\id 1CO \ide UTF8 \h KURINṮH̱UUS ’DE/ \toc1 Gwo jin Ṯwa/a/ jin ’Kwar ma Buulus gom ’Kwani gi Paŋ KURINṮH̱UUS mo \toc2 KURINṮH̱UUS ’DE/ \mt1 Gwo jin Ṯwa/a/ jin ’Kwar ma Buulus gom ’Kwani gi Paŋ KURINṮH̱UUS mo \c 1 \s1 Monthe Me’d mo \p \v 1 ABuulus, a’di jin yuḵkunu ki bwa ma Arumgimis mo mmota a’di jin karu ki she/ goma Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo dhala kam bana ka Sustanis mo be. \p \v 2 A’di ’kwarkunu goma ḵaniisa ma Arumgimis jin di’d e Paŋ Kurinṯẖuus mo, e uni gwansan kun dhukunu ki she/ mo eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo, uni gun yuḵkunu mo mmodhu ki she/ ki dhelel dhelel mo imonṯal ’de/ nyaḵka ris uni gwansan kun ’kokin mo e mo ’baar mo kun yuḵki gway gi Tap̱am bana jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos mo, a’di jin ta Tap̱am buni mo dhali Tap̱am bana mo be. \p \v 3 A’the e um mo dhali moŋḵu’th is ’peni Arumgimis jin ta’da Babam bana mo dhali Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos mo be. \s1 Mo jin ’Boruwa ’Bor Bwa i Is mo gom To gi Shi/in jin C̱inu ki Me’d mo \p \v 4 Aha/ ’bora Arumgimis bwa i is isa yempa/ mo gom um mo haali/ goma ’the ma Arumgimis jin c̱ikunu um eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo be, \v 5 haali/ eya ris to ’baar mo tani um saka’thkunu e a’di mo ka ris gwo kun ṯoru mo dhali ka risa nyiṯẖ jin nyiṯẖu to mo. \v 6 Isi kani gwo jin ṯoru goma Ḵrisṯẖos mo tani ṯelkunu sho’k e bwam um mo be. \v 7 Wakan um yisa hari toŋ kamu/ e to gi shi/in jin c̱inu ki me’d mo yisa, me’d jin c̱orkina um gom mo jin minu piyu/ Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos bana mo be. \v 8 A’di jin midi ṯel um sho’k mo ntagi ’pemen mo mmomina umi dar gi mii ’ba/ mo ka tee gi Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos bana mo be. \v 9 Arumgimis ta a’di jin ta isiŋ gana/ mo. Ki a’di mo tani um yuḵkunu mmonyaḵ to mii ki Ya/m piti mo, a’di jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos Tap̱am bana mo be. \s1 Aḵwa/um Bwa jin Ḵwa/u mo eya Ḵaniisa mo \p \v 10 Aha/ yip̱a ’kup̱ ’kup̱ ki um mo, iwaḵ mo, ki gway gi Tap̱am bana jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos mo tani ki umi ’baar mo mini gam gwo me’d ki mo jin mina um i’taki ’ko ka ḵwam bwa mo tani midi ’taki diki di e bwaman um mo. Hili um mini gam ’twa/ ’kup̱ mo e bwan ṯal ’de/ mo dhali eya yisanya ’de/ mo be. \v 11 Haali/ gwo ṯorkunu aha/ mo ki ’kwani ma Ḵuluwi ki mowal di’d e bwam um mo, um kun tana waḵ pem mo. \v 12 ’Pemen gwom pem jin oka/ mo a’dihe/ be, ki um ka ’deṯe/ ’deṯe/ o gwo mo ki: Aha/ tana ji ma Buulus mo, dhali, Aha/ tana ji ma Abulluus mo, dhali, Aha/ tana ji ma Sap̱a mo, dhali, Aha/ tana ji ma Ḵrisṯẖos mo. \v 13 Ḵrisṯẖos ḵwa/u bwa mowa? ABuulus, a’di ’koshkunu ki cwany’ciṯẖan dhul mo gom um mowa? Walla um ’kokunu mmomii ki yi’de/ ki gway ma Buulus mo ’taa? \v 14 Aha/ ’borkina Arumgimis pem bwa i is mo ki aha/ dinaki mii jin ṯal ’deŋ kamu/ ’peni um ki yi’de/ mo, hili isi ciki/ jasa Kirispus dhala Gayus mo be, \v 15 isi kan ki jan ṯal ’deŋ kamu/ midi ’taki diki o ki um miinu ki yi’de/ ki gway pem mo be. \v 16 (Aha/ miikina amii ki yi’de/ si’da/ mo gom ’kwani ma Isṯip̱anuus mo be. Sa kan mo tani aha/ dinaki mish ki aha/ miikina jin ṯal ’deŋ kamu/ ki yi’de/ mo si’da/.) \v 17 Haala Ḵrisṯẖos diki hash aha/ mo mmomiiya mii jin miinu ki yi’de/ mo, hili mmoc̱i gwom ’borga/ mo, yisa ki yuḵ jin midi ter ’kwani e mo isi ciki/ ki cwany’ciṯẖan dhul ma Ḵrisṯẖos minu kar ki jim p̱uu mo ki dar gi mom’bi’th mo. \s1 Ḵrisṯẖos jin Taki Mom’bi’th mo dhali Moyuḵ ma Arumgimis mo \p \v 18 Haali/ gwo gi cwany’ciṯẖan dhul mo tani a’di ta gwom p̱us gom uni gwansan kun ’kon ki jiny ’ce’d sho’k mo, hili gom ana kun ’kokunu mo mmota is ki me’d mo tani a’di ta mom’bi’th ma Arumgimis mo be. \v 19 Haali/ a’di ’kwarkunu mo ki: \q1 Aha/ mina ’ce’d yuḵ gi ’kwani kun yuḵayuḵ sho’k mo, \q1 dhali mo jin korkunu e gi ’kwani gwansan kun kora e ki kor mo tani aha/ mina tor uni sho’k ka pupush mo be. \m \v 20 Mane wathi/ jin yuḵayuḵ mo? Mane wathi/ jin ta’da man’kwar to mo? Mane amandoṯ gwo gom yil gwansan mo? Din ma Arumgimis ki kar yuḵ gi mony’cesh yansan ki p̱us mowa? \v 21 Haali/ me’d jin tana yuḵ ji ma Arumgimis mo tani ’kwaniny’cesh ’koki nyiṯẖa Arumgimis ki yuḵ yan ’te/ mo tani a’di ’borki’da Arumgimis bwa mo mmota uni gwansan is ki me’d mo kun gamki gwo is mo eya p̱ali/ gi gwo jin c̱ikina ana uni mo be. \v 22 Haali/ ’Kwani Yahuuda/ doṯki gwo ki jin ’theḵ gom jamas mii mo dhali ’Kwaniŋ Griḵi simmki moyuḵ e mo. \v 23 Hili ana c̱ikina gwo goma Ḵrisṯẖos jin ’koshkunu jwa mo ki cwany’ciṯẖan dhul mo, a’di jin golki ’Kwani Yahuuda/ mo dhali warki’d ki gwo ma p̱ali/ gom ’kwani kun ’koki ta ’Kwani Yahuuda/ mo be. \v 24 Hili gom uni gwansan kun yuḵkunu uni gun ta ’Kwani Yahuuda/ mo dhali ’Kwaniŋ Griḵi si’da/ mo tani aḴrisṯẖos ta mom’bi’th ma Arumgimis mo dhali moyuḵ ma Arumgimis mo be. \v 25 Haali/ gwom p̱us ma Arumgimis mo tani a’di yuḵki’d ’teki yuḵ mo mmobol ’kwani e mo dhali moŋ’ka’d is ma Arumgimis mo tani a’di ’bi’thki’d ’teki ’bi’th mo mmobol ’kwani e mo be. \p \v 26 Hili isi gwo goma yuḵ bum mo, iwaḵ mo. Aris um ka ris mo yisa yuḵayuḵ mo me’d jin tana mo ma yuḵ gi mony’cesh yan mo. Dhali um tana ris mo yisa kun ta gi moshirr mo. Dhali um tana ris mo yisa kun dhodhu e mo jin tanu ’penkap̱an mo. \v 27 Hili Arumgimis ki kwany to yan jin ta p̱us mo e mony’cesh mo mmo’the ’kwani kun yuḵayuḵ is mo. Dhali Arumgimis ki kwany to yansan jin ’ka’da is e mony’cesh yan mo mmo’the uni kun ’bitha is is mo be. \v 28 Dhali Arumgimis ki kwany to yansan jin hatha c̱a’b ’ko’d mo dhali to yansan jin waḵu e mony’cesh mo, isi kan mo to kun ’koki ’ko mo si’da/ mo tani jin mina a’di dhu to kun ’kokin si’da/ mo me’d to kun p̱uukin mo be. \v 29 Wakan wathim pa en’thiŋ kamu/ midi kar ’ba/ ki ca mo e buŋ’kus ma Arumgimis yisa. \v 30 A’di ta ’kus gi mondiki/em pini eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo, a’di jin kar ma Arumgimis mmota yuḵ bana mo dhali mmota mo ma ḵar/em bana mo dhali mmota mo jin dhunuwa dhu ki she/ ki dhelel dhelel gom ana mo dhali mmota mo jin wanu ana ’ba/ mo. \v 31 Wakan me’d gwo jin ’kwarkunu mo ki: Dhalki a’di jin kar ’ba/ ki ca mo tani kar ’ba/ ki ca e Tap̱a mo. \c 2 \s1 Mmobah Gwo goma Ḵrisṯẖos jin ’Koshu/ ki Cwany’ciṯẖan Dhul mo \p \v 1 Ki aha/ p̱u’dkina e um iwaḵ mo tani aha/ dinaki p̱u’dku/ mmobah um gwo jin ṯoru goma Arumgimis mo ki gwo jin molu piyu/ ’kup̱ ka pije/ mo walla ki yuḵ mo. \v 2 Haali/ aha/ tana ki ’kup̱ gwo mmomish toŋ kamu/ yisa e bwam um mo hili isi ciki/ jasa Yesus Ḵrisṯẖos mo dhali a’di jin ’koshkunu ki cwany’ciṯẖan dhul mo be. \v 3 Dhali aha/ dikina e um mo e mo jin ’ka’du is mo dhali e mo jin ḵo/kunu is kagahara mo dhali e mo jin deenuwa de e mo be. \v 4 Dhali gwom pem jin ṯorka/ mo dhali gwom pem jin c̱ika/ mo tani ’koki ta gwo kun mini el ’kwani e mo gom moyuḵ mo hili mmonyo/ Shi/in mo dhali mom’bi’th mo be. \v 5 Wakan ki moŋgam gwo is bum minu ’koki thuma p̱o/ moyuḵ gi ’kwani mo, hili e mom’bi’th ma Arumgimis mo be. \s1 Gwo jin ’Ceenu/ ki Shi/in ma Arumgimis mo \p \v 6 Bahili e bwaman uni gun iskin mo tani ana ṯora gwo yuḵ mo. Ba a’di yisa ta moyuḵ gi mony’cesh yan mo walla yisa ta moyuḵ gi tap̱a gi mony’cesh gwan mo, kun mini p̱uu mo. \v 7 Hili ana ṯorkina gwo gom yuḵ jin c̱inu ki jiŋ kup̱ mo dhali yuḵ jin ta jim ma Arumgimis jin bagu mo, a’di jin ’kawurkin ma Arumgimis nṯwa/a/ mo ki yil gi mony’cesh yan mo gom mo jin dhunu ana ki ca mo. \v 8 Itap̱a kun ’koni mony’cesh yan mo tani mishi gwo ’ban gom a’di yan yisa. Waḵki/ uni mini ’taki mish mo tani uni mini ’taki ’koki ’kosh Tap̱a gi monyca ki cwany’ciṯẖan dhul mo be. \v 9 Hili me’d gwo jin ’kwarkunu mo ki: \q1 A’di jin dina e ki mish mo walla jin dina ’ce ki ciḵ mo \q1 walla jin diki dwar e gwalal gi wathi/ mo tani \q1 a’di jin thosonkin ma Arumgimis mo gom uni gwansan kun enki a’di mo tani, \m \v 10 Arumgimis ṯorki a’di eya tente/ e ana ki Shi/in mo. Haali/ Shi/in a’di theke’thki’da ris to ’baar mo, isi kani moŋ’kul ma Arumgimis mo. \v 11 Haali/ wathi/ jana mishki to jin kulum ma kamu/ ibwa mo? isi ciki/ shi/in gi wathi/ jin diki’d e a’di mo. Wakan si’da/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ yisa mishki gwo jin kulum ma Arumgimis ibwa yisa hili isi ciki/ Shi/in ma Arumgimis mo be. \v 12 Dhali ana ’kokina ki bu’th moyuḵ gi mony’cesh mo, hili ana bu’thkina Shi/in jin piki’d ’peni Arumgimis mo ki ana mina mish gwo ’ban gom to kun c̱inu ki me’d mo kun c̱in ma Arumgimis ana ’baḵany mo. \v 13 Dhali ana ṯora gwo yansan yisa ki gwo gi yuḵ jin kuluma ’kwani en’thi/ ibwa mo yisa hili gwo jin ṯorkina Shi/in ana mo, mmopoḵ gwo gom to gi shi/in mo gom uni gwansan kun bu’thki Shi/in mo be. \p \v 14 Wathi/ jin dar gi to gi shi/in mo tani diki bu’th to jin c̱inu ki me’d ’peni Shi/in ma Arumgimis mo. Haali/ uni tana p̱ali/ e a’di mo dhali a’di mol uni gwo mish ’ban mo haali/ uni nyiṯẖu/ ki to gi shi/in mo be. \v 15 Wathi/ jin ta gi to gi shi/in mo tani nyiṯẖki’da ris to ’baar mo dhali hili a’di ki is piti mo tani a’di minu ’koki nyiṯẖ ki jan ṯal ’deŋ kamu/ mo be. \v 16 Haali/ aja a’di imishki bwa gi Tap̱a mo, wakan mmoye’th a’di sho’k ki gwo mo? Hili ana takina gi bwa ma Ḵrisṯẖos mo be. \c 3 \s1 Imannyaḵa Ṯu’c Mii goma Arumgimis mo \p \v 1 Hili iwaḵ mo, aha/ mola gwo o e um mo me’d ’kwani kun ta gi to gi shi/in mo, hili me’d ’kwani kun ta ku gi buŋgwar is mo, me’d usha ŋa/ eya Ḵrisṯẖos mo be. \v 2 Aha/ c̱ina uma ko mo mmop̱i mo, yisa tonṯe/ jin ta jiŋ ḵa’c mo. Haali/ um ’koki thoson is gom a’di mo. Dhali isi kani um naskina/ ’koki thoson is gom a’di mo be. \v 3 Haali/ um ’kon mmo’ko mo naskina/ gom buŋgwar is mo. Haali/ kan mo, mo jin tanu dhap̱an di’d naskina/ e um mo dhali mo jin biruwa bir e bwaman um mo tani ’kona um ki ta ku gi buŋgwar is mo ’taa? dhali mmomii to me’d ’kwani kun ’konuki aḵ mii e mowa? \v 4 Haali/ wathiŋ kamu/ ki o gwo mo ki: Aha/ tana ji ma Buulus mo, dhali jaŋ kamu/ ki o gwo mo ki: Aha/ tana ji ma Abulluus mo be, ’kona um ki ta ’kwani gi mony’cesh mo ’teya? \p \v 5 Ka Abulluus ta’da ta mo? Dhali aBuulus ta’da ta mo? Uni ta c̱iŋkina/ kun gamkina um gwo is nycine/ mo me’d mii gi Tap̱a mo mmodhukina a’di uni ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo. \v 6 Aha/ sikina to mo tani, Abulluus a’di wolki to yi’de/ mo, hili Arumgimis a’di c̱iki mo jin ’twaḵa to mo be. \v 7 Wakan si’da/ a’di jin siki to mo walla a’di jin wolki to yi’de/ mo tani uni ta toŋ kamuwa? hili Arumgimis a’di ’de/ mo a’di c̱iki mo jin ’twaḵa to mo be. \v 8 A’di jin siki to mo dhali a’di jin wolki to yi’de/ mo tani uni nyaḵkin mo be, dhali uni ka ’deṯe/ ’deṯe/ mini bu’th to jin miikina uni to mo isi me’d shemen miim buni mo be. \v 9 Haali/ ana tana ci kun nyaḵ to mii goma Arumgimis mo be. Um ta mondhe’d ma Arumgimis mo, mo jin nyaŋ ma Arumgimis mo be. \p \v 10 Isi ki gwo ma ’the ma Arumgimis jin c̱ikunu aha/ mo tani me’da man’kawur gu’b mo jin tana me’d piti gwocon mo tani aha/ ’thikina mo jin ḵa’bu/ mo dhali wathiŋ kamu/ nyaŋki to ap̱o/ a’di mo. Dhalki ’kwani ka ’deṯe/ ’deṯe/ hilin ki ’bore/ mo, a’di jin minu nyaŋ ap̱o/ a’di mo be. \v 11 Haali/ moŋḵa’buŋ kamu/ yisa di’da jin mina wathin ’deŋ kamu/ i’thi to kan ap̱o/ mo jin ’thikunu mo, a’di jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos mo be. \v 12 Dhali waḵki/ wathiŋ kamu/ midi nyaŋ to ap̱o/ moŋḵa’b ki ’dolkon gana/ mo dhali ’dolkon kush mo dhali wosh kun ta kun dhel mo dhali cwa mo dhali ḵun’tush mo dhala wusha mo tani \v 13 arisa ṯu’c gi ’kwani ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani uni minu ṯor eya tente/ mo. Haala tee midi this a’di ṯor mo haali/ a’di minu ṯor eya tente/ ki o’d mo, dhali o’d a’di midi pala ris e ma ṯu’c kun miina ’kwani ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo be. \v 14 Waḵki/ aṯu’c jin miina wathi/ mmonyaŋ to ap̱o/ mo jin ḵa’bu/ mo midi ṯel mo tani a’di midi bu’th to jin ishki ḵumma/ mo be. \v 15 Waḵka ṯu’c gi wathiŋ kamu/ c̱ithu/ ki o’d mo tani a’di midi this tom piti e mo. Bahili a’di ki is piti mo tani a’di iminu ta is ki me’d mo, hili a’di mina e wa gi mo jin boruwa bor mo ’peni ’twa/ o’d gana/ mo be. \p \v 16 ’Kona um ki misha ki um ta monyc̱a’b ma Arumgimis mowa? dhali Shi/in Dheleladhelel ma Arumgimis di’d e umi. \v 17 Waḵki/ wathin ’deŋ kamu/ midi shi/ monyc̱a’b ma Arumgimis mo tani Arumgimis midi ’ce’d a’di sho’k mo be. Haali/ monyc̱a’b ma Arumgimis mo tani a’di ḵogu mo dhali monyc̱a’b c̱aan jin c̱a’ba a’di mo tani a’di ita um mo be. \p \v 18 Wathin ’deŋ kamu/ midi mii dhalku/ ki he’k is piti e mo. Waḵki/ wathin ’deŋ kamu/ e bwaman um ṯoshki’d ki a’di yuḵayuḵ mo e embul yil yansan mo tani dhalki a’di wara’d ki p̱us mo ki a’di midi ’taki war ki wathi/ jin yuḵayuḵ mo be. \v 19 Haali/ moyuḵ gi mony’cesh yansan mo tani uni ta e ma p̱ali/ mo goma Arumgimis mo be. Haali/ a’di ’kwarkunu mo ki: A’di bu’thki uni gwansan kun yuḵayuḵ mo eya maḵ buni jin ishkina uni agany mo be. \v 20 Dhali doḵ/e a’di ’kwarkunu mo ki: Tap̱a a’di mishki gwo kun kuluma ’kwani kun yuḵayuḵ ibwa mo kun ta gwo kun ta p̱e’th mo. \v 21 Wakan wathin ṯal ’deŋ kamu/ midi mii dhalku/ ’ba/ ki kar ki ca mo gom ’kwani mo be. Haali/ aris to ’baar mo ta kum bum mo be \v 22 waḵki/ ta ji ma Buulus mo walla ji ma Abulluus mo walla Sap̱a mo walla mony’cesh mo walla mondiki/e mo walla mowu mo walla mo kun ’kon shwane/ mo walla mo kun mini ’ko yilaŋ kamu/ mo tani aris to gwansani ’baar mo tani uni ta kum bum mo be. \v 23 Dhali um ta ku ma Ḵrisṯẖos mo dhali Ḵrisṯẖos ta ji ma Arumgimis mo be. \c 4 \s1 Mii jin Miina Imandhunu ki She/ mo \p \v 1 Dhalka aris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo ibuḵ ana ka pije/ mo ki ana itana c̱iŋkina/ ma Ḵrisṯẖos mo dhali imandhu to mo gom gwo ma Arumgimis jin c̱inu mo ki jim bag mo. \v 2 Bakata ’te/ a’di itheke’thkunu gwo mo gom imandhu to mo ki uni minu gam mo ki uni mini ta uni kun ta isiŋ gana/ mo. \v 3 Hili, ki aha/ mo tani a’di ta ari to jin gwa’da’d mo ki aha/ minu ’taki ’koki pal mo ki um mo walla ki gwon dwall gi wathi/ en’thiŋ kamu/ mo. Aha/ dinaki dwall isi is pem gwo mo si’dayi. \v 4 Haali/ aha/ mola toŋ kamu/ nyiṯẖ ap̱o/ is pem mo. Hili ki a’di wakan mo tani aha/ dinaki di ki dar gi mii ’ba/ mo. A’di ta Tap̱a jin nyiṯẖki aha/ mo be. \v 5 Wakan dhalku/ ki c̱i ’twa/ gwon dwall nṯwa/a/ ka tee mo, nṯwa/a/ ki Tap̱a diki p̱u’d mo, a’di jin midi dhu aris to ’baar mo e moŋkush mo, aris to kun diḵu ’kup̱ shwane/ mo e mondhurumi’d mo. Dhali a’di midi thisa dum pa ṯor mo. Dhali yan’ko’d aris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo mini bu’th ’twa/ maŋ ’peni Arumgimis mo be. \p \v 6 Aha/ dhukina ris gwo gwansan gom is pem si’da/ mo dhala Abulluus si’da/ gom gway bum mo kun tana waḵ mo ki um si’da/ mini da/ar ’peni aman mo mmo’ko mo me’d isi gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo, ki jan ṯal ’deŋ kamu/ ’peni um mo midi diki p̱e mii i is mo ap̱owa kamuŋ kamu/ mo. \v 7 Haali/ aja a’di jin hilki to gunn kun ’ko ki she/ e um mo? Ata tana um mo waḵki/ um ’konuki c̱i to mo? Dhali yan’ko’d waḵki/ a’di bu’thkina um mo tani atinta dhuna um ’ba/ ki ca mo me’d waḵki/ a’di diki ta to jin c̱inu ki me’d mo? \p \v 8 Um ’tu’dkunu mo hila/ mo be. Um ta ’kwani kun ta pa ki pa mo hila/ mo be. Ki dar gi aman mo tani um waran ki imaliḵ mo. Dhali aha/ onayi ki um mini jiya ji moyi. Wakan ki aman mina ’taki nyaḵ tap̱a ta ki um mo. \v 9 Haali/ aha/ ṯosha ka Arumgimis a’di dhuki aman mo ki uni kun dhunu ki she/ mo mmota kuŋ ’ko’d mo me’d ’kwani kun toru gwo ’twa/a ’cesh mo mmowu mo. Haali/ aman takina businye/ gom ’kwaniny’cesh mo dhali gom iman’doyu gwo mo dhali gom ’kwani mo be. \v 10 Aman takina p̱us mo gom gway ma Ḵrisṯẖos mo be, hili um a’di iyuḵayuḵ eya Ḵrisṯẖos mo. Aman ’ka’dkina is mo. Hili um a’di i’bi’thkina is mo. Um a’di ishumkunu mo ki montaḵ mo. Hili aman iwaḵkunu mo be. \v 11 E mo yansan shwane/ mo tani aman ’koshkina ṯe/ mo dhali bu’thkina yi’de/ mo. Aman hatha to hi’th ’ko’d mo dhali ḵaŋkamkina is ki ḵaŋkam mo gom mondor mo dhali aman dara gi gu’b mo be. \v 12 Dhali aman miikina aṯu’c mo mmomiiya ṯu’c ki me’d bam gana/ mo. Ki aman sorkunu mo tani aman ’bora ’bor mii mo. Ki aman ṯo’ckunu bwa mo tani aman ’dimkina ’kup̱ mo be. \v 13 Ki aman yerkunu is ki gway ki gwonthus mo tani aman malaskina gwo mo. Aman warkina mo dhali shwane/ wa e ka duhal gi ’kwaniny’cesh mo dhali aman wana e ki to jin dhi’thkunu aris to nyo/o’di ’baar mo be. \p \v 14 Aha/ dinaki ’kwar gwo yansan mmodhu um ki mon’the is mo, hili mmorum um ki gwo mo me’d uc̱im pem kun enka/ ki mo/en gana/ mo be. \v 15 Haali/ um bala tanki imanshu um bway ki gwo mo kun wana risa eya Ḵrisṯẖos mo. Dhali um yisa tanki ibabam bum ka ris yisa. Haali/ aha/ wara ka babam bum eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo ki gwom ’borga/ mo be. \v 16 Aha/ yip̱a ’kup̱ ’kup̱ ki um mo wakan ki um mini ta imanthoḵ aha/ mii mo be. \v 17 Wakan a’di ihashkika/ uma Ṯimuṯẖawuus mo, ya/m pem jin enka/ ki en gana/ mo dhali a’di jin ta’da a’cim pem jin ta isiŋ gana/ e Tap̱a mo, a’di jin midi rogom um ki gwo mo gom miim pem eya Ḵrisṯẖos mo me’d jin ṯorka/ uni gwo mo eya ris mo ’baar mo eya ḵaniisa ki she/ ki she/ mo be. \v 18 Kun tiya dhu ’ba/ ki ca mo me’d jin oka/ ki aha/ mina diki yaku/ i um mo. \v 19 Hili aha/ mina yaku/ i um ki ’dishe/ mo waḵki/ a’di ta bwa gi Tap̱a mo dhali aha/ mina nyiṯẖ mom’bi’th gi ’kwani gwansan kun dhu ’ba/ ki ca mo, yisa gom gwom buni ’te/. \v 20 Haali/ Bampa/ ma Arumgimis mo tani diki ta gom gwo mo hili gom mom’bi’th mo be. \v 21 Um ’kona gwonta ibwaye? Miga/ yaku/ i um ki cwa jin doruwa dor mowa? Walla ki mo/en e shi/in gi moŋkar bwa ki gwa’d mo? \c 5 \s1 Gwon Dwall Ap̱o/ Mii jin Miinu C̱al mo \p \v 1 Gwo be’dkunu ki mo jin miinu miinyc̱al mo ishki’d mo e bwaman um mo dhali ji gi wakansan gamkunu mo yisa isi bwaman ’kwani kun ’kon ka p̱o/ ki dar gi ji gi luŋu mo. Haali/ wathiŋ kamu/ ishki’d e ash gi com mo. \v 2 Dhali um dhu ’ba/ ki ca mo. Um ḵa ba/ imini ’taki dhal mii yan e i is mo mmoko mo. Dhalki a’di jin miiki mii yansan kan san mo tani uru ka pije/ ’peni bwaman um mo. \p \v 3 Bahili ki aha/ p̱ina e buŋgwar is tani aha/ nyaḵkina di ki um mo e shi/in mo. Dhali me’d jin dika/ e buŋ’kus bum mo tani aha/ c̱ikina ’twaŋ gwon dwall mo hila/ \v 4 e gway gi Tap̱a Yesus ap̱o/ wathi/, a’di jin miiki ji gi ta thus kansan mo be. Ki um tul is mo tani dhali shi/in pem nyaḵ di ki um mo tani nyaḵki mom’bi’th gi Tap̱a Yesus bana mo be tani \v 5 um mini mii c̱iki wathi/ yansan mo ka Seṯaan mo gom mo jin minu ’ce’d a’di sho’k mo e buŋgwar is mo, ki shi/in piti minu woṯẖ mo ka tee gi Tap̱a Yesus mo be. \p \v 6 ’Bam bum kun dhuna um ki ca mo tani yisa ’borona. ’Kona um ki misha ki ara cumaṯa gwa’dga/ seki’da ga’bula gana’th ki ’twan’dap̱ mowa? \v 7 Dhagami acumaṯa dhamo/ mo ki um mini ta agana’th kun ta kun this mo me’d jin ’kona um ka jiŋ gana/ ki dar ga cumaṯ mo. Haali/ aḴrisṯẖos jin ta ari ḵa’bal bana gi mompe’kup̱anyolos mo tani a’di miikunuwa bas mo be. \v 8 Gom a’di gi wakan mo tani dhalki ana nyoŋa montul is jin yuḵuwa yuḵ mo, yisa ka cumaṯa dhamo/ mo, a’di jin ta’da cumaṯ gi mii kun dup̱a dup̱i e mo dhali mii kun ’koki ta miiŋḵar/e mo yisa, hili ki maaŋḵuthu’d jin dar ga cumaṯi e mo, a’di jin dar ki washila/ mo dhali jin ta gwoŋ gana/ mo be. \p \v 9 Aha/ ’kwarkina um gwo e gwom pem mo ki um mini ’koki ce e ki imanmii miinyc̱al mo. \v 10 A’di yisa ta ’pemen gwo mo gom imanmii miinyc̱al gi mony’cesh yan mo walla imanta a’thoṯẖum bwa mo walla imandil to mo walla imanluŋ tomp̱inycon mo, haali/ waḵki/ a’di wakan mo tani ki ton ta’da ta imina /e diki ya ka pije/ ’peni mony’cesh mo, eee. \v 11 Hili aha/ dhala mii yan e i is mo mmo’kwar gwo mo e um mo ki um mini dhalku/ ki ce e nyaḵki a’din ’de/ yin jin ta’d gi gway ma kam piti mo waḵki/ a’di dina mii m’ba/ mo gom miinyc̱al mo walla mmota a’thoṯẖum bwa mo walla mmota amanluŋ tomp̱inycon mo walla mmota amansora sor mo walla mmota aman’kosh ma su mo walla mmota amandil to mo hili isi kan mo um mini dhalki to ki nyaḵ shwa ki a’dinthus ’de/ yan mo be. \v 12 Haali/ a’di diki ta miim pem mmodwall gwo gom uni kun ’kona pije/ mo. A’di diki ta uni gwansan kun ’kon eya ḵaniisa kun mina um idwall gwo mowa? \v 13 Arumgimis a’di dwalli uni gwansan gwo mo kun ’kona pije/ mo be. Uri a’di jin ta thus ki thus kan ’peni bwam um ka pije/ mo ma. \c 6 \s1 Mmo’koki So Ce Ibwambori ’Kwani kun Dar gi Gwo jin Gamu Is mo \p \v 1 Waḵki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ ’peni um taki’d gi gwo jin ’konuki baṯẖ mo ap̱owa kam piti mo tani a/mina a’di iya mo e bwambor ma hakuuma mo, uni gun ’konuki dhu ki she/ mo goma Arumgimis mo mmodhal uni kun dhunu ki she/ e i is mowa? \v 2 ’Kona um ki misha, ki uni kun dhunu ki she/ ki dhelel dhelel mo tani mini dwall ’kwaniny’cesh gwo mowa? Dhali waḵki/ ’kwaniny’cesh minu dwall gwo ki um mo tani a/um bunya/ ’koki ha me’d mo mmodwall ushi gwoŋ gwa’dgaa? \v 3 ’Kona um ki misha ki ana mina dwall iman’doyu gwo gwo mowa? Bakatayee baṯẖu mii gi mondiki/e yan mo? \v 4 Waḵki/ um ta gi gwon dwall mo tani atinta dhuna um uni mo ibwambori uni gun p̱iskin mo eya ḵaniisa mo? \v 5 Aha/ ona gwo yansan mo mmo’the um is mo. A/wathiŋ kamu/ bunya/ diki yuḵayuḵ mo ibwam um mo jin midi ’kosh jwa mo mmonyiṯẖ gwo mbwaman ma waḵ piti gom ikam mowa? \v 6 Haali/ akama kamu/ yaki’di bwambor ma hakuuma mo mmo/o gwo ap̱owa kam mo dhali a’di ibwambori uni gun dar gi gwo jin gamu is mo. \p \v 7 Mmota gi shi/ ushi gwon dwall mo ka rem ’kup̱ mo tani a’di ta mii jin p̱inu um e mo. Ata ’kona um ki dhal mii e i is mo mmo’kosh is ka nyor mo gom tonthusa tiya mo? Ata ’kona um ki dhal mii e i is mo ki um minu dil mo? \v 8 Hili um ki is bum mii tonthus mo dhali dila dil mo dhali isi kan iwaḵ bum gana/ dilkina um mo be. \p \v 9 ’Kona um ki misha ki uni gun ’koki mii mii kun ta kuŋ ḵar/e mo tani mini ’koki ta gi mal gi Bampa/ ma Arumgimis mo? Dhalku/ ki ta ku gi hegu e mo. Walla uni gun ta imanmii miinyc̱al mo walla uni gun ta imanluŋ tomp̱inycon mo walla uni gun ta c̱al ki c̱al mo walla uni gun ceḵ ma du mo walla uni gun ha’k ’pen c̱eŋ gwas mo \v 10 walla ’kwanin ’di/ mo walla iman’thoṯẖ bwa mo walla iman’kosh ma su mo walla imansora sor mo walla imandil to mo tani uni mini ’koki ta gi mal gi Bampa/ ma Arumgimis mo be. \v 11 Dhali kun tiya ta ku gi wakan e um mo. Hili um lamkunu mo, um dhukunu ki she/ ki dhelel dhelel mo, dhali um dhukunu mo ki mo ma ḵar/e mo ki gway gi Tap̱a Yesus Ḵrisṯẖos mo dhali ki gway gi Shi/in Dheleladhelel ma Arumgimis bana mo be. \s1 Kari Arumgimis ki Ca mo e Buŋgwar Is Bum mo \p \v 12 Aris to ’baar mo tani dhala gwoŋḵan aha/ bway mo, hili aris to ’baar mo yisa ta gi shi/ miim ’boro’d gom aha/ mo be. Aris to ’baar mo dhala gwoŋḵan aha/ bway mo, hili aha/ mina diki dhal is pem bway mo mmota c̱iŋkina/ gom to gunni ’baar mo. \v 13 Tonṯeyi gom bwa mo dhali bwayi gom tonṯe/ mo. Dhali Arumgimis midi ’ce’d jin ṯal ’deŋ kamu/ sho’k mo dhali jaŋ kamu/ mo. Buŋgwar is yisa uḵu gom mii jin miinu miinyc̱al mo. hili gom Tap̱a mo dhali Tap̱a gom buŋgwar is mo be. \v 14 Dhali Arumgimis ’de’kki Tap̱a mo dhali a’di si’da/ midi ’de’k ana mo e mom’bi’th piti mo be. \v 15 ’Kona um ki misha ki buŋgwar is bum ta to is goma Ḵrisṯẖos mowa? Gom a’di gi wakan mo tani a/aha/ mina gu tom buŋgwar is ma Ḵrisṯẖos mo dhali mii uni ki to is jin miinu miinyc̱al mowa? Aggi. \v 16 ’Kona um ki misha ki a’di jin gamki is piti is mo ki a’di jin miiki miinyc̱al mo tani ṯalki isa ’de/ mo uni ka yima? Haali/ me’d gwo jin ’kwarkunu mo ki: Uni su/ mini ṯal buŋgwar isa ’de/ mo be. \v 17 Hili a’di jin gamki is piti me’d ki Tap̱a mo tani wara’d gi shi/ina ’de/ e a’di mo be. \v 18 Ship̱iṯi/a ŋwac̱a/ mo ’peni mo jin miinu miinyc̱al mo. Aris miinthusa tiya ’baar mo gun miina wathiŋ kamu/ mo tani a’di ta jim p̱or ma pije/ gi buŋgwar is mo, hili miinyc̱al jin miina wathi/ miinthus mo tani a’di miiki miinthus ap̱o/ buŋgwar is pitiŋ gana/ mo be. \v 19 ’Kona um ki misha ki buŋgwar is bum ta monyc̱a’b gi Shi/in Dheleladhelel jin di e uma? a’di jin takina um ’peni Arumgimisa? Um yisa ta uni gun ta ku gi is bum yisa. \v 20 Um yolkunu ki she/ yol jin ’bitha’bi’th mo. Wakan kari Arumgimis ki ca mo e buŋgwar is bum mo. \c 7 \s1 Gwo jin Ṯoco’d Isi gom Gwo gi Miimash mo \p \v 1 Dhali isi gom gwo gun baṯẖu mo gom gwo kun ’kwarkina um mo tani a’di ta shi/ miim ’boro’d mo jin mina wathi/ diki ’disha ’bom is mo ba/. \v 2 Hili gom mompal gi mo jin miinu miinyc̱al mo tani ’kwaniŋ gwaṯẖ ka ’deṯe/ ’deṯe/ mini mii ta gi up̱ buniŋ gana/ mo dhali up̱ ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani mini mii ta gi ikaṯẖim buniŋ gana/ mo. \v 3 Wathiŋ gwaṯẖ midi mii kar ashim piti ki kar ’pempaŋ gana/ mo dhali wakan si’da/ ashim piti midi kara kaṯẖim piti ki kar ’pempaŋ gana/ mo be. \v 4 Haala ’bom midi mol ta tap̱a gom buŋgwar is pitiŋ gana/ mo, hili wathiŋ gwaṯẖ a’di ita’d mo. Wakan si’da/ wathiŋ gwaṯẖ midi mol ta tap̱a gom is pitiŋ gana/ mo, hili a’bom a’di ita’d mo be. \v 5 Dhalku/ ki ush ka rem ’kup̱ mo, isi ciki/ wari ki gwo jin gamu me’d mo gom ari mo mo, ki um mini mii ga/ is bum mo mmo’tho mo. Dhali hili gam is mmonṯal ’de/ ŋ’ko’d mo isi ciki/ ka Seṯaan midi diki pal um mo mmo/aṯẖa um mo jin ’timuwa du mo. \v 6 Aha/ ona gwo yansan ki sheshkon mo, yisa mmoḵan gwowa. \v 7 Aha/ onayi ka ris ’kwani ’baar mo mini ’taki wa e ki aha/ ki is pem mo. Hili aris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo uni takin gi to gun c̱ikunu ki me’d mo ki ji mum mo ki is buni mo ’peni Arumgimis mo, jan ṯal ’deŋ kamu/ ki ji en ’deŋ kamu/ mo dhali jaŋ kamu/ ki ji en ’deŋ kamu/ mo. \p \v 8 E ’kwani kun ’koki mash mo dhali up̱ kun wuna ikaṯẖim buni mo tani aha/ ona ki a’di ta shi/ miim ’boro’d gom uni mmo’ko kan ki lac̱a/ mo me’d aha/ mo be. \v 9 Hili waḵki/ uni molona du bu’th mo mmo’tim mo tani uni mini mii mash mo. Haali/ a’di ’boro’d mmomash mo mmodhal mii e i is mo mmodhu e ki ’thir ’thir gom mon’dap̱ e mo be. \p \v 10 Gom uni gun mashkin mo tani aha/ ḵana gwo mo, dhali hili aha/ yisa, Tap̱a mo, ka ’bom midi diki mii ḵwa/ bwa ’pena kaṯẖim piti mo \v 11 (hili waḵka yim midi mii kan mo tani dhalka yim di’d ki lac̱a/ mo mmodiki mash mo walla si’da/ dhalka yim o gwoŋ gwam mo uni ka kaṯẖim piti mo) – dhali ka kaṯẖ si’da/ midi diki mii thoson gwo mo mmodhal ashim piti ’pen mo. \p \v 12 Gom um gun boc̱kin mo si’da/ tani aha/ ona gwo mo, Tap̱a yisa, ki waḵki/ akam ta gi ash mo jin diki gam gwo is mo dhala yim gam gwo me’d mo mmonyaḵ c̱a’b ki a’di mo tani a’di midi mii diki thoson gwo mo mmodhala yim ’pen mo. \v 13 Waḵka ’boma kamu/ si’da/ ta ga kaṯẖim piti jin dar gi gwo jin gamu is mo tani dhali a’di ki gam gwo me’d mo mmonyaḵ c̱a’b ka yim mo tani ayim midi mii diki mii thoson gwo mo mmodhal a’di ’pen mo. \v 14 Haali/ wathiŋ gwaṯẖ jin dar gi gwo jin gamu is mo tani a’di karu ki she/ gi jin ḵogu mo gom gwo gi ash mo be. Dhali a’bom jin dar gi gwo jin gamu is mo tani a’di karu ki she/ gi jin ḵogu mo gom gwo ma kaṯẖ mo. Waḵki/ a’di diki wakan mo tani uc̱im bum si’da/ minu dhu gi ku gun ’koki dhelel mo. Hili me’d jin oka/ mo tani uni dhunu me’d ku gun dhelelin moyi. \v 15 Hili waḵki/ amannyaḵ c̱a’b jin dar gi gwo jin gamu is mo ona bwa mmoḵwa/ bwa mo tani dhalki a’di miinu wakan mo ma. Ki mo gi wakan mo tani akama kamu/ walla ’bwahama kamu/ minu ’koki deḵ mo ki gwo yansan mo. Haali/ Arumgimis yuḵ ana mo gom moŋḵu’th is mo be. \v 16 A’boma, /e mini diki mish bunya/ waḵki/ /e mini woṯẖa kaṯẖim pini mowa? Wathiŋ gwaṯẖa, mina /e diki mish bunya/ waḵki/ /e mini woṯẖ ashin mowa? \s1 Mii gi Mondiki/e jin Karkina Tap̱a mo \p \v 17 Hili dhalki ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo shuna shu/um bway mo e mii gun ṯora Tap̱a uni mo mmomii mo dhali e a’di jin yuḵkin ma Arumgimis uni mo mmomii mo. A’di ta gwoŋḵan pem goma ḵaniisa ’baar mo be. \v 18 Wathiŋ kamu/ di’da ki a’di ’ciṯẖkunuwa munyjal yis mo hila/ me’d jin yuḵkunu a’di mowa? Dhalku/ ki mii dhal a’di bway mo mmoŋap̱ mo mo mmowar mo gi a’di jin dinuki ’ciṯẖa/ munyjal yis mo. Wathiŋ kamu/ di’da jin yuḵkunu mo ki a’di dinuki ’ciṯẖa/ munyjal yis mowa? Dhalku/ ki mii dhal a’di bway mo mmoŋap̱ mo mo jin minu ’ciṯẖa/ munyjal yis mo. \v 19 Haali/ mo ma munyjal yis jin ’ciṯẖu/ mo tani walla mo ma munyjal yis jin dinuki ’ciṯẖ mo tani mii toŋ kamu/ yisa, hili mmodhu gwoŋḵan ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo be. \v 20 Aris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo mini mii ’ko kan mo e mom buni ki she/ ki she/ mo e mo kun yuḵkunu uni mo be. \v 21 /E ta c̱iŋkina/ jin yolu mo ki /e yuḵkunu mo ’taa? Dhalku/ di’d kan mo. Hili waḵki/ /e mini ’taki mish gam mom pini jin dina /e ki ’kus mo tani miiyi /e ’te/ ki is pini ’baḵany mo ma. \v 22 Haali/ a’di jin yuḵkunu mo e Tap̱a mo tani me’d jin tana a’di c̱iŋkina/ jin yolu mo tani a’di ta wathi/ jin di’d ki ’kus mo e Tap̱a mo. Wakan si’da/ a’di jin di’d ki ’kus mo me’d jin yuḵkunu a’di mo tani a’di ta c̱iŋkina/ jin yolu mo jin ta ji ma Ḵrisṯẖos mo be. \v 23 Um yolkunu mo ki she/ yol jin ’bitha’bi’th mo. Dhalku/ ki mii doḵ/e ta c̱iŋkina/ gi ’kwani kun mini yol um mo. \v 24 Wakan iwaḵa, aris mo gunn kun yuḵkunuwa yuḵ ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani dhalki a’di c̱a’ba’d mo nycine/ mo nyaḵka Arumgimis mo. \s1 Ku gi ’Koki Mash mo dhali ku gi Wuna Ikaṯẖ mo \p \v 25 Dhali isi gwo gom uni kun ’koki mash mo tani aha/ dara ki gwoŋḵan ’peni Tap̱a mo. Hili aha/ c̱ikina um ayisany pem mo me’d wathin ’de/ jin ta a’di jin taki’d gi momiimii gi Tap̱a jin minu gam is ki isiŋ gana/ mo. \v 26 Aha/ ṯosha gom mo jin ’konu ka c̱is e buŋ’kus bana shwane/ mo tani a’di ta shi/ miim ’boro’d gom wathi/ mmoc̱a’b mo kan me’d jin c̱a’ba a’di mo be. \v 27 A/e deḵkunu ki ashin mowa? Dhalku/ ki ŋap̱ bway mo mmodi ki ’kus mo. A/e din ki ’kus mo ’pena ’boma? Dhalku/ mii ki tash mo mmoŋap̱ momash mo. \v 28 Hili waḵki/ /e ki mash mo tani /e mii miinthus yisa. Dhali waḵki/ nyara/ masha’d mo tani ayim mii miinthus yisa. Hili uni gwansan kun mashkin mo tani uni mina gwo gi mony’cesh ibal is mo mmoṯo’c bwa mo be dhali aha/ ona bwayi mmo’tash a’di ’twa/ ’peni um mo. \v 29 Hili ’pemen gwo yan jin oka/ mo tani iwaḵa, atee jin karu mo tani a’di kuṯakuṯ mo be. ’Peni shwane/ mo tani dhalki uni gwansan kun ta gi up̱ mo tani ’kon mo kan mo me’d uni gun daran mo, \v 30 dhali uni gwansan kun gwokin mo tani me’d jin ’kona uni ki ko mo, dhali uni gwansan kun ’kunykina bwa mo tani me’d jin ’kona bwa uni ki ’kuny mo, dhali uni gwansan kun yolki to mo tani me’d jin ’kona uni ki dar gi to mo, \v 31 dhali uni gwansan kun usi mony’cesh is mo tani me’d jin ’kona uni ki us mony’cesh is ki sule/ mo. Haali/ yir gi mony’cesh yansan di’d mo mmope mo be. \p \v 32 Aha/ ŋap̱a um mmo’ko ki ’kus ’peni mo jin ananu is mo. Dhali wathi/ jin diki mash mo tani a’di ananki is piti mo gom to gi Tap̱a mo, ki a’di midi mii mii gun ’bor Tap̱a bwa mo be. \v 33 Hili wathi/ jin mashki’d mo tani a’di ananki is mo gom to gi mony’cesh mo jin mina a’di mii to mo jin midi ’bor ash bwa mo. \v 34 Dhali wakan mo tani to gun ḵoca a’di e nycine/ mo tani uni ḵwa/u bwa mo. Dhali a’bom jin diki mash mo walla nyara/ si’da/ mo tani uni ananki is mo gom to gi Tap̱a mo jin mina uni dhu buŋgwar is buni ki she/ mo ki jiŋ ḵogu/ mo dhali shi/in buni si’da/ mo. Hili a’bom jin mashki’d mo tani a’di ananki is mo gom to gi mony’cesh mo jin mina a’di mii to mo jin midi ’bora kaṯẖim piti bwa mo. \v 35 Aha/ ona gwo yansan gom shi/ miim ’boro’d gom mowoṯẖ bum mo, yisa mmodhu uma nyoḵi ’ba/ mo, hili mmoshush uma du mo ki shush gana/ mo jin mina umi ḵu’th is mo gom Tap̱a mo ki dar gi miiŋ kamu/ mo be. \p \v 36 Waḵki/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ midi kulum gwo ibwa mo ki a’di diki mii mii kun mini ha me’d mo gom mondosh piti mo tani waḵki/ bwa en’dap̱ piti ’bitha’bi’th mo tani dhali waḵki/ a’di minu mii mii mo tani dhalki a’di mii a’diyi jin o a’di bwa mo. Dhalki uni mashan mo. A’di ta miinthus yisa. \v 37 Hili ma, a’diyin jin ṯelu sho’k mo mmodosh mo eya dum piti mo tani dhali dar gi mo jin ’deke’thki a’di mo tani, hili si’da/ a’di ta gi bwa mo mmo’tima du mo dhali ta gi gwo ibwa eya dum piti mo gom mii yansan mo tani mmokara yim mo me’d jim piti jin dosha a’di mo tani a’di mii miim ’boro’d mo be. \v 38 Wakan be, a’di jin mashki’da yim jin dosha a’di mo tani mii’d ki ’bore/ mo ba/. Dhali a’di jin tuḵki mii mash is mo tani a’di midi bol mii e mo. \p \v 39 A’bom a’di deḵa gwoŋḵan ma kaṯẖ mo me’d jin din ma kaṯẖ ki e mo. Ayim di’d ki ’kus mo mmomash mo ’ko’di jwa ma kaṯẖ mo e a’di jin o’da yim bwa moyi, hili e Tap̱a mo be. \v 40 Hili eya yisany pem mo tani ayim a’di mina bwa ’bor ki nyanye/ mo waḵka yim midi c̱a’b kan me’d jin c̱a’b ma yim mo. Dhali aha/ ṯosha si’da/ ki aha/ tana gi Shi/in Dheleladhelel ma Arumgimis mo be. \c 8 \s1 Tonṯe/ jin Thenu Tomp̱inycon mo \p \v 1 Dhali isi gwo gom tonṯe/ jin thenu tomp̱inycon mo tani ana misha ki ana ’baar mo tana gi monyiṯẖ yani ’baar mo. Monyiṯẖ jin p̱e’di mis mo hili mo/en a’di nyaŋki’da nyaŋ mo be. \v 2 Waḵki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ ta’d gi gwalal mo mmo/o ki a’di mishi toŋ kamu/ mo tani a’di yisa mishki’d naskina/ to jin mina a’di ’taki mish mo ḵa ba/. \v 3 Hili waḵki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ enki’da Arumgimis mo tani a’di ta jan ṯal ’de/ jin mishu ki a’di mo be. \p \v 4 Isi gwo gom tonṯe/ jin shwanu jin thenu tomp̱inycon mo tani ana misha ki aris tomp̱inyconi ’baar mo ’koki ta to gun ’ko ki ’ko ’koŋ gana/ mo, dhali kan mo tani Arumgimisa kamu/ yisa di’da jasi a’di ’deŋ gana/ mo be. \v 5 Haali/ bala arisa rum kun yuḵu gway kan ka wuny is mo tani uni ŋala/ p̱elena kun ’kon e momis mo dhali e mony’cesh mo. Isi kan ka jiŋ ganayi arisa rum ŋala/ p̱elena dhali amariny tap̱a mo tani \v 6 hili gom ana mo tani Arumgimis ṯal ’de/ mo a’di jin ta’da Baba mo dhali ’peni a’di mo tani aris to ’baar mo ’kokin mo dhali gom a’di mo tani ana ’kokina mo, dhali Tap̱an ’de/ mo jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos mo dhali e a’di mo tani aris to ’baar mo ’kokin mo dhali e a’di mo tani ana ’kokina mo be. \p \v 7 Bahili, aris ’kwani ’baar mo yisa tan gi monyiṯẖ yan mowa. Hili kun tiya mmo’kokina uni isa dhamo/ mo ntagi shwanesan mo mmoboṯki mii mo mmoluŋ tomp̱inycon mo tani uni shwaki tonṯe/ mo me’d a’diŋ gana/ jin thenu tomp̱inycon mo, dhali ’twa/ ma dum buni mmo’ka’dkunu uni is mo tani shi/kunu mo be. \v 8 Tonṯe/ midi diki mish ana sus eya Arumgimis mo. Ana minu mii ki shi/ yisa waḵki/ ana ’konaki shwa a’di mo dhali ana minu ’bor mo yisa waḵki/ ana ki shwa a’di mo. \v 9 Hili miim pini i e ki ’bore/ ’te/ mo isi ciki/ mom pini jin dina /e ki ’kus kan mo midi ’taki war ki mo jin gola /e agol mo gom a’diŋ kamu/ jin ’ka’da is mo. \v 10 Haali/ waḵki/ wathiŋ kamu/ ki p̱ar /e e mo, /e jin ta wathi/ jin nyiṯẖki to mo, mmoc̱a’ba /e eya tharabeesa e gu’b gi luŋu tomp̱inycon mo tani mina a’di mii diki raḵ is piti mo waḵki/ bwan ’twam piti ’ka’da is mo mmoshwa tonṯe/ jin thenu tomp̱inycon mowa? \v 11 Dhali wakan gom monyiṯẖ pini mo tani wathi/ yansan jin ’ka’da is mo tani a’di ’ce’dkunu sho’k mo be, a’di jin ta’da akan jin wun ma Ḵrisṯẖos mo be. \v 12 Wakan miinthus jin miikina /e ap̱o/ iwaḵ pini mo dhali mmodhuna /e jama/ e ’twa/ ma dum buni mo ki uni ’ka’da is mo tani /e miiki miinthus ap̱owa Ḵrisṯẖos mo be. \v 13 Wakan waḵki/ tonṯe/ raḵki’da kam pem mmobiṯ mo tani aha/ mina diki shwa a’di mo isi ciki/ ki aha/ mina diki raḵa kam pem mmobiṯ mo be. \c 9 \s1 Mii gun Dhalu Imandhunu ki She/ Bway mo Mmomii mo \p \v 1 Dika/ ki di ki ’kus mowa? Dika/ ki ta a’di jin karu ki she/ mowa? Dika/ ki p̱ar Tap̱a Yesus bana e mowa? ’Kona um ki ta uni gun ta kuma ṯu’c pem e Tap̱a mowa? \v 2 Waḵki/ gom kun tiya mo tani aha/ dinaki ta a’di jin karu ki she/ mo, hili isi kan um ta kum pem kun cilka/ mo haali/ um ta to jin ’dap̱uwa ’dap̱ goma ṯu’c pem mo mmotaka/ a’di jin karu ki she/ mo gom Tap̱a mo be. \p \v 3 Gwo yansan ta gwom pem jin ’ce’dka/ she/ mo gom uni gwansan kun mini doṯ aha/ mo be. \v 4 ’Konuki dhal am bway mo mmoshwa tonṯe/ mo dhali mmop̱i to mowa? \v 5 ’Konuki dhal am bway mo mmota gi up̱ mo me’d jin tana unin tiya gun dhunu ki she/ mo dhali ikam gi Tap̱a mo dhala Sap̱a mowa? \v 6 Walla aBarnaaba a’di ’deya dhali aha/ am ’cena inonu mo mmomisha ṯu’c mii gom mo jin ’konu mowa? \v 7 Kaja a’di jin midi miiya ṯuca askar ka guurush pitiŋ gana/ mo? Kaja a’di jin midi si amura’th mo mmodiki shwa maman ’peni a’di mo? Kaja a’di jin ta’d gi toŋkal mo jin midi diki uma ko ’peni unin tiya mo? \p \v 8 Gwo yansan oka/ ki moshirr gi wathi/ mowa? Dina gwoŋḵan jin c̱inu ki o gwo mo jin nyaḵka’d kan mowa? \v 9 Haali/ a’di ’kwarkunu mo e gwoŋḵan ma Musa jin c̱inu mo ki: /E mini dhalka morbip̱ ki ’kamu’th ’twa/ mo ki a’di di’d mmotor pos ki sho’k mo. Arumgimis kulumki gwo ibwa mo goma morbip̱ mowa? \v 10 Dina a’di ki o gwo gom gway bana ’baar mo ki ’bil ’bila? A’di ’kwarkunu mo gom gway bana mo haali/ amangora ’cesh mo tani midi ’taki gora ’cesh ki mo ma ’teŋ kap̱e/ mo dhali amantor to mo tani midi tor to ki mo ma ’teŋ kap̱e/ mo mmogamkina a’di emen to en tiya mo. \v 11 Waḵki/ aman sina to gi shi/in gun ’boron mo e bwaman um mo tani a’di cana mii kagahara gara/ waḵki/ aman mina gam to ’peni um gom buŋgwar is mowa? \v 12 Waḵki/ kun tiya uni tan gi to gwansan ’peni um mo tani mina am ’koki ta ki nyanye/ si’da/ ’peni uma? \p Hili aman ’konaki bu’th bway jin dhalu aman mo mmomii kan mo. Hili aman ’dimkina ’kup̱ mo e to gunn mo mmodhal mii e i is mo mmokar to jin gol ’kwani mo e bway gi gwom ’borga/ ma Ḵrisṯẖos mo be. \v 13 ’Kona um ki misha ki uni gwansan kun miiki to mo e gu’b gi mondheleladhelel mo tani gamki tonṯem buni mo ’peni gu’b gi mondheleladhelel mo dhali uni gwansan kun miiki to mo eya gwaṯa/ jin miinuwa bas mo tani gamki to ’peni to jin ’ciṯẖu/ ’kus mo mmomiiya bas mowa? \v 14 E bway jin nyaḵka’d kan mo tani Tap̱a a’di ḵanki gwo mo ki uni gwansan kun c̱iki gwom ’borga/ mo mini ’taki gam moŋ’kom buni jin mina uni ’ko ki ’kom pa mo ki gwom ’borga/ mo. \p \v 15 Hili aha/ dinaki bu’th bway ṯal ’deŋ kamu/ mo jin dhalu aha/ mo mmomii wakan mo walla aha/ dinaki ’kwar gwo yansan mo mmogam ari toŋ kamu/ gi wakan mo. Haali/ aha/ wari mina dhal mii e i is mo mmowu moyi mmodiki dhal aha/ bway mo mmoc̱i aha/ a’di jin midi dhal aha/ mmokar ’ba/ ki ca mo be. \v 16 Haali/ waḵki/ aha/ c̱ina gwom ’borga/ mo tani a’di midi diki dhal aha/ bway mo mmokar ’ba/ ki ca mo. Haala ṯu’c jin ṯucu mo tani a’di ’thinu ap̱o/ aha/ mo. Wayyi e aha/ mo waḵki/ aha/ dinaki c̱i gwom ’borga/ mo. \v 17 Haali/ waḵki/ aha/ mina mii yansan ki bwam pem gana/ mo tani aha/ tana gi to jin ish ḵumma/ mo. Hili waḵki/ aha/ dinaki mii mii yansan mo ki bwam pem gana/ mo tani aha/ ’dap̱kina ki a’di jin ta’da mandhu to mo. \v 18 Waḵki/ a’di wakan mo tani tom pem kun taka/ mo mmo/ish ḵumma/ mo tani ta’da ta mo? Jasi a’di ’de/ jin wa cikise/ mo be: Ki gwom pem jin c̱ika/ mo tani aha/ mina c̱i gwom ’borga/ ki me’d mo ki dar gi ton doṯ mo, mmodiki bu’th bway mo jin dhalu aha/ mo mmomii mo e gwom ’borga/ mo be. \p \v 19 Haali/ aha/ ḵa ba/ dina ki ’kus ’pena ris ’kwani ’baar mo. Aha/ kara is pem mmota c̱iŋkina/ goma ris ’kwani ’baar mo ki aha/ mina ’taki gam ’kwani ki nyanye/ adu is mo. \v 20 Gom ’Kwani Yahuuda/ mo tani aha/ warkina ki Wathi/ Yahuuda/ mo mmomiga/ mish gam ’Kwani Yahuuda/ adu is mo. Gom uni gwansan kun ’ko ’ko’d e gwoŋḵan jin c̱inu mo tani aha/ warkina ki a’di jin di’d e bwaŋ’kwariny gwoŋḵan jin c̱inu mo – aha/ bala dinaki di e bwaŋ’kwariny gwoŋḵan jin c̱inu mo – ki aha/ mina ’taki gam uni gwansan kun ’koni bwaŋ’kwariny gwoŋḵan jin c̱inu adu is mo be. \v 21 Gom uni gwansan kun ’kon ka pije/ ’peni gwoŋḵan jin c̱inu mo tani aha/ warkina mo ki a’di jin di’d ka pije/ ’peni gwoŋḵan jin c̱inu mo – yisa mmodarka/ gi gwoŋḵan jin c̱inu ka ḵarambuye/ ’kup̱ ka Arumgimis mo yisa hili ibwaŋ’kwariny gwoŋḵan ma Ḵrisṯẖos mo be – ki aha/ mina ’taki gam uni gwansan adu is mo kun ’kon ka pije/ ’peni gwoŋḵan jin c̱inu mo be. \v 22 Gom uni gwansan kun ’ka’da is mo tani aha/ warkina mo ki a’di jin ’ka’da is mo ki aha/ mina gam uni gwansan adu is mo kun ’ka’da is mo. Aha/ warkina ka mandhas is pem bway mo gom ’kwani ’baar mo tani ki aha/ mina ’taki ta kun tiya is ki me’d mo, ma ki ’pemen yan kan mo be. \v 23 Aha/ miikina a’di ’baar mo gom gway gi gwom ’borga/ mo ki aha/ minu ’taki pwaḵ mom’bor miim piti mo be. \p \v 24 ’Kona um ki misha ki e mo jin p̱aru sho’k mo tani aris uni gun dhunu mo mmop̱ar sho’k mo tani uni p̱arki sho’k mowa? Hili jasi a’din ’de/ a’di ibu’thki tontaḵi. Wakan soyi mo ki um mini bu’th a’di mo. \v 25 Aris ’kwani ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo kun ta imanlo’ba lo’b mo kun birina bir mo tani uni ’timkina adum buni mo goma ris en ton tiya mo be. Uni miiki a’di mo mmobu’th toŋ’kup̱ jin midi p̱u/ mo. Hili ana miikina a’di mo mmobu’th toŋ’kup̱ jin midi mol p̱u/ mo be. \v 26 Nye, aha/ dinaki gus ka kar ’kup̱ mo. Aha/ dinaki hi’th toŋ’kulush ime’d mo mmomiiya bumbum ’te/ mo. \v 27 Hili aha/ ṯuḵkinkina is pem ki me’d mo dhali aha/ dilkina is pem ki me’d si’da/ mo tani isi ciki/ ’ko’di gwom pem jin c̱ika/ kun tiya mo tani aha/ ki is pem mo mina ’taki ta a’di jin minu this waḵ mo be. \c 10 \s1 Gwo jin Rumu Ap̱o/ Mii jin Luŋu Tomp̱inycon mo \p \v 1 Aha/ ŋap̱a um mo mmomish mo mo iwaḵ mo, ki ibabam bana ’baar mo ’kokin mo e bwaŋ’kwariny ma raḵ mo dhali uni ’baar mo pekin isi bwaman yi’deŋ ḵumma/ mo. \v 2 Dhali uni ’baar mo ’kokunu mo mmocuc̱ mo ki mii ma Musa mo eya raḵ mo dhali ki ḵumma/ yi’de/ mo be. \v 3 Dhali uni ’baar mo shwaki tonṯen ṯal ’de/ mo jin ta to gi shi/in mo \v 4 dhali uni ’baar mo p̱iki tomp̱in ṯal ’de/ mo jin ta ki ji gi shi/in mo. Haali/ uni p̱ikin ’peni to gi shi/in yan jin ta wosh mo jin baṯẖki uni nsho’k mo dhali Wosh yan mo tani a’di ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \v 5 Bahili unin tiya ka woho/ mo tani Arumgimis dina bwa ki ’bor mo gom uni mo haali/ uni ṯa’kkunu mo e bwam ma sho mo be. \p \v 6 Dhali to gwansan uni ta gwo kun rumu gom ana mo ki ana mina bwa ’koki o mo mmomii tonthus mo me’d uni mo be. \v 7 Dhalku/ ki luŋ tomp̱inycon mo me’d unin tiya mo me’d gwo jin ’kwarkunu mo ki: ’Kwani gwansan uni ’koki ’pena ’cesh mo mmoshwa to mo dhali mmop̱i to mo dhali mmocu mis mo mmosa mo be. \v 8 Ana mina mii ’koki dhal is bana bway mo e mo jin miinu miinyc̱al mo me’d kun tiya mo kun miikin kan mo dhali ’kwani kun tana alaap̱i iss\f + \fr 10:8 \ft ṯalaaṯa wa ishriin alip̱\f* ’kwanimpa ’de/ i’ce’dka kwara mo kun ṯa’kki jwa mo me’d ḵurkun ka tente/ mo. \v 9 Ana mina mii dhalku/ Tap̱a ki mii pal mo me’d jin miikina kun tiya mo dhali uni ’ce’dkunu sho’k mo ki tasha/ kun shi/ ma ṯi’d ki shi/ mo. \v 10 Walla ana mina mii dhalku/ ki miiya gumgum mo me’d kun tiya kun miikin mo dhali uni ’ce’dkunu sho’k ka Man’ce’d uni Sho’k mo be. \v 11 Dhali mii gwansan miiki uni mo mmota to kun rumu uni mo. Hili uni ’kwarkunu mo gom mo jin minu ye’th sho’k bana mo, ap̱o/ ana kun ’kona ki she/ yil yan jin midi di ’kup̱ jin midi p̱u’du/ mo be. \v 12 Wakan ba/ dhalki a’din ’de/ yin jin kulum gwo ibwa mo ki a’di mishi dosh mo tani dhalki a’di hil miim piti i e ki ’bore/ mo isi ciki/ a’di midi la kum ’twa/a ’cesh mo. \v 13 Mompaluŋ kamu/ yisa di’da jin midi bu’th /e mo jin diki pal wathi/ en’thiŋ kamu/ mo. Hili Arumgimis a’di ta ji gi isiŋ gana/ mo dhali a’di midi diki dhal /e ki /e minu pal mo mmo’ce’d mom’bi’th pini ap̱o/ mo. Hili ki mompal mo tani a’di si’da/ midi ḵwa/ /e bway mo mmoye mo jin mina /e mish a’di ’dim ’kup̱ ki sule/ mo be. \p \v 14 Wakan mo um pem gun enka/ mo ship̱iṯi/a ŋwac̱a/ mo ’peni mo jin luŋu tomp̱inycon mo. \v 15 Aha/ ona gwo e um mo me’d ’kwani kun ta gi yuḵ mo. Nyiṯẖi a’di ki is bum mo ma, a’di jin oka/ mo. \v 16 Aḵubbaaya gi mom’boru mii mo a’di jin ’bora ana a’bor mii mo tani a/a’di diki ta mii jin nyaḵu to bu’th mo goma bas ma Ḵrisṯẖos mo ’taa? Dhali maaŋḵuthu’d jin ’ce’dkina ana mo tani a/a’di diki ta mii jin nyaḵu buŋgwar is ma Ḵrisṯẖos bu’th mo ’taa? \v 17 Haala guraasa maaŋḵuthu’d ṯal ’de/ mo, ba ana kun tana ris mo tani ana ṯala ’de/ e buŋgwar isa ’de/ mo be. Haali/ ana ’baar mo nyaḵkina guraasa maaŋḵuthu’d yan mo be. \v 18 Hili mii jin boṯa ’Kwani ma Israyiil mo. ’Kona uni gwansan kun ’ka to jin ’ciṯẖu/ ’kus mo mmomiiya bas mo e shemena gwaṯa/ jin miinuwa bas mowa? \v 19 Ki gwo jin oka/ ta’da ta saye? Ki tonṯe/ gun thenu tomp̱inycon mo tani ta toŋ kamuwa? Walla ki ji gi ta p̱inycon mo tani ta toŋ kamuwa? \v 20 Yisa. Gwo jin oka/ mo tani oka/ gom uni gun dar ki ji gi luŋuŋ gana/ mo tani uni ’ciṯẖki to/e ’kus mo mmotheya ruma ’cesh mo, yisa Arumgimis gana/ mo. Aha/ dinaki ŋap̱ um mo mmonyaḵ to mii ka ruma ’cesh mo. \v 21 Um mini mola ḵubbaaya gi Tap̱a p̱i mo dhali p̱iya ḵubbaaya ma ruma ’cesh ka yiha/ mo. Um moli ’kowa tharabeesa gi Tap̱a mo dhali ’kowa tharabeesa ma ruma ’cesh ka yiha/ mo. \v 22 A/mina ana rukuny Tap̱a mmoṯa’c bwa mowa? A/ana tana gi ’bi’th mmobol a’di e mowa? \s1 Miiyi Aris To ’Baar mo gom Monyca ma Arumgimis mo \p \v 23 Aris to ’baar mo dhala gwoŋḵan aha/ bway mo. Hili, aris to ’baar mo ’koki ta to gun woṯẖina woṯẖ mo. Aris to ’baar mo dhala gwoŋḵan aha/ bway mo. Hili aris to ’baar mo yisa nyaŋi is mo yisa. \v 24 Wathin ’deŋ kamu/ midi mii dhalku/ ki ŋap̱ tom ’boron gom is piti mo. Hili a’di midi ŋap̱ tom ’boron goma man’dish gu’b is ki a’di mo. \v 25 Shwayi ma to gunn gun yolu mo e mo ma suug mo ki dar gi ’twaŋ kamu/ jin minu ’de’k mo mmodoṯ gwo mo gom gway gi ’twa/ ma du mo. \v 26 Haali/ mony’cesh yansan mo tani ta ji gi Tap̱a mo dhala ris to ’baar mo gun ’kon e a’di mo be. \v 27 Waḵki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ ’peni uni gun daran gi gwo jin gamu is mo tani c̱i uma yuḵ mo mmoshwa tonṯe/ mo dhali um ’kona bwa mo mmo/ii mo tani shwayi ma, ma a’diyin jin minu kara bori um mo ki dar gi ’twaŋ kamu/ jin minu ’de’k mo mmodoṯ gwo mo gom gway gi ’twa/ ma du mo be. \v 28 Hili waḵki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ o um gwo mo ki: To yansan mo tani a’di thekunuwa rum mo tani dhalki a’di ki shwa mo. A’di oka/ mo gom gway piti jin ṯorki um a’di mo dhali gom gway gi ’twa/ ma du mo tani \v 29 ’pemen gwom pem jin oka/ mo gom ’twa/ ma dum piti mo tani diki ta jim bum mo be. Haali/ ata mina mom pem jin dika/ ki ’kus mo ta a’di jin minu waḵ mo ki ’twa/ ma du gi wathiŋ kamu/ mo? \v 30 Waḵki/ aha/ nyaḵa to bu’th ki mo jin ’boruwa ’bor bwa i is mo tani kataye c̱inu ’twa/ waḵ ap̱o/ aha/ mo gom to c̱aan jin c̱ika/ mo ki mo jin ’boruwa ’bor bwa i is mo? \p \v 31 Wakan waḵki/ um ki shwa to mo walla p̱i to mo walla a’diyin jin miina um mo tani miiyi a’di ’baar mo gom monyca ma Arumgimis mo. \v 32 Dhalku/ ’Kwani Yahuuda/ ki c̱i e mo mmokol mo walla ’Kwaniŋ Griḵi mo walla ’kwaniŋ ḵaniisa ma Arumgimis mo be. \v 33 Jasi gom miim pem jin palka/ mo mmo’bora ris ’kwani bwa ’baar mo tani e to ’baar mo kun miika/ mo, yisa mmosimmka/ shi/ miim ’boron pem gana/ e mo hili gom ’kwani ka ris mo ki uni minu ta is ki me’d mo be. \c 11 \p \v 1 Tayi imanthoḵ aha/ mii mo ma, me’d jin taka/ amanthoḵa Ḵrisṯẖos mii mo be. \s1 Mii jin Mina Up̱i Kum ’Kup̱ ki Burrinye/ mo \p \v 2 Aha/ maŋa um mo haali/ um kayaa/ e mo eya ris to ’baar mo dhali mmodhu gwo jin luḵu um mo isi me’d jin c̱ikika/ uni um mo be. \v 3 Hili aha/ ŋap̱a um mo mmomish gwo ’ban mo ki a’di jin ta’da ’kaŋ’kup̱ gom ’kwani ’baar mo tani ta’da Ḵrisṯẖos mo be. Dhali a’di jin ta’da ’kaŋ’kup̱ goma ’bom mo tani ta wathiŋ gwaṯẖ ma yim mo dhali a’di jin ta’da ’kaŋ’kup̱ goma Ḵrisṯẖos mo tani ta’da Arumgimis mo be. \v 4 Ma ’kwani gunn kun ’thon mo walla o gwo jin onu is mo ki ’kup̱ buni kumu ki to mo tani uni mii miin ’thalkina/ gom ’kup̱ buni mo be. \v 5 Hili ma up̱ gunn kun ’thon mo walla o gwo is mo ki ’kup̱ buni ’konuki kum ki to mo tani uni mii miin ’thalkina/ mo – a’di ta mii jin nyaḵa’d si’da/ gi mii jin ’thin ma yima mur mo. \v 6 Haali/, waḵka ’bom midi diki hi’th to i’kup̱ gom is piti mo tani ayim midi ’taki ’ciṯẖa/ mur’kup̱ piti mo be. Hili waḵki/ a’di ta miin ’thalkina/ mo goma ’bom mo mmo’ciṯẖa/ mur’kup̱ mo walla mmo’thiya mur’kup̱ mo tani dhalka yim hithi burrinyeŋ ’kup̱ mo ma. \v 7 Haali/ wathiŋ gwaṯẖ ḵa ba/ midi diki kum ’kup̱ piti ki to mo haali/ a’di ta jamas ma Arumgimis mo dhali monycam piti mo be. Hili ayima ’bomi a’di ta monyca gom wathiŋ gwaṯẖ mo be. \v 8 (Haali/ wathiŋ gwaṯẖ yisa uḵu ’pena ’bom mowa, hili a’bom ’peni wathiŋ gwaṯẖ mo be. \v 9 Wakan si’da/ wathiŋ gwaṯẖ dinuki uḵ goma ’bom mo, ayima ’bomi gom wathiŋ gwaṯẖ mo be.) \v 10 Ki a’di gi wakan mo tani a’bom ḵa ba/ midi mii ta gi burrinyeŋ ’kup̱ mo gom gway gi iman’doyu gwo mo. \v 11 Bahili e Tap̱a mo tani a’bom mol is piti yip̱ mo ki dar gi wathiŋ gwaṯẖ mo dhali wathiŋ gwaṯẖ mol is piti yip̱ mo ki dar ga yima ’bomi mo be. \v 12 Haali/ me’d jin uḵuwa yima ’bomi mo ’peni wathiŋ gwaṯẖ mo tani wakan si’da/ wathiŋ gwaṯẖ shwane/ dhodhu mo ’pena yima ’bomi mo be. Dhali aris to ’baar mo ’kon mo ’peni Arumgimis mo be. \v 13 Nyiṯẖi mii ki is bum mo ma. A’di ha me’d mo goma ’bom mo mmo’tho Arumgimis mo ki dar gi ’kup̱ ma yim jin kumu mo ki burrinye/ mo ’taa? \v 14 Dina to gi mony’cesh ki is piti ki ṯor um gwo mo jin mina wathiŋ gwaṯẖ ḵala mura ’calalga/ e ’kup̱ piti mo tani a’di ta mii jin ’the a’di is mowa? \v 15 Hili waḵka ’bom ta’d ga mura ’calalga/ mo tani a’di ta to jin min ma yimi kar is ki ca moyi. Haala mur’kup̱ ma yim c̱ikunu a’di mo mmodiḵ ’kup̱ e mo be. \v 16 Waḵki/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ dina gwo mbwa mo mmorukuny mii mo tani ana mina ush ki ’tash mo haali/ miiŋ kamu/ yisa di’da jin boṯkunu mo, walla mii jin miina ’kwaniŋ ḵaniisa ma Arumgimis mo. \s1 Mii jin Miinuwa Tharabeesa gi Tap̱a ki Shi/ mo \p \v 17 Hili e gwom pem jin baṯẖ a’di i’ko’d jin miga/ ye’th um sho’k mo tani aha/ dinaki maŋ um mo haali/ ki um tuli is mo mmonṯal ’de/ mo tani a’di yisa gom shi/ miim ’boro’da, hili gom mii jin shi/a um ’teki shi/ mo be. \v 18 Haali/ gwom pem jin ta jin ṯwa/a/ mo a’dihe/ ba/. Ki um tulki is mo mmonṯal ’de/ mo eya ḵaniisa mo tani aha/ ciḵa gwo ki mo ma ḵwam bwa di’d e bwam um mo be. Dhali aha/ meṯa/ mo me’d mo mmogam a’di is mo be. \v 19 Haali/ mo ma ḵwam bwa midi mii di mo e bwam um mo, kan ki unin tiya kun ta ’kwaniŋ gana/ mo e bwam um mo tani uni minu nyiṯẖ mo be. \v 20 Ki um tulki is mo mmonṯal ’de/ mo tani a’di yisa ta tonṯe/ gi Tap̱a jin shwakina um mowa. \v 21 Haali/ e mo jin shwanu to mo tani kun tiya ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani shwaki tiya to i e mo jin ta tonṯem buni mo dhali jan ’deŋ kamu/ mo tani ’koshkina ṯe/ mo dhali jaŋ kamu/ mo tani ’koshkin ma su mo be. \v 22 Aggi. Ki um ’koki ta gi gu’b mo mmoshwayi to nycine/ mo dhali p̱iyi to mowa? Walla ḵaniisa ma Arumgimis ṯẖu’thkina um mii mbwaman kan mo dhali ’the uni gwansan is kun dar gi to mo kana? Ki gwo gi wakatinta mmiga/ i/o gom umi? A/miga/ maŋ um gom gwo gi wakansana? C̱awwo/. Aha/ mina ush ki ’tash mo be. \s1 Mo jin Karu Mii mo goma Tharabeesa gi Tap̱a mo \p \v 23 Haali/ aha/ bu’thkina gwo ’peni Tap̱a mo, a’di si’da/ jin c̱ikika/ um mo, ki Tap̱a Yesus ki mon’thiny yan ki a’di ’ciṯẖkunu is ki gwo mo tani a’di bu’thki maaŋḵuthu’d mo \v 24 dhali ki a’di ’borki’da ’bor bwa i is mo tani a’di ki ’ce’d a’di mo dhali o gwo mo ki: Yansan ta is pem jin ’ce’dki’d gom um mo. Miiyi mii yansan mo ma mmoka aha/ e mo. \v 25 E mii yan jin nyaḵki’d si’da/ mo tani a’di bu’thki’da ḵubbaaya mo i’ko’di tonṯe/ mo mmo/o gwo mo ki: Aḵubbaaya yan a’di ta gwon this jin gamu me’d goma bas pem mo. Miiyi mii yansan mo ma me’d gunn kun p̱ina um a’di mo tani e mii jin mina umi kayaa/ e mo be. \v 26 Haala risa cim gunni ’baar mo kun ’kana um maaŋḵuthu’d yan mo dhali kun p̱ina uma ḵubbaaya yan mo tani um ki c̱i mii eya tente/ wu gi Tap̱am bum mo ntaga tee jin mina a’di p̱u’du/ mo be. \s1 Mii jin Budhu To Atharabeesa gi Tap̱a ki Mii kun ’Koki Ha Me’d mo \p \v 27 Wakan a’diyin jin midi ’ka maaŋḵuthu’d yan mo walla p̱iya ḵubbaaya gi Tap̱a mo ki mii jin ush me’d mo tani a’di mina mii di m’ba/ mo mmomii buŋgwar is gi Tap̱a ki shi/ kan mo dhala bas piti mo be. \v 28 Dhalki ’kwani ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo nyiṯẖ is buni mo dhali ki mii gi wakan mo dhalki uni ’ka maaŋḵuthu’d mo dhali p̱iya ḵubbaaya mo. \v 29 Haali/ wathin ’de/ yin jin midi shwa to mo dhali p̱i to mo jin dar gi mo jin nyiṯẖa a’di buŋgwar yan mo tani a’di ki shwa mii mo dhali p̱iya nyor ma Arumgimis jin toru gwon dwall ’twa/ a’cesh ap̱o/ is pitiŋ gana/ mo be. \v 30 Ba gi mii yansan kan mo tani a’di i’ka’da uma tiya is ka ris mo dhali ’ba’th mo dhali kun tiya wukin mo be. \v 31 Hili waḵki/ ana nyiṯẖa is banaŋ gana/ mo ka jiŋ gana/ mo tani ana yisa minu ’taki dwall gwo mo yisa. \v 32 Hili ki ana dwallkina Tap̱a gwo mo tani ana dorkunu mo, wakan ki ana minu ’taki ’koki mii miiwaḵ ap̱o/ mo nyaḵki ’kwaniny’cesh mo be. \p \v 33 Wakan iwaḵ pem mo ki um mini tul is mo mmonṯal ’de/ mo mmoshwa to mo tani c̱ori ac̱or ka rem ’kup̱ mo ma. \v 34 Waḵki/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ ’kosha ṯe/ mo tani ba dhalki a’di ishwayi’d ’peni gu’b piti mo, isi ciki/ ki um mini ’koki p̱u’du/ mo dhali tul is mo mmonṯal ’de/ mo gom mo jin minu waḵa waḵ mo. Gwo gom ton tiya mo tani aha/ mina yip̱ um ’ban mo ki gwo mo me’d jin miga/ p̱u’dku/ mo be. \c 12 \s1 To gi Shi/in jin C̱inu ki Me’d mo \p \v 1 Shwane/ isi gwo gom to gi shi/in kun c̱inu ki me’d mo iwaḵ mo, aha/ dinaki ŋap̱ um mmota p̱us mo. \v 2 Um mishin me’d jin ’kona um ki dar ki ji gi luŋuŋ gana/ mo tani um suskunu this e mo mmoluŋ tomp̱inycon mo kun ’kon ki muṯṯ mo, ma e bway gunn kun joc̱kunu um mo. \v 3 Wakan aha/ ŋap̱a um mo mmomish gwo ’ban mo ki wathin ṯal ’deŋ kamu/ yisa di’da jin oki gwo ki Shi/in Dheleladhelel ma Arumgimis mo ki sule/ mo mmo/o gwo mo ki: Dhalka Ḵrisṯẖos a’di jeenu mo. Dhali jan ṯal ’deŋ kamu/ yisa midi mish gwo o mo mmo/o ka: Yesus ta Tap̱a mo isi ciki/ ki Shi/in Dheleladhelel mo be. \p \v 4 Hili to gun c̱inu ki me’d mo tani tana e kuku/ mo, hili ’peni Shi/ina ’de/ mo be. \v 5 Dhali hili mii ma ṯu’c tana e kuku/ mo, hili Tap̱a ṯal ’de/ mo be. \v 6 Dhali hili mo jin miinuwa ṯu’c tana e kuku/ mo, hili a’di ta’da Arumgimisa ’de/ mo jin umki uni eya ris uni ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo be. \v 7 E uni ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo tani mo jin ṯoru ki Shi/in mo tani a’di c̱inu mo gom mo jin woṯẖuwa woṯẖ mo gom ’kwani ’baar mo. \v 8 E wathiŋ kamu/ ’de/ mo tani a’di c̱inu Shi/in mo jin ta moyuḵ gi gwo mo dhali e jaŋ kamu/ mo tani mo jin ta monyiṯẖ gi gwo mo isi me’d gwo gi ṯala Shi/ina ’de/ mo be. \v 9 E jaŋ kamu/ mo tani mo jin gamu gwo is mo tani ki jasi Shi/ina ’de/ mo. E jaŋ kamu/ mo tani to gun c̱inu ki me’d mo mmowac̱a wac̱ mo tani ta ji gi Shi/ina ’de/ mo be. \v 10 E jaŋ kamu/ mo tani mo jin miinu miimer mo dhali e jaŋ kamu/ mo tani mmo/o gwo jin onu is mo dhali e jaŋ kamu/ mo tani mo jin mishu shi/in mo mmodhu ka ḵwa/um bwa mo dhali e jaŋ kamu/ mo tani mo jin mishu ’twan tiya wal mo e kuku/ mo dhali e jaŋ kamu/ mo tani mo jin mishu ’twa/ luḵ ki ’twan tiya mo be. \v 11 Aris uni gwansani ’baar mo umu mo ’peni a’din ’de/ mo dhali Shi/in ṯal ’de/ mo mmopwaḵ bwa mo e uni ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo me’d jin ona a’di bwa mo be. \s1 Aris Tom Buŋgwar Isi ’Baar mo Ṯala Isa ’De/ mo \p \v 12 Haali/ me’d jin ṯala buŋgwar isa ’de/ mo tani dhali tom buŋgwar is ŋala/ wana risa dhali to gi buŋgwar is mo tani bala ’ka’da miiya ma e buŋgwara ’de/ mo tani wakani a’di ta’da Ḵrisṯẖos mo be. \v 13 Haali/ ki Shi/ina ’de/ mo tani ana ’baar mo ’kokunu mo mmocuc̱ mo ki yi’de/ mo e buŋgwar isa ’de/ mo – ku Yahuuda/ dhali kuŋ Griḵi mo, walla uni gun ta c̱iŋkina/ kun yolu mo walla kun ’kon ki ’kus mo – aris uni ’baar mo ’kokunu mo mmodhu mo mmonyaḵ p̱i ’peni Shi/ina ’de/ mo be. \p \v 14 Haali/ buŋgwar is mo tani a’di diki ta jasi gom en toŋ kamu/ mo hili gom mmota aris mo be. \v 15 Waḵki/ sho’k midi ’taki o gwo mo ki: Haali/ aha/ ŋala/ tana me’d mo tani aha/ yisa icila buŋgwar is mowa, itani a/a’di midi ’taki ’cwap̱ a’di ari’ceenne/ ’peni buŋgwar is mowa? \v 16 Dhali waḵki/ ’ce midi ’taki o gwo mo ki: Haali/ aha/ ŋala/ tana e mo tani aha/ yisa icila buŋgwar is mowa, itani a/a’di midi ’taki ’cwap̱ a’di ari’ceenne/ ’peni buŋgwar is mowa? \v 17 Waḵki/ buŋgwar is ka ’bimpil mo midi ’taki ta e mo tani mane mo jin minu ’taki ciḵ gwo mo? Waḵki/ buŋgwar is ka ’bimpil mo midi ’taki ta ’ce mo tani mane mo jin minu ’taki jiḵa shim to mo? \v 18 Hili me’d jin wana a’di kan mo tani Arumgimis a’di thumki hilsaŋ e buŋgwar is mo uni ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo me’d jin kwanykina a’di uni mo be. \v 19 Waḵki/ hilsaŋi ’baar mo mini ’koki lac̱a/ mo tani mane mo jin mina buŋgwar isi ’taki di mo? \v 20 Me’d jin wana a’di kan mo tani mo ma ’ci’cimi’th ŋala/ wana risa, ba buŋgwar is ṯal ’de/ naskina/ mo be. \v 21 E midi mol gwo o gom me’d mo ki: Aha/ mina mii ta gi /eya? walla doḵ/e ’kup̱ midi o sho’k kan mo ki: Aha/ mina mii diki ta gi /e mo. \v 22 E gwo jin ta c̱a’ckon mo tani ’ban gi buŋgwar is mo kun simmi mii e mo mmo’ka’d is mo tani uni ta uni gom a’di mo be. \v 23 Dhali ’ban gi buŋgwar is gwansan gun ṯosha ana gun aṯẖi montaḵ mo tani ana tashu ki montaḵ jin caaca mo, dhali ’ban gi buŋgwar is bana gun aṯẖa she/ ki aṯẖ mo tani dhuna ana ki yos mo, \v 24 a’di jin minu mii ’koki mii ta mo gom ’ban gi buŋgwar is gun ’koki aṯẖ she/ kan mo. Hili Arumgimis a’di su’kki buŋgwar is kan mo mmmoc̱ikina a’di montaḵ jin caaca e ’ban gi buŋgwar is jin aṯẖki’d mo be \v 25 ki moŋkamu/ midi ’taki diki di ki shu mo e buŋgwar is mo, hili ki to gi buŋgwar is mo mini nyaḵ hili e ka rem ’kup̱ mo be. \v 26 Waḵki/ tom buŋgwar isa ’deŋ kamu/ ’koshu ki isa nyor mo tani aris uni ’baar mo ’koshu ki isa nyori monṯal ’de/ mo. Waḵki/ tom buŋgwar isa ’deŋ kamu/ taḵu mo tani aris uni ’baar mo ’kunya bwa mo imonṯal ’de/ mo be. \p \v 27 Shwane/ um ta buŋgwar is ma Ḵrisṯẖos mo dhali umi ’baar mo ta tom buŋgwar is piti ki she/ ki she/ mo be. \v 28 Dhali Arumgimis a’di ki lege’th kun tiya eya ḵaniisa mo: Uni gunn kun ta kun ṯwa/a/ mo ta uni gun dhunu ki she/ mo, dhali kuŋ ’ko’d mmota imanc̱i gwo kun onu is mo dhali kun ’kon ma p̱o/i kwara mmota imanṯor gwo mo, dhali kun ta imanmii miimer mo dhali kun ta imanwac̱a wac̱ mo dhali kun ta imanwoṯẖa/ woṯẖ mo dhali kun ta imanjiya ji mo dhali kun ta imanwal ’twan tiya ki she/ ki she/ mo be. \v 29 A/aris uni ’baar mo ta uni gun dhunu ki sheya? A/aris uni ’baar mo ta uni gun ta iman/o gwo isa? A/aris uni ’baar mo ta imanṯor gwowa? A/aris uni ’baar mo mii miimera? \v 30 A/aris uni ’baar mo bu’th to gun c̱inu ki me’d mo mmowac̱a wac̱ mowa? A/aris uni ’baar mo mishki ’twan tiya wal mowa? A/aris uni ’baar mo ta imanluḵ ’twaa? \v 31 Hili tayi ki bwa jin onu ka daran du mo gom to gun c̱inu ki me’d mo kun yip̱u mii is mo. \s1 Mo/en \p Dhali aha/ mina ṯor a’di um jin ’ce’de’da p̱o/ mo a’di jin ’boro’d ki isi ’bor gana/ mo be. \c 13 \p \v 1 Waḵki/ aha/ mina o gwo ki ’twa/ gi ’kwani mo dhali ki ’twa/ gi iman’doyu gwo mo tani ihili aha/ dara gi mo/en mo tani aha/ gwona is ’te/ me’da sahan gurany ’per mo walla me’da sahana shu e mo jin tiri’d ki nyanye/ mo. \v 2 Waḵki/ aha/ tana gi mom’bi’th mo mmo/o gwo is mo dhali mmomisha ris gwo ’baar mo kun ta gwo kun baku ’ban mo dhali aris yuḵ mo si’da/, dhali waḵki/ aha/ tana gi moŋgam gwo isi ’baar mo, wakan mmomish joc̱ wosh kun turatur mo tani ihili aha/ dara gi mo/en mo tani aha/ tana toŋ kamuwa? \v 3 Waḵki/ aha/ c̱ina tom pemi ’baar mo kun taka/ mo dhali waḵki/ aha/ pisha is pem ki o’d mo mmopur mo tani ihili aha/ dara gi mo/en mo tani aha/ ḵala toŋ kamu/ ’kup̱ paa? \p \v 4 Mo/en a’di ta moŋ’kuc̱ bwa mo dhali momii ki bwaŋkush mo. Mo/en ta mii mmoṯa’c bwa mo yisa walla mmokar ’ba/ ki ca mo yisa. \v 5 A’di yisa kar is ki ji gi mish to mo yisa walla mii mii jin mantharamandhar yisa. Mo/en diki ses mo mmomii a’di jin o a’di bwa mo. A’di diki shwa mii ki o’d mo walla push gwo shi/i’d eya du mo. \v 6 A’di yisa ’kunya bwa mo gom tonthus gun thamu mii mo yisa, hili a’di ’kunya bwa mo gom mii kun miinu ki miiŋ gana/ mo be. \v 7 Mo/en a’di dininki’da ris to ’baar mo she/ mo, a’di gama’da ris gwo ’baar mo is mo, a’di ta’d ga ’teŋ kap̱e/ gom to ’baar mo, a’di ’dim ’kup̱ gom to ’baar mo. \p \v 8 Mo/en midi diki wu ’kup̱ mo. Me’d gwo jin onu is mo tani a’di midi pe mo. Me’d gwo jin onu ki ’twaŋ ’kwani mo tani uni mini daḵ mo. Me’d gwo gi yuḵ mo tani a’di midi pe mo. \v 9 Haali/ monyiṯẖ bana mo tani a’di aṯẖa ’ban mo dhali gwom bana jin ona ana is mo tani a’di aṯẖa ’ban mo be. \v 10 Hili ki a’dim ’borgaŋ gana/ midi p̱u’du/ mo tani a’di jin aṯẖa ’ban mo tani midi pe mo be. \v 11 Ki aha/ tana a’ci mo tani aha/ ona gwo mo me’da ’ci mo, aha/ kulumkina gwo ibwa mo me’da ’ci mo, aha/ miina mii me’da ’ci mo. Ki aha/ wara ki wathi/ mo tani aha/ dhalkina mii ma ’ci ’pen mo. \v 12 Haali/ shwane/ to p̱arkina ana e eya hiljaro/ jin duḵaduḵ mo tani, hili yilaŋ kamu/ ka ḵarambor mo. Shwane/ ’bana kamu/ mishka/ mo. Hili yilaŋ kamu/ mo tani aha/ mina mish ’bani ’baar mo, isi kani me’d jin mishkunu aha/ ’bani ’baar mo be. \v 13 Wakan moŋgam gwo is mo dhali mo ma ’teŋ kap̱e/ ’dap̱an ki me’d mo ki mo/en mo, uni kwara gwansan mo. Hili a’di jin ca’d ki caŋ gana/ mo mmobol gwoho e mo tani a’di ita mo/en mo be. \c 14 \s1 ’Twan Tiya dhali Mo jin Onu Gwo Is mo \p \v 1 Kari mo/en mmota tom bum jin mina umi gu ki e mo dhali oyi bwa ka daran du mo gom to gi shi/in gun c̱inu ki me’d mo isi ki ji mum mo ki um mini o gwo kun onu is mo. \v 2 Haali/ wathin ’de/ jin midi o gwo ki ’twaŋ kamu/ mo tani diki o gwo gom ’kwani ’te/ mo, hili goma Arumgimis mo. Haali/ jan ṯal ’deŋ kamu/ diki mish a’di gwo ’ban mo, hili a’di oki gwo jin baku ki Shi/in mo be. \v 3 Hili ’bwanu’b gwoŋ kamu/ a’dihe/ be, gom a’di jin oki gwo is mo tani a’di ṯorki ’kwani gwo mo gom monyaŋ is buni mo dhali mmo’bi’th uni adu is mo dhali mmomalasa dum buni mo be. \v 4 A’di jin oki gwo mo ki ’twaŋ kamu/ mo tani a’di nyaŋki is pitiŋ gana mo, hili a’di jin oki gwo is mo tani a’di nyaŋki’da ḵaniisa is mo be. \v 5 Hili aha/ ŋap̱a umi ’baar mo mmo/o gwo ki ’twan tiya mo, hili isi kani aha/ ona bwa ki um mini o gwo is mo. A’di jin o gwo is mo tani a’di eḵki’d ki a’di jin o gwo ki ’twaŋ kamu/ mo isi ciki/ jan ṯal ’deŋ kamu/ midi luḵ ’twa/ mo, wakan ka ḵaniisa minu ’taki nyaŋ is mo be. \p \v 6 Shwane/ iwaḵ mo, waḵki/ aha/ mina p̱u’dku/ i um mo mmo/o gwo ki ’twan tiya mo tani aha/ mina ’taki mii shi/ miim ’boro’d wakata mo gom um mo? hili isi ciki/ mo aha/ mina be’d ki um gwoŋ kamu/ jin ta ji gi miinu ’cee mo walla moyuḵ mo walla gwo jin onu is mo walla gwo jin ṯoru mo. \v 7 Hili isi kan waḵki/ to gun miinu to mme’d mo kun dar ki mondiki/e mo me’da ṯẖaṯẖar mo walla adheŋdhenye/ mo tani ’koki lugum ko mo ka ’deṯe/ ’deṯe/ tani ki ’kwani mini mish ki ja p̱inu mo? \v 8 Dhali waḵka puluŋ diki ko mo mmo/aḵ ’kus e mo tani aja a’di midi thoson is mo gom mmo/as mo? \v 9 Wakan waḵki/ um ki is bum mo o gwo ki ’twaŋ kamu/ mo jin molu ciḵ mo tani ’kwani mini mish gwo ’ban kata a’di jin onu mo? Haali/ um ṯorki gwo ki buthur gana/ mo be. \v 10 Gwoŋ kamu/ mac̱a/ minu dhaŋa? Aris ’twa/ tana ris ka ris kun ’kokin ki she/ ki she/ mo e mony’cesh mo dhali jaŋ kamu/ yisa dar gi ’pemena. \v 11 Hili waḵki/ aha/ dinaki mish ’pemen gwo ki ’twa/ yan mo tani aha/ mina ta amanmol ’twa/ yan ciḵ mo goma manṯor gwo mo dhali amanṯor gwo yan mo midi ta amanmol ’twa/ yan ṯor gom aha/ mo be. \v 12 Wakan, um ki is bum mo tani me’d jin ganankina um ’ba/ mo gom mo jin minu ṯor mii gi Shi/in eya tente/ mo tani shwayi ki o’d mo mmobol mii e mo mmonyaŋa ḵaniisa is mo. \p \v 13 Wakan a’di jin o gwo ki ’twaŋ kamu/ mo midi mii ’tho mo gom mom’bi’th mo gom ’twa/ jin minu luḵ mo be. \v 14 Haali/ waḵki/ aha/ ’thona ki ’twaŋ kamu/ mo tani shi/in pem ’tho’d mo, hili adum pem mol maman dho’th mo be. \v 15 Dhali aha/ mina miiya ta mo? Aha/ mina ’tho mo ki shi/in mo dhali aha/ mina ’tho mo ka du si’da/ mo. Dhali aha/ mina yuḵ gway ki shi/in mo dhali aha/ mina yuḵ gway ka du si’da/ mo be. \v 16 Wanya/ ’te/ ba/, waḵki/ /e ’bori mii ki shi/in mo tani ka ciŋ kamu/ jin mol ’twa/ yan wal mo tani midi mish gwo o mo ki: Amen, kata mo gom mo ma ’bor bwam pini jin ’bora /e a’bor bwa i is mo ki a’di diki mish gwo jin ona /e moyi? \v 17 Haali/ /e mini c̱i mom’bor bwa i is jin ha me’d mo, hili wathiŋ kamu/ yisa minu nyaŋ is mowa. \v 18 Aha/ ’borkina Arumgimis bwa i is mo ki aha/ okina gwo ki ’twan tiya mo mmobol um ’baar mo e mo. \v 19 Bahili eya ḵaniisa mo tani aha/ mina dhal mii e i is mo mmoṯor um gwo mo jasi mudhe’d ka dum pem mo, ma kan mo mmoye’th kun tiya sho’k mo, ki gwo gun ’koni alaap̱i ’kume’d mo jin miga/ ṯor ki ’twaŋ kamu/ mo be. \p \v 20 Iwaḵa, dhalku/ ki ’ko mo mmota uc̱i mo e gwom bum kun kuluma umi bwa mo. Gom gwon thus mo tani wari ki usha ŋa/ mo hili e gwo gun kuluma umi bwa mo tani tayi ku gun isin mo. \v 21 E gwoŋḵan jin c̱ikunu mo tani a’di ’kwarkunu mo ki: Ki ’twa/ gi ’kwanin tiya mo dhali ka le’d gi ’kwani ki she/ mo tani miga/ ṯor gwo ki ’kwani gwansan mo, dhali isi kani uni si’da/ mini ’koki dhu ’ce gom aha/ mo. A’di ta gwo jin ona Tap̱a mo. \v 22 Wakan ’twan tiya uni ta jamas mii mo, yisa gom uni gun gam gwo is mo hili gom uni gun dar gi gwo jin gamu is mo. Nye, gwo jin onu is mo tani a’di yisa gom uni gun ’kon ki dar gi gwo jin gamu is mo, hili gom uni gun gami gwo is mo be. \v 23 Waḵki/ wakan mo tani aḵaniisa ’baar mo ka tul ’kup̱ mo dhali uni ’baar mo o gwo ki ’twan tiya mo tani dhali ’kwani gun ’kon ka pije/ walla gun daran ki gwo jin gamu is mo tani waḵki/ uni cic̱in mo tani mina uni ’koki o gwo ki um sona du mowa? \v 24 Hili waḵki/ uni ’baar mo o gwo is mo dhali a’di jin dara’d gi gwo jin gamu is mo walla akamu/ jin di’d ka pije/ cic̱ki’d mo tani a’di sugu adu mo ki uni ’baar mo dhali a’di doṯu gwo gom miim piti mo ki uni ’baar mo si’da/. \v 25 Adum piti jin di’d ki kup̱ mo tani thisu ṯor mo be. Dhali wakan mmobiṯkina a’di bwam/em piti a’cesh mo tani a’di midi luŋa Arumgimis mo dhali ṯor eya tente/ ka Arumgimis ka jiŋ gana/ a’di di’d e bwam um mo be. \s1 Aris To ’Baar mo Minu Mii ka P̱ara P̱o/ mo \p \v 26 Kataye si’da/, iwaḵ mo? Ki um tulki is mo mmonṯal ’de/ mo um ka ’deṯe/ ’deṯe/ yuḵki gway mo dhali ta gi gwo jin ṯoru mo dhali gwo jin ’ceenu mo dhali ’twaŋ kamu/ jin ṯoru mo walla gwo jin luḵuwa luḵ mo. Dhalka ris to ’baar mo miinu mo mmonyaŋa nyaŋ mo. \v 27 Waḵki/ wathiŋ kamu/ wal ’twaŋ kamu/ mo tani dhalki uni mini mii ’ko jasi su/ mo walla midi mii ta jasi kwara mo dhali uni gwan ka ’deṯe/ ’deṯe/ ki jiŋ garr mo dhali dhalki jaŋ kamu/ iluḵi ’twa/ mo. \v 28 Hili waḵki/ jaŋ kamu/ midi diki di mo mmoluḵ ’twa/ mo tani dhalki uni ka ’deṯe/ ’deṯe/ ’peni uni mo ’kon ki shwam mo eya ḵaniisa mo dhali o gwo ki is buni mo dhali eya Arumgimis mo be. \v 29 Dhalki uni su/ walla kwara gun ta iman/o gwo jin onu is mo mmoṯor gwo mo tani dhali dhalki kun tiya uni nyiṯẖ a’di jin onu mo. \v 30 Waḵki/ gwo jin ’ceenu onu gom a’diŋ kamu/ jin di’d ki she/ mo tani dhalki a’di jin ṯwa/a/ c̱a’ba’d ki shwam mo. \v 31 Haali/ umi ’baar mo mini mish gwo o jin onu is mo ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo. Wakan ki umi ’baar mo mini mish gwo ’ban mo dhali umi ’baar mo minu ’bitha du is mo be. \v 32 Dhali shi/in gi iman/o gwo jin onu is mo tani uni ’dap̱an ki gwo jin onu is mo be. \v 33 Haali/ Arumgimis yisa ta’da Arumgimis jin duŋkurki mii mo, hili a’di ta ji gi mo ma ḵu’th is mo be. \p Me’da risa ḵaniisa ’baar mo gi imandhunu ki she/ ki dhelel dhelel mo tani \v 34 up̱ mini mii ’ko ki shwam mo eya ḵaniisa mo. Haali/ uni ’konuki dhal bway mo mmo/o gwo mo, hili uni mini mii ’ko ki ’ko’d me’d mo me’d isi gwoŋḵan jin c̱ikunu mo jin o gwo kan si’da/ mo. \v 35 Waḵki/ toŋ kamu/ di’d jin ona bwa uni mmomish mo tani dhalki uni idoṯ ikaṯẖim buni e gu’b buni mo. Haali/ a’di ta mii jin ’the is ki ’the mo goma ’bom mmoṯor gwo eya ḵaniisa mo be. \v 36 Katintaye? Ki gwo ma Arumgimis piyi’d ’peni uma? Walla a/um a’di um ’cena ijidhirkina a’di mowa? \p \v 37 Waḵki/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ midi kulum gwo ibwa mo ki a’di ta a’di jin midi o gwo is mo walla gom to gi shi/in mo tani a’di midi ’taki nyiṯẖ gwo gom gwom pem jin ’kwarka/ mo gom um mo ta gwoŋḵan gi Tap̱a mo be. \v 38 Waḵki/ wathin ṯal ’deŋ kamu/ diki mish a’di yan mo tani a’di minu mish ’ban mo yisa. \v 39 Wakan iwaḵ pem mo, oyi bwa ka daran du mo mmo/o gwo jin onu is mo dhali dhalku/ ki nona non ki bway mo mmoṯor gwo ki ’twan tiya mo. \v 40 Hili aris to ’baar mo minu ’taki mii mo ki mii jin thuḵu mo dhali ka p̱ara p̱o/ mo be. \c 15 \s1 Mompi jin Piyin ma Ḵrisṯẖos mo \p \v 1 Dhali shwane/ aha/ mina ka um gwo e mo, iwaḵ mo, e gwom ’borga/ jin c̱ikika/ um mo, a’di jin bu’thkina um mo dhali a’di jin doshkina um ap̱o/ mo be. \v 2 Gwo jin woṯẖkunu um mo waḵki/ um mini bu’th a’di mmoṯel shoki cine/ mo, – isi ciki/ um gamki a’di is ki p̱e’th mo. \p \v 3 Haali/ aha/ c̱ikina a’di um a’di jin midi mii ta to jin midi mii ta jin ṯwa/a/ mo a’di jin bu’thkika/ mo si’da/ ka Ḵrisṯẖos wuki’d mo gom miinthus bana mo isi me’d gwo ma Arumgimis kun ’kwarkunu mo be. \v 4 Dhali a’di kankunu mo dhali a’di cuki mis mo ka cim kwara isi me’d Gwo ma Arumgimis jin ’kwarkunu mo be. \v 5 Dhali a’di piki’da Sap̱a i is mo dhali yan’ko’d e uni gun tana ’kume’d i’ce’dka su/ mo be. \v 6 Dhali yan’ko’d a’di piki ’kwani gun bol ’kwani e mo kun ’koni iss\f + \fr 15:6 \ft ḵumsumiyya\f* ’kwanimpa i/iss ’de/ i’ce’dki iss ’kwanimpa imudhe’d ap̱o/ mo ki me’d ’deŋ gana/ mo. Kun tiya ka woho/ mo tani uni ’kon ki e mo naskina/, ba kun tiya uni i/ishki e mo be. \v 7 Yan’ko’d a’di piki’da Yakuubi is mo, dhali yan’ko’d a’di piki uni ’baar mo i is mo kun dhunu ki she/ mo. \v 8 Dhali ’ko’di uni ’baar mo tani a’di piki aha/ i is si’da/ mo me’d ara ŋan ’de/ jin daḵa sulu adho’th mo be. \v 9 Haali/ aha/ tana a’di jin p̱isi’d ki uni gun dhunu ki she/ mo, mmodika/ ki ha me’d mo jin minu yuḵ aha/ ki a’di jin karu ki she/ mo haali/ aha/ ṯo’ckina aḵaniisa ma Arumgimis bwa mo be. \v 10 Hili ka ’the ma Arumgimis mo tani aha/ be itana aha/ mo, dhali ka ’them piti ’kup̱ ki aha/ mo tani a’di yisa ki p̱etha. E gwo gi c̱a’ckon mo tani aha/ miikina ṯu’c jin ’batha’ba’th mmobol unin tiya e mo gun miikin mo. Ba a’di yisa ta aha/ mo, hili a’the ma Arumgimis mo, a’di jin diki’d e aha/ mo be. \v 11 Waḵki/ a’di ta aha/ walla uni mo tani wakan aman c̱ikina um gwo mo dhali wakan um gamki gwo is mo be. \s1 Mompi jin Pikina ku gun Wukin mo \p \v 12 Dhali waḵka Ḵrisṯẖos c̱inu gwo mo me’d jin pikina a’di mo ’peni mowu mo tani kata ona uma tiya gwo mo ki mo jin piyunu/ mo ’peni mowu mo p̱iyi’d mo? \v 13 Hili waḵki/ mo jin piyunu/ mo ’peni mowu mo p̱iyi’d mo tani aḴrisṯẖos si’da/ yisa ’de’kkunuwa. \v 14 Waḵka Ḵrisṯẖos minu ’taki ’koki ’de’k mo tani gwo jin c̱ina aman mo tani midi ta jim p̱e’th mo dhali moŋgam gwo is bum mo si’da/ midi ta jim p̱e’th mo be. \v 15 Isi kan aman mina ta ku gi minu gam mo gun thisu hash mo goma Arumgimis mo haali/ aman ṯena gwo mo goma Arumgimis mo ki a’di ’de’kki’da Ḵrisṯẖos mo ’peni mowu mo a’di jin dina a’di ki ’de’k mo waḵki/ a’di ta gwoŋ gana/ mo waḵki/ uni gun wukin mo ’konuki ’de’k mo be. \v 16 Haali/ waḵki/ uni gun wukin mo ’konuki ’de’k mo tani wakan si’da/ Ḵrisṯẖos dinuki ’deku/ mo be. \v 17 Waḵka Ḵrisṯẖos ’konuki ’deku/ mo tani moŋgam gwo is bum di’d ki p̱e’th mo dhali um ’kon mo naskina/ e miinthus mo be. \v 18 Dhali uni gwansan si’da/ gun ishki e mo eya Ḵrisṯẖos mo tani minu ’ce’d sho’k mo be. \v 19 Waḵki/ e moŋ’koki/e yan jasi kan mo tani ana gun ’kona eya Ḵrisṯẖos mo tana gi mo ma ’teŋ kap̱e/ mo tani ana ’baar mo tana ’kwani gun boṯa ki shi/ gana/ mo mmobol ’kwanin tiya ’baar mo e mo be. \p \v 20 Hili shoka ’cesh gana/ mo tani aḴrisṯẖos ’de’kkunu mo ’peni mowu mo, a’di yansan jin ta maman jin ṯwa/a/ ki uni gwansan kun ishki e mo be. \v 21 Haali/ ki wathimpa mo tani a’di p̱u’dkina wu mo dhali ki wathimpa mo tani a’di p̱u’dkina mo jin piyunu/ mo si’da/ ’peni mowu mo be. \v 22 Haali/ me’d jin wukina ’kwani ’baar mo eya Aadam mo tani wakan si’da/ eya Ḵrisṯẖos mo tani aris uni ’baar mo minu dhu ki e mo be. \v 23 Hili aris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo e mo ma p̱ara p̱om buni mo tani aḴrisṯẖos ta maman ma ’kaŋ ’kup̱ jin ṯwa/a/ mo dhali yan’ko’d e yam piti jin mina a’di p̱u’du/ mo tani uni gwansan kun ta ku ma Ḵrisṯẖos mo be. \v 24 Yan’ko’d ’pemen midi p̱u’du/ mo ki a’di midi c̱i bampa/ ka Arumgimis mo a’di jin ta Com mo i’ko’di a’di midi ’ce’da ris mo gun tanu tap̱a sho’k mo dhali aris mo gun tanu ki moshirr mo dhali aris mom’bi’th mo be. \v 25 Haali/ a’di midi mii ta Tap̱a mo ntagi a’di midi dhu aris uni ’baar mo kun ta ’kup̱ gi a’di mo e bwaŋ’kwariny sho’k piti mo be. \v 26 Dhali ’kup̱ jin ta jiŋ ’ko’d jin minu ’ce’d sho’k mo tani ta wu mo be. \v 27 Haali/ Arumgimis dhuki’da ris to ’baar mo ’ko’di me’d piti mo e bwaŋ’kwariny sho’k piti mo be. Hili ki a’di o gwo mo ki: Aris to ’baar mo dhukunu mo ’ko’di me’d piti mo e bwaŋ’kwariny a’di mo tani a’di di’da tente/ ba/ ki a’di jin dhuki’da ris to ’baar mo e bwaŋ’kwariny me’d piti kan mo tani a’di di’d ka p̱o/ mo be. \v 28 Ki aris to ’baar dhukunu mo ’ko’di me’d piti mo tani Ya/ si’da/ ki is piti mo minu kar ’ko’di me’di a’di mo a’di jin dhuki’da ris to ’baar mo e bwaŋ’kwariny me’d piti mo, ka Arumgimis midi ta aris to ’baar mo goma ris ’kwani ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo be. \p \v 29 Mac̱a/ ’te/ ba/. Ki gwonta ona ’kwani gwo mo gom gwo jin miinuwa mii ki yi’de/ mo gom gway gi uni kun wukin mo? Waḵki/ uni kun wukin mo ’konuki ’deku/ ’baar mo tani atinta miinu ’kwani ki yi’de/ gom gway buni mo? \v 30 Kata si’da/ dikika/ e mo jin ’dishi ’twa/ aha/ wu mo? \v 31 Aha/ usha mo, iwaḵ mo, gom miim pem jin karka/ is ki ca mo e um mo a’di jin taka/ eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus Tap̱am bana mo tani aha/ wukina isa yempa/ mo be. \v 32 Dhali to jin ta shi/ miim ’boro’d gom aha/ mo tani ta’da ta mo waḵki/ aha/ ona gwo me’d wathi/ en’thi/ mo, waḵki/ aha/ askina ki to/e gi Pan Ep̱asus mo? Waḵki/ uni gun wukin mo ’konuki ’deku/ mo tani: Dhalki ana shwana to mo dhali p̱i to mo haali/ ka’thamo/ mo tani ana ki wu mo be. \v 33 Dhalku/ ki ta ku gun minu he’k e mo. Mii jin cenu e ki tonthus mo tani uni shi/i miim ’boron kun boṯu mo be. \v 34 Kulumi gwo ibwa mo ki kulum gana/ mo ma. Dhali dhalku/ miinthus ki mii mo doḵ/e haali/ kun tiya ’koki misha Arumgimis mo. Aha/ ona gwo yansan mmo’the um is mo be. \s1 Mompi jin Piyunu ki Buŋgwar Is mo \p \v 35 Hili ’kwanin tiya ka ’deṯe/ ’deṯe/ mini doṯ gwo mo ki: Ki ku gun wukin minu ’deku kataye? Dhali ki buŋgwar is jin wakata imina uni p̱u’du/ mo? \v 36 /E wathim p̱us yan mo! To jin sina /e mo tani a/a’di midi di ki e iṯwa/a/ mowa hili isi ciki/ a’di midi wu mo be. \v 37 Dhali a’di jin sina /e mo tani diki ta buŋgwar is mo jin mina a’di di mo tani, hili jasi emena ’de/ mo, wariba/ midi ta pos bunyan mo walla emen posa kamu/ mo. \v 38 Hili Arumgimis ki c̱i a’di buŋgwar is me’d jin kwanykina a’di a’di mo. Dhali arisa ḵa’bany to ki she/ ki she/ mo tani c̱ina a’di buŋgwar is buniŋ gana/ mo be. \v 39 Haali/ aris shuman is yisa nyaḵkana, hili buŋgwar is ṯal ’de/ gom ’kwani en’thi/ mo, dhali buŋgwara kamu/ goma ris tonycuḵ mo, dhali buŋgwara kamu/ goma ris tonyjeshe/ mo dhali buŋgwara kamu/ goma ris to yi’de/ mo. \v 40 Wakan si’da/ aris buŋgwar isa tiya ta ku gi momis mo dhali wakan si’da/ aris buŋgwar isa tiya ta ku ga ’cesh mo. Hili monyca gi buŋgwar is gi momis mo tani a’di ṯal ’de/ mo dhali monyca gi buŋgwar is ga ’cesh mo tani a’di ta jaŋ kamu/ mo be. \v 41 Dhali monycaŋ kamu/ ’de/ goma tente/ mo dhali monycaŋ kamu/ goma ppe mo dhali monycaŋ kamu/ goma risa cul mo. Haala cula kamu/ dina ca ki she/ ’pena cula kamu/ mo be. \p \v 42 Wakan si’da/ a’di nyaḵka’d ki mo jin pinu ’peni mowu mo be. A’di jin sikunu mo tani a’di mishi p̱u/ mo, dhali a’di jin ’de’kkunu mo tani a’di moli p̱u/ mo be. \v 43 A’di sikunu mo ki dar gi montaḵ mo, dhali a’di ’de’kkunu mo e monyca mo. Dhali a’di sikunu mo ki is jin ’ka’da’d mo, dhali a’di ’de’kkunu mo ki mom’bi’th mo be. \v 44 A’di sikunu mo ki is buŋgwar jin ta shuman is mo dhali a’di ’de’kkunu mo ki buŋgwar is jin ta ji gi to gi shi/in mo. Waḵki/ buŋgwar is jin ta ji gi shuman is di’d mo tani wakan si’da/ buŋgwar is gi to gi shi/in di’d mo be. \v 45 A’di i’kwarkunu gwo gi wakan mo be ki: Dhala Aadam yan jin ta jin ṯwa/a/ mo tani warki’d ki to jin di ki e mo, dhala Aadam jin ta jiŋ ’ko’d mo tani warki’d ki shi/in jin c̱i mondiki/e mo be. \v 46 Hili a’di yisa ta to gi shi/in jin ta jin ṯwa/a/ mo, hili a’di jin ta ji gi shuman is mo dhali yan’ko’d ji gi to gi shi/in mo be. \v 47 Wathi/ jin ta jin ṯwa/a/ mo tani a’di ta jany ’cesh mo, wathi/ jin cila bu’d mo. Dhali wathi/ jin ta jiŋ ’ko’d mo tani a’di ’peni momis mo be. \v 48 Me’d jin tana wathi/ jim bu’da ’cesh mo tani wakan si’da/ aris uni gwansan ta ku gi bu’da ’cesh mo. Dhali me’d jin tana wathi/ ji gi momis mo tani wakan si’da/ uni gwansan kun ’kon e momis mo. \v 49 Me’d jin ḵalkina ana jamas gi wathi/ gi bu’da ’cesh mo tani ana si’da/ mina ḵal jamas gi wathi/ jin ta ji gi momis mo be. \v 50 Aha/ ṯora um gwo yansan mo, iwaḵ mo, shuman is dhala bas mo tani uni mol mal gi Bampa/ ma Arumgimis gam mo walla si’da/ to jin mishi p̱u/ mo tani mol gam mal gi a’di jin moli p̱u/ mo be. \p \v 51 Hili, aha/ ṯora um gwo jin ta jim bag mo. Ki ana ’baar mo mina ’koki ish e mo be, hili aris ana ’baar mo minu aḵ e mo be, \v 52 e mo jin ta ari mo mo, dhali e mo jin ’kamu’thkunu e mo tani ka poome/ jin ta jiŋ ’ko’d dhalkunu me’d mo be. Haala poome/ midi koyu/ mo dhali uni gun wun mo tani minu ’deku/ mo e buŋgwar kun moli p̱u/ mo dhali ana minu aḵ mo be. \v 53 Haali/ buŋgwar is yan jin mishi p̱u/ mo tani midi mii war gi buŋgwar is jin moli p̱u/ mo dhali buŋgwar shuman is yan jin mishi wu mo tani midi mii shum mo ki mo jin moli wu mo be. \v 54 Ki a’di jin mishi p̱u/ mo midi shum mo ki a’di jin moli p̱u/ mo tani dhali a’di jin mishi wu mo tani midi shum mo ki a’di jin moli wu mo tani yan’ko’d a’di mina gwo p̱u’du/ mo jin onu jin ’kwarkunu mo cikise/ mo be ki: \q1 Mowu a’di loskunu mo e mo jin p̱inu mii e mo be. \q1 \v 55 Ayy wuwa, mane miim pini jin p̱ina /e mii eye? \q1 Ayy wuwa, mane mom pini jin woja /eya wojje? \m \v 56 Mowoj jin woja wu mo tani a’di ta miinthus mo dhali mom’bi’th gi miinthus mo tani a’di ta gwoŋḵan jin c̱inu mo be. \v 57 Hili mo jin ’boruwa ’bor bwa i is mo midi di mo goma Arumgimis mo a’di jin c̱iki ana momp̱i mii e e Tap̱am bana jin ta’da Yesus Ḵrisṯẖos mo be. \p \v 58 Wakan um pem gun enka/ mo, kun tana waḵ mo tani ṯeli mo dhali tayi ku gi minu mol joc̱ mo dhali ’dap̱i ’twa/ mo isa yempa/ eya ṯu’c gi Tap̱a mo mmomisha um ki um ’koki miiya ṯu’c gi Tap̱a ki p̱e’th mo be. \c 16 \s1 Mo jin C̱inu To gom Uni kun Dhunu mo ki She/ ki Dhelel Dhelel mo \p \v 1 Dhali isi gwo gom to jin c̱inu mo gom uni kun dhunu mo ki she/ ki dhelel dhelel mo. Me’d jin ḵankika/ ’kwaniŋ ḵaniisa gi Paŋ Galathiyya gwo mo tani wakan si’da/ miiyi um a’di mo ma. \v 2 Ka cim jin ṯwa/a/ ka dhas mo isa yempa/ mo tani aris um ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo mini dhu to ’pen ka pije/ mo dhali dhu a’di e mo jin dhunu to mo, ma to yin jin gamkina um mo, wakan ki to gun c̱inu mo tani minu ’koki mii tul is mo me’d jin miga/ p̱u’dku/ mo be. \v 3 Dhali ki aha/ mina bumburku/ mo tani aha/ mina hashki uni gwansan gun mina umi mish ’ban ki gwo jin ’kwara um mo mmoḵal tom bum jin c̱ina um ki me’d mo e Pa Urushaliim mo be. \v 4 Waḵki/ a’di midi ’taki ta shi/ miim ’boro’d gom aha/ mmoyaku/ mo si’da/ tani uni mini ta kum pem kun mini sus aha/ mo be. \s1 Mo jin ’Kawurkunu mo gom Ii jin Iinu mo \p \v 5 Aha/ mina buṯi um mo ’ko’di mom pem jin miga/ pe Pam Makiduniyya mo haali/ aha/ dina gwo ibwa mo mmoya pe Pam Makiduniyya mo be. \v 6 Dhali wari aha/ mina c̱a’b nyaḵki um mo walla isi kan aha/ mina ’baar mondiṯ mo nyaḵki um mo, wakan ki um mini sus aha/ e yam pem jin yaka/ mo e mo gunn kun miga/ ya mo be. \v 7 Haali/ aha/ ona bwa mmop̱ar um e shwane/ mo, yisa jasi e yampe yisa. Aha/ tana gi mo ma ’teŋ kap̱e/ mo mmo’baar yila tiya mo nyaḵki um mo waḵki/ Tap̱a midi dhal aha/ bway mo be. \v 8 Hili aha/ mina c̱a’b mo e Pan Ep̱asus mo ntaga Acim Ḵamsiin mo be. \v 9 Haala campur waŋgala waŋgal mo dhali mo jin midi uma ṯu’c mo tani a’di ḵa’dkunu aha/ mo dhali ’kwani kun ta ’kup̱ mo tani tana ris ka ris mo be. \p \v 10 Ka Ṯimuṯẖawuus midi p̱u’dku/ mo tani hili a’di i e ki ’bore/ mo ma mmokar a’di ki kar ’pempa mo e bwam um mo haali/ a’di miiki’da ṯu’c gi Tap̱a mo me’d aha/ mo be. \v 11 Wakan dhalku/ ki dhal wathin ’deŋ kamu/ bway mo mmowaḵ a’di mo. Susu/ a’di e bway piti ki moŋḵu’th is mo ki a’di midi ’taki doḵu/ i aha/ mo, haali/ aha/ timkina a’di mo nyaḵka waḵ mo be. \s1 Ḵwalany ’Te/ be. Gwondoṯ kun Doṯu mo dhali Monthe Me’d mo be \p \v 12 Haali/ goma kam bana ka Abulluus mo tani aha/ okina bwa ka daran du mo gom a’di mmobuṯi um mo nyaḵka waḵa tiya mo, hili a’di yisa ta bwa ma Arumgimis mo gom a’di mmoyaku/ shwane/ mo. A’di midi yaku/ mo waḵki/ a’di ta’d gi embula ’borga/ mo be. \p \v 13 ’Koyi ki montim mo mo ma. Doshi mmoṯel shoka ’cesh e moŋgam gwo is bum mo. ’Bithi adu is mo dhali ’bithi ki ’bi’th mo. \v 14 Dhalka ris to gwansan gun miina um mo tani miinu ki mo/en mo. \p \v 15 Shwane/ iwaḵ mo, um mishin ki kuŋ gu’b ma Isṯip̱anuus uni ta ku gi ṯwa/a/ kun gamki gwo is mo e Pa Aḵaa/iya mo dhali uni dhuki is buniŋ gana/ ki ’kwaniŋ gayiin mo goma ṯu’c gi uni kun dhunu ki she/ ki dhelel dhelel mo be. \v 16 Aha/ yuḵa um mo ki bwa jin o’d ka daran du mo jin mina umi ha gwo gi ’kwani kun wakan e mo dhali ka ris uni ’baar ka ’deṯe/ ’deṯe/ mo, kun ta kun nyaḵkana ṯu’c mii mo dhali kun mii to mo. \v 17 Aha/ ’kunya bwa mo gom p̱u’d jin p̱u’dkin ma Isṯip̱anuus mo dhala P̱urtunatus mo dhala Aḵaa/ikus mo haali/ uni ’tu’dki embul bum gun p̱ina um mo ba/. \v 18 Haali/ uni yeeyaa/ shi/in pem mo ki jim bum gana/ ilu/ mo. Hayyi ’kwani gi wakansan mo ma. \p \v 19 Arisa ḵaniisa gun ’kon e Pa Asiyya mo tani hashki um monthe me’d mo. Akiila dhala Piriskilla mo nyaḵki ’kwaniŋ ḵaniisa gi gu’b buni mo tani hashki uma du gi monthe me’d e Tap̱a mo be. \v 20 Arisa waḵi ’baar mo hashki um monthe me’d mo be. Theka the me’d ka rem ’kup̱ ki ’twaŋ gana/ jin p̱inu mo ma. \p \v 21 Aha/ jin tana Buulus ’kwarkina monthe me’d yansan ki me’d pem gana/ mo be. \v 22 Waḵka cin ’deŋ kamu/ dara’d gi mo/en gi Tap̱a mo tani dhalki a’di jeenu mo. Tap̱am bam, p̱u’du/ ma. \v 23 A’the gi Tap̱a Yesus midi di e um mo. \v 24 Mo/en pem midi di gom umi ’baar mo eya Ḵrisṯẖos jin ta’da Yesus mo be. Amen.