\id 1JN
\h Yuhanna «1» 
\toc1 Yuhanna «1» 
\toc2 Yuhanna «1» 
\toc3 1Yuh. 
\mt1 Yuhanna «1»  
\c 1
\s1 «Rosul Yuhanna yazghan birinchi mektup» •••• Eysa Mesih — Hayatliq Kalamidur  
\m
\v 1 Ezeldin bar bolghüchi, özimiz anglighan, öz közlirimiz tikilip qarighan we qollirimiz bilen tutup silighan hayatliq Kalami toghrisida \add silerge bayan qilimiz\add*\x + \xo 1:1 \xt Luqa 24:39; Yuh. 20:27; Yuh. 1:1, 14; 2Pét. 1:16. \x*  
\v 2 (bu hayatliq bizge ayan bolup, biz uni körduq. Shuning bilen bu heqte guwahliq bérimiz hemde Ata bilen bille bolup, kéyin bizge ayan bolghan shu menggülük hayatni silerge bayan qilimiz)\f □ \fr 1:2 \ft \+bd «Shuning bilen bu heqte guwahliq bérimiz hemde Ata bilen bille bolup, kéyin bizge ayan bolghan shu menggülük hayatni silerge bayan qilimiz»\+bd* — «Ata» mushu yerde Xuda’Atini bildüridu; oqurmenler bu xette «Ata» we «Oghul» dégen sözlerni körse, Xuda’Ata we Xudaning Oghli, yeni Uning Kalami Eysa Mesihni körsitidu.\f*  
\v 3 — silernimu biz bilen sirdash-hemdemlikte bolsun dep biz körgenlirimizni we anglighanlirimizni silerge bayan qilimiz. Bizning sirdash-hemdemlikimiz Ata we Uning Oghli Eysa Mesih bilendur.\f □ \fr 1:3 \ft \+bd «— silernimu biz bilen sirdash-hemdemlikte bolsun dep biz körgenlirimizni we anglighanlirimizni silerge bayan qilimiz. Bizning sirdash-hemdemlikimiz Ata we Uning Oghli Eysa Mesih bilendur»\+bd* — «sirdash-hemdemlik» dégenlik Injilda bu alahide menide bolup, grék tilida «ortaqliq» dégen söz bilen ipadilinidu. Bu söz hem Xuda bilen bolghan alaqini, hem étiqadchilarning bir-biri bilen bolghan zich alaqisini, shundaqla Xudaning shapaitidin ortaq nésiwe bolushni bildüridu.\f*  
\v 4 Silerning xushalliqinglar tolup tashsun dep, bularni silerge yéziwatimiz.\f □ \fr 1:4 \ft \+bd «Silerning xushalliqinglar tolup tashsun dep...»\+bd* — bezi kona köchürmilerde «Bizning xushalliqimiz tolup tashsun dep... » déyilidu.\f*   
\b  
\m  
\s1 Xudaning yoruqluqida pak yashash  
\m
\v 5 We biz Uningdin anglighan hem silerge bayan qilidighan xewirimiz mana shudurki, Xuda nurdur we Uningda héchqandaq qarangghuluq bolmaydu.\x + \xo 1:5 \xt Yuh. 1:9; 8:12; 9:5; 12:35, 36. \x*  
\v 6 Eger biz Uning bilen sirdash-hemdemlikimiz bar dep turup, yenila qarangghuluqta yürsek, yalghan éytqan we heqiqetke emel qilmighan bolimiz.\f □ \fr 1:6 \ft \+bd «Eger biz uning bilen sirdash-hemdemlikimiz bar dep turup, yenila qarangghuluqta yürsek, yalghan éytqan we heqiqetke emel qilmighan bolimiz»\+bd* — «heqiqetke emel qilmighan bolimiz» grék tilida «heqiqetni qilmaymiz» dégen söz bilen ipadilinidu.\f*  
\v 7 Lékin U Özi nurda bolghinidek bizmu nurda mangsaq, undaqta bizning bir-birimiz bilen sirdash-hemdemlikimiz bolup, Uning Oghli Eysa Mesihning qéni bizni barliq gunahtin paklaydu.\f □ \fr 1:7 \ft \+bd «Lékin U Özi nurda bolghinidek bizmu nurda mangsaq, undaqta bizning bir-birimiz bilen sirdash-hemdemlikimiz bolup, Uning Oghli Eysa Mesihning qéni bizni barliq gunahtin paklaydu»\+bd* — «U Özi» mushu yerde, shübhisizki, Xudani körsitidu.\f*  \x + \xo 1:7 \xt Ibr. 9:14; 1Pét. 1:19; Weh. 1:5. \x*  
\v 8 Eger gunahimiz yoq dések, öz özimizni aldighan bolimiz hemde bizde heqiqet turmaydu.\x + \xo 1:8 \xt 1Pad. 8:46; 2Tar. 6:36; Ayup 9:2; Zeb. 143:2; Pend. 20:9; Top. 7:20. \x*  
\v 9 Gunahlirimizni iqrar qilsaq, U bizning gunahlirimizni kechürüm qilip, bizni barliq heqqaniysizliqtin pak qilishqa ishenchlik hem adildur. \f □ \fr 1:9 \ft \+bd «gunahlirimizni iqrar qilsaq, u bizning gunahlirimizni kechürüm qilip, bizni barliq heqqaniysizliqtin pak qilishqa ishenchlik hem adildur»\+bd* — némishqa rosul «U (Xuda) ... ishenchlik hem adildur» deydu? 
\fp  (1) Xuda «muqeddes bendilirini étiqadi tüpeylidin kechürüm qildim» dése, u sözide ching turidu we ishenchliktur; 
\fp  (2) Xuda adil sotchi bolup, gunahni jazalimay qoymaydu. Shunga bizni kechürüsh üchün bizning gunahlirimizni öz ixtiyari bilen öz üstige alghan qurbanliqimiz gunahsiz Eysa Mesihke qoyghan; u bizning ornimizda öldi. Shunga Yuhanna ««Xuda bizning gunahlirimizni kechürüshke...Ishenchlik hem adildur» deydu. Xuda gunahlirimizni kechürüshi bilen ish toxtimaydu, elwette; u yene bizni «barliq heqqaniysizliqtin pak qilidu».\f*  \x + \xo 1:9 \xt Zeb. 32:5; Pend. 28:13. \x*  
\v 10 Eger gunah qilmiduq dések, Uni yalghanchi qilip qoyghan bolimiz we Uning söz-kalami bizdin orun almighan bolidu.   
\b  
\b  
\m  
\c 2
\s1 Eysa Mesih - Xudagha bolghan wekilimizdur  
\m
\v 1 I eziz balilirim, men silerni gunah sadir qilmisun dep, bu sözlerni yéziwatimen. Mubada birsi gunah sadir qilsa, Atining yénida bir yardemchi wekilimiz, yeni Heqqaniy Bolghuchi Eysa Mesih bardur.\f □ \fr 2:1 \ft \+bd «I eziz balilirim,...»\+bd* — «eziz balilirim» grék tilida «kichik balilirim». \+bd «Mubada birsi gunah sadir qilsa, Atining yénida bir yardemchi wekilimiz, yeni Heqqaniy Bolghuchi Eysa Mesih bardur»\+bd* — «yardemchi wekil» grék tilida «paraklétos» déyilidu, bu söz «Yh.» 14:16, 26, 15:26, 16:7de «yardemchi» dep terjime qilinidu. «Paraklétos» shu yerlerde Muqeddes Rohni körsitidu. Shu yerlerdiki bu sözning toluq menisi toghruluq izahatlarni körüng.\f*  \x + \xo 2:1 \xt 1Tim. 2:5; Ibr. 7:25. \x*  
\v 2 U Özi gunahlirimiz üchün \add jazani kötürgüchi\add* kafarettur; mushu kafaret peqet bizning gunahlirimiz üchünla emes, belki pütkül dunyadikilerning gunahliri üchündur.\f □ \fr 2:2 \ft \+bd «U Özi gunahlirimiz üchün jazani kötürgüchi kafarettur; mushu kafaret peqet bizning gunahlirimiz üchünla emes, belki pütkül dunyadikilerning gunahliri üchündur»\+bd* — «jazani kötürgüchi kafaret» — 4:18, «Rim.» 3:25, «Ibr.» 9:5de mushuninggha yéqin bir söz tépilidu. Tewratta bu söz (ibraniy tilida) «kafaret texti» yaki «rehim texti» («Mis.» 25:17) hem bezide «gunah tilesh qurbanliqi» yaki «gunahni yapquchi qurbanliq» dégen menide körülidu. Injilda uning asasiy uqumi Xudaning ghezipini öz üstige élish we shundaqla gunahlardin pak qilishtur.\f*  \x + \xo 2:2 \xt Yuh. 4:42; Rim. 3:25; 2Kor. 5:18; Kol. 1:20; 1Yuh. 4:10, 14. \x*   
\m
\v 3 Bizning uni tonughanliqimizni bilelishimiz — Uning emrlirige emel qilishimizdindur.  
\v 4 «Uni tonuymen» dep turup, Uning emrlirige emel qilmighuchi kishi yalghanchidur, uningda heqiqet yoqtur.\x + \xo 2:4 \xt 1Yuh. 4:20. \x*  
\v 5 Lékin kimki Uning sözige emel qilsa, emdi uningda Xudaning méhir-muhebbiti heqiqeten kamaletke yetken bolidu. Biz özimizning Uningda bolghanliqimizni ene shuningdin bilimiz.\f □ \fr 2:5 \ft \+bd «Lékin kimki uning sözige emel qilsa, emdi uningda Xudaning méhir-muhebbiti heqiqeten kamaletke yetken bolidu»\+bd* — Injil boyiche insanlar bir-birimizni söyüsh üchün we Xudaning Özini söyüsh üchün qelbimizge «Xudaning méhir-muhebbiti» Muqeddes Roh arqiliq tökülüshi kérek («Rim.» 5:5) andin bizning Xudagha we insalargha méhir-muhebbet körsitishimiz mumkin bolidu. Shunga «Xudaning méhir-muhebbiti» Xudadin kelgen hem bizdin Xudagha hem insanlargha qaritilghan muhebbitimizning hemmisini körsitidu. \+bd «Biz özimizning Uningda bolghanliqimizni ene shuningdin bilimiz»\+bd* — «Uningda bolghanliqimiz»: — démek, Uning bilen yéqin alaqide bolghanliqtur. «Rimliqlargha»diki kirish sözimizdiki «Mesihde» «Xudada» we «Rohta» toghruluq bayanlirimiznimu körüng.\f*  \x + \xo 2:5 \xt Yuh. 13:35. \x*  
\v 6 «Xudada turup yashaymen» dégüchi bolsa \add Eysaning\add* mangghinidek oxshash méngishi kérek.\f □ \fr 2:6 \ft \+bd ««Xudada turup yashaymen» dégüchi bolsa...»\+bd* — «Xudada» grék tilida «uningda». \+bd «Eysaning mangghinidek oxshash méngishi kérek»\+bd* — grék tilida «Uning mangghinidek oxshash méngishi kérek».\f*  \x + \xo 2:6 \xt Yuh. 13:15; 1Pét. 2:21. \x*   
\b  
\m  
\s1 Qérindashlargha méhir-muhebbet körsitish nurning belgisi  
\m
\v 7 I söyümlüklirim, silerge \add burun anglap baqmighan\add* yéngi bir emrni emes, belki desleptin tartip siler tapshuruwalghan kona emrni yéziwatimen. Ushbu emr siler burundinla anglap kéliwatqan söz-kalamdur.\f □ \fr 2:7 \ft \+bd «I söyümlüklirim, silerge burun anglap baqmighan yéngi bir emrni emes, belki desleptin tartip siler tapshuruwalghan kona emrni yéziwatimen. Ushbu emr siler burundinla anglap kéliwatqan söz-kalamdur»\+bd* — Yuhanna körsetken emr, shübhisizki, «bir-biringlargha méhir-muhebbetni körsitinglar». 3:11, 4:21, «Yh.» 13:34, 15:12ni körüng.\f*  \x + \xo 2:7 \xt 2Yuh. 5. \x*  
\v 8 Lékin yene kélip men silerge yéziwatqinimni yéngi emr \add désekmu bolidu\add*; bu emr Mesihde hem silerdimu emel qilinmaqta, chünki qarangghuluq ötüp ketmekte, we heqiqiy nur alliqachan chéchilishqa bashlidi.\f □ \fr 2:8 \ft \+bd «Lékin yene kélip men silerge yéziwatqinimni yéngi emr désekmu bolidu; bu emr Mesihde hem silerdimu emel qilinmaqta, chünki qarangghuluq ötüp ketmekte, we heqiqiy nur alliqachan chéchilishqa bashlidi»\+bd* — bu sirliq emma bek muhim 7-8-ayetler toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. Bizningche asasiy menisi shuki, «rohiy hayat» kelgendin kéyin insanlarda «bir-biringlargha muhebbet körsitish» heqiqeten mumkin bolidu, shunga bu emrmu «yéngi» bolidu.\f*  \x + \xo 2:8 \xt Yuh. 13:34; 15:12. \x*  
\v 9 Kimdekim özini «nurda yashawatimen» dep turup, qérindishini öch körse, u bügün’giche qarangghuluqta turuwatqan bolidu.  
\v 10 Qérindishigha méhir-muhebbet körsetken kishi yoruqluqta turmaqta, uningda gunahqa putlashturidighan héchnéme qalmaydu. \x + \xo 2:10 \xt Yuh. 12:35; 1Yuh. 3:14. \x*  
\v 11 Lékin qérindishini öch körgen kishi qarangghuluqtidur; u qarangghuluqta mangidu we qeyerge kétiwatqanliqini bilmeydu, chünki qarangghuluq uning közlirini qarighu qiliwetken.   
\m
\v 12 Men bularni silerge yéziwatimen, i eziz balilirim, chünki gunahliringlar Uning nami üchün kechürüm qilindi.\f □ \fr 2:12 \ft \+bd «i eziz balilirim»\+bd* — grék tilida «i kichik balilirim». \+bd «men bularni silerge yéziwatimen, i eziz balilirim, chünki gunahliringlar uning nami üchün kechürüm qilindi»\+bd* — «Uning nami» dégenlik Eysa Mesihning namidur. Oqurmenlerning éside barki, «Eysa» dégen nam «Perwerdigarning nijati» dégen menide.\f*  \x + \xo 2:12 \xt Luqa 24:47; Ros. 4:12; 13:38. \x*   
\m
\v 13 Men buni silerge yéziwatimen, i atilar, chünki siler Ezeldin Bar Bolghuchini tonudunglar.  
\m Men buni silerge yéziwatimen, i yigitler, chünki siler u rezil üstidin ghelibe qildinglar.\f □ \fr 2:13 \ft \+bd «men buni silerge yéziwatimen, i yigitler, chünki siler u rezil üstidin ghelibe qildinglar»\+bd* — «u rezil» Sheytanni körsitidu.\f*   
\m
\v 14 Men buni silerge yéziwatimen, i eziz balilirim, chünki siler Atini tonudunglar.  
\m Men buni silerge yéziwatimen, i atilar, chünki siler Ezeldin Bar Bolghuchini tonudunglar.  
\m Men buni silerge yéziwatimen, i yigitler, chünki siler küchlüksiler, Xudaning söz-kalami silerde turidu we siler u rezil üstidinmu ghelibe qildinglar.   
\b  
\m
\v 15 Bu dunyani we bu dunyadiki ishlarni söymenglar. Herkim bu dunyani söyse, Atining söygüsi uningda yoqtur. \f □ \fr 2:15 \ft \+bd «Herkim bu dunyani söyse, Atining söygüsi uningda yoqtur»\+bd* — Atining söygüsi» Xudadin kelgen muhebbet, démek. 2:5 we uningdiki «Xudaning méhir-muhebbiti» toghruluq izahatni körüng.\f*  \x + \xo 2:15 \xt Gal. 1:10; Yaq. 4:4. \x*  
\v 16 Chünki bu dunyadiki barliq ishlar, yeni ettiki hewes, közlerdiki hewes we hayatigha bolghan meghrurluqning hemmisi Atidin kelgen emes, belki bu dunyadin bolghandur, xalas; \f □ \fr 2:16 \ft \+bd «Chünki bu dunyadiki barliq ishlar, yeni ettiki hewes...»\+bd* — «ettiki hewes»: Injilda «et» yaki «etler» köp waqitlarda insanlardiki gunahining tebiitini körsitidu. «Rimliqlargha»diki kirish sözning insanlardiki «et» we «etler» toghruluq bayanlarni körüng. \+bd «Chünki bu dunyadiki barliq ishlar, yeni ettiki hewes, közlerdiki hewes we hayatigha bolghan meghrurluqning hemmisi atidin kelgen emes, belki bu dunyadin bolghandur, xalas»\+bd* — oqurmenler dunyadiki ishlarning bu üch amilining (1) Sheytanning Hawa-animizning aldigha qoyghan üch xil ézitqu amiligha oxshash ikenlikini («Yar.» 3:6); (2) Sheytanning chöl bayawanda Eysa Mesihni sinighandiki üch xil weswesisige oxshash ikenlikini bayqiyalaydu («Mat.» 4:1-11, «Luqa» 4:1-13ni körüng).\f*  
\v 17 we bu dunya we uningdiki heweslerning hemmisi ötüp kétidu. Lékin Xudaning iradisige emel qilghuchi kishi menggü yashaydu.\x + \xo 2:17 \xt Zeb. 90:9-10; Yesh. 40:6; 1Kor. 7:31; Yaq. 1:10; 4:14; 1Pét. 1:24. \x*   
\b  
\m  
\s1 Dejjal — Eysa Mesihning reqibi  
\m
\v 18 Eziz balilirim, zamanning axirqi saiti yétip keldi; we siler dejjalning \add axir zamanda\add* kélidighanliqini anglighininglardek, emeliyette bolsa hazirning özidila nurghun dejjallar meydan’gha chiqti; buningdin zamanning axirqi saiti bolup qalghanliqi bizge melum. \f □ \fr 2:18 \ft \+bd «Eziz balilirim, zamanning axirqi saiti yétip keldi; we siler dejjalning axir zamanda kélidighanliqini anglighininglardek, emeliyette bolsa hazirning özidila nurghun dejjallar meydan’gha chiqti; buningdin zamanning axirqi saiti bolup qalghanliqi bizge melum»\+bd* — «dejjal» grék tilida «antixristos». Dejjal toghruluq «Dan.» 9-babtiki izahatlarni, «Mat.» 24-bab we izahatlirini we «2Tés.» 2-bab we izahatlarni, «Wehiy» 13-bab we «qoshumche söz»ni (dejjal toghruluq) körüng. Bu ayette tilgha élin’ghan «nurghun dejjallar» Mesih we Uning telimige qarshi chiqqanlarning hemmisini körsitidu (19- we -22-ayetni körüng).\f*  \x + \xo 2:18 \xt Mat. 24:5; 2Tés. 2:3. \x*  
\v 19 Ular arimizdin chiqti, lékin ular eslide bizlerdin emes idi. Chünki eger bizlerdin bolghan bolsa, arimizda turiwergen bolatti. Lékin ularning héchqaysisining eslide bizdikilerdin bolmighanliqi pash qilin’ghanliqi üchün ular arimizdin chiqip ketti.\f □ \fr 2:19 \ft \+bd «Ular arimizdin chiqti, lékin ular eslide bizlerdin emes idi. Chünki eger bizlerdin bolghan bolsa, arimizda turiwergen bolatti. Lékin ularning héchqaysisining eslide bizdikilerdin bolmighanliqi pash qilin’ghanliqi üchün ular arimizdin chiqip ketti»\+bd* — «... eslide bizdikilerdin bolmighanliqi pash qilin’ghanliqi üchün» — démek, Xuda terpidin békitilgen ish; shubhisizki, mushu «dejjallar» qérindashlarning kichik péilliqigha, shundaqla meghrurluqqa bolghan öchmenlikige chidimighan bolup, shu chaghda Xuda ularni jamaetke pash qilish üchün ularni öz meghrur tebiiyitining keynige kirishke qozghighan; shuning bilen «ular arimizdin chiqip ketti».\f*  \x + \xo 2:19 \xt Zeb. 41:9; Ros. 20:30; 1Kor. 11:19. \x*   
\m
\v 20 Halbuki, siler bolsanglar Muqeddes Bolghuchidin kelgen mesihligüchi Rohtin nésip boldunglar we shuning üchün siler hemme ishni bilisiler. \f □ \fr 2:20 \ft \+bd «Muqeddes Bolghuchi»\+bd* —Eysa Mesihni körsitidu. \+bd «Muqeddes Bolghuchidin kelgen mesihligüchi Rohtin nésip boldunglar»\+bd* — «mesihligüchi Roh» dégen bu söz mushu yerde Muqeddes Rohni körsitidu; bu söz eslide Tewrat dewride padishahlarni, kahinlarni we bezide peyghemberlerni öz mensipige békitish we testiqlash üchün ularning béshigha quyulghan «muqeddes may»ni körsitetti («mesihligüchi may»); bu ish Tewratta «mesih qilish» yaki «mesihlesh» dep atilatti. Injil dewride Nasaretlik Eysa may bilen emes, belki Muqeddes Roh bilen «mesih qilin’ghan» («Mat.» 3:16, «Luqa» 3:22, 4:18, «Ros.» 10:38ni körüng). 
\fp  Hazir Mesih eslide Özini «mesih qilghuchi Roh»ni, yeni Xudaning Muqeddes Rohini Özige étiqad qilghuchilargha ata qilidu; shuning bilen Injil dewride Tewrattiki «mesihlesh méyi»ning ademning béshigha quyulushining ornigha, «Mesihligüchi Roh», yeni Muqeddes Roh ademning roh-qelbining üstige kélip shu yerde makan tutidu. \+bd «Mesihligüchi Rohtin nésip boldunglar we shuning üchün siler hemme ishni bilisiler»\+bd* — «siler hemme ishni bilisiler» yaki «siler hemme ademni bilisiler» yaki «hemminglar heqiqetni bilisiler».\f*  \x + \xo 2:20 \xt Zeb. 45:7; 133:2; 2Kor. 1:21; Ibr. 1:9. \x*  
\v 21 Silerge bu xetni yizishimdiki seweb, silerning heqiqetni bilmigenlikinglar üchün emes, belki heqiqetni bilip, yalghanchiliqning heqiqettin kélip chiqmaydighanliqini bilgenlikinglar üchündur.  
\v 22 Emise, kim yalghanchi? Eysaning Mesih ikenlikini inkar qilghuchi kishi bulsa, u yalghanchidur. Ata we Oghulni inkar qilghuchi kishi özi bir dejjaldur.  
\v 23 Kimdekim Oghulni ret qilsa uningda Ata bolmaydu. Lékin Oghulni étirap qilsa, uningda Ata bolidu.\f □ \fr 2:23 \ft \+bd «Kimdekim Oghulni ret qilsa uningda Ata bolmaydu. Lékin Oghulni étirap qilsa, uningda Ata bolidu»\+bd* — grék tilida «Kimdekim Oghulni ret qilsa, u Atigha ige bolmaydu; lékin Oghulni étirap qilsa, u Atighimu ige bolidu» dégen sözler bilen ipadilinidu.\f*  \x + \xo 2:23 \xt Luqa 12:9; 2Tim. 2:12. \x*   
\m
\v 24 Siler bolsanglar, burundin anglap kéliwatqininglarni özünglarda dawamliq turghuziwéringlar. Burundin anglap kéliwatqininglar silerde dawamliq turiwerse, silermu dawamliq Oghul we Atida yashawatqan bolisiler;  
\v 25 we Uning bizge qilghan wedisi bolsa del shu — menggü hayatliqtur.\f □ \fr 2:25 \ft \+bd «we Uning bizge qilghan wedisi bolsa del shu — menggü hayatliqtur»\+bd* — «Uning qilghan wedisi bolsa» — Xudaning Özining wedisi yaki Eysaning wedisini körsitidu; bizningche «U» 20-ayette tilgha élin’ghan «Muqeddes Bolghuchi»ni, yeni Eysani körsetse kérek.\f*   
\m
\v 26 Silerni azdurmaqchi bolghanlarni nezerde tutup, bularni silerge yazdim;  
\v 27 Siler bolsanglar, siler Uningdin qobul qilghan mesihligüchi Roh silerde turiwéridu, siler héchkimning ögitishige mohtaj emessiler; belki ene shu mesihligüchi Roh silerge barliq ishlar toghruluq ögitiwatqandek (U heqtur, héch yalghan emestur!) — hem ögetkendek, siler dawamliq Uningda yashaydighan bolisiler.\f □ \fr 2:27 \ft \+bd «siler bolsanglar, siler Uningdin qobul qilghan mesihligüchi Roh silerde turiwéridu»\+bd* — «Uningdin» mushu yerde Xudaning Özini yaki Eysani körsitidu; bizningche «U» yene 20-ayette tilgha élin’ghan «Muqeddes Bolghuchi»ni, yeni Eysani körsetse kérek. \+bd «Mesihligüchi Roh»\+bd* — 20-ayet we uningdiki izahatni körüng.\f*  \x + \xo 2:27 \xt Yer. 31:34; Ibr. 8:11. \x*   
\m
\v 28 Emise, i eziz balilirim, dawamliq Uningda turup yashawéringlar. Shundaq qilsanglar, U herqachan qaytidin ayan bolghanda qorqmas bolimiz hem U kelginide Uning aldida héch xijalet bolup qalmaymiz. \f □ \fr 2:28 \ft \+bd «u herqachan qaytidin ayan bolghanda qorqmas bolimiz hem u kelginide uning aldida héch xijalet bolup qalmaymiz»\+bd* — «qorqmas» yaki «yüreklik».\f*  \x + \xo 2:28 \xt Mar. 8:38; 1Yuh. 3:2. \x*  
\v 29 \add Xudaning\add* heqqaniy ikenlikini bilgenikensiler, heqqaniyliqqa emel qilghuchilarning herbirining uning teripidin tughulghuchi ikenlikinimu bilsenglar kérek.\f □ \fr 2:29 \ft \+bd «Xudaning heqqaniy ikenlikini bilgenikensiler»\+bd* — grék tilida «Uning heqqaniy ikenlikini bilgenikensiler». Mushu ayette Xudani körsitishi kérek, chünki ayetning kéyinki qismida «Uningdin (Xudadin) tughulush» tilgha élinidu. \+bd «heqqaniyliqqa emel qilghuchilarning herbirining Uning teripidin tughulghuchi ikenlikinimu bilsenglar kérek»\+bd* — «Uning teripidin tughulghuchi»: — démek, Xudaning perzenti, «qaytidin, yuqiridin tughulghan» kishini körsitidu. «Yh.» 3:1-21ni körüng.\f*   
\b  
\b  
\m  
\c 3
\s1 Biz Xudaning perzentliri  
\m
\v 1 Qaranglar, Ata bizge shundaq chongqur méhir-muhebbet körsetkenki, biz «Xudaning eziz baliliri» dep atalduq — we biz heqiqetenmu shundaq. Bu dunya shu sewebtin bizni tonup yetmeyduki, chünki bu dunya Uni tonumidi.\f □ \fr 3:1 \ft \+bd «Bu dunya shu sewebtin bizni tonup yetmeyduki, chünki bu dunya Uni tonumidi»\+bd* — «Uni» Eysa Mesih yaki Xudaning Özini körsitidu. Bizningche Mesihni körsitidu («Yh.» 1:10ni körüng).\f*  \x + \xo 3:1 \xt Yuh. 1:12. \x*  
\v 2 Söyümlüklirim, biz hazir Xudaning eziz baliliridurmiz; kelgüside qandaq bolidighanliqimiz téxi ochuq ayan qilinmighan. Biraq U \add qaytidin\add* ayan qilin’ghanda, Uninggha oxshash bolidighanliqimizni bilimiz; chünki shu chaghda biz Uning eynen Özini körimiz.\f □ \fr 3:2 \ft \+bd «Biraq U qaytidin ayan qilin’ghanda, Uninggha oxshash bolidighanliqimizni bilimiz; chünki shu chaghda biz Uning eynen Özini körimiz»\+bd* — «U» — Eysa Mesihni körsitidu. Töwendiki izahatni körüng. \+bd «U qaytidin ayan qilin’ghanda»\+bd* — mushu ayettiki «U» bizningche Eysa Mesihni körsitidu. Bezi alimlar ayetni bashqiche chüshinip: — «U» (démek, bizning kelgüside qandaq bolidighanliqimiz») ayan qilin’ghanda...» dep qaraydu. Lékin bizningche rosul Yuhanna Mesihni ulughlashtiki herbir pursettin toluq paydilinidu, mushu yerdimu shundaq qilghan bolup, u yenila Mesihni körsetken.\f*  \x + \xo 3:2 \xt Yesh. 56:5; Mat. 5:12; Yuh. 1:12; Rim. 8:15, 18; 2Kor. 4:17; Gal. 3:26; 4:6; Fil. 3:21; Kol. 3:4. \x*  
\v 3 We \add Mesihge\add* ümid baghlighan herbir kishi U pak bolghandek özini paklimaqta.\f □ \fr 3:3 \ft \+bd «we Mesihge ümid baghlighan herbir kishi U pak bolghandek özini paklimaqta»\+bd* — «Mesihge» grék tilida «Uninggha». \+bd «...U pak bolghandek özini paklimaqta»\+bd* — «U» mushu yerde belkim Mesihni körsitidu; yuqiriqi 2-ayet we izahatini körüng.\f*   
\m
\v 4 Gunah sadir qilghan kishi \add Xudaning\add* qanunigha xilapliq qilghan bolidu. Chünki gunah sadir qilghanliq \add Xudaning\add* qanunigha xilapliq qilghanliqtur.\f □ \fr 3:4 \ft \+bd «Gunah sadir qilghan kishi Xudaning qanunigha xilapliq qilghan bolidu. Chünki gunah sadir qilghanliq Xudaning qanunigha xilapliq qilghanliqtur»\+bd* — «Xudaning qanuni» grék tilida peqet «qanun» dep éytilidu. Lékin közde tutulghini melum bir insaniy qanun emes, belki Xudaning qanunidur. Yuhannaning mushu yerde közde tutqini belkim Musa peyghemberge chüshürülgen qanun bolupla qalmay, yene belkim herbir kishining wijdanida (az bolsun, köp bolsun) namayan qilin’ghan Xudaning qanunini körsetse kérek («Rim.» 2:13-15nimu körüng). 
\fp  Bu ayet bolsa 2:29diki sözlerning dawamidur.\f*  \x + \xo 3:4 \xt 1Yuh. 5:17. \x*  
\v 5 Halbuki, siler Uni gunahlarni élip tashlash üchün dunyagha kélip ayan qilin’ghan we shundaqla Uningda héchqandaq gunah yoqtur, dep bilisiler.\f □ \fr 3:5 \ft \+bd «Halbuki, siler uni gunahlarni élip tashlash üchün dunyagha kélip ayan qilin’ghan»\+bd* — «Uni» Mesihni körsitidu. 
\fp  Ushbu ayet bilen munasiwetlik «Yh.» 1:29ni körüng.\f*  \x + \xo 3:5 \xt Yesh. 53:9,12; 2Kor. 5:21; 1Pét. 2:22; 1Tim. 1:15. \x*  
\v 6 Uningda yashawatqan herbir kishi gunah sadir qilmaydu; kimdekim gunah sadir qilsa, Uni körmigen we Uni tonumighan bolidu.\f □ \fr 3:6 \ft \+bd «Uningda yashawatqan herbir kishi gunah sadir qilmaydu; kimdekim gunah sadir qilsa, Uni körmigen we Uni tonumighan bolidu»\+bd* — «gunah sadir qilsa,...» dégenlik shübhisizki, ademning adettiki yürüsh-turushini, gunah ilkidin chiqmay turghanliqini körsitidu. 3:9 we «qoshumche söz»imizni körüng.\f*   
\m
\v 7 Eziz balilirim, héchkimning silerni aldishigha yol qoymanglar. Heqqaniyliqqa emel qilghuchi kishi U heqqaniy bolghinidek heqqaniydur.\f □ \fr 3:7 \ft \+bd «Heqqaniyliqqa emel qilghuchi kishi u heqqaniy bolghinidek heqqaniydur»\+bd* — «U» bizningche mushu yerde yene Mesihni körsitidu. Yuqiriqi 5-6-ayetni körüng.\f*  \x + \xo 3:7 \xt 1Yuh. 2:29. \x*  
\v 8 Lékin gunah sadir qilghuchi Iblistindur. Chünki Iblis elmisaqtin tartip gunah sadir qilip kelmekte. Xudaning Oghlining dunyada ayan qilinishidiki meqset Iblisning emellirini yoqitishtur.  
\v 9 Xudadin tughulghuchi gunah sadir qilmaydu; Xudaning uruqi uningda orun alghachqa, u gunah sadir qilishi mumkin emes, chünki u Xudadin tughulghandur. \f □ \fr 3:9 \ft \+bd «Xudadin tughulghuchi gunah sadir qilmaydu; Xudaning uruqi uningda orun alghachqa, u gunah sadir qilishi mumkin emes, chünki u Xudadin tughulghandur»\+bd* — «Xudaning uruqi (yaki «nesli») uningdin orun alghachqa...» dégenlikte «Xudaning uruqi» Mesihning Özi yaki Uning söz-kalamini körsitidu. Bashqiche éytqanda, Mesih Eysaning tebiiyitini körsitidu, shundaqla Uning kishilerning rohidin orun alghanliqini körsitidu. «Mat.» 13:1-23, «Yh.» 12:24, «Rim.» 4:15-17ni, 9:7-8 we «Gal.» 3:16ni körüng. 
\fp  Bu ayet toghruluq «qoshumche söz»imiznimu körüng.\f*  \x + \xo 3:9 \xt 1Pét. 1:23; 1Yuh. 5:18. \x*  
\v 10 Xudaning baliliri bilen Iblisning baliliri shuning bilen perqliniduki, kimdekim heqqaniyliqqa emel qilmisa we yaki öz qérindishigha méhir-muhebbet körsetmise Xudadin emestur.   
\m
\v 11 Chünki siler desleptin anglap kéliwatqan xewer mana del shuki, bir-birimizge méhir-muhebbet körsitishimiz kérektur. \x + \xo 3:11 \xt Yuh. 13:34; 15:12; 1Yuh. 3:23. \x*  
\v 12 U u rezildin bolghan, inisini öltürgen Qabilgha oxshash bolmasliqimiz kérek; u némishqa inisini qetl qildi? Uning özining qilghanliri rezil, inisining qilghanliri heqqaniy bolghanliqi üchün shundaq qilghan. \x + \xo 3:12 \xt Yar. 4:8; Ibr. 11:4. \x*  
\v 13 Shunga, i qérindashlar, bu dunya silerni öch körse, buninggha heyran qalmanglar. \x + \xo 3:13 \xt Yuh. 15:18. \x*  
\v 14 Biz qérindashlarni söygenlikimizdin, ölümdin hayatliqqa ötkenlikimizni bilimiz. Öz qérindishini söymigüchi téxi ölümde turuwatidu. \x + \xo 3:14 \xt 1Yuh. 2:10. \x*  
\v 15 Qérindishigha öchmenlik qilghan kishi qatildur we héchqandaq qatilda menggülük hayatning bolmaydighanliqini bilisiler. \f □ \fr 3:15 \ft \+bd «Qérindishigha öchmenlik qilghan kishi qatildur»\+bd* — «Mat.» 5:21-22ni körüng. \+bd «héchqandaq qatilda menggülük hayatning bolmaydighanliqini bilisiler»\+bd* — bu sözler héchbir qatil Xudaning kechürümige érishelmeydu, dégenlik emes. Mesilen «Mat.» 12:31, «1Kor.» 6:9-11ni körüng.\f*  \x + \xo 3:15 \xt Mat. 5:21; Gal. 5:21. \x*  
\v 16 Biz shuning bilen méhir-muhebbetning néme ikenlikini bilimizki, u biz üchün Öz jénini pida qildi; shuningdek bizmu qérindashlirimiz üchün öz jénimizni pida qilishqa qerzdardurmiz. \f □ \fr 3:16 \ft \+bd «Biz shuning bilen méhir-muhebbetning néme ikenlikini bilimizki, U biz üchün Öz jénini pida qildi...»\+bd* — «U» — Mesih, elwette.\f*  \x + \xo 3:16 \xt Yuh. 15:13; Ef. 5:2. \x*  
\v 17 Emma kimki bu dunyada mal-mülki turup, qérindishining mohtajliqini körüp turup, uninggha köksi-qarnini achmisa, bundaq kishide nedimu Xudaning méhir-muhebbiti bolsun? \f □ \fr 3:17 \ft \+bd «Emma kimki bu dunyada mal-mülki turup, qérindishining mohtajliqini körüp turup...»\+bd* — «mal-mülük» mushu yerde, grék tilida «tirikchilik» bilen ipadilinidu.\f*  \x + \xo 3:17 \xt Qan. 15:7; Luqa 3:11; Yaq. 2:15. \x*  
\v 18 Eziz balilirim, söz bilen we til bilen emes, belki emelde we heqiqette méhir-muhebbet körsiteyli.  
\v 19 Biz shundaq ishlar bilen özimizning heqiqettin bolghanliqimizni bileleymiz we \add Xudaning\add* aldida qelbimizni xatirjem qilalaymiz. \f □ \fr 3:19 \ft \+bd «biz shundaq ishlar bilen özimizning heqiqettin bolghanliqimizni bileleymiz we (Xudaning) aldida qelbimizni xatirjem qilalaymiz»\+bd* — «Xudaning aldida qelbimizni xatirjem qilalaymiz» grék tilida «uning aldida qelbimizni xatirjem qilalaymiz». \+bd «...xatirjem qilalaymiz»\+bd* — yaki «qayil qilalaymiz». Démek, birsi «men Xudadinmu, emesmu?» dep gumanlan’ghan bolsa, özidin «mende méhir-muhebbet barmu-yoq?» dep sorisa we özining méhir-muhebbette yashawatqanliqini körgen bolsa, «men heqiqeten Xudadin tughulghanmen» dep özini qayil qilalaydu.\f*  
\v 20 Shundaqtimu, mubada qelbimiz bizni yenila eyiblise, Xuda yenila qelbimizdin üstün we hemmini bilgüchidur. \f □ \fr 3:20 \ft \+bd «Shundaqtimu, mubada qelbimiz bizni yenila eyiblise, Xuda yenila qelbimizdin üstün we hemmini bilgüchidur»\+bd* — bu ayette «qelbimiz» belkim «wijdanimiz»ni körsitidu.\f*   
\m
\v 21 Söyümlüklirim, eger qelbimiz bizni eyiblimise, Xudaning aldida yüreklik turimiz \f □ \fr 3:21 \ft \+bd «Söyümlüklirim, eger qelbimiz bizni eyiblimise, Xudaning aldida yüreklik turimiz»\+bd* — bu ayette «qelbimiz» belkim yene «wijdanimiz»ni körsitidu. \+bd «yüreklik turimiz»\+bd* — yaki «qorqmas turimiz».\f*  
\v 22 we shundaqla Uningdin némini tilisek shuninggha érisheleymiz; chünki biz Uning emrlirige emel qilip, Uni xursen qilidighan ishlarni qilimiz. \x + \xo 3:22 \xt Yer. 29:12; Mat. 7:8; 21:22; Mar. 11:24; Luqa 11:9; Yuh. 14:13; 16:24; Yaq. 1:5; 1Yuh. 5:14. \x*  
\v 23 We Uning emri shuki, uning Oghli Eysa Mesihning namigha étiqad qilishimiz hemde Uning bizge tapilighinidek bir-birimizge méhir-muhebbet körsitishimizdin ibarettur. \f □ \fr 3:23 \ft \+bd «hemde Uning bizge tapilighinidek bir-birimizge méhir-muhebbet körsitishimizdin ibarettur»\+bd* — «Uning bizge tapilighini» mushu yerde bizningche Xudaning Özining (Mesih arqiliq) bizge tapilighinini körsitidu.\f*  \x + \xo 3:23 \xt Law. 19:18; Mat. 22:39; Yuh. 6:29; 13:34; 15:12; 17:3; Ef. 5:2; 1Tés. 4:9; 1Pét. 4:8; 1Yuh. 4:21. \x*  
\v 24 Uning emrlirige emel qilidighan kishi \add Xudada\add* yashaydighan we \add Xudamu\add* uningda yashaydighan bolidu. Emdi Xudaning bizde yashaydighanliqini bilginimiz bolsa, U bizge ata qilghan Rohtindur.\f □ \fr 3:24 \ft \+bd «Uning emrlirige emel qilidighan kishi Xudada yashaydighan...»\+bd* — grék tilida «Uning emrlirige emel qilidighan kishi Uningda yashaydighan...». \+bd «...we Xudamu uningda yashaydighan bolidu»\+bd* — grék tilida «we Umu uningda yashaydighan bolidu».\f*  \x + \xo 3:24 \xt Yuh. 14:23; 15:10; 1Yuh. 4:12. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 4
\s1 Saxta peyghemberlerdin hezer eylenglar  
\m
\v 1 Söyümlüklirim, herbir \add «wehiy qilghuchi»\add* rohlarning hemmisigila ishiniwermenglar, belki bu rohlarning Xudadin kelgen-kelmigenlikini perqlendürüsh üchün ularni sinanglar. Chünki nurghun saxta peyghemberler dunyadiki jay-jaylargha peyda boldi.\f □ \fr 4:1 \ft \+bd «Söyümlüklirim, herbir «wehiy qilghuchi» rohlarning hemmisigila ishiniwermenglar»\+bd* — ««wehiy qilghuchi» roh» belkim étiqadchining öz wujudigha yéqin kélip «sanga wehiy qilimen» deydighan rohni, yaki éhtimalgha eng yéqin bolghini étiqadchilarning yénigha kelgen yaki hetta jamaetning öz ichidin turup «Men silerge Xudaning wehiyini hazir yetküzimen» dégüchilerni körsitidu; ayetning ikkinchi qismi del mushu «saxta peyghemberler»ni körsitidu.\f*  \x + \xo 4:1 \xt Yer. 29:8; Mat. 7:15,16; 24:4, 5, 24; 1Kor. 14:29; Ef. 5:6; Kol. 2:18; 2Pét. 2:1; 2Yuh. 7. \x*  
\v 2 Xudaning Rohini mundaq perqlendüreleysiler: Eysani, yeni dunyagha insaniy tende kelgen Mesihni étirap qilghuchi herbir roh Xudadin bolidu;\f □ \fr 4:2 \ft \+bd «Eysani, yeni dunyagha insaniy tende kelgen Mesihni étirap qilghuchi herbir roh...»\+bd* — «insaniy tende» (yaki «insan ténide») grék tilida «ette» bilen bildürilidu. \+bd «Eysani, yeni dunyagha insaniy tende kelgen Mesihni étirap qilghuchi herbir roh Xudadin bolidu»\+bd* — mushu ayette déyilgen «roh» melum insanning aghzi arqiliq gep qiliwatidu, elwette. Halqiliq mesile: — melum birsi jamaette söz qilip «Xudaning wehiyini silerge yetküzimen» dése, biraq «insaniy tende kelgen Eysa Mesih»ni étirap qilmisa, emdi uningda söz qilidighan roh Xudaning Rohi emes, belki jin-sheytanlarning biri yaki bu kishining özining Xuda bilen qarshilishidighan insaniy roh bolidu, xalas.\f*  
\v 3 we dunyagha insaniy tende kelgen Eysa Mesihni étirap qilmaydighan roh Xudadin kelgen emes. Bundaqlarda eksiche dejjalning rohi ishleydu; siler bu rohning kélidighanliqi toghruluq anglighanidinglar we derweqe u hazir dunyada peyda boldi.\f □ \fr 4:3 \ft \+bd «we dunyagha insaniy tende kelgen Eysa Mesihni étirap qilmaydighan roh Xudadin kelgen emes»\+bd* — shu waqitlarda, beziler Eysa Mesihni «heqiqiy insan emes, belki insanning sheklide namayan bolghan bir xil roh, xalas» dégen yalghan telim tarqalghanidi. \+bd «...Bundaqlarda eksiche dejjalning rohi ishleydu; siler bu rohning kélidighanliqi toghruluq anglighanidinglar we derweqe u hazir dunyada peyda boldi»\+bd* — oqurmenlerning éside barki, «dejjal»ning menisi «Mesihge qarshi» hem «Mesihning ornini talashquchi»dur (yuqiridiki 2:18, 2:20 we izahatlarni körüng).\f*  \x + \xo 4:3 \xt 2Tés. 2:7; 1Yuh. 2:18, 22. \x*   
\m
\v 4 Ey eziz balilirim, siler bolsanglar Xudadin bolghansiler we ularning üstidin ghalib keldinglar; chünki silerde Turghuchi bu dunyada turghuchidin üstündur.\f □ \fr 4:4 \ft \+bd «Ey eziz balilirim, siler bolsanglar Xudadin bolghansiler we ularning üstidin ghalib keldinglar»\+bd* — «ular» mushu yerde saxta peyghemberlerni we telim bergüchilerni körsitidu. \+bd «chünki silerde Turghuchi bu dunyada turghuchidin üstündur»\+bd* — «silerde Turghuchi» Muqeddes Rohni, «bu dunyada turghuchi» Iblisni körsitidu.\f*  
\v 5 Ular bolsa bu dunyagha mensup; shunga ular bu dunyaning sözlirini qilidu we bu dunyadikiler ulargha qulaq salidu.\f □ \fr 4:5 \ft \+bd «Ular bolsa bu dunyagha mensup; shunga ular bu dunyaning sözlirini qilidu we bu dunyadikiler ulargha qulaq salidu»\+bd* — «ular bu dunyaning sözlirini qilidu» yaki «ular bu dunyadin sözleydu» yaki «ular bu dunya toghruluq sözleydu».\f*  
\v 6 Biz bolsaq Xudadin bolghanmiz; Xudani tonughan kishi bizning sözlirimizni anglaydu. Xudadin bolmighan kishi bolsa bizning sözlirimizni anglimaydu. Mana buningdin Heqiqetning Rohi bilen ézitquluqning rohini perq ételeymiz.\f □ \fr 4:6 \ft \+bd «Mana buningdin Heqiqetning Rohi bilen ézitquluqning rohini perq ételeymiz»\+bd* — «Heqiqetning Rohi» Muqeddes Rohni, «ézitquluqning rohi» Sheytanning özi yaki jinlarni körsitidu.\f*  \x + \xo 4:6 \xt Yuh. 8:47; 10:27. \x*   
\b  
\m  
\s1 Xuda Özi méhir-muhebbettur  
\m
\v 7 I söyümlüklirim, bir-birimizge méhir-muhebbet körsiteyli; chünki méhir-muhebbetning özi Xudadindur we méhir-muhebbet körsetküchining herbiri Xudadin tughulghan bolidu we Xudani tonuydu.  
\v 8 Méhir-muhebbet körsetmigüchi kishi Xudani tonumighan bolidu; chünki Xuda Özi méhir-muhebbettur.  
\v 9 Xudaning méhir-muhebbiti bizde shuning bilen ashkara boldiki, Xuda bizni Uning arqiliq hayatqa érishsun dep birdinbir yégane Oghlini dunyagha ewetti. \x + \xo 4:9 \xt Yuh. 3:16; Rim. 5:8. \x*  
\v 10 Méhir-muhebbet del shuningdin ayanki, bizlerning Xudani söyginimiz bilen emes, belki U Özi bizni söyüp gunahlirimizning jazasini kötürgüchi kafaret bolushqa Öz Oghlini ewetkini bilen ayandur.\x + \xo 4:10 \xt Rim. 3:24, 25; 2Kor. 5:19; Kol. 1:19; 1Yuh. 2:2. \x*   
\m
\v 11 I söyümlüklirim, Xuda bizge shu qeder méhir-muhebbet körsetken yerde, bizmu bir-birimizge méhir-muhebbet körsitishke qerzdardurmiz.  
\v 12 Héchkim héchqachan Xudani körgen emes; lékin bir-birimizge méhir-muhebbet körsetsek, Xuda bizde yashaydu we uning méhir-muhebbiti bizde kamaletke yetken bolidu. \x + \xo 4:12 \xt Mis. 33:20; Qan. 4:12; Yuh. 1:18; 1Tim. 1:17; 6:16; 1Yuh. 3:24. \x*  
\v 13 Biz bizning Uningda yashawatqanliqimizni we Uning bizde yashawatqanliqini shuningdin bilimizki, U Öz Rohini bizge ata qilghan. \f □ \fr 4:13 \ft \+bd «Biz bizning Uningda yashawatqanliqimizni we Uning bizde yashawatqanliqini shuningdin bilimizki, U Öz Rohini bizge ata qilghan»\+bd* — «U Öz Rohini bizge ata qilghan» grék tilida «U Öz Rohidin bizge ata qilghan» bilen ipadilinidu.\f*  
\v 14 Biz shuni körgen we shundaqla shuninggha guwahliq bérimizki, Ata Oghulni dunyagha qutquzghuchi bolushqa ewetti.  
\v 15 Eger kimdekim Eysani Xudaning Oghli dep étirap qilsa, Xuda uningda, umu Xudada yashaydu.  
\v 16 Biz bolsaq Xudaning bizge bolghan méhir-muhebbitini tonup yettuq, shundaqla uninggha tolimu ishenduq. Xuda Özi méhir-muhebbettur we méhir-muhebbette yashighuchi kishi Xudada yashaydu, Xudamu uningda yashaydu.  
\v 17 Mushundaq bolghanda, méhir-muhebbet bizde mukemmellishidu; shuning bilen biz soraq künide xatirjem-qorqmas bolalaymiz. Chünki Eysa qandaq boluwatqan bolsa bizmu hazir bu dunyada shundaq boluwatimiz. \f □ \fr 4:17 \ft \+bd «shuning bilen biz soraq künide xatirjem-qorqmas bolalaymiz»\+bd* — «soraq küni» yaki «qiyamet küni». Oqurmenlerning éside bolsunki, «qiyamet küni»ni etrapliq chüshinish üchün Tewrat-Injilda uning toghrisidiki köp tepsilatlar bar. \+bd «Chünki Eysa qandaq boluwatqan bolsa bizmu hazir bu dunyada shundaq boluwatimiz»\+bd* — grék tilida «Chünki U qandaq boluwatqan bolsa bizmu hazir bu dunyada shundaq boluwatimiz». Démek, biz bu dunyada Eysadek adil, heqqaniy, rastchil, kemter, méhriban, muhebbetlik....bolimiz. Tekitlen’gini «bu dunyada» — chünki bu dunyada undaq bolush peqet Xudaning méhir-shepqiti we toluq küch-qudriti bolsa andin mumkin bolidu.\f*  
\v 18 Méhir-muhebbette qorqunch yoqtur; kamil méhir-muhebbet qorqunchni heydep yoqqa chiqiridu. Chünki qorqunch Xudaning jazasi bilen baghlinishliqtur; qorqunchi bar kishi méhir-muhebbette kamaletke yetküzülgen emestur.\f □ \fr 4:18 \ft \+bd «Méhir-muhebbette qorqunch yoqtur; kamil méhir-muhebbet qorqunchni heydep yoqqa chiqiridu»\+bd* — yaki «méhir-muhebbet mukemmel bolsa, qorqunchni heydep yoqqa chiqiridu».\f*   
\m
\v 19 Biz méhir-muhebbet körsitimiz, chünki Xuda aldi bilen bizge méhir-muhebbet körsetti.  
\v 20 Eger birsi «Xudani söyimen» dep turup, qérindishigha öchmenlik qilsa, u yalghanchidur. Chünki köz aldidiki qérindishini söymigen yerde, körüp baqmighan Xudani qandaqmu söysun? \x + \xo 4:20 \xt 1Yuh. 2:4. \x*  
\v 21 Shunga bizde Uningdin: «Xudani söygen kishi qérindishinimu söysun» dégen emr bardur.\x + \xo 4:21 \xt Law. 19:18; Mat. 22:39; Yuh. 13:34; 15:12; Ef. 5:2; 1Tés. 4:9; 1Pét. 4:8; 1Yuh. 3:23. \x*   
\b  
\b  
\m  
\c 5
\s1 Étiqad «bu dunya»ning üstidin ghelibe qilidu  
\m
\v 1 Eysaning Mesih ikenlikige ishen’gen herbir kishi Xudadin tughulghan bolidu; we tughdurghuchi \add Atini\add* söyidighan herbir kishi Uningdin tughulghuchinimu söyidu.\f □ \fr 5:1 \ft \+bd «...we tughdurghuchi (Ata)ni söyidighan herbir kishi uningdin tughulghuchinimu söyidu»\+bd* — bu söz belkim shu dewrdiki bir temsil bolushi mumkin idi. «Uningdin tughulghuchi»lar étiqadchi qérindashlarni körsitidu.\f*  \x + \xo 5:1 \xt Yuh. 1:12. \x*  
\v 2 Biz özimizning Xudaning balilirini söyidighanliqimizni shuningdin bilimizki, Xudani söyüp, Uning emrlirige emel qilishimizdindur.  
\v 3 Xudani söyüsh Uning emrlirige emel qilish démektur; we Uning emrliride turmaq éghir ish emestur.\x + \xo 5:3 \xt Mat. 11:29,30; Yuh. 14:15; 15:10. \x*  
\v 4 Chünki Xudadin tughulghanlarning hemmisi bu dunya üstidin ghelibe qilidu; we dunyaning üstidin ghelibe qilghuchi küch — del bizning étiqadimizdur.\f □ \fr 5:4 \ft \+bd «Chünki Xudadin tughulghanlarning hemmisi bu dunya üstidin ghelibe qilidu; we dunyaning üstidin ghelibe qilghuchi küch — del bizning étiqadimizdur»\+bd* — «bu dunya» mushu yerde Xudagha qarshi chiqidighan pütkül dunyadiki étiqadsizlarni körsitidu, elwette. Chünki emeliyette «bu dunyadikiler» Sheytanning ilkide merkezleshken, Xudagha qarshi bir tüzümdur.\f*  \x + \xo 5:4 \xt Yuh. 16:33. \x*  
\v 5 Bu dunyaning üstidin ghelibe qilghuchi zadi kimler? Peqet Eysani Xudaning Oghli dep étiqad qilghuchilar emesmu?\x + \xo 5:5 \xt 1Kor. 15:57; 1Yuh. 4:15. \x*   
\m
\v 6 U bolsa su we qan arqiliq kelgen zat, yeni Eysa Mesihdur; Uning kélishi peqet su bilenla emes, belki qan bilenmu idi. We bu ishlargha guwahliq bergüchi bolsa Rohtur, chünki Roh Özi heqiqettur.\f □ \fr 5:6 \ft \+bd «U bolsa su we qan arqiliq kelgen zat, yeni Eysa Mesihdur; Uning kélishi peqet su bilenla emes, belki qan bilenmu idi. We bu ishlargha guwahliq bergüchi bolsa Rohtur, chünki Roh Özi heqiqettur»\+bd* — «Roh» — Xudaning Muqeddes Rohini körsitidu. 
\fp  Bu ayetning mezmuni birnechche saxta telimge qarita reddiye bérishtur. Muellip qet’iylik bilen shuni ispatlimaqchiki: (1) Eysa Mesih heqiqiy insan bolup tughuldi; (2) heqiqiy insan bolup, Yehya peyghember teripidin suda chömüldürüldi; (3) heqiqiy insan bolup kréstte öldi. Bu reddiyining tepsilatliri üstide «qoshumche söz»imizde sel toxtilimiz.\f*  
\v 7 Chünki Uning toghruluq üch guwahliq bergüchi bar: —\f □ \fr 5:7 \ft \+bd «Chünki Uning toghruluq üch guwahliq bergüchi bar...»\+bd* — «Uning toghruluq» — Mesih toghruluq.\f*  
\v 8 bular Roh, su we qandin ibarettur. Bu üchining \add guwahliqi\add* birdur. \f □ \fr 5:8 \ft \+bd «bular Roh, su we qandin ibarettur. Bu üchining guwahliqi birdur»\+bd* — bu ayet toghruluq we 6-7-ayetler üstide «qoshumche söz»imizde toxtilimiz. Bir’az kona köchürülmilerde: — «Chünki U toghruluq ershte üch guwahliq bergüchi bar: Bular Ata, Kalam we Muqeddes Rohtur; bu üchi birdur. (8) Yer yüzide üch guwahliq bergüchi bar: Bular Roh, su we qandin ibarettur. Bu üchining guwahliqi oxshashtur» déyilidu.\f*  
\v 9 Eger biz insanlarning guwahliqini qobul qilsaq, Xudaning guwahliqi bularningkidin üstündur. Xuda Öz Oghli toghrisida shundaq guwahliq bergen —  
\v 10 (Xudaning Oghligha étiqad qilghan kishining ichide shu guwahliq bardur; biraq Xudagha ishenmigen kishi Uni yalghanchi qilghan bolidu, chünki U Xudaning Öz Oghlini testiqlighan guwahliqigha ishenmigen) \x + \xo 5:10 \xt Yuh. 3:36; Rim. 8:16; Gal. 4:6. \x*  
\v 11 guwahliq del shudurki, Xuda bizge menggülük hayatni ata qildi we bu hayatliq Uning Oghlididur. \x + \xo 5:11 \xt Yuh. 1:4. \x*  
\v 12 Shunga Oghulgha ige bolghan kishi hayatliqqa ige bolghan bolidu; Xudaning Oghligha ige bolmighan kishi hayatliqqa ige bolmighan bolidu.   
\b  
\m  
\s1 Menggülük hayat  
\m
\v 13 Men bularni Xudaning Oghlining namigha étiqad qilghan silerge silerning menggülük hayatqa ige bolghanliqinglarni bilishinglar üchün yazdim. \x + \xo 5:13 \xt Yuh. 20:31. \x*  
\v 14 We bizning Uninggha bolghan toluq ishench-xatirjemlikimiz shundaqki, Uning iradisige muwapiq herqandaq bir ishni tilisek, U bizni anglaydu. \x + \xo 5:14 \xt Yer. 29:12; Mat. 7:8; 21:22; Mar. 11:24; Luqa 11:9; Yuh. 14:13; 15:7; 16:24; Yaq. 1:5; 1Yuh. 3:2. \x*  
\v 15 Uni hernéme tiliginimizni anglaydu dep bilgenikenmiz, duayimizda Uningdin tiliginimizge érishtuq, dep bilimiz.   
\m
\v 16 Birsi qérindishining ölümge mehkum qilmaydighan bir gunah sadir qilghanliqini körse, uning üchün dua qilsun; we Xuda ölümge mehkum qilmaydighan gunah sadir qilghanlar üchün uninggha hayatliq ata qilidu. Ölümge mehkum gunahmu bardur. Uning toghrisidin tilisun, démeymen. \f □ \fr 5:16 \ft \+bd «Birsi qérindishining ölümge mehkum qilmaydighan bir gunah sadir qilghanliqini körse, uning üchün dua qilsun; we Xuda ölümge mehkum qilmaydighan gunah sadir qilghanlar üchün uninggha hayatliq ata qilidu. Ölümge mehkum gunahmu bardur. Uning toghrisidin tilisun, démeymen»\+bd* — «we Xuda ölümge mehkum qilmaydighan gunah sadir qilghanlar üchün uninggha hayatliq ata qilidu» yaki «we Xuda ulargha (yeni gunah sadir qilghanlargha) hayatliq ata qilidu». 
\fp  «Ölümge mehkum gunah» toghruluq «Qoshumche söz»imizni körüng.\f*  \x + \xo 5:16 \xt Chöl. 15:30; 1Sam. 2:25; Mat. 12:31; Mar. 3:29; Luqa 12:10; Ibr. 6:4; 10:26; 2Pét. 2:2. \x*  
\v 17 Hemme heqqaniyetsizlik gunahtur; we ölümge mehkum qilmaydighan gunahmu bar. \x + \xo 5:17 \xt 1Yuh. 3:4. \x*  
\v 18 Xudadin tughulghuchining gunah sadir qilmaydighanliqini bilimiz; chünki eslide Xudadin tughulghan Zat bundaq kishini qoghdap qalidu we ashu rezil uninggha tégelmeydu. \f □ \fr 5:18 \ft \+bd «Xudadin tughulghuchining gunah sadir qilmaydighanliqini bilimiz; chünki eslide Xudadin tughulghan Zat bundaq kishini qoghdap qalidu we ashu rezil uninggha tégelmeydu»\+bd* — bizningche «eslide Xudadin tughulghan Zat» Eysa Mesihni körsitidu. Mushu yerde «tughulghan» belkim Mesihning insan bolushqa tughulushini körsitishi kérek. Bashqa ikki xil terjimisi bar: (1) «Xudadin tughulghuchi bolsa (yeni, étiqadchi), U (Xuda) uni qoghdap qalidu; (2) Xudadin tughulghuchi özini qoghdap qalidu». 
\fp  «ashu rezil» — Iblisni körsitidu.\f*  \x + \xo 5:18 \xt 1Yuh. 3:9. \x*  
\v 19 Emdi özimizning Xudadin bolghanliqimiz özimizge melum; emma pütkül dunya bolsa u rezilning ilkididur.  
\v 20 Yene bizge melumki, Xudaning Oghli dunyagha keldi we Heqiqiy Bolghuchini tonushimiz üchün könglimizni yorutti; we biz Heqiqiy Bolghuchining Özide, yeni Uning Oghli Eysa Mesihde yashawatimiz. U bolsa heqiqiy Xuda we menggülük hayatliqtur!\f □ \fr 5:20 \ft \+bd «we biz Heqiqiy Bolghuchining özide, yeni Uning Oghli Eysa Mesihde yashawatimiz»\+bd* — «heqiqiy bolghuchi» Xudani körsitidu. \+bd «U bolsa heqiqiy Xuda we menggülük hayatliqtur!»\+bd* — Eysa Mesihni körsitidu (muqeddes yazmilardiki héchqandaq yerlerde «Xuda hayatliq» déyilmeydu, lékin köp yerlerde «Eysa Mesih hayatliqtur», déyilidu. Mesilen «Yh.» 11:25, 14:6).\f*  \x + \xo 5:20 \xt Yesh. 9:5; 44:6; 54:5; Luqa 24:45; Yuh. 20:28; Rim. 9:5; 1Tim. 3:16. \x*   
\m
\v 21 Eziz balilirim, özünglarni herqandaq butlardin saqlanglar.\f □ \fr 5:21 \ft \+bd «Eziz balilirim, özünglarni herqandaq butlardin saqlanglar»\+bd* — «butlar» shübhisizki, mushu yerde peqet oyma butlarni yaki quyma butlarnila emes, belki étiqadchilarning qelbide Xudaning ornini talishidighan herqandaq nerse yaki ishtur. Mesilen, «Kol.» 3:5ni körüng.\f*