\id REV \h APOCALIPSIS \toc2 APOCALIPSIS \toc1 APOCALIPSIS \mt1 JA' SVUN APOCALIPSIS \mt1 JA' LI' TS'IBABIL YU'UN JUAN C'USITIC TA TO XC'OT TA PASEL YU'UN LI CAJVALTIC JESUCRISTOE \c 1 \s1 Ja' smelol c'usi i'ac'bat yil yu'un Cajvaltic li Juane \p \v 1 Li vun li'i ja' li c'usitic i'ac'bat sna' yu'un Dios li Jesucristo ti po'ot xa chc'ot ta pasele. Ti jech i'ac'bat sna'e yu'un ja' chijyac'butic jna'tic ec, vu'utic ti ta jpasbetic c'usitic tsc'ane. Jech la stac tal yaj'almantal, tal sc'opanun, vu'un li Juanune, vu'un ti ta jpasbe c'usitic tsc'ane. \v 2 Chacalboxuc, melel ti jech li'ac'bat quil scotole xchi'uc melel ti jech laj yal Diose yu'un jech laj yalbun li Jesucristoe. \p \v 3 Boch'o ta xapta xchi'uc boch'otic ta xa'yic li c'usitic yaloj Dios li'i, ta sta xcuxetel yo'ntonic me ta xch'unic li c'usitic li' ts'ibabile yu'un po'ot xa chc'ot ta pasel. \s1 Ja' smelol c'alal lic sc'opan ta carta jch'unolajeletic ta vucub lum li Juane \p \v 4 Vu'un Juanun, ta jc'opanoxuc tal ta carta, vo'oxuc li jch'unolajeloxuc tey ta vucub lum ta Asia banamile. Ac'o yac'boxuc bendición li Jtotic Dios ti tey ono'ox oy o c'alal mu'yuc to'ox banamile, xchi'uc ti tey oy o c'alal to tanae, xchi'uc ti tey oy o sbatel osile. Ac'o spasboxuc ta jun avo'ntonic li jujunoxuque. Ti jech cha'ac'batic bendicione, ja' ta sventa ec li Ch'ul Espíritu tey oy ta stojol Dios ti xco'laj xchi'uc vucub candil laj quile. \v 5 Xchi'uc ta sventa ec li Jesucristo ti ja' melel scotol c'usi laj yalbutique, ja' ti ba'yuc icha'cuxi loq'uel ta smuquinal sventa sbatel osile, xchi'uc ti ja' sventainoj scotol ajvaliletic li' ta banamile. Xchi'uc ti ep c'uxutic ta yo'ntone, ti laj yac' sba ta milel cu'untique yu'un jech la xch'aybutic o jmultic. \v 6 Xchi'uc laj xa yac' ti co'ol ta jpastic mantal jchi'uctique, xchi'uc laj xa yac'butic cabteltic ta stojol Dios, ja' li Stote, jech chac c'u cha'al yabtel li paleetique. Jech ac'o ich'atuc ta muc' sbatel osil li Cajvaltique yu'un ja' tspas mantal sbatel osil. Jech ac'o c'otuc ta pasel. \p \v 7 Li Cajvaltique ta xtal ta toc. Scotol cristianoetic ta xilic xchi'uc li boch'otic jech yo'ntonic jech chac c'u cha'al li boch'otic la smilic Cajvaltique. Ta x'oq'uic ta scoj xi'el c'alal chilic chtal li Cajvaltique yu'un tsna'ic ti ja' ch‑ac'batic castigoe. Melel jech chc'ot ta pasel. \p \v 8 Li Dios ti ech'em stsatsal ti ja' sventainoj scotole, ja' ti tey ono'ox oy o c'alal mu'yuc to'ox banamile, xchi'uc ti tey oy o c'alal to tanae, xchi'uc ti tey oy o sbatel osile, jech chal: “Vu'un la jliques scotol, jech vu'un ta jvu'es noxtoc li c'usi jnopoje”, xi. \s1 Ja' smelol ti xco'laj xchi'uc cristiano laj yil Cajvaltic li Juane \p \v 9 Vu'un Juanun, quermano jbatic, co'ol chquich'tic vocol ta sventa li Jesucristoe, xchi'uc co'ol sventainojutic. Co'ol chijyac'butic stsatsal co'ntontic yu'un jech mu xchibaj co'ntontic ta smalael ti c'usi ora chijcole. Li vu'une tey ay yaq'uicun ta jun biq'uit banamil cacal ta nab, Patmos sbi. Tey chuculun ta sventa ti la jchol sc'op Diose, ja' ti chijcol ta sventa Jesucristoe. \v 10 C'alal ja' o sc'ac'alil ta jtsob jbatic ta sventa Cajvaltique, ta sventa Ch'ul Espíritu laj ca'i oy boch'o chc'opoj ta jpat. Tsots i'avan jech chac c'u cha'al tsots chjupanat oq'ues. \v 11 Jech laj yalbun: \p ―Vu'un la jliques scotol, jech vu'un ta jvu'es noxtoc li c'usi jnopoje. Li c'usitic chacac'bot avil li'i ts'ibao ta vun yu'un chatacbe batel li jch'unolajeletic ta vucub lum tey ta Asia banamile. Ja' ti tey oyic ta lum Efeso, xchi'uc ta lum Esmírna, xchi'uc ta lum Pérgamo, xchi'uc ta lum Tiatíra, xchi'uc ta lum Sárdis, xchi'uc ta lum Filadélfia, xchi'uc ta lum Laodicéae ―xiyutun. \p \v 12 Jech lijoyij, la jq'uel li boch'o ta sc'opanune. Tey laj quil vucub yav aceite pasbil ta c'anal taq'uin, candelero sbi. \v 13 Ta o'lol li vucub candeleroe laj quil oy boch'o tey oy xco'laj xchi'uc cristiano yilel. Natil c'u'il slapoj, xchi'uc oy xchuc xco'laj xchi'uc pasbil ta c'anal taq'uin yilel xchucoj ta sna yo'nton. \v 14 Li stsotsil sjole sac jech chac c'u cha'al saquil tsots. Li jujubej sate xpulpun no'ox yilel jech chac c'u cha'al yat c'oc'. \v 15 Li yacane sts'ayayet jech chac c'u cha'al sts'ayayet cobre taq'uin me chic'bil xa ta c'oc' scotol li yic'ubale. C'alal chc'opoje, ja' jech chac c'u cha'al nojelal uc'um ti xvo'et no'oxe. \v 16 Tey stsacoj ta sbats'ic'ob vucub c'anal, xchi'uc chloc' machita ta ye noxtoc. Cha'jot ye pasbil li machitae, lec juxbil xcha'jotal. Li sate xojoban jech chac c'u cha'al lec xojoban c'ac'al ti c'alal lec q'uepele. \p \v 17 C'alal laj quile, liyal ta lum tey ta stojol, xco'laj xchi'uc chamen lic'ot. La stijun ta sbats'ic'ob, jech laj yalbun: \p ―Mu xaxi'. Vu'un la jliques scotol, jech vu'un ta jvu'es noxtoc li c'usi jnopoje. \v 18 Vu'une jtalel cuxulun o. Licham pero licha'cuxi. Jech cuxulun o sbatel osil. Vu'un jventainoj scotol. Vu'un chcal li boch'otic ta xchamique. Vu'un chcal noxtoc li boch'otic chcolique xchi'uc li boch'otic ch'ayel chbatique. \v 19 Li c'usitic laj xa avile xchi'uc li c'usitic li' chaq'uele, xchi'uc li c'usitic ta to xavil ta ts'acale, xats'iba ta vun scotol. \v 20 Li vucub c'anal jtsacoj ta jbats'ic'ob laj avile xchi'uc li vucub candelero pasbil ta c'anal taq'uin laj avile, chacalbot c'usi smelol yu'un muc xana'. Li vucub c'anale ja' senyail li boch'otic sventainojic jch'unolajeletic ta vucub lum tey ta Asia banamile. Li vucub candeleroe ja' senyail li jch'unolajeletic ta vucub lume ―xiyutun li Cajvaltique. \c 2 \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Efesoe \p \v 1 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Efesoe. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltic ti stsacoj ta sbats'ic'ob vucub c'anal laj quile, xchi'uc ti tey chanov ta o'lol li vucub candeleroe, jech chayalboxuc: \v 2 Vu'une jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Jna' ti tsots cha'abtejic cu'une xchi'uc ti oy smuc'ul avo'ntonique. Xchi'uc ti mu xac'an xachi'inic li boch'otic chopol yo'ntonique. Yu'un laj xa aq'uelbeic c'u x'elan yo'ntonic li boch'otic jcholc'opetic yalojique, jech laj xa ana'ic ti ja' no'ox ch‑epalc'opojique. \v 3 C'alal laj avich'ic vocol ta jventae, jun avo'nton icuch avu'unic. Tsots la'abtejic ta jventa, muc xchibaj avo'ntonic. \v 4 Pero oy to c'usi chopol chapasic chquil yu'un mu xa scotoluc avo'nton chac'anicun jech chac c'u cha'al ta sliqueb. \v 5 Ja' lec vuleso me ta avo'ntonic ti c'u x'elan lec laj ac'anicun ta sliquebe. Comtsanic ti jech chapasique; ja' me pasic yan velta jech chac c'u cha'al laj apasic ta sliquebe. Me mu xacomtsanic li c'usi chapasique, chital ta ora, chtal jloq'ues li candelero avu'unique, jech ta x'ul o li jc'op tey ta avosilalique. \v 6 Pero oy to c'usi lec chapasic chquil. Yu'un chopol chavilic c'usi tspasic li nicolaítaetique, ja' ti chayalboxuc ti xu' to chapasic c'usi chopole. Jech chopol chquil ec. \v 7 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique. Li boch'otic tstsal yu'un scotole ta xcac'be slo'ic li sat te' sventa cuxlejal sbatel osile, ja' ti tey oy ta o'lol ts'unubaltic yu'un Dios ta vinajele, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Esmírnae \p \v 8 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Esmírnae. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltic ti ja' la sliques scotole xchi'uc ti ja' ta svu'es noxtoc li c'usi snopoje, ja' ti ichame ti icha'cuxie, jech chayalboxuc: \v 9 Vu'une jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Jna' ti me'onoxuc xa ta scoj li vocole, ti mu'yuc xa c'usi oy avu'unique. Pero ta jventae jc'ulejoxuc chquil. Ta jna' noxtoc ti chopol chc'opoj ta atojolic jayibuc israeletic ti t'ujbilic cu'un yalojique. Pero mu jechuc. Ja' stotic li Satanase yu'un mu xch'unic ti vu'un ta jcoltaique. \v 10 Mu me xaxi'ic yu'un li vocol chtal ta atojolique. Ja' yabtel pucuj ti chatic'atic ta chuquele yu'un ta sq'uelboxuc avo'ntonic me melel ach'unojic ti vu'un Jcoltavanejun avu'unique. Pero atbil no'ox jayib c'ac'al ti chavich'ic vocole. Jech junuc me avo'ntonic o ta jtojol manchuc me chamilatic, yu'un chacac'boxuc amotonic, ja' ti chacuxiic sbatel osile. \v 11 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique. Li boch'otic tstsal yu'un scotole mu xbat yich'ic castigo c'alal me ichamique, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Pérgamoe \p \v 12 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Pérgamoe. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltic ti laj quil iloc' machita ta ye ti lec juxbil xcha'jotal yee, jech chayalboxuc: \v 13 Vu'une jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Xchi'uc jna' ti tey nacaloxuc yo' bu ep ta xch'unbat smantal yu'un cristianoetic li Satanase. Ac'o me ep chavich'ic vocol pero avich'ojicun o ta muc'. Muc xchibaj avo'ntonic ti c'alal imilat li Antípas ti scotol yo'nton la xcholbun jc'op tey yo' bu oyoxuque, ti ja' tey ep ta xch'unbat smantal li Satanase. \v 14 Pero oy to c'usi chopol chapasic chquil. Yu'un tey to achi'uquic li boch'otic jech tspasic jech chac c'u cha'al la spas Balame. Li Balame ja' la xchanubtas li ajvalil Balac ta vo'one ti ac'o stac batel boch'otic chbat xchanubtasic ta spasel c'usitic chopol li israeletique. Jech lic sti'beic smoton santoetic li israeletique, jech lic mulivajicuc. \v 15 Jech noxtoc tey achi'uquic li boch'otic jech ta xch'unic jech chac c'u cha'al xch'unoj nicolaítaetic ti chopol chquile. Yu'un chayalboxuc ti xu' to chapasic c'usitic chopole. \v 16 Pero loq'uesic tey ta atojolic. Me mu xaloq'uesique chital ta ora tey ta atojolic. Chtal jcontrain xchi'uc li machita chloc' ta quee. \v 17 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique. Li boch'otic tstsal yu'un scotole ja' chcac'be sve'ic li manavaj tey ta vinajel ti mu'yuc boch'o yiloje, jech mu'yuc c'usi yan tsc'anic o sbatel osil. Ta xcac'beic noxtoc jujubej saquil ton. Li ton chcac'beique ja' tey ts'ibabil ach' sbi stuquic, pero mu'yuc boch'o yan xotquin. Ja' no'ox stuc xotquin li boch'otic chich'e yu'un jech tsna'ic ti ja' cu'unic o sbatel osile, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Tiatírae \p \v 18 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Tiatírae. Jech xats'ibabe batel: “Li Xnich'on Dios ti laj quil xpulpun no'ox yilel jujubej sat jech chac c'u cha'al yat c'oq'ue, xchi'uc ti sts'ayayet yacan jech chac c'u cha'al sts'ayayet cobre taq'uin me chic'bil xa ta c'oc' scotol yic'ubale, jech chayalboxuc: \v 19 Vu'une jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Jna' ti chac'anvanique, xchi'uc ach'unojic ti vu'un chajcoltaoxuque, xchi'uc chacoltavanic, xchi'uc chcuch avu'unic scotol, xchi'uc más to ech'em cha'abtejic cu'un jech chac c'u cha'al la'abtejic ta sliquebe. \v 20 Pero oy to c'usi chopol chapasic chquil. Yu'un chavaq'uic chanubtasvanuc li ants ti tscuy sba ta j'alc'op cu'une. Pero mu meleluc. Yu'un ja' jech tspas jech chac c'u cha'al la spas li Jezabel ta vo'onee. Ja' no'ox tslo'la li boch'otic tspasic c'usitic ta jc'ane jech chlic mulivajicuc yu'un, xchi'uc chlic sti'ic smoton santoetic. \v 21 Pero jal xa la jmala me tscomtsan li c'usitic chopol tspase. Pero mu scomtsan. Jech yo'nton tspas o. \v 22 Chacalboxuc, li antse ta xcac' tsacatuc ta chamel jech tey chmochi o ta svayab. Ja' scastigo chc'ot yu'un chopol li c'usi tspase. Li boch'otic ja' no'ox la xch'unic lo'lael yu'un li antse, me mu scomtsanic li c'usitic chopol tspasique, ta xcac'be ep svocolic ec. \v 23 Yan li boch'otic xch'unojic o c'usi chal li antse ta jmil. Jech tsna'ic o scotol jch'unolajeletic ti chca'i scotol li c'usitic chanopique, xchi'uc ti chquil c'u x'elan avo'ntonique. Ti c'u x'elan chapasic jujunoxuque ja' jech atojol chacac'boxuc. Me lec c'usitic laj apasique, lec atojolic chacac'boxuc. Me chopol c'usitic laj apasique, ja' atojolic chc'ot li castigo chacac'boxuque. \v 24 Vo'oxuc ti tey oyoxuc ta Tiatíra ti mu'yuc ach'unojic c'usi chal li antse, xchi'uc ti mu'yuc ach'unojic noxtoc ti chalic tsc'an ta jna'tic c'u x'elan yo'nton li Satanase, mu'yuc xa c'usi yan chacalboxuc. \v 25 Ja' no'ox junuc me avo'ntonic o ta jtojol. Jechuc me avo'ntonic o c'alal to chicha'tal. \v 26 Li boch'otic tstsal yu'un scotole, ti ja' tspasilanic o c'usitic lec chquil c'alal to ta slajebal c'ac'ale, ta xcac'be tsots yabtelic. Ja' tsventainic scotol cristianoetic ta sbejel banamil, ja' li boch'otic mu xixch'unbicun jc'ope. \v 27 Jech chac c'u cha'al tsots cabtel yac'ojbun li Jtote, ja' jech tsots yabtel ta xcac'beic ec. Ja' tspasic ta mantal scotol cristianoetic ta sbejel banamil. Ch'unbil o smantalic. Mu'yuc stsatsalic o chc'ot li cristianoetique. Ja' jechic jech chac c'u cha'al bin ti toj lilijel chc'ot me chich' voq'uele, mu'yuc xa c'usi xu' yu'unic o. \v 28 Li boch'otic tsots yabtel chcac'beique ta xcac' ta ich'el ta muc' jech chac c'u cha'al ich'bilun ta muq'ue. \v 29 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \c 3 \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Sardise \p \v 1 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Sardise. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltic ti la stac batel ta vucub lum li Ch'ul Espíritue xchi'uc ti stsacoj vucub c'analetique, jech chayalboxuc: Jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Lec ach'unojic ta alel pero mu jechuc. Yu'un xco'laj xchi'uc chamen chaquiloxuc. \v 2 Jech q'uelo me abaic. Lecuc me li c'usitic chapasique yu'un naca me chibajuc o avo'ntonic. Yu'un mu'yuc bu lec jtaoj avabtelic ta stojol li Dios cu'une. \v 3 Jech vuleso me ta ajolic li c'usitic laj ava'yic c'alal lachanubtasatic ta sliquebe. Ja' me xach'unic. Comtsanic li c'usitic chopol chapasique. Me mu xacomtsanique, chacac'boxuc castigo. Pero mu xana'ic c'usi ora chtal cac' jech chac c'u cha'al mu xana'ic c'usi ora chtal j'elec'. \v 4 Ac'o me oy amulic chquil, pero oy jayibuc tey achi'uquic ta Sardis ti mu'yuc yic'ubal sc'u'ic chquile yu'un mu sa' smulic. Jech chixchi'inicun o sbatel osil. Chcac'be sac sc'u'ic ja' ti tuc' yo'ntonic oe. \v 5 Li boch'otic tstsal yu'un scotole ch‑ac'bat slap sac sc'u'ic ya'yel, ja' ti tuc' yo'ntonic oe. Mu'yuc ta jtu'pbe sbiic ta vun ti bu ts'ibabil sbiic scotol li boch'otic chcuxiic sbatel osile. Jamal chcal ta stojol Jtot xchi'uc ta stojol yaj'almantaltac ti xcotquinique. \v 6 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Filadélfiae \p \v 7 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Filadélfiae. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltique tuc' yo'nton, melel scotol c'usi chal. Ja' sventainoj li boch'otic t'ujbilic yu'un Dios jech chac c'u cha'al muc'ta ajvalil David ta vo'onee. Ja' chal ti xu' ch‑ochic ta vinajel li boch'otic t'ujbilic ono'ox yu'une, xchi'uc ja' chal ti mu xu' ch‑ochic li boch'otic muc t'ujbilicuc yu'une. Jech chayalboxuc: \v 8 Jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Ac'o me mu'yuc epoxuc, pero ach'unojbicun o li jc'ope. Jamal chavalic ti vu'un chajcoltaoxuque. Jech chcac' acholbeic batel jc'op li boch'otic tsc'an cha'yique. Mu'yuc boch'o xu' yu'un chaspajesoxuc. \v 9 Oy israeletic chalic ti t'ujbilic cu'une pero ja' no'ox ch‑epalc'opojic yu'un ja' stotic li Satanase. Ja' no'ox israel ta sventa sbec'talic, ma'uc ta sventa ti t'ujbilic cu'une. Le'e ja' chcac' yich'oxuc ta muc' yu'un chlic sna'ic ti melel jnich'onoxuque xchi'uc ti c'anbiloxuc cu'une. \v 10 Ta sventa ti muc xchibaj avo'ntonic ti c'alal laj avich'ic vocol ta jventae, jech mu xcac' avich'ic vocol ti c'alal tsta yorail chcac'be svocolic scotol cristianoetic ta sbejel banamile yu'un ta jq'uelbe c'u x'elan yo'ntonic. Yu'un toj tsots li vocol ta xtale. \v 11 Po'ot xa chital. Junuc me avo'ntonic o ta jtojol yu'un jech mu xbat ta yan li amotonic chacac'boxuque. \v 12 Li boch'otic tstsal yu'un scotole ja' chbat xchi'inic o sbatel osil li Dios cu'un tey oy ta vinajele. Mu xloq'uic o. Ta jts'ibabe ta sti'baic sbi li Dios cu'une xchi'uc sbi li lum yu'un Dios cu'une, ja' li ach' Jerusalén chlic tal ta vinajel yo' bu oy li Dios cu'une. Xchi'uc ta jts'ibabe ta sti'baic noxtoc li ach' jbie. \v 13 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'usi i'albatic li jch'unolajeletic tey ta lum Laodicéae \p \v 14 Jech laj yalbun noxtoc li Cajvaltique: \p ―Pasbo scarta li boch'o sventainoj jch'unolajeletic tey ta lum Laodicéae. Jech xats'ibabe batel: “Li Cajvaltic ti ja' melel scotol c'usi chale, ti laj yac' ayinuc scotol li c'usitic oye, jech chayalboxuc: \v 15 Jna'oj scotol li c'usitic chapasique. Jna' ti mu scotoluc avo'nton avich'ojicun ta muc' jech chac c'u cha'al li boch'otic jun xa yo'ntonic ta jtojole. Pero ja' no'ox ti mu xaco'lajic jech chac c'u cha'al li boch'otic mu'yuc yich'ojicun o ta muq'ue. Me chac'an chach'unicune, ja' tsc'an ti scotol avo'nton chavich'icun ta muq'ue. Yu'un me mu scotoluc avo'nton chavich'icun ta muq'ue, ja' más lec ti mu xach'unicun oe. \v 16 Ta scoj ti mu scotoluc avo'nton avich'ojicun ta muq'ue, jech mu xajc'anoxuc ec. Ta jc'an chajloq'uesoxuc o ta jtojol. \v 17 Yu'un jech chavalic: Vu'une lec jch'unoj. Mu'yuc xa c'usi yan sc'an cu'un. Oy cu'un scotol li c'usitic ta jc'ane, xachiic, pero mu xana'ic ti me'on chaquiloxuc ta scoj ti mu junuc avo'ntonic ta jtojole. T'anal chaquiloxuc noxtoc ta scoj ti mu'yuc lec avo'ntonique. Jech noxtoc ma'satoxuc chaquiloxuc yu'un mu xavilic ti chopol c'usitic chapasique. \v 18 Jech chacalboxuc, la'ic me ta jtojol. Chacac'boxuc jun avo'ntonic jech jc'ulej chaquiloxuc ta jventa. Ta jlecubtasboxuc avo'ntonic jech lec sac ac'u'ic chquil. Jech mu xaq'uexovic yu'un mu xa t'analucoxuc ya'yel. Chajpoxtaboxuc asatic yu'un jech chavilic c'usi lec chapasic. \v 19 Li boch'otic lec jc'anoje ta jtaq'ui c'alal me oy c'usi chopol la spase. Me mu xch'une, ta xcac'be svocol. Jech c'alal chajtaq'uioxuque, scotoluc me avo'nton ch'unic ta ora. Comtsanic li c'usitic chopol chapasique. \v 20 Ta sti' no'ox avo'ntonic oyun ya'yel yu'un mu'yuc to avac'oj abaic ta ventainel cu'un. Li boch'o cha'i c'alal ta jc'opane, me chac' jventainbe yo'ntone, tey ta jchi'in o, jech xcuxet no'ox co'nton jchi'uc. \v 21 Li boch'otic tstsal yu'un scotole ja' chixchi'inicun ta pasmantal jech chac c'u cha'al li' xa jchi'inoj ta pasmantal li Jtote yu'un itsal cu'un scotol. \v 22 Li Ch'ul Espíritue ja' jech chalbe li boch'otic xch'unojbicun jc'op ti buyuc no'ox oyique. Nopic me c'u x'elan avo'ntonic ec ti c'alal chava'yique, xayutoxuc li Cajvaltique”, uto ―xiyutun. \c 4 \s1 Ja' smelol ti ich'bil o ta muc' tey ta vinajel li Diose \p \v 1 C'alal la jts'ibabe scartaic scotol li jch'unolajeletic ta vucub lume, ts'acal laj quil jamal ti'na ta vinajel. Li Cajvaltic ti ba'yuc la sc'opanun ti xco'laj xchi'uc x'oc' oq'ues snuq'ue, jech laj yalbun: \p ―La' muyan tal li'i. Chacac'bot avil scotol li c'usitic ta to xc'ot ta pasele ―xiyutun. \p \v 2 Jech ta sventa Ch'ul Espíritu ta ora tey va'alun ta vinajel laj ca'i. Jech tey laj quil jun muc'ta chotlebal lec meltsanbil. Ja' tey chotol tspas mantal li Diose. \v 3 Li Diose oy xojobal jech chac c'u cha'al xojobal jaspe‑ton xchi'uc cornalina‑ton, ja' yox xchi'uc tsoj. Ta muc'ta chotlebale tey oy jun arco ja' jech chac c'u cha'al vacnabal. Pero puro yox li xojobale, xco'laj xchi'uc xojobal esmeralda‑ton. \v 4 Ta joyob li muc'ta chotlebale laj quil oy yan chanib xcha'vinic (24) chotlebal tey oy. Ja' tey chotajtic chanib xcha'vinic banquilaletic. Puro sac sc'u' slapojic, xchi'uc oy scoronail sjolic xco'laj xchi'uc c'anal taq'uin yilel. \v 5 Ti bu chotol li Diose tey sts'aylej loq'uel sacsevul, xchi'uc tsots ibac' chauc, xchi'uc oy c'usitic yan tsots ibac'. Ta stuq'uil bu chotol li Diose tey tsanal vucub candil. Li vucub candile ja' senyail li Ch'ul Espíritu tey oy ta vucub lume. \v 6 Ta stuq'uil bu chotol li Diose oy c'usi tey oy xco'laj xchi'uc nab yilel, pero sts'ayts'un jech chac c'u cha'al nen. \p Ta spat xocon li muc'ta chotlebale oy chanib boch'o tey va'ajtic, pero ep ta bej satic, oy sat ta spat sjolic noxtoc. \v 7 Li june xco'laj xchi'uc jti'vanej bolom. Yan li june xco'laj xchi'uc unin vacax. Yan li june ja' jech x'elan sat jech chac c'u cha'al sat vinic. Yan li june xco'laj xchi'uc xic tey xvilet. \v 8 Li jujunique oy vaquib xiq'uic. Xchi'uc oy satic ta scotol sbec'talic xchi'uc oy satic ta jujun xiq'uic. Oy sat ta yolon xiq'uic, oy sat ta sba xiq'uic. Ta c'ac'al ta ac'ubal jech chalic: \q1 Tuc' yo'nton li Cajvaltic Diose. \q1 Ech'em stsatsal, scotol sventainoj. \q1 Tey ono'ox oy ta vo'one, xchi'uc li' oy o c'alal to tana, xchi'uc tey oy o sbatel osil, \m xiic ta stojol Dios. \p \v 9 C'alal ja' o chalic ti toj ech'em slequilal li cuxul Dios ti ja' tspas mantal sbatel osile, xchi'uc ti chich'ic ta muq'ue, xchi'uc ti tstojbeic ta vocole, \v 10 ja' o chlic spatan sbaic ta stojol Dios li chanib xcha'vinic banquilaletique. Chich'ic ta muc'. Tsloq'ues li scoronaic ti xojol ta sjolique, tey chaq'uic ta stuq'uil bu chotol li Dios ti cuxul o sbatel osile. Jech chalic: \q1 \v 11 Vo'ot Cajvalotcutic, vo'ot Diosot cu'uncutic, \q1 vo'ot no'ox atuc ti ech'em alequilale, \q1 ti ich'bilot ta muq'ue, ti ech'em atsatsale. \q1 Vo'ot laj apas scotol li c'usitic oye \q1 yu'un jech laj ac'an ti oy scotole, \m xiic ta stojol li Diose. \c 5 \s1 Ja' smelol c'u x'elan li balbil vune xchi'uc li Cajvaltic ti xco'laj xchi'uc ch'ium chije \p \v 1 Li Dios ti tey chotol ta muc'ta chotlebale, laj quil tey stsacoj ta sbats'ic'ob jlic balbil vun ts'ibabil ta spat xchi'uc ta yut. Ac'bil vucub spac' yu'un jech mu xjam. \v 2 Laj quil noxtoc tey oy jun j'almantal ech'em stsatsal, tsots i'avan: \p ―¿Boch'o puro lec c'usi spasoj ti xu' yu'un ta xtuch'be spac' li vune, ti xu' yu'un ta sjame? ―xi. \p \v 3 Pero mu'yuc boch'o xu' yu'un tsjam, me ja'uc li boch'otic tey oyic ta vinajele, me ja'uc li boch'otic li' oyic ta banamile, me ja'uc li boch'otic chamenic xae. Jech mu'yuc boch'o xu' tsq'uel c'usi chal li vune. \v 4 Jech tey li'oc' yu'un mu'yuc boch'o puro lec c'usi spasoj ti xu' tsjam li vune, ti xu' chapta li c'usi ts'ibabile. \v 5 Jech laj yalbun jun li chanib xcha'vinic banquilaletique: \p ―Mu xa'oc'. Oy boch'o ech'em stsatsal jech chac c'u cha'al jti'vanej bolom. Ja' jun achi'ilic ta israelal, ja' liquem ta jchop yu'un ánima Judá ta vo'one. Ja' smoltot li ajvalil David ta vo'onee. Ja' itsal yu'un scotol jech xu' yu'un tsjam li vune. Xu' yu'un ta xtuch'be li vucub spaq'ue ―xiyutun. \p \v 6 Jech laj quil tey cotol jcot ch'ium chij ta o'lol yo' bu oy li Diose, xchi'uc li chanibique, xchi'uc li chanib xcha'vinic banquilaletique. Li ch'ium chije oy yav ta sbec'tal ti imilate pero icha'cuxi. Ja' senyail li Cajvaltique. Oy vucub xulub xchi'uc vucbej sat. Ja' senyail li Ch'ul Espíritu ti itacat tal ta sbejel banamile. \v 7 Li ch'ium chije bat yich' li vun tey stsacoj ta sbats'ic'ob Diose. \v 8 C'alal laj yich' li vune, la spatan sbaic ta stojol li chanibique xchi'uc li chanib xcha'vinic banquilaletique. Li chanib xcha'vinic banquilaletique yich'anoj jujun yarpaic xchi'uc jujun taza pasbil ta c'anal taq'uin yilel nojic ta pom. Li pome ja' senyail ti tsc'opanic Dios li boch'otic yu'untac Dios li'oyic ta banamile. \v 9 La sq'uejintaic jun ach' q'ueoj. Jech chal: \q1 Vo'ot no'ox atuc ti puro lec c'usi laj apase \q1 jech ivu' avu'un laj avich' li vune, \q1 xchi'uc xu' avu'un chatuch'be li spaq'ue. \q1 Yu'un vo'ot laj avac' aba ta milel. \q1 Ta ach'ich'al laj aman li boch'otic chtunic yu'un Dios ti buyuc no'ox oyic ta sbejel banamile. \q1 \v 10 Laj xa avac' ti co'ol chapasic mantal achi'uque, \q1 xchi'uc laj xa avac'be yabtelic ta stojol Dios \q1 jech chac c'u cha'al yabtel li paleetique. \q1 Jech tey tspasic mantal ta banamil, \m xi li sq'ueojique. \p \v 11 C'alal jq'ueloje, laj ca'i chc'opoj ep j'almantaletic ti tey co'ol sjoyibtaojic Dios xchi'uc li chanibique xchi'uc li chanib xcha'vinic banquilaletique. Ep ta millón li j'almantaletique. \v 12 Tsots i'avan scotolic: \q1 Li ch'ium chij imilate puro lec c'usi la spas \q1 jech i'ac'bat tsots yabtel yu'un itsal yu'un scotol. \q1 Ja' tspas ta mantal scotol, \q1 ja' yu'un scotol li c'usitic oye. \q1 Ech'em sbijil, scotol xu' yu'un tspas. \q1 Ich'bil ta muc'. \q1 Stuc no'ox chtojbat ta vocol scotol, \m xiic tey ta stojol li ch'ium chije. \p \v 13 Laj ca'i noxtoc ic'opoj scotol li boch'otic tey oyic ta vinajele, xchi'uc scotol li boch'otic li' oyic ta banamile, xchi'uc scotol li boch'otic ichamic ta banamil xchi'uc ta nab ti tey oyic ta c'atinbac yo' bu tsmalaic chapanele. Scotolic jech laj yalic: \q1 Toj ech'em slequilal li Dios tey chotol ta muc'ta chotlebale xchi'uc li ch'ium chije. \q1 Sbatel osil ch‑ich'at ta muc'. \q1 Sbatel osil tspas mantal, xiic. \p \v 14 Li chanibique jech laj yalic ec: \p ―Toj lec ti jech ta xc'ot ta pasele ―xiic. \p Li chanib xcha'vinic banquilaletique la spatan sbaic ta stojol li Dios ti cuxul o sbatel osile, laj yich'ic ta muc'. \c 6 \s1 Ja' smelol c'usitic ic'ot ta pasel c'alal ituch' li jujun spac' vune \p \v 1 Li ch'ium chije laj quil la xtuch'be jun spac' li balbil vune. C'alal la xtuch'e, laj ca'i ic'opoj jun li chanibique, ja' ti xco'laj xchi'uc jti'vanej bolome. Li snuq'ue ja' jech chac c'u cha'al xbac' chauc. Oy boch'o jech laj yalbe: \p ―¡La'! ―xut. \p \v 2 La jq'uel li boch'o jech i'albate, scajlebinoj jcot saquil ca' yich'oj jun sflecha. Laj quil noxtoc i'ac'bat scorona, ja' senyail ti tsventain cristianoetique. Jech xcuxet no'ox yo'nton iloc' batel, bat slo'la li cristianoetique. \p \v 3 Li ch'ium chije la xtuch' noxtoc li xchibal spac' vune. C'alal la xtuch'e, laj ca'i ic'opoj jun li chanibique, ja' ti xco'laj xchi'uc vacaxe. Oy boch'o jech laj yalbe: \p ―¡La'! ―xut. \p \v 4 La jq'uel li boch'o jech i'albate, scajlebinoj jcot tsajal ca'. Ja' yabtel tsoquesbe sjol cristianoetic li' ta banamil yu'un jech chlic scontrain sbaic, chlic smil sbaic. I'ac'bat batel jun smuc'ta machita. \p \v 5 Li ch'ium chije la xtuch' noxtoc li yoxibal spac' vune. C'alal la xtuch'e, laj ca'i ic'opoj jun li chanibique, ja' ti jech x'elan sat jech chac c'u cha'al sat vinique. Oy boch'o jech laj yalbe: \p ―¡La'! ―xut. \p La jq'uel li boch'o jech i'albate, scajlebinoj jcot ic'al ca'. Tey xchechoj skilo sventa oy c'usi tsbis. \v 6 Laj ca'i oy boch'o chc'opoj tey ta o'lol li chanibique, jech laj yalbe li boch'o cajal ta ca'e: \p ―Bat soqueso li trigoe xchi'uc li cebada trigoe jech mu xa xac' lec sat, jech chtoy stojol. Li jun kilo trigoe ja' jech stojol chc'ot jech chac c'u cha'al tojolil jun c'ac'al. Yan li cebada trigoe ja' oxib kilo xtoj o ta jun c'ac'al tojolil. Yan li olivate' xchi'uc ts'usube mu me xasoques yu'un jech mu xtoy stojol li aceite xchi'uc ya'lel ts'usube ―xut. \p \v 7 Li ch'ium chije la xtuch' noxtoc li xchanibal spac' vune. C'alal la xtuch'e, laj ca'i ic'opoj jun li chanibique, ja' ti jech x'elan jech chac c'u cha'al xic tey xvilete. Oy boch'o jech laj yalbe: \p ―¡La'! ―xut. \p \v 8 La jq'uel li boch'o jech i'albate, scajlebinoj jcot c'anal ca'. Ja' jmilvanej sbi. Oy yan boch'o tey nabal ta spat, ja' c'atinbac sbi. Ja' senyail ti ta c'atinbac chbatic li boch'o chmilatique. Ja' i'ac'bat sventainic scotol cristianoetic li' ta banamil. Ti c'u yepal oy cristianoetic ta scotol banamile, o'lol jvoc' ta smil. Oy ta xchamic ta scoj pleito, oy ta xchamic ta scoj vi'nal, oy ta xchamic ta scoj chamel, oy chti'atic ta jti'vanej bolom. \p \v 9 Li ch'ium chije la xtuch' noxtoc li yo'bal spac' vune. C'alal la xtuch'e, laj quil tey oy xch'ulelic ta yolon scajleb smoton Dios li boch'otic imilatic ta scoj ti jamal laj yalic li sc'op Dios xch'unojique. \v 10 Tsots i'avanic: \p ―Cajval, vo'ot ti tuc' avo'ntone, ti chc'ot ta pasel scotol c'usitic avaloje, ¿baq'uin to chachapan li boch'otic la smiluncutic ti tey to oyic ta banamile? ―xiic. \p \v 11 Laj quil i'ac'bat sac sc'u'ic, ja' ti tuc' yo'ntonic oe. Xchi'uc i'albatic ti ac'o to smalaic jutuque. Jech i'albatic: \p ―Ja' to me its'aqui c'u yepal ta jc'an chmilatic avermanotaquic jech chac c'u cha'al lamilatique, ja' li boch'otic chtunic cu'un eq'ue, ja' to ta jchapan li boch'otic la smiloxuque ―x'utatic. \p \v 12 Li ch'ium chije la xtuch' noxtoc li svaquibal spac' vune. C'alal la xtuch'e, laj quil tsots inic li banamile. Li c'ac'ale i'ic'ub, ja' jech ic'ot jech chac c'u cha'al ic'al poc'. Li ue itsajub jech chac c'u cha'al ch'ich'. \v 13 Li c'analetique ibaj yalel tal ta banamil jech chac c'u cha'al chlilij unin sat igo c'alal chac' tsots iq'ue. \v 14 Li vinajele la sbal sba jech chac c'u cha'al ta jbaltic vun, isacch'ay o batel. Scotol li vitsetique xchi'uc li bic'tal banamil ti cacajtic ta nabe ijel ti bu ono'ox oyique. \v 15 Li ajvaliletic li' ta banamile xchi'uc li yajcoltaubbailtaquique, xchi'uc li jc'ulejetique, xchi'uc li capitán soldadoetique, xchi'uc li boch'otic tsots slomoique, xchi'uc li boch'otic ochemic ta mozoile, xchi'uc scotol li cristianoetique, laj quil la snac' sbaic ta yut nail ch'enetic xchi'uc ta yolon tonetic ta vitsetic. \v 16 Scotolic jech laj yalbeic li vitsetique xchi'uc li tonetique: \p ―Loman tal ta sba cac'olcutic yu'un jech mu xa xca'icutic li castigo chiyac'buncutic Diose xchi'uc li ch'ium chije, yu'un ilinem ta jtojolcutic. \v 17 Yu'un laj xa sta yorail chiyac'buncutic tsots castigo ti mu'yuc boch'o chcuch yu'une ―xiic. \c 7 \s1 Ja' smelol c'alal i'ac'bat selloal sti'baic chanib xvaxacvinic ta mil li israeletique \p \v 1 Ts'acal laj quil chanib j'almantaletic tey va'ajtic ta xchanjotal xchiquin banamil. Ja' spajesojic li ic' ta xchanjotal xchiquin banamile yu'un jech mu xtal ic' li' ta banamil xchi'uc ta nab. Xchi'uc me jbejuc te' mu xbac'. \v 2 Laj quil iloc' tal ta sloq'ueb c'ac'al yan j'almantal, ja' yich'oj li sello yu'un cuxul Diose. Tsots laj yapta li chanib xchi'iltac tey va'ajtic ta xchanjotal xchiquin banamil ti ac'bil tsots yabtelic yu'un tsoquesic li banamil xchi'uc nabe. \v 3 Jech laj yalbe: \p ―Mu to me xasoquesic li banamile, xchi'uc li nabe, xchi'uc li te'etique. Ja' to me laj cac'be selloal sti'baic scotol li boch'otic tspasic c'usitic tsc'an li Dios cu'untique, ja' to xu' chasoquesic ―x'utatic. \p \v 4 Laj ca'i ti c'u yepal i'ac'bat selloal sti'baique. Ja' chanib xvaxacvinic ta mil (144,000). Pero puro israel scotolic. \v 5 Li jchop liquemic ta ánima Judá ta vo'onee lajcha'mil laj yich' selloal sti'baic. Li jchop liquemic ta ánima Rubén ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Gad ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. \v 6 Li jchop liquemic ta ánima Aser ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Neftalí ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Manasés ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. \v 7 Li jchop liquemic ta ánima Simeón ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Leví ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Isacar ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. \v 8 Li jchop liquemic ta ánima Zabulón ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima José ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. Li jchop liquemic ta ánima Benjamín ta vo'onee lajcha'mil laj yich'ic ec. \s1 Ja' smelol ti bats'i ep cristianoetic tuc' yo'ntonic laj yil li Juane \p \v 9 C'alal jech laj quile, ts'acal laj quil tey oy epal cristianoetic liquemic tal ta jujuchop cristianoetic ta sbejel banamil. Mu xlaj ta atel. Tey va'ajtic ta stojol Dios xchi'uc ta stojol li ch'ium chije. Puro sac sc'u' slapoj scotolic, ja' ti tuc' yo'ntonic oe. Xchi'uc stsacanojic yanal xan. \v 10 Scotolic tsots i'avanic: \q1 Ti lijcolutic xae, ja' ta sventa li Dios cu'untic ti li' chotol ta muc'ta chotlebale xchi'uc ta sventa li ch'ium chije, \m xiic. \v 11 Scotol li j'almantaletic tey sjoyibtaojic Diose, xchi'uc li chanib xcha'vinic banquilaletique, xchi'uc li chanibique, la spatan sbaic ta stojol li Dios tey chotole, laj yich'ic ta muc'. \v 12 Jech laj yalic: \q1 Toj lec ti jech ic'ot ta pasele. \q1 Ja' jc'uxubinvanej li Diose. \q1 Toj ech'em slequil, ech'em sbijil. \q1 Stuc no'ox chtojbat ta vocol scotol. \q1 Ich'bil ta muc'. \q1 Ech'em stsatsal. \q1 Ja' tspas mantal sbatel osil. \q1 Toj lec ti jech chc'ot ta pasele, xiic. \p \v 13 Jech la sjac'bun jun li banquilaletique: \p ―¿Me xana' boch'otic ti li' oyic puro sac sc'u' slapojique? ¿Me xana' bu liquemic tal? ―xiyutun. \p \v 14 Jech la jtac'be: \p ―Tata, mu jna'. Vo'ot xana' ―xcut. \p Jech laj yalbun noxtoc: \p ―Le'e ja' li boch'otic imilatic tal ta scoj ti ep c'usitic chopol liquem tey ta banamile. Yu'un xch'unojic ti ja' ich'aybat smulic yu'un li ch'ium chije, jech mu xa sta smulic o. Ja' senyail ti sac sc'u' slapojique. \v 15 Jech li' oyic o ta stojol Dios. Ta c'ac'al ta ac'ubal li' chtunic yu'un Dios ta stemplo. Ja' chi'inbilic o yu'un li Diose. \v 16 Jech mu xa xvi'najic, mu xa xtaquij yo'ntonic, mu'yuc xa c'ux c'ac'al cha'yic, mu'yuc xa chiq'uil cha'yic. \v 17 Yu'un ja' chabibilic o yu'un li ch'ium chij tey oy ta o'lol yo' bu chotol Diose, jech xcuxet no'ox yo'ntonic sbatel osil yu'un ac'bilic xa scotol. Tscusbat ya'lel satic yu'un li Diose jech mu xa x'oq'uic o ―xiyutun li jun banquilale. \c 8 \s1 Ja' smelol c'usi ic'ot ta pasel c'alal ituch' li svucubal spac' vune \p \v 1 Li ch'ium chije la xtuch' li svucubal spac' vune. C'alal la xtuch'e, o'lol van ora mu'yuc boch'o xc'opoj tey ta vinajel. \v 2 Laj quil i'ac'bat yoq'uesic li vucub j'almantaletic ti scotol ora tey va'ajtic o ta stojol Diose. \v 3 Ts'acal ital sva'an sba yan j'almantal tey ta stuq'uil scajleb smoton Dios, yich'oj xchic'ubil pom pasbil ta c'anal taq'uin yilel. Li scajleb smoton Diose pasbil ta c'anal taq'uin yilel ec. Tey oy ta stuq'uil yo' bu chotol li Diose. Li j'almantale i'ac'bat ep pom yu'un tscapbe ta sc'opic li boch'otic yu'untac Dios ti jun yo'nton tsc'opanic Dios li' ta banamile. Jech tey bat xlechan ta scajleb smoton Dios. \v 4 Li xch'ayilal pom la xchic' j'almantale tuc' imuy batel tey ta stuq'uil li Diose. Tey capal imuy batel xchi'uc sc'op li boch'otic yu'untac Dios ti jun yo'ntonic tsc'opanic Dios li' ta banamile. \v 5 Li j'almantale la snojes ta ac'al li xchic'ubil pom yich'oje. Li ac'ale tey la stsac ta scajleb smoton Dios. Li xchic'ubil pome la sjip yalel tal li' ta banamil. C'alal jech la spase, ep ibac' chauc, xchi'uc oy c'usitic yan ibac', xchi'uc sts'aylajet no'ox sacsevul, xchi'uc tsots inic banamil. \s1 Ja' smelol c'usitic vocol ital ti c'alal la sjupan yoq'uesic li vucub j'almantaletique \p \v 6 Li vucub j'almantaletic ti yich'oj yoq'uesique la xchapan sbaic yu'un ta xa xlic sjupan li yoq'uesique. \p \v 7 C'alal la sjupan yoq'ues jun j'almantale, ja' o ital ep bot ta banamil xchi'uc c'oc', tsoj jech chac c'u cha'al ch'ich'. Ti bu c'alal ic'ote ic'ac' li banamile, xchi'uc li te'etique, xchi'uc li vomoletique. Jutuc xa muc sta o'lol ic'ac' li banamile, xchi'uc li te'etique, xchi'uc li vomoletique. \p \v 8 Li xchibal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. Ja' o ijipat ochel ta nab xco'laj xchi'uc jun muc'ta vits, xpulpun i'och. Jutuc xa muc sta o'lol ic'ataj ta ch'ich' li nabe. \v 9 Ti bu c'alal ic'ataj ta ch'ich'e icham scotol li c'usitic tey oy ta nabe. Jech noxtoc li barcoetique jutuc muc sta o'lol ivoc'. \p \v 10 Li yoxibal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. Ja' o ibaj tal jbej muc'ta c'anal xpulpun jech chac c'u cha'al toj. Ic'ot ta uc'umetic xchi'uc ta nio'etic. Ti bu c'alal ic'ote jutuc muc sta o'lol ta scotol li uc'umetique xchi'uc li nio'etique. \v 11 Li c'anale ch'ail vomol sbi. Ti bu c'alal ic'ote ich'aub li uc'umetique xchi'uc li nio'etique. Jech ep cristianoetic ichamic ta scoj xch'ail li vo'etique. \p \v 12 Li xchanibal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. Ja' o imac xojobal li c'ac'ale, xchi'uc li ue, xchi'uc li c'analetique. Jutuc muc sta o'lol imac. Li c'ac'ale muc xac' lec xojobal ta c'ac'altic. Ja' no'ox jech ec li ue xchi'uc li c'analetique, muc xac' lec xojobalic ta ac'ubaltic. \p \v 13 Ts'acal laj quil tey xvilet ta o'lol vinajel jun j'almantal. Tsots i'avan, jech laj yal: \p ―Li boch'otic tey nacajtic ta banamile toj abul sbaic ti c'alal ta sjupan yoq'uesic li oxib j'almantaletique, yu'un más to tsots li vocol ta xtale ―xi. \c 9 \p \v 1 Li yo'bal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. C'alal la sjupane, laj quil bajem tal ta banamil xco'laj xchi'uc jbej c'anal, pero ja' j'almantal. Ja' i'ac'bat li sllavial xabe. \v 2 C'alal la sjam li xabe, iloc' tal ep ch'ayil jech chac c'u cha'al xch'ayilal me oy bu tsanem ep c'oq'ue. I'ic'somtaj osil ta scoj li ch'ayile. \v 3 C'alal chloc' tal ch'ayile, tey ivinaj ta ch'ayil epal c'ulub. La spuc sbaic ta sbejel banamil. Li epal c'ulubetique i'ac'bat yabtelic yu'un chti'vanic jech chac c'u cha'al xti'van tsec. \v 4 Pero i'albatic mantal ti mu me slo'ic li ts'i'laletique, xchi'uc li c'usitic lec yoxique, xchi'uc li te'etique. Ja' no'ox yabtel ac'o yuts'intaic li boch'otic mu'yuc yich'oj sello Dios ta sti'baique. \v 5 I'albatic noxtoc ti mu me smilic o li cristianoetique. Ja' no'ox ac'o yuts'intaic vo'ob u. C'alal chti'vanique, ja' jech xc'uxul jech chac c'u cha'al xc'uxul xti'van tsec. \v 6 C'alal yorail jech chc'ot ta pasele, li cristianoetique tsa'ilan c'uxi xu' ta xchamic pero mu staic. Ac'o me tsc'an ta xchamic pero mu xchamic. \p \v 7 Li c'ulubetique ja' jech chac c'u cha'al ca' pero oy smaquic jech chac c'u cha'al oy smac ca' ti c'alal chbat ta paspleito xchi'uc yajvale. Ta sjolique oy c'usi tey oy xco'laj xchi'uc corona pasbil ta c'anal taq'uin yilel. Li satique ja' jech chac c'u cha'al sat vinic. \v 8 Oy stsotsil sjolic, natic jech chac c'u cha'al stsotsil sjol antsetic. Li stanal yeique toj tsots jech chac c'u cha'al stanal ye jti'vanej bolom. \v 9 Xchi'uc oy smac scotol sbec'talic xco'laj xchi'uc tsatsal taq'uin yilel. Li xiq'uique ja' jech xbac' jech chac c'u cha'al xbac' ep carretaetic ti nitbil ta anil yu'un ca' c'alal chbatic ta paspleitoe. \v 10 Li sneique ja' jech chac c'u cha'al sne tsec ti xu' chti'vane. Jech xu' yu'un chuts'intaic o vo'ob u li cristianoetique. \v 11 Li c'ulubetique oy jun ajvalil yu'unic, ja' j'almantal to'ox, pero ja' xa sventainoj li xabe. Li ajvalil yu'unique ja' Abadón sbi ta ebreo c'op. Ja' Apolión sbi ta griego c'op. Ja' jmilvanej, xi smelol. \p \v 12 Ja' jech li sba velta vocol chich'ique. Pero sc'an to yan chib velta. \p \v 13 Li svaquibal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. C'alal la sjupane, laj ca'i oy boch'o ic'opoj tey ta o'lol li chanib xulub scajleb smoton Dios ti xco'laj xchi'uc c'anal taq'uin tey oy ta stojol Diose. \v 14 Jech i'albat li svaquibal j'almantal ti yich'oj yoq'uese: \p ―Bat coltao li chanib achi'iltac tey chucajtic ta noch' uc'um Eufrátese ―x'utat. \p \v 15 Jech icoltaatic li chanib j'almantal tey chucajtique, yu'un ja' chapalic o scotol c'ac'al sventa chbat smilic ep cristianoetic ta sbejel banamil. Yu'un laj xa sta yorail ti chbat milvanicuque. Li cristianoetic ta sbejel banamile jutuc mu sta o'lol tsmilic. \v 16 Li chanibique oy yajsoldadoic puro cajajtic ta ca'. Laj ca'i c'u yepal li yajsoldadoique, ja' lajunvinic millón (200.000,000) ta scotol. \p \v 17 Li ca'etique xchi'uc li boch'otic cajajtic laj quile, chacalboxuc c'u x'elan. Li boch'otic cajajtique oy smac yo'ntonic tsoj jech chac c'u cha'al c'oc', xchi'uc yox jech chac c'u cha'al zafiro‑ton, xchi'uc c'on jech chac c'u cha'al azufre. Li sjol sca'ique xco'laj xchi'uc sjol jti'vanej bolom. Ta yeic chloc' c'oc' xchi'uc ch'ayil xchi'uc azufre. \v 18 Li cristianoetic ta sbejel banamile jutuc xa muc sta o'lol ichamic ta scoj li c'oq'ue, xchi'uc li ch'ayile, xchi'uc li azufre ti iloc' ta yeic li ca'etique. \v 19 Yu'un li ca'etique xu' chmilvan ta yeic xchi'uc ta sneic. Li sne'ique ja' jech chac c'u cha'al jti'val chon, oy sjol jech xu' chti'vanic o. \p \v 20 Li cristianoetic ti c'u yepal cuxul icomique muc scomtsanic spasel li c'usitic chopole. Muc scomtsanic yich'el ta muc' li pucujetique, xchi'uc li santoetic ti oy pasbilic ta c'anal taq'uin, o me ta saquil taq'uin, o me ta cobre taq'uin, o me ta ton, o me ta te', ti mu cuxulicuque, ti mu xilic osile, ti mu xa'yic c'ope, ti mu xanovique. \v 21 Me jutuc muc scomtsanic noxtoc li milvaneje, xchi'uc li picch'ich'e, xchi'uc li mulivajele, xchi'uc li eleq'ue. \c 10 \s1 Ja' smelol li j'almantal ti yich'oj jun biq'uit vune \p \v 1 Laj quil iyal tal ta banamil yan j'almantal ech'em stsatsal. Macbil ta toc iyal tal, xchi'uc oy vacnabal ta sjol. Xchi'uc oy xojobal sat jech chac c'u cha'al xojobal c'ac'al. Li yacane tsanal jech chac c'u cha'al c'oc'. \v 2 Tey stsacoj jun biq'uit balbil vun, pero mu'yuc pac'bil. La sjet li yacane. Li sbats'i acane ja' la stec' o nab, li sts'et acane ja' la stec' o banamil. \v 3 Tsots lic avanuc jech chac c'u cha'al x'avan jti'vanej bolom. C'alal i'avane, ja' o oy boch'o ic'opojic xco'laj xchi'uc xbac' vucub chauc pero oy c'usi laj yalic. \v 4 C'alal laj c'opojicuque, ta jc'an ta jts'iba ta vun li c'usitic laj yalique. Pero laj ca'i la sc'opanun tal ta vinajel li Cajvaltique, jech laj yalbun: \p ―Mu me xaval c'usitic laj yalic ti xco'laj xchi'uc vucub chauque. Mu me xats'iba ta vun ―xiyutun. \p \v 5 Li j'almantal ti stec'oj nab xchi'uc banamile la stoy sbats'ic'ob. \v 6-7 Jech laj yal ta stojol li cuxul Diose, ja' ti la spas vinajel banamil, xchi'uc nab, xchi'uc scotol c'usitic oye: \p ―C'alal ta xlic sjupan yoq'ues li svucubal jchi'ile, ja' chc'ot ta pasel ta ora li c'usi snopoj ono'ox Dios ta vo'one ti muc sna'ic li cristianoetique, ja' ti laj ono'ox yalbe li boch'otic itun yu'une, ja' li yaj'alc'optac ta vo'onee ―xi. \p \v 8 Li Cajvaltic la sc'opanun tal ta vinajele, la sc'opanun yan velta, jech laj yalbun: \p ―Bat tsaco li biq'uit vun ti mu'yuc pac'bile, ja' ti tey stsacoj li j'almantal ti stec'oj nab xchi'uc banamile ―xiyutun. \p \v 9 Jech bat jc'opan li j'almantale, la jc'anbe li biq'uit vune. Jech laj yalbun: \p ―Ich'o, bic'an. C'alal chabiq'ue, chi' chava'i jech chac c'u cha'al spom muc'ta pom. Ts'acal ta xch'aub ta ach'ut. C'alal chaqueubaje, ch'a chava'i ―xiyutun. \p \v 10 La jtsac li biq'uit vun tey stsacoj j'almantale, la jbic'. Ta melel chi' laj ca'i jech chac c'u cha'al spom muc'ta pom. Pero ts'acal ich'aub ta jch'ut. C'alal liqueubaje, ch'a laj ca'i. \v 11 Jech li'albat: \p ―Li vun laj abiq'ue ja' senyail ti ta to xaval ti ta xich'ic ep vocol scotol cristianoetic ta sbejel banamile xchi'uc li ajvaliletic yu'unique ―xiyutun. \c 11 \s1 Ja' smelol ti oy chib j'alc'op chbat xcholic ta Jerusalén li c'usi ch‑albatic yu'un Diose \p \v 1 Jech li'ac'bat jch'ix aj xco'laj xchi'uc metro. Jech li'albat: \p ―Bat biso c'u smuc'ul li templo cu'un tey ta Jerusalene xchi'uc li scajleb jmotone. Ato noxtoc ti jayib tey chiyich'icun ta muq'ue. \v 2 Li yamaq'uil temploe mu me xatsac ta bisel yu'un cac'ojbe xa ta sc'ob li boch'otic muc ja'uc achi'ilic ta israelale. O'lol xchanibal jabil tey chtal naquiicuc. Ta soquesic scotol li lum Jerusaléne. \v 3 Ja' o ta jtac batel chib caj'alc'op, ja' chbat xcholic li c'usi chcalbeique. O'lol xchanibal jabil tey ta xcholbeic li achi'iltac ta israelale. Li chib ta jtac batele jalbil tsotsil tentsun tslapic ti c'ux ta lapele. Ja' senyail ti ac'o scomtsan c'usitic chopol tspasic li achi'iltac ta israelale ―xiyutun. \p \v 4 Li chibic ta xcholic c'usi albilic yu'un Diose ja' jechic jech chac c'u cha'al cha'pets oliva, xchi'uc ja' jechic jech chac c'u cha'al chib candelero ti tey oy ta stojol Diose, ja' ti sventainoj sbejel banamile. \v 5 Me oy boch'o tsc'an ch‑uts'intaatic li chibique, chloc' c'oc' ta yeic jech xu' yu'un ta xchic' li yajcontraique. Jech tey no'ox ta xchamic li boch'otic tsc'an ch‑uts'intavanique. \v 6 Li chibique ac'bil stsatsalic jech xu' yu'un tspajesic li vo' ta vinajele yu'un jech mu xac' vo' ti c'alal ja' o ta xcholic c'usi albilic yu'un Diose. Xchi'uc ac'bil stsatsalic jech xu' yu'un ta sc'atajesic ta ch'ich' li vo'etique. Xchi'uc xu' yu'unic ta xac' tsaqueicuc ta chamel li cristianoetique, c'usiuc no'ox chamelal xu' ta stsacatic. Ti jayib velta tsc'an chac' tsaqueicuc ta chamel li cristianoetique xu' yu'un tspasic. \v 7 C'alal me ilaj yo'ntonic ta xcholel c'usi albilic yu'un Diose, ja' o chloc' tal ta xab li jti'vanej bolome. Ja' chlic spasic pleito xchi'uc li chibique. Ja' tstsalatic li chibique. Jech tey chmilatic yu'un li jti'vanej bolome. \v 8 Tey no'ox mochajtic chcom ta scalleal Jerusalén, ja' li lum yo' bu imilat li yajvalique, ja' li Jesuse. Li jchi'iltactic tey nacajtique ja' jech ch‑ilatic yu'un Dios jech chac c'u cha'al li cristianoetic ta Sodoma xchi'uc ta Egipto ta vo'onee yu'un co'ol chopol tspasic. \v 9 Li chibique o'lol xchanibal c'ac'al tey chq'uelbat sbec'talic yu'un scotol cristianoetic ta sbejel banamil. Li cristianoetique mu xaq'uic ti ac'o mucbatuc sbec'talique. \v 10 Li cristianoetic ta sbejel banamile xcuxet no'ox yo'ntonic ti c'alal chilic ta xcham li chibique. Jech ta spasbeic sq'uinal. Ta xac'anbe sba smoton scotolic. Yu'un ti c'alal cuxulic toe chopol laj ya'yic li c'usi la xcholique, xchi'uc chopol laj ya'yic ti itsacatic ta chamele. \v 11 C'alal la sta o'lol xchanibal c'ac'ale, laj quil icha'cuxesatic yu'un Dios li chibique, jech iliquic. Scotol li boch'otic laj yilic icha'cuxie ixi'ic ta jyalel. \v 12 Li chibique laj ya'yic oy boch'o tsots chc'opoj tey ta vinajel, jech i'albatic: \p ―Muyanic tal li'i ―x'utatic. \p Jech macbil ta toc itoyic batel ta vinajel. C'alal itoyic batele, i'ilatic yu'un scotol yajcontraic. \v 13 Jech ta ora tsots inic banamil. Ep ivuc' li naetic ta Jerusalene. Me oy jmil ta bej naetique, vo'vinic ta bej ivuc'. Li cristianoetique vucmil ichamic ta scoj li niquele. Li yantic ti muc xchamique ixi'ic ta jyalel, laj yalic ti ech'em stsatsal li Dios tey oy ta vinajele. \p \v 14 Ja' jech li xchibal velta vocole. Pero po'ot xa chtal li yoxibal veltae. \s1 Ja' smelol c'usi ic'ot ta pasel c'alal la sjupan yoq'ues li svucubal j'almantale \p \v 15 Li svucubal j'almantale la sjupan ec li yoq'uese. C'alal la sjupane, oy boch'otic tsots ic'opojic ta vinajel. Jech laj yalic: \q1 Li muc'tic ajvaliletic ta banamile laj xa sta yorail iloq'uic ta pasmantal. \q1 Ja' xa i'och ta pasmantal li Diose xchi'uc li boch'o t'ujbil yu'un ti sc'oplal ono'ox chventainvane. \q1 Ja' tspas mantal sbatel osil, \m xiic. \v 16 Li chanib xcha'vinic banquilaletic tey chotajtic ta xchotlebic ta stojol Diose la spatan sbaic ta banamil ta stojol li Diose. Laj yich'ic ta muc'. \v 17 Jech laj yalic: \q1 Cajvaltic Dios, ech'em atsatsal, scotol xu' avu'un. \q1 Vo'ot atalel cuxulot o. \q1 Colaval ti vo'ot xa no'ox atuc chapas mantale. \q1 Atuc xa no'ox aventainoj scotol. \q1 \v 18 Scotol li boch'otic chopol laj yilicote laj xa sta yorail chavac'be castigo. \q1 Laj xa sta yorail chachapan li boch'otic chamenic ti muc xayich'icot ta muq'ue. \q1 Laj xa sta yorail chavac'be smotonic li boch'otic la spasic c'usitic laj ac'ane, \q1 ja' li avaj'alc'optaque xchi'uc li avu'untac ti yich'ojicot ta muq'ue. \q1 Ac'o me ich'bil ta muc' o me mu ich'biluc ta muc' tey ta banamil, scotol chavac'be smotonic. \q1 Laj xa sta yorail chbatic ta ch'ayel avu'un li boch'otic la soquesbeic yo'nton li cristianoetic ta banamile, \m xiic ta stojol. \p \v 19 Ta ora laj quil ijam li templo yu'un Dios ta vinajele. Ivinaj li xcaxail smantal Dios tey oy ta yut temploe. Xchi'uc sts'aylajet no'ox liquel sacsevul. Xchi'uc oy c'usitic yan tsots ibac'. Xchi'uc ibac' ep chauc. Xchi'uc tsots inic scotol li c'usitic oye. Xchi'uc ital ep muc'tic bot. \s1 Ja' smelol ti coltabilic yu'un Dios li israeletique ac'o me tsc'an ch‑ulesatic yu'un li pucuje \c 12 \p \v 1 Tey laj quil jun senyail ta vinajel ti ja' tsots sc'oplal smelole. Ja' jun ants ti oy xojobal jech chac c'u cha'al c'ac'ale, xco'laj xchi'uc ja' slapoj yilel li c'ac'ale. Ja' stec'oj li ue. Oy scoronail sjol puro c'analetic lajcha'bej tey oy. \v 2 Li antse oy xch'ut, pero liquem xa xc'uxul jech x'avet no'ox ta scoj li xc'uxule yu'un yorail xa chcux. \v 3 Ta ora ivinaj yan senyail noxtoc ta vinajel. Tey cotol jcot tsajal chon, vucbej sjol, lajuneb xulub. Oy scoronail svucubal li sjole. \v 4 Li c'analetic ta vinajele la sjip yalel tal ta sne. Jutuc xa muc sta o'lol ibaj yalel ta banamil li c'analetique. Li chone tey cotol ta sts'el li ants ti ta xa xcuxe yu'un ja' tsmala chvoc' li yole yu'un tsc'an tsti' ta ora. \v 5 Li antse ivoc' li yole, ja' unin querem. Ja' ch‑ac'bat spas ta mantal scotol cristianoetic ta sbejel banamil, ta xch'unbat o smantal. Li olole ta ora i'ic'at muyel ta vinajel ta stojol Dios ti tey chotol ta muc'ta chotlebale. \v 6 Yan li antse ijatov batel ta xocol banamil yo' bu smeltsanoj Dios ti xu' chnaquie. Jech tey chich' mac'linel o'lol xchanibal jabil. \p \v 7 Laj quil noxtoc oy muc'ta pleito ta vinajel. Li banquilal j'almantal Miguele xchi'uc li its'inal j'almantaletic ti ja' tspasatic ta mantal yu'un li Miguele, ja' tspasic pleito xchi'uquic li tsajal chon xchi'uc xchi'iltaque. \v 8 Li chon xchi'uc xchi'iltaque muc stsalvanic. Jech muc xu' yu'unic ti tsc'an tey chcomic ta vinajele. \v 9 Li chon xchi'uc xchi'iltaque ijipatic loq'uel tal ta vinajel. Ja' ono'ox li chon ta vo'onee, ja' li banquilal pucuje, ja' li Satanás sbie. Ja' ti tslo'la scotol cristianoetic li' ta banamile. Yu'un j'ech'el ijipatic o yalel tal li' ta banamil xchi'uc li xchi'iltaque. \p \v 10 Jech laj ca'i oy boch'o tsots chc'opoj ta vinajel, jech laj yal: \p ―Po'ot xa chlecub scotol. Yu'un li Dios cu'untic ti ech'em stsatsale, laj xa sjip yalel li Satanás ti ta c'ac'al ta ac'ubal tstiq'uilanbe smul ta stojol Dios cu'untic scotol li quermanotactic ti tey to oyic ta banamile. Po'ot xa chotes ta pasmantal li boch'o t'ujbil ono'ox yu'une, ja' li Cristoe. \v 11 Li pucuj ti ijipat yalele tstsal yu'unic ta sventa xch'unojic ti ja' ta scojic icham li Cajvaltique, xchi'uc ta sventa ti jamal chalic ti ja' Jcoltavanej yu'unique. Manchuc me sc'oplal chmilatic pero mu xi'ic. Mu tsotsuc sc'oplal cha'yic me ta xchamique. \v 12 Jech cuxetuc no'ox co'ntontic ti c'u quepaltic li' oyutic ta vinajele. Ja' abul sbaic li cristianoetic ta sbejel banamile yu'un j'ech'el iyal o batel li banquilal pucuje. Soquem sjol yu'un sna' ti mu xa jaluc ch‑abteje ―xi. \p \v 13 C'alal laj yil chon ti j'ech'el ijipat o yalel tal li' ta banamile, jech lic yuts'inta li ants ti querem yole. \v 14 Ja' yu'un ijatov batel ta xocol banamil li antse. Yu'un i'ac'bat chib xic' yu'un li Diose ja' jech chac c'u cha'al xic' xic, jech ivu' yu'un ivil loq'uel tey ta stojol li chone. Ibat ta xocol banamil yo' bu chmac'linat o'lol xchanibal jabil yu'un Diose. \v 15 C'alal laj yil chon ti chjatov xa batel li antse, jech lic sloq'ues ep vo' ta ye yu'un ac'o cuchatuc batel li antse. Xco'laj xchi'uc uc'um ic'ot li vo' iloc' ta yee. \v 16 Li antse icoltaat, yu'un ijav li banamile jech tey i'och batel li vo' iloc' ta ye chone. Jech icol o batel li antse. \v 17 Li chone tsots i'ilin ta stojol li antse, jech bat spas pleito xchi'uc yalabtac li antse. Ja' li boch'otic mu xchibaj yo'ntonic ta xch'unel li smantaltac Diose xchi'uc ti jun yo'nton xch'unojic ti ja' Jcoltavanej yu'unic li Jesucristoe. \c 13 \s1 Ja' smelol c'usitic tspasic li cha'cot jti'vanej bolome \p \v 1 Tey va'alun ta yi'tic ta ti' nab laj quil tey iloc' tal ta nab xco'laj xchi'uc jti'vanej bolom. Pero toj xi'bal sba. Vucbej sjol xchi'uc lajuneb xulub. Li jujun xulube oy jujun scoronail. Xchi'uc ts'ibabil sbi ta jujubej sjol. Li c'usi ts'ibabile ja' tstoy sba ta stojol Dios. \v 2 Li yoc sc'obe xco'laj xchi'uc yoc sc'ob oso. Li yee ja' ono'ox jech chac c'u cha'al ye jti'vanej bolom. Li chone laj yac'be stsatsal jech chac c'u cha'al stsatsal stuc. Laj yac'be spas mantal jech chac c'u cha'al tspas mantal stuc. Tsots yabtel laj yac'be. \v 3 Li jti'vanej bolome tey oy yav ta jbej sjol ti i'ac'bat machitae jech icham li jbej sjole. Pero icha'cuxi, colem xa li sjole jech scotol cristianoetic labal laj ya'yic ti cha'cuxem li jbej sjole. Ja' la snaban sbaic o ta stojol. \v 4 Laj yich'ic ta muc' li chone ta sventa ti ja' laj yac'be tsots yabtel li jti'vanej bolome. Xchi'uc laj yich'ic ta muc' ec li jti'vanej bolome. Jech laj yalic: \p ―Mu'yuc boch'o jech tsots yabtel ac'bil jech chac c'u cha'al li jti'vanej bolom li'i. Mu'yuc boch'o xu' tstsalat ―xiic. \p \v 5 Li Diose laj yac' c'opojuc li jti'vanej bolome yu'un ac'o stoy sba, ac'o yal ti ja' Dios stuque. Xchi'uc laj yac'be spas mantal o'lol xchanibal jabil. \v 6 Jech lic c'opojuc li jti'vanej bolome. Chopol laj yalbe sc'oplal li Diose. La sna'lebe noxtoc li sbie, xchi'uc li templo yu'une, xchi'uc li boch'otic tey xa oyic ta vinajele. \v 7 Xchi'uc i'ac'bat spas pleito xchi'uc li yu'untac Dios ti li' to oyic ta banamile. Li Diose laj yac' ac'o tsalaticuc yu'un jti'vanej bolom li xnich'nabe. Xchi'uc laj yac'be sventain scotol cristianoetic ta sbejel banamil. \v 8 Li jti'vanej bolome i'ich'at ta muc' yu'un cristianoetic ta sbejel banamil, ja' li boch'otic mu'yuc ono'ox ts'ibabil sbiic ta vun sventa chcuxiic sbatel osil ti c'alal mu'yuc to'ox banamile. Ja' li vun ti tey yich'oj li Cajvaltic ti icham icha'cuxie. \p \v 9 A'ibeic me lec smelol acotolic li c'usi chacalboxuque. \v 10 Li boch'o chtic'at ta chuquel avu'unique ac'o ochuc. Li boch'o ch‑ac'bat machitae ac'o ac'batuc, tey ac'o chamuc. Ja' yu'un tsc'an oy stsatsal yo'ntonic li yu'untac Dios ti li' to oyic ta banamile, yu'un jech chcuch yu'unic ti c'alal yorail jech vocole. Tsc'an ta xch'unic ti ta ono'ox xcolic sbatel osile. \p \v 11 Ts'acal laj quil iloc' tal ta yut banamil yan jcot jti'vanej bolom. Chib xulub jech chac c'u cha'al chij. Tstoy sba jech chac c'u cha'al li chone. \v 12 Tsots yabtel ac'bil ec jech chac c'u cha'al li ba'yuc jti'vanej bolome. Ja' lic spas ta mantal scotol li boch'otic li' nacajtic ta banamile yu'un ac'o yich'ic ta muc' li ba'yuc jti'vanej bolome, ja' ti oy yav ti imilat jbej sjole, ti colem xae. \v 13 Xchi'uc ivu' yu'un la spas tsots sq'uelubiltac stsatsal. Ivu' yu'un la sc'an tal c'oc' c'alal to ta vinajel tey ta stojol li cristianoetique. \v 14 Ta scoj ti i'ac'bat spas tsots sq'uelubiltac stsatsal tey ta stojol li ba'yuc jti'vanej bolome, jech la slo'la o li boch'otic li' nacajtic ta banamil ti mu xich'ic ta muc' Diose. Jech c'alal laj yalbe ti ac'o spasbeic sloc'obbal li ba'yuc jti'vanej bolom ti imilat ta machita li jbej sjole, ti icha'cuxie, la xch'unic. \v 15 Li xchibal jti'vanej bolome i'ac'bat svu'el yu'un Dios ti ac'o yac' cuxiuc li sloc'obbal ba'yuc jti'vanej bolome yu'un ac'o c'opojuc. Jech xu' chal mantal ti ac'o milaticuc scotol li boch'otic mu xich'ic ta muq'ue. \v 16 Xchi'uc laj yal ti ac'o ich'batuc smarcail yu'un scotol cristianoetic. Ac'o me muc' o me biq'uit, me jc'ulej o me me'on, me ochem ta mozoil o me mu ochemuc ta mozoil, persa chich' scotolic ta sbats'ic'obic o me ta sti'baic. \v 17 Ja' no'ox xu' chmanulajic xu' ta xchonolajic li boch'otic yich'ojbeic smarcail li ba'yuc jti'vanej bolome. Yan li boch'otic mu sc'an xich'ique mu xu' c'usi ta xchonic, xchi'uc mu xu' c'usi tsmanic. Li smarca chich'ique ja' sbi li ba'yuc jti'vanej bolome, o me ja' li snumeroale. \v 18 Li boch'otic bijubenic xa ta sventa Diose ja' no'ox xu' cha'ibeic smelol li snumeroal jti'vanej bolome. Yu'un snumeroal no'ox cristiano. Ja' vaquib ciento xchi'uc vaquib xchanvinic (666) li snumeroale. \c 14 \s1 Ja' smelol c'alal iq'uejinic chanib xvaxacvinic ta mil tey ta vinajel \p \v 1 Ts'acal laj quil tey va'al ta jol vits li Cajvaltic ti xco'laj xchi'uc ch'ium chije. Sión sbi li vitse. Ja' tey xchi'uc chanib xvaxacvinic ta mil (144,000) cristianoetic, ja' ti ts'ibabil ta sti'baic sbi li Cajvaltique xchi'uc sbi li Stote. \v 2 Tey ta vinajele laj ca'i xco'laj xchi'uc chbac' nojelal uc'um, xchi'uc xco'laj xchi'uc tsots chbac' chauc, xchi'uc xco'laj xchi'uc tstijic ep arpa cristianoetic. \v 3 Ja' chq'uejinic li chanib xvaxacvinic ta mil ti icolic xa loq'uel li' ta banamile. Ja' la sq'uejintaic jun ach' q'ueoj tey ta stojol Dios, xchi'uc ta stojol li chanibique, xchi'uc ta stojol li chanib xcha'vinic banquilaletique. Mu'yuc boch'o yan sna' li q'ueoje. Ja' no'ox stuc sna'ic. \v 4 Ja' li boch'otic muc xmulivajique yu'un jun yo'ntonic o ta stojol li Diose. Jun yo'nton la spasilanic o c'usi tsc'an li Cajvaltique. Jech icoltaatic loq'uel ta stojol li cristianoetique jech yu'untac Dios xchi'uc yu'untac Cajvaltic ic'otic o. \v 5 Me jutuc muc x'epalc'opojic, puro melel li c'usitic laj yalique. Jech mu'yuc smulic ic'otic ta stojol Dios. \s1 Ja' smelol c'usi laj yalic li oxib j'almantaletique \p \v 6 Laj quil ivil batel ta o'lol vinajel jun j'almantal. Ja' sventainoj xcholel li lequil a'yej ti ja' no'ox chijcolutic sbatel osil ta sventa Cajvaltique. Ja' yabtel ta xcholbe li jujuchop cristianoetic ta sbejel banamile. \v 7 Tsots ic'opoj: \p ―Xi'anic me yu'un li Diose. Albeic slequilal yu'un laj xa sta yorail ta xchapan scotol cristianoetic. Ich'ic me ta muc' yu'un ja' la spas vinajel banamil, xchi'uc nabetic, xchi'uc scotol li nio'etique ―xi. \p \v 8 Ital yan j'almantal, jech laj yal: \p ―Ta xa xcham scotol li babiloniaetique, yu'un toj bijic yalojic. Ja' ta scojic isoc o cristianoetic ta sbejel banamil. Yu'un ep c'usitic lic yich'ic ta muc'. Ja' muc xich'ic ta muc' li Diose. Jech xco'laj xchi'uc jyacubeletic ch‑ilatic yu'un Dios ―xi. \p \v 9 Jech ital ec li yoxibal j'almantale, tsots ic'opoj: \p ―Boch'otic ta xich' ta muc' li jti'vanej bolome xchi'uc li sloc'obbale, me ta xich'beic smarcail ta sti'baic o me ta sc'obique, \v 10 ta persa ch‑ac'batic tsots castigo yu'un li Diose, yu'un ilinem ta stojolic. Vu'uncutic li yaj'almantaluncutic Diose, tey jq'uelojcutic xchi'uc Cajvaltic ti chich'ic ep vocol ta c'oc' tsanbil ta azufree. \v 11 Sbatel osil chloc' xch'ayilal ti bu chich'ic ep vocole. Ta c'ac'al ta ac'ubal mu xcux yo'ntonic o ta ich' vocol ta scoj ti ja' laj yich'ic ta muc' li jti'vanej bolome xchi'uc li sloc'obbale, xchi'uc ti laj yich'beic smarcaile. \v 12 Li yu'untac Dios ti tey to oyic ta banamile tsc'an ti oy stsatsal yo'ntonique. Mu me xchibaj yo'ntonic ta xch'unel li smantaltac Diose xchi'uc ti jun yo'nton xch'unojic ti ja' Jcoltavanej yu'unic li Jesuse ―xi li j'almantale. \p \v 13 Laj ca'i oy boch'o chc'opoj ta vinajel, jech laj yalbun: \p ―Jech xats'iba ta vun: “Xcuxet no'ox yo'ntonic sbatel osil li boch'otic yich'ojic ta muc' Dios c'alal ta xchamique”, xi xats'iba. Jech chal ec li Ch'ul Espíritue: “Melel ti xcuxet no'ox yo'ntonique yu'un mu'yuc xa svocolic tey ta vinajel. Chich' smotonic yu'un inel xa li yabtelique”, xi ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'alal tstsob batel scotol xnich'nab li Diose xchi'uc ep chmilatic ta pleito li boch'otic muc xich'ic ta muc' Diose \p \v 14 Laj quil tey oy jun saquil toc. Oy boch'o tey chotol ta sba li saquil toque xco'laj xchi'uc cristiano yilel. Oy scoronail sjol pasbil ta c'anal taq'uin yilel. Xchi'uc tey stsacoj sjoz, oy lec ye. \v 15 Laj quil iloc' tal ta templo ta vinajel jun j'almantal. Tsots laj yapta li boch'o tey chotol ta ba toque: \p ―Tuch'o ta ajoz li trigo ta banamile yu'un yorail xa ta tuch'el, yu'un taquin xa ―xi. \p \v 16 Li boch'o tey chotol ta ba toque la xtuch' li trigo li' ta banamile, yu'un taquin xa scotol. \p \v 17 Oy yan j'almantal noxtoc iloc' tal ta templo ta vinajel yich'oj tal sjoz ec, oy lec ye. \v 18 Ts'acal iloc' tal yan j'almantal tey ta scajleb smoton Dios ta vinajel. Ja' ac'bil yabtel tsventain li c'oc' tey ta scajleb smoton Diose. Tsots laj yapta li boch'o yich'oj sjoz ti oy lec yee, jech laj yalbe: \p ―Tuch'o ta ajoz li ts'usub ta banamile yu'un yorail xa chich' tuch'el, yu'un ic'uben xa scotol ―xut. \p \v 19-20 Li j'almantale la xtuch' ta sjoz scotol li ts'usub li' ta banamile. La stsob tal scotol, la stic' ta yavil spits'ubil ya'lel. Li spits'ubil ya'lele tey oy ta pat corralton yu'un Jerusalén. Lic stec' li ts'usube, pero ma'uc ya'lel ts'usub iloc', puro ch'ich' iloc'. Ja' castigo ch‑ac'batic yu'un Dios ti chmilatic ta pleito li cristianoetique. Li ch'ich'e la sta c'alal to ta sfreno sca'ic. Oxib ciento (300) kilómetro ixanov batel ta banamil. \c 15 \s1 Ja' smelol ti vucub j'almantaletic ch‑ac'bat yaq'uic li slajeb vucchop castigoe \p \v 1 Laj quil yan tsots senyail ta vinajel ta xch'ay co'ntontic yu'un. Tey oy vucub j'almantaletic, ja' ch‑ac'bat yaq'uic li slajeb vucchop castigo ti chac' Diose yu'un ilinem ta stojol li cristianoetique. \p \v 2 Oy c'usi yan laj quil noxtoc, xco'laj xchi'uc nab pasbil ta nen capal ta c'oc'. Li boch'otic muc xich'ic ta muc' li jti'vanej bolome xchi'uc li sloc'obbale, xchi'uc ti muc xich'beic smarcaile, ja' li snumeroale o me ja' li sbie, tey va'ajtic scotolic ta ba nab. Tey yich'anoj yarpaic ja' ac'bilic yu'un Dios. \v 3 Tey la sq'uejintaic ti ech'em stsatsal li Cajvaltique. Ja' jech chac c'u cha'al la sq'uejintabeic stsatsal Dios xchi'uc xchi'iltac ta vo'one li Moisese, ja' li yajtunel Diose, ja' ti la sloq'ues tal ta mozoil xchi'iltac tey ta Egiptoe. Jech laj yalic: \q1 Cajvaltic Dios, toj lec scotol li c'usitic apasoje. \q1 Ech'em atsatsal, scotol xu' avu'un. \q1 Tuc' scotol c'usitic chapas. \q1 Ja' sventa jlequilalcutic scotol. \q1 Vo'ot no'ox atuc ajvalilot yu'un scotol cristianoetic ta sbejel banamil. \q1 \v 4 Cajval, scotolic chi'ic ta atojol. \q1 Chalic ti vo'ot no'ox atuc ich'bilot ta muq'ue. \q1 Yu'un atuc no'ox tuc' avo'nton. \q1 Scotol chlic yalic ti vo'ot no'ox atuc ajvalilot yu'unique, \q1 yu'un chilic ti tuc' chachapanvane, xiic. \p \v 5 C'alal jech laj quile, ts'acal laj quil la sjamic li templo tey ta vinajele, ja' li bats'i lequil ch'ul cuarto yo' bu tiq'uil li smantaltac Diose. \v 6 Li vucub j'almantaletic ti ch‑ac'bat yaq'uic li vucchop castigoe tey iloq'uic tal ta yut templo. Puro lec sc'u' slapojic. Sac ta jyalel, oy xojobal. Oy xchuquic noxtoc pasbil ta c'anal taq'uin yilel, xchucoj ta sna yo'ntonic. \v 7 Laj quil jun li chanibic ti yantic o sat jujunique ja' laj yac'be jujun taza li vucub j'almantale. Li tazaetique pasbilic ta c'anal taq'uin yilel. Ja' nojemic o ta tsots castigo ti ch‑ac'batic li cristianoetique yu'un ilinem yu'unic li Dios ti cuxul o sbatel osile. \v 8 Li yut temploe inoj ta ch'ayil. Ja' senyail ti ech'em xojobal li Diose xchi'uc ti ech'em stsatsale. Jech mu'yuc xa boch'o xu' ch‑och ta templo. Ja' to me laj yaq'uic li vucub castigo ti i'ac'batic li vucub j'almantaletique, ja' to xu' ch‑ochic. \c 16 \s1 Ja' smelol c'alal la smalic ta banamil vucchop castigo li vucub j'almantaletique \p \v 1 Laj ca'i oy boch'o tsots chc'opoj tey ta templo ta vinajel. Jech laj yalbe li vucub j'almantaletique: \p ―Bat malic ta banamil li vucub castigo tey ta taza avich'ojique. Ja' li vucub castigo ti chac'be cristianoetic li Diose ―x'utatic. \p \v 2 Jech ital jun li j'almantale, tal smal ta banamil li castigo ac'bile. Jech ilic ep chin ta sbec'talic scotol li boch'otic yich'ojbeic smarcail li jti'vanej bolome, xchi'uc ti laj yich'beic ta muc' li sloc'obbale. Ituib sbec'talic ta scoj li chine. Yan sba xc'uxul laj ya'yic. \p \v 3 Ital ec li xchibal j'almantale, tal smal ta nab li castigo ac'bile. Jech ic'ataj ta ch'ich' scotol li nabetique. Xco'laj xchi'uc xch'ich'al ánima ic'ot. Jech icham scotol li c'usitic tey oy ta nabe. \p \v 4 Ital li yoxibal j'almantale, tal smal ta scotol uc'umetic xchi'uc ta scotol nio'etic li castigo ac'bile. Jech ic'ataj ta ch'ich' scotol noxtoc. \v 5-6 Laj ca'i ic'opoj li j'almantal ti sventainoj vo'e. Jech laj yal: \p ―Vo'ote, Cajval, tuc' avo'nton, atalel cuxulot o. Li' oyot o ta ora, xchi'uc tey oyot o ta vo'one. Jech tuc' laj achapan scotol li boch'otic la smilic la sloq'uesbeic xch'ich'al li avu'untaque xchi'uc li avaj'alc'optac ta vo'onee. Ja' yu'un laj ac'atajes ta ch'ich' li vo'e yu'un ja' ac'o yuch' ya'yic ―xi. \p \v 7 Laj ca'i noxtoc oy boch'o chc'opoj tey ta scajleb smoton Dios. Jech laj yalbe li Diose: \p ―Ta melel tuc' chachapanvan, Cajval. Ech'em atsatsal, chc'ot ta pasel scotol li c'usitic avaloje ―xi. \p \v 8 Li xchanibal j'almantale la smal ta sba yac'ol c'ac'al li castigo ac'bile. Jech más ic'uxub li c'ac'ale, chc'ac' cha'yic li cristianoetique. \v 9 Ti c'alal chc'ac' cha'yic li cristianoetique, más to ichopolc'opojic ta stojol li Dios ti ja' sventainoj scotol li castigoe. Muc scomtsanic o li c'usitic chopol tspasique, muc xich'ic o ta muc' li Diose. \p \v 10-11 Li yo'bal j'almantale tey bat smal yo' bu oy jti'vanej bolom li castigo ac'bile. Jech i'ic'ub osil ta sbejel banamil yu'un ja' li' tspas mantal li jti'vanej bolome. Li cristianoetic ti ep c'ux cha'yic li chin ch'iem ta sbec'talique, lic sti'ilan yoq'uic. Jech más ichopolc'opojic ta stojol li Dios tey oy ta vinajele. Muc scomtsanic o li c'usitic chopol tspasique. \p \v 12 Li svaquibal j'almantale bat smal ta muc'ta uc'um Eufrátes li castigo ac'bile. Jech i'ul li uc'ume. Jech xu' xa chjelovic tal ta paspleito li ajvaliletic ti chliquic tal ta sloq'ueb c'ac'ale. \p \v 13 Ts'acal laj quil iloc' jujun pucuj ta yeic li chone, xchi'uc li jti'vanej bolome, xchi'uc li xchibal jti'vanej bolome. Xco'laj xchi'uc xch'uch' yilel ti iloc'an ta yeique. Li xchibal jti'vanej bolome oy yan sbi noxtoc, ja' jlo'lavanej j'alc'op sbi. \v 14 Li pucujetic iloc'an ta yeique xu' yu'un tspasic ep sq'uelubil stsatsalic. Ja' ta stsobic tal scotol ajvaliletic ta sbejel banamil yu'un ac'o tal spasic pleito xchi'uc li Dios ti ech'em stsatsale. Yu'un ista xa yorail ti jech ono'ox yaloj Diose. \v 15 (Li Cajvaltique jech chalbe li yu'untac ti li' to oyic ta banamile: \p ―Li vu'une mu xana'ic c'usi ora chtal jpas mantal jech chac c'u cha'al mu xana'ic c'usi ora chtal j'elec'. Me viq'uil asatic, me jun avo'nton ach'unojic o ti chajcoltaoxuque, xcuxet no'ox avo'ntonic. Yan li boch'o ta xchibaj yo'nton ta scoj vocole, tst'anan sba ya'yel ta stojol li cristianoetique, jech chna'leat ta sventa ti mu xcuch yu'un vocole ―xut.) \p \v 16 Li pucujetique la stsobic tal scotol ajvaliletic tey ti bu Armagedón sbi ta ebreo c'op li banamile. \p \v 17 Li svucubal j'almantale la smal ta ic' li castigo ac'bile. Jech tsots lic c'opojuc li Dios tey chotol ta muc'ta chotlebal ta yut templo ta vinajele: \p ―Ja' xa slajeb o li castigo li'i ―xi. \p \v 18 Jech sts'aylajet no'ox liquel sacsevul, xchi'uc oy c'usi tsots ibac', xchi'uc tsots ibac' chauc. Xchi'uc tsots inic sbejel banamil. Mu'yuc ono'ox baq'uin jech stsatsal xnic li banamile. \v 19 Li muc'ta lum ti lec chilic scotol cristianoetique ijav, oxvoc' ibat. Li muc'tic lumetic ta sbejel banamile ivuc'an noxtoc. Yu'un li Diose muc xch'ay ta yo'nton li c'usitic chopol la spas cristianoetic tey ta muc'ta lum Babiloniae, jech más tsots castigo laj yac'be yu'un ilinem ta stojolic. \v 20 Li bic'tal banamil cacajtic ta nabe muc xvinaj bu ibatan yu'un tey no'ox isacch'ayan. Li vitsetic li' ta banamile ijeman yalel scotol jech parejo stenlej ic'ot li banamile. \v 21 Xchi'uc ibaj yalel tal muc'tic bot ta banamil. Cha'vinic kilo yalal jujubej. Li cristianoetique ichopolc'opojic ta stojol Dios ta sventa ti ital bote. Yu'un más to tsots li castigo i'ac'batique. \c 17 \s1 Ja' smelol ti i'ac'batic castigo li babiloniaetique yu'un ja' jech ch‑ilatic jech chac c'u cha'al jmulavil ants ti mu xich' ta muc' smalale \p \v 1 Li vucub j'almantaletic ti i'ac'batic jujun stazaique ital sc'opanun jun. Jech laj yalbun: \p ―Batic, chacac'bot avil c'u x'elan ch‑ac'bat castigo jmulavil ants tey chotol ta ba nab ti puquem sc'oplale. \v 2 Li muc'tic ajvaliletic ta banamile xco'laj xchi'uc mulivajemic xchi'uc jmulavil ants yu'un ja' laj yich'ic ta muc', ja' muc xich'ic ta muc' li Diose. Jech isoc o scotol cristianoetic ta scoj li jmulavil antse. Xco'laj xchi'uc jyacubeletic ch‑ilatic yu'un Dios li cristianoetique ―xiyutun. \p \v 3 Jech ta sventa Ch'ul Espíritu noxtoc laj ca'i laj yic'un batel ta xocol banamil li j'almantale. Tey laj quil jun ants cajal ta jcot tsajal jti'vanej bolom. Oy ep sbi ta scotol sbec'tal li bolome. Ti c'u x'elan ts'ibabil sbie ja' tstoy sba ta stojol Dios. Vucbej sjol xchi'uc lajuneb xulub. \v 4 Li antse slapoj lec sc'u', yax'elan xchi'uc tsoj. Xchi'uc oy lec snats' pasbil ta c'anal taq'uin, xchi'uc ton ti toyolic stojole, xchi'uc perlaetic. Jech lec c'upil sba c'otem o xchi'uc. Tey stsacoj jun taza pasbil ta c'anal taq'uin yilel. Ja' chac'be yil cristianoetic yu'un ac'o sc'upinic tal. Li sbel stazae puro chopol chil li Diose yu'un ja' tey oy scotol li c'usitic lec cha'i stuque. \v 5 Xchi'uc ts'ibabil sbi ta sti'ba. Ti c'u x'elan ts'ibabile mu xca'ibetic smelol. Jech ts'ibabil: “Vu'une ja' jechun jech chac c'u cha'al li boch'otic tey nacajtic ta muc'ta lum Babilonia ti ich'bilic ta muc' yu'un scotol cristianoetique. Vu'un sme'un scotol li boch'otic ep c'usitic yich'ojic ta muq'ue xchi'uc ti toj chopol c'usitic tspasique”, xi ts'ibabil. \v 6 Li antse laj quil ti xcuxet no'ox yo'ntone yu'un ep la smil li boch'otic yu'untac Diose. Ja' li boch'otic jamal laj yalic ti xch'unojbeic sc'op Jesuse. C'alal jech laj quile, toj labal sba laj quil. \v 7 Li j'almantale jech la sjac'bun: \p ―¿C'u yu'un ti toj labal sba chavile? Chacalbot c'usi smelol li antse xchi'uc li jti'vanej bolom scajlebinoj ti vucbej sjole, ti lajuneb xulube, yu'un mu'yuc to ava'yoj. \v 8 Li jti'vanej bolom scajlebinoje, ja' ti ivu' to'ox yu'un chventainvane, li' ta orae mu xa xu' yu'un. Pero ta to x'ayin stsatsal yan velta, jech chloc' tal ta xab. Ts'acal chbat yich' castigo sbatel osil. Li cristianoetic li' ta banamil ti mu'yuc ono'ox ts'ibabil sbiic ta vun sventa cuxlejal sbatel osil ti c'alal mu'yuc to'ox banamile, labal cha'yic ti c'alal chilic ta x'ayin stsatsal yan velta li jti'vanej bolom ti xu' to'ox yu'un chventainvane, yu'un sna'ic ti mu xa ono'ox xu' yu'une. \p \v 9 ’Li'i ja' no'ox xu' cha'ibeic smelol li boch'otic bijubenic xa ta sventa Diose. Li vucub sjol bolome ja' senyail ti oy vucub vits yo' bu tspas mantal li antse. \v 10 Xchi'uc ja' senyail vucub ajvaliletic. Vo'ob ajvalil ijelovic xa, june ja' to tey tiq'uil, june mu'yuc to ch‑och. C'alal me i'oche, mu xa jaluc tspas mantal. \v 11 Li jti'vanej bolom ti ivu' to'ox yu'un iventainvan, ti mu xa xu' yu'un li' ta orae, le'e ja' senyail xvaxquibal ajvalil. Ja' xchi'il sbaic xchi'uc li vucubique. Ja' ti sc'oplal ono'ox ch'ayel chbate. \p \v 12 ’Li lajuneb xulub laj avile ja' senyail lajuneb ajvaliletic ti mu'yuc to ch‑ochic ta pasmantale. Pero ta to x'ochic ta ajvalilal jun chibuc c'ac'al, ja' ta xchi'inic ta pasmantal li jti'vanej bolome. \v 13 Li lajuneb ajvaliletique co'ol yo'ntonic xchi'uc li jti'vanej bolome. Ja' chac' sbaic o ta ventainel yu'un li jti'vanej bolome, ja' ta xch'unbeic o smantal. \v 14 Tspasic pleito xchi'uc li Cajvaltique, pero ja' tstsalvan li Cajvaltique yu'un ja' banquilal yu'un scotol ajvaliletic ta sbejel banamil. Ja' tspas ta mantal scotol li ajvaliletique. Li Cajvaltique ja' co'ol tstsalvan xchi'uc li boch'otic yic'oj ta stojol ti t'ujbilic ono'ox yu'une, ti jun yo'ntonic ta stojole ―xiyutun li j'almantale. \p \v 15 Jech laj yalbun noxtoc li j'almantale: \p ―Li nab yo' bu chotol jmulavil ants laj avile ja' senyail li cristianoetic ta sbejel banamile, yu'un ja' tspasatic ta mantal yu'un li jmulavil antse. \v 16 Li lajuneb ajvaliletique xchi'uc li jti'vanej bolom ti lajuneb xulub laj avile, ta xlic scontrainic li jmulavil antse. Abul sba chcom yu'unic yu'un tst'ananic ya'yel. Ja' o chlic sti'beic sbec'tal ya'yel, ja' o chlic xchiq'uic ta c'oc'. \v 17 Ti jech co'ol yo'ntonic xchi'uc jti'vanej bolom li ajvaliletique, ti ja' chac' sbaic o ta ventainel yu'une, yu'un jech ono'ox snopoj li Diose. Ja' jech tspasic o ja' to me ic'ot ta pasel scotol li c'usitic yaloj Diose. \v 18 Li ants laj avile ja' senyail cristianoetic ta jun muc'ta lum ti ich'bilic ta muc' yu'un scotol ajvaliletic ta sbejel banamile ―xiyutun li j'almantale. \c 18 \s1 Ja' smelol ti j'ech'el chlaj o c'alal ta slumalic li babiloniaetique \p \v 1 Ts'acal to laj quil iyal tal ta banamil jun banquilal j'almantal. Tsots yabtel ac'bil. Oy xojobal. Isacub ta xojobal sbejel li banamile. \v 2 Tsots i'avan, jech laj yal: \p ―Chlaj xa li muc'ta lum Babiloniae. Ta xchamic xa li cristianoetic ti ich'bilic ono'ox ta muq'ue. Li yav slumalique ja' xa sna pucujetic chc'ot. Xchi'uc tey chbat stsob sbaic li pucujil mutetic chalique. \v 3 Yu'un li babiloniaetique ja' la xchanubtasic ta spasel c'usitic chopol scotol cristianoetic ta sbejel banamil. Ja' ta scojic ti ep c'usitic laj yich'ic ta muq'ue. Li ajvaliletique ja' la xchanic c'usi la spasic li babiloniaetique. Li jchonolajeletic ta sbejel banamile ipasic ta jc'ulej yu'un li babiloniaetique yu'un tsc'upinic scotol li c'usitic oy ta banamile ―xi li j'almantale. \p \v 4 Laj ca'i ic'opoj tal ta vinajel li Cajvaltique. Jech laj yal: \p ―Vo'oxuc ti t'ujbiloxuc ono'ox cu'une, mu me xachi'inic li babiloniaetique yu'un ja' jechic chquil jech chac c'u cha'al jmulavil ants. Mu me xapasic jech chac c'u cha'al tspasique, yu'un jech mu co'oluc chavich'ic castigo. \v 5 Yu'un toj ep smulic. Li Diose mu xch'ay ta yo'nton scotol li c'usitic chopol tspasique. \v 6 Ti c'u x'elan i'uts'intavanique ja' jech castigo ta xich'ic. Lec chapal ch‑ac'batic castigo. \v 7 Ti jayib velta la stoy sbaique xchi'uc ti jayib velta la spasic c'usitic lec cha'i stuquic ta sventa li c'usitic oy yu'unique, ja' jech yepal castigo chich'ic. Jech ep ch‑oq'uic. Yu'un jech chal ta yo'ntonic: “Li vu'utique lec ich'bilutic ta muc' yu'un scotol cristianoetic jech chac c'u cha'al lec ich'bil ta muc' jun ajvalil ants. Muc ja'uc jechutic jech chac c'u cha'al jun me'on ants yu'un mu'yuc chquich'tic vocol”, xiic. \v 8 Pero ja' ono'ox tstoy sbaic, jech ta ora no'ox chtal tsots castigo ta stojolic. Oy ta xchamic, oy yantic chat yo'ntonic ch‑oq'uic ta scoj ti icham xchi'ilique, oy vi'nal noxtoc. Li slumalique chc'ac' ta c'oc'. Ti jech chc'ot ta pasel scotole, yu'un ech'em stsatsal li Cajvaltic Diose, ja' li j'ac'castigo yu'unique. \p \v 9 ’Li ajvaliletic ta sbejel banamil ti mu xich'ic ta muc' Diose xchi'uc ti tspasic c'usitic lec cha'i stuquic ta sventa c'usitic oy yu'unic jech chac c'u cha'al li babiloniaetique, ch‑oq'uic, chat yo'ntonic ti c'alal chilic yan sba xch'ayilal chc'ac' li slumalic babiloniaetique. \v 10 Pero mu xbat scoltaic yu'un xi'bal sba chilic ti tsots castigo ch‑ac'bat li babiloniaetique. Jech chalic: “¡Ay! ¡Toj vocol ti ta ora no'ox ilajic li babiloniaetique! Yu'un toj lequic, toj ech'em stsatsalic”, xiic. \p \v 11 ’Li jchonolajeletic ta banamile chat yo'ntonic, ch‑oq'uic ec yu'un ilajic xa li babiloniaetique, yu'un mu'yuc xa boch'o tsman li c'usitic ta xchonique. \v 12 Li c'usitic ta xchonique, ja' c'anal taq'uin xchi'uc saquil taq'uin. Ta xchonic noxtoc ton ti toyolic stojole yu'un toj c'upilic sba, xchi'uc perlaetic. Xchi'uc puro lequil poc' ta xchonic ti toyolic stojole, xchi'uc xela poc', xchi'uc yax'elan poc', xchi'uc tsajal poc'. Ta xchonic noxtoc scotol te' ti bu muic yiq'ue, xchi'uc oy c'usitic pasbil ta stanal ye elefante, xchi'uc oy pasbilic ta te' ti c'upilic sbae ti toyolic stojole, xchi'uc oy pasbilic ta cobre taq'uin, xchi'uc oy pasbilic ta tsatsal taq'uin, xchi'uc oy pasbilic ta marmol‑ton. \v 13 Ta xchonic noxtoc canela, xchi'uc pimiento, xchi'uc pom, xchi'uc muil poxil, xchi'uc vino, xchi'uc aceite, xchi'uc arina, xchi'uc trigo. Xchi'uc ta xchonic vacax, xchi'uc chij, xchi'uc ca', xchi'uc carreta nitbil ta ca'. Xchi'uc ta xchonic batel ta mozoil cristiano. \v 14 Li jchonolajeletique jech chalbeic sc'oplal li babiloniaetique: “Ti cuxulicuc toe, tey to tsmanic scotol li c'usitic toj c'upil sba chilique. Pero mu'yuc xa, yu'un ilajic o c'alal ta sc'ulejalic”, xiic. \p \v 15 ’Li jchonolajeletique mu xbat scoltaic ac'o me ep la spasic o canal ta sventa li babiloniaetique, yu'un xi'bal sba chilic ti tsots castigo i'ac'batic li babiloniaetique. Ch‑oq'uic, chat yo'ntonic. Yu'un scotol li c'usitic ta xchonique ja' ep la smanic li babiloniaetique. \v 16 Jech chalic: “¡Ay! ¡Toj vocol ti ilaj xa scotol li babiloniaetique! Yu'un li lum yu'unique ja' to'ox jech x'elan jech chac c'u cha'al jun ants ti lec smeltsanoj sbae, ti puro lequil poc' slapoje. Ja' li yax'elan poq'ue xchi'uc li tsajal poq'ue. Xchi'uc oy lec snats' pasbil ta c'anal taq'uin, xchi'uc ton ti toyol stojole, xchi'uc perlaetic. Ja' to'ox jech x'elan ya'yel li slumalique yu'un tey oy scotol li c'usitic ta jc'antique. \v 17 Pero ta jliquel no'ox ilajic o c'alal ta sc'ulejalic”, xiic. \p ’Scotol li yajval barcoetique, xchi'uc li jchonolajeletic tey tiq'uilic ta barcoe, xchi'uc li jtijbarcoetique, xchi'uc scotol li boch'otic ta nab ch‑abtejic xchi'uc sbarcoique, mu xbat scoltaic. \v 18 Yu'un chilic ti yan sba xch'ayilal chc'ac' li muc'ta lum Babiloniae. Tsots ch‑avanic, jech chalic: “Mu'yuc bu yan lum jech chac c'u cha'al li lum li' ic'aq'ue”, xiic. \p \v 19 ’Jech chlic yac' ts'u'ilum ta sjolic yu'un ep chat yo'ntonic, ch‑oq'uic, ch‑avanic, jech chalic: “¡Ay! ¡Toj vocol ti ilajic scotol li babiloniaetique! Yu'un vu'utic ti oy jbarcotique ja' ta sventaic ti ep la jpastic canale. Pero ta jliquel no'ox ilaj scotolic”, xiic. \p \v 20 ’Vo'oxuc ti jun avo'ntonic ta stojol Diose, vo'oxuc ti jcholc'opoxuque, vo'oxuc ti yaj'alc'opoxuc Diose, cuxetuc no'ox avo'nton acotolic yu'un li' xa oyoxuc ta vinajel ti c'alal jech chc'ot ta pasele. Li Diose chac'be stoj li boch'otic laj yuts'intaoxuque ―xi li Cajvaltique. \p \v 21 Oy jun j'almantal ti ech'em stsatsale la stam jbej ton, ja' jech smuc'ul jech chac c'u cha'al cho'. La sjip ochel ta nab. Jech laj yal: \p ―Li ton la jip batel ta nabe j'ech'el ibat o. Ja' jech j'ech'el chlajic o c'alal ta smuc'ta lumalic li babiloniaetique. \v 22 Jech mu'yuc boch'o tstij arpa, mu'yuc boch'o tsjupan ama, mu'yuc boch'o tsjupan oq'ues, mu'yuc c'usi chca'itic tey tspasic. Jech mu'yuc boch'o tspas c'usiuc no'ox abtelal. Mu'yuc boch'o chjuch'unic. \v 23 Mu'yuc boch'o tstsan candil, mu'yuc q'uin nupinel. Ac'o me más to'ox ich'bilic ta muc' li jmanolajeletic xchi'uc jchonolajeletic teye, pero ta xlaj scotolic, yu'un ja' no'ox tslo'laic scotol cristianoetic ta sbejel banamil ―xi li j'almantale. \p \v 24 Ti jech laj quil tsots castigo i'ac'batic li babiloniaetique, yu'un ja' la smilic li yaj'alc'optac Diose xchi'uc li yu'untac Dios ti buyuc no'ox oyique. \c 19 \s1 Ja' smelol ti ep cristianoetic chich'ic ta muc' Dios tey ta vinajele \p \v 1-2 Ts'acal laj ca'i tsots chc'opoj epal cristianoetic ta vinajel. Jech laj yalic: \q1 Coliyalbutic li Dios cu'untique yu'un lijcolutic xa yu'un. \q1 Ech'em stsatsal. \q1 Ja' no'ox stuc ich'bil ta muc' yu'un tuc' ta xchapanvan. \q1 Laj xa yac'be castigo yu'un smulic li babiloniaetic ti ich'bilic to'ox ta muq'ue. \q1 Yu'un ja' la soques scotol cristianoetic jech chac c'u cha'al tsoquesvan jun jmulavil ants. \q1 Yu'un ja' ta scojic muc xich'ic ta muc' Dios li cristianoetique. \q1 Xchi'uc laj yac'be castigo ta scoj ti imilbat yajtuneltaque, xiic. \p \v 3 Jech laj yalic noxtoc: \p ―Coliyalbutic li Diose yu'un j'ech'el ibatic o ta ch'ayel ―xiic. \p \v 4 Li chanib xcha'vinic banquilaletique xchi'uc li chanibic ti yantic o sat jujunique la spatan sbaic ta banamil, laj yich'ic ta muc' li Dios tey chotol ta muc'ta chotlebale. Jech laj yalic: \p ―Toj lec ti jech ic'ot ta pasele. Coliyalbutic li Diose ―xiic. \p \v 5 Laj ca'i oy boch'o ic'opoj tal tey ta muc'ta chotlebal. Jech laj yal: \q1 Tojbeic ta vocol Dios, vo'oxuc ti yu'untacoxuque, ti avich'ojic ta muq'ue, manchuc me ich'biloxuc ta muc' o me mu ich'bilucoxuc ta muc', xi. \s1 Ja' smelol c'alal ta jchi'intic o li Cajvaltic ti ep sc'anojutique \p \v 6 Laj ca'i oy ep boch'o chc'opojic xco'laj xchi'uc xc'opoj epal cristianoetic, xco'laj xchi'uc xbac' nojelal uc'um, xco'laj xchi'uc xbac' chauc. Jech laj yalic: \q1 Coliyalbutic li Cajvaltic Diose yu'un stuc xa chlic spas mantal. \q1 Ech'em stsatsal. \q1 \v 7 Cuxetuc no'ox co'nton quich'tic ta muc' yu'un laj xa sta yorail chnupin li Cajvaltique. \q1 Lec xa smeltsanoj sba li yajnile. \q1 \v 8 Li sc'u' ac'bile ja' lequil poc' pasbil. \q1 Toj sac, xojoban ta q'uelel, \m xiic. Li lequil poq'ue ja' senyail li c'usitic lec spasojic li yu'untac Diose. \p \v 9 Li j'almantale jech laj yalbun: \p ―Jech xats'iba ta vun: “Xcuxet no'ox yo'nton li boch'otic ch‑ic'atic ta sq'uelel q'uin c'alal chnupin Cajvaltique”, xi xats'iba ―xiyutun. \p Jech laj yalbun noxtoc: \p ―Li'i ja' melel yu'un jech yaloj li Diose ―xiyutun. \p \v 10 Jech la jquejan jba ta stojol li j'almantale yu'un chquich' ta muc'. Jech laj yalbun: \p ―Mu me xapas jech, yu'un co'ol yajtunelutic Dios jech chac c'u cha'al li avermanotac ti jun yo'nton jamal chalbeic sc'oplal li Jesuse. Ja' ich'o ta muc' stuc li Diose. Li vu'une co'ol jamal chcalbetic sc'oplal li Jesuse, jech co'ol yajtunelutic Dios xchi'uc li yaj'alc'optac Dios ta vo'onee ―xiyutun. \s1 Ja' smelol c'alal tstsal scotol yajcontra li Cajvaltique \p \v 11 Laj quil ijam li vinajele. Tey laj quil jcot saquil ca'. Li boch'o scajlebinoje ja' ti albil ono'ox sc'oplal ti ja' melel scotol c'usi chale. Tuc' xchapanvan, mu jeche'uc no'ox chac' castigo. \v 12 Li jujubej sate xpulpun no'ox yilel jech chac c'u cha'al yat c'oc'. Xchi'uc oy ep scoronail sjol. Xchi'uc ts'ibabil sbi pero mu'yuc boch'o sna' c'usi chal, ja' no'ox stuc sna'. \v 13 Li sc'u' slapoje ts'ajbil ta ch'ich'. Li sbie ja' C'op, ja' li boch'o ay yalbutic c'u x'elan yo'nton Jtotic Diose. \v 14 Ichi'inat batel yu'un li yajtuneltac ti tey xa oyic ta vinajele. Li sc'u' slapojique puro lequil poc' pasbil. Lec sac. Mu'yuc yic'ubal. Puro saquil ca' scajlebinoj scotolic. \v 15 Li C'ope chloc' machita ta ye, lec juxbil ye, ja' li sc'ope. Ja' tsmil o scotol li boch'otic chopol ch‑ilate. Ts'acal to chac'be tsots castigo, yu'un ilinem yu'unic li Dios ti ech'em stsatsale. \v 16 Ts'ibabil sbi ta sc'u' xchi'uc ta yo', jech chal: “Ja' banquilal ajvalil stuc. Ja' tspas ta mantal scotol ajvaliletic”, xi ts'ibabil. \p \v 17 Laj quil jun j'almantal tey va'al ta c'ac'al. Tsots laj yapta scotol li xulemetique: \p ―Tsobo abaic acotolic yu'un chayac'boxuc ep ave'elic li Diose. \v 18 Yu'un ja' chati'beic sbec'tal li ajvaliletique, xchi'uc li capitán soldadoetique, xchi'uc li boch'otic tsots yo'nton ti mu xi'ic ta paspleitoe. Xchi'uc chati'beic sbec'tal ca'etic xchi'uc li boch'otic la scajlebinique, xchi'uc sbec'tal scotol li boch'otic tscontrainic Diose, manchuc me ochemic ta mozoil o me mu ochemicuc ta mozoil, manchuc me ich'bilic ta muc' o me mu ich'bilicuc ta muc' ―xut. \p \v 19 Laj quil tey oy li ba'yuc jti'vanej bolome xchi'uc tey oy xchi'uc yajsoldadotaquic li ajvaliletic ta sbejel banamile. Tey stsoboj sbaic yu'un ja' tspasic pleito xchi'uc li C'op cajal ta ca'e xchi'uc li xchi'iltaque. \v 20 Li ba'yuc jti'vanej bolome co'ol itsacatic xchi'uc li jlo'lavanej j'alc'op yu'une. Ja' ti la spas ep sq'uelubil stsatsal tey ta stojole, ti la slo'la o scotol li boch'otic yich'ojbeic smarcail li ba'yuc jti'vanej bolome, xchi'uc ti laj yich'beic ta muc' sloc'obbale. Li ba'yuc jti'vanej bolome xchi'uc li jlo'lavanej j'alc'op yu'une co'ol cuxul ijipatic ochel ta muc'ta c'oc' ti tsanbil ta azufree. \v 21 Yan li cristianoetic ti la xchi'inic li jti'vanej bolome xchi'uc li jlo'lavanej j'alc'op yu'une, ja' ta machita imilat scotolic, ja' ti chloc' ta ye li C'op cajal ta ca'e. Jech tal ti'batuc sbec'talic yu'un li xulemetique, lec inoj xch'utic o. \s1 Ja' smelol ti jmil jabil chtic'at ta xab li Satanase \c 20 \p \v 1 Ts'acal laj quil iloc' tal ta vinajel jun j'almantal, iyal tal ta banamil. Yich'ojbe tal sllavial li xabe xchi'uc yich'oj tal jlic muc'ta cadena. \v 2 Bat stsac li chone, ja' li chon ta vo'onee, ja' li banquilal pucuje, ja' li Satanase. La xchuc ta cadena, jmil jabil chucul o. \v 3 La sjip ochel ta xab, la smacbe lec sti'. Laj yac'be selloal li sti'e. Jech jmil jabil mu xu' tslo'la o cristianoetic ta sbejel banamil. Ja' to me its'aqui li jmil jabile, ja' to chich' loq'uesel, pero mu xa epuc c'ac'al chloc'. \p \v 4 Laj quil tey oy ep chotlebaletic. Ja' tey chotajtic li boch'otic ac'bil yabtelic ta xchapanvanique. Tey laj quilbe xch'ulelic noxtoc li boch'otic imilatic ta sventa la xcholic sc'op Diose, xchi'uc ta sventa ti jamal la xcholbeic sc'op li Jesuse. Ja' ti muc ono'ox xich'ic ta muc' li ba'yuc jti'vanej bolome xchi'uc li sloc'obbale, xchi'uc ti muc ono'ox xich'beic smarcail ta sti'baic o me ta sc'obic. Laj quil icha'cuxi scotolic. Jmil jabil co'ol la spasic mantal xchi'uc li Cristoe. \v 5 Li yantic ti mu'yuc xch'unojic Cajvaltic c'alal ichamique, ja' to icha'cuxiic c'alal its'aqui li jmil jabile. Ja' no'ox ba'yuc icha'cuxiic li boch'otic xch'unojic Cajvaltic c'alal ichamique. \v 6 Xcuxet no'ox yo'ntonic yu'un tey xa xchi'uquic o li Diose. Yu'un laj xa stsalic comel ti ch'ayel chbatique. Ja' xa chtunic o yu'un li Diose xchi'uc li Cristoe jech chac c'u cha'al itunic yu'un Dios li paleetic ta vo'onee. Jmil jabil co'ol la spasic mantal xchi'uc li Cajvaltique. \p \v 7 C'alal its'aqui li jmil jabile, ja' o iloq'uesat tal ta xab li Satanase. \v 8 Jech bat slo'la yan velta scotol cristianoetic ta sbejel banamil. Ja' Gog xchi'uc Magog sbiic scotol li cristianoetique. La stsob sbaic tal scotolic yu'un tal spasic pleito. Ep ta jyalel ti italique, mu xlaj ta atel jech chac c'u cha'al yi' ta ti' nab. \v 9 Jech la set sbaic ta lum Jerusalén yo' bu nacajtic li yu'untac Diose, ja' li jun lum ti lec chil Diose. Yu'un tsc'an chules yalojic li xnich'nab Diose. Li Diose la sjip yalel tal c'oc' ta banamil. Jech tey icham o scotolic li boch'otic scontrainojic Diose. \v 10 Li banquilal pucuj ti la slo'la scotol cristianoetic ta sbejel banamile, ijipat ochel ta muc'ta c'oc' tsanbil ta azufre, ja' tey yo' bu tiq'uilic li ba'yuc jti'vanej bolome xchi'uc li jlo'lavanej j'alc'op yu'une. Jech ta c'ac'al ta ac'ubal tey chich'ic o castigo sbatel osil. \s1 Ja' smelol ti tey ta xchapanatic yu'un Dios ta muc'ta saquil chotlebal li boch'otic muc xch'unic Cajvaltique \p \v 11 Laj quil tey oy jun muc'ta saquil chotlebal. Ja' tey chotol li Diose. Li vinajel banamile ta ora no'ox tey isacch'ay ta stojol. \v 12-15 Laj quil tey va'ajtic ta stojol Dios scotol li boch'otic mu'yuc xch'unojic sc'op Dios c'alal ichamique. Tey oyic scotol, c'alal ta muc' ta biq'uit. Li boch'otic ichamic ta nabe xchi'uc li boch'otic ichamic ta banamile icha'cuxi scotolic. Yu'un li xch'ulelique iloc'an tal ta c'atinbac yo' bu smalaojic yorail chapanbel smulic yu'un Diose. Jech scotolic tey c'ot sva'an sbaic ta stojol Dios. Li Diose la sjaman li vunetique. Oy yan vun la sjam noxtoc, ja' ti bu ts'ibabil sbiic li boch'otic chcuxiic sbatel osile. Li boch'otic tey va'ajtic ta stojol Diose mu'yuc tey ts'ibabil sbiic, jech ichapanbat smulic ta sventa ti c'u x'elan ts'ibabil ta yan vunetique, ja' ti c'u x'elan la spas jujunique. Jech scotolic ijipatic ochel ta muc'ta c'oc'. Jech mu'yuc xa c'atinbac yu'un j'ech'el ilaj o sc'oplal ti oy boch'o ta xchame. Sbatel osil tey chich'ic o vocol ta c'oc'. Le'e ja' xa xchibal velta ta xchamic yu'un j'ech'el ibatic o. \c 21 \s1 Ja' smelol c'u x'elan li ach' vinajel banamile \p \v 1 Ts'acal laj quil ach' vinajel banamil. Yu'un li poco' vinajel banamile isacch'ay xa batel. Mu'yuc xa nabetic noxtoc. \v 2 Vu'un Juanun laj quil chyal tal jun muc'ta lum, ja' li ach' Jerusalén ti mu'yuc xa c'usi chopol tey oye. Tey ilic tal ta stojol Dios ta vinajel. Lec meltsanbil iyal tal jech chac c'u cha'al jun tseb ti lec smeltsanoj sba c'alal yu'un xa chic' sbaic xchi'uc smalale. \v 3 Laj ca'i oy boch'o tsots chc'opoj tal ta vinajel. Jech laj yal: \p ―Li Diose ta xchi'in xa ta naclej li cristianoetique. Jech li cristianoetique ja' xa chventainatic o yu'un li Diose. Ja' Dios yu'unic o sbatel osil. \v 4 Li Diose ta xch'ayes scotol li c'usitic chopole, jech mu'yuc xa boch'o ta xcham, mu'yuc xa boch'o chat yo'nton, mu'yuc xa boch'o ch‑oc', mu'yuc xa boch'o c'usi c'ux cha'i. Yu'un ilaj xa sc'oplal scotol ti jech to'ox oye ―xi li boch'o ic'opoje. \p \v 5 Li Dios tey chotol ta muc'ta chotlebale jech laj yal: \p ―Li c'usitic oye ta jpas ta ach' scotol ―xi. \p Jech laj yalbun: \p ―Ts'ibao ta vun scotol yu'un melel li c'usitic laj xa ava'ye, chc'ot ta pasel scotol ―xiyutun. \p \v 6 Jech laj yalbun noxtoc: \p ―Laj xa cac'bot avil scotol. Vu'un la jliques, vu'un ta jvu'es noxtoc li c'usi jnopoje. Li boch'o taquin yo'nton ya'yel ta sventa ti yu'un tsc'an chlecube, vu'un ta jlecubtasbe yo'nton. Smoton no'ox chcac'be. Li slequil yo'ntone mu xlaj o sbatel osil jech chac c'u cha'al nio' ti mu sna' x'ule. \v 7 Li boch'o tstsal yu'un scotole chcac'be sventain li ach' vinajel banamile, jech vu'un Diosun yu'un chc'ot. Ja' jnich'on chc'ot o ec. \v 8 Yan li boch'otic chi'ique, xchi'uc li boch'otic mu xiyich'icun ta muq'ue, xchi'uc li boch'otic toj chopol c'usitic tspasique, xchi'uc li jmilvanejetique, xchi'uc li jmulaviletique, xchi'uc li j'iloletic jpicch'ich'etique, xchi'uc li boch'otic chich'ic ta muc' c'usitic oye, xchi'uc scotol li j'epalc'opetique, ja' chjipatic ochel ta muc'ta c'oc' ti tsanbil ta azufree. Le'e ja' xchibal velta ta xchamic ―xiyutun li Diose. \s1 Ja' smelol c'u x'elan li ach' Jerusalene \p \v 9 Li vucub j'almantaletic ti i'ac'batic jujun taza ti nojemic ta slajeb castigoe, ital sc'opanun jun. Jech laj yalbun: \p ―Batic, chacac'bot avil bu chnaqui xchi'uc yajnil li Cajvaltique ―xiyutun. \p \v 10 Jech ta sventa Ch'ul Espíritu noxtoc laj ca'i laj yic'un batel ta jun muc'ta toyol vits li j'almantale. Ja' tey laj yac'bun quil li muc'ta lum chyal tale, ja' li ach' Jerusalén ti mu'yuc xa c'usi chopol tey oy, ti ilic tal ta stojol Dios ta vinajele. \v 11 Li lume yich'ojbe xojobal Dios. Xojoban no'ox jech chac c'u cha'al ton ti toyol stojole. Ja' jech chac c'u cha'al jaspe‑ton ti sacts'ayan jech chac c'u cha'al nene. \v 12 Li lume setbil ta muc'ta corralton. Toyol li corrale. Oy lajchab sti'. Li jujun sti'e tey oy jujun j'almantal, xchi'uc tey ts'ibabil jujuchop jbitic, vu'utic li lajcha'chop israelutique. \v 13 Ta stuq'uil sloq'ueb c'ac'ale oxib sti' li corrale. Ta stuq'uil xocon vinajel ta nortee oxib sti' noxtoc. Ta stuq'uil xocon vinajel ta sure oxib sti' noxtoc. Ta stuq'uil smaleb c'ac'ale oxib sti' noxtoc. \v 14 Li corraltone lajcha'coj li snaclebe. Ta jujucoje tey ts'ibabil jujun jbicutic, vu'uncutic li lajchab yajchanc'opuncutic Cajvaltique. \p \v 15 Li j'almantal la sc'opanune yich'oj jch'ix smetro pasbil ta c'anal taq'uin yilel ja' sventa tsbis o li lume, xchi'uc tsbisbe li jujun sti'e, xchi'uc tsbis li corraltone. \v 16 Li lume co'ol sjamalil ta set. Li j'almantale la sbis li lume. Ja' cha'mil xchi'uc chib ciento (2200) kilómetro iloc' ta scotol. Li snatil xchi'uc sjamalil xchi'uc stayalile co'ol. \v 17 La sbis noxtoc c'u spimil li corralton yu'un lume, ja' chanib xchanvinic (64) metro iloc' yu'un. Ti c'u x'elan la sbis li j'almantale ja' jech chac c'u cha'al ta jbistic vu'utique. \p \v 18 Li corralton yu'un lume ta saquil jaspe‑ton pasbil. Yan li naetique ja' ta puro c'anal taq'uin pasbil yilel pero ja' jech chac c'u cha'al nen sventa ventana ti xu' chquiltic osil ta spate. \v 19 Li snacleb corraltone ja' puro toyolic stojol li ton pasbil oe. Li sbacojale ja' ta saquil ton pasbil o, jáspe sbi. Li xcha'cojale ja' ta yax'elan ton pasbil o, zafíro sbi. Li yoxcojale ja' ep ta chop color yich'oj li ton pasbil oe, ágata sbi. Li xchancojale ja' ta mero yaxal ton pasbil o, esmerálda sbi. \v 20 Li yo'cojale ja' sac xchi'uc tsoj li ton pasbil oe, oníce sbi. Li svaccojale ja' ta tsajal ton pasbil o, cornalína sbi. Li svuccojale ja' ta c'anal ton pasbil o, crisólito sbi. Li xvaxaccojale ja' c'onc'ontic sba xyaxal li ton pasbil oe, berílo sbi. Li sbaluncojale ja' c'onc'ontic sba li ton pasbil oe, topácio sbi. Li slajuncojale ja' c'on xchi'uc yox li ton pasbil oe, crisoprása sbi. Li xbuluchcojale ja' ta yax'elan ton pasbil o, jacínto sbi. Li xlajcha'cojale ja' yax'elantic sba li ton pasbil oe, amatísta sbi. \v 21 Li lajchab sti' corraltone yich'oj jujubej saquil perla. Li calleetique puro ta c'anal taq'uin pasbil yilel, pero ja' jech chac c'u cha'al nen sventa ventana ti xu' chquiltic osil ta spate. \p \v 22 Tey ta lume mu'yuc xa templo laj quil, yu'un ja' xa tey oy stuc li Dios ti ech'em stsatsale, xchi'uc li Cajvaltic ti icham ta jcojtique. \v 23 Tey ta lume mu xa xtun yu'unic xojobal c'ac'al xchi'uc xojobal u, yu'un ta xojobal xa no'ox Dios xchi'uc ta xojobal no'ox Cajvaltic ti sacjaman oe. \v 24 Li cristianoetic ta sbejel banamil ti colemic xae, ta xojobal xa no'ox Dios chanovic. Tey oyic noxtoc li ajvaliletique, tey tstojbeic ta vocol Dios ta sventa li c'usitic ivu' yu'unic c'alal li' to'ox oyic ta banamile. \v 25 Li ti' corralton yu'un lume mu'yuc chich' maquel o yu'un puro c'ac'altic, mu'yuc xa ac'ubaltic. \v 26 Li cristianoetic ti jaychop oy ta sbejel banamil ti lec itun yu'un Dios li sbijilic ti i'ac'batic yu'un Cajvaltique, tey chvinaj scotol li c'usitic la spasique. \v 27 Me jutuc mu'yuc c'usi chopol ch‑och, xchi'uc mu x'och li boch'otic chopol chil Dios c'usitic tspasique, xchi'uc li j'epalc'opetique. Ja' no'ox xu' ch‑och li boch'otic ts'ibabil sbiic ta vun sventa cuxlejal sbatel osil ti tey yich'oj li Cajvaltic ti icham ta jcojtique. \c 22 \p \v 1 Li j'almantale laj yac'bun quil jun lequil uc'um, ja' vo' sventa cuxlejal sbatel osil. Sts'ayts'un jech chac c'u cha'al nen. Tey chloc' tal ta xchotleb li Diose xchi'uc li Cajvaltique. \v 2 Tey ta lume oy jun muc'ta calle ta o'lol. Ja' tey chanov ta o'lol calle li lequil uc'ume. Ta jujujot ti' uc'ume tey ch'iemic te'etic sventa cuxlejal sbatel osil. Lajcha'chop tsatin ta jun jabil. Jujuchop tsatin ta jujun u. Li yanale ja' sventa ti j'ech'el icolic o ta chamel scotol li cristianoetic tey oyique. \v 3 Mu'yuc xa c'usi chopol tey oy. Yu'un ja' tey tspas mantal stuc li Diose xchi'uc li Cajvaltique. Scotol li yu'untaque tey chtunic yu'un. \v 4 Tey xa sq'uelojbeic sat li Diose. Tey ts'ibabil sbi Dios ta sti'baic. \v 5 Tey ta lume mu'yuc xa ac'ubal. Mu xa xtun yu'unic candil, mu xa xtun yu'unic xojobal c'ac'al, yu'un ta xojobal xa no'ox stuc Cajvaltic Dios ti sacjaman oe. Co'olic xa xchi'uc Dios sbatel osil. \s1 Ja' smelol ti po'ot xa chtal li Cajvaltique \p \v 6 Jech laj yalbun noxtoc li j'almantale: \p ―Li c'usitic laj calbote chc'ot ta pasel scotol. Li Cajvaltic Dios ti la sventainbe yo'nton yaj'alc'optac ta vo'onee ja' la stacun tal, vu'un li yaj'almantalune, yu'un chacac'boxuc ana'ic scotol c'usitic po'ot xa chc'ot ta pasel, vo'oxuc ti chatunic yu'un eq'ue. \p \v 7 ’Li Cajvaltique po'ot xa la chtal. Li boch'otic ta xch'un c'usitic ts'ibabil li' ta vun ti po'ot xa chc'ot ta pasele, xcuxet no'ox yo'ntonic ―xiyutun. \p \v 8 Vu'un li Juanune laj ca'i laj quil scotol. C'alal laj ca'i laj quil scotole, la jquejan jba ta stojol li j'almantal ti laj yac'bun quil scotole yu'un chquich' ta muc'. \v 9 Jech laj yalbun: \p ―Mu xapas jech, yu'un co'ol chijtun yu'un Dios jech chac c'u cha'al avermanotac, ja' li yaj'alc'optac Dios ta vo'onee xchi'uc li boch'otic ta xch'unic li c'op li' ts'ibabil ta vune. Ja' ich'o ta muc' stuc li Diose ―xiyutun. \p \v 10 Jech laj yalbun noxtoc: \p ―Li c'usitic li' ts'ibabil ta vune jamal me xaval, yu'un po'ot xa chc'ot ta pasel. \v 11 Li boch'otic chopol yo'ntonique, me mu sc'an xch'unic li c'usitic ts'ibabile, ja' ac'o spasilanic o li c'usitic chopol tsc'anique. Yan li boch'otic lecubtasbil xa yo'ntonic yu'un Diose, ja' ac'o spasilanic o li c'usitic leque, mu xa me xch'unic li c'usitic tsc'an stuquique ―xiyutun li j'almantale. \p \v 12 Jech chal li Jesuse: \p ―Po'ot xa chital, chtal jchapan scotol. Ti c'u x'elan la spasic jujune ja' jech stojol chich'ic. \v 13 Vu'un la jliques scotol, jech vu'un ta jvu'es noxtoc li c'usi jnopoje. Jtalel cuxulun o ―xi. \p \v 14 Xcuxet no'ox yo'ntonic li boch'otic chaq'uilanic ta poquel sbolil yo'ntonic yu'un Cajvaltique. Jech xu' chbat slo'beic sat li te' sventa cuxlejal sbatel osile. Xu' ch‑ochic ta muc'ta lum. \v 15 Yan li boch'otic chopol yo'ntonique, xchi'uc li j'iloletic jpicch'ich'etique, xchi'uc li jmulaviletique, xchi'uc li jmilvanejetique, xchi'uc li boch'otic chich' ta muc' c'usitic oye, xchi'uc scotol li j'epalc'opetique, mu xu' ch‑ochic. \p \v 16 Jech laj yalbun li Jesuse: \p ―Vu'un Jesusun, la jtac tal caj'almantal, jech laj xa yalboxuc c'usitic chc'ot ta pasel, vo'oxuc ti ach'unojbicun jc'ope. Vu'un smomnich'onun li Davide. Vu'un xq'uexolun yu'un vu'un chlic jpas mantal sbatel osil. C'alal chavilic chitale, chana'ic ti i'ech' xa avu'unic scotol li vocole, jech chac c'u cha'al c'alal chavilic chloc' tal muc'ta c'anale chana'ic ti yu'un xa saque ―xiyutun li Jesuse. \p \v 17 Li Ch'ul Espíritu xchi'uc vu'utic ti yajnilutic Cajvaltique “la' me ta ora”, xcutic li Cajvaltique. Li boch'otic cha'yic li c'op li' ts'ibabile, “la' me ta ora”, ac'o yutic ec. \p Li boch'otic taquin yo'ntonic ya'yel ta sventa ti yu'un tsc'an chlecubique ac'o talicuc ta stojol li Jesuse. Ac'o yich'ic li slequil yo'ntonic ti smoton ch‑ac'batique, jech chcuxiic o sbatel osil. \p \v 18 Jech laj yal noxtoc li Jesuse: \p ―Li boch'otic cha'yic li c'op li' ts'ibabil ta vune, ja' li c'usitic po'ot xa chc'ot ta pasele, ta xcalbeic mantal yu'un mu me xyanij smelol yu'unic li c'op li'i. Yu'un me chyanij smelol yu'unique, ja' jech yepal castigo ch‑ac'batic yu'un Dios jech chac c'u cha'al li' ts'ibabil ta vune. \v 19 Jech noxtoc me oy boch'o mu xich' ta muc' scotol li c'op li' ts'ibabil ta vun ti chal c'usitic chc'ot ta pasele, me mu jamaluc chal c'uuc yepale, mu xu' ch‑och ta muc'ta lum ti bu mu'yuc xa c'usi chopole. Jech mu xbat slo'be o sat li te' sventa cuxlejal sbatel osil jech chac c'u cha'al li' ts'ibabil ta vune ―xi li Jesuse. \p \v 20 Jech chal li Cajvaltic ti laj yalbun scotol c'usitic laj cale: \p ―Ta melel po'ot xa chital ―xi. \p Toj lec ti jech chc'ot ta pasele. “La' me ta ora, Cajval Jesús”, xichi. \p \v 21 Tey ac'o yac'boxuc bendición acotolic li Cajvaltic Jesucristoe.