\id 1TI - Open Basic Turkish New Testament
\usfm 3.0
\ide UTF-8
\h 1. Timoteos
\toc1 Elçi Pavlusʼun Timoteosʼa 1. Mektubu
\toc2 1. Timoteos
\toc3 1Ti
\mt3 Elçi Pavlusʼun
\mt1 Timoteosʼa 1. Mektubu
\c 1
\po
\v 1-2 Kurtarıcımız Allahʼın ve umudumuz Mesih İsaʼnın emriyle Mesih İsaʼnın elçisi ben Pavlusʼtan,
\po iman yolunda öz evladım gibi gördüğüm Timoteosʼa selam!
\po \w Babamız|lemma="Baba"\w* Allahʼtan ve Rabbimiz Mesih İsaʼdan sana lütuf, merhamet ve esenlik diliyorum.
\s1 Yanlış inançlardan sakın
\p
\v 3 Ben Makedonyaʼya giderken sana rica ettiğim gibi Efesʼte kal. Orada bazı kişiler yanlış şeyler öğretiyorlar. Onlara engel olmanı istemiştim. 
\v 4 Bu kişiler masallara ve sonu gelmeyen soy kütüklerine önem vermesinler. Bu gibi şeyler sadece kavgalara sebep olur, imana dayanan Allahʼın düzenine hizmet etmez. 
\v 5 Bu emrimin amacı sevgidir. Sevgi pak yürekten, temiz vicdandan ve hakiki imandan doğar. 
\v 6 Bazıları bunlardan saparak boş konuşmalara daldılar. 
\v 7 Tevrat öğretmenleri olmak istiyorlar, ama ne söylediklerini anlamıyorlar. İddia ettikleri konularda da bilgileri yok.
\p
\v 8 Tevrat kanunlarının iyi olduğunu biliyoruz. Yeter ki, insan onları Tevratʼın özüne uygun biçimde kullansın. 
\v 9 Biliyoruz ki, Tevrat kanunları \w doğru\w* kişiler için verilmedi. Kanunsuzlar ve başkaldıranlar için, Allahʼı saymayanlar ve günahkârlar için, pak hayata ve kutsal değerlere önem vermeyenler için, anne babalarını öldürenler ve katiller için verildi. 
\v 10 Evlilik dışında birleşenler, erkeklerle yatan erkekler, köle tüccarları, yalancılar, yalan yere yemin edenler ve öğrettiğimiz doğru yola ters düşen başka şeyleri yapanlar için verildi. 
\v 11 Bu söylediklerim, bereket kaynağı olan Allahʼın bana emanet ettiği görkemli \w Müjdeʼye|lemma="Müjde"\w* uygundur.
\s1 Allahʼın merhameti
\p
\v 12 Bana güç veren Rabbimiz Mesih İsaʼya şükrederim. Çünkü O beni güvenilir saydı ve hizmetine aldı. 
\v 13 Daha önceleri Oʼna hakaret eden, Oʼnun topluluğuna eziyet eden, saldırgan biriydim. Fakat bana merhamet gösterildi, çünkü Mesihʼe iman etmeden önce ne yaptığımı bilmiyordum. 
\v 14 Rabbimiz bana çok lütufkâr davrandı. Bu sayede imana geldim ve Mesih İsaʼdaki sevgiye kavuştum.
\p
\v 15 Şu söz güvenilirdir, herkes onu kabul etmeli: “Mesih İsa günahkârları kurtarmak için dünyaya geldi.” Günahkârların en kötüsü de benim. 
\v 16 Ama Mesih İsa, büyük sabrını öncelikle bende göstermek için bana merhamet etti. Öyle ki, Oʼna iman ederek sonsuz yaşama kavuşacak olanlara örnek olayım. 
\v 17 Sonsuza dek hüküm süren Kral, ölümsüz ve göze görünmeyen tek Allah, sonsuzlara kadar saygı görsün ve yüceltilsin! Amin.
\p
\v 18 Evladım Timoteos, senin hakkında daha önce söylenen \w peygamberlik\w* sözlerine dayanarak bu emri sana emanet ediyorum. O sözleri kullanarak yüce ruhsal savaşı sürdür. 
\v 19 İmana sarıl. Vicdanını da temiz tut. Bazı kişiler vicdanlarını dinlemediler. Sonuç olarak gemilerini batıran dikkatsiz denizciler gibi imanlarını kaybettiler. 
\v 20 Himeneyos ve İskender bunlardandır. Ben onları terbiye etmek için Şeytanʼa teslim ettim.\f + \fr 1:20 \fr*\fk Şeytanʼa teslim ettim. \fk*\ft Pavlus, kötülük işleyerek Allahʼın adına leke getiren bu iki adamı topluluk toplantılarına katılmasını yasakladı. Şeytanʼın hüküm sürdüğü Allahsız dünyada acı çekerek tövbe etmelerini umut ediyordu.\ft*\f* Öyle ki Allahʼa hakaret etmesinler.
\c 2
\s1 Dua
\p
\v 1 Her şeyden önce bütün insanlar için dualar, dilekler, yalvarışlar, şükürler edilsin. 
\v 2 Krallar ve bütün devlet adamları için de dua edilsin. Böylece tamamıyla Allahʼın yoluna bağlı, saygın insanlar olarak sakin ve huzurlu bir hayat yaşayalım. 
\v 3 Bu şekilde dua etmek iyidir. Kurtarıcımız Allahʼı memnun eder. 
\v 4 Allah bütün insanların kurtulmasını ve gerçeğin farkına varmasını ister. 
\v 5 Çünkü Allah birdir ve insanlar ile Allahʼın arasında tek bir aracı vardır. O da insan olan Mesih İsaʼdır. 
\v 6 Mesih herkesi günaha esir olmaktan kurtarmak için kendisini feda etti. Allah bunun hakkında tam zamanında şahitlik etti. 
\v 7 Ben bu amaçla haberci ve elçi atandım. Diğer milletlere imanı ve gerçeği öğreten biri olarak doğruyu söylüyorum, yalan söylemiyorum.
\p
\v 8 Onun için her yerde erkeklerin birbirine kızmadan ve çekişmeden günahtan temiz eller yükselterek dua etmelerini isterim. 
\v 9-10 Kadınlar da dua ederken gösterişsiz, namuslu ve akla uygun bir şekilde giyinmelidir. Örülmüş saçlar, altınlar, inciler ya da pahalı elbiseler yerine, yaptıkları iyiliklerle süslensinler. Allahʼın yolunda yaşadıklarını söyleyen kadınlara yakışan budur.
\p
\v 11 Kadınlar vaazları sakinlik içinde dinlesin, tam bir alçakgönüllülükle öğrensinler. 
\v 12 Kadının vaaz etmesine veya kocasına hâkim olmasına izin vermiyorum. Kadın sakinlikle dinlesin. 
\v 13 Ne de olsa, önce Adem yaratıldı, sonra Havva. 
\v 14 Aldatılan Adem değildi. Kadın aldatılarak günaha düştü. 
\v 15 Ancak kadının kurtuluşu bir kadının çocuk doğurmasıyla\f + \fr 2:15 \fr*\fk Ancak kadının kurtuluşu bir kadının çocuk doğurmasıyla sağlanacak. \fk*\ft Yani, kurtuluşu Meryemʼin dünyaya getirdiği İsa Mesih tarafından sağlanacak.\ft*\f* sağlanacak. Yeter ki kadınlar iman ve sevgiyle kendilerini Allahʼa adayıp akla uygun bir şekilde yaşasınlar. Bu söz güvenilirdir.\f + \fr 2:15 \fr*\fk Bu söz güvenilirdir. \fk*\ft Bazı uzmanlar bu cümleyi \+xt 3|link-href="1TI 3:16"\+xt*ʼüncü bölümün başına getirerek onu “Şu söz güvenilirdir” şeklinde yorumlar.\ft*\f*
\c 3
\s1 Topluluğun liderleri
\p
\v 1 Bir kişi imanlılar topluluğunu gözetmeye heves ederse, iyi bir görev ister. 
\v 2 İşte bunun için topluluğu gözeten kişinin ayıplanacak bir tarafı olmamalı. Tek karılı, ölçülü, kendini kontrol eden, saygıya layık, misafir kabul etmeyi seven, iyi vaaz eden biri olmalı. 
\v 3 İçkici ve belalı değil, tersine hoşgörülü, kavgadan ve para sevgisinden uzak olmalı. 
\v 4 Kendi hanesini iyi yönetmeyi bilen, çocuklarına söz geçiren ve onların her bakımdan saygılı davranmasını sağlayan biri olmalı. 
\v 5 Çünkü bir kişi kendi hanesini yönetmeyi bilmezse, Allahʼın topluluğunu nasıl güder? 
\v 6 Topluluğu gözeten kişi yeni bir imanlı olmasın. Yoksa gururlanıp \w İblis\w* gibi suçlu çıkarılır. 
\v 7 Üstelik topluluğun dışındakiler arasında iyi biri olarak tanınmalı. Yoksa utanç verici bir duruma ve İblisʼin kapanına düşebilir.
\p
\v 8 Topluluk hizmetkârları da aynı şekilde saygın olmalı. Laf taşıyan, içkici ve para düşkünü olmamalı. 
\v 9 İnancımızın derin gerçeklerine temiz vicdanla sarılmalılar. 
\v 10 Topluluk hizmetkârları önce denensinler. Ondan sonra, eğer kusursuz çıkarlarsa, toplulukta hizmet etsinler.
\p
\v 11 Aynı şekilde kadınlar da saygın, iftiradan uzak, ölçülü ve her bakımdan güvenilir olmalılar.
\p
\v 12 Topluluk hizmetkârları tek karılı olmalılar. Çocuklarını ve hanelerini iyi yönetmeliler. 
\v 13 Topluluk hizmetkârı olarak iyi hizmet edenler, insanlar arasında saygı görür ve Mesih İsaʼya olan imanlarında büyük cesaret kazanırlar.
\s1 İnancımızın gerçekleri
\p
\v 14 Bunları yakında yanına gelmeyi umarak sana yazıyorum. 
\v 15 Öyle ki, eğer gecikirsem, Allahʼın ev halkı arasında, yani diri Allahʼın topluluğunda nasıl davranman gerektiğini bilesin. O topluluk gerçeğin direği ve temelidir. 
\v 16 Şüphesiz Allah yolunun \w sırrı|lemma="sır"\w* çok derindir:
\q1 O, insan bedeninde göründü,
\q2 \w Kutsal Ruh\w* tarafından haklı çıkarıldı.
\q1 Meleklere göründü,
\q2 milletlere vaaz edildi,
\q2 dünyada Oʼna iman edildi.
\q1 Görkemle göğe alındı.
\c 4
\s1 Kutsal Ruh uyarıyor
\p
\v 1 \w Kutsal Ruh\w* açıkça diyor ki, sonraki zamanlarda bazıları inancımızı terk edecek. Bu kişiler aldatıcı ruhlara ve cinlerin öğrettiklerine kulak verecekler. 
\v 2 Bunları öğreten ikiyüzlü yalancıların vicdanı sanki kızgın demirle yakılmış gibi duyarlılığını kaybetmiştir. 
\v 3 Bu yalancılar evlenmeyi yasaklar ve bazı yiyeceklerden sakınmak lazım derler. Aslında Allah bu yiyecekleri iman eden ve gerçeğin farkına varan kişilerin şükrederek kabul etmeleri için yarattı. 
\v 4 Evet, Allahʼın yarattığı her şey iyidir. Hiçbir şeyi reddetmemeli, hepsini şükrederek kabul etmeliyiz. 
\v 5 Çünkü bu şeyler Allahʼın sözü ve şükür duasıyla \w kutsanır|lemma="kutsanmak"\w*.
\s1 İsa Mesihʼe hizmet
\p
\v 6 Bu şeyleri imanlı kardeşlere hatırlat. O zaman imanın ve izlediğin \w doğru\w* eğitimin sözleriyle beslenerek Mesih İsaʼnın iyi bir hizmetkârı olursun. 
\v 7 Ama Allahʼın yoluna uygun olmayan kocakarı masallarından uzak dur. Bunun yerine kendini Allahʼın yolunda yürümeye eğit. 
\v 8 Bedeni eğitmenin biraz faydası var fakat Allahʼın yolunda yürümek her bakımdan faydalıdır. Çünkü bu, hem şu anda hem de gelecekte hayat bulacağımızı vaat eder. 
\v 9 Bu söz güvenilir ve herkes tarafından kabul edilmeye layıktır. 
\v 10 Bunun için çalışıp uğraşıyoruz. Çünkü umudumuzu diri olan Allahʼa bağladık. O, bütün insanların, özellikle iman edenlerin Kurtarıcısıʼdır.
\p
\v 11 Bu şeyleri emret ve öğret. 
\v 12 Gençsin diye hiç kimse seni hor görmesin. Ama konuşmanla, davranışınla, sevginle, imanınla ve pak hayatınla imanlılara örnek ol. 
\v 13 Ben gelene kadar imanlılar topluluğuna Allahʼın sözünü okumaya, cesaret vermeye ve vaaz etmeye devamlı önem ver. 
\v 14 Allahʼın sana lütfettiği yeteneği kullanmaktan geri kalma. Bu yetenek, topluluk liderleri seni elleriyle \w kutsayıp|lemma="kutsamak"\w* senin hakkında \w peygamberlik\w* ettikleri zaman sana verildi. 
\v 15 Bu şeylerin üzerinde dur, kendini bunlara ver. Nasıl ilerlediğin herkese belli olsun. 
\v 16 Nasıl yaşadığına ve neleri öğrettiğine dikkat et. Bu yolda yürümeye devam et. Çünkü bunu yaparsan hem kendini hem de seni dinleyenleri kurtaracaksın.
\c 5
\p
\v 1-2 Senden yaşlı adamlara çıkışma, onlara babanmış gibi akıl ver. Genç erkeklere kardeşlerinmiş gibi, senden yaşlı kadınlara annenmiş gibi, genç kadınlara kız kardeşlerinmiş gibi tertemiz bir yürekle akıl ver.
\s1 Dullara yardım
\p
\v 3 Gerçekten kimsesiz kalan dul kadınların bakımına önem ver. 
\v 4 Ama eğer bir dul kadının çocukları ya da torunları varsa, onlar öncelikle kendi ev halkından olan bu dula yardım etmeyi öğrenmeliler. Bu şekilde kendilerini büyütenlere iyilik borcunu ödemiş, Allah yolunda yaşadıklarını göstermiş olurlar. Allah da bundan hoşnut olur. 
\v 5 Gerçekten kimsesiz kalan dul kadın, umudunu Allahʼa bağlamıştır ve gece gündüz dua etmeye, yardım dilemeye devam eder. 
\v 6 Ama kendini zevke veren dul kadın daha yaşarken ruhsal bakımdan ölüdür. 
\v 7 Bu emirleri imanlılara bildir ki, ayıplanacak duruma düşmesinler. 
\v 8 Ama kendi yakınlarına, ve özellikle kendi ev halkına bakmayan kişi inancımızı inkâr etmiş ve imansızdan beterdir.
\p
\v 9 Adı yardım listesine yazılacak dul kadın en az altmış yaşında ve tek erkekle evlenmiş olmalıdır. 
\v 10 Yaptığı iyiliklerle tanınan, çocuk büyütmüş, misafir kabul etmiş, Allahʼın kutsal halkına alçakgönüllülükle hizmet etmiş,\f + \fr 5:10 \fr*\fk Allahʼın kutsal halkına alçakgönüllülükle hizmet etmiş \fk*\ft Harfi harfine “Allahʼın kutsal halkının ayaklarını yıkamış.” O zamanlar tozlu yollarda yürümüş misafirin ayaklarını yıkamak adetti. Varlıklı insanlar bu işi bir köleye yaptırırdı. Kölesi olmayansa kendisi yapmak zorunda olurdu. Bakınız \+xt Yuhanna 13:3‑10\+xt* ayetlerine.\ft*\f* sıkıntıda olanlara yardım etmiş ve kendini her türlü iyilik yapmaya vermiş bir kadın olmalıdır.
\p
\v 11 Ancak daha genç dulları listeye yazma. Çünkü onların beden istekleri Mesihʼe olan adanmışlıklarına baskın çıkınca yeniden evlenmek isterler. 
\v 12 Bu durumda Mesihʼe verdikleri sözü\f + \fr 5:12 \fr*\fk Mesihʼe verdikleri sözü \fk*\ft Daha genç dullar bir daha evlenmeyip Mesihʼe hizmet edeceklerine söz verirlerdi.\ft*\f* bozmaktan suçlu olurlar. 
\v 13 Ayrıca evden eve gezip aylak olmaya alışırlar. Yalnız aylak olmaya değil, uygun olmayan şeyler söyleyip boşboğaz olmaya ve başkalarının işine burun sokmaya da alışırlar. 
\v 14 Bunun için daha genç dul kadınların evlenip, çocuk yapmalarını ve evlerini yönetmelerini istiyorum. Böylece düşmana bizi kötüleme fırsatı vermeyecekler. 
\v 15 Zaten bazı dullar, yoldan sapıp Şeytanʼın peşine düştüler.
\p
\v 16 Eğer bir imanlı kadının dul akrabaları varsa, onlara kendisi baksın. İmanlılar topluluğu bu yükü taşımasın. O zaman topluluk gerçekten muhtaç dul kadınlara yardım edebilir.
\s1 Topluluk liderlerine saygı
\p
\v 17 Topluluğunu iyi güden liderler, özellikle Allahʼın sözünü vaaz eden ve topluluğu eğiten çalışkan liderler, iki kat saygıya layık görülsün.\f + \fr 5:17 \fr*\fk Liderler, iki kat saygıya layık görülsün. \fk*\ft Bu söz, hem saygı görsün hem de geçim parasını topluluktan alsın anlamına gelir.\ft*\f* 
\v 18 Çünkü Kutsal Yazı şöyle diyor: “Harman döven öküzün ağzını bağlamayın”\f + \fr 5:18 \fr*\ft \+xt Yasanın Tekrarı 25:4\+xt*\ft*\f* ve “İşçi ücretini hak eder.”\f + \fr 5:18 \fr*\ft \+xt Luka 10:7\+xt*\ft*\f* 
\v 19 İki ya da üç kişinin şahitliği olmadan bir topluluk liderine yapılan suçlamayı kabul etme. 
\v 20 Günah işlemeye devam eden liderleri herkesin önünde azarla. Öyle ki, öbürleri de bundan ders alsın. 
\v 21 Allahʼın, Mesih İsaʼnın ve seçilmiş meleklerin önünde seni uyarıyorum: Bu emirleri taraf tutmadan ve hiç ayrım yapmadan yerine getir. 
\v 22 Kimseyi ellerinle \w kutsamakta|lemma="kutsamak"\w*\f + \fr 5:22 \fr*\fk Ellerinle kutsamakta \fk*\ft Bu iş, imanlılar topluluğunda lider atamak için yapılır.\ft*\f* acele etme. Başkalarının günahlarına ortak olma. Yüreğini temiz tut.
\p
\v 23 Artık sadece su içme. Mideni rahatlatmak için azıcık şarap kullan. Çünkü sık sık hastalanıyorsun.
\p
\v 24 Bazı insanların günahları apaçıktır. İlerde yargılanıp suçlu çıkacakları kesin. Bazılarının günahlarıysa sonradan ortaya çıkar. 
\v 25 Tıpkı bunun gibi, insanın yaptığı iyilikler de belli olur. Şimdilik belli olmasa bile hep gizli kalamaz.
\c 6
\s1 Köleler hakkında
\p
\v 1 Köleler bir boyunduruk altındalar.\f + \fr 6:1 \fr*\fk Köleler bir boyunduruk altındalar. \fk*\ft Boyunduruk, araba veya saban çeken hayvanların boynuna geçirilen tahta bir alet. Çekilen araç iplerle bu alete bağlanır. Yahudiler bunu Tevrat buyruklarını yerine getirmenin ağırlığını anlatmak için kullanırlardı. Buradaki boyunduruk altında olmak sözü kölenin sahibinin kendisini çalıştırma yetkisini kabul etmek zorunda olduğunu anlatır.\ft*\f* Kendi efendilerini tamamıyla saygıya layık görsünler. Öyle ki, Allahʼın \w adı|lemma="ad"\w* ve Oʼnun hakkında öğrettiklerimiz kötülenmesin. 
\v 2 Efendisi imanlı olan köleler “nasıl olsa imanlı kardeşiz” deyip ona saygısızlık etmesinler. Tersine, daha titiz hizmet etsinler. Çünkü bu iyi hizmetten faydalananlar sevdikleri imanlı kişilerdir. Bu prensipleri öğret ve üzerinde dur.
\s1 Allahʼın istediği gibi yaşamak
\p
\v 3 Bazıları farklı inançlar vaaz ediyor, sağlam sözleri, yani Rabbimiz İsa Mesihʼin sözlerini ve Allahʼın yoluna uygun eğitimi kabul etmiyorlar. 
\v 4 Öyleleri gururlu ve tamamen bilgisiz. Onlar tartışmayı ve sözlerin anlamı hakkında kavga etmeyi hastalık derecesinde severler. Böyle şeylerden kıskançlık, çekişme, iftira ve asılsız şüpheler ortaya çıkar. 
\v 5 Böyle kişiler insanlar arasında sürtüşmelere yol açarlar. Çarpık fikirlidirler ve gerçek bilgiden yoksundurlar. Allahʼın yolunu para kazanma kapısı sanırlar.
\p
\v 6 Ama esas kazanç, eldekiyle yetinerek Allah yolunda yürümektir. 
\v 7 Çünkü dünyaya hiçbir şey getirmedik, dünyadan bir şey de götüremeyiz. 
\v 8 Ama yiyeceğimiz ve giyeceğimiz varsa, bunlarla yetinmeliyiz. 
\v 9 Zengin olmak isteyenlerse doğru yoldan saptırılır, kapana düşerler. İnsanları felakete sürükleyen, mahveden bir sürü akılsızca ve zararlı heveslere kapılırlar. 
\v 10 Çünkü para sevgisi her türlü kötülüğün köküdür. Bazı insanlar kendilerini para sevgisine kaptırıp imandan saptılar. Başlarına bir sürü bela açtılar.
\s1 Yüce mücadeleyi sürdür
\p
\v 11 Ama sen, ey Allah adamı, öyle şeylerden kaç. \w Doğru\w* olanı yapmaya, Allahʼın yolunda yürümeye, iman ve sevgiye önem ver. Dayanıklı ve yumuşak huylu ol. 
\v 12 İmanımız uğruna yüce mücadeleyi sürdür. Allahʼın seni çağırdığı sonsuz yaşama sıkı sıkıya tutun. Birçok şahidin önünde bu yüce inancı kabul ettiğini söyledin. 
\v 13 Mesih İsa, Vali Pontiyus Pilatusʼa bu yüce inanç hakkında şahitlik etti. Her şeye yaşam veren Allahʼın ve Mesih İsaʼnın huzurunda sana şu emri veriyorum: 
\v 14 Allahʼın buyruğunu Rabbimiz İsa Mesihʼin görüneceği güne kadar eksiksiz ve kusursuz olarak yerine getir. 
\v 15 Evet, bereket sahibi biricik Hükümdar, kralların Kralı ve efendilerin Efendisi kendi karar verdiği bir zamanda Mesihʼin gelmesini sağlayacak. 
\v 16 Özde ölümsüz olan tek varlık Oʼdur. Kimsenin yaklaşamadığı ışıkta oturur. Hiçbir insan Oʼnu görmemiştir, göremez de. Şan şeref ve kudret sonsuza kadar Oʼnun olsun! Amin.
\p
\v 17 Bu dünyada zengin olanlara şöyle emret: Gururlu olmasınlar, yok olup giden zenginliğe değil, Allahʼa güvensinler. O, hayatın tadını çıkaralım diye her ihtiyacımızı bol bol karşılar. 
\v 18 Söyle onlara, iyilik yapsınlar, paralarını yardım işleri için kullansınlar, açık elle versinler, paylaşmaya hazır olsunlar. 
\v 19 Böylece gelecek için kendilerine sağlam temel olan bir hazine biriktirmiş olurlar. Bunu yaparak gerçek yaşama kavuşacaklar.
\p
\v 20 Ey Timoteos, sana emanet edileni koru! Allahʼın yoluna uygun olmayan boş laflardan uzak dur. Yanlışlıkla bilim diye tanınan inanç sisteminin\f + \fr 6:20 \fr*\fk Yanlışlıkla bilim diye tanınan inanç sisteminin \fk*\ft Hristiyanlığın başlangıcında ruhani sırları ve yaradılışın sırrını bilmek iddiasında olan inanç sistemi, gnostisizm. Grekçede bilmek kelimesinden türetilir.\ft*\f* sebep olduğu çekişmelerden sakın. 
\v 21 Bazı kişiler, bu sözde bilime önem vererek imandan saptılar.
\b
\p Allahʼın lütfu üzerinizde olsun.