\id JOS \h Yeshua \toc1 Yeshua \toc2 Yeshua \toc3 Ye. \mt1 Yeshua \c 1 \s1 Perwerdigarning Yeshua peyghemberni chaqirishi, uninggha wezipe tapshurushi \m \v 1 We Perwerdigarning quli bolghan Musa wapat bolghandin kéyin shundaq boldiki, Perwerdigar Musaning xizmetkari, Nunning oghli Yeshuagha söz qilip mundaq dédi: — \f □ \fr 1:1 \ft \+bd «We Perwerdigarning quli bolghan Musa wapat bolghandin kéyin...»\+bd* — mushu jümle «we» dégen söz bilen bashlinip, «Yeshua» dégen kitabning «Qanun Sherhi» dégen kitab bilen zich baghlan’ghanliqini körsitidu. «Qan.» 34:12-ayetni körüng.\f*  \x + \xo 1:1 \xt Qan. 1:38; 34:5\x* \m \v 2 Méning qulum Musa wapat boldi. Emdi sen qozghilip, bu xelqning hemmisini bashlap Iordan deryasidin ötüp, Men ulargha, yeni Israillargha teqdim qilidighan zémin’gha kirgin. \f □ \fr 1:2 \ft \+bd «Méning qulum Musa wapat boldi»\+bd* — oqurmenlerning éside barki, Musa taghqa chiqip Xudaning huzurida yalghuz ölgen we Xuda teripidin depne qilin’ghan. Héchkim bu ishlargha köz guwahchi bolmighanidi («Qan.» 34:5-6).\f* \v 3 Men Musagha éytqinimdek, putunglarning tapini qeyerge tegken bolsa, shu jayni silerge berdim; \x + \xo 1:3 \xt Qan. 11:24; Ye. 14:9\x* \v 4 chégranglar chöl-bayawandin tartip Liwan’ghiche, Hittiylarning zéminini öz ichige élip, Efrat deryasidin kün pétishtiki Ottura Déngizghiche bolidu. \f □ \fr 1:4 \ft \+bd «Ottura Déngizghiche...»\+bd* — ibraniy tilida «Ulugh Déngizghiche...».\f* \v 5 Séning barliq hayat künliringde héchkim sanga qarshi turalmaydu. Men Özüm Musa bilen bille bolghandek séning bilen bille bolup, séni hergiz tashliwetmeymen. \x + \xo 1:5 \xt Qan. 31:6, 8; Ibr. 13:5, 6\x* \v 6 Sen jür’etlik we qeyser bolghin; chünki sen bu xelqni Men ata-bowilirigha bérishke qesem bilen wede qilghan zémin’gha mirasxor qilip igilitisen. \x + \xo 1:6 \xt Qan. 31:23\x* \v 7 Méning qulum Musa sanga buyrughan barliq qanun’gha emel qilishqa köngül bölüp, qet’iy jür’etlik we tolimu qeyser bolghin; sen qeyergila barsang ishliring ghelibilik bolushi üchün uningdin ya ong ya solgha chetnep ketme; \f □ \fr 1:7 \ft \+bd «...qet’iy jür’etlik we tolimu qeyser bolghin»\+bd* — herqandaq kishi Xudaning emrlirige asasen barliq xelqqe yétekchilik qilip, xelqning ishlirini idare qilish üchün intayin jür’etlik bolushi kérek.\f*  \x + \xo 1:7 \xt Qan. 5:32; 28:14\x* \v 8 bu qanun kitabini öz aghzingdin néri qilmay, uning ichide pütülgenning hemmisini tutup, uni kéche-kündüz zikir kilip oyla; shundaq qilsang yolliringda ghelibilik bolup, özüng ronaq tapisen. \f □ \fr 1:8 \ft \+bd «kitabtiki bu qanun kitabi»\+bd* — (yaki «muqeddes qanundiki bu kitab» yaki «kitabtiki bu qanun») — yaki «Qanun Shérhi» yaki «Musa peyghemberning besh kitabi»ni (yeni «Yaritilish», «Misirdin Chiqish», «Lawiylar» «Chöl-bayawandiki seper», shundaqla «Qanun Shérhi»ni) körsitidu.\f*  \x + \xo 1:8 \xt Zeb. 1:2\x* \v 9 Mana sanga: — Jür’etlik we qeyser bol, dep buyrughanidimghu? Shunga héch wehimige chüshme, yüreksiz bolma; chünki qeyerge barsang Perwerdigar Xudaying sen bilen birgidur. \b \m \s1 Yeshuaning xelqni Qanaan’gha kirip jeng qilishqa teyyarlishi \m \v 10 Shuning bilen Yeshua xelqning bashlirigha buyrup: — \m \v 11 Siler chédirgahtin ötüp xelqqe: — Özünglar üchün ozuq-tülük teyyar qilinglar, chünki üch kün toshqanda siler Iordan deryasidin ötüp Perwerdigar Xudayinglar silerge béridighan zéminni igilesh üchün kirisiler, — denglar, dédi. \m \v 12 Yeshua Rubenler bilen Gadlar we Manassehning yérim qebilisige söz qilip: — \m \v 13 Xudaning quli bolghan Musaning silerge buyrup: — Perwerdigar Xudayinglar silerge aramliq ata qilip bu zéminni silerge bergen, dep éytqinini ésinglarda tutunglar. \f □ \fr 1:13 \ft \+bd «Perwerdigar Xudayinglar .... bu zéminni silerge bergen, dep éytqinini ésinglarda tutunglar»\+bd* — Musa peyghemberning «Xuda... silerge aramliq ata qilip bu zéminni silerge bergen» dégen sözliri mushu ikki yérim qebilining Iordan deryasining \+bd sherq teripidin\+bd* özliri üchün baldurla yer-zémin igiligenlikini körsitidu. Xelq hazir deryadin ötüp gherbiy tereptiki zéminni igileshke kiridu. Musa peyghemberning bu sözliri «Qan.» 3:18-20de tépilidu.\f* \v 14-15 Xotun bala-chaqanglar we charpayliringlar Musa özi silerge teqsim qilghan, Iordan deryasining bu teripidiki zéminda qalsun, lékin aranglarda qanchilik batur palwan bolsanglar, siler öz qérindashliringlarning aldida septe turup ulargha yardem bérip jeng qilinglar; taki Perwerdigar Xudayinglar qérindashliringlargha silerge ata qilghinigha oxshash aram ata qilip, qérindashliringlargha u ulargha miras qilip béridighan zéminni igiletgüche shundaq qilinglar. Andin siler tewelikinglar bolghan zéminni, yeni Xudaning quli bolghan Musa silerge teqsim qilghan, Iordan deryasining kün chiqish teripidiki bu zéminni igilesh üchün qaytip béringlar, — dédi.\f □ \fr 1:14-15 \ft \+bd «bu terep»\+bd* — deryaning sherq teripi, hazirqi Suriye zéminini körsitidu.\f* \m \v 16 Ular Yeshuagha jawab bérip: — Sen bizge emr qilghanning hemmisige emel qilimiz, sen bizni qeyerge ewetseng, shu yerge barimiz. \v 17 Biz hemme ishta Musaning sözige qulaq salghinimizdek sanga qulaq salimiz; birdinbir tilikimiz, Perwerdigar Xudaying Musa bilen bille bolghandek séning bilenmu bille bolghay! \v 18 Kimki séning emringge itaetsizlik qilip, sen bizge buyrughan herqandaq sözliringge qulaq salmisa, öltürülidu! Sen peqetla jür’etlik we qeyser bolghin, — dédi. \b \b \m \c 2 \s1 Charlighuchilarni ewetish \m \v 1 Andin kéyin Nunning oghli Yeshua ikki charlighuchini Shittimdin ewetip ulargha: — Siler bérip u zéminni, bolupmu Yérixo shehirini charlap kélinglar, dédi. Shuning bilen ular u yerge bérip, Rahab atliq bir pahishining öyige kirip qondi. \v 2 Lékin birsi kélip Yérixo padishahigha: — Bügün kéche Israillardin birnechche kishi bu zéminni charlighili keptu, dep xewer yetküzdi. \m \v 3 Shuning bilen Yérixo padishahi Rahabning qéshigha adem ewetip: — Séning qéshinggha kélip, öyüngge kirgen shu kishilerni bizge tapshurup bergin, chünki ular bu zéminning her yérini paylighili keptu, — dédi. \m \v 4 Lékin u ayal u ikki kishini élip chiqip yoshurup qoyghanidi; u jawab bérip: — Derweqe bu kishiler méning qéshimgha keldi, lékin men ularning nedin kelgenlikini bilmidim; \v 5 qarangghu chüshüp, qowuqni étidighan waqit kelgende shundaq boldiki, bu ademler chiqip ketti. Men ularning qeyerge ketkinini bilmeymen. Ularni tézdin qoghlisanglar, choqum yétishiwalisiler, — dédi. \m \v 6 Lékin u ayal ularni ögzige élip chiqip, ögzining üstide retlep yéyip qoyghan zighir paxallirining astigha yoshurup qoyghanidi. \v 7 U waqitta ularning keynidin izdep qoghlighuchilar Iordan deryasining yoli bilen chiqip derya kéchiklirigiche qoghlap bardi. Ularni qoghlighuchilar sheherdin chiqishi bilenla, sheherning qowuqi taqaldi. \m \v 8 Shu waqitta, u ikkiylen téxi uxlashqa yatmighanidi, Rahab ögzige chiqip ularning qéshigha bérip \v 9 ulargha: — Perwerdigarning bu zéminni silerge miras qilip bergenlikini, shundaqla silerdin bolghan wehimenglar bizlerge chüshüp, bu zémindikilerning hemmisi aldinglarda halidin kétey déginini bilimen; \v 10 chünki biz siler Misirdin chiqqininglarda Perwerdigarning aldinglarda Qizil Déngizni qorutqanliqini, shundaqla silerning Iordan deryasining u teripidiki Amoriylarning ikki padishahi Sihon bilen Ogni qandaq qilghanliqinglarni, ularni mutleq yoqatqanliqinglarni angliduq. \x + \xo 2:10 \xt Mis. 14:21; Chöl. 21:24, 34; Ye. 4:23\x* \v 11 Buni anglap yürikimiz su bolup, silerning sewebinglardin herqaysimizning rohi chiqip ketti. Chünki Perwerdigar Xudayinglar bolsa yuqirida, asmanlarning hemde töwende yerning Xudasidur. \x + \xo 2:11 \xt Qan. 4:39\x* \v 12-13 Emdi silerdin ötünimenki, men silerge körsetken himmitim üchün silermu méning atamning jemetige himmet qilishqa Perwerdigarning nami bilen manga qesem qilinglar, shundaqla ata-anamni, aka-uka, acha-singil qérindashlirimni we ulargha tewe barliqigha chéqilmasliqinglar, jénimizni tirik qaldurup, ölümdin qutquzushunglar toghrisida manga bir kapalet belgisini béringlar, — dédi. \m \v 14 Ikkiylen uninggha: — Eger sen bu ishimizni ashkarilap qoymisang, siler jéninglardin ayrilsanglar, bizmu jénimizdin ayrilghaymiz! Shuningdek shundaq boliduki, Perwerdigar bizge bu zéminni ige qilghuzghanda, biz jezmen silerge méhribanlarche we semimiy muamilide bolimiz, dédi. \m \v 15 Shuning bilen ayal ularni penjiridin bir tana bilen chüshürüp qoydi (chünki uning öyi sheherning sépilida bolup, u sépilning üstide olturatti).\fig Yériho shehiridiki qosh qatlamliq sepiller|src="wallsjericho-ulat-01.jpg" size="span" ref="«Ye.» 2:15" \fig* \m \v 16 Ayal u ikkisige: — Qoghlighuchilar silerge uchrap qalmasliqi üchün, taghqa chiqip, u yerde üch kün yoshurunup turunglar; qoghlighuchilar sheherge qaytip kelgendin kéyin, andin siler öz yolunglargha mangsanglar bolidu, — dédi. \m \v 17 Ikkisi ayalgha: — Eger sen bizning déginimizdek qilmisang, sen bizge qilghuzghan qesemdin xalas bolimiz: — \v 18 Mana, biz zémin’gha kirgen chaghda, sen bizni chüshürüshke ishletken bu qizil tanini penjirige baghlap qoyghin; andin ata-anangni, aka-uka qérindashliringni, shundaqla atangning barliq jemetidikilerni öyüngge, özüngge yighip jem qilghin. \v 19 Shundaq boliduki, öyüngning ishikliridin tashqirigha chiqqan herkimining qéni öz béshida bolidu; biz uninggha mes’ul emesmiz; lékin biraw öyüngde sen bilen bille bolghan birsining üstige qol salsa, undaqta uning qéni bizning béshimizgha chüshkey! \x + \xo 2:19 \xt Mat. 27:25\x* \v 20 Eger sen bu ishimizni ashkarilap qoysang, sen bizge qilghuzghan bu qesemdin xalas bolimiz, — dédi. \m \v 21 Rahab jawab bérip: — Silerning dégininglerdek bolsun dep, ularni yolgha sélip qoydi. Ular ketkendin kéyin, ayal penjirige u qizil tanini baghlap qoydi. \m \v 22 U ikkisi u yerdin ayrilip, taghqa chiqip, qoghlighuchilar \add sheherge\add* qaytip ketküche u yerde üch kün turdi. Qoghlighuchilar yol boyidiki hemme yerni izdepmu ularni tapalmidi. \v 23 Andin bu ikkisi taghdin chüshüp, qaytip mangdi; ular deryadin ötüp, Nunning oghli Yeshuaning qéshigha kélip, béshidin kechürgenlirining hemmisini uninggha dep berdi. \v 24 Ular Yeshuagha: — Perwerdigar derweqe barliq zéminni qolimizgha tapshurdi; zéminda turuwatqanlarning hemmisi bizning tüpeylimizdin rohi chiqip ketti, — dédi. \b \b \m \c 3 \s1 Israilning Iordan deryasidin ötüshi \m \v 1 Yeshua etisi tang seherde turup, pütkül Israil bilen Shittimdin ayrilip Iordan deryasigha keldi; ular deryadin ötküche shu yerde bargah tikip turdi. \v 2 Üch kün toshup, serdarlar chédirgahtin ötüp, \v 3 xelqqe emr qilip: — Siler Perwerdigar Xudayinglarning ehde sanduqini, yeni Lawiylarning uni kötürüp mangghinini körgen haman, turghan ornunglardin qozghilip, ehde sanduqining keynidin egiship ménginglar. \v 4 Lékin uning bilen silerning ariliqinglarda ikki ming gez ariliq qalsun; qaysi yol bilen mangidighininglarni bilishinglar üchün, uninggha yéqinlashmanglar; chünki siler ilgiri mushu yol bilen méngip baqmighansiler, — dédi. \m \v 5 Yeshua xelqqe: — Özünglarni pak-muqeddes qilinglar, chünki ete Perwerdigar aranglarda möjize-karametlerni körsitidu, — dédi. \v 6 Andin Yeshua kahinlargha: — Ehde sanduqini kötürüp xelqning aldida deryadin ötünglar, dep buyruwidi, ular ehde sanduqini élip xelqning aldida mangdi. \m \v 7 Perwerdigar Yeshuagha söz qilip: — Hemme Israilning Méning Musa bilen bille bolghinimdek, séning bilenmu bille bolidighanliqimni bilishi üchün bügündin étibaren séni ularning neziride chong qilimen.\x + \xo 3:7 \xt Ye. 1:5\x* \v 8 Emdi sen ehde sanduqini kötürgen kahinlargha: — Siler Iordan deryasining süyining boyigha yétip kelgende, Iordan deryasi ichide turunglar, — dégin, — dédi. \m \v 9 Yeshua Israillargha: — Bu yaqqa kélinglar, Perwerdigar Xudayinglarning sözini anglanglar, dédi. \m \v 10-11 Andin Yeshua: — Mana, siler shu ish arqiliq menggülük hayat Tengrining aranglarda ikenlikini, shundaqla Uning silerning aldinglardin Hittiylar, Girgashiylar, Amoriylar, Qanaaniylar, Perizziylar, Hiwiylar, Yebusiylarni heydiwétidighanliqini bilisiler — pütkül yer-zéminning igisining ehde sanduqi silerning aldinglarda Iordan deryasi ichidin ötküzülidu. \v 12 emdi Israilning qebililiridin on ikki ademni tallanglar, herqaysi qebilidin birdin bolsun; \v 13 shundaq boliduki, pütkül yer-zéminning Igisi bolghan Perwerdigarning ehde sanduqini kötürgen kahinlarning tapini Iordan deryasining süyige tegkende, Iordan deryasining süyi, yeni bash éqinidin éqip kelgen sular üzüp tashlinip, derya kötürülüp döng bolidu, — dédi.\x + \xo 3:13 \xt Zeb. 114:3\x* \m \v 14 Emdi shundaq boldiki, xelq chédirliridin chiqip Iordan deryasidin ötmekchi bolghanda, ehde sanduqini kötürgen kahinlar xelqning aldida mangdi; \x + \xo 3:14 \xt Ros. 7:45\x* \v 15 ehde sanduqini kötürgüchiler Iordan deryasigha yétip kélip, putliri sugha tégishi bilenla (orma waqtida Iordan deryasining süyi deryaning ikki qirghiqidin téship chiqidu), \x + \xo 3:15 \xt 1Tar. 12:16\x* \v 16 yuqiri éqindiki sular xéli yiraqtila, Zaretanning yénidiki Adem shehirining yénida toxtap, döng boldi; Arabah tüzlengliki boyidiki déngizgha, yeni «Shor Déngizi»gha éqip chüshüwatqan kéyinki éqimi üzülüp qaldi; xelq bolsa Yérixo shehirining udulidin \add deryadin\add* ötüp mangdi. \f □ \fr 3:16 \ft \+bd «Adem shehiri»\+bd* — «Adem» sheherning nami. \+bd «Shor déngizi»\+bd* — hazir «Ölük Déngiz» dep atilidu.\f* \v 17 Pütkül Israil quruq yerni dessep, barliq xelq Iordan deryasidin pütünley ötüp bolghuchilik, Perwerdigarning ehde sanduqini kötürgen kahinlar Iordan deryasining otturisida quruq yerde mezmut turdi. \b \b \m \c 4 \s1 Deryadin ötkenliki xatirilesh \m \v 1 Pütkül xelq Iordan deryasidin tamamen ötüp bolghanda, Perwerdigar Yeshuagha söz qilip: —\x + \xo 4:1 \xt Ye. 3:12\x* \m \v 2 Xelqning arisidin on ikki ademni tallighin, her qebilidin birdin adem bolsun, \v 3 ulargha: — Siler Iordan deryasining otturisidin, kahinlarning putliri mezmut turghan jaydin on ikki tashni élip, ularni kötürüp kélip özünglar bügün kéche bargah tikidighan yerge qoyunglar, dégin, dédi. \m \v 4 Shuning bilen Yeshua her qebilidin birdin ademni, yeni Israillar arisidin tallighan on ikki kishini chaqirdi; \v 5 andin Yeshua ulargha: — Siler Iordan deryasining otturisigha chüshüp Perwerdigar Xudayinglarning ehde sanduqining aldigha bérip, Israilning on ikki qebilisining sanigha mas halda birdin tashni élip mürenglerge qoyunglar. \v 6 Chünki bu aranglarda bir esletme-belge bolidu; kelgüside baliliringlar: — Bu tashlarning silerge néme ehmiyiti bar? — dep sorap qalsa, siler ulargha: — \m \v 7 Iordan deryasining suliri Perwerdigarning ehde sanduqining aldida üzüp qoyuldi; \add ehde sanduqi\add* Iordan deryasidin ötküzülgende Iordan deryasining suliri üzüp qoyuldi; shunga bu tashlar Israillargha menggülük bir esletme-belge bolidu, — dep jawap bérisiler.\x + \xo 4:7 \xt Ye. 3:13\x* \m \v 8 Shuning bilen Israillar Yeshua ulargha buyrughandek qildi. Perwerdigarning Yeshuagha qilghan emri boyiche Israilning qebililirining sanigha muwapiq Iordan deryasining otturisidin on ikki tashni élip, qonidighan jaygha kötürüp bérip, shu yerde qoyup qoydi. \m \v 9 Buningdin bashqa Yeshua Iordan deryasining otturisida ehde sanduqini kötürgen kahinlarning putliri mustehkem turghan jayda on ikki tashni tiklep qoydi. Bu tashlar bolsa bügün’giche shu yerde turidu. \m \v 10 Perwerdigar Yeshuagha xelqqe éytishqa tapilighan barliq ishlar orunlan’ghuchilik, yeni Musa eslide Yeshuagha buyrughanlirining hemmisi beja keltürülgüche, ehde sanduqini kötürgen kahinlar Iordan deryasining otturisida toxtap turdi. Xelq shu yerdin tézdin ötüwatatti. \v 11 Shundaq boldiki, barliq xelq tamamen ötüp bolghanda, Perwerdigarning \add ehde\add* sanduqi bilen kahinlar xelqning aldidin ötti. \v 12 Rubenler bilen Gadlar we Manassehning yérim qebilisidikilermu Musaning ulargha buyrughinidek septe tüzüp Israillarning aldida deryadin ötti. \f □ \fr 4:12 \ft \+bd «...Musaning ulargha buyrughinidek septe tüzüp,...»\+bd* — yaki «Musaning ulargha buyrughinidek qoral-yaraghlarni kötürüp,...».\f*  \x + \xo 4:12 \xt Chöl. 32:20, 29\x* \v 13 Jemiy bolup qiriq mingche qorallan’ghan kishi Perwerdigarning aldidin ötüp, Yérixo tüzlengliklirige kélip, jeng qilishqa teyyar turdi. \m \v 14 U küni Perwerdigar Yeshuani pütkül Israilning neziride chong qildi; ular uning pütün ömride Musadin qorqqandek uningdinmu qorqti.\x + \xo 4:14 \xt Ye. 3:7\x* \m \v 15 Perwerdigar Yeshuagha söz qilip: — \m \v 16 Höküm-guwahliq sanduqini kötürgen kahinlargha: — Iordan deryasidin chiqinglar, dep buyrughin, dédi.\f □ \fr 4:16 \ft \+bd «Höküm-guwahliq sanduqi»\+bd* — mushu yerde «höküm-guwahliq» Xudaning Israilgha bolghan tüp emrlirini, shundaqla uning Israil bilen bolghan ehdisini körsitidu; Xudaning muqeddes mahiyiti we xaraktéri shu emrlerde ayan qilin’ghachqa, «höküm-guwah» depmu atilidu. Oqurmenlerge ayanki, shu emrler ehde sanduqi ichide saqlaqliq tash taxtaylar üstide pütüklük idi. Shunga bezide sanduq «höküm-guwahliq sanduqi», ibadet chédiri «höküm-guwahliq chédiri» dep atilidu.\f* \b \m \v 17 Shunga Yeshua kahinlargha: — Iordan deryasidin chiqinglar, dep buyrudi. \v 18 Shundaq boldiki, Perwerdigarning ehde sanduqini kötürgen kahinlar Iordan deryasining otturisidin chiqip, putlirining tapini quruqluqni dessishi bilenla, Iordan deryasining süyi yene öz jayigha qaytip kélip, awwalqidek ikki qirghiqighiche téship éqishqa bashlidi. \m \v 19 Xelq bolsa birinchi ayning oninchi küni Iordan deryasidin ötüp, Yérixoning sherqining eng chet teripidiki Gilgalgha kélip chédirgah tikti. \m \v 20 Ular Iordan deryasidin alghach kelgen on ikki tashni bolsa, Yeshua ularni Gilgalda tiklep qoydi; \v 21 andin Israillargha: — Kéyin baliliringlar öz atiliridin: — Bu tashlarning ehmiyiti néme, dep sorisa, \v 22 siler baliliringlargha mundaq uqturup qoyunglar: — «Israil ilgiri quruq yerni dessep Iordan deryasidin ötkenidi; \v 23 chünki Perwerdigar Xudayinglar biz Qizil Déngizdin ötküche aldimizda uning sulirini qurutup bergendek, Perwerdigar Xudayinglar siler ötküche aldinglarda Iordan deryasining süyini qurutup berdi; \x + \xo 4:23 \xt Mis. 14:21\x* \v 24 yer yüzidiki barliq eller Perwerdigarning qolining qanchilik küchlüklükini bilsun, shundaqla silerning Perwerdigar Xudayinglardin hemishe qorqushunglar üchün U shundaq qildi» — dédi. \b \b \m \c 5 \m \v 1 Shundaq boldiki, Iordan deryasining gherb teripidiki Amoriylarning hemme padishahliri bilen déngizning yénidiki Qanaaniylarning hemme padishahliri Perwerdigarning Israillar ötüp ketküche ularning aldidin Iordan sulirini qandaq qurutup berginini anglighanda, yürekliri su bolup, Israillarning sewebidin ularning rohi chiqay dep qaldi. \b \m \s1 Yéngi bir dewrning sünnet qilinishi \m \v 2 U waqitta Perwerdigar Yeshuagha söz qilip: — Sen chaqmaq tashliridin pichaqlarni yasap, Israillarni ikkinchi qétim xetne qilghin, dédi.\x + \xo 5:2 \xt Mis. 4:25\x* \m \v 3 Shuning bilen Yeshua chaqmaq tashliridin pichaqlarni yasap, Israillarni «Xetnilik dönglüki»de xetne qildi. \f □ \fr 5:3 \ft \+bd «Xetnilik dönglüki»\+bd* — ibraniy tilida «Gibéah haaralot».\f* \v 4 Yeshuaning ularni xetne qilishining sewebi shu idiki, Misirdin chiqqan jengge yarighudek hemme erkekler Misirdin chiqqandin kéyin chöllükning yolida ölüp tügigenidi. \v 5 Chünki Misirdin chiqqan barliq xelq xetne qilin’ghan bolsimu, lékin Misirdin chiqip chöllükning yolida yürgen waqitta Israil arisida tughulghanlarning hemmisi xetnisiz qalghanidi; \v 6 Chünki eslide Perwerdigarning awazigha qulaq salmighan, Misirdin chiqqan xelq ichidiki jengge yarighudek barliq erkekler ölüp tügigüche Israillar qiriq yil chölde yürgenidi; Perwerdigar ulargha: — Silerni Men ata-bowiliringlargha bérishke qesem bilen wede qilghan zéminni, yeni süt bilen hesel aqidighan yurtni körgüchiler qilmaymen, dep qesem qilghanidi. \x + \xo 5:6 \xt Chöl. 14:23\x* \v 7 Lékin Perwerdigar ularning ornini basturghan ewladliri bolsa, yolda xetne qilinmighachqa, Yeshua özi ularni xetne qildi. \v 8 Barliq xelq xetne qilinip, saqayghuchilik chédirlirida, öz orunliridin chiqmay turdi. \m \v 9 U waqitta Perwerdigar Yeshuagha: — Bügün Men Misirning ar-nomusini üstünglardin yumilitiwettim, dédi. Shuning bilen u jaygha «Gilgal» dep nam qoyulup, taki bügün’giche shundaq atalmaqta.\f □ \fr 5:9 \ft \+bd «Misirning ar-nomusi»\+bd* — bu némini körsitidu? Bizningche u mundaq üch jehetni öz ichige alidu: ـ (1) sünnet qilinishi bilen ular butperes Misirliqlargha oxshimaydighan boldi, Xudaning ehdisige baghlan’ghan kishilerdin boldi («Yar.» 17:10-14ni körüng); (2) Misirliqlar eslide ularni mazaq qilip: «ular chöl-bayawanda ölmey qalmaydu» dégen bolushi mumkin («Mis.» 32:12); ular wede qilin’ghan zémin’gha kirishi bilen bu mazaq sözi yoq bolatti; (3) Israillar hazir qulluqta qélish nomusluqidin azad bolghan. \+bd «Gilgal»\+bd* — «yumilash» dégen menide.\f* \m \v 10 Shuning bilen Israillar Gilgalda chédir tikip turdi. Birinchi ayning on tötinchi küni axshimi Yérixo diyarining tüzlenglikliride «ötüp kétish héyti»ni ötküzdi. \x + \xo 5:10 \xt Mis. 12:6\x* \v 11 «Ötüp kétish héyti»ning etisi ular shu yerning ashliq mehsulatliridin yédi, jümlidin shu küni pétir nanlarni we qomachlarni yédi. \x + \xo 5:11 \xt Mis. 12:39; Law. 2:14\x* \v 12 Ular shu zéminning ashliq mehsulatliridin yégendin kéyin, etisi «manna»ning chüshüshi toxtidi. Shu waqittin tartip Israillargha héch manna bolmidi; shu yilda ular Qanaan zéminining mehsulatliridin yédi. \b \m \s1 Yérixo shehirining üstidin ghelibe qilish \m \v 13 Emma Yeshua Yérixogha yéqin kelgende, béshini kötürüp qariwidi, mana uning aldida sughurulghan qilichni tutup turghan bir adem turatti. Yeshua uning qéshigha bérip uningdin: — Sen biz tereptimu, yaki düshmenlirimiz tereptimu? — dep soridi. \x + \xo 5:13 \xt Mis. 23:23\x* \m \v 14 U jawab bérip: — Yaq, undaq emes, belki Men Perwerdigarning qoshunlirining Serdari bolup keldim» — dédi. \m Yeshua yerge düm yiqilip sejde qilip uninggha: — Rebbimning quligha néme tapshuruqliri barkin? dep soridi.\f □ \fr 5:14 \ft \+bd «Yeshua yerge düm yiqilip sejde qilip...»\+bd* — xéli roshenki, Yeshua bu zatni Xudaning süpitide dep bilip sejde qilghanda, u zat uni tosumidi. Kéyin (6:2) «Perwerdigarning qoshunining Serdari» bolghan shu zat Perwerdigardek sözleydu. Bu «Perwerdigarning Perishtisi» — Xudaning özini ashkarilishi bolup, yeni Mesihning Özidin bashqa héchkim emestur. «Yar.» 16:7ni we izahatni körüng.\f*  \x + \xo 5:14 \xt Yar.18:1-3; Mis.23:20-22\x* \m \v 15 Perwerdigarning qoshunining Serdari Yeshuagha: — Putungdiki keshingni salghin, chünki sen turghan yer muqeddes jaydur, déwidi, Yeshua shundaq qildi.\x + \xo 5:15 \xt Mis.3:5\x* \b \b \m \c 6 \s1 . \m \v 1 Yérixo sépilining qowuq-derwaziliri Israillarning sewebidin mehkem étilip, héchkim chiqalmaytti, héchkim kirelmeytti. \m \v 2 Perwerdigar Yeshuagha söz qilip: — Mana, Men Yérixo shehirini, padishahini hemde batur jengchilirini qolunggha tapshurdum. \m \v 3 Emdi siler, yeni barliq jengchiler sheherni bir qétim aylinip ménginglar; alte kün’giche her küni shundaq qilinglar. \v 4 Hemde yette kahin ehde sanduqining aldida qochqar münggüzidin étilgen yette burghini kötürüp mangsun; yettinchi künige kelgende siler sheherni yette qétim aylinisiler; kahinlar burghilarni chalsun. \v 5 Shundaq boliduki, ular qochqar burghiliri bilen sozup bir awaz chiqarghinida, barliq kishiler burghining awazini anglap, qattiq tentene qilip towlisun; buning bilen sheherning sépilliri tégidin örülüp chüshidu, herbir adem aldigha qarap étilip kiridu, — dédi. \m \v 6 Shuning bilen Nunning oghli Yeshua kahinlarni chaqirip ulargha: — Siler ehde sanduqini kötürüp ménginglar; yette kahin Perwerdigarning ehde sanduqining aldida yette qochqar burghisini kötürüp mangsun, dédi \m \v 7 U xelqqe: — Chiqip sheherni aylininglar; qoralliq leshkerler Perwerdigarning ehde sanduqining aldida mangsun, dédi. \m \v 8 Yeshua buni xelqqe buyrughandin kéyin, Perwerdigarning aldida yette qochqar burghisini kötürgen yette kahin aldigha méngip burghilarni chaldi; Perwerdigarning ehde sanduqi bolsa ularning keynidin élip méngildi. \v 9 Qoralliq leshkerler burgha chéliwatqan kahinlarning aldida mangdi; ehde sanduqining arqidin qoghdighuchi qoshun egiship mangdi. Kahinlar mangghach burgha chalatti. \b \m \v 10 Yeshua xelqqe buyrup: — Men silerge: «Towlanglar» démigüche ne towlimanglar, ne awazinglarni chiqarmanglar, ne aghzinglardin héchbir sözmu chiqmisun; lékin silerge «Towlanglar» dégen künide, shu chaghda towlanglar, — dégenidi. \m \v 11 Shu teriqide ular Perwerdigarning ehde sanduqini kötürüp sheherni bir aylandi. Xalayiq chédirgahqa qaytip kélip, chédirgahda qondi. \m \v 12 Etisi Yeshua tang seherde qopti, kahinlarmu Perwerdigarning ehde sanduqini yene kötürdi; \v 13 Perwerdigarning ehde sanduqining aldida yette qochqar burghisini kötürgen yette kahin aldigha méngip toxtimay chélip mangatti; \add kahinlar\add* mangghach burgha chalghanda, qoralliq leshkerler ularning aldida mangdi, arqidin qoghdighuchi qoshun egiship mangdi. \f □ \fr 6:13 \ft \+bd «kahinlar mangghach burgha chalghanda, qoralliq leshkerler ularning aldida mangdi, arqidin qoghdighuchi qoshun egiship mangdi»\+bd* — yaki «qoralliq ademler bolsa ularning aldida mangdi, arqidin qoghdighuchi qoshun egiship burgha chalghach mangdi».\f* \m \v 14 Ikkinchi künimu ular sheherning etrapini bir qétim aylinip, yene chédirgahqa yénip keldi. Ular alte kün’giche shundaq qilip turdi. \m \v 15 Yettinchi küni ular tang seherde qopup, oxshash halette yette qétim sheherning etrapini aylandi; peqet shu künila ular sheherning etrapini yette qétim aylandi. \v 16 Yettinchi qétim aylinip bolup, kahinlar burgha chalghanda Yeshua xelqqe: — Emdi towlanglar! Chünki Perwerdigar sheherni silerge tapshurup berdi! \v 17 Lékin sheher we uning ichidiki barliq nersiler Perwerdigargha mutleq atalghanliqi üchün \add silerge\add* «haram»dur; peqet pahishe ayal Rahab bilen uning pütün öyidikilerla aman qalsun; chünki u biz ewetken elchilirimizni yoshurup qoyghanidi. \f □ \fr 6:17 \ft \+bd «Perwerdigargha mutleq atalghanliqi üchün silerge haram bolidu»\+bd* — «haram» ibraniy tilida «herem». Mushu uqum ibraniy tilida peqet «Perwerdigargha «herem» dep atilidu» dégen sözler bilen ipadilinidu. Ibraniy tilida «herem» dep békitilgen herbir nerse adette mutleq halak qilinishi kérek (24-ayetni körüng). Lékin mushu qétim sheherdin élin’ghan métaldin yasalghan nersiler Perwerdigarning yolida ishlitilishke saqlansun, dep buyrulghanidi (19-ayetni körüng).\f* \v 18 Lékin siler qandaqla bolmisun «haram» dep békitilgen nersilerdin özünglarni tartinglar; bolmisa, «haram» qilin’ghan nersilerdin élishinglar bilen özünglarni haram qilip, Israilning chédirgahinimu haram qilip uning üstige apet chüshürisiler. \v 19 Emma barliq altun-kümüsh, mis we tömürdin bolghan nersiler bolsa Perwerdigargha muqeddes qilinsun; ular Perwerdigarning xezinisige kirgüzulsun, — dédi.\x + \xo 6:19 \xt Chöl. 31:54\x* \m \v 20 Shuning bilen xelq towliship, kahinlar burgha chaldi. Shundaq boldiki, xelq burgha awazini anglighinida intayin qattiq towliwidi, sépil tégidin örülüp chüshti; xelq uning üstidin ötüp, herbiri öz aldigha atlinip kirip, sheherni ishghal qildi. \x + \xo 6:20 \xt Ibr. 11:30\x* \v 21 Ular er-ayal bolsun, qéri-yash bolsun, qoy-kala we éshekler bolsun sheher ichidiki hemmini qilichlap yoqatti. \m \v 22 Yeshua u zéminni charlap kelgen ikki ademge: — Siler u pahishe xotunning öyige kirip, uninggha bergen qesiminglar boyiche uni we uninggha tewe bolghanlarning hemmisini élip chiqinglar, dédi.\x + \xo 6:22 \xt Ye. 2:14; Ibr. 11:31\x* \m \v 23 Shuning bilen ikki charlighuchi yash yigit kirip, Rahabni ata-anisi bilen qérindashlirigha qoshup hemme nersiliri bilen élip chiqti; ular uning barliq uruq-tughqanlirini élip kélip, ularni Israilning chédirgahining sirtigha orunlashturup qoydi. \v 24 Xalayiq sheherni we sheher ichidiki hemme nersilerni ot yéqip köydürüwetti. Peqet altun-kümüsh, mis we tömürdin bolghan qacha-qucha eswablarni yighip, Perwerdigarning öyining xezinisige ekirip qoydi. \m \v 25 Lékin Yeshua pahishe ayal Rahabni, ata jemetidikilerni we uninggha tewe bolghanlirining hemmisini tirik saqlap qaldi; u bügün’giche Israil arisida turuwatidu; chünki u Yeshua Yérixoni charlashqa ewetken elchilerni yoshurup qoyghanidi. \m \v 26 U chaghda Yeshua agah-bésharet bérip: — Bu Yérixo shehirini qaytidin yasashqa qopqan kishi Perwerdigarning aldida qarghish astida bolidu; u sheherning ulini salghanda tunji oghlidin ayrilidu, sheherning qowuqlirini orunlashturidighan chaghda kichik oghlidinmu ayrilidu, — dédi.\f □ \fr 6:26 \ft \+bd «U chaghda Yeshua agah-bésharet bérip...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: - «U chaghda Yeshua qesem ichip...». Lékin bizningche Yeshuaning sözi qesem emes. \+bd «...sheherning qowuqlirini orunlashturidighan chaghda kichik oghlidinmu ayrilidu»\+bd* — bu bésharetning emelge ashurulushi «1Pad.» 16:34de xatirilinidu.\f*  \x + \xo 6:26 \xt 1Pad. 16:34\x* \m \v 27 Perwerdigar Yeshua bilen bille idi; uning nam-shöhriti pütkül zémin’gha keng tarqaldi. \b \b \m \c 7 \s1 Aqanning gunah qilip Israil üstige apet chüshürüshi \m \v 1 Lékin Israil «haram» nersiler üstide itaetsizlik qildi; chünki Yehuda qebilisidin bolghan Zerahning ewrisi, Zabdining newrisi, Karmining oghli Aqan dégen kishi haram dep békitilgen nersilerdin alghanidi. Buning bilen Perwerdigarning ghezipi Israilgha qozghaldi.\x + \xo 7:1 \xt Ye. 22:20; 1Tar. 2:7\x* \m \v 2 Yeshua Yérixodin Beyt-Elning sherq teripidiki Beyt-Awenning yénida bolghan Ayi shehirige birnechche adem ewetip ulargha: — U yerge chiqip u zéminni charlap kélinglar, dep buyrudi. Shuning bilen u ademler chiqip Ayi zéminini charlap keldi. \v 3 Ular qaytip kélip, Yeshuagha: — Hemme xelqning u yerge bérishining hajiti yoq iken, ikki-üch mingche adem bolsila ayigha hujum qilip \add uni igiliyeleydu;\add* u yerde olturushluq kishiler az bolghachqa, pütkül xelqni aware qilip u yerge ewetmigin, — dédi. \m \v 4 Shuning bilen xelqtin üch mingche kishi u yerge chiqti; lékin bular Ayining ademliri aldidin qéchip kétishti. \v 5 Ayining ademliri ulardin ottuz altiche kishini urup öltürdi; qalghanlarni sépil qowuqining aldidin Shébarimghiche qoghlap bérip, u yerdiki dawanda ularni urup meghlup qildi. Andin xelqning yüriki su bolup, qattiq sarasimge chüshti. \f □ \fr 7:5 \ft \+bd «...qalghanlarni sépil qowuqining aldidin Shébarimghiche»\+bd* — yaki «qalghanlarni sépil qowuqining aldidin «dezler» dégen jayghiche».\f* \v 6 Yeshua kiyimlirini yirtip, Israilning aqsaqalliri Perwerdigarning ehde sanduqining aldida yerge düm yiqilip, bashlirigha topilarni chéchip, u yerde kech kirgüche yétip qaldi. \v 7 Yeshua: — Ah, Reb Perwerdigar, sen bizni Amoriylarning qoligha tapshurup halak qilish üchün, bu xelqni némishqa Iordan deryasining bu teripige ötküzgensen? Biz Iordan deryasining u teripide turuwergen bolsaq boptiken! \v 8 Ey Rebbim! Israil öz düshmenlirining aldidin burulup qachqan yerde men némimu déyeleymen? \v 9 Qanaaniylar, shundaqla zéminda barliq turuwatqanlar buni anglisa bizni qapsiwélip yer yüzidin namimizni üzüp tashlaydu; shu chaghda Sen ulugh nam-shöhriting üchün némilerni qilisen?! — dédi. \m \v 10 Lékin Perwerdigar Yeshuagha jawab bérip mundaq dédi: — «Ornungdin qop! Némishqa shundaq düm yatisen? \v 11 Israil gunah qildi! Ular yene Men ulargha tapilighan ehdemge xilapliq qilip, haram dep békitilgen nersilerdin élip, oghriliq qilip, aldamchiliq qilip hem haram békitilgenni öz mallirining arisigha tiqip qoydi. \v 12 Shunga Israillar düshmenlirining aldida tik turalmaydu; ular özlirini «haram» qilip békitip, mutleq yoqitilishqa yüzlen’gechke, düshmenlirining aldidin burulup arqisigha qachidu. Eger siler «haram» dep békitilgenni aranglardin tamamen yoq qilmisanglar, mundin kéyin men siler bilen bille bolmaymen. \m \v 13 Emdi sen turup xelqni pak-muqeddes qilip ulargha: — «Ete üchün özünglarni pak qilinglar; chünki Israilning Xudasi Perwerdigar shundaq deydu: — Ey Israil, sende «haram» dep békitilgen nerse bardur; bu haram nersini aranglardin yoq qilmighuchilik düshmenliringlarning aldida tik turalmaysiler. \v 14 Ete seherde siler qebile boyiche hazir qilinisiler; shundaq boliduki, Perwerdigar békitken qebile jemet-jemeti boyiche birdin-birdin aldigha kelsun; Perwerdigar békitken jemet aile-aile boyiche birdin-birdin hazir bolup aldigha kelsun; andin Perwerdigar békitken ailidiki erkekler birdin-birdin aldigha kélip hazir bolsun. \f □ \fr 7:14 \ft \+bd «Perwerdigar békitken qebile jemet-jemeti boyiche birdin-birdin aldigha kelsun...»\+bd* — Xuda qaysi yol bilen gunahkar qebilini körsetkenliki mushu yerde ayan qilinmaydu; shübhisizki, körsitish yoli chek tashlash yaki bash kahin kötürgen «urim we tummim» arqiliq bolghan bolsa kérek.\f* \v 15 Shundaq boliduki, haram dep békitilgen nersini öz yénida saqlighan kishi tépilghanda, Perwerdigarning ehdisige xilapliq qilghanliqi üchün hem shundaqla Israil ichide rezillik sadir qilghini üchün u we uninggha barliq tewe bolghanlar otta köydürülsun, — deydu», dep éytqin». \m \v 16 Yeshua etisi tang seherde turup Israilni aldigha yighip, qebile-qebilini hazir qiliwidi, Yehuda qebilisi békitildi; \v 17 u Yehudaning jemetlirini hazir qiliwidi, Zarhiylar jemeti békitildi. U Zarhiylar jemetini aile-aile boyiche aldigha keltürüwidi, Zabdi dégen kishi békitildi. \f □ \fr 7:17 \ft \+bd «Zarhiylar jemeti»\+bd* — yaki «Zarhiylar». «Zarhiylar» dégen «Zerahlar»ning bashqa bir shekli (1:7ni körüng).\f* \v 18 Zabdi öz ailisidiki erkeklerni birdin-birdin hazir qiliwidi, Yehuda qebilisidin Zerahning ewladi, Zabdining newrisi, Karmining oghli Aqan békitildi.\f □ \fr 7:18 \ft \+bd «Zerahning ewladi»\+bd* — ibraniy tilida «Zerahning oghli».\f* \m \v 19 Shuning bilen Yeshua Aqan’gha: — Ey oghlum, Israilning Xudasi Perwerdigargha shan-sherepni qayturup bérip, \add Uning hörmiti üchün\add* qilghanliringni iqrar qilghin; mendin héchnémini yoshurmay, qilghiningning hemmisini manga éytqin, dédi.\f □ \fr 7:19 \ft \+bd «Perwerdigargha shan-sherepni qayturup bérip Uning hörmiti üchün qilghanliringni iqrar qilghin»\+bd* — Aqanning qilghanlirini iqrar qilghinining özi Xudagha shan-sherepni qayturushni bolidu, chünki bu ish Xudaning hemme ishtin xewerdar bolghinini xalayiq aldida körsitidighan ishtur.\f* \m \v 20 Aqan Yeshuagha jawab bérip: — Men derweqe Israilning Xudasi Perwerdigar aldida gunah qilip, mundaq-mundaq qildim: \v 21 men oljining arisidin Shinarda chiqqan chirayliq bir ton’gha, ikki yüz shekel kümüsh, ellik shekel éghirliqtiki altun taxtigha közüm qizirip ularni éliwaldim. Mana, bu nersilerni chédirimning otturisidiki yerge kömüp qoydum, kümüsh ularning astida, — dédi.\f □ \fr 7:21 \ft \+bd «Shinar»\+bd* — Babilning bashqa bir namidur.\f* \m \v 22 Shularni déwidi, Yeshua elchilerni ewetti, ular chédirgha yügürüp bardi we mana, nersiler derweqe chédirda yoshuruqluq bolup, kümüsh bularning astida idi. \v 23 Ular bu nersilerni chédirdin élip chiqip Yeshuagha, shundaqla barliq Israillarning qéshigha keltürüp, Perwerdigarning aldigha qoydi. \v 24 Andin Yeshua bilen pütkül Israil jamaiti qopup Zerahning oghli Aqanni, kümüsh, ton we altun taxta bilen qoshup, uning oghulliri bilen qizlirini, uyliri bilen éshekliri, qoyliri, chédiri bilen barliq teweliklirini élip Aqor jilghisigha keltürdi. \m \v 25 Yeshua Aqan’gha: — Sen béshimizgha qanchilik apet keltürdüng! Mana, bügün Perwerdigar séning üstüngge apet keltüridu, — dédi. Andin pütkül Israil jamaiti uni chalma-kések qilip öltürdi. Ular ailisidikilernimu chalma-kések qilip öltürgendin kéyin, hemmini otta köydürüwetti. \f □ \fr 7:25 \ft \+bd «...Israil jamaiti \+bd*\+bdit Aqanni\+bdit* chalma-kések qilip öltürdi. Ular ailisidikilernimu chalma-kések qilip öltürgen...» — Aqanning ailisidikiler chalma-kések qilindi; chünki ailisidikiler uning gunahini körüp turup uning toghruluq jim turghachqa, uninggha shérik bolup qalghan.\f* \v 26 Andin xalayiq bir chong döwe tashni uning üstige döwilep qoydi. Bügün’ge qeder u u yerde turmaqta. Buning bilen Perwerdigarning ghezipi yandi. Shuning bilen shu yerge «Apet jilghisi» \add «(Aqor jilghisi)»\add* dep nam qoyuldi we bu kün’giche shundaq atalmaqta.\f □ \fr 7:26 \ft \+bd «Apet jilghisi»\+bd* — ibraniy tilida «Aqor jilghisi».\f* \b \b \m \c 8 \s1 Israilning Ayi shehiri üstidin ghelibe qilishi \m \v 1 Perwerdigar Yeshuagha: — Sen héch qorqma, hem hoduqmighin. Turup, barliq jengchilerni özüng bilen élip, Ayi shehirige chiqqin. Mana, Men Ayining padishahi, xelqi, shehiri we zéminini qoshup séning qolunggha tapshurdum. \x + \xo 8:1 \xt Qan. 1:21; 7:18\x* \v 2 Sen Yérixo bilen uning padishahigha qandaq qilghan bolsang Ayi shehiri bilen uning padishahighimu shundaq qilisen. Peqet siler bu qétim sheherdin olja we charpaylarni alsanglar bolidu. Emdi sen sheherning keyni teripige hujum qilishqa pistirma qoyghin, — dédi.\x + \xo 8:2 \xt Qan. 20:14; Ye. 6:21\x*  \fig Qanaan jenubiy teripide yürgüzülgen herbiy yürüshler|src="southerncampaign-ulat-01.jpg" size="span" ref="«Ye.» 5-10" \fig* \m \v 3 Shuning bilen, Yeshua bilen hemme jengchiler qozghilip, ayigha hujum qilishqa chiqti. Yeshua ottuz ming batur jengchini ilghap kéchide ularni mangdurdi \v 4 we ulargha mundaq tapilidi: — «Siler agah bolup, sheherdin bek néri ketmey sheherning keynide mökünüp turup, hemminglar böktürme hujumgha teyyar turunglar. \v 5 Men özüm bilen qalghan hemme kishilerni élip sheherge yéqin barimen; shundaq boliduki, ular baldurqidek aldimizgha chiqip hujum qilghanda, biz ularning aldidin qachimiz; \v 6 ular jezmen bizning keynimizdin qoghlaydu; ular: «Israillar baldurqidek aldimizdin qéchip ketti» dep oylaydu, biz ularni azdurup sheherdin yiraq élip chiqimiz. Shuning üchün biz ularning aldidin qachimiz. \v 7 U waqitta siler böktürmidin qopup chiqip, sheherni ishghal qilinglar; chünki Perwerdigar Xudayinglar bu sheherni silerning qolunglargha tapshuridu. \v 8 Sheherni ishghal qilghandin kéyin Perwerdigarning tapilighini boyiche u sheherni ot yéqip köydüriwétinglar. Mana, men silerge emr berdim». \m \v 9 Yeshua ularni yolgha saldi, ular bérip Beyt-El bilen Ayining otturisida, Ayining gherb teripide böktürme sélip marap olturdi. Yeshua bolsa u kéchisi xelqning arisida qondi. \v 10 Etisi seher Yeshua qopup, xelqni yighip tekshürdi; andin u Israilning aqsaqalliri bilen bille xelqning aldida Ayigha qarshi mangdi. \v 11 Uning bilen bille bolghan hemme jengchilermu uning bilen chiqip, sheherning aldigha yéqin bérip, Ayining shimal teripide chédir tikti. Ular chüshken jay bilen Ayining otturisida bir jilgha bar idi. \v 12 Yeshua besh mingche ademni tallap élip bérip, Beyt-El bilen Ayining otturisida, sheherning gherb teripide böktürme turghuzghanidi. \v 13 Shundaq qilip, barliq xelq, yeni sheherning shimal teripidiki bargahtiki qoshun bilen gherb teripidiki pistirma qoshun orunlashturup bölündi. Shu kéchisi Yeshua özi jilghining otturisigha chüshti. \v 14 Ayining padishahi shu ehwalni kördi we sheherdikiler aldirap seher qopushti; padishah bilen barliq xelqi Israil bilen soqushush üchün belgilen’gen waqitta Arabah tüzlenglikige chiqti. Lékin padishahning sheherning keynidiki pistirma qoshundin xewiri yoq idi. \f □ \fr 8:14 \ft \+bd «belgilen’gen waqitta»\+bd* — belkim Beyt-Eldikiler bilen pütüshken melum bir waqit bolushi mumkin (17-ayetni körüng). Bashqa birxil terjimisi «belgilen’gen jayda».\f* \v 15 Yeshua bilen barliq Israil bolsa özlirini ulardin yéngilgen’ge sélip, chöl terepke qachti. \v 16 Sheherde bar xelqning hemmisi ularni qoghlashqa chaqirildi; ular kélip Yeshuani qoghlighanda, ular azdurulup sheherdin yiraq qilindi. \v 17 Ayi bilen Beyt-Elning ichide Israilni qoghlashqa chiqmighan héchbir er kishi qalmidi; ular sheherni ochuq qoyup, hemmisi Israilni qoghlap chiqip ketti. \m \v 18 U waqitta Perwerdigar Yeshuagha: — Qolungdiki neyzini ayigha qaritip uzatqin; chünki Men uni séning qolunggha tapshurdum, — déwidi, Yeshua qolidiki neyzini sheherge qaritip uzatti. \v 19 U qolidiki neyzini uzatqan haman pistirmida yatqanlar jayidin tézla chiqip, yügürginiche sheherge étilip kirip, uni ishghal qilip shuan ot yéqip köydürüwetti. \m \v 20 Ayining ademliri burulup qariwidi, mana sheherdin asman-pelek örlewatqan tütünni kördi, ya u yaqqa ya bu yaqqa qachayli dése, héch hali qalmighanidi; chöl terepke qachqan Israillar burulup özlirini qoghlap kéliwatqanlargha hujum qildi. \v 21 Yeshua bilen barliq Israil pistirma qoshunning sheherni élip bolghanliqini, shundaqla sheherdin tütünning örlep chiqqinini körüp, yénip kélip, Ayining ademlirini öltürgili turdi. \v 22 Shuning bilen bir waqitta sheherni alghanlarmu sheherdin chiqip ulargha hujum qildi. Shuning bilen ular Israillarning otturisida, beziliri bu tereptin, beziliri u tereptin qapsilip qaldi. Israillar ularning héchbirini qoymay, hemmisini öltürüwetti.\x + \xo 8:22 \xt Qan. 7:2\x* \m \v 23 Ular Ayining padishahini tirik tutup, Yeshuaning aldigha élip bardi. \v 24 Israil dalada uchrighan barliq ayiliqlarni, yeni özlirini chölgiche qoghlap kelgenlerni qirip yoqatqandin kéyin (ularning hemmisi qilichlinip yoqitilghanidi), barliq Israil Ayigha yénip kélip, u yerdikilerni qilichlap öltürdi. \v 25 Shundaq boldiki, shu künide öltürülgen er-ayallar, yeni ayiliqlarning hemmisi on ikki ming adem idi. \v 26 Chünki Yeshua Ayida turuwatqan hemme adem yoqitilmighuche qolidiki uzutup turghan neyzisini yighmighanidi. \v 27 Halbuki, Perwerdigarning Yeshuagha buyrughan sözi boyiche Israillar sheherdiki charpay bilen oljini özliri üchün aldi. \x + \xo 8:27 \xt Chöl. 31:22, 26; Ye. 8:2\x* \v 28 Andin Yeshua Ayi shehirini köydürüp, uni ebedgiche Xarabilik döwisige aylanduruwetti; taki bügün’giche u shundaq turmaqta. \m \v 29 Ayining padishahini bolsa, u bir derexqe asturup, u yerde kechkiche turghuzdi. Kün patqanda Yeshua emr qiliwidi, kishiler uning ölükini derextin chüshürüp, uni sheherning qowuqining aldigha tashlap, üstige chong bir döwe tashni döwiliwetti; bu tash döwisi bügün’giche turmaqta.\x + \xo 8:29 \xt Qan. 21:22, 23\x* \b \m \s1 Israilning özlirini Perwerdigarning ehdisige qaytidin baghlishi \m \v 30 Andin Yeshua Ébal téghida Israilning Xudasi Perwerdigargha qurban’gah yasidi. \v 31 Perwerdigarning quli Musaning Israilgha buyrughini boyiche, Musagha nazil qilin’ghan qanun kitabida pütülgendek, qurban’gah héchbir tömür eswab tegküzülmigen pütün tashlardin yasalghanidi. Uning üstide xelq Perwerdigargha atap köydürme qurbanliqlar we inaqliq qurbanliqliri sunup turdi. \x + \xo 8:31 \xt Mis. 20:25; Qan. 27:4\x* \v 32 Shu yerde Yeshua uning tashlirining üstige pütkül Israilning aldida Musa pütken qanunni köchürüp pütüp qoydi. \x + \xo 8:32 \xt Qan. 27:3\x* \v 33 Andin pütkül Israil xelqi, ularning aqsaqalliri, emeldarliri bilen hakimliri, meyli musapirlar bolsun yaki ularning arisida tughulghanlar bolsun, hemmisi Perwerdigarning ehde sanduqining ikki teripide, ehde sanduqini kötürgen kahinlar bolghan Lawiylarning aldida öre turdi; Perwerdigarning quli Musaning deslepte buyrughini boyiche, Israillarning bext-berikitini tileshke xelqning yérimi Gerizim téghi aldida, yene bir yérimi Ébal téghi aldida turdi.\f □ \fr 8:33 \ft \+bd «Andin pütkül Israil xelqi... hemmisi ... kahinlar bolghan Lawiylarning aldida öre turdi; ... xelqning yérimi Gerizim téghi aldida, yene bir yérimi Ébal téghi aldida turdi»\+bd* — bu ishni Xuda ilgiri Israilgha békitken («Qan.» 11:29 we 27-28-bablarni körüng).\f* \m \v 34 Andin Yeshua qanun kitabida pütülgenning hemmisige muwapiq qanundiki hemme sözlerni, jümlidin bext-beriket sözliri we lenet sözlirini oqup berdi. \v 35 Yeshua bularni pütkül Israil jamaitige, jümlidin ayallar, balilar we ularning arisida turuwatqan musapirlargha oqup berdi; Musaning barliq buyrughanliridin héchbir sözni qaldurmidi. \x + \xo 8:35 \xt Qan. 31:11\x* \b \b \m \c 9 \s1 Gibéonluqlarning Israilni aldap qoyushi \m \v 1 Emdi shundaq boldiki, Iordan deryasining gherb teripidiki, yeni taghliq rayondiki, Shefelah oymanliqidiki, Ulugh Déngiz boyidiki, Liwanning udulighiche sozulghan barliq yurtlardiki padishahlar we shuningdek Hittiylar, Amoriylar, Qanaaniylar, Perizziyler, Hiwiylar, Yebusiylarning padishahliri bu ishtin xewer tapqanda, \f □ \fr 9:1 \ft \+bd «Ulugh déngiz»\+bd* — hazirqi «Ottura Déngiz»dur.\f* \v 2 hemmisi bir bolup Yeshua bilen Israilgha qarshi jeng qilghili ittipaqlashti. \m \v 3 Emma Gibéon ahaliliri Yeshuaning Yérixo bilen Ayigha néme qilghinini anglighanda, \v 4 ular hiyle-mikir ishlitip, özlirini \add uzun\add* seperde bolghandek körsitip, ésheklerge kona taghar-xurjun bilen kona, yirtiq-yamaq sharab tulumlirini artip, \f □ \fr 9:4 \ft \+bd «özlirini uzun seperde bolghandek körsitip...»\+bd* — yaki «özlirini elchiler qilip körsetken,...» yaki «birmunche ozuq-tülük teyyarlighan,...».\f* \v 5 putlirigha yamaq chüshken kona keshlerni kiyip, kona jul-jul éginlerni üstige orighan idi; ular seperge alghan nanlarning hemmisi paxtiliship qurup ketkenidi. \f □ \fr 9:5 \ft \+bd «seperge alghan nanlar... qurup ketkenidi»\+bd* — yaki «seperge alghan nanlar... qurup ketkenidiuwilip ketkenidi».\f* \v 6 Ular Gilgal chédirgahigha bérip Yeshuaning qéshigha kirip uning bilen Israillargha: — Biz yiraq yurttin kelduq; biz bilen ehde tüzsenglar, dédi. \m \v 7 Lékin Israillar Hiwiylargha jawab bérip: — Siler bizning arimizda turuwatqan mushu yerlikler bolushunglar mumkin; undaqta biz siler bilen qandaqmu ehde tüzimiz? — dédi. \m \v 8 Ular Yeshuagha: — Biz séning qulliringmiz, dédi. Yeshua ulardin: — Siler kim, qeyerdin keldinglar? — dep soridi. \m \v 9 Ular uninggha jawab bérip: — Séning qulliring bolsa Perwerdigar Xudayingning namini anglighanliqi üchün nahayiti yiraq yurttin keldi. Chünki biz Uning nam-shöhritini we Uning Misirda qilghan hemme ishlirini, \v 10 shundaqla Uning Iordanning u teripidiki Amoriylarning ikki padishahi, yeni Heshbonning padishahi Sihon bilen Ashtarotta turuqluq Bashanning padishahi Ogqa néme qilghinini angliduq. \x + \xo 9:10 \xt Chöl. 21:24, 33; Qan. 1:4\x* \v 11 Shunga aqsaqallirimiz bilen yurtta turghuchi hemme xelq bizge söz qilip: — Qolunglargha seperge lazimliq ozuq-tülük élip, bérip Israillar bilen körüshüp ulargha: «Biz silerning qulluqunglarda bolimiz; shunga biz bilen ehde tüzünglar», denglar, dep bizni ewetti. \v 12 Silerning qéshinglargha qarap yolgha chiqqan künide biz sepirimiz üchün öyimizdin alghan nan issiq idi, mana hazir u qurup, paxtiliship kétiptu. \v 13 Bu sharab tulumliri bolsa sharab qachilighanda yéngi idi, mana emdi yirtilip kétiptu. Biz kiygen bu kiyimler we keshler seperning intayin uzunluqidin konirap ketti, — dédi. \m \v 14 Shuning bilen Israillar ularning ozuq-tülükidin azraq aldi, lékin Perwerdigardin yol sorimidi.\f □ \fr 9:14 \ft \+bd «ularning ozuq-tülükidin azraq aldi»\+bd* — belkim ularning sözliri rast-yalghanliqini bilish üchün ozuq-tülüktin azraq élip tétip baqqan bolushi mumkin.\f* \m \v 15 Shundaq qilip, Yeshua ular bilen sülhi tüzüp, ularni tirik qoyushqa ular bilen ehd baghlidi; jamaet emirlirimu ulargha qesem qilip berdi. \m \v 16 Ular ehde baghliship üch kündin kéyin, bu xelqning özlirige qoshna ikenlikini, özlirining arisida olturushluq ikenliki ulargha melum boldi. \v 17 Israillar sepirini dawamlashturup üchinchi küni ularning sheherlirige yétip keldi; ularning sheherliri Gibéon, Kefirah, Beerot bilen Kiriat-yéarim idi. \v 18 Jamaetning emirliri ilgiri Israilning Xudasi Perwerdigarning nami bilen ulargha qesem qilghan bolghachqa, Israillar ulargha hujum qilmidi. Buning bilen pütkül jamaet emirler üstidin ghotuldashqili turdi. \v 19 Lékin emirlerning hemmisi pütkül jamaetke: — Biz ulargha Israilning Xudasi Perwerdigarning \add nami\add* bilen qesem qilip bergechke, ulargha qol tegküzelmeymiz. \v 20 Biz ulargha qilghan qesemimiz tüpeylidin, üstimizge ghezep chüshmesliki üchün ularni tirik qaldurushmiz kérek; ulargha shundaq qilmisaq bolmaydu, dédi. \v 21 Andin emirler jamaetke yene: — Ularni tirik qoyunglar; halbuki, ular pütkül jamaet üchün otun yarghuchi we su toshughuchilar bolidu, dédi. Bu ish emirler jamaetke dégendek boldi. \m \v 22 U waqitta Yeshua ularni chaqirip ulargha: — Siler arimizdiki yerlikler turup, némishqa biz yiraqtin kelduq, dep bizni aldidinglar? \v 23 Buning üchün siler emdi lenetke qélip, aranglarda Xudayimning öyi üchün otun yaridighan we su toshuydighan qul bolushtin birer ademmu mustesna bolmaydu, — dédi. \m \v 24 Shuning bilen ular Yeshuagha jawab bérip: — Perwerdigar Xudayingning Öz quli bolghan Musagha emr qilip, barliq zéminni silerge bérishke, shundaqla zéminda turuwatqanlarning hemmisini aldinglardin yoqitishqa wede qilghanliqi qulliring bolghan péqirlargha éniq melum qilindi; shunga biz silerning tüpeylinglardin jénimizdin jezmen ayrilip qalimiz dep wehimige chüshüp, bu ishni qilip salduq. \x + \xo 9:24 \xt Qan. 7:1, 2\x* \v 25 Emdi biz qolunggha chüshtuq; neziringge néme yaxshi we durus körünse shuni qilghin, — dédi. \b \m \v 26 Yeshua ene shundaq qilish bilen ularni Israilning qolidin qutquzdi; Israillar ularni öltürmidi. \v 27 Lékin shu küni Yeshua Perwerdigar tallaydighan jayda jamaet üchün we Perwerdigarning qurban’gahi üchün ularni otun yarghuchilar we su toshughuchilar dep békitti. Ular bügün’ge qeder shundaq qilip kelmekte. \b \b \m \c 10 \s1 Amoriylarning ittipaqdash qoshunning üstidin ghalib kélishi — ajayib bir möjize \m \v 1 Shundaq boldiki, Yérusalémning padishahi Adoni-zedek Yeshuaning Ayi shehirini ishghal qilip, uni mutleq yoqatqanliqini, Yérixo bilen uning padishahigha qilghinidek, Ayi bilen uning padishahighimu shundaq qilghinini, Gibéonda olturghuchilarning Israil bilen sülh tüzüp, ularning arisida turuwatqanliqini anglap, \f □ \fr 10:1 \ft \+bd «Yérusalémning padishahi Adoni-zedek»\+bd* — oqurmenlerge éniqki, shu chaghda Yérusalém shehiri téxi Israillargha tewe emes.\f*  \x + \xo 10:1 \xt Ye. 6:15; 9:15\x* \v 2 u we xelqi qattiq qorqti; chünki Gibéon bolsa Ayidin chong sheher bolup, paytext sheherliridek idi; uning hemme ademliri tolimu batur palwanlar idi. \v 3 Shuning bilen Yérusalémning padishahi Adoni-zedek Hébronning padishahi Hoham, Yarmutning padishahi Piram, Laqishning padishahi Yafiya we Eglonning padishahi Debirge xewer ewetip: — \v 4 Méning yénimgha kélip Gibéonlargha hujum qilishimiz üchün manga medet béringlar; chünki ular bolsa Yeshua we Israillar bilen sülh tüzüwaldi, — dédi. \m \v 5 Shundaq qilip Amoriylarning besh padishahi, yeni Yérusalémning padishahi, Hébronning padishahi, Yarmutning padishahi, Laqishning padishahi we Eglonning padishahi — ular özliri barliq qoshunliri bilen bille chiqip, Gibéonning udulida bargah tikip, uninggha hujum qildi. \m \v 6 Buning bilen Gibéonliqlar Gilgaldiki chédirgahqa, Yeshuaning qéshigha adem ewetip: — Sen öz qulliringni tashliwetmey, derhal qéshimizgha kélip medet bérip, bizni qutquzghin; chünki taghliq rayonda olturushluq Amoriylarning barliq padishahliri birliship bizge hujum qildi, — dédi.\f □ \fr 10:6 \ft \+bd «sen öz qulliringni tashliwetmey,...»\+bd* — ibraniy tilida «qolungni qulliringdin élip ketmigey,...».\f* \m \v 7 Buni anglap Yeshua barliq jengchilerni, jümlidin hemme batur palwanlarni élip Gilgaldin yolgha chiqti. \v 8 Perwerdigar Yeshuagha: — Ulardin qorqmighin; chünki Men ularni séning qolunggha tapshurdum, ularning héchbiri aldingda put tirep turalmaydu, — dédi. \m \v 9 Yeshua Gilgaldin chiqip pütün kéche méngip ularning üstige tuyuqsiz chüshti. \v 10 Perwerdigar ularni Israilning aldida tiripiren qildi, Yeshua ularni Gibéonda qattiq meghlup qilip qirip, Beyt-Horon’gha chiqidighan dawan yolida qoghlap, Azikah bilen Makkedahqiche sürüp-toqay qildi. \v 11 Ular Israildin qéchip, Beyt-Horonning dawanidin chüshüwatqanda, Perwerdigar taki ular Azikahqa yetküche asmandin ularning üstige chong-chong möldür-tashlarni yaghdurdi. Ular öldi; mushu möldürler bilen öltürülgenler Israillar qilichlap öltürgenlerdin köp idi. \m \v 12 Andin Yeshua Perwerdigargha söz qildi, — yeni Perwerdigar Amoriylarni Israilning aldigha tapshurghan künide u Israilning köz aldida Perwerdigargha mundaq dédi: — «Ey quyash, Gibéon üstide toxtap tur! Ey ay, Ayjalon jilghisi üstide toxtap tur!» \m \v 13 Shuni déwidi, xelq düshmenlerdin intiqam élip bolghuchilik quyash mangmay toxtap turdi, aymu toxtap turdi. Bu weqe Yasharning kitabida pütülgen emesmidi? Quyash texminen pütün bir kün asmanning otturisida toxtap olturushqa aldirimidi. \f □ \fr 10:13 \ft \+bd «Yasharning kitabi»\+bd* — yaki «Adaletperwer kishining kitabi». Bu kitab Tewratta tépilmaydu; «2Sam.» 1:18dimu tilgha élinidu.\f* \v 14 Perwerdigar bir insanning nidasigha qulaq salghan shundaq bir kün ilgiri bolup baqmighan we kéyinmu bolup baqmidi; chünki Perwerdigar Israil üchün jeng qildi. \m \v 15 Andin Yeshua bilen pütkül Israil Gilgaldiki chédirgahqa yénip keldi. \v 16 Emma u besh padishah bolsa qéchip Makkedahtiki ghargha yoshuruniwaldi. \m \v 17 Shuning bilen birsi Yeshuagha melum qilip: — U besh padishah tépildi; ular Makkedahtiki ghargha yoshuruniwaptu, dédi. \v 18 Yeshua: — Undaq bolsa gharning aghzigha chong-chong tashlarni yumilitip qoyunglar, andin uning aldida ademlerni közetke qoyunglar. \v 19 Lékin siler toxtap qalmay düshmenliringlarni qoghlap keynide qalghanlarni qiringlar; ularni öz sheherlirige kirgüzmenglar, chunki Perwerdigar Xudayinglar ularni qolunglargha tapshurup berdi, — dédi. \m \v 20 Andin shundaq boldiki, Yeshua bilen Israillar bularni qirip qattiq meghlup qilip yoqatti; lékin qéchip qutulghan bir qalduq mustehkem sheherlirige kiriwaldi. \v 21 Andin barliq xelq Makkedahtiki chédirgahqa, Yeshuaning qéshigha tinch-salamet yénip keldi. Héchkim Israillargha qarshi éghiz échishqa jür’et qilalmidi.\f □ \fr 10:21 \ft \+bd «....qarshi éghiz échishqa jür’et qilalmidi»\+bd* — yaki «...tehdit sélishqa jür’et qilalmidi».\f* \m \v 22 Yeshua: — Gharning aghzini échip, u besh padishahni ghardin chiqirip méning qéshimgha élip kélinglar, — dédi. \m \v 23 Ular shundaq qilip besh padishahni, yeni Yérusalémning padishahi, Hébronning padishahi, Yarmutning padishahi, Laqishning padishahi we Eglonning padishahini ghardin chiqirip uning qéshigha élip keldi. \v 24 U padishahlar Yeshuaning qéshigha keltürülgende, Yeshua Israilning hemme ademlirini chaqirip, özi bilen jengge chiqqan leshker serdarlirigha: — Kélip putliringlarni bu padishahlarning gedinige qoyunglar, — dédi. Shundaq déwidi, ular kélip putlirini ularning gedenlirige qoydi. \v 25 Andin Yeshua ulargha: — Qorqmanglar we héch hoduqmanglar, qeyser we gheyretlik bolunglar; chünki Perwerdigar siler hujum qilghan barliq düshmenliringlargha shundaq ishni qilidu, — dédi. \m \v 26 Andin Yeshua padishahlarni qilichlap öltürüp, jesetlirini besh derexke ésip qoydi; ular derexlerning üstide kechkiche ésiqliq turdi. \x + \xo 10:26 \xt Qan. 21:23; Ye. 8:29\x* \v 27 Kün patqanda Yeshuaning buyruqi bilen kishiler ölüklerni derexlerdin chüshürüp, ular ilgiri yoshurun’ghan ghargha tashlap, gharning aghzigha chong-chong tashlarni qoyup qoydi. Bu tashlar taki bükün’ge qeder shu yerde turmaqta. \b \m \s1 Zéminning jenubiy teripide urush qilish \m \v 28 U küni Yeshua Makkedahni ishghal qilip, uning padishahi bilen shehiridiki hemme xelqning birinimu qoymay qilichlap mutleq yoqatti; u Yérixoning padishahigha qilghinidek Makkedahning padishahighimu shundaq qildi. \m \v 29 Andin Yeshua bilen barliq Israillar Makkedahtin chiqip, Libnahqa bérip Libnah shehirige hujum qildi. \v 30 Perwerdigar unimu padishahi bilen qoshup Israilning qoligha tapshurup berdi; Yeshua uni qilich bilen urup, shehiridiki hemme xelqning birinimu qoymay qilichlap öltürdi; u Yérixoning padishahigha qilghinidek uning padishahighimu shundaq qildi. \m \v 31 Andin Yeshua bilen barliq Israil Libnahdin chiqip, Laqishqa bérip, uni qamal qilip uninggha hujum qildi. \v 32 Perwerdigar Laqishni Israilning qoligha tapshurdi; ular ikkinchi künila uni qilich bilen élip, del Libnahqa qilghinidek, shehiridiki xelqning birinimu qoymay qilichlap öltürdi. \m \v 33 U waqitta Gezerning padishahi Horam Laqish shehirige medet bérish üchün chiqip keldi; lékin Yeshua uni barliq ademliri bilen qoshup urup, ulardin héchkimni tirik qoymay öltürdi. \m \v 34 Andin Yeshua bilen barliq Israil Laqishtin chiqip, Eglon’gha bérip uni qamal qilip, u sheherge hujum qildi. \v 35 Ular shu küni sheherni élip, uningdiki ademlerni qilichlidi; shu küni Yeshua sheherdiki barliq kishilerni teltöküs yoqatti; u del Laqishqa qilghinidek, ularghimu shundaq qildi. \v 36 Andin Yeshua bilen Israilning hemmisi Eglondin chiqip Hébron’gha bérip, u sheherge hujum qildi. \v 37 Ular uni élip, del Eglonda qilghandek uning padishahini qilichlap, uninggha qarashliq hemme yéza-kentlirini élip, ularning ichide olturushluq hemme ademning héchbirini qoymay qilichlap yoqatti. Yeshua sheherni we ichidiki barliq ademlerni mutleq yoqatti. \m \v 38 Andin Yeshua bilen barliq Israillar Debirge bérip, u sheherge hujum qildi. \v 39 U sheherni élip we uninggha qarashliq hemme yéza-kentlirini qilich bilen urup, padishahini tutup, bulardiki barliq ademlerning héchbirini qoymay teltöküs yoqatti. Yeshua Hébron’gha qilghinidek, Libnahqa we uning padishahigha qilghinidek, Debir bilen uning padishahighimu shundaq qildi. \m \v 40 Bu teriqide Yeshua shu pütün yurtni, yeni taghliq rayonni, jenubiy Negew yurtini, Shefelah oymanliqini, dawandiki yurtlarni hujum qilip élip, hemme yurtni ishghal qilip barliq padishahliri bilen meghlup qildi. Israilning Xudasi Perwerdigar buyrughinidek, u héchkimni qoymay, belki nepesi barlarning hemmisini mutleq yoqatti. \x + \xo 10:40 \xt Qan. 7:2; 20:16, 17; Ye. 8:2\x* \v 41 Yeshua Qadesh-Barnéadin tartip Gazaghiche bolghan yurtlarni, shuningdek Goshenning pütkül yurtini taki Gibéon’ghichimu hujum bilen aldi. \v 42 Bu qétimqi urushta Yeshua bu padishahlarni meghlup qilip, ularning zéminini igilidi. Chünki Israilning Xudasi Perwerdigar Israil terepte turup jeng qildi. \m \v 43 Andin Yeshua bilen barliq Israil Gilgaldiki chédirgahqa yénip keldi. \b \b \m \c 11 \s1 Shimaliy ittipaqdash eller bilen urush qilish \m \v 1 Emma Hazorning padishahi Yabin bularni anglap Madonning padishahi Yobab bilen Shimronning padishahi we Aqsafning padishahigha adem ewetti, \v 2 shundaqla shimaldiki taghliq rayondiki padishahlargha, Kinnerotning jenubidiki tüzlenglik, oymanliq we gherbtiki Dor égizlikidiki hemme padishahlargha elchi ewetti; \f □ \fr 11:2 \ft \+bd «Dor égizliki»\+bd* — yaki «Nafat-Dordiki».\f* \v 3 U yene sherq bilen gherb tereptiki Qanaaniylar, Amoriylar, Hittiylar, Perizziyler bilen taghliq rayondiki Yebusiylar we Hermon téghining étikidiki Mizpah yurtida turuwatqan Hiwiylarni chaqirdi. \v 4 Ular, yeni padishahliri we barliq qoshunliri chiqti; ularning sani déngiz sahilidiki qumdek köp idi, ularning nurghun at we jeng harwiliri bar idi. \v 5 Bu hemme padishahlar bir bolup yighilip, Israil bilen jeng qilish üchün Merom sulirining boyida chédirlarni tikti.\fig Qanaan shimaliy teripide yürgüzülgen herbiy yürüshler|src="northerncampaign-ulat-01.jpg" size="span" ref="«Ye.» 11" \fig* \m \v 6 Lékin Perwerdigar Yeshuagha: — Sen ulardin héch qorqmighin; chünki Men ete mushu waqitlarda ularning hemmisini Israilning aldida halaketke tapshurimen. Sen ularning atlirining peylirini késip, harwilirini otta köydürüwétisen, — dédi. \m \v 7 Buni anglap Yeshua bilen uning hemme jengchiliri Merom sulirining yénigha bérip, ularning üstige tuyuqsiz chüshüp hujum qildi. \v 8 Perwerdigar ularni Israilning qoligha tapshurdi; ularni urup Chong Zidon we Misrefot-Mayimghiche, shundaqla sherq tereptiki Mizpah wadisighiche sürüp bérip, ulardin héchbirini qoymay qilichlap öltürdi. \v 9 Yeshua Perwerdigarning özige buyrughinidek qilip, ularning atlirining peylirini késip, harwilirini otta köydürüwetti. \m \v 10 Shu chaghda Yeshua qaytip bérip, Hazorni ishghal qilip, uning padishahini qilichlap öltürdi. Hazor bolsa shu dewrlerde ashu barliq ellerning béshi idi. \v 11 \add Israillar\add* sheher ichide olturushluq hemmisini qilichlap öltürüp, héch nepes igisini qoymay hemmisini üzül-késil yoqatti; Hazorni Yeshua otta köydürüwetti, \v 12 Shu padishahlarning barliq paytext sheherlirini élip, ularning padishahlirini meghlup qildi; Perwerdigarning quli bolghan Musa buyrughinidek, u ularni qilichlap üzül-késil yoqatti. \x + \xo 11:12 \xt Qan. 20:16, 17; Ye. 10:40\x* \v 13 Lékin égizlikke sélin’ghan sheherlerni bolsa, Israil köydürmidi; Yeshua ulardin peqet Hazornila köydürüwetti. \v 14 Israillar bu sheherlerdiki gheniymetlerni we charpaylarni özlirige olja qilip aldi, lékin ichidiki hemme ademlerni qilichlap yoqatti; ular birmu nepes igisini tirik qoymidi. \m \v 15 Perwerdigar Öz quli bolghan Musagha néme buyrughan bolsa, Musamu Yeshuagha shuni buyrughanidi we Yeshuamu shundaq qildi. U Perwerdigarning Musagha buyrughinidin héchnémini qaldurmay hemmini shu boyiche ada qildi.\x + \xo 11:15 \xt Mis. 23:32, 33; 34:12; Chöl. 33:52; Qan. 7:2; 20:16\x* \m \v 16 Shu teriqide Yeshua shu zéminning hemmisini, yeni taghliq rayondiki zéminlarni, barliq jenubiy Negew zéminini, barliq Goshen zéminini, oymanliqtiki zéminlarni, tüzlengliktiki zéminlarni we Israilning taghliq rayonlirini we Shefelah oymanliqini, \f □ \fr 11:16 \ft \+bd «Israil taghliq rayonliri»\+bd* — shu rayonning kéyinki nami.\f* \v 17 Séir dawinighiche sozulghan Halak téghidin taki Hermon téghining étikidiki Liwan jilghisigha jaylashqan Baal-Gadqiche bolghan zéminni igilidi; u ularning hemme padishahlirini tutup ularni ölümge mehkum qildi. \f □ \fr 11:17 \ft \+bd «Halak téghi»\+bd* — yaki «Siliq Tagh».\f* \v 18 Shu teriqide Yeshua bu hemme padishahlar bilen uzun waqit jeng qildi. \v 19 Gibéonda olturaqlashqan Hiwiylardin bashqa, héchbir sheher Israil bilen sulh tüzmidi. Israil ularning hemmisini jeng arqiliqla aldi. \v 20 Chünki ularning könglining qattiq qilinishi, Israil bilen jeng qilish niyitide bolushi Perwerdigardin idi; buning meqsiti, ularning üzül-késil yoqitilishi; yeni, ulargha héch rehim qilinmay, eksiche Perwerdigar Musagha buyrughinidek ularning yoqitilishi üchün idi. \m \v 21 U waqitta Yeshua kélip Anakiylargha hujum qilip ularni taghliq rayondin, Hébrondin, Debirdin, Anabdin, Yehudaning hemme taghliq rayoni bilen Israilning hemme taghliq rayonidin yoqatti; Yeshua ularni sheherliri bilen qoshup üzül-késil yoqatti. \f □ \fr 11:21 \ft \+bd «Anakiylar»\+bd* — gigantlardin bolghan bir qebile.\f* \v 22 Shuning bilen Israillarning zéminida Anakiylardin héchbirimu qaldurulmidi; peqet Gaza, Gat we Ashdodta birnechchisila qaldi. \m \v 23 Shu teriqide Yeshua Perwerdigar Musagha wede qilghandek pütkül zéminni aldi; Yeshua uni Israilgha ularning qoshun-qebilisi boyiche miras qilip teqsim qildi. Andin zémin jengdin aram tapti. \b \b \m \c 12 \s1 Ishghal qilin’ghan zémin we sheherler \m \v 1 Israil Iordan deryasining u teripide, yeni kün chiqish teripide \add ikki\add* padishahni öltürdi. Ular ularning zéminini, yeni Arnon deryasidin tartip Hermon taghliqigha tutashqan zémin bilen sherq tereptiki barliq Arabah tüzlenglikini igilidi. Shu \add ikki\add* padishahlar bolsa: —\f □ \fr 12:1 \ft \+bd «Izahat»\+bd* — mushu bablardiki mezmunlarni obdanraq chüshinish üchün munasiwetlik xeritilerni körüng.\f* \m \v 2 \add birsi\add* Heshbonda turushluq Amoriylarning padishahi Sihon; u Aroer (Aroer Arnon deryasining boyida) we Arnon jilghisidiki sheherdin tartip, Giléadning yérimini öz ichige alghan Yabbok deryasighiche (bu Ammoniylarning chégrisi idi) bolghan yerlerde seltenet qilatti; \v 3 u seltenet qilghan zémin yene sherq tereptiki Kinnerot déngizidin tartip Arabah déngizighiche, yeni Shor déngizighiche sozulghan Arabah tüzlenglikini, shundaqla sherq tereptiki Beyt-Yeshimotqa baridighan yolni we jenub teripide Pisgah téghining dawanlirining chétigiche sozulghan zéminni öz ichige alatti.\f □ \fr 12:3 \ft \+bd «Kinnerot déngizi»\+bd* — yaki «Galiliye déngizi». \+bd «Shorluq déngiz»\+bd* — hazir «Ölük Déngiz» dep atilidu.\f* \m \v 4 Uningdin bashqa Israil Bashan padishahi Ogning zéminini aldi; u Refayiylar \add déyilidighan gigantlarning\add* qalduqidin biri idi (ular Ashtarot we Edreyde turatti). \x + \xo 12:4 \xt Qan. 1:4\x* \v 5 U Hermon téghidiki yurtlargha, Salkah we pütkül Bashan zéminigha, yeni Geshuriylar bilen Maakatiylarning chégrisighiche, shuningdek Giléadning yérimigha, taki Heshbonning padishahi Sihonning chégrisighiche seltenet qilatti. \m \v 6 Perwerdigarning quli bolghan Musa bilen Israillar bulargha hujum qilip meghlup qilghanidi we Perwerdigarning quli Musa shu zéminni Rubenlerge, Gadlargha we Manassehning yérim qebilisige miras qilip bergenidi.\x + \xo 12:6 \xt Chöl. 21:24; 32:33\x* \m \v 7 Töwendikiler Yeshua bilen Israillar Iordan deryasining gherb teripide hujum qilip meghlup qilghan padishahlardur; ularning zéminliri Liwan jilghisidiki Baal-Gadtin tartip, Séirning dawanlirining yénidiki Halak téghighiche bolghan zéminlardin ibaret idi. Yeshua bu zéminlarni Israilning qoshun-qebililiri boyiche ulargha miras qilip berdi, \x + \xo 12:7 \xt Ye. 10:40\x* \v 8 jümlidin taghliq yurtni, Shefelah oymanliqini, Arabah tüzlenglikini, égizliktiki dawanlarni, chöllükni we jenubtiki Negew zéminini, hittiylar, Amoriylar, Qanaaniylar, Perizziyler, Hiwiylar we Yebusiylarning zéminlirini bölüp berdi: — \m \v 9 Ularning padishahlirining biri Yérixoning padishahi, biri Beyt-Elning yénidiki Ayining padishahi, \v 10 biri Yérusalémning padishahi, biri Hébronning padishahi, \v 11 biri Yarmutning padishahi, biri Laqishning padishahi, \v 12 biri Eglonning padishahi, biri Gezerning padishahi, \v 13 biri Debirning padishahi, biri Gederning padishahi, \v 14 biri Xormahning padishahi, biri Aradning padishahi, \v 15 biri Libnahning padishahi, biri Adullamning padishahi, \v 16 biri Makkedahning padishahi, biri Beyt-Elning padishahi, \v 17 biri Tappuahning padishahi, biri Heferning padishahi, \v 18 biri Afekning padishahi, biri Lasharonning padishahi, \v 19 biri Madonning padishahi, biri Hazorning padishahi, \v 20 biri Shimron-Meronning padishahi, biri Aqsafning padishahi, \v 21 biri Taanaqning padishahi, biri Megiddoning padishahi, \v 22 biri Kedeshning padishahi, biri Karmelning yénidiki Yoknéamning padishahi, \v 23 biri Dor égizlikidiki Dorning padishahi, biri Goyimning padishahi, \f □ \fr 12:23 \ft \+bd «Dor égizlikidiki Dorning padishahi»\+bd* — yaki «Nafat-Dordiki dorning padishahi».\f* \v 24 biri Tirzahning padishahi bolup, jemiy ottuz bir padishah idi. \b \b \m \c 13 \s1 Perwerdigarning yene Yeshuagha söz qilishi \m \v 1 Emma Yeshua yashinip, yéshi xéli bir yerge bérip qalghanidi. Perwerdigar uninggha mundaq dédi: — «Sen emdi qérip qalding, yéshingmu chongiyip qaldi, lékin yene igilinishi kérek bolghan nurghun zémin bar. \v 2 Bu zéminlar bolsa munular: — Filistiylerning we Geshuriylarning barliq yurtliri, \v 3-4 yeni Misirning sherq teripidiki Shihor deryasidin tartip, shimal teripidiki Ekron shehirining chégralirighiche sozulghan yerler (shu yurt Qanaaniylarning zémini hésablinatti), jümlidin Gaza, Ashdod, Ashkélon, Gat we Ekrondiki besh Filistiy emir bashquridighan yurtlar bilen Awwiylarning jenub tereptiki yurtliri; Zidoniylargha tewe bolghan Mearahdin tartip Afek bilen Amoriylarning chégrasighiche bolghan Qanaaniylarning barliq zémini; \f □ \fr 13:3-4 \ft \+bd «Mearahdin»\+bd* —yaki «Arahdin».\f* \v 5 Gebaliylarning zémini we barliq Liwan zémini, yeni kün chiqish tereptiki Hermon téghining étikidiki Baal-gadtin tartip, Xamat rayonigha kirish éghizighiche bolghan zéminlar; \f □ \fr 13:5 \ft \+bd «Xamat rayonigha kirish éghizighiche...»\+bd* — yaki «Libo-Xamatqiche...».\f* \v 6 Liwandin tartip Misrepot-Mayimghiche sozulghan taghliqta barliq olturuwatqanlarning, yeni Zidoniylarning zémini qatarliqlardin ibarettur. Bu zémindiki xelqning hemmisini Men Israil aldidin qoghliwétimen. Shunga sen choqum Méning sanga buyrughinim boyiche buni chek tashlap Israilliqlargha miras qilip teqsim qilip bérishing kérek. \v 7 Sen emdi bu zéminlarni toqquz qebile bilen Manassehning yérim qebilisige miras qilip bölgin».\fig Qanaan zéminining teqsim qilinishi|src="allotmentland-ulat-01.jpg" size="span" ref="«Ye.» 13-21" \fig* \b \m \s1 Iordan deryasining sherq teripidiki miras zéminlar \m \v 8 Rubenler bilen Gadlar bolsa, \add Manassehning yérim qebilisi\add* bilen birlikte Iordan deryasining u qéti, yeni sherq teripide Musaning ulargha bergen mirasigha ige boldi; buni Perwerdigarning quli bolghan Musa ulargha miras qilip bergenidi: — \f □ \fr 13:8 \ft \+bd «Rubenler bilen Gadlar bolsa, Manassehning yérim qebilisi bilen birlikte...»\+bd* — ibraniy tilida «Rubenler bilen Gadlar bolsa, uning bilen birlikte...».\f* \v 9 Ularning zéminliri Arnon jilghisining boyidiki Aroerdin tartip, jümlidin jilghining otturisidiki sheher we Dibon’ghiche sozulghan Medeba tüzlengliki, \v 10 Heshbonda seltenet qilghan, Amoriylarning padishahi Sihonning Ammoniylarning chégrisighiche bolghan hemme sheherliri; \v 11 Giléad bilen Geshuriylar we Maakatiylarning chet yurtliri, Hermon téghining hemmisi we Salkahghiche sozulghan barliq Bashan zémini; \v 12 \add gigantlar bolghan\add* Refayiylarning qalduq neslidin bolghan Ashtarot bilen Edreyde seltenet qilghan Ogning Bashandiki pütkül padishahliq zéminidin ibaret idi; mushu zémindikilerni Musa meghlup qilip, zéminlirigha ige boldi. \f □ \fr 13:12 \ft \+bd «Refayiylar»\+bd* — gigantlar idi. Ular toghruluq «Qan.» 2:10-11, 20, 3:11ni körüng.\f* \v 13 Lékin Israillar Geshuriylar bilen Maakatiylarni öz yurtliridin qoghliwetmidi; shunga Geshuriylar bilen Maakatiylar bügün’giche Israil arisida turmaqta. \b \m \v 14 Lékin \add Musa\add* Lawiy qebilisige héch miras zéminni bermigen; Israilning Xudasi Perwerdigar ulargha éytqinidek, Perwerdigargha atap otta sunulghan qurbanliqlar ularning mirasidur.\f □ \fr 13:14 \ft \+bd «... Musa Lawiy qebilisige héch miras zéminni bermigen»\+bd* — ibraniy tilida «... u Lawiy qebilisige héch miras zéminni bermigen».\f* \m \v 15 Musa Rubenler qebilisige, jemet-aililiri boyiche yurtlarni miras qilip berdi. \v 16 Ularning zémini bolsa Arnon jilghisining yénidiki Aroerdin tartip, jilghining otturisidiki sheher we Medebaning yénidiki pütkül tüzlenglik, \v 17 Heshbon we uninggha qarashliq tüzlengliktiki hemme sheherler, Dibon, Bamot-Baal, Beyt-Baal-Méon, \v 18 Yahaz, Kedemot, Mefaat, \f □ \fr 13:18 \ft \+bd «Yahaz»\+bd* — yaki «Yahazah».\f* \v 19 Kiriatayim, Sibmah, we «Jilgha téghi»diki Zeret-Shahar, \v 20 Beyt-Péor, Pisgah téghidiki dawanlar, Beyt-Yeshimot, \v 21 tüzlengliktiki barliq sheherler we Heshbonda seltenet qilghan, Amoriylarning padishahi bolghan Sihonning pütkül seltenitining zéminini öz ichige aldi. Bu padishah we uning bilen shu yurtta olturushluq, \add Sihon’gha\add* béqin’ghan serdarlar Ewi, Rekem, Zur, Xur we Reba qatarliq Midiyan emirliri bolsa Musa teripidin öltürülgenidi. \v 22 Shu waqitta Israillar öltürgenler ichide Béorning oghli palchi Balaammu bar idi; unimu ular qilichlap öltürgenidi.\x + \xo 13:22 \xt Chöl. 31:8\x* \m \v 23 Rubenlerning zéminining chégrasi Iordan deryasining özi idi. Rubenlerning jemet-aililiri boyiche ulargha bölün’gen mirasi mana bu sheherler bilen kent-qishlaqliri idi.\f □ \fr 13:23 \ft \+bd «Rubenlerning zéminining chégrasi Iordan deryasining özi idi»\+bd* — ibraniy tilida «Rubenlerning zéminining chégrasi Iordan deryasining özi we uning chégrisi idi».\f*  \x + \xo 13:23 \xt Chöl. 34:14, 15\x* \b \m \v 24 Musa yene Gad qebilisige, yeni Gadlarning jemet-aililiri boyiche ulargha miras bölup bergenidi. \v 25 Ularning zéminliri bolsa Yaazer bilen Giléadning barliq sheherliri, Ammoniylarning zéminining yérimi taki Rabbah aldidiki Aroergiche, \v 26 Heshbondin tartip Ramat-Mizpeh we Betonimghiche, Mahanayimdin tartip Debirning chégrisighiche, \v 27 jilghigha jaylashqan Beyt-Haram, Beyt-Nimrah, Sukkot we Zafonlar, Heshbonning padishahi Sihonning seltenitining Iordan deryasining sherqiy qétidiki qalghan qismi, deryani yaqilap Kinneret Déngizining u béshighiche idi. \m \v 28 Gadlarning jemet-aililiri boyiche ulargha bölün’gen mirasi mana bu sheherler bilen kent-qishlaqliri idi. \m \v 29 Musa Manassehning yérim qebilisigimu miras bergenidi; Manassehning yérim qebilisige jemet-aililiri boyiche bu miras bölup bérilgenidi: — \v 30 zéminliri Mahanayimdin tartip, pütkül Bashan zémini, Bashanning padishahi Ogning pütkül seltenitining zémini we Yairning barliq yéza-kentliri (bu yéza-kentler Bashanning özige jaylashqan bolup, jemiy atmish idi), \x + \xo 13:30 \xt Chöl. 32:14; Qan. 3:4, 14\x* \v 31 Giléadning yérimi bilen Bashan padishahi Ogning seltenitidiki Ashtarot we Edrey sheherliri Manassehning oghli Makirning ewladigha tewe qilin’ghan bolup, Makirlarning yérim qismigha jemet-aililiri boyiche miras qilip bölup bérilgenidi. \m \v 32 Musa Iordan deryasining sherq qétida, Yérixoning udulida, Moabning tüzlenglikliride bolghan waqtida bölüp bergen miraslar mana bu zéminlar idi.\f □ \fr 13:32 \ft \+bd «Musa Iordan deryasining sherq qétida, Yérixoning udulida, Moabning tüzlenglikliride bolghan waqtida...»\+bd* — «Chöl.» 22-babni körüng.\f* \m \v 33 Lékin Musa Lawiy qebilisige héch miras zéminni teqdim qilmidi; Israilning Xudasi Perwerdigar ulargha éytqinidek, U Özi ularning mirasidur.\x + \xo 13:33 \xt Chöl. 18:20; Qan. 10:9; 18:2\x* \b \b \m \c 14 \s1 Yehudagha teqdim qilin’ghan zéminlar \m \v 1 Israillarning Qanaan zéminidin alghan mirasliri töwendikidek; Eliazar kahin bilen Nunning oghli Yeshua we Israil qebililiridiki jemet-aile bashliqliri mushu miraslarni ulargha bölüp bergen. \x + \xo 14:1 \xt Chöl. 34:17\x* \v 2 Perwerdigar Musaning wasitisi bilen toqquz yérim qebile toghrisida buyrughinidek, ularning herbirining ülüshi chek tashlash bilen bölüp bérildi. \x + \xo 14:2 \xt Chöl. 26:55\x* \v 3 Chünki qalghan ikki qebile bilen Manassehning yérim qebilisining mirasini bolsa Musa Iordan deryasining u teripide ulargha teqsim qilghanidi; lékin u Lawiylargha ularning arisida héch miras bermigenidi \v 4 (Yüsüpning ewladliri Manasseh we Efraim dégen ikki qebilige bölün’genidi. Lawiylargha bolsa, turushqa bolidighan sheherler békitilip, shundaqla shu sheherlerge tewe yaylaqlardin charpaylirini baqidighan we mal-mülüklirini orunlashturidighan yerlerdin bashqa ulargha héch ülüshlerni bermigenidi). \m \v 5 Perwerdigar Musagha qandaq buyrughan bolsa, Israillar shundaq qilip zéminni bölüshüwaldi. \b \m \s1 Kalebke teqdim qilin’ghan zémin \m \v 6 Yehudalar Gilgalgha, Yeshuaning qéshigha keldi, Kenizziy Yefunnehning oghli Kaleb Yeshuagha mundaq dédi: — «Perwerdigar Öz adimi bolghan Musagha men bilen séning toghrangda Qadesh-Barnéada néme dégenlikini bilisen’ghu; \x + \xo 14:6 \xt Chöl. 14:24; Qan. 1:36\x* \v 7 Perwerdigarning adimi Musa méni Qadesh-Barnéadin zéminni charlap kélishke ewetkende, men qiriq yashta idim; chin \add étiqadliq\add* könglüm bilen uninggha xewer yetküzgenidim. \f □ \fr 14:7 \ft \+bd «chin étiqadliq könglüm bilen»\+bd* — ibraniy tilida «pütün könglüm bilen» dep ipadilinidu. Charlighuchilardin peqet Kaleb bilen Yeshuala zémin toghruluq ademning iman-étiqadini righbetlendüridighan xewerlerni yetküzgenidi («Chöl.» 13-14-bab).\f* \v 8 Emma men bilen chiqqan qérindashlirim xelqning könglini su qiliwetkenidi. Lékin men bolsam pütün qelbim bilen Perwerdigar Xudayimgha egeshtim. \x + \xo 14:8 \xt Chöl. 14:24\x* \v 9 U küni Musa qesem qilip: — «Sen pütün qelbing bilen Perwerdigar Xudayinggha egeshkining üchün, séning putung dessigen zémin jezmen ebedgiche séning bilen neslingning mirasi bolidu» — dégenidi. \v 10 — Mana Israil chölde sergerdan bolup yürgende, Perwerdigar Musagha shu sözlerni dégen künidin kéyinki qiriq besh yil ichide Özi éytqinidek méni tirik saqlidi. Mana men bügün seksen besh yashqa kirdim. \v 11 Men mushu kündimu Musa méni charlashqa ewetken kündikidek küchlükmen, meyli jeng qilish bolsun yaki bir yerge bérip-kélish bolsun, méning yenila baldurqidek küch-dermanim bardur. \f □ \fr 14:11 \ft \+bd «...bir yerge bérip-kélish bolsun...»\+bd* — ibraniy tilida «chiqish-kirish bolsun...» bilen ipadilinidu.\f*  \x + \xo 14:11 \xt Chöl. 27:17; Qan. 31:2\x* \v 12 Emdi Perwerdigar shu künide wede qilghan bu taghliq yurtni manga miras qilip bergin; chünki u küni senmu u yerde Anakiylar turidighanliqini, shundaqla chong hem mustehkem sheherler barliqini anglidingghu. Lékin Perwerdigar men bilen bille bolsila, Perwerdigar éytqinidek men ularni qoghliwétimen».\f □ \fr 14:12 \ft \+bd «Anakiylar»\+bd* — gigantlardin bolghan bir qebile.\f* \m \v 13 Buni anglap Yeshua Yefunnehning oghli Kalebke bext-beriket tilep, Hébronni uninggha miras qilip berdi. \v 14 Shunga Hébron taki bügün’giche Kenizziy Yefunnehning oghli Kalebning mirasi bolup turmaqta; chünki u pütün qelbi bilen Israilning Xudasi Perwerdigargha egeshken \v 15 (ilgiri Hébron bolsa Kiriat-Arba dep atilatti. Arba dégen adem Anakiylar arisida eng dangqi chiqqan adem idi). Shundaq qilip zémin jengdin aram tapti.\f □ \fr 14:15 \ft \+bd «Kiriat-Arba»\+bd* — «Arbaning yéza-kentliri» dégen menide.\f* \b \b \m \c 15 \s1 Yehudalargha teqdim qilin’ghan zéminning chégrasi we sheherliri \m \v 1 Yehudalar qebilisining mirasi bolsa jemet-aililiri boyiche chek tashlinip érishken zémin bolup, jenubiy terepning uchi Édomning chégrisigha we Zin chölige tutashti; \v 2 jenubiy chégrisi «Shor déngizi»ning ayighidin, yeni jenubiy terepke choqchiyip chiqqan qoltuqtin bashlinip, \f □ \fr 15:2 \ft \+bd «Shor déngizi»\+bd* — yene «Ölük Déngiz» depmu atilidu.\f*  \x + \xo 15:2 \xt Chöl. 34:4\x* \v 3 «Sériq Éshek dawini»ning jenub teripidin ötüp, Zin’gha tutashti; andin Qadesh-Barnéaning jenubini yaqilap Hezron’gha ötüp, Addargha bérip, Karkaahqa burulup, \f □ \fr 15:3 \ft \+bd «Sériq Éshek dawini»\+bd* — ibraniy tilida «Akrabbim dawini», bezide shundaq atilidu.\f* \v 4 Azmon’gha ötüp Misir éqini bilen chiqip, uchi déngizgha taqishatti. Bu ularning jenubiy chégrisi idi.\f □ \fr 15:4 \ft \+bd «uchi déngizgha taqishatti»\+bd* — bu déngiz «Ottura Déngiz»dur. \+bd «ularning jenubiy chégrisi»\+bd* — ibraniy tilida «silerning jenubiy chégranglar».\f* \m \v 5 Sherqiy chégrisi bolsa Shor déngizidin Iordan deryasining déngizgha quyulidighan éghizighiche idi; shimaliy chégrisi bolsa déngizning Iordan deryasining déngizgha quyulidighan éghizidin bashlinip, \v 6 andin Beyt-Hoglahgha bérip, Beyt-Arabahning shimalidin ötüp, Rubenning oghli Bohanning téshining qéshighiche idi; \v 7 andin chégra Aqor jilghisidin Debirge qarap ötüp, u yerdin shimal teripige burulup, jilghining jenub teripidiki Adummimgha chiqidighan dawanning udulidiki Gilgalgha yétip bérip, andin En-Shemesh suliridin ötüp, En-Rogel buliqigha tutishatti; \v 8 u yerdin «Ben-Hinnomning jilghisi»gha chiqip, Yebusiylar égizlikidin, yeni Yérusalémning jenub teripidiki dawandin ötüp, andin Hinnom jilghisining aldigha, yeni gherb terepke, Refayiylarning jilghisining shimaliy béshidiki taghning choqqisigha chiqti; \f □ \fr 15:8 \ft \+bd «Ben-Hinnom»\+bd* — «Hinnomning oghli» dégen menide.\f* \v 9 chégra bu taghning choqqisidin Neftoah süyining buliqigha bérip, andin Efron téghidiki sheherlirining yéni bilen chiqip, u yerdin Baalah (yeni Kiriat-Yéarim)gha yétip bérip, \v 10 andin Baalahtin ötüp, gherb teripige qayrilip Séir téghigha bérip, Yéarim téghi (yeni Késalon)ning shimaliy baghridin ötüp, Beyt-Shemeshke chüshüp, Timnahtin ötti; \v 11 andin shimalgha qarap Ekronning dawini bilen chiqip Shikron’gha ötüp, Baalah téghining yénigha tutiship, Yabneelge yétip, andin uchi déngizgha taqashqanidi. \v 12 Gherb teripidiki chégrisi bolsa déngiz boyliri idi. Yehudalarning jemet-aililiri boyiche ulargha toxtitilghan töt teripidiki chégra mana shu idi.\x + \xo 15:12 \xt Chöl. 34:6\x* \m \v 13 Yefunnehning oghli Kalebge bolsa, Perwerdigarning Yeshuagha bergen emri boyiche, uninggha Yehudalarning arisida bir ülüsh, yeni Anakning atisi Arbaning shehiri bolghan Hébron ata qilindi. \x + \xo 15:13 \xt Ye. 14:15; Hak. 1:20\x* \v 14 Kaleb shu yerdin Shéshay, Ahiman we Talmay dégen üch Anakiyni qoghliwetti; ular üchi Anakning ewladi idi. \x + \xo 15:14 \xt Hak. 1:10\x* \v 15 Andin shu yerdin chiqip, Debirde turuwatqanlargha hujum qildi (ilgiri Debirning nami Kiriat-Sefer idi). \v 16 Kaleb: — Kimki Kiriat-Seferge hujum qilip uni alsa, uninggha qizim Aksahni xotunluqqa bérimen, dégenidi. \m \v 17 Kalebning ukisi Kénazning oghli Otniyel uni ishghal qildi, Kaleb uninggha qizi Aksahni xotunluqqa berdi. \v 18 Shundaq boldiki, qiz yatliq bolup uning qéshigha barar chaghda, érini atisidin bir parche yer sorashqa ündidi. Aksah éshektin chüshüshige Kaleb uningdin: — Séning néme teliping bar? — dep soridi.\f □ \fr 15:18 \ft \+bd «Aksah éshektin chüshüshige Kaleb uningdin ... soridi»\+bd* — bu ish sel sirliq tuyulidu. Némishqa Otniyelning özi bu telepni qoymaydu? 18-ayetke qarighanda, purset kelkende, Aksah özi dadisigha 19-ayettiki telepni qoyidu.\f* \m \v 19 U jawab bérip: — Méni alahide bir beriketligeysen; sen manga Negewdin \add qaghjiraq\add* yer bergenikensen, manga birnechche bulaqnimu bergeysen, — dédi. Shuni déwidi, Kaleb uninggha üstün bulaqlar bilen astin bulaqlarni berdi.\f □ \fr 15:19 \ft \+bd «sen manga Negewdin qaghjiraq yer bergenikensen...»\+bd* — ibraniy tilida peqet «sen manga Negewdin yerni bergenikensen...» déyilidu. Emeliyette Debir dégen sheher Negewde emes (Negew Yehudaning jenubiy teripidiki chöllük idi), belki taghliq rayonda idi. Lékin etrapida su az bolghachqa, Aksah shu yerni «Negewdek (démek, qaghjiraq) bir yer» dep puritidu.\f* \b \m \v 20 Töwendikiler Yehuda qebilisige ularning jemet-aililiri boyiche tegken miras ülüshlerdur: — \m \v 21 Yehuda qebilisining eng jenubigha jaylashqan, Édom chégrisi tereptiki sheherler: — Kabzeel, Éder, Yagur, \v 22 Kinah, Dimonah, Adadah, \v 23 Kedesh, Hazor, Yitnan, \v 24 Zif, Telem, Béalot, \v 25 Hazor-hadattah, Kériot-Hezron (yeni Hazor), \v 26 Amam, Séma, Moladah, \v 27 Hazar-Gaddah, Heshmon, Beyt-Pelet, \v 28 Hazar-Shual, Beer-Shéba, Biziotiya, \v 29 Baalah, Ijim, Ézem, \v 30 Eltolad, Késil, Xormah, \v 31 Ziklag, Madmannah, Sansannah, \v 32 Libaot, Shilhim, Ayin we Rimmon qatarliqlar jemiy yigirme toqquz sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi.\f □ \fr 15:32 \ft \+bd «... jemiy yigirme toqquz sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi»\+bd* — tizimlan’ghan sheherler 29 emes, belki 36 sheher; tizimlan’ghan sheherlerning namliri belkim «qarashliq kent-qishlaqlar»din birnechchisini öz ichige alsa kérek (mesilen, 23- we 25-ayettiki «Hazor»).\f* \m \v 33 Shefelah oymanliqidiki sheherler bolsa Eshtaol, Zoréah, Ashnah, \v 34 Zanoah, En-Gannim, Tappuah, Enam, \m \v 35 Yarmut, Adullam, Sokoh, Azikah, \v 36 Shaarayim, Aditaim, Gederah we Gederotaim bolup, jemiy on töt sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \v 37 Bulardin bashqa yene Zinan, Hadashah, Migdal-Gad, \v 38 Diléan, Mizpah, Yoqteel, \f □ \fr 15:38 \ft \+bd «Mizpah»\+bd* — yaki «Mizpeh».\f* \v 39 Laqish, Bozkat, Eglon, \v 40 Kabbon, Lahmas, Qitlish, \f □ \fr 15:40 \ft \+bd «Lahmas»\+bd* — yaki «Lahmam».\f* \v 41 Gederot, Beyt-Dagon, Naamah we Makkedah bolup, jemiy on alte sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \m \v 42 Buningdin bashqa yene Libnah, Éter, Ashan, \v 43 Yeftah, Ashnah, Nezib, \v 44 Kéilah, Aqzib we Mareshah bolup, jemiy toqquz sheher we yene ulargha qarashliq kent-qishlaqlarmu bar idi; \v 45 yene Ekron bilen uninggha qarashliq yéza-kentler, \v 46 shundaqla Ekronning gherb teripidin tartip Ashdodning yénidiki hemme sheherler bilen ularning kent-qishlaqliri qoshulup, \v 47 Ashdod we uninggha qarashliq yézilar we kent-qishlaqlar, Gaza shehiri we shundaqla Misir éqinighiche we Ulugh Déngizning qirghiqighiche, uninggha qarashliq yézilar we kent-qishlaqlar bar idi. \m \v 48 Taghliq rayondiki sheherler: — Shamir, Yattir, Sokoh, \v 49 Dannah, Kiriat-Sannah (yeni Debir), \f □ \fr 15:49 \ft \+bd «Kiriat-Sannah»\+bd* — yaki «Kiriat-Sefer».\f* \v 50 Anab, Eshtemoh, Anim, \f □ \fr 15:50 \ft \+bd «Eshtemoh»\+bd* — yaki «Eshtemoa».\f* \v 51 Goshen, Holon we Giloh bolup, jemiy on bir sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \m \v 52 Buningdin bashqa yene Arab, Dumah, Éshan, \v 53 Yanim, Beyt-Tappuah, Afikah, \v 54 Humtah, Kiriat-Arba (yeni Hébron) we Zior bolup, jemiy toqquz sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar bar idi. \m \v 55 Buningdin bashqa yene Maon, Karmel, Zif, Yuttah, \v 56 Yizreel, Yokdéam, Zanoah, \v 57 Kayin, Gibéah we Timnah bolup, jemiy on sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar bar idi. \m \v 58 Buningdin bashqa yene Halhul, Beyt-Zur, Gedor, \v 59 Maarat, Beyt-Anot we Eltekon bolup, jemiy alte sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar bar idi. \m \v 60 Buningdin bashqa yene Kiriat-Baal (yeni Kiriat-Yéarim) we Rabbah dégen ikki sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar bar idi. \m \v 61 Chöldiki sheherler bolsa: — Beyt-Arabah, Middin, Sekakah, \v 62 Nibshan, «Shor Shehiri» we En-Gedi, jemiy alte sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi.\f □ \fr 15:62 \ft \+bd «Shor Shehiri»\+bd* — yaki «Ir-Hammelah».\f* \m \v 63 Lékin Yérusalémda olturuqluq Yebusiylarni bolsa Yehudalar qoghliwételmigen; shunga ta bügün’giche Yebusiylar Yehudalar bilen Yérusalémda bille turmaqta. \b \b \m \c 16 \s1 Yüsüf qebilisining mirasi — yeni Efraim we Manasseh qebililirining mirasi \m \v 1 Yüsüpning ewladlirigha chek tashlinip chiqqan miras zémin bolsa Yérixogha tutash bolghan Iordan deryasidin tartip, Yérixoning sherq teripidiki köllergiche bolghan yurtlar we Yérixodin chiqip, chöldin ötüp Beyt-Elning taghliq rayonigha sozulghan yurtlar idi. \f □ \fr 16:1 \ft \+bd «sherq teripidiki köllergiche»\+bd* — yaki «sherq teripidiki bulaqlarghiche».\f* \v 2 Chégrisi Beyt-Eldin tartip Luzgha, andin Arkiylarning chégrisidiki Atarotqa yétip, \v 3 andin gherb teripige bérip, Yafletiylerning chégrisigha tutishup, Astin Beyt-Horonning chétige chüshüp, Gezerge bérip déngizda axirlishatti. \v 4 Yüsüpning ewladliri, yeni Manasseh bilen Efraimlar érishken miras ülüshi mana shu idi. \m \v 5 Efraimlarning jemet-ailiri boyiche alghan zéminining chégrisi töwendikidek: — miras zéminning sherq tereptiki chégrisi Atarot-Addardin tartip üstün Beyt-Horon’ghiche yétip, \v 6 andin déngizgha bérip shimalgha qarap Mikmitatqa chiqti; andin yene sherq teripidiki Taanat-Shilohqa qayrilip, uningdin ötüp sherq terepke qarap Yanoahqa, \v 7 Yanoahdin chüshüp Atarot bilen Naaratqa yétip, Yérixogha tutiship Iordan deryasigha chiqti. \m \v 8 Chégra Tappuahdin gherb terepke chiqip Kanah éqinighiche bérip, déngizgha yétip ayaghlashti. Efraimning qebilisige, yeni ularning jemet-aililirige tegken miras ülüshi shu idi. \v 9 Buningdin bashqa Efraimlar üchün Manassehning mirasining otturisida birnechche sheherler ayrilghanidi; bu ayrilghan sheherlerning hemmisi qarashliq kent-qishlaqliri bilen qoshulghanidi. \v 10 Emma \add Efraimlar\add* Gezerde olturushluq Qanaaniylarni qoghliwetmigenidi; shunga Qanaaniylar ta bügün’giche Efraimning arisida turup, mexsus hasharchi medikarlar bolup turmaqta. \b \b \m \c 17 \s1 Manassehning mirasi \m \v 1 Manasseh Yüsüpning tunji oghli bolghachqa, uning qebilisigimu chek tashlinip miras bérilgen. Manassehning tunji oghli Makirning \add ewladliri\add* (Makir Giléadning atisi idi) batur palwan bolghachqa, ulargha Giléad bilen Bashan miras qilip bérildi. \f □ \fr 17:1 \ft \+bd «...ulargha Giléad bilen Bashan miras qilip bérildi»\+bd* — ibraniy tilida «...uninggha Giléad bilen Bashan miras qilip bérildi». Muqeddes kitabda pütün bir jemet bezide peqet atisining ismi bilen atilip bir ademdek körsitilidu.\f*  \x + \xo 17:1 \xt Yar. 46:20\x* \v 2 Manassehning qalghan ewladlirimu, jümlidin Abiézerler, Helekler, Asrieller, Shekemler, Heferler bilen Shémidalar öz jemet-aililiri boyiche miras ülüshini aldi. Bular bolsa Yüsüpning oghli Manassehning er jemet aililiri idi. \m \v 3 Emdi Manassehning chewrisi, Makirning ewrisi, Giléadning newrisi, Heferning oghli Zelofihadning oghul perzentliri yoq bolup, peqet qizlirila bar idi. Uning qizlirining isimliri Mahlah, Noah, Hoglah, Milkah we Tirzah idi. \x + \xo 17:3 \xt Chöl. 26:33; 27:1\x* \v 4 Ular kahin Eliazar bilen Nunning oghli Yeshua we emirlerning qéshigha bérip ulargha: — Perwerdigar Musagha biz toghruluq qérindashlirimiz qatarida miras bérishke emr qilghanidi, dédi. Shuni déwidi, \add Yeshua\add* Perwerdigarning emri boyiche ularning atisining qérindashliri qatarida ulargha miras berdi. \x + \xo 17:4 \xt Chöl. 27:7; 36:2\x* \v 5 Buning bilen Iordan deryasining u teripidiki Giléad bilen Bashan zéminliridin bashqa, Manassehke yene on ülüsh yer bérildi. \v 6 Chünki Manassehning qizliri uning oghullirining qatarida mirasqa ige bolghanidi; Giléad zémini Manassehning qalghan ewladlirigha tegkenidi.\f □ \fr 17:6 \ft \+bd «Manassehning qizliri uning oghullirining qatarida...»\+bd* — mushu ayettiki «Manassehning qizliri» we «oghulliri» dégen söz uning qiz ewladliri we oghul ewladlirini körsitidu.\f* \m \v 7 Manassehning zéminining chégrisi bolsa Ashirdin tartip Shekemning utturidiki Mikmitatqa bérip, andin jenub teripige qayrilip, En-Tappuahda turghuchilarning jayighiche tutishatti. \f □ \fr 17:7 \ft \+bd «jenub teripi»\+bd* — mushu yerde ibraniy tilida «ong teripi» dégen sözler bilen ipadilen’gen.\f* \v 8 Chünki Tappuahning zémini bolsa Manassehge tegkenidi; lékin Manassehning chégrisidiki Tappuah shehiri Efraimgha tewe idi. \v 9 Chégrisi u yerdin Kanah éqinigha chüshüp, jilghining jenub teripi bilen chiqti. U yerdiki sheherler bolsa Manassehning sheherlirining arisida bolsimu, Efraimgha tegdi. Manassehning chégrisi jilghining shimal teripi bilen bérip déngizgha yétip axirlishatti. \v 10 Jilghining jenub teripidiki zémin Efraimgha, shimal teripidiki zémin Manassehke tewe idi; gherb teripining chégrisi déngiz idi. Ularning zémini shimal teripide Ashirning ülüshigiche yétip, sherq teripi Issakarning ülüshige tutashqanidi. \m \v 11 Manassehkimu Issakar bilen Ashirning ülüshliri ichidin Beyt-Shéan we uninggha qarashliq kentler, Ibléam bilen uninggha qarashliq kentler, Dor ahalisi bilen Dorgha qarashliq kentler, En-Dor ahalisi bilen En-Dorgha qarashliq kentler, Taanaq ahalisi bilen Taanaqqa qarashliq kentler we Mégiddo ahalisi bilen Mégiddogha qarashliq kentler, yeni «Üch Égizlik» dégen yurt tegdi. \f □ \fr 17:11 \ft \+bd «Beyt-Shéan»\+bd* — bezige «Beyt-Shan» déyilidu. \+bd ««Üch Égizlik» dégen yurt»\+bd* — bashqa birnechche terjimilirini uchrishi mumkin.\f* \v 12 Lékin Manasseh bu sheherdikilerni qoghliwitelmidi; Qanaaniylar shu yurtlarda turuwérishke niyet baghlighanidi. \x + \xo 17:12 \xt Hak. 1:27\x* \v 13 Israillar barghanséri kücheygechke Qanaaniylarni özlirige hasharchi qilip béqindurdi, lékin ularni öz yerliridin mutleq qoghliwételmidi. \b \m \v 14 Yüsüpler bolsa Yeshuagha: — Bizler Perwerdigar hazirghiche shundaq beriketlep kelgen, chong bir xelq tursaq, sen némishqa chek tashlash bilen bizge peqet bir ülüsh miras, bir parche yerla berding? — dédi. \m \v 15 Yeshua ulargha jawab bérip: — Eger siler chong bir xelq bolsanglar, Efraimning taghliq yurti silerge tar kelgen bolsa, orman’gha bérip u yerdiki Perizziyler bilen \add gigant\add* Refayiylar yurtida derexlerni késip, özünglar üchün bir jayni chiqiriwélinglar, dédi. \b \m \v 16 Lékin Yüsüpler: — Taghliq yurt bizge yetmeydu; shuning bilen bir waqitta jilghida turuwatqanlar, meyli Beyt-Shéanda we uninggha qarashliq kentlerde bolsun yaki Yizreel jilghisida turuwatqan Qanaaniylar bolsun, hemmisining tömürdin jeng harwiliri bar iken, dédi. \m \v 17 Shundaq déwidi, Yeshua Yüsüp jemeti bolghan Efraim bilen Manassehge söz qilip: — Siler derweqe chong bir xelqsiler we zor küchünglar bardur; shunga silerge peqet bir ülüshla miras bérilse bolmaydu; \v 18 ashu pütkül taghliq yurtmu silerge bérilidu; gerche u ormanliq bolsimu, siler uni késip boshitisiler we uning etraplirighimu ige bolisiler; Qanaaniylarning tömür jeng harwiliri bar, shundaqla küchlük bolsimu, siler ularni heydep chiqiriwiteleysiler, — dédi.\f □ \fr 17:18 \ft \+bd «uning etraplirighimu ige bolisiler»\+bd* — démek, peqet taghliq rayon’gha emes, belki etrapidiki we otturisidiki jilghilarda turghan Qanaaniylarni heydiwétip, shu yerlergimu ige bolisiler.\f* \b \b \m \c 18 \s1 Shilohda yighilish — qalghan yette qebilining mirasi \m \v 1 Pütkül Israillar jamaiti Shilohqa yighilip, u yerde ibadet chédiri tikti. Gerche zémin ularning aldida boysundurulghan bolsimu, \f □ \fr 18:1 \ft \+bd «Shiloh»\+bd* — muqeddes chédir tunji tiklen’gen sheher idi.\f* \v 2 lékin Israillar arisida öz miras ülüshi téxi teqsim qilinmighan yette qebile qalghanidi. \v 3 Shunga Yeshua Israillargha mundaq dédi: — «Ata-bowiliringlarning Xudasi Perwerdigar silerge bergen bu zéminni qolunglargha élishqa susluq qilip qachan’ghiche keynige sürisiler? \v 4 Siler özünglar üchün her qebilidin üch ademni tallanglar; men ularni qozghilip bu pütkül zéminni aylinip chiqip, uni herbir qebile öz miras ülüshige muwapiq sizip-xatirileshke, andin qéshimgha yénip kélishke ewetimen. \v 5 Ular zéminni yette ülüshke bölsun; lékin Yehuda qebilisi bolsa jenubtiki öz ülüsh zéminida turiwersun, Yüsüpning jemetimu shimal tereptiki öz ülüsh zéminida turiwersun. \v 6 Siler zéminni yette ülüshke bölüp, pasilini xatirilep sizip yénimgha kélinglar; andin men Perwerdigar Xudayimizning aldida bu yerde siler üchün chek tashlaymen. \v 7 Emma Lawiylarning bolsa, aranglarda ülüshi bolmaydu, chünki Perwerdigarning kahinliqi ularning mirasidur. Gad bilen Ruben we Manasseh yérim qebilisi bolsa Iordan deryasining u qéti, sherq teripide Perwerdigarning quli bolghan Musa ulargha miras qilip bergen yerlerni alliqachan alghandur». \m \v 8 \add Zéminni xatirileshke békitken\add* kishiler qozghilip yolgha chiqqanda, Yeshua ulargha qattiq jékilep: — Siler bérip zéminni aylinip, uni sizip-xatirilep méning qéshimgha yénip kélinglar; andin men mushu yerde, Shilohning özide Perwerdigarning aldida siler üchün chek tashlaymen, dédi. \m \v 9 Shundaq déwidi, bu ademler bérip zéminni aylinip, uni sizip-xatirilep, sheherler boyiche yette ülüshke bölüp, xatirige sizip, Shilohdiki chédirgahqa, Yeshuaning qéshigha yénip keldi. \m \v 10 Andin Yeshua Shilohda Perwerdigarning aldida ular üchün chek tashlidi we shu yerde qebile-jemeti boyiche zéminni Israillargha teqsim qilip berdi. \b \m \s1 Binyaminning mirasi \m \v 11 Binyaminlar qebilisige jemet-aililiri boyiche chek tartildi; ular chek arqiliq érishken zémin Yehudalar bilen Yüsüplerning zémini otturisidiki yurt boldi. \v 12 Ularning shimaliy chégrisi Iordan deryasidin bashlap, Yérixoning shimal teripidiki dawanni yandap, gherb teripige qarap taghliq yurtqa chiqip we Beyt-Awenning chölige tutishatti; \x + \xo 18:12 \xt Ye. 7:2\x* \v 13 andin Luzgha chiqip, luz, yeni Beyt-Elning jenub teripini yandap ötüp, astin Beyt-Horonning jenubidiki taghqa yéqin Atarot-Addargha chüshti; \v 14 chégra shu yerdin ötüp gherbtin jenubqa qayrilip, Beyt-Horonning jenubining udulidiki taghdin Yehudalarning sheherliridin biri bolghan Kiriat-Baal (yeni Kiriat-Yéarim)gha tutashti. Bu gherb terepning chégrisi idi. \v 15 Jenub terepning chégrisi Kiriat-Yéarimning chétidin bashlap gherb teripige méngip, Neftoahtiki su menbesige tutashti; \f □ \fr 18:15 \ft \+bd «Neftoahtiki su menbesige»\+bd* — ibraniy tilida «Neftoahtiki sularning buliqigha».\f* \v 16 chégra andin Refayiylarning jilghisining shimal teripige jaylashqan Ben-Hinnomning jilghisining udulidiki taghning béshigha chüshüp, andin Hinnomning jilghisi bilen yene chüshüp, Yebusiylarning égizlikining jenub teripi bilen méngip, andin En-Rogel buliqigha yetti; \x + \xo 18:16 \xt Ye. 15:7, 8\x* \v 17 andin shimal teripige qayrilip En-Shemesh buliqidin ötüp, Adullam dawinining udulidiki Gelilotqa bérip, Rubenning oghli Bohanning téshigha chüshüp, \x + \xo 18:17 \xt Ye. 15:6\x* \v 18 we Arabah tüzlenglikining shimal teripidiki égizliktin ötüp, Arabah tüzlenglikige chüshti. \v 19 Andin chégra shimal teripige chiqip Beyt-Hoglahning dawinigha tutiship, Iordan deryasining jenubiy éghizida, yeni Shor déngizining shimaliy qoltuqida axirlashti. Bu jenub terepning chégrisi idi. \v 20 Sherq chégrisi bolsa Iordan deryasining özi idi. Bu Binyaminlarning ülüshi bolup, ulargha jemet-ailiri boyiche toxtitilghan miras zéminining chégrisi shu idi. \m \v 21 Binyaminlar qebilisige jemet-aililiri boyiche tegken sheherler bolsa töwendikilerdur: — Yérixo, Beyt-Hoglah, Émek-Keziz, \v 22 Beyt-Аrabah, Zemarayim, Beyt-El, \v 23 Awwim, Parah, Ofrah, \v 24 Kefar-Haamonay, Ofni we Géba bolup, jemiy on ikki sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi; \v 25 Buningdin bashqa Gibéon, Ramah, Beerot, \v 26 Mizpah, Kefirah, Mozah, \v 27 Rekem, Irpeel, Taralah, \v 28 Zelah, Ha-Elef, Yebusi (yeni Yérusalém), Gibéah we Kiriat bolup, jemiy on töt sheher we uninggha qarashliq kent-qishlaqlarmu bar idi. Bu bolsa Binyaminlarning miras ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche ulargha bérilgenidi.\f □ \fr 18:28 \ft \+bd «Ha-Elef»\+bd* — yaki peqet «Elef» (ménisi «ming»)\f* \b \b \m \c 19 \s1 Shiméonning mirasi \m \v 1 Ikkinchi chek Shiméon’gha chiqti, yeni Shiméonlar qebilisige jemet-aililiri boyiche tartildi; ularning mirasi bolsa Yehudalarning miras ülüshining arisida idi. \v 2 Ularning érishken mirasi ichide Beer-Shéba, Shéba, Moladah, \v 3 Hazar-Shual, Balah, Ézem, \v 4 Eltolad, Bitul, Xormah, \v 5 Ziklag, Beyt-Markabot, Hazar-Susah, \v 6 Beyt-Libaot we Sharuhen bolup, jemiy on üch sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \m \v 7 Buningdin bashqa yene Ayin, Rimmon, Éter, Ashan bolup, jemiy töt sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar \v 8 Hemde jenub tereptiki Baalat-Beer (yeni jenubdiki Ramah)ghiche bolghan bu \add töt\add* sheherning etrapidiki hemme kent-qishlaqlarmu bar idi. Bular Shiméonlar qebilisining ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche érishken mirasi idi. \m \v 9 Shiméonlarning miras ülüshi Yehudalarning ülüshining ichidin élip bérildi; chunki Yehudalarning miras ülüshi özlirige köplük qilghanidi, shunga Shiméonlarning miras ülüshi ularning miras ülüshining ichidin bérildi. \b \m \s1 Zebulunning mirasi \m \v 10 Üchinchi chek Zebulunlar qebilisige jemet-aililiri boyiche tartildi; ularning miras chégrisi Saridqa baratti, \v 11 chégrisi gherb terepte Maréalahqa bérip Dabbeshetke yétip Yoknéamning udulidiki éqin’gha tutishatti; \v 12 U Saridtin sherq teripige qayrilip, kün chiqishqa burulup Kislot-Tabor yurtigha tutiship, Dabiratqa ötüp, Yafiyagha bardi; \v 13 andin shu yerdin u sherq teripige kün chiqishqa \add yene\add* burulup, Gat-Hefer we Et-Kazin’gha kélip Néahqa sozulghan Rimmon yurtigha yétip bardi. \v 14 Andin u yerdin shimal terepke qayrilip, Hannaton’gha yétip bérip, Yiftah-Elning jilghisida axirlashti. \v 15 Ularning ülüshi yene Kattat, Nahalal, Shimron, Yidalah we Beyt-Lehemnimu orap, jemiy on ikki sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlarnimu öz ichige alatti. \m \v 16 Bu bolsa, yeni bu sheherler we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar Zebulunlarning miras ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche ulargha bérilgenidi. \b \m \s1 Issakarning mirasi \m \v 17 Tötinchi chek Issakargha chiqti, yeni Issakarlar qebilisige jemet-aililiri boyiche tartildi; \v 18 ulargha bérilgen yurtlar Yizreelgiche bolup, Kesullot, Shunem, \v 19 Hafarayim, Shion, Anaharat, \v 20 Rabbit, Kishion, Ébez, \v 21 Remet, En-Gannim, En-Haddah we Beyt-Pazzezni öz ichige aldi; \v 22 andin chégrisi Tabor, Shahazimah we Beyt-Shemeshke yétip, Iordan deryasida axirlashti; ularning ülüshi jemiy on alte sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \m \v 23 Bu bolsa, yeni bu sheherler we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar Issakarlarning miras ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche ulargha bérilgenidi. \b \m \s1 Ashirning mirasi \m \v 24 Beshinchi chek Ashirlar qebilisige jemet-aililiri boyiche tartildi; \v 25 ularning zémini Helkat, Hali, Beten, Aqsaf, \v 26 Allammelek, Améad we Mishalni öz ichige aldi; chégrisi gherb terepte Karmel bilen Shihor-Libnatqa tutiship, \v 27 andin sherq terepke qayrilip Beyt-Dagon’gha bérip, Zebulun \add zémini\add* bilen Yiftah-El jilghisining shimal teripidin ötüp, Beyt-Émek bilen Néielge yétip bérip Kabulning shimal teripige chiqti; \f □ \fr 19:27 \ft \+bd «shimal teripi»\+bd* — ibraniy tilida «sol teripi» dégen sözler bilen ipadilinidu.\f* \v 28 Ébron, Rehob, Hammon we Kanahni öz ichige élip Chong Zidon’gha yétip bardi. \v 29 andin chégrisi Ramah teripige qayrilip, Tur dégen mustehkem shehirge bérip, Xosahqa qayrilip, Aqzib bilen Hebelge tutash bolghan déngizda axirlashti; \f □ \fr 19:29 \ft \+bd «Aqzib bilen Hebelge tutash bolghan»\+bd* — yaki «Aqzib yurtining yénida».\f* \v 30 zémini Ummah, Afek we Rehobnimu öz ichige alghan; jemiy yigirme ikki sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlarni öz ichige alghanidi. \m \v 31 Bu bolsa, yeni bu sheherler we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar Ashirlarning miras ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche ulargha bérilgenidi. \b \m \s1 Naftalining mirasi \m \v 32 Altinchi chek Naftaligha chiqti, yeni Naftalilar qebilisige jemet-aililiri boyiche tartildi; \v 33 ularning chégrisi bolsa Heleftin chiqip, Zaanannimdiki dub derixidin ötüp, Adami-Nekeb we Yabneeldin chiqip, Lakkumgha yétip Iordan deryasigha bérip axirlashti. \f □ \fr 19:33 \ft \+bd «Adami-Nekeb»\+bd* — yaki «Adami, Nekeb».\f* \v 34 Andin gherb terepke qayrilip Aznot-Taborgha bérip, shu yerdin Hukkokqa chiqip, jenubta Zebulunning ülüsh zéminigha tutiship, shimalda Ashirning ülüsh zéminigha yétip, kün chiqish teripide Iordan deryasining yénida, Yehudaning ülüsh zéminigha ulashti. \v 35 Naftalining mustehkem sheherliri Ziddim, Zer, Hammat, Rakkat, Kinneret, \v 36 Adamah, Ramah, Hazor, \v 37 Kedesh, Edrey, En-Hazor, \v 38 Yiron, Migdal-El, Horem, Beyt-Anat we Beyt-Shemeshler bolup, jemiy on toqquz sheher we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar idi. \m \v 39 Bu bolsa, yeni bu sheherler we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar Naftalilar qebilisining miras ülüshi bolup, jemet-aililiri boyiche ulargha bérilgenidi. \b \m \s1 Danning mirasi \m \v 40 Yettinchi chek Danlarning qebilisige chiqti; u ularning jemet-aililiri boyiche tartildi. \v 41 Ularning miras zémini bolsa Zoréah, Eshtaol, Ir-Shemesh, \v 42 Shaalabbin, Ayjalon, Yitlah, \v 43 Élon, Timnatah, Ekron,\f □ \fr 19:43 \ft \+bd «Timnatah»\+bd* — yaki «Timnah».\f* \v 44 El-tekeh, Gibbéton, Baalat, \v 45 Yehud, Bene-Barak, Gat-Rimmon, \v 46 Me-Yarkon, Rakkon we Yafoning udulidiki yurtni öz ichige aldi. \m \v 47 Lékin Danlarning zémini öz qolidin ketken bolghachqa, Danlar chiqip Leshemge hujum qilip uni ishghal qildi; ahalisini qilichlap yoqitip, u yerni özining qilip makanlashti; andin ular Leshemge atisi Danning ismini qoyup, uni Dan dep atidi.\f □ \fr 19:47 \ft \+bd «Lékin Danlarning zémini öz qolidin ketken bolghachqa, Danlar chiqip...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: — «Lékin Danlarning zémini shular (shu sheherler) bilen cheklen’gen bolghachqa, Danlar chiqip...».\f* \m \v 48 Mana bular, yeni bu sheherler we ulargha qarashliq kent-qishlaqlar Danlar qebilisige, ularning jemet-aililiri boyiche miras qilip bérilgenidi. \b \m \s1 Yeshua peyghemberning miras ülüshi \m \v 49 Bu teriqide \add Israillar\add* zéminni chégra-chégra boyiche bölüp boldi; andin ular Nunning oghli Yeshuagha öz arisidin miras bölüp berdi. \v 50 Perwerdigarning buyruqi boyiche Yeshua tiliginidek uninggha Efraim taghliq yurtidiki Timnat-Sérah dégen sheherni berdi; buning bilen u sheherni qurup chiqip, uningda turdi. \m \v 51 Mana bular Eliazar kahin bilen Nunning oghli Yeshua we Israilning qebile-jemetlirining kattabashliri bir bolup Shilohda, jamaet chédirining derwazisining aldida turup, Perwerdigarning aldida chek tashlap bölüp teqsim qilghan miraslardur. Bu teriqide ular zéminning teqsimatini tügetti. \b \b \m \c 20 \s1 Panahliq sheherler \m \v 1 Perwerdigar Yeshuagha söz qilip mundaq dédi: — \m \v 2 Sen Israillargha mundaq dégin: — «Özüm Musaning wasitisi bilen silerge buyrughandek, özünglar üchün «panahliq sheherler»ni tallap békitinglar; \x + \xo 20:2 \xt Mis. 21:13; Chöl. 35:6; Qan. 19:1, 2\x* \v 3 bilmey, tasadipiyliqtin adem urup öltürüp qoyghan herqandaq kishi u sheherlerge qéchip ketsun. Buning bilen bu sheherler silerge qan intiqamini alghuchidin panahgah bolidu. \v 4 \add Ademni shundaq öltürgen\add* kishi bu sheherlerning birige qéchip bérip, sheherning qowuqigha kélip, shu yerde sheherning aqsaqallirigha öz ehwalini éytsun; ular uni özige qobul qilip sheherge kirgüzüp, uning özliri bilen bille turushigha uninggha jay bersun.\x + \xo 20:4 \xt Chöl. 35:22, 23; Qan. 19:4, 5\x* \m \v 5 Emdi qan qisasini alghuchi uni qoghlap kelse, ular adem öltürgen kishini qisaskarning qoligha tapshurup bermisun; chünki shu kishining burundin öz qoshnisigha héch öch-adawiti bolmighan, belki tasadipiy urup öltürüp qoyghan. \v 6 \add Adem öltürgen\add* kishi jamaet aldida soraq qilin’ghuche shu sheherde tursun; andin shu waqittiki bash kahin ölüp ketkende, u shu sheherdin ayrilip, öz shehirige, yeni qéchip chiqqan sheherdiki öyige yénip kelsun. \m \v 7 Shuning bilen ular Naftali taghliq yurtidiki Kedeshni, Efraimning taghliq yurtidiki Shekemni we Yehudaning taghliq yurtidiki Kiriat-Arba, yeni Hébronni, \v 8 Yérixoning sherq teripidiki, Iordan deryasining u qétidiki Ruben qebilisining zéminidin tüzlenglikning chölidiki Bezerni, Gad qebilisining zéminidin Giléadtiki Ramotni we Manasseh qebilisining zéminidin Bashandiki Golanni tallap békitti.\x + \xo 20:8 \xt Qan. 4:43\x* \m \v 9 Mana bu sheherler barliq Israillar we ularning arisida turuwatqan musapirlar üchün panahgah bolushqa békitilgen sheherlerdur; kimki bilmey, tasadipiliqtin adem öltürgen bolsa, uning jamaet aldida soraq qilinishidin burun, qan qisaskarning qolida ölmesliki üchün shu sheherlerge qéchip kétishke bu sheherler békitilgen. \b \b \m \c 21 \s1 Lawiylarning turushigha sheherlerni békitish \m \v 1 U waqitta Lawiy jemetlirining kattiwashliri kahin Eliazar, Nunning oghli Yeshua we Israil qebililirining kattiwashlirining qéshigha bérip, \x + \xo 21:1 \xt 1Tar. 6:39\x* \v 2 Qanaan zéminidiki Shilohda ulargha: — Musaning wasitisi arqiliq Perwerdigar biz toghruluq: «Ulargha turushqa sheherlerni, malliri üchün yaylaqlarni qoshup bergin», dep éytqan, dédi.\x + \xo 21:2 \xt Chöl. 35\x* \m \v 3 Shuni déwidi, Israillar Perwerdigarning emri boyiche öz miras ülüshliridin munu sheherler bilen yaylaqlarni qoshup Lawiylargha berdi: — \m \v 4 birinchi tashlan’ghan chek Kohat jemetlirige chiqti; chek tashlinip, Lawiylar ichidiki kahin Harunning ewladlirigha Yehuda qebilisi, Shiméon qebilisi we Binyamin qebilisining zéminliridin on üch sheher békitildi; \v 5 Andin Kohatning qalghan ewladlirigha chek tashlinip, Efraim qebile-jemetlirining zéminidin, Dan qebilisining zéminidin we Manasseh yérim qebilisining zéminliridin on sheher békitildi. \m \v 6 Gershonning ewladlirigha chek tashlinip, Issakar qebile-jemetlirining zéminidin, Ashir qebilisining zéminidin, Naftali qebilisining zéminidin we Manassehning yene bir yérim qebilisining zéminidin on üch sheher békitildi. \m \v 7 Merarining ewladlirigha, jemet-aililiri boyiche chek tashlinip, Ruben qebilisining zéminidin, Gad qebilisining zéminidin we Zebulun qebilisining zéminidin on ikki sheher békitildi. \m \v 8 Bu teriqide Perwerdigar Musaning wasitisi bilen buyrughinidek Israillar chek tashlap bu sheherler bilen yaylaqlirini qoshup, Lawiylargha berdi. \m \v 9 Ular Yehudaning qebilisi bilen Shiméonning qebilisining zéminidin töwende tizimlan’ghan munu sheherlerni berdi: — \v 10 (chek tashlan’ghanda, Lawiylarning nesli bolghan Kohatlar jemetidiki Harunning ewladlirigha birinchi chek chiqqachqa munu sheherler bérildi): — \m \v 11 ulargha Yehudaning taghliq rayonidiki Kiriat-Arba (Arba Anakning atisi idi), yeni Hébron bilen etrapidiki yaylaqlarni qoshup berdi. \v 12 Lékin sheherge tewe étizlar bilen kent-qishlaqlarni Yefunnehning oghli Kalebke miras qilip berdi. \v 13 Shundaq qilip ular Harun kahinning ewladlirigha adem öltürgen kishiler panahlinidighan sheher Hébron we yaylaqlirini, yene ulargha Libnah bilen yaylaqlirini, \v 14 Yattir bilen yaylaqlirini, Eshtemoa bilen yaylaqlirini, \v 15 Holon bilen yaylaqlirini, Debir bilen yaylaqlirini, \v 16 Ayin bilen yaylaqlirini, Yuttah bilen yaylaqlirini, Beyt-Shemesh bilen yaylaqlirini berdi; bu ikki qebilining zéminliridin jemiy toqquz sheherni berdi. \v 17 Mundin bashqa ulargha Binyamin qebilisining zéminidin Gibéon bilen yaylaqlirini, Géba bilen yaylaqlirini, \v 18 Anatot bilen yaylaqlirini, Almon bilen yaylaqlirini qoshup jemiy töt sheher berdi. \m \v 19 Bu teriqide kahinlar, yeni Harunning ewladlirigha bérilgen sheherler on üch boldi; bular etrapidiki yaylaqliri bilen bérildi. \m \v 20 Ular yene Lawiylarning neslidin bolghan Kohatning qalghan jemetlirigimu sheherlerni berdi. Chek tashlash bilen ulargha békitilgen sheherler munular: — ulargha Efraim qebilisining zéminidin \v 21 Efraimning taghliq rayonidiki adem öltürgen kishiler panahlinidighan sheher Shekem bilen yaylaqlirini, yene Gezer bilen yaylaqliri, \v 22 Kibzaim bilen yaylaqliri we Beyt-Horon bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi; \v 23 buningdin bashqa Dan qebilisining zéminidin Eltekeh bilen yaylaqliri, Gibbéton bilen yaylaqliri, \v 24 Ayjalon bilen yaylaqliri we Gat-Rimmon bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi. \v 25 Buningdin bashqa Manasseh yérim qebilisining zéminidin Taanaq bilen yaylaqliri, Gat-Rimmon bilen yaylaqliri bolup, jemiy ikki sheherni berdi. \v 26 Bu teriqide Kohatlarning qalghan jemetlirige bérilgen sheherler on boldi; bular etrapidiki yaylaqliri bilen bérildi. \m \v 27 Lawiylarning jemetliridin bolghan Gershonlargha bolsa ular Manassehning yérim qebilisining zéminidin adem öltürgen kishiler panahlinidighan sheher Bashandiki Golan bilen yaylaqlirini, shundaqla Beeshtérah bilen yaylaqlirini, jemiy ikki sheherni berdi; \v 28 yene Issakar qebilisining zéminidin Kishion bilen yaylaqliri, Dabirat bilen yaylaqliri, \f □ \fr 21:28 \ft \+bd «Dabirat»\+bd* — yaki «Dabrat».\f* \v 29 Yarmut bilen yaylaqliri we En-Gannim bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi; \v 30 buningdin bashqa Ashir qebilisining zéminidin Mishal bilen yaylaqliri, Abdon bilen yaylaqliri, \v 31 Helkat bilen yaylaqliri we Rehob bilen yaylaqliri bolup, jemiy bolup töt sheherni berdi; \v 32 buningdin bashqa Naftali qebilisining zéminidin adem öltürgen kishiler panahlinidighan sheher Galiliyediki Kedesh bilen yaylaqlirini, yene Hammot-Dor bilen yaylaqliri we Kartan bilen etrapidiki yaylaqliri bolup, jemiiy üch sheherni berdi. \m \v 33 Bu teriqide Gershonlargha bérilgen sheherler on üch boldi; bular etrapidiki yaylaqliri bilen bérildi. \m \v 34 Qalghan Lawiylargha, yeni Merarilar jemetlirige Zebulun qebilisining zéminidin Yoknéam bilen yaylaqliri, Kartah bilen yaylaqliri, \v 35 Dimnah bilen yaylaqliri we Nahalal bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi. \v 36 Buningdin bashqa Ruben qebilisining zéminidin Bezer bilen yaylaqliri, Yahaz bilen yaylaqliri, \f □ \fr 21:36 \ft \+bd «Yahaz»\+bd* — yaki «Jahzah» yaki «Yahazah».\f* \v 37 Kedemot bilen yaylaqliri we Mefaat bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi. \v 38 Buningdin bashqa Gad qebilisining zéminidin adem öltürgen kishiler panahlinidighan sheher Giléadtiki Ramot bilen yaylaqlirini, yene Mahanayim bilen yaylaqliri, \v 39 Heshbon bilen yaylaqliri we Jaazer bilen yaylaqliri bolup, jemiy töt sheherni berdi. \m \v 40 Bular bolsa qalghan Lawiylarning jemetlirige, yeni Merarilar jemetlirige bérilgen barliq sheherlerdur; ulargha chek tashlinish bilen bérilgen ülüshi on ikki sheher idi. \m \v 41 Israillarning zémini ichidin Lawiylargha békitip bérilgen sheherler jemiy qiriq sekkiz idi; bular etrapidiki yaylaqliri bilen bérildi. \v 42 Bu sheherlerning herbirining etrapida yaylaqliri bar idi; sheherlerning hemmisi shundaq idi. \m \v 43 Perwerdigar shu teriqide Israillarning ata-bowilirigha bérishke qesem bilen wede qilghan pütkül zéminni ulargha berdi; ular kélip uni igilep, u yerde olturdi. \m \v 44 U waqitta Perwerdigar ilgiri ularning ata-bowilirigha qesem bilen wede qilghinidek, ulargha her etrapida tinch-aramliq berdi; ularning düshmenliridin héchqandiqi ularning aldida qeddini ruslap tik turalmaytti; belki Perwerdigar hemme düshmenlirini ularning qoligha tapshurdi. \v 45 Perwerdigarning Israilning jemetige wede qilghan himmetliridin héchbiri qaldurulmay emelge ashuruldi. \b \b \m \c 22 \s1 Sherq tereptiki zéminlar teqsim qilin’ghan qebililerning öz mirasigha qaytip bérishi \m \v 1 U waqitta Yeshua Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisidikilerni chaqirip ulargha: — \m \v 2 Siler bolsanglar Perwerdigarning quli Musaning silerge buyrughinining hemmisige emel qildinglar, méning silerge emr qilghan barliq sözlirimgimu qulaq saldinglar; \x + \xo 22:2 \xt Chöl. 32:20; Qan. 3:18\x* \v 3 siler bu nurghun künlerde taki bügün’ge qeder qérindashliringlarni tashliwetmey, belki Perwerdigar Xudayinglar \add silerge\add* emr qilghan wezipini tutup keldinglar; \v 4 emdi Perwerdigar Xudayinglar wede qilghinidek, qérindashliringlargha aramliq berdi; shunga siler Perwerdigarning quli Musa Iordan deryasining u teripide silerge bergen miras zémininglargha, öz chédirliringlargha qaytip béringlar. \x + \xo 22:4 \xt Chöl. 32:33; Qan. 3:13; 29:8; Ye. 13:8\x* \v 5 Peqetla Perwerdigarning quli Musa silerge buyrup tapshurghan qanun-emrlerge emel qilishqa, yeni Perwerdigar Xudayinglarni söyüp, Uning barliq yollirida méngip, emrlirini tutup uninggha baghlinip, pütün qelbinglar we pütün jan-dilinglar bilen Uning xizmitide bolushqa ixlas bilen köngül bölünglar, — dédi.\x + \xo 22:5 \xt Qan. 10:12\x* \m \v 6 Shuning bilen Yeshua ularni bext-beriket tilep, yolgha saldi; ular öz chédirlirigha qaytip kétishti. \m \v 7 Manasseh yérim qebilisige bolsa Musa ulargha Bashanni miras qilip bergenidi; yene bir yérim qebilige Yeshua Iordan deryasining bu qéti, yeni gherb teripide ularning qérindashlirining arisida miras berdi. Yeshua ularni öz chédirlirigha qaytish yoligha salghan waqtida, u ularghimu bext-beriket tilep, \v 8 ulargha: — Intayin köp bayliqlar, intayin köp charpaylarni, shundaqla köp miqdarda kümüsh, altun, mis, tömür we kiyim-kécheklerni élip, öz chédiringlargha qaytip béringlar; düshmenliringlardin alghan oljini qérindashliringlargha üleshtürüp béringlar, dédi.\f □ \fr 22:8 \ft \+bd «alghan oljini qérindashliringlargha üleshtürüp béringlar»\+bd* — yaki «alghan oljini qérindashliring bilen üliship élinglar».\f* \m \v 9 U waqitta Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisi Qanaan zéminidiki Shilohdin chiqip Israillardin ayrilip, Perwerdigarning Musaning wasitisi bilen qilghan emri boyiche ularning teelluqati bolghan öz miras zémini Giléad yurtigha qarap qaytip mangdi. \b \m \s1 Chong uqushmasliq — ichki urushning aldini élish \m \v 10 Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisi Qanaan zéminidiki Iordan deryasining boyidiki Gelilotqa yétip kelgende, u yerde Iordan deryasining boyida bir qurban’gahni yasidi; qurban’gah nahayiti chong we heywetlik yasalghanidi. \f □ \fr 22:10 \ft \+bd «...deryasining boyidiki Gelilotqa»\+bd* — nuning bashqa birxil terjimisi: «...deryasining boyidik dairisi» yaki «...deryasining boyidik dügilek döwiliri».\f*  \x + \xo 22:10 \xt Ye. 18:7\x* \v 11 Israillargha: «Mana Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisi Qanaan zéminidiki Iordan deryasining u qétidiki Gelilotta, yeni Israillarning udulida bir qurban’gahni yasaptu» dégen xewer anglandi. \m \v 12 Israillar bu xewerni anglighan haman, ularning pütkül jamaiti ular bilen urushush üchün Shilohqa toplandi. \m \v 13 U waqitta Israillar kahin Eliazarning oghli Finihasni Giléad zéminidiki Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisige mangdurdi \v 14 we shundaqla uning bilen on emirni, Israilning herbir qebilisidin jemet bashliqi bolghan birdin emirni uninggha hemrah qilip ewetti; herbir emir herqaysi ata jemettiki minglighan Israillarning kattiwéshi idi. \m \v 15 Bular emdi Giléad zéminigha, Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisige kélip ulargha: — \v 16 Mana Perwerdigarning pütkül jamaiti silerge mundaq deydu: «Silerning Perwerdigargha egishishtin yénip, özünglargha qurban’gahni yasap, Israilning Xudasidin yüz örüp, Perwerdigargha asiyliq qilip ötküzgen bu rezillikinglar zadi qandaq ish? \f □ \fr 22:16 \ft \+bd «Silerning Perwerdigargha egishishtin yénip, özünglargha qurban’gahni yasap...»\+bd* — Musa peyghemberge nazil qilin’ghan qanun boyiche, Perwerdigarning ibaditi üchün yalghuz birla qurban’gah békitilgen, shundaqla qurban’gah Perwerdigar özi békitken jayda turushi kérek idi («Mis.» 24:20, «Law.» 17:3-4, «Qan.» 12:5-6ni körüng).\f* \v 17 Péorda burun ötküzgen qebihlikimiz bizge yétip ashmasmu? Gerche Perwerdigarning jamaitining béshigha waba chüshken bolsimu, biz téxi bügün’ge qeder bu ishtin özimizni paklandurmiduq. \f □ \fr 22:17 \ft \+bd «Péorda burun ötküzgen qebihlikimiz bizge yétip ashmasmu?»\+bd* — Péorda ötküzgen gunahlar we kéyinki weqe «Chöl.» 25-babta xatirilen’gen.\f*  \x + \xo 22:17 \xt Chöl. 25:3; Qan. 4:3\x* \v 18 Siler bügün Perwerdigargha egishishtin yandinglar; shundaq boliduki, siler bügün Perwerdigargha asiyliq qilghan bolghachqa, u jezmen ete Israilning pütkül jamaitige ghezeplinidu. \v 19 Halbuki, mubada siler miras qilip alghan zémin napak bolup qalghan bolsa, Perwerdigarning teweliki bolghan zémin’gha, Uning chédiri tiklen’gen yurtqa yénip kélip, arimizda miras élinglar. Peqet Perwerdigar Xudayimizning qurban’gahidin bashqa özünglar üchün qurban’gah yasash bilen Perwerdigargha we bizlerge asiyliq qilmanglar. \v 20 Zerahning oghli Aqan haram békitilgen nersilerdin élip, itaetsizlik qilghan emesmu? Shu sewebtin qebihliki üchün yalghuz ular öltürülüp qalmay, Perwerdigarning ghezipi yene pütkül Israil jamaitining üstige chüshken emesmu?». \m \v 21 Shuning bilen Rubenler, Gadlar we Manasseh yérim qebilisi minglighan Israillarning kattiwashlirigha jawab bérip mundaq dédi: — \m \v 22 «Ilahlarning ilahi Perwerdigardur! Ilahlarning ilahi bolghan Perwerdigar Özi buni bilidu, Israilmu uni bilgey! Eger bu ish asiyliq bolsa yaki Perwerdigargha itaetsizlik bolsa, emdi bizlerni bügun ölümdin ayimanglar! \x + \xo 22:22 \xt Zeb. 50:1\x* \v 23 Eger bizning özimiz üchün qurban’gahni yasishimiz Perwerdigargha egishishtin yénish üchün bolghan bolsa, shundaqla qurban’gahning üstide köydürme qurbanliq sunush, ashliq hediyelirini sunush, inaqliq qurbanliqlirini sunush üchün bolghan bolsa, undaqta Perwerdigar Özi bu ish toghruluq bizdin hésab alsun; \v 24 eksiche bu ishni qilishimizning sewebi heqiqeten shuki, kelgüside silerning baliliringlar bizning balilirimizgha: «Silerning Israilning Xudasi Perwerdigar bilen qandaq munasiwitinglar bar? \v 25 Ey Rubenler we Gadlar, Perwerdigar biz bilen silerning otturimizda Iordan deryasini chégra qilip qoyghan emesmu? Shunga silerning Perwerdigardin héchqandaq nésiwenglar yoqtur!» déyishidin endishe qilduq. \v 26 Shunga biz: «Qopup bir qurban’gah yasayli; lékin bu köydürme qurbanliqlar üchünmu emes, bashqa xil qurbanliqlar üchünmu emes, \v 27 belki kelgüside Perwerdigarning aldida köydürme qurbanliqlirimiz bilen bashqa xil qurbanliqlirimiz we inaqliq qurbanliqlirimiz bilen uning ibaditide bolushimiz üchün, siler we bizning otturimizda, shundaqla kéyinki dewrlirimizde bir esletme guwahliq bolsun üchün uni yasiduq; baliliringlarning kelgüside balilirimizgha «Perwerdigardin héchqandaq nésiwenglar yoq» démesliki üchün shundaq qilduq. \x + \xo 22:27 \xt Yar. 31:48; Ye. 24:27\x* \v 28 Eger ular kelgüside biz bilen ewladlirimizgha shundaq dése, biz jawab bérip: «Mana, köydürme qurbanliq sunush üchün yaki bashqa xil qurbanliqlarni sunush üchün yasalghan emes, belki siler bilen bizning otturimizda bir guwahliq bolsun dep yasalghan, bu Perwerdigarning ata-bowilirimiz yasighan qurban’gahining endizisidur!» déyeleymiz. \m \v 29 Perwerdigargha asiyliq qilip, Perwerdigargha egishishtin yénip, Perwerdigar Xudayimizning chédirining aldida turghan qurban’gahtin bashqa ikkinchi bir qurban’gahni yasap, uning üstide köydürme qurbanliq, ashliq hediyeler we bashqa xil qurbanliqlarni ötküzüsh niyiti bizdin néri bolghay!». \m \v 30 Kahin Finihas we uning bilen bille kelgen jamaet emirliri, yeni minglighan Israillarning kattiwashliri Rubenler, Gadlar we Manassehlerning éytqan sözlirini anglighanda ular shuningdin xush boldi. \v 31 Eliazarning oghli kahin Finihas Rubenler, Gadlar we Manassehlerge: — Siler Perwerdigargha bu itaetsizlikni qilmighininglar üchün Perwerdigarning otturimizda turuwatqanliqini emdi bilduq; siler bu ish bilen Israillarni Perwerdigarning qolidin qutquzdunglar, dédi. \m \v 32 Andin Eliazar kahinning oghli Finihas bilen emirler Rubenler we Gadlarning yénidin, Giléad zéminidin chiqip Qanaan zéminigha Israillarning yénigha yénip kélip bu xewerni ulargha dep berdi. \v 33 Bu ish Israillarning neziride yaxshi köründi; Israillar Xudagha hemdusana éytip, Rubenler bilen Gadlargha hujum qilip, ular bilen urushup ularning turuwatqan zéminini weyran qilayli, dégen gepni ikkinchi tilgha almidi. \m \v 34 Rubenler bilen Gadlar bu qurban’gahqa «Guwahliq» dep at qoydi; chünki ular: — «U arimizda Perwerdigarning Xuda ikenlikige guwahtur» dédi.\f □ \fr 22:34 \ft \+bd «Guwahliq»\+bd* — ibraniy tilida «Éd».\f* \b \b \m \c 23 \s1 Yeshua peyghemberning Israilning emir-aqsaqallirini agahlandurup, ulargha nesihet bérishi \m \v 1 Perwerdigar Israilgha etrapidiki düshmenliridin aram bérip uzun zamanlar ötüp, shundaqla Yeshua qérip, yéshimu chongiyip qalghanda, \v 2 Yeshua pütkül Israilni, ularning aqsaqallirini, bashliqliri, hakim-soraqchiliri bilen beg-emeldarlirini chaqirip ulargha mundaq dédi: — «Men qérip qaldim, yéshimmu chongiyip qaldi. \v 3 Perwerdigar Xudayinglarning siler üchün mushu yerdiki barliq taipilerge qandaq ishlarni qilghinini özünglar kördünglar; chünki siler terepte turup jeng qilghuchi Perwerdigar Xudayinglar Özidur. \v 4 Mana, men özüm yoqatqan hemme ellerning zéminliri bilen qalghan bu taipilerning zéminlirini qoshup qebile-jemetinglar boyiche chek tashlap Iordan deryasidin tartip kün pétish tereptiki Ulugh Déngizghiche, silerge miras qilip teqsim qilip berdim. \v 5 Perwerdigar Xudayinglar Özi ularni aldinglardin qoghlap chiqirip, közünglardin néri qilip, Perwerdigar Xudayinglar silerge éytqinidek siler ularning zéminigha ige bolisiler. \x + \xo 23:5 \xt Mis. 14:14; 23:27; Chöl. 33:53; Qan. 6:19; Ye. 13:6\x* \v 6 Shunga siler tolimu qeyser bolup Musaning qanun kitabida pütülgenning hemmisini tutup, ong ya solgha chetnep ketmey, uninggha emel qilishqa köngül bölünglar; \x + \xo 23:6 \xt Qan. 5:32; 28:14\x* \v 7 shundaq qilip, aranglarda qélip qalghan bu taipiler bilen bardi-keldi qilmanglar; shuningdek ularning ilahlirining namlirini tilgha almanglar yaki ularning nami bilen qesem qilmanglar; ulargha ibadet qilmanglar, ulargha bash urmanglar; \x + \xo 23:7 \xt Mis. 23:13; Zeb. 16:4; Yer. 5:7; Zef. 1:5; Ef. 5:3\x* \v 8 belki bügün’giche qilghininglardek, Perwerdigar Xudayinglargha baghlinip turunglar. \x + \xo 23:8 \xt Qan. 11:22\x* \v 9 Chünki Perwerdigar aldinglardin chong-chong we küchlük ellerni qoghlap chiqiriwetkendur; bügün’giche héchqandaq adem aldinglarda put tirep turalmidi. \v 10 Perwerdigar Xudayinglar silerge éytqini boyiche siler terepte turup jeng qilghini üchün silerdin bir adiminglar ularning ming adimini tiripiren qilidu.\x + \xo 23:10 \xt Law. 26:8; Qan. 32:30\x* \m \v 11 Shunga Perwerdigar Xudayinglarni söyüsh üchün öz könglünglargha qattiq segek bolunglar! \v 12 Chünki eger siler Uningdin yüz örüp aranglarda qalghan bu eller bilen ariliship-baghlinip, ular bilen qoda-baja bolup, ular bilen bérish-kélish qilsanglar, \v 13 undaqta silerge shu ish ayan bolsunki, Perwerdigar Xudayinglar aldinglardin bu ellerni ikkinchi qoghlap chiqarmaydu, belki bular silerge qapqan we qiltaq bolup, biqininglargha qamcha bolup chüshüp, közünglerge tiken bolup sanjilidu; axirda Perwerdigar Xudayinglar silerge bergen bu yaxshi zémindin mehrum bolup yoqilisiler. \m \v 14 Mana, men bügün barliq ademler muqerrer bésip ötidighan yolni mangimen; silerning pütün dilinglar we wujudunglargha shu roshenki, Perwerdigar Xudayinglarning siler toghruluq qilghan mubarek wedilirining héchbiri emelge ashurulmay qalmidi; hemmisi siler üchün beja keltürülüp, héchqaysisi yerde qalmidi. \v 15-16 Lékin siler Perwerdigar Xudayinglarning silerge emr qilip toxtatqan ehdisini buzghanda, Perwerdigar Xudayinglar silerge wede qilghan hemme beriket üstünglerge chüshürülgendek, shundaq boliduki, Perwerdigar Xudayinglar silerni Özi silerge bergen zémindin yoqatquche barliq agah qilghan ishni chüshüridu; siler bérip, \add uning ehdisini buzup\add* bashqa ilahlargha ibadet qilip bash ursanglar, Perwerdigarning ghezipi silerge tutiship, silerni Özi silerge bergen yaxshi zémindin tézla yoq qilidu». \b \b \m \c 24 \s1 Yeshua peyghemberning pütkül Israilni agahlandurup, ulargha nesihet qilishi \m \v 1 Andin Yeshua Israilning hemme qebililirini Shekemge yighip, Israilning aqsaqalliri, bashliqliri, hakim-sotchiliri bilen beg-emeldarlirini chaqirdi; ular özlirini Xudaning huzurigha hazir qilghanda \v 2 Yeshua pütkül xelqqe: Israilning Xudasi Perwerdigar: — «Qedimki zamanda ata-bowiliringlar, jümlidin Ibrahim bilen Nahorning atisi Terah deryaning u teripide olturatti; ular bashqa ilahlarning qulluqida bolatti. \f □ \fr 24:2 \ft \+bd «deryaning u teripide»\+bd* — mushu yerde «derya» «Efrat deryasi»ni körsitidu.\f*  \x + \xo 24:2 \xt Yar. 11:26, 31; Qan. 26:5\x* \v 3 Lékin Men atanglar Ibrahimni deryaning u teripidin élip kélip, uni bashlap pütkül Qanaan zéminini aylandurup, uning neslini awutup uninggha Ishaqni berdim. \f □ \fr 24:3 \ft \+bd «deryaning u teripidin»\+bd* — mushu yerde «derya» «Efrat deryasi»ni körsitidu.\f*  \x + \xo 24:3 \xt Yar. 12:1; 21:2. \x* \v 4 Andin Men Ishaqqa Yaqup bilen Esawni berdim; Esawgha Séir taghliq rayonini tewelik qilip berdim, Yaqup bilen oghulliri bolsa Misirgha chüshüp bardi. \x + \xo 24:4 \xt Yar. 25:24; 36:8; 46:1 \x* \v 5 Kéyinrek Men Musa bilen Harunni ewetip, Misirliqlar arisida emellirim bilen ulargha dehshetlik wabalarni chüshürdum; andin silerni shu yerdin élip chiqtim. \x + \xo 24:5 \xt Mis. 3:10-22; 4:1-17; 12:37\x* \v 6 Men bu teriqide ata-bowiliringlarni Misirdin élip chiqip, ular \add Qizil\add* Déngizgha yétip kelginide, misirliqlar jeng harwiliri we atliq eskerliri bilen ata-bowiliringlarni qoghlap déngizghiche keldi. \f □ \fr 24:6 \ft \+bd «ular Qizil Déngizgha yétip kelginide»\+bd* — mushu yerde «ular» ibraniy tilida «siler» éytilidu.\f*  \x + \xo 24:6 \xt Mis. 14:1\x* \v 7 Israillar shuan Perwerdigargha nida qiliwidi, U siler bilen Misirliqlarning arisigha tum qarangghuluq chüshürdi; andin déngizni ularning üstige basturup yapti. Siler Öz közliringlar bilen Méning Misirda néme qilghinimni kördünglar; andin siler uzun waqitqiche chölde turdunglar. \v 8 Kéyinrek Men silerni Iordan deryasining u teripide turghan Amoriylarning zéminigha bashlap keldim; ular siler bilen soqushqanda men ularni qolunglargha bérip, siler ularning zéminini igilidinglar. Men ularni aldinglardin yoqitiwettim.\x + \xo 24:8 \xt Chöl. 21:21, 33\x* \m \v 9 U waqitta Moabning padishahi, Zipporning oghli Balaq qopup, Israil bilen jengge chüshti we silerni qarghash üchün Béorning oghli Balaamni chaqirip keldi; \v 10 lékin Men Balaamning sözige qulaq salmidim; shuning bilen u silerge qayta-qayta bext-beriket tilidi we Men silerni \add Balaqning\add* qolidin qutquzdum. \m \v 11 Kéyinrek siler Iordan deryasidin ötüp Yérixogha barghanda Yérixoning ademliri Amoriylar, Perizziyler, Qanaaniylar, Hittiylar, Girgashiylar, Hiwiylar we Yebusiylar siler bilen urushqa qopqini bilen Men ularni qolunglargha tapshurup berdim; \x + \xo 24:11 \xt Ye. 3:14; 6:1, 20; 10:8; 11:8\x* \v 12 Men aldinglargha sériq herini ewettim, sériq here Amoriylarning ikkila padishahini heydiwetkendek ularnimu heydiwetti; bu ish silerning qilichinglar yaki oqyayinglar bilen bolmidi. \f □ \fr 24:12 \ft \+bd «sériq here»\+bd* — ibraniy tilida adettiki heridin téximu chong we chaqqaq birxil herini körsitishi mumkin.\f*  \x + \xo 24:12 \xt Mis. 23:28; Qan. 7:20; Zeb. 44:3\x* \v 13 Men silerge öz qolunglar bilen emgek singdürmigen bir zéminni, özünglar yasimighan sheherlerni berdim, we siler shularda makan qildinglar; özünglar tikmigen üzümzarliqlar bilen zeytunzarliqlardin méwilirini yewatisiler» deydu, — dédi.\x + \xo 24:13 \xt Qan. 6:10, 11, 12\x* \m \v 14 — Shunga emdi siler Perwerdigardin qorqup ixlasmenlik we heqiqet ichide uning ibaditide bolunglar; ata-bowiliringlar deryaning u teripide we Misirda choqun’ghan ilahlarni tashlap, peqet Perwerdigarning qulluqida bolunglar.\f □ \fr 24:14 \ft \+bd «deryaning u teripide»\+bd* — mushu yerde «derya» «Efrat deryasi»ni körsitidu.\f* \m \v 15 Lékin eger Perwerdigarning ibaditi silerge yaman körünse, kimge ibadet qilidighininglarni talliwélinglar — meyli ata-bowiliringlar deryaning u teripide turghanda choqun’ghan ilahlar bolsun yaki siler turuwatqan zémindiki Amoriylarning ilahliri bolsun, ularni tallanglar; lékin men bilen öyümdikiler bolsaq Perwerdigarning ibaditide bolimiz, — dédi. \m \v 16 Xelq jawab bérip: — Perwerdigarni terk étip bashqa ilahlarning ibaditide bolush bizdin néri bolsun! \v 17 Chünki biz bilen ata-bowilirimizni «qulluq makani» bolghan Misir zéminidin chiqirip, közimizning aldida bu chong möjizilik alametlerni körsitip, qaysi yolda mangmayli, qaysi xelqning arisidin ötmeyli, bizni saqlighuchi Perwerdigar Xudayimiz Özidur! \v 18 Perwerdigar bu zéminda turghan barliq taipilerni, jümlidin Amoriylarni aldimizdin qoghliwetti; shunga bizmu Perwerdigarning ibaditide bolimiz; chünki U bizning Tengrimizdur! — dédi. \m \v 19 Yeshua xelqqe: — Siler Perwerdigarning ibaditide bolalmaysiler, chünki U muqeddes bir Xudadur; U wapasizliqqa heset qilghuchi bir Tengri bolghachqa, itaetsizlikliringlar bilen gunahliringlarni kechürelmeydu. \v 20 Eger siler Perwerdigarni tashlap, yat ilahlargha choqun’ghan bolsanglar Umu silerdin yüz örüp, silerge yaxshiliq qilip kelgenning ornida silerge bala keltürüp yoqitidu, — dédi.\x + \xo 24:20 \xt Ye. 23:15\x* \m \v 21 Lékin xelq Yeshuagha jawab bérip: — Hergiz undaq bolmaydu! Biz Perwerdigarning ibaditide bolimiz, — dédi. \m \v 22 Buni anglap Yeshua xelqqe: — Özünglarning Perwerdigarni, Uning ibaditide bolushni tallighanliqinglargha öz-özünglargha guwahchi boldunglar, déwidi, ular: — Özimiz guwah! — dep jawab bérishti. \m \v 23 U: — Undaq bolsa emdi aranglardiki yat ilahlarni chiqirip tashliwétip, könglünglarni Israilning Xudasi Perwerdigargha intilidighan qilinglar, dédi. \m \v 24 Xelq Yeshuagha jawab bérip: — Biz Perwerdigar Xudayimizning ibaditide bolup, uning awazighila qulaq salidighan bolimiz, dédi. \m \v 25 Shuning bilen Yeshua u küni xelq bilen ehde baghliship, Shekemde ular üchün höküm-belgilimilerni toxtitip berdi. \x + \xo 24:25 \xt Mis. 15:25\x* \v 26 Andin Yeshua bu hemme sözlerni Perwerdigarning qanun kitabigha pütüp, yoghan bir tashni élip kélip, uni Perwerdigarning muqeddes jayining yénidiki dub derixining astigha tiklep qoydi. \v 27 Andin Yeshua xelqqe: — Mana bu tash bolsa bizge guwah bolup turidu; chünki u Perwerdigarning bizge qilghan hemme sözlirini anglap turdi; u Perwerdigar Xudayinglardin tanmasliqinglar üchün üstünglarda guwahchi bolup turidu, — dédi. \m \v 28 Yeshua shularni dep xelqni yolgha sélip, herbirini öz miras yérige yandurdi. \m \v 29 Bu ishlardin kéyin Nunning oghli, Perwerdigarning quli Yeshua bir yüz on yéshida wapat boldi. \v 30 Ular uni élip bérip, Efraim taghliq rayonida, Gaash téghining shimal teripidiki öz miras ülüshi bolghan Timnat-Sérah dégen jayda depne qildi.\x + \xo 24:30 \xt Ye. 19:50; Hak. 2:9\x* \m \v 31 Yeshuaning pütkül hayat künliride, shundaqla Yeshuadin kéyin qalghan, Perwerdigarning Israil üchün qilghan hemme möjizilik emellirini obdan bilidighan aqsaqallarning pütkül hayat künliridimu Israil Perwerdigarning ibaditide bolup turdi. \m \v 32 Yüsüpning söngeklirini bolsa, Israillar ularni Misirdin élip kelgenidi. Ular bularni Shekemge élip bérip, Yaqup Shekemning atisi Hamorning oghulliridin yüz kesitah kümüshke sétiwalghan yerde depne qildi. Shu yer Yüsüplerning miras ülüshi bolup qaldi.\f □ \fr 24:32 \ft \+bd «kesitah»\+bd* — hazirghiche qimmiti éniqlanmighan birxil kümüsh tengge idi («Yar.» 33:19 we «Ayup» 42:11).\f*  \x + \xo 24:32 \xt Yar. 33:18-20; Yar. 50:25; Mis. 13:19\x* \m \v 33 Harunning oghli Eliazarmu wapat boldi; ular uni oghli Finihasqa miras qilip bérilgen Efraimning taghliq rayonidiki Gibéah dégen jayda depne qildi.\f □ \fr 24:33 \ft \+bd «Efraimning taghliq rayonidiki Gibéah»\+bd* — yaki «Efraimning taghliq rayonidiki döng».\f*