\id 2TI UR2TI2 Uripiv 1986 McKerras 27.05.02 Canberra JN \h 2 Timoti \toc1 Naul Erwen nga Pol Muli tevi TIMOTI \toc2 2 Timoti \mt1 Naul Erwen nga Pol Muli tevi \mt1 TIMOTI \imt1 Batu nale nga mivsivseni lut nga parmeteni naul ngel puto suri \ip Nanu nga milep nga Pol musp̃e suri renge naul erwen nga muli tevi selen Timoti evi nga Pol mimrreni Timoti nosurien sen p̃iterter ko puloli majingen sen pumomsawos, ko nga sete pimtutue jinibb. Ko Pol owra Timoti puruj ngasue murrun nga nir sopor marok-loli nga marok-palpal suri nale, ko owra Timoti pivijuri sel nga m̃irres nga m̃ilesi Pol muwlu rengen. \ie \c 1 \s1 Pol owra erres tevi Timoti \p \v 1 Inu Pol nuvi aposol se Iesu Kristo suri marongen se Atua, nga bowra tweni nosp̃en nga m̃irres ne mauren nga mivi se nir nga markorti pa tevi Iesu Kristo. \v 2 Nuwrai “erres” tevi nik, Timoti, natuk nga memrrenim milep. Ngel evi loten suk, nga merrenien, netlasien ko demat se Atua Tata ko Iesu Kristo Numal se kerr piptevim. \s1 Pol erij nga pususture norrorrmien se Timoti \p \v 3 Nuwra “erres” tevi Atua. Nomok-majing sen nga nolok sete obbujbbuj, erpe b̃irterawarreng suk nir ne tuwi marok-loli. Ko natm̃irin ko natmupong, daron nga nomok-lot, tetajer nomok-rrorrmi nik, ko nomok-wera “erres” tevi Atua surim. \v 4 Nomok-rrorrmi daron nga m̃elinglingim ko kumtengsik, ko numrreni lenglengen wor nga bevinuk b̃elesim kele, nga puloli b̃eir lenglengen luwi kele. \v 5 Ko nurrorrmi wose nosurien som nga sete mivi gerisen, nga musorsan kobbong tevi nosurien nga apu som lekter Loes ko tasu som Iunis mortori. Ko nurongwose erres nga nik kele nalol ngok oto malum tevim. \v 6 Ko suri nanu ngok, nuwrai tevim nga derteren nga Atua m̃ilai tevim daron nga m̃elngi nevrek rengem, kopok-wuni suri ko wor, nga sete pian ngatan. \v 7 Suri Nem̃in nga Atua m̃ila tevi kerr, sete evi nga puloli rrapmetutue jinibb, ejki. Nem̃in ngok \m evi nga p̃ila derteren ko merrenien, ko nga puloli kerr rramrongwos rraptur ore sev nga kerr kobbong rrammerreni. \p \v 8 Ko suri nanu ngok, nik sete kupmanun nga kupwera tweni nosp̃en se Numal se kerr. Ko sete kupmanune inu kele suri nga inu mean re naim ne nekaien suri numajing sen. Ko nik kupmarong ko wor nga jinibb parloli p̃isij tevim suri nosp̃en ngok, ko Atua puloli kuptur p̃iterter vajin. \p \v 9 Atua elai mauren tevi kerr, ko everuse kerr osuw nga rrapivi jinibb on sen tuwi jer pa, suri Iesu Kristo. Ko ni sete ololi erpok suri elesi majingen se kerr erres, ejki. Ololi erpok suri ni kobbong marongen sen ko merrenien sen. \v 10 Ko Iesu Kristo nga mokla mauren tevi kerr errmali vajin ji kerr. Ko ni eviseni merrenien se Atua, ko erevji pini pa derteren ne mijen, ko ololi mauren nga sete murongwos pusuw errmali vajin renge nosp̃en sen. \p \v 11 Ko Atua okonik erpe aposol nga bowra tweni ko bevisviseni nosp̃en sen nga m̃irres nen. \v 12 Ko ngok evi batun nga marwirrek vini re naim ne nekaien ngel. Ko sete nurongwos bemanun, suri nurongwos pae jinibb nga mosuri osuw. Ko nurongwose erres nga ni orongwose pimetmete inu renge nanu jijle nga ni m̃ilngi pa re nevrek, pianan pijpari nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir. \v 13 Kuptori totkoni nale weretunen nga mevisviseni tevim. Ngok eviseni sel nga kupvijuri, renge murrun ne nosurien ko merrenien nga rramok-korti tevi Iesu Kristo rengen. \v 14 Nanu nga marres p̃elak ngok nir, nga Iesu Kristo m̃ilngi pa re nevrem, nik kuptori totkoni wor nir ko renge derteren se Nem̃in On nga m̃ilik pa re nolo kerr musuw. \s1 Pol owra tweni murrun se Onesiporas \p \v 15 Erpe kurongwos pae osuw, selek nir nga iel Esia, tevi nuru nga Pukelas ko Emojenes, arwolu lingi pa inu osuw. \v 16 Ko ngel evi loten suk, nga Numal puloli p̃irres tevi metka se Onesiporas, suri womu ni okla lweni inu vavis le pa. Ko ni sete emanun nga inu m̃elik iel Rom re naim ne nekaien, ejki; \v 17 ko daron nga miplari iel, ko epejpej inu eterter, mianan ko eskai inu vajin. \v 18 Ko nulot nga Numal p̃ilai netlasien tevi renge nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir. Suri nik, Timoti, kurongwose erres p̃elak ni ololi nanu elep nga marres tevik iak Epesas. \c 2 \s1 Jinibb ne nuval mawos se Iesu Kristo \p \v 1 Ko natuk, kupterter renge merrenien nga mivi se kerr nga rramkorti tevi Iesu Kristo. \v 2 Ko kuptori nevisvisenien nga kumrunge pa jik renge no delung nir. Ko kuplingi nale ngok nir renge nevre nir nga kurongwos nir murrur erres, ko nolom eterter renge nir nga parviter parvisviseni nir m̃inij kele vajin renge nale ngok nir. \p \v 3 Nik kupmarong ko wor nga jinibb parloli p̃isij tevim suri nale ngok. Ko kupirpe vajin jinibb ne nuval san nga m̃irres se Iesu Kristo. \v 4 Re daron ne nuval, jinibb ne nuval sete orongwos pivel sarrsarr pirpe lartul nga nuval mijki jir. Ni pip̃lak ko wor p̃iterter nga puloli nabur sen purnge p̃irres rengen. \v 5 Ko jinibb nga mokwolu re woluen san sete orongwos putor sweri nowlin nga womujnen poro sete puosuri murrun mawos ne woluen nen. \v 6 Ko jinibb nga mokp̃elak milep renge orsel sen, erres p̃elak nga ni p̃iaani nanen nen puwomu. \v 7 Kuprrorrmi nale rrongrrongvi suk ngok nir, ko Numal se kerr piviseni nik nga kuprongwose murrun p̃etp̃eti nen tweni mauren som. \s1 Erres nik kuprrorrmi Iesu Kristo \p \v 8 Kuprrorrmi Iesu Kristo, nga mimaur luwi renge mijen, ko nga mivi metka se Numal Devet san, erpe nga nomok-werwere pa renge nosp̃en nga m̃irres. \v 9 Suri nosp̃en nga m̃irres ngok nga nomok-werwer e, ko jinibb arok-loli nomok-runge esij ko arkai totkoni inu e dil ngel nga mivi delrrurr, erpe nga marok-loli tevi jinibb san nga mokloli m̃isij. Ko nale se Atua ma sete arongwos parkai totkoni renge dil san. \v 10 Ko ngok, nolok sete evitan renge nanu nga marsij nir nga marloli tevik; ko nup̃lak nga b̃eskai sel nga Atua p̃ilai mauren tevi nir nga markorti tevi Iesu Kristo, nga paran para-korti kele renge mauren ne nosrövien renge melrin nga sete mia-suw nabong sopon. \v 11 Ko ngel evi nosp̃en weretunen san: ‘Kerr erpe rramkorti ko pa tevi renge mijen sen; ko niko, rrapa-korti kele vajin tevi renge mauren sen. \v 12 Poro nga rrapok-tur p̃iterter, ko rramrongwos rrapa-korti tevi renge derteren nen se Numal. Ko poro rrapok-kerkeris nga rrapok-wera sete rramivi jinibb sen, ko ni kele orongwos pia-wera tweni nga ni sete evi Numal se kerr. \v 13 Ko poro kerr sete rraptori totkoni rijrijen se kerr, ko ni pia-tori totkoni wor \m rijrijen sen ko tetajer, suri ni sete orongwos p̃irieni kele nale sen san.’ \s1 Sel mawos nga musp̃e suri nale weretunen se Atua \p \v 14 Nik kopok-werai visviseni nale ngok ko tevi jinibb som nir. Ko nik kopok-rij p̃iterter tevi nir renge no Atua nga nir parlinglingi murrun ngel nga marok-lat suri nale kobbong. Murrun ngok ololi mauren se jinibb nga marok-runge evan esij kele wor elep. \v 15 Ko nik kupp̃elak ko wor pilep nga kupivi jinibb ne majingen nga Atua purnge p̃irres surim, ko kupivi jinibb nga sete pimanun renge majingen sen; ko kupivi jinibb nga mokvisviseni jinibb renge nale weretunen se Atua renge murrun nga musorsan m̃irres. \v 16 Sete kupruj mori nale ngok nir nga marij karkar tere Atua. Rijen nga mirpok okrevei tweni bbong jinibb ko nir, nga paran ngasu kele renge Atua. \v 17 Rijen se jinibb nga marirpok erpe bolkar san nga sete murongwos p̃irres luwi kele. Tetajer okkar elep nga pulokloksi b̃elan. Ko nale se nuru Aemenaeas ko Paelitas erpok. \v 18 Nuru ngok ortor jabble pa sel suri nale weretunen, ko nuru orok-lokloksi kele murrun ne nosurien se kalesia sopor. Suri nuru orok-werai nga meraien ne mijen eplari jile pa osuw, ko niko, daron nga kerr rrammij, ko nibe kerr sete mara-maur luwi. \v 19 Ko batu nale nga m̃iterter nga Atua m̃ilngi pa sete orongwos putoto, ko nale nga muto renge batu nale ngok owrai erpel: ‘Numal Atua orongwos pae jinibb sen nir osuw’. Ko nale m̃inij san kele renge Naul On owrai erpel kele, ‘Ko si nga muwra ni evi jinibb se Atua p̃ilngilngi ko wor murrun nga sete marsorsan m̃irres.’ \p \v 20 Renge naim se jinibb nga joron milep, narov lele arto rengen. Sopor armajinge renge nanu nga marerr m̃irres, ko sopor arsavi renge duru nai, rrek armajing nir renge dan kobbong. Sopor arivi nga parlingi nanen renger daron ne nabong nga milep, ko sopor arivi nga marlingi nanen renger nabong jijle kobbong. \v 21 Ko poro jinibb san puloli ni puwokwok renge nanu nga marsij ngok nir ko puon p̃irres, ko ni pia-irpe vajin narov ngok nga numal sen purongwos pia-rrul totkoni renge nabong nga milep. Ko m̃ernen elik metmet vajin nga pia-loli majingen jijle nga m̃irres. \s1 Jinibb ne majingen se Atua nga Atua murnge m̃irres rengen \p \v 22 Kupruj ngasue murru lenglengen se m̃elakel nir nga marmerreni sev nga marsij nir. \m Ko kupp̃elak tweni murrun nga musorsan m̃irres, nosurien, merrenien, ko demat, tevi nir nga norrorrmien ser muwokwok m̃irres, ko marok-verus van ji Atua tetajer. \v 23 Ko kupan ngasu renge laten se nir nga marlengleng, suri nik kurongwos pae nga murrun ngok orongwos pivesi balpalen kobbong. \v 24 Ko jinibb ne majingen se Numal sete pivi jinibb ne balpalen. Ni pivi wor jinibb ne nevisvisenien, ko norrorrmien sen pimalum, ko nolon pipriv tevi jinibb totoklai. \v 25 Ko ni purongwos piviseni lilane nir nga marok-tere ni, renge murrun nga mumolmol kobbong. Ko rrek Atua ko puloli nolor pulululwi nga puloli parini parongwose weretunen nen vajin. \v 26 Ko norrorrmien nga m̃irres pijpari vajin batur, ko parwolu lingi never nga Demij m̃ilngi, nga m̃ilair rengen nga puloli parvijuri norrorrmien sen. \c 3 \s1 Murru jinibb renge daron ne nabong nga vitu \p \v 1 Nik kuprongwose wor nanu ngel: nga mauren ne iel ngatan pivini p̃iterter pilep re daron ne nabong nga vitu. \v 2 Jinibb parrorrmi lweni nir kobbong, ko parmerreni nevöt pilep. Nir parij melmelas, ko norrorrmien ser pian mare p̃elak, ko parij p̃isij tevi jinibb nir, ko sete mara-osuri tata ser ko tasu ser. Ko sete mara-wera “erres” tevi seler renge nanu san, ko sete mara-rongwos parrorrmi Atua. \v 3 Parivi jinibb nga parloli terter nanu tevi jinibb m̃inij nir nga sete parunge p̃isij ren, ko parongwos parlokloksi nise jinibb m̃inij. Parivi kele jinibb nga marok-verver ko marerri lenglengen. Ko nir parungasi sev nga m̃irres. \v 4 Parivi jinibb nga parlokloksi seler nir nga sete parosurir, ko sete partotrong suri sev nga parloli, ko norrorrmien ser pian mare p̃elak. Parivi jinibb nga marmerreni nanu nga parunge p̃irres ren, easi nga parmerreni Atua. \v 5 Renge no jinibb nir, nir parok-loli nga parvijuri murrun se kalesia nir, ko sete parmerreni derteren se Atua p̃irieni norrorrmien ser nga marsij. Sete kupruj mori rragrrag jinibb nga marirpok. \v 6 Nir sopor arokan loloim nga parkerkerasi nesevin nir nga batur marjikie ko marok-likto suri nololien ser, ko norrorrmien lele nga marsij marok-revei totkonir. \v 7 Nesevin ngok nir tetajer arok-merreni jinibb pivisvisenir, ko sete arongwos partor sweri weretunen nabong san. \v 8 Nir ngok artere nale weretunen, erpe tuwi laru nga morongrongwos ngok nuru, Janes ko Jabres, ortere Moses. Jinibb nga marirpok nir, norrorrmien ser sete osorsan, ko murrun ne nosurien ser evi gerisen kobbong. \v 9 Ko majingen ser sete mia-to mia-periv, suri jinibb jijle para-lesi murru lenglengen ser, pirpe nir nga tuwi marlesi murru lenglengen se nuru ngok. \s1 Kupvijuri ko wor murrun suk \p \v 10 Ko nik, Timoti, kuvijuri pa nevisvisenien suk, murrun suk, ko sev nga inu m̃elngi nolok rengen, ko murruk ne nosurien, ko nolok nga mipriv, ko merrenien suk, ko murruk nga nomok-rrul totkoni majingen puto p̃iterter pijpari bongsi majingen nen. \v 11 Ko nik kulesi pa nga jinibb marok-oji p̃elak inu, ko marloli nibek murnge m̃isij. Nik kurongwos pae sev nga mutor sweri inu Antiok ko Ikoniam ko Listra, nga jinibb marok-oji inu, ko marok-loli m̃isij p̃elak tevik. Ko Numal elai tweni inu re nanu ngok nir. \v 12 Ko si nga marmerreni parmaur korti tevi Iesu Kristo renge mauren nga musorsan m̃irres, nir ngok kele ko para-ojir ko para-loli p̃isij tevir pirpok kele. \v 13 Ko jinibb nga marsij ko jinibb ne gerisen nir partajer malum ko parkerkeris malum tevi jinibb nir, ko nir kele vajin parongwos parosuri nale gerisen ser. \p \v 14 Ko nik ma kuptori totkoni nanu nga namvisviseni tevim tuwi, ko nga kumosuri pa m̃irres musuw, suri nik kurongwose erres murrun se kem nga namvisviseni nik e. \v 15 Ko nik kurongwos pae daron nga kumivi bipi mivini mijpari lelingenok, nga kurongwose erres nale ne Naul On. Nale nen orongwos puloli kuprongwos p̃irres renge sel nen nga Atua purongwos p̃ila mauren tevi nir rengen. Ko sel nen evi nga parosuri Iesu Kristo. \v 16 Ko nale jile renge Naul On arpelari ji Atua, ko erres nga pivisviseni jinibb, ko puwrai tweni gerisen sen poro putoe; ko erres nga p̃iete murru lenglengen, ko pivisviseni jinibb nir renge murrun nga musorsan m̃irres. \v 17 Atua elai nale ngok nir nga puloli jinibb sen nir norongwosien ser pilep jijle ko nga partiriv terai vajin majingen jijle nga marres. \c 4 \s1 Kuptori totkoni ko wor nale se Atua \p \v 1 Renge no Atua ko renge no Iesu Kristo, nga pia-wer sesesre lat nga puto suri tevi jinibb jijle nir, nir nga marmaur, ko nir nga marmij pa, inu nuwrai nale nga m̃iterter ngel tevim. Suri nga Iesu Kristo pia-luwi kele vini, ko suri batun vanu sen nga pia-rremali vajin, inu nuwrai eterter tevim: \v 2 Kupwerai tweni ko wor nale sen. Poro parmerreni parunge rreknga ejki, ko erres kobbong. Tetajer nik kupterter nga kupwerai tweni. Kuprevei jinibb nga parosuri Kristo, ko kuprij p̃iterter tevir nga sete parloli karkar nanu, ko kuploli norrorrmien ser parterter. Kuploli nolom pipriv nga kupvisviseni nir p̃irres. \v 3 Suri daron pia-vini nga jinibb sete parmerreni parunge nale nga mivi nale weretunen, ko parvijuri lweni nir kobbong norrorrmien ser, ko paran parpej jinibb nevisvisenien pilep nga parongwos parwerai nale sev nga nir kobbong parmerreni parunge. \v 4 Ko nir partur telure nale weretunen ngok, ko paran ngasu ko parunge tutunmasa nawon kobbong nir. \v 5 Ko nik kupmetmet ko wor p̃irres renge sev nga marinuk jim, nga kupvijuri sel nga musorsan. Ko poro nga parloli p̃isij tevim, ko nik kuploli wor norrorrmien som p̃iterter ko pipriv. Nik kuploli ko wor nga kupwerai tweni nosp̃en nga m̃irres se Kristo, ko kuploli p̃etp̃eti majingen ngok nga Atua m̃ilai tevim. \s1 Mauren se Pol otomori pusuw \p \v 6 Ko inu, daron suk evini pa nga b̃elinglingi mauren suk; partor pinik suri nuvi jinibb se Atua. \v 7 Nup̃lak pa elep renge woluen, nuwlu nunsi p̃etp̃eti lat ne woluen nen, ko nurrul totkoni nosurien suk tetajer. \v 8 Ko nowli jinibb nga mokasasi renge woluen oto metmet pa teraik nga bean b̃elai. Nowlin ngok Numal pia-lai tevik renge nabong nga Atua pia-wera suri lat nga puto suri tevi jinibb nir. Numal osorsan erres, ko ni pia-lai nowlik ngok tevik suri inu mauren suk osorsan erres. Ko sete inu kis kobbong, ko tevi kele nir jijle nga marok-tiriv kele tevi merrenien daron nga ni pia-rremali luwi e. \s1 Pol elai nosp̃en tevi selen nir \p \v 9 Inu numrreni nga kupsaro pingavil nga kupini kuplesi inu. \v 10 Suri Demas emrreni p̃elak mauren ne iel ngatan, ko owlu lingik pa evan Tesalonaeka e. Ko Kreseus kele evan pa Galesia e, ko Taetas kele evan pa Dalmatia e. \v 11 Ko Luk kobbong elik tevik lelingenok. Ko erres ma kupan kuplesi Mak nga ni piptevim; suri ni okpitevik erres renge majingen. \v 12 Ko nukoni pa Tikikas evan Epesas pae. \v 13 Daron nga kupini e, ko erres kuplai sunsun ne melas suk tevim nga m̃elngi tweni mijpon jer Troas, renge naim se Kapas. Ko erres kuplai kele naul suk nir parini, o ko womujnen renge naul ngok nir, kuplai kele naul ngok nga marmajing nir renge nevlu nanani. \p \v 14 Morok Aleksanta nga mivi jinibb nga mokmajing delrrurr nir olokloksi inu elep. Ko Numal pia-kele lweni sev nga muloli ngok. \v 15 Ko nik kele kupmetmet renge ni, suri etre nale se kerr eterter. \p \v 16 Ko womujnen daron nga mean loloim re kot iel Rom nga bowrai tweni nale suk, sete san erij suk. Nir jijle arwolu lingik. Ngel evi loten suk, nga Atua sete putor vitrangir suri. \v 17 Ko Numal ma elik tevi inu, ko elai derteren tevik, niko ololi nurongwos bowrai tweni p̃etp̃eti nale sen, ko jinibb ne vare p̃etp̃eti nir parunge. Ko otomori jer parlingi inu van re mijen, ko Atua ela tweni inu. \v 18 Ko Numal ngok pia-lai tweni inu renge nanu jijle nga marsij, ko pia-tekai inu p̃irres van renge batun vanu sen ne melrin. Ko rrapok-susi nisen pian mare tetajer pijpari tuwi ngok vini. Pirpok ko. \s1 Bongsi nale se Pol \p \v 19 Kupwera “erres” suk tevi Akwila ko nesen sen Prisila, ko tevi kele metka se Onesiporas. \v 20 Erastas elik jer iak Korin; ko daron nga m̃elinglingi iak Maelitas, nulinglingi Tropimas elik jer iak, suri ni emsi. \v 21 Inu numrreni nga kupsaro pingavil nga kupini kuplesi inu puwomu, ko daron ne melas pia-vini. Iupulas, Putens ko Linas, tevi joji kerr Klotia, ko tevi tasi kerr ko joji kerr nga iel jijle nir, arwerai “erres” tevim. \p \v 22 Ko ngel evi loten suk, nga Numal piptevi nik renge norrorrmien som. Ko merrenien sen piptevi kami jijle. Nuwra “Remsom”.