\id ACT \ide UTF8 \h MII GUN MIINU MO \toc1 Mii gi Imandhunu ki She/ mo \toc2 MII GUN MIINU MO \mt1 Mii gi Imandhunu ki She/ mo \c 1 \s1 Gwo jin Onu Is gom Shi/in Dheleladhelel mo \p \v 1 Gwo jin ’kwarka/ ’thissa/ Ṯẖawup̱iilus goma ris mii kun ṯel ma Yesus ’pen mo dhala ris gwo kun ṯela a’di ’pen mo mmoṯor si’da/ \v 2 gama cim jin gunu a’di momis mo ’ko’di gwoŋḵan jin c̱ina a’di ki Shi/in Dheleladhelel ki imandhuna a’di ki she/ mo kun kwanykina a’di mo. \v 3 ’Ko’di isa nyor piti mo tani Yesus ki ṯor uni is piti jin di’d ki e eya tente/ ka du’d miiŋ gana/ ka ris mo. A’di yayi’di pi uni i is ka cim ma issu/ mo be. A’di di’d mmoṯor gwo gom Bampa/ ma Arumgimis mo. \v 4 A’di di’d mmonyaḵ is tul ki uni mmonṯal ’de/ mo dhali a’di ki ḵan uni gwo mo ki uni mini ’koki ii mo ’peni Pa Urushaliim mo haali/ uni mini c̱or gwo jin ona Com is jin ona a’di jin ciḵa um ’peni aha/ mo. \v 5 Haala Yohaan ka jiŋ gana/ mii’da mii ki yi’de/ mo tani um mina Shi/in Dheleladhelel mii si’da/ ki ’dishe/ mo be. \s1 Mmoshinkunuwa Yesus Bway Momis mo \p \v 6 Uni si’da/, ki uni nyaḵki is tuli monṯal ’de/ mo tani uni doṯki a’di gwo mo mmo/o gwo mo ki: Tap̱a, /e mini c̱i bampa/ gi ’Kwani ma Israyiil ka nyaŋ’ko’d ki mo yansan mo ’taa? \v 7 Dhali a’di ki o uni gwo mo ki: A’di diki ta mom bum mmomish mo mo dhali yil mo uni kun dhun ma Baba a’di ’de/ mo mmoc̱i gwo ki moshirr pitiŋ gana/ mo be. \v 8 Hili um mini bu’th mom’bi’th gi Shi/in Dheleladhelel jin midi yayu/ ap̱o/ um mo dhali um mini ta iman/o gwom pem e Pa Urushaliim mo dhali e Bampa/ gi Pa Yahuudiyya ’baar mo dhali e Pan Saamira mo dhali ntagi mo e mony’cesh jin di’d isa dhana/ nnii mo be. \v 9 Dhali ki a’di oki gwo gwansan ki uni ’kon mmohil a’di mo tani a’di ’de’kkunu bway momis mo dhala raḵ ki bu’th a’di mo, mmotiḵ uni e mo be. \v 10 Ki uni ’kon mmohil momis ka ’thime/ mo tani hili ma, ’kwaniŋ gwasi su/ kun hi’thki burrinyeŋ kush mo doshkin i’ko’d gwari uni mo be. \v 11 Uni si’da/ o gwo mo ki: Um ’Kwani gi Pany Jaliil. Ata hila um momis ka ’thime/ kan mo? Yesus yan jin budhu mo ’peni um mo e bwam momis mo tani a’di midi doḵ/e yayu/ wakan me’dyan p̱ara um a’di e mo mmoya momis mo be. \s1 Amangarr Embul ma Yahuusa jin Kwanykunu mo \p \v 12 Yan’ko’d uni doḵkin e Pa Urushaliim ka nyaŋ’ko’d mo ’peni Wosh jin yuḵu ka Seṯuun jin ’dishi Pa Urushaliim is mo jin wana e ki mo jin mishu ii ka cim ma pesu/ mo be. \v 13 Ki uni sekin mo tani uni iikin ’kup̱ ki mis e gu’b jin nyaŋu ka maḵamp̱o/ ap̱owa kamu/ mo, jin ’kona uni nycine/ mo, Buṯerus dhala Yohaan dhala Yakuub dhala Andaraawus dhala P̱ilibbus dhala Ṯuuma dhala Barṯulamaawus dhala Maṯṯa dhala Yakuub ya/ ma Halp̱a dhala Simaan El Ghayuur dhala Yahuusa ya/ ma Yakuub mo. \v 14 Uni gwansani ’baar mo i’kon mo e gwon ṯal ’de/ mo mmoroc̱ sho’k ki sule/ e mon’tho mo, uni ki up̱ si’da/ mo dhala Mariyam jin ta KoYesus, uni ki ikam piti ilu/ mo be. \p \v 15 Dhali ka cim gwansan mo tani Buṯerus doshki’d ki mis mo ibwaman ma waḵ buni mo dhali o gwo mo ki: (dhala waambuhany ’kwani tul isi monṯal ’de/ mo uni wana e ki issi\f + \fr 1:15 \ft miyya wa ishriin\f* pe’de/ mo be). \v 16 Awaḵ pema, a’di minu mii mii mo ki Gwo ma Arumgimis midi pu’du/ mo jin okina Shi/in Dheleladhelel nṯwa/a/ ki ’twa/ ma Dawuu’d goma Yahuusa jin ta’da manshu uni bway kun bu’thkina Yesus mo. \v 17 Haali/ a’di mishu ki a’din ṯal ’deŋ kamu/ ’peni bwam ana mo dhali ’ban piti butha a’di si’da/ e mii yan mo. \v 18 (Dhali wathi/ yan gam mombunto ki to jin c̱inu a’di mo gom miinthus piti mo be. Dhali mmobiṯa a’di bwam/em pitiya ’cesh kan mo tani bwam piti ’twaḵka’d mo dhala ’colem piti ’baar mo ṯẖa’thka’d ka pije/ mo be. \v 19 Dhali a’di warki’d ki mo jin mishkunu mo e bwaŋ ’kwani gi Pa Urushaliim kagahara mo ki mombunto yan yuḵu ki ’twam buni ka Akeldama jin o ki: mombunto ma bas mo). \v 20 Haali/ a’di ’kwarkunu mo eya warka/ ma Masamiir mo ki: \q1 Dhalki monyc̱a’b piti warki’d ki mombwamma’du/ mo \q1 dhali dhalki wathiŋ kamu/ ki mii dhal bway mo mmoc̱a’bi mo yan mo. \m dhali \q1 Dhalki mom piti butha wathiŋ kamu/ mo. \m \v 21 A’di mina ṯal ’deŋ kamu/ mii war ka man/o gwo nyaḵki ana mo gom mompinum piti mo tani ṯal ’de/ ’peni bwaŋ ’kwani kun nyaḵ ’ko ki ana ka cimi ’baar mo ki Tap̱a Yesus yuthurki’d e bwam ana mo \v 22 mmoṯel ’pen ka cim jin miin ma Yohaan a’di ki yi’de/ mo ntaga cim jin budhu a’di mo ’peni bwam ana mo. \v 23 Dhali uni ki kwany ’kwani isu/ mmoṯor uni eya tente/ mo, Yuusup̱ jin yuḵu ka Barsaaba jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Yusṯus si’da/ uni ka Maṯṯiyaas mo. \v 24 Dhali uni ’thon mo dhali o gwo mo ki: /En Tap̱a jin mishki’da duŋ ’kwani ’baar mo tani ṯori ’peni bwam uni su/ mo a’din ṯal ’de/ jin kwanykina /e mo \v 25 mmobu’th mo mii yan mo dhali mo ma mankar ma Yesus ki she/ yan jin this ma Yahuusa e mo gom a’diŋ gwom piti ki a’di midi ya mo e mom piti mo be. \v 26 Dhali uni ki biṯ to gom uni mo tani to biṯki’da p̱owa Maṯṯiyaas mo dhali a’di nyaḵu gway deŋ e ki imandhun ma Yesus gwansan ki she/ kun ’koni ’kume’d i’ce’dka ’de/ mo be. \c 2 \s1 Mmop̱u’dkina Shi/in Dheleladhelel mo \p \v 1 Dhali ka cim Ḵamsiin p̱u’dki’d mo tani aris uni ’baar mo tulki is mo mmonṯal ’de/ mo. \v 2 Dhali ki jahanne/ ise/ to goyina is mo ’peni momis mo jin wana e ki ’tham jin guski’d mo dhali jin poshki’d kagahara mo. A’di ’tu’d gu’bi ’baar mo jin ’kona uni nycine/ mo. \v 3 Dhala le’d yayi’d pi uni i is mo mmowa e ki ji o’d mo mmoḵwa/ bwa mo dhali mmo’ko uni i’kup̱ ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo be. \v 4 Dhali uni ’baar mo ’tu’dkunu mo ki Shi/in Dheleladhelel mo dhali ṯel gwo ’pen mo mmowal ’twan tiya mo mmo’bitha Shi/in uni is mo mmowal ’twa/ ki she/ ki she/ mo be. \p \v 5 Dhali ’Kwani Yahuuda/ kun ’kon e Pa Urushaliim kun iiyin ’peni bampan tiya ’baar mo ki ’beles kun ’kon ’baame’da ’ceshi momis mo. Uni ta ’Kwani Yahuuda/ kun ḵo/kina Arumgimis mo. \v 6 Ki to yan ciḵkunu mo tani awaambuhany ’kwani tulki isi monṯal ’de/ mo dhali dumbulkin kagahara mo haali/ aris ’kwani ’baar mo ciḵki uni ’twa/ mo mmowala uni ’twam buni ki she/ ki she/ ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo. \v 7 Dhali uni ’baar merkin kagahara mo dhali kulum gwo ibwa mo dhali o gwo mo ki: Hili ma. ’Kona uni ki ta ’Kwani gi Pany Jaliil ’taa aris uni ’baar kun o gwo kana? \v 8 Dhali ana ciḵa gwo, aris ana ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ ki ’twam bana ki she/ ki she/ uni kun dhotha ana manakan? \v 9 ’Kwani gi Pam P̱arṯiya mo dhali ’peni Pa Maadi mo dhali Pa Iilaam mo dhali ’kwani kun ’kon e pa ma uḵa ’cesh jin tana dhan yi’deya ḵara’b mo dhali Pa Yahuudiyya mo dhali Paŋ Kappadukiyya mo dhali Pam Punṯus mo dhali Pan Asiyya mo. \v 10 dhali Pam P̱arijiyya mo dhali Pam Pamp̱iliyya mo dhali Pam Masir mo dhali ushi bampa/ gi Pa Libiyya mo kun ’kon is ’ko’d ’peni Paŋ Kerawaan mo dhali yilkina/ ’peni Pa Ruumiya mo kun ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo tani hili gwo ma Arumgimis butha uni mo. \v 11 ’Kwani gi Paŋ Kariiṯ mo dhali ’Kwani gi Pa Arab mo. Ana ciḵa gwo mmoṯora uni gwo ki ’twam bana ki dhan mii ma Arumgimis kun caaca mo. \v 12 Dhali uni ’baar mo merkin dhali mol toŋ kamu/ mii mo dhali mmo/o gwo mo ka rem ’kup̱ ki: Ata yan wakan mo? \v 13 Hili kun tiya miikin ka maḵ mo mmo/o gwo mo ki: Uni ’tu’du/ mo ki yimana mura’th jin ta jin this jin ḵa/u ki ŋah ŋah mo be. \s1 Gwo ma Buṯerus jin Ṯorkina A’di ka Cim Ḵamsiin mo \p \v 14 Hila Buṯerus doshki’d ki mis nyaḵki uniŋ ’kume’d i’ce’dka ’de/ mo dhali a’di ’de’k ’twa/ mo dhali ṯor uni gwo mo mmo/o gwo mo ki: Um ’Kwani gi Pa Yahuudiyya mo dhali um ’baar mo kun ’kon e Pa Urushaliim mo. Dhalki a’di yan mishu mo e bwam um mo dhali dhuyi ’cem bum mmociḵ gwom pem mo ma. \v 15 Haali/ gwahan ’kon ma su ki ’kosh mo me’d jin ṯosha um mo haali/ mo ta’da tente/ jin aṯẖa’d naskina/ mo. \v 16 Hili yan ta a’di jin okin ma manc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ jin yuḵu ka Yu/iil mo ki: \q1 \v 17 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d jin okin ma Arumgimis mo tani \q1 aha/ mina gac̱ Shi/in pem ap̱owa ris ’kwaniny’ceshi ’baar mo. \q1 Dhali iya/m bum dhali i’bwa/m bum uni mini o gwo is mo, \q1 dhali washan bum mini p̱ar tonyjan e mo, \q1 dhali dhan ’kwanim bum mini shu’b jan mo, \q1 \v 18 nye dhali ap̱o/ c̱iŋkinaŋ ’kwani kun yolu/ mo dhali c̱iŋkinan nyara/ ka cim gwansan mo tani \q1 miga/ gac̱ Shi/in pem mo dhali uni mini o gwo is mo. \q1 \v 19 Dhali aha/ mina ṯora dhan mii kun caaca e momis ’peni bwam momis mo \q1 dhali momer e mony’cesh ’pena ’cesh mo \q1 dhala bas dhali o’d dhala wulp̱e/ ma ku’d mo. \q1 \v 20 Atente/ minu war mo ki mondhurumi’d mo \q1 dhala ppe ka bas mo \q1 nṯwa/a/ ka cim gi Tap̱a midi p̱u’du/ mo \q1 dhana cim yan jin mishu kagahara mo \q1 \v 21 dhali a’di midi war ki a’di yin jin midi yuḵ gway Tap̱a mo tani a’di iminu woṯẖ mo be. \p \v 22 Um ’Kwani ma Israyiil, ciḵi gwo gwansan mo ma. Yesus gi Pa Naasira jin maŋ ma Arumgimis ibwam um ki mii kun ’bitha’bi’th dhali ka dhan mii gun caaca mo dhali momer kun miikin ma Arumgimis e a’di e bwam um me’d jin mishkina um mo. \v 23 Yesus yan mmoc̱inu a’di ki bwa ma Arumgimis ka ḵar/eŋ gana/ mo dhali mmomishkin ma Arumgimis nṯwa/a/ mo tani um ’koshki a’di jwa mo ki cwany’ciṯẖan dhul mo dhali a’di ’koshkina um jwa mo ka dun ṯorony ki jwam ’batha’d me’d ’kwani gun ush gwoŋḵan jin c̱inu mii mo. \v 24 Hili Arumgimis ki ’de’k a’di imis mo mmo’cuḵa a’di a’di ’pena nyor wu mo haali/ a’di molkunu bu’th mo e mowu kan mo. Haala Dawuu’d o gwo gom a’di ki: \q1 \v 25 Aha/ hilkina Tap̱a isa yempa/ ibwambori jis/em pem mo \q1 haali/ a’di di’d e me’da bim poros pem ki aha/ yisa minu joc̱ mo yisa. \q1 \v 26 A’di ’borkika/ bwa mo dhali ’twam pem ’kunyki’d mo. \q1 Bwam pem si’da/ midi c̱a’b ka ’teŋ kap̱e/ mo, \q1 \v 27 haali/ /e mini diki dhala ḵashiram pem ’pen eya Haawiya mo \q1 dhali /e si’da/ mini diki dhal Amanḵogum pini mmop̱ar momp̱u/ e mo. \q1 \v 28 Bway mondiki/e ṯora /e aha/ eya tente/ mo. \q1 /E mini ’tu’d mom’bor bwam pem si’da/ ki bwam/em pini mo. \p \v 29 Awaḵ pema, aha/ mina ’taki o um gwo ki nyanye/ goma Dawuu’d jin ta’da dhana baban dhamo/ mo, a’di jin wuki’d mo dhali kankunu si’da/ mo dhali moŋ’kup̱ajem piti di’di ana ntaga cim yan mo be. \v 30 Mmotana a’di amanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo tani dhali mmomisha a’di gwo jin on ma Arumgimis mmothul a’di me’da p̱o/ ki a’di midi kar emen pitiŋ kamu/ e ḵursin tap̱am piti mo tani \v 31 a’di mishki’d iṯwa/a/ mo dhali oki gwo si’da/ gom mompinu ma Ḵrisṯẖos ki a’di yisa dhalkunu ’pen mo eya Haawiya yisa dhali shuman is piti yisa p̱arki momp̱u/ e yisa. \v 32 Yesus yan ’de’kkin ma Arumgimis imis mo tani ana ’baar tana iman/o gwo gom a’di mo be. \v 33 A’di mmokaru a’di ki ca e me’da bim poros ma Arumgimis mo tani dhali mmobutha a’di gwo ’peni Com jin onu is gom Shi/in Dheleladhelel mo tani a’di gac̱ki’da pije/ mo a’di yan jin misha um mo dhali jin ciḵa um si’da/ mo. \v 34 Haala Dawuu’d yisa seki momisa. Hili a’di o gwo mo ki is piti mo ki: \q1 Tap̱a ki o gwo e Tap̱am pem mo ki: C̱a’bi /e aha/ ki me’da bim poros pem mo \q1 \v 35 ntagi aha/ mina dhu ’kup̱ pini e cwa gi mondhu sho’k pini mo be. \m \v 36 Dhalka waḵ ’Kwani ma Israyiil ’baar mo mish mo mo ka jiŋ gana/ ka Arumgimis kar a’di ki Tap̱a mo dhali ka Ḵrisṯẖos si’da/ mo, a’di jin ta’da Yesus yan jin ’koshkina um ki cwany’ciṯẖan dhul mo. \p \v 37 Dhali ki uni ciḵki gwo yan mo tani uni suka gwo adum buni mo dhali owa Buṯerus mo dhali imandhun ma Yesus ki shen tiya gwo mo ki: Ikam bamma, am mina miiya ta mo? \v 38 Dhala Buṯerus ki o uni gwo mo ki: Rici adu is mo ma dhali miiyi ki yi’de/ ki gway ma Yesus Ḵrisṯẖos mo, aris umi ’baar mo ki ’beles gom miinthus bum minu gwam um mo. Dhali um mini buṯẖ Shi/in Dheleladhelel jin ta a’di jin c̱inu ki me’d mo. \v 39 Haali/ gwo jin onu is mo tani, a’di onu gom um mo dhali uc̱im bum mo dhali goma ris uni ’baar mo kun si’dkin mo be, aris uni ’baar mo kun mina Tap̱a Arumgimis bana iyuḵ i a’di mo be. \v 40 Dhali gwon tiya ka ris ṯora a’di uni mo dhali mmomalas uni mo mmo/o gwo mo ki: Woṯẖi/ is bum ’peni ’kwani kun tana nyaḵum yil bum kun ta thus ki thus mo. \v 41 Yan’ko’d uni si’da/ kun bu’th gwom piti mo, uni miikunu ki yi’de/ mo dhali uni maru is ka cim yin mo ’kwani ka ris wari wana e ka alaap̱i kwara mo. \v 42 Dhali uni ’kon mmoroc̱ sho’k ki sule/ e gwo kun ṯora imandhun ma Yesus ki she/ mo dhali e mombuṯ si’da/ mo, mmo’ce’d maaŋḵuthu’d mo be dhali e mon’tho si’da/ mo be. \s1 Mo gi ’Konu e Mo gi Gama Imangam Gwo Is mo \p \v 43 Dhali moŋḵogu di’da p̱o/ aris uni ’baar ki ’beles mo. Dhali miimer dhali mii kun caaca kun tana ris mo tani miikina imandhun ma Yesus ki she/ mo be. \v 44 Dhali uni ’baar mo kun gam gwo is mo nyaḵki ’ko mo dhali nyaḵ to dhu ’baar mo. \v 45 Mom buni yola uni mo dhali tom buni yola uni si’da/ mo dhali ḵwa/ uni bwa mo ki uni ’baar mo me’d jin mina uni mii ta gi to ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo be. \v 46 Dhali ka yempa/ yempa/ mo tani uni roc̱ki sho’k ki sule/ mo e gwon ṯal ’de/ mo e gu’b gi mondheleladhelel mo dhali mmo’ce’d maaŋḵuthu’d e gu’b buni si’da/ mo. Uni ki bu’th tonṯe/ ki bwam ’boron mo dhali ki bwan ṯal ’de/ mo \v 47 mmomaŋa Arumgimis mo dhali ’kwanin tiya ’baar maŋ uni si’da/ mo. Dhali ka yempa/ yempa/ mo tani Tap̱a mar uni is ki uni kun woṯẖkunu mo be. \c 3 \s1 Wathi/ jin Ta Ŋwol Wac̱kunu mo e ’Twaŋkal Gu’b gi Mondheleladhelel mo \p \v 1 Dhala Buṯerus dhala Yohaan ’kon mmo/ii ka gagamis e gu’b gi mondheleladhelel mo, ki mo jin ’thonu jin ta’da tente/ kwara mo. \v 2 Dhali wathiŋ kamu/ ta ŋwol ’peni bwaŋ kum mo jin ḵalu mo dhali ’thinu mo e ’twaŋkal gu’b gi mondheleladhelel jin yuḵu ki jiny Jaro/ mo mmo’tho to ’peni uni kun seki gu’b gi mondheleladhelel mo be. \v 3 Ki a’di parki’da Buṯerus e mo dhala Yohaan mmomura uni ise gu’b gi mondheleladhelel mo tani a’di ki doṯ to mmobu’th mo. \v 4 Dhala Buṯerus mmohila a’di a’di ka ’thime/ nyaḵ ka Yohaan si’da/ mo tani a’di o a’di gwo mo ki: Hili am mo ma. \v 5 Dhali a’di ki ha gwom buni e mo mmoṯosh ki a’di midi ’taki bu’th toŋ kamu/ ’peni uni mo. \v 6 Hila Buṯerus o a’di gwo mo ki: ’Dolkon kush dhali ’dolkon gana/ p̱iyini aha/ mo tani hili a’di jin taka/ mo tani a’di imiga/ ic̱i /e mo. Ki gway ma Yesus Ḵrisṯẖos gi Pa Naasira mo tani yayi ki sho’k mo ma. \v 7 Dhali a’di ki bu’th a’di ime’da bim poros mo dhali ’de’k a’di ki mis mo dhali ise/ sho’k piti dhala simam bam sho’k piti bu’th ’bi’th mo. \v 8 Dhali mmop̱ena a’di imis mo tani a’di doshki’d mo dhali ṯel moya ’pen mo dhali a’di seki’d nyaḵki uni e gu’b gi mondheleladhelel mo mmoya ki sho’k mo dhali mmop̱e mo dhali mmomaŋa Arumgimis mo be. \v 9 Dhala ris ’kwani ’baar mo mishki a’di mo mmoyana a’di ki sho’k mo dhali mmomaŋa a’di Arumgimis mo \v 10 dhali uni nyiṯẖkin ki a’di ta a’di jin c̱a’bki’d mmo’tho to i’Twaŋkal Jaro/ gi gu’b gi mondheleladhelel mo be. Dhali uni meren ki mer jin shiyi’d mo dhali mmoda/ar a’di kagahara gom a’diyin jin p̱u’dki’d e a’di mo be. \s1 Gwo ma Buṯerus jin Ṯorkina A’di eya Lambalany ma Sulemaan mo \p \v 11 Hili ka Buṯerus uni ka Yohaan mmobutha a’di a’di ki me’d mo tani aris ’kwani ’baar mo nyaḵki so ki uni kun ’kona lambalany jin yuḵu ki ji ma Sulemaan mo mmomer kagahara mo. \v 12 Dhali ka Buṯerus ki p̱ar a’di e mo tani a’di ki thoḵ ’kwani gwo mo ki: ’Kwani ma Israyiil, ata mera um gom wathi/ yan kan mo? walla ata hila um am ka ’thime/ kan mo me’d mom’bi’th jin ta jim bam ki is bam mo dhali mmodhuna aman is bam ki she/ ki dhelel dhelel mo tani am wac̱a a’di mmomish ya ki shoka? \v 13 Arumgimis ma Ibrahiim dhala Is/hak dhala Yakuub, Arumgimis gi ibabam bana, karki ca gi c̱iŋkinam piti ka Yesus eya tente/ jin c̱ikina um mmowu mo dhali jin waṯkina um gway mo ibwambor ma Bilaaṯus mo ki a’di dina gwo ibwa mo mmo’cuḵ a’di mo be. \v 14 Hili um waṯki gway ma Amanḵogu yan dhali Amanmii ka ḵar/eŋ gana/ yan mo dhali um doṯkina man’kosha mee mo jin minu c̱iki um mo be. \v 15 Dhali Amanṯel mondiki/e ’pen ’koshkina um jwa mo jin ’de’kkin ma Arumgimis ’peni mowu mo tani ana ’baar mo tana iman/o gwo gom a’di mo. \v 16 Dhali ki moŋgam gway piti is mo tani gway piti ki ’bi’th wathi/ yan is mo jin hila um mo dhali jin mishkina um mo. Nye, moŋgam gwo is jin di’d e a’di mo tani a’di ki c̱i a’di isa ’borgaŋ gana/ yansan ibwambori umi ’baar mo. \p \v 17 Dhali shwane/, ikam pem, aha/ misha ki a’di miikina um mo mmomolkina um to mo, me’d jin miikina um tap̱am bum si’da/ mo. \v 18 Hili to gwansan kun ṯor ma Arumgimis nṯwa/a/ ki ’twa/ gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ ’baar mo tani ka Ḵrisṯẖos piti mina isi mii ’kosh ka nyor mo tani a’di miikunu a’di wakan mo. \v 19 Rici uma du is mo ma dhali ṯuka bor doḵ/e mo ki miinthus bum minu ’kosh mo, ki mii gi wakan mo ki mowac̱ midi p̱u’d mo ’peni bwambori Tap̱a mo be, \v 20 dhali ki a’di midi hasha Ḵrisṯẖos jin karkunu mo gom um mo, a’di jin ta’da Yesus mo, \v 21 a’di jin mina momisi mii bu’th mo ntagi mo jin minu ṯela ris to ’baar mo shoka ’cesh doḵ/e mo, uni gun on ma Arumgimis ki ’twa/ gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo kun dhunu ki she/ ki dhelel dhelel mo kun ’kokin ’peni isa dhamo/ innii mo. \v 22 Ka jiŋ gana/ aMusa oki gwo mo ki: Amanc̱i gwo ma Arumgimis mina Tap̱a Arumgimis piyu/ mo gom um ’peni bwam ikam bum mo jin midi wa e ki aha/ mo. A’di mina umi ciḵ to ’baar mo ki ’beles kun mina a’di o um mo. \v 23 Dhali a’di midi war ka ris ’kwani ’baar ki ’beles kun mini ’koki ciḵ gwo ma manc̱i gwo ma Arumgimis yan mo tani uni minu ’ce’d shoki ’baar mo ki ’bil ’bil ’peni bwaŋ ’kwani mo. \v 24 Nye dhali aris imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo ’pena Samu/iil mo dhali uni kun baṯẖani ’ko’d tani aris uni ’baar mo kun oki gwo mo tani uni si’da/ ṯorki gwo mo goma cim gwansan mo be. \v 25 Um ta iya/ gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo dhali gwo jin gamu me’d jin on ma Arumgimis is ki ibabam bum mo mmo/owa Ibrahiim gwo ’bil ’penimo ki: Dhali e emen pini mo tani arisa waḵi ’baar mo kun ’kon e mony’cesh yansan mo tani uni minu ’bor mii mo be. \v 26 Mmo’de’kkin ma Arumgimis c̱iŋkinam piti imis mo tani a’di c̱ina a’di um iṯwa/a/ mo mmo’bor um mii mo mmoṯuka ris umi ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ ki ’beles ’pena bor miiny ’coḵgam bum mo be. \c 4 \s1 Buṯerus dhala Yohaan Uni Doshkini Bwambor Montul Is gi ’Kwani Yahuuda/ mo \p \v 1 Dhali ki uni ’kokin mo mmo/o gwo i ’kwani mo tani igasiis dhali tap̱a jin ca’d gi imanhil gu’b gi mondheleladhelel mo dhali ’Kwani Sadukiyiin iiyini uni mo \v 2 mmo’kon ma du uni ki mur mo haali/ uni ṯor ’kwani gwo mo dhali uni o gwo eya tente/ si’da/ ki mompinu ’peni mowu di’d eya Yesus mo. \v 3 Dhali uni bu’thki uni dhali dhu uni mo mmoji uni ntaga cim jiŋ ’ko’d mo haali/ mo ta mom’peŋḵaskum mo. \v 4 Hili uni ’kon ka ris ’peni bwam uni kun ciḵ gwo mo uni kun gam gwo is mo dhali mondeŋ gi gwas warki’d ki mondeŋ jin wana e ka alaap̱i mudhe’d mo be. \p \v 5 Dhali a’di warki’d ka cim jiŋ ’ko’d mo, ki tap̱am buni dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵam buni dhali iman’kwar tom buni nyaḵ is tuli monṯal ’de/ mo e Pa Urushaliim mo. \v 6 Dhali Hanaan jin ta’da gasiis jin ca’d diki’d imun mo dhala Kayaap̱a mo dhala Yohaan mo dhala Iskandar mo dhali uni ’baar mo kun tana bas ma gasiis jin ca’d mo. \v 7 Dhali ki uni dhu uni ibwaŋ ’kwani mo tani uni ki doṯ gwo mo ki: Yan miikina um ki mom’bi’th jana mo walla ki gway maja mo? \v 8 Dhala Buṯerus mmo’tu’dkina Shi/in Dheleladhelel a’di mo tani a’di ki o uni gwo mo ki: Um tap̱aŋ ’kwani mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ mo, \v 9 waḵki/ am ka cim yaase ṯirrishu ki gwo mo gom miim ’boro’d jin miikunu mo gom wathi/ jin dumpulki ya mo tani dhali ki mii ja ŋala/ wac̱u/ wathi/ yan mo tani \v 10 dhalki a’di mishu mo ibwam umi ’baar mo dhala ris ’Kwani ma Israyiili ’baar si’da/ mo ki gway ma Yesus Ḵrisṯẖos gi Pa Naasira mo tani jin ’kosha um ki cwany’ciṯẖan dhul mo dhali jin ’de’kkin ma Arumgimis mo ’peni mowu mo tani e a’di yan tani wathi/ yan doshki’di mahan ibwambori um ki mowac̱ is mo be. \v 11 A’di ta wosh jin karkunu ki dhan wosh gi ’pena bi mo wosh yan jin ushkina um ki ’tash mo, um kun ta imannyaŋ gu’b mo. \v 12 Dhali mowoṯẖ yisa di’da e wathiŋ kamu/ yisa haali/ gwaya kamu/ yisa di’da i’bame’d momis jin c̱inu ibwaŋ ’kwaniny’cesh ki ana minu mii woṯẖ mo e a’di mo be. \p \v 13 Hili ki uni p̱arkina Buṯerus dhala Yohaan e mo ki uni ’koki ju/ ’kwani mo tani dhali gam gwo ki uni ’koki ta ’kwani kun ’kon mmohila warka/ mo dhali ki uni si’da/ ta ’kwani gun moli to tani uni merkin kagahara mo. Dhali uni nyiṯẖkin ki uni nyaḵki ’ko ka Yesus mo. \v 14 Dhali mmomisha uni wathi/ jin wac̱u/ mo mmodosh nyaḵki uni mo tani uni moli gwoŋ kamu/ o ap̱o/ a’di mo. \v 15 Hili ki uni ḵanki uni gwo mo mmo/ii ka pije/ ’peni montul is buni yan mo tani uni ki ṯora ṯor ka rem ’kup̱ mo \v 16 mmo/o gwo mo ki: Ana mina miiya ta ki ’kwani gwansan sa/? Haali/ ka jiŋ gana/ a’di ṯoru eya tente/ ibwam uni ’baar kun ’kon e Pa Urushaliim mo ki miimer jin misha ’kwani ’baar mo miikunu mo e uni mo dhali ana mola a’di waṯ mo be. \v 17 Hili jin mina a’di diki p̱ala ibwaŋ ’kwani naskina/ mo tani dhalki ana ḵana uni gwo ki ’bi’th mo ma, gom to kun mina ana ’taki mii ap̱o/ uni mo jin mina uni ’koki ṯor wathiŋ kamu/ ṯal ’de/ gwo mo e gway yan ’peni mo yan ki sule/ mo be. \v 18 Dhali uni yuḵki uni mo dhali ḵan uni gwo ki uni mini tuḵ gway ma Yesus yan ki sule/ ki sule/ mo mmo’koki ṯor gwo mo walla c̱i gwo ki gway ma Yesus mo. \v 19 Buṯerus dhala Yohaan thoḵki gwo mo dhali o uni gwo mo ki: Waḵki/ a’di ’boro’d ibwambor ma Arumgimis mo mmoha gwom bum e mo dhali ush ji ma Arumgimis ha e mo tani ’cunycuri um mo ma, \v 20 haali/ am mina mol gwo ush mmoṯor gom to kun mishkina aman mo dhali kun ciḵa aman mo. \v 21 Dhali uni, ki uni o uni ki ’bi’th doḵ/e gom to gun mina uni ’taki mii mo tani uni dhalki uni mo mmo/ii mo mmomola uni bway mmogam mo mmoc̱i uni ajisa gom ’kwani mo haala ris ’kwani ’baar mo karkina Arumgimis ki ca mo gom a’di jin miikunu mo be. \v 22 Haali/ wathi/ yan taki’d gi yili issu/ i/ur ’kup̱ mo jin miikunu miimer i a’di mo be. \s1 Imangam Gwo Is Uni ’Thokin mo ki Dar gi Monyju/ mo \p \v 23 Dhali mmodhalu uni bway mo mmo/ii mo tani uni iikin c̱em buni mo dhali lolop̱ki gwo ’baar mo kun okina igasiis kun can dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ uni mo be. \v 24 Dhali uni, ki uni ciḵki a’di mo tani uni ’de’kki ’twam buniya Arumgimis ki bwan ṯal ’de/ mo dhali o gwo mo ki: Ayy Tap̱a, /e jin uḵki momis mo dhali mony’cesh mo dhali dhan ḵumma/ yi’de/ mo dhala ris to ’baar kun ’kon ibwaman uni mo, \v 25 /e jin o gwo ki Shi/in Dheleladhelel ki ’twa/ ma babam bam ka Dawuu’d jin ta c̱iŋkinam pini ki: \q1 Ata miina ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ apure/ mo, \q1 dhala ris ’kwani kulum to ka wuny is ibwa kan mowa? \q1 \v 26 Tap̱any can gi ’kwaniny’cesh doshkin ki is buni ki ’dishe/ mo \q1 dhali itap̱a tuli isi monṯal ’de/ \q1 ap̱o/ Tap̱a mo dhali ap̱o/ a’dim piti jin ta’da Ḵrisṯẖos si’da/ mo. \m \v 27 Haali/ ki gwoŋ gana/ e pa yan ap̱o/ c̱iŋkinam pini jin ta’da Yesus a’di jin karu ki she/ gi dhelel dhelel jin kara /e Tap̱a tani Hirodus uni ka Punthi Bilaaṯus nyaḵki ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali ’Kwani ma Israyiil si’da/ mo tani uni ’baar mo nyaḵ is tuli monṯal ’de/ mo \v 28 mmomii a’di yin ki me’d pini mo dhali ki bwam pini jin onu isi ṯwa/a/ ṯwa/a/ innii mo midi war kansan mo be. \v 29 Dhali shwane/ Tap̱a, hiliya p̱o/ gwo gun ona uni ki ’bi’th gom to kun mina uni ’taki mii ap̱o/ aman mo dhali c̱iki c̱iŋkinam pini ’bi’th mo ma mmo/o gwom pini ki dar gi monyju/ ’kwani mo \v 30 me’dyin hedha /e abim pini mmomii miiwac̱ mo dhali ki momer mo dhali dhan mii kun caaca kun minu mii ki gway gi C̱iŋkinam pini jin ta’da Yesus jin karu ki she/ gi dhelel dhelel mo. \v 31 Dhali ki uni ’thon mo tani mo yiḵinki is mo e mo jin tula uni is nycine/ mo dhali uni ’baar mo ’tu’dkunu mo ki Shi/in Dheleladhelel mo dhali uni oki gwo ma Arumgimis ki dar gi monyju/ ’kwani mo be. \s1 Aris To ’Baar mo Gamu Me’d mo \p \v 32 Dhala waambuhany ’kwani ’peni bwam uni kun gam gwo is mo ’kon ka dun ṯal ’de/ mo dhali ki bwan ṯal ’de/ si’da/ mo. Dhali jamu/ yisa di’da i bwam uni jin o ki toŋ kamu/ ṯal ’de/ jin tana a’di mo tani ta jim piti ki is piti a’di ’de/ mo. Hili uni dhuna ris to ’baar mo imonṯal ’de/ mo. \v 33 Dhali gwo gi mom’bi’th caaca mo tani imandhun ma Yesus ki she/ c̱i gwonṯor buni gom mompina Tap̱a Yesus ’peni mowu mo dhala ’the caaca c̱a’bki’da p̱o/ uni ’baar mo be. \v 34 Haali/ wathiŋ kamu/ yisa di’da ibwam uni jin hara toŋ kamu/ yisa haali/ uni kun ta imanta gi mo mo walla gu’b mo tani uni ki yol uni mo dhala guurush ’doyina uni ki she yol mo be \v 35 dhali dhu uni isho’k gi imandhunu ki she/ mo dhali to ḵwa/u bwa mo ka ’deṯe/ ’deṯe/ me’d jin mina wathiŋ kamu/ mii ta gi to mo be. \v 36 Dhala Yuusup̱ jin yuḵa imandhun ma Yesus ki she/ ki gwaya kamu/ ka Barnaaba (ki ’twam buni jin onu ki: ya/ gi momalas mo) jin ta Wathi/ Lawi jin ta wathi/ gi Paŋ Kuprus mo tani \v 37 mmotana a’di gi mombunto mo tani a’di yolkina a’di mo dhala guurush ’doyina a’di mmodhu isho’k gi imandhunu ki she/ mo be. \c 5 \s1 Hananiyya dhala Sap̱p̱iira mo \p \v 1 Hili wathiŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Hananiyya uni ki ash jin yuḵu ka Sap̱p̱iira mo tani uni yoli mo jin tana uni mo \v 2 dhali boc̱kina guurush ’pen ’pena guurush gi she yol piti mo, ashim piti si’da/ nyaḵ mishki a’di mo. Dhali a’di ’doyi’da guurush gi ’bana kamu/ mo dhali dhu a’di isho’k gi imandhun ma Yesus ki she/ mo. \v 3 Hila Buṯerus ki o a’di gwo mo ki: Hananiyya, ata ’tu’d ma Seṯaan eya dum pini mmotham gwo o ki Shi/in Dheleladhelel mo dhali boc̱ ’bana kamu/ ’pen ’pena guurush jin yolu/ mo mo sa/? \v 4 Ki a’di dinuki yol naskina/ mo tani dina a’di ki ta jim pini /e ’deya? dhali ’ko’di a’di yolkunu mo tani dina /e ki ta gi ’bi’th ap̱o/ a’diya? Mii yan di /e ibwam pini mana kan? Gwon thus thamkina /e ki ’kwaniny’cesh yisa, hili thama /e ka Arumgimis mo be. \v 5 Dhali mmociḵ ma Hananiyya gwo gwansan mo tani a’di biṯki’da ’cesh mo dhali c̱i shi/in piti mo be. Dhali moŋḵogu caaca yayi’da p̱o/ uni ’baar kun ciḵ a’di mo be. \v 6 Dhali ’kwanin dhuru’c cuki mis mo dhali ’tam a’di is mo dhali ḵal a’di ka pije/ mo dhali kan a’di mo be. \p \v 7 Dhali mo ta’da tente/ jin wana e ka tente/ kwara mo mmoshor ma tente/ is i’ko’d me’dyan yayina ashim piti si’da/ ka enthus mo mmomola a’di a’di jin miikunu mo be. \v 8 Dhala Buṯerus oki’da yim gwo mo ki: Ṯor aha/ gwo mo ma, mo yola um ka guurush wa cikise/ mo ’taa? Dhala yim ki thoḵ a’di gwo mo ki: Nye, ka guurush wakan mo be. \v 9 Hila Buṯerus oki’da yim gwo mo ki: Ata gama um gwo me’d mmonṯal ’de/ mmopal Shi/in gi Tap̱a kan mo? Hili ma, sho’k gi uni gun kankina kaṯẖin mo tani uni ’koni shan’tamo/ mo dhali uni mini ḵal /e ka pije/ gara/ mo be. \v 10 Dhali ise/ a’di biṯki’da ’ceshi sho’k piti mo dhali c̱i shi/in piti mo dhali ’kwanin dhuru’c seyin mo dhali gama yim wuki’d mo be dhali uni ḵalki a’di ka pije/ mo dhali kan a’di ka remambor ka kaṯẖim piti mo be. \v 11 Dhali moŋḵogu caaca yayi’da p̱o/ ḵaniisa ’baar mo dhali ap̱o/ uni ’baar mo kun ciḵ to gwansan mo be. \s1 Aris Jamas Mii dhali Momer Uni Thimkunu mo \p \v 12 Dhali ki me’d gi imandhunu ki she/ mo tani momer ka ris dhali dhan mii caaca si’da/ miikunu mo ibwaŋ ’kwani mo be, dhali uni ’baar mo ’kon ki bwan ṯal ’de/ eya lambalany ma Sulemaan mo. \v 13 Hili ’peni uni gun ’ko ki she/ mo tani wathiŋ kamu/ yisa di’da jin eni uni mmo’dish mo is mo. Hili ’kwani maŋ uni kagahara mo be. \v 14 Dhali imangam gwo is mo maru is ki nyanye/ e Tap̱a mo, awaambuhany ’kwani kun ta ’kwaniŋ gwas uni ki up̱i lu/ mo. \v 15 To miikunu ki nyanye/ mo tani uni si’da/ ki ḵal kum ’bathan e bway mo dhali ’thi uni eya ci mo dhala birish si’da/ mo ka Buṯerus mmopena a’di uni mo tani aḵashiram piti midi ’taki wup̱a p̱o/ unin tiya ’peni bwam uni mo be. \v 16 Dhala waambuhany ’kwani si’da/ iiyin mmonṯal ’de/ mo ’peni pa kun ’kon is ’ko’d ’peni Pa Urushaliim mo mmo’doyu/ ’kwani kun ’bathan mo dhali uni gun ṯoju bwa ka rum thus kun nyo/on mo dhali uni ’baar wac̱kunu ki ’beles mo be. \s1 Imandhunu ki She/ Uni Ṯo’ckunu Bwa mo \p \v 17 Dhala gasiis jin ca’d doshki’d ki mis mo dhali uni ’baar mo kun nyaḵ ’ko ki a’di mo (uni kun ta c̱eŋ ’Kwani Sadukiyiin) dhali uni ’tu’du/ mo ki mondeeya du mo \v 18 dhali uni ki bu’th imandhun ma Yesus ki she/ mo dhali dhu uni mo e mo jin jinu ’kwani mo. \v 19 Hila man’doyu gwo gi Tap̱a mon’thiny mo tani a’di ḵa’dki’da sijin ’twaŋkal mo dhali sus uni ka pije/ mo dhali o gwo mo ki: \v 20 Iiyi um mo dhali doshi mo dhali ṯor ’kwani aris gwo ’baar mo gom mondiki/e yan e gu’b gi mondheleladhelel mo. \v 21 Dhali ki uni ciḵ yan mo tani uni sekin e gu’b gi mondheleladhelel ki mo ḵali kush mo dhali uni ki ṯor gwo mo. \p Hili agasiis jin ca’d yayi’d mo dhali uni kun nyaḵ ’ko ki a’di mo dhali yuḵ uni mo imontul is buni yan imonṯal ’de/ mo dhali montul isa kamu/ ki ’kwani gwanyjaḵa/ gi ’Kwani ma Israyiil mo dhali uni ki hash gwo i gu’ba sijin ki uni minu susu mo be. \v 22 Hili iboliish kun iikin mo tani uni ’koki gam uni eya sijin mo dhali uni doḵkin mo dhali ṯor gwo mo \v 23 mmo/o gwo mo ki: Gu’ba sijin gamkina am ki mu’th ki ’dantar mo dhali imanhil mo mo mmodosh ishan’tamo/ mo. Hili ki am ḵa’dkina a’di mo tani am ’konaki gam wathiŋ kamu/ nycine/ mo. \v 24 Dhali ki tap̱a jin ca’d ki imanhil gu’b gi mondheleladhelel mo dhali igasiis kun can mo ciḵ gwo gwansan mo tani uni duŋkurkin ma du is mo gom uni mo mmomina to yan ita ata mo. \v 25 Dhali jin ṯal ’de/ yayi’d mo dhali ṯor uni gwo ki: Hili mo mo ma, ’kwaniŋ gwas kun dhukina um eya sijin mo tani uni ’kon e gu’b gi mondheleladhelel mo mmodosh mo dhali mmoṯor ’kwani gwo mo. \v 26 Ŋ’ko’d Tap̱a jin ca’d gi imanhil gu’b gi mondheleladhelel mo uni ki iboliish mo tani uni iikin mo dhali sus uni ki dar gi mondor mo haali/ uni ki ḵo/ ’kwani mo gom uni minu ’taki ’kosh ki wosh mo. \p \v 27 Dhali ki uni suski uni mo tani uni ki dhu uni ibwambor montul is buni yan mo. Dhala gasiis jin ca’d doṯki uni gwo mo \v 28 mmo/o gwo mo ki: Am ḵankina um gwo ki ’bi’th mo mmo’koki ṯor gwo ki gway yansan mo, dhali hili ma, um ’tu’di Pa Urushaliim ki gwonṯor bum mo dhali um o ki guya bas wathi/ yan mmokara p̱o/ am mo. \p \v 29 Hila Buṯerus dhali imandhun ma Yesus ki she/ mo uni thoḵ gwo mo dhali o gwo mo ki: Am mina mii mii gwo ma Arumgimis mo, yisa jiŋ ’kwaniny’cesh yisa. \v 30 Arumgimis gi ibabam bana ’de’kki’da Yesus jin ’kosha um jwa mo mmohankina um a’di imis cwa mo. \v 31 A’di karkin ma Arumgimis ki ca ki me’da bim poros piti mo mmota Amanṯel Mondiki/e ’Pen mo dhali ka Manwoṯẖ mmoc̱i mo jin rijuwa du is ki ’Kwani ma Israyiil mo dhali moŋgwam gom miinthus mo. \v 32 Dhali am tana iman/o gwo gom to gwansan am ki Shi/in Dheleladhelel si’da/ jin c̱in ma Arumgimis gom uni kun ha gwom piti e mo mmomii mo be. \p \v 33 Hili ki uni ciḵ gwo yansan mo tani uni c̱ithirkin ma dum buni ka nyor mo dhali ’kona gwo bwa mo mmo’kosh uni jwa mo. \v 34 Hili jan ṯal ’de/ doshki’di bwam uni imontul is buni yan jin ta Wathim P̱arisi jin yuḵu ka Ghamala/iil jin ta’da manṯor gwo gom gwoŋḵan jin c̱inu mo dhali a’di jin taḵu ki momaŋ caaca ibwam ma ris ’kwani ’baar mo. Dhali a’di ḵanki gwo ki uni mini thoṯẖki imandhun ma Yesus ki she/ is ’ko’d naskina/ mo. \v 35 Dhali a’di ki o uni gwo mo ki: Um ’Kwani ma Israyiil, ’cunycuri is bum mo ma gom ’Kwani gwansan mo gom to kun mura umi mii mo. \v 36 Haali/ ka cim jin ṯwa/a/ gwansan mo tani Ṯẖudaas doshki’d mo mmoṯor is piti ki a’di ita jaŋ kamu/ jin ca’d mo. ’Kwaniŋ gwasa tiya wana e ki iss\f + \fr 5:36 \ft urbumiyya\f* ’kwanimpa i/iss ’de/ mo gam is buni me’d ki a’di jin ’koshu jwa mo, dhali uni ’baar mo uni kun mii gwom piti mo tani uni c̱ekerkunu bwa mo dhali toŋ kamu/ yisa gamu ’peni a’diya. \v 37 ’Ko’di wathi/ yan mo tani Yahuusa gi Pany Jaliil ka cim gi moŋ’kwaru ’kwani gway mo a’di doshki’d si’da/ mo dhali a’di ki sus ’kwanin tiya per mo mmobaṯẖ a’di mo. A’di si’da/ this e mo dhali uni ’baar mo, uni kun mii gwom piti mo tani uni si’da/ c̱ekerkunu bwa mo. \v 38 Dhali shwane/ aha/ ona um gwo mo ki: Ḵwa/i is bum bwa mo ’peni ’kwani gwansan mo dhali dhalki uni ’kon uni ’cena mo. Haali/ waḵki/ gwo jin onu yan walla mii yan ta jiŋ ’kwani mo tani a’di minu ’taki p̱i e mo be. \v 39 Hili waḵki/ a’di ta ji ma Arumgimis mo tani um mini mol p̱i uni e mo be waḵki/ um minu ’taki gam mo mmo’ko mmo/asa p̱o/ Arumgimis kan mo. \p \v 40 Dhali gwom piti gama uni me’d mo. Dhali ki uni yuḵki imandhun ma Yesus ki she/ i uni mo tani uni ki dor uni mo dhali ḵan uni gwo mo ki uni mini ’koki o gwo ki gway ma Yesus mo dhali uni ki dhal uni mo mmo/ii mo be. \v 41 A’di iina uni mo ’peni bwambori montul is yan mo mmo’bora uni bwa mo ki uni dhunu ki montaḵ wakan mmo’kosha uni is ka nyor kan ki mon’the is mo gom gway yan mo be. \v 42 Dhali isa yempa/ e gu’b gi mondheleladhelel mo dhali e pa mo tani uni ’koki daḵ gwo mo mmoṯor mo dhali mmoc̱i si’da/ mo ka Yesus yan ita’da Ḵrisṯẖos mo be. \c 6 \s1 ’Kwaniŋ Gwasi Pesu/ kun Laḵkunu mo \p \v 1 Dhali ka cim gwansan ki mondeŋu gi imanciḵ gwo ’kokunu mo mmomar is mo tani ’Kwani Yahuuda/ ’peni Paŋ Griḵi miikina gumgum ap̱o/ ’Kwani Ibraniyiin mo haali/ up̱ buni kun wuna ikaṯẖim buni mo tani miikunu ka p̱iny is mo e mo jin miinu to ka yempa/ mo. \v 2 Dhali uniŋ ’kume’d i’ce’dka su/ yuḵkina waambuhany imanciḵ gwo i uni mo dhali o gwo mo ki: A’di diki ’bor jin mina aman dhal gwo ma Arumgimis ’pen mo dhali miiya ṯu’c ma tharabeesa mo. \v 3 A’di mina um, iwaḵ pem, ilaḵ ’peni bwam um ’kwaniŋ gwas pesu/ kun maŋu mo dhali kun ’tu’du/ mo ki Shi/in mo dhali ki yuḵ si’da/ mo uni kun mina ana mish dhu uni ap̱owa ṯu’c yan mo. \v 4 Hili am mina roc̱ sho’k mo mmo’tho ki sule/ mo dhali mmomii gwo mo. \v 5 Dhali gwo yan jin onu mo tani a’di ’borki’da waambuhany ’kwani ’baar mo bwa mo dhali uni kwanykina Isṯip̱anuus mo, a’di jin ta wathi/ jin ’tu’du/ ki moŋgam gwo is mo dhali ki Shi/in mo, dhala P̱ilibbus mo dhala Puruḵuurus mo dhala Nikanuur mo dhala Ṯimuun mo dhala Parminaas mo dhala Nikula/uus jin ta Wathi/ gi Pan Anthaakiya jin bu’th gwoŋ ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 6 Uni gwahan idhuna uni ibwambori imandhunu ki she/ dhali ki uni ’thokin mo tani uni dhuki me’d buni ap̱o/ uni mo be. \p \v 7 Dhali gwo ma Arumgimis caki’d mo dhali mondeŋ gi imanciḵ gwo markunu is mo e Pa Urushaliim kagahara mo dhala waambuhany igasiis caaca haki gwo yansan e jin gamu is mo. \s1 Mo gi Bu’thkunuwa Isṯip̱anuus mo \p \v 8 Dhala Isṯip̱anuus ’tu’du/ ka ’the mo dhali ki mom’bi’th mo tani a’di miiki dhan mii kun caaca mo dhali momer si’da/ ibwaŋ ’kwani mo. \v 9 Hili ’kwanin tiya doshkin ’peni uni kun ta uni gi gu’b gi montul is jin yuḵu ki gu’b gi montul is gi ’Kwani Libarṯiin mo, dhali ’Kwani gi Paŋ Kerawaan mo dhali ’Kwani gi Pa Iskandariyya mo dhali ’peni uni gi Paŋ Kilikiyya mo dhali Pa Asiyya mo uni sugkin ki gwo mo uni ka Isṯip̱anuus mo. \v 10 Dhali uni moli roc̱ yuḵ yan mo dhali Shi/in jin ona a’di gwo mo be. \v 11 Dhali uni wanki ’kwani is ka ’di/ mo dhali uni gun wanu is mo tani o gwo mo ki: Am ciḵkina a’di mmowal gwo sor ap̱owa Musa dhali ap̱owa Arumgimis si’da/ mo. \v 12 Dhali uni ḵa/ ’kwani is mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ si’da/ mo dhali iman’kwar to si’da/ mo dhali uni iiyina p̱o/ a’di mo dhali bu’th a’di mo dhali sus a’di e montul is yan mo. \v 13 Dhali uni dhuki iman/aḵ a’di gwo i is mo uni kun o gwo mo ki: Wathi/ yan diki daḵ gwo mo mmo/o ap̱o/ mo yan jin ḵogu mo dhali gwoŋḵan jin c̱inu si’da/ mo. \v 14 Haali/ am ciḵkina a’di mo mmo/o gwo ka Yesus yan gi Pa Naasira midi ’ce’d mo yan sho’k mo dhali aḵ mii ma Musa e mo kun ṯora a’di ana mo. \v 15 Dhali uni ’baar mo kun ’kon e montul is yan mmohila uni a’di ka ’thime/ mo tani mishki bwam/em piti mo mmowakina e a’di ki bwam/e ma man’doyu gwo mo be. \c 7 \s1 Mo gi ’Ce’d ma Isṯip̱anuus Gwo She/ mo \p \v 1 Dhala gasiis jin ca’d o gwo mo ki: To gwansan wakana? \v 2 Dhali a’di o gwo mo ki: \p Imudhum pem dhali ibaba kana! Arumgimis jin ta gi monyca mo tani a’di pi’da babam bana ka Ibrahiim i is ki a’di diki’d e uḵa ’cesh jin tana dhan yi’deya ḵara’b nṯwa/a/ me’d jin c̱a’ba a’di e Pan Haraan mo tani \v 3 dhali a’di ki o a’di gwo mo ki: Yaku/ ka pije/ mo ’peni bampam pini mo dhali ’pena bas pini mo dhali yayi i mo jin miga/ ṯor /e mo. \v 4 Ŋ’ko’d a’di yaki’d ka pije/ ’peni Bampa/ gi ’Kwani Kaldaan mo dhali c̱a’b e Pan Haraan mo. Dhali ’peni mun mo tani ki com wuki’d mo tani Arumgimis ki so’k a’di mo e bampa/ yan jin ’kokina um nycine/ shwane/ mo. \v 5 Dhali a’di diki c̱i a’di mala kamu/ nycine/ mo, wakan si’da/ ari ’bana kamu/ mmokar sho’k piti ap̱o/ yisa. Dhali a’di ki o gwo is ki a’di midi c̱i a’di a’di mo mmota jim piti mo be dhali ki emen piti ŋ’ko’di a’di mo, ki a’di dar ga ’ci naskina/ mo. \v 6 Dhali Arumgimis o gwo cikise/ mo be ki emen piti mini ’taki ’ko ki ’kus e bampaŋ kamu/ mo dhali ki uni mini ’taki sus uni mmota c̱iŋkina/ mo dhali mii uni ka ha’th’ko’d ki yil iss ’kwanimpa i/iss ’de/ mo. \v 7 Dhali ’kwani gwansan jin mina uni ta c̱iŋkinam buni mo tani uni miga/ mii miiwaḵ mo. A’di ta gwo jin on ma Arumgimis kan mo. Dhali ŋ’ko’d mo tani uni mini pi ka pije/ mo dhali mii gwom pem e mo yan mo be. \v 8 Dhali a’di ki c̱i a’di gwo jin gamu me’d mo gom gwo ma munyjal yis mo dhali wakan Ibrahiim ki dhodha Is/hak mo dhali ka cim pekwara mo tani a’di ki ’ciṯẖ a’diya munyjal yis mo dhala Is/hak ki dhodha Yakuub mo dhala Yakuub ki dhodha waḵ gi idhan com kun ’koni ’kume’d i’ce’dka su/ mo. \p \v 9 Dhali idhan com gwansan uni tan ma du dhap̱ana p̱owa Yuusup mo uni ki yol a’di iPam Masir mo dhala Arumgimis di’d e a’di mo \v 10 dhali woṯẖ a’di ’peni mo jin ṯoju a’di bwa mo dhali c̱i a’di maŋ mo dhali moyuḵ mo ibwambor ma P̱irawn jin ta’da maliḵ gi Pam Masir mo dhali a’di ki kar a’di ka mudhiir gom Bampa/ Masir mo dhali gu’b piti ’baar mo. \v 11 Ṯe/ p̱u’dki’da po/ Bampa/ Masiri ’baar mo dhali Paŋ Kanaan si’da/ mo dhali dhan monṯocu bwa di’d mo dhali ibabam bana gamki tonṯe/ yisa. \v 12 Hili ka Yakuub ciḵki gwo ki tonṯe/ di’d e Pam Masir mo tani a’di ṯu’cki ibabam bana ki ii me’d jin ṯwa/a/ mo. \v 13 Dhali ki me’d jin ’kon ma p̱o/i su/ mo tani a Yuusup̱ ṯorki is piti eya tente/ e ikam mo dhali ’kwani ma Yuusup̱ ṯoru eya tente/ aP̱irawn mo. \v 14 Dhala Yuusup̱ ki hash gwo mo dhali yuḵa Yakuub jin ta com e a’di mo dhala risa bas piti kun ta ’kwani iss\f + \fr 7:14 \ft ḵamsa wa saba/iin\f* ’kwanimpa ’kwara i’ce’dka ḵarpa’c mo. \v 15 Dhala Yakuub yaki’d ka luŋgu’b mo e Pam Masir mo dhali a’di wuki’d ki is piti mo dhali ibabam bana si’da/ mo be. \v 16 Dhali uni ḵalu mo mmo’ciṯẖ Bampa/ gi Pan Shakiim mo dhali uni ’thinu mo e moŋ’kup̱aje jin yolkin ma Ibrahiim ki she yol gi ’dolkon kush ’peni iya/ ma Hamuur gi Pan Shakiim mo. \p \v 17 Hili ki moŋ gwo jin onu is mo tani ’dishki’d mo jin gam ma Arumgimis me’d ka Ibrahiim mo dhali ’kwani can mo dhali mari is mo e Pam Masir mo, \v 18 gama maliḵa kamu/ jin piki’d ap̱o/ Bampa/ Masir mo jin diki misha Yuusup mo. \v 19 A’di yan miiki ’kwanim bana ka maḵ mo dhali mii ibabam bana ka ha’th’ko’d mmoṯa’k ushi uc̱im buni ka pije/ jin mina uni ’taki ’koki ’ko ki e mo be. \v 20 Ki yil yan mo tani aMusa dhodhu mo dhali a’di ta yinthoŋ gana/ mo dhali a’di thip̱u ka ppe ’kup̱i kwara e gu’b gi com mo. \v 21 Dhali ki a’di ḵalu ka pije/ mo tani ’bwa/ ma P̱irawn taḵ a’di mo dhali thip̱ a’di ki ya/m pitiŋ gana/ mo. \v 22 Dhali yuḵ gi ’Kwani Masiri ’baar mo tani a’di ye’thkunuwa Musa sho’k mo dhali a’di ’bitha’bi’th e gwom piti mo dhali miim piti si’da/ mo be. \p \v 23 Hili ki a’di mura yila issu/ ’baar mo tani gwo pu’dki’da dum piti mo mmodoḵa waḵ ’kwanim piti kun ta iya/ ma Israyiil mo be. \v 24 Dhali mmop̱ara a’di jan ṯal ’deŋ kamu/ e ’peni uni kun ’koshu ka wuny is mo tani a’di ki woṯẖ a’di mo dhali cesh a’di jin miinu ka ha’th’ko’d kan mo mmo’kosh Wathim Pam Masir jwa mo dhali rica ri’c gom a’di mo. \v 25 Dhali a’di ṯoshki’d ka waḵ piti mish gwo ’ban ka Arumgimis ki c̱i uni mo jin ’cuḵu ki me’d piti mo. Hili uni ’koki mish gwo ’ban mo be. \v 26 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani a’di pi uni i is mo uni kun ’koni mo/as mo dhali a’di midi ’taki dhu uni mmogwam mo doḵ/e mmo/o gwo mo ki: Kana, um ta ikan mo be. Ata miina um ki shi/ ka rem ’kup kan mo? \v 27 Hili a’di jin miiki’da mannyaḵ c̱a’b piti ki shi/ mo tani a’di belki a’di mo mmoya mo mmo/o gwo mo ki: Kaja kar /e ki tap̱a mmodwall gwo ap̱o/ aman mo? \v 28 /E mini ’taki ’kosh aha/ jwa mo me’d jin ’koshkina /e Wathim Pam Masir katiliya? \v 29 Dhala Musa guski’d mo gom gwo yan jin onu mo dhali a’di warki’d ka mandi gi ’kus e Pam Madyaan mo e jin dhotha a’di iya/ isu/ mo. \p \v 30 Dhali ki yila issu/ thimki’d mo tani aman’doyu gwo piki a’di i is em bwaasho e ’Kuwosh Sinaa/ eya le’dan o’d e ari cwa mo. \v 31 Dhali ka Musa parki a’di e mo tani a’di merki’d gom to jin mishkina a’di mo dhali ki a’di shor a’di is mo mmo’dish a’di is mo mmohil mo mo tani ’twa/ yayi’d ’peni Tap̱a ki: \v 32 Aha/ tana Arumgimis gi ibabam pini mo dhala Arumgimis ma Ibrahiim mo dhala Is/hak mo dhala Yakuub mo. Dhala Musa deena is kagahara mo dhali ḵo/ki’da ḵo/ is mo mmohil a’di mo be. \v 33 Dhali Tap̱a ki o a’di gwo mo ki: ’Cuḵa p̱p̱a/ ’peni sho’k pini mo ma haali/ mo yan jin dosha /e ap̱o/ mo tani a’di ta’da ’cesh jin ḵogu mo be. \v 34 Mishga/ ka jiŋ gana/ monṯo’c bwa di’d e ’kwanim pem kun ’kon e Pam Masir mo dhali aha/ ciḵkina uni oḵonkin mo dhali aha/ dina mmoyaku/ ka ’cesh mo mmo’cuḵ uni mo. Dhali yayu/ shwane/ mo ma. Aha/ mina hash /e e Pam Masir mo. \p \v 35 Musa yan jin ushkina uni mo mmo/o gwo mo ki: Kaja kar /e ki tap̱a mmodwall gwo mo tani a’di ihashkin ma Arumgimis mo mmota tap̱a mo dhali mmota man’cuḵ uni ki me’d ma man’doyu gwo jin pi a’di i is e ari cwa mo. \v 36 Wathi/ yan ishu uni bway ka pije/ mo mmomiikina a’diya dhan mii kun caaca mo dhali momer si’da/ e Pam Masir mo dhali e bwaman dhan Yi’deŋ Ḵummam ’Per e mombwaasho ki yil issu/ mo. \v 37 Yan ta’da Musa c̱aan jin o ki uc̱i ma Israyiil gwo mo ki: Amanc̱i gwo min ma Arumgimis ipiyu mo gom um ’peni bwaman ma waḵ bum mo mmowa e ki aha/ mo. \v 38 Yan ta a’di jin di’d e montul is e mombwaasho nyaḵka man’doyu gwo jin o a’di gwo e ’Kuwosh Sinaa/ mo dhali nyaḵ ki ibabam bana kun bu’th gwo gi mondiki/e mmoc̱i ana mo. \v 39 Ibabam bana ush a’di gwo ha e mmomii mo. Hili uni ki bel a’di mo mmoya mo ’peni uni mo dhali uni doḵ ma dum buni ka nyaŋ’ko’d iPam Masir mo mmo/owa Haruun gwo mo ki: \v 40 Uḵ am to kun luŋu mo ma kun mini ii amani bwambor mo. Haala Musa yan jin susi ana ka pije/ ’peni Bampa/ Masir mo tani ana mola to jin yayi’di a’di mo be. \v 41 Dhali uni uḵ ari bip̱ ka cim gwansan mo dhali ’do to jin ’ciṯẖu/ ’kus mo e tomp̱inycon mo dhali ’bor bwa mo gom mii jin ta ji gi me’d buni mo. \v 42 Hili Arumgimis ṯu’kki’d mo dhali c̱i uni bway mo mmoluŋ to kun ’kon e momis mo me’d jin ’kwarkunu e bwaman ma warka/ gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo ki: \q1 Um c̱iyaa/ to/e jin ’ciṯẖa um ’kus mo dhali to jin ’ciṯẖu si’da/ mmomii abas \q1 ki yil issu/ e mombwaasho mo, ayy ’kwani ma waḵ ma Israyiila? \q1 \v 43 Dhali um buthi gu’b burrinye/ ma Muuluuk mo \q1 dhali acul kun ta tomp̱inycon jin yuḵu ka Rampaan mo \q1 to gun uḵu kun uḵa um mmoluŋ uni mo. \q1 Dhali aha/ mina so’k um mo ibwamp̱o/ Pam Baabil mo. \p \v 44 Ibabam bana takan gi gu’b burrinye/ gom gwonṯor e mombwaasho me’d jin kara a’di a’di jin o gwowa Musa ki a’di midi uḵ me’d she/mm jin mishkina a’di mo \v 45 jin ḵala ibabam bana si’da/ ki moŋgarr buni ki she/ ki she/ mo nyaḵka Yashuu/ ki uni sekin mo e mo gi ’kwanin tiya kun bel ma Arumgimis ka pije/ ibwambori bwam/e gi ibabam bana mo ntaga cim ma Dawuu’d mo be. \v 46 A’di gam momaŋ ibwambor ma Arumgimis mo dhali ’tho monyc̱a’b goma Arumgimis ma Yakuub mo. \v 47 Hila Sulemaan nyaŋ a’di gu’b mo. \v 48 Bahili A’di jin Cayaa/ e ki Ca mo diki c̱a’b e gu’b kun nyaŋu ki me’d mo me’d jin on ma manc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo ki: \q1 \v 49 Momis ta’da ḵursin tap̱am pem mo \q1 dhali mony’cesh ta cwa jin dhuka/ sho’k pem. \q1 Gu’b gi wakata imina umi nyaŋaa/ mo? Tap̱a i/o’d kan mo. \q1 walla ma mom pem jin miga/ isi/ is mo? \p \v 50 Dina me’d pem ki uḵ to gwansani ’baar mo ’taa? \p \v 51 Um ’theḵ ’bam bum imis mo dhali um ’konuki ’ciṯẖa/ munyjal ma du mo dhali ’ce si’da/ mo. Shi/in Dheleladhelel ura um isa yempa/ mo. Me’d jin miikina ibabam bum mo tani wakan miikina um si’da/ mo. \v 52 Jana ’peni imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo kun ’kona ibabam bum ki ṯo’c ’kus mo? dhali uni ’kosh uni jwa mo uni kun ṯor gwo nṯwa/a/ mo gom mmomina jan ṯal ’de/ jin mii’d ka ḵar/e iyayu/ mo. Um warkin ki iman’ciṯẖ a’di is ki gwo mo dhali iman’kosh a’di jwa mo, \v 53 um kun bu’th gwoŋḵan jin c̱inu mo me’d jin kara iman’doyu gwo a’di mo dhali a’di karkina um yisa. \s1 Mo gi ’Koshkunuwa Isṯip̱anuus ki Wosh mo \p \v 54 Ki uni ciḵki gwo gwansan mo tani uni c̱ithirkin ma du mo dhali uni ’pe’dki she/ i a’di mo. \v 55 Hili a’di mmo’tu’du/ a’di mo ki Shi/in Dheleladhelel mo tani a’di hilki momis ka ’thime/ mo dhali p̱ar monyca ma Arumgimis e mo dhala Yesus si’da/ mmodoshkina a’di ka bim poros ma Arumgimis mo \v 56 dhali o gwo mo ki: Hili mo mo ma. Aha/ parkina momis ḵa’du/ mo dhali Ya/ gi ’Kwani mmodosh ka bim poros ma Arumgimis mo. \v 57 Hili uni cuun ki dhan ’twa/ kun caaca mo dhali ’dap̱ ’cem buni ki me’d mo dhali ṯẖa’th a’di ki is mo mmonṯal ’de/ mo \v 58 dhali uni ki biṯ a’di ka pije/ ’peni bampa/ mo dhali ’kosh a’di ki wosh mo be. Dhali iman/o gwo dhu burrinyem buni a’cesh isho’k gi dhuru’c washana kamu/ mo jin yuḵu ka Shawuul mo \v 59 dhali uni ki ’kosha Isṯip̱anuus ki wosh mo mmoyuḵa a’di Tap̱a mmo/o gwo mo ki: Tap̱a Yesus, budhi shi/in pem mo. \v 60 Dhali a’di c̱a’bki’d ki jiŋ ’kup̱a’dup̱un mo dhali cuu gwo ki dhan ’twa/ mo ki: Tap̱a, dhalku/ ki kar miinthus yan i’bam buni mo. Dhali ki a’di o gwo kan mo tani a’di ki ish e mo be. \c 8 \p \v 1 Dhala Shawuul di’d mmogam bwa me’d mo gom wum piti mo be. \s1 Shawuul Ṯo’cki’da Ḵaniisa Bwa mo be \p Dhali ka cim yin tani monṯo’c ’kus caaca yayi’da po/ ḵaniisa jin di’di Pa Urushaliim mo dhali uni ’baar mo c̱ekerki bwa mo i bampa/ ’baar mo e Pa Yahuudiyya mo dhali Pan Saamira mo, jasi imandhunu ki she/ uni i’kokin mo. \v 2 Dhali ’kwani gun tana gayiin mo tani uni ikankina Isṯip̱anuus mo dhali gwon mo dhali ananki is kagahara gom a’di mo be. \v 3 Hila Shawuul mii’da nyor ka daran du kagahara mo mmoshi/a ḵaniisa is mo dhali mmocic̱a a’di gu’bi ’baar ki ’beles mo tani a’di ki dir ’kwaniŋ gwas mo dhali ’kwani up̱ si’da/ ’ko’da ’cesh mo mmodhu uniya sijin mo. \s1 Gwom ’Borga/ C̱ikunu mo e Pan Saamira mo \p \v 4 Uni si’da/ kun c̱ekerki bwa mo tani uni iikin mo mmoṯor gwo ki lala’th mo be. \v 5 Dhala P̱ilibbus ya’d ka luŋgu’b mo e Pan Saamira mo be dhali c̱i uni gwo mo goma Ḵrisṯẖos yan mo. \v 6 Dhala waambuhany ’kwani c̱ina dum buni ki bwan ṯal ’de/ ki gwo kun ṯorkin ma P̱ilibbus mo me’d jin ciḵa uni gwo mo dhali momer misha uni kun miikina a’di mo be. \v 7 ’Peni uni ka ris kun bu’th ma rum thus kun nyo/on mo tani arum thus pikin mo mmocuuna uni ki dhan ’twa/ kun caaca mo dhali uni tana ris kun muṯṯa/ is mo dhali kun ta ŋwol mo tani uni wac̱kunu mo be. \v 8 Dhali mom’bor bwa caaca di’di pa c̱aan mo be. \p \v 9 Wathiŋ kamu/ di’d jin yuḵu gway ka Simaan mo. Nṯwa/a/ mo tani a’di mii’da ruma tiya e pa c̱aan mo dhali ’Kwani gi Pan Saamira meren gom gwo jin ona a’di uni ki a’di ki is piti ta a’di jin ca’d ki tiya mo. \v 10 Dhali uni ’baar c̱i is buni ki gwom piti ’peni a’di jin gwa’da’d ntagi a’di jin ca’d mo mmo/o gwo mo ki: Wathi/ yan ta ji gi mom’bi’th ma Arumgimis jin yuḵu ki A’di jin Ca’d mo be. \v 11 Dhali uni c̱i is buni ki gwom piti mo gom a’di mer uni is ki mii ma rum piti isa gush mo. \v 12 Hili ki uni gam gwo ma P̱ilibbus is jin ṯorkina a’di gom gwom ’borga/ gom Bampa/ ma Arumgimis mo dhali gway ma Yesus Ḵrisṯẖos mo tani uni miikunu ki yi’de/ mo ki gwasi lu/ mo dhali ki up̱i lu/ si’da/ mo be. \v 13 Dhala Simaan ki is piti si’da/ a’di gam gwo is mo dhali miikunu ki yi’de/ mo. A’di nyaḵ c̱a’b ka P̱ilibbus mo mmohil momer mo dhali dhan miimer kun caaca kun miikunu mo tani a’di merki’d mo be. \p \v 14 Hili ki imandhunu ki she/ mo kun ’koni Pa Urushaliim, ki uni ciḵki ki ’Kwani gi Pan Saamira bu’thki gwo ma Arumgimis mo tani uni ki ṯuca Buṯerus uni ka Yohaan ki iiku/ i uni mo. \v 15 Ki uni thulkin ka luŋgu’b mo tani uni ’thon gom uni ki uni mini ’taki bu’th Shi/in Dheleladhelel mo \v 16 haali/ a’di diki ya ap̱o/ jamu/ i bwam uni naskina/ mo. Uni miikunu ki yi’de/ jasi ki gway gi Tap̱a Yesus ’te/ mo. \v 17 Ŋ’ko’d mo tani uni dhu uni me’di ’kup̱ mo dhali uni bu’thki Shi/in Dheleladhelel mo be. \v 18 Dhali ka Simaan p̱arki uni e mo mmodhuna imandhunu ki she/ uni me’di ’kup̱ mo tani Shi/in Dheleladhelel c̱ikunu mo a’di ki ṯor uni aguurush i e mo, \v 19 mmo/o gwo mo ki: C̱iyaa/ mom’bi’th yan si’da/ mo ma, ki wathiŋ kamu/ jin miga/ ’taki kar me’d pemi ’kup mo tani ki a’di si’da/ midi ’taki bu’th Shi/in Dheleladhelel mo. \v 20 Hila Buṯerus ki thoḵ a’di gwo mo ki: Aguurush pini dhalki a’di nyaḵ sho’k ’ce’d ki /e mo haali/ /e ṯoshki gam to jin c̱in ma Arumgimis ki me’d ka guurush ’te/ mo. \v 21 /E dar gi to walla mii e gwo yan mo haali/ adum pini diki ’bor ibwambor ma Arumgimis mo be. \v 22 Rici adu is mo gom miinthus pini yan mo dhali ’thoyi Tap̱a mo ma, ki gwo jin kuluma /e ibwa wakan mo minu ’taki gwam /e mo. \v 23 Haali/ mishga/ ki /e din e mo ma c̱i/ jin ḵa/aḵa/ mo dhali mondeḵu gi miinthus mo. \v 24 Dhala Simaan thoḵ a’di gwo mo dhali o gwo mo ki: ’Thoyi Tap̱a gom aha/ mo ma ki to gwansan kun ona um mini ’koki ’taki p̱u’du/ ap̱o/ aha/ mo. \p \v 25 Dhali ki uni c̱i gwonṯor buni mo dhali ṯor gwon Tap̱a mo tani uni doḵkin ka nyaŋ’ko’d mo mPa Urushaliim mo dhali ṯor gwom ’borga/ eya ris pa gi ’Kwani gi Pan Saamira mo be. \s1 P̱ilibbus dhali Wathi/ gi Paŋ Gale/ jin Ta Mantil mo \p \v 26 Hila man’doyu gwo gi Tap̱a ki owa P̱ilibbus gwo mo ki: Cuyi mis mo ma dhali yayi ’kup̱ ki ’ko’d gwar ka biny cam ki bway jin ya’d ka luŋgu’b ’peni Pa Urushaliim mo ntagi Paŋ Ghassa jin ta mombwaasho mo. \v 27 Dhali a’di ki cu mis mo dhali ya mo. Dhali hili Wathi/ gi Paŋ Gale/ di’d jin ta mantil mo dhali jin ta tap̱a jin ca’d ’pena Kandaaka, a’bom jin ta’da maliḵ gi ’Kwaniŋ Gale/ mo. A’di ta’da mandhuwa guurush piti ’baar mo. A’di si’da/ yayi’di Pa Urushaliim mmoluŋ mo be. \v 28 Dhali a’di di’d mmodoḵ ka nyaŋ’ko’d mo dhali a’di c̱a’bki’d i bwaman ma arabiya jin dira shumarum mo dhali di’d mmodeŋ gwo jin ’kwarkin ma manc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ e mo jin yuḵu ka Ishaya mo be. \v 29 Dhali Shi/in Dheleladhelel ki owa P̱ilibbus gwo mo ki: Shori is pini mo ma dhali ’dishi a/arabiya yan is mo. \v 30 Dhala P̱ilibbus guski’di a’di mo dhali ciḵ gwo jin deŋa a’di gwo e mo jin ’kwarkin ma manc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo jin yuḵu ka Ishaya mo tani dhali o a’di gwo mo ki: Gwo jin deŋa /e e mo tani misha /e ’ban mo ’taa? \v 31 Dhali a’di ki o gwo mo ki: Miga/ mish ’peni mana ki dar gi wathi/ mmothuḵ aha/ gwo isi ciki/ mo. Dhali a’di yuḵki’da P̱ilibbus mo mmoseyu/ a/arabiya mo dhali nyaḵ c̱a’b ki a’di mo. \v 32 Dhali gwo ’peni Gwo ma Arumgimis jin ’kwaru jin deŋa a’di e mo tani wa cikise/ mo be, jin o’d ki: \q1 A’di susu me’d ḵa’bal mmo’ciṯẖ ’kus mo \q1 dhali me’d ari ḵa’bal jin mol ’twa/ wal ibwambor ma man’ciṯẖ a’di amur piti mo tani \q1 wakan si’da/ a’di diki c̱ee ’twam piti mo. \q1 \v 33 Dhali mmokara a’di is piti ki gwa’d mo tani mondwall gwom piti ḵwa/u mo ’peni a’di mo. \q1 ’Kwani kun tana anyaḵum yil ki a’di mo tani kaja a’di jin midi c̱i gwo ki lala’th mo? \q1 Haali/ mondiki/em piti gunu ’peni mony’cesh yansan mo. \m \v 34 Dhali a’di jin ta mantil oki’da P̱ilibbus gwo mo ki: Ṯor aha/ gwo mo ma, amanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ yin mo tani a’di ṯori gwo goma ja sa/? A’di ṯorki gwo gom is piti mo ’taa? walla gom wathiŋ kamu/ mo. \v 35 Dhala P̱ilibbus ḵa’d ’twam piti mo dhali ṯel a’di Gwo ma Arumgimis yin ’pen jin ’kwarkunu mo tani a’di ki c̱i a’di gwo goma Yesus mo be. \v 36 Dhali mmo/iina uni ibway mo tani uni p̱u’dkin mo e yi’deŋ kamu/ mo dhali a’di jin ta mantil ki o gwo mo ki: Hili yi’de/ a’dan mo. Ata a’di jin midi non aha/ mmomii ki yi’de/ mo? \v 37 Dhala P̱ilibbus ki o a’di gwo mo ki: Waḵki/ /e gam gwo is ka dum pini ’baar mo tani /e minu mish mii mo be. Dhali a’di ki thoḵ gwo mo dhali o gwo mo ki: Aha/ gama gwo is ka Yesus Ḵrisṯẖos ta Ya/ ma Arumgimis mo be. \v 38 Dhali a’di ki ḵan gwo mo ka arabiya jin dira shumarum minu dosh mo dhali uni su/ thulkin ka luŋgu’b i bwaman yi’de/ mo uni su/ ka P̱ilibbus uni ki a’di jin ta mantil mo, dhali a’di ki mii a’di ki yi’de/ mo be. \v 39 Dhali ki uni sen ka pije/ ’peni yi’de/ mo tani Shi/in gi Tap̱a a’di borki’da P̱ilibbus mo be dhali a’di jin ta mantil p̱ar a’di e doḵ/e yisa haali/ a’di ya’d mo i bway piti mmo’bora bwa a’di mo. \v 40 Hila P̱ilibbus gamkunu mo e Pa Ashduu’d mo dhali mmo’ciṯẖa/ a’di pa yin mo tani a’di ki ṯor gwom ’borga/ e pa ’baar mo ntagi a’di p̱u’dki’d e Paŋ Kaysariyya mo be. \c 9 \s1 Mo jin Ṯu’k ma Shawuula Du Is mo \p \v 1 Hila Shawuul deḵ ma nyor kagahara naskina/ mo tani a’di shwa’da ’cesh ki sho’k mo dhali ’kosha ’kosh ap̱o/ imanciḵ Tap̱a gwo mo dhali a’di yaki’da gasiis jin ca’d mo \v 2 dhali doṯ a’di awarka/ gi Pan Dimashk ki gu’b gi montul isi ’baar mo, waḵki/ a’di midi ’taki gam kun tiya kun ta ’kwani gi Bway yan mo tani waḵki/ uni mini ’taki ta gwas mo walla up̱ mo tani a’di midi ’taki bu’th uni mmodeḵ mo dhali susu mo e Pa Urushaliim mo be. \v 3 Dhali ki a’di di’d mmoya mo tani a’di ’dishki Pan Dimashk is mo dhali ki jahanne/ ise/ moŋkush ’peni momis ’twaḵki mo mo mmo’kam a’di is mo. \v 4 Dhali a’di biṯki’da p̱owa ’cesh mo dhali a’di ciḵki ’twa/ mmo/o a’di gwo mo ki: Shawuul, Shawuul. Ata ṯoca /e aha/ ’kus kan mo. \v 5 Dhali a’di o gwo mo ki: /E tana ja Tap̱a mo? Dhali a’di o gwo mo ki: Aha/ tana Yesus jin ṯoca /e ’kus mo. \v 6 Hili cuyi /e mis mo ma dhali yayi cic̱ bampa/ mo ma, dhali a’di minu ṯor /e mo a’di jin mina /e imii mo be. \v 7 Dhali ’kwaniŋ gwas kun nyaḵki ii ibway ki a’di mo tani doshkin mmomol gwo o mo mmociḵa uni gwo mo dhali mmo’kona uni ki p̱ar wathiŋ kamu/ e mo. \v 8 Dhala Shawuul cu mis ’pena p̱owa ’cesh mo dhali ki a’di ḵa’dki e mo tani a’di mol to p̱ar e mo dhali uni ki sus a’di ki me’d mo dhali sus a’di e Pan Dimashk mo be. \v 9 Dhali ka cim kwara mo tani a’di dar gi e mo dhali a’di shwa to yisa dhali a’di diki p̱i to si’da/ mo be. \p \v 10 Dhali amanciḵ gwoŋ kamu/ jin di’d e Pan Dimashk jin yuḵu ka Hananiyya mo dhali Tap̱a o a’di gwo ki tonyjan mo ki: Hananiyya. Dhali a’di ki o gwo mo ki: Hili ma. Aha/ dina imahan mo be Tap̱a mo. \v 11 Dhali Tap̱a ki o a’di gwo mo ki: Cuyi mis mo ma dhali yayi ’kup̱ ki bway jin yuḵu ka Doshki Dhi’c mo dhali yayi igu’b ma Yahuusa mo dhali ŋap̱ wathi/ ’peni Pan Tharsuus jin yuḵu ka Shawuul mo haali/ a’di ’thoki’d mo. \v 12 Dhali wathi/ mishkina a’di jin yuḵu ka Hananiyya mo mmoseyu/ bwaman mo mmodhu me’da p̱o/ a’di mo ki a’di midi ’taki mish mo mo. \v 13 Hila Hananiyya thoḵ gwo mo ki: Tap̱a, aha/ ciḵa gwo ’peni ’kwani ka ris gom wathi/ yan gom miim piti wa’di shi/ kagahara yisa kun miikina a’di ki ’kwanim pini kun dhuna /e ki she/ gi dhelel dhelel mo e Pa Urushaliim mo. \v 14 Dhali i mahan si’da/ a’di ta gi gwo ’peni igasiis kun can mo mmodeḵ uni ’baar mo kun yer gway pini mo. \v 15 Hili Tap̱a o a’di gwo mo ki: Yayi i bway pini mo ma haali/ a’di ta toŋ’kul bwa jin kwanyka/ gom aha/ mo mmoḵal gway pem ibwambori ’kwanin tiya kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali imaliḵ si’da/ mo dhali uc̱i ma Israyiil mo be. \v 16 Haali/ aha/ mina ṯor a’di to kun wana risa kun mina isi mii ’kosh a’di ka nyor gom gway pem mo. \v 17 Dhala Hananiyya yaki’d mo dhali seki gu’b mo dhali mmodhu a’di me’di is mo tani a’di ki o a’di gwo mo ki: Akam pem ka Shawuula. Tap̱a jin ta’da Yesus jin piki /e isi bway jin yayina /e mo tani a’di ṯuci aha/ ki yayu/ mo, ki /e mini mish mo mo dhali ki /e minu ’tu’d mo ki Shi/in Dheleladhelel mo. \v 18 Dhali ise/ to jin wana e ka p̱ampara/ biṯkin ’peni em piti mo dhali a’di mishki mo mo be. Dhali a’di ki cu mis mo dhali a’di miikunu mo ki yi’de/ mo \v 19 dhali a’di bu’th tonṯe/ mo dhali ’bidhu is mo be. \s1 Shawuul A’di C̱iki Gwo e Pan Dimashk mo be \p Dhali a’di di’d ka cim ka hony/e nyaḵki imanciḵ gwo kun ’kon e Pan Dimashk mo. \v 20 Dhali ise/ a’di ki c̱i gwo e gu’b gi montul is buni mo goma Yesus ki a’di ta Ya/ ma Arumgimis mo be. \v 21 Dhali uni ’baar mo kun ciḵ a’di gwo mo tani merkin kagahara mo dhali o gwo mo ki: A’di diki ta a’di jin di’d e Pa Urushaliim jin ’ce’d ’kwani kun yer gway yan sho’k mo ’taa? Dhali a’di yayi’di mahan si’da/ mmomii kan ki a’di midi ’taki sus uni mmodeḵ mo ibwambor gi igasiis kun can mo. \v 22 Hila Shawuul ’bitha is ki nyanye/ mo dhali a’di dumpulki ’Kwani Yahuuda/ kun ’kon e Pan Dimashk mo mmonyo/ gwo ka ḵar/e ka Yesus yan ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \s1 Shawuul A’di Yeki’d mo ’Peni ’Kwani Yahuuda/ mo \p \v 23 Dhali ka cim tana ris thimkin mo tani ’Kwani Yahuuda/ gam gwo me’d ka rem ’kup̱ mo mmo’kosh a’di jwa mo. \v 24 Hila wu’th buni p̱u’dki’da Shawuul mo. Dhali uni timki ’twaŋkal pa si’da/ montee mo dhali mon’thiny ilu/ mo jin mina uni ’taki ’kosh a’di jwa mo be. \v 25 Hili imanciḵ a’di gwo bu’th a’di mon’thiny mo dhali thul a’di ka ’cesh ka shi/ ki eŋ ’kup̱a gaŋgaraŋ goŋ ka nura/ i e mo be. \s1 Shawuul A’di Diki’d mo e Pa Urushaliim mo \p \v 26 Dhali ki a’di p̱u’dki’d mo e Pa Urushaliim mo tani a’di palki is piti gam me’d nyaḵki imanciḵa Yesus gwo mo be. Dhali uni ’baar mo ḵo/ a’di mo, mmo’koki gam gwo is ki a’di ta’da manciḵ gwo mo be. \v 27 Hila Barnaaba bu’th a’di mo dhali sus a’di e imandhunu ki she/ mo dhali c̱i uni gwo mo mmomisha a’di Tap̱a ibway mo dhali a’di ṯor a’di gwo si’da/ mo, dhali a’di si’da/ ki a’di di’di Pan Dimashk mo tani a’di ṯor gwo e gway ma Yesus mo mmodiki ju/ mo be. \v 28 Dhali a’di diki’d nyaḵki uni mmokul gu’b e Pa Urushaliim mo \v 29 mmoṯor gwo e gway gi Tap̱a mo mmodiki ju/ mo. Dhali a’di o gwo mo dhali su’k ki gwo ap̱o/ ’Kwani Yahuuda/ kun ta ’Kwaniŋ Griḵi mo. Hili uni ŋap̱ a’di mmo’kosh jwa mo. \v 30 Dhali ka waḵ piti mishkin mo tani uni sus a’di ka luŋgu’b mo e Paŋ Kaysariyya mo dhali ṯu’c a’di mmoya Pan Tharsuus mo be. \p \v 31 A’di tan ma ḵaniisa gi moŋḵu’th is e Pa Yahuudiyya ’baar mo dhali Pany Jaliil mo dhali Pan Saamira si’da/ mo mmonyaŋu uni is mo dhali mmo/ii ki moŋḵo/ gi Tap̱a dhali e momalas gi Shi/in Dheleladhelel mmomar is mo be. \s1 Iniyaas A’di Wac̱kunu mo be \p \v 32 Dhali a’di warki’d ki ya ma Buṯerus e moyam piti ’baar mo ki ’beles mo tani a’di yaki’d ka luŋgu’b si’da/ e uni kun dhunu ki she/ gi dhelel dhelel kun ’kon e Pan Ludda mo. \v 33 Dhali e mun mo tani a’di gamki wathiŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Iniyaas mo jin ish ’ko’da cim piti ki yil pekwara mo haali/ a’di muṯṯa/ is mo be. \v 34 Dhala Buṯerus ki o a’di gwo mo ki: Iniyaasa, Yesus Ḵrisṯẖos wac̱ki /e mo. Cuyi mis mo dhali thosona cim pini mo ma. Dhali ise/ a’di cuki’d mo. \v 35 Dhali aris uni kun ’kon e Pan Ludda mo dhali Pan Saruun mo mishki a’di mo dhali uni ṯu’kkin ki Tap̱a mo be. \s1 Thabiiṯẖa A’di Ṯu’kkunu Is mo Mmodi ki E mo \p \v 36 Dhala manciḵ gwoŋ kamu/ diki’d e Pan Yaap̱a jin yuḵu ka Thabiiṯẖa jin ta gi ’pemen ki ’twam buni jin yuḵu ka Ghasaala mo. A’bom yan ’tu’du/ ka ṯuca ’borga/ mo dhali mii mii gom ’kwani gun hatha’ko’d mo kun miikina a’di to mo. \v 37 Dhali a’di warki’d ka cim gwansan ki a’di soka is mo dhala yim wuki’d mo. Dhali ki uni up̱ki a’di is mo tani uni ki ’thi a’di e gu’b jin nyaŋu ka maḵamp̱o/ mo. \v 38 Dhali gom Pan Ludda ’dish Pan Yaap̱a is mo tani imanciḵ gwo mmociḵa uni gwo ka Buṯerus di’di mun mo tani uni ki hash ’kwanin su/ mmo/ii a’di mo mmodi’b a’di is ki gwo mo ki: Dhalku/ ki miiya diiṯe/ mo mmonyaḵ ya ki am mo. \v 39 Dhala Buṯerus cuki’d mo dhali yayi’d nyaḵ ki uni mo. Dhali ki a’di p̱u’dki’d mo tani uni suski a’di e gu’b jin nyaŋu ka maḵamp̱o/ mo dhala ris up̱ kun wuna ikaṯẖim buni doshkini ’ko’d gwar piti mo mmoko mo dhali mmoṯor burrinyen tura bi mo dhali burrinye/ kun hidhuwa p̱o/ tiya mo kun thosonkin ma Ghasaala ki a’di nyaḵ di ki uni mo. \v 40 Hila Buṯerus thoṯẖki uni ’baar mo tani dhali a’di c̱a’bki’d ki jiŋ ’kup̱a’dup̱un mo dhali ’tho mo dhali mmoṯu’k ’kup̱ ki is piti mo tani a’di ki o gwo mo ki: Thabiiṯẖa, cuyi mis mo ma. Dhali a’di ḵa’dki em piti mo dhali ki a’di p̱arki’da Buṯerus e mo tani a’di cu mis mo. \v 41 Dhali a’di c̱i a’di me’d piti mo dhali ’de’k a’di ki mis mo dhali mmoyuḵa a’di imandhunu ki she/ gi dhelel dhelel mo dhali up̱ kun wuna ikaṯẖim buni mo tani a’di ki ṯor uni ayim mo ki a’di di’d ki e mo be. \v 42 Dhali a’di warki’d ki mo jin mishu ki lala’th e Pan Yaap̱a ’baar mo dhali ’kwani ka ris gamki Tap̱a gwo is mo. \v 43 Dhali a’di warki’d ki mo jin c̱a’bkina a’di mo ka cim ka ris e Pan Yaap̱a mo nyaḵka Simaana kamu/ jin ta’da manḵucur yiṯ mo be. \c 10 \s1 Buṯerus dhala Karniliyuus mo \p \v 1 Dhali wathiŋ kamu/ diki’di Paŋ Kaysariyya jin yuḵu gway ka Karniliyuus mo jin ta’da mancil ma askar iss ’kwanim pa mudhe’d mo ki mo jin yuḵu ki mo jin jin ma askar aji eya Ithaliyaan mo be. \v 2 A’di ta wathiŋ gayiin dhali a’di ta a’di jin ḵo/ki’da Arumgimis mo uni ki kuŋ gu’b piti ilu/ i’baar mo dhali jin c̱i tom piti kagahara gom ’kwani kun hatha’ko’d mo dhali ’tho’da Arumgimis isa yempa/ mo. \v 3 Ki mo wana e ka tente/ ikwara mmodina a’di ibum ’ban mo tani ki tonyjan p̱arkina a’di e eya tente/ mo tani aman’doyu gwo ma Arumgimis p̱u’dki’di a’di mo dhali o a’di gwo mo ki: Karniliyuus. \v 4 Dhali a’di mmohila a’di a’di ka ’thime/ mo tani dhali mmoḵo/ is mo tani a’di ki o gwo mo ki: Ata Tap̱a? Dhali a’di ki o a’di gwo mo ki: Mon’thom pini dhali to kun c̱ina /e cuki’di mis mo gom mo jin minu ka /e e mo ibwambor ma Arumgimis mo. \v 5 Dhali shwane/ dhuyi ’kwaniŋ gwas ’pen mo mmo/ii Pan Yaap̱a mo dhali susa Simaan jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Buṯerus mo. \v 6 A’di c̱a’bki’d nyaḵka Simaan jin ta’da manḵucur yiṯ mo. Gu’b piti di’di yana gap̱ mo. \v 7 Dhali ka man’doyu gwo jin ṯor a’di gwo yaki’d ’peni a’di mo tani a’di yuḵki imanmiiya ṯu’c gi gu’b piti isu/ mo dhala askara kamu/ ’peni uni jin ta’da gayiin mo jin c̱or a’di ki sule/ mo tani \v 8 dhali mmorasha a’di gwo e ’baar mo gom uni mo tani a’di ki dhu uni ’pen mo mmo/ii Pan Yaap̱a mo be. \p \v 9 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani ki uni ’kon e mo/iim buni mo dhali ki uni ’dish pa is mo tani Buṯerus seki ’kuŋgu’b mo mmo’tho ki mo jin wana e ka tente/ ibwaŋ’kup̱ mo. \v 10 Dhali a’di ’kosha ṯe/ mo dhali ŋap̱ to mo mmoshwa mo. Hili ki uni ’kon mmothoson to mo tani a’di biṯa is jwa mo. \v 11 Dhali a’di hilki momis ḵa’du mo dhali toŋ’kul bwaŋ kamu/ thulki mo jin wana e ka dhan burrinye/ jin dhaluwa ’cesh ki shem ’pena bi doŋon ap̱owa ’cesh mo \v 12 kun ’kona ris to ’baar mo kun ’kona jamas ki she/ ki she/ nycine/ mo to/e kun ’kona sho’k do doŋon mo dhali tony’cesh kun paaran mo dhali ’dii kun p̱eni mis mo. \v 13 Dhali ’twa/ p̱u’dki’di a’di ki: Cuyi mis mo ma, Buṯerus. ’Koshi ma dhali ’kayi mo. \v 14 Hila Buṯerus ki o gwo mo ki: Yisa wakana, Tap̱a, haali/ aha/ dinaki ’ka toŋ kamu/ ṯal ’de/ ki sule/ jin ga/u mo walla jin ’konuki thoson me’d jin onu mmomii mo. \v 15 Dhali ’twa/ p̱u’dki’di a’di doḵ/e me’di su/ ki: A’di jin thosonkin ma Arumgimis ki dhelel dhelel mo tani dhalku/ ki kar a’di ki to jin ga/u mo ma. \v 16 Dhali yan miikunu me’di kwara mo. Dhali ise/ toŋ’kul bwa bu’thkunu e momis mo. \p \v 17 Dhali ka Buṯerus dumpulki’d kagahara ki is piti mo gom tonyjan yan jin p̱ara a’di e mo tani dhali gom ’pemen piti midi ’taki ta ji gi wakata mo tani hili ’kwaniŋ gwas kun ṯu’c ma Karniliyuus ki iiku/ mo tani mmodoṯkina uni gu’b ma Simaan mo tani uni doshkin ibwambor ’twaŋkal gu’b mo, \v 18 dhali yuḵkina yuḵ mo mmodoṯ gwo mo waḵka Simaan jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Buṯerus mo tani midi ’taki c̱a’bi mahan mo. \v 19 Dhali ka Buṯerus di’d mmokulum gwon tonyjani bwa mo tani Shi/in o a’di gwo mo ki: Hili mo mo ma, ’kwaniŋ gwasi kwara ŋap̱i /e mo. \v 20 Hili cuyi mis mo dhali thuli /e mo ma dhali yayi nyaḵki uni mmodiki dhaŋ gwo i she/ mo, gom aha/ ṯuca uni mo be. \v 21 Dhala Buṯerus thulki’d ka ’ceshi ’kwani mo dhali o gwo mo ki: Hili mo mo ma. Aha/ tana a’di jin ŋap̱a um ti. Um iiyin kata? \v 22 Dhali uni o gwo mo ki: Karniliyuus jin ta’da mancil ma askar iss ’kwanimpa mudhe’d jin ta wathi/ jin mii’d ka ḵar/e mo dhali ta a’di jin ḵo/ki’da Arumgimis si’da/ mo dhali jin maŋa ’kwani gi Bampa/ Yahuuda/ ’baar mo tani a’di c̱in ma Arumgimis gwo nṯwa/a/ ka man’doyu gwo jin dheleladhelel mo mmohashi /e e gu’b piti mo dhali mmociḵ gwo ’peni /e mo. \v 23 A’di yuḵkina a’di uni bway bwaŋ gu’b mo dhali dhu uni mmota yilkina/ mo be. \p Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani a’di cu mis mo dhali ya nyaḵki uni mo dhali kun tiya ’pena waḵ buni ’peni Pan Yaap̱a nyaḵ ii ki uni si’da/ mo. \v 24 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani uni seki Paŋ Kaysariyya mo. Dhala Karniliyuus di’d mmoc̱or uni mo mmoyuḵkina a’di abas piti imonṯal ’de/ mo dhali imuguŋ ganam piti kun ena a’di ki en gana/ mo. \v 25 Dhali a’di warki’d ki mo jin sen ma Buṯerus mo tani aKarniliyuus gam a’di ’kup̱ mo dhali biṯki’da ’ceshi sho’k piti mo dhali luŋ a’di mo. \v 26 Hila Buṯerus ’de’kki a’di ki mis mo mmo/o gwo mo ki: Cuyi mis mo ma. Aha/ ki is pem si’da/ tana wathi/ mo. \v 27 Dhali ki a’di ṯorki’da ṯor ki a’di mo tani a’di seki bway bwaŋ gu’b mo dhali gamki ’kwani ka ris tulki isi monṯal ’de/ mo. \v 28 Dhali a’di ki o uni gwo mo ki: Um ki is bum mishkin ki a’di nonu mo ki gwoŋḵan jin c̱inu ki wathi/ jin ta Wathi/ Yahuuda/ midi mol is piti gam me’d mo walla midi diki ya e jaŋ kamu/ ’de/ e bampaŋ kamu/ mo. Dhali hili Arumgimis ṯorki aha/ ki aha/ mina diki ’taki yuḵ wathiŋ kamu/ ṯal ’de/ ki jin ga/u mo walla jin dinuki thoson me’d jin onu mmomii mo. \v 29 Haali/ a’di wakan mo tani aha/ si’da/ yayina um ki dar gi gwon dhaŋ mo haali/ aha/ hashkunu mo. A’di doṯka/ um ki gwonta ihashkina um aha/ mo. \p \v 30 Dhala Karniliyuus o gwo mo ki: Acim doŋon jin di’di ṯwa/a/ ntagi mo yan shwane/ mo tani aha/ dina mmobu’th mon’tho ka tente/ kwara e gu’b pem mo. Dhali hili mo mo ma. Wathi/ doshki’d ibwambori aha/ ki burrinye/i is ki ra/ ra/ mo \v 31 dhali o gwo mo ki: Karniliyuus, mon’thom pini ciḵu mo dhali to kun c̱ina /e mo tani kakunu e mo eya Arumgimis mo. \v 32 Haali/ a’di wakan mo tani hashki gwo mo e Pan Yaap̱a mo dhali yuḵa Simaan jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Buṯerus mo. A’di ta yilkina/ e gu’b ma Simaan jin ta’da manḵucur yiṯ iyana gap̱ mo. \v 33 A’di hashka/ /e gwo mo ise/ dhali /e miin ki ’bore/ mmoyayina /e kan mo. Shwane/ haali/ a’di wakan mo tani aman ’baar mo imahan ’kona e buŋ’kus ma Arumgimis mo mmociḵa ris to ’baar mo kun ḵankina Tap̱a /e gwo mo. \s1 Buṯerus A’di Ṯorki Gwo e Gu’b ma Karniliyuus mo \p \v 34 Dhala Buṯerus ḵa’d ’twam piti mo dhali o gwo mo ki: Ka jiŋ gana/ aha/ nyiṯẖkina ka Arumgimis diki mii mii ka gwar ’de/ gom ’kwani mo. \v 35 Hili em bampany ’ceshi ’baar mo ki ’beles mo tani a’di jin ḵo/ a’di mo dhali mii miiŋḵar/e mo tani a’di misha a’di bu’th mo. \v 36 Gwo jin hashkina a’di uc̱i ma Israyiil mo mmoc̱i gwom ’boro’d ki moŋḵu’th is ma Yesus Ḵrisṯẖos mo (a’di jin ta Tap̱a gom ’kwani ’baar mo) – \v 37 Gwo c̱aan jin onu misha um ki is bum mo a’di jin c̱inu ki lala’th e Bampa/ Yahuudiyya ’baar mo mmoṯelu a’di ’pen mo ’peni Pany Jaliil mo ’ko’di gwo jin miin ma Yohaana mii ki yi’de/ jin c̱inu mo be. \v 38 Yesus gi Pa Naasira mmo’kosh ma Arumgimis a’di ki Shi/in Dheleladhelel mo dhali mom’bi’th si’da/ i’kup̱i a’di mo, tani, a’di jin maŋaski’d ki mis mo mmomii mii kun ’boron mo dhali mmowoṯẖa ris ’kwani kun ’kosh ma ruma ’cesh mo be, haali/ Arumgimis di’d e a’di mo. \v 39 Dhali am tana iman/o gwo goma ris to gwansan kun miina a’di e bampaŋ ’Kwani Yahuuda/ mo dhali e Pa Urushaliim si’da/ mo. A’di si’da/ jin ’koshkina uni jwa mo mmohankina uni a’di ap̱o/ cwa mo. \v 40 A’di ’de’k ma Arumgimis mmis ka cim kwara mo dhali ṯor a’di eya tente/ mo \v 41 yisa ka ris ’kwani ’baar yisa, hili ki iman/o gwo kun laḵ ma Arumgimis ’thissa/ kun ta aman kun nyaḵ to shwa ki a’di mo dhali mmonyaḵ to p̱i ki a’di mo ’ko’di a’di piki’d ’peni mowu mo be. \v 42 Dhali a’di ḵan am gwo mmoc̱i ’kwani mo dhali ṯe gwo mo ki a’di ita a’di jin kar ma Arumgimis mmota adwalliŋ gwo gom uni gun ’kon ki e mo dhali uni gun wukin mo. \v 43 Gom a’di mo tani aris imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo uni ṯe gwo mo ki ki gway piti mo tani aris ’kwani ’baar ki ’beles kun gam a’di gwo is mo tani mini bu’th moŋgwam gom miinthus mo be. \s1 ’Kwani gun ’Koki Ta ’Kwani Yahuuda/ Bu’thki Shi/in Dheleladhelel mo \p \v 44 Hili ka Buṯerus di’d mmo/o gwo gwansan mo tani Shi/in Dheleladhelel yaki’da p̱o/ aris uni ’baar mo kun ciḵ gwo mo. \v 45 Dhali uni kun ’ciṯẖu/ amunyjal yis kun gam gwo is mo tani merkin kagahara mo, uni ’baar mo kun iina Buṯerus haali/ to jin c̱inu ki me’d jin ta Shi/in Dheleladhelel mo gac̱ki’da p̱o/ ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ si’da/ mo. \v 46 Haali/ uni ciḵ uni mmo/o gwo ki ’twan tiya dhali maŋa Arumgimis mo. Ŋ’ko’d mo tani aBuṯerus thoḵ gwo mo ki: \v 47 Mina wathiŋ kamu/ mish non yi’de/ ki uni minu ’taki ’koki mii ki yi’deya, uni kun bu’th Shi/in Dheleladhelel me’d ana mo ’taa? \v 48 Dhali a’di ḵan uni gwo mo ki uni minu mii ki yi’de/ ki gway ma Yesus Ḵrisṯẖos mo. Dhali uni doṯki a’di mo mmoc̱a’bi uni ka cim ush’ceenne/ mo be. \c 11 \s1 Buṯerus A’di Lolop̱ki’da Ḵaniisa Gwo e Pa Urushaliim mo \p \v 1 Dhali imandhunu ki she/ mo dhali kun tiya ’pena waḵ kun ’kon e Bampa/ Yahuudiyya mo ciḵki gwo ki ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ si’da/ buthi gwo ma Arumgimis mo. \v 2 Dhali ka Buṯerus yayi’d ’kup̱ ki misi Pa Urushaliim mo tani uni kun ’ciṯẖuwa munyjal yis mo su’k a’di ki gwo mo \v 3 mmo/o gwo mo ki: Katinta sa/? iyana /e i ’kwani gun ’konuki ’ciṯẖa/ munyjal yis mo dhali nyaḵ to shwa ki uni mo? \v 4 Hila Buṯerus ṯel gwo ’pen mo mmoṯor gwo i uni ka roṯẖam po/ mo mmo/o gwo mo ki: \v 5 Ki aha/ dina e Bampa/ Yaap̱a mo mmo’tho mo dhali aha/ biṯa is jwa mo mmop̱ar tonyjan e mo. Toŋ’kul bwaŋ kamu/ thulki’d mo jin wana e ki dhan burrinye/ jin dhaluwa ’cesh ’peni momis ki shem ’pena bi idoŋon mo. Dhali a’di yayi’di aha/ ciki/ mo be. \v 6 Dhali ki aha/ dina mmohil a’di ka ’thime/ mo tani dhali mmokulum gwo ibwa mo tani aha/ mishkina ap̱o/ a’di mo to/e kun ’kona sho’k do doŋon kun ta kuny ’cesh mo dhali tombwaasho mo dhali to kun paarana ’cesh mo dhali ’dii kun p̱eni momis mo be. \v 7 Dhali aha/ ciḵa ’twa/ si’da/ jin o gwo i aha/ mo ki: Cuyi mis mo ma, Buṯerus, dhali ’koshi ma dhali ’kayi mo. \v 8 Hili aha/ ona gwo mo ki: Yisa wakana Tap̱a haali/ toŋ kamu/ jin ga/u walla toŋ kamu/ jin dinuki thoson me’d jin onu mmomii mo tani a’di yisa ya’di ’twam pem me’d ’deya. \v 9 Hili ’twa/ thoḵu mo me’di su/ ’peni momis mo ki: A’di jin thoson ma Arumgimis ki dhelel dhelel mo tani dhalku/ ki kar a’di ki to jin ga/u mo ma. \v 10 Dhali a’di miinu me’di kwara mo. Dhala ris to budhu e momis doḵ/e mo. \v 11 Dhali hili mo mo ma, ’kwaniŋ gwasi kwara doshkin ibwambor gu’b jin ’kona aman nycine/ mo tani mmohashkunu uni ’peni Paŋ Kaysariyya i aha/ mo. \v 12 Dhali Shi/in ṯu’c aha/ mmonyaḵ ya ki uni mo ki dar gi gwon dhaŋ mo. Dhali unim pe’de/ gwansan si’da/ ’pena waḵ mo tani nyaḵ ii ki aha/ mo. Dhali am sekina gu’b wathi/ mo be. \v 13 Dhali a’di ṯorki aman gwo mo mmop̱ara a’diya man’doyu gwo e mo mmodosh igu’b piti mo dhali o gwo mo ki: Hashi gwo e Pan Yaap̱a mo ma mmoyuḵa Simaan jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Buṯerus mo \v 14 jin midi o /e gwo mo, gwo kun minu woṯẖ /e mo ki kuŋ gu’b pini ilu/ mo. \v 15 Dhali me’d jin ṯelka/ gwo ’pen mo mmo/o mo tani Shi/in Dheleladhelel yayi’da p̱o/ uni mo me’d jin yakina a’di ap̱o/ ana ka muŋ’kup̱ mo be. \v 16 Dhali aha/ kana gwon Tap̱a e mo mmo/ona a’di gwo mo ka: aYohaan ka jiŋ gana/ mii’da mii ki yi’de/ mo tani hili um minu mii ki Shi/in Dheleladhelel mo be. \v 17 Waḵki/ Arumgimis ki c̱i uni to jin c̱inu ki me’d kansan mo tani me’d jin miina a’di si’da/ gom ana ki ana gamkina Tap̱a Yesus jin ta’da Ḵrisṯẖos gwo is mo tani aha/ tana aja sa/ jin miga/ mish roc̱a Arumgimis mo? \v 18 Dhali ki uni ciḵ to gwansani ’baar mo tani uni bu’th moŋḵu’th is mo dhali kara Arumgimis ki ca mo mmo/o gwo mo ki: Hili ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ si’da/ c̱in ma Arumgimisa du mo mmori’c is mo ntagi moŋ’koki/e mo be. \s1 Aḵaniisa e Pa Anthaakiya mo \p \v 19 Uni si’da/ kun c̱ekerki bwa mo gom monṯo’c bwa jin piki’d mo goma Isṯip̱anuus mo tani iikin mo ntagi Pam P̱iniikiya mo dhali Paŋ Kuprus mo dhali Pa Anthaakiya mo mmo/o gwo ki kun tiya yisa, hili ki jasi ’kwani kun ta ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 20 Hili kun tiya ’koni bwam uni kun ta ’Kwani gi Paŋ Kuprus mo dhali Paŋ Kerawaan kun o ki ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ mmoṯor gwon Tap̱a Yesus me’dyin iiyina uni e Pa Anthaakiya mo be. \v 21 Dhali me’d gi Tap̱a di’d e uni mo dhala waambuhany ’kwani caaca mo kun gam gwo is mo kun ṯu’kkin e Tap̱a mo. \v 22 Dhali gwonṯor yan yayi’di ’ceŋ ’kwaniŋ ḵaniisa jin di’d e Pa Urushaliim mo, dhali uni hashkina Barnaaba ntagi Pa Anthaakiya mo \v 23 jin ’bora bwa mo me’dyin p̱u’da/ a’di mo, dhali a’the ma Arumgimis mishkina a’di mo be. Dhali a’di malaski uni ’baar mo ki gwo mo, ki gwo kun dhuna uni adu mo mina uni ’dim ’kup̱ gom Tap̱a mo. \v 24 Haali/ a’di ta wathi/ jin ’boro’d mo dhali jin ’tu’du/ mo ki Shi/in Dheleladhelel mo dhali ki moŋgam gwo is mo dhali ’kwani ka ris maru is e Tap̱a mo. \v 25 Dhali a’di yaki’d mo e Pan Tharsuus mo mmoŋap̱a Shawuul mo \v 26 dhali ki a’di gamki a’di mo tani a’di ki sus a’di e Pa Anthaakiya mo. Dhali a’di warki’d ki mo jin ’baarkina uni yil ’de/ mo mmotul isi monṯal ’de/ nyaḵka ḵaniisa mo dhali ṯor gwo ki ’kwani ka ris ris mo, dhali imangam gwo is yuḵu gway ka Ḵrisṯẖiyan e Pa Anthaakiya mo be. \p \v 27 Dhali ka cim gwansan tani imanc̱i gwo iiyin ka luŋgu’b mo ’peni Pa Urushaliim e Pa Anthaakiya mo. \v 28 Dhali jamu/ ṯal ’de/ ’peni uni doshki’d ki mis mo jin yuḵu ka Aghabuus mo dhali ṯor gwo mo gom momer jin misha a’di ki Shi/in ki dhan ṯe/ caaca midi di ap̱o/ mony’ceshi ’baar mo jin bu’th mo mo ka tee ma Kuludiyuus mo. \v 29 Dhali imanciḵ gwo uni ’baar mo ki ’beles me’d jin mishu a’di mii mo tani uni dhu bwa mo mmohash mowoṯẖ goma waḵ buni kun ’kon e Pa Yahuudiyya mo, \v 30 me’d jin miina uni si’da/ mmohash a’di e ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ki me’d ma Barnaaba dhala Shawuul mo be. \c 12 \s1 Yakuub A’di ’Koshkunu Jwa mo dhala Buṯerus Karkunu eya Sijin mo \p \v 1 Dhali mo ’dishki’d mo ka cim gwansan mo tani Hirodus jin ta’da maliḵ karki me’d piti mmobu’th ’kwanin tiya ’pena ḵaniisa mo mmoṯo’c uni bwa mo. \v 2 Dhali a’di ’koshki’da Yakuub jwa mo jin ta’da kam ma Yohaan ki gandala turga/ mo. \v 3 Dhali ki a’di p̱arki’d ki ’Kwani Yahuuda/ ’boru bwa mo gom a’di mo tani a’di diki daḵ mii mo hili bu’thki’da Buṯerus si’da/ mo. Dhala cim gwahan ta’da Cim gi Maaŋḵuthu’d kun miinu ki dar ga cumaṯ mo. \v 4 Dhali ki a’di bu’thki a’di mo tani a’di kar a’di eya sijin mo dhali c̱i a’di ka askar kun dhunu mo ka nyir me’di do doŋon mo mmoji a’di mo mmo/o gwo e bwa mmosus a’di mo ibwambori ’kwani ’ko’da cim gi Mompe’kup̱anyolos mo. \v 5 A’di karkunuwa Buṯerus eya sijin mo. Hili mon’tho miin ma ḵaniisa ki dar gi mondaḵ mo eya Arumgimis gom a’di mo. \s1 Buṯerus A’di ’Cuḵkunu ’Pena Sijin mo \p \v 6 Dhali ka Hirodus murki’di sus a’di ka pije/ mo tani mon’thiny yansan mo tani Buṯerus di’d mmo/ish e ibwaman ma askar su/ mo dhali deḵu ka jindhiiri su/ mo dhali imanji mo mo ’koni bwambor ma campur mo mmohila sijin mo. \v 7 Dhali hili mo mo ma, aman’doyu gwo gi Tap̱a doshki’d mo mmo’dish a’di is mo dhali moŋkush ’twaḵki mo mo e ari gu’ba sijin mo. Dhali a’di dorki’da Buṯerus ’ko’d gwar ki me’d mo dhali mer a’di e mo mmo/o gwo mo ki: Cuyi mis ise/ ki jahanne/ mo. Dhala jindhiir piti ’cuḵkin mo ’peni me’d piti mo. \v 8 Dhali aman’doyu gwo o a’di gwo mo ki: Deḵi wac̱kan e empa’d pini mo ma dhali deḵa p̱p̱am pini mo. Dhali a’di mii a’di mo. Dhali a’di ki o a’di gwo mo ki: Kumi burrinyem pini i is pini mo dhali baṯẖi aha/ m’pen mo. \v 9 Dhali a’di ya’d ka pije/ mo dhali baṯẖa’da baṯẖ mo dhali a’di molo’d ki a’di ta jiŋ gana/ jin miikin ma man’doyu gwo mo tani hili a’di ṯosh ki a’di p̱ar tonyjan e mo. \v 10 Dhali ki uni pe uni mo kun ta imanji mo mo kun ’koni ṯwa/a/ dhali imanji mo mo kun ta kuŋ ’ko’d mo tani uni iiyini ’twaŋkal toŋḵuthu’d jin ḵa’du bway mo e ’peŋkuman bampa/ jin ḵa’da’d gom uni ki is piti mo. Dhali uni iin ka pije/ mo dhali iin mo naskina/ mmo’baar bwaya ’de/ mo dhali ise/ aman’doyu gwo yaki’d ’peni a’di mo. \v 11 Dhali ka Buṯerus yaki’d ki is piti mo tani a’di o gwo mo ki: Shwane/ aha/ misha ka jiŋ gana/ ki Tap̱a hashki’da man’doyu gwom piti mo dhali ’cuḵ aha/ ka pije/ mo ’peni me’d ma Hirodus mo dhali ’pena ris to kun c̱ora ’Kwani Yahuuda/ mo. \p \v 12 Dhali ki a’di mishki to eya tente/ kan mo tani a’di yaki’d e gu’b ma Mariyam jin ta KoYohaan jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Markus mo i mo jin tula ’kwani is ka ris mmonṯal ’de/ mo dhali uni ’kon mmo’tho mo be. \v 13 Dhali ki a’di dorki’da campur ’twaŋkal ki me’d mo tani ari nyara/ jin mii’da ṯu’c jin yuḵu gway ka Ruda mo tani a’di yayi’d mmociḵ ’twa/ naskina/ ’te/ mo. \v 14 Dhali ki a’di nyiṯẖki’d ki a’di ta ’twa/ ma Buṯerus mo tani a’di diki ḵa’d ’twaŋkal mo hili gom mom’bor bwam piti mo tani a’di guski’d mo mmoṯor gwo ka Buṯerus doshki’d ibwambor ’twaŋkal mo. \v 15 Dhali uni o a’di gwo mo ki: /E guskina du mo ba/. Hili a’di ṯor uni gwo doḵ/e ki ’bi’th ki a’di wakan mo be. Dhali uni o ki a’di ta’da man’doyu gwom piti ’te/ mo. \v 16 Hila Buṯerus di’di modor ’twaŋkal naskina/ mo dhali ki uni ḵa’dkin mo tani uni p̱ar a’di e mo dhali merkin mo be. \v 17 Hili a’di mmowuḵkina a’di uni e ki me’d mo mmo’ko ki shwam mo tani a’di c̱i uni gwo ’baar mo mmosusa Tap̱a a’di ka pije/ mo ’pena sijin mo. Dhali a’di o gwo mo ki: Ṯora ris to gwansan ka Yakuub mo dhala waḵ bana mo. Dhali a’di ya’d mo ’peni uni mo dhali ya’d mo e moŋkamu/ mo. \p \v 18 Dhali mmosul ma tente/ mo tani mii ibwaman ma askar yisa miinu ka serec̱ yisa, aBuṯerus warki’d kata mo? \v 19 Dhali ka Hirodus ŋap̱ki’da ŋap̱ kagahara mo tani dhali diki gam a’di mo tani a’di ŋap̱ki gwo mo gom imanji mo mo dhali a’di ḵanki gwo mo ki uni minu ’kosh mo. Dhali a’di yaki’d ka luŋgu’b mo ’peni Bampa/ Yahuudiyya mo ntagi Paŋ Kaysariyya mo dhali c̱a’bi mun mo be. \s1 Jwa ma Hirodus mo \p \v 20 Dhali shwane/ Hirodus miiki’da nyor ki ’Kwani gi Pan Sur mo dhali Pan Saydaa/ mo dhali uni iiyin ki bwan ṯal ’de/ i a’di mo dhali mmomiina uni amugu aBalasṯus jin ta’da manmiiya ṯu’c gu’ba ci goma maliḵ tani uni ki doṯ moŋgwam mo haali/ bampam buni thip̱u ’peni bampa/ ma maliḵ mo be. \v 21 Dhali ap̱owa cim jin karu mo tani Hirodus mmohidha a’di burrinye/ ma maliḵ mo tani dhali mmoc̱a’ba a’di eya ḵursi ma maliḵ mo tani dhali a’di ki c̱i uni gwo mo be. \v 22 Dhali ’kwani cuun kagahara mo mmo/o gwo mo ki: ’Twa/ ma rum ’te/ be yisa ’twa/ gi wathimpa mo. \v 23 Dhali ise/ aman’doyu gwo gi Tapa ’kosh a’di mo haali/ a’di diki kara Arumgimis ki ca mo dhali a’di shwan ma yish mo dhali c̱i shi/in piti mo be. \s1 Barnaaba dhala Shawuul mo \p \v 24 Hili gwo ma Arumgimis caki’d mo dhali markunu is mo be. \p \v 25 Dhala Barnaaba dhala Shawuul doḵkin ’peni Pa Urushaliim mo ki uni ’baarki mii jin iina uni mo mmomii mo tani uni suskina Yohaan nyaḵki uni mo, a’di jin yuḵkunu ki gwaya kamu/ ka Markus mo. \c 13 \p \v 1 Dhali kun tiya ’kon e Pa Anthaakiya eya ḵaniisa jin di’d imun kun ta imanc̱i gwo mo dhali imanṯor gwo mo: iBarnaaba dhala Simaan jin yuḵu ka Nijar mo dhala Luḵiyus gi Paŋ Kerawaan mo dhala Manaayin jin ta’da amannyaḵ c̱a’b ka Hirodus jin ta’da mudhiir dhala Shawuul mo. \v 2 Dhali ki uni tul is mmoluŋ Tap̱a mo dhali ga/ to mo tani Shi/in Dheleladhelel oki gwo mo ki: Dhuyi iBarnaaba dhala Shawuul ki she/ gom aha/ mo goma ṯu’c jin yuḵga/ uni mmomii mo. \v 3 Dhali ki uni ga/ to mo dhali ’tho mo dhali dhu me’d buni ap̱o/ uni mo tani uni ki hash uni mo mmo/ii mo be. \s1 Imandhunu ki She/ C̱iki Gwo e Paŋ Kuprus mo \p \v 4 Wakan be uni mmohasha Shi/in Dheleladhelel uni mo tani uni iikin ka luŋgu’b mo ntagi Pa Saluukiya mo dhali ’peni mun mo tani uni ki ii mo ka ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ntagi Paŋ Kuprus mo. \v 5 Dhali ki uni ’kon e Pan Salamiis mo tani uni c̱i gwo ma Arumgimis e gu’b montul is gi ’Kwani Yahuuda/ mo. Dhali uni tan ga Yohaan si’da/ jin woṯẖi uni mo. \v 6 Dhali ki uni ’ciṯẖkin isi bwaman ma ’cesha kunn is ki tur mo ntagi Pam Pap̱uus mo tani uni gam wathiŋ kamu/ jin ta gi e ma rum jin shi/ashi/ mo dhali jin ta’da manc̱i gwonthus mo dhali jin ta Wathi/ Yahuuda/ si’da/ jin yuḵu gway ka Baryashuu mo \v 7 jin nyaḵ c̱a’b ka waḵiila Sarjiyuus Buulus jin ta’da mishiŋ gwo wathi/ mo. A’di yan yuḵki’d iBarnaaba dhala Shawuul i a’di mo dhali ŋap̱ gwo ma Arumgimis mmociḵ mo. \v 8 Hila Aliim (haali/ gway piti yuḵu kan ki ’twaŋ kamu/ mo) jin ta gi e ma rum jin shi/ashi/ mo tani a’di roc̱ki uni mo mmoŋap̱a waḵiil yan mmoṯu’k mo ’peni moŋgam gwo is yan mo be. \v 9 Hila Shawuul jin yuḵu ka Buulus si’da/ mmo’tu’du/ a’di mo ki Shi/in Dheleladhelel mo tani a’di ki hil a’di ka ’thime/ mo \v 10 dhali o gwo mo ki: Ayy /e jin ’tu’du/ mo ka maḵi ’baar mo dhali /e jin ta ṯẖuthu/ ki ṯẖuthu/ mo dhali /e jin ta ya/ ma Ibliis mo dhali /e jin ta ’kup̱ ki a’di jin ta mo ma ḵar/e ’baar mo tani mina /e diki daḵ mo mmosusa sus jin ta jim per mo ’taa ’peni miiŋ gana/ gi Tap̱a mowa? \v 11 Dhali shwane/ hili mo mo ma, me’d gi Tap̱a midi di ap̱o/ /e mo dhali /e mini ta ja’da/ mo mmomola tente/ p̱ar e ki ari mo mo mmodiki c̱a’b c̱a’b ’pempa naskina/ mo. Dhali ise/ monduḵu’d biṯki’da p̱o/ a’di mo dhali mondhurumi’d si’da/ mo dhali a’di yuthurki’d mo mmoŋap̱ ’kwani mo mmosus a’di me’da bi mo be. \v 12 Dhali ŋ’ko’d mo tani awaḵiil ki a’di p̱arki to e jin miikunu mo tani a’di gamki gwo is mo mmomera a’di mo gom gwon Tap̱a jin ṯoru mo be. \s1 ABuulus dhala Barnaaba ’Kokin mo e Pa Anthaakiya mo gi Pam Pisidiyya mo \p \v 13 Dhala Buulus uni ki imannyaḵ iim piti mo tani uni ’cuḵkina ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo mmo/ii ’peni Pam Pap̱uus mo dhali uni p̱u’dkin mo e Pam Parja gi Bampa/ gi Pam Pamp̱iliyya mo dhala Yohaan ya’d mo ’peni uni mo mmodoḵ ka nyaŋ’ko’d e Pa Urushaliim mo. \v 14 Hili uni mmo’ciṯẖkina uni ’peni Pam Parja mo tani uni p̱u’dkin mo e Pa Anthaakiya gi Bampa/ gi Pam Pisidiyya mo dhali uni iikini gu’b gi montul is ka cim ma pesu/ mmo’kowa ’cesh mo. \v 15 Dhali ’ko’di gwoŋḵan jin c̱inu deŋu e mo dhali gwo gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ si’da/ tani Tap̱a gi gu’b montul is hashki uni gwo mo mmo/o gwo mo ki: Ikam bamaa, waḵki/ um tan gi gwon tiya mo mmomalas ’kwani mo tani oyi mo ma. \v 16 Dhala Buulus doshki’d ki mis mo dhali mmowuḵkina a’di uni ki me’d mo tani a’di o gwo mo ki: \p Um ’Kwani ma Israyiil mo dhali um kun ḵo/kina Arumgimis mo tani kana: \v 17 Arumgimis gi ’Kwani ma Israyiil gwan kwanyki ibabam bana mo dhali dhu ’kwani ki ca ki uni ’kon ki ’kus e Bampa/ Masir mo tani dhali ka bin tur mo tani a’di ki sus uni ka pije/ ’peni a’di mo be. \v 18 Dhali ki mo embul jin wana e ki yil issu/ mo tani a’di thip̱ki’da thip̱ gom uni mo e mombwaasho mo. \v 19 Dhali ki a’di ’ce’dki kal gi ’kwani kun ’kon ma p̱o/i pesu/ sho’k kun ’kon e Paŋ Kanaan mo tani a’di ki c̱i uni bampam buni ki mal ki mo embul yan jin wana e ki yil iss\f + \fr 13:19 \ft urbumiyya wa ḵamsiin\f* ’kwanimpa i/iss ’de/ i’ce’dki iss ’kwanimpa su/ i’ce’dka ’kume’d ap̱o/ mo. \v 20 Dhali ŋ’ko’di to gwansan mo tani a’di ki c̱i uni imandwall gwo gwo ntaga Samu/iil jin ta’da manc̱i gwo mo. \v 21 Dhali ka nyaŋ’ko’d doḵ/e mo tani uni doṯkina maliḵ mo dhala Arumgimis ki c̱i uni aShawuul jin ta ya/ ma Kish jin ta wathi/ gi ’kwani ma waḵ ma Benyamiin ki mo embul ki yil issu/ mo. \v 22 Dhali ki a’di ḵwa/ki a’di mo tani a’di piki’da Dawuu’d mmota amaliḵ buni mo. Gom a’di si’da/ a’di ki ṯe gwo mo dhali o gwo mo ki: Aha/ gamkina Dawuu’d jin ta ya/ ma Yassa jin ta wathi/ jin gam ma du ki aha/ jin midi mii bwam pemi ’baar mo. \v 23 ’Peni emen gi wathi/ yan mo tani Arumgimis me’d jin onu gwo is mo tani guyi’da Manwoṯẖ gom ’Kwani ma Israyiil mo jin ta’da Yesus mo \v 24 me’dyin ṯor ma Yohaan gwo nṯwa/a/ mo mmodina a’di ki yayu/ naskina/ mo tani gwo mmomiiya mii ki yi’de/ gom mo jin minu rica du is goma ris ’Kwani ma Israyiili ’baar mo. \v 25 Dhali ka Yohaan di’d mmo’baar bway piti mo tani a’di o gwo mo ki: Um ṯosh ki aha/ tana aja mo? Aha/ dina ki ta a’di mo. Hili mo mo ma, jamu/ midi yayu/ i’ko’di aha/ mo, ap̱p̱a/ sho’k piti mo tani aha/ dinaki ’bor jin miga/ ’cuḵ a’di mo. \p \v 26 Ikam pema um kun ta uc̱i ma Ibrahiim kun iiyin ’pena tora ’de/ mo dhali um gwan ibwaman um kun ḵo/kina Arumgimis mo tani gwo gom mowoṯẖ yan hashkunu mo gom ana mo be. \v 27 Haali/ uni kun ’koni Pa Urushaliim mo dhali tap̱am buni si’da/, haali/ uni ’koki mish a’di mo dhali ’koki mish gwo gi ’twa/ gi imanc̱i gwo kun deŋu e mo ka cim ma pesu/ isa yempa/ mo tani uni miikina uni ’baar mo mmowaḵkina uni a’di mo be. \v 28 Dhali uni bala gamana ta i a’di mo mmoc̱i a’di mmowu mo hili uni doṯkina Bilaaṯus gwo mo ki a’di minu mii ’kosh mo be. \v 29 Dhali ki uni ’baarkina ris to ’baar mo mmomii kun ’kwarkunu mo gom a’di mo tani uni bu’thki a’di ka ’cesh ’peni cwa mo dhali ’thi a’di e moŋ’kup̱aje mo be. \v 30 Hili Arumgimis ’de’k a’di ’peni mowu mo. \v 31 Dhali a’di mishu ka cim ka ris mo ’peni uni kun nyaḵ ii ki a’di ’peni Pany Jaliil ’kup̱ ki Pa Urushaliim mo tani uni shwane/ ita iman/o gwo gom a’di ibwaŋ ’kwani mo be. \v 32 Dhali am guyina um gwom ’borga/ ’peni jin onu is me’d jin ṯoru ibaba mo \v 33 ka Arumgimis ’baarki mii yansan e ana gom uc̱im bana mmo’de’kkina a’di aYesus mo be. Me’d jin ’kwarkunu mo si’da/ ka Masmuuri su/ mo ki: \q1 /E ta Ya/m pem mo. \q1 Ka cim yansan jin karka/ /e mmodi e aha/ mmotaya/ Ya/um mo. \m \v 34 Dhali mmotana a’di gi wakan mo tani a’di ’de’kkina a’di a’di ’peni mowu shwane/ mo ki a’di midi diki ṯu’k ki sule/ mo e momp̱u/ mo, dhali a’di oki gwo cikise/ mo be ki: \q1 Aha/ mina c̱i um mom’bor mii ma Dawuu’d kun ta kuŋ ḵogu mo dhali kun ta ku isiŋ gana/ si’da/ mo. \m \v 35 Haali/ a’di si’da/ o’d kan eya masmuura kamu/ ki: \q1 /E mini diki c̱i amanḵogum pini mmomish momp̱u/ mo. \m \v 36 Haala Dawuu’d, ’ko’di a’di mii to gom ’kwani kun tana anyaḵum yil ki a’di ki bwa ma Arumgimis mo tani a’di ish e mo dhali ’thinu mo e mo gi icom mo dhali mishki momp̱u/ mo be. \v 37 Hili a’di jin ’de’kkin ma Arumgimis mo tani a’di mol momp̱u/ mo. \v 38 Haali/ a’di wakan mo tani dhalki a’di mishu mo ibwam um mo, ikam pem, ki wathi/ yan mo tani gwo gom miinthus mmogwam mo tani a’di c̱inu um mo be. \v 39 Dhali ’pena ris to ’baar mo ’peni kun mola gwoŋḵan ma Musa jin c̱inu mo um dhu ki mo ma ḵar/e mo tani e a’di mo tani aris uni ’baar mo ki ’beles kun gam gwo is mo tani uni dhunu ki mo ma ḵar/e mo be. \v 40 Haali/ a’di gi wakan mo tani hili mo mo ma gom a’di midi ’taki p̱u’du/ ap̱o/ um jin ona imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo ki: \q1 \v 41 Hili mo mo ma, um kun ta imanṯẖuny ’twa/ mo tani meri mo ma dhali thisi e mo. \q1 Haali/ aha/ miina mii ka cim bum mo, \q1 mii jin mina umi ush ki ’tash mo mmogam is mo waḵki/ jan ṯal ’de/ midi ’taki ṯor a’di um mo be. \p \v 42 Dhali ki uni iikin ka pije/ mo tani uni doṯki gwo mo ki gwo gwansan minu ’taki o gom uni ka cim ma pesuŋ kamu/ jiŋ ’ko’d mo. \v 43 Dhali ki montul is ’koshu jwa mo tani uni ka ris ’peni ’Kwani Yahuuda/ dhali ’peni uni kun tana gayiin kun ta ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ kun bu’th gwo ma Arumgimis mo tani uni baṯẖkina Buulus mo dhala Barnaaba mo kun o uni gwo mo mmomalas uni mo mmo’ko ki sule/ eya ’the ma Arumgimis mo. \p \v 44 Dhali ka cim ma pesuŋ kamu/ jiŋ ’ko’d mo tani ’kwani murkini ’taki ta ’kwani gi bampa/ ’baar mo kun iiyin mmotul is imonṯal ’de/ mo mmociḵ gwo ma Arumgimis mo. \v 45 Hili ki ’Kwani Yahuuda/ mishkina waambuhany ’kwani mo tani uni ’tu’du/ ki mondeeya du mo dhali uni dhaŋki to kun on ma Buulus mo dhali wal gwo sor si’da/ mo be. \v 46 Dhala Buulus dhala Barnaaba o gwo eya tente/ mmo’koki ju/ mo dhali o gwo mo ki: A’di minu mii mii mo ki gwo ma Arumgimis minu mii o i/um nṯwa/a/ mo be. Haali/ um bel a’di ’peni um mo dhali um ’cunycurki is bum mmo/o ki um ’koki ’bor mmota gi moŋ’koki/e ki sule/ ya ye ’ba/ mo tani hili ma, aman ṯuka mo ki ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 47 Haali/ wakan si’da/ Tap̱a ḵanki am gwo mo mmo/o gwo mo ki: \q1 Aha/ karkina /e mo mmota moŋkush gi ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo, \q1 ki /e mini ’taki di gom mowoṯẖ mo ntagi mo e mony’cesh jin di’d isa dhana/ nnii mo. \p \v 48 Dhali me’dyin ciḵa ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ gwo yan mo tani uni ’borkina bwa mo dhali kar gwo ma Arumgimis ki ca eya tente/ mo. Dhala ris uni gun dhunu mo mmota gi moŋ’koki/e ki sule/ ya ye ’ba/ mo tani uni gamki gwo is mo be. \v 49 Dhali gwo gi Tap̱a ḵalu ki lala’th isi bampa/ yani ’baar mo ki ’beles mo. \v 50 Hili ’Kwani Yahuuda/ lali up̱a gayiin kun maŋu sho’k mo dhali ’kwani kun tana ’kaŋ’kup̱ pa sho’k mo dhali uni cuuna p̱o/ uni mmoṯoca Buulus dhala Barnaaba bwa mo dhali ṯa’k uni ka pije/ ’peni bwaman mompam buni mo be. \v 51 Hili uni pirkina buhany ’peni sho’k buni ap̱o/ uni mo dhali p̱u’dkin mo e Pa Ikuuniya mo. \v 52 Dhali imanciḵ gwo ’tu’dkin mo ki mom’bor bwa mo dhali ki Shi/in Dheleladhelel mo be. \c 14 \s1 ABuulus dhala Barnaaba ’Kokin e Pa Ikuuniya mo \p \v 1 Dhali a’di warki’d ki mo jin ’kona uni e Pa Ikuuniya mo tani uni sekini monṯal ’de/ mo e gu’b gi montul is gi ’Kwani Yahuuda/ mo dhali mmo/ona uni gwo mo tani adhana waambuhany ’kwani caaca gi ’Kwani Yahuuda/ dhali ’Kwaniŋ Griḵi ilu/ mo tani gamki gwo is mo be. \v 2 Hili ’Kwani Yahuuda/ kun ush gwo gam is mo tani uni cuuna p̱o/ ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali uni dhu uni gwo ibwa mo mmomii mii ha’th’ko’d ap̱o/ awaḵ yan mo. \v 3 A’di ’kona uni mmun ki rash rash mo mmo/o gwo ki dar gi monyju/ e Tap̱a mo jin c̱i gwo jin ṯenu mo gom gwo goma ’them piti mo mmoc̱i momer mo dhala dhan mii caaca kun miinu mo ki me’d buni mo. \v 4 Hila waambuhany ’kwanimpa ḵwa/kunu bwa mo dhali kun tiya gamu me’d ki ’Kwani Yahuuda/ mo dhali kun tiya gam me’d ki imandhun ma Yesus ki she/ mo. \v 5 Dhali ki monṯẖa’th jin ṯẖa’thkina uni ’peni ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo tani dhali ’peni ’Kwani Yahuuda/ ilu/ nyaḵki tap̱am buni mo mmosor uni ki shi/ kagahara mo dhali mmo’kosh uni ki wosh mo tani \v 6 uni mishki gwo ’ban mo dhali son mo tagi Pa Lika/uniyya mo dhali Pan Listra mo dhali Pan Darba mo dhali kukul mo is mo. \v 7 Dhali e mun mo tani uni ṯorki gwom ’borga/ mo be. \s1 ABuulus ’Koshkunu ki Wosh e Pan Lisṯra mo \p \v 8 Dhali e Pan Lisṯra mo tani wathiŋ kamu/ c̱a’bki’d jin dumpulki ya ki sho’k piti ki ŋwol ’peni bwaŋ kum jin diki ya ki sho’k me’d ’de/ ki sule/ mo. \v 9 A’di yan ciḵki’da Buulus mmo/o gwo mo tani mmohila a’di a’di ka ’thime/ mo dhali mmomisha a’di ki a’di ta gi moŋgam gwo is mo mmowac̱u a’di mo tani \v 10 a’di o gwo ki dhan ’twa/ ki: Doshi ki mis ki sho’k pini mo ma. Dhali a’di p̱e’di mis mo dhali yaki’d mo be. \v 11 Dhali ka waambuhany ’kwani p̱arki mii yan e mo jin miikin ma Buulus mo tani uni ’de’kki ’twam buni mo mmo/o gwo ki ’twaŋ ’Kwani gi Pa Lika/uniyya ki: Arum iiyini bwam ana ki jamas gi ’kwaniny’cesh mo. \v 12 Dhali uni yuḵkina Barnaaba gway ka Sap̱s\f + \fr 14:12 \ft Sap̱s ta com to jin luŋa ’Kwaniŋ Griḵi mo.\f* mo dhala Buulus yuḵa uni ka Hermas\f + \fr 14:12 \ft Hermas ta’da manya gom to kun luŋa ’Kwaniŋ Griḵi mo.\f* mo haali/ a’di ta tap̱a jin ṯori gwo mo. \v 13 Dhala gasiis ma Sap̱s jin ta gi gu’b jin luŋu to jin di’di ’twaman bampa/ mo tani a’di ’doyi’da morbip̱ mo dhali jisarro/ mo e ’twaŋkala goŋ mo dhali a’di midi ’taki miiya basa ’cesh nyaḵka waambuhany ’kwani mo. \v 14 Hili ki imandhunu ki she/ mo kun ta iBarnaaba dhala Buulus mo, ciḵki gwo gom a’di mo tani uni dherki burrinyem buni bwa mo dhali p̱eni bwaman ma waambuhany ’kwani mo dhali cuu ki dhan ’twa/ kun caaca mo \v 15 dhali o gwo mo ki: Kana ’kwani, ata miina um to gwahan kan mo. Am si’da/ tana ’kwanim ’ba’ban du me’d um dhali am guyina um gwom ’borga/ ki um mini ’taki ṯu’k mo ’peni tomp̱inycon gwahan kun luŋa um mo eya Arumgimis jin di ki e mo, jin uḵki momis mo dhali mony’cesh mo dhali yi’de/ mo dhala ris to ’baar mo kun ’koni bwaman uni mo be, \v 16 a’di jin dhalki’da ris ’kwanim bampany ’cesh bwayi ’baar mo mmo/ii ki bwam buni mo e mo ma nyaḵum yil kun pekin mo be. \v 17 Dhali hili a’di diki dhal is piti ki dar gi gwonṯor mo haali/ a’di miiki miim ’boron mo dhali c̱i uma sho’k ’peni momis mo dhali yil mo kun dhotha tonṯe/ mo mmo’tu’da uma du ki tonṯe/ mo dhali moŋ’kuny bwa mo. \v 18 Dhali ki gwo gwansan kun enu mo tani uni miiki mii kun diṯadiṯ mmonona waambuhany ’kwani ’peni mo ma basa ’cesh gom uni mo be. \p \v 19 Dhali ’Kwani Yahuudan tiya iiyini uni i mo yan mo ’peni Pa Anthaakiya mo dhali Pa Ikuuniya mo dhali mmolala uni awaambuhany ’kwani sho’k ki gwo mo tani uni ’koshkina Buulus ki wosh mo dhali dirki a’di ka pije/ ’peni bampa/ mo mmoṯoshḵina uni ki a’di wuki’d mo be. \v 20 Hili ki imanciḵ gwo doshkin ki jiŋ ’kam a’di mo tani a’di cu mis mo dhali cic̱ki’d e bampa/ mo dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani a’di yaki’d mo nyaḵka Barnaaba mo e Pan Darba mo be. \v 21 Dhali ki uni ṯorki gwom ’borga/ e bampa/ c̱aan mo dhali imanciḵ gwo ka ris ’kokin mo tani uni doḵkin ka nyaŋ’ko’d mo e Pan Lisṯra mo dhali e Pa Ikuuniya mo dhali e Pa Anthaakiya mo \v 22 mmoṯel bwa gi imanciḵ gwo sho’k mo mmomalas uni ki gwo mo ki uni mini ’ko ki sule/ e moŋgam gwo is mo dhali ki monṯo’c bwa kun mini mii ta aris mo tani ana mina se Bampa/ ma Arumgimis mo be. \v 23 Dhali ki uni dhuki uni ki ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ eya risa ḵaniisa ’baar ki ’beles mo dhali ’tho ki moŋga/ to mo tani uni dhuki uni e me’d gi Tap̱a jin gamkina uni gwo is mo be. \s1 Mondoḵ jin Doḵkina Uni ka Nyaŋ’ko’d e Pa Anthaakiya gi Pan Suriyya mo \p \v 24 Dhali uni ’ciṯẖkin ki tur mo e Pam Pisidiyya mo dhali p̱u’dkin mo e Pam Pamp̱iliyya mo be. \v 25 Dhali ki uni oki gwo e Pam Parja mo tani uni iikin ka luŋgu’b e Pa Aṯṯaaliya mo be. \v 26 Dhali ’peni mo c̱aan mo tani uni ki ii mo ka ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ntagi Pa Anthaakiya mo ’peni mo jin dhukunu uni eya ’the ma Arumgimis mo goma ṯu’c jin ’baarkina uni mo mmomii mo be. \v 27 Dhali mmop̱u’dkina uni mo tani uni tulkina ḵaniisa is mo imonṯal ’de/ mo dhali uni lolop̱ki uni gwo mo gom to ’baar mo kun miikin ma Arumgimis i uni mo dhali mmoḵa’dkina a’di acampur gi moŋgam gwo is gom ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 28 Dhali uni ’kokin ka cim ush’ceenne/ yisa nyaḵki imanciḵ gwo mo. \c 15 \s1 Montul Is gi ’Kwaniŋ Gwanyjaḵa/ ma Ḵaniisa e Pa Urushaliim mo \p \v 1 Dhali ’kwaniŋ gwasa tiya iiyin ka luŋgu’b ’peni Pa Yahuudiyya mo dhali ṯorkina waḵ buni gwo mo mmo/o gwo mo ki: Isi ciki/ ki um ’konuki ’ciṯẖa/ munyjal yis mo me’d mii jin miikin ma Musa mo tani um molu woṯẖ mo be. \v 2 Dhali ki iBuulus dhala Barnaaba uni walkina wal jin gwa’da’d yisa tani uni ṯirrishki uni ki gwo kagahara mo dhali awaḵ buni ki dhu iBuulus mo dhala Barnaaba mo dhali kun tiya si’da/ ’peni bwam uni ki uni mini ’taki ii ka gagamis e Pa Urushaliim mo e imandhunu ki she/ mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ si’da/ mo gom gwo yansan jin doṯu/ mo. \v 3 Wakan mmosuskina ’kwaniŋ ḵaniisa uni ibway mo tani uni ’ciṯẖkin ki tur mo e Pam P̱iniikiya mo dhali e Pan Saamira mo mmoṯor gwo eya tente/ gom mo gi ṯuka ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ adu is mo dhali a’di pina dhan bwam ’boro’d eya waḵ buni ’baar mo. \v 4 Dhali ki uni p̱u’dkin e Pa Urushaliim mo tani uni butha ’kwaniŋ ḵaniisa mo dhali imandhunu ki she/ mo ki ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ilu/ mo dhali gwo lolop̱kina uni uni mo goma ris to ’baar mo kun miikin ma Arumgimis e uni mo. \v 5 Hili ’kwanin tiya ’pena waḵa kamu/ ’peni bwaŋ ’Kwanim P̱arisiyiin kun gam gwo is mo tani doshkin ’peni bwam uni mo mmo/o gwo mo ki: A’di minu mii mii mo mmo’ciṯẖ uni amunyjal yis buni mo dhali mmoḵan uni gwo mo ki uni mini ha gwoŋḵan ma Musa jin c̱inu e mo. \p \v 6 Dhali imandhunu ki she/ mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ nyaḵki is tul mo imonṯal ’de/ mo mmoṯora ṯor gom gwo yan mo be. \v 7 ’Ko’di gwo kun sugu ki rash rash mo tani aBuṯerus cuki mis mo dhali o uni gwo mo ki: \p Iwaḵ pema, um mishkin ka Arumgimis kwanyki’d ’peni um kagush ki ’twam pem mo tani ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mini ciḵ gwom ’borga/ yan mo dhali gam gwo is mo. \v 8 Dhala Arumgimis jin mishki’da du mo tani a’di ṯorki gwonṯor gom uni mmoc̱i uni Shi/in Dheleladhelel mo me’d jin c̱ikina a’di ana mo. \v 9 Dhali a’di diki mii mii ka gwar ’de/ gom ana mo dhali gom uni si’da/ kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo haali/ a’di ki lam uni adum buni ki dhelel dhelel ki moŋgam gwo is mo be. \v 10 Haali/ a’di wakan mo tani ata pala uma Arumgimis kan mo ki um mini ’taki dhu dhaŋḵa’b tom’ba/, i’ba/i imanciḵ gwo kun molkina ibabam bana ḵal mo dhali ana si’da/ mo. \v 11 Hili ana gama gwo is ki ana minu woṯẖ mo ka ’the gi Tap̱a Yesus mo me’d mii jin mina uni mii kan si’da/ mo be. \p \v 12 Dhali arisa waambuhany ’kwani ’baar mo ’kon ki shwam mo, dhali uni ciḵki gwo ma Barnaaba mo dhala Buulus mo mmololop̱a uni gwo mo gom momer mo dhala dhan mii kun caaca kun miikin ma Arumgimis i bwaŋ ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ e uni mo be. \v 13 Dhali ’ko’di uni ’kokin ki shwam mo tani aYakuub thoḵ uni gwo mo mmo/o gwo mo ki: \p Iwaḵ pema kana, ciḵi gwom pem mo ma. \v 14 Simaan lolop̱ki gwo gom monthip̱ jin thip̱kin ma Arumgimis ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo mmobuḵ ’kwani ka pije/ ’peni bwam uni gom gway piti mo. \v 15 Dhali gwo yan gama imanc̱i gwo ma Arumgimis is kadhamo/ mo me’d jin ’kwarkunu mo ki: \q1 \v 16 ’Ko’di to gwansan mo tani aha/ mina doḵu/ mo \q1 dhali aha/ mina doḵ/e nyaŋ gu’ba burrinye/ ma Dawuu’d jin ’tuḵu/ mo. \q1 Dhali aha/ mina doḵ/e nyaŋ gu’b jin shi/u mo mo, \q1 dhali aha/ mina thum a’di ki mis mo, \q1 \v 17 ki ’kwani kun ta nyenthe/ mo tani mini mish ŋap̱ Tap̱a Arumgimis mo \q1 dhali aris ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ kun ’tho gway ma Arumgimis mo. \q1 \v 18 A’di ona Tap̱a jin ṯorki to gwansan eya tente/ ’peni kadhamo/ mo. \m \v 19 Haali/ a’di wakan mo tani gwo e bwam pem wa cikise/ mo be ki ana mina ’koki ṯo’c uni gwansan bwa mo, uni kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ kun ṯu’kkin mo ka Arumgimis mo. \v 20 Hili ana mina ’kwar uni gwo mo ki uni mini dhal mii ’pen mo kun miina uni mo mmoluŋ tomp̱inycon mo dhali ’peni mo kun miinu miinyc̱al si’da/ mo dhali ’peni to gun minyciru ’kus dhali ’peni miin to ma bas si’da/ mo. \v 21 Haali/ ’peni yil kadhamo/ mo tani aMusa ta gi uni eya ris bampa/ ’baar mo kun c̱i gwom piti mmodeŋ a’di e e gu’b gi montul is ka risa cim ma pesu/i ’baar mo ki ’beles mo. \s1 Gwo gi Thoḵu mo e Montul Is gi ’Kwani Gwanyjaḵa/ ma Ḵaniisa Yan mo \p \v 22 Ŋ’ko’d mo tani uni ṯoshkin ki a’di ’boro’d mo gom imandhunu ki she/ mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ gi ’kwaniŋ ḵaniisa ’baar ilu/ mo mmokwany ’kwani ’peni bwaman uni mo dhali mmoṯu’c uni mmo/ii Pa Anthaakiya nyaḵki iBuulus mo dhala Barnaaba mo. Gway yerkunu mo ka Yahuusa mo jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Barsaaba mo dhala Sila kun ta tap̱a ibwaman ma waḵ buni mo. \v 23 Dhali uni ’kwarki gwo cikise/ e uni mo ki: Imandhunu ki she/ mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ma waḵ buni eya waḵ kun ’koni bwaman ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo e Pa Anthaakiya mo dhali Pan Suriyya mo dhali Paŋ Kilikiyya mo tani theki uni me’d mo ma. \v 24 Haali/ ka jiŋ gana/ aman ciḵkina gwo ki unin tiya kun iikin ka pije/ ’peni bwam am mo tani uni ṯo’c um ’kus ki gwo mo mmo’kosh uma dum bum is mo uni kun ’kona aman ki ye’th sho’k ki gwo mo be. \v 25 A’di ṯoshkina aman ki a’di ’boro’d mo mmogama aman bwa me’d ki bwan ṯal ’de/ tani mmokwany ’kwani mo dhali mmoṯu’c uni ki ii i um mo nyaḵki iBarnaabam bam mo dhala Buulus kun ena aman kagahara mo be. \v 26 Uni ta ’kwani kun c̱iki is buni ki ’kwanin tiya ki moŋ’koki/e gom gway gi Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos mo be. \v 27 A’di hashkina amana Yahuusa mo dhala Sila mo. Uni ki is buni mini ṯor um gwo nyaḵki gwo kun ṯoru ki ’twa/ mo. \v 28 A’di ṯoshkina Shi/in Dheleladhelel ki a’di ’boro’d mo dhali am si’da/ mmo’koki dhu um towa p̱o/ kun diṯadiṯ mo kun mini bol to gwansan gun minu mii mii mo e ki diṯ mo: \v 29 ki um mini dhal mii ’pen mo ’peni to kun ’ciṯẖu/ mo mmomiiya basa ’cesh mo mmoluŋ tomp̱inycon dhali ’peni miin to ma bas mo dhali ’peni to kun minyciru ’kus mo dhali ’peni mo jin miinu miinyc̱al si’da/ mo be. Waḵki/ um mini non is bum ’peni to gwansan mo tani a’di midi bor mo gom um mo. ’Koyi ki mom’bi’th is mo ma. \p \v 30 Wakan ki uni ’cuḵkunu mo tani uni p̱u’dkin ka luŋgu’b mo e Pa Anthaakiya mo dhali mmotula uni awaambuhany ’kwani is mo mmonṯal ’de/ mo tani uni ki c̱i uni gwo kun ’kwarkunu mo be. \v 31 Dhali ki uni deŋki a’di e mo tani uni ’kunykina bwa mo gom gwo malas yan mo be. \v 32 Dhala Yahuusa dhala Sila mmotana uni imanc̱i gwo si’da/ mo tani uni malaskina waḵ yan ki gwo ka ris mo dhali ṯel uni sho’k mo be. \v 33 Dhali ’ko’di uni ’kokin ki rash rash ari’ceenne/ mo tani uni ’cuḵkunu mo ki moŋḵu’th is ’pena waḵ yan e uni gun ṯu’cki uni ki ii mo be. \v 34 Hili a’di ṯoshkin ma Sila ki a’di ’boro’d mo jin mina a’di c̱a’b imun mo. \v 35 Hila Buulus dhala Barnaaba ’kokin mo e Pa Anthaakiya mo mmoṯor gwo mo dhali mmoc̱i gwon Tap̱a nyaḵki aris kun tiya si’da/ mo be. \s1 ABuulus A’di Ḵwa/ki Bwa mo ’Pena Barnaaba mo \p \v 36 Dhali ’ko’da cim ka hony/e mo tani aBuulus oki’da Barnaaba gwo mo ki: Dhalki ana doḵa shwane/ mo dhali ii yilkina/ awaḵ bana eya ris bampa/ ’baar ki ’beles mo kun c̱ikina ana gwon Tap̱a mo mmop̱ar uni e mo ki uni wakata mo? \v 37 Dhala Barnaaba e bwam piti mo tani a’di o’d ki susa Yohaan si’da/ jin yuḵu ki gwaya kamu/ ka Markus mo. \v 38 Hila Buulus a’di ikulumki gwo ibwa mo ki a’di diki ’bor mo mmosus a’di jin ya’d mo ’peni uni ’peni Pam Pamp̱iliyya mo mmonyaḵ ya ki uni mo a’di jin diki nyaḵ ya ki uni eya ṯu’c mo. \v 39 Dhali gwo jin kaaka jin wala uni piki’d mo tani a’di ḵwa/ uni bwa c̱em buni mo dhala Barnaaba suski’da Markus nyaḵki a’di mo dhali uni iikin mo eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ki bway gi Paŋ Kuprus mo be. \v 40 Hila Buulus kwanyki’da Sila mo dhali uni iikin mo mmodhun ma waḵ yan uni eya ’the gi Tap̱a mo be. \v 41 Dhali a’di yaki’d ki tur mo e Pan Suriyya mo dhali Paŋ Kilikiyya mo mmoṯel ’kwaniŋ ḵaniisa sho’k mo be. \c 16 \s1 Ṯimuṯẖawuus Baṯẖki’da Buulus mo dhala Sila mo be. \p \v 1 Dhali a’di p̱u’dki’d si’da/ mo e Pan Darba mo dhali e Pan Lisṯra mo dhali hili ma, amanciḵ gwoŋ kamu/ diki’di mun jin yuḵkunu ka Ṯimuṯẖawuus mo jin ta ya/ ma ’bom gi ’Kwani Yahuuda/ mo jin gamki gwo is mo hili com ta Wathiŋ Griḵi mo be. \v 2 A’di yansan maŋkunu mo e bwam ma waḵ jin di’d e Pan Lisṯra mo dhali e Pa Ikuuniya mo be. \v 3 A’di min ma Buulus i’taki ŋap̱ mo mmosus nyaḵki a’di mo dhali a’di bu’thki a’di mo dhali ’ciṯẖki a’di amunyjal yis piti mo gom ’Kwani Yahuuda/ kun ’kon e pa gwaṯṯaan mo haali/ uni ’baar mo mishkin ki com ta Wathiŋ Griḵi mo be. \v 4 Dhali mmo/iina uni mo ki bway buni ki tur mo mmo’ciṯẖ bampa/ mo tani uni c̱iki uni gwoŋḵan yan mo mmodhu kun gama imandhunu ki she/ me’d mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ si’da/ kun ’kon e Pa Urushaliim mo be. \v 5 Wakan si’da/ ’kwaniŋ ḵaniisa ’bi’thkunu is mo e moŋgam gwo is mo dhali markunu is ka yempa/ mo be. \s1 Dhan Tonyjan gi Wathi/ gi Pa Makiduniyya jin P̱arkin ma Buulus e mo \p \v 6 Dhali uni iikin ki tur mo e mo ka kukul is mo e Pam P̱arijiyya mo dhali Paŋ Ghalathiyya mo mmononkina Shi/in Dheleladhelel uni ’kup̱ mo mmo/o gwo yan e Pa Asiyya mo be. \v 7 Dhali ki uni iin ka ḵarambuye/ i Pam Misiyya mo tani uni palki mii mo mmo/ii ntagi Pam Biṯẖiniyya mo dhali Shi/in ma Yesus diki dhal uni bway mo be. \v 8 Dhali mmokalkina uni Pam Misiyya mo tani uni iikin ka luŋgu’b mo e Pan Ṯaruwaas mo be. \v 9 Dhali tonyjan piki’da Buulusi is mon’thiny mo a’di jin ta wathi/ gi Pam Makiduniyya mo jin diki’d mmodosh mo mmoyuḵ a’di mo dhali o gwo mo ki: Yayu/ ma mmo’ciṯẖa/ gapa e Pam Makiduniyya dhali woṯẖ aman mo ma. \v 10 Dhali ki a’di p̱arki tonyjan e mo tani ise/ am palkina mii mo mmo/ii e Pam Makiduniyya mo mmop̱u’da aman e gwonṯal ’de/ mo ka Arumgimis yuḵki aman mo mmoc̱i gwom ’borga/ e uni mo be. \s1 Mii jin Ṯu’kkin ma Lidiyya Is mo \p \v 11 Kan mo tani a’di i’cuḵkina amana ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ’peni Pan Ṯaruwaas mo be. Am iikina ka ji sho’k ki bway ’tham ntagi Pan Samuṯẖraaki mo dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani ntagi Pa Niyapuliis mo. \v 12 Dhali ’peni mo c̱aan mo tani ntagi Pam P̱ilibbi jin ta bampa/ gi ’Kwani gi Pam Makiduniyya jin ta’da ’kaŋ’kup̱ pa e mo yan jin ta ’peŋkuman bampa/ gi ’Kwani gi Pa Ruumiya mo dhali aman ’kokina naskina/ ka cim ka hony/e mo. \v 13 Dhali ka cim ma pesu/ mo tani aman iikina ka pije/ ki ’twaŋkala goŋ bampa/ mo e yana gap̱ mo e mo jin ṯoshkina aman ki mo jin ’thonu di’d mo. Dhali am ’kokina ’cesh mo dhali okina up̱ gun iiyini monṯal ’de/ mo. \v 14 Dhala ’boma kamu/ jin yuḵu gway ka Lidiyya jin ta’da manyol burrinye/ jin gwaju mo ki tom buhe/ gi Pa Ṯẖiyatira jin luŋki’da Arumgimis mo tani a’di ciḵki am gwo mo haala adum piti ḵa’dkina a’di ki Tap̱a mo mmoc̱i is piti ki to kun okin ma Buulus mo be. \v 15 Dhali a’di miikunu ki yi’de/ mo dhali ki kuŋ gu’b piti ilu/ mo tani a’di yuḵki am mo mmo/o gwo mo ki: Waḵki/ um nyiṯẖkin ki aha/ tana a’di jin ta isiŋ gana/ gom Tap̱a mo tani iiyu/ i gu’b pem mo ma dhali ’ko ise/ mo. Dhali a’di ṯu’cki am mo be. \s1 Mo jin Dhukunu Uni eya Sijin e Pam P̱ilibbi mo \p \v 16 Dhali a’di warki’d ki mo jin ’kokina aman mmo/ii mo e mo jin ’thonu tani nyaraŋ kamu/ jin ta ga rum mmomish to ṯor gom mo jin midi yayu/ mo tani a’di gam aman ’kup̱ mo jin ḵalki’da ṯu’c kagahara gom itap̱am piti mmoṯora a’di gwo wakan mo. \v 17 A’di yan mmobaṯẖkina a’diya Buulus mo dhali aman si’da/ mo tani a’di cuuki gwo kagahara mo mmo/o gwo mo ki: ’Kwani gwansan ta c̱iŋkina/ ma Arumgimis jin Cayaa/ e ki Ca mo kun c̱i um gwo gom bway ki mowoṯẖ mo. \v 18 Dhali yan miikina a’di ka cim ka ris mo. Hila Buulus mmodiṯa bwa a’di mo tani ṯu’kki’d mo dhali owa rum gwo mo ki: Aha/ ḵana /e gwo ki gway ma Yesus Ḵrisṯẖos mo mmoyayu/ ka pije/ ’peni a’di mo. Dhali a’di piki’d ka pije/ mo ki mo yansan mo. \p \v 19 Hili ki tap̱am piti mishkin ki to kun mina uni ’taki gam ’peni a’di p̱ikin mo tani uni bu’thkina Buulus mo dhala Sila mo dhali dir uni ki ’bi’th mo e mo ma suug mo ibwambori tap̱a mo. \v 20 Dhali ki uni suski uni e imandwall gwo mo tani uni o gwo mo ki: ’Kwani gwansan mmotana uni ’Kwani Yahuuda/ tani uni miiki mii kagahara mo mmoṯo’c ’kwani gi bampam bana bwa mo, \v 21 dhali ṯor mii kun nona gwoŋḵan bam am bway mo mmobu’th mo walla mmoboṯki mii mo mmotana aman ’Kwani gi Pa Ruumiya mo. \v 22 Dhala waambuhany ’kwani gam gwo me’da p̱o/ uni imonṯal ’de/ mo dhali imandwall gwo dher burrinyem buni bwa mo ’peni is buni mo dhali ḵan gwo mmodor uni ki cwa mo. \v 23 Dhali ki uni dhuki mondoru ka risa p̱o/ uni mo tani uni ṯa’kki uni eya sijin mo mmoḵana manc̱ora sijin gwo mo ki: Dhuyi uni ki ’dantar mo. \v 24 Dhali mmobutha a’di gwoŋḵan gi wakan mo tani a’di ṯa’kki uni e bwaman ma sijin gana/ mo dhali rep̱ki uni sho’k ki cwa mo. \p \v 25 Hili ki mo wana e ki mombwam/e mon’thiny mo tani aBuulus dhala Sila uni ’kon mo mmo’tho mo dhali mmoyuḵ gway goma Arumgimis mo dhali ’kwani kun tana habuus ’kon si’da/ mmociḵ uni mo be. \v 26 Dhali ise/ adhan mony’cesh yiḵinki is kagahara mo tani a’di yiḵinkina mo jin ḵa’bu gu’ba sijin is mo. Dhali ise/ arisa campuri ’baar mo tani ḵa’dkunu mo dhala ris mondeḵ gi uni ’baar mo ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani sulkunu mo be. \v 27 Dhala manc̱ora sijin mmomeru a’di e mo ’peni mo/ish e mo tani dhali mmop̱arkina a’di acampura sijin e mmo’ko ki ḵany mo tani a’di buḵki gandala turgam piti mo dhali murki’di ’taki ’kosh is piti jwa mo mmoṯoshkina a’di ki ’kwani habuus yekin mo be. \v 28 Hila Buulus cuuki’d ki dhan ’twa/ mmo/o gwo mo ki: Dhalku/ to shiyi’da kamu/ ki mii gom is pini mo ma. Haali/ aman ’baar mo ’kona imahan mo. \v 29 Dhali a’di yuḵki’da yuḵ gom o’d mo dhali p̱e’di bwaman mo dhali mmodeena a’di is mo gom moŋḵo/ is mo tani a’di biṯki’da ’cesh ibwambor ma Buulus mo dhala Sila mo \v 30 dhali a’di suski uni ka pije/ mo dhali o gwo mo ki: Kana, aha/ mina miiya ta mmowoṯẖ is pem mo? \v 31 Dhali uni oki a’di gwo mo ki: Gami Tap̱a Yesus is mo ma dhali /e minu woṯẖ mo dhali ki kuŋ gu’b pini ilu/ mo. \v 32 Dhali uni oki gwon Tap̱a e a’di ki uni ’baar mo kun ’kon e gu’b piti ilu/ mo. \v 33 Dhali a’di bu’thki uni ki mo yansan jin ta mon’thiny mo dhali up̱ki uni mondorum buni mo dhali ise/ a’di miikunu ki yi’de/ mo, a’di dhala ris unim piti ’baar mo be. \v 34 Dhali a’di suski uni ki mis e gu’b piti mo dhali dhuki tonṯe/ ibwambori uni mo dhali uni ’borkina bwa kagahara mo inyaḵki kuŋ gu’b piti mo mmogamkina uniya Arumgimis gwo is mo be. \p \v 35 Hili ki mo ḵali kush mo tani imandwall gwo hashki iman’doyi to kun doruwa dor mo mmo/o gwo mo ki: Dhalki ’kwani gwansan iin mo ma. \v 36 Dhala manc̱ora sijin guki’da Buulus gwo mo mmo/o gwo mo ki: Imandwall gwo hashki um gwo mo mmodhal um bway mo mmo/ii mo ti. Haali/ a’di wakan mo tani a’di mina uni iiyu/ mo shwanetan mo dhali iiyi ki moŋḵu’th is mo. \v 37 Hila Buulus oki uni gwo mo ki: Uni dorki am ibwambori ’kwani ki dar gi miiwaḵ mo, ’kwani kun ta ku gi Pa Ruumiya mo dhali ṯa’kki aman eya sijin mo dhali shwane/ uni mini ṯa’k am ka pije/ ka ’diya? Yisa ka jiŋ gana/. Hili dhalki uni iiyin ki is buni mo dhali sus am ka pije/ mo. \v 38 Dhali iman’doyi to kun doruwa dor mo guki gwo yansan e imandwall gwo mo dhali uni ḵo/ki is mo haali/ uni ciḵkin ki uni ta ’Kwani gi Pa Ruumiya mo be. \v 39 Dhali uni p̱u’dkin mo dhali yuḵ uni mo, dhali ki uni suski uni ka pije/ mo tani uni doṯki uni mmo/ii ’peni bampa/ mo be. \v 40 Dhali uni iikin ka pije/ mo ’pena sijin mo dhali cic̱kin mo e gu’b ma Lidiyya, dhali ki uni mishkina waḵ buni mo tani uni malaski uni ki gwo mo dhali ii mo be. \c 17 \s1 Mo gi Eḵkunu Mii e Pan Tasaluniiki mo \p \v 1 Dhali ki uni pekin ki tur mo e Pa Amp̱ipuliis mo dhali Pa Apuluniyya mo tani uni p̱u’dkin e Pan Tasaluniiki mo jin dina gu’b montul is gi ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 2 Dhala Buulus me’d miim piti jin miina a’di mo tani a’di yaki’d e bwam uni mo dhali ka cim ma pesu/ ikwara mo tani a’di ṯorki’da ṯor ki uni ka ḵarambuye/ ’peni Gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo \v 3 mmoḵa’d gwo mo dhali mmodhu eya tente/ ka Ḵrisṯẖos mina isi mii ’kosh ka nyor mo dhali midi mii piyu/ mo doḵ/e ’peni mowu mo, dhali ka Yesus yan jin c̱ika/ um gwo mo tani a’di ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \v 4 Dhali kun tiya e uni lalkunu gwo sho’k mo tani dhali uni wanki ’kwani is ki gwo mo nyaḵka Buulus dhala Sila mo. Dhali ’peni ’kwaniŋ gayiin kun ta ’Kwaniŋ Griḵi mo adhana waambuhany ’kwani si’da/ mo dhali ’peni up̱ kun tana ’kaŋ’kup̱ pa yisa p̱elena. \v 5 Hili ’Kwani Yahuuda/ mmo’kon ma du uni ki joc̱on mo mmodee mo tani uni bu’thki uni ki me’d ’kup̱ ki uni kun ta cin tiya kun ta gi mii kun bulabul ’peni uni gun ’kon ka p̱iny is e mo ma suug mo, dhali mmotula uni awaambuhany ’kwani is mo tani uni ṯu’cki ’kwanim bampa/ mmo/eḵ mii kagahara mo dhali mmoṯẖa’th ’kup̱ ki gu’b ma Yasuun mo tani uni palki mii mo mmoŋap̱ uni mmobor uni ka pije/ i ’kwani mo. \v 6 Dhali ki uni ’koki gam uni mo tani uni dirkina Yasuun dhala waḵa tiya e bwambori tap̱am bampa/ mo mmocuu gwo mo ki: Gwahan kun wuluski mony’cesh mo tani uni iiyini mahan si’da/ mo, \v 7 kun bu’thkin ma Yasuun mo dhali uni ’baar mo mii to ki c̱a’ckon ap̱o/ gwoŋḵan ma Kaysar mo mmo/o gwo mo ki: aMaliḵa kamu/ di’d jin ta’da Yesus mo be. \v 8 Dhali uni c̱ina waambuhany ’kwani bwa shi/ ki me’d mo dhali tap̱am bampa/ ilu/ mo ki uni ciḵki to gwansan mo be. \v 9 Dhali ki uni dilki to ’pena Yasuun mo dhali kun tiya mo tani uni ki dhal uni bway mo mmo/ii mo be. \s1 Imandhunu ki She/ ’Kokin mo e Pam Biriyya mo \p \v 10 Dhala waḵ buni ise/ uni ki ṯuca Buulus dhala Sila ki ii mo mon’thiny mo ntagi Pam Biriyya mo dhali uni iikin e gu’b gi montul is gi ’Kwani Yahuuda/ me’d jin pu’dkina uni imun mo. \v 11 Hili uni gwansan bol uni gi Pan Tasaluniiki e ki yuḵ mo mmobu’thkina uni gwo mo ki mo/o bwa kagahara mmo’cunycur Gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo ka yempa/ mo waḵki/ to gwansan mini wakansan mo. \v 12 A’di gamkina uni gwo is ka ris ’peni uni mo dhali ’peni up̱ Griḵi si’da/ kun maŋu mo dhali kun ta ’kwaniŋ gwas yisa p̱elena. \v 13 Hili ki ’Kwani Yahuuda/ kun ’kon e Pan Tasaluniiki mishkin ki gwo ma Arumgimis c̱in ma Buulus e Pam Biriyya si’da/ mo tani uni p̱u’dkin imun si’da/ mo mmoc̱iya waambuhany ’kwani bwa shi/ ki me’d mo dhali mmoṯu’c uni adu mmomur mo. \v 14 Dhali ise/ ki jahanne/ mo tani awaḵ buni ṯu’ckina Buulus mmo/ii ka pije/ ntaga dhan yi’de/ mo dhala Sila dhala Ṯimuṯẖawuus ’kokin naskina/ imun mo. \v 15 Hili uni kun suskina Buulus mo tani uni gu a’di ntagi Pa Aṯẖiina mo dhali mmobutha uni gwoŋḵan goma Sila mo dhali Ṯimuṯẖawuus jin mina uni ’taki ii i a’di ki jahanne/ e me’d mo tani uni iikin mo be. \s1 ABuulus Diki’d e Pa Aṯẖiina mo \p \v 16 Dhali ka Buulus c̱orki uni e Pa Aṯẖiina mo tani shi/in piti de’da dum piti ki birbir mo mmohila a’di bampa/ jin ’tu’du/ ki tomp̱inycon mo. \v 17 A’di ṯorkina a’diya ṯor ka ḵarambuye/ e gu’b gi montul is gi ’Kwani Yahuuda/ mo dhali nyaḵka gayiin ’kwani mo dhali e mo ma suug si’da/ isa yempa/ mo nyaḵki uni kun gam a’di ’kup̱ mo. \v 18 Dhali ’kwaniŋ gaŋgashan tiya si’da/ ’peni ’Kwani ma Apikuur mo dhali ’Kwani Ruwaak gam ’kup̱ ki a’di mo. Dhali kun tiya o gwo mo ki: Aman’ta’b mo ki ’twa/ yan mo midi ’taki o katinta sa/ ise/? Kun tiya o gwo mo ki: A’di wana e ka manṯor gwo goma rum kun molu mo haali/ a’di c̱iki gwo ma Yesus mo dhali gwo gom mompinu mo be. \v 19 Dhali uni bu’thki a’di mo dhali sus a’di mo e mo jin yuḵu ka Ariyuus Baghuus mo mmo/o gwo mo ki: Mina amani mish gwo yan ki gwo ta’da tinta jin ṯoru ki a’di jin ta jin this jin okina /e mo? \v 20 Haali/ /e ’doyi ton tiya eyi ’cem bam kun meru mo. A’di mina amani ’taki mish ki ’pemen to gwansan mo tani itana tinta mo? \v 21 Hila ris ’Kwani gi Pa Aṯẖiina dhali ’kwani gi kala tiya kun ’kon ki ’kus e mun mo tani uni ’baarana tentem buni mo mmomii toŋ kamu/ yisa hili jasi mmoṯora ṯor mo dhali mmociḵ gwo gom jasi ton thisa tiya mo. \p \v 22 Dhala Buulus doshki’d mo ibwaman ma Ariyuus Baghuus mo dhali o gwo mo ki: \p Um ’Kwani gi Pa Aṯẖiina mo. Eya ris to ’baar mo tani aha/ nyiṯẖa ki um tana shi/inyjwa kagahara mo. \v 23 Haali/ ki aha/ yakina ki yam pe mo tani dhali hila to gun luŋa um mo tani aha/ gamkina si’da/ to jin thenuwa rum ap̱o/ jin ta gi gwo kun ’kwarkunu mo cikise/ ki: Gom toŋ kamu/ jin luŋu mo ki ji mol mo. A’di si’da/ jin luŋa um ki ji mol mo tani a’di ṯorka/ eya tente/ gom um mo. \v 24 Arumgimis yan jin uḵki mony’cesh mo dhala ris to kun ’koni bwaman a’di mo tani a’di mmotana a’di Tap̱a gi momis mo dhali ji gi mony’cesh mo tani a’di diki c̱a’b e moŋ’ko kun ḵogu mo kun uḵu ki me’d mo be. \v 25 A’di si’da/ idinuki mii to ki me’d gi ’kwani en’thi/ mo, ma me’d jin mina a’di mii diki ta gi toŋ kamu/ haali/ a’di ki is piti c̱i’da ris moŋ’koki/e dhali shi/in dhala ris to ’baar mo be. \v 26 Dhali ’peni jan ṯal ’de/ mo tani a’di uḵki’da ris kal gi ’kwaniny’ceshi ’baar ki ’beles mo mmo’ko eya ris bwam/e gi mony’cesh mo mmo’kawurkina a’di yil mom buni kun dhunu mo dhali ki mom bwaŋgwayu/ gi moŋ’kom buni si’da/ mo, \v 27 ki uni mini ’taki ŋap̱a Arumgimis mo waḵki/ uni si’da/ mini ’taki topu i a’di mo dhali gam a’di mo. Dhali a’di bala yisa isi’dki’d ’pena ris ana ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ yisa. \v 28 Haali/ \q1 E a’di mo tani ana ’kona ki e mo dhali mmothoṯẖ mo dhali mmota gi moŋ’kom bana si’da/ \q1 me’d jin okina kun tiya ibwam iman’cem gway bum si’da/ mo ki: \q1 Haali/ ana si’da/ tana bwambirman piti mo be. \m \v 29 Mmotana ana bwambirman ma Arumgimis kantan mo tani ana mina mii ’koki ṯosh ki a’di jin ta ji ma Arumgimis jin piyi’d ’peni a’di wana e ki ’dolkon gana/ mo walla ’dolkon kush mo walla wosh gun c̱inuwa waro/ ki gwocon mo dhali ki gwalal gi wathi/ mo. \v 30 A’di hilkin ma Arumgimis ki jim pe yil mo ki ji mol mo mo. Hili shwane/ a’di ḵanki ’kwaniny’cesh gwo mo ki uni ’baar mo e mo ’baar mo tani mini ’taki rica du is mo \v 31 haali/ a’di karki’da cim jin mina a’di mii miiwaḵ gom ’kwaniny’cesh mo e mo ma ḵar/e gi wathi/ jin ’kawurkina a’di nṯwa/a/ mo. Gom a’di mo tani a’di c̱iki’da ris ’kwani ’baar mo mmomish mo ki isa duŋ gana/ mo mmo’de’kkina a’di a’di ’peni mowu mo be. \p \v 32 Dhali ki uni ciḵki gwo gom mompinu ’peni mowum piti mo tani kun tiya mii a’di ka maḵ mo. Hili kun tiya oki gwo mo ki: Am mina ciḵ ’peni /e gom gwo yan doḵ/e naskina/ mo. \v 33 A’di gi wakan be tani a’di yakin ma Buulus ka pije/ mo ’peni bwam uni mo be. \v 34 Hili ’kwanin tiya ’dim ’kup̱ e a’di mo dhali gamki gwo is mo. Ibwam uni mo tani Diyunisiyuus diki’d si’da/ mo jin ta wathi/ gi mo ma Ariyuus Baghuus mo dhala ’boma kamu/ jin yuḵu ka Damaris mo dhali kun tiya si’da/ nyaḵki ’ko ki uni mo be. \c 18 \s1 ABuulus Diki’d e Paŋ Kurinṯẖuus mo \p \v 1 Ŋ’ko’di to gwansan mo tani a’di yaki’d ’peni Pa Aṯẖiina mo dhali a’di p̱u’dki’d e Paŋ Kurinṯẖuus mo. \v 2 Dhali a’di gamki Wathi/ Yahuudaŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Akiila jin ta wathi/ gi Pam Punṯus jin dhodhu mo jin daḵa p̱u’dki’d mo ’peni Pa Ithaaliya ki ’dishe/ nyaḵki ashim piti jin ta’da Piriskilla mo, haala Kuludiyuus ḵanki’da ris ’Kwani Yahuuda/ gwo mo mmo/ii ’peni Pa Ruumiya mo dhali a’di p̱u’dki’d e uni mo. \v 3 Dhali haali/ a’di ta’da mannyaḵ to mii ki uni mo tani a’di nyaḵ c̱a’b ki uni mo dhali uni miiki to mo haala ṯu’c buni ta’da ṯu’c mmota imansho gu’b burrinye/ mo be. \v 4 Dhali a’di ṯorki’da ṯor ka ḵarambuye/ e gu’b gi montul is gi ’Kwani Yahuuda/ ka risa cim ma pesu/ mo dhali a’di mala ’Kwani Yahuuda/ ki gwo mo dhali ’Kwaniŋ Griḵi mo be. \p \v 5 Hili ki iSila dhala Ṯimuṯẖawuus p̱u’dkin ka luŋgu’b mo ’peni Pam Makiduniyya mo tani aBuulus doshki’da po/ gwo mo mmoṯor gwo eya tente/ gom ’Kwani Yahuuda/ mo ka Yesus yan ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \v 6 Dhali ki uni roc̱ki gwo ki is buni mo dhali walki gwo sor mo tani a’di pirki burrinyem piti mo dhali o uni gwo mo ki: Dhalka bas bum di’di ’bam bum mo ma, um ’cena ki is bum mo. Haali/ aha/ tana jin dheleli’d mo. ’Pena cim yansan ki sule/ mo tani aha/ mina ya mo e ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo be. \v 7 Dhali a’di yaki’d ’peni mo yan mo mmoyaku/ e gu’b gi wathiŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Ṯithiyus Yusṯus mo. A’din ’de/ yan luŋki’da Arumgimis mo jin ta gi gu’b jin ’dishi gu’b gi montulu is is mo be. \v 8 Dhala Kirispus jin ta tap̱a gom gu’b gi montul is mo tani a’di gamki gwo is e Tap̱a nyaḵka ris kuŋ gu’b piti mo dhali ’Kwani gi Paŋ Kurinṯẖuus ka ris mo mmociḵa uni gwo mo tani uni gamki gwo is mo be dhali uni miikunu ki yi’de/ mo. \v 9 Dhali Tap̱a oki’da Buulus gwo mo mon’thiny ki tonyjan ki: Dhalku/ is ki ḵo/ mo ma. Hili oyi gwo mo, dhali dhalku/ ki c̱a’b ki shwam mo ma, \v 10 haali/ aha/ dina e /e mo dhali wathiŋ kamu/ midi mol /e seya p̱o/ mo mmomii /e ki shi/ mo, haali/ aha/ tana gi ’kwani ka ris e bampa/ yansan mo be. \v 11 Dhali a’di c̱a’bki’d imun ki yil mo dhali ka ppe ’kup̱i pe’de/ mo mmoṯor gwo ma Arumgimis e bwam uni mo be. \p \v 12 Hili ka Ghaliyuun ta’da mudhiir gi Pa Aḵaa/iya mo tani ’Kwani Yahuuda/ ki bwan ṯal ’de/ mo tani uni ṯẖa’thkin mowa p̱o/ Buulus mo dhali sus a’di ibwambor ma ḵursi jin dwallu gwo mo \v 13 mmo/o gwo mo ki: Wathi/ yansan lalki ’kwani sho’k ki gwo mmoluŋa Arumgimis ki mii kun ta kuny c̱a’ckon ap̱o/ gwoŋḵan jin c̱inu mo. \v 14 Hili ka Buulus murki’di c̱ee ’twam piti mo tani aGhaliyuun ki o ’Kwani Yahuuda/ gwo mo ki: Waḵki/ ka jiŋ gana/ a’di midi ’taki ta mii shi/i’d mo walla mii jin ta jin thus mo dhali jin ta ji ma maḵa/ gany mo tani ayy um ’Kwani Yahuuda/ mo, adu midi ’taki ṯucaa/ mmo’taki gu is ’peni um mo. \v 15 Hili waḵki/ um ta gi gwondoṯ gom gwon tiya mo dhali gwaya tiya mo dhali gom gwoŋḵan bum jin c̱inu mo tani hili gwo gom a’di um ki is bum mo ma. Aha/ dinaki ta gi bwa mmota amandwall gwo gom gwo gwansan mo be. \v 16 Dhali a’di urki uni ’pena ḵursi jin dwallu gwo mo. \v 17 Dhali uni ’baar mo ’ce’dkina Susṯaniis me’di is mo a’di jin ta tap̱a gom gu’b gi montul is mo dhali uni ki dor a’di mo dhali sus a’di e bwambor ma ḵursi jin dwallu gwo mo. Dhala Ghaliyuun dina gwo ki di ibwa gom ton ṯal ’deŋ kamu/ gwansan mo be. \s1 ABuulus Doḵki’d ka Nyaŋ’ko’d e Pa Anthaakiya mo \p \v 18 Dhala Buulus mmoc̱a’bkina a’di ka cim ka ris naskina/ mo tani a’di bu’thki moyam piti ’pena waḵ yan mo dhali yaki’d eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ki bway gi Pan Suriyya mo dhala Piriskilla dhala Akiila nyaḵ ii ki a’di mo mmo’ciṯẖa/ a’di amur’kup̱ piti e Paŋ Kanḵariya mo haali/ a’di ta gi gwo jin okina a’di is mo be. \v 19 Dhali ki uni p̱u’dkin e Pan Ep̱asus mo tani a’di ki dhal uni imun mo. Hili a’di a’di ki is piti seki’d e gu’b gi montul is mo dhali ṯorki’da ṯor ka ḵarambuye/ ki ’Kwani Yahuuda/ mo be. \v 20 Dhali ki uni doṯki a’di mo mmoc̱a’bi uni naskina/ mo tani a’di ha gwo e yisa. \v 21 Hili mmobu’thkina a’di moyam piti ’peni uni mo dhali mmo/o uni gwo mo ki: Aha/ mina doḵu/ mo i um doḵ/e mo waḵki/ Arumgimis midi ’taki o bwa mo. Dhali a’di ’cuḵki’da ḵur yi’de/ jin bela ’tham ’peni Pan Ep̱asus mo be. \p \v 22 Dhali ki a’di thulki’da ’cesh e Paŋ Kaysariyya mo tani a’di merki’da gap̱ mo dhali theki ’kwaniŋ ḵaniisa me’d mo dhali yaki’d ka luŋgu’b mo e Pa Anthaakiya mo be. \v 23 Dhali mmoc̱a’bkina a’di imun ki rash rash mo tani a’di yaki’d mo dhali yaki’d ki tur mo e bampa/ kukul is mo ntagi Paŋ Galathiyya mo dhali Pam P̱arijiyya ka toŋtoŋ mo mmoṯela ris imanciḵ gwo sho’k mo be. \s1 Abulluus C̱iki Gwo e Pan Ep̱asus mo \p \v 24 Dhali Wathi/ Yahuudaŋ kamu/ diki’d jin yuḵu gway ka Abulluus jin ta Wathi/ gi Pa Iskandariyya ka dho’th piti mo jin yuḵayuḵ mmota gi ’twaŋ gwocon mo jin p̱u’dki’d e Pan Ep̱asus mo dhali a’di ta gi mom’bi’th e Gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo be. \v 25 Wathi/ yan ṯorkunu gwo mo e bway gi Tap̱a mo dhali mmoḵa/a a’di ki ḵa/ e shi/in mo tani a’di o gwo mo dhali ṯorki gwon to ka ḵar/e goma Yesus mo mmomisha a’di jasi mo jin miin ma Yohaana mii ki yi’de/ mo \v 26 dhali a’di ṯelki gwo ’pen mo mmoc̱i gwo ki dar gi monyju/ mo e gu’b gi montul is mo be. Hili ka Piriskilla dhala Akiila ciḵki a’di mo tani uni bu’thki a’di ’kup̱ ki is buni mo dhali ṯorki a’di gwo eya tente/ gom bway ma Arumgimis ka ḵar/e ki nyanye/ mo. \v 27 Dhali ki a’di dina gwo ibwa mmo’ciṯẖa/ gap̱ mmop̱u’d mo e Pa Aḵaa/iya mo tani awaḵ yan malaski a’di mo mmoya mo dhali uni ’kwarki imanciḵ gwo gwo mo mmobu’th a’di mo be. Dhali ki a’di p̱u’dki’d mo tani a’di woṯẖki uni ki nyanye/ mo uni kun gamki gwo is eya ’the mo, \v 28 haali/ ki mom’bi’th mo tani a’di pucurki ’Kwani Yahuuda/ ki gwo ibwambori ’kwani mo mmoṯor eya tente/ ’peni Gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo ka Yesus yan ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \c 19 \s1 ABuulus Diki’d e Pan Ep̱asus mo \p \v 1 Dhali a’di warki’d mo ki mo jin dikin ma Abulluus mo e Paŋ Kurinṯẖuus naskina/ mo aBuulus mmopena a’di ki tur mo e bampa/ jin di’d ’kup ki mis mo tani a’di p̱u’dki’d e Pan Ep̱asus mo dhali gamki imanciḵ gwon tiya mo. \v 2 Dhali a’di oki uni gwo mo ki: Shi/in Dheleladhelel bu’thkina um mo me’dyin jin gamkina um gwo is mo ’taa? Dhali uni oki a’di gwo mo ki: Yisa. Am ’konaki ciḵ gwo ki sule/ waḵki/ Shi/in Dheleladhelel c̱ikunu mo be. \v 3 Dhali a’di o gwo mo ki: Um miikunu ki mo jin miinuwa mii ki yi’de/ katinta kan si’da/ mo? Dhali uni ki o gwo mo ki: Ki mo jin miin ma Yohaana mii ki yi’de/ mo be. \v 4 Dhala Buulus ki o gwo mo ki: aYohaan miiki’da mii jin miinuwa mii ki yi’de/ ki mo jin minu rica du is mo mmo/o ’kwani gwo jin mina uni ’taki gam a’di gwo is jin midi ’taki yayu i’ko’di a’di mo a’di yan jin ta’da Yesus mo. \v 5 Dhali ki uni ciḵki gwo yan mo tani uni miikunu ki yi’de/ e gway gi Tap̱a Yesus mo. \v 6 Dhali ka Buulus dhuki me’d piti ap̱o/ uni mo tani Shi/in Dheleladhelel yayi’di uni mo dhali uni wal ’twan tiya mo dhali c̱i gwo is mo be. \v 7 Dhali uni ’baar kun ’kon mo tani uni wana e ki ’kwani kun tana ’kume’d i’ce’dka su/ mo be. \p \v 8 Dhali a’di seki’d e gu’b gi montul is mo dhali c̱i gwo ki dar gi monyju/ mo ka ppe ’kup̱i kwara mo mmoṯora ṯor ka ḵarambuye/ mo dhali mmomalasa malas ki gwo mo gom to gi Bampa/ ma Arumgimis mo. \v 9 Hili ki kun tiya ’bi’thkunuwa du is mo dhali ushki gwo gam is mo dhali mmo/okina uni gwon thus gom gwo gi Bway yan ibwambor ma waambuhany ’kwani mo tani a’dim Buulus yaki’d ’peni uni mo dhali a’di ḵwa/ki imanciḵ gwo mo mmodhu uni ki she/ mo mmoṯora ṯor ka ḵarambuye/ ka yempa/ e mombuṯ e Pan Ṯiraannus mo be. \v 10 Dhali mii yan miikunu ki sule/ ki sule/ mo jin ta yil su/ mo be. Gom a’di ki mii yan kan mo tani a’di ciḵkin ma ris uni kun ’koni Pa Asiyya gwon Tap̱a mo dhali kun ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ mo be. \s1 Iya/ ma Sakaawa mo \p \v 11 Dhali Arumgimis miiki miimer jin ta ji mum ki me’d ma Buulus mo. \v 12 Gom a’di ki mii yan kan mo tani a’di ’dona uni burrinyeny jiṯi/ mo walla burrinyen ṯu’c ’peni is piti e uni kun ’bathan mo dhali mom’ba’th iikin mo ’peni uni mo dhala rum thus kun nyo/on iikin ka pije/ mo be. \v 13 Hili si’da/ kun tiya ’peni ’Kwani Yahuuda/ kun tani pa mo kun ta imandwaḵa rum thus mo tani uni palki mii mo mmoyer gway gi Tap̱a Yesus ap̱o/ uni gun takin ga rum thus mo mmo/o gwo mo ki: Aha/ ḵana um gwo mo ki gway ma Yesus yan jin c̱in ma Buulus gwo mo. \v 14 Dhali a’din ’deŋ kamu/ jin ’kona iya/i pesu/ jin yuḵu gway ka Sakaawa jin ta Wathi/ Yahuuda/ mo dhali jin ta’da gasiis jin ca’d si’da/ kun miiki mii yan mo. \v 15 Dhala rum thus thoḵki ’twa/ mo dhali o uni gwo mo ki: Yesus yan nyiṯẖka/ mo dhala Buulus yan mishga/ mo. Hili um ta ija sa/? \v 16 Dhali wathi/ yan jin din ma rum thus icine/ mo tani a’di p̱e’da p̱o/ uni mo dhali p̱i uni ’baar mo e ki mii mo dhali bol uni ’kup̱ ki mom’bi’th ap̱o/ uni mo. Gom a’di ki mii yan kan mo tani uni son ka pije/ mmoye mo ’peni gu’b c̱aan ki ushi burrinye/ kun ’koni bwamani is ’te/ mo dhali ki jama/ i is si’da/ mo. \v 17 Dhali yan warki’d mo jin mishu mo e uni ’baar mo kun ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali kun ta ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ kun ’kokin e Pan Ep̱asus mo, dhali moŋḵo/ biṯki’da po/ uni ’baar mo dhali gway gi Tap̱a Yesus eḵki’d mo be. \v 18 Uni tana ris si’da/ ’peni uni kun gamki gwo is mo tani uni iikin mo mmoṯor gwo gom miinthus mo dhali mmoc̱i gwo gom miim buni kun ’kokina uni mmomii mo. \v 19 Dhali uni yisa p̱elena ’peni uni kun mala mii ka daran du mo uni ’doyina risa warkam buni mo imonṯal ’de/ mo dhali c̱i’th uni mo ibwambori uni ’baar mo. Dhali mo gi she yol buni deŋkina uni e mo dhali uni ki gam a’di mo ka ’ci’cimi’th kun ta ’dolkon kush kun ’koni alaap̱i iss\f + \fr 19:19 \ft A’di jin wana e ka alp̱een jineeh ma Iŋkiliis mo.\f* ’kwanimpa i/iss su/ i’ce’dka ’kume’d mo. \v 20 Dhali gwo gi Tap̱a caki’d mo dhali p̱i’da ris mom’bi’th e ’baar mo be. \s1 Amamanthar jin Diki’d e Pan Ep̱asus mo \p \v 21 Dhali ’ko’da ris to gwansan ’baarkunu mii mo tani aBuulus dina gwo ibwa ki shi/in piti jin minu diki dhal ’pen mo me’d jin pekina a’di ki tur mo e Pam Makiduniyya mo dhali Pa Aḵaa/iya mo mmoya mo ntagi Pa Urushaliim mo mmo/o gwo mo ki: ’Ko’di mo jin miga/ c̱a’bi mun mo tani aha/ mina mii p̱ar bway Pa Ruumiya e si’da/ mo. \v 22 Dhali mmohashkina a’di uni su/ ibway gi Pam Makiduniyya uni kun mii a’di to mo kun ta iṮimuṯẖawuus mo dhala Arasthuus tani a’di ki is piti c̱a’bki’d mo e Pa Asiyya naskina/ mo be. \p \v 23 Dhali ka cim c̱aan mo tani mii piki’d mo, mii jin miinu ka serec̱ yisa gom gwo gi Bway yan mo. \v 24 Haali/ wathiŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Dimiṯriyuus jin ta’da mantor ’dolkon kush mo dhali jin ta’da man/uḵ ushi to ’peni ’dolkon kush kun wana e ki dhan gu’b jin ca’d jin luŋuwa Arthamiis nycine/ mo dhali a’di ḵalki’da ṯu’c jin ’ka’da mii yisa gom itap̱a kun ta gi ’kwaniŋ gwocon mo. \v 25 Uni tulkina uni is mo imonṯal ’de/ mo nyaḵki uni kun miina ṯu’c ka ḵwam bwa ki ji nyaḵ mo dhali o gwo mo ki: Kana ba/. Um mishkin ki tom bana kun tana ana mo tani ’pena ṯu’c yan mo. \v 26 Dhali um mishkin mo dhali um ciḵki gwo ka Buulus yan malaski ’kwani ki gwo mo dhali ṯu’k uni ka ris mo, yisa jasi e Pan Ep̱asus a’di ’de/ yisa hili si’da/ mo muru/ ’baar mo be isi bwaman gi Pa Asiyya ’baar mo mmo/o gwo mo ki: To gun uḵu ki me’d mo tani yisa ta to kun luŋu mo yisa \v 27 dhali yisa jasi mo di’d e mo jin ṯagu wu mo jin min ma ṯu’c bana yan ta ṯẖuthu/ ki ṯẖuthu/ mo a’di ’de/ yisa, hili si’da/ gu’b gi luŋuwa dhan tony caaga/ yan jin yuḵu gway ka Arthamiis si’da/ minu ’taki war ka ha’th’ko’d mo dhali ki a’di si’da/ minu ’taki gac̱ ’peni mo/eḵ piti mo jin luŋa ’Kwani gi Pa Asiyya ’baar mo dhali ku ji mony’ceshi ’baar mo si’da/. \p \v 28 Dhali ki uni ciḵki gwo yan mo tani uni ’tu’du/ ka nyor mo dhali cuukin kagahara mmo/o gwo mo ki: A’di jin ta jin eḵa/ eḵ tani a’di ita’da Arthamiis gi Pan Ep̱asus mo. \v 29 Dhali kum bampa/ yansan ’tu’du/ ki mo ma c̱ulma’th mo dhali uni ṯẖa’thkin ki bwan ṯal ’de/ e dhan mo jin ta montul is jin biruwa bir mo mmobu’thkina uniya Ghayuus mo dhala Aristarḵus kun ta ’Kwani gi Pam Makiduniyya kun ta imannyaḵ ii ka Buulus mo. \v 30 Dhali ka Buulus dina gwo ibwa mmose i bwaŋ ’kwani mo tani imanciḵ gwo nonki a’di ’kup̱ mo be. \v 31 Dhali kun tiya si’da/ ’peni ’kwani kun tana ’kaŋ’kup̱ ki mo gi Pa Asiyya mo\f + \fr 19:31 \ft Uni kun ta ’kwani kun kwanykunu mo gom montul is yan mo mmota uni kun mina montul is yani cil mo gom taḵ jin minu taḵa maliḵ mo.\f* tani mmotana uni imugum piti tani uni hashki a’di gwo mo dhali malas a’di mo jin mina a’di diki c̱i is piti ki ya mo e mo jin ta montul is yan jin biruwa bir mo. \v 32 Dhali kun tiya si’da/ cuuni ton ’de/ mo dhali kun tiya si’da/ i tiyan tiya mo. Haali/ montul is yan ta’da c̱ulma’th mo be dhali uni ’kon ka ris kun molki to jin tulkina uni is kan mo be. \v 33 Dhali uni suskina Iskandar ka pije/ ’pena waambuhany ’kwani mo mmokarkina ’Kwani Yahuuda/ a’di eya tente/ ki ṯẖorony mo. Dhala Iskandar wuḵki uni ki me’d mo dhali midi ’taki woṯẖ gwo is gom ’kwani mo. \v 34 Hili ki uni nyiṯẖkin ki a’di ta Wathi/ Yahuuda/ mo tani uni ’baar cuukin ki ’twan ṯal ’de/ mo ki mo jin wana e ka tente/ su/ mo ki: A’di jin ta jin eḵa/ eḵ mo tani a’di ita’da Arthamiis gi Pan Ep̱asus mo. \v 35 Dhali ka hiliŋgwoŋḵan gom pa mu’thki’da waambuhany ’kwani ’twa/ mo tani a’di ki o uni gwo mo ki: Um ’Kwani gi Pan Ep̱asus. Ki wathi/ jana si’da/ idi’d jin diki mish ki ’Kwani gi Pan Ep̱asus ta imanhil gu’b jin luŋuwa dhan tony caaga/ yan jin yuḵu gway ka Arthamiis mo dhali jamas gi to yan jin biṯki’d ’pena Sap̱s mo? \v 36 Haali/ a’di gi wakan tani ki to gwansan minu mol waṯ mo dhali um mini mii ta gi mo mo mmo’ko ki shwam mo dhali ’koki mii toŋ kamu/ ki ji ram mo. \v 37 Haali/ um suski ’kwani gwansan imahan mo kun ’koki ta ’kwani kun ḵwali to ’peni gu’b kun luŋu to mo dhali uni si’da/ ’koki ta ’kwani gun wali gwo sor ap̱owa dhan tony caagam bana yan jin luŋu mo be. \v 38 Waḵka Dimiṯriyuus si’da/ dhali tap̱aŋ ’kwani kun ta gi gwocon kun nyaḵ ’ko ki a’di mo ta gi gwo ap̱o/ wathiŋ kamu/ mo tani acim dhunu mo gom gwon dwall mo dhali iwaḵiil ’kon si’da/ mo. Dhalki uni yer is buni gway ka rem ’kup̱ mo ma. \v 39 Hili waḵki/ um ŋap̱i toŋ kamu/ gom gwon tiya kun doṯu/ mo tani a’di minu thoson mo e montul is yan jin yuḵuwa yuḵ mo. \v 40 Haali/ ka jiŋ gana/ ana ’kona e mo jin ṯagu wu mo e mo jin yeru is ki gway mo gom mo jin doshu ka nyora ṯal ’de/ ki bimbir ka cim yansan mo dhali mmomiinu a’di mo ka wuny is ’te/ mo. Dhali gom a’di yan mo tani ana mina mol gwo thoḵ goma nyor yan jin deḵu/ mo. \v 41 Dhali ki a’di daḵki gwo o kan tan mo tani a’di si’da/ ’cuḵki montul is mo be. \c 20 \s1 Ya ma Buulus e Pam Makiduniyya dhali Paŋ Griḵi mo be \p \v 1 Dhali ’ko’di mo jin doshu ka nyora ṯal ’de/ ki bimbir daḵu/ mo tani aBuulus mmohashkina a’di imanciḵ gwo mo dhali mmomalaskina a’di uni ki gwo mo tani a’di ki bu’th moyam piti ’peni uni mo dhali a’di yaki’d mo e Pam Makiduniyya mo be. \v 2 Dhali ki a’di yaki’d ki tur mo mmo’ciṯẖ ’ban gwansan mo tani a’di c̱iki uni gwo gom momalas ki nyanye/ mo dhali a’di p̱u’dki’d mo e Paŋ Griḵi mo be. \v 3 Dhali ki a’di c̱a’bki’d ka ppe ’kup̱i kwara imun mo tani awu’th karkina ’Kwani Yahuuda/ mo ap̱o/ a’di mo. Ki a’di murki’di ya eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ki bway gi Pan Suriyya mo tani a’di dina gwo mbwa mmodoḵ ki tur ka nyaŋ’ko’d mo e Pam Makiduniyya mo be. \v 4 Dhali a’di suskunu m’pen mo itagi Pa Asiyya mo be. Uni gun sus a’di mo tani ta iSupaaṯarus gi Pam Biriyya jin ta ya/ ma Purrus mo dhali ’peni ’Kwani gi Pan Tasaluniiki mo tani ta i/Arisṯarḵus mo dhala Sakuntus mo dhala Ghayuus gi Pan Darba mo dhala Ṯimuṯẖawuus mo dhali ’peni ’Kwani gi Pa Asiyya mo tani ta iṮikiikus mo dhala Ṯurup̱iimus mo. \v 5 Hili uni gwansan iikin nṯwa/a/ dhali uni ’kokin mmoc̱or aman mo e Pan Taruwaas mo be. \v 6 Dhali aman iikina eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ’peni Pam P̱ilibbi ’ko’da cim gi Maaŋḵuthu’d kun miinu ki dar ga cumaṯ mo dhali aman p̱u’dkina e uni e Pan Ṯaruwaas ka cimi mudhe’d mo be. E mo yan mo tani aman ’kokina ka cim pesu/ mo be. \s1 ABuulus A’di Taḵkunu e Pan Ṯaruwaas mo \p \v 7 Dhali ap̱owa cim yan jin ṯwa/a/ ka dhas mo tani aman ’kokina mmotul is mo imonṯal ’de/ mo mmo’ce’d maaŋḵuthu’d mo tani aBuulus ṯorki’da ṯor ki uni ka ḵarambuye/ mo mmoṯor mo gom ya jin mina a’di mii ya mo ka cim jiŋ ’ko’d mo dhali gwom piti bulkina a’di uni mo ntagi mombwam/e mo be. \v 8 Dhala lamba/ ’kokin ka ris e gu’b jin nyaŋu ka maḵamp̱o/ mo e mo jin ’kokina aman mo mmotul is imonṯal ’de/ mo. \v 9 Dhali wathin dhuruca kamu/ jin yuḵu gway ka Ap̱itḵuus c̱a’bki’d e ari embul gu’b jin tup̱u i e mo dhali a’di ṯo’da e is mo mmo/ish e kagahara mo. Dhali ka Buulus ṯorki’da ṯor ka ḵarambuye/ ki uni ki rash rash naskina/ mo tani mmoṯo’da e a’di is mo ki mo/ish/em piti mo tani a’di biṯki’d ka luŋgu’b ’peni gu’b jin ’kon ma p̱o/i kwara mo dhali a’di ’de’kkunu monyjwa i is mo. \v 10 Dhala Buulus thulki’d ka luŋgu’b mo dhali a’di biṯki’da p̱o/ a’di mo dhali mmokoṯẖkina a’di a’di me’d mo tani a’di o gwo mo ki: Dhalka du ki mii mo ma haali/ a’di shi/irki’d mo be. \v 11 Dhali ki a’di seki mo mis mo dhali mmo’ce’dkina a’di maaŋḵuthu’d yan mo dhali mmoshwa mo tani a’di si’da/ buṯki’d nyaḵki uni ki rash rash mo ntagi mo jin sul ma tente/ mo be. Wakan a’di yaki’d mo be. \v 12 Dhali uni suskina ’ciŋgwaṯẖ jin di ki e mo dhali uni malaskunu ki jasa/? \s1 Mo gi ’Cuḵkina Uni Aḵur Yi’de/ ’Peni Pan Ṯaruwaas e Pa Miliiṯus mo \p \v 13 Hili mmo/iikina aman nṯwa/a/ mo eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo tani aman ’cuḵkina ḵur yi’de/ jin bela ’tham ki bway gi Pa Assuus mo mmoṯosh ka Buulus mina amani bu’th imun mo haali/ gwo ḵankina a’di wakan mo mmoṯor ki is piti mmoya ki sho’k mo. \v 14 Dhali ki a’di gamki am ’kup̱ e Pa Assuus mo tani aman bu’thkina a’di bway bwaman mo dhali mmop̱u’d mo e Pam Miṯiliini mo be. \v 15 Dhali mmo/iikina aman eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ’peni mo yan mo tani aman pu’dkina ka cim jin baṯẖa’d ka ḵarambuye/ gi pa gi Paŋ Ḵiyuus mo. Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani aman takina Pa Samuus ki me’d mo dhali ka cim ki jim baṯẖ mo tani aman p̱u’dkina e Pam Miliiṯus mo be. \v 16 Haala Buulus dina gwo ibwa mo mmoya eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo mmope Pan Ep̱asus mo jin mina a’di ’taki diki mii c̱a’b ka ara cim e Pa Asiyya mo haali/ a’di miikina is ki ’kasa/ ’kasa/ mo jin mina a’di mii di e Pa Urushaliim goma Cim Ḵamsiin yan mo waḵki/ a’di midi ’taki ta isi mii gom a’di mo be. \s1 ABuulus A’di Ṯorki Gwo e ’Kwaniŋ Gwanyjaḵa/ e Pan Ep̱asus mo \p \v 17 Dhali ’peni Pam Miliiṯus mo tani a’di hashki gwo mo e Pan Ep̱asus mo dhali yuḵ ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ’pena ḵaniisa mo e a’di mo. \v 18 Dhali ki uni p̱u’dkin e a’di mo tani a’di ki o uni gwo mo ki: \p Um ki is bum mishki mo mo ’pena cim jin ṯwa/a/ jin karkika/ sho’k pem e Pa Asiyya mo mmoyakika/ mo kan e um mo mmoc̱a’b e um ki sule/ mo \v 19 mmomiiya ṯu’c gi Tap̱a ki bwa jin karu ki jiŋ gwa’d mo dhali ki jabuthi e mo dhali ki mompal kun ṯẖa’thkina p̱o/ aha/ mo ’pena wu’th gi ’Kwani Yahuuda/ mo. \v 20 Dhali mmodika/ ki gu is pem ’peni gwoŋ kamu/ ṯal ’de/ jin ta jim ’borga/ mo mmoc̱i um mo dhali mmoṯor um gwo mo ibwaman ’kwani mo dhali mmoya gu’b ki jiŋ kul mo \v 21 mmoṯor gwo e uni kun ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali uni kun ta ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ mo ki mo jin rijuwa du is ’kup̱ ka Arumgimis mo dhali moŋgam gwo is e Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos bana mo be. \v 22 Dhali shwane/ hili mo mo ma aha/ yana ya ki mondeḵ is ki Shi/in e Pa Urushaliim mo dhali aha/ mola to gun mini ṯẖathi aha/ imun mo \v 23 jasi ki Shi/in Dheleladhelel tani a’di ṯori aha/ gwo e bampa/ ’baar mo mmo/o gwo mo ki mondeḵ dhali monṯo’c bwa c̱orki aha/ imun mo. \v 24 Hili aha/ mina diki bu’th mondiki/em pem mmokar a’di ki is pem ki jiŋ ŋa/ mo mmomiga/ mish ’baar bway tur gi mondiki/em pem mo dhala ṯu’c jin bu’thkika/ ’peni Tap̱a Yesus mmoc̱i gwom ’borga/ mo goma ’the ma Arumgimis mo. \v 25 Dhali shwane/ mishi mo mo ma. Aha/ misha ki um ’baar mo um kun yaka/ ibwaman mo mmoc̱i gwo gom Bampa/ ma Arumgimis mo tani um mini ’koki p̱ar bwam/em pem e doḵ/e ki sule/ mo. \v 26 Haali/ a’di gi wakan mo tani aha/ c̱ina um gwo ka cim yansan ki aha/ tana jin dhelelki’d ’pena bas bumi ’baar mo. \v 27 Haali/ aha/ dikina ki bu’th is pem mo ’peni moc̱i um gwo mo jin ta isi bwa ma Arumgimisi ’baar mo. \v 28 ’Cunycuri miim bum ki is bum mo ma dhala risa ma’diny gwan kun dhuna Shi/in Dheleladhelel um mo mmota icom kun mini hil mo mo dhali mmomiiya ṯu’c mo mmohila ḵaniisa gi Tap̱a jin yolkina a’di ka bas jin ta jim pitiŋ gana/ mo. \v 29 Aha/ misha ki ’ko’di mo jin miga/ ya mo tani awu kun c̱ithirac̱ithir mo tani mini seyu/ i bwam um mo mmomii mii kun miinu ka serec̱ yisa goma ma’diny yan mo. \v 30 Dhali ’peni bwam um ki is bum um ’cena mo tani ’kwani mini piyu/ mo gun mini o gwon tiya kun mini ta kun ther mo mmoḵwa/ imanciḵ gwo bwa mo mmobaṯẖ uni mo be. \v 31 Haali/ a’di gi wakan mo tani ’dimi um ’kup̱ mo ma, mmoka mii e mo me’d jin ’kona yili kwara mo tani aha/ dinaki daḵ gwo mo mmomalas umi ’baar ki ’beles mo ki jabu’th mon’thiny mo dhali montee mo be. \v 32 Dhali shwane/ aha/ dhuna um eya Arumgimis mo dhali ki gwo ma ’them piti jin mishi um nyaŋ mo dhali c̱i um mal mo e bwam uni ’baar mo kun dhunu ki she/ mo ki dhelel dhelel mo. \v 33 Aha/ dina bwa ki ’thoṯẖo/ gom ’dolkon kush gi wathiŋ kamu/ mo walla ’dolkon ganam piti mo walla burrinyem piti si’da/ mo. \v 34 Um ki is bum mishi mo ki me’d gwansan miiki to mo kun miga/ mii ta mo dhali gom uni gun nyaḵ ’ko ki aha/ si’da/ mo. \v 35 Eya ris to ’baar mo tani aha/ c̱ikina um isi she/mm mo ki um mmomiina uma ṯu’c wakan mo tani um si’da/ mini mii woṯẖ uni kun ’ka’da is mo dhali mmoka gwon Tap̱a Yesus e mo kun okina a’di ki is piti mo ki: Mmoc̱i to a’di ta mo gi ’boru mii jin boli mombu’th to e ki ’bor mo be. \p \v 36 Dhali ki a’di oki gwo kan tan mo tani a’di c̱a’bki’d ki jiŋ ’kup̱a’dup̱un mo dhali a’di ’thoki’d nyaḵki uni ’baar mo. \v 37 Dhali uni ’baar mo ḵumki ko mo dhali ṯagkini ’ba/ ma Buulus mo dhali p̱i a’di ’twa/ mo be. \v 38 Bwan diṯi’d buni di’d ki nyanye/ gom gwo yan jin okina a’di uni ki uni mini ’koki p̱ar a’di bwam/em piti e doḵ/e ki sule/ sule/ mo be. Dhali uni suski a’di m’pen ibway piti mo ntaga ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo be. \c 21 \s1 Ya ma Buulus jin Yakina A’di e Pa Urushaliim mo \p \v 1 Dhali ki aman ’kokina mmo/ii mo ’peni uni mo dhali ’cuḵa ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo tani aman iikina ka ji sho’k ki bway gi ’tham mo ntagi Paŋ Kus mo dhali ka cim jiŋ ’ko’d ntagi Pa Rudus mo dhali ’peni mo yansan mo tani ntagi Pam Paṯara mo be. \v 2 Dhali mmogamkina amana ḵur jin bela ’tham mo mmo’ciṯẖa/ gap̱ ntagi Pam Piniikiya mo tani aman iikina ap̱oŋ ḵur yi’de/ mo dhali ’cuḵ jin bela ’tham mo. \v 3 Dhali ki aman p̱u’dkina eya tente/ e Paŋ Kuprus mo tani mmodhalkina aman a’di ka biny cam mo tani aman iikina eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ntagi Pan Suriyya mo dhali aman thulkina ’cesh mo e Pan Sur mo be, haali/ e mun mo tani aḵur yi’de/ minu ḵal ton diṯin piti mo be. \v 4 Dhali mmogamkina am imanciḵ gwo mo tani am ’kokina ka cim pesu/ imun mo dhali uni gwansan okina Buulus ki Shi/in ki a’di midi ’taki diki kar sho’k piti e Pa Urushaliim mo. \v 5 Dhali ki a’di warki’d ka cim jin ’baarkina aman mo tani aman iikina mo dhali ii mo ki mo/iim bam mo. Dhali uni ’baar ki up̱i lu/ mo dhali uc̱i si’da/ mo tani uni suski am e bway bam mo gam am ’kokina mo mmo/ii ka pije/ mo ’peni ’peŋkuman bampa/ mo dhali mmo’kokina aman ki jiŋ ’kup̱a’dup̱un e mo ma dihal yi’de/ mo tani aman ’thokina mo be dhali aman c̱ikina uni gwo mo mmothe me’d ka rem ’kup̱ mmo/ii mo. \v 6 Dhali aman iikina ap̱oŋ ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo hili uni doḵki bway pa ka nyaŋ’ko’d mo be. \p \v 7 Dhali ki aman ’baarkina mo/iim bam mo e yi’de/ ’peni Pan Sur mo tani aman merkina e Pam Puṯulimaayis mo dhali am thekina waḵ me’d mo dhali ’ko nyaḵki uni ka cim ’de/ mo. \v 8 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani am iikina mo dhali p̱u’d mo e Paŋ Kaysariyya mo dhali mmociḵa aman gu’b ma P̱ilibbus jin ta’da manc̱i gwom ’borga/ jin ta jan ’de/ ’peni unim pesu/ mo tani am ’kona nyaḵki a’di mo. \v 9 Dhali wathi/ yan ta’d gi i’bwa/i doŋon kun ta nyaraŋ gana/ naskina/ kun c̱iki gwo is mo. \v 10 Dhali mmo’kokina aman imun ka cim ka hony/e mo tani amanc̱i gwoŋ kamu/ jin yuḵu gway ka Aghabuus yayi’d ka luŋgu’b ’peni Pa Yahuudiyya mo. \v 11 Dhali mmoyakina a’di i am mo dhali mmobu’thkina a’di wac̱kan ma Buulus mo tani a’di deḵki sho’k pitiŋ gana/ mo dhali me’d piti si’da/ mo dhali oki gwo mo ki: Wakansan okina Shi/in Dheleladhelel mo ki: Wakan si’da/ mina ’Kwani Yahuuda/ gi Pa Urushaliim deḵ wathi/ yan jin ta com wac̱kan yan mo dhali c̱i a’di e me’d gi ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo be. \v 12 Dhali ki aman ciḵkina to gwansan mo tani am inyaḵki uni gi pa yan mo tani aman malaskina a’di mo mmodiki ya ka gagamis e Pa Urushaliim mo. \v 13 Dhali ŋ’ko’d mo tani aBuulus thoḵki gwo mo ki: Ata gwokina um mo mmo’koshaa/ du mo? Haali/ aha/ thosonkina is mo jasi ki mondeḵ ’te/ yisa hili si’da/ mmowu mo e Pa Urushaliim gom gway gi Tap̱a Yesus mo be. \v 14 Dhali ki a’di ushki gwo gi lalu a’di sho’k mo tani am daḵkina gwo o mo mmo/o gwo mo ki: Dhalki bwan Tap̱a a’di miinu mo ma. \p \v 15 Dhali ’ko’da cim gwansan mo tani am deḵa tom bam is mo dhali ii ka gagamis e Pa Urushaliim mo. \v 16 Dhali imanciḵ gwon tiya si’da/ nyaḵki ii ki am ’peni Paŋ Kaysariyya mo. Uni suski jan ṯal ’de/ nyaḵki uni jin yuḵu gway ka Manasuun gi Paŋ Kuprus jin ta’da manciḵ gwo jin ṯwa/a/ jin mina am ’taki nyaḵ ish ki a’di mo. \s1 ABuulus Buṯki’d, Uni ka Yakuub mo \p \v 17 Dhali ki am merkina e Pa Urushaliim mo tani awaḵ bu’thki am mo ki bwaŋ ’kunyga/ mo. \v 18 Dhali ka cim ki jim baṯẖ mo tani aBuulus ya’di bwam am eya Yakuub mo dhala ris ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ’kon mo. \v 19 Dhali ki a’di theki uni me’d mo tani a’di ṯorki uni gwo mo ka ’deṯe/ ’deṯe/ gom to kun miikin ma Arumgimis ibwaŋ ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ eya ṯu’c piti mo be. \v 20 Dhali ki uni ciḵki a’di mo tani uni karkina Arumgimis ki ca mo dhali uni oki a’di gwo mo ki: Misha /eya mudhu, ’kwani wakina risa e bwaŋ ’Kwani Yahuuda/ ’peni uni gun gamki gwo is mo dhali uni ’baar mo shwana nyor mo gom gwoŋḵan jin c̱inu mo. \v 21 Dhali uni ṯorkunu gwo mo gom /e ki /e din mo mmoṯora ris ’Kwani Yahuuda/ gwo kun ’kon ibwaŋ ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo mmodhal gwo ma Musa ’pen mo mmo/o uni ki uni mini dhalku/ uc̱im buni ki ’ciṯẖa/ munyjal yis buni mo dhali mmodhalku/ ki c̱iya hirdhe/ si’da/ ki mii kun onu mmomii mo. \v 22 Ata mina ana mii mo sa/ gom a’di mo? Uni mini ciḵ gwo ka jiŋ gana/ ki /e p̱u’dkin mo. \v 23 Haali/ a’di gi wakan mo tani miiyi a’di jin mina amani ’taki o /e mo. Aman tana gi ’kwaniŋ gwasi doŋon kun ’kona to i’bam buni mo be. \v 24 Budhi gwan mo ma dhali thosoni is pini ki dhelel dhelel nyaḵki uni mo dhali c̱a’bi /e mo ma gom to gun minu doṯ mo gom uni ki uni mini mish ’kup̱ buni ’thi mo be. Dhala ris ’kwani ’baar mo mini mish ki a’di diki ta gwoŋ gana/ gom to kun ṯorkunu uni gom /e mo hili /e ki is pini si’da/ iyan mo mmodiki tor ci ’twa/ mo mmodhu gwoŋḵan jin c̱inu mo. \v 25 Hili gom ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ kun gamki gwo is mo tani am ’kwarkina gwo mo mmoc̱i gwo jin gamkunu me’d mo ki uni mini non is buni mo ’peni to gun ’ciṯẖu/ mo mmomiiya basa ’cesh mmoluŋ tomp̱inycon mo dhali ’peni miin to ma bas mo dhali ’peni to gun minyciru ’kus mo dhali ’peni mo jin miinu miinyc̱al si’da/ mo. \v 26 Dhali ŋ’ko’d mo tani aBuulus ki bu’th ’kwani mo dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani mmothosonkina a’di is piti ki dhelel dhelel nyaḵki uni mo tani a’di yaki’d e gu’b gi mondheleladhelel mo mmoc̱i gwo mmo’baara cim gi mo jin thosonkunu is ki dhelel dhelel mo ntagi to minu c̱i mo a’di jin c̱ikunu eya tente/ mo gom uni gwansani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo. \s1 ABuulus A’di Bu’thkunu e Gu’b gi Mondheleladhelel mo \p \v 27 Dhali ka cim ma pesu/ ’dishki’di ’baar mo tani ’Kwani Yahuuda/ ’peni Pa Asiyya ki uni p̱arki a’di e e gu’b gi mondheleladhelel mo tani uni c̱i’thkina waambuhany ’kwani is ki mii mo dhali uni ṯẖa’thki a’di me’di is mo be \v 28 mmocuu gwo mo ki: ’Kwani ma Israyiil, woṯẖi/ aman mo ma. Wathi/ yansan ta a’di jin ṯorki’da ris ’kwani ’baar mo gwo mo e mo ’baar mo ap̱o/ ’kwani dhali ap̱o/ gwoŋḵan jin c̱inu mo dhali ap̱o/ mo yansan mo. Dhali a’di si’da/ suski ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ e gu’b gi mondheleladhelel mo dhali mo yan jin ḵogu mo karkina a’di mo me’d mo jin dinuki ḵo/ mo be. \v 29 Haali/ uni nṯwa/a/ mishki a’di e bampa/ nyaḵka Ṯurup̱iimus jin ta Wathi/ gi Pan Ep̱asus jin ṯoshkina uni ka Buulus nsuski a’di e gu’b gi mondheleladhelel mo. \v 30 Dhala ris ’kwanim bampa/ cuki mis mo dhali ’kwani sokin mo imonṯal ’de/ mo dhali uni ki budha Buulus mo dhali dir a’di ka pije/ ’peni gu’b gi mondheleladhelel mo dhali ki jahanne/ acampur mu’thkunu mo be. \v 31 Dhali ki uni ’kon mmoŋap̱ a’di mo mmo’kosh mo tani gwo p̱u’dki’d e mis eya mancil ma askar alip̱ ki mo jin jin ma askara ji ka ris mo e Pa Urushaliimi ’baar mo ’kokin mo ka c̱ulma’th mo be. \v 32 Dhali ki jahanne/ a’di bu’thki i/askar mo dhali imancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo dhali thulkin mo ka ŋwac̱a/ a’cesha p̱o/ uni mo dhali uni, ki uni mishki imancil ma askar alip̱ mo dhali mishki i/askar mo tani uni daḵana Buulus ’kosh mo. \v 33 Dhali yan’ko’d mo amancil ma askar alip̱ p̱u’dki’d mo ki ’dishe/ mo dhali bu’th a’di mo dhali ḵan gwo mo ki a’di minu deḵ mo ka jindhiiri su/ mo. Dhali a’di doṯki gwo mo ki a’di ta’da ja sa/ mo dhala ta miikina a’di mo. \v 34 Dhali kun tiya cuun mo nton ’de/ mo dhali kun tiyan tiya ibwaman ma waambuhany ’kwani mo dhali ki a’di moli gwoŋ ḵa’b yan jin ḵa’bu mo ka c̱ulma’th mo tani a’di ḵanki gwo mo ki a’di minu sus mo e gu’b gi i/askar mo. \v 35 Dhali ki a’di p̱u’dki’d ap̱o/ mo jin senu mis mo tani a’di warki’d ki mo jin ḵalkin ma askar a’di ime’d mo gom mii yan jin ḵal ma waambuhany ’kwani mo be. \v 36 Haala waambuhany ’kwani baṯẖani baṯẖi ’ko’d mmocuu gwo mo ki: Guyi a’di mo ma. \s1 ABuulus ’Ce’dki Gwo She/ gom Is Piti mo \p \v 37 Dhali ka Buulus muru susu gu’b gi i/askar mo tani a’di oki’da mancil ma askar alip̱ gwo mo ki: Miga/ o gwoŋ kamu/ e /e mo ’taa? Dhali a’di o gwo mo ki: ’Twaŋ Griḵi wala /e ’taa? \v 38 /E diki ta Wathi/ gi Pam Masir yan si’da/ jin dhuki ’kwani alaap̱i doŋon kun ta iman’kosh tiya jwa mo mmo/eḵ mii kagahara mo dhali jin suski uni ka pije/ mombwaasho ka cim kagush yin mo ’taa? \v 39 Hila Buulus a’di oki gwo mo ki: Aha/ tana ji Yahuuda/ mo ’peni Pan Tharsuus gi Paŋ Kilikiyya jany ’cesh gi bampa/ jin molu mo yisa. Dhali aha/ ’thona /e mo mmodhalaa/ bway mo mmoṯor ’kwani gwo mo be. \v 40 Dhali ki a’di c̱iki a’di bway mo tani aBuulus mmodoshkina a’di mo eya p̱o/ mo jin senu mis mo tani a’di ki wuḵ ’kwani e ki me’d mo dhali ki mo doshki’d ki biyuu mo tani a’di ṯorki uni gwo ki ’twaŋ ’Kwani Yahuuda/ mo mmo/o gwo mo ki: \c 22 \p \v 1 Imudhum pem dhali ibaba, kana, ciḵi um gwo jin miga/ ’ce’d um she/ shwane/ mo. \p \v 2 Dhali ki uni ciḵki gwo ki a’di oki uni gwo ki ’twaŋ ’Kwani Yahuuda/ mo tani uni ’kokin ki shwam ki muṯṯ mo dhali a’di ki o uni gwo mo ki: \p \v 3 Aha/ tana ji Yahuuda/ jin dhodhu mo e Pan Tharsuus gi Paŋ Kilikiyya mo dhali hili aha/ thip̱kunu e bampa/ yan em bwam sho’k ma Ghamala/iil mo be. Dhali aha/ ye’thkunu sho’k ki gwo mo gom mii gi gwoŋḵan jin c̱inu mo kun ta kuny ji sho’k mo ’peni ibabam bana mo be dhali aha/ shwanaa nyor mo goma Arumgimis si’da/ me’d umi ’baar mo kun ’kokin shwanetan mo. \v 4 Dhali aha/ ṯo’ckina uni kun ta kum Bway yan ’kus mo igam uni wun mo mmodeḵ uni mo dhali mmoc̱i uni eya sijin mo uni kun ta kuŋ gwas mo dhali up̱i lu/ mo. \v 5 Wakan si’da/ agasiis jin ca’d daḵ gwo me’d ki aha/ mo dhala ris ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ ’baar mo ka ŋul ’kup̱ mo. ’Peni uni si’da/ kun bu’thkika/ warka/ eya waḵ yan mo dhali mmoya mo e Pan Dimashk mo mmosus uni si’da/ kun ’kon mo mmun mmosus ki mondeḵ is mmori’c mo e Pa Urushaliim mo be. \s1 ABuulus Ṯorki Mii jin Ṯu’k A’di Is mo \p \v 6 Dhali a’di wara’d mo me’d jin dika/ mo e moyam pem mo dhali ’dish Pan Dimashk is mo ka tente/ muru’di di ibwaŋ ’kup̱ mo tani ki jahanne/ adhan moŋkush caaca ’twaḵki mo mo ’peni momis mo mmo’kam aha/ is mo be. \v 7 Dhali aha/ biṯkina p̱owa ’cesh mo dhali ciḵ ’twa/ jin o aha/ gwo mo ki: Shawuul Shawuul. Ata ṯoca /e aha/ ’kus kan mo? \v 8 Dhali aha/ thoḵkina gwo mo ki: /E tana ja Tap̱a? Dhali a’di oki aha/ gwo mo ki: Aha/ tana Yesus gi Pa Naasira jin ṯoca /e ’kus mo be. \v 9 Dhali uni gun ’kokin nyaḵki aha/ mo tani uni mishki moŋkush ka jiŋ gana/ mo tani hili uni ’koki ciḵ ’twa/ gi a’di jin oki aha/ gwo mo be. \v 10 Dhali aha/ ona gwo mo ki: Ata miga/ mii mo Tap̱a? Dhali Tap̱a oki aha/ gwo mo ki: Cuyi /e mis mo dhali yayi e Pan Dimashk mo dhali e mun mo tani a’di minu ṯor /e mo goma ris to ’baar mo kun thosonkunu gom /e mo mmomii mo be. \v 11 Dhali ki aha/ mola mo hil gom mondhel gi moŋkush c̱aan mo tani aha/ merkina mo e Pan Dimashk mo mmosuskina uni kun nyaḵki ’ko ki aha/ me’da bi mo. \p \v 12 Dhali jan ṯal ’de/ jin ta’da Hananiyya jin ta wathiŋ gayiin gom gwoŋḵan jin c̱inu mo dhali jin maŋ ma ris ’Kwani Yahuuda/ ’baar mo kun ’koni mun mo tani \v 13 p̱u’dki’di aha/ mo dhali mmodosha a’di mmo’dish aha/ is mo tani a’di oki aha/ gwo mo ki: Akam pem ka Shawuula, budhi momish mo mo ma. Dhali ki mo yansan mo tani aha/ bu’thkina momish mom pem mo dhali aha/ misha a’di mo be. \v 14 Dhali a’di o’d ka Arumgimis gi ibabam bana iski /e mo mmomish bwam piti mo dhali mmop̱ar mo ma ḵar/e gi jan ’de/ e mo dhali mmociḵ cuuwa/ ’peni ’twam piti mo be. \v 15 Haali/ /e mini ta aman/o gwo gom a’di eya ris ’kwani gom a’di jin misha /e mo dhali jin ciḵa /e mo si’da/. \v 16 Dhali shwane/ ata c̱a’ba /e mmomii mo? Cuyi /e mis mo ma dhali miiyi is pini ki yi’de/ mo mmolam miinthus pini mo mmoyer gway piti mo. \s1 ABuulus A’di Yuḵkunu mo gom ’Kwani kun ’Koki Ta ’Kwani Yahuuda/ mo \p \v 17 Dhali me’d jin doḵkika/ ka nyaŋ’ko’d mo e Pa Urushaliim mo dhali ki aha/ dikina mmo’tho mo e gu’b gi mondheleladhelel mo tani aha/ biṯkina is jwa mo be. \v 18 Dhali aha/ p̱arkina a’di e mo mmo/o gwo i aha/ ki: Meri is mo dhali yayi mo ise/ ki jahanne/ ’peni Pa Urushaliim mo haali/ uni mini ’koki bu’th gwonṯor ’peni /e gom aha/ mo be. \v 19 Dhali aha/ okina gwo mo ki: Tap̱a, uni ki is buni mishkin ki aha/ dhukina uni gun gamki /e gwo is eya sijin mo dhali aha/ dorkina uni eya ris gu’b gi montul isi ’baar mo ki ’beles mo. \v 20 Dhali ka bas ma Isṯip̱anuus jin ta’da man/o gwom pini diki’d mmowol mo tani aha/ si’da/ doshkina ki ’dishe/ mo dhali gam bwa me’d mo dhali mmodhu burrinye/ gi uni gun ’koshki a’di mo. \v 21 Dhali a’di oki aha/ gwo mo ki: Yaku/ mo ma haali/ aha/ mina hash /e mo e mo jin si’dasi’d isa dhana/ mo e ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo be. \s1 ABuulus A’di Jikunu mo \p \v 22 Dhali uni c̱i a’di ’cem buni ki gwo yan mo. Dhali uni ’de’kki ’twam buni mo dhali o gwo mo ki: Guyi ji wakan mo ’peni mony’cesh mo haali/ a’di diki ha me’d jin mina a’di ’taki di ki e mo be. \v 23 Dhali ki uni cuukin mo dhali ṯa’kki burrinyem buni mo dhali yeḵki bu’da ’ceshi momis mo tani \v 24 amancil ma askar alip̱ ḵanki gwo ki a’di minu sus mo e gu’b gi i/askar mo mmoḵan gwo ki a’di minu mii ṯirrish ki mondor ki yis bip̱ mo jin mina a’di ’taki mish ki kata yan a’di jin cuuna uni ap̱o/ a’di kan mo. \v 25 Dhali ki uni deḵki a’di mo ki wac̱kan mo tani aBuulus oki gwo eya mancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d jin doshki’d ki ’dishe/ mo ki: A’di ta gwoŋḵan ’taa jin mina umi dor wathi/ jin ta ji Pa Ruumiya ki yis bip̱ ki dar gi miiwaḵ kan mo ’taa? \v 26 Dhali ka mancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d ciḵki a’di mo tani a’di yaki’d eya mancil ma askar alip̱ mo dhali ṯorki a’di gwo mo mmo/o gwo mo ki: Ata mura /e imii mo? Haali/ wathi/ yan ta ji gi Pa Ruumiya mo be. \v 27 Dhala mancil ma askar alip̱ p̱u’dki’d mo dhali o a’di gwo mo ki: Ṯoraa/ gwo mo ma, /e ta jim Pa Ruumiya ’taa? Dhali a’di ki o a’di gwo mo ki: Nye. \v 28 Dhala mancil ma askar alip̱ thoḵki gwo mo ki: Ki dhan to gun tulu ’kup̱ mo tani bu’thkika/ mo mmota jany ’cesh gi bampa/ yan mo. Dhala Buulus o gwo mo ki: Hili aha/ tana jim Pa Ruumiya jin dhodhu mo be. \v 29 Dhali uni gun ’kokin mmomuri ṯirrish a’di mo tani ise/ uni iikin ’peni a’di mo. Dhala mancil ma askar alip̱ si’da/ ḵo/ki is mo haali/ a’di mishki’d ki a’di ta ji Pa Ruumiya mo haali/ a’di deḵki a’di mo be. \s1 ABuulus Doshki’di Bwambor Montul Is gi ’Kwani Yahuuda/ mo \p \v 30 Hili ka cim jiŋ ’ko’d mo tani mmoŋap̱a a’di gwo mmomish gwoŋ ḵa’b yan jin ḵa’bu mo mmoyera ’Kwani Yahuuda/ a’di is ki gway mo tani a’di ’cuḵki a’di mo dhali ḵanki’da gasiis kun can gwo mo dhali ’kwani gi montul is buni yani ’baar mo mmotul isi monṯal ’de/ mo dhali a’di suski’da Buulus ka ’cesh mo dhali kar a’di ibwambori uni mo be. \c 23 \p \v 1 Dhala Buulus mmohilkina a’di ap̱o/ montul is yan ka ’thime/ mo tani a’di o gwo mo ki: Iwaḵ pema aha/ tana jany ’cesh gi bampa/ ibwambor ma Arumgimis mo e mii ’baar mo kun ta isi bwaŋ gana/ ntaga tee yan mo be. \v 2 Dhala gasiis jin ca’d jin ta’da Hananiyya ḵanki uni kun doshkin ki ’dishe/ i a’di gwo mo mmodor a’di ’twa/ ki me’d mo. \v 3 Ŋ’ko’d aBuulus oki a’di gwo mo ki: Arumgimis midi dor /e mo, /e jin tana gaŋgara/, jin kushu mo e mis ’te/ kan mo dhali /e ki c̱a’b mmodwall aha/ gwo mowa gom gwoŋḵan jin c̱inu mo dhali /e ki ḵan gwo ki aha/ minu dor mo ki gwoŋḵan jin c̱inu mo jin ’ce’du ’pen ’te/ mo? \v 4 Dhali uni gun doshkin ki ’dishe/ mo tani oki a’di gwo mo ki: /E sorkina gasiis jin ca’d ma Arumgimis mo kana? \v 5 Dhala Buulus ki o gwo mo ki: Aha/ dinaki mish, iwaḵ pem mo, ki a’di ta’da gasiis jin ca’d mo be, haali/ a’di ’kwarkunu mo ki: /E mini dhalku/ ki o gwon thus gom tap̱aŋ ’kwanim pini mo. \p \v 6 Hili ka Buulus nyiṯẖki’d ki ’bana ’de/ ta ji gi ’Kwani Sadukiyiin mo dhali ’bana kamu/ ta ji gi ’Kwani P̱arisiyiin mo tani a’di cuuki’d mo e montul is yan mo ki: Iwaḵ pema aha/ tana Wathim P̱arisi mo jin ta ya/ gi ’Kwani P̱arisiyiin mo be dhali gom mo jin tanu ga ’teŋ kap̱e/ mo dhali gom mompinu ’peni mowu mo tani aha/ yuḵkunu mo gom gwondoṯ yan mo. \v 7 Dhali ki a’di oki gwo kan mo tani mo jin walkunuwa wal piki’d e bwaŋ ’Kwani P̱arisiyiin mo dhali ’Kwani Sadukiyiin mo dhali montul is yan ḵwa/kunu bwa mo be. \v 8 Haali/ ’Kwani Sadukiyiin oki gwo mo ki mo jin pinu yisa di’da walla man’doyu gwo mo walla shi/in mo, hili ’Kwani P̱arisiyiin si’da/ ṯor gwo gom mompinu mo dhala man’doyu gwo mo dhali shi/in mo. \v 9 Dhala dhan cuuwa/ piki’d mo dhali iman’kwar ton tiya kun ta kum ’ban gi ’Kwani P̱arisiyiin doshkin ki mis mo dhali di’bki gwo is mo mmo/o gwo mo ki: Am yisa gama tonthusa kamu/ e wathi/ yansan yisa. Atinta waḵki/ shi/in oki gwo e a’di mo walla man’doyu gwo mo? \v 10 Dhali ki mo jin walkunuwa wal jin caaca piki’d mo tani amancil ma askar alip̱ mmoḵo/kina a’di is goma Buulus jin mina uni ’taki ḵwa/ a’di is bwa ka ’ci’cimi’th mo tani a’di ḵanki’da askar gwo mo mmo/ii ka ’cesh mo dhali bu’th a’di ’peni bwam uni ki ḵwap̱ mo dhali mmosus a’di e gu’b gi i/askar mo be. \p \v 11 Dhali ki mon’thiny jin baṯẖki’d mo tani Tap̱a doshki’d ki ’dishe/ i a’di mo dhali oki gwo mo ki: Budhi aduŋ gana/ mo ma haali/ me’d jin ṯorkina /e gwonṯor gom aha/ e Pa Urushaliim mo tani wakan si’da/ /e mini mii c̱i gwonṯor gom aha/ si’da/ e Pa Ruumiya mo. \s1 Awu’th jin Wu’thkunu Ap̱o/ Mondiki/e ma Buulus mo \p \v 12 Dhali ki mo ta montee mo tani ’Kwani Yahuuda/ gamki bwa me’d mo imonṯal ’de/ mo dhali deḵki is buni ki gwo jin gama uni me’d mo mmo/o gwo mo ki uni mini ’koki shwa to mo walla ’koki p̱i to mo ntagi uni mini ’taki ’kosha Buulus jwa mo be. \v 13 Dhali uni ’kokin ki nyanye/ ki issu/ mo kun miikina wu’th yan mo. \v 14 Dhali uni p̱u’dkin e igasiis kun can mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ mo dhali o gwo mo ki: Aman deḵkina is bam ki gwo jin gamu me’d mo jin onu is mo mmo’koki nyoḵ toŋ kamu/ mo ntagi aman mina ’kosha Buulus jwa mo. \v 15 Dhali shwane/ miiyi um gwo eya tente/ ka mancil ma askar alip̱ ki a’di midi susi a’di ka ’ceshi um mo me’d jin mina umi dwall gwo gom a’di ka ji sho’k ki nyanye/ mo. Dhali aman nṯwa/a/ ki a’di midi ’dishu mo tani aman mina thoson is mo mmo’kosh a’di mo. \p \v 16 Hili ya/ gi ’bwah ma Buulus ciḵki gwo ki uni ishkin ki jim bag mo mmoc̱or a’di mo tani a’di guski ce mo dhali cic̱ mo e gu’b gi i/askar mo dhali ṯorka Buulus gwo mo be. \v 17 Dhala Buulus yuḵki jan ṯal ’de/ e a’di mo ’peni imancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo dhali oki gwo mo ki: Susi washan dhuru’c yan eya mancil ma askar alip̱ mo ma haali/ a’di ta gi toŋ kamu/ mmoṯor a’di mo. \v 18 Wakan a’di bu’th a’di mo dhali sus a’di eya mancil ma askar alip̱ mo dhali o gwo mo ki: ABuulus jin ta’da habuus yuḵki aha/ i a’di mo dhali doṯki aha/ gwo mo mmosus wathin dhuru’c yan i /e mo jin ta gi toŋ kamu/ mmo/o /e mo. \v 19 Dhala mancil ma askar alip̱ bu’th a’di ki me’d mo dhali thoṯẖ mo mmodoṯ a’di gwo mo ka ’di/ mo ki: Atinta a’di jin mina /e iṯor aha/ gwo mo? \v 20 Dhali a’di o gwo mo ki: ’Kwani Yahuuda/ gamki gwo me’d mo mmodoṯ /e mmosusa Buulus ka ’cesh ka’thamo/ e montul is yan me’d jin mina /e ’taki ṯirrish gwo ka ji sho’k ki nyanye/ ari’ceenne/ gom a’di mo. \v 21 A’di mina /e dhalku/ ki ha gwom buni e mo. Haali/ ’kwaniŋ gwas ’kon ki nyanye/ ki issu/ mo kun ishkin ki jim bag mo mmoc̱or a’di ’peni uni gun deḵki is buni mo ki gwo jin gamu me’d mo jin onu is mo mmo’koki shwa to mo walla mmo’koki p̱i to si’da/ mo ntagi uni mini ’kosh a’di jwa mo dhali shwane/ uni ’kon mmothoson is mo mmohil ’kup̱ ki gwo jin mina /e o is gom a’di mo. \v 22 Wakan amancil ma askar alip̱ dhal dhuru’c wathi/ bway mo mmoya mo mmoḵan a’di gwo mo ki: Dhalki wathiŋ kamu/ gwo ki ṯor ki /e mii to gwansan eya tente/ gom aha/ mo. \s1 ABuulus A’di Hashkunu mo eya P̱iliks jin Ta’da Mudhiir mo \p \v 23 Dhali a’di yuḵki uni su/ i a’di kun tana imancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo dhali o uni gwo mo ki: Thosoni i/askar iss\f + \fr 23:23 \ft miyyaṯeen\f* ’kwanimpa i’kume’d is mo ma mmo/ii ntagi Paŋ Kaysariyya mo dhali ’kwani gun ta ku gi shumarum issi\f + \fr 23:23 \ft saba/iin\f* kwara i’ce’dka ’kume’d mo dhali ’kwani kun ta ku ma mee iss ’kwanimpa i’kume’d mo ka tente/ pedoŋon jin ta mon’thiny mo \v 24 dhali a’di ḵanki uni gwo mo mmothoson to/e kun meruwa p̱o/ mo jin mina uni ’taki kara Buulusa p̱o/ a’di mo dhali mmosus a’di ki ’dantar eya P̱iliks jin ta’da mudhiir mo. \v 25 Dhali a’di ’kwarki gwowa warka/ jin wana she/mm cikise/ mo ki: \p \v 26 Kuludiyuus Lisiyaas eya mudhiir jin ta jim ’borga/ jin ta’da P̱iliks ki gwon the me’d mo. \v 27 Wathi/ yan bu’thkina ’Kwani Yahuuda/ mo dhali murkina uni ’taki ’kosh jwa mo me’d jin p̱u’dkika/ ap̱o/ uni mo dhali aha/ woṯẖkina a’di mo nyaḵki i/askar mo mmoda/arka/ gwo mo ki a’di ta jim Pa Ruumiya mo. \v 28 Dhali mmoŋap̱ga/ gwo mmomish ’ban mo gom mo jin yera uni a’di is ki gway mo tani aha/ suskina a’di ka ’ceshi montul is buni yan mo. \v 29 Dhali aha/ gamkina gwo mo mmoyeru a’di is ki gway mo gom gwondoṯ gom gwoŋḵan buni jin c̱inu mo hili mmodara a’di ki toŋ kamu/ jin yeru a’di is ki gway jin mina a’di gam ’pemen jin ta ji gi wu mo walla jin ta ji gi mondeḵ si’da/ mo. \v 30 Dhali ki a’di ṯorkunu aha/ mo ka wu’th di’da p̱o/ wathi/ yan mo tani aha/ hashkina a’di i /e ise/ mo mmoḵanki uni gwo mo uni kun yer a’di is ki gway si’da/ mo mmo/o gwowa p̱o/ a’di ibwambori /e mo. \p \v 31 Wakan si’da/ i/askar me’d jin ḵankunu uni gwo mo tani uni bu’thkina Buulus mo dhali sus a’di ki mo ta mon’thiny mo e Pa Anṯibaṯriis mo. \v 32 Hili ka cim jiŋ ’ko’d mo tani uni dhalki ’kwani gun ta ku shumarum bway mo mmo/ii mo nyaḵki a’di mo dhali mmodoḵ ka nyaŋ’ko’d e gu’b gi i/askar mo. \v 33 Dhali uni, ki uni p̱u’dkin mo e Paŋ Kaysariyya mo dhali c̱ika warka/ eya mudhiir mo tani uni ṯorkina Buulus si’da/ e bwambori a’di mo be. \v 34 Dhali ki a’di deŋki gwo e mo tani a’di doṯki a’di gwo mo ki /e ta jany cur jana mo, dhali ki a’di mishki gwo ’ban ki a’di ta ji Paŋ Kilikiyya mo tani \v 35 a’di o gwo mo ki: Aha/ mina ciḵ gwo ’peni /e ki dhegem mo ki uni gwansan gun yer /e is ki gway si’da/ mini p̱u’du/ mo. Dhali a’di ḵanki gwo ki a’di minu kar e gu’b ma mudhiir jin ta ji ma Hirodus mo. \c 24 \s1 Gwon Dwall jin Dwallkunu Ap̱owa Buulus mo \p \v 1 Dhali ’ko’da cim mudhe’d mo tani agasiis jin ca’d jin ta’da Hananiyya p̱u’dki’d ka ’cesh mo nyaḵki ’kwaniŋ gwanyjaḵan tiya mo dhali nyaḵka wa/iŋ gwoŋ kamu/ mo jan ṯal ’de/ jin ta’da Ṯarṯullus mo dhali uni ṯorkina mudhiir gwo eya tente/ ap̱owa Buulus mo be. \v 2 Dhali ki a’di yuḵkunu mo tani aṮarṯullus ṯelki gwo ’pen mo mmoyer a’di is ki gway mo mmo/o gwo mo ki: \p Haali/ gom /e mo tani aman ’kunykina bwa mo ki moŋḵu’th is ki nyanye/ mo dhali gom monthoson pini mo tani tonthus thumu ki ’bore/ gom kal yan mo \v 3 aman butha a’di em bwayi ’baar mo dhali e mo ’baar mo /e jin ta jim ’borga/ jin tana P̱iliks ki bwa ’baar ki ’bore/ mo. \v 4 Hili ki aha/ mina diki bul /e ki gwo naskina/ mo tani aha/ ’thona /e ki ji nan pini gom bwa jin tana /e pa mo mmociḵ am gwo ki e ’pe’pere/ mo. \v 5 Haali/ aman gamkina wathi/ yan jin shwan ma pibi anyor mo dhali aman ḵala wal jin walkunu mo ibwaŋ ’Kwani Yahuuda/ ’baar mo isi mony’ceshi ’baar mo dhala manshu tiya bway gom c̱eŋ ’kwani kun luŋ ji gi Pa Naasira mo. \p \v 6 Dhali a’di si’da/ pali mii mo mmodiki kar gu’b gi mondheleladhelel ki jiŋ ḵogu mo dhali a’di si’da/ bu’thkina aman mo dhali aman mina ’taki dwall a’di gwo ki gwoŋḵan bam jin c̱inu mo. \v 7 Hili amancil ma askar alip̱ jin ta’da Lisiyaas p̱u’dki’d mo dhali ki dhan miim ’bi’th kun caaca mo tani a’di bu’thki a’di mo ’peni bwam me’d bam mo \v 8 mmoḵan imanyer a’di is ki gway gwo mo mmo/ii ibwambori /e mo, dhali ’peni a’di si’da/ mo tani /e mini mish a’di mo mmoṯirrish a’di ki gwo ki is pini mo mmonyiṯẖ goma ris to gwansani ’baar mo kun yera aman a’di is ki gway mo. \p \v 9 Dhali ’Kwani Yahuuda/ si’da/ ’dap̱kin ki gwo ki mo jin yeru a’di is ki gway mo mmogam gwo me’d ki to gwansan ta kuŋ gana/ mo be. \s1 ABuulus ’Ce’dki Gwo She/ Ibwambor ma P̱iliks mo \p \v 10 Dhali ka mudhiir wuḵki a’di ki ’kup̱ mo mmo/o gwo mo tani aBuulus thoḵki gwo mo ki: \p Haali/ aha/ misha ki /e din ki yil ka ris mmota mandwall gwo gom kal yan mo tani aha/ ki bwam ’boro’d mo tani aha/ mina ’ce’d /e she/ ki gwo mo, \v 11 haali/ /e mini mish nyiṯẖ ki a’di diki ta acim ’kume’d i’ce’dka su/ ki nyanye/ me’d jin yakika/ ka gagamis mmoluŋ e Pa Urushaliim mo. \v 12 Dhali uni si’da/ ’koki gam aha/ e gu’b gi mondheleladhelel mmosu’k ki gwo ki wathin ṯal ’deŋ kamu/ walla mmoc̱itha waambuhany ’kwani is ki mii mo si’da/ e gu’b gi montul is buni mo gi mo walla e bampa/ si’da/ mo. \v 13 Dhali uni si’da/ moli gwo kar ki ji ma du’d e /e gom to gun yera uni aha/ is ki gway mo. \v 14 Hili yan miga/ ṯor /e mo ki ’ko’di Bway jin yuḵkina uni ki jiny c̱em buni mo tani wakan aha/ miina to goma Arumgimis gi ibabam bam mmogama ris gwo ’baar mo is kun waki gwoŋḵan jin c̱inu mo dhali kun ’kwarkunu e imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo \v 15 mmota ga ’teŋ kape/ eya Arumgimis mo dhali gwohe si’da/ ki is buni hili ’kup̱ ki yan mo, ki mompinu jin midi di mo gom uni kun mii jasi miiŋḵar/e mo dhali uni si’da/ kun ’koki mii miiŋḵar/e mo be. \v 16 E mii yansan si’da/ mo tani aha/ pira is pem mo mmota gi isi bwaŋ gana/ mmodiki kol ibwambor ma Arumgimis mo dhali ibwambor gi ’kwani isa yempa/ mo. \v 17 Dhali ’ko’di yil ka ris mo tani aha/ p̱u’dkina mo mmo’do to kun c̱inu gom ’kwani kun hatha’ko’d e kal pem mo dhali to kun c̱inu ki me’d si’da/ mo. \v 18 E mii gwansan mo tani uni gamki aha/ mo mmothoson is ki dhelel dhelel e gu’b gi mondheleladhelel mo ki dar ga waambuhany ’kwani mo dhali ki dar gi mo ma dulaṯṯ naskina/ mo. Hili ’Kwani Yahuudan tiya kun ’kon ’peni Pa Asiyya mo \v 19 kun mini ’taki mii ’ko imahan ibwambori /e mo dhali mmomii mo yan jin yeru is ki gway mo waḵki/ uni ta gi toŋ kamu/ ap̱o/ aha/ mo. \v 20 Walla si’da/ dhalki ’kwani gwansan ki is buni o gwo gom miinthus jana jin gamkina uni mo me’d jin doshka/ ibwambor montul is yan mo, \v 21 walla isi kan mo gom ’twan ṯal ’de/ yan jin cuuka/ mo mmodoshi bwaman uni mo ki: Gwo gom mompinu ’peni mowu mo tani aha/ yuḵkunu mo gom gwondoṯ ibwambori /e ka tee yan mo. \s1 ABuulus A’di Bu’thkunu e Mo jin Jinuwa Ji mo \p \v 22 Hila P̱iliks ki dhal mii e i is mo mmonyiṯẖa a’di ka ji sho’k ki nyanye/ gom Bway yan mo tani a’di si’d uni gwo ’ko’d mo mmo/o gwo mo ki: Ka Lisiyaas jin ta’da mancil ma askar alip̱ midi yayu/ ka ’cesh mo tani aha/ mina mish gwo ki dhegem gom /e mo. \v 23 Dhali a’di ki c̱i gwoŋḵan eya mancil ma askar iss ’kwanimpa imudhe’d ki a’di minu mii kari mohil mo dhali a’di midi ta gi mo mmoya gi ’kus si’da/ mo dhali minu ’koki non si’da/ ’peni kum pitin tiya mo kun mini iiyu/ i a’di mo. \p \v 24 Hili ’ko’da tee gwansan tani P̱iliks p̱u’dki’d nyaḵka Durusilla jin ta ashim piti jin ta’da ’Bom Yahuuda/ mo, dhali hashki’da Buulus mo dhali ciḵ gwo ’peni a’di mo gom gwo jin gamu is eya Yesus Ḵrisṯẖos mo. \v 25 Dhali me’dyin ṯorkina a’diya ṯor ka rem ’kup̱ gom mo ma ḵar/e mo dhali mo jin ’timuwa du mo dhali gom gwo miiwaḵ jin midi yayu/ yilaŋ kamu/ mo tani P̱iliks ḵo/ki is mo dhali thoḵki gwo mo ki: Yayi ibway pini shwanetan mo ma dhali ki aha/ mina ta gi embul jin ’boro’d mo tani aha/ mina yuḵ /e i aha/ mo. \v 26 A’di ṯoshki’d si’da/ ka guurush min ma Buulusi ’taki c̱i a’di mo. Gom a’di gi wakan si’da/ mo tani a’di hashki a’di gwo ki ye’th ye’th mo dhali mmobuṯi nyaḵki a’di mo. \v 27 Hili ki yila su/ kun thimkin mo tani P̱iliks garr ma Purkiyuus P̱asṯuus i embul piti mo dhali mmo/o bwa mmogam momaŋ ’peni ’Kwani Yahuuda/ mo tani P̱iliks dhalki’da Buulus ki mondeḵ is mo be. \c 25 \s1 ABuulus Yip̱ki ’Kup̱ ’Kup̱ ka Kaysar mo \p \v 1 Mmop̱u’dkin ma P̱asṯuus eya cur yan mo tani a’di yakina a’di ’ko’da cim kwara ka gagamis e Pa Urushaliim ’peni Paŋ Kaysariyya mo be. \v 2 Dhali igasiis kun can dhali ’kwani gun tana ’kaŋ’kup̱ ’peni ’Kwani Yahuuda/ c̱iki a’di gwo mo ap̱owa Buulus mo. Dhali uni doṯki a’di mo \v 3 mmodoṯa ’them piti ap̱o/ a’di mo ki a’di midi hash a’di e Pa Urushaliim mo mmomiiya wu’th mmo’kosh a’di jwa mo eyan bway mo. \v 4 Bahili aP̱asṯuus thoḵki gwo ka Buulus karkunu mo mmohil mo e Paŋ Kaysariyya mo dhali a’di ki is piti murki’di ya imun ki ’dishe/ mo. \v 5 Dhali a’di oki gwo mo ki: A’di mina um dhalki uni kun ta gi mom’bi’th ibwam um mmo/ii ka ’ceshi nyaḵki aha/ mo dhali waḵki/ tonthusa kamu/ di’d e wathi/ yan mo tani dhalki uni yer a’di is ki gway mo. \p \v 6 Dhali ki a’di ’baarki’da cim naskina/ ibwam uni ka cim diki ta pekwara mo walla ’kume’d ki nyanye/ mo tani a’di yaki’d ka luŋgu’b e Paŋ Kaysariyya mo be. Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani a’di c̱a’bki’d mo eya ḵursi jin dwallu gwo mo dhali ḵanki gwo mo ka Buulus minu susu mo be. \v 7 Dhali mmop̱u’dkina a’di mo tani ’Kwani Yahuuda/ kun p̱u’dkin ka luŋgu’b ’peni Pa Urushaliim mo tani doshkin ka kul isi a’di mo mmo’doyu gwowa p̱o/ a’di kun tana ris mo dhali kun ta gi dhan gwony caaga/ kun mola uni dhu ki ji ma du’d mo. \v 8 Ŋ’ko’d mo tani aBuulus oki gwo ki jiny ’ce’d shem piti ki: Aha/ dinaki mii miinthusa kamu/ ṯal ’de/ ki lish ap̱o/ gwoŋḵan gi ’Kwani Yahuuda/ mo walla ap̱o/ gu’b gi mondheleladhelel mo walla ap̱owa Kaysar mo. \v 9 Hila P̱asṯuus mmo/ona, a’di bwa ki mii to mmo’bor ’Kwani Yahuuda/ bwa mo tani a’di thoḵki’da Buulus gwo mo dhali o gwo mo ki: /E ona bwa ki ya ka gagamis e Pa Urushaliim mo dhali /e minu dwall gwo gom to gwansan ibwambori aha/ imun mo ’taa? \v 10 Hila Buulus o gwo mo ki: Aha/ doshkina ibwambor ma ḵursi ma Kaysar jin dwallu gwo mo jin ta mo jin minu mii dwall gwo gom aha/ mo be. Aha/ miikina toŋ kamu/ jin shi/ashi/ ap̱o/ ’Kwani Yahuuda/ yisa me’d jin misha /e si’da/ ki ’bore/ be. \v 11 Waḵki/ aha/ si’da/ tana amandiki mii miiŋḵar/e mo dhali waḵki/ aha/ miikina toŋ kamu/ jin midi gam ’pemen jin ta ji gi wu mo tani aha/ dinaki ush mmowu mo. Hili waḵki/ toŋ kamu/ ṯal ’de/ ’peni to gwahan kun yera gwahan aha/ is ki gway mo diki ta gwoŋ gana/ tani wathiŋ kamu/ yisa di’da jin midi mish c̱i aha/ e uni mo be. Aha/ mina yip̱ ’kup̱ pem ’kup̱ ka Kaysar mo be. \v 12 Ŋ’ko’d mo tani P̱asṯuus ki a’di nyaḵki’da ṯor ṯor ki ’kwani gi montul is buni mo tani a’di thoḵki a’di gwo mo ki: /E o ki yip̱ ’kup̱ gi Kaysaro. /E mini ya eya Kaysar beseene/ mo. \s1 ABuulus A’di Suskunu mo Ibwambor ma Aghripaas dhala Barniiki mo \p \v 13 Dhali ka cim ka hony/e pekin mo tani amaliḵ jin ta’da Aghripaas dhala Barniiki merkin mo e Paŋ Kaysariyya mo dhali uni thekina P̱asṯuus me’d mo be. \v 14 Dhali ki uni ’baarkina cim ka ris mo e mun mo tani aP̱asṯuus c̱iki gwo goma Buulus eya tente/ ibwambor ma maliḵ mo mmo/o gwo mo ki: Wathiŋ kamu/ di’di mahan jin dhalkin ma P̱iliks ki mondeḵ is mo. \v 15 Dhali ki aha/ dikina e Pa Urushaliim mo tani igasiis kun can mo dhali ’kwaniŋ gwanyjaḵa/ gi ’Kwani Yahuuda/ c̱iki aha/ gwo mo gom a’di mmodoṯ aha/ gwo gom miiwaḵa p̱o/ a’di mo. \v 16 Uni thoḵkika/ gwo mo ki a’di diki ta mii gi ’Kwani gi Pa Ruumiya mo mmoc̱i wathiŋ kamu/ ṯal ’de/ nṯwa/a/ ki a’di jin yeru is ki gway diki dosh ka ḵarambor i uni gun yer a’di is ki gway mo dhali mmota gi mo mmo/o gwo jin ta jiny ’ce’d shem piti gom gwo jin karu ap̱o/ a’di mo. \v 17 Dhali ki uni ’kokin si’da/ i montul is buni imonṯal ’de/ imahan mo tani aha/ dinaki miiya diiṯe/ mo. Hili ka cim jiŋ ’ko’d mo tani aha/ c̱a’bkina eya ḵursi jin dwallu gwo mo dhali aha/ ḵankina gwo mo ki wathi/ minu mii susu mo be. \v 18 Dhali ki uni gun yer a’di is ki gway doshkin ki mis mo tani uni ’koki c̱i gwo gom to gun ta thus ki thus me’d jin ṯoshkika/ mo be. \v 19 Hili uni ta gi gwondoṯa tiya ap̱o/ a’di gom gwo gi luŋum buni uni ’cena mo dhali gom jan ṯal ’de/ yan jin ta’da Yesus jin wuki’d mo jin on ma Buulus ki a’di di’d ki e mo be. \v 20 Dhali aha/ mmodumpulkika/ gwondoṯ gom to gwansan mo tani aha/ doṯkina a’di mo waḵki/ a’di midi ’taki ya e Pa Urushaliim mo dhali a’di minu dwall gwo i mun gom gwo gwansan mo. \v 21 Hili ka Buulus yip̱ki ’kup̱ mo jin minu kar a’di mmohil mo mmotagi gwon dwall ’pena Ughusthus yan mo tani aha/ ḵankina gwo mo ki a’di minu kar mmohil mo ntagi aha/ mina ’taki hash a’di eya Kaysar mo be. \v 22 Dhala Aghripaas oki’da P̱asṯuus gwo mo ki: Aha/ si’da/ mura bwa o mo mmociḵ gwo ’peni wathi/ ki is pem mo. A’di o gwo mo ki: Ka’thamo/ /e mini ciḵ gwo mo ’peni a’di mo. \p \v 23 Wakan ka cim jiŋ ’ko’d mo tani Aghripaas pu’dki’d mo dhala Barniiki ka dhan mii jin nyoŋu mo dhali uni ’kokin mo mmocic̱ mo e mo jin ciḵu gwo nyaḵki imancil ma askar alip̱ mo dhali ’kwani gun tana ’kaŋ’kup̱ pa mo tani ki gwo jin ḵankin ma P̱asṯuus mo tani aBuulus suskunu ibwaman ’kwani mo. \v 24 Dhala P̱asṯuus o gwo mo ki: AMaliḵ Aghripaas dhala ris ’kwani ’baar mo kun nyaḵ ’ko imahan ibuŋ’kus bana mo. Um ’kon mmohil wathi/ yan jin ṯorkin ma risa waambuhany ’Kwani Yahuuda/ aha/ gwo ap̱o/ e Pa Urushaliim mo dhali imahan si’da/ uni cuun mo ki a’di midi mii diki di ki eŋ kamu/ ki sule/ mo be. \v 25 Hili aha/ gamkina a’di mo ki a’di yisa mii toŋ kamu/ jin midi gam mo jin ta ji gi mowu yisa. Dhali mmoyip̱kina a’di ’kup̱ ki is piti ka Ughusthus mo tani aha/ dina gwo ibwa mo mmohash a’di i a’di mo. \v 26 Gom a’di mo tani aha/ dara ki gwoŋ kamu/ jin ḵa’bu mo jin miga/ ’kwar ki tap̱am pem gwo mo. Haali/ a’di gi wakan mo tani aha/ suskina a’di ibwambori um mo dhali ki ji mumi bwambori /e jin tana maliḵ Aghripaas ki aha/ mina ’taki ta gi gwo mmo’kwari ’ko’di mo jin theke’thkunu gwo mo ki theke’th theke’th mo. \v 27 Haali/ aha/ ṯosha ki a’di diki ta ’kup gwo mmohash wathi/ habuus mo dhali mmodiki c̱i gwo eya tente/ imonṯal ’de/ mo, gwo jin onu ap̱o/ a’di mo be. \c 26 \s1 ABuulus A’di ’Ce’dki Gwo She/ Ibwambor ma Aghripaas mo \p \v 1 Dhala Aghripaas oki’da Buulus gwo mo ki: /E dhalkunu bway mo mmo/o gwo gom is pini mo. Dhala Buulus he’thki me’d piti mo dhali o gwo jin ta jiny ’ce’d shem piti mo ki: \p \v 2 Aha/ ’bora bwa ki is pem mo aMaliḵ Aghripaas ki aha/ mina o gwo jin ta jiny ’ce’d shem pem ibwambori /e ka tee yan mo goma ris to gun yera ’Kwani Yahuuda/ aha/ is ki gway mo be. \v 3 Haali/ /e tana amanmish mii ’baar mo dhali gwo kun doṯu/ mo si’da/ kagahara kun ’koni bwaŋ ’Kwani Yahuuda/ mo be. Haali/ a’di gi wakan mo tani aha/ yuḵa /e mmociḵ aha/ gwo mo ki bwa jin ’kuc̱u mo ki ’kari’th mo be. \p \v 4 Aris ’Kwani Yahuuda/ ’baar mo mishi miim pem ki yil gi mondiki/em pem ’peni yil pem kun ṯwa/a/ kun ’kon ka muŋ’kup̱ e bwam unim pem kun ta kal pem mo dhali e Pa Urushaliim si’da/ mo. \v 5 Uni mishki aha/ ’peni ṯwa/a/ mo, waḵki/ uni ta gi bwa mmoṯor gwo mo, ki aha/ dina ki ji Wathim P̱arisi mmota jim buni kun miin ka ji sho’k ki nyanye/ mii gun onu gom ji gi luŋum bam mo. \v 6 Dhali shwane/ aha/ dosha mahan mmominu dwall gwo goma ’teŋ kap̱e/ gom gwo jin onu is ’peni Arumgimis gi ibabam bam mo be. \v 7 Iwaḵ bam kun ’koni ’kume’d i’ce’dka su/ mo ḵoci e mo mmomii to goma Arumgimis ki mon’thiny ilu/ mo dhali montee mmohil ’kup̱ ki gwo jin onu is mo mmop̱u’du/ mo. Dhali goma ’teŋ kap̱e/ yan mo tani aha/ yer ma ris ’Kwani Yahuuda/ ’baar mo is ki gway mo, ayy maliḵ. \v 8 Ata ṯosha /e ki a’di ta gwo jin molu gam is mo waḵka Arumgimis midi ’taki ’de’k jin wu’d mo? \p \v 9 Aha/ ka jiŋ gana/ kulumkina gwo ibwa ki is pem mo ki aha/ mina mii mii to ka ris kun ta kuny c̱a’ckona p̱o/ gway ma Yesus gi Pa Naasira mo. \v 10 Dhali yan si’da/ miikika/ e Pa Urushaliim mo dhali uni ka ris mu’thkika/ eya sijin mo ’peni imandhunu ki she/ ki dhelel dhelel mo mmobu’thkika/ gwo ki mom’bi’th ’peni igasiis kun can mo dhali ki uni ’kokunu mo mmo’kosh jwa mo tani aha/ si’da/ c̱ikina ’twam pem ap̱o/ uni mo be. \v 11 Dhali mmori’cka/ uni me’d ka ris eya ris gu’b gi montul isi ’baar mo tani aha/ ṯu’ckina uni mo mmowal gwo sor mo, dhali mmoshwakika/ anyor mo isi, ki bar bar ap̱o/ uni mo tani aha/ p̱u’dkina ka pije/ mmotagi isi pan tiya si’da/ mo mmoṯo’c uni bwa mo be. \s1 ABuulus Ṯorki Mii jin Ṯu’k A’di Is mo \p \v 12 E moyam pem yan mo tani ki aha/ dikina mmoya e Pan Dimashk mo mmokaru aha/ ’pen mo ki mom’bi’th ’peni igasiis kun can mo tani \v 13 ka tente/ di’di bwaŋ ’kup̱ mo tani, ayy maliḵ, aha/ mishkina e bway moŋkush jin boli’da tente/ e ki mon’twaḵ mo mo mmo’twaḵ mo mmo’kamaa/ is mo dhali uni gun nyaḵki ii ki aha/ mo be. \v 14 Dhali ki aman ’baar mo ’kokina mo mmobiṯa p̱owa ’cesh mo tani aha/ ciḵkina ’twa/ jin o gwo i aha/ ki ’twaŋ ’Kwani Yahuuda/ mo ki: Shawuul Shawuul, ata ṯoca /e aha/ ’kus kan mo? A’di diṯa mii gom /e mmoruḵa /eya ruḵ ki si mo mmoṯi’k a’di ’pen mo. \v 15 Dhali aha/ thoḵa gwo mo ki: /E tana ja Tap̱a? Dhali Tap̱a ki o gwo mo ki: Aha/ tana aYesus jin ṯoca /e ’kus mo be. \v 16 Hili cuyi /e mis mo dhali doshi ki sho’k pini mo haali/ gom ’pemen yan kan tan mo tani aha/ pina /e i is mo mmothoson /e mo mmota amanmii to mo dhali mmota aman/o gwo gom to gun mishkina /e aha/ mo dhali gom to gun miga/ pi /e i is mo \v 17 mmo’cuḵ /e ’peni ’kwani mo dhali ’peni ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ e uni gun miga/ ṯu’c /e mmoya mo be. \v 18 Mmoḵa’d uni em buni mo ki uni mini ṯu’k mo ’peni mondhurumi’d ’kup̱ ki moŋkush mo dhali ’peni mom’bi’th ma Seṯaan eya Arumgimis mo, ki uni mini bu’th moŋgwam gom miinthus mo dhali mal ibwaman uni gun dhunu ki she/ ki dhelel dhelel ki moŋgam gwo is e aha/ mo be. \s1 Gwo ma Buulus jin C̱ikina A’di gom ’Kwani Yahuuda/ mo dhali ’Kwani kun ’Koki Ta ’Kwani Yahuuda/ mo \p \v 19 Wakan si’da/, ayy Maliḵ Aghripaas, aha/ dinaki usha ush e tony jan jin piyaa/ i is ’peni momis mo. \v 20 Hili aha/ c̱ikina uni gwo eya tente/ mo nṯwa/a/ uni gun ’koni Pan Dimashk mo dhali e Pa Urushaliim si’da/ mo dhali isi bwamana ris bampa/ gi Pa Yahuudiyya mo dhali e ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ si’da/ ki uni mini ’taki rica du is mo dhali mmoṯu’k ’kup ka Arumgimis mo mmomii mii gun minu gam mo jin rijuwa du is mo. \v 21 Gom gwo yan mo tani ’Kwani Yahuuda/ tulki aha/ me’di is mo mmobu’th mo e gu’b gi mondheleladhelel mo dhali uni murkini ’kosh aha/ jwa mo be. \v 22 Mmobu’thka/ mowoṯẖ jin di’d ’peni Arumgimis mo tani a’di doshka/ gama tee yan mmoc̱i gwo gom uni gun gwa’dkin mo dhali uni kun cakin mo mmo/o gwoŋ kamu/ ṯal ’de/ yisa, jasi a’di jin ona imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo dhala Musa jin midi ’taki p̱u’du/ mo, \v 23 ka Ḵrisṯẖos yan mina isi mii ’kosh ka nyor mo dhali a’di jin midi ta amanpiya pi nṯwa/a/ jin wuki’d mo midi ’taki c̱i moŋkush ki ’kwani mo dhali ki ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ si’da/ mo. \s1 ABuulus A’di Yip̱ki ’Kup̱ ’Kup̱ ka Aghripaas mo Mmo’taki Gam Gwo Is mo \p \v 24 Dhali ki a’di c̱iki gwo jin ta jiny ’ce’d shem piti kan mo tani P̱asṯuus oki gwo ki dhan ’twa/ mo ki: Buulus /e guskina du mo ba/. Mmomisha /e to deŋ e kagahara mo a’di ṯu’k /eya du mo mmogus mo. \v 25 Hila Buulus oki gwo mo ki: Aha/ dinaki gusa du mo ba/ P̱asṯuus /e jin ta jim ’borga/ mo hili aha/ ona gwoŋ gana/ mo dhali ka du jin ḵuthi/ is ki ’cese/ ’cese/ mo be. \v 26 Haala maliḵ mishki to gwansan mo. E a’di si’da/ aha/ ona gwo ki dar gi monyju/ mo gom aha/ laluwa du sho’k gom toŋ kamu/ ṯal ’de/ ’peni ’kwani gwansan yisa di’da jin bagu mo ’peni a’di mo haali/ mii yansan yisa miikunu ki tar mo. \v 27 Maliḵ Aghripaas, gwo ’peni imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ gamkina /e is mowa? A’di mishga/ ki /e gami gwo is mo. \v 28 Dhala Aghripaas oki’da Buulus gwo mo ki: A/e palaa/ ki ari mompal mmolal aha/ sho’k ki gwo mo jin miga/ war ka Ḵrisṯẖiyan mo? \v 29 Dhala Buulus oki gwo mo ki: Aha/ mishayi ka Arumgimis ki ari pal walla ki dhan mompala caaga/ mo, yisa /e ’deya, hili si’da/ uni ’baar mo gun ciḵki aha/ ka tee yan mini ’taki war mo mmowa e ki aha/ isi ciki/ ki dar gi mondeḵ gwansan mo be. \p \v 30 Dhala maliḵ cu mis mo dhala mudhiir dhala Barniiki mo dhali uni gun nyaḵki ’ko ki uni mo. \v 31 Dhali ki uni thoṯẖkin ka pije/ mo tani uni c̱iki gwo ka rem ’kup̱ mo mmo/o gwo mo ki: Wathi/ yan diki mii toŋ kamu/ jin midi gam ’pemen jin ta ji gi wu mo walla jin midi ta jin minu deḵa deḵ mo be. \v 32 Dhala Aghripaas oki’da P̱asṯuus gwo mo ki: Wathi/ yan minu ’taki kar ki ’kus mo waḵki/ a’di midi ’taki diki yip̱ ’kup̱ ’kup̱ ka Kaysar mo be. \c 27 \s1 ABuulus ’Cuḵki’da Ḵur Yi’de/ jin Bela ’Tham e Pa Ruumiya mo \p \v 1 Dhali ki gwo gamu me’d mo jin mina amani ’taki ii eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham ki bway gi Pa Ithaaliya mo tani uni c̱ikina Buulus mo dhali uni ahabuusa tiya e me’d ma mancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo jin yuḵkunu gway ka Yuliyuus mo ’peni mo jin jin ma askara ji eya Ughusthus mo. \v 2 Dhali mmomerkina aman ap̱oŋ ḵur gi Pa Adramiṯiniyya jin bela ’tham mo jin muru ’cuḵ mo mmo/ii iyi’de/ e mon tiya eya gap̱ gi Pa Asiyya mo tani aman ’cuḵkina aḵur yi’de/ e yi’de/ mo dhali jan ṯal ’de/ jin ta’da Aristarḵus gi Pa Makiduniyya mo ’peni Pan Tasaluniiki mo tani a’di nyaḵ di ki aman mo. \v 3 Dhali ka cim jiŋ ’ko’d mo tani am takina Pan Saydaa/ ki me’d mo. Dhala Yuliyuus mii’da Buulus me’d wathimpa mo dhali mmodhal a’di bway mo mmoya mo e ikam piti mo dhali a’di ta wathimpa ki is piti mo be. \v 4 Dhali mmo’cuḵkina amana ḵur yi’de/ jin bela ’tham ’peni mun mo tani aman iikina eya ḵur jin bela ’tham mo mmosheshela gap̱ gi Paŋ Kuprus mo gom ’tham ’kon ki c̱a’ckon mo. \v 5 Dhali ki aman iikina eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo mmo’ciṯẖ dhan yi’de/ jin di’d ’twa/ ki mis gi Paŋ Kilikiyya mo dhali Pam Pamp̱iliyya mo tani aman p̱u’dkina e Pam Mira gi Bampa/ gi Pa Likiyya mo. \v 6 Dhali imun mo tani amancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo gamki’da ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo ki bway gi Pa Iskandariyya mo mmoya iyi’de/ ki bway gi Pa Ithaaliya mo dhali a’di ṯu’cki am mmomer a’di ap̱o/ mo. \v 7 Dhali aman iikina i yi’de/ ka serec̱, ka serec̱ mo ka cim ka ris mo dhali ki aman p̱u’dkina mo ki mii kun diṯadiṯ mo ap̱o/ Paŋ Kiniidus mo mmonona ’tham am ki bway naskina/ mo tani aman iikina eya ḵur jin bela ’tham mo mmosheshela gap̱ gi Paŋ Kariiṯ ap̱o/ Pan Salmuuni mo be. \v 8 Dhali ki mii kun diṯadiṯ mmota agap ki me’d mo ki sule/ tani aman p̱u’dkina mo e moŋkamu/ jin yuḵkunu ki Mo jin Dhunuwa Ḵur Yi’de/ ki Jaro/ mmo’dish Pa Lasaa/iya is mo be. \p \v 9 Dhali ka cim ’baarkunu ki nyanye/ mo dhali ki mo/ii jin ta jin ṯagu wu hila/ mo tani haali/ moŋga/ to pekunu hila/ mo tani aBuulus ḵucurki uni ki gwom ’borga/ \v 10 dhali oki uni gwo mo ki: Kana, aha/ nyiṯẖa ki mo/ii midi washi/a dhali mo jin minu this to e midi caaca mo, yisa jasi to kun ḵalu yisa dhala ḵur jin bela ’tham mo yisa hili si’da/ moŋ’koki/em bana mo. \v 11 Hila mancil ma askar iss ’kwanim pa imudhe’d mo c̱iki’da dum piti ki nyanye/ ki gwo gi tap̱a ma ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo dhali com ma ḵur yi’de/ si’da/ mo, yisa ki gwon to gwansan kun okin ma Buulus mo. \v 12 Dhali haali/ mo yan jin dhunuwa ḵur yi’de/ mo diki ta a’di jin karu ki ’bore/ mo mmo’baara ppe gi mondiṯ mo tani a’bana tiya o gwo mo mmo’cuḵa ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo mmo/ii mo ’peni mun, waḵki/ a’di midi ’taki ta isi mii gom uni mmomish p̱u’d e Pam P̱iniks mo dhali ’baara ppe gi mondiṯ mo imun mo jin ta mo jin dhunuwa ḵur yi’de/ gi Paŋ Kariiṯ jin hili ’kup̱ ki mom’pesho’k gi ’ko’d gwar ma bim poros mo dhali ki mom’pesho’k gi ’ko’d gwar ma biny cam mo. \s1 Adhan ’Thama P̱unthar Poshki’d e Ḵumma/ Yi’de/ mo \p \v 13 Dhali ki ’tham gi ’ban ma biny cam poshki’d ki p̱uyii p̱uyii mo tani uni ṯoshkin ki uni gamki to jin di uni ibwa mo tani uni buḵkina ḵar ’kup̱ toŋḵuthu’d jin ṯelki’da ḵur yi’de/ mo dhali uni iikin mo eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo mmota ga gap̱ gi Paŋ Kariiṯ ki me’d mo ki sule/ sule/ ki ’dish ’dish mo. \v 14 Hili ŋ’ko’di mo jin ’konu ki rash rash mo tani ’tham biṯkunu ’peni a’di jin mii’d ki ji wuṯul mo jin yuḵu ka Urukliduun mo. \v 15 Dhali ka ḵur bu’thkunu mo tani a’di moli ya ibwambor ’tham mo tani am c̱ikina a’di bway mo dhali am borkunu mo be. \v 16 Dhali mmosona aman mo mmosheshela gap̱ ma ara uḵ ma ’cesh jin yuḵkunu gway ka Kalawdi mo tani aman misha ḵur bu’th ki mom’bi’th ki mii jin diṯadiṯ mo. \v 17 Dhali ki uni yu’dki a’di ki mis mo tani uni miiki to woṯẖ mo mmohakam is ma ḵur mo ki ton deḵ mo dhali mmoḵo/ ka uni is mo ki uni minu ’taki biṯ ap̱o/ mo ma Sirṯis\f + \fr 27:17 \ft Sirṯis a’di ta mo jin hapuc̱ ma si’b ki hapuc̱ mo.\f* mo tani uni ’cuḵki burrinye/ ma ḵur jin bela ’tham mo dhali wakan uni ’kokunu mo mmobor mo be. \v 18 Dhali ki aman ’kokina mo mmo’kosha ṯu’c ki mii ki nyanye/ gom dhan ’thama p̱unthar mo tani ka cim jiŋ ’ko’d uni ṯelki mii ’pen mo mmoḵal to kun ḵalu mmoṯa’k ka pije/ ’pena ḵur yi’de/ mo. \v 19 Dhali ka cim kwara mo tani uni ki me’d buni uni ’cena iṯa’kki cwam burrinyen ’tham ma ḵur yi’de/ ka pije/ mo. \v 20 Dhali ki dar ga tente/ mo walla acul mo mmokusha p̱o/ aman ka cim ka ris mo dhali ki dhan ’thama p̱unthar jin wa’da iyayi’da p̱o/ aman mo dhali arisa ’teŋ kap̱em bam jin minu ’taki woṯẖ am mo tani thisu e ’baar ki ’bil ’bil mo. \p \v 21 Dhali ki uni ’kokin ki rash rash ki dar gi tonṯe/ mo tani aBuulus doshki’d ki mis mo ’peni bwam uni mo dhali o gwo mo ki: Kana, um mini ’taki ha isi gwom pem e mo mmo’taki ’koki ’cuḵa ḵur yi’de/ jin bela ’tham ’peni Paŋ Kariiṯ mo dhali um mini ’taki ye mon tonthus yan mo dhali to gwansan kun thisu e si’da/ mo. \v 22 Dhali shwane/ aha/ malasa um ki gwo mo. Tayi gi bwam ’boro’d mo ma haali/ jamu/ ṯal ’de/ midi diki this mondiki/em piti e ’peni bwam um mo hili jasa ḵur yi’de/ ’te/ mo. \v 23 Haala man’doyu gwoŋ kamu/ ’peni Arumgimis doshki’d e aha/ mon’thiny yan mo aha/ jin tana jim piti mo, a’di jin miiga/ to si’da/ mo \v 24 mmo/o gwo mo ki: Dhalku/ is ki ḵo/ mo ma, Buulus. /E mini mii doshi bwambor ma Kaysar mo dhali hili, Arumgumis midi c̱i ki /eya ris uni gun nyaḵ ii ki /e eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo. \v 25 Haali/ a’di gi wakan mo tani kana, tayi gi bwam ’boro’d mo ma haali/ aha/ gama Arumgimis gwo is ki a’di midi mii mii wakan me’d jin okunu aha/ gwo mo be. \v 26 Hili ana minu mii ṯaka p̱o/ moŋ kamu/ jin ta ara uḵa ’cesh mo be. \p \v 27 Hili ki mon’thiny jin ta’da ’kume’d i’ce’dka doŋon p̱u’dki’d mo tani aman ’kokunu mmobor ki yi’dem babaŋgal eya dhan yi’de/ ma Adriya ki mo murki’di ta mombwam/e mo tani imanmiiya ḵur yi’de/ ṯoshkin ki uni ’kokin mo mmo’dish bampaŋ kamu/ is mo be. \v 28 Dhali uni biṯki to mo mmopal ’kul gi dhan yi’de/ mo dhali uni gamki a’di mo mmota eŋgula/ iss ’kwanimpa ipe’de/ mo dhali ’ko’di ari mo jin thoṯẖa uni is mo tani uni biṯki to doḵ/e mo mmopal ’kul piti mo dhali uni gamki a’di mo mmota eŋgula/ iss ’kwanimpa idoŋon i’ce’dka ’kume’d mo be. \v 29 Dhali mmoḵo/kina aman is mo waḵki/ aman minu ’taki ṯa’k mo a’cesh ap̱o/ ’kuwosh ’kwaḵala/ mo tani uni ṯa’kkina ḵar ’kup̱ toŋḵuthu’d jin ṯelki’da ḵur yi’de/ mo idoŋon ’peni bum ’pen jiŋ ’ko’d mo dhali ’tho moŋkush ki a’di bala midi di kakasjayi. \v 30 Dhali ki imanmiiya ḵur ’kokin mo mmoŋap̱ki mo mo mmoso ka pije/ ’peni bwam ma ḵur yi’de/ mo dhali thulka ḵur yi’de/ eya dhan yi’de/ e mii jin diki ta jamas mii me’d jin mina uni ’taki beredha ḵar ’kup̱ toŋḵuthu’d jin ṯelki’da ḵur yi’de/ mo ’peni bum ’pen ma kamu/ jin ṯwa/a/ mo tani \v 31 aBuulus oki gwo eya mancil ma askar iss ’kwanimpa imudhe’d mo dhali i/askar si’da/ mo ki: Isi ciki/ mmo’kokina gwansan ki ’koki ’ko eya ḵur yi’de/ mo tani um minu mol woṯẖ mo be. \v 32 Ŋ’ko’d i/askar ’ciṯẖkina shi/ ma ḵur yi’de/ ’pen mo dhali mmodhal a’di mmobiṯku mo be. \p \v 33 Dhali ki moŋkush ma tente/ di’d mmoyayu/ mo tani aBuulus ŋap̱ki uni ’baar mo mmoshwa tonṯen tiya mo mmo/o gwo mo ki: Atee yan ta’da cim ma ’kume’d i’ce’dka doŋon mo jin c̱ora um mo dhali ’kona um mmoga/ to mo dhali um ’koki bu’th toŋ kamu/ mo be. \v 34 Haali/ a’di gi wakan mo tani aha/ yuḵkina um mo mmobu’th tonṯen tiya mo haali/ a’di ta mo jin ta mom bum ki ’dantar mo. Haali/ ara mur’kup̱ ṯal ’deŋ kamu/ midi diki ’ce’d sho’k ’peni ’kup̱ bum ki jin ’deŋ kamu/. \v 35 Dhali ki a’di oki gwo yan kan tan mo tani dhali a’di bu’thki maaŋḵuthu’d mo dhali a’di ’borki’da Arumgimis bwa i is e buŋ’kusi uni ’baar mo. Dhali a’di ’ce’dki a’di mo dhali ṯel a’di ’pen mo mmoshwa mo be. \v 36 Dhali mmo’borkina uni bwa mo tani uni ki is buni si’da/ bu’thki tonṯe/ mo be. \v 37 Dhali aman ’baar mo kun ’kona eya ḵur yi’de/ mo tani aman ’kwanimpa tana iss\f + \fr 27:37 \ft miyyaṯeen siṯṯa wa saba/iin\f* ’kwanimpa i’kume’d i’ce’dka kwara ap̱o/ i’ce’dka ḵarpa’c i’ce’di ’de/ mo be. \v 38 Dhali ki uni shwakini kap̱ mo tani uni pashkina ḵur yi’de/ to is mo mmoṯagku ka pije/ mo pos bunyan eya dhan yi’de/ mo. \s1 Aḵur Pwaṯẖki Bwa mo \p \v 39 Dhali ki mo ta montee mo tani uni ’koki nyiṯẖ mony’cesh mo hili uni thiskina bem bwaŋ gap̱a ’kulgaŋ kamu/ i is mo jin ta’da gap̱ mo dhali uni ṯorkina ṯor waḵki/ uni mini ’taki misha ḵur yi’de/ bor ap̱owa gap̱ mo. \v 40 Dhali mmobiṯkina uniya ḵar ’kup̱ toŋḵuthu’d jin ṯelki’da ḵur yi’de/ mo tani uni dhalki uni mo eya dhan yi’de/ mo mmo’cuḵ to kun deḵki cwa jin shu’da ḵur yi’de/ bway ka yiha/ mo. Dhali mmoyu’dkina uni burrinyen ’tham ma ḵur jin ṯwa/a/ mo ’kup̱ ki ’tham tani uni bu’thkina ḵur yi’de/ mo mmoya ’kup̱ ka gap̱ mo. \v 41 Hili mmobiṯkina uni ap̱o/ mo jin gama dhan yi’de/ suŋ ’kup̱ mo tani uni ṯu’ckina ḵur yi’de/ mo mmop̱eya ’cesh mo. Dhali bum ’pen ma ḵur yi’de/ jin ṯwa/a/ jimki’da ’cesh mo dhali molu joc̱ mo dhali di’d kan mo. Hili bum ’pen ma ḵur yi’de/ jin ta jiŋ ’ko’d mo ṯel ’pen mo mmo’cuḵ is piti mo gom mom’bi’th gi yi’de/ mmobir bakal mo be. \v 42 Dhali gwo jin ’koni bwa gi i/askar mo tani ta gwo mmo’kosh ’kwani habuus mo jin mina unin tiya ’peni uni ’taki ’koki kaŋ ka pije/ mo dhali ye mo be. \v 43 Hila mancil ma askar iss ’kwanimpa imudhe’d mo tani a’di dina gwo ibwa mmokara Buulus ki ’dantar mo tani a’di nonki uni mo ’peni gwo kun ’ko uni ibwa mo dhali ḵanki gwo mo ki uni gun mishi yi’de/ kaŋ mo mini posh is buni eya dhan yi’de/ mo dhali p̱u’di mony’ceshi ṯwa/a/ mo. \v 44 Dhali ’peni kun tiya mo tani uni ’kokin eya ḵur yi’de/ jin pwaṯẖki bwa mo dhali kun tiya e ton tiya ’pena ḵur yi’de/ mo. Dhali wakan a’di warki’d ki mo jin yekina uni ’baar mo mmop̱u’da p̱o/ mony’cesh ki ’dantar mo be. \c 28 \s1 ABuulus Diki’d eya Uḵa ’Cesh gi Pam Maliitha mo \p \v 1 Dhali ki aman yekina mo tani ŋ’ko’d aman nyiṯẖkina a/uḵa ’cesh yin jin ta a’di jin yuḵu ka Maliitha mo. \v 2 Dhali ’kwani gun ’koki wal ’twaŋ Griḵi mo ṯorki aman mii kun muma uni mo haali/ uni ’thaki o’d mo dhali bu’thki amani ’baar mo ’kup̱ ki is buni mo haala sho’k di’d mmowol yi’de/ mo dhali haali/ mo ’thup̱a’thup̱ mo be. \v 3 Hili ka Buulus tulki c̱iŋkira/ is imonṯal ’de/ mo dhali dhu uni e o’d jin shwa’d mo tani tashan ’thi p̱u’dki’d ka pije/ gom mom ’batha’d mo dhali ’tampal a’di i’bame’d piti mo. \v 4 Dhali ki ’kwani gun ’koki wal ’twaŋ Griḵi p̱arki ari to/e jin ta ga ac̱i/i cine/ mmoshir ka ’cajala/ ’peni me’d piti mo tani uni oki gwo ka rem ’kup̱ mo ki: Wathi/ yan de ita’da man’kosha mee mo be. A’di bala yeki’d mana ’pena dhan yi’de/ mo tani mo jin miinu ka ḵar/e non a’di mmodi ki e mo be. \v 5 Bahili a’di biṯki to/e isi o’d jin shwa’d mo dhali a’di diki bu’th mo/isa nyor mo. \v 6 Hili uni c̱orki a’di ki a’di mina isi ’taki dhe’th mo walla mmomina jwa ’taki ḵal a’di mmobiṯ e me’d mo. Dhali ki uni ’kokin ki rash rash mo mmoc̱or a’di mo dhali mmohila uni ki tonthusa kamu/ diki p̱u’du/ i a’di mo tani uni woṯẖa bwam buni ’kup̱ mo dhali o gwo mo ki a’di ta’da rum mo be. \p \v 7 Dhali e moŋ gu’b kun tulu ’kup̱ e mo yan mo tani mo ’kon gun ta ji gi wathi/ ma ’kaŋ’kup̱ ma uḵa ’cesh yan jin yuḵkunu gway ka Publiyuus mo. A’di bu’thki aman mo dhali dhu am mmo/ish mo ka cimi kwara mmota yilkina/ mo. \v 8 Dhali a’di wakan si’da/ ki CoPubliyuus ishki ’ko’da ’cesh mmo’batha a’di is ki ’ba’th dhali mmo’thi mo. A’di jin yan ma Buulus nycine/ mo dhali mmo’tho mo dhali mmodhu me’d piti ap̱o/ a’di mo mmowac̱ a’di mo. \v 9 Dhali ki mii yan miikunu mo tani kun tiya si’da/ kun ’kosha ’batha tiya eya uḵa ’cesh yan mo tani p̱u’dkin mo dhali uni ’kokunu mo mmowac̱ si’da/ mo be. \v 10 Uni si’da/ taḵki aman gi montaḵ ka ris mo dhali ki aman ’cuḵkina ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo tani uni dhu to gun mina am mii ’taki mii ta eya ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo. \s1 Buulus Merki’d e Pa Ruumiya mo \p \v 11 Dhali ’ko’da ppe ’kup̱i kwara mo tani am ’cuḵkina ḵur yi’de/ jin bela ’tham mo jin ta ji gi Pa Iskandariyya mo jin ’baarki’da ppe gi mondiṯ eya uḵa ’cesh yan jin ta gi jamasa ’de/ jin ta isa kam su/ mo. (Ikam gi uni su/ gwansan ta iya/ ma Sap̱s jin ta com to gun luŋa ’Kwaniŋ Griḵi mo dhali iya/ gwansan iyuḵu gway ka Kasṯuur mo dhala P̱olok mo dhali imanmiiya ḵur yi’de/ ki luŋ uni me’d imanshu uni bway e bway yi’de/ mo.) \v 12 Dhali mmotakina aman Pan Sirakuusa gi me’d mo tani aman ’kokina mo imun ka cimi kwara mo. \v 13 Dhali ’peni mo yan mo tani aman kukulkina bway mo dhali aman merkina e Pa Righiyuun mo dhali ’ko’da cim ’de/ mo tani ’tham gi ’bana biny cam poshki’d mo, dhali ’ko’da cim jiŋ ’ko’d mo tani aman p̱u’dkina e Pam Puthiyuuli mo \v 14 e mo jin gamkina amana waḵ bam mo dhali aman ṯu’ckunu mo mmo’ko nyaḵki uni ka cim pesu/ mo. Dhali wakan mo tani am p̱u’dkina e Pa Ruumiya mo be. \v 15 Dhali ’peni mo yan tani awaḵ bam, ki uni ciḵki gwo gom aman mo tani, uni iiyin mo mmoraḵ am ibway mo ntagi Mo ma Suug gi Pa Appiyuus mo dhali Mo gi Gu’b Yilkina/ Ikwara mo be. Dhali ka Buulus mishki uni mo tani a’di maŋki’da Arumgimis mo dhali bwa ta a’di wathimpa mo be. \v 16 Dhali ki aman cic̱kina e Pa Ruumiya mo tani Buulus dhalkunu bway mo mmoc̱a’b a’di ’de/ nyaḵka askar jin ji a’di mo be. \s1 ABuulus A’di C̱iki Gwo e Pa Ruumiya mo \p \v 17 Dhali ’ko’da cim kwara mo tani a’di yuḵki uni mo mmotul is imonṯal ’de/ mo uni gun tana ’kaŋ’kup̱ gi ’Kwani Yahuuda/ mo dhali ki uni ’kokin mmotul isi monṯal ’de/ mo tani a’di oki gwo i uni mo ki: Aha/ ma waḵ bum, aha/ bala miikina toŋ kamu/ ap̱oŋ ’kwani yisa walla ap̱o/ mii gi ibabam bana bala aha/ c̱ikunu ’peni Pa Urushaliim mo mmota habuus e me’d gi ’Kwani gi Pa Ruumiya mo. \v 18 Dhali ki uni ṯirrishki aha/ ki gwo mo tani uni ona bwa ki kar aha/ ki ’kus mo haali/ mo jin yeru aha/ is ki gway mo diki ta ’pemen jin midi ta ji gi mowu mo. \v 19 Hili ki ’Kwani Yahuuda/ oki gwo ap̱o/ a’di mo tani aha/ ṯu’ckunu mo mmoyip̱ ’kup̱ ’kup̱ ka Kaysar mo, yisa mmotaka/ gi toŋ kamu/ jin miga/ yer ’kwani gi kal pem is ki gway mo yisa. \v 20 Haali/ gom moyer is ki gway yan tan a’di iyuḵkika/ um mmop̱araa/ e mo dhali mmoṯora ṯor nyaḵki aha/ mo haali/ goma ’teŋ kap̱e/ gi ’Kwani ma Israyiil mo tani aha/ deḵkunu ka jindhiir yan mo. \v 21 Dhali uni oki gwo i a’di mo ki: Aman ’kokina ki bu’th gwo jin ’kwarkunu ’peni Pa Yahuudiyya gom /e walla ṯal ’deŋ kamu/ ’pena waḵ pini yisa di’da jin p̱u’dki’d imahan mo dhali mmoc̱i gwo walla mmo/o gwon tonthusa kamu/ ’de/ gom /e mo. \v 22 Hili aman ona ki a’di ’boro’d mmociḵ gwo ’peni /e a’di jin di /e i bwa wakan mo. Haali/ gom gwo gi c̱e yan mo tani a’di mishu mo ibwam aman ki gwo jin onu ap̱o/ a’di e mo ’baar mo. \p \v 23 Dhali ki uni karkina cim gom a’di mo tani uni ṯẖa’thkin i a’di mo e mo jin c̱a’bkina a’di mo. Dhali a’di ṯorki uni gwo eya tente/ mo mmoc̱i gwo gom Bampa/ ma Arumgimis mo dhali mmolal uni sho’k ki gwo mo goma Yesus mo ’peni gwoŋḵan ma Musa jin c̱inu mo dhali gwo gi imanc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo si’da/ ’peni mon’thamo/ ntagi mom’peŋḵaskum mo be. \v 24 Dhali kun tiya gamki to gwan is mo kun ’kokunu mo mmo/oku mo dhali gun tiya ’koki gam gwo is mo be. \v 25 Dhali ki uni ’koki gam bwa me’d mo e bwam uni ’cena mo tani uni iikin mo, ’ko’da Buulus oki jasi gwoŋ kamu/ ṯal ’de/ mo ki: Gwo ona Shi/in Dheleladhelel ki ’bore/ eya Ishaya ka ji sho’k jin ta’da manc̱i gwo ma Arumgimis kadhamo/ mo ibabam bum mo \v 26 mmo/o gwo mo ki: \q1 Yayi /e mo ma e ’kwani gwansan mo dhali oyi gwo mo ki: \q1 Mmociḵa um a’di ki ciḵ gana/ mo tani um mini mol a’di ’ban ki tash tash mo \q1 dhali um mini par a’di e ka jiŋ gana/ mo tani um mini mol a’di nyiṯẖ ki ’bil ’bil mo. \q1 \v 27 Haala duŋ ’kwani gwansan dhethadhe’th mo \q1 dhali ’cem buni usa us ki pintir mo mmociḵ gwo mo \q1 dhali em buni mu’thkina uni mo \q1 isi ciki/ ki uni mini ’taki nyiṯẖ ki em buni mo \q1 dhali ciḵ ki ’cem buni mo \q1 dhali mish gwo ’ban eya dum buni mo \q1 dhali ’taki ṯu’k ’kup̱ ki aha/ mo \q1 jin miga/ ’taki wac̱ uni mo be. \m \v 28 Dhalki a’di mishu si’da/ mo e um ki mowoṯẖ yan ’peni Arumgimis hashkunu mo e ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo. Ki uni mini ciḵ si’da/. \v 29 Dhali ki a’di oki gwo gwansan mo tani ’Kwani Yahuuda/ iikin mo mmosu’kkina uni ki gwo ki nyanye/ e bwam uni ’cena mo be. \p \v 30 Dhali a’di c̱a’bki’d mmo’baar yil su/ mo e gu’b pitiŋ gana/ jin c̱ikina a’di aguurush mo mmoc̱a’bi cine/ mo dhali a’di bu’thki uni ’baar kun iiyini a’di mo be, \v 31 mmoc̱i gwo gom Bampa/ ma Arumgimis mo dhali mmoṯor to gom Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos ki dar gi monyju/i ’baar mo dhali wathi/ p̱iyi’d jin ’tashki a’di ’twa/ mo be.