\id ROM - Ubir Duncan Kasokason 6th Nov 1996 \h Romans \toc1 ROMANS PAUL AN FEF IGAYAM ROME YANGAN AURIS \toc2 Romans \mt1 ROMANS \mt2 PAUL AN FEF IGAYAM ROME YANGAN AURIS \c 1 \p \v 1 Yau Paul on Keriso Iesu an agirotin, a yau God irubineu On an baiyoyobotin amatar a On yau iyoreu On an Wasagobin an kurereb mes. \v 2 God on ainau bag Wasagobin aurin on an aubairuruotis auris on iyaumatan, ato osi sibo buk Kakafotin amonai sigayam. \v 3-4 Atonio Wasagobin min On Natun, ot ati Bada Iesu Keriso aurin: On inat Orot maiauin imatar, David an dam warar emon irat; God Toun an Ayu Kakafotinai, On rabob emon ibobaimisirai onai iyoboet On an faiwar gagaminai idura bag on God Natun. \v 5 Keriso emon on God bobo gagamin tani iteu anat baiyoyobotiu amatar, yabin Keriso fasinai on sabu tafanam engon tutufinai on atinetewaris On aurin sititutum a sitifonabo. \v 6 Atonio dura on omi sabu iyabon Rome womama mat aurim, omi on God iyorem Iesu Keriso ininoanai mes. \p \v 7 On mes yau on fef agagayam omi Rome womama yangan aurim, omi on God inuaboim a iyorem On Toun an sabu mes womatar: \p Yau ababayoi God Tamat a Bada Iesu Keriso an kaber a an tuf initem. \s1 Baikakaiu an Bayoi \p \v 8 Ainau on, yau Iesu Kerisoai on omi engon tutufin aurim on au God abikakaiwai; yabin tafanam engon on omi Iesu Keriso wobitutumai on duram sitatam. \v 9 God isagob yau dura aifan abikakafun on dura bag—God ato yau nunuau tutufinai abiagirai, On Natun an Wasagobin akurereb aurin on. God isagob yau ra fufur On aurin ababayoi on \v 10 omi anonosim. Yau God abifefeyanai, On an gogoiai on an werai bag nan auriu inbibasiteu on ari anan anfasiuem. \v 11 Yabin yau abiamari kwakwan anitem, ato ayubit an siwar on aurim anfasararam, onai aniyamem ayuai ankufaiwarim. \v 12 Yau dura aifan abikakafun on omi a yau on ra kaita tanibaibais bonen, omi ami baitutum on yau inibaisiu a yau au baitutum on omi inibaisim. \p \v 13 Yau taitaiu tutuau, yau agogoi wonsagob wera sigaraba maiau yau abotitiwagiu atnat atfasiuem mes, baise bobo tani on ra fufur ibiyameu on nan iyayafoteu mom inat ari igat. Yau agogoi sabu fani omi sanamui semama mat on anboes sinnat Iesu sinigibubunuai mes, ato sabu men Jew yangan fani tafanam fani semama sanasi auris afofour ba. \v 14 Yabin yau on God bobo iteu sabu engon tutufin aniagires mes, sabu Greek yangan a sabu men Greek yangan, sabu sagobotis a sabu ojis auris. \v 15 On mes yau agogoi kwakwan omi mat iyabon Rome womama on aurim Wasagobin ankurereb mes. \s1 Wasagobin an Faiwar \p \v 16 Yau Wasagobin akurereb aurin on men mamai eboeu on; ato atonio wasagobin on God an faiwar on nan, osi sabu iyabon sinbitutum on iniyawasis, Jew yangan on ainau iniyawasis weie sabu men Jew yangan ba. \v 17 Yabin wasagobin on ebiyoboet mamaba God on sabu ebiyames senat On matanai asi yawas totorin semamatar aurin on: God an eta mamaba ebiyamai sabu senat On matanai asi yawas totorin semamatar an bosurufin a an baisawarin on engon baitutumai wat. God an dura buk amonai sigayam siyau, “Iyai iyafan an baitutum emon innat God matanai an yawas totorin wat inmamatar on arimon yawasin inama.” \s1 Sabu asi Bokomas nana Yen \p \v 18 God an yatatab on safam emon rerebai esusur sabu bobo komasis engon tutufin sefofour auris, osi sabu asi yawas komasis sefofour emon on God an dura maiauin sebotan, men sibo segat on. \v 19 God sabu ebimakies yabin sabu mamaba God sinsasagobai on iyamai irereb osi auris sinitai. God Toun on iyamai irerebai osi sabu auris On Toun on sinsagobai mes. \v 20 God tafanam ifofourai nenei, On an bobo gagamis, an faiwar mama wantoanin a On Toun on dura bag God, on iyamen rerebai taiten. God bobo ifofouren nan sabu min rerebai siniten sinsagob. On mes osi sabu on men sinau, “God an bobo aifan ifofour on wei men wasagob on!” \v 21 Osi on God sisagobai, baise osi on men God sifain siduduranai on o osi on men sikakafai on. Baise osi asi bainonot on inat yabin wagan wat imatar ato osi asi not waganin amonai on wouman wat ibonu yen. \v 22 Osi sau on osi gigiboanotis, baise osi on tufais; \v 23 osi on God Maiuin bag sitkwakwafirai on sikirir, baise baiyuyur siyamai orot asi itis ba o kiwiu o bobaitu o mota on siyamen sikwakwafires. \p \v 24 Yabin sabu on tufais, on mes osi nunuas asi gogoi nanaba on God atonio bobo iyamai ikirires bobo komasis on sefofour, a osi on usis aurin on mamai an bobo on tuturas mat sefofour bonen. \v 25 Osi God an dura maiauin on sikirir ato baisigogo dura on sibo; osi on God sawar aifan ifofouren on sekwakwafiren a sebiagiren baise osi on tafanam Baimatarenotin Toun, On sitifain sitiduduranai au wantoan! Dura Bag. \p \v 26 Yabin sabu atonio bobo sifofour fasinai on, God on ikirires osi asi gogoi nanaba mamai an bobo on sefofour. Mat jever on eb osi awawas orot mat si’yen simimisir on sikirir ato tous tuturas jever on mat sebiyayar. \v 27 On eta kaitamomai orot on eb yawas an etaiai bag jever mat sen semimisir on sikirir ato sibosuruf orot tous tuturas orot mat on segogoiis bag siniyayar bonen mes. Orot on mamai an bobo on tous wat auris sefofour bonen, ato on yabinai osi tous usisi emon on baimaki sibo ato asi bobo komasis sifofour aurin on. \p \v 28 Yabin sabu on men sigogoi dura maiauin God aurin on sitsagob, on mes On ikirires osi asi bainonot komasis on sebinonoten, onai osi bobo men on nanaba sitfofour on sefofour. \v 29 Osi on bobo komasis ta ta on sibonues, bobo komasis, baiafeyan a sebisisiweiis bonen, osi on baiboboar wat on amosi ibonu yen, bairabob, baigagam, baisigogo, a osi tuturas sekuneneyis. Osi seyayanu, \v 30 a dura komasisi nan on tous sawures bonen, osi on God sebisisiweiai, osi dura komasisi nan tous sawures bonen, setaseseir, tous sebogaiis; osi bobo komasis an eta sigaraba four auris on sebinonoten kwakwan; osi on a’yos tatamas auris sebifonaseir; \v 31 osi kokok ba sefofour; osi asi aumatan on men sebokikin on, a osi on yawas wawaninai nan tuturas auris sefofour a osi tuturas auris on men sebiyababan on. \v 32 Osi sisagob God an baifafaro dura iyau on sabu iyabon atonio yawasai semama on serarabob. Osi on men atonio osi bobo wat on nana sefofour on; baise sabu fani atonio bobo sefofour on auris sebibasites. \c 2 \s1 God Sabu Engon Inigurubabanis \p \v 1 Yau turau, om men tuturam fani unigurubabanis mes. Om iyafan tuturam fani unbigurubabanis on, om men fofonin dura uniyafot on, om mat bokomas uyamai. On an ra om tuturam fani ebigurubabanis, baise om osi bobo komasis sefofour, on magis kaita min om nanaba efofour, ato om on toum baimaki ebitem. \v 2 God on ato osi sabu iyabon osi bobo komasis nanaba sefofour on ebigurubabanis, ato ot tasagob On totorinai wat sabu ebigurubabanis. \v 3 Baise yau turau, om on atonio osi bobo magis kaita on toum efofour ato om tuturam ebigurubabanis! Ato om enonosin arimon God an baigurubaban emon unayai kirir? \v 4 O tait om on God an kaber gagamin om aurim a On nana yaterabobai emomousim aurin on ebisisiweiai. Dura bag om usagob God on kaberotin yabin On efofourtobon inbonanawaiim unan ya baikitabir unboai mes. \v 5 Baise om nunuam on wawanin a om men egogoi dura untatam. On mes om toum aurim am baimaki on gagamin fafa bag ebitem on an werai God an yatatab a an baigurubaban totorin an Ra inboai ingagat nan. \v 6 Yabin orot jever kakaita kakaita asi boboai nan on God arimon asi baiyan inraramis. \v 7 Sabu fani on nana bobo obis sefofour, a On baifain baiduduranin a yawas mama wantoanin aurin on senunuen; osi sabu auris on God arimon yawas mama wantoanin inites. \v 8 Sabu fani on tous auris on senonosis kwakwan ato yawas totorin aurin on sebisisiwei; a osi yawas komasin aurin on segogoi on sinigibubunuai; osi sabu auris on God arimon yatatabai nan inigurubabanis inimakies. \v 9 Sabu engon tutufin iyabon bobo komasis sefofour on baikokosar a usibaban sinboai, Jew yangan on ainau baikokosar sinboai weie sabu men Jew yangan mat on gibui baikokosar sinboai. \v 10 Baise God on arimon baiduduran, baifain a tuf on sabu engon osi iyabon bobo obis sefofour on inites, Jew yangan on ainau inites weie sabu men Jew yangan mat gibui inites. \v 11 Yabin God on fofoninai wat sabu engon tutufin ebigurubabanis. \p \v 12 Sabu men Jew yangan on men Moses an Baifafaro dura sibo on; baise osi on sibokomas a sisiwan, basit osi Baifafaro dura on men sibo min on. Jew yangan on baifafaro dura sibo; osi sibokomas a Baifafaro duraiai on igurubabanis. \v 13 Yabin sabu on men Baifafaro dura setatam nan senat God matanai asi yawas totorin semamatar on, baise Baifafaro dura wawaninai aifan ebikakafun on aurin unifonabo bobo uniyamen on nan unnat am yawas totorin wat unmatar. \v 14 Sabu men Jew yangan on men Baifafaro dura sibo on; baise osi asi gogoi nanaba Baifafaro dura iyau nanaba sinfofour on, osi on tous sisagob menan on men sinafour a menan on sinafour, basit osi men baifafaro dura sibo min on. \v 15 Osi asi bobo ebiyoboes on aifan Baifafaro dura ibikakafun on nunuasi sigayamen sen nono. Osi asi bainonot mat ebiyoboes on dura bag, ra tani asi bainonotai yawures on osi bobo komasin sifour, ra ta asi bainonot yawures on osi bobo obin sifour. \v 16 On mes yau Wasagobin akurereb, on iyau nanaba on, atonio bobo on arimon nanaba on Ra nan inmatar, on an rai God on Iesu Kerisoai arimon sabu asi bainonot buburis on inigurubabanen. \s1 Jew Yangan a Moses an Baifafaro \p \v 17 Ato om aurim on mamaba? Om toum eyoyorem Jew orot; om Baifafaro dura ebitutumai a toum ebogagaiim ebikakafun yau, God on om ebinoanim; \v 18 om usagob mamaba God egogoi om bobo unabo mes on, a om Baifafaro dura amonai on usagob bobo totorin wat on unrubin; \v 19 om enonosin dura bag om on sabu matas fotis asi eta ebinetewaris senan, a om on tafa ba sabu iyabon woumanai semama on amosi etatagawai, \v 20 om enonosin dura bag on sabu asi not samisamis on unitotoren, a fifirig gugudis unibebeyes. Yabin om Baifafaro dura ubo on mes om enonosin dura bag on engon tutufin usagob tiwag a dura aifan ebikakafun on dura bag wat. \v 21 Om on sabu fani ebibebeyes—ato aibo mes om toum on men ebibebeyim? Om dura ekurereb yau, “Omi men wonbainau”—baise om toum on ebabainau. \v 22 Om yau, “Omi men wonireg nan mes”—baise om on ebireg nan. Sabu baiyuyur sekwakawfires aurin on dura wawaninai yawures men sinkwafiren mes—baise om on baiyuyur ato tafaror goai sen on ebabainauen. \v 23 Om God an baifafaro dura uboai aurin on toum ebogagaiim—baise om On an baifafaro dura u’yastob aurin on God ebimamaiai. \v 24 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Omi Jew yangan ami bobo emon on, sabu men Jew yangan on God Wabin aurin on dura komasis sebikakafun.” \p \v 25 Om Baifafaro dura aurin utbifonabo on, am askibubu ebiyamai on er an yabin auman; baise om Baifafaro dura aurin ebifonaseir on, sitau om men siaskibubuem bait. \v 26 Orot men Jew, on men siaskibubuai on, ato Baifafaro dura aurin ibifonabo on, God arimon on aurin inidura bag on sitau siaskibubuai bait. \v 27 On mes omi Jew yangan on arimon sabu men Jew yangan on sinigurubabanim, yabin omi Baifafaro dura wastob on mes, basit omi on Baifafaro dura on toum wobo a siaskibubuem, baise osi Baifafaro dura aurin on sifonabo, basit osi on men usis maiauis siaskibubues on. \v 28 Dura au kanfoun on, iyafan on Jew maiauin, dura bag sibiaskibubuai on? Ambin, orot men ato usin koun wat on Jew orot a asir orot usin maiauin sibiaskibubuai on. \v 29 Baise dura bag Jew on orot ato usin amonai on Jew orot, an yabin min on orot nunuanai on siaskibubuai, on min God an Ayu an bobo, men Baifafaro dura sigayam nan on. Atonio orot on baifain God emon eboai, men orot jever emon eboai on. \c 3 \p \v 1 Jew yangan min asi obin irat kwakwan, men sabu men Jew yangan ba? O askibubu min er an yabin auman? \v 2 On dura bag, eta au engonai on ebibasit! Efan ainau bag on, God itutum On an dura Jew yangan ites. \v 3 Ato Jew sabu fani men sibitutum on mamaba? On yabinai omi wononosin God aifan iyaumatan on men iniyamai? \v 4 Ambin bag! Om unsagob God on ra fufur dura maiauin wat ebikakafun, basit sabu engon tutufin on sebisigogo min on. God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Om dura ebikakafun on totor dura maiauin wat ebikakafun; Om sabu sebiubarem on totor dura maiauin wat ebikakafun ebisowaris.” \p \v 5 Baise ot ati bobo komasis tafofour on sabu rerebai seitai God aifan bobo efofour on totorin wat. Ot dura arimon mamaba tanau? God min eta ebisarar fetag asir ebimakiet? (Yau atonio dura abikakafun on orot jever asi dura ra engon sebikakafun ba.) \v 6 Atonio on men dura bag! God on men bobo fofoninai wat itfofour on, On men arimon tafanamai sabu itigurubabanis tiwag on. \p \v 7 Baise orot jever arimon inau, yau au baisigogo duraiai nan on God Wabin duran gagamin abogaiai, yabin yau au baisigogo duraiai on God an dura maiauin ebiyamai ebidura bag. On mes yau on aibo mes God igurubabaniu yau on bokomasotiu? \v 8 Ot aibo mes kokok dura on tanikakafun tanau, “Bobo komasis sigaraba tanafour ato yawas obis on sigaraba sinnat”? Sabu fani on dura bag atonio dura kaitamomai nan dura komasisi siyawureu, siubareu siyau on yau atonio osi dura kaitamom on aikakafun! Sabu ato osi nanaba asi bobo emon on God arimon asi baiyan gagamin inites inimakies. \s1 Orot Jever Men Tani an Yawas Totorin \p \v 9 On mes ot Jew yangan on obit bag men sabu men Jew yangan ba? Ambin bag! Yau on aiyoboem nono Jew yangan a sabu men Jew yangan on bokomas an faiwar babanai tamama. \v 10 God an dura buk amonai sigayam siyau: \q1 “Men iyafan tani on an yawas totorin on, \q1 \v 11 men iyafan tani on gigiboanotin o God ekwakwafirai on. \q1 \v 12 Sabu engon tutufin on kous God aurin siyein; osi engon eta sisarar bobo komasis sefofour; men iyafan tani bobo obin efofour mes, ambin bag men iyafan tani. \q1 \v 13 Osi duraiai wat tuturas seborarabis; osi fafesi on baisigogo dura on sebikakafunen, a dura komasis riribis bag mota an farum ba on giburusi emon segat nan sabu sebirabobis; \q1 \v 14 osi awasi osi on audab dura riribis wat on sebikakafunen. \q1 \v 15 Osi sabu on sasasan wat sinikomasim a sinasububunuem; \q1 \v 16 osi efan menan menan senan on sabu sebikomasis a sebiyames sebikokosaris. \q1 \v 17 Osi on tuf an yawasai tuturas mat mair ma tiwag on men sisagob on, \q1 \v 18 o osi God men sebeberuai on.” \p \v 19 Ari tasagob baifafaro dura engon buk amonai sigagayamen on ato osi sabu iyabon baifafaro dura babanai semama auris, onai sabu engon tutufin on awas sinafot ato God arimon tafanam engon tutufin amonai sabu engon inigurubabanis. \v 20 Yabin men orot jever tani Baifafaro dura iyau nanaba ifofour on nan inat God matanai an yawas totorin imatar on; aifan Baifafaro dura efofour on ebiyamai orot jever esasagob on ibokomas. \s1 God Mamaba Ot Sabu Ebiyamet On Matanai ati Yawas‘R’ Totorin emamatar \p \v 21 Baise ari on God orot jever ebiyames asi yawas totorin semamatar on aurit ibo igat iyoboet, ato men baifafaro dura takakaifarai nan iyamet ati yawas totorin tamatar on. Baifafaro dura a aubairuruotis min atonio yawas mamaba God iniyamai inmamatar on aurit sikakafun: \v 22 Sabu asi baitutum Iesu Kerisoai seyeyeinin on God osi ebiyames senat asi yawas totorin semamatar. God atonio bobo on sabu engon auris efofour osi sabu iyabon Keriso sebitutumai on, yabin men iyafan tani on magin tani, ab engon tutufin on fofonin wat: \v 23 Sabu engon tutufin on sibokomas on mes osi on men fofonin arimon God Toun Kudidirin on mat sinikaita sinama on. \v 24 Baise God an siwar an baiyan ambin an kaber Iesu Kerisoai nan ifofour on osi sabu engon tutufin itobonis iboes men sinat On matanai asi yawas totorin simatar. \v 25 God on Keriso ikutetai onai On an rabobai on itiyamai sabu asi baitutum On aurin sityeyeinin on asi bokomas sitinotbur. God atonio bobo ifour onai itiyoboet God on ra fufur bobo totorin a fofoninai wat efofour. Ainau bag, On nana yaterabobai imomousin a sabu asi bokomas sifour on nana irutatanen; \v 26 baise ari wera on God on sabu asi bokomas on enonosin, On an yawas totorin on iniyoboet. On etaiai God ebiyoboet On Toun on an yawas totorin wat ato sabu engon on iyafan Iesu ebitutumai on ebiyamai an yawas totorin emamatar. \p \v 27 Ato ot aifan aurin on tout tanbogaiit? Ambin! Ato atonio bobo an yabin bag on aifan? Ot Baifafaro dura tabifonabo aurin on? Ambin, baise ot tabitutum on. \v 28 Yabin dura kanfounai tanau on, orot an baitutumai on enat God matanai an yawas totorin emamatar, ato men Baifafaro dura iyau nanaba unfofour on nan unnat am yawas totorin unmatar on. \v 29 O God min Jew yangan wat asi God? Ato On men sabu men Jew yangan mat asi God? Dura bag On sabu men Jew yangan mat asi God. \v 30 God on kaitamom, ato Jew yangan asi baitutumai on inboes sinnat On matanai asi yawas totorin sinmatar, a mat sabu men Jew yangan asi baitutumai on iniyames On matanai on asi yawas totorin sinmatar. \v 31 On mes atonio an yabin min ot tabitutum on mes baifafaro dura on tarereben? Ambin bag, baise Baifafaro dura on nana tanbokikin. \c 4 \s1 Abraham an Baiyoboen \p \v 1 Ot wawat agirit Abraham on ot ati tar, on toun aurin on mamaba tanau? On abi bobo igaturai? \v 2 On ato bobo ifofour nan on God itiyamai itnat matanai an yawas totorin itmatar nan on On arimon toun wabin itbogaiai. Baise on men fofonin God matanai toun Wabin itbogaiai on. \v 3 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Abraham on God itutumai, ato on an baitutum emon on God ibo iyamai inat an yawas totorin imatar.” \v 4 Orot bobo ebobo on sebibaiyanai, on an baiyan on men siwar on, baise on aifan baiyan aurin ibobo on eboai. \v 5 Baise orot on men an boboai nan iniyamai God matanai an yawas totorin inmatar on, ab on iyafan ebitutum on, on iyafan God ebitutumai ato on an bokomas nana yen on esosouin egugumidar, a on an baitutum emon God eboai ebiyamai onai on enat matanai an yawas totorin emamatar. \v 6 David min atonio dura kaitamom aurin on ikakafun iyau, orot jever senat God matanai asi yawas totorin semamatar on yasisir gagamin bag, men osi asi bobo emon senat asi yawas totorin semamatar on. \q1 \v 7 “Yasisir gagamin bag ato osi sabu bobo komasis sifofour on, God inotbures, osi asi bokomas on God isouen isawar! \q1 \v 8 Yasisir gagamin bag orot iyafan an bokomas ifofour on Bada men arimon nana innonosin on!” \p \v 9 David atonio yasisir aurin ibikakafun min sabu sibiaskibubues wat on ebinoanis? Ambin. Atonio yasisir on sabu men siaskibubues on mat ebinoanis. Yabin wei God an dura buk amonai sigagayam on nan waikakafun wau, “Abraham on God itutumai, ato yabin on an baitutumai on God ibo iyamai inat matanai an yawas totorin imatar.” \v 10 Atonio bobo on meyan inmatar? Atonio bobo min ainau o gibui imatar weie Abraham siaskibubuai? Ainau, men gibui. \v 11 On gibunai weie siaskibubuai, ato on an askibubu on asir ayun wat inidura bag on, yabin Abraham an baitutum emon on God ibo iyamai inat matanai an yawas totorin imatar weie siaskibubuai. On mes ayuai on Abraham on osi tamas, osi iyabon engon tutufin God sebitutumai on a On iboes sinat On matanai asi yawas totorin simatar, basit osi men siaskibubues min on. \v 12 Mat Abraham on ato osi sabu iyabon sibiaskibubues on osi tamas, osi men ato sibiaskibubues wat auris on, baise osi on baitutum an yawas kaitamomai nan simama mamaba tamat Abraham ainau imama ba weie gibui siaskibubuai. \s1 God An Aumatan on Baitutumai Tanboai \p \v 13 God on Abraham a an dam warar auris iyaumatan ato tafanam on engon arimon osi ininoanis. Atonio aumatan on siyamai, men ato Abraham Baifafaro aurin ifonabo on, baise On itutum ato God ibo iyamai inat an yawas totorin imatar. \v 14 Ato God aifan i’yaumatan on ato osi sabu iyabon Baifafaro dura aurin sinbifonabo inbibites on, orot jever asi baitutum on yabin ambin a God an aumatan on yabin wagan wat. \v 15 Baifafaro dura on God an yatatab ibo enat; baise baifafaro dura ambin on, men arimon baifafaro dura tatastob on. \p \v 16 Aumatan on baitutum tefanai nan etatawar, onai aumatan on God an siwar an baiyan ambin on Abraham an dam warar engon auris ites—ato men osi sabu iyabon Baifafaro dura aurin sibifonabo wat auris on, baise osi sabu iyabon Abraham ifofour ba on nanaba situtum on mes, osi mat ites. Yabin ayuai on Abraham on ot engon tutufin tamat; \v 17 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Yau afourim unat sabu engon tutufin tamas unmatar.” On mes aumatan on obin God matanai, ato Abraham min God itutumai—God On sabu rabob emon ebobaimisires seyayawas a bobo ainau men simatar si’yen, on an dura wawaninai iyau bobo simatar. \v 18 Abraham on itutum a baitutumai imomousin bobo obin itmatar mes on men imatar, baise on nana ibitutum on mes on inat sabu engon tutufin tamas imatar.“ God an dura buk amonai sigayam siyau, “Om am sabu dam warar on arimon inison kwakwan.” \v 19 On an kwanda on kafakakai mom orot nim itboai; baise on an baitutum God aurin on nana i’yen ato toun usin aurin inonosin on usin orot iyein nono, o on yabinai on mes Sarah on men fofonin fifirig ititu on. \v 20 Abraham an baitutum on men ifeu on, a God an aumatan aurin on men fetag inonotai on; on an baitutum emon on faiwar ibonuai ato on God ifain iduduranai. \v 21 Abraham toun aurin iyau idura bagai God on fofonin arimon aifan aurin i’yaumatanai on aurin inafour. \v 22 On fasinai Abraham an baitutum emon, “God ibo iyamai an yawas totorin imatar.” \v 23 Atonio dura, “On ibo iyamai an yawas totorin imatar” on men Abraham aurin wat sigayam on. \v 24 Atonio osi dura on ot mat aurit sigayam, ot iyabon sinboet tannanat ati yawas totorin tanmamatar aurin on, ot iyabon God tabitutumai on, God On Iesu Keriso ati Bada rabob emon ibobaimisirai on. \v 25 God on Iesu ibo sabu imasi iyagai sitirabobai mes, yabin ot ati bokomas fasin emon on; ato God ibobaimisirai men iyawas ato On iboet tanat God matanai ati yawas totorin tatmatar mes. \c 5 \s1 God Mat Ati Yawas Totorin Tanmatar \p \v 1 Ari on baitutumai tanat God matanai ati yawas totorin tamatar, ot ati Bada Iesu Keriso emon on tanat God mat tai tuf. \v 2 Baitutum emon iboet tanat atonio God an kaber on tasagob, onai on ot ari ato tamama. Ot tabiyasisir ari ati baitutumai nan tamomousin God an kudidirin tanfasararam aurin on! \v 3 A mat ot ati baikokosar taboai aurin on tabiyasisir, yabin ot tasagob ato baikokosar taboai on iyobin ot aurit inibaisit tanfaskikin mes, \v 4 ato ot nana yaterabobai tanfaskikin on God ot aurit ebidura bag, ato On ot aurit ebi dura bag on ebiyamet baitutumai tamomousin. \v 5 Atonio baitutumai tamomousin on men ebiyamet tanikirir on, yabin Ayu Kakafotin emon God an nuabo on nunuati ideburen, on min God an siwar on aurit itet. \p \v 6 Yabin ot nana samisamit tamama on, an werai bag God irubinai ato Keriso on ot sabu komasit aurit irabob. \v 7 Bobo iwani kwakwan ato orot jever tani itarab orot jever tani an bobo totorin efofour aurin. Baise, orot jever tani ingogoi on inarab orot jever tani an yawas obin efofour aurin. \v 8 Baise God ibiyoboet On an nuabo ot aurit on irat kwakwan; ot on nana bokomasotit tamama ato Keriso on aurit irabob! \v 9 On irarabob emon on ot on ari tanat God matanai ati yawas totorin tamatar; on mes ot on tabi dura bag God an yatatab emon on arimon iniyawasit. \v 10 Ot on God an ragit, baise On Natun irarabob emon on iyamet On tuturan mes tamatar. Ari ot on God tuturan, on mes ot on tabi dura bag Keriso an yawas emon on iniyawasit! \v 11 Baise men on wat; ot ati Bada Iesu Kerisoai on God aurin tabiyasisir, On ari iyamet tanat God tuturan mes tamatar. \s1 Adam a Keriso \p \v 12 Orot kaitamom emon on bokomas inat au tafanam, ato on an bokomas emon on rabob mat ibo inat. On yabinai, rabob on igat sabu engon tutufin auris, yabin sabu engon tutufin sibokomas on mes. \v 13 Bokomas on tafanamai i’yen weie Baifafaro dura sitet; baise baifafaro dura ambin on, ati bokomas arimon men sitnonosin on. \v 14 Baise Abraham an werai inai Moses an werai on, rabob on sabu engon tutufin ibinetewaris, basit osi sabu fani on men sibokomas ato Adam ifofour ba, on God an dura wawanin aurin on ifonaseir baise osi nana sirabob. \p Adam on asir ayun wat On Iyafan gibui innanat aurin on. \v 15 Baise osi sabu ruam on men magis kaita on, yabin God an siwar an baiyan ambin on men Adam an bokomas ba on. Dura bag sabu sigaraba sirabob yabin orot kaitamom an bokomas emon on. Baise God an kaber on gagamin gagamin bag, on etaiai on sabu engon tutufin on Orot kaitamom Iesu Keriso an kaber emon on siwar an baiyan ambin on ites sibo. \v 16 Ato God an siwar a orot on kaitamom an bokomas on men magis kaita on. Orot kaitamom i’bokomas gibunai on God igurubabanai, “Ibokomas,” baise sabu sigaraba sibokomas gibunai God an kaber iyoboes iyau, “Osi on men sibokomas!” \v 17 Dura bag orot kaitamom an bokomas emon on rabob ibosuruf inetewar, yabin ato orot kaitamom emon on. Baise dura bag Orot kaitamom Iesu Keriso on an bobo gagamin bag ifour! Sabu engon tutufin osi iyabon God an kaber wantoan ededebur osi auris a On an siwar obin fafa an baiyan ambin siboai on arimon yawas mama wantoanin Keriso mat sininetewar. \p \v 18 On mes orot kaitamom i’bokomas on sabu engon tutufin imakies, on eta kaitamomai Orot kaitamom yawas totorin kaitamom ifofour on sabu engon tutufin irufanis ato yawas ites. \v 19 Ato orot kaitamom an fonaseir fasin emon on sabu engon tutufin iyames sibokomas, on eta kaitamomai orot kaitamom an fonabo fasin emon on God arimon sabu sigaraba inboes iniyames On matanai asi yawas totorin sinmatar. \p \v 20 Baifafaro inat on sabu iyames aumiet bag sibokomas; baise sabu nana si’bokomas on, God an kaber gagamin gagamin bag ibites. \v 21 On mes bokomas emon on rabob inetewarit, ato God an kaber emon yawas totorin mat on ininetewarit, ati Bada Iesu Kerisoai on ibonanawaiit tanat yawas mama wantoanin aurin. \c 6 \s1 Bokomasai Tarabob Baise Kerisoai Tabikaita on Tayawas \p \v 1 Ot dura mamaba tanau? Ot nana bokomas tanfofour onai God an kaber on nana gagaminai aurit indedebur? \v 2 Ambin bag! Bokomas an faiwar ot usiti on ikomasai nono—ato aibo mes ot nana ati yawas amonai on bokomasai tanmama? \v 3 Dura bag omi atonio on sibebeyem wosagob: on an rai ot tabibapataito Keriso Iesu mat tabikaita on, ot on taibapataito On an rabob on mat taikaita. \v 4 Ot ati bapataitoai on, ot on Iesu mat sigarobit ato On an rabob tafasararam, onai Tamat an faiwar gagaminai ato Keriso rabob emon ibobaimisirai ba, on ot mat on yawas bobounai nan tanama mes. \p \v 5 Yabin Keriso ifofour irarabob nan on, ot On mat on kaitanei tarabob, on eta kaitamom Keriso ifour imisir men on ot On mat on kaitanei tamisir men. \v 6 Ot atonio bobo on tasagob: Keriso nabai irarabob nan on ati yawas atamanis tamama on auman sikubaren, onai ot ati bokomas auris tagogoien kwakwan on igorosen, on mes ot ari on men bokomas taniagirai mes. \v 7 Yabin orot jever erarabob on, on bokomas an faiwar emon on erurufanai. \v 8 Ot Keriso mat tanrarabob on, ot tabitutum arimon On mat tanama men. \v 9 Yabin ot tasagob God on Keriso rabob emon ibobaimisirai men ato On arimon men inarab men—rabob an faiwar on men arimon On innetewarai on. \v 10 On rabob ato ibo irarabob on, bokomas an faiwar on ibomerubai, On ra kaitamom irabob ato On men arimon inarab men; ato ari an yawas emama on God an yawasai rus semama. \v 11 On eta kaitamomai omi on toum wonnosim, omi on bokomasai worabob baise omi Iesu Keriso mat wobikaita on omi God mat yawasim womama. \p \v 12 On mes omi men woniyamai bokomas on usim maiauin amonai ininetewarim mes, fetag omi arimon toum usim an gogoi on aurin wonifonabo. \v 13 O omi men usim turin wonikirir inbokomas mes, omi usim on men wonboai woniyamai nan bobo komasis auris wonafour mes. Baise omi usim on wonkutetai God aurin, ato sabu ba rabob emon sibobaimisires siyawas semama, a omi usim engon on God aurin wonkutetai yawas totoris wat wonfouren. \v 14 Bokomas on men omi innetewarim mes; omi on men baifafaro dura babanai womama on, baise omi on God an kaber babanai womama. \s1 Yawas Totorin aurin Taniagir \p \v 15 Ot dura mamaba tanau? Ot tanbokomas, yabin ot on men baifafaro dura babanai tamama on, baise ot on God an kaber babanai tamama on mes? Ambin bag! \v 16 Dura bag omi wosagob tiwag on an rai omi usim engon wonkuteten agirotim ba orot jever aurin wonifonabo on, omi ami bada min ato on aurin wobifonabo wobiagirai—omi on bokomas wonigibubunuai o God On aurin wonifonabo. Bokomas amonai on wonarab ato God aurin wonifonabo on iniyamem On matanai ami yawas totorin wonmatar. \v 17 Baise ot on God tanikakaiwai! Yabin ainau on, omi on bokomas wobiagirai; baise omi baibebe maiauin sibibebeyem on nunuam tutufinai nan wobo aurin woifonabo. \v 18 Omi ami bokomas emon on God irufanim ato omi wonat yawas totorin an agirotim womatar. \v 19 (Yau on asir orot jever asi bobo asi yawasai on nan dura abikakafun, yabin omi usim maiauis on samisamis.) Ainau bag on omi usim wokutetai bobo dumais a bobo komasis auris on wobiagir, bobo komasis auris wat wofofour womama. On eta kaitamomai omi on ari usim wonkutetai yawas totoris auris on woniagir, yawas kakafotin aurin wat on wonfofour wonmama. \p \v 20 Omi on ainau bokomas an agirotim womama on, yawas totorin on men omi inetewarim on. \v 21 Bobo ato osi wofofour amon emon min abi obin wobo on ari mamai seboem? Ato osi bobo asi yabis amonai siniyamem wonarab! \v 22 Baise omi on ari bokomas emon God irufanim ato omi on On an agirotim womatar; ato on an baiyan on yawas Kakafotin a yawas mama wantoanin on wonboai. \v 23 Yabin orot jever ebokomas on an baiyan min rabob on eboai; baise omi wonat Keriso Iesu ati Bada mat wobikaita on God an siwar an baiyan ambin ibitet on yawas mama wantoanin on tanama. \c 7 \s1 Tabin an Baiyoboen \p \v 1 Yau taitaiu tutuau, omi dura bag wosagob mamaba anikakafun mes, yabin omi engon tutufin on Moses an baifafaro dura wosagob. Orot yawasin emama on baifafaro min on ebinetewarai. \v 2 Ato nanaba, jever toutabinin awan orot yawasin emama on baifafaroai nan iyousis semama; baise orot inrarabob on, jever ato baifafaroai orot rus iyousis simama emon on irufanai. \v 3 On mes, jever awan orot yawasin emama ato on inai orot tani rus sitabin semama on, on arimon sinyorai bairegnanotin; baise jever awan orot inarab weie, jever on tabin an baifafaroai on irufanai, ato on orot tani inbiawan, on men ebireg nan on. \v 4 Yau taitaiu tutuau, on fasinai omi aurim on eb on bobo nanaba wofofour. Omi mat on baifafaro dura an faiwar usimui i’yen on isawar, yabin omi on Keriso usin turin; ato ari on On ebinoanai, God On rabob emon ibobaimisirai onai ot on bobo obinai wat God aurin tanabo. \v 5 Yabin ot usit an gogoi nanaba tanama on, bokomas an gogoiai nan Baifafaro iyamet usiti nana ebobo, ato ot on rabob an bobo aurin wat on tabobo. \v 6 Ainau bag Baifafaro on ifatumet tamama, baise ot usit atamanis on sirabob a baifafaro emon on irufanit. Ari on men eta atamaninai nan baifafaro dura sigagayam onai nan bobo tabobo on, baise eta bobounai on min Ayuai on nan bobo tabobo. \s1 Baifafaro Dura a Bokomas \p \v 7 Ot dura mamaba tanau? Ato Baifafaro dura toun min on bokomas? Ambin bag! Baifafaro dura iyameu on asagob, bokomas on abifan. Yau arimon men atsagob dura ato basi on an yabin on abifan, ato Baifafaro dura men itau, “Om men unbasi mes.” \v 8 Bokomas on an eta igaturai on baifafaro duraiai nan ebiyameu sawar ta ta auris agogoi an basi. Yabin baifafaro dura ambin on, bokomas arimon an faiwar ambin. \v 9 Yau tou ainau on men baifafaroai amama on; baise on an ra anat baifafaro dura asasagob on, bokomas ibosuruf yawasin ibobo, \v 10 ato yau arabob. Yau auriu on baifafaro dura an yabin bag on itiyameu yawas atboai mes, baise rabob on ibo inat auriu. \v 11 Bokomas an eta igaturai ato baifafaro duraiai nan isigoeu; baifafaro dura emon on bokomas iyasubunueu. \p \v 12 Ato Baifafaro toun on Kakafotin a baifafaro dura on eb toun on Kakafotin, totorin wat a obin wat. \v 13 Atonio an yabin min bobo obin on au rabob ibo inat? Ambin bag! Bokomas an bobo nanaba ifour; bobo obin on ibo iyamai ato rabob on ibo inat auriu onai bokomas an yawas bag on itboai itgat au rereb mes. On mes baifafaro dura emon on, bokomas iyoboet on ikomas kwakwan. \s1 Orot Usin amonai on Ebigagam \p \v 14 Ot tasagob baifafaro on ayubit aurin; baise yau on orot usiu maiauiu wat, tou atoboniu bokomas an agirotiu mes amatar. \v 15 Yau men asagob bobo mamaba afofour on; yabin yau bobo men agogoi atfofouren on, afofouren, baise bobo ato abisisiweien on auris on afofour. \v 16 Ato atonio bobo men agogoi atfofour on, afofour onai atonio boboai ebiyoboet on yau baifafaro aurin abibasitai on totorin wat. \v 17 On mes yau tou on men dura bag atonio osi bobo afofour on; baise bokomas ato usiui yen on bobo efofour. \v 18 Yau asagob bobo obin on men yau usiui yen on—on men yau biou amonai yen on. Basit yau agogoi bobo obin on anafour, baise yau men fofonin anafour on. \v 19 Yau bobo obin four aurin on men afofour on, baise bobo komasin men agogoi atfofour on afofour. \v 20 Ato yau bobo men osi agogoi atfofour on afofour, on an yabin min yau on men on bobo afofour on; baise bokomas on yau usiui yen on bobo efofour. \p \v 21 On mes agaturai yawas on atonio nanaba ebobo: ato yau on agogoi bobo obin wat anafour mes, baise yau on bobo komasis wat on arurubinen. \v 22 Yau nunuau on ebiyasisir yabin baifafaro on God emon enat on mes. \v 23 Baise yau ait baifafaro tani on usiu amonai ebobo on min bokomas an baifafaro on ifatumeu amama—baifafaro ato nunuau amonai yen agogoiai on osi baifafaro ruam on rus sebigagam bonen. \v 24 Yau on men yasisir orot on! Atonio usiu ebiyameu anarab on iyafan arimon iniyawasiu? \v 25 Ati Bada Iesu Kerisoai on God abikakaiwai! Yau on atonio nanaba amama: yau tou on God an baifafaro wat on nunuaui nan aurin aniagirai, baise yau usiui on bokomas an baifafaro on iniagirai. \c 8 \s1 Ayu An Gogoiai nan Tanama \p \v 1 Sabu ato osi iyabon Keriso Iesu mat sikaita semama on men arimon God inigurubabanis on. \v 2 Yabin Ayu an faiwarai ato iboet tanat Keriso Iesu mat tabikaita on, bokomas a rabob asi baifafaro emon on irufanit. \v 3 Moses an Baifafaro on men fofonin itafour, yabin ot usit on sisam, baise God on bobo ifour. On bobo ifour Toun Natun iyafarai isur usiti bokomas i’yen on igoros, On inat orot jever ba imatar ato usit bokomas tafofour on nanaba ibo ato Toun usin on siwar ba ikutetai bokomas itobonai. \v 4 God atonio bobo ifour onai ot iyabon ayu an yawasai tamama on, Baifafaro an dura wawaninai yawas totorinai tanafour aurin ebikakafun, on arimon fofonin iniyamet tanabo, ato ot men usit an gogoiai tanama mes. \v 5 Sabu iyabon usis asi gogoi nanaba yawures yawas sefofour on, osi asi not on usis an gogoi nanaba on ebinetewaris. Sabu iyabon Ayu an gogoiai nanaba yawures yawas sefofour on, osi asi not on Ayu an gogoi nanaba on nan ebinetewaris. \v 6 Omi ami not ato usit angogoiai nan ebinetewarim on, on an yabin amonai on rabob wat; ato omi ami not ato Ayu inbinetewarim on, on an yabin amonai on yawas a tuf on wonboai. \v 7 Ato orot an not ato usit an gogoiai ebinetewarai on enat God an ragit emamatar; yabin on men God an baifafaro aurin ebifonabo on, ato on men meyan arimon inifonabo on. \v 8 Sabu iyabon usis aurin sebifonabo on men arimon God siniyasisirai on. \p \v 9 Baise omi on men usit an gogoiai yawurem on nanaba wonama mes; omi on Ayu angogoiai yawurem on nanaba wonama—God an Ayu bisimui inmama mes on. Iyai iyafan men Keriso an Ayu ibo on, on men On ebinoanai on. \v 10 Basit Omi usim on arimon sinarab, yabin bokomas fasin emon on mes, baise Keriso omi amomui inmama mes on, Ayu arimon yawas initem, yabin omi on wonat God matanai ami yawas totorin womatar. \v 11 God an Ayu On Iesu rabob emon ibobaimisirai on usimui inmama mes on, ato God On Keriso rabob emon ibobaimisirai, On an Ayu usimui inmama on God mat arimon yawas usim maiauin on initem ato wonrarabob gibunai on. \p \v 12 On mes yau taitaiu tutuau, ot on ati bobo on God an Ayu iyawuret on nanaba tanama, baise men usit an gogoiai nan tanama mes. \v 13 Yabin omi usim an gogoiai nan wonmama on, omi arimon wonarab; baise omi Ayuai wonmama on, omi ami bokomas wofofour on arimon wonasubunen, ato yawasim wonama. \v 14 Osi sabu iyabon God an Ayu ebinetewaris on God nanatun. \v 15 Yabin God an Ayu ato ibitem on men iniyamem beruber an faiwar on woniagirai men; baise Ayu ebiyamem God nanatun womamatar, ato Ayu an faiwarai ot God aurin tayoyor tau, “Tamau! Yau Tamau” \v 16 God an Ayu on ot ati ayu on rus sebikaita ato rus sau sebikakafun ot on God nanatun. \v 17 Ato ot God nanatun on mes, ot arimon On an baimomogin an sabu auris ebotan on tanboai, a ot arimon Keriso mat aifan God Natun aurin ebotan on tanboai; yabin ot Keriso an baikokosar on mat tanfasararam on, ot arimon On Wabin duran gagamin on tanfasararam. \s1 On An Baiduduranin Ra Gibui enat Tanboai \p \v 18 Yau anonosin ari wera on ot tabikokosarit, baise baikokosar ato taboai on men fofonin ato an baiduduran gagamin inboai ingagat mat tanikaita tanifofon on. \v 19 Sawar engon tutufin tafanamai sifofouren on semomousin wat segogoi bag God nanatun inboes ingagat auris on. \v 20 Yabin sawar engon tutufin tafanamai sifouren on sikomasen inat yabin wagan wat imatar, men on sawar engon tutufin tafanamai sifofouren on an gogoiai on, baise God an gogoiai on bobo ifour. Baise On idura bag ibitutum on \v 21 ato sawar engon tutufin tafanamai sifofouren on ra tani God arimon sawar engon tutufin iniyawasen, onai on sawar men sinifaim mes, ato God nanatun asi baiduduran rurufanin on sitfasararam bonen. \v 22 Yabin ot tasagob wera inat ari i’gat on sawar engon tutufin tafanamai sifofouren engon on usibaban auman sedadar ato jever natun fifi boboun ebituai an usibaban eboai ba. \v 23 Baise men sawar engon tutufin tafanamai sifofouren wat; baise ot iyabon Ayu ato God an siwar ainauin ibitet on, ot tout mat on tadadar auman God tamomousin infourit tannat On nanatun mes tanmatar ato usit tutufin engon on infouren inrufanit. \v 24 Yabin atonio baitutum emon on ot tayawas; baise ot aifan dura bagai tamomousin aurin tout matati tait nono on, on men dura bag tamomousin on. Iyafan wat sawar aurin dura bagai emomousin on toun matanai eitai? \v 25 Baise ot sawar men matati taitai on aurin dura bagai tamomousin on, ot on yaterabobai nan tamomousin. \p \v 26 On eta kaitamomai ot ayuai tasasam kwakwan an werai on Ayu mat enat ot ebibaisit. Yabin ot on men tasagob mamaba tanbayoi; ot aurit on Ayu Toun on God aurin dura faiwarinai bag nan ebikakafun, ato ot on men fofonin dura awati tanikakafun on. \v 27 Ato God On sabu nunuas eiten, On isagob Ayu an bainonot on mamaba; yabin Ayu on Taman an gogoi on isagob ato On sabu weines on ebabayoi God aurin. \p \v 28 Ot tasagob sawar tutufin au engonai on God on bobo obis wat efofour ato sabu iyabon On sebinuaboai auris on, osi sabu min On an gogoi nanaba iyoyores on. \v 29 Ato osi sabu iyabon God ainau bag irubines nono on mabisi iyeinis osi mat sinnat On nanatun ba sinmatar, onai Natun on itnat taitain engon tutufin sanasi on asi ainau orot mes itmatar. \v 30 0n mes God ato sabu iyabon mabisi iyeyeinis on iyores; a osi sabu iyabon On iyoyores on On Toun matanai asi yawas totorin simatar, a osi sabu iyabon ifouris sinnat On matanai asi yawas totorin simamatar on, On mat Wabin duran gagamin on sinfasararam. \s1 God An Nuabo Iesu Kerisoai \p \v 31 On mes atonio bobo auris on mamaba tanau? God ot aurit etatawar on men iyafan arimon ot iniragitet on. \v 32 On men meyan Toun Natun ibotan mes, baise On Natun on sirifu ba ikutetai ot engon tutufin aurit! On Natun on ot itet—ato On dura bag arimon sawar engon tutufin on asir initet mom. \v 33 Iyai iyafan on arimon God an sabu irurubinis on iniubares? Men iyafan tani! God Toun on dura ikurereb on osi men bobo komasis sifour on! \v 34 Iyafan on arimon osi sabu inimakies? Men iyafan tani! Keriso Iesu On Toun on irabob, o baise men on wat, God On rabob emon ibobaimisirai men ato On ari God an asumaiauai emama. On ot aurit on God aurin ebabayoi! \v 35 Iyafan arimon Keriso an nuabo emon inkugeyet? Bobo komasin min ot aurit infourit o yawas wawanis o baikokosar o baibitanan gi o ara beber ambin emon o beruber emon, o rabob emon inkugeyit? \v 36 God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Ra weromin fufur Om fasimui on wei beruber wanai watatawar kafakakai mom sinasububunuei; wei on foro sheep ba sefofouri ato kafakakai mom sinasububunuei.” \p \v 37 Ambin, atonio osi bobo au engonai On emon on ot taisowarit, On ot ibinuaboit on! \v 38 Yabin yau abi dura bag on men aifan sawar tani arimon On an nuabo emon inkugeyit: rabob o yawas; anea o safam an bainetewarotis o ayu komasis asi faiwar; ari ra o ra gibui enat; \v 39 tafanam aiyetunai o tafanam babanai—men aifan tani ato tafanamai sawar engon tutufin ifofouren on God an nuabo emon inkugeyit, God an nuabo ato Keriso Iesu ati Bada’ai ibitet on. \c 9 \s1 God a On An Sabu Rurubinis \p \v 1 Yau dura aifan abikakafun on dura bag; yau on Keriso ebinoanai, yau men abisigo on. Yau au not on Ayu Kakafotin ebinetewarai, ato On dura bagai ekakasoneu on men abisigo on. \v 2 Yau au yababan on irat kwakwan ato yababan nunuaui yen on men insawar on, yau tou au sabu au dam au warar Jew yangan! \v 3 Yau tou agogoi osi asi garamin on God itaudabiu a abiyasisir Keriso emon on itkusebiu mabiui atama onai osi atibaisis asi obin sitboai aurin on. \v 4 Osi on God an sabu rurubinis; On Toun nanatun ifouris ato On Wabin duran kudidirin on mat sitfasararam; On an dura bobaibasit on mat siyamai a baifafaro ites; osi dura bagai sekwakwafir; osi on God an aumatan on sibo; \v 5 osi on wawat agirit gagamis Hebrew asi dam warar emon, a Keriso ot usit maiauin i’boai min osi asi dam warar emon. Yau God aurin ababayoi On bobo engon tutufin auris ebinetewar on wantoan wantoan tanifain! Dura bag. \p \v 6 Yau men dura abikakafun au, God an aumatan on men an bobo iyamai on; yabin Israel sabu fani wat on God an sabu mes irubinis. \v 7 A Abraham an dam warar fani wat on God nanatun on. God on Isaac a Ishmael rus auris on Abraham aurin iyau, “Isaac an dam warar on siniyab om am dam warar mes.” \v 8 On an yabin min fifirig asir usit maiauit sirarat on men God nanatun on; baise fifirig ato God an aumatan emon sirarat on seboes on dura bag On an dam warar. \v 9 Yabin God an aumatan dura on atonio nanaba ikakafun; “An werai bag Yau anmatabir men ato Sarah on arimon fifi orot inituai.” \p \v 10 Ato men on bobo wat. Rebecca nanatun orot ruam on tamas kaitamom, ot wawat agirit Isaac. \v 11-12 Baise weie fifirig sisiru sitarat, God on Rebecca iyawur iyau, “Fifi ainauin on arimon fifi giya orot on iniagirai,” onai God Toun an gogoi fifi orot tani irurubin on nana itama. On atonio dura iyau weie osi sirat, weie osi bobo obin o komasin sinafour; on mes God an rubin ibiyamai on an yor ibiyamai on nan etatawar, a men ato bobo tani sifofour nan on. \v 13 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Yau on Jacob ainuaboai, baise Esau on abisisiweiai.” \p \v 14 On mes ot dura mamaba tanau? God on men bobo fofoninai wat efofour? Ambin bag. \v 15 Yabin God on Moses aurin iyau, “Yau arimon iyafan agogoiai on an kaberai, a Yau arimon iyafan agogoiai on aurin aniyababan.” \v 16 On mes on men ato orot an gogoi nanaba egogoi o bobo efofour aurin on, baise on bobo on God an kaber emon wat enat. \v 17 Yabin dura on sigayam Pharaoh aurin God iyau, “On yabin bag aurin on mes om afourim unat aiwab orot umatar, om usimui atiyamem au faiwar on utiyoboes, a Wabiu atiyamai itarat tafanam au engon itboai.” \v 18 On mes God an gogoi nanaba iyafan inkaberai on nanaba inafour a On an gogoi nanaba iniyamai orot jever nunuan inwani on arimon nanaba inafour. \s1 God An Yatatab a An Kaber \p \v 19 On mes omi orot tani on yau inawureu inau, “God atonio etaiai bobo nanaba itfofour on, On men fofonin arimon orot an komasin ingaturai on? Yabin ot men arimon God an gogoi tanibasai on?” \v 20 Baise yau turau om enonosin om on iyafan on God an dura aurin unigaraminai men? Naukwat on men emimisir orot iyafan on naukwat ibitawar on yawur, “Om aibo mes nanaba utawariu?” \v 21 Orot iyafan naukwat ebitawar on an baibad yen an gogoi nanaba on naukwat aurin inafour, ato on naukwat mumun kaitamom amonai on naukwat ruam initatawaren, naukwat tani on ra gagamis asi bobaitab auris a naukwat tani on asir ra fufur an bobaitab aurin. \p \v 22 Ato on eta kaitamomai dura bag God on nanaba ifour. On igogoi bag an yatatab on sabu itiyoboes a an faiwar on sititai sitsagob. On mes On sabu iyabon auris ibiyatatab on nana yaterabobai ima imousis, sabu ato osi iyabon sibotitiwagis nono baikomasis auris on. \v 23 Mat God igogoi an kudidirin gagamin on itboai itgat, On an kudidirin on ot aurit idebur, ot iyabon On an kaberai ikakaberet on, ot iyabon On ibotitiwagit an kudidirin tatboai mes on. \v 24 Yabin ot sabu on God iyoret, men Jew sabu amosi ekesis, baise sabu men Jew yangan on osi mat iyores. \v 25 God on dura atonio nanaba on Hosea an buk amonai iyau: \q1 “Sabu iyabon men Yau sebinuaboiu on, an yores ‘Yau au sabu.’ Sabu ato osi men abinuabois on, an yores ‘Yau au nuabo sabu’. \q1 \v 26 Ato on efan kaitamomai min God iyau, ‘Omi on men Yau au sabu on,’ omi arimon sinyorem, ‘God Yayawasin nanatun.” \m \v 27 Ato Isaiah on Israel yangan auris ikakafun iyau, “Basit Israel yangan on arimon sigaraba bag gasa ato toreai sen ba, baise arimon sabu fani wat on sinyawas; \v 28 yabin Bada on sasasan wat ra kaitamomai wat arimon sabu tafanam au engon tutufin on inimakies sinsawar.” \v 29 Isaiah on ainau bag dura ikakafun iyau, “Bada faiwarin on men sabu dam warar fani aurit itbikirires on, ot arimon tatnat mafam gagamin Sodom Gomorrah ba tatmatar.” \s1 Paul Israel Yangan auris Ibayoi \p \v 30 Ot dura mamaba tanau? Atonio: Sabu men Jew yangan, osi on men sifofourtobon sitiyames God matanai asi yawas totorin sitmatar on, baise osi asi baitutumai on sinat God matanai asi yawas totorin simatar; \v 31 ato Jew sabu irurubinis, osi on baifafaro sinunuen on itiyames sitnat asi yawas totorin God matanai sitmatar mes, baise osi men sigaturai on. \v 32 Sabu fani arimon sinitetem sinau, osi aibo mes men sigaturai? Yabin osi bobo sifofour on men baitutumai nan sitawar siyamai on, baise osi on boboai wat nan sitawar. Osi on “agim ato sabu ass erurugedanen sefefeu” on tefanai sitawar ass irugedanen. \v 33 God an dura buk amonai sigayam on ebikakafun yau: \q1 “Woit, efan wabin Zion, on nan agim ayein, on agim on sabu iniyames ass sinrugedanen, on agim on iniyames sinafeu. Baise iyai iyafan On agim ebitutumai on arimon men mamai inboai.” \c 10 \p \v 1 Yau taitaiu tutuau, yau nunuau tutufinai agogoi kwakwan on tou au sabu Jew yangan engon on sityawas! Yau on nanaba afofour osi auris on God aurin ababayoi! \v 2 Yau osi auris dura anikakafun weines, ato osi on segogoi kwakwan nunuas tutufinai God siniagirai mes. Baise osi God senunuen siniagirai mes on baise osi eta totorin on men sisagob on. \v 3 Osi on men sisagob eta mamaba God sabu ebiyames senat On Toun matanai asi yawas totorin semamatar on, ato osi sifourtobon tous asi eta tani on siyamai imatar; on mes osi tous on men God an eta bag on sibo on, mamaba On an sabu ebiyames senat asi yawas totorin semamatar aurin on. \v 4 Yabin Keriso on baifafaro iyamai an faiwar isawar, onai sabu engon tutufin osi iyabon sebitutum on sinat God matanai asi yawas totorin simatar. \s1 Yawas on Sabu Engon Tutufin auris \p \v 5 Moses on dura atonio nanaba igayam mamaba Baifafaro aurin wonbifonabo on wonnat God matanai ami yawas totorin wonmatar aurin on: “Iyai iyafan baifafaro dura iyau nanaba efofour on, arimon on duraiai nan inama.” \v 6 Baise dura buk amonai on ato nanaba sigayam mamaba am baitutumai unnat God matanai am yawas totorin unmamatar aurin on: “Om men toum aurim unau, Iyafan arimon inag au safam?” (on min Keriso inboai insur aurin on) \v 7 Mat on dura men inau, “Iyafan insur tafanam babanai?” (on min Keriso rabob emon inboai inag aurin on.) \v 8 Dura aifan i’yau on atonio: “God an dura on om bisimui, on om giburumui yen a on om nunuamui nan yen”—on min baitutum an dura ato wei wakurereb on. \v 9 Om toum giburumui dura unkurereb unau, “Iesu on Bada,” ato nunuamui unitutum God on Iesu rabob emon ibobaimisirai on arimon unyawas. \v 10 Yabin ot nunuati tabitutum on mes God matanai ati yawas totorin tamamatar; ot tout giburuti dura takurereb on mes tayawas. \v 11 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Iyai iyafan On ebitutumai on men arimon mamai inboai on.” \v 12 Atonio dura on sabu engon tutufin auris, yabin Jew yangan o sabu men Jew yangan, osi on engon fofonis wat; God min on Bada kaitamom osi engon tutufin auris, ato iyafan On aurin ebabayoi on an baimomogin gagamin inboai. \v 13 God an dura buk amonai sigayam siyau, “Sabu engon tutufin Bada Wabin sebaton seyoyor on arimon sinyawas.” \p \v 14 Baise osi men sitbitutum on mamaba arimon aurin sitayor? Ato osi dura men sittatam on, mamaba sititutum? Ato dura men sitkurereb on, sabu mamaba dura sittatam? \v 15 Ato sabu dura bobibotis on men sitiyafares sitgat on, mamaba arimon dura sitkurereb? God an dura buk amonai sigayam siyau, “Sabu Wasagobin sibo senat sekurereb ato osi sabu iyabon dura yasisirai setatam seboai, osi auris on iyobin bag!” \v 16 Baise osi men engon tutufin wasagobin aurin sifonabo on. Isaiah toun on iyau, “Bada, iyafan arimon wei ai dura intatam?” \v 17 Orot jever Keriso an dura ekurereb ato sabu min dura setatam ato sabu wasagobin setatam on sebitutum. \p \v 18 Baise yau abitetemim: Dura bag osi sabu on men dura sitatam? Dura bag osi on dura sitatam—God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Osi dura sibikakafun fonas on igat inai tafanam engon tutufin ibo; osi asi dura on inai tafanam kanfounai i’gat on nan igat.” \m \v 19 Yau abitetemim men: Israel sabu min men sisagob? Dura bag osi on dura sitatam. Moses toun on ainau dura God wein iyafot iyau: \q1 “Yau arimon tafanamai ato men sabu bag semama on anboes ato omi on osi sabu auris woniboboar; yabin Yau arimon sabu ojis on tafanamai anboes ato omi on osi auris woniyatatab.” \q1 \v 20 Ato Isaiah on dura totor wat God wein on ikakafun iyau, \q1 “Sabu ato osi men Yau sinunueniu yangan on sigatureu, sabu ato osi men Yau auriu sibitetem on auris arobotet.” \m \v 21 Baise On Israel yangan auris on iyau, “Yau ra tutufin on nan atawar agogoi tuf atiyamai sabu fonaseirotis a sabu nunuas wawanis auris.” \c 11 \s1 God An Kaber Israel Yangan auris \p \v 1 Yau abitetemim: God min Toun an sabu ebisisiweiis i? Ambin bag! Yau tou on Israel orot, Abraham an dam warar emon, yau Benjamin an dam warar an orot tani. \v 2 God an sabu ato anai bag irurubines on men isisiweiis on. Omi dura bag wosagob dura mamaba buk amonai Elijah aurin sigagayam on, on mamaba God aurin ibayoi Israel yangan ibiragites aurin on. \v 3 Elijah ibayoi iyau, “Bada osi on Om am aubairuruotis engon tutufin siyasububunues isawar a am sirifu kema on engon sigorosen sisawar, ato yau aubairuruotiu ekesiu mom wat on amama, ato osi sefofourtobon yau sinasubunueu mes.” \v 4 Ato God on abi dura on Elijah iyafotai? On iyau, “Yau Tou au sabu on 7,000 on abotanis, osi on men baisigogo god wabin Baal on sikwafirai on.” \v 5 On eta kaitamomai ari an werai min on nanaba: Yabin God an kaberai on sabu ruamom on irubines. \v 6 On an rubin ibiyamai on an kaberai on nan itawar iyamai, men osi bobo aifan sifofour nan iyamai on. Ato God an rubin on ato sabu bobo aifan sefofour on nan ittatawar on, On an kaber on men maiauin bag on. \p \v 7 On mes bobo min on nanaba imatar: Israel sabu aifan sinunuen on men sigaturai on. Sabu ruamom on ato God irurubines on sigaturai; sabu fani on God iyoyores on tainas ifot men fofonin dura sittatam on. \v 8 God an dura buk amonai sigayam siyau, “God on sabu ifouris nunuas a asi not ituf; ari wera inat i’gat min on eb osi men fofonin tous matasi sinitai o tainasi dura sintatam on.” \v 9 Ato David iyau, \q1 “Yau God aurin ababayoi on asi bobaitab amonai nan on inboes ato inkonatis sinafeu; yau ababayoi osi on sinafeu ato inimakies! \q1 \v 10 Yau ababayoi osi matas sinyafofoten onai osi matas on men fofonin sineit; a iniyames baikokosar sinboai asi bit ra fufur si’nabar kous nana sinkwakwatut.” \p \v 11 Yau abitetem: Jew yangan ass sirugedanen on sifeu sikomas isawar i? Ambin bag! Yabin osi sibokomas, on mes yawas on inat sabu men Jew yangan auris igat, itiyames Jew yangan on osi auris sitiboboar mes. \v 12 Jew yangan sibokomas on mes, baimomogin gagamin on inat au tafanam ato osi Ayu an yawasai on sikokoianis on mes baimomogin on inat sabu men Jew yangan auris. On mes Jew yangan kuayo gagamin sinnat God an gogoi nanaba sinbikaita on, baimomogin gagamin bag on arimon innat! \s1 Sabu Men Jew Yangan on Siyawas \p \v 13 Yau ari dura on omi sabu men Jew yangan aurim abikakafun: Yau on omi sabu men Jew yangan ami baiyoyobotiu amama on, yau tou au bobo aurin on abogagaiai. \v 14 Tait yau arimon aniyamai tou au sabu on siniboboar, on bobo nanaba anafour ato asi not anikitabiren ato God arimon sabu fani iniyawasis. \v 15 Yabin God osi sabu Jew yangan ibisisiweiis on, tafanamai sabu on God mat situran. God ato osi Jew sabu itibasites itboboes mes on dura bag osi on arimon ato osi sabu ba serarabob ato seyayawas men, on nanaba sitmatar! \p \v 16 Rafi turin ainauin God sitbibitai on, ato rafi tutufin mat min God noan; a wengar aweroron God aurin sinkutetai on, ato wengar fafames mat min On ebinoanai. \v 17 Olive wengar fani ato ass setarereben on God fafames iturutoben ato olive wengar ato tous sikubobouis sigegeg on wengar ann kaitamomai nan itutufeyen. Omi sabu men Jew yangan on olive wengar ato tous sikubobouis sigeg ba, ato ari on omi faiwar a yawas gagamin Jew yangan ainau si’boai on wobo. \v 18 Sabu ato wengar fafames ba siturutoben auris on omi men toum wonbogaiim mes. On mes omi on men wontaseseir mes. Omi on wengar fafamen ba; omi on men aweroron wobotan on—aweroron on omi ebotanim. \p \v 19 Baise omi arimon wonau, “Dura bag, baise wengar fafames on siturutoben onai yau on wengar fafamesi on nan au efan atboai atitufeyeu mes.” \v 20 Atonio on dura bag. Osi on siturutoben yabin osi on men situtum on mes, baise omi on nana efan kaita womama yabin omi on woitutum on mes. Baise omi on men on bobo aurin on taseseirai nan woninonot mes; baise omi on wonaber. \v 21 Jew sabu on wengar fafames maiauis, baise God on men ikirires efan kaitamom sima on, ato omi men wonbitutum on On men arimon inikirirem nana wonama on. \v 22 Atonio nin on tanitai tansagob mamaba God on emamanau a mamaba dura wawaninai nan sabu ebigurubabanis on. Sabu iyabon si’bokomas on dura wawaninai nan ebigurubabanis, baise omi aurim on mamanauin—omi nana On an manau kaber an yawasai wonmama on; baise omi men on yawasai wonmama on, omi mat God arimon inturutobim. \v 23 Ato Jew yangan God sinbitutumai men on, arimon inboes men asi efan menan simama on nan inyeinis men, yabin God on fofonin arimon inboes inyeinis men. \v 24 Omi sabu men Jew yangan on ato olive wengar ba, tous sikubouis segeg ato fafames on God iturutoben ba, ato wonat olive wengar obis ato ass setarereben on mat woitufe. Jew yangan on atonio wengar ass setarereben ba; ato God aurin on sasasan wat arimon atonio wengar fafames iturutoben on inboen an wengarai bag initufeyen men. \s1 God An Kaber Sabu Engon auris \p \v 25 Yau taitaiu tutuau, yau agogoi ato dura maiauin buburin on wonsagob. Atonio dura maiauin wonsasagob on, men arimon toum wonnosim wonau, omi on gigiboanotim. Dura maiauin min atonio: Israel sabu turin wat on nunuas siyamen sibiwawanien on men wantoan inen on, ab on arimon nana i’nen weie sabu men Jew yangan engon tutufin on sinnat God aurin. \v 26 Atonio bobo nanaba on Israel yangan engon sinyawas. God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Baiyawasotin on arimon Zion emon innat, ato Jacob an dam warar emon on bobo komasis engon on inboen inan. \q1 \v 27 Yau arimon atonio dura bobaibasit on mat aniyamai, on an ra asi bokomas anboen annanan on.” \m \v 28 Yabin Jew yangan on Wasagobin sisisiweiai on mes, osi sinat God an ragit simatar, omi sabu men Jew yangan fasimui on mes atonio bobo min imatar. Baise yabin God on osi sabu irubinis on mes, osi on On tuturan, yabin God on osi wawas agiris gagamis auris iyaumatan on mes. \v 29 Yabin God on men an not ebikitabirai on iyafan irubinai a ebimomoginai on. \v 30 Ato omi sabu men Jew yangan aurim on, omi ainau on God aurin woifonaseir; baise ari on omi God an kaber wobo yabin Jew yangan sifonaseir on mes. \v 31 On eta kaitamomai, Jew yangan on ari God aurin sifonaseir, yabin omi kaber wobo on mes onai osi mat ari on God an kaber sinboai. \v 32 Yabin sabu engon tutufin on God fonan siseseir on mes On ifouris fafatum amonai ba simama, On atonio bobo ifour onai On an kaber on osi sabu engon auris itiyoboes mes. \s1 God Tanifain \p \v 33 God an obin on gagamin bag! God an gigiboan a an sagob on gagamin bag! God an bainonot ebiyamen on iyafan arimon inau bubunagen tiwag? Iyafan arimon On an eta on insagob? \v 34 God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Iyafan on Bada an not isagob? Iyafan on arimon giu dura initai? \q1 \v 35 Iyafan wat on siwar tani ibo itai, onai On siwar igaraminai men?” \m \v 36 Yabin sawar engon on On ifouren, ato sawar engon on On emon simatar a sawar engon on On aurin wat. God tanifain taniduduranai au wantoan au wantoan! Dura bag. \c 12 \s1 Yawas God An Boboai \p \v 1 On mes yau taitaiu tutuau, God an kaber gagamin on ot iyoboet on mes, yau on nunuau tutufinai omi abifefeyanim: Omi toum usim on siwar yayawasin ba God aurin wonkutetim, omi ami yawas on God aurin wonkutetai a On wat woniyasisirai. Omi atonio bobo nanaba wonfofour wonkutetim on arimon ami kwafir on dura maiauin bag. \v 2 Omi men wonikitabirem atonio tafanam an yawas an kik on wonigibubunuai mes, baise woniyamai God On Toun on usim amosi inikitabiren iniyamem nunuam bobous wat sinmatar. Namon omi arimon God an gogoi on wonsagob—menan on obin a menan on On woniyasisirai a menan on matafin obin. \p \v 3 Ato yabin God an kaber an siwar on yau iteu, on mes yau omi engon tutufin awurem: Omi men toum wonnosim omi on wogai bag, baise omi on men on nanaba on. Baise omi on not totorinai nan woninonotim, ato omi kakaita kakaita on toum ami baitutum mamaba God ibitem on nanaba wonfofonim. \v 4 Ot usit on kaitamom, ato usit kaitamom amonai tuturin on sigaraba ato osi usit tuturin engon on asi bobo on mabis mabis sebobo. \v 5 On eta kaitamomai, basit ot on sabu sigaraba, ato ot usit on kaitamom Kerisoai taikaita ato ot usit kaitamom amonai tuturin ta ta on engon sikaita. \v 6 On mes ot on ati siwar ta ta God an kaberai ibitet on nan bobo tanabo. Ot ati siwar tabo God an dura kurereb aurin on, ati baitutum mamaba taboai on nanaba tanafour. \v 7 Ot ati siwar tabo tuturat baitutumotis baibaisis aurin on, asir obinai wat tanibaisis mom. Ot ati siwar tabo baibebe aurin on, asir obinai wat sabu tanibebeyis mom. \v 8 Ot ati siwar tabo tuturat tankufaiwaris on, asir obinai wat tankufaiwaris mom. Iyai iyafan an siwar ibo an sawar eboai tuturan fani eraramis on, asir nunuan tutufinai inafour mom; iyai iyafan an siwar ibo bainetewar aurin on, bobo wawaninai totorinai inabo; iyai iyafan an siwar ibo sabu auris emamanau ekakaber on, yasisirai wat inafour. \p \v 9 Am nuabo on dura bagai wat uninuabo. Bobo komasis on unisisiweien, yawas obin wat on unbokikin. \v 10 Omi woninuabo bonen tiwag ato taitaim tutuam Kerisoai ba, a ra fufur on taim tuam aurin on kakaf gagamin wonitai men omi toum wokakafem ba. \v 11 Omi bobo aumiet bag wonabo, ato men woninokonoko mes. Omi on nunuam tutufinai nan Bada woniagirai. \v 12 Omi woniyasisir yabin omi on wobitutum womomousin on mes, bobo komasis aurim sinmamatar on yaterabobai wonboboai, ‘R’ a ra fufur wonbayoi. \v 13 Omi ami sawar on wonboen taitaim tutuam asi gogoi mamaba on wonraramis, a ami goa on sabu touman auris wonruserenen. \p \v 14 Yabin omi baitutumotim on mes, sabu iyabon baikokosar sebitem on omi God wonifefeyanai osi inimomogines; dura bag omi On wonifefeyanai ato On inimomogines, men inaudabis mes. \v 15 Sabu iyabon sebiyasisir on mat woniyasisir, sabu iyabon setotou on mat wonatou. \v 16 Omi tuturam mat on ami yawas kaitamomai wat on nanaba wonafour bonen. Omi men wontaseseir mes, baise omi toum wonyeirem men bobo gugudis engon woniyamen. Omi men toum wonnosim omi on gigiboanotim. \p \v 17 Iyai iyafan om aurim bobo komasis inafour on, men angaramin aurin bobo komasin unafour mes. Om unafourtobon ato sabu engon senonosin obin on wat unafour. \v 18 Om unafourtobon om am boboai nan bobo engon tutufin uniyamai sabu engon mat tufai wonama. \v 19 Yau tuturau, sabu aurim bobo komasis sinfofour on, omi men an garamin wonimakies mes, baise wonikirir God an yatatab on osi auris iniyamai. Yabin God an dura buk amonai sigayam, Bada iyau, “Yau arimon anigaramines, Yau arimon animakies.” \v 20 Baise God an dura buk amonai sigayam siyau, “Om am ragit bitanan egigiai on, bayu unitai inam; on anjon sareu eteteinin on, sareu unitai intoman; yabin om arimon atonio bobo nanaba unfofour on, om am ragit on men sunub unimamaiai on.” \v 21 Om men uniyamai bobo komasis on om inbomerubem mes, baise om bobo obinai on bobo komasis unbomeruben. \c 13 \s1 Gawan asi Babadis auris Wonifonabo \p \v 1 Omi sabu engon tutufin on gawan asi babadis auris wonifonabo, yabin men iyafan tani on toun an faiwarai nan tafanam ebinetewar on ab God osi ebibasites nan baibad seboai, a osi babadis tafanam sekakaifarai yangan on God eyeyeinis. \v 2 Iyai iyafan ari tafanam an babadis ebiragites on, ato God aifan irurubin aurin on mat ebiragitai; a iyai iyafan on bobo nanaba infofour on tafanam an babadis on on sinigurubabanai. \v 3 Yabin sabu ato bobo obis sefofour on men arimon bainetewarotis sinberues on, baise osi iyabon bobo komasis sefofour on babadis auris sinaber. Omi wogogoi baibad orot aurin on men wonaber? Basit, omi on bobo obis wat on wonafour, ato on arimon omi inifaim. \v 4 Yabin on on God an agirotin ato omi ami obin aurin on ebobo. Baise omi bobo komasin wonfofour on, omi on orot aurin on wonaber yabin on an baibad yen fofonin inimakiem, ato on min bobo arimon on nanaba inafour. On min God an agirotin ato on God an yatatab on ibo egat osi sabu asi bobo komasis sefofour auris. \v 5 On yabinai omi on babadis auris wonifonabo—men ato God an yatatab emon wat on aurin wonaber wonifonabo on, baise omi ami not inawurem on nanaba bobo wonabo. \p \v 6 Atonio bobo yabinai mat on mes omi agim takes wobibaiyan, yabin babadis on God aurin sebobo a osi tous asi wera on tutufin seyeyeinin asi bobo sebobo. \v 7 Sabu auris men ubaiyanis on unibaiyanis; agim takes an eta ta ta nanaba men ubaiyan on unibaiyanen a osi sabu engon tutufin auris on unkakafes. \s1 Sabu Tous Sininuabo Bonen \p \v 8 Omi sawar aifan sabu auris wonboboai on wonibaiyanis, men wonikirir infafatat mes—bobo kaitamom omi wonfofour on tuturam auris on nana wonbinuabo. Iyai iyafan turan ebinuaboai on, on min baifafaro dura kakaita kakaita engon auris on ebifonabo. \v 9 Baifafaro dura iyau, “Om men unireg nan mes; Om men turam unasubun mes; om men unbainau mes; om turam an sawar men unbasiai mes”—atonio osi baifafaro dura a baifafaro dura fani bisisi on engon iyamai dura ikaita inat baifafaro dura kaitamom imatar iyau, “Om turam uninuaboai ato toum ebinuaboim bag.” \v 10 Iyai iyafan tuturan ebinuabois on, men auris bobo komasis infouren on. On mes on turan ebinuaboai on baifafaro dura kakaita kakaita engon auris ebifonabo. \p \v 11 Omi atonio osi bobo wonafour, yabin omi wosagob ari wera on mamaba: wera inat nono omi on enbubur emon wonmisir. Yabin ra ato God inbiyawasit on inat ebiufin nono, men ato ainau tabitutum ba. \v 12 Fom on kafakakai mom insawar, ra on kafakakai mom ingat. Ot fom an bobo tafofour on tanikiriren, ato ratafin an baigagam sawar tanabo nan rai tanigagam aurin. \v 13 Ot on ati yawas totorinai wat tanama, ato sabu ra an ratafinai semama ba; ot on men bobaitab taniyamen a men sareu wawanis tanatom mes, ot men kuke foro asi yawas ba taniyayar mes, a men baiyayar ta ta taniyamen mes, ot men tanigagam a taniboboar mes. \v 14 Omi on men wonnos toum usim an gogoi aurin on wonigibubunuai mes, on bobo on wonikirir, baise omi on Bada Iesu Keriso on wonboai ami baigagam sawar mes usimui wonitakwakwarim. \c 14 \s1 Omi Men Taim Tuam Wonigurubabanai Mes \p \v 1 Omi sanamui nan orot iyafan an baitutum samisamin aurin on; men wonisisiweiai mes, asir wonboai mom ato on toun an gogoi aifan nanaba inafour not ta ta inbinonoten aurin on men wonagam wonawur mes. \v 2 Orot tani an baitutum iyau nanaba on arimon siu magis magis inam, baise orot iyafan an baitutum samisamin on men masono inam on. \v 3 Orot iyafan siu magis magis arimon inam on men inmisir toun orot turan ato men masono yam aurin on wabin inyeirai mes, mat orot ato men masono yam on men inmisir turan ato siu magis magis yam aurin on inigigimai mes, yabin God on orot aurin on ibasitai nono. \v 4 woit, om on men on orot jever tani an agirotin unigurubabanai mes. Keriso on On an Bada, On ekesin mom on ininonotai mamaba on bobo obin ifour tiwag o men bobo obin ifour tiwag. Ato on arimon bobo obin inafour tiwag, yabin Bada on arimon fofonin aurin iniyamai bobo obin inafour. \p \v 5 Orot tani enonosin ra kaitamom on gagamin bag men ra fani ba; ato orot tani enonosin ra tutufin engon on fofonis wat. Orot kakaita kakaita on tous sinsagob tiwag osi asi bainonot on obin mamaba sebinonotis min on dura bag. \v 6 Iyai iyafan enonosin ra kaitamom on gagamin bag men ra fani ba, on nanaba enonosin min on Bada ebifain; iyai iyafan siu magis magis yam on min Bada ebifain, yabin on siu aurin on God ebikakaiwai. Iyai iyafan men egogoi masono inam on min Bada ebifain, ato on God ebikakaiwai. \v 7 Ot men iyafan tani on toun ekesin aurin wat emama on, ot men iyafan tani toun ekesin aurin wat erarabob on; \v 8 ot yawasit tamama on, Bada aurin on tamama, ato tanarab on, ot Bada aurin on tanarab. Mamaba ot tamama o tararabob, ot on Bada ebinoanai. \v 9 Yabin Keriso irabob ato imisir men onai sabu yawasis semama o serarabob on osi asi Bada. \v 10 On mes omi aibo mes taim tuam wobigurubabanai? Ato omi aibo mes taim tuam wobigigimai? Ot sabu engon tutufin min arimon God nanai tantawar On inigurubabanit. \v 11 Yabin God an dura buk amonai sigayam, Bada iyau, \q1 “Dura bag Yau on God Yawasiu amama, sabu engon tutufin arimon Yau nawui sindas sinrou, a sabu engon tutufin arimon dura sinkurereb sinau, Yau on God.” \m \v 12 Ot sabu engon tutufin on arimon ati bobo mamaba tafofour aurin on ot kakaita kakaita on God taniyafotai. \s1 Omi Taim Tuam Men Woniyamai Inafeu Mes \p \v 13 On mes ot tuturat mat tabigurubabanit bonen on tanikirir. Baise omi atonio nanaba wotinonotim wotau: Ot men bobo aifan tani taniyamai tait tuat inafeu o inbokomas mes. \v 14 Yau on Bada Iesu rui waikaita on ebiyameu yau asagob dura bag, men siu aifan tani on kakafot on; baise orot iyafan ebitutum sawar on kakafot, ato on sawar min enat on orot aurin on kakafot emamatar. \v 15 Om siu mamaba yam aurin taim tuam ebikomasai on, om on men nuabo an yawasai efofour on. Keriso on ato orot aurin irabob ato om men siu yam aurin on unikomasai mes! \v 16 Omi ami yawas on men woniyamai aifan wononosin on obin ato bayu am aurin, ato sabu fani senonosin on komasin ato on aurin on dura komasis sinikakafun. \v 17 Yabin God an Baiaiwab aurin on men ato siu am tom aurin on, baise on on yawas totorin wat, tuf a yasisir wat auris, osi yawas on Ayu Kakafotin emon ebitet. \v 18 Ato iyai iyafan on etaiai Keriso ebiagirai on God ebiyasisirai a on bobo aifan efofour on sabu sebidura bagai. \p \v 19 On mes ot on ra fufur tanafourtobon osi yawas ato tuf sibo senat on auris on tanabo, a on yawas on ot inibaisit tuturat mat tankufaiwarit bonen. \v 20 Omi men woniyamai ato siu magis magis tam aurin on God an bobo aifan ifofour on wonikomasai mes. Siu engon tutufin on tanam, baise men iyobin siu fani wonam on nan arimon woniyamai orot jever inbokomas. \v 21 Omi bobo obin wonfofour on men masono wonam, omi men sareu wine wontoman, o men bobo aifan tani woniyamai taim tuam inbokomas mes. \v 22 Omi ami baitutumai on atonio siu am tom aurin a ami bainonotai nan wonbotanen omi toum aurim a God aurin wat. Yasisir on ato orot aurin, on enonosin on bobo obin wat siu am tom aurin ifour ato gibui men innos on bobo komasin ifour on! \v 23 Baise on siu aifan yam ato ebinonotai on eta isarar, God on on orot ebimakiai ato siu yam aurin on, yabin on an bainonot on men baitutumai etatawar on. Ot men baitutumai nan bobo ta ta tafofour min on bokomas tabiyamai. \c 15 \s1 Sabu Fani Woniyasisires, Men Omi Toum Ekesim \p \v 1 Ot sabu iyabon ati baitutum faiwarinai tamama on ato osi sabu iyabon asi baitutum samisamis on tanibaisis asi bit tanabar. Ot on men tout wat taniyasisiret mes. \v 2 Baise ot kakaita kakaita on tait tuat an obin aurin on taniyamai iniyasisir onai on an baitutum on tankufaiwarai inwani. \v 3 Yabin Keriso on men Toun an gogoi ifour iyasisirai on. Ato, God an dura buk amonai sigayam God iyau, “Sabu dura komasis om sawurem on, ato osi dura komasis sawurem an bit on Yau tefaui inafeu.” \v 4 Dura engon tutufin ainau God an buk amonai sigagayam, on sigayamen ot sinibebeyit mes, onai ot on dura bagai nan yaterabobai tanmomousin a dura buk amonai sigagayamen on inkufaiwarit mes. \v 5 Yaterabobai mousin a kufaiwar min God emon enat, ato yau On aurin ababayoi infourim toum amomui on wonibasitem bonen mamaba Iesu Keriso ifofour, on nanaba woniyuyurai, \v 6 onai omi engon tutufin wonikaita fonam kaitamomai nan God a ati Bada Iesu Keriso Taman on wonifain woniduduranai. \s1 Wasagobin on Sabu Men Jew Yangan auris Sikurereb \p \v 7 Omi on tuturam mat yasisirai wonboem wonikaita bonen ato Keriso i’boem ba, omi atonio bobo nanaba wonafour onai sabu on God sinifain siniduduranai. \v 8 Yau awurem yabin Keriso on inat Jew yangan asi agirotin imatar onai itiyoboes God dura aifan iyaumatan on fofonin arimon iniyamai, ato On mamaba wawat agirit gagamis auris iyaumatan on inat itidura bag, \v 9 a mat On atonio bobo ifour God an kaber sabu men Jew yangan ebites aurin on God sinifain. God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “On mes Yau arimon sabu men Jew yangan sanasi nan anifaim, Yau arimon Om Wabim aurin on ankwarer an bogagaiai.” \m \v 10 Mat God an dura buk amonai sigayam men siyau, \q1 “Omi sabu men Jew yangan on God an sabu rurubinis mat woniyasisir!” \m \v 11 Mat dura buk amonai siyau men, \q1 “Omi sabu men Jew yangan engon on Bada wonifain, omi sabu engon tutufin on On wonifain!” \m \v 12 Mat God an dura buk amonai sigayam men Isaiah iyau, \q1 “Jesse an dam warar emon Orot tani arimon innat; God arimon On iniyamai inag intawar sabu men Jew yangan ininetewaris a osi arimon asi baitutum on On aurin sinyein.” \p \v 13 Yau ababayoi God aurin On ebiyamet dura bagai tamomousin on arimon iniyamem yasisir a tuf on inibonuem, yabin omi On wobitutumai on mes, onai Ayu Kakafotin an faiwarai on omi dura bagai womomousin on iniyamem nana wonrarat gagamim wonmatar. \s1 Paul Dura Iyau Bubunag Aibo Mes an Dura Totor Wat Igagayam aurin on \p \v 14 Yau taitaiu tutuau: Yau tou abi dura bag omi on obim bag, omi on sagob engon wobo ato omi on fofonin toum wonibebeyim bonen. \v 15 Baise atonio fef agayam sawar fani auris on, dura totor wat awurem on nan wonnos. Yau dura totor wat abikakafun yabin atonio bobo obin on God yau iteu \v 16 anat Keriso Iesu an agirotiu amatar sabu men Jew yangan auris anabo mes. Yau on priest ba bobo abobo God an Wasagobin on akurereb, onai sabu men Jew yangan on sinnat siwar ba sinmatar God siniyasisirai, on siwar on Ayu Kakafotin emon iyamai Kakafotin imatar. \v 17 Yau on Iesu Kerisoai rui waikaita on mes yau God aurin abobo on agimemen. \v 18 Yau arimon dura totorinai wat anikakafun mamaba Keriso yau auriu ifofour on, onai yau on au duraiai a au boboai nan sabu men Jew yangan on aninetewaris sinnat God aurin sinifonabo, \v 19 osi on bobo baiduduranis, bobo buburis a Ayu an faiwar siten on mes God aurin sifonabo. Yau on osi bobo afofour auris on Jerusalem emon eta weroromin maiau abib anai Illyricum tafanamai nan Keriso an Wasagobin on tutufinai nan akurereb. \v 20 Yau au gogoi bag on ra fufur Wasagobin efan ta ta nan menan Keriso an dura men sitatam on nan ankurereb mes, yabin yau on men agogoi orot jever ainau on bobo nan i’bosuruf nono on tefanai atyon men. \v 21 God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Sabu iyabon auris men on dura sikurereb on arimon sinitai, a osi sabu iyabon an dura men sitatam on arimon sinsagob.” \s1 Paul Inonotai au Rome Itinanawan Mes \p \v 22 Atonio bobo abobo on sibotaniu fasinai on ra sigaraba maiau men fofonin aurim atnat on. \v 23 Baise ari atonio nin efan menan amama nan on bobo aisawarai, ato kwanda sigaraba maiau on agogoi kwakwan atnat atitem mes; \v 24 Yau anonosin ari wera weie anan. Yau anan au Spain ato arimon eta nenenai nan anama anitem roke biyam nanaba nan on yasisirai bisimui mat tanama weie omi wonibaisiu anan au Spain. \v 25 Baise ari bag yau on agim siwar abo anan au Jerusalem God an sabu auris. \v 26 Yabin Macedonia a Greece ekalesia yangan on sinonotis siwar sitboai God an sabu Jerusalem semama sanasi sabu kokoianis on sitibaisis mes. \v 27 Osi tous atisi sinonotis on bobo nanaba sinafour mes. Baise dura bag on osi asi bobo yen on osi sabu kokoianis sinibaisis; Jew yangan on Ayu an baimomogin on sabu men Jew yangan mat sinfasararam, on mes sabu men Jew yangan on Jew yangan auris aifan God ra ra sawar ebites onai nan inibaisis sinabo. \v 28 Yau atonio bobo anisawarai weie agim engon osi auris sibotayo on anites, ato anan au Spain, ato eta nenenai nan on anama anfasiuem. \v 29 Yau annanat aurim on, asagob Keriso an baimomogin gagamin on inibonueu auman annat tanfasararam. \p \v 30 Yau taitaiu tutuau, ati Bada Iesu Keriso a ati Ayu ato nuabo ebitet on nan abifefeyanim: yau au bobo aurin on wonibaisiu God aurin wonbayoi. \v 31 Omi wonbayoi ato osi sabu men baitutumotis nan Judea semama on men auriu bobo komasin sinafour mes, onai yau au bobo Jerusalem amonai an bobo on obin wat God an sabu auris. \v 32 Ato yau arimon yasisirai bag aurim annat, atonio on God an gogoi mes on, ato yau on omi anfasiuem on arimon yasisir on inibonueu a nan kafakakai aniyarir yau antein. \v 33 Yau God aurin ababayoi On tuf ebitet on omi engon on aurim inama. Dura bag. \c 16 \s1 Ekesiu au Baikakaiu \p \v 1 Yau agogoi robut Phoebe aurin on anawurem, on jeverei an yawas on iyobin kwakwan, on ekalesia yangan Cenchreae mafam gagaminai nan semama yangan on auris bobo ebobo. \v 2 On jeverei on Bada Wabinai nan wonboai, God an sabu min on bobo nanaba sinafour, ato an gogoi aifan tani omi aurim ingogoi on wonibaisin; yabin on jeverei an yawas on iyobin yau auriu a sabu sigaraba maiau engon auris mat. \p \v 3 Yau on Priscilla a Aquila rus abikakaiwis, osi on yau mat Keriso Iesu anboboai nan wabobo; \v 4 yau fasiui on osi asi yawas sikutetai kafakakai mom sitarab. Yau on osi orot jever rus on abikakaiwis—men yau ekesiu wat, baise ekalesia tutufin nan sabu men Jew yangan sanasi semama osi mat sebikakaiwis. \v 5 Mat ekalesia yangan ato osi tous asi goai nan seruruayo on abikakaiwis. Yau turau au nuabo Epaenetus on abikakaiwai, on orot ainauin bag Asia tafanamai nan on Keriso itutumai. \v 6 Yau on Mary abikakaiwai, on jever on bobo gagamin bag iboen omi aurim. \v 7 Yau on Andronicus a Junias rus abikakaiwis, osi Jew orot ruam on yau mat fafatum goai wamama; baiyoyobotis on osi sabu on sisagobis tiwag, a osi ainau sinat Keriso an baigibubunuotis simatar weie yau gibui anat Keriso an baigibubunuotin amatar. \p \v 8 Yau on Ampliatus abikakaiwai, yau turau au nuabo on inat Bada an yawasai rus sikaita. \v 9 Yau on Urbanus abikakaiwai, on ati bobo’otin Keriso an boboai, a Stachys abikakaiwai, on yau turau au nuabo. \v 10 Yau on Apelles abikakaiwai, on orot on rerebai iyoboet tasagob dura bag on nana ifaskikin Keriso ebitutumai. Ato osi sabu iyabon Aristobulus an dam warar ebinoanai on abikakaiwis. \v 11 Jew orot Herodion on abikakaiwai, a taitaiu tutuau Keriso an baigibubunuotis Narcissus an dam warar on abikakaiwis. \p \v 12 Yau on Tryphaena a Tryphosa on abikakaiwis, osi jever ruam on Bada an bobo sebobo kwakwan, a turau au nuabo Persis abikakaiwai, on jever mat on Bada aurin bobo iboen kwakwan. \v 13 Yau on Rufus abikakaiwai, on orot on gagamin bag Bada an boboai, a ayon mat abikakaiwai, on jever on ra fufur auriu ibibaisiu on natun ba. \v 14 Yau on Asyncritus, Phlegon, Hermes, Petrobas, Hermas on abikakaiwis a taitais tutuas Keriso an baigibubunuotis fani engon tutufin mat semama on abikakaiwis. \v 15 Yau on Philologus a Julia rus auris, Nereus a on robun jeverei rus auris, Olympas a God an sabu engon tutufin osi bisisi semama on abikakaiwis. \p \v 16 Omi tuturam mat wonbikakaiwim bonen on yawas kakafotinai nan rerebam wonyayanen bonen. Ekalesia Keriso an yawasai semama engon tutufin on sebikakaiwim. \s1 Dura Kanfoun \p \v 17 Yau taitaiu tutuau abifefeyanim: sabu ato osi sebiyamai sabu asi yawas sekusesebis yangan auris a sabu asi baitutum sebikokomasen yangan auris on matam woneit, osi on baibebe ato woboai aurin on sebiragitai, omi on mabimui wonama, men osi amosi wonar mes. \v 18 Yabin sabu ato osi iyabon on bobo nanaba sefofour on men ati Bada Keriso sebiagirai on, baise osi on tous yas auris wat on sebinonoten. Osi on dura momonis a dura obis wat sebikakafunen onai sabu manis on asi not sekuseseben. \v 19 Omi on wasagobin wobo ato nana faiwarinai wofaskikin wobotan aurin on, sabu engon tutufin min omi ami dura on sitatam, ato on yabinai yau on omi aurim abiyasisir. Yau agogoi omi on yawas obis auris on wonigigiboan tiwag, baise omi men bobo komasin amonai wonar mes. \v 20 Ato God, On tuf ebitet on arimon kafakakai mom Afaguban inikomasai ato on arimon omi ami faiwar babanai inama. Yau ababayoi ati Bada Iesu Keriso aurin on an kaber nana bisimui inama. \p \v 21 Timothy, on yau rui wabobo on ebikakaiwim, a Lucius, Jason a Sosipater, osi on Jew yangan, osi mat sebikakaiwim. \p \v 22 Yau Tertius, yau on atonio fef Paul mamaba i’yau on nanaba agagayam, yau on Kerisoai abikakaiwim. \p \v 23 Yau on Gaius an goai nan amama, on orot an goai on ekalesia nan seruruayo, on orot on omi ebikakaiwim; Erastus on mafam gagamin an agim kaifarotin a ot tait tuat Quartus, osi mat sebikakaiwim. \v 24 [Yau on ati Bada Iesu Keriso aurin ababayoi On an kaber on omi engon tutufin aurim inama, Dura bag.] \s1 God Baifainin an Bayoi Kanfoun \p \v 25 Ot on God tanifain taniduduranai! On fofonin iniyamem ami baitutumai wonfaskikin, ato Wasagobin iyau nanaba omi aurim akurereb on, on dura min Iesu Keriso aurin on a God an dura maiauin buburin ainau bag bubuniai i’yen on akurereb e’gat. \v 26 Baise, ari dura maiauin aubairuruotis sigagayam on sibo sigat au rereb; a God yawas mama wantoanin dura wawaninai i’yau on sibo sigat sabu engon sisagob, onai sabu engon tutufin on sititutum a sitifonabo. \p \v 27 God On ekesin mom on gigiboanotin, On Iesu Kerisoai ra fufur tanifain taniduduranai au wantoan au wantoan! Dura bag.