\id 1SA 
\ide UTF-8
\h Самуил «1»
\toc1 Самуил «1»
\toc2 Самуил «1»
\toc3 1Сам.
\mt1 Самуил «1»
\c 1
\s1 Дәрд-әләмдин болған тиләк
\m
\v 1 Әфраим тағлиғидики Раматаим-Зофимда Әлканаһ исимлиқ бир киши бар еди. У Әфраимлиқ болуп, Йәроһамниң оғли, Йәроһам Елихуниң оғли, Елиху Тохуниң оғли, Тоху Зуфниң оғли еди. \x + \xo 1:1 \xo*\xt 1Тар. 6:11, 12\xt*\x* 
\v 2 Униң икки аяли бар еди. Бирисиниң исми Һаннаһ, йәнә бирисиниң исми Пәниннаһ еди. Пәниннаһниң балилири бар еди, лекин Һаннаһниң балиси йоқ еди. 
\v 3 Бу адәм һәр жили өз шәһиридин самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигарға сәҗдә қилип қурбанлиқ сунғили Шилоһға баратти. У йәрдә Әлиниң Хофний вә Финиһас дегән икки оғли Пәрвәрдигарниң каһинлири болуп ишләйтти. \x + \xo 1:3 \xo*\xt Мис. 23:14; Қан. 16:16.\xt*\x* 
\v 4 Һәр қетим Әлканаһ қурбанлиқ қилған күнидә у \add қурбанлиқтин\add* аяли Пәниннаһ вә униң һәр бир оғул-қизлириға өз үлүшини берәтти. 
\v 5 Амма Һаннаһға болса у икки һәссилик үлүш берәтти; чүнки у Һаннаһни толиму сөйәтти. Лекин Пәрвәрдигар уни туғмас қилған еди. \f □ \fr 1:5 \fr*\ft \+bd «Лекин Пәрвәрдигар уни туғмас қилған еди»\+bd* — ибраний тилида: «Лекин Пәрвәрдигар униң балиятқусини етивәткән еди».\ft*\f* 
\v 6 Пәрвәрдигарниң уни туғмас қилғанлиғидин униң күндәш рәқиби \add Пәниннаһ Һаннаһни\add* азаплаш үчүн униң билән қаттиқ қеришатти. 
\v 7 Вә һәр жили, Һаннаһ һәр қетим Пәрвәрдигарниң өйигә чиққанда, \add Пәниннаһ\add* униңға азар берәтти. Пәниннаһ шундақ қилғачқа, у жиғлап һеч немә йемәйтти. \f □ \fr 1:7 \fr*\ft \+bd «Вә һәр жили, Һаннаһ һәр қетим Пәрвәрдигарниң өйигә чиққанда, Пәниннаһ униңға азар берәтти»\+bd* — немишкә улар һәр қетим «Пәрвәрдигарниң өйигә чиққанда» шундақ болиду? — бизниңчә һәр қетим бир ибраний аилә Худаниң алдиға шундақ кәлгәндә, улар барлиқ балилири үчүн алаһидә тәшәккүр ейтиши мумким. Шу чағларда Пәниннаһ Һаннаһқа «Сән бир туғмас!» дәп әслитәтти. \ft*\fp Бәзи тәрҗимиләрдә мошу җүмлиниң бешида: «У (Әлканаһ) һәр жили Пәрвәрдигарниң өйигә чиққанда, Һаннаһ униңға һәмраһ болуп барғанда...» дейилиду.\fp*\f* 
\v 8 Ахири униң ери Әлканаһ униңға: — И Һаннаһ, немишкә жиғлайсән? Немишкә бир нәрсә йемәйсән? Немишкә көңлүң азар йәйду? Мән өзүм саңа он оғулдин әвзәл әмәсму?! — деди.\x + \xo 1:8 \xo*\xt Рут 4:15.\xt*\x*
\m
\v 9 Улар Шилоһда йәп-ичкәндин кейин (Әли дегән каһин шу чағда Пәрвәрдигарниң ибадәтханисиниң ишиги йенидики орундуқта олтиратти) Һаннаһ дәстихандин турди; 
\v 10 у қаттиқ азап ичидә Пәрвәрдигарға дуа қилип зар-зар жиғлайтти. 
\v 11 У қәсәм ичип: — И самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар, әгәр дедигиңниң дәрдигә йетип, мени яд етип дедигиңни унтумай, бәлки дедигиңгә бир оғул бала ата қилсаң, уни пүтүн өмриниң күнлиридә Сән Пәрвәрдигарға беғишлаймән; униң бешиға устира һеч қачан селинмайду, деди.\f □ \fr 1:11 \fr*\ft \+bd «униң бешиға устира һеч қачан селинмайду»\+bd* — Тәврат дәвридә бәзи кишиләр өзлирини Худаниң ибадитигә беғишлаш мәхситидә өзлирини «назарий» дәп атайтти; «назарий»лар (назарий болушқа қәсәм ичип бекитилгән мөһләттә) һарақ ичмәйтти, чачлирини һеч чүшүрмәйтти. «Чөл.» 6:1-22ни көрүң.\ft*\f* \x + \xo 1:11 \xo*\xt Һак. 13:5.\xt*\x*
\m
\v 12 У Пәрвәрдигарниң алдида дуасини давам қиливатқанда, Әли униң ағзиға қарап турди; 
\v 13 чүнки Һаннаһ дуани ичидә қилғачқа ләвлири мидирлаватқини билән авази аңланмайтти. Шуңа Әли уни мәс болуп қапту, дәп ойлиди. 
\v 14 Әли униңға: — Қачанғичә мәс жүрисән? Шарабиңни өзүңдин нери қил, деди.
\m
\v 15 Лекин Һаннаһ җававән: — Ундақ әмәс, и ғоҗам! Көңли сунуқ бир мәзлуммән. Мән шарапму, һарақму ичмидим, бәлки җеним дәрдини Пәрвәрдигарниң алдида төктүм; \x + \xo 1:15 \xo*\xt Зәб. 61:9; 141:2\xt*\x* 
\v 16 дедәклирини яман хотун дәп билмигәйла. Чүнки мениң зор дәрдим вә азаплиримдин бу күнгичә шундақ нида қиливатимән, деди.\f □ \fr 1:16 \fr*\ft \+bd «дедәклирини яман хотун дәп билмигәйла...»\+bd* — ибраний тилида «дедәклирини «Белиалниң қизи» дәп билмигәйла» дейилиду. «Белиал»ниң мәнаси «әрзимәс» дегәнлик болуп, бәлким Иблисни көрситиду.\ft*\f*
\m
\v 17 Әли униңға җавап берип: — Теч-аман қайтқин; Исраилниң Худаси Өзидин тилигән илтиҗайиңни иҗабәт қилғай, деди.
\m
\v 18 Һаннаһ: — Дедәклири көз алдилирида илтипат тапқай, деди. У шуларни дәп чиқип, ғиза йеди вә шуниңдин кейин чирайида илгәркидәк ғәмкинлик көрүнмиди.
\m
\v 19 Улар әтиси таң сәһәрдә орнидин туруп Пәрвәрдигарниң һозурида сәҗдә қилип болуп, Рамаһдики өйигә йенип кәлди. Әлканаһ аяли Һаннаһға йеқинчилиқ қилди; Пәрвәрдигар уни әслигән еди. 
\v 20 Һаннаһ һамилдар болуп, вақти-саити тошуп, бир оғул туғди. У: «Мән уни Пәрвәрдигардин тиләп алдим» дәп, исмини Самуил қойди.\f □ \fr 1:20 \fr*\ft \+bd ««Мән уни Пәрвәрдигардин тиләп алдим» дәп, исмини Самуил қойди»\+bd* — ибраний тилида «Самуил» дегәнниң мәнаси «Худа аңлиди» яки «Худадин тилигән» дегәнгә йеқин келиду.\ft*\f*
\b
\m
\s1 Һаннаһ Самуилни Пәрвәрдигарға атайду
\m
\v 21 Униң ери Әлканаһ өйидики һәммиси билән Пәрвәрдигарға атидиған һәр жиллиқ қурбанлиқни қилғили вә қилған қәсимини ада қилиш үчүн Шилоһға чиқти. 
\v 22 Лекин Һаннаһ биллә бармай еригә: — Бала әмчәктин айрилғандила андин мән униң Пәрвәрдигарниң алдида һазир болуши үчүн уни елип баримән; шуниң билән у у йәрдә мәңгү туриду, деди. 
\v 23 Ери Әлканаһ униңға: — Өзүңгә немә яхши көрүнсә, шуни қилғин. Уни әмчәктин айриғичә туруп турғин. Пәрвәрдигар Өз сөз-каламиға әмәл қилғай, деди. Аяли өйдә қелип балиси әмчәктин айрилғичә емитти. 
\v 24 Балиси әмчәктин айрилғандин кейин у уни елип, шундақла үч буқа, бир әфаһ ун вә бир тулум шарапни елип Пәрвәрдигарниң Шилоһдики өйигә апарди. Бала болса техи кичик еди. \f □ \fr 1:24 \fr*\ft \+bd «бир әфаһ ун»\+bd* — «әфаһ» ашлиқ-данларниң өлчәм бирлиги еди, тәхминән 27 литр. Буқа қурбанлиқ қилинғанда, униңға қошуп ундин «қошумчә ашлиқ һәдийә» қилинишиму керәк еди.\ft*\f* \x + \xo 1:24 \xo*\xt Луқа 2:41.\xt*\x* 
\v 25 Улар бир буқини союп балини әлиниң қешиға елип кәлди. \f □ \fr 1:25 \fr*\ft \+bd «Улар бир буқини союп балини әлиниң қешиға елип кәлди»\+bd* — қалған икки буқа бәлким елиға Самуилни беқиш үчүн бәргән «беқиш һәққи» болуши мүмкин. Башқа бир еһтималлиқ барки, 24-айәтниң мәнаси: «...үч буқа» әмәс, бәлки «....үч яшлиқ бир буқа» болуши мүмкин. Бирақ бу айәтни шундақ чүшәнгән алимлар аз.\ft*\f* 
\v 26 Шуниң билән Һаннаһ \add униңға\add*: — И ғоҗам, өзлиридә һаят раст болғинидәк, бу йәрдә силиниң қашлирида туруп Пәрвәрдигарға нида қилған мәзлум мән болимән, деди. 
\v 27 Мән мошу оғул бала үчүн дуа қилдим вә мана, Пәрвәрдигар мениң тилигән илтиҗайимни иҗабәт қилди. 
\v 28 Әнди һазир мән уни Пәрвәрдигарға тапшуруп бәрдим. Өмриниң һәммә күнлиридә у Пәрвәрдигарға беғишланған болиду, деди. Шуниң билән улар у йәрдә Пәрвәрдигарға сәҗдә қилди.\f □ \fr 1:28 \fr*\ft \+bd «...улар у йәрдә Пәрвәрдигарға сәҗдә қилди»\+bd* — \+bd «улар»\+bd* бәзи кона көчүрмиләрдә «у у йәрдә Пәрвәрдигарға сәҗдә қилди» дейилиду (демәк, Самуилни көрситиду).\ft*\f*
\b
\b
\m
\c 2
\s1 Һаннаһ тәнтәнә билән Пәрвәрдигарни мәдһийиләйду
\m
\v 1 Һаннаһ дуа қилип мундақ деди: —
\m «Мениң қәлбим Пәрвәрдигар билән яйрайду,
\m Мениң мүңгүзүм Пәрвәрдигар билән егиз көтирилди;
\m Ағзим дүшмәнлиримниң алдида тәнтәниликтә ечилди;
\m Чүнки Сениң ниҗатиңдин шатлинимән.\f □ \fr 2:1 \fr*\ft \+bd «Мениң мүңгүзүм Пәрвәрдигар билән егиз көтирилди»\+bd* — Тәвратта, «мүңгүз»ләр көп һалларда адәмләрниң аброй-шөһритини яки күчини билдүриду. Мошу йәрдә Қутқузғучи-мәсиһни көрситиши мүмкин. «Зәб.», 131:17ни көрүң. Бу мүңгүзләр адәмниң бешида өскән әмәс, әлвәттә!\ft*\f* \x + \xo 2:1 \xo*\xt Луқа 1:46.\xt*\x*
\m
\v 2 Пәрвәрдигардәк муқәддәс болғучи йоқтур;
\m Чүнки Сәндин башқа һеч ким йоқ,
\m Худайимиздәк һеч уюлташ йоқтур.\x + \xo 2:2 \xo*\xt Қан. 3:24; Зәб. 85:8.\xt*\x*
\m
\v 3 И инсанлар, кибирлик сөзлириңларни көпәйтивәрмәңлар,
\m Йоған гәпләрни ағзиңлардин чиқармаңлар;
\m Чүнки Пәрвәрдигар билим-һидайәткә егә Худадур.
\m Инсанларниң әмәллири Униң тәрипидин таразида тартилиду.
\m
\v 4 Палванларниң оқ-ялири сундурилди;
\m Лекин путлишип жиқилғанларниң бели болса қудрәт билән бағланди.
\m
\v 5 Қосиғи тоқ болғанлар нан тепиш үчүн өзини ялланмилиққа бәрди;
\m Лекин ач қалғанлар һазир ач қалмиди;
\m Һәтта туғмас аял йәттини туғиду;
\m Лекин көп балилиқ болған солишип кетиду.\x + \xo 2:5 \xo*\xt Зәб. 33:10-11; Жиғ. 5:6; Луқа 1:53.\xt*\x*
\m
\v 6 Пәрвәрдигар һәм өлтүриду, һәм һаят бериду;
\m У адәмни тәһтисараға чүшүриду, у йәрдин йәнә турғузиду;\f □ \fr 2:6 \fr*\ft \+bd «тәһтисара»\+bd* — өлгәнләрниң роһи баридиған җай.\ft*\f* \x + \xo 2:6 \xo*\xt Қан. 32:39; Әз. 37:11-14\xt*\x*
\m
\v 7 Пәрвәрдигар адәмни һәм намрат қиливетиду, һәм бай қилиду;
\m У кишини һәм пәс қилиду, һәм егиз көтириду.
\m
\v 8 У өзи мискинни топидин қопуриду,
\m Қиғлиқтин йоқсулни көтириду;
\m Уларни есилзадиләр арисида тәң олтарғузиду;
\m Уларни шан-шәрәплик тәхтигә мирас қилдуриду;
\m Чүнки йәрниң түврүклири Пәрвәрдигарниңкидур;
\m У Өзи дунияни уларниң үстигә салған еди.\x + \xo 2:8 \xo*\xt Аюп 36:15; Зәб. 112:7, 8; Луқа 1:52; Зәб. 23:1-2; 101:26; 103:5.\xt*\x*
\m
\v 9 Өз муқәддәс бәндилириниң путлирини У мәзмут қилиду;
\m Амма рәзилләр болса, қараңғуда шүк қилиниду;
\m Чүнки һеч ким өз қудрити билән нусрәт тапмайду.
\m
\v 10 Пәрвәрдигар билән қаршилашқанлар парә-парә қиливетилиду;
\m У Өзи асманлардин уларға қарши гүлдүрләйду.
\m Пәрвәрдигар йәр йүзиниң чәтлиригичә һөкүм чиқириду;
\m У Өзи тиклигән падишаға қудрәт бериду,
\m У Өзи мәсиһлигининиң мүңгүзини егиз көтириду!».\f □ \fr 2:10 \fr*\ft \+bd «У Өзи мәсиһлигининиң мүңгүзини егиз көтириду!»\+bd* — «мәсиһлимәк» яки «мәсиһ қилиш»: Худаниң йолйоруғи билән Исраилға йеңи бир падиша бекитиш үчүн униң бешиға зәйтун мейи сүрүлүши керәк еди. Мошу мурасим «мәсиһ қилиниш» яки «мәсиһлиниш» дәп атилатти вә шундақла шу чағдин башлап шу падиша «Худаниң мәсиһлигини» дәп атилатти. Каһинлар вә бәзи вақтида пәйғәмбәрләрму «мәсиһ қилинатти». Исраилда шу чағда падиша болмиғачқа, Һаннаһниң бу сөзи дәрвәқә кәлгүси ишларни алдин-ала көрсәткән бешарәт еди.\ft*\f* \x + \xo 2:10 \xo*\xt 1Сам. 7:10; Зәб. 2:6; 20:9; 88:25\xt*\x*
\b
\m
\v 11 Әлканаһ болса Рамаһдики өз өйигә йенип барди. Бала болса әлиниң қешида Пәрвәрдигарға хизмәт қилип қалди.
\b
\m
\s1 Әлиниң оғуллириниң каһинлиқ мәнсивидин рәзиллик билән пайдилинишлири
\m
\v 12 Амма Әлиниң оғуллири интайин яман кишиләрдин болуп, Пәрвәрдигарни тонумайтти. \f □ \fr 2:12 \fr*\ft \+bd «...интайин яман кишиләрдин болуп»\+bd* — ибраний тилида: «Белиалниң (Иблисниң) оғуллиридин болуп» дейилиду. «Белиал»ниң мәнаси «әрзимәс», бәлким Шәйтанни көрситиду.\ft*\f* 
\v 13 Каһинларниң хәлиқләргә мундақ адити болған: — Бириси қурбанлиқ қилип, гөш қайнап пишиватқанда каһинниң хизмәткари келип үч тиллиқ чаңгакни қолида тутуп 
\v 14 даш, қазан, даңқан яки кориниң ичигә санҗип, чаңгакқа немә елинған болса каһин шуни өзигә алатти. Уларниң Шилоһға \add қурбанлиқ қилғили\add* кәлгән һәммә Исраилларға шундақ адити болған. \f □ \fr 2:14 \fr*\ft \+bd «Уларниң Шилоһға қурбанлиқ қилғили кәлгән һәммә Исраилларға шундақ адити болған»\+bd* — мошу хил қурбанлиқлар, шүбһисизки, «тәшәккүр қурбанлиқлири» яки «енақлиқ қурбанлиқлири» еди. Каһинларниң мошу адити Муса пәйғәмбәргә чүшүрүлгән қанунниң бәлгүлимилиригә асасланған әмәс. Каһинларниң «һоқуқ үлүши» болса «Лав.» 7:11-18, 28-34-айәтләрдә көрситилиду. Амма әлиниң оғуллири ачкөзлүгидин бу адәтни толиму һәддидин ашурувәткән еди. Кейинки айәтләрни көрүң.\ft*\f* 
\v 15 Шундақла һәтта яғни көйдүрмәстә каһинниң хизмәткари келип қурбанлиқ қиливатқан адәмгә: — Каһинға кавап үчүн гөш бәргин, чүнки у сәндин қайнап пишқан гөш қобул қилмайду, бәлки хам гөш лазим, дәйтти. 
\v 16 Әгәр қурбанлиқ қилғучи униңға: — Авал йеғи көйдүрүлүп болсун, андин немини халисаң шуни алғин, десә, у: — Болмайду, маңа дәрһал бәр! Болмиса мәҗбурий алимән, дәйтти; \f □ \fr 2:16 \fr*\ft \+bd «Авал йеғи көйдүрүлүп болсун, андин немини халисаң шуни алғин»\+bd* — Муса пәйғәмбәргә чүшүрүлгән қанун бойичә қурбанлиқлардики барлиқ яғлар Пәрвәрдигарға атап көйдүрүләтти. Адәмниң уни йейиши мәнъий қилинатти.\ft*\f* 
\v 17 Шундақ қилип бу икки яшниң гунайи Пәрвәрдигарниң алдида толиму еғир болған еди; чүнки униң сәвәвидин хәқ Пәрвәрдигарға атиған қурбанлиқлар көзгә илинмайвататти.
\m
\v 18 Амма Самуил нарәсидә бала болуп канаптин тоқулған бир әфодни кийип Пәрвәрдигарниң алдида хизмәт қилатти. \f □ \fr 2:18 \fr*\ft \+bd «Самуил нарәсидә бала болуп канаптин тоқулған бир әфодни кийип Пәрвәрдигарниң алдида хизмәт қилатти»\+bd* — «әфод» дегән немә? Худа Муса пәйғәмбәргә чүшүргән қанун бойичә, баш каһин кийдиған бир алаһидә калтә чапан болуп, униң ичидики икки хил таш арқилиқ Худадин йол сориғили болатти. Самуил Лавий қәбилисидин болмисиму, бу айәткә қариғанда «каһинлиқ кийим» кийип, каһинлиқ хизмитини қиливататти.\ft*\f* 
\v 19 Буниңдин башқа униң аниси һәр жилда униңға бир кичик тон тикип, һәр жиллиқ қурбанлиқни қилғили ери билән барғанда алғач келәтти. 
\v 20 Әли Әлканаһ вә аялиға бәхит тиләп дуа қилип: — «Аялиңниң Пәрвәрдигарға беғишлиғининиң орниға саңа униңдин башқа нәсил бәргәй, деди. Андин бу иккиси өз өйигә янди. 
\v 21 Шуниң билән Пәрвәрдигар Һаннаһни йоқлап бәрикәтләп, у һамилдар болуп җәмий үч оғул вә икки қиз туғди. Кичик Самуил болса Пәрвәрдигарниң алдида туруп өсүвататти.\f □ \fr 2:21 \fr*\ft \+bd «...йоқлап бәрикәтләп»\+bd* — ибраний тилида пәқәт «йоқлап» дейилиду. Худаниң «йоқлиши» тоғрилиқ «тәбирләр»ниму көрүң.\ft*\f*
\m
\v 22 Әли бәк қерип кәткән еди. У оғуллириниң пүткүл Исраилға һәммә қилғанлирини аңлиди һәм җамаәт чедириниң ишигидә хизмәт қилидиған аяллар билән ятқининиму аңлиди. \f □ \fr 2:22 \fr*\ft \+bd «җамаәт чедири»\+bd* — йәни «ибадәт чедири» яки «муқәддәс чедир».\ft*\f* 
\v 23 У уларға: — Силәр немә үчүн шундақ ишларни қилисиләр? Чүнки бу хәлиқниң һәммисидин силәрниң яманлиғиңларни аңлаватимән, деди. 
\v 24 Болмайду, и оғуллирим! Мән аңлиған бу хәвәр яхши әмәс, Пәрвәрдигарниң хәлқини аздурупсиләр. \f □ \fr 2:24 \fr*\ft \+bd «Пәрвәрдигарниң хәлқини аздурупсиләр»\+bd* — башқа бир хил тәрҗимиси: «Пәрвәрдигарниң хәлқи арисида тарқалған хәвәр яхши әмәс».\ft*\f* 
\v 25 Әгәр бир адәм йәнә бир адәмгә гуна қилса, башқа бириси униң үчүн Худадин рәһим сориса болиду; лекин әгәр бириси Пәрвәрдигарға гуна қилса, ким униң гунайини тиләләйду? — деди. Лекин улар атисиниң сөзигә қулақ салмиди; чүнки Пәрвәрдигар уларни өлтүрүшни нийәт қилған еди. 
\v 26 Амма Самуил дегән бала өсүвататти, Пәрвәрдигар һәм адәмләрниң алдида илтипат тапқан еди.\x + \xo 2:26 \xo*\xt Луқа 2:52.\xt*\x*
\m
\v 27 Худаниң бир адими Әлиниң йениға келип мундақ деди: — Пәрвәрдигар шундақ дәйду: «Мисирда, Пирәвнниңкидә турғанда Өзүмни атаңниң җәмәтигә очуқ аян қилмидимму? \x + \xo 2:27 \xo*\xt Рос. 7:25.\xt*\x* 
\v 28 Мән уни каһиним болуш, Өз қурбангаһимда қурбанлиқ қилиш, хушбуй йеқиш вә Мениң алдимда әфод тонини кейип хизмәт қилишқа Исраилниң һәммә қәбилилиридин таллимиған едимму? Шуниңдәк Мән Исраилниң отта көйдүридиған һәммә қурбанлиқлирини атаңға тапшуруп тәқдим қилған әмәсму? \f □ \fr 2:28 \fr*\ft \+bd «... Мән Исраилниң отта көйдүридиған һәммә қурбанлиқлирини атаңға тапшуруп тәқдим қилған әмәсму?»\+bd* — Тәвратқа асасән, каһинларниң һәр қандақ қурбанлиқлардин өзигә хас бир үлүшни елиш һоқуқи бар еди.\ft*\f* \x + \xo 2:28 \xo*\xt Лав. 10:14.\xt*\x* 
\v 29 Немишкә Мән буйруған, туралғу җайимдики қурбанлиғим билән ашлиқ һәдийәләрни дәпсәндә қилисиләр? Немишкә хәлқим Исраиллар кәлтүргән һәммә һәдийәләрниң есилидин өзлириңларни сәмритип, өз оғуллириңларниң һөрмитини Мениңкидин үстүн қилисән?» \x + \xo 2:29 \xo*\xt Қан. 32:15.\xt*\x* 
\v 30 Униң үчүн Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар мундақ дәйду: «Мән дәрһәқиқәт сениң вә атаңниң җәмәтидикиләр Мениң алдимда хизмитимдә мәңгү маңиду, дәп ейтқан едим; лекин әнди Мән Пәрвәрдигар шуни дәймәнки, бу иш һазир Мәндин нери болсун! Мени һөрмәт қилғанларни Мән һөрмәт қилимән, лекин Мени кәмситкәнләр пәс қарилиду. \x + \xo 2:30 \xo*\xt Мис. 28:43; 29:9.\xt*\x* 
\v 31 Мана шундақ күнләр келидуки, сениң билигиңни вә атаңниң җәмәтиниң билигини тәң кесиветимән; шуниң билән җәмәтиңдә бирму қериған адәм тепилмайду! \f □ \fr 2:31 \fr*\ft \+bd «... сениң билигиңни вә атаңниң җәмәтиниң билигини тәң кесиветимән»\+bd* — «адәмниң билиги» униң күчи, қабилийити вә һоқуқини билдүрәтти.\ft*\f* 
\v 32 Сән туралғу җайимда дәрд-қайғу көрисән; Исраиллар һәр қандақ һозур-бәхитни көргини билән, сениң җәмәтиңдә әбәткичә бирму қериған адәм тепилмайду. \f □ \fr 2:32 \fr*\ft \+bd «Сән туралғу җайимда дәрд-қайғу көрисән»\+bd* — яки «Сән туралғу җайимда дүшмән көрисән». \+bd «сениң җәмәтиңдә әбәткичә бирму қериған адәм тепилмайду»\+bd* — бу бешарәт төвәндики бабларда ечилиду. Әли өзи Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң булап кетилгәнлигини көриду; бирақ кейинки күнләрдә, йәни Давут падишаниң күнлиридики бәхит-бәрикәтни у көрмәйду (Әлиниң җәмәтиниң кейинки тарихи 22-бап, 1-22, «1Пад.» 2:26-27дә көрүлиду).\ft*\f* 
\v 33 Вә Мән қурбангаһимниң хизмитидин үзүп ташлимиған адимиң бар болса, у көзлириңниң хирәлишиши билән җениңниң азаплинишиға сәвәп болиду. Җәмәтиңдә туғулғанларниң һәммиси балағәттин өтмәй өлиду. \f □ \fr 2:33 \fr*\ft \+bd «көзлириңниң хирәлишиши»\+bd* — бу ибарә адәттә көз яшлириниң көп төкүлгәнлигидин яки зор ғәмкинликтин болған һаләтни көрситиду.\ft*\f* 
\v 34 Саңа бу ишларни испатлашқа, икки оғлуң Хофний билән Финиһасниң бешиға чүшидиған мундақ бир аламәт бешарәт болиду: — уларниң иккилиси бир күндә өлиду. 
\v 35 Амма Өзүмгә Роһум вә дилимдики нийитим бойичә иш көридиған садиқ бир каһинни тикләймән; Мән униңға мәзмут бир җәмәт қуримән; у Мениң мәсиһ қилғинимниң алдида мәңгү меңип хизмәт қилиду. \f □ \fr 2:35 \fr*\ft \+bd «...Мениң мәсиһ қилғинимниң алдида»\+bd* — Мениң падишасимниң алдида, демәкчи. Бизниңчә бу бешарәт авал Самуилниң өзидә андин каһин Задокниң җәмәтидә әмәлгә ашурулди. \+bd «мәңгү меңип хизмәт қилиду»\+bd* — ибраний тилида «барлиқ күнләрдә меңип хизмәт қилиду».\ft*\f* 
\v 36 Шундақ болидуки, сениң җәмәтиңдикиләрдин һәр бир тирик қалғанлар бир сәр күмүч вә бир чишләм нан тиләшкә униң алдиға келип униңға тазим қилип: «Қаһинлиқ хизмәтлиридин маңа бир орун бәрсилә, йегили бир чишләм нан тапай дәп ейтидиған болиду» дәйду.
\b
\b
\m
\c 3
\s1 Пәрвәрдигар Самуилни чақириду
\m
\v 1 Самуил дегән бала болса әлиниң алдида Пәрвәрдигарниң хизмитидә болатти. Әнди Пәрвәрдигарниң сөзи у күнләрдә кам еди; вәһийлик көрүнүшләрму көп әмәс еди. 
\v 2 Вә шундақ болдики, бир күни Әли орнида ятқан еди (униң көзлири торлишип көрмәс болуп қалай дегән еди) \x + \xo 3:2 \xo*\xt 1Сам. 4:15.\xt*\x* 
\v 3 Худаниң чириғи техи өчмигән болуп, Самуил Пәрвәрдигарниң ибадәтханисида, Худаниң әһдә сандуғиға йеқинла йәрдә ятатти. 
\v 4 Пәрвәрдигар Самуилни чақирди. У: — Мана мән бу йәрдә, деди. 
\v 5 У Әлиниң қешиға жүгүрүп берип: — Мана мән, мени чақирдиңғу, деди. Лекин у җавап берип: — Мән чақирмидим; қайтип берип ятқин, деди. Шуниң билән у берип ятти. 
\v 6 Пәрвәрдигар йәнә: «Самуил!» дәп чақирди. Самуил қопуп әлиниң қешиға берип: Мана мән, мени чақирдиңғу, деди. Лекин у җавап берип: — Мән чақирмидим и оғлум, йәнә берип ятқин, деди.
\m
\v 7 Самуил Пәрвәрдигарни техи тонумиған еди; Пәрвәрдигарниң сөзи униңға техи аян қилинмиған еди. 
\v 8 Лекин Пәрвәрдигар йәнә үчинчи қетим: «Самуил!» дәп чақирди; у қопуп әлиниң қешиға берип: — Мана мән; сән мени чақирдиң, деди. У вақитта Әли Пәрвәрдигар балини чақирипту, дәп билип йәтти. 
\v 9 Шуниң билән Әли Самуилға: — Берип ятқин. У әгәр сени чақирса, сән: — И Пәрвәрдигар, сөз қилғин, чүнки қулуң аңлайду, дәп ейтқин, девиди, Самуил берип орнида ятти. 
\v 10 Вә Пәрвәрдигар келип йеқин туруп илгәркидәк: — «Самуил, Самуил!» дәп чақирди. Самуил: — Сөз қилғин, чүнки қулуң аңлайду, дәп җавап бәрди.\f □ \fr 3:10 \fr*\ft \+bd «Самуил, Самуил!»\+bd* — Тәврат-инҗилда Худа бир кишиниң исмини қайтилап чақирған болса, у адәмниң өзигә интайин сөйүмлүк екәнлигини көрситиду.\ft*\f*
\m
\v 11 Пәрвәрдигар Самуилға: — Мана Мән аңлиғанларниң икки қулиқини зиңилдатқидәк бир ишни Исраилниң арисида қилмақчимән. \x + \xo 3:11 \xo*\xt 2Пад. 21:12; Йәр. 19:3.\xt*\x* 
\v 12 Шу күнидә Мән бурун Әлиниң җәмәтидикиләр тоғрисида ейтқинимниң һәммисини униң үстигә чүшүримән; баштин ахирғичә ада қилимән! \x + \xo 3:12 \xo*\xt 1Сам. 2:31.\xt*\x* 
\v 13 Чүнки өзигә аян болған қәбиһлик түпәйлидин Мән униңға, сениң җәмәтиңдин мәңгүлүк һөкүм чиқармақчимән, дәп ейтқанмән: чүнки у оғуллириниң ипласлиғини билип туруп уларни тосмиди. \f □ \fr 3:13 \fr*\ft \+bd «Мән униңға, сениң җәмәтиңдин мәңгүлүк һөкүм чиқармақчимән, дәп ейтқанмән»\+bd* — яки «Мән униңға, сениң җәмәтиңдин мәңгүлүк һөкүм чиқармақчимән, дәп ейтқин». \+bd «чүнки у оғуллириниң ипласлиғини билип туруп уларни тосмиди»\+bd* — яки «чүнки у оғуллириниң Худани қарғиғанлиғини билип туруп уларни тосмиди».\ft*\f* 
\v 14 Униң үчүн Әлиниң җәмәтидикиләргә қәсәм қилғанмәнки, Әлиниң җәмәтидикиләрниң қәбиһлиги мәйли қурбанлиқ билән болсун, мәйли һәдийә билән болсун кафарәт қилинмай, әбәткичә кәчүрүм қилинмайду, деди.
\m
\v 15 Самуил әтиси таң атқичә йетип, андин Пәрвәрдигарниң өйиниң ишиклирини ачти. Амма Самуил вәһийлик көрүнүшни Әлигә ейтиштин қорқти. 
\v 16 Лекин Әли Самуилни чақирип: — И Самуил оғлум, деди. У: — Мана мән, дәп җавап бәрди. 
\v 17 У: — У саңа немә сөз қилди? Сәндин өтүнәй, уни мәндин йошурмиғин. Әгәр Униң саңа ейтқанлириниң бирини маңа ейтмай қойсаң, Худа дегинини сениң бешиңға чүшүрсун вә униңдин артуқ чүшүрсун! — деди. 
\v 18 Шуниң билән Самуил униңға һеч немини қалдурмай һәммини дәп бәрди. Әли: — Мана, У Пәрвәрдигардур; У немини лайиқ тапса, шуни қилсун, деди.
\m
\v 19 Самуил өсүп чоң болувататти вә Пәрвәрдигар униң билән биллә болуп, униң ейтқан бешарәтлик сөзлиридин һеч қайсисини йәрдә қалдурмайтти. 
\v 20 Шуниң билән пүткүл Исраил Дандин тартип Бәәр-Шебағичә Самуилниң Пәрвәрдигарниң пәйғәмбири қилип тикләнгәнлигини билип йәтти. \f □ \fr 3:20 \fr*\ft \+bd «Дандин тартип Бәәр-Шебағичә»\+bd* — «Дан» Исраилниң шималий четидә, «Бәәр-Шеба» униң җәнубий четидә еди.\ft*\f* 
\v 21 Шу вақитта Пәрвәрдигар Шилоһда Өзини йәнә аян қилди. Чүнки Пәрвәрдигар Шилоһда Өз сөз-калами арқилиқ Самуилға Өзини аян қилди; вә Самуил Униң сөзини пүткүл Исраилға йәткүзди.\f □ \fr 3:21 \fr*\ft \+bd «Самуил Униң сөзини пүткүл Исраилға йәткүзди»\+bd* — яки «Самуил ейтқан бу сөз пүткүл Исраилда йүз бәрди».\ft*\f*
\b
\b
\m
\c 4
\s1 Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғи Филистийләрниң қолиға чүшиду
\m
\v 1 У вақитта Исраил Филистийләр билән җәң қилғили чиқип Әбән-Әзәргә йеқин җайда баргаһ-чедирларни тикти. Филистийләр болса Афәк дегән җайда баргаһ-чедирларни тикти. 
\v 2 Филистийләр Исраиллар билән соқушқили сәп тизип турди. Җәң кеңәйгәндә Исраил Филистийләр алдида тар мар болди; Филистийләр уларниң җәң сәплиридин төрт миңчә адәмни өлтүрди. 
\v 3 Халайиқ баргаһқа йенип кәлгәндә, Исраилниң ақсақаллири: — Немишкә Пәрвәрдигар бүгүн бизни Филистийләр тәрипидин тар мар қилдурди? Биз Шилоһдин Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қешимизға елип келәйли; у аримизда болса, бизни дүшминимизниң қолидин қутқузиду, деди.
\m
\v 4 Шу гәптин кейин халайиқ Шилоһға адәм маңдуруп, шу йәрдин керубларниң оттурисида олтарған самави қошунларниң Сәрдари Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини елип көтирип кәлди. Шуниңдәк Әлиниң икки оғли Хофний билән Финиһасму Худаниң әһдә сандуғи билән биллә кәлди. \f □ \fr 4:4 \fr*\ft \+bd «...керубларниң оттурисида олтарған самави қошунларниң Сәрдари Пәрвәрдигар»\+bd* — «керублар» пәриштиләрниң шәклидә болуп, әһдә сандуғиниң икки тәрипидә туратти. «Мис.» 25:17-22ни көрүң. Худа «керубларниң оттурисида, әһдә сандуғиниң үстидә һозурумни олтарғузимән, дәп вәдә қилған еди.\ft*\f* \x + \xo 4:4 \xo*\xt 2Сам. 6:2; Зәб. 79:1-2; 98:1\xt*\x* 
\v 5 Вә шундақ болдики, Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғи ләшкәргаһқа елип келингәндә пүткүл Исраил йәрни тәврәткидәк күчлүк бир чуқан көтиришти.
\m
\v 6 Филистийләр күчлүк тәнтәнә авазини аңлап: — Ибранийларниң ләшкәргаһидин аңланған бу күчлүк чуқан немә вәҗидин чиққанду, дәп ейтишти. Арқидинла улар Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң уларниң ләшкәргаһиға кәлтүрүлгинини билип йәтти. 
\v 7 Шуниң билән Филистийләр қорқуп: — Илаһлар уларниң ләшкәргаһиға кәпту, һалимизға вай! Мундақ иш бу вақитқичә һеч болған әмәс, дейишти. 
\v 8 Һалимизға вай! Бизни бу қудрәтлик илаһларниң қолидин ким қутқузиду? Мана баяванда мисирлиқларни түрлүк бала-вабалар билән урған илаһлар дәл шулардур! 
\v 9 И Филистийләр, өзлириңларни җәсур көрситип әркәктәк туруңлар. Болмиса, ибранийлар бизгә қул болғандәк биз уларға қул болимиз; әркәктәк болуп җәң қилиңлар! — деди. \x + \xo 4:9 \xo*\xt Һак. 13:1.\xt*\x*
\m
\v 10 Шуниң билән Филистийләр Исраиллар билән җәң қилди. Исраил тар мар қилинип, һәр бири тәрәп-тәрәпкә өз чедиригә бәдәр қачти. Җәңдә қаттиқ қирғинчилиқ болуп, Исраилдин оттуз миң пиядә әскәр өлтүрүлди. 
\v 11 Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғи олҗа болуп кәтти вә Әлиниң икки оғли Хофний билән Финиһасму өлтүрүлди.\x + \xo 4:11 \xo*\xt 1Сам. 2:34; Зәб. 77:59-61\xt*\x*
\b
\m
\v 12 Шу күни бир Биняминлиқ җәң мәйданидин қечип кийим-кечәклири житиқ, үстибеши топа-чаң һалда Шилоһға жүгүрүп кәлди. \x + \xo 4:12 \xo*\xt Йә. 7:6.\xt*\x* 
\v 13 У йетип кәлгәндә, мана Әли йолниң четидә өз орундуқида олтирип тақити-тақ болуп күтүвататти; униң көңли Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң ғемидә пәришан еди. У киши хәвәрни йәткүзгили шәһәргә киргәндә, пүткүл шәһәр пәряд-чуқан көтәрди. 
\v 14 Әли пәряд садасини аңлап: — Бу зади немә вараң-чуруң? дәп сориди. У киши алдирап келип әлигә хәвәр бәрди 
\v 15 (Әли тохсән сәккиз яшқа киргән, көзлири қетип қалған болуп, көрмәйтти). \x + \xo 4:15 \xo*\xt 1Сам. 3:2\xt*\x* 
\v 16 У киши Әлигә: — Мән җәңдин қайтип кәлгән кишимән, бүгүн җәң мәйданидин қечип кәлдим, деди. Әли: — И оғлум, немә иш йүз бәрди? — дәп сориди. 
\v 17 Хәвәрчи җавап берип: — Исраил Филистийләрниң алдидин бәдәр қачти. Хәлиқ арисида қаттиқ қирғинчилиқ болди! Сениң икки оғлуң, Хофний билән Финиһасму өлди һәмдә Худаниң әһдә сандуғиму олҗа болуп кәтти, деди. 
\v 18 Вә шундақ болдики, хәвәрчи Худаниң әһдә сандуғини тилға алғанда, Әли дәрвазиниң йенидики орундуқтин кәйнигә жиқилип чүшүп, бойни сунуп өлди; чүнки у қерип, бәдиниму еғирлишип кәткән еди. У қириқ жил Исраилниң һакими болған еди.\f □ \fr 4:18 \fr*\ft \+bd «У қириқ жил Исраилниң һакими болған еди»\+bd* — «һаким»ларниң йетәкчи һәм сорақчи рольини чүшиниш үчүн Тәвраттики «Батур Һакимлар»ни көрүң.\ft*\f*
\m
\v 19 Униң келини, йәни Финиһасниң аяли һамилдар болуп туғушқа аз қалған еди. У Худаниң әһдә сандуғиниң олҗа болуп кәткәнлиги вә қийинатиси билән ериниңму өлгәнлик хәвирини аңлиғанда, бирдинла қаттиқ толғақ тутуп, пүкүлүп балини туғди. 
\v 20 У өләй дәп қалғанда, чөрисидә турған аяллар: — Қорқмиғин, сән оғул бала туғдуң, деди. Лекин у буниңға җавапму бәрмиди һәм көңүл бөлмиди. 
\v 21 У: «Шан-шәрәп Исраилдин кәтти» дәп балиға «Ихабод» дәп исим қойди; чүнки Худаниң әһдә сандуғи олҗа болуп кәткән һәм қейинатиси билән ериму өлгән еди. \f □ \fr 4:21 \fr*\ft \+bd «У: «шан-шәрәп Исраилдин кәтти» дәп балиға «Ихабод» дәп исим қойди»\+bd* — «Ихабод» бәлким «Шан-шәрәп қени?» яки «Шан-шәрәп кәтти» дегәнни билдүриду.\ft*\f* 
\v 22 У йәнә: — Шан-шәрәп Исраилдин кәтти; чүнки Худаниң әһдә сандуғи олҗа болуп кәтти! — деди.
\b
\b
\m
\c 5
\m
\v 1 Филистийләр Худаниң әһдә сандуғини олҗа елип, уни Әбән-Әзәрдин елип Ашдодқа барди. 
\v 2 У йәрдә Филистийләр Худаниң әһдә сандуғини елип Дагон бутханисиға әкирип, Дагон дегән бутниң йениға қойди. 
\v 3 Ашдоддикиләр әтиси сәһәр қопуп кәлсә, мана Дагон бути Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң алдида жиқилғиничә дүм ятатти. Шуңа улар Дагон бутни елип йәнә өз орнида турғузуп қойди. 
\v 4 Лекин әтиси сәһәр қопуп кәлсә, мана, Дагон Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң алдида жиқилғиничә дүм ятатти; Дагонниң беши һәм қоллири босуғида чеқилған еди; Дагонниң пәқәт белиқсиман тени қалған еди. \f □ \fr 5:4 \fr*\ft \+bd «Дагон Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғиниң алдида жиқилғиничә дүм ятатти»\+bd* — «Дагон» дегән бутта адәмниң беши вә белиқниң тени бар еди.\ft*\f* 
\v 5 Шуңа бүгүнгә қәдәр Ашдодта я Дагонниң каһинлири болсун я Дагонниң бутханисиға киргүчиләр болсун, Дагонниң босуғисиға дәссимәйду.
\m
\v 6 Андин Пәрвәрдигарниң қоли Ашдоддикиләрниң үстигә қаттиқ чүшүп, уларни вәйран қилип, Ашдод билән әтрапидикиләрни һүррәк кесили билән урди. \f □ \fr 5:6 \fr*\ft \+bd «һүррәк кесили»\+bd* — яки «өсмиләр» яки «бовасир кесили».\ft*\f* \x + \xo 5:6 \xo*\xt Зәб. 77:60-66.\xt*\x* 
\v 7 Ашдоддикиләр буларни көрүп: — Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғи бизләрдә турмисун! Чүнки униң қоли бизни вә илаһимиз Дагонни қаттиқ бесивалди, дейишти. 
\v 8 Шуниң билән улар адәм маңдуруп Филистийләрниң һәммә ғоҗилирини чақиртип җәм қилип улардин: — Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғини қандақ бир тәрәп қилимиз? дәп сориди. Улар: — Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғи Гатқа чәт йол билән йөткәлсун, дәп җавап беришти. Шуниң билән улар Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғини у йәргә чәт йол билән йөткиди. \f □ \fr 5:8 \fr*\ft \+bd «Гатқа чәт йол билән йөткәлсун»\+bd* — бәлким башқа шәһәр-кәнтләрдин өткүзмәслик үчүн.\ft*\f* 
\v 9 Вә шундақ болдики, улар уни чәт йол билән йөткигәндин кейин Пәрвәрдигарниң қоли у шәһәргә чүшүп кишиләрни қаттиқ сарасимигә чүшүрди. У кичикләрдин тартип чоңларғичә шәһәрдикиләрни урди, улар һүррәк кесилигә гириптар болди. 
\v 10 Шуниң билән улар Худаниң әһдә сандуғини Әкронға әвәтти. Лекин Худаниң әһдә сандуғи Әкронға йетип кәлгәндә, Әкрондикиләр пәряд қилип: — Биз билән хәлқимизни өлтүрүш үчүн улар Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғини бизгә йөткиди! — деди. 
\v 11 Улар адәм маңдуруп Филистийләрниң ғоҗилирини қичқартип җәм қилип уларға: — Биз билән хәлқимизни өлтүрмәслиги үчүн Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғини бу йәрдин өз җайиға кәткүзүңлар, деди; чүнки қаттиқ вәһимә шәһәрни басқан еди; Худаниң қоли уларниң үстигә толиму еғир чүшкән еди. 
\v 12 Өлмигән адәмләр болса һүррәк кесили билән урулуп, шәһәрниң пәряди асманға көтирилди.
\b
\b
\m
\c 6
\s1 Филистийләр әһдә сандуғини қайтуруп әвәтиду
\m
\v 1 Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғи Филистийләрниң жутида йәттә ай турди. 
\v 2 Филистийләр каһинлар билән палчиларни чақирип уларға: — Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қандақ қилимиз? Уни қандақ қилип өз җайиға әвәтәләймиз? Йол көрситиңлар, деди. 
\v 3 Улар: — Әгәр Исраилниң Худасиниң әһдә сандуғини қайтуруп әвәтсәңлар, қуруқ әвәтмәңлар, һеч болмиғанда униң билән бир «итаәтсизлик қурбанлиғи»ни биргә әвәтишиңлар зөрүрдур, деди. Шундақ қилғанда шипа таписиләр, шундақла Униң қолиниң немә үчүн силәрдин айрилмиғанлиғини билисиләр, деди. 
\v 4 Улар: — Биз немини итаәтсизлик қурбанлиғи қилип әвәтимиз? — дәп сориди. Улар: — Филистийләрниң ғоҗилириниң сани бәш; шуңа бәш алтун һүррәк вә бәш алтун чашқан ясап әвәтиңлар; чүнки силәргә вә ғоҗаңларға охшашла бала-қаза чүшти. 
\v 5 Һүррәклириңларниң шәклини вә зиминиңларни вәйран қилидиған чашқанларниң шәклини нәқиш қилип ясап, Исраилниң Худасиға шан-шәрәп кәлтүрүңлар. Шуниң билән у бәлким силәрниң, илаһлиримизниң вә зиминиңларниң үстини басқан қолини йениклитәрмекин: — 
\v 6 Мисирлиқлар билән Пирәвн өз көңүллирини қаттиқ қилғандәк силәрму немишкә өз көңлүңларни қаттиқ қилисиләр? У мисирлиқларға зор қаттиқ қоллуқ көрсәткәндин кейин, улар Исраилларни қоюп бәрмидиму, улар шуниң билән қайтип кәлмидиму? \x + \xo 6:6 \xo*\xt Мис. 12:31.\xt*\x* 
\v 7 Әнди йеңи бир һарву ясап, техи боюнтуруққа көндүрүлмигән мозайлиқ икки инәкни һарвуға қошуңлар; улардин мозайлирини айрип, өйдә елип қелиңлар; 
\v 8 андин Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини көтирип һарвуға селиңлар; вә униңға әвәтидиған итаәтсизлик қурбанлиғи қилидиған алтун буюмларни бир қапқа селип сандуққа яндап қоюңлар вә сандуқни шу пети маңдуруңлар; 
\v 9 андин қарап туруңлар. Әгәр һарву Исраил чегарисидики йол билән Бәйт-Шәмәшкә маңса, бизгә кәлгән шу чоң бала-қазани чүшүргүчиниң өзи Пәрвәрдигар болиду. Ундақ болмиса, бизни урған Униң қоли әмәс, бәлки бизгә чүшкән тәсадипилиқ болиду, халас, дейишти.
\m
\v 10 Шуниң билән Филистийләр шундақ қилди. Улар Мозайлиқ икки инәкни һарвуға қошуп, мозайлирини өйдә солап қоюп, 
\v 11 Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини һарвуға селип, алтун чашқан вә қуйма һүррәкләр қачиланған қапни униңға яндап қойди. 
\v 12 Инәкләр Бәйт-Шәмәшкә баридиған йол билән удул жүрүп кәтти. Улар көтирилгән йол билән маңғач мөрәйтти, я оң тәрәпкә я сол тәрәпкә қейип кәтмиди. Филистийләрниң ғоҗилири уларниң арқисидин Бәйт-Шәмәшниң чегарисиғичә барди. 
\v 13 Бәйт-Шәмәштикиләр җилғида буғдай орувататти, улар башлирини көтирип әһдә сандуғини көрүп хуш болушти. 
\v 14 Һарву Бәйт-Шәмәшлик Йәшуаниң етизлиғиға келип, у йәрдики бир чоң ташниң йенида тохтап қалди. Улар һарвуни чеқип, икки инәкни Пәрвәрдигарға атап көйдүрмә қурбанлиқ қилди. \f □ \fr 6:14 \fr*\ft \+bd «Һарву Бәйт-Шәмәшлик Йәшуаниң етизлиғиға келип, у йәрдики бир чоң ташниң йенида тохтап қалди»\+bd* — демисәкму, Бәйт-Шәмәштикиләр Исраиллар еди, Бәйт-Шәмәш Исраил билән Филистийә оттурисидики чегара еди.\ft*\f* 
\v 15 Лавийлар Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғи билән алтун буюмлар бар қапни чүшүрүп чоң ташниң үстигә қойди. Шу күни Бәйт-Шәмәштикиләр Пәрвәрдигарға көйдүрмә қурбанлиқлар вә башқа қурбанлиқларни қилди. \f □ \fr 6:15 \fr*\ft \+bd «Бәйт-Шәмәштикиләр Пәрвәрдигарға көйдүрмә қурбанлиқлар вә башқа қурбанлиқларни қилди»\+bd* — «башқа қурбанлиқлар» бәлким «тәшәккүр қурбанлиқлири»ни көрситиду. Ундақ қурбанлиқларни йейишкә болиду.\ft*\f* 
\v 16 Филистийләрниң бәш ғоҗиси буларни көрүп шу күни Әкронға қайтип кәтти. 
\v 17 Филистийләрниң Пәрвәрдигарға итаәтсизлик қурбанлиғи қилип бәргән алтун һүррики: — Ашдод үчүн бир, Газа үчүн бир, Ашкелон үчүн бир, Гат үчүн бир вә Әкрон үчүн бир еди. 
\v 18 Алтун чашқанларниң сани болса Филистийләрниң бәш ғоҗисиға тәвә барлиқ шәһәрниң сани билән баравәр еди. Бу шәһәрләр сепиллиқ шәһәрләр вә уларға қарашлиқ сәһра-кәнтләрни, шундақла улар Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қойған чоң чимәнзарғичә һәммә җайни өз ичигә алатти. Бу чимәнзар һазирму Бәйт-Шәмәшлик Йәшуаниң етизлиғида бар.\f □ \fr 6:18 \fr*\ft \+bd «Бу шәһәрләр сепиллиқ шәһәрләр вә уларға қарашлиқ сәһра-кәнтләрни, шундақла улар Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қойған чоң чимәнзарғичә һәммә җайни өз ичигә алатти. Бу чимәнзар һазирму Бәйт-Шәмәшлик Йәшуаниң етизлиғида бар»\+bd* — башқа бир хил тәрҗимиси: «(бу шәһәрләр сепиллиқ шәһәрләрни вә униңға қарашлиқ сәһра-кәнтләрни, шундақла улар Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қойған чоң ташқичә һәммини өз ичигә алған еди) бу чоң таш бүгүнгичә Бәйт-Шәмәшлик Йәшуаниң етизлиғида турмақта». Йәнә башқа тәрҗимилири учриши мүмкин.\ft*\f*
\m
\v 19 Амма Бәйт-Шәмәштикиләр өз мәйличә әһдә сандуғиниң ичигә қариғини үчүн Пәрвәрдигар улардин йәтмиш адәмни, җүмлидин чоңлардин әлликни урди. Пәрвәрдигар хәлиқни мундақ қаттиқ урғанлиғи үчүн пүтүн хәлиқ матәм тутти. \f □ \fr 6:19 \fr*\ft \+bd «...йәтмиш адәмни, җүмлидин чоңлардин әлликни урди»\+bd* — буниң башқа бир хил тәрҗимиси: «...бәш түмән йәтмиш адәмни урди». Аз бир қисим кона көчүрмиләрдиму пәқәт «йәтмиш адәм» дәп хатириләнгән.\ft*\f* 
\v 20 Бәйт-Шәмәштикиләр: — Бу муқәддәс Худа Пәрвәрдигарниң алдида ким өрә туралайду? Әһдә сандуғи бизниң бу йәрдин кимниң қешиға апирилиши керәк? — деди. 
\v 21 Андин улар Кириат-Йеаримдикиләргә әлчиләрни әвитип: — Филистийләр Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини қайтуруп бәрди. Бу йәргә келип уни өзүңларға елип кетиңлар, деди.
\b
\b
\m
\c 7
\s1 Исраиллар Филистийләр билән йәнә соқушиду
\m
\v 1 Шуниң билән Кириат-Йеаримдики адәмләр келип Пәрвәрдигарниң әһдә сандуғини елип чиқип, дөңниң үстидики Абинадабниң өйидә қойди вә униң оғли Әлиазарни әһдә сандуғиға қарашқа Пәрвәрдигарға атап бекитти. \x + \xo 7:1 \xo*\xt 2Сам. 6:4.\xt*\x* 
\v 2 Әһдә сандуғи Кириат-Йеаримда қоюлғандин тартип узун вақит, йәни жигирмә жил өтти. Исраилниң пүткүл җәмәти Пәрвәрдигарни сеғинди.
\m
\v 3 Вә Самуил Исраилниң пүткүл җәмәтигә: — Әгәр пүтүн қәлбиңлар билән Пәрвәрдигарниң йениға қайтип, ятларниң илаһлири билән Аштаротларни өз араңлардин йоқитип, көңлүңларни Пәрвәрдигарға бағлап, хас Униң ибадитидила болсаңлар У силәрни Филистийләрниң қолидин қутқузиду, деди. \f □ \fr 7:3 \fr*\ft \+bd «Аштаротлар»\+bd* — яки «Ашәраһлар» — алаһидә дәрәқләр билән мунасивәтлик аял бутларни көрситиду; дәрәқләр бәлким аял бут шәклидә оюлған яки нәқишләнгән болуши мүмкин еди.\ft*\f* \x + \xo 7:3 \xo*\xt Қан. 6:13; 10:20; Мат. 4:10; Луқа 4:8\xt*\x* 
\v 4 Шуниң билән Исраил Бааллар билән Аштаротларни ташлап хас Пәрвәрдигарниң ибадитидила болди.
\m
\v 5 Андин Самуил: — Пүткүл Исраилни Мизпаһ шәһиригә җәм қилсаңлар, мән силәр үчүн Пәрвәрдигарниң алдида дуа қилай, деди. 
\v 6 Әнди улар Мизпаһқа җәм болуп, у йәрдә су тартип уни Пәрвәрдигар алдиға қуйди вә у күни роза тутуп: — Биз Пәрвәрдигарниң алдида гуна садир қилдуқ, деди. Шуниң билән Самуил Мизпаһта Исраилларниң әрз-дәвалири үстидин һөкүм чиқарди.\f □ \fr 7:6 \fr*\ft \+bd «...Самуил ... Исраил хәлқиниң әрз-дәвалириниң үстидин һөкүм чиқарди»\+bd* — Самуил пәйғәмбәр Исраил үстигә һөкүм сүргән «батур һакимлар» яки «қутқузғучи батурлар»ниң әң ахирқиси еди.\ft*\f*
\m
\v 7 Филистийләр Исраилларниң Мизпаһда җәм болғинини аңлиди; Филистийләрниң ғоҗилири Исраил билән җәң қилғили чиқти. Исраиллар буни аңлап Филистийләрдин қорқти. 
\v 8 Исраиллар Самуилға: — Биз үчүн Пәрвәрдигар Худайимиз бизни Филистийләрниң қолидин қутқузуши үчүн униңға нида қилиштин тохтимиғин, деди. 
\v 9 Самуил анисини емиватқан бир қозини елип толуқ бир көйдүрмә қурбанлиқ қилип Пәрвәрдигарға сунди; Самуил Исраилниң һәққидә Пәрвәрдигарға пәряд көтәрди; Пәрвәрдигар дуасини аңлиди. 
\v 10 Самуил көйдүрмә қурбанлиқ қиливатқанда Филистийләр Исраил билән соқушқили йеқинлап кәлди. Лекин Пәрвәрдигар шу күни Филистийләрниң үстигә қаттиқ гүлдүрмама гүлдүрлитип уларни алақзадә қиливәтти; шуниң билән улар Исраил алдида тар мар болди. \x + \xo 7:10 \xo*\xt Йә. 10:10.\xt*\x* 
\v 11 Исраиллар Мизпаһтин чиқип уларни Бәйт-Карниң түвигичә қоғлап қирди.
\m
\v 12 У вақитта Самуил бир ташни елип, уни Мизпаһ билән шәнниң оттурисида тикләп: — «Пәрвәрдигар бизгә һазирғичә ярдәм бериватиду» — дәп уни Әбән-Әзәр дәп атиди.\f □ \fr 7:12 \fr*\ft \+bd «Самуил бир ташни елип... Пәрвәрдигар бизгә һазирғичә ярдәм бериватиду» — дәп уни Әбән-Әзәр дәп атиди»\+bd* — «Әбән-Әзәр» дегәнниң мәнаси: «ярдәм теши».\ft*\f* \x + \xo 7:12 \xo*\xt 1Сам. 4:1.\xt*\x*
\m
\v 13 Шуниң билән Филистийләр бесиқип Исраилниң зиминиға йәнә таҗавуз қилмиди; Самуил \add һаким\add* болған барлиқ күнләрдә Пәрвәрдигарниң қоли Филистийләрниң үстигә қарши болди; 
\v 14 шундақ қилип Әкрондин тартип Гатқичә Филистийләр Исраилдин еливалған шәһәрләрниң һәммиси Исраилға яндурулди; шәһәрләргә тәвә зиминларниму Исраил Филистийләрниң қолидин яндуруп алди. Буниңдин башқа Исраил билән Аморийлар оттурисида течлиқ болди.
\m
\v 15 Самуил болса пүтүн өмридә Исраилни сориди. 
\v 16 Һәр жили у Бәйт-Әл, Гилгал вә Мизпаһларни айлинип, мошу йәрләрдә Исраил үстидин һөкүм жүргүзәтти. 
\v 17 Андин у Рамаһқа йенип баратти; чүнки униң өйи шу йәрдә еди һәм у у йәрдиму Исраил үстидин һөкүм жүргүзәтти. У у йәрдиму Пәрвәрдигарға бир қурбангаһ ясиған еди.\x + \xo 7:17 \xo*\xt 1Сам. 8:4.\xt*\x*
\b
\b
\m
\c 8
\m
\v 1 Шундақ болдики, Самуил қериғанда оғуллирини Исраилға һаким қилип қойди. 
\v 2 Униң тунҗисиниң исми Йоел болуп, иккинчисиниң исми Абияһ еди. Булар Бәәр-Шебада һакимлиқ қилди. 
\v 3 Лекин оғуллири униң йоллирида жүрмәйтти, бәлки мәнпәәтни көзләп езип, париларни йәп, һәқ-наһәқни астин-үстүн қилди.\x + \xo 8:3 \xo*\xt Мис. 18:21; Қан. 16:19.\xt*\x*
\m
\v 4 У вақитта Исраилниң һәммә ақсақаллири Рамаһда җәм болуп Самуилниң қешиға келип 
\v 5 униңға: — Мана сән қеридиң, оғуллириң болса сениң йоллириңда жүрмәйду. Барлиқ әлләрдә болғандәк үстимизгә һөкүм сүридиған бир падиша бекиткин, деди.\x + \xo 8:5 \xo*\xt Һош. 13:10; Рос. 13:21.\xt*\x*
\m
\v 6 Уларниң «Үстимизгә һөкүм сүридиған бир падиша бекиткин» дегини Самуилниң көңлигә еғир кәлди. Самуил Пәрвәрдигарға дуа қиливиди, \x + \xo 8:6 \xo*\xt 1Сам. 12:17.\xt*\x* 
\v 7 Пәрвәрдигар Самуилға җававән: — Хәлиқ саңа һәр немә ейтса уларға қулақ салғин; чүнки улар сени әмәс, бәлки «Үстимизгә падиша болмисун» дәп Мени ташлиди. 
\v 8 Мән уларни Мисирдин чиқарған күндин тартип бүгүнки күнгичә улар шундақ ишларни қилип, Мени ташлап башқа илаһларға ибадәт қилип кәлгән. Әнди улар саңа һәм шундақ қилиду. 
\v 9 Шуниң үчүн уларниң сөзигә униғин. Лекин уларни қаттиқ агаһландуруп кәлгүсидә уларниң үстидә сәлтәнәт қилидиған падишаниң уларни қандақ башқуридиғанлиғини билдүргин, деди.
\m
\v 10 Самуил өзидин бир падиша сориған хәлиққә, Пәрвәрдигарниң ейтқининиң һәммисини дәп бәрди.
\m
\v 11 У: — Үстүңларда сәлтәнәт қилидиған падишаниң тутидиған йоли мундақ болиду: — У оғуллириңларни өз ишиға қоюп, җәң һарвулирини һайдашкә, атлиқ әскәрлири болушқа салиду; улар униң һарвулириниң алдида жүгүриду; 
\v 12 уларни өзи үчүн миң беши вә әллик беши болушқа, йерини һайдашкә, һосулини орушқа, җәң қураллири билән һарву әсваплирини ясашқа салиду. 
\v 13 Қизлириңларни әтир ясашқа, тамақ етишкә вә нан йеқишқа салиду. 
\v 14 Әң есил зиминлириңлар, үзүмзарлириңлар билән зәйтунлуқлириңларни тартивелип өз хизмәткарлириға бериду. 
\v 15 У уруғуңлардин, үзүмзарлириңларниң һосулидин ондин бир үлүшини өзиниң ғоҗидарлири вә хизмәткарлириға бөлүп бериду. \f □ \fr 8:15 \fr*\ft \+bd «уруғуңлар»\+bd* — бәлким ашлиқниң өзини көрситиши мүмкин. \+bd «өзиниң ғоҗидарлири вә хизмәткарлириға ...»\+bd* — яки «өзиниң ағватлири вә хизмәткарлириға ...».\ft*\f* 
\v 16 У қуллириңлар, дедәклириңлар, әң келишкән жигитлириңларни вә ешәклириңларни өз ишиға салиду. 
\v 17 У қойлириңлардин ондин бир үлүшини алиду; силәр униң қул-хизмәткарлири болисиләр. 
\v 18 Силәр у күндә өзүңларға таллиған падиша түпәйлидин пәряд көтирисиләр; лекин Пәрвәрдигар у күнидә силәргә қулақ салмайду, деди.
\m
\v 19 Хәлиқ болса Самуилниң сөзигә қулақ салмай: — Яқ, бәлки үстимизгә сәлтәнәт қилидиған бир падиша болсун, деди. 
\v 20 —Шундақ қилип биз башқа һәр бир әлләргә охшаш болимиз; бизниң падишасимиз үстимиздин һөкүм чиқирип, бизни башлайду вә биз үчүн җәң қилиду, деди.
\m
\v 21 Самуил хәлиқниң һәммә сөзлирини аңлап, уларни Пәрвәрдигарға йәткүзди. \f □ \fr 8:21 \fr*\ft \+bd «Самуил ... сөзлирини аңлап, уларни Пәрвәрдигарға йәткүзди»\+bd* — ибраний тилида «Самуил ... сөзлирини аңлап, уларни Пәрвәрдигарниң қулиқиға қайтилап бәрди».\ft*\f* 
\v 22 Пәрвәрдигар әнди Самуилға: — Сән уларниң сөзигә қулақ селип, уларға бир падиша бекиткин, деди. Самуил Исраилларға: — Һәр бириңлар өз шәһириңларға қайтиңлар, деди.
\b
\b
\m
\c 9
\s1 Саул Самуилниң қешиға келиду
\m
\v 1 Бинямин қәбилисидин Киш атлиқ бир киши бар еди. У Абиәлниң оғли, Абиәл Зерорниң оғли, Зерор Бикоратниң оғли, Бикорат Афияниң оғли еди; Афия болса Биняминлиқ еди. У өзи батур вә дөләтмән киши еди. \x + \xo 9:1 \xo*\xt 1Сам. 14:51.\xt*\x* 
\v 2 Кишниң Саул исимлиқ, есил вә хушхуй бир оғли бар еди. Исраиллар арисида униңдин чирайлиқ адәм йоқ еди; у шундақ егиз бойлуқ әр едики, хәлиқниң һәр қандиқи униң мүрисигиму кәлмәйтти.
\m
\v 3 Саулниң атиси кишниң ешәклири жүтүп кәткән еди. Буниң билән Киш оғли Саулға: — Сән хизмәткарлардин бирини өзүң билән биллә елип, ешәкләрни тепип кәлгин, деди. 
\v 4 Улар берип Әфраим едирлиғидин өтүп, Шалишаһ зиминини кезип, уларни издәп тапалмиди; улар Шаалим зиминидинму өтти, ешәкләр у йәрдиму йоқ еди. Андин Бинямин зиминини кезип өтти, уларни йәнә тапалмиди. 
\v 5 Улар Зуф зиминиға йәткәндә Саул өзи билән кәлгән хизмәткариға: — Болә, өйгә янайли; болмиса атам ешәкләрдин әнсирмәй, әксичә бизниң ғемимизни йәп кетәрмики, деди.
\m
\v 6 Лекин у униңға: — Мана, бу шәһәрдә Худаниң бир адими бар. У мөһтәрәм бир адәм, һәр немә десә әмәлгә ашмай қалмайду. Әнди у йәргә барайли; у бизгә баридиған йолимизни көрситип қоярмекин, деди.
\m
\v 7 Шуңа Саул хизмәткариға: — Лекин униң йениға барсақ у кишигә немә беримиз? Чүнки хурҗунлиримизда нан түгәп қалди, қолимизда Худаниң адимигә бәргидәк соғитимиз йоқ. Йенимизда йәнә немә бар? — деди.
\m
\v 8 Хизмәткар Саулға җавап берип: — Мана қолумда чарәк шәкәл күмүч бар. Маңидиған йолимизни дәп бәрсун, Худаниң адимигә шуни берәй, деди \f □ \fr 9:8 \fr*\ft \+bd «Мана қолумда чарәк шәкәл күмүч бар»\+bd* — «шәкәл» еғирлиқ миқдари, күмүч бәлким 11.4 грам еди.\ft*\f* 
\v 9 (бурун Исраилда бир адәм Худадин йол соримақчи болса: — Келиңлар, алдин көргүчиниң қешиға барайли, дәйтти. Һазир «пәйғәмбәр» дегәнни өткән заманда «алдин көргүчи» дәйтти).\x + \xo 9:9 \xo*\xt Яр. 25:22.\xt*\x*
\m
\v 10 Саул хизмәткариға: — Мәслиһәтиң яхши болди. Биз маңайли, деди. Шуниң билән улар Худаниң адими турған шәһәргә барди. 
\v 11 Улар шәһәргә чиқидиған йолда кетиватқанда, су тартқили чиққан бир нәччә қизға учриди вә улардин: — Алдин көргүчи мошу йәрдиму? — дәп сориди.
\m
\v 12 Улар җавап берип: — Шундақ. Мана у алдиңларда туриду; тез бериңлар, чүнки халайиқ бүгүн \add шәһәрниң\add* жуқури җайида қурбанлиқ қилмақчи, шуңа у бүгүн шәһәргә кирди. 
\v 13 У \add қурбанлиқтин\add* йейишкә техи жуқури җайға чиқмай турупла, силәр униң билән шәһәрдә учришисиләр. Хәлиқ у кәлмигичә таам йемәйду, чүнки у авал қурбанлиқни бәрикәтләйду; андин чақирилған меһманлар таамға еғиз тегиду. Һазир чиқиңлар, чүнки бу дәл уни тапқили болидиған вақит, деди.\f □ \fr 9:13 \fr*\ft \+bd «...у авал қурбанлиқни бәрикәтләйду»\+bd* — «қурбанлиқни бәрикәтләш» мошу йәрдә (1) тәшәккүр ейтиш; (2) қурбанлиқ қобул қилинғай дәп тиләшни билдүриду.\ft*\f*
\m
\v 14 Улар шәһәргә чиқип шәһәр мәркизигә кәлгәндә, мана Самуил жуқури җайға чиқишқа уларға қарап келивататти.
\m
\v 15 Пәрвәрдигар Саул келиштин бир күн илгири Самуилға:\x + \xo 9:15 \xo*\xt 1Сам. 15:1.\xt*\x*
\m
\v 16 — Әтә мошу вақитларда Мән йениңға Бинямин зиминидин бир адәмни әвәтимән. Сән уни Мениң хәлқим Исраилниң үстигә әмир болушқа мәсиһ қилғин. У Мениң хәлқимни Филистийләрниң қолидин қутқузиду. Чүнки Мениң хәлқимниң пәряди Маңа йәткини үчүн уларға илтипат билән қаридим, — деди.
\m
\v 17 Самуил Саулни көргәндә Пәрвәрдигар униңға: — Мана, Мән саңа сөз қилған адәм мошудур. Бу адәм Мениң хәлқимниң үстидә сәлтәнәт қилиду, дәп изһар қилди.
\m
\v 18 Саул дәрвазида турған Самуилниң қешиға берип: Силидин сорай, алдин көргүчиниң өйи нәдә, дәп сориди.
\m
\v 19 Самуил Саулға: — Алдин көргүчи мән өзүм шу. Мәндин авал жуқури җайға чиққин. Бүгүн силәр мән билән таам йәйсиләр; әтә сени узутуп чиққанда, көңлүңдики һәр бир ишларни саңа дәп берәй, — дәп җавап бәрди. 
\v 20 Амма үч күн бурун жүтүп кәткән ешәкләрдин болса, әндишә қилмиғин; улар тепилди. Әнди Исраилниң һәммә арзуси кимгә майил? Саңа вә атаңниң пүткүл җәмәтигә әмәсму? — деди.
\m
\v 21 Саул җавап берип: — Мән Исраил қәбилилири ичидики әң кичик қәбилә болған Биняминдин, җәмәтимму Бинямин қәбилиси ичидики әң кичиги турса? Немә үчүн бу сөзләрни маңа дәйла? — деди.
\m
\v 22 Самуил болса Саулни вә хизмәткарини башлап, меһманхана өйигә кирди вә уларни чақирилғанларниң арисида төрдә олтарғузди. Улар оттузчә адәм еди. 
\v 23 Самуил ашпәзгә: — Мән сақлап қойғин дәп, саңа тапшурған һелиқи таамни елип кәлгин, деди.
\m
\v 24 Шуниң билән ашпәз сақлап қойған чоң аҗритилған қолни елип Саулниң алдиға қойди. Самуил: — Мана, \add саңа\add* сақлап қоюлғини шудур! Уни алдиңға елип йегин; чүнки у мән хәлиқни чақирған чеғимда атайин саңа атап елип қойғандин тартип бу бекитилгән вақитқичә сақланди, деди. Шуниң билән у күни Саул билән Самуил тамақта биллә болди. 
\v 25 Улар жуқури җайдин чүшүп шәһәргә кирди, \add Самуил\add* өгүздә Саул билән сөзләшти. 
\v 26 Әтиси таң шәһәрдә орундин турғанда Самуил Саулни өгүздин чақирип: — Орнуңдин тур, мән сени узутуп қояй, деди. Саул орундин турди вә иккиси биллә чиқти, — һәм у Самуил билән биллә кочиға чиқти. 
\v 27 Улар шәһәрниң айиғиға кетиватқанда, Самуил Саулға: Хизмәткарға алдимизда маңғач турғин, дәп буйруғин, деди. У шундақ қилди. Андин Самуил: — Сән туруп тур, Пәрвәрдигарниң сөз-каламини саңа йәткүзәй, деди.
\b
\b
\m
\c 10
\s1 Самуил Саулни мәсиһ қилиду
\m
\v 1 Самуил бир май комзикини елип униң бешиға төкүп уни сөйүп мундақ деди: — «Мана бу, Пәрвәрдигарниң сени Өз мирасиға әмир болушқа мәсиһ қилғини әмәсму?\f □ \fr 10:1 \fr*\ft \+bd «мана бу, Пәрвәрдигарниң сени өз мирасиға әмир болушқа мәсиһ қилғини әмәсму?»\+bd* — бәзи кона көчүрмиләрдә Самуилниң сөзлири: «Пәрвәрдигар сени Өз хәлқи Исраил үстигә һөкүмран қилди. Сән Пәрвәрдигарниң хәлқи үстигә сәлтәнәт қилисән вә уларни әтрапидики дүшмәнләрниң қолидин қутқузисән. Мана, шу иш Пәрвәрдигар сени Өз мирасиға баш болғили мәсиһ қилған әмәсму?» буниңға қошуп дейилиду.\ft*\f* \x + \xo 10:1 \xo*\xt Рос. 13:21.\xt*\x*
\m
\v 2 Сән бүгүн мәндин айрилғандин кейин Бинямин зимининиң чегарисидики Зәлзаһға йетип барғиниңда Раһиләниң қәбриниң йенида саңа икки киши учрайду; улар саңа: «Сән издәп барған ешәкләр тепилди, вә мана, атаң ешәкләрдин ғәм қилмай, бәлки силәр үчүн: Оғлумни қандақ қилип тапармән, дәп әнсиримәктә» дәп ейтиду. 
\v 3 Сән у йәрдин меңип, Табордики дуб дәриғигә йәткәндә Пәрвәрдигарниң алдиға бериш үчүн Бәйт-Әлгә чиқип кетиватқан үч кишигә учрайсән. Улардин бири үч оғлақ, бири үч нан вә йәнә бири бир тулум шарапни көтирип келиду.
\m
\v 4 — Улар саңа салам қилип икки нанни суниду; сән бәргинини қоллиридин алғин. \x + \xo 10:4 \xo*\xt Һак. 18:15.\xt*\x* 
\v 5 Андин сән «Худаға \add аталған\add* Гибеаһ шәһәригә барисән (у йәрдә Филистийләрниң бир ләшкәргаһи бар); сән шу шәһәргә кәлсәң чилтар, тәмбур, нәй вә лириларни көтирип жуқури җайидин чүшкән бир бөләк пәйғәмбәрләр саңа учрайду. Улар бешарәтлик сөзләрни қилиду. \f □ \fr 10:5 \fr*\ft \+bd «Худаға аталған Гибеаһ шәһәригә барисән»\+bd* — башқа бир хил тәрҗимиси: «Худаниң дөңигә барисән». Ибраний тилида: «Худаниң Гибеаһи» (Гибеаһ бир шәһәр, мәнаси «дөң», «едир»). \+bd «лириларни көтирип жуқури җайидин чүшкән бир бөләк пәйғәмбәрләр»\+bd* — яки «лириларни көтирип жуқури җайидин чүшидиған бир бөләк пәйғәмбәрләр».\ft*\f* \x + \xo 10:5 \xo*\xt 1Тар. 16:39; Чөл. 11:25\xt*\x* 
\v 6 Шуниң билән Пәрвәрдигарниң Роһи сениң вуҗудуңға чүшиду, сән улар билән бирликтә бешарәтлик сөзләрни қилисән вә йеңи бир адәм болисән. 
\v 7 Мошу аламәтләр саңа кәлгәндә, қолуңдин немә кәлсә шуни қилғин. Чүнки Худа сән билән биллидур. 
\v 8 Андин мәндин илгири Гилгалға чүшүп барисән. Мана, мән һәм йениңға чүшүп көйдүрмә қурбанлиқлар сунуш вә енақ қурбанлиқлар қилиш үчүн келимән. Мән йениңға берип, немә қилишиң керәклигини уқтурмиғичә, мени йәттә күн сақлап турғин».\x + \xo 10:8 \xo*\xt 1Сам. 13:8.\xt*\x*
\m
\v 9 Вә шундақ болдики, у бурулуп Самуилдин айрилғанда Худа униңға йеңи бир қәлб ата қилди; вә бу аламәтләрниң һәммиси әшу күни әмәлдә көрситилди.
\m
\v 10 Улар Гибеаһға йетип кәлгәндә мана, бир бөләк пәйғәмбәрләр униңға учриди; Худаниң Роһи униң вуҗудиға чүшти, буниң билән у уларниң арисида бешарәт қилишқа башлиди. \x + \xo 10:10 \xo*\xt 1Сам. 19:19.\xt*\x* 
\v 11 Уни илгири тонуйдиғанларниң һәммиси униң пәйғәмбәрләрниң арисида бешарәт қилғинини көргәндә улар бир-биригә: — Кишниң оғлиға немә бопту? Саулму пәйғәмбәрләрдин бири болдиму немә? — дейишти. 
\v 12 Амма йәрлик бир адәм: — Буларниң атилири кимләр? — деди. Шуниң билән: «Саулму пәйғәмбәрләрниң биримиду?» дәйдиған гәп пәйда болди.\f □ \fr 10:12 \fr*\ft \+bd «Буларниң \+bd*\+bdit , йәни пәйғәмбәрләрниң\+bdit* атилири кимләр?» — мошу соал бәлким пәйғәмбәр болуш үчүн алийҗанаб яки есилзадә аилисидә туғулуш шәрт әмәс, дегәнни көрситиду. \+bd «Саулму пәйғәмбәрләрниң биримиду?»\+bd* — мошу гәп бәлким (1) мәлум бирисиниң улуқ бир иш қилалайдиғанлиғиға болған гуманни билдүриду; (2) униң әксичә, Саул әсли «улуқ әрбаб» болмисиму, аддий адәм немишкә улуқ ишни қилалмайдикән, дегән пикирни билдүриду. 12-айәттики «йәрлик адәм»ниң соалиға қариғанда, биз иккинчи пикиргә майилмиз.\ft*\f* \x + \xo 10:12 \xo*\xt Гал. 1:24; 1Сам. 19:25\xt*\x*
\m
\v 13 Әнди Саул бешарәтлик сөзләрни қилип болуп, жуқури җайға чиқип кәтти. 
\v 14 Саулниң тағиси униңдин вә униң хизмәткаридин: — Нәгә берип кәлдиңлар? дәп сориди. У: — Ешәкләрни издигили чиқтуқ; лекин уларни тапалмай Самуилниң қешиға бардуқ, деди.
\m
\v 15 Саулниң тағиси: — Самуилниң силәргә немә дегинини маңа ейтип бәргинә, деди.
\m
\v 16 Саул тағисиға: — У җәзм билән бизгә ешәкләр тепилди, дәп хәвәр бәрди, деди. Лекин Самуилниң падишалиқ иши тоғрилиқ ейтқан сөзини униңға дәп бәрмиди.
\b
\m
\s1 Самуил хәлиқни агаһландуриду
\m
\v 17 Самуил әнди хәлиқни Пәрвәрдигарниң алдиға җәм болуңлар дәп, Мизпаһқа чақирди. 
\v 18 У Исраилға: — Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — «Мән силәр Исраилни Мисирдин чиқирип мисирлиқларниң қолидин азат қилип, силәргә зулум қилған һәммә падишалиқларниң қолидин қутқуздум. 
\v 19 Лекин бүгүнки күндә силәрни бешиңларға чүшкән барлиқ балаю-апәтләрдин вә барлиқ мушәққәтләрдин қутқузғучи Худайиңлардин ваз кечип униңға: «Яқ. Үстимизгә бир падиша бекитип бәргәйсән» — дедиңлар. Әнди өзүңларни қәбиләңлар бойичә, җәмәтиңлар бойичә Пәрвәрдигарниң алдиға һазир қилиңлар» — деди.\x + \xo 10:19 \xo*\xt 1Сам. 8:7; 1Сам. 8:19; 12:12.\xt*\x*
\m
\v 20 Шуниң билән Самуил Исраилниң һәммә қәбилилирини алдиға җәм қилип, чәк ташливиди, чәк Бинямин қәбилисигә чиқти. \x + \xo 10:20 \xo*\xt Йә. 7:14\xt*\x* 
\v 21 У Бинямин қәбилисини җәмәт-җәмәтлири бойичә өз алдиға кәлтүрүп чәк ташливиди, чәк Матриниң җәмәтигә чиқти. Андин кейин йәнә чәк ташливиди, Кишниң оғли Саулға чиқти. Улар уни издивиди, амма уни тапалмиди.
\m
\v 22 Шуңа улар Пәрвәрдигардин йәнә: — У киши бу йәргә келәмду? — дәп сориди.
\m Пәрвәрдигар җававән: — Мана, у жүк-тақларниң арисиға йошурунивалди, деди. 
\v 23 Шуңа улар жүгүрүп берип уни шу йәрдин елип кәлди. У хәлиқниң оттурисида турғанда халайиқниң бойи униң мүрисигиму кәлмиди.\x + \xo 10:23 \xo*\xt 1Сам. 9:2\xt*\x*
\m
\v 24 Самуил барлиқ хәлиққә: — Әнди Пәрвәрдигар таллиған кишигә қараңлар! Дәрвәқә барлиқ хәлиқниң ичидә униңға йетидиған бириси йоқтур, деди. Вә хәлиқниң һәммиси: — Падиша яшисун! — дәп товлашти.
\m
\v 25 Самуил хәлиққә падишалиқ һоқуқ-қанунлирини уқтурди вә уни орам язма қилип йезип чиқип, Пәрвәрдигарниң алдиға қойди. Андин Самуил һәммә хәлиқни, һәр қайсисини өз өйлиригә қайтурди. 
\v 26 Саулму һәм Гибеаһдики өйигә қайтти; көңүллири Худа тәрипидин тәсирләндүрүлгән бир түркүм батур киши униң билән биллә барди. \x + \xo 10:26 \xo*\xt 1Сам. 13:2.\xt*\x* 
\v 27 Лекин бир нәччә рәзил киши: — Бу киши қандақму бизни қутқузалисун? — дәп уни кәмситип униңға һеч соғат бәрмиди; амма у аңлимаслиққа салди.\f □ \fr 10:27 \fr*\ft \+bd «бир нәччә рәзил киши»\+bd* — ибраний тилида: «Белиалниң (Шәйтанниң) бир нәччә балилири».\ft*\f* \x + \xo 10:27 \xo*\xt 1Сам. 11:12; 2Тар. 17:5.\xt*\x*
\b
\b
\m
\c 11
\s1 Саул Ябәштикиләргә ярдәмгә бариду
\m
\v 1 Шу вақитта Аммоний Наһаш чиқип Ябәш-Гилеадни муһасиригә алди. Ябәшниң һәммә адәмлири Наһашқа: — Әгәр биз билән әһдә түзсәң, саңа бойсунимиз, деди.\f □ \fr 11:1 \fr*\ft \+bd «Ябәш-Гилеад»\+bd* — демәк, Гилеад (райони)дики Ябәш.\ft*\f*
\m
\v 2 Лекин Аммоний Наһаш уларға: — Пүткүл Исраилға дәшнәм қилиш үчүн һәр бириңларниң оң көзини оюп андин силәр билән әһдә қилай, деди.
\m
\v 3 Ябәшниң ақсақаллири униңға: — Бизгә йәттә күн мөһләт бәргин; биз Исраилниң пүткүл жутиға әлчиләрни маңдуруп андин кейин бизни қутқузидиған адәм чиқмиса, өзимиз чиқип саңа тәслим болимиз, деди.
\m
\v 4 Әнди әлчиләр Саулниң шәһири Гибеаһға келип мошу сөзләрни хәлиқниң қулиқиға йәткүзди; һәммә хәлиқ пәряд көтирип жиғилди. 
\v 5 Вә мана, Саул етизлиғидин чиқип калиларни һайдап келивататти, у: — Хәлиқ немә дәп жиғлайду, дәп сориди. Улар Ябәштин кәлгән кишиләрниң сөзлирини униңға дәп бәрди. 
\v 6 Саул бу сөзләрни аңлиғанда Худаниң Роһи униң үстигә келип, униң ғәзиви қаттиқ қозғалди. 
\v 7 У бир җүп уйни чепип парчилап, парчилирини әлчиләрниң қоли арқилиқ пүткүл Исраил зиминиға тарқитип: — Һәр ким келип Саул билән Самуилға әгәшмисә, уларниң уйлириму мошуниңға охшаш қилиниду, деди.
\m Шуниң билән Пәрвәрдигарниң қорқунучи хәлиқниң үстигә чүшти; шундақ болдики, улар иттипақлишип бир адәмдәк җәңгә чиқти. \x + \xo 11:7 \xo*\xt Һак. 20:1.\xt*\x* 
\v 8 Саул уларни Безәк \add дегән җайда\add* саниғанда Исраиллар үч йүз миң, Йәһуданиң адәмлири болса оттуз миң чиқти. 
\v 9 Улар кәлгән әлчиләргә: — Гилеадтики Ябәшниң адәмлиригә шундақ ейтиңларки, әтә күн чүш болғанда ниҗат силәргә келиду, деди.
\m Әлчиләр берип шуни Гилеадтики Ябәшлиқларға йәткүзди; улар интайин хошал болушти.
\m
\v 10 Шуниң билән Ябәштикиләр: — Әтә биз қешиңларға чиқип \add тәслим болимиз\add*, силәр бизни қандақ қилишқа лайиқ көрсәңлар, шундақ қилиңлар, деди.
\m
\v 11 Әтиси шундақ болдики, Саул хәлиқни үч бөләк қилди; улар кечә төртинчи җесәктә ләшкәргаһға кирип Аммонийларни күн чүш болғичә уруп қирди. Тирик қалғанлар болса шундақ паракәндә болдики, улардин икки адәмму бир йәргә келәлмиди.
\b
\m
\s1 Саул падиша қилиниду
\m
\v 12 Хәлиқ әнди Самуилға: — Бизниң үстимизгә Саул падиша болмисун дәп ейтқанлар кимләр? Бу кишиләрни кәлтүрүп, уларни өлтүрәйли, деди. \x + \xo 11:12 \xo*\xt 1Сам. 10:27.\xt*\x*
\m
\v 13 Лекин Саул: — Бүгүн һеч ким өлтүрүлмисун. Чүнки бүгүн Пәрвәрдигар Исраилға нусрәт бәрди, деди.
\m
\v 14 Самуил хәлиққә: — Қени, Гилеадқа берип у йәрдә падишалиқни йеңибаштин тикләйли, дәп ейтти.
\m
\v 15 Шуни девиди, һәммә хәлиқ Гилеадқа берип Гилеадта Пәрвәрдигарниң алдида Саулни падиша қилди; улар у йәрдә Пәрвәрдигарниң алдида енақлиқ қурбанлиқлирини кәлтүрди. Саул һәм шуниңдәк барлиқ Исраил шу йәрдә зор хошаллиққа чөмди.
\b
\b
\m
\c 12
\m
\v 1 Самуил пүткүл Исраилға: — Мана, мән силәрниң барлиқ ейтқан сөзлириңларни аңлап үстүңларға бир падиша қойдум; \f □ \fr 12:1 \fr*\ft \+bd «мән силәрниң барлиқ ейтқан сөзлириңларни аңлап үстүңларға бир падиша қойдум»\+bd* — ибраний тилида: «мән силәрниң ейтқан сөзлириңларниң һәммисидә авазиңларға қулақ селип бир падиша қойдум» дейилиду.\ft*\f* 
\v 2 Мана әнди падиша силәрниң алдиңларда жүрмәктә, мән болсам қерип бешим ақарди; мана, мениң оғуллиримму араңларда туриду. Яшлиғимдин тартип бу күнгичә силәрниң алдиңларда меңип кәлдим.\f □ \fr 12:2 \fr*\ft \+bd «мана, мениң оғуллиримму араңларда туриду»\+bd* — Самуилниң дегининиң мәнаси, шүбһисизки: «Өзүм қери; мениң оғуллирим өз гуналириға өзлири мәсъул — силәр уларни қандақ бир тәрәп қилсаңлар өз ихтияриңлар. Мән өзүм силәрниң алдиңларда гунакар әмәсмән» дегәндәк.\ft*\f*
\m
\v 3 Мана бу йәрдә туруптимән. Пәрвәрдигарниң алдида вә униң мәсиһ қилинғининиң алдида маңа әрзиңлар болса дәвериңлар; кимниң уйини тартивалдим? Кимниң ешигини тартивалдим? Кимниң һәққини йедим? Кимгә зулум қилдим? Яки мән көзүмни кор қилиш үчүн кимдин пара алдим? Шундақ болса дәңлар, вә мән уни силәргә төләп беримән, деди.
\m
\v 4 Улар җавап берип: — Сән бизниң һәққимизни йемидиң, һеч кимгә зулум қилмидиң вә һеч кишиниң қолидин бирәр нәрсиниму еливалмидиң, деди.
\m
\v 5 У уларға: — Мәндә һеч һәққиңлар қалмиғанлиғиға Пәрвәрдигар силәргә гува болуп вә униң мәсиһ қилғини һәм бүгүн гувачи болсун, девиди, улар: — У гувадур, деди.
\m
\v 6 Самуил хәлиққә мундақ деди: «Муса билән Һарунни тикләп ата-бовилириңларни Мисир зиминидин чиқарғучи болса Пәрвәрдигардур. 
\v 7 Әнди орнуңлардин туруңлар, мән Пәрвәрдигарниң алдида Пәрвәрдигарниң силәргә вә ата-бовилириңларға жүргүзгән һәққаний әмәллирини силәрниң алдиңларға қоюшқа сөз қилай.
\m
\v 8 Яқуп Мисирға киргәндин кейин ата-бовилириңлар Пәрвәрдигарға пәряд қилғанда, Пәрвәрдигар Муса билән Һарунни әвәтти. Улар ата-бовилириңларни Мисирдин чиқирип бу йәрдә олтирақлаштурди. \f □ \fr 12:8 \fr*\ft \+bd «Яқуп Мисирға киргәндин кейин...»\+bd* — «Яқуп» мошу йәрдә Яқупниң әвлатлири, йәни Исраилни көрситиду.\ft*\f* \x + \xo 12:8 \xo*\xt Яр. 46:5; Мис. 2:23; Мис. 3:10.\xt*\x* 
\v 9 Амма улар өз Худаси Пәрвәрдигарни унтуди; шуңа у уларни Һазорниң қошунидики сәрдар Сисераниң қолиға, Филистийләрниң қолиға һәм Моабниң падишасиниң қолиға тапшуруп бәрди; булар улар билән җәң қилишти. \x + \xo 12:9 \xo*\xt Һак. 4:2; Һак. 10:7; Һак. 3:12.\xt*\x* 
\v 10 Шуниң билән улар Пәрвәрдигарға пәряд қилип: «Биз гуна қилип Пәрвәрдигарни ташлап Бааллар вә Аштаротларниң ибадитидә болдуқ; амма әнди бизни дүшмәнлиримизниң қолидин қутқузғин, биз саңа ибадәт қилимиз» деди. \f □ \fr 12:10 \fr*\ft \+bd «Пәрвәрдигарни ташлап Бааллар вә Аштаротларниң ибадитидә болдуқ»\+bd* — «Бааллар» вә «Аштаротлар» икки хил бутларни көрситиду.\ft*\f* 
\v 11 Вә Пәрвәрдигар Йәруббаал, Бедан, Йәфтаһ вә Самуилни әвәтип, әтрапиңлардики дүшмәнлириңларниң қолидин силәрни қутқузди, шуниң билән теч-аман туруватқан едиңлар.\f □ \fr 12:11 \fr*\ft \+bd «Пәрвәрдигар Йәруббаал, Бедан, Йәфтаһ вә Самуилни әвәтип...»\+bd* — «Бедан» бәлким Баракни көрситиду («Һак.» 4-бапни көрүң).\ft*\f* \x + \xo 12:11 \xo*\xt Һак. 6:14; 10:3; 11:15.\xt*\x*
\m
\v 12 Лекин Худайиңлар Пәрвәрдигар Өзи падишасиңлар болсиму, Аммонниң падишаси Наһашниң силәргә қарши қопқинини көргиниңларда силәр: Яқ! Бир падиша үстимизгә сәлтәнәт қилсун дәп маңа ейттиңлар. \x + \xo 12:12 \xo*\xt 1Сам. 8:5, 19.\xt*\x* 
\v 13 Әнди силәр халап таллиған, силәр тилигән падишаға қараңлар; мана, Пәрвәрдигар силәрниң үстүңларға бир падиша қойди.\x + \xo 12:13 \xo*\xt 1Сам. 10:19.\xt*\x*
\m
\v 14 Әгәр силәр Пәрвәрдигардин қорқуп, униң қуллуғида болуп, Униң авазиға қулақлириңларни селип, Униң әмригә асийлиқ қилмисаңлар, силәр һәм үстүңларда сәлтәнәт қилған падиша Худайиңлар Пәрвәрдигарға әгәшсәңлар, әнди силәргә яхши болиду. \x + \xo 12:14 \xo*\xt Қан. 1:26.\xt*\x* 
\v 15 Лекин Пәрвәрдигарниң сөзигә қулақ салмай, бәлки Пәрвәрдигарниң әмригә асийлиқ қилсаңлар, Пәрвәрдигарниң қоли ата-бовилириңларға қарши болғандәк силәргиму қарши болиду.
\m
\v 16 Әнди туруңлар, Пәрвәрдигар көзлириңларниң алдида қилидиған улуқ карамәтни көрүңлар! 
\v 17 Бүгүн буғдай оридиған вақит әмәсму? Мән Пәрвәрдигарға нида қилай, У гүлдүрмама билән ямғур яғдуриду. Шуниң билән силәрниң бир падиша тилигиниңларниң Пәрвәрдигарниң нәзиридә зор рәзиллик екәнлигини көрүп йетисиләр».
\m
\v 18 Андин Самуил Пәрвәрдигарға нида қилди; шуниң билән Пәрвәрдигар шу күни гүлдүрмама билән ямғур яғдурди. Хәлиқ Пәрвәрдигардин вә Самуилдин бәк қорқти. 
\v 19 Хәлиқниң һәммиси Самуилға: — Худайиң Пәрвәрдигарға бизни өлмисун дәп кәминилириң үчүн дуа қилғин; чүнки һәммә гуналиримизниң үстигә йәнә яманлиқ ашуруп өзимизгә бир падиша тилидуқ, деди.
\m
\v 20 Самуил хәлиққә мундақ деди: — Қорқмаңлар; силәр дәрвәқә бу һәммә рәзилликни қилғансиләр, лекин әнди Пәрвәрдигарға әгишиштин чәтнимәй, пүткүл көңүллириңлар билән Пәрвәрдигарниң ибадитидә болуңлар; 
\v 21 адәмгә пайда йәткүзмәйдиған яки адәмни қутқузалмайдиған беһудә ишларни издәп, йолдин езип кәтмәңлар; чүнки уларниң тайини йоқтур. 
\v 22 Чүнки Пәрвәрдигар Өз улуқ нами үчүн Өз хәлқини ташлимайду; чүнки Пәрвәрдигар силәрни Өз хәлқи қилишни лайиқ көргәндур.
\m
\v 23 Маңа нисбәтән, силәр үчүн дуа қилиштин тохташ билән Пәрвәрдигарға гуна қилиш мәндин нери болсун; бәлки мән силәргә яхши вә дурус йолни үгитимән. 
\v 24 Пәқәт силәр Пәрвәрдигардин қорқуп пүткүл көңүллириңлар вә һәқиқәт билән униң ибадитидә болуңлар; чүнки силәр үчүн қилған улуқ карамәтләргә қараңлар!
\m
\v 25 Лекин яманлиқ қилсаңлар, һәм өзүңлар һәм падишасиңлар һалак қилинисиләр».
\b
\b
\m
\c 13
\s1 Саул Пәрвәрдигарниң сөзлиридин чиқип кетиду
\m
\v 1 Саул \add оттуз\add* яшта падиша болуп Исраилниң үстидә икки жил сәлтәнәт қилғандин кейин \f □ \fr 13:1 \fr*\ft \+bd «Саул оттуз яшта падиша болуп Исраилниң үстидә икки жил сәлтәнәт қилғандин кейин...»\+bd* — қедимки көчүрмиләрдә бу айәт башқа шәкилләрдә көрүлиду. «Саул \+bd оттуз\+bd* яшта...» дегән сөз Тәвратниң грекчә тәрҗимиси (LXX)дә көрүлиду. Саул җәмий қириқ жил сәлтәнәт қилди («Рос.» 13:21).\ft*\f* 
\v 2 Өзигә Исраилдин үч миң адәмни илғап алди. Икки миңи Микмашта вә Бәйт-Әл тағлирида Саулниң қешида, бир миңи Бинямин зиминидики Гибеаһда Йонатанниң қешида еди. Амма у қалған хәлиқниң һәр бирини өз өйлиригә кәткүзивәтти.
\m
\v 3 Йонатан болса Филистийләрниң Гебадики ләшкәргаһиға һуҗум қилди, Филистийләр буниңдин хәвәр тапти. Саул болса: — Пүткүл зиминдики ибранийлар аңлап ойғансун дәп, канай чалдурди. 
\v 4 Пүткүл Исраил Саулниң Филистийләрниң ләшкәргаһиға һуҗум қилғанлиғидин һәмдә Исраилниң Филистийләргә нәпрәтлинидиғанлигидин хәвәр тапти. Хәлиқ Саулниң кәйнидин Гилгалға берип жиғилди.
\m
\v 5 Филистийләрдин Исраил билән җәң қилғили үч миң җәң һарвуси, алтә миң атлиқ ләшкәр вә деңиз саһилидики қумдәк көп пиядә ләшкәр жиғилди. Улар келип Бәйт-Авәнниң шәриқ тәрипидики Микмашта баргаһ тикти. \f □ \fr 13:5 \fr*\ft \+bd «Филистийләрдин Исраил билән җәң қилғили үч миң җәң һарвуси, ...йиғилди»\+bd* — көп кона көчүрүлмиләрдә: «Филистийләрдин Исраил билән җәң қилғили оттуз миң җәң һарвуси... жиғилди» дейилиду. Лекин бундақ көп болуши мүмкин әмәс. Һеч болмиғанда мошу «җәң һарвулири» ичидә жүк-тақларни елип маңған һарвуларму бар еди. \+bd «Бәйт-Авән»\+bd* — йәни «Бәйт-Әл».\ft*\f*
\m
\v 6 Исраилниң адәмлири өзлириниң қаттиқ хийим-хәтәрдә қалғанлиғини көрүп ғарларға, чатқаллиқларға, қия ташлиқларға, жуқури җайларға вә азгалларға йошурунивелишти; \f □ \fr 13:6 \fr*\ft \+bd «Исраилниң адәмлири өзлириниң қаттиқ хийим-хәтәрдә қалғанлиғи»\+bd* — «өзлириниң қаттиқ хийим-хәтәрдә қалғанлиғи» бәлким қошуниниң әһвалини көрситиши мүмкин.\ft*\f* 
\v 7 \add бәзи\add* Ибранийлар Иордан дәриясидин өтүп, Гад вә Гилеадниң зиминиға қечип барди. Лекин Саул Гилгалда қалди, адәмлириниң һәммиси униңға титригән һалда әгәшти.
\m
\v 8 Әнди Саул Самуил униңға бекиткән вақитқичә йәттә күн күтүп турди; лекин Самуил Гилгалға кәлмиди, хәлиқ униңдин тарилип кәткили турди. 
\v 9 Саул: — Көйдүрмә қурбанлиқ билән енақлиқ қурбанлиқлирини бу йәргә — йенимға елип келиңлар, деди. Андин у өзи көйдүрмә қурбанлиқ өткүзди. 
\v 10 Вә шундақ болдики, у көйдүрмә қурбанлиқни түгитиши биләнла, мана Самуил кәлди. Саул униңға салам қилғили алдиға чиқти.
\m
\v 11 Лекин Самуил: — Немә ишларни қилдиң?! — дәп сориди. Саул: — Хәлиқ мәндин тарилип кәткәнлигини, силиниң бекиткән вақитта кәлмигәнликлирини, Филистийләрниң Микмашта жиғилғинини көрдум, 
\v 12 мән ичимдә: Әнди Филистийләр Гилгалға чүшүп маңа һуҗум қилмақчи, мән болсам техи Пәрвәрдигарға илтиҗа қилмидим, дедим. Шуңа көйдүрмә қурбанлиқ қилишқа өзүмни мәҗбурлидим, деди.
\m
\v 13 Самуил Саулға: — Сән ахмақлиқ қилдиң; сән Худайиң Пәрвәрдигар саңа буйруған әмирни тутмидиң; шундақ қилған болсаң Пәрвәрдигар Исраилниң үстидики сәлтәнитиңни мәңгү мустәһкәм қилатти, деди. 
\v 14 Лекин әнди сәлтәнитиң мустәһкәм турмайду. Пәрвәрдигар Өз көңлидикидәк мувапиқ бир адәмни издәп тапти. Пәрвәрдигар уни Өз хәлқиниң башламчиси қилди, чүнки сән Пәрвәрдигар саңа буйруғанни тутмидиң, деди.
\m
\v 15 Андин Самуил орнидин туруп Гилгалдин кетип Бинямин зиминидики Гибеаһға барди. Саул болса өз йенидики адәмләрни саниди; улар алтә йүзчә чиқти. 
\v 16 Саул билән оғли Йонатан вә уларниң қешида қалған хәлиқ Бинямин зиминидики Гебада қелип қалди, Филистийләр болса Микмашта баргаһ тиккән еди.
\m
\v 17 Қарақчилар дайим Филистийләрниң баргаһидин чиқип үч бөләккә бөлүнәтти. Бир бөләк Шуал зиминидики Офраһға баридиған йолға атлинатти, 
\v 18 бир бөләк Бәйт-Һоронға баридиған йол билән маңатти, йәнә бир бөләк чөлниң четидики Зәбоим җилғисиға қарайдиған зиминдики йолға маңатти.
\m
\v 19 Амма пүткүл Исраил зиминида һеч бир төмүрчи тепилмайтти; чүнки Филистийләр: — Ибранийлар өзлиригә қилич яки нәйзә ясалмисун, дәп ойлайтти. \x + \xo 13:19 \xo*\xt Һак. 5:8.\xt*\x* 
\v 20 Бу сәвәптин Исраиллар һәммиси сапан чишлири, кәтмәнлирини, палтилирини вә оғақлирини бислаш үчүн Филистийләрниң қешиға баратти. 
\v 21 Улар сапан чишлири вә кәтмәнләр үчүн үчтин икки шәкәл, җоту, палта вә зихларни бислаш үчүн үчтин бир шәкәлни төләйтти. 
\v 22 Шуңа уруш болғанда Саул вә Йонатанниң қешидики хәлиқниң һеч биридә қилич я нәйзә йоқ еди; пәқәт Саул билән оғли Йонатандила бар еди.
\b
\m
\s1 Йонатан ялғуз җәңгә чиқиду
\m
\v 23 У вақитта Филистийләрниң бир қаравуллар әтрити Микмаштики даванға чиққан еди.
\b
\b
\m
\c 14
\m
\v 1 Бир күни Саулниң оғли Йонатан ярақ көтәргүчисигә: — Кәлгин, удулимиздики Филистийләрниң қаравуллар әтритиниң йениға чиқайли, деди. Амма у атисиға һеч немә демиди. \f □ \fr 14:1 \fr*\ft \+bd «ярақ көтәргүчи»\+bd* — бу ибариниң башқа бир хил тәрҗимиси «савут-қалқан көтәргүчи».\ft*\f* 
\v 2 Саул болса Гибеаһниң четидики Мигрондики анар дәриғиниң тегидә қалди. Униң қешидики хәлиқ алтә йүзчә еди \x + \xo 14:2 \xo*\xt 1Сам. 13:15\xt*\x* 
\v 3 (у вақитта әфодни Ахитубниң оғли, Ихабодниң акиси Ахияһ кийәтти; у Шилоһда туруватқан, Пәрвәрдигарниң каһини еди. Ахитуб Финиһасниң оғли, Финиһас Әлиниң оғли еди). Хәлиқ болса Йонатанниң кәткинлигини билмигән еди. \f □ \fr 14:3 \fr*\ft \+bd «у вақитта әфодни Ахитубниң оғли, Ихабодниң акиси Ахияһ кийәтти»\+bd* — «әфод»ниң немә екәнлигини чүшиниш үчүн «Мис.» 28-бапни вә изаһатлирини көрүң. Бәзи вақитларда униң арқилиқ Пәрвәрдигарниң ирадисини яки һөкүмлирини пәриқ әткили болатти. Адәттә пәқәт «баш каһин» әфодни кийәтти.\ft*\f*
\m
\v 4 Йонатан Филистийләрниң қаравуллар әтрити тәрәпкә өтмәкчи болған даванниң икки тәрипидә түврүктәк тик қия ташлар бар еди. Бириниң нами Бозәз, йәнә бириниң нами Сәнәһ еди. 
\v 5 Бир қия таш шималий тәрипидә болуп, Миқмаш билән қаришип туратти, йәнә бири җәбуб тәрипидә Гебаниң удулида еди. 
\v 6 Йонатан ярақ көтәргүчисигә: — Кәл, бу хәтнисизләрниң қаравуллар әтритигә чиқайли; Пәрвәрдигар биз үчүн бир иш қилса әҗәб әмәс, чүнки Пәрвәрдигарниң қутқузуши үчүн адәмләрниң көп яки аз болуши һеч тосалғу болмайду, деди.
\m
\v 7 Униң ярақ көтәргүчиси униңға: — Көңлүңдә һәр немә болса шуни қилғин; барғин, мана, көңлүң немини халиса мән сән билән биллимән, деди.
\m
\v 8 Йонатан: — Мана, биз у адәмләр тәрәпкә чиқип өзимизни уларға көрситәйли; 
\v 9 әгәр улар бизгә: — Биз силәрниң қешиңларға барғичә туруп туруңлар, десә уларниң қешиға чиқмай өз җайимизда туруп турайли; 
\v 10 лекин улар: — Бизниң қешимизға чиқиңлар, десә, чиқайли. Чүнки шундақ болса Пәрвәрдигар уларни қолимизға берипту, дәп билимиз; мошундақ иш бизгә бир бешарәт болиду, деди.
\m
\v 11 Иккилән өзини Филистийләрниң қаравуллар әтритигә көрсәтти. Филистийләр: — Мана, Ибранийлар өзини йошурған азгаллардин чиқиватиду, деди. 
\v 12 Әтрәттикиләр Йонатан билән ярақ көтәргүчисигә: — Бизгә чиқиңлар, биз силәргә бир нәрсини көрситип қойимиз, деди. Йонатан ярақ көтәргүчисигә: — Маңа әгишип чиққин; чүнки Пәрвәрдигар уларни Исраилниң қолиға бәрди, деди. 
\v 13 Йонатан қол-путлири билән өмүләп чиқти, ярақ көтәргүчиси кәйнидин униңға әгәшти. Филистийләр Йонатанниң алдида жиқилишти; ярақ көтәргүчиси кәйнидин келип уларни қәтл қилди.
\m
\v 14 Шу тунҗа һуҗумда Йонатан билән ярақ көтәргүчиси тәхминән йерим қошлуқ йәрдә өлтүргәнләр жигирмидәк адәм еди. \f □ \fr 14:14 \fr*\ft \+bd «йерим қошлуқ йәр»\+bd* — «бир қошлуқ йәр» кала билән бир күн ичидә һайдап болғили болидиған йәр.\ft*\f* 
\v 15 Андин ләшкәргаһдикикәрни, далада туруватқанларни, барлиқ әтрәтләрдикиләрни вә булаң-талаң қилғучиларни титрәк басти. Улар һәм титрәп қорқти, йәрму тәвринип кәтти; чүнки бу чоң қорқунуч Худа тәрипидин кәлгән еди.
\m
\v 16 Әнди Бинямин зиминидики Гибеаһда туруватқан пайлақчилар көрдики, мана, ләшкәр топлири тар мар болуп уян-буян жүгүрүшүп кәтти. 
\v 17 Саул қешидики хәлиққә: Адәмлиримизни санап кимниң бу йәрдин кәткәнлигини ениқлаңлар, деди. Улар санивиди, мана, Йонатан билән ярақ көтәргүчиси йоқ чиқти. 
\v 18 Саул Ахияһқа: — Худаниң әһдә сандуғини елип кәлгин, деди. Чүнки у вақитта Худаниң әһдә сандуғи Исраилниң арисида еди. \f □ \fr 14:18 \fr*\ft \+bd «Худаниң әһдә сандуғини елип кәлгин»\+bd* — бәзи кона көчүрмиләрдә: «әфодни елип кәлгин» дейилиду.\ft*\f*
\m
\v 19 Саул каһинға сөз қиливатқанда Филистийләрниң ләшкәргаһида болған ғәлвә барғансери күчийип кәтти. Саул каһинға: — Қолуңни жиққин, деди. \f □ \fr 14:19 \fr*\ft \+bd «Саул каһинға: — Қолуңни жиққин, деди»\+bd* — шүбһисизки, Саул каһиндин әфодтики «урим вә туммим» («Мис.» 28:30, «Лав.» 8:8, «Чөл.» 27:21) арқилиқ Худадин йолйоруқ соримақчи еди.\ft*\f* 
\v 20 Андин Саул вә униң билән болған һәммә хәлиқ жиғилип җәңгә чиқти; вә мана, Филистийләрниң һәр бири өз сәпдишиға қарши қилич көтирип зор паракәндилик болди.
\m
\v 21 У вақиттин илгири Филистийләрниң арисида болған, улар билән биллә ләшкәргаһниң әтрапиға чиққан Ибранийлар бар еди; уларму Саул вә Йонатан билән биллә болған Исраилларға қошулди. 
\v 22 Шуниңдәк Әфраим тағлирида өзини йошурған Исраиллар Филистийләрниң қачқинини аңлиғанда соқушқа чиқип уларни қоғлиди. 
\v 23 Шуниң билән Пәрвәрдигар у күни Исраилға нусрәт бәрди. Соқуш Бәйт-Авәнниң у тәрипигә өтти.
\m
\v 24 Лекин Исраилниң адәмлири у күни зор бесим астида қалди. Чүнки Саул уларға қәсәм ичкүзүп: — Мән дүшмәнлиримдин интиқам алмиғичә кәч болуштин илгири таам йегән кишигә ләнәт болсун, дәп ейтқан еди. Шуниң үчүн хәлиқтин һеч ким таам йемиди. 
\v 25 Амма барлиқ зиминдики қошун бир орманлиққа киргәндә йәр йүзидә һәсәл бар еди. 
\v 26 Хәлиқ орманлиққа киргәндә, мана бу һәсәл еқип туратти; лекин һеч ким қолини ағзиға көтәрмиди, чүнки хәлиқ қәсәмдин қорқатти.
\m
\v 27 Лекин Йонатан атисиниң хәлиққә қәсәм ичкүзгәнлигини аңлимиған еди. Шуңа у қолидики һасини сунуп учини һәсәл көнигигә тиқип қоли билән ағзиға салди. Шундақ қилип көзлири нурланди. 
\v 28 Амма хәлиқтин бири: Сениң атаң хәлиққә чиң қәсәм ичкүзүп: — Бүгүн таам йегән кишигә ләнәт болсун! дәп ейтқан еди. Шуниң үчүн хәлиқ һалсизлинип кәтти, деди.
\m
\v 29 Йонатан: — Мениң атам зиминға азар бәрди; қараңлар, бу һәсәлдин кичиккинә тетишим биләнла көзлиримниң шунчә нурланғинини көрмидиңларму? 
\v 30 Хәлиқ бүгүн дүшмәнләрдин тартивалған олҗидин халиқинини йегән болса Филистийләрниң арисидики қирғинчилиқ техиму зор болмасмиди? — деди.
\m
\v 31 Әшу күни улар Микмаштин тартип Филистийләрни қоғлап Айҗалонғичә уруп қиришти; хәлиқ тола һерип кәткән еди. 
\v 32 Шуниң билән хәлиқ олҗа үстигә етилип берип, қой, кала вә мозайларни тутуп шу йәрдила сойди. Андин хәлиқ гөшни қанни адаливәтмәйла йеди.\f □ \fr 14:32 \fr*\ft \+bd «Шуниң билән хәлиқ олҗа үстигә етилип берип, қой, кала вә мозайларни тутуп шу йәрдила сойди. Андин хәлиқ гөшни қанни адаливәтмәйла йеди»\+bd* — Муса пәйғәмбәргә чүшүрүлгән қанун бойичә, қанни авал адаливәтмәй гөшни йейиш гуна болатти.\ft*\f*
\m
\v 33 Саулға хәвәр келип: Мана, хәлиқ қанни адаливәтмәйла гөшни йәп Пәрвәрдигарға гуна қиливатиду, дәп ейтилди. У: Силәр Пәрвәрдигарға асийлиқ қилдиңлар! Әнди бу йәргә йенимға чоң бир ташни домилитип келиңлар, деди. 
\v 34 Саул йәнә: Силәр хәлиқниң арисиға чиқип уларға: Һәр бири өз калисини, өз қойини қешимға елип келип бу йәрдә союп йесун; лекин гөшни қанни адаливәтмәй йәп, Пәрвәрдигарға гуна қилмаңлар, дәңлар, деди. Бу кечә хәлиқниң һәммиси һәр бири өз калисини елип келип у йәрдә сойди. 
\v 35 Саул болса Пәрвәрдигарға бир қурбангаһ ясиди. Бу униң Пәрвәрдигарға ясиған тунҗа қурбангаһи еди.
\m
\v 36 Саул: — Бу кечидә Филистийләрниң пейигә чүшүп, әтә таң атқичә уларни талап һеч бирини тирик қоймайли, деди. Хәлиқ: — Немә саңа яхши көрүнсә шуни қилғин, дәп җавап бәрди. Лекин каһин сөз қилип: — Пәрвәрдигарниң йениға кирип \add йолйоруқ сорап\add* чиқайли, деди. 
\v 37 Саул Худадин: — Я Филистийләрниң кәйнидин чүшүйму? Сән уларни Исраилниң қолиға тапшурамсән? — дәп сориди. Лекин у күни У униңға һеч җавап бәрмиди. 
\v 38 Саул: — И хәлиқниң һәммә чоңлири, бу йәргә чиқиңлар. Бүгүн ким гуна қилғанлиғини ениқлап беқиңлар. \f □ \fr 14:38 \fr*\ft \+bd «Саул: — И хәлиқниң һәммә чоңлири, бу йәргә чиқиңлар. Бүгүн ким гуна қилғанлиғини ениқлап беқиңлар»\+bd* — Худа Өзигә җавап бәрмигәчкә, Саул аримизда гуна бар, дәп билди.\ft*\f* \x + \xo 14:38 \xo*\xt Һак. 20:2\xt*\x* 
\v 39 Чүнки Исраилға нусрәт бәргән Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимәнки, бу гуна һәтта оғлум Йонатанда тепилсиму у җәзмән өлтүрүлсун, деди. Лекин пүткүл хәлиқтин һеч ким униңға җавап бәрмиди.
\m
\v 40 Андин у пүткүл Исраилға: — Силәр бир тәрәптә туруңлар, мән оғлум Йонатан йәнә бир тәрәптә турайли, деди. Хәлиқ униңға: — Немә саңа яхши көрүнсә, шуни қилғин, деди.
\m
\v 41 Саул Исраилниң Худаси Пәрвәрдигарға: — Бу чәк билән әйни әһвални ашкарә қилғайсән, деди. Чәк болса Саул билән Йонатанни көрсәтти, хәлиқ қутулди.
\m
\v 42 Саул: — Мениң билән оғлум Йонатанниң оттурисиға чәк ташлаңлар, деди. Шундақ қиливиди, чәк Йонатанға чиқти. 
\v 43 Саул Йонатанға: — Қилғиниңни маңа ейтқин, деди. Йонатан униңға: — Қолумдики һаса билән кичиккинә һәсәл елип тетип бақтим вә мана, шуниң үчүн мән өлүмгә мәһкүм болдум! — дәп җавап бәрди.
\m
\v 44 Саул: — Сән чоқум өлүшүң керәк, и Йонатан; ундақ қилмисам, Худа маңа сениң бешиңға чүшкәндинму артуқ чүшүрсун! — деди.
\m
\v 45 Лекин хәлиқ Саулға: — Исраилда бу улуқ нусрәтни қазанған Йонатан өлтүрүләмду? Бундақ иш биздин нери болғай! Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимизки, униң бешидин бир тал чач йәргә чүшмәйду; чүнки бүгүнки ишни у Худаниң ярдими билән әмәлгә ашурди, деди. Шундақ қилип хәлиқ Йонатанни өлүмдин халас қилди. 
\v 46 Андин Саул Филистийләрни қоғлаштин тохтиди; Филистийләрму өз җайиға қайтип кәтти.
\m
\v 47 Шундақ қилип Саул Исраилниң сәлтәнитини өзиниң қилди; андин у чөрисидики дүшмәнлиригә, йәни Моаблар, Аммонийлар, Едомийлар, Зобаһдики падишалар вә Филистийләргә һуҗум қилди. У қайси тәрәпкә йүзләнсә ғалип келәтти. \f □ \fr 14:47 \fr*\ft \+bd «У қайси тәрәпкә йүзләнсә ғалип келәтти»\+bd* — яки «у қайси тәрәпкә йүзләнсә уларни вәйран қилатти».\ft*\f* 
\v 48 У зор җасарәт көрситип Амаләкләрни уруп Исраилни булаң-талаң қилғучилардин қутқузди.
\b
\m
\s1 Саулниң җәмәти
\m
\v 49 Саулниң оғуллири Йонатан, Йишви вә Малқи-Шуа еди; униң икки қизиниң исми болса — чоңиниң Мераб, кичигиниң Миқал еди. 
\v 50 Саулниң аялиниң исми Аһиноам болуп, у Ахимаазниң қизи еди. Саулниң қошуниниң сәрдари Абнәр еди; у Саулниң тағиси Нәрниң оғли еди. 
\v 51 Саулниң атиси Киш вә Абнәрниң атиси Нәр болса, иккиси Абиәлниң оғуллири еди. 
\v 52 Саул пүткүл өмридә Филистийләр билән қаттиқ җәңдә болуп турди. Саул өзи һәр қачан батур я палванларни көрсә, уни өз хизмитигә салатти.
\b
\b
\m
\c 15
\s1 Саулниң падишалиқ һоқуқидин мәһрум қилиниши
\m
\v 1 Әнди Самуил Саулға: — Пәрвәрдигар сени Өз хәлқи Исраил үстигә падиша болуш үчүн мәсиһ қилғили мени әвәткән еди; әнди Пәрвәрдигарниң сөзини аңлиғин. 
\v 2 Самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мән Амаләкләрниң Исраилға қилған муамилисини, йәни Исраил Мисирдин чиққанда уларниң йолда уларға қандақ қаршилиқ көрсәткәнлигини көңлүмгә пүккәнмән. \x + \xo 15:2 \xo*\xt Мис. 17:8, 14; Қан. 25:17\xt*\x* 
\v 3 Әнди берип Амаләкләрни уруп уларниң һәммисини вәйран қилип уларни һеч айимайла, әр болсун, аял болсун, өсмүр болсун, бовақ болсун, кала-қой, төгә вә ишәк һәммисини йоқатқин, деди. 
\v 4 Саул хәлиқни җәм қилип уларни Тәлаим шәһиридә санивиди, икки йүз миң пиядә әскәр, Йәһуда қәбилисидин он миң адәм чиқти. 
\v 5 Саул Амаләкләрниң шәһиригә кәлгәндә шу йәрдики вадида бөктүрмә қойди. \f □ \fr 15:5 \fr*\ft \+bd «Амаләкләрниң шәһиригә»\+bd* — яки «Амаләкләрниң шәһәрлиригә».\ft*\f*
\m
\v 6 Андин Саул Кенийләргә: — Чиқип кетиңлар, силәрни улар билән қошуп йоқатмаслиғим үчүн Амаләкләрниң арисидин чиқип кетиңлар; чүнки Исраил Мисирдин чиққанда силәр уларниң һәммисигә меһриванлиқ көрсәткәнсиләр, деди. Шуниң билән Кенийләр Амаләкләрдин чиқип кәтти. \x + \xo 15:6 \xo*\xt Мис. 18:10, 19; Чөл. 10:29; Һак. 1:16\xt*\x* 
\v 7 Әнди Саул Амаләкләрни Һавилаһдин тартип Мисирниң удулидики Шурғичә қоғлап урди. 
\v 8 У Амаләкләрниң падишаси Агагни тирик тутти, амма барлиқ хәлиқни қилич биси билән пүтүнләй йоқатти.\x + \xo 15:8 \xo*\xt Чөл. 24:7\xt*\x*
\m
\v 9 Лекин Саул билән хәлиқ Агагни айиди вә қой-кала, бордалған мал вә қозилардин әң есилләрниң һәммисини, җүмлидин немә яхши болса шуни аяп уларни һалак қилишқа қоли бармиди; лекин немә яримас вә зәип болса шуларниң һәммисини улар йоқатти.\f □ \fr 15:9 \fr*\ft \+bd «Саул билән хәлиқ ... қой-кала, бордалған мал вә қозилардин әң есилләрниң һәммисини ...һалак қилишқа қоли бармиди»\+bd* — «бордалған мал» дегәнниң башқа хил тәрҗимиси: «иккинчи туғулған мал».\ft*\f*
\m
\v 10 Шуниң билән Пәрвәрдигарниң сөзи Самуилға келип мундақ дейилди: — 
\v 11 «Саулни падиша қилғинимға пушайман қилдим, чүнки у маңа әгишиштин йенип Мениң сөзүмгә әмәл қилмиди».
\m Самуил азар чекип пүткүл бир кечә Пәрвәрдигарға пәряд көтәрди.
\m
\v 12 Әтиси Самуил Саулниң алдиға чиқиш үчүн таң сәһәрдила орнидин турди. Самуилға: — Саул Кармәлгә барди вә мана, у өзигә бир абидә турғузуп андин йенип Гилгалға чүшүпту, дегән хәвәр берилди.
\m
\v 13 Самуил Саулниң қешиға кәлгәндә Саул униңға: — Пәрвәрдигар сени мубарәклигәй! Пәрвәрдигарниң сөзлиригә әмәл қилдим, деди.
\m
\v 14 Лекин Самуил: — Ундақ болса қулиқимға аңланған қойниң мәриши билән мән аңлаватқан калиниң мөриши зади нәдин кәлди? — деди.
\m
\v 15 Саул җавап берип: — Улар Амаләкләрдин елип келинди; чүнки хәлиқ Худайиң Пәрвәрдигарға қурбанлиқ қилиш үчүн қой-калиниң есиллирини аяп қалдуруп қойди; қалғинини болса пүтүнләй йоқаттуқ, деди.
\m
\v 16 Самуил Саулға: — Қой, бу гепиңни! Мән Пәрвәрдигарниң бу кечә маңа немә дегинини саңа ейтип берәй, деди. У униңға: — Ейтқин, деди.
\m
\v 17 Самуил мундақ деди: — Өз нәзириңдә кичик һесапланған вақтиңдила Пәрвәрдигар сени Исраилниң үстигә падиша болсун дәп, мәсиһ қилиши билән сән Исраил қәбилилириниң беши болған әмәсмидиң? 
\v 18 Андин Пәрвәрдигар сени: — Сән берип гунакар Амаләкләрни һалак қилғин; уларни йоқатқичә улар билән соқушқин, дәп әвәткән еди. 
\v 19 Әнди немишкә Пәрвәрдигарниң сөзигә қулақ салмай, бәлки олҗа үстигә дүм чүшүп, Пәрвәрдигарниң нәзиридә яман болғанни қилдиң?
\m
\v 20 Саул Самуилға: — Мән һәқиқәтән Пәрвәрдигарниң сөзигә қулақ салдимғу! Пәрвәрдигар мени әвәткән йол билән маңдим вә Амаләкләрниң падишаси Агагни елип келип Амаләкләрниң өзини пүтүнләй йоқаттим. 
\v 21 Амма хәлиқ болса олҗидин қой билән кала, йәни йоқитишқа бекитилгән нәрсиләрдин әң есилини елип Худайиң Пәрвәрдигарға Гилгалда қурбанлиқ қилиш үчүн елип кәлди, деди.
\m
\v 22 Самуил: — Пәрвәрдигар көйдүрмә қурбанлиқлар билән тәшәккүр қурбанлиқлирини кәлтүрүштин сөйүнәмду, я Пәрвәрдигарниң сөзигә итаәт қилиштин сүйүнәмду? Мана итаәт қилмақлиқ қурбанлиқ қилмақлиқтин әвзәл, көңүл қоюш қочқар йеғини сунуштин әвзәлдур.\x + \xo 15:22 \xo*\xt Топ. 4:17; Һош. 6:6; Мат. 9:13; 12:7\xt*\x*
\m
\v 23 Чүнки асийлиқ болса җадугәрлик гунайи билән охшаштур,
\m Башпаштақлиқ қәбиһлик вә бутпәрәсликкә баравәрдур.
\m Сән Пәрвәрдигарниң сөзини ташлиғиниң үчүн,
\m Пәрвәрдигар сени ташлап падишалиқтин мәһрум қилди, — деди.
\m
\v 24 Саул Самуилға: — Мән гуна садир қилдим, чүнки мән Пәрвәрдигарниң әмридин вә сениң сөзүңдинму чиқтим; чүнки мән хәлиқтин қорқуп уларниң сөзигә кирдим. 
\v 25 Әнди гунайимни әпу қилғин; мениң Пәрвәрдигарға сәҗдә қилишим үчүн мениң билән қайтип барғин, деди.
\m
\v 26 Самуил Саулға: — Мән сениң билән қайтип бармаймән; чүнки сән Пәрвәрдигарниң сөзини ташлиғансән, вә Пәрвәрдигар сени ташлап падишалиқтин мәһрум қилди, деди.
\m
\v 27 Самуил кетишкә бурулғинида Саул униң тониниң пешини тутувалди, у житилип кәтти. 
\v 28 Самуил униңға: — Пәрвәрдигар бүгүн Исраилниң падишалиғини сәндин житип елип сәндин әвзәл болған бир йеқиниңға тапшурди. 
\v 29 Исраилниң Җанабий Алийиси Болғучи ялған сөзлимәйду яки нийитидин янмайду; чүнки у адәм балисидәк нийитидин янғучи әмәстур, деди.\f □ \fr 15:29 \fr*\ft \+bd «Исраилниң Җанабий Алийиси Болғучи»\+bd* — Худани көрситиду, әлвәттә.\ft*\f* \x + \xo 15:29 \xo*\xt Чөл. 23:19; Яқ. 1:17\xt*\x*
\m
\v 30 Саул: — Мән гуна садир қилдим. Лекин хәлқимниң ақсақаллириниң вә Исраилниң алдида маңа иззәт қилип мениң билән йенип барғин; шуниң билән Худайиң Пәрвәрдигарға сәҗдә қилалаймән, деди.
\m
\v 31 Шуниң билән Самуил Саул билән йенип барди вә Саул Пәрвәрдигарға сәҗдә қилди.
\m
\v 32 Андин Самуил: — Амаләкләрниң падишаси Агагни мениң алдимға елип келиңлар, деди. Агаг болса хушлуқ билән униң қешиға барди. Агаг көңлидә: — Шүбһисизки, өлүм дәһшити өтүп кәтти, деди.\f □ \fr 15:32 \fr*\ft \+bd «... Агаг болса хушлуқ билән униң қешиға барди. Агаг көңлидә: — Шүбһисизки, өлүм дәһшити өтүп кәтти, деди»\+bd* — бу айәтни ибраний тилида чүшиниш тәс. Башқа бир тәрҗимиси: «... Агаг болса титригән һалда униң қешиға барди. Агаг: — Дәрвәқә өлүмниң аччиғи қорқунучлуқтур! — деди».\ft*\f*
\m
\v 33 Амма Самуил: — Сениң қиличиң хотунларни балисиз қилғандәк сениң анаңму хотунларниң арисида балисиз болиду, девиди, Самуил Агагни Гилгалда Пәрвәрдигарниң алдида чанап парә-парә қилди.
\m
\v 34 Андин Самуил Рамаһқа барди. Саул болса «Саулниң жути Гибеаһ» дегән җайдики өйигә чиқип кәтти. 
\v 35 Самуил өлгән күнигичә Саул билән қайта көрүшмиди. Амма Самуил Саул үчүн қайғурди. Пәрвәрдигар Саулни Исраилниң үстигә падиша қилғанлиғидин әпсусланди.
\b
\b
\m
\c 16
\s1 Самуил Давутниң падиша болуши үчүн уни Мәсиһ қилиду
\m
\v 1 Пәрвәрдигар Самуилға: — Сән қачанғичә Саул үчүн қайғуруп жүрисән? Мән уни Исраилға сәлтәнәт қилиштин мәһрум қилип ташлиған әмәсму? Мүңгүзүңни зәйтун мейи билән толдуруп барғин. Мән сени Бәйт-Ләһәмлик Йәссәниң қешиға әвәтимән. Униң оғуллиридин падиша болушқа өзүмгә бирни бекиттим, деди.
\m
\v 2 Самуил болса: — Мән қандақ баримән? Саул бу ишни аңлиса мени өлтүрүветиду! — деди. Пәрвәрдигар: — Өзүң билән бир инәкни алғач берип Пәрвәрдигарға қурбанлиқ қилиш үчүн кәлдим, дегин. 
\v 3 Йәссәни қурбанлиққа чақирғин, андин Мән саңа қилидиғиниңни аян қилимән; вә Мән саңа дегән бирисини Өзүм үчүн мәсиһ қилғин, деди.
\m
\v 4 Самуил Пәрвәрдигарниң дегинини ада қилип Бәйт-Ләһәмгә барди. Йетип кәлгәндә шәһәрниң ақсақаллири титригән һалда чиқип: — Бизгә теч-аманлиқ елип кәлдиңму? — дәп сориди.
\m
\v 5 У: — Теч-аманлиқ елип кәлдим; Пәрвәрдигарға қурбанлиқ сунушқа кәлдим. Силәр өзүңларни һарамдин паклап мән билән биллә қурбанлиққа келиңлар, деди. Шуниң билән у Йәссә билән оғуллирини һалал қилип қурбанлиққа чақирди. 
\v 6 Улар кәлгәндә Самуил Елиабни көрүп ичидә: — Пәрвәрдигарниң мәсиһ қилидиғини шүбһисизки Өзиниң алдида туриду, деди.
\m
\v 7 Лекин Пәрвәрдигар Самуилға: — Униң тәқи-турқиға яки бойиға қаримиғин. Мән уни шалливәттим, чүнки Худа инсан көргәндәк көрмәйду; инсан болса сиртқи қияпитигә қарайду, лекин Пәрвәрдигар қәлбгә қарайду, деди.\x + \xo 16:7 \xo*\xt 1Тар. 28:9; Зәб. 7:10; ; 146:10-11; Йәр. 11:20; 17:10; 20:12\xt*\x*
\m
\v 8 Андин Йәссә Абинадабни чақирип Самуилниң алдидин өткүзди. Амма Самуил: — Пәрвәрдигар буни һәм таллимиди, деди.
\m
\v 9 Андин Йәссә Шаммаһни униң алдидин өткүзди. Амма Самуил: — Пәрвәрдигар буни һәм таллимиди, деди.
\m
\v 10 Шуниңға охшаш Йәссә оғуллириниң йәттисини Самуилниң алдидин өткүзди. Лекин Самуил Йәссәгә: — Пәрвәрдигар буларни һәм таллимиди, деди.
\m
\v 11 Самуил Йәссәдин: — Барлиқ жигитләр мошуларму? дәп сориди. У: — Һәммидин кичиги қалди. Лекин мана, у қой беқиватиду, деди. Самуил Йәссәгә: — Уни чақиртип елип кәлгин, чүнки у кәлмигичә дәстиханда олтармаймиз, деди.\x + \xo 16:11 \xo*\xt 2Сам. 7:8; Зәб. 77:70-71\xt*\x*
\m
\v 12 \add Йәссә\add* адәм маңдуруп уни кәлтүрди. У чирайида қан жүгүрүп туридиған, көзлири чирайлиқ вә келишкән жигит еди. Пәрвәрдигар: — Қопуп уни мәсиһ қилғин, чүнки \add Мениң таллиғиним\add* шудур! деди. 
\v 13 Самуил май мүңгүзини елип уни қериндашлириниң арисида мәсиһ қилди. У күндин тартип Пәрвәрдигарниң Роһи Давутниң вуҗудиға чүшти. Самуил болса қопуп Рамаһға кәтти.\x + \xo 16:13 \xo*\xt Зәб. 88:21-22; Рос. 7:46; 13:22\xt*\x*
\b
\m
\s1 Давут Саулниң алдиға келиду
\m
\v 14 Әнди Пәрвәрдигарниң Роһи Саулдин кәткән еди, вә Пәрвәрдигар тәрипидин бир яман роһ уни пәришан қилди. 
\v 15 Саулниң хизмәткарлири униңға: — Мана Худа тәрипидин бир яман роһ сени пәришан қилиду. 
\v 16 Әнди ғоҗимиз өзлири алдилиридики хизмәткарлирини дәрһал буйруғайлиги, улар чилтар челишқа уста адәмни тапсун; вә шундақ болидуки, Худа тәрипидин яман роһ үстлиригә кәлсә у чилтар чалсун, униң билән һаллири убдан болиду, деди.
\m
\v 17 Саул хизмәткарлириға: — Мениң үчүн чилтар челишқа уста бир адәмни тепип қешимға елип келиңлар, деди.
\m
\v 18 Ғуламлардин бири униңға: — Мана Бәйт-Ләһәмлик Йәссәниң чилтарға уста бир оғлини көрдүм. У өзи батур бир җәңчи, гәптә һошияр вә келишкән адәм екән, шундақла Пәрвәрдигар униң билән биллә екән, деди.
\m
\v 19 Шуниң билән Саул Йәссәгә әлчиләрни маңдуруп: — Қой бақидиған оғлуң Давутни маңа әвәткин, дәп ейтти.
\m
\v 20 Йәссә бир ешәкни тәйярлап униңға нан билән бир тулум шарап вә бир оғлақни артип, буларни оғли Давутниң қоли билән Саулға әвәтти. 
\v 21 Шуниң билән Давут Саулниң қешиға келип униң алдида турди. Саул униңға толиму амрақ еди; у Саулниң ярақ көтәргүчиси болди. 
\v 22 Андин Саул Йәссәгә хәвәр әвәтип: — Давут мениң алдимда турсун; чүнки у нәзиримгә яқти, дәп ейтти.
\m
\v 23 Әнди шундақ болидуки, у \add яман\add* роһ Худа тәрипидин Саулниң үстигә кәлгәндә Давут чилтарни елип қоли билән чалди. Буниң билән Саул арам тепип һали убдан болуп яман роһ униңдин чиқип кәтти.
\b
\b
\m
\c 17
\s1 Давут билән Голиат
\m
\v 1 Амма Филистийләр җәң қилиш үчүн қошунлирини жиғди. Улар Йәһудаға тәвә Сокоһда җәм болуп, Сокоһ билән Азикаһ оттурисидики Әфәс-Даммимда чедирларни тикти. 
\v 2 Саул билән Исраилларму җәм болуп Елаһ җилғисида чедирлирини тикип Филистийләр билән җәң қилғили сәп түзди. \f □ \fr 17:2 \fr*\ft \+bd «Елаһ җилғисида»\+bd* — яки «дублар җилғисида».\ft*\f* 
\v 3 Филистийләр бир тәрәптики тағда, Исраиллар йәнә бир тәрәптики тағда туратти; оттурисида җилға бар еди.
\m
\v 4 Шу вақитта Филистийләрниң ләшкәргаһидин Гатлиқ Голиат исимлиқ бир чемпийон палван чиқип кәлди. Униң егизлиги алтә гәз бир ғерич еди. \f □ \fr 17:4 \fr*\ft \+bd «Униң егизлиги алтә гәз бир ғерич еди»\+bd* — Тәвраттики «гәз» бир җәйнәккә баравәр болуп, йәни 45 сантиметр еди. Демәк Голиатниң егизлиги 2.8 метр еди.\ft*\f* 
\v 5 Бешиға мис дубулға, учисиға қасирақлиқ савут кийгән еди. Униң бу мис савути болса бәш миң шәкәл келәтти. \f □ \fr 17:5 \fr*\ft \+bd «Униң бу мис савути болса бәш миң шәкәл келәтти»\+bd* — «бәш миң шәкәл» бәлким 60-100 килограм болуши мүмкин.\ft*\f* 
\v 6 Пачақлириға мистин тизлиқ бағлиған, өшнисигә мис атма нәйзә қистуривалған еди. 
\v 7 Униң нәйзисиниң сепи болса бапкарниң хадисидәк еди; нәйзисиниң беши алтә миң шәкәл келәтти; қалқан көтәргүчиси униң алдида маңатти.
\m
\v 8 У орнида туруп Исраилниң қошунлириға мундақ товлайтти: — «Силәр немишкә җәң қилиш үчүн сәп түзгәнсиләр? Мән Филистий әмәсму? Силәр болсаңлар Саулниң қуллириғу? Араңлардин бир адәмни таллап чиқиңлар, у мән билән елишишқа чүшсун! 
\v 9 У мән билән елишип мени уруп өлтүрәлсә, биз силәрниң қуллириңлар болимиз. Лекин мән уни мәғлуп қилип өлтүрсәм, силәр бизниң қуллиримиз болуп бизниң хизмитимиздә болусиләр». 
\v 10 Шу Филистий йәнә сөз қилип: — Мән бүгүн Исраилниң қошуниға һақарәт қилдимғу? Силәр бир адәмни чиқириңлар, биз елишайли! — деди.
\m
\v 11 Саул билән һәммә Исраил бу Филистийниң сөзлирини аңлап, алақзадә болуп бәк қорқти.
\m
\v 12 Давут Йәһуда жутидики Бәйт-Ләһәмдә олтирақлиқ Йәссә дегән Әфратлиқ адәмниң оғли еди. Йәссәниң сәккиз оғли бар еди. Саулниң күнлиридә у хелә яшинип қалған еди. 
\v 13 Йәссәниң үч чоң оғли Саул билән җәңгә чиққан еди. Җәңгә чиққан үч оғулниң тунҗисиниң исми Елиаб, иккинчисиниң исми Абинадаб вә үчинчисиниң Шаммаһ еди. 
\v 14 Давут һәммидин кичиги еди. Үч чоң оғли Саулға әгишип чиққан еди. 
\v 15 Бәзидә Давут Саулниң қешидин өз атисиниң қойлирини беқиш үчүн қайтип келәтти.\x + \xo 17:15 \xo*\xt 1Сам. 16:19\xt*\x*
\m
\v 16 Әшу Филистий болса қириқ күнгичилик һәр әтигән вә кәчтә чиқип турди.
\m
\v 17 Йәссә оғли Давутқа: — Бу әфаһ қомачни вә бу он нанни елип ләшкәргаһға тез берип акилириңға бәргин, \f □ \fr 17:17 \fr*\ft \+bd «бу әфаһ қомач»\+bd* — бир «әфаһ» 27-30 литр болуши мүмкин.\ft*\f* 
\v 18 бу он парчә қурутни уларниң миң бешиға берип акилириңниң әһвалини сорап уларниң кепил хетини елип кәлгин, деди.\f □ \fr 17:18 \fr*\ft \+bd «акилириңниң әһвалини сорап уларниң кепил хетини елип кәлгин»\+bd* — мошу «кепил хети» бәлким улар Давут апарған нәрсиләрни қобул қилғанлиғиниң испати болуши мүмкин.\ft*\f*
\m
\v 19 Саул, шу \add үч оғул\add* вә Исраилниң һәммә адәмлири Елаһ җилғисида туруп Филистийләргә қарши җәң қилатти.
\m
\v 20 Давут болса әтиси сәһәр қопуп қойларни бир баққучиниң қолиға тапшуруп, ашлиқ-түлүкни елип Йәссә униңға тапилиғандәк, қошун истиһкамиға йәткәндә, җәңгә чиқидиған ләшкәрләр сөрән көтириватқан еди. \x + \xo 17:20 \xo*\xt 1Сам. 26:5\xt*\x* 
\v 21 Исраил вә Филистийләр бир-биригә удулму удул туруп соқушқа сәп түзди. 
\v 22 Давут болса елип кәлгән нәрсиләрни жүк-тақларға қариғучиниң қолиға тапшуруп сәп арисиға жүгүрүп берип акилиридин течлиқ сориди. 
\v 23 У улар билән сөзлишип турғанда, Филистийләрдин болған Голиат дегән чемпион палван Филистийләрниң сепидин чиқип йәнә һелиқи гәпни қилди; Давут уни аңлиди. 
\v 24 Исраилниң һәммә адәмлири бу адәмни көргәндә қечип кетишти вә бәк қорқти.
\m
\v 25 Исраилниң адәмлири бир-биригә: — Чиқиватқан бу адәмни көрдүңларму? У Исраилға һақарәт қилиш үчүн чиқиду. Шундақ болидуки, уни өлтүргән адәмгә падиша көп мал-мүлүк инъам қилиду, өз қизини униңға хотунлуққа бериду һәм атисиниң җәмәтини Исраил тәвәсидә баҗ-алвандин халас қилиду, деди.
\m
\v 26 Давут өз йенида турған адәмләрдин: — Бу Филистийни өлтүрүп Исраилға қилинған шу һақарәтни йоқатқан кишигә немә қилиниду? Чүнки бу хәтнисиз Филистий зади ким? У қандақсигә мәңгү һаят болғучи Худаниң қошунлириға һақарәт қилишқа петиниду? — деди.
\m
\v 27 Халайиқ униңға алдинқиларниң дегән сөзи бойичә җавап берип: — Уни өлтүргән кишигә мундақ-мундақ қилиниду, деди.
\m
\v 28 Лекин униң чоң акиси Елиаб униң у адәмләр билән сөзләшкинини аңлап қалди; Елиабниң Давутқа аччиғи келип: — Немишкә бу йәргә кәлдиң? Чөлдики у азғинә қойни кимгә ташлап қойдуң? Мән кибирлигиңни вә көңлүңниң яманлиғини билимән. Сән алайитән җәңни көргили кәлдиң, деди.
\m
\v 29 Давут: — Мән немә қилдим? Пәқәт бир сөз қилсам болмамдикән? — деди.
\m
\v 30 Давут бурулуп башқисидин алдинқидәк сориди, хәлиқ алдида ейтқандәк униңға җавап бәрди.
\m
\v 31 Амма бириси Давутниң ейтқан сөзлирини аңлап қелип Саулға йәткүзди; у Давутни чақиртип кәлди. 
\v 32 Давут Саулға: — Бу кишиниң сәвәвидин һеч кимниң жүриги су болмисун. Силиниң қуллири бу Филистий билән соқушқили чиқиду, деди.
\m
\v 33 Саул Давутқа: — Сән бу Филистий билән соқушқили барсаң болмайду! Сән техи яш, амма у яшлиғидин тартипла җәңчи еди, деди.
\m
\v 34 Давут Саулға: — Қуллири өз атисиниң қойлирини беқип кәлдим. Бир шир яки ейиқ келип падидин бир қозини елип кәтсә, 
\v 35 мән униң кәйнидин қоғлап уни уруп қозини ағзидин қутқузуп алаттим. Әгәр қопуп маңа һуҗум қилса мән уни яйлидин тутувелип уруп өлтүрәттим. 
\v 36 Қуллири һәм шир һәм ейиқни өлтүргән; бу хәтнисиз Филистийму уларға охшаш болиду. Чүнки у мәңгү һаят болғучи Худаниң қошуниға һақарәт кәлтүрди — деди. 
\v 37 Давут сөзини давам қилип: — Мени ширниң чаңгилидин вә ейиқниң чаңгилидин қутқузған Пәрвәрдигар охшашла бу Филистийниң қолидин қутқузиду, деди. Саул Давутқа: — Барғин, Пәрвәрдигар сениң билән биллә болғай, деди.
\m
\v 38 Андин Саул Давутқа өз җәң кийимлирини кийгүзүп, бешиға мис дубулғини тақап вә униңға бир җәң савутини кийгүзди. 
\v 39 Давут болса Саулниң қиличини кийимниң үстигә есип, меңип бақти; чүнки у буларни кийип бақмиған еди. Шуниң билән Давут Саулға: — Мән буларни кийип маңалмайдикәнмән; чүнки бурун кийип бақмиған, дәп уларни селивәтти. 
\v 40 У қолиға һасисини елип, ериқтин бәш силиқ таш илғап падичи халтисиниң янчуқиға салди; у салғусини қолиға елип Филистийгә йеқин барди. 
\v 41 Филистий болса чиқип Давутқа йеқинлашти, қалқан көтәргүчисиму униң алдида маңди.
\m
\v 42 Филистий Давутқа бирқур сәпселип қарап мәсқирә қилди. Чүнки у техи яш, буғдай өңлүк вә келишкән жигит еди. 
\v 43 Филистий Давутқа: — Сән һаса көтирип алдимға кәпсән? Сән мени ишт дәп ойлап қалдиңму? — дәп өз бутлириниң намлирини тилға елип Давутни қарғиди. 
\v 44 Филистий Давутқа йәнә: — Бу яққа кәл, мән гөшүңни асмандики учар-қанатларға вә далалардики житқучларға йәм қилимән, деди.
\m
\v 45 Давут Филистийкә: — Сән қилич, нәйзә вә атма нәйзини көтирип маңа һуҗум қилғили кәлдиң; лекин мән сән һақарәт қилған, Исраилниң қошунлириниң Худаси болған Пәрвәрдигарниң нами билән алдиңға һуҗумға чиқтим — деди.
\m
\v 46 «Дәл бүгүн Пәрвәрдигар сени мениң қолумға тапшуриду. Мән сени өлтүрүп бешиңни кесип алимән; мән ләшкәргаһдики Филистийләрниң җәсәтлириниму асмандики учар-қанатларға вә далалардики житқучлириға йәм қилимән. Буниң билән пүткүл җаһан Исраилда бир Худаниң бар екәнлигини билиду 
\v 47 вә бу пүткүл җамаәт Пәрвәрдигарниң нусрәт беришиниң қилич, нәйзә билән әмәс екәнлигини билиду; чүнки бу җәң болса Пәрвәрдигарниңкидур, У сени қолимизға тапшуриду».
\m
\v 48 Филистий Давутқа һуҗум қилғили қопуп йеқин кәлгәндә Давут униңға һуҗум қилғили Филистий қошуниниң сепигә қарап жүгүрди. 
\v 49 Давут қолини халтисиға тиқип бир ташни чиқирип салғуға селип Филистийгә қаритип атти; таш Филистийниң пешанисигә тәгди. Таш униң пешанисигә петип кәтти, у дүм чүшүп йәргә жиқилди.
\m
\v 50 Шундақ қилип Давут Филистийни салғу вә таш билән мәғлуп қилип уни уруп өлтүрди; Давутниң қолида һеч қилич йоқ еди. 
\v 51 Давут жүгүрүп берип, Филистийниң үстидә туруп, қиличини қинидин тартип елип уни өлтүрүп, униң бешини алди. Филистийләр өз батуриниң өлгинини көрүпла, бәдәр қачти. 
\v 52 Исраиллар билән Йәһудалар болса орнидин қопуп сөрән селишип Филистийләрни җилғиғичә вә Әкрон дәрвазилириғичә кәйнидин қоғлап кәлди; өлтүрүлгән Филистийләр Шаараимға баридиған йолда Гат вә Әкронғичә йетип кәткән еди. 
\v 53 Исраил Филистийләрни қоғлаштин йенип келип уларниң ләшкәргаһини булаң-талаң қилди. 
\v 54 Давут Филистийниң бешини Йерусалимға елип барди; униң яриғини болса өз чедириға қойди.
\m
\v 55 Саул Давутниң Филистийниң алдиға чиққинини көргәндә қошунниң сәрдари Абнәрдин: — И Абнәр, бу жигит кимниң оғли? — дәп сориди. Абнәр: — И падиша, һаятиң билән қәсәм қилимәнки, билмәймән, деди.
\m
\v 56 Падиша: — Бу жигит кимниң оғли екән дәп сорап баққин, деди.
\m
\v 57 Давут Филистийни қирип қайтип кәлгәндә Абнәр уни падишаниң қешиға елип барди; Филистийниң беши техичә униң қолида туратти.
\m
\v 58 Саул униңдин: — И жигит, кимниң оғлисән? дәп сориди. Давут: — Мән силиниң қуллири Бәйт-Ләһәмлик Йәссәниң оғлимән, дәп җавап бәрди.
\b
\b
\m
\c 18
\s1 Саулниң Давуттин һәсәт қилиши
\m
\v 1 Давут билән Саулниң сөһбити аяқлашқанда, Йонатанниң көңли Давутниң көңлигә шундақ бағландики, уни өз җенидәк сөйди. 
\v 2 Саул болса у күни уни өз йенида елип қелип, уни атисиниң өйигә қайтқили қоймиди.
\m
\v 3 Йонатан Давут билән әһдә қилишти; чүнки у уни өз җенидәк сөйәтти. 
\v 4 Йонатан учисидики тонни селип Давутқа бәрди, йәнә җәң кийимлирини, җүмлидин һәтта қиличи, оқяси вә кәмириниму униңға бәрди. 
\v 5 Саул Давутни нәгила әвәтсә у шу йәргә баратти, шундақла ишларни җайида қилатти. Шуниң үчүн Саул уни ләшкәрләрниң үстигә қойди. Бу иш барлиқ хәлиққә вә һәм Саулниң хизмәткарлириғиму яқти.
\m
\v 6 Давут Филистийни өлтүрүп көпчилик билән янғанда Исраилниң һәммә шәһәрлиридики қиз-аяллар Саулни нахша ейтип уссул ойнап қарши алғили чиқти; улар хушлуқ ичидә дап вә үчтар билән нәғмә челишти. 
\v 7 Қиз-аяллар нәғмә чалғанда: — Саул миңлап өлтүрди, вә Давут он миңлап өлтүрди, дәп оқушатти.\x + \xo 18:7 \xo*\xt Мис. 15:21; 1Сам. 21:11; 29:5\xt*\x*
\m
\v 8 Буни аңлап Саул наһайити хапа болди; бу сөз униң көңлигә тәгди. У: — Давутқа он миңлап һесапланди, амма маңа пәқәт миңлап һесапланди; әнди падишалиқтин башқа униңға һеч нәрсә кам әмәс, деди. 
\v 9 Шу күндин тартип Саул Давутни көзләп жүрди.
\m
\v 10 Әтиси Худа тәрипидин қабаһәтлик бир роһ Саулниң үстигә чүшти вә у өйидә қалаймиқан җөйлигили турди. Әнди Давут башқа вақиттикидәк қоли билән чилтар чалди; Саулниң қолида нәйзә бар еди. \f □ \fr 18:10 \fr*\ft \+bd «Әтиси Худа тәрипидин қабаһәтлик бир роһ Саулниң үстигә чүшти вә у өйидә қалаймиқан җөйлигили турди»\+bd* — ибраний тилида мошу айәттики «җөйлүш» «урғуп чиқиш» дегән сөз билән ипадилиниду. Башқа әһвалда бу сөз «бешарәт бериш»ни көрситиду.\ft*\f* 
\v 11 Саул: — Давутни тамға нәйзә билән қадиветимән дәп, нәйзини атти; лекин Давут икки қетим өзини далдиға алди.
\m
\v 12 Пәрвәрдигарниң Давут биләнла болуп, өзидин жирақлап кәткини үчүн Саул Давуттин қорқатти. 
\v 13 Шуниң үчүн Саул Давутни өз йенидин айрип, уни ләшкәрләргә миң беши қилип қойди; у ләшкәрләрни елип җәңгә чиқип туратти.\f □ \fr 18:13 \fr*\ft \+bd «у ләшкәрләрни елип җәңгә чиқип туратти»\+bd* — ибраний тилида «у ләшкәрләр (хәлиқ) алдида чиқип кирәтти» дегән сөз билән ипадилиниду.\ft*\f*
\m
\v 14 Давут болса һәммә ишларни пәм билән қилатти; чүнки Пәрвәрдигар униң билән биллә еди. 
\v 15 Саул униң пәмлик екәнлигини көрүп униңдин бәк қорқатти.
\m
\v 16 Амма пүткүл Исраил билән Йәһуда хәлқи Давутни сөйәтти; чүнки у уларни йетәкләп җәңгә чиқатти. \f □ \fr 18:16 \fr*\ft \+bd «чүнки у уларни йетәкләп җәңгә чиқатти»\+bd* — ибраний тилида «чүнки у улар алдида чиқип кирәтти».\ft*\f* 
\v 17 Саул Давутқа: — Мана, чоң қизим Мераб — мән уни саңа хотунлуққа бәргүм бар. Сән пәқәт хизмитимгә җан-пида болуп, Пәрвәрдигарниң җәңлиридә күрәш қилғин, деди. Чүнки Саул ичидә: — У мениң қолум билән әмәс, бәлки Филистийләрниң қоли билән йоқитилсун, дәп хиял қилған еди.
\m
\v 18 Амма Давут Саулға: — Мән ким едим, мениң атамниң җәмәти Исраил арисида немә еди, мән қандақму падишаниң күйоғли болай? — деди.
\m
\v 19 Лекин Саулниң қизи Мераб Давутқа берилидиған вақитта, у Мәһолатлиқ Адриәлгә хотунлуққа берилди. 
\v 20 Амма Саулниң қизи Миқалниң көңли Давутқа чүшкән еди. Башқилар буни Саулға ейтти, бу иштин Саул хуш болди. 
\v 21 Саул: — Қизимни Давутқа берәй, у униңға бир сиртмақ болуп, Филистийләрниң қолида йоқитилсун, дәп ойлиди. Шуниң билән Саул Давутқа: — Бүгүн иккинчи қетим күйоғлум болисән, деди.
\m
\v 22 Саул өз ғуламлириға: — Давутқа астиртин: — Мана, падиша сәндин сөйүниду, вә һәммә ғуламлири саңа амрақ. Шуниң үчүн падишаниң күйоғли болғин, дәп ейтиңлар, дәп тапилиди. 
\v 23 Саулниң ғуламлири бу сөзләрни Давутниң қулиқиға йәткүзди. Лекин Давут: — Нәзириңларда падишаниң күйоғли болуш кичик ишму? Мән болсам бир кәмбәғәл вә әтиварсиз адәммән — деди.
\m
\v 24 Саулниң ғуламлири Саулға Давутниң дегәнлирини өз әйни йәткүзди.
\m
\v 25 Саул: — Силәр Давутқа: — Падиша саңа башқа тойлуқ алғузмайду, пәқәт падиша дүшмәнлиридин интиқам елиш үчүн йүз Филистийниң хәтнилигинила алиду, дәп ейтиңлар, деди (Саулниң мәхсити болса Давутни Филистийләрниң қолида йоқитиш еди).
\m
\v 26 Ғуламлар бу сөзләрни Давутқа йәткүзди; падишаниң күйоғли болуш Давутқа йеқип қалди. Әнди бекитилгән мөһләт тошмайла, 
\v 27 Давут туруп өз адәмлири билән чиқип икки йүз Филистийни өлтүрди. Давут уларниң хәтнилигини кесип елип падишаниң күйоғли болуш үчүн буларниң һәммисини падишаға тапшурди. Саул қизи Миқални униңға хотунлуққа бәрди.\x + \xo 18:27 \xo*\xt 2Сам. 3:14\xt*\x*
\m
\v 28 Саул Пәрвәрдигарниң Давут билән биллә екәнлигини вә өз қизи Миқалниң уни сөйидиғанлиғини көрүп 
\v 29 Давуттин техиму қорқти. Шуниң билән Саул үзлүксиз Давутқа дүшмән болди.
\m
\v 30 Филистийләрниң әмирлири дайим соқушқа чиқатти; амма һәр қетим чиқсила Давутниң ишлири Саулниң һәммә хизмәткарлириниңкидин мувәппәқийәтлик болатти; шуниң билән униң нами \add халайиқ\add* тәрипидин толиму һөрмәткә сазавәр болатти.
\b
\b
\m
\c 19
\s1 Саул Давутни өлтүрүшкә интилиду
\m
\v 1 Саул өз оғли Йонатан вә һәммә хизмәткарлиригә Давутни өлтүрүшкә буйруқ қилди. Лекин Саулниң оғли Йонатан Давутқа бәк амрақ еди. 
\v 2 Йонатан Давутқа: — Атам Саул сени өлтүрмәкчи; әнди әтә әтигән қаттиқ еһтият қилғин, бир мәхпий җайни тепип өзүңни йошурғин; 
\v 3 мән өзүм чиқип сән йошурунған етизлиққа берип атамниң йенида туруп атам билән сениң тоғраңда сөзлишип бақай; әһвални ениқ билгәндин кейин саңа хәвәр қилай, деди.
\m
\v 4 Йонатан атиси Саулға Давутниң яхши гепини қилип: — Падиша өз хизмәткариға, йәни Давутқа яманлиқ қилмиғай! Чүнки у саңа гуна қилмиған; бәлки униң әмәллири өзүңгә көп яхшилиқларни елип кәлгән: — 
\v 5 у өз җенини алқиниға елип қопуп һелиқи Филистийни өлтүрди вә шуниң билән Пәрвәрдигар пүткүл Исраил үчүн чоң нусрәт бәрди. Шу чағда сән өзүң көрүп хуш болған әмәсму? Әндиликтә немишкә Давутни сәвәпсиз өлтүрүп наһәқ қан төкүп гунакар болмақчи болисән? — деди.
\m
\v 6 Саул Йонатанниң сөзигә кирди. У: — Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимәнки, у өлүмгә мәһкүм қилинмайду, деди. 
\v 7 Андин Йонатан Давутни чақирип, Давутқа болған ишларниң һәммисини дәп бәрди. Андин кейин Йонатан Давутни Саулниң қешиға елип кәлди вә у илгәркидәк униң хизмитидә болди.
\m
\v 8 Амма йәнә җәң болди; Давут чиқип Филистийләр билән җәң қилип, уларни қаттиқ қирип мәғлуп қилди; улар униң алдидин бәдәр қечисти.
\m
\v 9 Әнди Пәрвәрдигар тәрипидин қабаһәтлик бир роһ йәнә Саулни басти. У өз өйидә қолида нәйзисини тутуп олтиратти; Давут болса қоли билән саз челип туратти. \x + \xo 19:9 \xo*\xt 1Сам. 16:14; 18:10\xt*\x* 
\v 10 Саул нәйзә билән Давутни санҗип тамға қадап қоймақчи боливиди, лекин Давут өзини қачурувалди, нәйзә тамға қадилип қалди. Давут шу кечиси қечип қутулди.
\m
\v 11 Саул бир нәччә чапармәнләрни Давутниң өйигә әвәтип уни пайлап туруп әтиси таң йоруғанда уни өлтүрүшкә маңдурди. Амма Давутниң аяли Миқал униңға: — Әгәр бу кечә җениңни елип қачмисаң, әтә өлтүрүлисән, деди. 
\v 12 Шуңа Миқал Давутни пәнҗирдин чүшүрүп қойди. Шундақ қилип у қечип қутулди. 
\v 13 Андин Миқал бир «тәрафим» бутни елип кариватқа ятқузуп, бешиға өшкә жуңидин қилинған бир ястуқни қоюп, әдиял билән йепип қойди.\f □ \fr 19:13 \fr*\ft \+bd «тәрафим»\+bd* — бир хил бут. Миқалниң йенида бундақ бутниң болуши Тәвратқа хилап, әлвәттә.\ft*\f*
\m
\v 14 Саул Давутни тутуш үчүн чапармәнләрни әвәткәндә Миқал: — У ағрип қалди, деди. 
\v 15 Саул чапармәнләрни \add қайтидин\add* әвәтип: — Уни кариват билән қошуп елип келиңлар, уни өлтүримән, дәп буйруди.
\m
\v 16 Чапармәнләр киргәндә, мана кариватта бу бут ятатти, бешиға өшкә жуңидин қилинған ястуқ қоюлған еди. 
\v 17 Саул Миқалға: — Немишкә мени бундақ алдап, дүшминимни қачуруветисән? — деди. Миқал Саулға җавап берип: — У: «Мени қоювәткин; болмиса сени өлтүрүветимән» деди, деди.\f □ \fr 19:17 \fr*\ft \+bd «У: «Мени қоювәткин; болмиса сени өлтүрүветимән» деди»\+bd* — ибраний тилида: «У: «Мени қоювәткин; сени өлтүрүшүмниң немә һаҗити?» деди».\ft*\f*
\m
\v 18 Давут қечип қутулуп, Рамаһқа Самуилниң қешиға берип, Саулниң униңға қилғанлириниң һәммисини дәп бәрди. Андин у Самуил билән Найотқа берип олтирақлашти.
\m
\v 19 Бириси Саулға: — Давут Рамаһдики Найотта бар екән, дәп хәвәр бәрди. 
\v 20 Саул Давутни тутуп келишкә чапармәнләрни маңдурди. Амма улар йетип барғанда пәйғәмбәрләрниң бир җамаити бешарәт бериватқанлиғини вә Самуилниңму уларниң арисида туруп уларға назарәтчилик қиливатқанлиғини көрди; шундақ болдики, Худаниң Роһи Саулниң чапармәнлириниң вуҗудиғиму чүшүп, уларму һәм бешарәт беришкә башлиди.
\m
\v 21 Бу хәвәр Саулға ейтилди; у йәнә башқа чапармәнләрни әвәтти, лекин уларму бешарәт беришкә чүшти. Андин Саул үчинчи қетим йәнә чапармәнләрни маңдурди. Уларму һәм бешарәт беришкә чүшти. 
\v 22 Андин Саул өзи Рамаһқа берип, Сәқудики чоң қудуққа йетип кәлгәндә, «Самуил билән Давут нәдә?» — дәп сориди. Бириси: — Улар Рамаһдики Найотта бар екән, дәп җавап бәрди.
\m
\v 23 Шуңа у Рамаһдики Найотқа йетип кәлди; Худаниң Роһи униң вуҗудиғиму чүшти; шуниң билән уму пиядә меңип Рамаһдики Найотқа барғичә бешарәт берип маңди. 
\v 24 У һәтта кийимлирини селиветип Самуилниң алдида бешарәт бәрди; пүтүн бир кечә вә пүтүн бир күндүз у йәрдә ялаңач ятти. Буниң билән: — «Саулму пәйғәмбәрләрдинму?» дәйдиған гәп пәйда болди.\f □ \fr 19:24 \fr*\ft \+bd «Буниң билән: — «Саулму пәйғәмбәрләрдинму?» дәйдиған гәп пәйда болди»\+bd* — 10-бап, 12-айәт вә униңдики изаһатни көрүң.\ft*\f*
\b
\b
\m
\c 20
\s1 Йонатан Давутни қоғдимақчи
\m
\v 1 Давут Рамаһдики Найоттин қечип Йонатанниң қешиға берип униңға: — Мән немә қилиптимән? Немә қәбиһлик қилиптимән? Атаң алдида немә гуна қилиптимән, у мениң җенимни алмақчи болуватиду? — деди.
\m
\v 2 У униңға: — Йоқсу, бундақ иш нери болсун! Сән өлмәйсән. Чоң иш болсун, кичик иш болсун атам маңа демәй қоймайду. Немишкә атам бу ишни мәндин йошуридикинә? Һәргиз ундақ болмайду, деди.
\m
\v 3 Лекин Давут йәнә қәсәм қилип: — Атаң сениң нәзириңдә илтипат тапқинимни җәзмән билиду. Шуңа у көңлидә: — Йонатан буни билип қалмисун; болмиса униңға азар болиду, дегәнду. Лекин Пәрвәрдигарниң һаяти билән, җениң вә һаятиң билән алдиңда қәсәм қилимәнки, маңа өлүмниң арилиғи бир қәдәмла қалди, деди.
\m
\v 4 Йонатан Давутқа: — Көңлүң немини халиса шуни қилай, деди.
\m
\v 5 Давут Йонатанға мундақ деди: — Мана әтә «йеңи ай» болиду; мән адәттикидәк падиша билән һәмдәстихан болмисам болмайду. Лекин мени қоюп бәргин, мән үчинчи күни ахшимиғичә далада мөкүнүвалай. 
\v 6 Атаң мениң сорунда йоқлуғимни көрүп сориса, сән униңға: «Давут мәндин өз шәһири Бәйт-Ләһәмгә тезрақ берип келишкә җиддий рухсәт сориди, чүнки у йәрдә пүткүл аилиси үчүн бир жиллиқ қурбанлиқ өткүзидикән», дегин, деди. 
\v 7 Әгәр у: — Убдан бопту, десә, қулуң теч-аман болиду: — Лекин у аччиқланса, униң маңа яманлиқ қилишни нийәт қилғанлиғидин гуман қилмиғин. 
\v 8 Сән қулуңға илтипат көрсәткин; чүнки сән өзүң билән Пәрвәрдигарниң алдида қулуңни әһдиләштүргәнсән. Лекин әгәр мәндә бир яманлиқ болса сән өзүңла мени өлтүргин; мени елип берип атаңға тапшурушниң немә һаҗити? — деди.\x + \xo 20:8 \xo*\xt 1Сам. 18:3\xt*\x*
\m
\v 9 Йонатан: — Ундақ хиял сәндин нери болсун! Әгәр атамниң саңа яманлиқ қилидиған нийити барлиғини билип қалсам, саңа дәйттим әмәсму? — деди.
\m
\v 10 Давут Йонатанға: — Әгәр атаң саңа қаттиқ гәп билән җавап бәрсә, ким маңа хәвәр бериду? — деди.
\m
\v 11 Йонатан Давутқа: — Кәлгин, далаға чиқайли, деди. Шуниң билән иккиси далаға чиқти. 
\v 12 Йонатан Давутқа мундақ деди: — Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар маңа \add гуваки\add*, мән әтә яки өгүнлүккә мошу вақитта атамниң нийитини билип, саңа илтипатлиқ болса, мән адәм маңдуруп саңа мәлум қилмамдим? 
\v 13 Әгәр атам саңа яманлиқ қилмақчи болса, мән сени теч-аман йолға селиш үчүн саңа адәм әвәтип хәвәр бәрмисәм, Пәрвәрдигар маңа сениң бешиңға чүшкәндинму артуқ чүшүрсун; әнди Пәрвәрдигар атам билән биллә болғандәк сениң билән биллә болсун.
\m
\v 14 Һаятла болсам мени өлмисун дәп Пәрвәрдигарниң меһриванлиғини маңа көрсәткәйсән. 
\v 15 Мән өлүп кәткән тәғдирдиму, өйдикилиримдин һәм һеч вақит меһриванлиғиңни үзмигәйсән; Пәрвәрдигар сән Давутниң һәммә дүшмәнлирини йәр йүзидин йоқатқандин кейинму шундақ қилғайсән».
\m
\v 16 Шуниң билән Йонатан Давутниң җәмәти билән әһдә қилишип: — Пәрвәрдигар Давутниң дүшмәнлиридин һесап алсун, деди. 
\v 17 Андин Йонатан йәнә өзиниң Давутқа болған муһәббити билән униңға қәсәм қилдурди; чүнки у уни өз җенидәк сөйәтти.
\m
\v 18 Йонатан Давутқа мундақ деди: — Әтә йеңи ай болиду. Мана сениң орнуң бош қалиду, кишиләр сениң йоқлуғиңға диққәт қилиду. 
\v 19 Үчинчи күни сән чүшүп алдинқи қетим бу ишқа йолуққиниңда өзүңни йошурған җайға берип «Езәл» дегән ташниң йенида туруп турғин. 
\v 20 Нән ташниң йенидики бир җайға худди нишанни қаралиғандәк үч пай я оқи атай.
\m
\v 21 Андин ғуламни маңдуруп: — «Я оқлирини тепип кәлгин» — дәймән. Әгәр мән ғуламға: — Әнә, оқлар арқа тәрәптә туриду, уларни елип кәл, десәм, сән чиқип йенимға кәлгин; шундақ болғанда, Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимәнки, сән үчүн теч-аманлиқ болиду, һеч иш болмайду. 
\v 22 Лекин ғуламға: — Әнә, оқлар алдиңда туриду, десәм, сән кәткин, чүнки ундақ болса, Пәрвәрдигар сени кәткүзүвәткән болиду. 
\v 23 Әндиликтә мән билән сән сөзләшкән иш тоғрилиқ, Пәрвәрдигар сән билән мениң оттуримда гувачидур.
\m
\v 24 Шуниң билән Давут далада мөкүнүвалди. Йеңи ай кәлгәндә, падиша таам йегили дәстиханда олтарди. 
\v 25 Падиша болса бурунқидәкла өз орнида тамниң йенидики төрдә олтарди. Йонатан орнидин турди, Абнәр Саулниң йенида олтарди. Лекин Давутниң орни бош қалди. \f □ \fr 20:25 \fr*\ft \+bd «Падиша болса бурунқидәкла өз орнида тамниң йенидики төрдә олтарди. Йонатан орнидин турди, Абнәр Саулниң йенида олтарди»\+bd* — Йонатанниң «орнидин туруши» бәлким тағиси Абнәрниң һөрмити үчүн униңға Саулниң йенидики орунни бошитиш үчүн. \ft*\fp Башқа хил тәрҗимиси: «Йонатан униң (Саулниң) одулида еди»\fp*\f* 
\v 26 Амма Саул у күни һеч немә демиди. Чүнки у: — Давутқа бир иш болди, у напак болуп қалди. У җәзмән напак болуп қапту, дәп ойлиди. \f □ \fr 20:26 \fr*\ft \+bd «Давутқа бир иш болди, у напак болуп қалдин»\+bd* — «напак болуш»: Муса пәйғәмбәргә чүшүрүлгән қанун бойичә, бириси мәсилән бир өлүккә тәккән болса бир мәзгил «напак» болатти — шундақ болса униң һеч қурбанлиқ (мәсилән, йеңи айдики қурбанлиқлар)дин йейишигә болмайтти.\ft*\f* 
\v 27 Лекин Давутниң орни йеңи айниң әтисиму, йәни айниң иккинчи күниму бош еди. Саул оғли Йонатандин: — Немишкә Йәссәниң оғли яки түнүгүн яки бүгүн тамаққа кәлмәйду, дәп сориди.
\m
\v 28 Йонатан Саулға җавап берип: — Давут Бәйт-Ләһәмгә барғили мәндин җиддий рухсәт сорап: — 
\v 29 Мениң беришимға рухсәт қилғин, аилимизниң шәһәрдә бир қурбанлиқ иши болғач акам мениң беришимни ейтипту; әгәр сениң нәзириңдә илтипат тапқан болсам қериндашлирим билән көрүшүп келишкә рухсәт бәргин, деди. Шуңа у падишаниң дәстихиниға кәлмиди, деди.
\m
\v 30 Саулниң Йонатанға қаттиқ ғәзиви келип: — И бузуқ, каҗ хотунниң оғли, немишкә Йәссәниң оғлини өзүңгә таллап, өзүңни шәрмәндә қилип вә анаңни номусқа қойғиниңни билмәмдимән? 
\v 31 Әгәр Йәссәниң оғли йәр йүзидә тирик болсила, сән һәм сениң падишалиғиң мустәһкәм болмайду. Шуңа әнди адәм әвәтип уни мениң қешимға елип кәлгин, чүнки у өлүмгә мәһкәмдур! — деди.
\m
\v 32 Йонатан атиси Саулға җавап берип: — У немишкә өлүмгә мәһкүм қилиниши керәк? У немә қипту? — деди.
\m
\v 33 Андин Саул Йонатанға санҗиш үчүн униңға нәйзини атти; буниң билән Йонатан атисиниң Давутни өлтүрмәкчи болғанлиғини ениқ билип йәтти. 
\v 34 Йонатан болса қаттиқ аччиқлап дәстихандин қопуп кәтти вә йеңи айниң иккинчи күни һеч таам йемиди. Чүнки атисиниң Давутни шундақ һақарәтлиши униңға қаттиқ азар болған еди.
\m
\v 35 Әтиси Йонатан далаға чиқип Давут билән келишкән җайға барди. Униң билән бир кичик ғулам биллә барди.
\m
\v 36 У ғуламға: — Сән жүгүр, мән атқан я оқлирини тепип кәлгин, деди. Ғулам жүгүрди, у бир оқни униң алди тәрипигә атти. 
\v 37 Ғулам Йонатан атқан оқ чүшкән җайға кәлгәндә Йонатан ғуламни чақирип: — Оқ сениң алди тәрипиңдә турмамду? — деди. 
\v 38 Андин Йонатан ғуламни йәнә чақирип: — Бол, иштик бол, һаял болмиғин! — деди. Йонатанниң ғулами я оқини жиғип ғоҗисиға елип кәлди. 
\v 39 Лекин ғуламниң болған иштин хәвири уқ еди. Буни ялғуз Йонатан билән Давутла биләтти.
\m
\v 40 Андин Йонатан ғуламиға ярақлирини берип униңға: — Уларни шәһәргә елип кәткин, деди.
\m
\v 41 Ғулам кәткәндин кейин Давут \add ташниң\add* җәнуп тәрипидин чиқип йәргә жиқилип үч қетим тазим қилди. Улар бир-бирини сөйүшти, бир-биригә есилишип жиғлашти, болупму Давут қаттиқ жиғлиди.
\m
\v 42 Йонатан Давутқа: — Сәпириң теч-аман болсун; чүнки биз иккимиз: — Пәрвәрдигар мениң билән сениң оттуруңда вә мениң нәслим билән сениң нәслиң оттурисида мәңгүгә гува болсун, дәп Пәрвәрдигарниң нами билән қәсәм ичишкән, деди. Давут орнидин қопуп маңди, Йонатанму шәһәргә кирип кәтти.
\s1 Давут Ноб шәһиригә бариду
\m
\v 43 Давут әнди Нобқа келип Ахимәләк каһинниң қешиға барди.
\b
\b
\m
\c 21
\m
\v 1 Лекин Ахимәләк Давутни көргәндә титрәп қорқуп униңға: — Немишкә бириму сән билән кәлмәй ялғуз кәлдиң? — деди.
\m
\v 2 Давут Ахимәләк каһинға: — Падиша маңа мәлум бир ишни буйруп: — Мән саңа буйруған иш яки саңа тапилған йолйоруқ тоғрисидин һеч ким бир немә билмисун, дегән еди. Өз ғуламлиримни болса мәлум бир җайға беришқа бекитип қойдум. 
\v 3 Әнди қолуңда немә бар? Бәш нан, яки немә болса, шуни маңа бәргин, деди.
\m
\v 4 Каһин Давутқа җавап берип: — Қолумда адәттики нан йоқ, пәқәт муқәддәс нан бар. Әгәр ғуламлар аялларға йеқинлашмиған болса йесә рава болиду, деди.
\m
\v 5 Давут каһинға җавап берип: — Бәрһәқ, мән башқа вақитларда чиққинимға охшаш, аяллар биздин жирақ болғили үч күн болди. Мән \add һәр қетим\add* чиққанда, гәрчә адәттики сәпәр болсиму, ғуламларниң қачилири пак болидиған йәрдә, бүгүн улар вә қачилири техиму пак болмамду, деди. \f □ \fr 21:5 \fr*\ft \+bd «...гәрчә адәттики сәпәр болсиму, ғуламларниң қачилири пак болидиған йәрдә, бүгүн улар вә қачилири техиму пак болмамду»\+bd* — башқа нәччә тәрҗимиси учриши мүмкин.\ft*\f*
\m
\v 6 Шуниң билән каһин униңға муқәддәс нандин бәрди, чүнки бу йәрдә «тәқдим нан»дин башқа һеч қандақ нан йоқ еди. Бу нан Пәрвәрдигарниң һозуриға йеңи иссиқ нан қоюлған күни алмаштурулған нанлар еди\f □ \fr 21:6 \fr*\ft \+bd «чүнки бу йәрдә «тәқдим нан»дин башқа һеч қандақ нан йоқ еди»\+bd* — «тәқдим нан»: — яки «(Худаниң) һозури нени», яки «тизилған нан». «Мис.» 25- вә 35-бапни көрүң.\ft*\f* \x + \xo 21:6 \xo*\xt Мат. 12:3; Мар. 2:25; Луқа 6:3\xt*\x* 
\v 7 (лекин у күни Саулниң хизмәткарлиридин мәлум бириси у йәрдә Пәрвәрдигарниң һозурида қалдурулған еди. Униң исми Доәг болуп Саулниң падичилириниң чоңи еди).
\m
\v 8 Давут Ахимәләккә: — Қолуңда нәйзә яки қилич йоқму? Падиша тапшурған иш җиддий болғач яки қилич яки башқа ярақлиримни елип келәлмидим, деди.
\m
\v 9 Каһин: — Сән Елаһ җилғисида өлтүргән Филистий Голиатниң қиличи бу йәрдә бар, у әфодниң кәйнидә, бир парчә рәхткә орақлиқ һалда туриду. Халисаң алғин, униңдин башқиси йоқ, деди. Давут: — Бу тәңдиши йоқ қиличтур, шуни маңа бәргин, деди.
\m
\v 10 Давут у күни қопуп Саулдин қечип Гатниң падишаси Ақишниң қешиға барди.
\m
\v 11 Лекин Ақишниң хизмәткарлири униңға: — Бу зиминниң падишаси Давут әмәсму? Униң тоғрисида қиз-аяллар бир-биригә: —
\m Саул миңлап өлтүрди,
\m Вә Давут он миңлап өлтүрди,
\m — дәп нахша-ғәзәл оқушуп уссул ойниған әмәсму, деди. \x + \xo 21:11 \xo*\xt 1Сам. 18:7\xt*\x*
\m
\v 12 Давут бу сөзләрни көңлигә пүкүп Гатниң падишаси Ақиштин бәк қорқти. 
\v 13 Шуниң үчүн уларниң көз алдида өзиниң жүрүш-турушлирини өзгәртип, уларниң қолида турған вақтида өзини сараңдәк көрсәтти; у дәрвазиларниң ишиклиригә җиҗип, түкүрүгини сақилиға ақтуратти.
\m
\v 14 Ақиш хизмәткарлириға: — Мана бу адәмниң сараңлиғини көрмәмсиләр? Уни немишкә мениң алдимға елип кәлдиңлар? 
\v 15 Мәндә сараңлар кәмчилмиди? Силәр бу кишини алдимға сараңлиқ қилғили елип кәлдиңларму? Бу адәм мениң өйүмгә кириши керәкму? — деди.
\b
\b
\m
\c 22
\s1 Давут Мизпаһ вә Адулламға бариду
\m
\v 1 Давут у йәрдин кетип Адулламдики ғарға қачти. Униң қериндашлири билән атисиниң пүткүл җәмәти буни аңлап униң қешиға барди. 
\v 2 Езилгән, қәриздар болған вә дәрдмәнләрниң һәммиси жиғилип униң йениға кәлди вә у уларниң сәрдари болди. Униңға қошулған адәмләр болса төрт йүзчә еди.
\m
\v 3 Давут у йәрдин чиқип Моабдики Мизпаһқа берип Моабниң падишасидин: — Худаниң мени немә қилидиғинини билгичә, ата-анамниң бу йәргә келип араңларда турушиға йол қойғайла, дәп тәләп қилди. \f □ \fr 22:3 \fr*\ft \+bd «Моабдики Мизпаһ»\+bd* — яки «Моабдики Мизпәһ».\ft*\f* 
\v 4 Давут атиси вә анисини Моабниң падишасиниң қешиға елип кәлди. Давут қорғанда турған пүткүл күнләрдә ата-аниси униң билән биллә турди.
\m
\v 5 Амма Гад пәйғәмбәр Давутқа: — Қорғанда турмай, бу йәрдин чиқип, Йәһуда зиминиға барғин, деди. Шуниң билән Давут у йәрдин айрилип, Һәрәт орманлиғиға барди.
\b
\m
\s1 Саул Нобдики каһинларни өлтүриду
\m
\v 6 Саул Давутниң нәдә туруватқанлиғидин хәвәр тапти. Саул бу вақитта Рамаһдики Гибеаһда егиз бир җайда жулғун дәриғиниң түвидә олтиратти. Униң қолида нәйзиси бар еди, барлиқ хизмәткарлири чөрисидә туратти. 
\v 7 Саул чөрисидә турған хизмәткарлириға: — И Биняминлиқлар, қулақ селиңлар! Йәссәниң оғли һәр бириңларға етизлар билән үзүмзарларни тәқсим қилип берәмду? Һәммиңларни миң беши вә йүз беши қиламду? 
\v 8 Силәр һәммиңлар маңа қәст қилдиңлар, өз оғлумниң Йәссәниң оғли билән әһдә қилишқинини һеч ким маңа уқтурмиди. Һеч қайсиңлар маңа ич ағритмидиңлар яки өз оғлумниң мениң хизмәткаримни маңа йошурун һуҗум қилишқа қутратқинидин маңа хәвәр бәрмидиңлар, деди.
\m
\v 9 Андин Саулниң хизмәткарлириниң ичигә киривалған Доәг: — «Мән Йәссәниң оғлиниң Нобқа Ахитубниң оғли Ахимәләкниң қешиға кәлгинини көрдүм, 
\v 10 — Ахимәләк униң үчүн Пәрвәрдигардин йол сориди вә униңға озуқ-түлүк билән Филистий Голиатниң қиличини бәрди» — деди.
\m
\v 11 Падиша адәм әвәтип Ахитубниң оғли каһин Ахимәләкни, шундақла униң атисиниң пүткүл җәмәтини, йәни Нобдики каһинларниму чақиртип кәлди. Уларниң һәммиси падишаниң қешиға кәлди.
\m
\v 12 Саул: — И Ахитубниң оғли аңлиғин, деди. У: — И ғоҗам, мана мән, деди.
\m
\v 13 Саул униңға: — Немишкә силәр, сән билән Йәссәниң оғли, маңа қәст қилисиләр? Сән униңға нан вә қилич берип, униң үчүн Худадин йол соридиңғу? Мана әнди у бүгүнкидәк маңа һуҗум қилмақчи болуп пайлап жүрмәктә! — деди.
\m
\v 14 Ахимәләк падишаға җавап берип: — Силиниң барлиқ хизмәткарлириниң арисида Давутдәк садиқ ким бар? У падишаниң күйоғли, силиниң мәхпий мәслиһәтлиригә иштирак қилғучи вә ордилири ичидә иззәтлик әмәсмиди? 
\v 15 Мән пәқәт униң үчүн Худадин йол сорашни бүгүнла башлидимму? \add Асийлиқ\add* қилиш мәндин нери болсун! Падиша өз қулини вә атамниң пүткүл җәмәтини әйипкә буйрумиғайла, чүнки қуллириниң бу иштин қилчә хәвири йоқ, деди.\f □ \fr 22:15 \fr*\ft \+bd «чүнки қуллириниң бу иштин қилчә хәвири йоқ»\+bd* — ибраний тилида «чүнки қуллириниң бу иштин азму, җиқму хәвири йоқ».\ft*\f*
\m
\v 16 Лекин падиша: — И Ахимәләк, сән өлисән, сән вә атаңниң пүткүл җәмәти чоқум өлисиләр, деди. 
\v 17 Падиша өз чөрисидики чапармәнлиригә: — Маң, Пәрвәрдигарниң каһинлирини өлтүрүңлар! Чүнки улар һәм Давутқа һәмдәм болди һәм униң қачқинини билип туруп маңа хәвәр бәрмиди, деди. Лекин падишаниң қол астидикилири Пәрвәрдигарниң каһинлирини өлтүрүшкә қол көтәргили унимиди.
\m
\v 18 Әнди падиша Доәгкә: — Сән берип каһинларни өлтүрүвәткин, деди. Едомлуқ Доәг берип каһинларни өлтүрди; бу күни у канаптин тоқулған әфод кийгән сәксән бәш адәмни өлтүрди.
\m
\v 19 Андин у каһинларниң шәһири Нобда олтарғучиларни қирди, йәни әр вә аяллар, балилар вә бовақлар, кала, ешәк, қойлар — һәммисини қиличлиди. 
\v 20 Амма Ахитубниң оғли Ахимәләкниң Абиятар дегән бир оғли қутулуп Давутниң қешиға қечип кәлди. 
\v 21 Абиятар Давутқа Саул Пәрвәрдигарниң каһинлирини өлтүрди, дәп хәвәр бәрди.
\m
\v 22 Давут Абиятарға: — У күни Доәгниң у йәрдә екәнлигини көрүп, униң җәзмән Саулға хәвәр беридиғинини билгән едим. Мән атаңниң пүткүл җәмәтиниң өлтүрүлүшигә замин болдум, деди. 
\v 23 Мән билән биллә турғин, һеч қорқмиғин. Чүнки мениң җенимни алмақчи болғанлар сениң җениңниму һәм алмақчи. Мениң қешимда бехәтәр турисән, деди.
\b
\b
\m
\c 23
\s1 Давут Кеилаһ шәһирини қутқузиду
\m
\v 1 Бириси Давутқа хәвәр берип: — Мана Филистийләр Кеилаһға һуҗум қилип хаманларни булап-талимақта, деди.
\m
\v 2 Давут Пәрвәрдигардин: — Мән берип бу Филистийләргә зәрбә беримәнму? — дәп сориди. Пәрвәрдигар Давутқа: — Берип Филистийләргә зәрбә берип Кеилаһни азат қилғин, деди.
\m
\v 3 Лекин Давутниң адәмлири униңға: — Мана биз Йәһуда зиминида турупму қорқиватқан йәрдә, Кеилаһға берип Филистийләрниң қошунлириға һуҗум қилсақ қандақ болар? — деди.
\m
\v 4 Шуңа Давут йәнә бир қетим Пәрвәрдигардин соривиди, Пәрвәрдигар униңға җавап берип: — Сән орнуңдин туруп Кеилаһға барғин; чүнки Мән Филистийләрни қолуңға тапшуримән, деди. 
\v 5 Буниң билән Давут өз адәмлири билән Кеилаһға берип Филистийләр билән соқушуп, маллирини олҗа қилип, уларни қаттиқ қирди. Давут шундақ қилип Кеилаһда туруватқанларни қутқузди.
\b
\m
\s1 Давут Саулниң чаңгилидин йәнә қутулиду
\m
\v 6 Әнди Ахимәләкниң оғли Абиятар Кеилаһға қечип келип Давутниң қешиға кәлгәндә, униң қолида әфод бар еди.\x + \xo 23:6 \xo*\xt 1Сам. 22:20\xt*\x*
\m
\v 7 Бириси Саулға, Давут Кеилаһға кәпту, дәп хәвәр бәрди. Саул: — Әнди Худа уни мениң қолумға ташлап тапшурди. Чүнки у дәрвазилири вә тақақлири бар шәһәргә киргәчкә солунуп қалди, деди. 
\v 8 Әнди Саул Давут билән адәмлирини муһасиригә елиш үчүн һәммә хәлиқни Кеилаһға берип җәң қилишқа чақирди.
\m
\v 9 Давут Саулниң өзини қәстләйдиғанлиғини билип, Абиятар каһинға: — Әфодни елип кәлгин, деди. \f □ \fr 23:9 \fr*\ft \+bd «Давут Саулниң өзини қәстләйдиғанлиғини билип, Абиятар каһинға: — Әфодни елип кәлгин, деди»\+bd* — көрүнидуки, 10-12-айәттики соалларни Давут әфод вастиси билән Пәрвәрдигардин сорайду.\ft*\f* 
\v 10 Андин Давут: — И Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар, мәнки Сениң қулуң Саулниң бу шәһәрни мениң сәвәвимдин харап қилиш үчүн Кеилаһға келишкә қәстләватқанлиғини ениқ аңлиди. 
\v 11 Кеилаһдикиләр мени униң қолиға тутуп берәрму? Саул өз бәндәң аңлиғандәк бу йәргә келәрму? И Исраилниң Худаси Пәрвәрдигар, Сәндин өтүнимәнки, өз бәндәңгә билдүргәйсән, деди. Пәрвәрдигар: — У бу йәргә келиду, деди. \f □ \fr 23:11 \fr*\ft \+bd «...келәрмй?.... келиду»\+bd* — ибраний тилида «...чүшәрмй?.... чүшиду» дейилиду.\ft*\f* 
\v 12 Давут йәнә: — Кеилаһтикиләр мени вә адәмлиримни Саулниң қолиға тутуп берәрму, деди. Пәрвәрдигар: — Улар силәрни тутуп бериду, деди.
\m
\v 13 Әнди Давут адәмлири билән (тәхминән алтә йүзчә) орнидин туруп Кеилаһдин чиқип, өзлири баралайдиған тәрәпкә қарап кәтти. Саулға, Давут Кеилаһтин қечипту дәп хәвәр берилгәндә у уни қоғлашқа чиқмиди.
\m
\v 14 Давут болса чөлдики қорған-қияларда һәмдә Зиф чөлиниң тағлирида турди. Саул уни һәр күни издәйтти; лекин Худа уни униң қолиға тапшурмиди.
\m
\v 15 Әнди Давут Саулниң өзини өлтүргили чиқидиғанлиғини байқап қалди. Шу чағда у Зиф чөлидики бир орманлиқта туратти. \f □ \fr 23:15 \fr*\ft \+bd «Зиф чөлидики бир орманлиқта..»\+bd* — яки «Зиф чөлидики хорәш шәһиридә...».\ft*\f* 
\v 16 Саулниң оғли Йонатан болса орманлиққа чиқип Давутниң қешиға берип, уни Худа арқилиқ риғбәтләндүрүп униңға: — \f □ \fr 23:16 \fr*\ft \+bd «Йонатан... \+bd*\+bdit Давутни\+bdit* .... риғбәтләндүрди» — ибраний тилида: «Йонатан ... униң (Давутниң) қолини күчләндүрди» дейилиду.\ft*\f* 
\v 17 Қорқмиғин; чүнки атам Саулниң қоли сени тапалмайду. Сән бәлки Исраилниң үстидә падиша болисән, мән болсам сениң вәзириң болимән, буни атам Саулму билиду, деди.
\m
\v 18 Андин улар иккилән Пәрвәрдигарниң алдида әһдә қилишти; Давут болса, орманлиқта туруп қалди, Йонатан өз өйигә йенип кәтти.
\m
\v 19 Шуниңдин кейин Зифтикиләр Гибеаһта туруватқан Саулниң қешиға келип: — Мана, Давут Хақилаһниң егизлигидики Йәшимонниң җәнуби тәрипигә җайлашқан орманлиқтики қорғанларда йошурунивалди, билмәмдила? 
\v 20 Шуңа, и падиша, қачан көңүллири тартса шу чағда кәлсилә; бизниң бурчимиз уни падишаниң қолиға тутуп бериштур, деди.
\m
\v 21 Саул: Маңа ич ағритқиниңлар үчүн Пәрвәрдигар силәргә бәхит ата қилғай. 
\v 22 Әнди силәрдин өтүнимәнки, берип зади қайси йәрдә туридиғинини җәзмләштүрүңлар, униң из-деригини ениқлап, вә кимниң уни көргәнлигини билип келиңлар; чүнки кишиләр ейтишичә у интайин һейлигәр екән, деди.
\m
\v 23 Шуңа берип, униң йошурунған барлиқ мәхпий җайлирини ениқ көрүп келиңлар, йенимға йенип келип маңа әйнини ейтиңлар. Андин мән силәр билән биллә баримән; вә шундақ болидуки, әгәр у зиминда болсила, мән Йәһудийларниң миңлиғанларниң арисидин уни издәп тапимән, деди.
\m
\v 24 Улар қопуп Саулдин илгири Зифқа барди; лекин Давут өз адәмлири билән Маон чөллүгидики Йәшимонниң җәнуп тәрипидики Арабаһ түзләңлигидә турувататти. 
\v 25 Саул адәмлири билән Давутни издәп барди. Кишиләр бу хәвәрни Давутқа ейтти; шуниң билән у чүшүп, қияға берип Маон чөлидә турди. Саул буни аңлап Давутниң кәйнидин қоғлап Маонниң чөлигә чиқти. 
\v 26 Саул тағниң бу тәрипидә маңди, амма Давут адәмлири билән тағниң у тәрипидә маңди. Давут Саулдин қечиш үчүн алдириватқан еди; лекин Саул адәмлири билән Давут вә униң адәмлирини тутимиз дәп уларни қоршиғили турди. 
\v 27 Амма бир хәвәрчи Саулниң қешиға келип униңға: — Филистийләр зиминимизниң җәнуп тәрипигә кирип булаң-талаң қиливатиду, тездин қайтсила, деди.
\m
\v 28 Шуниң билән Саул йенип Давутни қоғлаштин тохтап Филистийләр билән соқушқили чиқти. Шуңа у йәр Села-Һаммаһлекот дәп аталди. \f □ \fr 23:28 \fr*\ft \+bd «Села-һаммаһлекот»\+bd* — мәнаси бәлким «айриғучи Қорам таш».\ft*\f* 
\v 29 Давут болса у йәрдин чиқип Ән-Гәдиниң тағ-қорғанлиғида турди.
\b
\b
\m
\c 24
\s1 Давут Саулни аяйду
\m
\v 1 Саул Филистийләрни қоғлап чиқирип янғанда униңға: — Мана, Давут Ән-Гәдидики чөлдә туруветипту, дегән хәвәр берилди. 
\v 2 Саул әнди пүткүл Исраилдин хилланған үч миң адәмни елип Давут билән адәмлирини издигили «Явайи текиләр» қорам ташлиғиға чиқти. 
\v 3 У йолниң йенидики қой қотанлириға кәлгәндә, шу йәрдә бир ғар бар еди. У тәрәт қилиш үчүн ғарға кирди; Давут билән адәмлири ғарниң ичкирисидә олтиратти.
\m
\v 4 Давутниң адәмлири униңға: — Мана Пәрвәрдигарниң саңа: — Өз дүшминиңни сениң қолуңға беримән, немә саңа лайиқ көрүнсә шуни қилғин, дегән күни дәл мошу күн екән, деди. Давут қопуп Саулниң тониниң пешини туйдурмай кесивалди. 
\v 5 Лекин Саулниң тониниң пешини кәскини үчүн Давут көңлидә қаттиқ әпсусланди. 
\v 6 У өз адәмлиригә: — Пәрвәрдигар мени Пәрвәрдигар Өзи мәсиһ қилған ғоҗамға бундақ қолумни узартиштин сақлисун, чүнки у Пәрвәрдигарниң мәсиһлигинидур, деди.
\m
\v 7 Шу сөз билән Давут өз адәмлирини тосуп Саулға чеқилғили қоймиди. Саул болса қопуп ғардин чиқип өз йолиға кәтти. 
\v 8 Андин Давутму туруп ғардин чиқип Саулниң кәйнидин: — И ғоҗам падиша! — дәп чақирди. Саул кәйнигә қаравиди, Давут егилип йүзини йәргә яққан һалда тазим қилди. 
\v 9 Давут Саулға мундақ деди: — «Мана, Давут сени қәстләшкә пурсәт издәватиду, дәйдиған кишиләрниң сөзигә немишкә қулақ салила? 
\v 10 Мана бүгүн өз көзлири билән көрдилиги, Пәрвәрдигар бүгүн ғарда силини өз қолумға бәргән еди. Бәзиләр маңа уни өлтүрүвәткин, деди; лекин мән силини аяп: — Ғоҗамға қолумни узартмаймән, чүнки у Пәрвәрдигарниң мәсиһлигинидур, дедим. 
\v 11 Қарисила, и ата, қолумдики тонлириниң пешигә. Силини өлтүрмәй тонлириниң пешини кәскәнлигимдин шуни билсиләки, көңлүмдә силигә я яманлиқ я асийлиқ йоқ, силигә гуна қилғиним йоқ, лекин сили җенимни алғили пайлимақтила. \f □ \fr 24:11 \fr*\ft \+bd «көңлүмдә силигә я яманлиқ я асийлиқ йоқ»\+bd* — ибраний тилида «қолумда силигә я яманлиқ я асийлиқ йоқ».\ft*\f* 
\v 12 Пәрвәрдигар мән билән силиниң оттуримизда һөкүм қилсун, мениң һесавимни силидин Пәрвәрдигар алсун; лекин мениң қолум силигә көтирилмәйду. 
\v 13 Конилар: — «Рәзиллик рәзилләрдин чиқиду» дәп ейтқан екән, лекин өз қолум силигә көтирилмәйду. 
\v 14 Исраилниң падишаси кимни тутқили чиқти? Кимни қоғлап жүриду? Бир өлүк иштни, халас! Ялғуз бир бүргини, халас! 
\v 15 Пәрвәрдигар сорақчи болуп мән билән силиниң оттуримизда һөкүм чиқарсун! У һәқ-наһәқни айрип, дәвайимни сорап мени силиниң қоллиридин халас қилип, адаләт жүргүргәй!» — деди.
\m
\v 16 Давут Саулға бу сөзләрни ейтқанда Саул: — Бу сениң авазиңму, и оғлум Давут? — деди. Андин Саул жуқури аваз билән жиғлап кәтти. 
\v 17 У Давутқа: — «Сән мәндин адилсән, чүнки сән маңа яхшилиқ қайтурдуң, лекин мән саңа яманлиқ қайтурдум. 
\v 18 Сән бүгүн маңа яхшилиқ қилғанлиғиңни убдан көрситип бәрдиң; Пәрвәрдигар мени қолуңға тапшурған болсиму, сән мени өлтүрмидиң. 
\v 19 Бириси өз дүшминини тапса, уни аман-есән кәткили қоямду? Пәрвәрдигар сениң маңа бүгүн қилған яхшилиғиң үчүн саңа яхшилиқ яндурғай. 
\v 20 Әнди мана, шуни билдимки, сән җәзмән падиша болисән, Исраилниң падишалиғи сениң қолуңда тиклиниду. 
\v 21 Лекин һазир Пәрвәрдигар билән маңа қәсәм қилғинки, мәндин кейин мениң нәслимни йоқатмай, намимни атамниң җәмәтидин өчүрмигәйсән», деди.
\m
\v 22 Шуниң билән Давут Саулға қәсәм қилди. Саул өз өйигә йенип кәтти; Давут адәмлири билән қорған-қияға чиқип шу йәрдә турди.
\b
\b
\m
\c 25
\s1 Самуил өлиду
\m
\v 1 Самуил өлди. Пүткүл Исраил жиғилип униң үчүн матәм тутти; улар уни униң Рамаһдики өйидә дәпнә қилди. Давут болса қопуп Паран чөлигә барди.\x + \xo 25:1 \xo*\xt 1Сам. 28:3\xt*\x*
\b
\m
\s1 Давут, Набал, Абигаил
\m
\v 2 Әнди тирикчилиги Кармәлдә болған, Маонда олтирақлиқ бир адәм бар еди. Бу киши бәк бай болуп үч миң қой, бир миң өшкиси бар еди. У өз қойлирини Кармәлдә қирқивататти. 
\v 3 У адәмниң исми Набал болуп, аялиниң исми Абигаил еди; аяли һәм пәм-парасәтлик һәм әпт-турқи чирайлиқ, лекин ери қаттиқ қол вә рәзил еди; у Каләбниң әвладидин еди.\f □ \fr 25:3 \fr*\ft \+bd «У адәмниң исми Набал болуп...»\+bd* — «Набал»ниң мәнаси «ахмақ, қопал».\ft*\f*
\m
\v 4 Давут чөлдә туруп Набалниң өз қойлирини қирқийдиғанлиғини аңлап 
\v 5 Он яш жигитни у йәргә маңдуруп уларға: — Силәр Кармәлгә чиқип Набалниң қешиға берип, мәндин униңға салам ейтиңлар. 
\v 6 Униңға: — «Яшиғайсән; сизгә теч-аманлиқ болғай, өйиңизгә теч-аманлиқ болғай, һәммә барлиғиңизға теч-аманлиқ болғай! 
\v 7 Мән қирқиғучиларниң сиздә иш башлиғанлиғини аңлидим. Сизниң падичилириңиз биз тәрәпләрдә турғанда уларға һеч зәхмә йәткүзмидуқ; биз Кармәлдә турған вақитта уларниң һеч тәрсиси жүтүп кәтмиди. 
\v 8 Өз жигитлириңиздин сорисиңиз улар сизгә дәп бериду. Шуңа биз қутлуқ бир күнидә кәлдуқ, шуңа жигитлиримиз нәзириңиздә илтипат тапсун; өз қолиңизға немә чиқса шуни кәминилириңизгә вә оғлиңиз Давутқа немә чиқса шуни бәргәйсиз», дәңлар, — деди.
\m
\v 9 Давутниң жигитлири у йәргә берип бу гәпләрниң һәммисини Давутниң намида униңға ейтип андин җим туруп сақлиди.
\m
\v 10 Набал Давутниң хизмәткарлириға җавап берип: — Давут дегән ким? Йәссәниң оғли дегән ким? Бу күнләрдә өз ғоҗилирини ташлап кетиватқан хизмәткарлар тола. 
\v 11 Мән өзүмниң йемәк-ичмәклиримни вә жуң қирқуғучилиримға сойған гөшни кәлгән җайи намәлум болған кишиләргә берәмдим? — деди.\f □ \fr 25:11 \fr*\ft \+bd «йемәк-ичмиким»\+bd* — ибраний тилида «неним вә сүйүм».\ft*\f*
\m
\v 12 Давутниң жигитлири кәлгән йолиға йенип кәтти. Йенип келип улар Давутқа һәммә гәпни дәп бәрди. 
\v 13 Давут өз адәмлиригә: — Һәр бириңлар өз қиличиңларни есиңлар, деди. Шуниң билән һәр бири өз қиличини \add тасмисиға\add* асти, Давутму өз қиличини асти. Андин төрт йүзчә адәм Давут билән чиқти, вә икки йүз киши җабдуқлар билән қалди. 
\v 14 Амма Набалниң хизмәткарлиридин бири униң аяли Абигаилға: — Давут әлчиләрни чөлдин ғоҗимизға салам беришкә әвәткән екән; лекин у уларни тиллап кайип кәтти. 
\v 15 Бу адәмләр болса, бизгә көп яхшилиқ қилған. Биз далада уларниң йенида жүргән вақитлиримизда бизгә һеч яманлиқ кәлмиди, бизниң һеч нәрсимизму жүтүп кәтмигән еди. 
\v 16 Биз уларға йеқин җайда қой баққан вақитта улар кечә-күндүз бизгә сепилдәк болған еди. 
\v 17 Әнди бу иштин хәвәрдар болдила, қандақ қилиш керәклигини ойлишип баққайла. Болмиса, ғоҗимизға вә пүткүл өйдикилиригә бир бала-қаза кәлмәй қалмайду. У шунчә каҗ бир адәмки, һеч ким униңға сөз қилишқа петиналмайду, деди.\f □ \fr 25:17 \fr*\ft \+bd «У шунчә каҗ бир адәмки...»\+bd* — ибраний тилида «У Белиалниң (Шәйтанниң) шундақ бир оғлиги...».\ft*\f*
\m
\v 18 Абигаил дәрһал икки йүз нан, икки тулум шарап, бәш пиширилған қой, бәш сеаһ қомач, бир йүз кишмиш пошкили, икки йүз әнҗир пошкили елип ешәкләргә артип \f □ \fr 25:18 \fr*\ft \+bd «бәш сеаһ қомач»\+bd* — «сеаһ» үчтин бир әфаһ, йәни ашлиқ-данларниң өлчәм бирлиги еди, тәхминән 9 литр.\ft*\f* 
\v 19 өз жигитлиригә: — Мениң алдимда бериңлар; мана, мән кәйниңлардин барай, деди. Лекин у өз ери Набалға бу ишни демиди. 
\v 20 У өз ешигигә минип тағниң етигидин чүшкәндә, мана Давут адәмлири билән униң удулиға чүшүп униң билән учрашти.
\m
\v 21 Давут әслидә: — Мән бу кишиниң мелини чөлдә бекардин бекар қоғдап, униң барлиғидин һеч немини жүтүргүзмигән едим; лекин у яхшилиқниң орнида маңа яманлиқ қилди. 
\v 22 Униң адәмлиридин әтигичә бирәр әркәкни қалдуруп қойсам, Худа мән Давутни униңдинму артуқ җазалиғай, дегән еди. \f □ \fr 25:22 \fr*\ft \+bd «Униң адәмлиридин әтигичә бирәр әркәкни қалдуруп қойсам...»\+bd* — мошу йәрдә «бирәр әркәк» ибраний тилида «тамға қарап бирәр сийгүчи» билән ипадилиниду. \+bd «Худа мән Давутни униңдинму артуқ җазалиғай»\+bd* — яки «Худа Давутниң дүшмәнлиригә униңдинму артуқ қилғай» (бәзи кона көчүрмиләрдә шундақ йезилиду).\ft*\f* 
\v 23 Абигаил Давутни көрүп, алдирап ешәктин чүшүп, Давутниң алдида жиқилип йүзини йәргә йеқип тазим қилди; 
\v 24 униң путлириға есилип мундақ деди: — «И ғоҗам, бу қәбиһлик маңа һесаплансун; әнди шуни өтүнимәнки, дедәклириниң силигә сөз қилишиға иҗазәт қилип, дедиклириниң сөзигә қулақ салғайла: — 
\v 25 өтүнимәнки, ғоҗам бу рәзил адәм Набалға писәнт қилмиғайла; чүнки униң мүҗәзи худди исмиға охшаштур; униң исми «каҗ», дәрвәқә униңда каҗлиқ толиму еғирдур. Лекин мән дедәклири болса ғоҗам әвәткән жигитләрни көрмидим. \f □ \fr 25:25 \fr*\ft \+bd «ғоҗам бу рәзил адәм Набал»\+bd* — ибраний тилида «ғоҗам белиалниң (Шәйтанниң) бу оғли Набал» дейилиду. \+bd «униң исми «каҗ», дәрвәқә униңда каҗлиқ толиму еғирдур»\+bd* — ибраний тилида «Набал» дегәнниң мәнаси «каҗ».\ft*\f* 
\v 26 Әнди и ғоҗам, Пәрвәрдигарниң һаяти билән вә сениң җениң билән қәсәм ичимәнки, Пәрвәрдигар силини өз қоллири билән қан төкүп интиқам елиштин сақлиди. Әнди дүшмәнлириму, сили ғоҗамға яманлиқ қилмақчи болғанларму Набалға охшаш болсун. 
\v 27 Әнди дедәклири ғоҗамға елип кәлгән бу соғат болса ғоҗамға әгәшкән жигитләргә тәқсим қилинсун.
\m
\v 28 Силидин өтүнимәнки, дедәклириниң сәһвәнлигини кәчүргәйла; чүнки сили, и ғоҗам Пәрвәрдигарниң җәңлирини қилип кәлгәнлири үчүн, барлиқ күнлиридә силидә яманлиқ тепилмиғини үчүн Пәрвәрдигар җәзмән җәмәтлирини мәзмут қилиду. 
\v 29 Бириси қопуп силини қоғлап җанлирини издисә, сили ғоҗамниң җени Пәрвәрдигар Худалириниң қешидики тирикләр халтиси ичидә орилип сақлиниду, лекин дүшмәнлириниң җанлирини болса, у салғуға селип чөрүп ташлайду.
\m
\v 30 Әнди Пәрвәрдигар сили ғоҗам тоғрисида ейтқан барлиқ яхши вәдилиригә әмәл қилип, силини Исраилға баш қилғанда шундақ болидуки, 
\v 31 сили ғоҗамниң наһәқ қан төкмигәнликлири яки өз интиқамлирини алмиғанлиқлири үчүн көңүллиригә путликашаң яки дәрд болмайду. Вә Пәрвәрдигар ғоҗамға нусрәт бәргинидә сили өз дедәклирини яд қилғайла».
\m
\v 32 Давут Абигаилға: — Сени бүгүн мениң билән учришишқа әвәткән Исраилниң Худаси Пәрвәрдигарға тәшәккүр-мәдһийә қайтурулғай! 
\v 33 Әнди әқил-параситиңгә барикалла, саңиму барикалла! Чүнки сән бүгүн мени өз қолум билән қан төкүп интиқам елиштин тостуң.
\m
\v 34 Лекин мени саңа зиян-зәхмәт йәткүзүштин сақлиған Исраилниң Худаси Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимәнки, сән мениң алдимға тезлинип кәлмигән болсаң, Набалниң адәмлиридин һеч әркәк әтигичә тирик қалмас еди, деди.\f □ \fr 25:34 \fr*\ft \+bd «Набалниң адәмлиридин һеч әркәк әтигичә тирик қалмас еди»\+bd* — мошу йәрдә «әркәк» ибраний тилида «тамға қарап сийгүчи» билән ипадилиниду.\ft*\f*
\m
\v 35 Андин Давут униң өзигә кәлтүргән нәрсилирини қолидин тапшуруп елип униңға: — Теч-аман өйүңгә барғин, мана сөзлириңгә қулақ селип, көңлүңни қобул қилдим, деди.
\m
\v 36 Абигаил Набалниң қешиға кәлди; мана, у өйидә шаһанә зияпәттәк бир зияпәт өткүзүвататти. Набал көңлидә хошал еди вә интайин мәс болуп кәткән еди. Шуңа Абигаил әтиси таң атқичә униңға һеч немә демиди. 
\v 37 Лекин әтиси Набал мәсликтин йешилгәндә аяли униңға болған вақиәләрни дәп беривиди, униң жүриги өлгәндәк болуп, өзи таштәк болуп қалди. 
\v 38 Вә шундақ болдики, тәхминән он күндин кейин Набални Пәрвәрдигар урди вә у өлди.
\m
\v 39 Давут Набалниң өлгинини аңлап: — Пәрвәрдигар мубарәктур. Чүнки У мән Набалдин тартқан һақарәт үчүн дәвайимни сорап Өз қулини яманлиқтин сақлиди; әксичә Пәрвәрдигар Набалниң яманлиғини өз бешиға яндурди, деди. Андин Абигаилни өз әмримгә алай дәп, униңға сөз қилғили әлчи маңдурди. 
\v 40 Давутниң хизмәткарлири Кармәлгә Абигаилниң қешиға келип униңға: — Сени әмримгә алай дәп Давут саңа сөз қилғили бизни әвәтти, деди.
\m
\v 41 Абигаил болса қопуп йүзини йәргә тәккидәк тазим қилип: — Мана, дедигиң ғоҗамниң хизмәткарлириниң путлирини жуюшқа қул болсун, деди. \f □ \fr 25:41 \fr*\ft \+bd «Мана, дедигиң ғоҗамниң хизмәткарлириниң путлирини жуюшқа қул болсун»\+bd* — Исраилда вә оттура шәриқтә шундақ адәт барки, өйгә меһман кәлсә, саһибхан яки хизмәткарлири уларниң путлирини жуйиду.\ft*\f* 
\v 42 Андин Абигаил шу һаман өзигә һәмраһ болған бәш чөриси билән ешәккә минип Давутниң әлчилириниң кәйнидин берип, униң аяли болди.
\m
\v 43 Давут Йизрәәллик Аһиноамни һәм хотунлуққа алған еди. Шуниң билән бу иккиси униңға хотун болди.
\m
\v 44 Лекин Саул Давутқа хотун қилип бәргән қизи Миқални Галлимдики Лаишниң оғли Фалтиға хотунлуққа бәргән еди.\x + \xo 25:44 \xo*\xt 2Сам. 3:15\xt*\x*
\b
\b
\m
\c 26
\s1 Давут Саулни йәнә рәһим қилип аяйду
\m
\v 1 Әнди Зифлиқлар Гибеаһға Саулниң қешиға келип: — Давут Йәшимонға йеқин Һақилаһ егизлигигә йошурунувапту әмәсму? — деди.
\m
\v 2 Саул қопуп Исраилдин хилланған үч миң адәмни елип, Зиф чөлидә Давутни издигили у йәргә барди. 
\v 3 Саул болса йол бойида, Йәшимонға йеқин Һақилаһ егизлигидә чедир тикти. Давут чөлдә турувататти; у Саулниң чөлгә өз кәйнидин чиққинидин хәвәр тапқанда 
\v 4 Давут пайлақчиларни маңдуруп Саулниң растла кәлгәнлигини билди. 
\v 5 Давут қопуп Саул чедир тиккән җайға барди; у Саул билән қошун сәрдари, Нәрниң оғли Абнәр ятқан йәрни көрди. Саул болса қошун истиһками ичидә ухлап ятқан еди, адәмлири чедирлирини униң әтрапиға тиккән еди.
\m
\v 6 Давут әнди Һиттийлардин болған Ахимәләк вә Йоабниң иниси Зәруияниң оғли Абишайға: — Ким мән билән ләшкәргаһға чүшүп, Саулниң йениға бариду? — дәп сориди. Абишай: — Мән сениң билән барай, деди.
\m
\v 7 Шуниң билән Давут вә Абишай кечидә қошун бар йәргә беривиди, мана Саул қошун истиһками ичидә ухлап ятқан еди; униң нәйзиси тәкийисиниң йенида йәргә қадақлиқ туратти; Абнәр билән адәмлири униң әтрапида ятатти. 
\v 8 Абишай Давутқа: — Худа бүгүн дүшминиңни қолуңға тапшурди. Сәндин өтүнимәнки, маңа нәйзә билән бирла санҗип уни йәргә қадап қоюшқа иҗазәт бәргәйсән! Икки қетим санҗишимниң лазими йоқтур, деди.
\m
\v 9 Давут Абишайға: — Уни йоқатмиғин. Ким Пәрвәрдигарниң мәсиһ қилғиниға қол узитип гунаға тартилмиған? — деди.
\m
\v 10 Давут йәнә: — Пәрвәрдигарниң һаяти билән \add қәсәм қилимәнки\add*, Пәрвәрдигар җәзмән уни уриду; я униң өлидиған күни келиду я у җәңгә чүшүп һалак болиду. 
\v 11 Пәрвәрдигар мени Пәрвәрдигарниң мәсиһлигинигә қол узитишидин сақлиғай! Амма униң бешидики нәйзә билән су идишини алғин, андин кетәйли, деди. 
\v 12 Шуниң билән Давут нәйзә билән идишни Саулниң бешиниң йенидин елип, иккиси чиқип кәтти. Амма һеч ким көрмиди, туюпму қалмиди һәм ойғинип кәтмиди, бәлки һәммиси ухлавәрди; чүнки Пәрвәрдигар бир қаттиқ уйқини уларниң үстигә чүшүргән еди.
\m
\v 13 Давут удулдики тәрәпкә өтүп жирақрақ бир дөңниң төписидә турди; уларниң арилиғи жирақ еди. 
\v 14 Давут қошун билән нәрниң оғли Абнәргә товлап: — Җавап бәрмәмсән, и Абнәр! — деди. Абнәр: — Падишаһға товлиғучи ким сән? — деди.
\m
\v 15 Давут Абнәргә: — Сән батур әмәсму? Исраилда саңа ким тәң келәләйду? Немишкә ғоҗаң падишани қоғдимидиң? Чүнки хәлиқтин бир киши ғоҗаң падишани һалак қилғили кирипту. 
\v 16 Сениң бундақ қилғиниң яхши әмәс! Пәрвәрдигарниң һаяти билән \add қәсәм қилимәнки\add*, Пәрвәрдигар мәсиһ қилған ғоҗаңларни қоғдимиғанлиғиңлар үчүн өлүмгә лайиқ болдуңлар. Әнди падишаниң нәйзиси вә бешиниң йенидики су идишиниң қәйәрдилигигә қарап беқиңлар, деди.
\m
\v 17 Саул Давутниң авазини тонуп: — Бу сениң авазиңму, и оғлум Давут! — деди. Давут: — И ғоҗам падиша, бу мениң авазимдур, деди. 
\v 18 У йәнә: — Немишкә ғоҗам өз қулини мундақ қоғлайду? Мән немә қилиптимән? Қолумда немә яманлиқ бар? 
\v 19 Әнди ғоҗам падиша өз қулиниң сөзигә қулақ салғай. Пәрвәрдигар силини маңа қарши қозғатқан болса бир һәдийә-қурбанлиқ униң көңлини рази қилғай; лекин инсан балилири болса, улар Пәрвәрдигарниң алдида ләнәткә қалсун, чүнки уларниң әнди мени Пәрвәрдигарниң мирасидин бәһримән болуштин мәһрум қилип, мени башқа илаһларға ибадәт қил, дегини болиду. \f □ \fr 26:19 \fr*\ft \+bd «... Пәрвәрдигар силини маңа қарши қозғатқан болса бир һәдийә-қурбанлиқ униң көңлини рази қилғай...»\+bd* — мәнаси: (1) Давут мәлум яманлиқ қилған болса, Пәрвәрдигар уни қурбанлиқ арқилиқ кәчүрүм қилиду; (2) Пәрвәрдигар Саулни җазалаш үчүн уни Давутқа қарши чиқишқа қозғиған болса, шүбһисизки, у қурбанлиқ арқилиқ Саулни кәчүрүм қилиду. \+bd «чүнки уларниң әнди мени Пәрвәрдигарниң мирасидин бәһримән болуштин мәһрум \+bd*\+bdit қилмақчи\+bdit*...» — мошу йәрдә «Пәрвәрдигарниң мираси»: (1) Худа Исраилға вәдә қилған Қанаан зиминини; (2) Худаниң ибадәт чедиридики түзүми арқилиқ болған көп имтиязлардин, җүмлидин каһин-лавийлар арқилиқ Худаниң тәлим-каламини аңлаштин бәһримән болушни өз ичигә алиду. \+bd «\+bd*\+bdit уларниң\+bdit* мени башқа илаһларға ибадәт қил, дегини болиду» — Давут өзи Исраилниң зиминидә турмиған болғачқа, Худаниң ибадәт чедириға баралмайду.\ft*\f* 
\v 20 Әнди мениң қеним Пәрвәрдигарниң һозуридин жирақ йәргә төкүлмисун; чүнки тағларда бир кәкликни овлиғандәк Исраилниң падишаси бир ялғуз бүргини издигили чиқипту, деди.\x + \xo 26:20 \xo*\xt 1Сам. 24:15\xt*\x*
\m
\v 21 Саул: — Мән гуна қилдим; йенип кәлгин и оғлум Давут; мениң җеним бүгүн көзлириңдә әзиз саналғини үчүн мән саңа бундин кейин һеч зиян-зәхмәт йәткүзмәймән; мана, ахмақлиқ қилдим, бәк езиптимән, деди.
\m
\v 22 Давут җавап берип: — Мана падишаниң нәйзиси, ғуламлардин бири келип уни яндуруп алсун. 
\v 23 Пәрвәрдигар һәр адәмниң һәққанийлиғи билән садиқлиғиға қарап яндурғай. Чүнки бүгүн Пәрвәрдигар силини мениң қолумға тапшурди, лекин мән Пәрвәрдигарниң мәсиһлигинигә қол узитишни халимидим. 
\v 24 Мана, бүгүн силиниң җанлири мениң көзлиримдә әзиз болғандәк мениң җеним Пәрвәрдигарниң көзидә әзиз болғай, у мени һәммә аваричиликтин қутқузғай, деди.
\m
\v 25 Саул Давутқа: — Әй оғлум Давут, бәрикәтләнгәйсән. Сән җәзмән улуқ ишларни қилисән, ишлириң җәзмән раваҗлиқ болиду, деди. Андин Давут өз йолиға кәтти, Саулму өз җайиға йенип барди.
\b
\b
\m
\c 27
\s1 Давут Филистийләргә қошулиду
\m
\v 1 Давут көңлидә: — Һаман бир күни Саулниң қолида һалак болидиған охшаймән. Шуңа Филистийләрниң зиминиға тездин қечип кетишимдин башқа амал йоқ. Шундақ қилсам Саул Исраил зимини ичидә мени тепиштин үмүтсизлинип, издәштин қол үзиду, вә мән униң қолидин қутулимән, дәп ойлиди. 
\v 2 Шуниң билән Давут қопуп униңға әгәшкән алтә йүз адәмни елип Гатниң падишаси Маоқниң оғли Ақишниң қешиға барди. 
\v 3 Әнди Давут вә адәмлири, йәни һәр бири өз аилисидикиләр билән биллә Гатта Ақиш билән турди. Давут икки аяли, йәни Йизрәәллик Аһиноам вә Набалниң тул хотуни Кармәллик Абигаил билән биллә шу йәрдә турди.
\m
\v 4 Саул: — Давут Гатқа қечипту, дегән хәвәрни аңлиғанда, уни йәнә издәп жүрмиди.
\m
\v 5 Давут Ақишқа: — Әгәр көзлириниң алдида илтипат тапқан болсам, олтиришим үчүн сәһрадики бир шәһәрдин бизгә бир җай бәргәйла; қулуң қандақму шаһанә шәһәрдә силиниң қашлирида турсун, деди.
\m
\v 6 У күни Ақиш униңға Зиклаг шәһирини бәрди. Шуниң үчүн Зиклаг бүгүнки күнгичә Йәһуда падишалириға тәвә болуп кәлмәктә. 
\v 7 Давут Филистийләрниң зиминида турған вақит бир жил төрт ай болди.
\m
\v 8 Давут болса өз адәмлири билән чиқип Гәшурийларға, Гәзрийләргә вә Амаләкләргә һуҗум қилип, уларни булаң-талаң қилип туратти (чүнки улар қедимдин тартип Шуриға кириш йолидин тартип Мисир зиминиғичә болған шу жутта туратти). 
\v 9 Давут \add һәр қетим\add* зиминдикиләрни қирип әр яки аял болсун, бирниму тирик қалдурмайтти вә қой, кала, ешәк, төгә вә кийим-кечәкләрни елип Ақишниң йениға йенип келәтти.
\m
\v 10 Ақиш: — Бүгүн қайси җайларни булаң-талаң қилдиңлар, дәп сорайтти; Давут: — Йәһуда зимининиң җәнуп тәрипини, Йәраһмәәлликләрниң җәнуп тәрипини вә Кенийләрниң җәнуп тәрипини булаң-талаң қилдуқ, дәйтти.
\m
\v 11 Давут әр яки аялларниң бириниму Гатқа тирик елип кәлмәйтти; чүнки у: — Улар бизниң тоғримиздин, «Давут ундақ-мундақ қилди» дәп гәп қилиши мүмкин, дәйтти. Давут Филистийләрниң зиминида турған вақтида у дайим шундақ қилатти.
\m
\v 12 Шуңа Ақиш Давутқа ишәнди: — «Әнди у хәлқи Исраилни өзидин сәскәндүрүвәтти; мениң хизмитимдә мәңгү қул болиду», дәп ойлиди.
\b
\b
\m
\c 28
\s1 Ән-Дордики җадугәр аял
\m
\v 1 У күнләрдә Филистийләр Исраилға қарши җәң қилиш үчүн өз қошунлирини жиғди. Ақиш Давутқа: — Билишиң керәкки, адәмлириңни елип мениң билән җәзмән җәңгә чиқишиң лазим, деди.
\m
\v 2 Давут Ақишқа: — Ундақта сили қуллириниң немә қилалайдиғанлиғини билип қалила — деди. Ақиш Давутқа: — Мана, сени өзүмгә мәңгүлүк пасибан қилай, деди.
\m
\v 3 (Самуил өлгән еди вә пүткүл Исраил униң үчүн матәм тутуп уни өз шәһири болған Рамаһда дәпнә қилған еди. Саул болса җинкәшләр билән палчиларни зиминдин қоғлап чиқарди). \f □ \fr 28:3 \fr*\ft \+bd «Саул болса җинкәшләр билән палчиларни зиминдин қоғлап чиқарди»\+bd* — мошу йәрдә «җинкәшләр» өлгәнләрниң роһлирини чақирғучиларни көрситиду. Мошундақ һәрикәтләр Тәвратта қаттиқ мәнъий қилинған; әмәлийәттә, ундақ қилған кишиләр дайим дегидәк җинлар тәрипидин алдинип кетиду.\ft*\f* \x + \xo 28:3 \xo*\xt 1Сам. 25:1\xt*\x* 
\v 4 Филистийләр топлишип чиқип Шунәмдә чедир тикти. Саулму һәм пүткүл Исраилни жиғип, Гилбоаһда чедир тикти. 
\v 5 Саул әнди Филистийләрниң қошун баргаһини көргәндә қорқуп, жүриги су болуп кәтти.
\m
\v 6 Саул Пәрвәрдигардин йол сориди; лекин Пәрвәрдигар я чүш билән я «урим» билән я пәйғәмбәрләр арқилиқ униңға җавап бәрмиди. \f □ \fr 28:6 \fr*\ft \+bd «Пәрвәрдигар я чүш билән я «урим» билән ... униңға җавап бәрмиди»\+bd* — «урим» бир хил таш. У каһин кийгән «әфод»ниң янчуқида туриду. Бу ташлар арқилиқ Исраил хәлқи Худадин йол сориса болатти. «Мис.» 28:28-30ни көрүң.\ft*\f*
\m
\v 7 Шуниң билән Саул хизмәткарлириға: — Маңа палчи җинкәш бир хотунни тепип бериңлар, мән берип униңдин йол сорай, деди. Хизмәткарлири униңға: — Ән-Дорда җинкәш бир хотун бар екән, деди. \f □ \fr 28:7 \fr*\ft \+bd «Маңа палчи җинкәш бир хотунни тепип бериңлар»\+bd* — «палчи җинкәш хотун» ибраний тилида: «палчи җини бар хотун» яки «палчи җинни чақирғучи хотун» дегән сөз билән ипадилиниду. Мошу сөзләр униңға чаплашақан җин хелә күчлүк екән, дегәнни пуритиду.\ft*\f* 
\v 8 Саул ниқаплинип, башқа кийимләрни кийип икки адәмни һәмраһ қилип барди. Улар кечиси берип хотунниң қешиға кәлди. У хотунға: — Маңа җин чақирип пал ечип, мән дегән бирисини қешимға кәлтүргин, деди.
\m
\v 9 Хотун униңға: — Мана, Саулниң қилғанлирини, йәни зиминдин җинкәшләрни вә палчиларни йоқатқанлиғини өзүң билисән; немишкә мени өлтүрүшкә җенимға қапқан қойисән, деди.
\m
\v 10 Саул униңға Пәрвәрдигар билән қәсәм қилип: — Пәрвәрдигарниң һаяти билән қәсәм қилимәнки, бу иш үчүн саңа җаза болмайду, деди.
\m
\v 11 Хотун: — Саңа кимни чиқиримән? — дәп сориди. У: — Маңа Самуилни чиқарғин, деди.
\m
\v 12 Хотун Самуилни көргәндә қаттиқ аваз билән чирқириди, андин Саулға: — Немишкә мени голлайсән? Сән өзүң Саулғу! — деди.
\m
\v 13 Падиша униңға: — Қорқмиғин! Немини көрдүң? — деди. У Саулға: — Мән бир илаһниң йәрдин чиққинини көрдүм, деди.
\m
\v 14 У: — Униң қияпити қандақ екән? деди. Хотун: — Қери бир бовай чиқиватиду; у йепинча кийгән екән, деди. Саул: — У Самуил екән, дәп билип, йүзини йәргә йеқип тазим қилди.
\m
\v 15 Самуил Саулға: — Немишкә мени аварә қилип чиқардиң? — деди. Саул: — Мән толиму пәришан болдум; чүнки Филистийләр маңа қарши җәң қиливатиду, вә Худа мәндин жирақлап, маңа яки пәйғәмбәрләр арқилиқ яки чүшләр арқилиқ һеч җавап бәрмәйватиду. Шуңа мениң немә қилишим керәклигини маңа билдүргәйсән дәп, сени чақирдим, деди.
\m
\v 16 Самуил: — Пәрвәрдигар сәндин жирақлап, дүшминиң болғандин кейин немишкә мәндин мәслиһәт сорайсән? — деди.
\m
\v 17 —Пәрвәрдигар Өзи үчүн мән арқилиқ ейтқинини қилди; Пәрвәрдигар падишалиқни қолуңдин житип елип, хошнаңға, йәни Давутқа бәрди. \f □ \fr 28:17 \fr*\ft \+bd «Пәрвәрдигар өзи үчүн мән арқилиқ ейтқинини қилди; Пәрвәрдигар падишалиқни ... хошнаңға, йәни Давутқа бәрди»\+bd* — оқурмәнләрниң есидә барки, Самуил әслидә Саулға: «Пәрвәрдигар бүгүн Исраилниң падишалиғини сәндин житип елип сәндин әвзәл болған бир йеқиниңға тапшурди» дәп Худаниң җазасини уқтурған еди (15:28).\ft*\f* 
\v 18 Сән Пәрвәрдигарниң сөзигә қулақ салмай, униң Амаләкләргә қаратқан қаттиқ ғәзивини жүргүзмигиниң үчүн Пәрвәрдигар бүгүн саңа шу ишни қилди. 
\v 19 Пәрвәрдигар өзүң билән Исраилниму Филистийләрниң қолиға тапшуриду; әтә сән вә оғуллириң мениң билән биллә болисиләр; вә Пәрвәрдигар Исраилниң қошуниниму Филистийләрниң қолиға тапшуриду, деди.
\m
\v 20 Саул шуан йәргә дүм жиқилди, Самуилниң сөзлиридин қаттиқ қорқуп кәтти; бир кечә-күндүз тамақму йемигәчкә, мағдуриму қалмиди.
\m
\v 21 Аял әнди Саулниң қешиға берип униң толиму пәришан болғинини көрүп, униңға: — Мана, дедәклири җенини алқиниға елип қоюп тапилиғанлириға бенаән қилдим. 
\v 22 Әнди силидин өтүнимән, дедиклириниң сөзигә киргәйла; мени силиниң алдилириға бир чишләм нан кәлтүрүшкә униғайла; шуниң билән сили йәп қувәт тепип андин өз йоллириға кетәләйла, деди.
\m
\v 23 Лекин у рәт қилип: — Йемәймән, дәп унимиди. Униң хизмәткарлири һәм аялму йейишни униңға дәвәт қилишти; у йәрдин қопуп кариватта олтарди. 
\v 24 Аялниң өйидә бир бордақ мозай бар еди. У дәрһал уни сойди; һәм хемир жуғуруп петир нан пишүрүп бәрди. 
\v 25 У уни Саул билән хизмәткарлириниң алдиға қойди. Улар йәп болуп, шу кечиси кәтти.
\b
\b
\m
\c 29
\s1 Филистий әмирләр Давутни өз сепидин чиқириветиду
\m
\v 1 Филистийләр һәммә қошунлирини жиғип Афәктә җәм қилди; Исраиллар Йизрәәлдики булақниң йенида чедир тикти. 
\v 2 Филистийләрниң сәрдарлири йүз яки миңдин әскәрни башлап, сәп тизип кәлди; уларниң кәйнидин Давут өз адәмлирини башлап Ақиш билән чиқип сәп түзди.
\m
\v 3 Филистийләрниң әмирлири: — Бу Ибранийлар бу йәрдә немә иш қилиду? — деди. Ақиш Филистийләрниң әмирлиригә: — Бу Исраилниң падишаси Саулниң хизмәткари Давут әмәсму? У бу йәрдә бир нәччә күн, бир нәччә жиллардин бери мән билән турған әмәсму? У маңа кәлгән күндин тартип бу күнгичә униңдин һеч әйип байқимидим, деди.
\m
\v 4 Амма Филистийләрниң әмирлири униңға аччиқланди. Филистийләрниң әмирлири униңға: — Уни қайтурувәт! Бу киши сән өзүң униңға орунлаштурған җайға кәтсун; биз билән биллә соқушқа чүшмисун, болмиса, у соқушта бизгә рәқип болуп қелиши мүмкин. Бу адәм өз ғоҗиси билән немиси арқилиқ яришиду? Бу адәмләрниң башлирини елиш билән болмамду? \x + \xo 29:4 \xo*\xt 1Тар. 12:20\xt*\x* 
\v 5 Бу қиз-аяллар бурун униң тоғрисида уссул ойнап қошақ қетип: — Саул миңлап өлтүрди, вә Давут он миңлап өлтүрди, дегән Давут әмәсму? — деди.\x + \xo 29:5 \xo*\xt 1Сам. 18:7\xt*\x*
\m
\v 6 Ақиш Давутни чақирип униңға: — Пәрвәрдигарниң һаяти билән \add қәсәм қилип ейтимәнки\add*, сән дурус адәмсән, сениң мениң билән ләшкәргаһда хизмәттә болушуң көзлиримдә яхши иштур; чүнки маңа кәлгән күнидин тартип бу күнгичә сәндин һеч яманлиқ байқимидим. Лекин сән әмирләргә яқмапсән. \f □ \fr 29:6 \fr*\ft \+bd «сениң мениң билән ләшкәргаһда хизмәттә болушуң...»\+bd* — ибраний тилида «сениң мениң билән ләшкәргаһға кирип-чиқишиң».\ft*\f* 
\v 7 Шуңа теч-аман йенип кәткин, болмиса Филистийләрниң әмирлирини нарази қилип қойисән, деди.
\m
\v 8 Давут Ақишқа: — Мән немә қилдим? Силиниң қашлириға кәлгән күндин тартип бу күнгичә қилған қайси \add яманлиғим\add* үчүн мени ғоҗам падишаниң дүшмәнлири билән соқушқили барғузмайла? — деди.
\m
\v 9 Ақиш Давутқа җавап берип: — Көзлиримдә Худаниң бир пәриштисидәк маңа яхши екәнлигиңни билимән. Лекин Филистийләрниң әмирлири сени биз билән биллә җәңгә чиқмисун дәватиду, деди.
\m
\v 10 Шуңа әтә сәһәрдә қопуңлар, өзүң вә биллә кәлгәнләр, йәни мән ғоҗаңниң хизмәткарлири; сәһәрдә қопуңлар, таң йоруши биләнла чиқип кетиңлар, деди.
\m
\v 11 Шуңа Давут өз адәмлири билән сәһәрдә туруп Филистийләрниң зиминиға маңди. Филистийләр болса Йизрәәлгә чиқти.
\b
\b
\m
\c 30
\s1 Давут Амаләкләрдин бала-җақилирини қутқузиду
\m
\v 1 Шундақ болдики, Давут вә адәмлири үчинчи күни Зиклагқа йетип кәлди; мана, Амаләкләр җәнуп тәрәпкә вә Зиклагқа һуҗум қилип, Зиклагни вәйран қилип от қоюп көйдүргән еди. 
\v 2 Улар шәһәрдики қиз-аялларни, чоң болсун, кичик болсун, уларниң һәммисини әсиргә алди. Улардин һеч кимни өлтүрмәй, һәммисини елип, йолиға чиққан еди.
\m
\v 3 Давут өз адәмлири билән шәһәргә кәлгәндә, мана, шәһәр аллиқачан көйүп түгигән еди; уларниң аяллири вә оғул-қизлири әсиргә елинған еди. 
\v 4 Әнди Давут вә униң билән биллә болған хәлиқ қаттиқ жиға-зерә көтиришти, таки мағдури қалмиғичә жиғлашти. 
\v 5 Давутниң икки аяли, Йизрәәллик Аһиноам билән Кармәллик Набалдин тул қалған Абигаилму әсиргә елинған еди. 
\v 6 Давут қаттиқ азапланди; чүнки барлиқ халайиқ, һәр бири өз оғул-қизлири үчүн қайғуруп ғәзәплинип уни чалма-кесәк қилип өлтүрәйли, дейишивататти. Амма Давут өзини Худаси Пәрвәрдигардин күч-қувәтләндүрди.
\m
\v 7 Давут Ахимәләкниң оғли каһин Абиятарға: — Әфодни йенимға елип кәлгин, деди.\f □ \fr 30:7 \fr*\ft \+bd «Әфодни йенимға елип кәлгин»\+bd* — «әфод» тоғрилиқ 2:18дики изаһатни көрүң.\ft*\f*
\m
\v 8 Давут Пәрвәрдигардин: — Бу қошунни қоғлайму? Уларға йетишәләрмәнму? — дәп сориди. У: — Қоғла; сән җәзмән уларға йетишивалисән һәм һәммисини қайтуруп келәләйсән, деди.
\m
\v 9 Давут вә униң билән биллә болған алтә йүз адәм берип Бесор вадисиға йетип кәлгәндә, кәйнидә сөрүлүп қалғанлар шу йәрдә қалди. 
\v 10 Давут өзи төрт йүз адәм билән давамлиқ қоғлап маңди; икки йүз адәм һалсирап кәткәчкә, Бесор вадисидин өтәлмәй кәйнидә қалған еди.
\m
\v 11 Улар далада Мисирлиқ бир адәмни учратти. Улар уни Давутниң қешиға елип келип, униңға нан берип йегүзди, су ичкүзди; 
\v 12 униңға бир парчә әнҗир пошкили билән икки кишмиш пошкилиниму бәрди. У буларни йәп, униңға қайтидин җан кирди; чүнки у үч кечә-күндүз нан йемигән, суму ичмигән еди. 
\v 13 Давут униңдин: — Сән кимгә тәвә? Сән қәйәрликсән? — дәп сориди. У: — Мән Мисирлиқ жигит болуп, бир Амаләкниң қулимән. Лекин мән үч күн илгири кесәл болуп қалғачқа, ғоҗам мени ташливәтти. 
\v 14 Биз әсли Кәрәтийләрниң жутиниң җәнуп тәрипигә вә Йәһуда зиминиға вә Каләбниң зимининиң җәнуп тәрипигә һуҗум қилип булаң-талаң қилдуқ; шундақла Зиклагни көйдурүвәткән едуқ, деди.
\m
\v 15 Давут униңдин: — Бизни у \add дүшмән\add* қошуни тәрәпкә башлап бараламсән, деди. У: — Худаниң нами билән мән сени өлтүрмәймән, сени ғоҗаңниң қолиғиму тутуп бәрмәймән дәп қәсәм қилсила, силини у қошунниң қешиға башлап барай, деди.
\m
\v 16 Уни у йәргә башлап барғанда, мана улар пүткүл йәргә йейилип, йәп-ичип Филистийләрниң зиминидин һәм Йәһуда зиминидин алған чоң олҗилиридин хуш болуп уссул ойнишивататти.
\m
\v 17 Амма Давут шу күни гугумдин тартип иккинчи күни кәчкичә уларни уруп қирди. Төгигә минип бәдәр қачқан төрт йүз жигиттин башқа һеч бир адәм қечип қутулмиди; 
\v 18 вә Давут Амаләкләр булувалған һәммә нәрсини яндуруп алди; өзиниң икки аялиниму қутқузувалди. 
\v 19 Амаләкләр елип кәткән оғул-қиз, мал-мүлүкләр вә башқа һәммә нәрсини Давут улардин қайтурувалди. Һеч немә, чоң болсун кичик болсун чүшүп қалмиған еди.
\m
\v 20 \add Давутниң адәмлиди\add* қайтурувалған маллириниң алдиға \add олҗа алған\add* башқа қой вә кала падиларни селип һайдап кетивататти. \add Униң адәмлири\add* кетиветип: — Булар Давутниң олҗиси, дейишти; Давут уларниң һәммисини өзигә алди.\f □ \fr 30:20 \fr*\ft \+bd «Давутниң адәмлиди қайтурувалған маллириниң алдиға ... башқа қой вә кала падиларни селип һайдап кетивататти»\+bd* — бәлким Амаләкләр илгири Давут вә адәмлиридин булувалған мал әмәс, бәлки Амаләкләрниң өзлириниң башқа маллири болуши мүмкин.\ft*\f*
\m
\v 21 Давут һалсизлинип өзи билән биллә баралмиған Бесор вадисиниң бойида қалдуруп кәткән икки йүз адәмниң қешиға йетип кәлди; улар Давут вә униң билән кәлгән адәмләрниң алдиға чиқти, Давут хәлиқниң қешиға берип уларға салам қилди.
\m
\v 22 Лекин Давут билән барғанларниң арисидики рәзил адәмләр вә әрзимәсләрниң һәммиси қопуп: — Булар биз билән бармиғандин кейин биз яндуруп алған олҗидин уларға һеч немә бәрмәйли. Улар пәқәт һәр бири өз хотун-балилирини елип кәтсун, деди. \f □ \fr 30:22 \fr*\ft \+bd «рәзил адәмләр вә әрзимәсләр...»\+bd* — ибраний тилида: «рәзил адәмләр вә Белиалниң (Иблисниң) оғуллири...».\ft*\f* 
\v 23 Амма Давут: — Яқ, и бурадәрлирим; Пәрвәрдигар бизгә тәқсим қилғанни \add уларғиму тәқсим\add* қилмисақ болмайду. Чүнки У бизни қоғдап бизниңкигә таҗавуз қилғанларни қолимизға тапшурди. 
\v 24 Бу ишта ким силәргә мақул дәйду? Чүнки соқушқа чүшкәнниң үлүши қандақ болса жүк-тақларға қариғучиларниңму үлүши шундақ болиду; һәммә адәм тәң бөлүшсун — деди. 
\v 25 Шу күндин тартип бу Исраил үчүн һөкүм-бәлгүлимә қилип бекитилди. Бүгүнгичә һәм шундақ. 
\v 26 Давут Зиклагқа йетип кәлгәндә, олҗидин достлири болған Йәһуда ақсақаллириға әвәтип: — Мана, Пәрвәрдигарниң дүшмәнлиридин алған олҗа силәргә бир соғат болсун, деди.
\m
\v 27 У олҗидин һәм Бәйт-Әлдикиләргә, җәнубий Рамоттикиләргә, Яттирдикиләргә, 
\v 28 Ароәрдикиләргә, Сифмоттикиләргә, Әштәмоадикиләргә, 
\v 29 Рақалдикиләргә, Йәраһмәәлликләрниң шәһәрлиридикиләргә вә Кенийләрниң шәһәрлиридикиләргә, 
\v 30 Хормаһтикиләргә, Қорашандикиләргә, Атақтикиләргә, \f □ \fr 30:30 \fr*\ft \+bd «Қорашандикиләргә...»\+bd* — яки «Борашандикиләргә...».\ft*\f* 
\v 31 Һеброндикиләргә вә Давут вә адәмлири биллә жүргән һәммә йәрдикиләргә соғат әвәтти.
\b
\b
\m
\c 31
\s1 Саул қаза қилиду, Исраил мәғлуп болиду
\r 1Тар. 10:1-12
\m
\v 1 Әнди Филистийләр Исраил билән җәң қилди. Исраилниң адәмлири Филистийләрниң алдидин қечип, Гилбоа теғида қирип жиқитилди. 
\v 2 Филистийләр Саул вә униң оғуллирини тап бесип қоғлавататти. Филистийләр болса Саулниң оғуллири Йонатан, Абинадаб, Мәлкишуани уруп өлтүрди. 
\v 3 Саулниң әтрапини уруш қаплиди; оқячилар Саулға йетишти; у я оқи билән еғир яриландурулди.
\m
\v 4 Андин Саул ярақ көтәргүчисигә: — Қиличиңни суғуруп мени санҗип өлтүрүвәткин; болмиса бу хәтнисизләр келип мени санҗип, мени хорлуққа қоюши мүмкин, деди. Лекин ярақ көтәргүчиси интайин қорқуп кетип, унимиди. Шуниң билән Саул қилични елип үстигә өзини ташлиди. 
\v 5 Ярағ көтәргүчиси Саулниң өлгинини көрүп, уму охшашла өзини қиличниң үстигә ташлап униң билән тәң өлди. 
\v 6 Шуниң билән Саул, үч оғли, ярақ көтәргүчиси вә униң һәммә адәмлири шу күндә бирақла өлди.
\m
\v 7 Әнди вадиниң у тәрипидики һәмдә Иордан дәриясиниң бу йеқидики Исраиллар әскәрлириниң қачқанлиғини вә Саул билән оғуллириниң өлгинини көргинидә, шәһәрләрни ташлап қачти, Филистийләр келип у җайларда орунлашти.\f □ \fr 31:7 \fr*\ft \+bd «Иордан дәриясиниң бу йеқи...»\+bd* — бәлким Иордан дәриясиниң ғәрбий тәрипини көрситиду.\ft*\f*
\m
\v 8 Әнди шундақ болдики, әтиси Филистийләр өлтүрүлгәнләрниң кийим-кечәклирини салдурувалғили кәлгәндә Гилбоа теғида Саул билән оғуллириниң өлүк ятқанлиғини көрди. 
\v 9 Улар униң бешини кесип савут-ярақлирини салдуруп буларни Филистийләрниң зимининиң һәммә йәрлиригә апирип бутханилирида вә хәлиқниң арисида бу хуш хәвәрни тарқатти. \f □ \fr 31:9 \fr*\ft \+bd «Улар ... савут-ярақлирини салдуруп буларни Филистийләрниң зимининиң һәммә йәрлиригә апирип бутханилирида ...хуш хәвәрни тарқатти»\+bd* — яки «Улар ... савут-ярақлирини салдуруп, еланчиларни Филистийләрниң зимининиң һәммә йәрлиригә әвәтип бутханилирида ...хуш хәвәрни тарқатти».\ft*\f* \x + \xo 31:9 \xo*\xt 1Тар. 10:9\xt*\x* 
\v 10 Улар униң савут-ярақлирини Аштарот бутханисида қоюп өлүгини Бәйт-Шан шәһиридики сепилға есип қойди.
\m
\v 11 Әнди Ябәш-Гилеадта олтарғучилар Филистийләрниң Саулға немә қилғинини аңлиғанда 
\v 12 уларниң ичидики һәммә батурлар атлинип кечичә меңип, Саул билән оғуллириниң өлүклирини Бәйт-Шандики сепилдин чүшүрүп, уларни Ябәшкә елип берип у йәрдә көйдүрди. 
\v 13 Андин уларниң сүйәклирини Ябәштики жулғунниң түвигә дәпнә қилип йәттә күн роза тутти.