\id JON - Tucano (Colombia edition) NT+ [tuoC] -Colombia 2015 (DBL 2015) \h JONÁS \toc1 Jonás \toc2 Jonás \toc3 Jon \mt1 Joná \is1 Aꞌti pũrĩ aꞌtiro weero ojanoꞌpã nise niꞌi \ip Aꞌti pũrĩ Joná, Israe curuacjʉ̃, Õꞌacʉ̃ yere weremʉꞌtãrĩ masʉ̃ ye cjasere wereꞌe. Õꞌacʉ̃ cʉ̃rẽ ape diꞌtapʉ Nínive wãmetiri macãpʉ cʉ̃ buꞌiri daꞌreatje cjasere weredutigʉ oꞌómicʉ niwĩ. Cʉ̃ peꞌe waꞌasĩꞌrĩtigʉ, aperopʉ duꞌtiamicʉ niwĩ. Cʉ̃ duꞌtiari cura Jonárẽ waꞌiwʉ̃ pajigʉjo baꞌacʉ niwĩ. Waꞌiwʉ̃ cʉ̃rẽ eꞌocũuca beꞌro Joná Nínivepʉ aꞌtiro ni weregʉ waꞌacʉ niwĩ: “Mʉsãrẽ cuarenta nʉmʉrĩ beꞌro Õꞌacʉ̃ buꞌiri daꞌregʉsami”, nicʉ niwĩ. Beꞌro Õꞌacʉ̃ na ñaꞌarõ weeꞌquere bʉjaweti, dʉcayucã ĩꞌagʉ̃, acobojocʉ niwĩ. Joná peꞌe cʉ̃ tojo weecã ĩꞌagʉ̃, ua waꞌacʉ niwĩ. Cʉ̃ tojo uacã ĩꞌagʉ̃, Õꞌacʉ̃ “Masãrẽ pajañaꞌrõʉaꞌa” nisere werecʉ niwĩ. \ip Aꞌti pũrĩ Õꞌacʉ̃ masã na ñaꞌarõ weeꞌquere acobojose sẽrĩcã, pajañaꞌsami nisere wereꞌe. \c 1 \s1 Joná Õꞌacʉ̃rẽ duꞌtiaꞌque queti niꞌi \p \v 1 Niꞌcã nʉmʉ Õꞌacʉ̃ Joná Amitai macʉ̃rẽ aꞌtiro nicʉ niwĩ: \v 2 “Pajiri macã Nínivepʉ waꞌa weetjĩagʉ̃, aꞌtiro weregʉ waꞌaya. Na ñaꞌarõ weesetise yʉꞌʉpʉre ejaꞌa. Tojo weegʉ yʉꞌʉ narẽ buꞌiri daꞌregʉti”, nicʉ niwĩ. \p \v 3 Joná peꞌe Õꞌacʉ̃rẽ yʉꞌtironojõ oꞌogʉ, Õꞌacʉ̃rẽ duꞌtigʉ, Jope nirĩ petapʉ buꞌacʉ niwĩ. Topʉ yucʉsʉ Tarsis wãmetiri macãpʉ waꞌapjʉre bocaejacʉ niwĩ. Cʉ̃ ti macãpʉ waꞌagʉti nígʉ̃, topʉ waꞌase wapare wapayecʉ niwĩ. Wapayetoja, tiwʉpʉ mʉjãsãjãcʉ niwĩ. \v 4 Cʉ̃ tojo weecã, Õꞌacʉ̃ ti maajo decopʉ ʉpʉtʉ wĩꞌrõ wẽe, bʉpo paacã weecʉ niwĩ. Tojo waꞌacã, tiwʉpʉ nirã́ “Yucʉsʉ batarotiro weeꞌe”, nicãrã niwã. \v 5 Tiwʉre daꞌracoꞌterã ʉpʉtʉ uirã, nanʉcʉ̃ na ẽjõpeorãnojõrẽ “Weetamuña”, ni sẽrĩcãrã niwã. Beꞌro tiwʉ nʉcʉ̃tipjʉ tojato nírã, na miase nʉcʉ̃sere ti maajopʉ doqueñopeꞌocãrã niwã. Joná peꞌe tojo waꞌari curare na apeyenojõ nʉrõrĩ tucũpʉ dijaa, cãrĩyʉꞌrʉqueꞌa waꞌacʉ niwĩ. \v 6 Cʉ̃ tojo weecã ĩꞌagʉ̃, tiwʉre dutigʉ cʉ̃ tiropʉ dijaa, cʉ̃rẽ nicʉ niwĩ: \p —Mʉꞌʉ wʉjabʉcʉ, ¿deꞌro weegʉ cãrĩsãñati? Wãꞌcãña. Mʉꞌʉ ẽjõpeogʉre sẽrĩña. Apetero weegʉ cʉ̃ marĩrẽ ĩꞌa, yʉꞌrʉogʉsami, nicʉ niwĩ. \p \v 7 Tojo waꞌari curare tiwʉpʉ daꞌrarã na basu aꞌmerĩ ucũcãrã niwã: \p —¿Marĩrẽ noa ye buꞌiri tojo waꞌamitito? nírã, marĩ ẽjõpeorãrẽ besedutirã, mejõ níbocarã, nicãrã niwã. Na tojo weecã, Joná buꞌiritigʉ wijacʉ niwĩ. \v 8 Tojo waꞌacã ĩꞌarã, cʉ̃rẽ nicãrã niwã: \p —Ʉ̃sãrẽ wereya. ¿Deꞌro weero marĩrẽ tojo ñaꞌarõ waꞌamitito? ¿Mʉꞌʉ ñeꞌenojõrẽ daꞌrati? ¿Noꞌopʉ níꞌcʉ aꞌtiati? ¿Di diꞌtacjʉ̃ niti? ¿Di curuacjʉ̃ o ñamʉnojõ masʉ̃ niti mʉꞌʉ? ni sẽrĩtiñaꞌcãrã niwã. \p \v 9 Joná narẽ yʉꞌticʉ niwĩ: \p —Yʉꞌʉ hebreo masʉ̃ niꞌi. Õꞌacʉ̃ ʉꞌmʉsecjʉ̃, dia pajiri maa, diꞌtare weeꞌcʉre ẽjõpeoꞌo. \p \v 10-11 Joná tiwʉ daꞌrarãrẽ “Õꞌacʉ̃rẽ duꞌtigʉ weeꞌe”, ni werecʉ niwĩ. Cʉ̃ tojo nisere tʉꞌorã, ʉpʉtʉ uicãrã niwã. Siapeꞌe meꞌrã wĩꞌrõ ʉpʉtʉ wẽe, pãꞌcõrĩ pacase wãꞌcãcã ĩꞌarã, cʉ̃rẽ sẽrĩtiñaꞌcãrã niwã: \p —¿Deꞌro weegʉ mʉꞌʉ tojo weeati? Ʉ̃sã aꞌti maajore diꞌtamarĩacã ʉarã, ¿mʉꞌʉrẽ deꞌro weerãsari? nicãrã niwã. \p \v 12 Cʉ̃ narẽ yʉꞌticʉ niwĩ: \p —Yʉꞌʉre dia pajiri maapʉ doqueñoña. Mʉsã tojo weecã, maa diꞌtamarĩarõsaꞌa. Ye buꞌirita wĩꞌrõ wẽe, bʉpo ʉpʉtʉ paami, nicʉ niwĩ. \p \v 13 Cʉ̃ tojo nimicã, tiwʉre na tutuaro põtẽorõ sumutopʉ waꞌarã, wajanʉjãmicãrã niwã. Ne põtẽoticãrã niwã. Dia siapeꞌe meꞌrã nemorõ pãꞌcõrĩ wãꞌcãcaro niwʉ̃. \v 14 Tojo waꞌacã ĩꞌarã, Õꞌacʉ̃rẽ ʉpʉtʉ sẽrĩcãrã niwã: “Õꞌacʉ̃, ʉ̃sãrẽ ãꞌrĩ ye buꞌiri wẽrĩcã weeticãꞌña. Cʉ̃ buꞌiri moocãma, ʉ̃sãrẽ ‘Na buꞌiritima’, niticãꞌña. Õꞌacʉ̃, mʉꞌʉ weesĩꞌrĩrõ weeya”, nicãrã niwã. \p \v 15 Tojo nitoja, Jonárẽ maapʉ doqueñocãrã niwã. Na tojo wééca beꞌro pãꞌcõrĩ diꞌtamarĩa waꞌacaro niwʉ̃. \v 16 Tojo weecã ĩꞌarã, tiwʉ daꞌrarã Õꞌacʉ̃rẽ wiopesase meꞌrã tʉꞌoñaꞌcãrã niwã. Tojo weerã cʉ̃rẽ waꞌicʉre wẽjẽ, ʉ̃jʉ̃amorõpeocãrã niwã. Tojo weetoja, “Mʉꞌʉ meꞌrã aꞌtiro weerãti” ni, apocãrã niwã. \p \v 17 Õꞌacʉ̃ peꞌe na tojo weeri cura niꞌcʉ̃ waꞌiwʉ̃ pajigʉ Jonárẽ baꞌadutigʉ oꞌócʉ niwĩ. Joná cʉ̃ poꞌpeapʉre ʉmʉco, ñami iꞌtia nʉmʉ sãñacʉ niwĩ. \fig Yucʉsʉ daꞌrarã Jonárẽ maajopʉ doqueñoꞌque niꞌi|alt="Make 80 percent Jon falling into sea" src="CO01414B.TIF" size="span" ref="Jon 1.15-17" \fig* \c 2 \s1 Joná Õꞌacʉ̃rẽ sẽrĩꞌque niꞌi \p \v 1 Joná cʉ̃ waꞌiwʉ̃ poꞌpeapʉ sãñágʉ̃, Õꞌacʉ̃ cʉ̃ wiogʉre aꞌtiro ni sẽrĩcʉ niwĩ: \q1 \v 2 “Õꞌacʉ̃, yʉꞌʉ ñaꞌarõ tʉꞌoñaꞌgʉ̃, mʉꞌʉrẽ ʉpʉtʉ sẽrĩapʉ. \q1 Mʉꞌʉ yʉꞌʉ sẽrĩsere yʉꞌtiapʉ. \q1 Yʉꞌʉ wẽrĩse pʉꞌto nígʉ̃, mʉꞌʉrẽ ʉpʉtʉ sẽrĩapʉ. \q1 Mʉꞌʉ yʉꞌʉ sẽrĩsere tʉꞌoapʉ. \q1 \v 3 Yʉꞌʉre maa ʉ̃ꞌcʉ̃abutiaropʉ doqueñoapʉ. \q1 Aco põꞌrãrĩ yʉꞌʉre õꞌmaqueõꞌoapʉ. \q1 Pãꞌcõrĩ paca mʉꞌʉ oꞌóꞌque yʉꞌʉre paaqueõꞌomʉjãpʉ. \q1 \v 4 Tojo waꞌacã, mʉꞌʉ yʉꞌʉre cõꞌawãꞌcãsere tʉꞌoñaꞌpʉ. \q1 ‘Mʉꞌʉ ya wiꞌi, mʉꞌʉrẽ ẽjõpeori wiꞌi, ñaꞌase marĩrĩ wiꞌi, Jerusalẽ́ cja wiꞌire ĩꞌasome majã’, ni wãcũasʉ. \q1 \v 5 Yʉꞌʉ aco poꞌpeapʉ nígʉ̃, wẽrĩmiasʉ. \q1 Dia pajiri maa poꞌpeapʉ niapʉ. \q1 Ti maa cjase áburi yʉꞌʉ dʉpoapʉre suꞌriwãꞌamʉjãpʉ. \q1 \v 6 Yʉꞌʉ ʉ̃ꞌcʉ̃abutiaropʉ dijatasʉ. \q1 ‘Ne wãꞌcãsome’, ni wãcũmiasʉ. \q1 Õꞌacʉ̃ mʉꞌʉ peꞌe, yʉꞌʉ wiogʉ, yʉꞌʉ wẽrĩboꞌcʉre yʉꞌrʉoapʉ. \q1 \v 7 ‘Yʉꞌʉ catiri ʉmʉco peꞌtirotiro weeꞌe’ nígʉ̃, mʉꞌʉrẽ wãcũapʉ. \q1 Yʉꞌʉ sẽrĩse mʉꞌʉpʉre mʉꞌʉ ya wiꞌi, ñaꞌase marĩrĩ wiꞌipʉ ejapʉ. \q1 \v 8 Ãpẽrã masã na ẽjõpeorã yeeꞌquere ẽjõpeosiruturãnojõ, mʉꞌʉ narẽ maꞌisere masĩtisama. \q1 \v 9 Yʉꞌʉ pũrĩcã mʉꞌʉrẽ eꞌcatise oꞌogʉ, waꞌicʉrãrẽ wẽjẽ ʉ̃jʉ̃amorõpeogʉti. \q1 Mʉꞌʉrẽ ‘Yʉꞌʉ tojo weegʉti’ níꞌquere weegʉti. \q1 Õꞌacʉ̃, mʉꞌʉ niꞌcʉ̃ta masãrẽ yʉꞌrʉogʉ niꞌi”, nicʉ niwĩ Joná. \p \v 10 Cʉ̃ tojo níca beꞌro Õꞌacʉ̃ waꞌiwʉ̃pʉre sãñaꞌcʉre nucũporopʉ eꞌocũucã weecʉ niwĩ. \fig Õꞌacʉ̃ Jonárẽ waꞌiwʉ̃ poꞌpeapʉ sãñaꞌcʉre nucũporopʉ eꞌocũucã weeꞌque niꞌi|alt="Jon on land by sea" src="CO01415B.TIF" size="col" ref="Jon 2.1-10" \fig* \c 3 \s1 Nínivecjãrã na bʉjaweti dʉcayuꞌque niꞌi \p \v 1 Beꞌro Õꞌacʉ̃ apaturi tja Jonárẽ Nínivecjãrãrẽ aꞌtiro weredutigʉ oꞌócʉ niwĩ: \v 2 “Nínivepʉ waꞌaya. Yʉꞌʉ mʉꞌʉrẽ weredutisere tocjãrãrẽ weregʉ waꞌaya”, nicʉ niwĩ. \p \v 3 Tojo weegʉ Joná Nínivepʉ weregʉ waꞌacʉ niwĩ. Õꞌacʉ̃ dutiꞌcaronojõta weecʉ niwĩ majã. Ti macã pajibutiari macã nicaro niwʉ̃. Ti macãrẽ nipeꞌtiropʉ yʉꞌrʉasĩꞌrĩgʉ̃, iꞌtia nʉmʉ peꞌori macã nicaro niwʉ̃. \v 4 Joná ti macãpʉ ne etari nʉmʉrẽ ʉpʉtʉ bʉsʉro ucũcusiacʉ niwĩ: “ ‘Cuarenta nʉmʉrĩ beꞌro aꞌti macã Nínive peꞌodijonoꞌrõsaꞌa’, nimi Õꞌacʉ̃”, nicʉ niwĩ. \fig Joná Nínivepʉ etaꞌque niꞌi|alt="Jon approaching Nineveh" src="CO01417B.TIF" size="col" ref="Jon 3.2-6" \fig* \p \v 5 Cʉ̃ tojo nicã tʉꞌorã, ti macãcjãrã nipeꞌtirã bʉcʉrã, wĩꞌmarã Õꞌacʉ̃ cʉ̃ tojo nisere ẽjõpeocãrã niwã. Tojo weerã “Beꞌtiroʉaꞌa” ni, na bʉjawetisere ĩꞌorã, suꞌti wãquĩsenojõrẽ sãñacãrã niwã. \v 6 Nínivecjʉ̃ wiogʉ te quetire tʉꞌogʉ, cʉ̃ wiogʉ dujiri cũmurõpʉ dujiꞌcʉ wãꞌcãnʉꞌcãcʉ niwĩ. Wãꞌcãnʉꞌcã, cʉ̃ wiogʉ suꞌti sãñaꞌquere tuweecʉ niwĩ. Tuwee, suꞌti wãquĩsenojõrẽ sãña, nucũcãpʉ ejanujãcʉ niwĩ. \p \v 7 Beꞌro wiogʉ, tojo nicã cʉ̃ docacjãrã wiorã dutise ojacãrã niwã. Nipeꞌtirã ti macãcjãrãrẽ tere masĩcã weecãrã niwã. \p Te na ojaꞌque aꞌtiro nicaro niwʉ̃: “Ne niꞌcʉ̃ baꞌaticãꞌña. Tojo nicã, ne mʉsã yarã wecʉare, mʉsã yarã ovejare baꞌase ecati, aco na sĩꞌrĩsere tĩaticãꞌña. \v 8 Tojo weronojõ oꞌorã, nipeꞌtirã mʉsã ecarã meꞌrãta mʉsã bʉjawetisere ĩꞌorã, suꞌti wãquĩsenojõrẽ sãñaña. Mʉsã wãcũrõ põtẽorõ Õꞌacʉ̃rẽ weetamuse ʉpʉtʉ sẽrĩña. Mʉsã basu ñaꞌarõ weesetisere duꞌuya. Mʉsã cumuca weesere duꞌuya. \v 9 Apetero weegʉ Õꞌacʉ̃ marĩrẽ pajañaꞌa, cʉ̃ uasere duꞌubosami. Tojo weecã, marĩ wẽrĩsome”, ni ojacãrã niwã. \p \v 10 Õꞌacʉ̃ na ñaꞌarõ weesere duꞌucã ĩꞌagʉ̃, cʉ̃ buꞌiri daꞌregʉti nimiꞌquere weeticʉ niwĩ. \c 4 \p \v 1 Õꞌacʉ̃ Nínivecjãrãrẽ buꞌiri daꞌreticã, Joná tʉꞌsati, ua waꞌacʉ niwĩ. \v 2 Tojo weegʉ Õꞌacʉ̃rẽ ñubue, aꞌtiro ni ucũcʉ niwĩ: \p —Õꞌacʉ̃, yá diꞌtapʉ nícaterore “Aꞌtirota waꞌarosaꞌa”, nimiwʉ̃. Tojo weegʉ “Sojaro meꞌrã Tarsis wãmetiri macãpʉ duꞌtiagʉti”, nimiwʉ̃. Yʉꞌʉ masĩꞌi, mʉꞌʉ maꞌise cʉogʉ, masãrẽ añurõ pajañaꞌa. Ne uamʉñaweꞌe. Mʉꞌʉ pajañaꞌyʉꞌrʉatjĩagʉ̃, “Buꞌiri daꞌregʉti” níꞌcʉ nimigʉ̃, ne weeweꞌe. \v 3 Tojo weegʉ Õꞌacʉ̃, yʉꞌʉre wẽrĩcã weeya. Yʉꞌʉ wẽrĩcã, nemorõ añurõsaꞌa, nicʉ niwĩ. \p \v 4 Õꞌacʉ̃ cʉ̃rẽ yʉꞌticʉ niwĩ: \p —¿Mʉꞌʉ aꞌtiro uacã, mʉꞌʉrẽ añu niti? nicʉ niwĩ. \p \v 5 Joná ti macãpʉ níꞌcʉ wija, ti macã yʉꞌrʉropʉ mujĩpũ mʉjãtiro peꞌe waꞌacʉ niwĩ. Topʉ niꞌcã wiꞌiacã bʉa, weetjĩagʉ̃, acoroadujicʉ niwĩ. “Õꞌacʉ̃ ti macãrẽ ¿deꞌro weegʉsari?” ni, coꞌtedujigʉ weecʉ niwĩ. \p \v 6 Cʉ̃ to dujiri cura Õꞌacʉ̃ Joná tiropʉ niꞌcã da pĩꞌrĩcã weecʉ niwĩ. Ti da cʉ̃ dʉpoare cãꞌmotaꞌadutigʉ, añurõ tʉꞌoñaꞌdutigʉ, tojo weecʉ niwĩ. Joná ti da cãꞌmotaꞌacã, ti da meꞌrã ʉpʉtʉ eꞌcaticʉ niwĩ. \v 7 Ape nʉmʉ boꞌreacã peꞌe Õꞌacʉ̃ ti dare wãquĩniꞌmarãwʉ̃rẽ baꞌacã weecʉ niwĩ. Tojo wee ti da ñaia waꞌacaro niwʉ̃. \v 8 Mujĩpũ cʉ̃ asimʉjãticã, Õꞌacʉ̃ wĩꞌrõ mujĩpũ mʉjãtiro peꞌe asi wẽetuumʉjãticã weecʉ niwĩ. Joná cʉ̃ dʉpoa diacjʉ̃ asiquepeoyucã, “Yʉꞌʉ tʉꞌomasĩse peꞌtia waꞌasaꞌa”, ni tʉꞌoñaꞌcʉ niwĩ. “Wẽrĩa waꞌaroʉasaꞌa. Yʉꞌʉ wẽrĩcã, nemorõ añurõsaꞌa”, nicʉ niwĩ. \fig Joná opa da docapʉ acoroadutigʉ dujiꞌque niꞌi|alt="Make 110 percent Jon under vine" src="CO01422B.TIF" size="col" ref="Jon 4.5-8" \fig* \p \v 9 Õꞌacʉ̃ peꞌe cʉ̃ tojo nisere tʉꞌogʉ, aꞌtiro nicʉ niwĩ: \p —¿Mʉꞌʉ ti da ñaise meꞌrã aꞌtiro uacã, añu niti? \p —Yʉꞌʉma añu niꞌi. Mejõ yʉꞌʉ uase yʉꞌrʉmajãsaꞌa, ni yʉꞌticʉ niwĩ Joná. \p \v 10 Tojo nicã tʉꞌogʉ, Õꞌacʉ̃ cʉ̃rẽ nicʉ niwĩ: \p —Mʉꞌʉ ti dare otetipã. Ti dare bʉcʉacã weetipã. Ti da seꞌsaro niꞌcã ñami bʉcʉa, ape ñami ñaidija waꞌapã. Tojo weemicã, mʉꞌʉ ti dare maꞌiapã. \v 11 Yʉꞌʉ pũrĩcã tjãgʉ̃ta Nínivecjãrãrẽ pajañaꞌa. Ti macã pajiri macãrẽ ciento veinte mil yʉꞌrʉoro wĩꞌmarã buꞌiri marĩrã nima. Waꞌicʉrã quẽꞌrã pãjãrã nima. Ti macãcjãrã pãjãrãrẽ pajañaꞌrõʉaꞌa, nicʉ niwĩ Õꞌacʉ̃.