\id 1SA
\h Samu'il «1» 
\toc1 Samu'il «1» 
\toc2 Samu'il «1» 
\toc3 1Sam. 
\mt1 Samu'il «1»  
\c 1
\s1 Dǝrd-ǝlǝmdin bolƣan tilǝk  
\m
\v 1 Əfraim taƣliⱪidiki Ramataim-Zofimda Əlkanaⱨ isimlik bir kixi bar idi. U Əfraimliⱪ bolup, Yǝroⱨamning oƣli, Yǝroⱨam Elihuning oƣli, Elihu Tohuning oƣli, Tohu Zufning oƣli idi. \x + \xo 1:1 \xt 1Tar. 6:11, 12\x*  
\v 2 Uning ikki ayali bar idi. Birsining ismi Ⱨannaⱨ, yǝnǝ birsining ismi Pǝninnaⱨ idi. Pǝninnaⱨning baliliri bar idi, lekin Ⱨannaⱨning balisi yoⱪ idi.  
\v 3 Bu adǝm ⱨǝr yili ɵz xǝⱨiridin samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪilip ⱪurbanliⱪ sunƣili Xiloⱨƣa baratti. U yǝrdǝ Əlining Hofniy wǝ Finiⱨas degǝn ikki oƣli Pǝrwǝrdigarning kaⱨinliri bolup ixlǝytti. \x + \xo 1:3 \xt Mis. 23:14; Ⱪan. 16:16. \x*  
\v 4 Ⱨǝr ⱪetim Əlkanaⱨ ⱪurbanliⱪ ⱪilƣan künidǝ u \add ⱪurbanliⱪtin\add* ayali Pǝninnaⱨ wǝ uning ⱨǝrbir oƣul-ⱪizliriƣa ɵz ülüxini berǝtti.  
\v 5 Əmma Ⱨannaⱨƣa bolsa u ikki ⱨǝssilik ülüx berǝtti; qünki u Ⱨannaⱨni tolimu sɵyǝtti. Lekin Pǝrwǝrdigar uni tuƣmas ⱪilƣanidi. \f □ \fr 1:5 \ft \+bd «Lekin Pǝrwǝrdigar uni tuƣmas ⱪilƣanidi»\+bd* — ibraniy tilida: «Lekin Pǝrwǝrdigar uning baliyatⱪusini etiwǝtkǝnidi».\f*  
\v 6 Pǝrwǝrdigarning uni tuƣmas ⱪilƣanliⱪidin uning kündǝx rǝⱪibi \add Pǝninnaⱨ Ⱨannaⱨni\add* azablax üqün uning bilǝn ⱪattiⱪ ⱪerixatti.  
\v 7 Wǝ ⱨǝr yili, Ⱨannaⱨ ⱨǝr ⱪetim Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ qiⱪⱪanda, \add Pǝninnaⱨ\add* uningƣa azar berǝtti. Pǝninnaⱨ xundaⱪ ⱪilƣaqⱪa, u yiƣlap ⱨeq nemǝ yemǝytti. \f □ \fr 1:7 \ft \+bd «Wǝ ⱨǝr yili, Ⱨannaⱨ ⱨǝr ⱪetim Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ qiⱪⱪanda, Pǝninnaⱨ uningƣa azar berǝtti»\+bd* — nemixⱪa ular ⱨǝr ⱪetim «Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ qiⱪⱪanda» xundaⱪ bolidu? — bizningqǝ ⱨǝr ⱪetim bir ibraniy ailǝ Hudaning aldiƣa xundaⱪ kǝlgǝndǝ, ular barliⱪ baliliri üqün alaⱨidǝ tǝxǝkkür eytixi mumkim. Xu qaƣlarda Pǝninnaⱨ Ⱨannaⱨⱪa «Sǝn bir tuƣmas!» dǝp ǝslitǝtti. 
\fp  Bǝzi tǝrjimilǝrdǝ muxu jümlining bexida: «U (Əlkanaⱨ) ⱨǝr yili Pǝrwǝrdigarning ɵyigǝ qiⱪⱪanda, Ⱨannaⱨ uningƣa ⱨǝmraⱨ bolup barƣanda...» deyilidu.\f*  
\v 8 Ahiri uning eri Əlkanaⱨ uningƣa: — I Ⱨannaⱨ, nemixⱪa yiƣlaysǝn? Nemixⱪa birnǝrsǝ yemǝysǝn? Nemixⱪa kɵnglüng azar yǝydu? Mǝn ɵzüm sanga on oƣuldin ǝwzǝl ǝmǝsmu?! — dedi.\x + \xo 1:8 \xt Rut 4:15. \x*   
\m
\v 9 Ular Xiloⱨda yǝp-iqkǝndin keyin (Əli degǝn kaⱨin xu qaƣda Pǝrwǝrdigarning ibadǝthanisining ixiki yenidiki orunduⱪta olturatti) Ⱨannaⱨ dastihandin turdi;  
\v 10  u ⱪattiⱪ azab iqidǝ Pǝrwǝrdigarƣa dua ⱪilip zar-zar yiƣlaytti.  
\v 11 U ⱪǝsǝm iqip: — I samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar, ǝgǝr dedikingning dǝrdigǝ yetip, meni yad etip dedikingni untumay, bǝlki dedikinggǝ bir oƣul bala ata ⱪilsang, uni pütün ɵmrining künliridǝ Sǝn Pǝrwǝrdigarƣa beƣixlaymǝn; uning bexiƣa ustira ⱨeqⱪaqan selinmaydu, dedi.\f □ \fr 1:11 \ft \+bd «uning bexiƣa ustira ⱨeqⱪaqan selinmaydu»\+bd* — Tǝwrat dǝwridǝ bǝzi kixilǝr ɵzlirini Hudaning ibaditigǝ beƣixlax mǝⱪsitidǝ ɵzlirini «nazariy» dǝp ataytti; «nazariy»lar (nazariy boluxⱪa ⱪǝsǝm iqip bekitilgǝn mɵⱨlǝttǝ) ⱨaraⱪ iqmǝytti, qaqlirini ⱨeq qüxürmǝytti. «Qɵl.» 6:1-22ni kɵrüng.\f*  \x + \xo 1:11 \xt Ⱨak. 13:5. \x*   
\m
\v 12  U Pǝrwǝrdigarning aldida duasini dawam ⱪiliwatⱪanda, Əli uning aƣziƣa ⱪarap turdi;  
\v 13  qünki Ⱨannaⱨ duani iqidǝ ⱪilƣaqⱪa lǝwliri midirlawatⱪini bilǝn awazi anglanmaytti. Xunga Əli uni mǝst bolup ⱪaptu, dǝp oylidi.  
\v 14  Əli uningƣa: — Ⱪaqanƣiqǝ mǝst yürisǝn? Xarabingni ɵzüngdin neri ⱪil, dedi.   
\m
\v 15  Lekin Ⱨannaⱨ jawabǝn: — Undaⱪ ǝmǝs, i ƣojam! Kɵngli sunuⱪ bir mǝzlummǝn. Mǝn xarabmu, ⱨaraⱪmu iqmidim, bǝlki jenim dǝrdini Pǝrwǝrdigarning aldida tɵktüm; \x + \xo 1:15 \xt Zǝb. 62:8; 142:2\x*  
\v 16  dedǝklirini yaman hotun dǝp bilmigǝyla. Qünki mening zor dǝrdim wǝ azablirimdin bu küngiqǝ xundaⱪ nida ⱪiliwatimǝn, dedi.\f □ \fr 1:16 \ft \+bd «dedǝklirini yaman hotun dǝp bilmigǝyla...»\+bd* — ibraniy tilida «dedǝklirini «Belialning ⱪizi» dǝp bilmigǝyla» deyilidu. «Belial»ning mǝnisi «ǝrzimǝs» degǝnlik bolup, bǝlkim Iblisni kɵrsitidu.\f*   
\m
\v 17  Əli uningƣa jawab berip: — Tinq-aman ⱪaytⱪin; Israilning Hudasi Ɵzidin tiligǝn iltijayingni ijabǝt ⱪilƣay, dedi.   
\m
\v 18  Ⱨannaⱨ: — Dedǝkliri kɵz aldilirida iltipat tapⱪay, dedi. U xularni dǝp qiⱪip, ƣiza yedi wǝ xuningdin keyin qirayida ilgirikidǝk ƣǝmkinlik kɵrünmidi.   
\m
\v 19  Ular ǝtisi tang sǝⱨǝrdǝ ornidin turup Pǝrwǝrdigarning ⱨuzurida sǝjdǝ ⱪilip bolup, Ramaⱨdiki ɵyigǝ yenip kǝldi. Əlkanaⱨ ayali Ⱨannaⱨƣa yeⱪinqiliⱪ ⱪildi; Pǝrwǝrdigar uni ǝsligǝnidi.  
\v 20  Ⱨannaⱨ ⱨamilidar bolup, waⱪti-saiti toxup, bir oƣul tuƣdi. U: «Mǝn uni Pǝrwǝrdigardin tilǝp aldim» dǝp, ismini Samuil ⱪoydi.\f □ \fr 1:20 \ft \+bd ««Mǝn uni Pǝrwǝrdigardin tilǝp aldim» dǝp, ismini Samuil ⱪoydi»\+bd* — ibraniy tilida «Samuil» degǝnning mǝnisi «Huda anglidi» yaki «Hudadin tiligǝn» degǝngǝ yeⱪin kelidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Ⱨannaⱨ Samuilni Pǝrwǝrdigarƣa ataydu  
\m
\v 21  Uning eri Əlkanaⱨ ɵyidiki ⱨǝmmisi bilǝn Pǝrwǝrdigarƣa atidiƣan ⱨǝr yilliⱪ ⱪurbanliⱪni ⱪilƣili wǝ ⱪilƣan ⱪǝsimini ada ⱪilix üqün Xiloⱨƣa qiⱪti.  
\v 22  Lekin Ⱨannaⱨ billǝ barmay erigǝ: — Bala ǝmqǝktin ayrilƣandila andin mǝn uning Pǝrwǝrdigarning aldida ⱨazir boluxi üqün uni elip barimǝn; xuning bilǝn u u yǝrdǝ mǝnggü turidu, dedi.  
\v 23  Eri Əlkanaⱨ uningƣa: — Ɵzünggǝ nemǝ yahxi kɵrünsǝ, xuni ⱪilƣin. Uni ǝmqǝktin ayriƣuqǝ turup turƣin. Pǝrwǝrdigar Ɵz sɵz-kalamiƣa ǝmǝl ⱪilƣay, dedi. Ayali ɵydǝ ⱪelip balisi ǝmqǝktin ayrilƣuqǝ emitti.  
\v 24  Balisi ǝmqǝktin ayrilƣandin keyin u uni elip, xundaⱪla üq buⱪa, bir ǝfaⱨ un wǝ bir tulum xarabni elip Pǝrwǝrdigarning Xiloⱨdiki ɵyigǝ apardi. Bala bolsa tehi kiqik idi. \f □ \fr 1:24 \ft \+bd «bir ǝfaⱨ un»\+bd* — «ǝfaⱨ» axliⱪ-danlarning ɵlqǝm birliki idi, tǝhminǝn 27 litr. Buⱪa ⱪurbanliⱪ ⱪilinƣanda, uningƣa ⱪoxup undin «ⱪoxumqǝ axliⱪ ⱨǝdiyǝ» ⱪiliniximu kerǝk idi.\f*  \x + \xo 1:24 \xt Luⱪa 2:41. \x*  
\v 25  Ular bir buⱪini soyup balini ǝlining ⱪexiƣa elip kǝldi. \f □ \fr 1:25 \ft \+bd «Ular bir buⱪini soyup balini ǝlining ⱪexiƣa elip kǝldi»\+bd* — ⱪalƣan ikki buⱪa bǝlkim eliƣa Samuilni beⱪix üqün bǝrgǝn «beⱪix ⱨǝⱪⱪi» boluxi mumkin. Baxⱪa bir eⱨtimalliⱪ barki, 24-ayǝtning mǝnisi: «...üq buⱪa» ǝmǝs, bǝlki «....üq yaxliⱪ bir buⱪa» boluxi mumkin. Biraⱪ bu ayǝtni xundaⱪ qüxǝngǝn alimlar az.\f*  
\v 26 Xuning bilǝn Ⱨannaⱨ \add uningƣa\add*: — I ƣojam, ɵzliridǝ ⱨayat rast bolƣinidǝk, bu yǝrdǝ silining ⱪaxlirida turup Pǝrwǝrdigarƣa nida ⱪilƣan mǝzlum mǝn bolimǝn, dedi.  
\v 27 Mǝn muxu oƣul bala üqün dua ⱪildim wǝ mana, Pǝrwǝrdigar mening tiligǝn iltijayimni ijabǝt ⱪildi.  
\v 28  Əmdi ⱨazir mǝn uni Pǝrwǝrdigarƣa tapxurup bǝrdim. Ɵmrining ⱨǝmmǝ künliridǝ u Pǝrwǝrdigarƣa beƣixlanƣan bolidu, dedi. Xuning bilǝn ular u yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪildi.\f □ \fr 1:28 \ft \+bd «...ular u yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪildi»\+bd* — \+bd «ular»\+bd* bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «u u yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪildi» deyilidu (demǝk, Samuilni kɵrsitidu).\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Ⱨannaⱨ tǝntǝnǝ bilǝn Pǝrwǝrdigarni mǝdⱨiyilǝydu  
\m
\v 1 Ⱨannaⱨ dua ⱪilip mundaⱪ dedi: —  
\m «Mening ⱪǝlbim Pǝrwǝrdigar bilǝn yayraydu,  
\m Mening münggüzüm Pǝrwǝrdigar bilǝn egiz kɵtürüldi;  
\m Aƣzim düxmǝnlirimning aldida tǝntǝniliktǝ eqildi;  
\m Qünki Sening nijatingdin xadlinimǝn.\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «Mening münggüzüm Pǝrwǝrdigar bilǝn egiz kɵtürüldi»\+bd* — Tǝwratta, «münggüz»lǝr kɵp ⱨallarda adǝmlǝrning abruy-xɵⱨritini yaki küqini bildüridu. Muxu yǝrdǝ Ⱪutⱪuzƣuqi-mǝsiⱨni kɵrsitixi mumkin. «Zǝb.», 132:17ni kɵrüng. Bu münggüzlǝr adǝmning bexida ɵskǝn ǝmǝs, ǝlwǝttǝ!\f*  \x + \xo 2:1 \xt Luⱪa 1:46. \x*   
\m
\v 2 Pǝrwǝrdigardǝk muⱪǝddǝs bolƣuqi yoⱪtur;  
\m Qünki Sǝndin baxⱪa ⱨeq kim yoⱪ,  
\m Hudayimizdǝk ⱨeq uyultax yoⱪtur.\x + \xo 2:2 \xt Ⱪan. 3:24; Zǝb. 86:8. \x*   
\m
\v 3 I insanlar, kibirlik sɵzliringlarni kɵpǝytiwǝrmǝnglar,  
\m Yoƣan gǝplǝrni aƣzinglardin qiⱪarmanglar;  
\m Qünki Pǝrwǝrdigar bilim-ⱨidayǝtkǝ igǝ Hudadur.  
\m Insanlarning ǝmǝlliri Uning tǝripidin tarazida tartilidu.   
\m
\v 4 Palwanlarning oⱪ-yaliri sundurildi;  
\m Lekin putlixip yiⱪilƣanlarning beli bolsa ⱪudrǝt bilǝn baƣlandi.   
\m
\v 5 Ⱪorsiⱪi toⱪ bolƣanlar nan tepix üqün ɵzini yallanmiliⱪⱪa bǝrdi;  
\m Lekin aq ⱪalƣanlar ⱨazir aq ⱪalmidi;  
\m Ⱨǝtta tuƣmas ayal yǝttini tuƣidu;  
\m Lekin kɵp baliliⱪ bolƣan solixip ketidu.\x + \xo 2:5 \xt Zǝb. 34:9-10; Yiƣ. 5:6; Luⱪa 1:53. \x*   
\m
\v 6 Pǝrwǝrdigar ⱨǝm ɵltüridu, ⱨǝm ⱨayat beridu;  
\m U adǝmni tǝⱨtisaraƣa qüxüridu, u yǝrdin yǝnǝ turƣuzidu;\f □ \fr 2:6 \ft \+bd «tǝⱨtisara»\+bd* — ɵlgǝnlǝrning roⱨi baridiƣan jay.\f*  \x + \xo 2:6 \xt Ⱪan. 32:39; Əz. 37:11-14\x*   
\m
\v 7 Pǝrwǝrdigar adǝmni ⱨǝm namrat ⱪiliwetidu, ⱨǝm bay ⱪilidu;  
\m U kixini ⱨǝm pǝs ⱪilidu, ⱨǝm egiz kɵtüridu.   
\m
\v 8 U ɵzi miskinni topidin ⱪopuridu,  
\m Ⱪiƣliⱪtin yoⱪsulni kɵtüridu;  
\m Ularni esilzadilǝr arisida tǝng olturƣuzidu;  
\m Ularni xan-xǝrǝplik tǝhtigǝ miras ⱪilduridu;  
\m Qünki yǝrning tüwrükliri Pǝrwǝrdigarningkidur;  
\m U Ɵzi dunyani ularning üstigǝ salƣanidi.\x + \xo 2:8 \xt Ayup 36:15; Zǝb. 113:7, 8; Luⱪa 1:52; Zǝb. 24:1-2; 102:25; 104:5 \x*   
\m
\v 9 Ɵz muⱪǝddǝs bǝndilirining putlirini U mǝzmut ⱪilidu;  
\m Əmma rǝzillǝr bolsa, ⱪarangƣuda xük ⱪilinidu;  
\m Qünki ⱨeqkim ɵz ⱪudriti bilǝn nusrǝt tapmaydu.   
\m
\v 10  Pǝrwǝrdigar bilǝn ⱪarxilaxⱪanlar parǝ-parǝ ⱪiliwetilidu;  
\m U Ɵzi asmanlardin ularƣa ⱪarxi güldürlǝydu.  
\m Pǝrwǝrdigar yǝr yüzining qǝtlirigiqǝ ⱨɵküm qiⱪiridu;  
\m U Ɵzi tikligǝn padixaⱨⱪa ⱪudrǝt beridu,  
\m U Ɵzi mǝsiⱨliginining münggüzini egiz kɵtüridu!».\f □ \fr 2:10 \ft \+bd «U Ɵzi mǝsiⱨliginining münggüzini egiz kɵtüridu!»\+bd* — «mǝsiⱨlimǝk» yaki «mǝsiⱨ ⱪilix»: Hudaning yolyoruⱪi bilǝn Israilƣa yengi bir padixaⱨ bekitix üqün uning bexiƣa zǝytun meyi sürülüxi kerǝk idi. Muxu murasim «mǝsiⱨ ⱪilinix» yaki «mǝsiⱨlinix» dǝp atilatti wǝ xundaⱪla xu qaƣdin baxlap xu padixaⱨ «Hudaning mǝsiⱨligini» dǝp atilatti. Kaⱨinlar wǝ bǝzi waⱪtida pǝyƣǝmbǝrlǝrmu «mǝsiⱨ ⱪilinatti». Israilda xu qaƣda padixaⱨ bolmiƣaqⱪa, Ⱨannaⱨning bu sɵzi dǝrwǝⱪǝ kǝlgüsi ixlarni aldin’ala kɵrsǝtkǝn bexarǝt idi.\f*  \x + \xo 2:10 \xt 1Sam. 7:10; Zǝb. 2:6; 21:8; 89:24\x*   
\b  
\m
\v 11  Əlkanaⱨ bolsa Ramaⱨdiki ɵz ɵyigǝ yenip bardi. Bala bolsa ǝlining ⱪexida Pǝrwǝrdigarƣa hizmǝt ⱪilip ⱪaldi.   
\b  
\m  
\s1 Əlining oƣullirining kaⱨinliⱪ mǝnsipidin rǝzillik bilǝn paydilinixliri  
\m
\v 12  Əmma Əlining oƣulliri intayin yaman kixilǝrdin bolup, Pǝrwǝrdigarni tonumaytti. \f □ \fr 2:12 \ft \+bd «...intayin yaman kixilǝrdin bolup»\+bd* — ibraniy tilida: «Belialning (Iblisning) oƣulliridin bolup» deyilidu. «Belial»ning mǝnisi «ǝrzimǝs», bǝlkim Xǝytanni kɵrsitidu.\f*  
\v 13  Kaⱨinlarning hǝlⱪlǝrgǝ mundaⱪ aditi bolƣan: — Birsi ⱪurbanliⱪ ⱪilip, gɵx ⱪaynap pixiwatⱪanda kaⱨinning hizmǝtkari kelip üq tilliⱪ qanggakni ⱪolida tutup  
\v 14  dax, ⱪazan, dangⱪan yaki korining iqigǝ sanjip, qanggakⱪa nemǝ elinƣan bolsa kaⱨin xuni ɵzigǝ alatti. Ularning Xiloⱨƣa \add ⱪurbanliⱪ ⱪilƣili\add* kǝlgǝn ⱨǝmmǝ Israillarƣa xundaⱪ aditi bolƣan. \f □ \fr 2:14 \ft \+bd «Ularning Xiloⱨƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilƣili kǝlgǝn ⱨǝmmǝ Israillarƣa xundaⱪ aditi bolƣan»\+bd* — muxu hil ⱪurbanliⱪlar, xübⱨisizki, «tǝxǝkkür ⱪurbanliⱪliri» yaki «inaⱪliⱪ ⱪurbanliⱪliri» idi. Kaⱨinlarning muxu aditi Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn ⱪanunning bǝlgilimilirigǝ asaslanƣan ǝmǝs. Kaⱨinlarning «ⱨoⱪuⱪ ülüxi» bolsa «Law.» 7:11-18, 28-34-ayǝtlǝrdǝ kɵrsitilidu. Əmma ǝlining oƣulliri aqkɵzlükidin bu adǝtni tolimu ⱨǝddidin axuruwǝtkǝnidi. Keyinki ayǝtlǝrni kɵrüng.\f*  
\v 15 Xundaⱪla ⱨǝtta yaƣni kɵydürmǝstǝ kaⱨinning hizmǝtkari kelip ⱪurbanliⱪ ⱪiliwatⱪan adǝmgǝ: — Kaⱨinƣa kawap üqün gɵx bǝrgin, qünki u sǝndin ⱪaynap pixⱪan gɵx ⱪobul ⱪilmaydu, bǝlki ham gɵx lazim, dǝytti.  
\v 16  Əgǝr ⱪurbanliⱪ ⱪilƣuqi uningƣa: — Awwal yeƣi kɵydürülüp bolsun, andin nemini halisang xuni alƣin, desǝ, u: — Bolmaydu, manga dǝrⱨal bǝr! Bolmisa mǝjburiy alimǝn, dǝytti; \f □ \fr 2:16 \ft \+bd «Awwal yeƣi kɵydürülüp bolsun, andin nemini halisang xuni alƣin»\+bd* — Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn ⱪanun boyiqǝ ⱪurbanliⱪlardiki barliⱪ yaƣlar Pǝrwǝrdigarƣa atap kɵydürülǝtti. Adǝmning uni yeyixi mǝn’i ⱪilinatti.\f*  
\v 17 Xundaⱪ ⱪilip bu ikki yaxning gunaⱨi Pǝrwǝrdigarning aldida tolimu eƣir bolƣanidi; qünki uning sǝwǝbidin hǝⱪ Pǝrwǝrdigarƣa atiƣan ⱪurbanliⱪlar kɵzgǝ ilinmaywatatti.   
\m
\v 18  Əmma Samuil narǝsidǝ bala bolup kanaptin toⱪulƣan bir ǝfodni kiyip Pǝrwǝrdigarning aldida hizmǝt ⱪilatti. \f □ \fr 2:18 \ft \+bd «Samuil narǝsidǝ bala bolup kanaptin toⱪulƣan bir ǝfodni kiyip Pǝrwǝrdigarning aldida hizmǝt ⱪilatti»\+bd* — «ǝfod» degǝn nemǝ? Huda Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürgǝn ⱪanun boyiqǝ, bax kaⱨin kiydiƣan bir alaⱨidǝ kaltǝ qapan bolup, uning iqidiki ikki hil tax arⱪiliⱪ Hudadin yol soriƣili bolatti. Samuil Lawiy ⱪǝbilisidin bolmisimu, bu ayǝtkǝ ⱪariƣanda «kaⱨinliⱪ kiyim» kiyip, kaⱨinliⱪ hizmitini ⱪiliwatatti.\f*  
\v 19  Buningdin baxⱪa uning anisi ⱨǝr yilda uningƣa bir kiqik ton tikip, ⱨǝr yilliⱪ ⱪurbanliⱪni ⱪilƣili eri bilǝn barƣanda alƣaq kelǝtti.  
\v 20  Əli Əlkanaⱨ wǝ ayaliƣa bǝht tilǝp dua ⱪilip: — «Ayalingning Pǝrwǝrdigarƣa beƣixliƣinining orniƣa sanga uningdin baxⱪa nǝsil bǝrgǝy, dedi. Andin bu ikkisi ɵz ɵyigǝ yandi.  
\v 21  Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar Ⱨannaⱨni yoⱪlap bǝrikǝtlǝp, u ⱨamilidar bolup jǝmiy üq oƣul wǝ ikki ⱪiz tuƣdi. Kiqik Samuil bolsa Pǝrwǝrdigarning aldida turup ɵsüwatatti.\f □ \fr 2:21 \ft \+bd «...yoⱪlap bǝrikǝtlǝp»\+bd* — ibraniy tilida pǝⱪǝt «yoⱪlap» deyilidu. Hudaning «yoⱪlixi» toƣruluⱪ «tǝbirlǝr»nimu kɵrüng.\f*   
\m
\v 22  Əli bǝk ⱪerip kǝtkǝnidi. U oƣullirining pütkül Israilƣa ⱨǝmmǝ ⱪilƣanlirini anglidi ⱨǝm jamaǝt qedirining ixikidǝ hizmǝt ⱪilidiƣan ayallar bilǝn yatⱪininimu anglidi. \f □ \fr 2:22 \ft \+bd «jamaǝt qediri»\+bd* — yǝni «ibadǝt qediri» yaki «muⱪǝddǝs qedir».\f*  
\v 23  U ularƣa: — Silǝr nemǝ üqün xundaⱪ ixlarni ⱪilisilǝr? Qünki bu hǝlⱪning ⱨǝmmisidin silǝrning yamanliⱪinglarni anglawatimǝn, dedi.  
\v 24  Bolmaydu, i oƣullirim! Mǝn angliƣan bu hǝwǝr yahxi ǝmǝs, Pǝrwǝrdigarning hǝlⱪini azdurupsilǝr. \f □ \fr 2:24 \ft \+bd «Pǝrwǝrdigarning hǝlⱪini azdurupsilǝr»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Pǝrwǝrdigarning hǝlⱪi arisida tarⱪalƣan hǝwǝr yahxi ǝmǝs».\f*  
\v 25  Əgǝr bir adǝm yǝnǝ bir adǝmgǝ gunaⱨ ⱪilsa, baxⱪa birsi uning üqün Hudadin rǝⱨim sorisa bolidu; lekin ǝgǝr birsi Pǝrwǝrdigarƣa gunaⱨ ⱪilsa, kim uning gunaⱨini tiliyǝlǝydu? — dedi. Lekin ular atisining sɵzigǝ ⱪulaⱪ salmidi; qünki Pǝrwǝrdigar ularni ɵltürüxni niyǝt ⱪilƣanidi.  
\v 26 Əmma Samuil degǝn bala ɵsüwatatti, Pǝrwǝrdigar ⱨǝm adǝmlǝrning aldida iltipat tapⱪanidi.\x + \xo 2:26 \xt Luⱪa 2:52. \x*   
\m
\v 27  Hudaning bir adimi Əlining yeniƣa kelip mundaⱪ dedi: — Pǝrwǝrdigar xundaⱪ dǝydu: «Misirda, Pirǝwnningkidǝ turƣanda Ɵzümni atangning jǝmǝtigǝ oquⱪ ayan ⱪilmidimmu? \x + \xo 2:27 \xt Ros. 7:25. \x*  
\v 28  Mǝn uni kaⱨinim bolux, Ɵz ⱪurbangaⱨimda ⱪurbanliⱪ ⱪilix, huxbuy yeⱪix wǝ Mening aldimda ǝfod tonini keyip hizmǝt ⱪilixⱪa Israilning ⱨǝmmǝ ⱪǝbililiridin tallimiƣanidimmu? Xuningdǝk Mǝn Israilning otta kɵydüridiƣan ⱨǝmmǝ ⱪurbanliⱪlirini atangƣa tapxurup tǝⱪdim ⱪilƣan ǝmǝsmu? \f □ \fr 2:28 \ft \+bd «... Mǝn Israilning otta kɵydüridiƣan ⱨǝmmǝ ⱪurbanliⱪlirini atangƣa tapxurup tǝⱪdim ⱪilƣan ǝmǝsmu?»\+bd* — Tǝwratⱪa asasǝn, kaⱨinlarning ⱨǝrⱪandaⱪ ⱪurbanliⱪlardin ɵzigǝ has bir ülüxni elix ⱨoⱪuⱪi bar idi.\f*  \x + \xo 2:28 \xt Law. 10:14. \x*  
\v 29  Nemixⱪa Mǝn buyruƣan, turalƣu jayimdiki ⱪurbanliⱪim bilǝn axliⱪ ⱨǝdiyǝlǝrni dǝpsǝndǝ ⱪilisilǝr? Nemixⱪa hǝlⱪim Israillar kǝltürgǝn ⱨǝmmǝ ⱨǝdiyǝlǝrning esilidin ɵzliringlarni sǝmritip, ɵz oƣulliringlarning ⱨɵrmitini Meningkidin üstün ⱪilisǝn?» \x + \xo 2:29 \xt Ⱪan. 32:15. \x*  
\v 30  Uning üqün Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: «Mǝn dǝrⱨǝⱪiⱪǝt sening wǝ atangning jǝmǝtidikilǝr Mening aldimda hizmitimdǝ mǝnggü mangidu, dǝp eytⱪanidim; lekin ǝmdi Mǝn Pǝrwǝrdigar xuni dǝymǝnki, bu ix ⱨazir Mǝndin neri bolsun! Meni ⱨɵrmǝt ⱪilƣanlarni Mǝn ⱨɵrmǝt ⱪilimǝn, lekin Meni kǝmsitkǝnlǝr pǝs ⱪarilidu. \x + \xo 2:30 \xt Mis. 28:43; 29:9. \x*  
\v 31  Mana xundaⱪ künlǝr keliduki, sening bilikingni wǝ atangning jǝmǝtining bilikini tǝng kesiwetimǝn; xuning bilǝn jǝmǝtingdǝ birmu ⱪeriƣan adǝm tepilmaydu! \f □ \fr 2:31 \ft \+bd «... sening bilikingni wǝ atangning jǝmǝtining bilikini tǝng kesiwetimǝn»\+bd* — «adǝmning biliki» uning küqi, ⱪabiliyiti wǝ ⱨoⱪuⱪini bildürǝtti.\f*  
\v 32  Sǝn turalƣu jayimda dǝrd-ⱪayƣu kɵrisǝn; Israillar ⱨǝrⱪandaⱪ ⱨuzur-bǝhtni kɵrgini bilǝn, sening jǝmǝtingdǝ ǝbǝdgiqǝ birmu ⱪeriƣan adǝm tepilmaydu. \f □ \fr 2:32 \ft \+bd «Sǝn turalƣu jayimda dǝrd-ⱪayƣu kɵrisǝn»\+bd* — yaki «Sǝn turalƣu jayimda düxmǝn kɵrisǝn». \+bd «sening jǝmǝtingdǝ ǝbǝdgiqǝ birmu ⱪeriƣan adǝm tepilmaydu»\+bd* — bu bexarǝt tɵwǝndiki bablarda eqilidu. Əli ɵzi Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining bulap ketilgǝnlikini kɵridu; biraⱪ keyinki künlǝrdǝ, yǝni Dawut padixaⱨning künliridiki bǝht-bǝrikǝtni u kɵrmǝydu (Əlining jǝmǝtining keyinki tarihi 22-bab, 1-22, «1Pad.» 2:26-27dǝ kɵrülidu).\f*  
\v 33 Wǝ Mǝn ⱪurbangaⱨimning hizmitidin üzüp taxlimiƣan adiming bar bolsa, u kɵzliringning hirǝlixixi bilǝn jeningning azablinixiƣa sǝwǝb bolidu. Jǝmǝtingdǝ tuƣulƣanlarning ⱨǝmmisi balaƣǝttin ɵtmǝy ɵlidu. \f □ \fr 2:33 \ft \+bd «kɵzliringning hirǝlixixi»\+bd* — bu ibarǝ adǝttǝ kɵz yaxlirining kɵp tɵkülgǝnlikidin yaki zor ƣǝmkinliktin bolƣan ⱨalǝtni kɵrsitidu.\f*  
\v 34  Sanga bu ixlarni ispatlaxⱪa, ikki oƣlung Hofniy bilǝn Finiⱨasning bexiƣa qüxidiƣan mundaⱪ bir alamǝt bexarǝt bolidu: — ularning ikkilisi bir kündǝ ɵlidu.  
\v 35 Əmma Ɵzümgǝ Roⱨim wǝ dilimdiki niyitim boyiqǝ ix kɵridiƣan sadiⱪ bir kaⱨinni tiklǝymǝn; Mǝn uningƣa mǝzmut bir jǝmǝt ⱪurimǝn; u Mening mǝsiⱨ ⱪilƣinimning aldida mǝnggü mengip hizmǝt ⱪilidu. \f □ \fr 2:35 \ft \+bd «...Mening mǝsiⱨ ⱪilƣinimning aldida»\+bd* — Mening padixaⱨimning aldida, demǝkqi. Bizningqǝ bu bexarǝt awwal Samuilning ɵzidǝ andin kaⱨin Zadokning jǝmǝtidǝ ǝmǝlgǝ axuruldi. \+bd «mǝnggü mengip hizmǝt ⱪilidu»\+bd* — ibraniy tilida «barliⱪ künlǝrdǝ mengip hizmǝt ⱪilidu».\f*  
\v 36 Xundaⱪ boliduki, sening jǝmǝtingdikilǝrdin ⱨǝrbir tirik ⱪalƣanlar bir sǝr kümüx wǝ bir qixlǝm nan tilǝxkǝ uning aldiƣa kelip uningƣa tǝzim ⱪilip: «Ⱪaⱨinliⱪ hizmǝtliridin manga bir orun bǝrsilǝ, yegili bir qixlǝm nan tapay dǝp eytidiƣan bolidu» dǝydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Pǝrwǝrdigar Samuilni qaⱪiridu  
\m
\v 1 Samuil degǝn bala bolsa ǝlining aldida Pǝrwǝrdigarning hizmitidǝ bolatti. Əmdi Pǝrwǝrdigarning sɵzi u künlǝrdǝ kǝm idi; wǝⱨiylik kɵrünüxlǝrmu kɵp ǝmǝs idi.  
\v 2 Wǝ xundaⱪ boldiki, bir küni Əli ornida yatⱪanidi (uning kɵzliri torlixip kɵrmǝs bolup ⱪalay degǝnidi) \x + \xo 3:2 \xt 1Sam. 4:15. \x*  
\v 3 Hudaning qiriƣi tehi ɵqmigǝn bolup, Samuil Pǝrwǝrdigarning ibadǝthanisida, Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪiƣa yeⱪinla yǝrdǝ yatatti.  
\v 4 Pǝrwǝrdigar Samuilni qaⱪirdi. U: — Mana mǝn bu yǝrdǝ, dedi.  
\v 5 U  Əlining ⱪexiƣa yügürüp berip: — Mana mǝn, meni qaⱪirdingƣu, dedi. Lekin u jawab berip: — Mǝn qaⱪirmidim; ⱪaytip berip yatⱪin, dedi. Xuning bilǝn u berip yatti.  
\v 6 Pǝrwǝrdigar yǝnǝ: «Samuil!» dǝp qaⱪirdi. Samuil ⱪopup ǝlining ⱪexiƣa berip: Mana mǝn, meni qaⱪirdingƣu, dedi. Lekin u jawab berip: — Mǝn qaⱪirmidim i oƣlum, yǝnǝ berip yatⱪin, dedi.   
\m
\v 7 Samuil Pǝrwǝrdigarni tehi tonumiƣanidi; Pǝrwǝrdigarning sɵzi uningƣa tehi ayan ⱪilinmiƣanidi.  
\v 8 Lekin Pǝrwǝrdigar yǝnǝ üqinqi ⱪetim: «Samuil!» dǝp qaⱪirdi; u ⱪopup ǝlining ⱪexiƣa berip: — Mana mǝn; sǝn meni qaⱪirding, dedi. U waⱪitta Əli Pǝrwǝrdigar balini qaⱪiriptu, dǝp bilip yǝtti.  
\v 9 Xuning bilǝn Əli Samuilƣa: — Berip yatⱪin. U ǝgǝr seni qaⱪirsa, sǝn: — I Pǝrwǝrdigar, sɵz ⱪilƣin, qünki ⱪulung anglaydu, dǝp eytⱪin, dewidi, Samuil berip ornida yatti.  
\v 10  Wǝ Pǝrwǝrdigar kelip yeⱪin turup ilgirikidǝk: — «Samuil, Samuil!» dǝp qaⱪirdi. Samuil: — Sɵz ⱪilƣin, qünki ⱪulung anglaydu, dǝp jawab bǝrdi.\f □ \fr 3:10 \ft \+bd «Samuil, Samuil!»\+bd* — Tǝwrat-injilda Huda bir kixining ismini ⱪaytilap qaⱪirƣan bolsa, u adǝmning ɵzigǝ intayin sɵyümlük ikǝnlikini kɵrsitidu.\f*   
\m
\v 11  Pǝrwǝrdigar Samuilƣa: — Mana Mǝn angliƣanlarning ikki ⱪuliⱪini zingildatⱪudǝk bir ixni Israilning arisida ⱪilmaⱪqimǝn. \x + \xo 3:11 \xt 2Pad. 21:12; Yǝr. 19:3. \x*  
\v 12  Xu künidǝ Mǝn burun Əlining jǝmǝtidikilǝr toƣrisida eytⱪinimning ⱨǝmmisini uning üstigǝ qüxürimǝn; baxtin ahirƣiqǝ ada ⱪilimǝn! \x + \xo 3:12 \xt 1Sam. 2:31. \x*  
\v 13  Qünki ɵzigǝ ayan bolƣan ⱪǝbiⱨlik tüpǝylidin Mǝn uningƣa, sening jǝmǝtingdin mǝnggülük ⱨɵküm qiⱪarmaⱪqimǝn, dǝp eytⱪanmǝn: qünki u oƣullirining iplasliⱪini bilip turup ularni tosmidi. \f □ \fr 3:13 \ft \+bd «Mǝn uningƣa, sening jǝmǝtingdin mǝnggülük ⱨɵküm qiⱪarmaⱪqimǝn, dǝp eytⱪanmǝn»\+bd* — yaki «Mǝn uningƣa, sening jǝmǝtingdin mǝnggülük ⱨɵküm qiⱪarmaⱪqimǝn, dǝp eytⱪin». \+bd «qünki u oƣullirining iplasliⱪini bilip turup ularni tosmidi»\+bd* — yaki «qünki u oƣullirining Hudani ⱪarƣiƣanliⱪini bilip turup ularni tosmidi».\f*  
\v 14  Uning üqün Əlining jǝmǝtidikilǝrgǝ ⱪǝsǝm ⱪilƣanmǝnki, Əlining jǝmǝtidikilǝrning ⱪǝbiⱨliki mǝyli ⱪurbanliⱪ bilǝn bolsun, mǝyli ⱨǝdiyǝ bilǝn bolsun kafarǝt ⱪilinmay, ǝbǝdgiqǝ kǝqürüm ⱪilinmaydu, dedi.   
\m
\v 15  Samuil ǝtisi tang atⱪuqǝ yetip, andin Pǝrwǝrdigarning ɵyining ixiklirini aqti. Əmma Samuil wǝⱨiylik kɵrünüxni Əligǝ eytixtin ⱪorⱪti.  
\v 16 Lekin Əli Samuilni qaⱪirip: — I Samuil oƣlum, dedi. U: — Mana mǝn, dǝp jawab bǝrdi.  
\v 17  U: — U sanga nemǝ sɵz ⱪildi? Sǝndin ɵtünǝy, uni mǝndin yoxurmiƣin. Əgǝr Uning sanga eytⱪanlirining birini manga eytmay ⱪoysang, Huda deginini sening bexingƣa qüxürsun wǝ uningdin artuⱪ qüxürsun! — dedi.  
\v 18  Xuning bilǝn Samuil uningƣa ⱨeqnemini ⱪaldurmay ⱨǝmmini dǝp bǝrdi. Əli: — Mana, U Pǝrwǝrdigardur; U nemini layiⱪ tapsa, xuni ⱪilsun, dedi.   
\m
\v 19  Samuil ɵsüp qong boluwatatti wǝ Pǝrwǝrdigar uning bilǝn billǝ bolup, uning eytⱪan bexarǝtlik sɵzliridin ⱨeqⱪaysisini yǝrdǝ ⱪaldurmaytti.  
\v 20  Xuning bilǝn pütkül Israil Dandin tartip Bǝǝr-Xebaƣiqǝ Samuilning Pǝrwǝrdigarning pǝyƣǝmbiri ⱪilip tiklǝngǝnlikini bilip yǝtti. \f □ \fr 3:20 \ft \+bd «Dandin tartip Bǝǝr-Xebaƣiqǝ»\+bd* — «Dan» Israilning ximaliy qetidǝ, «Bǝǝr-Xeba» uning jǝnubiy qetidǝ idi.\f*  
\v 21 Xu waⱪitta Pǝrwǝrdigar Xiloⱨda Ɵzini yǝnǝ ayan ⱪildi. Qünki Pǝrwǝrdigar Xiloⱨda Ɵz sɵz-kalami arⱪiliⱪ Samuilƣa Ɵzini ayan ⱪildi; wǝ Samuil Uning sɵzini pütkül Israilƣa yǝtküzdi.\f □ \fr 3:21 \ft \+bd «Samuil Uning sɵzini pütkül Israilƣa yǝtküzdi»\+bd* — yaki «Samuil eytⱪan bu sɵz pütkül Israilda yüz bǝrdi».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪi Filistiylǝrning ⱪoliƣa qüxidu  
\m
\v 1 U waⱪitta Israil Filistiylǝr bilǝn jǝng ⱪilƣili qiⱪip Əbǝn-Əzǝrgǝ yeⱪin jayda bargaⱨ-qedirlarni tikti. Filistiylǝr bolsa Afǝk degǝn jayda bargaⱨ-qedirlarni tikti.  
\v 2 Filistiylǝr Israillar bilǝn soⱪuxⱪili sǝp tizip turdi. Jǝng kengǝygǝndǝ Israil Filistiylǝr aldida tarmar boldi; Filistiylǝr ularning jǝng sǝpliridin tɵt mingqǝ adǝmni ɵltürdi.  
\v 3 Halayiⱪ bargaⱨⱪa yenip kǝlgǝndǝ, Israilning aⱪsaⱪalliri: — Nemixⱪa Pǝrwǝrdigar bügün bizni Filistiylǝr tǝripidin tarmar ⱪildurdi? Biz Xiloⱨdin Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪeximizƣa elip kelǝyli; u arimizda bolsa, bizni düxminimizning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu, dedi.   
\m
\v 4 Xu gǝptin keyin halayiⱪ Xiloⱨƣa adǝm mangdurup, xu yǝrdin kerublarning otturisida olturƣan samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini elip kɵtürüp kǝldi. Xuningdǝk Əlining ikki oƣli Hofniy bilǝn Finiⱨasmu Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪi bilǝn billǝ kǝldi. \f □ \fr 4:4 \ft \+bd «...kerublarning otturisida olturƣan samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari Pǝrwǝrdigar»\+bd* — «kerublar» pǝrixtilǝrning xǝklidǝ bolup, ǝⱨdǝ sanduⱪining ikki tǝripidǝ turatti. «Mis.» 25:17-22ni kɵrüng. Huda «kerublarning otturisida, ǝⱨdǝ sanduⱪining üstidǝ ⱨuzurumni olturƣuzimǝn, dǝp wǝdǝ ⱪilƣanidi.\f*  \x + \xo 4:4 \xt 2Sam. 6:2; Zǝb. 80:1; 99:1\x*  
\v 5 Wǝ xundaⱪ boldiki, Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪi lǝxkǝrgaⱨⱪa elip kelingǝndǝ pütkül Israil yǝrni tǝwrǝtküdǝk küqlük bir quⱪan kɵtürüxti.   
\m
\v 6 Filistiylǝr küqlük tǝntǝnǝ awazini anglap: — Ibraniylarning lǝxkǝrgaⱨidin anglanƣan bu küqlük quⱪan nemǝ wǝjidin qiⱪⱪandu, dǝp eytixti. Arⱪidinla ular Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining ularning lǝxkǝrgaⱨiƣa kǝltürülginini bilip yǝtti.  
\v 7 Xuning bilǝn Filistiylǝr ⱪorⱪup: — Ilaⱨlar ularning lǝxkǝrgaⱨiƣa kǝptu, ⱨalimizƣa way! Mundaⱪ ix bu waⱪitⱪiqǝ ⱨeq bolƣan ǝmǝs, deyixti.  
\v 8 Ⱨalimizƣa way! Bizni bu ⱪudrǝtlik ilaⱨlarning ⱪolidin kim ⱪutⱪuzidu? Mana bayawanda misirliⱪlarni türlük bala-wabalar bilǝn urƣan ilaⱨlar dǝl xulardur!  
\v 9 I Filistiylǝr, ɵzliringlarni jǝsur kɵrsitip ǝrkǝktǝk turunglar. Bolmisa, ibraniylar bizgǝ ⱪul bolƣandǝk biz ularƣa ⱪul bolimiz; ǝrkǝktǝk bolup jǝng ⱪilinglar! — dedi. \x + \xo 4:9 \xt Ⱨak. 13:1. \x*   
\m
\v 10 Xuning bilǝn Filistiylǝr Israillar bilǝn jǝng ⱪildi. Israil tarmar ⱪilinip, ⱨǝrbiri tǝrǝp-tǝrǝpkǝ ɵz qedirigǝ bǝdǝr ⱪaqti. Jǝngdǝ ⱪattiⱪ ⱪirƣinqiliⱪ bolup, Israildin ottuz ming piyadǝ ǝskǝr ɵltürüldi.  
\v 11  Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪi olja bolup kǝtti wǝ Əlining ikki oƣli Hofniy bilǝn Finiⱨasmu ɵltürüldi.\x + \xo 4:11 \xt 1Sam. 2:34; Zǝb. 78:59-61\x*   
\b  
\m
\v 12  Xu küni bir Binyaminliⱪ jǝng mǝydanidin ⱪeqip kiyim-keqǝkliri yirtiⱪ, üstibexi topa-qang ⱨalda Xiloⱨƣa yügürüp kǝldi. \x + \xo 4:12 \xt Yǝ. 7:6. \x*  
\v 13  U yetip kǝlgǝndǝ, mana Əli yolning qetidǝ ɵz orunduⱪida olturup taⱪiti-taⱪ bolup kütüwatatti; uning kɵngli Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining ƣemidǝ pǝrixan idi. U kixi hǝwǝrni yǝtküzgili xǝⱨǝrgǝ kirgǝndǝ, pütkül xǝⱨǝr pǝryad-quⱪan kɵtürdi.  
\v 14  Əli pǝryad sadasini anglap: — Bu zadi nemǝ warang-qurung? dǝp soridi. U kixi aldirap kelip ǝligǝ hǝwǝr bǝrdi  
\v 15  (Əli toⱪsan sǝkkiz yaxⱪa kirgǝn, kɵzliri ⱪetip ⱪalƣan bolup, kɵrmǝytti). \x + \xo 4:15 \xt 1Sam. 3:2\x*  
\v 16 U kixi Əligǝ: — Mǝn jǝngdin ⱪaytip kǝlgǝn kiximǝn, bügün jǝng mǝydanidin ⱪeqip kǝldim, dedi. Əli: — I oƣlum, nemǝ ix yüz bǝrdi? — dǝp soridi.  
\v 17  Hǝwǝrqi jawab berip: — Israil Filistiylǝrning aldidin bǝdǝr ⱪaqti. Hǝlⱪ arisida ⱪattiⱪ ⱪirƣinqiliⱪ boldi! Sening ikki oƣlung, Hofniy bilǝn Finiⱨasmu ɵldi ⱨǝmdǝ Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪimu olja bolup kǝtti, dedi.  
\v 18  Wǝ xundaⱪ boldiki, hǝwǝrqi Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini tilƣa alƣanda, Əli dǝrwazining yenidiki orunduⱪtin kǝynigǝ yiⱪilip qüxüp, boyni sunup ɵldi; qünki u ⱪerip, bǝdinimu eƣirlixip kǝtkǝnidi. U ⱪiriⱪ yil Israilning ⱨakimi bolƣanidi.\f □ \fr 4:18 \ft \+bd «U ⱪiriⱪ yil Israilning ⱨakimi bolƣanidi»\+bd* — «ⱨakim»larning yetǝkqi ⱨǝm soraⱪqi rolini qüxinix üqün Tǝwrattiki «Batur Ⱨakimlar»ni kɵrüng.\f*   
\m
\v 19  Uning kelini, yǝni Finiⱨasning ayali ⱨamilidar bolup tuƣuxⱪa az ⱪalƣanidi. U Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪining olja bolup kǝtkǝnliki wǝ ⱪiyinatisi bilǝn eriningmu ɵlgǝnlik hǝwirini angliƣanda, birdinla ⱪattiⱪ tolƣaⱪ tutup, pükülüp balini tuƣdi.  
\v 20  U ɵlǝy dǝp ⱪalƣanda, qɵrisidǝ turƣan ayallar: — Ⱪorⱪmiƣin, sǝn oƣul bala tuƣdung, dedi. Lekin u buningƣa jawabmu bǝrmidi ⱨǝm kɵngül bɵlmidi.  
\v 21  U: «Xan-xǝrǝp Israildin kǝtti» dǝp baliƣa «Ihabod» dǝp isim ⱪoydi; qünki Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪi olja bolup kǝtkǝn ⱨǝm ⱪeyinatisi bilǝn erimu ɵlgǝnidi. \f □ \fr 4:21 \ft \+bd «U: «xan-xǝrǝp Israildin kǝtti» dǝp baliƣa «Ihabod» dǝp isim ⱪoydi»\+bd* — «Ihabod» bǝlkim «Xan-xǝrǝp ⱪeni?» yaki «Xan-xǝrǝp kǝtti» degǝnni bildüridu.\f*  
\v 22  U yǝnǝ: — Xan-xǝrǝp Israildin kǝtti; qünki Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪi olja bolup kǝtti! — dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\m
\v 1 Filistiylǝr Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini olja elip, uni Əbǝn-Əzǝrdin elip Axdodⱪa bardi.  
\v 2 U yǝrdǝ Filistiylǝr Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini elip Dagon buthanisiƣa ǝkirip, Dagon degǝn butning yeniƣa ⱪoydi.  
\v 3 Axdoddikilǝr ǝtisi sǝⱨǝr ⱪopup kǝlsǝ, mana Dagon buti Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining aldida yiⱪilƣiniqǝ düm yatatti. Xunga ular Dagon butni elip yǝnǝ ɵz ornida turƣuzup ⱪoydi.  
\v 4 Lekin ǝtisi sǝⱨǝr ⱪopup kǝlsǝ, mana, Dagon Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining aldida yiⱪilƣiniqǝ düm yatatti; Dagonning bexi ⱨǝm ⱪolliri bosuƣida qeⱪilƣanidi; Dagonning pǝⱪǝt beliⱪsiman teni ⱪalƣanidi. \f □ \fr 5:4 \ft \+bd «Dagon Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪining aldida yiⱪilƣiniqǝ düm yatatti»\+bd* — «Dagon» degǝn butta adǝmning bexi wǝ beliⱪning teni bar idi.\f*  
\v 5 Xunga bügüngǝ ⱪǝdǝr Axdodta ya Dagonning kaⱨinliri bolsun ya Dagonning buthanisiƣa kirgüqilǝr bolsun, Dagonning bosuƣisiƣa dǝssimǝydu.   
\m
\v 6 Andin Pǝrwǝrdigarning ⱪoli Axdoddikilǝrning üstigǝ ⱪattiⱪ qüxüp, ularni wǝyran ⱪilip, Axdod bilǝn ǝtrapidikilǝrni ⱨürrǝk kesili bilǝn urdi. \f □ \fr 5:6 \ft \+bd «ⱨürrǝk kesili»\+bd* — yaki «ɵsmilǝr» yaki «bowasir kesili».\f*  \x + \xo 5:6 \xt Zǝb. 78:60-66. \x*  
\v 7 Axdoddikilǝr bularni kɵrüp: — Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪi bizlǝrdǝ turmisun! Qünki uning ⱪoli bizni wǝ ilaⱨimiz Dagonni ⱪattiⱪ besiwaldi, deyixti.  
\v 8 Xuning bilǝn ular adǝm mangdurup Filistiylǝrning ⱨǝmmǝ ƣojilirini qaⱪirtip jǝm ⱪilip ulardin: — Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪandaⱪ bir tǝrǝp ⱪilimiz? dǝp soridi. Ular: — Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪi Gatⱪa qǝt yol bilǝn yɵtkǝlsun, dǝp jawab berixti. Xuning bilǝn ular Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪini u yǝrgǝ qǝt yol bilǝn yɵtkidi. \f □ \fr 5:8 \ft \+bd «Gatⱪa qǝt yol bilǝn yɵtkǝlsun»\+bd* — bǝlkim baxⱪa xǝⱨǝr-kǝntlǝrdin ɵtküzmǝslik üqün.\f*  
\v 9 Wǝ xundaⱪ boldiki, ular uni qǝt yol bilǝn yɵtkigǝndin keyin Pǝrwǝrdigarning ⱪoli u xǝⱨǝrgǝ qüxüp kixilǝrni ⱪattiⱪ sarasimigǝ qüxürdi. U kiqiklǝrdin tartip qonglarƣiqǝ xǝⱨǝrdikilǝrni urdi, ular ⱨürrǝk kesiligǝ giriptar boldi.  
\v 10  Xuning bilǝn ular Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini Əkronƣa ǝwǝtti. Lekin Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪi Əkronƣa yetip kǝlgǝndǝ, Əkrondikilǝr pǝryad ⱪilip: — Biz bilǝn hǝlⱪimizni ɵltürüx üqün ular Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪini bizgǝ yɵtkidi! — dedi.  
\v 11  Ular adǝm mangdurup Filistiylǝrning ƣojilirini ⱪiqⱪartip jǝm ⱪilip ularƣa: — Biz bilǝn hǝlⱪimizni ɵltürmǝsliki üqün Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪini bu yǝrdin ɵz jayiƣa kǝtküzünglar, dedi; qünki ⱪattiⱪ wǝⱨimǝ xǝⱨǝrni basⱪanidi; Hudaning ⱪoli ularning üstigǝ tolimu eƣir qüxkǝnidi.  
\v 12 Ɵlmigǝn adǝmlǝr bolsa ⱨürrǝk kesili bilǝn urulup, xǝⱨǝrning pǝryadi asmanƣa kɵtürüldi.   
\b  
\b  
\m  
\c 6
\s1 Filistiylǝr ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪayturup ǝwǝtidu  
\m
\v 1 Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪi Filistiylǝrning yurtida yǝttǝ ay turdi.  
\v 2 Filistiylǝr kaⱨinlar bilǝn palqilarni qaⱪirip ularƣa: — Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪandaⱪ ⱪilimiz? Uni ⱪandaⱪ ⱪilip ɵz jayiƣa ǝwǝtǝlǝymiz? Yol kɵrsitinglar, dedi.  
\v 3 Ular: — Əgǝr Israilning Hudasining ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪayturup ǝwǝtsǝnglar, ⱪuruⱪ ǝwǝtmǝnglar, ⱨeq bolmiƣanda uning bilǝn bir «itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi»ni birgǝ ǝwǝtixinglar zɵrürdur, dedi. Xundaⱪ ⱪilƣanda xipa tapisilǝr, xundaⱪla Uning ⱪolining nemǝ üqün silǝrdin ayrilmiƣanliⱪini bilisilǝr, dedi.  
\v 4 Ular: — Biz nemini itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi ⱪilip ǝwǝtimiz? — dǝp soridi. Ular: — Filistiylǝrning ƣojilirining sani bǝx; xunga bǝx altun ⱨürrǝk wǝ bǝx altun qaxⱪan yasap ǝwǝtinglar; qünki silǝrgǝ wǝ ƣojanglarƣa ohxaxla bala-ⱪaza qüxti.  
\v 5 Ⱨürrǝkliringlarning xǝklini wǝ zemininglarni wǝyran ⱪilidiƣan qaxⱪanlarning xǝklini nǝⱪix ⱪilip yasap, Israilning Hudasiƣa xan-xǝrǝp kǝltürünglar. Xuning bilǝn u bǝlkim silǝrning, ilaⱨlirimizning wǝ zemininglarning üstini basⱪan ⱪolini yeniklitǝrmikin: —  
\v 6 Misirliⱪlar bilǝn Pirǝwn ɵz kɵngüllirini ⱪattiⱪ ⱪilƣandǝk silǝrmu nemixⱪa ɵz kɵnglünglarni ⱪattiⱪ ⱪilisilǝr? U misirliⱪlarƣa zor ⱪattiⱪ ⱪolluⱪ kɵrsǝtkǝndin keyin, ular Israillarni ⱪoyup bǝrmidimu, ular xuning bilǝn ⱪaytip kǝlmidimu? \x + \xo 6:6 \xt Mis. 12:31. \x*  
\v 7 Əmdi yengi bir ⱨarwa yasap, tehi boyunturuⱪⱪa kɵndürülmigǝn mozayliⱪ ikki inǝkni ⱨarwiƣa ⱪoxunglar; ulardin mozaylirini ayrip, ɵydǝ elip ⱪelinglar;  
\v 8 andin Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini kɵtürüp ⱨarwiƣa selinglar; wǝ uningƣa ǝwǝtidiƣan itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi ⱪilidiƣan altun buyumlarni bir ⱪapⱪa selip sanduⱪⱪa yandap ⱪoyunglar wǝ sanduⱪni xu peti mangdurunglar;  
\v 9 andin ⱪarap turunglar. Əgǝr ⱨarwa Israil qegrisidiki yol bilǝn Bǝyt-Xǝmǝxkǝ mangsa, bizgǝ kǝlgǝn xu qong bala-ⱪazani qüxürgüqining ɵzi Pǝrwǝrdigar bolidu. Undaⱪ bolmisa, bizni urƣan Uning ⱪoli ǝmǝs, bǝlki bizgǝ qüxkǝn tasadipiliⱪ bolidu, halas, deyixti.   
\m
\v 10  Xuning bilǝn Filistiylǝr xundaⱪ ⱪildi. Ular Mozayliⱪ ikki inǝkni ⱨarwiƣa ⱪoxup, mozaylirini ɵydǝ solap ⱪoyup,  
\v 11  Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱨarwiƣa selip, altun qaxⱪan wǝ ⱪuyma ⱨürrǝklǝr ⱪaqilanƣan ⱪapni uningƣa yandap ⱪoydi.  
\v 12  Inǝklǝr Bǝyt-Xǝmǝxkǝ baridiƣan yol bilǝn udul yürüp kǝtti. Ular kɵtürülgǝn yol bilǝn mangƣaq mɵrǝytti, ya ong tǝrǝpkǝ ya sol tǝrǝpkǝ ⱪeyip kǝtmidi. Filistiylǝrning ƣojiliri ularning arⱪisidin Bǝyt-Xǝmǝxning qegrisiƣiqǝ bardi.  
\v 13  Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr jilƣida buƣday oruwatatti, ular baxlirini kɵtürüp ǝⱨdǝ sanduⱪini kɵrüp hux boluxti.  
\v 14  Ⱨarwa Bǝyt-Xǝmǝxlik Yǝxuaning etizliⱪiƣa kelip, u yǝrdiki bir qong taxning yenida tohtap ⱪaldi. Ular ⱨarwini qeⱪip, ikki inǝkni Pǝrwǝrdigarƣa atap kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪildi. \f □ \fr 6:14 \ft \+bd «Ⱨarwa Bǝyt-Xǝmǝxlik Yǝxuaning etizliⱪiƣa kelip, u yǝrdiki bir qong taxning yenida tohtap ⱪaldi»\+bd* — demisǝkmu, Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr Israillar idi, Bǝyt-Xǝmǝx Israil bilǝn Filistiyǝ otturisidiki qegra idi.\f*  
\v 15  Lawiylar Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪi bilǝn altun buyumlar bar ⱪapni qüxürüp qong taxning üstigǝ ⱪoydi. Xu küni Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr Pǝrwǝrdigarƣa kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar wǝ baxⱪa ⱪurbanliⱪlarni ⱪildi. \f □ \fr 6:15 \ft \+bd «Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr Pǝrwǝrdigarƣa kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar wǝ baxⱪa ⱪurbanliⱪlarni ⱪildi»\+bd* — «baxⱪa ⱪurbanliⱪlar» bǝlkim «tǝxǝkkür ⱪurbanliⱪliri»ni kɵrsitidu. Undaⱪ ⱪurbanliⱪlarni yeyixkǝ bolidu.\f*  
\v 16  Filistiylǝrning bǝx ƣojisi bularni kɵrüp xu küni Əkronƣa ⱪaytip kǝtti.  
\v 17  Filistiylǝrning Pǝrwǝrdigarƣa itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi ⱪilip bǝrgǝn altun ⱨürriki: — Axdod üqün bir, Gaza üqün bir, Axkelon üqün bir, Gat üqün bir wǝ Əkron üqün bir idi.  
\v 18  Altun qaxⱪanlarning sani bolsa Filistiylǝrning bǝx ƣojisiƣa tǝwǝ barliⱪ xǝⱨǝrning sani bilǝn barawǝr idi. Bu xǝⱨǝrlǝr sepilliⱪ xǝⱨǝrlǝr wǝ ularƣa ⱪaraxliⱪ sǝⱨra-kǝntlǝrni, xundaⱪla ular Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪoyƣan qong qimǝnzarƣiqǝ ⱨǝmmǝ jayni ɵz iqigǝ alatti. Bu qimǝnzar ⱨazirmu Bǝyt-Xǝmǝxlik Yǝxuaning etizliⱪida bar.\f □ \fr 6:18 \ft \+bd «Bu xǝⱨǝrlǝr sepilliⱪ xǝⱨǝrlǝr wǝ ularƣa ⱪaraxliⱪ sǝⱨra-kǝntlǝrni, xundaⱪla ular Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪoyƣan qong qimǝnzarƣiqǝ ⱨǝmmǝ jayni ɵz iqigǝ alatti. Bu qimǝnzar ⱨazirmu Bǝyt-Xǝmǝxlik Yǝxuaning etizliⱪida bar»\+bd* — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «(bu xǝⱨǝrlǝr sepilliⱪ xǝⱨǝrlǝrni wǝ uningƣa ⱪaraxliⱪ sǝⱨra-kǝntlǝrni, xundaⱪla ular Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪoyƣan qong taxⱪiqǝ ⱨǝmmini ɵz iqigǝ alƣanidi) bu qong tax bügüngiqǝ Bǝyt-Xǝmǝxlik Yǝxuaning etizliⱪida turmaⱪta». Yǝnǝ baxⱪa tǝrjimiliri uqrixi mumkin.\f*   
\m
\v 19  Əmma Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr ɵz mǝyliqǝ ǝⱨdǝ sanduⱪining iqigǝ ⱪariƣini üqün Pǝrwǝrdigar ulardin yǝtmix adǝmni, jümlidin qonglardin ǝllikni urdi. Pǝrwǝrdigar hǝlⱪni mundaⱪ ⱪattiⱪ urƣanliⱪi üqün pütün hǝlⱪ matǝm tutti. \f □ \fr 6:19 \ft \+bd «...yǝtmix adǝmni, jümlidin qonglardin ǝllikni urdi»\+bd* — buning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «...bǝx tümǝn yǝtmix adǝmni urdi». Az bir ⱪisim kona kɵqürmilǝrdimu pǝⱪǝt «yǝtmix adǝm» dǝp hatirilǝngǝn.\f*  
\v 20  Bǝyt-Xǝmǝxtikilǝr: — Bu muⱪǝddǝs Huda Pǝrwǝrdigarning aldida kim ɵrǝ turalaydu? Əⱨdǝ sanduⱪi bizning bu yǝrdin kimning ⱪexiƣa apirilixi kerǝk? — dedi.  
\v 21  Andin ular Kiriat-Yearimdikilǝrgǝ ǝlqilǝrni ǝwitip: — Filistiylǝr Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini ⱪayturup bǝrdi. Bu yǝrgǝ kelip uni ɵzünglarƣa elip ketinglar, dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 7
\s1 Israillar Filistiylǝr bilǝn yǝnǝ soⱪuxidu  
\m
\v 1 Xuning bilǝn Kiriat-Yearimdiki adǝmlǝr kelip Pǝrwǝrdigarning ǝⱨdǝ sanduⱪini elip qiⱪip, dɵngning üstidiki Abinadabning ɵyidǝ ⱪoydi wǝ uning oƣli Əliazarni ǝⱨdǝ sanduⱪiƣa ⱪaraxⱪa Pǝrwǝrdigarƣa atap bekitti. \x + \xo 7:1 \xt 2Sam. 6:4. \x*  
\v 2 Əⱨdǝ sanduⱪi Kiriat-Yearimda ⱪoyulƣandin tartip uzun waⱪit, yǝni yigirmǝ yil ɵtti. Israilning pütkül jǝmǝti Pǝrwǝrdigarni seƣindi.   
\m
\v 3 Wǝ Samuil Israilning pütkül jǝmǝtigǝ: — Əgǝr pütün ⱪǝlbinglar bilǝn Pǝrwǝrdigarning yeniƣa ⱪaytip, yatlarning ilaⱨliri bilǝn Axtarotlarni ɵz aranglardin yoⱪitip, kɵnglünglarni Pǝrwǝrdigarƣa baƣlap, has Uning ibaditidila bolsanglar U silǝrni Filistiylǝrning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu, dedi. \f □ \fr 7:3 \ft \+bd «Axtarotlar»\+bd* — yaki «Axǝraⱨlar» — alaⱨidǝ dǝrǝhlǝr bilǝn munasiwǝtlik ayal butlarni kɵrsitidu; dǝrǝhlǝr bǝlkim ayal but xǝklidǝ oyulƣan yaki nǝⱪixlǝngǝn boluxi mumkin idi.\f*  \x + \xo 7:3 \xt Ⱪan. 6:13; 10:20; Mat. 4:10; Luⱪa 4:8\x*  
\v 4 Xuning bilǝn Israil Baallar bilǝn Axtarotlarni taxlap has Pǝrwǝrdigarning ibaditidila boldi.   
\m
\v 5 Andin Samuil: — Pütkül Israilni Mizpaⱨ xǝⱨirigǝ jǝm ⱪilsanglar, mǝn silǝr üqün Pǝrwǝrdigarning aldida dua ⱪilay, dedi.  
\v 6 Əmdi ular Mizpaⱨⱪa jǝm bolup, u yǝrdǝ su tartip uni Pǝrwǝrdigar aldiƣa ⱪuydi wǝ u küni roza tutup: — Biz Pǝrwǝrdigarning aldida gunaⱨ sadir ⱪilduⱪ, dedi. Xuning bilǝn Samuil Mizpaⱨta Israillarning ǝrz-dǝwaliri üstidin ⱨɵküm qiⱪardi.\f □ \fr 7:6 \ft \+bd «...Samuil ... Israil hǝlⱪining ǝrz-dǝwalirining üstidin ⱨɵküm qiⱪardi»\+bd* — Samuil pǝyƣǝmbǝr Israil üstigǝ ⱨɵküm sürgǝn «batur ⱨakimlar» yaki «ⱪutⱪuzƣuqi baturlar»ning ǝng ahirⱪisi idi.\f*   
\m
\v 7 Filistiylǝr Israillarning Mizpaⱨda jǝm bolƣinini anglidi; Filistiylǝrning ƣojiliri Israil bilǝn jǝng ⱪilƣili qiⱪti. Israillar buni anglap Filistiylǝrdin ⱪorⱪti.  
\v 8 Israillar Samuilƣa: — Biz üqün Pǝrwǝrdigar Hudayimiz bizni Filistiylǝrning ⱪolidin ⱪutⱪuzuxi üqün uningƣa nida ⱪilixtin tohtimiƣin, dedi.  
\v 9 Samuil anisini emiwatⱪan bir ⱪozini elip toluⱪ bir kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪilip Pǝrwǝrdigarƣa sundi; Samuil Israilning ⱨǝⱪⱪidǝ Pǝrwǝrdigarƣa pǝryad kɵtürdi; Pǝrwǝrdigar duasini anglidi.  
\v 10  Samuil kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪiliwatⱪanda Filistiylǝr Israil bilǝn soⱪuxⱪili yeⱪinlap kǝldi. Lekin Pǝrwǝrdigar xu küni Filistiylǝrning üstigǝ ⱪattiⱪ güldürmama güldürlitip ularni alaⱪzadǝ ⱪiliwǝtti; xuning bilǝn ular Israil aldida tarmar boldi. \x + \xo 7:10 \xt Yǝ. 10:10. \x*  
\v 11  Israillar Mizpaⱨtin qiⱪip ularni Bǝyt-Karning tüwigiqǝ ⱪoƣlap ⱪirdi.   
\m
\v 12  U waⱪitta Samuil bir taxni elip, uni Mizpaⱨ bilǝn xǝnning otturisida tiklǝp: — «Pǝrwǝrdigar bizgǝ ⱨazirƣiqǝ yardǝm beriwatidu» — dǝp uni Əbǝn-Əzǝr dǝp atidi.\f □ \fr 7:12 \ft \+bd «Samuil bir taxni elip... Pǝrwǝrdigar bizgǝ ⱨazirƣiqǝ yardǝm beriwatidu» — dǝp uni Əbǝn-Əzǝr dǝp atidi»\+bd* — «Əbǝn-Əzǝr» degǝnning mǝnisi: «yardǝm texi».\f*  \x + \xo 7:12 \xt 1Sam. 4:1. \x*   
\m
\v 13  Xuning bilǝn Filistiylǝr besiⱪip Israilning zeminiƣa yǝnǝ tajawuz ⱪilmidi; Samuil \add ⱨakim\add* bolƣan barliⱪ künlǝrdǝ Pǝrwǝrdigarning ⱪoli Filistiylǝrning üstigǝ ⱪarxi boldi;  
\v 14  xundaⱪ ⱪilip Əkrondin tartip Gatⱪiqǝ Filistiylǝr Israildin eliwalƣan xǝⱨǝrlǝrning ⱨǝmmisi Israilƣa yanduruldi; xǝⱨǝrlǝrgǝ tǝwǝ zeminlarnimu Israil Filistiylǝrning ⱪolidin yandurup aldi. Buningdin baxⱪa Israil bilǝn Amoriylar otturisida tinqliⱪ boldi.   
\m
\v 15  Samuil bolsa pütün ɵmridǝ Israilni soridi.  
\v 16  Ⱨǝr yili u Bǝyt-Əl, Gilgal wǝ Mizpaⱨlarni aylinip, muxu yǝrlǝrdǝ Israil üstidin ⱨɵküm yürgüzǝtti.  
\v 17  Andin u Ramaⱨⱪa yenip baratti; qünki uning ɵyi xu yǝrdǝ idi ⱨǝm u u yǝrdimu Israil üstidin ⱨɵküm yürgüzǝtti. U u yǝrdimu Pǝrwǝrdigarƣa bir ⱪurbangaⱨ yasiƣanidi.\x + \xo 7:17 \xt 1Sam. 8:4. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 8
\m
\v 1 Xundaⱪ boldiki, Samuil ⱪeriƣanda oƣullirini Israilƣa ⱨakim ⱪilip ⱪoydi.  
\v 2 Uning tunjisining ismi Yoel bolup, ikkinqisining ismi Abiyaⱨ idi. Bular Bǝǝr-Xebada ⱨakimliⱪ ⱪildi.  
\v 3 Lekin oƣulliri uning yollirida yürmǝytti, bǝlki mǝnpǝǝtni kɵzlǝp ezip, parilarni yǝp, ⱨǝⱪ-naⱨǝⱪni astin-üstün ⱪildi.\x + \xo 8:3 \xt Mis. 18:21; Ⱪan. 16:19. \x*   
\m
\v 4 U waⱪitta Israilning ⱨǝmmǝ aⱪsaⱪalliri Ramaⱨda jǝm bolup Samuilning ⱪexiƣa kelip  
\v 5 uningƣa: — Mana sǝn ⱪeriding, oƣulliring bolsa sening yolliringda yürmǝydu. Barliⱪ ǝllǝrdǝ bolƣandǝk üstimizgǝ ⱨɵküm süridiƣan bir padixaⱨ bekitkin, dedi.\x + \xo 8:5 \xt Ⱨox. 13:10; Ros. 13:21. \x*   
\m
\v 6 Ularning «Üstimizgǝ ⱨɵküm süridiƣan bir padixaⱨ bekitkin» degini Samuilning kɵngligǝ eƣir kǝldi. Samuil Pǝrwǝrdigarƣa dua ⱪiliwidi, \x + \xo 8:6 \xt 1Sam. 12:17. \x*  
\v 7 Pǝrwǝrdigar Samuilƣa jawabǝn: — Hǝlⱪ sanga ⱨǝrnemǝ eytsa ularƣa ⱪulaⱪ salƣin; qünki ular seni ǝmǝs, bǝlki «Üstimizgǝ padixaⱨ bolmisun» dǝp Meni taxlidi.  
\v 8 Mǝn ularni Misirdin qiⱪarƣan kündin tartip bügünki küngiqǝ ular xundaⱪ ixlarni ⱪilip, Meni taxlap baxⱪa ilaⱨlarƣa ibadǝt ⱪilip kǝlgǝn. Əmdi ular sanga ⱨǝm xundaⱪ ⱪilidu.  
\v 9 Xuning üqün ularning sɵzigǝ uniƣin. Lekin ularni ⱪattiⱪ agaⱨlandurup kǝlgüsidǝ ularning üstidǝ sǝltǝnǝt ⱪilidiƣan padixaⱨning ularni ⱪandaⱪ baxⱪuridiƣanliⱪini bildürgin, dedi.   
\m
\v 10  Samuil ɵzidin bir padixaⱨ soriƣan hǝlⱪⱪǝ, Pǝrwǝrdigarning eytⱪinining ⱨǝmmisini dǝp bǝrdi.   
\m
\v 11  U: — Üstünglarda sǝltǝnǝt ⱪilidiƣan padixaⱨning tutidiƣan yoli mundaⱪ bolidu: — U oƣulliringlarni ɵz ixiƣa ⱪoyup, jǝng ⱨarwilirini ⱨǝydǝxkǝ, atliⱪ ǝskǝrliri boluxⱪa salidu; ular uning ⱨarwilirining aldida yügüridu;  
\v 12  ularni ɵzi üqün ming bexi wǝ ǝllik bexi boluxⱪa, yerini ⱨǝydǝxkǝ, ⱨosulini oruxⱪa, jǝng ⱪoralliri bilǝn ⱨarwa ǝswablirini yasaxⱪa salidu.  
\v 13  Ⱪizliringlarni ǝtir yasaxⱪa, tamaⱪ etixkǝ wǝ nan yeⱪixⱪa salidu.  
\v 14  Əng esil zeminliringlar, üzümzarliringlar bilǝn zǝytunluⱪliringlarni tartiwelip ɵz hizmǝtkarliriƣa beridu.  
\v 15  U uruⱪunglardin, üzümzarliringlarning ⱨosulidin ondin bir ülüxini ɵzining ƣojidarliri wǝ hizmǝtkarliriƣa bɵlüp beridu. \f □ \fr 8:15 \ft \+bd «uruⱪunglar»\+bd* — bǝlkim axliⱪning ɵzini kɵrsitixi mumkin. \+bd «ɵzining ƣojidarliri wǝ hizmǝtkarliriƣa ...»\+bd* — yaki «ɵzining aƣwatliri wǝ hizmǝtkarliriƣa ...».\f*  
\v 16  U ⱪulliringlar, dedǝkliringlar, ǝng kelixkǝn yigitliringlarni wǝ exǝkliringlarni ɵz ixiƣa salidu.  
\v 17  U ⱪoyliringlardin ondin bir ülüxini alidu; silǝr uning ⱪul-hizmǝtkarliri bolisilǝr.  
\v 18  Silǝr u kündǝ ɵzünglarƣa talliƣan padixaⱨ tüpǝylidin pǝryad kɵtürisilǝr; lekin Pǝrwǝrdigar u künidǝ silǝrgǝ ⱪulaⱪ salmaydu, dedi.   
\m
\v 19  Hǝlⱪ bolsa Samuilning sɵzigǝ ⱪulaⱪ salmay: — Yaⱪ, bǝlki üstimizgǝ sǝltǝnǝt ⱪilidiƣan bir padixaⱨ bolsun, dedi.  
\v 20 —Xundaⱪ ⱪilip biz baxⱪa ⱨǝrbir ǝllǝrgǝ ohxax bolimiz; bizning padixaⱨimiz üstimizdin ⱨɵküm qiⱪirip, bizni baxlaydu wǝ biz üqün jǝng ⱪilidu, dedi.   
\m
\v 21  Samuil hǝlⱪning ⱨǝmmǝ sɵzlirini anglap, ularni Pǝrwǝrdigarƣa yǝtküzdi. \f □ \fr 8:21 \ft \+bd «Samuil ... sɵzlirini anglap, ularni Pǝrwǝrdigarƣa yǝtküzdi»\+bd* — ibraniy tilida «Samuil ... sɵzlirini anglap, ularni Pǝrwǝrdigarning ⱪuliⱪiƣa ⱪaytilap bǝrdi».\f*  
\v 22  Pǝrwǝrdigar ǝmdi Samuilƣa: — Sǝn ularning sɵzigǝ ⱪulaⱪ selip, ularƣa bir padixaⱨ bekitkin, dedi. Samuil Israillarƣa: — Ⱨǝrbiringlar ɵz xǝⱨiringlarƣa ⱪaytinglar, dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 9
\s1 Saul Samuilning ⱪexiƣa kelidu  
\m
\v 1 Binyamin ⱪǝbilisidin Kix atliⱪ bir kixi bar idi. U Abiǝlning oƣli, Abiǝl Zerorning oƣli, Zeror Bikoratning oƣli, Bikorat Afiyaning oƣli idi; Afiya bolsa Binyaminliⱪ idi. U ɵzi batur wǝ dɵlǝtmǝn kixi idi. \x + \xo 9:1 \xt 1Sam. 14:51. \x*  
\v 2 Kixning Saul isimlik, esil wǝ huxhuy bir oƣli bar idi. Israillar arisida uningdin qirayliⱪ adǝm yoⱪ idi; u xundaⱪ egiz boyluⱪ ǝr idiki, hǝlⱪning ⱨǝrⱪandiⱪi uning mürisigimu kǝlmǝytti.   
\m
\v 3 Saulning atisi kixning exǝkliri yitip kǝtkǝnidi. Buning bilǝn Kix oƣli Saulƣa: — Sǝn hizmǝtkarlardin birini ɵzüng bilǝn billǝ elip, exǝklǝrni tepip kǝlgin, dedi.  
\v 4 Ular berip Əfraim edirliⱪidin ɵtüp, Xalixaⱨ zeminini kezip, ularni izdǝp tapalmidi; ular Xaalim zeminidinmu ɵtti, exǝklǝr u yǝrdimu yoⱪ idi. Andin Binyamin zeminini kezip ɵtti, ularni yǝnǝ tapalmidi.  
\v 5 Ular Zuf zeminiƣa yǝtkǝndǝ Saul ɵzi bilǝn kǝlgǝn hizmǝtkariƣa: — Bolǝ, ɵygǝ yanayli; bolmisa atam exǝklǝrdin ǝnsirmǝy, ǝksiqǝ bizning ƣemimizni yǝp ketǝrmiki, dedi.   
\m
\v 6 Lekin u uningƣa: — Mana, bu xǝⱨǝrdǝ Hudaning bir adimi bar. U mɵⱨtǝrǝm bir adǝm, ⱨǝr nemǝ desǝ ǝmǝlgǝ axmay ⱪalmaydu. Əmdi u yǝrgǝ barayli; u bizgǝ baridiƣan yolimizni kɵrsitip ⱪoyarmikin, dedi.   
\m
\v 7 Xunga Saul hizmǝtkariƣa: — Lekin uning yeniƣa barsaⱪ u kixigǝ nemǝ berimiz? Qünki hurjunlirimizda nan tügǝp ⱪaldi, ⱪolimizda Hudaning adimigǝ bǝrgüdǝk sowƣitimiz yoⱪ. Yenimizda yǝnǝ nemǝ bar? — dedi.   
\m
\v 8 Hizmǝtkar Saulƣa jawab berip: — Mana ⱪolumda qarǝk xǝkǝl kümüx bar. Mangidiƣan yolimizni dǝp bǝrsun, Hudaning adimigǝ xuni berǝy, dedi \f □ \fr 9:8 \ft \+bd «Mana ⱪolumda qarǝk xǝkǝl kümüx bar»\+bd* — «xǝkǝl» eƣirliⱪ miⱪdari, kümüx bǝlkim 11.4 gram idi.\f*  
\v 9 (burun Israilda bir adǝm Hudadin yol sorimaⱪqi bolsa: — Kelinglar, aldin kɵrgüqining ⱪexiƣa barayli, dǝytti. Ⱨazir «pǝyƣǝmbǝr» degǝnni ɵtkǝn zamanda «aldin kɵrgüqi» dǝytti).\x + \xo 9:9 \xt Yar. 25:22. \x*   
\m
\v 10  Saul hizmǝtkariƣa: — Mǝsliⱨǝting yahxi boldi. Biz mangayli, dedi. Xuning bilǝn ular Hudaning adimi turƣan xǝⱨǝrgǝ bardi.  
\v 11  Ular xǝⱨǝrgǝ qiⱪidiƣan yolda ketiwatⱪanda, su tartⱪili qiⱪⱪan birnǝqqǝ ⱪizƣa uqridi wǝ ulardin: — Aldin kɵrgüqi muxu yǝrdimu? — dǝp soridi.   
\m
\v 12  Ular jawab berip: — Xundaⱪ. Mana u aldinglarda turidu; tez beringlar, qünki halayiⱪ bügün \add xǝⱨǝrning\add* yuⱪiri jayida ⱪurbanliⱪ ⱪilmaⱪqi, xunga u bügün xǝⱨǝrgǝ kirdi.  
\v 13  U \add ⱪurbanliⱪtin\add* yeyixkǝ tehi yuⱪiri jayƣa qiⱪmay turupla, silǝr uning bilǝn xǝⱨǝrdǝ uqrixisilǝr. Hǝlⱪ u kǝlmigüqǝ taam yemǝydu, qünki u awwal ⱪurbanliⱪni bǝrikǝtlǝydu; andin qaⱪirilƣan meⱨmanlar taamƣa eƣiz tegidu. Ⱨazir qiⱪinglar, qünki bu dǝl uni tapⱪili bolidiƣan waⱪit, dedi.\f □ \fr 9:13 \ft \+bd «...u awwal ⱪurbanliⱪni bǝrikǝtlǝydu»\+bd* — «ⱪurbanliⱪni bǝrikǝtlǝx» muxu yǝrdǝ (1) tǝxǝkkür eytix; (2) ⱪurbanliⱪ ⱪobul ⱪilinƣay dǝp tilǝxni bildüridu.\f*   
\m
\v 14  Ular xǝⱨǝrgǝ qiⱪip xǝⱨǝr mǝrkizigǝ kǝlgǝndǝ, mana Samuil yuⱪiri jayƣa qiⱪixⱪa ularƣa ⱪarap keliwatatti.   
\m
\v 15  Pǝrwǝrdigar Saul kelixtin bir kün ilgiri Samuilƣa:\x + \xo 9:15 \xt 1Sam. 15:1. \x*   
\m
\v 16 — Ətǝ muxu waⱪitlarda Mǝn yeningƣa Binyamin zeminidin bir adǝmni ǝwǝtimǝn. Sǝn uni Mening hǝlⱪim Israilning üstigǝ ǝmir boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣin. U Mening hǝlⱪimni Filistiylǝrning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu. Qünki Mening hǝlⱪimning pǝryadi Manga yǝtkini üqün ularƣa iltipat bilǝn ⱪaridim, — dedi.   
\m
\v 17  Samuil Saulni kɵrgǝndǝ Pǝrwǝrdigar uningƣa: — Mana, Mǝn sanga sɵz ⱪilƣan adǝm muxudur. Bu adǝm Mening hǝlⱪimning üstidǝ sǝltǝnǝt ⱪilidu, dǝp izⱨar ⱪildi.   
\m
\v 18  Saul dǝrwazida turƣan Samuilning ⱪexiƣa berip: Silidin soray, aldin kɵrgüqining ɵyi nǝdǝ, dǝp soridi.   
\m
\v 19  Samuil Saulƣa: — Aldin kɵrgüqi mǝn ɵzüm xu. Mǝndin awwal yuⱪiri jayƣa qiⱪⱪin. Bügün silǝr mǝn bilǝn taam yǝysilǝr; ǝtǝ seni uzutup qiⱪⱪanda, kɵnglüngdiki ⱨǝrbir ixlarni sanga dǝp berǝy, — dǝp jawab bǝrdi.  
\v 20 Əmma üq kün burun yitip kǝtkǝn exǝklǝrdin bolsa, ǝndixǝ ⱪilmiƣin; ular tepildi. Əmdi Israilning ⱨǝmmǝ arzusi kimgǝ mayil? Sanga wǝ atangning pütkül jǝmǝtigǝ ǝmǝsmu? — dedi.   
\m
\v 21  Saul jawab berip: — Mǝn Israil ⱪǝbililiri iqidiki ǝng kiqik ⱪǝbilǝ bolƣan Binyamindin, jǝmǝtimmu Binyamin ⱪǝbilisi iqidiki ǝng kiqiki tursa? Nemǝ üqün bu sɵzlǝrni manga dǝyla? — dedi.   
\m
\v 22  Samuil bolsa Saulni wǝ hizmǝtkarini baxlap, meⱨmanhana ɵyigǝ kirdi wǝ ularni qaⱪirilƣanlarning arisida tɵrdǝ olturƣuzdi. Ular ottuzqǝ adǝm idi.  
\v 23  Samuil axpǝzgǝ: — Mǝn saⱪlap ⱪoyƣin dǝp, sanga tapxurƣan ⱨeliⱪi taamni elip kǝlgin, dedi.   
\m
\v 24  Xuning bilǝn axpǝz saⱪlap ⱪoyƣan qong ajritilƣan ⱪolni elip Saulning aldiƣa ⱪoydi. Samuil: — Mana, \add sanga\add* saⱪlap ⱪoyulƣini xudur! Uni aldingƣa elip yegin; qünki u mǝn hǝlⱪni qaⱪirƣan qeƣimda atayin sanga atap elip ⱪoyƣandin tartip bu bekitilgǝn waⱪitⱪiqǝ saⱪlandi, dedi. Xuning bilǝn u küni Saul bilǝn Samuil tamaⱪta billǝ boldi.  
\v 25  Ular yuⱪiri jaydin qüxüp xǝⱨǝrgǝ kirdi, \add Samuil\add* ɵgzidǝ Saul bilǝn sɵzlǝxti.  
\v 26  Ətisi tang xǝⱨǝrdǝ orundin turƣanda Samuil Saulni ɵgzidin qaⱪirip: — Ornungdin tur, mǝn seni uzutup ⱪoyay, dedi. Saul orundin turdi wǝ ikkisi billǝ qiⱪti, — ⱨǝm u Samuil bilǝn billǝ koqiƣa qiⱪti.  
\v 27  Ular xǝⱨǝrning ayiƣiƣa ketiwatⱪanda, Samuil Saulƣa: Hizmǝtkarƣa aldimizda mangƣaq turƣin, dǝp buyruƣin, dedi. U xundaⱪ ⱪildi. Andin Samuil: — Sǝn turup tur, Pǝrwǝrdigarning sɵz-kalamini sanga yǝtküzǝy, dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 10
\s1 Samuil Saulni mǝsiⱨ ⱪilidu  
\m
\v 1 Samuil bir may komzikini elip uning bexiƣa tɵküp uni sɵyüp mundaⱪ dedi: — «Mana bu, Pǝrwǝrdigarning seni Ɵz mirasiƣa ǝmir boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣini ǝmǝsmu?\f □ \fr 10:1 \ft \+bd «mana bu, Pǝrwǝrdigarning seni ɵz mirasiƣa ǝmir boluxⱪa mǝsiⱨ ⱪilƣini ǝmǝsmu?»\+bd* — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ Samuilning sɵzliri: «Pǝrwǝrdigar seni Ɵz hǝlⱪi Israil üstigǝ ⱨɵkümran ⱪildi. Sǝn Pǝrwǝrdigarning hǝlⱪi üstigǝ sǝltǝnǝt ⱪilisǝn wǝ ularni ǝtrapidiki düxmǝnlǝrning ⱪolidin ⱪutⱪuzisǝn. Mana, xu ix Pǝrwǝrdigar seni Ɵz mirasiƣa bax bolƣili mǝsiⱨ ⱪilƣan ǝmǝsmu?» buningƣa ⱪoxup deyilidu.\f*  \x + \xo 10:1 \xt Ros. 13:21. \x*   
\m
\v 2  Sǝn bügün mǝndin ayrilƣandin keyin Binyamin zeminining qegrisidiki Zǝlzaⱨƣa yetip barƣiningda Raⱨilǝning ⱪǝbrisining yenida sanga ikki kixi uqraydu; ular sanga: «Sǝn izdǝp barƣan exǝklǝr tepildi, wǝ mana, atang exǝklǝrdin ƣǝm ⱪilmay, bǝlki silǝr üqün: Oƣlumni ⱪandaⱪ ⱪilip taparmǝn, dǝp ǝnsirimǝktǝ» dǝp eytidu.  
\v 3 Sǝn u yǝrdin mengip, Tabordiki dub dǝrihigǝ yǝtkǝndǝ Pǝrwǝrdigarning aldiƣa berix üqün Bǝyt-Əlgǝ qiⱪip ketiwatⱪan üq kixigǝ uqraysǝn. Ulardin biri üq oƣlaⱪ, biri üq nan wǝ yǝnǝ biri bir tulum xarabni kɵtürüp kelidu.   
\m
\v 4 — Ular sanga salam ⱪilip ikki nanni sunidu; sǝn bǝrginini ⱪolliridin alƣin. \x + \xo 10:4 \xt Ⱨak. 18:15. \x*  
\v 5 Andin sǝn «Hudaƣa \add atalƣan\add* Gibeaⱨ xǝⱨǝrigǝ barisǝn (u yǝrdǝ Filistiylǝrning bir lǝxkǝrgaⱨi bar); sǝn xu xǝⱨǝrgǝ kǝlsǝng qiltar, tǝmbur, nǝy wǝ lirilarni kɵtürüp yuⱪiri jayidin qüxkǝn bir bɵlǝk pǝyƣǝmbǝrlǝr sanga uqraydu. Ular bexarǝtlik sɵzlǝrni ⱪilidu. \f □ \fr 10:5 \ft \+bd «Hudaƣa atalƣan Gibeaⱨ xǝⱨǝrigǝ barisǝn»\+bd* — baxⱪa bir hil tǝrjimisi: «Hudaning dɵngigǝ barisǝn». Ibraniy tilida: «Hudaning Gibeaⱨi» (Gibeaⱨ bir xǝⱨǝr, mǝnisi «dɵng», «edir»). \+bd «lirilarni kɵtürüp yuⱪiri jayidin qüxkǝn bir bɵlǝk pǝyƣǝmbǝrlǝr»\+bd* — yaki «lirilarni kɵtürüp yuⱪiri jayidin qüxidiƣan bir bɵlǝk pǝyƣǝmbǝrlǝr».\f*  \x + \xo 10:5 \xt 1Tar. 16:39; Qɵl. 11:25\x*  
\v 6 Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigarning Roⱨi sening wujudungƣa qüxidu, sǝn ular bilǝn birliktǝ bexarǝtlik sɵzlǝrni ⱪilisǝn wǝ yengi bir adǝm bolisǝn.  
\v 7 Muxu alamǝtlǝr sanga kǝlgǝndǝ, ⱪolungdin nemǝ kǝlsǝ xuni ⱪilƣin. Qünki Huda sǝn bilǝn billidur.  
\v 8 Andin mǝndin ilgiri Gilgalƣa qüxüp barisǝn. Mana, mǝn ⱨǝm yeningƣa qüxüp kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar sunux wǝ inaⱪ ⱪurbanliⱪlar ⱪilix üqün kelimǝn. Mǝn yeningƣa berip, nemǝ ⱪilixing kerǝklikini uⱪturmiƣuqǝ, meni yǝttǝ kün saⱪlap turƣin».\x + \xo 10:8 \xt 1Sam. 13:8. \x*   
\m
\v 9 Wǝ xundaⱪ boldiki, u burulup Samuildin ayrilƣanda Huda uningƣa yengi bir ⱪǝlb ata ⱪildi; wǝ bu alamǝtlǝrning ⱨǝmmisi axu küni ǝmǝldǝ kɵrsitildi.   
\m
\v 10  Ular Gibeaⱨƣa yetip kǝlgǝndǝ mana, bir bɵlǝk pǝyƣǝmbǝrlǝr uningƣa uqridi; Hudaning Roⱨi uning wujudiƣa qüxti, buning bilǝn u ularning arisida bexarǝt ⱪilixⱪa baxlidi. \x + \xo 10:10 \xt 1Sam. 19:19. \x*  
\v 11  Uni ilgiri tonuydiƣanlarning ⱨǝmmisi uning pǝyƣǝmbǝrlǝrning arisida bexarǝt ⱪilƣinini kɵrgǝndǝ ular bir-birigǝ: — Kixning oƣliƣa nemǝ boptu? Saulmu pǝyƣǝmbǝrlǝrdin biri boldimu nemǝ? — deyixti.  
\v 12  Əmma yǝrlik bir adǝm: — Bularning atiliri kimlǝr? — dedi. Xuning bilǝn: «Saulmu pǝyƣǝmbǝrlǝrning birimidu?» dǝydiƣan gǝp pǝyda boldi.\f □ \fr 10:12 \ft \+bd «Bularning \+bd*\+bdit , yǝni pǝyƣǝmbǝrlǝrning\+bdit* atiliri kimlǝr?» — muxu soal bǝlkim pǝyƣǝmbǝr bolux üqün aliyjanab yaki esilzadǝ ailisidǝ tuƣulux xǝrt ǝmǝs, degǝnni kɵrsitidu. \+bd «Saulmu pǝyƣǝmbǝrlǝrning birimidu?»\+bd* — muxu gǝp bǝlkim (1) mǝlum birsining uluƣ bir ix ⱪilalaydiƣanliⱪiƣa bolƣan gumanni bildüridu; (2) uning ǝksiqǝ, Saul ǝsli «uluƣ ǝrbab» bolmisimu, addiy adǝm nemixⱪa uluƣ ixni ⱪilalmaydikǝn, degǝn pikirni bildüridu. 12-ayǝttiki «yǝrlik adǝm»ning soaliƣa ⱪariƣanda, biz ikkinqi pikirgǝ mayilmiz.\f*  \x + \xo 10:12 \xt Gal. 1:24; 1Sam. 19:25\x*   
\m
\v 13  Əmdi Saul bexarǝtlik sɵzlǝrni ⱪilip bolup, yuⱪiri jayƣa qiⱪip kǝtti.  
\v 14  Saulning taƣisi uningdin wǝ uning hizmǝtkaridin: — Nǝgǝ berip kǝldinglar? dǝp soridi. U: — Exǝklǝrni izdigili qiⱪtuⱪ; lekin ularni tapalmay Samuilning ⱪexiƣa barduⱪ, dedi.   
\m
\v 15  Saulning taƣisi: — Samuilning silǝrgǝ nemǝ deginini manga eytip bǝrginǝ, dedi.   
\m
\v 16  Saul taƣisiƣa: — U jǝzm bilǝn bizgǝ exǝklǝr tepildi, dǝp hǝwǝr bǝrdi, dedi. Lekin Samuilning padixaⱨliⱪ ixi toƣruluⱪ eytⱪan sɵzini uningƣa dǝp bǝrmidi.   
\b  
\m  
\s1 Samuil hǝlⱪni agaⱨlanduridu  
\m
\v 17  Samuil ǝmdi hǝlⱪni Pǝrwǝrdigarning aldiƣa jǝm bolunglar dǝp, Mizpaⱨⱪa qaⱪirdi.  
\v 18  U Israilƣa: — Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — «Mǝn silǝr Israilni Misirdin qiⱪirip misirliⱪlarning ⱪolidin azad ⱪilip, silǝrgǝ zulum ⱪilƣan ⱨǝmmǝ padixaⱨliⱪlarning ⱪolidin ⱪutⱪuzdum.  
\v 19  Lekin bügünki kündǝ silǝrni bexinglarƣa qüxkǝn barliⱪ balayi’apǝtlǝrdin wǝ barliⱪ muxǝⱪⱪǝtlǝrdin ⱪutⱪuzƣuqi Hudayinglardin waz keqip uningƣa: «Yaⱪ. Üstimizgǝ bir padixaⱨ bekitip bǝrgǝysǝn» — dedinglar. Əmdi ɵzünglarni ⱪǝbilǝnglar boyiqǝ, jǝmǝtinglar boyiqǝ Pǝrwǝrdigarning aldiƣa ⱨazir ⱪilinglar» — dedi.\x + \xo 10:19 \xt 1Sam. 8:7; 1Sam. 8:19; 12:12. \x*   
\m
\v 20  Xuning bilǝn Samuil Israilning ⱨǝmmǝ ⱪǝbililirini aldiƣa jǝm ⱪilip, qǝk taxliwidi, qǝk Binyamin ⱪǝbilisigǝ qiⱪti. \x + \xo 10:20 \xt Yǝ. 7:14\x*  
\v 21  U Binyamin ⱪǝbilisini jǝmǝt-jǝmǝtliri boyiqǝ ɵz aldiƣa kǝltürüp qǝk taxliwidi, qǝk Matrining jǝmǝtigǝ qiⱪti. Andin keyin yǝnǝ qǝk taxliwidi, Kixning oƣli Saulƣa qiⱪti. Ular uni izdiwidi, ǝmma uni tapalmidi.   
\m
\v 22  Xunga ular Pǝrwǝrdigardin yǝnǝ: — U kixi bu yǝrgǝ kelǝmdu? — dǝp soridi.  
\m Pǝrwǝrdigar jawabǝn: — Mana, u yük-taⱪlarning arisiƣa yoxuruniwaldi, dedi.  
\v 23  Xunga ular yügürüp berip uni xu yǝrdin elip kǝldi. U hǝlⱪning otturisida turƣanda halayiⱪning boyi uning mürisigimu kǝlmidi.\x + \xo 10:23 \xt 1Sam. 9:2\x*   
\m
\v 24  Samuil barliⱪ hǝlⱪⱪǝ: — Əmdi Pǝrwǝrdigar talliƣan kixigǝ ⱪaranglar! Dǝrwǝⱪǝ barliⱪ hǝlⱪning iqidǝ uningƣa yetidiƣan birsi yoⱪtur, dedi. Wǝ hǝlⱪning ⱨǝmmisi: — Padixaⱨ yaxisun! — dǝp towlaxti.   
\m
\v 25  Samuil hǝlⱪⱪǝ padixaⱨliⱪ ⱨoⱪuⱪ-ⱪanunlirini uⱪturdi wǝ uni oram yazma ⱪilip yezip qiⱪip, Pǝrwǝrdigarning aldiƣa ⱪoydi. Andin Samuil ⱨǝmmǝ hǝlⱪni, ⱨǝrⱪaysisini ɵz ɵylirigǝ ⱪayturdi.  
\v 26  Saulmu ⱨǝm Gibeaⱨdiki ɵyigǝ ⱪaytti; kɵngülliri Huda tǝripidin tǝsirlǝndürülgǝn bir türküm batur kixi uning bilǝn billǝ bardi. \x + \xo 10:26 \xt 1Sam. 13:2. \x*  
\v 27  Lekin birnǝqqǝ rǝzil kixi: — Bu kixi ⱪandaⱪmu bizni ⱪutⱪuzalisun? — dǝp uni kǝmsitip uningƣa ⱨeq sowƣat bǝrmidi; ǝmma u anglimasliⱪⱪa saldi.\f □ \fr 10:27 \ft \+bd «birnǝqqǝ rǝzil kixi»\+bd* — ibraniy tilida: «Belialning (Xǝytanning) birnǝqqǝ baliliri».\f*  \x + \xo 10:27 \xt 1Sam. 11:12; 2Tar. 17:5. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 11
\s1 Saul Yabǝxtikilǝrgǝ yardǝmgǝ baridu  
\m
\v 1 Xu waⱪitta Ammoniy Naⱨax qiⱪip Yabǝx-Gileadni muⱨasirigǝ aldi. Yabǝxning ⱨǝmmǝ adǝmliri Naⱨaxⱪa: — Əgǝr biz bilǝn ǝⱨdǝ tüzsǝng, sanga boysunimiz, dedi.\f □ \fr 11:1 \ft \+bd «Yabǝx-Gilead»\+bd* — demǝk, Gilead (rayoni)diki Yabǝx.\f*   
\m
\v 2 Lekin Ammoniy Naⱨax ularƣa: — Pütkül Israilƣa dǝxnǝm ⱪilix üqün ⱨǝr biringlarning ong kɵzini oyup andin silǝr bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilay, dedi.   
\m
\v 3 Yabǝxning aⱪsaⱪalliri uningƣa: — Bizgǝ yǝttǝ kün mɵⱨlǝt bǝrgin; biz Israilning pütkül yurtiƣa ǝlqilǝrni mangdurup andin keyin bizni ⱪutⱪuzidiƣan adǝm qiⱪmisa, ɵzimiz qiⱪip sanga tǝslim bolimiz, dedi.   
\m
\v 4 Əmdi ǝlqilǝr Saulning xǝⱨiri Gibeaⱨƣa kelip muxu sɵzlǝrni hǝlⱪning ⱪuliⱪiƣa yǝtküzdi; ⱨǝmmǝ hǝlⱪ pǝryad kɵtürüp yiƣildi.  
\v 5 Wǝ mana, Saul etizliⱪidin qiⱪip kalilarni ⱨǝydǝp keliwatatti, u: — Hǝlⱪ nemǝ dǝp yiƣlaydu, dǝp soridi. Ular Yabǝxtin kǝlgǝn kixilǝrning sɵzlirini uningƣa dǝp bǝrdi.  
\v 6 Saul bu sɵzlǝrni angliƣanda Hudaning Roⱨi uning üstigǝ kelip, uning ƣǝzipi ⱪattiⱪ ⱪozƣaldi.  
\v 7 U bir jüp uyni qepip parqilap, parqilirini ǝlqilǝrning ⱪoli arⱪiliⱪ pütkül Israil zeminiƣa tarⱪitip: — Ⱨǝr kim kelip Saul bilǝn Samuilƣa ǝgǝxmisǝ, ularning uylirimu muxuningƣa ohxax ⱪilinidu, dedi.  
\m Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigarning ⱪorⱪunqi hǝlⱪning üstigǝ qüxti; xundaⱪ boldiki, ular ittipaⱪlixip bir adǝmdǝk jǝnggǝ qiⱪti. \x + \xo 11:7 \xt Ⱨak. 20:1. \x*  
\v 8 Saul ularni Bezǝk \add degǝn jayda\add* saniƣanda Israillar üq yüz ming, Yǝⱨudaning adǝmliri bolsa ottuz ming qiⱪti.  
\v 9 Ular kǝlgǝn ǝlqilǝrgǝ: — Gileadtiki Yabǝxning adǝmlirigǝ xundaⱪ eytinglarki, ǝtǝ kün qüx bolƣanda nijat silǝrgǝ kelidu, dedi.  
\m Əlqilǝr berip xuni Gileadtiki Yabǝxliⱪlarƣa yǝtküzdi; ular intayin huxal boluxti.   
\m
\v 10  Xuning bilǝn Yabǝxtikilǝr: — Ətǝ biz ⱪexinglarƣa qiⱪip \add tǝslim bolimiz\add*, silǝr bizni ⱪandaⱪ ⱪilixⱪa layiⱪ kɵrsǝnglar, xundaⱪ ⱪilinglar, dedi.   
\m
\v 11  Ətisi xundaⱪ boldiki, Saul hǝlⱪni üq bɵlǝk ⱪildi; ular keqǝ tɵtinqi jesǝktǝ lǝxkǝrgaⱨƣa kirip Ammoniylarni kün qüx bolƣuqǝ urup ⱪirdi. Tirik ⱪalƣanlar bolsa xundaⱪ parakǝndǝ boldiki, ulardin ikki adǝmmu bir yǝrgǝ kelǝlmidi.   
\b  
\m  
\s1 Saul padixaⱨ ⱪilinidu  
\m
\v 12  Hǝlⱪ ǝmdi Samuilƣa: — Bizning üstimizgǝ Saul padixaⱨ bolmisun dǝp eytⱪanlar kimlǝr? Bu kixilǝrni kǝltürüp, ularni ɵltürǝyli, dedi. \x + \xo 11:12 \xt 1Sam. 10:27. \x*   
\m
\v 13  Lekin Saul: — Bügün ⱨeqkim ɵltürülmisun. Qünki bügün Pǝrwǝrdigar Israilƣa nusrǝt bǝrdi, dedi.   
\m
\v 14  Samuil hǝlⱪⱪǝ: — Ⱪeni, Gileadⱪa berip u yǝrdǝ padixaⱨliⱪni yengibaxtin tiklǝyli, dǝp eytti.   
\m
\v 15  Xuni dewidi, ⱨǝmmǝ hǝlⱪ Gileadⱪa berip Gileadta Pǝrwǝrdigarning aldida Saulni padixaⱨ ⱪildi; ular u yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarning aldida inaⱪliⱪ ⱪurbanliⱪlirini kǝltürdi. Saul ⱨǝm xuningdǝk barliⱪ Israil xu yǝrdǝ zor huxalliⱪⱪa qɵmdi.   
\b  
\b  
\m  
\c 12
\m
\v 1 Samuil pütkül Israilƣa: — Mana, mǝn silǝrning barliⱪ eytⱪan sɵzliringlarni anglap üstünglarƣa bir padixaⱨ ⱪoydum; \f □ \fr 12:1 \ft \+bd «mǝn silǝrning barliⱪ eytⱪan sɵzliringlarni anglap üstünglarƣa bir padixaⱨ ⱪoydum»\+bd* — ibraniy tilida: «mǝn silǝrning eytⱪan sɵzliringlarning ⱨǝmmisidǝ awazinglarƣa ⱪulaⱪ selip bir padixaⱨ ⱪoydum» deyilidu.\f*  
\v 2 Mana ǝmdi padixaⱨ silǝrning aldinglarda yürmǝktǝ, mǝn bolsam ⱪerip bexim aⱪardi; mana, mening oƣullirimmu aranglarda turidu. Yaxliⱪimdin tartip bu küngiqǝ silǝrning aldinglarda mengip kǝldim.\f □ \fr 12:2 \ft \+bd «mana, mening oƣullirimmu aranglarda turidu»\+bd* — Samuilning deginining mǝnisi, xübⱨisizki: «Ɵzüm ⱪeri; mening oƣullirim ɵz gunaⱨliriƣa ɵzliri mǝs’ul — silǝr ularni ⱪandaⱪ bir tǝrǝp ⱪilsanglar ɵz ihtiyaringlar. Mǝn ɵzüm silǝrning aldinglarda gunaⱨkar ǝmǝsmǝn» degǝndǝk.\f*   
\m
\v 3 Mana bu yǝrdǝ turuptimǝn. Pǝrwǝrdigarning aldida wǝ uning mǝsiⱨ ⱪilinƣinining aldida manga ǝrzinglar bolsa dǝweringlar; kimning uyini tartiwaldim? Kimning exikini tartiwaldim? Kimning ⱨǝⱪⱪini yedim? Kimgǝ zulum ⱪildim? Yaki mǝn kɵzümni kor ⱪilix üqün kimdin para aldim? Xundaⱪ bolsa dǝnglar, wǝ mǝn uni silǝrgǝ tɵlǝp berimǝn, dedi.   
\m
\v 4 Ular jawab berip: — Sǝn bizning ⱨǝⱪⱪimizni yemiding, ⱨeqkimgǝ zulum ⱪilmiding wǝ ⱨeq kixining ⱪolidin birǝr nǝrsinimu eliwalmiding, dedi.   
\m
\v 5 U ularƣa: — Mǝndǝ ⱨeq ⱨǝⱪⱪinglar ⱪalmiƣanliⱪiƣa Pǝrwǝrdigar silǝrgǝ guwaⱨ bolup wǝ uning mǝsiⱨ ⱪilƣini ⱨǝm bügün guwaⱨqi bolsun, dewidi, ular: — U guwaⱨtur, dedi.   
\m
\v 6 Samuil hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ dedi: «Musa bilǝn Ⱨarunni tiklǝp ata-bowiliringlarni Misir zeminidin qiⱪarƣuqi bolsa Pǝrwǝrdigardur.  
\v 7 Əmdi ornunglardin turunglar, mǝn Pǝrwǝrdigarning aldida Pǝrwǝrdigarning silǝrgǝ wǝ ata-bowiliringlarƣa yürgüzgǝn ⱨǝⱪⱪaniy ǝmǝllirini silǝrning aldinglarƣa ⱪoyuxⱪa sɵz ⱪilay.   
\m
\v 8 Yaⱪup Misirƣa kirgǝndin keyin ata-bowiliringlar Pǝrwǝrdigarƣa pǝryad ⱪilƣanda, Pǝrwǝrdigar Musa bilǝn Ⱨarunni ǝwǝtti. Ular ata-bowiliringlarni Misirdin qiⱪirip bu yǝrdǝ olturaⱪlaxturdi. \f □ \fr 12:8 \ft \+bd «Yaⱪup Misirƣa kirgǝndin keyin...»\+bd* — «Yaⱪup» muxu yǝrdǝ Yaⱪupning ǝwladliri, yǝni Israilni kɵrsitidu.\f*  \x + \xo 12:8 \xt Yar. 46:5; Mis. 2:23; Mis. 3:10. \x*  
\v 9 Əmma ular ɵz Hudasi Pǝrwǝrdigarni untudi; xunga u ularni Ⱨazorning ⱪoxunidiki sǝrdar Siseraning ⱪoliƣa, Filistiylǝrning ⱪoliƣa ⱨǝm Moabning padixaⱨining ⱪoliƣa tapxurup bǝrdi; bular ular bilǝn jǝng ⱪilixti. \x + \xo 12:9 \xt Ⱨak. 4:2; Ⱨak. 10:7; Ⱨak. 3:12. \x*  
\v 10  Xuning bilǝn ular Pǝrwǝrdigarƣa pǝryad ⱪilip: «Biz gunaⱨ ⱪilip Pǝrwǝrdigarni taxlap Baallar wǝ Axtarotlarning ibaditidǝ bolduⱪ; ǝmma ǝmdi bizni düxmǝnlirimizning ⱪolidin ⱪutⱪuzƣin, biz sanga ibadǝt ⱪilimiz» dedi. \f □ \fr 12:10 \ft \+bd «Pǝrwǝrdigarni taxlap Baallar wǝ Axtarotlarning ibaditidǝ bolduⱪ»\+bd* — «Baallar» wǝ «Axtarotlar» ikki hil butlarni kɵrsitidu.\f*  
\v 11  Wǝ Pǝrwǝrdigar Yǝrubbaal, Bedan, Yǝftaⱨ wǝ Samuilni ǝwǝtip, ǝtrapinglardiki düxmǝnliringlarning ⱪolidin silǝrni ⱪutⱪuzdi, xuning bilǝn tinq-aman turuwatⱪanidinglar.\f □ \fr 12:11 \ft \+bd «Pǝrwǝrdigar Yǝrubbaal, Bedan, Yǝftaⱨ wǝ Samuilni ǝwǝtip...»\+bd* — «Bedan» bǝlkim Barakni kɵrsitidu («Ⱨak.» 4-babni kɵrüng).\f*  \x + \xo 12:11 \xt Ⱨak. 6:14; 10:3; 11:15. \x*   
\m
\v 12  Lekin Hudayinglar Pǝrwǝrdigar Ɵzi padixaⱨinglar bolsimu, Ammonning padixaⱨi Naⱨaxning silǝrgǝ ⱪarxi ⱪopⱪinini kɵrgininglarda silǝr: Yaⱪ! Bir padixaⱨ üstimizgǝ sǝltǝnǝt ⱪilsun dǝp manga eyttinglar. \x + \xo 12:12 \xt 1Sam. 8:5, 19. \x*  
\v 13  Əmdi silǝr halap talliƣan, silǝr tiligǝn padixaⱨⱪa ⱪaranglar; mana, Pǝrwǝrdigar silǝrning üstünglarƣa bir padixaⱨ ⱪoydi.\x + \xo 12:13 \xt 1Sam. 10:19\x*   
\m
\v 14  Əgǝr silǝr Pǝrwǝrdigardin ⱪorⱪup, uning ⱪulluⱪida bolup, Uning awaziƣa ⱪulaⱪliringlarni selip, Uning ǝmrigǝ asiyliⱪ ⱪilmisanglar, silǝr ⱨǝm üstünglarda sǝltǝnǝt ⱪilƣan padixaⱨ Hudayinglar Pǝrwǝrdigarƣa ǝgǝxsǝnglar, ǝmdi silǝrgǝ yahxi bolidu. \x + \xo 12:14 \xt Ⱪan. 1:26. \x*  
\v 15  Lekin Pǝrwǝrdigarning sɵzigǝ ⱪulaⱪ salmay, bǝlki Pǝrwǝrdigarning ǝmrigǝ asiyliⱪ ⱪilsanglar, Pǝrwǝrdigarning ⱪoli ata-bowiliringlarƣa ⱪarxi bolƣandǝk silǝrgimu ⱪarxi bolidu.   
\m
\v 16  Əmdi turunglar, Pǝrwǝrdigar kɵzliringlarning aldida ⱪilidiƣan uluƣ karamǝtni kɵrünglar!  
\v 17  Bügün buƣday oridiƣan waⱪit ǝmǝsmu? Mǝn Pǝrwǝrdigarƣa nida ⱪilay, U güldürmama bilǝn yamƣur yaƣduridu. Xuning bilǝn silǝrning bir padixaⱨ tiligininglarning Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ zor rǝzillik ikǝnlikini kɵrüp yetisilǝr».   
\m
\v 18  Andin Samuil Pǝrwǝrdigarƣa nida ⱪildi; xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar xu küni güldürmama bilǝn yamƣur yaƣdurdi. Hǝlⱪ Pǝrwǝrdigardin wǝ Samuildin bǝk ⱪorⱪti.  
\v 19  Hǝlⱪning ⱨǝmmisi Samuilƣa: — Hudaying Pǝrwǝrdigarƣa bizni ɵlmisun dǝp kǝminiliring üqün dua ⱪilƣin; qünki ⱨǝmmǝ gunaⱨlirimizning üstigǝ yǝnǝ yamanliⱪ axurup ɵzimizgǝ bir padixaⱨ tiliduⱪ, dedi.   
\m
\v 20  Samuil hǝlⱪⱪǝ mundaⱪ dedi: — Ⱪorⱪmanglar; silǝr dǝrwǝⱪǝ bu ⱨǝmmǝ rǝzillikni ⱪilƣansilǝr, lekin ǝmdi Pǝrwǝrdigarƣa ǝgixixtin qǝtnimǝy, pütkül kɵngülliringlar bilǝn Pǝrwǝrdigarning ibaditidǝ bolunglar;  
\v 21  adǝmgǝ payda yǝtküzmǝydiƣan yaki adǝmni ⱪutⱪuzalmaydiƣan biⱨudǝ ixlarni izdǝp, yoldin ezip kǝtmǝnglar; qünki ularning tayini yoⱪtur.  
\v 22  Qünki Pǝrwǝrdigar Ɵz uluƣ nami üqün Ɵz hǝlⱪini taxlimaydu; qünki Pǝrwǝrdigar silǝrni Ɵz hǝlⱪi ⱪilixni layiⱪ kɵrgǝndur.   
\m
\v 23  Manga nisbǝtǝn, silǝr üqün dua ⱪilixtin tohtax bilǝn Pǝrwǝrdigarƣa gunaⱨ ⱪilix mǝndin neri bolsun; bǝlki mǝn silǝrgǝ yahxi wǝ durus yolni ɵgitimǝn.  
\v 24  Pǝⱪǝt silǝr Pǝrwǝrdigardin ⱪorⱪup pütkül kɵngülliringlar wǝ ⱨǝⱪiⱪǝt bilǝn uning ibaditidǝ bolunglar; qünki silǝr üqün ⱪilƣan uluƣ karamǝtlǝrgǝ ⱪaranglar!   
\m
\v 25  Lekin yamanliⱪ ⱪilsanglar, ⱨǝm ɵzünglar ⱨǝm padixaⱨinglar ⱨalak ⱪilinisilǝr».   
\b  
\b  
\m  
\c 13
\s1 Saul Pǝrwǝrdigarning sɵzliridin qiⱪip ketidu  
\m
\v 1 Saul \add ottuz\add* yaxta padixaⱨ bolup Israilning üstidǝ ikki yil sǝltǝnǝt ⱪilƣandin keyin \f □ \fr 13:1 \ft \+bd «Saul ottuz yaxta padixaⱨ bolup Israilning üstidǝ ikki yil sǝltǝnǝt ⱪilƣandin keyin...»\+bd* — ⱪǝdimki kɵqürmilǝrdǝ bu ayǝt baxⱪa xǝkillǝrdǝ kɵrülidu. «Saul \+bd ottuz\+bd* yaxta...» degǝn sɵz Tǝwratning grekqǝ tǝrjimisi (LXX)dǝ kɵrülidu. Saul jǝmiy ⱪiriⱪ yil sǝltǝnǝt ⱪildi («Ros.» 13:21).\f*  
\v 2 Ɵzigǝ Israildin üq ming adǝmni ilƣap aldi. Ikki mingi Mikmaxta wǝ Bǝyt-Əl taƣlirida Saulning ⱪexida, bir mingi Binyamin zeminidiki Gibeaⱨda Yonatanning ⱪexida idi. Əmma u ⱪalƣan hǝlⱪning ⱨǝrbirini ɵz ɵylirigǝ kǝtküziwǝtti.   
\m
\v 3 Yonatan bolsa Filistiylǝrning Gebadiki lǝxkǝrgaⱨiƣa ⱨujum ⱪildi, Filistiylǝr buningdin hǝwǝr tapti. Saul bolsa: — Pütkül zemindiki ibraniylar anglap oyƣansun dǝp, kanay qaldurdi.  
\v 4 Pütkül Israil Saulning Filistiylǝrning lǝxkǝrgaⱨiƣa ⱨujum ⱪilƣanliⱪidin ⱨǝmdǝ Israilning Filistiylǝrgǝ nǝprǝtlinidiƣanlikidin hǝwǝr tapti. Hǝlⱪ Saulning kǝynidin Gilgalƣa berip yiƣildi.   
\m
\v 5 Filistiylǝrdin Israil bilǝn jǝng ⱪilƣili üq ming jǝng ⱨarwisi, altǝ ming atliⱪ lǝxkǝr wǝ dengiz saⱨilidiki ⱪumdǝk kɵp piyadǝ lǝxkǝr yiƣildi. Ular kelip Bǝyt-Awǝnning xǝrⱪ tǝripidiki Mikmaxta bargaⱨ tikti. \f □ \fr 13:5 \ft \+bd «Filistiylǝrdin Israil bilǝn jǝng ⱪilƣili üq ming jǝng ⱨarwisi, ...yiƣildi»\+bd* — kɵp kona kɵqürülmilǝrdǝ: «Filistiylǝrdin Israil bilǝn jǝng ⱪilƣili ottuz ming jǝng ⱨarwisi... yiƣildi» deyilidu. Lekin bundaⱪ kɵp boluxi mumkin ǝmǝs. Ⱨeq bolmiƣanda muxu «jǝng ⱨarwiliri» iqidǝ yük-taⱪlarni elip mangƣan ⱨarwilarmu bar idi. \+bd «Bǝyt-Awǝn»\+bd* — yǝni «Bǝyt-Əl».\f*   
\m
\v 6 Israilning adǝmliri ɵzlirining ⱪattiⱪ hiyim-hǝtǝrdǝ ⱪalƣanliⱪini kɵrüp ƣarlarƣa, qatⱪalliⱪlarƣa, ⱪiya taxliⱪlarƣa, yuⱪiri jaylarƣa wǝ azgallarƣa yoxuruniwelixti; \f □ \fr 13:6 \ft \+bd «Israilning adǝmliri ɵzlirining ⱪattiⱪ hiyim-hǝtǝrdǝ ⱪalƣanliⱪi»\+bd* — «ɵzlirining ⱪattiⱪ hiyim-hǝtǝrdǝ ⱪalƣanliⱪi» bǝlkim ⱪoxunining ǝⱨwalini kɵrsitixi mumkin.\f*  
\v 7 \add bǝzi\add* Ibraniylar Iordan dǝryasidin ɵtüp, Gad wǝ Gileadning zeminiƣa ⱪeqip bardi. Lekin Saul Gilgalda ⱪaldi, adǝmlirining ⱨǝmmisi uningƣa titrigǝn ⱨalda ǝgǝxti.   
\m
\v 8 Əmdi Saul Samuil uningƣa bekitkǝn waⱪitⱪiqǝ yǝttǝ kün kütüp turdi; lekin Samuil Gilgalƣa kǝlmidi, hǝlⱪ uningdin tarilip kǝtkili turdi.  
\v 9 Saul: — Kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ bilǝn inaⱪliⱪ ⱪurbanliⱪlirini bu yǝrgǝ — yenimƣa elip kelinglar, dedi. Andin u ɵzi kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ɵtküzdi.  
\v 10  Wǝ xundaⱪ boldiki, u kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪni tügitixi bilǝnla, mana Samuil kǝldi. Saul uningƣa salam ⱪilƣili aldiƣa qiⱪti.   
\m
\v 11  Lekin Samuil: — Nemǝ ixlarni ⱪilding?! — dǝp soridi. Saul: — Hǝlⱪ mǝndin tarilip kǝtkǝnlikini, silining bekitkǝn waⱪitta kǝlmigǝnliklirini, Filistiylǝrning Mikmaxta yiƣilƣinini kɵrdum,  
\v 12  mǝn iqimdǝ: Əmdi Filistiylǝr Gilgalƣa qüxüp manga ⱨujum ⱪilmaⱪqi, mǝn bolsam tehi Pǝrwǝrdigarƣa iltija ⱪilmidim, dedim. Xunga kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa ɵzümni mǝjburlidim, dedi.   
\m
\v 13  Samuil Saulƣa: — Sǝn ǝhmǝⱪliⱪ ⱪilding; sǝn Hudaying Pǝrwǝrdigar sanga buyruƣan ǝmrni tutmiding; xundaⱪ ⱪilƣan bolsang Pǝrwǝrdigar Israilning üstidiki sǝltǝnitingni mǝnggü mustǝⱨkǝm ⱪilatti, dedi.  
\v 14  Lekin ǝmdi sǝltǝniting mustǝⱨkǝm turmaydu. Pǝrwǝrdigar Ɵz kɵnglidikidǝk muwapiⱪ bir adǝmni izdǝp tapti. Pǝrwǝrdigar uni Ɵz hǝlⱪining baxlamqisi ⱪildi, qünki sǝn Pǝrwǝrdigar sanga buyruƣanni tutmiding, dedi.   
\m
\v 15  Andin Samuil ornidin turup Gilgaldin ketip Binyamin zeminidiki Gibeaⱨƣa bardi. Saul bolsa ɵz yenidiki adǝmlǝrni sanidi; ular altǝ yüzqǝ qiⱪti.  
\v 16  Saul bilǝn oƣli Yonatan wǝ ularning ⱪexida ⱪalƣan hǝlⱪ Binyamin zeminidiki Gebada ⱪelip ⱪaldi, Filistiylǝr bolsa Mikmaxta bargaⱨ tikkǝnidi.   
\m
\v 17  Ⱪaraⱪqilar daim Filistiylǝrning bargaⱨidin qiⱪip üq bɵlǝkkǝ bɵlünǝtti. Bir bɵlǝk Xual zeminidiki Ofraⱨƣa baridiƣan yolƣa atlinatti,  
\v 18  bir bɵlǝk Bǝyt-Ⱨoronƣa baridiƣan yol bilǝn mangatti, yǝnǝ bir bɵlǝk qɵlning qetidiki Zǝboim jilƣisiƣa ⱪaraydiƣan zemindiki yolƣa mangatti.   
\m
\v 19  Əmma pütkül Israil zeminida ⱨeqbir tɵmürqi tepilmaytti; qünki Filistiylǝr: — Ibraniylar ɵzlirigǝ ⱪiliq yaki nǝyzǝ yasiyalmisun, dǝp oylaytti. \x + \xo 13:19 \xt Ⱨak. 5:8. \x*  
\v 20  Bu sǝwǝbtin Israillar ⱨǝmmisi sapan qixliri, kǝtmǝnlirini, paltilirini wǝ orƣaⱪlirini bislax üqün Filistiylǝrning ⱪexiƣa baratti.  
\v 21  Ular sapan qixliri wǝ kǝtmǝnlǝr üqün üqtin ikki xǝkǝl, jotu, palta wǝ zihlarni bislax üqün üqtin bir xǝkǝlni tɵlǝytti.  
\v 22  Xunga urux bolƣanda Saul wǝ Yonatanning ⱪexidiki hǝlⱪning ⱨeqbiridǝ ⱪiliq ya nǝyzǝ yoⱪ idi; pǝⱪǝt Saul bilǝn oƣli Yonatandila bar idi.   
\b  
\m  
\s1 Yonatan yalƣuz jǝnggǝ qiⱪidu  
\m
\v 23  U waⱪitta Filistiylǝrning bir ⱪarawullar ǝtriti Mikmaxtiki dawanƣa qiⱪⱪanidi.   
\b  
\b  
\m  
\c 14
\m
\v 1 Bir küni Saulning oƣli Yonatan yaraƣ kɵtürgüqisigǝ: — Kǝlgin, udulimizdiki Filistiylǝrning ⱪarawullar ǝtritining yeniƣa qiⱪayli, dedi. Əmma u atisiƣa ⱨeqnemǝ demidi. \f □ \fr 14:1 \ft \+bd «yaraƣ kɵtürgüqi»\+bd* — bu ibarining baxⱪa birhil tǝrjimisi «sawut-ⱪalⱪan kɵtürgüqi».\f*  
\v 2 Saul bolsa Gibeaⱨning qetidiki Migrondiki anar dǝrihining tegidǝ ⱪaldi. Uning ⱪexidiki hǝlⱪ altǝ yüzqǝ idi \x + \xo 14:2 \xt 1Sam. 13:15\x*  
\v 3 (u waⱪitta ǝfodni Ahitubning oƣli, Ihabodning akisi Ahiyaⱨ kiyǝtti; u Xiloⱨda turuwatⱪan, Pǝrwǝrdigarning kaⱨini idi. Ahitub Finiⱨasning oƣli, Finiⱨas Əlining oƣli idi). Hǝlⱪ bolsa Yonatanning kǝtkinlikini bilmigǝnidi. \f □ \fr 14:3 \ft \+bd «u waⱪitta ǝfodni Ahitubning oƣli, Ihabodning akisi Ahiyaⱨ kiyǝtti»\+bd* — «ǝfod»ning nemǝ ikǝnlikini qüxinix üqün «Mis.» 28-babni wǝ izaⱨatlirini kɵrüng. Bǝzi waⱪitlarda uning arⱪiliⱪ Pǝrwǝrdigarning iradisini yaki ⱨɵkümlirini pǝrⱪ ǝtkili bolatti. Adǝttǝ pǝⱪǝt «bax kaⱨin» ǝfodni kiyǝtti.\f*   
\m
\v 4 Yonatan Filistiylǝrning ⱪarawullar ǝtriti tǝrǝpkǝ ɵtmǝkqi bolƣan dawanning ikki tǝripidǝ tüwrüktǝk tik ⱪiya taxlar bar idi. Birining nami Bozǝz, yǝnǝ birining nami Sǝnǝⱨ idi.  
\v 5 Bir ⱪiya tax ximaliy tǝripidǝ bolup, Mihmax bilǝn ⱪarixip turatti, yǝnǝ biri jǝbub tǝripidǝ Gebaning udulida idi.  
\v 6 Yonatan yaraƣ kɵtürgüqisigǝ: — Kǝl, bu hǝtnisizlǝrning ⱪarawullar ǝtritigǝ qiⱪayli; Pǝrwǝrdigar biz üqün bir ix ⱪilsa ǝjǝb ǝmǝs, qünki Pǝrwǝrdigarning ⱪutⱪuzuxi üqün adǝmlǝrning kɵp yaki az boluxi ⱨeq tosalƣu bolmaydu, dedi.   
\m
\v 7 Uning yaraƣ kɵtürgüqisi uningƣa: — Kɵnglüngdǝ ⱨǝr nemǝ bolsa xuni ⱪilƣin; barƣin, mana, kɵnglüng nemini halisa mǝn sǝn bilǝn billimǝn, dedi.   
\m
\v 8 Yonatan: — Mana, biz u adǝmlǝr tǝrǝpkǝ qiⱪip ɵzimizni ularƣa kɵrsitǝyli;  
\v 9 ǝgǝr ular bizgǝ: — Biz silǝrning ⱪexinglarƣa barƣuqǝ turup turunglar, desǝ ularning ⱪexiƣa qiⱪmay ɵz jayimizda turup turayli;  
\v 10  lekin ular: — Bizning ⱪeximizƣa qiⱪinglar, desǝ, qiⱪayli. Qünki xundaⱪ bolsa Pǝrwǝrdigar ularni ⱪolimizƣa beriptu, dǝp bilimiz; muxundaⱪ ix bizgǝ bir bexarǝt bolidu, dedi.   
\m
\v 11  Ikkiylǝn ɵzini Filistiylǝrning ⱪarawullar ǝtritigǝ kɵrsǝtti. Filistiylǝr: — Mana, Ibraniylar ɵzini yoxurƣan azgallardin qiⱪiwatidu, dedi.  
\v 12  Ətrǝttikilǝr Yonatan bilǝn yaraƣ kɵtürgüqisigǝ: — Bizgǝ qiⱪinglar, biz silǝrgǝ bir nǝrsini kɵrsitip ⱪoyimiz, dedi. Yonatan yaraƣ kɵtürgüqisigǝ: — Manga ǝgixip qiⱪⱪin; qünki Pǝrwǝrdigar ularni Israilning ⱪoliƣa bǝrdi, dedi.  
\v 13  Yonatan ⱪol-putliri bilǝn ɵmülǝp qiⱪti, yaraƣ kɵtürgüqisi kǝynidin uningƣa ǝgǝxti. Filistiylǝr Yonatanning aldida yiⱪilixti; yaraƣ kɵtürgüqisi kǝynidin kelip ularni ⱪǝtl ⱪildi.   
\m
\v 14  Xu tunji ⱨujumda Yonatan bilǝn yaraƣ kɵtürgüqisi tǝhminǝn yerim ⱪoxluⱪ yǝrdǝ ɵltürgǝnlǝr yigirmidǝk adǝm idi. \f □ \fr 14:14 \ft \+bd «yerim ⱪoxluⱪ yǝr»\+bd* — «bir ⱪoxluⱪ yǝr» kala bilǝn bir kün iqidǝ ⱨǝydǝp bolƣili bolidiƣan yǝr.\f*  
\v 15  Andin lǝxkǝrgaⱨdikikǝrni, dalada turuwatⱪanlarni, barliⱪ ǝtrǝtlǝrdikilǝrni wǝ bulang-talang ⱪilƣuqilarni titrǝk basti. Ular ⱨǝm titrǝp ⱪorⱪti, yǝrmu tǝwrinip kǝtti; qünki bu qong ⱪorⱪunq Huda tǝripidin kǝlgǝnidi.   
\m
\v 16  Əmdi Binyamin zeminidiki Gibeaⱨda turuwatⱪan paylaⱪqilar kɵrdiki, mana, lǝxkǝr topliri tarmar bolup uyan-buyan yügürüxüp kǝtti.  
\v 17  Saul ⱪexidiki hǝlⱪⱪǝ: Adǝmlirimizni sanap kimning bu yǝrdin kǝtkǝnlikini eniⱪlanglar, dedi. Ular saniwidi, mana, Yonatan bilǝn yaraƣ kɵtürgüqisi yoⱪ qiⱪti.  
\v 18  Saul Ahiyaⱨⱪa: — Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini elip kǝlgin, dedi. Qünki u waⱪitta Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪi Israilning arisida idi. \f □ \fr 14:18 \ft \+bd «Hudaning ǝⱨdǝ sanduⱪini elip kǝlgin»\+bd* — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ: «ǝfodni elip kǝlgin» deyilidu.\f*   
\m
\v 19  Saul kaⱨinƣa sɵz ⱪiliwatⱪanda Filistiylǝrning lǝxkǝrgaⱨida bolƣan ƣǝlwǝ barƣanseri küqiyip kǝtti. Saul kaⱨinƣa: — Ⱪolungni yiƣⱪin, dedi. \f □ \fr 14:19 \ft \+bd «Saul kaⱨinƣa: — Ⱪolungni yiƣⱪin, dedi»\+bd* — xübⱨisizki, Saul kaⱨindin ǝfodtiki «urim wǝ tummim» («Mis.» 28:30, «Law.» 8:8, «Qɵl.» 27:21) arⱪiliⱪ Hudadin yolyoruⱪ sorimaⱪqi idi.\f*  
\v 20 Andin Saul wǝ uning bilǝn bolƣan ⱨǝmmǝ hǝlⱪ yiƣilip jǝnggǝ qiⱪti; wǝ mana, Filistiylǝrning ⱨǝrbiri ɵz sǝpdixiƣa ⱪarxi ⱪiliq kɵtürüp zor parakǝndilik boldi.   
\m
\v 21  U waⱪittin ilgiri Filistiylǝrning arisida bolƣan, ular bilǝn billǝ lǝxkǝrgaⱨning ǝtrapiƣa qiⱪⱪan Ibraniylar bar idi; ularmu Saul wǝ Yonatan bilǝn billǝ bolƣan Israillarƣa ⱪoxuldi.  
\v 22  Xuningdǝk Əfraim taƣlirida ɵzini yoxurƣan Israillar Filistiylǝrning ⱪaqⱪinini angliƣanda soⱪuxⱪa qiⱪip ularni ⱪoƣlidi.  
\v 23  Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar u küni Israilƣa nusrǝt bǝrdi. Soⱪux Bǝyt-Awǝnning u tǝripigǝ ɵtti.   
\m
\v 24  Lekin Israilning adǝmliri u küni zor besim astida ⱪaldi. Qünki Saul ularƣa ⱪǝsǝm iqküzüp: — Mǝn düxmǝnlirimdin intiⱪam almiƣuqǝ kǝq boluxtin ilgiri taam yegǝn kixigǝ lǝnǝt bolsun, dǝp eytⱪanidi. Xuning üqün hǝlⱪtin ⱨeqkim taam yemidi.  
\v 25  Əmma barliⱪ zemindiki ⱪoxun bir ormanliⱪⱪa kirgǝndǝ yǝr yüzidǝ ⱨǝsǝl bar idi.  
\v 26  Hǝlⱪ ormanliⱪⱪa kirgǝndǝ, mana bu ⱨǝsǝl eⱪip turatti; lekin ⱨeqkim ⱪolini aƣziƣa kɵtürmidi, qünki hǝlⱪ ⱪǝsǝmdin ⱪorⱪatti.   
\m
\v 27  Lekin Yonatan atisining hǝlⱪⱪǝ ⱪǝsǝm iqküzgǝnlikini anglimiƣanidi. Xunga u ⱪolidiki ⱨasini sunup uqini ⱨǝsǝl kɵnikigǝ tiⱪip ⱪoli bilǝn aƣziƣa saldi. Xundaⱪ ⱪilip kɵzliri nurlandi.  
\v 28  Əmma hǝlⱪtin biri: Sening atang hǝlⱪⱪǝ qing ⱪǝsǝm iqküzüp: — Bügün taam yegǝn kixigǝ lǝnǝt bolsun! dǝp eytⱪanidi. Xuning üqün hǝlⱪ ⱨalsizlinip kǝtti, dedi.   
\m
\v 29  Yonatan: — Mening atam zeminƣa azar bǝrdi; ⱪaranglar, bu ⱨǝsǝldin kiqikkinǝ tetixim bilǝnla kɵzlirimning xunqǝ nurlanƣinini kɵrmidinglarmu?  
\v 30  Hǝlⱪ bügün düxmǝnlǝrdin tartiwalƣan oljidin haliƣinini yegǝn bolsa Filistiylǝrning arisidiki ⱪirƣinqiliⱪ tehimu zor bolmasmidi? — dedi.   
\m
\v 31  Axu küni ular Mikmaxtin tartip Filistiylǝrni ⱪoƣlap Ayjalonƣiqǝ urup ⱪirixti; hǝlⱪ tola ⱨerip kǝtkǝnidi.  
\v 32  Xuning bilǝn hǝlⱪ olja üstigǝ etilip berip, ⱪoy, kala wǝ mozaylarni tutup xu yǝrdila soydi. Andin hǝlⱪ gɵxni ⱪanni adaliwǝtmǝyla yedi.\f □ \fr 14:32 \ft \+bd «Xuning bilǝn hǝlⱪ olja üstigǝ etilip berip, ⱪoy, kala wǝ mozaylarni tutup xu yǝrdila soydi. Andin hǝlⱪ gɵxni ⱪanni adaliwǝtmǝyla yedi»\+bd* — Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn ⱪanun boyiqǝ, ⱪanni awwal adaliwǝtmǝy gɵxni yeyix gunaⱨ bolatti.\f*   
\m
\v 33  Saulƣa hǝwǝr kelip: Mana, hǝlⱪ ⱪanni adaliwǝtmǝyla gɵxni yǝp Pǝrwǝrdigarƣa gunaⱨ ⱪiliwatidu, dǝp eytildi. U: Silǝr Pǝrwǝrdigarƣa asiyliⱪ ⱪildinglar! Əmdi bu yǝrgǝ yenimƣa qong bir taxni domilitip kelinglar, dedi.  
\v 34  Saul yǝnǝ: Silǝr hǝlⱪning arisiƣa qiⱪip ularƣa: Ⱨǝrbiri ɵz kalisini, ɵz ⱪoyini ⱪeximƣa elip kelip bu yǝrdǝ soyup yesun; lekin gɵxni ⱪanni adaliwǝtmǝy yǝp, Pǝrwǝrdigarƣa gunaⱨ ⱪilmanglar, dǝnglar, dedi. Bu keqǝ hǝlⱪning ⱨǝmmisi ⱨǝrbiri ɵz kalisini elip kelip u yǝrdǝ soydi.  
\v 35  Saul bolsa Pǝrwǝrdigarƣa bir ⱪurbangaⱨ yasidi. Bu uning Pǝrwǝrdigarƣa yasiƣan tunji ⱪurbangaⱨi idi.   
\m
\v 36  Saul: — Bu keqidǝ Filistiylǝrning peyigǝ qüxüp, ǝtǝ tang atⱪuqǝ ularni talap ⱨeq birini tirik ⱪoymayli, dedi. Hǝlⱪ: — Nemǝ sanga yahxi kɵrünsǝ xuni ⱪilƣin, dǝp jawab bǝrdi. Lekin kaⱨin sɵz ⱪilip: — Pǝrwǝrdigarning yeniƣa kirip \add yolyoruⱪ sorap\add* qiⱪayli, dedi.  
\v 37  Saul Hudadin: — Ya Filistiylǝrning kǝynidin qüxüymu? Sǝn ularni Israilning ⱪoliƣa tapxuramsǝn? — dǝp soridi. Lekin u küni U uningƣa ⱨeq jawab bǝrmidi.  
\v 38  Saul: — I hǝlⱪning ⱨǝmmǝ qongliri, bu yǝrgǝ qiⱪinglar. Bügün kim gunaⱨ ⱪilƣanliⱪini eniⱪlap beⱪinglar. \f □ \fr 14:38 \ft \+bd «Saul: — I hǝlⱪning ⱨǝmmǝ qongliri, bu yǝrgǝ qiⱪinglar. Bügün kim gunaⱨ ⱪilƣanliⱪini eniⱪlap beⱪinglar»\+bd* — Huda Ɵzigǝ jawab bǝrmigǝqkǝ, Saul arimizda gunaⱨ bar, dǝp bildi.\f*  \x + \xo 14:38 \xt Ⱨak. 20:2\x*  
\v 39  Qünki Israilƣa nusrǝt bǝrgǝn Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, bu gunaⱨ ⱨǝtta oƣlum Yonatanda tepilsimu u jǝzmǝn ɵltürülsun, dedi. Lekin pütkül hǝlⱪtin ⱨeqkim uningƣa jawab bǝrmidi.   
\m
\v 40  Andin u pütkül Israilƣa: — Silǝr bir tǝrǝptǝ turunglar, mǝn oƣlum Yonatan yǝnǝ bir tǝrǝptǝ turayli, dedi. Hǝlⱪ uningƣa: — Nemǝ sanga yahxi kɵrünsǝ, xuni ⱪilƣin, dedi.   
\m
\v 41  Saul Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarƣa: — Bu qǝk bilǝn ǝyni ǝⱨwalni axkara ⱪilƣaysǝn, dedi. Qǝk bolsa Saul bilǝn Yonatanni kɵrsǝtti, hǝlⱪ ⱪutuldi.   
\m
\v 42  Saul: — Mening bilǝn oƣlum Yonatanning otturisiƣa qǝk taxlanglar, dedi. Xundaⱪ ⱪiliwidi, qǝk Yonatanƣa qiⱪti.  
\v 43  Saul Yonatanƣa: — Ⱪilƣiningni manga eytⱪin, dedi. Yonatan uningƣa: — Ⱪolumdiki ⱨasa bilǝn kiqikkinǝ ⱨǝsǝl elip tetip baⱪtim wǝ mana, xuning üqün mǝn ɵlümgǝ mǝⱨkum boldum! — dǝp jawab bǝrdi.   
\m
\v 44  Saul: — Sǝn qoⱪum ɵlüxüng kerǝk, i Yonatan; undaⱪ ⱪilmisam, Huda manga sening bexingƣa qüxkǝndinmu artuⱪ qüxürsun! — dedi.   
\m
\v 45  Lekin hǝlⱪ Saulƣa: — Israilda bu uluƣ nusrǝtni ⱪazanƣan Yonatan ɵltürülǝmdu? Bundaⱪ ix bizdin neri bolƣay! Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimizki, uning bexidin bir tal qaq yǝrgǝ qüxmǝydu; qünki bügünki ixni u Hudaning yardimi bilǝn ǝmǝlgǝ axurdi, dedi. Xundaⱪ ⱪilip hǝlⱪ Yonatanni ɵlümdin halas ⱪildi.  
\v 46  Andin Saul Filistiylǝrni ⱪoƣlaxtin tohtidi; Filistiylǝrmu ɵz jayiƣa ⱪaytip kǝtti.   
\m
\v 47  Xundaⱪ ⱪilip Saul Israilning sǝltǝnitini ɵzining ⱪildi; andin u qɵrisidiki düxmǝnlirigǝ, yǝni Moablar, Ammoniylar, Edomiylar, Zobaⱨdiki padixaⱨlar wǝ Filistiylǝrgǝ ⱨujum ⱪildi. U ⱪaysi tǝrǝpkǝ yüzlǝnsǝ ƣalip kelǝtti. \f □ \fr 14:47 \ft \+bd «U ⱪaysi tǝrǝpkǝ yüzlǝnsǝ ƣalip kelǝtti»\+bd* — yaki «u ⱪaysi tǝrǝpkǝ yüzlǝnsǝ ularni wǝyran ⱪilatti».\f*  
\v 48  U zor jasarǝt kɵrsitip Amalǝklǝrni urup Israilni bulang-talang ⱪilƣuqilardin ⱪutⱪuzdi.   
\b  
\m  
\s1 Saulning jǝmǝti  
\m
\v 49  Saulning oƣulliri Yonatan, Yixwi wǝ Malⱪi-Xua idi; uning ikki ⱪizining ismi bolsa — qongining Merab, kiqikining Miⱪal idi.  
\v 50  Saulning ayalining ismi Aⱨinoam bolup, u Ahimaazning ⱪizi idi. Saulning ⱪoxunining sǝrdari Abnǝr idi; u Saulning taƣisi Nǝrning oƣli idi.  
\v 51  Saulning atisi Kix wǝ Abnǝrning atisi Nǝr bolsa, ikkisi Abiǝlning oƣulliri idi.  
\v 52  Saul pütkül ɵmridǝ Filistiylǝr bilǝn ⱪattiⱪ jǝngdǝ bolup turdi. Saul ɵzi ⱨǝrⱪaqan batur ya palwanlarni kɵrsǝ, uni ɵz hizmitigǝ salatti.   
\b  
\b  
\m  
\c 15
\s1 Saulning padixaⱨliⱪ ⱨoⱪuⱪidin mǝⱨrum ⱪilinixi  
\m
\v 1 Əmdi Samuil Saulƣa: — Pǝrwǝrdigar seni Ɵz hǝlⱪi Israil üstigǝ padixaⱨ bolux üqün mǝsiⱨ ⱪilƣili meni ǝwǝtkǝnidi; ǝmdi Pǝrwǝrdigarning sɵzini angliƣin.  
\v 2 Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar mundaⱪ dǝydu: — Mǝn Amalǝklǝrning Israilƣa ⱪilƣan muamilisini, yǝni Israil Misirdin qiⱪⱪanda ularning yolda ularƣa ⱪandaⱪ ⱪarxiliⱪ kɵrsǝtkǝnlikini kɵnglümgǝ pükkǝnmǝn. \x + \xo 15:2 \xt Mis. 17:8, 14; Ⱪan. 25:17\x*  
\v 3 Əmdi berip Amalǝklǝrni urup ularning ⱨǝmmisini wǝyran ⱪilip ularni ⱨeq ayimayla, ǝr bolsun, ayal bolsun, ɵsmür bolsun, bowaⱪ bolsun, kala-ⱪoy, tɵgǝ wǝ ixǝk ⱨǝmmisini yoⱪatⱪin, dedi.  
\v 4 Saul hǝlⱪni jǝm ⱪilip ularni Tǝlaim xǝⱨiridǝ saniwidi, ikki yüz ming piyadǝ ǝskǝr, Yǝⱨuda ⱪǝbilisidin on ming adǝm qiⱪti.  
\v 5 Saul Amalǝklǝrning xǝⱨirigǝ kǝlgǝndǝ xu yǝrdiki wadida bɵktürmǝ ⱪoydi. \f □ \fr 15:5 \ft \+bd «Amalǝklǝrning xǝⱨirigǝ»\+bd* — yaki «Amalǝklǝrning xǝⱨǝrlirigǝ».\f*   
\m
\v 6 Andin Saul Keniylǝrgǝ: — Qiⱪip ketinglar, silǝrni ular bilǝn ⱪoxup yoⱪatmasliⱪim üqün Amalǝklǝrning arisidin qiⱪip ketinglar; qünki Israil Misirdin qiⱪⱪanda silǝr ularning ⱨǝmmisigǝ meⱨribanliⱪ kɵrsǝtkǝnsilǝr, dedi. Xuning bilǝn Keniylǝr Amalǝklǝrdin qiⱪip kǝtti. \x + \xo 15:6 \xt Mis. 18:10, 19; Qɵl. 10:29; Ⱨak. 1:16\x*  
\v 7 Əmdi Saul Amalǝklǝrni Ⱨawilaⱨdin tartip Misirning udulidiki Xurƣiqǝ ⱪoƣlap urdi.  
\v 8 U Amalǝklǝrning padixaⱨi Agagni tirik tutti, ǝmma barliⱪ hǝlⱪni ⱪiliq bisi bilǝn pütünlǝy yoⱪatti.\x + \xo 15:8 \xt Qɵl. 24:7\x*   
\m
\v 9 Lekin Saul bilǝn hǝlⱪ Agagni ayidi wǝ ⱪoy-kala, bordalƣan mal wǝ ⱪozilardin ǝng esillǝrning ⱨǝmmisini, jümlidin nemǝ yahxi bolsa xuni ayap ularni ⱨalak ⱪilixⱪa ⱪoli barmidi; lekin nemǝ yarimas wǝ zǝip bolsa xularning ⱨǝmmisini ular yoⱪatti.\f □ \fr 15:9 \ft \+bd «Saul bilǝn hǝlⱪ ... ⱪoy-kala, bordalƣan mal wǝ ⱪozilardin ǝng esillǝrning ⱨǝmmisini ...ⱨalak ⱪilixⱪa ⱪoli barmidi»\+bd* — «bordalƣan mal» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «ikkinqi tuƣulƣan mal».\f*   
\m
\v 10  Xuning bilǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzi Samuilƣa kelip mundaⱪ deyildi: —  
\v 11  «Saulni padixaⱨ ⱪilƣinimƣa puxayman ⱪildim, qünki u manga ǝgixixtin yenip Mening sɵzümgǝ ǝmǝl ⱪilmidi».  
\m Samuil azar qekip pütkül bir keqǝ Pǝrwǝrdigarƣa pǝryad kɵtürdi.   
\m
\v 12  Ətisi Samuil Saulning aldiƣa qiⱪix üqün tang sǝⱨǝrdila ornidin turdi. Samuilƣa: — Saul Karmǝlgǝ bardi wǝ mana, u ɵzigǝ bir abidǝ turƣuzup andin yenip Gilgalƣa qüxüptu, degǝn hǝwǝr berildi.   
\m
\v 13  Samuil Saulning ⱪexiƣa kǝlgǝndǝ Saul uningƣa: — Pǝrwǝrdigar seni mubarǝkligǝy! Pǝrwǝrdigarning sɵzlirigǝ ǝmǝl ⱪildim, dedi.   
\m
\v 14  Lekin Samuil: — Undaⱪ bolsa ⱪuliⱪimƣa anglanƣan ⱪoyning mǝrixi bilǝn mǝn anglawatⱪan kalining mɵrixi zadi nǝdin kǝldi? — dedi.   
\m
\v 15  Saul jawab berip: — Ular Amalǝklǝrdin elip kelindi; qünki hǝlⱪ Hudaying Pǝrwǝrdigarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün ⱪoy-kalining esillirini ayap ⱪaldurup ⱪoydi; ⱪalƣinini bolsa pütünlǝy yoⱪattuⱪ, dedi.   
\m
\v 16  Samuil Saulƣa: — Ⱪoy, bu gepingni! Mǝn Pǝrwǝrdigarning bu keqǝ manga nemǝ deginini sanga eytip berǝy, dedi. U uningƣa: — Eytⱪin, dedi.   
\m
\v 17  Samuil mundaⱪ dedi: — Ɵz nǝziringdǝ kiqik ⱨesablanƣan waⱪtingdila Pǝrwǝrdigar seni Israilning üstigǝ padixaⱨ bolsun dǝp, mǝsiⱨ ⱪilixi bilǝn sǝn Israil ⱪǝbililirining bexi bolƣan ǝmǝsmiding?  
\v 18  Andin Pǝrwǝrdigar seni: — Sǝn berip gunaⱨkar Amalǝklǝrni ⱨalak ⱪilƣin; ularni yoⱪatⱪuqǝ ular bilǝn soⱪuxⱪin, dǝp ǝwǝtkǝnidi.  
\v 19  Əmdi nemixⱪa Pǝrwǝrdigarning sɵzigǝ ⱪulaⱪ salmay, bǝlki olja üstigǝ düm qüxüp, Pǝrwǝrdigarning nǝziridǝ yaman bolƣanni ⱪilding?   
\m
\v 20  Saul Samuilƣa: — Mǝn ⱨǝⱪiⱪǝtǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzigǝ ⱪulaⱪ saldimƣu! Pǝrwǝrdigar meni ǝwǝtkǝn yol bilǝn mangdim wǝ Amalǝklǝrning padixaⱨi Agagni elip kelip Amalǝklǝrning ɵzini pütünlǝy yoⱪattim.  
\v 21  Əmma hǝlⱪ bolsa oljidin ⱪoy bilǝn kala, yǝni yoⱪitixⱪa bekitilgǝn nǝrsilǝrdin ǝng esilini elip Hudaying Pǝrwǝrdigarƣa Gilgalda ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün elip kǝldi, dedi.   
\m
\v 22  Samuil: — Pǝrwǝrdigar kɵydürmǝ ⱪurbanliⱪlar bilǝn tǝxǝkkür ⱪurbanliⱪlirini kǝltürüxtin sɵyünǝmdu, ya Pǝrwǝrdigarning sɵzigǝ itaǝt ⱪilixtin süyünǝmdu? Mana itaǝt ⱪilmaⱪliⱪ ⱪurbanliⱪ ⱪilmaⱪliⱪtin ǝwzǝl, kɵngül ⱪoyux ⱪoqⱪar yeƣini sunuxtin ǝwzǝldur.\x + \xo 15:22 \xt Top. 4:17; Ⱨox. 6:6; Mat. 9:13; 12:7\x*   
\m
\v 23  Qünki asiyliⱪ bolsa jadugǝrlik gunaⱨi bilǝn ohxaxtur,  
\m Baxpaxtaⱪliⱪ ⱪǝbiⱨlik wǝ butpǝrǝslikkǝ barawǝrdur.  
\m Sǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzini taxliƣining üqün,  
\m Pǝrwǝrdigar seni taxlap padixaⱨliⱪtin mǝⱨrum ⱪildi, — dedi.   
\m
\v 24  Saul Samuilƣa: — Mǝn gunaⱨ sadir ⱪildim, qünki mǝn Pǝrwǝrdigarning ǝmridin wǝ sening sɵzüngdinmu qiⱪtim; qünki mǝn hǝlⱪtin ⱪorⱪup ularning sɵzigǝ kirdim.  
\v 25  Əmdi gunaⱨimni ǝpu ⱪilƣin; mening Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪilixim üqün mening bilǝn ⱪaytip barƣin, dedi.   
\m
\v 26  Samuil Saulƣa: — Mǝn sening bilǝn ⱪaytip barmaymǝn; qünki sǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzini taxliƣansǝn, wǝ Pǝrwǝrdigar seni taxlap padixaⱨliⱪtin mǝⱨrum ⱪildi, dedi.   
\m
\v 27  Samuil ketixkǝ burulƣinida Saul uning tonining pexini tutuwaldi, u yirtilip kǝtti.  
\v 28  Samuil uningƣa: — Pǝrwǝrdigar bügün Israilning padixaⱨliⱪini sǝndin yirtip elip sǝndin ǝwzǝl bolƣan bir yeⱪiningƣa tapxurdi.  
\v 29  Israilning Janabiy Aliyisi Bolƣuqi yalƣan sɵzlimǝydu yaki niyitidin yanmaydu; qünki u adǝm balisidǝk niyitidin yanƣuqi ǝmǝstur, dedi.\f □ \fr 15:29 \ft \+bd «Israilning Janabiy Aliyisi Bolƣuqi»\+bd* — Hudani kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ.\f*  \x + \xo 15:29 \xt Qɵl. 23:19; Yaⱪ. 1:17\x*   
\m
\v 30  Saul: — Mǝn gunaⱨ sadir ⱪildim. Lekin hǝlⱪimning aⱪsaⱪallirining wǝ Israilning aldida manga izzǝt ⱪilip mening bilǝn yenip barƣin; xuning bilǝn Hudaying Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪilalaymǝn, dedi.   
\m
\v 31 Xuning bilǝn Samuil Saul bilǝn yenip bardi wǝ Saul Pǝrwǝrdigarƣa sǝjdǝ ⱪildi.   
\m
\v 32  Andin Samuil: — Amalǝklǝrning padixaⱨi Agagni mening aldimƣa elip kelinglar, dedi. Agag bolsa huxluⱪ bilǝn uning ⱪexiƣa bardi. Agag kɵnglidǝ: — Xübⱨisizki, ɵlüm dǝⱨxiti ɵtüp kǝtti, dedi.\f □ \fr 15:32 \ft \+bd «... Agag bolsa huxluⱪ bilǝn uning ⱪexiƣa bardi. Agag kɵnglidǝ: — Xübⱨisizki, ɵlüm dǝⱨxiti ɵtüp kǝtti, dedi»\+bd* — bu ayǝtni ibraniy tilida qüxinix tǝs. Baxⱪa bir tǝrjimisi: «... Agag bolsa titrigǝn ⱨalda uning ⱪexiƣa bardi. Agag: — Dǝrwǝⱪǝ ɵlümning aqqiⱪi ⱪorⱪunqluⱪtur! — dedi».\f*   
\m
\v 33  Əmma Samuil: — Sening ⱪiliqing hotunlarni balisiz ⱪilƣandǝk sening anangmu hotunlarning arisida balisiz bolidu, dewidi, Samuil Agagni Gilgalda Pǝrwǝrdigarning aldida qanap parǝ-parǝ ⱪildi.   
\m
\v 34  Andin Samuil Ramaⱨⱪa bardi. Saul bolsa «Saulning yurti Gibeaⱨ» degǝn jaydiki ɵyigǝ qiⱪip kǝtti.  
\v 35  Samuil ɵlgǝn künigiqǝ Saul bilǝn ⱪayta kɵrüxmidi. Əmma Samuil Saul üqün ⱪayƣurdi. Pǝrwǝrdigar Saulni Israilning üstigǝ padixaⱨ ⱪilƣanliⱪidin ǝpsuslandi.   
\b  
\b  
\m  
\c 16
\s1 Samuil Dawutning padixaⱨ boluxi üqün uni Mǝsiⱨ ⱪilidu  
\m
\v 1 Pǝrwǝrdigar Samuilƣa: — Sǝn ⱪaqanƣiqǝ Saul üqün ⱪayƣurup yürisǝn? Mǝn uni Israilƣa sǝltǝnǝt ⱪilixtin mǝⱨrum ⱪilip taxliƣan ǝmǝsmu? Münggüzüngni zǝytun meyi bilǝn toldurup barƣin. Mǝn seni Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yǝssǝning ⱪexiƣa ǝwǝtimǝn. Uning oƣulliridin padixaⱨ boluxⱪa ɵzümgǝ birni bekittim, dedi.   
\m
\v 2 Samuil bolsa: — Mǝn ⱪandaⱪ barimǝn? Saul bu ixni anglisa meni ɵltürüwetidu! — dedi. Pǝrwǝrdigar: — Ɵzüng bilǝn bir inǝkni alƣaq berip Pǝrwǝrdigarƣa ⱪurbanliⱪ ⱪilix üqün kǝldim, degin.  
\v 3 Yǝssǝni ⱪurbanliⱪⱪa qaⱪirƣin, andin Mǝn sanga ⱪilidiƣiningni ayan ⱪilimǝn; wǝ Mǝn sanga degǝn birsini Ɵzüm üqün mǝsiⱨ ⱪilƣin, dedi.   
\m
\v 4 Samuil Pǝrwǝrdigarning deginini ada ⱪilip Bǝyt-Lǝⱨǝmgǝ bardi. Yetip kǝlgǝndǝ xǝⱨǝrning aⱪsaⱪalliri titrigǝn ⱨalda qiⱪip: — Bizgǝ tinq-amanliⱪ elip kǝldingmu? — dǝp soridi.   
\m
\v 5 U: — Tinq-amanliⱪ elip kǝldim; Pǝrwǝrdigarƣa ⱪurbanliⱪ sunuxⱪa kǝldim. Silǝr ɵzünglarni ⱨaramdin paklap mǝn bilǝn billǝ ⱪurbanliⱪⱪa kelinglar, dedi. Xuning bilǝn u Yǝssǝ bilǝn oƣullirini ⱨalal ⱪilip ⱪurbanliⱪⱪa qaⱪirdi.  
\v 6 Ular kǝlgǝndǝ Samuil Eliabni kɵrüp iqidǝ: — Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨ ⱪilidiƣini xübⱨisizki Ɵzining aldida turidu, dedi.   
\m
\v 7 Lekin Pǝrwǝrdigar Samuilƣa: — Uning tǝⱪi-turⱪiƣa yaki boyiƣa ⱪarimiƣin. Mǝn uni xalliwǝttim, qünki Huda insan kɵrgǝndǝk kɵrmǝydu; insan bolsa sirtⱪi ⱪiyapitigǝ ⱪaraydu, lekin Pǝrwǝrdigar ⱪǝlbgǝ ⱪaraydu, dedi.\x + \xo 16:7 \xt 1Tar. 28:9; Zǝb. 7:9; 147:10-11; Yǝr. 11:20; 17:10; 20:12\x*   
\m
\v 8 Andin Yǝssǝ Abinadabni qaⱪirip Samuilning aldidin ɵtküzdi. Əmma Samuil: — Pǝrwǝrdigar buni ⱨǝm tallimidi, dedi.   
\m
\v 9 Andin Yǝssǝ Xammaⱨni uning aldidin ɵtküzdi. Əmma Samuil: — Pǝrwǝrdigar buni ⱨǝm tallimidi, dedi.   
\m
\v 10  Xuningƣa ohxax Yǝssǝ oƣullirining yǝttisini Samuilning aldidin ɵtküzdi. Lekin Samuil Yǝssǝgǝ: — Pǝrwǝrdigar bularni ⱨǝm tallimidi, dedi.   
\m
\v 11  Samuil Yǝssǝdin: — Barliⱪ yigitlǝr muxularmu? dǝp soridi. U: — Ⱨǝmmidin kiqiki ⱪaldi. Lekin mana, u ⱪoy beⱪiwatidu, dedi. Samuil Yǝssǝgǝ: — Uni qaⱪirtip elip kǝlgin, qünki u kǝlmigüqǝ dastihanda olturmaymiz, dedi.\x + \xo 16:11 \xt 2Sam. 7:8; Zǝb. 78:70-71\x*   
\m
\v 12  \add Yǝssǝ\add* adǝm mangdurup uni kǝltürdi. U qirayida ⱪan yügürüp turidiƣan, kɵzliri qirayliⱪ wǝ kelixkǝn yigit idi. Pǝrwǝrdigar: — Ⱪopup uni mǝsiⱨ ⱪilƣin, qünki \add Mening talliƣinim\add* xudur! dedi.  
\v 13  Samuil may münggüzini elip uni ⱪerindaxlirining arisida mǝsiⱨ ⱪildi. U kündin tartip Pǝrwǝrdigarning Roⱨi Dawutning wujudiƣa qüxti. Samuil bolsa ⱪopup Ramaⱨƣa kǝtti.\x + \xo 16:13 \xt Zǝb. 89:20-21; Ros. 7:46; 13:22\x*   
\b  
\m  
\s1 Dawut Saulning aldiƣa kelidu  
\m
\v 14 Əmdi Pǝrwǝrdigarning Roⱨi Sauldin kǝtkǝnidi, wǝ Pǝrwǝrdigar tǝripidin bir yaman roⱨ uni pǝrixan ⱪildi.  
\v 15  Saulning hizmǝtkarliri uningƣa: — Mana Huda tǝripidin bir yaman roⱨ seni pǝrixan ⱪilidu.  
\v 16  Əmdi ƣojimiz ɵzliri aldiliridiki hizmǝtkarlirini dǝrⱨal buyruƣayliki, ular qiltar qelixⱪa usta adǝmni tapsun; wǝ xundaⱪ boliduki, Huda tǝripidin yaman roⱨ üstlirigǝ kǝlsǝ u qiltar qalsun, uning bilǝn ⱨalliri obdan bolidu, dedi.   
\m
\v 17  Saul hizmǝtkarliriƣa: — Mening üqün qiltar qelixⱪa usta bir adǝmni tepip ⱪeximƣa elip kelinglar, dedi.   
\m
\v 18  Ƣulamlardin biri uningƣa: — Mana Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yǝssǝning qiltarƣa usta bir oƣlini kɵrdüm. U ɵzi batur bir jǝngqi, gǝptǝ ⱨoxyar wǝ kelixkǝn adǝm ikǝn, xundaⱪla Pǝrwǝrdigar uning bilǝn billǝ ikǝn, dedi.   
\m
\v 19  Xuning bilǝn Saul Yǝssǝgǝ ǝlqilǝrni mangdurup: — Ⱪoy baⱪidiƣan oƣlung Dawutni manga ǝwǝtkin, dǝp eytti.   
\m
\v 20  Yǝssǝ bir exǝkni tǝyyarlap uningƣa nan bilǝn bir tulum xarab wǝ bir oƣlaⱪni artip, bularni oƣli Dawutning ⱪoli bilǝn Saulƣa ǝwǝtti.  
\v 21  Xuning bilǝn Dawut Saulning ⱪexiƣa kelip uning aldida turdi. Saul uningƣa tolimu amraⱪ idi; u Saulning yaraƣ kɵtürgüqisi boldi.  
\v 22  Andin Saul Yǝssǝgǝ hǝwǝr ǝwǝtip: — Dawut mening aldimda tursun; qünki u nǝzirimgǝ yaⱪti, dǝp eytti.   
\m
\v 23  Əmdi xundaⱪ boliduki, u \add yaman\add* roⱨ Huda tǝripidin Saulning üstigǝ kǝlgǝndǝ Dawut qiltarni elip ⱪoli bilǝn qaldi. Buning bilǝn Saul aram tepip ⱨali obdan bolup yaman roⱨ uningdin qiⱪip kǝtti.   
\b  
\b  
\m  
\c 17
\s1 Dawut bilǝn Goliat  
\m
\v 1 Əmma Filistiylǝr jǝng ⱪilix üqün ⱪoxunlirini yiƣdi. Ular Yǝⱨudaƣa tǝwǝ Sokoⱨda jǝm bolup, Sokoⱨ bilǝn Azikaⱨ otturisidiki Əfǝs-Dammimda qedirlarni tikti.  
\v 2 Saul bilǝn Israillarmu jǝm bolup Elaⱨ jilƣisida qedirlirini tikip Filistiylǝr bilǝn jǝng ⱪilƣili sǝp tüzdi. \f □ \fr 17:2 \ft \+bd «Elaⱨ jilƣisida»\+bd* — yaki «dublar jilƣisida».\f*  
\v 3 Filistiylǝr bir tǝrǝptiki taƣda, Israillar yǝnǝ bir tǝrǝptiki taƣda turatti; otturisida jilƣa bar idi.   
\m
\v 4 Xu waⱪitta Filistiylǝrning lǝxkǝrgaⱨidin Gatliⱪ Goliat isimlik bir qempiyon palwan qiⱪip kǝldi. Uning egizliki altǝ gǝz bir ƣeriq idi. \f □ \fr 17:4 \ft \+bd «Uning egizliki altǝ gǝz bir ƣeriq idi»\+bd* — Tǝwrattiki «gǝz» bir jǝynǝkkǝ barawǝr bolup, yǝni 45 santimetr idi. Demǝk Goliatning egizliki 2.8 metr idi.\f*  
\v 5 Bexiƣa mis dubulƣa, uqisiƣa ⱪasiraⱪliⱪ sawut kiygǝnidi. Uning bu mis sawuti bolsa bǝx ming xǝkǝl kelǝtti. \f □ \fr 17:5 \ft \+bd «Uning bu mis sawuti bolsa bǝx ming xǝkǝl kelǝtti»\+bd* — «bǝx ming xǝkǝl» bǝlkim 60-100 kilogram boluxi mumkin.\f*  
\v 6 Paqaⱪliriƣa mistin tizliⱪ baƣliƣan, ɵxnisigǝ mis atma nǝyzǝ ⱪisturiwalƣanidi.  
\v 7 Uning nǝyzisining sepi bolsa bapkarning hadisidǝk idi; nǝyzisining bexi altǝ ming xǝkǝl kelǝtti; ⱪalⱪan kɵtürgüqisi uning aldida mangatti.   
\m
\v 8 U ornida turup Israilning ⱪoxunliriƣa mundaⱪ towlaytti: — «Silǝr nemixⱪa jǝng ⱪilix üqün sǝp tüzgǝnsilǝr? Mǝn Filistiy ǝmǝsmu? Silǝr bolsanglar Saulning ⱪulliriƣu? Aranglardin bir adǝmni tallap qiⱪinglar, u mǝn bilǝn elixixⱪa qüxsun!  
\v 9 U mǝn bilǝn elixip meni urup ɵltürǝlsǝ, biz silǝrning ⱪulliringlar bolimiz. Lekin mǝn uni mǝƣlup ⱪilip ɵltürsǝm, silǝr bizning ⱪullirimiz bolup bizning hizmitimizdǝ bolusilǝr».  
\v 10 Xu Filistiy yǝnǝ sɵz ⱪilip: — Mǝn bügün Israilning ⱪoxuniƣa ⱨaⱪarǝt ⱪildimƣu? Silǝr bir adǝmni qiⱪiringlar, biz elixayli! — dedi.   
\m
\v 11  Saul bilǝn ⱨǝmmǝ Israil bu Filistiyning sɵzlirini anglap, alaⱪzadǝ bolup bǝk ⱪorⱪti.   
\m
\v 12  Dawut Yǝⱨuda yurtidiki Bǝyt-Lǝⱨǝmdǝ olturuⱪluⱪ Yǝssǝ degǝn Əfratliⱪ adǝmning oƣli idi. Yǝssǝning sǝkkiz oƣli bar idi. Saulning künliridǝ u heli yaxinip ⱪalƣanidi.  
\v 13  Yǝssǝning üq qong oƣli Saul bilǝn jǝnggǝ qiⱪⱪanidi. Jǝnggǝ qiⱪⱪan üq oƣulning tunjisining ismi Eliab, ikkinqisining ismi Abinadab wǝ üqinqisining Xammaⱨ idi.  
\v 14  Dawut ⱨǝmmidin kiqiki idi. Üq qong oƣli Saulƣa ǝgixip qiⱪⱪanidi.  
\v 15  Bǝzidǝ Dawut Saulning ⱪexidin ɵz atisining ⱪoylirini beⱪix üqün ⱪaytip kelǝtti.\x + \xo 17:15 \xt 1Sam. 16:19\x*   
\m
\v 16  Axu Filistiy bolsa ⱪiriⱪ küngiqilik ⱨǝr ǝtigǝn wǝ kǝqtǝ qiⱪip turdi.   
\m
\v 17  Yǝssǝ oƣli Dawutⱪa: — Bu ǝfaⱨ ⱪomaqni wǝ bu on nanni elip lǝxkǝrgaⱨƣa tez berip akiliringƣa bǝrgin, \f □ \fr 17:17 \ft \+bd «bu ǝfaⱨ ⱪomaq»\+bd* — bir «ǝfaⱨ» 27-30 litr boluxi mumkin.\f*  
\v 18  bu on parqǝ ⱪurutni ularning mingbexiƣa berip akiliringning ǝⱨwalini sorap ularning kepil hetini elip kǝlgin, dedi.\f □ \fr 17:18 \ft \+bd «akiliringning ǝⱨwalini sorap ularning kepil hetini elip kǝlgin»\+bd* — muxu «kepil heti» bǝlkim ular Dawut aparƣan nǝrsilǝrni ⱪobul ⱪilƣanliⱪining ispati boluxi mumkin.\f*   
\m
\v 19  Saul, xu \add üq oƣul\add* wǝ Israilning ⱨǝmmǝ adǝmliri Elaⱨ jilƣisida turup Filistiylǝrgǝ ⱪarxi jǝng ⱪilatti.   
\m
\v 20  Dawut bolsa ǝtisi sǝⱨǝr ⱪopup ⱪoylarni bir baⱪⱪuqining ⱪoliƣa tapxurup, axliⱪ-tülükni elip Yǝssǝ uningƣa tapiliƣandǝk, ⱪoxun istiⱨkamiƣa yǝtkǝndǝ, jǝnggǝ qiⱪidiƣan lǝxkǝrlǝr sɵrǝn kɵtürüwatⱪanidi. \x + \xo 17:20 \xt 1Sam. 26:5\x*  
\v 21  Israil wǝ Filistiylǝr bir-birigǝ udulmu’udul turup soⱪuxⱪa sǝp tüzdi.  
\v 22  Dawut bolsa elip kǝlgǝn nǝrsilǝrni yük-taⱪlarƣa ⱪariƣuqining ⱪoliƣa tapxurup sǝp arisiƣa yügürüp berip akiliridin tinqliⱪ soridi.  
\v 23  U ular bilǝn sɵzlixip turƣanda, Filistiylǝrdin bolƣan Goliat degǝn qempion palwan Filistiylǝrning sepidin qiⱪip yǝnǝ ⱨeliⱪi gǝpni ⱪildi; Dawut uni anglidi.  
\v 24  Israilning ⱨǝmmǝ adǝmliri bu adǝmni kɵrgǝndǝ ⱪeqip ketixti wǝ bǝk ⱪorⱪti.   
\m
\v 25  Israilning adǝmliri bir-birigǝ: — Qiⱪiwatⱪan bu adǝmni kɵrdünglarmu? U Israilƣa ⱨaⱪarǝt ⱪilix üqün qiⱪidu. Xundaⱪ boliduki, uni ɵltürgǝn adǝmgǝ padixaⱨ kɵp mal-mülük in’am ⱪilidu, ɵz ⱪizini uningƣa hotunluⱪⱪa beridu ⱨǝm atisining jǝmǝtini Israil tǝwǝsidǝ baj-alwandin halas ⱪilidu, dedi.   
\m
\v 26  Dawut ɵz yenida turƣan adǝmlǝrdin: — Bu Filistiyni ɵltürüp Israilƣa ⱪilinƣan xu ⱨaⱪarǝtni yoⱪatⱪan kixigǝ nemǝ ⱪilinidu? Qünki bu hǝtnisiz Filistiy zadi kim? U ⱪandaⱪsigǝ mǝnggü ⱨayat bolƣuqi Hudaning ⱪoxunliriƣa ⱨaⱪarǝt ⱪilixⱪa petinidu? — dedi.   
\m
\v 27  halayiⱪ uningƣa aldinⱪilarning degǝn sɵzi boyiqǝ jawab berip: — Uni ɵltürgǝn kixigǝ mundaⱪ-mundaⱪ ⱪilinidu, dedi.   
\m
\v 28  Lekin uning qong akisi Eliab uning u adǝmlǝr bilǝn sɵzlǝxkinini anglap ⱪaldi; Eliabning Dawutⱪa aqqiⱪi kelip: — Nemixⱪa bu yǝrgǝ kǝlding? Qɵldiki u azƣinǝ ⱪoyni kimgǝ taxlap ⱪoydung? Mǝn kibirlikingni wǝ kɵnglüngning yamanliⱪini bilimǝn. Sǝn alayitǝn jǝngni kɵrgili kǝlding, dedi.   
\m
\v 29  Dawut: — Mǝn nemǝ ⱪildim? Pǝⱪǝt bir sɵz ⱪilsam bolmamdikǝn? — dedi.   
\m
\v 30  Dawut burulup baxⱪisidin aldinⱪidǝk soridi, hǝlⱪ aldida eytⱪandǝk uningƣa jawab bǝrdi.   
\m
\v 31  Əmma birsi Dawutning eytⱪan sɵzlirini anglap ⱪelip Saulƣa yǝtküzdi; u Dawutni qaⱪirtip kǝldi.  
\v 32  Dawut Saulƣa: — Bu kixining sǝwǝbidin ⱨeqkimning yüriki su bolmisun. Silining ⱪulliri bu Filistiy bilǝn soⱪuxⱪili qiⱪidu, dedi.   
\m
\v 33  Saul Dawutⱪa: — Sǝn bu Filistiy bilǝn soⱪuxⱪili barsang bolmaydu! Sǝn tehi yax, ǝmma u yaxliⱪidin tartipla jǝngqi idi, dedi.   
\m
\v 34  Dawut Saulƣa: — Ⱪulliri ɵz atisining ⱪoylirini beⱪip kǝldim. Bir xir yaki eyiⱪ kelip padidin bir ⱪozini elip kǝtsǝ,  
\v 35  mǝn uning kǝynidin ⱪoƣlap uni urup ⱪozini aƣzidin ⱪutⱪuzup alattim. Əgǝr ⱪopup manga ⱨujum ⱪilsa mǝn uni yaylidin tutuwelip urup ɵltürǝttim.  
\v 36  Ⱪulliri ⱨǝm xir ⱨǝm eyiⱪni ɵltürgǝn; bu hǝtnisiz Filistiymu ularƣa ohxax bolidu. Qünki u mǝnggü ⱨayat bolƣuqi Hudaning ⱪoxuniƣa ⱨaⱪarǝt kǝltürdi — dedi.  
\v 37  Dawut sɵzini dawam ⱪilip: — Meni xirning qanggilidin wǝ eyiⱪning qanggilidin ⱪutⱪuzƣan Pǝrwǝrdigar ohxaxla bu Filistiyning ⱪolidin ⱪutⱪuzidu, dedi. Saul Dawutⱪa: — Barƣin, Pǝrwǝrdigar sening bilǝn billǝ bolƣay, dedi.   
\m
\v 38  Andin Saul Dawutⱪa ɵz jǝng kiyimlirini kiygüzüp, bexiƣa mis dubulƣini taⱪap wǝ uningƣa bir jǝng sawutini kiygüzdi.  
\v 39  Dawut bolsa Saulning ⱪiliqini kiyimning üstigǝ esip, mengip baⱪti; qünki u bularni kiyip baⱪmiƣanidi. Xuning bilǝn Dawut Saulƣa: — Mǝn bularni kiyip mangalmaydikǝnmǝn; qünki burun kiyip baⱪmiƣan, dǝp ularni seliwǝtti.  
\v 40  U ⱪoliƣa ⱨasisini elip, eriⱪtin bǝx siliⱪ tax ilƣap padiqi haltisining yanquⱪiƣa saldi; u salƣusini ⱪoliƣa elip Filistiygǝ yeⱪin bardi.  
\v 41  Filistiy bolsa qiⱪip Dawutⱪa yeⱪinlaxti, ⱪalⱪan kɵtürgüqisimu uning aldida mangdi.   
\m
\v 42  Filistiy Dawutⱪa birⱪur sǝpselip ⱪarap mǝshirǝ ⱪildi. Qünki u tehi yax, buƣday ɵnglük wǝ kelixkǝn yigit idi.  
\v 43  Filistiy Dawutⱪa: — Sǝn ⱨasa kɵtürüp aldimƣa kǝpsǝn? Sǝn meni it dǝp oylap ⱪaldingmu? — dǝp ɵz butlirining namlirini tilƣa elip Dawutni ⱪarƣidi.  
\v 44  Filistiy Dawutⱪa yǝnǝ: — Bu yaⱪⱪa kǝl, mǝn gɵxüngni asmandiki uqar-ⱪanatlarƣa wǝ dalalardiki yirtⱪuqlarƣa yǝm ⱪilimǝn, dedi.   
\m
\v 45  Dawut Filistiykǝ: — Sǝn ⱪiliq, nǝyzǝ wǝ atma nǝyzini kɵtürüp manga ⱨujum ⱪilƣili kǝlding; lekin mǝn sǝn ⱨaⱪarǝt ⱪilƣan, Israilning ⱪoxunlirining Hudasi bolƣan Pǝrwǝrdigarning nami bilǝn aldingƣa ⱨujumƣa qiⱪtim — dedi.   
\m
\v 46 «Dǝl bügün Pǝrwǝrdigar seni mening ⱪolumƣa tapxuridu. Mǝn seni ɵltürüp bexingni kesip alimǝn; mǝn lǝxkǝrgaⱨdiki Filistiylǝrning jǝsǝtlirinimu asmandiki uqar-ⱪanatlarƣa wǝ dalalardiki yirtⱪuqliriƣa yǝm ⱪilimǝn. Buning bilǝn pütkül jaⱨan Israilda bir Hudaning bar ikǝnlikini bilidu  
\v 47  wǝ bu pütkül jamaǝt Pǝrwǝrdigarning nusrǝt berixining ⱪiliq, nǝyzǝ bilǝn ǝmǝs ikǝnlikini bilidu; qünki bu jǝng bolsa Pǝrwǝrdigarningkidur, U seni ⱪolimizƣa tapxuridu».   
\m
\v 48  Filistiy Dawutⱪa ⱨujum ⱪilƣili ⱪopup yeⱪin kǝlgǝndǝ Dawut uningƣa ⱨujum ⱪilƣili Filistiy ⱪoxunining sepigǝ ⱪarap yügürdi.  
\v 49  Dawut ⱪolini haltisiƣa tiⱪip bir taxni qiⱪirip salƣuƣa selip Filistiygǝ ⱪaritip atti; tax Filistiyning pexanisigǝ tǝgdi. Tax uning pexanisigǝ petip kǝtti, u düm qüxüp yǝrgǝ yiⱪildi.   
\m
\v 50  Xundaⱪ ⱪilip Dawut Filistiyni salƣu wǝ tax bilǝn mǝƣlup ⱪilip uni urup ɵltürdi; Dawutning ⱪolida ⱨeq ⱪiliq yoⱪ idi.  
\v 51  Dawut yügürüp berip, Filistiyning üstidǝ turup, ⱪiliqini ⱪinidin tartip elip uni ɵltürüp, uning bexini aldi. Filistiylǝr ɵz baturining ɵlginini kɵrüpla, bǝdǝr ⱪaqti.  
\v 52  Israillar bilǝn Yǝⱨudalar bolsa ornidin ⱪopup sɵrǝn selixip Filistiylǝrni jilƣiƣiqǝ wǝ Əkron dǝrwaziliriƣiqǝ kǝynidin ⱪoƣlap kǝldi; ɵltürülgǝn Filistiylǝr Xaaraimƣa baridiƣan yolda Gat wǝ Əkronƣiqǝ yetip kǝtkǝnidi.  
\v 53  Israil Filistiylǝrni ⱪoƣlaxtin yenip kelip ularning lǝxkǝrgaⱨini bulang-talang ⱪildi.  
\v 54  Dawut Filistiyning bexini Yerusalemƣa elip bardi; uning yariƣini bolsa ɵz qediriƣa ⱪoydi.   
\m
\v 55  Saul Dawutning Filistiyning aldiƣa qiⱪⱪinini kɵrgǝndǝ ⱪoxunning sǝrdari Abnǝrdin: — I Abnǝr, bu yigit kimning oƣli? — dǝp soridi. Abnǝr: — I padixaⱨ, ⱨayating bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, bilmǝymǝn, dedi.   
\m
\v 56  Padixaⱨ: — Bu yigit kimning oƣli ikǝn dǝp sorap baⱪⱪin, dedi.   
\m
\v 57  Dawut Filistiyni ⱪirip ⱪaytip kǝlgǝndǝ Abnǝr uni padixaⱨning ⱪexiƣa elip bardi; Filistiyning bexi tehiqǝ uning ⱪolida turatti.   
\m
\v 58  Saul uningdin: — I yigit, kimning oƣlisǝn? dǝp soridi. Dawut: — Mǝn silining ⱪulliri Bǝyt-Lǝⱨǝmlik Yǝssǝning oƣlimǝn, dǝp jawab bǝrdi.   
\b  
\b  
\m  
\c 18
\s1 Saulning Dawuttin ⱨǝsǝt ⱪilixi  
\m
\v 1 Dawut bilǝn Saulning sɵⱨbiti ayaƣlaxⱪanda, Yonatanning kɵngli Dawutning kɵngligǝ xundaⱪ baƣlandiki, uni ɵz jenidǝk sɵydi.  
\v 2 Saul bolsa u küni uni ɵz yenida elip ⱪelip, uni atisining ɵyigǝ ⱪaytⱪili ⱪoymidi.   
\m
\v 3 Yonatan Dawut bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilixti; qünki u uni ɵz jenidǝk sɵyǝtti.  
\v 4 Yonatan uqisidiki tonni selip Dawutⱪa bǝrdi, yǝnǝ jǝng kiyimlirini, jümlidin ⱨǝtta ⱪiliqi, oⱪyasi wǝ kǝmirinimu uningƣa bǝrdi.  
\v 5 Saul Dawutni nǝgila ǝwǝtsǝ u xu yǝrgǝ baratti, xundaⱪla ixlarni jayida ⱪilatti. Xuning üqün Saul uni lǝxkǝrlǝrning üstigǝ ⱪoydi. Bu ix barliⱪ hǝlⱪⱪǝ wǝ ⱨǝm Saulning hizmǝtkarliriƣimu yaⱪti.   
\m
\v 6 Dawut Filistiyni ɵltürüp kɵpqilik bilǝn yanƣanda Israilning ⱨǝmmǝ xǝⱨǝrliridiki ⱪiz-ayallar Saulni nahxa eytip ussul oynap ⱪarxi alƣili qiⱪti; ular huxluⱪ iqidǝ dap wǝ üqtar bilǝn nǝƣmǝ qelixti.  
\v 7 Ⱪiz-ayallar nǝƣmǝ qalƣanda: — Saul minglap ɵltürdi, wǝ Dawut on minglap ɵltürdi, dǝp oⱪuxatti.\x + \xo 18:7 \xt Mis. 15:21; 1Sam. 21:11; 29:5\x*   
\m
\v 8 Buni anglap Saul naⱨayiti hapa boldi; bu sɵz uning kɵngligǝ tǝgdi. U: — Dawutⱪa on minglap ⱨesablandi, ǝmma manga pǝⱪǝt minglap ⱨesablandi; ǝmdi padixaⱨliⱪtin baxⱪa uningƣa ⱨeqnǝrsǝ kǝm ǝmǝs, dedi.  
\v 9 Xu kündin tartip Saul Dawutni kɵzlǝp yürdi.   
\m
\v 10  Ətisi Huda tǝripidin ⱪabaⱨǝtlik bir roⱨ Saulning üstigǝ qüxti wǝ u ɵyidǝ ⱪalaymiⱪan jɵyligili turdi. Əmdi Dawut baxⱪa waⱪittikidǝk ⱪoli bilǝn qiltar qaldi; Saulning ⱪolida nǝyzǝ bar idi. \f □ \fr 18:10 \ft \+bd «Ətisi Huda tǝripidin ⱪabaⱨǝtlik bir roⱨ Saulning üstigǝ qüxti wǝ u ɵyidǝ ⱪalaymiⱪan jɵyligili turdi»\+bd* — ibraniy tilida muxu ayǝttiki «jɵylüx» «urƣup qiⱪix» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Baxⱪa ǝⱨwalda bu sɵz «bexarǝt berix»ni kɵrsitidu.\f*  
\v 11  Saul: — Dawutni tamƣa nǝyzǝ bilǝn ⱪadiwetimǝn dǝp, nǝyzini atti; lekin Dawut ikki ⱪetim ɵzini daldiƣa aldi.   
\m
\v 12  Pǝrwǝrdigarning Dawut bilǝnla bolup, ɵzidin yiraⱪlap kǝtkini üqün Saul Dawuttin ⱪorⱪatti.  
\v 13  Xuning üqün Saul Dawutni ɵz yenidin ayrip, uni lǝxkǝrlǝrgǝ mingbexi ⱪilip ⱪoydi; u lǝxkǝrlǝrni elip jǝnggǝ qiⱪip turatti.\f □ \fr 18:13 \ft \+bd «u lǝxkǝrlǝrni elip jǝnggǝ qiⱪip turatti»\+bd* — ibraniy tilida «u lǝxkǝrlǝr (hǝlⱪ) aldida qiⱪip kirǝtti» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.\f*   
\m
\v 14  Dawut bolsa ⱨǝmmǝ ixlarni pǝm bilǝn ⱪilatti; qünki Pǝrwǝrdigar uning bilǝn billǝ idi.  
\v 15  Saul uning pǝmlik ikǝnlikini kɵrüp uningdin bǝk ⱪorⱪatti.   
\m
\v 16  Əmma pütkül Israil bilǝn Yǝⱨuda hǝlⱪi Dawutni sɵyǝtti; qünki u ularni yetǝklǝp jǝnggǝ qiⱪatti. \f □ \fr 18:16 \ft \+bd «qünki u ularni yetǝklǝp jǝnggǝ qiⱪatti»\+bd* — ibraniy tilida «qünki u ular aldida qiⱪip kirǝtti».\f*  
\v 17  Saul Dawutⱪa: — Mana, qong ⱪizim Merab — mǝn uni sanga hotunluⱪⱪa bǝrgüm bar. Sǝn pǝⱪǝt hizmitimgǝ jan-pida bolup, Pǝrwǝrdigarning jǝngliridǝ kürǝx ⱪilƣin, dedi. Qünki Saul iqidǝ: — U mening ⱪolum bilǝn ǝmǝs, bǝlki Filistiylǝrning ⱪoli bilǝn yoⱪitilsun, dǝp hiyal ⱪilƣanidi.   
\m
\v 18 Əmma Dawut Saulƣa: — Mǝn kim idim, mening atamning jǝmǝti Israil arisida nemǝ idi, mǝn ⱪandaⱪmu padixaⱨning küy’oƣli bolay? — dedi.   
\m
\v 19  Lekin Saulning ⱪizi Merab Dawutⱪa berilidiƣan waⱪitta, u Mǝⱨolatliⱪ Adriǝlgǝ hotunluⱪⱪa berildi.  
\v 20  Əmma Saulning ⱪizi Miⱪalning kɵngli Dawutⱪa qüxkǝnidi. Baxⱪilar buni Saulƣa eytti, bu ixtin Saul hux boldi.  
\v 21  Saul: — Ⱪizimni Dawutⱪa berǝy, u uningƣa bir sirtmaⱪ bolup, Filistiylǝrning ⱪolida yoⱪitilsun, dǝp oylidi. Xuning bilǝn Saul Dawutⱪa: — Bügün ikkinqi ⱪetim küy’oƣlum bolisǝn, dedi.   
\m
\v 22  Saul ɵz ƣulamliriƣa: — Dawutⱪa astirtin: — Mana, padixaⱨ sǝndin sɵyünidu, wǝ ⱨǝmmǝ ƣulamliri sanga amraⱪ. Xuning üqün padixaⱨning küy’oƣli bolƣin, dǝp eytinglar, dǝp tapilidi.  
\v 23  Saulning ƣulamliri bu sɵzlǝrni Dawutning ⱪuliⱪiƣa yǝtküzdi. Lekin Dawut: — Nǝziringlarda padixaⱨning küy’oƣli bolux kiqik ixmu? Mǝn bolsam bir kǝmbǝƣǝl wǝ ǝtiwarsiz adǝmmǝn — dedi.   
\m
\v 24  Saulning ƣulamliri Saulƣa Dawutning degǝnlirini ɵz ǝyni yǝtküzdi.   
\m
\v 25  Saul: — Silǝr Dawutⱪa: — Padixaⱨ sanga baxⱪa toyluⱪ alƣuzmaydu, pǝⱪǝt padixaⱨ düxmǝnliridin intiⱪam elix üqün yüz Filistiyning hǝtnilikinila alidu, dǝp eytinglar, dedi (Saulning mǝⱪsiti bolsa Dawutni Filistiylǝrning ⱪolida yoⱪitix idi).   
\m
\v 26  Ƣulamlar bu sɵzlǝrni Dawutⱪa yǝtküzdi; padixaⱨning küy’oƣli bolux Dawutⱪa yeⱪip ⱪaldi. Əmdi bekitilgǝn mɵⱨlǝt toxmayla,  
\v 27  Dawut turup ɵz adǝmliri bilǝn qiⱪip ikki yüz Filistiyni ɵltürdi. Dawut ularning hǝtnilikini kesip elip padixaⱨning küy’oƣli bolux üqün bularning ⱨǝmmisini padixaⱨⱪa tapxurdi. Saul ⱪizi Miⱪalni uningƣa hotunluⱪⱪa bǝrdi.\x + \xo 18:27 \xt 2Sam. 3:14\x*   
\m
\v 28  Saul Pǝrwǝrdigarning Dawut bilǝn billǝ ikǝnlikini wǝ ɵz ⱪizi Miⱪalning uni sɵyidiƣanliⱪini kɵrüp  
\v 29  Dawuttin tehimu ⱪorⱪti. Xuning bilǝn Saul üzlüksiz Dawutⱪa düxmǝn boldi.   
\m
\v 30  Filistiylǝrning ǝmirliri daim soⱪuxⱪa qiⱪatti; ǝmma ⱨǝr ⱪetim qiⱪsila Dawutning ixliri Saulning ⱨǝmmǝ hizmǝtkarliriningkidin muwǝppǝⱪiyǝtlik bolatti; xuning bilǝn uning nami \add halayiⱪ\add* tǝripidin tolimu ⱨɵrmǝtkǝ sazawǝr bolatti.   
\b  
\b  
\m  
\c 19
\s1 Saul Dawutni ɵltürüxkǝ intilidu  
\m
\v 1 Saul ɵz oƣli Yonatan wǝ ⱨǝmmǝ hizmǝtkarlirigǝ Dawutni ɵltürüxkǝ buyruⱪ ⱪildi. Lekin Saulning oƣli Yonatan Dawutⱪa bǝk amraⱪ idi.  
\v 2 Yonatan Dawutⱪa: — Atam Saul seni ɵltürmǝkqi; ǝmdi ǝtǝ ǝtigǝn ⱪattiⱪ eⱨtiyat ⱪilƣin, bir mǝhpiy jayni tepip ɵzüngni yoxurƣin;  
\v 3 mǝn ɵzüm qiⱪip sǝn yoxurunƣan etizliⱪⱪa berip atamning yenida turup atam bilǝn sening toƣrangda sɵzlixip baⱪay; ǝⱨwalni eniⱪ bilgǝndin keyin sanga hǝwǝr ⱪilay, dedi.   
\m
\v 4 Yonatan atisi Saulƣa Dawutning yahxi gepini ⱪilip: — Padixaⱨ ɵz hizmǝtkariƣa, yǝni Dawutⱪa yamanliⱪ ⱪilmiƣay! Qünki u sanga gunaⱨ ⱪilmiƣan; bǝlki uning ǝmǝlliri ɵzünggǝ kɵp yahxiliⱪlarni elip kǝlgǝn: —  
\v 5 u ɵz jenini alⱪiniƣa elip ⱪopup ⱨeliⱪi Filistiyni ɵltürdi wǝ xuning bilǝn Pǝrwǝrdigar pütkül Israil üqün qong nusrǝt bǝrdi. Xu qaƣda sǝn ɵzüng kɵrüp hux bolƣan ǝmǝsmu? Əmdiliktǝ nemixⱪa Dawutni sǝwǝbsiz ɵltürüp naⱨǝⱪ ⱪan tɵküp gunaⱨkar bolmaⱪqi bolisǝn? — dedi.   
\m
\v 6 Saul Yonatanning sɵzigǝ kirdi. U: — Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, u ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinmaydu, dedi.  
\v 7 Andin Yonatan Dawutni qaⱪirip, Dawutⱪa bolƣan ixlarning ⱨǝmmisini dǝp bǝrdi. Andin keyin Yonatan Dawutni Saulning ⱪexiƣa elip kǝldi wǝ u ilgirikidǝk uning hizmitidǝ boldi.   
\m
\v 8 Əmma yǝnǝ jǝng boldi; Dawut qiⱪip Filistiylǝr bilǝn jǝng ⱪilip, ularni ⱪattiⱪ ⱪirip mǝƣlup ⱪildi; ular uning aldidin bǝdǝr ⱪeqisti.   
\m
\v 9 Əmdi Pǝrwǝrdigar tǝripidin ⱪabaⱨǝtlik bir roⱨ yǝnǝ Saulni basti. U ɵz ɵyidǝ ⱪolida nǝyzisini tutup olturatti; Dawut bolsa ⱪoli bilǝn saz qelip turatti. \x + \xo 19:9 \xt 1Sam. 16:14; 18:10\x*  
\v 10  Saul nǝyzǝ bilǝn Dawutni sanjip tamƣa ⱪadap ⱪoymaⱪqi boliwidi, lekin Dawut ɵzini ⱪaquruwaldi, nǝyzǝ tamƣa ⱪadilip ⱪaldi. Dawut xu keqisi ⱪeqip ⱪutuldi.   
\m
\v 11  Saul birnǝqqǝ qaparmǝnlǝrni Dawutning ɵyigǝ ǝwǝtip uni paylap turup ǝtisi tang yoruƣanda uni ɵltürüxkǝ mangdurdi. Əmma Dawutning ayali Miⱪal uningƣa: — Əgǝr bu keqǝ jeningni elip ⱪaqmisang, ǝtǝ ɵltürülisǝn, dedi.  
\v 12  Xunga Miⱪal Dawutni pǝnjirdin qüxürüp ⱪoydi. Xundaⱪ ⱪilip u ⱪeqip ⱪutuldi.  
\v 13  Andin Miⱪal bir «tǝrafim» butni elip kariwatⱪa yatⱪuzup, bexiƣa ɵqkǝ yungidin ⱪilinƣan bir yastuⱪni ⱪoyup, ǝdiyal bilǝn yepip ⱪoydi.\f □ \fr 19:13 \ft \+bd «tǝrafim»\+bd* — birhil but. Miⱪalning yenida bundaⱪ butning boluxi Tǝwratⱪa hilap, ǝlwǝttǝ.\f*   
\m
\v 14  Saul Dawutni tutux üqün qaparmǝnlǝrni ǝwǝtkǝndǝ Miⱪal: — U aƣrip ⱪaldi, dedi.  
\v 15  Saul qaparmǝnlǝrni \add ⱪaytidin\add* ǝwǝtip: — Uni kariwat bilǝn ⱪoxup elip kelinglar, uni ɵltürimǝn, dǝp buyrudi.   
\m
\v 16  Qaparmǝnlǝr kirgǝndǝ, mana kariwatta bu but yatatti, bexiƣa ɵqkǝ yungidin ⱪilinƣan yastuⱪ ⱪoyulƣanidi.  
\v 17  Saul Miⱪalƣa: — Nemixⱪa meni bundaⱪ aldap, düxminimni ⱪaquruwetisǝn? — dedi. Miⱪal Saulƣa jawab berip: — U: «Meni ⱪoyuwǝtkin; bolmisa seni ɵltürüwetimǝn» dedi, dedi.\f □ \fr 19:17 \ft \+bd «U: «Meni ⱪoyuwǝtkin; bolmisa seni ɵltürüwetimǝn» dedi»\+bd* — ibraniy tilida: «U: «Meni ⱪoyuwǝtkin; seni ɵltürüxümning nemǝ ⱨajiti?» dedi».\f*   
\m
\v 18  Dawut ⱪeqip ⱪutulup, Ramaⱨⱪa Samuilning ⱪexiƣa berip, Saulning uningƣa ⱪilƣanlirining ⱨǝmmisini dǝp bǝrdi. Andin u Samuil bilǝn Nayotⱪa berip olturaⱪlaxti.   
\m
\v 19  Birsi Saulƣa: — Dawut Ramaⱨdiki Nayotta bar ikǝn, dǝp hǝwǝr bǝrdi.  
\v 20  Saul Dawutni tutup kelixkǝ qaparmǝnlǝrni mangdurdi. Əmma ular yetip barƣanda pǝyƣǝmbǝrlǝrning bir jamaiti bexarǝt beriwatⱪanliⱪini wǝ Samuilningmu ularning arisida turup ularƣa nazarǝtqilik ⱪiliwatⱪanliⱪini kɵrdi; xundaⱪ boldiki, Hudaning Roⱨi Saulning qaparmǝnlirining wujudiƣimu qüxüp, ularmu ⱨǝm bexarǝt berixkǝ baxlidi.   
\m
\v 21  Bu hǝwǝr Saulƣa eytildi; u yǝnǝ baxⱪa qaparmǝnlǝrni ǝwǝtti, lekin ularmu bexarǝt berixkǝ qüxti. Andin Saul üqinqi ⱪetim yǝnǝ qaparmǝnlǝrni mangdurdi. Ularmu ⱨǝm bexarǝt berixkǝ qüxti.  
\v 22  Andin Saul ɵzi Ramaⱨⱪa berip, Sǝⱪudiki qong ⱪuduⱪⱪa yetip kǝlgǝndǝ, «Samuil bilǝn Dawut nǝdǝ?» — dǝp soridi. Birsi: — Ular Ramaⱨdiki Nayotta bar ikǝn, dǝp jawab bǝrdi.   
\m
\v 23  Xunga u Ramaⱨdiki Nayotⱪa yetip kǝldi; Hudaning Roⱨi uning wujudiƣimu qüxti; xuning bilǝn umu piyadǝ mengip Ramaⱨdiki Nayotⱪa barƣuqǝ bexarǝt berip mangdi.  
\v 24  U ⱨǝtta kiyimlirini seliwetip Samuilning aldida bexarǝt bǝrdi; pütün bir keqǝ wǝ pütün bir kündüz u yǝrdǝ yalingaq yatti. Buning bilǝn: — «Saulmu pǝyƣǝmbǝrlǝrdinmu?» dǝydiƣan gǝp pǝyda boldi.\f □ \fr 19:24 \ft \+bd «Buning bilǝn: — «Saulmu pǝyƣǝmbǝrlǝrdinmu?» dǝydiƣan gǝp pǝyda boldi»\+bd* — 10-bab, 12-ayǝt wǝ uningdiki izaⱨatni kɵrüng.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 20
\s1 Yonatan Dawutni ⱪoƣdimaⱪqi  
\m
\v 1 Dawut Ramaⱨdiki Nayottin ⱪeqip Yonatanning ⱪexiƣa berip uningƣa: — Mǝn nemǝ ⱪiliptimǝn? Nemǝ ⱪǝbiⱨlik ⱪiliptimǝn? Atang aldida nemǝ gunaⱨ ⱪiliptimǝn, u mening jenimni almaⱪqi boluwatidu? — dedi.   
\m
\v 2 U uningƣa: — Yoⱪsu, bundaⱪ ix neri bolsun! Sǝn ɵlmǝysǝn. Qong ix bolsun, kiqik ix bolsun atam manga demǝy ⱪoymaydu. Nemixⱪa atam bu ixni mǝndin yoxuridikinǝ? Ⱨǝrgiz undaⱪ bolmaydu, dedi.   
\m
\v 3 Lekin Dawut yǝnǝ ⱪǝsǝm ⱪilip: — Atang sening nǝziringdǝ iltipat tapⱪinimni jǝzmǝn bilidu. Xunga u kɵnglidǝ: — Yonatan buni bilip ⱪalmisun; bolmisa uningƣa azar bolidu, degǝndu. Lekin Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn, jening wǝ ⱨayating bilǝn aldingda ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, manga ɵlümning ariliⱪi bir ⱪǝdǝmla ⱪaldi, dedi.   
\m
\v 4 Yonatan Dawutⱪa: — Kɵnglüng nemini halisa xuni ⱪilay, dedi.   
\m
\v 5 Dawut Yonatanƣa mundaⱪ dedi: — Mana ǝtǝ «yengi ay» bolidu; mǝn adǝttikidǝk padixaⱨ bilǝn ⱨǝmdastihan bolmisam bolmaydu. Lekin meni ⱪoyup bǝrgin, mǝn üqinqi küni ahximiƣiqǝ dalada mɵkünüwalay.  
\v 6 Atang mening sorunda yoⱪluⱪimni kɵrüp sorisa, sǝn uningƣa: «Dawut mǝndin ɵz xǝⱨiri Bǝyt-Lǝⱨǝmgǝ tezraⱪ berip kelixkǝ jiddiy ruhsǝt soridi, qünki u yǝrdǝ pütkül ailisi üqün bir yilliⱪ ⱪurbanliⱪ ɵtküzidikǝn», degin, dedi.  
\v 7 Əgǝr u: — Obdan boptu, desǝ, ⱪulung tinq-aman bolidu: — Lekin u aqqiⱪlansa, uning manga yamanliⱪ ⱪilixni niyǝt ⱪilƣanliⱪidin guman ⱪilmiƣin.  
\v 8 Sǝn ⱪulungƣa iltipat kɵrsǝtkin; qünki sǝn ɵzüng bilǝn Pǝrwǝrdigarning aldida ⱪulungni ǝⱨdilǝxtürgǝnsǝn. Lekin ǝgǝr mǝndǝ bir yamanliⱪ bolsa sǝn ɵzüngla meni ɵltürgin; meni elip berip atangƣa tapxuruxning nemǝ ⱨajiti? — dedi.\x + \xo 20:8 \xt 1Sam. 18:3\x*   
\m
\v 9 Yonatan: — Undaⱪ hiyal sǝndin neri bolsun! Əgǝr atamning sanga yamanliⱪ ⱪilidiƣan niyiti barliⱪini bilip ⱪalsam, sanga dǝyttim ǝmǝsmu? — dedi.   
\m
\v 10  Dawut Yonatanƣa: — Əgǝr atang sanga ⱪattiⱪ gǝp bilǝn jawab bǝrsǝ, kim manga hǝwǝr beridu? — dedi.   
\m
\v 11  Yonatan Dawutⱪa: — Kǝlgin, dalaƣa qiⱪayli, dedi. Xuning bilǝn ikkisi dalaƣa qiⱪti.  
\v 12  Yonatan Dawutⱪa mundaⱪ dedi: — Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar manga \add guwaⱨki\add*, mǝn ǝtǝ yaki ɵgünlükkǝ muxu waⱪitta atamning niyitini bilip, sanga iltipatliⱪ bolsa, mǝn adǝm mangdurup sanga mǝlum ⱪilmamdim?  
\v 13  Əgǝr atam sanga yamanliⱪ ⱪilmaⱪqi bolsa, mǝn seni tinq-aman yolƣa selix üqün sanga adǝm ǝwǝtip hǝwǝr bǝrmisǝm, Pǝrwǝrdigar manga sening bexingƣa qüxkǝndinmu artuⱪ qüxürsun; ǝmdi Pǝrwǝrdigar atam bilǝn billǝ bolƣandǝk sening bilǝn billǝ bolsun.   
\m
\v 14  Ⱨayatla bolsam meni ɵlmisun dǝp Pǝrwǝrdigarning meⱨribanliⱪini manga kɵrsǝtkǝysǝn.  
\v 15  Mǝn ɵlüp kǝtkǝn tǝⱪdirdimu, ɵydikilirimdin ⱨǝm ⱨeq waⱪit meⱨribanliⱪingni üzmigǝysǝn; Pǝrwǝrdigar sǝn Dawutning ⱨǝmmǝ düxmǝnlirini yǝr yüzidin yoⱪatⱪandin keyinmu xundaⱪ ⱪilƣaysǝn».   
\m
\v 16  Xuning bilǝn Yonatan Dawutning jǝmǝti bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilixip: — Pǝrwǝrdigar Dawutning düxmǝnliridin ⱨesab alsun, dedi.  
\v 17  Andin Yonatan yǝnǝ ɵzining Dawutⱪa bolƣan muⱨǝbbiti bilǝn uningƣa ⱪǝsǝm ⱪildurdi; qünki u uni ɵz jenidǝk sɵyǝtti.   
\m
\v 18  Yonatan Dawutⱪa mundaⱪ dedi: — Ətǝ yengi ay bolidu. Mana sening ornung box ⱪalidu, kixilǝr sening yoⱪluⱪingƣa diⱪⱪǝt ⱪilidu.  
\v 19  Üqinqi küni sǝn qüxüp aldinⱪi ⱪetim bu ixⱪa yoluⱪⱪiningda ɵzüngni yoxurƣan jayƣa berip «Ezǝl» degǝn taxning yenida turup turƣin.  
\v 20  Nǝn taxning yenidiki bir jayƣa huddi nixanni ⱪaraliƣandǝk üq pay ya oⱪi atay.   
\m
\v 21  Andin ƣulamni mangdurup: — «Ya oⱪlirini tepip kǝlgin» — dǝymǝn. Əgǝr mǝn ƣulamƣa: — Ənǝ, oⱪlar arⱪa tǝrǝptǝ turidu, ularni elip kǝl, desǝm, sǝn qiⱪip yenimƣa kǝlgin; xundaⱪ bolƣanda, Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, sǝn üqün tinq-amanliⱪ bolidu, ⱨeq ix bolmaydu.  
\v 22  Lekin ƣulamƣa: — Ənǝ, oⱪlar aldingda turidu, desǝm, sǝn kǝtkin, qünki undaⱪ bolsa, Pǝrwǝrdigar seni kǝtküzüwǝtkǝn bolidu.  
\v 23  Əmdiliktǝ mǝn bilǝn sǝn sɵzlǝxkǝn ix toƣruluⱪ, Pǝrwǝrdigar sǝn bilǝn mening otturimda guwaⱨqidur.   
\m
\v 24  Xuning bilǝn Dawut dalada mɵkünüwaldi. Yengi ay kǝlgǝndǝ, padixaⱨ taam yegili dastihanda olturdi.  
\v 25  Padixaⱨ bolsa burunⱪidǝkla ɵz ornida tamning yenidiki tɵrdǝ olturdi. Yonatan ornidin turdi, Abnǝr Saulning yenida olturdi. Lekin Dawutning orni box ⱪaldi. \f □ \fr 20:25 \ft \+bd «Padixaⱨ bolsa burunⱪidǝkla ɵz ornida tamning yenidiki tɵrdǝ olturdi. Yonatan ornidin turdi, Abnǝr Saulning yenida olturdi»\+bd* — Yonatanning «ornidin turuxi» bǝlkim taƣisi Abnǝrning ⱨɵrmiti üqün uningƣa Saulning yenidiki orunni boxitix üqün. 
\fp  Baxⱪa hil tǝrjimisi: «Yonatan uning (Saulning) odulida idi»\f*  
\v 26  Əmma Saul u küni ⱨeqnemǝ demidi. Qünki u: — Dawutⱪa bir ix boldi, u napak bolup ⱪaldi. U jǝzmǝn napak bolup ⱪaptu, dǝp oylidi. \f □ \fr 20:26 \ft \+bd «Dawutⱪa bir ix boldi, u napak bolup ⱪaldin»\+bd* — «napak bolux»: Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn ⱪanun boyiqǝ, birsi mǝsilǝn bir ɵlükkǝ tǝgkǝn bolsa bir mǝzgil «napak» bolatti — xundaⱪ bolsa uning ⱨeq ⱪurbanliⱪ (mǝsilǝn, yengi aydiki ⱪurbanliⱪlar)din yeyixigǝ bolmaytti.\f*  
\v 27  Lekin Dawutning orni yengi ayning ǝtisimu, yǝni ayning ikkinqi künimu box idi. Saul oƣli Yonatandin: — Nemixⱪa Yǝssǝning oƣli yaki tünügün yaki bügün tamaⱪⱪa kǝlmǝydu, dǝp soridi.   
\m
\v 28  Yonatan Saulƣa jawab berip: — Dawut Bǝyt-Lǝⱨǝmgǝ barƣili mǝndin jiddiy ruhsǝt sorap: —  
\v 29  Mening beriximƣa ruhsǝt ⱪilƣin, ailimizning xǝⱨǝrdǝ bir ⱪurbanliⱪ ixi bolƣaq akam mening beriximni eytiptu; ǝgǝr sening nǝziringdǝ iltipat tapⱪan bolsam ⱪerindaxlirim bilǝn kɵrüxüp kelixkǝ ruhsǝt bǝrgin, dedi. Xunga u padixaⱨning dastihiniƣa kǝlmidi, dedi.   
\m
\v 30  Saulning Yonatanƣa ⱪattiⱪ ƣǝzipi kelip: — I buzuⱪ, kaj hotunning oƣli, nemixⱪa Yǝssǝning oƣlini ɵzünggǝ tallap, ɵzüngni xǝrmǝndǝ ⱪilip wǝ anangni nomusⱪa ⱪoyƣiningni bilmǝmdimǝn?  
\v 31  Əgǝr Yǝssǝning oƣli yǝr yüzidǝ tirik bolsila, sǝn ⱨǝm sening padixaⱨliⱪing mustǝⱨkǝm bolmaydu. Xunga ǝmdi adǝm ǝwǝtip uni mening ⱪeximƣa elip kǝlgin, qünki u ɵlümgǝ mǝⱨkǝmdur! — dedi.   
\m
\v 32  Yonatan atisi Saulƣa jawab berip: — U nemixⱪa ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilinixi kerǝk? U nemǝ ⱪiptu? — dedi.   
\m
\v 33  Andin Saul Yonatanƣa sanjix üqün uningƣa nǝyzini atti; buning bilǝn Yonatan atisining Dawutni ɵltürmǝkqi bolƣanliⱪini eniⱪ bilip yǝtti.  
\v 34  Yonatan bolsa ⱪattiⱪ aqqiⱪlap dastihandin ⱪopup kǝtti wǝ yengi ayning ikkinqi küni ⱨeq taam yemidi. Qünki atisining Dawutni xundaⱪ ⱨaⱪarǝtlixi uningƣa ⱪattiⱪ azar bolƣanidi.   
\m
\v 35  Ətisi Yonatan dalaƣa qiⱪip Dawut bilǝn kelixkǝn jayƣa bardi. Uning bilǝn bir kiqik ƣulam billǝ bardi.   
\m
\v 36  U ƣulamƣa: — Sǝn yügür, mǝn atⱪan ya oⱪlirini tepip kǝlgin, dedi. Ƣulam yügürdi, u bir oⱪni uning aldi tǝripigǝ atti.  
\v 37  Ƣulam Yonatan atⱪan oⱪ qüxkǝn jayƣa kǝlgǝndǝ Yonatan ƣulamni qaⱪirip: — Oⱪ sening aldi tǝripingdǝ turmamdu? — dedi.  
\v 38  Andin Yonatan ƣulamni yǝnǝ qaⱪirip: — Bol, ittik bol, ⱨayal bolmiƣin! — dedi. Yonatanning ƣulami ya oⱪini yiƣip ƣojisiƣa elip kǝldi.  
\v 39  Lekin ƣulamning bolƣan ixtin hǝwiri uⱪ idi. Buni yalƣuz Yonatan bilǝn Dawutla bilǝtti.   
\m
\v 40  Andin Yonatan ƣulamiƣa yaraƣlirini berip uningƣa: — Ularni xǝⱨǝrgǝ elip kǝtkin, dedi.   
\m
\v 41  Ƣulam kǝtkǝndin keyin Dawut \add taxning\add* jǝnub tǝripidin qiⱪip yǝrgǝ yiⱪilip üq ⱪetim tǝzim ⱪildi. Ular bir-birini sɵyüxti, bir-birigǝ esilixip yiƣlaxti, bolupmu Dawut ⱪattiⱪ yiƣlidi.   
\m
\v 42  Yonatan Dawutⱪa: — Sǝpiring tinq-aman bolsun; qünki biz ikkimiz: — Pǝrwǝrdigar mening bilǝn sening otturungda wǝ mening nǝslim bilǝn sening nǝsling otturisida mǝnggügǝ guwaⱨ bolsun, dǝp Pǝrwǝrdigarning nami bilǝn ⱪǝsǝm iqixkǝn, dedi. Dawut ornidin ⱪopup mangdi, Yonatanmu xǝⱨǝrgǝ kirip kǝtti.   
\b  
\b  
\m  
\c 21
\s1 Dawut Nob xǝⱨirigǝ baridu  
\m
\v 1 Dawut ǝmdi Nobⱪa kelip Ahimǝlǝk kaⱨinning ⱪexiƣa bardi.  
\v 2  Lekin Ahimǝlǝk Dawutni kɵrgǝndǝ titrǝp ⱪorⱪup uningƣa: — Nemixⱪa birimu sǝn bilǝn kǝlmǝy yalƣuz kǝlding? — dedi.   
\m
\v 3 Dawut Ahimǝlǝk kaⱨinƣa: — Padixaⱨ manga mǝlum bir ixni buyrup: — Mǝn sanga buyruƣan ix yaki sanga tapilƣan yolyoruⱪ toƣrisidin ⱨeqkim birnemǝ bilmisun, degǝnidi. Ɵz ƣulamlirimni bolsa mǝlum bir jayƣa berixⱪa bekitip ⱪoydum.  
\v 4 Əmdi ⱪolungda nemǝ bar? Bǝx nan, yaki nemǝ bolsa, xuni manga bǝrgin, dedi.   
\m
\v 5 Kaⱨin Dawutⱪa jawab berip: — Ⱪolumda adǝttiki nan yoⱪ, pǝⱪǝt muⱪǝddǝs nan bar. Əgǝr ƣulamlar ayallarƣa yeⱪinlaxmiƣan bolsa yesǝ rawa bolidu, dedi.   
\m
\v 6 Dawut kaⱨinƣa jawab berip: — Bǝrⱨǝⱪ, mǝn baxⱪa waⱪitlarda qiⱪⱪinimƣa ohxax, ayallar bizdin yiraⱪ bolƣili üq kün boldi. Mǝn \add ⱨǝrⱪetim\add* qiⱪⱪanda, gǝrqǝ adǝttiki sǝpǝr bolsimu, ƣulamlarning ⱪaqiliri pak bolidiƣan yǝrdǝ, bügün ular wǝ ⱪaqiliri tehimu pak bolmamdu, dedi. \f □ \fr 21:6 \ft \+bd «...gǝrqǝ adǝttiki sǝpǝr bolsimu, ƣulamlarning ⱪaqiliri pak bolidiƣan yǝrdǝ, bügün ular wǝ ⱪaqiliri tehimu pak bolmamdu»\+bd* — baxⱪa nǝqqǝ tǝrjimisi uqrixi mumkin.\f*   
\m
\v 7 Xuning bilǝn kaⱨin uningƣa muⱪǝddǝs nandin bǝrdi, qünki bu yǝrdǝ «tǝⱪdim nan»din baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ nan yoⱪ idi. Bu nan Pǝrwǝrdigarning ⱨuzuriƣa yengi issiⱪ nan ⱪoyulƣan küni almaxturulƣan nanlar idi\f □ \fr 21:7 \ft \+bd «qünki bu yǝrdǝ «tǝⱪdim nan»din baxⱪa ⱨeqⱪandaⱪ nan yoⱪ idi»\+bd* — «tǝⱪdim nan»: — yaki «(Hudaning) ⱨuzuri neni», yaki «tizilƣan nan». «Mis.» 25- wǝ 35-babni kɵrüng.\f*  \x + \xo 21:7 \xt Mat. 12:3; Mar. 2:25; Luⱪa 6:3\x*  
\v 8 (lekin u küni Saulning hizmǝtkarliridin mǝlum birsi u yǝrdǝ Pǝrwǝrdigarning ⱨuzurida ⱪaldurulƣanidi. Uning ismi Doǝg bolup Saulning padiqilirining qongi idi).   
\m
\v 9 Dawut Ahimǝlǝkkǝ: — Ⱪolungda nǝyzǝ yaki ⱪiliq yoⱪmu? Padixaⱨ tapxurƣan ix jiddiy bolƣaq yaki ⱪiliq yaki baxⱪa yaraƣlirimni elip kelǝlmidim, dedi.   
\m
\v 10 Kaⱨin: — Sǝn Elaⱨ jilƣisida ɵltürgǝn Filistiy Goliatning ⱪiliqi bu yǝrdǝ bar, u ǝfodning kǝynidǝ, bir parqǝ rǝhtkǝ oraⱪliⱪ ⱨalda turidu. Halisang alƣin, uningdin baxⱪisi yoⱪ, dedi. Dawut: — Bu tǝngdixi yoⱪ ⱪiliqtur, xuni manga bǝrgin, dedi.   
\m
\v 11 Dawut u küni ⱪopup Sauldin ⱪeqip Gatning padixaⱨi Aⱪixning ⱪexiƣa bardi.   
\m
\v 12 Lekin Aⱪixning hizmǝtkarliri uningƣa: — Bu zeminning padixaⱨi Dawut ǝmǝsmu? Uning toƣrisida ⱪiz-ayallar bir-birigǝ: —  
\m Saul minglap ɵltürdi,  
\m Wǝ Dawut on minglap ɵltürdi,  
\m — dǝp nahxa-ƣǝzǝl oⱪuxup ussul oyniƣan ǝmǝsmu, dedi. \x + \xo 21:12 \xt 1Sam. 18:7\x*   
\m
\v 13 Dawut bu sɵzlǝrni kɵngligǝ püküp Gatning padixaⱨi Aⱪixtin bǝk ⱪorⱪti.  
\v 14 Xuning üqün ularning kɵz aldida ɵzining yürüx-turuxlirini ɵzgǝrtip, ularning ⱪolida turƣan waⱪtida ɵzini sarangdǝk kɵrsǝtti; u dǝrwazilarning ixiklirigǝ jijip, tükürükini saⱪiliƣa aⱪturatti.   
\m
\v 15 Aⱪix hizmǝtkarliriƣa: — Mana bu adǝmning sarangliⱪini kɵrmǝmsilǝr? Uni nemixⱪa mening aldimƣa elip kǝldinglar?  
\v 16 Mǝndǝ saranglar kǝmqilmidi? Silǝr bu kixini aldimƣa sarangliⱪ ⱪilƣili elip kǝldinglarmu? Bu adǝm mening ɵyümgǝ kirixi kerǝkmu? — dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 22
\s1 Dawut Mizpaⱨ wǝ Adullamƣa baridu  
\m
\v 1 Dawut u yǝrdin ketip Adullamdiki ƣarƣa ⱪaqti. Uning ⱪerindaxliri bilǝn atisining pütkül jǝmǝti buni anglap uning ⱪexiƣa bardi.  
\v 2 Ezilgǝn, ⱪǝrzdar bolƣan wǝ dǝrdmǝnlǝrning ⱨǝmmisi yiƣilip uning yeniƣa kǝldi wǝ u ularning sǝrdari boldi. Uningƣa ⱪoxulƣan adǝmlǝr bolsa tɵt yüzqǝ idi.   
\m
\v 3 Dawut u yǝrdin qiⱪip Moabdiki Mizpaⱨⱪa berip Moabning padixaⱨidin: — Hudaning meni nemǝ ⱪilidiƣinini bilgüqǝ, ata-anamning bu yǝrgǝ kelip aranglarda turuxiƣa yol ⱪoyƣayla, dǝp tǝlǝp ⱪildi. \f □ \fr 22:3 \ft \+bd «Moabdiki Mizpaⱨ»\+bd* — yaki «Moabdiki Mizpǝⱨ».\f*  
\v 4 Dawut atisi wǝ anisini Moabning padixaⱨining ⱪexiƣa elip kǝldi. Dawut ⱪorƣanda turƣan pütkül künlǝrdǝ ata-anisi uning bilǝn billǝ turdi.   
\m
\v 5 Əmma Gad pǝyƣǝmbǝr Dawutⱪa: — Ⱪorƣanda turmay, bu yǝrdin qiⱪip, Yǝⱨuda zeminiƣa barƣin, dedi. Xuning bilǝn Dawut u yǝrdin ayrilip, Ⱨǝrǝt ormanliⱪiƣa bardi.   
\b  
\m  
\s1 Saul Nobdiki kaⱨinlarni ɵltüridu  
\m
\v 6 Saul Dawutning nǝdǝ turuwatⱪanliⱪidin hǝwǝr tapti. Saul bu waⱪitta Ramaⱨdiki Gibeaⱨda egiz bir jayda yulƣun dǝrihining tüwidǝ olturatti. Uning ⱪolida nǝyzisi bar idi, barliⱪ hizmǝtkarliri qɵrisidǝ turatti.  
\v 7 Saul qɵrisidǝ turƣan hizmǝtkarliriƣa: — I Binyaminliⱪlar, ⱪulaⱪ selinglar! Yǝssǝning oƣli ⱨǝr biringlarƣa etizlar bilǝn üzümzarlarni tǝⱪsim ⱪilip berǝmdu? Ⱨǝmminglarni ming bexi wǝ yüz bexi ⱪilamdu?  
\v 8 Silǝr ⱨǝmminglar manga ⱪǝst ⱪildinglar, ɵz oƣlumning Yǝssǝning oƣli bilǝn ǝⱨdǝ ⱪilixⱪinini ⱨeqkim manga uⱪturmidi. Ⱨeq ⱪaysinglar manga iq aƣritmidinglar yaki ɵz oƣlumning mening hizmǝtkarimni manga yoxurun ⱨujum ⱪilixⱪa ⱪutratⱪinidin manga hǝwǝr bǝrmidinglar, dedi.   
\m
\v 9 Andin Saulning hizmǝtkarlirining iqigǝ kiriwalƣan Doǝg: — «Mǝn Yǝssǝning oƣlining Nobⱪa Ahitubning oƣli Ahimǝlǝkning ⱪexiƣa kǝlginini kɵrdüm,  
\v 10 — Ahimǝlǝk uning üqün Pǝrwǝrdigardin yol soridi wǝ uningƣa ozuⱪ-tülük bilǝn Filistiy Goliatning ⱪiliqini bǝrdi» — dedi.   
\m
\v 11  Padixaⱨ adǝm ǝwǝtip Ahitubning oƣli kaⱨin Ahimǝlǝkni, xundaⱪla uning atisining pütkül jǝmǝtini, yǝni Nobdiki kaⱨinlarnimu qaⱪirtip kǝldi. Ularning ⱨǝmmisi padixaⱨning ⱪexiƣa kǝldi.   
\m
\v 12  Saul: — I Ahitubning oƣli angliƣin, dedi. U: — I ƣojam, mana mǝn, dedi.   
\m
\v 13  Saul uningƣa: — Nemixⱪa silǝr, sǝn bilǝn Yǝssǝning oƣli, manga ⱪǝst ⱪilisilǝr? Sǝn uningƣa nan wǝ ⱪiliq berip, uning üqün Hudadin yol soridingƣu? Mana ǝmdi u bügünkidǝk manga ⱨujum ⱪilmaⱪqi bolup paylap yürmǝktǝ! — dedi.   
\m
\v 14  Ahimǝlǝk padixaⱨⱪa jawab berip: — Silining barliⱪ hizmǝtkarlirining arisida Dawutdǝk sadiⱪ kim bar? U padixaⱨning küy’oƣli, silining mǝhpiy mǝsliⱨǝtlirigǝ ixtirak ⱪilƣuqi wǝ ordiliri iqidǝ izzǝtlik ǝmǝsmidi?  
\v 15  Mǝn pǝⱪǝt uning üqün Hudadin yol soraxni bügünla baxlidimmu? \add Asiyliⱪ\add* ⱪilix mǝndin neri bolsun! Padixaⱨ ɵz ⱪulini wǝ atamning pütkül jǝmǝtini ǝyibkǝ buyrumiƣayla, qünki ⱪullirining bu ixtin ⱪilqǝ hǝwiri yoⱪ, dedi.\f □ \fr 22:15 \ft \+bd «qünki ⱪullirining bu ixtin ⱪilqǝ hǝwiri yoⱪ»\+bd* — ibraniy tilida «qünki ⱪullirining bu ixtin azmu, jiⱪmu hǝwiri yoⱪ».\f*   
\m
\v 16  Lekin padixaⱨ: — I Ahimǝlǝk, sǝn ɵlisǝn, sǝn wǝ atangning pütkül jǝmǝti qoⱪum ɵlisilǝr, dedi.  
\v 17  Padixaⱨ ɵz qɵrisidiki qaparmǝnlirigǝ: — Mang, Pǝrwǝrdigarning kaⱨinlirini ɵltürünglar! Qünki ular ⱨǝm Dawutⱪa ⱨǝmdǝm boldi ⱨǝm uning ⱪaqⱪinini bilip turup manga hǝwǝr bǝrmidi, dedi. Lekin padixaⱨning ⱪol astidikiliri Pǝrwǝrdigarning kaⱨinlirini ɵltürüxkǝ ⱪol kɵtürgili unimidi.   
\m
\v 18  Əmdi padixaⱨ Doǝgkǝ: — Sǝn berip kaⱨinlarni ɵltürüwǝtkin, dedi. Edomluⱪ Doǝg berip kaⱨinlarni ɵltürdi; bu küni u kanaptin toⱪulƣan ǝfod kiygǝn sǝksǝn bǝx adǝmni ɵltürdi.   
\m
\v 19  Andin u kaⱨinlarning xǝⱨiri Nobda olturƣuqilarni ⱪirdi, yǝni ǝr wǝ ayallar, balilar wǝ bowaⱪlar, kala, exǝk, ⱪoylar — ⱨǝmmisini ⱪiliqlidi.  
\v 20  Əmma Ahitubning oƣli Ahimǝlǝkning Abiyatar degǝn bir oƣli ⱪutulup Dawutning ⱪexiƣa ⱪeqip kǝldi.  
\v 21  Abiyatar Dawutⱪa Saul Pǝrwǝrdigarning kaⱨinlirini ɵltürdi, dǝp hǝwǝr bǝrdi.   
\m
\v 22  Dawut Abiyatarƣa: — U küni Doǝgning u yǝrdǝ ikǝnlikini kɵrüp, uning jǝzmǝn Saulƣa hǝwǝr beridiƣinini bilgǝnidim. Mǝn atangning pütkül jǝmǝtining ɵltürülüxigǝ zamin boldum, dedi.  
\v 23  Mǝn bilǝn billǝ turƣin, ⱨeq ⱪorⱪmiƣin. Qünki mening jenimni almaⱪqi bolƣanlar sening jeningnimu ⱨǝm almaⱪqi. Mening ⱪeximda bihǝtǝr turisǝn, dedi.   
\b  
\b  
\m  
\c 23
\s1 Dawut Keilaⱨ xǝⱨirini ⱪutⱪuzidu  
\m
\v 1 Birsi Dawutⱪa hǝwǝr berip: — Mana Filistiylǝr Keilaⱨƣa ⱨujum ⱪilip hamanlarni bulap-talimaⱪta, dedi.   
\m
\v 2 Dawut Pǝrwǝrdigardin: — Mǝn berip bu Filistiylǝrgǝ zǝrbǝ berimǝnmu? — dǝp soridi. Pǝrwǝrdigar Dawutⱪa: — Berip Filistiylǝrgǝ zǝrbǝ berip Keilaⱨni azad ⱪilƣin, dedi.   
\m
\v 3 Lekin Dawutning adǝmliri uningƣa: — Mana biz Yǝⱨuda zeminida turupmu ⱪorⱪiwatⱪan yǝrdǝ, Keilaⱨƣa berip Filistiylǝrning ⱪoxunliriƣa ⱨujum ⱪilsaⱪ ⱪandaⱪ bolar? — dedi.   
\m
\v 4 Xunga Dawut yǝnǝ bir ⱪetim Pǝrwǝrdigardin soriwidi, Pǝrwǝrdigar uningƣa jawab berip: — Sǝn ornungdin turup Keilaⱨƣa barƣin; qünki Mǝn Filistiylǝrni ⱪolungƣa tapxurimǝn, dedi.  
\v 5 Buning bilǝn Dawut ɵz adǝmliri bilǝn Keilaⱨƣa berip Filistiylǝr bilǝn soⱪuxup, mallirini olja ⱪilip, ularni ⱪattiⱪ ⱪirdi. Dawut xundaⱪ ⱪilip Keilaⱨda turuwatⱪanlarni ⱪutⱪuzdi.   
\b  
\m  
\s1 Dawut Saulning qanggilidin yǝnǝ ⱪutulidu  
\m
\v 6 Əmdi Ahimǝlǝkning oƣli Abiyatar Keilaⱨƣa ⱪeqip kelip Dawutning ⱪexiƣa kǝlgǝndǝ, uning ⱪolida ǝfod bar idi.\x + \xo 23:6 \xt 1Sam. 22:20\x*   
\m
\v 7 Birsi Saulƣa, Dawut Keilaⱨƣa kǝptu, dǝp hǝwǝr bǝrdi. Saul: — Əmdi Huda uni mening ⱪolumƣa taxlap tapxurdi. Qünki u dǝrwaziliri wǝ taⱪaⱪliri bar xǝⱨǝrgǝ kirgǝqkǝ solunup ⱪaldi, dedi.  
\v 8 Əmdi Saul Dawut bilǝn adǝmlirini muⱨasirigǝ elix üqün ⱨǝmmǝ hǝlⱪni Keilaⱨƣa berip jǝng ⱪilixⱪa qaⱪirdi.   
\m
\v 9 Dawut Saulning ɵzini ⱪǝstlǝydiƣanliⱪini bilip, Abiyatar kaⱨinƣa: — Əfodni elip kǝlgin, dedi. \f □ \fr 23:9 \ft \+bd «Dawut Saulning ɵzini ⱪǝstlǝydiƣanliⱪini bilip, Abiyatar kaⱨinƣa: — Əfodni elip kǝlgin, dedi»\+bd* — kɵrüniduki, 10-12-ayǝttiki soallarni Dawut ǝfod wasitisi bilǝn Pǝrwǝrdigardin soraydu.\f*  
\v 10  Andin Dawut: — I Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar, mǝnki Sening ⱪulung Saulning bu xǝⱨǝrni mening sǝwǝbimdin harab ⱪilix üqün Keilaⱨƣa kelixkǝ ⱪǝstlǝwatⱪanliⱪini eniⱪ anglidi.  
\v 11  Keilaⱨdikilǝr meni uning ⱪoliƣa tutup berǝrmu? Saul ɵz bǝndǝng angliƣandǝk bu yǝrgǝ kelǝrmu? I Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigar, Sǝndin ɵtünimǝnki, ɵz bǝndǝnggǝ bildürgǝysǝn, dedi. Pǝrwǝrdigar: — U bu yǝrgǝ kelidu, dedi. \f □ \fr 23:11 \ft \+bd «...kelǝrmy?.... kelidu»\+bd* — ibraniy tilida «...qüxǝrmy?.... qüxidu» deyilidu.\f*  
\v 12  Dawut yǝnǝ: — Keilaⱨtikilǝr meni wǝ adǝmlirimni Saulning ⱪoliƣa tutup berǝrmu, dedi. Pǝrwǝrdigar: — Ular silǝrni tutup beridu, dedi.   
\m
\v 13  Əmdi Dawut adǝmliri bilǝn (tǝhminǝn altǝ yüzqǝ) ornidin turup Keilaⱨdin qiⱪip, ɵzliri baralaydiƣan tǝrǝpkǝ ⱪarap kǝtti. Saulƣa, Dawut Keilaⱨtin ⱪeqiptu dǝp hǝwǝr berilgǝndǝ u uni ⱪoƣlaxⱪa qiⱪmidi.   
\m
\v 14  Dawut bolsa qɵldiki ⱪorƣan-ⱪiyalarda ⱨǝmdǝ Zif qɵlining taƣlirida turdi. Saul uni ⱨǝr küni izdǝytti; lekin Huda uni uning ⱪoliƣa tapxurmidi.   
\m
\v 15  Əmdi Dawut Saulning ɵzini ɵltürgili qiⱪidiƣanliⱪini bayⱪap ⱪaldi. Xu qaƣda u Zif qɵlidiki bir ormanliⱪta turatti. \f □ \fr 23:15 \ft \+bd «Zif qɵlidiki bir ormanliⱪta..»\+bd* — yaki «Zif qɵlidiki horǝx xǝⱨiridǝ...».\f*  
\v 16  Saulning oƣli Yonatan bolsa ormanliⱪⱪa qiⱪip Dawutning ⱪexiƣa berip, uni Huda arⱪiliⱪ riƣbǝtlǝndürüp uningƣa: — \f □ \fr 23:16 \ft \+bd «Yonatan... \+bd*\+bdit Dawutni\+bdit* .... riƣbǝtlǝndürdi» — ibraniy tilida: «Yonatan ... uning (Dawutning) ⱪolini küqlǝndürdi» deyilidu.\f*  
\v 17  Ⱪorⱪmiƣin; qünki atam Saulning ⱪoli seni tapalmaydu. Sǝn bǝlki Israilning üstidǝ padixaⱨ bolisǝn, mǝn bolsam sening wǝziring bolimǝn, buni atam Saulmu bilidu, dedi.   
\m
\v 18  Andin ular ikkiylǝn Pǝrwǝrdigarning aldida ǝⱨdǝ ⱪilixti; Dawut bolsa, ormanliⱪta turup ⱪaldi, Yonatan ɵz ɵyigǝ yenip kǝtti.   
\m
\v 19  Xuningdin keyin Ziftikilǝr Gibeaⱨta turuwatⱪan Saulning ⱪexiƣa kelip: — Mana, Dawut Haⱪilaⱨning egizlikidiki Yǝximonning jǝnubi tǝripigǝ jaylaxⱪan ormanliⱪtiki ⱪorƣanlarda yoxuruniwaldi, bilmǝmdila?  
\v 20  Xunga, i padixaⱨ, ⱪaqan kɵngülliri tartsa xu qaƣda kǝlsilǝ; bizning burqimiz uni padixaⱨning ⱪoliƣa tutup berixtur, dedi.   
\m
\v 21  Saul: Manga iq aƣritⱪininglar üqün Pǝrwǝrdigar silǝrgǝ bǝht ata ⱪilƣay.  
\v 22  Əmdi silǝrdin ɵtünimǝnki, berip zadi ⱪaysi yǝrdǝ turidiƣinini jǝzmlǝxtürünglar, uning iz-derikini eniⱪlap, wǝ kimning uni kɵrgǝnlikini bilip kelinglar; qünki kixilǝr eytixiqǝ u intayin ⱨiyligǝr ikǝn, dedi.   
\m
\v 23  Xunga berip, uning yoxurunƣan barliⱪ mǝhpiy jaylirini eniⱪ kɵrüp kelinglar, yenimƣa yenip kelip manga ǝynini eytinglar. Andin mǝn silǝr bilǝn billǝ barimǝn; wǝ xundaⱪ boliduki, ǝgǝr u zeminda bolsila, mǝn Yǝⱨudiylarning mingliƣanlarning arisidin uni izdǝp tapimǝn, dedi.   
\m
\v 24   Ular ⱪopup Sauldin ilgiri Zifⱪa bardi; lekin Dawut ɵz adǝmliri bilǝn Maon qɵllükidiki Yǝximonning jǝnub tǝripidiki Arabaⱨ tüzlǝnglikidǝ turuwatatti.  
\v 25  Saul adǝmliri bilǝn Dawutni izdǝp bardi. Kixilǝr bu hǝwǝrni Dawutⱪa eytti; xuning bilǝn u qüxüp, ⱪiyaƣa berip Maon qɵlidǝ turdi. Saul buni anglap Dawutning kǝynidin ⱪoƣlap Maonning qɵligǝ qiⱪti.  
\v 26  Saul taƣning bu tǝripidǝ mangdi, ǝmma Dawut adǝmliri bilǝn taƣning u tǝripidǝ mangdi. Dawut Sauldin ⱪeqix üqün aldiriwatⱪanidi; lekin Saul adǝmliri bilǝn Dawut wǝ uning adǝmlirini tutimiz dǝp ularni ⱪorxiƣili turdi.  
\v 27  Əmma bir hǝwǝrqi Saulning ⱪexiƣa kelip uningƣa: — Filistiylǝr zeminimizning jǝnub tǝripigǝ kirip bulang-talang ⱪiliwatidu, tezdin ⱪaytsila, dedi.   
\m
\v 28  Xuning bilǝn Saul yenip Dawutni ⱪoƣlaxtin tohtap Filistiylǝr bilǝn soⱪuxⱪili qiⱪti. Xunga u yǝr Sela-Ⱨammaⱨlekot dǝp ataldi. \f □ \fr 23:28 \ft \+bd «Sela-ⱨammaⱨlekot»\+bd* — mǝnisi bǝlkim «ayriƣuqi Ⱪoram tax».\f*  
\v 29  Dawut bolsa u yǝrdin qiⱪip Ən-Gǝdining taƣ-ⱪorƣanliⱪida turdi.   
\b  
\b  
\m  
\c 24
\s1 Dawut Saulni ayaydu  
\m
\v 1 Saul Filistiylǝrni ⱪoƣlap qiⱪirip yanƣanda uningƣa: — Mana, Dawut Ən-Gǝdidiki qɵldǝ turuwetiptu, degǝn hǝwǝr berildi.  
\v 2 Saul ǝmdi pütkül Israildin hillanƣan üq ming adǝmni elip Dawut bilǝn adǝmlirini izdigili «Yawa tekilǝr» ⱪoram taxliⱪiƣa qiⱪti.  
\v 3 U yolning yenidiki ⱪoy ⱪotanliriƣa kǝlgǝndǝ, xu yǝrdǝ bir ƣar bar idi. U tǝrǝt ⱪilix üqün ƣarƣa kirdi; Dawut bilǝn adǝmliri ƣarning iqkirisidǝ olturatti.   
\m
\v 4 Dawutning adǝmliri uningƣa: — Mana Pǝrwǝrdigarning sanga: — Ɵz düxminingni sening ⱪolungƣa berimǝn, nemǝ sanga layiⱪ kɵrünsǝ xuni ⱪilƣin, degǝn küni dǝl muxu kün ikǝn, dedi. Dawut ⱪopup Saulning tonining pexini tuydurmay kesiwaldi.  
\v 5 Lekin Saulning tonining pexini kǝskini üqün Dawut kɵnglidǝ ⱪattiⱪ ǝpsuslandi.  
\v 6 U ɵz adǝmlirigǝ: — Pǝrwǝrdigar meni Pǝrwǝrdigar Ɵzi mǝsiⱨ ⱪilƣan ƣojamƣa bundaⱪ ⱪolumni uzartixtin saⱪlisun, qünki u Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨliginidur, dedi.   
\m
\v 7 Xu sɵz bilǝn Dawut ɵz adǝmlirini tosup Saulƣa qeⱪilƣili ⱪoymidi. Saul bolsa ⱪopup ƣardin qiⱪip ɵz yoliƣa kǝtti.  
\v 8 Andin Dawutmu turup ƣardin qiⱪip Saulning kǝynidin: — I ƣojam padixaⱨ! — dǝp qaⱪirdi. Saul kǝynigǝ ⱪarawidi, Dawut egilip yüzini yǝrgǝ yaⱪⱪan ⱨalda tǝzim ⱪildi.  
\v 9 Dawut Saulƣa mundaⱪ dedi: — «Mana, Dawut seni ⱪǝstlǝxkǝ pursǝt izdǝwatidu, dǝydiƣan kixilǝrning sɵzigǝ nemixⱪa ⱪulaⱪ salila?  
\v 10  Mana bügün ɵz kɵzliri bilǝn kɵrdiliki, Pǝrwǝrdigar bügün ƣarda silini ɵz ⱪolumƣa bǝrgǝnidi. Bǝzilǝr manga uni ɵltürüwǝtkin, dedi; lekin mǝn silini ayap: — Ƣojamƣa ⱪolumni uzartmaymǝn, qünki u Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨliginidur, dedim.  
\v 11  Ⱪarisila, i ata, ⱪolumdiki tonlirining pexigǝ. Silini ɵltürmǝy tonlirining pexini kǝskǝnlikimdin xuni bilsilǝki, kɵnglümdǝ siligǝ ya yamanliⱪ ya asiyliⱪ yoⱪ, siligǝ gunaⱨ ⱪilƣinim yoⱪ, lekin sili jenimni alƣili paylimaⱪtila. \f □ \fr 24:11 \ft \+bd «kɵnglümdǝ siligǝ ya yamanliⱪ ya asiyliⱪ yoⱪ»\+bd* — ibraniy tilida «ⱪolumda siligǝ ya yamanliⱪ ya asiyliⱪ yoⱪ».\f*  
\v 12  Pǝrwǝrdigar mǝn bilǝn silining otturimizda ⱨɵküm ⱪilsun, mening ⱨesabimni silidin Pǝrwǝrdigar alsun; lekin mening ⱪolum siligǝ kɵtürülmǝydu.  
\v 13  Konilar: — «Rǝzillik rǝzillǝrdin qiⱪidu» dǝp eytⱪanikǝn, lekin ɵz ⱪolum siligǝ kɵtürülmǝydu.  
\v 14  Israilning padixaⱨi kimni tutⱪili qiⱪti? Kimni ⱪoƣlap yüridu? Bir ɵlük itni, halas! Yalƣuz bir bürgini, halas!  
\v 15  Pǝrwǝrdigar soraⱪqi bolup mǝn bilǝn silining otturimizda ⱨɵküm qiⱪarsun! U ⱨǝⱪ-naⱨǝⱪni ayrip, dǝwayimni sorap meni silining ⱪolliridin halas ⱪilip, adalǝt yürgürgǝy!» — dedi.   
\m
\v 16  Dawut Saulƣa bu sɵzlǝrni eytⱪanda Saul: — Bu sening awazingmu, i oƣlum Dawut? — dedi. Andin Saul yuⱪiri awaz bilǝn yiƣlap kǝtti.  
\v 17  U Dawutⱪa: — «Sǝn mǝndin adilsǝn, qünki sǝn manga yahxiliⱪ ⱪayturdung, lekin mǝn sanga yamanliⱪ ⱪayturdum.  
\v 18 Sǝn bügün manga yahxiliⱪ ⱪilƣanliⱪingni obdan kɵrsitip bǝrding; Pǝrwǝrdigar meni ⱪolungƣa tapxurƣan bolsimu, sǝn meni ɵltürmiding.  
\v 19  Birsi ɵz düxminini tapsa, uni aman-esǝn kǝtkili ⱪoyamdu? Pǝrwǝrdigar sening manga bügün ⱪilƣan yahxiliⱪing üqün sanga yahxiliⱪ yandurƣay.  
\v 20  Əmdi mana, xuni bildimki, sǝn jǝzmǝn padixaⱨ bolisǝn, Israilning padixaⱨliⱪi sening ⱪolungda tiklinidu.  
\v 21  Lekin ⱨazir Pǝrwǝrdigar bilǝn manga ⱪǝsǝm ⱪilƣinki, mǝndin keyin mening nǝslimni yoⱪatmay, namimni atamning jǝmǝtidin ɵqürmigǝysǝn», dedi.   
\m
\v 22  Xuning bilǝn Dawut Saulƣa ⱪǝsǝm ⱪildi. Saul ɵz ɵyigǝ yenip kǝtti; Dawut adǝmliri bilǝn ⱪorƣan-ⱪiyaƣa qiⱪip xu yǝrdǝ turdi.   
\b  
\b  
\m  
\c 25
\s1 Samuil ɵlidu  
\m
\v 1 Samuil ɵldi. Pütkül Israil yiƣilip uning üqün matǝm tutti; ular uni uning Ramaⱨdiki ɵyidǝ dǝpnǝ ⱪildi. Dawut bolsa ⱪopup Paran qɵligǝ bardi.\x + \xo 25:1 \xt 1Sam. 28:3\x*   
\b  
\m  
\s1 Dawut, Nabal, Abigail  
\m
\v 2 Əmdi tirikqiliki Karmǝldǝ bolƣan, Maonda olturuⱪluⱪ bir adǝm bar idi. Bu kixi bǝk bay bolup üq ming ⱪoy, bir ming ɵqkisi bar idi. U ɵz ⱪoylirini Karmǝldǝ ⱪirⱪiwatatti.  
\v 3 U adǝmning ismi Nabal bolup, ayalining ismi Abigail idi; ayali ⱨǝm pǝm-parasǝtlik ⱨǝm ǝpt-turⱪi qirayliⱪ, lekin eri ⱪattiⱪ ⱪol wǝ rǝzil idi; u Kalǝbning ǝwladidin idi.\f □ \fr 25:3 \ft \+bd «U adǝmning ismi Nabal bolup...»\+bd* — «Nabal»ning mǝnisi «ǝhmǝⱪ, ⱪopal».\f*   
\m
\v 4 Dawut qɵldǝ turup Nabalning ɵz ⱪoylirini ⱪirⱪiydiƣanliⱪini anglap  
\v 5 On yax yigitni u yǝrgǝ mangdurup ularƣa: — Silǝr Karmǝlgǝ qiⱪip Nabalning ⱪexiƣa berip, mǝndin uningƣa salam eytinglar.  
\v 6 Uningƣa: — «Yaxiƣaysǝn; sizgǝ tinq-amanliⱪ bolƣay, ɵyingizgǝ tinq-amanliⱪ bolƣay, ⱨǝmmǝ barliⱪingizƣa tinq-amanliⱪ bolƣay!  
\v 7 Mǝn ⱪirⱪiƣuqilarning sizdǝ ix baxliƣanliⱪini anglidim. Sizning padiqiliringiz biz tǝrǝplǝrdǝ turƣanda ularƣa ⱨeq zǝhmǝ yǝtküzmiduⱪ; biz Karmǝldǝ turƣan waⱪitta ularning ⱨeq tǝrsisi yitip kǝtmidi.  
\v 8 Ɵz yigitliringizdin sorisingiz ular sizgǝ dǝp beridu. Xunga biz ⱪutluⱪ bir künidǝ kǝlduⱪ, xunga yigitlirimiz nǝziringizdǝ iltipat tapsun; ɵz ⱪolingizƣa nemǝ qiⱪsa xuni kǝminiliringizgǝ wǝ oƣlingiz Dawutⱪa nemǝ qiⱪsa xuni bǝrgǝysiz», dǝnglar, — dedi.   
\m
\v 9 Dawutning yigitliri u yǝrgǝ berip bu gǝplǝrning ⱨǝmmisini Dawutning namida uningƣa eytip andin jim turup saⱪlidi.   
\m
\v 10  Nabal Dawutning hizmǝtkarliriƣa jawab berip: — Dawut degǝn kim? Yǝssǝning oƣli degǝn kim? Bu künlǝrdǝ ɵz ƣojilirini taxlap ketiwatⱪan hizmǝtkarlar tola.  
\v 11  Mǝn ɵzümning yemǝk-iqmǝklirimni wǝ yung ⱪirⱪuƣuqilirimƣa soyƣan gɵxni kǝlgǝn jayi namǝlum bolƣan kixilǝrgǝ berǝmdim? — dedi.\f □ \fr 25:11 \ft \+bd «yemǝk-iqmikim»\+bd* — ibraniy tilida «nenim wǝ süyüm».\f*   
\m
\v 12  Dawutning yigitliri kǝlgǝn yoliƣa yenip kǝtti. Yenip kelip ular Dawutⱪa ⱨǝmmǝ gǝpni dǝp bǝrdi.  
\v 13  Dawut ɵz adǝmlirigǝ: — Ⱨǝr biringlar ɵz ⱪiliqinglarni esinglar, dedi. Xuning bilǝn ⱨǝrbiri ɵz ⱪiliqini \add tasmisiƣa\add* asti, Dawutmu ɵz ⱪiliqini asti. Andin tɵt yüzqǝ adǝm Dawut bilǝn qiⱪti, wǝ ikki yüz kixi jabduⱪlar bilǝn ⱪaldi.  
\v 14  Əmma Nabalning hizmǝtkarliridin biri uning ayali Abigailƣa: — Dawut ǝlqilǝrni qɵldin ƣojimizƣa salam berixkǝ ǝwǝtkǝnikǝn; lekin u ularni tillap kayip kǝtti.  
\v 15  Bu adǝmlǝr bolsa, bizgǝ kɵp yahxiliⱪ ⱪilƣan. Biz dalada ularning yenida yürgǝn waⱪitlirimizda bizgǝ ⱨeq yamanliⱪ kǝlmidi, bizning ⱨeq nǝrsimizmu yitip kǝtmigǝnidi.  
\v 16  Biz ularƣa yeⱪin jayda ⱪoy baⱪⱪan waⱪitta ular keqǝ-kündüz bizgǝ sepildǝk bolƣanidi.  
\v 17  Əmdi bu ixtin hǝwǝrdar boldila, ⱪandaⱪ ⱪilix kerǝklikini oylixip baⱪⱪayla. Bolmisa, ƣojimizƣa wǝ pütkül ɵydikilirigǝ bir bala-ⱪaza kǝlmǝy ⱪalmaydu. U xunqǝ kaj bir adǝmki, ⱨeqkim uningƣa sɵz ⱪilixⱪa petinalmaydu, dedi.\f □ \fr 25:17 \ft \+bd «U xunqǝ kaj bir adǝmki...»\+bd* — ibraniy tilida «U Belialning (Xǝytanning) xundaⱪ bir oƣliki...».\f*   
\m
\v 18  Abigail dǝrⱨal ikki yüz nan, ikki tulum xarab, bǝx pixurulƣan ⱪoy, bǝx seaⱨ ⱪomaq, bir yüz kixmix poxkili, ikki yüz ǝnjür poxkili elip exǝklǝrgǝ artip \f □ \fr 25:18 \ft \+bd «bǝx seaⱨ ⱪomaq»\+bd* — «seaⱨ» üqtin bir ǝfaⱨ, yǝni axliⱪ-danlarning ɵlqǝm birliki idi, tǝhminǝn 9 litr.\f*  
\v 19  ɵz yigitlirigǝ: — Mening aldimda beringlar; mana, mǝn kǝyninglardin baray, dedi. Lekin u ɵz eri Nabalƣa bu ixni demidi.  
\v 20  U ɵz exikigǝ minip taƣning etikidin qüxkǝndǝ, mana Dawut adǝmliri bilǝn uning uduliƣa qüxüp uning bilǝn uqraxti.   
\m
\v 21  Dawut ǝslidǝ: — Mǝn bu kixining melini qɵldǝ bikardin bikar ⱪoƣdap, uning barliⱪidin ⱨeqnemini yittürgüzmigǝnidim; lekin u yahxiliⱪning ornida manga yamanliⱪ ⱪildi.  
\v 22  Uning adǝmliridin ǝtigiqǝ birǝr ǝrkǝkni ⱪaldurup ⱪoysam, Huda mǝn Dawutni uningdinmu artuⱪ jazaliƣay, degǝnidi. \f □ \fr 25:22 \ft \+bd «Uning adǝmliridin ǝtigiqǝ birǝr ǝrkǝkni ⱪaldurup ⱪoysam...»\+bd* — muxu yǝrdǝ «birǝr ǝrkǝk» ibraniy tilida «tamƣa ⱪarap birǝr siygüqi» bilǝn ipadilinidu. \+bd «Huda mǝn Dawutni uningdinmu artuⱪ jazaliƣay»\+bd* — yaki «Huda Dawutning düxmǝnlirigǝ uningdinmu artuⱪ ⱪilƣay» (bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ xundaⱪ yezilidu).\f*  
\v 23  Abigail Dawutni kɵrüp, aldirap exǝktin qüxüp, Dawutning aldida yiⱪilip yüzini yǝrgǝ yeⱪip tǝzim ⱪildi;  
\v 24  uning putliriƣa esilip mundaⱪ dedi: — «I ƣojam, bu ⱪǝbiⱨlik manga ⱨesablansun; ǝmdi xuni ɵtünimǝnki, dedǝklirining siligǝ sɵz ⱪilixiƣa ijazǝt ⱪilip, dediklirining sɵzigǝ ⱪulaⱪ salƣayla: —  
\v 25  ɵtünimǝnki, ƣojam bu rǝzil adǝm Nabalƣa pisǝnt ⱪilmiƣayla; qünki uning mijǝzi huddi ismiƣa ohxaxtur; uning ismi «kaj», dǝrwǝⱪǝ uningda kajliⱪ tolimu eƣirdur. Lekin mǝn dedǝkliri bolsa ƣojam ǝwǝtkǝn yigitlǝrni kɵrmidim. \f □ \fr 25:25 \ft \+bd «ƣojam bu rǝzil adǝm Nabal»\+bd* — ibraniy tilida «ƣojam belialning (Xǝytanning) bu oƣli Nabal» deyilidu. \+bd «uning ismi «kaj», dǝrwǝⱪǝ uningda kajliⱪ tolimu eƣirdur»\+bd* — ibraniy tilida «Nabal» degǝnning mǝnisi «kaj».\f*  
\v 26  Əmdi i ƣojam, Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn wǝ sening jening bilǝn ⱪǝsǝm iqimǝnki, Pǝrwǝrdigar silini ɵz ⱪolliri bilǝn ⱪan tɵküp intiⱪam elixtin saⱪlidi. Əmdi düxmǝnlirimu, sili ƣojamƣa yamanliⱪ ⱪilmaⱪqi bolƣanlarmu Nabalƣa ohxax bolsun.  
\v 27  Əmdi dedǝkliri ƣojamƣa elip kǝlgǝn bu sowƣat bolsa ƣojamƣa ǝgǝxkǝn yigitlǝrgǝ tǝⱪsim ⱪilinsun.   
\m
\v 28  Silidin ɵtünimǝnki, dedǝklirining sǝwǝnlikini kǝqürgǝyla; qünki sili, i ƣojam Pǝrwǝrdigarning jǝnglirini ⱪilip kǝlgǝnliri üqün, barliⱪ künliridǝ silidǝ yamanliⱪ tepilmiƣini üqün Pǝrwǝrdigar jǝzmǝn jǝmǝtlirini mǝzmut ⱪilidu.  
\v 29  Birsi ⱪopup silini ⱪoƣlap janlirini izdisǝ, sili ƣojamning jeni Pǝrwǝrdigar Hudalirining ⱪexidiki tiriklǝr haltisi iqidǝ orilip saⱪlinidu, lekin düxmǝnlirining janlirini bolsa, u salƣuƣa selip qɵrüp taxlaydu.   
\m
\v 30  Əmdi Pǝrwǝrdigar sili ƣojam toƣrisida eytⱪan barliⱪ yahxi wǝdilirigǝ ǝmǝl ⱪilip, silini Israilƣa bax ⱪilƣanda xundaⱪ boliduki,  
\v 31  sili ƣojamning naⱨǝⱪ ⱪan tɵkmigǝnlikliri yaki ɵz intiⱪamlirini almiƣanliⱪliri üqün kɵngüllirigǝ putlikaxang yaki dǝrd bolmaydu. Wǝ Pǝrwǝrdigar ƣojamƣa nusrǝt bǝrginidǝ sili ɵz dedǝklirini yad ⱪilƣayla».   
\m
\v 32  Dawut Abigailƣa: — Seni bügün mening bilǝn uqrixixⱪa ǝwǝtkǝn Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarƣa tǝxǝkkür-mǝdⱨiyǝ ⱪayturulƣay!  
\v 33  Əmdi ǝⱪil-parasitinggǝ barikalla, sangimu barikalla! Qünki sǝn bügün meni ɵz ⱪolum bilǝn ⱪan tɵküp intiⱪam elixtin tostung.   
\m
\v 34 Lekin meni sanga ziyan-zǝhmǝt yǝtküzüxtin saⱪliƣan Israilning Hudasi Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, sǝn mening aldimƣa tezlinip kǝlmigǝn bolsang, Nabalning adǝmliridin ⱨeq ǝrkǝk ǝtigiqǝ tirik ⱪalmas idi, dedi.\f □ \fr 25:34 \ft \+bd «Nabalning adǝmliridin ⱨeq ǝrkǝk ǝtigiqǝ tirik ⱪalmas idi»\+bd* — muxu yǝrdǝ «ǝrkǝk» ibraniy tilida «tamƣa ⱪarap siygüqi» bilǝn ipadilinidu.\f*   
\m
\v 35  Andin Dawut uning ɵzigǝ kǝltürgǝn nǝrsilirini ⱪolidin tapxurup elip uningƣa: — Tinq-aman ɵyünggǝ barƣin, mana sɵzliringgǝ ⱪulaⱪ selip, kɵnglüngni ⱪobul ⱪildim, dedi.   
\m
\v 36  Abigail Nabalning ⱪexiƣa kǝldi; mana, u ɵyidǝ xaⱨanǝ ziyapǝttǝk bir ziyapǝt ɵtküzüwatatti. Nabal kɵnglidǝ huxal idi wǝ intayin mǝst bolup kǝtkǝnidi. Xunga Abigail ǝtisi tang atⱪuqǝ uningƣa ⱨeq nemǝ demidi.  
\v 37  Lekin ǝtisi Nabal mǝstliktin yexilgǝndǝ ayali uningƣa bolƣan wǝⱪǝlǝrni dǝp beriwidi, uning yüriki ɵlgǝndǝk bolup, ɵzi taxtǝk bolup ⱪaldi.  
\v 38  Wǝ xundaⱪ boldiki, tǝhminǝn on kündin keyin Nabalni Pǝrwǝrdigar urdi wǝ u ɵldi.   
\m
\v 39  Dawut Nabalning ɵlginini anglap: — Pǝrwǝrdigar mubarǝktur. Qünki U mǝn Nabaldin tartⱪan ⱨaⱪarǝt üqün dǝwayimni sorap Ɵz ⱪulini yamanliⱪtin saⱪlidi; ǝksiqǝ Pǝrwǝrdigar Nabalning yamanliⱪini ɵz bexiƣa yandurdi, dedi. Andin Abigailni ɵz ǝmrimgǝ alay dǝp, uningƣa sɵz ⱪilƣili ǝlqi mangdurdi.  
\v 40  Dawutning hizmǝtkarliri Karmǝlgǝ Abigailning ⱪexiƣa kelip uningƣa: — Seni ǝmrimgǝ alay dǝp Dawut sanga sɵz ⱪilƣili bizni ǝwǝtti, dedi.   
\m
\v 41  Abigail bolsa ⱪopup yüzini yǝrgǝ tǝgküdǝk tǝzim ⱪilip: — Mana, dediking ƣojamning hizmǝtkarlirining putlirini yuyuxⱪa ⱪul bolsun, dedi. \f □ \fr 25:41 \ft \+bd «Mana, dediking ƣojamning hizmǝtkarlirining putlirini yuyuxⱪa ⱪul bolsun»\+bd* — Israilda wǝ ottura xǝrⱪtǝ xundaⱪ adǝt barki, ɵygǝ meⱨman kǝlsǝ, saⱨibhan yaki hizmǝtkarliri ularning putlirini yuyidu.\f*  
\v 42  Andin Abigail xu ⱨaman ɵzigǝ ⱨǝmraⱨ bolƣan bǝx qɵrisi bilǝn exǝkkǝ minip Dawutning ǝlqilirining kǝynidin berip, uning ayali boldi.   
\m
\v 43  Dawut Yizrǝǝllik Aⱨinoamni ⱨǝm hotunluⱪⱪa alƣanidi. Xuning bilǝn bu ikkisi uningƣa hotun boldi.   
\m
\v 44  Lekin Saul Dawutⱪa hotun ⱪilip bǝrgǝn ⱪizi Miⱪalni Gallimdiki Laixning oƣli Faltiƣa hotunluⱪⱪa bǝrgǝnidi.\x + \xo 25:44 \xt 2Sam. 3:15\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 26
\s1 Dawut Saulni yǝnǝ rǝⱨim ⱪilip ayaydu  
\m
\v 1 Əmdi Zifliⱪlar Gibeaⱨƣa Saulning ⱪexiƣa kelip: — Dawut Yǝximonƣa yeⱪin Ⱨaⱪilaⱨ egizlikigǝ yoxurunuwaptu ǝmǝsmu? — dedi.   
\m
\v 2 Saul ⱪopup Israildin hillanƣan üq ming adǝmni elip, Zif qɵlidǝ Dawutni izdigili u yǝrgǝ bardi.  
\v 3 Saul bolsa yol boyida, Yǝximonƣa yeⱪin Ⱨaⱪilaⱨ egizlikidǝ qedir tikti. Dawut qɵldǝ turuwatatti; u Saulning qɵlgǝ ɵz kǝynidin qiⱪⱪinidin hǝwǝr tapⱪanda  
\v 4 Dawut paylaⱪqilarni mangdurup Saulning rastla kǝlgǝnlikini bildi.  
\v 5 Dawut ⱪopup Saul qedir tikkǝn jayƣa bardi; u Saul bilǝn ⱪoxun sǝrdari, Nǝrning oƣli Abnǝr yatⱪan yǝrni kɵrdi. Saul bolsa ⱪoxun istiⱨkami iqidǝ uhlap yatⱪanidi, adǝmliri qedirlirini uning ǝtrapiƣa tikkǝnidi.   
\m
\v 6 Dawut ǝmdi Ⱨittiylardin bolƣan Ahimǝlǝk wǝ Yoabning inisi Zǝruiyaning oƣli Abixayƣa: — Kim mǝn bilǝn lǝxkǝrgaⱨƣa qüxüp, Saulning yeniƣa baridu? — dǝp soridi. Abixay: — Mǝn sening bilǝn baray, dedi.   
\m
\v 7 Xuning bilǝn Dawut wǝ Abixay keqidǝ ⱪoxun bar yǝrgǝ beriwidi, mana Saul ⱪoxun istiⱨkami iqidǝ uhlap yatⱪanidi; uning nǝyzisi tǝkiyisining yenida yǝrgǝ ⱪadaⱪliⱪ turatti; Abnǝr bilǝn adǝmliri uning ǝtrapida yatatti.  
\v 8 Abixay Dawutⱪa: — Huda bügün düxminingni ⱪolungƣa tapxurdi. Sǝndin ɵtünimǝnki, manga nǝyzǝ bilǝn birla sanjip uni yǝrgǝ ⱪadap ⱪoyuxⱪa ijazǝt bǝrgǝysǝn! Ikki ⱪetim sanjiximning lazimi yoⱪtur, dedi.   
\m
\v 9 Dawut Abixayƣa: — Uni yoⱪatmiƣin. Kim Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨ ⱪilƣiniƣa ⱪol uzitip gunaⱨƣa tartilmiƣan? — dedi.   
\m
\v 10  Dawut yǝnǝ: — Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn \add ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki\add*, Pǝrwǝrdigar jǝzmǝn uni uridu; ya uning ɵlidiƣan küni kelidu ya u jǝnggǝ qüxüp ⱨalak bolidu.  
\v 11  Pǝrwǝrdigar meni Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨliginigǝ ⱪol uzitixidin saⱪliƣay! Əmma uning bexidiki nǝyzǝ bilǝn su idixini alƣin, andin ketǝyli, dedi.  
\v 12  Xuning bilǝn Dawut nǝyzǝ bilǝn idixni Saulning bexining yenidin elip, ikkisi qiⱪip kǝtti. Əmma ⱨeqkim kɵrmidi, tuyupmu ⱪalmidi ⱨǝm oyƣinip kǝtmidi, bǝlki ⱨǝmmisi uhlawǝrdi; qünki Pǝrwǝrdigar bir ⱪattiⱪ uyⱪuni ularning üstigǝ qüxürgǝnidi.   
\m
\v 13  Dawut uduldiki tǝrǝpkǝ ɵtüp yiraⱪraⱪ bir dɵngning tɵpisidǝ turdi; ularning ariliⱪi yiraⱪ idi.  
\v 14  Dawut ⱪoxun bilǝn nǝrning oƣli Abnǝrgǝ towlap: — Jawab bǝrmǝmsǝn, i Abnǝr! — dedi. Abnǝr: — Padixaⱨⱪa towliƣuqi kim sǝn? — dedi.   
\m
\v 15  Dawut Abnǝrgǝ: — Sǝn batur ǝmǝsmu? Israilda sanga kim tǝng kelǝlǝydu? Nemixⱪa ƣojang padixaⱨni ⱪoƣdimiding? Qünki hǝlⱪtin bir kixi ƣojang padixaⱨni ⱨalak ⱪilƣili kiriptu.  
\v 16  Sening bundaⱪ ⱪilƣining yahxi ǝmǝs! Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn \add ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki\add*, Pǝrwǝrdigar mǝsiⱨ ⱪilƣan ƣojanglarni ⱪoƣdimiƣanliⱪinglar üqün ɵlümgǝ layiⱪ boldunglar. Əmdi padixaⱨning nǝyzisi wǝ bexining yenidiki su idixining ⱪǝyǝrdilikigǝ ⱪarap beⱪinglar, dedi.   
\m
\v 17  Saul Dawutning awazini tonup: — Bu sening awazingmu, i oƣlum Dawut! — dedi. Dawut: — I ƣojam padixaⱨ, bu mening awazimdur, dedi.  
\v 18  U yǝnǝ: — Nemixⱪa ƣojam ɵz ⱪulini mundaⱪ ⱪoƣlaydu? Mǝn nemǝ ⱪiliptimǝn? Ⱪolumda nemǝ yamanliⱪ bar?  
\v 19  Əmdi ƣojam padixaⱨ ɵz ⱪulining sɵzigǝ ⱪulaⱪ salƣay. Pǝrwǝrdigar silini manga ⱪarxi ⱪozƣatⱪan bolsa bir ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪ uning kɵnglini razi ⱪilƣay; lekin insan baliliri bolsa, ular Pǝrwǝrdigarning aldida lǝnǝtkǝ ⱪalsun, qünki ularning ǝmdi meni Pǝrwǝrdigarning mirasidin bǝⱨrimǝn boluxtin mǝⱨrum ⱪilip, meni baxⱪa ilaⱨlarƣa ibadǝt ⱪil, degini bolidu. \f □ \fr 26:19 \ft \+bd «... Pǝrwǝrdigar silini manga ⱪarxi ⱪozƣatⱪan bolsa bir ⱨǝdiyǝ-ⱪurbanliⱪ uning kɵnglini razi ⱪilƣay...»\+bd* — mǝnisi: (1) Dawut mǝlum yamanliⱪ ⱪilƣan bolsa, Pǝrwǝrdigar uni ⱪurbanliⱪ arⱪiliⱪ kǝqürüm ⱪilidu; (2) Pǝrwǝrdigar Saulni jazalax üqün uni Dawutⱪa ⱪarxi qiⱪixⱪa ⱪozƣiƣan bolsa, xübⱨisizki, u ⱪurbanliⱪ arⱪiliⱪ Saulni kǝqürüm ⱪilidu. \+bd «qünki ularning ǝmdi meni Pǝrwǝrdigarning mirasidin bǝⱨrimǝn boluxtin mǝⱨrum \+bd*\+bdit ⱪilmaⱪqi\+bdit*...» — muxu yǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning mirasi»: (1) Huda Israilƣa wǝdǝ ⱪilƣan Ⱪanaan zeminini; (2) Hudaning ibadǝt qediridiki tüzümi arⱪiliⱪ bolƣan kɵp imtiyazlardin, jümlidin kaⱨin-lawiylar arⱪiliⱪ Hudaning tǝlim-kalamini anglaxtin bǝⱨrimǝn boluxni ɵz iqigǝ alidu. \+bd «\+bd*\+bdit ularning\+bdit* meni baxⱪa ilaⱨlarƣa ibadǝt ⱪil, degini bolidu» — Dawut ɵzi Israilning zeminidǝ turmiƣan bolƣaqⱪa, Hudaning ibadǝt qediriƣa baralmaydu.\f*  
\v 20  Əmdi mening ⱪenim Pǝrwǝrdigarning ⱨuzuridin yiraⱪ yǝrgǝ tɵkülmisun; qünki taƣlarda bir kǝklikni owliƣandǝk Israilning padixaⱨi bir yalƣuz bürgini izdigili qiⱪiptu, dedi.\x + \xo 26:20 \xt 1Sam. 24:15\x*   
\m
\v 21  Saul: — Mǝn gunaⱨ ⱪildim; yenip kǝlgin i oƣlum Dawut; mening jenim bügün kɵzliringdǝ ǝziz sanalƣini üqün mǝn sanga bundin keyin ⱨeq ziyan-zǝhmǝt yǝtküzmǝymǝn; mana, ǝhmǝⱪliⱪ ⱪildim, bǝk eziptimǝn, dedi.   
\m
\v 22  Dawut jawab berip: — Mana padixaⱨning nǝyzisi, ƣulamlardin biri kelip uni yandurup alsun.  
\v 23  Pǝrwǝrdigar ⱨǝr adǝmning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪi bilǝn sadiⱪliⱪiƣa ⱪarap yandurƣay. Qünki bügün Pǝrwǝrdigar silini mening ⱪolumƣa tapxurdi, lekin mǝn Pǝrwǝrdigarning mǝsiⱨliginigǝ ⱪol uzitixni halimidim.  
\v 24  Mana, bügün silining janliri mening kɵzlirimdǝ ǝziz bolƣandǝk mening jenim Pǝrwǝrdigarning kɵzidǝ ǝziz bolƣay, u meni ⱨǝmmǝ awariqiliktin ⱪutⱪuzƣay, dedi.   
\m
\v 25  Saul Dawutⱪa: — Əy oƣlum Dawut, bǝrikǝtlǝngǝysǝn. Sǝn jǝzmǝn uluƣ ixlarni ⱪilisǝn, ixliring jǝzmǝn rawajliⱪ bolidu, dedi. Andin Dawut ɵz yoliƣa kǝtti, Saulmu ɵz jayiƣa yenip bardi.   
\b  
\b  
\m  
\c 27
\s1 Dawut Filistiylǝrgǝ ⱪoxulidu  
\m
\v 1 Dawut kɵnglidǝ: — Ⱨaman bir küni Saulning ⱪolida ⱨalak bolidiƣan ohxaymǝn. Xunga Filistiylǝrning zeminiƣa tezdin ⱪeqip ketiximdin baxⱪa amal yoⱪ. Xundaⱪ ⱪilsam Saul Israil zemini iqidǝ meni tepixtin ümidsizlinip, izdǝxtin ⱪol üzidu, wǝ mǝn uning ⱪolidin ⱪutulimǝn, dǝp oylidi.  
\v 2 Xuning bilǝn Dawut ⱪopup uningƣa ǝgǝxkǝn altǝ yüz adǝmni elip Gatning padixaⱨi Maoⱪning oƣli Aⱪixning ⱪexiƣa bardi.  
\v 3 Əmdi Dawut wǝ adǝmliri, yǝni ⱨǝrbiri ɵz ailisidikilǝr bilǝn billǝ Gatta Aⱪix bilǝn turdi. Dawut ikki ayali, yǝni Yizrǝǝllik Aⱨinoam wǝ Nabalning tul hotuni Karmǝllik Abigail bilǝn billǝ xu yǝrdǝ turdi.   
\m
\v 4 Saul: — Dawut Gatⱪa ⱪeqiptu, degǝn hǝwǝrni angliƣanda, uni yǝnǝ izdǝp yürmidi.   
\m
\v 5 Dawut Aⱪixⱪa: — Əgǝr kɵzlirining aldida iltipat tapⱪan bolsam, olturuxum üqün sǝⱨradiki bir xǝⱨǝrdin bizgǝ bir jay bǝrgǝyla; ⱪulung ⱪandaⱪmu xaⱨanǝ xǝⱨǝrdǝ silining ⱪaxlirida tursun, dedi.   
\m
\v 6 U küni Aⱪix uningƣa Ziklag xǝⱨirini bǝrdi. Xuning üqün Ziklag bügünki küngiqǝ Yǝⱨuda padixaⱨliriƣa tǝwǝ bolup kǝlmǝktǝ.  
\v 7 Dawut Filistiylǝrning zeminida turƣan waⱪit bir yil tɵt ay boldi.   
\m
\v 8 Dawut bolsa ɵz adǝmliri bilǝn qiⱪip Gǝxuriylarƣa, Gǝzriylǝrgǝ wǝ Amalǝklǝrgǝ ⱨujum ⱪilip, ularni bulang-talang ⱪilip turatti (qünki ular ⱪǝdimdin tartip Xuriƣa kirix yolidin tartip Misir zeminiƣiqǝ bolƣan xu yurtta turatti).  
\v 9 Dawut \add ⱨǝrⱪetim\add* zemindikilǝrni ⱪirip ǝr yaki ayal bolsun, birnimu tirik ⱪaldurmaytti wǝ ⱪoy, kala, exǝk, tɵgǝ wǝ kiyim-keqǝklǝrni elip Aⱪixning yeniƣa yenip kelǝtti.   
\m
\v 10  Aⱪix: — Bügün ⱪaysi jaylarni bulang-talang ⱪildinglar, dǝp soraytti; Dawut: — Yǝⱨuda zeminining jǝnub tǝripini, Yǝraⱨmǝǝlliklǝrning jǝnub tǝripini wǝ Keniylǝrning jǝnub tǝripini bulang-talang ⱪilduⱪ, dǝytti.   
\m
\v 11  Dawut ǝr yaki ayallarning birinimu Gatⱪa tirik elip kǝlmǝytti; qünki u: — Ular bizning toƣrimizdin, «Dawut undaⱪ-mundaⱪ ⱪildi» dǝp gǝp ⱪilixi mumkin, dǝytti. Dawut Filistiylǝrning zeminida turƣan waⱪtida u daim xundaⱪ ⱪilatti.   
\m
\v 12  Xunga Aⱪix Dawutⱪa ixǝndi: — «Əmdi u hǝlⱪi Israilni ɵzidin sǝskǝndürüwǝtti; mening hizmitimdǝ mǝnggü ⱪul bolidu», dǝp oylidi.   
\b  
\b  
\m  
\c 28
\s1 Ən-Dordiki jadugǝr ayal  
\m
\v 1 U künlǝrdǝ Filistiylǝr Israilƣa ⱪarxi jǝng ⱪilix üqün ɵz ⱪoxunlirini yiƣdi. Aⱪix Dawutⱪa: — Bilixing kerǝkki, adǝmliringni elip mening bilǝn jǝzmǝn jǝnggǝ qiⱪixing lazim, dedi.   
\m
\v 2 Dawut Aⱪixⱪa: — Undaⱪta sili ⱪullirining nemǝ ⱪilalaydiƣanliⱪini bilip ⱪalila — dedi. Aⱪix Dawutⱪa: — Mana, seni ɵzümgǝ mǝnggülük pasiban ⱪilay, dedi.   
\m
\v 3 (Samuil ɵlgǝnidi wǝ pütkül Israil uning üqün matǝm tutup uni ɵz xǝⱨiri bolƣan Ramaⱨda dǝpnǝ ⱪilƣanidi. Saul bolsa jinkǝxlǝr bilǝn palqilarni zemindin ⱪoƣlap qiⱪardi). \f □ \fr 28:3 \ft \+bd «Saul bolsa jinkǝxlǝr bilǝn palqilarni zemindin ⱪoƣlap qiⱪardi»\+bd* — muxu yǝrdǝ «jinkǝxlǝr» ɵlgǝnlǝrning roⱨlirini qaⱪirƣuqilarni kɵrsitidu. Muxundaⱪ ⱨǝrikǝtlǝr Tǝwratta ⱪattiⱪ mǝn’i ⱪilinƣan; ǝmǝliyǝttǝ, undaⱪ ⱪilƣan kixilǝr daim degüdǝk jinlar tǝripidin aldinip ketidu.\f*  \x + \xo 28:3 \xt 1Sam. 25:1\x*  
\v 4 Filistiylǝr toplixip qiⱪip Xunǝmdǝ qedir tikti. Saulmu ⱨǝm pütkül Israilni yiƣip, Gilboaⱨda qedir tikti.  
\v 5 Saul ǝmdi Filistiylǝrning ⱪoxun bargaⱨini kɵrgǝndǝ ⱪorⱪup, yüriki su bolup kǝtti.   
\m
\v 6 Saul Pǝrwǝrdigardin yol soridi; lekin Pǝrwǝrdigar ya qüx bilǝn ya «urim» bilǝn ya pǝyƣǝmbǝrlǝr arⱪiliⱪ uningƣa jawab bǝrmidi. \f □ \fr 28:6 \ft \+bd «Pǝrwǝrdigar ya qüx bilǝn ya «urim» bilǝn ... uningƣa jawab bǝrmidi»\+bd* — «urim» birhil tax. U kaⱨin kiygǝn «ǝfod»ning yanquⱪida turidu. Bu taxlar arⱪiliⱪ Israil hǝlⱪi Hudadin yol sorisa bolatti. «Mis.» 28:28-30ni kɵrüng.\f*   
\m
\v 7 Xuning bilǝn Saul hizmǝtkarliriƣa: — Manga palqi jinkǝx bir hotunni tepip beringlar, mǝn berip uningdin yol soray, dedi. Hizmǝtkarliri uningƣa: — Ən-Dorda jinkǝx bir hotun bar ikǝn, dedi. \f □ \fr 28:7 \ft \+bd «Manga palqi jinkǝx bir hotunni tepip beringlar»\+bd* — «palqi jinkǝx hotun» ibraniy tilida: «palqi jini bar hotun» yaki «palqi jinni qaⱪirƣuqi hotun» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Muxu sɵzlǝr uningƣa qaplaxaⱪan jin heli küqlük ikǝn, degǝnni puritidu.\f*  
\v 8 Saul niⱪablinip, baxⱪa kiyimlǝrni kiyip ikki adǝmni ⱨǝmraⱨ ⱪilip bardi. Ular keqisi berip hotunning ⱪexiƣa kǝldi. U hotunƣa: — Manga jin qaⱪirip pal eqip, mǝn degǝn birsini ⱪeximƣa kǝltürgin, dedi.   
\m
\v 9 Hotun uningƣa: — Mana, Saulning ⱪilƣanlirini, yǝni zemindin jinkǝxlǝrni wǝ palqilarni yoⱪatⱪanliⱪini ɵzüng bilisǝn; nemixⱪa meni ɵltürüxkǝ jenimƣa tuzaⱪ ⱪoyisǝn, dedi.   
\m
\v 10  Saul uningƣa Pǝrwǝrdigar bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilip: — Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilimǝnki, bu ix üqün sanga jaza bolmaydu, dedi.   
\m
\v 11  Hotun: — Sanga kimni qiⱪirimǝn? — dǝp soridi. U: — Manga Samuilni qiⱪarƣin, dedi.   
\m
\v 12  Hotun Samuilni kɵrgǝndǝ ⱪattiⱪ awaz bilǝn qirⱪiridi, andin Saulƣa: — Nemixⱪa meni gollaysǝn? Sǝn ɵzüng Saulƣu! — dedi.   
\m
\v 13  Padixaⱨ uningƣa: — Ⱪorⱪmiƣin! Nemini kɵrdüng? — dedi. U Saulƣa: — Mǝn bir ilaⱨning yǝrdin qiⱪⱪinini kɵrdüm, dedi.   
\m
\v 14  U: — Uning ⱪiyapiti ⱪandaⱪ ikǝn? dedi. Hotun: — Ⱪeri bir boway qiⱪiwatidu; u yepinqa kiygǝnikǝn, dedi. Saul: — U Samuil ikǝn, dǝp bilip, yüzini yǝrgǝ yeⱪip tǝzim ⱪildi.   
\m
\v 15  Samuil Saulƣa: — Nemixⱪa meni awarǝ ⱪilip qiⱪarding? — dedi. Saul: — Mǝn tolimu pǝrixan boldum; qünki Filistiylǝr manga ⱪarxi jǝng ⱪiliwatidu, wǝ Huda mǝndin yiraⱪlap, manga yaki pǝyƣǝmbǝrlǝr arⱪiliⱪ yaki qüxlǝr arⱪiliⱪ ⱨeq jawab bǝrmǝywatidu. Xunga mening nemǝ ⱪilixim kerǝklikini manga bildürgǝysǝn dǝp, seni qaⱪirdim, dedi.   
\m
\v 16  Samuil: — Pǝrwǝrdigar sǝndin yiraⱪlap, düxmining bolƣandin keyin nemixⱪa mǝndin mǝsliⱨǝt soraysǝn? — dedi.   
\m
\v 17 —Pǝrwǝrdigar Ɵzi üqün mǝn arⱪiliⱪ eytⱪinini ⱪildi; Pǝrwǝrdigar padixaⱨliⱪni ⱪolungdin yirtip elip, ⱪoxnangƣa, yǝni Dawutⱪa bǝrdi. \f □ \fr 28:17 \ft \+bd «Pǝrwǝrdigar ɵzi üqün mǝn arⱪiliⱪ eytⱪinini ⱪildi; Pǝrwǝrdigar padixaⱨliⱪni ... ⱪoxnangƣa, yǝni Dawutⱪa bǝrdi»\+bd* — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Samuil ǝslidǝ Saulƣa: «Pǝrwǝrdigar bügün Israilning padixaⱨliⱪini sǝndin yirtip elip sǝndin ǝwzǝl bolƣan bir yeⱪiningƣa tapxurdi» dǝp Hudaning jazasini uⱪturƣanidi (15:28).\f*  
\v 18  Sǝn Pǝrwǝrdigarning sɵzigǝ ⱪulaⱪ salmay, uning Amalǝklǝrgǝ ⱪaratⱪan ⱪattiⱪ ƣǝzipini yürgüzmigining üqün Pǝrwǝrdigar bügün sanga xu ixni ⱪildi.  
\v 19  Pǝrwǝrdigar ɵzüng bilǝn Israilnimu Filistiylǝrning ⱪoliƣa tapxuridu; ǝtǝ sǝn wǝ oƣulliring mening bilǝn billǝ bolisilǝr; wǝ Pǝrwǝrdigar Israilning ⱪoxuninimu Filistiylǝrning ⱪoliƣa tapxuridu, dedi.   
\m
\v 20  Saul xuan yǝrgǝ düm yiⱪildi, Samuilning sɵzliridin ⱪattiⱪ ⱪorⱪup kǝtti; bir keqǝ-kündüz tamaⱪmu yemigǝqkǝ, maƣdurimu ⱪalmidi.   
\m
\v 21  Ayal ǝmdi Saulning ⱪexiƣa berip uning tolimu pǝrixan bolƣinini kɵrüp, uningƣa: — Mana, dedǝkliri jenini alⱪiniƣa elip ⱪoyup tapiliƣanliriƣa binaǝn ⱪildim.  
\v 22  Əmdi silidin ɵtünimǝn, dediklirining sɵzigǝ kirgǝyla; meni silining aldiliriƣa bir qixlǝm nan kǝltürüxkǝ uniƣayla; xuning bilǝn sili yǝp ⱪuwwǝt tepip andin ɵz yolliriƣa ketǝlǝyla, dedi.   
\m
\v 23  Lekin u rǝt ⱪilip: — Yemǝymǝn, dǝp unimidi. Uning hizmǝtkarliri ⱨǝm ayalmu yeyixni uningƣa dǝwǝt ⱪilixti; u yǝrdin ⱪopup kariwatta olturdi.  
\v 24  Ayalning ɵyidǝ bir bordaⱪ mozay bar idi. U dǝrⱨal uni soydi; ⱨǝm hemir yuƣurup petir nan pixürüp bǝrdi.  
\v 25  U uni Saul bilǝn hizmǝtkarlirining aldiƣa ⱪoydi. Ular yǝp bolup, xu keqisi kǝtti.   
\b  
\b  
\m  
\c 29
\s1 Filistiy ǝmirlǝr Dawutni ɵz sepidin qiⱪiriwetidu  
\m
\v 1 Filistiylǝr ⱨǝmmǝ ⱪoxunlirini yiƣip Afǝktǝ jǝm ⱪildi; Israillar Yizrǝǝldiki bulaⱪning yenida qedir tikti.  
\v 2 Filistiylǝrning sǝrdarliri yüz yaki mingdin ǝskǝrni baxlap, sǝp tizip kǝldi; ularning kǝynidin Dawut ɵz adǝmlirini baxlap Aⱪix bilǝn qiⱪip sǝp tüzdi.   
\m
\v 3 Filistiylǝrning ǝmirliri: — Bu Ibraniylar bu yǝrdǝ nemǝ ix ⱪilidu? — dedi. Aⱪix Filistiylǝrning ǝmirlirigǝ: — Bu Israilning padixaⱨi Saulning hizmǝtkari Dawut ǝmǝsmu? U bu yǝrdǝ birnǝqqǝ kün, birnǝqqǝ yillardin beri mǝn bilǝn turƣan ǝmǝsmu? U manga kǝlgǝn kündin tartip bu küngiqǝ uningdin ⱨeq ǝyib bayⱪimidim, dedi.   
\m
\v 4 Əmma Filistiylǝrning ǝmirliri uningƣa aqqiⱪlandi. Filistiylǝrning ǝmirliri uningƣa: — Uni ⱪayturuwǝt! Bu kixi sǝn ɵzüng uningƣa orunlaxturƣan jayƣa kǝtsun; biz bilǝn billǝ soⱪuxⱪa qüxmisun, bolmisa, u soⱪuxta bizgǝ rǝⱪib bolup ⱪelixi mumkin. Bu adǝm ɵz ƣojisi bilǝn nemisi arⱪiliⱪ yarixidu? Bu adǝmlǝrning baxlirini elix bilǝn bolmamdu? \x + \xo 29:4 \xt 1Tar. 12:20\x*  
\v 5 Bu ⱪiz-ayallar burun uning toƣrisida ussul oynap ⱪoxaⱪ ⱪetip: — Saul minglap ɵltürdi, wǝ Dawut on minglap ɵltürdi, degǝn Dawut ǝmǝsmu? — dedi.\x + \xo 29:5 \xt 1Sam. 18:7\x*   
\m
\v 6 Aⱪix Dawutni qaⱪirip uningƣa: — Pǝrwǝrdigarning ⱨayati bilǝn \add ⱪǝsǝm ⱪilip eytimǝnki\add*, sǝn durus adǝmsǝn, sening mening bilǝn lǝxkǝrgaⱨda hizmǝttǝ boluxung kɵzlirimdǝ yahxi ixtur; qünki manga kǝlgǝn künidin tartip bu küngiqǝ sǝndin ⱨeq yamanliⱪ bayⱪimidim. Lekin sǝn ǝmirlǝrgǝ yaⱪmapsǝn. \f □ \fr 29:6 \ft \+bd «sening mening bilǝn lǝxkǝrgaⱨda hizmǝttǝ boluxung...»\+bd* — ibraniy tilida «sening mening bilǝn lǝxkǝrgaⱨƣa kirip-qiⱪixing».\f*  
\v 7 Xunga tinq-aman yenip kǝtkin, bolmisa Filistiylǝrning ǝmirlirini narazi ⱪilip ⱪoyisǝn, dedi.   
\m
\v 8 Dawut Aⱪixⱪa: — Mǝn nemǝ ⱪildim? Silining ⱪaxliriƣa kǝlgǝn kündin tartip bu küngiqǝ ⱪilƣan ⱪaysi \add yamanliⱪim\add* üqün meni ƣojam padixaⱨning düxmǝnliri bilǝn soⱪuxⱪili barƣuzmayla? — dedi.   
\m
\v 9 Aⱪix Dawutⱪa jawab berip: — Kɵzlirimdǝ Hudaning bir pǝrixtisidǝk manga yahxi ikǝnlikingni bilimǝn. Lekin Filistiylǝrning ǝmirliri seni biz bilǝn billǝ jǝnggǝ qiⱪmisun dǝwatidu, dedi.   
\m
\v 10  Xunga ǝtǝ sǝⱨǝrdǝ ⱪopunglar, ɵzüng wǝ billǝ kǝlgǝnlǝr, yǝni mǝn hojangning hizmǝtkarliri; sǝⱨǝrdǝ ⱪopunglar, tang yoruxi bilǝnla qiⱪip ketinglar, dedi.   
\m
\v 11  Xunga Dawut ɵz adǝmliri bilǝn sǝⱨǝrdǝ turup Filistiylǝrning zeminiƣa mangdi. Filistiylǝr bolsa Yizrǝǝlgǝ qiⱪti.   
\b  
\b  
\m  
\c 30
\s1 Dawut Amalǝklǝrdin bala-qaⱪilirini ⱪutⱪuzidu  
\m
\v 1 Xundaⱪ boldiki, Dawut wǝ adǝmliri üqinqi küni Ziklagⱪa yetip kǝldi; mana, Amalǝklǝr jǝnub tǝrǝpkǝ wǝ Ziklagⱪa ⱨujum ⱪilip, Ziklagni wǝyran ⱪilip ot ⱪoyup kɵydürgǝnidi.  
\v 2 Ular xǝⱨǝrdiki ⱪiz-ayallarni, qong bolsun, kiqik bolsun, ularning ⱨǝmmisini ǝsirgǝ aldi. Ulardin ⱨeqkimni ɵltürmǝy, ⱨǝmmisini elip, yoliƣa qiⱪⱪanidi.   
\m
\v 3 Dawut ɵz adǝmliri bilǝn xǝⱨǝrgǝ kǝlgǝndǝ, mana, xǝⱨǝr alliⱪaqan kɵyüp tügigǝnidi; ularning ayalliri wǝ oƣul-ⱪizliri ǝsirgǝ elinƣanidi.  
\v 4 Əmdi Dawut wǝ uning bilǝn billǝ bolƣan hǝlⱪ ⱪattiⱪ yiƣa-zar kɵtürüxti, taki maƣduri ⱪalmiƣuqǝ yiƣlaxti.  
\v 5 Dawutning ikki ayali, Yizrǝǝllik Aⱨinoam bilǝn Karmǝllik Nabaldin tul ⱪalƣan Abigailmu ǝsirgǝ elinƣanidi.  
\v 6 Dawut ⱪattiⱪ azablandi; qünki barliⱪ halayiⱪ, ⱨǝrbiri ɵz oƣul-ⱪizliri üqün ⱪayƣurup ƣǝzǝplinip uni qalma-kesǝk ⱪilip ɵltürǝyli, deyixiwatatti. Əmma Dawut ɵzini Hudasi Pǝrwǝrdigardin küq-ⱪuwwǝtlǝndürdi.   
\m
\v 7 Dawut Ahimǝlǝkning oƣli kaⱨin Abiyatarƣa: — Əfodni yenimƣa elip kǝlgin, dedi.\f □ \fr 30:7 \ft \+bd «Əfodni yenimƣa elip kǝlgin»\+bd* — «ǝfod» toƣruluⱪ 2:18diki izaⱨatni kɵrüng.\f*   
\m
\v 8 Dawut Pǝrwǝrdigardin: — Bu ⱪoxunni ⱪoƣlaymu? Ularƣa yetixǝlǝrmǝnmu? — dǝp soridi. U: — Ⱪoƣla; sǝn jǝzmǝn ularƣa yetixiwalisǝn ⱨǝm ⱨǝmmisini ⱪayturup kelǝlǝysǝn, dedi.   
\m
\v 9 Dawut wǝ uning bilǝn billǝ bolƣan altǝ yüz adǝm berip Besor wadisiƣa yetip kǝlgǝndǝ, kǝynidǝ sɵrülüp ⱪalƣanlar xu yǝrdǝ ⱪaldi.  
\v 10  Dawut ɵzi tɵt yüz adǝm bilǝn dawamliⱪ ⱪoƣlap mangdi; ikki yüz adǝm ⱨalsirap kǝtkǝqkǝ, Besor wadisidin ɵtǝlmǝy kǝynidǝ ⱪalƣanidi.   
\m
\v 11  Ular dalada Misirliⱪ bir adǝmni uqratti. Ular uni Dawutning ⱪexiƣa elip kelip, uningƣa nan berip yegüzdi, su iqküzdi;  
\v 12  uningƣa bir parqǝ ǝnjür poxkili bilǝn ikki kixmix poxkilinimu bǝrdi. U bularni yǝp, uningƣa ⱪaytidin jan kirdi; qünki u üq keqǝ-kündüz nan yemigǝn, sumu iqmigǝnidi.  
\v 13  Dawut uningdin: — Sǝn kimgǝ tǝwǝ? Sǝn ⱪǝyǝrliksǝn? — dǝp soridi. U: — Mǝn Misirliⱪ yigit bolup, bir Amalǝkning ⱪulimǝn. Lekin mǝn üq kün ilgiri kesǝl bolup ⱪalƣaqⱪa, ƣojam meni taxliwǝtti.  
\v 14  Biz ǝsli Kǝrǝtiylǝrning yurtining jǝnub tǝripigǝ wǝ Yǝⱨuda zeminiƣa wǝ Kalǝbning zeminining jǝnub tǝripigǝ ⱨujum ⱪilip bulang-talang ⱪilduⱪ; xundaⱪla Ziklagni kɵydurüwǝtkǝniduⱪ, dedi.   
\m
\v 15  Dawut uningdin: — Bizni u \add düxmǝn\add* ⱪoxuni tǝrǝpkǝ baxlap baralamsǝn, dedi. U: — Hudaning nami bilǝn mǝn seni ɵltürmǝymǝn, seni ƣojangning ⱪoliƣimu tutup bǝrmǝymǝn dǝp ⱪǝsǝm ⱪilsila, silini u ⱪoxunning ⱪexiƣa baxlap baray, dedi.   
\m
\v 16  Uni u yǝrgǝ baxlap barƣanda, mana ular pütkül yǝrgǝ yeyilip, yǝp-iqip Filistiylǝrning zeminidin ⱨǝm Yǝⱨuda zeminidin alƣan qong oljiliridin hux bolup ussul oynixiwatatti.   
\m
\v 17  Əmma Dawut xu küni gugumdin tartip ikkinqi küni kǝqkiqǝ ularni urup ⱪirdi. Tɵgigǝ minip bǝdǝr ⱪaqⱪan tɵt yüz yigittin baxⱪa ⱨeqbir adǝm ⱪeqip ⱪutulmidi;  
\v 18  wǝ Dawut Amalǝklǝr buluwalƣan ⱨǝmmǝ nǝrsini yandurup aldi; ɵzining ikki ayalinimu ⱪutⱪuzuwaldi.  
\v 19  Amalǝklǝr elip kǝtkǝn oƣul-ⱪiz, mal-mülüklǝr wǝ baxⱪa ⱨǝmmǝ nǝrsini Dawut ulardin ⱪayturuwaldi. Ⱨeqnemǝ, qong bolsun kiqik bolsun qüxüp ⱪalmiƣanidi.   
\m
\v 20  \add Dawutning adǝmlidi\add* ⱪayturuwalƣan mallirining aldiƣa \add olja alƣan\add* baxⱪa ⱪoy wǝ kala padilarni selip ⱨǝydǝp ketiwatatti. \add Uning adǝmliri\add* ketiwetip: — Bular Dawutning oljisi, deyixti; Dawut ularning ⱨǝmmisini ɵzigǝ aldi.\f □ \fr 30:20 \ft \+bd «Dawutning adǝmlidi ⱪayturuwalƣan mallirining aldiƣa ... baxⱪa ⱪoy wǝ kala padilarni selip ⱨǝydǝp ketiwatatti»\+bd* — bǝlkim Amalǝklǝr ilgiri Dawut wǝ adǝmliridin buluwalƣan mal ǝmǝs, bǝlki Amalǝklǝrning ɵzlirining baxⱪa malliri boluxi mumkin.\f*   
\m
\v 21  Dawut ⱨalsizlinip ɵzi bilǝn billǝ baralmiƣan Besor wadisining boyida ⱪaldurup kǝtkǝn ikki yüz adǝmning ⱪexiƣa yetip kǝldi; ular Dawut wǝ uning bilǝn kǝlgǝn adǝmlǝrning aldiƣa qiⱪti, Dawut hǝlⱪning ⱪexiƣa berip ularƣa salam ⱪildi.   
\m
\v 22  Lekin Dawut bilǝn barƣanlarning arisidiki rǝzil adǝmlǝr wǝ ǝrzimǝslǝrning ⱨǝmmisi ⱪopup: — Bular biz bilǝn barmiƣandin keyin biz yandurup alƣan oljidin ularƣa ⱨeq nemǝ bǝrmǝyli. Ular pǝⱪǝt ⱨǝrbiri ɵz hotun-balilirini elip kǝtsun, dedi. \f □ \fr 30:22 \ft \+bd «rǝzil adǝmlǝr wǝ ǝrzimǝslǝr...»\+bd* — ibraniy tilida: «rǝzil adǝmlǝr wǝ Belialning (Iblisning) oƣulliri...».\f*  
\v 23  Əmma Dawut: — Yaⱪ, i buradǝrlirim; Pǝrwǝrdigar bizgǝ tǝⱪsim ⱪilƣanni \add ularƣimu tǝⱪsim\add* ⱪilmisaⱪ bolmaydu. Qünki U bizni ⱪoƣdap bizningkigǝ tajawuz ⱪilƣanlarni ⱪolimizƣa tapxurdi.  
\v 24  Bu ixta kim silǝrgǝ maⱪul dǝydu? Qünki soⱪuxⱪa qüxkǝnning ülüxi ⱪandaⱪ bolsa yük-taⱪlarƣa ⱪariƣuqilarningmu ülüxi xundaⱪ bolidu; ⱨǝmmǝ adǝm tǝng bɵlüxsun — dedi.  
\v 25  Xu kündin tartip bu Israil üqün ⱨɵküm-bǝlgilimǝ ⱪilip bekitildi. Bügüngiqǝ ⱨǝm xundaⱪ.  
\v 26  Dawut Ziklagⱪa yetip kǝlgǝndǝ, oljidin dostliri bolƣan Yǝⱨuda aⱪsaⱪalliriƣa ǝwǝtip: — Mana, Pǝrwǝrdigarning düxmǝnliridin alƣan olja silǝrgǝ bir sowƣat bolsun, dedi.   
\m
\v 27  U oljidin ⱨǝm Bǝyt-Əldikilǝrgǝ, jǝnubiy Ramottikilǝrgǝ, Yattirdikilǝrgǝ,  
\v 28  Aroǝrdikilǝrgǝ, Sifmottikilǝrgǝ, Əxtǝmoadikilǝrgǝ,  
\v 29  Raⱪaldikilǝrgǝ, Yǝraⱨmǝǝlliklǝrning xǝⱨǝrliridikilǝrgǝ wǝ Keniylǝrning xǝⱨǝrliridikilǝrgǝ,  
\v 30  Hormaⱨtikilǝrgǝ, Ⱪoraxandikilǝrgǝ, Ataⱪtikilǝrgǝ, \f □ \fr 30:30 \ft \+bd «Ⱪoraxandikilǝrgǝ...»\+bd* — yaki «Boraxandikilǝrgǝ...».\f*  
\v 31  Ⱨebrondikilǝrgǝ wǝ Dawut wǝ adǝmliri billǝ yürgǝn ⱨǝmmǝ yǝrdikilǝrgǝ sowƣat ǝwǝtti.   
\b  
\b  
\m  
\c 31
\s1 Saul ⱪaza ⱪilidu, Israil mǝƣlup bolidu  
\r 1Tar. 10:1-12  
\m
\v 1 Əmdi Filistiylǝr Israil bilǝn jǝng ⱪildi. Israilning adǝmliri Filistiylǝrning aldidin ⱪeqip, Gilboa teƣida ⱪirip yiⱪitildi.  
\v 2 Filistiylǝr Saul wǝ uning oƣullirini tap besip ⱪoƣlawatatti. Filistiylǝr bolsa Saulning oƣulliri Yonatan, Abinadab, Mǝlkixuani urup ɵltürdi.  
\v 3 Saulning ǝtrapini urux ⱪaplidi; oⱪyaqilar Saulƣa yetixti; u ya oⱪi bilǝn eƣir yarilanduruldi.   
\m
\v 4 Andin Saul yaraƣ kɵtürgüqisigǝ: — Ⱪiliqingni suƣurup meni sanjip ɵltürüwǝtkin; bolmisa bu hǝtnisizlǝr kelip meni sanjip, meni horluⱪⱪa ⱪoyuxi mumkin, dedi. Lekin yaraƣ kɵtürgüqisi intayin ⱪorⱪup ketip, unimidi. Xuning bilǝn Saul ⱪiliqni elip üstigǝ ɵzini taxlidi.  
\v 5 Yaraƣ kɵtürgüqisi Saulning ɵlginini kɵrüp, umu ohxaxla ɵzini ⱪiliqning üstigǝ taxlap uning bilǝn tǝng ɵldi.  
\v 6 Xuning bilǝn Saul, üq oƣli, yaraƣ kɵtürgüqisi wǝ uning ⱨǝmmǝ adǝmliri xu kündǝ biraⱪla ɵldi.   
\m
\v 7 Əmdi wadining u tǝripidiki ⱨǝmdǝ Iordan dǝryasining bu yeⱪidiki Israillar ǝskǝrlirining ⱪaqⱪanliⱪini wǝ Saul bilǝn oƣullirining ɵlginini kɵrginidǝ, xǝⱨǝrlǝrni taxlap ⱪaqti, Filistiylǝr kelip u jaylarda orunlaxti.\f □ \fr 31:7 \ft \+bd «Iordan dǝryasining bu yeⱪi...»\+bd* — bǝlkim Iordan dǝryasining ƣǝrbiy tǝripini kɵrsitidu.\f*   
\m
\v 8 Əmdi xundaⱪ boldiki, ǝtisi Filistiylǝr ɵltürülgǝnlǝrning kiyim-keqǝklirini salduruwalƣili kǝlgǝndǝ Gilboa teƣida Saul bilǝn oƣullirining ɵlük yatⱪanliⱪini kɵrdi.  
\v 9 Ular uning bexini kesip sawut-yaraƣlirini saldurup bularni Filistiylǝrning zeminining ⱨǝmmǝ yǝrlirigǝ apirip buthanilirida wǝ hǝlⱪning arisida bu hux hǝwǝrni tarⱪatti. \f □ \fr 31:9 \ft \+bd «Ular ... sawut-yaraƣlirini saldurup bularni Filistiylǝrning zeminining ⱨǝmmǝ yǝrlirigǝ apirip buthanilirida ...hux hǝwǝrni tarⱪatti»\+bd* — yaki «Ular ... sawut-yaraƣlirini saldurup, elanqilarni Filistiylǝrning zeminining ⱨǝmmǝ yǝrlirigǝ ǝwǝtip buthanilirida ...hux hǝwǝrni tarⱪatti».\f*  \x + \xo 31:9 \xt 1Tar. 10:9\x*  
\v 10  Ular uning sawut-yaraƣlirini Axtarot buthanisida ⱪoyup ɵlükini Bǝyt-Xan xǝⱨiridiki sepilƣa esip ⱪoydi.   
\m
\v 11  Əmdi Yabǝx-Gileadta olturƣuqilar Filistiylǝrning Saulƣa nemǝ ⱪilƣinini angliƣanda  
\v 12  ularning iqidiki ⱨǝmmǝ baturlar atlinip keqiqǝ mengip, Saul bilǝn oƣullirining ɵlüklirini Bǝyt-Xandiki sepildin qüxürüp, ularni Yabǝxkǝ elip berip u yǝrdǝ kɵydürdi.  
\v 13  Andin ularning sɵngǝklirini Yabǝxtiki yulƣunning tüwigǝ dǝpnǝ ⱪilip yǝttǝ kün roza tutti.