\id EZR
\h Əzra 
\toc1 Əzra 
\toc2 Əzra 
\toc3 Əzra 
\mt1 Əzra  
\c 1
\s1 Padixaⱨ Ⱪorǝxning Pǝrwǝrdigar üqün ibadǝthana selixⱪa yarliⱪ qüxürüxi  
\r 2Tar. 36:22,23; Yǝr. 25:12; 29:10; Dan. 9:2  
\m
\v 1 Pars padixaⱨi Ⱪorǝxning birinqi yili, Pǝrwǝrdigarning Yǝrǝmiyaning aƣzi arⱪiliⱪ eytⱪan sɵzi ǝmǝlgǝ axurulup, Pǝrwǝrdigarning Pars padixaⱨi Ⱪorǝxning roⱨini ⱪozƣixi bilǝn pütün padixaⱨliⱪi tǝwǝsidǝ u mundaⱪ bir jakarnamǝ qiⱪardi, xundaⱪla uni yazma ⱪilip püküp: —   
\m
\v 2 «Pars padixaⱨi Ⱪorǝx mundaⱪ dǝydu: — Asmanlarning Hudasi Pǝrwǝrdigar yǝr yüzidiki barliⱪ padixaⱨliⱪlarning igidarqiliⱪini manga bǝrdi; u xundaⱪla meni Yǝⱨuda zeminiƣa jaylaxⱪan Yerusalemda Ɵzigǝ bir ɵy selixⱪa buyrudi. \f □ \fr 1:2 \ft \+bd «Yǝⱨuda zemini»\+bd* — keyinki waⱪitlarda «Yǝⱨudiyǝ» deyilidu.\f*  
\v 3 Xuning üqün aranglarda Hudaning hǝlⱪi bolƣanlardin ⱨǝrⱪaysinglarƣa bolsa, uning Hudasi \add Pǝrwǝrdigar\add* uning bilǝn billǝ bolƣay, u Yǝⱨuda zeminidiki Yerusalemƣa qiⱪsun, Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning ɵyini salsun! U bolsa Hudadur, makani Yerusalemdidur!  
\v 4 \add Sürgünlüktǝ\add* ⱪalƣan hǝlⱪ ⱪǝyǝrlǝrdǝ makanlaxⱪan bolsa, \add u Yerusalemƣa qiⱪsun\add*; xu yǝrdiki adǝmlǝr ularƣa altun, kümüx, mal-mülük, qarpaylarni tǝminlǝp yardǝm bǝrsun wǝ xuningdǝk Yerusalemda jaylaxⱪan Hudaning xu ɵyi üqün halis ⱨǝdiyǝlǝrni tǝⱪdim ⱪilsun» — dedi.\f □ \fr 1:4 \ft \+bd «ⱪalƣan hǝlⱪ»\+bd* — imperiyǝdǝ tirik ⱪalƣan Yǝⱨudiy hǝlⱪi.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ⱪaytixⱪa tǝyyarlinix  
\m
\v 5 Xuning bilǝn Yǝⱨuda wǝ Binyamindiki ⱪǝbilǝ baxliⱪliri, kaⱨinlar, Lawiylar, xundaⱪla Huda tǝripidin roⱨi ⱪozƣitilƣan barliⱪ hǝlⱪ orunliridin ⱪopup Yerusalemdiki Pǝrwǝrdigarning ɵyini \add yengiwaxtin\add* selixⱪa berixⱪa tǝyyarlandi.  
\v 6 Ətraptiki kixilǝrning ⱨǝmmisi kümüx ⱪaqa-ⱪuqa, altun, mal-mülük, qarpaylar wǝ ⱪimmǝt baⱨaliⱪ buyumlar bilǝn ularni ⱪollap ⱪuwwǝtlidi, buningdin baxⱪa sunulidiƣan ⱨǝrhil ihtiyariy ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪ süpitidǝ ⱨǝrhil sowƣatlarni tǝⱪdim ⱪildi.  
\v 7 Padixaⱨ Ⱪorǝx Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki ⱪaqa-ⱪuqilirinimu, yǝni ilgiri Neboⱪadnǝsar Yerusalemdin ǝkilip ɵz ilaⱨining buthanisiƣa ⱪoyup ⱪoyƣan ⱪaqa-ⱪuqilarnimu elip qiⱪti. \f □ \fr 1:7 \ft \+bd «ilgiri Neboⱪadnǝsar Yerusalemdin ǝkilip ɵz ilaⱨining buthanisiƣa ⱪoyup ⱪoyƣan ⱪaqa-ⱪuqilar»\+bd* — bu wǝⱪǝ «2Tar.» 36:7dǝ tǝswirlinidu.\f*  \x + \xo 1:7 \xt 2Pad. 24:13; 2Tar. 36:7\x*  
\v 8 Pars padixaⱨi Ⱪorǝx hǝzinǝ begi Mitrǝdatni buyrup bu ⱪaqa-ⱪuqilarni aldurup qiⱪti; Mitrǝdat xularni Yǝⱨudaning ǝmiri Xǝxbazarƣa sani boyiqǝ sanap tapxurup bǝrdi. \x + \xo 1:8 \xt Əzra 5:14\x*  
\v 9 Ⱪaqa-ⱪuqilarning sani mundaⱪ: — altun das ottuz, kümüx das ming, piqaⱪ yigirmǝ toⱪⱪuz, \f □ \fr 1:9 \ft \+bd «altun das»\+bd* — yaki «altun pǝtnus».\f*  
\v 10 altun piyalǝ ottuz, bir-birigǝ ohxax bolƣan kümüx piyalǝ tɵt yüz on; baxⱪa ⱪaqa-ⱪuqilar bir ming. \f □ \fr 1:10 \ft \+bd «bir-birigǝ ohxax bolƣan kümüx piyalǝ tɵt yüz on»\+bd* — yaki «süpiti tɵwǝnrǝk kümüx piyalǝ tɵt yüz on» yaki «ikkinqi birhil kümüx iyalǝ tɵt yüz on» yaki «kümüx piyalǝ ikki ming tɵt yüz on». Baxⱪiqǝ tǝrjimilǝrmu uqrixi mumkin.\f*  
\v 11 Barliⱪ altun-kümüx ⱪaqa-ⱪuqa, bǝx ming tɵt yüz. Sürgün ⱪilinƣan hǝlⱪ Babildin Yerusalemƣa elip kelingǝn qaƣda, Xǝxbazar bu ⱪaqa-ⱪuqilarning ⱨǝmmisini elip kǝlgǝnidi.   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Birinqi ⱪetim ⱪaytⱪan Yǝⱨudalar •••• «Nǝⱨ.» 7:6-73ni kɵrüng  
\m
\v 1 Tɵwǝndikilǝr Neboⱪadnǝsar tǝripidin Babilƣa sürgün ⱪilinƣan \add Yǝⱨudiyǝ\add* ɵlkisidikilǝrdin, ularning ǝwladliri ⱪaytip kelip, Yerusalem wǝ Yǝⱨudiyǝgǝ qiⱪip, ⱨǝrbiri ɵz xǝⱨirlirigǝ kǝtkǝnlǝr: —   
\m
\v 2 — ular Zǝrubbabǝl, Yǝxua, Nǝⱨǝmiya, Seraya, Rǝilaya, Mordikay, Bilxan, Mispar, Bigway, Rǝⱨum wǝ Baanaⱨlar bilǝn billǝ ⱪaytip kǝldi. Əmdi Israil hǝlⱪining iqidiki ǝrkǝklǝrning sani tɵwǝndikiqǝ: —\f □ \fr 2:2 \ft \+bd «Seraya»\+bd* — yaki «Saraya».\f*   
\b  
\m
\v 3 Paroxning ǝwladliri ikki ming bir yüz yǝtmix ikki kixi;  
\v 4 Xǝfatiyaning ǝwladliri üq yüz yǝtmix ikki kixi;  
\v 5 Araⱨning ǝwladliri yǝttǝ yüz yǝtmix bǝx kixi;  
\v 6 Paⱨat-Moabning ǝwladliri, yǝni Yǝxua bilǝn Yoabning ǝwladliri ikki ming sǝkkiz yüz on ikki kixi;  
\v 7 Elamning ǝwladliri bir ming ikki yüz ǝllik tɵt kixi;  
\v 8 Zattuning ǝwladliri toⱪⱪuz yüz ⱪiriⱪ bǝx kixi;  
\v 9 Zakkayning ǝwladliri yǝttǝ yüz atmix kixi;  
\v 10 Banining ǝwladliri altǝ yüz ⱪiriⱪ ikki kixi;  
\v 11 Bibayning ǝwladliri altǝ yüz yigirmǝ üq kixi;  
\v 12 Azgadning ǝwladliri bir ming ikki yüz yigirmǝ ikki kixi;  
\v 13 Adonikamning ǝwladliri altǝ yüz atmix altǝ kixi;  
\v 14 Bigwayning ǝwladliri ikki ming ǝllik altǝ kixi;  
\v 15 Adinning ǝwladliri tɵt yüz ǝllik tɵt kixi;  
\v 16 Ⱨǝzǝkiyaning jǝmǝtidin bolƣan Aterning ǝwladliri toⱪsan sǝkkiz kixi;  
\v 17 Bizayning ǝwladliri üq yüz yigirmǝ üq kixi;  
\v 18 Yoraⱨning ǝwladliri bir yüz on ikki kixi;  
\v 19 Ⱨaxumning ǝwladliri ikki yüz yigirmǝ üq kixi;  
\v 20 Gibbarning ǝwladliri toⱪsan bǝx kixi;  
\v 21 Bǝyt-Lǝⱨǝmliklǝr bir yüz yigirmǝ üq kixi;  
\v 22 Nitofaliⱪlar ǝllik altǝ kixi;  
\v 23 Anatotluⱪlar bir yüz yigirmǝ sǝkkiz kixi;  
\v 24 Azmawǝtliklǝr ⱪiriⱪ ikki kixi;  
\v 25 Kiriat-Arimliⱪlar, Kǝfiraⱨliⱪlar wǝ Bǝǝrotluⱪlar bolup jǝmiy yǝttǝ yüz ⱪiriⱪ üq kixi; \f □ \fr 2:25 \ft \+bd «Kiriat-Arimliⱪlar»\+bd* — yaki «Kiriat-Yearimliⱪlar».\f*  
\v 26 Ramaⱨliⱪlar bilǝn Gebaliⱪlar jǝmiy altǝ yüz yigirmǝ bir kixi;  
\v 27 Mikmaxliⱪlar bir yüz yigirmǝ ikki kixi;  
\v 28 Bǝyt-Əlliklǝr bilǝn ayiliⱪlar jǝmiy ikki yüz yigirmǝ üq kixi;  
\v 29 Neboliⱪlar ǝllik ikki kixi;  
\v 30 Magbixning ǝwladliri bir yüz ǝllik altǝ kixi;  
\v 31 ikkinqi bir Elamning ǝwladliri bir ming ikki yüz ǝllik tɵt kixi;  
\v 32 Ⱨarimning ǝwladliri üq yüz yigirmǝ kixi;  
\v 33 Lod, Ⱨadid wǝ Ononing ǝwladliri jǝmiy yǝttǝ yüz yigirmǝ bǝx kixi; \f □ \fr 2:33 \ft \+bd «Lod, Ⱨadid wǝ Ononing ǝwladliri...»\+bd* — yaki «Lodliⱪlar, Ⱨadidliⱪlar wǝ Onoluⱪlar...».\f*  
\v 34 Yeriholuⱪlar üq yüz ⱪiriⱪ bǝx kixi;  
\v 35 Sinaaⱨning ǝwladliri üq ming altǝ yüz ottuz kixi.   
\b  
\m  
\s1 Ⱪaytip kǝlgǝn kaⱨinlar wǝ Lawiylar  
\m
\v 36 Kaⱨinlarning sani tɵwǝndikiqǝ: — Yǝxua jǝmǝtidiki Yǝdayaning ǝwladliri toⱪⱪuz yüz yǝtmix üq kixi;  
\v 37 Immǝrning ǝwladliri bir ming ǝllik ikki kixi;  
\v 38 Paxhurning ǝwladliri bir ming ikki yüz ⱪiriⱪ yǝttǝ kixi;  
\v 39 Ⱨarimning ǝwladliri bir ming on yǝttǝ kixi.   
\m
\v 40 Lawiylarning sani tɵwǝndikiqǝ: — Hodawiyaning ǝwladliridin, yǝni Yǝxua bilǝn Kadmiyǝlning ǝwladliri yǝtmix tɵt kixi;  
\v 41 Ƣǝzǝlkǝxlǝrdin: — Asafning ǝwladliri bir yüz yigirmǝ sǝkkiz kixi.   
\m
\v 42 Dǝrwaziwǝnlǝrning nǝslidin: — Xallumning ǝwladliri, Aterning ǝwladliri, Talmonning ǝwladliri, Akkubning ǝwladliri, Hatitaning ǝwladliri bilǝn Xobayning ǝwladliri jǝmiy bir yüz ottuz toⱪⱪuz kixi.   
\b  
\m  
\s1 Ⱪaytip kǝlgǝn muⱪǝddǝs jay wǝ xaⱨ jǝmǝtidiki hizmǝtkarlar  
\m
\v 43 Ibadǝthana hizmǝtkarliri tɵwǝndikiqǝ: — Zihaning ǝwladliri, Hasufaning ǝwladliri, Tabbaotning ǝwladliri, \f □ \fr 2:43 \ft \+bd «Ibadǝthana hizmǝtkarliri»\+bd* — ibraniy tilida «Nǝtiniylar». Mǝnisi bǝlkim «beƣixlanƣanlar». Ularning ǝjdadliri bǝlkim «Gibeonluⱪlar» idi. «Yǝxua» 9:27ni wǝ «1Tar.» 9:2ni kɵrüng.\f*  
\v 44 Kirosning ǝwladliri, Siyaⱨaning ǝwladliri, Padonning ǝwladliri,  
\v 45 Libanaⱨning ǝwladliri, Ⱨagabaⱨning ǝwladliri, Akkubning ǝwladliri,  
\v 46 Ⱨagabning ǝwladliri, Xamlayning ǝwladliri, Ⱨananning ǝwladliri, \f □ \fr 2:46 \ft \+bd «Xamlay»\+bd* — yaki «Xalmay».\f*  
\v 47 Giddǝlning ǝwladliri, Gaⱨarning ǝwladliri, Reayaⱨning ǝwladliri,  
\v 48 Rǝzinning ǝwladliri, Nikodaning ǝwladliri, Gazzamning ǝwladliri,  
\v 49 Uzzaning ǝwladliri, Pasiyaning ǝwladliri, Bisayning ǝwladliri,  
\v 50 Asnaⱨning ǝwladliri, Mǝunimning ǝwladliri, Nǝfussimning ǝwladliri,  
\v 51 Bakbukning ǝwladliri, Hakufaning ǝwladliri, Harhurning ǝwladliri,  
\v 52 Bazlutning ǝwladliri, Mǝⱨidaning ǝwladliri, Harxaning ǝwladliri,  
\v 53 Barkosning ǝwladliri, Siseraning ǝwladliri, Temaⱨning ǝwladliri,  
\v 54 Nǝziyaning ǝwladliri bilǝn Hatifaning ǝwladliri.   
\m
\v 55 Sulaymanning hizmǝtkarlirining ǝwladlirining sani tɵwǝndikiqǝ: — Sotayning ǝwladliri, Sofǝrǝtning ǝwladliri, Pirudaning ǝwladliri,  
\v 56 Yaalaⱨning ǝwladliri, Darkonning ǝwladliri, Giddǝlning ǝwladliri,  
\v 57 Xǝfǝtiyaning ǝwladliri, Hattilning ǝwladliri, Poⱪǝrǝt-Ⱨazzibaimning ǝwladliri bilǝn amining ǝwladliri.   
\m
\v 58 Ibadǝthana hizmǝtkarliri wǝ Sulaymanning hizmǝtkari bolƣanlarning ǝwladliri jǝmiy üq yüz toⱪsan ikki kixi.   
\b  
\m  
\s1 Kelip qiⱪixi naeniⱪ kixilǝr •••• «Nǝⱨ.» 7:61-65ni kɵrüng  
\m
\v 59 Tɵwǝndiki kixilǝr Tǝl-Melaⱨ, Tǝl-Harxa, Kerub, Addan wǝ Immǝrdin kǝlgǝn bolsimu, lekin ular ɵzlirining ata jǝmǝtining yaki nǝsǝbining Israil adimi ikǝnlikini ispatlap berǝlmidi.  
\v 60 Bular Delayaning ǝwladliri, Tobiyaning ǝwladliri wǝ Nikodaning ǝwladliri bolup, jǝmiy altǝ yüz ǝllik ikki kixi;  
\v 61 kaⱨinlarning ǝwladliri iqidǝ Habayaning ǝwladliri, Kozning ǝwladliri bilǝn Barzillayning ǝwladliri bar idi; Barzillay Gileadliⱪ Barzillayning bir ⱪizini alƣaqⱪa ularning eti bilǝn atalƣanidi. \f □ \fr 2:61 \ft \+bd «Kozning ǝwladliri»\+bd* — yaki «Ⱨakkozning ǝwladliri».\f*  
\v 62 Bular jǝmǝtining nǝsǝbnamisini izdǝp tapalmidi; xunga ular «napak» ⱨesablinip kaⱨinliⱪtin ⱪalduruldi.  
\v 63 Waliy ularƣa: — Urim wǝ tummimni kɵtürgüqi kaⱨin arimizda hizmǝttǝ bolƣuqǝ «ǝng muⱪǝddǝs yimǝkliklǝr»gǝ eƣiz tǝgküzmǝysilǝr, dedi.\f □ \fr 2:63 \ft \+bd «Waliy»\+bd* — ibraniy tilidiki «Tirxata» ǝslidǝ Pars tili bolup, mǝnisi bǝlkim «janabliri». \+bd «urim wǝ tummim»\+bd* — alaⱨidǝ birhil taxlar. U kaⱨin kiygǝn «ǝfod»ning yanquⱪida (ⱪoxenda) turidu. Bu taxlar arⱪiliⱪ Israil hǝlⱪi Hudadin yol sorisa bolatti. «Mis.» 28:28-30ni kɵrüng. «Urim wǝ tummimni kɵtürgüqi kaⱨin arimizda hizmǝttǝ bolƣuqǝ» — mǝnisi bǝlkim: (1) urim wǝ tummim Babilda sürgün bolƣan waⱪtida yoⱪap kǝtkǝn boluxi mumkin; (2) tepilƣini bilǝn ularƣa tǝbir berip mǝnisini qüxǝndüridiƣan kaⱨin tehi qiⱪmidi.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ⱪaytip kǝlgüqilǝrning omumiy sani •••• «Nǝⱨ.» 7:66-69ni kɵrüng  
\m
\v 64 Pütün jamaǝt jǝmiy ⱪiriⱪ ikki ming üq yüz atmix kixi;  
\v 65 buningdin baxⱪa ularning yǝnǝ yǝttǝ ming üq yüz ottuz yǝttǝ ⱪul-dediki bar idi; yǝnǝ ikki yüz ǝr-ayal ƣǝzǝlqisi bar idi.  
\v 66 Ularning yǝttǝ yüz ottuz altǝ eti, ikki yüz ⱪiriⱪ bǝx ⱪeqiri,  
\v 67 tɵt yüz ottuz bǝx tɵgisi wǝ altǝ ming yǝttǝ yüz yigirmǝ exiki bar idi.   
\b  
\m  
\s1 Muⱪǝddǝs ɵy üqün tǝⱪdim ⱪilinƣan mal-mülüklǝr •••• «Nǝⱨ.» 73-70:7nimu kɵrüng  
\m
\v 68 Jǝmǝt kattiwaxliridin bǝziliri Yerusalemƣa wǝ Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ kǝlgǝn qaƣda, Hudaning xu ɵyi ǝsli orniƣa yengiwaxtin selinixi üqün qin kɵnglidin sowƣatlarni tǝⱪdim ⱪildi.  
\v 69 Ular ɵzlirining ⱪurbiƣa ⱪarap ⱪurulux hǝzinisigǝ atmix bir ming darik altun, bǝx ming mina kümüx wǝ yüz ⱪur kaⱨin toni tǝⱪdim ⱪildi. \f □ \fr 2:69 \ft \+bd «darik»\+bd* — ( yaki «drahma») — muxu yǝrdǝ u Pars imperiyǝsidiki birhil altun tǝnggǝ; muxu yǝrdǝ bularning jǝmiy ⱪimmiti bǝlkim 400-500 gram altun idi; «mina» birhil kümüx tǝnggǝ, 60 xǝkǝlgǝ yaki «talant»tin atmixtin birigǝ barawǝr idi. Muxu yǝrdǝ kümüxning jǝmiy eƣirliⱪi bǝlkim 1800-2700 kilogramqǝ idi.\f*  
\v 70 Xuningdin keyin kaⱨinlar, Lawiylar wǝ bir ⱪisim hǝlⱪ ⱪoxulup, ƣǝzǝlkǝxlǝr, dǝrwaziwǝnlǝr, ibadǝthana hizmǝtkarliri ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti; ⱪalƣan Israil hǝlⱪining ⱨǝmmisi ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti.\f □ \fr 2:70 \ft \+bd «Xuningdin keyin kaⱨinlar, Lawiylar... Ibadǝthana hizmǝtkarliri ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti; ⱪalƣan Israil ... ɵz xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti»\+bd* — bu ayǝtning mǝnisi bǝlkim: 
\fp  (1) Kaⱨinlar, Lawiylar ⱪatarliⱪlar ɵzigǝ yengiwaxtin tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrliridǝ makan tutti, yaki Yerusalemdiki hizmǝttǝ bolux üqün yeruslemƣa yeⱪin bolƣan, xundaⱪla ularƣa tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝrdǝ makanlaxti; 
\fp  (2) Lawiylardin baxⱪa Israillar, yǝni on ikki ⱪǝbilidin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr \+bd ǝslidǝ\+bd* ɵzigǝ has xǝⱨǝrlirigǝ makanlaxti yaki yengiwaxtin ularƣa tǝⱪsim ⱪilinƣan xǝⱨǝrlǝrdǝ makanlaxti. 
\fp  Kɵp xǝⱨǝr-yezilar wǝyran bolƣaqⱪa, yaki yat ǝllǝrning igidarqiliⱪi astida bolƣaqⱪa, bǝlkim ⱨǝrhil imkaniyǝt tǝng boluxi mumkin idi.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Ⱪurbangaⱨning yengiwaxtin selinixi  
\m
\v 1 Israil hǝlⱪi ⱨǝrⱪaysisi ɵz xǝⱨǝrliridǝ makanlaxⱪanidi; yǝttinqi ayƣa kǝlgǝndǝ, hǝlⱪ bir adǝmdǝk bolup Yerusalemƣa yiƣildi.  
\v 2 Yozadakning oƣli Yǝxua bilǝn uning kaⱨin ⱪerindaxliri, Xealtiǝlning oƣli Zǝrubbabǝl wǝ uning ⱪerindaxlirining ⱨǝmmisi orunliridin ⱪopup, Hudaning adimi Musa pütkǝn ⱪanun kitabida pütülginidǝk Pǝrwǝrdigarƣa kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ sunux üqün Israilning Hudasining ⱪurbangaⱨini selixⱪa kirixti. \x + \xo 3:2 \xt Ⱪan. 12:5, 6\x*  
\v 3 Gǝrqǝ ular xu yǝrlik hǝlⱪlǝrdin ⱪorⱪsimu, lekin ⱪurbangaⱨni ǝslidiki uli üstigǝ selip, uningda Pǝrwǝrdigarƣa atap ǝtigǝnlik wǝ kǝqlik kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ɵtküzüxkǝ kirixti. \x + \xo 3:3 \xt Qɵl. 28:3\x*  
\v 4 Ular yǝnǝ \add muⱪǝddǝs ⱪanunda\add* pütülgini boyiqǝ «kǝpilǝr ⱨeyti»ni ɵtküzüp, ⱨǝr küni bǝlgilǝngǝn tǝlǝpkǝ muwapiⱪ san boyiqǝ künlük kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪni sunuxatti. \x + \xo 3:4 \xt Law. 23:34; Qɵl. 29:12\x*  
\v 5 Xuningdin keyin ular yǝnǝ ⱨǝr künlük kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar, yengi ay ⱪurbanliⱪi wǝ Pǝrwǝrdigarning barliⱪ muⱪǝddǝs dǝp bekitilgǝn ⱨeytliri üqün tǝⱪdim ⱪilinidiƣan kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlarni, xuningdǝk ⱨǝrbir kixining kɵnglidin Pǝrwǝrdigarƣa atap sunidiƣan ihtiyariy ⱪurbanliⱪlirini sunup turatti. \x + \xo 3:5 \xt Qɵl. 28:11-15; Nǝⱨ. 10:34\x*  
\v 6 Xundaⱪ ⱪilip ular yǝttinqi ayning birinqi künidin baxlap, kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlarni Pǝrwǝrdigarƣa atap sunuxⱪa baxlidi; lekin Pǝrwǝrdigarning ɵyining uli tehi selinmidi.  
\v 7 Ular taxqilar bilǝn yaƣaqqilarƣa pul tapxurdi wǝ xundaⱪla Pars padixaⱨi Ⱪorǝxning ijaziti bilǝn Zidonluⱪlar bilǝn Turluⱪlarƣa kedir yaƣiqini Liwandin \add Ottura\add* dengiz arⱪiliⱪ Yoppaƣa ǝkǝldürüx üqün ularƣa yimǝk-iqmǝk wǝ zǝytun meyini tǝminlidi.   
\b  
\m  
\s1 Muⱪǝddǝs ibadǝthanining yengiwaxtin selinixi  
\m
\v 8 Jamaǝt Yerusalemdiki Hudaning ɵyigǝ kǝlgǝndin keyin ikkinqi yili ikkinqi ayda Xealtiyǝlning oƣli Zǝrubbabǝl, Yozadakning oƣli Yǝxua wǝ ularning kaⱨin wǝ Lawiy ⱪerindaxlirining ⱪaldisi, xuningdǝk sürgünlüktin ⱪaytip Yerusalemƣa kǝlgǝnlǝrning ⱨǝmmisi ⱪuruluxta ix baxlidi; ular yǝnǝ yigirmǝ yaxtin axⱪan Lawiylarni Pǝrwǝrdigarning ɵyini selix ⱪuruluxiƣa nazarǝtqilikkǝ ⱪoydi.  
\v 9 Yǝxua wǝ uning oƣulliri ⱨǝm ⱪerindaxliri, Kadmiyǝl bilǝn uning oƣulliri, yǝni Yǝⱨudaning ǝwladliri Hudaning ɵyidǝ ixlǝydiƣan ixqilarni nazarǝt ⱪilixⱪa bir niyǝttǝ atlandi; Ⱨenadadning oƣulliri, ularning oƣullirimu wǝ ⱪerindax Lawiylar ularƣa yardǝmlǝxti.\f □ \fr 3:9 \ft \+bd «Yǝⱨudaning ǝwladliri»\+bd* — «Yǝⱨuda» muxu yǝrdǝ bǝlkim «Hodawiya» degǝn isimning warianti boluxi mumkin (2:40ni kɵrüng). \+bd «bir niyǝttǝ atlandi»\+bd* — ibraniy tilida: «bir adǝmdǝk bolup ornidin turdi».\f*   
\m
\v 10 Tamqilar Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ ul salidiƣan qaƣda kaⱨinlar has kiyimlirini kiyip, kanaylirini qelip, Asafning ǝwladliri bolƣan Lawiylar jangjang qelip, ⱨǝmmisi ⱪatar-ⱪatar sǝp bolup turƣuzuldi; ular Dawut bǝlgiligǝn kɵrsǝtmilǝr boyiqǝ Pǝrwǝrdigarƣa Ⱨǝmdusana oⱪuxti.  
\v 11 Ular Pǝrwǝrdigarƣa atap ɵzara: — «Pǝrwǝrdigar meⱨribandur, uning Israilƣa bolƣan meⱨir-muⱨǝbbiti mǝnggülüktur» dǝp ⱨǝmdusana wǝ rǝⱨmǝt-tǝxǝkkür eytixti. Bu qaƣda Pǝrwǝrdigarning ɵyining uli selinip bolƣaqⱪa, halayiⱪ Pǝrwǝrdigarni mǝdⱨiyilǝp towlap tǝntǝnǝ ⱪilixti. \x + \xo 3:11 \xt Zǝb. 136\x*  
\v 12 Lekin kaⱨinlardin, Lawiylardin wǝ jǝmǝt baxliⱪliridin nurƣunliri, yǝni ǝslidǝ ilgiriki ɵyni kɵrgǝn nurƣun ⱪeri adǝmlǝr kɵz aldida selinƣan bu ɵyning uliƣa ⱪarap, ün selip yiƣlap ketixti; nurƣun baxⱪa kixilǝr huxal bolup tǝntǝnǝ ⱪilip towlaxti; \f □ \fr 3:12 \ft \+bd «ɵyni kɵrgǝn nurƣun ⱪeri adǝmlǝr ... ün selip yiƣlap ketixti»\+bd* — bǝzilǝrning yiƣlixi huxalliⱪtin boldi; bǝzilǝrning «Bu ɵy ǝslidiki oydǝk ⱨǝywǝtlik bolmaydiƣan boldi» dǝp oylap ⱨǝsrǝt-ⱪayƣudin boldi («Ⱨag.» 2:3ni kɵrüng).\f*  
\v 13 wǝ hǝlⱪ ⱨǝtta kimlǝrning tǝntǝnǝ ⱪilixiwatⱪanliⱪi bilǝn kimlǝrning yiƣlawatⱪanliⱪini ayriwalalmay ⱪaldi; qünki jamaǝt tǝntǝnǝ ⱪilip ⱪattiⱪ towlixatti; wǝ bu awaz yiraⱪ-yiraⱪlarƣa anglinatti.   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 Ɵyni yengiwaxtin selixning tosⱪunluⱪⱪa uqrixi  
\m
\v 1 Yǝⱨuda wǝ Binyamindiki rǝⱪiblǝr sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarƣa atap ɵyni yengiwaxtin salmaⱪqikǝn, degǝn gǝpni anglap,  
\v 2 Zǝrubbabǝl wǝ jǝmǝt baxliⱪliri bilǝn kɵrüxüp: — Biz silǝr bilǝn billǝ salayli; qünki bizmu silǝrgǝ ohxaxla silǝrning Hudayinglarni izlǝp, bizni bu yǝrgǝ ǝkǝlgǝn Asuriyǝ padixaⱨi Esar-Ⱨaddonning künliridin tartip uningƣa ⱪurbanliⱪ sunup keliwatimiz, deyixti. \x + \xo 4:2 \xt 2Pad. 17:29-41 \x*  
\v 3 Lekin Zǝrubbabǝl, Yǝxua bilǝn Israilning baxⱪa jǝmǝt baxliⱪliri ularƣa: — Hudayimizƣa ɵy selixta silǝrning biz bilǝn ⱨeqⱪandaⱪ alaⱪǝnglar yoⱪ; bǝlki Pars padixaⱨi Ⱪorǝx bizgǝ buyruƣandǝk, pǝⱪǝt biz ɵzimizla Israilning Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigarƣa ɵy salimiz, deyixti.\x + \xo 4:3 \xt Əzra 1:1, 2, 3\x*   
\m
\v 4 Xuningdin keyin xu yǝrdiki aⱨalǝ Yǝⱨudalarning ⱪolini ajiz ⱪilip, ularning ⱪurulux ⱪilixiƣa kaxila tuƣdurup turdi.  
\v 5 Ular yǝnǝ Pars padixaⱨi Ⱪorǝxning barliⱪ künliridin taki Pars padixaⱨi Darius tǝhtkǝ olturƣan waⱪitⱪiqǝ, daim mǝsliⱨǝtqilǝrni setiwelip, Yǝⱨudalar bilǝn ⱪerixip, ⱪurulux nixanini buzuxⱪa urunup turdi.\f □ \fr 4:5 \ft \+bd «Pars padixaⱨi Darius»\+bd* — miladiyǝdin ilgiriki 522-486-yillarda Pars tǝhtigǝ olturƣan.\f*   
\b  
\m  
\s1 Rǝⱪiblǝrning Yǝⱨudalar üstidin ǝrz ⱪilixi  
\m
\v 6 Aⱨaxwerox tǝhtkǝ qiⱪⱪan dǝslǝpki waⱪitlarda ular uningƣa Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalem aⱨalisi üstidin bir ǝrznamǝ yazdi. \f □ \fr 4:6 \ft \+bd «Aⱨaxwerox»\+bd* — bǝzi alimlar Pars imperatori bolƣan muxu «Aⱨaxwerox»ni «Ksǝrksis I» ning ɵzi xu (miladiyǝdin ilgiriki 486-464-yillar), dǝp ⱪaraydu. Biraⱪ ispat barki, «Aⱨaxwerox» yaki «Ksǝrksis» degǝn sɵz ǝslidǝ isim ǝmǝs, bǝlki Pars imperatorining omumiy bir unwani idi. Xunga biz «Aⱨaxwerox» dǝp atalƣan padixaⱨni Kambisis (miladiyǝdin ilgiriki 529-521-yillar), dǝp ⱪaraymiz.\f*  
\v 7 Xuningdǝk Artahxaxta künliridǝ Bixlam, Mitridat, Tabǝǝl wǝ ularning ⱪalƣan xeriklirimu Pars padixaⱨi Artahxaxtaƣa aramiy tilida bir ǝrz hetini yazdi; hǝt aramiy tilidin tǝrjimǝ ⱪilindi.\f □ \fr 4:7 \ft \+bd «Artahxaxta»\+bd* — «Artahxaxta» bilǝn «Artaksǝrksis» bir adǝmning nami bolup, tarihta u «Artaksǝrksis» degǝn (grekqǝ) ismi bilǝn tonulƣan. Bu padixaⱨ Kambisis wǝ Darius Histaspis (miladiyǝdin ilgiriki 522-486-yillar) ariliⱪida ɵtkǝn bolsa kerǝk. Xunga u: (1) Kambisisni ɵltürüp tǝhtini tartiwalƣan «Smǝrdis» degǝn jadugǝrni (yǝttǝ ay tǝhtkǝ olturƣan) yaki bolmisa: (2) Kambisis imperator bilǝn birliktǝ ⱨɵkümranliⱪ ⱪilƣan bizgǝ ⱨazir namǝlum «Artahxaxta» (Artaksǝrksis») isimlik baxⱪa birsini kɵrsitixi mumkin. U keyinki alǝmxumul imperator «Artaksǝrksis» (miladiyǝdin ilgiriki 486-425-yillar) boluxi mumkin ǝmǝs; qünki xu kixi 24-ayǝttǝ tilƣa elinƣan Darius imperatordin \+bd keyin\+bd* ⱨɵkümranliⱪ ⱪildi.\f*   
\m
\v 8 Waliy Rǝⱨum bilǝn diwan begi Ximxay padixaⱨ Artahxaxtaƣa Yerusalem üstidin tɵwǝndikidǝk ǝrznamǝ yazdi: — \f □ \fr 4:8 \ft \+bd «...Yerusalem üstidin tɵwǝndikidǝk ǝrznamǝ yazdi»\+bd* — bu ayǝttin baxlap 6:18giqǝ «Əzra»ning tekisti aramiy tilida yezilƣan.\f*   
\m
\v 9 «Mǝzkur mǝktupni yazƣanlardin, waliy Rǝⱨum, katip begi Ximxay wǝ ularning baxⱪa ⱨǝmraⱨliri bolƣan soraⱪqilar, mupǝttixlǝr, mǝnsǝpdarlar, katiplar, arⱪiwiliⱪlar, Babilliⱪlar, Xuxanliⱪlar, yǝni Elamiylar \f □ \fr 4:9 \ft \+bd «...soraⱪqilar, mupǝttixlǝr, mǝnsǝpdarlar, katiplar...»\+bd* — yaki «...Dinayliⱪlar, Afarsatⱪiliⱪlar, Tarpǝlliklǝr, Arfasliⱪlar,...». \+bd «Xuxanliⱪlar, yǝni...»\+bd* — yaki «Susa (xǝⱨiri)dikilǝr, yǝni...».\f*  
\v 10 wǝ uluƣ janabiy Osnappar Samariyǝ xǝⱨirigǝ wǝ \add Əfrat\add* dǝryaning muxu tǝripidiki baxⱪa yǝrlǝrgǝ orunlaxturƣan aⱨalimu bar \f □ \fr 4:10 \ft \+bd «Uluƣ janabiy Osnappar»\+bd* — Osnappar bolsa Asuriyǝ imperatori «Axurbanipal»ning aramiy tilidiki nami. U miladiyǝdin ilgiriki 669-yili atisi Esarⱨaddonning tǝhtigǝ warisliⱪ ⱪildi; miladiyǝdin ilgiriki 645-yilliri ǝtrapida u Elamning paytǝhti Xuxanni ixƣal ⱪilip, uningdiki puⱪralardin bǝzilǝrni Samariyǝgǝ, xundaⱪla ottura xǝrⱪtiki baxⱪa yǝrlǝrgǝ sürgün ⱪildi. \+bd «dǝrya»\+bd* —mǝzkur kitabta muxu yǝrdin baxlap «dǝrya» «Əfrat dǝryasi»ni kɵrsitidu; «muxu tǝripi» — ƣǝrbiy tǝripi, ǝlwǝttǝ.\f*  
\v 11 (mana bu ularning padixaⱨⱪa yazƣan hetining kɵqürülmisi) — ɵzlirining dǝryaning muxu tǝripidiki hizmǝtkarliridin padixaⱨ aliliri Artahxaxtaƣa salam!  
\v 12 Padixaⱨ aliylirigǝ mǝlum bolsunki, ɵzliri tǝrǝptin biz tǝrǝpkǝ kǝlgǝn Yǝⱨudiylar Yerusalemƣa kelixti; ular axu asiy wǝ sesiⱪ xǝⱨǝrni ⱪuruwatidu, ulini yasap püttürdi, sepilni yasap qiⱪti wǝ sepilning ullirini bir-birigǝ ulap yasawatidu. \f □ \fr 4:12 \ft \+bd «sepilni yasap qiⱪti wǝ sepilning ullirini bir-birigǝ ulap yasawatidu»\+bd* — muxu gǝp birinqidin ɵz-ɵzigǝ zit kelidu. Ⱪandaⱪsigǝ sepil ulliri tehi «bir-birigǝ ulanmay» turup sepil yasilip bolidu? 13-ayǝttǝ hatirilǝngǝn ɵz bayanlirimu ularning xu sɵzigǝ rǝddiyǝ bolidu. Ikkinqidin, bu sɵzlǝr pütünlǝy yalƣan. Yǝⱨudiy hǝlⱪi pǝⱪǝt ibadǝthana (Ⱪorǝx padixaⱨning ǝslidiki yarliⱪi boyiqǝ) ⱪuruwatatti. Sepilning ɵzi bolsa, harabilik ǝⱨwalda idi. Mǝsilǝn «Nǝⱨ.» 1:3ni kɵrüng.\f*  
\v 13 Əmdi uluƣ padixaⱨ aliylirigǝ xu mǝlum bolƣayki, mubada bu xǝⱨǝr onglansa, sepil pütküzülsǝ, ular baj tapxurmaydiƣan, olpan tɵlimǝydiƣan wǝ paraⱪ tapxurmaydiƣan boluwalidu, bundaⱪ ketiwǝrsǝ padixaⱨlarning hǝzinisigǝ sɵzsiz ziyan bolidu.  
\v 14 Biz ordining tuzini yǝp turup, padixaⱨimizning bundaⱪ biⱨɵrmǝt ⱪilinixiƣa ⱪarap turuximizƣa ⱪǝt’iy toƣra kǝlmǝydu, xu sǝwǝbtin padixaⱨimizƣa mǝlum ⱪilixⱪa jür’ǝt ⱪilduⱪ. \f □ \fr 4:14 \ft \+bd «bundaⱪ biⱨɵrmǝt ⱪilinixiƣa...»\+bd* — yaki «bundaⱪ ziyan tartixiƣa...».\f*  
\v 15 Xuning üqün \add aliylirining\add* ata-bowilirining tarihnamisini sürüxtǝ ⱪilixlirini tǝxǝbbus ⱪilimiz; sili tarihnamidin bu xǝⱨǝrning ǝⱨwalini bilip, uning padixaⱨlarƣimu, ⱨǝrⱪaysi ɵlkilǝrgimu ziyan yǝtküzüp kǝlgǝn asiy bir xǝⱨǝr ikǝnlikini, ⱪǝdimdin tartip bu xǝⱨǝrdikilǝr aƣdurmiqiliⱪ teriƣanliⱪini bilgǝyla; dǝl xu sǝwǝbtin bu xǝⱨǝr wǝyran ⱪilinƣanidi.  
\v 16 Xunga biz aliyliriƣa xuni uⱪturmaⱪqimizki, ǝgǝr bu xǝⱨǝr ⱪurulsa, sepilliri pütküzülsǝ, undaⱪta silining dǝryaning muxu tǝripidiki yǝrlǝrgǝ ⱨeqⱪandaⱪ igidarqiliⱪliri bolmay ⱪalidu».   
\b  
\m  
\s1 Padixaⱨning ix tohtitilsun dǝp yarliⱪ qüxürüxi  
\m
\v 17 Padixaⱨ mundaⱪ jawab yollidi: —  
\m «Waliy Rǝⱨum, diwan begi Ximxayƣa wǝ Samariyǝ ⱨǝm Dǝryaning xu tǝripidiki baxⱪa yǝrlǝrdǝ turuxluⱪ ⱨǝmraⱨliringlarƣa salam! \f □ \fr 4:17 \ft \+bd «Dǝryaning xu tǝripi»\+bd* — Əfrat dǝryasining ƣǝrbiy tǝripi.\f*  
\v 18 Silǝrning bizgǝ yazƣan ǝrz hetinglar mening aldimda eniⱪ ⱪilip oⱪup berildi. \f □ \fr 4:18 \ft \+bd «aldimda eniⱪ ⱪilip oⱪup...»\+bd* — yaki «aldimda tǝrjimǝ ⱪilinip oⱪup....».\f*  
\v 19 Tǝkxürüp kɵrüxni buyruwidim, bu xǝⱨǝrning dǝrwǝⱪǝ ⱪǝdimdin tartip padixaⱨlarƣa ⱪarxi qiⱪip isyan ⱪozƣiƣan, xǝⱨǝrdǝ daim asiyliⱪ-ⱪozƣilang kɵtürüxtǝk ixlarning bolup kǝlgǝnliki mǝlum boldi.  
\v 20 Ilgiriki waⱪitlarda ⱪudrǝtlik padixaⱨlar Yerusalemƣa ⱨɵkümranliⱪ ⱪilip, Dǝryaning xu tǝripidiki pütün yǝrlǝrni idarǝ ⱪilip kǝlgǝn, ular xularƣa beⱪinip baj, olpan wǝ pariⱪini tapxurup kǝlgǝnikǝn.  
\v 21 Əmdi silǝr buyruⱪ qüxürüp u hǝlⱪni ixtin tohtitinglar, mǝndin baxⱪa yarliⱪ qüxürülmigüqǝ, bu xǝⱨǝrni yengiwaxtin ⱪurup qiⱪixⱪa bolmaydiƣanliⱪi uⱪturunglar.  
\v 22 Bu ixni ada ⱪilmay ⱪelixtin pǝhǝs bolunglar; padixaⱨlarƣa ziyan kǝltüridiƣan apǝt nemixⱪa küqiyiweridikǝn?».   
\m
\v 23 Padixaⱨ Artahxaxtaning yarliⱪining kɵqürülmisi Rǝⱨumƣa, diwan begi Ximxay ⱨǝm ularning ⱨǝmraⱨliriƣa oⱪup berilixi bilǝnla, ular alman-talman Yerusalemdiki Yǝⱨudalarning ⱪexiƣa qiⱪip, ⱨǝrbiy küq ixlitip, ularni ixni tohtitixⱪa mǝjbur ⱪildi.  
\v 24 Xuning bilǝn Yerusalemdiki Hudaning ɵyidiki ixlar tohtidi; ix taki Pars padixaⱨi Darius tǝhtkǝ qiⱪip ikkinqi yiliƣiqǝ tohtaƣliⱪ ⱪaldi.   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\s1 Muⱪǝddǝs ɵyni yǝnǝ bir ⱪetim yengiwaxtin selix  
\m
\v 1 Bu qaƣda pǝyƣǝmbǝrlǝr, yǝni Ⱨagay pǝyƣǝmbǝr bilǝn Iddoning oƣli Zǝkǝriya pǝyƣǝmbǝr Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalemdiki Yǝⱨudiylarƣa bexarǝt berixkǝ baxlidi; ular Israilning Hudasining namida ularƣa bexarǝt berixti. \x + \xo 5:1 \xt Ⱨag. 1:1; Zǝk. 1:1\x*  
\v 2 Xuning bilǝn Xealtiyǝlning oƣli Zǝrubbabǝl wǝ Yozadakning oƣli Yǝxua ⱪopup Yerusalemdiki Hudaning ɵyini yengiwaxtin selixⱪa baxlidi; Hudaning pǝyƣǝmbǝrliri ular bilǝn billǝ bolup ularƣa yardǝm bǝrdi.   
\m
\v 3 Xu qaƣda Dǝryaning ƣǝrb tǝripining bax waliysi Tattinay bilǝn Xetar-Boznay ⱨǝm ularning ⱨǝmraⱨliri ularning yeniƣa kelip: «Kim silǝrgǝ bu ɵyni yengiwaxtin selixⱪa, bu ⱪuruluxni püttürüxkǝ buyruⱪ bǝrdi?» dǝp soridi. \f □ \fr 5:3 \ft \+bd «bu ⱪuruluxni...»\+bd* — yaki «bu tamni...».\f*  
\v 4 Ular yǝnǝ: «Bu ⱪuruluxⱪa mǝs’ul bolƣuqilarning ismi nemǝ?» dǝp soridi.  
\v 5 Lekin Hudaning nǝziri Yǝⱨuda aⱪsaⱪallirining üstidǝ idi, xunga bax waliy ⱪatarliⱪlar padixaⱨ Dariusⱪa mǝlum ⱪilƣuqǝ, xundaⱪla uningdin bu ⱨǝⱪtǝ birǝr jawab yarliⱪ kǝlgüqǝ ularning ⱪurulux ixini tosmidi.   
\b  
\m  
\s1 Padixaⱨ Dariusⱪa yǝnǝ bir ǝrz mǝlum ⱪilinixi  
\m
\v 6 Dǝryaning ƣǝrb tǝripining waliysi Tattinay bilǝn Xetar-Boznay ⱨǝm ularning ⱨǝmraⱨliri, yǝni Dǝryaning ƣǝrb tǝripidiki afarsaⱪliⱪlar padixaⱨ Dariusⱪa hǝt ǝwǝtti; hǝtning kɵqürülmisi mana tɵwǝndikidǝk:  
\v 7 Ular padixaⱨⱪa ǝwǝtkǝn mǝlumatta mundaⱪ deyilgǝn: «Darius aliyliriƣa qongⱪur aman-esǝnlik bolƣay!  
\v 8 Padixaⱨimizƣa xu ix yetip mǝlum bolsunki, biz Yǝⱨudiyǝgǝ, uluƣ Hudaning ɵyigǝ berip kɵrduⱪki, xu ɵy yoƣan taxlar bilǝn yasiliwatidu, tamliriƣa limlar ɵtküzülüp selinmaⱪta; bu ⱪurulux tez sürǝttǝ onguxluⱪ elip beriliwetiptu. \f □ \fr 5:8 \ft \+bd «...tez sürǝttǝ onguxluⱪ elip beriliwetiptu»\+bd* — yaki «...ǝstayidilliⱪ bilǝn onguxluⱪ elip beriliwetiptu».\f*  
\v 9 Andin biz u yǝrdiki aⱪsaⱪallardin: — Kim silǝrgǝ bu ɵyni selixⱪa, bu ⱪuruluxni püttürüxkǝ buyruⱪ bǝrdi? — dǝp soriduⱪ.  
\v 10 Wǝ aliyliriƣa mǝlum bolsun üqün ularning isimlirini soriduⱪ, xuningdǝk ularning baxliⱪlirining ismilirini pütüp hatirilimǝkqi iduⱪ.  
\v 11 Ular bizgǝ: «Biz asman-zeminning Hudasining ⱪulliri, biz ⱨazir buningdin uzun yillar ilgiri selinƣan ɵyni yengiwaxtin seliwatimiz. Muxu ɵyni ǝslidǝ Israilning uluƣ bir padixaⱨi saldurƣanidi.  
\v 12 Lekin ata-bowilirimiz asmandiki Hudaning ƣǝzipini kǝltürüp ⱪoyƣaqⱪa, Huda ularni Kaldiyǝlik Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsarning ⱪoliƣa tapxurƣan; u bu ɵyni qaⱪturuwetip, hǝlⱪni Babilƣa tutⱪun ⱪilip ǝkǝtkǝn. \x + \xo 5:12 \xt 2Tar. 36:16-21\x*  
\v 13 Lekin Babil padixaⱨi Ⱪorǝxning birinqi yili padixaⱨ Ⱪorǝx Hudaning bu ɵyini yengiwaxtin selixⱪa yarliⱪ qüxürgǝn. \x + \xo 5:13 \xt 2Tar. 36:22,23; Əzra 1\x*  
\v 14 Wǝ Neboⱪadnǝsar Yerusalemdiki bu ibadǝthanidin elip Babil buthanisiƣa apirip ⱪoyƣan Hudaning ɵyidiki altun-kümüx ⱪaqa-ⱪuqilarnimu padixaⱨ Ⱪorǝx ularni Babil buthanisidin ǝpqiⱪturup, Xǝxbazar isimlik bir kixigǝ tapxurƣan; u uni bax waliy ⱪilip tǝyinligǝnidi \x + \xo 5:14 \xt Əzra 1:8\x*  
\v 15 ⱨǝm uningƣa: — Bu ⱪaqa-ⱪuqilarni elip ularni Yerusalemdiki ibadǝthaniƣa apirip ⱪoyƣin; Hudaning ɵyi ǝsli jayiƣa yengiwaxtin selinsun, dǝp buyruƣan.  
\v 16 Andin xu Xǝxbazar degǝn kixi kelip, Yerusalemdiki Hudaning ɵyigǝ ul salƣan; ǝnǝ xu waⱪittin baxlap ⱨazirƣiqǝ yasiliwatidu, tehi pütmidi» dǝp jawap bǝrdi.   
\m
\v 17 Əmdi aliyliriƣa layiⱪ kɵrünsǝ, padixaⱨimizning xu yǝrdǝ, yǝni Babildiki hǝzinini ahturup beⱪixini, u yǝrdǝ padixaⱨ Ⱪorǝxning Yerusalemdiki Hudaning ɵyini yengiwaxtin selix toƣrisida qüxürgǝn yarliⱪining bar-yoⱪluⱪini tǝkxürüp beⱪixini soraymiz ⱨǝm padixaⱨimizning bu ix toƣrisida ɵz iradisini bizgǝ bildürüp ⱪoyuxini ɵtünimiz».   
\b  
\b  
\m  
\c 6
\s1 Padixaⱨ Dariusning ilgiriki padixaⱨning yarliⱪini tepixi  
\m
\v 1 Andin padixaⱨ Darius Babildiki dɵlǝt-bayliⱪlar saⱪlanƣan «Arhiplar ɵyi»ni tǝkxürüp qiⱪixⱪa yarliⱪlarni qüxürdi. \f □ \fr 6:1 \ft \+bd «Arhiplar ɵyi»\+bd* — aramiy tilida «Oram arhiplar ɵyi».\f*  
\v 2 Media ɵlkisidiki Ahmeta ⱪǝl’ǝsidin bir oram ⱪǝƣǝz tepildi, uningda mundaⱪ bir hatirǝ pütülgǝn: \f □ \fr 6:2 \ft \+bd «Ahmeta»\+bd* — tarihta bu ⱪǝl’ǝ adǝttǝ «Əkbatana» degǝn nami bilǝn tonulƣan.\f*  
\v 3 «Padixaⱨ Ⱪorǝxning birinqi yili, padixaⱨ Ⱪorǝx Yerusalemdiki Hudaning ɵyigǝ dair mundaⱪ bir yarliⱪ qüxüridu: — «Ⱪurbanliⱪ sunulidiƣan orun bolux üqün bu ɵy yengiwaxtin selinsun; uli puhta selinsun, ɵyning igizliki atmix gǝz, kǝngliki atmix gǝz bolsun. \f □ \fr 6:3 \ft \+bd «Ɵyning igizliki atmix gǝz, kǝngliki atmix gǝz...»\+bd* — Muⱪǝddǝs Kitabta ixlitilgǝn «gǝz» ⱪolning jǝynǝktin barmaⱪning uqiƣiqǝ bolƣan ariliⱪi (tǝhminǝn 45 santimetr) idi.\f*  
\v 4 Üq ⱪǝwǝt yoƣan tax, bir ⱪǝwǝt yengi yaƣaq bilǝn selinsun, barliⱪ hirajǝt padixaⱨliⱪ hǝzinisidin qiⱪim ⱪilinsun.  
\v 5 Əslidǝ Neboⱪadnǝsar Yerusalemdiki ibadǝthanidin elip Babilƣa apirip ⱪoyƣan, Hudaning ɵyidiki altun-kümüx ⱪaqa-ⱪuqilarning ⱨǝmmisi ⱪayturup kelinip, Yerusalemdiki ibadǝthaniƣa ⱪaytidin yǝtküzülüp, ⱨǝrbiri ɵz jayiƣa ⱪoyulsun; ular Hudaning ɵyigǝ ⱪuyulsun!».   
\b  
\m  
\s1 Padixaⱨning muⱪǝddǝs ɵyni dawamliⱪ yengiwaxtin selixⱪa buyruⱪ qüxürüxi  
\m
\v 6 \add Dariustin yarliⱪ qüxürülüp\add*: «— Xunga, i dǝryaning xu tǝripining bax waliysi Tattinay wǝ Xetar-Boznay ⱨǝm silǝrning ⱨǝmraⱨliringlar, yǝni Dǝryaning xu tǝripidiki afarsaⱪliⱪlar, ǝmdi silǝr u yǝrdin neri ketinglar! \f □ \fr 6:6 \ft \+bd «Dǝryaning xu tǝripi»\+bd* — Əfrat dǝryasining ƣǝrb tǝripini kɵrsitidu.\f*  
\v 7 Hudaning ɵyining ⱪuruluxi bilǝn karinglar bolmisun; Yǝⱨudiylarning bax waliysi bilǝn Yǝⱨudiylarning aⱪsaⱪallirining Hudaning bu ɵyini ǝslidiki orniƣa selixiƣa yol ⱪoyunglar.   
\m
\v 8 Xuningdǝk mǝn Hudaning bu ɵyining selinixi üqün Yǝⱨudalarning aⱪsaⱪalliri toƣruluⱪ silǝrgǝ buyruⱪ qüxürdumki: — Dǝryaning ƣǝrb tǝripidin, padixaⱨliⱪ hǝzinisigǝ tapxurulƣan baj kirimidin silǝr keqiktürmǝy xu adǝmlǝrgǝ toluⱪ hirajǝt ajritip beringlar, ⱪurulux ⱨeq tohtap ⱪalmisun. \f □ \fr 6:8 \ft \+bd «keqiktürmǝy...»\+bd* — yaki «ǝstayidilliⱪ bilǝn...».\f*  
\v 9 Ularƣa nemǝ kerǝk bolsa, jümlidin asmandiki Hudaƣa kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ sunuxⱪa, mǝyli ǝrkǝk torpaⱪ bolsun, ⱪoqⱪar yaki ⱪozilar bolsimu, xular berilsun; yǝnǝ Yerusalemdiki kaⱨinlarning bǝlgiligini boyiqǝ buƣday, tuz, xarab yaki zǝytun maylar bolsun xularning birimu kǝm ⱪilinmay, ⱨǝr küni tǝmin etip turulsun.  
\v 10 Xuning bilǝn ular asmandiki Hudaƣa huxbuy ⱪurbanliⱪlarni kǝltürüp, padixaⱨⱪa wǝ padixaⱨning ǝwladliriƣa uzun ɵmür tilisun. \f □ \fr 6:10 \ft \+bd «padixaⱨning ǝwladliriƣa uzun ɵmür tilisun»\+bd* — aramiy tilida «padixaⱨ wǝ uning oƣullirining ⱨayatini tilisun».\f*  
\v 11 Mǝn yǝnǝ buyruymǝnki, kimki bu yarliⱪni ɵzgǝrtsǝ, xu kixining ɵyining bir tal limi suƣuruwelinip tiklǝngǝndin keyin, xu kixi uningƣa esip mihlap ⱪoyulsun, ɵyi ǝhlǝthaniƣa aylanduruwetilsun! \f □ \fr 6:11 \ft \+bd «ǝhlǝthaniƣa aylanduruwetilsun!»\+bd* — yaki «ⱨajǝthaniƣa aylanduruwetilsun!».\f*  
\v 12 Wǝ Ɵzining namini xu yǝrdǝ ⱪaldurƣan Huda muxu Yerusalemdiki ɵyini ɵzgǝrtixkǝ yaki buzuxⱪa ⱪol uzartⱪan ⱨǝrⱪandaⱪ padixaⱨ yaki hǝlⱪni ⱨalak ⱪilsun! Mǝn Darius muxu yarliⱪni qüxürdum, ǝstayidilliⱪ bilǝn bǝja kǝltürülsun!» deyildi.   
\b  
\m  
\s1 Ibadǝthanining pütküzülüxi  
\m
\v 13 Andin Dǝryaning ƣǝrb tǝripining bax waliysi Tattinay, Xetar-Boznay wǝ ularning ⱨǝmraⱨliri padixaⱨ Dariusning ǝwǝtkǝn yolyoruⱪi boyiqǝ ǝstayidilliⱪ bilǝn xu ixni bǝja kǝltürdi.  
\v 14 Yǝⱨudiylarning aⱪsaⱪalliri ⱪuruluxni dawamlaxturup, Ⱨagay pǝyƣǝmbǝr wǝ Iddoning oƣli Zǝkǝriyaning bexarǝt berixliri bilǝn xu ixta ronaⱪ tapti. Ular Israilning Hudasining ǝmri boyiqǝ, xundaⱪla Ⱪorǝx, Darius wǝ Artahxaxta ⱪatarliⱪ Pars padixaⱨlirining ǝmri boyiqǝ ixlǝp, ɵyni yengiwaxtin ⱪurup qiⱪix ixini püttürdi.  
\v 15 Bu ɵy Darius padixaⱨi sǝltǝnitining altinqi yili, Adar eyining üqinqi küni pütküzüldi.   
\b  
\m  
\s1 Ɵyning Hudaƣa atilixi  
\m
\v 16 Israillar — kaⱨinlar, Lawiylar wǝ ⱪalƣan sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝn hǝlⱪlǝrning ⱨǝmmisi Hudaning bu ɵyini uningƣa atax murasimini huxal-huramliⱪ bilǝn ɵtküzdi.  
\v 17 Ɵyni Hudaning Ɵzigǝ atax murasimida ular yüz torpaⱪ, ikki yüz ⱪoqⱪar wǝ tɵt yüz ⱪoza sundi ⱨǝm Israil ⱪǝbililirining sani boyiqǝ barliⱪ Israil üqün gunaⱨ ⱪurbanliⱪi süpitidǝ on ikki tekini sundi.  
\v 18 Ular yǝnǝ Yerusalemdiki Hudaning ibadǝt-hizmitini ɵtǝxkǝ, Musaning kitabida yezilƣini boyiqǝ, kaⱨinlarni ɵz nɵwiti boyiqǝ, Lawiylarni guruppiliri boyiqǝ turƣuzdi.\f □ \fr 6:18 \ft \+bd «Musaning kitabi»\+bd* — bǝlkim Tǝwratning 1-, 2-, 3-, 4- wǝ 5-ⱪisimlirini kɵrsitidu.\f*  \x + \xo 6:18 \xt Qɵl. 3:6, 32; 8:11; 1Tar. 24:1\x*   
\b  
\m  
\s1 Ɵtüp ketix ⱨeytining ɵtküzülüxi  
\m
\v 19 Birinqi ayning on tɵtinqi küni sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr «ɵtüp ketix ⱨeyti»ni ɵtküzdi. \x + \xo 6:19 \xt Mis. 12:1-28; Law. 23:5; Qɵl. 28:16; Ⱪan. 16:2\x*  
\v 20 Qünki kaⱨinlar wǝ Lawiylar bir niyǝt bilǝn birliktǝ paklinix rǝsimlirini ɵtküzüp, ⱨǝmmisi paklandi; andin ular barliⱪ sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr wǝ ularning ⱪerindixi bolƣan kaⱨinlar wǝ ⱨǝm ɵzliri üqün ɵtüp ketix ⱨeytiƣa atiƣan \add ⱪozilirini\add* soydi.  
\v 21 Sürgünlüktin \add yengila\add* ⱪaytip kǝlgǝn Israillar wǝ xuningdǝk Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarni izdǝp, ɵzlirini zemindiki yat ǝlliklǝrning bulƣaxliridin ayrip qiⱪⱪan barliⱪ kixilǝr ⱪoza gɵxlirini birliktǝ yeyixti.  
\v 22 Ular petir nan ⱨeytini huxal-huramliⱪ iqidǝ yǝttǝ kün ɵtküzdi; qünki Pǝrwǝrdigar ularni huxalliⱪⱪa qɵmdürdi ⱨǝm Asuriyǝ padixaⱨining kɵnglini ularƣa mayil ⱪilip, Ɵzining ɵyini — Israilning Hudasining ɵyini ⱪuruxⱪa ularning ⱪolini mustǝⱨkǝmlidi.\f □ \fr 6:22 \ft \+bd «Asuriyǝ padixaⱨining kɵngli»\+bd* — Pars imperatorini «Asuriyǝ padixaⱨi» dǝp atax ⱪiziⱪ ix. Xübⱨisizki, Pars imperatori «Babil padixaⱨi», xundaⱪla «Asuriyǝ padixaⱨi» degǝn unwanlarƣa warisliⱪ ⱪilƣan.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 7
\s1 Kaⱨin Əzraning Babildin ⱪaytip kelixi  
\m
\v 1 Xu ixlardin keyin Pars padixaⱨi Artahxaxta sǝltǝnǝt sürgǝn mǝzgildǝ Əzra degǝn kixi \add Babildin Yerusalemƣa qiⱪti\add*. U Serayaning oƣli, Seraya Azariyaning oƣli, Azariya Ⱨilⱪiyaning oƣli,  
\v 2 Ⱨilⱪiya Xallumning oƣli, Xallum Zadokning oƣli, Zadok Ahitubning oƣli,  
\v 3 Ahitub Amariyaning oƣli, Amariya Azariyaning oƣli, Azariya Merayotning oƣli,  
\v 4 Merayot Zǝraⱨiyaⱨning oƣli, Zǝraⱨiyaⱨ Uzzining oƣli, Uzzi Bukkining oƣli,  
\v 5 Bukki Abixuaning oƣli, Abixua Finiⱨasning oƣli, Finiⱨas Əliazarning oƣli, Əliazar bolsa bax kaⱨin Ⱨarunning oƣli idi;  
\v 6 — Əzra degǝn bu kixi Babildin ⱪaytip qiⱪti. U Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar Musaƣa nazil ⱪilƣan Tǝwrat ⱪanuniƣa pixⱪan tǝwratxunas idi; uning Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uningda bolƣaqⱪa, u nemini tǝlǝp ⱪilsa padixaⱨ xuni bǝrgǝnidi. \f □ \fr 7:6 \ft \+bd «ⱪaytip qiⱪti»\+bd* — Muⱪǝddǝs Kitabta «Yerusalemƣa berix», yaki «Yerusalemƣa kelix» degǝn sɵz daim degüdǝk «Yerusalemƣa qiⱪix» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu (mǝsilǝn, «Yǝr.» 31:6). \+bd «Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uningda bolƣaqⱪa...»\+bd* — Tǝwratta «Pǝrwǝrdigarning ⱪoli uningda bolƣaqⱪa» degǝn sɵzlǝr kɵp yǝrlǝrdǝ uqraydu, u: «Pǝrwǝrdigar uningƣa mǝdǝt bǝrgǝqkǝ» degǝn mǝnini bildüridu.\f*  
\v 7 Padixaⱨ Artahxaxtaning yǝttinqi yili bir ⱪisim Israillar, kaⱨinlar, Lawiylar, ƣǝzǝlkǝxlǝr, dǝrwaziwǝnlǝr wǝ ibadǝthana hizmǝtkarliri uning bilǝn birliktǝ Yerusalemƣa ⱪaytip qiⱪti. \f □ \fr 7:7 \ft \+bd «ibadǝthana hizmǝtkarliri»\+bd* — ibraniy tilida «Nǝtiniylar». 2:43ni kɵrüng.\f*  
\v 8 \add Əzra\add* ǝmdi padixaⱨning sǝltǝnitining yǝttinqi yili bǝxinqi ayda Yerusalemƣa yetip kǝldi.  
\v 9 Birinqi ayning birinqi küni u Babildin qiⱪixⱪa tǝyyarlandi; Hudaning xǝpⱪǝtlik ⱪoli uningda bolƣaqⱪa, u bǝxinqi ayning birinqi küni Yerusalemƣa yetip kǝldi.  
\v 10 Qünki Əzra kɵngül ⱪoyup Pǝrwǝrdigarning Tǝwrat-ⱪanunini qüxinip tǝⱨsil ⱪilixⱪa ⱨǝm uningƣa ǝmǝl ⱪilixⱪa wǝ xuningdǝk Israil iqidǝ uningdiki ⱨɵküm-bǝlgilimilǝrni ɵgitixkǝ niyǝt ⱪilƣanidi.   
\b  
\m  
\s1 Padixaⱨ Artahxaxtaning Əzraƣa tapxurƣan yarliⱪ heti  
\m
\v 11 Mana bu padixaⱨ Artahxaxta kaⱨin ⱨǝm Tǝwratxunas Əzraƣa tapxurƣan yarliⱪ hetining kɵqürülmisi: — (Əzra Pǝrwǝrdigarning ǝmrlirigǝ ait ixlarƣa ⱨǝm Uning Israillarƣa tapxurƣan bǝlgilimilirigǝ pixⱪan tǝwratxunas idi): —  
\v 12 «Mǝnki padixaⱨlarning padixaⱨi Artahxaxtadin asmanlardiki Hudaning mukǝmmǝl Tǝwrat-ⱪanuniƣa pixⱪan tǝwratxunas kaⱨin Əzraƣa salam! \f □ \fr 7:12 \ft \+bd «Hudaning mukǝmmǝl Tǝwrat-ⱪanuni»\+bd* — bu ayǝttiki «mukǝmmǝl» degǝn sɵzning baxⱪa tǝrjimilǝrdiki orni bizning tǝrjimimizdikigǝ ohxax bolmasliⱪi mumkin: — Mǝsilǝn «Artahxaxtadin... Hudaning ⱪanuniƣa \+bd mukǝmmǝl\+bd* Tǝwratxunas bolƣan kaⱨin ǝzraƣa...» yaki «Artahxaxtadin... Əzraƣa \+bd mukǝmmǝl\+bd* salam (hatirjǝmlik) bolƣay»\f*  
\v 13 Əmdi mǝn xundaⱪ yarliⱪ qüxürimǝnki, padixaⱨliⱪimda turuwatⱪan Israillardin, xundaⱪla ularning kaⱨin wǝ Lawiyliridin kimlǝr Yerusalemƣa berixni halisa, ⱨǝmmisi sening bilǝn billǝ barsa bolidu.  
\v 14 Qünki sǝn padixaⱨ wǝ uning yǝttǝ mǝsliⱨǝtqisi tǝripidin tǝyinlǝngǝn ikǝnsǝn, ⱪolungdiki Hudaning ⱪanun kitabida eytilƣanliri boyiqǝ, Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalemƣa tǝkxürüx-ⱨal soraxⱪa ǝwǝtilgǝnsǝn.  
\v 15 Sǝn padixaⱨ wǝ uning mǝsliⱨǝtqiliri ɵz ihtiyari bilǝn Israilning Hudasiƣa sunƣan altun-kümüxlǝrni kɵtürüp berip uningƣa tǝⱪdim ⱪil (uning makani Yerusalemdidur); \x + \xo 7:15 \xt Əzra 8:25\x*  
\v 16 Xuningdǝk ⱪolung pütkül Babil ɵlkisidǝ ⱪanqilik altun-kümüxlǝrni tapalisa, xuni hǝlⱪ wǝ kaⱨinlar Yerusalemdiki Hudaning ɵyigǝ tǝⱪdim ⱪilixⱪa ɵz ihtiyari bilǝn bǝrgǝn sowƣatlarƣa ⱪoxup aparƣin.  
\v 17 Sǝn bu pullarƣa eⱨtiyatqanliⱪ bilǝn ⱪurbanliⱪlar üqün torpaⱪ, ⱪoqⱪar, ⱪoza wǝ ⱪoxumqǝ axliⱪ ⱨǝdiyǝliri ⱨǝm xarab ⱨǝdiyǝliri setiwelip, bularni Yerusalemdiki Hudayinglarning ɵyidiki ⱪurbangaⱨⱪa sunƣin.   
\m
\v 18 Ⱪalƣan altun-kümüxlǝrni sǝn wǝ jǝmǝtingdikilǝrgǝ ⱪandaⱪ ⱪilix muwapiⱪ kɵrünsǝ, Hudayinglarning iradisi boyiqǝ xundaⱪ ⱪilinglar.  
\v 19 Sening Hudayingning ɵyidiki ixlarƣa ixlitixkǝ sanga bǝrgǝn ⱪaqa-ⱪuqilarni Yerusalemdiki Hudaning aldiƣa ⱪoy.  
\v 20 Əgǝr xuningdǝk sanga Hudayingning ɵyidiki ⱪalƣan ixlarƣa qiⱪim ⱪilidiƣanƣa nemǝ hirajǝt kerǝk bolsa, sǝn padixaⱨ hǝzinisidin elip ixlǝtkin.   
\m
\v 21 Xuning bilǝn mǝnki padixaⱨ Artahxaxtadin dǝryaning xu ƣǝrb tǝripidiki barliⱪ hǝzinǝ bǝglirigǝ xundaⱪ buyruⱪ qüxürimǝnki, asmandiki Hudaning Tǝwrat-ⱪanunining alimi bolƣan kaⱨin Əzra silǝrdin nemini tǝlǝp ⱪilsa, silǝr ǝstayidilliⱪ bilǝn uning deginidǝk bejiringlar.  
\v 22 Uning alidiƣini kümüx yüz talantⱪiqǝ, buƣday yüz korƣiqǝ, xarab yüz batⱪiqǝ, zǝytun meyi yüz batⱪiqǝ bolsun, tuzƣa qǝk ⱪoyulmisun. \f □ \fr 7:22 \ft \+bd «kümüx yüz talantⱪiqǝ, buƣday yüz korƣiqǝ, xarab yüz batⱪiqǝ,...»\+bd* — bir «talant»ning toptoƣra ⱪanqilik ikǝnliki ⱨazir bizgǝ namǝlum, bǝlkim 45 kilogram boluxi mumkin; xunga 100 talant kümüx bǝlkim 4 tonniqǝ bolatti; bir «kor» 220 litr, 100 kor buƣday 30 tonna, bir «bat» 22 litr, 100 bat 2200 litr bolatti.\f*  
\v 23 Asmanlardiki Huda nemini ǝmr ⱪilsa, xu asmanlardiki Hudaning ɵyi üqün ǝstayidilliⱪ bilǝn bejirilsun; nemixⱪa \add Hudaning\add* ƣǝzipini padixaⱨ wǝ oƣullirining padixaⱨliⱪiƣa qüxürgüdǝkmiz?  
\v 24 Biz xunimu silǝrgǝ mǝlum ⱪilimizki, omumǝn kaⱨinlar, Lawiylar, ƣǝzǝlkǝxlǝr, dǝrwaziwǝnlǝr, ibadǝthana hizmǝtkarliri wǝ Hudaning bu ɵyidǝ hizmǝt ⱪilidiƣanlarning ⱨeqⱪaysisidin baj, olpan wǝ paraⱪ elixⱪa bolmaydu.   
\m
\v 25 Əmdi sǝn ǝy Əzra, Hudayingning sǝndǝ bolƣan ⱨekmitigǝ asasǝn, Dǝryaning xu ƣǝrb tǝripidǝ Hudayingning Tǝwrat-ⱪanunini bilgǝn, barliⱪ hǝlⱪning dǝwasini soraydiƣan, ularni idarǝ ⱪilidiƣan soraⱪqi wǝ ⱨakimlarni tǝyinligin; wǝ Tǝwrat-ⱪanunini bilmǝydiƣanlarƣa bolsa, ularƣa bularni ɵgitinglar. \f □ \fr 7:25 \ft \+bd «Əmdi sǝn ǝy Əzra, Hudayingning sǝndǝ bolƣan ⱨekmitigǝ asasǝn...»\+bd* — ibraniy tilida «Əmdi sǝn ⱪolungda tutⱪan Hudayingning ⱨekmitigǝ asasǝn...».\f*  
\v 26 Hudayingning ⱪanuniƣa wǝ padixaⱨliⱪning ⱪanuniƣa riayǝ ⱪilmaydiƣanlar bolsa, uning üstidin adalǝtlik bilǝn ⱨɵküm qiⱪirilsun; u ɵlümgǝ, yaki sürgüngǝ yaki mal-mülkini musadirǝ ⱪilixⱪa wǝ yaki zindanƣa taxlaxⱪa ⱨɵküm ⱪilinsun».   
\b  
\m  
\s1 Əzraning Hudaƣa Ⱨǝmdusana oⱪuxliri  
\m
\v 27 \add Əzra mundaⱪ dedi\add* — Ata-bowilirimizning Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigarƣa Ⱨǝmdusana bolƣay! Qünki U padixaⱨning kɵngligǝ, Yerusalemdiki Pǝrwǝrdigarning ɵyini xundaⱪ kɵrkǝm bezǝx niyitini saldi,  
\v 28 yǝnǝ meni padixaⱨ wǝ mǝsliⱨǝtqiliri aldida ⱨǝm padixaⱨning mɵⱨtǝrǝm ǝmirliri aldida iltipatⱪa erixtürdi. Pǝrwǝrdigar Hudayimning ⱪoli mǝndǝ bolup, U meni ƣǝyrǝtlǝndürgǝqkǝ, ɵzüm bilǝn billǝ \add Yerusalemƣa\add* qiⱪixⱪa Israillar iqidin birnǝqqǝ mɵtiwǝrlǝrni yiƣdim.   
\b  
\b  
\m  
\c 8
\s1 Əzra bilǝn billǝ ⱪaytⱪanlarning sani  
\m
\v 1 Padixaⱨ Artahxaxta sǝltǝnǝt sürüp turƣan waⱪitta, Babildin mening bilǝn billǝ ⱪaytⱪanlarning ata jǝmǝt baxliⱪliri wǝ ularning nǝsǝbnamiliri tɵwǝndikiqǝ: —   
\m
\v 2 Finiⱨasning ǝwladliridin Gǝrxon, Itamarning ǝwladliridin Daniyal, Dawutning ǝwladliridin Ⱨattux,  
\v 3 Xekaniyaning ǝwladliridin, yǝni Paroxning ǝwladliridin Zǝkǝriya wǝ uning bilǝn nǝsǝbnamidǝ tizimlanƣan ǝrkǝklǝr jǝmiy bir yüz ǝllik kixi; \f □ \fr 8:3 \ft \+bd «Xekaniyaning ǝwladliridin»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi (2-ayǝt bilǝn birlǝxtürülüp): «Dawutning ǝwladliridin, Ⱨattux, yǝni Xekaniyaning oƣli, Paroxning ǝwladliridin... ».\f*  
\v 4 Paⱨat-Moabning ǝwladliridin Zǝraⱨiyaⱨning oƣli Əlyoyinay wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr ikki yüz kixi;  
\v 5 Xekaniyaning ǝwladliridin bolƣan Yaⱨaziyǝlning oƣli wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr üq yüz kixi; \f □ \fr 8:5 \ft \+bd «Xekaniyaning ǝwladliridin bolƣan Yaⱨaziyǝlning oƣli»\+bd* — kona grekqǝ tǝrjimisi (LXX)dǝ «Zattuning ǝwladliridin Yaⱨaziyǝlning oƣli Xekaniya» deyilgǝn. Bu kona tǝrjimǝ toƣra boluxi mumkin.\f*  
\v 6 Adinning ǝwladliridin Yonatanning oƣli Əbǝd wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr ǝllik kixi;  
\v 7 Elamning ǝwladliridin Ataliyaning oƣli Yǝxaya wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr yǝtmix kixi;  
\v 8 Xǝfatiyaning ǝwladliridin Mikailning oƣli Zǝbadiya wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr sǝksǝn kixi;  
\v 9 Yoabning ǝwladliridin Yǝⱨiyǝlning oƣli Obadiya wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr ikki yüz on sǝkkiz kixi;  
\v 10 Xelomitning ǝwladliridin Yosifiyaning oƣli wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr bir yüz atmix kixi; \f □ \fr 8:10 \ft \+bd «Xelomitning ǝwladliridin Yosifiyaning oƣli»\+bd* — kona grekqǝ tǝrjimisi (LXX)dǝ «Banining ǝwladliridin Yosifiyaning oƣli Xelomit» deyilgǝn. Bu kona tǝrjimǝ toƣra boluxi mumkin.\f*  
\v 11 Bibayning ǝwladliridin Bibayning oƣli Zǝkǝriya wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr yigirmǝ sǝkkiz kixi;  
\v 12 Azgadning ǝwladliridin Ⱨakkatanning oƣli Yoⱨanan wǝ uning bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr bir yüz on kixi;  
\v 13 Adonikamning ǝwladliridin ǝng ahirida ⱪaytⱪanlarning isimliri Əlifǝlǝt, Jǝiyǝl wǝ Xemaya bolup, ular bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr atmix kixi; \f □ \fr 8:13 \ft \+bd «Adonikamning ǝwladliridin ǝng ahirida ⱪaytⱪanlar...»\+bd* — yaki «Adonikamning ǝwladliridin, yǝni ǝng ahirida ⱪaytⱪanlar...»\f*  
\v 14 Bigwayning ǝwladliridin Utay bilǝn Zabbud wǝ ular bilǝn billǝ ⱪaytⱪan ǝrkǝklǝr yǝtmix kixi.   
\b  
\m  
\s1 Lawiylar bilǝn ibadǝthana hizmǝtkarliri — yǝni «nǝtaniylar» — ularning qaⱪirtilixi  
\m
\v 15 — Mǝn ularni Ahawaƣa aⱪidiƣan Dǝryaning boyiƣa yiƣdim; biz u yǝrdǝ qedir tikip üq kün turduⱪ. Hǝlⱪni wǝ kaⱨinlarni arilap ⱪarisam u yǝrdǝ Lawiylar yoⱪ ikǝn. \f □ \fr 8:15 \ft \+bd «Lawiylar yoⱪ ikǝn»\+bd* — kaⱨinlar ɵzliri Lawiylar, ǝlwǝttǝ (pǝⱪǝt Ⱨarunning ǝwladliri kaⱨin bolidu); muxu yǝrdǝ deyiliwatⱪini kaⱨinliⱪtin baxⱪa roⱨiy hizmǝt ⱪilalaydiƣan Lawiylarni kɵrsitidu.\f*  
\v 16 Xunga mǝn baxliⱪlardin Əliezǝr, Ariyǝl, Xemaya, Əlnatan, Yarib, Əlnatan, Natan, Zǝkǝriya bilǝn Mǝxullamlarni wǝ ularƣa ⱪoxup oⱪumuxluⱪ alimlardin Yoarib bilǝn Əlnatanni qaⱪirtip kelip,  
\v 17 ularƣa ⱨawalǝ ⱪilip Kasifiya degǝn yǝrgǝ, Iddo degǝn Ataman bilǝn kɵrüxüxkǝ ǝwǝttim. Mǝn Kasifiya degǝn yǝrdǝ Iddoƣa wǝ uning ibadǝthana hizmǝtkarliri bolƣan ⱪerindaxliriƣa dǝydiƣan gǝplǝrni aƣziƣa selip, ularning bu yǝrgǝ Hudayimizning ɵyi üqün hizmǝt ⱪilidiƣan hizmǝtqilǝrni bizgǝ ǝkelixni ɵtündum.  
\v 18 Hudayimizning xapaǝtlik ⱪoli bizdǝ bolƣaqⱪa, ular bizgǝ Israilning ǝwrisi, Lawiyning nǝwrisi Maⱨlining ǝwladliri iqidin oⱪumuxluⱪ bir adǝmni, yǝni Xǝrǝbiyani wǝ uning oƣulliri ⱨǝm ⱪerindaxliri bolup jǝmiy on sǝkkiz kixini baxlap kǝldi.  
\v 19 Ular yǝnǝ Ⱨaxabiya wǝ uning bilǝn billǝ Mǝrarining ǝwladliridin Yǝxaya ⱨǝm uning ⱪerindaxliri ⱨǝm ularning oƣulliri bolup, jǝmiy yigirmǝ kixini,  
\v 20 Yǝnǝ ilgiri Dawut wǝ uning ǝmirliri Lawiylarning hizmitidǝ boluxⱪa tǝyinligǝn «Nǝtiniylar»din ikki yüz yigirmǝ kixini baxlap kǝldi, bularning ⱨǝmmisi isimliri bilǝn tizimlandi.\f □ \fr 8:20 \ft \+bd «Nǝtiniylar»\+bd* — ibadǝthana hizmǝtkarliri.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ⱪaytip kelixkǝ tǝyyarlinix  
\m
\v 21 Xu qaƣda Ahawa dǝryasi boyida mǝn Hudayimizning aldida ɵzümizni tɵwǝn ⱪilip, ɵzimiz wǝ kiqik balilirimiz ⱨǝm barliⱪ mal-mülkimiz üqün Hudayimizdin aⱪ yol tilǝxkǝ roza tutayli, dǝp jakarlidim.  
\v 22 Qünki biz ǝslidǝ padixaⱨⱪa: «Hudayimizning ⱪoli Uni barliⱪ izdigǝnlǝrning üstigǝ iltipat kɵrsitixkǝ ⱪoyulidu; lekin Uning ⱪudriti bilǝn ƣǝzipi Ɵzini taxliƣanlarƣa zǝrbǝ berixkǝ tǝyyardur» degǝniduⱪ, ǝmdi yǝnǝ uningdin yoldiki düxmǝnlǝrgǝ taⱪabil turuxⱪa piyadǝ wǝ atliⱪ lǝxkǝrlǝr tǝyinlǝp berixni tǝlǝp ⱪilƣanliⱪimdin hijil bolup ⱪaldim.  
\v 23 Xuning bilǝn biz roza tutup Hudayimizdin xu ix toƣruluⱪ ɵtünduⱪ, u duayimizni ijabǝt ⱪildi.   
\b  
\m  
\s1 Muⱪǝddǝs ɵy üqün ⱨǝdiyǝ ⱪilinƣan sowƣatlar  
\m
\v 24 Mǝn kaⱨin baxliri iqidin on ikki adǝmni wǝ Xǝrǝbiya, Ⱨaxabiya wǝ ular bilǝn billǝ bolƣan aka-ukiliridin on adǝmni tallap,  
\v 25 ularƣa altun, kümüx wǝ ⱪaqa-ⱪuqilarni, yǝni padixaⱨ, uning mǝsliⱨǝtqiliri, ǝmirliri wǝ xuningdǝk xu yǝrdǝ turuwatⱪan barliⱪ Israillar «kɵydürmǝ ⱨǝdiyǝ» süpitidǝ Hudayimizning ɵyigǝ ⱨǝdiyǝ ⱪilƣan sowƣatlarni tapxurdum. \x + \xo 8:25 \xt Əzra 7:14, 15\x*  
\v 26 Mǝn kümüxtin altǝ yüz ǝllik talant, yüz talant eƣirliⱪtiki kümüx ⱪaqa-ⱪuqa, yüz talant altunni ularning ⱪoliƣa ɵlqǝp tapxurdum.\f □ \fr 8:26 \ft \+bd «kümüxtin altǝ yüz ǝllik talant... yüz talant altun...»\+bd* — xu dǝwrdiki Israillar arisida bir «talant»ning toptoƣra ⱪanqilik ikǝnliki bizgǝ eniⱪ ǝmǝs; «kümüxning talanti» bolsa bǝlkim 45 kilogram, «altunning talanti» bǝlkim 90 kilogram boluxi mumkin; xunga 650 talant kümüx bǝlkim 29 tonniqǝ bolatti, 100 talant kümüx 6.5 tonniqǝ, 100 talant altun 9 tonniqǝ bolatti.\f*  
\v 27 Ularƣa tapxurƣanlirimdin yǝnǝ altun das yigirmǝ bolup, ⱪimmiti ming darik, süpǝtlik wǝ walildap parⱪiraydiƣan mis qong das ikki bolup, altundǝk ⱪimmǝtlik idi. \f □ \fr 8:27 \ft \+bd «darik»\+bd* — (yaki «drahma») — Pars imperyǝsidiki birhil altun tǝnggǝ; muxu yǝrdǝ bu daslarning ⱪimmiti 400-500 kilogram altunƣa barawǝr idi.\f*  
\v 28 Mǝn ularƣa: — Silǝr Pǝrwǝrdigarƣa muⱪǝddǝstursilǝr, ⱪaqa-ⱪuqilarmu muⱪǝddǝstur, altun-kümüxlǝr ata-bowanglarning Hudasi Pǝrwǝrdigarƣa ihtiyariy ⱨǝdiyǝ ⱪilinƣan sowƣattur.  
\v 29 Taki Yerusalemdiki Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki ambar-hǝzinilǝrgǝ yǝtküzüp, kaⱨinlar wǝ Lawiylarning baxliri wǝ Israillarning ⱪǝbilǝ-jǝmǝt baxliⱪlirining aldida tarazidin ɵtküzgüqǝ bularni obdan ⱪarap ⱪoƣdanglar, dedim.  
\v 30 Xuning bilǝn kaⱨinlar bilǝn Lawiylar Yerusalemdiki Hudayimizning ɵyigǝ apiridiƣan, tarazidin ɵtküzülgǝn xu altun-kümüx wǝ ⱪaqa-ⱪuqilarni tapxuruwaldi.   
\b  
\m  
\s1 Yerusalemƣa yetip kelix  
\m
\v 31 Xuning bilǝn birinqi ayning on ikkinqi küni biz Ahawa dǝryasining boyidin ⱪozƣilip Yerusalemƣa qiⱪixⱪa mangduⱪ. Hudayimizning ⱪoli üstimizdǝ bolƣaqⱪa, u bizni düxmǝnlirimizdin wǝ yolda paylap turƣan ⱪaraⱪqilardinmu ⱪutⱪuzdi.  
\v 32 Biz Yerusalemƣa kelip u yǝrdǝ üq kün turduⱪ;  
\v 33 tɵtinqi küni Hudayimizning ɵyidǝ altun-kümüx wǝ ⱪaqa-ⱪuqilar tarazida ɵlqinip kaⱨin Uriyaning oƣli Mǝrǝmotning ⱪoliƣa tapxuruldi; uning yenida Finiⱨasning oƣli Əliazar, yǝnǝ Lawiylardin Yǝxuaning oƣli Yozabad bilǝn Binnuiyning oƣli Noadiyaⱨlar bar idi.  
\v 34 Ⱨǝmmǝ nǝrsǝ sani boyiqǝ wǝ eƣirliⱪi boyiqǝ ɵlqǝndi wǝ xuning bilǝn billǝ ⱨǝrbirining eƣirliⱪi pütüp ⱪoyuldi.   
\m
\v 35 Xu qaƣda ǝsli elip ketilgǝnlǝrning ǝwladliri, yǝni sürgünlüktin ⱪaytⱪanlar Israillarning Hudasiƣa «kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ» süpitidǝ pütkül Israil üqün on ikki torpaⱪ, toⱪsan altǝ ⱪoqⱪar, yǝtmix yǝttǝ ⱪoza sundi, yǝnǝ gunaⱨ ⱪurbanliⱪi süpitidǝ on ikki tekǝ sundi; bularning ⱨǝmmisi Pǝrwǝrdigarƣa atalƣan kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ idi.  
\v 36 Ular padixaⱨning yarliⱪ hǝtlirini padixaⱨning waliyliriƣa wǝ Dǝryaning bu ƣǝrb tǝripidiki ⱨɵkümdarlarƣa tapxuruwidi, ular hǝlⱪⱪǝ wǝ Hudaning ɵyining ixliriƣa izqil yardǝm bǝrdi.   
\b  
\b  
\m  
\c 9
\s1 Hǝlⱪning yat ǝllǝrgǝ ǝgixip sadaⱪǝtsizliⱪ ⱪilixi — Əzraning Israilning gunaⱨlirini tonup dua ⱪilixi  
\m
\v 1 Bu ixlar pütkǝndin keyin ǝmirlǝr mening bilǝn kɵrüxkili yenimƣa kelip: — Israillar, kaⱨinlar wǝ Lawiylar ɵzlirini muxu zeminlardiki taipilǝrdin, yǝni ularning yirginqlik adǝtliridin ayrip turmidi, — demǝk, ular Ⱪanaaniylar, Ⱨittiylar, Pǝrizziylǝr, Yǝbusiylar, Ammoniylar, Moabiylar, Misirliⱪlar wǝ Amoriylarƣa ǝgixip mangdi.  
\v 2 Qünki ular bu yat taipilǝrdin ɵzlirigǝ wǝ oƣulliriƣa hotun elip berip, \add Hudaƣa\add* has muⱪǝddǝs nǝsilni muxu zeminlardiki taipilǝr bilǝn arilaxturuwǝtti; uning üstigǝ, ǝmirlǝr bilǝn ǝmǝldarlar bu sadaⱪǝtsizlikning baxlamqiliridur, — deyixti.   
\m
\v 3 Mǝn bu ixni anglapla kɵnglǝk bilǝn tonumni yirtip, qaq-saⱪallirimni yulup ƣǝm-ⱪayƣuƣa qüxüp olturup kǝttim.  
\v 4 Wǝ Israilning Hudasining sɵzliridin ⱪorⱪup titrigǝnlǝrning ⱨǝrbiri sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝrning sadaⱪǝtsizliki tüpǝylidin yenimƣa kǝldi. Mǝn taki kǝqlik ⱪurbanliⱪ sunulƣuqǝ ƣǝm-ⱪayƣuƣa qɵmüp olturdum.   
\m
\v 5 Kǝqlik ⱪurbanliⱪ waⱪtida mǝn ɵzümni tɵwǝn ⱪilƣan ⱨalǝttin turup, kɵnglǝk wǝ tonum yirtiⱪ ⱨalda Hudayim Pǝrwǝrdigarƣa yüzlinip tizlinip olturup, ⱪollirimni yeyip,  
\v 6 dua ⱪilip: — «Aⱨ Hudayim, xǝrmǝndiliktǝ yüzümni sanga ⱪaritixtin iza tartmaⱪtimǝn, i Hudayim; qünki ⱪǝbiⱨliklirimiz toliliⱪidin baxlirimizdin axti, asiyliⱪ-itaǝtsizlikimiz asmanlarƣa taⱪaxti. \x + \xo 9:6 \xt Zǝb. 38:4\x*  
\v 7 Ata-bowilirimizning künliridin tartip bügüngǝ ⱪǝdǝr zor itaǝtsizliktǝ yürüp kǝlduⱪ, xunga ⱪǝbiⱨliklirimiz tüpǝylidin biz, bizning padixaⱨlirimiz wǝ kaⱨinlirimiz huddi bügünki kündikidǝk ⱨǝrⱪaysi yurtlardiki padixaⱨlarning ⱪoliƣa qüxüp, ⱪiliqⱪa, sürgünlükkǝ, bulang-talangƣa, nomusⱪa tapxurulduⱪ.\f □ \fr 9:7 \ft \+bd «nomusⱪa tapxurulduⱪ»\+bd* — ibraniy tilida «yüzi qüxkǝnlikigǝ tapxurulduⱪ».\f*   
\m
\v 8 Əmdi ⱨazir azƣinǝ waⱪit Hudayimiz kɵzlirimizni nurlandurup, ⱪulluⱪimizda bizgǝ azƣina aram berilsun dǝp, ⱪeqip ⱪutulƣan bir ⱪaldini saⱪlap ⱪelip, bizgǝ ɵzining muⱪǝddǝs jayidin huddi ⱪaⱪⱪan ⱪozuⱪtǝk muⱪim orun berip, bizgǝ Hudayimiz Pǝrwǝrdigardin iltipat kɵrsitildi. \f □ \fr 9:8 \ft \+bd «bizgǝ ɵzining muⱪǝddǝs jayidin huddi ⱪaⱪⱪan ⱪozuⱪtǝk muⱪim orun berip,...»\+bd* — «Yǝx.» 22:20-24ni kɵrüng.\f*  
\v 9 Qünki biz ⱨazir ⱪullarmiz; ⱨalbuki, Hudayimiz muxu ⱪulluⱪimizda yǝnila bizni taxliwǝtmǝy, bǝlki Pars padixaⱨlirining aldida rǝⱨimgǝ erixtürüp, Hudayimizning ɵyini selip, harabilǝxkǝn jaylirini yengiwaxtin onglaxⱪa bizni roⱨlandurdi, xundaⱪla bizni Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalemda sepilliⱪ ⱪildi. \f □ \fr 9:9 \ft \+bd «...bizni Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalemda sepilliⱪ ⱪildi»\+bd* — «sepilliⱪ» muxu yǝrdǝ asasǝn kɵqmǝ mǝnidǝ ixlitilgǝn bolsa kerǝk. Qünki Yerusalemdiki sepil muxu waⱪitta tehi ⱪurulmiƣanidi («Nǝⱨ.» 1-babni kɵrüng).\f*  
\v 10-11 I Huda, biz bu \add iltipatlar\add* aldida yǝnǝ nemǝ deyǝlǝymiz? Qünki biz yǝnila Sening mɵmin bǝndiliring bolƣan pǝyƣǝmbǝrlǝr arⱪiliⱪ tapilƣan ǝmrliringni taxliwǝttuⱪ; Sǝn \add ular arⱪiliⱪ\add*: «Silǝr kirip miras ⱪilip igilǝydiƣan zemin bolsa, xu zemindiki taipilǝrning nijisliⱪi bilǝn bulƣanƣan bir zemin; qünki ular türlük napakliⱪlarni ⱪilip, yirginqlik adǝtliri bilǝn bu zeminni bu qǝttin u qetiƣiqǝ tolduruwǝtti. \x + \xo 9:10-11 \xt Law. 18:25, 27; Ⱪan. 7:3\x*  
\v 12 Xunga silǝr ⱪizliringlarni ularning oƣulliriƣa bǝrmǝnglar, oƣulliringlarƣa ularning ⱪizlirini elip bǝrmǝnglar; silǝr küqiyip, zeminning nazu-nemǝtliridin yeyixkǝ, zeminni ǝbǝdil’ǝbǝd ǝwladliringlarƣa miras ⱪilip ⱪaldurux üqün mǝnggü ularning aman-tinqliⱪi yaki mǝnpǝitini ⱨǝrgiz izdimǝnglar» — degǝniding.  
\v 13 Bizning rǝzil ⱪilmixlirimiz wǝ naⱨayiti eƣir itaǝtsizlikimiz tüpǝylidin bu ⱨǝmmǝ bala-ⱪaza beximizƣa kǝlgǝnidi wǝ Sǝn, i Hudayimiz, ⱪǝbiⱨliklirimizgǝ tegixlik bolƣan jazayimizni yeniklitip, bizgǝ bügünkidǝk nijatliⱪ iltipatni kɵrsǝtkǝn turuⱪluⱪ, \f □ \fr 9:13 \ft \+bd «bizgǝ bügünkidǝk nijat iltipatini kɵrsǝtkǝn»\+bd* — bu ibarining baxⱪa birhil tǝrjimisi: «bizgǝ bügünkidǝk ⱪutuldurulƣan ⱪaldi ⱪaldurƣan».\f*  
\v 14 biz ⱪandaⱪmu yǝnǝ ǝmrliringgǝ hilapliⱪ ⱪilip, bundaⱪ yirginqlik ⱪaidilǝrni tutⱪan bu taipilǝr bilǝn nikaⱨliniwerimiz? Mubada xundaⱪ ⱪilidiƣan bolsaⱪ, Sǝn bizgǝ ƣǝzǝplinip, bizgǝ bir ⱪaldi yaki ⱪutulƣudǝk birsinimu ⱪaldurmay yoⱪatmay ⱪalamsǝn?  
\v 15 I Israilning Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigar, Sǝn ⱨǝⱪⱪaniydursǝn! Xu sǝwǝbtin biz bügünkidǝk ⱪutulup ⱪalƣan bir ⱪaldimiz. Ⱪara, biz Sening aldingda itaǝtsizliklirimizdǝ turuwatimiz, xunga Sening aldingda ⱨeqⱪaysimiz tik turalmay ⱪalduⱪ» — dedim.   
\b  
\b  
\m  
\c 10
\s1 Gunaⱨini tonup, ⱪilƣan duaning nǝtijisi  
\m
\v 1 Əzra dua ⱪilip, gunaⱨini tonup yiƣlap Hudaning ɵyi aldida yiⱪilip düm yatⱪan qaƣda, Israillardin naⱨayiti qong bir jamaǝt, ǝr-ayallar wǝ balilar uning yeniƣa kelip yiƣildi; kɵpqilikmu ⱪattiⱪ yiƣlap ketixti.  
\v 2 Elamning ǝwladliridin, Yǝⱨiyǝlning oƣli Xekaniya ǝzraƣa: — Biz Hudayimizƣa sadaⱪǝtsizlik ⱪilip bu zemindiki yat taipilǝrdin hotun aptuⱪ. Ⱨalbuki, Israil üqün yǝnila ümid bar;  
\v 3 biz ǝmdi Hudayimiz bilǝn ǝⱨdilixǝyli, hojamning wǝ Hudayimizning ǝmrliridin ⱪorⱪup titrigǝnlǝrning nǝsiⱨitigǝ asasǝn bu hotunlarni wǝ ulardin tɵrǝlgǝn pǝrzǝntlǝrni yolƣa selip ⱪoyayli. Ⱨǝmmǝ ix Tǝwrat ⱪanuni boyiqǝ ⱪilinsun.  
\v 4 Tur! Bu ix sanga baƣliⱪtur, biz seni ⱪollaymiz; jür’ǝtlik bolup ixni ada ⱪilƣin, — dedi.   
\m
\v 5 Xuning bilǝn Əzra ornidin ⱪopup, kaⱨinlarning Lawiylarning wǝ pütkül Israil jamaitining baxliⱪlirini xu sɵz boyiqǝ ix ⱪilimiz, dǝp ⱪǝsǝm iqixkǝ ündidi, ular ⱪǝsǝm iqti.   
\m
\v 6 Andin Əzra Hudaning ɵyi aldidin ⱪopup Əliyaxibning oƣli Yǝⱨoⱨananning ɵyigǝ kirdi; u u yǝrgǝ kǝlgǝndǝ ƣizamu yemidi, sumu iqmidi, qünki u sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝrning sadaⱪǝtsizliki üqün eqinatti.  
\v 7 Xuning bilǝn Yǝⱨudiyǝ wǝ Yerusalemda sürgünlüktin ⱪaytip kǝlgǝnlǝrning ⱨǝmmisigǝ jakarlinip, Yerusalemƣa yiƣilinglar,  
\v 8 ǝmirlǝr wǝ aⱪsaⱪallarning nǝsiⱨiti boyiqǝ, kimki üq kün iqidǝ yetip kǝlmisǝ, uning pütün mal-mülki musadirǝ ⱪilinidu, sürgündin ⱪaytip kǝlgǝnlǝrning jamaitidinmu ayrilidu, dǝp, jakarnamǝ qiⱪirildi.  
\v 9 Xuning bilǝn Yǝⱨuda wǝ Binyamindiki barliⱪ ǝrlǝr üq küngiqǝ Yerusalemƣa yiƣilip boldi. U toⱪⱪuzinqi ayning yigirminqi küni idi; barliⱪ hǝlⱪ Hudaning ɵyining ⱨoylisidiki mǝydanƣa kelip olturdi, kɵpqilik bu ixtin ⱪorⱪaqⱪa, xuningdǝk ⱪattiⱪ yaƣⱪan yamƣur tüpǝylidin, titrǝp ketixti.  
\v 10 Kaⱨin Əzra ornidin ⱪopup ularƣa: — Silǝr Hudaƣa sadaⱪǝtsizlik ⱪilip yat taipilǝrning ⱪizlirini hotunluⱪⱪa elip Israillarning itaǝtsizlikini axurdunglar.  
\v 11 Əmdi silǝr ata-bowanglarning Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigar aldida gunaⱨinglarni tonup, uning nǝziridǝ durus bolƣanni ⱪilip, ɵzünglarni bu zemindiki taipilǝrdin wǝ bu yat ǝllik hotunliringlardin arini oquⱪ ⱪilinglar, dedi.   
\m
\v 12 Pütün jamaǝt yuⱪiri awazda jawap berip: — Maⱪul, biz ɵzlirining xu gǝpliri boyiqǝ ix kɵrimiz.  
\v 13 Biraⱪ adǝmlǝr bǝk kɵp, yǝnǝ kelip yamƣur pǝsli bolƣaqⱪa talada turalmaymiz; uning üstigǝ bu degǝn bir-ikki kündǝ pütidiƣan ix ǝmǝs, qünki bizdǝ bu ixta itaǝtsizlik ⱪilƣanlar naⱨayiti kɵptur! \f □ \fr 10:13 \ft \+bd «qünki bizdǝ bu ixta itaǝtsizlik ⱪilƣanlar naⱨayiti kɵptur!»\+bd* — baxⱪa bir hil tǝrjimisi: «qünki biz bu ixta bǝk eƣir itaǝtsizlik ⱪilƣanmiz».\f*  
\v 14 Hudaning muxu ix tüpǝyli kǝlgǝn ⱪattiⱪ ƣǝzipining bizdin kǝtküqǝ, baxliⱪlirimiz pütkül jamaǝtkǝ wǝkil bolup Pǝrwǝrdigarning aldida tursun; bizning ⱨǝrⱪaysi xǝⱨǝrlirimizdǝ yat ǝllǝrdin hotun alƣanlarmu bǝlgilǝngǝn waⱪitta xu xǝⱨǝrning aⱪsaⱪal wǝ ⱨakimliri bilǝn birliktǝ kelip bu ixni bir tǝrǝp ⱪilsun, — dedi.   
\m
\v 15 Bu ixⱪa pǝⱪǝt Asaⱨǝlning oƣli Yonatan bilǝn Tiⱪwaⱨning oƣli Yaⱨziya ⱪarxi qiⱪti, Mǝxullam bilǝn Lawiy Xabbitay ularni ⱪollidi.  
\v 16 Xuning bilǝn sürgündin ⱪaytip kǝlgǝnlǝr ǝnǝ xundaⱪ ⱪildi. Kaⱨin Əzra wǝ ata jǝmǝtlirining baxliⱪliri bolƣanlar jǝmǝti boyiqǝ bu ixⱪa ayrildi; ularning ⱨǝmmisi ismiliri boyiqǝ tizimlandi. Ular oninqi ayning birinqi küni bu ixni tǝkxürüp bir tǝrǝp ⱪilixⱪa kirixti.  
\v 17 Ular yat ǝllik hotunlarni alƣan ǝrlǝrning soriⱪini birinqi ayning birinqi küni tügǝtti.   
\b  
\m  
\s1 Yat ǝllǝrdin hotun alƣanlarning tizimliki  
\m
\v 18 Kaⱨinlarning ǝwladliri iqidǝ yat ǝllik hotunlarni alƣanlardin muxular qiⱪti: — Yozadakning oƣli Yǝxuaning wǝ uning ⱪerindaxlirining ǝwladliridin: — Maaseyaⱨ, Əliezǝr, Yarib, Gǝdaliya.  
\v 19 Ular hotunlirimizni yolƣa selip ⱪoyimiz dǝp \add ⱪǝsǝm ⱪilip\add* ⱪol berixti wǝ gunaⱨi üqün itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi süpitidǝ ⱪoy padisidin bir ⱪoqⱪarni sundi.  
\v 20 Immǝrning ǝwladliridin Ⱨanani bilǝn Zǝbadiya;  
\v 21 Ⱨarimning ǝwladliri iqidǝ Maaseyaⱨ, Eliyaⱨ, Xemaya, Yǝⱨiyǝl wǝ Uzziya; \f □ \fr 10:21 \ft \+bd «Eliyaⱨ»\+bd* — bu isim ǝrǝb tilida, xundaⱪla uyƣur tilida «Iliyas» deyilidu.\f*  
\v 22 Paxhurning ǝwladliridin Əlyoyinay, Maaseyaⱨ, Ismail, Nǝtanǝl, Yozabad wǝ Əlasaⱨ.   
\m
\v 23 Lawiylar iqidǝ Yozabad, Ximǝy, Kelaya (Kelita»mu deyilidu), Pitaⱨiya, Yǝⱨuda bilǝn Əliezǝr;  
\v 24 ƣǝzǝlkǝxlǝr iqidǝ Əliyaxib; dǝrwaziwǝnlǝr iqidǝ Xallum, Tǝlǝm, Uri.   
\m
\v 25 Israillardin: — Paroxning ǝwladliridin Ramiya, Yizziya, Malkiya, Miyamin, Əliazar, Malkiya, Binaya;  
\v 26 Elamning ǝwladliridin Mattaniya, Zǝkǝriya, Yǝⱨiyǝl, Abdi, Yǝrimot bilǝn Eliyaⱨ;  
\v 27 Zattuning ǝwladliridin Əlyoyinay, Əliyaxib, Mattaniya, Yǝrimot, Zabad bilǝn Aziza;  
\v 28 Bibayning ǝwladliridin Yoⱨoⱨanan, Ⱨananiya, Zabbay bilǝn Atlay;  
\v 29 Banining ǝwladliridin Mǝxullam, Malluⱪ, Adaya, Yaxub, Xeal bilǝn Ramot; \f □ \fr 10:29 \ft \+bd «Ramot»\+bd* — yaki «Yǝrǝmot».\f*  
\v 30 Paⱨat-Moabning ǝwladliridin Adna, Jilal, Binaya, Maaseyaⱨ, Mattaniya, Bǝzalǝl, Binnuiy bilǝn Manassǝⱨ;  
\v 31 Ⱨarimning ǝwladliridin Əliezǝr, Yixiya, Malkiya, Xemaya, Ximeon,  
\v 32 Binyamin, Malluⱪ wǝ Xǝmariya;  
\v 33 Haxumning ǝwladliridin Mattinay, Mattataⱨ, Zabad, Əlifǝlǝt, Yǝrǝmay, Manassǝⱨ wǝ Ximǝy;  
\v 34 Banining ǝwladliridin Maday, Amram, Uǝl,  
\v 35 Binaya, Bǝdiya, Keluⱨay,  
\v 36 Waniya, Mǝrǝmot, Əliyaxib,  
\v 37 Mattaniyaⱨ, Mattinay, Yaasu,  
\v 38 Bani, Binnuiy, Ximǝy,  
\v 39 Xǝlǝmiya, Natan, Adaya,  
\v 40 Maknadibay, Xaxay, Xaray,  
\v 41 Azarǝl, Xǝlǝmiya, Xǝmariya,  
\v 42 Xallum, Amariya, Yüsüp;  
\v 43 Neboning ǝwladliridin Jǝiyǝl, Mattitiyaⱨ, Zabad, Zebina, Yadday, Yoel wǝ Binaya.  
\v 44 Bularning ⱨǝmmisi yat ǝllik hotunlarni alƣanlar idi, wǝ xuningdǝk ulardin bǝzilǝrning hotunliri pǝrzǝntmu kɵrgǝnidi.\f □ \fr 10:44 \ft \+bd «wǝ xuningdǝk ulardin bǝzilǝrning hotunliri pǝrzǝntmu kɵrgǝnidi»\+bd* — baxⱪa bir hil tǝrjimisi: — «... wǝ xuning bilǝn ular hotunlirini wǝ pǝrzǝntlirini yolƣa seliwǝtti». Bu ayǝtning tekisttǝ kǝmtüklük boluxi mumkin. Xunga mǝnisi eniⱪ ǝmǝs.\f*  \fig TƏWRAT DƏWRINING TARIHINI KƟRSITIDIƢAN HƏRITƏ|src="geographicalsummaryot-upin-01.jpg" size="span" ref="«Əzra» 10" \fig*