\id 2CO
\h Korintliqlargha «2» 
\toc1 Korintliqlargha «2» 
\toc2 Korintliqlargha «2» 
\toc3 2Kor. 
\mt1 Korintliqlargha «2»  
\c 1
\s1 Rosul Pawlus Korint shehiridiki jamaetke yazghan ikkinchi mektup  
\m
\v 1 Xudaning iradisi bilen békitilgen, Mesih Eysaning rosuli menki Pawlus we qérindash bolghan Timotiydin Korint shehiride turuwatqan, Xudaning jamaitige we shuningdek pütkül Axaya ölkisidiki barliq muqeddes bendilerge salam!\x + \xo 1:1 \xt Fil. 1:1. \x*  
\v 2 Atimiz Xuda hem Reb Eysa Mesihtin silerge méhir-shepqet we xatirjemlik bolghay!\x + \xo 1:2 \xt Rim. 1:7; 1Kor. 1:3; Ef. 1:2; 1Pét. 1:2. \x*   
\m
\v 3 Rebbimiz Eysa Mesihning Atisi, rehimdilliqlarning igisi Ata, barliq righbet-tesellining Igisi bolghan Xudagha teshekkür-medhiye oqulghay!\x + \xo 1:3 \xt Ef. 1:3; 1Pét. 1:3. \x*  
\v 4 Biz uchrighan herqandaq japa-musheqqette U bizge righbet-teselli bériwatidu, shuning bilen biz Xuda teripidin righbetlendürülgen bolup U yetküzgen righbet-teselli bilen herqandaq bashqa japa-musheqqetke uchrighanlargha righbet-teselli béreleydighan bolduq.\x + \xo 1:4 \xt 2Kor. 7:6. \x*  
\v 5 Chünki, Mesihning azab-oqubetliri biz terepke éship tashqandek, Mesih arqiliq bolghan righbet-tesellimizmu éship tashidu. \f □ \fr 1:5 \ft \+bd «Mesihning azab-oqubetliri biz terepke éship tashqandek, Mesih arqiliq bolghan righbet-tesellimizmu éship tashidu»\+bd* — «Mesihning azab-oqubetliri» bolsa belkim Pawlus we buraderlirining Mesihge baghlan’ghanliqi tüpeylidin uchrighan ziyankeshlikni körsitidu. Emma Pawlus bu ishlarni Xudadin kelgen, birxil imtiyaz we beriket süpitide qaraydu. «Filippiliqlargha» bolghan «qoshumche söz»imizde «Mesihning azablirigha bolghan sirdash-hemdemlik» toghruluq sözimiznimu körüng.\f*  \x + \xo 1:5 \xt Zeb. 34:19; 94:19. \x*  
\v 6-7 Emma biz japa-musheqqette qalsaqmu bu silerning righbet-teselli we nijat tépishinglar üchün bolidu; bular silerning biz tartqan azab-oqubetlerge oxshash azab-oqubetlerge chidishinglar bilen silerdimu hasil qilinidu; biz righbet-teselli tapsaqmu u silerning righbet-teselliringlar we nijatinglar üchün bolidu; shunga bizning silerge baghlighan ümidimiz mustehkemdur; chünki siler azab-oqubetlerdin ortaq nésiwilik bolsanglar, oxshashla righbet-tesellidin ortaq nésiwilik bolisiler dep bilimiz.\f □ \fr 1:6-7 \ft \+bd «Emma biz japa-musheqqette qalsaqmu bu silerning righbet-teselli we nijat tépishinglar üchün bolidu; bular silerning biz tartqan azab-oqubetlerge oxshash azab-oqubetlerge chidishinglar bilen silerdimu hasil qilinidu»\+bd* — rosul Pawlus herdaim özi tartqan azab-oqubetler bashqilarda teselli-righbet we nijat hasil qilidu, dep qaraydu. Shuning bilen u daim azab-oqubetlerni birxil bext we imtiyaz süpitide raziliq bilen qobul qilatti. «Filippiliqlargha» bolghan «qoshumche söz»imizde «Mesihning azablirigha bolghan sirdash-hemdemlik» toghruluq sözimiznimu körüng. \+bd «biz righbet-teselli tapsaqmu u silerning righbet-teselliringlar we nijatinglar üchün bolidu»\+bd* — mushu sözler bezi kona köchürmilerde tépilmaydu. \+bd «shunga bizning silerge baghlighan ümidimiz mustehkemdur»\+bd* — rosul, Korinttiki qérindashlirim azab-oqubetni körsila, belkim étiqadtin tanidu, dégen ensireshtin xaliy boldum, démekchi.\f*  \x + \xo 1:6-7 \xt 2Kor. 4:17. \x*  
\v 8 Chünki, i qérindashlar, silerning Asiyada duch kelgen japa-musheqqettin xewersiz yürüshünglarni xalimaymiz; u waqitlarda biz chidighusiz éghir bésimgha duch kelduq, hetta hayatning özidin ümid üzgüdek bolghaniduq.\x + \xo 1:8 \xt Ros. 19:23. \x*  
\v 9 Emma özimizge emes, belki ölgenlerni tirildürgüchi Xudagha tayinishimiz üchün qelbimizde ölümge mehkum qilin’ghandek yürettuq. \f □ \fr 1:9 \ft \+bd «Emma özimizge emes,...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Derweqe, özimizge emes...».\f*  \x + \xo 1:9 \xt Yer. 17:5, 7. \x*  
\v 10 U bizni bundaq dehshetlik bir ölümdin qutquzghan we hazir qutquzmaqta, we bizni yenila qutquzidu, dep uninggha ümid baghliduq; \x + \xo 1:10 \xt 1Kor. 15:31. \x*  
\v 11 silermu buningda hem biz üchün dua-tilawetler bilen medet bériwatisiler; shundaq qilip talay ademlerning wasitisi arqiliq bizge körsitilgen iltipat tüpeylidin talay ademler \add Xudagha\add* rehmetler éytidighan bolidu.\x + \xo 1:11 \xt Rim. 15:30; 2Kor. 4:15; Fil. 1:19. \x*   
\b  
\m  
\s1 Pawlusning ziyaretni keynige sürüshi  
\m
\v 12 Chünki pexrimiz, yeni wijdanimizning guwahliqi shuki, Xudaning aldida sap niyetler we semimiylik bilen (insaniy paraset bilen emes, belki Xudaning méhir-shepqiti bilen) biz bu dunyagha nisbeten we bolupmu silerge nisbeten özimizni tutuwalidighan bolduq.  
\v 13-14 Chünki silerge yazghinimiz oquyalaydighan we tonup yételeydighandin bashqa héch nerse emes; lékin men silerning bizni qismen tonup yetkininglar boyiche Reb Eysaning künide siler bizning pexrimiz bolidighininglardek bizlernimu silerning pexringlar bolidu dep bizni toluq tonup yétishinglarni ümid qilimen. \f □ \fr 1:13-14 \ft \+bd «Chünki silerge yazghinimiz oquyalaydighan we tonup yételeydighandin bashqa héch nerse emes; lékin men silerning bizni qismen tonup yetkininglar boyiche Reb Eysaning künide siler bizning pexrimiz bolidighininglardek bizlernimu silerning pexringlar bolidu dep bizni toluq tonup yétishinglarni ümid qilimen»\+bd* — Korintliqlarning köpinchisining Pawlus we Timotiyni chüshenmigen yerliri tola idi. Mushu yerde Pawlus özining «ulardin musteqil» tekebbur adem emeslikini ulargha körsitip righbetlendüridu. Pawlus özini ularning dua-tilawetlirige éhtiyajliq, deydu (12). Shunga «Reb Eysaning küni» (dunyagha qaytish küni)de ularning Pawlus hem Timotiyda bolghan töhpisi körülidu (démek, shu künide «bizlermu silerning pexiringlar bolimiz»).\f*  
\v 15 Shuning bilen mushundaq ishenchte bolup men eslide ikkinchi qétim silerge méhir-shepqetni yetküzüshke awwal silerning qéshinglargha barmaqchidim; \f □ \fr 1:15 \ft \+bd «awwal silerning qéshinglargha barmaqchidim»\+bd* — «awwal» belkim «Makédoniyagha bérishtin awwal» dégen menide (16-ayet, «1Kor.» 16:5-6, «2Kor.» 2:12ni körüng).\f*  \x + \xo 1:15 \xt 1Kor. 16:5. \x*  
\v 16 yeni, qéshinglardin Makédoniyege ötüp, andin Makédoniyedin yene qéshinglargha kélishni, shundaqla siler teripinglardin Yehudiye ölkisige uzitilishimni ümid qilghanidim.  
\v 17 Mende shundaq niyet bolghanda, men uni yéniklik bilen qarar qilghanmu? Men niyet qilghanda, mende «etlik» kishilerdikidek: birdem «berheq, berheq» we birdem «yaq, yaq» déyish barmu? \f □ \fr 1:17 \ft \+bd «Mende shundaq niyet bolghanda, men uni yéniklik bilen qarar qilghanmu?»\+bd* — Pawlusning bu oy-niyiti emelge ashurulmighanidi. Shunga Korintliqlarning beziliri uni «tutami yoq adem» dep eyibleytti. \+bd «men niyet qilghanda, mende «etlik» kishilerdikidek: birdem «berheq, berheq» we birdem «yaq, yaq» déyish barmu?»\+bd* — ««etlik» kishilerdikidek» dégen néme menisi? «Etlik» bolsa insanlarning adette ishenchlik emeslikini, ulargha tayanmasliq kéreklikini, ularning qarghularche ish qilidighanliqini körsitidu. «Rimliqlargha»diki «et» toghruluq «kirish söz»imizni körüng.\f*  
\v 18 Emma Öz sözide turghinidek, bizning silerge éytqan sözimiz birdem «berheq» we birdem «yaq» bolmaydu; \x + \xo 1:18 \xt Mat. 5:37; Yaq. 5:12. \x*  
\v 19 Chünki biz (men we Silwanus we Timotiy)ning aranglarda jakarlighinimiz — Xudaning Oghli, Eysa Mesih, birdem «berheq» we birdem «yaq» emestur; belki Uningda «berheq»la bardur. \f □ \fr 1:19 \ft \+bd «Silwanus»\+bd* — shübhisizki, Injildiki bashqa yerlerde «Silas» sheklide uchraydu (mesilen, «Ros.» 18:5).\f*  
\v 20 Chünki Xudaning qanchilik wediliri bolushidin qet’iynezer, ular Uningda «berheq»tur, we biz arqiliq Uningdimu Xudagha shan-sherep keltüridighan «Amin» bardur. \f □ \fr 1:20 \ft \+bd «Chünki Xudaning qanchilik wediliri bolushidin qet’iynezer, ular Uningda «berheq»tur, we biz arqiliq Uningdimu Xudagha shan-sherep keltüridighan «Amin» bardur»\+bd* — «Amin» dégen söz duagha, melum arzu-tilekke yaki melum wez-telimge «Shundaq bolghay, Xudayim!», «Qoshuldum!» dégen menini bildüridu.\f*  
\v 21 Emdi bizlerni siler bilen bille Mesihde ching turghuzghuchi bolghini hem bizni mesihligini bolsa Xudadur. \f □ \fr 1:21 \ft \+bd «bizlerni siler bilen bille Mesihde ching turghuzghuchi bolghini hem bizni mesihligini bolsa Xudadur»\+bd* — «mesihlinish» yaki «mesih qilinish»ning omumiy menisini chüshinish üchün Tewrat «Yesh.» 61:1diki izahatni we «Tebirler»nimu körüng. Reb Eysa Mesih xizmitini ada qilish üchün Muqeddes Roh bilen «mesih qilinip» kücheytilgendek, herbir étiqadchi oxshashla Muqeddes Rohni qobul qilghinida, Xuda bizge tapshurghan xizmetni ada qilish üchün Uning Rohi (Muqeddes Roh) bilenmu «mesih qilinidu», shundaqla Rohta kücheytilgen bolidu.\f*  
\v 22 U yene üstimizge möhür bésip, qelbimizge Öz Rohini «kapalet» bolushqa ata qildi.\f □ \fr 1:22 \ft \+bd «U yene üstimizge möhür bésip...»\+bd* — (Muqeddes Roh bilen) «möhür bésish» toghruluq «Efesusluqlargha»diki «qoshumche söz»imizni körüng. Muqeddes Rohning Özi Xudaning Özige tewe bolghan ademlirining üstige: «Méningkidur» dep basqan igidarchiliq möhüridur. \+bd «qelbimizge Öz Rohini «kapalet» bolushqa ata qildi»\+bd* — «Öz Rohi» grék tilida peqet «Roh» bilen ipadilinidu. «Kapalet» toghruluq: — bu ayet töwendiki heqiqetlerni körsitidu: — 
\fp  (1) ishen’güchilerning «toluq miras»ni igiliwalghuche, Muqeddes Roh herbir ishen’gen ademning qelbide turup uninggha bu mirasini tétitip, wujudida mirasning heqiqet ikenlikini ispatlap béridu. 
\fp  (2) yene kélip, Muqeddes Rohning ishen’güchining qelbide turghanliqining özi uning kelgüside bu mirasqa choqum érishidighanliqigha Xudaning Öz kapalitidur.\f*  \x + \xo 1:22 \xt Rim. 8:16; 2Kor. 5:5; Ef. 1:13; 4:30. \x*   
\b  
\m  
\s1 Rosul Pawlusning ularni yoqlap bérishini kéchiktürgenlikining sewebi  
\m
\v 23 Emma Xudani öz jénimgha guwahchi bolushqa chaqirimenki, Korintqa téxi barmighanliqimning sewebi könglunglarni ayash üchün idi. \x + \xo 1:23 \xt Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 11:31; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tés. 2:5; 1Tim. 5:21; 2Tim. 4:1. \x*  
\v 24 Hergiz özimizni iman-étiqadinglar üstige höküm sürgüchilermiz, démek, belki silerning shad-xuramliqinglarni ashurushqa silerge hemkarlashquchilarmiz; chünki siler étiqad arqiliqla mezmut turisiler. \x + \xo 1:24 \xt 1Pét. 5:3. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\m
\v 1 Lékin men ichimde, qéshinglargha barsam yene azar élip barmaymen dégen qarargha keldim.\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «lékin men ichimde, qéshinglargha barsam yene azar élip barmaymen dégen qarargha keldim»\+bd* — bu jümlidin körimizki, Pawlusning ikkinchi qétim ularning yénigha bérishi ikkila terepke éghir, azarliq ish idi. «Ichimde ... qarargha keldim» dégen söz belkim peqet ularni dep emes, belkim «özümgimu azabliq bolmisun» dep shundaq qarar qildim, dep puritidu.\f*  
\v 2 Chünki eger men silerge azar bersem, méning tüpeylimdin azar yégenlerdin bashqa qaysibiri méni shadlanduralisun?  
\v 3 Men esli méni shadlandurushi tégishlik bolghanlardin eksiche azar yep qalmay dégen meqsette shu xetni yazdim; chünki méning shadliqim siler hemminglarningmu shadliqidur dep siler hemminglargha ishench baghlidim.\f □ \fr 2:3 \ft \+bd «Men esli méni shadlandurushi tégishlik bolghanlardin eksiche azar yep qalmay dégen meqsette ushbu xetni yazdim»\+bd* — «shu xet» bolsa «kirish söz»imizde éytqinimizdek, «Korintliqlargha (1)» emes, belki uningdin kéyinki yene bir xetni körsitidu.\f*  \x + \xo 2:3 \xt 2Kor. 8:22; Gal. 5:10. \x*  
\v 4 Chünki eslide özüm éghir azab ichide qelbimdiki derd-elemdin köp köz yashlirimni tökküzüp turup silerge shu xetni yazghanidim; meqsitim silerge azar bérish emes, belki silerge chongqur baghlan’ghan, éship tashqan muhebbitimni bilishinglar üchün idi.   
\b  
\m  
\s1 Gunahkarni qaytidin qobul qilish  
\m
\v 5 Emma birersi azar yetküzgen bolsa, uning azar yetküzgini men emes deymen, u belki melum derijide (bu ishni ziyade éghir qilghum yoq) hemminglargha azar yetküzdi.  
\v 6 Bundaq ademning köpinchinglar teripidin tenbihlen’gini yéterliktur;\f □ \fr 2:6 \ft \+bd «Bundaq ademning köpinchinglar teripidin tenbihlen’gini yéterliktur»\+bd* — bezi alimlar «bundaq adem»ni Pawlus birinchi xétide alahide eyibligen kishi («1Kor.» 5-bab) dep qaraydu. Bizningche bolsa u kéyinki, köp ademlerge «azar bergen», «ziyan-zexmet qilghuchi» yene bir kishi idi (7:12 we «kirish söz»imiznimu körüng).\f*  \x + \xo 2:6 \xt 1Kor. 5:3. \x*  
\v 7 Shunga hazir eksiche, siler uninggha méhir-shepqet körsitip righbet-teselli bérishinglargha toghra kélidu; bolmisa bundaq bir kishi belkim ghayet zor derd-elemdin özini yoqitishimu mumkin.  
\v 8 Shunga men silerge uninggha muhebbitinglarni ispatlishinglarni jékileymen.  
\v 9 Shu xétimni yene bir meqsette, yeni silerning hemme ishlarda itaetmen yaki itaetmen emeslikinglarni sinap bilishim üchün yazdim. \f □ \fr 2:9 \ft \+bd «Shu xétimni yene bir meqsette, yeni silerning hemme ishlarda itaetmen yaki itaetmen emeslikinglarni sinap bilishim üchün yazdim»\+bd* — «hemme ishlarda itaetmen yaki itaetmen emeslikinglar»: Pawlus ularning özige itaetmen bolushi emes, belki Xudaning uning arqiliq kelgen sözige itaetmen bolushini xalaytti, elwette.\f*  
\v 10 Lékin siler qaysibirini melum ish üchün kechürüm qilghan bolsanglar, menmu hem uni shundaq qilghan bolimen; menmu melum bir ishni kechürüm qilghinimda (birer ishni kechürüm qilghan bolsam), men silerni dep Mesihning huzurida shundaq qildim. \f □ \fr 2:10 \ft \+bd «menmu melum bir ishni kechürüm qilghinimda ... men silerni dep Mesihning huzurida shundaq qildim»\+bd* — «Mesihning huzurida»: bashqa birxil terjimisi «Mesihning wujudida» yaki «Mesihning shexsiyitide» (démek, Mesihning ornida yaki Mesihning namida). Buning we terjimimizning menisi arisida chong perq yoq.\f*  
\v 11 Shuning bilen Sheytan bizdin héch üstünlükke érishelmeydu; chünki biz uning hiyle-mikirliridin bixewer emesmiz.\f □ \fr 2:11 \ft \+bd «Shuning bilen Sheytan bizdin héch üstünlükke érishelmeydu; chünki biz uning hiyle-mikirliridin bixewer emesmiz»\+bd* — bu ayet toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.\f*   
\m
\v 12 Emdi Mesihning xush xewirini jakarlashqa Troas shehirige kelginimde we shundaqla Reb teripidin \add purset\add* ishiki manga échilghini bilen, \f □ \fr 2:12 \ft \+bd «shundaqla Reb teripidin purset ishiki manga échilghini bilen...»\+bd* — grék tilida «shundaqla Rebde purset ishiki manga échilghini bilen...».\f*  \x + \xo 2:12 \xt Ros. 16:8. \x*  
\v 13 qérindishim Titusni tapalmighinim tüpeylidin rohim aram tapmidi; shuning bilen men shu yerdikiler bilen xoshliship, Makédoniyege seper aldim. \f □ \fr 2:13 \ft \+bd «qérindishim Titusni tapalmighinim tüpeylidin rohim aram tapmidi; shuning bilen men shu yerdikiler bilen xoshliship, Makédoniyege seper aldim»\+bd* — zor mumkinchiliki barki, Titus Korinttiki qérindashlarning xewirini élip kelmekchi bolghan, lékin téxi Troasqa kelmigenliki üchün, Korintliqlarning ghémini yewatqan Pawlus Troasta turghinida köngli aram tapmidi. Gerche xush xewerni jakarlashqa «purset ishiki échilghan» bolsimu, u uningdin (waqtinche) paydilanmay Korintliqlarning xewirini biliwélish üchün Titusni izdep u yerdin ketti. Bir yildin kéyinmu Troastiki bu «purset ishiki» téxi ochuq turghan bolsa kérek («Ros.» 20:6).\f*  
\v 14 Emma bizni Mesihde hemishe tentene bilen ghalibane bashlaydighan, biz arqiliq her yerde Özige dost tartquchi xushpuraqni chachquchi Xudagha teshekkür! \f □ \fr 2:14 \ft \+bd «Emma bizni Mesihde hemishe tentene bilen ghalibane bashlaydighan... Xudagha teshekkür!»\+bd* — «ghalibane bashlaydighan» grék tilidiki bu söz adette serdar yaki padishah zeper quchqan qoshunini shereplik, tentenilik yürüshte öz yurtigha bashlaydighanliqini ipadileydu.\f*  \x + \xo 2:14 \xt Kol. 1:27. \x*  
\v 15 Chünki biz Xudagha yetküzüliwatqan Mesihning xushpuriqidurmiz, hem qutquzuluwatqanlar arisida hem halaketke kétiwatqanlar arisida shundaqmiz;  
\v 16 kéyinkilerge ölümge bolghan ölümning puriqi, aldinqilargha hayatliqqa bolghan hayatliqning puriqidurmiz; emdi mushundaq ishlarning höddisidin kim chiqalaydu? \f □ \fr 2:16 \ft \+bd «kéyinkilerge ölümge bolghan ölümning puriqi, aldinqilargha hayatliqqa bolghan hayatliqning puriqidurmiz»\+bd* — buning menisi belkim shundaqki: — «halaketke kétiwatqanlar» bolsa, «rohiy ölüm»de turidu; ularning shu xeterlik ehwalini Xudaning ademliri ulargha puritidu; menggülük hayatliqni tépiwatqanlargha bolsa, Xudaning ademliri ulargha menggülük hayatning xushbuyini, heqiqet ikenlikini özining hayat-turmushi arqiliq puritip bildüridu.\f*  \x + \xo 2:16 \xt Luqa 2:34. \x*  
\v 17 Chünki biz köp kishilerning qilghinidek Xudaning kalam-sözini soda-sétiq ishi qilmaymiz; eksiche biz semimiylik bilen Xuda aldida Xudadin \add ewetilgenler\add* süpitide Mesihde sözleymiz.   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Yéngi ehdining xizmetkarliri  
\m
\v 1 Biz yene özimizni tewsiye qilghili turuwatamduq? Yaki bashqa bezilerge kérek bolghandek, silerge yézilghan yaki siler yazghan tewsiyinamiler bizge kérekmu?\x + \xo 3:1 \xt 2Kor. 5:12; 10:8. \x*  
\v 2 Siler özünglar bizning tewsiyinamimizdursiler, qelbimizde pütülgen, her insan’gha tonush bolghan we oqulidighan.\f □ \fr 3:2 \ft \+bd «Siler özünglar bizning tewsiyinamimizdursiler, qelbimizde pütülgen, her insan’gha tonush bolghan we oqulidighan»\+bd* — démek, Korinttiki étiqadchilarning nijatni yéngi qobul qilghan waqtida mutleq özgertilgen yéngi yürüsh-turushliri Pawlusning ejrining her ademge körünerlik bolghan méwisi, uning heqiqiy rosul ikenlikige ispat idi.\f*  
\v 3 Silerning biz teripimizdin perwish qilin’ghan, Mesihning mektupi ikenlikinglar ayan boldi (bu mektup siyah bilen emes, belki tirik Xudaning Rohi bilen yézilghan; tash taxtaylargha emes, belki qelbning etlik taxtaylirigha pütüklüktur).\f □ \fr 3:3 \ft \+bd «Silerning biz teripimizdin perwish qilin’ghan, Mesihning mektupi ikenlikinglar»\+bd* — «perwish qilin’ghan» yaki «yetküzülidighan, yollan’ghan». grék tilida «köyünüp béqilghan» yaki «xizmiti qilin’ghan». \+bd «bu mektup siyah bilen emes, belki tirik Xudaning Rohi bilen yézilghan; tash taxtaylargha emes, belki qelbning etlik taxtaylirigha pütüklüktur»\+bd* — oqurmenlerning éside barki, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun «tash taxtalar»gha pütüklük idi. Mushu yerdiki «etlik» selbiy menide emes, belkim «yumshaq, qattiq bolmighan», «tash»ning eksini bildüridu.\f*  \x + \xo 3:3 \xt Mis. 24:12; 34:1; Yer. 31:33; Ez. 11:19; 36:26; Ibr. 8:10. \x*  
\v 4 Emdi bizning Mesih arqiliq Xudagha qaraydighan shunche zor ishenchimiz bar;  
\v 5 özimizni birernersini qilghudek iqtidarimiz bar dep chaghlighinimiz yoqtur; iqtidarliqimiz bolsa belki Xudadindur.   
\m
\v 6 U bizni yéngi ehdining xizmetkarliri bolushqa iqtidarliq qildi; bu ehde pütüklük söz-jümlilerge emes, belki Rohqa asaslan’ghan. Chünki pütüklük söz-jümliler ademni öltüridu; lékin Roh bolsa ademge hayat keltüridu.\f □ \fr 3:6 \ft \+bd «U bizni yéngi ehdining xizmetkarliri bolushqa iqtidarliq qildi; bu ehde pütüklük söz-jümlilerge emes, belki Rohqa asaslan’ghan»\+bd* — mushu ayettiki «pütüklük söz-jümliler» Musagha chüshürülgen qanunni, yeni «kona ehde»ni körsitidu; «Roh» bolsa Xudaning Muqeddes Rohini körsitidu, elwette. «Yéngi ehde» toghruluq «Yer.» 31:31-34 we «Yeremiya»diki «qoshumche söz»ni körüng. \+bd «Chünki pütüklük söz-jümliler ademni öltüridu; lékin Roh bolsa ademge hayat keltüridu»\+bd* — bu sözlerning toluq menisini chüshinish üchün «Rim.» 3:19-23, 7-bab we 8:1-16ni körüng. «Roh» Xudaning Rohi, elwette.\f*  \x + \xo 3:6 \xt 2Kor. 5:18; Ibr. 8:6, 8. \x*  
\v 7 Emma söz-jümliler bilen tashlargha oyulghan, ölüm keltüridighan xizmet shan-sherep bilen bolghan we shundaqla Israillar Musaning yüzide julalan’ghan shan-shereptin yüzige közlirini tikip qariyalmighan yerde (gerche shu shan-sherep hazir emeldin qaldurulghan bolsimu),\f □ \fr 3:7 \ft \+bd «Israillar Musaning yüzide julalan’ghan shan-shereptin yüzige közlirini tikip qariyalmighan yerde»\+bd* — bu weqe «Mis.» 34:29-35de xatirilen’gen. \+bd «(gerche shu shan-sherep hazir emeldin qaldurulghan bolsimu)»\+bd* — bashqa birxil terjimisi «gerche shu nur asta-asta yoqiliwatqan bolsimu». Pawlus bu ikki bisliq sözlerni belkim etey ishletken, shunga ikkila terjimisi belkim toghridur.\f*  \x + \xo 3:7 \xt Mis. 24:12; 34:1,30; Qan. 10:1. \x*  
\v 8 Roh bilen yürgüzülidighan xizmet téximu shan-shereplik bolmamdu?  
\v 9 Chünki ademning gunahini békitidighan xizmet shereplik bolghan yerde, insanni heqqaniy qilidighan xizmetning sheripi téximu éship tashmamdu!?  
\v 10 Chünki eslide shan-shereplik bolghan ishning hazirqi ghayet zor shan-shereplik ishning aldida héchqandaq shan-shereplikliki yoqtur;  
\v 11 chünki emeldin qaldurulghan ish eslide shan-sherep bilen keltürülgen yerde, hazir ornini basqan ish téximu shan-shereplik bolidu. \f □ \fr 3:11 \ft \+bd «chünki emeldin qaldurulghan ish eslide shan-sherep bilen keltürülgen yerde,...»\+bd* — «emeldin qaldurulghan ish» yaki «ajizlap yoqiliwatqan ish».\f*  
\v 12 Bizde shunche zor shundaq bir ümid bolghaniken, biz tolimu yüreklik bolimiz. \f □ \fr 3:12 \ft \+bd «biz tolimu yüreklik bolimiz»\+bd* — yaki «biz jasaretlik sözleymiz».\f*  
\v 13 Biz Israillarni emeldin qaldurulidighan \add ehdining\add* parlaq nurigha közini tikip qarashning aqiwitige uchrap ketmisun dep yüzige chümperde tartiwalghan Musagha oxshimaymiz. \f □ \fr 3:13 \ft \+bd «emeldin qaldurulidighan ehde»\+bd* — «kona ehde»ning «emeldin qaldurulghanliqi»ni toluqraq chüshinish üchün «Rim.» 3:19-4:25, 7:7-8:4, «Gal.» 1:2-4:7ni oqung). 
\fp  Bashqa birxil terjimisi «öchüp kétiwatqan ehde...». \+bd «emeldin qaldurulidighan ehdining parlaq nurigha közini tikip qarashning aqiwitige uchrap ketmisun dep...»\+bd* — «qarashning aqiwiti» — biz bu sözni shu menide chüshinimizki, kona ehde (Musa peyghemberge chüshürülgen qanun) astida, insanning gunahqa patqan haliti pash qilin’ghachqa, Xudaning shan-sheripige biwasite qarashning aqiwiti ölüm bolatti. «Mis.» 34:34ni körüng.\f*  \x + \xo 3:13 \xt Mis. 34:35; Rim. 10:4. \x*  
\v 14 Emma ularning oy-köngülliri qadaqlashqanidi; chünki bügün’ge qeder kona ehdini oqughinida mushu chümperde éliwétilmey keldi; chünki peqet Mesihde bolghandila u élip tashliwétilidu. \f □ \fr 3:14 \ft \+bd «chünki bügün’ge qeder kona ehdini oqughinida mushu chümperde éliwétilmey keldi...»\+bd* — «kona ehde» mushu yerde, bolupmu Musa peyghemberge chüshürülgen qanunni, yeni Tewratning «Yaritilish»tin «Qanun sherhi»giche bolghan besh qismini körsitidu.\f*  \x + \xo 3:14 \xt Yesh. 6:10; Ez. 12:2; Mat. 13:11; Ros. 28:26; Rim. 11:8. \x*  
\v 15 Emma bügün’ge qeder, Musaning yazmiliri oqulghinida shu chümperde yenila qelbini yépiwalmaqta.  
\v 16 Emma herkim Rebge qarap burulsa, chümperde élip tashlinidu. \x + \xo 3:16 \xt Mat. 13:11; Rim. 11:23; 1Kor. 2:10. \x*  
\v 17 Emma Reb shu Rohtur; we Rebning Rohi qeyerde bolsa, shu yerde hörlük bolidu. \f □ \fr 3:17 \ft \+bd «Emma Reb shu rohtur»\+bd* — «Roh» bolsa Xudaning Muqeddes Rohi», yeni «yéngi ehde» arqiliq menggülük hayatni élip kélidighan Rohni körsitidu.\f*  \x + \xo 3:17 \xt Yuh. 4:24. \x*  
\v 18 We biz hemmimizning yüzimiz chümperdisiz halda Rebning shan-sheripige qarighinida, Uning oxshash süritide bolushqa Roh bolghan Reb teripidin shan-sherep üstige shan-sherep qoshulup özgertilmektimiz.\f □ \fr 3:18 \ft \+bd «Biz hemmimizning yüzimiz chümperdisiz halda Rebning shan-sheripige qarighinida, Uning oxshash süritide bolushqa Roh bolghan Reb teripidin shan-sherep üstige shan-sherep qoshulup özgertilmektimiz»\+bd* — «oxshash süriti» (yaki «oxshash süret-obrazi») — Reb Eysaning Özining süriti.\f*  \x + \xo 3:18 \xt 1Kor. 13:12; 2Kor. 5:7. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 Pawlusning jamaetlerning xizmitide bolghan chidamliq, sewr-taqetliki — Xizmette chidamliq  
\m
\v 1 Shunga \add Xuda\add* bizge rehim-shepqet körsetkendek, bu xizmet bizge amanet qilin’ghaniken, biz bel qoywetmeymiz;  
\v 2 emdilikte shermendilikke ait yoshurun ishlarni tashlap, ne aldamchiliqta mangmay, ne Xudaning sözini burmilimay, belki heqiqetni eynen ayan qilish bilen Xuda aldida durusluqimizni her ademning wijdanigha körsitimiz.\x + \xo 4:2 \xt 2Kor. 2:17; 2Kor. 6:4\x*  
\v 3 Emma xush xewirimiz chümkelgen bolsimu, u halak boluwatqanlargha nisbeten chümkeldi;\x + \xo 4:3 \xt 2Kor. 2:15; 2Tés. 2:10. \x*  
\v 4 Chünki Xudaning süret-obrazi bolghan Mesihning shan-sheripi toghrisidiki xush xewerning nuri ularning üstide yorumisun dep, bu zamanning ilahi étiqadsizlarning oy-zéhinlirini kor qildi.\f □ \fr 4:4 \ft \+bd «bu zamanning ilahi étiqadsizlarning oy-zéhinlirini kor qildi»\+bd* — «bu zamanning ilahi» Sheytan, Iblis.\f*  \x + \xo 4:4 \xt Yesh. 6:10; Yuh. 12:40; 14:9. Fil. 2:6. Kol. 1:15. Ibr. 1:3. \x*  
\v 5 Chünki biz özimizni emes, belki Mesih Eysani Reb, shuningdek özimizni Eysa üchün silerning xizmetkaringlar dep élan qilimiz.\f □ \fr 4:5 \ft \+bd «biz özimizni emes, belki Mesih Eysani Reb, shuningdek özimizni Eysa üchün silerning xizmetkaringlar dep élan qilimiz»\+bd* — «xizmetkarlar» mushu yerde grék tilida «qullar» déyilidu. Démek, özini (herxil sewebler bilen) bashqa birsining xizmitide bolushqa satqan kishiler.\f*  
\v 6 Chünki «qarangghuluqtin nur yorusun» dep buyrughan Xuda, Mesihning didaridin Özining shan-sheripini tonutushqa bolghan yoruqluqning \add biz arqiliq\add* chéchilishi üchün, bizning qelbimizni yorutqandur.\x + \xo 4:6 \xt Yar. 1:3; 2Pét. 1:19. \x*   
\b  
\m  
\s1 Menggülük shan-sherepning zor wezni  
\m
\v 7 Emma qudretning ghayet zorluqi bizdin emes, belki Xudadin bolghanliqi körünsun dep bu göherge sapal idishlarda qachilaqliq halda igidarliq qilimiz.\f □ \fr 4:7 \ft \+bd «...bu göherge sapal idishlarda qachilaqliq halda igidarliq qilimiz»\+bd* — «sapal idishlar» bolsa étiqadchilarning öz ajiz wujud-tenliri, elwette.\f*  \x + \xo 4:7 \xt 1Kor. 2:5; 2Kor. 5:1. \x*  
\v 8 Mana biz herterepte qistilip qalduq, emma yenjilmiduq; temtirep qalduq, emma ümidsizlenmiduq;  
\v 9 ziyankeshlikke uchrawatimiz, emma hemdemsiz qalmiduq; yiqitilduq, emma halak bolmiduq;  
\v 10 Eysaning hayati ténimizde ayan qilinsun dep, herdaim ténimizde Eysaning ölümini kötürüp yürimiz. \f □ \fr 4:10 \ft \+bd «Eysaning hayati ténimizde ayan qilinsun dep, herdaim ténimizde Eysaning ölümini kötürüp yürimiz»\+bd* — «Eysaning ölümini kötürüsh» dégenlik belkim rosullar daim azap-oqubetni tartqanliqi, daim öltürülüshning xewpide turuwatqanliqini körsitidu. Emma bu bayanni yene hemme étiqadchi üchün muhim rohiy prinsip dégili bolidu. 11-ayetni körüng.\f*  \x + \xo 4:10 \xt Rim. 8:17; Gal. 6:17; Fil. 3:10; 2Tim. 2:11,12; 1Pét. 4:13. \x*  
\v 11 Chünki Eysaning hayati ölidighan etlirimizde ayan qilinsun üchün, tirik qalghan bizler herdaim ölümge tapshurulmaqtimiz. \f □ \fr 4:11 \ft \+bd «chünki Eysaning hayati ölidighan etlirimizde ayan qilinsun üchün, tirik qalghan bizler herdaim ölümge tapshurulmaqtimiz»\+bd* — «ölümge tapshurulmaqtimiz» — Xuda teripidin, elwette.\f*  \x + \xo 4:11 \xt Zeb. 44:22; Mat. 5:11; Rim. 8:36; 1Kor. 4:9; 15:49; Kol. 3:4. \x*  
\v 12 Shuning bilen bizde ölüm ishlewatidu, emma hayat silerde ishlewatidu. \f □ \fr 4:12 \ft \+bd «Shuning bilen bizde ölüm ishlewatidu, emma hayat silerde ishlewatidu»\+bd* — mushu muhim prinsip toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.\f*  
\v 13 We «Men ishendim, shunga söz qildim» dep yézilghandikidek iman-ishenchtiki rohqa ige bolup, bizmu ishenduq we shuning bilen söz qilimiz; \f □ \fr 4:13 \ft \+bd «Men ishendim, shunga söz qildim»\+bd* — «Zeb.» 116:10. \+bd «iman-ishenchtiki rohqa ige bolup, bizmu ishenduq we shuning bilen söz qilimiz»\+bd* — «söz qilimiz» — démek, xush xewerni jakarlaymiz.\f*  \x + \xo 4:13 \xt Zeb. 116:10. \x*  
\v 14 chünki Reb Eysani tirildürgen \add Xuda\add* bizni Eysa bilen birge tirildüridu, shundaqla bizni siler bilen birge Öz aldigha hazir qilidu, dep bilimiz. \x + \xo 4:14 \xt Rim. 8:11; 1Kor. 6:14. \x*  
\v 15 Chünki \add bu\add* hemme ishlar siler üchündurki, téximu köp kishilerning wujudida éship tashquche béghishlan’ghan méhir-shepqet sewebidin köp kishilerningmu Xudani ulughlap éytqan teshekkürliri éship tashidu. \x + \xo 4:15 \xt 2Kor. 1:11. \x*  
\v 16 Shunga biz bel qoyuwetmeymiz; gerche tashqi insanliqimiz solashsimu, derheqiqet ichki insanliqimiz kündin-kün’ge yéngilanmaqta. \f □ \fr 4:16 \ft \+bd «gerche tashqi insanliqimiz solashsimu, derheqiqet ichki insanliqimiz kündin-kün’ge yéngilanmaqta»\+bd* — «tashqi insanliqimiz» ademning jan-ténini, «ichki insanliqimiz» ademning qelb-rohini, ichki dunyasini körsitidu. Grék tilida «tashqi insanimiz» we «ichki insanimiz» déyilidu.\f*  
\v 17 Chünki bizning bir deqiqilik we yénik japa-musheqqetlirimiz biz üchün éship tashqan, menggülük, zor wezinlik shan-sherepni hasil qilidu. \x + \xo 4:17 \xt Zeb. 30:5; Mat. 5:12; Rim. 8:18; 1Yuh. 3:2. \x*  
\v 18 Shunga biz körün’gen ishlargha emes, belki körünmes ishlargha köz tikimiz; chünki körün’gen ishlar waqitliq, emma körünmes ishlar menggülüktur.   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\s1 Körüsh sézimi bilen emes, belki iman-ishench bilen yashash  
\m
\v 1 Chünki bu zémin’gha tewe öyimiz, yeni bu chédirimiz yoqitilsimu, Xuda teripidin bolghan, insan qoli bilen yasalmighan bir öy, yeni asmanlarda ebediy bir makanimiz bardur dep bilimiz.\x + \xo 5:1 \xt 2Kor. 4:7. \x*  
\v 2 Emdi bu \add kona öyimizde\add* turghinimizda asmandiki öyimizni kiyiwélishqa zor intizar bilen ah urmaqtimiz\x + \xo 5:2 \xt Rim. 8:23. \x*  
\v 3 (berheq, \add asmandiki öyimizni\add* kiyiwalsaq yalingach qalmaymiz).\x + \xo 5:3 \xt Weh. 3:18; 16:15. \x*  
\v 4 Chünki mushu chédirda turghinimizda, éghirchiliqta ah urmaqtimiz; bu bizning yalingachlinishni xalighinimiz emes, belki kiyindürülüshni, yeni bizde ölidighan néme bolsa, uning hayat teripidin yutulushini xalaymiz.\x + \xo 5:4 \xt Rim. 8:11; 1Kor. 15:53. \x*  
\v 5 Emdi bizni del mushu ishqa teyyarlighuchi bolsa Xudadur; U bizge «kapalet» bolghan Öz Rohinimu ata qildi.\f □ \fr 5:5 \ft \+bd «U bizge «kapalet» bolghan Öz Rohinimu ata qildi»\+bd* — «Öz Rohi» grék tilida peqet «Roh» bilen ipadilinidu. «Kapalet» toghruluq 1:22diki izahatni körüng.\f*  \x + \xo 5:5 \xt Rim. 8:16; 2Kor. 1:22; Ef. 1:13; 4:30. \x*  
\v 6 Shuning bilen biz hemishe yureklik bolimiz; hemde ténimizde makan tutqinimizda Rebdin néri bolghan musapir bolimiz dep bilimiz  
\v 7 (chünki biz körüsh sézimi bilen emes, étiqad bilen mangimiz);\x + \xo 5:7 \xt 1Kor. 13:12; 2Kor. 3:18. \x*  
\v 8 biz yureklik bolup, shuningdek tendin néri bolup Reb bilen bille bir makanda bolushqa téximu xursenmiz.  
\v 9 Shuning bilen, meyli tende bolayli, tendin néri bolayli, uni xursen qilishni istek-nishan qilip intilimiz.  
\v 10 Chünki tende qilghan emellirimizni, yaxshiliq bolsun, yamanliq bolsun, herbirimizge qayturulushi üchün Mesihning soraq texti aldida hazir bolushimiz lazim bolidu. \x + \xo 5:10 \xt Zeb. 62:12; Yer. 17:10; 32:19; Mat. 16:27; 25:32; Rim. 2:6; 14:10,12; 1Kor. 3:8; Gal. 6:5; Weh. 2:23; 22:12. \x*  
\v 11 Shuning bilen Rebning dehshitini bilgenlikimiz üchün, insanlarni ishendürüshke tirishimiz; lékin biz Xudagha ochuq-ashkarimiz, shuningdek silerning wijdaninglardimu ashkare tonulsaq dep ümid qilimen.\f □ \fr 5:11 \ft \+bd «biz Xudagha ochuq-ashkarimiz, shuningdek silerning wijdaninglardimu ashkare tonulsaq dep ümid qilimen»\+bd* — «Xudagha ochuq-ashkarimiz, shuningdek silerning wijdaninglardimu ashkare tonulsaq». Démek, Pawlus we bashqa rosullar dunyadikikilerge anche tonush emes, ularning heqiqiy salahiyiti, ularda bolghan Mesihning Muqeddes Rohimu dunyadikikilerge anche tonush emes, shunga ulargha Mesihning her ademni soraqqa tartidighanliqi toghruluq ishendürüshning zörüriyiti bar. Lékin Xuda bizni obdan bilidu we (siler Xudaning ademliri bolghandin kéyin) silermu bizni obdan chüshensenglar kérek, deydu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Inaqliqqa keltürüsh xizmiti  
\m
\v 12 Biz hazir özimizni qaytidin silerge tewsiye qilghinimiz yoq, belki peqet silerde qelbdiki ishlardin emes, tashqi qiyapettin pexirlinidighanlargha bergüdek jawab bolsun dep, silerge bizlerdin pexirlinish imkaniyitini yaritip bériwatimiz. \f □ \fr 5:12 \ft \+bd «...tashqi qiyapettin pexirlinidighanlargha bergüdek jawab bolsun dep, silerge bizlerdin pexirlinish imkaniyitini yaritip bériwatimiz»\+bd* — «tashqi qiyapitidin pexirlinidighanlar bergüdek jawab bolsun dep...» — Pawlus hazir Korinttiki jamaette körün’gen «saxta rosullar»ni tilgha élip, özi üstidin erz qilghan bu kishilerge jawab bérish üchün Korinttiki qérindashlargha özining we hemkarlirining xizmetlirining rohiy mahiyitini azraq ashkarilap körsetmekchi.\f*  \x + \xo 5:12 \xt 2Kor. 3:1; 10:8. \x*  
\v 13 Chünki ich-ichimizge sighmay qalghan bolsaqmu Xuda aldida shundaq bolduq, salmaq bolsaqmu siler üchün shundaq bolimiz. \f □ \fr 5:13 \ft \+bd «Chünki ich-ichimizge sighmay qalghan bolsaqmu Xuda aldida shundaq bolduq, salmaq bolsaqmu siler üchün shundaq bolimiz»\+bd* — munu ayette Pawlus, shübhisizki, (yuqirida éytilghandek) awwal özining we qérindashlarning «qelbdiki ishlar», yeni eng ehmiyetlik ishlar toghruluq sözleydu. U kéyinrek «körünüsh»tiki ishlarning, yeni «tashqi qiyapet»ning ishlirigha ötidu. Emeliyette «ich-ichimizge sighmay qalghan bolush» Xudaning zor ulughluqi, éship tashqan shapaitige qarap insanning xushalliqtin bolghan normal inkasi bolush kérekghu, deymiz. Emma bashqa kishiler beribir xush xewerni anglishi kérek, shuningdek öz xushalliqimizgha hay bérip, ular üchün «salmaq» bolushimizmu kérek.\f*  
\v 14 Chünki Mesihning muhebbiti bizni \add shundaq qilishqa\add* ündeydu; chünki biz birsi hemmeylen üchün öldi, shunga hemmeylennimu öldi, dep hésablaymiz. \f □ \fr 5:14 \ft \+bd «birsi hemmeylen üchün öldi»\+bd* — Mesihni körsitidu. \+bd «chünki biz birsi hemmeylen üchün öldi, shunga hemmeylennimu öldi, dep hésablaymiz»\+bd* — bu ajayib ayet toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.\f*  
\v 15 We U hemmeylenni dep öldi, buningdin meqset, hayat bolghanlar özliri üchün emes, belki ularni dep ölüp tirilgüchi üchün yashishi üchündur.\x + \xo 5:15 \xt Rim. 14:7; Gal. 2:20; 1Tés. 5:10; 1Pét. 4:2. \x*   
\m
\v 16 Shuning bilen biz buningdin kéyin héchkimni insanlarche tonumaymiz; hetta biz Mesihni insanlarche tonughan bolsaq, buningdin kéyin uni yene shundaq tonumaymiz. \f □ \fr 5:16 \ft \+bd «hetta biz Mesihni insanlarche tonughan bolsaq...»\+bd* — «insanlarche» grék tilida «etler boyiche». \+bd «shuning bilen biz buningdin kéyin héchkimni insanlarche tonumaymiz; hetta biz Mesihni insanlarche tonughan bolsaq, buningdin kéyin uni yene shundaq tonumaymiz»\+bd* — bu ajayib ayet toghruluqmu «qoshumche söz»imizni körüng.\f*  \x + \xo 5:16 \xt Mat. 12:50; Yuh. 15:14; Gal. 5:6; 6:15; Kol. 3:11. \x*  
\v 17 Shunga emdi birsi Mesihde bolsa, u yéngi bir yaritilghuchidur! Kona ishlar ötüp, mana, hemme ish yéngi boldi! \x + \xo 5:17 \xt Yesh. 43:18; Weh. 21:5. \x*  
\v 18 We barliq ishlar Xudadindur; U bizni Mesih arqiliq Özige inaqlashturdi, shundaqla bizge inaqlashturush xizmitini tapshurdi: — \f □ \fr 5:18 \ft \+bd «we barliq ishlar Xudadindur»\+bd* — yaki «we bu barliq ishlar Xudadindur».\f*  \x + \xo 5:18 \xt Kol. 1:20; 1Yuh. 2:2; 4:10. \x*  
\v 19 démek, Xuda Mesihde ademlerning itaetsizliklirini ularning eyibi bilen hésablashmay, alemni Özige inaqlashturdi; shuningdek bizge inaqlashturush xewirini amanet qilip tapshurdi. \x + \xo 5:19 \xt Rim. 3:24,25; Kol. 1:20. \x*  
\v 20 Shunga xuddi Xuda biz arqiliq \add ademlerdin inaqliqqa kélishni\add* ötün’ginidek, biz Mesihke wakaliten elchilerdurmiz; Mesihning ornida «Xudagha inaqlashturulghaysiler!» dep ötünimiz. \x + \xo 5:20 \xt 2Kor. 3:6. \x*  
\v 21 Gunahqa héch tonush bolmighan kishini Xuda bizni dep gunahning özi qildi; meqsiti shuki, bizning Uningda Xudaning heqqaniyliqi bolushimiz üchündur.\f □ \fr 5:21 \ft \+bd «gunahqa héch tonush bolmighan kishi»\+bd* — Mesih. \+bd «meqsiti shuki, bizning Uningda Xudaning heqqaniyliqi bolushimiz üchündur»\+bd* — «Uningda» — Mesihde, elwette.\f*  \x + \xo 5:21 \xt Yesh. 53:9,12; Rim. 8:3; Gal. 3:13; 1Pét. 2:22; 1Yuh. 3:5. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 6
\s1 Xudaning japa-musheqqet tartquchi elchiliri bolush  
\m
\v 1 Emdi \add Xudaning\add* hemkarliri süpitide silerdin Uning méhir-shepqitini qobul qilip turup uni bikargha ketküzmenglar dep ötünimiz\x + \xo 6:1 \xt 1Kor. 3:9; Ibr. 12:15. \x*  
\v 2 (chünki u: «Shapaet körsitilidighan bir peytte duayingni ijabet qilishni békitkenmen, nijat-qutulush yetküzülidighan bir künide Men sanga yardemde bolushumni békitkenmen» — dédi. Mana, hazir bolsa «shapaet körsitilidighan yaxshi peyt»; mana, hazir «nijat-qutulush küni»dur!).\f □ \fr 6:2 \ft \+bd «shapaet körsitilidighan bir peytte duayingni ijabet qilishni békitkenmen, nijat-qutulush yetküzülidighan bir künide men sanga yardemde bolushumni békitkenmen»\+bd* — «Yesh.» 49:8.\f*  \x + \xo 6:2 \xt Yesh. 49:8. \x*  
\v 3 \add Rebning\add* xizmitige dagh keltürülmisun dep héchqandaq ishta héchkimning imanigha tosalghuluq qilmaymiz;\x + \xo 6:3 \xt Rim. 14:13; 1Kor. 10:32. \x*  
\v 4 belki herbir ishta özimizni Xudaning xizmetkarliri süpitide nemune qilip yürimiz; zor chidamliq bilen, jebir-zulumlarda, japa-musheqqetlerde, bésim-qistaqlarda,\x + \xo 6:4 \xt 1Kor. 4:1; 2Kor. 11:23. \x*  
\v 5 kamcha yarilirida, zindanlarda, qozghilang-topilanglar ichide, éghir méhnetlerde, tüneshlerde, roza tutushlarda,\f □ \fr 6:5 \ft \+bd «tüneshlerde»\+bd* — démek «tünep dua qilishlarda». Bashqa birxil terjimisi «uyqusizliqlarda».\f*  
\v 6 pakliq bilen, bilimler bilen, sewr-taqetlik bilen, méhribanliqlar bilen, Muqeddes Roh bilen, saxtiliqsiz méhir-muhebbet bilen,  
\v 7  heqiqetning söz-kalami bilen, Xudaning küch-qudriti bilen, heqqaniyliqning ong-sol qollardiki qoralliri bilen,\f □ \fr 6:7 \ft \+bd «...heqqaniyliqning ong-sol qollardiki qoralliri bilen...»\+bd* — belkim zerb qilidighan hem qoghdaydighan rohiy qorallarni körsitidu.\f*  
\v 8 hem izzet-shöhrette hem haqaret ichide, töhmet hem teriplinishler ichide \add özimizni Xudaning xizmekarliri süpitide namayan qilduq\add*; yalghanchilar dep qaralghan bolsaqmu semimiy-sadiq bolup,  
\v 9 namsiz bolduq-yu, emma meshhormiz; öley dep qalduq-yu, emma mana, hayatturmiz; terbiyide jazalanduq-yu, emma ölümge mehkum qilinmiduq; \f □ \fr 6:9 \ft \+bd «namsiz bolduq-yu, emma meshhormiz»\+bd* — dunyadiki «meshhor»lardin bolmisimu, lékin Xuda, perishtiler we jamaetler teripidin meshhordur, dégen menide dep qaraymiz. \+bd «terbiyide jazalanduq-yu, emma ölümge mehkum qilinmiduq»\+bd* — «terbiyide jazalanduq-yu...» dégenlik bashqa bir terjimisi «derre-qamcha yéduq-yu ...». 
\fp  Bu muhim söz toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.\f*  \x + \xo 6:9 \xt Zeb. 118:18; Yesh. 26:19. \x*  
\v 10 derd-elem tarttuq-yu, emma daim shad-xuramliqta turimiz; namrat bolghinimiz bilen, emma köp ademlerni bay qilghuchimiz; héchnémimiz yoq bolghini bilen, emma hemmige igidarmiz.\f □ \fr 6:10 \ft \+bd «namrat bolghinimiz bilen, emma köp ademlerni bay qilghuchimiz; héchnémimiz yoq bolghini bilen, emma hemmige igidarmiz»\+bd* — «namrat bolghinimiz bilen,...  héchnémimiz yoq bolghini bilen,...» — Pawlus we bashqa rosullar bu dunyaning közqarishidin qarighanda shundaq körün’gen bolsimu, ular hergiz özlirini undaq hésablimaydu, belki özlirini heqiqiy baylar (menggülük bayliqlargha ige) dep sanaytti.\f*   
\m
\v 11 Silerge ochuq-yoruq sözliduq, ey Korintliqlar, bizning baghrimiz silerge keng échildi! \f □ \fr 6:11 \ft \+bd «Silerge ochuq-yoruq sözliduq, ey Korintliqlar,...»\+bd* — grék tilida «Aghzimiz silerge ochuq, i Korintliqlar,...».\f*  
\v 12 Siler biz tereptin qisilghan emes, lékin öz ich-baghringlarning tarliqidin qisilisiler;  
\v 13 emdi adil almashturushta bolup — (öz perzentlirimge sözligendek sözleymen) — baghringlarni bizgimu keng échinglar.\x + \xo 6:13 \xt 1Kor. 4:14. \x*   
\b  
\m  
\s1 Qarangghuluqqa hemrah bolmanglar  
\m
\v 14 Étiqadsizlar bilen bir boyunturuqqa chétilip tengsizlikte bolmanglar; chünki heqqaniyliq we qebihlik otturisida qandaqmu ortaqliq bolsun? Yoruqluqning qarangghuluq bilen qandaq hemrahliqi bolsun? \f □ \fr 6:14 \ft \+bd «Étiqadsizlar bilen bir boyunturuqqa chétilip tengsizlikte bolmanglar»\+bd* — «Qan.» 22:10de «Éshek we kalini bir boyunturuqqa teng qoshmanglar» déyilidu. Tengsizlik bolghachqa, ishen’gen adem we ishenmigen adem teng yük tartmaydu, hetta bir-biridin bashqa yönülüshke tartidu. Bu sözler peqet nikahqila baghliq emes, türlük ehwallarda étiqadsiz adem bilen «hemboyunturuq» bolush chong chataqlarni chiqiridu, dégenliktur. \+bd «...heqqaniyliq we qebihlik otturisida qandaqmu ortaqliq bolsun?»\+bd* — «qebihlik» grék tilida «qanunsizliq», emma bu «qanun» hökümetningki emes, Xudaning heqqaniy teleplirini körsitidu.\f*  \x + \xo 6:14 \xt Qan. 7:2; 1Sam. 5:1, 2; 1Pad. 8:21; 1Kor. 5:9; 10:21; Ef. 5:11\x*  
\v 15 Mesihning Bélial bilen néme inaqliqi bolsun? Ishen’güchining ishenmigüchi bilen qandaq ortaq nésiwisi bolsun? \f □ \fr 6:15 \ft \+bd «Mesihning Bélial bilen néme inaqliqi bolsun?»\+bd* — «Bélial» dégenning ibraniy tilidiki menisi «erzimes, osal» bolup, Sheytanning yene bir ismi bolidu.\f*  
\v 16 Xudaning ibadetxanisining butlar bilen qandaq birliki bolsun? Chünki siler tirik Xudaning ibadetxanisidursiler — Xudaning: «Men ularda turimen, ularning arisida yürimen; ularning Xudasi bolimen we ular Méning xelqim bolidu» déginidek \add siler Uning ibadetxanisidursiler\add*; \f □ \fr 6:16 \ft \+bd «Men ularda turimen, ularning arisida yürimen; ularning Xudasi bolimen we ular Méning xelqim bolidu»\+bd* — «Law.» 26:12 we «Yer.» 28:32, «Ez.» 32:27ni körüng.\f*  \x + \xo 6:16 \xt Mis. 29:45; Law. 26:11-12; Yer. 32:38; Ez. 37:27; 1Kor. 3:16; 6:19; 10:7, 14; Ef. 2:21; Ibr. 3:6; 1Pét. 2:5\x*  
\v 17 Shuning üchün «Ularning arisidin chiqip kétinglar, Manga ayrilinglar», — deydu Reb, — «héch napak nersige tegküchi bolmanglar», «shundila Men silerni qobul qilimen», \f □ \fr 6:17 \ft \+bd «Ularning arisidin chiqip kétinglar, manga ayrilinglar... héch napak nersige tegküchi bolmanglar»\+bd* — «Yesh.» 52:11ni körüng. Eslide bu sözler Israilgha Babil impériyesidiki keyp-sapa we butpereslikni tashlap chiqishi üchün éytilghan. \+bd «shundila Men silerni qobul qilimen»\+bd* — «Ez.» 20:41ni körüng.\f*  \x + \xo 6:17 \xt Yesh. 52:11; Ez. 20:34,41; Weh. 18:4. \x*  
\v 18 we: «Men silerge Ata bolimen, siler Manga oghul-qizlirim bolisiler» — deydu Hemmige Qadir bolghan Reb.\f □ \fr 6:18 \ft \+bd «Men silerge Ata bolimen, siler Manga oghul-qizlirim bolisiler»\+bd* — Tewrat, «2Sam.» 7:14, «Yesh.» 43:6, «Yer.» 31:9ni körüng.\f*  \x + \xo 6:18 \xt 2Sam. 7:8,14\x*   
\b  
\b  
\m  
\c 7
\m
\v 1 Emdi bu wedilerge muyesser bolghandin kéyin, i söyümlükler, özimizni etlerdiki hem rohtiki herxil paskiniliqtin tazilap, Xudaning qorqunchida özimizde \add ayan qilin’ghan\add* pak-muqeddeslikni kamaletke yetküzeyli.   
\b  
\m  
\s1 Bizni qobul qilghaysiler!  
\m
\v 2 Bizni qobul qilghaysiler! Biz héchkimge ziyan-zexmet yetküzmiduq, héchkimni nabut qilmiduq, héchkimdin paydilanmiduq.\f □ \fr 7:2 \ft \+bd «...héchkimni nabut qilmiduq»\+bd* — belkim hem iqtisadiy jehettin hem étiqad jehetidin éytilidu.\f*  
\v 3 Mushularni dep, silerni eyiblimekchi emesmen; chünki men yuqirida éytqinimdek, siler qelbimizdidursilerki, biz siler bilen bille ölüshke, siler bilen bille yashashqa teyyarmiz.\x + \xo 7:3 \xt 2Kor. 6:11,12,13. \x*  
\v 4 Silerge baghlighan ishenchim zor, silerdin bolghan pexrim zor; shuning üchün righbet-tesellige tolduruldum, barliq japa-müshkülchiliklirimizde xushalliqim éship tashti.\x + \xo 7:4 \xt Mat. 5:12; Ros. 5:41; Fil. 2:17; Kol. 1:24. \x*   
\m
\v 5 Chünki berheq, Makédoniyege kirginimizdimu etlirimiz héch aram tapalmay, hertereptin qisilip qalduq; sirtimizda jédel-küreshler, ichimizde qorqunchlar bar idi.\x + \xo 7:5 \xt Ros. 16:19,23. \x*  
\v 6 Emma chüshkünlerge righbet-teselli bergüchi Xuda bizge Titusning kélishi arqiliq righbet-teselli berdi;\x + \xo 7:6 \xt 2Kor. 1:4. \x*  
\v 7 tapqan righbet-tesellimiz peqet uning kélishi arqiliqla emes, belki uning silerdin tapqan righbet-tesellisi arqiliqmu boldi; chünki u silerning \add bizge\add* zariqip telmürgininglarni, silerning hesritinglarni, silerning manga bolghan qizghin ghemxorluqunglarni éytip berdi; shuning bilen men téximu xushallandim.\f □ \fr 7:7 \ft \+bd «chünki u silerning bizge zariqip telmürgininglarni... éytip berdi»\+bd* — «silerning bizge zariqip telmürgininglar» dégen sözlerde «bizge» dégenni kirgüzduq. Ularning «zariqip telmürgini» Xudagha bolushimu mumkin idi. \+bd «silerning hesritinglarni, silerning manga bolghan qizghin ghemxorluqunglarni...»\+bd* — Korintliqlarning hesretliri qatarliqlar rosul Pawlusning ilgiriki bir xétidiki eyibni (2:4) qobul qilghanliqi tüpeylidin idi.\f*  
\v 8 Chünki gerche men silerni xétim bilen azablighan bolsammu, men hazir uningdin pushayman qilmaymen; lékin eslide men shu xétimning silerni azablighinini körüp pushayman qilghanidim (emeliyette, silerning azablinishinglar qisqighine bir mezgilla bolghan).  
\v 9 Emma hazir shadlinimen — azablan’ghininglardin emes, belki shu azabning silerni towa qildurghanliqidin shadlinimen; chünki silerning azablinishinglar Xudaning yolida idi; shuning bilen siler bizdin héch ziyan tartmidinglar.  
\v 10 Chünki Xudaning yolida bolghan azab-qayghu ademni hergiz pushayman qilmaydighan nijatqa bashlaydighan towigha élip baridu; emma bu dunyadiki azab-qayghu ademni ölümge élip baridu. \x + \xo 7:10 \xt 2Sam. 12:13; Mat. 26:75; Luqa 18:13. \x*  
\v 11 Chünki mana, del mushu ish, yeni Xudaning yolida azablinishinglar, silerge shunche köp estayidilliq, özliringlarni eyibtin neqeder xalas qilish, shunche köp ghezep, shunche köp qorqunch, shunche köp teqezzarliq, shunche köp qizghinliq we jazalashqa shunche teyyar bolushni élip keldi! Siler bu ishning her teripide özünglarning eyibtin xalas bolushunglarni ispatlidinglar.\f □ \fr 7:11 \ft \+bd «Xudaning yolida azablinishinglar... silerge...shunche köp ghezep, shunche köp qorqunch, ... élip keldi!»\+bd* — mushu yerde «ghezep» bolsa belkim gunah sadir qilghan kishining qilmishigha, shundaqla özlirining bu ishta jawabkar emeslikige qaritilghanidi. «Shunche köp qorqunch» bolsa Xudadin bolghan qorqunch. \+bd «jazalashqa shunche shunche teyyar bolush»\+bd* — öz gunahida ching turup towa qilishni ret qilghan qérindashlarni jamaettin chiqiriwétishni körsitidu.\f*   
\m
\v 12 Emdi silerge \add shu\add* xetni yazghan bolsammu, u xetni ziyan-zexmet qilghuchi kishi üchün emes, yaki ziyan-zexmet qilin’ghuchi kishi üchün emes, belki Xuda aldida bizge bolghan könglünglardiki qizghinliqning aranglarda ayan bolushi üchün yazdim. \f □ \fr 7:12 \ft \+bd «belki Xuda aldida bizge bolghan könglünglardiki qizghinliqning aranglarda ayan bolushi üchün yazdim»\+bd* — bashqa bir köchürmisi boyiche «belki bizning Xuda aldida silerge bolghan qizghinliqimizning ayan bolushi üchün yazdim». Emma kéyinki ayetlerni (13-16) we 8:7ni körgende, biz alghan köchürmisi toghridur.\f*  
\v 13 Bu sewebtin biz righbet-tesellige érishtuq. We righbet-tessellimiz üstige biz Titusning xushalliqi tüpeylidin téximu zor shadlanduq; chünki uning rohi siler teripinglardin yéngilandi.  
\v 14 Chünki men siler toghranglarda birer ishta pexirlinip maxtighan bolsam, u ishta héch xijil qaldurulmidim; belki silerge éytqanlirimizning hemmisi heqiqet bolghinidek, bizning Titusqa silerni pexirlinip maxtishimizmu heqiqet bolup ispatlandi.  
\v 15 U silerning itaetmenlikinglarni, silerning uningdin qandaq eymen’gen we titrigen halda uni qarshi alghininglarni esliginide, uning silerge baghlighan ich-baghridiki muhebbetliri téximu éship tashidu.  
\v 16 Men silerge herbir ishta ishenchim kamil bolghanliqidin shadlinimen.   
\b  
\b  
\m  
\c 8
\s1 Muqeddes bendiler üchün iane qilish  
\m
\v 1 Emma, i qérindashlar, biz silerge Xudaning Makédoniyediki jamaetlerge béghishlighan méhir-shepqitini ayan qilmaqchimiz;  
\v 2 ular zor éghir japa-musheqqette sinalghinida, qattiq namrat ehwalda éship tashqan shadliqi bilen ularning ochuq qolluqining bayliqi urghup chiqti;  
\v 3 chünki ularning küchining bariche, hetta küchidin artuq xeyr-saxawet qilghanliqigha özüm guwah. Ular ixtiyari bilen shundaq qilip,  
\v 4 bizdin muqeddes bendilerge shu yardemde bolushning bextige we shériklikige muyesser bolushni qattiq ötündi;\x + \xo 8:4 \xt Ros. 11:29; Rim. 15:26; 1Kor. 16:2; 2Kor. 9:1. \x*  
\v 5 shundaq qilip, ular kütkinimizdek emes, ümid qilghinimizdin éship özlirini awwal Rebge, andin Xudaning iradisi bilen bizgimu béghishlidi;  
\v 6 shunga, Titus silerde \add bu\add* méhribanliqni bashlighaniken, biz Titustin silerni buninggha nésipdash qilip uni ada qilishqa ötünduq.   
\m
\v 7 Emma siler her terepte, yeni ishenchte, sözde, bilimde, toluq estayidilliqta hem bizge bolghan méhir-muhebbitinglarda ewzel bolghininglardek, mushu méhirlik ishtimu özünglarni ewzel körsitinglar.\f □ \fr 8:7 \ft \+bd «bizge bolghan méhir-muhebbitinglarda...»\+bd* — bashqa bir köchürülmide: «bizning silerge bolghan méhir-muhebbitimizde...» déyilidu (bu köchürme toghra bolsa menisi belkim: «bizning silerge bolghan méhir-muhebbitimizdin ilham-teselli alghanliqinglar»ni körsetse kérek).\f*  
\v 8 Men bu gep bilen silerge buyruq qilmaqchi emesmen, belki bashqilarning qizghinliqi arqiliq muhebbitinglarning heqiqiylikini ispatlimaqchimen.  
\v 9 Chünki siler Rebbimiz Eysa Mesihning méhir-shepqitini bilisiler — gerche u bay bolsimu, silerni dep yoqsul boldiki, siler uning yoqsulluqi arqiliq béyitilisiler.  
\v 10 Men bu toghruluq pikrimni otturigha qoyimen — bu silerge paydiliq, chünki siler aldinqi yilila iane qilishta we shuninggha irade baghlashta yaxshi bashlidinglar. \f □ \fr 8:10 \ft \+bd «siler aldinqi yilila iane qilishta we shuninggha irade baghlashta yaxshi bashlidinglar»\+bd* — «1Kor.» 16:2ni körüng.\f*  
\v 11 Emdi hazir uni ada qilinglar; qizghin irade baghlighininglardek, bar dunyayinglar bilen shu ishqa emel qilinglar.  
\v 12 Chünki \add xeyr-saxawetke\add* bel baghlighuchigha nisbeten, sowghining Xudagha yarighudek bolushi qolida yoqqa emes, belki qolida barigha baghliqtur. \x + \xo 8:12 \xt Pend. 3:28; Mat. 12:43; Luqa 21:3; 1Pét. 4:10. \x*  
\v 13 Chünki bu bashqilarning yükini yéniklitimen dep, özünglarni qiynanglar déginim emes,  
\v 14 belki silerde artuq bolghini hazirche ularning kem yérini toldurghinidek, \add künlerning biride\add* ularda artuq bolghini silerning kem yéringlarni tolduridu; shuning bilen tenglishidu.  
\v 15 Xuddi \add muqeddes yazmilarda\add*: «Köp yighqanlarningkidin éship qalmidi, az yighqanlarningmu kemlik qilmidi» dep yézilghandek bolghay.\f □ \fr 8:15 \ft \+bd «Köp yighqanlarningkidin éship qalmidi, az yighqanlarningmu kemlik qilmidi»\+bd* — «Mis.» 16:18.\f*  \x + \xo 8:15 \xt Mis. 16:18. \x*   
\b  
\m  
\s1 Titusning we xizmetdashlirining wezipisi  
\m
\v 16 Emma Titusning qelbige silerge bolghan köyümümge oxshash köyümni salghan Xudagha teshekkürler bolghay;  
\v 17 chünki u derheqiqet bizning iltimasimizni qobul qilghini bilen, özining silerge küchlük köyümi bolghachqa, u özlükidin yéninglargha bardi;  
\v 18 emma biz uninggha barliq jamaetler arisida xush xewer xizmitide teriplen’gen qérindashni hemrah qilip ewettuq;  
\v 19 shuningdek u peqet shu tereptila emes, belki jamaetler teripidin bu xeyrlik ishta bizge hemseper bolushqa talliwélin’ghanidi. Emdi biz bu xeyr-saxawetni bolsa, Rebning shan-sheripini hem yardemdiki qizghinliqimizni körsitish üchün uni yetküzüsh xizmitide bolimiz;  
\v 20 shundaq qilip biz bu mol sowghini mes’ul bolup yetküzüshte herqandaq ademning bizning üstimizdin töhmet qilmasliqi üchün éhtiyat qilimiz.  
\v 21 Chünki biz peqet Rebning aldidila emes, belki insanlarning köz aldidimu ishimizni durus qilishqa köngül bölüp kéliwatimiz. \f □ \fr 8:21 \ft \+bd «Chünki biz peqet Rebning aldidila emes, belki insanlarning köz aldidimu ishimizni durus qilishqa köngül bölüp kéliwatimiz»\+bd* — Tewrat, «Pend.» 3:4ni körüng.\f*  \x + \xo 8:21 \xt Rim. 12:17. \x*  
\v 22 Biz yene ular bilen bille köp ishlarda intayin estayidilliqi nurghun qétim ispatlan’ghan qérindashni ewetmekchimiz; hazir uning silerge baghlighan zor ishenchi tüpeylidin uning intayin estayidilliqi téximu küchlük boldi.  
\v 23 Titus toghruluq soallar bolsa u méning hemrahim we xizmitinglarda bolghan hemkarimdur; bashqa ikki qérindishimiz bolsa, ular jamaetlerning elchiliri, Mesihning shan-sheripidur.  
\v 24 Shunga, jamaetlerning köz aldida muhebbitinglarning ispatini, shundaqla bizning silerdin pexirlinishlirimizning bikar emeslikini ulargha körsitinglar.   
\b  
\b  
\m  
\c 9
\s1 Sowni teyyarlash — séxiy bolushqa ündesh  
\m
\v 1 Chünki muqeddes bendilerning bu yardem xizmiti toghruluq silerge yene yézishimning hajiti yoq.\x + \xo 9:1 \xt Ros. 11:29; Rim. 15:26; 1Kor. 16:2; 2Kor. 8:4. \x*  
\v 2 Chünki men silerning bu ishqa qattiq bel baghlighininglarni bilimen; men bu toghruluq: Axayadikiler ötken yildin béri xeyr-sediqe bérishke teyyar turuwatidu, dep Makédoniyediki \add qérindashlargha\add* pexirlinip maxtap kelmektimen, shuning bilen silerning qizghinliqinglar ularning köpinchisining \add xeyr-sediqe\add* \add bérishige\add* türtke boldi.\f □ \fr 9:2 \ft «men bu toghruluq: Axayadikiler ötken yildin béri xeyr-sediqe bérishke teyyar turuwatidu, dep ... pexirlinip maxtap kelmektimen»\ft  — Korint shehiri Axaya ölkiside idi.\f*  
\v 3 Lékin qérindashlarni ewetishtiki meqsitim silerning toghranglarda pexirlinip maxtishimning bu ishlarda bihude ish bolup qalmasliqi, silerning déginimdek teyyar bolup turushunglar üchündur.\f □ \fr 9:3 \ft \+bd «qérindashlarni ewetishtiki meqsitim...»\+bd* — «qérindashlar» yeni Titus hem yuqirida tilgha élin’ghan ikki qérindash.\f*  
\v 4 Mubada Makédoniyedikiler men bilen bille barghinida, siler teyyarliqsiz bolsanglar, bu ishenchimiz wejidin biz xijaletke qaldurulimiz, siler sözsiz shundaq bolisiler.  
\v 5 Shu sewebtin men qérindashlardin yéninglargha bérip silerdin bu wede qilghan xeyrlik ishni aldin’ala teyyarlap püttürüshini ötünüshni zörür dep hésablidim; shundaqla bu silerdin birer nerse ündüriwélish bolmisun, belki méhribanliqinglardin bolsun.  
\v 6 Emma buni \add eslenglar\add*: Béxilliq bilen az térighan az alidu, ochuq qolluq bilen térighini mol alidu.\f □ \fr 9:6 \ft \+bd «ochuq qolluq bilen térighini mol alidu»\+bd* — yaki «beriketlep térighini beriketlinip alidu».\f*  \x + \xo 9:6 \xt Pend. 11:24; Gal. 6:7. \x*  
\v 7 Her adem héch qiynilip qalmay yaki mejburen emes, belki öz könglide pükkiniche bersun; chünki Xuda xushalliq bilen bergüchini yaxshi köridu.\x + \xo 9:7 \xt Mis. 25:2; 35:5; Qan. 15:7; Rim. 12:8. \x*  
\v 8 Emma Xuda herbir iltipat-shapaetni silerge éship tashturushqa qadirdur; shuning bilen siler herdaim herterepte her éhtiyajqa teyyar quwwetlinisiler, kengrichilikte turup qolliringlar herxil güzel ishqa yétidu.\f □ \fr 9:8 \ft \+bd «kengrichilikte turup qolliringlar herxil güzel ishqa yétidu»\+bd* — «kengrichilikte turup» grék tilida «éship tashqinlinip» dep ipadilinidu.\f*  
\v 9 \add Muqeddes yazmilarda\add* pütülginidek: —  
\m «U öziningkini tarqatqan,  
\m U yoqsullargha sediqe bergen;  
\m Uning heqqaniyliqi menggüge turidu».\f □ \fr 9:9 \ft \+bd «U öziningkini tarqatqan, u yoqsullargha sediqe bergen; uning heqqaniyliqi menggüge turidu»\+bd* — «Zeb.» 112:9.\f*  \x + \xo 9:9 \xt Zeb. 112:9. \x*   
\m
\v 10 Emdi térighuchigha térighili uruq, yégili nan ata qilghuchi silerning tériydighan uruqliringlarni teminlep mol qilidu, heqqaniyliqinglarning hosul-méwilirini köpeytidu. \f □ \fr 9:10 \ft \+bd «Emdi térighuchigha térighili uruq, yégili nan ata qilghuchi silerning tériydighan uruqliringlarni teminlep mol qilidu,...»\+bd* — «tériydighan uruqliringlar» herxil köchme menide bolup, «hajetmenlerge téximu merdlikBilen xeyrlik qilish pursetliri», «bashqilargha yaxshiliq qilish pursetliri» dégendek menilerni öz ichige alidu. Bularning «méwiliri» bolsa, bashqilarni étiqadqa keltürüsh, étiqadchilarni righbetlendürüsh qatarliq herxil ésil netijilerni körsitidu — 11-12-ayetni körüng.\f*  
\v 11 Shuning bilen siler herqandaq ehwalda qoli ochuq bolushqa her terepte béyitilisiler, shuningdek bu ish biz arqiliq Xudagha köp teshekkürlerni élip baridu; \f □ \fr 9:11 \ft \+bd «Shuning bilen siler herqandaq ehwalda qoli ochuq bolushqa her terepte béyitilisiler, shuningdek bu ish biz arqiliq Xudagha köp teshekkürlerni élip baridu»\+bd* — iane Yérusalémdiki étiqadchilargha tapshurulghanda, ular Xudagha köp teshekkür bildüridu, elwette, shundaqla bashqa jamaetlermu u ishni anglap shundaq qilidu.\f*  
\v 12 chünki bu xeyrlik xizmetni ada qilish peqet muqeddes bendilerning hajetlirini qandurupla qalmay, köp kishilerning Xudagha yetküzgen teshekkürlirini éship tashturidu. \f □ \fr 9:12 \ft \+bd «bu xeyrlik xizmetni ada qilish»\+bd* — «ada qilish» mushu yerde grék tilida: «(kahinlar) qurbanliq qilghandek ada qilish».\f*  
\v 13 Bu yardem xizmiti özliringlarning Mesihning xush xewirini étirap qilishinglardiki méwe bolghan itaetmenlikinglargha delil-ispat bolidu, shundaqla silerning mushu \add hajetmen\add* bendilerge, shundaqla barliq ademlerge körsetken ochuq qolluq séxiyliqinglardin ular Xudani ulughlaydu.  
\v 14 We Xudaning silerde tashqinlatqan ajayib méhir-shepqiti tüpeylidin, ular siler üchün dua-tilawet qilghinida, ular silerge telpünüp qattiq séghinip esleydu. \f □ \fr 9:14 \ft \+bd «we Xudaning silerde tashqinlatqan ajayib méhir-shepqiti tüpeylidin, ular siler üchün dua-tilawet qilghinida, ular silerge telpünüp qattiq séghinip esleydu»\+bd* — «Rim.» 15:26-27din körüniduki, Korinttiki (Axayadiki) jamaetler Pawlusning ötünüshlirini axir qobul qilip chong iane toplap, Yérusalémgha ewetkenidi.\f*  
\v 15 Uning til bilen ipadiligüsiz ajayib sowghisi üchün Xudagha teshekkür bolghay!   
\b  
\b  
\m  
\c 10
\s1 Pawlusning rosulluq hoquqini aqlishi  
\m
\v 1 Emma özüm, siler bilen bille bolghanda muamilisi yumshaq, lékin silerdin ayrilghanda silerge qarita qattiq qolluq dep qaralghan menki Pawlus Mesihning yuwash-möminliki we mulayimliqi bilen silerdin ötünümen,\f □ \fr 10:1 \ft \+bd «Mesihning yuwash-möminliki we mulayimliqi bilen...»\+bd* — shu dewrdiki herbiy ishlarda «yawash-möminlik hem mulayimliq» dégenlik «kengchilik hem rehimdilliq» dégen bashqa meninimu bildüridu.\f*  
\v 2 — shuni telep qilimenki, yéninglargha barghinimda, bizni «etler boyiche mangghanlar!» dep guman bilen qaraydighan bezilerge qarita oylighinimdek qattiq qolluq qilishqa méni mejbur qilmanglar;\f □ \fr 10:2 \ft \+bd «bizni «etler boyiche mangghanlar!» dep guman bilen qaraydighan bezilerge qarita oylighinimdek qattiq qolluq qilishqa méni mejbur qilmanglar»\+bd* — oqurmenlerge ayan boliduki, «etler boyiche mangghanlar» dégen ibare, «insaniy (Xudaningki emes, belki gunahkarlarning) köz-qarashlar boyiche mangghanlar»ni bildüridu.\f*  
\v 3 gerche biz insaniy etlerde yürsekmu, biz etler boyiche jeng qilmaymiz.\f □ \fr 10:3 \ft \+bd «gerche biz insaniy etlerde yürsekmu, biz etler boyiche jeng qilmaymiz»\+bd* — ayettiki «jeng» eng muhim jeng, yeni rohiy jengni körsitidu, elwette. «Etler boyiche» yuqiriqi izahatni körüng. Menisi: «Bu dunyada yashisaqmu, bu dunyaning arzu-hewesliri boyiche yashaydighanlardek (rohiy) jeng qilmaymiz».\f*  
\v 4 Chünki jeng qorallirimiz etke tewe qorallar emes, belki Xuda teripidin qorghan-istihkamlarni gumran qilish küchige ige qilin’ghan qorallardur;\f □ \fr 10:4 \ft \+bd «Chünki jeng qorallirimiz etke tewe qorallar emes, belki Xuda teripidin qorghan-istihkamlarni gumran qilish küchige ige qilin’ghan qorallardur»\+bd* — «etke tewe qorallar» bolsa bu dunyagha xas qorallar, yeni qilich, oqya qatarliqlarni körsitidu.\f*  \x + \xo 10:4 \xt Yer. 1:10; Ef. 6:13-18. \x*  
\v 5 biz ular bilen bes-munazirilerni we Xudani tonushqa qarshilishishqa turghan herqandaq hakawur tosalghuni gumran qilimiz, shundaqla herbir oy-xiyallarni Mesihke béqindurup itaet qilishqa keltürimiz;\f □ \fr 10:5 \ft \+bd «bes-munaziriler»\+bd* — yaki «bid’et sepsetiliri».\f*  
\v 6 siler toluq itaet qilghandin kéyin, \add aranglarda\add* qandaq itaetsizlik qalghan bolsa bularni jazalashqa teyyarmiz.\f □ \fr 10:6 \ft \+bd «siler toluq itaet qilghandin kéyin»\+bd* — 5-ayette éytilghandek, Mesihke itaet qilish, elwette. \+bd «aranglarda qandaq itaetsizlik qalghan bolsa bularni jazalashqa teyyarmiz»\+bd* — «jazalashqa teyyar» toghruluq 13:2-3 we izahatni körüng.\f*   
\m
\v 7 Siler peqet köz aldinglardiki ishlarghila qaraydikensiler. Eger birsi özini Mesihke tewemen dep qarisa, u yene shuning üstige oylansunki, u Mesihke tewe bolghinigha oxshash, bizmu Uninggha tewedurmiz.\f □ \fr 10:7 \ft \+bd «Siler peqet köz aldinglardiki ishlarghila qaraydikensiler»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «Köz aldidiki ishlargha obdan qarap béqinglar!».\f*  
\v 8 Chünki, Reb teripidin silerni nabut qilish üchün emes, belki étiqadinglarni qurush üchün bizge amanet qilin’ghan hoquqimiz toghruluq téximu köp ziyadirek maxtansammu, buningda héch yerge qarap qalmaymen;  
\v 9 emdi men peqet xetlerdila silerni qorqatmaqchi emesmen;  
\v 10 chünki beziler: «Uning xetliri derweqe wezinlik hem küchlük; lékin u yétip kelgende salapetsiz, gépining tutami yoq bolidu» déyishidu.  
\v 11 Emdi bundaq xiyal qilghuchilar shuni bilip qoysunki, biz yiraqta bolghinimizda xetlerdiki sözimiz qandaq bolghan bolsa biz yétip barghinimizda emeliyitimizmu shundaq bolidu.   
\m
\v 12 Chünki biz özimizni özini qaltis chaghlaydighanlar bilen bir qatargha qoyushqa yaki ular bilen sélishturushqa pétinmaymiz; shundaq kishiler özlirini özlirining ölchimi bilen ölchep, özlirini özliri bilen sélishturidighan bolup, heqiqeten eqilsizlardindur. \x + \xo 10:12 \xt 2Kor. 3:1; 5:12. \x*  
\v 13 Biz emdi özimizge békitilgen ölchemdin halqip maxtinip yürginimiz yoq. Biz belki hemmini ölchigüchi Xuda bizge békitken xizmet dairisidiki ölchem, yeni silerning \add xizmitinglarghimu\add* yétidighan ölchem bilen pexirlinimiz. \f □ \fr 10:13 \ft \+bd «Biz emdi özimizge békitilgen ölchemdin halqip maxtinip yürginimiz yoq»\+bd* — «özimizge békitilgen ölchem» — démek, Xuda Pawlus we Barnabasqa xush xewer jakarlashtiki hemde jamaetlerni qurushtiki xizmetning dairisini békitken ölchem. \+bd «silerning xizmitinglarghimu yétidighan ölchem»\+bd* — grék tilida «silerge yetken ölchem».\f*  \x + \xo 10:13 \xt Ef. 4:7. \x*  
\v 14 Chünki ölchimi silerning xizmitinglargha yetmeydighan kishilerdek, \add xizmitinglarda bolghinimizda\add* dairimizdin halqip ketmeymiz, chünki biz Mesihning xush xewirini yetküzüshte \add birinchi bolup\add* yéninglarghimu kelduq.  
\v 15 Biz xizmet dairimizdin halqip, bashqilarning singdürgen japa-ejirliri bilen maxtan’ghinimiz yoq; lékin biz silerning iman-étiqadinglar öskenséri aranglardiki xizmitimiz bizge békitilgen dairimiz ichide téximu ziyade kéngeytilsun dep ümid qilimiz;  
\v 16 shundaq bolghanda, biz silerdin téximu yiraq yerlerge xush xewerni yetküzüp jakarlaydighan bolimiz; teyyargha heyyar bolup, bashqilarning dairisidiki xizmet ejri bilen maxtinish bizge yat. \f □ \fr 10:16 \ft \+bd «teyyargha heyyar bolup, bashqilarning dairisidiki xizmet ejri bilen maxtinish bizge yat»\+bd* — Korinttiki jamaet arisidiki «saxta rosullar» del shundaq ish qiliwatatti, ular Pawlus ejir singdürgen Korintliqlardin «bizning ejrimiz» dep maqtanmaqta idi.\f*  
\v 17 Emma «Pexirlinip maxtighuchi bolsa Rebdin pexirlinip maxtishi kérek!». \f □ \fr 10:17 \ft \+bd «Pexirlinip maxtighuchi bolsa Rebdin pexirlinip maxtishi kérek!»\+bd* — «Yer.» 9:24.\f*  \x + \xo 10:17 \xt Yesh. 65:16; Yer. 9:22-23; 1Kor. 1:31. \x*  
\v 18 Chünki özini teripligüchi emes, belki Reb teripligen kishi heqiqeten layaqetliktur.\x + \xo 10:18 \xt Pend. 27:2. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 11
\s1 Özini «rosul» dep atiwalghanlardin hézi bolunglar!  
\m
\v 1 \add Maxtan’ghan\add* bu azghine exmeqliqimgha sewrchan bolghaysiler! Emdi siler manga sewrichanliq qilip kéliwatisiler.  
\v 2 Chünki men Xudadin kelgen otluq muhebbet bilen silerni \add azdurushlardin\add* heset qilimen; chünki qizni bir ergila yatliq qilghandek, men silerni Mesihkila pak qiz süpitide hazir bolushqa wedileshtürgenmen.\x + \xo 11:2 \xt Law. 21:13. \x*  
\v 3 Emma yilan Hawa’animizni hiyligerliki bilen azdurghandek, oy-könglünglar Mesihke baghlan’ghan semimiy, sap wapaliqtin ézip bulghinishi mumkin dep ensireymen.\x + \xo 11:3 \xt Yar. 3:4; Yuh. 8:44. \x*  
\v 4 Chünki birsi kélip biz silerge héch jakarlap baqmighan bashqa bir Eysani jakarlisa, yaki qelbinglardin orun bergen Rohning ornigha bashqa bir rohqa orun bersenglar we siler qobul qilghan xush xewerdin bashqa bir «xush xewer»ni qobul qilsanglar, siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!\f □ \fr 11:4 \ft \+bd «Chünki birsi kélip biz silerge héch jakarlap baqmighan bashqa bir Eysani jakarlisa, yaki qelbinglardin orun bergen Rohning ornigha bashqa bir rohqa orun bersenglar we siler qobul qilghan xush xewerdin bashqa bir «xush xewer»ni qobul qilsanglar, siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!»\+bd* — bu intayin tenilik, kinayilik kinay gep, elwette. Pawlus ularning ehwalidin xéli ensiwiwatidu. 
\fp  «Siler bu ishlargha ajayib sewr-taqet bilen ötüwérishinglar mumkin!» dégenning bashqa birxil terjimisi «Siler shuninggha sewr-taqet bilen ötüwéremsilerkin deymen!».\f*  \x + \xo 11:4 \xt Gal. 1:8. \x*   
\m
\v 5 Halbuki, men özümni herqandaq ishta ashu «qaltis ulugh rosullar»din kem sanimaymen!\f □ \fr 11:5 \ft \+bd «Halbuki, men özümni herqandaq ishta ashu «qaltis ulugh rosullar»din kem sanimaymen!»\+bd* — «qaltis ulugh rosullar» shübhisizki, intayin kinayilik, hejwiy gep. Bezi alimlar, bu sözler heqiqiy ulugh rosullar (Pétrus, Yuhanna, Yaqup qatarliqlar)ni körsitidu, dep qaraydu. Pikrimizche Pawlus Korinttiki jamaetke özlirini «rosul» dep tonushturghan bezibir aldamchilarni körsitidu. Mushu kishiler özining (yeni Pawlusning) rosulluq hoquqini yoqqa chiqarmaqchi. 12-33-ayetler we 12:11-ayet bu nuqtini ispatlaydu.\f*  
\v 6 Gerche méning gep-sözlirim addiy bolsimu, bilim jehette men undaq emes; biz qiliwatqan herbir emellirimizde buni silerge her jehettin ispatlap roshen qilduq.\f □ \fr 11:6 \ft \+bd «Gerche méning gep-sözlirim addiy bolsimu,..»\+bd* — mushu ibare adette «nutuq sözleshke terbiyilenmigen» kishini körsitidu.\f*  
\v 7 Emdi men silerni kötürülsun dep özümni töwen tutup, Xudaning xush xewirini heq telep qilmay jakarlap gunah qildimmu?\f □ \fr 11:7 \ft \+bd «Emdi men silerni kötürülsun dep özümni töwen tutup, Xudaning xush xewirini heq telep qilmay jakarlap gunah qildimmu?»\+bd* — Pawlus étiqadchilargha öz éghirini salmasliq üchün, öz hünirige tayinip, turmushini qamdighan (9-ayetni körüng). Biraq beziler (bolupmu «saxta rosullar») «Pawlus heqiqiy rosul bolghan bolsa, étiqadchilarning iqtisadiy yardimige tayan’ghan bolatti» dep, uni rosul emes dep inkar qilghanidi.\f*  \x + \xo 11:7 \xt 1Kor. 9:12. \x*  
\v 8 Men silerning xizmitinglarda bolushqa bashqa jamaetlerdin bulap-talap, ularning yardimini qobul qildim.\f □ \fr 11:8 \ft \+bd «Men silerning xizmitinglarda bolushqa bashqa jamaetlerdin bulap-talap, ularning yardimini qobul qildim»\+bd* — «...bashqa jamaetlerdin bulap-talap» — bu yene tenilik, kinayilik gep, elwette. Pawlus Korint shehiride xush xewerni yetküzgende bashqa jamaetlerning köpligen iqtisadiy yardimige muyesser bolup (9-ayetni körüng), Korintliqlarni guman sözliridin xijaletke qaldurush üchün shundaq deydu.\f*  \x + \xo 11:8 \xt Ros. 20:33; 2Kor. 12:13; 1Tés. 2:9; 2Tés. 3:8. \x*  
\v 9 Siler bilen bille bolghan waqitlirimda, hajetmen bolghan bolsammu, men héchkimge éghirimni salghan emes (chünki Makédoniyedin kelgen qérindashlar méning kem-kütemni toluqlap berdi); herqandaq ishta özümni silerge yük bolup qélishtin saqlap keldim we buningdin kéyinmu shundaq qilimen. \x + \xo 11:9 \xt Fil. 4:15. \x*  
\v 10 Mesihning heqiqiti mende rast bolghandek, Axaya yurtlirida héchkimmu méni mushu maxtinishtin tosumaydu! \f □ \fr 11:10 \ft \+bd «héchkimmu méni mushu maxtinishtin tosumaydu!»\+bd* — «mushu maxtinish(im)» bolsa, Pawlus Korintliqlardin héch heq telep qilmay ulargha xush xewer yetküzgenidi.\f*  
\v 11 Néme üchün? Silerni yaxshi körmigenlikim üchünmu?! Xuda bilidu!  
\v 12 Lékin \add bizge oxshash hésablinish\add* pursitini izdigüchilerning pursitini mehrum qilish üchün, shuningdek ular maxtinidighan ishlarda heqiqeten bizge oxshash bolsun dep, men néme qiliwatqan bolsam shuni qiliwérimen. \f □ \fr 11:12 \ft \+bd «men néme qiliwatqan bolsam shuni qiliwérimen»\+bd* — démek, Pawlusning heq almay xush xewerni xalis yetküziwatqanliqi. U shundaq qiliwerse, «saxta rosullar» özlirini Pawlus we hemkarliri bilen sélishturalmay qalidu. 
\fp  Emeliyette Pawlusning: «ular maxtinidighan ishlarda heqiqeten bizge oxshash bolsun» déginide özining ularning towa qilip, heqiqeten Xudaning xizmitide bolushigha heqiqiy tilekdash bolghanliqini ipadileydu.\f*  
\v 13 Chünki bundaq kishiler saxta rosullar, aldamchi xizmetkarlar, Mesihning rosullirining qiyapitige kiriwalghanlardur.  
\v 14 Bu ish ejeblinerlik emes, chünki Sheytan özimu nurluq bir perishtining qiyapitige kiriwalidu.  
\v 15 Shunga uning xizmetchiliriningmu özlirini heqqaniyliqning xizmetchiliri qiyapitige kirgüziwélishi ejeblinerlik ish emes; lékin ularning aqiwiti özlirining ishligenlirige layiq bolidu.   
\b  
\m  
\s1 Heqiqiy rosullarning tartqan japaliri — «saxta rosullar» undaq emes!  
\m
\v 16 Yene shuni éytimenki, héchkim méni exmeq dep hésablimisun; hetta eger méni shundaq dep qarisanglarmu, emdi mendek exmeqni sewr qilip qobul qilghaysiler, shuning bilen özümmu azghine maxtiniwalay. \f □ \fr 11:16 \ft \+bd «shuning bilen özümmu azghine maxtiniwalay»\+bd* — saxta rosullarning maxtinishliri xéli köp idi. 18-ayetni körüng.\f*  
\v 17 Méning hazir bularni sözlishim Reb teripidin emes, belki özümning exmeqlerche yüreklik po étip maxtinishim, xalas.  
\v 18 Nurghun ademler insanlarche po étip maxtan’ghandikin, menmu maxtinip baqay. \x + \xo 11:18 \xt 2Kor. 10:13; 12:5, 6. \x*  
\v 19 Chünki özünglar shunche dana bolghandin kéyin, siler exmeqlerge sewr-taqet qilishqa razi bolisiler! \f □ \fr 11:19 \ft \+bd «chünki özünglar shunche dana bolghandin kéyin, siler exmeqlerge sewr-taqet qilishqa razi bolisiler!»\+bd* — bu jümle belkim Pawlusning bu xétide eng kinayilik gépi, eng küchlük tapa-tenisi bolushi mumkin. Ular bashqilarning «exmeqliq»igha shunche sewr-taqetlik bolghan yerde, (20-ayet) Pawlusning «pexirlinishiliri»ge sewr-taqetlik bolushi kérekqu!\f*  
\v 20 Mesilen birsi silerni qul qiliwalsa, birsi silerni yutuwalsa, birsi silerdin nep alsa, birsi aldinglarda chongchiliq qilsa yaki yüzünglargha kachat salsa, siler uninggha yol qoyisiler. \f □ \fr 11:20 \ft \+bd «mesilen birsi silerni qul qiliwalsa, birsi silerni yutuwalsa, birsi silerdin nep alsa, birsi aldinglarda chongchiliq qilsa yaki yüzünglargha kachat salsa, siler uninggha yol qoyisiler»\+bd* — Pawlus mushu saxta rosullarni, ularning ichidiki zeherni sökmekchi.\f*  
\v 21 Epsus, nomus qilip éytimenki, biz undaq ishlargha ajizliq qilduq! Emma ular birer ishta maxtinishqa pétin’ghan yerde (exmeqlerche sözlewatimen!) menmu shu ishta \add maxtinishqa\add* pétinimen. \f □ \fr 11:21 \ft \+bd «Epsus, nomus qilip éytimenki, biz undaq ishlargha ajizliq qilduq!»\+bd* — bu yene tapa-tene, kinayilik gep, elwette. Pawlus hergiz ademlerdin nep élip bozek qilmaqchi bolghan emes. «Ajizliq» dégenlik yene belkim ulargha Pawlusning ular bilen bille bolghan waqtidiki téni ajizliqini eslitish üchün éytilidu. (12:7-10ni körüng).\f*  \x + \xo 11:21 \xt Fil. 3:4. \x*   
\m
\v 22 Ular ibraniylarmu? Menmu shundaq. Ular Israillarmu? Menmu shundaq. Ular Ibrahimning neslimu? Menmu shundaq. \x + \xo 11:22 \xt Ros. 22:3. \x*  
\v 23 Ular Mesihning xizmetkarlirimu? (men eqildin azghanlardek sözlewatimen!); men téximu shundaq; ziyade köp zoruqup ishlidim, intayin köp derrilendim, intayin köp qétim qamaldim, köp qétim ölüm xewplirige duch keldim; \f □ \fr 11:23 \ft \+bd «ular Mesihning xizmetkarlirimu? (men eqildin azghanlardek sözlewatimen!)»\+bd* — ular (saxta rosullar) Mesihning xizmetkarliri emes, elwette. Emma ular daim özlirini shundaq körsetmekchi bolidu.\f*  \x + \xo 11:23 \xt Ros. 9:16; 21:11; 1Kor. 15:10; 2Kor. 6:4. \x*  
\v 24 Yehudiylarning «bir kem qiriq qamcha» jazasigha besh qétim tartildim, \f □ \fr 11:24 \ft \+bd «Yehudiylarning «bir kem qiriq qamcha» jazasigha besh qétim tartildim,...»\+bd* — démek, ottuz toqquz qamcha jazalinishi. Tewrat, «Qan.» 25:3ni körüng.\f*  \x + \xo 11:24 \xt Qan. 25:3. \x*  
\v 25 üch qétim tikenlik qamcha jazasini yédim, bir qétim chalma-kések qilindim, üch qétim kéme hadisisige uchridim, bir kéche-kündüzni déngizda ötküzdüm. \f □ \fr 11:25 \ft \+bd «üch qétim tikenlik qamcha jazasini yédim»\+bd* — «tikenlik qamcha jazasi» Rim hökümiti teripidin bolsa kérek idi. «Ros.» 16:22de bir qétim xatirilen’gen. «Mat.» 27:26diki izahatni körüng.\f*  \x + \xo 11:25 \xt Ros. 14:19; 16:22; 27:9,41. \x*  
\v 26 Daim seperlerde bolimen; deryalarning xewplirini, qaraqchilarning xewplirini, yurtdashlirimning xewplirini, yat elliklerning xewplirini, sheherning xewpini, bayawanning xewplirini, déngizning xewplirini, saxta qérindashlar arisidiki xewplirini bashtin kechürdüm;  
\v 27 emgekler we japa ishlarda zoruqup, pat-pat tüneklerde, achliqta we ussuzluqta, daim roza tutushlarda, soghuqlarda we yéling-yalingachliqta yürüp keldim. \f □ \fr 11:27 \ft \+bd «pat-pat tüneklerde»\+bd* — démek «pat-pat tünep dua qilishlarda». Bashqa birxil terjimisi «uyqusizliqlarda».\f*  
\v 28 Bu sirttiki ishlardin bashqa, ich-baghrimda barliq jamaetler üchün her küni üstümni bésip kéliwatqan ghemlerni yewatimen. \f □ \fr 11:28 \ft \+bd «bu sirttiki ishlardin bashqa...»\+bd* — bashqa birxil terjimisi: «bu ishlardin tashqiri,...».\f*  \x + \xo 11:28 \xt Ros. 20:18. \x*  
\v 29 Herkim ajizlisa, men ajizlimidimmu? Herkim ézip putlashqan bolsa, men örtenmidimmu?! \f □ \fr 11:29 \ft \+bd «herkim ajizlisa, men ajizlimidimmu?»\+bd* — «kim ajizlisa» — étiqad teripide ajizlash, démek. «Menmu ajizlidim» — Pawlus ajizlighan kishi üchün dua qilghanda kemterlik bilen özini uning bilen birdek qilip, özini uning ornigha qoyghandek bolidu. Buninggha misalni Musa peyghemberning Israil üchün bolghan dua-tilawetliridin körüng («Mis.» 32:30-32).\f*  \x + \xo 11:29 \xt 1Kor. 8:13. \x*  
\v 30 Emdi eger maxtinishim zörür bolsa, öz ajizliqimni körsitidighan ishlar bilen maxtinimen.   
\m
\v 31 Reb Eysaning Xuda-Atisi, menggü teshekkür-medhiyilerge layiq Bolghuchigha ayanki, men yalghan éytmidim.\x + \xo 11:31 \xt Rim. 1:9; 9:1; 2Kor. 1:23; Gal. 1:20; Fil. 1:8; 1Tés. 2:5. \x*   
\m
\v 32 Demeshq shehiride padishah Arétasning qol astidiki waliy méni tutush üchün, pütün Demeshq shehirini qattiq teqib astigha alghanidi. \x + \xo 11:32 \xt Ros. 9:24. \x*  
\v 33 Lékin men sépildiki bir kamardin séwet bilen peske chüshürülüp, uning qolidin qutulup qachtim.\f □ \fr 11:33 \ft \+bd «Lékin men sépildiki bir kamardin séwet bilen peske chüshürülüp, uning qolidin qutulup qachtim»\+bd* — heqiqiy rosullar ömride anche rahet körmeydu; Pawlus buningdin yene bir misal körsitidu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 12
\s1 Pawlusqa kelgen wehiyler  
\m
\v 1 \add Epsus\add*, maxtiniwérishning zörüriyiti bar. Gerche uning paydisi bolmisimu, men Rebdin kelgen alamet körünüshler we wehiyler üstide toxtilay.  
\v 2 Mesihde bolghan bir ademni tonuymen; u on töt yil ilgiri (tende bolghan haldimu, yaki tendin tashqirimu bilmeymen, Xuda bilidu) üchinchi qat asman’gha kötürüldi.\f □ \fr 12:2 \ft \+bd «Mesihde bolghan bir ademni tonuymen»\+bd* — bu adem del Pawlusning özi bolup, u Xuda uninggha bergen wehiy we ghayibane alametler bilen maxtinishni qilche xalimighan bolup, özini töwen tutushqa tiriship, özi toghruluq «men» démey, «üchinchi shexste» sözleydu. \+bd «u on töt yil ilgiri ... üchinchi qat asman’gha kötürüldi»\+bd* — Tewrat-injil boyiche, peqet üch asman bar. Birinchi «hawa», ikkinchi «alem boshluqi», üchinchisi Xudaning huzurining özidur.\f*  \x + \xo 12:2 \xt Ros. 9:3; 22:17; 1Kor. 15:8. \x*  
\v 3 Men shundaq bir kishini bilimen (tende bolghan haldimu, yaki tendin tashqirimu bilmeymen, Xuda bilidu) —  
\v 4 u jennetke kötürülüp, shu yerde til bilen ipadiligili bolmaydighan, insanlarning déyishi men’i qilin’ghan ajayip ishlarni anglidi.  
\v 5 Shundaq bir adem bilen maxtinimen, özüm heqqide bolsa ajizliqmdin bashqa birer ish bilen maxtanmaymen. \f □ \fr 12:5 \ft \+bd «özüm heqqide bolsa ajizliqmdin bashqa birer ish bilen maxtanmaymen»\+bd* — «ajizliqmdin» grék tilida «ajizliqlirimdin».\f*  
\v 6-7 Hetta maxtinay désemmu exmeq hésablanmaymen; chünki men heqiqetni éytqan bolattim; emma birsi mende körginidin yaki men toghruluq anglighinidin méni (manga ashkarilan’ghan wehiylerning ghayet zor ulughluqi tüpeylidin) yuqiri oylap qalmisun dep özümni maxtinishtin yighdim. Mushu wehiylerning zor ulughluqi tüpeylidin körenglep ketmeslikim üchün etlirimge sanjilghan bir tiken, yeni méni urup tursun dep Sheytanning bir elchisi manga teqsim qilin’ghan; buning meqsiti, méning körenglep ketmeslikim üchündur.\f □ \fr 12:6-7 \ft \+bd «mushu wehiylerning zor ulughluqi tüpeylidin körenglep ketmeslikim üchün etlirimge sanjilghan bir tiken ... manga teqsim qilin’ghan»\+bd* — «tiken»ning köchme menisi bar, elwette. \+bd «... méni urup tursun dep Sheytanning bir elchisi manga teqsim qilin’ghan»\+bd* — grék tilida «Sheytanning bir perishtisi». «elchi» we «perishte» dégenler emeliyette bir gep.\f*  
\v 8 Buning toghrisida u mendin ketsun dep Rebge üch qétim yélindim;  
\v 9 lékin U manga: «Méning méhir-shepqitim sanga yéterlik; chünki Méning küch-Qudritim insanning ajizliqida toluq emelge ashurulidu» — dédi. Shunga men Mesihning küch-qudriti wujudumda tursun dep ajizliqlirimdin maxtinishni téximu xushluq bilen talliwalimen;  
\v 10 shunga men Mesih üchün ajizliqlarni, haqaretlerni, qiyinchiliqlarni, ziyankeshliklerni we azab-oqubetlerni xursenlik dep bilimen. Chünki qachan ajiz bolsam, shu chaghda küchlük bolimen.\f □ \fr 12:10 \ft \+bd «Chünki qachan ajiz bolsam, shu chaghda küchlük bolimen»\+bd* — Pawlus ajiz bolghinida Mesihke téximu tayinidu, shuning bilen küchlük bolidu; hemmimizmu shundaq bolushimiz kérek.\f*   
\b  
\m  
\s1 Pawlusning Korinttiki jamaetke köngül bölüshi  
\m
\v 11 Men \add maxtinip\add* derweqe exmeq bolup qaldim! Lékin özünglar méni buninggha mejbur qildinglar. Emeliyette eslide men siler teripinglardin teriplinishim kérek bolatti; chünki héch erzimes bolsammu, men héliqi «qaltis ulugh rosullar»din héch terepte héch ishta kem emesmen. \x + \xo 12:11 \xt 1Kor. 15:10. \x*  
\v 12 Derweqe men aranglarda bolghan chaghda rosulning bésharetlik alametliri, hertereplik chidam-sewrchanliq ichide möjizilik alametler, karametler hem qudretlik möjiziler bilen emelde körsitilgen. \x + \xo 12:12 \xt 1Kor. 9:2. \x*  
\v 13 Silerni bashqa jamaetlerdin qaysi terepte töwen orun’gha qoydum? — peqetla özümni silerning üstünglerge yük qilip artip qoymighinim bilenmu?! Méning bu adaletsizlikimni epu qilghaysiler! \f □ \fr 12:13 \ft \+bd «Méning bu adaletsizlikimni epu qilghaysiler!»\+bd* — «adaletsizlik» intayin kinayilik, hejwiy gep, elwette — bu söz Pawlusning ulardin héch éqtisadiy yardem telep qilmay, ulargha xush xewerni heqsiz yetküzgenlikini körsitidu. Uning yuqirida esletkinidek, u Korintta xush xewerning xizmitide bolghinida, bashqa jamaetler uninggha yardem pulini ewitip berdi.\f*  \x + \xo 12:13 \xt 1Kor. 9:12; 2Kor. 11:9. \x*  
\v 14 Mana, hazir yéninglargha üchinchi qétim bérishqa teyyarmen, shuning bilen silerge héch yük éghirimni salghum yoq. Chünki izdiginim igilikinglar emes, belki özünglardur; perzentliri ata-anilar üchün emes, belki ata-anilar perzentliri üchün mal-mülük yighishi kérek. \f □ \fr 12:14 \ft \+bd «Chünki izdiginim igilikinglar emes, belki özünglardur»\+bd* — «izdiginim» — Injil, «Luqa» 19:10ni körüng.\f*  \x + \xo 12:14 \xt Ros. 20:33. \x*  
\v 15 Emdi jéninglar üchün igilikimdin xushluq bilen serp qilimen hemde özümni serp qilimen — gerche men silerni qanche söygenséri men shunche az söyülsemmu. \x + \xo 12:15 \xt 2Kor. 6:12. \x*  
\v 16 Emdi shundaq bolghini bilen, men silerge héch yük bolghan emesmen; biraq héligerlik qilip, men silerni bablap qoydum! \f □ \fr 12:16 \ft \+bd «men silerge héch yük bolghan emesmen; biraq héligerlik qilip, men silerni bablap qoydum!»\+bd* — bizningche bu yene tapa-tene, intayin kinayilik gep. Pawlus Korintliqlarni rohiy jehettin quwwetlimekchi bolup, özi ularning éynigha barmay (Korintliqlar belkim uning yardem-xizmitini ret qilghan bolatti), belki özige oxshash bashqa köyümchan qérindashlarni öz ornigha ewetti (17-ayetni körüng). 
\fp  Lékin bashqilar mushu ayet: «beziler méni hiyligerlik qilip, yalghan sözlep, silerdin nep ündürüwalidu, déyiship yüridu» dep terjime qilidu.\f*  
\v 17 Ejeba, men silerge ewetken ademlerning birersi arqiliq silerdin nep aldimmu?!  
\v 18 Men Titusni silerning yéninglargha bérishqa ündidim we yene héliqi qérindashnimu uning bilen bille ewettim. Titusning silerdin nep élip baqqan yéri barmu? Biz ikkiylen oxshash bir rohta yüriwatmamduq? Bizning basqan izimiz oxshash emesmiken?   
\m
\v 19 Yaki siler ezeldin bizni «Ular aldimizda özlirini aqlap kéliwatidu» dep oylawatamsiler? \add Ish undaq emes\add*. Biz peqet Mesihde bolup Xuda aldida sözlewatimiz; qiliwatqan hemme ishlar, i söyümlüklirim, silerning étiqadinglarni qurush üchündur. \f □ \fr 12:19 \ft \+bd «...silerning étiqadinglarni qurush üchündur»\+bd* — grék tilida: «...silerni qurush üchündur». «Ademni qurush» toghruluq «Rimliqlargha»diki kirish söznimu körüng.\f*  
\v 20 Chünki men yéninglargha barghinimda, silerning ümid qilghan yérimdin chiqmay qélishinglardin, özümningmu silerning ümid qilghan yéringlardin chiqmay qélishimdin, yeni aranglarda ghowgha-jédel, hesetxorluq, ghezep-nepret, menmenchilik, töhmetxorluq, gheywetxorluq, tekebburluq we parakendichilikler bolarmikin dep ensireymen;  
\v 21 — bu qétim silerning yéninglargha barghinimda, aranglardiki gunah sadir qilip, taki bügün’ge qeder ötküzgen napakliq, buzuqluq we shehwaniy ishlardin téxi towa qilmighan nurghun ademlerning sewebidin Xudayim méni aldinglarda töwen qilip qoyarmikin, shularning qilmishliri tüpeylidin matem tutmay turalmaymenmikin, dep ensireymen.\f □ \fr 12:21 \ft \+bd «Xudayim méni aldinglarda töwen qilip qoyarmikin...»\+bd* — «aldinglarda», bashqa birxil terjimisi «siler tüpeylidin». Belkim ikkila xil terjimisi toghridur. \+bd «... téxi towa qilmighan nurghun ademlerning sewebidin Xudayim méni aldinglarda töwen qilip qoyarmikin, shularning qilmishliri tüpeylidin matem tutmay turalmaymenmikin, dep ensireymen»\+bd* — Pawlus, Korintliqlarning téxi qet’iylik bilen towa qilip baqmighan gunahliri tüpeylidin yene xijil bolup qalimen, dep ensireydu.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 13
\s1 Axirqi agahlandurush we salamlar  
\m
\v 1 Bu yéninglargha üchinchi qétim bérishim bolidu. «Her bir höküm ikki-üch guwahchining aghzida ispatlinishi kérek».\f □ \fr 13:1 \ft \+bd «Her bir höküm ikki-üch guwahchining aghzida ispatlinishi kérek»\+bd* — bu Tewratning sözi, shundaqla Tewrattiki we Injildiki muhim bir prinsiptur. «Chöl.» 19:15, «Mat.» 18:16, «1Tim.» 5:19ni körüng.\f*  \x + \xo 13:1 \xt Chöl. 35:30; Qan. 17:6; 19:5; Mat. 18:16; Yuh. 8:17; Ibr. 10:28. \x*  
\v 2-3 Men ilgiri ikkinchi qétim yéninglarda bolghinimda burun gunah sadir qilghanlargha hem qalghan hemminglargha shundaq éytqan, hazirmu silerdin néri bolsammu qaytidin aldin’ala agahlandurup éytimenki (siler Mesihning men arqiliq sözligenlikige ispat telep qilip kéliwatqininglar tüpeylidin), men barghinimda héchkimni ayimaymen; derweqe men arqiliq sözlewatqan Mesih silerge nisbeten ajiz emes, belki aldinglarda intayin qudretliktur;\f □ \fr 13:2-3 \ft \+bd «hazirmu silerdin néri bolsammu qaytidin aldin’ala agahlandurup éytimenki... men barghinimda héchkimni ayimaymen»\+bd* — «héchkimni ayimaymen»: Pawlus «1Kor.» 5-babta, éghir gunah sadir qilghan bir kishi üstidin «etliri halak qilinsun, shundaq bolghanda rohi Reb Eysaning künide qutquzular, dep Sheytan’gha tapshurulsun» dégen hökümni chiqarghan. Pawlus mushu yerde közde tutqini, gunahqa patqan kishiler oxshash hökümge uchrishi mumkin, démekchi.\f*  
\v 4 U derweqe ajizliqta kréstlen’gen bolsimu, lékin Xudaning qudriti bilen yenila hayat. Bizmu Uningda ajiz bolsaqmu, Xudaning silerge qaratqan qudriti bilen, Uninggha baghlinip hayat yashaymiz.\f □ \fr 13:4 \ft \+bd «Bizmu Uningda ajiz bolsaqmu...»\+bd* — bu ajayib ibare toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng. \+bd «...bizmu Uningda ajiz bolsaqmu, Xudaning silerge qaratqan qudriti bilen, Uninggha baghlinip hayat yashaymiz»\+bd* — démek, rosullar sirttin qarighanda ajiz körünsimu (we belkim özlirini ajiz hés qilghan bolsimu) u Xudaning Korintliqlar arisida Öz qudritini körsitidighanliqigha ishinidu, shuninggha ishenchi kamil bolup, «Biz shu qudret bilen xizmitinglarda küchlük bolimiz» dégendek bolidu.\f*  
\v 5 Emdi özünglarni étiqadta barmu-yoq dep tekshürüp körünglar; özünglarni sinap béqinglar! Siler Eysa Mesihning özünglarda bolghanliqini (sinaqtin shallinip qalmisanglar!) bilip yetmemsiler?\x + \xo 13:5 \xt 1Kor. 11:28. \x*  
\v 6 Emdi silerning bizning sinaqtin shallinip qalmighanliqimizni bilip qélishinglarni ümid qilimen.   
\m
\v 7 Silerning héchqandaq rezillik qilmasliqinglar üchün Xudagha dua qilimiz; bu, bizning sinaqtin ötti dep qarilishimiz üchün emes — hetta sinaqtin ötmidi, dep qaralsaqmu, meyli — muhimi silerning durus bolghanni qilishinglar.\f □ \fr 13:7 \ft \+bd «bu, bizning sinaqtin ötti dep qarilishimiz üchün emes — hetta sinaqtin ötmidi, dep qaralsaqmu, meyli — muhimi silerning durus bolghanni qilishinglar»\+bd* — démek, Korintliqlar rezilliktin towa qilghan bolsa, Pawlus we hemkarlirining xizmiti ünümlük, méwilik we shereplik körünüshi mumkin — lékin Pawlusqa nisbeten, muhimi Korintliqlarning özlirining rohiy ehwalidur. Bu nahayiti ulugh söz toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng.\f*  
\v 8 Chünki biz heqiqetke qarshi héch ish qilalmaymiz; némila qilsaq u beribir heqiqetni ayan qilidu, xalas.\f □ \fr 13:8 \ft \+bd «Chünki biz heqiqetke qarshi héch ish qilalmaymiz; némila qilsaq u beribir heqiqetni ayan qilidu, xalas»\+bd* — bu intayin ehmiyetlik ayet toghruluq «qoshumche söz»imizni körüng. 
\fp  Bashqa birxil terjimisi: «Biz heqiqetke zit ishlarni qilmastin, heqiqet boyiche ish qilishimiz kérek».\f*  
\v 9 Chünki biz ajiz bolsaqmu, silerning küchlük bolghininglardin shadlinimiz. Shuningdek biz yene shuninggha dua qilimizki, siler kamaletke yetküzülgeysiler. \f □ \fr 13:9 \ft \+bd «Chünki biz ajiz bolsaqmu, silerning küchlük bolghininglardin shadlinimiz»\+bd* — «küchlük» we «ajiz» rohiy terepte éytilghan, elwette.\f*  
\v 10 Silerning yéninglargha barghinimda Reb manga ghulitish üchün emes, belki étiqadni qurush üchün amanet qilghan hoquqimni ishlitip silerge qattiq qolluqni körsetmeslikim üchün, men silerdin yiraqta bolghinimda mushularni yazdim.\x + \xo 13:10 \xt 2Kor. 10:8. \x*   
\b  
\m
\v 11 Eng axirda, qérindashlar, shadlininglar; kamaletke yetküzülünglar, righbet-tesellide kücheytilinglar; bir oy, bir pikirde bolunglar; inaq-xatirjemlikte ötünglar; we méhir-muhebbet we inaq-xatirjemlikning Igisi Xuda siler bilen bille bolidu. \f □ \fr 13:11 \ft \+bd «righbet-tesellide kücheytilinglar»\+bd* — mushu ibare grék tilida bir söz bilenla ipadilinidu. \+bd «méhir-muhebbet we inaq-xatirjemlikning Igisi Xuda»\+bd* — grék tilida: «méhir-muhebbetning hem inaq-xatirjemlikning Xudasi» — démek, U méhir-muhebbet, xatirjemlik bergüchi hem Özi herdaim méhir-muhebbette we inaq-xatirjemlikte turghuchi Xudadur.\f*  \x + \xo 13:11 \xt Rim. 12:16,18; 15:5; 1Kor. 1:10; Fil. 2:2; Ibr. 12:14; 1Pét. 3:8\x*  
\v 12 Bir-biringlar bilen pak söyüshler bilen salamlishinglar. \x + \xo 13:12 \xt Rim. 16:16; 1Kor. 16:20; 1Tés. 5:26; 1Pét. 5:14. \x*  
\v 13 Barliq muqeddes bendilerdin silerge salam.  
\v 14 Rebbimiz Eysa Mesihning shapaiti, Xudaning méhir-muhebbiti we Muqeddes Rohning hemrah-hemdemliki silerge yar bolghay!