\id TIT - Kayapó NT -Brazil 2011 (DBL -2013) 
\h Xitu 
\toc1 Paur kute Xitumã pi'ôk no'ôk ne ja. 
\toc2 Xitu 
\toc3 Xit 
\mt1 Paur kute Xitumã pi'ôk no'ôk ne ja. 
\ip Paur ne Xitu kàxã djan kum pi'ôk no'ôk ne. Arỳm ne Xituo kra ne kum pi'ôk no'ôk ne. Arỳm ne pykabê Kretakam Xitumã ire nhym kam kam dja. Nhym kam Paur kum pi'ôk no'ôk ne Artemanhkôt ano. Mỳj'ã ne Paur pi'ôk no'ôk ne? 
\ip Bir, Xitu kute prĩne memã Metĩndjwỳnh kabẽno amirĩt ne kute memã kabẽn jarẽnhmã. Kute me kabẽn punu kabẽno me itymã, ne kute Jeju nhõ me jao ba djwỳnh kum àpênh kadjy me umjỳrmã. Kadjy ne Paur Xitumã pi'ôk no'ôk ne. Ne kam ajte amiwỳr Xitu 'uw. Tãm ne ja. 
\c 1  
\p  
\v 1-4 Akmere Xitu, ba, ibê Paur ne ba amã pi'ôk no'ôk ne. Xitu, abê ikra djwỳnh, amã ne ba pi'ôk no'ôk ne. Ga ne ga ikôt tu amim Jeju kamnhĩxkumrẽx, kam ne ba ajo ikra. 
\p Ba ibê Paur, ibê Metĩndjwỳnh nhõ àpênh. Jeju Kritu ta ne ijano ba tẽ. Nà, Metĩndjwỳnh kubê me bapytàr djwỳnh ne ijano, ije memã Jeju jarẽnh kadjy ijano ne imã, 
\p —On kàj bê ijã adjujarẽnh tẽ, ane. Ije memã Jeju jarẽnh nhym me kute mar ne kam kute tu amim kamnhĩxkumrẽxmã. Arỳm ne Metĩndjwỳnh amijo me kwỳ pytà. Me ja kute tu amim Jeju markumrẽxmã, ne kam arỳm kôt katàt mrãnhmã. Metĩndjwỳnh kabẽn katàtja, 'êxnhĩ kêtja tãm ne me kute mar ne kam arỳm kôt katàt mrãnhmã. Nà, kadjy ne Jeju ijano, ije memã Jeju jarẽnh nhym me kute amim kamnhĩxkumrẽxmã. Mỳj ne me kute tu amim kamnhĩxkumrẽxmã? Bir, me batyk nhijukri amũ me batĩn rã'ã rã'ã rã'ãn batyk kêtkumrẽxmã. Metĩndjwỳnh 'êxnhĩ kêtkumrẽxja tãm ne me bamã arẽ. Amrẽbê ne kute pyka nhipêx kêtri arỳm kabẽn pydji jarẽn me bajã amim karõ. Me batyk nhijukri batĩn rã'ãmã ne me bajã amim karõ. Ne kam ajbir ne arỳm me bamã me batĩnjao amirĩt ne. Ar idjujarẽnhkôt o amirĩt ne. Arỳm kute aminhõ akati jarẽnh djàkam me bamã o amirĩt ne. Ba ne ba memã 'ã ajarẽ nhym arỳm amirĩt ne. 
\p Be, akmere, gê Metĩndjwỳnh ajo djuw mex, Jeju Kritu kubê me bapytàr djwỳnhmẽ Bãmbê Metĩndjwỳnh ar ukaprĩkôt ajo djuw mex ne ar ajo ba, ne amã adjumar mex jarẽ ga kam adjumar mex ne ar aba. 
\s1 Xitu kute Jeju nhõ me jao ba djwỳnh pymjỳrmã. 
\r Xim k 3.1 
\p  
\v 5 Mỳj kadjy ne ba pykabê Kretakam amã inhire? Bir, aje mỳjja inomã mẽnhmã, ije kum o krax ne ije inomã mẽnh kêtja aje ikudjwa inomã mẽnhmã ne ba kadjy amã inhire. Ne kam ajte aje Jeju nhõ me jao ba djwỳnh kum àpênh kadjy me umjỳrmã ne ba kadjy amã inhire. Krĩ kunĩkôt aje me'ã Jeju nhõ me jao ba djwỳnh rẽnhmã, ije amã 'ã karõkôt. 
\p  
\v 6 Bir, mỳj me'õ Ar kubê dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh? Bir, me axwe kêtmẽ, me prõ pỹnhmẽ, me ja gêdja me Jeju nhõ me jao ba. Nhym me kradjwỳ tu kute amim Jeju markumrẽx ne me bãm kabẽnkôt mrãnhmã. Nhym me ja bep bãmbit ne kabẽn mexkumrẽx nhym kam kraja arĩk ar ba, amakkre kêt, kute bãm kabẽn mar kêt nhym me kam kum kĩnh kêt ne ar'ã kabẽn ba. Kwãrĩk wãnh ga me bãm ja'ã Jeju nhõ me jao ba djwỳnh rẽnh kêt. Djãm me kraja kabẽn mex got ga aje me bãm'ã meo ba djwỳnh rẽnhmã. 
\p  
\v 7 Nà, me axwe kêtbit dja me kubê Jeju nhõ me jao ba djwỳnh. Mỳkam dja ga me ja'ãbit meo ba djwỳnh rẽ? Bir, me kabẽn mexbit dja me Metĩndjwỳnhmã apê. Djãm me kabẽn punu Metĩndjwỳnhmã àpênh got. Kwãrĩk wãnh me amakkre kêt, me ngryknhĩ, me kum kadjwati kangôbit\f + \fr 1:7 \ft Mỳjja me kute o kõm ne kôt bibãnh kunĩja, kadjwati kangômẽ uba kangômẽ, mỳjja kangô kunĩ ne me kum kadjwati kangô jarẽ.\f* djành, me àkrê, me kute pi'ôk kaprĩbit prãme me noo biknoro baja, kwãrĩk wãnh me ja'ã Jeju nhõ me jao ba djwỳnh rẽnh kêt. 
\p  
\v 8 Nhym bep me kute meo djuw mex prãm, me kum mỳjja mexbit kĩnh, me kute amipnênh ne ar ba, me katàt mrãnh, me mrãmri mexo mexkumrẽx, me axwe nêje kute amijãno ãm, me ajbit dja ga me'ã Jeju nhõ me jao ba djwỳnh rẽ.  
\v 9 Dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh kum Metĩndjwỳnh kabẽn kĩnh ne kôt ar amijo ba. Metĩndjwỳnh kabẽn 'êxnhĩ kêtja, ar ije prĩne memã arẽnhja, tãm dja me kôt ar amijo ba. Me kute prĩne memã Metĩndjwỳnh kabẽn jarẽnh mextire ne o kute memã tỳx jangjênh ne o kute me kĩnhmã. Nà, dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh prĩne mekmã Metĩndjwỳnh kabẽn jarẽn kam me kabẽn punu nêje me akre. Me kum Metĩndjwỳnh kabẽn mar prãm kêt ne kute kabẽno me bajapanhja dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh me kabẽn punu nêje me akre gê me kuma. 
\p  
\v 10-11 Bir, me amakkre kêt ne me kumex ne kabẽn kajgoo ar me noo biknoro ba. Nãm we me, 
\p —Djãm me aje amim Jeju mar ne kam tu aje mar kajgomã? Kati, dja ga me amim ama nhym me kam me amy nhinhu kàdjwỳ rê, ane. 
\p Nãm ã me noo biknoro ane. Nà, me ja dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh kabẽno me unê gê me anhikrê. Nãm me apỹnh kikrekam me kunĩ noo aknon meo ajkẽ. Mỳjo ne me meo ajkẽ? Me kute Metĩndjwỳnh kupa'ã mekmã arẽnhkam ne me meo ajkẽ. Mỳj kadjy ne me Metĩndjwỳnh kupa'ã mekmã arẽnh ar o ba? Bir, me kute me noo biknor ne me õ pi'ôk kaprĩreo prõt kadjy ne me Metĩndjwỳnh kupa'ã mekmã arẽnh ar o ba. Kam dja Jeju nhõ me jao ba djwỳnh akubyn kabẽno me ity nhym me arỳm anhikrê. 
\p  
\v 12 Bep Kretakam me'õ kute memã kabẽn jarẽnh djwỳnh'õ ne ta õ me wỳnh'ã kabẽn ne, 
\p —Kretakam me kra ne mrãmri 'êxnhĩkumrẽx, axwekumrẽx, kum ukangakumrẽx, àkurbit kute mar. Nãm ã me'ã kabẽn ane. 
\p  
\v 13 Nà, mrãmri ne ã ane. Kam dja ga memã akabẽn jarẽ, tu memã abẽn tỳx, me kute mrãmri amim Jeju mar ne 'ã ngrà tỳx kadjy.  
\v 14 Dja ga memã abẽn tỳx nhym me arỳm wãnh kabẽn kakrit marmã ire, mekbê idjaer kukãmãre'ã ujarẽnh kajgojamã ire. Me kabẽn punuja ne me kum Metĩndjwỳnh kabẽnkumrẽxja kurên kam ta amimarkôt kabẽno mekbê mỳjja pyma ar o ba nhym me kabẽn man kôt amijo ba. Dja ga memã abẽn tỳx gê me on kôt amijo baja krãta. 
\p  
\v 15 Me axwe kêtmã ne mỳjja kunĩ mexkumrẽx. Nhym bep me axweo kute amiptàrja, me kute Jeju mar kêtja, me tãm ne mebê mỳjja kunĩ punu. Be, djãm me ja mex got. Nãm me õkre kadjwỳnhbê mỳjja punubit man mỳjja punu'ãbit amim karõ.  
\v 16 Nãm we me ajkwakambit, 
\p —Ije Metĩndjwỳnh mar, anhỹr ar o ban kam arĩk ar ba. Nãm me axwe, me amakkre kêt, ne te kute mỳjja mex marmãn mỳjja punubit ma. Djãm ã me kute amim Metĩndjwỳnh mar kute anhỹr. 
\c 2  
\s1 Xitu kute mebêngêttemẽ me kunĩmã Metĩndjwỳnh kabẽn jarẽnhmã. 
\p  
\v 1 Nhym bep ga, akmere, dja ga me kupãnhtã me kute amim Jeju marwãmã Metĩndjwỳnh kukràdjà'ã prĩne adjujarẽnh ar aba. 
\p  
\v 2 Dja ga mebêngêttemã, 
\p —Gora ar abixaêr punu kêt ne ar aba. Ne akabôt katin ar aba, ne amipnên ar aba. Gora ar tu amim Jeju markumrẽx ne amibê kanga kêt ne mã kôt ajkamẽ. Ne kam mã amã aben jabê, ane. Dja ga ã mebêngêttemã ane. 
\p  
\v 3 Ne kam ajte mebêngêxtemã kum, 
\p —Gora ar amrãnh mexkumrẽx ne ar aba. Metĩndjwỳnh mex'ã amijakren kôt ar amijo aba, ane. Kwãrĩk wãnh aben japrỳ kêt ne amã kadjwati kangô\f + \fr 2:3 \ft Mỳjja me kute o kõm ne kôt bibãnh kunĩja, kadjwati kangômẽ uba kangômẽ, mỳjja kangô kunĩ ne me kum kadjwati kangô jarẽ.\f* djành kêt, ane. Dja gar mekmã mỳjja mexbit jarẽnh ar o aba, ane.  
\v 4-5 Nà, akmere, dja ga mebêngêxtemã kum, 
\p —Ẽ, tynhwa ar, dja gar amũ idjô'ã me kra pỹnh jakre gê me ar ajã amijakren me akudjwa kum mjên jabên kum kra jabên amipnên ar ban mjên prãm kêt ne ar ban õbikwao djuw mex ne ukaprĩkumrẽx ne mjên kabẽn ma, ane. Mỳkam? Bir, dja me kàtàm te kute me amrãnh punu 'õ pumũnh ne kute ar akôt Metĩndjwỳnh kabẽn japrỳmã te me ajabej ajkam aman kam tu ate krã, ane. 
\p Dja ã mebêngêxte me kra pỹnh jakreo ane. 
\p  
\v 6 Akmere, dja ga me kraremãdjwỳ akabẽn jarẽ gê me amipnên ar ba.  
\v 7 Ga dja ga katàt mrã gê me krare apumũn kam akôt ar amijo ba. Dja ga katàt memã Metĩndjwỳnh kabẽn jarẽnh mextire ne abixaêr kêt.  
\v 8 Dja ga memã arẽn mã memã akabẽn mextire jarẽ gê me te kabẽno kute ajapanhmã, me kum akurê ar o baja te akabẽn punu jabej umar ar ban arỳm pijàm ne ate krãn ar ba. 
\p  
\v 9 Dja ga me memã àpênh kajgo ar ba jamãdjwỳ akabẽn jarẽ. Me kute meo pãnh ne amim me pa 'amỳnh nhym me memã àpênh kajgo ar bajamã akabẽn jarẽ. Dja ga memã kum, 
\p —Gora me anhõ bẽnjadjwỳr kabẽn ma. Dja gar prĩne me kabẽn man me kabẽnkôt ar amijo aba ne memã adjàpênh mex ar aba gê me ar akam kĩnh, ane. Kwãrĩk wãnh me anhõ bẽnjadjwỳr pãnh akabẽn kêt ne akabẽno apanh kêt, ane. 
\p  
\v 10 Kwãrĩk wãnh mekbê adjàkĩnh kêt, ane. Dja gar katàt memã apê gê me kàtàm ar adjàpênh mexkumrẽxkôt ar apumũn kam arỳm kum Metĩndjwỳnh kĩnh, Metĩndjwỳnh kubê me bapytàr djwỳnhja kum kĩnh, ne kum Metĩndjwỳnh kabẽndjwỳ kĩnh ne. Dja ga ã me memã àpênh kajgo ar bajamã akabẽn jarẽnho ane. 
\p  
\v 11 Mỳkam dja gu me katàt mrã? Bir, Metĩndjwỳnh ne arỳm me kunĩ kadjy ukaprĩo kato. Kute me bakunĩ pytàr kadjy ne ukaprĩo kato.  
\v 12 Nã gu me prĩne ukaprĩja man kam arỳm pãnh arĩk ar babaja kanga. Ne mỳjja punu, me kute Jeju mar kêt kute mỳjja punuo amikĩnhja tu arỳm kangakumrẽx nhym wãnh nõ. Gu me kam on pyka jakam amipnên ar baban katàt mrã ne Metĩndjwỳnh kabẽnkôt akrànmã ar amijo baba. Dja gu me prĩne amim Metĩndjwỳnh djukaprĩ man kam ã kôt amijo ane. 
\p  
\v 13 Ne akrànmã ar amijo bababê amiwỳr Jeju kamnhĩx, akubyn rwỳk djà amiwỳrkam amako tẽ. Me banhõ Metĩndjwỳnh, me bapytàr djwỳnhbê Jeju Kritu tãm dja me bajaêrbê kato, ta raxo kubê kumkatio me bawỳr kato. Djãm ngri got. Raxo, mexo kubê kumkatiti:. Nhỹnh ne me'õ mexo, raxo, umao kumãnhkutã? Dja me bawỳr kato gu me arỳm bakĩnhkumrẽx. Me bakĩnh djà ne ja. Tãm ne gu me amiwỳrkam amak ar o baba. 
\p  
\v 14 Be, Jeju Kritu ta ne me bajaxwe pãnh tyk kadjy memã amikanga, kute me bajaxwe kunĩbê me bapytàr ne kute amim me bajo mexmã ne mekmã amikanga. Kute amim me bajo mex ne kute me bajo õ me wỳnhkumrẽx ne kute ar me bajo bamã ne mekmã amikanga. Kute me bajo õ me wỳnh gu me kam bamã mỳjja mexbit kĩnh ne arek ar o babamã. 
\p  
\v 15 Bir be, ikabẽn ja dja ga prĩne me kupãnhtã me kute amim Jeju marwãmã arẽ, memã kôt arẽ. Me kaprĩjamã kĩnh jangjê gê me kaprĩ kêt. Gora atỳx ne me axwe nêje me akren memã abẽn tỳx gê me arek ar ba. Kwãrĩk wãnh gê me ajã kabẽn kêt. 
\c 3  
\s1 Kute Metĩndjwỳnh djukaprĩ marn kute katàt amijo bamã. 
\r Ep 4.2; Pir 2.3; Kor 3.12 
\p  
\v 1 Gora me kute amim Jeju marwãmã akabẽn jarẽ gê me on akabẽn ma. Dja ga memã kum, 
\p —Gora me me bẽnjadjwỳrmẽ meo ba djwỳnh kabẽn man me kabẽnkôt ar amijo aba. Dja me me amã me adjàpênhkumrẽx jarẽ ga me kam kubê amikati kêtkumrẽx ne tu 'ỳr tẽ. Nhym bep djãm me me amã mỳjja punu'ã apnê ga me ate akrã.  
\v 2 Kwãrĩk wãnh ga me abenã akabẽn kêt, ane. Gora me akabôt katin amã aben kaprĩn akrànmã abenmã akabẽn jarẽ, ane. Dja ga ã ajte memã akabẽn jarẽnho ane gê meo biknor kêt. 
\p  
\v 3 Amrẽbê ne gu me badjwỳ bano kêtkumrẽx ne bajamakkre kêtkumrẽx nhym me arĩk me banoo biknoro ba. Nà, amrẽbê ne gu me arĩk ar babari bamã mỳjja punu kunĩ kĩnh ne. Ne te baje bajaxwemã banhirer ne arek ar babamãn mã bamã bajaxwe kĩnh ne. Me bajaxwen abenã bakabẽn ne aben nhõ mỳjja'ã bangryk ar baba. Nhym me kum me bakurê: gu me badjwỳ amipãnh bamã me kurê. 
\p  
\v 4-5 Nhym bep ajbir ne Metĩndjwỳnhbê me bapytàr djwỳnh ukaprĩo kato ne kum me bajabêkumrẽx. Nã gu me te bamã bajaxwebit kĩnh nhym Metĩndjwỳnh tu ukaprĩkôt me bapytà. Kum me bajabên kam me bapytà. Djãm me bamrãnh mexkôt ne gu me amiptà? Arkati, ta ne ukaprĩkôt me bapytà. Nãm me ngôo amingrã ku'õn kam arỳm akubyn mexkumrẽx. Nhym Metĩndjwỳnh Karõdjwỳ ã me bajo nyo ane, ã me bajo mexo ane. Nãm me bajo ny ne me babê me bajaxwe krãta gu me kam baje babixadjwỳr ny pyràk ne bakabẽn punu mar kêt ne bakabẽn mexbit ma. Nhym kam Metĩndjwỳnh Karõ mã me bajo mexo tẽm rã'ã ne.  
\v 6 Ukaprĩkôt ne me bawỳr Karõ jano, kute me bajo djuw mexmã. Jeju Kritu kubê me bapytàr djwỳnh djô'ã ne me bawỳr ano. Djãm õdjỳ got me babê Karõ nê? Kati, mrãmri ne õdjànhkumrẽx ne me bamã ta Karõ jano ne prĩne o me banhipêx ne ar me bajo ba. 
\p  
\v 7 Be, djãm Metĩndjwỳnh djukaprĩ ngri got. Nãm ukaprĩkôt me bamã me bajaxwe kêt jarẽ. Gu me bamex ne batyk nhijukri batĩn rã'ã: rã'ãn ar baba kadjy ne me bamã me bajaxwe kêt jarẽ. Nãm amũ me batĩn rã'ã: rã'ã rã'ãmã arẽ gu me amiwỳr kamnhĩxbê ar baba. Adjỹm, dja me bamã kungã. 
\p  
\v 8 Mrãmri ne ikabẽnja. Ikabẽnkumrẽx. Dja ga memã prĩne idjô'ã ikabẽnja kôt arẽ gê me kute amim Metĩndjwỳnh marja kum mỳjja mexbit kĩnh ne ar o ba. Kam ne mexkumrẽx, me kunĩmã mexkumrẽx. 
\p  
\v 9 Kwãrĩk wãnh me abenkam kangatija wãnh nõ. Tãm ne kajgo mexi. Kwãrĩk wãm nõ. Kwãrĩk wãnh me bakukãmã nhidjikôt me àkrêja wãnh nõ. Nhym me kute kabẽno aben japanh ne me kute abenmã àkrêjadjwỳ kunĩ dja wãnh nõ. Môjdjê kukràdjà tũm'ã ne me ã abenmã ane. Tãm ne kajgo mexi. Punure. Tãm dja wãnh nõ. 
\p  
\v 10 Dja me'õ kabẽno kute abenbê meo bikjêr jabej ga nêje kukrà. Dja ate krã ga ajte kum akabẽn jarẽ. Godja mã ate krã jabej ga kam arỳm tu kangakumrẽx. Arỳm ne ga te kabẽn punu nêje te o ane nhym mã kum kabẽn punu kĩnh.  
\v 11 Arỳm ne ga kôt kum akato. Mrãmri ne me'õ ja punukumrẽx. Atemã kabẽn. Kum axwe kĩnhkam ne ga arỳm kum akato. Nãm kabẽno amijo amirĩt. Mrãmri dja ga tu kangakumrẽx. Tãm ne ja. 
\s1 Kabẽn o ino rer. 
\p  
\v 12-13 Be, dja ba awỳr Artemanh nàr kon Xikiku jano gê awỳr tẽn bôx ga kam tebê mã amrẽ iwỳr tẽ. Krĩraxbê Nikoporikam dja gu abenwỳr bôx. Kam dja ba na tỹmkam arek akam amako dja. Nĩnh iwỳr atẽm kêtri dja ga Djenajmẽ Apôr aro tẽn amũ ar kujate. Djenajbê ne me kadjy kabẽn jarẽnh djwỳnh, ar ja. Dja ga prĩne aro djuw mex ne aro tẽn amũ ar kujate gê ar tẽm mex ne ỹkam tẽm kêt. Ga kam amrẽ iwỳr tẽ. 
\p  
\v 14 Be, gora gê gu banhõbikwa kute Jeju marwã, mỳjja mexbit ma ne kum ajbit kĩnh. Mỳkam? Bir, gu banhõbikwa kute me 'uwtĩo djuw mex ne mekam kum ukanga kêt ne kute akrànmã ar meo djuw mexo bamã. 
\p  
\v 15 Ar ja, arkam idjãm ja kunĩ ne ar kute ajo amak rã'ãn kam wãm amã amijarẽ. Badjwỳ ne ba ar wão ama ne. Ar wã kute Jeju mar ne kum gu bakĩnhkam ne ba aro ama ne. Arkum ijarẽ. 
\p Gê Metĩndjwỳnh ukaprĩkôt ar akunĩo djuw mex. Tãm ne ja.