\id 2PE
\h Petrus «2» 
\toc1 Petrus «2» 
\toc2 Petrus «2» 
\toc3 2Pet. 
\mt1 Petrus «2»  
\c 1
\s1 «Rosul Petrus yazƣan ikkinqi mǝktup» •••• Salam  
\m
\v 1 Əysa Mǝsiⱨning ⱪuli wǝ rosuli bolƣan mǝnki Simeon Petrustin Hudayimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi arⱪiliⱪ biz bilǝn ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣanlarƣa salam!\f □ \fr 1:1 \ft \+bd «Əysa Mǝsiⱨning ⱪuli wǝ rosuli bolƣan mǝnki Simeon Petrus»\+bd* — «Simeon» baxⱪa yǝrlǝrdǝ «Simon» deyilidu. \+bd «Hudayimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨ»\+bd* — bu ibaridin eniⱪki, Əysa (tǝbiitidǝ) ⱨǝm Huda ⱨǝm Kutⱪuzƣuqidur. \+bd «biz bilǝn ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣanlarƣa salam!»\+bd* — «ohxax ⱪimmǝtlik bir etiⱪadⱪa muyǝssǝr ⱪilinƣan» degǝn muxu ibaridin eniⱪ kɵrüniduki, ⱨǝⱪiⱪiy etiⱪad Hudaning Ɵzidin kelidu.\f*  
\v 2 Silǝr Hudani wǝ Rǝbbimiz Əysani qongⱪur tonuƣanseri, meⱨir-xǝpⱪǝt wǝ hatirjǝmlik silǝrgǝ ⱨǝssilǝp axⱪay!\x + \xo 1:2 \xt Yⱨ. 17:3; Rim. 1:7; 1Pet. 1:2; Yǝⱨ. 2. \x*   
\b  
\m  
\s1 Nijatta ɵsüx  
\m
\v 3 Bu \add duayimning\add* asasi — biz bizni Ɵzining xan-xǝripi wǝ esil pǝzilitining tǝsiri arⱪiliⱪ Qaⱪirƣuqini qongⱪur tonuƣanliⱪimiz üqün, Uning ilaⱨiy küq-ⱪudriti ⱨayatimizƣa wǝ ihlasmǝnliktǝ mengiximizƣa kerǝklik bolƣan ⱨǝmmini ata ⱪildi.\f □ \fr 1:3 \ft \+bd «Ɵzining xan-xǝripi wǝ esil pǝzilitining tǝsiri arⱪiliⱪ bizni qaⱪirƣuqi»\+bd* — muxu zat Rǝb Əysa Mǝsiⱨ, ǝlwǝttǝ.\f*  
\v 4 U muxu pǝzilǝtliri arⱪiliⱪ bizgǝ ⱪimmǝtlik, ǝng uluƣ wǝdilǝrni bǝrdi, bular bilǝn silǝr bu dunyadiki ⱨawayi-ⱨǝwǝslǝrdin bolƣan iplasliⱪtin ⱪutulup, Hudaliⱪ tǝbiǝtkǝ ortaⱪ nesip bolalaysilǝr.\x + \xo 1:4 \xt Yǝx. 56:5; Yⱨ. 1:12; Rim. 8:15; Gal. 3:26. \x*   
\m
\v 5 Dǝl muxu sǝwǝbtin, silǝr pütün küqünglar bilǝn etiⱪadinglarƣa esil pǝzilǝtni, esil pǝzilitinglarƣa bilimni,\f □ \fr 1:5 \ft \+bd «Dǝl muxu sǝwǝbtin, silǝr pütün küqünglar bilǝn etiⱪadinglarƣa esil pǝzilǝtni, esil pǝzilitinglarƣa bilimni,... (ⱪoxuxⱪa intilinglar)»\+bd* — «bilim» muxu yǝrdǝ Hudaning yoli toƣruluⱪ bilim, ǝlwǝttǝ.\f*  
\v 6 biliminglarƣa tǝmkinlikni, tǝmkinlikinglarƣa qidamliⱪni, qidamliⱪinglarƣa ihlasmǝnlikni,  
\v 7 ihlasmǝnlikinglarƣa ⱪerindaxliⱪ meⱨribanliⱪni, ⱪerindaxliⱪ meⱨribanliⱪinglarƣa meⱨir-muⱨǝbbǝtni kɵrsitixni ⱪoxuxⱪa intilinglar.  
\v 8 Qünki bu hususiyǝtlǝr silǝrdǝ bar bolsa, xundaⱪla exip beriwatⱪan bolsa, bular silǝrni Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa \add intilixtǝ\add* ix-ǝmǝlsiz wǝ mewisiz ⱪaldurmaydu.\x + \xo 1:8 \xt Tit. 3:14. \x*  
\v 9 Əmmǝ ǝgǝr birsidǝ bular kǝm bolsa, u kor adǝmdur — u burnining uqinila kɵrǝlǝydiƣan, ilgiriki gunaⱨliridin pak ⱪilinƣinini untuƣan bolidu.\x + \xo 1:9 \xt Yǝx. 59:10; Zǝf. 1:17. \x*   
\b  
\m
\v 10 Xuning üqün, i ⱪerindaxlar, silǝr \add Huda tǝripidin\add* qaⱪirilƣanliⱪinglarni, xundaⱪla tallanƣanliⱪinglarni jǝzmlǝxtürüxkǝ intilinglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, ⱨeqⱪaqan teyilip kǝtmǝysilǝr. \f □ \fr 1:10 \ft \+bd «Xuning üqün, i ⱪerindaxlar, silǝr Huda tǝripidin qaⱪirilƣanliⱪinglarni, xundaⱪla tallanƣanliⱪinglarni jǝzmlǝxtürüxkǝ intilinglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, ⱨeqⱪaqan teyilip kǝtmǝysilǝr»\+bd* — «teyilip kǝtmǝysilǝr» degǝn ibarini bǝzilǝr bu ibarǝ nijattin mǝⱨrum bolux degǝn mǝnini bildüridu, dǝp ⱪaraydu. Bizningqǝ u gunaⱨ sadir ⱪilixni kɵrsitidu dǝp ⱪaraymiz (mǝsilǝn, «Yaⱪ.» 3:2ni kɵrüng, ohxax sɵz xu ayǝttǝ ixlitilidu).\f*  
\v 11 Xundaⱪ bolƣanda Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning mǝnggülük padixaⱨliⱪidimu ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr.\f □ \fr 1:11 \ft \+bd «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning mǝnggülük padixaⱨliⱪidimu ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr»\+bd* — «ⱪizƣin ⱪarxi elinisilǝr» degǝnlik grek tilida «kirix yolunglar kǝngriqilik bilǝn sizlǝrgǝ tǝminlinidu» degǝn ibarǝ bilǝn ipadilinidu.\f*   
\m
\v 12 Xunga, gǝrqǝ silǝr bu ixlarni bilgǝn bolsanglarmu, xundaⱪla bizgǝ igǝ ⱪilinƣan ⱨǝⱪiⱪǝttǝ mustǝⱨkǝmlǝngǝn bolsanglarmu, mǝn yǝnila ⱨǝrdaim bu ixlarni esinglarƣa salmaⱪqimǝn.  
\v 13 Dǝrwǝⱪǝ, mǝn muxu qedirimda bolsamla, bularni sǝminglarƣa selip, silǝrni oyƣitip turuxni layiⱪ kɵrimǝn. \f □ \fr 1:13 \ft \+bd «mǝn muxu qedirimda bolsamla...»\+bd* — «qedirim» — Petrusning ɵz tenini kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ. Lekin u muxu sɵz bilǝn ⱨǝrbir etiⱪadqining tenini Israillar qɵl-bayawanda Hudaning ǝmri bilǝn yasiƣan «ibadǝt qediri»ƣa ohxitidu. Hudaning Ɵz xan-xǝripi bu «addiy qedir»da makanlaxturulƣan wǝ xuningdǝk ⱨazir ⱨǝrbir etiⱪadqining tenidǝ mǝwjuttur («Yuⱨ.» 1:14, 2:12, «1Kor.» 3:9 wǝ 16, 6:19ni kɵrüng).\f*  \x + \xo 1:13 \xt 2Pet. 3:1. \x*  
\v 14 Qünki Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning burun manga ayan ⱪilƣinidǝk, mening bu qedirim pat arida uqamdin seliwetilidiƣanliⱪini bilip turuptimǝn. \f □ \fr 1:14 \ft \+bd «Qünki Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning burun manga ayan ⱪilƣinidǝk, mening bu qedirim pat arida uqamdin seliwetilidiƣanliⱪini bilip turuptimǝn»\+bd* — «Yuⱨ.» 21:18-19ni kɵrüng.\f*  \x + \xo 1:14 \xt Yⱨ. 21:18,19; 2Tim. 4:6. \x*  
\v 15 Bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrning bu ixlarni mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu ⱨǝrwaⱪit esinglarƣa kǝltürüxünglar üqün küqümning bariqǝ intilimǝn.\f □ \fr 1:15 \ft \+bd «mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu»\+bd* — «bu dunyadin ketix»: — bu ibarǝ grek tilida «ǝksodos» degǝn sɵz («Misirdin qiⱪix» bilǝn munasiwǝtlik) bilǝn ipadilinidu («Luⱪa» 9:31ni kɵrüng). \+bd «Bǝrⱨǝⱪ, mǝn silǝrning bu ixlarni mǝn bu dunyadin kǝtkinimdin keyinmu ⱨǝrwaⱪit esinglarƣa kǝltürüxünglar üqün küqümning bariqǝ intilimǝn»\+bd* — «bu ixlar» bolsa: (1) muxu ikkinqi hǝtning mǝzmunini; (2) «Yuⱨ.» 21-babta hatirilǝngǝn ixlarni (Mǝsiⱨning Petrusning dunyadin ketix yoli toƣruluⱪ bexarǝtliri)ni kɵrsǝtsǝ kerǝk. Biz birinqi qüxǝnqigǝ mayilmiz.\f*   
\b  
\m  
\s1 Huda pǝyƣǝmbǝrlǝrgǝ ata ⱪilƣan ixǝnqlik kalam-bexarǝtlǝr  
\m
\v 16 Qünki biz silǝrgǝ Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning küq-ⱪudriti wǝ ⱨazir boluxini uⱪturƣinimizda ⱨǝrgizmu ⱨiyligǝrliktin oydurup qiⱪilƣan riwayǝtlǝrgǝ ǝgǝxmiduⱪ, bǝlki biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz. \f □ \fr 1:16 \ft \+bd «biz silǝrgǝ ... uⱪturƣinimizda ... biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz»\+bd* — bu ayǝttiki «biz» degǝn sɵz Petrusning ɵzini wǝ Yuⱨanna, Yaⱪup ⱪatarliⱪ rosullarni kɵrsitidu. \+bd «Əysa Mǝsiⱨning küq-ⱪudriti wǝ ⱨazir boluxi (yaki «ⱪaytip kelixi»)»\+bd* — («ⱨazir boluxi» grek tilida «parusiya») degǝn sɵzlǝr birinqidin muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, Mǝsiⱨning ularning kɵz aldida ɵzgirip, xan-xǝripi iqidǝ kɵrüngǝnlikini kɵrsitidu («Matta» 17-bab, «Markus» 9-bab, «Luⱪa» 9-babni kɵrüng). Ikkinqidin, bu sɵzlǝr yǝnǝ Injilda adǝttǝ Mǝsiⱨning ⱪaytip kelixini kɵrsitidu; qünki U ⱪaytip kǝlgǝndǝ Uning xan-xǝripi ⱨǝⱪiⱪǝtǝn ayan bolidu. Xuning bilǝn muxu yǝrdǝ Uning dunyaƣa ⱪaytip kelixinimu kɵrsitidu. \+bd «...bǝlki biz Uning ⱨǝywǝtlik xan-xɵⱨritigǝ ɵz kɵzimiz bilǝn guwaⱨqimiz»\+bd* — «Uning» grek tilida «Axuning» bilǝn ipadilinidu. Muxu yǝrdǝ «Axuning» degǝn sɵz Petrusning Mǝsiⱨkǝ bolƣan qongⱪur ⱨɵrmitini wǝ yeⱪin munasiwitini bildüridu.\f*  \x + \xo 1:16 \xt Mat. 17:1; Yⱨ. 1:14; 1Kor. 1:17; 2:1, 4; 4:20; 1Yuⱨa. 1:1. \x*  
\v 17 Qünki U muⱪǝddǝs taƣda Huda’Atidin xan-xɵⱨrǝt wǝ uluƣluⱪⱪa erixkǝndǝ, axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝrdin: «Bu Mening sɵyümlük Oƣlum, Mǝn Uningdin hursǝnmǝn» degǝn xundaⱪ zor bir awaz Uningƣa yǝtküzülüp anglandi. \f □ \fr 1:17 \ft \+bd «Qünki U muⱪǝddǝs taƣda Huda’Atidin xan-xɵⱨrǝt wǝ uluƣluⱪⱪa erixkǝndǝ, axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝrdin: «Bu Mening sɵyümlük Oƣlum, Mǝn Uningdin hursǝnmǝn» degǝn xundaⱪ zor bir awaz Uningƣa yǝtküzülüp anglandi»\+bd* — «axu uluƣ xan-xǝrǝplik yǝr» bolsa asman, ǝrxtur.\f*  \x + \xo 1:17 \xt Mat. 3:17; 17:5; Mar. 1:11; 9:7; Luⱪa 3:22; 9:35; Kol. 1:13. \x*  
\v 18 Muⱪǝddǝs taƣda biz Uningƣa ⱨǝmraⱨ bolup billǝ turƣan bolƣaqⱪa, ǝrxtin bu awaz anglanƣinida bizmu ɵz ⱪuliⱪimiz bilǝn uni angliduⱪ. \f □ \fr 1:18 \ft \+bd «Muⱪǝddǝs taƣda biz uningƣa ⱨǝmraⱨ bolup billǝ turƣan bolƣaqⱪa, ǝrxtin bu awaz anglanƣinida bizmu ɵz ⱪuliⱪimiz bilǝn uni angliduⱪ»\+bd* — «Matta» 17-bab, «Markus» 9-bab, «Luⱪa» 9-babni kɵrüng.\f*  
\v 19 Uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn tolimu ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam bardur; silǝr tang süzülgüqǝ, tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ bu sɵz-kalamƣa ⱪulaⱪ salsanglar, yahxi ⱪilƣan bolisilǝr (bu sɵz-kalam huddi ⱪarangƣuda qaⱪnap turidiƣan qiraƣⱪa ohxaxtur).\f □ \fr 1:19 \ft \+bd «Uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn tolimu ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam bardur»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «uning üstigǝ ⱨǝmmimizdǝ buningdin \+bd tehimu\+bd* ixǝnqlik bexarǝtlik sɵz-kalam (pǝyƣǝmbǝrlǝr yǝtküzgǝn sɵz-kalam) bardur». Petrus bu yǝrdǝ: «Pǝyƣǝmbǝrlǝrning sɵzliri ⱨǝtta mening guwaⱨliⱪimdinmu ixǝnqliktur (qünki Mǝsiⱨ toƣruluⱪ bexarǝt bǝrgüqilǝr, xundaⱪla ularning bǝrgǝn bexarǝtliri naⱨayiti kɵp; bexarǝtlǝrning kɵp ⱪismi alliⱪaqan kɵz aldimizdǝ ǝmǝlgǝ axurulƣan, degǝndǝk); bu uluƣ sɵzlǝr ⱨǝmmimizdǝ bar» demǝkqi bolsa kerǝk. \+bd «silǝr tang süzülgüqǝ, tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ bu sɵz-kalamƣa ⱪulaⱪ salsanglar, yahxi ⱪilƣan bolisilǝr (bu sɵz-kalam huddi ⱪarangƣuda qaⱪnap turidiƣan qiraƣⱪa ohxaxtur)»\+bd* — «tang süzülgüqǝ» — Əysa Mǝsiⱨning ⱪaytip kelixigiqǝ. 
\fp  «Tang yultuzi ⱪǝlbinglarni toluⱪ yorutⱪuqǝ» — «tang yultuzi», xübⱨisizki, Əysa Mǝsiⱨning Ɵzidur («Qɵl.» 24:17ni kɵrüng). Bu sɵzlǝrgǝ ⱪariƣanda, tang yultuzi tang etixtin sǝl burun ayan bolƣandǝk, Əysa Mǝsiⱨ ⱪaytip kelixtin awwal etiⱪadqilarning ⱪǝlbidǝ birhil oyƣanƣan sezim, uning kelixigǝ baƣlanƣan alaⱨidǝ birhil küqlük arzu-tǝxna pǝyda boluxi mumkin («1Tes.» 5:6-10ni kɵrüng).\f*  \x + \xo 1:19 \xt 2Kor. 4:6; Wǝⱨ. 22:16. \x*   
\m
\v 20 Xuni ⱨǝmmidin muⱨim dǝp bilixinglar kerǝkki, muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵz qüxǝnqisi boyiqǝ yǝtküzülgǝn ǝmǝs. \f □ \fr 1:20 \ft \+bd «... muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵz qüxǝnqisi boyiqǝ yǝtküzülgǝn ǝmǝs»\+bd* — yaki «muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪaysi wǝⱨiy pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵzliri oylap qiⱪⱪan ǝmǝs». 
\fp  Bu ayǝtning yǝnǝ üq hil tǝrjimǝ-qüxǝnqsi bar: — (1) adǝmlǝrning haliƣanqǝ wǝⱨiylǝrgǝ xǝhsiy tǝbir berixigǝ bolmaydu; (2) bexarǝt-wǝⱨiylǝrgǝ ayrim xǝrⱨ berixkǝ bolmaydu (yǝni, baxⱪa bexarǝt-wǝⱨiylǝr bilǝn birlǝxtürüp qüxiniximiz kerǝk); (3) pǝyƣǝmbǝrlǝr bǝrgǝn bexarǝt-wǝⱨiylǝrni qüxǝndürüx pǝyƣǝmbǝrlǝrning ɵzigila has bolmaydu (qünki ular bǝzidǝ ɵzi eytⱪan sɵzlirini qüxǝnmǝytti — «1Pet.» 1:10-12ni kɵrüng). Bu pikirlǝrning ⱨǝmmisini (bolupmu 2-pikirni) durus dǝp ⱪarisaⱪmu, bizningqǝ, bizning tǝrjimimiz keyinki 21-ayǝtkǝ ǝng mas kelidu.\f*  
\v 21 Qünki ⱨeqⱪandaⱪ wǝⱨiy-bexarǝt insanlarning iradisidin kǝlgǝn ǝmǝs, u bǝlki Hudaning muⱪǝddǝs adǝmliri Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, Uning türtkisi bilǝn eytⱪan sɵz-kalamdur.\f □ \fr 1:21 \ft \+bd «Qünki ⱨeqⱪandaⱪ wǝⱨiy-bexarǝt insanlarning iradisidin kǝlgǝn ǝmǝs, u bǝlki Hudaning muⱪǝddǝs adǝmliri Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, Uning türtkisi bilǝn eytⱪan sɵz-kalamdur»\+bd* — «Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yetǝklinip, uning türtkisi bilǝn» grek tilida «Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin yɵtkilixi bilǝn» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.\f*  \x + \xo 1:21 \xt 2Tim. 3:16. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr wǝ sahta tǝlim bǝrgüqilǝr  
\m
\v 1 Lekin burun hǝlⱪ iqidǝ sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr qiⱪⱪan, xuningdǝk aranglardimu sahta tǝlim bǝrgüqilǝr mǝydanƣa qiⱪidu. Ular soⱪunup kirip, ⱨalakǝtkǝ elip baridiƣan bid’ǝt tǝlimlǝrni aranglarƣa astirtin kirgüzüp, ⱨǝtta ɵzlirini ⱨɵr ⱪilixⱪa setiwalƣan igisidinmu tenip, buning bilǝn ɵz bexiƣa tezla ⱨalakǝt qüxüridu.\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «Lekin burun hǝlⱪ iqidǝ sahta pǝyƣǝmbǝrlǝr qiⱪⱪan, xuningdǝk aranglardimu sahta tǝlim bǝrgüqilǝr mǝydanƣa qiⱪidu»\+bd* — «hǝlⱪ» bolsa Israil hǝlⱪi.\f*  \x + \xo 2:1 \xt Ⱪan. 13:2; Mat. 24:11; Ros. 20:29; 1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1. \x*  
\v 2 Nurƣun kixilǝr ularning xǝrmǝndilikigǝ ǝgixip ketidu, xuningdǝk ularning sǝwǝbidin ⱨǝⱪiⱪǝt yoli ⱨaⱪarǝtkǝ uqraydu.  
\v 3 Ular aqkɵzlükidin oydurma sɵzlǝr bilǝn silǝrni satidiƣan meli ⱪilidu. Əmdi ularning bexiƣa heli burunla bekitilgǝn jaza bikar olturmaydu, ularning ⱨalakiti bolsa uhlap yatmaydu.\x + \xo 2:3 \xt Yǝⱨ. 4. \x*   
\m
\v 4 Qünki Huda gunaⱨ sadir ⱪilƣan pǝrixtilǝrni ayap olturmay, bǝlki ularni tǝⱨtisaraning ⱨangiƣa taxlap, soraⱪⱪa tartⱪuqǝ zulmǝtlik ⱪarangƣuluⱪtiki zǝnjirlǝr bilǝn solap ⱪoyƣan yǝrdǝ,\f □ \fr 2:4 \ft \+bd «Qünki Huda gunaⱨ sadir ⱪilƣan pǝrixtilǝrni ayap olturmay, bǝlki ularni tǝⱨtisaraning ⱨangiƣa taxlap, , soraⱪⱪa tartⱪuqǝ zulmǝtlik ⱪarangƣuluⱪtiki zǝnjirlǝr bilǝn solap ⱪoyƣan yǝrdǝ...»\+bd* — «tǝⱨtisaraning ⱨangi» grek tilida «tartarus» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Bu jay tǝⱨtisaradin ayrim turidu; ⱪariƣanda, bu yǝr muxundaⱪ gunaⱨ sadir ⱪilƣan pǝrixtilǝrgǝ alaⱨiytǝn tǝyyarlanƣan. 
\fp  «Zulmǝtlik ⱪarangƣuluⱪtiki zǝnjirlǝr» — yaki «zulmǝtlik ⱪarangƣuluⱪtiki ɵngkürlǝrdǝ». 
\fp  Muxu ayǝttǝ bayan ⱪilinƣan pǝrixtilǝr ǝsli Xǝytan bilǝn billǝ Hudaƣa isyan kɵtürgǝnlǝrni ǝmǝs, bǝlki Nuⱨ pǝyƣǝmbǝrning dǝwridǝ gunaⱨ ⱪilƣan pǝrixtilǝrni kɵrsitidu. «Yar.» 6:1-5 wǝ izaⱨatlar, «Yǝⱨ.» 6-7-ayǝtlǝrni wǝ izaⱨatlarni kɵrüng.\f*  \x + \xo 2:4 \xt Yǝⱨ. 6; Wǝⱨ. 20:3. \x*  
\v 5 xundaⱪla ⱪǝdimki dunyadikilǝrnimu ayap ⱪoymay, hudasizliⱪⱪa berilgǝn dunyani topan bilǝn ƣǝrⱪ ⱪilip, pǝⱪǝt ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa dǝwǝt ⱪilƣuqi Nuⱨni baxⱪa yǝttisi bilǝn saⱪlap ⱪalƣan yǝrdǝ —\f □ \fr 2:5 \ft \+bd «pǝⱪǝt ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa dǝwǝt ⱪilƣuqi Nuⱨni baxⱪa yǝttisi bilǝn saⱪlap ⱪalƣan yǝrdǝ...»\+bd* — grek tilida «pǝⱪǝt ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa dǝwǝt ⱪilƣuqi sǝkkizinqi kixi Nuⱨni saⱪlap ⱪalƣan yǝrdǝ ...» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu.\f*  \x + \xo 2:5 \xt Yar. 7:23; 1Pet. 3:19. \x*  
\v 6 ⱨǝmdǝ keyin Sodom wǝ Gomorra xǝⱨǝrlirini keyinki dǝwrlǝrdiki hudasizliⱪⱪa berilgǝnlǝrgǝ ibrǝt bolsun dǝp bekitip, bexiƣa külpǝtlik jazani qüxürüp kül ⱪilƣan,\x + \xo 2:6 \xt Yar. 19:24; Ⱪan. 29:22; Yǝx. 13:19; Yǝr. 50:40; Əz. 16:49; Ⱨox. 11:8; Am. 4:11; Yǝⱨ. 7. \x*  
\v 7 xuning bilǝn birgǝ muxu ǝhlaⱪsizlarning buzuⱪqiliⱪliridin yirginip azablanƣan, ⱨǝⱪⱪaniy bolƣan Lutni ular arisidin ⱪutuldurƣan yǝrdǝ —\x + \xo 2:7 \xt Yar. 19:7, 8. \x*  
\v 8 (ǝnǝ xundaⱪ kixilǝrning iqidǝ yaxiƣan ⱨǝⱪⱪaniy Lutning ⱨǝⱪⱪaniy ⱪǝlbi ⱨǝr küni angliƣan wǝ kɵrgǝn itaǝtsizliklǝr tüpǝylidin azablinatti)\x + \xo 2:8 \xt Zǝb. 119:158. \x*  
\v 9 ǝmdi xuni kɵrüwalalaymizki, Rǝb ihlasmǝnlǝrni duq kǝlgǝn sinaⱪlardin ⱪandaⱪ ⱪutⱪuzuxni wǝ xuningdǝk ⱨǝⱪⱪaniysizlarni soraⱪ künigiqǝ jazalinixⱪa saⱪlap ⱪoyuxni bilidu. \x + \xo 2:9 \xt 1Kor. 10:13. \x*  
\v 10 Bularning arisidiki ɵz ǝtlirigǝ ǝgixip pasiⱪ ⱨǝwǝslǝrgǝ berilgǝn, xundaⱪla ⱨoⱪuⱪ igilirigǝ sǝl ⱪariƣanlarning jazasi tehimu xundaⱪ bolidu. Muxundaⱪ kixilǝr ⱨali qong, mǝnmǝnqilǝrdur, ular «\add roⱨiy\add* uluƣlar»ƣa ⱨaⱪarǝt ⱪilixtin ⱨeq ⱪorⱪmaydiƣanlardur. \f □ \fr 2:10 \ft \+bd «bularning arisidiki ɵz ǝtlirigǝ ǝgixip pasiⱪ ⱨǝwǝslǝrgǝ berilgǝn, xundaⱪla ⱨoⱪuⱪ igilirigǝ sǝl ⱪariƣanlarning jazasi tehimu xundaⱪ bolidu»\+bd* — «ⱨoⱪuⱪ igiliri» degǝnlik xübⱨisizki, muxu yǝrdǝ padixaⱨlar, waliylar wǝ ⱨɵkümǝtning türlük ǝmǝldarlarni, xundaⱪla Huda bekitkǝn ata-aniliⱪ ⱨoⱪuⱪnimu ɵz iqigǝ alidu. \+bd «muxundaⱪ kixilǝr ⱨali qong, mǝnmǝnqilǝrdur, ular «roⱨiy uluƣlar»ƣa ⱨaⱪarǝt ⱪilixtin ⱨeq ⱪorⱪmaydiƣanlardur»\+bd* — «roⱨiy uluƣlar» ǝyni tekisttǝ «roⱨiy» degǝn sɵz yoⱪ. Lekin 11-ayǝtkǝ ⱪariƣanda qoⱪum ǝrxtiki (yaman) küqlǝr, yǝni jin-xǝytanlarni kɵrsǝtsǝ kerǝk.\f*  
\v 11 Ⱨǝtta ulardin küq-ⱪudrǝttǝ üstün turidiƣan pǝrixtilǝrmu Pǝrwǝrdigarning aldida bu «\add uluƣlar\add*»\add ni\add* ⱨaⱪarǝt bilǝn ǝrz ⱪilmaydu. \f □ \fr 2:11 \ft \+bd «ⱨǝtta ulardin küq-ⱪudrǝttǝ üstün turidiƣan pǝrixtilǝrmu...»\+bd* — «ulardin» — bǝzilǝr muxu yǝrdiki «ular»ni «ǝrxtiki uluƣlar»ni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Lekin bizningqǝ «ular» sahta tǝlim bǝrgüqilǝrning ɵzlirini kɵrsitidu. Pǝrixtilǝr ǝlwǝttǝ jin-xǝytanlardin üstün turidu! \+bd «... pǝrixtilǝrmu Pǝrwǝrdigarning aldida bu «uluƣlar»ni ⱨaⱪarǝt bilǝn ǝrz ⱪilmaydu»\+bd* — mǝsilǝn, «Yǝⱨ.» 9-ayǝtni kɵrüng.\f*  
\v 12 Əmma bular huddi owlinip boƣuzlinix üqün tuƣulƣan yawayi ǝⱪilsiz ⱨaywanlardǝk kelip, ɵzliri qüxǝnmǝydiƣan ixlar üstidǝ ⱨaⱪarǝtlik sɵz ⱪilidu wǝ xundaⱪla ɵzlirining ⱨalakǝt ixliri bilǝn toluⱪ ⱨalak bolidu, \f □ \fr 2:12 \ft \+bd «...xundaⱪla ɵzlirining ⱨalakǝt ixliri bilǝn toluⱪ ⱨalak bolidu»\+bd* — «ɵzlirining ⱨalakǝt ixliri» degǝnning baxⱪa mǝnisi «ular (yǝni «ǝrxtiki uluƣlar»)ning ⱨalakiti» boluxi mumkin. Grek tilida pǝⱪǝt «ularning ⱨalakiti» deyilidu.\f*  \x + \xo 2:12 \xt Yǝr. 12:3; Yǝⱨ. 10. \x*  
\v 13 xundaⱪla ɵz ⱨǝⱪⱪaniysizliⱪiƣa tuxluⱪ jazaning mewisini yǝydu. Ular ⱨǝtta kündüzi oquⱪ-axkara ǝyx-ixrǝt ⱪilixnimu lǝzzǝt dǝp ⱨesablaydu; ular \add silǝrgǝ\add* nomus wǝ daƣ kǝltürüp silǝr bilǝn bir dastihanda olturup, ɵz mǝkkarliⱪliridin zoⱪlinidu.  
\v 14 Ularning zinahorluⱪ bilǝn tolƣan kɵzliri gunaⱨ sadir ⱪilixtin üzülmǝydu; ular tutami yoⱪ kixilǝrni eziⱪturidu; ular ⱪǝlbini aqkɵzlükkǝ kɵndürgǝn, lǝnǝtkǝ yeⱪin balilardur!  
\v 15 Ular toƣra yoldin qǝtnǝp, Bosorning oƣli Balaamning yoliƣa ǝgixip kǝtti. U kixi ⱨaram yolda tapⱪan ⱨǝⱪni yahxi kɵrgüqi idi, \f □ \fr 2:15 \ft \+bd «Ular toƣra yoldin qǝtnǝp, Bosorning oƣli Balaamning yoliƣa ǝgixip kǝtti. U kixi ⱨaram yolda tapⱪan ⱨǝⱪni yahxi kɵrgüqi idi»\+bd* — «Qɵl.» 22-24-bablarda, Balaamning atisi «Beor» dǝp atilidu. «Bosor» uning baxⱪa ismi bolsa kerǝk.\f*  \x + \xo 2:15 \xt Qɵl. 22:7,21; Yǝⱨ. 11. \x*  
\v 16 lekin u ⱪilƣan ⱪǝbiⱨliki tüpǝylidin tǝnbiⱨini yedi (zuwansiz exǝk insanning awazi bilǝn sɵzlǝp pǝyƣǝmbǝrning ǝhmiⱪanǝ ixini tosti). \f □ \fr 2:16 \ft \+bd «lekin u (Balaam «pǝyƣǝmbǝr») ⱪilƣan ⱪǝbiⱨliki tüpǝylidin tǝnbiⱨini yedi (zuwansiz exǝk insanning awazi bilǝn sɵzlǝp pǝyƣǝmbǝrning ǝhmiⱪanǝ ixini tosti)»\+bd* — «Beorning oƣli Balaam» toƣruluⱪ: Musa pǝyƣǝmbǝr Israillarni Misirdin Huda wǝdǝ ⱪilƣan zeminƣa baxlap ketiwatⱪanda, yol üstidiki padixaⱨlarning ⱪarxiliⱪiƣa uqraydu. Axu padixaⱨlardin biri Beorning oƣli Balaam degǝn «pǝyƣǝmbǝr»ni izdǝp baridu wǝ ǝgǝr u Israillarƣa lǝnǝt oⱪusa, uningƣa kɵp pul bǝrmǝkqi bolidu. Huda Balaamning undaⱪ ⱪilixiƣa yol ⱪoymisimu, Balaam bǝribir pulni dǝp Israillarƣa lǝnǝt oⱪumaⱪqi bolup yolƣa qiⱪidu. Mana bu «Balaam pǝyƣǝmbǝrning yoli» deyilidu. Biraⱪ Huda Balaamning exikining aƣzi arⱪiliⱪ: «Mana sening exiking Mening awazimni sǝndin yahxi tonuydu» degǝndǝk, xu yolning ⱪǝbiⱨlikini axkarilaydu. «Qɵl.» 22-24-bablarni kɵrüng.\f*  \x + \xo 2:16 \xt Qɵl. 22:21. \x*  
\v 17 Mana muxundaⱪ kixilǝr ⱪurup kǝtkǝn bulaⱪlar, borandin ⱨǝydilip yürgǝn tumanlarƣa ohxaydu; ularƣa mǝnggülük zulmǝtning ⱪapⱪarangƣuluⱪida jay ⱨazirlap ⱪoyulƣan. \f □ \fr 2:17 \ft \+bd «mana muxundaⱪ kixilǝr ⱪurup kǝtkǝn bulaⱪlar, borandin ⱨǝydilip yürgǝn tumanlarƣa ohxaydu; ularƣa mǝnggülük zulmǝtning ⱪapⱪarangƣuluⱪida jay ⱨazirlap ⱪoyulƣan»\+bd* — ⱪariƣanda, ularning ahirⱪi ⱨali 4-ayǝttǝ tilƣa elinƣan pǝrixtilǝrningkidin eƣir bolidu.\f*  \x + \xo 2:17 \xt Yǝⱨ. 12. \x*  
\v 18 Qünki ular yalƣan-yawidaⱪ yoƣan sɵzlǝr bilǝn mahtinip, adǝmning ǝtlik ⱨǝwǝslirini ⱪozƣitip ǝyx-ixrǝt ixliri bilǝn ezitⱪuluⱪ yolida mengiwatⱪanlardin ɵzlirini yengila ⱪaqurƣanlarni azduridu. \f □ \fr 2:18 \ft \+bd «Qünki ular yalƣan-yawidaⱪ yoƣan sɵzlǝr bilǝn mahtinip, adǝmning ǝtlik ⱨǝwǝslirini ⱪozƣitip ǝyx-ixrǝt ixliri bilǝn ezitⱪuluⱪ yolida mengiwatⱪanlardin ɵzlirini yengila ⱪaqurƣanlarni azduridu»\+bd* — «adǝmning \+bd ǝtlik\+bd* ⱨǝwǝsliri» — «rimliⱪlarƣa»diki kirix sɵzimizdiki «ǝt» toƣruluⱪ mǝzmunni kɵrüng. 
\fp  «Ezitⱪuluⱪ yolida mengiwatⱪanlardin ɵzlirini yengila ⱪaqurƣanlarni azduridu» — yaki «ezitⱪuluⱪ yolida mengiwatⱪanlardin ɵzlirini aran ⱪaqurƣanlarni azduridu».\f*  
\v 19 Ular muxu kixilǝrgǝ «Silǝrni ǝrkinlikkǝ erixtürimiz» dǝp wǝdǝ ⱪilidu, lekin ɵzliri ǝmǝliyǝttǝ buzuⱪluⱪning ⱪulliridur. Qünki adǝm nemǝ tǝripidin boysundurulƣan bolsa, xuning ⱪuli bolidu. \x + \xo 2:19 \xt Yⱨ. 8:34; Rim. 6:16. \x*  
\v 20 Qünki ǝgǝr ular Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨni tonux arⱪiliⱪ bu dunyaning pasiⱪliⱪliridin ⱪutulup, keyin xularƣa yǝnǝ baƣlinip, boysundurulƣan bolsa, ularning keyinki ⱨali dǝslǝpkisidinmu bǝttǝr bolidu. \x + \xo 2:20 \xt Mat. 12:45; Ibr. 6:4; 10:26. \x*  
\v 21 Qünki ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ yolini bilip turup, ɵzigǝ yǝtküzülgǝn muⱪǝddǝs ǝmrdin yüz ɵrügǝndin kɵrǝ, bu yolni ǝslidinla bilmigini ǝwzǝl bolatti.  
\v 22 Muxu ixǝnqlik ⱨekmǝtlik sɵzlǝr ularda ǝmǝlgǝ axurulidu: —  
\m «It aylinip ɵz ⱪusuⱪini yǝr» wǝ yǝnǝ «Qoxⱪa yuyunup qiⱪipla ⱪaytidin patⱪaⱪta eƣinar».\f □ \fr 2:22 \ft \+bd «It aylinip ɵz ⱪusuⱪini yǝr»\+bd* — birinqi ⱨekmǝtlik sɵz «Pǝnd.» 26:11din elinƣan. Ikkinqisining mǝnbǝsi namǝlum.\f*  \x + \xo 2:22 \xt Pǝnd. 26:11. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Rǝbning ⱪaytip kelixining keqiktürülüx sǝwǝbi  
\m
\v 1 I sɵyümlüklirim, ⱨazir silǝrgǝ bu yeziwatⱪinim ikkinqi hetimdur. Ⱨǝr ikki hetimdǝ silǝrning sap kɵnglünglarni oyƣitip, xu ixlarni ǝslitixkǝ intildimki,\x + \xo 3:1 \xt 2Pet. 1:13. \x*  
\v 2 muⱪǝddǝs pǝyƣǝmbǝrlǝr burun eytⱪan sɵzlǝrgǝ wǝ Rǝbbimiz ⱨǝm Ⱪutⱪuzƣuqimizning rosulliringlar arⱪiliⱪ yǝtküzgǝn ǝmrigǝ kɵngül bɵlüxünglarni ɵtünimǝn.   
\m
\v 3 Əng muⱨimi xuni bilixinglar kerǝkki, künlǝrning ahirida ɵzining ⱨawayi-ⱨǝwǝslirining kǝynigǝ kiridiƣan, mǝshirǝ ⱪilidiƣan mazaⱪqilar qiⱪip:\x + \xo 3:3 \xt 1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yǝⱨ. 18. \x*  
\v 4 «Ⱪeni, Uning ⱪaytip kelimǝn degǝn wǝdisi?! Ata-bowilirimiz \add ɵlümdǝ\add* uhlap ⱪalƣandin taki ⱨazirƣiqǝ ⱨǝmmǝ ixlar dunya apiridǝ bolƣan waⱪittiki bilǝn ohxax ⱨalǝttǝ ketiwatidu» dǝp mǝshirǝ ⱪilixidu.\x + \xo 3:4 \xt Əz. 12:22. \x*  
\v 5 Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu;\f □ \fr 3:5 \ft \+bd «Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu»\+bd* — «ǝtǝy untuydu» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ɵz bǝngbaxliⱪidin untuydu».\f*  \x + \xo 3:5 \xt Yar. 1:9; Zǝb. 24:2. \x*  
\v 6 xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi.\f □ \fr 3:6 \ft \+bd «xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi»\+bd* — «...xu amillarning wasitiliri bilǝn» degǝn ibarǝ pǝⱪǝt suning ɵzini yaki sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu. Bizningqǝ sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu; qünki (grek tilida) aldinⱪi jümlidǝ bu ikki ix ǝng ahirida tilƣa elinƣan, xundaⱪla 7-ayǝttǝ Hudaning sɵzining ikkinqi ⱪetim wasitǝ bolidiƣanliⱪi kɵrsitilidu.\f*  \x + \xo 3:6 \xt Yar. 7:10,21. \x*  
\v 7 Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu.\f □ \fr 3:7 \ft \+bd «Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu»\+bd* — «ohxaxla xu sɵz» degǝn ibarining baxⱪa hil tǝrjimisi: «Uning (yǝni, Hudaning) sɵzi». 
\fp  «Ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — pǝⱪǝt saⱪlanƣanla ǝmǝs, bǝlki Hudaning ƣǝmhorluⱪining obyekti bolidu.\f*  \x + \xo 3:7 \xt Zǝb. 102:25-26; Yǝx. 51:6; 2Tes. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pet. 3:10. \x*   
\m
\v 8 Əmdi i sɵyümlüklirim, xu ix nǝziringlardin ⱪaqmisunki, Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur.\f □ \fr 3:8 \ft \+bd «Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur»\+bd* — Rǝb waⱪitning qǝklimisigǝ uqrimaydu, ǝlwǝttǝ.\f*  \x + \xo 3:8 \xt Zǝb. 90:4. \x*  
\v 9 Rǝb Ɵz wǝdisini \add orundaxni\add* (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip \add waⱪitni sozmaⱪta\add*.\f □ \fr 3:9 \ft \+bd «Rǝb Ɵz wǝdisini orundaxni (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip waⱪitni sozmaⱪta»\+bd* — Rǝb ⱪaytip kǝlgǝndǝ yǝr yüzidikilǝrgǝ towa ⱪilix pursiti ⱪalmaydu, ǝlwǝttǝ.\f*  \x + \xo 3:9 \xt Əz. 18:32; 33:11; Yǝx. 30:18; Ⱨab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pet. 3:20; 2Pet. 3:15. \x*   
\m
\v 10 Lekin Rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk \add kütülmigǝn waⱪitta\add* bolidu. U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu. \f □ \fr 3:10 \ft \+bd «lekin rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk kütülmigǝn waⱪitta bolidu»\+bd* — «rǝbning küni» (Mǝsiⱨning kelidiƣan küni) Tǝwrattiki kɵp yǝrlǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning küni» dǝp kɵrsitilidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»diki «Hudaning küni» toƣruluⱪ izaⱨatlirimizni kɵrüng. «Oƣrining kelixidǝk» — demǝk, kütülmigǝn waⱪitta. \+bd «U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu»\+bd* — «kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» yaki «barliⱪ asman jisimliri». 
\fp  «Uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «uningdiki pütkül ixlarmu» yaki «uningdiki barliⱪ ⱪilƣan ixlarmu». 
\fp  \+bd «zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu»\+bd* — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «zemin wǝ üstidiki barliⱪ ixlar yalingaq axkarilinidu» deyilidu.\f*  \x + \xo 3:10 \xt Mat. 24:43,44; 1Tes. 5:2; Wǝⱨ. 3:3; 16:15. \x*  
\v 11 Ⱨǝmmǝ nǝrsǝ mana xundaⱪ erip yoⱪilidiƣan yǝrdǝ, silǝr ⱪandaⱪ adǝmlǝrdin boluxunglar kerǝk? — ⱨayatinglarni pak-muⱪǝddǝsliktǝ wǝ ihlasmǝnliktǝ ɵtküzüp,  
\v 12 Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu. \f □ \fr 3:12 \ft \+bd «Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu»\+bd* — «Hudaning küni» degǝn ibarǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz. 
\fp  «Kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «barliⱪ asman jisimliri».\f*  \x + \xo 3:12 \xt Zǝb. 50:3; 2Tes. 1:8. \x*  
\v 13 Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur.\f □ \fr 3:13 \ft \+bd «Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur»\+bd* — «u yǝr» ⱨǝm yengi asman wǝ yengi zeminnimu kɵrsitidu.\f*  \x + \xo 3:13 \xt Yǝx. 65:17; 66:22; Wǝⱨ. 21:1. \x*   
\m
\v 14 Xuning üqün, ǝy sɵyümlüklirim, bu ixlarni kütüwatⱪanikǝnsilǝr, \add xu tapta\add* Hudaning aldida nuⱪsansiz wǝ daƣsiz, inaⱪliⱪ-hatirjǝmlik iqidǝ ⱨazir bolup qiⱪixinglar üqün intilinglar.  
\v 15 wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar, dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan; \f □ \fr 3:15 \ft \+bd «Rǝbbimizning sǝwr-taⱪiti»\+bd* — yaki «Rǝbbimizning kǝngqilik ⱪilixi». \+bd «wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar»\+bd* — bu intayin ihqam jümlǝ bolup, bǝlkim: «Hudaning sǝwr-taⱪiti tehimu kɵp adǝmlǝrgǝ gunaⱨidin ⱪutⱪuzulux pursiti yaritip bǝrmǝktǝ, dǝp bilinglar» degǝndǝk mǝnidǝ boluxi mumkin. Yǝnǝ mumkinqiliki barki, «nijat» muxu yǝrdǝ «bu dunyaning saⱪlinip ⱪelixi» degǝn mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin; nemila bolmisun ayǝtning asasiy mǝnisi ohxax; biz pǝⱪǝt bu dunyada bolsaⱪla, bügün towa ⱪilip gunaⱨlirimizdin ⱪutulux yoli oquⱪ turidu, dǝp biliximiz lazim. \+bd «dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan»\+bd* — «ⱪerindiximiz Pawlusmu... silǝrgǝ yazƣan» — Pawlusning kɵp hizmiti «yat ǝllǝr», yǝni Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr arisida bolƣaqⱪa, Petrusning bu hetimu bǝlkim Yǝⱨudiy bolmiƣan etiⱪadqilarƣa yezilƣan bolsa kerǝk.\f*  \x + \xo 3:15 \xt Rim. 2:4. \x*  
\v 16 barliⱪ hǝtliridimu u bu ixlar ⱨǝⱪⱪidǝ tohtilidu. Uning hǝtliridǝ qüxinix tǝs bolƣan bǝzi ixlar bar; bu ixlarni tǝlim almiƣan wǝ tutami yoⱪ kixilǝr muⱪǝddǝs yazmilarning baxⱪa ⱪisimlirini burmiliƣandǝk, burmilap qüxǝndüridu wǝ xuning bilǝn ɵz bexiƣa ⱨalakǝt elip kelidu.\x + \xo 3:16 \xt Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tes. 4:15. \x*   
\m
\v 17 Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, \add mǝn eytⱪan\add* bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr, bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar. \f □ \fr 3:17 \ft \+bd «Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, mǝn eytⱪan bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr...»\+bd* — «mǝn eytⱪan bu ixlar» bǝlkim rosul Petrusning yuⱪirida sahta tǝlim bǝrgüqilǝr toƣruluⱪ agaⱨlandürüxlirini kɵrsitidu. \+bd «bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar»\+bd* — «bu ǝhlaⱪsizlar» grek tili nushisida 2:7dimu ohxax sɵz ixlitilidu; demǝk, «bu ǝhlaⱪsizlar» dǝl sahta tǝlim bǝrgüqilǝrni kɵrsitidu.\f*  
\v 18 Əksiqǝ, \add Hudaning\add* meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar.  
\m Uningƣa ⱨǝm ⱨazir ⱨǝm axu ǝbǝd künigiqǝ barliⱪ xan-xǝrǝp mǝnsup bolƣay! Amin! \f □ \fr 3:18 \ft \+bd «Əksiqǝ, Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar»\+bd* — «ɵsünglar» bolsa roⱨiy ⱨayatta, iman-etiⱪad jǝⱨǝttǝ bolidu. Muxu roⱨiy ɵskǝn adǝm Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa kɵprǝk nesip bolidu. Demǝk, «Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonux» ⱨǝm roⱨiy ɵsüxning wasitisi ⱨǝm nǝtijisidur. 
\fp  Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Uningƣa bolƣan tonuxta dawamliⱪ ɵsünglar».\f*