\id PSA
\h Zebur 
\toc1 Zebur 
\toc2 Zebur 
\toc3 Zeb. 
\mt1 Zebur  
\c 1
\s1 Birinchi Bölüm •••• 1-küy •••• Itaetmen ademning bexti  
\m
\v 1 Rezillerning gépi boyiche mangmaydighan,  
\m Gunahkarlarning yolida turmaydighan,  
\m Mesxire qilghuchining ornida olturmaydighan adem bext tapur!\x + \xo 1:1 \xt Zeb. 26:4-5; Pend. 1:10, 15; 4:14, 15; 1Kor. 15:33; Ef. 5:11\x*   
\m
\v 2 Uning xursenliki peqet Perwerdigarning tewrat-qanunidilidur;  
\m U Perwerdigarning qanunini kéche-kündüz séghinip oylaydu.\x + \xo 1:2 \xt Qan. 6:6-9; 17:19; Ye. 1:8; Zeb. 112:1; 119:1\x*   
\m
\v 3 U xuddi ériq boyigha tikilgen,  
\m Öz peslide méwisini béridighan,  
\m Yopurmaqliri solashmaydighan derextektur;  
\m U némila qilsa ronaq tapidu.\f □ \fr 1:3 \ft \+bd «U némila qilsa ronaq tapidu»\+bd* — bu yerdiki «u», Xudaning yolida mangidighan ademlerni körsitidu.\f*  \x + \xo 1:3 \xt Yer. 17:8\x*   
\m
\v 4 Rezil ademler bolsa undaq bolmas;  
\m Ular xuddi shamal uchuriwetken tozandektur.\x + \xo 1:4 \xt Ayup 21:18; Zeb. 35:5; Yesh. 17:13; 29:5; Hosh. 13:3\x*   
\m
\v 5 Shuning üchün reziller soraq künide tik turalmaydu,  
\m Gunahkarlar heqqaniylarning jamaitide héch béshini kötürüp turalmaydu.   
\m
\v 6 Chünki Perwerdigar heqqaniylarning yolini könglige pükken;  
\m Rezillerning yoli bolsa yoqilidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 2-küy •••• Xudaning Mesihi barliq ellerni idare qilidu  
\m
\v 1 Eller némishqa chuqan salidu?  
\m Néme üchün xelqler bikardin-bikar suyiqest oylaydu?\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «Eller némishqa chuqan salidu?»\+bd* — Zeburdiki küylerde, «eller» yaki «yat eller» bolsa, Israil xelqidin bashqa herbir xelq-milletni körsitidu.\f*  \x + \xo 2:1 \xt Ros. 4:25\x*   
\m
\v 2 Dunyadiki padishahlar sepke tizilip,  
\m Emeldarlar qara niyet eyliship,  
\m Perwerdigar we Uning Mesihi bilen qarshiliship: — \f □ \fr 2:2 \ft \+bd «Perwerdigar we Uning Mesihi»\+bd* — «Mesih» mushu yerde, kona bir örp-adetke qaritilghan. Tewrattiki belgilimide, yéngi padishah tiklinish murasimida béshigha puraqliq zeytun méyi quyulatti. Bu «mesih qilish» («mesihlesh») dep atalghan. «Yeshaya» kitab, 61-babta «mesih qilish» dégen söz bolsa, kélidighan Qutquzghuchining wujudigha may emes, belki Muqeddes Roh quyulidighanliqini körsitidu. Mushu ayettimu oxshashla, «Mesih» Muqeddes Roh bilen «mesih qilin’ghan adem»ni körsitidu.\f*   
\m
\v 3 «Ularning cheklimilirini chörüwéteyli,  
\m Ularning asaretlirini buzup tashlayli!» — déyishidu.\f □ \fr 2:3 \ft \+bd «Ularning cheklimilirini chörüwéteyli, Ularning asaretlirini buzup tashlayli!»\+bd* — «Ular» «Xuda we Uning Mesihi»ni körsitidu.\f*   
\m
\v 4 Asmanda olturghuchi külidu,  
\m Reb ularni mazaq qilidu;   
\m
\v 5 Hem achchiqida ulargha sözlep,  
\m Qehri bilen ularni wehimige sélip: —   
\m
\v 6 «Özüm bolsam Zionda, yeni muqeddes téghimda,  
\m Özüm mesih qilghan padishahni tiklidim».\f □ \fr 2:6 \ft \+bd «Zion.., yeni muqeddes téghim..»\+bd* — «Zion téghi» Yérusalém we muqeddes ibadetxana bu tagh üstige qurulghan. «Zion» (yaki «Sion») eslide «körünerlik» dégen menide. U Xudaning Öz xelqige himaye bolghanliqigha simwol qilinidu. \+bd «Özüm mesih qilghan padishahni tiklidim»\+bd* — yuqiridiki 2-ayettiki, «Mesih» toghrisidiki izahatni körüng.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xuda teyinligen Mesih-Padishah söz qilidu  
\m
\v 7 «Men \add ershtiki\add* permanni jakarlaymenki,  
\m Perwerdigar manga: —  
\m «Sen Méning oghlum;  
\m Özüm séni bügünki künde tughuldurdum;\x + \xo 2:7 \xt Ros. 13:33; Ibr. 1:5; 5:5\x*   
\m
\v 8 Mendin sora, Men sanga miras bolushqa ellerni,  
\m Teelluqung bolushqa yer yüzini chet-chetlirigiche bérimen;\x + \xo 2:8 \xt Zeb. 22:27; 72:8\x*   
\m
\v 9 Sen tömür tayaq bilen ularni bitchit qiliwétisen;  
\m Sapal chinini kukum-talqan qilghandek, sen ularni pare-pare qiliwétisen» — dédi».\f □ \fr 2:9 \ft \+bd «Sen tömür tayaq bilen ularni bitchit qiliwétisen»\+bd* — yaki: «Sen tömür tayaq bilen ularni bashqurisen».\f*  \x + \xo 2:9 \xt Weh. 2:27; 19:15\x*   
\m
\v 10 Emdi, hey padishahlar, eqildar bolunglar!  
\m Jahandiki soraqchilar sawaq élinglar;   
\m
\v 11 Perwerdigardin qorqush bilen uning xizmitide bolunglar;  
\m Titrek ichide xushallininglar!\f □ \fr 2:11 \ft \+bd «Titrek ichide xushallininglar!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «titrek ichide yashanglar!».\f*   
\m
\v 12 Oghulning ghezipining qozghalmasliqi üchün,  
\m Uni söyünglar;  
\m Chünki uning ghezipi sella qaynisa,  
\m Yolunglardila halak bolisiler;  
\m Uninggha tayan’ghanlar neqeder bextliktur!\f □ \fr 2:12 \ft \+bd «Uni (Oghulni) söyünglar»\+bd* — buning menisi belkim «Xudaning oghli bilen eplishiwélinglar». \+bd «Chünki uning ghezipi sella qaynisa...»\+bd* — yene birxil terjimisi «Chünki uning ghezipi tézla qozghilidu...».\f*  \x + \xo 2:12 \xt Zeb. 34:8; Pend. 16:20; Yesh. 30:18; Yer. 17:7; Rim. 9:33; 10:11; 1Pét. 2:6\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 3-küy •••• Seherdiki dua  
\m
\v 1 Dawut öz oghli Abshalomdin qéchip yürgen künlerde yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, méni qistawatqanlar neqeder köpiyip ketken,  
\m Men bilen qarshilishiwatqanlar némidégen köp!\f □ \fr 3:1 \ft \+bd «Dawut öz oghli Abshalomdin qéchip yürgen künlerde...»\+bd* — mushu weqe, «2Sam.» 15-18-babta xatirilen’gen.\f*  \x + \xo 3:1 \xt 2Sam. 15,16,17,18\x*   
\m
\v 2 Nurghunlar men toghruluq: —  
\m «Xudadin uninggha héch nijat yoqtur!» déyishiwatidu.  
\m Sélah!\f □ \fr 3:2 \ft \+bd «Xudadin uninggha héch nijat yoqtur!»\+bd* — démisekmu, «nijat» «(Xudadin kelgen) qutquzush» dégenni bildüridu. \+bd «Sélah»\+bd* — mushu söz belkim küy chalghan waqtida muzikidiki bir «pauza»ni körsitishi mumkin; shuning bilen uning: — «Toxta, oylan!» dégen imasi bolushi mumkin.\f*   
\m
\v 3 Biraq Sen, i Perwerdigar, etrapimdiki qalqandursen;  
\m Shan-sheripim hem béshimni yöligüchidursen!\f □ \fr 3:3 \ft \+bd «Shan-sheripim hem béshimni yöligüchidursen!»\+bd* — «méning shan-sheripim» dégen ibare ikki bisliq söz bolup, belkim: (1) Dawutning medhiyisining témisi Xuda Özidur; (2) Xudaning Dawutning öz Xudasi bolghanliqi, bu nahayiti pexirlik, shereplik ishtur, dégen ikki menini bildürüshi mumkin.\f*   
\m
\v 4 Awazim bilen men Perwerdigargha nida qilimen,  
\m U muqeddes téghidin ijabet béridu.  
\m Sélah.   
\m
\v 5 Men bolsam yattim, uxlidim;  
\m Oyghandim, chünki Perwerdigar manga yar-yölek bolidu.\x + \xo 3:5 \xt Zeb. 4:8\x*   
\m
\v 6 Méni qorshap sep tüzgen tümenligen ademler bolsimu,  
\m Men ulardin qorqmaymen!\x + \xo 3:6 \xt Zeb. 27:3\x*   
\m
\v 7 I Perwerdigar, ornungdin tur!  
\m Méni qutquz, i Xudayim!  
\m Méning barliq düshmenlirimning testikige salghaysen;  
\m Rezillerning chishlirini chéqiwetkeysen!   
\m
\v 8 Nijatliq bolsa Perwerdigardindur;  
\m Berikiting Öz xelqingde bolsun!  
\m Sélah!\x + \xo 3:8 \xt Pend. 21:31; Yesh. 43:11; Yer. 3:23; Hosh. 13:4; Weh. 7:10; 19:1\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 4-küy •••• Kéchidiki dua  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun dep, Dawut yazghan küy. —  
\b  
\m Men nida qilghinimda, manga jawab bergeysen,  
\m I manga heqqaniyliqim ata qilghuchi Xuda!  
\m Bésim astida qalghanda Sen méni kengrichilikke chiqarding;  
\m Manga méhir-shepqet körsitip, duayimni angla!\f □ \fr 4:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshi»\+bd* — yaki «Bash sazchi». Dawut ibadetxanida özining hem bashqilarning küylirini oqush üchün mexsus xorchilar hem sazchilarni orunlashturghan. Mushu yerdiki «bash sazchi» shübhisizki shularni bashquridighan ademni körsitidu. Dawut bash sazchining mushu küyni öz muzikisi bilen ibadetxanida oqushini orunlashturعan bolsa kérek. \+bd «I manga heqqaniyliq ata qilghuchi Xuda!»\+bd* — ibraniy tilida: «I heqqaniyliqimning Xudasi!». Bashqa birxil terjimisi: «I men üchün adaletni sorighuchi Xuda!»\f*   
\m
\v 2 I insan baliliri, siler méning shan-sheripimni qachan’ghiche ahanetke qaldurisiler?  
\m Qachan’ghiche bihudilikni söyüp,  
\m Yalghanni izdep yürisiler?  
\m Sélah.\f □ \fr 4:2 \ft \+bd «Qachan’ghiche bihudilikni söyüp, yalghanni izdep yürisiler?»\+bd* — bu ayet belkim «yalghan ilah»lar, yeni butlar toghruluq éytilghan. Sözligüchining «méning shan-sheripim» dégini bolsa, Xudadur. Mushu ademler uni söyüp, uni izdeshning ornidaButlarni izdeydu.\f*   
\m
\v 3 Biraq shuni bilip qoyunglarki,  
\m Perwerdigar ixlasmenlerni Özige xas qilghan;  
\m Men Uninggha nida qilghinimda, Perwerdigar anglaydu.   
\m
\v 4 Achchiqinglargha bérilip, gunah qilmanglar;  
\m Öz ornunglarda yétip, qelbinglarda chongqur oylinip,  
\m Süküt qilinglar.  
\m Sélah.\x + \xo 4:4 \xt Ef. 4:26\x*   
\m
\v 5 Heqqaniyliq bilen qurbanliqlarni qilinglar,  
\m We Perwerdigargha tayininglar.\x + \xo 4:5 \xt Qan. 33:19; Zeb. 51:16-19\x*   
\m
\v 6 Köp xelq: — «Kim bizge yaxshiliq körsitelisun?» — dep sorimaqta;  
\m Jamalingning nuri üstimizge chüshsun, i Perwerdigar!   
\m
\v 7 Ashliq we yéngi sharabliri molchiliq bolghanlarning xushalliqidinmu,  
\m Méning qelbimni bekrek xushalliqqa toldurdung.   
\m
\v 8 Men yatay, hem xatirjemlikte uxliwalay;  
\m Chünki méni bixeterlikte yashatquchi peqetla Sen, i Perwerdigar!\x + \xo 4:8 \xt Law. 26:5; Qan. 12:10; 33:28; Zeb. 3:6\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\s1 5-küy •••• Seherdiki ümid  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, neyler bilen oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Méning sözlirimge qulaq salghaysen, i Perwerdigar,  
\m Méning ahlirimgha köngül bölgeysen.   
\m
\v 2 Kötürgen peryadlirimni angla, méning Padishahim, méning Xudayim,  
\m Chünki sangila dua qilimen.   
\m
\v 3 I Perwerdigar, seherde Sen awazimni anglaysen;  
\m Men seherde özümni Sanga qaritimen,  
\m Yuqirigha köz tikimen.\f □ \fr 5:3 \ft \+bd «I Perwerdigar, seherde Sen awazimni anglaysen;...»\+bd* — «seherde» dégen sözge qarap bezi alimlar 3-, 4- hem 5-küyler, Dawutning Abshalomdin qéchish jeryanidiki üch kün ichidiki dualiri, dep qaraydu (3-küyde «kech» hem «seher» bar, 4-de bolsa «kech», 5-de «seher» bar).\f*   
\m
\v 4 Chünki Sen rezilliktin huzur alghuchi ilah emesdursen;  
\m Yamanliq hergiz Sen bilen bille turmaydu.   
\m
\v 5 Pochi-tekebburlar közüng aldida turalmaydu;  
\m Qebihlik qilghuchilarning hemmisi Sanga yirginchliktur.   
\m
\v 6 Yalghan sözligüchilerning hemmisini halak qilisen;  
\m Perwerdigar qanxor, aldamchi kishilerge nepret qilur.   
\m
\v 7 Biraq men bolsam, méhri-shepqitingning kengrichilikidin öyüngge kirimen;  
\m Sanga bolghan eyminishtin muqeddes ibadetxananggha qarap sejde qilimen;   
\m
\v 8 Méni öch körgenler tüpeylidin Öz heqqaniyliqing bilen méni yétekligeysen, i Perwerdigar;  
\m Yolungni aldimda tüz qilghin.   
\m
\v 9 Chünki ularning aghzida héchqandaq semimiylik yoqtur;  
\m Ularning ichki dunyasi bolsa pasiqliqtur,  
\m Ularning galliri échilghan qebridek sésiqtur,  
\m Ular tili bilen xushamet qiliwatidu.\x + \xo 5:9 \xt Zeb. 12:2-3; 36:1-3; 52:2; 62:4; Rim. 3:13\x*   
\m
\v 10 Ularning gunahini békitkeysen, i Xuda;  
\m Ular öz pilanliri bilen özliri mollaq atsun;  
\m Ularni özlirining nurghunlighan itaetsizlikliri bilen heydep chiqarghaysen;  
\m Chünki ular Sanga asiyliq qildi.\x + \xo 5:10 \xt Zeb. 7:14-15; 9:15-16; 35:7-8; 59:12\x*   
\m
\v 11 Shundaq qilghanda Sanga tayan’ghanlarning hemmisi shadlinidu;  
\m Ular menggü shadliq bilen tentene qilidu;  
\m Sen ularni qoghdaysen;  
\m Séning namingni söygenler séningdin yayraydu.   
\m
\v 12 Chünki Sen, i Perwerdigar, heqqaniy ademge bext ata qilisen;  
\m Uni shapaiting bilen qalqan kebi oraysen.   
\b  
\b  
\m  
\c 6
\s1 6-küy •••• Qayghu ichidiki dua  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar hem sekkiz tarliq arfa bilen oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\m Perwerdigar, gheziping tutqanda méni eyiblime;  
\m Qehring kelgende méni edeplime.\f □ \fr 6:1 \ft \+bd «sekkiz tarliq arfa»\+bd* — bashqa bir terjimisi «sekkiz enlik küy».\f*   
\m
\v 2 Manga shapaet qilghin, i Perwerdigar, chünki men zeipliship kettim;  
\m I Perwerdigar, méni saqaytqin, chünki méning ustixanlirim wehimige chüshti.\x + \xo 6:2 \xt Zeb. 38:3\x*   
\m
\v 3 Méning jénim dehshetlik dekke-dükkige chüshti;  
\m I Perwerdigar, qachan’ghiche shundaq bolidu?   
\m
\v 4 Yénimgha qayt, i Perwerdigar, jénimni azad qilghaysen,  
\m Özgermes muhebbiting üchün méni qutquzghin.   
\m
\v 5 Chünki ölümde bolsa Sanga séghinishlar yoq;  
\m Tehtisarada kim Sanga teshekkürlerni éytsun?\f □ \fr 6:5 \ft \+bd «Tehtisarada kim sanga teshekkürlerni éytsun?»\+bd* — «tehtisara» ölgüchilerning rohliri qiyamet künini kütidighan jay (ibraniy tilida «shéol» déyilidu).\f*   
\m
\v 6 Méning uh tartishlirimdin maghdurum qalmidi;  
\m Tün boyi orun-körpemni kölchek qilimen;  
\m Yashlirim bilen kariwitimni chöktürimen.   
\m
\v 7 Derdlerdin közüm xireliship ketti;  
\m Barliq küshendilirim tüpeylidin közüm kardin chiqiwatidu.   
\m
\v 8 I qebihlik qilghuchilar, hemminglar mendin néri bolunglar;  
\m Chünki Perwerdigar yigha awazimni anglidi.\x + \xo 6:8 \xt Mat. 7:23; 25:41; Luqa 13:27\x*   
\m
\v 9 Perwerdigar tilawitimni anglidi;  
\m Perwerdigar duayimni ijabet qilidu;   
\m
\v 10 Düshmenlirimning hemmisi yerge qarap qalidu, ular zor parakendichilikke duchar bolidu;  
\m Tuyuqsiz keynige yénip xijalette qalidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 7
\s1 7-küy •••• Xuda Öz heqqaniyliqini körsetkey!  
\m
\v 1-2 Dawutning «Shiggaon»i: — Kush isimlik bir Binyaminliqning sözliri toghruluq éytqan küyi: —  
\b  
\m I Perwerdigar, méning Xudayim, men Sanga tayandim;  
\m Ulardin biri shirdek méni titma-titma qiliwetmisun,  
\m Qutquzghuchi yoqluqidin paydilinip méni éziwetmisun,  
\m Méni barliq qoghlighuchilardin qutquzghin,  
\m Ulardin xalas qilghin;\f □ \fr 7:1-2 \ft \+bd «Dawutning «Shiggaon»i»\+bd* — «Shiggaon» belkim «dolqunluq», «otluq», «ashiqliq bilen» dégen menide bolup, bu söz küyning éytilidighan ahangini bildüridu. \+bd «Kush isimlik bir Binyaminliqning sözliri»\+bd* — «Kush» dégen kishi toghruluq bashqa xewirimiz yoq. Héch bolmighanda u Dawutqa ziyankeshlik qilmaqchi bolghan.\f*   
\m
\v 3 I Perwerdigar Xudayim, eger qolumda qebihlik qilghan bolsam,  
\m Eger shundaq qilghan bolsam: —   
\m
\v 4 Eger men bilen inaq ötküchige yamanliq qayturghan bolsam,  
\m — (Eksiche men bilen bikardin-bikar düshmenleshkennimu qutquzdum) —\f □ \fr 7:4 \ft \+bd «... (Eksiche men bilen bikardin-bikar düshmenleshkennimu qutquzdum) —...»\+bd* — «bashqa birxil terjimisi: «...Yaki manga azar qilghuchini bikardin-bikar bulighan bolsam, ...».\f*   
\m
\v 5 — Undaqta, düshmen méni qoghlap tutuwalsun,  
\m U jénimni cheylep yer bilen yeksan qilsun,  
\m Shöhritimni tupraqqa kömsun!   
\m
\v 6 I Perwerdigar, gheziping bilen ornungdin turghin,  
\m Méni ezgenlerning qehrige taqabil turushqa qeddingni ruslighin,  
\m We méning üchün oyghan’ghin;  
\m Sen sot we hökümni békitkenidingghu!   
\m
\v 7 Xelqlerdin bolghan jamaet etirapinggha olishidu;  
\m Sen ular üchün pelektiki ornunggha qaytip barghaysen.\f □ \fr 7:7 \ft \+bd «Sen ular üchün pelektiki ornunggha qaytip barghaysen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Ularning üstidin höküm sürgin».\f*   
\m
\v 8 Perwerdigar xelqlerning üstidin höküm chiqiridu;  
\m I Perwerdigar, öz heqqaniyliqim boyiche,  
\m We özümde bolghan durusliqim boyiche,  
\m Manga höküm chiqarghaysen.   
\m
\v 9 Ah, rezillerning yamanliqi axirlashsun!  
\m Heqqaniy ademni ching turghuzghaysen;  
\m I, adem qelblirini hem ichlirini sinighuchi heqqaniy Xuda! \f □ \fr 7:9 \ft \+bd «adem qelblirini hem ichlirini sinighuchi»\+bd* — «ichliri» dégen söz ibraniy tilida «börekliri» déyilidu.\f*  \x + \xo 7:9 \xt 1Tar. 28:9; Yer. 11:20; 17:10; 20:12; Weh. 2:23\x*   
\m
\v 10 Méning qalqinim bolsa,  
\m Durus niyetliklerni qutquzghuchi Xudadidur;   
\m
\v 11 Xuda adil sotchidur,  
\m U kün boyi gunahtin renjiydighan Ilahtur;   
\m
\v 12 Birsi \add yaman\add* yolidin yanmisa,  
\m U qilichini bileydu,  
\m Ya oqini tartip betlep qoyidu.   
\m
\v 13 Shundaq ademler üchün U ölüm qorallirini teyyarlidi;  
\m U oqlirini köydürgüchi oq qildi.   
\m
\v 14 Mana, mushundaq kishiler tolghaqta qebihlik tughmaqchi,  
\m Uning boyida qalghini yamanliqtur;  
\m Uning tughqini bolsa saxtiliqtur.\x + \xo 7:14 \xt Ayup 15:35; Yesh. 59:4\x*   
\m
\v 15 U bir orini kolap, uni chongqur qildi;  
\m U özi kolighan origha yiqilip chüshti.\x + \xo 7:15 \xt Ayup 4:8; Zeb. 9:15; 10:2; 35:7-8; 94:13; 119:85; Pend. 5:22; 26:27; Top. 10:8\x*   
\m
\v 16 Özining yamanliqi béshigha qaytip kélidu,  
\m Öz zorawanliqi bolsa öz üstige qaytip chüshidu.   
\m
\v 17 Men Perwerdigarni heqqaniyliqi bilen medhiyeleymen,  
\m Hemmidin yuqiri turghuchi Perwerdigarning namini yangritip, küy qilip éytimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 8
\s1 8-küy •••• Xudaning insan balisigha bolghan ulugh pilani  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Gittif»ta orunlansun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I, Öz heywengni asmanlardinmu yuqiri tikligen Perwerdigar Rebbimiz,  
\m Pütkül yer yüzide naming shunche sherepliktur!\f □ \fr 8:1 \ft \+bd ««Gittif»ta orunlansun dep...»\+bd* — «Gittif» alimlarning perziche «Gat» shehiridin chiqqan birxil saz.\f*   
\m
\v 2 Öz reqibliring tüpeylidin,  
\m Düshmen we qisaschilarning aghzini étishke,  
\m Bowaqlar we emgüchilerning aghzidin küch tiklidingsen.\x + \xo 8:2 \xt Mat. 21:16\x*   
\m
\v 3 Men barmaqliringning yasighini bolghan asmanliringgha,  
\m Sen mezmut békitken ay-yultuzlargha qarighinimda,   
\m
\v 4 Sen insanni séghinidikensen,  
\m Emdi adem dégen néme idi?  
\m Sen uning yénigha kélip yoqlaydikensen,  
\m Insan balisi qanchilik néme idi?\x + \xo 8:4 \xt Ayup 7:17; Zeb. 144:3; Ibr. 2:6\x*   
\m
\v 5 Chünki Sen uning ornini perishtilerningkidin azghine töwen békittingsen,  
\m Sen uninggha shan-sherep we shöhretlerni taj qilip berding.\f □ \fr 8:5 \ft \+bd «Sen uning ornini perishtilerningkidin azghine töwen békittingsen...»\+bd* — bashqa ikki xil terjimisi bar: (1) «Sen uning ornini Xudaningkidin azghine töwen békitkensen»; (2) «Sen uning ornini perishtilerningkidin bir mezgillikla töwen qilghansen».\f*   
\m
\v 6 Uni qolungning yasighanlirini idare qilishqa tikliding;  
\m Sen barliq nersilerni uning puti astigha qoyghansen,\x + \xo 8:6 \xt 1Kor. 15:27\x*   
\m
\v 7 Jümlidin barliq qoy-kalilar,  
\m Daladiki barliq janiwarlar,   
\m
\v 8 Asmandiki uchar-qanatlar,  
\m Déngizdiki béliqlar,  
\m Déngizlarning yolliridin ötküchilerning barliqini puti astigha qoydung.   
\m
\v 9 I Perwerdigar Rebbimiz, pütkül yer yüzide naming némidégen shereplik-he!   
\b  
\b  
\m  
\c 9
\s1 9-küy •••• Xuda Öz sheripi hem adalitini körsetkey!  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Mut-Labben» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Men Sen Perwerdigarni pütün qelbim bilen medhiyeleymen;  
\m Men Séning qilghan barliq karametliringni bayan qilay;\f □ \fr 9:1 \ft \+bd ««Mut-Labben» dégen ahangda oqulsun dep»\+bd* — «Mut-Labben» belkim «oghulning ölümi» dégen menide.\f*   
\m
\v 2 Men Sendin xushal bolup shadlinimen;  
\m Séning namingni naxsha qilip éytimen, i Hemmidin Aliy!   
\m
\v 3 Méning düshmenlirimning keynige yénishliri bolsa,  
\m Del ularning séning didaring aldida yiqilip, yoqilishidin ibaret bolidu.   
\m
\v 4 Chünki Sen méning heqqim hem dewayimni soriding;  
\m Sen textke olturup, heqqaniylarche sotliding.   
\m
\v 5 Sen ellerge tenbih bérip, rezillerni halak qilding;  
\m Sen ularning namini menggüge öchürüwetkensen.   
\m
\v 6 I düshminim! Halaketliring menggülük boldi!  
\m Sen sheherlirini yulup tashliwetting,  
\m Hetta ularning namlirimu yoqap ketti;   
\m
\v 7 Biraq Perwerdigar menggüge olturup \add höküm süridu\add*;  
\m U Öz textini sot qilishqa teyyarlap békitken;   
\m
\v 8 Alemni heqqaniyliq bilen sot qilghuchi Udur;  
\m Xelqlerning üstidin U adilliq bilen höküm chiqiridu;\x + \xo 9:8 \xt Zeb. 96:13; 98:9\x*   
\m
\v 9 Hem U Perwerdigar ézilgüchilerge égiz panah,  
\m Shundaqla azabliq künlerde égiz panahdur.\x + \xo 9:9 \xt Zeb. 37:39; 46:1-3; 91:1-2\x*   
\m
\v 10 Namingni bilgenler bolsa Sanga tayinidu;  
\m Chünki Sen, i Perwerdigar, Özüngni izdigenlerni hergiz tashlighan emessen.   
\m
\v 11 Zionda turghuchi Perwerdigargha küylerni yangritinglar!  
\m Uning qilghanlirini xelqler arisida bayan qilinglar;   
\m
\v 12 Chünki \add tökülgen\add* qanning soriqini qilghuchi udur,  
\m U del shundaq kishilerni esleydu,  
\m Xar qilin’ghanlarning nale-peryadlirini U untughan emes.   
\m
\v 13 Manga shepqet körsetkin, i Perwerdigar,  
\m Méning öchmenlerdin körgen xorluqlirimgha nezer salghinki,  
\m Méni ölüm derwaziliri aldidin kötürgeysen;   
\m
\v 14 Shundaq qilghanda men Zion qizining derwazilirida turup,  
\m Sanga teelluq barliq medhiyilerni jakarlaymen;  
\m Men nijatliq-qutquzushungda shadlinimen.\f □ \fr 9:14 \ft \+bd «...men Zion qizining derwazilirida turup,... »\+bd* — «Zion qizi» Yérusalémni körsitidu.\f*   
\m
\v 15 Eller bolsa özliri kolighan origha özliri chüshüp ketti,  
\m Özliri yoshurup qoyghan torgha puti qapsilip qaldi.\x + \xo 9:15 \xt Zeb. 7:16; Pend. 5:22\x*   
\m
\v 16 Perwerdigar chiqarghan hökümi bilen tonular;  
\m Rezil ademler öz qolida yasighini bilen ilinip qaldi.  
\m Xiggaon — Sélah.\f □ \fr 9:16 \ft \+bd «Xiggaon — Sélah»\+bd* — «Xiggaon» belkim «séghinip oylinish» dégenni bildüridu; shundaqla yene belkim: — «muzika pes awazliq bolushi kérek» dégenni bildürüshi mumkin.\f*   
\m
\v 17 Reziller,  
\m Yeni Xudani untughan barliq eller,  
\m Yandurulup, tehtisaragha tashlinidu.\f □ \fr 9:17 \ft \+bd «...yandurulup, tehtisaragha tashlinidu»\+bd* — «tehtisara» toghruluq 6-küy, 5-ayettiki izahatni, shundaqla «Tebirler»ni körüng.\f*   
\m
\v 18 Chünki namratlar menggüge estin chiqirilmaydu;  
\m Möminlerning ümidi menggü öchmey, turiwéridu.   
\m
\v 19 I Perwerdigar, ornungdin turghin;  
\m Adem balilirining ghelibe qilishigha yol qoymighin;  
\m Huzurung aldida barliq eller sotlansun.   
\m
\v 20 Ularni dekke-dükkige chüshür, i Perwerdigar;  
\m Eller özlirini biz peqet adem baliliri xalas, dep bilsun!  
\m Sélah!   
\b  
\b  
\m  
\c 10
\s1 10-küy •••• — 10-küy 9-küy dawami •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Némishqa, i Perwerdigar, yiraqta turisen?  
\m Némishqa azabliq künlerde özüngni yoshurisen?\f □ \fr 10:1 \ft \+bd «Némishqa, i Perwerdigar, yiraqta turisen? Némishqa azabliq künlerde özüngni yoshurisen?»\+bd* — 10-küyning 9-küy bilen sirliq alaqisi bar; 9-küy hem 10-küydiki ayetler ibraniy tilida alahide shekilge ige. Ibraniy yéziqida 22 herp bar. Bu ikki küydiki taq ayetlerning herbiri ibraniy élipbe tertipige asasen yéngi herp bilen bashlinidu (mesilen, uyghur tili bolsa, a-, e-, b- qatarliq herpler bilen bashlan’ghan’gha oxshash). 9-küy hem 10-küyni bir-birige baghlighanda, toluq «élipbelik nusxa» peyda bolidu. Kéyin mushundaq küyni «élipbe tertipilik» küy dep ataymiz.\f*   
\m
\v 2 Rezil ademler tekebburluqi bilen ajiz möminlerni tap basturup qoghlap yüridu;  
\m Ular özliri tapqan hiyliler bilen ilinip, bablinidu.\f □ \fr 10:2 \ft \+bd «Ular özliri tapqan hiyliler bilen ilinip, bablinidu»\+bd* — yaki «Ajizlar ularning hiyliliri bilen ilinip qalidu».\f*  \x + \xo 10:2 \xt Zeb. 7:16; 9:15-16; Pend. 5:22\x*   
\m
\v 3 Chünki reziller öz arzu-hewesliri bilen maxtinidu;  
\m Ach közler üchün bext tileydu;  
\m Perwerdigarni bolsa közige ilmaydu.\f □ \fr 10:3 \ft \+bd «Ach közler üchün bext tileydu; Perwerdigarni bolsa közige ilmaydu»\+bd* — yaki «Ach közler ademni tillap, Perwerdigarni chetke qaqidu».\f*   
\m
\v 4 Ular chirayidin hakawurluq yaghdurup,  
\m Xudani izdimeydu;  
\m Ular barliq xiyallirida: «Héchbir Xuda yoqtur!» deydu.\x + \xo 10:4 \xt Zeb. 14:1-3; 53:1-3\x*   
\m
\v 5 Ularning yolliri hemishe rawan bolidu;  
\m Séning hökümliring ularning neziridin yiraq we üstün turidu;  
\m Ularning reqibliri bolsa, ulargha qarap «tüfi!» dep mazaq qilidu.   
\m
\v 6 \add Rezil adem\add* könglide: «Men héch tewrenmey turiwérimen!  
\m Dewrdin-dewrge héch musheqqetke uchrimaymen» — deydu.   
\m
\v 7 Uning aghzi qarghash, aldamchiliq hem zulumgha tolghan;  
\m Tili astida eskilik we qebihlik yatidu.\x + \xo 10:7 \xt Rim. 3:14\x*   
\m
\v 8 U mehellilerde yoshurunche marap olturidu;  
\m U pinhan jaylarda gunahsizlarni öltürüwétidu;  
\m Közliri yoqsullarni közleydu;   
\m
\v 9 U chatqalliqida yatqan shirdek yoshurunche paylap yatidu;  
\m U möminlerni tutuwélish üchün yoshurunche marap yatidu;  
\m Möminlerni tutuwélip, ularni öz torigha chüshüridu.   
\m
\v 10 \add Yoqsullar\add* ézilidu, pükülidu;  
\m Derdmenler uning yawuzluqliri bilen yiqilidu.\f □ \fr 10:10 \ft \+bd «Derdmenler uning yawuzluqliri bilen yiqilidu»\+bd* — «yawuzluqliri» belkim köchme menide bolup, shirning küchlük putlirini yaki chishlirini we yaki owchilarning torlirini (9-ayet) körsitishi mumkin.\f*   
\m
\v 11 U könglide: «Tengri buni untup qaldi,  
\m U yüzini yépiwélip, qarimaydu;  
\m Buni hergiz körmeydu» — deydu.\f □ \fr 10:11 \ft \+bd «U yüzini yépiwélip, qarimaydu»\+bd* —yaki «U yüzini yépip qarimaydu» yaki «U yüzini yoshurup qarimaydu»\f*  \x + \xo 10:11 \xt Zeb. 64:5; 73:11; 94:7\x*   
\m
\v 12 Ornungdin turghin, i Perwerdigar;  
\m I Tengrim, qolungni kötürgin;  
\m Ézilgen möminlerni untuma!   
\m
\v 13 Rezil adem némishqa \add Sen\add* Xudani közige ilmaydu?  
\m U könglide: «\add Xuda\add* buni sürüshtürmeydu!» — deydu.   
\m
\v 14 Sen buni körgensen;  
\m Sen Öz qolung bilen yamanliq hem zulumni özlirige qayturush üchün,  
\m Özüng bularni közlep yürisen;  
\m Derdmenler özlirini Sanga amanet qilidu;  
\m Chünki Sen yétim-yésirlerge yar-yölek bolup kelgensen;   
\m
\v 15 Rezil, yaman ademning bilikini sunduruwetkeysen;  
\m Uning rezillikini birmubir sürüshtürüp, üzül-késil yoqatqaysen.   
\m
\v 16 Perwerdigar ebedil’ebedgiche padishahdur;  
\m \add Imansiz\add* eller bolsa \add Perwerdigarning\add* zéminidin yoqilar.\f □ \fr 10:16 \ft \+bd «Imansiz eller bolsa Perwerdigarning zéminidin yoqilar»\+bd* — ibraniy tilida «eller» mushu yerde Xudaning yolini ret qilidighan yat ellerni körsitidu. \+bd «Perwerdigarning zémini»\+bd* — ibraniy tilida «uning zémini». Xudaning bu zémini bolsa, Israilgha miras qilghan Qanaan zémini (Pelestin)dur.\f*  \x + \xo 10:16 \xt Zeb. 29:10; 93:1; 145:13; 146:10; Yer. 10:10; Yigh. 5:19; Dan. 3:33; 6:27; 1Tim. 1:17\x*   
\m
\v 17 18 Perwerdigar, Sen ajiz möminlerning armanlirini anglaysen;  
\m Ularning dilini toq qilisen;  
\m Yétim-yésirlar we ézilgüchiler üchün adaletni yaqlap,  
\m Yer yüzidiki insanlarning \add ajiz-möminlerge\add* qaytidin wehime salghuchi bolmasliqi üchün,  
\m Quliqingni ding tutisen.   
\b  
\b  
\m  
\c 11
\s1 11-küy •••• «Qéni, qachmamsen?»  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigarni bashpanahim qildim;  
\m Emdi siler qandaqmu manga: «Qushtek öz téghinggha uchup qach!   
\m
\v 2 Chünki mana, reziller kamanni tartip,  
\m Qarangghuluqtin köngli duruslargha qaritip atmaqchi bolup,  
\m Ular oqni kirichqa sélip qoydi;   
\m
\v 3 «Ullar halak qilinsa,  
\m Emdi heqqaniylar némimu qilar?»» — dewatisiler?\f □ \fr 11:3 \ft \+bd «Ullar halak qilinsa,..»\+bd* — «Ullar» jamaetning yaki jemiyetning ullirini körsitidu.\f*   
\m
\v 4 Perwerdigar Özining muqeddes ibadetxanisididur,  
\m Perwerdigarning texti asmanlardidur;  
\m U nezer salidu,  
\m Uning sezgür közliri insan balilirini közitip, sinaydu.\f □ \fr 11:4 \ft \+bd «Uning sezgür közliri insan balilirini közitip, sinaydu»\+bd* — «Uning sezgür közliri» ibraniy tilida «uning köz qapaqliri».\f*   
\m
\v 5 Perwerdigar heqqaniy ademni sinaydu;  
\m Rezillerge we zorawanliqqa xushtarlargha u ich-ichidin nepretlinidu.   
\m
\v 6 U rezillerge qapqanlar, ot we günggürtni yaghduridu;  
\m Pizhghirim qiziq shamal ularning qedehidiki nésiwisi bolidu.\f □ \fr 11:6 \ft \+bd «Pizhghirim qiziq Shamal ularning qedehidiki nésiwisi bolidu»\+bd* — «ularning qedehidiki nésiwisi» kinayilik, hejwiy gep.\f*   
\m
\v 7 Chünki Perwerdigar heqqaniydur;  
\m Heqqaniyliq Uning amriqidur;  
\m Köngli duruslar Uning didarini köridu.   
\b  
\b  
\m  
\c 12
\s1 12-küy •••• Rezil dunyadin saqlash  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, shéminit bilen oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Qutquzghaysen, Perwerdigar, chünki ixlasmen adem tügep ketti;  
\m Ademler arisidin sadiq möminler ghayip boldi.\f □ \fr 12:1 \ft \+bd «shéminit bilen oqulsun dep...»\+bd* — «shéminitsh» belkim, «sekkiz tarliq saz» yaki «sekkiz notiliq küy» dégen menide.\f*  \x + \xo 12:1 \xt Yesh. 57:1\x*   
\m
\v 2 Herbirsi öz yéqinlirigha yalghan éytidu;  
\m Xushametchi lewlerde, aliköngüllük bilen sözlishidu.   
\m
\v 3 Perwerdigar barliq xushametchi lewlerni,  
\m Hakawurlarche sözleydighan tilni késiwetkey!   
\m
\v 4 Ular: «Tilimiz bilen ghelibe qilimiz;  
\m Lewlirimiz bolsa özimizningkidur;  
\m Kim bizge Reb bolalisun?» — deydu.   
\m
\v 5 «Ézilgüchi ajizlarni basqan zulum wejidin,  
\m Miskinlerning ahuzarliri wejidin,  
\m Hazirla ornumdin turay» — deydu Perwerdigar,  
\m «Men ulargha, ular zariqip kütken azadliqni yetküzimen».\f □ \fr 12:5 \ft \+bd «Men ulargha, ular zariqip kütken azadliqni yetküzimen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Ularni «tüfi!» dep mazaq qilghuchilardin azad qilimen»\f*   
\m
\v 6 Perwerdigarning sözliri bolsa sap sözlerdur;  
\m Ular yette qétim saplashturulghan,  
\m Sapal qazanda tawlan’ghan kümüshtektur.\x + \xo 12:6 \xt 2Sam. 22:31; Zeb. 18:30; 19:8; 119:140; Pend. 30:5\x*   
\m
\v 7 Sen Perwerdigar, ularni saqlaysen;  
\m Sen \add möminlerni\add* mushu dewrdin menggüge qoghdaysen;\f □ \fr 12:7 \ft \+bd «Sen Perwerdigar, ularni saqlaysen»\+bd* — «ular» 5-ayette tilgha élin’ghan «ézilgenler» we «miskinler»ni körsitidu.\f*   
\m
\v 8 \add Chünki\add* rezil ademler heryanda ghadiyip yürüshidu,  
\m Peskeshlik insan baliliri arisida aliyjanabliq dep maxtalmaqta!   
\b  
\b  
\m  
\c 13
\s1 13-küy •••• Qachan’ghiche, i Perwerdigar?  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, qachan’ghiche?  
\m Sen méni menggüge untumsen?  
\m Qachan’ghiche didaringni mendin yoshurisen?   
\m
\v 2 Qachan’ghiche herküni qayghurup, qelbimde?  
\m Qachan’ghiche düshminim mendin shadlinip ghalib yüridu?   
\m
\v 3 Manga qara, manga jawab bergin, i Perwerdigar Xudayim!  
\m Ölüm uyqusi méni bésip kelgüche,  
\m Közümni yorutqaysen,   
\m
\v 4 Düshminimning: «Men küchiyip uning üstidin ghelibe qildim» démesliki üchün,  
\m Reqiblirim sentürülgenlikimni körüp shadlanmasliqi üchün,  
\m \add közümni yorutqaysen\add*!   
\m
\v 5 Biraq men bolsam Séning özgermes muhebbitingge özümni tapshurdum;  
\m Yürikim Séning nijatliqingdin shadlinidu;   
\m
\v 6 Men Perwerdigargha naxsha éytimen;  
\m Chünki U manga zor méhribanliqni körsetti.   
\b  
\b  
\m  
\c 14
\s1 14-küy •••• Qarangghu dunya  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Exmeq kishi könglide: «Héchbir Xuda yoq» — deydu.  
\m Ular chirikliship,  
\m Yirginchlik qebihlikni qilishti;  
\m Ularning ichide méhribanliq qilghuchi yoqtur;\x + \xo 14:1 \xt Zeb. 10:4; 53:1-3; Rim. 3:10\x*   
\m
\v 2 Perwerdigar ershte turup, adem balilirini közitip:  
\m «Bu insanlarning arisida insapni chüshinidighan birersi barmidu?  
\m Xudani izdeydighanlar barmidu?   
\m
\v 3 Hemme adem yoldin chiqti,  
\m Hemme adem chirikliship ketti,  
\m Méhribanliq qilghuchi yoq, hetta birimu yoqtur.   
\m
\v 4 Nanni yégendek Méning xelqimni yutuwalghan bu qebihlik qilghuchilar héchnémini bilmemdu?» — deydu.  
\m Ular Perwerdigargha héchbir iltija qilmaydu.   
\m
\v 5 Mana ularni ghayet zor qorqunch basti;  
\m Chünki Xuda heqqaniylarning dewrididur.   
\m
\v 6 «Siler ézilgenlerning könglige pükken ümidini yoq qilmaqchi bolisiler;  
\m Biraq Perwerdigar uning bashpanahidur!»\f □ \fr 14:6 \ft \+bd «Biraq Perwerdigar uning bashpanahidur!»\+bd* — yaki «Chünki Perwerdigar uning bashpanahidur!». Bizningche «biraq» toghra kélidu — démek, Xuda Öz xelqining bozek qilin’ghinigha qarap, ularni qoghlashqa heriket qilidu. Bashqa birxil terjimisi: «Gerche Perwerdigar uning bashpanahi bolsa!»\f*   
\m
\v 7 Ah, Israilning nijatliqi Ziondin chiqip kelgen bolsa idi!  
\m Perwerdigar Öz xelqini asarettin chiqirip,  
\m Azadliqqa érishtürgen chaghda,  
\m Yaqup shadlinidu,  
\m Israil xushallinidu!\f □ \fr 14:7 \ft \+bd «Israil xushallinidu!»\+bd* — «Israil» toghruluq — oqurmenler Tewrattiki «Yaritilish» dégen qisimni oqughan bolsa, éside boliduki, Xuda hezriti Yaqupning ismini «Israil»gha özgertken. Yehudiy xelqi (Israillar) Yaqupning ewladliridin ibaret. Shunga Tewrattiki bashqa yerlerde yaki Zeburda «Yaqup» yaki «Israil» adette Yehudiylar, yeni Israil xelqini körsitidu. Eger tékist hezriti Yaqup (Israil)ning özini körsetken bolsa, izahat bérimiz.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 15
\s1 15-küy •••• Kim Xuda aldida turalaydu?  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar, kim chédiringda turalaydu?  
\m Kim pak-muqeddes téghingda makanlishidu?   
\m
\v 2 Kimki tamamen durusluqta mangsa,  
\m Heqqaniyliqni yürgüzse,  
\m Könglide heqiqetni sözlise;\x + \xo 15:2 \xt Zeb. 24:4; Yesh. 33:15\x*   
\m
\v 3 Tili bilen gep toshumisa,  
\m Öz yéqinigha yamanliq qilmisa,  
\m Qoshnisining eyibini kolap achmisa,   
\m
\v 4 Pes ademni közge ilmisa,  
\m Perwerdigardin eyminidighanlarni hörmetlise,  
\m Özige ziyanliq bolghan teqdirdimu ichken qesimini özgertmise,   
\m
\v 5 Pulni xeqlerge ösümge bermise,  
\m Bigunahlarning ziyinigha para almisa;  
\m Kimki mushularni qilsa,  
\m Menggüge tewrenmes.   
\b  
\b  
\m  
\c 16
\s1 16-küy •••• Axiretkiche Xudagha baghlighan cheksiz ümid  
\m
\v 1 Dawut yazghan «Mixtam» küyi:  
\b  
\m Méni saqlighin, i Tengri,  
\m Chünki men Sanga tayinimen.\f □ \fr 16:1 \ft \+bd «Dawut yazghan «Mixtam» küy»\+bd* — «Mixtam» bezi alimlarning perziche «ünsiz dua» yaki «yoshurun göher» dégen menide.\f*   
\m
\v 2 Méning jénim Perwerdigargha: «Sen méning Rebbimdursen;  
\m Sendin bashqa méning bext-saaditim yoqtur» — dédi.\f □ \fr 16:2 \ft \+bd «Sendin bashqa méning bext-saaditim yoqtur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi — «Méning yaxshiliqim (hergiz) séningkige yetmeydu».\f*  \x + \xo 16:2 \xt Ayup 22:2; 35:7; Rim. 11:35\x*   
\m
\v 3 Yer yüzidiki muqeddes bendiliring bolsa,  
\m Ular aliyjanablardur,  
\m Ular méning hemme xushalliqimdur.   
\m
\v 4 Kim bashqa ilahni izdeshke aldirisa,  
\m Ularning derdliri köpiyip kétidu.  
\m Gheyriy ilahlargha atap hediye qanlirini tökmeymen,  
\m Ularning namlirini tilimghimu almaymen.   
\m
\v 5 Perwerdigar bolsa méning mirasim hem qedehimdiki nésiwemdur;  
\m Chek tashlinip érishken nésiwemni özüng saqlaysen;\f □ \fr 16:5 \ft \+bd «Perwerdigar bolsa méning mirasim hem qedehimdiki nésiwemdur»\+bd* — Xudaning «Öz xelqining mirasi» bolghanliqi toghruluq «Yar.» 15:1, «Chöl.» 18:20, «Zeb.» 73:26ni we izahatlirini körüng. \+bd «Chek tashlinip érishken nésiwemni özüng saqlaysen»\+bd* — Israillar Yeshua peyghemberning yétekchiliki bilen Qanaan (Pelestin) zéminini igiligen waqtida, her qebilining, her ailining teelluqi chek tashlash bilen békitilgen («Ye.» 18-19-bab). Musa peyghemberge tapshurulghan qanun boyiche, bu teelluqat bolsa menggüge mushu aile ewladlirigha miras qaldurulidu.\f*  \x + \xo 16:5 \xt Yigh. 3:24\x*   
\m
\v 6 \add Nésiwemni belgiligen\add* siziqlar manga güzel yerlerni békitkendur;  
\m Berheq, méning güzel mirasim bardur!\f □ \fr 16:6 \ft \+bd «Nésiwemni belgiligen siziqlar manga güzel yerlerni békitkendur»\+bd* — yuqiriqi 5-ayettiki chek belgiligen jay siziqlar bilen békitilgen. Dawut belkim mushu sözlerni köchme menide ishlitip: «Hayatim we turmushumni her jehettin Xuda yaxshi békitken» — démekchi bolsa kérek.\f*   
\m
\v 7 Manga nesihet bergen Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturimen;  
\m Hetta kéchilerdimu wijdanim manga ögitidu.\f □ \fr 16:7 \ft \+bd «Hetta kéchilerdimu wijdanim manga ögitidu»\+bd* — «wijdanim» ibraniy tilida «böreklirim» dégen söz bilen bildürülidu.\f*   
\m
\v 8 Men Perwerdigarni herdaim köz aldimdin ketküzmeymen;  
\m U ong yénimda bolghachqa,  
\m Men hergiz tewrenmeymen.\x + \xo 16:8 \xt Ros. 2:25\x*   
\m
\v 9 Shunga méning qelbim shadlandi,  
\m Méning rohim téximu kötürülidu,  
\m Méning ténim aman-ésenlikte turidu;\f □ \fr 16:9 \ft \+bd «Méning rohim téximu kötürülidu»\+bd* — «rohim» ibraniy tilida «shan-sheripim» dégen söz bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 10 Chünki jénimni tehtisarada qaldurmaysen,  
\m Shundaqla Séning Muqeddes Bolghuchingni chirishtin saqlaysen.\f □ \fr 16:10 \ft \+bd «Chünki jénimni tehtisarada qaldurmaysen»\+bd* — Tewrat we Injil boyiche, «dozax» yaki «jehennem» peqetla axiret künidin kéyin bashlinidu. Uningdin ilgiri, ölüp ketken ademlerning rohi bir orun’gha, yeni «tehtisara»gha baridu. Mesih Eysa kréstke mixlan’ghandin kéyin, «tehtisara»da chong bir özgirish yüz berdi. Bu yerde biz u toghruluq toxtalmaymiz. Biraq mushu ayette, Dawut peyghember «Mesih» (Qutquzghuchi)ning görde turmay tirildürülidighanliqini aldin éytqan. «Tebirler»nimu körüng. \+bd «Séning Muqeddes Bolghuching»\+bd* — muqeddes kitabta, «muqeddes» «ulugh» emes, belki «mutleq pak», «Xudagha xas», «pütünley Xudagha atalghan» dégen menini bildüridu. «Muqeddes Bolghuching» choqum Mesihni körsitidu. \+bd «Séning Muqeddes Bolghuchingni chirishtin saqlaysen»\+bd* — ibraniy tilida «Séning Muqeddes Bolghuchingni chirishni körgüzmeysen». Démek, görge qoyulghan bolsimu, téni chirimaydu (téz tirildürülidu).\f*  \x + \xo 16:10 \xt Ros. 2:31; 13:35\x*   
\m
\v 11 Sen manga hayat yolini körsitisen;  
\m Huzurungda tolup tashqan shad-xuramliq bardur;  
\m Ong qolungda menggülük behre-lezzetlermu bardur.   
\b  
\b  
\m  
\c 17
\s1 17-küy •••• Tekebburlarning bésimidin qutquzghaysen!  
\m
\v 1 Dawutning duasi: —  
\m Heqqaniy telepni angla, i Perwerdigar, méning nidayimgha köngül qoyghin;  
\m Méning duayimgha qulaq salghin,  
\m U yalghanchi lewlerdin chiqqan emes.   
\m
\v 2 Huzurungdin hökümüm chiqirilghay!  
\m Közüng néme durus ikenlikini perq etkey!   
\m
\v 3 Sen méning qelbimni sinighansen,  
\m Sen kéchidimu manga yéqinliship közetting;  
\m Sen méni tawlap közüngdin kechürdingsen,  
\m Méningdin héchbir sewenlik tapalmiding;  
\m Könglümde: Aghzim itaetsizlik qilmisun! — dep niyet qildim.   
\m
\v 4 Adem balilirining hayattiki ishlirida,  
\m Lewliringdin chiqqan sözler bilen zorawanlarning yolliridin özümni néri qildim.   
\m
\v 5 Méning qedemlirim yolliringdin chiqmighan,  
\m Putlirim téyilip ketmigen.   
\m
\v 6 Men Sanga iltija qildim,  
\m Chünki tileklirimni ijabet qilisen, i Tengrim;  
\m Manga qulaq salghin,  
\m Sözlirimni anglighin.   
\m
\v 7 I, Özüngge tayan’ghanlarni qarshi chiqquchilardin ong qolung bilen Qutquzghuchi,  
\m Karametliringni körsitip, özgermes muhebbitingni ayan qilghaysen!\f □ \fr 17:7 \ft \+bd «özgermes muhebbitingni ayan qilghaysen!»\+bd* — «özgermes muhebbiting» eslide köplük sheklide «özgermes muhebbitinglar».\f*   
\m
\v 8 Méni köz qarichuqungdek saqlighaysen;  
\m Qanatliring sayiside méni yoshurghaysen;   
\m
\v 9 Méni bulimaqchi bolghan rezil ademlerdin,  
\m Méni qorshiwalghan esheddiy küshendilirimdin yoshurghin;   
\m
\v 10 Ularning baghrini may qaplap, qétip ketken;  
\m Ularning éghizliri tekebburlarche sözleydu;\f □ \fr 17:10 \ft \+bd «Ularning baghrini may qaplap, qétip ketken...»\+bd* — bu ibare ularning intayin tekebburluqi, bashqilargha héch köngül bölmeydighanliqi, ularni közge ilmaydighanliqini körsitidu.\f*   
\m
\v 11 Ular yolimizni toriwélip,  
\m Bizni yerge urushqa közini alaytip, \f □ \fr 17:11 \ft \+bd «Bizni yerge urushqa közini alaytip,...»\+bd* — yaki «Méni yerge urushqa közini alaytip,...».\f*   
\m
\v 12 Oljigha ach közlük bilen tikilgen shirdek,  
\m Yoshurun jaylarda marap yüridighan yash shirdektur.   
\m
\v 13 Ornungdin turghaysen, i Perwerdigar,  
\m Uning yolini tosup, yer bilen yeksan qilghaysen,  
\m Jénimni rezil ademdin qutquzghin, qiliching bilen;   
\m
\v 14 \add Méni\add* Öz qolung bilen kishilerdin,  
\m Yeni mushu dewrdiki kishilerdin qutquzghin;  
\m Ularning nésiwisi bolsa mushu dunyadiladur;  
\m Sen ularning qarnini németliring bilen toldurisen;  
\m Ularning köngli perzentliri bilen qandi,  
\m Balilirigha bayliqlirini qalduridu.   
\m
\v 15 Men bolsam, heqqaniyliqta yüzüngge qarighuchi bolimen;  
\m Oyghan’ghinimda, Séning didaringdin söyünimen!\f □ \fr 17:15 \ft \+bd «...Oyghan’ghinimda, Séning didaringdin söyünimen!»\+bd* — «oyghan’ghinimda» ölümdin oyghinip, tirilgende, démek.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 18
\s1 18-küy •••• Alemche qutquzush  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Perwerdigarning quli Dawut yazghan küy; Perwerdigar uni barliq düshmenliridin hem Saul padishahning qolidin qutquzghan küni, u Perwerdigargha munu küyning sözlirini éytti: —  
\b  
\m Ah, Perwerdigarim, méning küch-qudritim,  
\m Men séni söyimen!   
\m
\v 2 Perwerdigar méning xada téghim, méning qorghinim, méning nijatkarimdur!  
\m Méning Tengrim, méning qoram téshim, men Uningdin himaye tapimen;  
\m U méning qalqinim, méning qutquzghuchi münggüzüm, méning égiz munarimdur!\f □ \fr 18:2 \ft \+bd «méning qutquzghuchi münggüzüm»\+bd* — ibraniy tilida «nijatliqimning münggüzi».\f*   
\m
\v 3 Medhiyilerge layiq Perwerdigargha nida qilimen,  
\m Shunda düshmenlirimdin qutquzulimen;   
\m
\v 4 Ölümning asaretliri méni qorshiwaldi,  
\m Ixlassizlarning yamrap kétishi méni qorqitiwetti;\f □ \fr 18:4 \ft \+bd «Ixlassizlarning yamrap kétishi méni qorqitiwetti»\+bd* — ibraniy tilida «Ixlassizlarning qiyan-tashqinliri méni qorqitiwetti».\f*   
\m
\v 5 Tehtisaraning taniliri méni chirmiwaldi,  
\m Ölüm sirtmaqliri aldimgha keldi.   
\m
\v 6 Qiynalghinimda men Perwerdigargha nida qildim,  
\m Xudayimgha peryad kötürdüm;  
\m U ibadetxanisidin awazimni anglidi,  
\m Méning peryadim Uning huzurigha keldi,  
\m Uning quliqigha kirdi.   
\m
\v 7 Shu chagh yer-zémin tewrep, silkinip ketti,  
\m Taghlarning ulliri dehshetlik tewrendi, silkinip ketti;  
\m Chünki U ghezeplendi.\f □ \fr 18:7 \ft \+bd «...Taghlarning ulliri dehshetlik tewrendi, silkinip ketti; chünki U ghezeplendi...»\+bd* — bu küydiki sözler tedrijiy halda Dawutning özining ehwalidin ayrilip, Dawutning bolghusi ewladi Mesihning hayatigha ötidu. Küyde Mesihning hayati, japa-musheqqet tartidighanliqi, axirida uning shan-sherepke érishidighanliqi we pütkül alemge padishah bolidighanliqi körsitilidu. Démek, bu küyning özi ulugh bir bésharettur.\f*   
\m
\v 8 Uning dimighidin is örlep turatti,  
\m Aghzidin chiqqan ot hemmisini yutuwetti;  
\m Uningdin kömür choghliri chiqti;\f □ \fr 18:8 \ft \+bd «Uningdin kömür choghliri chiqti»\+bd* — yaki «Uningdin kömür choghliri tutashturuldi».\f*   
\m
\v 9 U asmanlarni tezim qildurup chüshti,  
\m Puti asti tum qarangghuluq idi.   
\m
\v 10 Bir kérubni minip perwaz qildi,  
\m Shamalning qanatlirida ghuyuldap uchup keldi.\f □ \fr 18:10 \ft \+bd «Bir kérubni minip perwaz qildi»\+bd* — «kérub» intayin küchlük birxil qanatliq perishte. «Tebirler»ni körüng.\f*   
\m
\v 11 U qarangghuluqni özining yoshurunidighan jayi qildi,  
\m Sularning qarangghusini,  
\m Asmanlarning qoyuq bulutlirini,  
\m Öz etrapida chédiri qildi.   
\m
\v 12 Uning aldidiki yoruqluqtin,  
\m Qoyuq bulutlar, möldür, otluq choghlar chiqip ötti;   
\m
\v 13 Perwerdigar asmanda güldürlidi;  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchi awazini yangratti,  
\m Möldür we otluq choghlar bilen.   
\m
\v 14 Berheq, U oqlirini étip, \add düshmenlirimni\add* tarqitiwetti;  
\m Chaqmaqlarni chaqturup, ularni qiyqas-chuqan’gha saldi;\f □ \fr 18:14 \ft \+bd «U oqlirini étip, düshmenlirimni tarqitiwetti»\+bd* — ibraniy tilida «U oqlirini étip, ularni tarqitiwetti». 17-ayetni körüng.\f*   
\m
\v 15 Shuning bilen déngizlarning tekti körünüp qaldi,  
\m Alemning ulliri ashkarilandi,  
\m Tenbihing bilen,  
\m Dimighingdin chiqqan nepesning zerbisi bilen, i Perwerdigar.   
\b  
\m
\v 16 U yuqiridin qolini uzitip, méni tutti;  
\m Méni ulugh sulardin tartip aldi.   
\m
\v 17 U méni küchlük düshminimdin,  
\m Hem manga öchmenlik qilghuchilardin qutquzdi;  
\m Chünki ular mendin küchlük idi.   
\m
\v 18 Külpetke uchrighan künümde, ular manga qarshi hujumgha ötti;  
\m Biraq Perwerdigar méning tayanchim idi.   
\m
\v 19 U méni kengri-azade bir jaygha élip chiqardi;  
\m U méni qutquzdi, chünki U mendin xursen boldi.   
\m
\v 20 Perwerdigar heqqaniyliqimgha qarap manga iltipat körsetti;  
\m Qolumning halalliqini U manga qayturdi;   
\m
\v 21 Chünki Perwerdigarning yollirini tutup keldim;  
\m Rezillik qilip Xudayimdin ayrilip ketmidim;   
\m
\v 22 Chünki Uning barliq hökümliri aldimdidur;  
\m Men Uning belgilimilirini özümdin néri qilmidim;   
\m
\v 23 Men Uning bilen ghubarsiz yürdum,  
\m Özümni gunahtin néri qildim;   
\m
\v 24 Shuning üchün Perwerdigar heqqaniyliqimgha qarap,  
\m Köz aldidiki qolumning halalliqigha qarap, qilghanlirimni qayturdi.\f □ \fr 18:24 \ft \+bd «Perwerdigar heqqaniyliqimgha qarap, köz aldidiki qolumning halalliqigha qarap, qilghanlirimni qayturdi»\+bd* — shübhisizki, mushu 19-24-ayetlerde Mesihning pak-ghubarsizliqi, gunahsizliqi bésharet qilinidu. Dawut özi toghruluq bu sözlerni hergiz déyelmeytti. Mesilen, 25-küy, 7-ayet we 51-küyni körüng.\f*   
\m
\v 25 Wapadar-méhribanlargha Özüngni wapadar-méhriban körsitisen;  
\m Ghubarsizlargha Özüngni ghubarsiz körsitisen;   
\m
\v 26 Sap dilliqlargha Özüngni sap dilliq körsitisen;  
\m Tetürlerge Özüngni tetür körsitisen;   
\m
\v 27 Chünki ajiz mömin xelqni qutquzghuchi Özüngdursen;  
\m Biraq tekebbur közlerni shermende qilisen;   
\m
\v 28 Chirighimni julaliq qilghan Sendursen;  
\m Perwerdigar Xudayim méni basqan qarangghuluqni nurlanduridu;   
\m
\v 29 Chünki Sen arqiliq \add düshmen\add* qoshuni arisidin yügürüp öttüm;  
\m Sen Xudayim arqiliq men sépildin atlap öttüm.\f □ \fr 18:29 \ft \+bd «Sen arqiliq düshmen qoshuni arisidin yügürüp öttüm»\+bd* — «yügürüp öttüm» dégen sözler «bösüp öttüm» dégen menini öz ichige alidu.\f*   
\m
\v 30 Tengrim — Uning yoli mukemmeldur;  
\m Perwerdigarning sözi sinap ispatlan’ghandur;  
\m U Özige tayan’ghanlarning hemmisige qalqandur.   
\m
\v 31 Chünki Perwerdigardin bashqa yene kim ilahtur?  
\m Bizning Xudayimizdin bashqa kimmu qoram tashtur?   
\m
\v 32 Yeni bélimni küch-quwwet bilen orighuchi Tengri,  
\m Yolumni tüptüz, mukemmel qilghuchi Tengridur;   
\m
\v 33 U méning putlirimni kéyikningkidek \add uchqur\add* qilidu,  
\m Shuning bilen méni égiz jaylirimda turghuzidu;   
\m
\v 34 Qollirimni urush qilishqa ögitidu,  
\m Shunglashqa bileklirim mis kamanni kéreleydu;   
\m
\v 35 Sen manga nijatliqing bolghan qalqanni ata qilding,  
\m Néning ong qolung méni yölidi;  
\m Séning mulayim kemterliking méni ulugh qildi.   
\m
\v 36 Sen qedemlirim astidiki jayni keng qilding,  
\m Méning putlirim téyilip ketmidi.   
\m
\v 37 Men düshmenlirimni qoghlap yettim;  
\m Ular halak bolmighuche héch yanmidim.   
\m
\v 38 Qaytidin ornidin turalmas qilip ularni yanjiwettim,  
\m Ular putlirim astida yiqildi.   
\m
\v 39 Sen jeng qilishqa küch bilen bélimni baghliding;  
\m Sen manga hujum qilghanlarni putum astida égildürdüng;   
\m
\v 40 Düshmenlirimni köz aldimda arqisigha yandurup qachquzdung,  
\m Shuning bilen manga öchmenlerni yoqattim.   
\m
\v 41 Ular peryad kötürdi, biraq qutquzidighan héchkim yoq idi;  
\m Hetta Perwerdigargha nida qildi, Umu ulargha jawab bermidi.   
\m
\v 42 Men ulargha soqqa bérip, shamal uchurghan topidek qiliwettim;  
\m Kochidiki patqaqtek, ularni töküwettim.   
\m
\v 43 Sen méni xelqning nizaliridin qutquzghansen;  
\m Sen méni ellerning béshi qilghansen;  
\m Manga yat bolghan bir xelq xizmitimde bolmaqta.\f □ \fr 18:43 \ft \+bd «Sen méni xelqning nizaliridin qutquzghansen»\+bd* — shübhisizki, mushu bésharette éytilghan «xelq» Dawut padishahning öz qowmi bolghan Yehudiy xelqini körsitidu.\f*   
\m
\v 44 Sözümni anglapla ular manga itaet qilidu;  
\m Yat eldikiler manga bicharilerche teslim bolidu;   
\m
\v 45 Yat eldikiler chüshkünliship kétidu;  
\m Ular öz istihkamliridin titrigen halda chiqip kélidu;   
\m
\v 46 Perwerdigar hayattur!  
\m Méning Qoram Téshim mubareklensun!  
\m Nijatliqim bolghan Xuda \add hemmidin\add* aliydur, dep medhiyilensun!   
\m
\v 47 U, men üchün toluq qisas alghuchi Tengri,  
\m Xelqlerni manga boysundurghan \add Xudadur\add*;   
\m
\v 48 U méni düshmenlirimdin qutquzghan;  
\m Berheq, Sen méni manga hujum qilghanlardin yuqiri kötürdüng;  
\m Zorawan ademdin Sen méni qutuldurdung.   
\m
\v 49 Shuning üchün men eller arisida Sanga rehmet éytimen, i Perwerdigar;  
\m Namingni ulughlap küylerni éytimen;   
\m
\v 50 \add Perwerdigar\add* Özi tikligen padishahqa zor nusretlerni béghishlaydu;  
\m Özi mesih qilghinigha,  
\m Yeni Dawutqa hem uning neslige menggüge özgermes muhebbitini körsitidu.\f □ \fr 18:50 \ft \+bd «Özi mesih qilghinigha, yeni Dawutqa hem uning neslige...»\+bd* — «Mesih qilghini» yeni «Mesih» toghruluq 2-küydiki izahatlarni körüng.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 19
\s1 19-küy •••• Alem hem Tewrat Xudaning sheripidur!  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Ershler Tengrining ulughluqini jakarlaydu,  
\m Asman gümbizi Uning qoli yasighanlirini namayan qilidu;   
\m
\v 2 Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu;  
\m Kéche-kéchilep ular bilimni ayan qiliwatidu.\f □ \fr 19:2 \ft \+bd «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu»\+bd* — «ular» ershler we asman gümbizini körsitidu. \+bd «Ularning sözliri kün-künler deryadek éqiwatidu; kéche-kéchilep ular bilimni ayan qiliwatidu»\+bd* — ayetning bashqa birxil terjimisi «Kün bashqa bir kün’ge geplirini tökidu, kéche bashqa bir kéchige söz qilmaqta».\f*   
\m
\v 3 Tilsiz hem awazsiz bolsimu, ularning sadasi \add alemge\add* anglanmaqta.\f □ \fr 19:3 \ft \+bd «Tilsiz hem awazsiz bolsimu, ularning sadasi alemge anglanmaqta»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Alemde herqandaq bir til ularning sadasini anglap chüshineleydu».\f*   
\m
\v 4 Ularning ölchem tanisi yer yüzide tartilmaqta;  
\m Ularning sözliri alemning chétigiche yetmekte.  
\m Ularning ichide \add Xuda\add* quyash üchün chédir tikken,\f □ \fr 19:4 \ft \+bd «Ularning ölchem tanisi yer yüzide tartilmaqta»\+bd* — bu «ölchem tanisi» belkim insanning tesewwur-oylirini ölchigüchi bolushi mumkin.\f*  \x + \xo 19:4 \xt Rim. 10:18\x*   
\m
\v 5 \add Quyash\add* hujrisidin toygha chiqqan yigittek chiqidu,  
\m Beygige chüshidighan palwandek shadlinidu;\x + \xo 19:5 \xt Top. 1:5\x*   
\m
\v 6 Asmanlarning bir chétidin örleydu,  
\m Jahanning u chétigiche chörgileydu,  
\m Uning hararitidin héchqandaq mexluqat yoshurunalmaydu.   
\m
\v 7 Perwerdigarning tewrat-qanuni mukemmeldur,  
\m U insan wujudini yéngilaydu;  
\m Perwerdigar bergen höküm-guwahlar muqim-ishenchlik ,  
\m U nadanlarni dana qilidu.\f □ \fr 19:7 \ft \+bd «Perwerdigarning tewrat-qanuni mukemmeldur»\+bd* — «Tewrat-qanun» tooghruluq: «Tewrat» (torah) ibraniy tili bolup, mushu yerde «qanun, telim, yolyoruq» dégen menide ishlitilidu. «Tewrat qanuni» dégen ibare adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish», «Misirdin chiqish», «Lawiylar» «Chöl-Bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimning qanun-permanliq mezmunini körsitidu.\f*  \x + \xo 19:7 \xt 2Sam. 22:31; Zeb. 18:30\x*   
\m
\v 8 Perwerdigarning körsetmiliri durus,  
\m U qelbni shadlanduridu;  
\m Perwerdigarning permanliri yoruqluqtur,  
\m U közlerni nurlanduridu.\f □ \fr 19:8 \ft \+bd «Perwerdigarning permanliri yoruqluqtur»\+bd* — yaki «Perwerdigarning permanliri roshendur» yaki «Perwerdigarning permanliri paktur».\f*   
\m
\v 9 Perwerdigardin eyminish pak ishtur, u menggü dawamlishidu;  
\m Perwerdigarning hökümliri heqtur,  
\m Herbiri tamamen heqqaniyettur.   
\m
\v 10 Ular altundin, berheq köp sap altundin qimmetliktur;  
\m Heseldin, hesel jewhiridin shérindur;\x + \xo 19:10 \xt Zeb. 119:72,103,127; Pend. 8:11 \x*   
\m
\v 11 Ular bilen qulung oyghitilidu;  
\m Insan ulargha riaye qilishta ching tursa chong mukapat bardur.   
\m
\v 12 Kim öz xataliqlirini bilip yételisun?  
\m Méni bilip-bilmey qilghan gunahlirimdin saqit qilghaysen;   
\m
\v 13 Öz qul-chakaringni bashbashtaq gunahlardin tartqaysen;  
\m Bu gunahlarni manga xojayin qildurmighaysen;  
\m Shuning bilen men qusursiz bolimen,  
\m Éghir gunahtin xaliy bolghaymen.   
\m
\v 14 I Perwerdigar, méning Qoram Téshim we Hemjemet-Nijatkarim,  
\m Aghzimdiki sözler, qelbimdiki oylinishlar neziringde meqbul bolghay!\f □ \fr 19:14 \ft \+bd «I Perwerdigar, méning Qoram Téshim we Hemjemet-Nijatkarim»\+bd* — «Hemjemet-Nijatkar» yaki «hemjemet-qutquzghuchi» toghruluq: — Ibraniy tilida «goél» dégen bu sözning alahide menisi bar. Birsi kembeghel bolup, özini qulluqqa sétiwetken bolsa yaki bashqa qiyin ehwalgha uchrap mal-mülükini satqan bolsa, Musa peyghember tapshuruwalghan qanun’gha asasen, mushu kishining özining yéqin uruq-tughqanliri, hemjemetliri bu kishini hörlükke chiqirip qutquzush hoquqi bar idi. Démek, «hemjemet-qutquzghuchi» öz qérindishini hör qilmaqchi bolsa, uni qutquzalaytti. Hoquqni ishlitish «hemjemet-qutquzghuchi»ning öz ixtiyarliqi bilen bolatti, elwette. Birsi öz uruq-tughqinigha «hemjemet-qutquzghuchi» bolup uni qutquzmaqchi bolsa, héchkim uni tosalmaytti. 
\fp  Shunga peyghemberler Xudaning qutquzghuchi ikenlikini bayan qilish üchün pat-pat del mushu sözni ishlitidu. Démek, Xuda Öz bendisige yaki xelqige «hemjemet»lik qilip, ularning «goél»i, yeni «hemjemet-qutquzghuchi»si bolidu. Uning Öz xelqini qutquzushi Öz ixtiyariliqi bilen, elwette!\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 20
\s1 20-küy •••• Israil xelqi Xuda Mesih qilghan padishahning ghelibisi üchün dua qilidu  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Külpetlik künde Perwerdigar sanga ijabet qilghay!  
\m Yaqupning Xudasining nami séni égizde aman saqlighay!\f □ \fr 20:1 \ft \+bd «Yaqupning Xudasining nami séni égizde aman saqlighay!»\+bd* — «Yaqupning Xudasi» dégen mushu ibaride «Yaqup» hem hezriti Yaqupning özini hemde uningdin chiqqan Israil xelqinimu körsitidu.\f*   
\m
\v 2 U Öz muqeddes jayidin sanga medet ewetkey,  
\m Ziondin sanga küch-quwwet bergey;   
\m
\v 3 Barliq «ashliq hediye»liringni yad qilghay,  
\m Köydürme qurbanliqingni qobul qilghay!  
\m Sélah!   
\m
\v 4 Könglüngdiki teshnaliqlarni sanga ata qilghay,  
\m Könglüngge pükken barliq arzuliringni emelge ashurghay.   
\m
\v 5 Bizler ghelibengni tebriklep tentene qilimiz,  
\m Xudayimizning namida tughlirimizni tikleymiz;  
\m Perwerdigar barliq telepliringni emelge ashurghay!   
\m
\v 6 Hazir bildimki, Perwerdigar Özi mesih qilghinini qutquzidu;  
\m Muqeddes ershliridin uninggha qudretlik qutquzghuchi qolini uzartip jawab béridu.\f □ \fr 20:6 \ft \+bd «Perwerdigar Özi mesih qilghini»\+bd* — yeni Israilning padishahi; mushu yerde Dawutni körsitidu. Biraq shübhisizki, bu küy bir bésharet bolup, kelgüsidiki Qutquzghuchi-Mesihnimu körsitidu. 2-küydiki izahatlarni we «Tebirler»nimu körüng.\f*   
\m
\v 7 Beziler jeng harwilirigha,  
\m Beziler atlargha \add tayinidu\add*;  
\m Biraq biz bolsaq Perwerdigar Xudayimizning namini yad étimiz;   
\m
\v 8 Ular tizi püklinip yiqildi;  
\m Biraq biz bolsaq, qeddimizni ruslap tik turimiz.   
\m
\v 9 I Perwerdigar, padishahqa ghelibe bergeysen;  
\m Nida qilghinimizda bizge ijabet qilghaysen!\f □ \fr 20:9 \ft \+bd «I Perwerdigar, padishahqa ghelibe bergeysen; nida qilghinimizda bizge ijabet qilghaysen!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: — 
\fp  «I Perwerdigar, ghelbige érishtürgeysen! 
\fp  Biz nida qilghan künde Padishah bizge jawab bergey!»\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 21
\s1 21-küy •••• Xuda tikligen padishah toghruluq bir küy  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Padishah qudritingdin shadlinidu, i Perwerdigar;  
\m Ghelibe-nijatliqingdin u neqeder xursen bolidu!   
\m
\v 2 Sen uning köngül tilikini uninggha ata qilding,  
\m Lewlirining telipini ret qilghan emessen.  
\m Sélah!   
\m
\v 3 Chünki Sen ésil beriketler bilen uni qarshi alding;  
\m Uning béshigha sap altun taj kiydürdüng.   
\m
\v 4 U Sendin ömür tilise, Sen uninggha berding,  
\m Yeni uzun künlerni, taki ebedil’ebedgiche berding.   
\m
\v 5 U Séning bergen ghelibe-nijatliqingdin zor sherep quchti;  
\m Sen uninggha izzet-heywet hem shanu-shewket qondurdung.   
\m
\v 6 Sen uning özini menggülük beriketler qilding;  
\m Didaringning shadliqi bilen uni zor xursen qilding;\f □ \fr 21:6 \ft \+bd «Sen uning özini menggülük beriketler qilding»\+bd* — bu söz belkim Dawutning ewladi bolghan, kelgüsidiki Qutquzghuchi-Mesihning Xudaning Ibrahimgha bergen eng ulugh wedisini emelge ashuridighanliqini körsitishi mumkin. Shu wede: «Sen özüng bashqilargha bext-beriket bolisen ... Sen arqiliq yer yüzidiki barliq aile we qebililerge bext-beriket ata qilinidu» déyilidu («Yar.» 12:1-3de xatirilen’gen). 
\fp  Bashqa birxil terjimisi: «Sen uninggha menggülük beriketlerni békitting».\f*   
\m
\v 7 Chünki padishah Perwerdigargha tayinidu;  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchining özgermes muhebbiti bilen u héch tewrenmeydu.   
\m
\v 8 Séning qolung barliq düshmenliringni tépip, ashkare qilidu;  
\m Ong qolung Sanga öchmenlik qilghanlarni tépip ashkare qilidu;\f □ \fr 21:8 \ft \+bd «Séning qolung barliq düshmenliringni tépip, ... Ong qolung Sanga öchmenlik qilghanlarni tépip ashkare qilidu...»\+bd* — 8-ayettin bashlap, bésharetlik sözler biwasite padishahqa éytilghan bolsa kérek. Roshenki, bu ayetler padishah Dawutning ewladi bolghan, kelgüsidiki Qutquzghuchi-Mesihni körsitidu.\f*   
\m
\v 9 Séning didaring körün’gen künde, ularni yalqunluq xumdan’gha salghandek köydürisen;  
\m Perwerdigar derghezep bilen ularni yutuwétidu;  
\m Ot ularni köydürüp tügitidu.   
\m
\v 10 Ularning tuxumini jahandin,  
\m Nesillirini kishilik dunyadin quritisen;   
\m
\v 11 Chünki ular Sanga yamanliq qilishqa urundi;  
\m Ular rezil bir neyrengni oylap chiqqini bilen,  
\m Emma ghelibe qilalmidi.   
\m
\v 12 Chünki Sen ularni keynige burulushqa mejbur qilding;  
\m Sen ularning yüzige qarap oqyayingni chenleysen.   
\m
\v 13 I Perwerdigar, Öz küchüng bilen ulughluqungni namayan qilghaysen;  
\m Shuning bilen biz naxsha éytip qudritingni medhiyileymiz.   
\b  
\b  
\m  
\c 22
\s1 22-küy •••• Eng éghir azab-oqubette qilghan dua •••• Bésharetlik küy •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Ayjelet-xashshahar» (tang seherde kelgen medet) dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m «Ah Ilahim, Ilahim, némishqa mendin waz kechting?  
\m Sen némishqa méni qutquzushtin shunche yiraqsen?  
\m Némishqa qattiq peryadlirimdin shunche yiraq turisen,\f □ \fr 22:1 \ft \+bd «Izahat»\+bd* — Dawut peyghember hayatida nurghun azab-oqubetlerni tartqan bolsimu, lékin u bu küyde éytilghan shunchiwala éghir azab-oqubetlerni tartqan emes. Shunga shübhisizki, Dawut özidin kéyinki birsining tartidighan azablirini körsetken bolsa kérek. Oqurmenler bu azablarning kimge qaritilghanliqi toghruluq özliri xulasige kelsun. \+bd ««ayjelet-xashshahar» (tang seherde kelgen medet)»\+bd* — bezi alimlar: «Tang seherdiki chishi jeren» dep terjime qilidu. Bu belkim küyning témisining hem uning ahangining nami bolsa kérek.\f*  \x + \xo 22:1 \xt Mat. 27:46; Mar. 15:34\x*   
\m
\v 2 Xudayim, kündüzde nida qildim, lékin Sen héch jawab qilmaysen;  
\m Kéchidimu men shundaq peryad qilishtin aram alalmaymen.\f □ \fr 22:2 \ft \+bd «Kéchidimu men shundaq peryad qilishtin aram alalmaymen»\+bd* — yaki «kéchidimu men peryad qilsam, biraq aram tapmaymen»\f*  \x + \xo 22:2 \xt Mat. 27:45\x*   
\m
\v 3 Biraq i Israilning medhiyilirini öz makaning qilghuchi,  
\m Sen dégen pak-muqeddestursen!   
\m
\v 4 Ata-bowilirimiz séni tayanchi qilghan,  
\m Ular sanga tayan’ghan, sen ularni qutquzghan.   
\m
\v 5 Ular Sanga nida qilishliri bilen qutulghan;  
\m Sanga tayinish bilen ularning ümidi héch yerde qalghan emes.\x + \xo 22:5 \xt Zeb. 25:2-3; 31:1; Yesh. 49:23; Rim. 9:33\x*   
\m
\v 6 Biraq men bolsam adem emes, bir qurtmen,  
\m Insan teripidin \add töhmet bilen\add* reswayialem qilin’ghanmen,  
\m Xalayiq teripidin kemsitilgenmen.\f □ \fr 22:6 \ft \+bd «men bolsam adem emes, bir qurtmen»\+bd* — ibraniy tilida «qurt» «kokkus ilikus» (qizil qurt) dégen qurtni körsitidu. Bu xil qurtning chishisi tuxumlighanda özini derexke chaplashturup, salghan tuxumlirini öz bedini bilen qoghdaydu. Shundaq qilip u ölgüche chaplashqan yerdin midirlimay turidu. Ölüshi bilen uningdin qipqizil bir suyuqluq chiqip, hemme etrapini qizil qilidu. Ademler bu qizil suyuqluqni boyaq üchün ishlitidu. Bu ishlar Mesih Eysaning kréstke mixlinishigha bésharet bolmamdu?\f*  \x + \xo 22:6 \xt Yesh. 41:14\x*   
\m
\v 7 Méni körgenlerning hemmisi mazaq qilip külidu,  
\m Bashlirini silkiship aghzilirini pürüshtürüp: \x + \xo 22:7 \xt Mat. 27:39\x*   
\m
\v 8 «U Perwerdigargha özini tapshurghan emesmu?!  
\m Emdi Perwerdigar uni qutquzsun!  
\m Perwerdigar uningdin xursen bolsa eger,  
\m Uni qutuldursun!» — déyishidu.\x + \xo 22:8 \xt Mat. 27:43\x*   
\m
\v 9 Biraq méni apamning qorsiqidin chiqarghuchi özüngdursen;  
\m Hetta emchektiki waqtimdimu méni özüngge tayandurghansen;   
\m
\v 10 Tughulghinimdin tartipla, men özümni qoynunggha tashlighanmen;  
\m Anamning baliyatqusidiki waqtimdila, Sen méning Tengrim bolup kelgensen.\x + \xo 22:10 \xt Yesh. 49:1\x*   
\m
\v 11 Mendin yiraqlashma;  
\m Chünki riyazet méni qistap keldi;  
\m Manga yardemde bolghuchi yoqtur.   
\m
\v 12 Nurghun buqilar méni qorshiwaldi;  
\m Bashanning küchlük buqiliri méni oriwaldi;\f □ \fr 22:12 \ft \+bd «Bashanning küchlük buqiliri méni oriwaldi»\+bd* — Pelestinning Bashan rayonidiki buqilar yoghan, küchlük idi. Bu yerde yaman ademler hem ularning keynide turghan yaman jin-rohlarni körsetse kérek.\f*   
\m
\v 13 Ular ademni titma qilghuchi hörkirewatqan shirdek,  
\m Aghzilirni chong échip manga tikilip turidu.   
\m
\v 14 Men tökülgen sudek boldum,  
\m Hemme söngeklirim izidin chiqip ketti;  
\m Yürikim momdek érip ketti,  
\m Ich-baghrimda zeipliship érip ketti.   
\m
\v 15 Qaghjirap ketken sapal parchisidek maghdurum qalmidi,  
\m Tilim tangliyimgha chapliship ketti,  
\m Sen \add Perwerdigar\add* méni ölümning topa-changlirigha qoyghansen.\x + \xo 22:15 \xt Yuh. 19:28\x*   
\m
\v 16 Ghaljir itlar manga olashti,  
\m Bir top reziller méni qistap kélip,  
\m Méning qolum we putumni sanjip teshti.\x + \xo 22:16 \xt Mat. 27:35; Mar. 15:24; Luqa 23:33; Yuh. 19:23,37; 20:25\x*   
\m
\v 17 Söngeklirimning hemmisini saniyalaymen,  
\m \add Ustixanlirim\add* manga tikilip qarap turghandek qilidu.   
\m
\v 18 Ular kiyimlirimni öz arisida üleshtürüwatidu,  
\m Könglikimge érishish üchün chek tashlishiwatidu.\f □ \fr 22:18 \ft \+bd «Könglikimge érishish üchün chek tashlishiwatidu»\+bd* — yaki «Chapinimgha érishish üchün chek tashlishiwatidu».\f*  \x + \xo 22:18 \xt Luqa 23:34; Yuh. 19:24\x*   
\m
\v 19 Biraq, i Perwerdigar, mendin yiraqlashma!  
\m I Küch-Qudritim bolghuchim, yardemge téz kelgeysen!   
\m
\v 20 Jénimni qilichtin qutquzghin,  
\m Méning yalghuz jénimni itning changgilidin qutuldurghin.\f □ \fr 22:20 \ft \+bd «Méning yalghuz jénim»\+bd* — yaki «Méning kichik jénim» yaki «Méning qimmetlik jénim». Sözligüchi éghir yalghuzluq hés qiliwatqan bolsa kérek.\f*   
\m
\v 21 Méni shirning aghzidin qutquzghin;  
\m Shundaq, Sen iltijalirimni ijabet qilip yawa kalilarning münggüzliridin qutquzghansen!\f □ \fr 22:21 \ft \+bd «...iltijalirimni ijabet qilip yawa kalilarning münggüzliridin qutquzghansen!»\+bd* — «yawa kala» hazir nesli qurughan. Ular esli intayin küchlük, adettiki kalidin ikki hesse chong idi. Mushu yerde «yawa kalilar» esheddiy rezil ademlerge yaki jin-sheytanlargha simwol bolidu.\f*   
\m
\v 22 Men Séning namingni qérindashlirimgha élan qilimen;  
\m Chong jamaet ichide turup Sanga bolghan medhiyilirimni jakarlaymen;\x + \xo 22:22 \xt Ibr. 2:12\x*   
\m
\v 23 Perwerdigardin eymen’güchiler, Uni medhiyilenglar!  
\m Yaqupning barliq nesilliri, Uninggha shan-sherep keltürünglar!  
\m Israilning pütün ewladliri, Uningdin eymininglar.\f □ \fr 22:23 \ft \+bd «Yaqupning barliq nesilliri»\+bd* — Israil xelqi, elwette. \+bd «Israilning ewladliri»\+bd* — Xuda Yaqupning ismini «Israil»gha özgertken, shuning bilen u «Israil qowmining ejdadi» bolghan.\f*   
\m
\v 24 Chünki U ézilgüchining ashu xarlinishlirini neziridin saqit qilghan emes,  
\m Yaki Uningdin héch yirgen’gen emes;  
\m Uningdin Öz wisalini héch yoshurghan emes;  
\m Belki U iltija qilip awazini kötürginide,  
\m Uninggha qulaq sélip anglighan.   
\m
\v 25 Chong jamaet ichide manga oqulghan medhiyiler Özüngdindur,  
\m Xudadin eymen’güchilerning aldida ichken qesemlirimni ishqa ashurimen;\f □ \fr 22:25 \ft \+bd «Chong jamaet ichide manga oqulghan medhiyiler Özüngdindur»\+bd* — bashqa ikki xil terjimisi «Chong jamaette méning medhiyilirimning témisi Sendin chiqqandur...» yaki «Chong jamaette méning Sanga medhiyilerni oqushqa muyesser bolghanliqim Sendin chiqqandur...».\f*  \x + \xo 22:25 \xt Zeb. 18:49; 35:18; 52:9; 111:1\x*   
\m
\v 26 Ajiz möminler qorsiqi toyghuche tamaqlinidu;  
\m Perwerdigarni izdigenler Uni medhiyeleydu;  
\m Silerning qelbinglar menggü yashnaydu!\f □ \fr 22:26 \ft \+bd «Ajiz möminler qorsiqi toyghuche tamaqlinidu»\+bd* — «tamaqlinidu» dégen bu söz mushu yerde héyt qurbanliqliridin yaki «teshekkür qurbanliqliri» («rehmet qurbaliqliri»)din tamaqlinishni körsitishi mumkin.\f*  \x + \xo 22:26 \xt Qan. 4:29; Zeb. 69:32; 149:4; Yesh. 25:6; Zef. 2:2; Yuh. 11:26\x*   
\m
\v 27 Zéminning eng chétidikilermu bu ishni qelbide tutup , towa qilip Perwerdigarning aldigha kélidu;  
\m El-milletlerning barliq jemetliri aldingda ibadet qilidu;\x + \xo 22:27 \xt Zeb. 2:8; 72:10-11; 86:9\x*   
\m
\v 28 Chünki padishahliq Perwerdigarghila tewedur;  
\m U el-milletler arisida höküm sürgüchidur.   
\m
\v 29 Jahandiki baylarmu Uning aldidin yep-ichip, ibadet qilidu;  
\m Tupraqqa kirey dep qalghanlarmu, hetta öz jénini saqliyalmaydighanlarmu Uninggha sejde qilidu;\f □ \fr 22:29 \ft \+bd «Jahandiki baylarmu ...»\+bd* — ibraniy tilida «Jahandiki sémizlermu...» — köchme menisi «baylar» bolushi mumkin. \+bd «tupraqqa kirey dep qalghanlarmu, hetta öz jénini saqliyalmaydighanlarmu Uninggha sejde qilidu»\+bd* — démek, hem baylar hem miskinler (küyde bésharet bérilgen ishlar tüpeylidin) Xudagha ibadet qilidu.\f*   
\m
\v 30 Kelgüsidiki bir ewlad Uning xizmitide bolidu;  
\m Bu ewlad Reb üchün Öz perzentliri hésablinidu.\x + \xo 22:30 \xt Yesh. 53:8, 10; Yesh. 8:18; Zeb.89:29; Mat. 1:1; Yuh 12:24; Rim. 5:18, 19; 1Pét. 2:9\x*   
\m
\v 31 Kéyin ular kélip, shu chaghda tughulidighan bir qowmgha Uning heqqaniyliqini jakarlap shuni élan qiliduki,  
\m «U buni emelge ashurdi!»\x + \xo 22:31 \xt Zeb. 52:9; 102:18; Luqa 24:46, 47; Rim. 3:22-25\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 23
\s1 23-küy •••• Perwerdigar méni baqquchi padichimdur! •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar méni baqquchi Padichimdur,  
\m Mohtaj emesmen héch nersige;\f □ \fr 23:1 \ft \+bd «Bu ulugh küy toghruluq izahat»\+bd* — Pelestindiki qoylar bilen padichining munasiwiti nahayiti yéqin. U ular bilen kéche-kündüz bille bolidu, ulargha isim qoyidu. Yéngi yaylaqqa köchkende, padichi qoylarning béshida méngip, ularni chaqirip yétekleydu; ularning béshi tikenlikte yarilinip qalsa, padichi may bilen sürüp «mesih qilidu»; bezi padichilar hetta amraq qoylirigha alahide qedehtin sharab ichuridu.\f*  \x + \xo 23:1 \xt Yesh. 40:11; Yer. 23:4; Ez. 34:23; Yuh. 10:11; 1Pét. 2:25; Weh. 7:17\x*   
\m
\v 2 U méni yumran chöplerde yatquzup dem aldurar;  
\m Tinch aqidighan sularni boylitip baqidu;   
\m
\v 3 U wujudumni yéngilaydu;  
\m U heqqaniyliq yolida Öz nami üchün yétekleydu;\f □ \fr 23:3 \ft \+bd «U wujudumni yéngilaydu»\+bd* — «yéngilaydu» ibraniy tilida bu söz «towigha qayturidu» yaki «towa qilduridu» dégen menini öz ichige alidu.\f*   
\m
\v 4 Hetta men ölüm sayisi bolghan jilghidin ötsemmu,  
\m Héch yamanliqtin qorqmaymen;  
\m Chünki Sen men bilen billidursen;  
\m Séning hasang hem tayiqing manga tesellidur.\x + \xo 23:4 \xt Zeb. 3:6; 118:6\x*   
\m
\v 5 Méni xar qilghuchilarning köz aldida manga keng dastixan salisen;  
\m Méning béshimni may bilen mesih qilisen;  
\m Qedehim tashidu;   
\m
\v 6 Berheq, barliq künlirimde yaxshiliq we özgermes shepqet manga egiship hemrah bolidu;  
\m Menggüdin-menggüge Perwerdigarning dergahida yashaymen!\f □ \fr 23:6 \ft \+bd «barliq künlirimde yaxshiliq we özgermes shepqet manga egiship hemrah bolidu»\+bd* —yaki «barliq künlirimde manga egiship hemrah bolghan özgermes shepqet némidigen yaxshi!». \+bd «menggüdin-menggüge Perwerdigarning dergahida yashaymen!»\+bd* — «Perwerdigarning dergahi» ibraniy tilida «Perwerdigarning öyide». Dawut bu küyni yazghanda Yérusalémdiki muqeddes ibadetxana téxi mewjut emes idi.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 24
\s1 24-küy •••• Perwerdigarning ghelibisi  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigargha mensüptur, jahan we uninggha tolghan hemme mewjudatlar;  
\m Uninggha teelluqtur yer yüzi we uningda turiwatqanlarmu;\x + \xo 24:1 \xt Mis. 19:5; Qan. 10:14; Ayup 41:3; Zeb. 50:12; 1Kor. 10:26,28\x*   
\m
\v 2 Chünki jahanning ulini chongqur déngizlar üstige orunlashturup,  
\m Yerni sular üstige ornatqan Udur.   
\m
\v 3 Perwerdigarning téghigha kim chiqalaydu?  
\m Uning muqeddes jayigha kim kirip turalaydu? \x + \xo 24:3 \xt Zeb. 15:1; Yesh. 33:14,15\x*   
\m
\v 4 — Qolliri gunahtin pakiz, dili sap,  
\m Quruq nersilerge telmürüp qarimighan,  
\m Yalghan qesem qilmighan kishi kireleydu. \f □ \fr 24:4 \ft \+bd «Quruq nersilerge telmürüp qarimighan»\+bd* — «quruq nersiler» butlarni körsitidu.\f*   
\m
\v 5 Bundaq kishi bolsa Perwerdigardin bextni,  
\m Öz nijatliqi bolghuchi Xudadin heqqaniyliqni tapshuruwalidu we \add uni\add* kötürüp yüridu;\f □ \fr 24:5 \ft \+bd «... tapshuruwalidu we uni kötüridu»\+bd* — bu ikki péil ibraniy tilida birla péil bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 6 Bu dewr Uni izdigüchi dewrdur,  
\m Yeni Séning didaringni izdigüchiler, i Yaqupning \add Xudasi\add*!  
\m Sélah!\f □ \fr 24:6 \ft \+bd «...Yeni Séning didaringni izdigüchiler, i Yaqupning Xudasi!»\+bd* — yene birxil terjimisi «Yeni Séning didaringni izdigüchiler bolghan Yaquptin ibarettur».\f*   
\m
\v 7 I qowuqlar, béshinglarni kötürünglar!  
\m \add Keng échilinglar\add*!  
\m I menggülük ishikler, kötürülünglar!  
\m Shuning bilen shan-sherep igisi Padishah kiridu!\f □ \fr 24:7 \ft \+bd «I qowuqlar, béshinglarni kötürünglar! Keng échilinglar! I menggülük ishikler, kötürülünglar!»\+bd* — qedimki zamanlarda qowuqlar échilghanda yuqiridin kötürületti.\f*   
\m
\v 8 Shan-sherep igisi Padishah dégen kim?  
\m U Perwerdigardur, u küchlük we qudretliktur!  
\m Perwerdigar, jeng meydanida qudretliktur!   
\m
\v 9 I qowuqlar, béshinglarni kötürünglar!  
\m Keng échilinglar!  
\m I menggülük ishikler, béshinglarni kötürünglar!  
\m Shuning bilen shan-sherep igisi Padishah kiridu!   
\m
\v 10 Shan-sherep igisi Padishah dégen kim?  
\m Samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar bolsa, shan-sherep igisi Padishahtur!  
\m Sélah!   
\b  
\b  
\m  
\c 25
\s1 25-küy •••• Yéteklesh we bashpanah bolush heqqide dua •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy.  
\b  
\m Perwerdigar, jénim Sanga telmürüp qaraydu;\f □ \fr 25:1 \ft \+bd «25-küy toghruluq izahat»\+bd* — 25-küy «élipbe tertipilik» bir küy. Küyde 22 ayet bolup, ibraniy tilida alahide shekilge ige. Ibraniy yéziqida 22 herp bar. Küydiki 22 ayetning herbiri ibraniy élipbe tertipige asasen yéngi herp bilen bashlinidu (mesilen, uyghur tilida herpler a-, e-, b- tertipide bashlan’ghan’gha oxshash). Biz bundaq küylerni «élipbe tertipilik küy» dep ataymiz.\f*   
\m
\v 2 Sanga tayinimen, i Xudayim;  
\m Méni yerge qaritip xijalette qaldurmighaysen;  
\m We yaki düshmenlirimni üstümdin ghalib qilip shadlandurmighaysen;\x + \xo 25:2 \xt Zeb. 22:4-5; 31:1; 34:5\x*   
\m
\v 3 Berheq, Séni kütküchilerdin héchqaysisi shermende bolmas;  
\m Biraq héchbir sewebsiz xainliq qilghuchilar shermende bolidu.\x + \xo 25:3 \xt Yesh. 28:16; Rim. 10:11\x*   
\m
\v 4 Méni Séning izliringni bilidighan qilghaysen, i Perwerdigar;  
\m Yolliringni manga ögitip qoyghaysen.\x + \xo 25:4 \xt Zeb. 27:11; 86:11; 119:33\x*   
\m
\v 5 Méni heqiqitingde mangdurup, manga ögetkeysen;  
\m Chünki özüng méning nijatliqim bolghan Xudayimdursen;  
\m Men kün boyi Sanga qarap telmürimen;   
\m
\v 6 Öz rehimdilliqliringni, özgermes méhirliringni yadinggha keltürgeysen, i Perwerdigar!  
\m Chünki ular ezeldin tartip bar bolup kelgendur;\x + \xo 25:6 \xt Zeb. 103:17; 106:1; 107:1; 117:2; 136; Yer. 33:11\x*   
\m
\v 7 Méning yashliqimdiki gunahlirimni,  
\m Shundaqla itaetsizliklirimni ésingge keltürmigeysen;  
\m Özgermes muhebbiting, méhribanliqing bilen, méni ésingge keltürgeysen, i Perwerdigar;   
\m
\v 8 Perwerdigar méhriban we durustur;  
\m Shunga U gunahkarlarni durus yolgha salidu.   
\m
\v 9 Möminlerni yaxshi-yamanni perq étishke U yétekleydu;  
\m Möminlerge Öz yolini ögitidu.   
\m
\v 10 Uning ehdisi we höküm-guwahlirini tutqanlarning hemmisige nisbeten,  
\m Perwerdigarning barliq yolliri özgermes muhebbet we heqiqettur.   
\m
\v 11 Öz naming üchün, i Perwerdigar,  
\m Qebihlikim intayin éghir bolsimu,  
\m Sen uni kechüriwetkensen.   
\m
\v 12 Kimki Perwerdigardin eymense,  
\m Xuda Özi tallighan yolda uninggha \add heqiqetni\add* ögitidu;   
\m
\v 13 Uning jéni azade-yaxshiliqta yashaydu,  
\m Uning nesli yer yüzige miras bolidu.   
\m
\v 14 Perwerdigar Özidin eyminidighanlar bilen sirdashtur;  
\m U ulargha Öz ehdisini körsitip béridu.   
\m
\v 15 Méning közlirim hemishe Perwerdigargha tikilip qaraydu;  
\m Chünki U putlirimni tordin chiqiriwétidu.   
\m
\v 16 Manga qarap méhir-shepqet körsetkeysen;  
\m Chünki men ghéribane, derdmendurmen.   
\m
\v 17 Könglümning azarliri köpiyip ketti;  
\m Méni basqan qismaqlardin chiqarghaysen.   
\m
\v 18 Derdlirimni, azablirimni neziringge alghin,  
\m Barliq gunahlirimni kechürgeysen!   
\m
\v 19 Méning düshmenlirimni neziringge alghin,  
\m Chünki ular köptur;  
\m Ular manga chongqur öchmenlik bilen nepretlinidu.   
\m
\v 20 Jénimni saqlighaysen, méni qutquzghaysen;  
\m Méni shermendilikte qaldurmighaysen;  
\m Chünki men Séni bashpanahim qildim.   
\m
\v 21 Köngül sapliqi we durusluq méni qoghdighay;  
\m Chünki men Sanga ümid baghlap kütüwatimen.\f □ \fr 25:21 \ft \+bd «Chünki men Sanga ümid baghlap kütüwatimen»\+bd* — yaki «Chünki sanga telmürüp qaraymen».\f*   
\m
\v 22 I Xuda, Israilni barliq külpetliridin qutquzup hörlükke chiqarghaysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 26
\s1 26-küy •••• Barliq rezilliktin yiraqlishishqa intilish  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Men üchün höküm chiqarghaysen, i Perwerdigar;  
\m Chünki men öz durusluqumda turup mangdim;  
\m Men Perwerdigargha tayinip kelgenmen;  
\m Men téyilip ketmeymen.\f □ \fr 26:1 \ft \+bd «Men Perwerdigargha tayinip kelgenmen; men téyilip ketmeymen»\+bd* — yene birxil terjimisi «Men héch tewrenmes Perwerdigargha tayinip keldim».\f*  \x + \xo 26:1 \xt Zeb. 7:8\x*   
\m
\v 2 Méni sinap baqqaysen, i Perwerdigar, méni tekshürüp baqqin;  
\m Wijdanimni, qelbimni tawlighaysen;\f □ \fr 26:2 \ft \+bd «wijdanim»\+bd* — yaki «niyetlirim». Bu söz ibraniy tilida «börekler» dégen bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 3 Chünki özgermes muhebbitingni köz aldimda tutqanmen;  
\m Men heqiqitingni özümge yétekchi qilip mangdimmen.   
\m
\v 4 Men yalghanchilar bilen hemdastixan olturmidim;  
\m Saxtipezlerge hemrah bolushqa kirmeymen.\x + \xo 26:4 \xt Ayup 31:5; Zeb. 1:1\x*   
\m
\v 5 Yamanliq qilghuchilar jamaitidin yirginimen;  
\m Reziller bilenmu olturmaymen.   
\m
\v 6 Qollirimni gunahsizliqta yuyimen;  
\m Shunda, qurban’gahingni aylinip yüreleymen.   
\m
\v 7 We hem teshekkürlerni anglitimen;  
\m Barliq karametliringni jakarlaymen.   
\m
\v 8 I Perwerdigar, makaning bolghan öyni,  
\m Shan-sheriping turghan jayni söyüp keldim;   
\m
\v 9 Jénimni gunahkarlar bilen,  
\m Hayatimni qanxorlar bilen bille élip ketmigeysen;   
\m
\v 10 Ularning qolida suyiqestler bardur,  
\m Ong qoli parilerge toldi.   
\m
\v 11 Men bolsam, durusluqumda méngip yüriwérimen;  
\m Méni hörlükke chiqirip qutquzghaysen,  
\m Manga méhir-shepqet körsetkeysen.\f □ \fr 26:11 \ft \+bd «Méni hörlükke chiqirip qutquzghaysen»\+bd* — mushu «hörlükke chiqirish» gunahning asaritidin qutquzushni körsitidu.\f*   
\m
\v 12 Putum bolsa tüptüz jayda turidu;  
\m Jamaetler arisida turup Perwerdigargha teshekkür-medhiyiler qayturimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 27
\s1 27-küy •••• Xudani kütkin!  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar méning nurum we nijatliqimdur;  
\m Men yene kimdin qorqay?  
\m Perwerdigar hayatimning qorghinidur;  
\m Men kimning aldida titrey? \x + \xo 27:1 \xt Yesh. 10:17; 60:19,20; Mik. 7:8; Luqa 1:79; Yuh. 1:4; 8:12; Weh. 21:23\x*   
\m
\v 2 Yamanliq qilghuchilar «Uning etlirini yeyli» dep manga hujum qilghanda,  
\m Reqiblirim, düshmenlirim manga yéqinlashqanda,  
\m Putliship, yiqildi ular.   
\m
\v 3 Zor qoshun bargah qurup méni qorshawgha alsimu,  
\m Qelbimde héch qorqunch yoq;  
\m Manga urush qozghisimu, yenila xatirjem turiwérimen.   
\m
\v 4 Perwerdigardin birla nersini tilep keldim;  
\m Men shuninggha intilimektimenki: —  
\m Ömür boyi Perwerdigarning öyide bolsam,  
\m Perwerdigarning güzellikige qarap yürsem,  
\m Uning ibadetxanisida turup, yéteklishige muyesser bolsam, deymen.\f □ \fr 27:4 \ft \+bd «... Ömür boyi Perwerdigarning öyide bolsam, ... Uning ibadetxanisida turup, yéteklishige muyesser bolsam»\+bd* — Dawut peyghemberning zamanida «Xudaning öyi», yeni «muqeddes ibadetxana» téxi sélinmighanidi (oghli Sulayman kéyin yasidi). Ibadetxana Musa peyghember arqiliq yasalghan «muqeddes chédir» idi. Shuning bilen Dawutning «muqeddes ibadetxana» dégini belkim rohiy jehettin, yeni Xudaning Öz huzur-dergahini körsitidu, dep chüshinishimiz kérek.\f*   
\m
\v 5 Béshimgha kün chüshkende, U méni sayiwini astigha alidu;  
\m Méni chédirining ichide aman saqlap yoshuruwalidu.  
\m U méni uyultash üstige muqim turghuzidu.   
\m
\v 6 Shunga hazir etrapimdiki düshmenlirim aldida béshim yuqiri kötürülidu.  
\m Uning muqeddes chédirida tentene qilip qurbanliqlar sunimen;  
\m Naxsha-küyler éytimen, munajatlarni éytimen Perwerdigargha!   
\m
\v 7 Nida qilghinimda awazimni anglighaysen, i Perwerdigar;  
\m Manga méhir-shepqet körsitip, ijabet qilghaysen.   
\m
\v 8 Öz könglüm: «Uning didarini izdenglar!» deydu;  
\m Didaringni, i Perwerdigar, özüm izdeymen.   
\m
\v 9 Mendin Özüngni qachurmighaysen!  
\m Ghezeplen’gende qulungni néri qoghlimighaysen;  
\m Sen méningdin yardimingni ayimay kelding;  
\m Sen mendin ayrilmighaysen, méni tashliwetmigeysen, i Nijatkarim Xuda!\f □ \fr 27:9 \ft \+bd «Mendin Özüngni qachurmighaysen!»\+bd* — ibraniy tilida «Yüzüngni mendin yoshurmighaysen!».\f*   
\m
\v 10 Ata-anam méni tashliwetsimu,  
\m Perwerdigar méni quchiqigha alidu. \f □ \fr 27:10 \ft \+bd «Ata-anam méni tashliwetsimu,...»\+bd* — Dawut Saul padishah teripidin qoghlan’ghan. Saul uni «jinayetchi» dep hésablighan chaghlirida, Dawut ata-anisi teripidin bir mezgil chetke qéqilghan bolushi mumkin idi. Kéyin ular uning bilen bille boldi. Tewrat «1Sam.» 21-, -22-babni körüng.\f*   
\m
\v 11 Manga Öz yolungni ögetkeysen, i Perwerdigar;  
\m Küshendilirim \add paylap yürmekte\add*,  
\m Méni tüz yolgha bashlighaysen.\x + \xo 27:11 \xt Zeb. 25:4-5, 9, 12; 86:11; Zeb. 119.\x*   
\m
\v 12 Méni reqiblirimning meylige tapshurmighaysen,  
\m Chünki manga qara chaplashmaqchi bolghan yalghanchilar xéli köptur,  
\m Ularning nepeslirimu zorawanliqtur.   
\m
\v 13 Ah, Perwerdigarning méhribanliqini tiriklerning zéminide körüshke közüm yetmigen bolsa...!   
\m
\v 14 Perwerdigarni telmürüp kütkin!  
\m Jigerlik bol, qelbing merdane bolsun!  
\m Shundaq qil, Perwerdigarni telmürüp kütkin!\x + \xo 27:14 \xt Yesh. 25:9; 33:2; Hab. 2:3\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 28
\s1 28-küy •••• Perwerdigargha tayinish  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, Sanga nida qilimen;  
\m I méning Qoram Téshim, manga süküt qilmighaysen;  
\m Chünki Sen jimjit turuwalisang,  
\m Men chongqur hanggha chüshidighanlargha oxshashla bolimen.\x + \xo 28:1 \xt Zeb. 30:3; 35:22; 143:7\x*   
\m
\v 2 Sanga peryad kötürginimde,  
\m Séning muqeddes kalamxananggha qolumni kötürginimde,  
\m Méning iltijalirimning sadasini anglighaysen!\f □ \fr 28:2 \ft \+bd «Séning muqeddes kalamxananggha qolumni kötürginimde»\+bd* — «kalamxana» muqeddes chédirdiki «eng muqeddes jay»ni körsitidu. Némishqa mushu yerde «eng muqeddes jay» «kalamxana» déyilidu? Sewebi, «eng muqeddes jay» ichide «ehde sanduqi» yatidu, «ehde sanduqi» ichide Xuda Israil bilen tüzgen ehdiname (Xudaning söz-kalami) saqlaqliq idi.\f*   
\m
\v 3 Méni reziller we qebihlik qilghuchilar bilen bille tashliwetmigeysen;  
\m Ular aghzida yéqinliri bilen dostane sözleshsimu,  
\m Könglide öchmenlik bardur.\x + \xo 28:3 \xt Zeb. 12:1-2; Yer. 9:7\x*   
\m
\v 4 Ularning qilmishlirigha qarap,  
\m Ishlirining yamanliqigha qarap ish tutqaysen;  
\m Qolining qilghanliri boyiche özlirige yandurghaysen;  
\m Tégishlik jazani özlirige qayturghaysen.   
\m
\v 5 Chünki ular ne Perwerdigarning qilghanlirini,  
\m Ne qollirining ishligenlirini héch nezirige almaydu,  
\m \add Perwerdigar\add* ularni ghulitip, qaytidin bash kötürgüzmeydu.   
\m
\v 6 Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturulsun;  
\m Chünki U méning iltijalirimning sadasini anglighan.   
\m
\v 7 Perwerdigar méning küchüm, méning qalqinimdur;  
\m Méning könglüm uninggha ishendi,  
\m Shuning bilen yardem taptim;  
\m Shunga könglüm zor shadlinidu,  
\m Öz küyüm bilen men Uni medhiyileymen.   
\m
\v 8 Perwerdigar Öz \add xelqining\add* küchidur,  
\m Shundaqla mesih qilghinigha qutquzghuchi qorghandur.\f □ \fr 28:8 \ft \+bd «Perwerdigar ... mesih qilghinigha qutquzghuchi qorghandur»\+bd* — Xudaning «mesih qilghini»: — (1) Xuda Israillar üstige tikligen padishah; (2) axirda u dunyagha ewetidighan Qutquzghuchi-Mesihni körstidu. «Mesih» toghruluq 2-küydiki izahatlarni hem «Tebirlerni» körüng.\f*   
\m
\v 9 Öz xelqingni qutquzghaysen,  
\m Mirasingni beriketlik qilghaysen;  
\m Ularni padichidek béqip ozuqlandurghaysen,  
\m Menggüge ularni kötürüp yürgeysen.\f □ \fr 28:9 \ft \+bd «Öz xelqingni qutquzghaysen, mirasingni beriketlik qilghaysen;...»\+bd* — Xudaning Öz xelqi del Özining mirasi ikenliki muqeddes kitabta köp yerlerde tilgha élinidu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 29
\s1 29-küy •••• Perwerdigarning heywisi  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigargha bergeysiler, i Qudretlik Bolghuchining perzentliri,  
\m Perwerdigargha shanu-shewket, küch bergeysiler!\f □ \fr 29:1 \ft \+bd «Perwerdigargha bergeysiler,... Perwerdigargha shanu-shewket, küch bergeysiler!»\+bd* — bu sirliq sözning menisi néme? Menisi choqum shuki, Xudaning xelqi uninggha ishinip tayan’ghachqa, shundaqla medhiye oqughachqa, Xuda ularning hayatida Öz küch-qudritini (shundaqla Öz shan-sheripini) körsitishige sharait béridu.\f*  \x + \xo 29:1 \xt Zeb. 96:7, 8\x*   
\m
\v 2 Perwerdigargha Öz namigha layiq shanu-shewket bergeysiler;  
\m Perwerdigargha pak-muqeddeslikning güzellikide sejde qilinglar!   
\m
\v 3 Perwerdigarning sadasi chongqur sular üstide höküm süridu;  
\m Shan-sherep igisi bolghan Tengri güldürmamilarni yangritidu;  
\m Perwerdigar büyük déngizlar üstide höküm süridu.\x + \xo 29:3 \xt Mis. 9:23\x*   
\m
\v 4 Perwerdigarning sadasi küchlüktur;  
\m Perwerdigarning sadasi heywetke tolghandur;   
\m
\v 5 Perwerdigarning sadasi kédir derexlirini sündüriwétidu;  
\m Berheq, Perwerdigar Liwandiki kédirlarni sündüriwétidu.   
\m
\v 6 U ularni mozay oynaqlawatqandek oynaqlitidu;  
\m Yawa kalining balisi oynaqlawatqandek, U Liwan we Sirion téghini oynaqlitidu.\f □ \fr 29:6 \ft \+bd «Sirion téghi»\+bd* — Liwanning eng égiz tagh choqqisi, yene bir nami «Hermon».\f*   
\m
\v 7 Perwerdigarning sadasi chaqmaqlarning yalqunlirini shaxlitiwétidu;\f □ \fr 29:7 \ft \+bd «Perwerdigarning sadasi chaqmaqlarning yalqunlirini shaxlitiwétidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Perwerdigarning sadasi ot yalqunlirini yirtiwétidu». Biraq aldi-keynidiki sözlerge qarighanda, chaqmaqlarni körsitishi mumkin.\f*   
\m
\v 8 Perwerdigarning sadasi chöl-jezirini zilzilige salidu;  
\m Perwerdigar Qedeshtiki chöl-jezirini zilzilige salidu;\f □ \fr 29:8 \ft \+bd «Perwerdigar Qedeshtiki chöl-jezirini zilzilige salidu»\+bd* — «Liwan taghliri» (6-ayet) — Qanaan (Pelestin)ning shimal teripi, «Qedeshtiki chöl-jezire» uning jenubiy teripi.\f*   
\m
\v 9 Perwerdigarning sadasi dub derexlirini heryan tolghitidu,  
\m Ormanliqlarni yalingachlaydu;  
\m Uning muqeddes ibadetxanisida bolghan hemmisi «shanu-shewket!» dep tentene qilidu. \f □ \fr 29:9 \ft \+bd «Perwerdigarning sadasi dub derexlirini heryan tolghitidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Perwerdigarning sadasi marallargha oghlaqlarni tughdurghuzidu».\f*   
\m
\v 10 Perwerdigar topan üstige hökümranliq qilip olturidu;  
\m Berheq, Perwerdigar menggüge padishah bolup höküm sürüp olturidu.\f □ \fr 29:10 \ft \+bd «Perwerdigar topan üstige hökümranliq qilip olturidu»\+bd* — «topan» belkim Nuh peyghember dewridiki topanni körsitidu, bu yerde köchme menide bolup, dunyadiki qalaymiqanchiliqnimu körsitidu.\f*   
\m
\v 11 Perwerdigar Öz xelqige qudretni bexsh étidu;  
\m Öz xelqini aman-xatirjemlik bilen beriketleydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 30
\s1 30-küy •••• Perwerdigarning Dawutning kérilip ketkenlikini jazalap, andin saqaytishi  
\m
\v 1 Muqeddes ibadetxanini Xudagha atashni tebriklep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Men Séni aliy dep ulughlaymen, i Perwerdigar,  
\m Chünki Sen méni pestin yuqiri kötürdüng,  
\m Düshmenlirimni üstümdin xushallandurmiding.   
\m
\v 2 I Perwerdigar Xudayim, men Sanga nale kötürdüm,  
\m Sen méni saqaytting.   
\m
\v 3 I Perwerdigar, Sen tehtisaradin jénimni élip chiqting,  
\m Hanggha chüshidighanlar arisidin manga hayat bérip saqliding.   
\m
\v 4 Perwerdigargha küy éytinglar, i Uning ixlasmen bendiliri,  
\m Uning pak-muqeddeslikini yad étip teshekkür éytinglar.\x + \xo 30:4 \xt Zeb. 97:12\x*   
\m
\v 5 Chünki Uning ghezipi deqiqide ötüp kétidu,  
\m Shapaiti bolsa ömürwayet bolidu;  
\m Yigha-zar kéchiche qonup qalsimu,  
\m Xushalliq tang seher bilen teng kélidu.   
\m
\v 6 Men bolsam öz rahet-paraghitimde: «Menggüge tewrenmey muqim turimen» — dédim.   
\m
\v 7 Perwerdigar, shapaiting bilen, méning téghimni mustehkem turghuzghaniding;  
\m Emma Sen didaringni qachurup yoshurdung;  
\m Men alaqzade bolup kettim;   
\m
\v 8 Men Sanga nale-peryad kötürdüm, i Perwerdigar;  
\m Men \add Sen\add* Rebke iltija qildim: —   
\m
\v 9 — Méning qénim tökülüp, hanggha kirsem néme paydisi bardur?  
\m Topa-chang Séni medhiyilemdu? U heqiqitingni jakarliyalamdu?\f □ \fr 30:9 \ft \+bd «Méning qénim tökülüp, hanggha kirsem néme paydisi bardur?»\+bd* — Dawutning késili (2- hem 3-ayetni körüng) belkim bir yaridin bolghanmu, yaki özining qanash késili barmidi?\f*   
\m
\v 10 Anglighaysen, i Perwerdigar, manga shepqet körsetkeysen;  
\m I Perwerdigar, manga yardemde bolghaysen!   
\m
\v 11 Sen matem qayghusini ussul oynashlargha aylandurdung;  
\m \add Haziliq\add* böz kiyimimni salduriwétip,  
\m Manga xushalliqni belwagh qilip baghliding;   
\m
\v 12 Shunga méning rohim süküt qilmay,  
\m Sanga küyler oqusun!  
\m I Perwerdigar, méning Xudayim, Sanga ebedil’ebedgiche teshekkürlerni éytimen!\f □ \fr 30:12 \ft \+bd «shunga méning rohim süküt qilmay,...»\+bd* — «rohim» bu yerde ibraniy tilida «shan-sheripim» dégen söz bilen ipadilinidu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 31
\s1 31-küy •••• Bésim astida  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Sen Perwerdigarni, men bashpanah qildim;  
\m Méni héchqachan yerge qaritip qoymighaysen;  
\m Öz heqqaniyliqing bilen méni azad qilip qutquzghaysen;\x + \xo 31:1 \xt Zeb. 22:4-5; 25:2, 3; 71:1, 2; Yesh. 49:23\x*   
\m
\v 2 Manga qulaq salghaysen, méni tézrek qutquzuwalghaysen;  
\m Manga qoram tash,  
\m Özümni qoghdaydighan qorghanliq qel’e bolghaysen.   
\m
\v 3 Chünki Sen méning uyultéshim, méning qorghinimdursen;  
\m Shunga Öz naming üchün méni yétekligeysen, méni bashlighaysen.   
\m
\v 4 Manga yoshurun sélin’ghan tuzaqtin qedemlirimni tartqaysen;  
\m Chünki Sen méning bashpanahimdursen.   
\m
\v 5 Men rohimni qolunggha tapshurdum;  
\m Sen manga nijatliq qilip hörlükke chiqarghansen, i Perwerdigar, heq Tengri.\x + \xo 31:5 \xt Luqa 23:46\x*   
\m
\v 6 Yalghan ilahlargha choqunidighanlardin yirginip keldim;  
\m Men bolsam Perwerdigargha étiqad qilimen.   
\m
\v 7 Özgermes muhebbiting bilen xushal bolup shadlinimen;  
\m Chünki méning xarliqimni kördüngsen;  
\m Jénimning azap-oqubetliridin xewer tapting.   
\m
\v 8 Méni düshmenlirimning qoligha chüshürmiding,  
\m Belki putlirimni kengri jaygha turghuzdung.   
\m
\v 9 I Perwerdigar, manga rehim-shepqet körsetkeysen,  
\m Chünki béshimgha külpet chüshti;  
\m Derd-elemdin közüm tügüshey dep qaldi,  
\m Jénim, wujudummu shundaq.\f □ \fr 31:9 \ft \+bd «...Jénim, wujudummu shundaq»\+bd* — yaki «Jénim, ichimmu shundaq».\f*   
\m
\v 10 Hayatim qayghu-hesret bilen,  
\m Yillirim ghem-ghusse bilen uprawatidu.  
\m Gunahim tüpeylidin maghdurum kétey dep qaldi,  
\m Ustixanlirim sizip ketti.   
\m
\v 11 Men reqiblirimning iza-ahanitige qaldim,  
\m Yéqinlirim aldida téximu shundaq;  
\m Tonushlirimghimu bir wehime boldum;  
\m Kochida méni körgenlermu mendin dajip qachidu. \x + \xo 31:11 \xt Ayup 19:13; Zeb. 38:11\x*   
\m
\v 12 Hemmeylen méni ölgen ademdek, könglidin chiqirip tashlashti;  
\m Puchuq chinidek bolup qaldim.   
\m
\v 13 Chünki nurghunlarning töhmetlirini anglidim,  
\m Wehime terep-tereplerde turidu;  
\m Ular manga hujum qilishqa meslihetlishiwatidu,  
\m Jénimni élishqa qest qilishiwatidu.   
\m
\v 14 Biraq men Sanga tayinimen, i Perwerdigar;  
\m «Sen méning Xudayim!» — dédim.   
\m
\v 15 Méning künlirim Séning qolungdidur;  
\m Méni düshmenlirimning qolidin hem manga ziyankeshlik qilghuchilardin qutquzghaysen.   
\m
\v 16 Qulunggha didaringning jilwisini chüshürgeysen;  
\m Özgermes muhebbiting bilen manga nijatliq ata qilghaysen.   
\m
\v 17 I Perwerdigar, méni yerge qaritip qoymighaysen;  
\m Chünki men Sanga iltija qildim;  
\m Reziller yerge qarap qalsun;  
\m Ularning tehtisarada zuwani tutulsun;   
\m
\v 18 Yalghan lewler zuwandin qalsun!  
\m Ular heqqaniylarni xalighanche mazaq qilip tekebburluq bilen sözlimekte!   
\m
\v 19 Özüngni bashpanah qilghanlar üchün insan balilirining köz aldida körsetken iltipatliring,  
\m Yeni Özüngdin qorqidighanlar üchün, saqlighan iltipat-németliring neqeder moldur!\x + \xo 31:19 \xt Yesh. 64:3; 1Kor. 2:9\x*   
\m
\v 20 Sen ularni insanlarning suyiqestliridin Öz huzurungdiki yoshurun dalda jaygha alisen;  
\m Sen ularni til-ahanetlerdin sayiwiningde yoshurup qoyisen.   
\m
\v 21 Perwerdigargha teshekkür-medhiyiler yollansun!  
\m Chünki U özgermes muhebbitini zulmetlik bir sheherde ajayib nimayen qildi! \f □ \fr 31:21 \ft \+bd «Chünki U özgermes muhebbitini zulmetlik bir sheherde ajayib nimayen qildi! »\+bd* — ayetning bashqa birnechche xil terjimiliri bar, mesilen «zulmetlik bir sheherde» dégenning birnechche terjimiliri bar. Bizningche Dawut Saul padishahning ziyankeshlikidin qachqanda, yat yurtlarda musapir bolghan waqitlirini eslewatidu. Mesilen, «1Sam.» 21-, 27-babni körüng.\f*   
\m
\v 22 Chünki men dekke-dükkide hoduqup: —  
\m Séni, méni közidin chiqirip qoydimikin, dep qorqqanidim;  
\m Halbuki, men nale kötürüp yélin’ghinimda, peryadimgha qulaq salding.   
\m
\v 23 Perwerdigarni söyünglar, i Uning barliq mömin bendiliri!  
\m Perwerdigar Özige sadiqlarni qoghdaydu,  
\m Hem tekebburluq bilen ish qilghuchilarning qilmishlirini öz béshigha hessilep qayturidu!   
\m
\v 24 I Perwerdigarni telmürüp kütkenler,  
\m Jigerlik bol, qelbing merdane qilinsun!\x + \xo 31:24 \xt Zeb. 27:14\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 32
\s1 32-küy •••• Gunahni étirap qilip, Xudadin kechürüm sorash; •••• Xuda jawaben bésharet béridu  
\m
\v 1 Dawut yazghan «Masqil»: —  
\b  
\m Itaetsizlikliri kechürüm qilin’ghan,  
\m Gunahliri yépilghan kishi bextliktur!\f □ \fr 32:1 \ft \+bd «Dawut yazghan «Masqil»»\+bd* — «Masqil» dégen sözning menisi bizge namelum; bezi alimlar uni «terbiyilik» bildüridu, dep qaraydu; yeni beziler uni «mahirliq bilen éytilsun» dégenni bildüridu, dep qaraydu.\f*  \x + \xo 32:1 \xt Rim. 4:6, 7\x*   
\m
\v 2 Perwerdigar rezillikliri bilen hésablashmaydighan,  
\m Rohida héchqandaq hiylilik yoq kishi bextliktur!   
\m
\v 3 Men \add gunahimni iqrar qilmay\add*, sükütte turuwalghanidim,  
\m Kün boyi ahu-pighan ichide,  
\m Söngeklirim chirip ketti;   
\m
\v 4 Chünki méni basqan qolung manga kéche-kündüz éghir boldi;  
\m Yazdiki qurghaqchiliqtek yilikim qaghjirap ketti.  
\m Sélah!\f □ \fr 32:4 \ft \+bd «Sélah!»\+bd* — menisi éniq emes. Zeburdiki herbir küy naxsha qilip éytilghan waqitta, «Sélah» belkim pedidiki birdem toxtashni (pauz) körsitip, «toxta, oylan» dégen menide ishlitilishi mumkin.\f*   
\m
\v 5 Emdi gunahimni Séning aldingda étirap qildim,  
\m Qebihlikimni Sendin yoshuriwermeydighan boldum;  
\m Men: «Perwerdigargha asiyliqlirimni étirap qilimen» — dédim,  
\m Shuning bilen Sen méning rezil gunahimni kechürüm qilding.  
\m Sélah!\x + \xo 32:5 \xt Zeb. 38:18; 51:3; Pend. 28:13; 1Yuh. 1:9\x*   
\m
\v 6 Shunga Séni tapalaydighan peytte,  
\m Herbir ixlasmen Sanga dua bilen iltija qilsun!  
\m Chong topanlar örlep, téship ketkende,  
\m \add Sular\add* shu kishige hergiz yéqinlashmaydu.\f □ \fr 32:6 \ft \+bd «Shunga séni tapalaydighan peytte, herbir ixlasmen Sanga dua bilen iltija qilsun!»\+bd* — «shunga» dégen mushu muhim söz Xudaning kechürümini izdigen ademge ümid bérishi kérek (5-ayetni körüng). \+bd «Chong topanlar örlep téship ketkende, sular shu kishige yéqinlashmaydu»\+bd* — mushu sözler oqurmenlerge Nuh peyghemberning dewridiki topanni eslitidu. Topan kélishtin burun Xudani izdigenler üchün «Xudani tapalaydighan peyt» bolidu; lékin topan bésip kelgendin kéyin Xudani izdeydighan héchqandaq purset qalmaydu.\f*   
\m
\v 7 Sen méning dalda jayimdursen;  
\m Sen méni zulumdin saqlaysen;  
\m Etrapimni nijatliq naxshiliri bilen qaplaysen!  
\m Sélah.\x + \xo 32:7 \xt Zeb. 27:5; 31:20\x*   
\m
\v 8 — «Men sen méngishqa tégishlik yolda séni yétekleymen hem terbiyleymen;  
\m Méning közüm üstüngde bolushi bilen sanga nesihet qilimen.\f □ \fr 32:8 \ft \+bd «Méning közüm üstüngde bolushi bilen...»\+bd* — (1) Xuda Özini söygenlerni herdaim közide tutidu; (2) qedimde padishahlar xizmetchilirige peqet köz ishariti bilenla yol körsitetti.\f*   
\m
\v 9 Eqli yoq bolghan at yaki éshektek bolma;  
\m Ularni chekleshke tizginleydighan yügen bolmisa,  
\m Ular hergiz sanga yéqin kelmeydu».\x + \xo 32:9 \xt Pend. 26:3; Yaq. 3:3\x*   
\m
\v 10 Rezillerge chüshüdighan qayghu-hesretler köptur,  
\m Biraq méhir-shepqetler Perwerdigargha tayan’ghan kishini chörideydu;   
\m
\v 11 I heqqaniylar, Perwerdigar bilen shadlinip xursen bolunglar;  
\m Köngli duruslar, xushalliqtin tentene qilinglar!   
\b  
\b  
\m  
\c 33
\s1 33-küy •••• Perwerdigarning méhribanliqi jahan’gha tolghan  
\m
\v 1 Ey heqqaniylar, Perwerdigar üchün tentene qilinglar!  
\m Medhiyilesh duruslar üchün güzel ishtur.\x + \xo 33:1 \xt Zeb. 92:1; 135:3; 147:1\x*   
\m
\v 2 Rawab bilen Perwerdigarni medhiyilenglar;  
\m Ontargha tengkesh bolup, uninggha küylerni éytinglar.\f □ \fr 33:2 \ft \+bd «Rawab bilen Perwerdigarni medhiyilenglar»\+bd* — «rawab» bu ayette hem Zeburdiki bashqa ayetlerde ishlitilgende, «rawab» dégen söz rawabqa oxshap kétidighan bir sazni körsitidu. \+bd «Ontargha tengkesh bolup, uninggha küylerni éytinglar»\+bd* — «ontar» on tarliq chiltardek bir saz.\f*   
\m
\v 3 Uninggha atap yéngi bir munajat-naxshini éytinglar;  
\m Mahirliq bilen chélip, awazinglarni yuqiri yangritinglar.\x + \xo 33:3 \xt Zeb. 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; Yesh. 42:10; Weh. 5:9; 14:3\x*   
\m
\v 4 Chünki Perwerdigarning sözi berheqtur;  
\m Uning barliq ishliri wedilirige sadaqetliktur.   
\m
\v 5 U heqqaniyet hem adaletni yaxshi körgüchidur;  
\m Yer-zémin Perwerdigarning méhribanliqi bilen tolghandur.\x + \xo 33:5 \xt Zeb. 45:7; 119:64; Ibr. 1:9\x*   
\m
\v 6 Perwerdigarning sözi bilen asmanlar yaritilghan,  
\m Uning aghzidiki nepes bilen ularning barliq qoshunlirimuyaritilghandur;\f □ \fr 33:6 \ft \+bd «ularning (asmanlarning) barliq qoshunliri»\+bd* — bir tereptin quyash, ay, yultuzlarni körsetse, yene bir tereptin barliq perishtilerni körsitidu.\f*  \x + \xo 33:6 \xt Yar. 1:6, 7\x*   
\m
\v 7 U déngizdiki sularni bir yerge yighip döwileydu;  
\m U okyanlarni ambarlar ichide saqlap turidu;\f □ \fr 33:7 \ft \+bd «U déngizdiki sularni bir yerge yighip döwileydu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «U déngizdiki sularni küplerge yighidu». \+bd «U okyanlarni ambarlar ichide saqlap turidu»\+bd* — bu ayetning menisi sirliq bolghini bilen, Xudaning sularni toluq idare qilidighanliqini körsetkenlikidin héchqandaq shübhe yoq.\f*   
\m
\v 8 Pütkül yer yüzidikiler Perwerdigardin eymensun;  
\m Dunyadiki pütün jan igiliri Uningdin qorqup, hörmetlisun;   
\m
\v 9 Chünki Uning bir sözi bilenla ish püttürülgenidi;  
\m Uning bir emri bilenla dégenliri berpa qilin’ghanidi.   
\m
\v 10 Perwerdigar ellerning pilanini tosiwétidu;  
\m U qowmlarning xiyallirini bikar qiliwétidu.\x + \xo 33:10 \xt Yesh. 19:3\x*   
\m
\v 11 Perwerdigarning nesiheti menggüge turidu;  
\m Qelbidiki oyliri dewrdin-dewrge ishqa ashurulidu.\x + \xo 33:11 \xt Pend. 19:21; 21:30; Yesh. 46:10\x*   
\m
\v 12 «Perwerdigar bizning Xudayimizdur» deydighan qowm bextliktur!  
\m Yeni Öz mirasi bolushqa tallighan xelq bextliktur!\x + \xo 33:12 \xt Zeb. 65:4; 144:15\x*   
\m
\v 13 Perwerdigar ershtin yerge nezer salidu,  
\m U pütkül insanlarni körüp turidu.   
\m
\v 14 Turalghusidin yer yüzidikilerning hemmisige qaraydu;   
\m
\v 15 U ularning herbirining qelblirini Yasighuchidur;  
\m Ularning barliq ishlirini dengsep chiqquchidur.   
\m
\v 16 Padishah bolsa qoshunlirining köplüki bilen ghalib bolalmaydu;  
\m Palwan özining zor küchi bilen özini qutquzalmaydu;   
\m
\v 17 Tolpargha tayinip xewp-xeterdin qutquzulush bihudiliktur,  
\m U zor küchi bilen héchkimni qutquzalmaydu;   
\m
\v 18-19 Mana, ularning jénini ölümdin qutquzush üchün,  
\m Qehetchilikte ularni hayat saqlash üchün,  
\m Perwerdigarning közi Özidin eyminidighanlarning üstide turidu,  
\m Özining özgermes muhebbitige ümid baghlighanlarning üstide turidu.\x + \xo 33:18-19 \xt Ayup 36:7; Zeb. 34:15; 1Pét. 3:12\x*   
\m
\v 20 Bizning jénimiz Perwerdigargha telmüridu;  
\m Bizning yardemchimiz,  
\m Bizning qalqinimiz U bolidu.   
\m
\v 21 Shunga Uning bilen qelbimiz shadlinip kétidu;  
\m Chünki Uning muqeddes namigha tayinip ishenduq.   
\m
\v 22 I Perwerdigar, biz Sangila ümid baghlighinimizdek,  
\m Séning özgermes muhebbitingmu üstimizde bolghay!   
\b  
\b  
\m  
\c 34
\s1 34-küy •••• Xudaning méhribanliqigha medhiye •••• «élipbe tertipilik» küy •••• 1-ayettiki izahatni körüng.  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\m (Dawut Abimelek \add padishahning\add* aldida yürüsh-turushini bashqiche qiliwalghanda, \add Abimelek\add* uni heydiwetken waqitta yazghan)  
\b  
\m |א| Men herqandaq waqitlarda Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturimen;  
\m Uni medhiyilesh aghzimdin chüshmeydu.\f □ \fr 34:1 \ft \+bd « א alef, ibraniy tilidiki birinchi herp»\+bd* — bu küy «élipbe tertipilik» küy. Herbir ayet aldida ibraniy herpler körsitilidu (10-küyge bérilgen, «élipbe tertipilik küy» toghruluq izahatnimu körüng). \+bd «Men herqandaq waqitlarda Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturimen»\+bd* — «teshekkür-medhiye qayturush» dégen söz ibraniy tilida «(Xudagha) rehmet éytish», «uni ulughlash» dégen menide kélidu, uning yene «Xudani xursen qilish» dégen menisimu bar. «Teshekkür-medhiye qayturush» dégenning ibraniy tilidiki shekli ereb tilidiki «mubareklesh» dégen sözge oxshap kétidu; démek, Xudagha ««barek» (beriket) yetküzüsh».\f*  \x + \xo 34:1 \xt 1Sam. 21:13\x*   
\m
\v 2 |ב| Qelbim Perwerdigarni iptixarlinip medhiyeleydu,  
\m Möminler buni anglap shadliqta bolidu.   
\m
\v 3 |ג| Men bilen bille Perwerdigarni ulughlanglar,  
\m Birlikte Uning namigha medhiyiler yangritayli.   
\m
\v 4 |ד| Perwerdigarni izdidim,  
\m U méning duayimni ijabet qildi,  
\m Méni basqan barliq wehime-qorqunchlirimdin qutquzdi.   
\m
\v 5 |ה| \add Möminler\add* Uninggha telmürüp nurlandi;  
\m |ו|Yüzliri yerge qaritilmidi.   
\m
\v 6 |ז| \add Men\add* péqir-bichare \add Uninggha\add* nida qildi,  
\m Perwerdigar anglap, méni hemme awarichiliklerdin qutquzdi.   
\m
\v 7 |ח| Perwerdigarning Perishtisi Uningdin eyminidighanlarni qoghdap etrapigha chédirini tikidu,  
\m Ularni qutquzidu.\f □ \fr 34:7 \ft \+bd ««Perwerdigarning Perishtisi» \+bd*\+bdit yaki «Perwerdigarning Elchisi»)»\+bdit* — Tewrat dewride intayin alahide bir shexs idi. «Tebirler»ni körüng. «Perwerdigarning Perishtisi» bezi ishlarda Xudaning ornida körünetti (mesilen, «Yar.» 16:7-14, 18-babni, «Tebirler»nimu körüng).\f*   
\m
\v 8 |ט| Perwerdigarning méhribanliqini tétip, bilgin,  
\m Uninggha ishinip tayan’ghan adem némidégen bextliktur!   
\m
\v 9 |י| I Uning muqeddes bendiliri, Perwerdigardin eymininglar!  
\m Chünki Uningdin eyminidighanlarning héch nersisi kem bolmas.   
\m
\v 10 |כ| Küchlük arslanlar ozuqsiz qélip ach qalsimu,  
\m Emma Perwerdigarni izdigüchilerning héchbir yaxshi nersisi kem bolmas.\x + \xo 34:10 \xt Ayup 4:11\x*   
\m
\v 11 |ל| Kélinglar balilirim, manga qulaq sélinglar;  
\m Men silerge Perwerdigardin eyminishni ögitip qoyay.   
\m
\v 12 |מ| Hayatni etiwarlaydighan kishi kim?  
\m Kimning uzun we yaxshi künlerni körgüsi bar?\x + \xo 34:12 \xt 1Pét. 3:10\x*   
\m
\v 13 |נ| Undaqta tilingni yamanliqtin tartip yür,  
\m Lewliring mekkarliqtin néri bolsun;   
\m
\v 14 |ס| Yamanliqtin ayrilip yiraq bolup, güzel emellerni qilip yür;  
\m Aman-xatirjemlikni izdep, uni qoghlap yür.\f □ \fr 34:14 \ft \+bd «Aman-xatirjemlikni izdep...»\+bd* — yaki «hemmeylen bilen inaq ötüshke tiriship,...».\f*   
\m
\v 15 |ע| Perwerdigarning közi heqqaniylarning üstide turidu,  
\m Uning quliqi ularning iltijalirigha ochuq turidu;\x + \xo 34:15 \xt Ayup 36:7; Zeb. 33:18; 1Pét. 3:12\x*   
\m
\v 16 |פ| Perwerdigarning chirayi rezillik qilghuchilargha qarshi chiqar,  
\m Ularning herqandaq nam-xatirilirini yer yüzidin élip tashlar;   
\m
\v 17 |צ| Heqqaniylar iltija qilidu,  
\m Perwerdigar anglaydu, ularni barliq azab-musheqqetliridin qutquzidu;   
\m
\v 18 |ק| Perwerdigar köngli sunuqlargha yéqindur,  
\m Rohi ézilgenlerni qutquzidu.\f □ \fr 34:18 \ft \+bd «Perwerdigar köngli sunuqlargha yéqindur, rohi ézilgenlerni qutquzidu»\+bd* — bu ayettiki «köngli sunuqlar» hemde «rohi ézilgenler», shübhisizki, towa qilghanlarni körsitidu.\f*  \x + \xo 34:18 \xt 2Tim. 3:11\x*   
\m
\v 19 |ר| Heqqaniylar duch kelgen awarichilikler köptur;  
\m Biraq Perwerdigar ularni bularning hemmisidin qutquzidu.\x + \xo 34:19 \xt 2Tim. 3:12\x*   
\m
\v 20 |ש| \add U heqqaniyning\add* söngeklirini saq qalduridu,  
\m Ulardin birsimu sunup ketmeydu.\x + \xo 34:20 \xt Yuh. 19:36\x*   
\m
\v 21 |ח| Yamanliqning özi rezillerni öltüridu;  
\m Heqqaniylargha nepretlinidighanlar gunahta qalidu.   
\m
\v 22 |פ| Perwerdigar Öz qullirining janlirini bedel tölep hörlükke chiqiridu;  
\m Uninggha tayan’ghanlardin héchkimge gunah békitilmeydu.\f □ \fr 34:22 \ft \+bd «Perwerdigar Öz qullirining janlirini bedel tölep hörlükke chiqiridu»\+bd* — bu yerde ishletken péil («bedel tölep hörlükke chiqiridu») adette qullarni (melum bahada) qulluqtin azad qilish, hör qilishni bildüridu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 35
\s1 35-küy •••• Ziyankeshlik hem ahanette qalghanda qilghan dua  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, men bilen élishqanlar bilen élishqaysen;  
\m Manga jeng qilghanlargha jeng qilghaysen!   
\m
\v 2 Qolunggha sipar we qalqan alghin;  
\m Manga yardemge ornungdin turghaysen;   
\m
\v 3 Neyzini sughurup, méni qoghlawatqanlarning yolini tosqaysen;  
\m Méning jénimgha: «Men séning nijatliqingdurmen!» — dégeysen!   
\m
\v 4 Méning hayatimgha chang salmaqchi bolghanlar yerge qaritilip shermende bolghay;  
\m Manga qest eyligenler keynige yandurulup reswa bolghay.\x + \xo 35:4 \xt Zeb. 40:14; 70:2-3\x*   
\m
\v 5 Ular goya shamalda uchqan samandek tozup ketkey;  
\m Perwerdigarning Perishtisi ularni tarqitiwetkey! \x + \xo 35:5 \xt Ayup 21:18; Zeb. 1:4; Yesh. 29:5; Hosh. 13:3\x*   
\m
\v 6 Ularning yoli qarangghu we téyilghaq bolghay,  
\m Perwerdigarning Perishtisi ularni qoghliwetkey!   
\m
\v 7 Chünki ular manga orunsiz ora-tuzaq teyyarlidi;  
\m Jénimni sewebsiz élishqa ular uni kolidi.   
\m
\v 8 Halaket tuydurmastin ularning béshigha chüshkey,  
\m Özi yoshurun qurghan torgha özi chüshkey,  
\m Halaketke yiqilghay.   
\m
\v 9 U chaghda jénim Perwerdigardin söyünidu,  
\m Uning nijatliq-qutquzushidin shadlinidu!   
\m
\v 10 Méning hemme ustixanlirim: — «I Perwerdigar, kimmu Sanga tengdash kélelisun?» — deydu,  
\m — «Sen ézilgen möminlerni küchlüklerning changgilidin,  
\m Ézilgenler hem yoqsullarni ularni bulighuchilardin tartiwélip qutquzisen».   
\m
\v 11 Yawuz, yalghan guwahchilar qopup,  
\m Xewirim bolmighan gunahlar bilen üstümdin shikayet qilmaqta.   
\m
\v 12 Ular méning yaxshiliqimgha yamanliq qilip,  
\m Méni panahsiz yétim qilip qoyghanidi!   
\m
\v 13 Lékin men bolsam, ular késel bolghanda,  
\m Bözni yögep kiyiwaldim;  
\m Ularni dep roza tutup, özümni töwen qildim;  
\m Emdi duayim bolsa hazir baghrimgha yénip keldi!\f □ \fr 35:13 \ft \+bd « ... ular késel bolghanda, bözni yögep kiyiwaldim»\+bd* — «böz kiyim»ni kiyiwélish (haza tutqandek) özi yaki bashqilar üchün qattiq dua qilishning birxil ipadisi idi. \+bd «... duayim bolsa hazir baghrimgha yénip keldi!»\+bd* — bu ibarining menisi belkim: — (1) Xuda jawab bermigen bolsimu (késel adem saqaymidi), biraq dua qilghuchini beriketlidi; yaki (2) derweqe késel adem saqaydi, biraq qérishqandek dua qilghuchigha ziyankeshlik qildi. Bizningche 2-imkaniyet toghridur.\f*   
\m
\v 14 Men bu ishlardin dost yaki qérindishimning béshigha chüshken ishqa oxshash meyüslinip yürdum,  
\m Men öz anisigha haza tutqandek, béshimni sélip yürdüm.   
\m
\v 15 Biraq men putliship ketkinimde,  
\m Ular xushal bolushup ketkenidi,  
\m Bir yerge jem boldi;  
\m Derweqe jem bolushup mushu zorawanlar manga qarshi chiqishti,  
\m Biraq xewirim yoq idi.  
\m Ular méni pare-pare qilish üchün toxtimay zerbe bérishti.   
\m
\v 16 Xuddi bir chishlem poshkal üstide chaqchaq we talash qilghan xudasizlardek,  
\m Ular manga chishlirini ghuchurlitip xiris qilishti.\f □ \fr 35:16 \ft \+bd «Xuddi bir chishlem poshkal üstide chaqchaq we talash qilghan xudasizlardek,...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: — «Xuddi bir chishlem poshkal üstide chaqchaq we xuddi ezweylep mazaq qilghuchi exlaqsizlardek,...».\f*   
\m
\v 17 I Reb, qachan’ghiche perwa qilmaysen?  
\m Jénimni ularning halakitidin qutquzghaysen,  
\m Méning birdinbir hayatimni \add mushu\add* yirtquch shirlarning aghzidin tartiwalghaysen!   
\m
\v 18 Zor jamaet arisida men Sanga teshekkür éytimen;  
\m Nurghunlighan xelq arisida Séni medhiyileymen.\x + \xo 35:18 \xt Zeb. 40:9,10; 111:1\x*   
\m
\v 19 Yalghan seweb bilen manga reqib bolghanlarni üstümdin shadlandurmighaysen;  
\m Mendin sewebsiz nepretlen’genlerni özara köz qisishturmighaysen!\x + \xo 35:19 \xt Yuh. 15:25\x*   
\m
\v 20 Ular dostane söz qilmaydu,  
\m Zémindiki tinchliqperwerlerge pitne-ighwa toqumaqta.   
\m
\v 21 Ular manga qarap éghizini yoghan échip:  
\m «Way-way! Kütkünimizni öz közimiz bilen körüwalduq!» — déyishidu.   
\m
\v 22 I Perwerdigar, Sen bularni körüp chiqting, süküt qilmighaysen;  
\m I Reb, mendin Özüngni yiraqlashturmighaysen;   
\m
\v 23 Qozghalghaysen,  
\m Men üchün höküm chiqirishqa oyghan’ghaysen,  
\m I méning Xudayim — Rebbim!   
\m
\v 24 Méning ishim üstide öz heqqaniyliqing boyiche höküm chiqarghaysen, i Perwerdigar Xudayim;  
\m Ularni méning \add ongushsizliqimdin\add* shadlandurmighaysen!   
\m
\v 25 Ular könglide: «Wah! Wah! Ejeb obdan boldi!» — déyishmisun;  
\m Yaki: «Uni yutuwettuq!» — déyishmisun.   
\m
\v 26 Méning ziyinimdin xushal bolghanlar yerge qaritilip shermende bolghay;  
\m Méningdin özlirini üstün tutquchilarning kiyim-kéchiki xijalet we nomussuzluq bolsun!   
\m
\v 27 Méning heqqaniyliqimdin söyün’genler tentene qilip shadlansun!  
\m Ular hemishe: «Öz qulining aman-ésenlikige söyün’gen Perwerdigar ulughlansun!» — dégey.\f □ \fr 35:27 \ft \+bd «Méning heqqaniyliqimdin söyün’genler tentene qilip shadlansun! Ular hemishe: «Öz qulining aman-ésenlikige söyün’gen Perwerdigar ulughlansun!» — dégey»\+bd* — Dawut peyghember mushu ayette belkim özidin kéyin kélidighan, öz ejdadi bolghan Qutquzghuchi-Mesih toghruluq bésharet béridu.\f*   
\m
\v 28 Shu chaghda méning tilim kün boyi heqqaniyliqing toghruluq sözleydu, medhiyilerni yangritidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 36
\s1 36-küy •••• Gunahkar insan we Xudaning méhribanliqi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Perwerdigarning quli Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Rezil ademning asiyliqi méning qelbimde bir bésharetni peyda qilidu: —  
\m «Uning neziride Xudadin qorqidighan ish yoqtur!».\f □ \fr 36:1 \ft \+bd «Perwerdigarning quli Dawut yazghan küy»\+bd* — ibraniy tilida: «Perwerdigarning qulining, Dawutning küyi».\f*   
\m
\v 2 Chünki u öz-özini maxtayduki,  
\m U öz-özige: — «Mende gunah tépilmas, qilghinim yirginchlik ish emestur!» — deydu. \f □ \fr 36:2 \ft \+bd «U öz-özige: — «Mende gunah tépilmas, qilghinim yirginchlik ish emestur!» — deydu»\+bd* — belkim u özini aldimaqchi bolup: «Méning gunahim anche éghir emes», démekchi. Toluq ayetning yene birxil terjimisi: «Uning gunahining yirginchliki ashkarilan’ghan bolsimu, u yenila öz özini maxtaydu».\f*   
\m
\v 3 Aghzidiki sözler qebihlik we hiyligerliktur;  
\m Peziletlik ish qilish parasitidin u alliburun mehrumdur.   
\m
\v 4 U ornida yatqandimu gunahni közleydu;  
\m U durus bolmighan yolgha méngishni irade qilidu;  
\m Yamanliqtin héch nepretlenmeydu.   
\m
\v 5 I Perwerdigar, özgermes muhebbiting ershlerge taqishidu;  
\m Heqiqet-sadiqliqing bulutlargha yétidu!\x + \xo 36:5 \xt Zeb. 57:10; 108:4\x*   
\m
\v 6 Heqqaniyliqing büyük taghlardek,  
\m Hökümliring tilsimatliq chongqur déngizlardektur.  
\m I Perwerdigar, Sen ademler we haywanlarni saqlighuchidursen;   
\m
\v 7 Séning özgermes muhebbiting neqeder qimmetliktur, i Xuda!  
\m Shunga insan baliliri qanatliring sayiside panahlinidu.   
\m
\v 8 Ular öyüngdiki mol dastixandin toyghuche behrimen bolidu;  
\m Sen ulargha huzur-halawetliringning deryasidin ichküzisen.   
\m
\v 9 Chünki Sendila bardur hayatliq buliqi;  
\m Nurungda bolup nurni körimiz.   
\m
\v 10 Ah, Özüngni tonup, bilgenlerge muhebbitingni,  
\m Köngli duruslarghimu heqqaniyliqingni körsitishni dawamlashturghaysen.   
\m
\v 11 Tekebburlarning putining manga hujum qilishigha yol qoymighaysen;  
\m Rezillerning qoli méni ornumdin qoghliwetmisun;   
\m
\v 12 Mana, yamanliq qilghuchilar yiqildi!  
\m Ghulitiwétildi, ornidin qayta turalmaydu!   
\b  
\b  
\m  
\c 37
\s1 37-küy •••• Yaxshilar bilen yamanlarning teqdiri •••• «élipbe tertiplik» küy  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m |א| Yamanliq qilghuchilar tüpeylidin özüngni köydürme,  
\m Nakeslerge heset qilma.\x + \xo 37:1 \xt Pend. 23:17; 24:1\x*   
\m
\v 2 Chünki ular ot-chöplerdek tézla üzüp tashlinidu,  
\m Yumran ösümlüklerge oxshash tozup kétidu.   
\m
\v 3 |ב| Perwerdigargha tayan, tiriship yaxshiliq qil,  
\m Zéminda makanliship yashap, Uning wapa-heqiqitini ozuq bilip huzurlan.\f □ \fr 37:3 \ft \+bd «Uning wapa-heqiqitini ozuq bilip huzurlan»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «wapaliq-sadiqliqqa intilgin».\f*   
\m
\v 4 «Perwerdigarni xursenlikim» dep bilgin,  
\m U arzu-tilekliringge yetküzidu.   
\m
\v 5 |ג| Yolungni Perwerdigargha amanet qil;  
\m Uninggha tayan, U choqum \add tilikingni\add* ijabet qilidu.\x + \xo 37:5 \xt Zeb. 22:9-10; 55:22; Pend. 16:3; Mat. 6:25; Luqa 12:22; 1Pét. 5:7\x*   
\m
\v 6 |ד| U heqqaniyliqingni nurdek,  
\m Adalitingni chüshtiki quyashtek chaqnitidu.   
\m
\v 7 |ד| Perwerdigarning aldida tinch bolup, Uni sewrchanliq bilen küt;  
\m Haramdin ronaq tapqan adem tüpeylidin,  
\m Yaman niyetliri ishqa ashidighan kishi tüpeylidin özüngni köydürme.   
\m
\v 8 |ה| Achchiqingdin yan, ghezeptin qayt,  
\m Özüngni köydürme;  
\m U peqet séni yamanliqqa élip baridu.   
\m
\v 9 Chünki yamanliq qilghuchilar zémindin üzüp tashlinidu;  
\m Perwerdigargha telmürüp kütkenler bolsa,  
\m Zémin’gha igidarchiliq qilidu.   
\m
\v 10 |ו|: Közni yumup achquchila, rezil adem halak bolidu;  
\m Uning makanigha sepsélip qarisang, u yoq bolidu.   
\m
\v 11 Biraq yawash-möminler zémin’gha mirasliq qilidu,  
\m We cheksiz arambexshliktin huzurlinidu.\x + \xo 37:11 \xt Mat. 5:5\x*   
\m
\v 12 |ז| Rezil adem heqqaniygha qest qilidu;  
\m Uninggha chishlirini ghuchurlitip xiris qilidu;   
\m
\v 13 Lékin Reb uninggha qarap külidu;  
\m Chünki \add Reb\add* uning béshigha kélidighan künni köridu.   
\m
\v 14 |ח| Yawashlar we yoqsullarni yiqitish üchün,  
\m Yoli duruslarni qirip tashlash üchün,  
\m Reziller qilichini ghilipidin sughurup élip,  
\m Oqyasining kirichini tartip teyyarlidi.   
\m
\v 15 Lékin qilichi bolsa öz yürikige sanjilidu,  
\m Oqyaliri sunduruwétilidu.   
\m
\v 16 |ט| Heqqaniylardiki «az»,  
\m Köpligen yamanlarning bayliqliridin ewzeldur.   
\m
\v 17 Chünki rezillerning bilekliri sundurulidu;  
\m Lékin Perwerdigar heqqaniylarni yöleydu;   
\m
\v 18 |י| Perwerdigar köngli duruslarning künlirini bilidu;  
\m Ularning mirasi menggüge bolidu.   
\m
\v 19 Ular éghir künlerde yerge qarap qalmaydu;  
\m Qehetchiliktimu ular toq yüridu.   
\m
\v 20 |כ| Biraq reziller halak bolidu;  
\m Perwerdigar bilen qarshilashquchilar chimenzardiki gül-giyahdek tozup kétidu;  
\m Ular tügeydu;  
\m Is-tütündek tarqilip tügeydu.\f □ \fr 37:20 \ft \+bd «Ular tügeydu; is-tütündek tarqilip tügeydu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Ular tügeydu; qozilarning yéghidek köyüp kétidu».\f*   
\m
\v 21 |ל| Rezil adem ötne élip qayturmaydu;  
\m Emma heqqaniy adem méhribanliq bilen ötne béridu;   
\m
\v 22 Chünki \add Perwerdigar\add* rehmet qilghanlar zémin’gha ige bolidu,  
\m Biraq uning lenitige uchrighanlar üzüp tashlinidu;   
\m
\v 23 |מ| Merdane ademning qedemliri Perwerdigar teripidindur;  
\m \add Reb\add* uning yolidin xursen bolidu. \f □ \fr 37:23 \ft \+bd «Reb uning yolidin xursen bolidu»\+bd* — yaki: «U (merdane kishi) uning (yeni, Rebning) yolidin xursen bolidu».\f*   
\m
\v 24 U téyilip ketsimu, yiqilip chüshmeydu;  
\m Chünki Perwerdigar uning qolini tutup yölep turidu.   
\m
\v 25 |נ| Men yash idim, hazir qérip qaldim;  
\m Lékin heqqaniylarning tashliwétilgenlikini,  
\m Yaki perzentlirining nan tiligenlikini esla körgen emesmen;   
\m
\v 26 U kün boyi merd-méhriban bolup ötne béridu;  
\m Uning ewladlirimu xelqqe beriket yetküzidu.   
\m
\v 27 |ס| Yamanliqni tashlanglar, yaxshiliq qilinglar,  
\m Menggü yashaysiler!   
\m
\v 28 Chünki Perwerdigar adaletni söyidu,  
\m U Öz mömin bendilirini tashlimaydu;  
\m Ular menggüge saqlinidu;  
\m |ע| Lékin rezillerning ewladliri üzüp tashlinidu.   
\m
\v 29 Heqqaniylar yer-jahan’gha ige bolidu,  
\m Ebedil’ebedgiche uningda makan tutup yashaydu.   
\m
\v 30 |פ| Heqqaniy ademning aghzi danaliq jakarlaydu;  
\m Uning tili adil hökümlerni sözleydu;   
\m
\v 31 Qelbide Xudaning \add muqeddes\add* qanuni turidu;  
\m Uning qedemliri téyilip ketmes.\f □ \fr 37:31 \ft \+bd «Qelbide Xudaning muqeddes qanuni turidu»\+bd* — ibraniy tilida «Qelbide Xudasining muqeddes qanuni turidu».\f*  \x + \xo 37:31 \xt Zeb. 40:8; Yesh. 51:7\x*   
\m
\v 32 |צ| Reziller heqqaniy ademni paylap yüridu;  
\m Ular uni öltürgüdek peytni izdep yüridu.   
\m
\v 33 Lékin Perwerdigar uni düshmenning changgiligha chüshürmeydu;  
\m Yaki hökümde uni gunahqa pütmeydu.   
\m
\v 34 |ק| Perwerdigarni telmürüp küt,  
\m Uning yolini ching tutqin;  
\m U séning mertiwengni kötürüp, zémin’gha ige qilidu ,  
\m Reziller halak qilin’ghanda,  
\m Sen buni körisen.   
\m
\v 35 |ר| Men rezil ademning zomigerlik qiliwatqinini kördüm,  
\m U xuddi aynighan baraqsan yapyéshil derextek ronaq tapqan.\f □ \fr 37:35 \ft \+bd «Men rezil ademning zomigerlik qiliwatqinini kördüm, u xuddi aynighan baraqsan yapyéshil derextek ronaq tapqan»\+bd* — démek, rezil adem zomigerlik yoli bilen sirtidin qarighanda chirayliq chong bir derextek baraqsan bolidu.\f*   
\m
\v 36 Biraq u ötüp ketti,  
\m Mana, u yoq boldi;  
\m Men uni izdisemmu, u tépilmaydu.   
\m
\v 37 |ש| Mukemmel ademge nezer sal,  
\m Durus insan’gha qara!  
\m Chünki bundaq ademning axir köridighini arambexsh xatirjemlik bolidu.   
\m
\v 38 Itaetsizler bolsa birlikte halak bolishidu;  
\m Ularning kélechiki üzülidu;   
\m
\v 39 |ח| Biraq heqqaniylarning nijatliqi Perwerdigardindur;  
\m U éghir künlerde ularning küchlük panahidur.   
\m
\v 40 Perwerdigar yardem qilip ularni saqlaydu;  
\m U ularni rezillerdin saqlap qutquzidu;  
\m Chünki ular Uni bashpanahi qilidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 38
\s1 38-küy •••• Éghirchiliqta qalghan kishining iltija duasi  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\m (Eslime üchün)  
\b  
\m I Perwerdigar, ghezipingde tenbih bermigeysen,  
\m Qehringde méni jazalimighaysen! \x + \xo 38:1 \xt Zeb. 6:1\x*   
\m
\v 2 Chünki oqliring méni zeximlendürüp sanjidi,  
\m Qolung üstümdin qattiq basti.   
\m
\v 3 Qattiq gheziping tüpeylidin etlirimde héch saqliq yoq,  
\m Gunahim tüpeylidin ustixanlirimda aram yoqtur.   
\m
\v 4 Chünki gunahlirim boyumdin tashti;  
\m Ular kötürelmigüsiz éghir yüktek méni bésiwaldi.   
\m
\v 5 Exmeqliqimdin jarahetlirim sésip, shelwerep ketti.   
\m
\v 6 Azabtin bellirim tolimu pükülüp ketti,  
\m Kün boyi ghemge pétip yürimen!   
\m
\v 7 Chatiraqlirim otqa toldi,  
\m Etlirimning saq yéri yoqtur.   
\m
\v 8 Men tolimu halsirap, ézilip kettim;  
\m Qelbimdiki azab-qayghu tüpeylidin hörkireymen.   
\m
\v 9 Reb, barliq arzuyum köz aldingdidur;  
\m Uh tartishlirim Sendin yoshurun emes;   
\m
\v 10 Yürikim jighildap, halimdin kettim;  
\m Közlirimning nuri öchti.   
\m
\v 11 Yar-buraderlirimmu méni urghan waba tüpeylidin, özlirini mendin tartti;  
\m Yéqinlirimmu mendin yiraq qachti.   
\m
\v 12 Jénimni almaqchi bolghanlar tuzaq quridu;  
\m Manga ziyanni qestligenler zehirini chachmaqta;  
\m Ular kün boyi hiyle-mikirlerni oylimaqta.   
\m
\v 13 Lékin men gas ademdek anglimaymen,  
\m Gacha ademdek aghzimni achmaymen;   
\m
\v 14 Berheq, men angliyalmaydighan gaslardek bolup qaldim;  
\m Aghzimda qilidighan reddiye-tenbih yoq.   
\m
\v 15 Chünki ümidimni Sen Perwerdigargha baghlidim;  
\m Reb Xudayim, Sen iltijayimgha ijabet qilisen.   
\m
\v 16 Chünki men: — «Ular méning üstümge chiqip maxtanmighay;  
\m Bolmisa, putlirim téyilip ketkende, ular shadlinidu» — dédim men.   
\m
\v 17 Chünki men deldengship, tügishey dep qaldim,  
\m Azabim köz aldimdin ketmeydu.   
\m
\v 18 Chünki men öz yamanliqimni iqrar qilimen;  
\m Gunahim üstide qayghurimen. \x + \xo 38:18 \xt Zeb. 32:5\x*   
\m
\v 19 Lékin düshmenlirim jushqun hem küchlüktur;  
\m Qara chaplap, manga nepretlen’genlerning sani nurghundur.   
\m
\v 20 Wapagha japa qilidighanlar bolsa, men bilen qarshilishidu;  
\m Chünki men yaxshiliqni közlep, intilimen.   
\m
\v 21 I Perwerdigar, mendin waz kechmigeysen!  
\m I Xudayim, mendin yiraqlashmighaysen!   
\m
\v 22 I Reb, méning nijatliqim,  
\m Manga chapsan yardem qilghaysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 39
\s1 39-küy •••• Xudaning terbiyisini chüshinip yétish  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m «Tilim gunah qilmisun dep,  
\m Yollirimgha diqqet qilimen;  
\m Reziller köz aldimda bolsa, men aghzimgha bir köshek salimen» — dégenidim.\f □ \fr 39:1 \ft \+bd «Yedutun»\+bd* — Dawut peyghember «medhiye Xori»ning yétekchisi dep békitken kishini körsitidu («1Tar.» 16:41ni körüng).\+bd «Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Neghmichilerning yétekchisige tapshurulup, «Yedutun» (medhiyilesh dégen menide) ahangida oqulsun dep...».\f*   
\m
\v 2 Men süküt qilip, zuwan sürmidim,  
\m Hetta yaxshiliq toghrisidiki sözlernimu aghzimdin chiqarmidim;  
\m Biraq dil azabim téximu qozghaldi.\f □ \fr 39:2 \ft \+bd «Hetta yaxshiliq toghrisidiki sözlernimu aghzimdin chiqarmidim»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Herqandaq paydisiz sözdin qaldim».\f*   
\m
\v 3 Könglümde zerdem qaynidi,  
\m Oylan’ghanséri ot bolup yandi;  
\m Andin tilim ixtiyarsiz sözlep ketti.   
\m
\v 4 I Perwerdigar, öz ejilimni,  
\m Künlirimning qanchilik ikenlikini manga ayan qilghin;  
\m Ajiz insan balisi ikenlikimni manga bildürgin.   
\m
\v 5 Mana, Sen künlirimni peqet nechche ghérichla qilding,  
\m Séning aldingda ömrüm yoq hésabididur.  
\m Berheq, barliq insanlar tik tursimu, peqet bir tiniqla, xalas.  
\m Sélah. \x + \xo 39:5 \xt Zeb. 62:9-10; 144:4\x*   
\m
\v 6 Berheq, herbir insanning hayati xuddi bir kölenggidur,  
\m Ularning aldirap-saldirashliri bihude awarichiliktur;  
\m Ular bayliqlarni toplaydu, lékin kéyin bu bayliqlarni kimning qoligha jughlinidighanliqini bilmeydu.   
\m
\v 7 I Reb, emdi men némini kütimen?  
\m Méning ümidim sangila baghliqtur.   
\m
\v 8 Méni barliq asiyliqlirimdin qutquzghaysen,  
\m Méni hamaqetlerning mesxirisige qaldurmighaysen.   
\m
\v 9 Süküt qilip zuwan sürmidim;  
\m Chünki mana, mushu \add jazani\add* Özüng yürgüzgensen.   
\m
\v 10 Méni salghan wabayingni mendin néri qilghaysen;  
\m Chünki qolungning zerbisi bilen tügishey dep qaldim.   
\m
\v 11 Sen tenbihliring bilen kishini öz yamanliqi üchün terbiyiliginingde,  
\m Sen xuddi nersilerge küye qurti chüshkendek, uning izzet-ghururini yoq qiliwétisen;  
\m Berheq, herbir adem bir tiniqla, xalas. Sélah.   
\m
\v 12 I Perwerdigar, duayimni anglighaysen,  
\m Peryadimgha qulaq salghaysen!  
\m Köz yashlirimgha süküt qilmighaysen!  
\m Chünki men pütkül ata-bowilirimdek,  
\m Séning aldingda yaqa yurtluq, musapirmen, xalas!\x + \xo 39:12 \xt Law. 25:23; 1Tar. 29:15; Zeb. 119:19; Ibr. 11:13; 1Pét. 2:11\x*   
\m
\v 13 Manga tikken közüngni mendin néri qilghaysenki,  
\m Men barsa kelmes jaygha ketküche,  
\m Méni bir’az bolsimu rahettin behrimen qilghaysen.   
\b  
\b  
\m  
\c 40
\s1 40-küy •••• Bésharet — Dawutning ewladi bolghan Qutquzghuchi-Mesih, Dawut arqiliq kélidu  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigargha telmürüp, küttüm, küttüm;  
\m U manga égilip peryadimni anglidi.   
\m
\v 2 U méni halaket orikidin,  
\m Shundaqla patqaq laydin tartiwaldi,  
\m Putlirimni uyultash üstige turghuzup,  
\m Qedemlirimni mustehkem qildi.   
\m
\v 3 U aghzimgha yéngi naxsha-munajatni,  
\m Yeni Xudayimizni medhiyileshlerni saldi;  
\m Nurghun xelq buni körüp, qorqidu,  
\m Hem Perwerdigargha tayinidu.   
\m
\v 4 Tekebburlardin yardem izdimeydighan,  
\m Yalghanchiliqqa ézip ketmeydighan,  
\m Belki Perwerdigarni öz tayanchisi qilghan kishi bextliktur!   
\m
\v 5 I Perwerdigar Xudayim,  
\m Séning biz üchün qilghan karametliring we oy-niyetliringni barghanséri köpeytip, san-sanaqsiz qilghansen,  
\m Kimmu ularni bir-birlep hésablap Özüngge \add rehmet qayturup\add* bolalisun!  
\m Ularni sözlep bashtin-axir bayan qilay désem,  
\m Ularni sanap tügitish mumkin emes.\f □ \fr 40:5 \ft \+bd «Kimmu ularni bir-birlep hésablap özüngge rehmet qayturup bolalisun!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Kimmu Sanga tengdash bolup séni tosalisun?!».\f*   
\m
\v 6 Ne qurbanliq, ne ash hediyeler Séning telep-arzuyung emes,  
\m Biraq Sen manga \add sezgür\add* qulaqlarni ata qilding;  
\m Ne köydürme qurbanliq, ne gunah qurbanliqini telep qilmiding;\f □ \fr 40:6 \ft \+bd «...Sen manga sezgür qulaqlarni ata qilding»\+bd* — bashqa birxil terjimisi bolushi mumkin: «sen méning qulaqlirimni sanjiding». Musa peyghember arqiliq chüshürülgen muqeddes qanun boyiche, bir qulning öz xojayinigha menggü xizmette bolghusi bolsa, buni belgilesh üchün xojayin uning quliqigha bigiz sanjiydu («Mis.» 21-babni körüng). Bu xil terjime toghra bolsa, bu Mesihning Xudagha menggülük sadiqliqini bildüridighan sözdur. \+bd «Ne qurbanliq, ne ash hediyeler... ne köydürme qurbanliq, ne gunah qurbanliqini telep qilmiding»\+bd* — «Law.» 1-7-babta telep qilin’ghan besh xil asasiy qurbanliqlarning hemmisi mushu 6-ayette tilgha élinidu.\f*  \x + \xo 40:6 \xt Law. 2:1; 3:1; 4:13; Ibr. 10:5-12\x*   
\m
\v 7 Shunga jawab berdimki —  
\m «Mana men keldim!» — dédim.  
\m Oram yazma desturda men toghruluq pütülgen: — \f □ \fr 40:7 \ft \+bd «Oram yazma desturda men toghruluq pütülgen»\+bd* — «oram yazma destur» Musa peyghemberge chüshürülgen muqeddes qanunni körsitidu.\f*   
\m
\v 8 «Xudayim, Séning könglüngdiki iradeng méning xursenlikimdur;  
\m Séning Tewrat qanunung qelbimge pütüklüktur».\x + \xo 40:8 \xt Zeb. 37:31; Yesh. 51:7\x*   
\m
\v 9 Büyük jamaet arisida turup men heqqaniyliqni jakarlidim;  
\m Mana bularni özümde qilche élip qalghum yoqtur,  
\m I Perwerdigar, Özüng bilisen.\x + \xo 40:9 \xt Zeb. 35:18; 111:1\x*   
\m
\v 10 Heqqaniyliqingni qelbimde yoshurup yürmidim;  
\m Wapadarliqingni we nijatliqingni jakarlidim;  
\m Özgermes muhebbiting we heqiqitingni büyük jamaetke héch yoshurmastin bayan qildim.   
\m
\v 11 I Perwerdigar, méhribanliqliringni mendin ayimighaysen;  
\m Özgermes muhebbiting we heqiqiting herdaim méni saqlighay!   
\m
\v 12 Chünki sansiz külpetler méni oriwaldi;  
\m Qebihliklirim méni bésiwélip, körelmeydighan boldum;  
\m Ular béshimdiki chéchimdin köp,  
\m Jasaritim tügiship ketti.   
\m
\v 13 Méni qutquzushni toghra tapqaysen, i Perwerdigar!  
\m I Perwerdigar, téz kélip, manga yardem qilghaysen!   
\m
\v 14 Méning hayatimgha chang salmaqchi bolghanlar biraqla yerge qaritilip reswa qilinsun;  
\m Méning ziyinimdin xursen bolghanlar keynige yandurulup shermende bolghay.\x + \xo 40:14 \xt Zeb. 35:4,26; 70:2; 71:13\x*   
\m
\v 15 Méni: — «Wah! Wah!» dep mesxire qilghanlar öz shermendilikidin alaqzade bolup ketsun!   
\m
\v 16 Biraq Séni izdigüchilerning hemmisi Sende shadlinip xushal bolghay!  
\m Nijatliqingni söygenler hemishe: «Perwerdigar ulughlansun» déyishkey!   
\m
\v 17 Men ézilgen hem yoqsul bolsammu,  
\m Biraq Reb yenila méni yad étidu;  
\m Sen méning Yardemchim, méning azad qilghuchim;  
\m I Xudayim, kéchikmey kelgeysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 41
\s1 41-küy •••• Aghriqning duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\m Ghérib-ajizlargha ghemxorluq qilghan kishi neqeder bextlik-he!  
\m Éghir künlerde Perwerdigar uninggha panah bolidu. \f □ \fr 41:1 \ft \+bd «Ghérib-ajizlargha»\+bd* —ibraniy tilida: «Ghérib-ajiz kishige».\f*   
\m
\v 2 Perwerdigar uni qoghdap, uni aman saqlaydu;  
\m U zéminda turup bextiyar yashaydu;  
\m Sen uni düshmenlirining ixtiyarigha chüshürmeysen!   
\m
\v 3 Orun tutup zeipliship yatqinida, Perwerdigar uninggha derman bolidu;  
\m Sen uning yatqan orun-körpilirini raslap tüzeshtürüp turisen.\f □ \fr 41:3 \ft \+bd «Sen uning yatqan orun-körpilirini raslap tüzeshtürüp turisen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Sen uni yatqan ornidin turghuzup eslige keltürisen».\f*   
\m
\v 4 Men iltija qilip: — «I Perwerdigar, manga méhribanliq körsetkeysen,  
\m Jénimgha shipaliq bergeysen;  
\m Chünki men aldingda gunah qildim» — dédim. \f □ \fr 41:4 \ft \+bd «Chünki men aldingda gunahkar boldum»\+bd* — ibraniy tilida «Chünki mǝn aldingda gunahkar boldum» dégen terjimisi bolidu.\f*   
\m
\v 5 Düshmenlirim men toghruluq: —  
\m «U qachanmu ölüp, nami-nesli qurup kéter?» — dep manga yamanliq tileydu.   
\m
\v 6 Birsi méni körgili kelgen bolsa,  
\m U aldamchi sözlerni qilidu;  
\m Ular keynimdin könglide shumluq toplap,  
\m Andin sirtlargha chiqip shu ishlarni tarqitip po atidu;   
\m
\v 7 Manga öch bolghanlarning hemmisi manga qarita özara kusurlishidu,  
\m Ular manga ziyankeshlik qestide bolidu.   
\m
\v 8 Ular: «Uning béshigha jin-sheytandin bir késel chaplashti;  
\m Emdi u orun tutup yétip qaldi;  
\m U qaytidin turalmaydu» — déyishidu.   
\m
\v 9 Hetta sirdishim dep ishen’gen qedinas dostum,  
\m Men bilen hemdastixan bolup tuzumni yégenmu manga put atti.\f □ \fr 41:9 \ft \+bd «Men bilen hemdastixan bolup tuzumni yégen...»\+bd* — ibraniy tilida «Men bilen hemdastixan bolup nénimni yégen...».\f*  \x + \xo 41:9 \xt Yuh. 13:18\x*   
\m
\v 10 Biraq Sen Perwerdigar, manga rehim qilghaysen;  
\m Düshmenlirimdin intiqam élishqa,  
\m Méni turghuzghaysen;   
\m
\v 11 Düshminimning üstümdin ghelibe qilip shadlanmighinidin,  
\m Séni mendin söyünidu, dep bilimen.   
\m
\v 12 Biraq manga kelsek, durus bolghanliqimdin, sen méni yöleysen;  
\m Sen méni menggü Öz huzurungda qed kötürütküzüp turghuzisen.   
\m
\v 13 Israilning Xudasi Perwerdigargha ebedil’ebedgiche teshekkür-medhiye qayturulghay!  
\m Amin! Amin!   
\b  
\b  
\m  
\c 42
\s1 Ikkinchi Bölüm •••• 42-küy •••• Xudagha teshna bolghan musapirning duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan «Masqil»: —  
\b  
\m Kéyik ériqlardiki sugha teshna bolghandek,  
\m Jénim sanga teshnadur, i Xuda.\f □ \fr 42:1 \ft \+bd «Korahning oghulliri üchün yézilghan «Masqil»»\+bd* — «Korah» Musa we Harun peyghemberge qarshi isyan kötürgen kishi. Biraq körünüp turiduki, uning ewladliri Xudaning yolida mangatti. Ular belkim «kahin» (qurbanliq qilghuchi) bolup, muqeddes ibadetxanida ibadet xizmitide Zeburdiki yéqimliq medhiye naxshilirini éytish bilen shughullan’ghan. 
\fp  Bu küydin qarighanda, yazghuchi Israilning shimaliy padishahliqidiki Liwan dégen xilwet taghliq rayonigha sürgün qilin’ghan. 
\fp  \+bd «Masqil»\+bd* — «Masqil»ning menisi bizge namelum; bezi alimlar uni «terbiyilik» dégenni bildüridu, dep qaraydu; yeni beziler uni «mahirliq bilen éytilsun» dégenni bildüridu, dep qaraydu.\f*   
\m
\v 2 Méning jénim Xudagha, hayat Tengrige intizardur;  
\m Ah, men qachanmu Xudaning huzurida körünüshke müyesser bolimen?\x + \xo 42:2 \xt Zeb. 63:1-2\x*   
\m
\v 3 Méning kéche-kündüz yéginim köz yashlirim bolup kelgen;  
\m Xeqler kün boyi mendin: «Xudaying qeyerde?» dep soraydu.\x + \xo 42:3 \xt Zeb. 80:5\x*   
\m
\v 4 Ötken künlerni eslep,  
\m Jénimning derdlirini töküwatimen  
\m (Men köpchilik bilen kétiwétip,  
\m Xudaning öyige tentene qilip méngip,  
\m Xushalliqta Hemdusana oqup, naxsha éytip,  
\m Héytni tebrikligen top-top qoshundek, jamaet bilen bille barattim!).   
\m
\v 5 — I jénim, Sen ténimde némishqa bundaq qayghurisen?  
\m Némishqa ichimde bundaq meyüslinip ketting?  
\m Xudagha ümid baghla;  
\m Chünki Uning jamalidin chiqqan nijatliqtin,  
\m Men Uni yenila ulughlaymen, — Méning Xudayimni!\x + \xo 42:5 \xt Zeb. 43:5\x*   
\m
\v 6 Jénim ichimde meyüslinip ketti;  
\m Shunga men Séni séghinimen;  
\m Hetta musapirliqta Iordan deryasi boyidiki wadilarda,  
\m Hermon taghlirida, Mizar téghidimu Séni séghinimen.   
\m
\v 7 Séning sharqiratmiliringning awazlirigha,  
\m Chongqur hang bilen chongqur hang masliship hörkirimekte.  
\m Séning hemme dolqunliring hem qaynam-tashqinliring méni gherq qildi.   
\m
\v 8 Kündüzi Perwerdigar özgermes muhebbitini \add manga\add* buyruydu,  
\m Kéchiliri Uning naxshisi,  
\m We hem hayatim bolghan Tengrige qilghan dua manga hemrah bolidu.   
\m
\v 9 Men Qoram Téshim bolghan Xudagha: —  
\m «Méni némishqa untup qalding?  
\m Men némishqa düshmenning zulumigha uchrap,  
\m Hemishe azab chékip yürüwatimen?» — deymen.\x + \xo 42:9 \xt Zeb. 35:11-17; 38:6; 43:2\x*   
\m
\v 10 Söngeklirimni ezgendek reqiblirim méni mesxire qilip eyibleydu;  
\m Ular kün boyi mendin: «Xudaying qeyerde?» — dep sorimaqta.   
\m
\v 11 I jénim, ténimde némishqa bundaq qayghurisen?  
\m Némishqa ichimde bundaq meyüslinip ketting?  
\m Xudagha ümid baghla;  
\m Chünki men Uni yenila medhiyileymen,  
\m Yeni chirayimgha salametlik, nijatliq ata qilghuchi Xudayimni medhiyileymen!  
\m U méning Xudayimdur!   
\b  
\b  
\m  
\c 43
\s1 43-küy •••• Sergerdanning duasi •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 I Perwerdigar, men toghruluq höküm chiqarghaysen,  
\m Dewayimni eqidisiz bir xelq aldida sorighaysen;  
\m Méni hiyliger hem qebih ademdin qutuldurghaysen. \f □ \fr 43:1 \ft \+bd «Izahat»\+bd* — köp alimlar 42- hem 43-küy eslide bir küy idi, dep qaraydu.\f*   
\m
\v 2 Chünki Sen panahgahim bolghan Xudadursen;  
\m Némishqa méni tashlawetkensen?  
\m Némishqa düshmenning zulumigha uchrap,  
\m Hemishe azab chékip yüriwatimen?» — deymen.\x + \xo 43:2 \xt Zeb. 35:11-17; 38:6; 42:10\x*   
\m
\v 3 Öz heqiqiting we nurungni ewetkin,  
\m Ular méni yétekligey!  
\m Méni muqeddes téghinggha,  
\m Makaninggha élip kelgey! \f □ \fr 43:3 \ft \+bd «Makaninggha élip kelgey!»\+bd* — ibraniy tilida «Makanliringgha élip kelgey!».\f*   
\m
\v 4 Shuning bilen men Xudaning qurban’gahi aldigha baray,  
\m Yeni méning cheksiz xushluqum bolghan Tengrining yénigha baray;  
\m Berheq, chiltar chélip Séni medhiyileymen, i Xuda, méning Xudayim!   
\m
\v 5 I jénim, sen némishqa bundaq qayghurisen?  
\m Némishqa ichimde bundaq biaram bolup kétisen?  
\m Xudagha ümid baghla!  
\m Chünki men Uni yenila medhiyileymen,  
\m Yeni chirayimgha salametlik, nijatliq ata qilghuchi Xudayimni medhiyileymen!\f □ \fr 43:5 \ft \+bd «Chünki men Uni yenila medhiyileymen, yeni chirayimgha salametlik, nijatliq ata qilghuchi Xudayimni medhiyileymen!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Chünki Uning jamalidin chiqqan nijatliq bilen, men Uni yenila ulughlaymen, méning Xudayim!».\f*  \x + \xo 43:5 \xt Zeb. 42:5,11\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 44
\s1 44-küy •••• Meghlubiyettin kéyinki munajat  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan «Masqil»: —  
\b  
\m I Xuda, öz qulaqlirimiz bilen angliduq,  
\m Atilirimiz bizge bayan qilip,  
\m Öz künliride, yeni qedimki zamanlarda Séning qilghan zor ishliringni uqturghanidi;   
\m
\v 2 Sen \add ata-bowilirimizning aldida\add* Öz qolung bilen yat ellerni qoghliwétip,  
\m Ularning \add zéminigha ata-bowilirimizni\add* orunlashturdung;  
\m Yat qowmlargha apet chüshürüp, ularni tarqitiwetting.\f □ \fr 44:2 \ft \+bd «Yat qowmlargha apet chüshürüp, ularni (démek, yat ellerni) tarqitiwetting»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Yat qowmlargha apet chüshürdung, biraq ularni (démek, öz xelqingni) ronaq tapquzdung».\f*  \x + \xo 44:2 \xt Mis. 15:17; Zeb. 80:9-9\x*   
\m
\v 3 Berheq, bowilirimiz zéminni öz qilichi bilen alghini yoq,  
\m Öz biliki bilen özlirini qutquzghinimu yoq;  
\m Bu belki Séning ong qolung, Séning biliking we jamalingning nurining qilghinidur;  
\m Chünki Sen ulardin xursenlik tapting.   
\m
\v 4 Sen Özüng méning padishahimdursen, i Xuda,  
\m Sen Yaqup üchün ghelibiler buyrughuchidursen.\f □ \fr 44:4 \ft \+bd «Sen Yaqup üchün ghelibiler buyrughuchidursen»\+bd* — bu yerde «Yaqup» Israil xelqini körsitidu, elwette.\f*   
\m
\v 5 Sen arqiliq biz reqiblirimizni heydiwétimiz;  
\m Naming bilen özimizge qarshi turghanlarni cheyleymiz;   
\m
\v 6 Chünki öz oqyayimgha tayanmaymen,  
\m Qilichimmu méni qutquzalmaydu.   
\m
\v 7 Chünki Sen bizni reqiblirimizdin qutquzdung,  
\m Bizge öch bolghanlarni yerge qaratting.   
\m
\v 8 Xudani kün boyi iptixarlinip maxtaymiz;  
\m Namingni ebedil’ebedgiche medhiyileymiz.  
\m Sélah!   
\m
\v 9 Biraq Sen \add hazir\add* bizni tashlawétip ahanetke qaldurdung;  
\m Qoshunlirimiz bilen jengge bille chiqmaysen. \x + \xo 44:9 \xt Zeb. 60:3; 74:1; 89:38-39; 108:11\x*   
\m
\v 10 Sen reqiblirimiz aldida bizni chékindürdüng;  
\m Bizni öchmenlerge xalighanche talan-taraj qildurdung.   
\m
\v 11 Soyushqa tapshurulghan qoylardek, bizni ulargha tapshurdung,  
\m Eller arisigha bizni tarqitiwetting.   
\m
\v 12 Sen Öz xelqingni bikargha sétiwetting,  
\m Uning qimmitidin Özüng héch béyip ketmiding;   
\m
\v 13 Sen bizni qoshna ellerning mesxirisige qaldurghansen;  
\m Etrapimizdikilerge ahanet, zangliq obyékti qildingsen.\x + \xo 44:13 \xt Zeb. 79:4; 80:6; Yer. 24:9\x*   
\m
\v 14 Sen bizni eller arisida söz-chöchekke qoydungsen,  
\m Yat qowmlar bizge bash chayqiship qarashmaqta.   
\m
\v 15-16 Mesxire hem kupurluq éytquchilarning awazi tüpeylidin,  
\m Düshmenler we öch alghuchilar tüpeylidin,  
\m Kün boyi uyatim aldimdin ketmeydu,  
\m Yüzümning nomusi méni chirmiwaldi.   
\m
\v 17 Mana bularning hemmisi béshimizgha chüshti;  
\m Biraq biz Séni untumiduq,  
\m Yaki ehdengge héch asiyliq qilmiduq;   
\m
\v 18 Qelbimiz héch yanmidi, Sanga sadaqetsizlik qilmiduq,  
\m Qedemlirimiz yolungdin héch ézip ketmidi.   
\m
\v 19 Biraq Sen bizni chilböriler makanida ezding,  
\m Bizge ölüm sayisini chaplashturdung.   
\m
\v 20 Eger biz Xudayimizning namini untughan bolsaq,  
\m Yaki yat bir ilahqa qol kötürgen bolsaq,   
\m
\v 21 Xuda Sen choqum buni sürüshte qilmas idingmu,  
\m Qelbtiki sirlarni bilip turidighan tursang?   
\m
\v 22 Biraq Sen tüpeyli biz kün boyi qirilmaqtimiz;  
\m Boghuzlinishni kütüp turghan qoylar kebi hésablanmaqtimiz.\x + \xo 44:22 \xt Rim. 8:36\x*   
\m
\v 23 Oyghan, i reb! Némishqa uxlap yatisen?  
\m Ornungdin tur, bizni menggüge tashlawetmigeysen!   
\m
\v 24 Némishqa yüzüngni bizdin yoshurisen?  
\m Némishqa külpetlirimizge, uchrighan zulumlirimizgha pisent qilmaysen?   
\m
\v 25 Qarighina, jénimiz tupraqta béghirlap yüridu;  
\m Ténimiz yerge chaplashti;   
\m
\v 26 Ornungdin turup bizge yardemde bolghaysen!  
\m Özüngning özgermes muhebbiting sewebidin,  
\m Bizlerni hörlükke chiqarghaysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 45
\s1 45-küy •••• Padishahning toy munajiti •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Niluperler» dégen ahangda oqulsun dep, Korahning oghullirigha tapshurulghan, «söyümlük yar üchün» dégen «Masqil» munajat-naxsha: —  
\b  
\m Qelbimdin güzel ish toghrisida sözler urghup chiqmaqta;  
\m Padishahqa béghishlighan munajitimni éytimen;  
\m Tilim goya mahir shairning qelimidur;\f □ \fr 45:1 \ft \+bd «izahat»\+bd* — gerche bu küy Sulaymanning toy künini tebrikleshke yézilghan bolsimu, uningdiki sözler bésharet bolup, alemning padishahi bolidighan Mesihnimu aldin’ala körsitidu. \+bd «padishahqa béghishlighan munajitimni éytimen»\+bd* — ibraniy tilida «padishahqa béghishlighan esirimni éytimen».\f*   
\m
\v 2 Insan baliliri ichide sen eng güzeldursen;  
\m Lewliring shapaet bilen toldurulghandur;  
\m Shunga Xuda sanga menggüge rehmet qildi.   
\m
\v 3 I büyük bolghuchi,  
\m Qilichingni asqin yéninggha,  
\m Heywiting we shanu-shewkiting bilen!   
\m
\v 4 Heqiqet, kemterlik hem adaletni algha sürüshke atlan’ghiningda,  
\m Shanu-shewket ichide ghelibe bilen algha bas!  
\m Shuning bilen ong qolung özüngge karamet qorqunchluq ishlarni körsitidu!\x + \xo 45:4 \xt Zek. 9:9\x*   
\m
\v 5 Séning oqliring ötkürdur,  
\m Ular padishahning düshmenlirining yürikige sanjilidu;  
\m Pütün eller ayighinggha yiqitilidu.   
\m
\v 6 Séning texting, i Xuda, ebedil’ebedliktur;  
\m Padishahliqingdiki Shahane hasang, adaletning hasisidur.\f □ \fr 45:6 \ft \+bd «Séning texting, i Xuda, ebedil’ebedliktur»\+bd* — Injildiki «ibraniylargha» dégen qisimda (1-babta) körsetkendek, bu sözler (shundaqla kéyinki 7-ayetkiche) bésharetlik süpette padishahning özige (yeni Mesihke) éytilidu («Ibr.» 1:8-9).\f*  \x + \xo 45:6 \xt Ibr. 1:8\x*   
\m
\v 7 Sen heqqaniyliqni söyüp, rezillikke nepretlinip kelgensen;  
\m Shunga Xuda, yeni séning Xudaying, séni hemrahliringdin üstün qilip shadliq méyi bilen mesih qildi.\f □ \fr 45:7 \ft \+bd «Shunga Xuda ... séni ... shadliq méyi bilen mesih qildi»\+bd* — «mesih qilish» toghruluq 2-küydiki izahatlarni hem «Tebirler»ni körüng.\f*   
\m
\v 8 Séning kiyimliringdin murmekki, muetter we darchin hidi kélidu;  
\m Pil chishi sarayliridiki sazendilerning tarliq sazliri séni xursen qilidu. \x + \xo 45:8 \xt Yesh. 61:1-2; Ros. 10:38\x*   
\m
\v 9 Padishahlarning melikiliri hörmetlik kénizekliringning qatarididur;  
\m Xanishing Ofirdiki sap altun \add zibu-zinetlerni\add* taqap ong qolungda turidu;\f □ \fr 45:9 \ft \+bd «hörmetlik kénizekliringning qatarididur»\+bd* — yaki «möhterrem méhmanliringning qatarididur».\f*   
\m
\v 10 «Anglighin, i qizim, körgin, sözlirimge qulaq salghin;  
\m Öz qebileng we ata jemetingni untup qal!   
\m
\v 11 Shuning bilen padishah güzel jamalinggha meptun bolidu;  
\m U séning xojang, sen uninggha sejde qil».   
\m
\v 12 Tur shehirining qizi \add aldingda\add* sowgha bilen hazir bolidu;  
\m Xalayiq arisidiki baylar séning shapaitingni kütidu;\f □ \fr 45:12 \ft \+bd «Tur shehirining qizi»\+bd* — Tur shehiridiki puqralarni körsitishi mumkin.\f*  \x + \xo 45:12 \xt Zeb. 72:10-11\x*   
\m
\v 13 Shahane qizning ichki dunyasi pütünley parlaqtur,  
\m Uning kiyimlirimu zer bilen keshtilen’gen;\f □ \fr 45:13 \ft \+bd «Shahane qizning ichki dunyasi pütünley parlaqtur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Padishahning qizi ichki hujrida sherepliktur».\f*   
\m
\v 14 U keshtilik kiyimler bilen padishahning huzurigha keltürülidu;  
\m Keynidin uninggha qoldash kénizeklermu bille yéninggha élip kélinidu;\f □ \fr 45:14 \ft \+bd «Keynidin uninggha qoldash kénizeklermu bille yéninggha élip kélinidu»\+bd* — «yéninggha» toy qiliwatqan padishahning yénini körsetse kérek.\f*   
\m
\v 15 Ular xushal-xuram, shadliq ichide bashlap kélinidu;  
\m Ular birlikte padishahning ordisigha kirishidu.   
\m
\v 16 «Ata-bowiliringning ornigha oghulliring chiqidu;  
\m Sen ularni pütkül jahan’gha hakim qilisen.\f □ \fr 45:16 \ft \+bd «Ata-bowiliringning ornigha oghulliring chiqidu; sen ularni pütkül jahan’gha hakim qilisen...»\+bd* — bu sözler (16- hem 17-ayet) padishahqa biwasite éytilidu.\f*   
\m
\v 17 Men séning namingni ewladdin-ewladqa yad etküzimen;  
\m Shunglashqa barliq qowmlar séni ebedil’ebedgiche medhiyileydu».   
\b  
\b  
\m  
\c 46
\s1 46-küy •••• Xuda bashpanahtur  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Pak qizlar üchün» dégen ahangda oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m Xuda panahgahimiz we qudritimizdur;  
\m Külpetler chüshken haman hazir bolidighan bir yardemchidur. \f □ \fr 46:1 \ft \+bd «Pak qizlar üchün»\+bd* — ibraniy tilida «Alamot» déyilidu. Bashqa birxil menisi: «Ayallarning yuqiri awazliq küyi üchün yézilghan» dégen bolushi mumkin.\f*   
\m
\v 2-3 Shunga yer-zémin öngtürülüp, taghlar gümürülüp déngiz teglirige chüshüp ketsimu,  
\m Uning dolqunliri shawqunlinip qaynam bolsimu,  
\m Örkeshliri bilen taghlar silkinip ketsimu,  
\m Qorqmaymiz.  
\m Sélah.   
\m
\v 4 Xudaning shehirini — Yeni Hemmidin Aliy Bolghuchi makanlashqan muqeddes jayni,  
\m Xursen qilidighan éqinliri shaxlighan bir derya bardur.   
\m
\v 5 Xuda uning otturisididur;  
\m U yer hergiz tewrimeydu;  
\m Xuda tang étish bilenla uninggha yardemge kélidu.   
\m
\v 6 \add Barliq\add* eller qaynap, padishahliqlar titrep ketti;  
\m U awazini qoyuwetken haman,  
\m Yer érip kétidu.   
\m
\v 7 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar biz bilen bille;  
\m Yaqupning Xudasi égiz qorghinimizdur!  
\m Sélah!   
\m
\v 8 Kélinglar, Perwerdigarning qilghanlirini körünglar!  
\m U yer yüzide qilghan karamet weyranchiliqlarni körünglar!\f □ \fr 46:8 \ft \+bd «... U (Perwerdigar) yer yüzide qilghan karamet weyranchiliqlarni körünglar»\+bd* — Perwerdigarning «weyranchiliq»lirining intayin ijabiy netijisi bar — 9-ayetni körüng.\f*   
\m
\v 9 U, jahanning u chétigiche bolghan urushlarni toxtitidu;  
\m U oqyalarni sunduridu,  
\m Neyzilerni oshtuwétidu,  
\m Jeng harwilirini otta köydüriwétidu.   
\m
\v 10 U: «Toxtash, méning Xuda ikenlikimni bilip qoyush!  
\m Men pütkül eller arisida ulughlinimen;  
\m Men yer yüzide “büyük” dep qarilimen» — deydu.   
\m
\v 11 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar biz bilen bille,  
\m Yaqupning Xudasi bizning égiz qorghinimizdur!   
\b  
\b  
\m  
\c 47
\s1 47-küy •••• Xuda menggü ghelibe qilghuchidur  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\m Barliq qowmlar, Xudani alqishlanglar!  
\m Uninggha yuqiri awazinglar bilen xushalliq tentenisini yangritinglar!   
\m
\v 2 Chünki Hemmidin Aliy Bolghuchi, Perwerdigar, dehshetlik we heywetliktur,  
\m Pütkül jahanni sorighuchi büyük Padishahtur. \f □ \fr 47:2 \ft \+bd «...Perwerdigar, dehshetlik we heywetliktur»\+bd* — ibraniy tilida «dehshetlik» hem «heywetlik» bir söz bilenla ipadilinidu.\f*   
\m
\v 3 U bizge xelqlerni boysundurup,  
\m Bizni el-milletler üstige hakim qilidu.\f □ \fr 47:3 \ft \+bd «... Bizni el-milletler üstige hakim qilidu»\+bd* — ibraniy tilida: — «...El-milletlerni putimiz astida qilidu».\f*   
\m
\v 4 U biz üchün mirasimizni tallap,  
\m Yeni Özi söygen Yaqupning pexri bolghan zéminni békitip berdi.  
\m Sélah!   
\m
\v 5 Xuda tentene sadasi ichide,  
\m Perwerdigar sunay sadasi ichide yuqirigha kötürüldi;   
\m
\v 6 Xudagha naxsha-küy éytinglar, naxsha-küy éytinglar!  
\m Padishahimizgha naxsha-küy éytinglar, naxsha-küy éytinglar!   
\m
\v 7 Xuda pütkül jahanning padishahidur;  
\m Zéhninglar bilen uninggha naxsha-küy éytinglar!   
\m
\v 8 Xuda eller üstide höküm süridu;  
\m U Özining pak-muqeddeslikining textide olturidu.   
\m
\v 9 El-yurtlarning kattiliri jem bolup,  
\m Ibrahimning Xudasining xelqige qoshuldi;  
\m Chünki jahandiki barliq qalqanlar Xudagha tewedur;  
\m U neqeder aliydur!\f □ \fr 47:9 \ft \+bd «...jahandiki barliq qalqanlar Xudagha tewedur»\+bd* — «qalqanlar» belkim dunyadiki barliq qoral-yaraqlarni körsitidu. Bashqa birxil terjimisi: — «padishahlar».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 48
\s1 48-küy •••• Zion — Xudaning shehiri  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m Ulughdur Perwerdigar,  
\m Xudayimizning shehiride, Uning muqeddesliki turghan taghda,  
\m U zor medhiyelerge layiqtur!   
\m
\v 2 Égizlikidin körkem, Zion téghi,  
\m Pütkül jahanning xursenlikidur;  
\m Shimaliy terepliri güzeldur,  
\m Büyük padishahning shehiridur!\f □ \fr 48:2 \ft \+bd «Shimaliy terepliri güzeldur»\+bd* — yene birxil terjimisi «Zafon téghi choqqiliridek güzeldur». Kona butpereslik riwayetliri boyiche, «Zafon téghi» dunyadiki eng égiz, eng muqeddes, eng ulugh jay idi. Mumkinchiliki barki, küy muellipi mushu yerde Zionni uninggha oxshitidu.\f*  \x + \xo 48:2 \xt Mat. 5:35\x*   
\m
\v 3 Xuda qorghanlirida turidu,  
\m Bu yerde U égiz panahgah dep tonulidu;   
\m
\v 4 Mana, padishahlar yighildi,  
\m Ular sheherni bésip ötüp, jem boldi.   
\m
\v 5 \add Sheherni\add* körüpla ular alaqzade boldi;  
\m Dekke-dükkige chüshüp beder qéchishti.   
\m
\v 6 U yerde ularni titrek basti,  
\m Tolghaq yégen ayaldek ular azablandi;   
\m
\v 7 Sen Tarshishtiki kémilerni sherq shamili bilen weyran qiliwetting.\f □ \fr 48:7 \ft \+bd «Tarshishtiki kémiler»\+bd* — bu ayet belkim bir bésharettur. Dunyadiki barliq padishahlar jem bolup Yérusalémgha hujum qilmaqchi. Ulargha Tarshishtiki kémilermu (kona zamanlarda eng küchlük kémiler) yardem béridu. Biraq Xuda Öz shehirini qoghdap ularni halak qilidu.\f*   
\m
\v 8 Quliqimiz anglighanni,  
\m Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigarning shehiride,  
\m Xudayimizning shehiride,  
\m Biz hazir öz közimiz bilen shundaq körduq;  
\m Xuda menggüge uni mustehkem qilidu.  
\m Sélah.   
\m
\v 9 Biz séning muqeddes ibadetxanang ichide turup, i Xuda,  
\m Özgermes muhebbitingni séghinduq.   
\m
\v 10 Naminggha layiqtur,  
\m Jahanning chet-chetlirigiche yetküzülgen medhiyiliring, i Xuda;  
\m Séning ong qolung heqqaniyliq bilen tolghan.   
\m
\v 11 Séning adil hökümliringdin,  
\m Zion téghi shadlan’ghay!  
\m Yehuda qizliri xushal bolghay!\f □ \fr 48:11 \ft \+bd «Yehuda qizliri xushal bolghay!»\+bd* — «Yehuda qizliri» bu yerde Yehudaning sheher-yézilirini körsitidu.\f*   
\m
\v 12 Zion téghini aylinip méngip,  
\m Etrapida seyli qilinglar;  
\m Uning munarlirini sanap béqinglar;   
\m
\v 13 Kéyinki ewladqa uni bayan qilish üchün,  
\m Sépil-istihkamlirini köngül qoyup közitinglar,  
\m Qorghanlirini közdin kechürünglar.   
\m
\v 14 Chünki bu Xuda ebedil’ebed bizning Xudayimizdur;  
\m U ömürwayet bizning yétekchimiz bolidu!   
\b  
\b  
\m  
\c 49
\s1 49-küy •••• Pütün insan’gha bérilgen nesihet-agahlandurush  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m I barliq xelqler, köngül qoyup anglanglar!  
\m Yer yüzide turuwatqanlar, qulaq sélinglar!   
\m
\v 2 Meyli addiy puqra, ya ésilzadiler,  
\m Ya bay, ya gadaylar bolsun, hemminglar anglanglar!   
\m
\v 3 Aghzim danaliqni sözleydu,  
\m Dilim eqilge uyghun ishlarni oylap chiqidu.\f □ \fr 49:3 \ft \+bd «Aghzim danaliqni sözleydu»\+bd* — ibraniy tilida «Aghzim danaliqlarni sözleydu».\f*   
\m
\v 4 Quliqim hékmetlik temsilni zen qoyup anglaydu,  
\m Chiltar chélip sirliq sözni échip bérimen.\x + \xo 49:4 \xt Zeb. 78:2; Mat. 13:35\x*   
\m
\v 5 Éghir künlerde, méni qiltaqqa chüshürmekchi bolghanlarning qebihlikliri etrapimda bolsimu,  
\m Men némishqa qorqidikenmen?   
\m
\v 6 Ular bayliqlirigha tayinidu,  
\m Mal-mülüklirining zorluqi bilen chongchiliq qilidu;   
\m
\v 7-9 Insan menggüge yashap,  
\m Gör-hangni körmesliki üchün,  
\m Héchkim öz buraderining hayatini pul bilen qayturuwalalmaydu;  
\m We yaki Xudagha uning jénini qutuldurghudek bahani bérelmeydu;  
\m (Chünki uning jénining bahasi intayin qimmet,  
\m We bu baha boyiche bolghanda, menggüge qerz tapshurushi kérektur)\f □ \fr 49:7-9 \ft \+bd «We bu baha boyiche bolghanda, menggüge qerz tapshurushi kérektur»\+bd* — yene birxil terjimisi: «We mushu baha bolsa, uni ebediy töliyelmeydu».\f*   
\m
\v 10 Hemmige ayanki, danishmen ademlermu ölidu;  
\m Hemme adem bilen teng, nadan we hamaqetler bille halak bolidu,  
\m Shundaqla ular mal-dunyasini özgilerge qaldurup kétidu.   
\m
\v 11 Ularning könglidiki oy-pikirler shundaqki:  
\m «Öy-imaritimiz menggüge,  
\m Makan-turalghulirimiz dewrdin-dewrgiche bolidu»;  
\m Ular öz yerlirige isimlirini nam qilip qoyidu.\f □ \fr 49:11 \ft \+bd «Ularning könglidiki oy-pikirler shundaqki: «Öy-imaritimiz menggüge...»; Ular öz yerlirige isimlirini nam qilip qoyidu»\+bd* — toluq ayetning yene birxil terjimisi «Ular yerlirige öz isimlirini nam qilip qoyghini bilen, ularning shu yerliri dewrdin-dewrgiche ularning yatidighan jayi, yeni ularning qebriliri bolidu, xalas».\f*   
\m
\v 12 Biraq insan özining nam-izzitide turiwermeydu,  
\m U halak bolghan haywanlardek kétidu.   
\m
\v 13 Ularning mushu yoli del ularning nadanliqidur;  
\m Lékin ularning keynidin dunyagha kelgenler, yenila ularning éytqan sözlirige apirin oquydu.  
\m Sélah.   
\m
\v 14 Ular qoylardek tehtisaragha yatquzulidu;  
\m Ölüm ularni öz ozuqi qilidu;  
\m Etisi seherde duruslar ularning üstidin höküm yürgüzidu;  
\m Ularning güzelliki chiritilishqa tapshurulidu;  
\m Tehtisara bolsa ularning heywetlik makanidur!\f □ \fr 49:14 \ft \+bd «Etisi seherde duruslar ularning üstidin höküm yürgüzidu»\+bd* — «etisi seher» bu yerde, shübhisizki, qiyamet küni, yeni ölümdin tirilish künini körsitidu. \+bd «Ular qoylardek tehtisaragha yatquzulidu... Tehtisara bolsa ularning heywetlik makanidur!»\+bd* — toluq ayetning bashqa birnechche xil terjimiler uchrishi mumkin.\f*   
\m
\v 15 Biraq Xuda jénimni tehtisaraning ilkidin qutquzidu;  
\m Chünki U méni qobul qilidu.  
\m Sélah.   
\m
\v 16 Birsi béyip kétip,  
\m Aile-jemetining abruyi ösüp ketsimu,  
\m Qorqma;   
\m
\v 17 Chünki u ölgende héchnersisini élip kételmeydu;  
\m Uning shöhriti uning bilen bille \add görge\add* chüshmeydu.   
\m
\v 18 Gerche u ömür boyi özini bextlik chaghlighan bolsimu,  
\m (Berheq, kishiler ronaq tapqiningda, elwette séni haman maxtaydu)   
\m
\v 19 Axiri bérip, u yenila ata-bowilirining yénigha kétidu;  
\m Ular menggüge yoruqluqni körelmeydu.   
\m
\v 20 Insan izzet-abruyda bolup, lékin yorutulmisa,  
\m Halak bolidighan haywanlargha oxshash bolidu, xalas.   
\b  
\b  
\m  
\c 50
\s1 50-küy •••• Samawiy Sotchi sükütini buzup sözleydu: — •••• «heqiqiy ibadet» dégen néme?  
\m
\v 1 Asaf yazghan küy: —  
\b  
\m Qadir Xuda, yeni Perwerdigar éghiz échip,  
\m Künchiqishtin künpétishqiche yer yüzidikilerge murajiet qildi. \f □ \fr 50:1 \ft \+bd «Asaf yazghan küy»\+bd* — «Asaf» Dawut padishahning dewride muqeddes ibadetxanida Xudani medhiyelesh xizmitide neghmichilerning béshi idi. U belkim muqeddes ibadetxanidiki «Xudani medhiyilesh medrisi»ning asaschisi bolushi mumkin. Zeburdiki «Asaf yazghan küy» déyilgen küylerning bezilirini Asaf özi yazghan, bezilirini, shübhisizki, bashqilar uning hörmitige uning nami bilen yazghan.\f*  \x + \xo 50:1 \xt 1Tés. 4:14-17\x*   
\m
\v 2 Güzellikning jewhiri bolghan Zion téghidin,  
\m Xuda julalidi.   
\m
\v 3 Xudayimiz kélidu, U hergizmu süküt ichide turmaydu;  
\m Uning aldida yewetküchi ot kélidu;  
\m Uning etrapida zor boran-chapqun qaynaydu. \f □ \fr 50:3 \ft \+bd «... Uning etrapida zor boran-chapqun qaynaydu»\+bd* — bezi alimlar bu jümlidiki «Uning» «Xudaning» emes, belki «otning» körsitidu, dep qaraydu.\f*   
\m
\v 4 Öz xelqini soraq qilish üchün,  
\m U yuqiridin asmanlarni,  
\m Yernimu guwahliqqa chaqiridu: —   
\m
\v 5 «Méning mömin bendilirimni,  
\m Yeni Men bilen qurbanliq arqiliq ehde tüzgüchilerni huzurumgha chaqirip yighinglar!»   
\m
\v 6 Asmanlar uning heqqaniyliqini élan qilidu,  
\m Chünki Xuda Özi soraq qilghuchidur!  
\m Sélah.   
\m
\v 7 «Anglanglar, i xelqim, Men söz qilay;  
\m I Israil, Men sanga heqiqetni éytip qoyayki,  
\m Menki Xuda, séning Xudayingdurmen.   
\m
\v 8 Hazir eyibliginim séning qurbanliqliring sewebidin,  
\m Yaki hemishe aldimda sunulidighan köydürme qurbanliqliring sewebidin emes; \f □ \fr 50:8 \ft \+bd «Hazir eyibliginim séning qurbanliqliring sewebidin... emes»\+bd* — mushu yerde «qurbanliq» ibraniy tilida «zébah». Bu xil qurbanliq Xudagha alahide rehmet éytish meqsitide, Xuda bilen ehde qilghanda yaki Xudagha mexsus qesem ichkende qilinidighan qurbanliq. Uningdin qurbanliq sun’ghuchi we kahin yéyishke bolatti. \+bd «... köydürme qurbanliqliring sewebidin emes»\+bd* — «köydürme qurbanliq» ibraniy tilida «olah». Bu xil qurbanliq Xudagha bolghan sapIbadetni bildürüsh yolida, qurbanliqning hemmisi köydürületti; démek, ne qurbanliq qilghuchi kahin, ne qurbanliq sun’ghuchi adem uning kichikkine bir parche göshinimu yémeytti («Law.» 1-babni körüng).\f*   
\m
\v 9 Men séning éghilingdin héchbir öküzni,  
\m Qotanliringdin héchbir tékini almaqchi emesmen.   
\m
\v 10 Chünki ormanliqlardiki barliq haywanatlar Manga mensuptur,  
\m Minglighan taghdiki mal-waranlarmu Méningkidur;   
\m
\v 11 Taghlardiki pütün uchar-qanatlarni bilimen,  
\m Daladiki barliq janiwarlar Méningkidur.   
\m
\v 12 Qarnim achsimu sanga éytmaymen;  
\m Chünki alem we uninggha tolghan hemme nersiler Méningkidur. \x + \xo 50:12 \xt Mis. 19:5; Qan. 10:14; Ayup 41:3; Zeb. 24:1; 1Kor. 10:26,28\x*   
\m
\v 13 Ejeba, Men öküzning göshini yemdimen?  
\m Tékining qénini ichemdimen?   
\m
\v 14 Qurbanliq süpitide Xudagha teshekkürlerni éyt;  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchigha qilghan wedengge wapa qil. \x + \xo 50:14 \xt Qan. 23:22; Ayup 22:27; Zeb. 76:11; Top. 5:3, 4, 5\x*   
\m
\v 15 Béshinggha kün chüshkende Manga murajiet qil;  
\m Men séni qutuldurimen,  
\m Sen bolsang Méni ulughlighaysen».   
\m
\v 16 Lékin rezillerge Xuda shundaq deydu: —  
\m «Méning emirlirimni bayan qilishqa néme heqqing bar?  
\m Ehdemni tilgha alghudek sen kim iding?   
\m
\v 17 Sen Méning telimlirimdin yirgending,  
\m Sözlirimni ret qilding emesmu?\f □ \fr 50:17 \ft \+bd «... Sözlirimni ret qilding emesmu?»\+bd* — ibraniy tilida: «Sözlirimni arqanggha tashliwetting emesmu?».\f*   
\m
\v 18 Oghrini körseng, sen uningdin zoq alding,  
\m Zinaxorlar bilen shérik boldung;   
\m
\v 19 Aghzingdin yaman gep chüshmeydu;  
\m Tiling yalghanchiliqni toquydu.   
\m
\v 20 Öz qérindishingning yaman gépini qilip olturisen,  
\m Anangning oghligha töhmet qilisen.   
\m
\v 21 Sen bu ishlarni qilghiningda, Men ün chiqarmidim;  
\m Derweqe, sen Méni özüngge oxshash dep oyliding;  
\m Lékin Men séni eyiblep,  
\m Bu ishlarni köz aldingda eyni boyiche sanga körsitimen.   
\m
\v 22 — I, Tengrini untughanlar, buni köngül qoyup anglanglar!  
\m Bolmisa, silerni pare-pare qiliwétimen;  
\m Héchkim silerni qutquzalmaydu.   
\m
\v 23 Biraq qurbanliq süpitide rehmet éytqanlarning herqaysisi Manga sherep keltüridu;  
\m Shundaq qilip, uninggha Öz nijatliqimni körsitishimge yol teyyarlighan bolidu.\f □ \fr 50:23 \ft \+bd «... Shundaq qilip, uninggha Öz nijatliqimni körsitishimge yol teyyarlighan bolidu»\+bd* — ibraniy tilida: «Shundaq qilip, uninggha Xudaning nijatliqini körsitishimge yol teyyarlighan bolidu». Bizningche sözligüchi Mesihdur (22-ayetnimu körüng).\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 51
\s1 51-küy •••• Éghir gunah üchün kechürüm tilesh duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy. Bu \add küy\add* Natan peyghember uning yénigha kélip, uni Bat-Shéba bilen bolghan zinaxorluqi toghruluq eyibligendin kéyin yézilghan: —  
\b  
\m Özgermes muhebbiting bilen, i Xuda, manga méhir-shepqet körsetkeysen!  
\m Rehimdilliqliringning köplüki bilen asiyliqlirimni öchürüwetkeysen!\f □ \fr 51:1 \ft \+bd «Bu küy Natan peyghember uning yénigha kélip, uni Bat-Shéba bilen bolghan zinaxorluqi toghruluq eyibligendin kéyin yézilghan»\+bd* — bu ishlar Tewrat, «2Sam.» 11-12-babta xatirilen’gen.\f*  \x + \xo 51:1 \xt 2Sam. 11:4; 12:1 \x*   
\m
\v 2 Méni qebihlikimdin yiltizimghiche yuwetkeysen,  
\m Gunahimdin méni tazilighaysen.   
\m
\v 3 Chünki men asiyliqlirimni tonup iqrar qildim;  
\m Gunahim hemishe köz aldimda turidu.   
\m
\v 4 Séning aldingda, peqet Séning aldingdila gunah ötküzüp,  
\m Neziringde rezil bolghan ishni sadir qildim;  
\m Shu wejidin, Sen \add méni eyiblep\add* sözliseng, adilliqing ispatlinidu;  
\m \add Méni\add* soraq qilghiningda, Özüngning pakliqi ispatlinidu.   
\m
\v 5 Mana, men tughulghinimdila, yamanliqta idim,  
\m Anamning qarnida peyda bolghinimdila men gunahta boldum.   
\m
\v 6 Berheq, Sen ademlerning chin qelbidin semimiylik telep qilisen;  
\m Ichimdiki yoshurun jaylirimda Sen manga danaliqni bildürisen.   
\m
\v 7 Méni \add gunahlirimdin\add* zofa bilen tazilighaysen,  
\m Hem men pak bolimen;  
\m Méni pakpakiz yughaysen, men qardinmu aq bolimen.\f □ \fr 51:7 \ft \+bd «Méni gunahlirimdin zofa bilen tazilighaysen»\+bd* — «zofa» (yeni lépekgül) toghruluq: bezi «gunahni yughuchi qurbanliq (gunah qurbanliqi)»larda qurbanliqning qénini yaki uning bilen munasiwetlik pakizlash süyini gunahkar ademning ténige sépish üchün zofa ishlitiletti.\f*  \x + \xo 51:7 \xt Law. 14:4, 6; Chöl. 19:6,18\x*   
\m
\v 8 Manga shad-xuram awazlarni anglatqaysen;  
\m Shuning bilen Sen ezgen ustixanlirim yene shadlinidu.   
\m
\v 9 Gunahlirimdin chirayingni yoshurup,  
\m Yamanliqlirimni öchüriwetkeysen.   
\m
\v 10 Mende pak qelb yaratqaysen, i Xuda;  
\m Wujumdiki sadiq rohimni yéngilighaysen.   
\m
\v 11 Méni huzurungdin chiqiriwetmigeysen;  
\m Méningdin Muqeddes Rohingni qayturuwalmighaysen.   
\m
\v 12 Ah, nijatliqingdiki shadliqni manga yéngibashtin hés qildurghaysen;  
\m Itaetmen roh arqiliq méni yöligeysen.\f □ \fr 51:12 \ft \+bd «Itaetmen Roh arqiliq méni yöligeysen»\+bd* — «Itaetmen roh» Xudaning Muqeddes Rohi uning rohida itaetmenlikni hasil qilidu, shuning bilen uning rohi ««itaetmen bir roh» bolidu.\f*   
\m
\v 13 Buning bilen men itaetsizlerge yolliringni ögitey,  
\m We gunahkarlar yéninggha qaytidu.   
\m
\v 14 Qan töküsh gunahidin méni qutuldurghaysen,  
\m I Xuda, manga nijatliq bergüchi Xuda,  
\m Shuning bilen tilim heqqaniyliqingni yangritip küyleydu.   
\m
\v 15 I Rebbim, lewlirimni achqaysen,  
\m Aghzim medhiyiliringni bayan qilidu.   
\m
\v 16 Chünki Sen qurbanliqni xush körmeysen;  
\m Bolmisa sunar idim;  
\m Köydürme qurbanliqlardinmu xursenlik tapmaysen.   
\m
\v 17 Xuda qobul qilidighan qurbanliqlar sunuq bir rohtur;  
\m Sunuq we ézilgen qelbni Sen kemsitmeysen, i Xuda;   
\m
\v 18 Shapaiting bilen Zion’gha méhribanliqni körsetkeysen;  
\m Yérusalémning sépillirini yéngibashtin bina qilghaysen!   
\m
\v 19 U chaghda Sen heqqaniyliqtin bolghan qurbanliqlardin, köydürme qurbanliqlardin,  
\m Pütünley köydürülgen köydürme qurbanliqlardin xursenlik tapisen;  
\m U chaghda ademler qurban’gahinggha buqa-öküzlerni teqdim qilishidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 52
\s1 52-küy •••• Xudaning hökümi we shepqiti  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan «Masqil»; Édomluq Doeg Saul padishahning yénigha bérip: «Dawut Aximelekning öyige kirdi» dep ayghaqchiliq qilghandin kéyin yézilghan: —  
\m I nochi batur,  
\m Néme üchün rezillikingdin maxtinisen?  
\m Tengrining özgermes muhebbiti menggülüktur. \f □ \fr 52:1 \ft \+bd «Édomluq Doeg Saul padishahning yénigha bérip: «Dawut Aximelekning öyige kirdi» dep ayghaqchiliq qilghandin kéyin yézilghan»\+bd* — shu chaghda Saul padishah Dawut peyghemberni öltürmekchi idi. Dawut peyghember qéchip, Abimelek dégen bir kahin (yeni Xudaning ibadetxanisidiki xizmetchisi)ning öyi aldigha kélip yardem soridi. Abimelek yardem berdi. Kéyin Saul padishah Abimelek we uning ailisidikilerni pütünley dégüdek qiriwetti (Tewrat «1Sam.» 21-, 22-bab). \+bd «...Néme üchün rezillikingdin maxtinisen? Tengrining özgermes muhebbiti menggülüktur»\+bd* — bashqa xil terjimiliri: — (1) «... Némishqa kün boyi maxtinisen, Tengri aldida yirginchlik boldungsen»; (2) «... Némishqa mömin bendilerge yetküzgen ziyandin maxtinisen? Kün boyi tiling halaketni oylaydu».\f*  \x + \xo 52:1 \xt 1Sam. 22:9-23\x*   
\m
\v 2 Ötkür ustira kebi,  
\m Tiling zeher chachmaqchi,  
\m U yalghanchiliq toquwatidu.   
\m
\v 3 Sen yaxshiliqning ornida yamanliqni,  
\m Heq sözleshning ornida yalghanchiliqni yaxshi körisen;   
\m
\v 4 Haman ademni nabut qilidighan sözlerni yaxshi körisen, i aldamchi til!\f □ \fr 52:4 \ft \+bd «Haman ademni nabut qilidighan sözler»\+bd* — ibraniy tilida «Haman ademni yutuwétidighan sözler».\f*   
\m
\v 5 Berheq, Tengri oxshashla séni menggüge yoqitidu;  
\m U séni tutuwalidu, yeni öz chédiringdin tartip chiqidu;  
\m Tiriklerning zéminidin séni yiltizingdin qomurup tashlaydu.  
\m Sélah.   
\m
\v 6 Heqqaniylar buni körüp qorqushidu,  
\m We uni mesxire qilip külüp: —   
\m
\v 7 «Qaranglar, Xudani öz yölenchisi qilmighan adem,  
\m Peqet öz bayliqlirining köplükige tayan’ghan adem;  
\m U ach közlüki bilen küchlendi» — deydu.   
\m
\v 8 Men bolsam Xudaning öyide ösken baraqsan zeytun derextekmen,  
\m Men Xudaning özgermes muhebbitige menggüge tayinimen. \f □ \fr 52:8 \ft \+bd «Men bolsam Xudaning öyide ösken baraqsan zeytun derextekmen»\+bd* — «zeytun derixi» eng uzun ömürlük derexlerdin biri.\f*   
\m
\v 9 Men Sanga ebedil’ebed teshekkür éytimen;  
\m Chünki Sen bu ishlarni qildingsen;  
\m Mömin bendiliring aldida naminggha telmürüp kütimen;  
\m Mushundaq qilish eladur.\f □ \fr 52:9 \ft \+bd «Mömin bendiliring aldida naminggha telmürüp kütimen; mushundaq qilish eladur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Mömin bendiler aldida namingni telmürüp kütimen; chünki naming ewzeldur».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 53
\s1 53-küy •••• Qarangghu dunya  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Maxalat ahangida Dawut yazghan «Masqil»:  
\b  
\m Exmeq kishi könglide: «Héchbir Xuda yoq» — deydu.  
\m Ular chirikliship,  
\m Nepretlik qebih ishlarni qilishti;  
\m Ularning ichide méhribanliq qilghuchi yoqtur.\f □ \fr 53:1 \ft \+bd «Maxalat ahangida Dawut yazghan «Masqil»»\+bd* — «maxalat»ning menisi bizge namelum.\f*  \x + \xo 53:1 \xt Zeb. 10:4; 14:1; Rim. 3:12 \x*   
\m
\v 2 Xuda ershte turup, insan balilirini közitip:  
\m «Bu insanlarning arisida, insapni chüshinidighan birersi barmidu?  
\m Xudani izdeydighanlar barmidu?\x + \xo 53:2 \xt Rim. 3:11\x*   
\m
\v 3 Hemme adem yoldin chiqti,  
\m Hemme adem chirikliship ketti,  
\m Méhribanliq qilghuchi yoqtur, hetta birimu.   
\m
\v 4 Nanni yégendek Méning xelqimni yutuwalghan,  
\m Qebihlik qilghuchilarning bilimi yoqmidu?» — deydu.  
\m Ular Perwerdigargha héchbir iltija qilmaydu.   
\m
\v 5 Qorqqudek héch ish bolmisimu,  
\m Mana ularni ghayet zor qorqunch basti;  
\m Chünki Xuda séni qorshawgha alghanlarning ustixanlirini parchilap chéchiwetti;  
\m Sen ularni xijilliqqa qoydung;  
\m Chünki Xuda ularni neziridin saqit qildi.   
\m
\v 6 Ah, Israilning nijatliqi Ziondin chiqip kelgen bolsa idi!  
\m Xuda Öz xelqini asaritidin chiqirip, azadliqqa érishtürgen chaghda,  
\m Yaqup shadlinidu,  
\m Israil xushal bolidu!   
\b  
\b  
\m  
\c 54
\s1 54-küy •••• Satqunluqqa uchrighanda qilghan dua  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun dep, Dawut yazghan «Masqil» (Zif shehiridikiler Saul padishahning yénigha bérip: «Dawut bizning mushu yurtimizgha möküwalghan, sili bilmemdila?» dep ayghaqchiliq qilghandin kéyin yézilghan):  
\b  
\m I Xuda, Öz naming bilen méni qutquzghaysen;  
\m Zor qudriting bilen dewayimni sorighaysen. \f □ \fr 54:1 \ft \+bd «Zif shehiridikiler Saul padishahning yénigha bérip: «Dawut bizning mushu yurtimizgha möküwalghan, sili bilmemdila?» dep ayghaqchiliq qilghandin kéyin yézilghan»\+bd* — bu weqeler «1Sam.» 23:14-29-ayetlerde bayan qilinidu.\f*  \x + \xo 54:1 \xt 1Sam. 23:19-28; 26:1\x*   
\m
\v 2 I Xuda, duayimni anglighaysen;  
\m Aghzimdiki sözlerge qulaq salghaysen.   
\m
\v 3 Chünki yat ademler manga hujum qilishqa ornidin turdi;  
\m Zomigerler méning jénimni owlimaqta;  
\m Ular Xudani nezirige héch ilmaydu.  
\m Sélah.\f □ \fr 54:3 \ft \+bd «Yat ademler ... ornidin turdi»\+bd* — yaki «Tekebbur ademler ... ornidin turdi».\f*   
\m
\v 4 Qara, Xuda manga yardem qilghuchidur;  
\m Reb jénimni yöleydighanlar arisididur.  
\m Sélah.   
\m
\v 5 U düshmenlirimning yamanliqini özige qayturidu;  
\m \add I Xuda\add*, Öz heqiqiting bilen ularni üzüp tashlighaysen.   
\m
\v 6 Men Sanga xalis qurbanliqlar sunimen;  
\m Namingni medhiyeleymen, i Perwerdigar;  
\m Shundaq qilish eladur.\f □ \fr 54:6 \ft \+bd «Men Sanga xalis qurbanliqlar sunimen»\+bd* — «xalis qurbanliqlar»: Musa peyghember tüzgen nizam boyiche, «xalis qurbanliq» Xudaning körsetken melum iltipati yaki shepqiti üchün rehmetlerni bildüridighan birxil qurbanliq.\f*   
\m
\v 7 Chünki U méni barliq bala-qazalardin qutquzdi;  
\m Düshmenlirimning meghlubiyitini öz közum bilen kördüm.   
\b  
\b  
\m  
\c 55
\s1 55-küy •••• Satqunluqqa uchrighanning derd-elemlirini töküsh duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun dep, Dawut yazghan «Masqil»: —  
\b  
\m I Xuda, duayimni anglighaysen;  
\m Tilikimdin özüngni qachurmighaysen,   
\m
\v 2 Manga qulaq sélip, jawab bergeysen;  
\m Men dad-peryad ichide kézip,  
\m Ah-zar chékip yürimen;   
\m
\v 3 Sewebi düshmenning tehditliri, rezillerning zulumliri;  
\m Ular béshimgha awarichiliklerni tökidu;  
\m Ular ghezeplinip manga adawet saqlaydu.   
\m
\v 4 Ichimde yürikim tolghinip ketti;  
\m Ölüm wehshetliri wujudumni qaplidi.   
\m
\v 5 Qorqunch we titrek béshimgha chüshti,  
\m Dehshet méni chömküwaldi.   
\m
\v 6 Men: — «Kepterdek qanitim bolsichu kashki,  
\m Uchup bérip aramgah tapar idim» — dédim.   
\m
\v 7 — «Yiraq jaylargha qéchip,  
\m Chöl-bayawanlarda makanlishar idim;  
\m Sélah.   
\m
\v 8 Boran-chapqunlardin,  
\m Qara quyundin qéchip, panahgahgha aldirar idim!».   
\m
\v 9 Ularni yutuwetkeysen, i Reb;  
\m Tillirini bölüwetkeysen;  
\m Chünki sheher ichide zorawanliq hem jédelxorluqni kördüm.   
\m
\v 10 Ular kéche-kündüz sépiller üstide ghadiyip yürmekte;  
\m Sheher ichini qabahet we shumluq qaplidi.   
\m
\v 11 Haram arzu-hewesler uning ichide turidu,  
\m Saxtiliq we hiyle-mikirlik, kochilardin ketmeydu.   
\b  
\m
\v 12 Eger düshmen méni mesxire qilghan bolsa, uninggha sewr qilattim;  
\m Biraq méni kemsitip, özini maxtighan adem manga öchmenlerdin emes idi;  
\m Eger shundaq bolghan bolsa, uningdin özümni qachurattim;   
\m
\v 13 Lékin buni qilghan sen ikenlikingni — Méning buradirim, sirdishim, eziz dostum bolup chiqishingni oylimaptimen!   
\m
\v 14 Xalayiqqa qétilip, Xudaning öyige ikkimiz bille mangghaniduq,  
\m Özara shérin paranglarda bolghaniduq;\f □ \fr 55:14 \ft \+bd «Xalayiqqa qétilip, Xudaning öyige ikkimiz bille mangghaniduq, özara shérin paranglarda bolghaniduq»\+bd* — Dawut özige ushtumtut xainliq qilghan kishi bilen bolghan ilgiriki dostluq munasiwitini ésige keltüridu.\f*   
\m
\v 15 Mushundaq \add satqunlarni\add* ölüm tuyuqsiz chöchitiwetsun!  
\m Ular tehtisaragha tirik chüshkey!  
\m Chünki ularning makanlirida, ularning arisida rezillik turmaqta.   
\b  
\m
\v 16 Lékin men bolsam, Xudagha nida qilimen;  
\m Perwerdigar méni qutquzidu.   
\m
\v 17 Etigini, axshimi we chüshte,  
\m Derdimni töküp peryad kötürimen;  
\m U jezmen sadayimgha qulaq salidu.   
\m
\v 18 U manga qarshi qilin’ghan jengdin méni aman qilidu;  
\m Gerche köp ademler méni qorshawgha alghan bolsimu.   
\m
\v 19 Tengri — ezeldin textte olturup kelgüchi!  
\m \add U nalemni\add* anglap ularni bir terep qilidu;  
\m (Sélah)  
\m Chünki ularda héch özgirishler bolmidi;  
\m Ular Xudadin héch qorqmaydu.   
\m
\v 20 \add Héliqi buradirim\add* özi bilen dost bolghanlargha musht kötürdi;  
\m Öz ehdisini buzup tashlidi.   
\m
\v 21 Aghzi sériq maydinmu yumshaq,  
\m Biraq köngli jengdur uning;  
\m Uning sözliri yaghdinmu siliq,  
\m Emeliyette sughurup alghan qilichlardur.   
\m
\v 22 Yüküngni Perwerdigargha tashlap qoy,  
\m U séni yöleydu;  
\m U heqqaniylarni hergiz tewretmeydu.\f □ \fr 55:22 \ft \+bd «Yüküngni Perwerdigargha tashlap qoy»\+bd* — «yüküng» ibraniy tilida «amanet qilin’ghining» yaki «sanga tapshurulghan».\f*   
\m
\v 23 Biraq, sen Xuda ashu rezillerni halaket hangigha chüshürisen;  
\m Qanxorlar we hiyligerler ömrining yériminimu körmeydu;  
\m Biraq men bolsam, sanga tayinimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 56
\s1 56-küy •••• Ziyankeshlikke uchrighuchining duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Xilwettiki dub derexliridiki paxtek» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan «Mixtam» küy (Filistiyler Gat shehiride uni esirge alghanda yézilghan): —  
\b  
\m I Xuda, manga shepqet körsetkeysen,  
\m Chünki insanlarning nepsi yoghinap méni qoghlimaqta;  
\m Kün boyi ular men bilen jeng qilip méni basmaqta;\x + \xo 56:1 \xt 1Sam. 21:12,13,14\x*   
\m
\v 2 Méni közligen reqiblirimning nepsi yoghinap kün boyi méni qoghlimaqta;  
\m Manga heywe qilip jeng qilghuchilar intayin köptur!   
\m
\v 3 Men qorqqan künümde,  
\m Men Sanga tayinimen.   
\m
\v 4 Men söz-kalamini ulugh dep medhiyeleydighan Xudagha,  
\m Xudaghila tayinimen;  
\m Men qorqmaymen;  
\m Nahayiti bir et igisi méni néme qilalisun?   
\m
\v 5 Ular kün boyi sözlirimni burmilaydu,  
\m Ularning barliq oyi manga ziyankeshlik qilishtur;   
\m
\v 6 Ular top bolup ademni qestiliship, yoshurunidu;  
\m Péyimge chüshüp, jénimni élishni kütidu.   
\m
\v 7 \add Gunah\add* bilen gunahni yépip qachsa bolamdu?  
\m Gheziping bilen ellerni yerge urghaysen, i Xuda!   
\m
\v 8 Méning sersanliqlirimni özüng sanap kelgen;  
\m Közdin aqqan yashlirimni tulumunggha toplap saqlighaysen;  
\m Bular deptiringde pütüklük emesmu?   
\m
\v 9 Shuning bilen men Sanga nida qilghan künde,  
\m Düshmenlirim chékinidu;  
\m Men shuni bildimki — Xuda men tereptidur!   
\m
\v 10 Xudani — Uning söz-kalamini ulughlaymen!  
\m Perwerdigarni — Uning söz-kalamini ulughlaymen!   
\m
\v 11 Xudanila tayanchim qildim —  
\m Men qorqmaymen, nahayiti shu bir insan méni néme qilalisun?\x + \xo 56:11 \xt Zeb. 118:6\x*   
\m
\v 12 Sanga qilghan wedilirimge wapa qilimen, i Xuda;  
\m Sanga teshekkür qurbanliqlirini sunimen.   
\m
\v 13 Chünki Sen jénimni ölümdin qutuldurghansen;  
\m Sen putlirimni putlishishtin saqlimamsen?  
\m Shuning bilen men Xudaning huzurida, tirikler turidighan yoruqluqta mangimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 57
\s1 57-küy •••• Éghir künlerdiki étiqad  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Halak qilmighaysen» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan «Mixtam» küyi, (u Saul padishahtin qéchip, öngkürde yoshurunuwalghan chaghda yézilghan): —  
\m I Xuda, manga shepqet körsetkeysen,  
\m Manga shepqet körsetkeysen,  
\m Chünki jénim Séni panahim qildi.  
\m Mushu balayi’apet ötüp ketküche, qanatliring sayiside panah tapimen. \f □ \fr 57:1 \ft \+bd «Dawut yazghan «Mixtam» küyi»\+bd* — «Mixtam» 16-küydiki izahatni körüng. \+bd «U Saul padishahtin qéchip, öngkürde yoshurunuwalghan chaghda yézilghan»\+bd* — bu weqeler «1Sam.» 24-babta bayan qilinidu.\f*  \x + \xo 57:1 \xt 1Sam. 22:1; 24:4\x*   
\m
\v 2 Xudagha, yeni Hemmidin Aliy Bolghuchigha,  
\m Özüm üchün hemmini orunlaydighan Tengrige nida qilimen;   
\m
\v 3 U ershtin yardem ewetip méni qutquzidu;  
\m Manga qarap nepsi yoghinap, méni qoghlawatqanlarni U reswa qilidu;  
\m Sélah;  
\m Xuda Öz méhir-shepqiti we heqiqitini ewetidu!   
\m
\v 4 Jénim shirlar arisida qaldi;  
\m Men nepisi yalqun kebi bolghanlar arisida yatimen!  
\m Adem baliliri —  
\m Ularning chishliri neyze-oqlardur,  
\m Ularning tili — ötkür qilichtur!   
\m
\v 5 I Xuda, ershlerdin yuqiri ulughlan’ghaysen,  
\m Shan-sheriping yer yüzini qaplighay!\x + \xo 57:5 \xt Zeb. 108:5\x*   
\m
\v 6 Ular qedemlirimge tor qurdi;  
\m Jénim égilip ketti;  
\m Ular méning yolumgha orek kolighanidi,  
\m Lékin özliri ichige chüshüp ketti.\x + \xo 57:6 \xt Zeb. 7:15-16; 9:16\x*   
\m
\v 7 Iradem ching, i Xuda, iradem ching;  
\m Men medhiye naxshilarni éytip,  
\m Berheq Séni küyleymen!\x + \xo 57:7 \xt Zeb. 108:1-5\x*   
\m
\v 8 Oyghan, i rohim!  
\m I neghme-sazlirim, oyghan!  
\m Men seher quyashinimu oyghitimen! \f □ \fr 57:8 \ft \+bd «Oyghan, i rohim!»\+bd* — bu ayettiki «rohim» ibraniy tilidiki «shan-sheripim» dégen sözning terjimsi. «Neghme-sazlirim!» ibraniy tilida «lira (rawabdek bir saz) we chiltar»ni bildüridu.\f*   
\m
\v 9 Men xelq-milletler arisida séni ulughlaymen, i Reb;  
\m Eller arisida Séni küyleymen! \x + \xo 57:9 \xt Zeb. 18:49; 22:22; 108:3\x*   
\m
\v 10 Chünki özgermes muhebbiting ershlerge yetküdek ulughdur;  
\m Heqiqiting bulutlargha taqashti. \x + \xo 57:10 \xt Zeb. 36:5-6; 108:4\x*   
\m
\v 11 I Xuda, ershlerdin yuqiri ulughlan’ghaysen,  
\m Shan-sheriping yer yüzini qaplighay!   
\b  
\b  
\m  
\c 58
\s1 58-küy •••• Zalim hökümranlarni Xuda jazalighay!  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Halak qilmighaysen» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan «Mixtam» küyi: —  
\b  
\m I qudret igiliri, siler heqiqeten adaletni sözlewatamsiler?  
\m I insan baliliri, adil höküm chiqiramsiler?\f □ \fr 58:1 \ft \+bd «Siler heqiqeten adaletni sözlewatamsiler?»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Adalet zuwansiz bolup qaldimu? Némishqa sözlimeysiler?». Buninggha oxshap kétidighan bashqa birnechche terjimiler bar. Belkim sürgün bolghan Dawutning közde tutqini (esli özini hörmetleydighan) ordidiki emeldarlarning uning dewasini Saul padishah aldida sözlimigini.\f*   
\m
\v 2 Yaq, siler könglünglerde yamanliq teyyarlaysiler;  
\m Yer yüzide öz qolunglar bilen qilidighan zorawanliqni ölchewatisiler.   
\m
\v 3 Reziller anisining qorsiqidila ézip kétidu;  
\m Ular tughulupla yoldin adiship, yalghan sözleydu.   
\m
\v 4 Ularning zehiri yilanning zehiridur;  
\m Ular öz quliqini pütük qilghan gas kobra yilandek,\x + \xo 58:4 \xt Zeb. 140:3\x*   
\m
\v 5 Meyli yilanchilar shunche chirayliq séhirlisimu,  
\m U ney awazigha qet’iy qulaq salmaydu.\f □ \fr 58:5 \ft \+bd «Meyli yilanchilar shunche chirayliq séhirlisimu»\+bd* — «yilanchi»: chélip yilanlarni oynitidighan kishi.\f*   
\m
\v 6 I Xuda, ularning aghzidiki chishlirini sunduruwetkeysen!  
\m Mushu yash shirlarning tongkay chishlirini chéqiwetkeysen, i Perwerdigar!   
\m
\v 7 Ular éqip ketken sulardek ötüp ketkey;  
\m Ular oqlarni chenlep atqanda,  
\m Oqliri uchsiz bolup ketkey!   
\m
\v 8 Qulule yol mangghanda izi yoqilip ketkendek,  
\m Ular yoqap ketsun;  
\m Ayalning chüshüp ketken hamilisidek,  
\m Ular kün körmisun!   
\m
\v 9 Qazan yantaqlarning issiqini sezgüche,  
\m (Meyli ular yumran péti, yaki ot tutashqan bolsun)  
\m U ularni tozutiwétidu.\f □ \fr 58:9 \ft \+bd «Qazan yantaqlarning issiqini sezgüche, (meyli ular yumran péti, yaki ot tutashqan bolsun) u ularni tozutiwétidu»\+bd* — toluq ayetning birnechche xil terjimiliri bar; ularning hemmisining omumiy menisi bu terjimige oxshap kétidu.\f*   
\m
\v 10 Heqqaniy adem \add Xudaning\add* intiqamini körgende xushal bolidu;  
\m Öz izlirini rezillerning qénida yuyidu.   
\m
\v 11 Shunga ademler: «Derweqe, heqqaniylar üchün in’am bardur;  
\m Derweqe yer yüzide höküm yürgüzgüchi bir Xuda bardur» — deydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 59
\s1 59-küy  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Halak qilmighaysen» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan «Mixtam» küyi; (bu \add küy\add* Saul padishah Dawutning öyini közleshke paylaqchilarni ewetip, uni öltürüwetmekchi bolghan chaghda yézilghan): —  
\b  
\m I Xudayim, düshmenlirimning changgilidin qutquzghaysen;  
\m Manga qarshi turghanlardin méni égizde aman saqlighaysen.\f □ \fr 59:1 \ft \+bd «Bu küy Saul padishah Dawutning öyini közleshke paylaqchilarni ewetip, uni öltürüwetmekchi bolghan chaghda yézilghan»\+bd* —Bu weqe «1Sam.» 19-babta bayan qilinidu.\f*  \x + \xo 59:1 \xt 1Sam. 19:12\x*   
\m
\v 2 Méni yamanliq qilghuchilar changgilidin qutquzuwalghaysen,  
\m Qanxor ademlerdin méni qutquzghaysen.   
\m
\v 3 Chünki mana, ular jénimni élish üchün paylimaqta,  
\m Zorawanlar manga qarshi top bolushup qestleshmekte;  
\m Bu \add qilghini\add* mende bolghan birer asiyliq üchün emes,  
\m Yaki gunahim üchün emes, i Perwerdigar;   
\m
\v 4 Mende héch sewenlik bolmisimu, ular yügürüp manga qarshi sep salidu;  
\m Méning yardimimge kélishke oyghan,  
\m \add Halimni\add* neziringge alghaysen.   
\m
\v 5 I Perwerdigar, samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda, Israilning Xudasi,  
\m Barliq el-yurtlarni sotlap-jazalashqa ornungdin turghaysen;  
\m Qestleshni niyet qilghüchilarning héchqaysisigha rehim qilmighaysen.  
\m Sélah.   
\m
\v 6 Ular kéchisi qaytip kélip, ghaljir ittek ghazh-ghuzh qilip,  
\m Sheherni aylinip laghaylap yürmekte.\f □ \fr 59:6 \ft \+bd «Ular («qestleshni niyet qilghüchilar») kéchisi qaytip kélip, ghaljir ittek ghazh-ghuzh qilip, sheherni aylinip laghaylap yürmekte»\+bd* — kona Qanaan (Pelestin) sheherliride ow izdigen itlar belkim kündüzde kishilerning jay-hoylilirigha kirishke pétinalmaytti, peqet ademler uxlighanda kiridu. Dawut xalayiq söygen adem bolghachqa, uni öltürmekchi bolghan kishiler belkim kündüzde qol sélishqa pétinalmaytti, peqet kéchide uning öyige bésip kiridu.\f*   
\m
\v 7 Qara, ularning aghzidin éqiwatqan shölgeylirini!  
\m Lewliridin qilichlar chiqip turidu;  
\m Ular: «Kim angliyalaydu?» — deydu.\x + \xo 59:7 \xt Zeb. 10:11; 55:21; 57:4; 94:7 \x*   
\m
\v 8 Lékin Sen Perwerdigar ularni mesxire qilisen;  
\m Barliq ellerni mazaq qilisen!\x + \xo 59:8 \xt Zeb. 2:4\x*   
\m
\v 9 I méning küchüm Bolghuchi!  
\m Men Sanga telmürüp qarap yürimen;  
\m Chünki Xuda méning yuqiri panahgahimdur.   
\m
\v 10 Manga özgermes muhebbitini körsetküchi Xuda méning aldimda mangidu;  
\m Xuda manga düshmenlerning meghlubiyitini körsitidu.   
\m
\v 11 Biraq, \add i Xuda\add*, bularni qetl qilmay turghay;  
\m Bolmisa méning xelqim Séni untuydu.  
\m Öz küchüng bilen ularni sersan qilghaysen,  
\m Ularning béshini éghirlashturghaysen;  
\m I Reb, bizning qalqinimiz!   
\m
\v 12 Ularning aghzining buzuqluqi tüpeylidin,  
\m Lewlirining sözliri tüpeylidin,  
\m Ulardin chiqiwatqan qarghashlar hem aldamchiliqlar tüpeylidin,  
\m Ular öz tekebburluqi ichide tuzaqqa chüshkey!   
\m
\v 13 Gheziping bilen bu ishlargha xatime bergeysen,  
\m Xatime bergeysen!  
\m Shuning bilen ular yoq bolidu;  
\m Shuning bilen yer yüznining chet-chetlirigiche Xudaning heqiqeten Yaqupqa hökümdarliq qilidighanliqi ayan bolghay!  
\m Sélah.\f □ \fr 59:13 \ft \+bd «Shuning bilen yer yüznining chet-chetlirigiche Xudaning heqiqeten Yaqupqa hökümdarliq qilidighanliqi ayan bolghay!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Shuning bilen ulargha Xudaning heqiqeten Yaqupqa hem yerning chet-chetlirigiche hökümdarliq qilidighanliqi ayan bolghay!».\f*   
\m
\v 14 Derweqe, ular hazirghiche kéchisi qaytip kélip, ghaljir ittek ghazh-ghuzh qilip,  
\m Sheherni aylinip laghaylap yüridu.   
\m
\v 15 Itlardek ular ozuq izdep her yerde qatraydu;  
\m Qarni toymighuche huwlap yürmekte;   
\m
\v 16 Lékin men bolsam qudritingni küyleymen,  
\m Berheq, seherlerde özgermes muhebbitingni naxsha qilip yangritimen;  
\m Chünki Sen men üchün yuqiri qorghan,  
\m Éghir künlirimde panahgah bolup kelgensen.   
\m
\v 17 I méning küchüm Bolghuchi, Sanga küylerni éytimen;  
\m Chünki Xuda méning yuqiri qorghinimdur,  
\m Manga özgermes muhebbet körsetküchi Xudayimdur.\x + \xo 59:17 \xt 2Sam. 8:3,13; 1Tar. 18:3,12; Zeb. 144:10\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 60
\s1 60-küy •••• Meghlubiyettin kéyinki dua  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Guwahliq niluperi» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan «Mixtam» küyi: —  
\m (Dawut Aram-Naharaim we Aram-Zobahdiki Suriyelikler bilen jeng qilghanda, \add uning serdari bolghan\add* Yoab jengge qayta bérip, «Shor wadisi»da Édomdikilerdin on ikki ming eskerni qilichlighan chaghda yézilghan)  
\b  
\m I Xuda, Sen bizni chetke qaqting;  
\m Bizni pare-pare qiliwetting,  
\m Sen bizdin renjiding;  
\m Emdi bizni yéninggha qayturghin! \f □ \fr 60:1 \ft \+bd «Dawut Aram-Naharaim we Aram-Zobahdiki Suriyelikler bilen jeng qilghanda, uning serdari bolghan Yoab jengge qayta bérip, «Shor wadisi»da Édomdikilerdin on ikki ming eskerni qilichlighan chaghda yézilghan»\+bd* — bu weqe Tewrat, «2Sam.» 8-babta bayan qilinidu.\f*  \x + \xo 60:1 \xt 2Sam. 8:3, 13; 1Tar. 18:3, 12; Zeb. 44:9-10; 74:1; 108:11; 144:10\x*   
\m
\v 2 Sen zéminni tewritip yériwetkeniding;  
\m Emdi uning bösüklirini saqaytqaysen;  
\m Chünki u deldengship ketti!   
\m
\v 3 Sen Öz xelqingge külpet-xarliqlarni körgüzdüng;  
\m Sen bizge alaqzadilikning sharabini ichküzdüng.   
\m
\v 4 Sen Özüngdin eyminidighanlargha tugh tiklep bergensen;  
\m U heqiqetni ayan qilishqa kötürülidu.  
\m (Sélah).\f □ \fr 60:4 \ft \+bd «Sen Özüngdin eyminidighanlargha tugh tiklep bergensen; u heqiqetni ayan qilishqa kötürülidu»\+bd* — toluq ayetning birnechche xil terjimiliri bar. Ayettiki ibraniy tilini chüshinish tes.\f*   
\m
\v 5 Öz söygenliring nijatliq tépishi üchün,  
\m Ong qolung bilen qutquzghaysen,  
\m \add Duayimni\add* ijabet qilghaysen.\x + \xo 60:5 \xt Zeb. 108:6-13\x*   
\m
\v 6 Xuda Öz pak-muqeddeslikide shundaq dégen: —  
\m «Men tentene qilimen,  
\m Men Shekem diyarini bölüp bérimen,  
\m Sukkot wadisini \add teqsim qilishqa\add* ölcheymen. \f □ \fr 60:6 \ft \+bd «Xuda Öz pak-muqeddeslikide shundaq dégen...»\+bd* — yaki «Xuda Öz muqeddes jayida shundaq dégen...» \+bd «Men Shekem diyarini bölüp bérimen, Sukkot wadisini (teqsim qilishqa) ölcheymen»\+bd* — Xudaning mushu sözliri belkim Yeshua peyghember arqiliq, Qanaan (Pelestin) zéminini Israillargha bölüp-bölüp teqsim qilghanliqini körsitidu.\f*   
\m
\v 7 Giléad Manga mensuptur,  
\m Manassehmu Manga mensuptur;  
\m Efraim bolsa béshimdiki dubulghamdur,  
\m Yehuda Méning emr-perman chiqarghuchimdur;\f □ \fr 60:7 \ft \+bd «Efraim bolsa béshimdiki dubulghamdur»\+bd* — ibraniy tilida «Efraim bolsa béshimdiki qoghdighuchidur». \+bd «Yehuda Méning emr-perman chiqarghuchimdur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Yehuda Méning shahane hasamdur».\f*   
\m
\v 8 Moab Méning yuyunush jawurumdur;  
\m Édomgha choruqumni tashlaymen;  
\m Filistiye, Méning sewebimdin tentene qilinglar!»\f □ \fr 60:8 \ft \+bd «Moab Méning yuyunush jawurum»\+bd* — belkim Moabning Xuda we Uning xelqi üchün meynet xizmet qilidighanliqini bildüridu. \+bd «Édomgha choruqumni tashlaymen»\+bd* — ayagh kiyimni melum yer üstige tashlash ashu yerge ige bolghanliqni bildürüshi mumkin; yaki bolmisa, Édomning öz igisining ayaghlirini élip yighishturidighan quldek ikenlikini körsitishimu mumkin. \+bd «Filistiye, Méning sewebimdin tentene qilinglar!»\+bd* — Dawut padishahning dewride Filistiye Dawutqa, shundaqla Xudaning Özige boysunup, bextlik hayatqa ige bolghan («2Sam.» 1:8ni, shundaqa «Yar.» 12:1-3nimy körüng).\f*   
\b  
\m
\v 9 Kim Méni bu mustehkem sheherge bashlap kirelisun? Kim Méni Édomgha élip baralisun?   
\m
\v 10 I Xuda, Sen bizni rasttinla chetke qaqtingmu?  
\m Qoshunlirimiz bilen bille jengge chiqmamsen?   
\m
\v 11 Bizni zulumlardin qutulushqa yardemleshkeysen,  
\m Chünki insanning yardimi bikardur!   
\m
\v 12 Xuda arqiliq biz choqum baturluq körsitimiz;  
\m Bizge zulum qilghuchilarni cheyligüchi del U Özidur!   
\b  
\b  
\m  
\c 61
\s1 61-küy •••• «Mendin yuqiri Qoram Tash»  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun dep Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Xuda, peryadimni anglighaysen;  
\m Duayimgha qulaq salghaysen!   
\m
\v 2 Yerning chet-chetliride turup,  
\m Yürikim zeipliship ketkende,  
\m Men Sanga murajiet qilimen: —  
\m Sen méni özümdin yuqiri Qoram Tashqa yétekleysen! \f □ \fr 61:2 \ft \+bd «Men özümdindin yuqiri Qoram Tash»\+bd* — Xudani körsitidu, elwette. «Mendin yuqiri» dégen ibare belkim Dawutning gerche padishah bolsimu, «Özümni nahayiti üstün, qabiletlik adem hésablimaymen, herdaim Xudadin yol sorishim kérek» dégendek, hemmimizni kichik péilliq bolushqa, ündeydu.\f*   
\m
\v 3 Chünki Sen manga panahgah,  
\m Düshminim aldida mustehkem munar bolup kelgensen.   
\m
\v 4 Men chédiringni menggülük turalghum qilimen;  
\m Qanatliring sayiside panah tapimen.  
\m Sélah.   
\m
\v 5 Chünki Sen, i Xuda, qesemlirimni angliding;  
\m Özüngdin eyminidighanlargha tewe mirasni mangimu berdingsen.\f □ \fr 61:5 \ft \+bd «Özüngdin eyminidighanlargha tewe miras...»\+bd* — ibraniy tilida «Namingdin eyminidighanlargha tewe miras...».\f*   
\m
\v 6 Padishahning künlirige kün qoshup uzartisen;  
\m Uning yilliri dewrdin-dewrgiche bolidu.\f □ \fr 61:6 \ft \+bd «Padishahning künlirige kün qoshup uzartisen; uning yilliri dewrdin-dewrgiche bolidu»\+bd* — Dawut özi Israilgha padishah bolup qiriq yil höküm sürgen. Shübhisizki, u bu yerde öz ewladi bolidighan Qutquzghuchi-Mesih toghruluq bésharet béridu.\f*   
\m
\v 7 U Xudaning aldida menggü höküm süridu;  
\m Uni aman saqlashqa muhebbet we heqiqetni békitip teminligeysen;   
\m
\v 8 Shuning bilen aldingda ichken qesemlirimge her küni emel qilimen;  
\m Men namingni menggü küyleymen!   
\b  
\b  
\m  
\c 62
\s1 62-küy •••• Xudani telmürüp kütüsh  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Jénim Xudaghila qarap sükütte kütidu;  
\m Méning nijatliqim uningdindur. \f □ \fr 62:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan, Dawut yazghan küy»\+bd* — «Yedutun»: Dawut peyghember «medhiye xori»ning yétekchisi dep békitken, Yedutun isimlik bir kishini körsitidu («1Tar.» 16:41ni körüng). 
\fp  Yene birxil terjimisi: «Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Yedutun» (medhiyilesh dégen menide) ahangida oqulsun dep Dawut yazghan küy: —....».\f*   
\m
\v 2 Peqet Ula méning qoram téshim we méning nijatliqim,  
\m Méning yuqiri qorghinimdur;  
\m Men unchilik tewrinip ketmeymen.\f □ \fr 62:2 \ft \+bd «Men unchilik tewrinip ketmeymen»\+bd* — yaki bashqa birxil terjimisi «Zor éghirchiliqtimu tewrenmeymen».\f*   
\m
\v 3 Siler qachan’ghiche shu ajiz bir insan’gha hujum qilisiler?  
\m Hemminglar qingghiyip qalghan tamni,  
\m Irghanglap qalghan qashani ghulatqandek, uni ghulatmaqchisiler?   
\m
\v 4 Uni shöhret-heywitidin chüshürüwétishtin bashqa, ularning héch mesliheti yoqtur;  
\m Yalghanchiliqlardin xursen ular;  
\m Aghzida bext tiligini bilen,  
\m Ular ichide lenet oquydu.  
\m Sélah.   
\m
\v 5 I jénim, Xudaghila qarap sükütte kütkin;  
\m Chünki méning ümidim Uningdindur.   
\m
\v 6 Peqet U méning qoram téshim hem méning nijatliqim,  
\m Méning yuqiri qorghinimdur;  
\m Men tewrinip ketmeymen.   
\m
\v 7 Nijatliqim hem shan-shöhritim Xudagha baghliqtur;  
\m Méning küchüm bolghan qoram tash, méning panahgahim Xudadidur.   
\m
\v 8 I xalayiq, Uninggha herdaim tayininglar!  
\m Uning aldida ich-baghringlarni tökünglar;  
\m Xuda bizning panahgahimizdur!  
\m Sélah.   
\m
\v 9 Addiy bendiler peqet bir tiniq,  
\m Ésilzadilermu bir aldam söz xalas;  
\m Tarazigha sélinsa ularning qilche salmiqi yoq,  
\m Bir tiniqtinmu yéniktur.   
\m
\v 10 Zomigerlikke tayanmanglar;  
\m Bulangchiliqtin xam xiyal qilmanglar,  
\m Bayliqlar awusimu, bulargha könglünglarni qoymanglar;   
\m
\v 11 Xuda bir qétim éytqanki,  
\m Mundaq déginini ikki qétim anglidimki: —  
\m «Küch-qudret Xudagha mensuptur».   
\m
\v 12 Hem i Reb, Sanga özgermes muhebbetmu mensuptur;  
\m Chünki Sen herbir kishige öz emilige yarisha qayturisen.\x + \xo 62:12 \xt Ayup 34:11; Pend. 24:12; Yer. 32:19; Ez. 7:27; 33:20; Mat. 16:27; Rim. 2:6; 2Kor. 5:10; Ef. 6:8; Kol. 3:25; 1Pét. 1:17; Weh. 22:12\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 63
\s1 63-küy •••• Xudagha intizar bolush  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy (u Yehudadiki chöl-bayawanda bolghan chaghda yézilghan): —  
\b  
\m I Xuda, Sen méning ilahimdursen,  
\m Teshnaliq bilen Séni izdidim!  
\m Men qurghaq, changqaq, susiz zéminda turup,  
\m Jénim Sanga intizar, etlirim telmürüp intilarki —\x + \xo 63:1 \xt 1Sam. 22:5; 23:14,15\x*   
\m
\v 2 Muqeddes jayingda Sanga köz tikip qarighinimdek,  
\m Men yene zor qudriting we ulughluqungni körsem!   
\m
\v 3 Özgermes muhebbiting hayattinmu ezizdur;  
\m Lewlirim Séni medhiyileydu;   
\m
\v 4 Shu sewebtin tirik bolsamla, Sanga teshekkür-medhiye oquymen,  
\m Séning namingda qollirimni kötürimen.   
\m
\v 5 Jénim nazunémetlerdin hem mayliq göshlerdin qanaetlen’gendek qanaetlendi;  
\m Aghzim échilip xush lewlirim Sanga medhiyilerni yangritidu;\f □ \fr 63:5 \ft \+bd «Jénim nazunémetlerdin hem mayliq göshlerdin qanaetlen’gendek qanaetlendi»\+bd* — Yehudiylar üchün mayliq gösh intayin ésil tamaq hésablinidu.\f*   
\m
\v 6 Ornumda yétip Séni esliginimde,  
\m Tün kéchilerde Séni séghinip oylinimen.   
\m
\v 7 Chünki Sen manga yardemde bolup kelgensen;  
\m Séning qaniting sayiside shad-xuramliqta naxshilarni yangritimen.   
\m
\v 8 Méning jénim Sanga ching chapliship mangidu,  
\m Séning ong qolung méni yölimekte.   
\m
\v 9 Biraq jénimni yoqitishqa izdewatqanlar yer tektilirige chüshüp kétidu.   
\m
\v 10 Ularning qéni qilich tighida tökülidu,  
\m Ular chilbörilerge yem bolidu.   
\m
\v 11 Lékin padishah Xudadin shadlinidu;  
\m Uning nami bilen qesem qilghanlarning hemmisi rohlinip shadlinidu;  
\m Chünki yalghan sözligüchilerning zuwani tuwaqlinidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 64
\s1 64-küy •••• Amanliq tilesh duasi  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Xuda, ahlirimni kötürgende, méni anglighaysen!  
\m Hayatimni düshmenning wehshilikidin qughdighaysen!   
\m
\v 2 Qara niyetlerning yoshurun suyiqestliridin,  
\m Yamanliq eyligüchi qagha-quzghunlardin aman qilghaysen.   
\m
\v 3-4 Ular tillirini qilichtek ötkür bilidi;  
\m Mukemmel ademni yoshurun jaydin étish üchün,  
\m Ular oqini betligendek zeherlik sözini teyyarlidi.  
\m Ular qilche eymenmey tuyuqsiz oq chiqiridu.   
\m
\v 5 Ular betniyette bir-birini righbetlendürüp,  
\m Yoshurun tuzaq qurushni meslihetliship,  
\m «Bizni kim köreleytti?» — déyishmekte.   
\m
\v 6 Ular qebihlikke intilip: —  
\m «Biz izdinip, etrapliq bir tedbir tépip chiqtuq!» — deydu;  
\m Insanning ich-baghri we qelbi derweqe chongqur we \add bilip bolmas\add* bir nersidur!   
\m
\v 7 Lékin Xuda ulargha oq atidu;  
\m Ular tuyuqsiz zeximlinidu.   
\m
\v 8 Ular öz tili bilen putlishidu;  
\m Ularni körgenlerning hemmisi özini néri tartidu.\f □ \fr 64:8 \ft \+bd «Ularni körgenlerning hemmisi özini néri tartidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «ularni körgenlerning hemmisi béshini silkiydu».\f*   
\m
\v 9 Hemme ademni qorqunch basidu;  
\m Ular Xudaning ishlirini bayan qilidu,  
\m Berheq, ular uning qilghanlirini oylinip sawaq alidu.   
\m
\v 10 Heqqaniylar Perwerdigarda xushal bolup,  
\m Uninggha tayinidu;  
\m Köngli durus ademler rohlinip shadlinidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 65
\s1 65-küy •••• Medhiye we teshekkür  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy-naxsha: —  
\b  
\m Zionda, medhiye süküt ichide Séni kütidu, i Xuda;  
\m Sanga qilghan wede emelge ashurulidu.\f □ \fr 65:1 \ft \+bd «Zionda, medhiye süküt ichide Séni kütidu, i Xuda»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Zionda, Séning aldingda, süküt bolidu, medhiyimu bolidu».\f*   
\m
\v 2 I, dua Anglighuchi, Séning aldinggha barliq et igiliri kélidu.   
\m
\v 3 Gunahliq ishlar, asiyliqlirimiz,  
\m \add Kelkün basqandek\add* mendin ghalip kélidu;  
\m Lékin Sen ularni yépip kechürüm qilisen;\f □ \fr 65:3 \ft \+bd «Lékin sen ularni (yeni gunahliq ishlar, asiyliqlirimizni) yépip kechürüm qilisen»\+bd* — ibraniy tilida «ularni yépip kafaret qilisen». «Kafaret» dégen ish toghruluq «Mis.» 29:33 we izahati, shundaqla «Tebirler»nimu körüng.\f*   
\m
\v 4 Sen tallap Özüngge yéqinlashturghan kishi némidégen bextlik!  
\m U hoyliliringda makanlishidu;  
\m Bizler Séning makaningning, yeni muqeddes ibadetxanangning berikitidin qanaet tapimiz;   
\m
\v 5 Sen heqqaniyliqni namayan qilidighan karamet we dehshet ishlar bilen bizge jawab,  
\m I nijatliqimiz bolghan Xuda,  
\m Pütkül yer-déngizlarning chet-chetliridikilergiche tayanchi Bolghuchi!   
\m
\v 6 Béling qudret bilen baghlan’ghan bolup,  
\m Küchüng bilen taghlarni berpa qilghansen;   
\m
\v 7 Déngizlarning örkeshligen shawqunlirini,  
\m Dolqunlarning shawqunlirini,  
\m Hemde ellerning chuqanlirini tinjitquchisen!   
\m
\v 8 Jahanning chet-chetliride turuwatqanlar karametliringdin qorqidu;  
\m Sen künchiqishtikilerni, künpétishtikilerni shadlandurisen;   
\m
\v 9 Yer yüzining \add ghémini yep\add* yoqlap kélip, uni sughirisen,  
\m Uni tolimu munbetleshtürisen.  
\m Xudaning derya-ériqliri sugha tolghandur;  
\m Shundaq qilip sularni teyyarlap,  
\m Kishilerni ashliq bilen teminleysen.   
\m
\v 10 Térilghu étizlarning chöneklirini sugha qandurisen,  
\m Qirlirini tarashlaysen,  
\m Tupraqni mol yéghinlar bilen yumshitisen;  
\m Uningda ün’genlerni beriketleysen.   
\m
\v 11 Sen németliringni yilning hosuligha taj qilip qoshup bérisen;  
\m Qedemliringdin bayashatliq heryan’gha tamidu;   
\m
\v 12 Daladiki yaylaqlarghimu tamidu;  
\m Tagh-dawanlar shat-xoramliqni özlirige belwagh qilidu;   
\m
\v 13 Köklemler qoy padiliri bilen kiyin’gen,  
\m Jilghilar maysilargha qaplinidu;  
\m Ular xushalliq bilen tentene qilidu,  
\m Berheq, ular naxshilarni yangritishidu!   
\b  
\b  
\m  
\c 66
\s1 66-küy •••• Ibadetke türtke bolidighan guwahliq  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen oqulsun dep, küy-naxsha: —  
\b  
\m Pütkül jahan, xushalliq bilen Xudagha tentene qilinglar!   
\m
\v 2 Uning namining ulughluqini naxsha qilip jakarlanglar,  
\m Uning medhiyilirini shereplik qilinglar!   
\m
\v 3 Xudagha: «Séning qilghanliring neqeder qorqunchluqtur!  
\m Qudriting zor bolghach,  
\m Düshmenliring aldingda zeipliship teslim bolidu;   
\m
\v 4 Barliq yer yüzidikiler Sanga sejde qilip,  
\m Séni küylep, naxsha éytishidu;  
\m Ular namingni küylep naxsha qilip éytidu» — denglar!  
\m Sélah!   
\m
\v 5 Kélinglar, Xudaning qilghanlirini körünglar;  
\m Insan baliliri aldida qilghan karametliri qorqunchluqtur.   
\m
\v 6 U déngizni quruqluqqa aylandurdi;  
\m \add Ejdadlirimiz\add* deryadinmu piyade ötti;  
\m Biz u yerde uningdin xursen bolduq. \x + \xo 66:6 \xt Mis. 14:21-31; Ye. 3:14 \x*   
\m
\v 7 U qudriti bilen menggü höküm süridu;  
\m Uning közliri ellerni közitip turidu;  
\m Asiyliq qilghuchilar meghrurlanmisun!  
\m Sélah!\x + \xo 66:7 \xt 2Tar. 16:9; Ayup 28:24; Zeb. 33:13-14\x*   
\m
\v 8 I qowmlar, Xudayimizgha teshekkür-medhiye éytinglar;  
\m Uninggha bolghan medhiye-hemdusanalarni yangritinglar!   
\m
\v 9 U jénimizni hayatliq ichige tikken,  
\m Putlirimizni téyildurushlargha yol qoymaydu.   
\m
\v 10 Chünki Sen, i Xuda, bizni siniding;  
\m Kümüshni otta tawlighandek bizni tawliding.   
\m
\v 11 Sen bizni torgha chüshürdung;  
\m Bélimizge éghir yükni yükliding.   
\m
\v 12 Xeqlerni béshimizgha mindürdüng;  
\m Biz ot we kelkünni bésip öttuq;  
\m Sen axir bizni kengrichilikke chiqarding.   
\m
\v 13 Men köydürme qurbanliqlarni élip öyüngge kirey;  
\m Sanga qilghan qesemlirimge emel qilimen;   
\m
\v 14 Berheq, béshimgha kün chüshkende lewlirim chiqarghan,  
\m Éghizim éytqan wedilirimni emelge ashurimen.   
\m
\v 15 Men Sanga bordaq mallarni köydürme qurbanliq qilip sunimen,  
\m Qochqarlarning yéghini xush puritip köydürimen;  
\m Öküz we öchkilerni ekilip sunimen.  
\m Sélah!   
\m
\v 16 Xudadin eymin’güchi hemminglar, kélinglar, qulaq sélinglar!  
\m Uning men üchün qilghan karametlirini bayan qilimen;   
\m
\v 17 Aghzim échip uninggha peryad kötürdüm,  
\m Uning ulughluqini jakarlighan medhiyiler tilimda boldi.   
\m
\v 18 Könglümde gunahni közlep yürgen bolsam,  
\m Reb \add duayimni\add* anglimighan bolatti.   
\m
\v 19 Biraq Xuda anglidi;  
\m U duayimgha qulaq saldi.   
\m
\v 20 Xudagha teshekkür-medhiye yaghdurulsun!  
\m U méning duayimni yandurmidi,  
\m Hem mendin özgermes muhebbitini élip ketmidi!   
\b  
\b  
\m  
\c 67
\s1 67-küy •••• Dunya üchün nijatliq bardur!  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, tarliq sazlar bilen chélinsun, dep yézilghan küy-naxsha: —  
\b  
\m Xuda bizge méhir-shepqet körsitip, bizni beriketlep,  
\m Öz jamalining nurini üstimizge chachqay!  
\m Sélah!\x + \xo 67:1 \xt Chöl. 6:25; Zeb. 4:6\x*   
\m
\v 2 Shundaq qilghanda yolung pütkül jahanda,  
\m Qutuldurush-nijatliqing barliq eller arisida ayan bolidu.   
\m
\v 3 Barliq qowmlar Séni medhiyiligey, i Xuda;  
\m Barliq qowmlar Séni medhiyiligey!   
\m
\v 4 Jimi qowmlar xushalliq bilen tentene qilip küyligey,  
\m Chünki Sen xelq-milletlerge adilliq bilen höküm chiqirisen,  
\m Yer yüzidiki taipilerni, Sen yétekleysen;  
\m Sélah.   
\m
\v 5 Barliq qowmlar Séni medhiyiligey, i Xuda;  
\m Barliq qowmlar Séni medhiyiligey!   
\m
\v 6 We yer-zémin köklirini ündüridu;  
\m Xuda, bizning Xudayimiz, bizni beriketleydu;   
\m
\v 7 Xuda bizni beriketleydu;  
\m Shuning bilen yer yüzndikiler chet-yaqilarghiche uningdin eyminishidu!   
\b  
\b  
\m  
\c 68
\s1 68-küy •••• Ghelibe munajiti  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy-naxsha: —  
\b  
\m Xuda ornidin turdi, düshmenlirini tiripiren qiliwétidu!  
\m Uninggha öchmenler Uning aldidin beder qachidu! \x + \xo 68:1 \xt Chöl. 10:35\x*   
\m
\v 2 Is-tütek uchurulghandek, ularni uchurup yoqitisen,  
\m Mom otta éritilgendek,  
\m Reziller Xudaning aldida halak bolidu.   
\m
\v 3 Biraq heqqaniylar xushallinidu,  
\m Ular Xuda aldida rohlinip,  
\m Tentene qilip shadlinidu.   
\m
\v 4 Xudagha küyler éytinglar,  
\m Uning namini naxsha qilip yangritinglar;  
\m Chöl-bayawanlargha Min’güchige bir yolni kötürüp yasanglar;  
\m Uning nami «Yah»dur;  
\m Uning aldida shadlininglar.\f □ \fr 68:4 \ft \+bd «Chöl-bayawanlargha Min’güchi»\+bd* — yaki «Bulutlargha Min’güchi...». Qaysi menisi toghra bolsun Xudaning özini körsitidu. 7-ayetni körüng.\f*   
\m
\v 5 Yétimlargha ata bolghuchi,  
\m Tul xotunlarning dewasini sorighuchi,  
\m Öz muqeddes makanida turghan Xudadur.   
\m
\v 6 Xuda ghériblarni öy-ochaqliq qilidu;  
\m U mehbuslarni awatliqqa chiqiridu;  
\m Lékin asiylarni qaghjiraq yerde qalduridu.   
\m
\v 7 I Xuda, Öz xelqingning aldida mangghiningda,  
\m Chöl-bayawandin ötüp seper qilghiningda,  
\m — (Sélah) —   
\m
\v 8 Xudaning huzuri aldida,  
\m Yeni Israilning Xudasining huzuri aldida,  
\m Yer-jahan tewrinip,  
\m Asmanlarmu yéghin yaghdurdi;  
\m Awu Sinay téghimu tewrinip ketti.\x + \xo 68:8 \xt Mis. 19\x*   
\m
\v 9 Sen, i Xuda, Öz mirasing \add bolghan zémin-xelq\add* üstige xasiyetlik bir yamghur yaghdurdung;  
\m Ular halsizlan’ghanda ularni küchlendürdüng.   
\m
\v 10 Séning baqqan padang u yerge makanlashti;  
\m Méhribanliqing bilen möminler üchün teyyarliq qilding, i Xuda!\f □ \fr 68:10 \ft \+bd «Séning baqqan padang»\+bd* — Israil xelqini körsitidu, elwette.\f*   
\m
\v 11 Reb emr qildi;  
\m Uni jakarlighuchi qiz-ayallar némidégen zor bir qoshundur!   
\m
\v 12 «Padishahlar hem qoshunliri beder qéchishti, beder qéchishti!» — \add déyishti\add*;  
\m Öyde olturghan qiz-ayallar bolsa oljilarni bölishiwalidu;   
\m
\v 13 Siler qoy baqqanda padilar arisida yatqan bolsanglarmu,  
\m Zémininglar emdi qanatlirigha kümüsh sepken,  
\m Peyliri parqiraq altun bilen bézelgen paxtektek bolidu;\f □ \fr 68:13 \ft \+bd «Siler qoy baqqanda padilar arisida yatqan bolsanglarmu, zémininglar emdi qanatlirigha kümüsh sepken, peyliri parqiraq altun bilen bézelgen paxtektek bolidu»\+bd* — bu ayetni ibraniy tilida chüshinish tes, herxil terjimiliri bar. Menisi belkim, Israil xelqi eslide kembeghel ehwalda yashighan bolsimu (qoy baqquchi bolup), Xuda Pelestin zéminining hemme yérige köp oljini (altun-kümüsh qatarliqlar) chéchip, ularni béyitti (14-ayetni körüng).\f*   
\m
\v 14 Hemmige Qadir Xuda padishahlarni zéminda tiripiren qiliwetkende,  
\m Yer Zalmon téghidiki qardek aqirip ketti.   
\m
\v 15 Bashan téghi qudretlik bir tagh,  
\m Bashan téghi égiz choqqiliri köp bir taghdur;\f □ \fr 68:15 \ft \+bd «Bashan téghi qudretlik bir tagh, Bashan téghi égiz choqqiliri köp bir taghdur»\+bd* — bashqa terjimiliri: «Xudaning téghi Bashan téghidektur — köp choqqiliq bir taghdek, Bashan téghidektur» yaki «Bashan téghi Xudaning téghidur, Bashan téghi égiz choqqiliri köp bir taghdur».\f*  \fig Israiliyening tagh-jilghiliri|src="mountainsvalleys-israel-ulat-01.jpg" size="span" ref="«Zeb.» 68:16" \fig*   
\m
\v 16 Ey égiz choqqiliq taghlar,  
\m Néme üchün Xuda Öz makani qilishni xalighan taghqa heset bilen qaraysiler?  
\m Derweqe, Perwerdigar shu taghda menggü turidu! \f □ \fr 68:16 \ft \+bd «Xuda Öz makani qilishni xalighan (tallighan) tagh»\+bd* — Yérusalémdiki Zion téghi.\f*  \x + \xo 68:16 \xt Zeb. 87:1, 2; 132:13\x*   
\m
\v 17 Xudaning jeng harwiliri tümen-tümen,  
\m Milyon-milyondur;  
\m Reb ular arisida turidu;  
\m Sinay téghidiki muqeddes jayda turidu.\f □ \fr 68:17 \ft \+bd «Reb... Sinay téghidiki muqeddes jayda turidu»\+bd* — buning menisi belkim: «Xuda Sinay téghida qandaq qilghan bolsa, U Yérusalémdiki (Zion téghidiki) muqeddes ibadetxanisida turup shundaq qilishni dawamlashturidu — démek, sürlük, shan-shereplik halette bolup, peyghemberler arqiliq kalam-wehiylirini ayan qilishni dawamlashturidu» dégendek.\f*  \x + \xo 68:17 \xt Qan. 33:2\x*   
\m
\v 18 Sen yuqirigha kötürüldung,  
\m Insanlarni tutqun qilghuchilarni Özüng esir qilip élip ketting;  
\m Yah Xuda ularning arisida turushi üchün,  
\m Hetta asiyliq qilghanlar \add arisida turushi\add* üchünmu,  
\m Sen insan arisida turup iltipatlarni qobul qilding.\f □ \fr 68:18 \ft \+bd «Sen yuqirigha kötürüldung, insanlarni tutqun qilghuchilarni özüng esir qilip élip ketting; Yah Xuda ularning arisida turushi üchün, hetta asiyliq qilghanlar arisida turushi üchünmu, Sen insan arisida turup iltipatlarni qobul qilding»\+bd* — bu muhim hem sirliq ayetke Injilda, «Ef.» 4-babta tebir bérilidu; Qutquzghuchi-Mesih insan arisida özi insan bolup, insanlarni tutqun qilghuchilar (yeni gunah, ölüm we jin-sheytanlardin ibaret) üstidin ghelibe qilip, asmanlargha kötürülüp, insanlarni qutquzush hem ularni (ishen’gen insalarni) Xudaning yéngi bir «muqeddes ibadetxana»si qilish üchün ershtiki atisidin iltipatlarni qobul qilidu.\f*  \x + \xo 68:18 \xt Ef. 4:8; Chöl. 17:21; Ye. 9:23; Ezra 8:20\x*   
\m
\v 19 Reb medhiyilensun;  
\m Chünki U her küni yüklirimizni kötürmekte;  
\m Yeni nijatliqimiz bolghan Tengri!  
\m Sélah.\f □ \fr 68:19 \ft \+bd «...U her küni yüklirimizni kötürmekte»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «... U herküni üstimizge yaxshiliqlarni yükleydu».\f*   
\m
\v 20 Bizning Tengrimiz birdinbir nijatkar Tengridur;  
\m Rebge, yeni Perwerdigarghila, ölümge baghliq ishlar tewedur.\f □ \fr 68:20 \ft \+bd «Rebge, yeni Perwerdigarghila, ölümge baghliq ishlar tewedur»\+bd* — yaki bashqa birxil terjimisi «Rebde, yeni Perwerdigardila, ölümdin qutulush yollirimu bar».\f*   
\m
\v 21 Berheq, Xuda Öz düshmenlirining béshini yaridu,  
\m Öz gunahlirida dawamliq kétiwéridighanlarning chachliq kallisini U chaqidu. \f □ \fr 68:21 \ft \+bd «Öz gunahlirida dawamliq kétiwéridighanlarning chachliq kallisini U (Xuda) chaqidu»\+bd* — «chachliq kalla»: bezi xelqler: «Bashta chach köp bolsa, küch köp bolidu» dégen xurapiy közqarashni qobul qilghan bolsa kérek.\f*   
\m
\v 22 Reb mundaq dédi: «\add Öz xelqimni\add* Bashan diyaridinmu,  
\m Déngizlarning chongqur jayliridinmu qayturup kélimen; \f □ \fr 68:22 \ft \+bd «Öz xelqimni Bashan diyaridinmu, déngizlarning chongqur jayliridinmu qayturup kélimen»\+bd* — «Öz xelqimni» ibraniy tilida «ularni» dep élin’ghan. Biz «ularni» dégen sözni «Öz xelqimni» dep terjime qilduq. Bezi alimlar «ular»ni Israilning düshmenliri dep qaraydu (ular Xuda shu düshmenlerni Israil ulardin qisas alsun dep qayturghan, dep qaraydu).\f*  \x + \xo 68:22 \xt Mis. 14:29; Chöl. 21:33 \x*   
\m
\v 23 Shundaq qilip \add sen xelqim\add*ning puti qan’gha,  
\m Yeni düshmenliringning qénigha milinidu,  
\m Itliringning tili buningdinmu nésiwisini \add yalaydu\add*».   
\m
\v 24 Ular Séning mangghanliringni kördi, i Xuda;  
\m Yeni méning Ilahim, méning Padishahimning muqeddes jayigha kirip mangghanlirini kördi;\f □ \fr 68:24 \ft \+bd «Ular Séning mangghanliringni kördi, i Xuda... Padishahimning muqeddes jayigha kirip mangghanlirini kördi»\+bd* — bu ayettiki «ular» Xudaning düshmenlirini körsitishi bolsa kérek. Xudaning «muqeddes jayigha kirip mangghanliri» dégenni chüshinish üchün «Mis.» 40:16-38 we «1Pad.» 8:1-11ni körüng.\f*   
\m
\v 25 Aldingda munajatchilar, keyningde chalghuchilar mangdi,  
\m Otturisida dapchi qizlar bar idi:   
\m
\v 26 «Jamaetlerde Xuda Rebge teshekkür-medhiye éytinglar,  
\m — I Israil bulaqliridin chiqqanlar!» — déyishti.   
\m
\v 27 U yerde ularning bashlamchisi bolghan kichik Binyamin qebilisi mangidu;  
\m Yehuda emirliri, zor bir top ademler,  
\m Zebulunning emirliri, Naftalining emirlirimu bar.   
\m
\v 28 Séning Xudaying küchüngni buyrup békitken;  
\m Özüng biz üchün qilghiningni mustehkemligeysen, i Xuda!   
\m
\v 29 Yérusalémdiki muqeddes ibadetxanang wejidin,  
\m Padishahlar Sanga atap hediyelerni élip kélidu;\x + \xo 68:29 \xt 1Pad. 10:10, 24, 25; 2Tar. 32:23; Zeb. 72:10; 76:11-12\x*   
\m
\v 30 Ah, héliqi qomushluqtiki \add yirtquch\add* janiwarni,  
\m Küchlüklerning topini,  
\m Taipilerdiki torpaqlarnimu eyibligeysen;  
\m Andin ularning herbiri kümüsh tenggilerni ekilip Sanga tiz püküshidu;  
\m Urushxumar xelqlerni tiripiren qiliwetkeysen! \f □ \fr 68:30 \ft \+bd «qomushluqtiki yirtquch janiwar»\+bd* — belkim Misirni Nil deryasidiki timsahqa oxshitidu.\f*   
\m
\v 31 Mötiwer elchiler Misirdin kélidu,  
\m Éfiopiye bolsa Xudagha qarap qollirini tézdin kötüridu.   
\m
\v 32 I yer yüzidiki el-yurtlar, Xudani naxsha bilen medhiyilenglar;  
\m Rebni medhiyilep küylerni éytinglar!  
\m (Sélah)   
\m
\v 33 Asmanlarning üstige,  
\m Qedimdin bar bolghan asmanlarning üstige Min’güchi toghruluq küy éytinglar!  
\m Mana, U awazini anglitidu,  
\m Uning awazi küchlüktur!   
\m
\v 34 Xudani küchlük dep bilip jakarlanglar,  
\m Uning heywisi Israil üstide,  
\m Uning küchi bulutlarda turidu;   
\m
\v 35 I Xuda, muqeddes jayliringdin sürlük körünisen!  
\m Israilning birdinbir Tengrisi!  
\m Xelqqe küch-qudret bergüchi bolsa, Udur!  
\m Xudagha teshekkür-medhiye oqulsun!   
\b  
\b  
\m  
\c 69
\s1 69-küy •••• Zor derd-elem we azablardin kéyinki ghelibe  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Niluperler» dégen ahangda oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Méni qutquzghaysen, i Xuda!  
\m Sular jénimdin ötti;   
\m
\v 2 Turghudek jay yoq chongqur patqaqliqqa chöküp kettim;  
\m Suning chongqur yérige chüshüp kettim,  
\m Kelkün méni gherq qildi.   
\m
\v 3 Peryadlirimdin halimdin kettim;  
\m Gallirim qurup ketti;  
\m Xudayimgha telmürüp, közümdin kétey dep qaldim;   
\m
\v 4 Sewebsiz manga öch bolghanlar chachlirimdinmu köptur;  
\m Méni yoqatmaqchi bolghanlar,  
\m Qara chaplap men bilen düshmenlishidighanlar küchlüktur;  
\m Shu chaghda özüm bulimighan nersini qayturimen. \f □ \fr 69:4 \ft \+bd «Sewebsiz manga öch bolghanlar chachlirimdinmu köptur; méni yoqatmaqchi bolghanlar, qara chaplap men bilen düshmenlishidighanlar küchlüktur; shu chaghda özüm bulimighan nersini qayturimen»\+bd* — toluq bésharettiki bu sirliq söz Mesih kréstke mixlan’ghan waqitta emelge ashuruldi. «Shu chaghda» Mesih Iblis insanlardin buliwalghan amanliqni, insanlarning Xuda bilen bolghan inaqliqini insanlargha nijatliq yolida qayturup élip berdi. Bu küydiki bésharetlerning hemmisi Mesih we uning jekken azablirini we azabliri arqiliq qazan’ghan ghelibisini körsitidu.\f*   
\m
\v 5 I Xuda, méning nadanliqim özüngge ayan;  
\m Méning qebihliklirim Sendin yoshurun emestur.   
\m
\v 6 Méning sewebimdin, i Reb, samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar,  
\m Özüngge umid baghlap kütkenler yerge qarap qalmighay;  
\m I Israilning Xudasi, Özüngni izdigüchiler méning sewebimdin shermende bolmighay;   
\m
\v 7 Chünki Séni dep men reswachiliqqa uchridim;  
\m Shermendilik yüzümge chaplandi.   
\m
\v 8 Men öz qérindashlirimgha yat,  
\m Anamning balilirigha yaqa yurtluq boldum.   
\m
\v 9 Chünki méni \add muqeddes\add* öyüngge bolghan otluq muhebbet chulghuwalghanidi;  
\m Sanga haqaret qilghanlarning haqaretlirimu méning üstümge chüshti;\f □ \fr 69:9 \ft \+bd «Méni muqeddes öyüngge bolghan otluq muhebbet chulghuwalghanidi»\+bd* — «Yh.» 2:17ni körüng.\f*  \x + \xo 69:9 \xt Yuh. 2:17; Rim. 15:3\x*   
\m
\v 10 Men yighlidim, jénim roza tutti,  
\m Bumu manga eyib dep qaraldi.   
\m
\v 11 Men bözni kiyimim qilip kiysem,  
\m Shuning bilen ularning söz-chöchikige qaldim.\f □ \fr 69:11 \ft \+bd «Men bözni kiyimim qilip kiysem..»\+bd* — «böz kiyim»ni kiyiwélish (haza tutqandek) özi yaki bashqilar üchün qattiq dua qilishning birxil ipadisi.\f*   
\m
\v 12 Sheher qowuqida olturghanlarning tene gépige qaldim,  
\m Meyxorlarning naxshisining témisi boldum.   
\m
\v 13 Biraq men shepqitingni körsetken waqtingda duayimni sanga nishanlidim, i Perwerdigar;  
\m I Xuda, özgermes muhebbitingning zorluqidin,  
\m Nijatliq ishenchide manga jawab bergeysen; \f □ \fr 69:13 \ft \+bd «Nijatliq ishenchide manga jawab bergeysen»\+bd* — ibraniy tilida «Nijatliqing ishenchide manga jawab bergeysen».\f*   
\m
\v 14 Méni patqaqliqtin qutquzuwalghaysen,  
\m Méni chöktürmigeysen;  
\m Manga öchmen bolghanlardin,  
\m Suning chongqur yéridin qutuldurghaysen;   
\m
\v 15 Kelkün sulirigha méni gherq qildurmighaysen;  
\m Déngiz teglirigimu méni yutquzmighaysen;  
\m \add Tégi\add* yoq hangning méni hap étip aghzini yumuwélishigha yol qoymighaysen!   
\m
\v 16 Duayimni ijabet qilghaysen, i Perwerdigar,  
\m Chünki özgermes muhebbiting yaxshidur;  
\m Mol rehimdilliqing bilen manga yüzlen’geysen;   
\m
\v 17 Jamilingni qulungdin yoshurmighaysen;  
\m Chünki béshimgha kün chüshti;  
\m Tézdin manga jawab bergeysen.   
\m
\v 18 Jénimgha yéqinlashqaysen,  
\m Uninggha hemjemet-qutquzghuchi bolghaysen;  
\m Düshmenlirim aldida méni hörlükke chiqarghaysen;   
\m
\v 19 Özüng méning reswaliqta hem hörmetsizlikte qalghinimni,  
\m Qandaq haqaretlen’ginimni bilisen;  
\m Reqiblirimning hemmisi Özüngge ayandur.   
\m
\v 20 Haqaret qelbimni pare qildi;  
\m Men qayghugha chömüp kettim;  
\m Azghine hésdashliqqa telmürgen bolsammu, yoq boldi;  
\m Teselli bergüchilernimu izdidim, lékin birsinimu uchritalmidim.   
\m
\v 21 Berheq, ular ozuqumgha öt süyi,  
\m Ussuzluqumgha sirkini berdi. \x + \xo 69:21 \xt Mat. 27:34,48; Mar. 15:23; Yuh. 19:28,29\x*   
\m
\v 22 Ularning dastixini özlirige qiltaq,  
\m Ularning halawiti qapqan bolghay.\x + \xo 69:22 \xt Rim. 11:9\x*   
\m
\v 23 Közliri torliship körmeydighan bolup ketkey;  
\m Bel-putlirini titrekke salghaysen;\x + \xo 69:23 \xt Yesh. 6:9; 29:10; 44:18; Rim. 11:10\x*   
\m
\v 24 Qehringni ularning üstige chüshürgeysen,  
\m Ghezipingning otliri ulargha tutashqay;   
\m
\v 25 Ularning makani xarabe bolghay,  
\m Chédirliri chölderep qalghay; \x + \xo 69:25 \xt Ros. 1:20\x*   
\m
\v 26 Chünki ular Sen urghan’gha téximu ziyankeshlik qilmaqta;  
\m Sen zeximlendürgenlerning azabigha gep bilen azab qoshmaqta.   
\m
\v 27 Ularning gunahigha gunah qoshqaysen,  
\m Heqqaniyliqingning nésiwisige ularni érishtürmigeysen.   
\m
\v 28 Ular hayatliq deptiridin öchürülgey;  
\m Heqqaniylarning qatarigha pütülmigey.   
\m
\v 29 Biraq men bolsam bir ézilgen derdmen;  
\m Nijatliqing, i Xuda, méni yuqirigha kötürüp qutquzghay;   
\m
\v 30 Men munajat oqup Xudaning namini medhiyileymen;  
\m Teshekkürler bilen uni ulughlaymen;   
\m
\v 31 Bu bolsa Perwerdigarni xursen qilish üchün,  
\m Öküz teqdim qilghandin ewzeldur;  
\m Münggüz-tuyaqliri saq torpaq bergendinmu artuqtur.   
\m
\v 32 Yawash möminler buni körüp xushal bolidu;  
\m Xudani izdigenler —  
\m Qelbinglar yéngilinidu.   
\m
\v 33 Chünki Perwerdigar yoqsullarning iltijasini anglaydu,  
\m Özige tewe esir qilin’ghanlarni u kemsitmeydu;   
\m
\v 34 Asman-zémin Uni medhiyilisun!  
\m Déngiz-okyanlar hem ularda yürgüchi barliq janiwarlar Uni medhiyiligey!   
\m
\v 35 Chünki Xuda Zionni qutquzidu;  
\m Yehudaning sheherlirini qayta bina qilidu;  
\m Ular ashu yerde olturaqliship, igilik tikleydu.   
\m
\v 36 Uning qullirining nesilliri uninggha miras bolidu,  
\m Uning namini söygenler u yerlerde makanlishidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 70
\s1 70-küy •••• «Perwerdigar, téz kelgeysen!»  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «eslitish üchün» oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar, méni qutquzushqa aldirighaysen!  
\m Perwerdigar, téz kélip manga yardem qilghaysen!\x + \xo 70:1 \xt Zeb. 40:13-17\x*   
\m
\v 2 Méning jénimni izdewatqanlar yerge qaritilip reswa qilinsun;  
\m Méning ziyinimdin xursen bolghanlar keynige yandurulup shermende bolghay.\x + \xo 70:2 \xt Zeb. 35:4,26; 71:13\x*   
\m
\v 3 Méni: — «Wah! Wah!» dep mesxire qilghanlar öz shermendilikidin keynige yan’ghay!   
\m
\v 4 Biraq Séni izdigüchilerning hemmisi Sende shadlinip xushal bolghay!  
\m Nijatliqingni söygenler hemishe: «Xuda ulughlansun» déyishkey.   
\m
\v 5 Biraq men ézilgenmen, hem yoqsulmen;  
\m Yénimgha tézdin kel, i Xuda!  
\m Sen méning yardemchim, méning azad qilghuchim;  
\m I Perwerdigar, kéchikmey kelgeysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 71
\s1 71-küy •••• Qérighanda éytqan dua  
\m
\v 1 Sendin, Perwerdigardin panah tapimen;  
\m Méni hergiz yerge qaratmighaysen. \x + \xo 71:1 \xt Zeb. 22:5; 25:2, 3; 31:1-3; Yesh. 49:23\x*   
\m
\v 2 Öz heqqaniyliqingda méni qutuldurghaysen;  
\m Manga qulaq salghaysen,  
\m Méni qutquzghaysen!   
\m
\v 3 Manga özüm daim panahlinidighan turalghu qoram tash bolghaysen;  
\m Sen méni qutquzushqa buyruq chüshürgeysen;  
\m Chünki Sen égiz téshim, qorghinimdursen.   
\m
\v 4 Xudayim, méni rezillerning qolidin,  
\m Heqqaniyetsiz, rehimsiz ademdin azad qilghaysen;   
\m
\v 5 Chünki Sen méning ümidimdursen, i Reb Perwerdigar,  
\m Yashliqimdin tartipla méning tayanchimdursen;   
\m
\v 6 Baliyatqudiki waqittin bashlap men Sanga tayinip keldim,  
\m Özüng méni anamning qarnidin chiqarghuchisen;  
\m Medhiyemning témisi bolsa herdaim Sen toghruluqtur.\f □ \fr 71:6 \ft \+bd «Özüng méni anamning qarnidin chiqarghuchisen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: — «Anamning qarnidila méni asriding».\f*   
\m
\v 7 Men nurghunlargha gheyriy yaki karamet sanaldim;  
\m Chünki Sen méning mustehkem panahgahimdursen. \f □ \fr 71:7 \ft \+bd «Men nurghunlargha gheyriy yaki karamet sanaldim; chünki Sen méning mustehkem panahgahimdursen»\+bd* — démek, Dawutning tarixi nurghun ademlerge Xudaning wediside turidighanliqini ispatlighan we Xudagha tayinishqa righbet bolghan.\f*   
\m
\v 8 Aghzim kün boyi medhiyiliring hem shan-sheripingge tolidu;   
\m
\v 9 Emdi qérighinimda méni tashlimighaysen;  
\m Maghdurum ketkinide, mendin waz kechmigeysen.   
\m
\v 10 Chünki düshmenlirim manga qarshi sözlishidu;  
\m Jénimni élishqa közlewatqanlar qestliship: —   
\m
\v 11 «Xuda uningdin waz kechti;  
\m Uni qoghlap tutuwélinglar,  
\m Chünki qutuldurudighanlar yoqtur» — déyishidu.   
\m
\v 12 I Xuda, mendin yiraqlashmighaysen;  
\m I Xudayim, manga yardemge téz kelgeysen!   
\m
\v 13 Jénimgha küshende bolghanlar shermende bolup yoqitilisun;  
\m Ziyinimgha intilgenler reswaliq hem shermendichilik bilen qaplansun;\x + \xo 71:13 \xt Zeb. 35:4, 26; 40:14-15; 70:2-3\x*   
\m
\v 14 Biraq men bolsam, izchil ümidte bolimen,  
\m Séni téximu medhiyileymen.   
\m
\v 15 Heqqaniyliqing, nijatliqing aghzimda kün boyi bayan qilinidu;  
\m Bular san-sanaqsizdur, bilginimdin köp artuqtur.   
\m
\v 16 Men Reb Perwerdigarning büyük ishlirini jakarlighan halda kélimen;  
\m Séning heqqaniyliqingni yad étip jakarlaymen —  
\m Peqet Séningkinila!\f □ \fr 71:16 \ft \+bd «Men Reb Perwerdigarning büyük ishlirini jakarlighan halda kélimen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Men Reb Perwerdigarning zor qudriti bilen algha mangimen».\f*   
\m
\v 17 I Xuda, Sen yashliqimdin tartip manga ögitip kelgensen;  
\m Bügün’ge qeder Séning qilghan karamet ishliringni jakarlap kéliwatimen.   
\m
\v 18 Emdi hazir men qérip, aq chachliq bolghinimda, i Xuda,  
\m Men bu dewrge \add küchlük\add* bilikingni \add jakarlighuche\add*,  
\m Kéler ewladning hemmisige qudritingni ayan qilghuche,  
\m \add Méni tashliwetmigeysen\add*!   
\m
\v 19 I ulugh karamet ishlarni qilghan Xuda,  
\m Heqqaniyliqing pelekke taqashti;  
\m Sanga kimmu oxshash bolalisun!   
\m
\v 20 Sen manga köp hem éghir külpetlerni körsetkenikensen,  
\m Méni qaytidin yéngilaysen, yer tegliridin qayturup élip chiqisen;   
\m
\v 21 Sen méning izzet-hörmitimni téximu yuqiri qilip,  
\m Her tereptin manga teselli bérisen.   
\m
\v 22 Men Séni rawab chélip medhiyileymen,  
\m Séning heqiqitingni medhiyileymen, i Xudayim;  
\m Chiltar chélip Séni küyleymen, i Sen, Israilning Muqeddisi!\f □ \fr 71:22 \ft \+bd «Men Séni rawab chélip medhiyileymen»\+bd* — «rawab» mushu yerde rawabqa intayin oxshap kétidighan bir xil saz.\f*   
\m
\v 23 Sanga küyler éytqinimda, lewlirim tentene qilidu,  
\m Özüng hörlükke chiqarghan jénimmu shundaq rohlinip éytidu;   
\m
\v 24 Tilim kün boyi heqqaniyliqing toghrisida sözleydu;  
\m Chünki manga yamanliq qilmaqchi bolghanlar yerge qaritilip reswa qilinidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 72
\s1 72-küy •••• Textke olturidighan padishahning oghli toghruluq dua-tilewet hem bésharet •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Sulayman üchün: —  
\m I Xuda, padishahqa hökümliringni tapshurghaysen;  
\m Padishahning oghligha Öz heqqaniyliqingni bergeysen. \f □ \fr 72:1 \ft \+bd «I Xuda, padishahqa hökümliringni tapshurghaysen; padishahning oghligha Öz heqqaniyliqingni bergeysen»\+bd* — shübhisizki, bu ulugh bésharetning toluq menisi Sulaymanning özini emes, belki uning ewladi bolghan Mesihni körsitidu. \+bd «Sulayman üchün»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Sulaymanningki» yaki «Sulayman’gha tewe».\f*   
\m
\v 2 Shundaq bolghanda u Öz xelqing üchün heqqaniyliq bilen,  
\m Sanga tewe ézilgen möminler üchün adilliq bilen höküm chiqiridu;   
\m
\v 3 Taghlar xelqqe tinch-amanliq élip kélidu,  
\m Édirliqlarmu heqqaniyliq bilen shundaq qilidu.   
\m
\v 4 Padishah xelq arisidiki ézilgenlerge adil hökümlerni chiqiridu;  
\m U namratlarning balilirini qutquzidu,  
\m Zalimlarni bitchit qilidu.   
\m
\v 5 Shundaq bolghanda kün we ay yoq bolup ketmisila,  
\m Ewladtin-ewladqa xelq Sendin eyminidu.\f □ \fr 72:5 \ft \+bd «Sendin eyminidu»\+bd* — démek, Xudadin eyminidu.\f*  \x + \xo 72:5 \xt Zeb. 89:36,37\x*   
\m
\v 6 U bolsa goya yéngidin orghan otlaqqa yaghqan yamghurdek,  
\m Yer sughiridighan höl-yéghinlardek chüshidu.\x + \xo 72:6 \xt 2Sam. 23:4\x*   
\m
\v 7 Uning künliride heqqaniylar ronaq tapidu;  
\m Ay yoq bolghuche tinch-amanliq téship turidu.   
\m
\v 8 U déngizdin-déngizlarghiche,  
\m \add Efrat\add* deryasidin yer yüzining chetlirigiche höküm süridu.\f □ \fr 72:8 \ft \+bd «Efrat deryasi»\+bd* — ibraniy tilida peqet «Derya» déyilidu. Shübhisi yoqki, bu ibare Efrat deryasini körsitidu.\f*   
\m
\v 9 Chöl-bayawanda yashawatqanlar uning aldida bash qoyidu;  
\m Uning düshmenliri topilarni yalaydu.   
\m
\v 10 Tarshishning we arallarning padishahliri uninggha hediyeler teqdim qilidu,  
\m Shéba we Sébaning padishahlirimu sowghatlar sunidu. \f □ \fr 72:10 \ft \+bd «Tarshish.. arallar... Shéba...Séba...»\+bd* — «Tarshish»ning del qaysi jay ikenliki hazir éniq emes, Ispaniye, shimaliy Afriqa yaki En’gliyeni bildürüshi mumkin. Lékin shübhe yoqki, mushu ayettiki «Tarshish» hem «arallar» déngizdiki eng chet yerlerni bildüridu. \+bd «Shéba hem Séba»\+bd* — hazirqi Erebistanda.\f*   
\m
\v 11 Derweqe, barliq padishahlar uning aldida sejde qilidu;  
\m Pütkül eller uning xizmitide bolidu;   
\m
\v 12 Chünki u peryad kötürgen yoqsullarni,  
\m Panahsiz ézilgenlerni qutulduridu; \x + \xo 72:12 \xt Ayup 29:12\x*   
\m
\v 13 U yoqsul-ajizlargha ichini aghritidu,  
\m Yoqsullarning jénini qutquzidu;   
\m
\v 14 Ularning jénini zulum-zomigerliktin hörlükke chiqiridu,  
\m Ularning qéni uning neziride qimmetliktur.   
\m
\v 15 \add Padishah\add* yashisun!  
\m Shébaning altunliridin uninggha sunulidu;  
\m Uning üchün dua toxtawsiz qilinidu;  
\m Uninggha kün boyi bext tilinidu;   
\m
\v 16 Yer yüzidiki hosul mol bolidu,  
\m Hetta tagh choqqiliridimu shundaq bolidu.  
\m \add Migh-migh\add* chüshken méwiler Liwandiki ormanlardek tewrinidu;  
\m Sheherdikiler bolsa daladiki ot-yéshilliqtek güllinidu;   
\m
\v 17 Uning nami menggüge öchmeydu,  
\m Uning nami quyash yoqalghuche turidu;  
\m Ademler uning bilen özlirige bext tileydu,  
\m Barliq eller uni bextlik dep atishidu.   
\m
\v 18 Israilning Xudasi, Perwerdigar Xudagha teshekkür-medhiye bolghay!  
\m Karamet ishlarni Yaratquchi yalghuz Udur!   
\m
\v 19 Uning shereplik namigha menggüge teshekkür-medhiye oqulsun!  
\m Uning shan-shöhriti pütkül dunyani qaplighay! Amin! We amin!   
\b  
\m
\v 20 Yessening oghli Dawutning dualiri shuning bilen tamam boldi. \f □ \fr 72:20 \ft \+bd «Dawutning dualiri shuning bilen tamam boldi»\+bd* — bu küy Dawut peyghemberning eng axirqi duasi boldi. Biraq «Zebur»ning kéyinki bölümliride biz uning bashqa dua-küylirini uchritimiz.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 73
\s1 Üchinchi bölüm •••• 73-küy •••• Xatalashqinini tonup yétish  
\m
\v 1 Asaf yazghan küy: —  
\b  
\m Derweqe Xuda Israilgha,  
\m Qelbi sap bolghanlargha méhribandur;   
\m
\v 2 Lékin özüm bolsam, putliship yiqilip chüshüshke tasla qaldim;  
\m Ayaghlirim téyilip ketkili qil qaldi;   
\m
\v 3 Chünki rezillerning ronaq tapqanliqini körüp,  
\m Hakawurlargha heset qildim;\x + \xo 73:3 \xt Ayup 21:7-15; Zeb. 37:1; Yer. 12:1, 2\x*   
\m
\v 4 Chünki ular ölümide azablar tartmaydu,  
\m Eksiche téni mezmut we saghlam turidu.\f □ \fr 73:4 \ft \+bd «Chünki ular ölümide azablar tartmaydu, eksiche téni mezmut we saghlam turidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Chünki ularda tartqan azablar yoq, ular téni mezmut we saghlamdur».\f*   
\m
\v 5 Ular insan’gha xas japani körmeydu,  
\m Yaki xeqlerdek balayi’apetke uchrimaydu.   
\m
\v 6 Shunga meghrurluq marjandek ulargha ésilidu,  
\m Zorluq-zomigerlik tondek ulargha chaplishidu.   
\m
\v 7 Ular semrip ketkenlikidin közliri tompiyip chiqti;  
\m Ularning qelbidiki xiyaletler heddidin éship kétidu.   
\m
\v 8 Bashqilarni mesxire qilip zeherlik sözleydu;  
\m Halini üstün qilip diwinip, doq qilidu.   
\m
\v 9 Ular aghzini pelekke qoyidu,  
\m Ularning tilliri yer yüzini kézip yüridu.   
\m
\v 10 Shunga \add Xudaning\add* xelqi mushulargha mayil bolup,  
\m Ularning dégenlirini su ichkendek axirighiche ichip: —   
\m
\v 11 «Tengri qandaq bileleytti?»,  
\m «Hemmidin Aliy Bolghuchida bilim barmu?» — deydu.   
\m
\v 12 Mana bular rezillerdur;  
\m Ular bu dunyada rahet-paraghetni köridu,  
\m Bayliqlarni toplaydu.   
\m
\v 13 «Ah, heqiqeten bikardin-bikar könglümni paklanduruptimen,  
\m Gunahsiz turup qolumni artuqche yuyup keptimen;   
\m
\v 14 Bikargha kün boyi japa chékiptimen;  
\m Shundimu her seherde \add wijdanning\add* eyibige uchrap keldim!».   
\m
\v 15 Biraq men: — «Bundaq \add désem\add*,  
\m Bu dewrdiki perzentliringge asiyliq qilghan bolmamdimen?» — dédim.\f □ \fr 73:15 \ft \+bd «Bundaq désem, bu dewrdiki perzentliringge asiyliq qilghan bolmamdimen?»\+bd* — Asaf Xudadin aghrinip, gumanlirini shundaq op’ochuq éytishning aqiwitini oylawatidu. Özining bundaq déyishi étiqadi ajizlargha nisbeten «asiyliq» hem ularni étiqadida putlashturidighan ish, dep qaraydu.\f*   
\m
\v 16 Ularni kallamdin ötküzey désem,  
\m Közümge shundaq éghir köründi.   
\m
\v 17 Tengrining muqeddes jaylirigha kirgüche shundaq oylidim;  
\m Kirgendila \add yamanlarning\add* aqiwitini chüshendim.   
\m
\v 18 Derweqe Sen ularni téyilghaq yerlerge orunlashturisen,  
\m Ularni yiqitip pare-pare qiliwétisen.   
\m
\v 19 Ular közni yumup achquchila shunche parakende bolidu,  
\m Dehshetler ularni bésip yoqitidu!   
\m
\v 20 Sen i Reb, chüshtin oyghan’ghandek oyghinip,  
\m Ornungdin turup ularning siyaqini közge ilmaysen.   
\m
\v 21 Yüreklirim qaynap,  
\m Ichlirim sanjilghandek bolghan chaghda,   
\m
\v 22 Özümni héchnéme bilmeydighan bir hamaqet,  
\m Aldingda bir haywan ikenlikimni bilip yettim.   
\m
\v 23 Halbuki, men hemishe Sen bilen bille;  
\m Sen méni ong qolumdin tutup yöliding;   
\m
\v 24 Öz nesiheting bilen méni yétekleysen,  
\m Shan-sheripngni namayan qilghandin kéyin,  
\m Axirida Sen méni özüngge qobul qilisen.   
\m
\v 25 Ershte Sendin bashqa méning kimim bar?  
\m Yer yüzide bolsa Sendin bashqa héchkimge intizar emesmen.   
\m
\v 26 Etlirim hem qelbim zeiplishidu,  
\m Lékin Xuda qelbimdiki qoram tash hem menggülük nésiwemdur!   
\m
\v 27 Chünki mana, Sendin yiraq turghanlar halak bolidu;  
\m Wapasizliq qilghan pahishe ayaldek Sendin waz kechkenlerning herbirini yoqitisen.   
\m
\v 28 Biraq men üchün, Xudagha yéqinlishish ewzeldur!  
\m Uning barliq qilghan ishlirini jakarlash üchün,  
\m Reb Perwerdigarni tayanchim qildim.\f □ \fr 73:28 \ft \+bd «Uning barliq qilghan ishlirini jakarlash üchün,...»\+bd* — ibraniy tilida: «Séning uning barliq qilghan ishlirini jakarlash üchün,...».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 74
\s1 74-küy •••• Tajawuzchiliqqa uchrighan chaghdiki azabliq dua  
\m
\v 1 Asaf yazghan «Masqil»: —  
\m I Xuda, Sen némishqa menggüge bizni tashliwetting?  
\m Némishqa ghezipingni tütün chiqarghandek Öz yayliqingdiki qoyliringgha chiqirisen?\f □ \fr 74:1 \ft \+bd «I Xuda, Sen némishqa menggüge bizni tashliwetting? Némishqa ghezipingni tütün chiqarghandek Öz yayliqingdiki qoyliringgha chiqirisen?»\+bd* — bu küy belkim Babil padishahi Néboqadnisar miladiyedin ilgiriki 597-yili Yérusalémni, jümlidin muqeddes ibadetxanini weyran qilip, köp Israillarni esirge élip Babilgha sürgün qilghandin kéyin yézilghan.\f*   
\m
\v 2 Özüng rene tölep azad qilghan jamaitingni,  
\m Yeni Öz mirasing bolushqa qedimde ulargha hemjemet bolup qutquzghan qebilini,  
\m Özüng makan qilghan Zion téghini yadinggha keltürgeysen!   
\m
\v 3 Qedemliringni mushu menggülük xarabliqlargha qaratqaysen,  
\m Düshmenler muqeddes jayingda gumran qilghan barliq nersilerge \add qarighaysen\add*;   
\m
\v 4 Reqibliring jamaetgahingning otturisida hör-pör qilidu;  
\m Möjizatlar saqlan’ghan orun’gha ular öz tughlirini tikti. \f □ \fr 74:4 \ft \+bd «möjizatlar saqlan’ghan orun’gha ular (düshmenler) öz tughlirini tikti»\+bd* — Xudaning ibadexanidiki «muqeddes jay»ida Israil xelqining tarixidiki birnechche «möjizatlar» saqlinip kelgenidi. Mesilen, Musa peyghember dewridiki ««manna»gha tolghan altun qacha», «Harunning bixlighan hasisi» qatarliqlar. Bularni weyran qilip, düshmenler ashu yerde öz tughlirini tikti. Ibraniy tilida «tugh» we «karamet» dégen sözler birla söz bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 5 Herbiri özlirini körsitiship, palta oynitip orman kesküchidek,   
\m
\v 6 Ular hazir \add muqeddes jayingdiki\add* neqishlerni ala qoymay, palta-bolqilar bilen chéqiwetti;   
\m
\v 7 Ular muqeddes jayinggha ot qoydi;  
\m Öz namingdiki makanni bulghap, yer bilen teng qiliwetti. \x + \xo 74:7 \xt 2Pad. 25:9\x*   
\m
\v 8 Ular könglide: «Biz bularning hemmisini yoqitayli» dep,  
\m Tengrining zémindiki jamaetgahlirining herbirini köydürüwetti.\f □ \fr 74:8 \ft \+bd «Ular könglide: «Biz bularning hemmisini yoqitayli» dep, Tengrining zémindiki jamaetgahlirining herbirini köydürüwetti»\+bd* — Xudaning peqet birla (Sulayman qurghan) ibadetxanisi bar idi. Biraq uningdin ilgirimu Xudagha ibadet qilidighan jaylar mewjut idi — mesilen: «Shiloh» dégen jayda «muqeddes chédir» bar idi («Ye.» 18:1). Xudaning namini yoqitish üchün düshmenler bularning hemmisini köydürüwetti.\f*   
\m
\v 9 Bizge esletme bolghan möjizatlarni héch körelmeymiz;  
\m Peyghemberlermu kelmeske ketti;  
\m Arimizdimu bu ishlarning qachan’ghiche bolidighanliqini bilidighan birsi yoqtur. \f □ \fr 74:9 \ft \+bd «Peyghemberlermu kelmeske ketti»\+bd* — Babil padishahi Néboqadnisar Daniyal hem Ezakiyal peyghemberlerni sürgün qilip Babilgha baldur élip ketkenidi. Yeremiya peyghember bolsa bir türküm lükchekler teripidin Misirgha élip kétilgenidi.\f*   
\m
\v 10 Qachan’ghiche, i Xuda, reqibing Séni mesxire qilidu?  
\m Düshmen namingni menggüge haqaretlemdu?   
\m
\v 11 Sen qolungni, yeni ong qolungni némishqa tartiwalisen?  
\m Qolungni qoynungdin élip, ularni yoqatqaysen!   
\m
\v 12 Biraq Xuda qedimdin padishahim bolup kelgen,  
\m Yer yüzining otturisida qutquzushlarni élip barghuchi Udur.\f □ \fr 74:12 \ft \+bd «Yer yüzining otturisida qutquzushlarni élip barghuchi Udur»\+bd* — «yer yüzining otturisi» belkim «ottura sherq»ni körsitishi mumkin.\f*   
\m
\v 13 Sen déngiz süyini küchüng bilen böldung,  
\m Sulardiki ejdihalarning bashlirini yarding. \x + \xo 74:13 \xt Mis. 14:21-31\x*   
\m
\v 14 Déngizdiki léwiatanning bashlirini chéqip,  
\m Uning göshini ozuq qilip chöldiki yawayilargha bölüp berding. \f □ \fr 74:14 \ft \+bd «Déngizdiki léwiatanning bashlirini chéqip,...»\+bd* — «léwiatan» déngiz chongqur tektide yashaydighan qorqunchluq ejdihagha oxshap kétidighan haywan. Töwendiki izahatni, «Tebirler»nimu körüng. \+bd «...Uning göshini ozuq qilip chöldiki yawayilargha bölüp berding»\+bd* — «ejdihalar» (13-ayet) hem «léwiatan» — shübhisizki, bu yerde jin-sheytanlarning küch-qudretlirini körsitidu. Xuda Israilni Misirdin azad qilghanda, u mushu qudretler üstidin ghelibe qildi. Mushu ayet boyiche «léwiatan»ning béshi köp bolidu. Injil «Wehiy» qismida uning béshi yette ikenliki körsitilidu. Tewrat «Ayup» 41-bab, 1-ayettiki, «Yesh,» 27:1-ayettiki izahatlirimizni hem Injildiki «Wehiy» 12- hem 13-bablarni körüng.\f*   
\m
\v 15 Yerni yérip bulaqlarni, ériqlarni aqquzdung,  
\m Sen toxtimay éqiwatqan deryalarni qurutuwetting. \f □ \fr 74:15 \ft \+bd «Yerni yérip bulaqlarni, ériqlarni aqquzdung, Sen toxtimay éqiwatqan deryalarni qurutuwetting»\+bd* — mushu weqelerning tepsilatlirini chüshinish üchün, Tewrattiki «Misirdin chiqish» hem «Yeshua» dégen qisimlarni körüng.\f*  \x + \xo 74:15 \xt Mis. 17:5, 6; Chöl. 20:11; Ye. 3:13; Zeb. 105:41; Yesh. 48:21\x*   
\m
\v 16 Kün Séning, tünmu Séningkidur;  
\m Ay bilen quyashni orunlashturdung. \x + \xo 74:16 \xt Yar. 1:14-19\x*   
\m
\v 17 Yer yüzining chégralirini belgiliding;  
\m Yaz bilen qishni — Sen shekillendürdüng.   
\m
\v 18 Shuni ésingde tutqaysen, i Perwerdigar: —  
\m Bir düshmen Séni mesxire qildi,  
\m Hamaqet bir xelq namingni haqaretlidi.   
\m
\v 19 Paxtikingni yirtquch haywanlargha tutup bermigeysen;  
\m Ézilgen möminliringning hayatini menggü untumighaysen.   
\m
\v 20 Öz ehdengge qarighaysen,  
\m Chünki zémindiki qarangghu bulung-puchqaqlar zorluq-zumbuluqning turalghuliri bilen toldi.   
\m
\v 21 Ézilgüchilerni nomus bilen yandurmighaysen;  
\m Ézilgenler, yoqsullar namingni medhiyiligey.   
\m
\v 22 Ornungdin turghin, i Xuda,  
\m Öz dewayingni sorighaysen;  
\m Hamaqet kishining Özüngni kün boyi mesxire qiliwatqinini ésingde tutqaysen.   
\m
\v 23 Düshmenliringning chuqanlirini untumighaysen;  
\m Sanga qarshi qozghalghanlarning dawrangliri toxtimay kötürülmekte.   
\b  
\b  
\m  
\c 75
\s1 75-küy •••• Adil soraqchi Xuda  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha «Halak qilmighaysen» dégen ahangda oqulsun dep tapshurulghan, Asafning küy-naxshisi: —  
\b  
\m Sanga teshekkür éytimiz, i Xuda, teshekkür éytimiz!  
\m Chünki naming bizge yéqindur;  
\m Buni, qilghan karametliring ispatlap jakarlaydu.   
\m
\v 2 \add Menki Perwerdigar\add*: — «Men békitken waqitni ixtiyarimgha alghinimda,  
\m Adalet bilen soraq qilimen;   
\m
\v 3 Yer hem yerning üstide turuwatqanlar tewrinip tursimu,  
\m Uning tüwrüklirini turghuzghuchi Özümdurmen» — dédi.  
\m Sélah.   
\m
\v 4 Maxtan’ghanlargha: — «Maxtanmanglar»,  
\m Hem rezillerge «Münggüzüngni kötürme» — dédim; \f □ \fr 75:4 \ft \+bd «Münggüzüngni yuqiri kötürme»\+bd* — Tewratta, «münggüz»ler köp hallarda ademlerning abruy-shöhriti yaki küch-qudritini bildüridu. Bu ademning béshidin ösken münggüz emes, elwette!\f*   
\m
\v 5  «Münggüzüngni yuqiri kötürme;  
\m Boynungni qattiq qilip ghadiyip sözlime!»   
\m
\v 6 Chünki kötürülüsh sherqtin yaki gherbtin emes,  
\m Yaki jenubtinmu kelmeydu; \f □ \fr 75:6 \ft \+bd «... jenubtin emes»\+bd* — yaki «(jenubtiki) chöl-bayawandin emes».\f*   
\m
\v 7 Chünki Xuda sotchidur;  
\m U birsini kötüridu, birsini chüshüridu.   
\m
\v 8 Chünki Perwerdigarning qolida bir qedeh turidu;  
\m Uningdiki sharab köpüklishiwatidu;  
\m U ebjesh sharab bilen toldi;  
\m Xuda uningdin tökidu;  
\m Derweqe yer yüzidiki barliq reziller uning dughini qoymay ichiwétidu;   
\m
\v 9 Men bolsam, menggüge guwahliq bérimen: —  
\m Yaqupning Xudasigha küylerni éytimen.   
\m
\v 10 «Men rezillerning münggüzlirining hemmisini késip tashlaymen;  
\m Biraq heqqaniylarning münggüzliri kötürülidu!».\f □ \fr 75:10 \ft \+bd «Men rezillerning münggüzlirining hemmisini késip tashlaymen; biraq heqqaniylarning münggüzliri kötürülidu!»\+bd* — sözligüchi (mushu 10-ayette) Xudaning Özi yaki Dawut padishahning ewladi bolghan Mesih bolsa kérek.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 76
\s1 76-küy •••• Perwerdigar ellerdin hésab alidu  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha, tarliq sazlarda chélinsun dep tapshurulghan, Asafning küy-naxshisi: —  
\m Yehudada Xuda tonulghandur;  
\m Uning nami Israilda ulughdur.   
\m
\v 2 Uning panahiy jayi Salémda,  
\m Zion téghida Uning makani bar. \f □ \fr 76:2 \ft \+bd «Uning panahiy jayi Salémda»\+bd* — ibraniy tilida: «Uning uwisi Salémda». Bu söz belkim Xudani shirgha oshitidu. Tewrattiki «Hoshiya» dégen qisimda Xuda «Yehudaning shiri» dep atilidu. \+bd «Salém»\+bd* — «Yérusalém»ning qisqartip éytilishi.\f*   
\m
\v 3 U yerde U otluq oqlarni,  
\m Qalqan, qilich hem jeng qorallirini chéqip tashlidi.  
\m Sélah.   
\m
\v 4 Özüng ow-olja taghliridin neqeder shereplik, neqeder elasen!\f □ \fr 76:4 \ft \+bd «ow-olja taghliri»\+bd* — belkim top-top döwilen’gen ow-oljilarni körsitidu.\f*   
\m
\v 5 Baturlar bulandi;  
\m Ular uzun uyqugha ketti;  
\m Palwanlarning héchqaysisi öz qolini kötürelmidi.   
\m
\v 6 Séning eyiblishing bilen, i Yaqupning Xudasi,  
\m Jeng harwisi hem atlar ölüktek uxlitildi.   
\m
\v 7 Sendin, Sendin qorqush kérektur;  
\m Ghezeplen’giningde kim aldingda turalisun?   
\m
\v 8-9 Yer yüzidiki barliq yawash möminlerni qutquzush üchün,  
\m Sen Xuda soraq qilishqa ornungdin turghan waqtingda,  
\m Asmandin hökümni chiqirip anglatquzdung;  
\m Yer bolsa wehimige chüshüp, süküt qildi.  
\m Sélah.   
\m
\v 10 Chünki insanlarning qehri Sanga shöhret keltüridu;  
\m Ularning qalghan qehri Sanga belwagh bolidu.\f □ \fr 76:10 \ft \+bd «Insanlarning qehri Sanga shöhret keltüridu; ularning qalghan qehri Sanga belwagh bolidu»\+bd* — bu sirliq söz belkim (1) Xuda insanning barliq asiyliq-qarshilishishlirini axirida Özining shöhritige hem muddialirigha aylanduridu; (2) insanlarning Öz qehri özige keltürgen külpetler yénik bolup qalghan bolsa, «qalghan qehr»ni Xuda Özi toluqlap jazalirini éghirlashturidu.\f*   
\m
\v 11 Perwerdigar Xudayinglargha qesem qilip, emel qilinglar;  
\m Uning etrapidiki yurttikiler qorqushi kérek bolghuchigha hediyeler sunsun;   
\m
\v 12 U emirlerningmu rohini sunduridu;  
\m U yer yüzidiki padishahlargha dehshetliktur.   
\b  
\b  
\m  
\c 77
\s1 77-küy •••• Derdmen derdini töküp teselli tapidu  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan, Asaf yazghan küy: —  
\b  
\m Awazim Xudagha kötürüldi, men peryad qilimen;  
\m Awazim Xudagha kötürüldi, U manga qulaq salidu. \f □ \fr 77:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshi Yedutun’gha tapshurulghan, Asaf yazghan küy...»\+bd* — «Yedutun» Dawut peyghember «medhiye xori»ning béshi dep békitken, Yedutun isimlik bir kishini körsitidu («1Tar.» 16:41ni körüng). 
\fp  Yene birxil terjimisi: «Neghmichilerning béshigha tapshurulghan, «Yedutun» (medhiyilesh dégen menide) ahangida oqulsun dep, Asaf yazghan küy...».\f*   
\m
\v 2 Béshimgha kün chüshkende, men Rebni izdidim;  
\m Kéchiche qolumni \add duagha\add* kötürüp, bosh qoymidim;  
\m Jénim tesellini xalimay ret qildi.   
\m
\v 3 Men Xudani eslep séghindim, ah-zar qildim;  
\m Séghinip oylinip, rohim parakende boldi.  
\m Sélah.   
\m
\v 4 Sen méning közümni yumdurmiding;  
\m Chongqur gheshlik ilkide bolghanliqimdin sözliyelmeyttim.   
\m
\v 5 Men: «Kona zamandiki künlerni,  
\m Qedimki yillarni xiyal qilimen;   
\m
\v 6 Kéchilerde éytqan naxshamni esleymen;  
\m Könglümde chongqur xiyal sürimen» — \add dédim\add*;  
\m Rohim intilip izdimekte idi;   
\m
\v 7 — «Reb menggüge tashliwétemdu?  
\m U qaytidin iltipat körsetmemdu?   
\m
\v 8 Uning özgermes muhebbiti emdi menggüge tügep kettimu?  
\m Uning wedisi ewladtin-ewladqiche inawetsiz bolamdu?   
\m
\v 9 Tengri méhir-shepqitini körsitishni üntudimu?  
\m U ghezeplinip Öz rehimdilliqini toxtitiwettimu?».  
\m Sélah.   
\m
\v 10-11 Andin men mundaq dédim: — «Bundaq désem bolmaydu, bu \add étiqadimning\add* ajizliqi emesmu!  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchining ong qolining yillirini,  
\m Yeni Yahning qilghanlirini — yad étimen;  
\m Qedimdin buyanqi karametliringni esleymen.   
\m
\v 12 Séning barliq ishligenliring üstide séghinip oylinimen;  
\m Séning qilghanliring üstide istiqamet qilimen;   
\m
\v 13 I Xuda, yolung bolsa pak-muqeddesliktidur;  
\m Xudadek ulugh bir ilah barmidur?   
\m
\v 14 Möjiziler Yaratquchi Ilahdursen;  
\m El-milletler ara Sen küchüngni namayan qilding.   
\m
\v 15 Öz biliking bilen Öz xelqingni,  
\m Yeni Yaqup we Yüsüpning perzentlirini hörlükke chiqarghansen;  
\m Sélah.\f □ \fr 77:15 \ft \+bd «Öz biliking bilen... Yaqup we Yüsüpning perzentlirini hörlükke chiqarghansen»\+bd* — ibraniy tilidiki péilning (gaal) mushu yerde: «Yaqup we Yüsüpning perzentlirige hemjemet bolup, hörlükke chiqarghansen» dégen toluq menini bildüridu. «Gaal» we «goél» toghruluq «Tebirler»ni körüng.\f*  \x + \xo 77:15 \xt Mis. 15:11\x*   
\m
\v 16 Sular Séni kördi, i Xuda, sular Séni kördi;  
\m Titrek ularni basti,  
\m Déngiz tegliri patiparaq boldi.\f □ \fr 77:16 \ft \+bd «Sular Séni kördi, i Xuda, sular Séni kördi; titrek ularni basti, déngiz tegliri patiparaq boldi»\+bd* — Asaf hazir «Misirdin chiqish»tiki ishlarni esleydu. «Sular» bu yerde Israillar möjize bilen ötken «Qizil déngiz»ni, andin Iordan deryasini körsitidu.\f*   
\m
\v 17 Qara bulutlar sularni töküwetti;  
\m Asmanlar zor sadasini anglatti;  
\m Berheq, Séning oqliring terep-terepke étildi.\x + \xo 77:17 \xt Mis. 14:21\x*   
\m
\v 18 Güldürmamangning awazi qara quyunda idi,  
\m Chaqmaqlar jahanni yorutti;  
\m Yer yüzi alaqzade bolup tewrendi. \x + \xo 77:18 \xt Mis. 14:24\x*   
\m
\v 19 Séning yolung okyan-déngizlarda,  
\m Qedemliring chongqur sulardidur,  
\m Ayagh izliringni tapqili bolmaydu.   
\m
\v 20 Sen qoy padisini baqqandek,  
\m Musa we Harunning qoli bilen Öz xelqingni yétekliding».\x + \xo 77:20 \xt Zeb. 78:53; 80:2; Hab. 3:15; Mar. 6:48; Yuh. 6:19\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 78
\s1 78-küy •••• Tarixning tépishmaqliri •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Asaf yazghan «Masqil»: —  
\m I Méning xelqim, telimimni anglanglar,  
\m Aghzimdiki sözlerge qulaq sélinglar. \f □ \fr 78:1 \ft \+bd «I Méning xelqim, telimimni anglanglar... qedimki tépishmaqlarni élan qilimen (2-ayet)»\+bd* — oqurmenler bu küy körsetken weqelerni Tewrattiki «Misirdin chiqish», «Chöl-bayawandiki seper», «Batur hakimlar» hem «Samuil (1)», «Samuil (2)» dégen qisimlardin tapalaydu.\f*   
\m
\v 2 Men aghzimni bir temsil bilen achimen,  
\m Qedimki tépishmaqlarni élan qilimen.\f □ \fr 78:2 \ft \+bd «... qedimki tépishmaqlarni élan qilimen»\+bd* — «tépishmaqlar» toghruluq 1-ayettiki ishahatni körüng.\f*  \x + \xo 78:2 \xt Zeb. 49:5; Mat. 13:35\x*   
\m
\v 3 Biz bularni anglighan, bilgen,  
\m Ata-bowilirimiz ularni bizge éytip bergen.   
\m
\v 4 Biz bularni ularning ewladliridin yoshurmaymiz,  
\m Kélidighan dewrge Perwerdigarning medhiyilirini,  
\m Uning küch-qudritini,  
\m Uning qilghan karamet ishlirini bayan qilimiz.   
\m
\v 5 Chünki U Yaqupta bir agah-guwahni békitken,  
\m Israilda bir qanunni ornatqan;  
\m U ata-bowilirimizgha bularni öz perzentlirige ögitishni buyrughan;\x + \xo 78:5 \xt Qan. 4:9; 6:7\x*   
\m
\v 6 Shundaq qilip kéler dewr,  
\m Yeni tughulidighan balilarmu bularni bilsun,  
\m Ularmu ornidin turup öz balilirigha bularni ögetsun;   
\m
\v 7 Perzentliri ümidini Xudagha baghlisun,  
\m Tengrining qilghanlirini untumisun,  
\m Belki Uning emrlirige kirsun;   
\m
\v 8 Ular ata-bowilirigha oxshimisun dep,  
\m Yeni jahil hem asiy bir dewr,  
\m Öz qelbini durus qilmighan,  
\m Rohi Tengrige wapaliqta turmighan bir dewrge oxshimisun dep, U shundaq \add buyrughandur\add*.\x + \xo 78:8 \xt Mis. 32:9; 33:3, 5; 34:9; Qan. 9:6, 13; 31:27\x*   
\m
\v 9 Mana Efraimning ewladliri,  
\m Qorallan’ghan oqyachilar bolsimu,  
\m Jeng künide septin yandi.   
\m
\v 10 Ular Xudaning ehdisini tutmidi,  
\m Belki Uning Tewrat-qanunida méngishni ret qildi.   
\m
\v 11 Ular Uning qilghanlirini,  
\m Özlirige körsetken karametlirini untudi.   
\m
\v 12 U Misirning zéminida, Zoanning dalasida,  
\m Ularning ata-bowilirining köz aldida möjizilerni körsetkenidi;   
\m
\v 13 U déngizni bölüwétip,  
\m Ularni otturisidin ötküzgen;  
\m Sularni döwe-döwe qilip tiklidi.\x + \xo 78:13 \xt Mis. 14:21\x*   
\m
\v 14 U kündüzde bulut bilen,  
\m Kéchide ot nuri bilen ularni yéteklidi.\x + \xo 78:14 \xt Mis. 13:21; Zeb. 105:39\x*   
\m
\v 15 Chöl-bayawanda tashlarni yériwetti,  
\m Chongqur surlardin urghup chiqqandek ichimlikni mol qildi;\x + \xo 78:15 \xt Mis. 17:6; Chöl. 20:11; Zeb. 105:41; 1Kor. 10:4\x*   
\m
\v 16 U xada tashtin östeng-éqinlarni hasil qildi,  
\m Suni deryalardek aqquzdi.   
\m
\v 17 Biraq ular yene Uning aldida gunah qiliwerdi,  
\m Chölde Hemmidin Aliy Bolghuchigha asiyliq qildi.   
\m
\v 18 Ular könglide Tengrini sinidi,  
\m Nepsini qandurushqa yémeklikni telep qildi.   
\m
\v 19 Ular Xudani haqaretlep: — «Tengri chöl-deshtte dastixan salalamdu?\x + \xo 78:19 \xt Chöl. 11:1, 4\x*   
\m
\v 20 Mana U qoram tashni uruwidi,  
\m Sular urghup,  
\m Éqinlar bulaqtek téship chiqti;  
\m Emdi U bizge nanmu bérelemdu?  
\m Öz xelqini gösh bilen teminliyelemdu?» — déyishti.\f □ \fr 78:20 \ft \+bd «Ular... (yeni xelq) mana U qoram tashni uruwidi, sular urghup, éqinlar bulaqtek téship chiqti; emdi u bizge nanmu bérelemdu?» — déyishti»\+bd* — bu weqe Tewrat, «Chöl.» 11-babta bayan qilin’ghan.\f*  \x + \xo 78:20 \xt Mis. 17:6; Chöl. 20:11\x*   
\m
\v 21 Shuning bilen Perwerdigar anglap, ghezeplendi;  
\m Yaqupqa ot tutashti,  
\m Israilgha achchiqi kötürüldi; \x + \xo 78:21 \xt Chöl. 11\x*   
\m
\v 22 Chünki ular Xudagha ishenmidi,  
\m Uning nijatliqigha ular tayanmidi,   
\m
\v 23 U ershtin bulutlarni buyrup,  
\m Asman derwazilirini achqanidi;   
\m
\v 24 U ular üstige «manna»ni yaghdurup,  
\m Ulargha ershtiki ashliqni bergenidi;\f □ \fr 78:24 \ft \+bd «U ular üstige «manna»ni yaghdurup, ulargha ershtiki ashliqni bergenidi»\+bd* — «manna» asmandin chüshidighan birxil ash idi. «Mis.» 16-babni körüng.\f*  \x + \xo 78:24 \xt Mis. 16:14\x*   
\m
\v 25 Shuning bilen insanlar küch igilirining nénini yégenidi;  
\m U ulargha qan’ghuche ozuqni ewetkenidi. \f □ \fr 78:25 \ft \+bd «... Insanlar küch igilirining nénini yégenidi»\+bd* — « «küch igiliri» shübhisizki, perishtilerni körsitidu.\f*  \x + \xo 78:25 \xt Yuh. 6:31; 1Kor. 10:3\x*   
\m
\v 26 Emdi U asmanda sherq shamili chiqirip,  
\m Küchi bilen jenub shamilinimu élip keldi; \x + \xo 78:26 \xt Chöl. 11:31\x*   
\m
\v 27 U göshni chang-tozandek ular üstige chüshürdi,  
\m Déngizlar sahilidiki qumlardek uchar-qanatlarni yaghdurdi.   
\m
\v 28 U bularni ularning bargahining otturisigha,  
\m Chédirlirining etrapigha chüshürdi.   
\m
\v 29 Ular bolushiche yep toyushti,  
\m Chünki ularning nepsi tartqinini \add Xuda\add* ulargha keltürgenidi.   
\m
\v 30 Lékin ular nepsi tartqinidin téxi zérikmeyla,  
\m Göshni éghizlirida téxi chaynawatqinidila,   
\m
\v 31 Xudaning ghezipi ulargha qarita qozghaldi;  
\m U ulardin eng qametliklirini qiriwetti,  
\m Israilning serxil yashlirini yerge uruwetti.\x + \xo 78:31 \xt Chöl. 11:33; 1Kor. 10:5\x*   
\m
\v 32 Mana, shundaq bolsimu,  
\m Ular yenila dawamliq gunah qiliwerdi,  
\m Uning möjizilirige téxichila ishenmidi;   
\m
\v 33 Shunga U ularning künlirini bihudilikte,  
\m Yillirini dekke-dükkilik ichide tügetküzdi.   
\m
\v 34 U ularni öltürgili turghanda,  
\m Andin ular Uni izdidi;  
\m Ular yolidin yénip, intilip Tengrini izdidi;   
\m
\v 35 Ular Xudaning ularning uyultéshi ikenlikini,  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchi Tengrining ularning hemjemet-qutquzghuchisi ikenlikini ésige keltürdi.   
\m
\v 36 Biraq ular aghzi bilen Uninggha xushamet qildi,  
\m Tili bilen Uninggha yalghan söz qildi;   
\m
\v 37 Chünki ularning köngli Uninggha sadiq bolmidi,  
\m Ular Uning ehdisini ching tutmidi.   
\m
\v 38 Biraq U yenila rehimdil idi;  
\m Qebihlikini kechürüp, ularni yoqatmidi;  
\m U qayta-qayta Öz ghezipidin yandi,  
\m U qehrini qozghighini bilen hemmini tökmidi.   
\m
\v 39 U ularning peqet et igiliri,  
\m Ketse qaytip kelmes bir nepes ikenlikini yad etti.   
\m
\v 40 Ular chöl-deshtte shunche köp qétim Uning achchiqini keltürdi.  
\m Shunche köp qétim bayawanda könglige azar berdi!   
\m
\v 41 Berheq, ular qaytidin yoldin chetnep Tengrini sinidi,  
\m Israildiki Muqeddes Bolghuchining yürikini zéde qildi.   
\m
\v 42-43 Ular Uning qolini \add eslimidi\add*;  
\m Ularni zomigerning changgilidin hörlükke qutquzghan künini,  
\m Qandaq qilip Misirda karametlerni yaritip,  
\m Zoan dalasida möjizilerni körsetkinini ésidin chiqardi.   
\m
\v 44 U \add Misirliqlarning\add* deryalirini, éqinlirini qan’gha aylandurup,  
\m Ularni ichelmes qilip qoydi;\x + \xo 78:44 \xt Mis. 7:20\x*   
\m
\v 45 Ularning arisigha neshterlik chiwinlarni top-topi bilen ewetti,  
\m Halak qilar paqilarni mangdurdi;\x + \xo 78:45 \xt Mis. 8:2,20\x*   
\m
\v 46 Ularning ziraetlirini képinek qurtlirigha tutup bérip,  
\m Mehsulatlirini chéketkilerge berdi;\x + \xo 78:46 \xt Mis. 10:13\x*   
\m
\v 47 Üzüm tallirini möldür bilen urdurup,  
\m Enjürlirini qiraw bilen üshshütiwetti. \x + \xo 78:47 \xt Mis. 9:23\x*   
\m
\v 48 U kalilirini möldürge soqturup,  
\m Mallirini chaqmaq otlirida \add köydüriwetti\add*.   
\m
\v 49 U ulargha ghezipining dehshetlikini —  
\m Qehrini, achchiqini hem éghir külpetlerni,  
\m Balayi’apet élip kélidighan bir türküm perishtilernimu chüshürdi.   
\m
\v 50 U Öz ghezipi üchün bir yolni tüzlep qoydi;  
\m Ularning jénini ölümdin ayimay,  
\m Belki hayatini wabagha tapshurdi; \x + \xo 78:50 \xt Mis. 9:6\x*   
\m
\v 51 U Misirda barliq tunji tughulghan balilarni,  
\m Hamning chédirlirida ularning ghururi bolghan tunji oghul balilirini qiriwetti.\x + \xo 78:51 \xt Mis. 12:29; Zeb. 105:36\x*   
\m
\v 52 U padichidek Öz xelqini Misirdin seperge atlandurup,  
\m Chöl-bayawandin ularni qoy padisidek bashlap mangdi;   
\m
\v 53 Ularni aman-ésen yétekligechke,  
\m Ular qorqunchtin xaliy bolup mangdi;  
\m Düshmenlirini bolsa, déngiz yutup ketti. \x + \xo 78:53 \xt Mis. 14:27,28; 15:10\x*   
\m
\v 54 U ularni Öz muqeddes zéminining chégrasigha,  
\m Ong qoli igiliwalghan bu taghliqqa élip keldi.   
\m
\v 55 U ellerni ularning aldidin qoghliwétip,  
\m Zémin üstige tana tartquzup ölchep, ulargha teqsim qildi;  
\m Israil qebililirini ularning chédirlirigha olturaqlashturdi.\x + \xo 78:55 \xt Ye. 13:7; Zeb. 136:21,22\x*   
\m
\v 56 Biraq ular Xudani, Hemmidin Aliy Bolghuchini sinap achchiqlandurdi,  
\m Uning tapshurghan guwah-agahlirini tutmidi;   
\m
\v 57 Belki ata-bowliridek yoldin téyip asiyliq qildi,  
\m Xain oqyadek qéyip ketti.   
\m
\v 58 Ular égizlikte qurghan ibadetgahlar bilen Uning ghezipini qozghidi,  
\m Oyma butliri bilen Uning yürikini örtidi.\x + \xo 78:58 \xt Qan. 32:16,21\x*   
\m
\v 59 Xuda ularni anglap ghezeplendi,  
\m Israildin intayin yirgendi.   
\m
\v 60 U Shilohdiki makanini,  
\m Yeni U insan arisida turghan chédirni tashlap ketti,\f □ \fr 78:60 \ft \+bd «U (Reb) Shilohdiki makanini, Yeni U insan arisida turghan chédirni tashlap ketti»\+bd* — 60-66-ayetlerdiki weqeler «1Sam.» 1-6-babta bayan qilin’ghan.\f*   
\m
\v 61 Özining qudret belgisini bulap kétishke,  
\m Shan-sheripini ishghaliyetchilerning qoligha berdi; \f □ \fr 78:61 \ft \+bd «Özining qudret belgisini bulap kétishke, shan-sheripini ishghaliyetchilerning qoligha berdi»\+bd* — bu ayette Xudaning «qudret belgisi» we «shan-sheripi» Uning ehde sanduqini körsitidu.\f*  \x + \xo 78:61 \xt 1Sam. 4:10,11\x*   
\m
\v 62 Öz xelqini qilichqa tapshurdi,  
\m Özining mirasi bolghanlardin intayin ghezeplendi.   
\m
\v 63 Ot ularning yigitlirini yalmidi,  
\m Qizliri toy naxshilirida maxtalmaytti.   
\m
\v 64 Ularning kahinliri qilich astida yiqildi,  
\m Lékin tul xotunliri haza tutmidi.\f □ \fr 78:64 \ft \+bd «Ularning kahinliri qilich astida yiqildi»\+bd* — «kahin» ibadetxanida qurbanliq qilish xizmitide bolghan mexsus xadim.\f*  \x + \xo 78:64 \xt 1Sam. 4:11,18,19\x*   
\m
\v 65 Andin Reb birsi uyqudin oyghandek oyghandi,  
\m Sharabtin jasaretlen’gen palwandek towlidi.   
\m
\v 66 U reqiblirini urup chékindürüp,  
\m Ularni tügimes reswagha qaldurdi. \f □ \fr 78:66 \ft \+bd «U reqiblirini urup chékindürüp...»\+bd* — bu jümle ibraniy tilida ikki bisliq. Ikkinchi menisi «U reqiblirining kasisigha urup,..». Tewrat, «1Sam.» 5-babta, Xuda butperes Filistiyeliklerge waba chüshürüp, ularni buwasirlar bilen qiynidi.\f*  \x + \xo 78:66 \xt 1Sam. 5:6; 6:4\x*   
\m
\v 67 Yüsüpning chédirini shallap, ret qildi;  
\m Efraim qebilisini tallimidi;\f □ \fr 78:67 \ft \+bd «Reb... Yüsüpning chédirini shallap, ret qildi; Efraim qebilisini tallimidi...»\+bd* — 67-72-ayetlerde, Xudaning Dawut peyghemberni Öz xelqining padishahi bolushqa, Zion (Yérusalém)ni Öz muqeddes ibadetxanisining qurulush jayi bolushqa tallash jeryanini bayan qilinidu. Hezriti Dawut bolsa Yüsüp yaki Efraim qebililiridin emes, belki Yehuda qebilisidin idi.\f*   
\m
\v 68 Belki Yehuda qebilisini,  
\m Yaxshi körgen Zion téghini tallidi.   
\m
\v 69 \add Shu yerde\add* muqeddes jayini tagh choqqiliridek,  
\m Yer-zéminni ebediy ornatqandek mezmut bina qildi;   
\m
\v 70 U Öz quli Dawutni tallap,  
\m Uni qoy qotanliridin chaqiriwaldi; \x + \xo 78:70 \xt 1Sam. 16:11; 2Sam. 7:8\x*   
\m
\v 71 Qozilirini émitidighan saghliqlarni egiship béqishtin ayrip,  
\m Uni Öz xelqi Yaqupni, mirasi bolghan Israilni béqishqa chiqardi. \x + \xo 78:71 \xt 2Sam. 5:2; 1Tar. 11:2\x*   
\m
\v 72 Dawut ularni qelbidiki durusluqi bilen baqti,  
\m Qolining epchilliki bilen ularni yéteklidi.   
\b  
\b  
\m  
\c 79
\s1 79-küy •••• Yurtni basqan balayi’apettin kötürülgen nale-zar  
\m
\v 1 Asaf yazghan küy: —  
\b  
\m I Xuda, eller Öz mirasinggha bösüp kirdi;  
\m Ular Séning muqeddes ibadetxanangni bulghidi;  
\m Yérusalémni döwe-döwe xarabilerge aylandurdi. \f □ \fr 79:1 \ft \+bd «I Xuda, eller Öz mirasinggha bösüp kirdi; ular Séning muqeddes ibadetxanangni bulghidi; Yérusalémni döwe-döwe xarabilerge aylandurdi»\+bd* — bu küy Babil padishahi Néboqadnisar miladiyedin ilgiriki 597-yili Yérusalémni, jümlidin muqeddes ibadetxanini weyran qilip, nurghun Israillarni esirge élip Babilgha élip ketkendin kéyin yézilghan bolsa kérek.\f*   
\m
\v 2 Ular qulliringning jesetlirini asmandiki uchar-qanatlargha yem qilip,  
\m Mömin bendiliringning etlirini daladiki haywanatlargha tashlap berdi.   
\m
\v 3 Ular xelqingning qanlirini Yérusalém etrapida sudek aqquzdi,  
\m Jesetlirini kömgili birer ademmu qaldurmidi.   
\m
\v 4 Qoshnilirimiz aldida reswagha qalduq,  
\m Etrapimizdikilerge mesxire we mazaq obyékti bolduq.\x + \xo 79:4 \xt Zeb. 44:14; 80:6\x*   
\m
\v 5 Qachan’ghiche, i Perwerdigar?  
\m Sen menggüge ghezeplinemsen?  
\m Séning yüriking ot bolup örtiniwéremdu? \f □ \fr 79:5 \ft \+bd «Séning yüriking ot bolup örtiniwéremdu? »\+bd* — ibraniy tilida «Séning hesiting ot bolup örtiniwéremdu? ».\f*  \x + \xo 79:5 \xt Zeb. 89:46\x*   
\m
\v 6 Qehringni Séni tonumighan eller üstige,  
\m Namingni bilmigen padishahliqlar üstige tökkeysen! \x + \xo 79:6 \xt Yer. 10:25\x*   
\m
\v 7 Chünki ular Yaqupni yalmap,  
\m Uning makanini xarabilikke aylanduruwetti.   
\m
\v 8 Ata-bowilirimizning qebihliklirini bizge hésablimighaysen;  
\m Rehimdilliqliring bizning yénimizgha chapsan kelgey!  
\m Chünki biz intayin pes ehwalgha chüshürülduq. \x + \xo 79:8 \xt Yesh. 64:8 \x*   
\m
\v 9 Öz namingning shöhriti üchün bizge yardem qilghaysen, i nijatliqimizning Xudasi,  
\m Naming üchün bizni qutquzghaysen, gunahlirimizni kafaret qilip kechürgeysen;   
\m
\v 10 Eller némishqa: «Ularning Xudasi qeyerde?» dep mazaq qilishidu?  
\m Qulliring tökken qan qerzining hésabi eller arisida, köz aldimizda qilinsun.   
\m
\v 11 Esirlerning ah-zarliri aldinggha kelgey;  
\m Bilikingning ulughluqi bilen, ölümge buyrulghanlarni saqlighaysen.   
\m
\v 12 I Reb, yat qoshnilirimizning Sanga qilghan zor haqaritini yette hesse qoshup özlirige,  
\m Yeni ularning ichi-baghrigha qayturghaysen;   
\m
\v 13 Shundaq qilip, Séning xelqing — Özüng baqqan qoyliring bolghan bizler,  
\m Sanga menggüge teshekkürler éytimiz,  
\m Ewladtin ewladqiche Séning medhiyiliringni ayan qilimiz.   
\b  
\b  
\m  
\c 80
\s1 80-küy •••• Xuda yolida yurtning güllinishi üchün dua •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 «Niluperler» dégen ahangda; bir guwahliq; Asaf yazghan küy: —  
\m Qulaq salghaysen, i Israilning padichisi,  
\m Yüsüpni qoy padisidek béqip yétekligüchi;  
\m I kérublar otturisida Olturghuchi,  
\m Nurlan’ghaysen!\f □ \fr 80:1 \ft \+bd «Qulaq salghaysen, i Israilning padichisi, Yüsüpni qoy padisidek béqip yétekligüchi; i kérublar otturisida Olturghuchi, nurlan’ghaysen!»\+bd* — bu küy belkim Israilning jenubiy teripide (jenubiy padishahliqida, yeni «Yehuda»da) miladiyedin ilgiriki 734-722 yillarda yézilghan; shu waqitlarda Asuriye impériyesi Israil shimaliy padishahliqigha bösüp kirip, bulangchiliq qilip, ularning köp ademlirini esirge aldi. Jenubiy padishahliqtiki bir qisim kishiler epsuslinip, shimalidiki qérindishliri üchün dua qilidu. \+bd «kérublar otturisida Olturghuchi»\+bd* — Xudaning muqeddes ibadetxanisidiki «eng muqeddes jay»da ehde sanduqining ikki yénida altundin yasalghan birdin «kérub», yeni küchlük perishtining séymasi turidu. Xuda eslide Öz huzurining bu ikki kérub otturisida bolushigha wede qilghan.\f*   
\m
\v 2 Efraim, Binyamin, Manassehlerning aldida qudritingni qozghighaysen,  
\m Bizlerni qutquzghili kelgeysen!   
\m
\v 3 I Xuda, bizni Öz yéninggha qayturghaysen!  
\m Jamalingning nurini chachqaysen, shunda biz qutquzulimiz!\x + \xo 80:3 \xt Zeb. 4:6; 31:16; 67:1-2; Dan. 9:17\x*   
\m
\v 4 I Perwerdigar, samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda,  
\m Xelqingning dualirigha bolghan gheziping qachan’ghiche yalqunlap turidu?   
\m
\v 5 Sen köz yashlirini ulargha ozuq ornida qilding,  
\m Köz yashlirini qacha-qachilap ulargha ichküzdung.   
\m
\v 6 Bizni qoshnilirimizgha talashqa qoydung;  
\m Düshmenlirimiz bizni mesxire qilishidu.\f □ \fr 80:6 \ft \+bd «Bizni qoshnilirimizgha talashqa qoydung»\+bd* — bezi kona köchürmilerde: — «Sen bizni qoshnimizgha mazaq obyékti qilding» dégen sözler tépilidu.\f*  \x + \xo 80:6 \xt Zeb. 44:13-14; 79:4\x*   
\m
\v 7 I samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda,  
\m Bizni Öz yéninggha qayturghaysen!  
\m Jamalingning nurini chachqaysen, shunda biz qutquzulimiz!   
\m
\v 8 Sen Misirdin bir tüp üzüm köchitini élip kelding;  
\m Yat ellerni heydiwétip, ornigha uni tikting. \x + \xo 80:8 \xt Yesh. 5; Yer. 2:21; Ez. 15; 17:3-10; Yuh. 15:1\x*   
\m
\v 9 Uning aldida yerni keng achting;  
\m U chongqur yiltiz tartip, pütün zémin’gha yéyildi.   
\m
\v 10 Uning sayisi taghlarni qaplidi;  
\m Gholliri qudretlik kédir derexliridek östi;\f □ \fr 80:10 \ft \+bd «qudretlik kédir derexliridek..»\+bd* — yaki «Tengrining kédir derexliridek...».\f*   
\m
\v 11 U shaxlirini déngizghiche,  
\m Pileklirini \add Efrat\add* deryasi boylirighiche uzartti.   
\m
\v 12 Sen némishqa uning qashalirini buzup,  
\m Méwisini ötüp kétiwatqanlarning üzüp élishigha yol qoydung?   
\m
\v 13 Mana ormanliqtiki yawa tongguzlar uni yériwatidu,  
\m Daladiki haywanatlar uningdin ozuqlinidu.   
\m
\v 14 I samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda, Sendin ötünimizki,  
\m Yénimizgha qaytqaysen!  
\m Ershtin halimizgha nezer salghaysen,  
\m Kélip bu üzüm télidin xewer alghaysen!\f □ \fr 80:14 \ft \+bd «... Kélip bu üzüm télidin xewer alghaysen»\+bd* — ibraniy tilida: — «...bu üzüm télini yoqlighaysen» dégen bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 15 Yeni ong qolung tikken bu yiltizdin,  
\m Özüng üchün mezmut yétishtürgen bu oghlungdin xewer alghaysen!   
\m
\v 16 Mana u otta köydürüldi,  
\m Késiwétildi;  
\m Yüzüngdiki tenbihiy qarishingni körüp ular halak bolmaqta;   
\m
\v 17 Qolungni ong qolungdiki ademge,  
\m Yeni Özüng üchün mezmut yétishtürgen Insan oghligha qondurghaysen;\f □ \fr 80:17 \ft \+bd «ong qolungdiki adem... yeni Özüng üchün mezmut yétishtürgen Insan oghli..»\+bd* — «ong qolungdiki adem», «Özüng üchün mezmut yétishtürgen Insan oghli» shübhisizki Mesih toghruluq aldin’ala éytilghan bésharetlik söz.\f*  \x + \xo 80:17 \xt Zeb. 110:1; Dan. 7:13, 14; Mat. 16:27; Ibr. 1:3; 8:1; 10:12; 12:1; 1Pét. 3:22\x*   
\m
\v 18 Shundaq qilghanda biz Sendin hergiz chékinmeymiz;  
\m Bizni yéngilighaysen, shunda biz namingni chaqirip Sanga iltija qilimiz.   
\m
\v 19 I Perwerdigar, samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda,  
\m Bizni Öz yéninggha qayturghaysen!  
\m Jamalingning nurini chachqaysen, shunda biz qutquzulimiz!   
\b  
\b  
\m  
\c 81
\s1 81-küy •••• Héyt-bayramda Xudaning guwah-xitabini Israilgha eslitish  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup «Gittif»ta chélinsun dep, Asaf yazghan küy: —  
\m Küch-quwwitimiz bolghan Xudagha küy éytip yangritinglar,  
\m Yaqupning Xudasigha shadlinip tentene qilinglar! \f □ \fr 81:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshigha tapshurulup «Gittif»ta chélinsun dep, Asaf yazghan küy»\+bd* — ««Gittif»»ning mumkinchiliki bar bir menisi: «Gat shehirining sazi».\f*   
\m
\v 2 Naxshini yangritip, dapni élip,  
\m Yéqimliq chiltar hem rawabni chélinglar!   
\m
\v 3 Yéngi ayda, belgilen’gen waqitta,  
\m Bayram-héyt künimizde naghra-sunay chélinglar!   
\m
\v 4 Chünki bu Israil üchün békitilgen belgilime,  
\m Yaqupning Xudasining bir permanidur.   
\m
\v 5 U Misir zéminida yürüsh qilghanlirida,  
\m (Shu yerde biz chüshenmeydighan bir tilni anglap yürettuq)  
\m U buni Yüsüpke guwah qilip berdi;\f □ \fr 81:5 \ft \+bd «Shu yerde biz chüshenmeydighan bir tilni anglap yürettuq»\+bd* — ibraniy tilida «Shu yerde \+bd men\+bd* chüshenmeydighan bir tilni yürettim» dégen söz bilen ipadilinidu. Bu belkim Xuda Öz xelqige wakaliten sözlishini, ular bilen birge bolushini körsitishi mumkin. \+bd «U buni Yüsüpke guwah qilip berdi»\+bd* — «buni» belkim 3-ayette tilgha élin’ghan héytlarni, shundaqla shu héytlarni sazlar bilen jakarlashni körsetse kérek.\f*   
\m
\v 6 — «Uning mürisini yüktin saqit qildim,  
\m Uning qoli séwet kötürüshtin azad boldi;   
\m
\v 7 Qistaqchiliqta nida qilding,  
\m Men séni azad qildim;  
\m Güldürmama chiqqan mexpiy jaydin sanga jawab berdim;  
\m «Meribah» suliri boyida séni sinidim».  
\m Sélah.\f □ \fr 81:7 \ft \+bd «... «Meribah» suliri boyida séni sinidim»\+bd* — «Meribah» («élishish», «jédel») dégen menide. «Meribah» ikki jayning ismi; shu yerlerde bolghan weqelerning birinchisi Tewrat «Mis.» 17-babta, ikkinchisi «Chöl.» 20-babta xatirilen’gen.\f*   
\m
\v 8 — «Tingsha, xelqim, Men séni guwahlar bilen agahlandurmen;  
\m I Israil, Manga qulaq salsang idi!   
\m
\v 9 Arangda yat ilah bolmisun,  
\m Yat eldiki ilahqa bash egmigin!   
\m
\v 10 Séni Misirdin élip chiqqan Perwerdigar Xudayingdurmen;  
\m Aghzingni yoghan ach, Men uni toldurimen.   
\m
\v 11 — Biraq xelqim sadayimgha qulaq salmidi,  
\m Israilning Manga baghlan’ghusi yoq idi;   
\m
\v 12 Shunga Men ularni öz tersaliqigha qoyuwettim;  
\m Ular öz meslihetliri bilen méngiwéretti.   
\m
\v 13 — Ah, Méning xelqim Manga qulaq salsa idi!  
\m Israil Méning yollirimda yürse idi!   
\m
\v 14 Ularning düshmenlirini tézla égildürer idim,  
\m Qolumni reqiblirige burap, ularni basar idim.   
\m
\v 15 Perwerdigargha nepretlen’güchiler Uning aldida zeipliship boysunar idi;  
\m Ularning shu axiriti menggüge bolatti;   
\m
\v 16 Sanga ash-bughdayning eng ésilini yégüzer idim,  
\m Berheq, qoram tashtin hesel aqquzup séni qandurar idim».\f □ \fr 81:16 \ft \+bd «Sanga ash-bughdayning eng ésilini yégüzer idim»\+bd* — «Sanga ash-bughdayning eng ésilini yégüzer idim».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 82
\s1 82-küy •••• Xudaning aliy soti  
\m
\v 1 Asaf yazghan küy: —  
\m Xuda Öz ilahiy mejliside turup riyasetchilik qilidu,  
\m U ilahlar arisida höküm chiqiridu;\f □ \fr 82:1 \ft \+bd «Xuda Öz ilahiy mejliside turup riyasetchilik qilidu, U ilahlar arisida höküm chiqiridu»\+bd* — bizningche, bu mejliske qatnashqan «ilahlar»ning Xudaning xelqige sotchi bolghan yaki Öz xelqi arisida hoquq-mes’uliyiti bar ademler ikenliki töwendiki ayetlerdin körülidu. Melum jehetlerdin, ular Xudadek ademler üstidin höküm chiqiridu; shuning üchün ular bu mes’uliyetning éghirliqini obdan chüshinishi kérek. \+bd «u ilahlar arisida höküm chiqiridu»\+bd* — bashqa sherhchiler bolsa «ilahlar» dégenni yer yüzidiki padishah-hoquqdarlarni körsitidu, dep qaraydu. Muzu sherhchiler 6-ayettiki «siler ilahlar» dégenni kinayilik söz dep qaraydu; chünki shu dewrdiki padishahlardin köp qismi özlirini «Xuda» dep qaraytti, xelqidin özige ibadet qilishini telep qilatti. Lékin Rebbimizning «Yh.» 10:33-36de éytqan sherhi boyiche, bu sözler kinayilik söz emes; shunga yuqiriqi chüshendürüshimiz toghra, dep qaraymiz.\f*   
\m
\v 2 — Qachan’ghiche siler naheq höküm chiqirisiler,  
\m Qachan’ghiche rezillerge yüz-xatire qilisiler?  
\m Sélah.   
\m
\v 3 Gadaylar we yétim-yésirlarning dewasini soranglar,  
\m Ézilgenler hem hajetmenlerge adaletni körsitinglar;\f □ \fr 82:3 \ft \+bd «...yétim-yésirlarning dewasi»\+bd* — ibraniy tilida «... atisizlarning dewasi».\f*   
\m
\v 4 Miskinler hem namratlarni qutquzunglar,  
\m Ularni rezillerning changgilidin azad qilinglar!\x + \xo 82:4 \xt Pend. 24:11\x*   
\m
\v 5 Ular bularni bilmey we chüshenmey zulmette kézip yürmekte,  
\m Shunga yerning ulliri tewrenmekte.   
\m
\v 6 Men éyttim: — «Siler ilahlarsiler,  
\m Hemminglar Hemmidin Aliy Bolghuchining oghulliri siler;   
\m
\v 7 Shundaq bolsimu siler insan’gha oxshash ölisiler,  
\m Herqandaq emir-begke oxshashla yiqilisiler».\f □ \fr 82:7 \ft \+bd «Shundaq bolsimu siler insan’gha oxshash ölisiler, herqandaq emir-begke oxshashla yiqilisiler»\+bd* — 1-ayet we uningdiki izahatni körüng.\f*   
\m
\v 8 — Turghin, i Xuda, yer-yüzini soraq qilghaysen!  
\m Chünki Sen barliq ellerge waris bolghuchisen!\f □ \fr 82:8 \ft \+bd «Sen barliq ellerge waris qilisen»\+bd* — bu söz belkim Mesihke éytilishi mumkin.\f*  \x + \xo 82:8 \xt Zeb. 2:8; Ibr. 1:2\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 83
\s1 83-küy •••• Düshmenlerning suyiqestliri heqqide dua  
\m
\v 1 Asafning küy-naxshisi: —  
\b  
\m I Xuda, ün chiqarmay turuwalma,  
\m Jim turuwalma, süküt qilip turuwalma, i Tengrim!   
\m
\v 2 Chünki mana, Séning düshmenliring dawrang qilmaqta,  
\m Sanga öchmenler bash kötürmekte.   
\m
\v 3 Ular quwluq bilen Séning xelqingge suyiqest qilidu,  
\m Séning himaye qilip qedirligenliring bilen qarshilishishni meslihetlishidu.   
\m
\v 4 Ular: — «Yürünglar, ularni millet qataridin yoq qilayli!  
\m Israilning nami ikkinchi tilgha élinmisun!» — démekte.   
\m
\v 5 Ular hemnepes, hemdil meslihetleshti;  
\m Ular Sanga qarshi ittipaq tüzdi.   
\m
\v 6 Mana, Édom we Ismaillarning chédirliri,  
\m Moab hem Hagriylar;   
\m
\v 7 Gebal, Ammon, we Amalek;  
\m Filistiye hemde Tur ahaliliri,   
\m
\v 8 Asuriyemu ulargha qoshuldi;  
\m Ular Lut oghullirigha yar-yölek bolup kelgen.  
\m Sélah.\f □ \fr 83:8 \ft \+bd «Ular Lut oghullirigha yar-yölek bolup kelgen»\+bd* — «Lutning oghulliri» Moab we Ammon dégen xelqler bolup shekillen’gen.\f*   
\m
\v 9 Sen Kishon deryasida Midiyaniylargha,  
\m Siséragha we Yabin’gha qandaq taqabil turghan bolsang,  
\m Ularghimu shundaq qilghaysen;   
\m
\v 10 Bular En-Dor yézisida qirilghanidi,  
\m Yer üchün tizek-oghutqa aylan’ghanidi.   
\m
\v 11 Ularning emirlirini Oreb we Zéebke,  
\m Ularning dahiylirini Zebah hem Zalmunnagha oxshash qilghaysen;\f □ \fr 83:11 \ft \+bd «Ularning emirlirini Oreb we Zéebke, Ularning dahiylirini Zebah hem Zalmunnagha oxshash qilghaysen»\+bd* — Siséra, Yabin, (9-ayet) Oreb, Zéeb, Zebah hem Zalmunnagha chétishliq weqelerni bilish üchün «Batur hakimlar» 7-, 8-bablarni körüng.\f*   
\m
\v 12 Chünki ular: «Xudaning chimen-yaylaqlirini özimizge mülük qiliwalayli!» — dep éytqan.   
\m
\v 13 I Xudayim, ularni domilinidighan qamghaqtek,  
\m Shamalda uchurulghan saman kebi soruwetkeysen.   
\m
\v 14 Ot ormanliqqa tutashqan’gha oxshash,  
\m Yalqun taghlarni köydürgen’ge oxshash,   
\m
\v 15 Sen yene ularni borining bilen qoghlighaysen,  
\m Qara quyuning bilen wehimige salghaysen;   
\m
\v 16 Ularning Séning namingni izdishi üchün,  
\m Ularning yüzlirini sherm-haya bilen chömdürgeysen, i Perwerdigar!   
\m
\v 17 Ular nomustin ebediy shermende bolsun,  
\m Jahan’gha reswa bolup yoqitilsun.   
\m
\v 18 Ular bilsunki,  
\m Naming Perwerdigar bolghan Senla pütkül jahandiki Eng Aliy Bolghuchidursen.   
\b  
\b  
\m  
\c 84
\s1 84-küy •••• Perwerdigarning huzurini séghinish  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Gittif»ta chélinsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m Makanliring neqeder ezizdur,  
\m Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar!\f □ \fr 84:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Gittif»ta chélinsun dep»\+bd* — «Gittif»ning mumkinchiliki bar bir menisi: «Gat shehirining sazi».\f*   
\m
\v 2 Jénim Perwerdigarning hoylilirigha teshna bolup,  
\m Séghinip hetta halidin kétidu,  
\m Dilim we etlirim hayat Tengrige telmürüp nida qilidu;\x + \xo 84:2 \xt Zeb. 42:2; 63:1-2\x*   
\m
\v 3 Mana, hetta mubarek quchqachmu bir makanni tapqan,  
\m Qarlighachmu özige hem bala tughidighan uwa yasaydighan jayni tapqan,  
\m — Yeni Séning qurban’gahliringdin,  
\m I samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar,  
\m — Méning Padishahim, méning Xudayim!   
\m
\v 4 Séning öyüngde turuwatqanlar bextliktur!  
\m Ular üzlüksiz Séni medhiyileydu.  
\m Sélah.   
\m
\v 5 Küch-qudriti Sendin bolghan kishi bextliktur —  
\m Qelbide kötürülme yollar bolghanlar;\f □ \fr 84:5 \ft \+bd «...qelbide kötürülme yollar bolghanlar»\+bd* — «kötürülme yollar» — kötürüp yasalghan, Yérusalémgha tawap qilidighan yoluchilar mangidighan yollar bolsa kérek.\f*   
\m
\v 6 Yigha wadisidin ötkende,  
\m Ular uni bulaqliqqa aylandurar;  
\m Berheq, küz yamghurliri uni beriketlerge tolduridu.\f □ \fr 84:6 \ft \+bd «Yigha wadisidin ötkende»\+bd* — «Yigha wadisi» yaki «baka wadisi». Ibraniy tilida «baka» birinchidin «yigha»ni bildüridu, ikkinchidin bir xil üjme derixini bildüridu, yene «yighlaydighan derex» — késilgen bolsa derex süyi yighlighandek chiqidu. Dawut peyghember ikki qétim bir «Baka wadisi» (yeni «Refayim jilghisi»)da ghelibe qildi hem ashu yerde uning üch jan-dosti jénini tewekkül qilip uninggha su élip keldi («2Sam.» 5-, 23-babta). \+bd «küz yamghurliri uni beriketlerge tolduridu»\+bd* — Qanaanda (Pelestinde) küz yamghurliri yerni heydesh, hem uruq sélishqa teyyar qilidu.\f*   
\m
\v 7 Ular küchige-küch ulap méngiwéridu;  
\m Herbiri Zion’gha yétip kélip, Xudaning huzurida hazir bolidu.   
\m
\v 8 I samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar, duayimni anglighaysen;  
\m I Yaqupning Xudasi, qulaq salghaysen!  
\m Sélah.   
\m
\v 9 Qara, i qalqinimiz bolghan Xuda,  
\m Özüng mesih qilghiningning yüzige iltipat bilen qarighin!\f □ \fr 84:9 \ft \+bd «Özüng mesih qilghiningning yüzige iltipat bilen qarighin!»\+bd* — «mesih qilghini», 2-küydiki izahatlarni, shundaqla «Tebirler»nimu körüng.\f*   
\m
\v 10 Chünki Séning hoyliliringda ötken bir kün  
\m Bashqa yerde ötken ming kündin eladur;  
\m Rezillerning chédirliride yashighandin köre,  
\m Xudayimning öyining bosughisida turghinim yaxshidur.\f □ \fr 84:10 \ft \+bd «Xudayimning öyining bosughisida turghinim yaxshidur»\+bd* — yene birxil terjimisi: «Xudayimning öyide ishikbaqar bolghinim yaxshidur».\f*   
\m
\v 11 Perwerdigar Xuda quyash we qalqandur,  
\m Perwerdigar shapaet we shan-shöhret bexsh étidu;  
\m Durus mangghanlardin U herqandaq iltipatni héch ayimaydu;   
\m
\v 12 Samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar,  
\m Bextliktur Sanga tayan’ghan insan!\x + \xo 84:12 \xt Zeb. 2:12; 34:8\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 85
\s1 85-küy •••• Israilning üzül-késil towa qilishi üchün méhir-shepqet telep qilish  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Korahning oghulliri üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m Sen Öz zémininggha iltipat körsitip,  
\m Yaqupni sürgünlüktin qayturghaniding, i Perwerdigar.   
\m
\v 2 Xelqingning qebihlikini kechürüm qilip,  
\m Barliq gunahlirini yapqaniding.  
\m Sélah.   
\m
\v 3 Sen pütün qehringni ichingge qayturuwélip,  
\m Ghezipingning esheddiylikidin yan’ghanidingsen.   
\m
\v 4 Emdi bizni Öz yéninggha qayturghaysen, i nijatliqimiz bolghan Xuda!  
\m Bizge bolghan achchiqinggha hay bergeysen!\f □ \fr 85:4 \ft \+bd «Emdi bizni Öz yéninggha qayturghaysen, i nijatliqimiz bolghan Xuda! Bizge bolghan achchiqinggha hay bergeysen!»\+bd* — Xudaning Israilgha rehimdilliq körsitiwatqinini körüp (3-ayetni körüng), mushu küyning muellipi Xudadin Israilni üzül-késil towa qildurghaysen, ularni Öz yéninggha, shundaqla Öz yurtigha qayturghaysen, dep dua qilishni bashlaydu.\f*   
\m
\v 5 Sen bizge ebediy ghezeplinemsen?  
\m Ewladtin-ewladqiche ghezipingni sozamsen?   
\m
\v 6 Xelqing Özüngdin shadlinishi üchün,  
\m Bizni qaytidin yéngilimamsen?\x + \xo 85:6 \xt Zeb. 71:20; 80:18; 138:7\x*   
\m
\v 7 Bizge özgermes muhebbitingni körsetkeysen, i Perwerdigar,  
\m Bizge nijatliqingni ata qilghaysen!   
\m
\v 8 Tengri Perwerdigarning némilerni deydighanliqigha qulaq salay;  
\m Chünki U Öz xelqige, Öz mömin bendilirige aman-xatirjemlikni sözleydu;  
\m Ular yene hamaqetlikke qaytmisun!   
\m
\v 9 Zéminimizda shan-shöhretning turushi üchün,  
\m Derheqiqet, Uningdin eyminidighanlargha Uning nijatliqi yéqindur;   
\m
\v 10 Özgermes muhebbet we heqiqet özara körüshti;  
\m Heqqaniyet we aman-xatirjemlik bir-birini söyüshti;\f □ \fr 85:10 \ft \+bd «Özgermes muhebbet we heqiqet özara körüshti; heqqaniyet we aman-xatirjemlik bir-birini söyüshti»\+bd* — bu sirliq sözler shübhisizki, Mesihning özini qurbanliq qilghinida, emelge ashuruldi.\f*  \x + \xo 85:10 \xt Ibr. 7:2\x*   
\m
\v 11 Heqiqet yerdin ünüp chiqmaqta,  
\m Heqqaniyet ershlerdin qaraydu.   
\m
\v 12 Perwerdigar beriket béridu,  
\m Zéminimiz hosulini béridu;\x + \xo 85:12 \xt Zeb. 67:6\x*   
\m
\v 13 Heqqaniyet Uning aldida mangidu,  
\m Uning qedemlirige yol hazirlaydu!\f □ \fr 85:13 \ft \+bd «Heqqaniyet Uning aldida mangidu, uning qedemlirige yol hazirlaydu!»\+bd* — yene birxil terjimisi: «Heqqaniyet Uning aldida mangidu, hem özini Uning qedemlirige ornitidu».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 86
\s1 86-küy •••• Yalghuzluqta, qiynalghan künde shapaet tilesh  
\m
\v 1 Dawutning duasi:  
\b  
\m Quliqingni men terepke tutqin, i Perwerdigar, manga jawab bergeysen;  
\m Chünki men ézilgen we hajetmendurmen.   
\m
\v 2 Jénimni saqlighaysen,  
\m Chünki men Sanga mömindurmen;  
\m I Sen Xudayim, Sanga tayan’ghan qulungni qutquzghaysen;   
\m
\v 3 Manga méhir-shepqet körsetkeysen, i Reb,  
\m Chünki men kün boyi Sanga nida qilimen.   
\m
\v 4 Qulungning jénini shad qilghin,  
\m Chünki jénim Sanga telmürüp qaraydu;   
\m
\v 5 Chünki Sen Reb, méhriban, kechürümchan Sen!  
\m Özengge iltija qilghanlarning hemmisige zor méhir-muhebbet körsetküchidursen!   
\m
\v 6 Méning duayimgha qulaq salghin, i Perwerdigar,  
\m Yélinishlirimning sadasini anglighaysen;   
\m
\v 7 Béshimgha kün chüshkende,  
\m Men Sanga iltija qilimen,  
\m Chünki Sen manga jawab bérisen.\x + \xo 86:7 \xt Zeb. 18:6; 50:15; 55:16-17\x*   
\m
\v 8 Ilahlar arisida Séning tengdishing yoqtur, i Reb;  
\m Qilghan ishliringningmu tengdishi yoqtur.\f □ \fr 86:8 \ft \+bd «Ilahlar arisida Séning tengdishing yoqtur, i Reb...»\+bd* — bu ayet «ilahlar»ning heqiqiy mewjut ikenlikini étirap qilmaydu, elwette.\f*  \x + \xo 86:8 \xt Qan. 3:24; Zeb. 136:4\x*   
\m
\v 9 Sen yaratqan barliq eller kélip séning aldingda sejde qilidu, i Reb,  
\m Namingni ulughlaydu.   
\m
\v 10 Chünki Sen nahayiti büyüksen,  
\m Möjizilerni Yaratquchidursen;  
\m Sen Xudadursen, yalghuz Senla.   
\m
\v 11 Öz yolungni manga ögetkeysen, i Perwerdigar,  
\m We Séning heqiqitingde yürimen;  
\m Naminggha hörmet-eyminishte bolushum üchün, qelbimni pütün qilghaysen.\x + \xo 86:11 \xt Zeb. 25:4-5; 27:11; 119:33\x*   
\m
\v 12 Ya Rebbim Xuda, pütün qelbim bilen Séni medhiyileymen,  
\m Ebedil’ebed namingni ulughlaymen.   
\m
\v 13 Chünki manga bolghan méhir-muhebbiting zordur,  
\m Sen tehtisaraning tegliridin jénimni qutquzisen;   
\m
\v 14 I Xuda, tekebburlar manga qarshi kötürüldi,  
\m Esheddiylerning jamaiti jénimni izdimekte,  
\m Ular Séni nezirige almeydu!\x + \xo 86:14 \xt Zeb. 54:3-5\x*   
\m
\v 15 Emma Sen, Reb, rehimdil we shepqetlik Ilahsen,  
\m Asanliqche achchiqlanmaysen,  
\m Méhir-muhebbet hem heqiqet-sadiqliqing téship turidu.\x + \xo 86:15 \xt Mis. 34:6; Chöl. 14:18; Neh. 9:17; Zeb. 103:8; 145:8; Yo. 2:13\x*   
\m
\v 16 Men terepke burulup, shepqet körsetkeysen;  
\m Öz qulunggha küchüngni bergeysen,  
\m Dédikingning oghlini qutquzghaysen!   
\m
\v 17 Manga öchmenlerning uni körüp xijil bolushi üchün,  
\m Iltipatingni körsitidighan bir alametni manga körsetkin;  
\m Chünki Sen Perwerdigar, manga yardem qilding,  
\m Manga teselli bérip kelgensen.   
\b  
\b  
\m  
\c 87
\s1 87-küy •••• Zionning ulughluqi  
\m
\v 1 Korahning oghulliri üchün yézilghan küy-naxsha: —  
\m Uning uli bolsa muqeddes taghlardidur.\f □ \fr 87:1 \ft \+bd «Uning uli bolsa muqeddes taghlardidur»\+bd* — «Uning uli» — Xudaning uli, démek.\f*   
\m
\v 2 Perwerdigar Zionning derwazilirini söyidu,  
\m Yaqupning barliq makan-jayliridinmu ewzel köridu;   
\m
\v 3 Séning sheripingge ulugh ishlar éytilmaqta, i Xudaning shehiri!  
\m Sélah.   
\m
\v 4 «Méni tonup bilgenler arisida Rahab bilen Babilni tilgha alimen;  
\m Mana Filistiye, Tur bilen Éfiopiye;  
\m Mana bu adem shu yerde tughulghan» — deymen.\f □ \fr 87:4 \ft \+bd «... arisida Rahab bilen Babilni tilgha alimen»\+bd* — «Rahab» bu yerde Misirni bildüridu (menisi: «tekebbur». «Yesh.» 30:7ni körüng). \+bd ««Méni tonup bilgenler arisida Rahab bilen Babilni tilgha alimen... mana bu adem shu yerde tughulghan» — deymen»\+bd* — sözligüchi Xuda Özi bolsa kérek.\f*   
\m
\v 5 Berheq, Zion toghruluq shundaq éytilidu: —  
\m «Bu adem, palanchi-pokunchi uningda tughulghan,  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchining Özi uni mustehkemleydu».   
\m
\v 6 Xelq-qowmlarni xatiriliginide Perwerdigar: —  
\m «Bu kishi bu yerde tughulghan» — dep alahide xatirige yézip qoyidu.  
\m Sélah.\f □ \fr 87:6 \ft \+bd ««Bu kishi bu yerde tughulghan» — dep alahide xatirige yézip qoyidu»\+bd* — bu sirliq söz Xudaning Yehudiy bolmighan («yat ellik») Özige étiqad qilghuchilarni étiqadi arqiliq «Özümge tewe adem, Özümning ailemdiki adem» dep hésablap, ulargha iltipat qilip: «Yérusalémda tughulghan» dep hésablaydighanliqini körsitidu.\f*   
\m
\v 7 Naxshichilar, ussulchilar shuni teng éytidu: —  
\m «Méning barliq bulaq-menbelirim séningdidur!»\f □ \fr 87:7 \ft \+bd «Méning barliq bulaq-menbelirim séningdidur!»\+bd* — «séningda» belkim Zionda dégen menide. Bezi alimlar menisini «Xuda Özide» dep qaraydu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 88
\s1 88-küy •••• Tum qarangghuluq  
\m
\v 1 Korahning oghulliri üchün yézilghan küy-naxsha: —  
\m Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Maxalat-léanot» ahangida oqulsun dep, Ezraliq Héman yazghan «Masqil»: —  
\b  
\m I Perwerdigar, nijatliqim bolghan Xuda,  
\m Kéche-kündüz Sanga nale qilip keldim.\f □ \fr 88:1 \ft \+bd «Neghmichilerning béshigha tapshurulup, «Maxalat-léanot» ahangida oqulsun dep...»\+bd* — «Maxalat-léanot»ning menisi namelum; bezi alimlar «ajizliqtiki derdler» yaki «xarliqtin chiqqan késel» dep terjime qilidu.\f*   
\m
\v 2 Duayim Séning aldinggha kirip ijabet bolsun;  
\m Nidayimgha qulaq salghaysen;   
\m
\v 3 Chünki derdlerdin jénim toyghan,  
\m Hayatim tehtisaragha yéqinlashqan,   
\m
\v 4 Hanggha chüshüwatqanlar qatarida hésablinimen;  
\m Küch-madari qurughan ademdek bolup qaldim.   
\m
\v 5 Ölükler arisigha tashlan’ghanmen,  
\m Qirilip qebride yatqanlardek;  
\m Sen ularni yene eslimeysen,  
\m Ular qolungdin üzüp élinip yiraq qilin’ghan.\f □ \fr 88:5 \ft \+bd «Ular qolungdin üzüp élinip yiraq qilin’ghan»\+bd* — menisi, belkim: «Xudaning insanlargha daim körsitidighan köyümidin ayrilighan» dégendek.\f*   
\m
\v 6 Sen méni hangning eng tégige,  
\m Zulmetlik jaylargha, déngizning chongqur yerlirige chömdürdüng.   
\m
\v 7 Qehring üstümge éghir yüktek basti,  
\m Barliq dolqunliring bilen méni qiyniding.   
\m
\v 8 Mendin dost-buraderlirimni yiraqlashturdung;  
\m Ularni mendin yirgendürdüng;  
\m Men qamalghanmen, héch chiqalmaymen.   
\m
\v 9 Közlirim azab-oqubettin xireleshti;  
\m Her küni Sanga nida qilimen, i Perwerdigar,  
\m Qollirimni Sanga kötürüp keldim.   
\m
\v 10 Ölüklerge möjize körsitersenmu?  
\m Merhumlar ornidin turup Sanga teshekkür éytarmu?   
\m
\v 11 Özgermes muhebbiting qebride bayan qilinarmu?  
\m Halaket diyarida sadiqliq-heqiqiting maxtilarmu?   
\m
\v 12 Karametliring zülmette tonularmu?  
\m Heqqaniyliqing «untulush zémini»de bilinermu?   
\m
\v 13 Biraq men bolsam, Perwerdigar, Sanga peryad kötürimen,  
\m Tang seherde duayim aldinggha kiridu.   
\m
\v 14 I Perwerdigar, némige jénimni tashliwetting?  
\m Némige jamalingni mendin yoshurdung?   
\m
\v 15 Yashliqimdin tartip men ézilgen, bimardurmen;  
\m Wehshetliringni körüwérip héch halim qalmidi.   
\m
\v 16 Qehring üstümdin ötti;  
\m Wehimiliring méni nabut qildi.   
\m
\v 17 Ular kün boyi tashqin suliridek méni orawaldi,  
\m Tamamen méni chömdürdi.   
\m
\v 18 Jan dostlirimni, aghinilirimni méningdin yiraqlashturdung,  
\m Méning eziz dostum bolsa qarangghuluqtur!\f □ \fr 88:18 \ft \+bd «Méning eziz dostum bolsa qarangghuluqtur!»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Yar-buraderlirim qarangghuluqqa kömülüp qaldi».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 89
\s1 89-küy •••• Xudaning Dawut üchün békitken menggülük ehdisi — némishqa meghlubiyet hem munqerzlik bolidu?  
\m
\v 1 Ezrahliq Étan yazghan «Masqil»: —  
\m Perwerdigarning özgermes muhebbitini ebediy küyleymen,  
\m Aghzimda dewrdin-dewrgiche heqiqet-sadaqitingni ayan qilimen.\f □ \fr 89:1 \ft \+bd «Ezrahliq Étan yazghan «Masqil»: — ...»\+bd* — eger bu «Étan» Dawut padishahning dewride yashighan («1Pad.» 4:31-ayettiki «Étan») bolsa, bu küy bésharet bolushi kérek. Undaq bolmisa Dawutning xanidani texttin mehrum bolghandin kéyin (Babilda sürgün bolghandin kéyin) bashqa bir Étan yazghan.\f*   
\m
\v 2 Chünki men: Özgermes muhebbet menggüge tiklinip mangidu,  
\m Sen heqiqet-sadaqitingni ershielada mustehkemlewatisen — dep bildim;   
\m
\v 3 Sen dédingki: —  
\m «Men talliwalghinim bilen ehde tüzgenmen;  
\m Qulum Dawutqa qesem qildim: —   
\m
\v 4 Séning ewladingni menggü dawam qildurimen,  
\m Textingni ewladtin-ewladqa qurup chiqimen».  
\m Sélah.   
\m
\v 5 Hem asmanlarmu Séning möjiziliringni tebrikleydu, i Perwerdigar,  
\m Muqeddeslerning jamaitide ular heqiqet-sadaqitingni medhiyileydu;\f □ \fr 89:5 \ft \+bd «Muqeddeslerning jamaitide ular heqiqet-sadaqitingni medhiyileydu»\+bd* — «muqeddesler» hem 6-ayettiki «qudret igisining oghulliri» perishtilerni körsetse kérek.\f*  \x + \xo 89:5 \xt Zeb. 19:1-2\x*   
\m
\v 6 Chünki asmanlarda Perwerdigarning tengdishi barmu?  
\m Qudret Igisining oghulliri arisida Perwerdigargha oxshaydighan kim bar?   
\m
\v 7 Tengrining heywisi muqeddeslerning mejlisidikilerni qattiq titritidu,  
\m Uning etrapidikilerning hemmisi üchün U qorqunchluqtur.   
\m
\v 8 I Perwerdigar, samawiy qoshunlarning Serdari bolghan Xuda,  
\m Qudretlik Yah,  
\m Sanga oxshaydighan kim bar?  
\m Etrapingda heqiqet-sadaqiting turuqluqtur.   
\m
\v 9 Déngizning meghrurluqi üstidin höküm sürisen,  
\m Dolqunliri örkeshligende, sen ularni tinchlandurisen;   
\m
\v 10 Rahabni ölgüdek yanjidingsen,  
\m Küchlük biliking bilen düshmenliringni tiripiren qilip tarqitiwetting.\f □ \fr 89:10 \ft \+bd «Rahabni ölgüdek yanjidingsen»\+bd* — «Rahab» hem déngiz ejdihasi (jin-sheytanlarning bir ipadisi) hem Misirning bir leqimi idi. Menisi «meghrur»dur («Yesh.» 30:7ni körüng).\f*   
\m
\v 11 Asmanlar séningki, yermu Séningkidur,  
\m Jahan hem uninggha tolghan hemmini berpa qilding.\x + \xo 89:11 \xt Zeb. 24:1, 2\x*   
\m
\v 12 Shimal we jenubni, ularni yaratqansen,  
\m Tabor we Hermon choqqiliri namingni yangritip küyler.   
\m
\v 13 Qudretlik bilek séningkidur;  
\m Küchlüktur Séning qolung, ong qolung hem kötürüklüktur.   
\m
\v 14 Textingning uli heqqaniyliq hem adalettur,  
\m Muhebbet hem heqiqet-sadaqet daim didaring aldida mangidu.\x + \xo 89:14 \xt Zeb. 85:13; 97:2\x*   
\m
\v 15 Tentene sadasini bilgen xelq bextliktur;  
\m Ular Séning jamalingning nurida mangidu, i Perwerdigar!\f □ \fr 89:15 \ft \+bd «Tentene sadasi»\+bd* — yaki «Ghalibiyetning warqirishi», yaki «Héytliq tenteniler».\f*   
\m
\v 16 Ular namingda kün boyi shad bolar,  
\m Heqqaniyliqingda ular kötürüldi.   
\m
\v 17 Chünki ularning küchining shan-sheripi özüngdursen,  
\m Séning iltipating bilen münggüzimiz kötürülidu.\f □ \fr 89:17 \ft \+bd «Séning iltipating bilen münggüzimiz kötürülidu»\+bd* — «münggüz» melum elning yaki ademning shan-sheripini, küch-qudritini bildüridu.\f*   
\m
\v 18 Chünki Perwerdigar bizning qalqinimiz,  
\m Israildiki Muqeddes Bolghuchi Shahimizdur.\f □ \fr 89:18 \ft \+bd «Chünki Perwerdigar bizning qalqinimiz, Israildiki Muqeddes Bolghuchi Shahimizdur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Chünki qalqinimiz Perwerdigardin, Shahimiz Israildiki Muqeddes Bolghuchidindur».\f*   
\b  
\m
\v 19 Sen burun Öz mömin bendengge ghayibane alamette körünüp söz qilip shuni dégenidingsen: —  
\m «Men bir ezimet üstige yardimimni qondurdum,  
\m El arisidin men talliwalghan birsini kötürdüm;\f □ \fr 89:19 \ft \+bd «Sen burun Öz mömin bendengge ghayibane alamette körünüp söz qilip shuni dégenidingsen...»\+bd* — bu toghruluq «2Sam.» 7:8-17ni körüng.\f*   
\m
\v 20 Qulum Dawutni taptim,  
\m Muqeddes méyim bilen Men uni mesih qilip tiklidim.\x + \xo 89:20 \xt 1Sam. 16:1,13\x*   
\m
\v 21 Qolum uninggha yar bolushqa békitilgen,  
\m Bilikim uni küchlendüridu.   
\m
\v 22 Düshmen uningdin héch alwan-séliq almaydu,  
\m Peskesh adem uni qistimaydu;\x + \xo 89:22 \xt 2Sam. 7:10\x*   
\m
\v 23 Belki Men reqiblirini uning aldida yanjiymen,  
\m Uni öch körgenlerni yer bilen yeksan qilimen;   
\m
\v 24 Öz heqiqet-sadaqitim hem méhir-muhebbitim uninggha yar bolar,  
\m Hem Méning namim bilen uning münggüzi kötürülidu.   
\m
\v 25 Men uning qolini déngiz üstide,  
\m Ong qolini deryalar üstide qoyimen.   
\m
\v 26 U Méni chaqirip deyduki: —  
\m «Sen méning Atam, méning Tengrim,  
\m Nijatliqim bolghan qoram téshimdursen!».\x + \xo 89:26 \xt 2Sam. 7:14; Ibr. 1:4, 5\x*   
\m
\v 27 Men yene uni Méning tunji oghlum dep,  
\m Dunya padishahliridin eng yuqurisi qilimen.\x + \xo 89:27 \xt Zeb. 2:7; 72:11; Kol. 1:15-18\x*   
\m
\v 28 Méning muhebbitimni uning üchün ebediy qaldurimen,  
\m Méning ehdem uning bilen mehkem turidu;   
\m
\v 29 Men uning neslini ebediyleshtürimen,  
\m Uning textini asmanning künliridek dawam qildurimen.   
\m
\v 30 Mubada oghulliri Tewrat-qanunumdin chiqip,  
\m Hökümlirim boyiche yürmise,\x + \xo 89:30 \xt 2Sam. 7:14\x*   
\m
\v 31 Belgilimilirimni buzsa,  
\m Emrlirimge itaet qilmisa,   
\m
\v 32 — U waqitta itaetsizlikini tayaq bilen,  
\m Gunahini yara-jarahet bilen jazalaymen.   
\m
\v 33 Lékin muhebbitimni uningdin üzüp qoymaymen,  
\m Heqiqet-sadaqitimge xiyanet qilmaymen;   
\m
\v 34 Men tüzgen ehdemni esla buzmaymen,  
\m Lewlirimdin chiqqanlirini héch özgertmeymen.   
\m
\v 35 Men bir qétim pak-muqeddeslikimge qesem ichtim —  
\m Dawutqa qeti yalghan sözlimeymen: —\x + \xo 89:35 \xt Ibr. 6:13,17,18\x*   
\m
\v 36 «Uning ewladi ebediy dawamlishar;  
\m Uning texti köz aldimdiki quyash kebi turar;\x + \xo 89:36 \xt Mat. 27:45\x*   
\m
\v 37 U ay kebi menggülük mustehkemliner,  
\m Asmandiki turghun guwahchidek mezmut turar».  
\m Sélah.\f □ \fr 89:37 \ft \+bd «U ay kebi menggülük mustehkemliner, asmandiki turghun guwahchidek mezmut turar»\+bd* — «asmandiki turghun guwahchi» yene ayni körsitishimu mumkin.\f*   
\b  
\m
\v 38 Biraq Sen bularni chetke qéqip, ténip ketting;  
\m Sen mesih qilghan padishahqa qattiq ghezeplending.\x + \xo 89:38 \xt Zeb. 22:1; Mat. 27:46; Yesh. 53:3-6, 10\x*   
\m
\v 39 Qulung bilen tüzgen ehdidin waz kechting,  
\m Uning tajini yerge tashlap dagh tegküzdung.   
\m
\v 40 Uning barliq tam-pasillirini yiqitip,  
\m Qel’elirini xarabilikke aylandurdung.\x + \xo 89:40 \xt Zeb. 80:12-13\x*   
\m
\v 41 Yoldin ötüwatqanlarning hemmisi uni bulimaqta,  
\m U barliq qoshniliri aldida reswa boldi.\x + \xo 89:41 \xt Zeb. 80:12-13\x*   
\m
\v 42 Uni ezgenlerning ong qolini yuqiri kötürdüng,  
\m Pütkül düshmenlirini xushal qilding.   
\m
\v 43 Berheq, Sen uning qilichining bisini qayriwetting,  
\m Jengde uni tik turghuzmiding.   
\m
\v 44 Uning julaliqini yoqitip,  
\m Uning textini yerge örüwettingsen.\x + \xo 89:44 \xt Yesh. 53:7-8\x*   
\m
\v 45 Yashliq künlirini Sen qisqartting,  
\m Uni xijaletke chömdürdüng.  
\m Sélah.   
\m
\v 46 Qachan’ghiche, i Perwerdigar?  
\m Özüngni ebediy yoshuriwéremsen?  
\m Qehring ot kebi menggü yanarmu?   
\m
\v 47 Manga nisbeten, ömürning qis ikenlikini este tutqin!  
\m Némishqimu barliq insan balilirini bihudilikke yaratqansen?   
\m
\v 48 Qéni, qaysi adem yashap ölümni körmeydiken?  
\m U jénini tehtisaraning changgilidin qutquzalamdiken?  
\m Sélah.\x + \xo 89:48 \xt Zeb. 49:6-12, 15\x*   
\m
\v 49 Sen heqiqet-sadaqitingde Dawutqa qesem ichken,  
\m Awwalqi méhir-muhebbetler qeyerde qaldi, ya Rebbim?\x + \xo 89:49 \xt 2Sam. 7:15\x*   
\m
\v 50 Qulliring uchrawatqan mesxirilerni yad etkeysen, i Reb —  
\m Men ichimde pütkül küchlük ellerning mazaqlirini kötürüp yürimen —   
\m
\v 51 Düshmenliringning Özüng mesih qilghanning qedemlirini qanchilik mesxiriliginini,  
\m I Perwerdigar, yad etkeysen!   
\m
\v 52 Perwerdigargha menggüge teshekkür-medhiye qayturulsun!  
\m Amin! Amin!   
\b  
\b  
\m  
\c 90
\s1 Tötinchi bölüm •••• 90-küy •••• Hayatni qedirleydighan danaliq  
\m
\v 1 Xudaning adimi bolghan Musaning duasi: —  
\m Ya Rebbim,  
\m Sen barliq dewrde bizge makan bolup kéliwatisen;   
\m
\v 2 Taghlar wujudqa kelmestin burun,  
\m Sen yer we alemni shekillendürmestin burun,  
\m Ezeldin ebedgiche Tengridursen.   
\m
\v 3 Sen insanni tupraqqa aylandurup: —  
\m «Hey, insan baliliri, qaytinglar!» — deysen.   
\m
\v 4 Mana, Séning neziringde ming yil —  
\m Ötüp ketken tünügünki bir kün,  
\m Tündiki bir jésektur, xalas.   
\m
\v 5 Sen ademlerni su tashqinidek élip kétisen,  
\m Ular ötüp ketken bir uyqudek,  
\m Tang seherde ünüp chiqqan ot-chöpke oxshaydu —   
\m
\v 6 Etigende ular kökirip ünidu,  
\m Kéchisi bolsa késilip, soliship kéter.   
\m
\v 7 Chünki biz gheziping bilen yoqaymiz,  
\m Qehring bilen dekke-dükkide qalimiz.   
\m
\v 8 Sen qebihliklirimizni köz aldinggha,  
\m Yoshurun qilmishlirimizni jamalingning nuri aldigha qoydung.   
\m
\v 9 Barliq künlirimiz dergheziping astida ötüp kétidu,  
\m Yillirimizni bir uh tartish bilenla tügitimiz.   
\m
\v 10 Ömrimizning yilliri yetmish yil,  
\m Maghdurimiz bar bolsa seksen yil;  
\m Biraq ularning pexri japa we bihudiliktur;  
\m Hayat tézlik bilen üzer,  
\m Mana, biz uchup kettuq.   
\m
\v 11 Sanga bolghan hörmet-eyminishning az-köplükige qarap hésablinidighan,  
\m Achchiqingning shidditini kim bilsun?   
\m
\v 12 Shunga könglimizni danaliqqa qoyushimiz üchün,  
\m Künlirimizni sanashni bizge ögetkeysen!   
\m
\v 13 Yénimizgha qaytqaysen, i Perwerdigar, Séni qachan’ghiche...?!  
\m Qulliringgha rehim qilghaysen!   
\m
\v 14 Bizni etigende özgermes muhebbiting bilen qandurghaysen;  
\m Undaqta barliq künlirimizde küylerni yangritip shadlinimiz.   
\m
\v 15 Sen bizni japagha chömgen künlerge asasen,  
\m Külpetni körgen yillirimizgha asasen yene xursen qilghin!   
\m
\v 16 Ulugh ishliring qulliringgha körün’gey,  
\m Shanu-shewkiting ularning oghullirighimu ashkara bolghay!   
\m
\v 17 Perwerdigar Xudayimizning shérin merhemiti üstimizde bolghay,  
\m Qolimizning ishlirini üstimizge beriketlik qilghaysen,  
\m Berheq, qolimizning ishlirini beriketlik qilghaysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 91
\s1 91-küy •••• Xudaning herxil yamanliqtin, jin-sheytanlardin qoghdishi  
\m
\v 1 Eng Aliy Bolghuchining mexpiy jayida turghuchi,  
\m Hemmige qadirning sayiside aramxuda yashaydu.   
\m
\v 2 Men Perwerdigarni: —  
\m «Méning bashpanahim, Méning qorghinim;  
\m Méning Xudayim, Uninggha tayinimen» — deymen.   
\m
\v 3 Berheq, U qiltaqchining toziqidin séni qutulduridu,  
\m Shum waba-qazadin hem xalas étidu.\x + \xo 91:3 \xt Zeb. 124:7\x*   
\m
\v 4 U peyliri bilen séni yapidu;  
\m Qanatliri astida panah tapisen;  
\m Uning heqiqiti sanga qalqan hem istihkamdur.\x + \xo 91:4 \xt Zeb. 57:1\x*   
\m
\v 5 Sen ne kéchidiki wehimidin,  
\m Ne kündüzi uchuwatqan oqtin,\x + \xo 91:5 \xt Ayup 5:19,20; Pend. 3:25; Küy. 3:8\x*   
\m
\v 6 Ne qarangghuluqta kezgüchi wabadin,  
\m Ne chüsh waqtida weyranchiliq qilghuchi halakettin qorqmaysen.   
\m
\v 7 Séning yéningda mingi yiqilip,  
\m Ong yéqingda on mingi ghulap chüshsimu,  
\m Lékin bala-qaza sanga yéqinlashmaydu.   
\m
\v 8 Sen peqet közliring bilen béqip,  
\m Pasiqlargha bérilgen jazani körisen.   
\m
\v 9 Perwerdigarni panahim dep bilgining üchün,  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchini makan qilghining üchün,   
\m
\v 10 Béshinggha héch palaket chüshmeydu,  
\m Héch waba chédiringgha yéqinlashmaydu.   
\m
\v 11 U Öz perishtilirige séning heqqingde emr qilidu,  
\m Shuning bilen ular pütkül yolliringda séni saqlaydu.\x + \xo 91:11 \xt Zeb. 34:7; Mat. 4:6; Luqa 4:10\x*   
\m
\v 12 Ayighing tashqa urulup ketmesliki üchün,  
\m Ular séni qollirida kötürüp yüridu.\x + \xo 91:12 \xt Luqa 4:11\x*   
\m
\v 13 Shir we kobra yilan üstidin bésip ötisen,  
\m Arslan we ejdihani dessep-cheyleysen.\x + \xo 91:13 \xt Ayup 5:22,23\x*   
\m
\v 14 «U Manga muhebbitini baghlighanliqi üchün,  
\m Men uni qutuldurimen;  
\m U namimni ten alghini üchün yuqirida saqlaymen.   
\m
\v 15 U Manga nida qilidu, Men uninggha jawab bérimen;  
\m Éghir kün uni basqanda uning bilen bille bolimen;  
\m Men uni xalas qilip, izzet-hörmetke sazawer qilimen.   
\m
\v 16 Uzaq ömür bilen uni qandurimen,  
\m Hem nijatliqimni uninggha körsitimen».   
\b  
\b  
\m  
\c 92
\s1 92-küy •••• Medhiye  
\m
\v 1 Shabat küni üchün bir küy-naxsha: —  
\b  
\m Perwerdigargha teshekkür éytish,  
\m Namingni küylesh eladur, i Hemmidin Aliy Bolghuchi!\f □ \fr 92:1 \ft \+bd «Shabat küni üchün bir küy-naxsha...»\+bd* — «shabat küni» — shenbe küni, yeni Xuda Yehudiy xelqige békitken aram élish küni.\f*   
\m
\v 2 Özgermes muhebbitingni seherde,  
\m Kéchilerde bolsa, heqiqet-sadaqitingni jakarlash,   
\m
\v 3 On tarliq saz we rawabni chélip,  
\m Chiltar bilen mungluq ahangda chélish eladur!   
\m
\v 4 Chünki Sen Perwerdigar, Öz qilghining arqiliq méni xursen qilding,  
\m Qolliringning qilghanliri bilen men rohlinip naxsha éytimen.   
\m
\v 5 Perwerdigar, qilghan ishliring némidégen ulughdur!  
\m Oyliring nahayiti chongqurdur!   
\m
\v 6 Bighem kishi buni bilmes,  
\m Hamaqet buni chüshenmes,\x + \xo 92:6 \xt Zеb. 94:8; Pеnd. 12:1\x*   
\m
\v 7 Reziller ot-chöptek aynighanda,  
\m Qebihlik qilghuchilarning hemmisi güllen’gende,  
\m Menggü halak bolup kétidighanlar shulardur!\f □ \fr 92:7 \ft \+bd «Menggü halak bolup kétidighanlar shulardur!»\+bd* — yaki «Bu ularning halak bolushi üchün bolidu!».\f*   
\m
\v 8 Lékin Sen, i Perwerdigar, ebedil’ebed üstün turisen.   
\m
\v 9 Chünki mana düshmenliring, i Perwerdigar,  
\m Mana düshmenliring yoqilidu;  
\m Barliq qebihlik qilghuchilar tiripiren qiliwétilidu!   
\m
\v 10 Münggüzümni yawayi buqiningkidek kötürisen;  
\m Béshim yéngi may sürkep, mesih qilinidu.   
\m
\v 11 Méni qest qilghanlarning \add meghlubiyitini\add* öz közum köridu;  
\m Manga qarshilishishqa qozghalghan rezillik qilghuchilarning \add ten bergenlikinimu\add* quliqim anglaydu.   
\m
\v 12 Heqqaniy adem xorma derixi kebi güllep-yashnaydu;  
\m U Liwandiki kédr derixidek ösidu.\x + \xo 92:12 \xt Hak. 9:15; Hosh. 14:6\x*   
\m
\v 13 Perwerdigarning öyige tikilgenler,  
\m Xudayimizning hoylilirida güllinidu;   
\m
\v 14 Ular qérighandimu yene méwe béridu,  
\m Suluq hem yéshil ular;   
\m
\v 15 Shuning bilen ular Perwerdigar durustur, dep ispatlaydu;  
\m U méning qoram téshimdur,  
\m Uningda héch naheqlik yoqtur!   
\b  
\b  
\m  
\c 93
\s1 93-küy •••• Perwerdigar qudretlik hökümrandur  
\m
\v 1 Perwerdigar höküm süridu!  
\m U heywetni kiyim qilip kiygen;  
\m Perwerdigar kiyin’gen,  
\m U bélini qudret bilen baghlighan;  
\m Berheq, shunga dunya mezmut qilin’ghan,  
\m U tewrenmes esla.   
\m
\v 2 Séning texting qedimdila berpa qilin’ghan;  
\m Sen ezeldin bar bolghuchisen!   
\m
\v 3 Kelkün-tashqinlar öz sadasini kötürdi, i Perwerdigar,  
\m Kelkün-tashqinlar öz sadasini kötürdi!  
\m Kelkün-tashqinlar urghuchi dolqunlirini yuqiri kötürdi!   
\m
\v 4 Köp sularning shawqunliridin,  
\m Déngiz-okyandiki qudretlik dolqunlardin,  
\m Üstün turghan Perwerdigar qudretliktur!\f □ \fr 93:4 \ft \+bd «Déngiz-okyandiki qudretlik dolqunlar»\+bd* — «dolqunlar» ibraniy tilida «chéqiwetküchiler».\f*   
\m
\v 5 Séning agah-guwahliqliring némidégen ishenchliktur!  
\m Künler yoq bolghuche, i Perwerdigar,  
\m Öyüngge pak-muqeddeslik ebedil’ebed rawadur.   
\b  
\b  
\m  
\c 94
\s1 94-küy •••• Intiqam alghuchi Xuda adil sotlisun!  
\m
\v 1 I itiqamlar alghuchi Tengri, Perwerdigar!  
\m I intiqamlar alghuchi Tengri, parlighaysen!   
\m
\v 2 Kötürülgin, Özüngni kötürgin, i jahanni Soraq Qilghuchi,  
\m Meghrurlargha jazasini bergin!   
\m
\v 3 Qachan’ghiche reziller, i Perwerdigar,  
\m Qachan’ghiche reziller tentene qilip yüriwéridu?   
\m
\v 4 Qachan’ghiche hakawurlarche sözlep walaqshiydu,  
\m Qebihlik qilghuchilarning hemmisi yoghan gep qilip yüridu?   
\m
\v 5 Ular xelqingni ézidu, i Perwerdigar,  
\m Séning mirasinggha jebir-japa salmaqta.   
\m
\v 6 Tul ayal we ghérip-musapirlarni qirip,  
\m Yétim-yésirlerni öltürüp: —   
\m
\v 7 «Yah körmeydu»,  
\m «Yaqupning Xudasi köngül bölmeydu», — deydu.\x + \xo 94:7 \xt Zeb. 10:11,13; 59:7\x*   
\m
\v 8 Siler köngül qoyunglar, i elning hamaqetliri!  
\m Exmeqler, qachan dana bolisiler?\x + \xo 94:8 \xt Zeb. 92:6; Pend. 12:1\x*   
\m
\v 9 Qulaqni tikligüchining Özi anglimamdu?  
\m Közni Yasighuchining Özi körmemdu?\x + \xo 94:9 \xt Mis. 4:11\x*   
\m
\v 10 Ellerni terbiyiligüchi,  
\m Insan’gha eqil-bilim ögetküchining Özi ademni eyiblimemdu?   
\m
\v 11 Perwerdigar insanning oy-xiyallirining tutami yoqluqini bilidu.\x + \xo 94:11 \xt 1Kor. 3:20\x*   
\b  
\m
\v 12 Sen terbiyiligen adem bextliktur, i Yah,  
\m Yeni Sen Tewrat-qanunungdin eqil ögitidighan kishi bextliktur!   
\m
\v 13 Shundaq qilip, taki pasiqlar üchün orek kolan’ghuche —  
\m Sen uni yaman künlerdin xatirjem saqlaysen.   
\m
\v 14 Chünki Perwerdigar Öz xelqini terk etmeydu,  
\m Yaki Öz mirasidin waz kechmeydu.\x + \xo 94:14 \xt 1Sam. 12:22; Rim. 11:1, 2\x*   
\m
\v 15 Chünki höküm-perman hoquqi haman adaletke qaytidu,  
\m Barliq dili duruslar bolsa, uning keynidin mangidu.\f □ \fr 94:15 \ft \+bd «Chünki höküm-perman hoquqi haman adaletke qaytidu, barliq dili duruslar bolsa, uning keynidin mangidu»\+bd* — démek, adil padishah-emirler yene hoquq tutidu, yaki hazir hoquq tutuwatqan padishah towa qilidu; andin durus ademler ularni qollaydu.\f*   
\m
\v 16 Men üchün yamanlar bilen qarshilishishqa kim ornidin turidu?  
\m Men üchün qebihlik qilghuchilar bilen qarshilishishiqa kim meydan’gha chiqidu?   
\m
\v 17 Eger Perwerdigar manga yardemde bolmighan bolsa,  
\m Jénim baldur chiqip süküt diyarida yatar idi.\f □ \fr 94:17 \ft \+bd «süküt diyari»\+bd* — ölümni körsitidu.\f*   
\m
\v 18 Ayighim putlishay déginide,  
\m Özgermes muhebbiting, i Perwerdigar, méni yölidi.   
\m
\v 19 Ichimdiki köpligen ghem-endishiler arisida,  
\m Séning teselliliring jénimni söyündürdi.   
\m
\v 20 Insapsizliqni qanun’gha aylanduridighan,  
\m Ach köz olturghan bir text,  
\m Sen bilen alaqide bolamdu?   
\m
\v 21 Ular heqqaniylarning jénigha hujum qilishqa yighilidu,  
\m Bigunah qanni tökidighan hökümlerni chiqarmaqta.   
\m
\v 22 Biraq Perwerdigar méning égiz qorghinim bolidu;  
\m He, méning Xudayim panah Qoram Téshimdur.   
\m
\v 23 U ularning qebihlikini öz béshigha salidu,  
\m Ularning öz yawuzluqliri bilen ularni üzüp tashlaydu,  
\m Berheq, Perwerdigar Xudayimiz ularni üzüp tashlar.   
\b  
\b  
\m  
\c 95
\s1 95-küy •••• Heqiqiy ibadet qilish üchün anglash kérek  
\m
\v 1 Kélinglar, Perwerdigarni yangritip küyleyli,  
\m Nijatliqimiz bolghan Qoram Téshimizgha tentene qilayli!   
\m
\v 2 Teshekkürler bilen uning aldigha kéleyli,  
\m Uninggha küyler bilen tentene qilayli!   
\m
\v 3 Chünki Perwerdigar — büyük bir ilahtur,  
\m Pütkül ilahlar üstidiki büyük bir Padishahtur.\f □ \fr 95:3 \ft \+bd «... Perwerdigar — büyük bir ilahtur, pütkül ilahlar üstidiki büyük bir padishahtur»\+bd* — bu ayettiki «ilahlar»: (1) taipilar choqunidighan butlarni (emeliyette ularning keynide turghan jin-sheytanlarni — «Zeb.» 96:4-5, «1Kor.» 8:4-6 we 10:19-21ni körüng) yaki (2) Xudaning sözige mes’ul bolghan Israil hakimlirini körsitishi mumkin.\f*   
\m
\v 4 Yerning tegliri Uning qolididur,  
\m Taghlarning choqqilirimu Uningkidur.   
\m
\v 5 Déngiz Uningki, U uni yaratqan;  
\m Quruqluqni Uning qolliri shekillendürdi.   
\m
\v 6 Kélinglar, Uninggha bash urup sejde qilayli,  
\m Perwerdigar Yaratquchimiz aldida tiz pükeyli!   
\m
\v 7 Chünki U bizning Xudayimizdur,  
\m Biz bolsaq Uning yayliqidiki xelq,  
\m Uning qoli baqidighan qoylarmiz.  
\m Bügün, eger Uning awazini anglisanglar,\x + \xo 95:7 \xt Zeb. 100:3; Ibr. 3:7\x*   
\m
\v 8 Eyni chaghlarda Meribahda bolghandek, chöl-bayawandiki Massahda bolghan kündek,  
\m Yürikinglarni jahil qilmanglar!\f □ \fr 95:8 \ft \+bd «Eyni chaghlarda Meribahda bolghandek, chöl-bayawandiki Massahda bolghan kündek, yürikinglarni jahil qilmanglar!»\+bd* — «Meribah» we «Massah» dégen jaylarda Israillar Xudadin yüz örüp, Musa peyghemberge qarshi isyan-asiyliq kötürgen. Bu weqeler «Mis.» 17-bab, «Chöl.» 20-babta xatirilen’gen.\f*  \x + \xo 95:8 \xt Mis. 17:7; Chöl. 20:1,3,13; Qan. 6:16\x*   
\m
\v 9 Mana shu yerde ata-bowiliringlar Méni sinidi, ispatlidi hem qilghinimni kördi.\x + \xo 95:9 \xt Ibr. 3:9\x*   
\m
\v 10 Men qiriq yil shu dewrdin bizar bolup: —  
\m «Bular könglide adashqan bir xelqtur,  
\m Méning yollirimni héch bilip yetmigen» — dédim.\x + \xo 95:10 \xt Ibr. 3:17\x*   
\m
\v 11 Shunga Men ghezeplinip qesem ichip: —  
\m «Ular hergiz Méning aramgahimgha kirmeydu» — dédim.\f □ \fr 95:11 \ft \+bd «Ular hergiz Méning aramgahimgha kirmeydu»\+bd* — «Méning aramgahim» (1) Xuda Israillargha wede bergen Qanaan (Pelestin) zéminini körsitidu. Misirdin chiqip chöl-bayawanda qiriq yil sersan bolup yürgen shu dewrde Israillar itaetsizlik qilip u zémin’gha kirmigen. (2) «Aramgah» peqet zéminnila emes, belki yene Xudaning panahi, yétekchiliki hem shepqiti astida yashashni öz ichige alidu (Injil, «Ibraniylargha», 4-babnimu körüng).\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 96
\s1 96-küy •••• Alem Igisi kélidu!  
\m
\v 1 Perwerdigargha atap yéngi naxsha éytinglar!  
\m Pütkül yer yüzi, Perwerdigarni küylenglar!\x + \xo 96:1 \xt 1Tar. 16:23-33\x*   
\m
\v 2 Perwerdigargha naxsha éytinglar, namigha teshekkür-medhiye qayturunglar,  
\m Nijatliqini her küni élan qilinglar!   
\m
\v 3 Uning shan-shöhritini eller arisida,  
\m Uning möjizilirini barliq xelqler arisida jakarlanglar!   
\m
\v 4 Chünki Perwerdigar ulugh, zor medhiyelerge layiqtur!  
\m U barliq ilahlardin üstün, Uningdin qorqush kérektur;\f □ \fr 96:4 \ft \+bd «Uningdin qorqush kérektur»\+bd* — yaki «U dehshetlik-qorqunchluqtur».\f*   
\m
\v 5 Chünki barliq xelqlerning ilahliri — Butlar xalas,  
\m Biraq Perwerdigar asman-pelekni yaratqandur.\f □ \fr 96:5 \ft \+bd «...barliq xelqlerning ilahliri — butlar xalas»\+bd* — «butlar» ibraniy tilida «erzimesler».\f*   
\m
\v 6 Shanu-shewket we heywet Uning aldida,  
\m Muqeddes jayida qudret we güzellik körünidu.   
\m
\v 7 Perwerdigargha \add teelluqini\add* bergeysiler, i el-qebililer,  
\m Perwerdigargha shan-shöhret we qudretni bergeysiler!\f □ \fr 96:7 \ft \+bd «Perwerdigargha shan-shöhret we qudretni bergeysiler!»\+bd* — mushu sözler belkim shuni bildüriduki, Xudagha Özige layiq shan-sherep keltürsek, bu qilghinimiz uninggha biz arqiliq Öz küch-qudritini téximu körsitish imkaniyitini yaritidu.\f*   
\m
\v 8 Perwerdigargha Öz namigha layiq shan-shöhretni bergeysiler;  
\m Sowgha-salam élip hoylilirigha kiringlar!   
\m
\v 9 Perwerdigargha pak-muqeddeslikning güzellikide sejde qilinglar;  
\m Pütkül yer-yüzi, Uning aldida titrenglar!\f □ \fr 96:9 \ft \+bd «... pak-muqeddeslikning güzellikide sejde qilinglar»\+bd* — yaki «... pak-muqeddes éginlerni kiyip sejde qilinglar».\f*  \x + \xo 96:9 \xt Zeb. 29:2\x*   
\m
\v 10 Eller arisida élan qilinglar: —  
\m «Perwerdigar höküm süridu!  
\m Shunga mana, dunya mezmut qilin’ghan, u tewrenmes esla.  
\m U adilliq bilen xelqler üstide höküm chiqiridu.   
\m
\v 11 Asmanlar shadlansun, yer-jahan xush bolsun,  
\m Déngiz-okyan we uninggha tolghan hemme chuqan sélip jush ursun!   
\m
\v 12 13 Dalalar hem ulardiki hemme yayrisun!  
\m U chaghda ormandiki pütkül derexler Perwerdigar aldida yangritip naxsha éytidu;  
\m Chünki mana, U kélidu!  
\m U jahanni soraq qilishqa kélidu;  
\m U alemni adilliq bilen,  
\m Xelqlerni Öz heqiqet-sadaqitide soraq qilidu.\x + \xo 96:12 \xt Zeb. 98:7-8; Weh. 19:11\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 97
\s1 97-küy •••• Perwerdigarning selteniti kélidu!  
\m
\v 1 Perwerdigar höküm süridu!  
\m Yer-zémin xush bolsun,  
\m Köpligen arallar shadlansun!\x + \xo 97:1 \xt Zeb. 93:1; 96:10\x*   
\m
\v 2 Bulutlar we qarangghuluq Uning etrapididur,  
\m Heqqaniyet we adalet textining ulidur;   
\m
\v 3 Uning aldida ot yalquni yüridu,  
\m Etraptiki düshmenlirini köydürüp tashlaydu;   
\m
\v 4 Uning chaqmaqliri jahanni yorutti,  
\m Yer buni körüp titrep ketti;\x + \xo 97:4 \xt Zeb. 77:16-18; Weh. 4:5\x*   
\m
\v 5 Perwerdigarning aldida,  
\m Pütkül zéminning igisining aldida,  
\m Taghlar momdek érip kétidu.   
\m
\v 6 Asmanlar Uning heqqaniyitini jakarlaydu,  
\m Barliq xelqler Uning shan-sheripini köridu.\x + \xo 97:6 \xt Zeb. 19:1; 50:6\x*   
\m
\v 7 Oyma heykellerge choqun’ghanlar,  
\m Butlar bilen maxtinip yürgüchilerning hemmisi uyatta qalidu.  
\m Barliq ilahlar, Uninggha sejde qilinglar!\f □ \fr 97:7 \ft \+bd «Oyma heykellerge choqun’ghanlar, butlar bilen maxtinip yürgüchiler...»\+bd* — «butlar» ibraniy tilida «erzimesler». \+bd «barliq ilahlar, uninggha sejde qilinglar!»\+bd* — «ilahlar» bu yerde, shundaqla 86-, 95-, 96- we 97-küyde körsitilgendek, perishtilerni, yaki bolmisa butlarning keynidiki jin-sheytanlarni körsitidu. 94:3 we izahatini körüng.\f*   
\b  
\m
\v 8 Séning hökümliring sewebidin, i Perwerdigar,  
\m Zion anglap shadlandi,  
\m Yehuda qizliri xush boldi.   
\m
\v 9 Chünki Sen Perwerdigar pütkül yer yüzi üstidiki eng aliysidursen;  
\m Sen barliq ilahlardin neqeder yuqiridursen!   
\m
\v 10 Perwerdigarni söygenler, yamanliqtin nepretlininglar!  
\m U mömin bendilirining jénidin xewer alidu,  
\m Rezillerning changgilidin xalas qilidu.\x + \xo 97:10 \xt Am. 5:15; Rim. 12:9\x*   
\m
\v 11 Heqqaniylar üchün nur,  
\m Dili duruslar üchün shadliq térilghandur;   
\m
\v 12 Perwerdigardin shadlininglar, i heqqaniylar,  
\m Uning pak-muqeddeslikini yad étip teshekkür éytinglar!   
\b  
\b  
\m  
\c 98
\s1 98-küy •••• Perwerdigar pütkül dunyagha hökümranliq qilishqa kélidu!  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigargha atap yéngi naxsha éytinglar;  
\m Chünki U karamet möjizilerni yaratti;  
\m Uning ong qoli hem muqeddes biliki  
\m Özige zeper-nijat keltürdi.   
\m
\v 2 Perwerdigar Öz nijatliqini ayan qildi;  
\m Heqqaniyitini ellerning köz aldida ashkara körsetti.   
\m
\v 3 U Israil jemetige bolghan méhir-muhebbitini hem heqiqet-sadaqitini ésige aldi,  
\m Zéminning chet-yaqilirimu Xudayimizning nijatliqini kördi.   
\m
\v 4 Perwerdigargha awazinglarni kötürünglar, pütkül yer yüzi;  
\m Tentene qilip awazinglarni kötürünglar, naxsha éytinglar!   
\m
\v 5 Perwerdigargha chiltar chélip naxsha éytinglar,  
\m Chiltar bilen, küyning sadasi bilen!   
\m
\v 6 Kanay hem sunay awazliri bilen,  
\m Padishah bolghan Perwerdigar aldida tentene qilinglar;   
\m
\v 7 Déngiz-okyan hem uninggha tolghan hemme jush urup,  
\m Jahan hem uningda yashawatqanlar shawqunlisun!   
\m
\v 8 Kelkün-tashqinlar chawak chalsun;  
\m Perwerdigar aldida taghlar qoshulup tentene qilip naxsha éytsun;   
\m
\v 9 Chünki mana, U yerni soraq qilishqa kélidu;  
\m U alemni adilliq bilen,  
\m Xelqlerni Öz heqiqet-sadaqitide soraq qilidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 99
\s1 99-küy •••• Muqeddes Xudagha medhiye  
\m
\v 1 Perwerdigar höküm süridu!  
\m Xelqler titrisun!  
\m U kérublar otturisida olturidu;  
\m Yer-jahan zilzilige kelsun!   
\m
\v 2 Perwerdigar Zionda büyüktur,  
\m U barliq xelqler üstide turidighan aliydur.   
\m
\v 3 Ular ulugh we sürlük namingni medhiyileydu;  
\m U pak-muqeddestur!   
\m
\v 4 Padishahning qudriti adaletke béghishlan’ghandur;  
\m Özüng durusluqni mehkem ornatqansen;  
\m Sen Yaqup arisida adalet we heqqaniyet yürgüzgen.   
\m
\v 5 Perwerdigar Xudayimizni ulughlanglar!  
\m Textiperi aldida égilip sejde qilinglar —  
\m U muqeddestur!   
\m
\v 6 Uning kahinliri arisida Musa we Harun bar idi,  
\m Namini chaqirghanlar ichide Samuilmu hazir idi;  
\m Ular Perwerdigargha iltija qilip, chaqirdi,  
\m U ulargha jawab berdi.   
\m
\v 7 Xuda bulut tüwrükide ulargha sözlidi;  
\m Ular U tapshurghan agah-guwahliqlargha hem nizam-belgilimige emel qilishatti.   
\m
\v 8 I Perwerdigar Xudayimiz, Sen ulargha jawab berding;  
\m Yaman qilmishlirigha yarisha jaza bergen bolsangmu,  
\m Sen ularni kechürgüchi Ilah iding.   
\m
\v 9 Perwerdigar Xudayimizni ulughlanglar!  
\m Uning muqeddes téghida égilip sejde qilinglar!  
\m Chünki Perwerdigar Xudayimiz muqeddestur!   
\b  
\b  
\m  
\c 100
\s1 100-küy •••• Pütkül yer yüzi Perwerdigargha medhiye yangritinglar!  
\m
\v 1 Teshekkür éytish üchün yézilghan küy: —  
\b  
\m I pütkül yer-jahan, Perwerdigargha awazinglarni kötürünglar!   
\m
\v 2 Xushalliq bilen Perwerdigarning xizmitide bolunglar,  
\m Huzurigha tentene-naxshilar bilen yéqinlishinglar!   
\m
\v 3 Bilip qoyunglarki, Perwerdigar heq Xudadur;  
\m Bizni yaratqan Uning Özidur, biz emes!  
\m Biz uning xelqidurmiz,  
\m Öz yayliqida baqqan qoyliridurmiz.\f □ \fr 100:3 \ft \+bd «Bizni yaratqan Uning Özidur, biz emes!»\+bd* — yene birxil terjimisi: «U bizni yaratqan, biz Uningkidurmiz».\f*  \x + \xo 100:3 \xt Zeb. 95:6-7; Ez. 34:30, 31\x*   
\m
\v 4 Derwazilirigha teshekkür éytishlar bilen,  
\m Hoylilirigha medhiyeler bilen kiringlar;  
\m Uni medhiyilep, namigha teshekkür-medhiye qayturunglar!   
\m
\v 5 Chünki Perwerdigar méhribandur;  
\m Uning méhir-muhebbiti ebedil’ebedgiche,  
\m Uning heqiqet-sadaqiti ewladtin-ewladqichidur!   
\b  
\b  
\m  
\c 101
\s1 101-küy •••• Adil padishah bolushqa bel baghlash  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Men özgermes muhebbet hem adalet toghruluq naxsha éytimen,  
\m Séni, i Perwerdigar, naxshilar bilen küyleymen.   
\m
\v 2 Men mukemmel yolda éhtiyat bilen ish körimen;  
\m Sen qachanmu yénimgha kélisen!?  
\m Öz öy-ordamda sap köngül bilen yürimen.   
\m
\v 3 Héch pasiq nersini köz aldimgha keltürmeymen,  
\m Yoldin chetnigenlerning qilmishlirigha nepretlinimen;  
\m Bundaqlar manga héch yépishmas esla.   
\m
\v 4 Egri köngül méningdin yiraq kétidu,  
\m Héch rezillikni tonughum yoqtur.   
\m
\v 5 Kimki öz yéqinining keynidin töhmet qilghan bolsa,  
\m Men uni yoqitimen;  
\m Neziri üstün, dili tekebbur ademni men sighdurmaymen;   
\m
\v 6 Közlirim zémindiki möminlerdidur,  
\m Ular ordamda men bilen bille tursun!  
\m Kim mukemmel yolda mangsa, u méning xizmitimde bolidu.   
\m
\v 7 Aldamchiliq yürgüzgenlerning öy-ordamda orni bolmaydu,  
\m Yalghan sözligenler köz aldimda turmaydu.   
\m
\v 8 Perwerdigarning shehiridin yamanliq qilghuchilarni üzüp tashlash üchün,  
\m Her seherde zémindiki barliq rezil ademlerni yoqitimen.\f □ \fr 101:8 \ft \+bd «Her seherde zémindiki barliq rezil ademlerni yoqitimen»\+bd* — démek, Dawut her etigende xelqning dewalirini sorap sot achatti. Bu ish mukemmel bolmighan bolsimu, kelgüside Dawutning ewladi Qutquzghuchi-Mesihning bundaq ishni mukemmel qilidighanliqigha ishinimiz. Dawutning shundaq adil soraq qilishi Mesihning kelgüsidiki soraq qilishigha bésharet bolidu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 102
\s1 102-küy  
\m
\v 1 Ézilgenning duasi: U halidin ketkende, dad-peryadini Perwerdigar aldigha tökkende: —  
\b  
\m Duayimni anglighaysen, i Perwerdigar;  
\m Peryadim aldinggha yétip kirsun!   
\m
\v 2 Yüzüngni mendin qachurmighaysen;  
\m Qisilghan künümde manga qulaq salghaysen;  
\m Men nida qilghan künde, manga téz jawab bergin!   
\m
\v 3 Mana, künlirim is-tütektek tügep kétidu,  
\m Ustixanlirim otun-choghlargha oxshash köydi!\x + \xo 102:3 \xt Zeb. 37:20\x*   
\m
\v 4 Yürikim zexme yep chöpler xazan bolghandek qurup ketti,  
\m Hetta nénimni yéyishni untudum.   
\m
\v 5 Men ahu-zar tartqanliqimdin,  
\m Etlirim süngeklirimge chapliship qaldi.   
\m
\v 6 Chöl-bayawandiki saqiyqushtek,  
\m Weyranchiliqta qonup yürgen huwqushqa oxshaymen.   
\m
\v 7 Uxlimay segek turup közettimen;  
\m Ögzide yalghuz qalghan qushqach kebimen.   
\m
\v 8 Düshmenlirim kün boyi méni mesxire qilmaqta,  
\m Méni haqaretligenler ismimni lenet ornida ishletmekte.   
\m
\v 9-10 Qehring hem achchiqing tüpeylidin,  
\m Külni nan dep yewatimen,  
\m Ichimlikimni köz yéshim bilen arilashturimen;  
\m Chünki Sen méni kötürüp, andin yerge urdung.   
\m
\v 11 Künlirim quyash uzartqan kölenggidek yoqulay dep qaldi,  
\m Özüm bolsam chöpler xazan bolghandek qurup kettim.\f □ \fr 102:11 \ft \+bd «Künlirim quyash uzartqan kölenggidek yoqulay dep qaldi»\+bd* — «quyash uzartqan kölenggidek» — quyash patqanda, kölenggiler uzirap, andin tuyuqsiz ghayip bolidu.\f*   
\m
\v 12 Lékin Sen, Perwerdigar, ebediy turisen,  
\m Séning nam-shöhriting dewrdin-dewrgichidur.   
\m
\v 13 Sen ornungdin turisen,  
\m Zion’gha rehim qilisen;  
\m Chünki uninggha shepqet körsitish waqti keldi,  
\m He, waqit-saiti yétip keldi!   
\m
\v 14 Chünki qulliring uning tashliridin xursenlik tapidu,  
\m Hem tupriqighimu ichini aghritidu;   
\m
\v 15 Eller Perwerdigarning namidin,  
\m Yer yüzidiki shahlar shan-sheripingdin eyminidu.   
\m
\v 16 Mana, Perwerdigar Zionni qaytidin qurghanda,  
\m U Öz shan-sheripide körünidu!   
\m
\v 17 U ghérib-miskinning duasigha étibar béridu;  
\m Ularning duasini hergiz kemsitmeydu.   
\m
\v 18 Bular kelgüsi bir ewlad üchün xatirilinidu;  
\m Shuning bilen kelgüside yaritilidighan bir xelq Yahni medhiyeleydu;\f □ \fr 102:18 \ft \+bd «Bular kelgüsi bir ewlad üchün xatirilinidu; shuning bilen kelgüside yaritilidighan bir xelq Yahni medhiyeleydu»\+bd* — «Zeb.» 22:30-31ni, «Yesh.» 53:10ni körüng.\f*   
\m
\v 19-20 Chünki U esirlerning ah-zarlirini anglay dep,  
\m Ölümge buyrulghanlarni azad qilay dep,  
\m Égizdiki muqeddes jayidin éngiship nezer saldi,  
\m Ershlerdin Perwerdigar yerge qaridi;   
\m
\v 21-22 Shundaq qilip, ular Perwerdigarning xizmitide bolayli dégende,  
\m Yeni el-memliketler jem yighilghan waqtida —  
\m Perwerdigarning nami Zionda,  
\m Uning sherepliri Yérusalémda jakarlinidu!   
\b  
\m
\v 23 Biraq U méni yolda maghdursizlandurup,  
\m Künlirimni qisqartti.   
\m
\v 24 Men: «Tengrim, ömrümning yérimida méni élip ketme!» — dédim.  
\m — «Séning yilliring dewrdin dewrgichidur,\f □ \fr 102:24 \ft \+bd «Séning yilliring dewrdin dewrgichidur...»\+bd* — 24-28-ayetlerdiki sözlerni («Séning yilliring...» dégen sözlerdin bashlap) Xudaning qulining Xudagha éytqini emes, belki \+bd Xudaning Öz qulining iltijasigha bergen jawabi\+bd* dep qaraymiz. Ayetlerning baghlinish jehetliridin shundaq qariduq. Kona grékche terjimisidiki (LXXdiki) qarashmu shundaq. Shunga bu sözler Dawutning ewladi bolghan Mesihke éytilghan, dep qaraymiz. Injil, «Ibr.» 1-babnimu körüng. 
\fp  (Miladiyedin ilgiriki 3-esirde, Grék impériyǝsidǝ tarilip ketken köp Yǝhudiylar ibraniy tilini bilmeytti. Ular Tewratni oquyalmighachqa, xu chaghda ularni dǝp, Tewratning bir Grékqe terjimisi ixlen’gen. Bu terjime «Septu’agint» deyilidu (qisqichǝ LXX)).\f*   
\m
\v 25 Sen yerni elmisaqtinla berpa qilghansen,  
\m Asmanlarni hem qolliring yasighandur;   
\m
\v 26 Ular yoq bolup kétidu,  
\m Biraq Sen dawamliq turiwérisen;  
\m Ularning hemmisi kiyimdek konirap kétidu;  
\m Ularni kona ton kebi almashtursang,  
\m Shunda ular kiyim-kéchek yenggüshlen’gendek yenggüshlinidu.   
\m
\v 27 Biraq Sen özgermigüchidursen,  
\m Yilliringning tamami yoqtur.   
\m
\v 28 Qulliringning balilirimu turiwéridu,  
\m Ularning ewladi huzuringda mezmut yashaydu!».   
\b  
\b  
\m  
\c 103
\s1 103-küy •••• «Xudaning méhribanliqigha teshekkür éytish»  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigargha teshekkür qaytur, i jénim;  
\m I pütün wujudum, Uning muqeddes namigha teshekkür qaytur!   
\m
\v 2 Perwerdigargha teshekkür qaytur, i jénim,  
\m Untuma uning barliq méhrimbanliq-beriketlirini;   
\m
\v 3 U pütkül qebihlikliringni kechüridu,  
\m Barliq késelliringge dawa qilidu;   
\m
\v 4 Hayatingni hangdin hörlükke qutquzidu,  
\m Béshinggha méhir-muhebbet hem rehimdilliqlarni taj qilip kiygüzidu.   
\m
\v 5 Könglüngni nazunémetler bilen qanduridu;  
\m Yashliqing bürkütningkidek yéngilinidu.\f □ \fr 103:5 \ft \+bd «Könglüngni nazunémetler bilen qanduridu»\+bd* — bashqa birnechche xil terjimiliri arisida «Yilliringni nazunémetler bilen qanduridu» déyilidu.\f*   
\m
\v 6 Perwerdigar barliq ézilgenler üchün heqqaniyliq hem adaletni yürgüzidu;   
\m
\v 7 U Öz yollirini Musagha,  
\m Qilghanlirini Israillargha namayan qilghan.   
\m
\v 8 Perwerdigar rehimdil we shepqetliktur,  
\m U asanliqche achchiqlanmaydu,  
\m Uning méhir-muhebbiti téship turidu.\x + \xo 103:8 \xt Mis. 34:6; Chöl. 14:18; Qan. 5:10; Neh. 9:17; Zeb. 86:15; 145:8; Yer. 32:18\x*   
\m
\v 9 U uzun’ghiche eyiblewermeydu,  
\m Yaki ta menggüge ghezipide turiwermeydu.\x + \xo 103:9 \xt Yesh. 57:16; Yesh. 3:5\x*   
\m
\v 10 U bizge gunahlirimizgha qarita muamilide bolghan emes,  
\m Bizge qebihliklirimizge qarita tégishlikini yandurghan emes.   
\m
\v 11 Asman yerdin qanchilik égiz bolsa,  
\m Uningdin qorqidighanlargha bolghan muhebbitimu shunchilik zordür.   
\m
\v 12 Sherq gherbtin qanchilik yiraqta bolsa,  
\m Bizdiki asiyliqlarnimu shunche yiraqlashturdi.   
\m
\v 13 Ata balilirigha qandaq köyün’gen bolsa,  
\m Perwerdigarmu Özidin qorqidighanlargha shundaq méhribandur.   
\m
\v 14 Chünki U Özi bizning jismimizni bilidu,  
\m Tupraqtin ikenlikimizni U ésige alidu.   
\m
\v 15 Insan bolsa — uning künliri ot-chöpke oxshaydu,  
\m Daladiki güldek ünüp chiqip chéchekleydu;\x + \xo 103:15 \xt Ayup 14:1, 2; Zeb. 90:5, 6; Yaq. 1:10, 11; 1Pét. 1:24\x*   
\m
\v 16 Uning üstidin shamal uchup ötidu,  
\m U yoq bolidu, esliy makanimu uni qayta tonumaydu.   
\m
\v 17-18 Lékin Özidin qorqidighanlargha,  
\m Öz ehdisige wapa qilghanlargha,  
\m Körsetmilirini orunlash üchün ularni éside tutqanlargha,  
\m Perwerdigarning méhir-muhebbiti ezeldin ebedgiche,  
\m Heqqaniyiti ewladtin ewladlirigichidur.\x + \xo 103:17-18 \xt Qan. 7:9\x*   
\m
\v 19 Perwerdigar textini ershte qurghan,  
\m Uning selteniti hemmining üstidin höküm süridu;   
\m
\v 20 I sözige qulaq salghuchi,  
\m Kalamini ijra qilghuchi, qudriti zor bolghan Uning perishtiliri,  
\m Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar!   
\m
\v 21 I siler, Uning barliq qoshunliri,  
\m Iradisini ada qilghuchi xizmetkarliri,  
\m Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar!\x + \xo 103:21 \xt Yar. 32:1; 1Pad. 22:19; Ef. 3:10; Kol. 1:16\x*   
\m
\v 22 I, Uning barliq yasighanliri,  
\m Hökümranliqi astidiki barliq jaylarda Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar!  
\m I méning jénim, Perwerdigargha teshekkür qaytur!   
\b  
\b  
\m  
\c 104
\s1 104-küy •••• Xudaning yaratqanliqidin huzurlinish  
\m
\v 1 Perwerdigargha teshekkür-medhiye qaytur, i jénim!  
\m I Perwerdigar Xudayim, intayin ulughsen;  
\m Shanu-shewket we heywet bilen kiyin’gensen;   
\m
\v 2 Libas bilen pürken’gendek yoruqluqqa pürken’gensen,  
\m Asmanlarni chédir perdisi kebi yayghansen.\x + \xo 104:2 \xt Yar. 1:6; Ayup 26:7\x*   
\m
\v 3 U yuqiriqi rawaqlirining limlirini sulargha ornatqan,  
\m Bulutlarni jeng harwisi qilip,  
\m Shamal qanatliri üstide mangidu;\x + \xo 104:3 \xt Zeb. 18:10-11; Yesh. 19:1; Weh. 14:14\x*   
\m
\v 4 U perishtilirini shamallar,  
\m Xizmetkarlirini ot yalquni qilidu.\x + \xo 104:4 \xt Ibr. 1:7\x*   
\m
\v 5 Yerni U ulliri üstige ornatqan;  
\m U esla tewrinip ketmeydu.\x + \xo 104:5 \xt Ayup 26:7; 38:4, 5, 6; Zeb. 24:1-2; 78:69\x*   
\m
\v 6 Libas bilen oralghandek, uni chongqur déngizlar bilen orighansen,  
\m Sular taghlar choqqiliri üstide turdi.\f □ \fr 104:6 \ft \+bd «Libas bilen oralghandek, uni chongqur déngizlar bilen orighansen, sular taghlar choqqiliri üstide turdi»\+bd* — bu ayet belkim Nuh peyghember dewridiki topanni körsitidu (9-ayetni körüng). Bezi alimlar uni yaritilish jeryanidiki üchinchi künini körsitidu, dep qaraydu.\f*   
\m
\v 7 Séning tenbihing bilen sular beder qachti,  
\m Güldürmamangning sadasidin ular tézdin yandi;   
\m
\v 8 Taghlar örlep chiqti,  
\m Wadilar chüshüp ketti,  
\m \add Sular\add* Sen békitken jaygha chüshüp ketti.\f □ \fr 104:8 \ft \+bd «Taghlar örlep chiqti, wadilar chüshüp ketti, sular Sen békitken jaygha chüshüp ketti»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Ular (sular) taghlargha chiqip, wadilardin chüshüp, sen békitken jaygha éqip ketti».\f*   
\m
\v 9 Ular téship, yerni yene qaplimisun dep,  
\m Sen ulargha cheklime qoyghansen.   
\m
\v 10 \add Tengri\add* wadilarda bulaqlarni échip urghutidu,  
\m Suliri taghlar arisida aqidu.   
\m
\v 11 Daladiki herbir janiwargha ussuluq béridu,  
\m Yawayi éshekler ussuzluqini qanduridu.   
\m
\v 12 Köktiki qushlar ularning boyida qonidu,  
\m Derex shaxliri arisida sayraydu.   
\m
\v 13 U yuqiridiki rawaqliridin taghlarni sughiridu;  
\m Yer Séning yasighanliringning méwiliridin qandurulidu!   
\m
\v 14 U mallar üchün ot-chöplerni,  
\m Insanlar üchün köktatlarni östüridu,  
\m Shundaqla nanni yerdin chiqiridu;   
\m
\v 15 Ademning könglini xush qilidighan sharabni,  
\m Insan yüzini parqiritidighan mayni chiqiridu;  
\m Insanning yürikige nan bilen quwwet béridu;   
\m
\v 16 Perwerdigarning derexliri,  
\m Yeni Özi tikken Liwan kédir derexliri \add su ichip\add* qanaetlinidu.   
\m
\v 17 Ene ashular arisigha qushlar uwa yasaydu,  
\m Leylek bolsa, archa derexlirini makan qilidu.   
\m
\v 18 Égiz choqqilar tagh öchkilirining,  
\m Tik yarlar sughurlarning panahi bolidu.\f □ \fr 104:18 \ft \+bd «Tik yarlar sughurlarning panahi bolidu»\+bd* — «sughurlar» (yaki «sichqanlar») kichik bir haywan.\f*   
\m
\v 19 Pesillerni békitmek üchün U ayni yaratti,  
\m Quyash bolsa pétishini bilidu.   
\m
\v 20 Sen qarangghuluq chüshürisen, tün bolidu;  
\m Ormandiki janiwarlarning hemmisi uningda shipir-shipir kézip yüridu.   
\m
\v 21 Arslanlar olja izdep hörkireydu,  
\m Tengridin ozuq-tülük sorishidu;\x + \xo 104:21 \xt Ayup 38:39,40; Yesh. 31:4\x*   
\m
\v 22 Quyash chiqipla, ular chékinidu,  
\m Qaytip kirip uwilirida yatidu.   
\m
\v 23 Insan bolsa öz ishigha chiqidu,  
\m Ta kechkiche méhnette bolidu.   
\m
\v 24 I Perwerdigar, yasighan herxil nersiliring neqeder köptur!  
\m Hemmisini hékmet bilen yaratqansen,  
\m Yer yüzi ijat-bayliqliring bilen toldi.   
\m
\v 25 Ene büyük bipayan déngiz turidu!  
\m Uningda san-sanaqsiz ghuzh-ghuzh janiwarlar,  
\m Chong we kichik haywanlar bar.   
\m
\v 26 Shu yerde kémiler qatnaydu,  
\m Uningda oynaqlisun dep sen yasighan léwiatanmu bar;\f □ \fr 104:26 \ft \+bd «Uningda oynaqlisun dep sen yasighan léwiatanmu bar»\+bd* — «léwiatan» — 74:14-ayettiki hem «Ayup» 41:1-ayettiki izahatlarni körüng.\f*   
\m
\v 27 Waqtida ozuq-tülük bergin dep,  
\m Bularning hemmisi Sanga qaraydu.\x + \xo 104:27 \xt Zeb. 145:15\x*   
\m
\v 28 Ulargha berginingde, tériwalidu,  
\m Qolungni achqiningdila, ular nazunémetlerge toyidu.   
\m
\v 29 Yüzüngni yoshursang, ular dekke-dükkige chüshidu,  
\m Rohlirini alsang, ular jan üzüp,  
\m Yene tupraqqa qaytidu.\x + \xo 104:29 \xt Zeb. 30:7\x*   
\m
\v 30 Rohingni ewetkiningde, ular yaritilidu,  
\m Yer-yüzi yéngi \add bir dewr bilen\add* almishidu.   
\m
\v 31 Perwerdigarning shan-shöhriti ebediydur,  
\m Perwerdigar Öz yaratqanliridin xursen bolidu.   
\m
\v 32 U yerge baqqinida, yer titreydu,  
\m Taghlargha tegkinide, ular tütün chiqiridu.   
\m
\v 33 Hayatla bolidikenmen, Perwerdigargha naxsha éytimen;  
\m Wujudum bolsila Xudayimni küyleymen.\x + \xo 104:33 \xt Zeb. 63:4; 146:2\x*   
\m
\v 34 U sürgen oy-xiyallirimdin söyünse!  
\m Perwerdigarda xushallinimen!   
\m
\v 35 Gunahkarlar yer yüzidin tügitilidu,  
\m Reziller yoq bolidu.  
\m I jénim, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qaytur!  
\m Hemdusana!\f □ \fr 104:35 \ft \+bd «Hemdusana!»\+bd* — bu yerde (shundaqla Zeburning bashqa yerliride) «Hemdusana» ibraniy tilidiki «Halléluyah», yeni «Yahni medhiyilenglar» dégen sözni bildüridu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 105
\s1 105-küy •••• Xuda Israil xelqige körsetken möjize hem shapaetlerning tarixi  
\m
\v 1 Perwerdigargha teshekkür éytinglar,  
\m Uning namini chaqirip iltija qilinglar,  
\m Uning qilghanlirini xelqler arisida ayan qilinglar!\f □ \fr 105:1 \ft \+bd «Uning (Perwerdigarning) qilghanlirini xelqler arisida ayan qilinglar!»\+bd* — bu ulugh küyde «Yar.» 12-41 bablar, «Mis.» 1-24 bablardiki tarix közde tutulidu.\f*  \x + \xo 105:1 \xt 1Tar. 16:8-22\x*   
\m
\v 2 Uninggha naxshilar éytip, Uni küylenglar;  
\m Uning pütkül karamet möjiziliri üstide séghinip oylininglar.   
\m
\v 3 Muqeddes namidin pexirlinip danglanglar,  
\m Perwerdigarni izdigüchilerning köngli shadlansun!\x + \xo 105:3 \xt Zeb. 34:2-3\x*   
\m
\v 4 Perwerdigarni hemde Uning küchini izdenglar,  
\m Didar-huzurini toxtimay izdenglar.   
\m
\v 5 Uning yaratqan möjizilirini,  
\m Karamet-alametlirini hem aghzidin chiqqan hökümlirini este tutunglar,   
\m
\v 6 I Uning quli Ibrahim nesli,  
\m Özi tallighanliri, Yaqupning oghulliri!   
\m
\v 7 U, Perwerdigar — Xudayimiz,  
\m Uning hökümliri pütkül yer yüzididur.   
\m
\v 8 Özi tüzgen ehdisini ebediy yadida tutidu —  
\m — Bu Uning ming ewladqiche wedishleshken sözidur, —   
\m
\v 9 Yeni Ibrahim bilen tüzgen ehdisi,  
\m Ishaqqa ichken qesimidur.   
\m
\v 10 U buni Yaqupqimu nizam dep jezmleshtürdi,  
\m Israilgha ebediy ehde qilip bérip: —\f □ \fr 105:10 \ft \+bd «U buni Yaqupqimu nizam dep jezmleshtürdi...»\+bd* — bu yerde «Yaqup» Yaqupning özini (Israil xelqi emes) körsitidu.\f*  \x + \xo 105:10 \xt Yar. 28:13; 35:11; 1Tar. 16:17\x*   
\m
\v 11 «Sanga Qanaan zéminini bérimen,  
\m Uni mirasing bolghan nésiweng qilimen», — dédi,\x + \xo 105:11 \xt Yar. 13:15; 15:18\x*   
\m
\v 12 — Gerche shu chaghda ularning sani az,  
\m Étiwargha élinmighan, shu yerdiki musapirlar bolsimu.\x + \xo 105:12 \xt 1Tar. 16:19\x*   
\m
\v 13 Ular u yurttin bu yurtqa,  
\m Bu eldin u qebilige kézip yürdi;   
\m
\v 14 U héchkimning ularni ézishige yol qoymidi,  
\m Ularni dep padishahlarghimu tenbih bérip: —\x + \xo 105:14 \xt Yar. 35:5\x*   
\m
\v 15 Men mesih qilghanlirimgha tegme,  
\m Peyghemberlirimge yaman ish qilma! — dédi.\f □ \fr 105:15 \ft \+bd «Men mesih qilghanlirimgha tegme, peyghemberlirimge yaman ish qilma!»\+bd* — mesilen, «Yar.» 20:3-7.\f*   
\m
\v 16 U ashu yurtqa acharchiliqni buyrudi,  
\m Tirek bolghan ash-nanni qurutuwetti.\f □ \fr 105:16 \ft \+bd «U... tirek bolghan ash-nanni qurutuwetti»\+bd* — sözmusöz terjime qilghanda «U pütün nan (nanni kötüridighan) hasisini sunduriwetti». Mumkinchiliki barki, qedimki zamanlarda Yehudiy xelqi öz nanlirini bir hasida (zixta tizilghandek) kötürüp mangatti. Herhalda omumiy menisi terjime qilghinimizdek bolsa kérek.\f*   
\m
\v 17 U ulardin burun bir ademni ewetkenidi,  
\m Yüsüp qul qilip sétilghanidi.\f □ \fr 105:17 \ft \+bd «U ulardin burun bir ademni ewetkenidi»\+bd* — Xuda Yüsüpni ewetti. Emeliyette Yüsüpning aka-ukilirining özini Misirliqlargha qul bolushqa sétiwétishi del Xudaning pilani idi; shunga «Xuda Yüsüpni ewetti» dégili bolidu.\f*  \x + \xo 105:17 \xt Yar. 37:28,36; 45:5\x*   
\m
\v 18 Uning putliri zenjirde aghridi,  
\m Uning jéni tömürge kirip qisildi;   
\m
\v 19 Shundaqla ta özige éytilghan wehiy emelge ashurulghuche,  
\m Perwerdigarning söz-kalami uni sinap tawlidi;   
\m
\v 20 Pirewn ademlirini ewetip uni boshatquzdi,  
\m Qowmlarning hökümdari uni hörlükke chiqardi.   
\m
\v 21 Uni öz ordisigha ghojidar qilip qoydi,  
\m Pütün mal-mülkige bashliq qilip teyinlep,\x + \xo 105:21 \xt Yar. 41:40\x*   
\m
\v 22 Öz wezirlirini uning ixtiyarida bolup terbiyilinishke,  
\m Aqsaqallirigha danaliq ögitishke tapshurdi.   
\m
\v 23 Shuning bilen Israil Misirgha keldi,  
\m Yaquplar Hamning zéminida musapir bolup yashidi.\f □ \fr 105:23 \ft \+bd «Shuning bilen Israil Misirgha keldi, Yaquplar Hamning zéminida musapir bolup yashidi»\+bd* — bu ayette «Israil» hem «Yaquplar» hezriti Yaqup we uning ailisidikilirini (shu chaghda 70che adem) körsitidu.\f*   
\m
\v 24 \add Perwerdigar\add* Öz xelqini köp nesillik qilip,  
\m Ezgüchiliridin küchlük qildi.\x + \xo 105:24 \xt Mis. 1:7, 9\x*   
\m
\v 25 U \add Misirliqlarning\add* qelbide Öz xelqige nepret hasil qildi,  
\m Ularni Öz qullirigha hiyle-mikirlik bolushqa mayil qildi.\x + \xo 105:25 \xt Mis. 1:9,10,12\x*   
\m
\v 26 U Öz quli bolghan Musani,  
\m Özining tallighini Harunni yollidi.\x + \xo 105:26 \xt Mis. 3:10; 4:12\x*   
\m
\v 27 Ular \add Misirda\add* ilahiy alametlerni ayan qilip,  
\m Ham zéminida uning möjizilirini ornatti.\x + \xo 105:27 \xt Mis. 7:9\x*   
\m
\v 28 Perwerdigar qarangghuluqni ewetip,  
\m \add Zéminni\add* zulmetke qaplitiwetti;  
\m \add Misirliqlar\add* Uning emrige qarshi turghan emesmu?\f □ \fr 105:28 \ft \+bd «Perwerdigar qarangghuluqni ewetip, zéminni zulmetke qaplitiwetti; Misirliqlar Uning emrige qarshi turghan emesmu?»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Perwerdigar qarangghuluqni ewetip, qarangghuluqlar bolsa Uning buyruqigha qarshiliq körsetmidi».\f*   
\m
\v 29 U ularning sulirini qan’gha aylandurdi,  
\m Béliqlirini qurutiwetti.   
\m
\v 30 Ularning yerlirini mizh-mizh paqilar basti,  
\m Shah-emirlirining hujrilirighimu ular tolup ketti.   
\m
\v 31 U bir söz bilenla, ghuzh-ghuzh chiwinlar bésip keldi;  
\m Hemme bulung-puchqaqlarda ghing-ghing uchar chümüliler.   
\m
\v 32 U yamghurning ornigha möldür yaghdurup,  
\m Bu zémin’gha yalqunluq ot chüshürdi.   
\m
\v 33 U üzüm tallirini, enjur derexlirini urdi,  
\m Zémindiki derexlerni sunduruwetti.   
\m
\v 34 U bir söz qilishi bilenla, chéketkiler keldi,  
\m Sansiz yutqur hasharetler mizhildap,   
\m
\v 35 Zéminida bar bolghan giyahlarni yutuwetti,  
\m Étizlarning barliq hosullirini yep tügetti.   
\m
\v 36  \add Axirda\add* zéminidiki barliq tunji tughulghanlarni,  
\m Ularning ghururi bolghan birinchi oghul balilirini qiriwetti.\x + \xo 105:36 \xt Zeb.78:51\x*   
\m
\v 37 Öz xelqini bolsa, altun-kümüshlerni kötürgüzüp chiqardi,  
\m Qebililiride birsimu yiqilip chüshüp qalghini yoq.   
\m
\v 38 Ularning chiqqinigha Misir xushal boldi,  
\m Chünki ularning wehimisi \add Misirliqlargha\add* chüshti.\x + \xo 105:38 \xt Mis. 12:33\x*   
\m
\v 39 U ulargha bulutni sayiwen bolushqa,  
\m Otni tünde nur bolushqa berdi.   
\m
\v 40 Ular soridi, U bödinilerni chiqardi,  
\m Ularni samawiy nan bilen qandurdi.   
\m
\v 41 U tashni yardi, sular bulduqlap chiqti;  
\m Qaqasliqta deryadek aqti.   
\m
\v 42 Chünki U bergen muqeddes sözini,  
\m Öz quli Ibrahimni este tutti.\x + \xo 105:42 \xt Yar. 15:14\x*   
\m
\v 43 U xelqini shad-xuramliq bilen,  
\m Öz tallighinini shadiyane tenteniler bilen \add azadliqqa\add* chiqardi.\x + \xo 105:43 \xt Mis. 14:8; Chöl. 33:3\x*   
\m
\v 44 U ulargha ellerning zéminlirini bérip,  
\m Ularni xelqlerning ejir-méhnetlirige muyesser qildi,   
\m
\v 45 Bu, ularning Uning belgilimilirini tutup,  
\m Qanunlirigha itaet qilishi üchün idi!  
\m Hemdusana!\x + \xo 105:45 \xt Mis. 19:4, 5, 6; Qan. 4:1, 40; 6:21, 22, 23, 24, 25\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 106
\s1 106-küy •••• Xudaning wapadarliqi we sewr-taqiti; insanning wapasizliqi  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Perwerdigargha teshekkür éytinglar!  
\m Chünki U méhribandur, ebediydur Uning méhir-muhebbiti.\f □ \fr 106:1 \ft \+bd «Perwerdigar... méhribandur, ebediydur Uning méhir-muhebbiti...»\+bd* — bu küyde Tewrattiki «Mis.» 1-24-bablar, «Chöl.» 11-17, 20-bablar, «Yeshua», «Batur hakimlar» hem «Padishahlar» dégen qisimlardiki tarix közde tutulidu.\f*  \x + \xo 106:1 \xt 1Tar. 16:34-36; Zeb. 107:1; 118:1; 136:1\x*   
\m
\v 2 Perwerdigarning qudretlik qilghanlirini kim sözlep béreleydu?  
\m Uning bar shan-shöhritini kim jakarlap béreleydu?   
\m
\v 3 Bextliktur adaletni tutqan,  
\m Daim heqqaniyliqni yürgüzgen kishi!   
\m
\v 4 Xelqingge bolghan himmiting bilen méni esligeysen, i Perwerdigar;  
\m Nijatliqing bilen yénimgha kélip xewer alghin!\f □ \fr 106:4 \ft \+bd «Nijatliqing bilen yénimgha kélip xewer alghin!»\+bd* — ibraniy tilida: «Nijatliqing bilen méni yoqlighaysen» dégen sözler bilen ipadilinidu.\f*   
\m
\v 5 Shuning bilen, Sen tallighanliringning berikitini körey,  
\m Öz élingning shadliqi bilen shad bolay,  
\m Öz mirasing \add bolghan xelqing\add* bilen pexirlinip, yayrap yürey!   
\m
\v 6 Biz ata-bowilirimiz qatarida gunah ötküzduq,  
\m Qebihlik qilduq, yamanliq eyliduq.\x + \xo 106:6 \xt Law. 26:40; Yer. 3:25; Dan. 9:5\x*   
\m
\v 7 Misirda turghan ata-bowilirimiz möjiziliringni nezirige almay,  
\m Köp méhribanliqliringni ésige almidi;  
\m Belki déngizda, Qizil Déngiz boyida isyan kötürdi.\x + \xo 106:7 \xt Mis. 14:11,12\x*   
\m
\v 8 Biraq U qudritimni namayan qilay dep,  
\m Öz nami üchün ularni qutquzdi.\x + \xo 106:8 \xt Mis. 9:16\x*   
\m
\v 9 Uning Qizil Déngizgha tenbih bérishi bilen,  
\m U qupquruq boldi;  
\m Xuddi qaghjiraq chöllüktin yéteklep mangghandek,  
\m U ularni déngiz tegliridin \add quruq\add* ötküzdi.\x + \xo 106:9 \xt Mis. 14:21,22,29\x*   
\m
\v 10 Ularni öch körgenlerning qolidin hörlükke chiqardi,  
\m Ulargha hemjemet bolup düshmen changgilidin qutquzdi.   
\m
\v 11 Yawlarni sular basti,  
\m Ularning héchbirsi saq qalmidi.\x + \xo 106:11 \xt Mis. 14:27; 15:5\x*   
\m
\v 12 Shundila ular Uning sözlirige ishench qildi;  
\m Ular Uni küylidi.\x + \xo 106:12 \xt Mis. 14:31; 15:1\x*   
\m
\v 13 Ular Uning qilghanlirini shunche téz untudi,  
\m Nesihetini kütmidi;   
\m
\v 14 Belki dalada ach közlükke baladek bérildi,  
\m Chöl-bayawanda Tengrini sinidi.\x + \xo 106:14 \xt Mis. 16:3; Chöl. 11:4,6,33; Zeb. 78:18; 1Kor. 10:6\x*   
\m
\v 15 Shunga U sorighinini ulargha berdi,  
\m Biraq jüdetküchi bir késelni janlirigha tegküzdi.\x + \xo 106:15 \xt Chöl. 11:20, 33; Zeb. 78:29-31; Yesh. 10:16\x*   
\m
\v 16 Ular bargahda Musagha heset qildi,  
\m Xudaning muqeddes bendisi Harunnimu körelmidi.\x + \xo 106:16 \xt Chöl. 16\x*   
\m
\v 17 Yer échilip Datanni yutuwetti,  
\m Abiramni ademliri bilen qapsiwaldi.\x + \xo 106:17 \xt Chöl. 16:31,32,33; Qan. 11:6\x*   
\m
\v 18 Egeshküchiliri arisida ot yéqildi;  
\m Yalqun rezillerni köydüriwetti.\x + \xo 106:18 \xt Chöl. 16:35,46\x*   
\m
\v 19 Ular Horeb téghida mozay butni yasidi,  
\m Quyma heykelge sejde qilip,\x + \xo 106:19 \xt Mis. 32:4\x*   
\m
\v 20 Özlirining pexir-shöhriti bolghuchining ornigha,  
\m Ot-chöp yeydighan öküzning süritini almashturdi.   
\m
\v 21 Misirda ulugh ishlarni körsetken Nijatkari Tengrini ular untudi.   
\m
\v 22 Derweqe, Ham diyarida möjiziler yaratqan,  
\m Qizil Déngiz boyida qorqunchluq ishlarni körsetken Xudani \add untudi\add*.   
\m
\v 23 U ularni halak qilimen dégenidi —  
\m Öz tallighini Musa qehrini yandurush üchün Uning aldida arichi bolup tik turmighan bolsa,  
\m — Derweqe shundaq qilghan bolar idi.\x + \xo 106:23 \xt Mis. 32:11,32; Qan. 9:13,14; 10:10\x*   
\m
\v 24 Ular yene güzel zéminni kemsitip ret qildi,  
\m Uning wedisige ishenmidi;\x + \xo 106:24 \xt Chöl. 14:1, 2\x*   
\m
\v 25 Belki chédirlirida qaqshap yürüp,  
\m Perwerdigarning awazigha qulaq salmidi.   
\m
\v 26 Shunga U ulargha qesem qilip qol kötürüp: —  
\m Silerni chölde yiqitip tügeshtürimen —\x + \xo 106:26 \xt Chöl. 14:28\x*   
\m
\v 27 Ewladliringlarnimu eller arisida yiqitip tügeshtürüp,  
\m Yaqa yurtlar ara tarqitiwétimen» — dédi.\x + \xo 106:27 \xt Zeb. 44:10-14; Ez. 20:23\x*   
\m
\v 28 Ular Baal-Péor butqa özini étip choqunup,  
\m Ölüklerge atighan qurbanliqlarni yédi.\f □ \fr 106:28 \ft \+bd «Ular Baal-Péor butqa özini étip choqunup, ölüklerge atighan qurbanliqlarni yédi»\+bd* — «ölüklerge qurbanliq qilish», «yagh puritish» qatarliq herqandaq paaliyetler Tewratta qet’iy men’i qilin’ghan.\f*  \x + \xo 106:28 \xt Chöl. 25:3; 31:16; Weh. 2:14\x*   
\m
\v 29 Ular qilmishliri bilen Uning achchiqini keltürdi,  
\m Ular arisida waba qozghaldi;   
\m
\v 30 Finihas turdi-de, höküm yürgüzdi,  
\m Shuning bilen waba tosuldi;   
\m
\v 31 Bu ish \add Finihasqa\add* heqqaniyet dep hésablandi,  
\m Uning nesligimu ewladidin ewladighiche, ebediy shundaq hésablandi.   
\m
\v 32 Ular yene \add Perwerdigarni\add* méribah suliri boyida ghezepke keltürdi,  
\m Ularning sewebidin Musaghimu zerer yetti;\x + \xo 106:32 \xt Chöl. 20:12; Zeb. 95:8\x*   
\m
\v 33 Chünki ular uning rohini tériktürdi,  
\m Uning lewliri bixestilikte gep qilip saldi.\f □ \fr 106:33 \ft \+bd «Chünki ular uning rohini tériktürdi»\+bd* — bezi terjimilerde «uning rohi» Musaning rohi emes, belki Xudaning Rohi dep chüshendürülidu. \+bd «... Ular uning rohini tériktürdi, uning lewliri bixestilikte gep qilip saldi»\+bd* — «Chöl.» 20:7-13ni körüng.\f*   
\m
\v 34 Ular Perwerdigarning emrige xilapliq qilip,  
\m \add Shu\add* yerdiki qowmlarni yoqatmidi;   
\m
\v 35 Belki yat eller bilen ariliship,  
\m Ularning qiliqlirini ögendi;\x + \xo 106:35 \xt Hak. 2:2; 3:5, 6\x*   
\m
\v 36 Ularning butlirigha choqundi,  
\m Bular özlirige bir tuzaq bolup chiqti;   
\m
\v 37 Chünki ular öz oghul-qizlirini soyup, jinlargha qurbanliqqa béghishlidi.\x + \xo 106:37 \xt Law. 18:21; Qan. 12:31; 2Pad. 16:3; 17:17; 21:6; 2Tar. 28:3; 33:6\x*   
\m
\v 38 Shundaq qilip ular bigunah qanni,  
\m Yeni Qanaandiki butlargha atap qurbanliq qilip, öz oghul-qizlirining qénini tökti;  
\m Zémini qan’gha bulghinip ketti.\x + \xo 106:38 \xt Chöl. 35:33\x*   
\m
\v 39 Ular öz qilmishliri bilen bulghandi;  
\m Qiliqliri bilen pahishe ayaldek buzuldi.   
\m
\v 40 Shunga Perwerdigar Öz xelqidin qattiq ghezeplendi,  
\m U Öz mirasidin yirgendi;   
\m
\v 41 Ularni yat ellerning qoligha berdi,  
\m Ulargha öchmenler ular üstidin hökümranliq qildi.   
\m
\v 42 Düshmenliri ularni ezdi,  
\m Ular yaw qoli astida égilip püküldi.   
\m
\v 43 Köp qétim \add Perwerdigar\add* ularni qutquzdi;  
\m Biraq ular bolsa, öz xahishliri bilen Uninggha asiyliq qildi,  
\m Ular öz qebihliki bilen pes halgha chüshti.   
\m
\v 44 Shundaqtimu U ularning nale-peryadini anglighanda,  
\m Ularning jebir-japalirigha étibar berdi;   
\m
\v 45 Hem ular bilen tüzgen ehdisini eslidi,  
\m Zor méhir-shepqiti bilen, ghezipidin yandi,\f □ \fr 106:45 \ft \+bd «Zor méhir-shepqiti bilen,...»\+bd* — ibraniy tilida: «Zor méhir-shepqetliri bilen...».\f*   
\m
\v 46 U ularni sürgün qilghanlarning qelbide rehim oyghatti.   
\m
\v 47 Bizni qutquzghaysen, i Perwerdigar Xudayimiz!  
\m Muqeddes naminggha teshekkür éytishqa,  
\m Tentene qilip Séni medhiyileshke,  
\m Bizni eller arisidin yéninggha yighiwalghaysen!\x + \xo 106:47 \xt 1Tar. 16:35\x*   
\m
\v 48 Israilning Xudasi bolghan Perwerdigargha,  
\m Ezeldin ta ebedgiche teshekkür-medhiye qayturulsun!  
\m Pütkül xelq «Amin» désun!  
\m Hemdusana! \x + \xo 106:48 \xt 1Tar. 16:36\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 107
\s1 Beshinchi Bölüm •••• 107-küy •••• Xudaning barliq insanlargha körsetken méhribanliqi üchün teshekkür éytinglar!  
\m
\v 1 Ah, Perwerdigargha teshekkür éytinglar!  
\m Chünki U méhribandur, ebediydur Uning méhir-muhebbiti!\x + \xo 107:1 \xt Zeb. 107:1; 118:1; 136:1\x*   
\m
\v 2 Perwerdigar yaw qolidin qutquzghanlar,  
\m U hemjemet bolup qutquzghan xelqi buni dawamliq bayan qilsun —   
\m
\v 3 Yeni U sherq bilen gherbtin, shimal bilen jenubtin,  
\m Herqaysi yurtlardin yighiwélin’ghanlar buni éytsun!\f □ \fr 107:3 \ft \+bd «... U... shimal bilen jenubtin... yighiwélin’ghanlar buni éytsun!»\+bd* — bezi kona köchürmilerde «jenubtin» dégenning ornida «déngizdin» déyilidu; yeni «U... shimal bilen déngizdin... yighiwélin’ghanlar buni éytsun!» déyilidu (ibraniy tilida ikki sözning perqi chong emes, yeni «yami» bilen «Yamin»).\f*   
\m
\v 4 Ular chöl-bayawanni kézip pinhan yolda adashti,  
\m Adem makanlashqan héchbir sheherni tapalmastin.   
\m
\v 5 Ach hemde ussuz bolup,  
\m Jéni chiqay dep qaldi.   
\m
\v 6 Andin Perwerdigargha peryad qildi,  
\m U ularni musheqqetliridin azad qildi.   
\m
\v 7 Makanlashqudek sheherge yetküche,  
\m U ularni tüz yolda bashlidi.   
\m
\v 8 Ular Perwerdigargha teshekkür éytsun!  
\m Uning özgermes muhebbiti üchün,  
\m Insan balilirigha körsetken möjiziliri üchün!   
\m
\v 9 Chünki U changqighan köngülni qandurdi,  
\m Ach qalghan janni ésil németler bilen toldurdi.   
\m
\v 10 Zülmette, ölüm kölenggiside yashighanlar,  
\m Tömür kishen sélinip, azab chekkenlerni bolsa,   
\m
\v 11 (Chünki ular Tengrining emirlirige qarshiliq qildi,  
\m Hemmidin Aliy Bolghuchining nesihetini kemsitti)   
\m
\v 12 — U ularni japa-musheqqet tartquzup kemter qildi,  
\m Ular putliship yiqildi, ulargha yardemge birsimu yoq idi.   
\m
\v 13 Andin Perwerdigargha yélinip peryad qildi,  
\m U ularni musheqqetliridin azad qildi.   
\m
\v 14 Ularni zulmet hem ölüm sayisidin chiqirip,  
\m Ularning zenjir-asaretlirini sundurup tashlidi.   
\m
\v 15 Ular Perwerdigargha teshekkür éytsun!  
\m Uning özgermes muhebbiti üchün,  
\m Insan balilirigha körsetken möjiziliri üchün!   
\m
\v 16 Mana U mis derwazilarni pare-pare qilip,  
\m Tömür taqaqlarni késip tashlidi.   
\m
\v 17 Hamaqetler öz itaetsizlik yolliridin,  
\m Qebihlikliridin azablargha uchraydu;   
\m
\v 18 Könglide herxil ozuq-tülüktin bizar bolup,  
\m Ölüm derwazilirigha yéqinlishidu.   
\m
\v 19 Andin Perwerdigargha yélinip peryad qilidu,  
\m U ularni musheqqetliridin azad qilidu.   
\m
\v 20 U söz-kalamini ewetip, ularni saqaytidu,  
\m Ularni zawalliqliridin qutquzidu.   
\m
\v 21 Ular Perwerdigargha teshekkür éytsun!  
\m Uning özgermes muhebbiti üchün,  
\m Adem balilirigha körsetken möjiziliri üchün!   
\m
\v 22 Qurbanliq süpitide teshekkürler éytsun,  
\m Uning qilghanlirini tentenilik naxshilar bilen bayan qilsun!\f □ \fr 107:22 \ft \+bd «Qurbanliq süpitide teshekkürler éytsun,...»\+bd* — yaki «Teshekkür qurbanliqliri atisun,...». 
\fp  «Teshekkür qurbanliqi» Musa peyghemberge chüshürülgen qanun békitken alte xil qurbanliqlardin biri.\f*  \x + \xo 107:22 \xt Law. 7:12; Zeb. 50:14\x*   
\m
\v 23 Kémilerde déngizgha chüshüp qatnighuchilar,  
\m Ulugh sularda tirikchilik qilghuchilar,\x + \xo 107:23 \xt Weh. 18:17\x*   
\m
\v 24 Bular Perwerdigarning ishlirigha guwahchidur,  
\m Chongqur okyanda körsetken karametlerni körgüchidur.   
\m
\v 25 Chünki U bir söz bilenla shiddetlik shamalni chiqirip,  
\m Dolqunlirini örkeshlitidu;   
\m
\v 26 Kémichiler asman-pelek örleydu,  
\m Sularning tehtilirige chüshidu,  
\m Dehshettin ularning jéni érip kétidu.   
\m
\v 27 Ular mest ademdek eleng-seleng irghanglaydu,  
\m Herqandaq eqil-charisi tügeydu;   
\m
\v 28 Andin Perwerdigargha yélinip peryad qilidu,  
\m U ularni musheqqetliridin azad qilidu.   
\m
\v 29 U boranni tinchitidu,  
\m Su dolqunlirimu jim bolidu.   
\m
\v 30 Shuning bilen ular tinchliqidin shadlinidu;  
\m U ularni teshna bolghan aramgahigha yéteklep baridu.   
\m
\v 31 Ular Perwerdigargha teshekkür éytsun!  
\m Uning özgermes muhebbiti üchün,  
\m Insan balilirigha körsetken möjiziliri üchün!   
\m
\v 32 Ular xelqning jamaitidimu Uni ulughlisun,  
\m Aqsaqallar mejliside Uni medhiyilisun.   
\m
\v 33 U deryalarni chölge,  
\m Bulaqlarni qaqasliqqa aylanduridu.   
\m
\v 34 Ahalisining yamanliqi tüpeylidin,  
\m Hosulluq yerni shorluq qilidu.   
\m
\v 35 U yene chöl-bayawanni kölge,  
\m Changqaq yerni bulaqlargha aylanduridu;\x + \xo 107:35 \xt Yesh. 41:18\x*   
\m
\v 36 Achlarni shu yerge jaylashturup,  
\m Ular olturaqlashqan bir sheherni berpa qilidu;   
\m
\v 37 Ular étizlarni heydep-térip, üzümzarlarni berpa qilidu;  
\m Bular hosul-mehsulatni mol béridu.   
\m
\v 38 U ulargha beriket béridu,  
\m Shuning bilen ularning sani xélila éship baridu,  
\m U ularning mal-waranlirini héch azaytmaydu.   
\m
\v 39 Ular yene jebir-zulum, bala-qaza hem derd-elemge yoluqup,  
\m Sani aziyip, pükülidu.   
\m
\v 40 U ésilzadiler üstige kemsitishlirini tökidu,  
\m Yolsiz desht-sehrada ularni sergerdan qilidu;   
\m
\v 41 Lékin miskin ademni jebir-zulumdin yuqiri kötürüp saqlaydu,  
\m Uning aile-tawabatini qoy padisidek köp qilidu.\x + \xo 107:41 \xt 1Sam. 2:8; Zeb. 113:7, 8\x*   
\m
\v 42 Buni köngli duruslar körüp shadlinidu;  
\m Pasiqlarning aghzi étilidu.\x + \xo 107:42 \xt Ayup 5:16; 22:19\x*   
\m
\v 43 Kimki dana bolsa, bularni bayqisun,  
\m Perwerdigarning méhir-shepqetlirini chüshensun!   
\b  
\b  
\m  
\c 108
\s1 108-küy •••• Xudaning ghelibisige bolghan teshna-tilawet  
\m
\v 1 Dawutning küy-naxshisi: —  
\b  
\m Iradem ching, i Xuda, iradem ching;  
\m Men medhiye naxshilirini éytip,  
\m Berheq, Séni küyleymen, pütün rohim bilen!\f □ \fr 108:1 \ft \+bd «Dawutning küy-naxshisi: —....»\+bd* — oqurmenler köreleyduki, bu küyning ayetliri 57-küydiki 7-11-ayetler, 60-küydiki 5-12-ayetlerge oxshap kétidu. Shunga bu ayetlerning izahatliri mushu küygimu tewe, elwette. \+bd «... Séni küyleymen, pütün rohim bilen!»\+bd* — «rohim» mushu yerde ibraniy tilidiki «méning sheripim»ning terjimisi.\f*   
\m
\v 2 I neghme-sazlirim, oyghan!  
\m Men seher quyashinimu oyghitimen!   
\m
\v 3 Xelq-milletler arisida Séni ulughlaymen, i Perwerdigar;  
\m Eller arisida Séni küyleymen!   
\m
\v 4 Chünki özgermes muhebbiting ershlerge yetküdek ulughtur;  
\m Heqiqiting bulutlargha taqashti. \x + \xo 108:4 \xt Zeb. 36:5; 57:10\x*   
\m
\v 5 I Xuda, shan-shöhriting ershlerdin yuqiri ulughlan’ghay,  
\m Shan-sheriping yer yüzini qaplighay!   
\m
\v 6 Öz söygenliringning nijatliq tépishi üchün,  
\m Ong qolung bilen qutquzghaysen,  
\m Duayimni ijabet qilghaysen.   
\m
\v 7 Xuda Öz pak-muqeddeslikide shundaq dégen: —  
\m «Men tentene qilimen,  
\m Men Shekem diyarini bölüp bérimen,  
\m Sukkot wadisini \add teqsim qilishqa\add* ölcheymen.   
\m
\v 8 Giléad Manga mensuptur,  
\m Manassehmu Manga mensuptur;  
\m Efraim bolsa béshimdiki dubulghamdur,  
\m Yehuda Méning emr-perman chiqarghuchimdur;\f □ \fr 108:8 \ft \+bd «Efraim bolsa béshimdiki dubulghamdur»\+bd* — ibraniy tilida «Efraim bolsa béshimdiki qoghdighuchidur». \+bd «Yehuda Méning emr-perman chiqarghuchimdur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «Yehuda Méning shahane hasa mdur».\f*   
\m
\v 9 Moab Méning yuyunush jawurumdur;  
\m Édomgha chorughumni tashlaymen;  
\m Men Filistiye üstidin tentene qilimen!».\f □ \fr 108:9 \ft \+bd «Moab Méning yuyunush jawurum»\+bd* — belkim Moabning Xuda we Uning xelqi üchün meynet xizmet qilidighanliqini bildüridu. \+bd «Édomgha choruqumni tashlaymen»\+bd* — ayagh kiyimni melum yer üstige tashlash ashu yerge ige bolghanliqni bildürüshi mumkin; yaki bolmisa, Édomning öz Igisining ayaghlirini élip yighishturidighan quldek ikenlikini körsitishimu mumkin. \+bd «Filistiye, Méning sewebimdin tentene qilinglar!»\+bd* — Dawut padishahning dewride Filistiye Dawutqa, shundaqla Xudaning özige boysunup, bextlik hayatqa ige bolghan («2Sam.» 8:1ni, shundaqa «Yar.» 12:1-3nimy körüng).\f*   
\m
\v 10 Kim Méni bu mustehkem sheherge bashlap kirelisun?  
\m Kim Méni Édomgha élip baralisun?   
\m
\v 11 I Xuda, Sen bizni rasttinla chetke qaqtingmu?  
\m Qoshunlirimiz bilen bille jengge chiqmamsen? \x + \xo 108:11 \xt Zeb. 60:1-3\x*   
\m
\v 12 Bizni zulumlardin qutulushqa yardemleshkeysen,  
\m Chünki insanning yardimi bikardur!   
\m
\v 13 Xuda arqiliq biz choqum baturluq körsitimiz;  
\m Bizge zulum qilghuchilarni cheyligüchi del U Özidur!   
\b  
\b  
\m  
\c 109
\s1 109-küy •••• Intiqam üchün oqulghan dua  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I medhiyemning Igisi Xudayim, jim turma!   
\m
\v 2 Mana rezillerning aghzi, mekkarlarning aghzi köz aldimda yoghan échildi;  
\m Ular yalghanchi til bilen manga qarshi sözlidi.   
\m
\v 3 Nepretlik sözler bilen méni chulghap,  
\m Ular bikardin-bikar manga zerbe bermekte.\x + \xo 109:3 \xt Zeb. 69:4\x*   
\m
\v 4 Muhebbitim üchün ular manga qarshi shikayetchi boldi,  
\m Men bolsam — duagha bérildim.   
\m
\v 5 Yaxshiliqim üchün yamanliq,  
\m Söygüm üchün nepret qayturdi.   
\m
\v 6 Herbirining üstide rezil bir adem teyinligeysen,  
\m Uning ong yénida bir dewager tursun.\x + \xo 109:6 \xt Zek. 3:1, 2\x*   
\m
\v 7 U soraq qilin’ghanda eyibdar bolup chiqsun,  
\m Duasi gunah dep hésablansun.\x + \xo 109:7 \xt Pend. 15:8; 28:9\x*   
\m
\v 8 Künliri qisqa bolsun,  
\m Mensipini bashqisi igilisun.   
\m
\v 9 Baliliri yétim qalsun,  
\m Xotuni tul bolsun.   
\m
\v 10 Oghulliri sergerdan tilemchi bolsun,  
\m Turghan xarabilikliridin nan izdep.   
\m
\v 11 Jazanixor uning igiliki üstige tor tashlisun,  
\m Méhnet ejrini yatlar bulap-talisun.   
\m
\v 12 Uninggha méhribanliq körsitidighan birsi bolmisun,  
\m Yétim qalghan balilirigha iltipat qilghuchi bolmisun.   
\m
\v 13 Uning nesli qurutulsun;  
\m Kéler ewladida namliri öchürülsun.   
\m
\v 14 Ata-bowilirining qebihlikining eyibliri Perwerdigarning yadida qalsun,  
\m Anisining gunahi öchürülmisun.   
\m
\v 15 Bularning eyibliri daim Perwerdigarning köz aldida bolsun,  
\m Shuning bilen U ularning nam-emilini yer yüzidin öchürüp tashlaydu.\x + \xo 109:15 \xt Ayup 18:17; Zeb. 34:16\x*   
\m
\v 16 Chünki \add rezil kishi\add* méhribanliq körsitishni héch ésige keltürmidi,  
\m Belki ézilgen, yoqsul hem dili sunuqlarni öltürmekke qoghlap keldi.   
\m
\v 17 U lenet oqushqa amraq idi,  
\m Shunga lenet uning béshigha kélidu;  
\m Bext tileshke rayi yoq idi,  
\m Shunga bext uningdin yiraq bolidu.   
\m
\v 18 U lenetlerni özige kiyim qilip kiygen;  
\m Shunga bular aqqan sudek uning ich-baghrigha,  
\m Maydek, söngeklirige kiridu;   
\m
\v 19 Bular uninggha yépin’ghan tonidek,  
\m Herdaim baghlan’ghan belwéghidek chaplansun.   
\m
\v 20 Bular bolsa méni eyibligüchilerge Perwerdigarning békitken mukapati bolsun!  
\m Méning yaman gépimni qilghanlarning in’ami bolsun!   
\m
\v 21 Biraq Sen, Perwerdigar Rebbim,  
\m Öz naming üchün méning teripimde bir ish qilghaysen,  
\m Méhir-muhebbiting ela bolghachqa,  
\m Méni qutquzghaysen;   
\m
\v 22 Chünki men ézilgen hem hajetmendurmen,  
\m Qelbim xeste boldi.   
\m
\v 23 Men quyash uzartqan kölenggidek yoqilay dep qaldim,  
\m Chéketke qéqiwétilgendek chetke qéqiwétildim.   
\m
\v 24 Roza tutqinimdin tizlirim kétidu,  
\m Etlirim sizip kétidu.   
\m
\v 25 Shunglashqa men ular aldida reswa boldum;  
\m Ular manga qarashqanda, béshini silkishmekte.   
\m
\v 26 Manga yardemleshkeysen, i Perwerdigar Xudayim,  
\m Özgermes muhebbiting boyiche méni qutquzghaysen;   
\m
\v 27 Shuning bilen ular buning Séning qolungdiki ish ikenlikini,  
\m Buni qilghuchining Sen Perwerdigar ikenlikini bilsun.   
\m
\v 28 Ular lenet oquwersun, Sen bext ata qilghaysen;  
\m Ular hujum qilishqa turghanda, xijalette qalsun,  
\m Biraq qulung shadlansun!   
\m
\v 29 Méni eyibligüchiler xijalet bilen kiyinsun,  
\m Ular öz shermendilikini özlirige ton qilip yépinsun.   
\m
\v 30 Aghzimda Perwerdigargha zor teshekkür-medhiye qaytürimen;  
\m Berheq, köpchilik arisida turup Uni medhiyileymen;   
\m
\v 31 Chünki hajetmenning jénini gunahqa békitmekchi bolghanlardin qutquzush üchün,  
\m \add Perwerdigar\add* uning ong yénida turidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 110
\s1 110-küy •••• Kelgüsidiki alemning Padishahi — Dawutning ewladi Mesih  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar méning Rebbimge: —  
\m «Men séning düshmenliringni textipering qilghuche,  
\m Ong yénimda olturghin» — dédi.\f □ \fr 110:1 \ft \+bd «Men séning düshmenliringni textipering qilghuche»\+bd* — «textiper» padishah textke olturghanda puti turidighan jay.\f*   
\m
\v 2 Perwerdigar qudritingni körsitidighan shahane hasangni Ziondin uzitidu;  
\m Düshmenliring arisida höküm sürgin!\f □ \fr 110:2 \ft \+bd «Perwerdigar qudritingni körsitidighan shahane hasangni Ziondin uzitidu»\+bd* — bu sözning menisi belkim: Xuda yer yüzide öz seltenitini qurghanda, tikligen padishah Mesihning küch-qudriti hem hoquqi Yérusalémdin chiqip her yerge yétip baridu.\f*   
\m
\v 3 Küchüngni körsitidighan künde,  
\m Öz xelqing xalis qurbanliq kebi pida bolidu;  
\m Muqeddes heywitingde,  
\m Shu yashliq dewringdikidek,  
\m Sanga hazirmu shebnemler seherning baliyatqusidin yéngi chiqqandek chüshidu;\f □ \fr 110:3 \ft \+bd «Öz xelqing xalis qurbanliq kebi pida bolidu»\+bd* — «xalis qurbanliq», 54-küy, 6-ayettiki izahatni körüng. \+bd «Muqeddes heywitingde, shu yashliq dewringdikidek, sanga hazirmu shebnemler seherning baliyatqusidin yéngi chiqqandek chüshidu»\+bd* — déhqanlargha melum bolghinidek, shebnem adette peqet yapyéshil otyashlar we derexlerning üstige chüshidu. Quruq-qaqshal bolup qalghan derexlerge chüshmeydu. Köchme menisi, Mesih menggüge yapyéshil derextek yash turiwéridu.\f*   
\m
\v 4 Perwerdigar shundaq qesem ichti,  
\m Hem buningdin yanmaydu: —  
\m «Sen ebedil’ebedgiche Melkizedekning tipidiki bir kahindursen».\f □ \fr 110:4 \ft \+bd «Sen ebedil’ebedgiche Melkizedekning tipidiki bir kahindursen»\+bd* — Melkizedek dégen adem hezriti Ibrahimgha kahin (Xudagha wekil bolup qurbanliqni qobul qilghuchi) bolghan hem Ibrahim alghan oljidin ondin birini alghan («Yar.» 14-bab). Démek, u Ibrahimdin ulugh idi, shunglashqa Ibrahimning ewladliridin bolghan kahinlardinmu ulugh idi. «Yar.» 14-babta déyilginiche, bu sirliq ademning ata-anisi yoq idi. Injil «Ibraniylargha», 8- hem 10-babni körüng. «Melkizedek»ning menisi: «Heqqaniyliqning padishahi» «Amanliq padishahi». Undaqta bu yerde «Sen ebedil’ebedgiche Melkizedekning tipidiki bir kahindursen» dep békitilishi alemde uning eng aliy kahin dep békitilgenlikini körsitidu.\f*  \x + \xo 110:4 \xt Ibr. 5:6; 6:20; 7:17\x*   
\m
\v 5 Ong teripingde bolghan Reb ghezipini körsetken künde padishahlarni urup pare-pare qiliwétidu;   
\m
\v 6 U eller arisida sotlaydu;  
\m Jay-jaylarni jesetler bilen tolduridu;  
\m Keng zéminning béshini yaridu;\x + \xo 110:6 \xt Weh. 14:14-20; 16:14-16; 20:8-10\x*   
\m
\v 7 U yolda ériqtin su ichidu;  
\m U shunga kishining béshini yöligüchi bolidu.\f □ \fr 110:7 \ft \+bd «U yolda ériqtin su ichidu; u shunga kishining béshini yöligüchi bolidu»\+bd* — bu sirliq gep belkim Mesihning kichik péil ikenlikini, hemde öziningmu kichik péil möminlerge teselli béridighanliqini körsitidu. \+bd «U shunga kishining béshini yöligüchi bolidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Shunga u (öz) béshini kötüridu».\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 111
\s1 111-küy •••• Xudaning ulughluqini séghinish •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Köngli duruslarning meshripide,  
\m Hem jamaette turup,  
\m Perwerdigargha pütün qelbim bilen teshekkür éytimen.\f □ \fr 111:1 \ft \+bd «Hemdusana! Köngli duruslarning meshripide, hem jamaette turup...»\+bd* — bu küy «élipbe tertipilik» küy. Biraq ibraniy tilini terjime qilish jeryanida jümle tertiplirini özgertish kérekliki tüpeylidin, «élipbelik» nusxini körsitelmiduq.\f*   
\m
\v 2 Perwerdigarning yasighanliri ulughdur;  
\m Bulardin xursen bolghanlar izdinip ularni sürüshtürmekte.   
\m
\v 3 Uning ejri sherep we heywettur,  
\m Uning heqqaniyliqi menggüge turidu.   
\m
\v 4 U Öz möjizilirini yad etküzidu;  
\m Perwerdigar muhebbetlik hem rehimdilliktur.   
\m
\v 5 U Özidin eyminidighanlarni ash bilen teminleydu;  
\m Öz ehdisini hemishe yad étidu.   
\m
\v 6 U emelliridiki qudritini Öz xelqige körsitip,  
\m Bashqa ellerning miras-zéminini ulargha teqdim qildi.   
\m
\v 7 Uning qoli qilghanliri heqiqet-sadaqet we adilliqtur;  
\m Uning barliq körsetmiliri ishenchliktur.   
\m
\v 8 Bular ebedil’ebedgiche inawetliktur;  
\m Heqiqette hem durusluqta chiqirilghandur.   
\m
\v 9 U Öz xelqige nijatliq ewetti;  
\m Öz ehdisini emr qilip menggüge békitti;  
\m Muqeddes hem sürlüktur Uning nami.   
\m
\v 10 Perwerdigardin qorqush danaliqning bashlinishidur;  
\m Uning hökümlirini tutqanlarning hemmisi yorutulghan ademlerdur;  
\m Uning medhiyisi menggü turidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 112
\s1 112-küy •••• Xudadin eyminidighan kishi •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Perwerdigardin eyminidighan,  
\m Uning emrlirini zor xursenlik dep bilidighan adem bextliktur!\f □ \fr 112:1 \ft \+bd «Hemdusana! Perwerdigardin eyminidighan, Uning emrlirini zor xursenlik dep bilidighan adem bextliktur!...»\+bd* — bu küy «élipbe tertipilik» küy. Biraq ibraniy tilini terjime qilish jeryanida jümle tertiplirini özgertish kérekliki tüpeylidin, «élipbe tertipilik» nusxini körsitelmiduq.\f*  \x + \xo 112:1 \xt Zeb. 1:1, 2\x*   
\m
\v 2 Uning nesli zéminda turup küch-qudretlik bolidu;  
\m Duruslarning dewri bextlik bolidu.   
\m
\v 3 Uning öyide dölet hem bayliqlar bolidu;  
\m Heqqaniyliqi menggüge turidu.   
\m
\v 4 Qarangghuluqta turghan durus ademge nur peyda bolidu;  
\m U shepqetlik, rehimdil hem heqqaniydur.   
\m
\v 5 Xeyrxah, ötne bérip turidighan ademning bexti bolidu;  
\m U öz ishlirini adilliq bilen yürgüzidu.\f □ \fr 112:5 \ft \+bd «U öz ishlirini adilliq bilen yürgüzidu»\+bd* — bashqa ikki xil terjimisi bar: — «U öz adilliqi bilen öz ishlirini yürüshtüridu» yaki «Dewada bolsa höküm uning teripide bolidu». Mumkinchiliki barki, yazghuchi bu üch menining hemmisini közde tutqan.\f*   
\m
\v 6 Berheq, u ebediy tewritilmeydu;  
\m Heqqaniy adem menggüge eslinidu.   
\m
\v 7 U shum xewerdin qorqmaydu;  
\m Uning köngli toq halda, Perwerdigargha tayan’ghan.   
\m
\v 8 Dili mehkem qilin’ghan, u qorqmaydu;  
\m Axirida u reqiblirining meghlubiyitini köridu.   
\m
\v 9 U öziningkini merdlerche tarqatqan,  
\m Yoqsullargha béridu;  
\m Uning heqqaniyliqi menggüge turidu;  
\m Uning münggüzi izzet-shöhret bilen kötürülidu.   
\m
\v 10 Rezil adem buni körüp chidimaydu,  
\m Chishlirini ghujurlitidu, u érip kétidu;  
\m Rezillerning arzu-hewisi yoqitilidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 113
\s1 113-küy •••• Xuda shepqitini körsitish üchün Özini töwen tutidu  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Medhiyilenglar, i Perwerdigarning qulliri,  
\m Perwerdigarning namini medhiyilenglar!   
\m
\v 2 Hazirdin bashlap, ebedil’ebedgiche,  
\m Perwerdigarning namigha teshekkür-medhiye qayturulsun!\x + \xo 113:2 \xt Dan. 2:20\x*   
\m
\v 3 Kün chiqardin kün patargha,  
\m Perwerdigarning nami medhiyilinishke layiqtur!\x + \xo 113:3 \xt Mal. 1:11\x*   
\m
\v 4 Perwerdigar ellerdin yuqiri kötürüldi;  
\m Shan-sheripi ershlerdin yuqiridur.   
\m
\v 5 Kimmu Perwerdigar Xudayimizgha teng bolalisun —  
\m Öz makani yuqirida bolsimu,   
\m
\v 6 Asmanlargha hem yerge qarash üchün,  
\m Özini töwen qilghuchigha?   
\m
\v 7 Namrat kishini U topa-changdin kötüridu;  
\m Qighliqtin yoqsulni yuqirilitidu;\x + \xo 113:7 \xt 1Sam. 2:8; Zeb. 107:41\x*   
\m
\v 8 Uni ésilzadiler qatarigha,  
\m Yeni Öz xelqining ésilzadiliri arisigha olturghuzidu;   
\m
\v 9 U tughmas ayalni öyge orunlashturup,  
\m Uni oghullarning xushal anisi qilidu.  
\m Hemdusana!   
\b  
\b  
\m  
\c 114
\s1 114-küy •••• Xudaning Israil xelqining Misirdin chiqishida ulargha namayan qilghan ulughluqi  
\m
\v 1 Israil Misirdin,  
\m Yaqup jemeti yat tilliq ellerdin chiqqanda, \x + \xo 114:1 \xt Mis. 13:3\x*   
\m
\v 2 Shu chaghda Yehuda \add Xudaning\add* muqeddes jayi,  
\m Israil uning seltiniti boldi,   
\m
\v 3 Déngiz buni körüp beder qachti,  
\m Iordan deryasi keynige yandi;   
\m
\v 4 Taghlar qochqarlardek,  
\m Döngler qozilardek oynaqlidi.   
\m
\v 5 Ey déngiz, sen néme boldung, qachqili?  
\m Iordan deryasi, yolungdin yan’ghili?   
\m
\v 6 Taghlar qochqarlardek,  
\m Döngler qozilardek oynaqlighili?   
\m
\v 7 I yer yüzi, Rebning jamalidin,  
\m Yaqupning Xudasining jamalidin tewren;   
\m
\v 8 U qoram tashni kölchekke,  
\m Chaqmaq téshini mol bulaq sulirigha aylanduridu.\f □ \fr 114:8 \ft \+bd «U qoram tashni kölchekke, chaqmaq téshini mol bulaq sulirigha aylanduridu»\+bd* — «chaqmaq téshi» tashlar ichide eng qattiq tash hésablinidu. «Qan.» 8:15ni körüng.\f*  \x + \xo 114:8 \xt Mis. 17:6; Chöl. 20:11\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 115
\s1 115-küy •••• Butlargha choqun’ghanlar hem Xudagha ibadet qilghanlar  
\m
\v 1 Bizge emes, i Perwerdigar, bizge emes —  
\m Özgermes muhebbiting üchün, heqiqet-sadaqiting üchün,  
\m Öz naminggha shan-sherep keltürgeysen.   
\m
\v 2 Eller némishqa «Ularning Xudasi qeyerde?» dep \add mazaq\add* qilishidu?   
\m
\v 3 Biraq Xudayimiz bolsa ershlerdidur;  
\m Némini xalisa, U shuni qilghandur.   
\m
\v 4 Ularning butliri bolsa peqet kümüsh-altundin ibaret,  
\m Insanning qolliri yasighinidur, xalas.   
\m
\v 5 Ularning aghzi bar, biraq sözliyelmeydu;  
\m Közliri bar, körmeydu;\x + \xo 115:5 \xt Qan. 4:28; Yer. 10:3, 4, 5, 9-16\x*   
\m
\v 6 Qulaqliri bar, anglimaydu,  
\m Burni bar, puriyalmaydu;   
\m
\v 7 Qolliri bar, siliyalmaydu;  
\m Putliri bar, mangalmaydu;  
\m Kaniyidin héchbir sada chiqarmaydu.   
\m
\v 8 Ularni yasighanlar ulargha oxshashtur,  
\m Ulargha tayan’ghanlarmu shundaqtur.   
\m
\v 9 I Israil, Perwerdigargha tayininglar;  
\m U silerge yardem qilghuchinglar hem qalqininglardur.   
\m
\v 10 I Harun jemeti, Perwerdigargha tayininglar;  
\m U silerge yardem qilghuchi hem silerning qalqininglardur.\f □ \fr 115:10 \ft \+bd «U silerge yardem qilghuchi hem silerning qalqininglardur»\+bd* — ibraniy tilida «U ulargha yardem qilghuchi hem ularning qalqininglardur» déyilidu. 10-11-ayetlerdimu shundaq.\f*   
\m
\v 11 Perderdigardin eyminidighanlar, Perwerdigargha tayininglar;  
\m U silerge yardem qilghuchi hem qalqininglardur.   
\m
\v 12 Perwerdigar bizni eslep keldi;  
\m U bext ata qilidu;  
\m U Israil jemetige bext ata qilidu;  
\m U Harun jemetige bext ata qilidu;   
\m
\v 13 Perwerdigardin eyminidighanlargha,  
\m Chongliri hem kichiklirigimu bext ata qilidu.   
\m
\v 14 Perwerdigar silerge qoshlap béridu,  
\m Silerge hem perzentliringlargha;   
\m
\v 15 Silerge Perwerdigar teripidin bext ata qilin’ghan,  
\m Asman-zéminni Yaratquchidin beriketlen’gen!   
\m
\v 16 Asmanlar bolsa Perwerdigarning asmanliridur;  
\m Biraq zéminni bolsa insan balilirigha tapshurghandur.   
\m
\v 17 Ölükler Yahni medhiyiliyelmeydu,  
\m Süküt diyarigha chüshüp ketkenlermu shundaq;   
\m
\v 18 Biraq bizler hazirdin bashlap Yahqa ebedil’ebedgiche teshekkür-medhiye qayturimiz!  
\m Hemdusana!   
\b  
\b  
\m  
\c 116
\s1 116-küy •••• Xudaning iltipatigha guwahliq bérish  
\m
\v 1 Men Perwerdigarni söyimen,  
\m Chünki U méning awazimni, yélinishlirimni anglighan.   
\m
\v 2 Chünki U quliqini manga saldi,  
\m Shunga men barliq künlirimde Uninggha iltija qilip chaqirimen.   
\m
\v 3 Ölüm asaretliri méni chirmiwaldi;  
\m Tehtisaraning derdliri méni tutuwaldi;  
\m Men péshkellikke yoluqtum, elem tarttim;\x + \xo 116:3 \xt 2Sam. 22:5, 6\x*   
\m
\v 4 Shuning bilen men Perwerdigarning namigha toxtimay nida qildim: —  
\m «Sendin ötünimen, i Perwerdigar,  
\m Jénimni qutuldurghaysen!   
\m
\v 5 Shepqetliktur Perwerdigar, heqqaniydur;  
\m Xudayimiz rehimdildur.   
\m
\v 6 Perwerdigar nadanni saqlaydu;  
\m Men xarab ehwalgha chüshürüldum, U méni qutquzdi.   
\m
\v 7 Hey jénim, qaytidin xatirjem bol;  
\m Chünki Perwerdigar séxiylik, méhribanliq körsetti;\x + \xo 116:7 \xt Zeb. 13:6\x*   
\m
\v 8 Chünki Sen jénimni ölümdin, közlirimni yashlardin,  
\m Ayaghlirimni putlishishtin qutquzghansen.   
\m
\v 9 Men Perwerdigar aldida tiriklerning zéminida mangimen;   
\m
\v 10 Ishen’ginim üchün mundaq söz qilghanmen: —  
\m «Men qattiq xar qilin’ghanmen».\f □ \fr 116:10 \ft \+bd «Ishen’ginim üchün söz qilghanmen»\+bd* — (yaki «Ishendim, shunga söz qildim...») — buning menisi, belkim, méning Xudagha derdimni töküshüm hergiz bikargha ketmeydu, démekchi («2Kor.» 4:13nimu körüng).\f*  \x + \xo 116:10 \xt 2Kor. 4:13\x*   
\m
\v 11 Jiddiyleshkinimdin: — «ademlerning hemmisi yalghanchi!» — Dégenmen.\x + \xo 116:11 \xt Rim. 3:4\x*   
\m
\v 12 Manga körsetken barliq yaxshiliqlirini men néme bilen Perwerdigargha qayturimen?   
\m
\v 13 — Nijatliq qedehini qolumgha alimen,  
\m We Perwerdigarning namini chaqirip iltija qilimen;   
\m
\v 14 Men qilghan qesemlirimni Perwerdigar aldida ada qilimen;  
\m Berheq, Uning barliq xelqi aldida ularni ada qilimen.   
\m
\v 15 Perwerdigarning neziride,  
\m Öz mömin bendilirining ölümi qimmetlik ishtur!   
\m
\v 16 Ah Perwerdigar, men berheq Séning qulungdurmen;  
\m Men Séning qulungdurmen, dédikingning oghli ikenmen;  
\m Sen méning asaretlirimni yeshkensen;   
\m
\v 17 Men Sanga teshekkür qurbanliqlirini sunimen,  
\m Perwerdigarning namini chaqirip iltija qilimen;\f □ \fr 116:17 \ft \+bd «Men Sanga teshekkür qurbanliqlirini sunimen»\+bd* — «teshekkür qurbanliqi» Musa peyghember arqiliq békitilgen yene birxil qurbanliq («Law.» 7-babni körüng).\f*   
\m
\v 18 Men qilghan qesemlirimni Perwerdigar aldida ada qilimen;  
\m Berheq, Uning barliq xelqi aldida ularni ada qilimen;   
\m
\v 19 Perwerdigarning öyining hoylilirida,  
\m Séning otturungda turup, i Yérusalém,  
\m \add Qesemlirimni ada qilimen\add*!  
\m Hemdusana!   
\b  
\b  
\m  
\c 117
\s1 117-küy •••• Xudaning pütkül dunyagha bolghan muhebbiti  
\m
\v 1 Perwerdigarni medhiyilenglar, barliq eller;  
\m Hemme xelqler, Uni maxtanglar!\x + \xo 117:1 \xt Rim. 15:11\x*   
\m
\v 2 Chünki bizge baghlighan özgermes muhebbiti ghelibiliktur;  
\m Hem Perwerdigarning heqiqet-sadaqiti menggülüktur!  
\m Hemdusana!   
\b  
\b  
\m  
\c 118
\s1 118-küy •••• «Perwerdigarning namida kelgüchige mubarek bolsun!»  
\m
\v 1 Perwerdigargha teshekkür éytinglar, chünki U méhribandur;  
\m Uning méhir-muhebbiti menggüdur!   
\m
\v 2 Israil: «Uning méhir-muhebbiti menggüdur» — désun!   
\m
\v 3 Harun jemeti: «Uning méhir-muhebbiti menggüdur» — désun!   
\m
\v 4 Perwerdigardin qorqidighanlar: «Uning méhir-muhebbiti menggüdur» — désun!   
\m
\v 5 Qistaqta qélip Yahgha nida qildim;  
\m Yah jawab bérip, méni kengri-azadilikte turghuzdi.   
\m
\v 6 Perwerdigar men tereptidur, men qorqmaymen;  
\m Insan méni néme qilalisun?\x + \xo 118:6 \xt Rim. 8:31\x*   
\m
\v 7 Perwerdigar manga yardem qilghuchilar arisida bolup, méning teripimdidur;  
\m Öchmenlirimning meghlubiyitini körimen.   
\m
\v 8 Perwerdigarni bashpanahim qilish,  
\m Insan’gha tayinishtin ewzeldur;\x + \xo 118:8 \xt Zeb. 62:8, 9; 146:3; Yer. 17:5, 7\x*   
\m
\v 9 Perwerdigarni bashpanahim qilish,  
\m Emirlerge tayinishtin ewzeldur.   
\m
\v 10 Barliq eller méni qorshiwaldi;  
\m Biraq Perwerdigarning nami bilen ularni halak qilimen;\f □ \fr 118:10 \ft \+bd «Barliq eller méni qorshiwaldi; biraq Perwerdigarning nami bilen ularni halak qilimen;...»\+bd* — bu küydiki 10-29-ayetler kimni körsetkenlikini oqurmenler Injil, «Matta», «Markus» hem «Luqa» qismiliridiki axirqi nechche bablardin köreleydu.\f*  \x + \xo 118:10 \xt Zeb. 18:43، 47، 48; Yesh. 11:1-10; Rim. 15:12\x*   
\m
\v 11 Ular méni qorshiwaldi; berheq, qorshiwaldi;  
\m Biraq Perwerdigarning nami bilen men ularni halak qilimen;   
\m
\v 12 Ular herilerdek méni qorshiwaldi;  
\m Ular yéqilghan yantaq otidek tézla öchürülidu;  
\m Chünki Perwerdigarning nami bilen men ularni halak qilimen.   
\m
\v 13 Sen \add düshmen\add* méni zerb bilen itterding,  
\m Yiqilghili tas qaldim;  
\m Biraq Perwerdigar manga yardemde boldi.   
\m
\v 14 Küchüm we naxsham bolsa Yahdur;  
\m U méning nijatliqim boldi!   
\m
\v 15 Heqqaniylarning chédirlirida shadliq we nijatliqning tenteniliri yangritilmaqta;  
\m Perwerdigarning ong qoli zeper quchmaqta!   
\m
\v 16 Perwerdigarning ong qoli égiz kötürülgen!  
\m Perwerdigarning ong qoli zeper quchmaqta!\x + \xo 118:16 \xt Luqa 1:51\x*   
\m
\v 17 Men ölmeymen, belki yashaymen,  
\m Yahning qilghanlirini jakarlaymen.   
\m
\v 18 Perwerdigar manga qattiq terbiye bergen bolsimu,  
\m Biraq U méni ölümge tapshurmidi.   
\m
\v 19 Heqqaniyet derwazilirini manga échip béringlar;  
\m Men kirimen, Yahni medhiyileymen.\x + \xo 118:19 \xt Yesh. 26:2\x*   
\m
\v 20 Bu Perwerdigarning derwazisidur;  
\m Heqqaniylar buningdin kiridu!   
\m
\v 21 Men sanga teshekkür éytimen;  
\m Chünki Sen manga jawab qayturdung,  
\m Hem méning nijatliqim boldung.   
\m
\v 22 Tamchilar tashliwetken tash bolsa,  
\m Burjek téshi bolup tiklendi.\f □ \fr 118:22 \ft \+bd «Tamchilar tashliwetken tash bolsa, burjek téshi bolup tiklendi»\+bd* — «Mat.» 20:42ni körüng.\f*  \x + \xo 118:22 \xt Yesh. 8:14; 28:16; Mat. 21:42; Mar. 12:10; Luqa 20:17; Ros. 4:11; Rim. 9:33; Ef. 2:20; 1Pét. 2:4, 7\x*   
\m
\v 23 Bu ish Perwerdigardindur,  
\m Bu közimiz aldida karamet boldi.\x + \xo 118:23 \xt Yesh. 29:14\x*   
\m
\v 24 Bu Perwerdigar yaratqan kündur;  
\m Biz uningda shadlinip xursen bolimiz.   
\m
\v 25 Qutquzghaysen, i Perwerdigar, Sendin ötünimen;  
\m Sendin ötünimen, bizni yashnatqaysen!\f □ \fr 118:25 \ft \+bd «Qutquzghaysen, i Perwerdigar!»\+bd* — ibraniy tilida «Hoshanna!» dégen söz. «Mat.», 21:9ni körüng.\f*  \x + \xo 118:25 \xt Mat. 21:9, 15; Mar. 11:9, 10; Yuh. 12:13 \x*   
\m
\v 26 Perwerdigarning namida Kelgüchige mubarek bolsun!  
\m Biz Perwerdigarning öyide turup sanga «Mubarek!» dep towliduq.   
\m
\v 27 Perwerdigar Tengridur;  
\m U üstimizge nur bergen;  
\m Héytliq qurbanliqni tanilar bilen baghlanglar,  
\m — Qurban’gahning münggüzlirige ilip baghlanglar.\f □ \fr 118:27 \ft \+bd «Héytliq qurbanliqni tanilar bilen baghlanglar, — qurban’gahning münggüzlirige ilip baghlanglar»\+bd* — muqeddes ibadetxanidiki qurban’gahning töt bürjikining herbirige bir «münggüz» (ilmek) békitilgen. «Muqeddes chédir»ni körsitidighan sxémilarni körüng.\f*   
\m
\v 28 Sen méning Ilahimdursen,  
\m Men Sanga teshekkür éytimen;  
\m Méning Xudayim, men Séni ulughlaymen.   
\m
\v 29 Perwerdigargha teshekkür éytinglar;  
\m Chünki U méhribandur;  
\m Uning méhir-muhebbiti menggüdur!   
\b  
\b  
\m  
\c 119
\s1 119-küy •••• Xudaning söz-kalami göherdur! •••• «Élipbe tertipilik» küy — 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 |א| (Alef) Yolda mukemmel bolghanlar,  
\m Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!\f □ \fr 119:1 \ft \+bd « א (Alef) Yolda mukemmel bolghanlar, Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!»\+bd* — bu 119-küy «élipbe tertipilik» küy. Her sekkiz ayet bir guruppa bolidu. Herbir guruppidiki sekkiz ayet oxshash herb bilen bashlinidu, herbir guruppa (jemiy 22 guruppa) ibraniy tilining élipbelik tertipi boyiche yéngi bir herp bilen bashlinidu. \+bd «Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!»\+bd* — «Tewrat» (torah) dégen söz ibraniy tili bolup, eslide «yolyoruq», «terbiye» dégen menide, bu yerde: «qanun», «telim», «Xuda bergen barliq kitablar» dégen omumiy menide ishlitilidu. Adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish» «Misirdin chiqish» «Lawiyliqlar» «Chöl-bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimni körsitidu.\f*  \x + \xo 119:1 \xt Zeb. 1:1\x*   
\m
\v 2 Uning agah-guwahlirini tutqanlar,  
\m Uni chin qelbi bilen izdigenler,   
\m
\v 3 Héchbir heqsizliqni qilmighanlar bextliktur!  
\m Ular uning yollirida mangidu.   
\m
\v 4 Körsetmiliringge estayidil emel qilishimiz üchün,  
\m Özüng ularni békitkensen.   
\m
\v 5 Ah, yollirimning yönilishi belgilimiliringge emel qilishqa békitilgey!   
\m
\v 6 Shuning bilen barliq emr-permanliringni etiwarlisam,  
\m Men yerge qarap qalmaymen.   
\m
\v 7 Séning heqqaniy hökümliringni öginip,  
\m Durus köngüldin Sanga teshekkür éytimen.   
\m
\v 8 Men belgilimiliringni choqum tutimen;  
\m Méni pütünley tashliwetmigeysen!   
\m
\v 9 |ב| (Bet) Yash bir yigit qandaq qilip öz yolini pak tutalaydu?  
\m Séning söz-kalamingni anglap emel qilish bilenla.   
\m
\v 10 Pütün qelbim bilen men Séni izdidim;  
\m Méni emrliringdin adashturmighaysen;   
\m
\v 11 Gunah qilip Sanga qarshi chiqmasliqim üchün,  
\m Sözüngni könglümge mehkem püküwaldim.   
\m
\v 12 Mubarekdursen Perwerdigar,  
\m Manga Öz belgilimiliringni ögetkeysen.   
\m
\v 13 Lewlirim bilen men bayan qilimen,  
\m Aghzingdiki barliq hökümliringni.   
\m
\v 14 Türlük bayliqlardin shadlan’ghandek,  
\m Agah-guwahliqliringgha egeshken yolda shadlandim.   
\m
\v 15 Men körsetmiliring üstide séghinip oylinimen;  
\m Izliringgha qarap oylinimen.   
\m
\v 16 Belgilimiliringni xursenlik dep bilimen;  
\m Söz-kalamingni untumaymen.   
\m
\v 17 |ג| (Gimel) Qulunggha méhribanliqni körsetkeysen, shuning bilen men yashaymen,  
\m Kalaminggha boysunimen.\x + \xo 119:17 \xt Zeb. 103:2; 116:7\x*   
\m
\v 18 Tewrat-qanunungdin karamet sirlarni körüshüm üchün,  
\m Közlirimni achqaysen!   
\m
\v 19 Men bu dunyada musapirmen;  
\m Emrliringni mendin yoshurmighaysen.\x + \xo 119:19 \xt Yar. 47:9; 1Tar. 29:15; Zeb. 39:12; Ibr. 11:13\x*   
\m
\v 20 Hökümliringge herqachan intizar bolup,  
\m Yürikim ézilip kétey dep qaldi.   
\m
\v 21 Sen lenetke buyrulghan tekebburlargha tenbih bérisen,  
\m Ular emrliringdin adiship kétidu.   
\m
\v 22 Mendin ahanet hem mesxirini yiraqqa ketküzgeysen;  
\m Chünki agah-guwahliqliringni tutimen.   
\m
\v 23 Emirler olturup yaman gépimni qilishmaqta;  
\m Séning qulung bolsa belgilimiliring üstide séghinip oylaydu.   
\m
\v 24 Séning agah-guwahliqliring méning xursenlikim,  
\m Méning meslihetchilirimdur.\x + \xo 119:24 \xt Zeb. 43:3; 112:1; 119:35, 47, 77, 174;\x*   
\m
\v 25 |ד| (Dalet) Méning jénim tupraqqa yépishqan;  
\m Söz-kalaming boyiche méni yéngilandurghaysen.   
\m
\v 26 Öz yollirimni aldingda ochuq bayan qildim,  
\m Sen manga jawab berding;  
\m Manga belgilimiliringni ögetkeysen.\x + \xo 119:26 \xt Zeb. 25:4; 27:11; 86:11\x*   
\m
\v 27 Méni körsetmiliringning yolini chüshinidighan qilghaysen,  
\m Andin men karametliring üstide séghinip oylinimen.   
\m
\v 28 Jénim qayghu bilen érip kétidu;  
\m Söz-kalaming boyiche méni küchlendürgeysen.   
\m
\v 29 Mendin aldamchi yolni néri qilghaysen;  
\m Shepqet qilip manga Tewrat-qanunungni béghishlighaysen;   
\m
\v 30 Men heqiqet-sadaqet yolini talliwaldim;  
\m Hökümliringni aldimda qoydum.   
\m
\v 31 Agah-guwahliringni ching tutimen;  
\m Perwerdigar, méni uyatqa qaldurmighaysen.   
\m
\v 32 Sen méning qelbimni keng-azade qilishing bilen,  
\m Emrliring yoligha egiship yügürimen.   
\m
\v 33 |ה| (Xé) I Perwerdigar, belgilimiliringning yolini manga ayan qilghaysen;  
\m Men uni axirghiche tutimen.   
\m
\v 34 Méni yorutqaysen, men Tewrat-qanunungni tutimen,  
\m Shundaqla pütün qelbim bilen uninggha emel qilimen.   
\m
\v 35 Méni emrliringning yolida mangidighan qilghaysen;  
\m Chünki ularni xursenlik dep bilimen.   
\m
\v 36 Méning qelbimni shexsiy menpeetke emes,  
\m Belki agah-guwahliqliringgha mayil qilghaysen.   
\m
\v 37 Közlirimni saxtini körüshtin yandurghaysen;  
\m Méni yolungda janlandurghaysen;   
\m
\v 38 Sen qulunggha bolghan wedengni emelge ashurghaysen;  
\m Shuning bilen xeqler Sendin eyminidu.\f □ \fr 119:38 \ft \+bd «Sen qulunggha bolghan wedengni emelge ashurghaysen; Shuning bilen xeqler Sendin eyminidu»\+bd* — bashqa birnechche terjimiliri bar, jümlidin: «Séning eyminishingge bérilgen qulung üchün wedengni emelge ashurghaysen».\f*   
\m
\v 39 Men qorqqan shermendilikni néri ketküzgeysen;  
\m Chünki Séning hökümliring eladur.   
\m
\v 40 Mana, men körsetmiliringge teshna bolup keldim;  
\m Öz heqqaniyitingde méni janlandurghaysen;   
\m
\v 41 |ו|: (Waw) We méhir-muhebbetliring yénimgha kelsun, i Perwerdigar;  
\m Wedeng boyiche nijatliqing yénimgha kelsun;\f □ \fr 119:41 \ft \+bd « ו: (Waw) We méhir-muhebbetliring yénimgha kelsun, i Perwerdigar....»\+bd* — mushu sekkiz ayet (41-48-ayet) hemmisi ibraniy tilida: «waw» bilen bashlinidu; uyghur tilidiki «we» mushu «waw»din (ereb tilining wasitisi bilen) kelgen.\f*   
\m
\v 42 Shunda mende méni mesxire qilghuchigha bergüdek jawab bolidu;  
\m Chünki sözüngge tayinimen.   
\m
\v 43 We aghzimdin heqiqetning sözini élip tashlimighaysen;  
\m Chünki hökümliringge ümid baghlidim;   
\m
\v 44 Shunda men Séning Tewrat-qanunungni her qachan tutimen,  
\m Berheq, ebedil’ebedgiche tutimen;   
\m
\v 45 Shunda men azadilikte mangimen;  
\m Chünki körsetmiliringni izdidim.   
\m
\v 46 Shunda men padishahlar aldida agah-guwahliqliring toghruluq sözleymen,  
\m Bu ishlarda men yerge qarap qalmaymen.   
\m
\v 47 We emrliringni xursenlik dep bilimen,  
\m Chünki ularni söyüp keldim;   
\m
\v 48 Men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup intilimen,  
\m We belgilimiliring üstide séghinip oylinimen.\f □ \fr 119:48 \ft \+bd «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup intilimen»\+bd* — yaki «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup kötürimen».\f*   
\m
\v 49 |ז| (Zain) Sen qulunggha bergen sözüngni,  
\m Yeni manga ümid béghishlighan kalamingni esligeysen.   
\m
\v 50 U bolsa derdimge bolghan tesellidur;  
\m Chünki söz-wedeng méni janlandurdi.   
\m
\v 51 Tekebburlar esheddiy haqaretligini bilen,  
\m Lékin Tewrat-qanunungdin héch chetnimidim.   
\m
\v 52 Qedimde békitilgen hökümliringni yadimgha keltürdüm, i Perwerdigar,  
\m Shundaq qilip özümge teselli berdim.   
\m
\v 53 Tewrat-qanunungni tashliwetken reziller wejidin,  
\m Otluq ghezep mende qaynap tashti.   
\m
\v 54 Musapir bolup turghan jayimda,  
\m Körsetmiliring méning naxshilirim boldi.   
\m
\v 55 Kéchide, i Perwerdigar, namingni eslep yürdum,  
\m Tewrat-qanunungni tutup keldim.\x + \xo 119:55 \xt Zeb. 16:7; 42:8\x*   
\m
\v 56 Men buninggha nésip boldum,  
\m Chünki men körsetmiliringke itaet qilip keldim.   
\m
\v 57 |ח| (Xet) Özüng méning nésiwemdursen, i Perwerdigar;  
\m «Séning söz-kalamingni tutay» — dédim.\f □ \fr 119:57 \ft \+bd «Özüng méning nésiwemdursen, i Perwerdigar; «Séning söz-kalamingni tutay» — dédim»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: — «Méning nésiwem, i Perwerdigar, Séning söz-kalamingni tutushtin ibarettur, — dédim».\f*   
\m
\v 58 Men pütün qelbim bilen didaringgha intilip yélindim;  
\m Wedeng boyiche manga shapaet körsetkeysen.\f □ \fr 119:58 \ft \+bd «Men pütün qelbim bilen didaringgha intilip yélindim»\+bd* — yaki «Men pütün qelbim bilen iltipatinggha intilip yélindim».\f*   
\m
\v 59 Men yolliring üstide oylandim,  
\m Ayaghlirimni agah-guwahliqliringgha qaritip buridim.   
\m
\v 60 Men aldiridim, héch kéchikmidim,  
\m Séning emrliringge emel qilishqa.   
\m
\v 61 Rezillerning asaretliri méni chirmiwalghini bilen,  
\m Men Tewrat-qanunungni héch untumidim.   
\m
\v 62 Heqqaniy hökümliring üchün,  
\m Tün kéchide teshekkür éytqili qopimen.   
\m
\v 63 Men Sendin qorqidighanlarning,  
\m Körsetmiliringge egeshkenlerning hemmisining ülpitidurmen.   
\m
\v 64 Jahan, i Perwerdigar, Séning özgermes muhebbiting bilen toldi;  
\m Manga belgilimiliringni ögetkeysen.   
\m
\v 65 |ט| (Tet) Söz-kalaming boyiche, i Perwerdigar,  
\m Öz qulunggha méhribanliqni körsitip kelgensen.   
\m
\v 66 Manga obdan perq étishni we bilimni ögetkeysen;  
\m Chünki men emrliringge ishendim.   
\m
\v 67 Men azabqa uchrashtin burun yoldin azghan,  
\m Biraq hazir sözüngni tutimen.   
\m
\v 68 Sen méhribandursen, méhribanliq qilisen,  
\m Manga belgilimiliringni ögetkeysen.   
\m
\v 69 Tekebburlar manga qara chaplashti;  
\m Biraq körsetmiliringge pütün qelbim bilen itaet qilimen.   
\m
\v 70 Ularning qelbi tuymas bolup ketti;  
\m Biraq men bolsam Tewrat-qanunungni xursenlik dep bilimen.\f □ \fr 119:70 \ft \+bd «Ularning qelbi tuymas bolup ketti»\+bd* — dégen söz ibraniy tilida «Ularning qelbi mayliq bolup ketti» dep élin’ghan.\f*   
\m
\v 71 Azabqa uchrighinim yaxshi boldi,  
\m Shuning bilen belgilimiliringni ögendim.   
\m
\v 72 Men üchün aghzingdiki qanun-telim,  
\m Minglighan altun-kümüsh tenggidin ewzeldur.\x + \xo 119:72 \xt Zeb. 19:10\x*   
\m
\v 73 |י| (Yod) Séning qolliring méni yasighan, méni mustehkemlidi;  
\m Méni yorutqaysen, emrliringni öginimen.\x + \xo 119:73 \xt Ayup 10:9; Zeb. 139:13-16\x*   
\m
\v 74 Sendin eyminidighanlar méni körüp shadlinidu;  
\m Chünki men söz-kalaminggha ümid baghlap keldim.   
\m
\v 75 I Perwerdigar, Séning hökümliringning heqqaniy ikenlikini,  
\m Wapadarliqingdin méni azabqa salghiningni bilimen.\f □ \fr 119:75 \ft \+bd «Séning hökümliringning heqqaniy ikenlikini ... bilimen»\+bd* — ibraniy tilida «Séning hökümliringning heqqaniyliqtur ... dep bilimen».\f*   
\m
\v 76 Ah, qulunggha bergen wedeng boyiche,  
\m Özgermes muhebbiting teselliyim bolsun.   
\m
\v 77 Méning yashishim üchün,  
\m Rehimdilliqliring yénimgha kelsun;  
\m Chünki Tewrat-qanunung méning xursenlikimdur.   
\m
\v 78 Tekebburlar xijalette qalsun;  
\m Chünki ular manga yalghanchiliq bilen tetürlük qilghan;  
\m Men bolsam, körsetmiliring üstide séghinip oylinimen.   
\m
\v 79 Sendin eyminidighanlar men terepke burulup kelsun;  
\m Agah-guwahliqliringni bilgenlermu shundaq bolsun.   
\m
\v 80 Könglüm belgilimiliringde mukemmel bolsun;  
\m Shuning bilen yerge qarap qalmaymen.   
\m
\v 81 |כ| (Kaf) Jénim nijatliqinggha telmürüp halidin kétey dewatidu;  
\m Men söz-kalaminggha ümid baghlidim.   
\m
\v 82 Közüm söz-wedengge telmürüp tügishey dédi,  
\m «Sen qachanmu manga teselli bérersen» — dep.   
\m
\v 83 Chünki men islinip qurup ketken tulumdek boldum,  
\m Biraq belgilimiliringni untumaymen.   
\m
\v 84 Qulungning künliri qanche bolidu?  
\m Manga ziyankeshlik qilghanlarni qachan jazalaysen?   
\m
\v 85 Tekebburlar manga orilarni kolighan;  
\m Bu ishlar Tewratinggha muxaliptur;   
\m
\v 86 Séning barliq emrliring ishenchliktur;  
\m Ular yolsizliq bilen méni qistimaqta;  
\m Manga yardem qilghaysen!   
\m
\v 87 Ular méni yer yüzidin yoqatqili qil qaldi;  
\m Biraq men bolsam, körsetmiliringdin waz kechmidim.   
\m
\v 88 Özgermes muhebbiting boyiche méni janlandurghaysen,  
\m We aghzingdiki agah-guwahliqliringni tutimen.   
\m
\v 89 |ל| (Lamed) Menggüge, i Perwerdigar,  
\m Söz-kalaming ershlerde békitilgendur.   
\m
\v 90 Séning sadaqiting dewrdin-dewrgichidur;  
\m Sen yer-zéminni muqim békitkensen, u mewjut bolup turidu.\x + \xo 119:90 \xt Top. 1:4\x*   
\m
\v 91 Séning höküm-qanuniyetliring bilen bular bügünki kündimu turidu;  
\m Chünki barliq mewjudatlar Séning xizmitingdidur.\f □ \fr 119:91 \ft \+bd «Séning höküm-qanuniyetliring bilen bular bügünki kündimu turidu»\+bd* — «bular» bolsa 89-ayette tilgha élin’ghan Xudaning söz-kalami we 90-ayette tilgha élin’ghan yer-zémin bolsa kérek.\f*   
\m
\v 92 Séning Tewrat-qanunung xursenlikim bolmighan bolsa,  
\m Azabimda yoqap kéter idim.   
\m
\v 93 Men Séning körsetmiliringni hergiz untumaymen;  
\m Chünki mushular arqiliq manga hayatliq berding;   
\m
\v 94 Men Séningkidurmen, méni qutquzghaysen;  
\m Chünki men körsetmiliringni izdep keldim.   
\m
\v 95 Reziller méni halak qilishni kütmekte;  
\m Biraq men agah-guwahliringni könglümde tutup oylaymen.   
\m
\v 96 Men hemme mukemmellikning chéki bar dep bilip yettim;  
\m Biraq Séning emr-kalaming cheksiz kengdur!   
\m
\v 97 |מ| (Mem) Ah, méning Tewrat-qanununggha bolghan muhebbitim neqeder chongqurdur!  
\m Kün boyi u méning séghinip oylaydighinimdur.   
\m
\v 98 Emrliring herdaim men bilen bille turghachqa,  
\m Méni düshmenlirimdin dana qilidu;   
\m
\v 99 Barliq ustazlirimdin köp yorutulghanmen,  
\m Chünki agah-guwahliring séghinishimdur.   
\m
\v 100 Men qérilardin köprek chüshinimen,  
\m Chünki körsetmiliringge itaet qilip keldim.   
\m
\v 101 Söz-kalaminggha emel qilishim üchün,  
\m Ayaghlirimni hemme yaman yoldin tarttim.\f □ \fr 119:101 \ft \+bd «Ayaghlirimni hemme yaman yoldin tarttim»\+bd* — «tarttim» — ibraniy tilida «baghlidim» yaki «chüsheklidim».\f*   
\m
\v 102 Hökümliringdin héch chiqmidim;  
\m Chünki manga ögetken Sen özüngdursen.   
\m
\v 103 Sözliring tilimgha shunche shérin tétiydu!  
\m Aghzimda heseldin tatliqtur!\x + \xo 119:103 \xt Zeb. 19:10; Pend. 8:11\x*   
\m
\v 104 Körsetmiliringdin men yorutuldum;  
\m Shunga barliq saxta yolni öch körimen.   
\m
\v 105 |נ| (Nun) Söz-kalaming ayighim aldidiki chiragh,  
\m Yolumgha nurdur.   
\m
\v 106 Qesem ichtim, emel qilimenki,  
\m Men heqqaniy hökümliringni tutimen.\x + \xo 119:106 \xt Neh. 10:30\x*   
\m
\v 107 Zor azab-oqubetlerni chektim, i Perwerdigar;  
\m Söz-kalaming boyiche méni janlandurghaysen.   
\m
\v 108 Qobul qilghaysen, i Perwerdigar, aghzimdiki xalis qurbanliqlarni,  
\m Manga hökümliringni ögetkeysen.\f □ \fr 119:108 \ft \+bd «Aghzimdiki xalis qurbanliqlar»\+bd* — «xalis qurbanliq» Musa peyghember alahide belgiligen birxil qurbanliq idi. Biraq bu yerde bu ibare peqet köchme menide ishlitilgen.\f*   
\m
\v 109 Jénimni aliqinimda daim élip yürimen,  
\m Biraq Tewrat-qanunungni peqet untumaymen.   
\m
\v 110 Reziller men üchün qiltaq qurdi;  
\m Biraq körsetmiliringdin adashmidim.   
\m
\v 111 Agah-guwahliqliringni miras qilip menggüge qobul qildim;  
\m Chünki ular könglümning shadliqidur.   
\m
\v 112 Men könglümni belgilimiliringge menggüge \add emel qilishqa\add*,  
\m Yeni axirghiche emel qilishqa mayil qildim.   
\m
\v 113 |ס| (Sameq) Ala köngüllerni öch körüp keldim;  
\m Söyginim bolsa, Tewrat-qanunungdur.\f □ \fr 119:113 \ft \+bd «Ala köngüller»\+bd* — yaki «estayidil emesler».\f*   
\m
\v 114 Sen méning dalda jayim, méning qalqanimdursen;  
\m Söz-kalaminggha ümid baghlidim.   
\m
\v 115 Men Xudayimning emrlirige emel qilishim üchün,  
\m Mendin néri bolunglar, i rezillik qilghuchilar!   
\m
\v 116 Yashishim üchün,  
\m Wedeng boyiche méni yöligeysen;  
\m Ümidimning aldida méni yerge qaratmighaysen.   
\m
\v 117 Méni qollap quwwetligeysen, shunda men aman-ésen yürimen;  
\m We belgilimiliringni herdaim qedirleymen.   
\m
\v 118 Belgilimiliringdin azghanlarning hemmisini neziringdin saqit qilding;  
\m Chünki ularning aldamchiliqi quruqtur.   
\m
\v 119 Sen yer yüzidiki barliq rezillerni dashqaldek shallap tazilaysen;  
\m Shunga men agah-guwahliqliringni söyimen.   
\m
\v 120 Etlirim Séningdin bolghan eyminishtin titreydu;  
\m Hökümliringdin qorqup yürimen.   
\m
\v 121 |ע| (Ayin) Men durus hökümlerni we adaletni yürgüzdum;  
\m Méni ezgüchilerge tashlap qoymighaysen;   
\m
\v 122 Öz qulung üchün yaxshiliqqa kapalet bolghaysen;  
\m Tekebburlargha méni ezgüzmigeysen.   
\m
\v 123 Közüm nijatliqinggha teshna bolup,  
\m Hem heqqaniyiting toghruluq wedengge telmürüp tügishey dep qaldi;   
\m
\v 124 Özgermes muhebbiting bilen qulunggha muamile qilghaysen;  
\m Belgilimiliringni manga ögetkeysen.   
\m
\v 125 Men Séning qulungdurmen;  
\m Agah-guwahliqliringni bilip yétishim üchün méni yorutqaysen.   
\m
\v 126 Perwerdigar heriketke kélish waqti keldi!  
\m Chünki ular Tewrat-qanunungni bikar qiliwétidu.   
\m
\v 127 Shu sewebtin emrliringni altundin artuq söyimen,  
\m Sap altundin artuq söyimen;   
\m
\v 128 Shunga hemme ishlarni bashquridighan barliq körsetmiliringni toghra dep bilimen;  
\m Barliq saxta yolni öch körimen.   
\m
\v 129 |פ| (Pé) Agah-guwahliqliring karamettur;  
\m Shunga jénim ulargha egishidu.   
\m
\v 130 Sözliringning yéshimi nur élip kélidu;  
\m Nadanlarnimu yorutidu.\x + \xo 119:130 \xt Zeb. 19:7\x*   
\m
\v 131 Aghzimni échip hasirap kettim,  
\m Chünki emrliringge teshna bolup keldim.   
\m
\v 132 Namingni söygenlerge bolghan aditing boyiche,  
\m Jamalingni men terepke qaritip shepqet körsetkeysen.   
\m
\v 133 Qedemlirimni sözüng bilen toghrilighaysen;  
\m Üstümge héch qebihlikni höküm sürgüzmigeysen.   
\m
\v 134 Méni insanning zulumidin qutuldurghaysen,  
\m Shuning bilen Séning körsetmiliringge itaet qilimen.   
\m
\v 135 Jamalingning nurini qulungning üstige chachturghaysen;  
\m Manga belgilimiliringni ögetkeysen.\x + \xo 119:135 \xt Zeb. 4:6\x*   
\m
\v 136 Közlirimdin yash ériqliri aqidu,  
\m Chünki insanlar Tewrat-qanununggha boysunmaydu.   
\m
\v 137 |צ| (Tsade) Heqqaniydursen, i Perwerdigar;  
\m Hökümliring toghridur.   
\m
\v 138 Sen agah-guwahliqliringni heqqaniyliqta buyrughan;  
\m Ular tolimu ishenchliktur!   
\m
\v 139 Otluq muhebbitim özümni yoqitidu,  
\m Chünki méni xar qilghuchilar sözliringge pisent qilmaydu.   
\m
\v 140 Sözüng toluq sinap ispatlan’ghandur;  
\m Shunga qulung uni söyidu.\x + \xo 119:140 \xt 2Sam. 22:31; Zeb. 12:6; 18:30; Pend. 30:5\x*   
\m
\v 141 Men tériqtekturmen, kemsitilgenmen,  
\m Biraq körsetmiliringni untumaymen.   
\m
\v 142 Séning heqqaniyiting ebediy bir heqqaniyettur,  
\m Tewrat-qanunung heqiqettur.   
\m
\v 143 Péshkellik we azab manga chirmishiwaldi;  
\m Biraq emrliring méning xursenliklirimdur.   
\m
\v 144 Séning agah-guwahliqliringning heqqaniyliqi ebediydur;  
\m Yashighin dep, méni yorutqaysen.   
\m
\v 145 |ק| (Kof) Men pütün qelbim bilen Sanga nida qildim, i Perwerdigar;  
\m Manga jawab bergeysen;  
\m Men belgilimiliringni tutimen.   
\m
\v 146 Men Sanga nida qilimen;  
\m Méni qutquzghaysen; agah-guwahliqliringgha egishimen.   
\m
\v 147 Men tang atmay ornumdin turup peryad kötürimen;  
\m Söz-kalaminggha ümid baghlidim.\x + \xo 119:147 \xt Zeb. 5:3; 88:13; 130:6\x*   
\m
\v 148 Wediliring üstide séghinip oylinish üchün,  
\m Tündiki jésekler almashmay turup közüm échilidu.\x + \xo 119:148 \xt Zeb. 57:8; 63:1, 6\x*   
\m
\v 149 Özgermes muhebbiting boyiche awazimni anglighaysen;  
\m I Perwerdigar, hökümliring boyiche méni janlandurghaysen.   
\m
\v 150 Qebih niyetke egeshkenler manga yéqinlashti,  
\m Ular Tewrat-qanunungdin yiraqtur.   
\m
\v 151 I Perwerdigar, Sen manga yéqin turisen;  
\m Barliq emrliring heqiqettur.   
\m
\v 152 Uzundin béri agah-guwahliqliringdin ögendimki,  
\m Ularni menggüge inawetlik qilghansen.   
\m
\v 153 |ר| (Resh) Méning xar bolghinimni körgeysen, méni qutuldurghaysen;  
\m Chünki Tewrat-qanunungni untumidim.   
\m
\v 154 Méning dewayimni sorighaysen, hemjemet bolup méni qutquzghaysen;  
\m Wedeng boyiche méni janlandurghaysen.   
\m
\v 155 Nijatliq rezillerdin yiraqtur;  
\m Chünki ular belgilimiliringni izdimeydu.   
\m
\v 156 Rehimdilliqliring köptur, i Perwerdigar;  
\m Hökümliring boyiche méni janlandurghaysen.   
\m
\v 157 Manga ziyankeshlik qilghuchilar hem méni xar qilghuchilar köptur;  
\m Biraq agah-guwahliqliringdin héch chetnimidim.   
\m
\v 158 Men asiyliq qilghuchilargha qarap yirgendim,  
\m Chünki ular sözüngni tutmaydu.\f □ \fr 119:158 \ft \+bd «Men asiyliq qilghuchilargha qarap yirgendim»\+bd* — yaki «Men asiyliq qilghuchilargha qarap azablandim».\f*   
\m
\v 159 Séning körsetmiliringni shunche söygenlikimni körgeysen;  
\m Özgermes muhebbiting boyiche méni janlandurghaysen, i Perwerdigar.   
\m
\v 160 Söz-kalamingni mujessemligende andin heqiqet bolur;  
\m Séning herbir adil hökümüng ebediydur.\f □ \fr 119:160 \ft \+bd «Söz-kalamingni mujessemligende andin heqiqet bolur»\+bd* — bu nahayiti muhim bir jümle. Toluq, etrapliq heqiqetni peqet muqeddes kitabtiki bir ayettinla bilgili bolmaydu, belki köp ayetlerning yighindisi arqiliqla («mujessemligende») andin «toluq heqiqet» yaki «her tereplik heqiqet» chiqidu.\f*   
\m
\v 161 |ש| (Shiyn) Emirler bikardin-bikar manga ziyankeshlik qilidu;  
\m Biraq yürikim kalaming aldidila titreydu.   
\m
\v 162 Birsi zor olja tapqandek,  
\m Wedengdin xushallinimen.   
\m
\v 163 Saxtiliqtin nepretlinip yirginimen;  
\m Söyginim Tewrat-qanunungdur.   
\m
\v 164 Heqqaniy hökümliring tüpeylidin,  
\m Künde yette qétim Séni medhiyileymen.   
\m
\v 165 Tewratingni söygenlerning zor xatirjemliki bar;  
\m Héch nerse ularni putliyalmas.   
\m
\v 166 Men nijatliqinggha ümid baghlap küttüm, i Perwerdigar,  
\m Emrliringge emel qilip.   
\m
\v 167 Jénim agah-guwahliqliringgha egishidu,  
\m Ularni intayin söyimen.   
\m
\v 168 Barliq yollirim aldingda bolghach,  
\m Körsetmiliring hem agah-guwahliqliringgha egishimen.   
\m
\v 169 |ח| (Taw) Méning peryadim aldinggha yéqin kelsun, i Perwerdigar;  
\m Kalaming boyiche méni yorutqaysen.   
\m
\v 170 Yélinishim aldinggha kelsun;  
\m Wedeng boyiche méni qutuldurghaysen.   
\m
\v 171 Manga belgilimiliringni ögitishing üchün,  
\m Lewlirimdin medhiyiler urghup chiqidu.   
\m
\v 172 Tilim sözüngni küylep naxsha éytidu,  
\m Chünki emrliringning hemmisi heqqaniydur.   
\m
\v 173 Qolung manga yardemge teyyar bolsun;  
\m Chünki men körsetmiliringni talliwaldim.   
\m
\v 174 Men nijatliqinggha telmürüp teshna bolup keldim, i Perwerdigar;  
\m Séning Tewrating méning xursenlikimdur.   
\m
\v 175 Jénim yashisun, u Séni medhiyileydu,  
\m Séning hökümliring manga yardem qilsun.   
\m
\v 176 Men yoldin adashqan qoydek temtirep qaldim;  
\m Qulungni izdigeysen;  
\m Chünki emrliringni untup qalghinim yoq.\x + \xo 119:176 \xt Yesh. 53:6; Luqa 15:4-7\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 120
\s1 120-küy •••• Urushqaq xelq arisida  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Béshimgha kün chüshkende men Perwerdigargha nida qildim;  
\m U manga jawab berdi.\f □ \fr 120:1 \ft \+bd «Yuqirigha chiqish naxshisi»\+bd* — bundaq mawzuluq küydin jemiy 15i bar. Buning menisi toghruluq alimlarning üch xil pikri bar: (1) Yérusalémdiki ikkinchi ibadetxana ichide hoyligha chiqidighan 15 pelempey bar idi; héyt waqitlirida herbir pelempeyde toxtap bir küy éytilghan. (2) Yérusalémgha tawab qilish héytigha barmaqchi (ibraniy tilida bu «chiqmaqchi» dégen söz bilen ipadilinidu) bolghan yoluchilar bu naxshilarni éytqan; (3) bu 15 küy Israillar Babil impériyesidiki sürgünlüktin qutulup chiqip, Yérusalémgha qaytip kelgenliki (ibraniy tilida «chiqqanliqi»)ni tebrikleydighan naxshilar idi. Bizningche üch pikirning hemmisi toghra bolushi mumkin.\f*   
\m
\v 2 I Perwerdigar, jénimni yalghan sözleydighan lewlerdin,  
\m Aldamchi tildin qutuldurghaysen.\x + \xo 120:2 \xt 1Sam. 24:10; 26:19\x*   
\m
\v 3 Sanga néme bérilidu,  
\m Sanga néme qoshulushi kérek,  
\m Ey aldamchi til?   
\m
\v 4 — Palwan atqan ötkür oqlar,  
\m Archa choghliri sanga tegsun!\x + \xo 120:4 \xt Zeb. 11:2; 59:7\x*   
\m
\v 5 Meshek diyarida musapir bolup yashighinimgha,  
\m Kédar chédirliri arisida turghinimgha halimgha way!\f □ \fr 120:5 \ft \+bd «Meshek diyarida .... Kédar chédirliri arisida...»\+bd* — «Meshek» — Israil zéminidin eng chet jay dep hésablan’ghan (belkim hazirqi muskwa yaki Türkiye); Kédardikiler bolsa Israilning Ereb qoshniliri hem reqibliri idi. Bu yerde ular belkim Xudani étirap qilmaydighan herxil ellerni bildüridu.\f*   
\m
\v 6 Men tinchliqqa öchler arisida uzundin buyan turuwatimen;   
\m
\v 7 Men tinchliqperwermen;  
\m Biraq gep qilsam, ular urushimizla, deydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 121
\s1 121-küy •••• Reb himaye qilghuchimdur  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Közlirimni taghlar terepke kötürüp qaraymen;  
\m Méning yardimim qeyerdin kélur?   
\m
\v 2 Méning yardimim Perwerdigardindur;  
\m Asman-zéminni Yaratquchidindur.   
\m
\v 3 U putungni héch téyildurmaydu;  
\m Séni saqlighuchi héch mügdimeydu!   
\m
\v 4 Mana, qara, Israilni saqlighuchi hem mügdimeydu, hem uxlimaydu!   
\m
\v 5 Perwerdigar séning saqlighuchingdur;  
\m Perwerdigar ong yéningdiki sayiwendur.   
\m
\v 6 Quyash kündüzde, ay kéchide sanga zerer yetküzmeydu;   
\m
\v 7 Perwerdigar barliq yamanliqtin séni saqlaydu;  
\m U jéningni saqlaydu;   
\m
\v 8 Perwerdigar chiqishingni, kirishingni,  
\m Buningdin kéyin ebedil’ebedgiche saqlaydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 122
\s1 122-küy •••• Yérusalémning bextidin xushal bolush  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Ular manga: «Perwerdigarning öyige chiqayli» — déginide,  
\m Shadlandim.   
\m
\v 2 Putlirimiz derwaziliring ichide turushqa nésip boldi, i Yérusalém!   
\m
\v 3 I Yérusalém, sen jipsilashturulup retlik sélin’ghan bir sheherdursen;   
\m
\v 4 Qebililer u yerge chiqidu,  
\m Yahning qebililiri chiqidu;  
\m Israilgha bérilgen körsetme boyiche,  
\m Perwerdigarning namigha teshekkür éytish üchün chiqidu.\f □ \fr 122:4 \ft \+bd «Qebililer.. . Israilgha bérilgen körsetme boyiche... chiqidu»\+bd* — bu yolyoruq-körsetme Musa peyghember arqiliq bérilgenidi. Héyt künliride (yilda üch qétim) Israil qebililirining erkekliri (qiz-ayallar ixtiyaren) Yérusalémgha chiqip ibadet qilishi kérek idi.\f*   
\m
\v 5 Chünki u yerde höküm chiqirishqa textler sélindi,  
\m Dawutning jemetidikilerge textler sélindi.   
\m
\v 6 Yérusalémning aman-xatirjemlikini izdep dua qilinglar;  
\m Séni söygenler ronaq tapidu.\f □ \fr 122:6 \ft \+bd «Yérusalémning aman-xatirjemlikini izdep dua qilinglar»\+bd* — ibraniy tilida: «Yérushalom»ning «shalom»i üchün dua qilinglar». «Shalom» «tinch-amanliq», «Yérushalom» bolsa «Tinch-amanliq sheher» dégen menide (ibraniy tilida «shalom», ereb tilida «salam»).\f*   
\m
\v 7 Istihkamliring ichide aman-xatirjemlik bolsun,  
\m Ordiliring ichide awat-aramliq bolsun!   
\m
\v 8 Qérindashlirim hem yar-buraderlirim üchün,  
\m Men: «Aman-xatirjemlik ichingde bolsun» — deymen.   
\m
\v 9 Perwerdigar Xudayimizning öyi üchün,  
\m Séning ronaq tépishinggha intilimen!   
\b  
\b  
\m  
\c 123
\s1 123-küy •••• Zor xarliq astida  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m I ershlerde Turghuchisen,  
\m Sanga béshimni kötürüp qaraymen;\f □ \fr 123:1 \ft \+bd «Sanga béshimni kötürüp qaraymen»\+bd* — ibraniy tilida: «Sanga közlirimni kötürüp qaraymen».\f*  \x + \xo 123:1 \xt Zeb. 115:3\x*   
\m
\v 2 Mana, qulliringning közi öz xojayinining qollirigha qandaq qarighan bolsa,  
\m Dédeklerning közi öz sahibesining qollirigha qandaq qarighan bolsa,  
\m Bizning közimiz Perwerdigar Xudayimizgha shundaq qaraydu.  
\m Ta bizge shepqet körsetküche qaraydu.   
\m
\v 3 Bizge shepqet körgüzgeysen, i Perwerdigar,  
\m Bizge shepqet körgüzgeysen;  
\m Chünki biz yetküche xorluq tartqanmiz.   
\m
\v 4 Jénimiz ghojamlarning mazaqlirini,  
\m Hakawurlarning xorluqlirini yetküche tartqandur.   
\b  
\b  
\m  
\c 124
\s1 124-küy •••• Qutulush üchün rehmetler  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Eger biz terepte turghini Perwerdigar bolmighan bolsa,  
\m — Ah, Israil shundaq désun —   
\m
\v 2 Biz terepte turghini Perwerdigar bolmighan bolsa,  
\m Kishiler bizge hujumgha qozghalghanda,   
\m
\v 3 Ularning ghezipi bizge tutashqanda,  
\m — Shu chaghda ular bizni tirik yutuwétetti;   
\m
\v 4 \add Shu chaghda\add* sular bizni gherq qiliwétetti;  
\m Kelkün béshimizdin ötetti;   
\m
\v 5 Dawalghughan sular béshimizdin ötetti!   
\m
\v 6 Perwerdigargha teshekkür-medhiye bolghay!  
\m Ularning chishlirigha ow bolushqa bizni qoyup bermidi.   
\m
\v 7 Jénimiz tutquchilarning basmiqidin qéchip chiqqan qushtek qachti;  
\m Basmaq sundurulup, biz qachtuq!\x + \xo 124:7 \xt Pend. 6:5\x*   
\m
\v 8 Érishken yardimimiz Perwerdigarning namididur,  
\m Asman-zémin Yaratquchining namididur!\x + \xo 124:8 \xt Zeb. 121:2\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 125
\s1 125-küy •••• Xudaning zor himayisi  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Perwerdigargha tayan’ghanlar Zion téghidektur;  
\m Uni tewretkili bolmaydu,  
\m U menggülük turidu.   
\m
\v 2 Yérusalém! Taghlar uning etrapini orughan,  
\m Hem Perwerdigar hazirdin ta ebedgiche Öz xelqining etrapini oraydu.   
\m
\v 3 Chünki rezillerning hoquq hasisi heqqaniylarning nésiwisini bashqurmaydu;  
\m Bolmisa heqqaniylarmu qollirini qebihlikke uzartishi mumkin.   
\m
\v 4 Perwerdigar, méhribanlargha méhribanliq qilghaysen;  
\m Köngli duruslarghimu shundaq bolsun.   
\m
\v 5 Biraq egri yollargha burulup ketkenlerni bolsa,  
\m Perwerdigar ularni qebihlik qilghuchilar bilen teng shallaydu.  
\m Israilgha aman-xatirjemlik bolghay!   
\b  
\b  
\m  
\c 126
\s1 126-küy •••• Sürgün bolushtin azad bolush  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Perwerdigar Ziondin sürgün bolghanlarni qayturup kelgende,  
\m Biz chüsh körgendekla bolduq;\f □ \fr 126:1 \ft \+bd «Perwerdigar Ziondin sürgün bolghanlarni qayturup kelgende...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Perwerdigar Zionning ehwalini eslige qayturghanda...».\f*   
\m
\v 2 Aghzimiz külkige,  
\m Tilimiz shadlinishqa toldi;  
\m Shu tapta eller arisida ular: —  
\m «Perwerdigar ulargha zor ishlarni qilip berdi» — déyishti.\x + \xo 126:2 \xt Ayup 8:21\x*   
\m
\v 3 Perwerdigar derweqe biz üchün zor ishlarni qildi,  
\m Biz bulardin shadlinimiz.   
\m
\v 4 Jenubtiki quruq ériqlar \add shar-shar sulargha\add* aylandurulghandek,  
\m Biz tutqunlarnimu öz erkimizge qayturghaysen, i Perwerdigar;\f □ \fr 126:4 \ft \+bd «Jenubtiki quruq ériqlar shar-shar sulargha aylandurulghandek...»\+bd* — qattiq yamghur yaghghandin kéyin, Pelestinning jenub teripidiki süyi yoq ériq-deryalar yérim saet ichidila küchlük hem xeterlik dawalghughan deryalargha aylandurulidu. \+bd «Biz tutqunlarnimu öz erkimizge qayturghaysen, i Perwerdigar»\+bd* — bu ikkinchi «tutqunluq» némini bildüridu? Babil impériyesige sürgün bolghan Yehudiylar azad bolup Pelestin’ge qaytip kelgendin kéyin, yene bek éghir musheqqetler hem ziyankeshlikke uchridi («Nehemiya» hem «Ezra» qisimlirini körüng). «Tutqunluq» belkim köchme menide bolup, u éghir ehwalni körsitidu.\f*   
\m
\v 5 Köz yashlirini éqitip térighanlar shadliq bilen orar;   
\m
\v 6 Yighlap yürüp chachidighan uruqni kötürgen kishi,  
\m Berheq, shadliq-tentene bilen orighan baghlirini kötürüp qaytip kélidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 127
\s1 127-küy •••• Xuda bergen nésiweni héchkim tartiwalalmaydu  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»; Sulayman yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar Özi öy salmisa,  
\m Salghuchilar bikardin-bikar uninggha ejir singdüridu;  
\m Perwerdigar sheherni saqlimisa,  
\m Közetchiler bikardin-bikar oyghaq turidu.   
\m
\v 2 Silerning seherde ornunglardin qopushunglar,  
\m Kech bolghanda yétishinglar,  
\m Japa-musheqqetni nandek yégininglar bikardin-bikardur;  
\m Chünki U Öz söyginige uyquni béridu.\f □ \fr 127:2 \ft \+bd «Japa-musheqqetni nandek yégininglar bikardin-bikardur»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Japa-musheqqet bilen tapqan nanni yégininglar bikardin-bikardur». \+bd «Chünki U Öz söyginige uyquni béridu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Chünki U Öz söyginige uxlighan waqtida béridu».\f*   
\m
\v 3 Mana, balilar Perwerdigardin bolghan mirastur,  
\m Baliyatquning méwisi Uning mukapatidur;   
\m
\v 4 Yashliqta tapqan balilar,  
\m Baturning qolidiki oqlardek bolidu.   
\m
\v 5 Oqdéni mushular bilen tolghan adem bextliktur;  
\m \add Sheher\add* derwazisida turup düshmenler bilen sözlishiwatqinida,  
\m Ular yerge qarap qalmaydu.\f □ \fr 127:5 \ft \+bd «Sheher derwazisida turup düshmenler bilen sözlishiwatqinida»\+bd* — «sheher derwazisi» xalayiq yighin achidighan, jem bolidighan jay idi.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 128
\s1 128-küy •••• Xudadin eyminidighan kishining bextliki  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Perwerdigardin qorqidighanlar,  
\m Uning yollirida mangidighanlarning herbiri bextliktur!   
\m
\v 2 Chünki sen öz qolungning ejrini yeysen;  
\m Bextlik bolisen, ronaq tapisen;   
\m
\v 3 Ayaling bolsa öyüng ichide méwilik üzüm télidek bolidu;  
\m Baliliring dastixaningni chöridep, zeytun derexliridek tizilip olturidu;   
\m
\v 4 Mana, Perwerdigardin qorqidighan kishi shundaq bextni köridu.   
\m
\v 5 Perwerdigar sanga Zion téghidin bext ata qilghay;  
\m Sen ömrüng boyiche Yérusalémning awatliqini körgeysen;   
\m
\v 6 Perzentliringning perzentlirini körgeysen;  
\m Israilgha aram-tinchliq bolghay!   
\b  
\b  
\m  
\c 129
\s1 129-küy •••• Uzun dawam qilghan japa-musheqqetni eslesh  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m «Yashliqimdin tartip ular köp qétim méni xar qilip keldi» —  
\m — Ah, Israil hazir buni désun —   
\m
\v 2 «Ular yashliqimdin tartip köp qétim méni xar qilip keldi,  
\m Biraq üstümdin ghelibe qilghan emes.   
\m
\v 3 Qosh heydigüchiler dümbemde heydigen,  
\m Chöneklirini intayin uzun tartqan».   
\m
\v 4 Perwerdigar heqqaniydur;  
\m U rezillerning asaretlirini sunduruwetti;   
\m
\v 5 Ular shermende bolup arqisigha yandurulsun,  
\m Ziondin nepretlinidighanlarning hemmisi!   
\m
\v 6 Ular ögzide ünüp chiqqan chöptek bolsun;  
\m Üzülmey turupla soliship kétidighan;\x + \xo 129:6 \xt Ayup 8:12; 40:10\x*   
\m
\v 7 Ot-chöp orighuchigha uningdin bir tutammu chiqmaydu;  
\m Bagh baghlighuchigha bir quchaqmu chiqmaydu;   
\m
\v 8 Ötüp kétiwatqanlarmu: «Perwerdigarning berikiti üstünglarda bolghay;  
\m Perwerdigarning nami bilen silerge bext tileymiz!» — dégen salamni héch bermeydu.\f □ \fr 129:8 \ft \+bd «Ötüp kétiwatqanlarmu: «Perwerdigarning berikiti üstünglarda bolghay; Perwerdigarning nami bilen silerge bext tileymiz!» — dégen salamni héch bermeydu.»\+bd* — démek, mushu küydiki 4- hem 5-ayetning menisi: Rezil kishilerdin héch hosul bolmaydu, ulardin héch yaxshiliq yaki bext-xushalliq kelmeydu yaki ularning béshigha chüshmeydu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 130
\s1 130-küy •••• Azabliq peryad  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Chongqur yerlerdin Sanga peryad kötürimen, i Perwerdigar;   
\m
\v 2 I Reb, awazimni anglighaysen;  
\m Qulaqliringni yélinish sadayimgha salghaysen;   
\m
\v 3 Eger Sen Yah, qebihliklerni sürüshtürüp sanisang,  
\m Emdi Reb, kim tik turalaydu?\x + \xo 130:3 \xt Zeb. 143:2\x*   
\m
\v 4 Biraq Sende meghpiret-kechürüm bardur;  
\m Shunga Sendin eyminishke bolidu.\x + \xo 130:4 \xt 2Sam. 24:14\x*   
\m
\v 5 Perwerdigarni kütüwatimen;  
\m Jénim kütüwatidu;  
\m Uning sözige ümid baghlidim.\x + \xo 130:5 \xt Zeb. 27:14; 40:1; 62:1; Hab. 2:3\x*   
\m
\v 6 Tün jésekchilirining seherge bolghan teshnasidin artuq,  
\m Berheq, tün jésekchilirining seherge bolghan teshnasidin artuq,  
\m Jénim Rebke teshna bolup kütmekte.\x + \xo 130:6 \xt Zeb. 5:3; 119:147; 123:1, 2\x*   
\m
\v 7 I Israil, Perwerdigargha ümid baghlanglar;  
\m Chünki Perwerdigarda özgermes muhebbet bardur;  
\m Uningda zor nijatliqlarmu bar;   
\m
\v 8 U Israilni barliq qebihlikliridin bedel tölep qutquzidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 131
\s1 131-küy •••• Kemterlikke intilish  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»; Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, könglüm tekebbur emes,  
\m Nezirimmu üstün emes;  
\m Men chong ishlar bilenmu,  
\m Yaki chamim yetmeydighan karamet ishlar bilenmu meshghul bolmaymen;\x + \xo 131:1 \xt 2Tar. 32:25; Zeb. 101:4-5; Pend. 6:17; 16:5\x*   
\m
\v 2 Berheq, anisining quchiqida yatqan emchektin ayrilghan balidek,  
\m Öz jénimni bésiwélip tinchlandurdum;  
\m Könglüm ichimde emchektin ayrilghan balidektur.   
\m
\v 3 Israil Perwerdigargha ümid baghlisun;  
\m Hazirdin bashlap, ebedil’ebedgiche!   
\b  
\b  
\m  
\c 132
\s1 132-küy •••• Xudaning ehde sanduqi we Xudaning Dawutqa bolghan wedisi •••• 1-ayettiki izahatni körüng  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m I Perwerdigar, Dawut üchün u tartqan barliq jebir-japalarni yad etkeysen;\f □ \fr 132:1 \ft \+bd «I Perwerdigar, Dawut üchün u tartqan jebir-japalarni yad etkeysen;....»\+bd* — bu küy birinchidin, Dawutning Perwerdigar üchün ibadetxana qurushqa ichken qesimini bildüridu hem shu chaghdiki Xudaning Dawutqa jawab bérip qilghan wedisini («2Sam.» 7-bab) eslitidu; ikkinchidin, Dawutning kéyin Xudaning ehde sanduqini Kiriat-Yéarim (yeni Efratah, öz yurti bolghan Beyt-Lehemge yéqin) dégen jaydin ekilip, tentenilik halda Yérusalémgha kirgüzgenlikinimu eslitidu. 
\fp  Bu küy belkim Dawutning bir ewladi (Sulayman yaki uningdin kéyinki birsi) padishah bolghanda qilghan duasi bolushi mumkin. 
\fp  \+bd «Dawut ... tartqan barliq jebir-japalar»\+bd* — mushu yerde belkim Dawutning Xuda üchün muqeddes bir öyni yasashqa bolghan ejirini körsitishi mumkin.\f*   
\m
\v 2 U Perwerdigargha qandaq qesem ichken,  
\m Yaquptiki qudret Igisige qandaq wede qilghan: —   
\m
\v 3-5 «Perwerdigargha turar jayni,  
\m Yaqupning qudretlik Igisige makanni tapmighuche,  
\m Öyümdiki hujrigha kirmeymen,  
\m Kariwattiki körpemge chiqmaymen,  
\m Közümge uyquni,  
\m Qapaqlirimgha mügdeshni bermeymen».\x + \xo 132:3-5 \xt 1Tar. 15:1\x*   
\m
\v 6 Mana, biz uning xewirini Efratahda angliduq;  
\m Uni ormanliq étizlardin taptuq;\f □ \fr 132:6 \ft \+bd «...biz uning xewirini Efratahda angliduq»\+bd* — «uning xewiri» belkim birinchidin Xudaning ehde sanduqini körsitidu; ikkinchidin bésharetlik halda Mesihning Beyt-Lehemde tughulushini körsitishi mumkin. \+bd «Uni ormanliq étizlardin taptuq»\+bd* — yaki «Uni Yaarning étizliridin taptuq». «Yaar» «Kiriat-Yéarim» bolushi mumkin («1Sam.» 7:1ni körüng).\f*   
\m
\v 7 Uning turar jaylirigha bérip kireyli,  
\m Uning textiperi aldida sejde qilayli;   
\m
\v 8 Ornungdin turghin, i Perwerdigar,  
\m Sen qudritingning ipadisi ehde sanduqung bilen,  
\m Öz aramgahinggha kirgin!   
\m
\v 9 Kahinliring heqqaniyliq bilen kiyindürülsun,  
\m Mömin bendiliring tentenilik awazni yangratsun!   
\m
\v 10 Qulung Dawut üchün,  
\m Özüng mesih qilghiningning yüzini yandurmighaysen;\f □ \fr 132:10 \ft \+bd «Qulung Dawut üchün, Özüng mesih qilghiningning yüzini yandurmighaysen»\+bd* — belkim Dawutning padishah bolidighan ewladi üchün qilghan duasi. Xudaning «mesih qilghini» toghruluq yuqiriqi 2-küy we izahatlarni, shundaqla «Tebirler»nimu körüng.\f*   
\m
\v 11 Perwerdigar Öz heqiqiti bilen Dawutqa shu qesemni qildi,  
\m U uningdin héch yanmaydu: —  
\m U: — «Öz pushtingdin chiqqan méwidin birsini textingde olturghuzimen;\x + \xo 132:11 \xt 2Sam. 7:12; 1Pad. 8:25; 2Tar. 6:16; Luqa 1:69 \x*   
\m
\v 12 Perzentliring Méning ehdemni,  
\m Hem Men ulargha ögitidighan agah-guwahlirimni tutsa,  
\m Ularning perzentliri menggüge textingde olturidu» — dégen.   
\m
\v 13 Chünki Perwerdigar Zionni tallighan;  
\m U Öz makani üchün uni xalighan.   
\m
\v 14 Mana U: — «Bu menggüge bolidighan aramgahimdur;  
\m Mushu yerde turimen;  
\m Chünki Men uni xalaymen.\x + \xo 132:14 \xt Zeb. 68:16; 132:8 \x*   
\m
\v 15 Men uning rizqini intayin zor beriketleymen;  
\m Uning yoqsullirini nan bilen qandurimen;   
\m
\v 16 Uning kahinlirigha nijatliqni kiygüzimen,  
\m Uning mömin bendiliri shadliqtin tentenilik awazni yangritidu.\x + \xo 132:16 \xt 2Tar. 6:41\x*   
\m
\v 17 Men bu yerde Dawutning münggüzini bixlandurimen;  
\m Özümning mesih qilghinim üchün yoruq bir chiragh békitkenmen;\x + \xo 132:17 \xt Luqa 1:69\x*   
\m
\v 18 Uning düshmenlirige shermendilikni kiygüzimen;  
\m Emma uning kiygen taji béshida ronaq tapidu» — dédi.   
\b  
\b  
\m  
\c 133
\s1 133-küy •••• Birlikning bexti  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»; Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Qara, mana, qérindashlar birlikte turush némidégen yaxshi, némidégen shérindur!   
\m
\v 2 U Harunning béshigha tökülüp, saqilidin aqqan awu qimmetlik maydek,  
\m U Harunning saqilidin éqip,  
\m Kiyim-kéchekning yaqisigha chüshken qimmetlik maygha oxshaydu;\f □ \fr 133:2 \ft \+bd «U Harunning béshigha tökülüp, saqilidin aqqan awu qimmetlik maydek, u Harunning saqilidin éqip, kiyim-kéchekning yaqisigha chüshken qimmetlik maygha oxshaydu»\+bd* — hezriti Harunni bash kahin qilip tiklesh üchün, u alahide puraqliq mexsus may bilen «mesih qilin’ghan». Tewrat, «Mis.», 30:22-38-ayetlerni körüng.\f*   
\m
\v 3 U yene Hermon téghidiki shebnemning Zion taghlirigha chüshüshige oxshaydu;  
\m Chünki shu yerde Perwerdigar beriketni —  
\m Yeni menggülük hayatni buyrughan!\f □ \fr 133:3 \ft \+bd «U yene Hermon téghidiki shebnemning Zion taghlirigha chüshüshige oxshaydu....»\+bd* — «Hermon téghi» Pelestindiki eng égiz tagh bolup, etrapida herküni chüshken shebnem intayin mol bolup, hemme janiwarni janlanduridu. U Zion taghliridin 300 kilométr yiraq. Zion téghigha chüshidighan shebnem azdur; mol shebnem Zion’gha chüshse, u zor we ajayib beriket bolatti, elwette.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 134
\s1 134-küy •••• Ibadet  
\m
\v 1 «Yuqirigha chiqish naxshisi»  
\b  
\m Mana, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar,  
\m I, kéchiche Perwerdigarning öyide turidighan,  
\m Perwerdigarning barliq qulliri!   
\m
\v 2 Muqeddes jayda turup qolliringlarni kötürüp Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar!   
\m
\v 3 Asman-zéminni Yaratquchi Perwerdigar silerni Ziondin beriketligey!\f □ \fr 134:3 \ft \+bd «...Perwerdigar silerni Ziondin beriketligey!»\+bd* — ibraniy tilida «teshekkür-medhiye qayturush» (1-ayet) hem «beriketlesh» dégenler birla söz («barak») bilen ipadilinidu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 135
\s1 135-küy •••• Xudaning qilghan ulugh emelliri üchün ibadet  
\m
\v 1 Hemdusana! Perwerdigarning namini medhiyilenglar,  
\m Uni medhiyilenglar, Perwerdigarning qulliri!   
\m
\v 2 Uni medhiyilenglar, Perwerdigarning öyide turghanlar,  
\m Xudayimizning hoylilirida turghanlar!   
\m
\v 3 Yahni medhiyilenglar, chünki Perwerdigar méhribandur;  
\m Uning namigha küy éytinglar;  
\m Chünki mushundaq qilish shérindur;   
\m
\v 4 Chünki Yah Yaqupni Öziningki bolushqa,  
\m Israilni Öz mirasi bolushqa talliwaldi.\x + \xo 135:4 \xt Mis. 19:5; Qan. 7:6; Tit. 2:14; 1Pét. 2:9\x*   
\m
\v 5 Chünki özüm bilimenki, Perwerdigar ulughdur;  
\m Rebbimiz barliq ilahlardin üstündur.\f □ \fr 135:5 \ft \+bd «Perwerdigar... barliq ilahlardin üstündur»\+bd* — bu ayet «ilahlar»ning heqiqiy mewjut ikenlikini étirap qilmaydu, elwette. 95:3 we izahatini körüng.\f*   
\m
\v 6 Perwerdigar néme ishni muwapiq körgen bolsa,  
\m U asmanlarda,  
\m Zéminda,  
\m Déngizlarda hem uning barliq tegliridimu shuni qilghandur.   
\m
\v 7 U yer chetliridin bulut-tumanlarni örlitidu;  
\m Yamghurlargha chaqmaqlarni hemrah qilidu;  
\m Shamalni Öz xeziniliridin chiqiridu.\x + \xo 135:7 \xt Yer. 10:13; 51:16\x*   
\m
\v 8 U Misirdiki tunji oghullarni halak qildi,  
\m Insanlarning bolsun, haywanlarning bolsun hemmini urup halak qildi.\x + \xo 135:8 \xt Mis. 12:12,29; Zeb. 78:51\x*   
\m
\v 9 U alametlerni, möjizilerni aranglargha ewetti, i Misir;  
\m Pirewn we uning hemme qulliri üstige ewetti.\x + \xo 135:9 \xt Mis. 7,8,9,10,14\x*   
\m
\v 10 U ulugh ellerni uruwetti,  
\m Qudretlik padishahlarni öltürüwetti;\x + \xo 135:10 \xt Ye. 12\x*   
\m
\v 11 Amoriylarning padishahi Sihonni,  
\m Bashanning padishahi Ogni,  
\m Qanaandiki barliq padishahliqlarni uruwetti.   
\m
\v 12 Ularning zéminini miras qilip,  
\m Öz xelqi Israilgha miras bolushqa teqdim qildi.\x + \xo 135:12 \xt Zeb. 78:55\x*   
\m
\v 13 Séning naming, Perwerdigar, menggüge,  
\m Shöhret-xatireng dewrdin-dewrgichidur.\x + \xo 135:13 \xt Mis. 3:15, Zeb. 102:12 \x*   
\m
\v 14 Chünki Perwerdigar Öz xelqining dewasini soraydu;  
\m Öz qullirigha rehim qilidu.\x + \xo 135:14 \xt Qan. 32:36, Zeb. 90:13\x*   
\m
\v 15 Ellerning butliri bolsa peqetla kümüsh-altundin ibarettur,  
\m Ularni insanning qolliri yasighandur, xalas.\x + \xo 135:15 \xt Zeb. 115:4\x*   
\m
\v 16 Ularning aghzi bar, biraq sözlimeydu;  
\m Közliri bar, biraq körmeydu;   
\m
\v 17 Qulaqliri bar, biraq anglimaydu,  
\m Aghzida héch nepes yoqtur.   
\m
\v 18 Ularni yasighanlar ulargha oxshap qalidu,  
\m Ulargha tayan’ghanlarmu shundaqtur.   
\m
\v 19 Israil jemeti, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar;  
\m Harun jemeti, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar;   
\m
\v 20 Lawiy jemeti, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar;  
\m Perwerdigardin qorqidighanlar, Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturunglar!   
\m
\v 21 Yérusalémda makanlashqan Perwerdigargha Ziondin teshekkür-medhiye éytilsun!  
\m Hemdusana!   
\b  
\b  
\m  
\c 136
\s1 136-küy •••• Perwerdigarning muhebbitige teshekkür éytinglar!  
\m
\v 1 Perwerdigargha teshekkür éytinglar, U méhribandur;  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 2 Ilahlarning ilahigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\f □ \fr 136:2 \ft \+bd «Ilahlarning ilahigha teshekkür éytinglar»\+bd* — «ilahlar» toghruluq 95:3 we izahatini körüng.\f*   
\m
\v 3 Reblerning Rebbige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 4 Zor karametlerni birdinbir Yürgüzguchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 5 Eqil-paraset arqiliq asmanlarni Yasighuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:5 \xt Yar. 1:1\x*   
\m
\v 6 Zéminni sular üstide sozup Turghuzghuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:6 \xt Zeb. 24:1-2\x*   
\m
\v 7 Ulugh nur jisimlirini Yasighuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:7 \xt Yar. 1:14\x*   
\m
\v 8 Kündüzni bashquridighan quyashni Yasighuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:8 \xt Yar. 1:16\x*   
\m
\v 9 Kéchini bashqurdighan ay hem yultuzlarni Yasighuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 10 Ularning tunjilirini urup, Misirgha zerb bergüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:10 \xt Mis. 12:29; Zeb. 78:43,51\x*   
\m
\v 11 Israilni ular arisidin chiqarghuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:11 \xt Mis. 12:31,51; 13:3,17\x*   
\m
\v 12 Küchlük qol hem uzatqan bilek bilen ularni Chiqarghuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:12 \xt Mis. 6:6\x*   
\m
\v 13 Qizil déngizni bölek-bölek Bölgüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:13 \xt Mis. 14:21,22; Zeb. 78:13\x*   
\m
\v 14 Hem Israilni uning otturisidin Ötküzgüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 15 Qizil déngizda Pirewnni qoshunliri bilen süpürüp tashlighuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:15 \xt Mis. 14:24\x*   
\m
\v 16 Öz xelqini chöl-bayawandin Yétekligüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:16 \xt Mis. 15,16,17,19; Zeb. 78:52\x*   
\m
\v 17 Büyük padishahlarni Uruwetküchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:17 \xt Chöl. 21:24,25,34,35; Ye. 12:1; Zeb. 135:10,11\x*   
\m
\v 18 Hem meshhur padishahlarni Öltürgüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 19 Jümlidin Amoriylarning padishahi Sihonni Öltürgüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 20 — Hem Bashan padishahi Ogni Öltürgüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:20 \xt Qan. 3:1-7\x*   
\m
\v 21 Ularning zéminini miras üchün Bergüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;\x + \xo 136:21 \xt Ye. 12:6\x*   
\m
\v 22 Buni bendisi Israilgha miras qilip bergüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 23 Halimiz xarab ehwalda, bizlerni Esligüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 24 Bizni ezgenlerdin qutuldurghuchigha teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 25 Barliq et igilirige ozuq Bergüchige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur;   
\m
\v 26 Ershlerdiki Tengrige teshekkür éytinglar,  
\m Chünki Uning muhebbiti menggülüktur!   
\b  
\b  
\m  
\c 137
\s1 137-küy •••• Babilda sürgün bolushning derd-elimi  
\m
\v 1 Babildiki derya-ériqlar boyida biz olturduq;  
\m Zionni esliginimizde, berheq yigha kötürduq;   
\m
\v 2 Chiltarimizni arisidiki sögetlerge ésip qoyduq.   
\m
\v 3 Chünki bizni sürgün qilghanlar bizdin naxsha telep qildi;  
\m Bizni zarlatquchilar bizdin tamasha telep qilip: —  
\m «Hey, Zion naxshiliridin birni bizge éytqina» — déyishti.\x + \xo 137:3 \xt Zeb. 79:1 \x*   
\m
\v 4 Yaqa yurtta turup Perwerdigarning naxshisini qandaqmu éytayli?   
\m
\v 5 Ey Yérusalém, men séni untusam,  
\m Ong qolum \add maharitini\add* untusun!\f □ \fr 137:5 \ft \+bd «Ong qolum maharitini untusun!»\+bd* — yaki «Ong qolumni untughan bolsam!».\f*   
\m
\v 6 Séni eslimisem,  
\m — Yérusalémni eng chong xursenlikimdin ewzel körmisem —  
\m Tilim tanglayimgha chapliship qalsun!   
\m
\v 7 I Perwerdigar, Édom baliliridin hésab alghanda, Yérusalémning béshigha chüshken künini yadinggha keltürgeysen;  
\m Chünki ular: «Uni yer bilen yeksan qilinglar,  
\m Ulighiche yer bilen yeksan qilinglar!» déyishti.\x + \xo 137:7 \xt Yer. 49:7; Ez. 25:12\x*   
\m
\v 8 I bulinish aldida turghan Babil qizi,  
\m Bizge qilghan qilmishliringni özüngge qayturghuchi bextliktur!\x + \xo 137:8 \xt Yer. 50:15,29; Weh. 18:6\x*   
\m
\v 9 Bowaqliringni élip tashqa atquchi kishi bextliktur!   
\b  
\b  
\m  
\c 138
\s1 138-küy •••• Shepqetke rehmetler  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Pütün qelbim bilen Sanga teshekkür éytimen;  
\m Barliq ilahlar aldida Séni küyleymen.\f □ \fr 138:1 \ft \+bd «Barliq ilahlar aldida Séni küyleymen»\+bd* — «ilahlar» toghruluq 95:3 we izahatini körüng.\f*   
\m
\v 2 Pak-muqeddeslikingning ibadetxanisigha qarap bash urimen,  
\m Özgermes muhebbiting hem heqiqet-sadaqiting üchün namingni tebrikleymen;  
\m Chünki Sen pütün nam-shöhritingdinmu bekrek, wedengde turidighiningni ulugh qilghansen.\f □ \fr 138:2 \ft \+bd «Chünki Sen pütün nam-shöhritingdinmu bekrek, wedengde turidighiningni ulugh qilghansen»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «chpnki sen öz nam-shöhriting hem wedengni hemmidin üstün qilding». Lékin bizningche menisi shuki, Xudagha nisbeten öz wediside turush hetta nam-shöhritidin yuqiri turidu.\f*   
\m
\v 3 Sanga nida qilghan künide, manga jawab bergensen;  
\m Jénimgha küch kirgüzüp, méni righbetlendürgensen.   
\m
\v 4 Aghzingdiki sözlerni anglighanda, i Perwerdigar,  
\m Jahandiki barliq shahlar Séni medhiyileydu;   
\m
\v 5 Ular Perwerdigarning yollirida yürüp naxsha éytidu,  
\m Chünki ulughdur Perwerdigarning shan-sheripi.   
\m
\v 6 Chünki Perwerdigar aliydur;  
\m Biraq U hali boshlargha nezer salidu;  
\m Tekebbularni bolsa U yiraqtin tonup yétidu.\x + \xo 138:6 \xt Zeb. 113:4-7\x*   
\m
\v 7 Zulmet-musheqqetler arisida mangghan bolsammu,  
\m Sen méni janlandurisen;  
\m Düshmenlirimning ghezipini tosushqa qolungni uzartisen,  
\m Ong qolung méni qutquzidu.   
\m
\v 8 Perwerdigar manga tewe ishlarni pütküzidu;  
\m Méhir-muhebbiting, i Perwerdigar, menggülüktur;  
\m Öz qolliring yasighanni tashlap ketmigeysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 139
\s1 139-küy •••• Xuda qelbni Bilgüchidur  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m I Perwerdigar, Sen méni tekshürüp chiqting,  
\m Hem méni bilip yetting;   
\m
\v 2 Özüng olturghinimni, turghinimnimu bilisen;  
\m Yiraqta turuqluq könglümdikini bilisen.   
\m
\v 3 Basqan qedemlirimni, yatqanlirimni ötkemengdin ötküzdung;  
\m Barliq yollirim Sanga ayandur.   
\m
\v 4 Berheq, tilimgha bir söz kéle-kelmestinla, i Perwerdigar,  
\m Mana Sen buni eyni boyiche bilmey qalmaysen.   
\m
\v 5 Sen méni aldi-keynimdin orap turisen,  
\m Qolungni méning üstümge qondurghansen.   
\m
\v 6 Bundaq bilim manga shunchilik tilsimat bilinidu!  
\m Shundaq yüksekki, men uni bilip yételmeydikenmen.   
\m
\v 7 Rohingdin néri bolushqa nelergimu baralayttim?  
\m Huzurungdin özümni qachurup nelerge baralayttim?   
\m
\v 8 Asmanlargha chiqsam, mana Sen ashu yerde;  
\m Tehtisarada orun salsammu, mana Sen shu yerde;\x + \xo 139:8 \xt Ayup 26:6; Am. 9:2, 3, 4; Ibr. 4:13\x*   
\m
\v 9 Seherning qanatlirini élip uchup,  
\m Déngizning eng chet yerliride tursam,   
\m
\v 10 Hetta ashu jayda qolung méni yétekleydu,  
\m Ong qolung méni yöleydu.   
\m
\v 11 Men: «Qarangghuluq méni yapsa,  
\m Etrapimdiki yoruqluq choqum kéche bolidu» — désem,   
\m
\v 12 Qarangghuluqmu Sendin yoshurunalmaydu,  
\m Kéchimu Sanga kündüzdek aydingdur,  
\m Qarangghuluqmu \add Sanga\add* yoruqtektur.   
\m
\v 13 Berhek, Sen méning ichlirimni yasighansen;  
\m Anamning qorsiqida méni toqughansen;\f □ \fr 139:13 \ft \+bd «Berheq, Sen méning ichlirimni yasighansen»\+bd* — yaki «Chünki Sen méning ichlirimni yasighansen». «Ichlirim» bolsa ibraniy tilida «böreklirim» dégen söz bilen ipadilinidu (bezi waqitlarda börekler wijdanni bildüridu). Bashqa birxil terjimisi: «Berheq, Sen méning ichlirimge igidursen».\f*   
\m
\v 14 Men Séni medhiyileymen,  
\m Chünki men sürlük we karamet yasalghanmen;  
\m Séning qilghanliring karamet tilsimattur;  
\m Buni jénim obdan bilidu.   
\m
\v 15 Men yoshurun jayda yasalghinimda,  
\m Yer tegliride epchillik bilen toqulup shekillendürülginimde,  
\m Ustixanlirim Sendin yoshurun emes idi.\x + \xo 139:15 \xt Ayup 10:8,10; Top. 11:5 \x*   
\m
\v 16 Ezalirim téxi apiride bolmighan künlerde,  
\m Ular yasiliwatqan künlerde,  
\m Közüng téxi shekillenmigen jismimni körüp yetkenidi;  
\m Ularning hemmisi alliburun deptiringde yézilghanidi.\f □ \fr 139:16 \ft \+bd «Ularning hemmisi alliburun deptiringde yézilghanidi»\+bd* — yene birxil terjimisi: «Ular yoq bolghan waqitta, manga békitilgen künlirimning hemmisi deptiringde yézilghan».\f*   
\m
\v 17 Ah Tengrim, oyliring manga neqeder qimmetliktur!  
\m Ularning yighindisi shunche zordur!   
\m
\v 18 Ularni sanay désem, ular déngizdiki qumlardinmu köptur;  
\m Uyqudin közümni achsam, men yenila Sen bilen billidurmen!\f □ \fr 139:18 \ft \+bd «Uyqudin közümni achsam, men yenila Sen bilen billidurmen!»\+bd* — «uyqudin közümni achsam» bu yerde belkim tirilish künini puritidu.\f*   
\m
\v 19 Ah, Sen rezillerni öltürüwetseng iding, i Xuda!  
\m Qanxor kishiler, mendin yiraq bolush!   
\m
\v 20 Chünki ular Séning toghruluq hiylilik bilen sözleydu;  
\m Séning sheherliring ular teripidin azduruldi.\f □ \fr 139:20 \ft \+bd «Séning sheherliring ular teripidin azduruldi»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «séning düshmenliring namingni bikar ishlitidu».\f*   
\m
\v 21 Sanga öchmen bolghanlargha, i Perwerdigar, menmu öchqu?  
\m Sanga qarshi chiqqanlargha menmu yirginimen’ghu?   
\m
\v 22 Ulargha chish-tirniqimghiche öchturmen;  
\m Ularni öz düshmenlirim dep hésablaymen.   
\m
\v 23 Méni közitip tekshürgeysen, i Tengrim!  
\m Méning qelbimni bilip yetkeysen!  
\m Méni sinap, ghemlik oylirimni bilgeysen;\x + \xo 139:23 \xt Ayup 31:6; Zeb. 17:3; 26:2\x*   
\m
\v 24 Mende \add Özüngge\add* azar bergüdek yolning bar-yoqluqini körgeysen;  
\m We méni menggülük yolungda yétekligeysen!   
\b  
\b  
\m  
\c 140
\s1 140-küy •••• Ahanetchiler hem zomigerler arisida  
\m
\v 1 Neghmichilerning béshigha tapshurulup oqulsun dep, Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Rezil ademdin, i Perwerdigar, méni azad qilghaysen;  
\m Zorawan kishidin méni saqlighaysen.   
\m
\v 2 Ular könglide yamanliqlarni oylimaqta;  
\m Ular her küni jem bolushup urush chiqarmaqchi.   
\m
\v 3 Tilini yilanningkidek ittik qilidu;  
\m Kobra yilanning zehiri lewliri astida turidu;  
\m Sélah.\x + \xo 140:3 \xt Zeb. 58:4-5; Rim. 3:13\x*   
\m
\v 4 Rezil ademning qolliridin méni aman qilighaysen, i Perwerdigar;  
\m Putlirimni putlashni qestleydighan zorawan kishidin saqlighaysen.   
\m
\v 5 Tekebburlar men üchün qiltaq, tanilarni yoshurup teyyarlidi;  
\m Yol boyida tor yaydi,  
\m Men üchün tuzaqlarni saldi;  
\m Sélah.\x + \xo 140:5 \xt Yer. 18:22\x*   
\m
\v 6 Men Perwerdigargha: «Sen méning Tengrimdursen» — dédim;  
\m Yélinishlirim sadasigha qulaq salghaysen, i Perwerdigar;   
\m
\v 7 Perwerdigar Reb nijatliqimning küchidur;  
\m Sen jeng künide béshimni yépip qoghdighansen.   
\m
\v 8 Rezil ademning ümidini ijabet qilmighaysen, i Perwerdigar;  
\m Ularning hiylilirini aqquzmighaysen;  
\m Bolmisa özlirini chong tutuwalidu.  
\m Sélah.   
\m
\v 9 Méni qorshiwalghanlarning bolsa,  
\m Lewliridin chiqqan shumluq ularning öz béshigha chüshsun;\f □ \fr 140:9 \ft \+bd «Méni qorshiwalghanlarning bolsa, lewliridin chiqqan shumluq ularning öz béshigha chüshsun»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Méni qorshighanlarning bashlamchilirigha bolsa, öz lewliridin chiqqan shumluq özlirige chüshsun».\f*   
\m
\v 10 Üstige choghlar yaghdurulsun;  
\m Ular otqa,  
\m Qaytidin chiqalmighudek hanglargha tashliwétilsun;   
\m
\v 11 Tili chéqimchi ademning yer yüzide orni bolmisun;  
\m Balayi’apet zorawanlarni tügeshküche owlaydu;   
\m
\v 12 Men bilimenki, Perwerdigar ézilgenlerning dewasini soraydu,  
\m Yoqsulning heqqini élip béridu;   
\m
\v 13 Berheq, heqqaniylar naminggha teshekkür éytidu;  
\m Köngli duruslar huzurungda yashaydu.   
\b  
\b  
\m  
\c 141
\s1 141-küy •••• Rezillik bilen muresse qilghili bolmaydu  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar, men Sanga nida qildim;  
\m Yénimgha tézdin kelgeysen;  
\m Sanga nida qilghinimda awazimni anglighaysen.   
\m
\v 2 Duayimni anglighiningda, Sanga sunulghan xushbuydek yéqimliq bolsun,  
\m Qolumning kötürülüshi sunulghan kechlik qurbanliqtek qobul bolsun.\f □ \fr 141:2 \ft \+bd «Qolumning kötürülüshi sunulghan kechlik qurbanliqtek qobul bolsun»\+bd* — yaki «Qolumning kötürülüshi sunulghan kechlik ashliq hediyedek qobul bolsun» — ibadetxanida kahinlar kechlik qurbanliq yaki hediye sunushtin awwal, qoli bilen shu qurbanliq-hediyelerni Xuda aldida kötüretti.\f*  \x + \xo 141:2 \xt Mis. 29:30; Weh. 5:8; 8:3\x*   
\m
\v 3 Aghzim aldida közetchi turghuzghaysen, i Perwerdigar;  
\m Lewlirim derwazisini saqlighaysen;   
\m
\v 4 Könglümni héchqandaq yaman ishqa,  
\m Qebihlik qilghuchilargha shérik bolup, rezillik qilishqa mayil qilmighaysen.  
\m Méni ularning németliridin héch yégüzmigeysen!   
\m
\v 5 Heqqaniy adem méni ursun —  
\m Bu manga méhribanliqtur;  
\m Manga tenbih bersun —  
\m Bu bolsa, béshim ret qilmaydighan, quyulghan ésil maydek bolidu.  
\m Chünki méning duayim yenila shularning rezilliklirige qarshi bolidu.\f □ \fr 141:5 \ft \+bd «Chünki méning duayim yenila shularning rezilliklirige qarshi bolidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Chünki méning duayim ulargha (rezillerge) külpet chüshkende ular üchün dawamlishiwéridu» (ibraniy tilida «yamanliq» hem «külpet» bir söz bilen ipadilinidu).\f*   
\m
\v 6 Ularning hakimliri tik yarlardin tashliwétilgende,  
\m \add Xelq\add* méning sözlirimni anglaydu;  
\m Chünki bu sözler shérindur.\f □ \fr 141:6 \ft \+bd «Xelq méning sözlirimni anglaydu; chünki bu sözler shérindur»\+bd* — «shérin» belkim mushu yerde «jayida, orunluq» dégen menide.\f*   
\m
\v 7 Birsi otun yarghanda yerge chéchilghan yérindilardek,  
\m Mana, ustixanlirimiz tehtisara ishiki aldida chéchiwétildi;\f □ \fr 141:7 \ft \+bd «Birsi otun yarghanda yerge chéchilghan yérindilardek, mana, ustixanlirimiz tehtisara ishiki aldida chéchiwétildi»\+bd* — ayetning birnechche terjimiliri bar. Ibraniy tilidiki nusxisida, mushu söz intayin ixcham bolup, chüshinish tes.\f*  \x + \xo 141:7 \xt Ez. 37:1,11,12\x*   
\m
\v 8 Berheq, közlirim Sangila tikilip qaraydu, Perwerdigar Rebbim;  
\m Sanga tayinimen;  
\m Jénimni xarab qilip tashliwetmigeysen.   
\m
\v 9 Ularning manga salghan qiltiqidin,  
\m Qebihlik qilghuchilarning tuzaqliridin méni saqlighaysen;   
\m
\v 10 Reziller özining torlirigha yiqilsun,  
\m Men bolsam — ötüp kétimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 142
\s1 142-küy •••• Yar-yöleksizliktiki dua  
\m
\v 1 Dawut gharda yoshurunup turghan waqitta yazghan «Masqil»: —  
\b  
\m Men Perwerdigargha awazimni anglitip nale-peryad kötürimen;  
\m Perwerdigargha awazim bilen yélinimen;\f □ \fr 142:1 \ft \+bd «Dawut gharda yoshurunup turghan waqitta yazghan «Masqil»: —....»\+bd* — Dawut peyghember Saul padishahtin qéchip, ikki qétim gharda yoshurun’ghan waqtidiki weqeler «Tewrat, «1Sam.» -22- hem 24-babta yézlighan.\f*   
\m
\v 2 Uning aldida dad-zarlirimni tökimen;  
\m Uninggha awarichilikimni éytimen.   
\m
\v 3 Rohim ichimde tügishey dep qalghanda,  
\m Shu chaghda basqan yolumni bilgensen;  
\m Men mangghan yolda ular manga qiltaq saldi.\x + \xo 142:3 \xt Zeb. 77:3\x*   
\m
\v 4 Ong yénimgha qarap baqqaysen;  
\m Etrapimda méni tonuydighan adem yoqtur;  
\m Panahgah yoqap ketti;  
\m Héch adem jénimgha köyünmeydu.   
\m
\v 5 Men Sanga peryad kötürdüm, i Perwerdigar;  
\m Sanga: «Sen méning Bashpanahimsen,  
\m Tiriklerning zéminida bolghan Nésiwemdursen» — dédim.\x + \xo 142:5 \xt Zeb. 16:5\x*   
\m
\v 6 Méning peryadimgha qulaq salghaysen;  
\m Chünki men intayin xarab ehwalgha chüshürüldum;  
\m Méni qoghlighuchilirimdin qutuldurghaysen;  
\m Chünki ular mendin küchlüktur.\x + \xo 142:6 \xt Zeb. 41:2; 79:8; 116:6\x*   
\m
\v 7 Séning namingni tebriklishim üchün,  
\m Jénimni türmidin chiqarghaysen;  
\m Heqqaniylar etrapimda olishidu;  
\m Chünki Sen manga zor méhribanliq körsitisen.   
\b  
\b  
\m  
\c 143
\s1 143-küy •••• Rohim tügishey dep qaldi!  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Perwerdigar, duayimni anglighaysen;  
\m Yélinishlirimgha qulaq salghaysen;  
\m Heqiqet-sadaqitingde hem heqqaniyitingde manga jawab bergeysen.   
\m
\v 2 Öz qulungni soraqqa tartishqa turmighaysen;  
\m Chünki neziringde tiriklerning héchbiri heqqaniy ispatlanmaydu.\x + \xo 143:2 \xt Rim. 3, 4; Gal. 3, 4\x*   
\m
\v 3 Chünki düshmen jénimgha ziyankeshlik qilmaqta,  
\m U hayatimni depsende qildi;  
\m Méni xuddi ölgili uzun bolghanlardek,  
\m Qarangghu jaylarda turushqa mejbur qilidu.   
\m
\v 4 Shunga rohim ichimde tügishey dep qaldi;  
\m Ichimde qelbim sundi.   
\m
\v 5 Men qedimki künlerni esleymen;  
\m Séning barliq qilghanliring üstide séghinip oylinimen;  
\m Qolliring ishligenlirini xiyalimdin ötküzimen.\x + \xo 143:5 \xt Zeb. 77:5-12\x*   
\m
\v 6 Qollirimni Sanga qarap sozup intilimen;  
\m Jénim changqighan zémindek Sanga teshnadur.  
\m Sélah.   
\m
\v 7 Manga tézdin jawab bergeysen, i Perwerdigar;  
\m Rohim halidin kétidu;  
\m Didaringni mendin yoshurmighaysen;  
\m Bolmisa men hanggha chüshidighanlardek bolimen.   
\m
\v 8 Méhir-muhebbitingni tang seherde anglatqaysen;  
\m Chünki tayan’ghinim Sen;  
\m Méngishim kérek bolghan yolni manga bildürgeysen;  
\m Chünki jénim Sanga telmürüp qaraydu;\x + \xo 143:8 \xt Zeb. 25:1\x*   
\m
\v 9 Méni qutuldurghaysen, i Perwerdigar, düshmenlirimdin;  
\m Bashpanah izdep Séning yéninggha qachimen.   
\m
\v 10 Öz iradengge emel qilishimqa méni ögetkeysen;  
\m Chünki Sen méning Xudayimdursen;  
\m Séning méhriban Rohing méni tüptüz zéminda yétekligey;\f □ \fr 143:10 \ft \+bd «...méni tüptüz zéminda yétekligey»\+bd* — yaki «..méni tüz köngüllerning zéminida yétekligey», «...méni diyanetlik zéminda yétekligey».\f*   
\m
\v 11 Öz nam-shöhriting üchün méni janlandurghaysen, i Perwerdigar;  
\m Öz heqqaniyitingde jénimni awarichiliktin azad qilghaysen.   
\m
\v 12 Hem méhir-shepqitingde düshmenlirimni üzüp tashliwetkeysen;  
\m Jénimni xar qilghanlarning hemmisini halak qilghaysen;  
\m Chünki men Séning qulungdurmen.\x + \xo 143:12 \xt Zeb. 86:14-16; 116:16\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 144
\s1 144-küy •••• Padishahning nijatliqi — xelqning bexti  
\m
\v 1 Dawut yazghan küy: —  
\b  
\m Qollirimgha jeng qilishni,  
\m Barmaqlirimgha urushni ögitidighan,  
\m Méning Qoram Téshim Perwerdigargha teshekkür-medhiye qayturulsun!\x + \xo 144:1 \xt 2Sam. 22:35; Zeb. 18:34\x*   
\m
\v 2 Méning özgermes shepqitim we méning qorghinim,  
\m Méning égiz munarim we nijatkarim,  
\m Méning qalqinim we tayan’ghinim, men Uningdin himaye tapimen;  
\m U Öz xelqimni qol astimda boysundurghuchidur!\x + \xo 144:2 \xt 2Sam. 22:48; Zeb. 18:47-48\x*   
\m
\v 3 I Perwerdigar, Sen uningdin xewer alidikensen, adem dégen zadi néme?  
\m Uning toghruluq oylaydikensen, insan balisi dégen néme?\x + \xo 144:3 \xt Ayup 7:17; Zeb. 8:4; 31:7; Ibr. 2:6\x*   
\m
\v 4 Adem bolsa bir nepesturla, xalas;  
\m Uning künliri ötüp kétiwatqan bir kölenggidur, xalas.\x + \xo 144:4 \xt Ayup 8:9; 14:2, 3; Zeb. 39:5-6; 62:9; 102:11; Yaq. 4:14\x*   
\m
\v 5 I Perwerdigar, asmanlarni égildürüp chüshkeysen;  
\m Taghlargha tégip ulardin is-tütek chiqarghaysen;\x + \xo 144:5 \xt Zeb. 18:7-9; 104:32\x*   
\m
\v 6 Chaqmaqlarni chaqquzup ularni tarqitiwetkeysen;  
\m Oqliringni étip ularni qiyqas-süren’ge salghaysen;\x + \xo 144:6 \xt 1Sam. 7:10; 2Sam. 22:8; Zeb. 18:13-14\x*   
\m
\v 7 Yuqiridin qolliringni uzitip,  
\m Méni azad qilghaysen;  
\m Méni ulugh sulardin,  
\m Yaqa yurttikilerning changgilidin chiqarghaysen.   
\m
\v 8 Ularning aghzi quruq gep sözleydu,  
\m Ong qoli aldamchi qoldur.\f □ \fr 144:8 \ft \+bd «Ong qoli aldamchi qoldur»\+bd* — belkim qesem qilghanda qolini yalghandin kötürgen yaki bashqilar bilen kélishkende yalghandin qollashqan.\f*   
\m
\v 9 I Xuda, men Sanga atap yéngi naxsha éytimen;  
\m Ontargha tengkesh bolup Sanga küylerni éytimen.\f □ \fr 144:9 \ft \+bd «Ontargha tengkesh bolup sanga küylerni éytimen»\+bd* — «ontar» on tarliq chiltardek bir saz.\f*   
\m
\v 10 Sen padishahlargha nijatliq-ghelibe béghishlaysen;  
\m Qulung Dawutni ejellik qilichtin qutuldurisen.   
\m
\v 11 Méni qutuldurghaysen, yat yurttikilerning qolidin azad qilghaysen;  
\m Ularning aghzi quruq gep sözleydu,  
\m Ong qoli aldamchi qoldur.   
\m
\v 12 Shundaq qilip oghullirimiz yashliqida puxta yétilgen köchetlerge oxshaydu,  
\m Qizlirimiz ordiche neqishlen’gen tüwrüklerdek bolidu;   
\m
\v 13 Ashliq ambarlirimiz toldurulup,  
\m Türlük-türlük ozuqlar bilen teminleydighan,  
\m Qoylirimiz otlaqlirimizda minglap, tümenlep qozilaydighan;   
\m
\v 14 Kalilirimiz boghaz bolidighan;  
\m Héchkim bésip kirmeydighan, héchkim \add jengge\add* chiqmaydighan;  
\m Kochilirimizda héch jédel-ghowgha bolmaydighan; \f □ \fr 144:14 \ft \+bd «Kalilirimiz boghaz bolidighan...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Ulaghlirimiz éghir yüklerni kötüridighan....».\f*   
\m
\v 15 Ehwali shundaq bolghan xelq némidégen bextliktur!  
\m Xudasi Perwerdigar bolghan xelq bextliktur!   
\b  
\b  
\m  
\c 145
\s1 145-küy •••• Xudaning qilghan ulugh emellirini kéyinki ewladqa bayan qilish •••• «Élipbe tertipilik» küy  
\m
\v 1 Medhiye: Dawut yazghan küy: —  
\m |א| Men Séni medhiyilep ulughlaymen, Xudayim, i Padishah;  
\m Naminggha ebedil’ebedgiche teshekkür-medhiye qayturimen.   
\m
\v 2 |ב| Herküni Sanga teshekkür-medhiye qayturimen,  
\m Naminggha ebedil’ebedgiche teshekkür-medhiye qayturimen!   
\m
\v 3 |ג| Ulughdur Perwerdigar, zor medhiyilerge layiqtur!  
\m Uning ulughluqini sürüshtürüp bolghili bolmas;\x + \xo 145:3 \xt Ayup 5:9; Zeb. 48:1; 96:4; 150:2\x*   
\m
\v 4 |ד| Bir dewr yéngi bir dewrge Séning qilghanliringni maxtaydu;  
\m Ular qudretlik qilghanliringni jakarlaydu;\x + \xo 145:4 \xt Qan. 4:9; 6:7\x*   
\m
\v 5 |ה| Men heywitingning shereplik julaliqini,  
\m We karamet möjiziliringni séghinip sözleymen;   
\m
\v 6 |ו|: Shuning bilen ular qorqunchluq ishliringning qudritini bayan qilidu;  
\m Menmu ulugh emelliringni jakarlaymen!   
\m
\v 7 |ז| Ular zor méhribanliqingni eslep, uni mubareklep tarqitidu,  
\m Heqqanliyliqing toghruluq yuqiri awazda küyleydu.\x + \xo 145:7 \xt Zeb. 119:171-172\x*   
\m
\v 8 |ח| Perwerdigar méhir-shepqetlik hem rehimdildur;  
\m Asan ghezeplenmeydu, U zor méhir-muhebbetliktur;\x + \xo 145:8 \xt Mis. 34:6, 7; Chöl. 14:18; Zeb. 86:15; 103:8\x*   
\m
\v 9 |ט| Perwerdigar hemmige méhribandur;  
\m Uning rehimdilliqliri barche yaratqanlirining üstididur;   
\m
\v 10 |י| Séning barliq yasighanliring Séni medhiyileydu, i Perwerdigar,  
\m Séning mömin bendiliring Sanga teshekkür-medhiye qayturidu.   
\m
\v 11 |כ| Ular padishahliqingning sheripidin xewer yetküzidu,  
\m Küch-qudritingni sözleydu;   
\m
\v 12 |ל| Shundaq qilip insan balilirigha qudretlik ishliring,  
\m Padishahliqingning shereplik heywisi ayan qilinidu.   
\m
\v 13 |מ| Séning padishahliqing ebediy padishahliqtur,  
\m Selteniting ewladtin-ewladqichidur.\f □ \fr 145:13 \ft \+bd «izahat»\+bd* — yéqinda bezi kona köchürülmilerdin 13- we 14-ayetning ariliqida: — 
\fp  « נ Perwerdigar wediside ching turidu; barliq yaratqanlirigha méhribandur» dégen mezmun bolghan yene bir nusxisi tépilghan (ibraniy tilida «Nun» bilen bashlinidu).\f*   
\m
\v 14 |ס| Perwerdigar yiqilay dégenlerning hemmisini yöleydu,  
\m Égilip qalghanlarning hemmisini turghuzidu.   
\m
\v 15 |ע| Hemmeylenning közliri Sanga tikilip kütidu;  
\m Ulargha öz waqtida rizqini teqsim qilip bérisen;\x + \xo 145:15 \xt Zeb. 104:27\x*   
\m
\v 16 |פ| Qolungni échishing bilenla,  
\m Barliq jan igilirining arzusini qandurisen.   
\m
\v 17 |צ| Perwerdigar barliq yollirida heqqaniydur,  
\m Yasighanlirining hemmisige muhebbetliktur.   
\m
\v 18 |ק| Perwerdigar Özige nida qilghanlarning hemmisige yéqindur,  
\m Özige heqiqette nida qilghanlarning hemmisige yéqindur;   
\m
\v 19 |ר| U Özidin eyminidighanlarning arzusini emelge ashuridu;  
\m Ularning peryadini anglap ularni qutquzidu.   
\m
\v 20 |ש| Perwerdigar Özini söygenlerning hemmisidin xewer alidu;  
\m Rezillerning hemmisini yoqitidu.   
\m
\v 21 |ת| Aghzim Perwerdigarning medhiyisini éytidu;  
\m Barliq et igiliri ebedil’ebed uning muqeddes namigha teshekkür-medhiye qayturghay!   
\b  
\b  
\m  
\c 146
\s1 146-küy •••• Xuda medhiyilensun!  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m I jénim, Perwerdigarni medhiyile!   
\m
\v 2 Men hayat bolsamla, Perwerdigarni medhiyileymen;  
\m Wujudum bar bolsila Xudayimgha küy éytimen.   
\m
\v 3 Ésilzadilergimu,  
\m Insan balisighimu tayanmanglar,  
\m Ularda héch medet-nijatliq yoqtur.\x + \xo 146:3 \xt Zeb. 118:8, 9\x*   
\m
\v 4 Mana, uning nepisi kétidu,  
\m U öz tupriqigha qaytip kétidu;  
\m Shu kündila arzu-niyetliri yoqap kétidu.\f □ \fr 146:4 \ft \+bd «U öz tupriqigha qaytip kétidu»\+bd* — ibraniy tilida: «adem» hem «tupraq, topa» bir sözdur.\f*   
\m
\v 5 Yaqupning Tengrisi medetkari bolghan adem,  
\m Perwerdigar Xudasini öz ümidi qilghan adem bextliktur!   
\m
\v 6 U asmanlarni, zéminni,  
\m Déngizni hem uningda bar mewjudatlarni yaratqandur;  
\m U heqiqet-sadaqette menggü turidu;   
\m
\v 7 Ézilgüchiler üchün U höküm süridu;  
\m Ach qalghanlargha nan béridu.  
\m Perwerdigar mehbuslarni azad qilidu;   
\m
\v 8 Perwerdigar korlarning közlirini achidu;  
\m Perwerdigar égilip qalghanlarni turghuzidu;  
\m Perwerdigar heqqaniylarni söyidu.\x + \xo 146:8 \xt Zeb. 145:14; 147:3; Mat. 9:30; Luqa 13:13; Yuh. 9:7,32\x*   
\m
\v 9 Perwerdigar musapirlardin xewer alidu;  
\m Yétim-yésirlerni, tul xotunni yöleydu;  
\m Biraq rezillerning yolini egri-bügri qilidu.   
\m
\v 10 Perwerdigar menggüge höküm süridu;  
\m I Zion, séning Xudaying dewrdin-dewrgiche höküm süridu!  
\m Hemdusana!\x + \xo 146:10 \xt Mis. 15:18; Zeb. 145:13\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 147
\s1 147-küy •••• Hemmige Qadir Xudagha hemdusanalar éytilsun!  
\m
\v 1 Hemdusana! Yahni medhiyilenglar!  
\m Berheq, bundaq qilish shérindur;  
\m Xudayimizni küylenglar!  
\m Medhiye oqush insan’gha yarishidu.\x + \xo 147:1 \xt Zeb. 33:1; 92:2; 135:3\x*   
\m
\v 2 Perwerdigar Yérusalémni bina qilmaqta;  
\m Israilning sürgün qilin’ghanlirini U yighip kélidu;\f □ \fr 147:2 \ft \+bd «Perwerdigar Yérusalémni bina qilmaqta; Israilning sürgün qilin’ghanlirini U yighip kélidu»\+bd* — bu ayetke qarighanda, mushu küy Israil Babilgha sürgün bolghanliqidin qaytip kelgendin kéyin yézilghan.\f*   
\m
\v 3 U köngli sunuqlarni dawalaydu;  
\m Ularning yarilirini tangidu.\x + \xo 147:3 \xt Mis. 15:26; Ayup 5:18\x*   
\m
\v 4 U yultuzlarning sanini sanaydu;  
\m Ularning hemmisige bir-birlep isim qoyidu.\f □ \fr 147:4 \ft \+bd «U... ularning hemmisige bir-birlep isim qoyidu»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «U... ularni (yultuzlarni) ismilirini chaqirip opuqqa chiqiridu».\f*  \x + \xo 147:4 \xt Yesh. 40:26\x*   
\m
\v 5 Ulughdur Rebbimiz, zor qudretliktur;  
\m Uning chüshinishi cheksizdur.   
\m
\v 6 Perwerdigar yawash möminlerni yölep kötüridu;  
\m Rezillerni yergiche töwen qilidu.   
\m
\v 7 Perwerdigargha teshekkürler bilen naxsha éytinglar;  
\m Küylerni chiltargha tengshep éytinglar!   
\m
\v 8 U asmanni bulutlar bilen qaplitidu,  
\m Zémin’gha yamghurni békitidu,  
\m Taghlarda ot-chöplerni östüridu;\x + \xo 147:8 \xt Ayup 38:26, 27; Zeb. 104:13-14; Hosh. 2:23, 24\x*   
\m
\v 9 Mallargha ozuq,  
\m Tagh qaghisining chüjiliri zarlighanda, ulargha ozuq béridu;   
\m
\v 10 At küchidin U zoq almaydu;  
\m Ademning chebdes putlirini xursenlik dep bilmeydu;   
\m
\v 11 Perwerdigar belki Özidin eyminidighanlarni,  
\m Özining özgermes muhebbitige ümid baghlighanlarni xursenlik dep bilidu.   
\m
\v 12 Perwerdigarni maxtanglar, i Yérusalém;  
\m Xudayingni medhiyile, i Zion.   
\m
\v 13 Chünki U derwaziliringning taqaqlirini mehkem qilidu;  
\m Séningde turuwatqan perzentliringge bext-beriket berdi.   
\m
\v 14 U chet-chégraliringda aram-tinchliq yürgüzidu,  
\m Séni bughdayning ésili bilen qanaetlendüridu.   
\m
\v 15 U Öz emr-bésharetlirini yer yüzige ewetidu;  
\m Uning söz-kalami intayin téz yügüridu.\x + \xo 147:15 \xt Zeb. 33:9\x*   
\m
\v 16 U aq qarni yungdek béridu,  
\m Qirawni küllerdek tarqitidu.   
\m
\v 17 Uning muzini nan uwaqliridek qilip parchiliwétidu;  
\m Uning soghuqi aldida kim turalisun?   
\m
\v 18 U sözini ewetip, ularni éritidu;  
\m Uning shamilini chiqirip, sularni aqquzidu.   
\m
\v 19 U Öz söz-kalamini Yaqupqa,  
\m Belgilimilirini hem hökümlirini Israilgha ayan qilidu;   
\m
\v 20 U bashqa héchbir elge mundaq muamile qilmighandur;  
\m Uning hökümlirini bolsa, ular bilip baqqan emes.  
\m Hemdusana!\x + \xo 147:20 \xt Ros. 14:16\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 148
\s1 148-küy •••• Pütkül alem, Perwerdigarni ulughlanglar!  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Perwerdigarni asmanlardin medhiyilenglar;  
\m Yuqiri jaylarda Uni medhiyilenglar;\x + \xo 148:1 \xt Luqa 2:14; Weh. 5:13\x*   
\m
\v 2 Uni medhiyilenglar, barliq perishtiliri;  
\m Uni medhiyilenglar, barliq qoshunliri!   
\m
\v 3 Uni medhiyilenglar, i quyash hem ay,  
\m Uni medhiyilenglar, hemme parlaq yultuzlar;   
\m
\v 4 Uni medhiyilenglar, asmanlarning asmanliri,  
\m Asmandin yuqiri jaylashqan sular!   
\m
\v 5 Bular Perwerdigarning namini medhiyilisun;  
\m Chünki U buyrughan haman, ular yaratilghandur;\x + \xo 148:5 \xt Yar. 1:6-31; Zeb. 33:6, 9\x*   
\m
\v 6 U ularni ebedil’ebedgiche turghuzdi;  
\m Ular üchün waqti ötmeydighan belgilimini buyrughan.\x + \xo 148:6 \xt Ayup 14:5,13; 26:10; 38:33; Zeb. 104:5; 119:91; Yer. 31:35; 33:25\x*   
\m
\v 7 Perwerdigarni zémindin medhiyilenglar,  
\m Déngizdiki barliq ejdihalar, déngizning barliq tegliri;   
\m
\v 8 Ot, möldüz, qar, tuman,  
\m Uning sözige emel qilidighan judunluq shamal;   
\m
\v 9 Taghlar hem barliq döngler,  
\m Méwilik derexler, barliq kédir derexliri,   
\m
\v 10 Yawayi haywanlar, barliq mal-waranlar,  
\m Ömiligüchiler hem uchar-qanatlar;   
\m
\v 11 Jahan padishahliri we barliq qowmlar,  
\m Emirler hem yer yüzidiki barliq hakim-sotchilar;   
\m
\v 12 Hem yigitler hem qizlar,  
\m Bowaylar we yashlar, —   
\m
\v 13 Hemmisi Perwerdigarning namini medhiyilisun;  
\m Chünki peqetla Uning nami aliydur;  
\m Uning heywiti yer hem asmandin üstün turidu.\x + \xo 148:13 \xt Pend. 18:10; Yesh. 12:4\x*   
\m
\v 14 Hem U Öz xelqining münggüzini,  
\m Yeni barliq muqeddes bendilirining medhiyisini égiz kötürgüzgen;  
\m Ular Israil baliliri,  
\m Özige yéqin bir xelqtur!  
\m Hemdusana!\f □ \fr 148:14 \ft \+bd «Öz xelqining münggüzini, yeni barliq muqeddes bendilirining medhiyisi...»\+bd* — Tewratta «münggüz» adette ademning nam-shöhriti yaki hoquqini bildüridu. Bu ayette u Israilning Xudagha bolghan medhiyilirini bildüridu. Bu ayettiki «kötürüsh» ademning qoli bilen kötürüsh emes, belki Xuda ularning medhiye awazlirini kötürüshini bildüridu.\f*  \x + \xo 148:14 \xt Zeb. 132:17\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 149
\s1 149-küy •••• Qiyamet künidiki ghelibe üchün medhiyilenglar!  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Perwerdigargha atap yéngi bir naxshini oqunglar;  
\m Mömin bendilerning jamaitide Uning medhiyisini éytinglar!   
\m
\v 2 Israil öz Yaratquchisidin shadlansun;  
\m Zion oghulliri öz Padishahidin xush bolghay!\x + \xo 149:2 \xt Zeb. 100:3\x*   
\m
\v 3 Ular Uning namini ussul bilen medhiyilisun;  
\m Uninggha küylerni dap hem chiltargha tengshep éytsun!\x + \xo 149:3 \xt Zeb. 81:2-4\x*   
\m
\v 4 Chünki Perwerdigar Öz xelqidin söyüner;  
\m U yawash möminlerni nijatliq bilen bézeydu;   
\m
\v 5 Uning mömin bendiliri shan-sherepte rohlinip shad bolghay,  
\m Orunlirida yétip shad awazini yangratqay!\f □ \fr 149:5 \ft \+bd «Orunlirida yétip shad awazini yangratqay!»\+bd* — «orunlirida yétish» belkim: — (1) Yehudiylarning örp-adetliri boyiche, ziyapetlerde méhmanlar üchün körpiler sélinip, méhmanlar yénichilap yétip dastixandin alidu; shunga mushu yerde xushalliq ziyapetlerni körsitidu; (2) mömin bendiler shunche xushal bolup, xushalliqidin uxliyalmaydu; (3) özlirining aman-ésen yétip-qopushliri üchün shadlinishi kérek.\f*   
\m
\v 6 Aghzida Tengrige yüksek medhiyiliri bolsun,  
\m Qollirida qosh bisliq qilich tutulsun;\x + \xo 149:6 \xt 2Tés. 2:8; Ibr. 4:12; Weh. 1:16\x*   
\m
\v 7 Shuning bilen ular eller üstidin qisas,  
\m Xelqlerge jaza beja yürgüzidu;   
\m
\v 8 Ellerning padishahlirini zenjirler bilen,  
\m Aqsöngeklirini tömür kishenliri bilen baghlaydu;\x + \xo 149:8 \xt Mat. 18:18\x*   
\m
\v 9 Ularning üstige pütülgen hökümni beja keltüridu —  
\m Uning barliq mömin bendiliri mushu sherepke nésip bolidu!  
\m Hemdusana!\x + \xo 149:9 \xt Qan. 4:6\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 150
\s1 150-küy •••• Axirida — peqet Hemdusana!  
\m
\v 1 Hemdusana!  
\m Tengrini Uning muqeddes jayida medhiyilenglar;  
\m Qudriti parlap turidighan ershlerde Uni medhiyilenglar;\x + \xo 150:1 \xt Yesh. 6:3\x*   
\m
\v 2 Uni qudretlik ishliri üchün medhiyilenglar;  
\m Ghayet ulughluqi üchün Uni medhiyilenglar;   
\m
\v 3 Uni burgha sadasi bilen medhiyilenglar;  
\m Uni rawab hem chiltar bilen medhiyilenglar;   
\m
\v 4 Uni dap hem ussul bilen medhiyilenglar;  
\m Uni tarliq sazlar hem ney bilen medhiyilenglar;   
\m
\v 5 Uni jarangliq changlar hem yangraq changlar bilen medhiyilenglar;   
\m
\v 6 Barliq nepes igiliri Yahni medhiyilisun!  
\m Hemdusana!