\id JHN \h SAN JUAN \toc2 SAN JUAN \toc1 SAN JUAN \mt1 San Juan \c 1 \s1 Ti Snichꞌon ti Diose laj yichꞌ sbecꞌtal \p \v 1 Cꞌalal lic meltsajuc talel scotol ti cꞌusitic oye, tey onoꞌox oy ti Jesucristoe, jaꞌ ti Buchꞌu ta xacꞌ ta naꞌel stalel ti Diose. Ti stuque tey onoꞌox schiꞌuc sbaic schiꞌuc ti Diose. Yuꞌun jaꞌ onoꞌox Dios ti stuque. \v 2 Ti ta sliquebale, ti stuque tey onoꞌox schiꞌuc sbaic schiꞌuc ti Diose. \v 3 Ta sventa ti Jesucristoe, imeltsaj scotol ti cꞌusitic oye. Muꞌyuc buchꞌu yan laj smeltsan ti cꞌusitic oye. \v 4 Jaꞌ tey iꞌayan talel ta stojol ti cuxlejale. Ti cuxlejal taje, jaꞌ saquilal osil yuꞌun ti cristianoetique. \v 5 Ti cuxlejal taje xnobobet ta icꞌal osil. Ti icꞌal osile, mu xuꞌ yuꞌun stubel ti saquilale. \p \v 6 Oy jun vinic ti tacbil talel yuꞌun ti Diose, Juan sbi. \v 7 Yuꞌun tal yalbe yaꞌiic ti cristianoetique ti jaꞌ batsꞌi jꞌacꞌ-cuxlejal ti Jesucristoe, yoꞌ jech ta xchꞌunic Jesús yuꞌun ti cꞌusi ta xal ti Juane. \v 8 Ti Juane maꞌuc stuc ti jꞌacꞌ-cuxlejale. Yuꞌun jaꞌ noꞌox jun vinic ti tacbil talel yuꞌun ti Diose yoꞌ ta svinajesbe scꞌoplal ti jꞌacꞌ-cuxlejale. \v 9 Ti Buchꞌu ta xacꞌ ta naꞌel stalel ti Diose, ti jaꞌ ta xacꞌ xojobal ta stojol scotol ti cristianoetique, ta xa xvul ta loqꞌuel liꞌ ta banomile. \p \v 10 Cꞌalal ital liꞌ ta banomile, manchuc mi jaꞌ laj spas ti banomile, pero ti cristianoetique muꞌyuc xojtiquinic Buchꞌu. \v 11 Ital ta stojol ti yalab snichꞌnabe, jaꞌ ti jꞌisraeletique, pero ti stuquique muꞌyuc laj yichꞌic ta mucꞌ. \v 12 Manchuc mi bajbil, pero oy jlom laj xchꞌunic, laj yichꞌic ta mucꞌ. Ti buchꞌutic jech taje, iꞌacꞌbat yipic ti xuꞌ ta xꞌochic ta batsꞌi snichꞌnab ti Diose. \v 13 Ti buchꞌu ta xꞌochic ta snichꞌnab ti Diose, jaꞌ ta xvoqꞌuesatic ta achꞌ yuꞌun ti Diose. Mu xcoꞌolaj schiꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal ta xvoqꞌuesatic yuꞌun ti stot smeꞌique, mi jaꞌuc ti cꞌusi ta scꞌan yoꞌnton stuc ti cristianoetique. \p \v 14 Ti Jesucristoe, jaꞌ ti Buchꞌu ta xacꞌ ta naꞌel stalel ti Diose, laj yichꞌ sbecꞌtal. Inaqui ta jtojolcutic. Oy ep scꞌuxul ti yoꞌntone. Melel ti stuque. Laj quilbecutic ti yutsilal slequilale, ti jaꞌ yutsilal slequilal stuc ti jun noꞌox Snichꞌon ti Diose. \v 15 Ti Juane laj yalbe scꞌoplal ti Jesucristoe. Jech laj yal: \p ―Jaꞌ me ti vinic leꞌe ti Buchꞌu laj calboxuc scꞌoplale, ti laj onoꞌox calboxuc avaꞌiic ti oy Buchꞌu tsꞌacal ta xtal ta patil cuꞌune ti jaꞌ toj cajale, ti jaꞌ mu sta ti vuꞌune. Yuꞌun ti stuc leꞌe, tey xa onoꞌox ti cꞌalal muꞌyucun to oxe ―xi. \p \v 16 Laj xa quichꞌtic jcotoltic ti smucꞌ ta cꞌulejal ti Snichꞌon Diose, ti muꞌyuc spajeb ti bendicione. \v 17 Ti smantal Dios ti laj caꞌitique, jaꞌ ivul ta jtojoltic ta sventa ti Moisese. Ti melele, ti cꞌuxubinel yuꞌun ti Diose, lijꞌacꞌbat yuꞌun ti Jesucristoe. \v 18 Muꞌyuc buchꞌu junucal yiloj ti Diose. Pero ti jun noꞌox Snichꞌone, ti coꞌol yoꞌntonic schiꞌuc ti Stote, jaꞌ tal yacꞌ ta ojtiquinel ti Diose. \s1 Ti Juan jꞌacꞌ-ichꞌ-voꞌe ta xalbe scꞌoplal ti Jesucristoe \r (Mt 3:11‑12; Mr 1:7‑8; Lc 3:15‑17) \p \v 19 Ti jpasmantal jꞌisraeletic ta Jerusalene laj staquic batel paleetic schiꞌuc levitaetic ta sjacꞌbel ti Juane buchꞌu ti stuque. \v 20 Ti Juane jech jamal laj yal: \p ―Ti vuꞌune muꞌcun ti Cristoune ―xi. \p \v 21 Ti stuquique jech laj xchaꞌjaqꞌuic: \p ―¿Buchꞌuot ti voꞌot un chaꞌe? ¿Mi jaꞌ voꞌot ti jꞌalcꞌop Elíase? ―xutic. \p Ti Juane jech laj yal: \p ―Muꞌcun ―xi. \p Tsꞌacal to jech laj sjaqꞌuic yan velta: \p ―¿Mi voꞌot ti jꞌalcꞌop ti vinajem scꞌoplal ti ta xtal onoꞌoxe? ―xutic. \p Ti Juane jech laj stacꞌ: \p ―Muꞌcun ―xi. \p \v 22 Jech laj yalic yan velta xtoc: \p ―¿Buchꞌuot ta melel un chaꞌe? Yuꞌun tsots scꞌoplal ta xquichꞌcutic batel acꞌoplal ta stojol ti buchꞌutic laj stacuncutic talele. ¿Cꞌusi xuꞌ ta xavalbe aba atuc? ―xutic. \p \v 23 Ti Juane jech laj stacꞌbe: \p ―Jaꞌ vuꞌunun ti buchꞌu tsots ta xcꞌopoj ta xocol banomile jech chac cꞌu chaꞌal laj yal ti jꞌalcꞌop Isaías ti jech laj yale: “Jambeic jun tuqꞌuil be ti Cajvaltique”, ti albil scꞌoplal ti xie ―xi ti Juane. \p \v 24 Ti buchꞌutic bat scꞌoponic ti Juane, jaꞌ tacbilic batel yuꞌun ti jfariseoetique. \v 25 Ti stuquique jech laj sjacꞌbeic yan velta ti Juane: \p ―Ti mi moꞌcot ti Cristoe, ti mi moꞌcot ti Elíase, ti mi moꞌcot ti yan jꞌalcꞌop ta xtale, ¿cꞌu chaꞌal ti ta xavacꞌ ichꞌ voꞌe? ―xutic. \p \v 26 Jech itacꞌav ti Juane: \p ―Ti vuꞌune, voꞌ noꞌox ta xcacꞌ ichꞌuc. Pero oy jun talem ta atojolic ti mu xavojtiquinique. \v 27 Pero jaꞌ noꞌox tsꞌacal to ta sliques ti yabtele. Pero ti stuque jaꞌ más cajal. Ti vuꞌune muꞌyuc jlequilal jtuqꞌuilal ta sjitunbel yaqꞌuil ti xonobe ―xi ti Juane. \p \v 28 Scotol taje tey icꞌot ta pasel ti bu sbiinoj Betabarae ti oy ta sloqꞌueb cꞌacꞌal ti ta ucꞌum Jordane. Jaꞌ tey laj yacꞌ ichꞌ voꞌ ti Juane. \s1 Ti Jesuse jaꞌ ti uni chij yuꞌun ti Diose \p \v 29 Ta yocꞌlomal un, laj yil ti Juane ti ta xnopaj talel ti Jesús ta stojole. Jech laj yal: \p ―Qꞌuel avilic, ti vinic leꞌe, jaꞌ ti uni chij yuꞌun ti Diose ti ta xchꞌaybe smul ti cristianoetique. \v 30 Ti vinic leꞌe, jaꞌ ti Buchꞌu laj xa onoꞌox calboxuc avaꞌiic ti scꞌoplale, cꞌalal jech laj cale: “Oy Buchꞌu tsꞌacal ta xtal ta patil cuꞌune, ti jaꞌ toj cajale, ti jaꞌ mu sta ti vuꞌune. Yuꞌun ti stuc leꞌe oy xa onoꞌox ti cꞌalal muꞌyucun to oxe”, ti xacutique. \v 31 Ti vuꞌun eque, mi jaꞌuc to ox jnaꞌ Buchꞌu ta melel ti vinic leꞌe. Jech o xal ti vuꞌune ta xcacꞌolan talel ti ichꞌ voꞌe, yoꞌ tsots scꞌoplal ta xavojtiquinic Buchꞌu ta melel ti vinic leꞌe ti voꞌoxuc jꞌisraeloxuque ―xi. \p \v 32 Jaꞌ jech xtoc ti Juane jech laj yal: \p ―Vuꞌun laj quil ti Chꞌul Espíritu iyal talel ta vinajel coꞌol sꞌelan jcot ta paloma ti tey icom o ta stojole. \v 33 Manchuc mi jech laj quil, pero mu to jnaꞌ Buchꞌu ta melel. Pero ti Buchꞌu laj stacun talel ta yaqꞌuel ichꞌ voꞌe, jech laj yalbun: “Cꞌalal ta xavil ti ta xyal talel ti Chꞌul Espíritu ta stojol jun vinique, ti ta xcom o ta stojole, jaꞌ me ti Buchꞌu ta xacꞌ avichꞌic ti Chꞌul Espíritue”, xiyut. \v 34 Laj xa quil un. Jech o xal un, rextigoun yuꞌun ti ta melel jaꞌ Snichꞌon Dios ti vinic leꞌe ―xi ti Juane. \s1 Ti baꞌyel yajchancꞌoptac ti Jesuse \p \v 35 Ti ta yocꞌlomale, tey oy yan velta schiꞌuc chib yajchancꞌoptac ti Juane. \v 36 Cꞌalal laj yil ti tey ta xꞌechꞌ ti Jesuse, ti Juane jech laj yal: \p ―Qꞌuel avilic, ti vinic leꞌe jaꞌ ti uni chij yuꞌun ti Diose ―xi. \p \v 37 Cꞌalal laj yaꞌiic ti vaꞌi sꞌelan iꞌalbatic yuꞌun ti Juane, jech o xal ti chaꞌvoꞌ yajchancꞌoptaque laj stsꞌacliic batel ti Jesuse. \v 38 Ti Jesuse joybij sqꞌuel ti svalopate. Laj yil ti ta stsꞌacliat batele. Jech o xal jech laj yal: \p ―¿Cꞌusi ta xasaꞌic? ―xi. \p Ti chaꞌvoꞌique jech laj staqꞌuic: \p ―Jchanubtasvanej, ¿bu nacalot? ―xiic. \p \v 39 Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Laꞌic, ba qꞌuel avilic ―xi. \p Jech o xal ti chaꞌvoꞌique bat sqꞌuel. Tey laj yilic ti bu nacale. Tey mal cꞌacꞌal yuꞌunic, yuꞌun chanib xa ora mal cꞌacꞌal laj snup sbaic ta be. \p \v 40 Oy jun ta schibalic ti laj yaꞌiic ti vaꞌi sꞌelan laj yal ti Juane, ti jech laj stsꞌacliic batel ti Jesuse, jaꞌ ti Andrese, ti schiꞌil sbaic ta voqꞌuel schiꞌuc ti Simón Pedroe. \v 41 Jech ti Andrese baꞌ saꞌ ta ora ti schiꞌil ta voqꞌuele, jaꞌ ti Simone. Jech laj yal: \p ―Laj xa jtacutic ti Mesíase ―xut. \p Ti Mesíase, jaꞌ smelol ti Cristoe. \v 42 Jech ti Andrese yicꞌoj batel ti Simone ti bu oy ti Jesuse. Cꞌalal jech laj yil ti Jesuse, jech laj yal: \p ―Ti voꞌote, Simón, jaꞌ snichꞌonot ti Jonase. Avi tana ta xabiin Cefas ―xi. \p Ti Cefase, jaꞌ smelol Pedro. \s1 Ti Jesuse laj yicꞌ talel ti Felipee schiꞌuc ti Natanaele \p \v 43 Ti ta yocꞌlomale, ta scꞌan ta xbat ta Galilea banomil ti Jesuse. Cꞌalal jech ibate, tey laj snup ta be ti Felipee. Jech laj yalbe: \p ―Chiꞌinun batel ―xi. \p \v 44 Ti Felipee jaꞌ liquem talel ta jteclum Betsaida, ti bu nacalic ti Andrese schiꞌuc ti Pedroe. \v 45 Ti Felipee ba saꞌ ti Natanaele. Jech laj yalbe: \p ―Laj xa quilcutic ti vinic ti Buchꞌu tsꞌibabil scꞌoplal yuꞌun ti jꞌalcꞌopetique schiꞌuc ti tsꞌibabil scꞌoplal ta slibroal mantaletic yuꞌun ti Moisese. Jaꞌ ti Jesús ti snichꞌon José ti nacal ta jteclum Nazarete ―xi. \p \v 46 Ti Natanaele jech laj yal: \p ―¡Bu xata ti ta xlocꞌ jun lequil vinic ti ta Nazarete! ―xi. \p Ti Felipee jech laj stacꞌ: \p ―Batic, ba qꞌuel avil ―xi. \p \v 47 Cꞌalal laj yil ti Jesuse ti ta xnopaj talel ti Natanaele, jech laj yal: \p ―Liꞌ xtal jun batsꞌi jꞌisraelal vinic ti mu snaꞌ xloꞌlavane ―xi. \p \v 48 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Natanaele, jech laj sjacꞌ: \p ―¿Cꞌuxi yoꞌ laj avojtiquinun? ―xut. \p Ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Laj quilot ti cꞌalal oyot ta yolon icuxe, ti cꞌalal muꞌyuc to ta xicꞌot talel ti Felipee ―xi. \p \v 49 Ti Natanaele jech laj yal: \p ―Jchanubtasvanej, voꞌot ti Snichꞌon Dios un chaꞌe. Voꞌot ti Ajvalil yuꞌun ti jꞌisraeletique ―xi. \p \v 50 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ti jaꞌ noꞌox laj calbot ti laj quilot ta yolon icuxe, laj xachꞌunun ta jech yepal. Pero maꞌuc noꞌox jech yepal ta xavil. Ta to xavil batel ti oy cꞌusitic más mucꞌtic ta xcꞌot ta pasel cuꞌune ―xi. \p \v 51 Jaꞌ jech xtoc ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ta xavilic jamal ti vinajele. Ta xavilic ti yajꞌángeltac ti Diose ti ta xmuy xyalic ta jtojol vuꞌun ti coꞌol jꞌelantique ―xi. \c 2 \s1 Ti nupunel ta Caná jteclum ti oy ta Galileae \p \v 1 Echꞌem xa ox oxib cꞌacꞌal ti cꞌalal oy buchꞌu ta xnupun ta jteclum Caná ti oy ta Galilea banomile. Ti smeꞌ ti Jesuse tey oy ec. \v 2 Jech xtoc ti Jesuse schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque icꞌbilic ta qꞌuel nupunel ec. \v 3 ¡Cꞌu stu un! laj ti yaꞌlel uvae. Jech o xal smeꞌ ti Jesuse jech laj yalbe ti yole: \p ―Laj xa yuꞌunic ti yaꞌlel uvae ―xi. \p \v 4 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Junmeꞌtic, ¿cꞌu chaꞌal jech xtal avalbun? Mu to xcꞌot ti coraile ―xut. \p \v 5 Ti smeꞌe jech laj yalbe ti jtuneletique: \p ―Ti voꞌoxuque pasic me scotol ti cꞌusi ta xalboxuc ti cole ―xi. \p \v 6 Ti teye, oy tey vacbej bin ti meltsanbil ta tone. Jaꞌ jtunel yuꞌunic ti jꞌisraeletique sventa chꞌamobil voꞌ sventa spocobil ti scꞌobique. Ti jujubej bin taje, ta xꞌoch nan yuꞌun nopol chanvinic, voꞌvinic ta litro voꞌ. \v 7 Ti Jesuse jech laj yalbe ti jtuneletique: \p ―Nojesic ta voꞌ ti binetic liꞌe ―xi. \p Ti stuquique laj snojesic. Xjaxet icom ta voꞌ yuꞌunic stiꞌ ti bine. \v 8 Jaꞌ o jech laj yal ti Jesuse: \p ―Lupic loqꞌuel jutebuc ti voꞌe. Ba acꞌbeic ti jpasmantal yuꞌun ti qꞌuine ―xi. \p Jech laj spasic ti jtuneletique. \v 9 Ti jpasmantal yuꞌun ti qꞌuine laj spas preva ti voꞌe. Jaꞌ to laj yaꞌi ti yaꞌlel uva xae. Pero mu snaꞌ bu ital. Jaꞌ noꞌox snaꞌic ti jtuneletique. Yuꞌun ti stuquique laj slupic loqꞌuel ti voꞌ ti oy ta bine. Jech o xal ti jpasmantal yuꞌun ti qꞌuine laj yicꞌ talel ti jnupunele. \v 10 Jech laj yalbe: \p ―Jcotoltic jech ti jtaleltic ti jaꞌ baꞌyel ta xcuchꞌtic ti lequil yaꞌlel uvae. Cꞌalal mi laj xa yuchꞌic ep ti jqꞌuel-qꞌuinetique, tsꞌacal to un, jaꞌ to ta xlic yichꞌ uchꞌel ti jutuc xa lec meltsanbile. Pero ti voꞌote jaꞌ laj aqꞌuej to ti bu lec meltsanbile ―xi. \p \v 11 Ti vaꞌi sꞌelan laj spas ti Jesús ta Caná jteclum ti oy ta Galileae, jaꞌ sba velta laj yacꞌ iluc ti señail ti jun yutsil ti smucꞌul stsatsale. Jech o xal ichꞌbil ta mucꞌ icꞌot ti Jesús yuꞌun ti yajchancꞌoptaque. \p \v 12 Tsꞌacal to un, ti Jesuse ibat ta jteclum Capernaum schiꞌuc ti smeꞌe, schiꞌuc ti yitsꞌinabtaque, schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. Tey ijocꞌtsajic jayib cꞌacꞌal. \s1 Ti Jesuse laj xchꞌuba ti temploe \r (Mt 21:12‑13; Mr 11:15‑18; Lc 19:45‑46) \p \v 13 Nopol xa scꞌan ti qꞌuin Colel yuꞌun ti jꞌisraeletique. Jech o xal ti Jesuse ibat ta jteclum Jerusalén. \v 14 Ti teye, noj cꞌot sta ti templo yuꞌun ti jchon-vacaxetique, ti jchon-chijetique, ti jchon-palomaetique, schiꞌuc ti jel-taqꞌuinetic chotajtic ta smexaic ta sjelbeic staqꞌuinic ti cristianoetique. \v 15 Ti jech laj yile, jech ti Jesuse tey lic smochilan chꞌojon. Tey laj snutsan loqꞌuel ti jchonolajeletique schiꞌuc ti svacaxique, ti schijique. Jaꞌ jech xtoc laj stanibe staqꞌuin, laj svalcꞌunbe smexaic ti jel-taqꞌuinetique. \v 16 Jech laj yalbe ti jchon-palomaetique: \p ―Loqꞌuesic batel ti paloma liꞌe. Mu xapasic ta chꞌivit sna ti Jtote ―xi. \p \v 17 Cꞌalal jech laj yilic ti yajchancꞌoptaque, ivul ta yoꞌntonic ti jech ta xal ti scꞌop Diose: “Oy onoꞌox ta coꞌnton ti ta jcꞌan caꞌi ti lec ti atemploe. Jaꞌ yuꞌun ta jta vocol”, xi scꞌoplal ti Jesuse. \p \v 18 Jech o xal ti jꞌisraeletique laj sjacꞌbeic ti Jesuse: \p ―¿Cꞌusi señail ta xavacꞌbun quilcutic yoꞌ ta jnaꞌcutic buchꞌu yacꞌojbot avabtel ti jech ta xapase? ―xutic. \p \v 19 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Lilinic ti templo liꞌe, ta oxib cꞌacꞌal ta jvaꞌan ta achꞌ ―xi. \p \v 20 Jech ti jꞌisraeletique jech laj yalbeic: \p ―Ta vaquib yoxvinic (46) jabil icꞌot ta vaꞌiel ti templo liꞌe. ¡Bu xata ti voꞌot ta xavaꞌan ta oxib cꞌacꞌal yan achꞌe! ―xiic. \p \v 21 Pero ti templo ti ta xal ti Jesuse, jaꞌ sbecꞌtal stuc. Maꞌuc scꞌoplal ti mucꞌ ta temploe. \v 22 Jech o xal ti cꞌalal ichaꞌcuxi ti Jesuse, jaꞌ o ivul ta yoꞌntonic ti yajchancꞌoptaque ti jech onoꞌox laj yal ti stuque. Jaꞌ jech xtoc laj xchꞌunic ti melel ti scꞌop Dios ti jech onoꞌox laj yale. \s1 Ti Jesuse ta xojtiquinbe yoꞌnton scotol \p \v 23 Ti Jesuse, cꞌalal oy ta qꞌuin Colel tey ta Jerusalene, ep ti buchꞌutic laj yichꞌic ta mucꞌ ta sventa ti laj yacꞌ iluc ti smucꞌul stsatsale. \v 24 Pero ti Jesuse mu sjunuluc yoꞌnton ta stojolic. Yuꞌun xojtiquinbe yoꞌntonic ti cristianoetique. \v 25 Mu persauc ti oy buchꞌu ta xꞌalbat ti cꞌu sꞌelan yoꞌnton ti cristianoetique. Yuꞌun yiloj stuc ti cꞌusi oy ta yoꞌnton ti cristianoetique. \c 3 \s1 Ti Jesuse schiꞌuc ti Nicodemoe \p \v 1 Oy jun jfariseo vinic, Nicodemo sbi, ti ichꞌbil ye yuꞌun ti jꞌisraeletique. \v 2 Ti Nicodemoe tey ibat scꞌopon ta acꞌobaltic ti Jesuse. Jech laj yalbe: \p ―Jchanubtasvanej, jnaꞌojcutic lec ti tacbilot talel yuꞌun ti Diose yoꞌ jech tal achanubtasuncutic. Yuꞌun muꞌyuc buchꞌu junucal ti jech ta xacꞌ iluc smucꞌul stsatsal jech chac cꞌu chaꞌal ta xapase ti mi muꞌyuc chiꞌinbil yuꞌun ti Diose ―xi. \p \v 3 Ti Jesuse jech lic stacꞌbe: \p ―Ta melel ta xcalbot avaꞌi, ti buchꞌu mu xvocꞌ ta achꞌe, mu xuꞌ ta xil ti bu ta xventainvan ti Diose ―xi. \p \v 4 Ti Nicodemoe jech laj sjacꞌbe: \p ―Pero, ¿cꞌusi xut jun yijil vinic ta xvocꞌ ta achꞌ? ¿Mi yuꞌun xuꞌ ta xꞌoch batel ta schꞌut ti smeꞌe yoꞌ jech ta xvocꞌ yan velta? ―xi. \p \v 5 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ta melel ta xcalbot avaꞌi, muꞌyuc buchꞌu ta xꞌoch batel ti bu ta xventainvan ti Diose ti mi muꞌyuc voqꞌuem ta sventa ti voꞌe schiꞌuc ta sventa ti Chꞌul Espíritue. \v 6 Ti buchꞌu voqꞌuem ta sventa ti stot smeꞌique, stalel noꞌox stot smeꞌ. Ti buchꞌu voqꞌuem ta sventa ti Chꞌul Espíritue, yichꞌojbe stalel ti Chꞌul Espíritue. \v 7 Mu me loꞌiluc noꞌox xavaꞌiic ti vaꞌi sꞌelan laj calbote, yuꞌun acotolic ta scꞌan ta xachaꞌvoqꞌuic ta achꞌ. \v 8 Qꞌuel avil, ti iqꞌue buꞌyuc noꞌox xjumet ta jujot. Ta xavaꞌi ti xjumete. Pero mu xanaꞌ bu ta xtal bu ta xbat. Jaꞌ jech sꞌelanic scotol ti buchꞌutic ta xvoqꞌuic yuꞌun ti Chꞌul Espíritue ―xi ti Jesuse. \p \v 9 Jech xtoc ti Nicodemoe laj xchaꞌjacꞌ: \p ―¿Cꞌu onoꞌox xi ta utel taje? ―xi. \p \v 10 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―¿Mi mu banquilal jchanubtasvanejucot yaꞌyel yuꞌun ti achiꞌiltaque? ¿Mi mu xavaꞌibe smelol taje? \v 11 Ta melel ta xcalbot avaꞌi, ti vuꞌuncutique ta xcalbecutic scꞌoplal ti cꞌusi jnaꞌcutique. Jaꞌ jech xtoc rextigouncutic ti cꞌusi quilojcutique. Pero ti cꞌusi ta xcalcutique, mu xacꞌan xachꞌunic. \v 12 Mi mu xachꞌun ti laj calbot ti oy cꞌusi ta xcꞌot ta pasel liꞌ ta banomile, ¿cꞌusi ta xavut ta xachꞌun mi ta xcalbot scꞌoplal ti oy cꞌusi ta xcꞌot ta pasel ta vinajele? \p \v 13 ’Mi jaꞌuc oy buchꞌu muyem batel sqꞌuel ti cꞌusi oy ta vinajele. Jtuc noꞌox quiloj. Yuꞌun tey liquemun talel ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique. \v 14 Jech chac cꞌu chaꞌal ti Moisés laj sjipan ta teꞌ slocꞌobbail chon ta xocol banomile, jaꞌ jech ta xquichꞌ jipanel ta cruz ec ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique. \v 15 Jech o xal scotol ti buchꞌutic ta xischꞌunique, mu xchꞌayic. Ta sta scuxlejalic sbatel osil ―xi ti Jesuse. \s1 Ti scꞌuxul yoꞌnton ti Dios ta stojol ti cristianoetique \p \v 16 Yuꞌun ti Diose ep laj xcꞌuxubin ti cristianoetique. Jech o xal laj yacꞌ talel ti jun noꞌox Snichꞌone. Buchꞌuuc noꞌox ti ta xchꞌunic ti jaꞌ Jpojvanej yuꞌunique, mu xchꞌayic. Ta sta scuxlejalic sbatel osil. \v 17 Ti Diose mu yuꞌunuc laj stac talel ti Snichꞌone yoꞌ tal yacꞌbe stoj smul ti cristianoetique. Jaꞌ tal scolta. \p \v 18 Ti buchꞌu ta xchꞌun ti jaꞌ Jpojvanej yuꞌun ti Snichꞌon Diose, mu xꞌacꞌbat stoj ti smulique. Pero ti buchꞌu mu xchꞌun ti jaꞌ Jpojvanej yuꞌune, chapal xa scꞌoplal ti ta stoj ti smule ta scoj ti mu xchꞌun ti jun noꞌox Snichꞌon Diose. \v 19 Ti buchꞌutic mu xchꞌunique chapal xa scꞌoplal ti ta stoj ti smulique. Yuꞌun ti cꞌalal ital liꞌ ta banomil ti Jesucristo ti jaꞌ luze, mu lecuc laj yaꞌiic. Jaꞌ lec laj yaꞌiic ti icꞌal osile. Jaꞌ mu laj scꞌanic ti saquilal osile. Yuꞌun lec ta xaꞌiic spasel ti chopole. \v 20 Scotolic ti buchꞌutic ti ta spasic ti chopole, xtiꞌet sjolic yuꞌun ti luze. Mu scꞌan xnopajic ta stojol ti luze yoꞌ jech mu xvinajesbatic ti cꞌusi chopol ta spasique. \v 21 Pero ti buchꞌu coꞌol yoꞌntonic schiꞌuc ti melele ta xnopajic ta stojol ti luze yoꞌ jech ta xvinaj ti tey svaꞌanoj sba ti Dios ti cꞌusi ta spasique. \s1 Ti Juan jꞌacꞌ-ichꞌ-voꞌe ta xchaꞌalbe scꞌoplal ti Jesuse \p \v 22 Tsꞌacal to ti Jesuse schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque ibatic ta Judea banomil. Tey ijocꞌtsajic jun chib cꞌacꞌal, yuꞌun ta xaqꞌuic ichꞌ voꞌ. \v 23 Jaꞌ jech xtoc ti Juane ta xacꞌ ichꞌ voꞌ ti ta jteclum Enón ti jaꞌ nopol xil sbaic schiꞌuc ti jteclum Salime, yuꞌun ti teye oy ep voꞌ. Ti cristianoetique tey ta xtalic ta xꞌacꞌbat yichꞌic voꞌ. \v 24 Jech icꞌot ta pasel cꞌalal muꞌyuc to ox ta xꞌoch ta chuquel ti Juane. \p \v 25 Oy jun chib yajchancꞌoptac ti Juane lic stsac sbaic ta cꞌop schiꞌuc jun chib jꞌisraeletic yuꞌun ti cꞌu sꞌelan liquem yuꞌunic ti slecubtasobil sbaic ta xalique. \v 26 Jech o xal ti yajchancꞌoptac ti Juane ibatic ta stojol ti Juane. Jech lic yalbeic: \p ―Jchanubtasvanej, ti vinic ti laj avalbuncutic scꞌoplal ti voꞌot achiꞌuc to ox ta stiꞌil ucꞌum Jordán ta sloqꞌueb cꞌacꞌale, avi tana un, ta xacꞌ ichꞌ voꞌ. Scotolic ta stsꞌacliic batel ―xiic. \p \v 27 Ti Juane jech laj stacꞌ: \p ―Muꞌyuc cꞌusi xuꞌ yuꞌun jun vinic ti mi maꞌuc acꞌbil yabtel yuꞌun ti Diose. \v 28 Ti voꞌoxuque laj avaꞌiic lec cꞌalal jamal laj cal ti moꞌcun ti Cristoune, ti jaꞌ noꞌox jun vinicun ti tacbilun jelavel talel yuꞌun ti xichie. \v 29 Ti ta jun nupunele, ti vinic ti buchꞌu ta xicꞌ ti tsebe, jaꞌ yuꞌun o. Ti vinic ti buchꞌu lec ta xil sbaic schiꞌuc ti jnupunel vinique, xmuyubaj xa ta xaꞌibe ti scꞌope. Jaꞌ jech ti vuꞌun eque, ximuyubaj xa yuꞌun. \v 30 Jaꞌ tsots scꞌoplal ti yantic batel ti ichꞌbil ta mucꞌ ta xcꞌot ti stuque. Yan ti vuꞌune, yantic ta xchꞌay batel ti jcꞌoplale ―xi ti Juane. \s1 Ti Buchꞌu liquem talel ta vinajele \p \v 31 Ti Buchꞌu ta xlic talel ta vinajele, jaꞌ banquilal yuꞌun scotol. Yan ti buchꞌu ayanem liꞌ ta banomile, sba banomil noꞌox, jech xtoc sba banomil noꞌox ti scꞌope. Yan ti Buchꞌu ta xlic talel ta vinajele, jaꞌ banquilal yuꞌun scotol. \v 32 Jech xtoc ta xalbe scꞌoplal ti cꞌusi yiloje, ti cꞌusi yaꞌyioj teye. Pero mu xchꞌunbat ti cꞌusi ta xale. \v 33 Ti mi oy buchꞌu ta xchꞌun ti cꞌusi ta xal ti Buchꞌu liquem talel ta vinajele, ta xlic yil ti jaꞌ melel xcꞌot xcꞌopoj ti Diose. \v 34 Ti Buchꞌu tacbil talel yuꞌun ti Diose, jaꞌ noꞌox ta xal ti cꞌusi oy ta ye ti Diose. Yuꞌun ti Diose mu bisbiluc laj yacꞌbe ti Chꞌul Espíritu yuꞌune. \v 35 Ti Totile cꞌux ta xaꞌi ti Snichꞌone. Jech o xal un, laj xa yacꞌbe ta yoc ta scꞌob scotol ti cꞌusitic oye. \v 36 Ti buchꞌu ta xchꞌun ti jaꞌ Jpojvanej yuꞌun ti Nichꞌonile, oy scuxlejal sbatel osil. Yan ti buchꞌu mu scꞌan xchꞌun ti jaꞌ Jpojvanej yuꞌun ti Nichꞌonile, mu sta ti cuxlejale. Jaꞌ noꞌox ta xichꞌ tsots castigo yuꞌun ti Diose. \c 4 \s1 Ti Jesuse schiꞌuc ti jsamaria antse \p \v 1 Ti jfariseoetique laj yaꞌiic ti ep ti cristianoetic ta stsꞌacliic batel ti Jesuse schiꞌuc ti ep ta xacꞌ ti ichꞌ voꞌe, ti jaꞌ mu sta ti Juane. \v 2 Pero maꞌuc stuc Jesús ti ta xacꞌ ti ichꞌ voꞌe, yuꞌun jaꞌ ta xaqꞌuic ichꞌ voꞌ ti yajchancꞌoptaque. \v 3 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Jesús taje, ilocꞌ batel ti ta Judea banomile. Isut batel ta Galilea banomil. \p \v 4 Ti jech isut batele, iꞌechꞌ ta yosilal Samaria. \v 5 Jech ti Jesuse icꞌot ta jteclum Sicar ti oy ta Samariae, ti nopol xil sbaic schiꞌuc ti banomil ti jaꞌ yuꞌun to ox ti Jacobe, ti laj yacꞌbe comel ti snichꞌone, jaꞌ ti Josee. \v 6 Ti teye oy jun jocꞌ ti sbiinoj sjocꞌ Jacobe. Ti jech lubem xa ta xanobal ti Jesuse, icꞌot chotiuc ta stiꞌil ti joqꞌue yuꞌun jutuc xa scꞌan oꞌlol cꞌacꞌal. \v 7 Cꞌalal jech chotol ta stiꞌil jocꞌ ti Jesuse, jaꞌ o tal slup voꞌ jun ants ti liquem talel ta Samariae. Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Acꞌbun jutebuc avaꞌal cuchꞌ ―xi. \p \v 8 Ti yajchancꞌoptaque muꞌyuc tey oyic. Yuꞌun ibatic ta jteclum ta smanel talel sveꞌelic. \v 9 Ti jsamaria antse jech laj stacꞌbe: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ta xacꞌanbun voꞌ avuchꞌ ti voꞌot jꞌisraelote cꞌalal ti vuꞌun jsamaria antsune? ―xi. \p Jaꞌ jech laj yal ti antse, yuꞌun ti jꞌisraeletique mu lecuc xil sbaic schiꞌuc ti jsamariaetique. \v 10 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ti xanaꞌuc ti cꞌusi ta xacꞌ ti Diose, ti xanaꞌuc ti Buchꞌu ta scꞌanbot ti voꞌe, ta melel umbi, voꞌot ta xacꞌanbun ti voꞌ ti jechuque. Jech ti vuꞌune ta xcacꞌbot ti cuxul voꞌe ―xi. \p \v 11 Ti antse jech laj yal: \p ―Ti voꞌote, ¿bu ta xata talel ti cuxul voꞌ ti ta xavacꞌbune ti cꞌalal toj nat ti joqꞌue? Jaꞌ jech xtoc muꞌyuc cꞌusi oy avuꞌun yoꞌ ta xalup loqꞌuel tal ti voꞌe. \v 12 ¿Mi yuꞌun voꞌot más to cajal latal yaꞌyel? ¿Mi jaꞌ mu sta ti jmolmucꞌtotcutic Jacobe, ti jaꞌ laj yacꞌbuncutic ti jocꞌ liꞌe, ti liꞌ laj yuchꞌ ti stuque, ti liꞌ laj yuchꞌ xtoc ti snichꞌnabtaque schiꞌuc scotol ti cꞌusitic oy yuꞌune? ―xi ti antse. \p \v 13 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Scotolic ti buchꞌutic ta xuchꞌic ti voꞌ liꞌe, ta xchaꞌtaquij ti yoꞌntonique. \v 14 Yan ti buchꞌutic ta xuchꞌic ti voꞌ ti vuꞌun ta xcaqꞌue, mu xtaquij o ti yoꞌntonique. Yuꞌun jech ta xcꞌot ta yoꞌntonic jech chac cꞌu chaꞌal nioꞌ ti mu snaꞌ xꞌule. Tey xtuctun o ta yoꞌntonic ti jaꞌ ta xꞌacꞌbat scuxlejalic sbatel osile ―xi. \p \v 15 Ti antse jech laj stacꞌbe: \p ―Acꞌbun ti voꞌ taje yoꞌ jech mu xtaquij ti coꞌntone, jaꞌ jech xtoc yoꞌ mu liꞌuc xivaꞌvun ta slupel ti voꞌ liꞌ ta joqꞌue ―xi. \p \v 16 Ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Batan, ba icꞌo talel ti amalale. Jaꞌ jech xtoc un, laꞌic liꞌe ―xi. \p \v 17 Ti antse jech laj stacꞌ: \p ―Muꞌyuc jmalal ―xi. \p Jech ti Jesuse laj stacꞌbe: \p ―Oy arazon ti jech chꞌabal amalal ta xavale. \v 18 Yuꞌun laj xa amalalin voꞌob viniquetic. Yan ti tey achiꞌuc avi liꞌe, maꞌuc amalal. Jech o xal jamal laj aval ti chꞌabal amalale ―xi. \p \v 19 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti antse, jech laj yal: \p ―Ta xquil ti voꞌot jun jꞌalcꞌopote. \v 20 Ti jmolmucꞌtotcutic ta voꞌnee jech yaloj caꞌicutic ti vuꞌuncutic jsamariauncutique ti laj yichꞌic ta mucꞌ ti Dios liꞌ ta vitse. Yan ti voꞌoxuc jꞌisraeloxuque ta xavalic ti ta scꞌan ti cꞌalal to Jerusalén chba quichꞌtic ta mucꞌ ti Diose ―xi ti antse. \p \v 21 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Chꞌunbun ti oy bu ta sta yorail ti mi jaꞌuc ta vitse, mi jaꞌuc ta Jerusalén ti chba avichꞌic ta mucꞌ ti Diose. \v 22 Ti voꞌoxuc jsamariaoxuque mu xanaꞌic ti buchꞌu ta xavichꞌic ta muqꞌue. Yan ti vuꞌuncutic jꞌisraeluncutique jnaꞌcutic ti Buchꞌu ta xquichꞌcutic ta muqꞌue. Yuꞌun ti coltaele ta xlic tal ta stojol ti jꞌisraeletique. \v 23 Sta xa yorail, jaꞌ xa yorail avi liꞌe, ti buchꞌutic ta xichꞌic ta mucꞌ ti Diose, jaꞌ ta xichꞌic ta mucꞌ ti Dios ti ta yut yoꞌntonic ta melele. Yuꞌun ti Jtotic Diose jaꞌ jech oy ta yoꞌnton ti jaꞌ jech acꞌo ichꞌatuc ta muqꞌue. \v 24 Yuꞌun ti Diose mu xvinaj ta qꞌuelel. Jech o xal ti buchꞌutic ta xichꞌic ta muqꞌue, acꞌo locꞌuc ayanuc ta yut yoꞌnton ta melel ―xi ti Jesuse. \p \v 25 Ti antse jech laj stacꞌ: \p ―Caꞌbinoj ti ta xtal ti Mesíase, jaꞌ ti Cristo ta xalique. Cꞌalal mi itale, xtal svinajesbuncutic scotol ti cꞌusi mu jnaꞌcutique ―xi. \p \v 26 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti taje, vuꞌunun ti liꞌ yacal ta xicꞌopoj ta atojole ―xi. \p \v 27 Cꞌalal jech yacal ta xloꞌilaj ti Jesuse, jaꞌ o italic ti yajchancꞌoptaque. Labal laj yaꞌiic ti jech ta xchiꞌin ta loꞌil ants ti Jesuse. Pero ti stuquique muꞌyuc buchꞌu junucal laj sjacꞌbeic ti cꞌusi ta scꞌan ti antse, ti cꞌusi ti sloꞌilique. \v 28 Jech ti antse tey laj yicta comel ti sqꞌuibe. Ibat ta jteclum. Jech laj yalbe ti schiꞌiltaque: \p \v 29 ―Laꞌic, ba jqꞌueltic avilic jun vinic ti buchꞌu laj xa svinajesbun scotol ti cꞌusi laj jpase. Mu jnaꞌ mi jaꞌ ti Cristo chcale ―xut. \p \v 30 Cꞌalal jech laj yaꞌiique, iloqꞌuic batel ta jteclum. Bat sqꞌuelic bu oy ti Jesuse. \v 31 Cꞌalal mu to ta xvulic ti cristianoetique, ti yajchancꞌoptaque lic scꞌanbe vocol ti Jesús ti jech laj yalique: \p ―Jchanubtasvanej, veꞌan jutebuc ―xiic. \p \v 32 Pero ti Jesuse jech laj yal: \p ―Oy yan jveꞌel ta jlajes ti voꞌoxuc mu xavojtiquinique ―xi. \p \v 33 Ti yajchancꞌoptaque jech lic sjacꞌbe sbaic: \p ―¿Mi yuꞌun van oy buchꞌu tal acꞌbatuc sveꞌel? ―xiic. \p \v 34 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti jveꞌele, jaꞌ ti ta jpas ti cꞌusi ta scꞌan ti Buchꞌu laj stacun talele, ti ta jtsutsesbe ti yabtele. \v 35 Ti voꞌoxuque ta xavalic ti scꞌan to chanib u ta xichꞌ tsobel ti tsꞌunobale. Pero vuꞌun ta xcalboxuc avaꞌiic, qꞌuel avilic, toyic batel asatic ta tsꞌunobaltic. Yuꞌun yij xa ti tsꞌunobale. \v 36 Ti buchꞌu ta xꞌabtej ta stsobel ti tsꞌunobale ta xichꞌ stojol. Ti tsꞌunobal ti ta stsobe, jaꞌ cuxlejal sbatel osil. Jech o xal ti buchꞌu ta stsꞌune schiꞌuc ti buchꞌu ta stsobe coꞌol xmuyubaj yoꞌntonic. \v 37 Yuꞌun melel ti oy me jech xꞌale ti cꞌop xavaꞌie: “Yan o ti buchꞌu laj stsꞌune. Yan o ti buchꞌu laj stsobe”, xi. \v 38 Yuꞌun vuꞌun laj xa jtacoxuc batel ta stsobel ti tsꞌunobal ti moꞌcoxuc laj avichꞌ avocolic ta stsunele. Yuꞌun yan ti buchꞌu iꞌabtejique. Pero ti voꞌoxuque ta xatsobic ti yabtelic ti yane ―xi ti Jesuse. \p \v 39 Ti jnaclejetic tey ta Samariae ep laj xchꞌunic ti Jesuse ta sventa ti ants ti jech laj yale: “Laj yalbun scotol ti cꞌusi laj jpase”, ti xie. \v 40 Cꞌalal icꞌotic ti jsamariaetic ta stojol ti Jesuse, laj scꞌanbeic vocol ti Jesuse ti acꞌo comuc ta stojolique. Jech ti Jesuse icom chib cꞌacꞌal tey. \v 41 Más to iꞌepajic ta xchꞌunel ta sventa ti cꞌusi ta xal stuc ti Jesuse. \v 42 Ti stuquique jech laj yalbeic ti antse: \p ―Avi tana un, maꞌuc noꞌox ta jchꞌuncutic ti cꞌusi laj avalbuncutique. Yuꞌun ti vuꞌuncutique laj xa caꞌicutic, laj xa jnaꞌcutic ti jaꞌ ta melel ti Cristoe, ti jaꞌ Jcoltavanej yuꞌun ti cristianoetique. Jech o xal ta jchꞌuncutic ―xiic. \s1 Ti Jesuse ta scolesbe snichꞌon jun yajꞌabtel ti ajvalile \p \v 43 Cꞌalal echꞌ ti chib cꞌacꞌale, ti Jesuse ilocꞌ batel ti tey ta Samaria banomile. Ibat cꞌalal to Galilea banomil. \v 44 Yuꞌun jech laj yalbe sba scꞌoplal stuc ti Jesuse: “Ti jun jꞌalcꞌope muꞌyuc ichꞌbil ta mucꞌ yuꞌun ti slumal stuque”, xi. \v 45 Cꞌalal icꞌot ta Galilea ti Jesuse, ti cristianoetic teye xmuyubajic laj yichꞌic ta mucꞌ. Yuꞌun ti stuquique laj yilic cꞌusitic laj xa spas ti Jesuse ti cꞌalal iꞌayic ta qꞌuin Colel ti ta Jerusalene. \p \v 46 Tsꞌacal to un, ti Jesuse isut batel ta jteclum Caná ti oy ta Galileae, ti bu ijoybij yuꞌun ta yaꞌlel uva ti voꞌe. Ti teye oy jun yajꞌabtel ajvalil ti tsots yabtel yichꞌoje ti ip ta xaꞌi ti snichꞌon ti oy ta Capernaume. \v 47 Ti jꞌabtele, cꞌalal laj yaꞌi ti tal xa ta Galilea ti Jesuse, bat sqꞌuel. Laj scꞌanbe vocol ti acꞌo batuc ta sna, ti acꞌo coltabatuc ti snichꞌone, yuꞌun ta xcham xa. \v 48 Ti Jesuse laj yal: \p ―Ti voꞌoxuque mi mu xcacꞌ avilic ti jmucꞌul jtsatsale, mu xachꞌunicun ―xi. \p \v 49 Pero ti jꞌabtele jech laj yal: \p ―Cajval, batic ta ora yoꞌ to mu ta xcham ti jnichꞌone ―xi. \p \v 50 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Batan xa ta ana. Ti anichꞌone cuxul xa ―xi. \p Ti jꞌabtele laj xchꞌun ti jech iꞌalbat yuꞌun ti Jesuse. Jech o xal ibat. \v 51 Cꞌalal nopol xa scꞌan xcꞌot ta snae, jaꞌ o iloqꞌuic talel yajtuneltac, tal nupatuc ta be ti jech laj yalique: \p ―Ti anichꞌone col xa ―xiic. \p \v 52 Ti jꞌabtele laj sjacꞌbe ti yajtuneltaque ti cꞌusi ora icol ti snichꞌone. \p Ti stuquique laj yalic: \p ―Jliquel xa stsꞌebujel cꞌacꞌal volje paj ti scꞌacꞌale ―xiic. \p \v 53 Ti totile laj snaꞌ ti jaꞌ jech ora ti jech iꞌalbat yuꞌun ti Jesuse: “Ti anichꞌone cuxul xa”, ti xꞌutate. Ti stuque schiꞌuc ti cꞌu yepal tey ta nae laj xchꞌunic ti jaꞌ Jcoltavanej ti Jesuse. \p \v 54 Jaꞌ schibal velta laj yacꞌ iluc smucꞌul stsatsal ti Jesús cꞌalal ilocꞌ talel ta Judeae, ivul ta Galilea. \c 5 \s1 Ti Jesuse laj scolta jun tꞌeltꞌel jchamel \p \v 1 Tsꞌacal to un, ti Jesuse isut batel ta Jerusalén ti bu ta spasic qꞌuin ti jꞌisraeletique. \v 2 Ti tey ta jteclum Jerusalene, oy jun mucꞌ ta tiꞌ mocꞌ ti Chijetic sbie. Tey nopol oy jun yavil stsꞌanleb voꞌ ti Betesda sbi ta hebreo cꞌope, ti yichꞌoj voꞌob scotcotil scoriolal nae. \v 3 Ti ta yolon scoriolal ti nae, ep ti jchameletic ti tey puchꞌajtic ta lumtique, ti maꞌsatetique, ti coxovetique, schiꞌuc ti aluneb ti sbecꞌtalique. Yuꞌun ta smalaic ti ta xlic yuqꞌuilajuc ti voꞌe. \v 4 Yuꞌun xchꞌunojic ti ta xyal talel ta vinajel jun ángel ti xtal syuqꞌuilan ti voꞌ snom staje. Jech ti buchꞌu baꞌyel ta stsꞌaj sba ochele ta xcol ti cꞌusiuc noꞌox ti schamelique. \v 5 Ti teye, oy jun vinic ti chib xa jabil scꞌan ta sta chaꞌvinic (38) jabil ti oy ti schamele. \v 6 Cꞌalal laj yil ti Jesús ti tey puchꞌul ti vinique, ti jal xa ta jmec stsꞌicoj ti schamele, jech lic sjacꞌbe: \p ―¿Mi ta xacꞌan ta xacol? ―xut. \p \v 7 Ti jchamele jech laj stacꞌ: \p ―Qꞌuitsꞌin, muꞌyuc buchꞌu xuꞌ ta xistsꞌaj ochel ti cꞌalal ta xyuqꞌuilaj ti voꞌe. Cꞌalal ta jcꞌan jticꞌ jba caꞌi ochel ta voꞌe, yan o ti buchꞌu baꞌyel ta stsꞌaj sba ta anil ―xi. \p \v 8 Ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Lican, balo batel ti apope, batan ―xut. \p \v 9 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti jchamele, ta ora noꞌox icol. Laj sbal batel ti spope. Lic xanavuc. Ti cꞌalal icol ti jchamel vinique, jaꞌ o scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. \v 10 Jech o xal ti jꞌisraeletique laj yalbe ti vinic ti buchꞌu col xae: \p ―Ti cꞌacꞌal liꞌe, jaꞌ scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. Jech o xal mu xuꞌ xacuch batel ti apope ―xutic. \p \v 11 Ti vinique jech laj stacꞌ: \p ―Ti Buchꞌu laj scolesune laj yalbun: “Balo bal ti apope, batan”, xiyut ―xi. \p \v 12 Ti jꞌisraeletique jech laj sjacꞌbeic: \p ―¿Buchꞌu ti jech laj yalbote ti balo batel ti apope, batan ti xayute? ―xiic. \p \v 13 Pero ti vinique mu xojtiquin ti Buchꞌu icoltaate. Yuꞌun ti Jesuse icapij ta epal cristianoetic ti tey oyique. \v 14 Tsꞌacal to un, ti Jesuse tey laj sta ta templo ti vinique. Jech laj yalbe: \p ―Ti liꞌe colemot xa. Mu xa me xasaꞌ amul yoꞌ jech mu xcꞌot ta atojol ti más to chopole ―xut. \p \v 15 Jech ti vinique bat yalbe yaꞌi ti jꞌisraeletique ti jaꞌ icoltaat yuꞌun ti Jesuse. \v 16 Jech o xal ti jꞌisraeletique lic scrontainic ti Jesuse. Ta scꞌan ta smilic yaꞌiic. Yuꞌun mu lecuc laj yaꞌiic ti jech ta spas ta scꞌacꞌalil cuxob oꞌntonale. \v 17 Pero ti Jesuse jech laj yalanbe: \p ―Qꞌuel avilic, ti Jtote yacal ta abtel. Jaꞌ jech ti vuꞌune ta xiꞌabtej ec ―xi. \p \v 18 Jech o xal ti jꞌisraeletique más to ta scꞌan ta smilic yaꞌiic ti Jesuse. Yuꞌun maꞌuc noꞌox ti mu xichꞌ ta mucꞌ ti mantal yuꞌun ti cuxob oꞌntonale. Jaꞌ jech xtoc yuꞌun ta scoꞌoltas sba schiꞌuc ti Diose, jaꞌ ti laj yal ti jaꞌ stot ti Diose. \s1 Tsots yabtel yichꞌoj ti Snichꞌon Diose \p \v 19 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti vuꞌun Snichꞌonun ti Diose muꞌyuc cꞌusi xuꞌ ta jpas ti ta jtuc noꞌoxe. Jaꞌ noꞌox ta jpas ti ta xquil ti cꞌusi ta spas ti Jtote. Scotol ti cꞌusi ta spas ti Jtote, jaꞌ jech ta jpas ti vuꞌun Snichꞌonun eque. \v 20 Yuꞌun ti Jtote cꞌux ta xiyaꞌi ti vuꞌun Snichꞌonune. Jaꞌ ta xacꞌbun jnaꞌ scotol ti cꞌusi ta spase. Oy to cꞌusi más ta xacꞌbun jpas ti toj chꞌayal avoꞌntonic ta xacꞌotic yuꞌune. \v 21 Jech chac cꞌu chaꞌal ti Jtot ti ta xchaꞌcuxes ti animaetic yoꞌ ta xacꞌbe scuxlejale, jaꞌ jech ti vuꞌun Snichꞌonune ta xcacꞌbe scuxlejal ti buchꞌu ta jcꞌan ta xcacꞌbee. \v 22 Ti Jtote mi junuc ta xchapan. Vuꞌun laj xa yacꞌbun quichꞌ ta jventa ti ta jchapan scotole. \v 23 Jech ta jpas yoꞌ jech scotolic acꞌo yichꞌicun ta mucꞌ ti Snichꞌonune jech chac cꞌu chaꞌal ta xichꞌic ta mucꞌ ti Jtote. Yan ti buchꞌu mu xiyichꞌicun ta mucꞌ ti Snichꞌonune, mu xichꞌic ta mucꞌ ti Jtot ti laj stacun talele. \p \v 24 ’Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, buchꞌuuc noꞌox ti ta stsꞌetan lec schiquin ta yaꞌyiel ti cꞌusi ta xcale, ti ta xichꞌic ta mucꞌ ti Buchꞌu laj stacun talele, oy xa scuxlejal sbatel osil. Muꞌyuc ta xichꞌic chapanel. Laj xa yicta comel ti chamebale, bat xa sta ti cuxlejale. \p \v 25 ’Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, sta xa yorail, jaꞌ xa yorail liꞌe, ti buchꞌu chamemique ta xaꞌibeicun jcꞌopojel ti vuꞌun Snichꞌonun ti Diose. Ti buchꞌutic ta xichꞌic ta mucꞌ ti jcꞌope ta xcuxiic. \v 26 Yuꞌun ti Jtote statel o cuxul. Jech o xal un, oy smucꞌul stsatsal ta yaqꞌuel ti cuxlejale. Jaꞌ jech ti vuꞌun Nichꞌonilune acꞌbilun jmucꞌul jtsꞌatsꞌal ta yaqꞌuel ti cuxlejal eque. \v 27 Jaꞌ jech xtoc ti Jtote yacꞌojbun tsots cabtel yoꞌ ta xichapanvan, jaꞌ ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique. \v 28 Ti jech taje, mu chꞌayaluc xcꞌot avoꞌntonic yuꞌun. Yuꞌun ta sta yorail ti scotol ti animaetique ta xaꞌibeicun ti jcꞌopojele. \v 29 Jech ti animaetique ta xloqꞌuic talel ti buꞌyuc noꞌox mucajtique. Ti buchꞌutic lec laj spasique ta xchaꞌcuxiic yoꞌ ta staic ti cuxlejale. Yan ti buchꞌutic chopol laj spasique ta xchaꞌcuxiic yoꞌ jech ta xꞌacꞌbat stoj ti smulique. \s1 Svinajeb ti tsots yabtel yichꞌoj ti Jesuse \p \v 30 ’Muꞌyuc cꞌusi xuꞌ ta jpas ta jtuc noꞌox. Ti ta xichapanvane, jaꞌ ti cꞌu sꞌelan ta xiꞌalbate. Lec tucꞌ ta xichapanvan, yuꞌun maꞌuc ta jpas ti cꞌu sꞌelan ta jcꞌan jtuque. Yuꞌun jaꞌ ta jpas ti cꞌusi ta scꞌan ti Jtot ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 31 Yan ti jtucuc noꞌox ta jvinajes ti jcꞌoplale, jech ti voꞌoxuque xuꞌ xanaꞌetic cuꞌun umbi. \v 32 Pero liꞌe, oy xa onoꞌox buchꞌu laj svinajes jcꞌoplal ta atojolic. Jnaꞌoj lec ti melel ti cꞌusi laj yalboxuque. \v 33 Ti cꞌalal oy cꞌusi laj ataquic ta jaqꞌuel ta stojol ti Juane, ti cꞌusi laj stacꞌboxuque, jaꞌ melel. \v 34 Mu persauc ta svinajesbun jcꞌoplal jun vinic. Ti jech laj calboxuc taje, jaꞌ noꞌox yoꞌ acꞌo achꞌunic ti ta xacolique. \v 35 Yuꞌun ti cꞌusi laj yalboxuc ti Juane coꞌol sꞌelan jun lampara ti tsanal ta xacꞌ xojobale. Jech ti voꞌoxuque jayib noꞌox cꞌacꞌal xamuyubajic xa yuꞌun ti luz taje. \v 36 Ta sventa ti Juane jaꞌ noꞌox laj avaꞌibeicun ti jcꞌoplale. Pero ta sventa ti cabtel ti laj yacꞌbun jpas ti Jtote, jaꞌ ta xacꞌboxuc anaꞌic ti ta melel tacbilun talel yuꞌun ti Jtote. \v 37 Manchuc mi muꞌyuc avaꞌyiojic ti scꞌopojele, manchuc mi muꞌyuc avilojic ti stuque, pero ti Jtot ti laj stacun talele ta xalboxuc ti jcꞌoplale. \v 38 Pero scꞌopojel ti Jtote mu xꞌoch ta avoꞌntonic. Yuꞌun mu xacꞌan xavichꞌicun ta mucꞌ ti vuꞌun tacbilun talel yuꞌun stuc ti Jtote. \v 39 Ti voꞌoxuque ta xaqꞌuelic ta jmec ti scꞌop Diose, jaꞌ ti avalojic ti jaꞌ tey ta xataic o ti acuxlejal sbatel osile. Pero ti scꞌop Dios ti ta xaqꞌuelique jaꞌ ta xalboxuc ti jcꞌoplale. \v 40 Pero ti voꞌoxuque mu xacꞌan xanopajic talel ta jtojol yoꞌ jech ta xataic ti cuxlejal taje. \p \v 41 ’Ti vuꞌune maꞌuc tal jsaꞌ ti lec xa aveic yilel ta jtojole. \v 42 Jaꞌ jech xtoc yuꞌun xacojtiquinoxuc. Jnaꞌ lec ti mu xacꞌanic ti Diose. \v 43 Ti vuꞌune tacbilun talel yuꞌun ti Jtote. Pero ti voꞌoxuque mu xavichꞌicun ta mucꞌ. Pero mi ta xtal yan vinic ti spasoj sba ta mantal stuque, leꞌe, jaꞌ toj lec xavaꞌiic yichꞌel ta mucꞌ. \v 44 Ti mi jaꞌ noꞌox ta xacꞌanic ti ichꞌel ta mucꞌ yuꞌun ti achiꞌiltaque, ti mi mu xasaꞌic ti ichꞌbiloxuc ta mucꞌ yuꞌun ti Dios stuque, ti jech taje, mu xuꞌ xavichꞌicun ta mucꞌ. \v 45 Mu xanopic ti ta jticꞌboxuc amulic ta stojol ti Jtote. Ti buchꞌu ta sticꞌ amulique, jaꞌ ti Moisese, jaꞌ ti buchꞌu apatoj avoꞌntonic yuꞌune. \v 46 Yuꞌun ti achꞌunojicuc ti cꞌusi laj stsꞌiba ti Moisese, ta xachꞌunbun jcꞌop ti jechuque. Yuꞌun jaꞌ jcꞌoplal ti laj stsꞌiba comel ti Moisese. \v 47 Pero mi mu xacꞌan xachꞌunic ti cꞌusi laj stsiba comel ti Moisese, mi jaꞌ xa van ta xachꞌunic ti cꞌusi ta xcale ―xi ti Jesuse. \c 6 \s1 Ti Jesuse ta xacꞌ veꞌuc voꞌmil viniquetic \r (Mt 14:13‑21; Mr 6:30‑44; Lc 9:10‑17) \p \v 1 Tsꞌacal to un, ti Jesuse ibat ta stiꞌil nab Galilea, ti jaꞌ onoꞌox ti nab Tiberias xtoque. \v 2 Ep ti cristianoetic ti tsꞌacajtic batele, yuꞌun laj yilic ti oy smucꞌul stsatsal ti laj scoltaan ti jchameletique. \v 3 Ti Jesuse muy batel ta vits. Tey ichotiic schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. \v 4 Yuꞌun nopol xa scꞌan ti qꞌuin Colele, ti jaꞌ sqꞌuinic ti jꞌisraeletique. \v 5 Cꞌalal ti Jesús laj yil ti ep ti cristianoetic ta xtal tsꞌacliatuque, jech laj yalbe ti Felipee: \p ―¿Bu chba jmanbetic talel sveꞌel scotol ti cristianoetic liꞌe? ―xut. \p \v 6 Jech laj yal ti stuque yoꞌ jech ta xvinaj cꞌu sꞌelan ta stacꞌ ti Felipee. Yuꞌun ti Jesuse snaꞌoj ti cꞌusi ta spase. \v 7 Ti Felipee jech laj stacꞌbe: \p ―Acꞌo mi ta jmantic talel chib ciento denario taqꞌuin ti veꞌlile, mi jaꞌuc xloqꞌuic o jujutiꞌuc jujun ―xi ti Felipee. \p \v 8 Ti Andrese, ti jaꞌ jun yajchancꞌop ti Jesuse, ti jaꞌ yitsꞌin ti Simón Pedroe, jech laj yal: \p \v 9 ―Liꞌ oy jun querem ti oy voꞌbej pan yichꞌoje schiꞌuc chaꞌcot choy. Pero ¿cꞌusi bal o ta xaꞌi ti jech yepal ti cristianoetique? ―xi. \p \v 10 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Albeic yaꞌi ti acꞌo chotlicuc scotolic ―xi. \p Yuꞌun ti bu oyique yuꞌun toj lec ti yaxaltique. Jaꞌ yuꞌun un, chotiic nopol van voꞌmil viniquetic. \v 11 Jech ti Jesuse laj stsac ti pane. Tey laj yalbe vocol ti Diose. Tsꞌacal to un, tey laj yacꞌbe batel ti yajchancꞌoptaque. Jech ti yajchancꞌoptaque laj spuquic batel ti pane ta stojol scotolic ti cꞌu yepal tey chotolique. Jaꞌ jech xtoc laj spuquic batel ti choye. Ti buchꞌutic ta to scꞌanique acꞌbatic to. \v 12 Cꞌalal noj ti schꞌutique, ti Jesuse jech laj yalbe ti yajchancꞌoptaque: \p ―Tsobic ti scomelale yoꞌ mu jecheꞌuc noꞌox ta xꞌixtolaj ―xi. \p \v 13 Laj stsobic lajcheb moch schꞌuchꞌulil ti scomelal ti voꞌbej pane. \v 14 Ti jech laj yilic ti cristianoetique, ti laj yacꞌ iluc smucꞌul stsatsal ti Jesuse, jech laj yalic: \p ―Ta melel ti vinic liꞌe jaꞌ ti jun jꞌalcꞌop ti albil onoꞌox scꞌoplal ti ta xtal liꞌ ta banomile ―xiic. \p \v 15 Ti Jesuse laj yilbe yoꞌntonic ti cristianoetique ti ta persa ta scomtsanat ta ajvalil yuꞌunique. Jech o xal ti stuque laj sqꞌuej sba batel. Ibat ta jun toyol vits yoꞌ jech stuc tey ta xcom. \s1 Ti Jesuse ta xanav ta ba voꞌ \r (Mt 14:22‑27; Mr 6:45‑52) \p \v 16 Cꞌalal acꞌobaltic xae, jech ti yajchancꞌoptac ti Jesuse yalic batel ta nab. \v 17 Jech ti stuquique tey iꞌochic batel ta jun barco yoꞌ jech ta xjelavic batel ta jot stiꞌil nab, yoꞌ jech ta xcꞌotic ta Capernaum jteclum. Cꞌalal jal xa yicꞌubele, jech ti Jesuse muꞌyuc to sutem talel ti bu oye. \v 18 Jaꞌ jech xtoc un, tey lic tsots icꞌ. Xvaꞌi xcotij xa ti nabe. \v 19 Ti cꞌalal xanavic xa ox batel oꞌloluc schibal revae, laj yilic ti tey ta xnopaj batel ta stsꞌel barco ti Jesuse. Ta xanav batel ta ba voꞌ ti stuque. Jech ti stuquique lic xiꞌicuc. \v 20 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Vuꞌunun. Mu xaxiꞌic ―xut ti yajchancꞌoptaque. \p \v 21 Jech ti stuquique muꞌyuc xa xiꞌel ta xaꞌiic. Laj yiqꞌuic ochel ta barco. Jaꞌ jech xtoc ta ora noꞌox icꞌotic ti bu ta xbatic onoꞌoxe. \s1 Ti cristianoetique ta saꞌic ti Jesuse \p \v 22 Ta yocꞌlomal un, jech ti cristianoetic ti icomic ta jot stiꞌil nabe laj yilic ti jaꞌ tey ibatic ti yajchancꞌoptac ti Jesuse ta jcꞌot barco ti tey to ox oye. Yan ti Jesuse muꞌyuc tey schiꞌuc batel ti yajchancꞌoptaque. \v 23 Jaꞌ jech xtoc jaꞌ o yacal ta xcꞌot yan barcoetic ti ta jteclum Tibériase, ti bu nopol laj sveꞌic ti pane, ti bu laj yalbe vocol Dios ti Jesuse. \v 24 Cꞌalal laj yilic ti cristianoetic ti muꞌyuc tey ti Jesús schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque, jech o xal tey iꞌochic ta barco ti tey onoꞌox ta xcꞌote. Ibatic ta jteclum Capernaum ta saꞌel ti Jesuse. \s1 Ti Jesuse jaꞌ pan sventa cuxlejal \p \v 25 Cꞌalal icꞌotic ti stuquic ta jot nabe, tey laj staic ti Jesuse. Jech laj sjacꞌbeic xtoc: \p ―Jchanubtasvanej, ¿cꞌusi ora lavul liꞌe? ―xutic. \p \v 26 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti voꞌoxuque ta xasaꞌicun yuꞌun noj lec achꞌutic ti cꞌalal laveꞌique. Yan ti jmucꞌul jtsatsal ti ta xcacꞌ iluque, jaꞌ mu tsotsuc scꞌoplal ta xavaꞌiic. \v 27 Mu xasuj abaic ta saꞌel ti aveꞌelic ti snaꞌ xlaje. Jaꞌ aqꞌuic persa ta saꞌel ti aveꞌelic ti mu snaꞌ xlaje, ti ta xacꞌ acuxlejalic sbatel osile. Vuꞌun ta xcacꞌboxuc ti aveꞌelique, vuꞌun ti coꞌol jꞌelantique. Jech o xal laj stacun talel ti Diose, jaꞌ ti Totile ―xi ti Jesuse. \p \v 28 Ti cristianoetique jech laj yalic: \p ―¿Cꞌusi ta scꞌan ta jpascutic yoꞌ jech ta xcꞌot ta pasel ti cꞌusi ta scꞌan yoꞌnton ti Dios ti ta jpascutique? ―xutic. \p \v 29 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ti cꞌusi ta scꞌan ti Dios ti ta xapasique, jaꞌ ti ichꞌicun ta mucꞌ ti laj stacun talele ―xi ti Jesuse. \p \v 30 Ti stuquique jech laj sjaqꞌuic: \p ―¿Cꞌusi señail ta xavacꞌ iluc yoꞌ ta xquilcutic yoꞌ ta jchꞌuncutic mi voꞌot ti Jcoltavanejote? \v 31 Yuꞌun ti jmolmucꞌtotcutic ta voꞌnee laj sveꞌic ti maná ta xocol banomile jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti scꞌop Diose: “Dios laj yacꞌbe pan ti liquem talel ta vinajele”, xi ti scꞌop Diose ―xiic. \p \v 32 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, maꞌuc Moisés laj yacꞌ ti pan ti liquem talel ta vinajele. Ti Buchꞌu ta xacꞌ talel ti pane, ti jaꞌ cuxlejal ti liquem talel ta vinajele, jaꞌ ti Jtote. \v 33 Yuꞌun ti pan ti ta xacꞌ ti Diose, jaꞌ ti Buchꞌu yal talel ta vinajele. Yuꞌun jaꞌ ta xacꞌbe scuxlejal ti cristianoetique ―xi ti Jesuse. \p \v 34 Jech ti stuquique jech laj yalic: \p ―Acꞌbuncutic o ti pan taje ―xiic. \p \v 35 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Vuꞌunun ti pan ti ta xacꞌ cuxlejale. Ti buchꞌu ta xtal ta jtojole mu xaꞌi o viꞌnal. Ti buchꞌu ta xchꞌunune mu xaꞌi o taqui tiꞌil. \v 36 Pero laj onoꞌox calboxuc avaꞌiic, manchuc mi ta xavilicun, pero mu xachꞌunicun. \v 37 Scotolic ti buchꞌutic ta xiyacꞌbun ti Jtote ta xtal ta jtojol. Muꞌyuc ta jtac loqꞌuel ti buchꞌu ta xtal ta jtojole. \v 38 Ti jech lilic talel ta vinajele, maꞌuc tal jpas ti cꞌusi ta scꞌan ti coꞌntone. Ti jech litale, jaꞌ tal jpas ti cꞌusi ta scꞌan yoꞌnton ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 39 Ti oy ta yoꞌnton ti Jtot ti laj stacun talele, jaꞌ ti mu me xchꞌayic junuc cuꞌun ti laj yacꞌbun ti Jtote. Yuꞌun vuꞌun tal jchaꞌcuxes ti ta slajebal cꞌacꞌale. \v 40 Ti oy ta yoꞌnton ti Buchꞌu laj stacun talele, jaꞌ ti buchꞌu ta sqꞌuelicun ti vuꞌunun Snichꞌonun ti Diose, ti ta xischꞌunicune, jaꞌ ti ta sta scuxlejalic sbatel osile, yoꞌ jech ta jchaꞌcuxes ti ta slajebal cꞌacꞌale ―xi ti Jesuse. \p \v 41 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti jꞌisraeletic ti vaꞌi sꞌelane, lic snaꞌleic ti Jesuse. Jaꞌ ti laj yalbe sba stuc ti jaꞌ pan ti liquem talel ta vinajele. \v 42 Jech lic yalbe sbaic ti stuquique: \p ―Ti Jesuse liꞌe, ¿mi mu jaꞌuc snichꞌon ti Josee? Yuꞌun xcojtiquintic ti stote, ti smeꞌe. Jech o xal un, ¿cꞌu chaꞌal ta xalbe sba ti liquem talel ta vinajele? ―xut sbaic. \p \v 43 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Chꞌanchanic ta vulajetel schiꞌuc ti jech laj cal taje. \v 44 Muꞌyuc buchꞌu xuꞌ ta xtal ta jtojol ti mi maꞌuc icꞌbil talel yuꞌun ti Jtot ti laj stacun talele. Ti vuꞌune ta jchaꞌcuxes ta slajebal cꞌacꞌal. \v 45 Ti tsꞌibabil ta libro yuꞌun ti jꞌalcꞌopetique, jech ta xal: “Scotolic ta xchanubtasatic yuꞌun ti Diose”, ti xie. Jech o xal un, ti buchꞌutic ta xaꞌibeic scꞌopojel ti Jtote ta xchanbeic yoꞌnton. Ta xtalic ta jtojol. \p \v 46 ’Mu yuꞌunuc oy buchꞌu laj yilic ti Jtote. Ti buchꞌu yiloje, jaꞌ ti Buchꞌu liquem talel ta stojol ti Diose. \v 47 Batsꞌi ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti buchꞌu ta xischꞌunune oy scuxlejal sbatel osil. \v 48 Vuꞌunun ti pan ti ta xacꞌ cuxlejale. \v 49 Ti amolmucꞌtotic ta voꞌnee, ti laj sveꞌic ti maná ta xocol banomile, pero ichamic onoꞌox. \v 50 Pero mi oy buchꞌu ta sveꞌ ti pan ti liquem talel ta vinajele, vuꞌun ta xcal ti mu xchame. \v 51 Vuꞌunun ti cuxul pan taje ti liquem talel ta vinajele. Ti buchꞌu ta sveꞌ ti pan taje, ta xcuxi o sbatel osil. Ti pan ti vuꞌun ta xcaqꞌue, jaꞌ ti jbecꞌtal jtuque. Yuꞌun ta xcacꞌ ta cꞌabal yoꞌ jech ta sta scuxlejal scotol ti cristianoetique ―xi ti Jesuse. \p \v 52 Jech ti jꞌisraeletique xvulajetic xa. Jech lic yalbe sbaic: \p ―¿Cꞌusi xut ta xijyacꞌbotic jveꞌtic ti sbecꞌtale? ―xiic. \p \v 53 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, mi mu xaveꞌic ti jbecꞌtal ti coꞌol jꞌelantique, mi mu xavuchꞌbeic ti jchꞌichꞌele, muꞌyuc acuxlejalic. \v 54 Yan ti buchꞌu ta sveꞌbun ti jbecꞌtale, ti ta xuchꞌbun ti jchꞌichꞌele, oy scuxlejal sbatel osil. Jaꞌ jech xtoc vuꞌun ta jchaꞌcuxes ta slajebal cꞌacꞌal. \v 55 Yuꞌun ti jbecꞌtale jaꞌ batsꞌi veꞌlil. Ti jchichꞌele jaꞌ batsꞌi jꞌuchꞌel. \v 56 Ti buchꞌu ta sveꞌ ti jbecꞌtale, ti ta xuchꞌ ti jchꞌichꞌele, cuxul ta jtojol. Cuxulun ta stojol ec. \v 57 Ti Totil ti Buchꞌu laj stacun talele cuxul o. Jaꞌ jechun ec, cuxulun ta sventa. Jaꞌ jech xtoc ti buchꞌu ta smalqꞌuin sba ta jtojole, jaꞌ ta xcuxi ta jventa. \v 58 Ti pan ti ta xcal ti liquem talel ta vinajele, ti pan taje, mu xcoꞌolaj jech chac cꞌu chaꞌal ti maná ti laj sveꞌic ti amolmucꞌtotic ta voꞌnee, yuꞌun chamic onoꞌox. Ti buchꞌu ta sveꞌ ti pan liꞌe, ta xcuxi o sbatel osil ―xi ti Jesuse. \p \v 59 Ti vaꞌi sꞌelan ichanubtasvan ti Jesuse, tey ichanubtasvan ta chꞌul na ti tey ta Capernaum jteclume. \s1 Jaꞌ cuxlejal sbatel osil ti scꞌop Diose \p \v 60 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti chanubtasel taje, ep ti buchꞌutic stsꞌacliojic batel ti Jesús ti jech laj yalique: \p ―Ti vaꞌi sꞌelan ta xchanubtasvan taje, toj vocol ta chꞌunel. ¿Mi yuꞌun oy buchꞌu ta xchꞌunbat ti vaꞌi sꞌelan ta xchanubtasvane? ―xiic. \p \v 61 Ti Jesuse laj yil ti xvulajetic ta labanvanej ti vaꞌi sꞌelan laj yale. Jech o xal ti stuque jech laj sjacꞌ: \p ―¿Mi yuꞌun ta soques avoꞌntonic taje? \v 62 ¿Cꞌusi van ta xcꞌot ta avoꞌntonic ti cꞌalal ta xavilic ti ta xisut batel ti bu lilic talel ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique? \v 63 Ti jꞌacꞌ-cuxlejale, jaꞌ ti Chꞌul Espíritue. Yan ti lum achꞌele, mu xacꞌ cuxlejal. Ti cꞌusi laj xa calboxuc avaꞌiique, jaꞌ melel cuxul ti jcꞌope. Jaꞌ ta xacꞌ cuxlejal. \v 64 Pero oy jlom avuꞌunic ti mu xachꞌunique ―xi ti Jesuse. \p Jaꞌ jech sꞌelan laj yal ti Jesuse, jaꞌ ti yiloj ti ta sliquebal talel ti oy buchꞌutic mu xchꞌunique. Jaꞌ jech xtoc yiloj ti buchꞌu ta xꞌacꞌvan batel ta cꞌabale. \v 65 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Jech onoꞌox laj calboxuc avaꞌiic ti muꞌyuc buchꞌu ta xtal ta jtojol ti mi maꞌuc icꞌbil talel yuꞌun ti Jtot ti xacutique ―xi ti Jesuse. \p \v 66 Ti cꞌalal jech laj yal taje, jaꞌ o tey ep lic xchacꞌ sbaic ti buchꞌutic stsꞌacliojic to ox ti Jesuse. Muꞌyuc xa laj xchiꞌinic batel. \v 67 Jech o xal ti Jesuse jech laj sjacꞌbe ti lajchaꞌvoꞌ yajchancꞌoptaque: \p ―Ti voꞌoxuque, ¿mi ta xacꞌan ta xabatic ec? ―xut. \p \v 68 Ti Simón Pedroe jech laj stacꞌ: \p ―Cajval, ¿buchꞌu xa ta jtsꞌaclicutic batel? Yuꞌun ti acꞌope jaꞌ cuxlejal sbatel osil. Ti cꞌusi ta xavale jaꞌ melel. \v 69 Ti vuꞌuncutique laj xa jchꞌunotcutic. Jaꞌ jech xtoc jnaꞌcutic ti voꞌot ti Cristoote, Snichꞌonot ti cuxul Diose ―xi ti Pedroe. \p \v 70 Ti Jesuse jech itacꞌav: \p ―¿Mi mu laj jtꞌujoxuc ti lajchaꞌvoꞌoxuque? Manchuc mi jaꞌ jech laj jpas, oy jun avuꞌunic ti jaꞌ pucuje ―xi ti Jesuse. \p \v 71 Ati vaꞌi sꞌelan laj yal ti Jesuse, jaꞌ ta xalbe scꞌoplal ti Judas Iscariotee, ti jaꞌ snichꞌon ti Simone. Yuꞌun ti Judase jaꞌ ta xꞌacꞌvan batel ta cꞌabal manchuc mi jaꞌ jun ta slajchaꞌvoꞌal ti yajchancꞌoptac ti Jesuse. \c 7 \s1 Ti Jesuse mu xꞌichꞌat ta mucꞌ yuꞌun ti yitsꞌinabtaque \p \v 1 Cꞌalal jech laj yoꞌnton taje, ti Jesuse lic xanavuc tey ta yosilal Galilea. Yuꞌun mu scꞌan ti tey oy o ta Judeae. Yuꞌun ta scꞌan ta xmilat yuꞌun ti jꞌisraeletique. \v 2 Nopol xa scꞌan sqꞌuinal ti axibal nae, ti jaꞌ jun qꞌuin yuꞌunic ti jꞌisraeletique. \v 3 Ti yitsꞌinabtaque jech laj yalic: \p ―Mu liꞌuc noꞌox xacome. Batan ta Judea yoꞌ jech ta xayilic ti avajtsꞌaclivanejtaque ti oy cꞌusi xuꞌ avuꞌune. \v 4 Yuꞌun ti mi ta jcꞌantic ti ta xcacꞌ jbatic ta ojtiquinele, mu ta muculuc ta jpastic cꞌusi ta scꞌan pasele. Yuꞌun ti cꞌusi ta xapas liꞌe, ba acꞌo ta ilel ta sba ta sat scotol ti cristianoetic teye ―xutic ti Jesuse. \p \v 5 Ti jech laj yalic ti yitsꞌinabe, yuꞌun mu xichꞌic ta mucꞌ ti Jesuse. \v 6 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Yuꞌun mu to ta xcꞌot yorail cuꞌun. Ti voꞌoxuque cꞌusuc noꞌox ora xuꞌ xabatic. \v 7 Yuꞌun ti buchꞌutic coꞌol avoꞌntonic schiꞌuque, muꞌyuc xtiꞌet sjolic ta atojolic. Yan ti vuꞌune ta xiscrontainicun, jaꞌ ti jamal ta xcalbe yaꞌiic ti cꞌusi chopol ta spasique. \v 8 Ti voꞌoxuque batanic ta qꞌuin. Ti vuꞌune mu xibat. Yuꞌun mu to sta yorail ta xcꞌot ti coraile ―xi ti Jesuse. \p \v 9 Cꞌalal jech laj yal taje, tey icom ta Galilea. \s1 Ti Jesuse tey oy ta qꞌuin yuꞌun ti axibal nae \p \v 10 Cꞌalal jech batemic xa ta qꞌuin ti yitsꞌinabe, jech ti Jesuse ibat ec. Pero mucultic ibat, yuꞌun mu scꞌan xacꞌ sba iluc. \v 11 Ti jꞌisraeletique jech ta xalic ti ta saꞌvanic ta qꞌuine: \p ―¿Bu oy xanaꞌ ti vinique? ―xiic. \p \v 12 Ti ta scotol ti cristianoetic teye ta xalbeic scꞌoplal ti Jesuse. Ti jlome ta xalic ti jaꞌ jun lequil vinique. Ti jlome ta xalic ti jaꞌ jun chopol vinique. Yuꞌun ta sloꞌlaan ti cristianoetique, xiic. \v 13 Mi jaꞌuc oy buchꞌu jamal ta xalbe scꞌoplal ti Jesuse, yuꞌun ta xiꞌic yuꞌun ti jchapanvanej jꞌisraeletique. \p \v 14 Cꞌalal oꞌlol xa ox batel ti qꞌuine, och batel ta templo ti Jesuse. Tey lic chanubtasvanuc. \v 15 Jech xtoc ti jꞌisraeletique chꞌayal icꞌot yoꞌntonic ti jech laj yalique: \p ―¿Cꞌusi xut ep sbijil ti vinic leꞌe ti cꞌalal muꞌyuc yichꞌoj chanubtasele? ―xiic. \p \v 16 Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Maꞌuc jbijil jtuc ti jech ta xichanubtasvane. Yuꞌun jaꞌ yacꞌojbun ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 17 Mi oy buchꞌu sjunul yoꞌnton ta scꞌan ta spas ti cꞌusi ta scꞌan ti Diose, tey ta xlic yil mi liquem talel ta stojol ti Diose, o mi jaꞌ noꞌox ta jnop jtuc ti cꞌu sꞌelan ta xichanubtasvane. \v 18 Buchꞌuuc noꞌox ti jaꞌ noꞌox ta snop stuc ti cꞌusi ta xale, yuꞌun jaꞌ noꞌox ta scꞌan ichꞌel ta mucꞌ yuꞌun ti cristianoetique. Yan ti Buchꞌu ta xacꞌ persa ti jaꞌ ichꞌbil ta mucꞌ ta xcꞌot yuꞌun ti Buchꞌu itacat talele, leꞌe, jaꞌ melel ti cꞌusi ta xale. Maꞌuc jloꞌlavanej. \p \v 19 ’¿Mi mu jaꞌuc Moisés laj yacꞌ avichꞌic ti mantale? Manchuc mi jech avichꞌojic, pero muꞌyuc buchꞌu junucal xchꞌun avuꞌunic ti mantal taje. Yuꞌun ta xacꞌan ta xamilicun avaꞌiic ―xi. \p \v 20 Ti cristianoetique jech laj yalic: \p ―Ti voꞌote achꞌulelinojbe schꞌulel pucuj. ¿Buchꞌu ta scꞌan ta smilot yaꞌi? ―xutic. \p \v 21 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti cꞌusi laj jpas avilic ta scꞌacꞌalil cuxob oꞌntonale, acotolic chꞌayal avoꞌntonic yuꞌun. \v 22 Ti Moisese laj yacꞌboxuc mantal yuꞌun ti circuncisione. Pero maꞌuc laj sliques stuc. Yuꞌun jaꞌ laj sliques ti amolmucꞌtotic ta voꞌnee. Pero ti voꞌoxuque ta xayacꞌbeic yichꞌ circuncisión jun biqꞌuit querem manchuc mi ta scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. \v 23 Jaꞌ yuꞌun un, yoꞌ jech mu xata amulic yuꞌun smantal ti Moisese, jech o xal ti voꞌoxuque ta xavacꞌbeic yichꞌ circuncisión ti biqꞌuit quereme manchuc mi jaꞌ o scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. ¿Cꞌu chaꞌal xtiꞌet ajolic ta jtojol ti jech laj jcolesbe schamel sjunul sbecꞌtal ti vinique ti jaꞌ o scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale? \v 24 Ti cꞌalal ta xachapanvanique, nopic lec ti cꞌusi ta xavalique. Mu xaticꞌbe smul ta ora noꞌox ―xi ti Jesuse. \s1 Ti Jesuse ta xal ti bu liquem talele \p \v 25 Ti buchꞌutic tey nacalic ta Jerusalene, oy jlom ti jech lic sjacꞌbe sbaique: \p ―¿Mi mu jaꞌuc ti vinic leꞌe ti ta saꞌic yoꞌ ta smilique? \v 26 Qꞌuel avil, chꞌan xutic ti tey vaꞌal ta xchanubtas ti cristianoetique. ¿Mi yuꞌun ta xchꞌunic xanaꞌ ti jꞌabteletic eque ti jaꞌ Cristo ti vinic leꞌe? \v 27 Pero ti voꞌotique jnaꞌojtic lec ti bu liquem talele. Yan ti cꞌalal ta xtal ti Cristoe, muꞌyuc buchꞌu snaꞌ bu ta xlic talel ―xiic. \p \v 28 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Jesús taje, ti tey ta xchanubtasvan ta temploe, jech tsots lic yal: \p ―Ati xcaltic un chaꞌe xavojtiquinicun, xanaꞌic bu liquemun talel. Pero mu talemucun ta jmantal jtuc. Yuꞌun jaꞌ tacbilun talel yuꞌun ti Buchꞌu lec yoꞌntone, ti voꞌoxuc mu xavojtiquinique. \v 29 Ti vuꞌune xcojtiquin ti Buchꞌu laj stacun talele. Yuꞌun tey liquemun talel ta stojol ―xi ti Jesuse. \p \v 30 Ti cꞌalal jech laj yaꞌiique, ta scꞌan stsaquic ox yaꞌiic ta chuquel. Pero muꞌyuc buchꞌu junucal itsac yuꞌunic. Yuꞌun mu to ta xcꞌot yorail ti Jesuse. \v 31 Pero oy ep ti buchꞌutic laj xchꞌunic ti jaꞌ Cristo ti Jesuse. Jech o xal jech laj yalic: \p ―Cꞌalal mi tal ti Cristoe, ¿mi yuꞌun van jaꞌ más to ta xacꞌ ta ilel ti smucꞌul stsatsale, mi jaꞌ mu sta ta spas ti vinic leꞌe? ―xiic. \s1 Ti jfariesoetique laj staquic batel mayoletic yoꞌ ta stsaquic ta chuquel ti Jesuse \p \v 32 Ti jfariseoetique laj yaꞌiic ti cꞌu sꞌelan ta xalic ti cristianoetic scꞌoplal ti Jesuse. Jech ti stuquique schiꞌuc ti banquilal paleetique laj staquic batel mayoletic yuꞌun ti temploe yoꞌ ta stsaquic ta chuquel ti Jesuse. \v 33 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Mu xa jaluc liꞌ oyun ta atojolique. Yuꞌun ta xisut batel ta stojol ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 34 Jech ti voꞌoxuque ta xlic asaꞌicun. Pero mu xataicun. Yuꞌun mu xuꞌ ta xacꞌotic tey ti bu xicꞌote ―xi. \p \v 35 Jech ti jꞌisraeletique jech lic sjacꞌbe sbaic ta jujun tal: \p ―¿Bu ta xbat yaꞌyeluc ti ta xal ti mu xuꞌ ta jtatic ta saꞌele? ¿Mi yuꞌun van ta xbat ta stojol ti jꞌisraeletic ti tanijemic ta naclej schiꞌuc ti jyanlum cristianoetique, yoꞌ jech chbat xchanubtas ti jyanlum cristianoetique? \v 36 ¿Cꞌusi smelol ta xal ti jech laj yalbotique: “Ta xasaꞌicun, pero mu xataicun. yuꞌun ti bu ta xibate, mu xuꞌ ta xacꞌotic tey”, ti xie? ―xiic. \s1 Ti cuxul sat voꞌe \p \v 37 Ti slajeb cꞌop qꞌuin ti jaꞌ tsots scꞌoplal yuꞌunique, ti Jesuse jaꞌ o tey lic svaꞌan sba. Tey lic tsots cꞌopojuc ti jech laj yale: \p ―Mi oy buchꞌu ta xaꞌi taqui tiꞌile, acꞌo taluc ta jtojol, acꞌo yuchꞌ ti voꞌe. \v 38 “Ti yoꞌntonic ti buchꞌutic ta xischꞌunune coꞌol sꞌelan cuxul sat voꞌ ti yoꞌntonique”, xi ta xal ti scꞌop Diose ―xi ti Jesuse. \p \v 39 Ti vaꞌi sꞌelan laj yal ti Jesuse, jaꞌ ta xacꞌ ta naꞌel ti ta xichꞌic ti Chꞌul Espíritu ti buchꞌutic ta xchꞌunique. Yuꞌun muꞌyuc to talem ti Chꞌul Espíritue. Yuꞌun ti Jesuse muꞌyuc to sutem batel ta vinajel ta yichꞌel ti slequilale, ti yutsilale. \s1 Chaꞌchꞌac cꞌot yoꞌntonic ti cristianoetique \p \v 40 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti jlom cristianoetic taje, jech laj yalic: \p ―Melel, ti vinic liꞌe jaꞌ ti jꞌalcꞌop ti ta onoꞌox xtale ―xiic. \p \v 41 Ti yane jech laj yalic: \p ―Jaꞌ ti Cristoe ―xiic. \p Pero ti yan xtoque jech laj yalic: \p ―¡Bu xata ti ta Galilea ta xlic talel ti Cristoe! \v 42 Ti Cristoe yuꞌun ta xlic talel ta snitilul ti ajvalil Davide. Tey ta jteclum Belén ti ta slumal stuc ti Davide, xi ta xal ti scꞌop Diose ―xut sbaic. \p \v 43 Jech o xal ti cristianoetique chaꞌchꞌac icꞌot yoꞌntonic yuꞌun ti Jesuse. \v 44 Oy jlom ta ox stsaquic yaꞌiic ta chuquel, pero muꞌyuc vuꞌ yuꞌunic. \s1 Ti jꞌopisialetique mu xchꞌunic ti Jesuse \p \v 45 Ti mayoletic yuꞌun ti temploe isutic batel yoꞌ bu oy ti jfariseoetique schiꞌuc ti banquilal paleetique. Ti stuquique jech laj sjaqꞌuic: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ti mu laj atsaquic talele? ―xꞌutatic. \p \v 46 Ti mayoletique jech itacꞌavic: \p ―Yuꞌun muꞌyuc buchꞌu jech jun vinic ta xcꞌopoj jech chac cꞌu chaꞌal ti vinic leꞌe ―xiic. \p \v 47 Ti jfariseoetique jech laj yalic: \p ―¿Mi yuꞌun laj avacꞌ abaic ta loꞌlael ec? \v 48 ¿Mi yuꞌun xavacꞌtouc ti oy buchꞌu laj xa xchꞌun ti banquilal cuꞌuntique schiꞌuc ti jfariseoetique? \v 49 Pero ti cristianoetic ti mu xojtiquinic ti mantale, chopol ta xꞌilatic yuꞌun ti Diose ―xiic. \p \v 50 Ti Nicodemoe, jaꞌ ti buchꞌu ay sqꞌuel ta acꞌobaltic ti Jesuse, jaꞌ jun jfariseo ec. Jech o xal jech laj yal: \p \v 51 ―Mu xuꞌ jsaꞌbetic smul jun vinic ti mi muꞌyuc to caꞌbinojtic lec ti cꞌusi laj xa spase, xi ti mantal cuꞌuntique ―xi ti Nicodemoe. \p \v 52 Ti stuquique jech lic staqꞌuic: \p ―¿Mi yuꞌun jgalilea vinicot ec? Qꞌuelo lec ti scꞌop Diose. Tey ta xavil ti mu xlocꞌ talel jun jꞌalcꞌop ta Galileae ―xꞌutat ti Nicodemoe. \p \v 53 Tsꞌacal to un, ta jujun tal ibat ta snaic. \c 8 \s1 Ti jmulivajel antse \p \v 1 Ti Jesuse ibat ta vits Olivos. \v 2 Cꞌalal isacub ta yocꞌlomale, isut batel ta templo. Jaꞌ o tey lic stsob sbaic talel ti cristianoetic ta stojole. Tey ichoti lic chanubtasvanuc. \v 3 Ti jchanubtasvanejetic yuꞌun ti mantale schiꞌuc ti jfariseoetique tey yicꞌojic talel jun ants ti yacal ta xmulivaj laj staique. Tey laj svaꞌanic ta oꞌlol. \v 4 Jech laj yalbeic ti Jesuse: \p ―Jchanubtasvanej, ti ants liꞌe yacal ta xmulivaj laj staic. \v 5 Ti buchꞌu jech ants jech chac cꞌu chaꞌal liꞌe, ta xalbotic ta smantal ti Moisese ti acꞌo yichꞌ milel ta tone. Ti voꞌote, ¿cꞌusi ta xaval? ―xutic ti Jesuse. \p \v 6 Ti jech laj yalic taje, yuꞌun ta slajeltsabe yoꞌnton yoꞌ jech ta stabeic smul ti Jesuse. Ti Jesuse cuji. Lic stsꞌiba ti banomil ta sniꞌ scꞌobe. \v 7 Ti jech tey xvulajetic ta sjaqꞌuele, jech ti Jesuse tey ivaꞌi. Jech laj yal: \p ―Buchꞌuuc noꞌox junucal avuꞌunic ti mu snaꞌ saꞌ smule, jaꞌ acꞌo syales baꞌyel ti ton ta stojol ti antse ―xi ti Jesuse. \p \v 8 Jech xtoc lic chaꞌcujiuc ta stsꞌibael ti banomile. \v 9 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti stuquique, lic yaꞌiic ta yoꞌntonic ti oy smulique. Jech o xal un, ta jujun tal iloqꞌic batel. Jaꞌ baꞌyel iloqꞌuic batel ti moletique. Cꞌalal jech loqꞌuemic xa batel scotolique, stuc xa icomtsanatic ti antse schiꞌuc ti Jesuse. \v 10 Ti Jesuse tey ivaꞌi. Laj yil ti muꞌyuc xa buchꞌu tey oye, ti jaꞌ xa noꞌox stuc ti antse. Jech laj yalbe ti antse: \p ―Ants, ¿bu ibat ti buchꞌutic ta saꞌ amule? ¿Mi mu junuc buchꞌu laj yacꞌ atoj ti amule? ―xi ti Jesuse. \p \v 11 Ti antse jech itacꞌav: \p ―Muꞌyuc chquil, Cajval ―xi. \p Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Mi jaꞌuc ti vuꞌun ta xcacꞌ atoj ti amul eque. Avi liꞌe batan. Mu xa me xasaꞌ amul yan velta ―xi ti Jesuse. \s1 Ti Jesuse jaꞌ luz yuꞌun scotolic ti cristianoetique \p \v 12 Ti Jesuse jech icꞌopoj yan velta ta stojol ti cristianoetique: \p ―Vuꞌun luzun yuꞌun ti cristianoetique. Ti buchꞌu ta xistsꞌaclie, oy luz yuꞌun ti jaꞌ ta xꞌacꞌbat ti scuxlejale. Mi jaꞌuc ta xanav ta icꞌal osil ―xi ti Jesuse. \p \v 13 Ti jfariseoetique jech laj yalic: \p ―Ti voꞌote jaꞌ noꞌox ta xavalbe aba acꞌoplal atuc. Ti jech ta xaval taje, muꞌyuc cꞌusi bal o ―xutic. \p \v 14 Ti Jesuse jech itacꞌav: \p ―Ti ta xcalbe jba jcꞌoplal jtuque, yuꞌun jaꞌ melel. Yuꞌun jnaꞌ bu lital, bu ta xibat xtoc. Ti voꞌoxuque mu xanaꞌic bu talemun, bu ta xibat. \v 15 Ti voꞌoxuque atalelic noꞌox atuquic ti ta xachapanvanique. Yan ti vuꞌune muꞌyuc buchꞌu ta jsaꞌbe smul. \v 16 Ti mi ta xichapanvane, ta yutsil coꞌnton. Yuꞌun mu jtucuc noꞌox ti jech ta xichapanvane. Yuꞌun tacbilun talel yuꞌun ti Jtote, jaꞌ ti ta xischiꞌin ta xchapanele. \v 17 Ti mi oy chib rextigo ti coꞌol scꞌopique, chꞌunbeic, xi ti mantal avuꞌunic ti tsꞌibabile. \v 18 Lec oy chaꞌe, ti vuꞌune rextigoun jtuc. Ti yan rextigo xtoque jaꞌ ti Jtot ti laj stacun talele ―xi ti Jesuse. \p \v 19 Jech ti stuquique jech laj staqꞌuic: \p ―¿Bu oy ti atote? ―xutic. \p Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Ti voꞌoxuque mu xavojtiquinicun. Mi jaꞌuc xavojtiquinic ti Jtot xtoque. Ti yuꞌunuc xavojtiquinicune, xavojtiquinic ti Jtot ti jechuque ―xi ti Jesuse. \p \v 20 Jaꞌ jech laj yal ti Jesuse cꞌalal ta xchanubtasvan ta templo ti bu oy scaxail smoton ti Diose. Pero muꞌyuc buchꞌu itsacvanic ta chuquel, yuꞌun mu to ta xcꞌot ti yoraile. \s1 “Ti bu ta xibate mu xuꞌ ta xacꞌotic tey”, xi ti Jesuse \p \v 21 Ti Jesuse jech lic xchaꞌal: \p ―Ti vuꞌune ta xibat. Ti voꞌoxuque ta xasaꞌicun. ¡Cꞌu stu un! tey acuchoj amul ta xachamic. Yuꞌun ti bu ta xibate, mu xuꞌ xacꞌotic tey ―xi. \p \v 22 Ti jꞌisraeletique jech laj yalic: \p ―Ti vaꞌi sꞌelan ta xal ti mu xacꞌotic tey ti bu ta xibate, ti xie, ¿mi yuꞌun ta smil sba yaꞌyel? ―xut sbaic. \p \v 23 Ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Ti voꞌoxuque liꞌ noꞌox ayanemoxuc liꞌ ta sba banomile. Yan ti vuꞌune liquemun talel ta vinajel. Ti voꞌoxuque sba banomil oyoxuc. Pero ti vuꞌune maꞌuc liꞌ liquemun ta sba banomile. \v 24 Jech o xal laj calboxuc avaꞌiic ti acuchoj amulic xacham xalajique, yuꞌun ti mi mu xachꞌunic ti Buchꞌuun ta melele, jech acuchoj amulic xacham xalajic, ti xacutoxuque ―xi ti Jesuse. \p \v 25 Jech ti stuquique jech laj sjacꞌbeic: \p ―¿Buchꞌuot un chaꞌe? ―xutic. \p Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Laj xa calboxuc avaꞌiic ta sliquebal. \v 26 Oy ep ti cꞌusi xuꞌ ta xcalboxuc ti ta jchapanoxuque. Pero ti Buchꞌu laj stacun talele, jaꞌ melel ti stuque. Jech o xal un, ta xcalboxuc avaꞌiic ti cꞌusi laj caꞌi ta stojole ―xi ti Jesuse. \p \v 27 Jech ti stuquique muꞌyuc laj yaꞌiic ti jaꞌ ta xalbe scꞌoplal ti Stote. \v 28 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Cꞌalal ti voꞌoxuc ta xajipanicun ta cruz ti vuꞌun ti coꞌol jꞌelantique, jaꞌ to tey ta xavojtiquinicun ti Buchꞌuun ta melele. Yuꞌun scotol ti cꞌusi ta xcale, maꞌuc ta jmantal jtuc. Yuꞌun jaꞌ noꞌox ta xcal ti cꞌu sꞌelan lichanubtasat yuꞌun ti Jtote. \v 29 Yuꞌun ti Buchꞌu laj stacun talele liꞌ xchiꞌinojune. Yuꞌun muꞌyuc yictaojun comel jtuc ti Jtote. Yuꞌun ti vuꞌune jaꞌ ta jpas ti cꞌusi lec ta xile ―xi ti Jesuse. \p \v 30 Ti cꞌalal jech laj yal ti Jesús taje, ep laj xchꞌunic. \s1 Ti snichꞌnabtac ti Diose schiꞌuc ti buchꞌutic mosovinbilic yuꞌun ti mulile \p \v 31 Ti Jesuse jech laj yalbe ti jꞌisraeletic ti buchꞌutic laj xchꞌunique: \p ―Ti voꞌoxuque ti mi staoj o yav avoꞌntonic ta xachꞌunic ti cꞌusi laj calboxuque, jaꞌ cajchancꞌopoxuc ta melel. \v 32 Jaꞌ jech xtoc umbi, ta xlic avojtiquinic ti melele. Ti melele jaꞌ ta scoltaoxuc loqꞌuel ta mosovil ―xi ti Jesuse. \p \v 33 Ti stuquique jech laj staqꞌuic: \p ―Muꞌyuc quilojcutic mosovinel. Yuꞌun ti vuꞌuncutique snitiluluncutic ti Abrahame. ¿Cꞌu chaꞌal ta xaval ti ta jtacutic coltaele? ―xutic. \p \v 34 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, scotol ti buchꞌu ta saꞌ smulique, jaꞌ mosovinbilic yuꞌun ti mulile. \v 35 Ti jun mosovile mu xcom o ta sna ti yajvale. Yan ti mero nichꞌonile ta xcom o ta sna ti stote. \v 36 Jech o xal un, ti mi ta jcoltaoxuc ti vuꞌun Nichꞌonilune, jech ti voꞌoxuque muꞌyuc xa mosovinbiloxuc. \v 37 Jnaꞌ lec ti voꞌoxuque ti jaꞌ snitiluloxuc ti Abrahame. Pero mu xacꞌan xachꞌunic ti cꞌusi ta xcale. Ta xamilicun avaꞌiic. \v 38 Ti vuꞌune jaꞌ ta xcal ti cꞌusi laj yacꞌbun quil ti Jtote. Ti voꞌoxuque jaꞌ ta xapasic ti cꞌusi ta xaꞌalbatic yuꞌun ti atotique ―xꞌutatic. \p \v 39 Ti stuquique jech itacꞌavic: \p ―Ti jtotcutique jaꞌ ti Abrahame ―xiic. \p Pero ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Ti meleluc ti jaꞌuc snichꞌnaboxuc ti Abrahame, ta xapasic jech chac cꞌu chaꞌal laj spas ti stuc jechuque. \v 40 Manchuc mi ta xcalboxuc avaꞌiic ti melel ti chanubtasbilun yuꞌun ti Diose, ti voꞌoxuque ta xamilicun avaꞌiic. Yan ti Abrahame muꞌyuc laj spas jech chac cꞌu chaꞌal ti ta xapasique. \v 41 Ti voꞌoxuque jaꞌ jech ta xapasic jech chac cꞌu chaꞌal ta spas ti atotique ―xi ti Jesuse. \p Ti stuquique jech laj yalic: \p ―Ti vuꞌuncutique maꞌuc tsobbilal ololuncutic. Yuꞌun oy jun jtotcutic, jaꞌ ti Diose ―xiic. \p \v 42 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti ta meleluc ti jaꞌuc Atotic ti Diose, lec xavilicun ti jechuque. Yuꞌun liquemun talel ta stojol ti Diose ti jech liꞌ oyune. Mu yuꞌunuc talemun ta jmantal jtuc. Yuꞌun jaꞌ tacbilun talel yuꞌun ti Diose. \v 43 ¿Cꞌu chaꞌal ti mu xavaꞌiic ti cꞌusi ta xcale? Yuꞌun mu xacꞌan xavaꞌiic ti jcꞌope. \v 44 Ti atotique jaꞌ ti pucuje. Yuꞌun jaꞌ yuꞌunoxuc. Jech o xal ta xapasic ti cꞌusi ta scꞌan ti stuque. Ti pucuje ta sliquebal onoꞌox talel ti jaꞌ jmilvaneje. Mu scꞌan scoꞌoltas sba schiꞌuc ti melele. Jech o xal un, mi jaꞌuc juteb ta xal ti melele. Ti buchꞌu ta sjut ti cꞌope coꞌol sꞌelan jech chac cꞌu chaꞌal ti stuque. Yuꞌun jaꞌ jutcꞌop onoꞌox. Yuꞌun jaꞌ totil jutcꞌop. \v 45 Ti jech ta xcalboxuc ti melele, jech o xal mu xacꞌan xachꞌunicun. \v 46 ¿Buchꞌu junucal avuꞌunic ti xuꞌ ta xacꞌ ta ilel ti oy jmule? Ti mi melel ti cꞌusi ta xcalboxuque, ¿cꞌu chaꞌal mu xacꞌan xachꞌunic? \v 47 Ti buchꞌutic jaꞌ snichꞌnabtac ti Diose ta xchꞌunbeic ti scꞌope. Yan ti voꞌoxuque maꞌuc snichꞌnaboxuc ti Diose. Jech o xal mu xacꞌan xachꞌunbeic ti scꞌope ―xi ti Jesuse. \s1 Ti Cristoe oy xa onoꞌox ti cꞌalal ivocꞌ ti Abrahame \p \v 48 Ti jꞌisraeletique jech laj yalic: \p ―Oy smelol ti jech ta xcalcutic ti jaꞌ jun jsamaria vinicote, ti achꞌulelinojbe schꞌulel ti pucuje ―xutic. \p \v 49 Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Maꞌuc quichꞌojbe schꞌulel ti pucuje. Ti cꞌusi ta jpase, jaꞌ yichꞌel ta mucꞌ ti Jtote. Pero ti voꞌoxuque maꞌuc ta xavaqꞌuicun ta ichꞌel ta mucꞌ. \v 50 Ti vuꞌune maꞌuc oy ta coꞌnton ti lec jcꞌoplal avuꞌunique. Pero oy Buchꞌu ta xiyacꞌun ta ichꞌel ta mucꞌ, jaꞌ ti Buchꞌu ta xchapan scotole. \v 51 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti buchꞌu ta xichꞌ ta mucꞌ ti cꞌusi ta xcale, mi jaꞌuc ta xcham o ―xi ti Jesuse. \p \v 52 Ti jꞌisraeletique jech laj staqꞌuic: \p ―Ta melel onoꞌox ti achꞌulelinojbe schꞌulel ti pucuje. Yuꞌun ti Abrahame, scotol ti jꞌalcꞌopetique ichamic. Pero ti voꞌote ta xaval: “Ti buchꞌu ta xichꞌ ta mucꞌ ti cꞌusi ta xcale, mu xcham o”, xachi. \v 53 ¿Mi voꞌot toj echꞌem xuꞌ avuꞌun latal? ¿Mi jaꞌ mu sta ti jtotic Abrahame? Ti stuque icham. Ti jꞌalcꞌopetique ichamic xtoc. ¿Buchꞌuot ta xabis aba? ―xutic. \p \v 54 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Yan ti mi jaꞌ noꞌox ta xcacꞌ jba ta ichꞌel ta mucꞌ jtuque, muꞌyuc cꞌusi bal o. Yuꞌun ti Buchꞌu ta xiyacꞌun ta ichꞌel ta muqꞌue, jaꞌ ti Jtote, ti jaꞌ Dios avuꞌunic ta xavalique. \v 55 Ti voꞌoxuque mu xavojtiquinic. Yan ti vuꞌune xcojtiquin. Yan ti mi ta xcal ti mu xcojtiquin ti Diose, jutcꞌopun ta jꞌechꞌel jech chac cꞌu chaꞌal ti voꞌoxuque. Ta melel ti vuꞌune xcojtiquin. Jech o xal ta jchꞌun ti cꞌusi ta xale. \v 56 Ti Abrahame, ti jaꞌ amolmucꞌtotic ta voꞌnee, xmuyubaj xa yoꞌnton ti laj yaꞌi ti ta xitale. Laj yil ti litale. Jech o xal xmuyubaj xa yoꞌnton ta jmec ―xi ti Jesuse. \p \v 57 Ti jꞌisraeletique jech laj yalbeic ti Jesuse: \p ―Ti voꞌote muꞌyuc to avichꞌoj lajuneb yoxvinic (50) jabil. ¿Cꞌusi laj avut ti laj avil ti Abrahame? ―xutic. \p \v 58 Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti cꞌalal muꞌyuc to ox voqꞌuem ti Abrahame, tey xa onoꞌox oyun ti vuꞌune ―xi ti Jesuse. \p \v 59 Jech ti stuquique laj stsaquic ton yoꞌ ta xacꞌbeic ti Jesuse. Pero ti stuque laj sqꞌuej sba. Ilocꞌ batel ta templo. Tey iꞌechꞌ batel ta oꞌlol yuꞌunic. Ibat. \c 9 \s1 Ti Jesuse ta sjambe sat jun vinic ti maꞌsat onoꞌox voqꞌueme \p \v 1 Cꞌalal jech ta xanav batel ti Jesuse, tey laj yil jun vinic ti maꞌsat onoꞌox voqꞌueme. \v 2 Ti yajchancꞌoptaque jech laj sjacꞌbeic: \p ―Jchanubtasvanej, ¿cꞌu chaꞌal ti maꞌsat ivocꞌ ti vinic liꞌe? ¿Mi yuꞌun jaꞌ ta scoj smul ti stot smeꞌe, mi ta scoj smul stuc? ―xiic. \p \v 3 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Maꞌuc ta scoj stuc. Mi jaꞌuc ta scoj smul ti stot smeꞌe. Ti jech maꞌsat ivoqꞌue, yoꞌ jech acꞌo vinajuc yabtel ti Dios ta stojole. \v 4 Yoꞌ to sac ti osile, ta scꞌan ta jpasbe yabtel ti Buchꞌu laj stacun talele. Yuꞌun ta xa xtal ti acꞌobaltique cꞌalal muꞌyuc xa buchꞌu xuꞌ ta xꞌabteje. \v 5 Ti jech liꞌ to oyun ta sba banomile, vuꞌunun ti saquilal osil yuꞌunic ti cristianoetique ―xi ti Jesuse. \p \v 6 Cꞌalal jech laj yal ti Jesuse, laj stubta ti banomile. Laj spas juteb achꞌel ta stub. Laj sbonbe ta sat ti maꞌsate. \v 7 Tsꞌacal to un, jech laj yal ti Jesuse: \p ―Batan, ba poco ti asat ti ta sat voꞌ ti Siloé sbie ―xi. (Ti smelol ti Siloee jaꞌ tacbil.) \p Jech ti maꞌsate ba spoc ti sate. Cꞌalal isut talele, lec xa xil ti osile. \v 8 Jech laj yalic ti slacꞌnataque schiꞌuc ti buchꞌutic ti yilojic onoꞌox ti maꞌsate: \p ―¿Mi mu jaꞌuc ti vinic leꞌe ti xchotet ta scꞌan limuxnae? ―xiic. \p \v 9 Oy jlom ta xalic: \p ―Jaꞌ ―xiic. \p Ti yan xtoque jech ta xalic: \p ―Maꞌuc. Jaꞌ noꞌox ti xcoꞌolaje ―xiic. \p Pero ti vinique: \p ―Vuꞌunun ―xi stuc. \p \v 10 Jech laj sjacꞌbeic: \p ―¿Cꞌusi laj avut ti ta xavil xae? ―xutic. \p \v 11 Ti stuque jech laj stacꞌ: \p ―Ti vinic ti jaꞌ sbi Jesuse laj spas achꞌel. Laj sbonbun ta jsat. “Batan ta sat voꞌ ti Siloé sbie. Tey xapoc ti asate”, xiyutun. Libat ec un. Cꞌalal jech laj jpoc ti jsate, laj quil ti saquilal osile ―xi. \p \v 12 Ti vinique jech ijacꞌbat: \p ―¿Bu oy ti vinic taje? ―xutic. \p Ti stuque jech laj yal: \p ―Mu jnaꞌ ―xi. \s1 Ti jfariseoetique ta sjacꞌbeic ti maꞌsate ti cꞌu sꞌelan ijam ti sate \p \v 13 Ti maꞌsat to oxe icꞌbil ibat ta stojol ti jfariseoetique. \v 14 Ti jech laj spas achꞌel ti laj scolta maꞌsat ti Jesuse, jaꞌ o ta scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. \v 15 Ti jfariseoetique laj xchaꞌjacꞌbeic ti maꞌsat to oxe ti cꞌusi laj yut ti xil xa ti osile. Ti stuque jech laj yal: \p ―Laj sbonbun achꞌel ta jsat. Tsꞌacal to laj jpoc. Avi tana un, ta xquil ti osile ―xi ti vinique. \p \v 16 Oy jlom jfariseoetique jech laj yalic: \p ―Ti vinic ti jech laj spas taje maꞌuc tacbil talel yuꞌun ti Diose. Yuꞌun mu xchabi ti scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale ―xiic. \p Pero ti yan xtoque jech ta xalic: \p ―¿Cꞌusi xut ta xacꞌ ta ilel smucꞌul stsatsal ti mi jaꞌ jun jsaꞌmulile? ―xiic. \p Jech o xal un, ti stuquique chaꞌchꞌac yoꞌnton icꞌotic. \v 17 Jech lic xchaꞌjacꞌbeic ti maꞌsat to oxe: \p ―Ti voꞌote ¿cꞌusi vinical ta xaval ti laj sjambot ti asate? ―xutic. \p Ti stuque jech laj yal: \p ―Ti vuꞌun ta xcale jaꞌ jun jꞌalcꞌop ―xi. \p \v 18 Pero ti jꞌisraeletique mu scꞌan xchꞌunic ti jaꞌ maꞌsat to ox ti ta xil ti osile. Jech o xal laj staquic ta iqꞌuel stot smeꞌ ti maꞌsat to oxe. \v 19 Ti stuquique jech laj sjacꞌbeic: \p ―¿Mi jaꞌ anichꞌon liꞌe ti ta xavalic ti maꞌsat ivoqꞌue? ¿Cꞌu chaꞌal ti jech ta xil xa osil avi tana une? ―xutic. \p \v 20 Ti stot smeꞌe jech laj staqꞌuic: \p ―Jnaꞌcutic ti jaꞌ jqueremcutique, ti maꞌsat ivoqꞌue. \v 21 Pero ti jech ta xil xa ti osile, leꞌe, mu jnaꞌcutic. Jaꞌ jech xtoc mi jaꞌuc jnaꞌcutic ti buchꞌu ijambun ti sate. Jacꞌbeic avaꞌiic stuc. Yuꞌun julem xa schꞌulel. Xuꞌ ta xayalbot avaꞌiic ―xiic. \p \v 22 Jaꞌ jech laj yal ti stot smeꞌe, jaꞌ ti ta xiꞌic yuꞌun ti jꞌisraeletique. Yuꞌun laj xa scomonop scꞌopic, buchꞌuuc noꞌox ti ta xal ti jaꞌ Cristo ti Jesuse, ta xtenat loqꞌuel ta chꞌul na yuꞌunic. \v 23 Jech o xal: “Jacꞌbeic avaꞌiic ti jqueremcutique, julem xa schꞌulel”, ti xiique. \p \v 24 Jech o xal ti jꞌisraeletique laj xchaꞌtaic ta iqꞌuel ti vinic ti maꞌsat to oxe. Jech laj yalbeic: \p ―Albun caꞌicutic ta melel ta sba ta sat ti Diose. Yuꞌun ti vinic taje jnaꞌcutic ti jaꞌ jun jsaꞌmulile ―xiic. \p \v 25 Ti stuque jech laj stacꞌ: \p ―Mu jnaꞌ mi jaꞌ jun jsaꞌmulil, mi maꞌuc. Ti cꞌusi jnaꞌ leque, jaꞌ ti maꞌsatun to oxe. Avi tana un, ta xquil xa ti saquilal osile ―xi ti vinique. \p \v 26 Ti stuquique jech lic xchaꞌjacꞌbeic: \p ―¿Cꞌu sꞌelan laj spas? ¿Cꞌusi laj yut ti laj sjam ti asate? ―xutic. \p \v 27 Ti vinique jech laj stacꞌbe: \p ―Laj xa calboxuc avaꞌiic. Pero mu xacꞌan xachꞌunbeicun. ¿Cꞌu chaꞌal ti ep ta velta ta xacꞌan ti ta xcalboxuque? ¿Mi yuꞌun ta xacꞌan ta xatsꞌacli avaꞌiic ec? ―xi ti vinique. \p \v 28 Ti stuquique jech xjajet xa laj yalic: \p ―Ti voꞌote tsꞌaclio ti vinic taje. Yan ti vuꞌuncutique jaꞌ ta jtsꞌaclicutic ti Moisese. \v 29 Yuꞌun jnaꞌojcutic ti icꞌoponat yuꞌun Dios ti Moisese. Pero ti vinic taje mi jaꞌuc jnaꞌcutic ti bu liquem talele ―xiic. \p \v 30 Ti vinique jech laj stacꞌ: \p ―Toj labal ta xcaꞌi avuꞌunic ti mu xanaꞌic ti bu liquem talele ti cꞌalal jaꞌ laj sjambun ti jsate. \v 31 Jnaꞌtic lec, ti Diose mu xaꞌibe scꞌop ti jsaꞌmuliletique. Yuꞌun jaꞌ noꞌox ta xaꞌibe scꞌop ti buchꞌutic ta xichꞌic ta muqꞌue, ti ta spasic ti cꞌusi ta scꞌan ti yoꞌntone. \v 32 Yuꞌun muꞌyuc xcaꞌibetic o scꞌoplal ti ta sjambe sat jun vinic ti maꞌsat voqꞌueme. \v 33 Ti maꞌucuc tacbil talel yuꞌun Dios ti vinic taje, muꞌyuc cꞌusi xuꞌ yuꞌun ta spas ti jechuque ―xi ti maꞌsat to oxe. \p \v 34 Ti stuquique jech laj yalic: \p ―Yuꞌun jsaꞌmulilot onoꞌox lavocꞌ talel ti voꞌote. ¿Mi voꞌot cajal ta xacꞌan ta xachanubtasuncutic avaꞌi? ―xutic. \p Tey laj sjipic loqꞌuel ta chꞌul na. \s1 Maꞌsatic ta stojol ti Diose \p \v 35 Ti Jesuse laj yaꞌi ti jipbil xa loqꞌuel ta chꞌul na ti maꞌsat to oxe. Cꞌalal laj snup sbaic ta bee, jech laj yalbe: \p ―¿Mi ta xachꞌun ti Snichꞌon ti Diose? ―xut. \p \v 36 Ti vinique jech laj yal: \p ―Albun caꞌi Buchꞌu yoꞌ jech ta xquichꞌ ta mucꞌ ―xi. \p \v 37 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Laj xa avil. Vuꞌunun, jaꞌ ti Buchꞌu yacal ta xachiꞌin ta loꞌile ―xut. \p \v 38 Jech ti vinique laj squejan sba ta stojol ti Jesuse. Jech laj yalbe: \p ―Ta jchꞌun, Cajval ―xi ti vinique. \p \v 39 Tsꞌacal to un, jech laj yal ti Jesuse: \p ―Ti lital liꞌ ta sba banomile, tal jvinajesbe cꞌu sꞌelan yoꞌnton ti cristianoetique. Tal jambe sat ti maꞌsatetique. Yan ti buchꞌu jamal ti sat yalojique, ta xjoybijic ta maꞌsat ―xi ti Jesuse. \p \v 40 Oy jlom jfariseoetic ti tey xchiꞌinoje, ti cꞌalal jech laj yaꞌiic taje, jech laj sjaqꞌuic: \p ―¿Mi yuꞌun maꞌsatuncutic yaꞌyel ec un? ―xiic. \p \v 41 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ati yuꞌunuc maꞌsatucoxuque, muꞌyuc amulic ti jechuque. Pero ti jech ta xavalic ti ta xavilique, oy amulic ―xi ti Jesuse. \c 10 \s1 Scꞌoplal ti corral ti laj yichꞌ babacꞌoptaele \p \v 1 Ti Jesuse jech laj yal: ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti buchꞌu mu xꞌoch ta stiꞌ scorral ti chije, ti jaꞌ tey chba ochuc talel ti bu maꞌuc stiꞌe, jaꞌ jun jꞌelecꞌ ti ta xꞌelcꞌaje. \v 2 Pero ti Buchꞌu ta xꞌoch batel ta tiꞌ corrale, jaꞌ ti jqꞌuelchij umbi, ti ta xchabi ti chije. \v 3 Ti jchabiej tiꞌ corrale ta sjam ti stiꞌe yoꞌ ta xꞌoch batel ti jqꞌuelchije. Jech ti schijtaque ta xaꞌibeic scꞌopojel ti yajvalique. Ta sloqꞌuesbe sbi ti schijtac ti cꞌalal ta sloqꞌues talel ta corrale. \v 4 Cꞌalal jech laj xa sloqꞌues talel scotol ti schije, jaꞌ jbaꞌbe ta xanav batel ti stuque. Jech ti schijtaque tijilic ta xbat ta spat. Yuꞌun ta xaꞌibeic ti scꞌopojele. \v 5 Mu stsꞌacliic batel ti buchꞌu mu xojtiquinique. Jaꞌ noꞌox ta xjatavic batel. Yuꞌun mu xaꞌibeic scꞌopojel ti buchꞌu mu xojtiquinique ―xi ti Jesuse. \p \v 6 Ti jech laj sbabacꞌopta ti Jesuse, pero ti stuquique muꞌyuc laj yaꞌibeic smelol ti cꞌusi laj yale. \s1 Ti Jesuse, jaꞌ ti lequil Jꞌilchije \p \v 7 Jech laj xchaꞌal ti Jesuse: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, vuꞌunun ti tiꞌ corral ti bu ta xꞌoch batel ti chijetique. \v 8 Ti buchutic baꞌyel italique, jaꞌ jꞌeleqꞌuetic ti ta xꞌelcꞌajique. Pero ti chijetique muꞌyuc laj yaꞌibeic ti scꞌope. \v 9 Vuꞌunun ti tiꞌ corrale. Ti buchꞌu ta xꞌoch talel ta jtojole, jaꞌ ta xcol. Jaꞌ jech xtoc coꞌol sꞌelan jun chij ti xlocꞌ xꞌoch ta corrale. Ta sta lec ti sveꞌele. \v 10 Yan ti jꞌeleqꞌue jaꞌ noꞌox ta xtal soques, ta xtal yelcꞌan, ta xtal smil ti chijetique. Pero ti vuꞌune tal cacꞌbe scuxlejal ti mu noꞌox albajuc ti yutsilale. \p \v 11 ’Vuꞌunun ti lequil jꞌilchije. Jech o xal un, ta xcacꞌ jba ta milel yuꞌun ti jchijtaque. \v 12 Yan ti buchꞌu tojel noꞌox ta scꞌan ta sqꞌuel ti chije, cꞌalal ta xil ti ta xtal ti jtiꞌoval oqꞌuile, ta xjatav batel. Ta xicta comel ti chije. Yuꞌun maꞌuc ti batsꞌi jqꞌuelchije. Jaꞌ jech xtoc ti chijetique maꞌuc yuꞌun. Jech ti jtiꞌoval oqꞌuile ta stsac ti chije. Tan puc ta xbat yuꞌun. \v 13 Ti vinic taje yuꞌun jaꞌ noꞌox stojol ta scꞌan ti ta xꞌabteje. Jech o xal ta xjatav batel. Mu sventauc ti chijetique. \v 14-15 Vuꞌun ti lequil jꞌilchije. Ti Jtote xiyojtiquin. Jech ti vuꞌune xcojtiquin ec. Jaꞌ jech xcojtiquin ti jchijtaque. Jech ti stuquique xiyojtiquinic ec. Jech o xal un, ta xcacꞌ jba ta milel yuꞌun ti jchijtaque. \v 16 Oy to yan jchij ti muꞌyuc to tiqꞌuil liꞌ ta corrale. Persa chba quicꞌ talel. Ti stuquique ta xchꞌunic iqꞌuel. Jun noꞌox corral ta xcom. Jun noꞌox ti jꞌilchije. \p \v 17 ’Ti Jtote cꞌux ta xiyaꞌi yuꞌun ta xcacꞌ ti jcuxleje yoꞌ jech ta jchaꞌichꞌ ti jcuxlejale. \v 18 Muꞌyuc buchꞌu xuꞌ ta xismilun. Pero ti jech ta xcꞌot ta pasele, yuꞌun jech ta xlocꞌ ta coꞌnton jtuc. Yuꞌun oy ta jba ti ta xcacꞌ ti jcuxleje. Oy ta jba ti ta jchaꞌichꞌ ti jcuxlejale. Jaꞌ jech albilun talel yuꞌun ti Jtote ―xi ti Jesuse. \p \v 19 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti jꞌisraeletique, lic spas sbaic ta chaꞌvocꞌ xtoc. \v 20 Oy ep ti jech ta xalique: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ta xachꞌunbeic scꞌop leꞌe? Yuꞌun chuvajibem, xchꞌulelinojbe schꞌulel pucuj ―xiic. \p \v 21 Ti yan xtoque jech ta xalic: \p ―Ati yuꞌunuc xchꞌulelinojucbe schꞌulel ti pucuje, mu xuꞌ ta xcꞌopoj jech chac cꞌu chaꞌal leꞌe. Ati yuꞌunuc xchꞌulelinojucbe schꞌulel ti pucuje, ¿mi yuꞌun xuꞌ yuꞌun ta sjambe sat ti maꞌsatetic jechuque? ―xiic. \s1 Ti jꞌisraeletique mu xichꞌic ta mucꞌ ti Jesuse \p \v 22 Ti tey ta Jerusalene, ti jꞌisraeletique jaꞌ o yacalic ta spasic sqꞌuinal snaꞌobil ti stsajobil templo yuꞌunique. Jaꞌ o yorail ti sictique. \v 23 Ti Jesuse tey ta xanav ta templo ta cotcot na ti Salomón sbie. \v 24 Ti jꞌisraeletique tey laj sjoyobtaic ti Jesuse. Jech laj yalbeic: \p ―Tey to xmacmun ti coꞌntoncutic avuꞌune. ¿Mi voꞌot ti Cristoote? Alo xchꞌaꞌ ta jamal ―xutic. \p \v 25 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Laj xa calboxuc avaꞌiic, pero mu xachꞌunic. Ti cꞌusi ta jpase ti jaꞌ ta smantal stuc ti Jtote, jamal ta xayacꞌboxuc avilic ti Buchꞌuun ta melele. \v 26 Pero ti voꞌoxuque mu xachꞌunic, yuꞌun maꞌuc jchijoxuc jech chac cꞌu chaꞌal laj calboxuc avaꞌiic ta baꞌyele. \v 27 Yuꞌun ti jchijtaque ta xaꞌiic ti jcꞌopojele. Jech ti vuꞌun eque xcojtiquin ti stuquic eque. Ta xistsꞌacliicun. \v 28 Yuꞌun ta xcacꞌbe scuxlejal sbatel osil. Mi jaꞌuc chꞌayel ta xbatic. Muꞌyuc buchꞌu ta xispojbun ta coc ta jcꞌob. \v 29 Laj xa yacꞌbun ti Jtote ti jaꞌ banquilal ta scotole. Muꞌyuc buchꞌu ta spojbun ta yoc ta scꞌob. \v 30 Ti vuꞌune schiꞌuc ti Jtote jununcutic ―xi ti Jesuse. \p \v 31 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti jꞌisraeletique, laj stamic ton yoꞌ jech ta xacꞌbeic ti Jesuse. \v 32 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta sventa smucꞌul stsatsal ti Jtote, ep ti cꞌusi laj jpas ta atojolique. ¿Cꞌusi junucal ti laj jpase yoꞌ jech ta xavacꞌbeicun ti tone? ―xi ti Jesuse. \p \v 33 Ti jꞌisraeletique jech laj staqꞌuic: \p ―Maꞌuc ta xacacꞌbecutic ton yuꞌun ti cꞌusi lec laj apase. Jaꞌ ti toj chopol ta xacꞌopoj ta stojol ti Diose. Yuꞌun ti acꞌope ta xabis aba ta Dios ti cꞌalal vinicot noꞌoxe ―xutic. \p \v 34 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ta xal ti Diose: “Voꞌoxuc diosoxuc”, xi ti mantal avuꞌunic ti tsꞌibabile. \v 35 Jnaꞌtic lec ti jech tsꞌibabil ta scꞌop Diose. Mu xuꞌ ta jmuctic. Diosetic, laj yacꞌbe sbi ti buchꞌutic laj xchꞌunbeic ti scꞌop Diose. \v 36 Ti Diose laj stꞌujun, laj stacun talel liꞌ ta sba banomile. Jech o xal, ¿cꞌu chaꞌal ta xavalic ti chopol ta xicꞌopoj ta stojol ti Diose ti laj cal vuꞌunun Snichꞌonun Dios ti xichie? \v 37 Ti mi maꞌuc ta jpas ti cꞌusi ta spas ti Jtote, mu xachꞌunicun. \v 38 Manchuc mi mu xachꞌunic ti vuꞌun Snichꞌonun ti Diose, pero chꞌunic ti cabtel ti ta jpas ta atojolique, yoꞌ jech xanaꞌic xachꞌunic ti oy ta jtojol ti Jtote, ti oyun ta stojol eque ―xi ti Jesuse. \p \v 39 Yan to velta ta ox stsaquic ta chuquel. Pero tey icol batel yuꞌunic ti Jesuse. \p \v 40 Jech ti Jesuse isut batel ta jot ucꞌum Jordán ti oy ta sloqꞌueb cꞌacꞌale. Tey icom ti buy to ox laj yacꞌ ichꞌ voꞌ ti Juane. \v 41 Ep cristianoetic bat sqꞌuelic. Jech laj yalic: \p ―Ti Juan jꞌacꞌ-ichꞌ-voꞌe muꞌyuc cꞌusi laj yacꞌ iluc smucꞌul stsatsal. Pero scotol ti cꞌusi laj yalbe scꞌoplal ti vinic liꞌe, jaꞌ melel ―xiic. \p \v 42 Ti teye ep laj xchꞌunic ti jaꞌ Jcoltavanej ti Jesuse. \c 11 \s1 Cham ti Lázaroe \p \v 1 Oy jun vinic ti ip ta xaꞌie, ti jaꞌ sbi Lázaroe. Tey nacal ta Betania, ti jaꞌ steclumalic ti Maríae schiꞌuc ti Martae, ti jaꞌ schiꞌil sbaic ta voqꞌuele. \v 2 Ti María taje jaꞌ ti buchꞌu laj smalbe muil aceite ta yoc ti Cajvaltique, ti laj staquintasbe ta stsotsil sjole. Jaꞌ yixlel ti jchamel Lázaroe. \v 3 Jech o xal ti chib antsetique jech laj yalic ti laj staic ta iqꞌuel ti Jesuse: \p ―Cajval, ti buchꞌu toj lec xacꞌopon abaic schiꞌuque ip ta xaꞌi ―xutic ti Jesuse. \p \v 4 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Jesuse, jech laj yal: \p ―Ti jech ip ta xaꞌi taje, mu xcham o schiꞌuc. Jaꞌ noꞌox ta sventa ti ta xvinaj yutsilal slequilal ti Diose. Ti chamel taje jaꞌ ta sventa yoꞌ jech ta xvinaj cutsilal jlequilal ti vuꞌun Snichꞌonun ti Diose ―xi ti Jesuse. \p \v 5 Manchuc mi ti Jesús cꞌux ta xaꞌi ti Martae, ti Maríae, ti Lázaroe, \v 6 pero cꞌalal iꞌalbat ti ip ta xaꞌi ti Lázaroe, tey to icom chib cꞌacꞌal ti bu onoꞌox oye. \v 7 Tsꞌacal to un, jech laj yalbe ti yajchancꞌoptaque: \p ―Batic yan velta ta Judea ―xi ti Jesuse. \p \v 8 Ti yajchancꞌoptaque jech laj staqꞌuic: \p ―Jchanubtasvanej, ti jꞌisraeletic teye achꞌ to noꞌox ti jutuc mu laj smilot ta tone. Avi tana un, ¿mi ta xacꞌan ta xabat avaꞌi yan velta? ―xutic ti Jesuse. \p \v 9 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―¿Mi mu yichꞌojuc lajcheb ora ti jun cꞌacꞌale? Ti mi ta xijxanav ta cꞌacꞌaltique, mu jbosi cacantic. Yuꞌun sac jaman ti banomile. \v 10 Yan ti mi ta xijxanav ta acꞌobaltique, ta jbosi cacantic. Yuꞌun chꞌabal sac jaman ti banomile ―xi ti Jesuse. \p \v 11 Tsꞌacal to un, ti Jesuse jech laj yalbe ti yajchancꞌoptaque: \p ―Vay xa ti Lázaro ti lec jcꞌopon jbatic schiꞌuque. Pero ta xbat jtij liquel ―xi ti Jesuse. \p \v 12 Ti yajchancꞌoptaque jech laj staqꞌuic: \p ―Cajval, ti mi ta xvaye, jaꞌ svinajeb ti ta xa xlecube ―xiic. \p \v 13 Ti vaꞌi sꞌelan ta xal ti Jesuse, jaꞌ ta xal ti cham ti Lázaroe. Yan ti yajchancꞌoptaque laj snopic ti ta xal ti batsꞌi vayel noꞌoxe. \v 14 Jech o xal un, ti Jesuse jamal laj yalbe ti yajchancꞌoptaque: \p ―Cham xa ti Lázaroe. \v 15 Ximuyubaj xa ti muꞌyuc tey oyune. Más lec ti jech icꞌot ta pasele ta sventa ti voꞌoxuque yoꞌ jech ta xachꞌunicun. Pero batic, ba jqꞌueltic ―xi ti Jesuse. \p \v 16 Ti Tomase, ti jaꞌ sbiinoj ti vache, jech laj yalbe ti yan jchancꞌopetique: \p ―Batic ec yoꞌ jmoj tey chba chamcutic schiꞌuc ti Jesuse ―xi. \s1 Ti Jesuse jaꞌ chaꞌcuxiebal schiꞌuc xtoc jaꞌ cuxlejal \p \v 17 Cꞌalal jech icꞌot ti Jesuse, schanibal xa ox cꞌacꞌal smuclej ti Lázaroe. \v 18 Ti Betaniae nopol xil sbaic schiꞌuc ti Jerusalene, jutuc más ta oꞌlol reva. \v 19 Ep ti jꞌisraeletique bat svuꞌlanic yoꞌ ta spatbeic yoꞌnton ti Martae, ti Maríae yuꞌun jaꞌ ti cham xa ti schiꞌilic ta voqꞌuele. \v 20 Cꞌalal laj yaꞌi ti Marta ti ta xa xcꞌot ti Jesuse, locꞌ batel, ba snup ta be. Yan ti Maríae tey icom ta na. \v 21 Ti Martae jech laj yalbe ti Jesuse: \p ―Cajval, ti liꞌuc oyote, muꞌyuc xcham ti jchiꞌil ta voqꞌuel ti jechuque. \v 22 Pero ta jnaꞌ ti cꞌusi ta xacꞌanbe ti Diose ta xacꞌbot scotol ―xi ti Martae. \p \v 23 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti achiꞌil ta voqꞌuele ta xchaꞌcuxi talel ―xi. \p \v 24 Ti Martae jech laj yal: \p ―Ta jnaꞌ ti ta xchaꞌcuxie. Pero jaꞌ to ti cꞌalal xchaꞌcuxiic ti animaetic ta slajebal cꞌacꞌale ―xi ti Martae. \p \v 25 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Vuꞌunun ti chaꞌcuxiebale schiꞌuc ti cuxlejale. Ti buchꞌu ta xchꞌunune, manchuc mi ta xcham, ta xchaꞌcuxi. \v 26 Ti buchꞌu ti cuxulic to avi liꞌe ti ta xischꞌune, mu xchamic o. ¿Mi ta xachꞌun taje? ―xi ti Jesuse. \p \v 27 Ti Martae jech laj yal: \p ―Ta jchꞌun, Cajval. Ta jchꞌun ti voꞌot ti Cristoote, ti Snichꞌonot ti Diose, ti ta onoꞌox xatal ta banomile ―xi ti Martae. \s1 Ti Jesuse ta xꞌocꞌ ta smuquinal ti Lázaroe \p \v 28 Cꞌalal jech laj yale, ti Martae bat yicꞌ talel ti schiꞌil ta voqꞌuele, jaꞌ ti Maríae. Jech cꞌot yalbe ta mucul: \p ―Liꞌ xa oy ti Jchanubtasvaneje. Ta xastaot ta iqꞌuil ―xut. \p \v 29 Cꞌalal jech laj yaꞌi taje, ta ora ivaꞌi batel. Bat sqꞌuel ti Jesuse. \v 30 Ti Jesuse tey to oy ti bu laj snup ta be ti Martae. Yuꞌun muꞌyuc to ochem batel ta jteclum. \v 31 Cꞌalal jech locꞌ batel ta anil ti Maríae, ti jꞌisraeletic ti ta spatic oꞌntonale tey tsꞌacal ibatic. Yuꞌun laj snopic ti tey chba ocꞌuc ta muquinale. \v 32 Cꞌalal icꞌot ti María ti bu oy ti Jesuse, tey laj squejan sba ta yoc. Jech laj yal: \p ―Cajval, ti liꞌuc oyucote, muꞌyuc xcham ti jchiꞌil ta voqꞌuel ti jechuque ―xut. \p \v 33 Cꞌalal laj yil ti Jesús ti ta xꞌocꞌ ti Maríae schiꞌuc ti jꞌisraeletic ti tsꞌacalic batele, och ta at oꞌnton ec. Mu xꞌechꞌ ta xaꞌi ti meꞌunale. \v 34 Ti Jesuse jech laj sjacꞌ: \p ―¿Bu laj amuquic? ―xi. \p Jech laj yalic: \p ―Laꞌ jqꞌueltic avil, Cajval ―xutic. \p \v 35 Ti Jesuse iꞌocꞌ. \v 36 Ti jꞌisraeletique jech laj yalic: \p ―Qꞌuel avil, ep cꞌux ta xaꞌi sbaic ―xiic. \p \v 37 Pero oy jlom jech laj yalic: \p ―Ti vinic leꞌe jaꞌ laj sjambe sat ti maꞌsate. ¿Mi muꞌyuc cꞌusi laj yut jutebuc yoꞌ muꞌyuc xcham ti Lázaroe? ―xut sbaic. \s1 Ta xchaꞌcuxi ti Lázaroe \p \v 38 Ti Jesuse lic yaꞌi yan velta ti meꞌunale. Tey inopaj batel ta muquinal. Macbil stiꞌ ta jun mucꞌ ta ton. Yuꞌun coꞌol sꞌelan jun nail chꞌen. \v 39 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Loqꞌuesic ti tone ―xi. \p Ti Martae, ti jaꞌ schiꞌil ta voqꞌuel ti animae, jech laj yal: \p ―Tu xa van, Cajval. Yuꞌun oy xa schanibal cꞌacꞌal schamel ―xi. \p \v 40 Pero ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ta xavilbe yutsilal slequilal Dios ti mi ta xachꞌunune, ¿mi mu xacutot? ―xi ti Jesuse. \p \v 41 Tey lic sloqꞌuesic ti tone. Ti Jesuse laj stoy muyel sat ta vinajel. Jech laj yal: \p ―Colaval, Tot, yuꞌun laj avaꞌibun ti jcꞌope. \v 42 Ta jnaꞌ ti ta xavaꞌibun onoꞌox ti jcꞌope. Ta xcal jech ta sventa slequilal ti cristianoetic ti liꞌ oyique, yoꞌ jech ta xchꞌunic ti voꞌot laj atacun talele ―xi ti Jesuse. \p \v 43 Cꞌalal jech laj yal ti Jesús taje, tsots iꞌavan: \p ―Locꞌan talel tey, Lázaro ―xi. \p \v 44 Tsꞌotbil ta manta yoc scꞌob ilocꞌ talel ti animae. Pixbil ta manta ti sat xtoque. Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Jitunic, acꞌo batuc ―xi ti Jesuse. \s1 Laj snop scꞌopic ti ta stsaquic ti Jesuse \r (Mt 26:1‑5; Mr 14:1‑2; Lc 22:1‑2) \p \v 45 Ti jꞌisraeletic ti buchꞌutic xchiꞌinojic batel ti Maríae, ti cꞌalal laj yilic laj xchaꞌcuxes anima ti Jesuse, jaꞌ to jech ep laj xchꞌunic ti jaꞌ Jcoltavanej ti Jesuse. \v 46 Pero oy jlom bat yalbeic yaꞌi jfariseoetic ti cꞌusi laj spas ti Jesuse. \v 47 Ti jfariseoetique schiꞌuc ti banquilal paleetique bat stsob sbaic schiꞌuc ti banquilal jchapanvanejetique. Jech laj yalic: \p ―¿Cꞌusi ta xcutic ti vinic taje ti ep ta xacꞌ iluc ti smucꞌul stsatsale? \v 48 Yan ti mi chꞌan noꞌox xcutique, scotolic ta xlic yichꞌic ta mucꞌ. Jech ti ajvalil tey ta Romae ta xtal slilinic ti jlumaltique schiꞌuc ti templo cuꞌuntique ―xiic. \p \v 49 Pero oy jun yuꞌunic ti jaꞌ Caifás sbie, ti jaꞌ o sjabilal tiqꞌuil ta banquilal pale ti Caifase, ti jech laj yale: \p ―Mu xanaꞌbeic smelol ti voꞌoxuque. \v 50 Mu xanaꞌic ti jaꞌ más lec ti acꞌo chamuc jun vinic ta sventa ti jteclumaltique. Jaꞌ toj vocol ti mi ta xlaj scotol ti jteclumaltique ―xi. \p \v 51 Ti vaꞌi sꞌelan laj yal ti Caifase, maꞌuc laj snop stuc. Yuꞌun jaꞌ iꞌacꞌbat snaꞌ yuꞌun ti Diose ti acꞌo chamuc ti Jesús ta sventa ti jꞌisraeletique ti cꞌalal jaꞌ o tiqꞌuil ta banquilal pale ti Caifás ti jabil taje. \v 52 Pero maꞌuc noꞌox ta sventa ti jꞌisraeletic ti jech ta xcham ti Jesuse. Jaꞌ jech xtoc jaꞌ ta sventa stsobel scotol ti snichꞌnab Dios ti buꞌyuc noꞌox tanijemique. \v 53 Ti jech cꞌacꞌal taje, jaꞌ o lic snop scꞌopic ti jꞌopisialetic yuꞌun ti jꞌisraeletique yoꞌ jech ta smilic ti Jesuse. \p \v 54 Jech o xal un, ti Jesuse mu xa xacꞌ sba iluc ta stojol ti jꞌisraeletique. Ilocꞌ batel ti tey ta Judeae. Bat ta stsꞌel xocol banomil ta jun jteclum ti jaꞌ sbiinoj Efraine. Tey icom schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. \p \v 55 Jutuc xa scꞌan xlic ti qꞌuin Colel yuꞌun ti jꞌisraeletique. Ep ti cristianoetic ti liquemic talel ta jujun jteclume batic ta Jerusalén yoꞌ jech ta xchapan sbaic ti cꞌu sꞌelan liquem yuꞌunique ti cꞌalal mu to xlic ti qꞌuine. \v 56 Ta saꞌic ti Jesuse. Ti cꞌalal tey oyic ta temploe, jech lic sjacꞌbe sbaic: \p ―¿Cꞌusi ta xanop? ¿Mi ta xtal ta qꞌuin xanaꞌic, o mi moꞌoj? ―xiic. \p \v 57 Ti jfariseoetique schiꞌuc ti banquilal paleetique yalojic onoꞌox mantal ti mi oy bu ta xilic ti Jesuse, acꞌo yalic yoꞌ jech ta stsaquic ta chuquel. \c 12 \s1 Ti ants ti laj smalbe aceite ta yoc ti Jesuse \r (Mt 26:6‑13; Mr 14:3‑9) \p \v 1 Vaquib xa cꞌacꞌal scꞌan ti qꞌuin Colele cꞌalal ti Jesuse ibat ta Betania ti bu nacal ti Lázaroe, jaꞌ ti buchꞌu ichaꞌcuxesat yuꞌun ti Jesuse. \v 2 Tey laj spasic veꞌlil ta sventa ti Jesuse. Ti Martae jaꞌ ta xacꞌ ti veꞌlile. Ti Lázaroe tey chotol ta mexa ta xveꞌic schiꞌuc ti Jesuse. \v 3 Ti Maríae laj yichꞌ talel oꞌlol litro muil aceite ti jaꞌ puru nardoe, ti toj ep stojole. Laj sqꞌuebbe ta sba yoc ti Jesuse. Tsꞌacal to un, ta stsotsil sjol laj staquintasbe ti yoque. Sjunul yut na tanij smuil ti perfumee. \v 4 Ti Judas Iscariotee, ti jaꞌ snichꞌon ti Simone, ti jaꞌ jun yajchancꞌop ti Jesuse, jaꞌ ti buchꞌu ta xꞌacꞌvan ta cꞌabale, jech laj yal: \p \v 5 ―¿Cꞌu chaꞌal mu laj yichꞌ chonel ta oxib ciento denario taqꞌuin ti perfumee, yoꞌ jech ta xichꞌ coltael ti buchꞌu abol sbaique? ―xi. \p \v 6 Ti jech laj yal ti Judas taje, maꞌuc oy ta yoꞌnton ti buchꞌu abol sbaique. Yuꞌun jꞌelecꞌ xaꞌi sba. Jaꞌ jech xtoc yuꞌun oy ta scꞌob ti yavil taqꞌuine. Jech o xal un, tey ta stam loqꞌuel ti taqꞌuin ti buchꞌu ta xaqꞌue. \v 7 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Chꞌan uto ti ants liꞌe. Yuꞌun laj yacꞌbun quichꞌ ti muil perfume ti xchabioj onoꞌox sventa ti jmucobbaile. \v 8 Yuꞌun ti buchꞌutic abol sbaique liꞌ onoꞌox oy ta atojolique. Yan ti vuꞌune mu liꞌuc oyucun o ta atojolique ―xi ti Jesuse. \s1 Nopbil xa yuꞌunic ti paleetique ti ta smilic ti Lázaroe \p \v 9 Ep jꞌisraeletic laj yaꞌiic ti oy ta Betania ti Jesuse. Tey bat sqꞌuelic. Pero maꞌuc noꞌox bat sqꞌuelic ti Jesuse. Bat sqꞌuelic xtoc ti Lázaro ti ichaꞌcuxesat yuꞌun ti Jesuse. \v 10 Ti banquilal paleetique laj scomonopic ti ta smilic ti Lázaroe. \v 11 Yuꞌun jaꞌ ta scoj ti Lázaroe ti ep ta xchꞌac sbaic batel ti jꞌisraeletique, jaꞌ ti ta xchꞌunic ti Jesuse. \s1 Ti Jesuse ta xꞌoch batel ta Jerusalén \r (Mt 21:1‑11; Mr 11:1‑11; Lc 19:28‑40) \p \v 12 Ti ta yocꞌlomale, ep ti cristianoetic ti ibatic ta qꞌuin Colele, yuꞌun laj yaꞌiic ti ta xcꞌot ti Jesús ta jteclum Jerusalene. \v 13 Jech o xal un, scotolic lic sbojic yanal xan. Bat snupic ta be ti Jesuse. Jech lic avanicuc: \p ―Toj yan yutsil ti Diose. Yan yutsil ti Buchꞌu talem ta sventa ti Diose. Yan yutsil ti Ajvalil cuꞌun ti voꞌotic jꞌisraelotique ―xiic. \p \v 14 Tey laj sta jcot burro ti Jesuse. Laj scajlebin batel jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti scꞌop Diose: \q1 \v 15 Mu xaxiꞌ, jteclum Sión. \q1 Leꞌ cajal ta xtal ta burro ti Ajvalil avuꞌune, \m xi ti tsꞌibabile. \p \v 16 Ti jech icꞌot ta pasel taje, muꞌyuc laj yaꞌibeic smelol ti yajchancꞌoptaque. Jaꞌ to laj yaꞌibeic smelol ti cꞌalal laj xa yichꞌ slequilal ti Jesuse. Laj snaꞌic ti jech onoꞌox tsꞌibabil ti scꞌoplale. Yuꞌun jech onoꞌox icꞌot ta pasel. \v 17 Ti cristianoetic ti buchꞌutic ayic schiꞌuc ti Jesús ti cꞌalal laj yicꞌ loqꞌuel talel ta smuquinal ti Lázaroe, ti laj xchaꞌcuxese, laj yalic ti cꞌusi laj yilique. \v 18 Jech o xal ep cristianoetic bat snupic talel ta be ti Jesuse. Yuꞌun laj yaꞌiic ti laj yacꞌ iluc ti smucꞌul stsatsale. \v 19 Ti jfariseoetique jech laj yalbe sbaic: \p ―Qꞌuel avilic, mu xuꞌ cuꞌuntic ta jpajestic ti cristianoetique. Yuꞌun scotol tey ta xbatic ta stojol ―xut sbaic. \s1 Oy jun chib jyanlum cristianoetic ta saꞌic ti Jesuse \p \v 20 Ti ta scotol ti cristianoetic ti batemic ta yichꞌel ta mucꞌ Dios ta qꞌuin ti ta Jerusalene, tey oy jun chib jyanlumetic, ti jaꞌ jgreciaetique. \v 21 Jech ti jgreciaetique nopajic batel ta stojol ti Felipee ti liquem talel ta Betsaida ti oy ta Galileae. Jech laj scꞌanbeic vocol: \p ―Ta jcꞌan ta jqꞌuel caꞌicutic ti Jesuse ―xutic ti Felipee. \p \v 22 Ti Felipee bat yalbe ti Andrese. Jech schibalic bat yalbeic yaꞌi ti Jesuse. \v 23 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Sta xa yorail ta xquichꞌ jlequilal ti vuꞌun ti coꞌol jꞌelantique. \v 24 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, mi mu xbaj ta lum ta xcham ti jbej sat trigoe, staoj yav jun jun o. Pero ti mi ta xchame, ta xbol ti tsꞌunobale. \v 25 Ti buchꞌu cꞌux ta xaꞌi ti scuxlejal liꞌ ta sba banomile, jaꞌ ta xchꞌay. Yan ti buchꞌu mu tsotsuc scꞌoplal ta xaꞌi ti scuxlejal liꞌ ta sba banomile, jaꞌ ta sta scuxlejal sbatel osil. \v 26 Mi oy buchꞌu ta scꞌan ta xtun cuꞌune, acꞌo me stsꞌacliun batel. Ti bu oyune tey oy ec. Ti buchꞌu ta xtun cuꞌune, ichꞌbil ta mucꞌ ta xcꞌot yuꞌun ti Jtote. \s1 Ti Jesuse ta xal ti ta xchame \p \v 27 ’Mu xꞌechꞌ ta xcaꞌi ti vocole. ¿Cꞌusi ta xcal? ¿Mi jaꞌ ta xcal: “Tot, coltaun ti cꞌusi ta xcꞌot ta jtojol avi liꞌe”, mi xichie? Moꞌoj, yuꞌun jaꞌ jtu ti jech litale ―xi ti Jesuse. \p \v 28 Jech lic scꞌopon Dios ti Jesuse: \p ―Tot, acꞌo aba ta ichꞌel ta mucꞌ atuc ―xi. \p Jaꞌ o tey ivinaj ti oy Buchꞌu ta xcꞌopoj talel ta vinajel ti jech ta xale: \p ―Laj xa cacꞌ jba ta ichꞌel ta mucꞌ. Pero yan to velta ta xcacꞌ jba ta ichꞌel ta mucꞌ ―xi ti Diose. \p \v 29 Ti cristianoetic teye laj yaꞌiic ti oy Buchꞌu icꞌopoje. Laj yalic ti jaꞌ jun chauque. Ti yan xtoque ta xalic ti jaꞌ icꞌoponat yuꞌun jun ángel. \v 30 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Maꞌuc ta jventa vuꞌun ti oy Buchꞌu icꞌopoj laj avaꞌiique. Yuꞌun jaꞌ ta aventaic ti voꞌoxuque. \v 31 Avi tana un, ta xlic yichꞌ chapanel ti cristianoetique. Jaꞌ jech xtoc jaꞌ xa yorail ti ta xichꞌ jipel loqꞌuel ti buchꞌu ta spas mantal liꞌ ta banomile. \v 32 Cꞌalal ta sta yorail ta xquichꞌ jipanel ta cruze, vuꞌun ta jtijbe talel yoꞌnton scotol ti cristianoetique ―xi ti Jesuse. \p \v 33 Ti vaꞌi sꞌelan laj yal ti Jesuse, jaꞌ ta xacꞌ ta naꞌel ti cꞌu sꞌelan ta xchame. \v 34 Ti cristianoetique jech laj yalic: \p ―Oy bu caꞌbinojcutic ti cꞌalal ta xꞌech sqꞌuelel slibroal ti mantal cuꞌuncutique ti cuxul o sbatel osil ti Cristoe. Mi voꞌot ti Cristoote, ¿cꞌu chaꞌal ta xaval ti ta xquichꞌ milel ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique, ti xachie? ¿Buchꞌuot un chaꞌe? ―xutic. \p \v 35 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ti luze liꞌ to oy ta atojolique, pero mu xa jaluc. Xanavanic ta luz yoꞌ to oy ta atojolic, yoꞌ jech mu chꞌayaluc avoꞌntonic xastaoxuc ti icꞌal osile. Yuꞌun ti buchꞌu ta xanav ta icꞌal osile, mu snaꞌ bu ta xbat. \v 36 Chꞌunic ti luze yoꞌ to liꞌ vaꞌal ta atojolique, yoꞌ jech ta xacꞌotic ta snichꞌnab ti luze ―xi ti Jesuse. \p Cꞌalal jech laj yal taje, ibat ti Jesuse. Ba snacꞌ sba. \s1 Ti jꞌisraeletique mu xichꞌic ta mucꞌ ti Jesuse \p \v 37 Acꞌo mi laj yacꞌ iluc smucꞌul stsatsal ti Jesús ta stojol ti jꞌisraeletique, pero mi jaꞌuc xchꞌunic. \v 38 Ti jech taje, jaꞌ icꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal laj stsꞌiba comel ti jꞌalcꞌop Isaíase: \q1 Cajval, ¿buchꞌu ta xchꞌun ti cꞌusi ta xcaltique? \q1 ¿Buchꞌu ta xchꞌun ti smucꞌul stsatsal ta xꞌacꞌbat yile? \m xi ti Isaíase. \v 39 Oy smelol ti cꞌu chaꞌal mu xchꞌunique. Yuꞌun jech onoꞌox laj stsꞌiba xtoc ti Isaíase: \q1 \v 40 Laj jmacbe satic, laj yijubtasbe yoꞌntonic, \q1 yoꞌ mu xilic, yoꞌ jech mu xaꞌiic ta yoꞌntonic, \q1 yoꞌ jech mu xtal yacꞌ sbaic ta poxtael ta jtojol, \m xi ti Dios ti laj stsꞌiba ti Isaíase. \v 41 Jech laj yal ti Isaíase, jaꞌ ti laj yilbe slequilal yutsilal ti Jesuse. Jaꞌ jech xtoc laj yalbe scꞌoplal. \p \v 42 Manchuc mi oy jꞌisraeletic ti muc bu laj xchꞌunique, pero oy ep ti laj xchꞌunic ti jaꞌ Jcoltavanej ti Jesuse. Oy jlom jpasmantaletic laj xchꞌunic xtoc. Pero mu xal sbaic, yuꞌun ta xiꞌic ti ta xjipatic loqꞌuel ta chꞌul na yuꞌun ti jfariseoetique. \v 43 Yuꞌun ti stuquique jaꞌ lec ta xaꞌiic ti ichꞌbilic ta mucꞌ yuꞌun ti cristianoetique. Jaꞌ mu scꞌanic ti ta xꞌacꞌatic ta ichꞌel ta mucꞌ yuꞌun ti Diose. \s1 Ta sventa scꞌop Jesús ta staic chapanel ti cristianoetique \p \v 44 Jech tsots lic yal ti Jesuse: \p ―Ti buchꞌu ta xischꞌune, maꞌuc noꞌox ta xischꞌunun. Ta xchꞌun ti Jtot ti buchꞌu laj stacun talele. \v 45 Ti buchꞌu ta xiyile, ta xil xtoc ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 46 Vuꞌunun ti luz ti lital ta banomile yoꞌ jech ti buchꞌu ta xischꞌunune, mu xcomic ta icꞌal osil. \v 47 Ti buchꞌu ta xaꞌi ti jcꞌope, pero ti mi mu xchꞌune, maꞌuc vuꞌun ta jchapan. Yuꞌun ti vuꞌune lital coltavancun. Maꞌuc lital chapanvancun. \v 48 Ti buchꞌu ta xisbajune, ti mu xichꞌ ta mucꞌ ti jcꞌope, ta xa xichꞌ chapanel yuꞌun ti jcꞌop ta slajebal cꞌacꞌale. \v 49 Yuꞌun mu ta jmantaluc noꞌox jtuc ti cꞌu sꞌelan ta xicꞌopoje. Ti cꞌu sꞌelan ta xicꞌopoje, ti cꞌu sꞌelan ta xichanubtasvane, jaꞌ ta smantal ti Jtot ti Buchꞌu laj stacun talele. \v 50 Jnaꞌ lec ti cꞌu sꞌelan laj yalbun talel ti Jtote, jaꞌ sventa cuxlejal sbatel osil. Jech o xal ti cꞌu sꞌelan ta xcale coꞌol jech chac cꞌu chaꞌal laj yalbun talel ti Jtote ―xi ti Jesuse. \c 13 \s1 Ti Jesuse ta spocbe yacan ti yajchancꞌoptaque \p \v 1 Jaꞌ xa yacꞌubalil ti qꞌuin Colele. Snaꞌoj xa ti Jesuse ti cꞌot xa yorail ta xicta comel ti banomile, ti ta sut batel ta stojol ti Stote. Ti stuque laj onoꞌox xcꞌuxubin ti yajchancꞌoptac ti liꞌ ta banomile. Pero ta to xacꞌbe yil más ti scꞌuxul yoꞌntone. \p \v 2 Ti yorail ta xveꞌique, tijbat xa yoꞌnton yuꞌun pucuj ti Judas Iscariotee, ti jaꞌ snichꞌon ti Simone, ti jaꞌ ta xacꞌ ta cꞌabal ti Jesuse. \v 3 Ti Jesuse snaꞌoj xa ti acꞌbat xa ta scꞌob yuꞌun stot scotol ti cꞌusitic oye. Yuꞌun ti stuque liquem talel ta stojol ti Diose. Tey ta sut batel ta stojol xtoc. Pero ep cꞌux ta xaꞌi ti yajchancꞌoptaque. \v 4 Ti Jesuse lic vaꞌiuc ti jech chotol ta mexae. Laj slocꞌ ti schaꞌlomal scꞌuꞌe. Tey laj stsac jun toalla. Lic stsꞌot ta schucbenal. \v 5 Tsꞌacal to un, lic sqꞌueb voꞌ ta pocob cꞌobal. Tey lic spocbe yacan ti yajchancꞌoptaque. Tey laj scusbe yacan ta toalla ti tey tsꞌotol ta schucbenale. \p \v 6 Cꞌalal jech lic pocbatuc yacan ti Simón Pedroe, ti stuque jech laj yal: \p ―Cajval, ¿mi voꞌot ta xapocbun ti coque? ―xi ti Pedroe. \p \v 7 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Avi tana liꞌe mu xavaꞌibe smelol ti jech ta jpase. Pero tsꞌacal to ta xlic avaꞌibe smelol ―xꞌutat. \p \v 8 Ti Pedroe jech laj yal: \p ―Mi jaꞌuc ta xcacꞌ apoc ti coc vuꞌune ―xi ti Pedroe. \p Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Ti mi muꞌyuc ta jpocbote, mu xuꞌ jchiꞌin jbatic ―xꞌutat. \p \v 9 Jaꞌ yuꞌun un, jech laj yal ti Simón Pedroe: \p ―Maꞌuc noꞌox xapocbun ti cacane, Cajval. Jaꞌ jech xtoc pocbun ti jole, ti jcꞌobe ―xi ti Pedroe. \p \v 10 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti Buchꞌu naca to atineme, mu xa persauc ta xichꞌ poquel sjunul. Jaꞌ xa noꞌox ta xichꞌ pocbel ti yacane, yuꞌun pocbil xa sjunul. Ti voꞌoxuque pocbiloxuc xa, acꞌo mi mu acotolicuc ―xꞌutat. \p \v 11 Ti muꞌyuc pocbiloxuc acotolic ti xie, yuꞌun snaꞌoj ti oy buchꞌu ta xꞌacꞌvan ta cꞌabale. \p \v 12 Cꞌalal jech laj yoꞌnton ta spocbel yacan ti yajchancꞌoptaque, ti Jesuse tey lic slap ti scꞌuꞌe. Tey bat chotluc ta mexa yan velta. Jech laj yal: \p ―¿Mi laj avaꞌibeic smelol ti jech laj jpas ta atojolique? \v 13 Jchanubtasvanej, Cajval, ti xavuticune. Melel avaꞌuquic, yuꞌun vuꞌunun. \v 14 Ti Vuꞌun Jchanubtasvanejun Ajvalilun avuꞌunique laj xa jpoc ti avacanique. Ti voꞌoxuque jech me xapocbe abaic avacanic ta jujun tal. \v 15 Yuꞌun laj xa cacꞌ avilic yoꞌ jech ta xapasic jech chac cꞌu chaꞌal laj jpase. \v 16 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti mosovile, maꞌuc cajal ta xacꞌ sba ta stojol ti yajvale. Ti buchꞌu tacbile, maꞌuc cajal ta xacꞌ sba ta stojol ti jtacvaneje. \v 17 Ti mi ta xavaꞌibeic smelol ti jech laj jpase, ti mi ta xapasic xtoc jech chac cꞌu chaꞌal laj cacꞌ avilique, xamuyubajic noꞌox. \p \v 18 ’Ti jech laj calboxuc taje, maꞌuc acotolic. Yuꞌun jnaꞌoj ti buchꞌutic tꞌujbil cuꞌune. Pero yuꞌun tsots scꞌoplal ta xcꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal tsꞌibabil ta scꞌop Diose: “Ti buchꞌu ti jmoj ta xiveꞌ schiꞌuque ijoybij ta cajcronta”, ti xie. \v 19 Cꞌalal ta xavilic ti jech ta xcꞌot ta pasele, jpocoꞌalojboxuc xa onoꞌox avaꞌiic yoꞌ jech ta xachꞌunic ti Buchꞌuun ta melele. \v 20 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti buchꞌu ta xichꞌ ta mucꞌ ti buchꞌu ta jtac batele, vuꞌun ta xiyichꞌun ta mucꞌ. Ti buchꞌu ta xiyichꞌun ta muqꞌue, ta xichꞌ ta mucꞌ ti Buchꞌu laj stacun talele ―xi. \s1 Ti Jesuse ta xal ti ta xꞌacꞌvan ta cꞌabal ti Judase \r (Mt 26:20‑25; Mr 14:17‑21; Lc 22:21‑23) \p \v 21 Cꞌalal jech laj yale, ti Jesuse lic ochuc ta at oꞌnton. Jech jamal laj yal: \p ―Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, oy jun avuꞌunic ti ta xiyacꞌ ta cꞌabale ―xi ti Jesuse. \p \v 22 Cꞌalal jech laj yaꞌiic ti yajchancꞌoptaque, lic sqꞌuel sbaic ta jujun tal. Yuꞌun mu snaꞌic buchꞌu scꞌoplal ti jech ta xale. \v 23 Oy jun yajchancꞌop ti tey nopol ta xveꞌ schiꞌuque, ti cꞌux ta xaꞌi sbaic schiꞌuc ti Jesuse. \v 24 Ti Simón Pedroe lic spas seña ti acꞌo sjacꞌ ti buchꞌu scꞌoplal ta xalbe taje. \v 25 Jech ti stuque más to laj snaban sba ta stsꞌel ti Jesuse. Jech laj yalbe: \p ―¿Buchꞌu, Cajval? ―xi. \p \v 26 Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Ta jtsꞌaj juteb pan ta setsꞌ. Ti buchꞌu ta xcacꞌbe ta xavile, jaꞌ me umbi ―xi. \p Jech o xal laj stsꞌaj ti juteb pane. Tey laj yacꞌbe ti Judas Iscariotee, ti jaꞌ snichꞌon ti Simone. \v 27 Cꞌalal jech laj stsac pan ti Judase, ta ora noꞌox ochꞌ ti pucuj ta yoꞌntone. Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Paso me ta ora ti cꞌusi ta onoꞌox xapase ―xut. \p \v 28 Ti buchꞌutic tey ta xveꞌic ta mexae, mi junuc laj yaꞌibeic smelol ti vaꞌi sꞌelan laj yal ti Jesuse. \v 29 Oy jlom laj snopic ti ipasat ta mantal yuꞌun ti Jesuse ti acꞌo bat sman talel ti cꞌusi ta xtun yuꞌunic ta sventa ti qꞌuine. Oy jlom laj snopic ti oy cꞌusi ta xacꞌbe ti meꞌunetique, yuꞌun jaꞌ yichꞌoj ta sventa yavil taqꞌuin ti Judase. \v 30 Cꞌalal jech laj stsac pan ti Judase, locꞌ batel. Acꞌobaltic xa. \s1 Ti achꞌ mantale \p \v 31 Cꞌalal locꞌ xa batel ti Judase, ti Jesuse jech laj yal: \p ―Avi tana un, ti vuꞌun coꞌol jꞌelantique ta xvinaj ti jlequilale. Jech xtoc ta xvinaj yutsilal ti Diose ta sventa ti cꞌusi ta xcꞌot ta jtojole. \v 32 Ti mi jech ta xvinaj yutsilal ti Dios ta jtojol ti coꞌol jꞌelantique, jech o xal un, ti Diose ta xacꞌ ta ilel ti jlequilal cutsilale. Jutuc xa scꞌan ta xa xcꞌot ta pasel. \v 33 Jnichꞌnabtac, mu xa jaluc liꞌ oyun ta atojolique. Ta xasaꞌicun, pero coꞌol ta xacalboxuc avaꞌiic jech chac cꞌu chaꞌal laj calbe yaꞌiic ti jꞌisraeletique: “Mu xuꞌ xabatic ti bu ta xibate”, ti xcutic onoꞌoxe. \v 34 Ta xcacꞌboxuc comel ti achꞌ mantal liꞌe: Cꞌux me xavaꞌi abaic ta jujun tal jech chac cꞌu chaꞌal cꞌux laj caꞌioxuc. Jaꞌ me jech cꞌux xavaꞌi abaic ta jujun tal ti voꞌoxuc une. \v 35 Ti mi jech cꞌux ta xavaꞌi abaique, scotol ti cristianoetique ta xilic ti jaꞌ cajchancꞌopoxuque ―xi ti Jesuse. \s1 Ti Jesuse ta xalbe ti Pedro ti ta xmucat ta yoꞌntone \r (Mt 26:31‑35; Mr 14:27‑31; Lc 22:31‑34) \p \v 36 Ti Simón Pedroe jech laj sjacꞌbe ti Jesuse: \p ―¿Bu ta xabat un, Cajval? ―xi. \p Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ti bu ta xibate, mu to xuꞌ xabat avi liꞌe. Pero ta xatsꞌacliun onoꞌox ―xi ti Jesuse. \p \v 37 Ti Pedroe jech laj yal: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ti mu to xuꞌ ta jtsꞌacliot batel avi liꞌe, Cajval? Yuꞌun chapalun xa ta xcacꞌ jba ta milel ta aventa ―xi ti Pedroe. \p \v 38 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―¿Mi melel ti chapalot xa ta xavacꞌ aba ta milel ta jventae? Ta melel ta xcalbot avaꞌi, laj xa ox amucun ta avoꞌnton oxib velta ti cꞌalal mu to ta xꞌocꞌ ti cotse ―xi ti Jesuse. \c 14 \s1 Jaꞌ sbelal Dios ti Jesuse \p \v 1 Ti Jesuse jech laj yalbe yaꞌiic ti yajchancꞌoptaque: ―Mu me xchibaj avoꞌntonic ti voꞌoxuque. Chꞌunic me ti Diose. Chꞌunicun ec. \v 2 Ti bu nacal ti Jtote, ep naetic tey yoꞌ xuꞌ ta xijnaquiotic. Ati yuꞌunuc muꞌyucuque, laj xa calboxuc avaꞌiic ti jechuque. Jech o xal un, ta xibat ta smeltsanel ti bu ta xacꞌotique. \v 3 Cꞌalal mi laj xa jmeltsan comel ti bu ta xacꞌotique, ta xisut talel yan velta yoꞌ jech ta xquicꞌoxuc batel, yoꞌ jech tey oyoxuc ti bu oyun eque. \v 4 Ti voꞌoxuque xanaꞌic ti bu ta xibate schiꞌuc xanaꞌic xtoc ti bee ―xi ti Jesuse. \p \v 5 Ti Tomase jech laj yal: \p ―Mu jnaꞌcutic ti bu ta xabate, Cajval. ¿Cꞌusi ta xcutcutic yoꞌ ta jnaꞌcutic ti bee? ―xi. \p \v 6 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Vuꞌunun ti bee. Vuꞌunun ti melele. Jaꞌ jech xtoc vuꞌunun ti cuxlejale. Jaꞌ noꞌox ta jventa vuꞌun yoꞌ jech xuꞌ ta xacꞌotic ta stojol ti Jtote. \v 7 Ti mi xavojtiquinicune, jaꞌ jech xtoc xavojtiquinic ti Jtote. Avi liꞌe, liꞌ ta xlic avojtiquinic ti Jtote. Yuꞌun liꞌ avilojic xae ―xi ti Jesuse. \p \v 8 Jech laj yal ti Felipee: \p ―Acꞌbun quilcutic ti Totil taje, Cajval. Jaꞌ to jech xuꞌ o ta xcaꞌicutic ―xi. \p \v 9 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Felipe, jal xa liꞌ oyun ta atojolique, ¿mi mu to xavojtiquinicun xtoc? Ti buchꞌu ta xiyojtiquinune, ta xojtiquin ti Jtote. Jech o xal un, ¿cꞌu chaꞌal ta xacꞌan ta xcacꞌbot avil ti Jtote? \v 10 ¿Mi mu xachꞌun ti oyun ta stojol ti Jtote, ti oy ta jtojol ti Jtote? Ti cꞌusi ta xcalboxuque, maꞌuc ta xcal ta coꞌnton jtuc. Jaꞌ ta jpasbe yabtel stuc ti Jtot ti jech oy ta jtojole. \v 11 Chꞌunic ti oyun ta stojol ti Jtote. Jaꞌ jech xtoc chꞌunic ti oy ta jtojol ti Jtot eque. Mi mu xcꞌot ta avoꞌntonic ti cꞌusi laj cal liꞌe, pero ta sventa ti cabtele, chꞌunic. \v 12 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ti buchꞌu ta xchꞌunune, jaꞌ jech ta spas jech chac cꞌu chaꞌal ta jpas eque. Xuꞌ to ti jaꞌ más jelavem ta spase. Yuꞌun ta xibat ti bu oy ti Jtote. \v 13 Scotol ti cꞌusi ta xacꞌanbeic ti Dios ta jventae, ta xacacꞌboxuc yoꞌ jech ta jvinajesbe yutsilal Jtot ti vuꞌun Nichꞌonilune. \v 14 Yuꞌun vuꞌun ta jpas ti cꞌusiuc noꞌox ta xacꞌanic ta jventae. \s1 Ti Jesuse ta xal ti ta xacꞌ talel ti Chꞌul Espíritue \p \v 15 ’Ti mi cꞌux ta xavaꞌiicune, chꞌunic ti jmantale. \v 16 Jech ti vuꞌune ta jcꞌanbe ti Jtote ti acꞌo stacꞌboxuc talel ti Chꞌul Espíritu ti jaꞌ Melele yoꞌ ta scoltaoxuc yoꞌ ta xchiꞌinoxuc o. \v 17 Yan ti buchꞌutic lec ta xaꞌiic ti sba banomile mu xuꞌ ta xichꞌic. Yuꞌun mu xilic, mu xojtiquinic ti Chꞌul Espíritue. Yan ti voꞌoxuque xavojtiquinic. Yuꞌun tey oy ta atojolic. Tey ta xcom o ta atojolic. \v 18 Mu xaquictaoxuc comel atuquic. Yuꞌun ta xtal jchiꞌinoxuc. \v 19 Mu xa jaluc ti liꞌ ta xiyilicun ti cristianoetique. Yan ti voꞌoxuque ta xavilicun. Ti jech cuxulun ti vuꞌune, jech ta xacuxiic o ta jventa ec. \v 20 Ti cꞌalal jech ta xtal ti Chꞌul Espíritue, jaꞌ o tey ta xanaꞌic ti oyun ta stojol ti Jtote, ti oyun ta atojolic eque, ti oyoxuc ta jtojol eque. \v 21 Ti buchꞌu snaꞌ xchꞌun ti jmantale ta xacꞌ ta ilel ti cꞌux ta xiyaꞌie. Ti buchꞌu cꞌux ta xiyaꞌie, jaꞌ jech xtoc cꞌux ta xꞌaꞌiat yuꞌun ti Jtote. Jech ti vuꞌun eque cꞌux ta xcaꞌi. Ta xcacꞌ jba iluc ta stojol ―xi ti Jesuse. \p \v 22 Ti Judase, pero maꞌuc ti Judas Iscariotee, jech laj yal: \p ―Cajval, ¿cꞌu chaꞌal jaꞌ noꞌox ta xavacꞌ aba iluc ta jtojolcutic? ¿Cꞌu chaꞌal mu jaꞌuc ta xavacꞌ aba iluc ta stojol ti cristianoetic liꞌ ta sba banomile? ―xi. \p \v 23 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ti buchꞌu cꞌux ta xiyaꞌie ta xchꞌun ti cꞌusi ta xcale. Ta xcꞌuxubinat yuꞌun ti Jtote. Jech ti Jtote schiꞌuc ti vuꞌune ta xinaquicutic ta stojol. \v 24 Ti buchꞌu mu cꞌuxuc ta xiyaꞌie, mu xchꞌun ti cꞌusi ta xcale. Ti cꞌusi ta xcal avaꞌiique maꞌuc jcꞌop jtuc. Jaꞌ scꞌop ti Jtot ti laj stacun talele. \p \v 25 ’Jech ta xcalboxuc avaꞌiic scotol taje yoꞌ to liꞌ oyun ta atojolique. \v 26 Yan ti Chꞌul Espíritu ti ta stac talel ti Jtot ta jventae, jaꞌ ta xascoltaoxuc, ta spatboxuc avoꞌntonic, ta xaschanubtasoxuc scotol. Jaꞌ ta sjulesboxuc ta ajolic scotol ti vaꞌi sꞌelan laj calboxuque. \p \v 27 ’Ta xibat. Ta xcacꞌboxuc comel smucꞌul avoꞌntonic. Ti smucꞌul avoꞌntonic ti ta xcacꞌ comele, mu xcoꞌolaj schiꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal ta xacꞌ ti cristianoetic liꞌ ta sba banomile. Jech o xal mu me xavat avoꞌntonic. Mu xaxiꞌic. \v 28 Laj xa calboxuc avaꞌiic ti ta xibate. Laj xa calboxuc avaꞌiic xtoc ti ta xtal jchiꞌinoxuc yan veltae. Mi ta melel ti cꞌux ta xavaꞌiicune, xamuyubajic xa jechuc ti laj avaꞌiic ti ta xibat ti bu oy ti Jtote. Yuꞌun ti stuque jaꞌ jelavem smucꞌul. Mu sta ti vuꞌune. \v 29 Jaꞌ jech ta xcalboxuc avaꞌiic yoꞌ to liꞌ oyune. Ta jpocoꞌalboxuc avaꞌiic yoꞌ jech ta xachꞌunicun ti cꞌalal ta xcꞌot ta pasel taje. \p \v 30 ’Mu xa jaluc ta jchiꞌinoxuc ta loꞌil. Yuꞌun ta xa xtal ti buchꞌu ta spas mantal liꞌ ta sba banomile, acꞌo mi muꞌyuc cꞌusi xuꞌ yuꞌun ta jtojol. \v 31 Pero tsots scꞌoplal ti jech ta xcꞌot ta pasele, yoꞌ jech ta snaꞌic ti cristianoetique ti cꞌux ta xcaꞌi ti Jtote, ti ta jpas ti cꞌusi yalojbune. Vaꞌlanic, batic ―xi ti Jesuse. \c 15 \s1 Smucꞌ ta aqꞌuil ti uvae schiꞌuc ti scꞌob-cꞌobtaque \p \v 1 Ti Jesuse jech laj yal: ―Ti vuꞌune coꞌol jꞌelan jech chac cꞌu chaꞌal ti smucꞌ ta aqꞌuil ti uvae. Ti Jtote coꞌol sꞌelan jech chac cꞌu chaꞌal ti jchabiej uvae. \v 2 Ti scꞌob-cꞌobtac ti uva ti mu xacꞌ ti sate ta sboj loqꞌuel. Pero ti bu lec ta xacꞌ ti sate ta sloqꞌuesbe ti scꞌaꞌepale. Ta set loqꞌuel ti bu taquijemique yoꞌ jech ta xacꞌ lec ti sate. \v 3 Ti voꞌoxuque lecubtasbiloxuc xa ta sventa ti cꞌu sꞌelan laj jchanubtasoxuque. \v 4 Junuc avoꞌntonic ta jtojol jech chac cꞌu chaꞌal ti jun coꞌnton ta atojolique. Ti jun scꞌobe mu xuꞌ ta xacꞌ sat ta stuc noꞌox ti mi muꞌyuc tsacal schiꞌuc ti smucꞌ ta aqꞌuile. Jaꞌ jech ti voꞌoxuque muꞌyuc cꞌusi lec ta xapasic ti mi mu junuc avoꞌntonic ta jtojole. \p \v 5 ’Vuꞌunun ti smucꞌ ta aqꞌuile. Voꞌoxuc ti scꞌob-cꞌobtaque. Ti buchꞌu jun yoꞌnton ta jtojole, jun coꞌnton ta stojol ec. Ep ta xacꞌ ti sate. Yan ti mi chꞌacaloxuc ta jtojole, muꞌyuc cꞌusi xuꞌ avuꞌunic. \v 6 Ti buchꞌu ta xchꞌac sba ta jtojole ta xichꞌ setel loqꞌuel. Ta xtaquij jech chac cꞌu chaꞌal scꞌobtac ti uvae. Ta xichꞌ tsobel yoꞌ jech ta xichꞌ chiqꞌuel ta cꞌocꞌ. \p \v 7 ’Mi staoj yav jun avoꞌntonic ta jtojole, mi mu xchꞌay ta avoꞌntonic ti cꞌu sꞌelan laj jchanubtasoxuque, cꞌanbeic ti Dios ti cꞌusi ta xacꞌanique, ta xaꞌacꞌbatic. \v 8 Ti mi lec ti cꞌusi ta xapasique, ta xavaqꞌuic ta ichꞌel ta mucꞌ ti Jtote. Jaꞌ jech xtoc umbi, ta xacꞌotic ta batsꞌi cajchancꞌoptac. \v 9 Ti vuꞌune cꞌux ta xacaꞌioxuc jech chac cꞌu chaꞌal cꞌux ta xiyaꞌi ti Jtote. Tey me oyuc o ta avoꞌntonic ti cꞌux ta xcaꞌioxuque. \v 10 Ti mi ta xachꞌunic ti jmantale, staoj yav ta xavaꞌiic ti scꞌuxul coꞌntone jech chac cꞌu chaꞌal ti vuꞌun ta jchꞌunbe smantal ti Jtote ti staoj yav ta xcaꞌi ti scꞌuxul yoꞌnton ta jtojole. \p \v 11 ’Ti jech laj calboxuc ti junuc avoꞌntonic ta jtojole, jaꞌ ta sventa yoꞌ jech ta xataic ti xamuyubajique jech chac cꞌu chaꞌal ti ximuyubaje. Jech ta xataic ti jun yutsil ti acuxlejalique. \v 12 Jaꞌ jech ti jmantal liꞌe: Cꞌux me xavaꞌi abaic jech chac cꞌu chaꞌal cꞌux ta xcaꞌioxuque. \v 13 Ti jech echꞌem cꞌux ta xcaꞌi jbatique, jaꞌ ti ta xcacꞌ jbatic ta milel yuꞌun ti buchꞌu lec xquil jbatic schiꞌuque. \v 14 Ti voꞌoxuque lec ta xquil jbatic ti mi ta xapasic ti cꞌusi ta xcalboxuque. \v 15 Maꞌuc xa mosoviloxuc ta xcalboxuc. Yuꞌun ti mosovile mu snaꞌ cꞌusi ta spas ti yajvale. Jech o xal un, lec xquil jbatic, xacutoxuc. Yuꞌun laj xa cacꞌboxuc anaꞌic scotol ti cꞌu sꞌelan laj yalbun ti Jtote. \v 16 Ti voꞌoxuque moꞌcoxuc laj atꞌujicun. Vuꞌun laj jtꞌujoxuc. Laj jtꞌujoxuc yoꞌ ta xba apasic ti cꞌusi leque ti jaꞌ sventa sbatel osile. Jech ti Jtote ta xayacꞌboxuc ti cꞌusi ta xacꞌanic ta jventae. \v 17 Jech o xal un, jaꞌ jech ti jmantal ta xcalboxuque: Cꞌux me xavaꞌi abaic ta jujun tal. \s1 Ti cristianoetique xtiꞌet sjolic ta stojol ti Jesuse schiꞌuc ta stojol ti yuꞌuntaque \p \v 18 ’Ti mi ta xascrontainoxuc ti cristianoetique, naꞌic me ti jech laj scrontainicun ta baꞌyele. \v 19 Ti coꞌoluc ta xapasic schiꞌuc ti cristianoetique, cꞌux ta xaꞌioxuc jech chac cꞌu chaꞌal cꞌux ta xaꞌi sbaique. Pero ti vuꞌune laj jtꞌujoxuc loqꞌuel talel ta stojolic ti cristianoetique. Jech o xal un, cronta ta xayiloxuc. Yuꞌun mu xa coꞌoluc avoꞌntonic schiꞌuc. \v 20 Juleso me ta avoꞌntonic ti jech laj calboxuque: “Ti mosovile maꞌuc cajal ta xacꞌ sba ta stojol ti yajvale”, ti xichie. Ti mi laj quichꞌ ilbajinele, jaꞌ noꞌox jech ta xavichꞌic ilbajinel ec. Jaꞌ jech xtoc ti mi ta xchꞌunic ti cristianoetic ti cꞌu sꞌelan laj jchanubtasoxuque, jaꞌ jech ta xachꞌunbat acꞌopic ec. \v 21 Ti voꞌoxuque ta onoꞌox xavichꞌic ilbajinel ta jventa. Yuꞌun mu xojtiquinic ti Buchꞌu laj stacun talele. \p \v 22 ’Ti cristianoetique muꞌyuc smulic ti jechuque ti manchuc lital jchanubtase. Pero avi tana liꞌe, muꞌyuc xa cꞌusi xuꞌ spac o scꞌoplal yuꞌun ti smulique. \v 23 Ti buchꞌu xtiꞌet sjolic ta jtojole, xtiꞌet sjolic ta stojol ti Jtot eque. \v 24 Muꞌyuc smulic ti cristianoetic jechuque ti manchuc laj yilic ti cꞌusi laj jpas ti muꞌyuc buchꞌu yan ti jech ta spase. Pero laj xa yilic. Manchuc mi jech laj yilic ti cꞌusi laj xa jpase, pero xtiꞌet sjolic ta jtojol. Xtiꞌet sjolic ta stojol ti Jtot eque. \v 25 Ti jech xtiꞌet sjolic ta jtojole, jaꞌ icꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal tsꞌibabil ta mantal yuꞌunique: “Ta jecheꞌ noꞌox xtiꞌet sjolic ta jtojol”, ti xie. \p \v 26 ’Pero cꞌalal ta xtal ti Chꞌul Espíritu ti jaꞌ melele, ti ta jcꞌanbe talel ti Jtote, jaꞌ ta scoltaoxuc, jaꞌ ta smuqꞌuibtasboxuc avoꞌntonic. Yuꞌun ti Chꞌul Espíritue jaꞌ ta xalboxuc avaꞌiic ti jcꞌoplale. \v 27 Jaꞌ jech ti voꞌoxuc eque ta xavalbeicun jcꞌoplal yuꞌun ta sliquebal onoꞌox laj achiꞌinicun talel. \c 16 \p \v 1 ’Jech ta xcalboxuc avaꞌiic yoꞌ jech mu xchibaj avoꞌntonic cꞌalal muꞌyuc liꞌ oyune. \v 2 Yuꞌun ta xavichꞌic jipel loqꞌuel ta chꞌul naꞌ. Ta xcꞌot ta pasel xtoc ti mi oy buchꞌu ta xasmiloxuque, ta snopic ti jaꞌ jech ta xtunic yuꞌun ti Diose. \v 3 Ti jech ta spasboxuque, yuꞌun mu xojtiquinic ta jꞌechꞌel ti Jtote. Mi jaꞌuc ta xiyojtiquinic ec. \v 4 Ti cꞌalal ta xavilic ti jech ta xcꞌot ta pasele, jaꞌ me juleso ta ajolic ti jech onoꞌox laj calboxuc avaꞌiique. \s1 Jech yabtel ta spas ti Chꞌul Espíritue \p ’Ta sliquebal, muꞌyuc laj calboxuc avaꞌiic ti ta xavichꞌic ilbajinele, yuꞌun liꞌ to jchiꞌinojoxuque. \v 5 Pero avi tana liꞌe, tey ta xibat ta stojol ti Buchꞌu laj stacun talele. Ti bu ta xibate, muꞌyuc buchꞌu junucal avuꞌunic ta sjacꞌ ti bu ta xibate. \v 6 Yuꞌun jaꞌ noꞌox laꞌochic ta at oꞌnton yuꞌun ti jech laj calboxuc taje. \v 7 Ti jech ta xibate, jamal ta xcalboxuc avaꞌiic ti jaꞌ más leque. Yuꞌun jaꞌ alequilalic. Yuꞌun ti mi mu xibate, mu xtal ta atojolic ti Buchꞌu ta scoltaoxuque, ti ta xacꞌ smucꞌul avoꞌntonique. Yan ti mi libate, ta jtac talel. \v 8 Cꞌalal jech ta xtal ti Chꞌul Espíritue, jaꞌ ta xacꞌbe snaꞌic ti cristianoetique ti oy ti smulique. Jaꞌ jech xtoc ta xꞌacꞌbat snaꞌic ti oy jun lequilale. Jaꞌ jech xtoc ta xꞌacꞌbat snaꞌic ti ta xichꞌic chapanel yuꞌun ti Diose. \v 9 Oy smulic, jaꞌ ti mu xischꞌunicune. \v 10 Tey ta xilic ti oy jun lequilale, yuꞌun ti vuꞌune ta xibat ti bu oy ti Jtote. Jech ti voꞌoxuque, slajeb xa ti liꞌ aqꞌuelojbeicun ti jsate. \v 11 Tey ta xꞌacꞌbat snaꞌic ti chapanel yuꞌun ti Diose, yuꞌun laj xa yichꞌ chapanel ta yichꞌel castigo ti jpasmantal yuꞌun ti sba banomile. \p \v 12 ’Acꞌo mi oy to ep ti cꞌusi ta jcꞌan ta xcalboxuc avaꞌiique, pero mu to xuꞌ xavaꞌibeic ti smelole. \v 13 Cꞌalal ta xtal ti Chꞌul Espíritu ti jaꞌ melele, jaꞌ ta xacꞌboxuc anaꞌic scotol ti melele. Mu ta yoꞌntonuc stuc ti cꞌusi ta xale. Jaꞌ ta xal ti cꞌusi ta xꞌalbat yuꞌun ti Jtote. Jaꞌ jech xtoc ta xacꞌboxuc anaꞌic ti cꞌusitic ta to xcꞌot ta pasele. \v 14 Ti Chꞌul Espíritue jaꞌ ta xiyacꞌ ta ichꞌel ta mucꞌ. Yuꞌun ti cꞌusitic laj cal laj jpase, jaꞌ ta xacꞌboxuc anaꞌic scotol. \v 15 Scotol ti cꞌusitic oy yuꞌun ti Jtote, jaꞌ cuꞌun ec. Jech o xal un, laj calboxuc avaꞌiic scꞌoplal ti Chꞌul Espíritue, yuꞌun jaꞌ ta xichꞌ ta sventa ti cꞌusitic oy cuꞌune, yoꞌ jech ta xacꞌboxuc avojtiquinic ti voꞌoxuque. \s1 Ti at oꞌntone ta xlic joybijuc ta muyubajel \p \v 16 ’Mu xa jaluc ti ta xavilicun liꞌe. Tsꞌacal to ta xlic avilicun. Yuꞌun ta xibat ti bu oy ti Jtote ―xi ti Jesuse. \p \v 17 Oy jlom ti yajchancꞌoptaque jech lic sjacꞌbe sbaic ta jujun tale: \p ―¿Cꞌusi smelol ti jech ta xal taje? Yuꞌun ta xal ti mu xa jaꞌuc ti liꞌ ta jqꞌueltique. Jaꞌ jech xtoc ta xal ti tsꞌacal to ta xlic jqꞌueltique. ¿Cꞌusi taje ti ta xbat ti bu oy ti Totile? \v 18 “Mu xa jaluc”, ti xie. ¿Cꞌusi smelol ta xal? Mu xcaꞌitic smelol ti jech ta xcꞌopoje ―xiic ti yajchancꞌoptaque. \p \v 19 Ti Jesuse laj yil ti oy cꞌusi ta xjacꞌbate. Jech o xal jech laj yal: \p ―Laj cal: “Mu xa jaluc ti ta xavilicun liꞌe. Tsꞌacal to ta xlic avilicun”, ti xichie. ¿Mi jaꞌ ta xajacꞌbe abaic ta sventa ti jech laj cale? \v 20 Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, ta xlic ocꞌanic. Ta xavat avoꞌntonic. Yan ti cristianoetic ti uninbilic yuꞌun ti sba banomile ta xlic muyubajicuc. Ti jech ta xavat avoꞌntonique, ta xlic joybijuc ta smuyubajel avoꞌntonic. \v 21 Cꞌalal ta svoqꞌues yol ti jun antse, mu xꞌechꞌ ta xaꞌi ti svocole. Yuꞌun sta xa yorail ti scꞌuxule. Tsꞌacal to un, mi vocꞌ xa ti yole, ta xchꞌay ta yoꞌnton ti scꞌuxule. Yuꞌun xmuyubaj xa ti lec vocꞌ ti yole. \v 22 Jaꞌ jech ti voꞌoxuque, mu xꞌechꞌ ta xavaꞌiic ti avocolique. Pero cꞌalal ta xisut talel jqꞌueloxuque, ta xlic muyubajuc ti avoꞌntonique. Jaꞌ jun smuyubajel avoꞌntonic ti muꞌyuc buchꞌu xaspojboxuque. \p \v 23 ’Cꞌalal jech ta xcꞌot scꞌacꞌalil taje, muꞌyuc xa cꞌusi ta xajacꞌbeicun. Ta melel ta xcalboxuc avaꞌiic, scotol ti cꞌusi ta xacꞌanbeic ti Jtot ta jventae, ta xayacꞌboxuc. \v 24 Avi liꞌe mu to cꞌusi acꞌanojbeic ti Jtot ta jventae. Pero cꞌanic. Jech ta xavichꞌic ec, yoꞌ jech ta xataic ti smuyubajel avoꞌntonique. \s1 Ti Jesucristoe tsal yuꞌun ti sba banomile \p \v 25 ’Ta babacꞌop laj jcꞌoponoxuc to ox. Pero ta sta yorail ti maꞌuc xa ta babacꞌop ta jcꞌoponoxuque. Yuꞌun jamal ta xcalboxuc avaꞌiic liquel scꞌoplal ti Jtote. \v 26 Ti jech cꞌacꞌal taje cꞌalal ti oy cꞌusi ta xacꞌanbeic ti Jtot ta jventae, mu xa persauc ti ta jcꞌanbe vocol ti Jtot ta aventaique. \v 27 Yuꞌun ti Jtote cꞌux ta xayaꞌioxuc. Cꞌux ta xaꞌioxuc, jaꞌ ti cꞌux ta xavaꞌiicune. Jaꞌ jech xtoc laj achꞌunic ti liquemun talel ta stojol ti Diose. \v 28 Lilic talel ta stojol ti Jtote yoꞌ jech lital liꞌ ta sba banomile. Avi tana un, ta xquicta comel ti sba banomile. Ta xisut batel ti bu oy ti Jtote ―xi ti Jesuse. \p \v 29 Ti yajchancꞌoptaque jech laj yalic: \p ―Avi tana un, jamal ta xavalbuncutic. Yuꞌun maꞌuc xa ta babacꞌop ta xacꞌopoj. \v 30 Ta xquilcutic ti ta xanaꞌ scotole. Yuꞌun mu xa persauc ta jacꞌbotcutic. Jech o xal ta jchꞌuncutic ti liquemot talel ta stojol ti Diose ―xutic. \p \v 31 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―¿Mi jech ta xachꞌunic tana liꞌe? \v 32 Jaꞌ xa yorail tana liꞌ une ti tan puc ta xabatic ti voꞌoxuque. Yuꞌun ta xavictaicun comel jtuc. Pero mu jtucuc ta xicom. Yuꞌun xchiꞌinojun ti Jtote. \v 33 Jaꞌ jech laj calboxuc avꞌiic taje, yoꞌ jech jun avoꞌntonic ta jtojol. Yuꞌun ti liꞌ ta sba banomile ta xlic avichꞌ avocolic. Pero tsotsanic me. Yuꞌun tsal xa cuꞌun ti sba banomile ―xut ti yajchancꞌoptaque. \c 17 \s1 Ti Jesuse ta scꞌoponbe Dios ta stojol ti yajchancꞌoptaque \p \v 1 Ti cꞌalal laj cꞌopojuc ti Jesuse, tey laj sqꞌuel muyel ti vinajele. Jech laj yal: \p ―Sta xa yorail, Tot, acꞌo ta ichꞌel ta mucꞌ ti Anichꞌonune yoꞌ jech ta xacꞌot ta ichꞌel ta mucꞌ ti Anichꞌonun eque. \v 2 Yuꞌun avacꞌojbun cabtel ti jbainoj scotol ti cristianoetique yoꞌ jech ta staic scuxlejalic sbatel osil ti buchꞌutic laj avacꞌbune. \v 3 Ti jech ta staic ti scuxlejalic sbatel osile, jaꞌ ta sventa ta xyojtiquinot ti atuc noꞌox Diosot ta melele, schiꞌuc ta xiyojtiquinicun ti vuꞌun Jcoltavanejun ti laj atacun talele. \p \v 4 ’Ti vuꞌune laj xa cacꞌot ta ichꞌel ta mucꞌ liꞌ ta sba banomile. Jaꞌ jech xtoc tsuts xa cuꞌun ti cabtel ti laj avacꞌbun jpase. \v 5 Avi tana un, Tot, acꞌun ta ichel ta mucꞌ ti tey ta atojole jech chac cꞌu chaꞌal quichꞌoj to ox ta atojol ti cꞌalal muꞌyuc to ox meltsajem ti banomile. \p \v 6 ’Ti buchꞌutic laj xa atꞌuj loqꞌuel ti liꞌ ta sba banomile, ti laj avacꞌbune, laj xa cacꞌbe snaꞌic ti Buchꞌuot ta melele. Ti buchꞌutic laj avacꞌbune jaꞌ avuꞌun onoꞌox. Jaꞌ jech xtoc laj xa xchꞌunic ti acꞌope. \v 7 Scotol ti cꞌusi laj xa avacꞌbune, avi tana un, laj xa snaꞌic ti tey liquem talel ta atojole. \v 8 Yuꞌun laj xa calbe yaꞌiic ti acꞌop ti laj avacꞌbune. Jech ti stuquique laj xa xchꞌunic. Laj yilic ti ta melel liquemun talel ta atojole. Jech o xal un, ta xchꞌunic ti laj atacun talele. \p \v 9 ’Ta xa jcꞌanbot vocol yuꞌunic ti buchꞌutic laj avacꞌbune. Maꞌuc ta jcꞌanbot vocol yuꞌunic ti buchꞌutic ventainbilic yuꞌun ti sba banomile. Jaꞌ noꞌox ta jcꞌanbot vocol yuꞌunic ti buchꞌutic laj avacꞌbune. Yuꞌun jaꞌ avuꞌuntac. \v 10 Scotol ti cuꞌuntaque, jaꞌ avuꞌun. Ti avuꞌuntaque, jaꞌ cuꞌun ec. Jaꞌ jech xtoc ti cutsilale xojobin ta stojolic. \p \v 11 ’Mu xa liꞌuc ta xicom ta sba banomile. Yan ti stuquique liꞌ ta xcomic ta sba banomile. Yuꞌun ta xtal jchiꞌinot, Jchꞌul Tot. Chabio me ta amucꞌul ta atsatsal ti buchꞌu laj xa avacꞌbune, yoꞌ jech coꞌoluc yoꞌntonic jech chac cꞌu chaꞌal ti voꞌotique. \v 12 Ti cꞌalal laj jchiꞌin liꞌ ta banomil ti buchꞌutic laj avacꞌbune, lec laj jchabi ta sventa ti amucꞌul atsatsale. Mi junuc ichꞌay. Jaꞌ noꞌox ichꞌay ti buchꞌu chꞌayem xa onoꞌoxe yoꞌ ta xcꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal tsꞌibabil ta acꞌope. \p \v 13 ’Avi tana un, tey xa ta xital ti bu oyote. Pero yoꞌ to liꞌ oyun ta banomile jech ta jcꞌoponic comel ti buchꞌutic laj xa avacꞌbune, yoꞌ jech ta staic ti xmuyubaj yoꞌntonic jech chac cꞌu chaꞌal ti vuꞌune. \v 14 Laj xa calbe yaꞌi ti acꞌope. Pero crontainbilic yuꞌun ti cristianoetique. Yuꞌun ti stuquique mu xa coꞌoluc yoꞌntonic schiꞌuc ti cristianoetique jech chac cꞌu chaꞌal ti vuꞌune ti mu coꞌoluc coꞌnton schiꞌuque. \v 15 Maꞌuc ta jcꞌanbot ti ta xachꞌac loqꞌuel ta stojol ti cristianoetique. Yuꞌun jaꞌ noꞌox ta jcꞌanbot vocol ti ta xapoj yoꞌ jech mu stsalatic yuꞌun ti pucuje. \v 16 Jech chac cꞌu chaꞌal ti vuꞌun ti mu coꞌoluc coꞌnton schiꞌuc ti cristianoetic liꞌ ta banomile, jaꞌ jech ti stuqique, mu xa coꞌoluc yoꞌntonic schiꞌuc ti cristianoetique. \v 17 Ti buchꞌutic laj avacꞌbune, lecubtaso atuc ta sventa ti melele. Ti achꞌul cꞌope, jaꞌ ti melele. \v 18 Jech chac cꞌu chaꞌal laj atacun talel ta stojol ti cristianoetique, jaꞌ jech ti stuquique ta jtac batel ta stojol ti cristianoetique. \v 19 Ta sventa ti stuquique jech ta xcacꞌ jba ta avoc ta cꞌob yoꞌ jech ta xitun avuꞌun, yoꞌ jech ti stuquique lecubtasbilic ta xcꞌotic ta jventa. \p \v 20 ’Maꞌuc noꞌox ta jcꞌanbot vocol yuꞌun ti stuquique. Jaꞌ jech xtoc ta xa jcꞌanbot vocol yuꞌunic ti buchꞌutic tsꞌacal to ta xlic xchꞌunicun ta sventa ti ta xlic yaꞌiic ti acꞌop ti ta xꞌalbatique. \v 21 Ta jcꞌanbot vocol ti scotolicuc ti coꞌoluc o ti yoꞌntonique. Ti junuc yoꞌntonic ta jtojoltique jech chac cꞌu chaꞌal ti oyot ta jtojole, ti oyun ta atojol eque, Tot. Ta jcꞌan ti coꞌoluc ti yoꞌntonique, yoꞌ jech ta xchꞌunic ti cristianoetique ti voꞌot laj atacun talele. \v 22 Laj xa cacꞌbe yichꞌic ti jlequilal ti laj avacꞌbune yoꞌ jech jun yoꞌntonic jech chac cꞌu chaꞌal ti junotique. \v 23 Tey oyun ta stojolic jech chac cꞌu chaꞌal oyot ta jtojole yoꞌ jech ti stuquique ta xcꞌotic ta jun yoꞌntonic ta jbel scꞌoplal. Jech ti cristianoetique ta xlic yilic ti voꞌot laj atacun talele, ti toj cꞌux ta xavaꞌie jech chac cꞌu chaꞌal cꞌux ta xavaꞌiune. \p \v 24 ’Tot, ti buchꞌutic laj xa avacꞌbune, ta jcꞌan ti tey oyicuc ti bu ta xicꞌote, yoꞌ jech ta xilic ti jlequilal ti laj avacꞌbune. Yuꞌun acꞌuxubinojun onoꞌox ti cꞌalal muꞌyuc to ta xlic meltsajuc talel ti banomile. \v 25 Jchꞌul Tot, ti cristianoetic ti buchꞌutic sventainojic ti sba banomile mu xayojtiquinot. Ti vuꞌune xacojtiquin. Ti buchꞌu laj xa avacꞌbune laj xa snaꞌic ti voꞌot laj atacun talele. \v 26 Laj xa cacꞌbe snaꞌic ti Buchꞌuote. Pero ta to xcacꞌbe snaꞌic más yoꞌ jech ta xcꞌot ta yoꞌntonic ti scꞌuxul avoꞌnton ti oy ta jtojole, yoꞌ jech oyun ta stojolic ―xut ti Stote. \c 18 \s1 Ta xchuquic batel ti Jesuse \r (Mt 26:47‑56; Mr 14:43‑50; Lc 22:47‑53) \p \v 1 Cꞌalal laj yoꞌnton ta scꞌoponel Dios ti Jesuse, iloqꞌuic batel schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. Batic ta jot stiꞌil ucꞌum Cedrón. Ti teye oy tsꞌunobaltic. Tey iꞌochic batel ti Jesuse schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. \v 2 Ti Judase, jaꞌ ti jꞌacꞌvanej ta cꞌabale, xojtiquin lec ti tsꞌunobaltic taje. Jaꞌ ti ep ta velta tey ta xcꞌot stsob sbaic ti Jesuse schiꞌuc ti yajchancꞌoptaque. \v 3 Tey icꞌot ti Judase schiꞌuc soldadoetic, schiꞌuc mayoletic yuꞌun ti temploe ti jaꞌ tacbilic batel yuꞌunic ti banquilal paleetique, schiꞌuc ti jfariseoetique. Chapalic batel schiꞌuc yabtejebic, schiꞌuc yinternoic, schiꞌuc stojic. \v 4 Pero ti Jesuse snaꞌoj xa onoꞌox scotol ti cꞌusi ta xcꞌot ta pasel ta stojole. Tey ilocꞌ batel. Jech laj sjacꞌ: \p ―¿Buchꞌu ta xasaꞌic? ―xi. \p \v 5 Jech laj stacꞌ ti stuquique: \p ―Jaꞌ ti Jesús ta Nazarete ―xutic. \p Ti Jesuse jech laj stacꞌ: \p ―Vuꞌunun ―xi. \p Ti Judase, ti jaꞌ jꞌacꞌvanej ta cꞌabale, tey xa schiꞌuc ti jtsacvanejetique. \v 6 Cꞌalal vuꞌunun ti xi ti Jesuse, sutic ta svalopatic ti jtsacvanejetique. Tey ilomic ta lum. \v 7 Ti Jesuse jech laj xchaꞌjacꞌ: \p ―¿Buchꞌu ta xasaꞌic? ―xi. \p Ti stuquique jech laj yalic: \p ―Jaꞌ ti Jesús ta Nazarete ―xiic. \p \v 8 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Laj xa calboxuc avaꞌiic ti vuꞌunune. Mi vuꞌun ta xasaꞌicune, chꞌan utic ti jchiꞌiltaque, acꞌo baticuc ―xi. \p \v 9 Ti jech laj yale, jaꞌ ta sventa yoꞌ ta xcꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal laj yal stuc ti Jesuse: “Ti buchꞌutic laj yacꞌbun ti Jtote, mu junuc ichꞌayic cuꞌun”, ti xie. \v 10 Jech ti Simón Pedroe laj snit loqꞌuel ti yespada yichꞌoje. Laj sbojbe sbatsꞌi chiquin ti Malco sbie, ti jaꞌ smosov ti banquilal palee. \v 11 Ti Jesuse jech laj yalbe ti Pedroe: \p ―Ticꞌo ta sna ti avespadae. Mi locꞌ xa ta yoꞌnton ti Jtot ti ta xquichꞌ ti jvocole, ¿mi yuꞌun xavacꞌtouc mu ta xquichꞌ ti jvocole? ―xut. \s1 Ti Jesuse oy ta stojol ti banquilal paleetique \r (Mt 26:57‑58; Mr 14:53‑54; Lc 22:54) \p \v 12 Ti soldadoetique schiꞌuc ti banquilal yuꞌunique, schiꞌuc ti mayoletic yuꞌun ti jꞌisraeletique, laj stsaquic laj xchuquic ti Jesuse. \v 13 Tey laj yiqꞌuic batel ta sna ti Anase. Ti Anase jaꞌ smuniꞌ ti Caifase. Ti Caifase, jaꞌ o sjabilal ti tiqꞌuil ta banquilal palee. \v 14 Ti Caifás taje, jaꞌ onoꞌox ti laj yalbe yaꞌiic ti jꞌisraeletique: “Jaꞌ lec ti acꞌo chamuc jun noꞌox vinic ta sventa ti jlumaltique”, ti xie. \s1 Ti Pedroe ta smuc ta yoꞌnton ti Jesuse \r (Mt 26:69‑70; Mr 14:66‑68; Lc 22:55‑57) \p \v 15 Ti Simón Pedroe schiꞌuc ti jun jchancꞌope tijilic batel ta spat ti Jesuse. Ti jun jchancꞌope lec ojtiquinbil yuꞌun ti banquilal palee. Jech o xal un, jmoj ochic batel schiꞌuc ti Jesús ta yamaqꞌuil sna ti banquilal palee. \v 16 Yan ti Pedroe tey icom ta spat tiꞌ moc. Jech o xal ti jun jchancꞌop ti ojtiquinbil yuꞌun ti banquilal palee, ilocꞌ batel. Bat scꞌopon ti meꞌ jqꞌuel tiꞌ moque. Tey laj yacꞌ ochuc ti Pedroe. \v 17 Ti meꞌ jqꞌuel tiꞌ moque laj sjacꞌbe ti Pedroe: \p ―¿Mi maꞌuc jun yajchancꞌopot ti vinic leꞌe? ―xi. \p Jech laj stacꞌ ti Pedroe: \p ―Moꞌcun ―xi. \p \v 18 Toyol ti sique. Jech o xal ti mosoviletique schiꞌuc ti mayoletique laj stsanic cꞌocꞌ. Tey ivaꞌi cꞌatinicuc. Jech ti Pedroe tey ivaꞌi cꞌatinuc schiꞌuc ti mayoletique. \s1 Ti Jesuse ta xꞌichꞌbat ye yuꞌun ti banquilal paleetique \r (Mt 26:59‑66; Mr 14:55‑64; Lc 22:66‑71) \p \v 19 Ti banquilal paleetique lic sjacꞌbeic ti Jesuse buchꞌutic ti yajchancꞌoptaque schiꞌuc cꞌusi ti ta xchanubtasvane. \v 20 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Muꞌyuc cꞌusi ta mucul lichanubtasvan. Yuꞌun tey laj jvaꞌan jba ta xchanubtasel ti cristianoetic ta temploe, schiꞌuc ti ta chꞌul naetic ti bu ta stsob sbaic ti jꞌisraeletique. \v 21 ¿Cꞌu chaꞌal ti vuꞌun ta xajacꞌbeicune? Jaꞌ jacꞌbeic ti cristianoetique. Jaꞌ snaꞌ stuquic ti cꞌu sꞌelan laj jchanubtase. Acꞌo yal avaꞌiic stuquic ti cꞌu sꞌelan laj jchanubtase ―xi. \p \v 22 Cꞌalal jech laj yal ti Jesús taje, tey vaꞌal jun mayol yuꞌun ti temploe laj yacꞌbe majel ta sat. Jech laj yalbe: \p ―¿Mi jaꞌ jech ta xatacꞌbe ti banquilal pale taje? ―xut. \p \v 23 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ti mi oy cꞌusi chopol laj cale, albun caꞌi ti cꞌusi chopole. Yan ti mi lec ti cꞌusi laj cale, ¿cꞌu chaꞌal ta xamajun? ―xi. \p \v 24 Jech ti Anase chucul laj stac batel ta stojol ti banquilal pale Caifase. \s1 Ti Pedroe laj smuc ta yoꞌnton yan velta ti Jesuse \r (Mt 26:71‑75; Mr 14:69‑72; Lc 22:58‑62) \p \v 25 Ti jech tey vaꞌal ta xcꞌatin ta tiꞌ cꞌocꞌ ti Pedroe, jech ijacꞌbat: \p ―¿Mi maꞌuc jun yajchancꞌopot ti vinic leꞌe? ―xꞌutat. \p Ti Pedroe mu jamaluc laj yal: \p ―Moꞌcun ―xi. \p \v 26 Tey oy jun yajmosov ti banquilal palee, ti jaꞌ yutsꞌ yalal ti buchꞌu laj sbojbe schiquin ti Pedroe. Jech laj sjacꞌ: \p ―¿Mi mu lajuc quilot tey ta tsꞌunobaltic schiꞌuc ti vinic leꞌe? ―xꞌutat. \p \v 27 Ti Pedroe tey laj smuc ta yoꞌnton yan velta ti Jesuse. Jaꞌ o tey lic ocꞌuc ti cotse. \s1 Ti Jesuse tey oy ta stojol ti Pilatoe \r (Mt 27:1‑2, 11‑14; Mr 15:1‑5; Lc 23:1‑5) \p \v 28 Icꞌbil loqꞌuel ti Jesuse ta sna ti Caifase. Yicꞌojic batel ta cabilto yuꞌun ti gobernadore. Ti jꞌisraeletique muꞌyuc xꞌochic batel ta cabilto yoꞌ jech mu sta smulic ti cꞌu sꞌelan liquem yuꞌunique, yoꞌ jech xuꞌ ta xveꞌic ta sventa ti qꞌuin Colele. Yuꞌun ta xa sacub talel ti osile. \v 29 Jech o xal ti Pilatoe ilocꞌ batel. Laj sjacꞌbe ti jchapanvanej jꞌisraeletique: \p ―¿Cꞌusi smul avuꞌunic ti vinic liꞌe? ―xi. \p \v 30 Jech laj staqꞌuic: \p ―Ti muꞌyucuc tsots ti smule, muꞌyuc xquicꞌcutic talel ta atojol ti jechuque ―xutic. \p \v 31 Jech laj stacꞌ ti Pilatoe: \p ―Iqꞌuic batel. Chapanic atuquic coꞌol jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti mantal avuꞌunique ―xꞌutatic. \p Ti jꞌisraeletique jech laj staqꞌuic: \p ―Ti vuꞌuncutic jꞌisraeluncutique muꞌyuc quichojcutic mantal ti xuꞌ ta ximilvancutique ―xutic. \p \v 32 Jaꞌ jech icꞌot ta pasel ti laj yal ti Jesús ti cꞌu sꞌelan ta xchame. \v 33 Ti Pilatoe chaꞌoch batel ta cabilto. Laj yicꞌ ochel ti Jesuse. Jech laj sjacꞌbe: \p ―¿Mi voꞌot ajvalilot yuꞌun ti jꞌisraeletique? ―xut. \p \v 34 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―¿Mi ta ajol atuc ti jech ta xajaqꞌue? ¿Mi yuꞌun oy buchꞌu laj yalbot avaꞌi ti jcꞌoplale? ―xut. \p \v 35 Jech laj stacꞌ ti Pilatoe: \p ―¿Mi yuꞌun jꞌisraelun ec? Jaꞌ laj yacꞌot ta coc ta jcꞌob ti ateclumale, ti banquilal paleetique. ¿Cꞌusi laj apas? ―xi. \p \v 36 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ti jech Ajvalilune, maꞌuc liꞌ ta sba banomile. Ti yuꞌunuc jaꞌuque, laj xa sliques cꞌop ti cajchancꞌoptac ti jechuque, yoꞌ jech mu xistsaquicun ti jteclumale. Pero liꞌe, maꞌuc liꞌ ti ta xiꞌoch ta Ajvalilale ―xi. \p \v 37 Ti Pilatoe jech laj yal: \p ―Ati xcaltic un chaꞌe, voꞌot ti ajvalilote ―xi. \p Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Ajvalilun jech chac cꞌu chaꞌal ta xavale. Yuꞌun jaꞌ jtu ti tal vocꞌcun ta sba banomile, yoꞌ tal cal ti melel ta stojol ti cristianoetique. Scotolic ti buchꞌutic ta xchꞌunic ti melele, ta xaꞌiic ti cꞌusi ta xcale ―xi. \p \v 38 Jech laj stacꞌ ti Pilatoe: \p ―¿Cꞌusi ti melele? ―xut. \s1 Chapajem xa scꞌoplal ti ta xichꞌ milel ti Jesuse \r (Mt 27:15‑31; Mr 15:6‑20; Lc 23:13‑25) \p Cꞌalal jech laj sjaqꞌue, ilocꞌ batel ti Pilatoe. Bat scꞌopon ti jꞌisraeletique. Jech laj yal: \p ―Mu jutebuc laj jtabe smul ti vinic liꞌe. \v 39 Ti voꞌoxuque jech stalel liquem avuꞌunic ti ta yorail qꞌuin Colele ta xacꞌanic ti ta jcolta batel jun jchuquele. Jech o xal un, ¿mi jaꞌ ta xacꞌanic ti ta jcolta batel ti ajvalil avuꞌunic ta xavalique? ―xꞌutatic. \p \v 40 Ta jech to yepal jech lic avanicuc scotolic: \p ―Mu xacolta leꞌe. Jaꞌ coltao batel ti Barrabase ―xutic. \p Ti Barrabás taje jaꞌ jun jꞌelecꞌ. \c 19 \p \v 1 Jech o xal ti Pilatoe laj yal mantal ti acꞌo yichꞌ tsitsel ta nucul ti Jesuse. \v 2 Jech ti soldadoetique laj yacꞌbeic slap xotbil chꞌix ta sjol ti Jesuse. Jaꞌ jech xtoc laj yacꞌbe slap cꞌuꞌil ti icꞌicꞌ losantic sba stsajale. \v 3 Tsꞌacal to un, lic sjoy sbaic ta slabanel ti Jesuse. Jech laj yalic: \p ―Toj lec mucꞌ ta ajvalilot yuꞌun ti jꞌisraeletique ―xutic. \p Ta xacꞌbeic majel ta sat. \p \v 4 Ti Pilatoe chaꞌlocꞌ batel. Jech laj yal: \p ―Qꞌuel avilic, ta xquicꞌ loqꞌuel tal ti vinique. Ta jvaꞌan ta atojolic yoꞌ jech ta xavaꞌic ti mu jtabe jutebuc ti smule ―xut. \p \v 5 Jech ti Jesuse slapoj loqꞌuel ti xotbil chꞌix ta sjole schiꞌuc ti cꞌuꞌil ti icꞌicꞌ losantic sba stsajale. Ti Pilatoe jech laj yal: \p ―Liꞌ oy ti vinique ―xi. \p \v 6 Cꞌalal jech laj yilic ti banquilal paleetique schiꞌuc ti mayoletique, jech lic avanicuc: \p ―¡Jipano ta cruz! ¡Jipano ta cruz! ―xiic. \p Ti Pilatoe jech laj yal: \p ―Ba jipanic ta cruz ti voꞌoxuque. Yuꞌun mu jtabe jutebuc smul ti vinic liꞌe ―xi. \p \v 7 Ti jꞌisraeletique jech laj staqꞌuic: \p ―Oy mantal cuꞌuncutic. Ti mantal cuꞌuncutique ta xal ti acꞌo chamuque. Yuꞌun ta sbis sba ta Snichꞌon Dios ―xiic. \p \v 8 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Pilato taje, más to och xiꞌel ta yoꞌnton. \v 9 Ichaꞌoch batel ta cabilto. Jech laj sjacꞌbe ti Jesuse: \p ―¿Bu liquemot talel? ―xut. \p Pero muꞌyuc cꞌusi laj stacꞌ ti Jesuse. \v 10 Ti Pilatoe jech laj yal: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ti mu xatacꞌbune? ¿Mi mu xanaꞌ ti oy cabtel ti xuꞌ ta jipanot ta cruze, jaꞌ jech xtoc ti oy cabtel ti xuꞌ ta jpojote? ―xut. \p \v 11 Jech laj stacꞌ ti Jesuse: \p ―Muꞌyuc cꞌusi xuꞌ avuꞌun ta jtojol ti manchuc laj yacꞌbot avabtel ti Diose. Pero ti buchꞌu tal yacꞌun ta acꞌobe, jaꞌ toj ep smul, mu sta ti voꞌote ―xut. \p \v 12 Cꞌalal jech laj yaꞌi taje, tey lic saꞌolan ti Pilato ti cꞌu sꞌelan xuꞌ ta scolta batel ti Jesuse. Pero ti jꞌisraeletique jech lic yavtaic: \p ―Mi ta xacolta batel ti vinique, maꞌuc lequil jtunelot yuꞌun ti mucꞌ ta ajvalil Césare. Buchꞌuuc noꞌox ti ta sbis sba ta ajvalile, jaꞌ yajcronta ti ajvalil Césare ―xutic. \p \v 13 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Pilato taje, laj yal mantal ti acꞌo sloqꞌuesic batel ti Jesús ti bu oye. Jech ti Pilatoe tey bat chotluc ta chapanobbail ti jaꞌ Gabata sbi ta hebreo cꞌope. Pacbil ton, xi ti smelole. \v 14 Nopol xa batel oꞌlol cꞌacꞌal ti scꞌacꞌalil ti mu to ta xlic ti qꞌuin Colele cꞌalal jech laj yal ti Pilato ta stojol ti jꞌisraeletique: \p ―Liꞌ oy ti ajvalil avuꞌunique ―xi. \p \v 15 Pero ti stuquique jech lic avanicuc: \p ―¡Acꞌo chamuc! ¡Acꞌo chamuc! ¡Jipano ta cruz! ―xutic. \p Ti Pilatoe jech laj yal: \p ―¿Mi yuꞌun vuꞌun ta jipan ta cruz ti ajvalil avuꞌunique? ―xi. \p Pero ti banquilal paleetique jech laj staqꞌuic: \p ―Jaꞌ noꞌox ajvalil cuꞌuncutic ti Césare. Muꞌyuc yan ajvalil ―xutic. \p \v 16 Cꞌalal jech laj yaꞌi ti Pilato taje, laj yacꞌ batel ta cꞌabal ti Jesuse yoꞌ jech ta xichꞌ jipanel ta cruz. Jech ti stuquique laj yiqꞌuic batel. \s1 Ta xjipanat ta cruz ti Jesuse \r (Mt 27:32‑44; Mr 15:21‑32; Lc 23:26‑43) \p \v 17 Ti Jesuse ilocꞌ batel, xcuchoj batel ta snequeb ti scruzale, yoꞌ jech ta xbat ti bu Baquil Jolil sbiinoje. Gólgota ti sbi ta hebreo cꞌope. \v 18 Jaꞌ tey laj sjipanic ta cruz ti Jesuse. Tey laj sjipanic ta cruz yan chaꞌvoꞌ xtoc. Ta oꞌlol oy ti Jesuse. \v 19 Laj yal mantal ti Pilatoe ti acꞌo yichꞌ aqꞌuel sletrail ti sjol scruzale: “Jesús ta Nazaret, jaꞌ ajvalil yuꞌunic ti jꞌisraeletique”, xi ti letrae. \v 20 Ep ta jmec ti jꞌisraeletique ta sqꞌuelic ti cꞌusi ta xal ti letrae. Yuꞌun ti bu laj sjipanic ta cruz ti Jesuse nopol noꞌox ti jteclume. Jech xtoc ti letrae tsꞌibabil ta hebreo, ta griego, schiꞌuc ta latín cꞌop. \v 21 Jech o xal ti banquilal paleetic yuꞌun ti jꞌisraeletique jech laj yalbeic ti Pilatoe: \p ―Cꞌu chaꞌal laj atsꞌiba jech leꞌe ti ta xal: “Ajvalil yuꞌun ti jꞌisraeletique”, ti xie. Jaꞌ lec tsꞌibao: “Ti buchꞌu ta xalbe sba ti ajvalilun yuꞌun ti jꞌisraeletique”, ti xie ―xutic. \p \v 22 Ti Pilatoe jech laj stacꞌbe: \p ―Ti cꞌusi laj xa jtsꞌibae, jaꞌ jech ta xcom o ―xi. \p \v 23 Ti soldadoetique, cꞌalal laj xa sjipanic ta cruz ti Jesuse, laj stambeic ti scꞌuꞌe. Laj spasic ta chanchꞌac. Jujulic laj yichꞌic ti chanibique. Jaꞌ jech xtoc laj stsacbeic ti scotone. ¡Cꞌu stu un! jis noꞌox jalbil. Muꞌyuc tsꞌisbil. \v 24 Jech o xal ti soldadoetique jech laj yalbe sbaic ta jujun tal: \p ―Altic ta jattic. Jaꞌ lec laꞌ jqꞌueltic suerte yoꞌ jech ta xvinaj buchꞌu junucal ta xichꞌ cuꞌuntic ―xiic. \p Ti jech taje, jaꞌ icꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti scꞌop Diose: “Laj xchꞌacbe sbaic ti jcꞌuꞌe. Laj sqꞌuelic suerte yuꞌun ti jcꞌuꞌe”, ti xie. Jech onoꞌox laj spasic ti soldadoetique. \p \v 25 Ta yoc scruzal ti Jesuse tey vaꞌal ti smeꞌe, schiꞌuc ti schiꞌil ta voqꞌuel ti smeꞌe, schiꞌuc ti Maríae, ti jaꞌ yajnil ti Cleofase, schiꞌuc ti María Magdalenae. \v 26 Ti Jesuse, ti cꞌalal laj yil ti smeꞌ ti tey vaꞌal ta stsꞌel ti jun yajchancꞌop ti cꞌuxubinbil yuꞌune, jech laj yalbe ti smeꞌe: \p ―Meꞌ, tey vaꞌal ta atsꞌel ti avole ―xut. \p \v 27 Jech laj yalbe xtoc ti yajchancꞌope: \p ―Tey vaꞌal ti ameꞌe ―xut. \p Cꞌalal jech laj yaꞌi ti yajchancꞌope, laj yicꞌ batel ta sna smeꞌ ti Jesuse. \s1 Ta xcham ti Jesuse \r (Mt 27:45‑56; Mr 15:33‑41; Lc 23:44‑49) \p \v 28 Snaꞌoj xa lec ti Jesuse ti scotol icꞌot xa ta pasel ta stojole. Jaꞌ jech xtoc yoꞌ ta xcꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti scꞌop Diose jech laj yal: \p ―Taquin coꞌnton ―xi. \p \v 29 Oy tey jun jarru ti noj ta chꞌail poxe. Tey laj stsꞌajic ta chꞌail pox ti esponjae. Tey laj xchuquic ti esponja ta jun scꞌob hisopo teꞌ sbie. Tey laj xtuchic muyel ta ye ti Jesuse. \v 30 Cꞌalal jech laj yuchꞌ chꞌail pox ti Jesuse, jech lic yal: \p ―Cuch xa cuꞌun scotol ―xi. \p Tey nijbuj, icham. \s1 Oy jun soldado laj spajbe ta lanza xocon ti Jesuse \p \v 31 Jun xa cꞌacꞌal scꞌan ti qꞌuin Colele. Ti jꞌisraeletique mu scꞌanic ti tey jipil ta cruz ta xcom sbecꞌtalic ti jmileletic ti cꞌacꞌal ta sta scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonale. Yuꞌun ti scꞌacꞌalil cuxob oꞌntonale, jaꞌ jun cꞌacꞌal ti ichꞌbil ta mucꞌ yuꞌunique. Jech o xal un, laj scꞌanbeic ti Pilatoe ti acꞌo yal mantal ti acꞌo yichꞌic cꞌasbel sbaquil yoꞌic ti buchꞌu jipil ta cruze, yoꞌ jech xuꞌ ta syalesic talel ta cruz. \v 32 Jech ti soldadoetique lic scꞌasbeic sbaquil yoꞌ ti baꞌyel tey jipile. Tsꞌacal to yichꞌ cꞌasbel sbaquil yoꞌ ti jun ti tey jipil ta xocon ti Jesuse. \v 33 Pero, cꞌalal nopajic batel ta stsꞌel ti Jesuse, laj yilic ti chamem xae. Jech o xal muꞌyuc xa laj scꞌasbeic sbaquil ti yoꞌe. \p \v 34 Pero ti jun soldadoe laj to spajbe ta lanza xocon schꞌilteꞌ ti Jesuse. Ta ora noꞌox ilocꞌ talel chꞌichꞌ schiꞌuc voꞌ. \v 35 Ti buchꞌu laj stsꞌiba ti cꞌop liꞌe ti jech ta xal taje, yuꞌun laj yil stuc. Melel ti cꞌusi ta xale. Yuꞌun jaꞌ snaꞌ lec ta melel ti jech ta xale, yoꞌ ta xachꞌunic ec. \v 36 Ti jech taje yoꞌ ta xcꞌot ta pasel jech chac cꞌu chaꞌal ta xal ti scꞌop Diose: “Mu xacꞌasbeic mi junuc sbaquil”, ti xie. \v 37 Ti ta yan scꞌop Diose jech ta xal xtoc: “Ta xilic ti buchꞌu laj syayijesic ta lanzae”, ti xie. \s1 Ta xichꞌ muquel ti Jesuse \r (Mt 27:57‑61; Mr 15:42‑47; Lc 23:50‑56) \p \v 38 Tsꞌacal to ti Josee, ti liquem talel ta jteclum Arimateae, ba yichꞌbe ye ti Pilatoe ti mi xuꞌ ta xichꞌ batel sbecꞌtal ti Jesuse. Yuꞌun ti Josee jaꞌ jun ti xchꞌunoj ti Jesuse. Jaꞌ noꞌox ti ta mucule, yuꞌun ta xiꞌ yuꞌun ti jꞌisraeletique. Jech ti Pilatoe laj yacꞌ ye ti xuꞌ ta xichꞌbe batel sbecꞌtal Jesús ti Josee. \v 39 Tey ital ec ti Nicodemoe ti buchꞌu ay scꞌopon ta acꞌobaltic ti Jesuse. Yichꞌoj talel nopol lajuneb schaꞌvinic (30) kilo muil momoletic ti capal schiꞌuc mirra, schiꞌuc yan muil pox ti áloe sbie. \v 40 Jech ti Josee schiꞌuc ti Nicodemoe laj spoyic batel sbecꞌtal ti Jesuse. Laj slilinic ta sba manta ti muil momoletique. Tey laj xpixic ta manta sbecꞌtal ti Jesuse jech chac cꞌu chaꞌal stalelic ta smuc sbaic ti jꞌisraeletique. \v 41 Ti bu laj yichꞌ jipanel ta cruz ti Jesuse, oy tey jun tsꞌunobaltic. Ti tey ta tsꞌunobaltique, oy tey jun achꞌ muquinal ti jombil ta tone ti mu to junuc anima ticꞌbile. \v 42 Tey laj stiqꞌuic comel sbecꞌtal ti Jesuse. Yuꞌun ti muquinale jaꞌ nopol noꞌox. Pero maꞌuc noꞌox ti nopole. Yuꞌun jaꞌ o xa yorail ti ta xlic scꞌacꞌalil ti cuxob oꞌntonal yuꞌun ti jꞌisraeletique. \c 20 \s1 Ichaꞌcuxi ti Jesuse \r (Mt 28:1‑10; Mr 16:1‑8; Lc 24:1‑12) \p \v 1 Ti ta sliquebal cꞌacꞌal xemunae, sob ta jmec, ti María Magdalenae ibat ta muquinal. Tey laj yil ti muꞌyuc xa macal ta ton ti tiꞌ muquinale. \v 2 Cꞌalal jech laj yile, ibat ta anil ti bu comem ti Simón Pedroe schiꞌuc ti jun jchancꞌop ti lec cꞌanbil yuꞌun ti Jesuse. Jech laj yalbe yaꞌiic: \p ―Laj xa sloqꞌuesic ta muquinal ti Cajvaltique. Mu jnaꞌcutic bu laj yaqꞌuic ―xi. \p \v 3 Ti Pedroe schiꞌuc ti jun jchancꞌope batic ta muquinal. \v 4 Jmoj ibatic ta anil. Pero ti jun jchancꞌope jaꞌ ijelav batel ta anil. Jaꞌ baꞌyel icꞌot ta muquinal. Jaꞌ tsꞌacal to icꞌot ti Pedroe. \v 5 Ti jun jchancꞌope cuji sqꞌuel ochel ti muquinale. Tey laj yil ti spixobil ti Jesuse. Pero muꞌyuc xꞌoch batel. \v 6 Cꞌalal icꞌot ti Simón Pedroe, och batel ta muquinal. Tey laj yil xtoc ti spixobil ti Jesuse. \v 7 Ti Simón Pedroe tey laj yil ti jlic poc ti jaꞌ spixobil sjol ti Jesuse, lec pacbil. Pero yan o ti bu acꞌbil comele. \v 8 Jaꞌ jech xtoc iꞌoch batel ti jun jchancꞌop ti buchꞌu baꞌyel icꞌot ta muquinale. Laj yil ti jech icꞌot ta pasele. Laj xchꞌun ti ichaꞌcuxi xa ti Jesuse. \v 9 Pero ti chaꞌvoꞌique muꞌyuc to bu laj yaꞌibeic smelol ti jech ta xal ti scꞌop Diose ti tsots scꞌoplal ta xchaꞌcuxi Jesús ti xie. \v 10 Jech ti stuquique isut batel ta snaic. \s1 Ti Jesuse laj yacꞌ sba iluc ta stojol ti María Magdalenae \r (Mr 16:9‑11) \p \v 11 Ti Maríae tey xꞌocꞌolet icom ta tiꞌ muquinal. Cꞌalal tey ta xꞌoqꞌue, laj scujan sba ta sqꞌuelel ochel ti muquinale. \v 12 Laj yil chaꞌvoꞌ ángeletic ti sac ti scꞌuꞌique. Jun chotol ta sjol, jun chotol ta yoc ti bu to ox tutsꞌul ti Jesuse. \v 13 Jech laj sjaqꞌuic ti ángeletique: \p ―Ants, ¿cꞌu chaꞌal ta xaꞌocꞌ? ―xiic. \p Ti Maríae jech itacꞌav: \p ―Yuꞌun laj xa yichꞌic batel sbecꞌtal ti Cajvale. Mu jnaꞌ bu laj yaqꞌuic ―xi. \p \v 14 Cꞌalal naca to jech laj yale, tey joybij. Tey laj yilbe sat ti Jesuse. Pero mu snaꞌ mi jaꞌ ti Jesuse. \v 15 Ti Jesuse jech laj sjacꞌ: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ta xaꞌocꞌ, Ants? ¿Buchꞌu ta xasaꞌ? ―xi. \p Ti Maríae yacꞌtouc ti jaꞌ ti jchabiej-tsꞌunobale. Jech laj yal: \p ―Banquil, ti mi voꞌot laj apoy loqꞌuel ti Cajvale, albun caꞌi bu laj avacꞌ yoꞌ jech ta jpoy batel ―xi. \p \v 16 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―María ―xi. \p Ti Maríae ijoybij. Jech laj yal ta hebreo cꞌop: \p ―Raboni ―xi. (Jchanubtasvanej, xi ti smelole.) \p \v 17 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―María, mu xapicun. Yuꞌun muꞌyuc to muyemun batel ti bu oy ti Jtote. Batan, ba albo yaꞌi ti quermanotaque ti ta ximuy batel ti bu oy ti Jtote, ti jaꞌ Atotic eque, ti jaꞌ Dios cuꞌune, ti jaꞌ Dios avuꞌunic eque ―xꞌutat. \p \v 18 Jech ti María Magdalenae bat yalbe yaꞌi ti yajchancꞌoptaque ti laj xa yilbe sat ti Jesuse. Jaꞌ jech xtoc laj yalbe yaꞌiic ti cꞌu sꞌelan iꞌalbat yuꞌun ti Cajvaltique. \s1 Ti Jesuse laj yacꞌ sba iluc ta stojol ti yajchancꞌoptaque \r (Mt 28:16‑20; Mr 16:14‑18; Lc 24:36‑49) \p \v 19 Taje, jaꞌ o scꞌacꞌalil ti sliquebal cꞌacꞌal xemunae, ti ta acꞌobaltique, jaꞌ o tey stsoboj sbaic ta na ti yajchancꞌoptaque. Bajalic lec ta na ta scoj xiꞌel yuꞌun ti jꞌisraeletique. Ti Jesuse tey iꞌoch batel, tey icꞌot svaꞌan sba ta oꞌlol yuꞌunic. Jech laj yal: \p ―Mu xaxiꞌic. Junuc avoꞌntonic ―xi. \p \v 20 Cꞌalal jech laj yal taje, laj yacꞌ ta ilel ti scꞌobe, ti xocone. Jech ti stuquique xmuyubajic xa ti laj yilic ti Cajvaltique. \v 21 Tsꞌacal to jech laj yal yan velta ti Jesuse: \p ―Junuc avoꞌntonic. Jech chac cꞌu chaꞌal laj stacun talel ti Jtote, jaꞌ jech ta xajtacoxuc batel ec ―xi. \p \v 22 Jech xtoc un, ti Jesuse laj xvuchꞌta ti yajchancꞌoptaque. Jech laj yalbe: \p ―Ichꞌic ti Chꞌul Espíritue. \v 23 Ti buchꞌu ta xavalbe ti chꞌaybil xa ti smule, jech chꞌaybil ta xcꞌot. Yan ti buchꞌu ta xavalbe ti muꞌyuc chꞌaybil ti smule, muꞌyuc onoꞌox chꞌaybil ti smule ―xi ti Jesuse. \s1 Ti Tomase ta sqꞌuel ti chaꞌcuxiem xa ti Jesuse \p \v 24 Ti Tomase, ti jaꞌ jun ta slajchaꞌvoꞌal ti yajchancꞌope, ti jaꞌ sbiinoj vache, muꞌyuc tey ti cꞌalal icꞌot ti Jesuse. \v 25 Ti yan jchancꞌopetique jech laj yalbeic: \p ―Laj xa quilcutic ti Cajvaltique ―xutic. \p Ti Tomase jech laj yal: \p ―Mi mu xquil ta scꞌob ti yayijem ta lauxe, mi muꞌyuc ta jticꞌ ochel sniꞌ jcꞌob ta yav lauxe, mi muꞌyuc ta jticꞌ ochel ti sniꞌ jcꞌob ta xocone, mu to xuꞌ ta jchꞌun ―xi. \p \v 26 Cꞌalal echꞌ xa ox vaxaquib cꞌacꞌale, tey tsobolic yan velta ta jun na ti yajchancꞌoptaque. Jaꞌ to tey oy ti Tomase. Acꞌo mi lec bajal ti tiꞌ na yuꞌunique, och batel ti Jesuse. Tey cꞌot svaꞌan sba ta oꞌlol yuꞌunic. Jech laj yal: \p ―Junuc avoꞌntonic ―xi. \p \v 27 Jech lic yalbe ti Tomase: \p ―Ticꞌo ochel ti sniꞌ acꞌob liꞌ ta jcꞌobe. Qꞌuelo ti jcꞌobe. Ticꞌo ochel ti acꞌob ta jxocone. Chꞌunun. Mu teyuc noꞌox xanaꞌet ―xi. \p \v 28 Jech laj stacꞌ ti Tomase: \p ―Voꞌot ti Cajvalote, ti Diosot cuꞌune ―xi. \p \v 29 Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Avi tana, Tomás, ta xachꞌunun, jaꞌ ti laj xa avilune. Toj yan yutsilic ti buchꞌutic ti muꞌyuc laj yilicune, pero ti laj xchꞌunicune ―xi ti Jesuse. \s1 Ti cꞌu chaꞌal ti jech tsꞌibabil ti vun liꞌe \p \v 30 Ti Jesuse ep to laj yacꞌ iluc smucꞌul stsatsal ta stojol ti yajchancꞌoptaque, ti muꞌyuc tsꞌibabil icom ta libro liꞌe. \v 31 Pero ti cꞌu yepal tsꞌibabil liꞌe, yoꞌ jech ta xachꞌunic ti jaꞌ Cristo ti Jesuse, ti jaꞌ Snichꞌon ti Diose, yoꞌ jech ta xataic acuxlejalic cꞌalal ta xachꞌunique. \c 21 \s1 Ti Jesuse ta xacꞌ sba iluc ta stojol ti vucvoꞌ yajchancꞌope \p \v 1 Tsꞌacal to un, ti Jesuse laj to yacꞌ sba iluc ta stojol ti yajchancꞌoptac ti ta stiꞌil nab Tiberiase. Cꞌalal laj yacꞌ sba iluque, jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal liꞌe: \v 2 Tey oy jmoj tsobolic ti Simón Pedroe schiꞌuc ti Tomase, ti jaꞌ vach sbiinoje, schiꞌuc ti Natanaele ti liquem talel ta jteclum Caná ti oy ta Galileae, schiꞌuc ti chaꞌvoꞌ snichꞌnab ti Zebedeoe, schiꞌuc yan chaꞌvoꞌ yajchancꞌop ti Jesuse. \v 3 Ti Simón Pedroe jech laj yal: \p ―Ta xibat ta tsac choy ―xi. \p Ti schiꞌiltaque jech laj yalic: \p ―Jech ti vuꞌuncutique ta xba jchiꞌinotcutic ec ―xiic. \p Tey ibatic. Iꞌochic batel ta jun barco. Sjunul acꞌobal ixanavic ta stsaquel ti choye. Pero muꞌyuc laj staic mi jcotuc. \v 4 Cꞌalal ta xa sacub talele, jaꞌ o tey ivul ta loqꞌuel ta tiꞌ nab ti Jesuse. Pero ti yajchancꞌoptaque mu snaꞌic buchꞌu. \v 5 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Queremotic, ¿mi muꞌyuc laj ataic jcotuc ti choye? ―xi. \p Ti yajchancꞌoptaque jech itacꞌavic: \p ―Chꞌabal ―xiic. \p \v 6 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Jipic ochel ti stsacobil achoyic ta sbatsꞌi xocon ti barcoe. Tey ta xataic talel ti choye ―xi. \p Ti yajchancꞌoptaque laj xchꞌunic ti jech iꞌalbatique. Tsꞌacal to un, mu stacꞌ nitel loqꞌuel talel ta voꞌ ti stsacobil schoyique, jaꞌ ti toj noj ta choye. \v 7 Pero ti jun jchancꞌop ti lec cꞌanbil yuꞌun ti Jesuse, jech laj yalbe ti Pedroe: \p ―Jaꞌ ti Cajvaltique ―xi. \p Ti cꞌalal jech laj yaꞌi ti Simón Pedro ti jaꞌ ti Cajvaltique, lic slap ta anil ti scꞌuꞌ ti slocꞌoj to oxe. Ta ora noꞌox tey laj sjip sba batel ta voꞌ. \v 8 Pero ti yan yajchancꞌoptaque icꞌotic ta tiꞌ nab schiꞌuc ti barcoe. Tey xjochojic talel ti stsacobil schoyique yuꞌun noj ta choy. Yuꞌun oy nan voꞌvinicuc (100) noꞌox metro ti ochemic batel ta yutil nabe. \p \v 9 Cꞌalal icꞌotic ta tiꞌ nabe, tey laj staic ti xꞌubet xa yacꞌalil ti cꞌoqꞌue. Tey cajal jcot choy ta sba ti acꞌale. Jaꞌ jech xtoc tey oy pan. \v 10 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ichꞌic talel jaycotuc choy ti naca to laj atsaquique ―xi. \p \v 11 Ti Simón Pedroe imuy batel ta yut barco. Ba xjoch talel ta tiꞌ nab ti stsacobil schoy ti noj ta mucꞌtic choye. Oꞌlol schibal ciento schiꞌuc oxcot (153) ti choye. Manchuc mi noj ta choy ti stsacobil schoyique, pero muꞌyuc xjat. \v 12 Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Laꞌ veꞌanic ―xi. \p Muꞌyuc buchꞌu junucal ti yajchancꞌoptac laj sjacꞌbeic ti Buchꞌue. Jaꞌ ti snaꞌojic xa ti jaꞌ ti Cajvaltique. \v 13 Ti Jesuse laj stsac ti pane. Laj yacꞌbe ti yajchancꞌoptaque. Jaꞌ jech laj spas schiꞌuc ti choye. \p \v 14 Jaꞌ xa yoxibal velta ti laj yacꞌ sba iluc ta stojol ti yajchancꞌoptaque ti cꞌalal chaꞌcuxiem xae. \s1 Ti Jesuse ta xchiꞌin sbaic ta loꞌil schiꞌuc ti Simón Pedroe \p \v 15 Cꞌalal ilaj yoꞌntonic ta veꞌele, ti Jesuse jech lic sjacꞌbe ti Simón Pedroe: \p ―Simón, snichꞌonot ti Jonase, ¿mi más to cꞌuxun ta avoꞌnton? ¿Mi jaꞌ mu sta ti yan liꞌe? ―xi. \p Jech laj stacꞌ ti Pedroe: \p ―Jech, Cajval, anaꞌoj lec ti cꞌuxot ta coꞌntone ―xi. \p Ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Ti mi jech cꞌuxun ta avoꞌntone, qꞌuelo ti jmimitaque ―xi. \p \v 16 Jech lic sjacꞌ yan velta ti Jesuse: \p ―Simón, snichꞌonot ti Jonase, ¿mi cꞌuxun ta avoꞌnton? ―xi. \p Ti Pedroe jech laj stacꞌbe: \p ―Jech, Cajval, anaꞌoj lec ti cꞌuxot ta coꞌntone ―xi ti Pedroe. \p Ti Jesuse jech laj yal: \p ―Ti mi jech cꞌuxun ta avoꞌntone, qꞌuelo ti jchijtaque ―xi. \p \v 17 Ta yoxibal xa velta jech lic sjacꞌ ti Jesuse: \p ―Simón, snichꞌonot ti Jonase, ¿mi cꞌuxun ta avoꞌnton? ―xi. \p Ti Pedroe och ta at oꞌnton, jaꞌ ti yoxibal xa velta ti jacꞌbat, ¿mi cꞌuxun ta avoꞌnton? ti xꞌutate. Jech laj yal ti Pedroe: \p ―Cajval, anaꞌoj scotol. Xanaꞌ lec ti cꞌuxot ta coꞌntone ―xi. \p Jech laj yal ti Jesuse: \p ―Ti mi jech cꞌuxun ta avoꞌntone, qꞌuelo me ti jchijtac un chaꞌe. \v 18 Ta melel ta xcalbot avaꞌi, ti cꞌalal aqueremal to oxe, laj alap lec acꞌuꞌ. Labat ti bu ta xacꞌane. Pero cꞌalal sta yorail ti ta xayijube, ta xalichꞌ ti acꞌobe, yan o ti buchꞌu ta xacꞌ alap ti acꞌuꞌe. Ta xicꞌot batel ti bu mu xmuyubaj avoꞌntone ―xi ti Jesuse. \p \v 19 Ti jech laj yal taje, ti Jesuse ta xacꞌbe snaꞌ ti cꞌu sꞌelan ta xcham ti Pedroe, yoꞌ jech ichꞌbil ta mucꞌ ta xcꞌot ti Dios yuꞌune. Tsꞌacal to un, ti Jesuse jech laj yalbe: \p ―Tsꞌacliun batel ―xi. \s1 Ti jun jchancꞌop ti cꞌuxubinbile \p \v 20 Cꞌalal ijoybij ta spat ti Pedroe, laj yil ti tey tijil batel ta spatic ti jun jchancꞌop ti ep cꞌuxubinbil yuꞌun ti Jesuse, jaꞌ ti buchꞌu nabal ta stsꞌel Jesús ti cꞌalal jmoj ta xveꞌic ti jech laj sjaqꞌue: “Cajval, ¿buchꞌu ta xacꞌot ta cꞌabal?”, ti xi laj sjaqꞌue. \v 21 Cꞌalal jech laj yil ti Pedroe, jech laj sjacꞌbe ti Jesuse: \p ―Cajval, ati jun vinic leꞌe, ¿cꞌusi ta xcꞌot ta pasel ta stojol? ―xi. \p \v 22 Ti Jesuse jech laj stacꞌbe: \p ―Ti mi ta jcꞌan ti cuxul to ta jta ti cꞌalal ta xichaꞌsut talele, ¿cꞌusi aventa? Ti voꞌote jaꞌ noꞌox tsacliun batel ―xi. \p \v 23 Jaꞌ yuꞌun un, ipuc scꞌoplal yuꞌunic ti muꞌyuc ta xcham ti jun jchancꞌope. Pero mu yuꞌunuc laj yal ti Jesús ti mu ta xchame. Jaꞌ laj yal: “Ti mi ta jcꞌan ti cꞌuxul to ta jta ti cꞌalal ta xichaꞌsut talele, ¿cꞌusi aventa?”, ti xie. \p \v 24 Ti jun jchancꞌop taje, jaꞌ ti buchꞌu laj stsꞌiba ti libro liꞌe, ti jaꞌ yiloj scotol ti cꞌusi icꞌot ta pasele. Jnaꞌtic ti melel ti cꞌusi ta xale. \p \v 25 Oy to ep ti cꞌusi laj spas ti Jesuse. Ati lajuc yichꞌ tsꞌibael ta jujutos ti cꞌusi laj spase, ti vuꞌun ta jnope mu xꞌoch o ta scotol banomil ti libroetic ti scotoluc lajuc yichꞌ tsꞌibaele. Jechuc.