera nequichenete, acau cohichene jaan janoriicha culeequiche. Nete cuhanai culejeneeichene jaun jataain calanine cuhanai. Nii rijiicha inara suujua cuhanai, inara suujua cuhane coacuhin baasoneein cacha basijiaauhin, inara amute cacha caje cha chunaain, naaonjoaainchene jaun.  
\v 26 Cha coitucuelanaala nitajenaa neein nenacaauru fariseeocuru. Jauriaanejeein nii acau cohichene jaan janori culeequichene rijijieein, nii inara suujua cuhanai itolere baaso ichaquichene jaan caaun calanineein niha inara suujua cuhanaine jaan jaaochete, somaraain neeiche. 
\p  
\v 27 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaeracuru aina fariseeocuru, aiha atanebana airichai nichajaine rijijieein somaraain, jana asaaun itolere onaa bucuuru calani sirihane rijiicha inara suujua cuhanaine jaun.  
\v 28 Nii aiha atanebanane rijijieeinte, cachaauru nota rai, inara jaberocohacha cacha caohacha tocohaneein inanacae. Nete, inara suujua cuhane casajenetiin, cacha coritaeraniha caohacha ichaa nocoetiin aaichene jaun, leinjiin calani rijijieein neeiche.  
\v 29 Coaraain nainacuche Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaeracuru aina fariseeocuru, inaraacha ichai coitucuhin ichaeneeichene jaun. Casajenetohichene jaunte, nechu cacha coritaeraniha, nii inara foerateracuru sonojoihunru \it profeta\it*curu, cacha caohachaain suujua coaaraauru, naaonjoainuri cojunaca ichaquiche ajeri caje, caohatiin itolere que corujueleteein.  
\v 30 Nitohaneein ichaainte: ‘Cana foerateracuru jiniichaain ichaohacachelune jana nihane, coatiha acaauru coroatajane rihahacache, \it profeta\it*curu sohin jaaoruhane jana,’ naain ereeiche.  
\v 31 Niritiinte, inara raajenihane, nii inoaenlu \it profeta\it*curu sohin jaaoreralu nefoeratenequichene coitucuhiche.  
\v 32 Inae nitohaneein nunuheteeuruhalu inara foerateracurune jaan besautiaauche. 
\p  
\v 33 Acanocuru, acano caje nefoeratenacaauru. Coatiha usi tabai jana caseteco neriquicheeinne caje nichoteriheicheein.  
\v 34 Nii coinate inara rene \it profeta\it*curu, cha cojoeluinanaa inaaurera, cacha relaeracuru, naaonjoainuri letoaanune jana, tabaauru sohin jaohin, coroso que tabaauru teein, tabaauru faohariquicheein sinacoca asae teein. Chaen techu, neseeuru neseeuru naineein arinajariquicheein.  
\v 35 Nii jaunte inara, satiin cacha caohachaauru atinanohichuru coreniha caseteco coaariquicheein. Caohachaain suujua coaara Abeli atinaauruhalune que nunuheteein, Cana Coaunera rai jelai teein nenaa teeuruhane jaan rori rohan nenaa \it santuario \it* rohan teein inaraacha soilu- Berequihasi calaohi Sacariasi que tiaaojoaain, caseteco coaraa curiquicheein.  
\v 36 Esinae rauhijiriinte nitohanihane coreniha, caseteco coaracurureein caa enene nenacaauru cachaauru,” nae Cana Coaunera rai rauhi que cacha relaaurera aina fariseeocuru rai Jesoso. 
\s1 Jerosaleen cocoaichacuru coreniha chanaa Jesosone 
\p  
\v 37 Niritohane baihate: “Cairichaaojoaaiche Jerosaleen cocoaichacuru, inara rene Cana Coaunera letonocuru \it profeta\it*curu sohin jaohin, Cana Coaunera ere beracuru bodoosiiche ajeri quene jaun. Araai saaine niqui, ii cocoaichacuru ranaa jereeun, nitaro asae calaohichuru taojiaa ataoharine rijijieein. Nete canu esenetaeneeichene jaun canu rene unaa jereneeiche.  
\v 38 Aonacuche. Ena caje coauneein, inae inara aina nerihaaunni. Aihana jaun, inae nerinaain inara beraicha.  
\v 39 Inae nacoauneein canu coaariheeicheein, turuhanune bana: ‘Caa ena turunaa Cana Curuaanaa coroaecuruhine satiin chauratane que nenacaauru cachaauru,’ nariquicheeine que tiaaojoaain,” nae Jesoso. 
\c 24  
\s1 Nitajerichaain Teenforone biha Jesosone 
\r (Mr 13.1-2; Lc 21.5-6) 
\p  
\v 1 Inae Teenforo caje mituhin jelai caje amuhane rai niha Jesosone janane, rohan nichuuntaacoain caohatiin ichanohiniha nii Teenforone coaracaanu aina nerelanaa nichaanune. 
\p  
\v 2 Nii jaunte: “Caohatiin ichanohiniha caa Teenforonena coarajeeiche. Esinae rauhijiriine inara rai aitoon, coatiha nii leinjiinniji ita ichoae nerinaain caa ena inaraacha coarajei ajeri, inae satiin nitajerichaaine jaun,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Nacoauneein tururichaain Curisitone bajaauruha aina nerelanacaaurune 
\r (Mr 13.3-23; Lc 21.7-24; 17.22-24) 
\p  
\v 3 Nii baihane, Oliboneein acaauruhacha curuaatei ichatane ucuunno cuhacaanu, ecu turuhin jelai lauhecoha Jesosone jana, rohan nichuuntaacaanu aina nerelanaa nichaanune. Nitohaneein rohan nichuuntaainne: 
\p “Canacaanu rai nii chaitoonjoan beeinene jerichaanu Curuaanaa. Chabana nacoauneein cau tururiquiin. Chatohanaicha inae turuhe lalajeeine jana, ii turu cojoinaca beraneein coaarichaanuhin, inae saaelalajiha cana janonaane bana,” naain caje bajaacaanune janate: 
\p  
\v 4 “Caohachaain necohalajiin neeuche, nabana inara coritaauruha chunocohacurune coataara.  
\v 5 Arajii cachaaurute, canu niha nocoetiin inara coritana jerecurureein: ‘Canune Curisito Mesihasineeunra,’ naainte, arajii cachaauru coritaaurureeincha.  
\v 6 Niha sonaana cau, tajiha, naaonjoaaine coitucuhichene, jiaonriha nesoonetohichenera, nitohanihate cureein nii ajinihara. Nete, nitohanihane nihanatiin, jaiti cana janonaa satono que turuenereeincha.  
\v 7 Nejelau lauri nenacaauru ainate, sonaana que neeurureein leeocha lauri nenacaaurura. Nejelau atane que nenacaauruniha natiinte, leeocha atane que nenacaauru aina sonaana que neeurureeincha. Chaen techu, itolere sacuritaain niha mijetenane jana, araai laurii atanecuru que niha cureein carorara.  
\v 8 Nitohaneeinte nunuheca cureein, inae cana cojoanonaa satono que turuhelalajihane jana, jataain inaderaauruha cachaaurune jaan cojoanonaara. 
\p  
\v 9 Nii jana inarate tenojoiniha curiquicheein cocoainanacaaihuri rai, inara faojoaain, inara atinaain, naaonjoaain inara teeuruhane coina. Chaen techu, satiin cachaauru, canu coreniha inara que nererojoecaaeriin neeurureeincha.  
\v 10 Nii banate, arajii canu esenetaera niquichene, inaraacha esenetai jianeein, ita que nererojoecaain, nejesinajeein ita colurujueein ita teriquicheein cocoainanacaaihuri rai. 
\p  
\v 11 Arajiite \it profeta\it*niha nocoetiin turuhin namute cachaauru coritaauruhane, acaauru esenetaaurureein arajii cachaauru.  
\v 12 Nitohaneeinte, jataain baaso coacuhin inae ita belaihuruhane jianeein niha cuurureein cachaauru.  
\v 13 Nete laen, nii niicha esenetai esenetaane nunuhetihane caje coauneein, jerichanejeein satono que tiaain sacuera nichotereeincha.  
\v 14 Caa ena nenaa ichaonaa erenaa raotono quiicha beebejei Cana Coaunera Cojoanonaate, satiin chauratane sacuritaain benojoinereein, satiin cachaauru inae coitucuuruhane jana, besaute que turuha cana cojoanonaane coinara. 
\p  
\v 15 \it Profeta \it* Danieriicha laenailu reretaain coaarate nii coitucuhin nichotenaa nainereein. Aihana jaun, inae nii Teenforo asaae jelai teein Cana Coaunera que banijiaain \it altar \it* ichoae ecooca Cana Coaunera que nejeratenaa casicheine coaraquichene,  
\v 16 Jodeau nenacaauru sorooruhine ichatane ucuunno que cuhincha.  
\v 17 Jana, rai loreri janori ichoae nenaa, jiaonriha fauhin rai rucuhele raane.  
\v 18 Jana rai nocoana jana nenaa, jiaonriha rai nenajau cauhin rai cajione ranaa coaaucane.  
\v 19 Jataainte cairichaaojoaaurureein nii cojoanonaa que turuhane bana ausurineein nenacaauru enecuru, sisihajeein canaanai sirichaauru enecuru, naaonjoainuri.  
\v 20 Cana Coaunera bajaauche, nabana jelaronaa bana, niheichu nebetacanaa cojoanonaa, naaonjoain bana niha nii sorohichene jaan cojoanonaane coataa.  
\v 21 Nitohaneeinte niha cureein jataain necairichanaa tabai, cana necoaauna caje coaauneein nii chabana niha nitohanaine que airijiin niheichu nerinaain nii baiha.  
\v 22 Jana, nii cojoanonaa sarotiaeniha Cana Coaunerane, satiin cachaauru nichotenaa nainecururihei. Nete, atiin sarotiareein, janijiin niicha ranojoihunru belaitohane jaun acaauru coreniha. 
\p  
\v 23 Chunocoha inara rai: ‘Caute ne Curisito Mesihasicha. Chajaau tejian coaanicha,’ naa inara raine, jiaonriha esenetaaichene.  
\v 24 Turuururichaain inara rene casajeeuru \it profeta\it*niha nocoetonacaauru aina Curisito mesihasiniha nocoetonacaauru. Nitohaneein turuhinte, itolere cojoelanaacojoai ichacurureein, janijiin Cana Coauneraacha ranojoinunrune maajeein coritana nainecuruhane coritacuruhane coina.  
\v 25 Nitohanihane ajinihane inara rai beeun, caje coitucuhin nainaain ichaohichene coina.  
\v 26 Aihane jaun, inara rai: ‘Nota tajiha cacha areroote ne,’ naauruhane nihanatiin jiaonriha cuhichene. Niheichu: ‘Nocoa caute ne nasiincha,’ naa inara rai chunine, jiaonriha esenetaaichene.  
\v 27 Charijieein teeinti, enoto mitu nichajai caje jilenetoha jiacane enoto soo nichaae cuhine, satiin coaanojoi ne. Nii rijijieeinte, satiin coaanojoiniha cureein, inae nacoauneein cau turuhanu acaihaniji Cacha Calaohineein nejanoanaa nichaaunne bana.  
\v 28 Charijieein teeinti, niha caanii setune que fauha ichotarine caje coitucuerae. Nii rijijieeinte coitucunojoinereein turuhanu canu Curisitonichaaunne bana. 
\s1 Tururichaain acaihaniji cacha calaohineein nejanoanaane 
\r (Mr 13.24-37; Lc 21.25-33; 17.26-30, 34-36) 
\p  
\v 29 Inae nitohaneein niha nii necairichanaa tabai cojoanonaane janate, nocohenaneein nerotoreein enoto cono. Atene netonaite, conohane jianereein nii cojoanonaa bana. Jana arasijieeurute, dede caje naluurureein. Dedeeu nenacaauru nihanatiinte nerurujuaaurureein. 
\p  
\v 30 Nitohanihane janate laen, inanacareein dede caje inae fauha uhanu canu acaihaniji Cacha Calaohineein nenaa nichaaunne bera. Nii jana, satiin chauratane sacuritaain nenacaauru cachaaurute, jataain coasinacaaun chanaain coaracuruhane janane, dede sacari jana uhin fauha ureeunni acaihaniji Cacha Calaohineein nenaa nichaaunne, jataain necaohachaain itolere ichana naineein nelateein.  
\v 31 Nitohaneein turuhinne canu letonocuru anjeraauru letoareeunni, tonijiaain jaaiha toteein, satiin chauratane sacuritaain, itolereneein satono tinonoritiin nenacaauru janijiin canu ranojoinunri cachaauru taojiaauruha canu raine coina. 
\p  
\v 32 Aihana jaun, caa uhera que inara relaanune jaan que nerelaauche. Charijieein teeinti, inae rai nunecuru caohatonanaain alohacoaain ujuanihane caje, inae cataainjia ajaanaane coitucuhiche.  
\v 33 Nii rijijieein, caa inara rai caitoonjoa tocohanihane coaraquichene, inae turuhelalajihanu acaihaniji Cacha Calaohineein nejanoanaa nichaaunne que nainacuche.  
\v 34 Esinae rauhijiriinte, jaiti ooreniha caa enene nenacaauru cachaaurune jana aicheein.  
\v 35 Dede aina chauratanete nitajeeurureein. Nete laen, nitajenereein, caa caitoonjoa nainaane reeitiaain, canu ere.  
\v 36 Coatiha laen nihei chuni, rai cojoanonaa aina, ‘Naaonjoain rijiu tiaainte aicheeincha,’ naain nii coitucuera. Niheichu, Cana Coaunera letonocuru anjeraauru dedeeu nenacaauru nihanatiin coitucuuruhi; niheichu canu- Calaohinichaaune saijieein coitucuhaaun canuhetonai. Acaihaniji canu Inaca Cana Coauneraachate, nii coitucuhin ne. 
\p  
\v 37 Nihalu Nohene bana aihalune tocohaneeinte aicheein, inae nacoauneein turuha urichaaunni acaihaniji Cacha Calaohineein nenaa nichaaunne cojoanonaa que turuhane bana.  
\v 38 Coaracuche nachuhinti, jaiti uheniha elo tabaine jana, rai bote cuhane fauhin enoha Nohene que tiaaojoaain, raotojoeein lenoneein, acau cohin, necohansajiaain, naaonjoauruhalu cachaaurune.  
\v 39 Nejetaote laen, urichaain elo tabaine coaaujeeurenihane jana, uha elo tabaine jaun jetao, jitariin acaauru joocalu ne. Nii rijijieein nechu, coohatejeeureniha cachaaurune jana, nacoauneein turureeunni acaihaniji Cacha Calaohineein nejanoanaa nichaaunne.  
\v 40 Nii turuhanune rijieeoritiinte, ocoana jana neeurureein coroatajai cachaauru. Leinjiinte, amanojoinihane jana, leeocha ratirinojoinereein.  
\v 41 Nii jana, coroatajai enecurute, tutune jaa neeuruhane jana, leinjiin amanojoinihane jana, leeocha ratirinojoinereein. 
\p  
\v 42 Nitohaneein: ‘Cuu tiaainte, turuha ureein canu Curuaanaa,’ naain coitucueneeichene jaun, tururichaaunnine que nainaain ichaaoche.  
\v 43 Charijieein teeinti, leinjiin cacha: ‘Cuu tiha janotiine janate turuha ureein cau asijiauto,’ naain coitucuhane que nainaane jaun, nii chuni rai loreri asae enohane jerelanaala caohatiin rai loreri beraihane jaun, nenere basijiaera. Nii rijijieein inara netonai jatoroaain neeuche.  
\v 44 Aihane jaun, Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanonaa nichaaunne turu cojoanonaa coitucueneeichene jaun, inara netonai nainaain jatoraain canu cohacuche. 
\s1 Fatoroon ere tonoraain nenaa cacha aina, fatoroon ere tonoraelanaala nenaa cacha 
\r (Lc 12.41-48) 
\p  
\v 45 Cha teeinti letoaain ratiriha rai fatoroonne tonoraain, inae cuu tihane jana rai loreri asaae nenacaauru cachaauru coroaate,  
\v 46 nii jataain raotojoeein neeine, nii letoaain ratirihane jaan ichajihane jana eruha nii rai fatoronne.  
\v 47 Nitohaneein rai fatoroon aitoonjoa tonoraain icharate, esinae rauhijiriin satiin rai niicha sirii beraichaneein tereein rai fatoroon.  
\v 48-49 Nete laen: ‘Jaitijiecha carajareein rai fatoroon,’ naain nii leeochaauru letonocuru faojoaain sonajaain, ajetoriaacuru aina netaojiaain lenoneein ajeein, naaonjoaan,  
\v 50 cha cohatejelanaala nihane jana turuhane, nii nechu aansai letono casetecareein rai fatoroon,  
\v 51 caseteco coaracuruha nechu cacha coritaa Cana Coaunera coitucuha nocoetonacaaurune rijijieein. Ecute catu rioneein chanareein,” nae jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. 
\c 25  
\s1 Lechooncai ranunaauru ichanohi que erenaa 
\p  
\v 1 “Cana Coaunera Cojoanonaate, aihuruha lechooncai ranunacuru nisirihatenaa beseta quene rijijie. Nii lechooncai ranunacurute, rai cono erene que mocohin nenaa amaain, nii nisirihateneni cohaca cuure turu jana raauruhane coina.  
\v 2 Nii lechooncai ranunacuru caje, saoquii ranunacurute, niicha ichai que caohachaain coacuelanaala icharaauru ne. Jana, leeochaauru saoquii ranunacurute, jataain nainaain niicha ichai icharaauru ne.  
\v 3 Nii saoquii cha coacuelanaala nenacaauru ranunacurute, rai cono amaauruhane saijieein, nacoaauneein noitecuruhane jaanu erene amaaurene.  
\v 4 Nete laen, nii saoquii jataain nainaain nenacaauru, rai cono amaauruhane choae tacaain, le botichananaain rai noinu erene amaaure.  
\v 5 Nitohaneein cuuru jana, jaiti turueniha nii nisirihatenine jaunte, inae siniitoruhane jaun, satiin sinihure nii ranunacuru.  
\v 6 Nii janate, inae dede catai rijiu: ‘Inae uha nii cacha nisirihateneni. Chajaain que tacaain raauchera’ naain toniha eheeonane jaunte,  
\v 7-8 nimichucutaain rai cono noitecuruhane jana, nii saoquii cha coacuhelanaala nenacaauru ranunacuru, nii saoquii nainaain cono noinu que erene uhaurera rai: ‘Atiin canacaanu sihuche aansijiin, nii inara cono noi erene quera. Inae saa rai noi erenene jaun, jacaa canacaanu conone jaunne aitocoaanura,’ naauruhane janate:  
\v 9 ‘Nainihaacanuta. Inara sihacaanune, canacaanu rai nihanatiin nerihane coaalanaalata. Chajaaincha que necoreteeuruhane jaun cuhin, coretenichuchera,’ naaure nii rai cono noinu amaain cunacaauru ranunacuru.  
\v 10 Nete nii rai cono noinu erene coretiha cuuruha nii saoquii cha coacuelanaala nenacaauru ranunacurune jana, inae turue nii nisirihateneni cacha. Nitohaneein turuha nii cacha nisirihatenenine janate, aina jiniiquiin loreri asae enooruha beseta que nii saoquii ranunacuru nainaai nenacaaurune jana inae nefue acuujua.  
\v 11 Nii janate, inae nii acuujuaniha turuhin: ‘Curuaanaa, atiin canacaanu rai acuujua joaracaaune canacaanu netonai enohacaanu,’ naauruha nii saoquii ranunacuru cha coacuelanaa nenacaauru, rai cono noinu coretecuruhane caje turuhinne janate:  
\v 12 ‘Esinae rauhijiriin inara coitucuhanune coaalanaala,’ nae acaauru rai nii curuaanaa. Nii rijiichate cureein Cana Coaunera Cojoanonaa. 
\p  
\v 13 Aihana jaun, itolere bana nii que nainaai jatoroaain ichaaoche, ‘Naaonjoai janonaa banate aicheein. Cuu tiariinte aicheein,’ naain coitucueneeichene jaun. 
\s1 Cachaauru rai coriqui teein ratiricha fatoroon rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane 
\r (Lc 19.11-27) 
\p  
\v 14 Cana Coaunera Cojoanonaate, leinjiin cacha coriajai atane cuhane jaun, rai cachaauru cotijiaain, acaauru que coriqui beraichatera rijijie,  
\v 15 leinjiin rai saoqui oaraacai coreneein nenaa coata caje coriqui te. Jana leeocha raite, coroata oaraacaain te. Jana leeocha raite le oaracaain te, le cachaauru rai coretena nainecuruhane jeeonijihanaain teeinte amue.  
\v 16 Nii saoqui oaraancaain raera cachate, nii coriqui que rucuhele coreteein, que necoreteein saoqui oaraancaain nii coriqui jojoe.  
\v 17 Jerichanejeein techu, coroata oaraacaain niicha rai jojoe nii coroata oaraancaain raera cacha.  
\v 18 Nete laen, nii le oaraancaain raera, niicha bajei atane jachu cuhane nii rai fatoroon tenojoi coriqui asi.  
\v 19 Nii baiha carajaain catiaainte, inae turue nii acaauru curuaanaa coriqui teein ratiricha. Nitohaneein turuhinte, nii acaauru rai niicha tei coriqui coreniha acaauru rebe bajae.  
\v 20 Nii saoqui oaraancaain raerate ichoaichaniha turuhin: ‘Curuaanaa, nocoha taolu canu rai, saoqui oaraancaain iicha tei coriqui. Nocoa chaen leeocha saoqui oaraancaain joocaaune jaan,’ naain, nii coriqui niicha jojoi tiha nii rai cachane janate:  
\v 21 ‘Jataain caohachate ichaaicha, jelai amuritoriin nenaa beraichaneein ii tereeunnicha. Aihana jaun, chajaain caloheri asaae enoote jiniiquiin rachoojihacara,’ nae nii curuaanaa.  
\v 22 Nii baihate turue, nii cacha coroata oaraacaain coriqui raera. Nitohaneein turuhinte: ‘Curuaanaa, nocoa taolu canu rai coroata oaraancaain iicha tei coriqui. Nocoa chaen coroata oaraancaain joocaaunne jaan,’ naa nii coroata oaraacaain raera cachane jana jetaote:  
\v 23 ‘Jataain caohachate ichaaicha, coroatajajei aina caohachaain erenaa tonoraain ichaine jaunne, jelai amuritoherii beraichaneein ii tereeunni. Aihana jaun, chaajaain caloheri asaae enoote, jiniiquiin rachoojihaca,’ nae nii curuaanaa. 
\p  
\v 24 Nete laen, nii le oaraancaain raera cacha turuhin: ‘Curuaanaa, nechu aansai cachaneeine jaun, temueneeine jaaunru jelai caje temule raain, ii ocoananelanaala nenacaauru caje nihanatiin temule raain,  
\v 25 naaojoaaine jaunna ii coasiha, atane jachu cuhane ii coriqui asihun. Nete cau ne nii ii coriqui,’ naain nii coriqui cainaa nii cachane jaunte:  
\v 26 ‘Iite, canu cacha baasoneein bajeriti cacha neei. Inae raotojoeein canu temulenelanaala nenaa niha natiin raain, canu ocoananelanaala nenaa caje temule raain naaojoaanune coitucuhine saijieein,  
\v 27 chanuna chaen, canu coriqui amaain teneei banco cuhane. Bana nitohanihane jana nihane, canu turuneeine nii banco cuhane neein nejoocane jaanne maajeein rareeun,’ nae nii curuaanaa.  
\v 28 Niritiinte, ecu nenacaauru rai: ‘Caje nii le oaraancai niicha sirii coriqui ruluhin, nii lechoonca oaraancaneein siricha rai teeuche.  
\v 29 Nitohaneeinte, siricha rai jataain jelai amuritoheriin tenojoinereein, jelai amuritoheriin sirihane coina. Jana, cha sirilanaala nenaate, acaihaniji niicha sirii, jitariin caje ruluerareein.  
\v 30 Aihana jaun, caa canu cacha baaso cha coitucuhi mucuhin, naain airiniha nocohenaanau jaaochete, ecu neein mainajeein chanaaine,’ nae ecu nenacaauru rai. 
\s1 Rucuhenoinerichaain baaso icharaauru aina caohacha icharaauru ichaone 
\p  
\v 31 Inae rai cono caohacha que conohin, rai anjeraauru cataaun uhin turuhin rai rori- \it trono \it* ichoae nelauriaanu canu Cana Coaunera Calaohineein cacha caje nejanoanaa nichaaune banate,  
\v 32 satiin lauri lauri nenacaauru cachaauru turuurureein canu acatiha. Nitohaneein nacatiha turuuruhane janate, carenerocuru caje, jelai teein cabraauru leruha carenero beraichane rijijieein,  
\v 33 raotono nichajai que, nii janijiin niicha ranojoihunru- rai cachaauru teein, najaabiji nichajai que nii rai cachanelanaala nechu aansaineein nenacaauru tereein.  
\v 34 Nitohaneein jelai tihacoaain lerunajaainte, nii raotono nichajai que nenacaauru rai: ‘Chajaauche cajiha satiin, nii canu Inaca rausiaenojoineein neiniquichene. Chajaauchete, cana rai chauratane coaaunaane caje coauneein, inara que banihateein canu Inaca Cana Coauneraacha rucujuei Cojoanonaa que ichaohiche.  
\v 35 Inarate, mijitichaaunne canu coroaateein, cocoirichaaunne acau que cacocaain, canu nesurunaja colane amuhemuhecaaunne, canu nesurunajaanu teein,  
\v 36 lanaa canu rai cajionene, carai cajione teein, cunaitichaaunne turuhin cacoharaain, caresero cuhane nihanune jana, turuhin canu coaraain, naaonjoaain canu rai nelateein nerejetocoiche,’ narichaaunni acaauru rai canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaune. Niritocoaaun acaauru raine janate:  
\v 37 ‘Curuaanaa, esinaaena mijiteeine ii coroaateein, cocoireeine ii cocoaain,  
\v 38 ii nesurunaja colane amuhemuhequine, ichei ii nesurunaja teein, ii cajione colane neeine, ichei cajione teein,  
\v 39 cunaiteein, caresero cuhane neein naaonjoaine turuhin ii coaraain, naaonjoa rejetocoaanulura,’ naauruha rai nii couluuonojoi suujuaquiin nenacaaurune janate:  
\v 40 ‘Satiin canu nejeraauru cairicheinejeein nenacaauruhacha latei terejetocoichenete, canu rai tiha nii terejetocoichelu,’ naain acaauru tonorareein nii acaauru Curuaanaa \it Rey\it*,” nae acaauru rai Jesoso. 
\p  
\v 41 “Niritohane baihate, nii najaa biji nichajai que rai cachanelanaala nenacaauru rai: ‘Naain cacaje amuhin, moconajaera aina rai letonocuru que banihateein ichanohin chabana jacanaa charanejeein nenaa usi rene cunichuche, nii coina neiniquichene jaun,’ naain usi rene letoanajareein.  
\v 42 Niritiin usi rene letoanajaainte: ‘Inarate, mijitichaaunne niha natiin, canu coroatelanaala, cocoirichaaunne niha natiin, acau que canu cocoaelanaala, naaonjoa rejetocoichelu.  
\v 43 Niheichu canu nesurunaja colane amuhemuhecaaunne niha natiin, canu nesurunaja tiheeiche. Canu rai lanaa cajionene niha natiin, canu rai tiheeiche. Niheichu cunaiteein, caresero cuhane neein naaonjoaanune niha natiin turuhin cacoharaheeiche,’ naanu acaauru raine janate:  
\v 44 ‘Curuaanaa, esinaaena ii coroaatelanaala, cocoireeine ii cocoaelanaala, ii nenajanu lateeine ii rai telanaala, cajione lateeine ii rai telanaala, cunaiteein, caresero cuhane neein naaonjoaaine jana turuhin ii coaraelanaala, naaonjoan rejetocoaanulu,’ naain bajaauruhane janate:  
\v 45 ‘Esinae rauhijiriinte, satiin cairicheinejeein nenacaauru cachaauruacha latei teneeichene canu raite nii teneeiche.  
\v 46 Satiin nitohaneein nenacaaurute, chabana sanaachara caseteco que neeurureein. Jana, coluunojoi suujuaquiin nenacaaurute, chabana sanaachara ichaonaa que neeurureein,’ naain tonoranaareein nii acaauru Curuaanaa \it Rey\it*,” nae canacaanu rai Jesoso. 
\c 26  
\s1 Jesoso mucuuruhane coina que ereereecuruhane 
\r (Mr 14.1-2; Jn 11.45-53) 
\p  
\v 1 Inae cachaauru rai niritohane nainaainte, niicha relai nichaanune rai:  
\v 2 “Nii coitucuhichene rijijieeinte, coroata janoi cuhane nereein Fasocoa beseta. Inae laen Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne mucuhin teeururichaain coroso que catinaauruhane coina,” nae Jesoso.  
\v 3 Nii bananeeinte, saseredotecuru curuaanaa curuaanaa Caifasi loreri asae ita taojiaaure saseredotecuru aina Jorionichaanune bichauhenaauru,  
\v 4 Jesoso mucuhin, nechu nohaneein colurujueein sohin joaerateeuruhane que coaaucuruhane coina.  
\v 5 Nejetaote: “Nainihaacache beseta cojoanonaa bana ichacaachene, nabana cachaauru suujua rerohecana coataa,” naaure jetao ita rai. 
\s1 Jesoso ichoaete nejujuaauruhane jaan choohite leinjiin ene. 
\r (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8) 
\p  
\v 6 Betaniau, “Nabero caje nerautanaa,” naain niicha curuaateeuri- Simoon loreri asae niha Jesosone janate,  
\v 7 ajeri coreti caje ichanohin boticha laaojoiri cuhane, le curuhin jujuhin- jataain coretiin nenaa amaain jetao, rori ichoae lauhecoha Jesosone jana, coturi ichoae nii jujuhi choohite nii leinjiin ene.  
\v 8 Nii coaraainte obajeein: 
\p “Chanuna jataain coretohane saijieein, catohaneein jujuhi lanaje caa ene.  
\v 9 Bana jataain coreein que necoreteein, nii rai core coriqui que, cairicheihuru coroatajanelanaala,” naacaanu aina nerelanaa nichaanune janate:  
\v 10-11 “Chanuna niritiin caa ene rerohecaaiche. Jataain canu rai caohachate ichae caa ene. Inae itolere bana inara aina nerihaaunni. Jana, cairicheihurute laen itolere bana neeurureein inara aina.  
\v 12 Caa jujuhi choroha cajabereeo ichoae caa enenete, canu conautecuruhane coina cajabereeo rucuheca ichae.  
\v 13 Esinae rauhijiriinte, cana rai chauratane sacutaain caa osa caje nichoterichaain cachane jaan que cachaauru relaauruhane jaaunru, caa cajabereeo ichoae jujuhi tiha caa ene quene maajeein cachaauru rai ereerecurureein. Nitohaneeinte, coaunojoinereein itolere bana caa ene,” nae Jesoso aina nerelanaa nichaanune rai. 
\s1 Jesoso coulurujiha Jodasine 
\r (Mr 14.10-11; Lc 22.3-6) 
\p  
\v 14 Nii jana, nii aina nerelanaa nichaanune lechoonca coroataja neein nenaa Jodasite, saseredotecuru curuaanaa coaraa cue.  
\v 15 Nitohaneein cuhin jetaote: 
\p “Inaaojoaain carai coriqui tenaa nainequiche, inara rai Jesoso tihanune coinata,” naain acaauru caje bajaane jana nichata chooncaain coata caje nenaa coriqui teeuruhane coina rai aitocure.  
\v 16 Nii jaun jetaote, jelai neeorihane jana inae acaauru rai Jesoso tenaa nainihane jaan que coacuhin jetao, amuhemujue Jodasi. 
\s1 Aina nerelanaa nichaanune aina janotiin lenoniha Jesosone 
\r (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1Co 11.23-26) 
\p  
\v 17 Inae nunuheca jorerera colane ichanohi faan quihuruhane jaan beseta Fasocoa cojoanonaane janate, Jesoso rohan nichuuntaacaanu: 
\p “Chu Fasocoa cojoanaa nunuhe cojoanotiin que, canaacha quiineni lenone ichacaaunne jereeita,” naain Jesoso caje bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune janate: 
\p  
\v 18 “Chajaain taa neseeu leinjiin cacha loreri asaae cuhin: ‘Cacha relaerate ichei, “Inae canu cojoanonaa que tihane jaunne ii loreri asaae ureeun, cuu canu aina nerelanacaauru aina Fasocoa beseta bitoaanune coinara,” naain aitoroate ii rai,’ nanichuchera,” naain canacaanu caje tabaauru letoae Jesoso. 
\p  
\v 19 Niritiin letoanajaa Jesosone jaun cuhin, nii naitoonjoa rijijieein Fasocoa cojoanotiin que canacaanuhacha quiineni lenone ichacure aina nerelanaa nichaanune tabaauru. 
\p  
\v 20 Nitohaneeinte, inae nocohecane jana, lechoonca coroatajaain aina nerelanaa nichaanune aina lenoniha ne Jesoso.  
\v 21 Nitohaneein lenoniha nihacaanune janate: 
\p “Esinae rauhijiriin, leinjiin inara cajete, cacoelaichaneei neeichene saijieein, caque nejeratenacaauru rai cacolurujueein, acaauru rai caetereeincha,” naa canacaanu rai Jesosone jaunne,  
\v 22 jataain inaderaain le cachanichaanune: 
\p “Curuaanaa, canu quenacha aitohi,” naacaanu satiin aina nerelanaa nichaanune janate:  
\v 23 “Caa ojoaichu cuhane faan setejiarichate nii cacolurujueein caetereein.  
\v 24 Nitohaneeine, canu que aitiin laenanohineein niha Cana Coaunera Quiricha inoaensi cuhanena rijijieein, Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne, nii nainaa cureeunni. Nete laen, jataain cairichaaojoareein nii canu colurujuera. Caohatorihalu niqui nitohanesihane ajiniha nejanoaenihalu nii cachane,” naa Jesosone janate: 
\p  
\v 25 “Cacha relaera, canu quenacha aitohi,” naa nii colurujueranu Jodasine janate: 
\p “Mmmjjjm, nii bajaaine rijijieeinte aicheein,” nae Jodasi rai Jesoso. 
\p  
\v 26 Nitohaneein lenonichaanune janate, faan mucuhin: “Narihara Cana Coaunera,” naain, cataaun nii faan tatuhin beeune beeuneein aina nerelanaa nichaanune rai teein: 
\p “Caa quihuche. Caate, cajabereeo nenaaneein ne,” naain canacaanu rai teeinte, jerichanejeein nii faan ichaane rijijieein  
\v 27 acau cooruhane jaan curu cuhane, conacai bino mucuhin: “Narihara Cana Coaunera,” naane baiha canacaanu rai nii conacai teeinte: 
\p “Satiin jiniiquiin leruune leruunein caa conacai cooche.  
\v 28 Caate cacoichananeein arajii cachaauru caohachanu que canuhacha ichaneni cojunacaneein chorohi jaonojoinereein. Acate arajii osaonacaauru que suujua acaterichaaine coina orichaaunine cojunacane.  
\v 29 Nena laen, inae nacoauneein inara aina jiniinquiin, caa oba caje ichanohin conacai coenereeunni, Ofa Cana Coaunera Cojoanonaa que inara aina jiniiquiin neein nii bana ocoonaneein nenaa bino cohacachene reeintiaaojoaain,” nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 
\s1 Coitucuha nocoetoenerichaain Fedorone biha Jesosone 
\r (Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) 
\p  
\v 30 Nii baihane, Quiricha Inoaensi cuhane laenanoineein nenaa salmo tabaauru que nenatichaanune nainaain, Oliboneein niicha curuateeuri ichatane ucuunno que cuhacaanune janate: 
\p  
\v 31 “Enene cojoanotiin cuhanete, satiin inara, Canu esenetaain canu que jaaequiin neeichene jianeein, ita caje riaaneriquicheein, Quiricha inoaensi cuhane: 
\q1 ‘Carenero beraicha sohin jaaoruhane janate, 
\q1 ita caje riaaneeurureein 
\q1 niicha beraihuri carenerocuru,’ 
\m naain canu que aitiin besihalune rijijieein.  
\v 32 Nena inae ohanune caje ichanacaaunne, inara ajiniha Calileea cureeunni, ecu nacoauneein jiniiquiin nenaa coinara,” naa Jesosone janate: 
\p  
\v 33 “Ii esenetaain ii que jaaecooruhane jianeein, neeuruha leeochaaurune nihanatiin, coatiha laen canu ii esenetaain ii que jaaecohanune jianerihaaunni Curuaanaa,” naa Jesoso rai Fedorone janate: 
\p  
\v 34 “Esinae rauhijiriinte, enene cojoanotiin cuhane jaiti ereniha ataohari curuaanane ajiniha, nichata saain canu coitucuha nocoetoeneriquiin,” naa Fedoro rai Jesosone janate: 
\p  
\v 35 “Airihaauni bajiaata Curuaanaa. Ii aina curuaaecaain jereraa casohin cajaaoruhane coinane nihanatiin, nainihaaun ii que jaaecohanune jianeein ii coitucuha nocoetoenihanunera Curuaanaa,” naa Jesoso rai Fedorone janane, leeochaauru aina canacaanu netonai, nii aitoha Fedorone rijitojoeein aitocoaanu. 
\s1 Jetesemanii netiin Cana Coaunera bajaa Jesosone 
\r (Mr 14.32-42; Lc 22.39-46) 
\p  
\v 36 Nii baihate, aina nerelanaa nichaanune aina jelai caje amuhin, Jetesemaniineein niicha curuateeuriu cue Jesoso. Inae ecu turuhacaanune janate: 
\p “Cau nelauriaain canu cohacuchena, inara tonohanau tajiha cuhin Cana Coaunera bajani,” naain  
\v 37 jiniichaain Fedoro, coroatajai Sebedeeo calaohichuru, naaonjoaihunri amaain jataain nererojoecaaojoaain naonaain jetao, jataain inaderae Jesoso.  
\v 38 Nitohaneein inaderaain jetaote: 
\p “Jataaine onaanajaanu rijitocojoaain casuujua cuhane inaderaaunra. Cau nedaain, canu jiniichaain ichaaojoeein cacohacuchera,” naain ratirinajaain jetao,  
\v 39 acaauru caje, nita cuhin neseeonraain atane que coturi temetaain jetao: “Ofa, icheine aitoon. Bana ii jereeine jana nihane, caa necairichanaa tabai caje canu rocohi. Nena canuacha jerei rijijieein ichaaine jereneeun. Ii jereeine rijijieein ichaainene jereeunra Ofa,” naain Cana Coaunera bajaane nainaain jetaote,  
\v 40 jelaiha cuhin nii neeuruha aina nerelanacaaurune jaau turuha Jesosone jana jetao, najiniha sinihuruhane jana erunajaain jetao Fedoro rai: 
\p “Chanuna canu aina leratojoeein, sinilanaala ichaaojoeein nenaa naineneeiche.  
\v 41 Sinilanaala ichaaojoeein neein Cana Coaunera bajaauche, nabana chatohanai que nesaruhin neeichene coataa. Inara suujuate niqui aitona naine, nete inara jaberoco jataain nii abaantasine,” naain jetao acaauru ratiriin jelaiha nii Cana Coaunera bajaane jaan cue Jesoso. 
\p  
\v 42 Nitohaneein inae coroata saain, jelaiha cuhin Cana Coaunera bajaane cuhane jetaote: “Ofa, caa necairichanaa tabai canu cojuhin canu coaaranu caje canu roconaa jereneeine, ii jereeine rijijieein ichaau,” naain jetao Cana Coaunera bajae Jesoso. 
\p  
\v 43 Niritiin Cana Coaunera bajaane caje, nacoaauneein jelaiha cuhin, aina nerelanacaauru coaraa cuha Jesosone jana jetaote, jataain banetojoe niha acaauru rai sinirenane jaun nimirichaa acaauru notane jaun, sinihuru jana erunajaane jaun jetao,  
\v 44 ecu ratirinajaain jelaiha cuhin, Cana Coaunera bajaane nichatasatiha cue, nii jauriaanejeein aitohane rijitojoeein Jesoso.  
\v 45 Nitohaneein jetaote, jelaiha nacoauneein nii neeuruha aina nerelanacaaurune jaun, acaauru rene turuhin jetao: 
\p “Jaitinachura caohacha nainetojoeein siniichete. Inae laen, Cana Coaunera coitucuhichuru bijiu tenojoinichaaun, canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunne cojoanonaa que turuha.  
\v 46 Chajaain nimichucuchete amuhacachera, inae nichuuntajiha nii acaauru rai caeteraanura,” nae jetao Jesoso aina nerelanacaauru rai. 
\s1 Jesoso mucuuruhane 
\r (Mr 14.43-50; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11) 
\p  
\v 47 Niritiin, jaiti aina nerelanaa nichaanune aina ereereeca Jesosone janate, turuha uhe, Jesoso aina nerelanaa nichaanune lechoonca coroatajaneein nenaa Jodasi, letoanajaauruha saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa, chaen Jorionichaachene bichauhenaauru, naaonjoainurine jaun, enuha, sabere, naaonjoain que biji achunequiin nenacaauru arajii cachaauru uhaain.  
\v 48 Jaiti Jesoso rene turuelanaalate, nii aina cunacaauru rai jetao: “Inae cuu turunaane: ‘Sohara cacha relaera,’ naain rai nomeri lohitoreeuni, caje coitucuhin, aca mucuhichene coinara,” naain acaauru rai be jetao.  
\v 49 Niritiinte Jesoso rohan nichuuntaain: “Sohara cacha relaera,” naain Jesoso meri lohitoha Jodasine janate: 
\p  
\v 50 “Cacoelaicha, ii jereeine rijijieein coaraain chatohaneein caetecurumiin,” nae Jodasi rai Jesoso. 
\p Nii janate Jesoso rohan nichuuntaain, Jesoso mucuure nii Jodasi amanojoinuri cachaauru. 
\p  
\v 51 Nii janate, rai sabere rocohitiin, que nii saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa letono uricho sauhitiin beuhitoha leinjiin cacha, Jesoso aina cunaane janate: 
\p  
\v 52 “Jelaiha rai curu cuhane, nii ii sabere teeu. Satiin sabere que sonajaain jaaoreraaurute, sabere que acaauru netonai sonojoiniha cuurureeincha.  
\v 53 Tana ena canu Inaca caje bajaanune, canu rai lechoonca coroata lauriin anjeraauru letoanaa nainiha, acaauru aina canu coreniha ita sooruhane coinane coitucuhine.  
\v 54 Nene naineneeun nitohanai ichacaaunne. Inae rai Quiricha inoaensi cuhane, catohaneein caetecururichaainne que aitiin laenaeratihalu Cana Coaunerane nainaane nihane jaun,” naainte nii mucuha unacaauru rai: 
\p  
\v 55 “Chanuna necha aansai cacha mucuha unaa tocohaneein, sabere, enuha, naaonjoainuri que biji achunequiin canu mucuha uhiche. Cojoanoonetojoeeine inara notaracaae, Teenforo asaae cachaauru relaa nenajacoon. Nii saijieeinte, canu mucunaja queneeiche,  
\v 56 inae nitohaneriquicheeine que aitiin, rai \it profeta\it*curu que laenaeratihalu Cana Coaunerane nainaaichene coina,” naa acaauru rai Jesosone janate, ecu jelai ratiriin, satiin sorohacaanu aina nerelanaa nichaanune. 
\s1 Niha chatohanaine rucuheraneein nenacaauru Jorioocuru bichauhenaauru acatiha niha Jesosone 
\r (Mr 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24) 
\p  
\v 57 Nitohaneein Jesoso mucuhinte, saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa Caifasi loreri asaae amaaure nii mucuureraauru. Nii janate, nii Caifasi loreri asaae ita taojiaain neeure Moisesa aitoonjoa rauhi que cacha relaaurera aina fariseeocuru.  
\v 58 Nitohaneein, inae Jesoso amaauruhane janate, nita acaauru coarajeein cuujueein sacuhin, Caifasi loreri chaje rohan neeuruha Teenforo beraichacurune jaaun, ecu acaauru aina enohin lauhequiin, jelai caje coaauneein Jesoso coaraje Fedoro: “Chatohanerichaaincha,” naane jaun. 
\p  
\v 59 Nii janate, nechu jataain nohaneein, colurujueein Jesoso atinaeratecuruhane jaanu que coaaucure saseredotecuru curuaanaacuru, chaen niha chatohanaine rucuheraneein nenacaauru Jorioocuru bichauhenaauru, naaonjoainuri.  
\v 60 Nete, nitohaneein arajii cachaauru colurujeeuruha nohaneeine saijieein, nii chatohaneein teeuruhane jaanu lera erusichurene. Nii jaunte inae satononiha coroatajaain nimichuhin: 
\p  
\v 61 “Esinaete chuhisi: ‘Nainichaaun caa netaojiaain Cana Coaunera coroaecuruhane jaa coloheri Teenforo chamuhintiin, nichata janojoein cuhane jerichanejeein michuhanunera,’ naain erenajaquera,” naauruha nechu nohaneein colurijihane janate, inauheneeicha acaauru aonaje Jesoso. 
\p  
\v 62 Nii jaunte laen nimichuhin: 
\p “Chanuna ereneei iitonai. Esinaena rauhijiriin aitoine jaunna caa ii colurujeeuruha,” naain caje bajae saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa, nete inauheneeicha aonaje Jesoso  
\v 63 Nii jaunte rai nacoauneein: 
\p “Esinae rauhijiriin, Cana Coaunera coreniha beeinena jereeun. Iina esinae Cana Coaunera Calaohi Mesihasineei,” naa rai saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaane janate: 
\p  
\v 64 “Esinae rauhijiriinte, acanichaaunne que aitohicha. Canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa nichaaunnena, coarajeeichene jana canu Inaca itolere ichana nainera Cana Coaunera raotono nichajai que lauhecoreeunnicha. Chaen techu, dede sacari jana uhin fauha uhanune coaariquicheeincha,” nae nii saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa rai Jesoso.  
\v 65 Nii jaunte obaaecane cojunacaniha rai cajione romaromaain: 
\p “Nechu jataain Cana Coaunera baijiaate, caritiin ere caa cacha. Cha nenacaaenneeina coaraain cana rai colurujuera laterihacache. Inae inara netonai, Cana Coaunera baijiaeraanu rijitiin irihane aonaquiche.  
\v 66 Tonaquiche jana inara, caa naitoonjoa que,” naa rai leeochaauru rai janate: 
\p “Esinaete chuhisi, aca colurujeeuruhane jaan ujuaihone. Aihane jaun ohanete caohachae,” naaure. 
\p  
\v 67 Niritiinte, nomeri colunecuruha tabaaurune jana faohacure leeochaauru.  
\v 68 Jana leeochaaurute: 
\p “Chajaain aihane, ii Mesihasineeine, caa ii soera cojoeluinaaura,” naain rai nomeri faojoaain soore. 
\s1 Jesoso coitucuha nocoeteniha Fedorone 
\r (Mr 14.66-72; Lc 22.56-62; Jn 18.15, 25-27) 
\p  
\v 69 Nii tonohanau, ecu airiniha lauhecoha Fedorone janate, rohan nichuuntaain: 
\p “Iitonaite, Calileea cocoaicha Jesoso aina nerejetohilu,” naa leinjiin ene coseenraneein nenaane janate: 
\p  
\v 70 “Nii aitohine jaan cacha coitucuhaaun,” naain satiin aonajeeuruha ecu nenacaaurune urichoo suujue Fedoro. 
\p  
\v 71 Nii baihate jelai caje amuhin, rijia acuujua rohan cuha Fedorone janate, coaiteen coaraain: 
\p “Caa netonaite, Nasarete cocoaicha Jesoso aina nenaa ne,” naain leeochaauru rai biha leinjiine janate: 
\p  
\v 72 “Esinae rauhijiriin, Cana Coaunera notaracaae nii cacha coitucuaaunta,” naain nacoauneein suujue Fedoro. 
\p  
\v 73 Nii catiariinte Fedoro rohan nichuuntaacoaain: “Esinae rauhijiriinte, iitonai aina nenaaneein, ii ereecha cajete necoitucuerateeicha,” naaure nii ecu nenacaauru Fedoro rai. 
\p  
\v 74 “Esinae rauhijiriin, Cana Coaunerate coaraje nii cacha coitucuenihanunera,” naain nesuujiha Fedorone janate, nii rijieeoritiin inae ere ataohari curuaana.  
\v 75 Nii jaunte: “Jaiti ereniha ataoharine janate, nichata saain cacoitucuhine suujueriquiincha,” naalu rai Jesosone coacuhin, jelai caje mituhin amuhin, jataain inaderaain chanae Fedoro. 
\c 27  
\s1 Filato rai Jesoso teeuruhane 
\r (Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32) 
\p  
\v 1 Inae janohane jana jetaote, satiin saseredote curuaanaacuru aina Jorioocuru bichauhenaauru, ita suujua rijitojoeein ita suujuau tacaaure, Jesoso sohin jaaoruhane coina.  
\v 2 Nitohaneein jetaote, Jesoso ichojoaain amaain, Roma cocoaichaneein nenaa coberenadoro Filato rai teeure. 
\s1 Oha Jodasine 
\p  
\v 3 Inae nitohaneein Jesoso cairichaain atinaaururichaainne que nainaain jetaote, jataain inaderaain netojoeete nii coulurujuera Jodasi. Nii jaun jetaote, nii saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa, chaen Jorioocuru bichauhenaauru, naaonjoainuri rai jetao: 
\p  
\v 4 “Osa quene nesaruun, inara rai atinaaichene coina cha ujuaihonelanaala nenaa cacha teeincha,” naain nii nichata chooncai coataneein nenaa coriqui coretecuruhane jaan cainaa Jodasine jana jetao, ranaa jerelanaala: 
\p “Nihei cha coitucunaa nainihaacaanu nii aina canacaanuta. Iichate nii coitucuujueeicha,” naaure jetao Jodasi rai.  
\v 5 Nii jaun jetaote Teenforo asae nii coriqui rialaaitiin ratiriin jelai caje amuhin raajenihane rai raro ruluhi ohe Jodasi. 
\p  
\v 6 Nii jana jetaote, nii coriqui raain jetao: 
\p “Caa coriquite, ichana corenihane jaun, leinjiin calaniheein ne. Aihana jaun, jelai teein Cana Coaunera rai canaacha tei coriqui curu cuhane, caa coriqui tenaa nainihaacache,” naaure jetao ita rai saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru. 
\p  
\v 7 Niritiin coacuhin ita suujua tacaain jetaote: “Atane rocooruha, caje ojoaichucuru jaauruhane coinane jaan,” naain niicha curuaateeuri jelai coretecure nii coriqui coreniha, niha nejelau atane caje uhin onaane, cuu teein conautecuruhane jaanu que.  
\v 8 Nii jaun jetaote, Ichana Batane neein jelai curuaateeure enanetojoeein cachaauru.  
\v 9 Nitohaneeinte: “Rai core nichata chooncaain coataneein nenaa coriqui, Isaraelitacuruhacha cainai raainte,  
\v 10 coreniha: ‘Atane rocooruha, caje ojoaichu ichacuruhane coinane jaan,’ naain acaauruhacha curuaatei atane coretecure,” naain beratihalu \it profeta \it* Jeremihasi que Cana Coaunerane rijijieein, nii naitoonjoa nainaaure. 
\s1 Filato acatiha niha Jesosone 
\r (Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Jn 18.33–19.38) 
\p  
\v 11 Inae coberenadoro Filato rene Jesoso amaain turuaauruhane jana jetaote: 
\p “Iina Jorioocuru curuaanaacuru curuaanaa- \it Rey \it* ineein,” naain caje bajaa Filatone jana jetaote: 
\p “Esinaete, acanichaaunne que aitohicha,” naain Filato tonorae Jesoso. 
\p  
\v 12 Nii nainiha jetaote, cuu teein, Filato rai coulurujeeuruha saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru aina, Jorioocuru bichauhenaaurune jana jetao, cuu inauheneeicha aonajenajae Jesoso. 
\p  
\v 13 Nii jaun jetaote: 
\p “Toon ii que ereein ii coulurujueeuruhane aonaaina,” naa Jesoso rai Filatone jana jetaote,  
\v 14 cuu inauheneeicha tonoraelanaala aonajian Jesosone jaun jetao, inae rai tonaain irihane jaanu coitucuene Filato. 
\s1 Jesoso ateinaauruhane rai neeuruhane 
\r (Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Jn 18.38–19.16) 
\p  
\v 15 Beseta bana naineein jetaote, janijiin: “Acate caohachae mituhanera,” naauruha satiin cachaurune jaan mitai nejesinane caseteco nihane caje Filato.  
\v 16 Nii bana jetaote, caresero cuhane niha itolere sacutaain cachaauruhacha coitucui Jesoso- Barabasineein acaauruhacha curuaatei caseteconeeinne jaun jetao,  
\v 17 satiin netaojiaain codohacooruha, nii Jesoso colurujeeurera cachaaurune jana: 
\p “Chariji caa coroatajaaihuri caje, jianichaaunne jeriquiche. Caa Jesoso Barabasina jianerihanu. Ainihanena caa Jesoso Mesihasineein acaauruhacha curuaatei jianerihanu,” naain jetao acaauru caje bajae Filato,  
\v 18 nechu necoelai caaun, nii coulurujeeuruha raine que nainaane jaun. 
\p  
\v 19 Niritiin jetaote, nii cha rucuhecane jaan rori ichoae lauhaca Filatone jana: “Jiaonriha chatohaneein nii cha ujuaihonelanaala nenaa cacha tenaa coaauquine. Janotiine nii cacha coreniha, jataain baasoneein sinicoonni,” naain jetao berate rai comasai. 
\p  
\v 20 Nejetaote, satiin nii cuu nenacaauru cachaauru suujuau tacaaure, saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru aina Jorioocuru bichauhenaauru: “Nii Barabasi jianeein nii Jesoso atinaerateeu,” naauruhane coina.  
\v 21 Nii jana jetaote: 
\p “Chariji jianichaaunne jeriquiche, caa coroatajaaihuri caje,” naain acaauru caje nacoauneein bajaa coberenadoro Filatone jana jetaote: 
\p “Nii Barabasi que tacaajeein jianeeinena jerichaanu,” naauruhane jana: 
\p  
\v 22 “Chajana laen ichareeun, caa Jesoso Mesihasineein acaauruhacha curuaatei aina,” naa Filatone jana jetaote: 
\p “Coroso que laen aca teeu,” naaure jetao satiin.  
\v 23 Niritocuruhane jaun jetaote: 
\p “Chatohanai baasona ichae,” naa Filatone jana jetaote: 
\p “Chajaain coroso que teechaau,” naaure jetao tonijiaain ehequiin. 
\p  
\v 24 Nitohaneein Jesoso jianena jeriha Filatone saijieein, jianena jerelanaala rai suujua rerohecaauruha jelai ichoae jauhecotojoeriin cachaaurune jaun jetao, acau raerateein jetao: 
\p “Coatiha canu, orichaain caa cachane ujuaihoneein nerinaaunni. Inarate nii ujuaihoneein neriquicheein,” naain jetao, satiin coarajeeuruha nii cuu nenacaauru cachaaurune jana jetao, rai biji culeje Filato, nii ujuaihoneein nenihane coujunacaneein, nitohaniha acaauru ichaone jaun. 
\p  
\v 25 Niritoha acaauru rai Filatone jana jetaote: 
\p “Satiin canacaanune, canacaanu bereecuru aina jiniiquiin, oha caa cachane ujuaihoneein nerichaanuhi,” naaure jetao Filato rai cachaauru. 
\p  
\v 26 Nii jaun jetaote, Barabasi jianeein, nii baiha Jesoso bisichateein acaauru bijiu teein, coroso que terate Filato. 
\p  
\v 27 Nii jana jetaote, niha chatohanaine rucuhecuruhane jaan coloherineein nenaa- loreri seeonjoa asae Jesoso amaain jetao, curuhacaain netaojiaain neeure satiin coberenadoro rai soodarooru.  
\v 28 Nitohaneein teein jetaote, rai cajione rocohin que cajione lanajai curuhacure.  
\v 29 Chaen couturi que ojoa caje ichanohin comai lauriaain jetao, rai biji raotono nichajai que otiha teeure. Nii baiha jetaote, nacatiha neseeonriaain: “Laraajiin ichaohine Jorioocuru curuaanaacuru Curuaanaa \it Rey\it*cha,” naain jetao,  
\v 30 couluneeinchuru nii rai niicha teeuri otiha que jetao, rai couturi faoha facoaain que ninichaajeeure.  
\v 31 Nitohaneein mainajeein ninichaajeeuruhane baiha jetaote, nii cajione lanajai, que niicha curuhacuri rocohin, nacoauneein nii rai cajione esine curujuaai amaaure coroso que teeuruhane coina. 
\s1 Coroso que Jesoso teeuruhane 
\r (Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27) 
\p  
\v 32 Inae nii neeuruhane jaan jelai caje Jesoso amaauruhane jaun jetaote, Sirene cocoaicha Simoon eruhin, que nii Jesoso teeuruhane jaanu coroso baijiaeratecure. 
\p  
\v 33 Inae nitohaneein cuhin: “Couturi Bejero,” naain acaauruhacha curuaateihu turuhin jetaote,  
\v 34 elonai que jasisii bino que jetao Jesoso cocoaaure. Nejetaote, aansijiin cohin aonaain conaa jerene Jesoso. 
\p  
\v 35 Inae coroso que Jesoso teein jetaote: “Chariji raineeicha nedareein,” naain jetao Jesoso cajione que nocoatijiaaure soodarooru.  
\v 36 Nii baiha jetaote, Jesoso asaae nelauriaacoaain beraihure. 
\p  
\v 37 Nitohaneein teein jetaote, rai couturiniha nii casetecaauruhane jaan leranu rai curuaa laenacure: 
\qc Caate Jorioocuru curuaanaacuru Curuaanaa \it Rey \it* ne. 
\m naain. 
\p  
\v 38 Cuu jetao techu aina teein, coroatajai asijiautooru teeure coroso que, leinjiin najaa biji nichajai que, leeocha rai raotono nichajai que, naaonjoaain.  
\v 39 Jeloon situnacaauru cachaauru jetaote, couturi jisijisihanaain jetao: 
\p  
\v 40 “Teenforo chamuhitiin, nichata janojoeein nacoaauneein michuhin jerichanejeein tiha nocoetona jereei inatiin, chajaain ichaajenihane ijiabereeo ichoterateeu. Esinae rauhijiriin Cana Coaunera Calaohineeine, nii coroso caje faau,” naaure.  
\v 41-43 Jerichanetojoeein jetaotechu: 
\p “Leeochaauru ichoteratihane saijieein, tana laen raajenihane rai jaberoco ichoteratena nainihane. Aca Isaraelitacuru Curuaanaa \it Rey \it* nihane, coroso caje fauhinete cana netonai esenetaacache. Cana Coauneraacha que jaaecohane jaun, chajaain ena ichoteratemiin Cana Coaunera, esinae rauhijiriin niicha belaai nihanete, cana netonai esenetaacache. Acate cana rai aitelu, Cana Coaunera Calaohi nihane que,” naain jetao que ninichaajeeure saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru, Moisesa rai rauhi que cacha ralaaureraauru, chaen Jorioocuru bichauhenaauru, naaonjoainuri. 
\p  
\v 44 Nii coroatajai asijiautooru coroso que nenacaauru nihanatiin jetaotechu, nocoeje chanuure. 
\s1 Oha Jesosone 
\r (Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30) 
\p  
\v 45 Nii jana jetaote, enoto chujutoroa caje coaauneein, nuna macohi amuritoheriha enotone reein tiaaojoaain nocojoe cana rai chauratane.  
\v 46 Nii rijieeoritiin jetaote, tonijiaain ehequiin: “Cana Coaunera, chanuna jelai canainatejeei,” naane neein jetao: \it “Eli Eli lema sabactani,” \it* nae jetao Jesoso. 
\p  
\v 47 Niritohane jana, tabaauru ecu neein aonajeeurera jetaote: \it “Profeta \it* Irihasi cotihacate aite,” naaure. 
\p  
\v 48 Nii jana, leinjiin acaauru caje jetaote, soroneein jeluhariin cuhin jetao, sie tocohaneein nenaa ariin ruhin, elohanti bino sisiaain jetao, jiarana nujua que nujuateein Jesoso ujuae que te, cohane coina.  
\v 49 Nii jana leeochaauru jetaote: 
\p “Coa rerohecaate, ichoteratiha uha niicha cotijiai Irihasine coarajihacachera,” naaure. 
\p  
\v 50 Nejetaote, nacoauneein tonijiaain auhaquiin inae ohe Jesoso.  
\v 51 Nii rijieeoritiin jetaote, ecui caje coauneein ocoai cuhin nesoaiheite Teenforo cuhanai bujuaneein nenaa cajione. Nii jana jetaote, nerurujuaa cana rai chauratanene jana jetao, netatujuacoae ajerichuru.  
\v 52 Atane banaaurune maajeein, netatujuacoaane jana jetaote, Cana Coaunera coitucueraneein onacaauru cachaauru nihanatiin jetao, o caje ichanajacoaain ichaaore.  
\v 53 Nitohaneein jetaote, inae o caje ichanaa Jesosone baiha jetao, Cana Coaunera nese Jerosaleeun cuuruha nii o caje ichananacaaurune jana jetao, coaranaacure arajii cachaauru. 
\p  
\v 54 Nitohaneein uha carorane jana, nihacoaa cojoelanaacojoaine jana coaraain jetaote, jataain nesooneein jetao: 
\p “Esinaete chuhisi, Cana Coaunera Calaohine caa cacha,” naaure jetao, soondarooru curuaanaa aina ecu Jesoso beraiha nenacaauru. 
\p  
\v 55 Nii jana jetaote, caje icharaain netiin Jesoso coarajeeure arajii enecuru Calileea caje coauneein coroatajaneraneein sacuureraauru.  
\v 56 Acaauru aina jetaote cuurelu Maadala bene Mariha, chaen Saantiaao aina Jose neba Mariha, chaen Sebedeeo calaohichuru neba, naaonjoainuri. 
\s1 Jesoso jaberoco rucuhecuruhane 
\r (Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.28-42) 
\p  
\v 57 Inae nocohecane jana jetaote, turuha uhe leinjiin Jesoso ere tonoraera coriquihonaneein nenaa Arimatea cocoaicha Jose.  
\v 58 Nii Jose jetaote, Filato coaraa cue, caje Jesoso jaberoco bajaane coina. Nii jana rai Jesoso jaberoco teratiha Filatone jaun jetaote,  
\v 59 Jesoso jaberoco raain, lino caje ichanohi shojoera que conajaain,  
\v 60 que banijiaain niicha bajerateilu ajeri jachu cuhane Jesoso jaberoco rucujue Jose. Nii baiha jetaote, ajeri que caohatiin nii ajeri jachu bacuujua fuhin ratiriin jelai caje amue.  
\v 61 Nii jana, Maadala bene Mariha, chaen nii leeocha Mariha, naaonjoainuri jetaote, nii ajeri jachu Jesoso jaberoco teeuruhane jaan acatiha laurijiatiin nedaaure. 
\s1 Jesoso jaberoco rucuhecuruhane jaan beraihuruha sondaroorune 
\p  
\v 62 Nii cojoanoo, inae nebetacanaa cojoanonaa nihane jana jetaote, Filato coaraa cuure jiniiquiin saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru aina fariseeocuru. Nitohaneein cuhin, inae rene turuhin jetaote: 
\p  
\v 63 “Curuaanaa, jaiti ichaohane banate: ‘Inae nichata janoha ohane baiha jete, o caje ichanareein,’ naain ererejetoha nii casajeneein ichaonaa cachane quene coaaucaaun.  
\v 64 Aihane jaun, nii rucuhecuruhane jaan ajeri jachu beraichateeu nichata janoi reeintiaain. Ainihanete, janotiin uhin rai jaberoco amaain: ‘O cajete ichanae,’ naain cachaauru coritaaurure aina nerelanacaauru. Niite laen, nii jauriaanejeein amurijiriin, jataain banejelanaala casaje nere,” naauruha Filato raine jana jetaote: 
\p  
\v 65 “Caa nitohanei beraichane que nenacaauru soondarooru aina cuhin, caohatiin jerequichene tocohaneein nii ajeri jachu funichuche,” nae acaauru rai Filato.  
\v 66 Nii jana cuhin jetaote, nii ajeri jachu niha Jesoso jaberocone jaan rai fuera sechaaure leinjiin secho que. Nitohaneein sechaain jetaote, ecu beraichanu que soondarooru ratiriin cauha cuure saseredotecuru curuaanaa curuaanaacuru aina fariseeocuru. 
\c 28  
\s1 O caje ichanaa Jesosone 
\r (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10) 
\p  
\v 1 Inae situha nebetacanaa cojoanonaane jana, inae ena janohajiha semana nunuhene jana jetaote, Jesoso jaberoco rucuhecuruhane jaan- ajeri jachu coaraa cuure Maadala bene Mariha aina leeocha Mariha.  
\v 2 Nii jana dede caje fauha anjerane jana jetaote, luhecotariin uhe jataain mijiaainetiin carora. Nitohaneein fauhin jetaote, nii Jesoso jaberoco rucuhecuruhane jaan ajeri jachu fuuruhane jaan ajeri jaberoco raain nichoae laujuae nii anjera.  
\v 3 Nii anjera jetaote, aiha jiacanene tocohaneein jiquihacoha rai jaberocone jana, jataain somajae rai cajione aiha dede sacarine tocohaneein.  
\v 4 Nii coaraain jetaote, coasina caaun rijijijianeein onaa rijiinanaain nedaaure nii beraihurera soondarooru.  
\v 5 Nii jana jetaote, nii coaraa cunacaauru enecuru rai jetao: 
\p “Jiaoriha casiichene. Inae, nii coroso que teein niicha ateinaauri Jesoso ariha aaichene coitucuhanura.  
\v 6 Inae cau nihei. Inae nii aitoroaetohane tocohaneein o caje ichanaa. Chajaauchete, nii teeuruhalune jaan jelai coarae,” naain acaauru que nii Jesoso jaberoco teeuruhane jaan jelai coaarate nii anjera.  
\v 7 Niritiin jetaote: “Chajaain erojoeein cuhin aina nerelanacaauru rai: ‘Inae jetao o caje ichanaa. Calileea cuhin jetaote, inara ajiniha turureein. Ecu jetaote coaariquicheein,’ nanichuche. Inara rai bihanune coinane cau turuun,” naain jetao, nii enecuru letoae anjera. 
\p  
\v 8 Nii jaun jetaote, jataain casihuruhane saijieein rachoojoeein nii Jesoso atane bana jelai caje erojoeein uhin biha uure nii enecuru, aina nerelanaa nichaanune rai.  
\v 9 Nii jana jetaote, uujueeuruha nii enecurune jana acaauru rohan neeoritiin acaauru rai iriha Jesosone jana rohan nichuuntaain, rai tijia que nebalurucaain cutujuaain jetao coroaaecure nii enecuru.  
\v 10 Nii jana jetaote: 
\p “Jiaonriha casiichenera. Chajaain canejeraneein nenacaauru rai benichuchete, Calileea cuuruhine. Ecune ita coaarichaanuhi,” nae jetao, nii enecuru rai Jesoso. 
\s1 Niicha coarai beeuruha soondaroorune 
\p  
\v 11 Nitohaneein biha cuuruha enecurune nainiha jetaote, saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaa rai jetao, neseeu cuhin jitariin niicha coaracuri biha cuure nii atane banau Jesoso jaberoco beraiha nenacaauru soondarooru tabaauru.  
\v 12 Nii jaun jetaote, ita suujuau tacaauruhane coina Jorioocuru bichauhenaauru coaraa cuure saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru. Nitohaneein inae ita suujuau tacaain jetaote, jataain arajiin soondarooru rai coriqui teein jetao: 
\p  
\v 13 “ ‘Janotiin sinihacaanune tonohanaute, turuhin Jesoso jaberoco amaaure aina nerelanacaauru,’ naauche.  
\v 14 Nii jana coitucuhin, chatohaneein inara tenaa coaauca coberenadoro Filatonena, ita suujua tacaain caohaterichaanuhi, nabana baasoneein inara tihane coataa,” naain jetao, nii soondarooru suujuateeure saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaacuru aina Jorioocuru bichauhenaauru. 
\p  
\v 15 Nii jaun jetaote, nii coriqui raain jerichanetojoeein nii suujuatenajaauruhane rijitojoeein jetao, aitocure nii soondarooru. Nii jaun jetaote, niritiin acaauru coritaauruhane jaun, eneenetojoeein nii esenetaaure Jorioocuru. 
\s1 Niicha icharatei ichacuruhane coina aina nerelanacaauru rai aitoha Jesosone 
\r (Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23) 
\p  
\v 16 Nitohaneein canacaanu rai beratiha Jesosone jaunne, Calileea nii naitoonjoa ichatane ucuunno cuhacaanu lechoonca leinjiin Jesoso aina nerelanaa nichaanune.  
\v 17 Ecu turuhacaanune janate, ecu canacaanu ajiniha niha Jesosone jaun, rohan turuhin jaiti acanihane esenetaaureniha tabaaurune saijieein coroaecaanu. 
\p  
\v 18 Nii janate canacaanu rohan nichuuntaain: 
\p “Canu Inaca Cana Coaunerate, chauratane, dede, naaonjoainuri rai cocoainacaineein nihanune coina caeteein ne.  
\v 19 Aihane jaun, chajaain satiin caa chauratane sacutaain lauri lauri nenacaauru cachaauru relanichuche inara relaanune rijijieeinte, canu ere tonoraera neeuruhine. Chaen, Canu Inaca, canu- rai calaohinichaaunne, Cana Coaunera Suujue, naaonjoain nichaanune rai canacaanu cachaneein nenaa jereraauru cojunacateein baotisanajaauche.  
\v 20 Chaen inara rai aitonajaaocaaunne rijijieein, nii caitoonjoa tonoraain ichaaoruhane coina relanajaauche. Jerichanejeeinne besautiha cana cojoanonaane reeintiaaojoaain itolere bana inara aina nereeunni,” naain necoe Jesoso.