\id 2TI
\h Timotiyƣa «2» 
\toc1 Timotiyƣa «2» 
\toc2 Timotiyƣa «2» 
\toc3 2Tim. 
\mt1 Timotiyƣa «2»  
\c 1
\s1 Rosul Pawlus Timotiyƣa yazƣan ikkinqi mǝktup  
\m
\v 1-2 Mǝsiⱨ Əysada wǝdǝ ⱪilinƣan ⱨayatni elip berix üqün, Hudaning iradisi bilǝn Əysa Mǝsiⱨning rosuli bolƣan mǝnki Pawlustin sɵyümlük balam Timotiyƣa salam: Huda’Atimizdin wǝ Rǝbbimiz Mǝsiⱨ Əysadin sanga meⱨir-xǝpⱪǝt, rǝⱨimdillik wǝ hatirjǝmlik bolƣay!\f □ \fr 1:1-2 \ft \+bd «Əysa Mǝsiⱨning rosuli bolƣan mǝnki Pawlustin sɵyümlük balam Timotiyƣa salam»\+bd* — demisǝkmu, Timotiy Pawlusning «roⱨiy jǝⱨǝttǝ» oƣli idi.\f*  \x + \xo 1:1-2 \xt Gal. 1:3; 1Tim. 1:2; 1Pet. 1:2. \x*  
\v 3 Mǝn ata-bowilirimning izini besip sap wijdanim bilǝn hizmitini ⱪiliwatⱪan Hudaƣa tǝxǝkkür eytimǝn, qünki keqǝ-kündüz dualirimda seni tohtawsiz ǝslǝp turimǝn;\x + \xo 1:3 \xt Ros. 22:3; Rim. 1:9; 1Tes. 1:2; 3:10. \x*  
\v 4 kɵz yaxliringni ǝsliginimdǝ, xadliⱪⱪa qɵmüxüm üqün sǝn bilǝn yǝnǝ didarlixixⱪa ⱪattiⱪ tǝlpünüp yürmǝktimǝn;  
\v 5 qünki seningdǝ bolƣan sahtiliⱪsiz etiⱪad esimdin qiⱪmaydu. Bu etiⱪad ǝng awwal momang Loista, andin anang Ewnikidǝ bar bolƣan, ǝmdi ⱨazir sǝndimu bar ikǝn dǝp hatirjǝmdurmǝn.   
\m
\v 6 Xuning üqün mǝn xuni ⱪaytidin sanga ǝslitimǝnki, ⱪollirimni uqangƣa ⱪoyuxum bilǝn sǝndǝ bolƣan, \add Huda\add* sanga tǝⱪdim ⱪilƣan iltipatni ⱪaytidin yalⱪunlitip jari ⱪilƣin.\f □ \fr 1:6 \ft \+bd «ⱪollirimni uqangƣa ⱪoyƣinim bilǝn sǝndǝ bolƣan, Huda sanga tǝⱪdim ⱪilƣan iltipat»\+bd* — ixinimizki, bu dǝl 1-hǝttǝ («1Tim.» 4:14-15) tilƣa elinƣan roⱨiy iltipattin baxⱪa ix ǝmǝs. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imiznimu kɵrüng.\f*  \x + \xo 1:6 \xt Ros. 6:6; 8:17; 13:3; 19:6; 1Tim. 4:14; 5:22. \x*  
\v 7 Qünki Huda bizgǝ ⱪorⱪunqaⱪliⱪning roⱨini ǝmǝs, bǝlki bizgǝ küq-ⱪudrǝtning, meⱨri-muⱨǝbbǝtning wǝ salmaⱪliⱪning Roⱨini tǝⱪdim ⱪildi.\x + \xo 1:7 \xt Rim. 8:15. \x*  
\v 8 Xunga Rǝbbimiz ⱨǝⱪⱪidiki hǝwǝr-guwaⱨliⱪtin, yaki Uning mǝⱨbusi bolƣan mǝndin nomus ⱪilma. Əksiqǝ, Hudaning küq-ⱪudriti bilǝn hux hǝwǝrni jakarlax yolidiki harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtni ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ ortaⱪ tartⱪin;\f □ \fr 1:8 \ft \+bd «Xunga Rǝbbimiz ⱨǝⱪⱪidiki hǝwǝr-guwaⱨliⱪtin, yaki uning mǝⱨbusi bolƣan mǝndin nomus ⱪilma»\+bd* — Pawlus bu mǝktupni yazƣanda Rimdiki zindanda yatatti. Xübⱨisizki, rimliⱪlar Pawlusni «bizning mǝⱨbusimiz» dǝp oylaytti — lekin Pawlus ixⱪa baxⱪiqǝ ⱪaraytti. Rimliⱪlarning uni ⱪolƣa elip türmigǝ taxliƣini Hudaning iradisi bolup, xu ix bilǝn «yat ǝlliklǝr»din bolƣan ixǝngüqilǝrning kɵp payda kɵridiƣanliⱪiƣa Pawlusning kɵzi yǝtkǝn; xuning bilǝn u «Mǝn Rǝbning mǝⱨbusi» dǝydu. \+bd «hux hǝwǝrni jakarlax yolidiki harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtni ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ ortaⱪ tartⱪin»\+bd* — grek tilida bǝlkim «ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ \+bd birgǝ\+bd* tartⱪin» degǝn mǝnini bildürüxi mumkin. Demǝk, ⱨǝr dǝwrdǝ etiⱪadqilar tartixⱪa tegixlik oⱪubǝt-muxǝⱪⱪǝt bar; Timotiyning Pawlus (wǝ baxⱪa etiⱪadqilar) bilǝn birgǝ mǝlum dǝrijidǝ «ɵz ⱨǝssisi boyiqǝ» oⱪubǝt-muxǝⱪⱪǝt tartixiƣa toƣra kelidu.\f*  \x + \xo 1:8 \xt Ros. 21:33; Rim.1:16; Əf. 3:1; 4:1; Kol. 4:18; Flm. 1:1, 9, 13. \x*  
\v 9 Huda bizni ɵz ǝmǝllirimizgǝ asasǝn ǝmǝs, bǝlki ɵz muddiasi wǝ meⱨir-xǝpⱪitigǝ asasǝn ⱪutⱪuzup, pak-muⱪǝddǝs qaⱪiriⱪi bilǝn qaⱪirdi; Uning bu meⱨir-xǝpⱪiti ⱨǝmmǝ dǝwr-zamanlardin ilgirila Mǝsiⱨ Əysada bizgǝ beƣixlanƣandur; \x + \xo 1:9 \xt Əf. 1:3; Tit. 3:4, 5, 6. \x*  
\v 10 lekin bu meⱨir-xǝpⱪǝt Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning kelixi bilǝn ⱨazir ayan boldi; U ɵlümni bikar ⱪiliwetip, hux hǝwǝr arⱪiliⱪ ⱨayatliⱪ wǝ qirimasliⱪni yoruⱪluⱪta ayan ⱪildi. \x + \xo 1:10 \xt Yǝx. 25:8; Rim. 16:25; Əf. 1:9; 3:9; Kol. 1:26; Tit. 1:2; Ibr. 2:14; 1Pet. 1:20. \x*  
\v 11 Mǝn bolsam ǝllǝrgǝ bu hux hǝwǝrning jakarqisi, rosuli wǝ tǝlim bǝrgüqisi bolup tǝyinlǝngǝn. \f □ \fr 1:11 \ft \+bd «Mǝn bolsam ǝllǝrgǝ bu hux hǝwǝrning jakarqisi, rosuli wǝ tǝlim bǝrgüqisi bolup tǝyinlǝngǝn»\+bd* — «ǝllǝr» bolsa «yat ǝlliklǝr», «Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr».\f*  \x + \xo 1:11 \xt Ros. 9:15; 13:2; 22:21; Gal. 1:15; 2:8; Əf. 3:8; 1Tim. 2:7. \x*  
\v 12 Mǝn xu sǝwǝbtin ⱨazirⱪi bu harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtlǝrni tartmaⱪtimǝn. Lekin buningdin nomus ⱪilmaymǝn; qünki mǝn kimgǝ etiⱪad ⱪilƣanliⱪimni bilimǝn ⱨǝmdǝ Uning manga tapxurƣan amanitini xu küngiqǝ saⱪliyalaydiƣanliⱪiƣa ⱪadir ikǝnlikigǝ ixǝndürüldum. \f □ \fr 1:12 \ft \+bd «... ⱨǝmdǝ Uning manga tapxurƣan amanitini xu küngiqǝ saⱪliyalaydiƣanliⱪiƣa ⱪadir ikǝnlikigǝ ixǝndürüldum»\+bd* — «manga tapxurulƣan amanǝt» bizningqǝ Huda Pawlusⱪa jamaǝtni dǝp tapxurƣan nurƣunliƣan ⱪimmǝtlik wǝⱨiylǝrni kɵrsitidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. 
\fp  «Xu kün» — Əysa dunyaƣa ⱪaytidiƣan künni kɵrsitidu. Pawlusning kɵzⱪarixida pǝⱪǝt birla kün muⱨimdur, u daim u künni nǝzǝrdǝ tutup uni «xu kün» dǝydu. 
\fp  Uxbu ayǝtning ahirⱪi jümlisini «ⱨǝmdǝ mening Hudaƣa amanǝt ⱪilƣanlirimni Rǝbbimiz ⱪayta kǝlgǝn küngiqǝ («xu küngiqǝ») qoⱪum ⱪoƣdaydiƣanliⱪiƣa ixinimǝn» dǝp qüxinixkimu bolidu.\f*  
\v 13 Mǝndin angliƣan saƣlam tǝlim sɵzlirining nǝmunilik bir üzündisini saⱪlap, Mǝsiⱨ Əysada bolƣan muⱨǝbbǝt wǝ etiⱪad bilǝn qing tutⱪin; \x + \xo 1:13 \xt 2Tim. 3:14. \x*  
\v 14 bizdǝ makanlaxⱪan Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa tayinip sanga tapxurulƣan xu güzǝl amanǝtni saⱪla.\f □ \fr 1:14 \ft \+bd «bizdǝ makanlaxⱪan Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa tayinip sanga tapxurulƣan xu güzǝl amanǝtni saⱪla»\+bd* — yuⱪirida 12-ayǝttiki izaⱨatta eytⱪinimizdǝk, «sanga tapxurulƣan güzǝl amanǝt» Muⱪǝddǝs Roⱨ jamaǝtkǝ yǝtküzmǝkqi bolƣan, Huda Ɵzining nijatliⱪ pilani wǝ jamaǝt toƣruluⱪ wǝⱨiy ⱪilinƣan nurƣunliƣan ⱪimmǝtlik ⱨǝⱪiⱪǝtlǝrni kɵrsitidu.\f*   
\m
\v 15 Sǝn bilginingdǝk, Asiya ɵlkisidiki \add etiⱪadqilarning\add* ⱨǝmmisi \add degüdǝk\add* mǝndin yüz ɵridi. Ularning arisida Figelus wǝ Hermogenesmu bar. \f □ \fr 1:15 \ft \+bd «Asiya ɵlkisidiki etiⱪadqilarning ⱨǝmmisi degüdǝk mǝndin yüz ɵridi»\+bd* — bu yǝrdiki «Asiya ɵlkisi» ⱨazirⱪi Türkiyǝning ƣǝrbiy ⱪismini kɵrsitidu. «Asiya ɵlkisidiki etiⱪadqilar» xu yǝrdǝ turuwatⱪan etiⱪadqilarni kɵrsitidu; bǝzi alimlar bu sɵzni pǝⱪǝt Rim xǝⱨiridǝ turƣan, ǝslidǝ zindanda yatⱪan Pawlusⱪa mǝdǝt berimiz dǝp wǝdǝ bǝrgǝn Asiya ɵlkisidin kǝlgǝn bǝzi ⱪerindaxlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Grek tilida «Asiya ɵlkisidǝ («ɵlkisidin» ǝmǝs) bolƣanlarning ⱨǝmmisi mǝndin yüz ɵridi» deyilgǝqkǝ, biz undaⱪ ⱪarimaymiz. 
\fp  Bu muⱨim wǝⱪǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  \x + \xo 1:15 \xt Ros. 19:10. \x*  
\v 16 Rǝb Onesiforning ailisidikilirigǝ rǝⱨim-xǝpⱪǝt kɵrsǝtkǝy. Qünki u mening mǝⱨbus bolƣanliⱪimdin ⱨeq nomus ⱪilmay kɵp ⱪetim meni yoⱪlap sɵyündürdi. \f □ \fr 1:16 \ft \+bd «u mening mǝⱨbus bolƣanliⱪimdin ⱨeq nomus ⱪilmay kɵp ⱪetim meni yoⱪlap sɵyündürdi»\+bd* — «mǝⱨbus bolƣanliⱪimdin» grek tilida «mening zǝnjir-kixǝnlirimdin...» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.\f*  \x + \xo 1:16 \xt 2Tim. 4:19. \x*  
\v 17 U Rim xǝⱨirigǝ kǝlginidǝ meni tapⱪuqǝ kɵp izdǝp awarǝ boluptu.  
\v 18 Rǝb xu künidǝ uni Ɵzidin rǝⱨim-xǝpⱪǝtkǝ muyǝssǝr ⱪilƣay; uning Əfǝsus xǝⱨiridǝ manga kɵrsǝtkǝn hizmǝtlirining ⱪanqilik ikǝnlikini obdan bilisǝn.\f □ \fr 1:18 \ft \+bd «Rǝb xu künidǝ uni Ɵzidin rǝⱨim-xǝpⱪǝtkǝ muyǝssǝr ⱪilƣay»\+bd* — «xu küni» Əysa dunyaƣa ⱪaytidiƣan künni kɵrsitidu. 12-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Muxǝⱪⱪǝtkǝ ⱪarimay Rǝbning hizmitidǝ bolux  
\m
\v 1 Xunga ǝy oƣlum, sǝn Mǝsiⱨ Əysada bolƣan meⱨir-xǝpⱪǝtkǝ tayinip küqlük bol;  
\v 2 wǝ sǝn kɵp guwaⱨqilar aldida mǝndin angliƣanliringni ⱨǝm ixǝnqlik ⱨǝmdǝ baxⱪilarƣimu tǝlim berǝlǝydiƣan adǝmlǝrgǝ amanǝt ⱪilƣin.\f □ \fr 2:2 \ft \+bd «... sǝn kɵp guwaⱨqilar aldida mǝndin angliƣanliringni ⱨǝm ixǝnqlik ⱨǝmdǝ baxⱪilarƣimu tǝlim berǝlǝydiƣan adǝmlǝrgǝ amanǝt ⱪilƣin»\+bd* — nemixⱪa Pawlus «kɵp guwaⱨqilar aldida mǝndin angliƣanliring» dǝydu? Bu «guwaⱨqilar»ning nemǝ ǝⱨmiyiti bar? Oyliximizqǝ: (1) gǝrqǝ etiⱪadta kɵp «qongⱪur sirlar» bolsimu, bu sirlarning ⱨǝmmisi toƣruluⱪ Injildin eniⱪ kɵrgili bolidu; ⱨǝⱪiⱪiy etiⱪadta ⱨeqⱪandaⱪ «mǝhpiy tǝlim»lǝr wǝ «az sandiki alaⱨidǝ adǝmlǝrgǝ wǝⱨiy ⱪilinƣan» tǝlimlǝr yoⱪtur; (2) muxu etiⱪadqi guwaⱨqilar Pawlus wǝ baxⱪa rosullarning tǝlimlirining birhil ikǝnlikigǝ ispat berǝlǝytti.\f*  \x + \xo 2:2 \xt Tit. 1:5. \x*  
\v 3 Əysa Mǝsiⱨning yahxi jǝngqisi bolux süpitidǝ, harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtni ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ ortaⱪ tartⱪin.\f □ \fr 2:3 \ft \+bd «Əysa Mǝsiⱨning yahxi jǝngqisi bolux süpitidǝ, harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtni ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ ortaⱪ tartⱪin»\+bd* — (1:8dǝ eytilƣandǝk) «ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ tartⱪin» — grek tilida «ɵz ⱨǝssǝng boyiqǝ \+bd birgǝ\+bd* tartⱪin». Demǝk, ⱨǝr dǝwrdǝ etiⱪadqilar tartixⱪa tegixlik harliⱪ-muxǝⱪⱪǝt bar; Timotiyning Pawlus (wǝ baxⱪi etiⱪadqilar) bilǝn birgǝ mǝlum dǝrijidǝ harliⱪ-muxǝⱪⱪǝt tartixiƣa toƣra kelidu.\f*  
\v 4 Jǝngqi bolƣan kixi ɵzini ǝskǝrlikkǝ tizimliƣan sǝrdarini razi ⱪilix üqün adǝttiki turmux ixlirini ɵzigǝ ⱨǝlǝk ⱪiliwalmasliⱪi kerǝk.\x + \xo 2:4 \xt 1Kor. 9:25. \x*  
\v 5 Musabiⱪigǝ ⱪatnaxⱪan tǝnⱨǝrikǝtqimu musabiⱪǝ ⱪaidilirigǝ riayǝ ⱪilmisa, ƣǝlibǝ tajiƣa erixǝlmǝydu.\f □ \fr 2:5 \ft \+bd «Musabiⱪigǝ ⱪatnaxⱪan tǝnⱨǝrikǝtqimu musabiⱪǝ ⱪaidilirigǝ riayǝ ⱪilmisa, ƣǝlibǝ tajiƣa erixǝlmǝydu»\+bd* — «musabiⱪǝ ⱪaidiliri»: — kona zamanlarda bu «ⱪaidilǝr» ⱨǝm musabiⱪining ɵzini wǝ musabiⱪigǝ bolƣan tǝyyarliⱪ-tǝrbiyilǝxlǝrnimu baxⱪuratti.\f*  
\v 6 Əjir singdürgǝn deⱨⱪan ⱨosulidin birinqi bolup bǝⱨrimǝn boluxi tegixliktur.\x + \xo 2:6 \xt 1Kor. 9:10. \x*  
\v 7 Bu sɵzlirim üstidǝ yahxi oyla, xuning bilǝn Rǝb sanga ⱨǝmmǝ ixta yorutidu.   
\m
\v 8 Sǝn Dawutning nǝsli bolƣan, ɵlümdin tirilgǝn Əysa Mǝsiⱨni mǝn yǝtküzüwatⱪan hux hǝwǝr boyiqǝ esingdǝ qing tut.\f □ \fr 2:8 \ft \+bd «Dawutning nǝsli bolƣan, ɵlümdin tirilgǝn Əysa Mǝsiⱨ»\+bd* — «Dawut» bolsa Dawut padixaⱨ-pǝyƣǝmbǝr, ǝlwǝttǝ. \+bd «sǝn Dawutning nǝsli bolƣan, ɵlümdin tirilgǝn Əysa Mǝsiⱨni mǝn yǝtküzüwatⱪan hux hǝwǝr boyiqǝ esingdǝ qing tut»\+bd* — bu muⱨim ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  
\v 9 Bu hux hǝwǝrni dǝp kɵp harliⱪ-muxǝⱪⱪǝt qekip, ⱨǝtta jinayǝtqi ⱨesablinip kixǝnlinip yatimǝn. Ⱨalbuki, Hudaning sɵz-kalami ⱨeq kixǝnlǝnmǝydu! \x + \xo 2:9 \xt Əf. 3:1,13; 4:1; Fil. 1:7; Kol. 1:24; 4:3,18; 2Tim. 1:8. \x*  
\v 10 Əmdi mǝn dǝl xu sǝwǝbtin, \add Huda\add* talliƣan bǝndilǝrning Mǝsiⱨ Əysada bolƣan nijatⱪa mǝnggülük xan-xǝrǝp bilǝn erixixi üqün ⱨǝmmǝ ixⱪa bǝrdaxliⱪ berimǝn.   
\m
\v 11 Tɵwǝndiki bu sɵzlǝr ixǝnqliktur: —  
\b  
\m «Uning bilǝn billǝ ɵlgǝnikǝnmiz,  
\m Uning bilǝn ⱨayatta billǝ yaxaymiz.\f □ \fr 2:11 \ft \+bd «Uning bilǝn billǝ ɵlgǝnikǝnmiz, Uning bilǝn ⱨayatta billǝ yaxaymiz...»\+bd* — «Uning bilǝn» degǝnlik Mǝsiⱨ bilǝn, ǝlwǝttǝ.\f*  \x + \xo 2:11 \xt Rim. 6:8. \x*   
\m
\v 12 Ⱪiyinqiliⱪlarƣa bǝrdaxliⱪ bǝrsǝk,  
\m Uning bilǝn billǝ ⱨɵküm sürimiz.  
\m Biz uningdin tansaⱪ,  
\m Umu bizdin tanidu.\x + \xo 2:12 \xt Mat. 10:33; Mar. 8:38; Luⱪa 9:26; 12:9; Rim. 8:17; 2Kor. 4:10; Fil. 3:10; 1Pet. 4:13. \x*   
\m
\v 13 Biz Uningƣa sadaⱪǝtsizlik ⱪilsaⱪmu, U yǝnila sadaⱪǝtliktur;  
\m Qünki U Ɵzidin ⱨeq tanalmaydu».\f □ \fr 2:13 \ft \+bd «Biz Uningƣa sadaⱪǝtsizlik ⱪilsaⱪmu, U yǝnila sadaⱪǝtliktur; qünki U Ɵzidin ⱨeq tanalmaydu»\+bd* — «qünki U Ɵzidin ⱨeq tanalmaydu» yaki «qünki U qoⱪum Ɵzining sɵzidǝ turmay ⱪalmaydu». Bu muⱨim sɵz toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  \x + \xo 2:13 \xt Qɵl. 23:19; Rim. 3:3; 9:6. \x*   
\b  
\m  
\s1 Hudani hursǝn ⱪilidiƣan hizmǝtkar  
\m
\v 14 Bu ixlarni dawamliⱪ \add ⱪerindaxlarning\add* sǝmigǝ selip, ularni Rǝb aldida bimǝnǝ sɵzlǝr üstidǝ talax-tartix ⱪilmasliⱪni ǝstaydilliⱪ bilǝn agaⱨlandurƣin. Bundaⱪ talax-tartixlarning ⱨeqⱪandaⱪ paydisi bolmayla ⱪalmay, bǝlki angliƣuqilarni nabut ⱪilidu.  
\v 15 Usta tikimqi rǝhtni toƣra piqⱪandǝk ⱨǝⱪiⱪǝt sɵzini durus qüxǝndürüp, ɵzüngni Huda aldida tǝstiⱪlanƣudǝk, yǝrgǝ ⱪarap ⱪalmaydiƣan maⱨir bir hizmǝtkar ⱪilip kɵrsitixkǝ intilip kɵngül ⱪoyƣin;  
\v 16 lekin iplas, ⱪuruⱪ gǝplǝrdin neri tur. Qünki bundaⱪ gǝplǝrni ⱪilƣuqilar bǝribir tehimu ihlassizliⱪⱪa qɵmüp ketidu. \f □ \fr 2:16 \ft \+bd «bundaⱪ gǝplǝrni ⱪilƣuqilar bǝribir tehimu ihlassizliⱪⱪa qɵmüp ketidu»\+bd* — «bundaⱪ (kixilǝr)... tehimu ihlassizliⱪⱪa qɵmüp ketidu» grek tilida «bundaⱪ (kixilǝr)... tehimu ihlassizliⱪⱪa alƣa basturidu» degǝn kinayilik, ⱨǝjwiy sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.\f*  \x + \xo 2:16 \xt 1Tim. 1:4; 4:7; 6:20; Tit. 1:14; 3:9. \x*  
\v 17 Muxundaⱪlarning gǝpliri huddi mǝrǝzdǝk tezla yamrap ketidu. Himeneyus wǝ Filetoslar mana xundaⱪlarning iqidiki ikkisidur; \f □ \fr 2:17 \ft \+bd «muxundaⱪlarning gǝpliri huddi mǝrǝzdǝk tezla yamrap ketidu»\+bd* — «yamrap ketidu» grek tilida «ot-qɵplǝrni yǝp ketidu» dǝp ipadilinidu. Rosul Pawlus xu sɵzi bilǝn: Bularning gǝpliri «Hudaning ⱪoyliri» bolƣan etiⱪadiqlar istimal ⱪilixi kerǝk bolƣan «ozuⱪ»ni, yǝni «saƣlam tǝlim»ni yoⱪⱪa qiⱪiridu, dǝp puritidu.\f*  
\v 18 ular ⱨǝⱪiⱪǝttin qǝtnǝp, ɵlgǝnlǝrning tirilixi degǝn bu ix alliⱪaqan yüz berip boldi, dǝydu, xundaⱪla bǝzilǝrning etiⱪadini ƣulitidu. \f □ \fr 2:18 \ft \+bd «ular ⱨǝⱪiⱪǝttin qǝtnǝp...»\+bd* — grek tilida: «ular ⱨǝⱪiⱪǝtni nixan ⱪilmay (qǝtnǝp ketip)...». \+bd «ɵlgǝnlǝrning tirilixi degǝn bu ix alliⱪaqan yüz berip boldi»\+bd* — bu bid’ǝt tǝlimning mǝnisi bǝlkim tɵwǝndiki ikki hil hata ⱪaraxning biri boluxi kerǝk: — (1) «adǝmlǝr Əysa Mǝsiⱨkǝ etiⱪad ⱪilƣanda, Uning Roⱨi alliⱪaqan Əysa Mǝsiⱨ bilǝn billǝ ɵlüp tirilidu (bu gǝp muxu yǝrgiqǝ ⱨǝⱪiⱪǝt, ǝlwǝttǝ). Əmdi tirilix pǝⱪǝt xu roⱨiy jǝⱨǝttǝ bolup, kǝlgüsidǝ tǝn jǝⱨǝttǝ bolmaydu», yaki: (2) «biz Əysa Mǝsiⱨgǝ ixǝngǝnlǝrdǝ suƣa wǝ Roⱨⱪa qɵmüldürülgǝndin keyin bizning «tirilgǝn tǝn»imiz bar bolidu. Xunga ⱨazirⱪi tenimiz kesǝl bolmaydu, ⱨeq ɵlmǝydu».\f*   
\m
\v 19 Ⱨalbuki, Hudaning mǝzmut uli qing turmaⱪta. Uning üstigǝ mɵⱨür bilǝn: «Rǝb Ɵzigǝ tǝwǝ bolƣanlarni tonuydu» wǝ «Rǝbning mubarǝk namini lǝwzigǝ alidiƣanlarning ⱨǝmmisi rǝzilliktin ⱪol üzsun» dǝp mɵⱨürlǝngǝndur. \f □ \fr 2:19 \ft \+bd «Ⱨalbuki, Hudaning mǝzmut uli qing turmaⱪta. Uning üstigǝ mɵⱨür bilǝn: «Rǝb Ɵzigǝ tǝwǝ bolƣanlarni tonuydu» wǝ «Rǝbning mubarǝk namini lǝwzigǝ alidiƣanlarning ⱨǝmmisi rǝzilliktin ⱪol üzsun» dǝp mɵⱨürlǝngǝndur»\+bd* — bu muⱨim ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  \x + \xo 2:19 \xt Qɵl. 16:5; Yⱨ. 10:14. \x*  
\v 20 Bay-bayaxat adǝmning ɵyidǝ pǝⱪǝt altun wǝ kümüx ⱪaqa-ⱪuqilarla ǝmǝs, yaƣaq, sapal ⱪaqilarmu bolidu. Ⱪaqa-ⱪuqilarning bǝziliri ǝtiwarlinidu, bǝziliri pǝs kɵrülidu. \x + \xo 2:20 \xt Rim. 9:21. \x*  
\v 21 Əgǝr bir kixi ɵzini undaⱪlarning kiridin tazilap haliy ⱪilsa, u muⱪǝddǝs ⱪilinƣan, hojayinimizƣa yaraydiƣan ⱪaqidǝk, ⱨǝrⱪandaⱪ güzǝl ixlarƣa tǝyyar bolidu.\f □ \fr 2:21 \ft \+bd «Əgǝr bir kixi ɵzini undaⱪlarning kiridin tazilap haliy ⱪilsa, u muⱪǝddǝs ⱪilinƣan, hojayinimizƣa yaraydiƣan ⱪaqidǝk, ⱨǝrⱪandaⱪ güzǝl ixlarƣa tǝyyar bolidu»\+bd* — «hojayinimiz»: — Igimiz, ǝlwǝttǝ. Bu muⱨim ayǝt toƣrluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*   
\m
\v 22 Xunglaxⱪa, yaxliⱪning arzu-ⱨǝwǝsliridin ɵzüngni ⱪaqurƣin, pak ⱪǝlb bilǝn Rǝbgǝ nida ⱪilƣuqi bilǝn billǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ, ixǝnq-etiⱪad, meⱨir-muⱨǝbbǝt wǝ tinq-hatirjǝmlikni ⱪoƣlixip izdǝ. \x + \xo 2:22 \xt 1Tim. 6:11. \x*  
\v 23 Lekin ǝhmiⱪanǝ, bilimsizliktin qiⱪⱪan talax-tartixlarƣa arilixixni rǝt ⱪil, qünki bundaⱪ ixlarning jedǝl teriydiƣanliⱪini bilisǝn. \x + \xo 2:23 \xt 1Tim. 1:4; 6:4; Tit. 3:9. \x*  
\v 24 Əmdiliktǝ Rǝbning ⱪuli jedǝllǝxmǝsliki, bǝlki ⱨǝmmǝ kixilǝrgǝ mulayim-meⱨriban, tǝlim berixkǝ maⱨir, sǝwr-taⱪǝtlik boluxi kerǝk; \x + \xo 2:24 \xt 1Tim. 3:2. \x*  
\v 25 xuning bilǝn ɵz-ɵzigǝ ⱪarxi bolƣanlarƣa u Huda bǝlkim ularƣa ⱨǝⱪiⱪǝtni tonup yetixigǝ towa ⱪilidiƣan ⱪǝlbni berǝr dǝp, mɵmin-mulayimliⱪ bilǝn nǝsiⱨǝt ⱪilsun; \f □ \fr 2:25 \ft \+bd «...xuning bilǝn ɵz-ɵzigǝ ⱪarxi bolƣanlarƣa u Huda bǝlkim ularƣa ⱨǝⱪiⱪǝtni tonup yetixigǝ towa ⱪilidiƣan ⱪǝlbni berǝr dǝp, mɵmin-mulayimliⱪ bilǝn nǝsiⱨǝt ⱪilsun»\+bd* — «ɵz-ɵzigǝ ⱪarxi bolƣanlarƣa» degǝn ibarǝ oⱪurmǝnlǝrgǝ ƣǝlitǝ tuyulƣini bilǝn, grek tilida xundaⱪ ipadilinidu. Demǝk, ⱨǝⱪiⱪǝtni jakarliƣuqiƣa ⱪarxi qiⱪsa, ǝmǝliyǝttǝ u Huda ɵzigǝ ⱪilmaⱪqi bolƣan yahxiliⱪtin mǝⱨrum bolup, ɵz-ɵzigǝ ⱪarxi qiⱪⱪan bolidu. «Pǝnd.» 8:36 kɵrüng.\f*  \x + \xo 2:25 \xt Pǝnd. 8:36; 9:12; 11:17; Gal. 6:1. \x*  
\v 26 bundaⱪ bolƣanda ular uyⱪusini eqip, ɵzlirini ɵz muddiasiƣa ǝmǝl ⱪilixⱪa tutⱪun ⱪilƣan Iblisning tuziⱪidin ⱪutulalaydu.\f □ \fr 2:26 \ft \+bd «bundaⱪ bolƣanda ular uyⱪusini eqip, ɵzlirini ɵz muddiasiƣa ǝmǝl ⱪilixⱪa tutⱪun ⱪilƣan Iblisning tuziⱪidin ⱪutulalaydu»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «bundaⱪ bolƣanda ular uyⱪusini eqip, ɵzlirini tutⱪun ⱪilƣan Iblisning tuziⱪidin (Hudaning) iradisigǝ ǝmǝl ⱪilixⱪa ⱪutulalaydu».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Ahir zaman  
\m
\v 1 Əmma xunimu bilginki, ahir zamanlarda eƣir künlǝr bolidu.\f □ \fr 3:1 \ft \+bd «Əmma xunimu bilginki, ahir zamanlarda eƣir künlǝr bolidu»\+bd* — «eƣir künlǝr» grek tilida yǝnǝ «hǝtǝrlik künlǝr»nimu bildüridu.\f*  \x + \xo 3:1 \xt 1Tim. 4:1; 2Pet. 2:3; Yǝⱨ. 18. \x*  
\v 2 U qaƣdiki insanlar ɵzinila oylaydiƣan, pulpǝrǝs, mǝnmǝnqi, ⱨakawur, kupurluⱪ ⱪilidiƣan, ata-anisining sɵzini tingximaydiƣan, tuzkor, iplas,  
\v 3 kɵyümsiz, kǝqürümsiz, tɵⱨmǝthor, ɵzini tutalmaydiƣan, wǝⱨxiy, hǝyr-sahawǝtlikkǝ düxmǝn,  
\v 4 satⱪun, tǝlwǝ, xɵⱨrǝtpǝrǝs, ⱨuzur-ⱨalawǝtni Hudadin yahxi kɵridiƣan,  
\v 5 sirtⱪi ⱪiyapǝttǝ ihlasmǝn boluwelip, ǝmǝliyǝttǝ ihlasmǝnlikning ⱪudritini inkar ⱪilidiƣan bolidu. Bundaⱪlardin yiraⱪ tur.\f □ \fr 3:5 \ft \+bd «...sirtⱪi ⱪiyapǝttǝ ihlasmǝn boluwelip, ǝmǝliyǝttǝ ihlasmǝnlikning ⱪudritini inkar ⱪilidiƣan bolidu. Bundaⱪlardin yiraⱪ tur»\+bd* — 1-5-ayǝtlǝr toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ ⱪisⱪiqǝ tohtilimiz.\f*  \x + \xo 3:5 \xt Mat. 18:17; Rim. 16:17; 2Tes. 3:6; Tit. 3:10; 2Yuⱨa. 10. \x*  
\v 6 Qünki ularning arisidiki bǝzilǝr ɵymu-ɵy soⱪunup kirip, gunaⱨlar bilǝn besilƣan, ⱨǝrhil xǝⱨwǝt-ⱨǝwǝslǝrning ⱪuli bolup ⱪalƣan nadan ayallarni azdurup ɵzigǝ ǝsir ⱪilidu.\f □ \fr 3:6 \ft \+bd «ⱨǝrhil xǝⱨwǝt-ⱨǝwǝslǝrning ⱪuli bolup ⱪalƣan nadan ayallar...»\+bd* — yaki «ⱨǝrhil xǝⱨwǝt-ⱨǝwǝslǝrning ⱪuli bolup ⱪalƣan ajiz ayallar...».\f*  \x + \xo 3:6 \xt Mat. 23:14; Tit. 1:11. \x*  
\v 7 Bundaⱪ ayallar daim tǝlim alsimu, ⱨǝrgiz ⱨǝⱪiⱪǝtni tonup yetǝlmǝydu.  
\v 8 Əmdi Yannis bilǝn Yambris Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ ⱪandaⱪ ⱪarxi qiⱪⱪan bolsa, bu \add azdurƣuqilarmu\add* ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ xundaⱪ ⱪarxi qiⱪidu. Ular zeⱨin-kɵngülliri qirigǝn, etiⱪad jǝⱨǝttǝ daxⱪal dǝp ispatlanƣan kixilǝrdur.\f □ \fr 3:8 \ft \+bd «Əmdi Yannis bilǝn Yambris Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ ⱪandaⱪ ⱪarxi qiⱪⱪan bolsa, bu azdurƣuqilarmu ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ xundaⱪ ⱪarxi qiⱪidu»\+bd* — «Mis.» 7:11, 22, 8:7, 18ni kɵrüng. Israillar Misirdin qiⱪixtin burun, Misir padixaⱨining seⱨirgǝrliri Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ ⱪarxi turƣan. Ularning isimliri (Yannis bilǝn Yambris) Tǝwratta deyilgǝn ǝmǝs, bǝlki Yǝⱨudiylarning baxⱪa tarihiy kitablirida tepilidu.\f*  \x + \xo 3:8 \xt Mis. 7:11. \x*  
\v 9 Lekin ǝmdi ular bu yolda alƣa ilgiriliyǝlmǝydu; qünki \add Yannis bilǝn Yambris\add*ning ⱨamaⱪǝtliki oquⱪ kɵrüngǝndǝk, bularningmu ⱨǝmmigǝ kɵrünidu.   
\b  
\m  
\s1 Pawlusning wǝsiyǝtliri; ɵgǝngǝnliringdǝ dawamliⱪ mangƣin  
\m
\v 10-11 Lekin sǝn bolsang mening tǝlimim, yürüx-turuxum, mǝⱪsǝt-iradilirim, ixǝnq-etiⱪadim, sǝwr-taⱪitim, meⱨir-muⱨǝbbitim, qidamliⱪim, mǝn uqriƣan ziyankǝxliklǝr wǝ azab-oⱪubǝtlǝrgǝ, jümlidin Antakya, Koniya wǝ Listra xǝⱨǝrliridǝ yüz bǝrgǝnlǝrgǝ tolimu kɵngül bɵlüp kǝlding, xundaⱪla mǝn bǝrdaxliⱪ bǝrgǝn xunqǝ ziyankǝxliklǝrdin toluⱪ hǝwiring bar; Rǝb ularning ⱨǝmmisidin meni ⱪutⱪuzdi. \f □ \fr 3:10-11 \ft \+bd «jümlidin Antakya, Koniya wǝ Listra xǝⱨǝrliridǝ yüz bǝrgǝnlǝrgǝ tolimu kɵngül bɵlüp kǝlding...»\+bd* — «Antakya, Koniya wǝ Listra xǝⱨǝrliridǝ yüz bǝrgǝnlǝr»: — bu bir-birigǝ yeⱪin üq yurtta bolƣan wǝⱪǝlǝr toƣruluⱪ mǝlumatlar «Ros.» 13-14-babta tepilidu. Timotiy ɵzi Listraliⱪ idi; Pawlus duq kǝlgǝn bu ziyankǝxliklǝr Timotiyning Mǝsiⱨgǝ etiⱪad ⱪilixiƣa tǝsir ⱪilƣan boluxi mumkin idi.\f*  \x + \xo 3:10-11 \xt Zǝb. 34:19; Ros. 13:50; 14:19; 2Kor. 1:10\x*  
\v 12 Dǝrwǝⱪǝ, Mǝsiⱨ Əysada ihlasmǝn ⱨayat kǝqürüxkǝ iradǝ tikligǝnlǝrning ⱨǝmmisi ziyankǝxlikkǝ uqraydu. \x + \xo 3:12 \xt Mat. 16:24; Luⱪa 24:26; Yⱨ. 17:14; Ros. 14:22; 1Tes. 3:3. \x*  
\v 13 Lekin rǝzil adǝmlǝr wǝ ezitⱪu-kazzaplar bǝribir baxⱪilarnimu aldap, ɵzimu aldinip, barƣanseri ǝsǝbiylixidu.  
\v 14 Lekin sǝn bolsang, ɵgǝngǝn wǝ toluⱪ ixǝndürülgǝn ⱨǝⱪiⱪǝtlǝrdǝ qing tur; qünki bularni kimdin ɵgǝngǝnlikingni bilisǝn, \f □ \fr 3:14 \ft \+bd «qünki bularni kimdin ɵgǝngǝnlikingni bilisǝn»\+bd* — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «kimlǝr» dǝp deyilidu. Lekin bizningqǝ «kim» dǝp oⱪux toƣra, qünki Pawlus bu ayǝtlǝrdǝ ɵzining ülgǝ bolƣanliⱪi toƣruluⱪ kɵp sɵzlǝydu. Tɵwǝndiki 15-ayǝttǝ u baxⱪa kixilǝr (Timotiyning qong ana wǝ anisi)ning tǝsirini tilƣa alidu.\f*  
\v 15 ⱨǝmdǝ baliliⱪ qaƣliringdin tartipla muⱪǝddǝs yazmilarni bilip kǝlding; bularning sanga Mǝsiⱨ Əysaƣa baƣlanƣan etiⱪad arⱪiliⱪ bolƣan nijat toƣruluⱪ seni dana ⱪilalaydiƣanliⱪini bilisǝn.  
\v 16 Pütkül muⱪǝddǝs yazmilarning ⱨǝmmisi Hudaning Roⱨining yolyoruⱪ-ilⱨami bilǝn yezilƣan bolup, u tǝlim berix, tǝnbiⱨ berix, hataliⱪlarni tüzitix wǝ kixilǝrni ⱨǝⱪⱪaniyǝt yoliƣa baxlaxⱪa paydiliⱪtur. \f □ \fr 3:16 \ft \+bd «Pütkül muⱪǝddǝs yazmilarning ⱨǝmmisi Hudaning Roⱨining yolyoruⱪ-ilⱨami bilǝn yezilƣan bolup...»\+bd* — grek tilida «pütkül muⱪǝddǝs yazmilarning ⱨǝmmisi» degǝn ibarǝ yazmilardiki ⱨǝrbir sɵz-ayǝtning Hudadin kǝlgǝnlikini tǝkitlǝydu. 
\fp  «Hudaning Roⱨining yolyoruⱪ-ilⱨami bilǝn yezilƣan» grek tilida «Huda nǝpisi bilǝn kirgüzüp yezilƣan» degǝn xǝkildǝ ipadilinidu. Grek tilida ⱨǝm ibraniy tilida «Roⱨ» wǝ «nǝpǝs» bir sɵz.\f*  \x + \xo 3:16 \xt 2Pet. 1:21. \x*  
\v 17 Bular arⱪiliⱪ Hudaning adimi toluⱪ ⱪorallinip, barliⱪ yahxi ǝmǝllǝrni ⱪilixⱪa tǝyyar bolalaydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\m
\v 1 Mǝn Huda ⱨǝmdǝ tiriklǝr bilǝn ɵlüklǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar turidiƣan Mǝsiⱨ Əysaning aldida, xundaⱪla Uning ⱪayta ayan boluxi wǝ Uning Ɵz padixaⱨliⱪi bilǝn sanga xundaⱪ agaⱨ ⱪilip tapilaymǝnki,\x + \xo 4:1 \xt Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 1:23; 11:31; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tes. 2:5; 1Tim. 5:21; 6:13. \x*  
\v 2 \add Hudaning\add* sɵz-kalamini jakarla; waⱪit-pursǝt yar bǝrsun-bǝrmisun, uningƣa jiddiy ⱪara. Toluⱪ sǝwr-taⱪǝt wǝ tǝlim-ǝⱪidǝ bilǝn nǝsiⱨǝt ⱪilƣin, tǝnbiⱨ bǝrgin, riƣbǝtlǝndürgin.\f □ \fr 4:2 \ft \+bd «Hudaning sɵz-kalamini jakarla; waⱪit-pursǝt yar bǝrsun-bǝrmisun, uningƣa jiddiy ⱪara»\+bd* — «waⱪit-pursǝt yar bǝrsun-bǝrmisun» degǝnlikning mǝnisi, hǝⱪlǝr Hudaning sɵzini ⱪobul ⱪilsun ⱪilmisun, ularƣa yaⱪsun yaⱪmisun Hudaning adimining wǝzipisi ⱨaman amal ⱪilip sɵz-kalamni ularƣa yǝtküzüxtin ibarǝt.\f*  
\v 3 Qünki xundaⱪ bir zaman keliduki, insanlar saƣlam tǝlimni anglaxⱪa qidimay, bǝlki ⱪulaⱪliriƣa hux yaⱪidiƣan sɵzlǝrni anglax üqün ǝtrapiƣa ɵz xǝⱨwǝt-ⱨǝwǝslirigǝ uyƣun tǝlim bǝrgüqilǝrni toplaydu.\f □ \fr 4:3 \ft \+bd «... ⱪulaⱪliriƣa hux yaⱪidiƣan sɵzlǝrni anglax üqün ǝtrapiƣa ɵz xǝⱨwǝt-ⱨǝwǝslirigǝ uyƣun tǝlim bǝrgüqilǝrni toplaydu»\+bd* — «ⱪulaⱪliriƣa hux yaⱪidiƣan sɵzlǝrni anglax üqün» grek tilida «ⱪulaⱪliri ⱪiqixⱪan bolup,..» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu. Bu ibarǝ: «ular ⱨǝrdaim yengi nǝrsilǝrni angliƣaqⱪa» degǝn baxⱪa birhil qüxǝnqinimu beridu.\f*  
\v 4 Ular ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ ⱪulaⱪ salmay, ǝpsanilǝrni tingxaxⱪa burmilinip ketidu.  
\v 5 Lekin sǝn ⱨǝrⱪandaⱪ ǝⱨwalda oyƣaⱪ tur, harliⱪ-muxǝⱪⱪǝtlǝrgǝ bǝrdaxliⱪ bǝr, hux hǝwǝrqining wǝzipisini orunda, tapxurulƣan hizmitingni ⱨǝr tǝrǝptin toluⱪ ada ⱪilƣin.  
\v 6 Qünki ɵzümgǝ kǝlsǝm, jenim ⱪurbanliⱪning «xarab ⱨǝdiyǝ»sidǝk tɵkülidiƣan waⱪti yetip kǝldi, mening bu dunyadin ketix waⱪtimmu yeⱪinlaxti.\f □ \fr 4:6 \ft \+bd «jenim ⱪurbanliⱪning «xarab ⱨǝdiyǝ»sidǝk tɵkülidiƣan waⱪit yetip kǝldi»\+bd* — Pawlus ɵzining ⱨayatini Tǝwrat dǝwridiki ⱪurbanliⱪlar üstigǝ tɵkülidiƣan «xarab ⱨǝdiyǝ»gǝ ohxitidu. Diⱪⱪǝt ⱪilixⱪa ǝrziyduki, uning yeⱪin arida bolidiƣan ɵlümini ⱪurbanliⱪⱪa ǝmǝs, pǝⱪǝt bir «xarab ⱨǝdiyǝ»gǝ ohxitidu, halas. Xübⱨisizki, uning mǝnisi «uluƣ ⱪurbanliⱪ» Əysa Mǝsiⱨningkidur.\f*  \x + \xo 4:6 \xt 2Pet. 1:14. \x*  
\v 7 Güzǝl kürǝxni mǝn ⱪilip boldum, yügürüx musabiⱪisining mǝnzilini besip boldum, birdinbir etiⱪadni qing saⱪlap kǝldim.\f □ \fr 4:7 \ft \+bd «Güzǝl kürǝxni mǝn ⱪilip boldum»\+bd* — «kürǝx» (ⱪattiⱪ elixix musabiⱪisi, grek tilida «agon») degǝn sɵz toƣruluⱪ «Timotiyƣa (1)»diki (6:12 toƣruluⱪ) «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  
\v 8 Ⱨazir ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning \add ƣǝlibǝ\add* taji mǝn üqün saⱪlinip turmaⱪta. Uni, ⱨǝⱪⱪaniy soraⱪqi bolƣan Rǝb xu künidǝ manga, xundaⱪla yalƣuz mangila ǝmǝs, Uning kelip ayan boluxiƣa tǝlpünüp turƣanlarning ⱨǝmmisigǝ in’am ⱪilip kiygüzidu.\f □ \fr 4:8 \ft \+bd «Uni, ⱨǝⱪⱪaniy soraⱪqi bolƣan Rǝb xu künidǝ manga, xundaⱪla yalƣuz mangila ǝmǝs, Uning kelip ayan boluxiƣa tǝlpünüp turƣanlarning ⱨǝmmisigǝ in’am ⱪilip kiygüzidu»\+bd* — «xu küni» Rǝbning ⱪayta kelidiƣan küni, ǝlwǝttǝ.\f*  \x + \xo 4:8 \xt 1Kor. 9:25; 1Pet. 5:4. \x*   
\b  
\m  
\s1 Hususiy tapxuruⱪlar; ahirⱪi sɵzlǝr  
\m
\v 9 Imkaniyǝtning bariqǝ yenimƣa tezdin yetip kǝl.  
\v 10 Qünki Demas bu ⱨazirⱪi dunyani tama ⱪilƣanliⱪi üqün meni taxlap Tesalonika xǝⱨirigǝ kǝtti. Kriskis Galatiya ɵlkisigǝ, Titus Dalmatiya ɵlkisigǝ kǝtti. \x + \xo 4:10 \xt Kol. 4:14; Flm. 24. \x*  
\v 11 Yenimda yalƣuz Luⱪa ⱪaldi. Markusni ɵzüng bilǝn birgǝ elip kǝl, qünki u hizmǝtlirimdǝ manga kɵp ǝsⱪatidu. \x + \xo 4:11 \xt Ros. 15:37; Kol. 4:10,14; Flm. 24. \x*  
\v 12 Tikikusni bolsa Əfǝsus xǝⱨirigǝ ǝwǝtiwǝttim. \x + \xo 4:12 \xt Ros. 20:4; Kol. 4:7. \x*  
\v 13 Kelixingdǝ Troas xǝⱨiridǝ Karpusning yeniƣa ⱪaldurup ⱪoyƣan yepinqam bilǝn kitablarni, bolupmu oram terǝ yazmilarni billǝ alƣaq kǝlgin. \f □ \fr 4:13 \ft \+bd «kelixingdǝ Troas xǝⱨiridǝ Karpusning yeniƣa ⱪaldurup ⱪoyƣan yepinqam bilǝn kitablarni, bolupmu oram terǝ yazmilarni billǝ alƣaq kǝlgin»\+bd* — bu ayǝt üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ ⱪisⱪiqǝ tohtilimiz.\f*  
\v 14 Miskǝr Iskǝndǝr manga tola ǝskilik ⱪildi. Rǝb uningƣa ⱪilmixliriƣa layiⱪ yandurmay ⱪalmaydu. \x + \xo 4:14 \xt 1Tim. 1:20. \x*  
\v 15 Sǝn ⱨǝm uningdin ⱨoxyar bol; qünki u biz yǝtküzgǝn sɵzlirimizgǝ ⱪattiⱪ ⱪarxiliⱪ kɵrsǝtti.   
\m
\v 16 Tunji ⱪetimliⱪ soraⱪta mening aⱪliniximƣa yardǝm ⱪilidiƣan ⱨeqkim qiⱪmidi, ⱨǝmmisi meni taxlap kǝtti. Bu ix ularƣa ⱨesablanmiƣay! \f □ \fr 4:16 \ft \+bd «Tunji ⱪetimliⱪ soraⱪta mening aⱪliniximƣa yardǝm ⱪilidiƣan ⱨeqkim qiⱪmidi, ⱨǝmmisi meni taxlap kǝtti. Bu ix ularƣa ⱨesablanmiƣay!»\+bd* — bu ayǝt üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ ⱪisⱪiqǝ tohtilimiz.\f*  
\v 17 Lekin Rǝb mening bilǝn billǝ turup, mǝn arⱪiliⱪ Injil jakari toluⱪ ⱪilinip, bu yǝrdiki barliⱪ yat ǝlliklǝrdin bolƣanlarning anglixi üqün meni küqlǝndürdi; xuning bilǝn mǝn xirning aƣzidin ⱪutⱪuziwelindim. \f □ \fr 4:17 \ft \+bd «xuning bilǝn mǝn xirning aƣzidin ⱪutⱪuziwelindim»\+bd* — Pawlus Ⱪǝysǝr Neroning birinqi soriⱪidin ⱪutuldi. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.\f*  
\v 18 Rǝb meni barliⱪ rǝzil ixtin ⱪutⱪuzup, ǝrxtiki padixaⱨliⱪiƣa saⱪ yǝtküzidu! Xan-xǝrǝp Uningƣa ǝbǝdil’ǝbǝdgiqǝ mǝnsup bolƣay! Amin!   
\b  
\m  
\s1 Ahirⱪi salam  
\m
\v 19 Priska bilǝn Akwilaƣa wǝ Onesiforning ailisidikilǝrgǝ mǝndin salam eyt.\f □ \fr 4:19 \ft \+bd «Priska bilǝn Akwilaƣa wǝ Onesiforning ailisidikilǝrgǝ mǝndin salam eyt»\+bd* — «Priska» bolsa «Priskilla»ning ⱪisⱪartilƣan xǝkli («Ros.» 18:2). Akwila wǝ Priskilla ǝr-ayal idi.\f*  \x + \xo 4:19 \xt Ros. 18:2; Rim. 16:3. \x*   
\m
\v 20 Erastus Korint xǝⱨiridǝ ⱪaldi. Lekin Trofimus kesǝl bolup ⱪalƣanliⱪtin, uni Miletus xǝⱨiridǝ ⱪaldurup ⱪoydum.   
\m
\v 21 Ⱪix qüxüp kǝtküqǝ imkaniyǝtning bariqǝ bu yǝrgǝ kǝlgin.  
\m Yubulus, Pudis, Linos, Klawdiya wǝ barliⱪ ⱪerindaxlardin sanga salam.  
\v 22 Rǝb Əysa Mǝsiⱨ roⱨing bilǝn billǝ bolƣay! Meⱨir-xǝpⱪǝt silǝr bilǝn billǝ bolƣay! \f □ \fr 4:22 \ft \+bd «Rǝb Əysa Mǝsiⱨ roⱨing bilǝn billǝ bolƣay! »\+bd* — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ pǝⱪǝt «Rǝb roⱨing bilǝn billǝ bolƣay!» deyilidu.\f*