\id 1TH - Southeast Ambrym NT with Ruth and Jonah [tvk] -Vanuatu (DBL 2015) \h 1 Tesalonaeka \toc1 1 Tesalonaeka \toc2 1Tes \mt2 Sepinien xa diamu te \mt1 1 Tesalonaeka \is1 ?Visi iaxa tetis uvei ak? \ip Pol xa tehe eloheoh tei na Iesu Kristo tetis uvei ak\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 1:1; 2:18\x* sangas ni huram hanutap lu e tei e le tei mun AD (huram 51 tetutou ni poten na Iesu). Tetisi e melele xa teta tamu e taon te hal Korin\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 3:1-2; Pol 18:1-8\x* e kakaoen xa be valu nen tengan ha vahithiten longeongen hos usil Iesu Kristo mi moletin xil.\x + \xo 1:0 \xt Pol 15:36–18:22\x* \is1 ?Visi iaxa tevuli uvei ak tetiamu? \ip Pol tetis uvei ak teha mi Kristin xil xa lateti e taon te hal Tesalonaeka. E kakaoen xa tehe valu nen, Pol teha tehe taon te hal Pilipae e tehithiten longeongen hos usil Iesu Kristo mi moletin xil. E rut moletin xil latepol texeih mini e latelingi e nim te xeih. Melele xa teta e nim te xeih ak, lul telil. E melele xa latemaen ni ba ven temase,\x + \xo 1:0 \xt Pol 16:16-40\x* latesikoe xole tengan namei ti mun e hal Pilipae. Ma, Pol xal Saelas lutehe taon te hal Tesalonaeka.\x + \xo 1:0 \xt Pol 17:1-4\x* E rute ak, rut Siu xil mei latehe elu mi Pol. Ma latehiles nenemien na moletin xil tengan lihol rat Pol ihe reling taon nae te hal Tesalonaeka.\x + \xo 1:0 \xt Pol 17:5-11\x* \ip Melele xa Pol tetuxoh taon te hal Korin, teta tetel Kristin xil e rute ak aveti tehe tol e le sav (18).\x + \xo 1:0 \xt Pol 18:11\x* E melele xa tepol e rute ak, Pol telonge xa neketen na Kristin hu xil te hal Tesalonaeka di mot. Misak ni, tetis uvei ak teha mi xil tengan vapet rat nenemien nae e vasuv xat neketen nae. \is1 ?Pol tetis uvei ak veneh? \im \bd Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien nae xa momal tengan Kristin xil ti lihisu ni melele te xeih xil\bd* - Kristin xil te hal Tesalonaeka latehisu ni melele te xeih xil e he mol‑Tesalonaeka sav xil.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 2:14\x* E Pol tehiteni mi xil xa momal xa Kristin xil lihisu ni melele te xeih xil ve neketen nae.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 2:14-16\x* \ib \im \bd Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien nae usil polien nan\bd* - Rut Kristin xil te hal Tesalonaeka lateseputut ni Pol latehit di miluvos moletin xil tengan ikila ileh holesok nae xil ra xil.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 2:3\x* E Pol tehiteni mi xil xa di tesa pispisien nan xil mi xil texoni sanien tang e tenasis xil ti ve mani mu ve neta ngan mun.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 2:4-12\x* \ib \im \bd Pol ien tehei tengan vamal ni nenemien nae usil mea rilomunen na Kristin xil e itep iaxa Iesu imei rilomun en\bd* - Kristin xil te hal Tesalonaeka latenemi latehit Iesu imei rilomun itemanon. Ma melele xa rute xil latelel, latenexo.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 4:13\x* Ma Pol tepet rat nenemien nae tehit be reitin xa Iesu imei rilomun, e melele xa imei, ngan xil xa latelel ngamu limea rilomun ra maten vatei takes itel ngan xil xa lameul tamu, e limei vituei lihe ut nesao.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 4:14-18\x* Misak ni, Pol tesel xat xil tengan livue xat meulien nae ven.\x + \xo 1:0 \xt 1Tes 5:1-22\x* \is1 Nenemien tei xa eilep te uvei ak de 1 Tesalonaeka 3:12-13 \ipq Matsis tengan Suv Iesu isak ni eheien xa di mupisen ni mi xamim mun mei imatu e ihe eilep mak mu ixoni hisit sexien xa eheien nametel di pupu e xamim. E matsis mun tengan isak ni nenemien namim mei ixeih tengan muhe eo e mumese pe met Hi Tamer melele xa Iesu, Suv nar, imei rilomun en itel moletin nan xil. \is1 Nenemien teimun xa eilep te uvei ak de 1 Tesalonaeka 4:14 \ipq Xir rakila xa Iesu temat e temea rilomun ra maten. Misak ni, rake reitin mun xa melele xa Iesu imei rilomun en, Hi isak ni ngan xil xa latelel ngamu xa lateling nenesien nae en tengan livituei itel Iesu e ileh xil lihe ut nesao. \is1 ?Naha iaxa di e uvei ak? \io1 1. Pol di memes Hi ve neketen na Kristin xil te hal Tesalonaeka. (1:1-10) \io1 2. Pol bit usil polien nan del xil e midep iaxa di misis ve xil vehakut. (2:1–3:13) \io1 3. Pol misel xat xil usil hisit sexien xil xa Hi besi xi ven. (4:1-12) \io1 4. Pol bit kil mei rilomunen na Iesu mi xil. (4:13–5:11) \io1 5. Sepinien kor. (5:12-28) \c 1 \s1 Sepkilaen na Pol usil uvei ak \p \v 1 Inou, \w Pol\w*, del Saelas\f + \fr 1:1 \ft Saelas, hisen tei mun be Silvanus.\f* e Timoti, matdis uvei ak bat mi xamim, moletin xil na Hi Tata e Suv Iesu Kristo xa mudi e sias te hal Tesalonaeka. Di matsis tengan eheien hos e tomat na Hi iti e meulien namim. \x + \xo 1:1 \xt 2Tes 1:1; Pol 17:1\x* \s1 Pol memes Hi ve meulien hos e neketen na Kristin xil e hal Tesalonaeka \p \v 2 Xametel di matomes Hi vehakut ve xamim vus, e vehakut di matonem usil xamim e sisen nametel. \x + \xo 1:2 \xt Plp 1:3-4; Kol 1:3; 2Tes 1:11\x* \v 3 Melele xa matsis mi Hi Tamer ve rin namim, matonem xat neta xatel ak: midep iaxa neketen namim e Iesu Kristo di misak ni xamim mupol nggeih mi Hi, midep iaxa eheien namim mi xalu di misak ni xamim di mupol nggeih tengan mudutou ni mosav xil, e midep iaxa nenesien namim e mei rilomunen na Suv Iesu Kristo di misak ni xamim musokil e melele xa di mubisu ni melele te xeih xil. \x + \xo 1:3 \xt 1Kor 13:13; Kol 1:4-5\x* \v 4 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, matkila xa Hi ien bei xamim e tehosei xamim ngamu mube nan. \v 5 Matkila xa Hi tehosei xamim vengan melele xa mattehur longeongen hos tehat visal xamim, longeongen hos ak tenamei ti vatel sepinien kestang. E temei tetel xat xeihen e tetel polien xil na \w Ninin Eo\w* mun, e mukil kuh reitinen teni e melele xa mattesepin mi xamim. Mutepus kil sexien xil te meulien nametel melele xa matteti visal xamim tengan mattutou ni xamim. \x + \xo 1:5 \xt 1Kor 2:4-5; 4:20\x* \p \v 6 E xamim mutehusil sexien nametel e sexien na Suv Iesu. E tave ti neta xa mutehisu ni longpangasien ven, mutehesi xamim tengan muvur xat sepinien na Hi xa Ninin Eo tesa ni mi xamim. \x + \xo 1:6 \xt 1Kor 4:16; 2Tes 3:9; Pol 17:5-9\x* \v 7 Nggo sexien ak, xamim mei mutehe simeleleen tei mi Kristin xil vus xa ladi e provins xalu te hal Masedonia e Akea tengan lakila lavusil sexien namim xil. \x + \xo 1:7 \xt 1Pit 5:3\x* \v 8 Mutehithiten sepinien usil Suv Iesu mi mosav xil xa latehuri teha tetuxoh provins xalu ak, e teha tehe ut savsav xil mun. Reitin, longeongen usil neketen namim e Hi tesel teha texoni rae ameru tei xa mosav xil xa ladi sotin di lalonge. Misak ni, neta tovuol mun xa xametel matkila mathiteni usil neketen namim e Hi vengan xa moletin xil vus lakila ngamu. \x + \xo 1:8 \xt Rom 1:8\x* \v 9 Reitin, moletin xil vus xa ladi sotin ra xamim e rute xil ak di labit usili xa tetep iaxa mutehur pilei xametel melele xa mattehat matteti mi xamim. Di lasep usili xa tetep iaxa mutehiles ra nanao xil e mei mumot mi Hi e mupol mini, ngan xa meul e be reitin. \x + \xo 1:9 \xt Pol 17:4\x* \v 10 Di lasep usili xa tetep iaxa muteling neketen namim e Natneli xa Hi tesak ni temea rilomun ra maten. E lakila xa taxeak, di mudatil melele xa Iesu imei rilomun ixo ut nesao. Be xi iaxa isikoe xol xir ra pangasien xil xa di bemei ve ekaten te xeih na Hi ba xat tesaen xil.\x + \xo 1:10 \xt Taet 2:13; Pol 17:31; 1Tes 5:9\x* \c 2 \s1 Pol memes Hi vengan xa mol‑Tesalonaeka xil di lapisen ni xa neketen nae be reitin \p \v 1 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, mukila xa melele xa mattehat matteti mi xamim, matnavat votei ti. E‑e, huite teni teta en. \x + \xo 2:1 \xt 1Tes 1:5,9\x* \v 2 Mukila xa melele xa mattehat visal xamim e hal Tesalonaeka, xametel mattexo taon te hal Pilipae matemei. E rute ak, xil latesak purun xametel e latepangei xametel. E melele xa mattehat visal xamim, tave ti neta xa rut moletin xil latepol ni texeih mi xametel, Hi nar tesa xeihen mi xametel tengan matohithiteni mi xamim longeongen hos xa nggo visali. \x + \xo 2:2 \xt Pol 16:19-24; 17:1-5\x* \p \v 3 Melele xa mattetakes xamim tengan muviles meulien namim, sepinien nametel huite teta en, vengan xa tenaxo ti e nenemien xa tamal ti mu sexien xil xa lakavui. Reitin, matnasepin ti tengan maluvos ti moletin. \v 4 E‑e, xametel di matsepin vehakut ni naha taxa Hi ien bei tengan matsepin ni, vengan xa xi tepisen ni xa xi tehosei xamim e teling nenesien nan teti e xametel tengan matkila mathithiten longeongen hos nan mi moletin xil. Ma, melele xa di matsepin, matnapol ni ti tengan moletin xil lavesi xil ve xametel. E‑e. Di mattepol ni tengan Hi kestang xa mikil nenemien e eheien nar xil mikila ihesi xi ven. \x + \xo 2:4 \xt 1Tim 1:11; Kal 1:10; Ser 11:20\x* \v 5 Xamim mukil kuhi xa melele xa mattehat visal xamim, matnavat ti vatel sepinien tova xa vakas tengan valihi nenemien namim, e matnapol xuxus ni ti neta tengan matoleh mani namim vaxo en vaxoni ho mani tei. Hi xa mikil nenemien nar mikila xa naha xa di matbiteni xiak be reitin. \x + \xo 2:5 \xt Pol 20:33; 2Pit 2:3; 1Tes 2:10\x* \v 6 Matnamei ti tengan xamim mu mosav xil ti mumes xametel ven. \x + \xo 2:6 \xt Sion 5:41,44\x* \v 7 Tave ti neta xa Iesu Kristo teling xamem mabe \w eloheoh\w* xil e vat na Kristin xil, e makila masemae ni xamim tengan mumerere ni xamem mu musa neta ngan mi xamem, e xamem matnapol ni ti vamak. E‑e, melele xa mateti visal xamim, sexien nametel temerou tang texoni atou tei xa di milaxat kuh horamue nan xil. \v 8 Vengan xa eheien nametel di e xamim, mattehesi xametel tengan matsa longeongen hos xa nggo visal Hi mi xamim, e mattehesi xametel tengan matsa tutouen mi xamim e suse xil vus xa matkila matopol ni. !Reitin, eheien nametel di pupu e xamim! \v 9 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, munem rilomun usil sexien nametel e melele xa matteti visal xamim. Munem rilomun ni tetep iaxa mattepol texeih tetel hemetel melengien e vongien, e vetin nametel teleh tehe holu tengan matokamet ti mani vaxo en xa vapin tengan matokila matoxal rat naha xa iemetel tehei. Temak iaxa matnasa ti polien te meas mi xamim e melele xa mateti visal xamim e mattehithiten longeongen hos xa nggo visal Hi mi xamim. \x + \xo 2:9 \xt Pol 20:34; 1Kor 4:12\x* \p \v 10 Melele xa mateti visal xamim xa muke reitin e Iesu, mutepus kila xa sexien nametel temese, temal tevi, e neta tovuol vasa en. E Hi mun, xa mikil holesok xil vus, tepus kila. \v 11 Xamim mukila xa xamem matepol tehos mi xamim kekes texoni ngan taxa tata tei di milaxat kuh horamue nan xil. \v 12 Reitin, mattesel xat xamim, mattetutou ni xamim xa mutekameti texeih, e mattetakes xamim tengan mukakao ihusil sexien xa Hi ihesi xi ven. Vengan Hi tekes xamim tengan muve moletin nan xil e muti e lelaxatien e minehinen te xeihen nan. \x + \xo 2:12 \xt Efes 4:1; Plp 1:27; 2Tes 1:5; 1Pit 5:10\x* \p \v 13 Di matomes Hi vehakut ve neta teimun e melele xa di matsis ve xamim. Melele xa matehur sepinien na Hi tehat mi xamim, mutelonge e mutehur xati teti e xamim. Mutnahur xati ti vaxoni ngan xa tehe sepinien na moletin xil tang. E‑e. Mutehur xati texoni ngan xa be sepinien na Hi vari tang. Reitin, be sepinien nan iaxa di pol e xamim vus xa di muneket. \x + \xo 2:13 \xt 1Tes 1:2; 2Tes 2:13; Kal 1:11-12\x* \v 14 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, sakpurunien xa testal mi xamim nggoni ngan taxa di testal mi moletin xil na Iesu Kristo xa ladi e sias na Hi e provins te hal Sudea. Ngan ak reitin vengan xa melele xa xamim mun muteke reitin e sepinien na Hi, moletin namim xil tang te hal Kris latemea latesak purun xamim. E sakpurunien ak texoni ngan taxa tua namem xil latehuri texo moletin nae xil mun xa labe \w Siu\w* xil te provins te hal Sudea. \x + \xo 2:14 \xt Pol 17:5\x* \v 15 E tehe Siu xil ak vari iaxa latehas vin \w provet\w* xil tetiamu, xa latemea latehas vin Suv Iesu e latehol tetasil ni xamem ra tan nae. Ve sexien ak, xil di lalihi pangasien te ekaten na Hi bemei e xil. E lapisen ni xa labe elu mi moletin xil vus \x + \xo 2:15 \xt Pol 2:23; 7:52\x* \v 16 e melele xa lasak pisi tengan lasikoe xol xamem munasepin ti mun mi ngan xil xa latave Siu ti. Iexil ti tavei tengan masep usil suse xa Hi iteh meulien e ngan xil xa latave Siu ti ra \w tesaen\w* nae xil. Nggo suse ak, xil di laso viton pangasien ve tesaen nae xil ba vuma … be holu pupu ngamu. Ma mei laduxoh hoxalite teni tuei xa ti lipus ekaten te xeih na Hi. \x + \xo 2:16 \xt Sen 15:16; Mat 23:32-33\x* \s1 Pol ien bei tengan vaha vapus mol‑Tesalonaeka xil vatei mun \p \v 17 E melele xa moletin xil latexeih xat xamem tengan mave reling xamim vahe vuteili tang, tuxoli e hinoxoli nametel xil, matelonge texoni ngan xa matehe timaru xil e iemetel tehei pupu tengan matotilomun matohat matopus xamim vatei mun. E tave ti neta xa tenbemetel di sotin ra xamim, nenemien nametel di visal xamim vehakut. \x + \xo 2:17 \xt 1Tes 3:10\x* \v 18 Reitin, iemetel bei tengan matotilomun matohat visal xamim e \w Temat\w* tesikoe xol suse nametel. Inou, \w Pol\w*, natesak pisi tengan natilomun namat visal xamim melele holu. \v 19 ?Matohat matopus xamim mun veneh? Vengan xa matopolu ni sien ve xamim vengan xa mube huit polien nametel. E matonesi xa matkila matsep koai pe met Iesu Kristo ve neketen namim e melele xa imei rilomun. \x + \xo 2:19 \xt Plp 2:16; 4:1; 2Tes 1:4\x* \v 20 !Be reitin, xametel di matobut xametel del sien ve neketen namim! \c 3 \p \v 1 Misak ni, melele xa nenexoen ve xamim mei texeih pupu e xametel, mattenemi mattehit bos tengan inou xamel Saelas malitit e taon te hal Atens, \x + \xo 3:1 \xt Pol 17:15\x* \v 2 e matesil Timoti tehat visal xamim tengan vatutou ni xamim e vasak ni neketen namim mei vaxeih mu. Xi be tua namel xa di pol vituei del xamel e polien na Hi xa di matbithiten longeongen hos usil Iesu Kristo mi moletin xil. \x + \xo 3:2 \xt Pol 16:1-3\x* \v 3 Xamel matesila tehat visal xamim tengan vasak ni xamim munamot ti e neketen namim ve sakpurunien xil xa di bemei mi xamim. Reitin, xamim mukila xa Hi teling xati tengan ti rihur sakpurunien xil ak e meulien nar. \x + \xo 3:3 \xt Efes 3:13; 2Tim 3:12\x* \v 4 Vengan melele xa matteti tamu visal xamim, mattehit kila mi xamim xa ti rihur sakpurunien xil. E nggoni ngan xa mukila ngamu, holesok xil vus xa testal tehusil naha xa mattehiteni. \x + \xo 3:4 \xt Pol 14:22\x* \v 5 Ma melele xa natnahur ti mu longeongen tova, natenexo pupu ve xamim. Ma natesil Timoti tehat tengan vakil ti xa neketen namim da midep. !Uluk tekan xa Temat xa di misak pis moletin xil nasak pis xamim tengan munahe reling suse xa momal e napol ni polien nametel mei nahe neta sav tang! \x + \xo 3:5 \xt Plp 2:16\x* \s1 Pol besi pupu ni xi ve longeongen usil sexien hos na mol‑Tesalonaeka xil \p \v 6 Ma Timoti xa tehat visal xamim, xosali, dilomun bemei visal xamel. E xi nggur longeongen hos bemei visal xamel usil neketen e eheien namim. Xi biteni mi xamel bit, vehakut, di munem kuh xametel, e iemim bei tengan mupus ti xametel nggoni ngan taxa iemetel bei pupu tengan matopus ti xamim mun. \x + \xo 3:6 \xt Pol 18:5\x* \v 7 Ma, tuxoli e hinoxoli nametel xil, tave ti neta xa di matnggur longpangasien e sakpurunien xil holu, longeongen ak usil neketen namim di pet rat nenemien nametel holu. \x + \xo 3:7 \xt 2Tes 1:4\x* \v 8 Reitin, melele xa matlongeong ni xa di tamu musoh nggeih e neketen namim e Suv Iesu, matlonge bos rilomun e meulien nametel. \v 9 Xametel matsakras matomes Hi vapin ve rin namim, e matopolu ni sien xa eilep pupu pe meten ve xamim. \v 10 Melengien xil e vongien xil, di matsis nggeih mi Hi tengan vamaen xametel matohat matopus rilomun ni valnaomim e matosa ti pispisien xil mi xamim xa mutnahuri ti mu tengan vatutou ni neketen namim. \p \v 11 Matsis tengan Hi Tamer e Iesu, Suv nar, lalisak mesen suse nametel tengan matilomun matihat visal xamim. \v 12 Matsis tengan Suv Iesu isak ni eheien xa di mupisen ni mi xamim mun mei imatu e ihe eilep mak mu ixoni hisit sexien xa eheien nametel di pupu e xamim. \v 13 E matsis mun tengan isak ni nenemien namim mei ixeih tengan muhe eo e mumese pe met Hi Tamer melele xa Iesu, Suv nar, imei rilomun en itel moletin nan xil.\x + \xo 3:13 \xt Plp 1:10; Sak 14:5; 2Tes 1:7,10\x* \c 4 \s1 Pol misel xat Kristin xil tengan liti e hisit meulien tei xa Hi ihesi xi ven \p \v 1 Mak ma, tuxoli e hinoxoli nametel xil, xametel mattepispisi mi xamim ni sexien hos xil xa Hi ihesi xi tengan muhusili, xa di tuei mupol ni. E xosali, di matdakes xamim li e matsemae ni e his Suv Iesu tengan mei mupol ni ihos pilei mu. \x + \xo 4:1 \xt 2Tes 3:6\x* \v 2 Muhusil kuh pispisien xil xa matesa ni vengan xa xamim mukila xa xametel di matsepin e his Suv Iesu. \p \v 3 Hi ien bei pupu tengan vasak ni xamim mei muve eo. Misak ni, muhe sotin ra sexien tesa xa tiramue mu atou xil di lapat vituei del ngan xil xa latateli ti vatel xil. \x + \xo 4:3 \xt 1Tes 5:23; Hib 10:10; 1Pit 1:16\x* \v 4 Reitin, ien bei pupu tengan xamim kekes ixuxou kuhi tengan sexien xil xa di pol ni del tenben lihe eo pe meten e limal pe met moletin sav tengan limerere ni xamim ven. \x + \xo 4:4 \xt 1Kor 6:13,15\x* \v 5 Hi ien ti tavei tengan mumaen nenemien te hoeasoen valihi xamim tengan vasak ni mupol vasa vatel moletin sav vaxoni ngan xa Sentael xil xa latakil ti Hi di lapol ni. \x + \xo 4:5 \xt Sam 79:6; Ser 10:25\x* \v 6 Ve rin ak, ti e xamim napol nasa natel tuneli mu hineli tei e neketen, mu napurun rin nan ti naxo en. Vengan, nggoni ngan xa mattehiteni mi xamim ngamu e mattesel xat xamim texeih ni, Suv Iesu isa rilomun ni pangasien mi ngan xil xa di lapol ni hisit tesaen xil ak \x + \xo 4:6 \xt Sam 94:1\x* \v 7 Vengan xa Hi tenakes xir ti tengan ti rapol ni hisit tesaen xil ak. E‑e, xi ien bei tengan rihe eo e ripol ni sexien xil xa imese tevi. \x + \xo 4:7 \xt 2Tes 2:13-14; 1Pit 1:15-16\x* \v 8 Ve rin ak, xosxa moletin tei di misin pispisien xil ak, ma xi tasin ti moletin tova. E‑e, xi di misin vari ni Hi xa di misa \w Ninin Eo\w* nan mi xamim. \x + \xo 4:8 \xt Luk 10:16; Esek 36:37; 37:14; Rom 5:5; 2Kor 1:22; Kal 4:6; 1Sion 3:24\x* \p \v 9 Xamim mukil kuh sexien ngamu xa di mupisen eheien mi tuemim e hinemim xil vengan xa Hi tepispisi ni tuei mi xamim. Mak, ma tave tengan ti mun xa mattis mi xamim usili. \x + \xo 4:9 \xt Sion 13:34; Ser 31:33-34\x* \v 10 Be reitin xa xamim di tuei mupisen eheien mi tuemim e hinemim xil xa labe Kristin xa ladi e provins namim te hal Masedonia. E xamim xa eheien nametel di e xamim, matdakes xamim tengan mupol ni rin ak ixeih pilei mu. \x + \xo 4:10 \xt 2Tes 3:4\x* \p \v 11 E matdakes xamim tengan muling nenemien namim ixeih tengan mupol ni sexien xatel ak: muti e tomat itel xat moletin sav xil; munatup ngomim ti nahe rin na mosav xil; e mupol ixeih e polien namim xil tengan mulaxat kuh ngenemim xil. Neta xatel ak nggoni ngan taxa mattehiteni mi xamim e melele xa matteti visal xamim tetiamu. \x + \xo 4:11 \xt Efes 4:28; 2Tes 3:8,12\x* \v 12 Ixo suse ak, xamim munatatil ti mosav xil tengan mei lisa tutouen mi xamim, e sexien namim mi ngan xil xa latave Kristin ti imal e isak ni xil limerere ni xamim ven. \x + \xo 4:12 \xt 1Kor 5:12-13; Kol 4:5\x* \s1 Pol bit lelen naha xa istal e melele xa Suv Iesu imei rilomun en \p \v 13 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, iemetel bei tengan mukil reitinen usil naha xa istal mi tuemim e hinemim xil xa latelel ngamu tengan munatang ti ven naxoni ngan xil xa nenesien nae tovuol, xa latake reitin ti e mea rilomunen. \x + \xo 4:13 \xt Efes 2:12\x* \v 14 Xir rakila xa Iesu temat e temea rilomun ra maten. Misak ni, rake reitin mun xa melele xa Iesu imei rilomun en, Hi isak ni ngan xil xa latelel ngamu xa lateling nenesien nae en tengan livituei itel Iesu e ileh xil lihe ut nesao. \x + \xo 4:14 \xt Rom 14:9; 1Kor 15:3-4,12\x* \v 15 Naha xa di mapispisi ni mi xamim tehe pispisien na Suv Iesu vari tang. Xi tehiteni xa xir xa rimeul tamu riti e melele xa imei rilomun en, rinatiamu ni ngan xil ti xa lalel ngamu e melele xa xir vus rihe ut nesao. \x + \xo 4:15 \xt 1Kor 7:10,25; 15:51\x* \v 16 E‑e, istal imak. Suv Iesu vari imei etan ixo ut nesao e ikei ixeih ihe nesao. E, e melele nen tak, vatixar tei na masxaxa xil ikei ihe nesao e masxaxa tei ihui amaru na Hi. Ti, ngan xil xa lalel ngamu xa lateling nenesien nae e Iesu Kristo, xil limea ra maten itiamu. \x + \xo 4:16 \xt 1Tes 1:10; 2Tes 1:7; 1Kor 15:52\x* \v 17 Ti, xir xa rimeul tamu riti e melele nen ak, rimei vituei itel xil e ut tei takes e momah xil te tilang hat nesao tengan ha rihisu mi Suv Iesu. Ma, e melele nen ak iha, xir riti visal Suv Iesu vehakut xa vehakut tang. \x + \xo 4:17 \xt Sion 12:26; 17:24\x* \v 18 Ma tit mupet rat nenemien namim mun tang itel sepinien xil ak. \c 5 \s1 Pol misel xat Kristin xil tengan livue xat meulien nae ve mei rilomunen na Iesu Kristo \p \v 1 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, matnatis ti mun navat mi xamim usil melele xil xa holesok xil ak mei listal en, \x + \xo 5:1 \xt Mat 24:36\x* \v 2 vengan xa mukil kuhi xa melengien te mei rilomunen na Suv Iesu isak ni moletin xil litemanin ni ixoni ngan taxa latemanin ni moletin te kanen tei xa bemei e vongien. \x + \xo 5:2 \xt Mat 24:42-44; Luk 12:39-40; 2Pit 3:10; Rev 3:3; 16:15\x* \v 3 Reitin, e melele nen ak, moletin xil ti lihithiteni lihit, “Tomat di e ut ngasen e xir radi e hosien.” !E vatakes, litemanin e Hi isa pangasien tei xa eilep mei ipurun xil e lisakras lilesae rani! Io, xil litemanin ni longpangasien ak ixoni ngan taxa atou tei mitemanin ni longpangasien xa bemei en e melele xa di miling tuvava nan. \x + \xo 5:3 \xt Ser 6:14; 8:11; Esek 13:10; Mat 24:39; Luk 21:34-35; Sion 16:21-22\x* \p \v 4 E xamim, tuxoli e hinoxoli nametel xil, mutari ti e maluxoluken. Mukil kuh naha xa mei istal. Ma munatemanin ni melele ak ti naxoni melele xa moletin te kanen bemei. \v 5 Munatemanin ni ti vengan xa xamim vus mube horamue xil na Hi e di mukakao e miehen te melengien. Xir ratave moletin xil ti xa di rakakao e maluxoluken te vongien. \x + \xo 5:5 \xt Rom 13:12; Efes 5:9\x* \v 6 Mak, ma xir rinapat ti naxoni moletin sav xil. Vehakut, riketeh kuhi e rixuxou kuhi ve sexien nar xil tengan ihusil nenemien xil xa momal. \v 7 Vengan xa vongien be melele xa moletin xil di lapat, vongien be melele xa moletin xil di lamun. \v 8 E vengan xa xir rabe moletin xil te miehen, sexien nar xil ihusil nenemien xil xa momal. E neketen nar, ripol ni ixoni ngan xa rabe moletin xil te vaeen na Iesu Kristo. Rising xol kuh xir ni neketen e eheien ixoni eising te vaeen xa isikoe xol valhasexir. E nenesien xa Hi iteh meulien e xir, rising xol xir ni ixoni neta xa di misikoe xol vatixir. \x + \xo 5:8 \xt Aes 59:17; Efes 6:14,17\x* \v 9 Ripol ni imak vengan melele xa Hi tehosei xir, tenave ti tengan ravur pangasien te ekaten nan. E‑e. Xi tehosei xir tengan vateh meulien e xir nggo Iesu Kristo, Suv nar. \x + \xo 5:9 \xt 1Tes 1:10; 2Tes 2:14\x* \v 10 Xi temat tehinat rin nar tengan rikila ha riti vituei itela e melele xa imei rilomun en, tave ti neta xa xir rimeul tamu riti mu rilel ngamu. \x + \xo 5:10 \xt Rom 14:8-9; 1Tes 4:14\x* \v 11 Mak, ma mupet rat nenemien namim xil e mututou ni xamim mei mumatu kuhi mu e neketen namim ixoni ngan taxa di tuei mupol ni. \x + \xo 5:11 \xt Siud 1:20\x* \s1 Selxatien kor \p \v 12 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, xametel di matdakes xamim tengan mumerere kuhi mi ngan xil xa Suv Iesu teling xil tengan lihe vat namim xil, xa di lapol ve rin namim e di lasel xat xamim. \x + \xo 5:12 \xt 1Kor 16:18; 1Tim 5:17\x* \v 13 Mumerere kuhi ve xil ixo sexien te eheien ve polien xa di lapol ni. E muti e tomat itel xamim mun tang. \p \v 14 Tuxoli e hinoxoli nametel xil, xametel di matdakes xamim tengan musel xat homah xil, mupet rat nenemien na ngan xil xa ulixil di mikan, mututou ni ngan xil xa lamerou e neketen nae, e mupol ni nenemien namim mei ihe teviei mu tengan iemim naxat mosav xil ti natemanon. \x + \xo 5:14 \xt 2Tes 3:6,11,15\x* \v 15 Muxuxou kuhi tengan ti e xamim nasa xoles sexien xa misa nava mi ngan xil xa di lapol ni sexien xa misa mi xamim. E melele xil vus, musak pisi tengan mupol ni naha xa bos mi xamim mun tang e mi mosav xil mun. \x + \xo 5:15 \xt Pro 20:22; Rom 12:17; 1Pit 3:9\x* \p \v 16 Muhesi xamim vehakut, \x + \xo 5:16 \xt Plp 4:4\x* \v 17 mutit ni sisen, \x + \xo 5:17 \xt Luk 18:1; Rom 12:12; Kol 4:2\x* \v 18 e mumes Hi ve holesok xil xa di bemei ve xamim, tave ti neta xa bos mu misa. Hi ien bei mak mu xa mupol ni sexien xatel ak vengan xa di mubisti del Iesu Kristo. \x + \xo 5:18 \xt Efes 5:20\x* \p \v 19 Munasikoe xol polien na \w Ninin Eo\w* ti. \x + \xo 5:19 \xt Efes 4:30\x* \v 20 Ma melele xa Hi di misa sepinien nggo moletin tei nan, munasin ni ti. \x + \xo 5:20 \xt 1Kor 14:1,39\x* \v 21 Ihos mak mu tengan mulepis sepinien xil vus xa di bemei: ngan xa bos, muhur xati, \x + \xo 5:21 \xt 1Sion 4:1\x* \v 22 e naha xa misa, musin ni. \x + \xo 5:22 \xt Siob 1:1,8; 2:3\x* \p \v 23 Di matsis tengan Hi xa di misa tomat mi xir isak ni xamim mei muhe eo tevi. Reitin, matsis tengan Hi isak ni ninin namim, nenemien namim, e tenbemim mei imese tevi ra tesaen xil vus. Imak, ma melengien xa Hi ilepis rin na moletin xil vus e melele xa Iesu Kristo imei rilomun en, nakamet ti neta xa nasa e rin namim. \x + \xo 5:23 \xt Rom 15:33; 2Tes 3:16\x* \v 24 Hi xa tekes xamim tengan muve nan di pol sen holesok xil xa di biteni, e xi isak ni holesok xil ak mei istal ihe reitin. \x + \xo 5:24 \xt 1Kor 1:9; 2Tes 3:3\x* \p \v 25 Tuxoli e hinoxoli nametel xil xa eheien nametel di e xamim, xamim mun musis ve xametel. \x + \xo 5:25 \xt 2Tes 3:1\x* \p \v 26 Xametel matobit ‘bos makoe’ nametel bat mi xamim, tuxoli e hinoxoli nametel xil e neketen. E musa hemim metu\f + \fr 5:26 \ft Sepinien xati tehit, \ft \+it “mupesum ni vemim ixo sexien xa be eo,” \+it* vengan xa ngan ak tehe sexien xa Siu xil latepol ni e melele xa latehisu ni xil.\f* te eheien eo na Hi mi xamim mun e rin nametel. \x + \xo 5:26 \xt Rom 16:16; 1Kor 16:20\x* \v 27 Inou, Pol, di nasemae ni mi xamim e his Suv Iesu tengan muvuli uvei ak mi Kristin xil vus inggaxai. \p \v 28 Matsis tengan eheien hos na Iesu Kristo, Suv nar, iti mi xamim vus.