\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 SJUNAL APOCALIPSIS JAꞌ LIꞌ TSꞌIBABIL LI CꞌUSTIC SCꞌAN TO XCꞌOT TA PASEL LI IꞌACꞌBAT YIL JUAN YUꞌUN LI CAJVALTIC JESUCRISTOE \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 SJUNAL APOCALIPSIS \mt1 JAꞌ LIꞌ TSꞌIBABIL LI CꞌUSTIC SCꞌAN TO XCꞌOT TA PASEL LI IꞌACꞌBAT YIL JUAN YUꞌUN LI CAJVALTIC JESUCRISTOE \c 1 \p \v 1 Li jun liꞌi jaꞌ li cꞌustic iꞌalbat yuꞌun Dios li Jesucristoe ti poꞌot xa chcꞌot ta pasele. Ti jech iꞌalbate, yuꞌun jaꞌ chijyalbutic eꞌuc, joꞌotic ti ta jpasbetic li cꞌustic tscꞌane. Jaꞌ yuꞌun la stac talel li yajꞌangele, tal scꞌoponun, joꞌon li Juanune, joꞌon li ta jpasbe li cꞌustic tscꞌane. \v 2 Chacalbeic ti ta melel ti jech liꞌacꞌbat quil scotole, schiꞌuc ti melel ti jech laj yal li Diose, yuꞌun jech laj yalbun li Jesucristoe. \p \v 3 Xmuybajic noꞌox li buchꞌu ta xapta schiꞌuc li buchꞌutic ta xaꞌiic li cꞌustic yaloj Dios liꞌi ti mi tschꞌunic li cꞌustic liꞌ tsꞌibabile yuꞌun poꞌot xa chcꞌot ta pasel. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti lic scꞌopon ta carta li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li ta jucub jteclum li Juane \p \v 4 Joꞌon Juanun, chajcꞌoponic batel ta carta, joꞌoxuc li chavichꞌic ta mucꞌ Cajvaltic li te ta jucub jteclum ta Asia balumile. Acꞌo yacꞌboxuc slequilal yutsilal li Jtotic Dios li te onoꞌox oy cꞌalal muꞌyuc toꞌox li vinajel balumile, schiꞌuc li te oy cꞌalal tanae, schiꞌuc li te oy o sbatel osile. Acꞌo spasboxuc ta jun avoꞌonic li jujunoxuque. Ti jech chaꞌacꞌbatic slequilal yutsilale, jaꞌ ta sventa eꞌuc li Chꞌul Espíritu li te oy ta stojol li Dios li coꞌol schiꞌuc jucub cantil iquile. \v 5 Schiꞌuc ta sventa li Jesucristo ti jaꞌ melel scotol li cꞌusi laj yalbutique, ti jaꞌ baꞌi ichaꞌcuxi loqꞌuel ta smuquenal sventa sbatel osile, schiꞌuc ti jaꞌ sventainoj scotol li ajvaliletic li liꞌ ta balumile. Jaꞌ ti toj cꞌuxutic ta yoꞌone, laj yacꞌ sba ta milel ta jcojtic yoꞌ jech lischꞌaybutic o jmultic. \v 6 Schiꞌuc laj xa yacꞌbutic ti coꞌol ta jpastic mantal jchiꞌuctique. Schiꞌuc laj xa yacꞌbutic cabteltic ta stojol Dios, jaꞌ li Stote, jech chac cꞌu chaꞌal li yabtel li paleetique. Jaꞌ yuꞌun acꞌo ichꞌeuc ta mucꞌ sbatel osil li Cajvaltique yuꞌun jaꞌ ta spas mantal sbatel osil. Toj lec ti jech chcꞌot ta pasele. \p \v 7 Li Cajvaltique ta xtal ta toc. Scotol crixchanoetic chilic schiꞌuc li buchꞌutic jmoj yoꞌonic jech chac cꞌu chaꞌal li buchꞌutic la smilic li Cajvaltique. Ta xꞌoqꞌuic ta scoj xiꞌel li cꞌalal chilic ta xtal li Cajvaltique yuꞌun snaꞌic ti ta xꞌacꞌbat yichꞌic vocole. Ta melel jech chcꞌot ta pasel. \p \v 8 Li Dios ti oy sjuꞌel ti jaꞌ sventainoj scotole, jaꞌ li te onoꞌox oy cꞌalal muꞌyuc toꞌox vinajel balumile, schiꞌuc li te oy cꞌalal tana, schiꞌuc li te oy o sbatel osile, jech chal: “Joꞌon la jliques scotol, jaꞌ yuꞌun joꞌon ta jneles scotol”, xi. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti coꞌol schiꞌuc crixchano iyil li Cajvaltic li Juane \p \v 9 Joꞌon Juanun, quermano jbatic yuꞌun coꞌol quichꞌojtic ta mucꞌ li Cajvaltique, schiꞌuc coꞌol chquichꞌtic vocol ta sventa li Jesucristoe, schiꞌuc coꞌol yichꞌojutic ta venta. Coꞌol chijyacꞌbutic stsatsal coꞌontic yoꞌ jech mu xchibaj coꞌontic ta smalael ti cꞌu ora chijcole. Li joꞌone te a yaqꞌuicun ta jun biqꞌuit balumil cacal ta nab, Patmos sbi. Te a schuquicun ta sventa ti la jpuc li scꞌop Diose, jaꞌ ti chijcol ta sventa li Jesucristoe. \v 10 Cꞌalal jaꞌ o scꞌacꞌalil ta jtsob jbatic ta sventa li Cajvaltique, ta sventa li Chꞌul Espíritu icaꞌi ti oy buchꞌu icꞌopoj ta jpat. Tsots icꞌopoj jech chac cꞌu chaꞌal tsots ta jupantic li oqꞌuese. \v 11 Jech liyalbe: \p ―Joꞌon la jliques scotol, jaꞌ yuꞌun joꞌon ta jneles scotol. Li cꞌustic chacacꞌbe avil liꞌi tsꞌibao ta jun chatacbe echꞌel li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li ta jucub jteclum li te ta Asia balumile. Jaꞌ li te oyic ta jteclumetic Efesoe, schiꞌuc ta Esmirna, schiꞌuc ta Pérgamo, schiꞌuc ta Tiatíra, schiꞌuc ta Sárdis, schiꞌuc ta Filadélfia, schiꞌuc ta Laodicéae ―xiyut. \p \v 12 Lijoypꞌij, la jqꞌuel li buchꞌu chiscꞌopone. Te iquil jucub cuxanob cantela li pasbil ta cꞌanal taqꞌuine. \v 13 Ta oꞌlol li jucub cuxanob cantelae iquil ti oy buchꞌu te vaꞌal coꞌol schiꞌuc crixchano yilel. Tolen cꞌuꞌil slapoj, schiꞌuc oy schuc coꞌol schiꞌuc cꞌanal taqꞌuin chucul ta stiꞌ yoꞌon. \v 14 Li stsotsil sjole sac tajmec jech chac cꞌu chaꞌal saquil tsots. Coꞌol schiꞌuc taiv nojtoc. Li jupꞌej sate xleblun tajmec jech chac cꞌu chaꞌal yat cꞌocꞌ. \v 15 Li yoque stsꞌaytsꞌun tajmec jech chac cꞌu chaꞌal li cꞌanal taqꞌuin mi cꞌaqꞌuem xa li yicꞌubale. Cꞌalal chcꞌopoje, jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal mucꞌtic yalemoꞌ ti xpomomet tajmec chyal li ucꞌume. \v 16 Te stsacoj ta sbatsꞌicꞌob jucpꞌej cꞌanal schiꞌuc ta xlocꞌ machita ta ye. Chaꞌjot ye pasbil li machitae, lec juxbil schaꞌjotol. Li sate xojobian tajmec jech chac cꞌu chaꞌal li cꞌacꞌale. \p \v 17 Cꞌalal iquile, liyal ta lum ta stuqꞌuil, chamem licom. La stijun ta sbatsꞌicꞌob, jech liyalbe: \p ―Mu xaxiꞌ. Joꞌon la jliques scotol, jaꞌ yuꞌun joꞌon ta jneles scotol. \v 18 Joꞌon ti jtalel cuxulun oe. Licham pero lichaꞌcuxi nojtoc. Jech cuxulun o sbatel osil. Joꞌon jventainoj scotol. Joꞌon chcal li buchꞌutic ta xchamique. Joꞌon chcal nojtoc li buchꞌutic ta xcolique schiꞌuc li buchꞌutic ta xchꞌayic o sbatel osile. \v 19 Li cꞌustic avilanoj xae schiꞌuc li cꞌustic liꞌ yacal chaqꞌuele, schiꞌuc li cꞌustic ta to xavil ta tsꞌacale, tsꞌibao ta jun scotol. \v 20 Li jucpꞌej cꞌanal li jtsacoj ta jbatsꞌicꞌob avile schiꞌuc li jucub cuxanob cantela li pasbil ta cꞌanal taqꞌuin avile, chacalbe li cꞌusi sventae yuꞌun mu xanaꞌ. Li jucpꞌej cꞌanale jaꞌ senyail li jucvoꞌ viniquetic li sventainojc li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jucub jteclum li ta Asia balumile. Li jucub cuxanob cantelae jaꞌ senyail li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li ta jucub jteclumetique ―xiyut li Cajvaltique. \c 2 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Efesoe \p \v 1 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Efesoe. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltic li stsacoj ta sbatsꞌicꞌob li jucpꞌej cꞌanal iquile, li te ta xanav ta oꞌlol li jucub cuxanob cantelae, xi chayalbeic: \v 2 Joꞌone jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Jnaꞌ ti tsots chaꞌabtejic cuꞌune schiꞌuc ti chcuch avuꞌunic scotol li vocole. Schiꞌuc ti mu xa xachiꞌinic li buchꞌutic chopol yoꞌonique. Yuꞌun laj xa aqꞌuelbeic li cꞌu sba yoꞌonic li buchꞌutic spꞌisoj sbaic ti ta spuquic jcꞌope, jech anaꞌic xa ti jaꞌ noꞌox ta sjutic cꞌope. \v 3 Cꞌalal avichꞌic vocol ta jventae, jun avoꞌonic icuch avuꞌunic. Tsots laꞌabtejic cuꞌun, muc bu xchibaj avoꞌonic. \v 4 Pero oy to cꞌusi chopol avuꞌunic chquil yuꞌun mu ta sloqꞌueluc xa avoꞌonic cꞌuxun ta avoꞌonic jech chac cꞌu chaꞌal ta baꞌie. \v 5 Juleso me ta ajolic li cꞌu sba cꞌuxun toꞌox ta avoꞌonic ta baꞌie. Ictaic me li a sba chapasique; jaꞌ me jech xapasic nojtoc jech chac cꞌu chaꞌal la apasic ta baꞌie. Mi mu xavictaic li cꞌusi chopol chapasique, chital ta ora, chtal jloqꞌues li scuxanobil cantela avuꞌunique, jech ta xchꞌay o, ta xtupꞌ li jcꞌop li te ta avosilalique. \v 6 Pero oy to cꞌusi lec chapasic chquil. Yuꞌun chopol chavilic li cꞌustic ta spasic li jnicolaítaetique, jaꞌ li chayalbeic ti xuꞌ to chapasic li cꞌusi chopole. Jech chopol ta xquil eꞌuc. \v 7 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc. Li buchꞌutic ta spas ta canal scotole ta xcacꞌbe sloꞌic li sat teꞌ li sventa cuxlejal sbatel osile, jaꞌ li te oy ta vinajele, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Esmirnae \p \v 8 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo me carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Esmirnae. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltic ti jaꞌ la sliques scotole schiꞌuc ti jaꞌ ta sneles scotole, jaꞌ li icham ichaꞌcuxie, xi chayalbeic: \v 9 Joꞌone jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Jnaꞌoj ti abol abaic ta scoj li vocole, ti mu xa cꞌusi oy avuꞌunique. Pero ta jtojole jcꞌulejoxuc chquil. Jnaꞌoj nojtoc ti chopol ta xcꞌopoj ta atojolic jayvoꞌ li jꞌisraeletic ti tꞌujbilic cuꞌun ti yalojique. Pero mu meleluc ti tꞌujbilic cuꞌune, yuꞌun mu schꞌunic ti joꞌon ta jcoltaique. Jaꞌ stotic li Satanase. \v 10 Mu me xaxiꞌic yuꞌun li vocol li ta xtal ta atojolique. Jaꞌ yabtel li pucuje ti chastiqꞌuic ta chuquele yuꞌun chasqꞌuelbeic avoꞌonic mi ta melel achꞌunojic ti joꞌon Avajcoltavanejicune. Pero atbil noꞌox ti jayib cꞌacꞌal chavichꞌic vocole. Junuc me avoꞌonic o ta jtojol acꞌo mi chasmilic, yuꞌun chcacꞌ amotonic, jaꞌ ti chacuxiic o sbatel osile. \v 11 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc. Li buchꞌutic tspas ta canal scotole muc bu chba yichꞌic vocol cꞌalal mi ichamique, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Pérgamoe \p \v 12 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo me carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Pérgamoe. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltic li iquil ilocꞌ machita ta yee ti lec juxbil schaꞌjotol yee, xi chayalbeic: \v 13 Joꞌone jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Schiꞌuc jnaꞌoj ti te nacaloxuc li yoꞌ bu ep ta schꞌunbeic smantal li banquilal pucuje, jaꞌ li Satanase. Manchuc mi chavichꞌic vocol pero avichꞌojicun o ta mucꞌ. Muc bu xchibaj avoꞌonic li cꞌalal imile li Antípas li ta sloqꞌuel yoꞌon lispucbe jcꞌop li yoꞌ bu oyoxuque, jaꞌ li bu ep ta schꞌunbeic smantal li Satanase. \v 14 Pero oy to cꞌusi chopol chapasic chquil. Yuꞌun te to achiꞌuquic li buchꞌutic jech ta spasic jech chac cꞌu chaꞌal la spas li Balaame. Li Balaame jaꞌ la schanubtas li ajvalil Balac ta voꞌonee ti acꞌo stac batel buchꞌutic chba schanubtasic ta spasel li cꞌustic chopol li jꞌisraeletique. Li jꞌisraeletique lic slajesbeic smoton srioxic li jyanlumal crixchanoetique, schiꞌuc lic mulivajicuc. \v 15 Jech nojtoc te to achiꞌuquic li buchꞌutic jech ta schꞌunic jech chac cꞌu chaꞌal schꞌunojic li jnicolaítaetic li chopol chquile. Yuꞌun chayalbeic ti xuꞌ to chapasic li cꞌustic chopole. \v 16 Chꞌaco loqꞌuel ta atojolic. Mi mu xaloqꞌuesique chital ta ora ta atojolic. Chtal jpas cꞌop schiꞌuc li machita li ta xlocꞌ ta quee. \v 17 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc. Li buchꞌutic ta spas ta canal scotole jaꞌ chcacꞌbe sveꞌic li manavaj li te ta vinajel ti muc buchꞌu xojtaquine, jech mu cꞌusi yan ta scꞌanic o sbatel osil. Ta xcacꞌbeic nojtoc jupꞌej saquil ton. Li ton ta xcacꞌbeique te tsꞌibabil yachꞌbiic muc buchꞌu yan xojtaquin. Jaꞌ noꞌox stuc xojtaquin li buchꞌutic chcacꞌbee yoꞌ jech ta snaꞌic ti jaꞌ jnichꞌnabic o sbatel osile, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Tiatírae \p \v 18 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo me carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Tiatírae. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Snichꞌon Dios li iquil xleblun tajmec jupꞌej sat jech chac cꞌu chaꞌal yat cꞌoqꞌue, schiꞌuc ti stsꞌaytsꞌun tajmec li yoque jech chac cꞌu chaꞌal stsꞌaytsꞌun li cꞌanal taqꞌuin mi cꞌaqꞌuem xa li yicꞌubale, xi chayalbeic: \v 19 Joꞌone jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Jnaꞌoj ti chacꞌuxubinvanique, schiꞌuc ti achꞌunojic ti joꞌon chajcoltaique, schiꞌuc chacoltavanic, schiꞌuc chcuch avuꞌunic vocol, schiꞌuc más chaꞌabtejic cuꞌun li avie, baꞌi muc bu jech laꞌabtejic. \v 20 Pero oy to cꞌusi chopol chapasic. Yuꞌun chavaqꞌuic chchanubtasvan li ants ti spꞌisoj sba ta yalel li jcꞌope. Pero mu meleluc li cꞌusi chale. Yuꞌun jaꞌ jech tspas jech chac cꞌu chaꞌal la spas li Jezabel ta voꞌonee, jaꞌ tsloꞌloan li buchꞌutic ta spasic li cꞌustic ta jcꞌane. Ta scoj ti tschꞌunic loꞌloele chlic mulivajicuc, schiꞌuc chlic slajesbeic smoton rioxetic. \v 21 Laj xa jmala mi chicta li cꞌustic chopol ta spase, pero mu xicta yuꞌun jaꞌ yoꞌoninoj spasel li cꞌustic chopole. \v 22 Chacalbeic, li antse chcal ti acꞌo tsaqueuc ta chamele jech ta xtaꞌi o. Jaꞌ jech ta xichꞌ vocol ta scoj ti chopol li cꞌusi ta spase. Li buchꞌutic jaꞌ noꞌox la schꞌunic loꞌloel yuꞌun li antse, mi mu xictaic li cꞌustic chopol ta spasic eꞌuque, tsots chcacꞌbe yichꞌic vocol eꞌuc. \v 23 Yan li buchꞌutic schꞌunojic o li cꞌusi chal li antse ta jmilan. Jaꞌ chilic o scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta muqꞌue ti xcabin scotol li cꞌustic chanopique, schiꞌuc ti jqꞌueloj li cꞌu sba avoꞌonique. Ti cꞌu sba chapasic jujunoxuque jaꞌ jech atojol chacacꞌbeic. Mi lec li cꞌustic la apasique, lec atojolic chacacꞌbeic. Mi chopol li cꞌustic la apasique, jaꞌ atojolic li vocol ti chacacꞌbe avichꞌique. \v 24 Joꞌoxuc li te oyoxuc ta Tiatírae ti muc bu achꞌunojic li cꞌusi chal li antse, schiꞌuc ti muc bu achꞌunojic nojtoc ti chalic ti scꞌan chavaꞌiic li cꞌu sba yoꞌon li banquilal pucuje, jaꞌ li Satanase, lec ti jechoxuque jech muꞌyuc xa cꞌusi yan chacalbeic. \v 25 Junuc noj me avoꞌonic o ta jtojol. Staojuc o me yav avoꞌonic cꞌalal to chichaꞌtale. \v 26 Li buchꞌutic ta spasic ta canal scotole, ti jaꞌ ta spasulanic o li cꞌustic lec ta xquil cꞌalal ta slajeb cꞌacꞌale, ta xcacꞌbeic lec yabtelic. Jaꞌ chichꞌic ta venta scotol crixchanoetic ta spꞌejel li balumile, jaꞌ li buchꞌutic mu xiyichꞌic ta muqꞌue. \v 27 Jech chac cꞌu chaꞌal tsots cabtel quichꞌoj ti yacꞌojbun li Jtote, jaꞌ jech tsots yabtel ta xcacꞌbeic eꞌuc. Jaꞌ tspasic ta mantal scotol crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. Chꞌunbil o smantalic. Li crixchanoetique mu xa cꞌusi xuꞌ yuꞌunic o jech chac cꞌu chaꞌal pꞌin ti toj lilijel noꞌox mi chichꞌ voqꞌuel ta taqꞌuine. \v 28 Li buchꞌutic tsots yabtel ta xcacꞌbeique ta xcaqꞌuic ta ichꞌel ta mucꞌ jech chac cꞌu chaꞌal ichꞌbilun ta muqꞌue. \v 29 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \c 3 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Sardise \p \v 1 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo me carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li ta jteclum Sardise. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltic ti la stac batel ta jucub jteclum li Chꞌul Espíritue, schiꞌuc li stsacoj jucpꞌej cꞌanale, xi chayalbeic: Joꞌon jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Lec achꞌunojic ti avalojique pero muc bu jech. Yuꞌun coꞌol schiꞌuc chamemoxuc chaquilic. \v 2 Jaꞌ yuꞌun qꞌuelo me abaic. Lecuc me li cꞌustic chapasique naca me chꞌayanic o. Yuꞌun muc bu lec ta xquil la avabtelic ta stojol li Dios cuꞌune. \v 3 Jaꞌ me xajules ta ajolic ti cꞌu sba laꞌalbatic ta baꞌie. Jaꞌ me xachꞌunic. Ictaic li cꞌustic chopol chapasique. Mi mu xavictaique, chacacꞌbe avichꞌic vocol. Pero mu xanaꞌic cꞌu ora chtal cacꞌ avichꞌic vocol jech chac cꞌu chaꞌal mu xanaꞌic cꞌu ora chtal li jꞌeleqꞌue. \v 4 Acꞌo mi oy amulic chquil pero oy jayvoꞌ li te achiꞌuquic ta Sardis ti muꞌyuc yicꞌubal scꞌuꞌic yaꞌel chquile yuꞌun mu snaꞌ saꞌ smulic. Jaꞌ chischiꞌinic o sbatel osil. Ta xcacꞌbe lec sac scꞌuꞌic jaꞌ svinajeb ti tucꞌ o yoꞌonic sbatel osile. \v 5 Li buchꞌutic ta spas ta canal scotole ta xꞌacꞌbat slap lec sac scꞌuꞌic, jaꞌ svinajeb ti tucꞌ o yoꞌonic sbatel osile. Muc bu ta jtupꞌbe sbiic ta jun li bu tsꞌibabil sbiic scotol li buchꞌutic ta xcuxiic o sbatel osile. Jamal ta xcal ta stojol Jtot schiꞌuc ta stojol li yajꞌangeltac ti jaꞌ jnichꞌnabique. \v 6 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech ta spasic eꞌuc, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Filadélfiae \p \v 7 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo me carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Filadélfiae. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltique tucꞌ yoꞌon, melel scotol li cꞌusi ta xale. Jaꞌ sventainoj li buchꞌutic tꞌujbilic yuꞌun Dios jech chac cꞌu chaꞌal li mucꞌta ajvalil David ta voꞌonee. Li Cajvaltique jaꞌ chal li buchꞌutic ta xꞌochic schiꞌuc li buchꞌutic mu xꞌochic ta vinajele. Jech chayalbeic: \v 8 Joꞌon jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Acꞌo mi muc bu epoxuc, pero avichꞌojicun o ta mucꞌ. Jamal chavalic ti joꞌon chajcoltaique. Jaꞌ yuꞌun chacacꞌbeic ti acꞌo xapucbeic batel li jcꞌop li buchꞌutic tscꞌan chaꞌiique. Muc buchꞌu xuꞌ chaspajesic. \v 9 Oy jꞌisraeletic ti chalic ti tꞌujbilic cuꞌune pero jaꞌ noꞌox ta sjutic cꞌop yuꞌun jaꞌ stotic li Satanase. Yuꞌun chascontrainic. Pero chcacꞌ ti chayichꞌic ta mucꞌ yoꞌ chlic yilic ti ta melel jnichꞌnaboxuque schiꞌuc ti cꞌuxoxuc ta coꞌone. \v 10 Ta sventa ti muc bu xchibaj avoꞌonic li cꞌalal avichꞌic vocol ta jventae, jaꞌ yuꞌun mu xcacꞌ xavichꞌic vocol li cꞌalal chcꞌot scꞌacꞌalil ta xcacꞌbe yichꞌic vocol scotol crixchanoetic ta spꞌejel li balumile yuꞌun ta jqꞌuelbe cꞌu sba yoꞌonic. Yuꞌun toj tsots li vocol ta xtale. \v 11 Poꞌot xa chital. Junuc me avoꞌonic o ta jtojol yoꞌ jech mu xbat ta yan la amotonic ti chacacꞌbeique. \v 12 Li buchꞌutic ta spas ta canal scotole jaꞌ chba schiꞌinic o sbatel osil li Dios cuꞌun li te ta vinajele. Mu xloqꞌuic o. Ta jtsꞌibabe ta stiꞌbaic li sbi li Dios cuꞌune schiꞌuc li sbi li jteclum yuꞌun li Diose, jaꞌ li achꞌ Jerusalén li ta xlic talel ta vinajel li yoꞌ bu oy li Dios cuꞌune. Schiꞌuc ta jtsꞌibabe ta stiꞌbaic nojtoc li cachꞌbie. \v 13 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi iꞌalbatic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li te ta jteclum Laodicéae \p \v 14 Jech liyalbe nojtoc li Cajvaltique: \p ―Tsꞌibabo carta li buchꞌu sventainoj li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li te ta jteclum Laodicéae. Xi xatsꞌibabe echꞌele: “Li Cajvaltic ti jaꞌ melel scotol li cꞌusi ta xale, ti jaꞌ la spas scotol li cꞌustic oye, jech chayalbeic: \v 15 Joꞌon jnaꞌoj jtuc scotol li cꞌustic chapasique. Jqꞌueloj ti mu ta sloqꞌueluc avoꞌonic avichꞌojicun ta muqꞌue. Jaꞌ noꞌox ti yuꞌun mu xacoꞌolajic achiꞌuquic li buchꞌutic muc bu yichꞌojicun ta mucꞌ ta jꞌechꞌele. Mi chavichꞌicun ta muqꞌue, jaꞌ scꞌan ti ta sloqꞌueluc avoꞌonic chavichꞌicun o ta muqꞌue. Mi schibal avoꞌonique, xlocꞌ venta ti mu xavichꞌicun ta muqꞌue. \v 16 Ta scoj ti schibal noꞌox avoꞌonique xcoꞌolaj schiꞌuc chajloqꞌuesic o ta jtojol yaꞌel. \v 17 Yuꞌun jech chavalic: Joꞌone lec quichꞌoj ta mucꞌ li Cajvaltique. Mu xa cꞌusi palta cuꞌun yuꞌun jnaꞌoj xa scotol, xachiic, pero mu xanaꞌic ti abol abaic chaquilic ta scoj ti mu junuc avoꞌonic ta jtojole. Tꞌanaloxuc nojtoc chaquilic ta scoj ti muc bu lec avoꞌonique. Maꞌsatoxuc chaquilic nojtoc yuꞌun mu xavilic ti chopol li cꞌustic chapasique. \v 18 Jaꞌ yuꞌun chacalbeic, laꞌic me ta jtojol. Chacacꞌbeic ti jun avoꞌonique jech jcꞌulejoxuc chaquilic o ta jtojol. Ta jtuqꞌuibtasboxuc avoꞌonic jech lec sac acꞌuꞌic yaꞌel chquil. Jaꞌ yuꞌun mu xa bu chaqꞌuexavic yuꞌun muc xa bu tꞌanaloxuc yaꞌel. Ta jpoxta la asatic yaꞌele yoꞌ jech chavilic ti cꞌusi lec chapasique. \v 19 Li buchꞌutic cꞌuxic ta coꞌone ta jpas ta mantal. Mi mu schꞌune, ta xcacꞌbe yichꞌ vocol. Jaꞌ yuꞌun cꞌalal chajpasic ta mantale, ta sloqꞌueluc me avoꞌonic chꞌunic. Ictaic li cꞌustic chopol chapasique. \v 20 Ta stiꞌ noꞌox avoꞌonic oyun yaꞌel yuꞌun muc to bu avacꞌoj abaic lec ta jcꞌob yaꞌel. Li buchꞌu ta xaꞌi li cꞌalal ta jcꞌopone, mi chacꞌ sba ti acꞌo jventaine, te ta jchiꞌin o, jech ximuybaj o jchiꞌuc. \v 21 Li buchꞌutic ta spas ta canal scotole, jaꞌ chischiꞌinic ta pasmantal jech chac cꞌu chaꞌal liꞌ xa jchiꞌuc ta pasmantal li Jtote yuꞌun ijpas xa ta canal scotol. \v 22 Li Chꞌul Espíritue jaꞌ jech ch‐acꞌbat snaꞌic scotol li buchꞌutic yichꞌojicun ta mucꞌ li butic oyique, acꞌo snopic mi jech tspasic eꞌuc, xayutic li Cajvaltique”, xi xatsꞌibabe echꞌel ―xiyut. \c 4 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ichꞌbil o ta mucꞌ te ta vinajel li Diose \p \v 1 Ta tsꞌacale iquil jamal tiꞌna ta vinajel. Li Cajvaltic ti baꞌi liscꞌopon li coꞌol schiꞌuc xꞌocꞌ oqꞌues li scꞌopojele, xi liyalbe: \p ―Muyan talel liꞌi. Chcacꞌ avil scotol li cꞌustic ta to xcꞌot ta pasele ―xiyut. \p \v 2 Ta sventa li Chꞌul Espíritue ta ora te vaꞌalun ta vinajel icaꞌi. Te iquil jun mucꞌta chotlebal lec meltsanbil. Jaꞌ te chotol ta spas mantal li Diose. \v 3 Li Diose oy xojobal jech chac cꞌu chaꞌal li xojobal jaspe‐ton schiꞌuc li cornalina‐tone, yox schiꞌuc tsoj li xojobale. Li mucꞌta chotlebale joybil ta vacnebal, pero naca yox li xojobale. Coꞌol schiꞌuc xojobal li esmeralda‐tone. \v 4 Li sjoyobal li mucꞌta chotlebale, iquil ti oy chanib schaꞌvinic (24) chotlebal li teye. Jaꞌ te chotolic chanib schaꞌvinic banquilaletic. Naca sac scꞌuꞌic, schiꞌuc oy scoronail sjolic pasbil ta cꞌanal taqꞌuin. \v 5 Li bu chotol li Diose te xlebluj chlocꞌ chauc, schiꞌuc tsots iꞌavan li chauque, schiꞌuc oy cꞌustic tsots inic. Li ta stuqꞌuil li bu chotol li Diose te tsanal jucub cantil. Li jucub cantile jaꞌ senyail li Chꞌul Espíritu li te oy li ta jucub jteclume. \v 6 Ta stuqꞌuil li bu chotol li Diose oy cꞌusi te coꞌol schiꞌuc nab yilel, xlebebet tajmec jech chac cꞌu chaꞌal nen. \p Ta spat xocon li mucꞌta chotlebale oy chanvoꞌ te vaꞌalic, ep ta pꞌej satic. Oy sat ta spat sjolic nojtoc. \v 7 Li june coꞌol schiꞌuc jtiꞌaval bolom. Li june coꞌol schiꞌuc chexel tot vacax. Li june coꞌol schiꞌuc sat crixchano. Li june coꞌol schiꞌuc xic ti xvilete. \v 8 Li jujunique oy vaquib xiqꞌuic. Schiꞌuc oy satic ta sjunul sbecꞌtalic, schiꞌuc ta jujun xiqꞌuic. Oy sat ta yolon xiqꞌuic, schiꞌuc ta sba xiqꞌuic. Cꞌacꞌal acꞌubal jech chalic: \q1 Tucꞌ yoꞌon li Cajvaltic Diose. \q1 Oy sjuꞌel, scotol yichꞌoj ta venta. \q1 Te onoꞌox oy ta voꞌone, schiꞌuc liꞌ oy cꞌalal tana, schiꞌuc te oy o sbatel osil, \m xiic ta stojol li Diose. \p \v 9-10 Cꞌalal ta xalic ti toj echꞌem slequilal li cuxul Dios ti jaꞌ ta spas mantal sbatel osile, schiꞌuc ti chichꞌic ta muqꞌue, schiꞌuc ti chalbeic coliyale, jaꞌ o chlic spatan sbaic ta stuqꞌuil Dios li chanib schaꞌvinic banquilaletique. Chichꞌic ta mucꞌ. Ta sloqꞌuic li scoronaique, te chaqꞌuic ta stuqꞌuil li bu chotol li Dios ti cuxul o sbatel osile. Jech chalic: \q1 \v 11 Joꞌot Cajvalotcutic, joꞌot Diosot cuꞌuncutic, \q1 joꞌot noꞌox atuc ti echꞌem alequilal avutsilale, \q1 ti ichꞌbilot ta muqꞌue, ti oy ajuꞌel oy atsatsale. \q1 Joꞌot la apas scotol li cꞌustic oye \q1 yuꞌun jech la acꞌan ti oye, \m xiic ta stojol li Diose. \c 5 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌu sba li balbil june schiꞌuc li Cajvaltic li coꞌol schiꞌuc chexel chije \p \v 1 Li Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebale, iquil te stsacoj ta sbatsꞌicꞌob jlic balbil jun tsꞌibabil schaꞌjotol. Acꞌbil jucub spacꞌ yoꞌ mu xjilchꞌuj o. \v 2 Iquil nojtoc jun chꞌul ángel echꞌem stsatsal, tsots icꞌopoj, jech laj yal: \p ―¿Buchꞌu ti naca lec cꞌusi spasoje ti xuꞌ yuꞌun ta stuchꞌbe li spacꞌ li june, yoꞌ jech ta xjilchꞌuj oe? ―xi. \p \v 3 Pero muc buchꞌu xuꞌ yuꞌun ta sjilchꞌun li june, mi jaꞌuc li buchꞌutic li te oyic ta vinajele, mi jaꞌuc li buchꞌutic liꞌ oyic ta balumile, mi jaꞌuc li buchꞌutic chamemic xae. Jaꞌ yuꞌun muc buchꞌu xuꞌ ta sqꞌuel li cꞌusi ta xal li june. \v 4 Te lic ocꞌcun yuꞌun muc buchꞌu ti lec li cꞌusi spasoje ti xuꞌ ta sjilchꞌun li june, ti xuꞌ ta xapta li cꞌusi tsꞌibabile. \v 5 Jech liyalbe jun li chanib schaꞌvinic banquilaletique: \p ―Mu xaꞌocꞌ. Oy buchꞌu echꞌem stsatsal jech chac cꞌu chaꞌal li jtiꞌaval bolome. Jaꞌ jun achiꞌilic ta israelal, jaꞌ snitilul li Judá ta voꞌonee. Schiꞌuc li mucꞌta ajvalil David ta voꞌonee, jaꞌ snitilultac. Jaꞌ ispas ta canal scotol, jaꞌ yuꞌun xuꞌ ta sjilchꞌun li june. Xuꞌ yuꞌun ta stuchꞌbe li jucub spaqꞌue ―xiyut. \p \v 6 Iquil te cotol jcot chexel chij ta oꞌlol li yoꞌ bu oy li Diose, schiꞌuc li chanvoꞌique, schiꞌuc li chanib schaꞌvinic banquilaletique. Li chexel chije oy yav ta sbecꞌtal ti imilee pero ichaꞌcuxi. Jaꞌ svinajeb ti jaꞌ li Cajvaltique. Oy jucub xulub schiꞌuc jucpꞌej sat, jaꞌ senyail li Chꞌul Espíritu ti itaque talel ta spꞌejel balumile. \v 7 Li chexel chije ba stsac li jun li te ta sbatsꞌicꞌob li Diose. \v 8 Cꞌalal istsac li jun li chexel chije, li chanvoꞌique schiꞌuc li chanib schaꞌvinic banquilaletique la spatan sbaic ta stojol. Li chanib schaꞌvinic banquilaletique yichꞌanoj jujun yarpaic schiꞌuc jujun boch pasbilic ta cꞌanal taqꞌuin, noj ta pomriox. Li pomrioxe jaꞌ senyail ti ta staic ta naꞌel Dios li buchꞌutic snichꞌnabtac Dios li liꞌ oyic ta balumile. \v 9 La sqꞌueojintaic jun achꞌ qꞌueoj. Jech chal: \q1 Joꞌot noꞌox atuc ti naca lec li cꞌusi la apase \q1 jech ijuꞌ avuꞌun la avichꞌ li june, \q1 schiꞌuc xuꞌ avuꞌun chatuchꞌbe li spaqꞌue. \q1 Yuꞌun joꞌot la avacꞌ aba ta milel. \q1 Ta achꞌichꞌel la aman li buchꞌutic ta xtuneic yuꞌun Dios ti butic xa oyic ta spꞌejel balumile. \q1 \v 10 Laj xa aval ti coꞌol chapasic mantal achiꞌuque, \q1 schiꞌuc laj xa avacꞌbe yabtelic ta stojol Dios jech chac cꞌu chaꞌal yabtel li paleetique. \q1 Te ta spasic mantal ta balumil, \m xi li sqꞌueojique. \p \v 11 Cꞌalal jqꞌueloje, icaꞌi chcꞌopoj ep chꞌul ángeletic ti te joyolic ta stojol Dios schiꞌuc li chanvoꞌique, schiꞌuc li chanib schaꞌvinic banquilaletique. Ep ta millón li chꞌul ángeletique, mu xlaj ta atel. \v 12 Tsots icꞌopojic scotolic, jech laj yalic: \q1 Li chexel chij li imilee naca lec li cꞌusi la spase, \q1 jaꞌ yuꞌun iꞌacꞌbat tsots yabtel yuꞌun ispas ta canal scotol. \q1 Jaꞌ ta spas ta mantal scotol. \q1 Jaꞌ yuꞌun xa scotol li cꞌustic oye. \q1 Toj echꞌem schꞌulpꞌijil, scotol xuꞌ yuꞌun ta spas. \q1 Ichꞌbil ta mucꞌ. \q1 Stuc noꞌox ta xꞌalbat coliyal, \m xiic ta stojol li chexel chije. \p \v 13 Icaꞌi nojtoc icꞌopoj scotol li buchꞌutic te oyic ta vinajele, schiꞌuc scotol li buchꞌutic liꞌ oyic ta balumile, schiꞌuc scotol li buchꞌutic ichamic ta balumile schiꞌuc ta nabe li te oyic ta cꞌatinbac li yoꞌ bu ta smalaic ichꞌbeel scꞌopique. Scotolic jech laj yalic: \q1 Toj echꞌem slequilal li Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebale schiꞌuc li chexel chije. \q1 Sbatel osil ichꞌbil ta mucꞌ. \q1 Sbatel osil ta spas mantal stuc, xiic. \p \v 14 Li chanvoꞌique jech laj yalic eꞌuc: \p ―Toj lec ti jech ta xcꞌot ta pasele ―xiic. \p Li chanib schaꞌvinic banquilaletique la spatan sbaic ta stuqꞌuil li Dios li cuxul o sbatel osile, laj yichꞌic ta mucꞌ. \c 6 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌustic icꞌot ta pasel li cꞌalal ituchꞌ li jujun spacꞌ li june \p \v 1 Li chexel chije iquil la stuchꞌbe jun spacꞌ li balbil june. Cꞌalal la stuchꞌe, icaꞌi icꞌopoj jun li chanvoꞌique, jaꞌ li coꞌol schiꞌuc jtiꞌaval bolome. Li scꞌopojele jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal xꞌavan chauc. Oy buchꞌu laj yapta: \p ―¡Laꞌ! ―xut. \p \v 2 La jqꞌuel li buchꞌu jech iꞌaptaate, scajlebinoj jcot saquil caaꞌ yichꞌoj jun syolob. Iquil nojtoc iꞌacꞌbat scorona, jaꞌ senyail ti chichꞌ ta venta li crixchanoetique. Xmuybaj noꞌox ilocꞌ batel, ba sloꞌlo li crixchanoetique. \p \v 3 Li chexel chije la stuchꞌ nojtoc li schibal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, icaꞌi icꞌopoj jun li chanvoꞌique, jaꞌ li coꞌol schiꞌuc vacaxe. Oy buchꞌu laj yapta: \p ―¡Laꞌ! ―xut. \p \v 4 La jqꞌuel li buchꞌu jech iꞌaptaate, scajlebinoj jcot tsajal caaꞌ. Jaꞌ yabtel socbeel sjol li crixchanoetic li liꞌ ta balumile yoꞌ jech chlic scontrain sbaic, chlic smil sbaic. Iꞌacꞌbat batel jun smucꞌta machita. \p \v 5 Li chexel chije la stuchꞌ nojtoc li yoxibal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, icaꞌi icꞌopoj jun li chanvoꞌique, jaꞌ li coꞌol schiꞌuc sat crixchanoe. Oy buchꞌu laj yapta: \p ―¡Laꞌ! ―xut. \p La jqꞌuel li buchꞌu jech iꞌaptaate, scajlebinoj jcot icꞌal caaꞌ. Te schechoj slibra sventa oy cꞌusi ta spꞌis. \v 6 Icaꞌi oy buchꞌu ta xcꞌopoj li te ta oꞌlol li chanvoꞌique, jech laj yalbe li buchꞌu cajal ta caaꞌe: \p ―Ba soco li trigoe schiꞌuc li cebadae yoꞌ jech mu xacꞌ lec sat, jech ta xtoy stojol. Li jun kilo trigoe jaꞌ jech stojol chcꞌot jech chac cꞌu chaꞌal tojolil ta jun cꞌacꞌal abtel. Yan li cebadae jaꞌ oxib kilo xtoj o ta jun cꞌacꞌal abtel. Yan li teꞌel olivae schiꞌuc li teꞌel tsꞌusube mu me xasoc yoꞌ jech mu xtoy stojol li asete schiꞌuc li yaꞌlel tsꞌusube ―xut. \p \v 7 Li chexel chije la stuchꞌ nojtoc li schanibal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, icaꞌi icꞌopoj li jun li chanvoꞌique, jaꞌ li jech chac cꞌu chaꞌal xic ti xvilete. Oy buchꞌu laj yapta: \p ―¡Laꞌ! ―xut. \p \v 8 La jqꞌuel li buchꞌu jech iꞌaptaate, scajlebinoj jcot cꞌanal caaꞌ. Jaꞌ jmilvanej sbi. Oy yan buchꞌu te tijil talel ta spat, jaꞌ cꞌatinbac sbi. Jaꞌ senyail ti ta cꞌatinbac chbatic li buchꞌutic chlajic ta milele. Jaꞌ iꞌacꞌbat yichꞌ ta venta scotol crixchanoetic li liꞌ ta balumile. Li cꞌu yepal oy crixchanoetic ta spꞌejel balumile, mi oy chanmil crixchano ta jun jteclume, chlajic jmil, chcom oxmil. Jech chcꞌot ta pasel ta spꞌejel balumil. Oy ta xchamic ta scoj cꞌop, oy ta xchamic ta scoj viꞌnal, oy ta xchamic ta scoj chamel, oy ta xlajic ta tiꞌel ta jtiꞌaval bolom. \p \v 9 Li chexel chije la stuchꞌ nojtoc li yoꞌobal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, iquil ti te oy schꞌulelic ta yolon scajleb smoton Dios te ta vinajel li buchꞌutic ilajic ta milel ta sventa ti jamal laj yalic li scꞌop Dios li schꞌunojique. \v 10 Tsots icꞌopojic, jech laj yalic: \p ―Cajval, joꞌot ti tucꞌ avoꞌone, ti scotol chcꞌot ta pasel ti cꞌustic avaloje, ¿baqꞌuin to chavichꞌbe scꞌopic li buchꞌutic la smiluncutic li te to oyic ta balumile? ―xiic. \p \v 11 Iquil iꞌacꞌbatic saquil cꞌuꞌiletic, jaꞌ svinajeb ti tucꞌ o yoꞌonic sbatel osile. Schiꞌuc iꞌalbatic ti acꞌo smalaic to jutuque. Jech iꞌalbatic: \p ―Jaꞌ to mi itsꞌaqui li cꞌu yepal caloj ti chmileic la avermanotaquic jech chac cꞌu chaꞌal lamileique, jaꞌ li buchꞌutic ta xtunic cuꞌun eꞌuque, jaꞌ to ta xquichꞌbe scꞌopic li buchꞌutic la smiloxuque ―xꞌutatic. \p \v 12 Li chexel chije la stuchꞌ nojtoc li svaquibal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, iquil tsots inic li balumile. Li cꞌacꞌale iꞌicꞌub, jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal icꞌal pocꞌ. Li ue itsajub jech chac cꞌu chaꞌal chꞌichꞌ. \v 13 Li cꞌanaletique laj tsꞌujanuc yalel ta balumil jech chac cꞌu chaꞌal ta xlilij ta tsatsal icꞌ li yunenal sat li teꞌel higoe. \v 14 Li vinajele la sbal sba jech chac cꞌu chaꞌal ta jbaltic jun, isac‐chꞌay o batel. Scotol li vitsetique schiꞌuc li bicꞌtal balumil li cacalic ta nabe laj jeltajuc yav. \v 15 Li ajvaliletic li liꞌ ta balumile schiꞌuc li yajcoltaobtaquique, schiꞌuc li jcꞌulejetique, schiꞌuc li banquilal soltaroetique, schiꞌuc li tsatsal viniquetique, schiꞌuc li buchꞌutic ochemic ta jtunele, schiꞌuc scotol li crixchanoetique, iquil la smuc sbaic ta yut nail chꞌenetic schiꞌuc ta yolon tonetic ta vitstic. \v 16 Scotolic jech laj yalbeic li vitsetique schiꞌuc li tonetique: \p ―Jinanic talel ta jbacutic yoꞌ jech mu xa xcaꞌicutic li vocol ti chijyacꞌbuncutic li Diose schiꞌuc li chexel chije, yuꞌun ilinem ta jtojolcutic. \v 17 Yuꞌun icꞌot xa scꞌacꞌalil ti chacꞌ quichꞌcutic tsots vocol ti muc buchꞌu xcuch yuꞌune ―xiic. \c 7 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti iꞌacꞌbatic seyoal stiꞌbaic chanib svaxacvinic ta mil li jꞌisraeletique \p \v 1 Ta tsꞌacal iquil chanvoꞌ chꞌul ángeletic te vaꞌalic ta schanjotol schiquin li balumile. Jaꞌ spajesojic li icꞌ ta schanjotol schiquin li balumile yoꞌ jech mu xtal icꞌ liꞌ ta balumile schiꞌuc li ta nabe. Schiꞌuc maꞌuc jtecꞌ teꞌ chnic. \v 2 Iquil ilocꞌ talel ta sloqꞌueb cꞌacꞌal otro jun chꞌul ángel, jaꞌ yichꞌoj li seyo yuꞌun li cuxul Diose. Tsots laj yapta li chanvoꞌ schiꞌiltac li te vaꞌalic ta schanjotol schiquin li balumile, ti acꞌbil tsots yabtelic yoꞌ ta soquesic li balumil schiꞌuc li nabe. \v 3 Jech laj yalbe: \p ―Mu to me xasoquic li balumile, schiꞌuc li nabe, schiꞌuc li teꞌetique. Jaꞌ to mi laj cacꞌbe seyoal stiꞌbaic scotolic li buchꞌutic ta spasic li cꞌustic ta scꞌan li Dios cuꞌuntique, jaꞌ to xuꞌ chasoquic ―xꞌutatic. \p \v 4 Icaꞌi ti cꞌu yepal iꞌacꞌbatic seyoal li stiꞌbaique, jaꞌ chanib svaxacvinic ta mil (144,000). Naca jchiꞌiltac ta israelal scotolic. \v 5 Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Judá ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌ seyoal stiꞌbaic. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Rubén ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Gad ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. \v 6 Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Aser ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Neftalí ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Manasés ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. \v 7 Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Simeón ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Leví ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Isacar ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. \v 8 Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Zabulón ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic José ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. Li jchop li liquemic ta jtot jmeꞌcutic Benjamín ta voꞌonee lajchamil laj yichꞌic eꞌuc. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li ep ta chop crixchanoetic tucꞌ yoꞌonic iyil li Juane \p \v 9 Ta tsꞌacal iquil epal crixchanoetic ti liquemic ta ep ta chop crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. Mu xlaj ta atel. Te vaꞌalic ta stojol Dios schiꞌuc ta stojol li chexel chije. Naca sac scꞌuꞌic slapoj scotolic, jaꞌ svinajeb ti tucꞌ o yoꞌonic sbatel osile. Schiꞌuc stsacanojic yanal xan. \v 10 Scotolic tsots icꞌopojic, xi laj yalic: \q1 Ti lijcolutic xae, jaꞌ ta sventa li Dios cuꞌuntic li liꞌ chotol ta mucꞌ ta chotlebale, schiꞌuc ta sventa li chexel chije, \m xiic. \v 11 Scotol li chꞌul ángeletic li te joyolic ta stojol li Diose, schiꞌuc li chanib schaꞌvinic banquilaletique, schiꞌuc li chanvoꞌique, la spatan sbaic ta stojol li Dios li te chotole, laj yichꞌic ta mucꞌ. \v 12 Xi laj yalic: \q1 Toj lec ti jech icꞌot ta pasele. \q1 Jaꞌ jcꞌuxubinvanej li Diose. \q1 Toj echꞌem slequilal, echꞌem schꞌulpꞌijil. \q1 Stuc noꞌox ta xꞌalbat coliyal. \q1 Ichꞌbil ta mucꞌ. \q1 Echꞌem stsatsal. \q1 Jaꞌ ta spas mantal sbatel osil. \q1 Toj lec ti jech ta xcꞌot ta pasele, xiic. \p \v 13 Jech lisjacꞌbe jun li banquilaletique: \p ―¿Mi xanaꞌ buchꞌutic li liꞌ oyic li naca sac scꞌuꞌ slapojique? ¿Mi xanaꞌ bu liquemic talel? ―xiyut. \p \v 14 La jtacꞌbe: \p ―Tata, mu jnaꞌ. Joꞌot xanaꞌ atuc ―xcut. \p Jech liyalbe nojtoc: \p ―Leꞌe jaꞌ li buchꞌutic ti imileic ta scoj li ep cꞌustic chopol li liquem li te ta balumile. Yuꞌun ischꞌunic ti jaꞌ ichꞌaybat o smulic yuꞌun li chexel chije, jaꞌ yuꞌun muꞌyuc xa smulic o. Jaꞌ senyail ti sac scꞌuꞌ slapojique. \v 15 Jech liꞌ oyic o ta stojol li Diose. Cꞌacꞌal acꞌubal liꞌ ta xtuneic yuꞌun li Diose. Jaꞌ chiꞌinbilic o yuꞌun li Diose. \v 16 Mu xa xviꞌnajic, mu xa xtaquij stiꞌic, muꞌyuc xa cꞌacꞌal chaꞌiic, mu xa bu chchiqꞌuinic. \v 17 Yuꞌun jaꞌ chabibilic o yuꞌun li chexel chij li te oy ta oꞌlol li yoꞌ bu chotol li Diose, jech xmuybajic noꞌox sbatel osil yuꞌun acꞌbilic xa scotol. Ta scusbat yaꞌlel satic yuꞌun li Diose jech mu xa xꞌoqꞌuic o ―xiyut li jun banquilale. \c 8 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi icꞌot ta pasel cꞌalal ituchꞌ li sjucubal spacꞌ li june \p \v 1 Li chexel chije la stuchꞌ li sjucubal spacꞌ li june. Cꞌalal la stuchꞌe, oꞌlol nan ora muc buchꞌu xcꞌopoj li te ta vinajele. \v 2 Iquil iꞌacꞌbat yoqꞌuesic li jucvoꞌ chꞌul ángeletic ti scotol ora te vaꞌalic o ta stojol li Diose. \v 3 Ta tsꞌacale tal svaꞌan sba otro jun chꞌul ángel te ta stuqꞌuil scajleb smoton li Diose, yichꞌoj chicꞌobpom pasbil ta cꞌanal taqꞌuin. Li scajleb smoton li Diose pasbil ta cꞌanal taqꞌuin eꞌuc. Te oy ta stuqꞌuil li yoꞌ bu chotol li Diose. Li chꞌul ángele iꞌacꞌbat ep pomriox yoꞌ ta scapbe ta scꞌopic li buchꞌutic snichꞌnabtac Dios ti jun yoꞌonic ta staic ta naꞌel Dios li liꞌ ta balumile. Te ba sjuchan ta scajleb smoton li Diose. \v 4 Li schꞌailal li pomriox li la schicꞌ li chꞌul ángele tucꞌ imuy ta stojol li Diose. Te capal imuy schiꞌuc li scꞌop li buchꞌutic snichꞌnabtac Dios ti jun yoꞌonic ta staic ta naꞌel Dios liꞌ ta balumile. \v 5 Li chꞌul ángele la snojes ta acꞌal li schicꞌobpome. Li acꞌale te la stsac ta scajleb smoton Dios. Li schicꞌobpome la sjip yalel liꞌ ta balumile. Cꞌalal jech la spase, ep iꞌavan chauc, schiꞌuc oy cꞌustic yan inic, schiꞌuc xleblajet tajmec li chauque, schiꞌuc tsots inic li balumile. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌustic vocol ital ta balumil li cꞌalal la sjupanic yoqꞌuesic li jucvoꞌ chꞌul ángeletique \p \v 6 Li jucvoꞌ chꞌul ángeletic ti yichꞌojic yoqꞌuesique la schapan sbaic yuꞌun ta xa xlic sjupanic li yoqꞌuesique. \p \v 7 Cꞌalal la sjupan yoqꞌues li jun chꞌul ángele, jaꞌ o ital ep bot ta balumil schiꞌuc cꞌocꞌ, tsoj jech chac cꞌu chaꞌal chꞌichꞌ. Li bu cꞌalal icꞌote icꞌacꞌ li balumile, schiꞌuc li teꞌetique, schiꞌuc li tsꞌiꞌleletique. Jutuc xa muc xcꞌacꞌ oꞌlol li balumile, schiꞌuc li teꞌetique, schiꞌuc li tsꞌiꞌleletique. \p \v 8 Li schaꞌvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Jaꞌ o ijipe ochel ta nab coꞌol schiꞌuc jun mucꞌta vits, xloclun ochel scꞌacꞌal. Jutuc xa muc xcꞌataj ta chꞌichꞌ oꞌlol li nabe. \v 9 Li bu cꞌalal icꞌataj ta chꞌichꞌ li nabe, laj chamuc scotol li cꞌustic te oy ta nabe. Jech nojtoc li barcoetique jutuc xa muc xvocꞌ oꞌlol. \p \v 10 Li yoxvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Jaꞌ o itsꞌuj yalel jpꞌej mucꞌta cꞌanal xloclun scꞌacꞌal jech chac cꞌu chaꞌal toj. Icꞌot ta ucꞌumetic schiꞌuc ta nioꞌetic. Li bu cꞌalal icꞌote jutuc mu oꞌloluc li ucꞌumetic schiꞌuc li nioꞌetique. \v 11 Li cꞌanale chꞌail pox sbi. Li bu cꞌalal icꞌote laj chꞌaubuc li ucꞌumetique schiꞌuc li nioꞌetique. Jaꞌ yuꞌun ep crixchanoetic ichamic ta scoj li schꞌail li joꞌe. \p \v 12 Li schanvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Jaꞌ o imac li cꞌacꞌale, schiꞌuc li ue, schiꞌuc li cꞌanaletique. Jutuc muc xmac oꞌlol li xojobalique. Li cꞌacꞌale muc bu xacꞌ lec xojobal ta cꞌacꞌaltic. Jaꞌ noꞌox jech eꞌuc li ue schiꞌuc li cꞌanaletique, muc bu xacꞌ lec xojobalic ta acꞌubaltic. \p \v 13 Ta tsꞌacal iquil te xvilet ta oꞌlol vinajel jun chꞌul ángel. Tsots icꞌopoj, jech laj yal: \p ―Li buchꞌutic te nacalic ta balumile toj abol sbaic li cꞌalal ta sjupan yoqꞌuesic li otro oxvoꞌ jchiꞌiltaque, yuꞌun más to tsots li vocol ti chtale ―xi. \c 9 \p \v 1 Li yoꞌvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Cꞌalal la sjupane, iquil itsꞌuj yalel ta balumil coꞌol schiꞌuc jpꞌej cꞌanal, pero jaꞌ chꞌul ángel. Jaꞌ iꞌacꞌbat li syaveal li xab ti muꞌyuc spajebe. \v 2 Cꞌalal la sjam li xabe, ilocꞌ talel ep chꞌail jech chac cꞌu chaꞌal schꞌailal teꞌlal. Iꞌicꞌub spꞌejel li balumil ta scoj li chꞌaile. \v 3 Li cꞌalal chlocꞌ li chꞌaile te ilocꞌ epal cꞌulub. La spuc sbaic ta spꞌejel balumil. Li epal cꞌulubetique iꞌacꞌbat yabtelic chtiꞌvanic jech chac cꞌu chaꞌal xtiꞌvan li stseque. \v 4 Pero iꞌalbatic mantal ti mu me sloꞌic li tsꞌiꞌleletique, schiꞌuc li cꞌustic lec yoxique, schiꞌuc li teꞌetique. Jaꞌ noꞌox yabtelic acꞌo yilbeic svocolic li buchꞌutic ti muc bu yichꞌojic li seyo Dios ta stiꞌbaique. \v 5 Iꞌalbatic nojtoc ti mu me smilic li crixchanoetique, jaꞌ noꞌox acꞌo yilbeic svocolic joꞌob u. Cꞌalal chtiꞌvanique, jaꞌ jech scꞌuxul jech chac cꞌu chaꞌal scꞌuxul xtiꞌvan li stseque. \v 6 Cꞌalal jech chcꞌot ta pasele, li crixchanoetique tscꞌan slajel schamelic pero mu xchamic. \p \v 7 Li cꞌulubetique jaꞌ jechic jech chac cꞌu chaꞌal caaꞌ pero oy smaquic jech chac cꞌu chaꞌal oy smac li caaꞌ li cꞌalal chbatic ta pascꞌop schiꞌuc li yajvale. Ta sjolique oy cꞌusi te coꞌol schiꞌuc corona yilel pasbil ta cꞌanal taqꞌuin. Li satique jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal sat vinic. \v 8 Oy stsotsil sjolic, natic jech chac cꞌu chaꞌal stsotsil sjol antsetic. Li stanal yeique toj tsots jech chac cꞌu chaꞌal stanal ye jtiꞌaval bolom. \v 9 Schiꞌuc oy smac sjunul sbecꞌtalic coꞌol schiꞌuc tsatsal taqꞌuin yilel. Li xiqꞌuique jaꞌ jech chnic jech chac cꞌu chaꞌal epal carretaetic ti nitbil ta anil ta caaꞌ li cꞌalal chbatic ta pascꞌope. \v 10 Li sneique jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal sne stsec ti chtiꞌvan oe. Jaꞌ yuꞌun xuꞌ yuꞌunic chilbe svocolic joꞌob u li crixchanoetique. \v 11 Li cꞌulubetique oy jun ajvalil yuꞌunic, jaꞌ chꞌul ángel toꞌox, pero jaꞌ xa yichꞌoj ta venta li xab ti muꞌyuc spajebe. Li ajvalil yuꞌunique jaꞌ Abadón sbi ta hebreo cꞌop. Apolión sbi ta griego cꞌop. Jaꞌ jmilvanej, xi smelol li sbie. \p \v 12 Jaꞌ jech li sba velta vocol ti ta xichꞌique. Pero scꞌan to chib velta. \p \v 13 Li svacvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Cꞌalal la sjupane, icaꞌi buchꞌu icꞌopoj li te ta oꞌlol li chanib xulub scajleb smoton Dios li pasbil ta cꞌanal taqꞌuin li te oy ta stojol li Diose. \v 14 Jech iꞌalbat li svacvaꞌal chꞌul ángel li yichꞌoj yoqꞌuese: \p ―Ba coltao li chanvoꞌ achiꞌiltac li te chuculic ta nopol li mucꞌta ucꞌum Eufrátese ―xꞌutat. \p \v 15 Icoltaatic li chanvoꞌ chꞌul ángeletic li te chuculique, yuꞌun jaꞌ yichꞌoj scꞌoplalic tsmilic ep crixchanoetic ta spꞌejel balumil. Yuꞌun icꞌot xa scꞌacꞌalil ti chba milvanicuque. Li crixchanoetic ta spꞌejel balumile jutuc muc chlajic oꞌlol. \v 16 Li chanvoꞌique oy yajsoltaroic naca cajajtic ta caaꞌ. Icaꞌi cꞌu yepal li yajsoltaroique, jaꞌ lajunvinic millón (200,000,000) ta scotol. \p \v 17 Li caaꞌetique schiꞌuc li buchꞌutic cajalic ti iquile, chacalbeic cꞌu sba. Li buchꞌutic cajalique oy smac stiꞌ yoꞌonic tsoj jech chac cꞌu chaꞌal cꞌocꞌ, schiꞌuc yox jech chac cꞌu chaꞌal zafiro‐ton, schiꞌuc cꞌon jech chac cꞌu chaꞌal azufre. Li sjol scaaꞌique coꞌol schiꞌuc sjol jtiꞌaval bolom. Li ta yeique chlocꞌ cꞌocꞌ schiꞌuc chꞌail schiꞌuc azufre. \v 18 Li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile jutuc xa muc xlaj oꞌlol ta scoj li cꞌoqꞌue, schiꞌuc li chꞌaile, schiꞌuc li azufre ti ilocꞌ ta yeic li caaꞌetique. \v 19 Yuꞌun li caaꞌetique chmilvanic ta yeic schiꞌuc ta sneic. Li sneique jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal jtiꞌaval chon, oy sjol chtiꞌvanic o. \p \v 20 Pero li crixchanoetic li cꞌu yepal cuxul icomique muc bu xictaic ta spasel li cꞌustic chopole. Muc bu xictaic ta yichꞌel ta mucꞌ li pucujetique, schiꞌuc li rioxetic ti pasbilic ta cꞌanal taqꞌuine, mi ta saquil taqꞌuin, mi ta ton, mi ta teꞌ cꞌuxi, ti mu cuxulicuque, ti mu xilic osile, ti mu xaꞌiic cꞌoponele, ti mu xanavique. \v 21 Pero mi jaꞌuc muc bu xictaic o li milvaneje, schiꞌuc li qꞌuelvaneje, schiꞌuc li mulivajele, schiꞌuc li eleqꞌue. \c 10 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li chꞌul ángel ti stsacoj jun biqꞌuit balbil june \p \v 1 Iquil iyal talel ta balumil otro jun chꞌul ángel ti oy stsatsale. Volbil ta toc iyal talel, schiꞌuc oy vacnebal ta sjol. Schiꞌuc oy xojobal sat jech chac cꞌu chaꞌal xojobal li cꞌacꞌale. Li yoque chtil jech chac cꞌu chaꞌal cꞌocꞌ. \v 2 Te stsacoj jun biqꞌuit balbil jun, pero muc bu yichꞌoj spacꞌ. La sjet li yoque. Li sbatsꞌi oque la stecꞌan ta nab, li stsꞌet oque la stecꞌan ta balumil. \v 3 Tsots iꞌavan jech chac cꞌu chaꞌal xꞌavan jtiꞌaval bolom. Cꞌalal iꞌavane, jaꞌ o oy buchꞌutic icꞌopojic coꞌol schiꞌuc xꞌavan jucub chauc. \v 4 Cꞌalal laj cꞌopojicuque, taꞌox jtsꞌiba ta jun li cꞌustic laj yalique. Pero liscꞌopon talel ta vinajel li Cajvaltique, jech liyalbe: \p ―Mu me xaval, mu me xatsꞌiba ta jun li cꞌustic laj yalic li coꞌol schiꞌuc jucub chauque ―xiyut. \p \v 5 Li chꞌul ángel li stecꞌanoj yoc ta nab schiꞌuc ta balumile la stoy sbatsꞌicꞌob. \v 6-7 Jech laj yal ta stojol li cuxul Diose, jaꞌ li la spas vinajel balumile, schiꞌuc nab, schiꞌuc scotol li cꞌustic oye: \p ―Cꞌalal chlic sjupan yoqꞌues li sjucvaꞌal jchiꞌile, jaꞌ chcꞌot ta pasel ta ora li cꞌusi snopoj onoꞌox Dios ta voꞌone ti muc snaꞌic li crixchanoetique, jaꞌ li iyalbe onoꞌox li yajtuneltaque, jaꞌ li buchꞌutic iyalic scꞌop Dios ta voꞌonee ―xi. \p \v 8 Li Cajvaltic ti liscꞌopon talel ta vinajele, liscꞌopon nojtoc, jech liyalbe: \p ―Ba tsaco li biqꞌuit balbil jun li muc bu yichꞌoj spaqꞌue, jaꞌ li te stsacoj li chꞌul ángel li stecꞌanoj yoc ta nab schiꞌuc ta balumile ―xiyut. \p \v 9 Ba jcꞌopon li chꞌul ángele, la jcꞌanbe li biqꞌuit balbil june. Jech liyalbe: \p ―Ilo, bicꞌan. Cꞌalal chabiqꞌue, chiꞌ chavaꞌi jech chac chaꞌal spom mucꞌta pom. Ta tsꞌacale ta xchꞌaub ta achꞌut ―xiyut. \p \v 10 La jtsac li biqꞌuit balbil jun li te stsacoj li chꞌul ángele, la jbicꞌ. Ta melel chiꞌ icaꞌi jech chac cꞌu chaꞌal spom mucꞌta pom. Pero ta tsꞌacale ichꞌaub ta jchꞌut. \v 11 Jech liꞌalbat: \p ―Li jun li abiqꞌue jaꞌ svinajeb ti chaval ti ta xichꞌic ep vocol scotol li crixchanoetic li ta spꞌejel balumile schiꞌuc li ajvaliletic yuꞌunique ―xiyut. \c 11 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li chaꞌvoꞌ ti chba yalic ta Jerusalén li cꞌusi ch‐albatic yuꞌun li Diose \p \v 1 Liꞌacꞌbat jtel aj sventa cꞌusi ta jpꞌistic o. Jech liyalbe li Diose: \p ―Ba pꞌiso cꞌu smucꞌul li mucꞌta chꞌulna cuꞌun li te ta Jerusalene, schiꞌuc li scajleb jmotone. Ato nojtoc ti jayvoꞌ te chiyichꞌic ta muqꞌue. \v 2 Li yamaqꞌuil li mucꞌta chꞌulnae mu me xatsac ta pꞌisel yuꞌun cacꞌojbe xa ta sbaic li buchꞌutic maꞌuc achiꞌilic ta israelale. Oꞌlol schanibal jabil te chtal naquiicuc. Ta soquic scotol li jteclum Jerusalene. \v 3 Jaꞌ o ta jtac ba chaꞌvoꞌ, jaꞌ chba yalic li cꞌusi ta xcalbeique. Oꞌlol schanibal jabil te ch‐albatic la achiꞌiltac ta israelale. Li chaꞌvoꞌ li ta jtac batele jalbil tsotsil tentsun ta slapic ti chꞌixaltic ta lapele. Jaꞌ svinajeb ti acꞌo yictaic li cꞌustic chopol ta spasic la achiꞌiltac ta israelale ―xiyut. \p \v 4 Li chaꞌtecꞌ oliva schiꞌuc li chib cuxanobil cantela li te oy ta stojol li Diose ti jaꞌ sventainoj spꞌejel balumile, jaꞌ senyail li chaꞌvoꞌic ti chalic li cꞌusi albilic yuꞌun li Diose. \v 5 Mi oy buchꞌu ta scꞌan ta xꞌilbajinatic li chaꞌvoꞌique, ta xlocꞌ cꞌocꞌ ta yeic jech xuꞌ yuꞌunic ta schiqꞌuic li yajcontraique. Te noꞌox chlajic ta ora li buchꞌutic ta xꞌilbajinvanique. \v 6 Li chaꞌvoꞌique acꞌbil sjuꞌelic jech xuꞌ yuꞌunic ta spajesic li joꞌ ta vinajele yoꞌ jech mu xacꞌ o joꞌ li cꞌalal jaꞌ o chalic li cꞌusi albilic yuꞌun li Diose. Schiꞌuc acꞌbil sjuꞌelic jech xuꞌ yuꞌunic ta scꞌatajesic ta chꞌichꞌ li ucꞌumetique. Schiꞌuc xuꞌ yuꞌunic chacꞌ tsaqueicuc ta chamel li crixchanoetique, cꞌusiuc noꞌox chamelal xuꞌ chacꞌ tsaqueicuc o. Ti jayib velta tscꞌan chacꞌ ti acꞌo tsaqueicuc ta chamel li crixchanoetique xuꞌ yuꞌunic. \p \v 7 Cꞌalal mi inel li yabtelic li chaꞌvoꞌique, jaꞌ o ta xlocꞌ talel ta xab li jtiꞌaval bolome. Jaꞌ chlic spasic cꞌop schiꞌuc li chaꞌvoꞌique. Jaꞌ tspaseic ta canal li chaꞌvoꞌique, ta xmileic yuꞌun li jtiꞌaval bolome. \v 8 Li sbecꞌtal stacupalique te telel chcomic ta scayail Jerusalén, jaꞌ li jteclum li bu imile li yajvalique, jaꞌ li Jesuse. Li jchiꞌiltactic li te nacalique, chopol ta xꞌileic yuꞌun Dios jech chac cꞌu chaꞌal li crixchanoetic ta Sodoma schiꞌuc ta Egipto ta voꞌonee, yuꞌun coꞌol naca chopol li cꞌusi tspasique. \v 9 Li chaꞌvoꞌique oꞌlol schanibal cꞌacꞌal te ta xqꞌueleic yuꞌun scotol li crixchanoetic ta spꞌejel balumil ti bu telelique. Li crixchanoetique mu xaqꞌuic ta muquel. \v 10 Li crixchanoetic ta spꞌejel balumile xmuybajic xa cꞌalal chilic ti icham li chaꞌvoꞌique, jaꞌ yuꞌun ta spasbeic sqꞌuinal. Ta xacꞌbe sbaic matanal scotolic. Yuꞌun li cꞌalal cuxulic toꞌoxe, chopol iyaꞌiic li cꞌusi laj yalique, schiꞌuc chopol iyaꞌiic ti itsaqueic ta chamele. \p \v 11 Cꞌalal iꞌechꞌ oꞌlol schanibal cꞌacꞌale, iquil ichaꞌcuxesatic yuꞌun Dios li chaꞌvoꞌique, itotsic. Scotol li buchꞌutic iyilic ichaꞌcuxiique ixiꞌic tajmec. \v 12 Li chaꞌvoꞌique iyaꞌiic buchꞌu icꞌopoj ta vinajel, jech iꞌalbatic: \p ―Muyanic talel liꞌi ―xꞌutatic. \p Volbil ta toc imuyic batel ta vinajel. Cꞌalal imuyic batele, iꞌileic yuꞌun scotol li yajcontraique. \v 13 Ta ora tsots inic li balumile. Ep ilom li naetic ta Jerusalene. Mi oy lajunmil ta pꞌej li naetique, jmil ta pꞌej ilom, balunmil icom. Li crixchanoetique jucmil ichamic ta scoj li niquele. Li yan ti muc bu xchamique ixiꞌic tajmec, laj yalic ti echꞌem schꞌuljuꞌel li Dios ta vinajele. \p \v 14 Jaꞌ jech li schibal vocole. Pero poꞌot xa ta xtal li yoxibale. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi icꞌot ta pasel li cꞌalal la sjupan yoqꞌues li sjucvaꞌal chꞌul ángele \p \v 15 Li sjucvaꞌal chꞌul ángele la sjupan eꞌuc li yoqꞌuese. Cꞌalal la sjupane, oy buchꞌutic tsots icꞌopojic ta vinajel. Jech laj yalic: \q1 Icꞌot xa scꞌacꞌalil chloqꞌuic ta pasmantal li mucꞌtic ajvaliletic ta balumile. \q1 Jaꞌ xa ch‐och ta pasmantal li Diose schiꞌuc li buchꞌu tꞌujbil yuꞌun ti albil onoꞌox scꞌoplal ti chventainvane. \q1 Jaꞌ ta spas mantal sbatel osil, \m xiic. \v 16 Li chanib schaꞌvinic banquilaletic li te chotolic ta schotlebic ta stojol li Diose, la spatan sbaic ta stuqꞌuil li Diose. Laj yichꞌic ta mucꞌ. \v 17 Jech laj yalic: \q1 Cajval, Jchꞌultot, echꞌem atsatsal ajuꞌel, scotol xuꞌ avuꞌun. \q1 Atalel ti cuxulot o sbatel osile. \q1 Colaval ti joꞌot xa noꞌox atuc chapas mantale. \q1 Atuc xa noꞌox avichꞌoj ta venta scotol. \q1 \v 18 Scotol li buchꞌutic ti chopol laj yilicote, icꞌot xa scꞌacꞌalil chavacꞌbe yichꞌic vocol. \q1 Icꞌot xa scꞌacꞌalil chavichꞌbe scꞌopic li buchꞌutic chamemic ti muc xayichꞌic ta muqꞌue. \q1 Icꞌot xa scꞌacꞌalil chavacꞌbe smotonic la avajtuneltaque, jaꞌ li buchꞌutic iyalic acꞌope schiꞌuc li buchꞌutic yichꞌojicot ta muqꞌue. \q1 Acꞌo mi ichꞌbil ta mucꞌ, mi muc bu ichꞌbil ta mucꞌ te ta balumil, scotolic chavacꞌbe smotonic. \q1 Icꞌot xa scꞌacꞌalil ta xchꞌayic o sbatel osil li buchꞌutic la socbeic yoꞌonic li crixchanoetic ta balumile, \m xiic ta stojol li Diose. \p \v 19 Ta ora iquil ijam li chꞌulna yuꞌun Dios li ta vinajele. Iquil li scaxail smantal Dios li te oy ta yut li chꞌulnae. Schiꞌuc xleblajet noꞌox chauc. Schiꞌuc oy cꞌustic yan tsots inic. Schiꞌuc iꞌavan chauc. Schiꞌuc tsots inic scotol li cꞌustic oye. Schiꞌuc ital ep mucꞌtic bot. \c 12 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti coltabilic yuꞌun Dios li jꞌisraeletique acꞌo mi tscꞌan chlajesatic yuꞌun li banquilal pucuje \p \v 1 Te iquil jun mucꞌta senyail ta vinajel ti toj tsots scꞌoplale. Jaꞌ jun ants ti oy xojobal jech chac cꞌu chaꞌal li cꞌacꞌale, coꞌol schiꞌuc jaꞌ slapoj yilel li cꞌacꞌale. Jaꞌ stecꞌanoj o yoc li ue. Oy scoronail sjol. Li ta scoronail sjole oy lajchapꞌej cꞌanaletic. \v 2 Li antse schiꞌuc yol, pero liquem xa yipal li yole yuꞌun jaꞌ xa yora chcux. \v 3 Ta ora ivinaj yan senyail nojtoc ta vinajel. Te cotol jcot tsajal chon, jucpꞌej sjol, lajuneb xulub. Oy scoronail sjucpꞌejel li sjole. \v 4 Li tsajal chone la sjip yalel ta sne li cꞌanaletic li te oy ta vinajele. Jutuc xa muc stsꞌuj yalel oꞌlol ta balumil li cꞌanaletique. Li tsajal chone te cotol ta xocon li ants li ta xa xcuxe yuꞌun jaꞌ ta smala chvocꞌ li unene yuꞌun tscꞌan tstiꞌ ta ora. \v 5 Ivocꞌ li yol li antse, querem. Jaꞌ ta xꞌacꞌbat spas ta mantal scotol crixchanoetic ta spꞌejel balumil, ta xchꞌunbat o smantal. Li unene ta ora iꞌiqꞌue muyel ta vinajel ta stojol Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebale. \v 6 Yan li antse ijatav batel ta taqui jamaltic li yoꞌ bu smeltsanoj Dios ti xuꞌ ta xnaquie. Te chmacꞌlanat oꞌlol schanibal jabil. \p \v 7 Iquil nojtoc oy cꞌop ta vinajel. Li banquilal chꞌul ángel Miguele schiꞌuc li itsꞌinal chꞌul ángeletic ti jaꞌ ta spaseic ta mantal yuꞌun li Miguele, jaꞌ tspasic cꞌop schiꞌuquic li tsajal chone schiꞌuc li schiꞌiltac li tsajal chone. \v 8 Li tsajal chon schiꞌuc li schiꞌiltaque muc bu spasic canal, jaꞌ yuꞌun muc xcomic te ta vinajel. \v 9 Li tsajal chon schiꞌuc li schiꞌiltaque ijipeic o yalel talel liꞌ ta balumile. Li tsajal chone jaꞌ onoꞌox li chon ta voꞌonee, jaꞌ li banquilal pucuje, jaꞌ li Satanás sbie. Jaꞌ li ta sloꞌlo scotol li crixchanoetic liꞌ ta balumile. \p \v 10 Icaꞌi oy buchꞌu tsots icꞌopoj ta vinajel, jech laj yal: \p ―Poꞌot xa chtuqꞌuib scotol. Yuꞌun li Dios cuꞌuntic li echꞌem stsatsal sjuꞌele, la sjip xa yalel li Satanás ti cꞌacꞌal acꞌubal ta sticꞌulanbe smulic ta stojol Dios cuꞌuntic scotol li buchꞌutic coꞌol quichꞌojtic ta mucꞌ Dios li te to oyic ta balumile. Poꞌot xa ta sticꞌ ta pasmantal li buchꞌu tꞌujbil onoꞌox yuꞌune, jaꞌ li Cristoe. \v 11 Li quermanotactique tspasic ta canal li pucuj li ijipe yalele. Ti tspasic ta canale, jaꞌ ta sventa ti schꞌunojic ti icham ta scojic li Cajvaltique, schiꞌuc ta sventa ti jamal chalic ti jaꞌ Yajcoltavanejique. Acꞌo mi albilic ti chmileique, mu xiꞌic. Muc bu xaqꞌuic ta venta ti chmileique. \v 12 Jaꞌ yuꞌun muybajcutic noꞌox li cꞌu quepaltic liꞌ oyutic ta vinajele. Jaꞌ abol sbaic li crixchanoetic ta spꞌejel balumile yuꞌun ta jꞌechꞌel iyal o batel ta balumil li banquilal pucuje. Soquem sjol yuꞌun snaꞌoj ti mu xa jaluc ta xꞌabteje ―xi. \p \v 13 Cꞌalal iyil li tsajal chon ti ta jꞌechꞌel ijipe o yalel ta balumile, jaꞌ yuꞌun lic yilbajin li ants ti iyil quereme. \v 14 Jaꞌ yuꞌun ijatav batel ta taqui jamaltic li antse. Iꞌacꞌbat chib xicꞌ yuꞌun li Diose jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal xicꞌ xic, jech ivil o loqꞌuel li ta stojol li tsajal chone. Ibat ta taqui jamaltic li yoꞌ bu chmacꞌlanat oꞌlol schanibal jabil yuꞌun li Diose. \v 15 Cꞌalal iyil li tsajal chon ti chjatav xa batel li antse, lic sloqꞌues ep joꞌ ta ye yoꞌ acꞌo cucheuc batel li antse. Coꞌol schiꞌuc ucꞌum li joꞌ li ilocꞌ ta yee. \v 16 Li antse icol yuꞌun ijav li balumile, te iꞌoch batel li joꞌ li ilocꞌ ta ye li tsajal chone. Jech icol o batel li antse. \v 17 Li tsajal chone iꞌilin ta stojol li antse, jaꞌ yuꞌun ba spas cꞌop schiꞌuc li yalabtac li antse. Jaꞌ li buchꞌutic ta sloqꞌuel yoꞌonic schꞌunojbeic li smantaltac li Diose schiꞌuc ti jun yoꞌonic schꞌunojic ti jaꞌ Yajcoltavanejic li Jesucristoe. \c 13 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌustic ta spasic li chaꞌcot jtiꞌaval bolome \p \v 1 Te vaꞌalun ta jiꞌtic ta tiꞌnab iquil ilocꞌ talel ta nab coꞌol schiꞌuc jtiꞌaval bolom. Pero toj xiꞌel sba. Jucpꞌej sjol schiꞌuc lajuneb xulub. Li jujun xulube oy jujun scoronail. Schiꞌuc tsꞌibabil sbi ta jupꞌej sjol. Li cꞌusi tsꞌibabile jaꞌ ti stoyoj noj sba ta stojol li Diose. \v 2 Li yoc scꞌobe coꞌol schiꞌuc yoc scꞌob oso. Li yee jaꞌ onoꞌox jech chac cꞌu chaꞌal ye jtiꞌaval bolom. Li tsajal chone laj yacꞌbe sjuꞌel jech chac cꞌu chaꞌal li sjuꞌel stuque. Laj yacꞌbe spas mantal jech chac cꞌu chaꞌal ta spas mantal li stuque. Tsots yabtel laj yacꞌbe. \v 3 Li jtiꞌaval bolome oy slutꞌmal jpꞌej sjol ti lajem ta machitae, ti icham li jpꞌej sjole. Icol li jpꞌej sjole, ichaꞌcuxi. Jaꞌ yuꞌun scotol li crixchanoetique toj chꞌayel noꞌox yoꞌonic ti ichaꞌcuxi li jpꞌej sjole. Jaꞌ la stijletaic li jtiꞌaval bolome. \v 4 Li crixchanoetique laj yichꞌic ta mucꞌ li tsajal chone ta sventa ti jaꞌ laj yacꞌbe tsots yabtel li jtiꞌaval bolome. Laj yichꞌic ta mucꞌ eꞌuc li jtiꞌaval bolome. Jech laj yalic: \p ―Muc buchꞌu jech tsots yabtel acꞌbil jech chac cꞌu chaꞌal li jtiꞌaval bolom liꞌi. Muc buchꞌu tspase ta canal ―xiic. \p \v 5 Li Diose iyacꞌ icꞌopoj li jtiꞌaval bolome ti acꞌo stoy sbae, ti acꞌo yal ti jaꞌ Dios stuque. Li Diose iyacꞌbe spas mantal oꞌlol schanibal jabil. \v 6 Jaꞌ yuꞌun lic cꞌopojuc li jtiꞌaval bolome. Chopol laj yalbe scꞌoplal li Diose. La snaꞌlebe li sbie, schiꞌuc li mucꞌta chꞌulna yuꞌune, schiꞌuc li buchꞌutic te xa oyic ta vinajele. \v 7 Iꞌacꞌbat spasic cꞌop schiꞌuc li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ Dios li liꞌ to oyic ta balumile. Iꞌaqꞌue yuꞌun Dios ti ipaseic ta canal yuꞌun li jtiꞌaval bolome, schiꞌuc iꞌacꞌbat yichꞌ ta venta scotol crixchanoetic ta spꞌejel balumil. \v 8 Li jtiꞌaval bolome iꞌichꞌe ta mucꞌ yuꞌun li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile, jaꞌ li buchꞌutic ti muc onoꞌox bu tsꞌibabil sbiic ta jun sventa chcuxiic sbatel osil li cꞌalal muꞌyuc toꞌox li vinajel balumile. Jaꞌ li jun li te yichꞌoj li Cajvaltic ti icham ichaꞌcuxie. \p \v 9 Acotolic aꞌibeic me smelol li cꞌusi chacalbeique. \v 10 Mi oy buchꞌu avuꞌunic ti ta xtiqꞌue ta chuquele, acꞌo ochuc. Mi oy buchꞌu avuꞌunic ti ta xmile ta machitae acꞌo mileuc, te acꞌo lajuc. Jaꞌ yuꞌun scꞌan ti oy stsatsal avoꞌonic, joꞌoxuc ti avichꞌojic ta mucꞌ li Dios ti liꞌ to oyoxuc ta balumile, yoꞌ jech ta xcuch avuꞌunic mi ista scꞌacꞌalil ti chtal li vocole. Scꞌan ti chachꞌunic ti ta onoꞌox xacolic o sbatel osile. \p \v 11 Tsꞌacal iquil ilocꞌ talel ta yut balumil otro jcot jtiꞌaval bolom. Chib xulub jech chac cꞌu chaꞌal chij. Tstoy sba eꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal li tsajal chone. \v 12 Tsots yabtel acꞌbil eꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal li baꞌi jtiꞌaval bolome. Jaꞌ lic spas ta mantal scotol li buchꞌutic liꞌ nacalic ta balumile ti jaꞌ acꞌo yichꞌic ta mucꞌ li baꞌi jtiꞌaval bolome, jaꞌ li oy slutꞌmal jpꞌej sjole, ti colem xae. \v 13 Schiꞌuc ijuꞌ yuꞌun laj yacꞌ ta ilel sjuꞌel. Ta sjuꞌel iyal talel cꞌocꞌ ta vinajel ta stojol li crixchanoetique. \v 14 Ti iꞌacꞌbat yacꞌ ta ilel sjuꞌel li te ta stojol li baꞌi jtiꞌaval bolome, jaꞌ la sloꞌloan o li crixchanoetic ta balumil ti mu xichꞌic ta mucꞌ li Diose. Jaꞌ yuꞌun cꞌalal laj yalbe ti acꞌo spasbeic slocꞌol li baꞌi jtiꞌaval bolom ti acꞌbil machita ta jpꞌej sjole, ti icham ichaꞌcuxie, ischꞌunic. \v 15 Li schaꞌcotol jtiꞌaval bolome iꞌacꞌbat sjuꞌel yuꞌun Dios ti acꞌo yal ti acꞌo cuxiuc li slocꞌol li baꞌi jtiꞌaval bolome ti acꞌo cꞌopojuc, jech xuꞌ ta xal mantal ti acꞌo mileicuc scotol li buchꞌutic mu xichꞌic ta muqꞌue. \v 16 Schiꞌuc laj yal ti acꞌo ichꞌbatuc senyail yuꞌun scotol crixchanoetic. Acꞌo mi mucꞌ, mi biqꞌuit, mi jcꞌulej, mi mu cꞌusi oy yuꞌun, mi ochem ta jtunel, mi muc bu ochem ta jtunel, persa ta xichꞌ scotolic ta sbatsꞌicꞌobic, mi ta stiꞌbaic, li senyaile. \v 17 Jaꞌ noꞌox xuꞌ ta xmanolajic ta xchonolajic li buchꞌutic yichꞌojbeic senyail li baꞌi jtiꞌaval bolome. Yan li buchꞌutic mu scꞌan xichꞌique, mu xuꞌ ta xchonolajic schiꞌuc mu xuꞌ ta xmanolajic. Li senyail ta xichꞌique jaꞌ sbi li baꞌi jtiꞌaval bolome, mi jaꞌ li snumeroale. \v 18 Li buchꞌutic pꞌijubemic xa ta sventa li Diose jaꞌ noꞌox xuꞌ chaꞌibeic smelol li snumeroal li jtiꞌaval bolome. Yuꞌun snumero noꞌox crixchano. Jaꞌ vaquib ciento schiꞌuc vaquib schanvinic (666) li snumeroale. \c 14 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti iqꞌueojinic li chanib svaxacvinic ta mil te ta vinajele \p \v 1 Ta tsꞌacale iquil te vaꞌal ta jol vits li Cajvaltic li coꞌol schiꞌuc chexel chije. Sión sbi li vitse. Jaꞌ te schiꞌuc chanib svaxacvinic ta mil (144,000) crixchanoetic, jaꞌ li tsꞌibabil ta stiꞌbaic sbi li Cajvaltique schiꞌuc sbi li Stote. \v 2 Li te ta vinajele icaꞌi coꞌol schiꞌuc xpomomet nojelal, schiꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal tsots ta xꞌavan chauc, schiꞌuc jech chac cꞌu chaꞌal ep jtijꞌarpaetic. \v 3 Jaꞌ ta xqꞌueojinic li chanib svaxacvinic ta mil ti icolic xa loqꞌuel liꞌ ta balumile. Jaꞌ la sqꞌueojintaic jun achꞌ qꞌueoj li te ta stojol li Diose, schiꞌuc ta stojol li chanvoꞌique, schiꞌuc ta stojol li chanib schaꞌvinic banquilaletique. Muc buchꞌu yan snaꞌ li qꞌueoje, jaꞌ noꞌox stuc snaꞌic. \v 4 Jaꞌ li buchꞌutic li muc bu xmulivajique yuꞌun jun yoꞌonic o ta stojol li Diose. Jun yoꞌonic la spasic o li cꞌusi tscꞌan li Cajvaltique. Jaꞌ yuꞌun icoltaatic loqꞌuel ta stojol li crixchanoetique jech snichꞌnabtac Dios schiꞌuc snichꞌnabtac li Cajvaltic icꞌotic o. \v 5 Muc bu sjutic cꞌop, naca melel li cꞌustic laj yalique. Jaꞌ yuꞌun muꞌyuc smulic icꞌotic ta stojol li Diose. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li cꞌusi laj yalic li oxvoꞌ chꞌul ángeletique \p \v 6 Iquil te xvilet jun chꞌul ángel ta oꞌlol vinajel. Jaꞌ yichꞌoj ta venta yalel li lequil achꞌ cꞌop ti jaꞌ noꞌox chijcolutic o sbatel osil ta sventa li Cajvaltique. Jaꞌ yabtel ta xalbe li ep ta chop crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. \v 7 Tsots icꞌopoj, jech laj yal: \p ―Xiꞌanic me yuꞌun li Diose. Albeic slequil yutsilal yuꞌun icꞌot xa scꞌacꞌalil ch‐ichꞌbat scꞌopic scotol li crixchanoetique. Ichꞌic me ta mucꞌ yuꞌun jaꞌ la spas vinajel balumil, schiꞌuc nabetic, schiꞌuc scotol li nioꞌetique ―xi. \p \v 8 Ital otro jun chꞌul ángel, jech laj yal: \p ―Icꞌot xa scꞌacꞌalil ta xlajic scotol li jbabiloniaetique yuꞌun toj pꞌijic ti yalojique. Jaꞌ ta scojic ti isoc o li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. Yuꞌun ep cꞌustic lic yichꞌic ta mucꞌ. Jaꞌ muc xichꞌic ta mucꞌ li Diose. Jaꞌ yuꞌun coꞌol schiꞌuc jyacubeletic ta xꞌileic yuꞌun li Diose ―xi. \p \v 9-10 Ital eꞌuc li yoxvaꞌal chꞌul ángele, tsots icꞌopoj, jech laj yal: \p ―Li buchꞌutic ta xichꞌic ta mucꞌ li jtiꞌaval bolome schiꞌuc li slocꞌole, mi ta xichꞌbeic senyail ta stiꞌbaic, mi ta scꞌobique, ta persa ta xꞌacꞌbat yichꞌic tsots vocol yuꞌun li Diose, yuꞌun ilinem ta stojolic. Joꞌoncutic li yajꞌangeltacuncutic li Diose, te jqꞌuelojcutic schiꞌuc Cajvaltic ti ta xichꞌic ep vocol ta cꞌocꞌ li tsanal ta azufree. \v 11 Sbatel osil ta xlocꞌ schꞌailal li bu ta xichꞌic tsots vocole. Cꞌacꞌal acꞌubal muꞌyuc cux oꞌon yuꞌunic ta ichꞌ vocol ta scoj ti jaꞌ laj yichꞌic ta mucꞌ li jtiꞌaval bolome schiꞌuc li slocꞌole, schiꞌuc ti laj yichꞌbeic li senyaile ―xi li chꞌul ángele. \p \v 12 Li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ Dios li liꞌ to oyic ta balumile, scꞌan me ti acꞌo oyuc stsatsal yoꞌonique. Mu me schibajes yoꞌonic ta schꞌunel li smantaltac li Diose schiꞌuc ti jun yoꞌonic schꞌunojic ti jaꞌ Yajcoltavanejic li Jesuse. \p \v 13 Icaꞌi cꞌopojel ta vinajel, jech liyalbe: \p ―Jech xatsꞌiba ta jun: “Xmuybajic noꞌox sbatel osil li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ Dios li cꞌalal ta xchamique”, xi xatsꞌiba. Jech chal eꞌuc li Chꞌul Espíritue: “Melel ti xmuybajic noꞌoxe yuꞌun muꞌyuc xa svocolic li te ta vinajele. Chichꞌ stojolic yuꞌun inel xa li yabtelique”, xi li Chꞌul Espíritue ―xiyut li buchꞌu liscꞌopone. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ta stsob batel scotol snichꞌnabtac li Diose schiꞌuc ep ta smil sbaic ta pascꞌop, jaꞌ li buchꞌutic muc xichꞌic ta mucꞌ li Diose \p \v 14 Iquil te jun saquil toc. Oy buchꞌu te chotol ta sba li saquil toque coꞌol schiꞌuc crixchano yilel. Oy scoronail sjol pasbil ta cꞌanal taqꞌuin. Schiꞌuc stsacoj sluc, oy lec ye. \v 15 Iquil ilocꞌ talel ta chꞌulna ta vinajel jun chꞌul ángel. Tsots laj yapta li buchꞌu te chotol ta ba toque: \p ―Tuchꞌo ta aluc li trigo ta balumile yuꞌun yora xa ta tuchꞌel, yuꞌun taquin xa ―xi. \p \v 16 Li buchꞌu te chotol ta ba toque la stuchꞌ li trigo li liꞌ ta balumile, yuꞌun taquin xa scotol. \p \v 17 Oy otro jun chꞌul ángel nojtoc ilocꞌ talel ta chꞌulna ta vinajel yichꞌoj talel sluc eꞌuc, oy lec ye. \v 18 Ta tsꞌacale ilocꞌ talel otro jun chꞌul ángel li te ta scajleb smoton Dios ta vinajel. Jaꞌ acꞌbil yabtel ta sventain li cꞌocꞌ li te ta scajleb smoton li Diose. Tsots laj yapta li buchꞌu yichꞌoj sluc ti oy lec yee, jech laj yalbe: \p ―Tuchꞌo ta aluc li tsꞌusub ta balumile yuꞌun yora xa ta xichꞌ tuchꞌel, icꞌ xa scotol li sate ―xut. \p \v 19-20 Li chꞌul ángele la stuchꞌ ta sluc scotol li tsꞌusub liꞌ ta balumile. La stsob scotol, la sticꞌ ta yav spitsꞌobil. Li spitsꞌobile te oy ta pat smacol Jerusalén ti pasbil ta tone. Lic spitsꞌic li tsꞌusube, pero maꞌuc yaꞌlel tsꞌusub ilocꞌ, naca chꞌichꞌ ilocꞌ. Jaꞌ svinajeb li vocol ti ta xꞌacꞌbat yichꞌic yuꞌun Dios ti ta smil sbaic ta pascꞌop li crixchanoetique. Li chꞌichꞌe ista cꞌalal ta sprenoal ye scaaꞌic. Oxib ciento kilómetro ibein batel li chꞌichꞌe. \c 15 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li jucvoꞌ chꞌul ángeletic ti ch‐acꞌbat yaqꞌuic li slajeb juc‐chop vocole \p \v 1 Iquil otro jun tsots svinajeb ta vinajel ta xchꞌay o coꞌontic yuꞌun. Te oy jucvoꞌ chꞌul ángeletic, jaꞌ ch‐acꞌbat yaqꞌuic li slajeb juc‐chop vocol ti chacꞌ li Diose yuꞌun ilinem xa ta stojol li crixchanoetique. \p \v 2 Iquil nojtoc nab coꞌol schiꞌuc nen capal ta cꞌocꞌ. Li buchꞌutic muc bu yichꞌojic ta mucꞌ li jtiꞌaval bolome schiꞌuc li slocꞌole, schiꞌuc ti muc bu xichꞌbeic senyaile, jaꞌ li snumeroale, mi jaꞌ li sbie, te vaꞌalic scotolic ta ba nab. Te yichꞌanoj yarpaic ti acꞌbilic yuꞌun li Diose. \v 3 La sqꞌueojintaic ti echꞌem stsatsal sjuꞌel li Cajvaltique. Jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal la sqꞌueojintabeic stsatsal sjuꞌel Dios li Moisese schiꞌuc li schiꞌiltac ta voꞌonee. Li Moisese jaꞌ li yajtunel Dios ti la sloqꞌues talel ta jtunel li schiꞌiltac li ta Egipto balumile. Jech laj yalic: \q1 Cajvaltic Dios, toj lec scotol li cꞌustic apase. \q1 Echꞌem atsatsal ajuꞌel, scotol xuꞌ avuꞌun. \q1 Tucꞌ scotol li cꞌustic chapase. \q1 Jaꞌ sventa jlequilalcutic scotol. \q1 Joꞌot noꞌox atuc ajvalilot yuꞌun scotol li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. \q1 \v 4 Cajval, scotolic chiꞌic ta atojol. \q1 Chlic yalic ti joꞌot noꞌox atuc ichꞌbilot ta muqꞌue. \q1 Yuꞌun atuc noꞌox tucꞌ avoꞌon. \q1 Scotolic chlic yalic ti joꞌot noꞌox atuc ajvalilot yuꞌunique, \q1 yuꞌun chilic ti tucꞌ chavichꞌ cꞌope, xiic. \p \v 5 Cꞌalal jech iquile, tsꞌacal to iquil la sjamic li chꞌulna li te ta vinajele, jaꞌ li batsꞌi chꞌul cuarto li yoꞌ bu tiqꞌuil li smantaltac li Diose. \v 6 Li jucvoꞌ chꞌul ángeletic ti ta xꞌacꞌbat yaqꞌuic li juc‐chop vocole, te iloqꞌuic talel ta yut chꞌulna. Naca lec scꞌuꞌ slapojic. Sac tajmec, oy xojobal. Oy schuquic nojtoc pasbil ta cꞌanal taqꞌuin, chucul ta stiꞌ yoꞌonic. \v 7 Iquil jun li chanvoꞌic ti yantic o satic jujunique, jaꞌ laj yacꞌbe jujun sbochic li jucvoꞌ chꞌul ángele. Li sbochique pasbilic ta cꞌanal taqꞌuin, jaꞌ noj ta tsatsal vocol ti ta xꞌacꞌbat yichꞌic li crixchanoetique yuꞌun ilinem yuꞌunic li Dios li cuxul o sbatel osile. \v 8 Li yut li chꞌulnae inoj ta chꞌail. Jaꞌ senyail ti echꞌem stsatsal sjuꞌel li Diose. Jaꞌ yuꞌun mu xa buchꞌu xuꞌ ta xꞌoch li ta chꞌulnae. Jaꞌ to mi laj yaqꞌuic o li jucub vocol ti iꞌacꞌbatic li jucvoꞌ chꞌul ángeletique, jaꞌ to xuꞌ ta xꞌochic. \c 16 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti la smalic ta balumil li juc‐chop vocol li jucvoꞌ chꞌul ángeletique \p \v 1 Icaꞌi ti buchꞌu tsots chcꞌopoj li te ta chꞌulna ta vinajele. Jech laj yalbe li jucvoꞌ chꞌul ángeletique: \p ―Ba malic ta balumil li juc‐chop vocol li te ta abochic li avichꞌojique. Jaꞌ li juc‐chop vocol ti chacꞌbe li crixchanoetic li Diose ―xꞌutatic. \p \v 2 Ital jun li chꞌul ángeletique, tal smal ta balumil li vocol li acꞌbile. Jaꞌ yuꞌun ilic ep chin ta sbecꞌtalic scotolic li buchꞌutic yichꞌojbeic senyail li jtiꞌaval bolome, schiꞌuc ti laj yichꞌbeic ta mucꞌ li slocꞌole. Ituib li sbecꞌtalic ta scoj li chinetique. Yan sba scꞌuxul iyaꞌiic. \p \v 3 Ital eꞌuc li schaꞌvaꞌal chꞌul ángele, tal smal ta nab li vocol li acꞌbile. Jaꞌ yuꞌun icꞌataj ta chꞌichꞌ scotol li joꞌ ta nabetique. Coꞌol schiꞌuc schꞌichꞌel ánima icꞌot. Icham scotol li cꞌustic te oy ta nabe. \p \v 4 Ital li yoxvaꞌal chꞌul ángele, tal smal ta scotol ucꞌumetic schiꞌuc ta scotol nioꞌetic li vocol li acꞌbile. Jaꞌ yuꞌun icꞌataj ta chꞌichꞌ scotol nojtoc. \v 5-6 Icaꞌi icꞌopoj li chꞌul ángel ti sventainoj li joꞌe, jech laj yal: \p ―Joꞌote, Cajval, tucꞌ avoꞌon. Atalel ti cuxulot oe. Liꞌ oyot li avie, schiꞌuc te oyot onoꞌox ta voꞌone. Jaꞌ yuꞌun tucꞌ laj avichꞌbe scꞌopic scotol li buchꞌutic la smilic la smalbeic schꞌichꞌel la anichꞌnabtaque schiꞌuc li buchꞌutic iyalic acꞌop ta voꞌonee. Jaꞌ yuꞌun la acꞌatajes ta chꞌichꞌ li joꞌe yoꞌ jaꞌ acꞌo yuchꞌic ―xi. \p \v 7 Icaꞌi nojtoc oy buchꞌu chcꞌopoj te ta scajleb smoton li Diose. Jech laj yal: \p ―Ta melel tucꞌ chavichꞌ cꞌop, Cajval. Echꞌem atsatsal ajuꞌel, ta xcꞌot ta pasel scotol li cꞌustic avaloje ―xi. \p \v 8 Li schanvaꞌal chꞌul ángele la smalbe ta sba li cꞌacꞌale li vocol li acꞌbile. Jaꞌ yuꞌun más iqꞌuixnaj o li cꞌacꞌale, jaꞌ yuꞌun chcꞌacꞌ chaꞌiic li crixchanoetique. \v 9 Li cꞌalal chcꞌacꞌ chaꞌiic li crixchanoetique, más to ichopolcꞌopojic ta stojol li Dios ti jaꞌ sventainoj scotol li vocole. Muc bu xictaic o li cꞌustic chopol ta spasique, muc bu xichꞌic o ta mucꞌ li Diose. \p \v 10-11 Li yoꞌvaꞌal chꞌul ángele ba smal li yoꞌ bu oy li jtiꞌaval bolom li vocol li acꞌbile. Jaꞌ yuꞌun icom ta icꞌal acꞌubal ta spꞌejel balumil yuꞌun jaꞌ liꞌ ta spas mantal li jtiꞌaval bolome. Li crixchanoetic ti ep cꞌux iyaꞌiic li chinetic ti ichꞌi ta sbecꞌtalique, lic stiꞌ yoqꞌuic. Jech más ichopolcꞌopojic ta stojol li Dios ta vinajele. Muc bu xictaic o li cꞌustic chopol ta spasique. \p \v 12 Li svacvaꞌal chꞌul ángele ba smal li ta mucꞌta ucꞌum Eufrátes li vocol li acꞌbile, jaꞌ yuꞌun iꞌul li ucꞌume. Jech xuꞌ xa chjelavic ta pascꞌop li ajvaliletic ti chliquic talel ta sloqꞌueb cꞌacꞌale. \p \v 13 Tsꞌacal to iquil ilocꞌ jujun pucuj ta yeic li tsajal chone, schiꞌuc li jtiꞌaval bolome, schiꞌuc li otro jcot jtiꞌaval bolome. Coꞌol schiꞌuc xchꞌuchꞌ yilel ti ilocꞌ ta yeique. Li otro jcot jtiꞌaval bolome oy yan sbi nojtoc, jaꞌ jloꞌlovanej sbi. \v 14 Li pucujetic li ilocꞌ ta yeique xuꞌ yuꞌunic chacꞌ ta ilel stsatsal sjuꞌelic. Jaꞌ ta stsobic talel scotol li ajvaliletic ta spꞌejel balumile yoꞌ acꞌo tal spasic cꞌop schiꞌuc li Dios li echꞌem stsatsal sjuꞌele. Yuꞌun icꞌot xa scꞌacꞌalil ti jech yaloj onoꞌox li Diose. \p \v 15 Li Cajvaltique jech ta xalbe li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li liꞌ to oyic ta balumile: \p ―Mu xanaꞌic cꞌu ora chtal jpas mantal jech chac cꞌu chaꞌal mu xanaꞌic cꞌu ora ta xtal li jꞌeleqꞌue. Mi viqꞌuil asatique, mi jun avoꞌonic achꞌunojic o ti chajcoltaique, xamuybajic noꞌox chjul jtaoxuc. Yan li buchꞌu ta xchibaj yoꞌon ta scoj li vocole, ta xiꞌ ta xqꞌuexav li cꞌalal chitale yuꞌun coꞌol schiꞌuc tꞌanal yaꞌel, jech ta xacꞌ sba ta qꞌuexlal ta scoj ti mu xcuch yuꞌun li vocole ―xut. \p \v 16 Li pucujetique la stsobic talel scotol li ajvaliletic li bu Armagedón sbi ta hebreo cꞌop li balumile. \p \v 17 Li sjucvaꞌal chꞌul ángele la smal ta icꞌ li vocol li acꞌbile. Tsots icꞌopoj li Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebal ta yut chꞌulna ta vinajele: \p ―Jaꞌ slajeb xa li vocol liꞌi ―xi. \p \v 18 Xleblajet noꞌox liquel li chauque, schiꞌuc oy cꞌusi tsots inic, schiꞌuc tsots iꞌavan chauc. Schiꞌuc tsots inic spꞌejel li balumile. Muc bacꞌne onoꞌox jech stsatsal chnic li balumile. \v 19 Li mucꞌta jteclum ti lec chilic scotol li crixchanoetique ijav, ipas ta oxjov. Li mucꞌtic jteclumetic ta spꞌejel balumile laj jinanuc nojtoc. Li Diose mu schꞌay xaꞌi li cꞌustic chopol la spasic li crixchanoetic li te ta mucꞌta jteclum Babiloniae, jaꞌ yuꞌun más tsots vocol laj yacꞌbe yichꞌic yuꞌun ilinem ta stojolic. \v 20 Li bicꞌtal balumil li cacalic ta nabe mu vinaj bu laj batanuc yuꞌun te noꞌox laj sac‐chꞌayanuc. Li vitsetic liꞌ ta balumile laj jinuc yalel scotol, jech naca stenlej xa icom li balumile. \v 21 Schiꞌuc itsꞌuj yalel mucꞌtic bot ta balumil. Chaꞌvinic kilo yalal jupꞌej. Li crixchanoetique ichopolcꞌopojic ta stojol Dios ta scoj ti ital li bote. Yuꞌun más toj tsots li vocol li iꞌacꞌbatique. \c 17 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti iꞌacꞌbat yichꞌic vocol li jbabiloniaetique yuꞌun jaꞌ jech ch‐ilatic jech chac cꞌu chaꞌal jmulivajel ants ti mu xichꞌ ta mucꞌ li smalale \p \v 1 Jun li jucvoꞌ chꞌul ángeletic ti iꞌacꞌbatic jujun sbochique tal scꞌoponun. Jech liyalbe: \p ―Batic, chcacꞌ avil li cꞌu sba ta xꞌacꞌbat yichꞌ vocol li jmulivajel ants li te chotol ta ba nab ti puquem scꞌoplale. \v 2 Li mucꞌtic ajvaliletic ta balumile coꞌol schiꞌuc imulivajic yaꞌel schiꞌuc li jmulivajel antse yuꞌun jaꞌ laj yichꞌic ta mucꞌ, jaꞌ muc bu xichꞌic ta mucꞌ li Diose. Jaꞌ yuꞌun isoc o scotol li crixchanoetic ta scoj li jmulivajel antse. Coꞌol schiꞌuc jyacubeletic ta xꞌileic yuꞌun Dios li crixchanoetique ―xiyut. \p \v 3 Ta sventa li Chꞌul Espíritu nojtoc icaꞌi liyicꞌ batel ta taqui jamaltic li chꞌul ángele. Te iquil jun ants cajal ta jcot tsajal jtiꞌaval bolom. Oy ep sbi ta sjunul sbecꞌtal li bolome, jaꞌ ti stoyoj noj sba ta stojol li Diose. Jucpꞌej sjol schiꞌuc lajuneb xulub. \v 4 Li antse slapoj lec scꞌuꞌ, icꞌpocꞌan stsajal. Schiꞌuc oy lec snatsꞌ pasbil ta cꞌanal taqꞌuin, schiꞌuc ton li toyolic stojole, schiꞌuc perlaetic. Jech lec cꞌupil o sba schiꞌuc. Te slechoj jun boch pasbil ta cꞌanal taqꞌuin. Jaꞌ ta xacꞌbe yil li crixchanoetique yoꞌ acꞌo spichꞌ o yoꞌonic. Li sbel sboche naca chopol ta xil li Diose yuꞌun naca te oy scotol li cꞌustic lec chaꞌi stuc li antse. \v 5 Schiꞌuc tsꞌibabil sbi ta stiꞌba. Ti cꞌusi tsꞌibabile mu aꞌibaj smelol. Jech tsꞌibabil: “Joꞌone jaꞌ jechun jech chac cꞌu chaꞌal li buchꞌutic te nacalic ta mucꞌta jteclum Babilonia ti ichꞌbilic ta mucꞌ yuꞌun scotol li crixchanoetique. Joꞌon smeꞌun scotolic li buchꞌutic ep li cꞌustic yichꞌojic ta muqꞌue schiꞌuc ti toj chopol li cꞌustic ta spasique”, xi ta xal li sbie. \v 6 Li antse xmuybaj noꞌox tajmec yuꞌun ep la smil li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Diose. Jaꞌ li buchꞌutic jamal laj yalic ti schꞌunojbeic scꞌop li Jesuse. \p Cꞌalal jech iquile, toj chꞌayel noꞌox coꞌon. \v 7 Li chꞌul ángele jech lisjacꞌbe: \p ―¿Cꞌu chaꞌal ti toj chꞌayel noꞌox avoꞌone? Chacalbe li cꞌusi smelol li antse schiꞌuc li jtiꞌaval bolom li scajlebinoje li jucpꞌej sjole, li lajuneb xulube, yuꞌun muc to bu avaꞌioj. \v 8 Li jtiꞌaval bolome li scajlebinoj li antse, jaꞌ ti xuꞌ toꞌox yuꞌun chventainvane, li avie mu xa xuꞌ yuꞌun. Pero ta to xchaꞌayan stsatsal sjuꞌel, ta xlocꞌ talel ta xab. Tsꞌacal to chba yichꞌ vocol sbatel osil. Li crixchanoetic liꞌ ta balumil ti muc onoꞌox bu tsꞌibabil sbiic ta jun sventa cuxlejal sbatel osil ti cꞌalal muꞌyuc toꞌox vinajel balumile, labal chaꞌiic ti cꞌalal chilic ta xchaꞌayan stsatsal sjuꞌel li bolom ti xuꞌ toꞌox yuꞌun chventainvane, yuꞌun snaꞌojic ti mu xa onoꞌox xuꞌ yuꞌune. \p \v 9 ’Liꞌi jaꞌ noꞌox xuꞌ chaꞌibeic smelol li buchꞌutic pꞌijubemic xa ta sventa li Diose. Li jucpꞌej sjol li jtiꞌaval bolome jaꞌ svinajeb ti oy jucpꞌej vits li yoꞌ bu ta spas mantal li antse. \v 10 Schiꞌuc jaꞌ svinajeb jucvoꞌ mucꞌtic ajvaliletic. Joꞌvoꞌ li mucꞌtic ajvaliletic ti echꞌemic xae, june jaꞌ to te tiqꞌuil ta ajvalil, june muc to bu ochem ta ajvalilal. Cꞌalal mi iꞌoche, mu xa jaluc ta spas mantal. \v 11 Li jtiꞌaval bolom ti xuꞌ toꞌox yuꞌun chventainvane, ti mu xa xuꞌ yuꞌun li avie, jaꞌ svinajeb svaxacvaꞌal ajvalil. Jaꞌ schiꞌil sbaic schiꞌuc li jucvoꞌique, jaꞌ li albil onoꞌox scꞌoplal ti chba yichꞌ vocol sbatel osile. \p \v 12 ’Li lajuneb xulub la avile jaꞌ svinajeb lajunvoꞌ ajvaliletic ti muc to bu ochemic ta ajvalilale. Pero ta to xꞌochic ta ajvalilal jun chibuc cꞌacꞌal, jaꞌ ta schiꞌinic ta pasmantal li jtiꞌaval bolome. \v 13 Li lajunvoꞌ ajvaliletique jmoj yoꞌonic schiꞌuc li jtiꞌaval bolome. Jaꞌ ta xacꞌ sbaic ta ventainel yuꞌun li jtiꞌaval bolome, jaꞌ ta schꞌunbeic o li smantale. \v 14 Ta spasic cꞌop schiꞌuc li Cajvaltique, pero jaꞌ tspas canal li Cajvaltique yuꞌun jaꞌ banquilal yuꞌunic scotol ajvaliletic ta spꞌejel balumil. Jaꞌ ta spas ta mantal scotol li ajvaliletique. Li Cajvaltique jaꞌ coꞌol ta spasic canal schiꞌuc li buchꞌutic yicꞌoj ta stojol ti tꞌujbilic onoꞌox yuꞌune, ti jun yoꞌonic ta stojole ―xiyut li chꞌul ángele. \p \v 15 Jech liyalbe nojtoc li chꞌul ángele: \p ―Li nab li yoꞌ bu chotol li jmulivajel ants la avile, jaꞌ svinajeb li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile, yuꞌun jaꞌ ta spaseic ta mantal yuꞌun li jmulivajel antse. \v 16 Li lajunvoꞌ ajvaliletique schiꞌuc li jtiꞌaval bolom ti oy lajuneb xulub la avile, chlic scontrainic li jmulivajel antse. Abol sba ta xcom yuꞌunic yuꞌun ta stꞌananic yaꞌel. Chlic stiꞌbeic sbecꞌtal yaꞌel, chlic schiqꞌuic ta cꞌocꞌ yaꞌel. \v 17 Ti jech jmoj yoꞌonic schiꞌuc li jtiꞌaval bolom li mucꞌtic ajvaliletique, ti jaꞌ ta xacꞌ sbaic ta ventainel yuꞌune, yuꞌun jech onoꞌox yaloj li Diose. Jaꞌ jech ta spasic jaꞌ to mi icꞌot ta pasel scotol li cꞌustic yaloj li Diose. \v 18 Li ants la avile jaꞌ svinajeb li crixchanoetic ta jun mucꞌta jteclum ti ichꞌbilic ta mucꞌ yuꞌun scotol li ajvaliletic ta spꞌejel li balumile ―xiyut li chꞌul ángele. \c 18 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ta jꞌechꞌel ta xlajic o schiꞌuc steclumalic li jbabiloniaetique \p \v 1 Tsꞌacal to iquil iyal talel ta balumil jun banquilal chꞌul ángel. Tsots yabtel acꞌbil. Oy xojobal, jech isacub ta xojobal spꞌejel li balumile. \v 2 Tsots icꞌopoj, jech laj yal: \p ―Ta xa xlaj li mucꞌta jteclum Babiloniae. Ta xlajic xa li crixchanoetic ti ichꞌbilic onoꞌox ta muqꞌue. Li yav steclumalique sna xa pucujetic chcom. Schiꞌuc te chba stsob sbaic li jlabtavanej mutetic ti chalique. \v 3 Yuꞌun li jbabiloniaetique jaꞌ la schanubtasic ta spasel li cꞌustic chopol scotol li crixchanoetic ta spꞌejel balumile. Jaꞌ ta scojic ti ep cꞌustic laj yichꞌic ta muqꞌue. Li ajvaliletique jaꞌ la schanic li cꞌustic la spasic li jbabiloniaetique. Li jbabiloniaetique ipasic ta jcꞌulej yuꞌunic li jchonolajeletic ta spꞌejel balumile yuꞌun la scꞌupinic ta manel scotol li cꞌustic oy ta balumile ―xi li chꞌul ángele. \p \v 4 Icaꞌi icꞌopoj talel ta vinajel li Cajvaltique. Jech laj yal: \p ―Joꞌoxuc ti tꞌujbiloxuc onoꞌox cuꞌune, vocꞌo me abaic ta stojol li jbabiloniaetique yuꞌun jaꞌ jechic chquil jech chac cꞌu chaꞌal li jmulivajel antse. Mu me xapasic jech chac cꞌu chaꞌal ta spasique, yoꞌ jech mu teuc chavichꞌic vocol schiꞌuquic. \v 5 Yuꞌun toj ep li smulique. Li Diose mu xchꞌay ta yoꞌon scotol li cꞌustic chopol ta spasique. \v 6 Li cꞌu sba iꞌilbajinvanique jaꞌ jech chichꞌic vocol. Lec tsꞌacal ta xꞌacꞌbat yichꞌic vocol. \v 7 Ti jayib velta la stoy sbaique, ti la spasic li cꞌustic ta scꞌan stuquic schiꞌuc li cꞌustic oy yuꞌunique, jaꞌ jech yepal chichꞌic vocol. Jaꞌ yuꞌun ta xꞌoqꞌuic. Yuꞌun jech chal ta yoꞌonic: “Li joꞌotique lec ichꞌbilutic ta mucꞌ yuꞌun scotol crixchanoetic jech chac cꞌu chaꞌal lec ichꞌbil ta mucꞌ jun meꞌajvalil. Muc bu jechutic jech chac cꞌu chaꞌal jun meꞌanal ants yuꞌun muc bu chquichꞌtic vocol”, xiic. \v 8 Pero stoyoj noj sbaic, jaꞌ yuꞌun ta xtal tsots vocol ta stojolic. Oy buchꞌutic ta xchamic, oy yan chat yoꞌonic ta xꞌoqꞌuic ta scoj ti icham li schiꞌilique, chtal viꞌnal nojtoc. Li steclumalique chlaj ta cꞌocꞌ scotol. Ti jech ta xcꞌot ta pasele, yuꞌun echꞌem stsatsal sjuꞌel li Cajvaltic Diose, jaꞌ li chacꞌ ta ichꞌel vocole. \p \v 9 ’Li ajvaliletic ta spꞌejel balumil ti mu xichꞌic ta mucꞌ li Diose, ti jaꞌ tspasic li cꞌustic ta scꞌan stuquic schiꞌuc li cꞌustic oy yuꞌunic jech chac cꞌu chaꞌal li jbabiloniaetique, ta xꞌoqꞌuic ta xat yoꞌonic li cꞌalal ta xilic ti yan sba schꞌailal li steclumalic li jbabiloniaetique. \v 10 Nom vaꞌal sqꞌuelojic yuꞌun xiꞌel sba chilic ti tsots vocol ta xꞌacꞌbat yichꞌic li jbabiloniaetique. Jech chalic: “¡Toj abol sbaic li jbabiloniaetique yuꞌun ilajic ta ora! Yuꞌun toj lequic, toj echꞌem stsatsalic toꞌox”, xiic. \p \v 11 ’Li jchonolajeletic ta balumile ta xat yoꞌonic, ta xꞌoqꞌuic eꞌuc ta scoj ti ilajic xa li jbabiloniaetique, yuꞌun mu xa buchꞌu tsman li cꞌustic ta schonique. \v 12 Li cꞌustic ta schonique, jaꞌ cꞌanal taqꞌuin schiꞌuc saquil taqꞌuin. Ta schonic nojtoc ton ti toyolic stojole yuꞌun toj cꞌupilic sba, schiꞌuc perlaetic. Schiꞌuc naca lequil pocꞌ ta schonic ti toyolic stojole, schiꞌuc xela pocꞌ, schiꞌuc pocꞌ li icꞌpocꞌan stsajale, schiꞌuc tsajal pocꞌ. Ta schonic nojtoc muiquil teꞌ, schiꞌuc oy cꞌustic pasbilic ta stanal ye elefante, schiꞌuc oy cꞌustic pasbilic ta teꞌ ti cꞌupilic sbae ti toyolic stojole, schiꞌuc oy pasbilic ta cꞌanal taqꞌuin, schiꞌuc oy pasbilic ta tsatsal taqꞌuin, schiꞌuc oy pasbilic ta marmol‐ton. \v 13 Ta schonic nojtoc canela, schiꞌuc pimenta, schiꞌuc pomriox, schiꞌuc muil vomol, schiꞌuc vino, schiꞌuc asete, schiꞌuc harina, schiꞌuc trigo. Schiꞌuc ta schonic vacax, schiꞌuc chij, schiꞌuc caaꞌ, schiꞌuc carreta ti nitbil ta caaꞌe. Schiꞌuc ta schonic crixchanoetic ti chbatic ta jtunele. \v 14 Li jchonolajeletique jech chalbeic scꞌoplal li jbabiloniaetique: “Ti cuxulicuc toe, ta to smanic scotol li cꞌustic toj cꞌupil sba ta xilique. Pero mu xa jechuc, yuꞌun ilajic o schiꞌuc scotol li scꞌulejalique”, xiic. \p \v 15 ’Li jchonolajeletique ti ep la spasic o canal ta sventa li jbabiloniaetique, nom vaꞌal sqꞌuelojic yuꞌun xiꞌel sba chilic li tsots vocol ti iꞌacꞌbat yichꞌic li jbabiloniaetique. Ta xꞌoqꞌuic, ta xat yoꞌonic. Yuꞌun scotol li cꞌustic ta schonique jaꞌ toj lec toꞌox tsmanic li jbabiloniaetique. \v 16 Jech chalic: “¡Toj abol sbaic ti ilajic scotol li jbabiloniaetique! Yuꞌun li steclumalique jaꞌ toꞌox jech chac cꞌu chaꞌal jun ants ti lec smeltsanoj sbae, ti naca lequil pocꞌ slapoje. Jaꞌ li icꞌpocꞌan tsajal poqꞌue schiꞌuc li tsajal poqꞌue. Schiꞌuc oy lec snatsꞌ pasbil ta cꞌanal taqꞌuin, schiꞌuc ton ti toyol stojole, schiꞌuc perlaetic. Jaꞌ toꞌox jech yaꞌel li steclumalique yuꞌun te oy scotol li cꞌustic ta jcꞌantique. \v 17 Pero jliquel noꞌox ilajic schiꞌuc li scꞌulejalique”, xiic. \p ’Scotol li yajval barcoetique, schiꞌuc li jchonolajeletic li te tiqꞌuilic ta barcoe, schiꞌuc li jxanubtasej barcoetique, schiꞌuc scotol li buchꞌutic ta xꞌabtejic ta nab schiꞌuc li sbarcoique, nom vaꞌal sqꞌuelojic. \v 18 Yuꞌun chilic ti yan sba schꞌailal chcꞌacꞌ li mucꞌta jteclum Babiloniae. Tsots ta xcꞌopojic, jech chalic: “Muꞌyuc yan jteclum jech chac cꞌu chaꞌal li jteclum li icꞌaqꞌue”, xiic. \p \v 19 ’Chlic yacꞌ pucuc ta sjolic yuꞌun toj echꞌem ta xat yoꞌonic, ta xꞌoqꞌuic, ta xꞌavanic. Jech chalic: “¡Toj abol sbaic ti ilajic scotol li jbabiloniaetique! Yuꞌun joꞌotic ti oy jbarcotique jaꞌ ta sventaic ti ep la jpastic canale. Pero jliquel noꞌox ilajic scotolic”, xiic. \p \v 20 ’Joꞌoxuc ti jun avoꞌonic ta stojol li Diose, joꞌoxuc ti yajtacbalaloxuc li Diose, ti chavalic li scꞌop Diose, muybajanic noꞌox acotolic yuꞌun liꞌ xaꞌox oyoxuc ta vinajel li cꞌalal jech chcꞌot ta pasele. Li Diose ta xacꞌbe stoj li buchꞌutic laj yilbajinoxuque ―xi li Cajvaltique. \p \v 21 Oy jun chꞌul ángel ti echꞌem stsatsale la stam jpꞌej ton, jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal mucꞌta choꞌ. La sjip ochel ta nab. Jech laj yal: \p ―Li ton li la jip ochel ta nabe ibat o ta jꞌechꞌel. Jaꞌ jech ta jꞌechꞌel chlajic o li jbabiloniaetic schiꞌuc li smucꞌta teclumalique. \v 22 Jech muc buchꞌu ta stij arpa, muc buchꞌu ta sjupan amay, muc buchꞌu ta sjupan oqꞌues, mu cꞌusi chcaꞌitic ta xnic teye. Muc buchꞌu ta xꞌabtej ta cꞌusiuc noꞌox abtelal, muc buchꞌu ta xjuchꞌunic. \v 23 Muc buchꞌu ta stsan cantil, muꞌyuc sqꞌuinal nupunel. Acꞌo mi toj echꞌem ichꞌbilic ta mucꞌ toꞌox li jmanolajeletic schiꞌuc li jchonolajeletic teye, pero ta xlajic scotolic, yuꞌun jaꞌ noꞌox ta sloꞌloanic scotol li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile ―xi li chꞌul ángele. \p \v 24 Ti jech iquil ti tsots vocol iꞌacꞌbat yichꞌic li jbabiloniaetique, yuꞌun jaꞌ la smilic li buchꞌutic iyalic scꞌop Diose schiꞌuc li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ Dios ti butic oyique. \c 19 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ep crixchanoetic ta xichꞌic ta mucꞌ Dios li te ta vinajele \p \v 1-2 Ta tsꞌacale icaꞌi tsots ta xcꞌopoj epal crixchanoetic ta vinajel. Jech laj yalic: \q1 Coliyalbutic li Dios cuꞌuntique yuꞌun lijcolutic xa yuꞌun. \q1 Echꞌem stsatsal sjuꞌel. \q1 Jaꞌ noꞌox stuc ichꞌbil ta mucꞌ yuꞌun tucꞌ ta xichꞌ cꞌop. \q1 Laj yacꞌbe xa yichꞌic vocol ta scoj smulic li jbabiloniaetic ti ichꞌbilic toꞌox ta muqꞌue. \q1 Yuꞌun jaꞌ la soc scotol li crixchanoetique jech chac cꞌu chaꞌal ta socvan jun jmulivajel ants. \q1 Yuꞌun jaꞌ ta scojic ti muc bu xichꞌic ta mucꞌ Dios li crixchanoetique. \q1 Schiꞌuc laj yacꞌbe yichꞌic vocol ta scoj ti la smilic li yajtuneltac li Diose, xiic. \p \v 3 Jech laj yalic nojtoc: \p ―Coliyalbutic li Diose yuꞌun ta jꞌechꞌel ichꞌayic o sbatel osil ―xiic. \p \v 4 Li chanib schaꞌvinic banquilaletique schiꞌuc li chanvoꞌic ti yantic o sat jujunique la spatan sbaic, laj yichꞌic ta mucꞌ li Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebale. Jech laj yalic: \p ―Toj lec ti jech icꞌot ta pasele. Coliyalbutic li Diose ―xiic. \p \v 5 Icaꞌi oy buchꞌu icꞌopoj talel li ta mucꞌta chotlebale. Jech laj yal: \q1 Albeic coliyal Dios, joꞌoxuc ti yajtuneloxuc ti avichꞌojic ta mucꞌ li Diose. \q1 Albeic coliyal Dios acꞌo mi ichꞌbiloxuc ta mucꞌ, mi muc bu ichꞌbiloxuc ta mucꞌ, xi. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ta jchiꞌintic o sbatel osil li Cajvaltic ti toj cꞌuxutic ta yoꞌone \p \v 6 Icaꞌi oy ep buchꞌutic ta xcꞌopojic coꞌol schiꞌuc scꞌopojel epal crixchanoetic, coꞌol schiꞌuc xpomomet yalemoꞌ, coꞌol schiꞌuc xꞌavan chauc. Jech laj yalic: \q1 Coliyalbutic li Cajvaltic Diose yuꞌun jaꞌ xa stuc chlic spas mantal. \q1 Echꞌem stsatsal sjuꞌel. \q1 \v 7 Muybajcutic noꞌox quichꞌtic ta mucꞌ yuꞌun icꞌot xa scꞌacꞌalil ta xnupun li Cajvaltique. \q1 Lec xa smeltsanoj sba li ajnilale. \q1 \v 8 Li scꞌuꞌ acꞌbile jaꞌ lequil pocꞌ. \q1 Toj sac xojobal ta qꞌuelel, \m xiic. Li lequil poqꞌue jaꞌ svinajeb li cꞌustic tucꞌ la spasic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Diose. \p \v 9 Li chꞌul ángele jech liyalbe: \p ―Jech xatsꞌiba ta jun: “Xmuybajic noꞌox li buchꞌutic ta xꞌiqꞌueic ta sqꞌuelel qꞌuin li cꞌalal ta xnupun li Cajvaltique”, xi xatsꞌiba ―xiyut. \p Jech liyalbe nojtoc: \p ―Liꞌi jaꞌ melel yuꞌun jech yaloj li Diose ―xiyut. \p \v 10 La jquejan jba ta stojol li chꞌul ángele yuꞌun ta xquichꞌ ta mucꞌ. Jech liyalbe: \p ―Mu me xapas jech, yuꞌun coꞌol yajtunelutic Dios jech chac cꞌu chaꞌal la avermanotac ti jun yoꞌonic jamal ta xalbeic scꞌoplal li Jesuse. Jaꞌ ichꞌo ta mucꞌ stuc li Diose. Li joꞌone coꞌol jamal ta xcalbetic scꞌoplal li Jesuse, jech coꞌol yajtunelutic Dios schiꞌuc li buchꞌutic iyalic scꞌop Dios ta voꞌonee ―xiyut. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ta spas ta canal scotol li yajcontratac li Cajvaltique \p \v 11 Iquil ijam li vinajele. Te iquil jcot saquil caaꞌ. Li buchꞌu scajlebinoje jaꞌ ti albil onoꞌox scꞌoplal ti jaꞌ melel scotol li cꞌusi ta xale. Tucꞌ ta xichꞌ cꞌop, mu jechuc noꞌox ta xacꞌ ichꞌ vocol. \v 12 Li jupꞌej sate xloclun jech chac cꞌu chaꞌal yat cꞌocꞌ. Oy ep scoronail sjol, schiꞌuc tsꞌibabil sbi pero muc buchꞌu snaꞌ cꞌusi xal, jaꞌ noꞌox stuc snaꞌ. \v 13 Li scꞌuꞌ slapoje tsꞌajbil ta chꞌichꞌ. Li sbie jaꞌ Cꞌop, jaꞌ li buchꞌu a yalbutic cꞌu sba yoꞌon li Jtotic Diose. \v 14 Ichiꞌine batel yuꞌun li yajtuneltac ti te xa oyic ta vinajele. Li scꞌuꞌ slapojique naca lequil pocꞌ. Lec sac, muꞌyuc yicꞌubal. Naca saquil caaꞌ scajlebinoj scotolic. \v 15 Li buchꞌu Cꞌop sbie ta xlocꞌ machita ta ye, ti lec juxbile, jaꞌ li scꞌope. Jaꞌ ta smil o scotol li yajcontrataque. Tsꞌacal to ta xacꞌbe yichꞌic tsots vocol, yuꞌun ilinem yuꞌunic li Dios ti echꞌem stsatsal sjuꞌele. \v 16 Tsꞌibabil sbi ta scꞌuꞌ schiꞌuc ta yoꞌ, xi ta xal: “Jaꞌ banquilal ajvalil stuc. Jaꞌ ta spas ta mantal scotol li ajvaliletique”, xi tsꞌibabil. \p \v 17 Iquil jun chꞌul ángel te vaꞌal ta cꞌacꞌal. Tsots laj yapta scotol li xulemetique: \p ―Tsobo abaic acotolic yuꞌun chayacꞌbeic ep aveꞌelic li Diose. \v 18 Yuꞌun jaꞌ chatiꞌbeic sbecꞌtalic li mucꞌtic ajvaliletique, schiꞌuc li banquilal soltaroetique, schiꞌuc li buchꞌutic tsots yoꞌonic ti mu xiꞌic ta pascꞌope. Schiꞌuc chatiꞌbeic sbecꞌtal caaꞌetic schiꞌuc li buchꞌutic la scajlebinique, schiꞌuc sbecꞌtal scotol li buchꞌutic ta scontrainic li Diose, manchuc mi ochemic ta jtunel, mi muc bu ochemic ta jtunel, manchuc mi ichꞌbilic ta mucꞌ, mi muc bu ichꞌbilic ta mucꞌ ―xut. \p \v 19 Iquil te li baꞌi jtiꞌaval bolome schiꞌuc te oy li mucꞌtic ajvaliletic ta spꞌejel balumil schiꞌuc yajsoltarotaquic. Te stsoboj sbaic yuꞌun jaꞌ ta spasic cꞌop schiꞌuc li buchꞌu Cꞌop sbi li cajal ta caaꞌe schiꞌuc li schiꞌiltaque. \v 20 Li baꞌi jtiꞌaval bolome coꞌol itsaqueic schiꞌuc li otro jcot jtiꞌaval bolom li jloꞌlovanej sbie. Jaꞌ li laj yacꞌ ta ilel stsatsal sjuꞌel ta stojol li baꞌi jtiꞌaval bolome, jaꞌ la sloꞌlo o scotol li buchꞌutic yichꞌojbeic senyail li baꞌi jtiꞌaval bolome, schiꞌuc ti laj yichꞌbeic ta mucꞌ li slocꞌole. Li baꞌi jtiꞌaval bolome schiꞌuc li jloꞌlovaneje cuxulic ijipeic ochel ta mucꞌta cꞌocꞌ ti tsanal ta azufree. \v 21 Yan li crixchanoetic ti la schiꞌinic li jtiꞌaval bolome schiꞌuc li jloꞌlovaneje, imileic ta machita li ta xlocꞌ ta ye li buchꞌu Cꞌop sbi li cajal ta caaꞌe. Ilajic ta xulem scotolic, lec inoj scotol li xulemetique. \c 20 \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti jmil jabil chtiqꞌue ta xab li pucuje \p \v 1 Ta tsꞌacale iquil ilocꞌ talel ta vinajel jun chꞌul ángel, iyal talel ta balumil. Yichꞌoj talel syaveal li xab ti muꞌyuc spajebe schiꞌuc yichꞌoj talel jlic mucꞌta carena. \v 2 Ba stsac li tsajal chone, jaꞌ li chon ta voꞌonee, jaꞌ li banquilal pucuje, jaꞌ li Satanase. La schuc ta carena, jmil jabil chucul o. \v 3 La sjip ochel li ta mucꞌta xab ti muꞌyuc spajebe, la smacbe lec stiꞌ. La spacꞌbe sjoyobal li stiꞌe. Jech jmil jabil muc bu tsloꞌlo crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. Jaꞌ to mi itsꞌaqui li jmil jabile, jaꞌ to ta xloqꞌuesat, pero mu xa toj jaluc chcol. \p \v 4 Iquil epal chotlebaletic. Te chotolic li jꞌichꞌcꞌopetique. Te iquilbe schꞌulelic nojtoc li buchꞌutic ilajic ta milel ta sventa ti la spuquic li scꞌop Diose schiꞌuc ti jamal laj yalic li scꞌop li Jesuse. Jaꞌ li muc bu xichꞌic ta mucꞌ li baꞌi jtiꞌaval bolome schiꞌuc li slocꞌole, schiꞌuc ti muc bu xichꞌbeic sbie, mi snumeroale, ta stiꞌbaic, mi ta scꞌobic. Iquil ti ichaꞌcuxiic scotolique. Jmil jabil coꞌol la spasic mantal schiꞌuc li Cristoe. \v 5 Li yanetic ti muc bu yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li cꞌalal ichamique, jaꞌ to ichaꞌcuxiic li cꞌalal itsꞌaqui li jmil jabile. Jaꞌ baꞌi ichaꞌcuxiic li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Cajvaltic li cꞌalal ichamique. \v 6 Xmuybajic noꞌox yuꞌun te xa schiꞌuquic o li Diose. Yuꞌun laj xa spasic ta canal ti chꞌayel toꞌox chbatique. Jaꞌ xa ta xtuneic o yuꞌun li Diose schiꞌuc li Cristoe jech chac cꞌu chaꞌal ituneic yuꞌun Dios li paleetic ta voꞌonee. Jmil jabil coꞌol ta spasic mantal schiꞌuc li Cajvaltique. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti ibatsꞌibat o ta cꞌocꞌ li pucuje \p \v 7 Cꞌalal itsꞌaqui li jmil jabile, jaꞌ o iloqꞌuesat talel ta mucꞌta xab li Satanase. \v 8 Ba schaꞌloꞌlo nojtoc scotol li crixchanoetic ta spꞌejel li balumile. Jaꞌ Gog schiꞌuc Magog sbiic scotol li crixchanoetique. La stsob sbaic tal scotolic yuꞌun ta spasic cꞌop. Ep tajmec italic, mu xlaj ta atel jech chac cꞌu chaꞌal jiꞌ ta tiꞌnab. \v 9 La sjoyic li mucꞌta jteclum Jerusalén li yoꞌ bu nacalic li snichꞌnabtac li Diose, jaꞌ li jun jteclum ti lec chil li Diose. Yuꞌun ta scꞌan ta schꞌaybeic scꞌoplal li buchꞌutic yichꞌojic ta mucꞌ li Diose. Pero li Diose laj yacꞌ yalel talel cꞌocꞌ ta balumil jech ichamic o scotolic li buchꞌutic scontrainojic li Diose. \v 10 Li banquilal pucuj ti la sloꞌlo scotol li crixchanoetic ta spꞌejel balumile, ijipe ochel ta mucꞌta cꞌocꞌ ti tsanal ta azufree, jaꞌ te li yoꞌ bu tiqꞌuilic xa li baꞌi jtiꞌaval bolome schiꞌuc li jloꞌlovaneje. Cꞌacꞌal acꞌubal te ta xichꞌic o vocol sbatel osil. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti te chotol ta mucꞌta saquil chotlebal li Cajvaltic ti ta xichꞌbe scꞌopic li buchꞌutic muc bu schꞌunic ti jaꞌ Yajcoltavanejique \p \v 11 Te oy jun mucꞌta saquil chotlebal. Jaꞌ te chotol li Cajvaltique. Li vinajel balumile ta ora noꞌox isac‐chꞌay ta stojol. \v 12-15 Iquil te vaꞌalic ta stojol li Cajvaltic scotol li buchꞌutic muc bu schꞌunojic ti jaꞌ Yajcoltavanejic li cꞌalal ichamique. Te oyic scotolic manchuc mi tsots toꞌox yabtelic, mi muc bu tsots yabtelic. Li buchꞌutic ichamic ta nabe schiꞌuc li buchꞌutic liꞌ imuquic ta balumile ichaꞌcuxiic scotolic. Li schꞌulelique ilocꞌ talel li yoꞌ bu smalaojbeic scꞌacꞌalil ta xꞌichꞌbat scꞌopic yuꞌun li Cajvaltique. Te cꞌot svaꞌan sbaic scotolic ta stojol li Cajvaltique. Li Cajvaltique la sjam li junetique. Oy yan jun la sjam nojtoc, jaꞌ li bu tsꞌibabil sbiic li buchꞌutic ta xcuxiic o sbatel osile. Li buchꞌutic te vaꞌalic ta stojol li Cajvaltique muc bu te tsꞌibabil sbiic, jaꞌ yuꞌun iꞌichꞌbat scꞌopic ta sventa li cꞌusi tsꞌibabil ta yan junetique, jaꞌ li cꞌu sba iꞌechꞌic ta balumile. Jaꞌ yuꞌun scotolic ijipeic ochel ta mucꞌta cꞌocꞌ. Ilaj o scꞌoplal ti oy buchꞌu ta xchame. Sbatel osil te ta xichꞌic o vocol ta cꞌocꞌ. Taje jaꞌ schibal xa velta lajel yuꞌun ta jꞌechꞌel ibatic o. \c 21 \s1 Jaꞌ scꞌoplal li achꞌ vinajel balumile \p \v 1 Ta tsꞌacale iquil achꞌ vinajel balumil, yuꞌun li poco vinajel balumile isac‐chꞌay xa batel. Muꞌyuc xa nabetic nojtoc. \v 2 Joꞌon li Juanune iquil iyal talel jun mucꞌta jteclum, jaꞌ li achꞌ Jerusalén ti mu xa cꞌusi chopol teye. Te ilic talel ta stojol Dios ta vinajel. Lec meltsanbil iyal talel jech chac cꞌu chaꞌal lec smeltsanoj sba jun tseub li cꞌalal yuꞌun xa ta xicꞌ sbaic schiꞌuc li slecom vinique. \v 3 Icaꞌi tsots cꞌopojel ta vinajel, jech laj yal: \p ―Li Diose ta xa schiꞌin ta naclej li crixchanoetique. Li crixchanoetique jaꞌ xa ta xventainatic o yuꞌun li Diose. Jaꞌ sDiosic o sbatel osil. \v 4 Li Diose ta schꞌay scotol li cꞌustic chopole, jech mu xa buchꞌu chcham, mu xa buchꞌu chat yoꞌon, mu xa buchꞌu ch‐ocꞌ, mu xa buchꞌu cꞌusi cꞌux chaꞌi. Yuꞌun ilaj xa scꞌoplal scotol ti jech toꞌox oye ―xi li buchꞌu icꞌopoje. \p \v 5 Li Dios li te chotol ta mucꞌta chotlebale, jech laj yal: \p ―Li cꞌustic oye ta jpas ta achꞌ scotol ―xi. \p Jech liyalbe: \p ―Tsꞌibao ta jun scotol yuꞌun melel li cꞌustic avaꞌie, ta xcꞌot ta pasel scotol ―xiyut. \p \v 6 Jech liyalbe nojtoc: \p ―Laj xa cacꞌ avil scotol. Joꞌon la jliques scotol, jaꞌ yuꞌun joꞌon ta jneles scotol. Li buchꞌu chtaquij stiꞌ yaꞌel ta sventa ti chac tuqꞌuibuque, joꞌon ta jtuqꞌuibtasbe yoꞌon. Ta smoton noꞌox chcacꞌbe. Li slequil yoꞌone muꞌyuc slajeb sbatel osil jech chac cꞌu chaꞌal nioꞌ ti mu snaꞌ xꞌule. \v 7 Li buchꞌu ta spas ta canal scotole ta xcacꞌbe sventain li achꞌ vinajel balumile, jech joꞌon sDiosun o. Jaꞌ jnichꞌon o eꞌuc. \v 8 Yan li buchꞌutic ta xiꞌique, schiꞌuc li buchꞌutic mu xiyichꞌic ta muqꞌue, schiꞌuc li buchꞌutic toj chopol li cꞌustic tspasique, schiꞌuc li jmilvanejetique, schiꞌuc li jmulivajeletique, schiꞌuc li jꞌilvanejetique, schiꞌuc li buchꞌutic ta xichꞌic ta mucꞌ li cꞌustic oye, schiꞌuc scotol li jutcꞌopetique, jaꞌ ta xjipeic ochel ta mucꞌta cꞌocꞌ ti tsanal ta azufree. Taje jaꞌ schibal xa velta lajel yuꞌunic ―xiyut li Diose. \s1 Jaꞌ scꞌoplal li achꞌ Jerusalene \p \v 9 Jun li jucvoꞌic li chꞌul ángeletic ti iꞌacꞌbatic jujun boch ti noj ta slajeb vocole, tal scꞌoponun. Xi liyalbe: \p ―Batic, chcacꞌ avil bu ta xnaqui schiꞌuc yajnil li Cajvaltique ―xiyut. \p \v 10 Ta sventa li Chꞌul Espíritue icaꞌi liyicꞌ batel ta jun mucꞌta toyol vits li chꞌul ángele. Jaꞌ te laj yacꞌbun quil li mucꞌta jteclum ti chyal talele, jaꞌ li achꞌ Jerusalén ti mu cꞌusi chopol teye, ti ilic talel ta stojol Dios ta vinajele. \v 11 Li jteclume yichꞌojbe xojobal Dios. Xojobian noꞌox jech chac cꞌu chaꞌal ton ti toyol stojole. Jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal jaspe‐ton ti xleblun xojobal jech chac cꞌu chaꞌal li nene. \v 12 Li jteclume joybil ta moc pasbil ta ton. Toyol li moque. Oy lajchaeb stiꞌ. Li ta jujun stiꞌe te oy jujun chꞌul ángel, schiꞌuc te tsꞌibabil juchop jbitic, joꞌotic li lajchachop jꞌisraelutique. \v 13 Ta stuqꞌuil sloqꞌueb cꞌacꞌale oy oxib stiꞌ li moque. Oy oxib stiꞌ nojtoc ta stuqꞌuil jujot xocon vinajel. Ta stuqꞌuil maleb cꞌacꞌale oy oxib stiꞌ nojtoc. \v 14 Li moque lajchacoj yoc. Ta jucoje te tsꞌibabil jbicutic jujununcutic li lajchavoꞌ yajchanbalajeltacuncutic li Cajvaltique. \p \v 15 Li chꞌul ángel li liscꞌopone yichꞌoj jtel spꞌisob pasbil ta cꞌanal taqꞌuin jaꞌ sventa ta spꞌis o li jteclume, schiꞌuc ta spꞌis li jujun stiꞌe, schiꞌuc ta spꞌis li moque. \v 16 Li chꞌul ángele la spꞌis li jteclume. Jaꞌ chaꞌmil schiꞌuc lajunvinic kilómetro (2200) ilocꞌ ta pꞌisel ta setom. Li snatile, schiꞌuc li sjamleje, schiꞌuc li stayleje, jmoj ilocꞌ ta pꞌisel. \v 17 La spꞌis nojtoc cꞌu spimil li moc yuꞌun li jteclume, jaꞌ chanib schanvinic (64) metro ilocꞌ ta pꞌisel. Li cꞌu sba la spꞌis li chꞌul ángele jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal cꞌusi ta jpꞌistic joꞌotique. \p \v 18 Li moc yuꞌun li jteclume ta saquil jaspe‐ton pasbil. Li jteclume jaꞌ pasbil ta cꞌanal taqꞌuin, pero jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal nen ti xvinaj o saquil osile. \v 19 Li yoc moque naca lec sba ton pasbil o. Li jcoje jaꞌ ta saquil ton pasbil o, jaspe sbi. Li schaꞌcojole jaꞌ ta yaxꞌelan ton pasbil o, zafiro sbi. Li yoxcojole jaꞌ ep ta chop sbon li ton li pasbil oe, ágata sbi. Li schancojole jaꞌ ta batsꞌi yaxal ton pasbil o, esmeralda sbi. \v 20 Li yoꞌcojole jaꞌ sac schiꞌuc tsoj li ton pasbil oe, oníce sbi. Li svaccojole jaꞌ ta tsajal ton pasbil o, cornalina sbi. Li sjuccojole jaꞌ ta cꞌanal ton pasbil o, crisólito sbi. Li svaxaccojole jaꞌ cꞌoncꞌontic sba syaxal li ton pasbil oe, berílo sbi. Li sbaluncojole jaꞌ cꞌoncꞌontic sba li ton pasbil oe, topácio sbi. Li slajuncojole jaꞌ cꞌon schiꞌuc yox li ton pasbil oe, crisopráso sbi. Li sbuluchcojole jaꞌ ta yaxꞌelan ton pasbil o, jacinto sbi. Li slajchacojole jaꞌ yaxꞌelantic sba li ton li pasbil oe, amatísta sbi. \v 21 Li lajchaeb stiꞌ moque yichꞌoj jupꞌej saquil perla. Li cayaetique naca ta cꞌanal taqꞌuin pasbil o, jaꞌ jech chac cꞌu chaꞌal nen ti xvinaj o saquil osile. \p \v 22 Li te ta jteclume muꞌyuc xa chꞌulna iquil, yuꞌun jaꞌ xa te oy stuc li Dios ti echꞌem stsatsale, schiꞌuc li Cajvaltic ti icham ta jcojtique. \v 23 Li te ta jteclume mu xa persauc xojobal cꞌacꞌal schiꞌuc xojobal u yuꞌun ta xojobal xa noꞌox Dios schiꞌuc ta xojobal noꞌox Cajvaltic ti sacjaman oe. \v 24 Li crixchanoetic ta spꞌejel balumil ti icolic xae, ta xojobal xa noꞌox Dios chanavic. Te oyic nojtoc li ajvaliletique, ta xalbeic coliyal Dios ta sventa li cꞌustic ijuꞌ yuꞌunic li cꞌalal liꞌ toꞌox oyic ta balumile. \v 25 Li tiꞌmoc yuꞌun li jteclume mu xa persauc macbil yuꞌun muꞌyuc xa acꞌubal. \v 26 Li crixchanoetic ti jaychop oy ta spꞌejel balumil ti lec itun yuꞌun Dios li spꞌijilic ti iꞌacꞌbatic yuꞌun li Cajvaltique, jaꞌ te ta xvinaj scotol li cꞌustic la spasique. \v 27 Mu cꞌusi chopol ta xꞌoch, schiꞌuc mu xꞌochic li buchꞌutic ti chopol li cꞌustic tspasique, schiꞌuc li jutcꞌopetique. Jaꞌ noꞌox xuꞌ ch‐ochic li buchꞌutic te tsꞌibabil sbiic ta jun li sventa cuxlejal sbatel osil li yichꞌoj li Cajvaltic ti icham ta jcojtique. \c 22 \p \v 1 Li chꞌul ángele laj yacꞌbun quil ucꞌum sventa cuxlejal sbatel osil. Xleblun jech chac cꞌu chaꞌal nen. Te chlocꞌ talel ta schotleb Dios schiꞌuc li Cajvaltique. \v 2 Li ucꞌume jaꞌ te ta xbein ta oꞌlol li smucꞌta cayail li jteclume. Ta jujot tiꞌucꞌume te chꞌiemic teꞌetic sventa cuxlejal sbatel osil. Lajchachop tsatin ta jun jabil. Juchop tsatin ta jujun u. Li yanale jaꞌ sventa ti ta jꞌechꞌel icolic o ta chamel scotol li crixchanoetic li te oyique. \v 3 Mu xa cꞌusi chopol tey yuꞌun jaꞌ te ta spas mantal stuc li Diose schiꞌuc li Cajvaltique. Scotolic li teye te ta xtuneic yuꞌun li Diose. \v 4 Te xa sqꞌuelojbeic sat li Diose. Te tsꞌibabil sbi Dios ta stiꞌbaic. \v 5 Li te ta jteclume muꞌyuc xa acꞌubal. Mu xa xtun yuꞌunic cantil, mu xa xtun yuꞌunic xojobal cꞌacꞌal, yuꞌun ta xojobal xa noꞌox stuc li Cajvaltic Dios ti sacjaman oe. Coꞌolic xa schiꞌuc Dios sbatel osil. \s1 Jaꞌ scꞌoplal ti poꞌot xa chchaꞌtal li Cajvaltique \p \v 6 Jech liyalbe nojtoc li chꞌul ángele: \p ―Li cꞌustic laj calbote chcꞌot ta pasel scotol. Li Cajvaltic Dios ti la sventainbe yoꞌonic li buchꞌutic iyalic scꞌop Dios ta voꞌonee, jaꞌ listac talel, joꞌon li yajꞌangelune, yoꞌ chcal avaꞌiic scotol li cꞌustic ti poꞌot xa chcꞌot ta pasele, joꞌoxuc ti chatunic yuꞌun eꞌuque. \p \v 7 ’Li Cajvaltique poꞌot xa la chchaꞌtal. Li buchꞌutic ta schꞌunic li cꞌustic tsꞌibabil liꞌ ta june ti poꞌot xa chcꞌot ta pasele, xmuybajic noꞌox ―xiyut. \p \v 8 Joꞌon li Juanune icaꞌi iquil scotol. Cꞌalal icaꞌi iquil scotole, la jquejan jba ta stojol li chꞌul ángel ti liyacꞌbe quil scotole yuꞌun ta xquichꞌ ta mucꞌ. \v 9 Xi liyalbe: \p ―Mu xapas jech, yuꞌun coꞌol chijtun yuꞌun Dios jech chac cꞌu chaꞌal la avermanotac, jaꞌ li iyalic scꞌop Dios ta voꞌonee, schiꞌuc li buchꞌutic ta schꞌunic li cꞌop ti liꞌ tsꞌibabil ta june. Jaꞌ ichꞌo ta mucꞌ stuc li Diose ―xiyut. \p \v 10 Jech liyalbe nojtoc: \p ―Li cꞌustic liꞌ tsꞌibabil ta june jamal me xaval yuꞌun poꞌot xa chcꞌot ta pasel. \v 11 Li buchꞌutic chopol yoꞌonique, mi mu scꞌan schꞌunic li cꞌusi liꞌ tsꞌibabile, jaꞌ acꞌo spasulanic o li cꞌustic chopol ta scꞌanique. Yan li buchꞌutic tuqꞌuibtasbilic xa yuꞌun li Diose, jaꞌ acꞌo spasic o li cꞌustic leque, mu xa me spasic li cꞌustic ta scꞌan stuquique ―xiyut li chꞌul ángele. \p \v 12 Jech chal li Jesuse: \p ―Poꞌot xa chital, chtal quichꞌbe scꞌop scotolic. Li cꞌu sba la spasic jujune jaꞌ jech stojol ta xichꞌic. \v 13 Joꞌon la jliques scotol, jaꞌ yuꞌun joꞌon ta jneles scotol. Jtalel ti cuxulun oe ―xi. \p \v 14 Xmuybajic noꞌox li buchꞌutic chacꞌulanic ta poquel yoꞌonic yuꞌun li Cajvaltique. Chba sloꞌbeic sat li teꞌ sventa cuxlejal sbatel osile. Xuꞌ ta xꞌochic li ta mucꞌta jteclume. \v 15 Yan li buchꞌutic chopol yoꞌonique, schiꞌuc li jꞌilvanejetique, schiꞌuc li jmulivajeletique, schiꞌuc li jmilvanejetique, schiꞌuc li buchꞌutic ta xichꞌic ta mucꞌ li cꞌustic oye, schiꞌuc scotol li jutcꞌopetique, mu xuꞌ ta xꞌochic. \p \v 16 Jech liyalbe li Jesuse: \p ―Joꞌon Jesusun, la jtac talel cajꞌangel, laj xa yalboxuc li cꞌustic ta xcꞌot ta pasel, joꞌoxuc li avichꞌojicun ta muqꞌue. Joꞌon li snitilulun li Davide. Joꞌon sqꞌuexolun yuꞌun joꞌon chlic jpas mantal sbatel osil. Cꞌalal chavilic chitale, chanaꞌic ti iꞌechꞌ xa avuꞌunic scotol li vocole, jech chac cꞌu chaꞌal chavilic ta xlocꞌ talel li mucꞌta cꞌanale, xanaꞌic ti yuꞌun sac xa osile ―xiyut li Jesuse. \p \v 17 Li Chꞌul Espíritu schiꞌuc joꞌotic ti yajnilutic li Cajvaltique, “Laꞌ me ta ora”, xcutic li Cajvaltique. Li buchꞌutic chaꞌiic li cꞌop ti liꞌ tsꞌibabile, “Laꞌ me ta ora”, acꞌo yutic eꞌuc. \p Li buchꞌutic chtaquij stiꞌic yaꞌele ta sventa ti tscꞌan chac tuqꞌuibuque, acꞌo talicuc ta stojol li Jesuse. Acꞌo yichꞌic li slequil yoꞌonic ti ta smotonic noꞌox ch‐acꞌbatique jech chcuxiic o sbatel osil. \p \v 18 Jech laj yal nojtoc li Jesuse: \p ―Li buchꞌutic chaꞌiic li cꞌop ti liꞌ tsꞌibabil ta june, jaꞌ li cꞌustic poꞌot xa chcꞌot ta pasele, ta xcalbeic mantal ti mu me sjeltabeic li smelol li cꞌop liꞌi. Yuꞌun mi ta sjeltabeic li smelole, jaꞌ jech yepal vocol ta xꞌacꞌbatic yuꞌun Dios jech chac cꞌu chaꞌal ti liꞌ tsꞌibabil ta june. \v 19 Jech nojtoc mi oy buchꞌu mu xichꞌ ta mucꞌ scotol li cꞌop ti liꞌ tsꞌibabil ta jun ti chal li cꞌustic chcꞌot ta pasele, mi mu jamluc ta xal li cꞌu yepal tsꞌibabile, mu xuꞌ ch‐och li ta mucꞌta jteclum ti mu xa cꞌusi chopol teye. Muc chba sloꞌbe o sat li teꞌ li sventa cuxlejal sbatel osil jech chac cꞌu chaꞌal ti liꞌ tsꞌibabil ta june ―xi li Jesuse. \p \v 20 Jech chal li Cajvaltic ti liyalbe scotol li cꞌustic laj cale: \p ―Ta melel poꞌot xa chichaꞌtal ―xi li Cajvaltique. \p Toj lec ti jech chcꞌot ta pasele. “Laꞌ me ta ora, Cajval Jesús”, xichi. \p \v 21 Acꞌo yacꞌboxuc slequilal yutsilal acotolic li Cajvaltic Jesucristoe.