\id 2CH - Yorumsuz Türkçe Çeviri (YTC) \h 2. TARİHLER \toc1 2. TARİHLER \toc2 2. TARİHLER \toc3 2. TARİHLER \mt1 2. TARİHLER \c 1 \p \v 1 David oğlu Solomon krallığında sağlam bir şekilde yerleşmişti. Tanrısı Yahve onunla birlikteydi ve onu çok büyüttü. \p \v 2 Solomon bütün İsrael'e, binlerin, yüzlerin başlarına, hâkimlere ve bütün İsrael'deki her beye, atalar evlerinin başlarına seslendi. \v 3 Solomon ve onunla birlikte olan bütün topluluk Givon'daki yüksek yere gittiler. Çünkü Yahve'nin hizmetkârı Moşe'nin çölde yapmış olduğu Tanrı'nın Buluşma Çadırı oradaydı. \v 4 Ama David Tanrı'nın Sandığı'nı Kiryat Yearim'den onun için David'in hazırlamış olduğu yere çıkarmıştı. Çünkü David onun için Yeruşalem'de bir çadır kurmuştu. \v 5 Hur oğlu Uri oğlu Betsalel'in yaptığı tunç sunak da Yahve'nin çadırının önündeydi; Solomon ve topluluk orada öğüt ararlardı. \v 6 Solomon Buluşma Çadırı'nda bulunan Yahve'nin önündeki tunç sunağa çıktı ve üzerinde bin yakmalık sunu sundu. \p \v 7 O gece Tanrı Solomon'a görünüp ona, “Sana ne vermemi istiyorsan, dile” dedi. \p \v 8 Solomon Tanrı'ya, “Sen babam David'e büyük sevgi dolu iyiliğini gösterdin ve beni onun yerine kral yaptın” dedi. \v 9 Şimdi, ey Yahve Tanrı, babam David'e verdiğin söz yerine gelsin; çünkü beni çoklukta yeryüzünün tozu gibi olan bir halkın üzerine kral yaptın. \v 10 Şimdi bana bilgelik ve bilgi ver ki, çıkıp bu halkın önüne gireyim; çünkü senin bu büyük halkını kim hükmedebilir?” \p \v 11 Tanrı Solomon'a, “Mademki yüreğinde bu vardı ve sen ne zenginlik, ne mal, ne onur, ne de senden nefret edenlerin canını istedin, ne de uzun ömür istedin; ancak seni üzerine kıral yaptığım halkıma hükmedesin diye kendin için bilgelik ve bilgi istedin; \v 12 Bu nedenle sana bilgelik ve bilgi verildi. Ben sana öyle zenginlik, servet, onur vereceğim ki, senden önceki kralların hiçbiri benzerine sahip olmadı ve senden sonrakiler de benzerine sahip olmayacaktır.” \p \v 13 Böylece Solomon, Givon'daki Buluşma Çadırı'nın önündeki yüksek yerden Yeruşalem'e geldi ve İsrael üzerinde hüküm sürdü. \p \v 14 Solomon savaş arabaları ve atlılar topladı. Bin dört yüz savaş arabası ve on iki bin atlısı vardı ve bunları savaş arabaları kentlerine ve kralın yanına, Yeruşalem'e yerleştirdi. \v 15 Kral, Yeruşalem'de gümüşü ve altını taş kadar sıradan yaptı ve sedirleri ovadaki incir ağaçları kadar sıradan yaptı. \v 16 Solomon'un atları Mısır'dan ve Keve'den getiriliyordu. Kralın tüccarları onları Keve'den satın alıyordu. \v 17 Mısır'dan altı yüz gümüşe savaş arabası, yüz elli gümüşe at alıp getirirlerdi. Bunları Hitit krallarına ve Suriye krallarına da satıp gönderirlerdi. \c 2 \p \v 1 Solomon, Yahve'nin adına bir ev ve krallığı için bir ev yapmaya karar verdi. \v 2 Solomon, yük taşımak için yetmiş bin adam, dağlarda taş kesmek için seksen bin adam ve onların başında üç bin altı yüz adam saydı. \p \v 3 Solomon, Sur kralı Huram'a haber gönderip şöyle dedi: “Babam David'e yaptığın ve kendisine oturacağı bir ev yapmak üzere sedir ağaçları gönderdiğin gibi, bana da öyle yap. \v 4 İşte, Tanrı'ya adamak, O'nun önünde güzel kokulu buhur yakmak, sürekli sergi ekmeği ve sabah akşam, Şabatlar'da, yeni aylarda ve Tanrımız Yahve'nin belli bayramlarında yakmalık sunular sunmak için Tanrım Yahve'nin adına bir ev yapmak üzereyim. Bu, İsrael için sonsuza dek bir kuraldır. \p \v 5 “Yapmakta olduğum ev büyük olacak, çünkü Tanrımız bütün ilâhlardan büyüktür. \v 6 Ama gök ve göklerin gökleri O'nu içine alamazken, O'na kim bir ev yapabilir? Öyleyse ben kimim ki, O'na bir ev yapayım? Yalnızca O'nun önünde buhur yakmak için yapıyorum. \p \v 7 “Şimdi bana altın, gümüş, tunç, demir, mor, kırmızı ve lacivert işlemede usta, oymacılıkta yetenekli bir adam gönder ki, Yahuda'da ve Yeruşalem'de yanımda olan babam David'in sağlamış olduğu yetenekli adamlarla birlikte olsun. \p \v 8 “Bana Lübnan'dan sedir ağaçları, selvi ağaçları ve algum ağaçları da gönder; çünkü hizmetkârlarının Lübnan'da kereste kesmeyi bildiklerini biliyorum. İşte, benim hizmetkârlarım hizmetkârlarımla birlikte olacaklar, \v 9 Ve bana bol miktarda kereste hazırlayacaklar; çünkü yapmak üzere olduğum ev büyük ve şaşılacak olacak. \v 10 İşte, ben senin odun kesen hizmetkârlarına yirmi bin kor dövülmüş buğday, yirmi bin bat arpa, yirmi bin bat şarap ve yirmi bin bat zeytinyağı vereceğim.” \v 11 O zaman Sur Kralı Huram, Solomon'a gönderdiği yazıyla şöyle karşılık verdi: “Yahve halkını sevdiği için seni onların üzerine kral yaptı.” \v 12 Huram şöyle devam etti: “Yahve için bir ev, kendi krallığı için bir ev yapacak olan, kral David'e bilge, anlayışlı ve sağduyulu bir oğul veren gökleri ve yeri yaratan İsrael'in Tanrısı Yahve yücelsin. \p \v 13 Ve işte, senin yetenekli adamlarınla ve baban efendim David'in yetenekli adamları ile birlikte kendisine bir yer verilsin diye, yetenek ve anlayış sahibi bir adamı, benim Huram Avi'yi gönderdim. \v 14 Dan kızlarından bir kadının oğludur, babası da Surlu bir adamdı; altın, ve gümüş, tunç, demir, taş, ve kereste, mor, lacivert, ve ince keten, ve kırmızı işlemede, ve her çeşit oyma işinde, ve her çeşit tasarımda yeteneklidir. \p \v 15 “Şimdi efendimin sözünü etmiş olduğu buğdayı, arpayı, yağı ve şarabı hizmetkârlarına göndersin. \v 16 Biz de Lübnan'dan sana ihtiyacın olduğu kadar odun keselim. Bunları sana deniz yoluyla sallarda Yafa'ya kadar sana getirelim. Sen de Yeruşalem'e kadar çıkarırsın.” \p \v 17 Solomon, babası David'in saydığı sayımdan sonra İsrael ülkesindeki bütün yabancıları saydı. Yüz elli üç bin altı yüz kişi bulundu. \v 18 Onlardan yetmiş binini yük taşımaya, seksen binini dağlarda taş kesmeye, üç bin altı yüz kişiyi de halka işlerini tayin etmeye koydu. \c 3 \p \v 1 Solomon, Yahve'nin Yeruşalem'de babası David'e göründüğü Moria Dağı'nda, Yevuslu Ornan'ın harman yerinde David'in hazırlamış olduğu yerde, Yahve'nin evini yapmaya başladı. \v 2 Krallığının dördüncü yılında, ikinci ayın ikinci gününde yapmaya başladı. \v 3 Solomon'un Tanrı'nın evinin yapımı için koyduğu temeller şunlardır: Uzunluğu birinci ölçüye göre, altmış arşın, genişliği yirmi arşın. \v 4 Önündeki eyvan, evin enine göre uzunluğu yirmi arşın, yüksekliği yüz yirmi; içini saf altınla kapladı. \v 5 Daha büyük olan odayı selvi ağacından tavanla yaptı, onu ince altınla kapladı ve onu palmiye ağaçları ve zincirlerle süsledi. \v 6 Evi güzellik için değerli taşlarla süsledi. Altın, Parvaim altınıydı. \v 7 Evi, kirişleri, eşikleri, duvarlarını ve kapılarını da altınla kapladı ve duvarlara Keruvlar oydu. \p \v 8 En kutsal yeri yaptı. Uzunluğu evin genişliğine göre yirmi arşın, genişliği yirmi arşındı. Ve onu altı yüz talant kadar saf altınla kapladı. \v 9 Çivilerin ağırlığı elli şekel altındı. Üst odaları altınla kapladı. \p \v 10 En kutsal yerde oymacı işi iki Keruv yaptı ve onları altınla kapladı. \v 11 Keruvlar'ın kanatları yirmi arşın uzunluğundaydı. Birinin kanadı beş arşındı ve evin duvarına kadar uzanıyordu. Öbür kanat beş arşındı ve öbür keruvun kanadına kadar uzanıyordu. \v 12 Öbür Keruv'un kanadı beş arşındı ve evin duvarına kadar uzanıyordu; ve öbür kanat beş arşındı, öbür Keruv'un kanadına birleşiyordu. \v 13 Bu Keruvlar'ın kanatları yirmi arşın yayılıyordu. Ayakta duruyorlardı ve yüzleri eve dönüktü. \v 14 Lacivert, mor, kırmızı ve ince ketenden bir perde yaptı ve onu Keruvlar'la süsledi. \p \v 15 Evin önüne de otuz beş arşın yüksekliğinde iki direk yaptı ve her birinin tepesindeki başlık beş arşındı. \v 16 İç odada zincirler yaptı ve bunları direklerin tepelerine koydu; ve yüz nar yaptı ve bunları zincirlerin üzerine koydu. \v 17 Direkleri tapınağın önüne, birini sağ tarafa, öbürünü sol tarafa dikti; ve sağdakinin adını Yakin, soldakinin adını Boaz koydu. \c 4 \p \v 1 Sonra tunçtan bir sunak yaptı, yirmi arşın uzunluğunda, yirmi arşın genişliğinde ve on arşın yüksekliğindeydi. \v 2 Kenardan kenara on arşın uzunluğunda dökme deniz de yaptı. Yuvarlaktı, beş arşın yüksekliğinde ve otuz arşın çevresi vardı. \v 3 Altında, onu çevreleyen her arşında on, denizi çevreleyen öküz suretleri vardı. Öküzler iki sıraydı ve dökülürken birlikte döküldü. \v 4 Üçü kuzeye, üçü batıya, üçü güneye ve üçü de doğuya bakan on iki öküz üzerinde duruyordu. Deniz yukarıdan üzerlerine yerleştirilmişti ve onların bütün arka tarafları içe dönüktü. \v 5 Kalınlığı el kadardı. Kenarı bir kâse kenarı gibi, zambak çiçeği gibi yapılmıştı. Üç bin bat aldı ve tuttu. \v 6 On kazan da yaptı ve yıkanmak için beşini sağ tarafa, beşini de sol tarafa koydu. Yakmalık kurbanlara ait şeyler bunların içinde yıkanıyordu, ama deniz kâhinlerin yıkanması içindi. \p \v 7 Onlarla ilgili yasaya göre on altın şamdan yaptı ve beşi sağda, beşi solda olmak üzere onları tapınağa koydu. \v 8 On masa da yaptı ve beşini sağda, beşi solda olmak üzere onları tapınağa koydu. Altından yüz leğen yaptı. \v 9 Dahası kâhinlerin avlusunu, büyük avluyu ve avlunun kapılarını yaptı ve onların kapılarını tunçla kapladı. \v 10 Denizi evin sağına, doğu tarafına, güneye doğru yerleştirdi. \p \v 11 Huram kazanları, kürekleri ve leğenleri yaptı. \p Böylece Huram, Tanrı'nın evinde Kral Solomon için yaptığı işi bitirdi: \v 12 İki direği, yuvarlakları, direklerin tepesindeki iki başlığı, direklerin tepesindeki başlıkların iki yuvarlaklarını örten iki ağ işi, \v 13 İki ağ işi için dört yüz nar, direklerin üzerindeki başlıkların iki yuvarlağını örten her ağ işi için iki sıra nar. \v 14 Ayaklıkları ve ayaklıkların üzerindeki kazanları da yaptı, \v 15 Bir deniz ve onun altında on iki öküz yaptı. \v 16 Huram Avi Kral Solomon için, Yahve'nin evi için, tencereleri, kürekleri, çatalları ve onun bütün kaplarını da parlak tunçtan yaptı. \v 17 Kral bunları Yarden ovasında, Sukkot ile Zereda arasındaki killi toprakta döktü. \v 18 Böylece Solomon bütün bu kapları bol miktarda yaptı; öyle ki, tunçun ağırlığı belirlenemedi. \p \v 19 Solomon Tanrı'nın evindeki bütün kapları yaptı: altın sunak, üzerlerinde sergi ekmeği bulunan masalar, \v 20 Ve iç odanın önünde, kurala göre yanmak üzere kandilleri ile birlikte şamdanlar saf altındandı; \v 21 Ve çiçekler, kandiller ve maşalar saf altındandı; \v 22 Ve maşalar, leğenler, kaşıklar ve tablaları saf altındandı. Evin girişi, en kutsal yerin iç kapıları ve tapınağın ana salonunun kapıları altındandı. \c 5 \p \v 1 Böylece Solomon'un Yahve'nin evi için yaptığı bütün iş bitmiş oldu. Solomon, babası David'in adadığı şeyleri, gümüşü, altını ve bütün kapları getirip Tanrı'nın evinin hazinelerine koydu. \p \v 2 O zaman Solomon, İsrael'in ihtiyarlarını, bütün oymak başlarını, İsrael'in çocuklarının atalar evlerinin beylerini, Yahve'nin Antlaşma Sandığı'nı David'in kenti olan Siyon'dan yukarı getirmek üzere Yeruşalem'e topladı. \v 3 Böylece bütün İsraelliler, yedinci ayda olan bayramda kralın yanında toplandılar. \v 4 İsrael'in bütün ihtiyarları geldi. Levililer sandığı kaldırdılar. \v 5 Sandığı, Buluşma Çadırı'nı ve Çadır'da bulunan bütün kutsal kapları yukarı getirdiler. Levili kâhinler bunları yukarı getirdiler. \v 6 Kral Solomon ve kendisinin yanında toplanmış olan bütün İsrael topluluğu sandığın önündeydiler; çoklukta sayılamayacak, hesap edilemeyecek kadar çok koyun ve sığır kurban ediyorlardı. \v 7 Kâhinler, Yahve'nin Antlaşma Sandığı'nı, içeriye, evin iç odasına, en kutsal yere, Keruvlar'ın kanatlarının altına getirdiler. \v 8 Çünkü Keruvlar kanatlarını sandığın yeri üzerine germişlerdi ve Keruvlar sandığı ve onun sırıklarını yukarından örtüyorlardı. \v 9 Sırıklar o kadar uzundu ki, sırıkların uçları iç odanın önündeki sandıktan görülüyordu, ama dışarıdan görünmüyorlardı; ve o bugüne dek oradadır. \v 10 Sandıkta, Yahve'nin Mısır'dan çıktıkları zaman İsrael'in çocuklarıyla antlaşma yaptığı sırada Moşe'nin Horev'de oraya koymuş olduğu iki levhadan başka bir şey yoktu. \p \v 11 Kâhinler kutsal yerden çıktıklarında (çünkü orada bulunan bütün kâhinler bölüklerini gözetmeden kendilerini kutsamışlardı; \v 12 Ezgi söyleyen Levililer de, hepsi, Asaf, Heman, Yedutun ve oğulları ve kardeşleri, ince keten giysiler giymiş, ziller, telli çalgılar ve çenklerle sunağın doğu ucunda duruyorlardı. Onlarla birlikte yüz yirmi kâhin de boru çalıyordu); \v 13 Boru çalanlar ve ezgi söyleyenler bir olup, Yahve'yi övmek ve ona şükretmek için tek ses çıkardılar. Borularla, zillerle ve çalgılarla seslerini yükseltip Yahve'yi övüp şöyle dediler: \p “Çünkü O iyidir, \p Çünkü sevgi dolu iyiliği sonsuza dek sürer!” O zaman ev, Yahve'nin evi bulutla doldu \v 14 Öyle ki, bulut yüzünden kâhinler hizmet için duramadılar. Çünkü Yahve'nin görkemi Tanrı'nın evini doldurmuştu. \c 6 \p \v 1 O zaman Solomon, “Yahve koyu karanlıkta otururum demişti” dedi, \v 2 “Ama ben sana bir konut ve ev, sonsuza dek oturacağın bir yer yaptım.” \p \v 3 Kral yüzünü çevirdi ve bütün İsrael topluluğunu kutsadı. Bütün İsrael topluluğu ayakta duruyordu. \p \v 4 Ve dedi, “Babam David'e ağzıyla söyleyen ve elleriyle yerine getiren İsrael'in Tanrısı Yahve'ye yücelik olsun; O, demişti, \v 5 “Halkımı Mısır'dan çıkardığım günden beri, İsrael'in bütün oymaklarından adım orada olsun diye ev yapmak üzere hiçbir kent seçmedim. Halkım İsrael üzerine hükümdar olsun diye hiçbir adam da seçmedim. \v 6 Ama şimdi adım orada olsun diye Yeruşalem'i seçtim. Halkım İsrael üzerinde olsun diye David'i seçtim.” \v 7 Babam David'in yüreğinde İsrael'in Tanrısı Yahve adına bir ev yapmak vardı. \v 8 Ama Yahve babam David'e dedi: “Mademki adıma bir ev yapmak yüreğindeydi, yüreğinde olduğu için iyi yaptın. \v 9 Ancak evi sen yapmayacaksın, ama bedeninden çıkacak olan oğlun adım için evi yapacak.” \p \v 10 “Yahve söylediği sözü yerine getirdi; çünkü babam David'in yerine kalktım ve Yahve'nin vadettiği gibi İsrael tahtına oturdum ve İsrael'in Tanrısı Yahve'nin adına evi yaptım. \v 11 Oraya sandığı koydum, Yahve'nin İsrael'in çocuklarıyla yaptığı antlaşma onun içindedir.” \p \v 12 Yahve'nin sunağının önünde, İsrael topluluğunun karşısında durdu ve ellerini açtı. \v 13 (Çünkü Solomon beş arşın uzunluğunda, beş arşın genişliğinde ve üç arşın yüksekliğinde tunç bir iskele yapmış ve onu avlunun ortasına koymuştu; onun üzerine durdu ve bütün İsrael topluluğunun önünde diz çöktü ve ellerini göğe doğru açtı.) \v 14 Sonra şöyle dedi: “İsrael'in Tanrısı ey Yahve, gökte ve yerde senin gibi bir Tanrı yoktur. Sen, bütün yürekleriyle senin önünde yürüyen hizmetkârlarına antlaşmayı ve sevgi dolu iyiliğini korursun. \v 15 Hizmetkârın babam David'e verdiğin sözü tuttun. Evet, ağzınla söyledin ve bugün olduğu gibi elinle yerine getirdin. \p \v 16 “Şimdi, İsrael'in Tanrısı ey Yahve, hizmetkârın babam David'e verdiğin şu sözü tut: 'İsrael tahtına oturmak için gözümün önünde bir adamın eksik olmayacaktır. Yeter ki, çocukların kendi yollarına dikkat etsinler, sen önümde yürüdüğün gibi benim yasamda yürüsünler.' \v 17 Şimdi, İsrael'in Tanrısı ey Yahve, hizmetkârın David'e söylediğin söz doğru çıksın. \p \v 18 “Ama Tanrı gerçekten yeryüzünde insanlarla birlikte mi oturacak? İşte, gökler ve göklerin gökleri seni alamaz; nerede kaldı ki, benim bu yaptığım ev! \v 19 Yine de ey Tanrım Yahve, hizmetkârının senin önünde ettiği yakarışı ve duayı duymak için hizmetkârının duasını ve yakarışını say. \v 20 Öyle ki, gözlerin gece gündüz bu eve, adını koyacağını söylediğin yere, hizmetkârının bu yere doğru edeceği duayı dinlemek için açık olsun. \v 21 Bu yere doğru dua ettiklerinde, hizmetkârının ve halkın İsrael'in yakarışlarını dinle. Evet, oturduğun yerden, gökten işit; işittiğin de bağışla. \p \v 22 “Bir adam komşusuna karşı günah işlerse ve yemin etmesi için üzerine bir ant yüklenirse ve gelip bu evde sunağın önünde yemin ederse, \v 23 O zaman gökten işit, davran ve kendi yolunu kendi başına getirip kötüyü cezalandırarak, doğruyu doğruluğuna göre verip onu haklı çıkararak hizmetkârlarına hükmet. \p \v 24 “Halkın İsrael, sana karşı günah işledikleri için düşman önünde vurulursa ve tekrar dönüp adını itiraf ederlerse ve bu evde senin önünde dua edip yalvarırlarsa, \v 25 O zaman göklerden işit, halkın İsrael'in günahını bağışla ve onları kendilerine ve atalarına verdiğin ülkeye geri getir. \p \v 26 “Sana karşı günah işledikleri için gökyüzü kapandığında ve yağmur yağmadığında, eğer bu yere doğru dua ederler, adını itiraf ederler ve onları sıkıntıya soktuğun zaman günahlarından dönerlerse, \v 27 O zaman gökten işit ve hizmetkârlarının, halkın İsrael'in günahını bağışla. Onlara yürümeleri gereken iyi yolu öğret ve halkına miras olarak verdiğin ülkelerine yağmur gönder. \p \v 28 “Eğer ülkede kıtlık olursa, veba olursa, samyeli ya da küf, çekirge ya da tırtıl olursa; düşmanları onları kentlerinin diyarında kuşatırsa; hangi bela ve hangi hastalık olursa olsun, \v 29 Herhangi bir adam tarafından ya da bütün halkın İsrael tarafından bir dua yada yakarış olursa, her biri kendi belasını ve kendi acısını bilip ellerini bu eve doğru açarsa, \v 30 O zaman gökten, oturduğun yerden işit ve bağışla ve yüreğini bildiğin herkese bütün yollarına göre karşılık ver, (çünkü sen, yalnız sen, insan çocuklarının yüreğini bilirsin), \v 31 Böylece atalarımıza verdiğin ülkede yaşadıkları sürece senin yollarında yürümek için senden korksunlar. \p \v 32 “Dahası halkın İsrael'den olmayan yabancı, senin büyük adın, kudretli elin ve uzanmış kolun uğruna uzak bir ülkeden geldiğinde, gelip bu eve doğru dua ettiklerinde, \v 33 O zaman gökten, oturduğun yerden işit ve yabancının sana yalvardığı her şeye göre yap; ta ki yeryüzünün bütün halkları senin adını bilsin ve halkın İsrael gibi senden korksunlar ve yaptığım bu evin senin adınla anıldığını bilsinler. \p \v 34 “Eğer halkın, onları gönderdiğin bir yoldan düşmanlarına karşı savaşa çıkarsa, ve sana, seçtiğin bu kente ve adına yaptırdığım eve doğru dua ederlerse; \v 35 O zaman gökten dualarını ve yakarışlarını işit ve onların davasını savun. \p \v 36 “Eğer sana karşı günah işlerlerse (çünkü günah işlemeyen kimse yoktur), ve sen onlara öfkelenirsen ve onları düşmana teslim edersen, onun için onları uzak veya yakın bir ülkeye sürgün olarak götürürlerse; \v 37 Ama sürgün edildikleri ülkede akılları başlarına gelir de, dönüp sürgün edildikleri ülkede sana yalvarıp, 'Günah işledik, sapkınlık ettik, kötülük yaptık' derlerse; \v 38 Eğer sürgün edildikleri ülkede, bütün yürekleriyle, bütün canlarıyla sana dönerlerse, atalarına verdiğin ülkeye, seçtiğin kente ve adına yaptırdığım eve doğru dua ederlerse; \v 39 O zaman gökten, oturduğun yerden dualarını ve yakarışlarını işit, davalarını savun ve sana karşı günah işleyen halkını bağışla. \p \v 40 Şimdi, Tanrım, yalvarırım, bu yerde edilen duayı, gözlerin görsün, kulakların duysun. \p \v 41 Şimdi, ey Yahve Tanrı, sen ve gücünün sandığı dinlenme yerine çık. Ey Yahve Tanrı, kâhinlerin kurtuluşla giyinsinler ve kutsalların iyilikle sevinsinler. \p \v 42 “Ey Yahve Tanrı, meshedilmişinin yüzünü geri çevirme. Hizmetkârın David'e olan sevgi dolu iyiliklerini hatırla.” \c 7 \p \v 1 Solomon duasını bitirince, gökten ateş indi ve yakmalık sunuyu ve kurbanları yiyip bitirdi; ve Yahve'nin görkemi evi doldurdu. \v 2 Kâhinler Yahve'nin evine giremediler, çünkü Yahve'nin görkemi Yahve'nin evini doldurmuştu. \v 3 Ateş inerken, bütün İsrael'in çocukları baktılar, Yahve'nin görkemi evin üzerindeydi. Yüzlerini döşemenin üzerine koyup eğildiler, tapındılar ve Yahve'ye şükrederek, \p “Çünkü O iyidir, \p Çünkü sevgi dolu iyiliği sonsuza dek sürer!” dediler. \p \v 4 Sonra kral ve bütün halk Yahve'nin önünde kurbanlar sundular. \v 5 Kral Solomon yirmi iki bin sığır ve yüz yirmi bin koyun kurban etti. Böylece kral ve bütün halk Tanrı'nın evini adadılar. \v 6 Kâhinler konumlarına göre durdular; Levililer de, kral David'in Yahve'ye şükretmek için, “Çünkü onun sevgi dolu iyiliği sonsuza dek sürer” onlarla överken yapmış olduğu Yahve'nin müzik aletleriyle durdular. Kâhinler onların önünde boru çaldılar; ve bütün İsrael ayakta durmaktaydı. \p \v 7 Dahası Solomon, Yahve'nin evinin önündeki avlunun ortasını kutsal kıldı; çünkü orada yakmalık sunuları ve esenlik sunularının yağını sundu; çünkü Solomon'un yapmış olduğu tunç sunak, yakmalık sunuyu, ekmek sunusunu ve yağı almadı. \p \v 8 Böylece Solomon, o sırada yedi gün boyunca bayram yaptı ve Hamat'ın girişinden Mısır Vadisi'ne kadar çok büyük bir toplulukla, bütün İsrael de onunla birlikteydi. \p \v 9 Sekizinci gün, kutsal bir toplantı düzenlediler; çünkü sunağın adanmasını yedi gün, bayramı da yedi gün tuttular. \v 10 Yahve'nin David'e, Solomon'a ve halkı İsrael'e gösterdiği iyilikten dolayı sevinçli ve mutlu bir yürekle yedinci ayın yirmi üçüncü günü, halkı çadırlarına gönderdi. \p \v 11 Böylece Solomon Yahve'nin evini ve kralın evini bitirdi ve Yahve'nin evinde ve kendi evinde Solomon yüreğine gelen her şeyi başarıyla tamamladı. \p \v 12 Sonra Yahve geceleyin Solomon'a görünüp, “Duanı duydum ve burayı kendime kurban evi olarak seçtim” dedi. \p \v 13 “Eğer gökyüzünü kaparsam ve yağmur olmazsa, eğer çekirgeye ülkeyi yiyip bitirsin diye buyruk verirsem, halkımın arasına veba gönderirsem, \v 14 Eğer adımla çağırılan halkım kendilerini alçaltırsa, dua edip yüzümü ararsa ve kötü yollarından dönerlerse, gökten işiteceğim, günahlarını bağışlayacağım ve ülkelerini iyileştireceğim. \v 15 Şimdi bu yerde yapılan duaya gözlerim açık olacak ve kulaklarım dikkat kesilecek. \v 16 Adım sonsuza dek orada bulunsun diye, şimdi bu evi seçip kutsal kıldım; gözlerim ve yüreğim sürekli orada olacaktır. \p \v 17 “Sana gelince, eğer baban David'in yürüdüğü gibi önümde yürür, sana buyurduğum her şeyi yapar, kurallarımı ve ilkelerimi tutarsan, \v 18 O zaman: ‘İsrael'de senden hüküm sürecek adam eksik olmayacaktır’ diye baban David'le yaptığım antlaşma uyarınca krallığının tahtını pekiştireceğim. \p \v 19 Ama eğer siz saparsanız, önünüze koyduğum kurallarımı ve buyruklarımı bırakırsanız, gidip başka ilâhlara hizmet ederseniz ve onlara taparsanız, \v 20 O zaman onları kendilerine verdiğim ülkeden kökünden söküp atacağım; ve adım için kutsal kıldığım bu evi önümden atacağım ve onu bütün halklar arasında bir özdeyiş ve eğlence edeceğim. \v 21 Bu kadar yüksek olan bu eve, yanından geçen herkes şaşacak ve, ‘Yahve bu ülkeye ve bu eve neden bunu yaptı?’ diyecek. \v 22 Onlar da, ‘Çünkü kendilerini Mısır diyarından çıkaran atalarının Tanrısı Yahve'yi bıraktılar ve başka ilâhlar tuttular, onlara taptılar ve onlara hizmet ettiler. Bu yüzden bütün bu kötülüğü onların üzerine getirdi’ diye yanıt verecekler.” \c 8 \p \v 1 Solomon, Yahve'nin evini ve kendi evini yirmi yılda yaptıktan sonra, \v 2 Huram'ın Solomon'a vermiş olduğu kentleri Solomon bina etti ve İsrael'in çocukları orada oturttu. \p \v 3 Solomon, Hamat Sova'ya gitti ve onu yendi. \v 4 Çölde Tadmor'u ve Hamat'ta bina ettiği bütün ambar kentlerini yaptı. \v 5 Yukarıda Beyt Horon'u ve aşağıda Beyt Horon'u, surlu kentleri, surlarla, kapılarla ve sürgülerle yaptı. \v 6 Baalat'ı ve Solomon'un sahip olduğu bütün ambar kentlerini, savaş arabaları için olan bütün kentleri, atlıları için olan kentleri ve Solomon'un Yeruşalem'de, Lübnan'da ve ülkesinin bütün diyarında zevki için yapmak istediği her şeyi yaptı. \p \v 7 İsrael'den olmayan Hititler'den, Amorlular'dan, Perizliler'den, Hivliler'den ve Yevuslular'dan arta kalan bütün halka gelince, \v 8 İsrael'in çocuklarının bitirmediği, kendilerinden sonra ülkede kalan çocuklarından Solomon bugüne dek angarya işçi olarak çalıştırdı. \v 9 Ama Solomon kendi işi için İsrael'in çocuklarını hizmetçi etmedi, ama bunlar savaşçılar, komutanların önderi, savaş arabalarının ve atlılarının başları oldular. \v 10 Bunlar Kral Solomon'un baş görevlileriydi, halkın başındaki iki yüz elli kişiydi. \p \v 11 Solomon, Firavun'un kızını David'in kentinden, kendisi için yapmış olduğu eve çıkardı; çünkü, “Karım İsrael Kralı David'in evinde oturmayacak, çünkü Yahve'nin Sandığı'nın geldiği o yerler kutsaldır” demişti. \p \v 12 Solomon, eyvanın önünde yapmış olduğu Yahve'nin sunağında Yahve'ye yakmalık sunular sundu. \v 13 Günlük görevine göre, Moşe'nin buyruğu uyarınca, Şabatlarda, yeni aylarda ve belli bayramlarda, yılda üç kez, Mayasız Ekmek Bayramı'nda, Haftalar Bayramı'nda ve Çardak Bayramı'nda sundu. \p \v 14 Babası David'in talimatına göre, kâhin bölüklerini hizmetlerine, günlük görevine göre övgü sunmaları için ve hizmet etmeleri için Levililer'i de görevlerine, kapıcıları da bölüklerine göre her kapıya atadı; çünkü Tanrı adamı David böyle buyurmuştu. \v 15 Her konuyla ilgili ve hazinelerle ilgili kralın kâhinlere ve Levililer'e olan buyruğundan ayrılmadılar. \p \v 16 Ve Solomon'un bütün işi, Yahve'nin evinin temelinin atıldığı günden bitinceye kadar tamamlandı. Böylece Yahve'nin evi tamamlandı. \p \v 17 Sonra Solomon Etsyon Gever'e, Edom ülkesindeki deniz kıyısındaki Elot'a gitti. \v 18 Huram ona hizmetkârlarının elleriyle gemiler ve denizi bilen hizmetkârlar gönderdi; ve onlar Solomon'un hizmetkârlarıyla birlikte Ofir'e geldiler ve oradan dört yüz elli talant altın alıp Kral Solomon'a getirdiler. \c 9 \p \v 1 Şeba Kraliçesi, Solomon'un ününü duyunca, büyük bir kervanla, baharat, bol altın ve değerli taşlar yükleyerek, zor sorularla Solomon'u sınamak için Yeruşalem'e geldi. Solomon'un yanına varınca, yüreğindeki her şeyi onunla konuştu. \v 2 Solomon onun bütün sorularını yanıtladı. Solomon'un kadına yanıt vermediği gizli bir şey yoktu. \v 3 Şeba Kraliçesi, Solomon'un bilgeliğini, yaptığı evi, \v 4 Sofrasındaki yiyecekleri, görevlilerinin oturuşunu, hizmetkârlarının hazır bulunuşunu, giysilerini, sakilerini ve giysilerini, Yahve'nin evine çıktığı merdiveni görünce, kendisinde artık ruh kalmamıştı. \p \v 5 Kral'a, “Yaptıkların ve bilgeliğin hakkında kendi ülkemde duyduğum haber doğruymuş” dedi. \v 6 Ama ben gelip gözlerimle görünceye dek onların sözlerine inanmamıştım; işte, bilgeliğinin büyüklüğünün yarısı bile bana anlatılmamış. Sen benim duymuş olduğum ünün de ötesindesin! \v 7 Adamların ne mutlu, hizmetkârların ne mutlu, sürekli senin önünde durup bilgeliğini duyuyorlar. \v 8 Senden hoşnut kalan ve Tanrın Yahve uğruna kral olman için seni tahtına oturtan Tanrın Yahve'ye övgüler olsun. Çünkü senin Tanrın İsrael'i sonsuza dek pekiştirmek için onları sevdi. Bu yüzden adalet ve doğruluk sağlaman için seni üzerlerine kral yaptı.” \p \v 9 Krala yüz yirmi talant altın, bol miktarda baharat ve değerli taşlar verdi. Daha önce Şeba Kraliçesi'nin Kral Solomon'a vermiş olduğu kadar baharat olmamıştı. \p \v 10 Ofir'den altın getiren Huram'ın ve Solomon'un hizmetkârları da algum ağaçları ve değerli taşlar getirdiler. \v 11 Kral algum ağacından Yahve'nin evi ve kralın evi için teraslar, ezgiciler için çenk ve telli çalgılar yaptı. Yahuda ülkesinde daha önce böylesi görülmemişti. \v 12 Kral Solomon, Şeba Kraliçesi'ne, krala getirdiğinden daha fazlasını, onun istediğini, ne dilediyse, hepsini verdi. Bunun üzerine kraliçe dönüp hizmetkârlarıyla birlikte kendi ülkesine gitti. \p \v 13 Solomon'a bir yılda gelen altının ağırlığı, tüccarların ve alış veriş eden adamların getirdiklerinden başka, altı yüz altmış altı talant altındı, \v 14 Arabistan'ın bütün kralları ve ülkenin valileri Solomon'a altın ve gümüş getirdiler. \v 15 Kral Solomon, dövme altından iki yüz büyük kalkan yaptı. Bir büyük kalkan için altı yüz şekel dövme altın gitti. \v 16 Dövme altından üç yüz küçük kalkan yaptı. Bir kalkan için üç yüz şekel altın gitti. Kral bunları Lübnan Ormanı Evi'ne koydu. \v 17 Kral fildişinden büyük bir taht da yaptı ve onu saf altınla kaplattı. \v 18 Tahtın altı basamağı, tahta tutturulmuş altın ayak taburesi, koltuğun bulunduğu yerin iki yanında kollukları ve kollukların yanında duran iki aslan vardı. \v 19 Altı basamağın bir yanında ve öbür yanında on iki aslan duruyordu. Başka hiçbir krallıkta buna benzer bir şey yapılmamıştı. \v 20 Kral Solomon'un içecek kaplarının hepsi altındandı ve Lübnan Ormanı Evi'nin kaplarının hepsi saf altındandı. Solomon'un günlerinde gümüş değerli sayılmazdı. \v 21 Çünkü kralın, Huram'ın hizmetkarlarıyla Tarşiş'e giden gemileri vardı. Tarşiş gemileri üç yılda bir altın, gümüş, fildişi, maymunlar ve tavus kuşları getirirdi. \p \v 22 Böylece Kral Solomon zenginlik ve bilgelikte yeryüzündeki bütün kralları geçti. \v 23 Yeryüzünün bütün kralları, Tanrı'nın onun yüreğine koymuş olduğu bilgeliği duymak için Solomon'un yüzünü ararlardı. \v 24 Her biri vergi getirirdi: Her yıl gümüş kaplar, altın kaplar, giysiler, zırhlar, baharatlar, atlar ve katırlar. \v 25 Solomon'un atlar ve arabalar için dört bin ahırı vardı, on iki bin atlısı vardı, onları araba kentlerine ve kralın yanına Yeruşalem'e yerleştirdi. \v 26 Irmak'tan Filistliler ülkesine ve Mısır sınırına kadar bütün krallar üzerinde hüküm sürdü. \v 27 Kral, Yeruşalem'de gümüşü taş kadar sıradan yaptı ve sedirleri ovadaki yabanıl ağaçlar kadar bol yaptı. \v 28 Mısır'dan ve bütün ülkelerden Solomon'a atlar getirdiler. \p \v 29 Solomon'un işlerinin geri kalanı, ilk işleri de son işleri de, Peygamber Natan'ın tarihinde, Şilolu Ahiya'nın peygamberliğinde ve Nevat oğlu Yerovam'la ilgili Gören İddo'nun görümlerinde yazılı değil midir? \v 30 Solomon, Yeruşalem'de bütün İsrael üzerinde kırk yıl hüküm sürdü. \v 31 Solomon atalarıyla uyudu ve babası David'in kentinde gömüldü. Yerine oğlu Rehovam kral oldu. \c 10 \p \v 1 Rehovam Şekem'e gitti, çünkü bütün İsrael onu kral yapmak için Şekem'e gelmişti. \v 2 Nevat oğlu Yarovam bunu duyunca (çünkü o, Kral Solomon'un önünden kaçıp Mısır'a gitmişti), Yarovam Mısır'dan döndü. \v 3 Gönderip onu çağırdılar; Yarovam ve bütün İsrael gelip Rehovam'a şöyle dediler: \v 4 “Baban boyunduruğumuzu ağırlaştırdı. Şimdi babanın ağır hizmetini ve üzerimize yüklediği ağır boyunduruğu hafiflet de sana hizmet edelim.” \p \v 5 Onlara, “Üç gün sonra tekrar yanıma gelin” dedi. \p Böylece halk ayrıldı. \p \v 6 Kral Rehovam, babası Solomon hayattayken onun önünde duran yaşlı adamlarla danışıp şöyle dedi: “Bu halka yanıt vermek için siz bana ne öğüt verirsiniz?” \p \v 7 Ona şöyle dediler: “Bu halka iyilikle davranırsan, onları hoşnut eder ve onlara güzel sözler söylersen, sonsuza dek senin hizmetkârın olurlar.” \p \v 8 Ama o, kendisine verdikleri yaşlıların öğüdünü bırakıp, kendisiyle birlikte büyümüş olup önünde durmakta olan genç adamlara danıştı. \v 9 Onlara şöyle dedi: “Bana, ‘Babanın üzerimize koyduğu boyunduruğu hafiflet’ diyen bu halka bir yanıt vermek için siz ne öğüt verirsiniz?” \p \v 10 Birlikte büyüyen gençler ona şöyle dediler: “Sana, ‘Baban boyunduruğumuzu ağırlaştırdı, ama bizim için hafiflet’ diyen halka şöyle diyeceksin: ‘Benim küçük parmağım babamın belinden daha kalındır. \v 11 Babam size ağır bir boyunduruk yüklediyse, ben boyunduruğunuzun artıracağım; babam sizi kamçılarla terbiye ettiyse; ama ben sizi akreplerle terbiye edeceğim.'” \p \v 12 Böylece “Üçüncü gün yine yanıma gelin” diye kralın söylemiş olduğu gibi Yerovam ve bütün halk, üçüncü gün Rehovam'ın yanına geldiler. \v 13 Kral onlara sert bir yanıt verdi. Kral Rehovam da ihtiyarların öğüdünü bıraktı. \v 14 Gençlerin öğüdüne uyarak onlara şöyle dedi: “Babam boyunduruğunuzu ağırlaştırdı, ama ben onu artıracağım. Babam sizi kırbaçlarla terbiye etti, ama ben sizi akreplerle terbiye edeceğim.” \p \v 15 Böylece kral halkı dinlemedi; çünkü Yahve Şilolu Ahiya aracılığıyla söylediği sözü yerine gelsin diye, bu Tanrı tarafından düzenlenmişti. \p \v 16 Bütün İsraelliler kralın kendilerini dinlemediğini görünce, halk krala, “David'te bizim payımız ne? Yişay'ın oğlunda mirasımız yoktur; ey İsrael, herkes çadırlarınıza! ey David, şimdi kendi evine bak!” diye karşılık verdi. Böylece bütün İsrael çadırlarına gitti. “ \p \v 17 Ama Yahuda kentlerinde oturan İsrael'in çocuklarına gelince, Rehovam onların üzerinde hüküm sürdü. \v 18 Sonra Kral Rehovam angarya işlerine bakan Hadoram'ı gönderdi; İsrael'in çocukları onu taşlayarak öldürdüler. Kral Rehovam aceleyle arabasına binip Yeruşalem'e kaçtı. \v 19 Böylece İsrael David'in evine karşı bugüne kadar isyan ettiler. \c 11 \p \v 1 Rehovam Yeruşalem'e gelince, İsrael'e karşı savaşmak ve krallığı Rehovam'a geri getirmek için Yahuda ve Benyamin evini, yüz seksen bin seçme savaşçıyı topladı. \v 2 Ama Tanrı adamı Şemaya'ya Yahve'nin sözü geldi: \v 3 “Yahuda kralı Solomon oğlu Rehovam'a ve Yahuda ve Benyamin'deki bütün İsrael halkına şöyle dedi, \v 4 “Yahve diyor ki, çıkmayın ve kardeşlerinize karşı savaşmayın! Herkes evine dönsün; çünkü bu şey bendendir.” Böylece Yahve'nin sözlerini dinlediler ve Yerovam'a karşı gitmekten döndüler. \p \v 5 Rehovam Yeruşalem'de yaşadı ve Yahuda'da savunma için kentler yaptı. \v 6 Beytlehem, Etam, Tekoa, \v 7 Beyt Sur, Soko, Adullam, \v 8 Gat, Mareşa, Zif, \v 9 Adorayim, Lakiş, Azeka, \v 10 Sora, Ayalon ve Hevron'u yaptı; bunlar Yahuda ve Benyamin'de surlu kentlerdi. \v 11 Kaleleri güçlendirdi ve içlerine yiyecek, yağ ve şarap depolarıyla komutanlar yerleştirdi. \v 12 Her kente kalkanlar ve mızraklar koydu ve onları çok güçlendirdi. Yahuda ve Benyamin ona aitti. \p \v 13 Bütün İsrael'deki kâhinler ve Levililer, onların bütün bölgelerinden onunla birlikte durdular. \v 14 Çünkü Levililer otlaklarını ve mallarını bırakıp Yahuda ve Yeruşalem'e geldiler; çünkü Yerovam ve oğulları onları Yahve'ye kâhinlik görevini yerine getirmesinler diye attılar. \v 15 Kendisi yüksek yerler için, yaptığı teke ve buzağı putları için kâhinler atadı. \v 16 Onlardan sonra, İsrael'in bütün oymaklarından, İsrael'in Tanrısı Yahve'ye aramaya yüreğini koyanlar, atalarının Tanrısı Yahve'ye kurban kesmek için Yeruşalem'e geldiler. \v 17 Böylece Yahuda krallığını güçlendirdiler ve Solomon oğlu Rehovam'ı üç yıl güçlü kıldılar; çünkü üç yıl David ve Solomon'un yolunda yürüdüler. \p \v 18 Rehovam, David oğlu Yerimot'un kızı olup İşay oğlu Eliav'ın kızı Avihayil'in kızı olan Mahalat'ı kendisine karı olarak aldı. \v 19 Kadın ona Yeuş, Şemarya ve Zaham adında oğullar doğurdu. \v 20 Kadından sonra, Avşalom'un torunu Maaka'yı aldı; Maaka ona Aviya'yı, Attay'ı, Ziza'yı ve Şelomit'i doğurdu. \v 21 Rehovam, Avşalom'un torunu Maaka'yı bütün karılarından ve cariyelerinden daha çok sevdi; çünkü on sekiz karı ve altmış cariye aldı ve yirmi sekiz oğul ve altmış kız babası oldu. \v 22 Rehovam, Maaka'nın oğlu Aviya'yı kardeşleri arasında hükümdar, baş olarak atadı; çünkü onu kral yapmayı düşünüyordu. \v 23 Akıllıca davrandı ve oğullarından bazılarını Yahuda ve Benyamin'in bütün diyarındaki her surlu kente dağıttı. Onlara bol bol yiyecek verdi; ve onlar için birçok karılar aradı. \c 12 \p \v 1 Rehovam'ın krallığı sağlamlaşıp güçlenince, o ve kendisiyle birlikte bütün İsrael Yahve'nin yasasını bıraktı. \v 2 Kral Rehovam'ın beşinci yılında, Mısır Kralı Şişak, Yahve'ye karşı suç işledikleri için, \v 3 Bin iki yüz savaş arabası ve altmış bin atlıyla Yeruşalem'e karşı geldi. Mısır'dan onunla birlikte gelen halk sayısızdı: Luvlu, Suklu ve Etiyopyalılar. \v 4 Yahuda'ya ait surlu kentleri alıp Yeruşalem'e geldi. \v 5 Peygamber Şemaya, Rehovam'ın ve Şişak yüzünden Yeruşalem'de toplanmış olan Yahuda beylerinin yanına geldi ve onlara şöyle dedi: “Yahve şöyle diyor, 'Beni bıraktınız, bu yüzden ben de sizi Şişak'ın eline bıraktım.” \p \v 6 Sonra İsrael beyleri ve kral kendilerini alçalttılar ve, “Yahve adildir” dediler. \p \v 7 Yahve onların kendilerini alçalttıklarını görünce, Yahve'nin sözü Şemaya'ya geldi ve şöyle dedi: “Kendilerini alçalttılar. Onları yok etmeyeceğim, ama onlara biraz kurtuluş vereceğim ve öfkem Şişak'ın eliyle Yeruşalem'in üzerine dökülmeyecektir. \v 8 Yine de onun hizmetkârları olacaklar, böylece benim hizmetimi ve ülkelerin krallıklarının hizmetini bilecekler.” \p \v 9 Böylece Mısır Kralı Şişak Yeruşalem'e karşı geldi ve Yahve'nin evinin hazinelerini ve kral evinin hazinelerini alıp götürdü. Hepsini alıp götürdü. Solomon'un yapmış olduğu altın kalkanları da alıp götürdü. \v 10 Kral Rehovam onların yerine tunç kalkanlar yaptı ve onları kral evinin kapısını tutan muhafızların komutanlarının eline teslim etti. \v 11 Kral, Yahve'nin evine her girdiğinde muhafızlar gelip onları taşıyordu ve sonra onları muhafız odasına geri getiriyorlardı. \v 12 Kendini alçalttığında, onu tümüyle yok etmemek için, Yahve'nin gazabı ondan döndü. Yahuda'da da iyi şeyler bulundu. \p \v 13 Böylece Kral Rehovam Yeruşalem'de kendini güçlendirdi ve hüküm sürdü; çünkü Rehovam hüküm sürmeye başladığında kırk bir yaşındaydı ve Yahve'nin adını koymak için bütün İsrael oymakları arasından seçtiği kentte, Yeruşalem'de on yedi yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Ammonlu Naama'ydı. \v 14 Kötü olanı yaptı, çünkü yüreğini Yahve'yi aramayı koymadı. \p \v 15 Rehovam'ın yaptığı işler, ilk işleri de son işleri de, Peygamber Şemaya'nın ve Gören İddo'nun tarihlerinde, soy kütüklerinde yazılı değil midir? Rehovam ile Yerovam arasında sürekli savaşlar vardı. \v 16 Rehovam atalarıyla uyudu ve David'in kentinde gömüldü; ve yerine oğlu Abiya kral oldu. \c 13 \p \v 1 Kral Yerovam’ın on sekizinci yılında Aviya Yahuda üzerinde hüküm sürmeye başladı. \v 2 Üç yıl Yeruşalem’de hüküm sürdü. Annesinin adı Gibeah’lı Uriel’in kızı Mikaya’ydı. Aviya ile Yerovam arasında savaş vardı. \v 3 Aviya, dört yüz bin seçme savaşçıdan oluşan yiğit bir orduyla savaşa girdi. Yerovam da sekiz yüz bin seçme adamla, cesur yiğitlerle ona karşı savaş düzeni aldı. \v 4 Aviya, Efraim’in dağlık kesiminde bulunan Semarayim Dağı’nda ayağa kalktı ve şöyle dedi: “Beni dinleyin, ey Yerovam ve bütün İsrael: \v 5 İsrael’in Tanrısı Yahve'nin, İsrael üzerine krallığı sonsuza dek David’e, kendisine ve oğullarına tuz antlaşmasıyla verdiğini bilmiyor musunuz? \v 6 Ama David oğlu Solomon’ın hizmetkârı Nevat oğlu Yerovam kalkıp efendisine karşı başkaldırdı. \v 7 Onun yanında değersiz ve kötü adamlar toplandı, Rehovam genç ve yumuşak yürekli olup onlara karşı koyamayınca, Solomon oğlu Rehovam'a karşı güçlendiler. \p \v 8 “Şimdi David oğullarının elinde olan Yahve'nin krallığına karşı koymayı düşünüyorsunuz. Siz büyük bir kalabalıksınız, Yarovam'ın size ilâhlar diye yaptığı altın buzağılar da yanınızdadır. \v 9 Yahve'nin kâhinlerini, Aron oğullarını ve Levililer'i kovmadınız mı ve diğer ülkelerin halklarının yollarına göre kendinize kâhinler yapmadınız mı? Kim genç bir boğa ve yedi koçla kendini adamaya gelirse, ilâh olmayanların kâhini olabiliyor. \p \v 10 “Ama bize gelince, Yahve Tanrımız'dır ve biz onu bırakmadık. Bizde Yahve'ye hizmet eden kâhinlerimiz, Aron oğulları ve işlerinin başında Levililer var. \v 11 Her sabah ve her akşam Yahve'ye yakmalık sunular ve hoş kokulu buhur yakarlar. Temiz sofra üzerine de sergi ekmeğini dizerler ve her akşam yanması için kandilerle birlikte altın şamdana bakarlar; çünkü biz Tanrımız Yahve'nin buyruğunu tutuyoruz, ama siz O'nu bıraktınız. \v 12 İşte, Tanrı başımızda bizimledir ve onun kâhinleri size karşı çalmak üzere ellerinde borularla. İsrael'in çocukları, atalarınızın Tanrısı Yahve'ye karşı savaşmayın; çünkü başarılı olmayacaksınız.” \p \v 13 Ama Yerovam arkalarında bir pusu kurdu; böylece onlar Yahuda'nın önündeydiler ve pusu arkalarındaydı. \v 14 Yahuda geriye baktığında, işte, savaş önlerinde ve arkalarındaydı; ve Yahve'ye feryat ettiler ve kâhinler boruları çaldılar. \v 15 O zaman Yahudalılar bağırdılar. Yahudalılar bağırınca, Tanrı Yerovam'ı ve bütün İsrael'i Aviya ve Yahuda'nın önünde vurdu. \v 16 İsrael'in çocukları Yahuda'nın önünden kaçtılar ve Tanrı onları onların eline teslim etti. \v 17 Aviya ve halkı onları büyük bir kıyımla öldürdü, böylece İsrael'in beş yüz bin seçme adamı ölü olarak yere serildi. \v 18 Böylece İsrael'in çocukları o vakitte alt edildiler ve Yahuda'nın çocukları galip geldi, çünkü atalarının Tanrısı Yahve'ye güvendiler. \v 19 Aviya Yerovam'ı kovaladı ve ondan şu kentleri aldı: Köyleriyle birlikte Beytel'i, köyleriyle birlikte Yeşanah'ı ve köyleriyle birlikte Efron'u. \p \v 20 Aviya'nın günlerinde Yerovam bir daha güçlenmedi. Yahve onu vurdu ve öldü. \v 21 Ama Aviya güçlendi ve on dört kadınla evlendi, yirmi iki oğul ve on altı kız babası oldu. \v 22 Aviya'nın diğer işleri, onun yolları ve sözleri Peygamber İddo'nun yorumunda yazılıdır. \c 14 \p \v 1 Böylece Aviya atalarıyla uyudu ve onu David'in kentinde gömdüler. Ve oğlu Asa onun yerine kral oldu. Onun günlerinde ülke on yıl sakin kaldı. \v 2 Asa, Tanrısı Yahve'nin gözünde iyi ve doğru olanı yaptı. \v 3 Çünkü yabancı sunakları ve yüksek yerleri kaldırdı, dikili taşları kırdı, Aşera direklerini kesti. \v 4 Ve Yahuda'ya atalarının Tanrısı Yahve'yi aramasını ve yasasına ve buyruğuna uymasını buyurdu. \v 5 Yahuda'nın da bütün kentlerinden yüksek yerleri ve güneş suretlerini kaldırdı; ve krallık onun önünde sakindi. \v 6 Yahuda'da surlu kentler yaptı; çünkü ülke sakindi ve o yıllarda Yahve ona rahat verdiği için savaşı yoktu. \v 7 Çünkü Yahuda'ya, “Bu kentleri yapalım ve çevrelerine kuleler, kapılar ve sürgüler koyalım” dedi. Ülke hâlâ önümüzdedir, çünkü biz Tanrımız Yahve'yi aradık. O'nu aradık ve bize her yandan rahatlık verdi.” Böylece bina ettiler ve başarılı oldular. \p \v 8 Asa'nın Yahuda'dan büyük kalkan ve mızrak taşıyan üç yüz bin kişilik bir ordusu ve Benyamin'den küçük kalkan taşıyan ve yay çeken iki yüz seksen bin kişilik bir ordusu vardı. Bunların hepsi cesur yiğitlerdi. \p \v 9 Etiyopyalı Zerah bir milyon kişilik bir ordu ve üç yüz savaş arabasıyla onlara karşı çıktı ve Mareşah'a geldi. \v 10 O zaman Asa onu karşılamak için çıktı ve Mareşah'taki Sefatah Vadisinde savaş düzenine girdiler. \v 11 Asa Tanrısı Yahve'ye feryat edip şöyle dedi: “Yahve, güçlüyle güçsüz arasında senden başka yardım edecek kimse yoktur. Bize yardım et, ey Tanrımız Yahve, çünkü biz sana güveniyoruz ve senin adınla bu kalabalığa karşı geldik. Ey Yahve, sen bizim Tanrımız'sın. İnsan sana üstün çıkmasın.” \p \v 12 Böylece Yahve, Etiyopyalılar'ı Asa'nın ve Yahuda'nın önünde vurdu; ve Etiyopyalılar kaçtı. \v 13 Asa ve onunla birlikte olan halk onları Gerar'a kadar kovaladı. Etiyopyalılar'ın çoğu düştü, kendilerini kurtaramadılar; çünkü Yahve'nin ve ordusunun önünde yok oldular. Yahuda ordusu çok ganimet götürdü. \v 14 Gerar çevresindeki bütün kentleri vurdular, çünkü Yahve'nin korkusu üzerlerine geldi. Bütün kentleri yağmaladılar, çünkü içlerinde çok ganimet vardı. \v 15 Sığırların çadırlarını da vurdular, çok sayıda koyun ve deveyi sürüp Yeruşalem'e döndüler. \c 15 \p \v 1 Tanrı'nın Ruhu Oded oğlu Azarya'nın üzerine geldi. \v 2 Asa'yı karşılamaya çıktı ve ona, “Dinleyin beni, ey Asa ve bütün Yahuda ve Benyamin! Siz Yahve ile birlikte oldukça O sizinledir; eğer onu ararsanız, O sizin tarafınızdan bulunacaktır; ama eğer onu bırakırsanız, sizi bırakacaktır. \v 3 İsrael uzun zamandır gerçek Tanrı'dan, öğreten kâhinden ve yasadan yoksundu. \v 4 Ama sıkıntı içinde İsrael'in Tanrısı Yahve'ye dönünce, O'nu arayınca; O onlar tarafından bulundu. \v 5 O zamanlar ne dışarı çıkana, ne de içeri girene esenlik vardı; ama ülkelerin bütün sakinleri büyük sıkıntı içindeydi. \v 6 Ulus ulusa karşı, kent kente karşı parçalanmıştı; çünkü Tanrı onları her türlü sıkıntıyla sıkıştırıyordu. \v 7 Ama siz güçlü olun! Elleriniz gevşek olmasın, çünkü emeğiniz ödüllendirilecektir.” \p \v 8 Asa bu sözleri ve Peygamber Oded'in peygamberliğini işitince cesaretlendi ve Yahuda ve Benyamin diyarında, Efraim dağlık bölgesinde almış olduğu kentlerden iğrençlikleri kaldırdı; ve Yahve'nin eyvanı önünde olan Yahve'in sunağını yeniledi. \v 9 Bütün Yahuda ve Benyamin'i ve Efraim'den, Manaşşe'den ve Şimon'dan onlarla birlikte yaşayanları topladı; çünkü Tanrısı Yahve'nin onunla birlikte olduğunu görünce İsrael'den taşkın bir şekilde ona geldiler. \v 10 Böylece Asa'nın hükmünün on beşinci yılında, üçüncü ayda Yeruşalem'de toplandılar. \v 11 O gün, getirdikleri ganimetten, yedi yüz sığır ve yedi bin koyun kurban ettiler. \v 12 Bütün yürekleriyle ve bütün canlarıyla atalarının Tanrısı Yahve'yi aramak için antlaşmaya girdiler; \v 13 Ve ister küçük ister büyük olsun, ister erkek ister kadın olsun, İsrael'in Tanrısı Yahve'yi aramayan herkes öldürülecekti. \v 14 Yüksek sesle, bağırarak, borularla ve zurnalarla Yahve'ye ant içtiler. \v 15 Bu ant üzerine bütün Yahuda sevindi, çünkü bütün yürekleriyle ant içmişlerdi ve bütün arzularıyla O'nu aradılar; O da onlar tarafından bulundu. O zaman Yahve onlara her yandan rahatlık verdi. \p \v 16 Kral Asa'nın annesi Maaka'yı da kraliçelikten aldı, çünkü Aşera için iğrenç bir suret yapmıştı; bunun üzerine Asa onun suretini kesti, toz edip Kidron Vadisi'nde yaktı. \v 17 Ama yüksek yerler İsrael'den kaldırılmadı; yine de Asa'nın yüreği bütün günlerinde tamdı. \v 18 Babasının adadığı ve kendisinin adadığı şeyleri, gümüşü, altını ve kapları Tanrı'nın evine getirdi. \v 19 Asa'nın krallığının otuz beşinci yılına kadar savaş olmadı. \c 16 \p \v 1 Asa'nın hükmünün otuz altıncı yılında, İsrael kralı Baaşa Yahuda'ya karşı çıktı ve Yahuda Kralı Asa'nın yanına kimsenin girip çıkmasına izin vermemek için Rama'yı bina etti. \v 2 Asa, Yahve'nin evinin ve kral evinin hazinelerinden gümüş ve altın çıkarıp Damaskus'da yaşayan Suriye kralı Ben Hadat'a haber gönderip şöyle dedi: \v 3 “Babamla baban arasında olduğu gibi, benimle senin aranda da bir antlaşma olsun. İşte, sana gümüş ve altın gönderdim. Git, İsrael Kralı Baaşa ile yaptığın antlaşmayı boz da benden ayrılsın.” \p \v 4 Ben Hadat, Kral Asa'yı dinledi ve ordularının komutanlarını İsrael kentlerine gönderdi. Onlar da İyon'u, Dan'ı, Abel Maim'i ve Naftali'nin bütün ambar kentlerini vurdular. \v 5 Baaşa bunu duyunca Rama'nın yapımını durdurdu ve işinden vazgeçti. \v 6 O zaman Kral Asa bütün Yahuda'yı aldı ve Baaşa'nın yapmış olduğu Rama'nın taşlarını ve kerestelerini götürdüler; bunlarla da Geva ile Mispa'yı bina ettiler. \p \v 7 O sırada kahin Hanani Yahuda Kralı Asa'nın yanına gelip şöyle dedi: “Mademki sen Suriye kralına güvendin ve Tanrın Yahve'ye güvenmedin, bu yüzden Suriye kralının ordusu elinden kaçıp kurtuldu. \v 8 Etiyopyalılar ve Luvlular savaş arabaları ve çok sayıda atlısıyla büyük bir ordu değil miydi? Yine de sen Yahve'ye güvendiğin için onları senin eline teslim etti. \v 9 Çünkü Yahve'nin gözleri kendisine karşı yüreği tam olanlar uğrunda güçlü olduğunu göstermek için bütün yeryüzünde dolanır. Bunda akılsızlık ettin; çünkü bundan böyle seninle savaşlar olacak.” \p \v 10 Asa Gören'e öfkelendi ve onu zindana attı. Çünkü bu şeyden ötürü ona karşı hiddetlenmişti. Asa aynı zamanda halkın bir kısmına baskı yapıyordu. \p \v 11 İşte, Asa'nın işleri, ilk işleri de son işleri de, işte, onlar Yahuda ve İsrael krallarının kitabında yazılıdır. \v 12 Krallığının otuz dokuzuncu yılında Asa ayaklarından hastalandı. Hastalığı çok ağırdı; oysa hastalığında Yahve'yi değil, yalnızca hekimleri aradı. \v 13 Asa krallığının kırk birinci yılında ölüp atalarıyla uyudu. \v 14 Onu David'in kentinde kendisi için kazmış olduğu mezarına gömdüler ve onu güzel kokularla ve ıtırcı işiyle hazırlanmış çeşitli baharatlarla dolu yatağa yatırdılar; ve onun için çok büyük bir ateş yaktılar. \c 17 \p \v 1 Oğlu Yehoşafat onun yerine kral oldu ve İsrael'e karşı kendini güçlendirdi. \v 2 Yahuda'nın bütün surlu kentlerine askerler koydu ve babası Asa'nın almış olduğu Yahuda diyarına ve Efraim kentlerine birlikler yerleştirdi. \v 3 Yahve Yehoşafat'la birlikteydi, çünkü atası David'in ilk yollarında yürüdü ve Baal'ları aramadı, \v 4 ama babasının Tanrısı'nı aradı ve İsrael'in yollarına göre değil, Tanrı'nın buyruklarında yürüdü. \v 5 Bu nedenle Yahve onun elinde krallığı pekiştirdi. Bütün Yahuda Yehoşafat'a hediyeler getirdi ve bol serveti ve saygınlığı vardı. \v 6 Yüreği Yahve'nin yollarında cesaret buldu. Yahuda'dan da yüksek yerleri ve Aşera direklerini kaldırdı. \p \v 7 Krallığının üçüncü yılında da, beylerini, Ben Hail, Ovadya, Zekarya, Netanel ve Mikaya'yı Yahuda kentlerine öğretsinler diye gönderdi. \v 8 Onlarla birlikte Levililer'i, Şemaya'yı, Netanya'yı, Zevadya'yı, Asahel'i, Şemiramot'ı, Yehonatan'ı, Adoniya'yı, Toviya'yı ve Tovadoniya'yı, Levililer'i ve onlarla birlikte kâhinleri, Elişama'yı ve Yehoram'ı da gönderdi. \v 9 Yahuda'da öğrettiler, yanlarında Yahve'nin Yasa Kitabı vardı. Yahuda'nın bütün kentlerini dolaşıp halk arasında öğrettiler. \p \v 10 Yahuda çevresindeki bütün krallıkların üzerinde Yahve korkusu çöktü, öyle ki, Yehoşafat'a karşı savaşmadılar. \v 11 Filistliler'den bazıları Yehoşafat'a armağanlar ve haraç olarak gümüş getirdiler. Araplar da ona sürüler, yedi bin yedi yüz koç ve yedi bin yedi yüz teke getirdiler. \v 12 Yehoşafat fazlasıyla çok büyüdü; Yahuda'da kaleler ve ambar kentleri yaptı. \v 13 Yahuda kentlerinde çok işleri, Yeruşalem'de de savaşçıları, cesur yiğitleri vardı. \v 14 Ataları evlerine göre sayıları şöyleydi: Yahuda'dan binlerin başıları: Başkomutan Adna ve onunla birlikte üç yüz bin cesur yiğit; \v 15 Onun yanında başkomutan Yehohanan ve onunla birlikte iki yüz seksen bin; \v 16 Onun yanında kendini gönüllü Yahve'ye adamış olan Zikri oğlu Amasya ve onunla birlikte iki yüz bin cesur yiğit. \v 17 Benyamin'den: Cesur bir yiğit olan Elyada ve onunla birlikte yay ve kalkanla silahlanmış iki yüz bin kişi; \v 18 Onun yanında Yehozavad ve onunla birlikte savaşa hazır yüz seksen bin kişi. \v 19 Bunlar, kralın Yahuda'nın her yerindeki surlu kentlere yerleştirdiği askerlere ek olarak, krala hizmet edenlerdi. \c 18 \p \v 1 Yehoşafat'ın bol zenginliği ve saygınlığı vardı; Ahav'la ittifak yaptı. \v 2 Birkaç yıl sonra Samariya'ya, Ahav'ın yanına indi. Ahav, onun ve yanındaki halk için bol miktarda koyun ve sığır kesti ve ona kendisiyle birlikte Ramot Gilad'a çıkma teklifinde bulundu. \v 3 İsrael Kralı Ahav, Yahuda Kralı Yehoşafat'a, “Benimle Ramot Gilad'a gider misin?” diye sordu. \p O, “Beni kendi gibi say, halkımı da halkın gibi say. Savaşta seninle olacağız” diye karşılık verdi. \v 4 Yehoşafat, İsrael Kralı'na, “Lütfen önce Yahve'nin sözünü sor” dedi. \p \v 5 İsrael Kralı peygamberleri, dört yüz kişiyi topladı ve onlara, “Ramot Gilad'a savaşa gidelim mi, yoksa vaz mı geçeyim?” dedi. Onlar, “Çık, çünkü Tanrı onu kralın eline teslim edecek” dediler. \p \v 6 Ama Yehoşafat, “Burada bunlardan başka Yahve'nin bir peygamberi yok mu ki, ondan soralım?” dedi. \p \v 7 İsrael Kralı Yehoşafat’a, “Kendisi aracılıyla Yahve'ye sorabileceğimiz bir kişi daha var; ama ondan nefret ederim. Çünkü benim hakkımda asla iyi peygamberlik etmez, hep kötü peygamberlik eder. O, İmla oğlu Mikaya’dır.” dedi. \p Yehoşafat, “Kral böyle söylemesin!” dedi. \p \v 8 O zaman İsrael Kralı bir görevli çağırıp, “Hemen İmla oğlu Mikaya’yı getir” dedi. \p \v 9 İsrael Kralı ve Yahuda Kralı Yehoşafat, her biri kral giysilerini giymiş olarak kendi tahtı üzerinde oturdular ve Samariya Kapısı'nın girişindeki açık bir yerde oturuyorlardı. Bütün peygamberler onların önünde peygamberlik ediyorlardı. \v 10 Kenaana oğlu Sidkiya kendine demir boynuzlar yapıp şöyle dedi: “Yahve şöyle diyor, ‘Suriyeliler’i tükeninceye dek bunlarla iteceksiniz.’” \p \v 11 Bütün peygamberler böyle peygamberlik edip şöyle dediler: “Ramot Gilad’a çık, başarılı ol; çünkü Yahve onu kralın eline teslim edecektir.” \p \v 12 Mikaya’yı çağırmaya giden ulak ona şöyle dedi: “İşte, peygamberlerin sözleri bir ağızdan krala iyilik bildiriyor. Öyleyse senin sözün de onlarınki gibi olsun ve iyilik konuş.” \p \v 13 Mikaya, “Yahve'nin varlığı hakkı için, Tanrım’ın söylediğini söyleyeceğim” dedi. \p \v 14 Kralın yanına gelince, kral ona şöyle dedi: “Mikaya, Ramot Gilad’a savaşa gidelim mi, yoksa vaz mı geçeyim?” \p O, “Çıkın, başarılı olun. Onlar senin eline teslim edilecekler.” \p \v 15 Kral ona, “Yahve'nin adıyla gerçeğin dışında başka bir şey söylemeyeceğine sana kaç kez ant içireyim?” dedi. \p \v 16 Ve şöyle dedi, “Bütün İsrael'i dağlar üzerinde çobansız koyunlar gibi dağılmış gördüm. Yahve, ‘Bunların efendisi yok. Her biri esenlikle evine dönsün’ dedi.” \p \v 17 İsrael Kralı Yehoşafat'a, “Sana, benim hakkımda iyi peygamberlik etmeyeceğini, ama kötü peygamberlik edeceğini söylemedim mi?” dedi. \p \v 18 Mikaya, “Öyleyse Yahve'nin sözünü dinle: Yahve'nin tahtında oturduğunu, bütün gök ordusunun da sağında ve solunda durduğunu gördüm. \v 19 Yahve, “Ramot Gilad'a çıkıp düşsün diye İsrael Kralı Ahav'ı kim kandıracak?” dedi. Biri böyle, öteki şöyle diyordu. \v 20 Bir ruh çıktı, Yahve'nin önünde durdu ve, 'Onu kandıracağım' dedi. \p Yahve ona, 'Nasıl?' dedi. \p \v 21 O, 'Gideceğim ve bütün peygamberlerinin ağzında yalancı bir ruh olacağım' dedi. \p Ve dedi, 'Onu kandıracaksın ve galip de geleceksin. Git ve öyle yap' dedi. \p \v 22 Şimdi işte, Yahve bu senin peygamberlerinin ağzına yalancı bir ruh koydu ve Yahve senin hakkında kötü konuştu.' \p \v 23 O zaman Kenaana oğlu Sidkiya yaklaşıp Mikaya'nın yanağına vurdu ve, 'Yahve'nin Ruhu benden sana hangi yoldan geçti?' dedi. \p \v 24 Mikaya, 'İşte, saklanmak için iç odaya girdiğin o gün göreceksin' dedi. \p \v 25 İsrael Kralı, “Mikaya’yı alıp kentin valisi Amon’a ve kralın oğlu Yoaş’a götürün. \v 26 Ve deyin, ‘Kral şöyle diyor, Bu adamı zindana atın ve ben esenlikle dönünceye dek ona sıkıntı ekmeği ve sıkıntı suyu verin.’” \p \v 27 Mikaya, “Eğer esenlikle dönersen, Yahve benim aracılığımla konuşmamıştır.” dedi. “Ey halk, hepiniz dinleyin!” dedi. \p \v 28 Bunun üzerine İsrael Kralı'yla Yahuda Kralı Yehoşafat Ramot Gilad’a çıktılar. \v 29 İsrael Kralı Yehoşafat’a, “Ben kılık değiştirerek savaşa gireceğim; ama sen kendi giysilerini giy” dedi. Böylece İsrael Kralı kılık değiştirdi; savaşa girdiler. \v 30 Suriye Kralı savaş arabalarının komutanlarına, “İsrael Kralı dışında, küçük büyük kimseyle savaşmayın” diye buyurdu. \p \v 31 Savaş arabalarının komutanları Yehoşafat'ı görünce, “Bu İsrael kralıdır!” dediler. Bunun üzerine ona karşı savaşmak için döndüler. Ama Yehoşafat bağırdı ve Yahve ona yardım etti; ve Tanrı onları ondan uzaklaştırdı. \v 32 Savaş arabalarının komutanları onun İsrael Kralı olmadığını görünce, onu kovalamaktan geri döndüler. \v 33 Bir adam yayını rastgele çekti ve İsrael Kralı'nı zırhının bitiştiği yerden vurdu. Bunun üzerine savaş arabasının sürücüsüne, “Dön ve beni savaştan çıkar, çünkü ağır yaralandım” dedi. \v 34 O gün savaş arttı. Ancak İsrael Kralı akşama kadar Suriyeliler'e karşı savaş arabasınla direndi; ve gün batımına doğru öldü. \c 19 \p \v 1 Yahuda Kralı Yehoşafat, Yeruşalem'e, evine esenlik içinde döndü. \v 2 Hanani oğlu Gören Yehu onu karşılamak için çıktı ve Kral Yehoşafat'a, “Kötülere yardım etmen gerekiyor, Yahve'den nefret edenleri mi sevmen gerekiyor? Bu yüzden Yahve'nin önünden gazap üzerinedir. \v 3 Buna rağmen sende iyi şeyler bulundu, çünkü Aşeralar'ı ülkeden kaldırıp attın ve yüreğine Tanrı'yı aramayı koydun.” \p \v 4 Yehoşafat Yeruşalem'de yaşadı; ve yeniden Beer Şeva'dan Efraim dağlık bölgesine kadar halkın arasına çıktı ve onları atalarının Tanrısı Yahve'ye geri getirdi. \v 5 Ülkede, Yahuda'nın bütün surlu kentlerine, kent kent hâkimler koydu, \v 6 Hâkimlere, “Yaptıklarınızı düşünün, çünkü insan için değil, Yahve adına hükmediyorsunuz. O da hükümde sizinle birliktedir” dedi. \v 7 Şimdi, üzerinizde Yahve korkusu olsun. Dikkat edin ve yapın; çünkü Tanrımız Yahve'de haksızlık ya da hatır gözetme ya da rüşvet almak yoktur.” \p \v 8 Yehoşafat Yahve için hükümde bulunmak ve anlaşmazlıklar için Yeruşalem'e de bazı Levililer'i, kâhinleri ve İsrael'in atalar evlerinin başlarını atadı. Onlar Yeruşalem'e döndüler. \v 9 Onlara, “Bunu Yahve korkusuyla, sadakatle ve tam bir yürekle yapacaksınız” diye buyurdu. \v 10 Kentlerinde oturan kardeşlerinizden, kanla kan arasında, yasayla buyruk arasında, yasalar ve kurallar arasında bir anlaşmazlık çıktığında, onları uyarmalısınız ki, Yahve'ye karşı suçlu olmasınlar ve böylece sizin ve kardeşlerinizin üzerine gazap gelmesin. Bunu yapın, suçlu olmazsınız. \v 11 İşte, Yahve'nin bütün işlerinde başkâhin Amarya sizin başınızdadır; ve kralın bütün işleri için Yehuda evinin önderi olan İşmael oğlu Zevadya sizin başınızdadır. Levililer de önünüzde memur olacaklar. Cesaretle davranın ve Yahve iyilerle olsun.” \c 20 \p \v 1 Bundan sonra Moav'ın çocukları, Ammon'un çocukları ve onlarla birlikte Ammonlular'dan bazıları Yehoşafat'a karşı savaşmak için geldiler. \v 2 O zaman bazıları gelip Yehoşafat'a, “Suriye'den denizin ötesinden sana karşı büyük bir kalabalık geliyor. İşte, Hatsatson Tamar'dalar” (o En Gedi'dir) dediler. \v 3 Yehoşafat korktu ve Yahve'yi aramaya koyuldu. Bütün Yahuda'da oruç ilan etti. \v 4 Yahuda, Yahve'den yardım istemek için toplandı. Yahuda'nın bütün kentlerinden Yahve'yi aramak için geldiler. \p \v 5 Yehoşafat, Yahuda ve Yeruşalem topluluğunun içinde, Yahve'nin evinde, yeni avlunun önünde durdu; \v 6 Ve dedi, “Atalarımızın Tanrısı Yahve, sen gökleki Tanrı değil misin? Ulusların bütün krallıkları üzerinde hakim olan sen değil misin? Güç ve kudret senin elindedir, öyle ki, kimse sana karşı duramaz. \v 7 Ey Tanrımız, halkın İsrael'in önünden bu ülkede oturanları kovan ve onu sonsuza dek dostun Avraham'ın soyuna veren sen değil misin? \v 8 Orada yaşadılar ve adına orada kutsal yer yaptılar ve şöyle dediler, \v 9 “Eğer başımıza kötülük gelirse, kılıç, yargı, veba ya da kıtlık gelirse, bu evin önünde ve senin önünde duracağız (çünkü senin adın bu evdedir), sıkıntımızda sana feryat edeceğiz, sen de işiteceksin ve kurtaracaksın.” \v 10 Şimdi, işte, Mısır diyarından çıktıklarında İsrael'in onları ele geçirmesine izin vermediğin, ama yanlarından sapıp yok etmedikleri Ammon'un çocukları, Moav ve Seir dağındakiler, \v 11 Miras olarak bize verdiğin senin mülkünden bizi kovmaya gelerek, işte, bize nasıl karşılık veriyorlar. \v 12 Ey Tanrımız, onları yargılamayacak mısın? Çünkü bize karşı gelen bu büyük topluluğa karşı gücümüz yok. Ne yapacağımızı bilmiyoruz, ama gözlerimiz senin üzerindedir.” \p \v 13 Bütün Yahuda, yavruları, karıları ve çocuklarıyla birlikte Yahve'nin önünde duruyordu. \p \v 14 O zaman topluluğun ortasında, Yahve'nin Ruhu, Asaf oğullarından Mattanya oğlu Yeiel oğlu Benaya oğlu Zekarya oğlu Levili Yahaziel'in üzerine geldi. \v 15 Ve şöyle dedi, Dinleyin, bütün Yahuda ve Yeruşalem sakinleri ve sen, Kral Yehoşafat. Yahve size şöyle diyor, Korkmayın ve bu büyük kalabalıktan dolayı yılmayın; çünkü savaş sizin değil, ama Tanrı'nındır. \v 16 Yarın onlara karşı inin. İşte, Sits yokuşundan çıkıyorlar. Onları vadinin sonunda, Yeruel Çölü'nün önünde bulacaksınız. \v 17 Bu savaşı savaşmanız gerekmeyecek. Ey Yahuda ve Yeruşalem, yerinizde durup kımıldamayın, sizinle birlikte olan Yahve'nin kurtarışını görün. Korkmayın, yılmayın. Yarın onlara karşı çıkın, çünkü Yahve sizinle birliktedir.'” \p \v 18 Yehoşafat başını yere eğdi; bütün Yahuda ve Yeruşalem'de oturanlar Yahve'nin önünde yere kapanıp Yahve'ye tapındılar. \v 19 Kohat'ın çocukları ve Korah'ın çocukları Levililer, İsrael'in Tanrısı Yahve'yi çok yüksek sesle övmek için ayağa kalktılar. \p \v 20 Sabah erken kalkıp Tekoa Çölü'ne çıktılar. Çıktıkları zaman Yehoşafat durup şöyle dedi: “Ey Yahuda ve Yeruşalem'de oturanlar, beni dinleyin! Tanrınız Yahve'ye güvenin pekiştirileceksiniz! O'nun peygamberlerine güvenin, böylece başarılı olacaksınız. \p \v 21 Halkla danıştıktan sonra, ordunun önünden çıkmak üzere Yahve'ye ezgi söyleyip kutsal düzende övgü sunacak olanları atadı ve şöyle diyeceklerdi, “Yahve'ye şükredin, çünkü sevgi dolu iyiliği sonsuza dek sürer.” \v 22 Onlar ezgi söylemeye ve övgü sunmaya başlayınca, Yahve, Yahuda'ya karşı gelen Ammon'un çocuklarına, Moav ve Seir Dağı'nda olanlara pusu kurdu; ve vuruldular. \v 23 Çünkü Ammon'un çocukları ve Moav, Seir Dağı'nda oturanlara karşı durup onları tamamen öldürmek ve yok etmek için kalktılar. Seir halkını bitirdikten sonra, herkes birbirini yok etmek için yardımlaştı. \p \v 24 Yahuda çöle bakan yere gelince, kalabalığı gördü; ve işte, yere düşmüş cesetlerdi ve kaçıp kurtulan yoktu. \v 25 Yehoşafat ve halkı ganimetlerini almaya geldikleri zaman, onları arasında bol miktarda zenginlik, değerli mücevherlerle birlikte cesetler buldular; onları kendileri için taşıyamayacakları kadar soydular. Üç gün boyunca ganimet aldılar, çok fazlaydı. \v 26 Dördüncü gün Beraka Vadisi'nde toplandılar, çünkü orada Yahve'yi övdüler. Bu nedenle o yerin adı bugüne dek “Beraka Vadisi” olarak anıldı. \v 27 O zaman Yahuda ve Yeruşalem'in her adamı, Yehoşafat önlerinde olmak üzere, sevinçle Yeruşalem'e döndüler; çünkü Yahve onlara düşmanları üzerinde sevinç vermişti. \v 28 Yaylı çalgılar, çenkler ve borularla Yeruşalem'e, Yahve'nin evine geldiler. \v 29 Yahve'nin İsrael'in düşmanlarına karşı savaştığını duyduklarında, ülkelerin bütün krallıkları üzerine Tanrı korkusu geldi. \v 30 Böylece Yehoşafat'ın ülkesi sakindi, çünkü Tanrısı ona her yandan rahat verdi. \p \v 31 Böylece Yehoşafat Yahuda üzerinde hüküm sürdü. Hüküm sürmeye başladığında otuz beş yaşındaydı. Yeruşalem'de yirmi beş yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Şilhi'nin kızı Azuva'ydı. \v 32 Babası Asa'nın yolunda yürüdü, Yahve'nin gözünde doğru olanı yaparak ondan sapmadı. \v 33 Ancak yüksek yerler kaldırılmamıştı ve halk henüz atalarının Tanrısı'nı yüreklerine koymamıştı. \p \v 34 Şimdi Yehoşafat'ın işlerinin geri kalanı, ilk işleri de son işleri de, işte, İsrael kralları kitabında yer alan Hanani oğlu Yehu'nun tarihinde yazılıdır. \p \v 35 Bundan sonra Yahuda Kralı Yehoşafat, çok kötülük eden İsrael Kralı Ahazya ile anlaştı. \v 36 Tarşiş'e gitmek için gemiler yapmak üzere onunla anlaştı. Gemileri Etsyon Gever'de yaptılar. \v 37 Mareşahlı Dodavahu oğlu Eliezer, Yehoşafat'a karşı peygamberlik ederek, “Ahazya'yla anlaştığın için, Yahve senin işlerini mahvetti” dedi. Gemiler parçalandı, Tarşiş'e gidemediler. \c 21 \p \v 1 Yehoşafat atalarıyla uyudu ve atalarıyla birlikte David kentinde gömüldü; ve oğlu Yehoram onun yerine kral oldu. \v 2 Kardeşleri olan Yehoşafat'ın oğulları vardı: Azarya, Yehiel, Zekarya, Azarya, Mikael ve Şefatya. Bunların hepsi İsrael kralı Yehoşafat'ın oğullarıydı. \v 3 Babaları onlara Yahuda'da surlu kentlerle birlikte gümüşten, altından ve değerli şeylerden büyük armağanlar verdi; ama krallığı Yehoram'a verdi, çünkü o ilk doğandı. \v 4 Yehoram babasının krallığı üzerine yükselip kendini güçlendirince, bütün kardeşlerini ve İsrael'in bazı beylerini de kılıçla öldürdü. \v 5 Yehoram hüküm sürmeye başladığında otuz iki yaşındaydı ve Yeruşalem'de sekiz yıl hüküm sürdü. \v 6 Ahav'ın kızıyla evli olduğu için, Ahav'ın evinin yaptığı gibi İsrael krallarının yolunda yürüdü. Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı. \v 7 Ancak Yahve, David'le yaptığı antlaşmadan ötürü ve David'e ve çocuklarına her zaman bir kandil vereceğine söz verdiği için, David'in evini yıkmak istemedi. \p \v 8 Onun günlerinde Edom, Yahuda'nın eli altından başkaldırdı ve kendi üzerlerine bir kral atadılar. \v 9 O zaman Yehoram komutanlarıyla ve bütün savaş arabalarıyla oraya gitti. Gece kalkıp kendisini kuşatan Edomlular'ı ve savaş arabalarının komutanlarını vurdu. \v 10 Böylece Edom, Yahuda'nın eli altından bugüne dek başkaldırmış durumdadır. Sonra Livna da aynı zamanda onun eli altından başkaldırdı, çünkü atalarının Tanrısı Yahve'yi bırakmıştı. \p \v 11 Yahuda dağlarında yüksek yerler yaptı, Yeruşalem'de oturanları fahişelik ettirdi, Yahuda'yı da saptırdı. \v 12 Peygamber Eliya'dan ona bir mektup geldi: “Atan David'in Tanrısı Yahve şöyle diyor, 'Mademki baban Yehoşafat'ın ve Yahuda Kralı Asa'nın yollarında yürümedin, \v 13 ama İsrael krallarının yolunda yürüdün, Yahuda'yı ve Yeruşalem'de oturanları Ahav'ın ailesi gibi fahişelik ettirdin, babanın evinden senden daha iyi olan kardeşlerini de öldürdün, \v 14 İşte, Yahve senin halkını, çocuklarını, karılarını ve bütün mallını büyük bir felaketle vuracak. \v 15 Ve hastalık yüzünden günden güne bağırsakların çıkıncıya dek bağırsak hastalığı ile ağır hastalanacaksın.'” \p \v 16 Yahve, Etiyopyalılar'ın yanında bulunan Filistliler'in ve Araplar'ın ruhunu Yehoram'a karşı kışkırttı; \v 17 Ve Yahuda'ya karşı çıktılar, yarıp içeri girdiler ve kralın evinde bulunan bütün malları, oğulları ve karıları da dahil olmak üzere götürdüler, öyle ki, oğullarından en küçüğü olan Yehoahaz'dan başka oğlu kalmadı. \p \v 18 Bütün bunlardan sonra, Yahve onu bağırsaklarından iyileşmez bir hastalıkla vurdu. \v 19 Bir süre sonra, iki yılın sonunda, hastalığından dolayı bağırsakları çıktı ve ağır hastalıklarla öldü. Halkı, ataları için yakılan gibi, onun için yakma yapmadı. \v 20 Hüküm sürmeye başladığında otuz iki yaşındaydı ve Yeruşalem'de sekiz yıl hüküm sürdü. Onun ayrılışından kimse pişmanlık duymadı. Onu David'in kentine gömdüler, ama kralların mezarlarına değil. \c 22 \p \v 1 Yeruşalem sakinleri, Araplarla ordugâha gelmiş olan çete bütün büyüklerini öldürmüş oldukları için, en küçük oğlu Ahazya'yı onun yerine kral yaptılar. Böylece Yahuda Kralı Yehoram oğlu Ahazya kral oldu. \v 2 Ahazya hüküm sürmeye başladığında kırk iki yaşındaydı ve Yeruşalem'de bir yıl krallık yaptı. Annesinin adı Omri'nin kızı Atalya'ydı. \v 3 Ahav'ın evinin yollarında yürüdü, çünkü kötülük yaparken annesi onun öğütçüsüydü. \v 4 Ahav'ın evi gibi, Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı, çünkü onun yıkımı için babasının ölümünden sonra öğütçüleri onlardı. \v 5 Ahazya da onların öğüdüne uyup İsrael Kralı Ahav'ın oğlu Yehoram'la birlikte Ramot Gilad'da Suriye Kralı Hazael'e karşı savaşmaya gitti; Suriyeliler Yoram'ı yaraladılar. \v 6 Rama'da, Suriye Kralı Hazael'e karşı savaşırken aldığı yaralardan iyi edilmek için Yizreel'e döndü. Yahuda Kralı Yehoram oğlu Azarya, Yizreel'de olan Ahav oğlu Yehoram'ı görmek için indi, çünkü hastaydı. \p \v 7 Ahazya'nın Yarom'ın yanına giderek yıkıma uğramasıTanrı'dandı; çünkü oraya vardığında, Yahve'nin Ahav'ın evini yok etmek için meshetmiş olduğu Nimşi oğlu Yehu'ya karşı, Yehoram'la birlikte çıktı. \v 8 Yehu, Ahav'ın evini yargılarken, Yahuda beyleri ile Ahazya'nın kardeşlerinin oğullarını Ahazya'ya hizmet ederken buldu ve onları öldürdü. \v 9 Ahazya'yı aradı ve onu yakaladılar (o sırada Samariya'de saklanıyordu), onu Yehu'ya getirip öldürdüler; ve onu gömdüler, çünkü, “Bütün yüreğiyle Yahve'yi aramış olan Yehoşafat'ın oğludur” dediler. Ahazya'nın evinin krallığı elinde tutacak gücü yoktu. \p \v 10 Ahazya'nın annesi Atalya, oğlunun öldüğünü görünce kalkıp Yahuda evinin bütün kral soyunu yok etti. \v 11 Ama kralın kızı Yehoşaveat, Ahazya'nın oğlu Yoaş'ı alıp, öldürülen kral oğulları arasından gizlice kurtardı ve onu dadısıyla birlikte yatak odasına koydu. Böylece, Kral Yehoram'ın kızı, kâhin Yehoyada'nın karısı Yehoşaveat (çünkü Ahazya'nın kız kardeşiydi), onu Atalya'dan gizledi, böylece onu öldürmedi. \v 12 Atalya ülke üzerinde hüküm sürerken, altı yıl boyunca o onlarla birlikte Tanrı'nın evinde saklandı. \c 23 \p \v 1 Yedinci yılda Yehoyada kendini güçlendirdi ve yüzlerin başları, Yeroham oğlu Azarya, Yehohanan oğlu İşmael, Oved oğlu Azarya, Adaya oğlu Maaseya ve Zikri oğlu Elişafat'la bir antlaşma yaptı. \v 2 Yahuda'yı dolaşıp Yahuda'nın bütün kentlerinden Levililer'i ve İsrael'in atalar evlerinin başlarını topladılar ve Yeruşalem'e geldiler. \v 3 Bütün topluluk Tanrı'nın evinde kralla bir antlaşma yaptı. Yehoyada onlara, “Yahve'nin David oğulları için söylemiş olduğu gibi, işte, kralın oğlu hüküm sürmeli” dedi. \v 4 Yapacağınız şey şudur: Şabat'da giren kâhinlerin ve Levililer'in üçte biri eşiklerin kapı bekçisi olacak. \v 5 Üçte biri kralın evinde olacak; üçte biri de temel kapısında olacak. Bütün halk Yahve'nin evinin avlularında olacak. \v 6 Ancak Yahve'nin evine kâhinler ve hizmet eden Levililer'in dışında hiç kimse girmesin. Onlar içeri girecekler, çünkü kutsaldırlar; ama bütün halk Yahve'nin buyruklarını uyacaklar. \v 7 Levililer, her biri elinde silahlarıyla kralı kuşatacaklar. Eve kim girerse öldürülsün. Kral girdiğinde ve çıktığında onunla birlikte olun.” \p \v 8 Böylece Levililer ve bütün Yahuda, kâhin Yehoyada'nın buyurduğu her şeyi yaptılar. Şabat'da girenlerle Şabat'da çıkanları, her biri kendi adamını aldı, çünkü kâhin Yehoyada bölükleri bırakmamıştı. \v 9 Kâhin Yehoyada, Kral David'in olup Tanrı'nın evinde bulunan mızrakları, küçük kalkanları ve büyük kalkanları yüzlerin başlarına teslim etti. \v 10 Ve bütün halkı, her biri elinde silahıyla, evin sağından soluna kadar, sunağın ve evin yanına, kralın etrafına yerleştirdi. \v 11 O zaman kralın oğlunu çıkarıp başına taç koydular, ona antlaşmayı verdiler ve onu kral yaptılar. Yehoyada ve oğulları onu meshettiler ve, “Yaşasın kral!” dediler. \p \v 12 Atalya halkın koşup kralı övme sesini duyunca, halkın yanına, Yahve'nin evine geldi. \v 13 O zaman baktı ve işte, kral girişteki direğin yanında, komutanlar ve boru çalanlarla birlikte duruyordu. Ülkenin bütün halkı seviniyordu ve borular çalıyorlardı. Ezgiciler de çalgıları çalıp övgü ilâhilerini yönetiyorlardı. Sonra Atalya giysilerini yırtarak, “Hainlik! Hainlik!” dedi. \p \v 14 Kâhin Yehoyada ordunun başında olan yüz başlarını dışarı çıkardı ve onlara, “Onu safların arasından çıkarın; onu izleyen herkes kılıçla öldürülsün” dedi. Çünkü kâhin, “Onu Yahve'nin evinde öldürmeyin” demişti. \v 15 Böylece ona yol verdiler. Kralın evinin at kapısının girişine gitti; ve onu orada öldürdüler. \p \v 16 Yehoyada kendisi, bütün halk ve kral arasında, Yahve'nin halkı olsunlar diye antlaşma yaptı. \v 17 Bütün halk Baal'ın evine gitti, onu yıktı, sunaklarını ve suretlerini parçaladı ve Baal'ın kâhini Mattan'ı sunakların önünde öldürdü. \v 18 Yehoyada, Yahve'nin evinin görevlilerini, David'in Yahve'nin evinde paylaştırmış olduğu kâhinlerin, Levililier'in eli altına atadı. Bunlar Yahve'nin yakmalık sunularını, David'in düzenine göre, Moşe'nin yasasında yazılmış olduğu gibi, sevinçle ezgi sunmak içindi. \v 19 Her hangi bir şekilde kirli olan biri girmesin diye, Yahve'nin evinin kapılarına kapı bekçileri koydu. \v 20 Yüzlerin başlarını, soyluları, halkın valilerini ve ülkenin bütün halkını alıp kralı Yahve'nin evinden indirdi. Üst kapıdan kralın evine geldiler ve kralı krallık tahtı üzerine oturttular. \v 21 Böylece ülkenin bütün halkı sevindi ve kent sakindi. Atalya'yı kılıçla öldürmüşlerdi. \c 24 \p \v 1 Yoaş hüküm sürmeye başladığında yedi yaşındaydı ve Yeruşalim'de kırk yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Beerşeva'lı Sivya'ydı. \v 2 Yoaş, kâhin Yehoyada'nın bütün günlerinde Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı. \v 3 Yoaş iki kadın aldı ve oğullar ve kızlar babası oldu. \p \v 4 Bundan sonra Yoaş, Yahve'nin evini onarmayı yüreğine koydu. \v 5 Yoaş kâhinleri ve Levililer'i bir araya topladı ve onlara, “Yahuda kentlerine çıkın ve her yıl İsrael'in her yerinden Tanrınız'ın evini onarmak için para toplayın. Bu işi hızlandırın” dedi. Ancak Levililer bunu hemen yapmadılar. \v 6 Kral, başta olan Yehoyada'yı çağırıp ona, “Neden Levililer'den, Yahuda ve Yeruşalem'den, Yahve'nin hizmetkârı Moşe'nin ve İsrael topluluğunun, Tanıklık Çadırı için koyduğu vergiyi getirmelerini istemedin?” dedi. \v 7 Çünkü o kötü kadın Atalya'nın oğulları Tanrı'nın evini yıkmışlardı; Yahve'nin evinin bütün adanan eşyalarını da Baal'lara vermişlerdi. \p \v 8 Bunun üzerine kral buyurdu ve bir sandık yapıp, onu Yahve'nin evinin kapısının dışına koydular. \v 9 Yahuda ve Yeruşalem'de, Yahve'nin hizmetkârı Moşe'nin çölde İsrael üzerine koyduğu vergiyi getirmelerini buyurdu. \v 10 Bütün beyler ve bütün halk sevindi ve getirdiler ve sandık dolana dek içine attılar. \v 11 Sandık Levililer tarafından kralın görevlilerine getirildiğinde, çok para olduğunu gördüklerinde, kralın katibi ve başkâhinin görevlisi gelip sandığı boşaltır, alır ve tekrar yerine götürürlerdi. Bunu her gün yaparlardı ve bol miktarda para topladılar. \v 12 Kral ve Yehoyada onu Yahve'nin evinin hizmetinde çalışanlara verdiler. Yahve'nin evini onarmak için duvarcılar, marangozlar ve Yahve'nin evini onarmak için demir ve tunç işleyenleri de tuttular. \v 13 Böylece işçiler çalıştılar ve onarım işi onların elinde ilerledi. Tanrı'nın evini tasarlandığı gibi kurdular ve sağlamlaştırdılar. \v 14 İşleri bitince, artakalan parayı kralın ve Yehoyada'nın önüne getirdiler. Bununla Yahve'nin evi için kaplar, hizmet etmek ve sunu sunmak için kaplar, kaşıklar ve altın ve gümüş kaplar da yaptılar. \p \v 15 Ama Yehoyada yaşlandı ve günlere doydu ve öldü. Öldüğünde yüz otuz yaşındaydı. \v 16 İsrael'de ve Tanrı evi uğruna iyilik yaptığı için onu David'in kentinde kralların arasına gömdüler. \p \v 17 Yehoyada'nın ölümünden sonra Yahuda beyleri gelip krala eğildiler. O zaman kral da onları dinledi. \v 18 Atalarının Tanrısı Yahve'nin evini terk ettiler ve Aşera direklerine ve putlara hizmet ettiler. Bu suçlarından ötürü Yahuda ve Yeruşalem'e gazap geldi. \v 19 Ancak onları tekrar Yahve'ye getirmek için peygamberler gönderdi ve onlar onlara karşı tanıklık ettiler; ama onlar dinlemediler. \p \v 20 Tanrı'nın Ruhu, kâhin Yehoyada'nın oğlu Zekarya'nın üzerine geldi; ve halkın arasında yüksek bir yerde durdu ve onlara dedi, “Tanrı şöyle diyor, 'Neden Yahve'nin buyruklarını uymamazlık ediyorsunuz da başarılı olamıyorsunuz? Çünkü siz Yahve'yi bıraktığınız için o da sizi bıraktı.'” \p \v 21 Ona karşı düzen kurdular ve onu kıralın buyruğuyla Yahve'nin evinin avlusunda taşlarla taşladılar. \v 22 Böylece kral Yehoyada’nın kendisine yaptığı iyiliği hatırlamadı ve oğlunu öldürdü. Ölürken, “Yahve bunu görsün ve karşılığını versin” dedi. \p \v 23 Yıl sonunda Suriye ordusu ona karşı çıktı. Yahuda ve Yeruşalem’e geldiler ve halkın arasından halkın bütün beylerini yok ettiler ve bütün ganimetlerini Damaskus Kralı'na gönderdiler. \v 24 Suriye ordusu küçük bir bölükle geldiği halde; Yahve, atalarının Tanrısı Yahve'yi bıraktıkları için onların eline çok büyük bir ordu teslim etti. Böylece Yoaş'ı yargıladılar. \p \v 25 Ondan ayrıldıklarında (çünkü onu ağır yaralı bıraktılar), kendi hizmetkârları kâhin Yehoyada'nın oğullarının kanı için ona karşı düzen kurdular ve onu yatağında öldürdüler ve öldü. Onu David'in kentine gömdüler, ama kralların mezarlarına gömmediler. \v 26 Ona karşı düzen kuranlar şunlardır: Ammonlu Şimeat'ın oğlu Zavad ve Moavlı Şimrit'in oğlu Yehozavad. \v 27 Şimdi oğulları, ona yüklenen yüklerin büyüklüğü ve Tanrı'nın evinin yeniden bina edilmesi, işte, bunlar krallar kitabının yorumunda yazılıdır. Oğlu Amatsya onun yerine kral oldu. \c 25 \p \v 1 Amatsya hüküm sürmeye başladığında yirmi beş yaşındaydı ve Yeruşalem'de yirmi dokuz yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Yeruşalemli Yehoaddan'dı. \v 2 Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı, ama tam bir yürekle değil. \v 3 Krallık kendisi için sağlamlaştırılınca, babası kralı öldüren hizmetkârlarını öldürdü. \v 4 Ama çocuklarını öldürmedi, ama Moşe kitabındaki yasada yazılmış olana göre yaptı, Yahve buyurup şöyle demişti: “Babalar çocukları için ölmeyecek, çocuklar da babaları için ölmeyecek; ama her adam kendi günahı için ölecek.” \p \v 5 Dahası Amatsya Yahuda'yı topladı ve onları atalar evlerine göre, binlerin başlarına göre ve yüzlerin başlarına göre, bütün Yahuda ve Benyamin'i dizdi. Yirmi yaşında ve ondan yukarı olanları saydı ve savaşa gidebilecek, mızrak ve kalkan kullanabilen üç yüz bin seçme adam buldu. \v 6 İsrael'den yüz talant gümüş karşılığında yüz bin cesur yiğit de tuttu. \v 7 Tanrı'nın bir adamı ona gelip, “Ey kral, İsrael ordusunun seninle gitmesin, çünkü Yahve İsrael'le, Efraim'in bütün çocuklarıyla birlikte değildir” dedi. \v 8 Ama gideceksen, harekete geç ve savaş için güçlü ol. Tanrı seni düşmanın önünde devirecektir; çünkü Tanrı'nın yardım etmeye ve devirmeye gücü vardır.” \p \v 9 Amatsya Tanrı adamına, “İsrael ordusuna verdiğim yüz talant için ne yapacağız?” diye sordu. \p Tanrı adamı, “Yahve sana bundan çok daha fazlasını verebilir” diye yanıtladı. \p \v 10 O zaman Amatsya onları, Efraim'den kendisine gelen orduyu, evlerine dönsünler diye ayırdı. Bunun üzerine Yahuda'ya karşı onların öfkesi çok alevlendi ve kızgın öfkeyle evlerine döndüler. \p \v 11 Amatsya cesaretlendi, halkını çıkarıp Tuz Vadisi'ne gitti ve Seir'in çocuklarından on bin kişiyi vurdu. \v 12 Yahuda'nın çocuklarından on bin kişiyi canlı olarak götürdüler ve onları kayanın tepesine getirdiler ve kayanın başından aşağı attılar, öyle ki hepsi parçalandı. \v 13 Kendisiyle savaşa gitmesinler diye Amatsya'nın geri göndermiş olduğu ordu adamları, Samariya'dan Beyt Horon'a kadar Yahuda kentlerinin üzerine inip onlardan üç bin kişiyi vurdular ve çok miktarda ganimet aldılar. \p \v 14 Amatsya, Edomlular'ın kıyımından döndükten sonra, Seir'in çocuklarının ilâhlarını getirdi ve onları kendi ilâhları olmak üzere dikti, önlerinde eğildi ve onlara buhur yaktı. \v 15 Bunun üzerine Yahve Amatsya'ya öfkelendi ve ona bir peygamber gönderdi. Peygamber ona, “Neden halkın ilâhlarını arıyorsun? Çünkü kendi halklarını senin elinden kurtarmadılar?” dedi. \p \v 16 Kendisiyle konuşurken kral ona, “Seni kralın danışmanlarından biri mi yaptık? Dur! Neden vurulasın?” dedi. \p O zaman Peygamber durdu ve, “Tanrı'nın seni yok etmeye karar verdiğini biliyorum. Çünkü bunu yaptın ve öğüdümü dinlemedin.” dedi. \p \v 17 Yahuda Kralı Amatsya danışmanlarına danıştı ve İsrael Kralı Yehu'nun oğlu Yehoahaz'ın oğlu Yoaş'a, “Gel! Yüz yüze görüşelim” diye haber gönderdi. \p \v 18 İsrael Kralı Yoaş, Yahuda Kralı Amatsya'ya haber gönderip dedi, “Lübnan'da olan çalı, Lübnan'da olan sedire haber gönderip, 'Kızını oğluma karı olarak ver' dedi. Sonra Lübnan'dan geçen bir yabanıl hayvan gelip çalıyı ayak altında çiğnedi. \v 19 Kendine Edom'u vurduğunu söylüyorsun; ve yüreğin seni övünmek için yükseltiyor. Şimdi evinde otur. Neden sen ve Yahuda birlikte düşesin diye belaya karışıyorsun?'” \p \v 20 Ama Amatsya dinlemek istemedi; çünkü bu, onları düşmanlarının eline teslim etmek için Tanrı'dandı; çünkü Edom'un ilâhlarını aramışlardı. \v 21 Böylece İsrael Kralı Yoaş çıktı, o ve Yahuda Kralı Amatsya Yahuda'ya ait Beyt Şemeş'te yüz yüze görüştüler. \v 22 Yahuda İsrael tarafından yenildi; bu yüzden herkes kendi çadırına kaçtı. \p \v 23 İsrael Kralı Yoaş, Yehoahaz oğlu Yoaş'ın oğlu Yahuda Kralı Amatsya'yı Beyt Şemeş'e tutup Yeruşalim'e getirdi ve Yeruşalem surunu Efraim Kapısı'ndan köşe kapısına kadar dört yüz arşın yıktı. \v 24 Tanrı'nın evinde, Oved Edom'la bulunan bütün altını, gümüşü, kapları, kral evinin hazinelerini ve rehineleri alıp Samariya'ya döndü. \p \v 25 Yahuda Kralı Yoaş'ın oğlu Amatsya, İsrael Kralı Yehoahaz'ın oğlu Yoaş'ın ölümünden sonra on beş yıl yaşadı. \v 26 Amatsya'nın işlerinin geri kalanı, ilk işleri de son işleri de, işte, onlar Yahuda ve İsrael krallarının kitabında yazılı değil midir? \v 27 Amatsya'nın Yahve'nin ardından saptığı zamandan beri ona karşı Yeruşalem'de düzen kurdular. Lakiş'e kaçtı, ama onu Lakiş'e kadar takip ettiler ve orada öldürdüler. \v 28 Onu atların üzerinde getirip Yahuda Kenti'nde atalarının yanına gömdüler. \c 26 \p \v 1 Bütün Yahuda halkı, on altı yaşında olan Uzziya'yı alıp babası Amatsya'nın yerine kral yaptı. \v 2 Elot'u bina edip Yahuda'ya geri verdi. Bundan sonra kral atalarıyla uyudu. \v 3 Uzziya hüküm sürmeye başladığında on altı yaşındaydı ve Yeruşalem'de elli iki yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Yeruşalemli Yehilya'ydı. \v 4 Babası Amatsya'nın yapmış olduğu her şeye göre, Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı. \v 5 Tanrı'nın görümünde anlayışa sahip olan Zekarya'nın günlerinde Tanrı'yı aramaya koyuldu ve Yahve'yi aradığı sürece Tanrı onu başarılı kıldı. \p \v 6 Filistliler'e karşı savaştı ve Gat surunu, Yavne surunu ve Aşdod surunu yıktı; Aşdod ülkesinde ve Filistliler arasında kentler kurdu. \v 7 Tanrı ona Filistliler’e karşı, Gur Baal’da oturan Araplar’a karşı ve Meunlular’a karşı yardım etti. \v 8 Ammonlular Uzziya’ya haraç verdiler. Adı Mısır’ın girişine kadar yayıldı, çünkü giderek çok güçlendi. \v 9 Dahası Uzziya Yeruşalim’de köşe kapısında, vadi kapısında ve surların kıvrımında kuleler yaptı ve onları sağlamlaştırdı. \v 10 Çölde kuleler yaptı ve çok sarnıçlar kazdı, çünkü hem ovalarda hem de düzlüklerde çok hayvanı vardı. Dağlarda ve verimli tarlalarda çiftçileri ve bağcıları vardı, çünkü çiftçiliği seviyordu. \v 11 Dahası Uzziya’nın, kralın komutanlarından biri olan Hananya’nın eli altında, yazıcı Yeiel ve görevli Maaseya’nın eliyle yapılan yoklamalarına göre, bölük bölük savaşa çıkan savaşçılardan bir ordusu vardı. \v 12 Atalar evleri başlarının, cesur yiğitlerin toplam sayısı iki bin altı yüzdü. \v 13 Onların eli altında, düşmana karşı krala yardım etmek için büyük güçle savaşan üç yüz yedi bin beş yüz kişilik bir ordu vardı. \v 14 Uzziya onlar için, bütün ordu için kalkanlar, mızraklar, miğferler, zırhlar, yaylar ve sapan taşları hazırladı. \v 15 Yeruşalem'de, kulelerin ve siperlerin üzerine durmak üzere, oklar ve büyük taşlar atmak için becerikli adamlar tarafından icat edilen makinalar yaptı. Adı çok uzaklara yayıldı, çünkü güçleninceye dek şaşılacak bir biçimde yardım edildi. \p \v 16 Ama güçlenince yüreği yükseldi, öyle ki bozuk davrandı ve Tanrısı Yahve'ye karşı suç işledi, çünkü buhur sunağında buhur yakmak için Yahve'nin tapınağına girdi. \v 17 Kâhin Azarya ve kendisiyle birlikte, Yahve'nin seksen kâhini, yiğit adamlar, onun ardından girdiler. \v 18 Kral Uzziya'ya karşı koydular ve ona, “Ey Uzziya, Yahve'ye buhur yakmak senin için değil, ancak kutsal kılınmış olan Aron oğulları kâhinler içindir. Kutsal yerden çık, çünkü suç işledin. Bu, Yahve Tanrı'dan senin saygınlığına olmayacaktır.” dediler. \p \v 19 O zaman Uzziya öfkelendi. Elinde buhur yakmak için bir buhurdan vardı ve kâhinlere öfkelenirken, kâhinlerin önünde, Yahve'nin evinde, buhur sunağının yanında alnında cüzam çıktı. \v 20 Başkâhin Azarya ve bütün kâhinler ona baktılar ve işte, alnında cüzzam vardı; ve onu oradan hemen dışarı çıkardılar. Nitekim, kendisi de çıkmak için acele etti, çünkü Yahve onu vurmuştu. \v 21 Kral Uzziya ölüm gününe dek cüzamlı kaldı ve cüzamlı olarak ayrı bir evde yaşıyordu; çünkü Yahve'nin evinden kesilip atılmıştı. Oğlu Yotam, kral evinin başındaydı ve ülke halkına hükmediyordu. \p \v 22 Uzziya'nın işlerinin geri kalanını, ilk işlerini de son işlerini de, Amots'un oğlu Peygamber Yeşaya yazmıştır. \v 23 Böylece Uzziya atalarıyla uyudu; ve onu atalarının yanına, krallara ait olan mezarlık tarlasına gömdüler; çünkü, “O cüzamlıdır” dediler. Oğlu Yotam onun yerine kral oldu. \c 27 \p \v 1 Yotam hüküm sürmeye başladığında yirmi beş yaşındaydı ve Yeruşalem'de on altı yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Sadok'un kızı Yeruşa'ydı. \v 2 Babası Uzziya'nın yapmış olduğu her şeye göre, Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı. Ancak Yahve'nin tapınağına girmedi. Halk hâlâ kötülük yapıyordu. \v 3 Yahve'nin evinin üst kapısını yaptırdı ve Ofel suru üzerine çok şey yaptı. \v 4 Dahası Yahuda dağlık bölgesinde kentler bina etti ve ormanlarda kaleler ve kuleler yaptı. \v 5 Ammon'un çocuklarının kralıyla da savaştı ve onları yendi. Ammon'un çocukları aynı yıl ona yüz talant gümüş, on bin kor buğday ve on bin kor arpa verdiler. Ammon'un çocukları ikinci yılda ve üçüncü yılda da ona bu kadar verdiler. \v 6 Ve Yotam, Tanrısı Yahve'nin önünde yollarını düzenlediği için güçlü oldu. \v 7 Ve Yotam'ın işlerinin geri kalanı, bütün savaşları ve yolları, işte, onlar İsrael ve Yahuda krallarının kitabında yazılıdır. \v 8 Hüküm sürmeye başladığında yirmi beş yaşındaydı ve Yeruşalem'de on altı yıl hüküm sürdü. \v 9 Yotam atalarıyla uyudu ve onu David'in kentinde gömdüler; ve oğlu Ahaz onun yerine kral oldu. \c 28 \p \v 1 Ahaz, hüküm sürmeye başladığında yirmi yaşındaydı ve Yeruşalem'de on altı yıl hüküm sürdü. Babası David gibi, Yahve'nin gözünde doğru olanı yapmadı. \v 2 İsrael krallarının yollarında yürüdü ve Baallar için dökme suretler de yaptı. \v 3 Hinnom oğlu Vadisi'nde buhur yaktı ve Yahve'nin İsrael'in çocuklarının önünden kovmuş olduğu ulusların iğrençliklerine göre çocuklarını ateşte yaktı. \v 4 Yüksek yerlerde, tepelerde ve her yeşil ağacın altında kurban kesti ve buhur yaktı. \p \v 5 Bu yüzden Tanrısı Yahve onu Suriye Kralı'nın eline teslim etti. Onu vurdular ve kendisinden çok esir alıp Damaskus'a götürdüler. Onu büyük bir kıyımla vuran İsrael Kralı'nın eline de teslim edildi. \v 6 Çünkü Remalya oğlu Pekah, Yahuda'da bir günde yüz yirmi bin kişiyi öldürdü; hepsi de yiğit adamlardı. Çünkü atalarının Tanrısı Yahve'yi bırakmışlardı. \v 7 Efraimli yiğit, Zikri, kralın oğlu Maaseya'yı, kral evinin beyi Azrikam'ı ve kraldan sonra ikinci adam olan Elkana'yı öldürdü. \v 8 İsrael'in çocukları kendi kardeşlerinden iki yüz bin kadınlar, oğullar ve kızlar esir aldılar; onlardan çok ganimet de alıp ganimeti Samariya'ya getirdiler. \v 9 Ama orada Oded adında Yahve'nin bir peygamberi vardı. Samariya'ya gelen orduyu karşılamaya çıktı ve onlara şöyle dedi: “İşte, atalarınızın Tanrısı Yahve Yahuda'ya öfkelendiği için onları elinize teslim etti ve siz de göklere ulaşan bir öfkeyle onları öldürdünüz. \v 10 Şimdi Yahuda ve Yeruşalem'in çocuklarını kendiniz için erkek ve kadın köleler olarak aşağılamayı düşünüyorsunuz. Sizin de Tanrınız Yahve'ye karşı işlediğiniz suçlar yok mu? \v 11 Şimdi beni dinleyin ve kardeşlerinizden esir aldığınız tutsakları geri gönderin. Çünkü Yahve'nin kızgın gazabı üzerinizdedir.” \v 12 O zaman Efraim'in çocuklarının başlarından bazıları, Yohanan oğlu Azarya, Meşillemot oğlu Berekya, Şallum oğlu Yehizkiya ve Hadlay oğlu Amasa, savaştan gelenlere karşı kalktılar, \v 13 Onlara, “Siz tutsakları buraya getirmemelisiniz. Çünkü Yahve'ye karşı suç işlememizi, günahlarımıza ve suçlarımıza suç katmamızı istiyorsunuz. Çünkü suçumuz büyük, İsrael'e karşı da kızgın bir gazap var.” dediler. \p \v 14 Böylece silahlı adamlar esirleri ve ganimeti beylerin ve bütün topluluğun önüne bıraktılar. \v 15 Adları geçen adamlar kalkıp esirleri aldılar ve aralarındaki çıplak olanların hepsini ganimetle giydirdiler, giysiler ve çarıklar verdiler, yiyecek ve içecek verdiler, onlara yağ sürdüler, bütün zayıflarını eşeklere bindirip palmiye ağaçları kenti Eriha'ya, kardeşlerinin yanına götürdüler. Sonra Samariya'ya döndüler. \p \v 16 O sırada Kral Ahaz, kendisine yardım etmeleri için Asur krallarına haber gönderdi. \v 17 Çünkü Edomlular yine gelip Yahuda'yı vurmuş ve esirler götürmüşlerdi. \v 18 Filistliler de ova kentlerine ve Yahuda'nın güneyine saldırmışlar, Beyt Şemeş'i, Ayalon'u, Gederot'u, köyleriyle Soko'yu, köyleriyle Timna'yı, köyleriyle Gimzo'yu da almışlardı; ve orada yaşıyorlardı. \v 19 Çünkü Yahve, İsrael Kralı Ahaz yüzünden Yahuda'yı alçalttı; çünkü Yahuda'da azgınlık etmiş Yahve'ye karşı büyük bir suç işlemişti. \v 20 Asur Kralı Tilgat Pilneser ona geldi ve ona sıkıntı verdi, ama onu güçlendirmedi. \v 21 Çünkü Ahaz, Yahve'nin evinden ve kralın ve beylerin evinden bir pay alıp Asur Kralı'na verdi; ama bu ona yardımcı olmadı. \p \v 22 Sıkıntı zamanında, bu aynı Kral Ahaz, Yahve karşı daha da çok suç işledi. \v 23 Çünkü kendisini yenen Damaskus ilâhlarına kurban sundu. “Mademki Suriye krallarının ilâhları onlara yardım ettiler, bana yardım etsinler diye ben de onlara kurbanlar sunacağım” dedi. Ama onlar kendisinin ve bütün İsrael'in yıkımına neden oldular. \v 24 Ahaz Tanrı evinin kaplarını topladı, Tanrı evinin kaplarını parçaladı, Yahve'nin evinin kapılarını kapattı; ve Yeruşalem'in her köşesinde kendine sunaklar yaptı. \v 25 Yahuda'nın her kentinde başka ilâhlara buhur yakmak için yüksek yerler yaptı ve atalarının Tanrısı Yahve'yi öfkelendirdi. \p \v 26 Şimdi onun işlerinin geri kalanı ve bütün yolları, ilk yolları ve son yolları, Yahuda ve İsrael krallarının kitabında yazılıdır. \v 27 Ahaz atalarıyla uyudu ve onu kentte, Yeruşalem'de gömdüler; çünkü onu İsrael krallarının mezarlarına getirmediler; ve oğlu Hizkiya onun yerine kral oldu. \c 29 \p \v 1 Hizkiya yirmi beş yaşında hüküm sürmeye başladı ve Yeruşalem'de yirmi dokuz yıl hüküm sürdü. Annesinin adı Zekarya'nın kızı Aviya'ydı. \v 2 Babası David'in yapmış olduğu her şeye göre, Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı. \v 3 Krallığının birinci yılında, birinci ayda, Yahve'nin evinin kapılarını açtı ve onları onardı. \v 4 Kâhinleri ve Levililer'i içeri getirip onları doğudaki geniş yere topladı. \v 5 Onlara, “Ey Levililer, beni dinleyin! Şimdi kendinizi kutsayın ve atalarınızın Tanrısı Yahve'nin evini kutsayın ve pisliği kutsal yerden çıkarın” dedi. \v 6 Çünkü atalarımız sadakatsizlik ettiler, Tanrımız Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptılar, O'nu bıraktılar, Yahve'nin meskeninden yüzlerini çevirdiler, sırtlarını döndüler. \v 7 Eyvanın da kapılarını kapattılar, kandilleri söndürdüler, İsrael'in Tanrısı'na kutsal yerde buhur yakmadılar ve yakmalık sunular sunmadılar. \v 8 Bu yüzden Yahve'nin gazabı Yahuda ve Yeruşalem'in üzerine oldu ve onları oradan oraya savrulmaya, şaşkınlığa ve yuhalanmaya bıraktı, gözlerinizle gördüğünüz gibi. \v 9 Çünkü işte, atalarımız kılıçla düştü, oğullarımız, kızlarımız ve karılarımız bunun için sürgündeler. \v 10 Kızgın öfkesi bizden dönsün diye, şimdi, İsrael'in Tanrısı Yahve ile bir antlaşma yapmak yüreğimdedir. \v 11 Oğullarım, şimdi ihmal etmeyin; çünkü Yahve, kendisine hizmet edesiniz, buhur yakasınız diye, önünde durmak ve kendisine hizmet etmek için sizi seçti. \p \v 12 O zaman Levililer kalktılar: Amasay oğlu Mahat, Kohat oğullarından Azarya oğlu Yoel; Merari oğullarından Avdi oğlu Kiş, Yehallelel oğlu Azarya; Gerşonlular'dan Zimma oğlu Yoah ve Yoah oğlu Eden; \v 13 Elisafan oğullarından Şimri ve Yeuel; Asaf oğullarından Zekarya ve Mattanya; \v 14 Heman oğullarından Yehuel ve Şimei; Yedutun oğullarından Şemaya ve Uzziel. \v 15 Kardeşlerini topladılar, kendilerini kutsadılar ve Yahve'nin sözleriyle kralın buyruğuna göre Yahve'nin evini temizlemek için içeri girdiler. \v 16 Kâhinler temizlemek için Yahve'nin evinin iç kısmına girdiler ve Yahve'nin tapınağında buldukları bütün pisliği Yahve'nin evinin avlusuna çıkardılar. Levililer onu oradan alıp Kidron Vadisi'ne taşıdılar. \v 17 Birinci ayın birinci günü kutsamaya başladılar ve ayın sekizinci günü Yahve'nin eyvanına geldiler. Yahve'nin evini sekiz günde kutsadılar ve birinci ayın on altıncı günü bitirdiler. \v 18 O zaman saraydaki kral Hizkiya'nın yanına girip, “Yahve'nin bütün evini, yakmalık sunu sunağını ve bütün kaplarını, sergi ekmeği masasını ve onun bütün kaplarını temizledik” dediler. \v 19 Kral Ahaz'ın krallığı sırasında sadakatsizlik edip attığı bütün kapları hazırladık ve kutsadık. İşte, onlar Yahve'nin sunağının önünde.” \p \v 20 O zaman Kral Hizkiya erkenden kalktı, kentin beylerini topladı ve Yahve'nin evine çıktı. \v 21 Krallık için, kutsal yer için ve Yahuda için günah sunusu olarak yedi boğa, yedi koç, yedi kuzu ve yedi teke getirdiler. Aron'un oğulları olan kâhinlere bunları Yahve'nin sunağında sunmalarını buyurdu. \v 22 Böylece boğaları kestiler ve kâhinler kanı alıp sunağın üzerine serptiler. Koçları kesip kanını sunağın üzerine serptiler. Kuzuları da kesip kanını sunağın üzerine serptiler. \v 23 Günah sunusu olarak tekeleri kralın ve topluluğun önüne getirdiler; onlar da ellerini üzerlerine koydular. \v 24 O zaman kâhinler onları kestiler ve bütün İsrael için kefaret olsun diye sunağın üzerine onların kanını günah sunusu yaptılar. Çünkü kral, yakmalık sunu ve günah sunusu bütün İsrael için yapılsın diye buyurmuştu. \p \v 25 David'in, kralın Gören'i Gad'ın ve Peygamber Natan'ın buyruğu uyarınca Levililer'i zillerle, telli çalgılarla ve çenglerle Yahve'nin evine yerleştirdi; çünkü bu buyruk peygamberleri aracılığıyla Yahve tarafındandı. \v 26 Levililer David'in çalgılarıyla, kâhinler de borularla durdu. \v 27 Hizkiya yakmalık sunuyu sunağın üzerinde sunmalarını buyurdu. Yakmalık sunu başlayınca, borularla, İsrael Kralı David'in çalgılarıyla birlikte, Yahve'nin ezgisi de başladı. \v 28 Bütün topluluk tapındı, ezgi söyleyenler söyledi ve boru çalanlar çaldılar. Yakmalık sunu bitirilinceye kadar bütün bunlar devam etti. \p \v 29 Sunuyu bitirince, kral ve onunla birlikte bulunanların hepsi eğilip tapındılar. \v 30 Kral Hizkiya ve beyler, Levililer'e David'in ve Gören Asaf'ın sözleriyle Yahve'yi övsünler diye buyurdu. Sevinçle övgü ilâhileri söylediler, başlarını eğip tapındılar. \p \v 31 O zaman Hizkiya şöyle karşılık verdi: “Şimdi, kendinizi Yahve'ye adadınız. Yaklaşın ve Yahve'nin evine kurbanlar ve şükran sunuları getirin.” Topluluk kurbanlar ve şükran sunuları getirdi ve yüreği istekli olanların hepsi yakmalık sunular getirdiler. \v 32 Topluluğun getirdiği yakmalık sunuların sayısı yetmiş boğa, yüz koç ve iki yüz kuzuydu. Bunların hepsi Yahve'ye yakmalık sunu içindi. \v 33 Kutsanmış şeyler altı yüz sığır ve üç bin koyundu. \v 34 Ama kâhinler azdı, bu yüzden yakmalık sunuların hepsini yüzemediler. Bu nedenle, iş bitirilinceye ve kâhinler kendilerini kutsayıncaya kadar kardeşleri Levililer onlara yardım ettiler. Çünkü Levililer kendilerini kutsamada kâhinlerden daha doğru yürekliydiler. \v 35 Esenlik sunularının yağı ve her yakmalık sununun dökmelik sunularıyla birlikte yakmalık sunular da boldu. Böylece Yahve'nin evinin hizmeti düzene konuldu. \v 36 Hizkiya ve bütün halk, Tanrı'nın halk için hazırladığı şeyden ötürü sevindiler; çünkü bu şey ansızın olmuştu. \c 30 \p \v 1 Hizkiya, İsrael'in Tanrısı Yahve için Pesah tutmak için Yeruşalem'de olan Yahve'nin evine gelsinler diye, bütün İsrael ve Yahuda'ya haber yolladı; Efraim ve Manaşşe'ye de mektuplar yazdı. \v 2 Çünkü kral, beyleriyle ve Yeruşalem'deki bütün toplulukla, Pesah'ı ikinci ayda tutmak için aralarında danışmışlardı. \v 3 Çünkü o sırada bunu tutamadılar; çünkü yeterli sayıda kâhinler kendilerini kutsamamışlardı ve halk da Yeruşalem'de toplanmamıştı. \v 4 Bu, kralın ve bütün topluluğun gözünde doğru bir şeydi. \v 5 Böylece, İsrael'in Tanrısı Yahve için Pesah'ı Yeruşalem'e gelip tutsunlar diye, Beer Şeva'dan Dan'a kadar bütün İsrael'de bir duyuru yapmaya karar verdiler; çünkü yazılmış olduğu gibi çoktandır tutulmamıştı. \p \v 6 Böylece ulaklar kralın ve beylerinin mektuplarıyla birlikte kralın buyruğuna göre bütün İsrael ve Yahuda'ya gidip şöyle dediler: “Ey İsrael'in çocukları, Avraham, İshak ve İsrael'in Tanrısı Yahve'ye yeniden dönün, öyle ki, O da Asur krallarının elinden kaçıp kurtulanlarınızın kalanına geri dönsün. \v 7 Atalarının Tanrısı Yahve'ye karşı suç işleyen atalarınız ve kardeşleriniz gibi olmayın; onun için, gördüğünüz gibi onları haraplığa verdi. \v 8 Şimdi atalarınız gibi sert enseli olmayın; Yahve'ye teslim olun ve O'nun sonsuza dek kutsal kılmış olduğu kutsal yere girin ve Tanrınız Yahve'ye hizmet edin ki, O'nun kızgın öfkesi sizden dönsün. \v 9 Çünkü eğer yeniden Yahve'ye dönerseniz, kardeşleriniz ve çocuklarınız onları esir alanların önünde merhamet bulurlar ve bu ülkeye geri dönerler. Çünkü Tanrınız Yahve lütufkâr ve merhametlidir ve eğer O'na dönerseniz yüzünü sizden çevirmez.” \p \v 10 Böylece ulaklar Efraim ve Manaşşe diyarından, Zevulun'a kadar kentten kente geçtiler. Ama halk onlarla alay etti ve onlarla eğlendiler. \v 11 Bununla birlikte Aşer, Manaşşe ve Zevulun'dan bazı adamlar kendilerini alçalttılar ve Yeruşalem'e geldiler. \v 12 Onlara bir yürek vermek için, Yahve'nin sözüne göre kralın ve beylerin buyruğunu yapmaları için Tanrı'nın eli de Yahuda'nın üzerine geldi. \p \v 13 İkinci ayda Mayasız Ekmek Bayramı'nı tutmak için Yeruşalem'de çok insan, çok büyük bir toplulukla toplandı. \v 14 Kalkıp Yeruşalem'deki sunakları kaldırdılar, bütün buhur sunaklarını da kaldırıp Kidron Vadisi'ne attılar. \v 15 O zaman ikinci ayın on dördüncü günü Pesah kurbanını kestiler. Kâhinler ve Levililer utandılar ve kendilerini kutsadılar ve Yahve'nin evine yakmalık sunular getirdiler. \v 16 Tanrı adamı Moşe'nin yasasına göre, düzenleri uyarınca kendi yerlerinde durdular. Kâhinler, Levililer'in elinden aldıkları kanı serptiler. \v 17 Çünkü toplulukta kendilerini kutsamayan çok kişi vardı; bu nedenle Levililer, temiz olmayan herkesin Pesah kurbanlarını kesmek, onları Yahve'ye adamak için görevliydiler. \v 18 Çünkü halktan büyük bir kalabalık, Efrayim'den, Manaşşe'den, İssakar'dan ve Zevulun'dan birçoğu kendilerini temizlememişlerdi, yine de yazılmış olana uygun olmayarak Pesah'ı yediler. \v 19 Çünkü Hizkiya onlar için dua edip şöyle demişti: “Kutsal yerin arınmasına göre temiz olmasalar bile, atalarının Tanrısı olan Yahve Tanrı’yı aramaya yüreğini koyan herkesi, iyi Yahve bağışlasın.” \p \v 20 Yahve Hizkiya’yı işitti ve halkı iyileştirdi. \v 21 Yeruşalem’de bulunan İsrael'in çocukları, büyük bir sevinçle Mayasız Ekmek Bayramı'nı yedi gün tuttular. Levililer ve kâhinler, yüksek sesli çalgılarla her gün Yahve'ye ezgi söyleyip Yahve'yi övdüler. \v 22 Hizkiya, Yahve'ye hizmette anlayışlı olan bütün Levililere yüreklendirici sözler söyledi. Böylece yedi gün bayram boyunca yediler, esenlik kurbanları sundular ve atalarının Tanrısı Yahve'ye itirafta bulundular. \p \v 23 Bütün topluluk, yedi gün daha kutlamak için aralarında danıştılar ve sevinçle yedi gün daha tuttular. \v 24 Çünkü Yahuda Kralı Hizkiya, topluluğa bağış olarak bin boğa ve yedi bin koyun verdi; beyler de topluluğa bin boğa ve on bin koyun verdiler; çok sayıda kâhin de kendilerini kutsadı. \v 25 Yahuda topluluğunun tümü, kâhinler ve Levililer, İsrael'den gelen tüm topluluk ve İsrael ülkesinden gelip Yahuda'da yaşayan yabancılar sevindiler. \v 26 Böylece Yeruşalem'de büyük bir sevinç oldu; çünkü İsrael Kralı David oğlu Solomon'un zamanından beri Yeruşalem'de buna benzer bir şey olmamıştı. \v 27 O zaman Levili kâhinler kalkıp halkı kutsadılar. Sesleri duyuldu ve duaları Tanrı'nın kutsal meskenine, göğe kadar çıktı. \c 31 \p \v 1 Bütün bunlar bitirilince, orada bulunan bütün İsraelliler Yahuda kentlerine çıkıp dikili taşları parçaladılar, Aşera direklerini kestiler, Yahuda ve Benyamin'in, Efraim ve Manaşşe'nin de yüksek yerlerini ve sunaklarını hepsini yok edinceye kadar, onları yıktılar. Sonra bütün İsrael'in çocukları, her biri kendi mülküne, kendi kentlerine döndüler. \p \v 2 Hizkiya, bölüklerine göre kâhinlerin ve Levililer'in bölüklerini, yakmalık sunular ve esenlik sunuları için, hizmet etmek için, şükretmek için, Yahve'nin ordugâhının kapılarında övmek için, hem kâhinleri hem de Levililer'i, her birini kendi hizmetine göre atadı. \v 3 Yahve'nin yasasında yazılmış olduğu gibi, sabah ve akşam yakmalık sunular, Şabatlar, yeni aylar, belli bayramlar için ve yakmalık sunular için, kral payını kendi mülkünden belirledi. \v 4 Yeruşalem'de oturan halka da kâhinlerin ve Levililer'in paylarını vermelerini buyurdu, böylece kendilerini Yahve'nin yasasına verebilsinler. \v 5 Bu buyruk çıkınca İsrael'in çocukları buğdayın, yeni şarabın, yağın, balın ve tarlanın bütün mahsulün ilk ürünlerini bol bol verdiler ve her şeyin ondalığını bol bol getirdiler. \v 6 Yahuda kentlerinde oturan İsrael'in çocukları ve Yahudalılar da sığır ve koyunların ondalığını, Tanrıları Yahve'ye adanmış olanların ondalığını getirdiler ve bunları yığın yığın koydular. \p \v 7 Üçüncü ayda yığınların temelini atmaya başladılar ve yedinci ayda bitirdiler. \v 8 Hizkiya ve beyler gelip yığınları görünce Yahve'yi yücelttiler ve O'nun halkı İsrael'i kutsadılar. \v 9 O zaman Hizkiya kâhinlere ve Levililer'e yığınlar hakkında sordu. \v 10 Sadok evinden başkâhin Azarya ona yanıt verip dedi: “Halk sunuları Yahve'nin evine getirmeye başladığından beri yedik, doyduk ve bol bol da arttı. Çünkü Yahve halkını kutsadı. Geriye kalan da bu büyük ambardır.” \p \v 11 O zaman Hizkiya onlara Yahve'nin evinde odalar hazırlamalarını buyurdu ve onlar da hazırladılar. \v 12 Sunuları, ondalıkları ve adanmış şeyleri sadakatle getirdiler. Levili Konanya onların başındaydı ve kardeşi Şimei ikinciydi. \v 13 Yehiel, Azazya, Nahat, Asahel, Yerimot, Yozavad, Eliel, İsmakya, Mahat ve Benaya, Kral Hizkiya ve Tanrı evinin yöneticisi Azarya'nın atamasıyla Konanya ve kardeşi Şimei'nin eli altındaki gözetmenlerdi. \v 14 Doğu Kapısı'nın kapı bekçisi olan Levili İmna oğlu Kore, Yahve'nin sunularını ve en kutsal şeyleri dağıtmak için, Tanrı'nın gönüllü sunularının başındaydı. \v 15 Onun altında, kâhin kentlerinde Eden, Miniamin, Yeşua, Şemaya, Amarya ve Şekanya vardı. Bunlar, büyük küçük kardeşlerine bölüklerine göre dağıtmak üzere emanet görevlerinde bulunuyorlardı. \v 16 Üç yaşında ve ondan yukarı olan erkeklerin soy kütüğüne göre sayılanlardan başka, her gün görev gereği, görevlerinde bölüklerine göre hizmet etmek üzere Yahve'nin evine giren herkese; \v 17 Atalar evlerine göre soy kütüğüne göre sayılan kâhinlere, ve görevlerinde bölüklerine göre yirmi yaşında ve ondan yukarı olan Levililer'e; \v 18 Ve bütün toplulukta,soy kütüğüne göre sayılan bütün küçüklerine, karılarına, oğullarına ve kızlarına dağıtırlardı; çünkü emanet görevlerinde kendilerini kutsallıkta kutsadılar. \v 19 Kendi kentlerinin otlak kırlarında bulunan Aron'un oğulları kâhinler için, her kentte, kâhinler arasında bütün erkeklere, Levililer arasında soy kütüğüne göre sayılanların hepsine paylarını vermek üzere adlarıyla anılan adamlar vardı. \p \v 20 Hizkiya bütün Yahuda'da böyle yaptı; ve Tanrısı Yahve'nin önünde iyi, doğru ve sadık olanı yaptı. \v 21 Tanrı'nın evinin hizmetinde, yasada ve buyruklarda, Tanrısını aramak için başladığı her işte, onu bütün yüreğiyle yaptı ve başarılı oldu. \c 32 \p \v 1 Bu şeylerden ve bu sadakatten sonra Asur Kralı Sanherib geldi, Yahuda'ya girdi, surlu kentlere karşı ordugâh kurdu ve onları kendisi için kazanmak istedi. \v 2 Hizkiya, Sanherib'in geldiğini ve Yeruşalem'e karşı savaşmayı tasarladığını görünce, \v 3 Kentin dışında olan pınarların sularını kesmek için beyleri ve güçlü adamlarıyla danıştı ve kendisine yardım ettiler. \v 4 O zaman birçok kişi toplandı ve bütün pınarları ve ülkenin ortasından akan dereyi kestiler ve, “Asur kralları neden gelip bol su bulsunlar?” dediler. \p \v 5 Cesaretini topladı, yıkılmış olan bütün duvarı yeniden yaptı ve onu kulelere kadar yükseltti, dışarıdan da başka bir duvar yaptı ve David'in kentindeki Millo'yu güçlendirdi ve bol miktarda silah ve kalkan yaptı. \v 6 Halkın başına savaş komutanları koydu, onları kentin kapısındaki geniş alanda topladı ve onlara cesaret verici bir şekilde konuşup dedi: \v 7 “Güçlü ve cesur olun. Asur kralından ve onunla birlikte olan bütün kalabalıktan korkmayın, yılmayın; çünkü bizimle birlikte olan, onunla birlikte olandan daha büyüktür. \v 8 Onunla birlikte olan etten bir koldur, ama bize yardım etmek ve savaşlarımızı yapmak için bizimle birlikte olan Tanrımız Yahve'dir.” Halk, Yahuda Kralı Hizkiya'nın sözlerine güvendi. \p \v 9 Bundan sonra Asur Kralı Sanherib, hizmetkârlarını Yeruşalem'e gönderdi, (o sırada Lakiş'e saldırıyordu ve bütün kuvvetleri onunla birlikteydi), Yahuda Kralı Hizkiya'ya ve Yeruşalem'de olan bütün Yahuda'ya şöyle dedi: \v 10 Asur Kralı Sanherib şöyle diyor, “Kime güveniyorsunuz ki, Yeruşalem'de kuşatma altında kalıyorsunuz? \v 11 Hizkiya, 'Tanrımız Yahve bizi Asur Kralı'nın elinden kurtaracak' diyerek sizi kıtlıkta ve susuzlukta ölüme vermek için sizi kandırmıyor mu? \v 12 Bu aynı Hizkiya yüksek yerlerini ve sunaklarını kaldırıp Yahuda ve Yeruşalem'e, 'Bir sunağın önünde tapınacaksınız ve üzerinde buhur yakacaksınız' diye buyurmadı mı? \v 13 Benim ve atalarımın ülkelerin bütün halklarına ne yaptığımızı bilmiyor musunuz? O ülkelerin uluslarının ilâhları ülkelerini elimden kurtarabildiler mi? \v 14 Atalarımın tamamen yok ettiği o ulusların bütün ilâhları arasında halkını hangisi benim elimden kurtarabildi ki, Tanrınız sizi benim elimden kurtarabilsin? \v 15 Şimdi Hizkiya sizi aldatmasın ve sizi bu şekilde kandırmasın. Ona inanmayın, çünkü hiçbir ulusun ya da krallığın ilâhı halkını benim elimden ve atalarımın elinden kurtaramadı. Nerede kaldı ki, sizin Tanrınız benim elimden sizi kurtarsın!” \p \v 16 Hizmetkârları Yahve Tanrı'ya ve hizmetkârı Hizkiya'ya karşı daha da çok konuştular. \v 17 İsrael'in Tanrısı Yahve'ye hakaret eden mektuplar da yazıp O'na karşı şöyle dedi: “Ülkelerin uluslarının ilâhları kendi halklarını elimden kurtarmadıkları gibi, Hizkiya'nın Tanrısı da halkını elimden kurtarmayacaktır.” \v 18 Kenti ele geçirsinler diye, sur üzerinde olan Yeruşalem halkını korkutup telaşlandırmak için, onlara yüksek sesle Yahudi dilinde bağırdılar. \v 19 Yeruşalem Tanrısı'ndan, insan eliyle yapılmış yeryüzü halklarının ilâhları gibi söz ettiler. \p \v 20 Kral Hizkiya ve Amots oğlu Peygamber Yeşaya bunun için dua edip göğe feryat ettiler. \p \v 21 Yahve bir melek gönderdi, Asur Kralı'nın ordugâhındaki bütün cesur yiğitleri, önderleri ve komutanları yok etti. Böylece yüzü utanç içinde kendi ülkesine döndü. İlâhının evine girdiğinde, kendi bedeninden çıkanlar onu orada kılıçla öldürdüler. \v 22 Böylece Yahve Hizkiya'yı ve Yeruşalem sakinlerini Asur Kralı Sanherib'in ve diğer herkesin elinden kurtardı ve onlara her yandan yol gösterdi. \v 23 Birçok kişi Yeruşalem'e Yahve'ye armağanlar, Yahuda Kralı Hizkiya'ya da değerli şeyler getirdi, öyle ki, ondan sonra bütün ulusların gözünde yükseldi. \p \v 24 O günlerde Hizkiya ölümcül derecede hastaydı ve Yahve'ye dua etti; ve ona söyledi ve kendisine bir işaret verdi. \v 25 Ama Hizkiya kendisine yapılan iyiliğe uygun bir karşılık vermedi, çünkü yüreği yükselmişti. Bu yüzden kendisi üzerinde, Yahuda ve Yeruşalem'e üzerinde gazap vardı. \v 26 Ama Hizkiya yüreğinin gururu yüzünden, hem kendisi hem de Yeruşalem sakinleri kendilerini alçalttılar, onun için Hizkiya'nın günlerinde Yahve'nin gazabı onların üzerine gelmedi. \p \v 27 Hizkiya'nın çok büyük bir zenginliği ve saygınlığı vardı. Gümüş için, altın için, değerli taşlar için, baharatlar için, kalkanlar için ve her türlü değerli kaplar için kendine hazineler; \v 28 Buğday, yeni şarap ve zeytin yağı mahsulü için ambarlar; her türlü hayvan için ahırlar ve sürüler için ağıllar da sağladı. \v 29 Dahası kendine kentler ve bol miktarda sürüler ve sığırlar sağladı; çünkü Tanrı ona bol miktarda mal vermişti. \v 30 Bu aynı Hizkiya Gihon sularının üst kaynağını da kesti ve onları doğrudan David'in kentinin batı tarafına indirdi. Hizkiya bütün işlerinde başarılı oldu. \p \v 31 Ancak, ülkede yapılmış olan belirtiyi sormak için kendisine gönderdikleri Babil beylerinin kendisine gönderdikleri elçiler hakkında, Tanrı onu sınamak için bıraktı, böylece onun yüreğindeki her şeyi bilsin. \p \v 32 Şimdi Hizkiya'nın işlerinin geri kalanı ve iyi işleri, işte, bunlar Amots oğlu Peygamber Yeşaya'nın görümünde, Yahuda ve İsrael krallarının kitabında yazılıdır. \v 33 Hizkiya atalarıyla birlikte uyudu ve onu David oğulları mezarları yokuşuna gömdüler. Bütün Yahuda ve Yeruşalem sakinleri ölümünde onu onurlandırdılar. Oğlu Manaşşe onun yerine kral oldu. \c 33 \p \v 1 Manaşşe hüküm sürmeye başladığında on iki yaşındaydı ve Yeruşalem'de elli beş yıl hüküm sürdü. \v 2 Yahve'nin İsrael'in çocuklarının önünden kovmuş olduğu ulusların iğrençliklerine göre Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı. \v 3 Çünkü babası Hizkiya'nın yıktığı yüksek yerleri yeniden yaptı; Baallar için sunaklar kurdu, Aşerler yaptı ve gökyüzünün bütün ordusuna tapındı ve onlara hizmet etti. \v 4 Yahve'nin, “Adım sonsuza dek Yeruşalem'de olacak” demiş olduğu Yahve evinde sunaklar yaptı. \v 5 Yahve'nin evinin iki avlusunda gökyüzünün bütün ordusu için sunaklar yaptı. \v 6 Çocuklarını da Hinnom oğlu Vadisi'ndeki ateşten geçirdi. Büyücülük, falcılık ve sihirbazlık yaptı ve ruh çağıranlarla ve büyücülerle uğraştı. Yahve'yi öfkelendirmek için gözünde çok kötülük yaptı. \v 7 Yapmış olduğu putun oyma suretini Tanrı evine koydu, ki, onun hakkında Tanrı David'e ve oğlu Solomon'a, “Bu evde ve İsrael'in bütün oymakları arasından seçtiğim Yeruşalem'de adımı sonsuza dek koyacağım” demişti. \v 8 Eğer Moşe'yle verilmiş olan bütün yasayı, kuralları ve ilkeleri, buyurduğum her şeyi yapmak üzere tutarlarsa, atalarınız için belirlediğim ülkeden İsrael'in ayağını bir daha ayırmayacağım.” \v 9 Manaşşe Yahuda'yı ve Yeruşalem sakinlerini baştan çıkardı, öyle ki, Yahve'nin İsrael'in çocuklarının önünden yok ettiği uluslardan daha çok kötülük yaptılar. \p \v 10 Yahve Manaşşe'ye ve halkına seslendi, ama onlar dinlemediler. \v 11 Bu yüzden Yahve, Asur Kralı'nın ordu komutanlarını onların üzerine gönderdi. Onlar Manaşşe'yi zincire vurdular, onu prangalarla bağladılar ve Babil'e götürdüler. \p \v 12 Sıkıntıya düşünce Tanrısı Yahve'ye yalvardı ve atalarının Tanrısı önünde kendini çok alçalttı. \v 13 O'na dua etti; O da duasını kabul etti, yakarışını duydu ve onu tekrar Yeruşalem'e, krallığına getirdi. O zaman Manaşşe, Yahve'nin Tanrı olduğunu bildi. \p \v 14 Bundan sonra, David'in kentine, Gihon'un batı tarafında, vadide, Balık Kapısı'nın girişine kadar dış duvar yaptı. Bununla Ofel'i kuşattı ve onu çok büyük bir yüksekliğe çıkardı; ve Yahuda'nın bütün surlu kentlerine yiğit komutanlar koydu. \v 15 Yabancı ilâhları ve putu Yahve'nin evinden, Yahve'nin evinin dağında ve Yeruşalem'de yapmış olduğu bütün sunakları alıp kentin dışına attı. \v 16 Yahve'nin sunağını yaptırdı, üzerinde esenlik kurbanları ve şükran kurbanları sundu ve Yahuda'ya İsrael'in Tanrısı Yahve'ye hizmet etmelerini buyurdu. \v 17 Yine de halk yüksek yerlerde kurban kesmeye devam etti, ama yalnız Tanrıları Yahve'ye. \p \v 18 Manaşşe'nin işlerinin geri kalanı, Tanrısı'na ettiği dua, İsrael'in Tanrısı Yahve adına kendisine konuşan görenlerin sözleri, işte, bunlar İsrael krallarının işleri arasında yazılıdır. \v 19 Onun duası ve Tanrı'nın isteğini nasıl işittiği ve bütün günahı ve suçu ve kendini alçaltmadan önce yüksek yerler yapıp Aşera direklerini ve oyma suretleri diktiği yerler: işte, bunlar Hozay'nin tarihinde yazılıdır. \v 20 Böylece Manaşşe atalarıyla uyudu ve onu kendi evine gömdüler; ve oğlu Amon onun yerine kral oldu. \p \v 21 Amon hüküm sürmeye başladığında yirmi iki yaşındaydı; ve Yeruşalem'de iki yıl hüküm sürdü. \v 22 Babası Manaşşe'nin yaptığı gibi, Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı; ve Amon, babası Manaşşe'nin yaptığı bütün oyma suretlere kurbanlar kesti ve onlara hizmet etti. \v 23 Babası Manaşşe'nin kendini alçalttığı gibi, Yahve'nin önünde o kendini alçaltmadı; ama bu Amon gittikçe daha fazla suç işledi. \v 24 Hizmetkârları ona karşı düzen kurdular ve onu kendi evinde öldürdüler. \v 25 Ama ülke halkı Kral Amon'a karşı düzen kuranların hepsini öldürdü. Ülke halkı da oğlu Yoşiya'yı onun yerine kral yaptı. \c 34 \p \v 1 Yoşiya hüküm sürmeye başladığında sekiz yaşındaydı ve Yeruşalem'de otuz bir yıl hüküm sürdü. \v 2 Yahve'nin gözünde doğru olanı yaptı ve atası David'in yollarında yürüdü ve sağa sola sapmadı. \v 3 Çünkü krallığının sekizinci yılında, henüz gençken, atası David'in Tanrısı'nı aramaya başladı; on ikinci yılda Yahuda ve Yeruşalem'i yüksek yerlerden, Aşera direklerinden, oyma suretlerden ve dökme suretlerden temizlemeye başladı. \v 4 Onun önünde Baal'ların sunaklarını yıktılar; ve onların üstündeki yüksekte bulunan buhur sunaklarını kesip devirdi. Aşera direklerini, oyma suretleri ve dökme suretleri parçaladı, onları toz edip onlara kurban kesenlerin mezarlarına saçtı. \v 5 Kâhinlerin kemiklerini sunakları üzerinde yaktı ve Yahuda ile Yeruşalem'i temizledi. \v 6 Bunu Manaşşe, Efraim Şimon ve Naftali'ye kadar, onların yıkıntıları çevresinde yaptı. \v 7 Sunakları parçaladı, Aşera direklerini ve oyma suretlerini toz etti ve İsrael ülkesindeki bütün buhur sunaklarını kesip devirdi, sonra Yeruşalem'e döndü. \p \v 8 Krallığının on sekizinci yılında, ülkeyi ve evi temizledikten sonra, Asalya oğlu Şafan'ı, kentin valisi Maaseya'yı ve tarihçi Yoahaz oğlu Yoah'ı Tanrısı Yahve'nin evini onarmaya gönderdi. \v 9 Başkâhin Hilkiya'ya varıp eşiğin bekçileri olan Levililer, Manaşşe'den, Efrayim'den, İsrael'in bütün geri kalanından, bütün Yahuda'dan ve Benyamin'den ve Yeruşalem sakinlerinin elinden topladıkları, Tanrı'nın evine getirilen parayı teslim ettiler. \v 10 Bunu, Yahve'nin evinin işine bakan işçilerin eline teslim ettiler; Yahve'nin evinde çalışan işçiler de evi yenilemek ve onarmak için verdiler. \v 11 Onlar bunu, yontma taş ve çatı için kereste satın almaları ve Yahuda krallarının yıktığı evlerin kirişlerini yapmaları için marangozlara ve yapıcılara verdiler. \v 12 Bu adamlar işi sadakatle yaptılar. Onlara yol göstermek için işin başında olanlar, Merari oğullarından Levililer Yahat ve Ovadya, Kehat oğullarından Zekarya ve Meşullam, müzik çalgılarında usta olan Levililer'di. \v 13 Bunlar yük taşıyıcılarının da başındaydılar ve her türlü hizmette çalışan herkese yol gösteriyorlardı. Levililer'den kâtipler, görevliler, kapıcılar da vardı. \p \v 14 Yahve'nin evine getirilen parayı çıkardıklarında, kâhin Hilkiya Moşe aracılığıyla verilmiş olan Yahve'nin Yasa Kitabı'nı buldu. \v 15 Hilkiya kâtip Şafan'a, “Yahve'nin evinde Yasa Kitabı'nı buldum” diye karşılık verdi. Bunun üzerine Hilkiya kitabı Şafan'a verdi. \p \v 16 Şafan kitabı krala götürdü ve krala da, “Hizmetkârlarına emanet edilmiş olan her şeyi yapıyorlar” diye haber getirdi. \v 17 Yahve'nin evinde bulunan parayı boşalttılar ve onu işe bakanların ve işçilerin eline teslim ettiler.” \v 18 Kâtip Şafan krala, “Kâhin Hilkiya bana bir kitap getirdi” diye bildirdi. Şafan onu krala okudu. \p \v 19 Kral yasanın sözlerini duyunca giysilerini yırttı. \v 20 Kral Hilkiya'ya, Şafan oğlu Ahikam'a, Mika oğlu Avdon'a, kâtip Şafan'a ve kralın hizmetkârı Asaya'ya buyurup dedi, \v 21 “Gidin, benim için ve İsrael'de ve Yahuda'da kalanlar için, bulunan bu kitabın sözleri hakkında Yahve'ye sorun. Çünkü atalarımız bu kitapta yazılı olan her şeye göre yapmak için Yahve'nin sözünü tutmadıkları için, Yahve'nin üzerimize dökülen gazabı büyüktür.” \p \v 22 Bunun üzerine Hilkiya ve kralın buyurduğu adamlar, giysi bekçisi Hasra oğlu Tohat oğlu Şallum'un karısı kadın peygamber Hulda'nın yanına gittiler (o sırada Yeruşalem'in ikinci mahallesinde oturuyordu) ve ona bu konuda konuştular. \p \v 23 Kadın onlara şöyle dedi: “İsrael'in Tanrısı Yahve şöyle diyor, 'Sizi bana gönderen adama deyin ki, \v 24 Yahve şöyle diyor, 'İşte, ben bu yerin üzerine ve onda yaşayanların üzerine, Yahuda kralının önünde okunan kitapta yazılı bütün lanetleri getireceğim. \v 25 Çünkü ellerinin bütün işleriyle beni öfkelendirmek için beni bırakıp başka ilâhlara buhur yaktılar, bu yüzden gazabım bu yerin üzerine döküldü ve sönmeyecektir.'' \v 26 Ama seni Yahve'ye danışmak için gönderen Yahuda Kralı'na şunu söyleyeceksin: 'İsrael'in Tanrısı Yahve şöyle diyor: “Senin duyduğun sözlere gelince, \v 27 Yüreğin yumuşak olduğu, bu yere ve onda oturanlara karşı sözlerini duyduğunda Tanrı'nın önünde kendini alçalttığın, benim önümde kendini alçalttığın, giysilerini yırttığın ve önümde ağladığın için, ben de seni duydum,' diyor Yahve. \v 28 “İşte, seni atalarına kavuşturacağım, esenlikle mezarına götürüleceksin. Gözlerin bu yerin üzerine ve onda oturanların üzerine getirecek olduğum bütün kötülüğü görmeyecek.” \p Bu haberi krala geri getirdiler. \p \v 29 Sonra kral gönderip Yahuda ve Yeruşalem'in bütün ihtiyarlarını topladı. \v 30 Kral, bütün Yahuda adamları ve Yeruşalem sakinleriyle, kâhinlerle, Levililer'le, büyük küçük bütün halkla birlikte Yahve'nin evine çıktı ve Yahve'nin evinde bulunan Antlaşma Kitabı'nın bütün sözlerini onların duyabileceği şekilde okudu. \v 31 Kral yerinde durdu ve Yahve'nin ardından yürümek, bütün yüreğiyle ve bütün canıyla O'nun buyruklarını, tanıklıklarını ve kurallarını tutmak için, bu kitapta yazılı olan antlaşma sözlerini yapmak için Yahve'nin önünde antlaşma yaptı; . \v 32 Yeruşalem ve Benyamin'de bulunanların hepsini kaldırdı. Yeruşalem sakinleri atalarının Tanrısı Tanrı'nın antlaşmasına göre yaptılar. \v 33 Yoşiya İsrael'in çocuklarına ait olan bütün ülkelerden iğrenç şeylerin tümünü kaldırdı ve İsrael'de bulunanların hepsini hizmet etsinler diye, Tanrıları Yahve'ye hizmet ettirdi. Onun bütün günlerinde atalarının Tanrısı Yahve'yi izlemekten ayrılmadılar. \c 35 \p \v 1 Yoşiya Yeruşalem'de Yahve için Pesah tuttu. Pesah kurbanını birinci ayın on dördüncü günü kestiler. \v 2 Kâhinleri görev yerlerine koydu ve onları Yahve'nin evinin hizmetinde yüreklendirdi. \v 3 Bütün İsrael'e öğreten, Yahve'ye kutsal olan Levililer'e şöyle dedi: “Kutsal sandığı, İsrael Kralı David'in oğlu Solomon'un yaptığı eve koyun. Artık sizin omuzlarınızda yük olmayacak. Şimdi Tanrınız Yahve'ye ve O'nun halkı İsrael'e hizmet edin. \v 4 İsrael Kralı David'in yazısı uyarınca ve oğlu Solomon'un yazısı uyarınca, atalar evlerine göre bölüklerinize göre hazırlanın. \v 5 Halk çocukları, kardeşlerinizin atalar evleri bölüklerine göre kutsal yerde durun ve Levililer'den atalar evinin bir payı onlardan her biri için olsun. \v 6 Pesah kuzusunu kesin, kendinizi kutsayın ve Moşe aracılığıyla Yahve'nin sözüne göre yapmak üzere, kardeşleriniz için hazırlayın.” \p \v 7 Yoşiya halkın çocuklarına, orada bulunan herkese, hepsi Pesah kurbanları için, sürüden sayıca otuz bin kuzular ve oğlaklar, üç bin de boğa verdi. Bunlar kralın malıydı. \v 8 Onun beyleri halka, kâhinlere ve Levililer'e gönüllü kurbanlar verdiler. Tanrı evinin yöneticileri Hilkiya, Zekarya ve Yehiel, kâhinlere Pesah kurbanları için iki bin altı yüz davar ve üç yüz sığır verdiler. \v 9 Konanya ve kardeşleri Şemaya, Netanel, Levililer'in başları Haşavya, Yeiel ve Yozavad da, Pesah kurbanları için Levililer'e beş bin davar ve beş yüz sığır verdiler. \p \v 10 Böylece hizmet hazırlandı ve kâhinler yerlerinde, Levililer de kralın buyruğu uyarınca bölüklerine göre durdular. \v 11 Pesah kuzularını kestiler ve kâhinler onların ellerinden aldıkları kanı serptiler ve Levililer kurbanları yüzdüler. \v 12 Yakmalık sunuları Moşe'nin kitabında yazılmış olduğu gibi, Yahve'ye sunsunlar diye halk çocuklarının atalar evleri bölüklerine vermek için onları bir yana kaldırdılar. Sığırlar için de aynısını yaptılar. \v 13 Pesah kurbanını kurala göre ateşte kızarttılar. Kutsal sunuları tencerelerde, kazanlarda ve tavalarda haşladılar ve çabucak bütün halk çocuklarına götürdüler. \v 14 Onda sonra kendileri için ve kâhinler için hazırladılar, çünkü Aron oğulları kâhinler geceye kadar yakmalık sunuları ve yağı sunmakla meşguldüler. Bu nedenle Levililer kendileri için, Aron oğulları kâhinler için de hazırladılar. \v 15 Asaf'ın oğulları olan ezgiciler, David'in, Asaf'ın, Heman'ın ve kralın Gören Yedutun'un buyruğuna göre yerlerindeydiler; ve kapı bekçileri her kapıdaydı. Hizmetlerinden ayrılmalarına gerek yoktu, çünkü kardeşleri Levililer onlar için hazırlık yapıyordu. \p \v 16 Böylece, Kral Yoşiya'nın buyruğu uyarınca, Pesah'ı tutmak ve Yahve'nin sunağında yakmalık sunular sunmak için, Yahve'nin bütün hizmeti aynı gün hazırlandı. \v 17 O sırada orada bulunan İsrael'in çocukları, Pesah'ı ve yedi gün Mayasız Ekmek Bayramı'nı tuttular. \v 18 Peygamber Samuel'in günlerinden beri İsrael'de böyle bir Pesah tutması olmamıştı; İsrael krallarından hiçbiri, Yoşiya ve kâhinler, Levililer, orada bulunan bütün Yahuda ve İsrael ve Yeruşalem sakinlerinin tuttukları bu Pesah gibi bir Pesah tutmamıştı. \v 19 Bu Pesah, Yoşiya'nın krallığının on sekizinci yılında tutuldu. \p \v 20 Bütün bunlardan sonra, Yoşiya tapınağı hazırladığında, Mısır Kralı Neko, Fırat kıyısındaki Karkemiş'e karşı savaşmak için çıktı, Yoşiya da ona karşı çıktı. \v 21 Ama ona elçiler gönderip, “Ey Yahuda Kralı, seninle benim ne işim var? Bugün sana karşı değil, savaştığım eve karşı geliyorum. Tanrı bana acele etmemi buyurdu. Dikkat et, benimle olan Tanrı seni yok etmesin.” \p \v 22 Bununla birlikte Yoşiya ondan yüzünü çevirmedi, ama onunla savaşmak için kılık değiştirdi ve Tanrı'nın ağzından olan Neko'nun sözlerini dinlemedi ve Megiddo Vadisi'nde savaşmaya geldi. \v 23 Okçular Kral Yoşiya'ya ok attılar; ve kral hizmetkârlarına, “Beni götürün, çünkü ağır yaralandım!” dedi. \p \v 24 Bunun üzerine hizmetkârları onu arabadan çıkarıp kendisinin ikinci arabasına koydular ve Yeruşalem'e götürdüler; ve öldü ve atalarının mezarlarına gömüldü. Bütün Yahuda ve Yeruşalem Yoşiya için yas tuttu. \v 25 Yeremya Yoşiya için ağıt okudu ve bütün ezgi söyleyen erkekler ve kadınlar bu güne dek ağıtlarında Yoşiya'dan söz ettiler; ve bunları İsrael'de bir gelenek haline getirdiler. İşte, bunlar ağıtlarda yazılıdırlar. \v 26 Şimdi Yoşiya'nın işlerinin geri kalanı ve Yahve'nin yasasında yazılı olana göre iyilikleri, \v 27 ve işleri, ilk ve sonuncuları, işte, bunlar İsrael ve Yahuda krallarının kitabında yazılıdır. \c 36 \p \v 1 O zaman ülke halkı Yoşiya oğlu Yehoahaz'ı alıp babasının yerine onu Yeruşalem'de kral yaptı. \v 2 Yehoahaz hüküm sürmeye başladığında yirmi üç yaşındaydı ve Yeruşalem'de üç ay krallık yaptı. \v 3 Mısır Kralı onu Yeruşalem'deki yerinden etti ve ülkeye yüz talant gümüş ve bir talant altın cezası verdi. \v 4 Mısır Kralı kardeşi Elyakim'i Yahuda ve Yeruşalem üzerine kral yaptı ve adını Yehoyakim olarak değiştirdi. Neko kardeşi Yoahaz'ı alıp Mısır'a götürdü. \p \v 5 Yehoyakim hüküm sürmeye başladığında yirmi beş yaşındaydı ve Yeruşalem'de on bir yıl hüküm sürdü. Tanrısı Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı. \v 6 Babil kralı Nebukadnetsar ona karşı geldi ve onu Babil'e götürmek için çift zincirle bağladı. \v 7 Nebukadnetsar da Yahve'nin evinin kaplarından bazılarını Babil'e taşıdı ve onları Babil'deki kendi tapınağına koydu. \v 8 Yehoyakim'in işlerinin geri kalanı, yaptığı iğrençlikler ve onda bulunanlar, işte, bunlar İsrael ve Yahuda krallarının kitabında yazılıdır; ve oğlu Yehoyakin onun yerine kral oldu. \p \v 9 Yehoyakin hüküm sürmeye başladığında sekiz yaşındaydı ve Yeruşalem'de üç ay on gün hüküm sürdü. Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı. \v 10 Yıl dönümünde, Kral Nebukadnetsar gönderip onu, Yahve'nin evinin değerli kaplarıyla birlikte Babil'e getirdi ve kardeşi Sidkiya'yı Yahuda ve Yeruşalem üzerine kral yaptı. \p \v 11 Sidkiya hüküm sürmeye başladığında yirmi bir yaşındaydı ve Yeruşalem'de on bir yıl hüküm sürdü. \v 12 Tanrısı Yahve'nin gözünde kötü olanı yaptı. Yahve'nin ağzından söyleyen Peygamber Yeremya'nın önünde kendini alçaltmadı. \v 13 Tanrı aracılığıyla ant içtirmiş olan Kral Nebukadnetsar'a da isyan etti; ama ensesini sertleştirdi ve İsrael'in Tanrısı Yahve'ye dönmemek için yüreğini katılaştırdı. \v 14 Kâhinlerin bütün önderleri de, halkla birlikte ulusların bütün iğrençliklerine göre çok büyük suç işlediler; ve Yahve'nin Yeruşalim'de kutsal kılmış olduğu kendi evini kirlettiler. \p \v 15 Atalarının Tanrısı Yahve, erken yükselip göndererek, ulakları aracılığıyla onlara gönderdi, çünkü halkına ve meskenine acıdı; \v 16 Ama Tanrı'nın ulaklarıyla alay ettiler, sözlerini hor gördüler ve peygamberlerini aşağıladılar, ta ki Yahve'nin öfkesi halkına karşı yükselene ve çare kalmayana kadar. \p \v 17 Bunun üzerine Keldaniler Kralı'nı getirdi. O, gençlerini kutsal yerlerinin evinde kılıçla öldürdü ve genç yiğide, el değmemiş kıza, yaşlıya, sakata acımadı. Hepsini eline verdi. \v 18 Tanrı evinin büyük ve küçük bütün kaplarını, Yahve'nin evinin hazinelerini, kralın ve beylerinin hazinelerini, hepsini Babil'e götürdü. \v 19 Tanrı'nın evini yaktılar, Yeruşalem'in surlarını yıktılar, bütün saraylarını ateşe verdiler ve bütün değerli kaplarını yok ettiler. \v 20 Kılıçtan kaçanları Babil'e götürdü ve Pers krallığının hakimiyetine kadar ona ve oğullarına hizmetçi oldular, \v 21 Ta ki, ülke Şabatlarını tutana dek Yeremya'nın ağzı ile olan Yahve'nin sözü yerine gelsin, Yetmiş yılı doldurmak için ıssız kaldığı sürece Şabat'ı tuttu. \p \v 22 Pers Kralı Koreş'in birinci yılında, Yeremya'nın ağzı ile olan Yahve'nin sözü yerine gelsin diye, Yahve, Pers Kralı Koreş'in ruhunu harekete geçirdi; öyle ki, bütün krallığında bir bildiri yayınladı ve bunu yazıya döküp şöyle dedi: \v 23 “Pers Kralı Koreş şöyle diyor, ‘Göğün Tanrısı Yahve, yeryüzünün bütün krallıklarını bana verdi; ve bana Yahuda'da bulunan Yeruşalem'de kendisi için bir ev yapmamı buyurdu. Aranızda O'nun halkından kim varsa, Tanrısı Yahve onunla olsun ve çıksın.’”