\id SNG
\h Küylǝrning küyi 
\toc1 Küylǝrning küyi 
\toc2 Küylǝrning küyi 
\toc3 Küy. 
\mt1 Küylǝrning küyi  
\c 1
\m
\v 1 «Küylǝrning küyi» — Sulaymanning küyi.\f □ \fr 1:1 \ft \+bd «xǝrⱨ»\+bd* — bu mawzu «küy-nahxilar arisidiki ǝng esil küy-nahxa» degǝn mǝnidǝ. Sulayman jǝmiy 1005 küy-nahxa yazƣan («1Pad.» 4:32).\f*  \x + \xo 1:1 \xt 1Pad. 4:32\x*   
\b  
\m  
\s1 Birinqi ⱪisim — Muⱨǝbbǝtning baxlinixi •••• {1:2-5:1} •••• Birinqi hatirǝ — toy küni üstidǝ bolƣan oylar {1:2-2:7}     Birinqi oylinix — Xulamit Sulaymanning ordisida — toy ziyapitigǝ tǝyyarlinix {1:2-1:8}     Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 2 «U otluⱪ aƣzi bilǝn meni sɵysun;  
\m Qünki sening muⱨǝbbiting xarabtin xerindur.\f □ \fr 1:2 \ft \+bd «U otluⱪ aƣzi bilǝn meni sɵysun»\+bd* — ibraniy tilida «u aƣzidiki sɵyüxliri bilǝn sɵysun!». \+bd «qünki sening muⱨǝbbiting xarabtin xerindur»\+bd* — «muⱨǝbbiting» ibraniy tilida kɵplük xǝklidǝ bolup (muⱨǝbbǝtliring) muⱨǝbbǝtlixixning ipadǝ-ⱨǝrikǝtlirini kɵrsitidu. 
\fp  2-4-ayǝtning xǝrⱨi: Muxu yǝrdǝ Xulamit toyning birinqi ziyapiti üqün tǝyyarlinidu. Nikaⱨ murasimi alliⱪaqan ɵtküzülgǝn: 2-ayǝttǝ ⱪiziⱪ yeri xuki, Xulamit bayanini pǝⱪǝt «u» bilǝn baxlaydu — kim ikǝnlikini demǝydu! Qünki sɵygüqi kixigǝ nisbǝtǝn ⱨǝrdaim pǝⱪǝt birdinbir «u» bar!\f*   
\m
\v 3 Huxpuraⱪtur sening ǝtirliring;  
\m Ⱪuyulƣan puraⱪliⱪ may sening namingdur;  
\m Xunglaxⱪa ⱪizlar seni sɵyidu.  
\m Kɵnglümni ɵzünggǝ mǝⱨliya ⱪilƣaysǝn —  
\m Biz sanga ǝgixip yügürǝyli!  
\m — Padixaⱨ meni ɵz ⱨujriliriƣa ǝkirgǝy!»\f □ \fr 1:3 \ft \+bd «Biz sanga ǝgixip yügürǝyli!\+bd* — bu sɵzlǝrni Xulamitningki, biraⱪ «Yerusalem ⱪizliri»ni ɵzi bilǝn birlǝxtürüp, «biz sanga ǝgixip yügürǝyli!» eytidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Yerusalem ⱪizliri Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 4 «Biz sǝndin huxal bolup xadlinimiz;  
\m Sening muⱨǝbbǝtliringni xarabtin artuⱪ ǝslǝp tǝriplǝymiz».\f □ \fr 1:4 \ft \+bd «Biz sǝndin huxal bolup xadlinimiz; sening muⱨǝbbǝtliringni xarabtin artuⱪ ǝslǝp tǝriplǝymiz»\+bd* — bǝzi alimlar bu sɵzlǝrni «Xulamit»ⱪa eytilidu, dǝp ⱪaraydu. Ⱪandaⱪla bolmisun Yerusalem ⱪizliri Xulamitⱪa ⱪoldax bolup u wǝ Sulayman üqün huxal boluwatidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit «Yerusalem ⱪizliri»ƣa jawab ⱪilidu  
\m
\v 5 «Ular seni durusluⱪ bilǝn sɵyidu».  
\m — «Ⱪara tǝnlik bolƣinim bilǝn qirayliⱪmǝn, i Yerusalem ⱪizliri!  
\m Bǝrⱨǝⱪ, Kedarliⱪlarning qedirliridǝk,  
\m Sulaymanning pǝrdiliridǝk ⱪarimǝn.\f □ \fr 1:5 \ft \+bd «Ular seni durusluⱪ bilǝn sɵyidu»\+bd* — bu ayǝttǝ Xulamit sɵz ⱪilidu. Awwalⱪi gǝpni u Sulaymanƣa eytidu. «Ular» — muxu yǝrdǝ Yerusalem ⱪizlirini kɵrsitidu.\f*   
\m
\v 6 Manga tikilip ⱪarimanglar,  
\m Qünki ⱪaridurmǝn,  
\m Qünki aptap meni kɵydürdi;  
\m Anamning oƣulliri mǝndin rǝnjigǝn;  
\m Xunga ular meni üzümzarlarni baⱪⱪuqi ⱪildi;  
\m Xunga ɵz üzümzarimni baⱪalmiƣanmǝn».\f □ \fr 1:6 \ft \+bd «\+bd*\+bdit 5-6-ayǝt\+bdit* xǝrⱨi» — Yerusalem ⱪizlirining Sulaymanni tǝriplixi Xulamitⱪa ɵzining «ⱪara tǝnlik» ikǝnlikini ǝslitidu. Uning akiliri uningdin bir yaki birⱪanqǝ ⱪetim rǝnjip uni üzümzarlarda ixlǝxkǝ ǝwǝtkǝn. Üzümzarlarda sayǝ az bolƣaqⱪa u «ⱪara tǝnlik» bolup ⱪalƣan. 
\fp  Ibraniy tilida «mǝndin rǝnjidi» wǝ «meni kɵydürdi» degǝn ibarilǝr ohxax. 
\fp  «ɵz üzümzarimni baⱪalmiƣanmǝn» — bu bǝlkim kɵqmǝ mǝnidǝ bolup: «Mǝn ⱨǝrdaim dalada bolƣaqⱪa, ɵzümni asrax, ɵzümning güzǝllikimni saⱪlax-bezǝx, pǝrdazlax waⱪtim yoⱪ idi» degǝnliktur. 
\fp  Kedarliⱪlar qarwiqi hǝlⱪ idi, ⱨǝrdaim qedirlarda turatti. Ularning qedirliri ⱪapⱪara bolsa kerǝk. Biraⱪ «Sulaymanning pǝrdiliri» bolsa ⱪara yaki toⱪ rǝnglik bolƣini bilǝn, biraⱪ xübⱨisizki, ularning üstidǝ qirayliⱪ gül-nusⱪiliri bar idi.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 7 «Ⱨǝy, jenim sɵyginim, deginǝ,  
\m Padangni ⱪǝyǝrdǝ baⱪisǝn?  
\m Uni kün ⱪiyamida ⱪǝyǝrdǝ aram alƣuzisǝn?  
\m Ⱨǝmraⱨliringning padiliri yenida qümpǝrdilik ayallardǝk yürüxümning nemǝ ⱨajiti?» \f □ \fr 1:7 \ft \+bd «\+bd*\+bdit 7-ayǝt\+bdit* xǝrⱨi» — Xulamit ⱨazir ularning awwalⱪi muⱨǝbbǝtlǝxkǝn künlirini ǝslitidu. Xu qaƣlarda Sulayman padixaⱨ ǝl-yurtlarning ⱨǝⱪiⱪiy ǝⱨwalini igilǝx üqün padiqi ⱪiyapitidǝ Xulamitning yurti, yǝni Galiliyǝgǝ kǝlgǝn bolsa kerǝk. Xunga Xulamit Sulaymanni addiy bir padiqi ikǝn dǝp oyliƣan. Xulamit uningƣa kɵyüp uni izdigǝndǝ, u padilar kɵp bolƣan yǝrlǝrdǝ (Sulaymanning «ⱨǝmraⱨliri» bolƣan baxⱪa padiqilar bar yǝrlǝrdǝ) aylinip yürgǝn. Uning ailisini, xundaⱪla ɵzini izaƣa ⱪoymasliⱪ üqün, Xulamit ɵzi birnǝqqǝ ⱪozini elip (8-ayǝt), padiqining ⱪiyapitidǝ ɵz qirayini kɵrsǝtmǝslik üqün qümpǝrdǝ tartiwalƣan. Biraⱪ xundaⱪ niⱪablinix bilǝn uning ⱪiyapiti paⱨixǝ ayalningkigǝ ohxap ⱪalƣan (toy ⱪiliwatⱪan ⱪizlar qümpǝrdǝ artⱪandǝk, paⱨixǝ ayallar xu qaƣda qümpǝrdǝ artatti. Ular xu turⱪida ǝrlǝrgǝ: «Mǝn bügün keqǝ sǝn bilǝn toy ⱪilƣudǝkmǝn» dǝp ipadilǝytti wǝ ⱨǝmdǝ ɵzining kim ikǝnlikini yoxuralaytti, ǝlwǝttǝ). 
\fp  Əgǝr u «sɵygǝn padiqi» ɵz padisining nǝdǝ ikǝnlikini eytⱪan bolsa, bundaⱪ awariqilik yaki sǝtlikning ⱨajiti yoⱪ bolatti, ǝlwǝttǝ. 
\fp  «Kün ⱪiyamda» padisi ⱨeq kɵqmǝy, muⱪim bir jayda midirimay yetixi mumkin. 
\fp  \+bd «....yenida qümpǝrdilik ayallardǝk yürüxümni nemǝ ⱨajiti?»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Nemixⱪa tenǝp kǝtkǝn birsidǝk qɵrgilǝp yürǝy?»\f*   
\b  
\m  
\s1 Sulayman Xulamitning soaliƣa jawab beridu  
\m
\v 8 «I ⱪiz-ayallar arisidiki ǝng güzili, ǝgǝr sǝn buni bilmisǝng,  
\m Padamning basⱪan izlirini besip mengip,  
\m Padiqining qediri yenida ɵz oƣlaⱪliringni ozuⱪlandurƣin».\f □ \fr 1:8 \ft \+bd «I ⱪiz-ayallar arisidiki ǝng güzili, ǝgǝr sǝn buni bilmisǝng,...»\+bd* — bǝzi alimlar, bu jawabni «Yerusalemning ⱪizliri» bǝrgǝn, dǝp ⱪaraydu. \+bd «Padiqining qediri yenida ɵz oƣlaⱪliringni ozuⱪlandurƣin»\+bd* — yaki «Padiqilarning qedirliri yenida ɵz oƣlaⱪliringni ozuⱪlandurƣin». 
\fp  8-ayǝtning xǝrⱨi: Bu ayǝtni xǝrⱨlǝx tǝs. Bizningqǝ mǝnisi bǝlkim tɵwǝndikidǝk bolidu. Sulayman padixaⱨning jawabining kɵqmǝ mǝnisi bar. Padixaⱨning «mening padam»i ⱪoylar ǝmǝs, bǝlki pütkül Yǝⱨudiy hǝlⱪi, «padamning izliri» bolsa pütün Israilning ⱨeyt-bayram waⱪitlirida Yerusalemƣa qiⱪⱪan izliridur, demǝkqi. Xunga jawabning kɵqmǝ mǝnisi: «Sǝn manga tegǝy desǝng, ǝmdi ɵz yurtungni taxlap, yat yurtta, yat ǝⱨwalda, yǝni paytǝht Yerusalemda (Sulaymanning «qediri»da, yǝni uning ordisida, demǝk) turuxⱪa razi boluxung kerǝk» degǝnliktur. «Ɵz oƣlaⱪliringni ozuⱪlandurƣin» degǝn sɵz, bǝlkim «Manga tǝgsǝng, seningmu «baxⱪilarni beⱪix» mǝs’uliyiting bolidu» degǝnliktur.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ikkinqi oylinix — toy ziyapitidiki dastihan üstidǝ bolƣan oylar ••••Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 9 «I sɵyümlüküm, mǝn seni Pirǝwnning jǝng ⱨarwiliriƣa ⱪetilƣan bir baytalƣa ohxattim;   
\m
\v 10 Sening mǝngziliring tizilƣan munqaⱪlar bilǝn,  
\m Boynung marjanlar bilǝn güzǝldur.   
\m
\v 11 Biz sanga kümüx kɵzlǝr ⱪuyulƣan,  
\m Altundin zibu-zinnǝtlǝrni yasap berimiz».\f □ \fr 1:11 \ft \+bd «(9-11-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — ⱪǝdimki zamanlarda, ottura xǝrⱪtiki mǝmlikǝtlǝrdǝ atlar intayin ⱪǝdrilinip, «ulaƣ» ornida ixlitilipla ⱪalmastin, bǝlki adǝmning ⱨǝmraⱨi dǝp ⱪaralƣan; Sulayman ɵzi atlarƣa bǝk amraⱪ idi. Misirning atliri bolsa ǝng esil idi; Pirǝwnning atliri Misirning ǝng esil eti bolup, qirayliⱪ jabdulatti, ǝlwǝttǝ. 
\fp  Xuningdǝk ayǝtning yǝnǝ bir nusⱪisi bar; Misirdiki jǝng ⱨarwilirini tartⱪan atlar adǝttǝ baytallar ǝmǝs, ayƣirlar idi; xunga Sulayman bu ohxitixi bilǝn, bǝlkim ɵzining Xulamit bilǝn billǝ bolƣinidin ⱨayajanlanƣanliⱪini kɵrsitidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 12 «Padixaⱨ toy dastihinida olturƣinida, sumbul mǝlⱨimim puraⱪ qaqidu; \f □ \fr 1:12 \ft \+bd «sumbul mǝlⱨimim puraⱪ qaqidu»\+bd* — «sumbul» ottura xǝrⱪtiki naⱨayiti huxpuraⱪliⱪ birhil ɵsümlük.\f*   
\m
\v 13 Mening sɵyümlüküm, u manga bir monǝk murmǝkkidur,  
\m U kɵkslirim arisida ⱪonup ⱪalidu;\f □ \fr 1:13 \ft \+bd «Mening sɵyümlüküm, u manga bir monǝk murmǝkkidur»\+bd* — «murmǝkki» birhil ǝtir. Ayallar uni kiqikkinǝ bir monǝk ⱪilip baƣlap boyniƣa esip ⱪoysa, u pütün kün hux puraⱪ qeqip turidu.\f*   
\m
\v 14 Mening sɵyümlüküm manga Ən-Gǝdidiki üzümzarlarda ɵskǝn bir ƣunqǝ henǝ gülidǝktur».\f □ \fr 1:14 \ft \+bd «... Ən-gǝdidiki üzümzarlarda ɵskǝn bir ƣunqǝ henǝ gülidǝktur»\+bd* — Ⱪanaanda (Pǝlǝstindǝ) «Ən-Gǝdi»ning üzümzarliri ǝng esildur.\f*   
\b  
\m  
\s1 Üqinqi oylinix — toy ⱨujrisida bolƣan oylar   {1:15-2:7} •••• Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 15 «Mana, sǝn güzǝl, amriⱪim!  
\m Mana, sǝn xundaⱪ güzǝl!  
\m Kɵzliring pahtǝklǝrningkidǝktur!»\f □ \fr 1:15 \ft \+bd «(15-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — «Kɵzliring pahtǝklǝrdǝk güzǝl» — yaki «kɵzliring pahtǝklǝrningkidǝk güzǝl»; yaki «pahtǝklǝrning güzǝl tǝbiiti ǝks ǝtkǝndǝk» yaki «pahtǝklǝrning ⱪanatliri jǝwlan ⱪilƣandǝk Xulamitning kɵzliri oynap turatti», degǝn mǝnilǝrni bildürüx mumkinqiliki bar. Ottura xǝrⱪtǝ ⱪizlar bügüngǝ ⱪǝdǝr yüz ⱪismidin sirt bǝdinining baxⱪa jaylirini degüdǝk kiyim-keqǝk bilǝn oriwalidiƣanliⱪi üqün, ⱪiz-yigitlǝr bir-biri bilǝn sɵzlǝxkǝndǝ ⱪizning kɵzliri intayin muⱨim rol oynaydu, ǝlwǝttǝ. 
\fp  Izaⱨat: — muxu ayǝttǝ wǝ tɵwǝndǝ, «amriⱪim» degǝn sɵz ibraniy tilida dostluⱪ degǝn uⱪumni ɵz iqigǝ alidu. Xulamit Sulaymanni wǝ Sulayman Xulamitni bu sɵz bilǝn ɵzara «dost» dǝp ataydu. Dostluⱪ ⱨǝⱪiⱪiy muⱨǝbbǝtning muⱨim bir ⱪismi; «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ buning üstidǝ tohtilimiz.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 16 «Mana, sǝn güzǝl, sɵyümlüküm;  
\m Bǝrⱨǝⱪ, yeⱪimliⱪ ikǝnsǝn;  
\m Bizning orun-kɵrpimiz yexildur;   
\m
\v 17 Ɵyimizdiki limlar kedir dǝrihidin,  
\m Wasilirimiz arqilardindur.   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Dawami  
\m
\v 1 Mǝn bolsam Xarun otliⱪidiki zǝpiran, halas;  
\m Jilƣilarda ɵskǝn bir nilupǝr, halas!»\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «(1:16-2:1-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — ɵy-ⱨujra bayan ⱪilinƣan sɵzlǝrgǝ ⱪariƣanda, Sulayman Xulamit üqün ɵz yurtini ǝslitidiƣan alaⱨidǝ bir ɵyni yaki ⱨujrini yasiƣan (Xulamit Galiliyǝlik bolup, uning yurtida kedir, arqa wǝ ⱪariƣay dǝrǝhliri kɵp idi). Baxⱪa bǝzi alimlar bu ayǝtlǝrni, Sulayman bilǝn Xulamitning ormanlar arisida muⱨǝbbǝtlǝxkinini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ Yerusalem ǝtrapida mundaⱪ kedir, arqa ormanliri yoⱪ idi. 
\fp  Ahirda Xulamit ɵzini «bǝk addiy» dǝp ⱨes ⱪilip, ɵzini otlaⱪta bolidiƣan kiqik ⱨǝm «addiy» ikki gülgǝ ohxitidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Sulayman Xulamitⱪa jawab beridu  
\m
\v 2 «Tikǝn-jiƣanlar arisidiki nilupǝrdǝk,  
\m Mana insan ⱪizliri arisida mening amriⱪim xundaⱪtur!».\f □ \fr 2:2 \ft \+bd «(2-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Sulayman Xulamitning ohxitixini tilƣa elip, ǝsiqǝ bayan ⱪilidu. Uningƣa nisbǝtǝn zǝpiran yaki nilupǝr «addiy» bolsimu, intayin qirayliⱪ idi: — «Manga nisbǝtǝn sening tǝngdixing yoⱪ, baxⱪa ⱪizlarni sǝn bilǝn (tikǝnlǝr wǝ nilupǝr otturisidikidǝk) ⱨeqⱪandaⱪ selixturƣuqiliki yoⱪtur».\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulayman toƣruluⱪ sɵz ⱪilidu  
\m
\v 3 «Ormandiki dǝrǝhlǝr arisida ɵskǝn alma dǝrihidǝk,  
\m Oƣul balilar arisididur mening amriⱪim.  
\m Uning sayisi astida dilim alǝmqǝ sɵyünüp olturdum;  
\m Uning mewisi manga xerin tetidi;\x + \xo 2:3 \xt Küy. 8:5\x*   
\m
\v 4 U meni xarabhaniƣa elip kirdi;  
\m Uning üstümdǝ kɵtürgǝn tuƣi muⱨǝbbǝttur.\f □ \fr 2:4 \ft \+bd «Uning üstümdǝ kɵtürgǝn tuƣi muⱨǝbbǝttur»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «U manga muⱨǝbbǝt bilǝn ⱪaridi».\f*   
\m
\v 5 Meni kixmix poxkallar bilǝn ⱪuwwǝtlǝnglar;  
\m Almilar bilǝn meni yengilandurunglar;  
\m Qünki muⱨǝbbǝttin zǝiplixip kǝttim;\f □ \fr 2:5 \ft \+bd «Meni kixmix poxkallar bilǝn ⱪuwwǝtlǝnglar; almilar bilǝn meni yengilandurunglar»\+bd* — ⱪǝdimki zamanlarda kixmix poxkallar wǝ almilar jinsiy muⱨǝbbǝtni küqǝytix roliƣa igǝ, dǝp ⱪarilatti.\f*   
\m
\v 6 Uning sol ⱪoli bexim astida,  
\m Uning ong ⱪoli meni silawatidu.   
\m
\v 7 I Yerusalem ⱪizliri,  
\m Jǝrǝnlǝr wǝ daladiki marallarning ⱨɵrmiti bilǝn,  
\m Silǝrgǝ tapilaymǝnki,  
\m Muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti bolmiƣuqǝ,  
\m Uni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar!»\f □ \fr 2:7 \ft \+bd «Muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti bolmiƣuqǝ, uni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar!»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «waⱪti-saiti bolmiƣuqǝ, sɵyümlükümni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar! \+bd «(3-7-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — 3-ayǝttǝ Xulamit Sulaymanning tǝriplirigǝ inkas ⱪayturup, uni «»gǝ ohxitidu. Alma dǝrihi ǝsli Pǝlǝstin zeminida ɵsmǝydu, pǝⱪǝt baxⱪa yurtlardin elip kelinip bǝzi yǝrlǝrdǝ alaⱨidǝ tikilgǝn. Xunga alma dǝrihi naⱨayiti ǝtiwarliⱪ idi, kɵrgǝnla adǝmni intayin hux ⱪiliwetǝtti. Bǝzi alimlar «uning sayisi astida dilim alǝmqǝ sɵyünüp olturdum, uning mewisi manga xerin tetidi» degini Xulamitning Sulayman bilǝn bolƣan jinsiy muⱨǝbbǝtlixixini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Baxⱪilar buni muⱨǝbbǝtning ⱨǝr tǝripini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Nemila bolmisun alma muⱨǝbbǝtning simwoli; «kixmix poxkallar» degini bolsa, jinsiy muⱨǝbbǝtni ⱪozƣaydiƣan yemǝklik ⱨesablinatti. 
\fp  7-ayǝt (muⱨǝbbǝtning waⱪti-saiti toƣrisida) üstidǝ üq muⱨim pikir bar: 
\fp  (1) muⱨǝbbǝtning ɵz tǝbiiy jǝryani bolidu, baxⱪilar uni baldur ⱪozƣimaⱪqi bolsa ziyan yǝtküzidu; 
\fp  (2) (ǝr-hotunluⱪ munasiwǝttǝ) ɵz jorisida ⱪizƣin muⱨǝbbǝtni ⱪozƣiƣandin keyin uningƣa dǝhli ⱪilixⱪa bolmaydu; 
\fp  (3) jinsiy muⱨǝbbǝtkǝ ⱪanaǝt ⱪilixning imkaniyiti bolmisa, undaⱪta uni ⱪozƣaxⱪa ⱪǝt’iy bolmaydu. Bu «imkaniyǝt» (a) pǝⱪǝt nikaⱨ ⱪilinƣan ǝⱨwaldaBoluxi (ǝ) ikki tǝrǝpkǝ muwapiⱪ waⱪit boluxi kerǝk, ǝlwǝttǝ. 
\fp  Bizningqǝ ayǝt bǝlkim bu üq mǝnining ⱨǝmmisini ɵz iqigǝ alidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ikkinqi hatirǝ: Muⱨǝbbǝtlixip yürgǝn künlǝr üstidiki oylar {2:8—3:5} •••• Tɵtinqi oylinix — Sulaymanning ǝtiyazda Xulamitni yoⱪlap kǝlgini toƣruluⱪ oylar {2:8—2:9} •••• Xulamit Sulayman toƣruluⱪ sɵzlǝydu  
\m
\v 8 «Sɵyümlükümning awazi!  
\m Mana, u keliwatidu!  
\m Taƣlardin sǝkrǝp,  
\m Edirlardin oynaⱪlap keliwatidu!   
\m
\v 9 Mening sɵyümlüküm jǝrǝn yaki yax buƣidǝktur;  
\m Mana, u bizning ɵyning temining kǝynidǝ turidu;  
\m U derizilǝrdin ⱪaraydu,  
\m U pǝnjirǝ-pǝnjirilǝrdin marap baⱪidu».\f □ \fr 2:9 \ft \+bd «(8-9-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — muxu ayǝtlǝrdǝ (8-9) Xulamit bǝlkim Sulaymanning kɵngli ɵzigǝ qüxkǝn, ɵzini «jǝrǝn, buƣa»ning süritidǝ ⱪoƣliƣan künlǝrni ǝslǝydu. Sulayman Xulamitni yoⱪliƣili, uning bilǝn ǝtiyazliⱪ mǝnziridin ⱨuzurlinixⱪa ⱨǝmraⱨ boluxⱪa tǝklip ⱪilƣili kǝldi (tɵwǝndiki 10-17-ayǝtlǝrni kɵrüng). 
\fp  Jǝrǝnlǝr, buƣilarmu kona zamanlarda muⱨǝbbǝtning simwolliri idi.\f*   
\b  
\m  
\s1 Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 10 «Mening sɵyümlüküm manga sɵz ⱪilip mundaⱪ dedi: —  
\m «Ornungdin tur, amriⱪim, mening güzilim, mǝn bilǝn kǝtkin;   
\m
\v 11 Qünki mana, ⱪix ɵtüp kǝtti,  
\m Yamƣur yeƣip tügidi, u ketip ⱪaldi;   
\m
\v 12 Yǝr yüzidǝ güllǝr kɵründi;  
\m Nahxilar sayrax waⱪti kǝldi,  
\m Zeminimizda pahtǝkning sadasi anglanmaⱪta;   
\m
\v 13 Ənjür dǝrihi ⱪixliⱪ ǝnjürlirini pixurmaⱪta,  
\m Üzüm talliri qeqǝklǝp ɵz puriⱪini qaqmaⱪta;  
\m Ornungdin tur, mening amriⱪim, mening güzilim, mǝn bilǝn kǝtkin!   
\m
\v 14 Aⱨ mening pahtikim, Ⱪoram tax yeriⱪi iqidǝ,  
\m Ⱪiya daldisida,  
\m Manga awazingni anglatⱪaysǝn,  
\m Qünki awazing xerin, jamaling yeⱪimliⱪtur!»\f □ \fr 2:14 \ft \+bd «(12-14-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Sulayman Galiliyǝdiki ixlirini ⱪoyup ⱪoyup, Xulamitni yǝnǝ yoⱪlap berip, uni ǝtiyazliⱪ mǝnziridin billǝ ⱨuzurlinixⱪa tǝklip ⱪilidu. Yengila ɵtüp kǝtkǝn ⱪix bolsa ularning muⱨǝbbitini ⱪilqǝ sowutmidi. 
\fp  12-ayǝt üstidǝ; «sayrax waⱪti kǝldi» degǝn ibarǝ ikki bisliⱪ bolup, ikkinqi mǝnisi: «qatax waⱪti kǝldi». Bu ikki bisliⱪliⱪi bǝlkim ⱪǝstǝn ixlitilgǝn. 
\fp  13-ayǝt üstidǝ; pahtǝklǝr insanƣa nisbǝtǝn intayin mulayim ⱪux dǝp ⱨesablinidu, biraⱪ «tartinqaⱪ» bolidu. Sulayman Xulamitning kɵngül sɵzlirini anglimaⱪqi bolup, uning ǝⱨwalini «Ⱪoram tax yeriⱪi iqidǝ turƣan pahtǝk»kǝ ohxitidu. U Sulaymanning muⱨǝbbiti iqidǝ mutlǝⱪ bihǝtǝr; u ⱨǝrgiz sɵzliridin rǝnjimǝydu. Uning jawabi tɵwǝndǝ kɵrülidu (15-ayǝt).\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 15 «Tülkilǝrni tutuwalayli,  
\m Yǝni üzümzarlarni buzƣuqi kiqik tülkilǝrni tutuwalayli;  
\m Qünki üzümzarlirimiz qeqǝklimǝktǝ».\f □ \fr 2:15 \ft \+bd «(15-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — tülkilǝr üzümzarlarda tɵxüklǝrni u yǝr, bu yǝrlǝrdǝ kolap, ow izdǝp tal yiltizliriƣa kɵp ziyan yǝtküzidu. Biraⱪ bu yǝrdiki «üzümzar», xübⱨisizki, ɵzlirining muⱨǝbbitini kɵrsitidu. U ularning muⱨǝbbitigǝ bǝzi tosalƣu yaki dǝhli bolƣan ixlarni bayⱪap, dǝrⱨal bu ixlarni (mǝyli «kiqik» bolsimu) bir tǝrǝp ⱪilayli dǝp ɵtünidu. Ular xu qaƣda tehi ǝr-hotub bolmisimu, bundaⱪ tosalƣularni bir tǝrǝp ⱪilix baldurluⱪ ⱪilmaytti. 
\fp  Ularning muⱨǝbbitigǝ tosalƣu bolƣan naⱨayiti qong bir ix Sulaymanning ɵz hizmiti wǝ eƣir mǝs’uliyiti bolƣan boluxi mumkin. Xulamit «ɵzüm Sulaymanni bu hizmitini hatirjǝmlik bilǝn orundaxⱪa toluⱪ ⱪoyuwetixim kerǝk» dǝp qüxinidu. «nemixⱪa sǝn xunqǝ kɵp waⱪit ixlǝysǝn, sǝn manga waⱪtingni ajratmaysǝn, sǝn meni sɵymǝysǝn» degǝndǝk pozitsiyǝ kɵp ǝr-hotunlarning muⱨǝbbitini buzup kǝlmǝktǝ. Xunga tɵwǝndiki 16-ayǝttǝ, biz Sulaymanning ɵz hizmitini hatirjǝmlik bilǝn ⱪiliwatⱪanliⱪini kɵrimiz. Xulamit uni: «ix bilǝn aldirax bolƣining bilǝn, sǝn yǝnila meni sɵyisǝn!» degǝndǝk toluⱪ ixǝnq bilǝn Sulaymanni ɵz ixiƣa ⱪoyuwǝtkǝn ohxaydu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Yerusalem ⱪizliriƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 16 «Sɵyümlüküm meningkidur, mǝn uningkidurmǝn;  
\m U nilupǝrlǝr arisida padisini beⱪiwatidu».\f □ \fr 2:16 \ft \+bd «(16-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit Yerusalem ⱪizliriƣa, ɵzining Sulaymanning muⱨǝbbiti iqidǝ «ⱪoram tax yeriⱪi iqidǝ turƣan pahtǝk»tǝk tolimu bihǝtǝr ikǝnliki toƣruluⱪ guwaⱨliⱪ beridu. Sulayman ɵzining «pada beⱪix» ixliri bilǝn hatirjǝm xuƣullinidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 17 «Tang atⱪuqǝ,  
\m Kɵlǝnggilǝr ⱪeqip yoⱪiƣuqǝ,  
\m Manga ⱪarap burulup kǝlgin, i sɵyümlüküm,  
\m Ⱨijranliⱪ taƣliri üstidin sǝkrǝp kelidiƣan jǝrǝn yaki buƣidǝk bolƣin!».\f □ \fr 2:17 \ft \+bd «(17-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — yuⱪiriⱪi ayǝttǝ biz «muⱨǝbbǝtning ixǝnqi»ni kɵrduⱪ. Ⱨazir «muⱨǝbbǝtning jiddiy tǝlipi»ni kɵrimiz — huddi «tezraⱪ ixingni tügitip yenimƣa ⱪaytip kǝl!» degǝndǝk. 
\fp  Izaⱨat: «Ⱨijranliⱪ taƣliri üstidin...» yaki ««Betǝr» taƣliri üstidin...». «Betǝr taƣliri» degǝn taƣlar bizgǝ namǝlum; xunga tǝrjimimizdikidǝk «ayriwetix» degǝn mǝnidǝ boluxi mumkin.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Bǝxinqi oylinix — Xulamit ⱪayta-ⱪayta kɵrgǝn «ayrilix» toƣruluⱪ bir qüx {3:1-3:5}  
\m
\v 1 «Orun-kɵrpǝmdǝ yetip, keqǝ-keqilǝrdǝ,  
\m Jenimning sɵyginini izdǝp tǝlmürüp yattim;  
\m Izdidim, biraⱪ tapalmayttim;\x + \xo 3:1 \xt Top. 5:3\x*   
\m
\v 2 Mǝn ⱨazir turup, xǝⱨǝrni aylinay;  
\m Koqilarda, mǝydanlarda,  
\m Jenimning sɵyginini izdǝymǝn» — dedim;  
\m Izdidim, biraⱪ tapalmayttim;   
\m
\v 3 Xǝⱨǝrni qarliƣuqi jesǝkqilǝr manga uqridi, mǝn ulardin: —  
\m «Jenimning sɵyginini kɵrdünglarmu?» — dǝp soridim.   
\m
\v 4 — Ulardin ayrilipla jenimning sɵyginini taptim;  
\m Uni anamning ɵyigǝ,  
\m Ɵz ⱪorsiⱪida meni ⱨamilidar bolƣanning ⱨujrisiƣa elip kirmigüqǝ,  
\m Uni tutuwelip ⱪǝt’iy ⱪoyup bǝrmǝyttim».\f □ \fr 3:4 \ft \+bd «(1-4-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — bizningqǝ 1-4-ayǝtlǝr Xulamit Sulaymandin ayrilƣan waⱪitta ⱪayta-ⱪayta («keqǝ-keqilǝrdǝ») kɵrgǝn bir qüxni bildüridu (ⱪixta boluxi mumkin). Bu kɵzⱪarax toƣra bolsa muxu ayǝtlǝrdin biz «muⱨǝbbǝtning azabliri»ni kɵrimiz. Sulaymandin ayrilix Xulamit üqün azabliⱪ ix bolup, bu qüxni ⱪozƣap qiⱪardi. Biraⱪ bu qüx yǝnila Hudadin kǝlgǝn ohxaydu, qünki tɵwǝndiki 6-11-ayǝtlǝrdǝ, Sulaymanning uni toyƣa elip ketixkǝ kǝlgǝnliki bilǝn ǝmǝlgǝ axurulidu. 
\fp  Bu qüxtin yǝnǝ xuni bilǝlǝymizki, Xulamit Galiliyǝdǝ turuwatⱪan mǝzgildǝ, Sulayman ɵzidin waⱪitliⱪ (ⱪixta) ayrilƣan waⱪitta, qongⱪur oylinidu wǝ Yerusalemda uqraydiƣan barliⱪ sinaⱪlarƣa yüzlinixkǝ tǝyyar turidu. U Sulaymanƣa yatliⱪ boluxⱪa tǝyyar idi. Xübⱨisizki, u Sulayman bilǝn toy ⱪilip, Yerusalemda turƣanda uni: «U pǝⱪǝt «paⱨixǝ ayal»dǝk Sulaymanning bayliⱪliri üqün uningƣa yatliⱪ bolƣan, halas, degüqilǝrmu az bolmaydu. Qüxtǝ kɵrülgǝn «jesǝkqilǝr» xundaⱪ gumanda bolƣan kixilǝrgǝ wǝkil boluxi mumkin. Lekin qüxtǝ u ularning ɵzigǝ bolƣan gumanliriƣa pisǝnt ⱪilmay, yǝnila Sulaymanni izdǝydu. 
\fp  3- wǝ 4-ayǝttǝ Xulamitning qüxidǝ tartⱪan dǝrdi kɵrünidu: huddi u: «Yarimni tapay dǝp xǝⱨǝrni aylinay» deginidǝk, lekin nǝtijisi ǝksiqǝ bolup, uningƣa «xǝⱨǝrni aylinidiƣan» kɵzǝtqilǝr uqrap ⱪalidu (ibraniy tilida «tapti»). Bǝlkim qüxidǝ ular Xulamittin: «Nemixⱪa bu ⱪiz tün keqidǝ aylinidu? Paⱨixǝ ayal ohxaydu» dǝp gumanlanƣan boluxi mumkin (bundaⱪ ix ikkinqi ⱪetim qüxidǝ yǝnǝ kɵrünidu — 5-bab, 2-7-ayǝtlǝrdǝ).\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Yerusalem ⱪizliriƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 5 «I Yerusalem ⱪizliri,  
\m Jǝrǝnlǝr wǝ daladiki marallarning ⱨɵrmiti bilǝn,  
\m Silǝrgǝ tapilaymǝnki,  
\m Muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti bolmiƣuqǝ,  
\m Uni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar».\f □ \fr 3:5 \ft \+bd «(5-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit muⱨǝbbǝtning dǝrdini tetip baⱪⱪandin keyin, «muⱨǝbbǝtning waⱪit-saiti»ning muⱨimliⱪini tehimu bilip yǝtti.\f*   
\b  
\m  
\s1 Üqinqi hatirǝ: Ər-ayal bolup birlixix üstidiki oylinixlar {3:6-5:1} •••• Altinqi oylinix — Toyƣa sǝpǝr {3:6-3:11} •••• Yerusalem ⱪizliri sɵz ⱪilidu  
\m
\v 6 «Bu zadi kim, qɵl-bayawandin keliwatⱪan?  
\m Is-tütǝk tüwrükliridǝk,  
\m Mürmǝkki ⱨǝm mǝstiki bilǝn puritilƣan,  
\m Ətirpuruxning ⱨǝrhil ipar-ǝnbǝrliri bilǝn puritilƣan?»\f □ \fr 3:6 \ft \+bd «(6-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — bu ayǝt Sulaymanning Xulamitni yurti Galiliyǝdin toyƣa elip kelixini, yǝni Sulayman uningƣa ǝwǝtkǝn tǝhtirawanƣa olturup, Yerusalemƣa sǝpǝr ⱪilƣanliⱪini kɵrsǝtsǝ kerǝk (7-ayǝtni kɵrüng).\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit ⱪizlarƣa jawab beridu  
\m
\v 7 «Mana, uning tǝhtirawani,  
\m U Sulaymanning ɵziningdur;  
\m Ətrapida atmix palwan yüridu,  
\m Ular Israildiki baturlardindur.   
\m
\v 8 Ularning ⱨǝmmisi ɵz ⱪiliqi tutuⱪluⱪ,  
\m Jǝng ⱪilixⱪa tǝrbiyilǝngǝnlǝrdur;  
\m Tünlǝrdiki wǝswǝsilǝrgǝ tǝyyar turup,  
\m Ⱨǝmmisi ɵz ⱪiliqini yanpixiƣa asidu».\f □ \fr 3:8 \ft \+bd «(7-8-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Sulayman Xulamitni Yerusalemƣa, yǝni toyƣa bihǝtǝr elip kelix üqün, xu atmix lǝxkirining muⱨapizǝtqilikidǝ tǝhtirawan bilǝn kǝlgǝn.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit sɵzlirini dawam ⱪilidu — Sulaymanning toy keqisigǝ tǝyyarliƣan kariwiti  
\m
\v 9 «Sulayman padixaⱨ ɵzi üqün alaⱨidǝ bir xaⱨanǝ sayiwǝnlik kariwat yasiƣan;  
\m Liwandiki yaƣaqlardin yasiƣan.   
\m
\v 10 Uning tüwrükliri kümüxtin,  
\m Yɵlǝnqüki altundin,  
\m Selinqisi bolsa sɵsün rǝhttin;  
\m Iqi muⱨǝbbǝt bilǝn bezǝlgǝn,  
\m Yerusalem ⱪizliri tǝripidin.   
\m
\v 11 Qiⱪinglar, i Zion ⱪizliri,  
\m Sulayman padixaⱨⱪa ⱪarap beⱪinglar,  
\m Toy bolƣan künidǝ,  
\m Kɵngli huxal bolƣan künidǝ,  
\m Anisi uningƣa tajni kiygüzgǝn ⱪiyapǝttǝ uningƣa ⱪarap beⱪinglar!»\f □ \fr 3:11 \ft \+bd «(9-11-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Yǝⱨudiylarning toyliri uyƣurlaning toyiƣa ohxap ketidu. Asasǝn 5 basⱪuqi bar: — 
\fp  (1) tohtam — adǝttǝ yigitning ǝlqisi wǝ ⱪizning ata-aniliri bilǝn tohtam tüzidu. Sulayman ɵz-ɵzigǝ ǝlqi bolup Xulamitning akiliri bilǝn tohtam ⱪilƣan ohxaydu (4-oylinixni kɵrüng). 
\fp  (2) toyƣa sǝpǝr. Yigit ɵzi ⱪizni toyƣa apirixⱪa kelidu. 
\fp  (3) nikaⱨ murasimi (6- wǝ -12-oylinixni kɵrüng) 
\fp  (4) toy ziyapiti (bǝzi waⱪitlarda bir ⱨǝptigǝ sozulidu) (1- wǝ 2-oylinixni kɵrüng) 
\fp  (5) toy keqisi (3- wǝ 7-oylinixni kɵrüng) 
\fp  Bǝzi alimlar, bu «kariwat»ni Sulaymanni kɵtüridiƣan «tǝhtirawan» yaki «xaⱨanǝ ⱨarwa» dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ bizningqǝ bu tǝhtirawan yuⱪirida bayan ⱪilinƣan ibraniy tilidiki 9-ayǝttiki «appiriyon» degǝn, sayiwǝnlik kariwatni kɵrsǝtsǝ kerǝk.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 Yǝttinqi oylinix — toy keqisi •••• Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilip uni mahtaydu  
\m
\v 1 «Mana, sǝn güzǝl, sɵyümlüküm!  
\m Mana, sǝn güzǝl!  
\m Qümpǝrdǝng kǝynidǝ kɵzliring pahtǝklǝrdǝk ikǝn,  
\m Qaqliring Gilead teƣi baƣrida yatⱪan bir top ɵqkilǝrdǝktur.\f □ \fr 4:1 \ft \+bd «Qümpǝrdǝng kǝynidǝ kɵzliring pahtǝklǝrdǝk ikǝn»\+bd* — toy ⱪilidiƣan künidǝ ⱪiz qümpǝrdǝ artidu.\f*   
\m
\v 2 Qixliring yengila yuyuluxtin qiⱪⱪan ⱪirⱪilƣan bir top ⱪoylardǝk;  
\m Ularning ⱨǝmmisi ⱪoxkezǝk tuƣⱪanlardin,  
\m Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur.\f □ \fr 4:2 \ft \+bd «Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur»\+bd* — yaki «ular arisida ⱨeqbiri tuƣmastur».\f*   
\m
\v 3 Lǝwliring pǝrǝng tal yiptǝk,  
\m Gǝpliring yeⱪimliⱪtur;  
\m Qümbiling kǝynidǝ qekiliring parqǝ anardur.   
\m
\v 4 Boynung bolsa,  
\m Ⱪoralhana boluxⱪa tǝyyarliƣan Dawutning munaridǝktur,  
\m Uning üstigǝ ming ⱪalⱪan esiⱪliⱪtur;  
\m Ularning ⱨǝmmisi palwanlarning siparliridur.\f □ \fr 4:4 \ft \+bd «Ⱪoralhana boluxⱪa tǝyyarliƣan Dawutning munaridǝktur»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Pǝlǝmpǝylik ⱪilinƣan Dawutning munaridǝktur». 
\fp  \+bd «izaⱨat»\+bd* — kona zamanlarda «wǝtǝndin ayrilƣan lǝxkǝrlǝr» mǝlum xǝⱨǝrgǝ yaki mǝmlikǝtkǝ ⱪayil bolƣanda, xu xǝⱨǝrgǝ bolƣan sadiⱪliⱪini bildürüx üqün ⱪalⱪanlirini xǝⱨǝrning sepilida yaki munarlirida esip ⱪoyatti («Əz.» 27:11ni kɵrüng). Xunga Sulaymanning bu sɵzliri: «Sening güzǝlliking xundaⱪki, ming lǝxkǝrning ⱪayilliⱪiƣa, sadiⱪliⱪiƣa erixküdǝktur» degǝn mǝnidǝ. Yǝnǝ kelip bǝlkim Xulamitning boyniƣa kɵpligǝn marjanlar esiⱪliⱪ boluxi mumkin. 
\fp  «Sipar» kiqik ⱪalⱪandur.\f*   
\m
\v 5 Ikki kɵksüng huddi ikki maraldur,  
\m Nilupǝr arisida ozuⱪliniwatⱪan jǝrǝnning ⱪoxkezǝkliridǝktur;   
\m
\v 6 Tang atⱪuqǝ,  
\m Kɵlǝnggilǝr ⱪeqip yoⱪiƣuqǝ,  
\m Mǝn ɵzümni murmǝkkǝ teƣiƣa,  
\m Mǝstiki dɵngigǝ elip ketimǝn.\f □ \fr 4:6 \ft \+bd «Tang atⱪuqǝ, kɵlǝnggilǝr ⱪeqip yoⱪiƣuqǝ, mǝn ɵzümni murmǝkkǝ teƣiƣa, mǝstiki dɵngigǝ elip ketimǝn»\+bd* — Sulayman bǝlkim pütün keqi Xulamitning toluⱪ bǝdinidin ⱨuzurlanmaⱪqi.\f*   
\m
\v 7 Sǝn pütünlǝy güzǝl, i sɵyümlüküm,  
\m Sǝndǝ ⱨeq daƣ yoⱪtur».   
\b  
\m  
\s1 Sulaymanning tǝklipi  
\m
\v 8 «Liwandin mǝn bilǝn kǝlgin, i jɵrǝm,  
\m Mǝn bilǝn Liwandin kǝlgin —  
\m Amanaⱨ qoⱪⱪisidin ⱪara,  
\m Senir ⱨǝm Ⱨǝrmon qoⱪⱪiliridin,  
\m Yǝni xirlar uwiliridin,  
\m Yilpizlarning taƣliridin ⱪara!»\f □ \fr 4:8 \ft \+bd «(8-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — bǝzi alimlar, bu sɵzlǝr jinsiy muⱨǝbbǝtning yuⱪiri pǝllisini ipadilǝydu, dǝp ⱪaraydu. Buning mumkinqiliki bar bolƣini bilǝn, biz yǝnǝ bu sɵzlǝrni Sulaymanning sɵyümlüki bilǝn billǝ ɵz padixaⱨliⱪining kǝng zemini wǝ ⱨǝywitigǝ Ⱨǝrmon teƣi (Pǝlǝstindiki ǝng egiz taƣ)ning ǝng egiz qoⱪⱪiliridin nǝzǝr selixⱪa bolƣan arzusini ipadiligǝn, dǝp ⱪaraymiz. Sulaymanning bu tǝklipi yawayi ⱨaywanlarning xu yǝrlǝrni makan ⱪilƣanliⱪi tüpǝylidin hǝtǝrlik ix bolidu, ǝlwǝttǝ!\f*  \x + \xo 4:8 \xt Yuⱨ. 17:24; Əf. 1:15-23\x*   
\b  
\m  
\s1 Sulaymanning sɵzining dawami  
\m
\v 9 «Sǝn kɵnglümni alamǝt sɵyündürdüng, i singlim, i jɵrǝm,  
\m Kɵzüngning bir lǝp ⱪilip ⱪarixi bilǝn,  
\m Boynungdiki marjanning bir tal ⱨalⱪisi bilǝn,  
\m Kɵnglümni sɵyündürdüng.   
\m
\v 10 Sening muⱨǝbbiting nemidegǝn güzǝl,  
\m I singlim, i jɵrǝm!  
\m Sening muⱨǝbbǝtliring xarabtin xunqǝ xerin!  
\m Sening ǝtirliringning puriⱪi ⱨǝrⱪandaⱪ tetitⱪudin pǝyzidur!\f □ \fr 4:10 \ft \+bd «Sening muⱨǝbbiting nemidegǝn güzǝl, i singlim, i jɵrǝm!»\+bd* — Sulayman Xulamitni «singlim» dǝp qaⱪiridu (12-ayǝttimu): — (1) ⱪǝdimki zamandiki bǝzi xeirlarda axiⱪ-mǝxuⱪlar bir-birini «aka, singlim» dǝp qaⱪiratti; (2) ottura xǝrⱪtiki bǝzi jǝmiiyǝtlǝrdǝ mɵtiwǝr kixilǝr ɵz ǝmrigǝ almaⱪqi bolƣan ⱪizƣa jǝmiiyǝtning yuⱪiri tǝbiⱪisidin orun alƣuzux üqün yaki nikaⱨini tehimu «kapalǝtlik» ⱪilix üqün uni awwal «singlim» dǝp «beⱪiwalatti».\f*   
\m
\v 11 Lǝwliring, i jɵrǝm, ⱨǝrǝ kɵnikidǝk temitidu,  
\m Tiling astida bal wǝ süt bar;  
\m Kiyim-keqǝkliringning puriⱪi Liwanning puriⱪidur;\f □ \fr 4:11 \ft \+bd «Kiyim-keqǝkliringning puriⱪi Liwanning puriⱪidur»\+bd* — «Liwanning puriⱪi» ormanliⱪlarning hux puriⱪi, ǝlwǝttǝ.\f*   
\m
\v 12 Sǝn peqǝtlǝngǝn bir baƣdursǝn, i singlim, i jɵrǝm!  
\m Etiklik bir bulaⱪ, yepiⱪliⱪ bir fontandursǝn.\f □ \fr 4:12 \ft \+bd «Sǝn peqǝtlǝngǝn bir baƣdursǝn, i singlim, i jɵrǝm! Etiklik bir bulaⱪ, yepiⱪliⱪ bir fontandursǝn»\+bd* — Sulaymanning Xulamitni mahtixi xuki, Xulamit ɵzini ⱨeqⱪandaⱪ baxⱪa adǝmgǝ bǝrmǝy, pǝⱪǝt bolƣusi ǝr üqün pak saⱪlap kǝldi.\f*   
\m
\v 13 Xahliring bolsa bir anarliⱪ «Erǝn baƣqisi»dur;  
\m Uningda ⱪimmǝtlik mewilǝr,  
\m Henǝ sumbul ɵsümlükliri bilǝn,\f □ \fr 4:13 \ft \+bd «Uningda ⱪimmǝtlik mewilǝr, henǝ sumbul ɵsümlükliri bilǝn,...»\+bd* — ǝtirlǝr toƣruluⱪ: «sumbul» birhil huxpuraⱪliⱪ ɵsümlük.\f*   
\m
\v 14 Sumbullar wǝ iparlar,  
\m Kalamus wǝ ⱪowzaⱪdarqin,  
\m Ⱨǝrhil mǝstiki dǝrǝhliri,  
\m Murmǝkkǝ, muǝttǝr bilǝn ⱨǝmmǝ esil tetitⱪular bar.\f □ \fr 4:14 \ft \+bd «Sumbullar wǝ iparlar, kalamus wǝ ⱪowzaⱪdarqin, ... murmǝkkǝ, muǝttǝr bilǝn...»\+bd* — ǝtirlǝr toƣruluⱪ: «kalamus» birhil ⱪomuxⱪa ohxaydiƣan ɵsümlüktin qiⱪidu. «murmǝkkǝ» wǝ «ⱪowzaⱪdarqin» adǝttǝ mǝlum dǝrǝhlǝrning ⱪowziⱪidin elinidu. «Muǝttǝr» birhil ɵsümlükning yopurmaⱪliridin elinidu.\f*   
\m
\v 15 Baƣlarda bir fontan sǝn,  
\m Ⱨayatliⱪ sulirini beridiƣan, Liwandin aⱪidiƣan bir bulaⱪsǝn».\f □ \fr 4:15 \ft \+bd «Liwandin aⱪidiƣan bir bulaⱪsǝn»\+bd* — yaki «Liwandin aⱪidiƣan bir ⱪuduⱪsǝn». 
\fp  \+bd «(9-15-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — 11-15-ayǝtlǝrdǝ Sulayman sɵyümlükini qirayliⱪ baƣqiƣa, ⱨǝtta «Erǝn baƣqisi» («Beⱨix»)ning ɵzigǝ ohxitidu. U yǝnǝ Xulamitning pütün bǝdinidin ⱨuzurlanmaⱪqi ikǝnlikini bildüridu.\f*   
\m
\v 16 «Oyƣan, ximaldiki xamal;  
\m Kǝlgin, i jǝnubtiki xamal!  
\m Mening beƣim üstidin uqup ɵtkǝy;  
\m Xuning bilǝn tetitⱪuliri sirtⱪa puraⱪ qaqidu!  
\m Sɵyümlüküm ɵz beƣiƣa kirsun!  
\m Ɵzining ⱪimmǝtlik mewilirini yesun!»\f □ \fr 4:16 \ft \+bd «(16-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit Sulaymanning deginidǝk ɵzini uningƣa toluⱪ bǝrmǝkqi bolup, muⱨǝbbǝtlixixkǝ tǝklip ⱪilidu. «Ximal xamili» bolsa salⱪin, adǝmni yengilanduridu; «jǝnub xamili» bolsa adǝmni illitip raⱨǝt beridu. (Pǝlǝstin üqün «xǝrⱪ xamili» ⱪorⱪunqluⱪ, ⱨǝmmǝ nǝrsini ⱪurutiwetidu).\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\s1 Xulamit Sulaymanƣa jawab beridu  
\m
\v 1 «Mǝn ɵz beƣimƣa kirdim,  
\m Mening singlim, mening jɵrǝm;  
\m Murmǝkkǝmni tetitⱪulirim bilǝn yiƣdim,  
\m Ⱨǝrǝ kɵnikimni ⱨǝsilim bilǝn yedim;  
\m Xarabimni sütlirim bilǝn iqtim».  
\b  
\m «Dostlirim, yǝnglar!  
\m Iqinglar, kɵnglünglǝr haliƣanqǝ iqinglar, i axiⱪ-mǝxuⱪlar!»\f □ \fr 5:1 \ft \+bd «Mǝn ɵz beƣimƣa kirdim, ... murmǝkkǝmni tetitⱪulirim bilǝn yiƣdim, ⱨǝrǝ kɵnikimni ⱨǝsilim bilǝn yedim; xarabimni sütlirim bilǝn iqtim»\+bd* — Sulayman Xulamitning tǝklipini ⱪobul ⱪilip uning bilǝn toluⱪ muⱨǝbbǝtlixidu. \+bd «Dostlirim, yǝnglar! Iqinglar, kɵnglünglǝr haliƣanqǝ iqinglar, i axiⱪ-mǝxuⱪlar!»\+bd* — bu sɵzlǝrni bǝlkim Yerusalem ⱪizlirningkidur. Ular (yaki toy ⱪoldaxliri) axiⱪ-mǝxuⱪlarning muⱨǝbbǝttin ⱨuzurlinixlirini toluⱪ ⱪollaydu. Ularning (Yerusalem ⱪizlirining) ⱪollixi bilǝn Hudaning ⱨǝrbir ǝr-ayalning otturisidiki muⱨǝbbitini, jümlidin jinsiy muⱨǝbbitini tǝstiⱪlaydiƣanliⱪi kɵrsitilidu; qünki u ɵzi bu ixlarni yaratⱪan.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ikkinqi ⱪisim {5:2-8:14} •••• Ər-ayalliⱪ muⱨǝbbǝttiki yahxilinixlar — muⱨǝbbǝtning yengi ipadiliri •••• Tɵtinqi hatirǝ — Muⱨǝbbǝtni rǝt ⱪilix toƣrisidiki bir qüx — u toƣruluⱪ oylinixlar {5:2-6:9} •••• Sǝkkizinqi oylinix — Xulamitni basⱪan ⱪorⱪunqluⱪ qüx {5:2-6:3} •••• Xulamit sɵz ⱪilidu — uni ⱪara basidu  
\m
\v 2 «Mǝn uhlawatattim, biraⱪ kɵnglüm oyƣaⱪ idi: —  
\b  
\m — Sɵyümlükümning awazi!  
\m Mana, u ixikni ⱪeⱪiwatidu: —  
\m — «Manga eqip bǝr, i singlim, i amriⱪim;  
\m Mening pahtikim, mening ƣubarsizim;  
\m Qünki bexim xǝbnǝm bilǝn,  
\m Qaqlirim keqidiki nǝmlik bilǝn ⱨɵl-ⱨɵl bolup kǝtti!»\x + \xo 5:2 \xt Top. 5:3\x*   
\b  
\m
\v 3 «Mǝn tɵxǝk kiyimlirimni seliwǝtkǝn,  
\m Ⱪandaⱪmu uni yǝnǝ kiyiwalay?  
\m Mǝn putlirimni yudum,  
\m Ⱪandaⱪmu ularni yǝnǝ bulƣay?»   
\m
\v 4 Sɵyümlüküm ⱪolini ixik tɵxükidin tiⱪti;  
\m Mening iq-baƣrilirim uningƣa tǝlmürüp kǝtti;   
\m
\v 5 Sɵyümlükümgǝ eqixⱪa ⱪoptum;  
\m Ⱪollirimdin murmǝkki,  
\m Barmaⱪlirimdin suyuⱪ murmǝkki temidi,  
\m Taⱪaⱪning tutⱪuqliri üstigǝ temidi;   
\m
\v 6 Sɵyümlükümgǝ aqtim;  
\m Biraⱪ sɵyümlüküm burulup, ketip ⱪalƣanidi.  
\m U sɵz ⱪilƣanda roⱨim qiⱪip kǝtkǝnidi;  
\m Uni izdidim, biraⱪ tapalmidim;  
\m Uni qaⱪirdim, biraⱪ u jawab bǝrmidi;\f □ \fr 5:6 \ft \+bd «U sɵz ⱪilƣanda roⱨim qiⱪip kǝtkǝnidi»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «U burulup kǝtkǝndǝ roⱨim qiⱪip kǝtkǝnidi».\f*   
\m
\v 7 Xǝⱨǝrni aylinidiƣan jesǝkqilǝr meni uqritip meni urdi, meni yarilandurdi;  
\m Sepillardiki kɵzǝtqilǝr qümpǝrdǝmni mǝndin tartiwaldi.   
\m
\v 8 I Yerusalem ⱪizliri, sɵyümlükümni tapsanglar,  
\m Uningƣa nemǝ dǝysilǝr?  
\m Uningƣa, sɵygining: «Mǝn muⱨǝbbǝttin zǝiplixip kǝttim! — dedi, dǝnglar».\f □ \fr 5:8 \ft \+bd «(2-8-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit ⱪara basⱪan bu qüxni kɵrgǝndǝ Sulayman bilǝn alliⱪaqan toy ⱪilƣan bolsa kerǝk. Uning qüxidǝ bolƣan inkasi wǝ tǝⱪǝzzasini 2:17dǝ wǝ 4:1-3dǝ hatirilǝngǝn birinqi qüxidiki pozitsiyǝsi bilǝn selixturƣanda tüptin ohximaydu. Bǝlkim qüx Xulamitning ⱨayatining ǝmǝliy ǝⱨwalini, yǝni uning Sulayman bilǝn ǝmǝliy muⱨǝbbitini ǝks ǝttürgǝn; qüxtǝ kɵrüngǝn bǝzi ixlar, xübⱨisizki, Sulaymanning muⱨǝbbitining, bolupmu jinsiy muⱨǝbbǝt jǝⱨǝttǝ Xulamitⱪa bolƣan tǝlǝplirini kɵrsitidu. U sɵyginining muⱨǝbbitigǝ yaki muⱨǝbbitining tǝlǝplirigǝ anqǝ sǝzgür bolmaydiƣan bolup ⱪalƣan ohxaydu. Bu sǝzgürsizlik ularning muⱨǝbbitigǝ intayin hǝtǝrlik idi; Xulamitning qüxidǝ Sulayman ketidu. Xuning bilǝn Xulamit qüx kɵrüx bilǝn muⱨǝbbǝtning ⱪimmǝtlikini bilip yetip, ixlarni yahxilaydu. 
\fp  Yǝnǝ muⱨim bir ix diⱪⱪitimizgǝ ǝrziyduki, qüxtǝ wǝ ǝmǝliy turmuxta, Sulayman (ǝrkǝk bolƣini bilǝn, padixaⱨ bolƣini bilǝn, pǝyƣǝmbǝr bolƣini bilǝnmu) ⱨeqⱪaqan Xulamitni «muⱨǝbbǝt»kǝ zorlimaytti, bǝlki Xulamitning ɵzi bilǝn muⱨǝbbǝtlixixini tǝlǝp ⱪilatti. 
\fp  7-ayǝttǝ: Qüxidiki jesǝkqilǝr uni paⱨixǝ ayal dǝp ⱪariƣaqⱪa, uningƣa xundaⱪ muamilǝ ⱪilip, qümpǝrdini uningdin tartiwalidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Yerusalem ⱪizliri Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 9 «Sening sɵyümlüküngning baxⱪa bir sɵyümlüktin ⱪandaⱪ artuⱪ yeri bar,  
\m I, ayallar arisidiki ǝng güzili?  
\m Sening sɵyümlüküngning baxⱪa bir sɵyümlüktin ⱪandaⱪ artuⱪ yeri bar? —  
\m Sǝn bizgǝ xundaⱪ tapiliƣanƣu?».   
\b  
\m  
\s1 {Xulamit jawab beridu}  
\m
\v 10 «Mening sɵyümlüküm ap’aⱪ wǝ parⱪiraⱪ, yürǝklik ǝzimǝt,  
\m On ming arisida tuƣdǝk kɵrünǝrliktur;\f □ \fr 5:10 \ft \+bd «Mening sɵyümlüküm ap’aⱪ wǝ parⱪiraⱪ, yürǝklik ǝzimǝt,...»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sɵyümlükümning yüzining aⱪ yeri ap’aⱪ, ⱪizil yeri ⱪipⱪizil...».\f*   
\m
\v 11 Uning bexi sap altundindur,  
\m Budur qaqliri atning yaylidǝk,  
\m Taƣ ⱪaƣisidǝk ⱪara.   
\m
\v 12 Uning kɵzliri eⱪinlar boyidiki pahtǝklǝrdǝk,  
\m Süt bilǝn yuyulƣan,  
\m Yarixiⱪida ⱪoyulƣan;\f □ \fr 5:12 \ft \+bd «Yarixiⱪida ⱪoyulƣan»\+bd* — yaki «yaⱪutlardǝk bezǝxkǝ bekitilgǝn».\f*   
\m
\v 13 Uning mǝngziliri bir tǝxtǝk puraⱪliⱪ ɵsümlüktǝktur;  
\m Ayniƣan yeⱪimliⱪ güllüktǝk;  
\m Uning lǝwliri nilupǝr,  
\m Ular suyuⱪ murmǝkkini temitidu;\f □ \fr 5:13 \ft \+bd «Uning mǝngziliri bir tǝxtǝk puraⱪliⱪ ɵsümlüktǝktur; ayniƣan yeⱪimliⱪ güllüktǝk; uning lǝwliri nilupǝr, ular suyuⱪ murmǝkkini temitidu»\+bd* — ayǝtning ibraniy tilini qüxinix sǝl tǝs, baxⱪa tǝrjimiliri uqrixi mumkin. Nemila bolmisun tetitⱪu wǝ huxpuraⱪliⱪ ɵsümlük baƣliri ottura xǝrⱪtǝ intayin az idi, ⱪimmǝtlik idi.\f*   
\m
\v 14 Uning ⱪolliri altun turubilar,  
\m Iqigǝ beril yaⱪutlar ⱪuyulƣan.  
\m Ⱪorsiⱪi nǝⱪixlik pil qixliridin yasalƣan,  
\m Kɵk yaⱪutlar bilǝn bezǝlgǝn.   
\m
\v 15 Uning putliri mǝrmǝr tüwrüklǝr,  
\m Altun üstigǝ tiklǝngǝn.  
\m Uning salapiti Liwanningkidǝk,  
\m Kedir dǝrǝhliridǝk kɵrkǝm-ⱨǝywǝtliktur.   
\m
\v 16 Uning aƣzi bǝkmu xerindur;  
\m Bǝrⱨǝⱪ, u pütünlǝy güzǝldur;  
\m Bu mening sɵyümlüküm, —  
\m Bǝrⱨǝⱪ, bu mening amriⱪim,  
\m I Yerusalem ⱪizliri!»\f □ \fr 5:16 \ft \+bd «Uning aƣzi bǝkmu xerindur»\+bd* — bu bǝlkim gǝp-sɵzlirining tatliⱪliⱪini kɵrsitidu. \+bd «(9-16-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit ⱨazir baxⱪilarning aldida sɵyginini mahtaxtin ⱨeq tartinmaydu. U ⱨazir «ⱪoram taxta yoxurunƣan pahtǝk»tin kɵp dadil bolup kǝtti!\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 6
\s1 Yerusalem ⱪizliri sɵzlǝydu  
\m
\v 1 «Sening sɵyümlüküng nǝgǝ kǝtkǝndu,  
\m Ⱪiz-ayallar arisida ǝng güzǝl bolƣuqi?  
\m Sening sɵyümlüküng ⱪǝyǝrgǝ burulup kǝtti?  
\m Biz sǝn bilǝn billǝ uni izdǝyli!»\f □ \fr 6:1 \ft \+bd «Sening sɵyümlüküng nǝgǝ kǝtkǝndu, ⱪiz-ayallar arisida ǝng güzǝl bolƣuqi? .... biz sǝn bilǝn billǝ uni izdǝyli!»\+bd* — Yerusalem ⱪizlirining 5:9-ayǝttiki mazaⱪ wǝ gumanliri pütünlǝy yoⱪidi.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit ularƣa jawab beridu  
\m
\v 2 «Mening sɵyümlüküm ɵz beƣiƣa qüxti,  
\m Tetitⱪu otyaxliⱪlarƣa qüxti.  
\m Baƣlarda ozuⱪlinixⱪa,  
\m Nilupǝrlǝrni yiƣixⱪa qüxti.   
\m
\v 3 Mǝn mening sɵyümlükümningkidurmǝn,  
\m Wǝ sɵyümlüküm meningkidur;  
\m U ɵz padisini nilupǝrlǝr arisida baⱪidu»\f □ \fr 6:3 \ft \+bd «(2-3-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — adǝttǝ bu muⱨǝbbǝt xeiridǝ «baƣ» Xulamitning bǝdinini yaki ularning muⱨǝbbitining ɵzini kɵrsitidu. Muxu yǝrdǝ «baƣ» Sulayman Xulamitⱪa muⱨǝbbitini kɵrsǝtmǝktǝ, uning bǝdinidin yǝnǝ ⱨuzurlanmaⱪta, dǝp ⱪaraymiz. Xulamitning Sulaymanning ɵzigǝ baƣliƣan muⱨǝbbitigǝ ixǝnqi kamil: 2:16dǝ u: «sɵyümlüküm meningkidur, mǝn uningkidurmǝn» dǝydu; ⱨazir uningƣa nisbǝtǝn sɵyginining ɵzigǝ ǝmǝs, bǝlki ɵzining uningƣa tǝwǝ bolƣanliⱪi ǝng muⱨim ixtur. \+bd «U ɵz padisini nilupǝrlǝr arisida baⱪidu»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «u nilupǝr arisida ozuⱪlinidu». Biraⱪ nemila bolmisun buning kɵqmǝ mǝnisi tǝrjimimizningkidǝk bolidu — demǝk, Sulayman Xulamitning bǝdinidin ⱨuzurlanmaⱪta.\f*   
\b  
\m  
\s1 Toⱪⱪuzinqi oylinix — Sulaymanning Xulamitⱪa ⱪaytip kelixi — Xulamitni ⱪayta mahtixi {6:4-6:9} •••• Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 4 «Sǝn güzǝl, i sɵyümlüküm, Tirzaⱨ xǝⱨiridǝk güzǝl;  
\m Yerusalemdǝk yeⱪimliⱪ,  
\m Tuƣlarni kɵtürgǝn bir ⱪoxundǝk ⱨǝywǝtliktursǝn;\f □ \fr 6:4 \ft \+bd «Sǝn güzǝl, i sɵyümlüküm, Tirzaⱨ xǝⱨiridǝk güzǝl»\+bd* — Tirzaⱨ xǝⱨiri intayin güzǝl idi. Sulaymanning dǝwridin keyin u Israilning ximaliy padixaⱨliⱪining waⱪitliⱪ paytǝhti boldi («1Pad.» 15-bab).\f*   
\m
\v 5 Aⱨ, kɵzliringni mǝndin kǝtküzgin!  
\m Qünki ular mening üstümdin ƣalib keliwatidu;  
\m Qaqliring Gilead teƣi baƣrida yatⱪan bir top ɵqkilǝrdǝktur.   
\m
\v 6 Qixliring yengila yuyuluxtin qiⱪⱪan ⱪirⱪilƣan bir top ⱪoylardǝk;  
\m Ularning ⱨǝmmisi ⱪoxkezǝk tuƣⱪanlardindur;  
\m Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur;\f □ \fr 6:6 \ft \+bd «Ular arisida ⱨeqbiri kǝm ǝmǝstur»\+bd* — yaki «ular arisida ⱨeqbiri tuƣmastur».\f*   
\m
\v 7 Qümbiling kǝynidǝ qekiliring parqǝ anardur.   
\m
\v 8 Atmix hanix, sǝksǝn kenizǝkmu bar;  
\m Ⱪizlar sanaⱪsiz;\f □ \fr 6:8 \ft \+bd «Atmix hanix, sǝksǝn kenizǝkmu bar; ⱪizlar sanaⱪsiz»\+bd* — «hanix»lar toluⱪ ayal dǝrijisidǝ, «kenizǝklǝr» ⱨǝrǝmdiki «kiqik hotun» dǝrijisidǝ, «ⱪizlar» kǝlgüsidiki kenizǝklǝr idi. Bularning sanliriƣa ⱪariƣanda Sulayman padixaⱨliⱪining dǝslipidila Xulamitni ɵz ǝmrigǝ alƣanidi. Keyin uning 700 ayali, 300 keniziki bolƣan («1Pad.» 11-babni kɵrüng). Biz bu ix üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz.\f*  \x + \xo 6:8 \xt 1Pad. 11:3\x*   
\m
\v 9 Biraⱪ mening pahtikim, ƣubarsizim bolsa birdinbirdur;  
\m Anisidin tuƣulƣanlar iqidǝ tǝngdaxsiz bolƣuqi,  
\m Ɵzini tuƣⱪuqining talliƣinidur.  
\m Ⱪizlar uni kɵrüp, uni bǝhtlik dǝp ataxti,  
\m Hanixlar wǝ kenizǝklǝrmu kɵrüp uni mahtaxti».\f □ \fr 6:9 \ft \+bd «(4-9-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Sulaymanning bu ⱪetimⱪi Xulamitni mahtiƣan bǝzi sɵzliri toy keqisidikigǝ ohxax bolƣini bilǝn, yengidin ⱪoxulƣan mahtaxliri tehimu küqlük. U yǝnǝ Xulamitni ⱪǝdirlǝydu, tehimu mahtaydu. Sulaymanning uningƣa baƣliƣan muⱨǝbbiti uning «ɵlqǝmgǝ yǝtkǝnliki»gǝ asaslanƣan ǝmǝs.\f*   
\b  
\m  
\s1 Bǝxinqi hatirǝ — Yezida dǝm elix — Galiliyǝgǝ ⱪaytix {6:10-8:14} •••• Oninqi oylinix - ««Maⱨanaim», yǝni «ikki bargaⱨ» ussuli» {6:10-7:10} •••• {Yerusalem ⱪizliri sɵz ⱪilidu}  
\m
\v 10 «Tang sǝⱨǝr jaⱨanƣa ⱪariƣandǝk,  
\m Aydǝk güzǝl, aydingdǝk roxǝn,  
\m Illiⱪ ⱪuyaxtǝk yoruⱪ,  
\m Tuƣlarni kɵtürgǝn ⱪoxunlardǝk ⱨǝywǝtlik bolƣuqi kimdur?»\f □ \fr 6:10 \ft \+bd «(10-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit ⱨazir Sulaymanning muⱨǝbbitining tǝsiridǝ ixǝnqkǝ tolƣan, küqlük zat bolup qiⱪti. \+bd «Tang sǝⱨǝr jaⱨanƣa ⱪariƣandǝk»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Tang sǝⱨǝrdǝk nurluⱪ kɵrüngǝn,...»\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Yerusalem ⱪizliriƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 11 «Meƣizlar beƣiƣa qüxtüm,  
\m Jilƣidiki gül-giyaⱨlarni kɵrüxkǝ,  
\m Üzüm telining bihliƣan-bihlimiƣanliⱪini kɵrüxkǝ,  
\m Anarlarning qeqǝkligǝn-qeqǝklimigǝnlikini kɵrüxkǝ;   
\m
\v 12 Biraⱪ bilǝ-bilmǝy,  
\m Jenim meni kɵtürüp,  
\m Esil hǝlⱪimning jǝng ⱨarwiliri üstigǝ ⱪoyƣanikǝn».\f □ \fr 6:12 \ft \+bd «(11-12-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit yǝnǝ kǝmtǝrlik bilǝn bundaⱪ mahtaxlarƣa jawab beridu; u birdinla hanix bolƣan bolsimu, uning ɵz hǝlⱪigǝ baƣliƣan ⱨɵrmiti burunⱪidǝkla qongⱪurdur («mening esil hǝlⱪim», dǝydu). U tuyuⱪsiz sǝⱨraliⱪ ⱪiz Salaⱨiyitidin hanixliⱪ orniƣa qiⱪⱪanda ⱨeq adǝtlinǝlmigǝn. Əksiqǝ, u xu ǝtigǝndila «jilƣidiki gül-giyaⱨlarni kɵrüxkǝ, meƣizlar beƣiƣa qüxkǝn» idi, qünki bular bǝlkim uningƣa ɵz yurti Galiliyǝni ǝslitidu. 
\fp  12-ayǝtni ibraniy tilida qüxinix bǝk tǝs, baxⱪa kɵp tǝrjimiliri uqrixi mumkin. Uning mǝnisi bizningqǝ ⱪandaⱪla bolmisun uning tuyuⱪsiz yuⱪiri orunƣa kɵtürülüxi bilǝn baƣliⱪtur.\f*   
\b  
\m  
\s1 Yerusalem ⱪizliri yǝnǝ Xulamitni mahtap sɵz ⱪilidu  
\m
\v 13 «Ⱪaytⱪin, ⱪaytⱪin, i Xulamit —  
\m Ⱪaytⱪin, ⱪaytⱪin, bizning sanga ⱪariƣumiz bardur!»  
\b  
\m «Silǝr Xulamitning nemisigǝ ⱪariƣunglar bar?»  
\b  
\m «“Ikki bargaⱨ” ussulƣa qüxkǝn waⱪtidikidǝk uningƣa ⱪaraymiz!»\f □ \fr 6:13 \ft \+bd «Silǝr Xulamitning nemisigǝ ⱪariƣunglar bar?»\+bd* — bu sɵzlǝrni Xulamit eytidu. \+bd «“ikki bargaⱨ” ussulƣa qüxkǝn waⱪtidikidǝk uningƣa ⱪaraymiz!»\+bd* — bu sɵzlǝrni Yerusalem ⱪizliri eytidu. 
\fp  «Ikki bargaⱨ» — Ibraniy tilida «Maⱨanaim» degǝn yǝrni kɵrsitixi mumkin. «Ikki bargaⱨ» ussul bǝlkim muⱨǝbbǝtni ipadilǝydiƣan bir ussul idi. 
\fp  Izaⱨat: — Ⱪiz muxu yǝrdǝ «Xulamit» (xulamliⱪ ⱪiz) dǝp atilidu. U bǝlkim Galiliyǝdiki «Xunǝm» degǝn xǝⱨǝrdin kǝlgǝn. «Xunǝm» keyin «xulǝm» dǝp atalƣan. «Xulamit» yaki «xulamliⱪ» degǝnning baxⱪa bir mǝnisi «Sulayman hanim»; yǝni bir mǝnisi «kamil bolƣuqi». Muxu yǝrdǝ u yǝnǝ mahtaxlarƣa kǝmtǝrlik bilǝn jawab beridu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 7
\s1 Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu •••• Xulamit Sulayman üqün «ikki bargaⱨ» ussulini oynaydu  
\m
\v 1 «I xaⱨzadining ⱪizi,  
\m Kǝxliringdǝ sening ⱪǝdǝmliring nemidegǝn güzǝl!  
\m Tolƣiƣan yampaxliring gɵⱨǝrlǝrdǝk,  
\m Qewǝr ⱨünǝrwǝn ⱪolining ⱨüniridur.\f □ \fr 7:1 \ft \+bd «Kǝxliringdǝ sening ⱪǝdǝmliring nemidegǝn güzǝl!»\+bd* — yaki «kǝxliringdǝ sening putliring nemidegǝn güzǝl!».\f*   
\m
\v 2 Kindiking yumulaⱪ bir ⱪǝdǝⱨtur;  
\m Uning ǝbjǝx xarabi kǝm ǝmǝs;  
\m Ⱪorsiⱪing buƣday dɵwisidur,  
\m Ətrapiƣa nilupǝrlǝr olixidu.\f □ \fr 7:2 \ft \+bd «Kindiking yumulaⱪ bir ⱪǝdǝⱨtur»\+bd* — bǝzi alimlar «kindiking» degǝn sɵz jinsiy yolini, yaki tǝnning tɵwǝn ⱪismini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Undaⱪ bolsa Xulamit Sulayman aldida yalingaq bolup ussul oynaydu. \+bd «...uning ǝbjǝx xarabi kǝm ǝmǝs;..»\+bd* — «ǝbjǝx xarab» Pǝlǝstindǝ adǝmni ǝng mǝst ⱪilidiƣan xarab ⱨesablinatti.\f*   
\m
\v 3 Ikki kɵksüng ikki maraldǝk, jǝrǝnning ⱪoxkezikidur;   
\m
\v 4 Boynung pil qixliridin yasalƣan munardur;  
\m Kɵzliring Bat-Rabbim ⱪowuⱪi boyidiki Ⱨǝxbon kɵlqǝkliridǝk,  
\m Burnung Dǝmǝxⱪⱪǝ ⱪaraydiƣan Liwan munaridǝktur;   
\m
\v 5 Üstüngdǝ bexing Karmǝl teƣidǝk turidu;  
\m Bexingdiki ɵrümǝ qaqliring sɵsün rǝngliktur,  
\m Padixaⱨ büdür qaqliringning mǝⱨbusidur.\f □ \fr 7:5 \ft \+bd «Padixaⱨ büdür qaqliringning mǝⱨbusidur»\+bd* — uluƣ Sulayman padixaⱨ yezidiki bir ⱪizƣa «ǝsir boldi»! Muⱨǝbbǝtning küqi zordur!\f*   
\m
\v 6 I sɵyginim, ⱨuzurlar üqün xunqǝ güzǝl, xunqǝ yeⱪimliⱪtursǝn!   
\m
\v 7 Sening boyung palma dǝrihidǝk,  
\m Kɵksüng üzüm ƣunqiliridǝktur.\f □ \fr 7:7 \ft \+bd «Sening boyung palma dǝrihidǝk, kɵksüng üzüm ƣunqiliridǝktur»\+bd* — «palma dǝrihi»ning ɵzi ünümlük, ⱨosulluⱪ dǝrǝh ⱨesablinidu. Xulamit egiz boyluⱪ wǝ zilwa, «ⱨosulluⱪ» dǝp ⱪaralƣan ohxaydu.\f*   
\m
\v 8 Mǝn: — «Palma dǝrihi üstigǝ qiⱪimǝn,  
\m Xahlirini tutup yamiximǝn;  
\m Kɵksiliring dǝrwǝⱪǝ üzüm tal ƣunqiliridǝk,  
\m Burnungning puriⱪi almilardǝk, tanglayliringning tǝmi ǝng esil xarabdǝktur...».\f □ \fr 7:8 \ft \+bd «Palma dǝrihi üstigǝ qiⱪimǝn, xahlirini tutup yamiximǝn; kɵksiliring dǝrwǝⱪǝ üzüm tal ƣunqiliridǝk...»\+bd* — palma dǝrihining hormilirini üzüx yaki güllirini qanglaxtürüp mewilik ⱪilix üqün uningƣa yamixip qiⱪixi kerǝk. Sulayman bu ohxitixta bǝlkim ikkila mǝnisini kɵqmǝ mǝnidǝ ixlitidu. Ⱨazir Xulamit bilǝn jinsiy munasiwǝt ɵtküzüxkǝ baxlaydu. \+bd «...burnungning puriⱪi almilardǝk, tanglayliringning tǝmi ǝng esil xarabdǝktur...»\+bd* — «almilar» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi «ɵrüklǝr».\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit sɵz ⱪilip, Sulaymanning gepini dawamlaxturidu  
\m
\v 9   
\m «...mening sɵyümlükümning gelidin siliⱪ ɵtüp,  
\m Lǝwlǝr, qixlardin teyilip qüxsun...! \f □ \fr 7:9 \ft \+bd «...mening sɵyümlükümning gelidin siliⱪ ɵtüp, lǝwlǝr, qixlardin teyilip qüxsun...!»\+bd* — ibraniy tilida qüxinix bǝk tǝs, baxⱪa kɵp tǝrjimiliri uqrixi mumkin. Lekin omumiy mǝnisi eniⱪki, Xulamit Sulaymanning «muⱨǝbbǝtlixǝyli» degǝn tǝlipigǝ inkas ⱪayturup, toluⱪ ⱪobul ⱪilidu.\f*   
\m
\v 10 Mǝn mening sɵyümlükümningkidurmǝn,  
\m Uning tǝⱪazzasi manga ⱪaritilidu».\f □ \fr 7:10 \ft \+bd «(1-10-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — 9-10-ayǝttǝ Xulamit Sulaymanning «muⱨǝbbǝtlixǝyli» degǝn tǝlipigǝ inkas ⱪayturup, toluⱪ ⱪobul ⱪilidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 On birinqi oylinix — Xulamitning ɵz yurtini yoⱪlaxⱪa bolƣan arzusi •••• {7:11-8:4} •••• Xulamit sɵz ⱪilidu  
\m
\v 11 «I sɵyümlüküm, kelǝyli,  
\m Etizlarƣa qiⱪayli;  
\m Yezilarda tünǝp kelǝyli,\f □ \fr 7:11 \ft \+bd «I sɵyümlüküm, kelǝyli, Etizlarƣa qiⱪayli; Yezilarda tünǝp kelǝyli,...»\+bd* — Xulamitning ɵz yurtini yǝnǝ kɵrgüsi, xu yǝrdǝ Sulayman bilǝn dalada muⱨǝbbǝtlǝxküsi bar idi. 12-13-ayǝtnimu kɵrüng.\f*   
\m
\v 12 Üzümzarliⱪⱪa qiⱪixⱪa baldur orundin turayli,  
\m Üzüm tallirining bihliƣan-bihlimiƣanliⱪini,  
\m Qeqǝklǝrning eqilƣan-eqilmiƣanliⱪini,  
\m Anarlarning bǝrⱪ urƣan-urmiƣanliⱪini kɵrǝyli;  
\m Axu yǝrdǝ muⱨǝbbǝtlirimni sanga beƣixlaymǝn.   
\m
\v 13 Muⱨǝbbǝtgüllǝr axu yǝrdǝ ɵz puriⱪini puritidu;  
\m Ixiklirimiz üstidǝ ⱨǝrhil esil mewǝ-qiwilǝr bardur,  
\m Yengi ⱨǝm konimu bardur;  
\m Sǝn üqün ularni toplap tǝyyarlidim, i sɵyümlüküm!»\f □ \fr 7:13 \ft \+bd «Muⱨǝbbǝtgüllǝr axu yǝrdǝ ɵz puriⱪini puritidu»\+bd* — «muⱨbbǝtgül» degǝn gül jinsiy muⱨǝbbǝtni ⱪozƣaydiƣan birhil gül. \+bd «ixiklirimiz üstidǝ ⱨǝrhil esil mewǝ-qiwilǝr bardur, ...sǝn üqün ularni toplap tǝyyarlidim, i sɵyümlüküm!»\+bd* — Ⱪanaanda (Pǝlǝstindǝ) hǝlⱪlǝr «ixik üsti»diki bir jaza üstidǝ ⱨǝrhil mewǝ-qewilǝrni saⱪlaydu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 8
\s1 Dawami — Xulamit sɵzini dawamlaxturidu  
\m
\v 1 «Aⱨ, apamning kɵksini xoriƣan inimdǝk bolsang’idi!  
\m Seni talada uqritar bolsam, sɵyǝttim,  
\m Wǝ ⱨeqkim meni kǝmsitmǝytti.\f □ \fr 8:1 \ft \+bd «Aⱨ, apamning kɵksini xoriƣan inimdǝk bolsang’idi! Seni talada uqritar bolsam, sɵyǝttim, wǝ ⱨeqkim meni kǝmsitmǝytti»\+bd* — Pǝlǝstindǝ aqa-ukining ɵzara amraⱪliⱪini oquⱪ ipadilixi, sɵyüxi normal ǝⱨwal. Axiⱪ-mǝxuⱪlarning xundaⱪ ⱪilixi ǝyiblik dǝp ⱪaralƣaqⱪa, Xulamit «Sulaymanni inimdǝk bolsidi!» dǝp tilǝydu.\f*   
\m
\v 2 Mǝn seni yetǝklǝyttim,  
\m Apangning ɵyigǝ elip kirǝttim;  
\m Sǝn manga tǝlim berǝtting;  
\m Mǝn sanga tetitⱪu xarabidin iqküzǝttim;  
\m Anarlirimning xǝrbitidin iqküzǝttim. \f □ \fr 8:2 \ft \+bd «Sǝn manga tǝlim berǝtting»\+bd* — Xulamit Sulaymanning danaliⱪidin ortaⱪlaxmaⱪqi. Yerusalemdiki ordida turƣanda Sulayman aldirax bolƣaqⱪa muxundaⱪ pursǝt az bolatti. Apisining ɵyidǝ bolsa dǝhlilǝr az bolidu. Ərning ayaliƣa bilim, danaliⱪni axurux pursitini yaritix mǝs’uliyiti bar. 
\fp  «Sǝn manga tǝlim berǝtting» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Xu yǝrdǝ apam manga ɵgǝtkǝn». 
\fp  \+bd «Mǝn sanga tetitⱪu xarabidin iqküzǝttim; anarlirimning xǝrbitidin iqküzǝttim»\+bd* — bǝlkim Xulamitning apisi inisini emitkǝndǝk (1-ayǝt), Sulaymanƣa ǝmqǝk salƣusi barliⱪini bildüridu.\f*   
\m
\v 3 Uning sol ⱪoli bexim astida bolatti,  
\m Uning ong ⱪoli meni silaytti!».   
\b  
\m
\v 4 «Silǝrgǝ tapilaymǝnki, i Yerusalem ⱪizliri —  
\m «Uning waⱪit-saiti bolmiƣuqǝ,  
\m Silǝr muⱨǝbbǝtni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar!»\f □ \fr 8:4 \ft \+bd «...silǝr muⱨǝbbǝtni oyƣatmanglar, ⱪozƣimanglar!»\+bd* — yaki «...uni baldur oyƣatⱪininglar, ⱪozƣiƣininglarning nemisi?!».\f*   
\b  
\m  
\s1 On ikkinqi oylinix — Yezilarƣa, yǝni Galiliyǝgǝ bolƣan sǝpǝr {8:5-8:7} •••• Xulamitning yurtidiki ⱪizlar awwal sɵzlǝydu — uni tonumay ⱪalidu  
\m
\v 5 «Daladin qiⱪiwatⱪan bu zadi kim?  
\m Ɵz sɵyümlükigǝ yɵlinip?»  
\b  
\m «Mǝn alma dǝrihi astida seni oyƣatⱪanidim;  
\m Axu yǝrdǝ apang tolƣaⱪ yǝp seni dunyaƣa qiⱪarƣanidi;  
\m Axu yǝrdǝ seni tuƣⱪuqi tolƣaⱪ yǝp seni qiⱪarƣanidi».\f □ \fr 8:5 \ft \+bd Daladin qiⱪiwatⱪan bu zadi kim? Ɵz sɵyümlükigǝ yɵlinip?»\+bd* — Xulamit ǝsliy toyƣa barƣan yol bilǝn ⱪaytip kelidu. Ular Yerusalemdin yeriha xǝⱨiridiki yol bilǝn qiⱪip Iordan dǝryasi jilƣisini boylap qɵl-bayawandin ɵtüp Xunǝmgǝ ⱪaytidu. Qɵl-bayawanning issiⱪi bilǝn u Sulaymanƣa yɵlinip mangidu. U xunqǝ ɵzgǝrgǝnki, yurttikilǝr uni tonumay ⱪalidu. Xunga bu sɵzlǝr Xulamitning yurtidiki ⱪizlarning degini bolsa kerǝk. \+bd «Mǝn alma dǝrihi astida seni oyƣatⱪanidim; axu yǝrdǝ apang tolƣaⱪ yǝp seni dunyaƣa qiⱪarƣanidi; axu yǝrdǝ seni tuƣⱪuqi tolƣaⱪ yǝp seni qiⱪarƣanidi»\+bd* — bu sɵzlǝrni Sulayman Xulamitⱪa eytidu. Sulayman bǝlkim birinqi ⱪetim (padiqining ⱪiyapitidǝ) dǝl muxu alma dǝrihi astida Xulamitni uhlawatⱪan petidǝ uqratⱪanliⱪini ǝslǝydu. Xu alma dǝrihi dǝl Xulamitning apisi uni tuƣⱪan jay idi. «Mǝn alma dǝrihi astida seni oyƣatⱪanidim» — Muxu «oyƣitix» ⱨǝm uyⱪudin oyƣitixnimu, muⱨǝbbǝtkǝ oyƣitixnimu kɵrsǝtsǝ kerǝk. Sulayman bilǝn Xulamit Xulamitning ⱨayati baxlanƣan dǝl xu jayda («alma dǝrihi astida) ɵzara tɵwǝndiki ǝⱨdǝ (6-ayǝt) bilǝn baƣlixidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 6 «Meni kɵnglünggǝ mɵⱨürdǝk,  
\m Bilikinggǝ mɵⱨürdǝk basⱪaysǝn;  
\m Qünki muⱨǝbbǝt ɵlümdǝk küqlüktur;  
\m Muⱨǝbbǝtning ⱪizƣinixi tǝⱨtisaradǝk rǝⱨimsiz;  
\m Uningdin qiⱪⱪan ot uqⱪunliri,  
\m — Yaⱨning dǝⱨxǝtlik bir yalⱪunidur!\f □ \fr 8:6 \ft \+bd «Meni kɵnglünggǝ mɵⱨürdǝk, bilikinggǝ mɵⱨürdǝk basⱪaysǝn..»\+bd* — xǝrⱨi: Padixaⱨ ɵz mɵⱨüridin ⱨeqⱪaqan ayrilmaydu. Mɵⱨüri bolsa adǝttǝ altun-gɵⱨǝrdin yasalƣan bolup, intayin ⱪimmǝtlik nǝrsǝ idi. Ⱨǝrbir nǝrsǝ üstigǝ mɵⱨür basⱪanning mǝnisi «bu meningki» degǝn bolidu, ǝlwǝttǝ. Xulamit ɵzining Sulaymandin ⱨǝrgiz ayrilmasliⱪini halaydu, ɵzini alǝmgǝ: «mǝn Sulaymannikidurmǝn» dǝp ispatlimaⱪqi bolidu. \+bd «muⱨǝbbǝt... Yaⱨning dǝⱨxǝtlik bir yalⱪunidur!»\+bd* — «Yaⱨ» — «Yaⱨwǝⱨ», yǝni Pǝrwǝrdigarning namining ⱪisⱪa xǝkli.\f*   
\m
\v 7 Kɵp sular muⱨǝbbǝtni ɵqürǝlmǝydu;  
\m Kǝlkünlǝr uni ƣǝrⱪ ⱪilalmaydu;  
\m Birsi: «Ɵy-tǝǝlluⱪatlirimning ⱨǝmmisini berip muⱨǝbbǝtkǝ eriximǝn» desǝ,  
\m Undaⱪta u adǝm kixining nǝziridin pütünlǝy qüxüp ketidu».\x + \xo 8:7 \xt 1Kor. 13:8\x*   
\b  
\m  
\s1 On üqinqi oylinix — Xulamitning yurtiƣa, ɵyigǝ ⱪayitip kelixi. Xulamit kiqik singlisi toƣruluⱪ ikki akisiƣa sɵz ⱪilidu {8:8-8:14}. •••• Xulamit ikki akisiƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 8 «Bizning kiqik singlimiz bardur,  
\m Biraⱪ uning kɵksi yoⱪtur;  
\m Singlimizƣa ǝlqilǝr kǝlgǝn künidǝ biz uning üqün nemǝ ⱪilimiz?»\f □ \fr 8:8 \ft \+bd «(8-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — Xulamit kiqik singlisi üqün ǝnsirǝydu. U yatliⱪ bolƣuqǝ ⱪandaⱪ ⱪilip uni pak saⱪlax kerǝk? Muxu soal toƣruluⱪ oyliƣanda bǝlkim ɵzining yaxliⱪ waⱪitlirini ǝslǝydu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ikki akisi jawab beridu  
\m
\v 9 «Əgǝr u sepil bolsa,  
\m Biz uningƣa kümüx munar salimiz;  
\m Əgǝr u ixik bolsa,  
\m Biz uni kedir tahtaylar bilǝn ⱪaplaymiz».\f □ \fr 8:9 \ft \+bd «(9-ayǝt) xǝrⱨi»\+bd* — muxu ayǝttǝ Xulamitning ikki akisi uning soaliƣa (8-ayǝt) jawab beridu. Ularning singlisi ɵzini asraydiƣan, nomus ⱪilidiƣan ⱪiz bolsa («sepil bolsa»), undaⱪta akiliri uni mukapatlaydu. Biraⱪ ǝgǝr u nomusni saⱪlimaydiƣan, hǝtǝrlik yolƣa qiⱪmaⱪqi bolsa («ixik bolsa»), akiliri uni pǝwⱪul’addǝ ⱪoƣdaydu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit sɵz ⱪilidu  
\m
\v 10 «Ɵzüm bir sepildurmǝn,  
\m Ⱨǝm mening kɵksilirim munarlardǝktur;  
\m Xunga mǝn uning kɵz aldida hatirjǝmlik tapⱪan birsidǝk boldum».\f □ \fr 8:10 \ft \+bd «\+bd*\+bdit 10-ayǝt\+bdit* xǝrⱨi» — Xulamit dǝrwǝⱪǝ «sepil» idi — baxⱪilarning ezitⱪuluⱪliriƣa toluⱪ qidiƣuqiliⱪi bar idi, u pütünlǝy nomusi bilǝn ɵtkǝnidi. Ɵzini pak saⱪliƣaqⱪa u Sulaymanning ǝⱨdisini ⱪobul ⱪilixⱪa tolimu tǝyyar idi. U ⱨazir bǝlkim ikki akisi ǝsli ɵzigǝ yürgüzgǝn ⱪattiⱪ muamilining zɵrürlükini kɵrüp yetixi mumkin idi. U sayisiz üzümzarda ixligǝndǝ «eziⱪturuluxning eⱨtimali» az idi; sayisi bolƣan mewilik dǝrǝhliri arisida ixligǝn bolsa, yaman niyǝtlik adǝm tǝripidin eziⱪturulux eⱨtimali bar bolatti.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit sɵzini dawam ⱪilidu  
\m
\v 11 «Sulaymanning Baal-Ⱨamonda üzümzari bar idi,  
\m Üzümzarini baƣwǝnlǝrgǝ ijarigǝ bǝrdi;  
\m Ularning ⱨǝmmisi mewisi üqün ming tǝnggǝ apirip berixi kerǝk idi;   
\m
\v 12 Ɵzümning üzümzarim mana mening aldimda turidu;  
\m Uning ming tǝnggisi sanga bolsun, i Sulayman,  
\m Xuningdǝk ikki yüz tǝnggǝ mewisini baⱪⱪuqilarƣa bolsun».\f □ \fr 8:12 \ft \+bd «\+bd*\+bdit 11-12-ayǝt\+bdit* xǝrⱨi» — 11-12-ayǝt: bu ayǝtlǝrdǝ Xulamit ɵzining Sulaymanƣa toluⱪ mǝnsup ikǝnlikini tǝkitlǝydu. U ɵzini Sulaymanƣa beƣixliƣan bir üzümzarƣa ohxitidu. Sulaymanning barliⱪ üzümzarlirini baⱪⱪuqilar ɵzigǝ tegixlik in’amƣa erixidu, ǝlwǝttǝ. Xuningƣa ohxax Xulamit ⱨazir Sulaymandin ikki akisi üqün tegixlik in’am berixini soraydu. Qünki ular uni nomusqan ⱪilip toy ⱪilƣuqǝ uningdin hǝwǝr elip kǝlgǝnidi. 
\fp  12-ayǝt: «Ɵzümning üzümzarim mana mening aldimda turidu» degǝn sɵzlǝr Xulamitning ɵz xǝhsini Sulaymanƣa beƣixliƣini pütünlǝy ihtiyarǝn, pütünlǝy ǝrkinlik bilǝn boldi, dǝp ipadilǝydu ⱨǝm tǝkitlǝydu. Ərkinlik mana muⱨǝbbǝtning ayrilmas bir ⱪismidur.\f*   
\b  
\m  
\s1 Sulayman Xulamitⱪa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 13 «Ⱨǝy baƣlarda turƣuqi,  
\m Ⱨǝmraⱨlar awazingni angliƣusi bar;  
\m Mangimu uni anglatⱪuzƣaysǝn».\f □ \fr 8:13 \ft \+bd «\+bd*\+bdit 13-ayǝt\+bdit* xǝrⱨi» — Xulamitning kona dostliri (ⱨǝmraⱨlar) bǝlkim uningdin nahxa eytixni tǝlǝp ⱪilidu. Sulaymanningmu angliƣusi kelidu. Xulamit nahxa eytip sirtⱪa qiⱪip, Sulaymanni tɵwǝndikidǝk qaⱪiridu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xulamit Sulaymanƣa sɵz ⱪilidu  
\m
\v 14 «I sɵyümlüküm, tez bolǝ,  
\m Jǝrǝn yaki yax buƣidǝk bol,  
\m Tetitⱪular taƣliri üstidǝ yügürüp!»\f □ \fr 8:14 \ft \+bd «Tetitⱪular taƣliri üstidǝ yügürüp!»\+bd* — yaki «Yetitⱪu ɵsümlük taƣliri üstidǝ yügürüp!».\f*