\id HEB - Ubir Duncan Kasokason 17th March 1997 \h Hebrews \toc1 HEBREWS FEF SIGAYAM HEBREW YANGAN AURIS \toc2 Hebrews \mt1 HEBREWS \mt2 FEF SIGAYAM HEBREW YANGAN AURIS \c 1 \s1 God An Dura Natun’ai Ikakafun \p \v 1 Ainau ainau bag God ra sigaraba maiau aubairuruotis auris eta magis magis auris on ikakafun ato osi simisir wawat agirit auris atonio dura on sikasones, \v 2 baise ari ra nin tamama on God Toun Natun’ai on ot aurit ikakafun. On Toun Natun irubinai ato bobo engon tafanamai sen on engon On itinoanai mes, ato Natun emon on tafanamai bobo engon ifouren on ari sen. \v 3 Natun an ratafin an kudidir ebiyoboet God on faiwarin bag, On an Itin on Taman ba, ato On an dura faiwarinai on bobo engon tutufin ebotanen. On irabob ato sabu asi bokomas emon on igumidaris, namon On God Faiwarin Maiau safamai emama on an asumaiauai imair. \s1 God Natun On Gagamin Bag \p \v 4 On mes Natun on inat gagamin bag imatar men anea engon ba, ato God Natun Wabin ibitai on gagamin bag men osi anea wabis ba. \v 5 Yabin God on men meyan an anea tani aurin iyau, \q1 “Om on Yau Natu; ari Yau anat Om Tamam mes amatar.” \m O God men anea tani aurin iyau, \q1 “Yau on On Taman mes amatar, ato On on Yau Natu.” \m \v 6 Ato God Natun abou iniyafarai innat au tafanam men on, arimon inau, \q1 “God an anea engon On wonkwafirai.” \m \v 7 Atonio dura on anea auris ikakafun iyau, \q1 “God an anea ifouris on yabat ba simatar, ato On an agirotis ifouris on wairaf wamemeran ba simatar.” \m \v 8 Baise God atonio dura on Natun aurin iyau, \q1 “O God, Om on am baibad auman uninetewar au wantoan au wantoan! Om am Baiaiwab amonai unbinetewar on sabu engon totorinai wat uninetewaris. \q1 \v 9 Om bobo totoris wat auris on uinuabo, ato bobo komasis auris on usisiweien; on mes God, Om am God on irubinem baibad item bobo engon auris uninetewar mes, ato On yasisir an momon ibo imutem onai Om baibad gagamin item, men tuturam fani ba.” \m \v 10 Mat On aurin iyau, \q1 “Bada, ainau anai bag Om tafanam ufourai ato Om Toum imamui on safam ufourai. \q1 \v 11 Osi tafanam on arimon engon sintumai insawar, baise Om on arimon nana wantoan unama; osi arimon engon ara beber ba siniatamanis. \q1 \v 12 Om arimon osi on ara beber ato usit tabitakwakwarit on ba unanu mabinai unyein; ato ara beber ba arimon uniwambir, baise Om on arimon nana wantoan unama ato am kwanda on men meyan insawar.” \m \v 13 God atonio dura on men anea tani aurin iyau: \q1 “Om nin au asumaiauai emair, weie Yau arimon anafour am ragit anboes sinsur om am baibad babanai sinama.” \p \v 14 Baise anea engon on asir ayu wat ato osi on God sebiagirai; ato On iyafares osi sabu yawas sinboai aurin on sinibaisis. \c 2 \s1 Yawas Gagamin Bag \p \v 1 On yabinai ot on tanfaskikin tiwag ato dura maiauin sibikakafun on tatatam nono, onai ot ati eta on arimon men tanisarar mes. \v 2 Baibebe ato God an anea iyawures on iyoboet on dura bag, ato iyai iyafan on men dura inbigibubunuai o aurin men inbifonabo, on toun an bobo emon on baimaki inboai. \v 3 Ot yawas gagamin boin aurin an dura Bada Toun ebikakafun on men tatatam tabifonabo on, arimon mamaba On an baimaki emon on tangat tanyawas? Atonio yawas an dura on ainau God Toun ikurereb, ato osi sabu iyabon sitatam on ot aurit sidura bag atonio yawas on dura bag. \v 4 Mat God on Toun an dura auris idura bag on Toun an bobo faiwaris, bobo baiduduranis a bobo buburis magis magis ifouren, ato On an gogoi on mes Ayu Kakafotin an siwar sabu ta ta iraramis. \s1 On Ininetewarit Yawas Tanboai \p \v 5 God on men anea irubines ato tafanam boboun gibui inmamatar on nan sabu engon on osi sininetewaris on, ato tafanam gibui aurin on tabikakafun. \v 6 Ambin, God an dura buk amonai sigayam siyau: \q1 “O God wei on men obi ato Om wei sabu auri on enonosi kwakwan. Om aibo mes Orot Natun on enonosin a ekakaifarai? \q1 \v 7 Om wera kafakakai wat uyeirai isur anea babasi, baise Om on Wabim gagamin baiduduranin utai. Ato Om bobo engon utai on ininetewar.” \q1 \v 8 ato On ufourai bobo engon tutufin ubo On an baibad babanai uyein.” \m On an rai siyau God on orot ifourai “bobo engon tutufin ebinetewar,” on ebiyoboet rerebai tansagob on God men bobo tani ifourai on orot men ininetewar mes. Baise ot ari men tait On tafanam engon ebinetewar on. \v 9 Baise ot tasagob God on wera kafakakai wat Iesu ibo iyeirai isur anea babasi, onai God an kaberai ibaisin itikokosarai itarab sabu engon auris asi bokomas emon on itiyawasis. Ato ari on God baifain baiduduranin an nigir itai onai sabu engon sinkakafai, yabin On irabob sabu engon tutufin itibaisis mes. \v 10 God on tafanam engon ifourai On Toun an bobo aurin, on yabinai ari on an werai bag on Iesu ifourai ibotitiwagai matafin wat itmatar itikokosarai mes, onai on God nanatun engon itinetewaris On sitigibubunuai sitan an efan gagamin baiduduranin yen on nan sitama. Yabin Iesu on sabu inbonanawaiis sinan yawas sinboai. \v 11 On mes Iesu on sabu ebiyames kakafotis semamatar, ato On sabu ebiyames kakafotis semamatar on engon dam kaitamom wat. On mes Iesu on an sabu auris on men mamai inboai, ab iniyasisir ato auris inau, “Yau taitaiu.” \v 12 On iyau, \q1 “God Om Wabim aurim on Yau arimon taitaiu auris ankurereb. Wei engon nin wanruruayo on nan Om aurim on sabu nasi ankwarer anifaim aniduduranim.” \p \v 13 Mat On iyau, “Yau arimon au baitutum On aurin anyein.” Mat On iyau men, “Yau on atonio, nanatum mat ato God Yau itutumeu imaui iyayagai on.” \v 14 Atonio sabu Iesu eyoyores taitain, ato osi asir orot jever maiauis wat. On Toun on God aurin ifonabo ato inat orot jever ba imatar onai, On irarabob on sabu ato orot tani an faiwar babanai ibiyames sirarabob on igoros isawar. On min Afaguban. \v 15 On irarabob nan on, sabu ato afaguban ifatumes asi yawas tutufinai simama a rabob aurin sibeber on engon iyawasis. \v 16 On mes ari rerebai taitai, On men inat tafanamai anea inibaisis on. Baise God an dura buk amonai sigayam siyau, “On inat Abraham wawan agirin on inibaisis mes.” \v 17 On yabinai, On inat eta au engonai taitain usis ba imatar, onai On God an dura iyawur on nana ebokikin a On itnat priest ainauin kaberotin itmatar an sabu weines on God an bobo itabo. On bobo nanaba ifour ato asi bokomas auman simama on iyawasis ato iboes God mat sikaita. \v 18 Yabin On Toun on rutobon ibo, ato ikokosarai on mes On fofonin arimon inibaisit ot ato rutobon taboai on. \c 3 \s1 Iesu On Gagamin Bag men Moses Ba \p \v 1 On mes yau taitaiu tutuau baitutumotim, omi mat on God irubinem ato ra gibui aurin. Yau agogoi omi ami not tutufin engon on Iesu aurin wonyein. God on Iesu baibad itai iyafarai ot aurit inat, ato ari On tabitutumai. Mat On Orot on God irubinai ati baiyoyobotin a Priest Ainauin mes imatar. \v 2 God irubinai On an bobo inabo mes ato on bobo engon tutufin Taman iyawur on ifouren, on nanaba min Moses on bobo aifan aurin God i’yawur on nanaba ifour God an goa ikaifarai. \v 3 Iesu On Wabin baiduduranin gagamin ibo, men Moses ba, ato orot iyafan ato goa eyoyonin ba, on orot on sebifain, men ato goa on. [Orot baigoyonotin on Iesu aurin ebikakafun, ato goa on God an sabu auris ebikakafun.] \v 4 Dura bag goa engon on orot tani eyoyonin, baise God on goa engon tutufin On ebigoyon. \v 5 Moses on agirotin ato on God an dura aurin ifonabo on God an goa engon aurin. On sabu ibebeyes asi eta ibotitiwag weines mamaba God bobo gibui auris infofour on. \v 6 Baise Keriso on God Natun. On God an goa engon ebinetewar. Ato ot on God an goa ato ot nana tanfaskikin ati not tutufinai Keriso tanbitutumai on arimon God gibui aurit iyaumatanit on yaterabobai tamomousin. \s1 Baiyarir God An Sabu auris \p \v 7 On mes Ayu Kakafotin ebikakafun on wontatam, \q1 “God ari ebikakafun On fonan wontatam on, \q1 \v 8 omi men nunuam sinwani mes, ato mamaba wawat agirit nan efan koiteterinai sifofour ba, osi men sigogoi God fonan sittatam, osi nana sirurutobonai sikukuneneai. \q1 \v 9 God iyau, “Kwanda orot ruam amonai bobo buburis wawam agirim auris afouren ati baisis mes, baise osi on nana asi gogoi on sifofour Yau sirurutoboniu sikukuneneiu atimakies mes. \q1 \v 10 On fasinai osi sabu auris on aiyatatab kwakwan, on mes Yau ainonotiu au, ‘Osi sabu on ra engon Yau auriu sebifonaseir, on fasinai osi on au eta men sisagob mamaba sitigibubunuai.’ \q1 \v 11 On fasinai Yau aiyatatab aifaro au, ‘Osi arimon men anikirires sinan au baiyarir efan amonai sinar mes!’” \p \v 12 On mes yau taitaiu tutuau omi atonio eta on wonitai wonkaifarai tiwag, men iyobin ari omi sanamui tani on inbosuruf bainonot komasis inbinonot ato God men inbitutumai. On bobo nanaba wonfofour on omi koum on God yayawasin emama on aurin woyeyeinin. \v 13 Baise ra seyoyorai, “Ari,” on omi ami wera yen nan on tuturam mat ra ra wonkukufaiwarim bonen nana wonbitutum on etaiai on omi men nan sanamui orot tani bobo komasis inafour ato arimon omi inisigoem. On boboai on omi arimon nunuam sinwani. \v 14 Ot nana Keriso tanbitutumai ato anai bag tabosuruf ba, ato ot nana On aurin tanbifonabo on God arimon aurit aifan iyaumatanit on initet, yabin ot on Keriso ebinoanai on mes. \v 15 Wononosin, God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Ari God omi aurim inbikakafun fonan wontatam on, men nunuam sinwani mes, ato wawat agirit nan efan koiteterinai sifofour ba, osi God aurin sifonaseir.” \p \v 16 Ot wawat agirit on sifonaseir. Moses on osi asi bainetewarotin, nan Egypt emon iboes sigat. Ato God Toun fonan on osi auris ikakafun, baise osi men sigogoi On aurin sitifonabo. \v 17 Osi God aurin sifonaseir, on fasinai kwanda orot ruam amonai God on osi auris men sunub iyatatab. On iyatatab kwakwan osi sabu si’bokomas on, ato osi nan efan koiteterinai sifeu sirarabob. \v 18 Mat God osi auris ifaro iyau, “Osi men arimon sinan ato efan auris aumatan on nan singat au baiyarir efan sinboai mes, yabin osi on Yau auriu sifonaseir.” \v 19 On mes tansagob, yabin osi men On sibitutumai, on mes God men ikirires sitar On an baiyarir efan amonai sitama on. \c 4 \s1 Sabat Baiyarir God An Sabu auris \p \v 1 On mes dura aifan God iyaumatanis an sabu auris on ari nana yen arimon tanar God an baiyarir efan amonai tanama. On mes ot tankaifaret tiwag, men iyobin omi tani ato God an baiyarir efan boin aurin iyau yen on an eta inisarar ato arimon men inar on. \v 2 Ot mat on God an Wasagobin on aurit sikurereb tatatam nono, ato osi auris sifofour ba; baise osi wasagobin sitatam on men situtum, on mes osi men obin aifan tani ibaisis on. \v 3 Ot sabu iyabon God tanbitutumai on arimon fofonin On an baiyarir efan amonai tanar. God iyau ba, \q1 “Yau aiyatatab kwakwan on mes auris aifaro au, ‘Osi arimon men au baiyarir efan amonai sinar mat waniyarir mes!’” \m Baise On tafanam ifofourai nan on an bobo isawarai. \v 4 God an dura buk amonai nan ra nimtereban ruam aurin sigayam siyau, “Ra nimtereban ruam nan on God iyarir, yabin On an bobo ato tafanam engon ifofourai on isawarai.” \v 5 Mat On dura ato tefanai sigagayam on iyau men, “Osi arimon men au baiyarir efanai sinar mat waniyarir mes.” \v 6 Ato ari on fofonin arimon sabu fani God an baiyarir efanai sinar, ato sabu iyabon ato ainau God an wasagobin sitatam ato men sibitutum on men baiyarir an efanai sirui yabin osi on God aurin sifonaseir. \v 7 On yabinai God on ra tani boboun gibui iyein men iyor iyau, “Ari.” Atonio dura on gibui bag God on David aurin ikakafun weie David an buk amonai igayam iyau, \q1 “Ari God omi aurim inbikakafun fonan wontatam on, men nunuam sinwani mes.” \p \v 8 Joshua ato sabu iboes sigat baiyarir efan itbibites mamaba God iyaumatanis on, ato God on men ra bairuin ba aurin itikakafun men on. \v 9 Baise Sabat ra baiyarir ati God an sabu ibites on ari nana yen, ato God ra nimtereban ruam amonai ibiyarir ba. \v 10 Iyai iyafan God an baiyarir efan ibitai nan erur emama on, on toun mat an bobo emon on ebiyarir, ato God Toun an bobo emon ibiyarir ba. \v 11 On mes ot tanafourtobon ato baiyarir an efanai tanar onai ot men iyafan tani on God fonan inseir inafeu mes, ato wawat agirit efan koiteterinai sifofour ba on iniyuyures. \v 12 God an dura on yayawasin, ato on faiwarinai ebobo. On an dura on seri ba wan reban reban engon mamatas wat usit amonai engon yasutin erur menan nunuat a ayubit mat ebikaita on nan, a menan ati rarik sinat sebitutufe on engon iboan mabis mabis sen. God an dura on ot orot jever ati bainonot a ati gogoi on ebigurubabanen esasagoben. \v 13 God on sawar engon eruruaien ato men iyafan sawar tani On matanai inibuni on. Ot aifan tafofour o tabinonot on engon rerebai eitet. On mes God aurin on arimon ati bobo aifan tafofour a tabinonot on engon On nanai tantawar ati bobo tafofour on aurin taniyatet. \s1 Iesu On Priest Ainauin Gagamin \p \v 14 Ot ati Priest Ainauin gagamin bag on ainau inai au safam menan God emama nan. On min Iesu God Toun Natun. On mes ot on God an wasagobin ainau anai tatatam on nana tanbitutum a on aurin tanbifonabo. \v 15 Ati Priest Ainauin on isagob ot on samisamit. Baise, On mat on yawas wawanin igaturai a sirutobonai ato ot tafofour ba, baise On men meyan ibokomas mes. \v 16 On mes ot on nunuat tutufinai tanar God ebinetewar on nan. On egogoi inibaisit on mes On tanifefeyanai inkaberet ato aifan yawas wawanis tagaturen on inibaisit. \c 5 \p \v 1 Priest ainauis engon on sabu sanasi on serurubinis sabu engon weines on osi asi gogoi abifan on God aurin sinabo. Priest ainauin an bobo ruam, siwar inkutetai God aurin inikakaiwai a sabu asi bokomas aurin on sirifu inkutetai weines. \v 2 On toun mat on orot jever maiauin on mes an yawasai an samisamis fani sen, on mes on toun mat on sabu insagobis tiwag ato dura on obinai wat inikakafun ato osi sabu iyabon yawas men sisagob tiwag auris, menan on obin a menan on komasin. \v 3 On yabin on toun on orot jever maiauin wat on mes an bokomas aurin on God aurin sirifu inkutetai weie, on eta kaitamomai on sabu ba asi bokomas aurin on sirifu inkutetai weines. \v 4 Atonio baibad on men iyafan tani toun erurubinai priest ainauin emamatar on. Ambin, atonio bobo on God ekesin inrubin, mamaba On Aaron ifourai inat priest ainauin imatar ba. \v 5 On mes on eta kaitamomai Keriso mat on men Toun iyamai baibad ibo priest ainauin imatar on. Baise God on On aurin iyau, \q1 “Om on Yau Natu; ari Yau on Om Tamam amatar.” \m \v 6 God an dura buk amonai nan efan taniai sigayam siyau, \q1 “Om on arimon nanaba priest wantoanim unama, ato Melchizedek ba.” \p \v 7 On an werai Iesu nin tafanamai imama on, God aurin baibais mes ibayoi. On ibayoi kwakwan ato God aurin itou, yabin On isagob God arimon rabob emon iniyawasai. On an kakaf God aurin on irat kwakwan on mes On an bayoi God aurin ibifefeyan min fonan itatam ato iyafotai. \v 8 Basit On God Natun min on, baise On ibikokosarai nan on baibebe ibo God aurin inifonabo. \v 9 On God aurin ifonabo ato igumidarai tiwag weie On inat Orot Rurubinin imatar, onai sabu engon tutufin On aurin sinifonabo on yawas sinboai sinigibubunuai sinan an efanai nan mat sinama, sininetewar au wantoan au wantoan. \v 10 Ato God Toun Iesu ifourai inat priest ainauin imatar, ato priest wabin Melchizedek ba. \s1 Sabu Iyabon Eta Sebisarar on auris Ebitainaya \p \v 11 Wei on auri dura gagamis maiau atonio sen omi aurim wanikakafun, baise iwani kwakwan omi aurim wanikakafun, yabin omi on men gariwat wotatam wosasagob on. \v 12 Baise omi on ra weromin maiau wobitutum ato fofonin arimon baibebeotim wotmatar sabu wotibebeyes baise ambin, omi on wogogoi orot tani on God an wasagobin aurin on anai bag inbosuruf men inibebeyim. Omi wogogoi baibebe ato baitutumotis bobous sefofour ba, ato fifirig gugudis ba nana segogoi sus sintotoman. Omi on men fofonin bayu wawanis wonam on. \v 13 Iyai iyafan nana sus etotoman emama on min an not on fifirig gugudis asi not ba men isagob mamaba ininonot, menan on obin a menan on komasin. \v 14 Baise bayu wawanis on ato sabu baitutumotis asi not gagamis auris. Baitutumotis asi not gagamis aumas on tous sifour siboen simanam, on mes sisagob yawas menan on auris obin, a yawas menan on auris komasin. \c 6 \p \v 1 On mes ot on aunat wat tanan baibebe ato iniyamet ayubit an yawas on amoti inabo inarat gagamin on wat tanitai. Ot men tanmatabir men anai bag ainau Keriso an baibebe sibiyoboet on tanikakafunai mes. Baibebe ato ya baikitabir unboai o unarab, a ati baitutum God aurin tanyein, osi baibebe on men tanbosuruf men. \v 2 Baibebe ato bapataito aurin, imayagaien boin aurin, rabob emon misir aurin, baigurubaban an ra sabu ato baimaki sinboai aurin, osi dudur on men tannoskikin mes. \v 3 On mes ot aunat wat tanan dura bobous fani ba tantatam ato God aurit inbibasit on osi bobo nanaba tanafour. \p \v 4 Ato osi sabu fani ainau on God an ratafinai simama, a safam an siwar on osi tous sisagob, osi mat Ayu Kakafotin sibo asi yawasai ima. \v 5 Mat osi tous on siboen sisagob God an dura on obin, a God an faiwar kaitamom gibui inmamatabir aurin on an nanian tous siboen sisagob, \v 6 baise ato osi sabu ainau yawas sisagob ato gibui semamatabir men yawas obin on aunas aunas sebikirir, osi auris on iwani kwakwan, men fofonin gibui arimon ya baikitabir sinboai men. On bobo nanaba sefofour on osi on God Natun nabai sedudun men, a wasai nan sabu matasi sebimamaiai. \p \v 7 Usan ato masau tefanai ra engon eyayar on fesi engon sekukubou segeg tiwag; ato on masau an bayu obin eyeyeinin ato masau matuanin aurin on tasagob on God baimomogin ebitai. \v 8 Baise on masauai ato wengar aisikis a wayo komasis sikubou segeg, on masau on an obin tani ambin, on komasinai irui nono, ato God arimon inaudabai; ato on masau on arimon wairafai inaras insawar. \v 9 Baise tuturau atonio osi bobo auris on aurim wabikakafun, ato wei wabitutum bag omi bobo obis wonafour onai iniyamem wonan yawas wonboai. \p \v 10 God on ra fufur bobo obis wat efofour; On arimon men ininosfotem ato ami bobo mamaba On aurin wobobo a mamaba ami nuabo aurin woiyamai On Wabin wobogaiai onai omi On an sabu wobibaisis, ato omi ari nana osi wobibaisis aurin on. \v 11 Ato wei wagogoi bag on omi kakaita kakaita nana atonio bobo kaitamomai on ami yawasai wonafourtobon wonbobo innanan mom au kanfoun ingat. On etaiai on omi arimon wonbitutum God ami obin initem. \v 12 Wei men wagogoi omi wonisuweigan mes, baise omi on ato osi sabu ba asi baitutumai a osi nana yaterabobai simomousin God mamaba iyaumatanis on asi siwar obis ites siboen, osi sabu nanaba on woniyuyures. \s1 God An Aumatan on Dura Bag \p \v 13 On an werai God on Abraham aurin iyaumatan, On Toun Wabinai on an baifafaro iyamai faiwarin imatar, yabin on men iyafan tani gagamin On Toun ba, on mes On Toun Wabinai ifaro. \v 14 On iyau, “Yau dura bag aumatanim arimon animomoginem ato am dam warar sigaraba anitem.” \v 15 Abraham on nana yaterabobai God imomousin atonio bobo aurin itmatar mes, ato Abraham aifan imomousin on ibo. \v 16 Sabu sebifaro on, orot tani gagamin on wabinai sebifaro. On bobo nanaba sefofour on men arimon gibui iyafan tani dura inau men. \v 17 God on an baifafaro iyamai, onai ato osi sabu sitsagob on men fetag fetag sitinonot mes, On men arimon an not inikitabirai on. On mes On iyaumatan i’yen on tefanai ifaro men. \v 18 God on atonio osi bobo ruam auris ifaro, on ebiyoboet On men arimon an not inikitabirai. On atonio osi bobo ruam auris on men inisigo on. On yabinai ot ati bobo komasisi tafofour on God ati bokomas emon iyawasit, ato On iboet On noan mes tamatar, on mes ot men fetag fetag taninonot mes, ab tanitutum ato sawar obis engon aurit ibotitiwag, on nana yaterabobai tanmomousin tanboen. \v 19 On etaiai ot ati bainonotai on nana tanfaskikin, ato wa ba agim gagamin kamitai sireberirai isur nan wa ebotan ba. Ot ati baitutumai on ato beber eroror on amonai tarur God an Efan Kakafaiin Bag amonai nan. \v 20 Atonio Efanai on Iesu on ainau nati itawar inai nono, On ot weinet on inai Efan Kakafaiinai Bag nan irui. On nan inat priest ainauin wantoanin imatar ot weinet inabo, ato priest Melchizedek ba. \c 7 \s1 Priest Melchizedek \p \v 1 Atonio orot Melchizedek on Salem mafam gagamin an aiwab, on on God Aiyetunenei Bag an priest. Abraham igagam isawar aiwab fani iyasububunues ato on imatabir men i’nat on Melchizedek rus sinofoten ato Melchizedek imisir imomoginai. \v 2 Ato Abraham on sawar engon ato baigagam an efan emon iboen i’nat on ikuseseb auyotoat wat on matas matas iya ato turin on ibo Melchizedek itai. (Ainau on, ato orot Melchizedek wabin an yabin on, “Aiwab orot an yawas totorin wat,” mat on mafam gagamin Salem amonai ibiaiwab, on an yabin on, “Tuf an Aiwab.”) \v 3 Melchizedek ayon taman auris on men buk amonai sigayam tasagob on, ayon taman on iyabon, a on wawan agirin, on an rat ra, on an rabob ra, osi engon men sigayam ato on God Natun ba; on nana priest ima au wantoan. \p \v 4 Omi asir wonos mom, on orot on gagamin bag: Basit Abraham on sabu engon agiris gagamin, baise on sawar engon baigagam emon iboen i’nat on ikuseb auyotoat wat matas matas nanaba iya ato turin on ibo Melchizedek itai. \v 5 Baifafaro iyau nanaba, osi Levi dam emon priest simatar ato osi wat on sabu bisisi emon sawar auyotoat on turin sibobo. Osi on tous taitais tutuas auris on sawar auyotoat on turin wat on sibobo, basit osi mat on Abraham an dam emon. \v 6 Melchizedek on men Levi an dam emon, baise on Abraham emon sawar auyotoat nanaba on turin ibo ato imomoginai. Basit Abraham on ot wawat agirit gagamin, baise on God an aumatan on ibo. \v 7 Ot tasagob, iyafan ato orot tani ibimomoginai on an baibad on gagamin bag men ato baimomogin iboai ba on. \v 8 Atonio priest Levi dam emon auris on tabikakafun, osi sabu on sawar auyotoat turin on siboen ato gibui simama sirabob. Baise atonio Melchizedek aurin tabikakafun on, dura buk amonai sigayam siyau, “On nana yawasin emama.” \v 9 Levi priest on ra fufur sabu auris sawar auyotoat turin on sibobo, baise ot tanau, Abraham ato sawar auyotoat on turin Melchizedek ibaiyanai, (on min Levi mat on Melchizedek ibaiyanai.) \v 10 Ot atonio tabikakafun yabin Levi on men irat an ra Melchizedek on Abraham rus sinofoten, ato Levi on Abraham an dam warar emon. \p \v 11 Levi priest dam emon asi bobo an eta sibobo on asi Baifafaro on sabu siyoboes. Levi dam emon on inat Aaron a priest sigaraba auris sigat. Atonio osi priest on asi bobo siboen, baise on men fofonin sabu sitibaisis sitnat matafis sitmatar, on mes God ot aurit on orot boboun iyafarai on bobo itafour, ato on orot on men Aaron ba Levi an dam emon on, ambin on orot on Melchizedek ba. \v 12 Ato priest an dam sinbikitabirai on, baifafaro mat arimon sinikitabirai. \v 13 Atonio Orot aurin tabikakafun, on orot on dam tani emon, ato men iyafan tani on dam emon on sirifu kema nanai itawar iboen on. \v 14 Ot rererebai tasagob ati Bada on Judah an dam emon, ato Moses priest auris ibikakafun on men atonio dam aurin iyau on. \s1 Priest Tani, Melchizedek Ba \p \v 15 Atonio dura aifan tabikakafun on rerebai bag yen, ato priest tani Melchizedek ba on igat. \v 16 On men sabu asi baifafaroai a asi eta sefofour weie on nanaba inat priest imatar on; baise On inat priest imatar yabin On faiwar ibo arimon wantoan nanaba inama. \v 17 God atonio dura On aurin ikakafun iyau, “Om arimon nana priest wantoan unama, ato Melchizedek ba.” \v 18 Ainau an baifafaro on mabinai siyein, yabin on samisamin, ato men arimon faiwarinai sabu inibaisis on. \v 19 Baifafaro on men arimon iniyamai God nanai bobo tani ingumidar on, baise ari on eta obin siyoboet on nanaba tankwafir, atonio etaiai nanaba tankwafirai on ot tanat ati yawasai God aurin tabiufin. \p \v 20 Mat gagamin bag on God ifaro! Sabu fani on men sifaro on nan sinat priest simatar on. \v 21 Baise God on ifaro on nan Iesu inat priest imatar. God On aurin iyau, \q1 “Yau Bada on aifaro ato au not on men arimon anikitabirai: ‘Om arimon nana priest unama au wantoan.’” \p \v 22 Yabin God atonio ifaro, on etaiai Iesu iyoboet on atonio dura bobaibasit boboun on iyobin bag men ainau an dura bobaibasit ba. \v 23 Mat priest on sigaraba maiau, ato priest tani an bobo men ibisawarai ato irarabob, on bobo nanaba on priest engon auris imatar. \v 24 Baise Iesu on arimon wantoan inama on mes on priest an bobo on arimon men insawar on. \v 25 On yabinai On ot weinet on ra fufur God aurin ebabayoi ato ot God aurin tannat on dura bag arimon iniyawasit. On atonio bobo inafour yabin On ra fufur emama, ebotitiwag sabu inibaisis osi iyabon God nanai sintatawar on. \p \v 26 On Priest Ainauin nanaba on tagogoi, On on Kakafotin, On aurin bokomas ambin, On on matafin wat a sabu bokomasotis bobo komasis sifofour on men sanasi irui, ato On safam an baibad aiyetun sitai nan ininetewar. \v 27 On men priest ainauis fani ba; ra fufur sirifu inkukutetai God aurin inbifefeyan ainau On Toun an bokomas aurin on innotburai weie On God aurin inbifefeyanai sabu asi bokomas ba innotbures aurin. On ra kaitamom wat osi asi bokomas aurin on sirifu ikutetai, On Toun usin on ikutetai God aurin. \v 28 Baifafaroai on ato priest ainauis serurubines ato osi on sabu maiauis on mes asi bobo ta ta emon on sesasam. Baise God an dura an aumatan on gibui Baifafaro kounai inat. On iyamai God Natun on priest ainauin matafin imatar au wantoan au wantoan. \c 8 \s1 Iesu on ati Priest Ainauin \p \v 1 Eta gagamin bag aifan aurin tabikakafun on atonio: Ot ati Priest Ainauin on ato, On safamai nan God an Mamage an asumaiauai nan emama, God rus sebinetewar, \v 2 ati Priest Ainauin on Efan Kakafaiinai Bag on nan ebobo, dura bag guwi ato Bada Toun iyoyonin nan, men ato orot jever siyoyonin ba. \p \v 3 Priest Ainauis engon on sirubinis, osi bobo ruam sinafour mes, siwar a sirifu sinkuteten God aurin, on mes ot ati Priest Ainauin atonio on mat bobo nanaba inafour sawar aifan on inkutetai. \v 4 On nin tafanamai itama on, men meyan arimon priest itmatar on, yabin priest nin tafanamai on simama nono Baifafaro sibigibubunuai siwar sikuteten God aurin. \v 5 Osi Efan Kakafaiinai Bag nan priest an bobo sibobo, ato safamai aifan yen aurin on asir ayun a baiyuyur wat on nin sima sibobo. On yabinai Moses ibosuruf guwi Kakafaiin yonin mes min, God dura wawaninai iyawur iyau, “Eta unkaifarai tiwag ato bobo an eta mamaba Sinai Oyauai nan abotitiwag abitem, on engon unafour.” \v 6 Baise priest an bobo ato Iesu sibitai on gagamin bag, men ato priest fani asi bobo sibites ba, ato dura bobaibasit boboun on iyobin bag, men ato dura bobaibasit matan ainau ato God Moses ibitai ba. Iesu on basun an orot ato dura bobaibasit boboun aurin, ato On sawar obis auris on iyaumatan yen. \p \v 7 Dura bobaibasit ainauin on men fofonin, on mes God dura bobaibasit boboun iyamai. \v 8 Baise God an sabu auris on komasin igaturai ato iyau: \q1 “Bada iyau, Wera on enat nono Yau dura bobaibasit boboun on au sabu Israel yangan auris a au sabu Judah yangan auris aniyamai.” \q1 \v 9 Bada iyau, “Atonio dura bobaibasit on men ato wawas agiris auris abiyamai ba, on an ra Yau osi imasi aboen abonanawaiis Egypt emon sigat. Baise atonio dura bobaibasit aurin on men situtum, on mes Yau on kou osi auris ayein.” \q1 \v 10 Bada iyau, “Wera gibui emon on Yau arimon atonio au dura bobaibasit on au sabu Israel yangan auris aniyamai. Yau au baifafaro dura on arimon osi asi notai an yein ato osi nunuasi on angayamen. Yau on osi asi God ato osi on arimon Yau au sabu mes sinmatar. \q1 \v 11 Sabu men arimon tuturas auris a asi dam sabu auris sinibebeyis sinau, ‘Omi Bada wonsagobai,’ yabin sabu wabis gagamis a sabu wabis gugudis, osi engon tutufin arimon on Yau sinsagobiu. \q1 \v 12 Yau on osi asi bobo komasis sifofour on ainotbures, ato asi bokomas aurin on men annos men.” \p \v 13 God atonio dura bobaibasit aurin iyor iyau, “Boboun,” on mes matan ainau an dura bobaibasit iyamai on atamanin imatar; ato aifan enat ebiatamanin, on kafakakai mom insiwan. \c 9 \s1 Tafanamai a Safamai an Kwafir \p \v 1 Dura bobaibasit matan ainau on God kwafirin an eta ifour nan sikwakwafirai, mat tafanamai on eb sabu kwafir an efan siyamai nan sikwakwafirai. \v 2 Guwi Kakafaiin siyon [ato on goa amonai on efan ruam siyasutuenen.] On guwi amonai efan ainauin kounai siyasutin on, tafa an tatawar, kema a rafi sarar kakafaiin God aurin sikutetai on nan siya; on efan on seyoyorai, “Efan Kakafaiin.” \v 3 On efan bairuinai beber eroror bisinai on seyoyorai, “Efan kakafaiin Bag.” \v 4 On efanai on agim goldai nan sirifu kema siyamai nan fifiu siteteren, ato dura bobaibasit an didiwag on agim gold on nan siyon, didiwag amon a koun on engon agim goldai wat siyon. Atonio didiwag amonai on agim gold on nan ramo siyamai ato on ramo amonai on bayu wabin manna on nan siwan a Aaron an siwa—on ra kaitamom wengar rorous on siwa emon sikutet sigat, a agim ruam nan baifafaro dura auyotoat osi auris sigagayam on nan amonai siya si’yen. \v 5 On didiwag tefanai on sawar fani anea gagamis fafes ba ruam on agim gold on nan siyamen ato osi on God an kudidirin on nan sibiyoboet on tasasagob, osi on nan didiwag matan an tatarub on tefanai siya, fafes sitararau auman menan priest ainauis on efanai tara sibitakokousen on. On didiwag matan antatarub on seyoyorai, ‘God sabu asi bokomas ebinotbur.’ Baise ari on wei men fofonin atonio dura engon arimon wanidudur on. \p \v 6 Atonio guwi amonai bobo engon on nanaba sifouren, priest ra fufur sirur ato efan ainauin kounai on nan sikwakwafir. \v 7 Baise Priest Ainauin wat on nan efan bairuin amonai irur, atonio bobo on ra kaitamom wat kwanda kaitamom amonai on nanaba inafour, ato on efanai irur on tara mat iboai auman irur, men eriman irur mes. Ato tara on God aurin inkutetai on toun aurin a sabu asi bokomas aurin. Atonio bokomas on sabu ebiyames ato osi men senonosin on bokomas sebiyamen. \v 8 On etaiai Ayu Kakafotin on ot ebibebeyet ato Efan Kakafaiin Bag on men eta iruseren sabu auris, baifafaro iyau on osi sinar Efan ainauinai wat. \v 9 Ari ra ato eta on baiyoboen ba ot aurit, atonio ebiyoboet on siwar a sirifu God aurin takuteten on men fofonin iniyamai orot jever an not ingumidarai on. \v 10 Ambin, ato siwar a sirifu on men arimon orot jever nunuan amonai obin tani iniyamai on, osi on asir koun noan wat, eta mamaba usim insou aurin a mamaba bayu unam unatom aurin. God atonio baifafaro eta mamaba unbigibubunuai on sabu ites, on sibigibubunuai weie wera innat God an eta boboun ingat. \p \v 11 Baise Keriso on dura bobaibasit bobounai on inat Priest Ainauin imatar, onai ot ari obin tamama. On guwi Kakafaiin amonai irur on gagamin bag a gumidarin wat, men ato orot jever siyoyonin ba, o tanau on men nin tafanamai siyoyonin ba. \v 12 Keriso on ra kaitamom wat inai guwi amonai Efan Kakafaiinai Bag nan irui, men ra bairuin mes. On Efan Kakafaiinai irur on men foro goat a foro tona bobous asi tara ibo auman irui on. Ambin, On Efan Kakafaiinai Bag irur on Toun an yawas on ikutetai nan sirifu iyagai itobonit ato ot yawas wantoanin tabo tanat God matanai ati yawas totorin wat tamatar. \v 13 Dura bobaibasit matan ainau asi baifafaro iyau nanaba on osi sabu asi yawasai sifofour on men obin. Asi baifafaro iyau on bayu fani on men sinam a sabu rabobis usis on men sinruyeinen. On fasinai priest foro goat a foro tona asi tara on ibobo sabu unisi ibitakokousen. Mat on foro toub boboun an tara on iteterai isar imamatar ato sareu mat sisutatabir ato nan sabu unis sibitakokousen, ato osi sabu si’nat sigugumidar men. \v 14 Baise Keriso an tara on faiwarin bag, ato On an tara on inai bag men foro goat a foro tona asi tara ba. On an bokomas ambin, ato Ayu Kakafotin an faiwar wantoanin emon on inat God an sirifu matafin imatar. On mes On an tara emon, On ifourit ati bokomas emon on tanat obit gumidarit tamatar a nunuat amonai on eb obin imatar ato ot ari men tanonosin ati bokomas on nana yen on. Atonio boboai on ot ari men bobo komasis tafofour on, ot sifourit tanat matafit tamatar onai ot God yayawasin on tankwafirai taniagirai! \p \v 15 On yabinai Keriso on basun an orot dura bobaibasit boboun aurin, onai osi sabu iyabon God iyores on mama wantoanin an baimomogin sinboai ato mamaba God iyaumatan on. Sawar ato osi nanaba sinabo yabin Keriso irabob on sabu ato dura bobaibasit matan ainauinai simama on bokomas emon itiyawasis mes. \p \v 16 Orot on fef eboai orot wabin egagayam, on inrarabob an rai on ato orot on arimon an buder inboai. Orot tani on idura bag on orot fef igagayam on irabob, namon on orot an sawar min inbotobonen. \v 17 Orot yawasin emama on ato buder aurin fef igayam yen on arimon men yabin tani inmatar, ab orot inarab weie on buder min inboai. \v 18 On fasinai ot dura bobaibasit matan ainau on ato bobaitu siyasubun an tara iyeir on nan iyamai an faiwar ibo men. \v 19 Ainau ainau bag Moses on baifafaro dura kakaita kakaita engon asi yabis on sabu engon ikasones, namon on foro tona bobous asi tara ibo ato sareu mat isutatabir ato beber samisamin mururin a wengar roroun on ibo nan tara a sareu mat on nan ikusuruf ato baifafaro an buk a sabu engon nan usis taraiai itasosouis. \v 20 Moses iyau, “Atonio tara on dura bobaibasit boboun ato God dura wawaninai iyau on, on aurin wonifonabo.” \v 21 On eta kaitamomai Moses tara ibo guwi Kakafaiin itakokous a kwafir an sawar engon itakokousen. \v 22 Baifafaro iyau nanaba on sawar engon on taraiai siniyamai on sawar engon singumidar, ato men taraiai sinitakokousen on asi bokomas on arimon men sinnotbur on. \s1 Keriso Toun Sirifu Ba Ikutetai Bokomas Isouen \p \v 23 Atonio osi bobo on asir ayun wat ato dura bag bobo engon safamai sen auris, ato bobo ayun wat on sirifuai nan on siniyames singumidar, baise dura bag bobo ato safamai sen on sirifu obis wat on nan siniyamai singumidar. \v 24 Keriso on men ato Efan Kakafaiin Bag sabu tous siyoyonin on nan irui on, nan on ato bobo dura bag aurin on ayun wat; On Toun wat inai au safam ot weinet on ari God nanai etatawar. \v 25 Priest Ainauin on bobaitu asi tara eboai auman Efan Kakafaiinai Bag on wera kaitamom wat on kwanda fufur amonai erur, on tara on men toun an tara eboai erur on, baise Keriso on men ra sigaraba inai au safam nan Toun ikutetai on. \v 26 On nanaba on ato God tafanam ifofourai an rai on Keriso on arimon ra fufur baikokosar itboboai, baise Keriso on ra kaitamom wat inat, men bairuin ba, on an werai bag igat Toun ikutetai an sirifu iyagai on nan ati bokomas engon ibo inai. \v 27 Sabu engon on ra kaitamom wat sinarab, ato iyai iyafan erarabob an ra on baitetem eboai. \v 28 On eta kaitamomai Keriso on ra kaitamom wat Toun ikutetai sirifu iyagai sabu asi bokomas engon iboen inai. On arimon ra bairuin inmatabir men, ato men toun inkutetai men bokomas aurin on, baise On yawas inboai innat osi sabu iyabon On aurin semomousin on. \c 10 \s1 Keriso Ra Kaitamom Wat Sirifu Ikutetai \p \v 1 Baifafaro on asir baiyoboen ayun wat ato bobo mamaba gibui senat aurin, ato osi on asir ayun wat ato bobo dura bag auris. On yabinai sabu ato baifafaro babanai simama on ra fufur kwanda kwanda sirifu sikutetai men sikutetai men, ato sabu si’nat God sikwakwafirai on men ibiyames nana wantoan sigugumidar on. \v 2 Sirifu on men iyames sigumidar on, on mes osi sirifu on nana sikutetai, sabu God sikwakwafirai itiyames sitgugumidar on osi men arimon asi bokomas aurin sitnos on nana yen. \v 3 Atonio sirifu on kwanda kwanda ibiyames asi bokomas sinonosin, \v 4 yabin on foro tona a foro goat asi tara on men fofonin sabu asi bokomas emon insouen insawar on. \v 5 On fasinai, Keriso inat au tafanam, On God aurin iyau: \q1 “Om men ugogoi sirifu a siwar, baise Yau usiu on ubotitiwag siwar mes. \m \v 6 Om men uiyasisir bobaitu sirifu mes sirifu kemai nan usis engon siteteren o sirifu sikuteten bokomas souen aurin. \m \v 7 Namon Yau aikakafun au, ‘Yau atonio, Yau auriu on God an dura buk amonai sigayam siyau, “Au God, Yau anat Om am gogoi on anafour mes.’” \m \v 8 On ainau iyau, “Om men ugogoi o Om men uiyasisir sirifu a siwar auris a sabu foro siteteren sirifu kemai sikuteten a sirifu sikuteten asi bokomas bainotbur aurin.” Basit Baifafaro iyau nanaba on atonio osi bobo sifofour min on. \v 9 Namon On iyau, “Yau atonio, God, Yau anat Om am gogoi on anafour.” On mes On sirifu ainau sikuteten an eta on iboseir ato Keriso an sirifu boboun on iyein. \v 10 Iesu Keriso on ifour mamaba God iyawur on, ato on yabinai, Keriso usin emon on ot siyamet kakafotit tamatar, Keriso atonio sirifu on ra kaitamom wat ifour men ra bairuin ba mes. \p \v 11 Ra ra priest engon setatawar asi tafaror an bobo sebobo; ato sirifu kaitamom on ra fufur sekutetai men sekutetai men, baise ato osi sirifu on men arimon asi bokomas insouen on. \v 12 Baise atonio priest on sirifu ra kaitamom wat ikutetai bokomas aurin, ato On bobo obin ifour bokomas ibaiyan au wantoan au wantoan. Namon On God an asumaiauai imair Taman rus sininetewar. \v 13 Ato on an werai On emomousin weie God on an ragit engon inboes sinnat On an baibad babanai sinama. \v 14 On sirifu kaitamom ikutetai nan on sabu asi bokomas engon isouen isawar ato iyames kakafotis simatar, ato osi arimon nana kakafotis sinama au wantoan. \p \v 15 Ayu Kakafotin mat atonio bobo aurin on ekakasonet. On ainau iyau, Bada atonio dura iyau, \q1 \v 16 “Wera gibui enat on atonio dura bobaibasit on arimon au sabu auris aniyamai, Yau arimon au baifafaro dura on osi nunuasi anyein a osi asi notai angayamen.” \m \v 17 Namon On dura ibotein iyau, “Osi asi bobo komasis a bokomas sifofour on Yau arimon men annos men.” \v 18 On mes, God bokomas ibinotbur on men arimon sirifu tani ba inkutetai bokomas aurin. \s1 Ot Tannat God aurin Taniufin \p \v 19 On mes yau taitaiu tutuau, Iesu irarabob an tara iyeyeir emon on ot ati yawasai taitutufinet, asir tanan mom Efan Kakafaiinai Bag tanar. On emon on ot men arimon tanaber mes, atonio osi bobo on asir tanafour mom. \v 20 Atonio on eta a yawas boboun ato beber tafaror goai iroror on isafef nan on Keriso Toun usin emon on eta iruseren weinet. \v 21 Ato ot on ati priest gagamin bag on God an sabu ebinetewaris. \v 22 On mes ot nunuat maiauinai a ati baitutumai on tanat God aurin tabiufin. Yabin ot nunuat komasis siyen tabinonoten on sisouit, a usit on sareu gumidarinai nan sisouit. \v 23 Mat ot on nana ati baitutumai tanfaskikin ato mamaba siyawuret tatatam on tanbikakafunai, ato nana God tanbitutumai tanmomousin aifan iyaumatanit on gibui ati obin initet, yabin God aifan ebikakafun on arimon inafour. \v 24 Mat ot tuturat tannosis ato nunuas tanbogagaien ato osi sininuabo a sinbosisir bonen, ato asi bobo obin wat sinafour. \v 25 Ot on nana tanruruayo, men tanikirir mes, ato sabu fani sefofour ba goai wat semama. Basit ot on ra engon tanruruayo ato tout tankukufaiwarit bonen. Atonio bobo on ra engon nanaba tanafour, yabin Bada an Ra on inat ebiufin nono. \p \v 26 Ot dura maiauin on tasagob weie ato, tamatabir men osi bobo komasis on nana tafofour on, men sirifu tani yen arimon sinkutetai atonio bokomas sinnotbur on. \v 27 Baise osi sabu asi yawasai on ra engon nanaba sinbeber mom sinmama sinmomousin, ato baigurubaban a wairaf gagamin on innat ato osi iyabon God sebiragitai on, arimon sinikokosaris au wantoan. \v 28 Omi wosagob iyai iyafan Baifafaro an eta isagob baise on men egogoi Moses an Baifafaro aurin inifonabo, ato sabu ruam o ton on orot sinitai on, arimon men sinkaberai on, totor wat sinirabobai. \v 29 Orot tani ato God Natun aurin bobo komasis bag efofour; on dura bobaibasit an taraiai isou igumidar weie, ato gibui imatabir men ato tara aurin men ekakafai; mat on dura komasis Ayu Kakafotin an kaber aurin ebikakafun. Ato omi wononosin on orot on mamaba sinfourai? Dura bag on fofonin baimaki komasin bag inboai. \v 30 Ot tasagob God iyau, “Ato osi sabu iyabon bobo komasis sefofour on Yau anigaramines men.” Mat On iyau men, “Bada on arimon an sabu inigurubabanis.” \v 31 Ato God yayawasin ato orot inboai inbimakiai on arimon komasin komasin bag. \p \v 32 Wononosin omi ainau bag dura maiauin wotatam ato woitutum. Omi baikokosar a ami yawas wawanis on wogaturen, baise omi on nana wofaskikin. \v 33 Wera fani on sabu kuayo matasi nan sabu fani dura komasis siyawurem a baikokosar sibitem, ato wera fani on atonio bobo kaitamom on nanaba osi tuturam fani auris sifofour on, woibaisis. \v 34 Omi sabu fafatum goai simama on nunuas wokufaiwaren, yabin osi sibitutum fasinai woibaisis, mat sabu fani sinat ami sawar engon sibainauen sinai, baise omi on nana wobiyasisir. Omi on wobiyasisir yabin omi wosagob ami sawar obis bag wantoan sinen aurin on womomousin safamai wonabo. \v 35 On mes omi ami not on men sinafeu mes, omi nana On wonbitutumai on arimon gibui ami baiyan wonboai. \v 36 Omi on nana yaterabobai ami baitutum wonbokikin ato God an gogoi on nanaba wonfofour on, arimon aifan iyaumatanim on engon initem. \v 37 God an dura buk amonai sigayam siyau, \q1 “Wera men weromin, Orot Iyafan enat on innat; On men arimon inabit mes. \m \v 38 Baise iyai iyafan an yawas totorin wat Yau mataui on Yau ebinoaniu ato on nana inbitutum on arimon wantoan inama. Baise iyafan Yau men inbitutumeu ato inrutabir men yawas komasinai inmama on, Yau arimon men aurin aniyasisir on.” \m \v 39 Baise ot on men ato osi sabu ba tanmatabir men, on arimon tansiwan ato komasin tangaturai, baise ot on tabitutum nono, on mes arimon yawas tanboai. \c 11 \s1 Baitutum \p \v 1 Baitutum an yabin on bobo aifan auris tabitutum dura bagai tamomousin on enat ebidura bag a baitutum an yabin on ato bobo aifan men tout matati tait, baise tasagob tabitutum on dura bag. \v 2 Atonio baitutum emon on sabu ainau bag simama on God siyasisirai. \v 3 Atonio baitutum emon on tasagob God dura wawanin iyau on tafanam engon imatar, ato sawar min ari tout matati taiten, on mes ot God men tait abi sawarai nan tafanam ifourai. \p \v 4 Abel an baitutum emon on an sirifu God aurin ikutetai on iyobin bag men Cain an sirifu ikutetai ba. God on iyasisir Abel an sirifu ikutetai aurin. On mes On Abel aurin iyau, “Om on orot am yawas totorin obin wat.” Abel irabob ato an baitutum emon on ari nana aurit ebikakafun. \p \v 5 Enoch an baitutum emon on nin tafanam emon God yawasin ibo igai au safam, ato ari yawasin emama; namon sabu on men sigaturai, yabin God ibo igai. God an dura buk amonai sigayam aurin siyau, “God on orot aurin on iyasisir.” \v 6 Ato baitutum ambin on, on men iyafan tani arimon God iniyasisirai on. Iyai iyafan God aurin enat on initutum dura bag God emama, ato arimon osi sabu iyabon On senunuen on, asi baiyan inites. \v 7 Noah an baitutum emon on God an dura itatam ato bobo mamaba gibui sinmamatar aurin on, ato on toun on men matanai it isagob on. Baise on God aurin ifonabo ato wa gagamin bag iyon awan nanatun itiwanis mes. On an baitutum emon on ato bobo ifour sabu iyoboes on osi bobo fetag sifour. Ato on an baitutum emon on inat God matanai an yawas totorin obin imatar. \p \v 8 Abraham an baitutum emon on God fonan itatam, on itgat itan efan menan God iyaumatanai on ititai. On an tafanam on ikirir, ato on men isagob menan i’nan. \v 9 On an baitutum emon on inai tafanam God iyaumatanai on nan ima, on orot toumanin ba nan tafanam taniai ima. On guwi iyon nan ima, on eta kaitamomai Isaac a Jacob mat on nanaba guwi siyonen sima, ato osi min God an aumatan kaitamom on sibo. \v 10 Abraham on mafam gagamin imomousin goa maiau bag ann wantoanin bag on sitrou—on mafam on God ibotitiwag a iyon. \v 11 Abraham an baitutum emon on, basit on iorokwar a awan Sarah mat on arin, baise on inat fifirig tamas imatar. On God itutumai ato an aumatan on ibokikin. \v 12 Atonio orot on iorokwar kafakakai mom itarab, baise on orot emon on wawan agirin ison kwakwan ato safamai siribod sen ba a toreai gasa sen ba, on men fofonin taniyab on. \p \v 13 Atonio osi sabu on nanaba asi baitutumai sima sirabob. Osi sawar on men siboen ato mamaba God iyaumatanis on, baise osi bobo siten sisagob arimon gibui emon sinmamatar aurin on siyasisir. Osi tous siyau on osi sabu touman on tafanamai semama, osi on asir wera dibon wat nan semama. \v 14 Sabu atonio dura nanaba sebikakafun on ebiyoboet osi tous asi tafanam boboun senunuen. \v 15 Osi tous asi tafanam ato sikirir sinat ato on sitnonosin men on, arimon totor wat sitmatabir men sitan asi tafanam aurin. \v 16 Baise atonio sabu on tafanam obin sinunuen—tafanam ato safamai yen on. On yabinai God on arimon men inbomamai ato an sabu auris inau, ‘Yau on osi asi God.’ Yabin on osi asi mafam gagamin on ibotitiwag weines. \p \v 17 Abraham an baitutum emon God irutobonai, On Abraham iyawur toun natun kaikas Isaac on sirifu mes itkutetai. \v 18 God on ainau Abraham aurin iyaumatan iyau, “Am dam aurin aumatanim on arimon Isaac emon innat.” Baise Abraham God aurin ifonabo ato natun Isaac ibo sirifu mes itkutetai, \v 19 yabin Abraham inos on Isaac inarab on God arimon inbobaimisirai men. Ato dura bag God on Abraham ibotan, men natun Isaac iyasubun on, ato an itin on Abraham natun Isaac on rabob emon ibo men. \p \v 20 Isaac an baitutum emon on nanatun Jacob a Esau rus ra gibui sinmama tiwag aurin, on dura faiwarinai iyawures isawar ato imomogines. \v 21 Jacob an baitutum emon on irarabob an rai, on Joseph nanatun ruam imomogines, namon on an tutuk on motobai irou ikufaiwarai weie on God ikwafirai. \v 22 Joseph an baitutum emon on, an rabob an wera inat ididib ato on Israel yangan Egypt emon sitgat aurin on auris ikakafun. Mat on an dam iyawures on inrarabob an rai on usin on mamaba sinfourai sinyabunagai. \v 23 Moses ayon taman asi baitutum emon on, fifi boboun irarat on nan roke ton nanaba sibo sibuni, yabin osi sit Moses on fifi magin tani irat, ato osi aiwab orot an dura wawanin aurin on men siber on. \p \v 24 Moses an baitutum emon on irat orot gagamin imatar, ato on men igogoi sabu sityorai Pharaoh natun jeverei on natun orot. \v 25 On toun irubinai igogoi God an sabu mat sinikokosaris, baise on men igogoi wera dibon wat on sawar obis auris on itiaiwab. \v 26 On toun inonotai on iyobin Keriso aurin inikokosarai on arimon gagamin bag, men ato Egypt an sawar obis engon ba; yabin on matan on ato ra gibui enat an obin boin aurin on i’tai. \v 27 Moses an baitutum emon on Egypt tafanam ikirir igat, ato on men aiwab orot an yatatab aurin iber on. On nana God ibitutumai, an itin on sitau toun matanai God it bait, baise men iyafan tani toun matanai God it on. \v 28 Moses an baitutum emon on ikakafun ato, osi foro sheep siyasububunuen Baisobon ibotitiwag, ato sabu iyawures tara on sibo asi metewan awasi sitakokousen, onai God Rabob an Anea iyafarai on men Israel yangan nanatus abou on itasububunues mes. \p \v 29 Israel yangan asi baitutum emon on Red Sea kamit basunai sisur sirabon on sitau motob raraninai sibib sirabon bait; baise Egypt yangan sifourtobon on nanaba sibib si’rabon on kamit inat tefasi irabon osi engon tutufin siyamtotom sirabob isawar. \v 30 Israel yangan asi baitutum emon on osi ra nimtereban ruam nanaba on sibib Jericho an furi sikibubuai, ato Jericho an furi wawanin siyon itatawar on God irukou ifeu. \v 31 Rahab, on eta eta an jever, on an baitutum emon on Israel yangan asi orot ruam iboes an goai iwanis, ato on men siyasubun on, ab Jericho yangan ato God aurin sibifonaseir on engon sirabob isawar. \v 32 Yau arimon dura fani anau o ambin! Yau auriu wera men fofonin on arimon anidudur ato osi wawat agirit gagamis wabis Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel a Aubairuruotis auris ankasonem on. \v 33 Atonio osi sabu wawat agirit asi baitutum emon on tafanam touman fani asi aiwab mat sigagam ato wawat agirit sisowar. Osi on simisir tuturas sinetewaris mat bobo obis sifour ato God aifan auris iyaumatanis on siboen. Osi sabu fani on kuke lion asi doguai nan sireberires sisur ato God Kuke lion awas ibofofoten men siyanis on. \v 34 Osi sabu fani on wairaf wamemeranai sirebegagaiis ato men siyarasis on, a osi sabu fani on seriai sitasububunues mes on siyayai sinai siyawas. Osi sabu fani on samis, baise God sibitutumai on mes On ifouris faiwar sibo; osi sabu fani on ragit mat sibigagam on sifaiwar kwakwan tafanam touman fani asi wou yangan sisowaris youn. \p \v 35 Jever asi baitutum emon on asi dam fani sirabob ato God an faiwarai on siboes simisir men, siyawas tafanamai sima. Osi sabu fani on ragit yangan on siboes siyames sikokosaris ato siyawures, osi asi baitutum God aurin seyeyeinin on sinikirir on basit arimon sinyatetis singat, baise osi sabu asi baitutum on men sikirir mes, yabin osi sisagob sinarab on, God arimon rabob emon inbobaimisires men efan obinai sinama. \v 36 Osi sabu fani on sikobois sisereris, siborarabis, a osi sabu fani on imas sifatumen ato fafatum goai sireberues. \v 37 Sabu fani on agimai siborarabis a sabu fani on usis sibabasun seriai siyasutuenis ruam simatar; ato sabu fani on seriai siyasububunues. Osi sabu fani on foro sheep korofis a goat korofis on siyoten etai sibib, sikokoian a sabu siyames sikokosar, ato bobo komasis auris sifour. \v 38 Tafanamai sabu asi yawas on men iyobin ato wawat agirit auris. Osi asi mafam ambin a asi goa ambin, on mes osi efan koiteterinai nan sidadanam sibib ato oyau doguai a motob doguai nan sima. \p \v 39 Atonio osi sabu engon asi baitutumai sifaskikin aurin on God ifais, baise on an werai osi on men iyafan tani God an aumatan ibo on. \v 40 Baise God on ot weinet on dura bobaibasit ibotitiwag initet, namon On osi sabu wawat agirit infouris matafis sinmatar, ato men osi ekesis wat, ab osi min a ot min engonei infourit tannat matafit tanmatar. \c 12 \s1 God Tamat \p \v 1 Ot wawat agirit kuayo gagamin on ato sikufifinet, osi asi baiyoboen mamaba God sibitutumai on sebiyoboet, osi asi baitutum on gagamin bag. On mes ot bokomas tafofour on nan ebotanit ebitakwakwarit on tanrebenen ato ati bainonot kaitamomai a ati baitutumai on ot nana ati faiwar tutufinai tanayai mom tanan ato nati wengar sirou etatawar on nan tangat. \v 2 Ot matat on Iesu aurin wat taneit, On on ot ati baitutum ann bokwakwarin ato On ati baitutum ebiyamai erarat uwan eyeyeinin. Iesu isagob God arimon wera gibui infourai iniyasisir, on mes On nabai iroror aurin on men mamai ibo, On iyau mamai on yabin ambin, ato On bit a usibaban ibo irabob, ato ari on God an Mamage an asumaiauai nan emama. \p \v 3 Ot asir tannoskikin On mamaba sabu bokomasotis siyamai ibikokosarai on, On an baiyoboen wonitai on omi men ami baitutum wonikirir inafeu a nunuam men sinafeu mes. \v 4 Omi on ra fufur wofofourtobon ato bobo komasis wofofour on wotikirir sitafeu, a not komasis on wotboai au koum wotyein, ato baise atonio osi bobo aurin on sabu men siyasubunuem worabob on. \v 5 Ato omi atonio kufaiwar dura on woinosfotai bait? Ato mamaba God an dura nanatun aurim ibitem on: God an dura buk amonai siyau, \q1 “Natu, untatam tiwag ato Bada ebitotorim on, om ato bobo fetag ufour aurin inagam inawurem on, nunuam men inafeu mes. \q1 \v 6 Yabin Bada on sabu engon inuabois on mes ebitotoris, ato sabu engon nanatun mes eboes on inimakies.” \m \v 7 Atonio baikokosar woboai on God egogoi initotorim wonnat On an gogoi nanaba wonmatar; God efofourem On Toun nanatun ba. Fifirig tatamas engon nanatus sebimakies, on nanaba on God egogoi nanatun inimakies. \v 8 Ato omi men sinitotorim, [ato fifirig sebitotoris ba:] on omi men arimon wonnat fifirig obim wonmatar on, baise omi arimon wonnat ato gabur fifirig sefofour ba on nanaba wonmatar. \v 9 Ot tout tatamat on nanaba sebitotorit, ato ot osi takakafes. Ot dura bagai nan Tamat God safamai aurin tanifonabo, on arimon tansagob mamaba yawas obin tanabib tiwag aurin. \v 10 Ot tatamat on senonosin ato iyobin wera dibon wat on sebitotorit. Baise God on ot ati obin aurin ebitotorit, ato on etaiai on arimon tannat kakafotit tanmatar. \v 11 Ot sebitotorit on tanonosin tabiyababan, men tabiyasisir on, baise gibui sabu iyabon sibitotorit on nunuat amonai on yasisir emamatar ati yawas mair ma obin tagaturai. \s1 Dura Ebitainaya \p \v 12 On mes omi on men ato sabu ayaiotis ba sisuweigan mom sai, imas sisam ato sindas on eb sisam sikobeb kafakakai mom motobai sinafeu. Baise omi on ato sabu ayai sowarotis ba, imam wonbogagaien a sindam wonitotoren ato faiwar boboun wonboai totor wat wonayai wonan ato wengar sirou etatawar nan wongat. \v 13 Omi eta wonkaifarai tiwag ami yawas totorinai wat wonama, ato iyai iyafan an baitutum esasam ato kafakakai mom inikirir, baise omi ami baiyoboen on initai inboai men ato inafourtobon infaiwar an baitutum inyein men inigibubunuem. \p \v 14 Omi sabu engon tutufin wonafourtobon woniyamai nunuamui tuf inen a wonafourtobon kakafotim wonama, yabin omi ami yawas men woniyamai kakafotim wonmama on omi arimon men iyafan tani Bada initai on. \v 15 Omi engon tutufin wonkaifarem tiwag men iyafan tani God an kaber aurim ebiyamai ato on inrutabir koun On aurin inyein, on arimon inisarar. Mat omi wonkaifarem tiwag men iyafan tani tuturan auris bobo komasis inafour, ato wengar komasin ba amomui inkubou inag sabu sigaraba asi yawas inikomasen. \v 16 Omi wonkaifarem tiwag men iyafan tani ato bobo komasisi inafour ini reg nan o men ato Esau ifofour ba, on koun God aurin iyein, on ainau orot an buder engon ibinoanai on ato bayu wera kaitamom wat i’yanin aurin on itobon. \v 17 Omi wosagob on atonio bobo ifour ato gibui igogoi taman baimomogin ititai mes, baise taman men igogoi baimomogin ititai, yabin Esau on ato bobo ifour on itou auman eta inuen mamaba itiyamai itikitabirai men on ifour wat ambin. \v 18 Omi wonnanat God aurin on, men ato wawat agirit sifofour ba wofour on, osi sinat Sinai Oyauai nan sigat. On an werai God ato an baifafaro dura ibites on, osi sit wairaf on kasakasau ba igai oyau engon ibofotai, wouman didibar imatar a yabat wawanin isisin; \v 19 namon dour fonan on gagaminai bag igat ato orot ebabain ba, ato God Toun on fonan sitatam osi auris ikakafun. Sabu on fonan sitatam mom, on Moses sifefeyanai God osi weines itawur on, osi sebeber men dura inikakafun sintatam men, \v 20 yabin On an baifafaro dura i’yau on iwani kwakwan men fofonin sittatam: God iyawures iyau, “Orot jever tani o bobaitu tani nin oyauai ingegeg on agimai wonasubun.” \v 21 Osi ato beruber bobo imatar matasi si’tai on iyamai Moses iyau, “Yau on abeber kwakwan ato auu imau sebiror.” \p \v 22 Baise omi on men wonat Sinai Oyauai wogat on, ambin, omi on wonat God aurin ato Zion Oyau ba on nan wogat ato mafam gagamin menan God yayawasin emama nan, Jerusalem ato safamai yen on, ato on efan on anea ison kwakwan thousand thousand on nan siruayo sebiyasisir. \v 23 Mat omi on engon wonat ato omi iyabon God nanatun abou ba womatar On an efan engon wonboai, ato osi wabis on safamai sigayamen sen. Mat omi on wonat God aurin, On ekesin mom on sabu engon tutufin ebigurubabanis, a omi wonat sabu ato ainau sirabob ato ari safamai semama, osi on ari sinat asi yawas totoris wat God matanai simatar semama on auris wogat. \v 24 Omi on wonat Iesu aurin, On inat dura bobaibasit boboun an basun orot imatar God a sabu auris on nan wogat a omi wonat Iesu an tara iyeyeir an aumatan dura ebikakafun on nan wogat, men Abel an tara ba. \v 25 Omi wonkaifarem tiwag ato God aurim ebikakafun on, men fonan wonseir mes. Yabin ainau wawat agirit nin tafanamai simama ato God an dura iyawures on aurin sifonaseir, on mes dura bag imakies, on nanaba on safamai nan God ot aurit dura ebikakafun ato ot kout On aurin tanyeyeinin on dura bag arimon inimakiet. \v 26 On an werai On fonan wat dura ibikakafun on motob engon iyuyun, baise ari on iyaumatan iyau, “Wera tani on Yau men arimon motob wat aniyuyunai on, baise safam mat aniyuyunai.” \v 27 Atonio dura, “Wera tani”, an yabin rerebai ebiyoboet on ato tafanamai sawar engon ibimataren on iniyuyunen, ato sawar sinbiyuyunen on inboseseiren, ato sawar men sinbiyuyunen on arimon nana sinen. \v 28 On mes ot tout tasagob ot on God an Baiaiwab turinai tamama on men arimon iniyuyun on, on mes ot God tanikakaiwai, ot on God an etaiai wat tankwafirai taniyasisirai. Ot On tankakafai tanberuai mom tankwafirai taniduduranai. \v 29 Yabin ot ati God on dura bag wairaf yoyourin ba. \c 13 \s1 God Mamaba Taniyasisirai aurin \p \v 1 Omi on nana taitaim tutuam mat Keriso an yawasai nan wonbinuabo bonen. \v 2 Omi men woninosfotai mes sabu touman sinnat aurim sinfafasiuem on, wonikakaiwis wonboes ami goai woniwanis ato asi gogoi on wonibaisis, yabin on bobo nanaba on sabu fani sifour, sabu touman sikakaiwis siboes asi goai siwanis ato osi tous on men sisagob, osi on anea on siboes asi goai siwanis. \v 3 Omi sabu ato fafatum goai semama on wonnosis, omi woniyamai on sitau omi mat fafatum goai womama ba. Sabu fani tuturam baitutumotis auris bobo komasis sinfofour on wonnosis ato wonibaisis, woniyamai on omi mat engon kaita baikokosar woboai ba. \v 4 Tabin aurin on sabu engon wonkakafai, ato orot awan jever rus on sinitutum bonen siniyamai asi tabin amonai on matafin wat inen, yabin God on arimon ato osi sabu iyabon sebi reg nan a kuke foro asi yawas ba sebiyayar on inigurubabanis. \v 5 Omi ami yawasai on men agim aurin on woninuabo kwakwan mes, ato sawar aifan aurim sen on fofonin, yabin God iyau, “Yau men anikirirem mes; Yau men anikirirem unafeu mes.” \v 6 On mes ot ati not tutufinai tanikakafun tanau, \q1 “Bada on yau au baibaisotin; yau arimon men anaber mes, yau arimon men anaber ato sabu bobo komasis auriu sinfofour on.” \p \v 7 Omi ami babadis ainau yangan simama on wonnosis, osi on ainau God an dura maiauin on omi aurim sikakafun. Omi osi wonnosis mamaba Iesu sibitutumai simama sirabob on, osi asi baitutum on nanaba woniyuyures. \v 8 Iesu Keriso on men ebikitabirai on, On nana kaitamom wat emama, rarab, ari a wantoan au wantoan. \v 9 Omi men osi sabu asi baibebe ta ta sebibebe on wontatam mes, ari omi ami eta wonisarar mat. Iyobin ot aurit on God an kaber emon on inibaisit nunuat inkufaiwaren, men ato eta siya mamaba bayu tanam auris on tanigibubunuen, on men arimon ati obin tani on emon tanboai on. \v 10 Ot ati sirifu kema ato taboai on priest men an baibad yen arimon nan abifan inam on. \v 11 Priest Ainauin on bobaitu asi tara eboai erur Efan Kakafaiinai Bag on nan bokomas aurin on ekutetai, baise sabu ato asi mafam goai semama on kounai mabinai bag nan on bobaitu usis seteteren. \v 12 On mes Iesu mat on nan Jerusalem mafam gagamin an metewan awan kounai bag nan ikokosarai irabob, ato On an tara emon on sabu engon iyames kakafotis simatar. \v 13 Ot On aurin tangat tanan goa mafam furi kounai an mamai iboai nan, On an mamai turin tanboai tanfasararam. \v 14 Ot on men ati mafam gagamin wantoanin nin tafanamai yen on; baise ot on mafam gagamin ato innat aurin on tamomousin. \v 15 Iesu irabob ot ati bokomas isouen onai ot ra fufur God tanikakaiwai tout giburuti on Wabinai tanau tanikakafun. \v 16 Omi men woninosfotai mes, bobo obis wat wonafour a tuturam mat wonraram bonen, on bobo nanaba wonfofour on sirifu ba God aurin wokutetai. \p \v 17 Omi ami babadis auris wonifonabo, ato osi asi baibad yen osi sinau on nanaba wonafour, yabin osi on omi ami kaifarotis ayubim an bobo on sekakaifarai weinem, sinitem omi on God aurin wobifonabo tiwag. Ato omi kakaita kakaita ami bobo mamaba wofofour on nanaba Iesu aurin sinkasonai. Omi osi auris wonifonabo, on arimon osi asi bobo on yasisirai sinabo tiwag; ato omi iyabon eta fetag wonnanan on arimon osi asi bobo on men yasisirai sinabo on, ato omi arimon ayubim an yawasai on men sinibaisim tiwag on. \v 18 Yau abifefeyanim omi nana auri wonbabayoi. Wei on wabi dura bag ai not obinai wat God aurin wanama, yabin wei wagogoi ra engon bobo totorinai wat wanafour. \v 19 Yau on omi engon tutufin abifefeyanim ra engon auriu wonbayoi, ato God inibaisiu au eta initotorai weineu gariwat iniyafareu men aurim anmatabir. \s1 Bayoi Kanfoun \p \v 20 Ato omi aurim on yau God aurin ababayoi on infourim nunuamui tuf inama, Bada Iesu an tara an dura bobaibasit boboun mama wantoanin emon on God rabob emon ibobaimisirai men, ato On inat foro sheep Kaifarotin Gagamin Bag imatar. \v 21 Mat yau ababayoi God aurin On eta au engonai inbotitiwagim ato On an gogoiai on wonafour, onai Iesu Keriso an baibais initem nan On woniagirai tiwag woniyasisirai, ato On wat wonkwafirai au wantoan au wantoan, Dura bag. \s1 Dura Kanfoun \p \v 22 Yau taitaiu tutuau abifefeyanim, au fef dibon wat agagayam on yaterabobai wonboai tiwag ato atonio dura on nan inkufaiwarim. \v 23 Yau agogoi omi wonsagob ot tait tuat Timothy ati bobo’otin on fafatum goa emon siboseirai igat. On sasasan wat auriu nin innanat on, yau arimon nan rui wannat omi wanitem. \v 24 Omi ami babadis engon a God an sabu engon abikakaiwim. God an sabu Italy semama mat on sebikakaiwim. \v 25 Yau ababayoi God an kaber on omi engon tutufin aurim inama.