\id 1PE - Tucano (Colombia edition) NT+ [tuoC] -Colombia 2015 (DBL 2015) \h 1 PEDRO \toc1 Pedro ojamʉꞌtãca pũrĩ niꞌi \toc2 1 Pedro \toc3 1Pe \mt1 Pedro ojamʉꞌtãca pũrĩ niꞌi \is1 Aꞌti pũrĩ aꞌtiro weero ojanoꞌpã nise niꞌi \ip Pedro Jonás macʉ̃ Betsaidacjʉ̃ waꞌi wẽjẽrĩ masʉ̃ nicʉ niwĩ. Cʉ̃ nʉmotigʉ nicʉ niwĩ. Ãꞌrĩta Jesure “Mʉꞌʉ Õꞌacʉ̃ oꞌóꞌcʉ, cʉ̃ macʉ̃ niꞌi”, nicʉ niwĩ. Jesure wẽjẽcaterore iꞌtiati “Cʉ̃rẽ masĩweꞌe”, nisoocʉ niwĩ. Ne waropʉta Espíritu Santu dijatáca beꞌro Jesucristore ẽjõpeorãrẽ sʉꞌori nisetigʉ nicʉ niwĩ. Beꞌro romano masã wiogʉ Nerón cʉ̃rẽ Romapʉ wẽjẽcʉ niwĩ. \ip Aꞌti pũrĩrẽ Pedro Jesucristore ẽjõpeorã Asia diꞌtapʉ duꞌtistewãꞌcãꞌcãrãrẽ ojacʉ niwĩ. Romapʉ nígʉ̃, ojacʉ niwĩ. Jesucristore ẽjõpeorã piꞌeticã ĩꞌagʉ̃, ãpẽrã narẽ ñaꞌarõ weecã wãcũtutuadutigʉ ojacʉ niwĩ. \c 1 \s1 Jesure ẽjõpeorã waꞌasteꞌcãrãrẽ Pedro ojaꞌque niꞌi \p \v 1 Yʉꞌʉre Jesucristo cʉ̃ ye quetire buꞌedutigʉ besecṹúwĩ. Aꞌti pũrĩ meꞌrã mʉsãrẽ añudutise oꞌóꞌo. Mʉsã Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, Bitinia wãmetise diꞌtapʉ Jesucristore ẽjõpeose buꞌiri ãpẽrã ñaꞌarõ weecã waꞌastewãꞌcãꞌcãrãrẽ ojaꞌa. \v 2 Marĩ pacʉ Õꞌacʉ̃ dʉporopʉ cʉ̃ ʉaꞌcaronojõta marĩrẽ cʉ̃ põꞌrã niato nígʉ̃ besetojacʉ niwĩ. Espíritu Santu meꞌrã marĩ ñaꞌarã níꞌcãrãrẽ dʉcayucʉ niwĩ. Marĩrẽ cʉ̃ macʉ̃ Jesucristo ʉaro weedutigʉ besecʉ niwĩ. Tojo nicã cʉ̃ macʉ̃ curusapʉ wẽrĩgʉ̃ dí oꞌmabʉrose meꞌrã marĩ ñaꞌarõ weeꞌquere acobojogʉti nígʉ̃, besecʉ niwĩ. \p Õꞌacʉ̃ mʉsãrẽ ejerisãjãse, nipeꞌtise añusere oꞌonemoato. \p \v 3-4 Õꞌacʉ̃, marĩ wiogʉ Jesucristo pacʉre eꞌcatise oꞌorã. Cʉ̃ marĩrẽ pajañaꞌgʉ̃, cʉ̃ põꞌrã sãjãcã weecʉ niwĩ. Cʉ̃ macʉ̃ Jesucristo wẽrĩꞌcʉpʉre masõꞌque meꞌrã marĩ todʉporo ñaꞌarõ nisetiꞌquere acobojocʉ niwĩ. Tere wéégʉ, marĩrẽ apaturi bajuaapoꞌcãrãrẽ weronojõ weecʉ niwĩ. Õꞌacʉ̃ cʉ̃ põꞌrãrẽ “Añubutiasere oꞌogʉti”, nicʉ niwĩ. Cʉ̃ oꞌoatjere marĩ eꞌcatise meꞌrã yucuerã weeꞌe. Tere ʉꞌmʉsepʉ cʉoyutojasami. Cʉ̃ oꞌoatje aꞌti nucũcã cjase weronojõ peꞌti, boasome. Ninuꞌcũcãꞌrõsaꞌa. \v 5 Marĩ Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeoyucã, cʉ̃ tutuaro meꞌrã marĩrẽ coꞌtesami. Jesucristo apaturi aꞌti nucũcãpʉre aꞌtigʉ, nipeꞌtirã ĩꞌorõpʉ “Ãꞌrã yʉꞌʉ yʉꞌrʉoꞌcãrã nima. Yʉꞌʉ meꞌrã ninuꞌcũrãsama”, ni ĩꞌogʉ̃sami. \p \v 6 Aꞌti nucũcãpʉre nírã, marĩ piꞌetinírã weeꞌe yujupʉ. Tojo piꞌetimirã, ʉꞌmʉsepʉ Jesucristo marĩrẽ oꞌoatjere wãcũrã, eꞌcatiyurã. \v 7 Marĩ Jesucristore ẽjõpeose uru besese weronojõ niꞌi. Masã ¿uruta niti? nírã, pecameꞌe buꞌipʉ asipopeosama. Sipipejaca beꞌro ñaꞌase poꞌca ʉ̃jʉ̃peꞌtidija waꞌasaꞌa. Añuse uru diaꞌcʉ̃ tojasaꞌa. Aꞌte weronojõ marĩrẽ ¿Jesucristore diacjʉ̃ta ẽjõpeomitina? nírõ, ñaꞌarõ waꞌasaꞌa. Marĩ ñaꞌarõ yʉꞌrʉrã, te poꞌca ʉ̃jʉ̃peꞌtiꞌcaro weronojõ ñaꞌasere weeduꞌusaꞌa. Tojo nicã Jesucristore ẽjõpeonemosaꞌa. Cʉ̃rẽ ẽjõpeoduꞌuticã ĩꞌarã, masã diacjʉ̃ta marĩrẽ cʉ̃rẽ ẽjõpeoma, ni ĩꞌarãsama. Uru wapabʉjʉ niꞌi. Wapabʉjʉmirõ, peꞌtia waꞌasaꞌa. Marĩ Jesucristore ẽjõpeose uru nemorõ wapatiꞌi. Te pũrĩcã ne peꞌtitisaꞌa. Tojo weegʉ Jesucristo marĩrẽ apaturi aꞌti nucũcãpʉre aꞌtigʉ, “Yʉꞌʉre añurõ ẽjõpeowʉ”, nigʉ̃sami. \p \v 8-9 Mʉsã Jesucristore aꞌti nucũcãpʉ nicã ĩꞌatiꞌcãrã nimirã, cʉ̃rẽ maꞌiꞌi. Aꞌtiro nicãrẽ cʉ̃rẽ ĩꞌatimirã, ẽjõpeoꞌo. Mʉsã cʉ̃rẽ ẽjõpeocã, mʉsãrẽ pecameꞌepʉ waꞌaboꞌcãrãrẽ yʉꞌrʉcã weegʉsami. Tojo weerã mʉsã Õꞌacʉ̃ tiropʉ waꞌatjere wãcũrã, pũrõ eꞌcatiꞌi. ¿Deꞌro ni werenemobosaʉ? Wereta basioweꞌe. \p \v 10 Dʉporopʉ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masã aꞌtiro nicãrã niwã: “Õꞌacʉ̃ masã ñaꞌarõ weeꞌquere acobojo, narẽ yʉꞌrʉogʉsami”, nicãrã niwã. Aꞌtere weremirã, na basu weresere tʉꞌomasĩticãrã niwã. Tojo weerã tere masĩsĩꞌrĩrã, ʉpʉtʉ buꞌe wãcũnʉrʉ̃cãrã niwã. \v 11 Espíritu Santu weetamuse meꞌrã aꞌtiro wereyucãrã niwã: “Masãrẽ yʉꞌrʉoacjʉ pũrõ piꞌeti wẽrĩgʉ̃sami. Wẽrĩꞌcʉpʉ nimigʉ̃, masãgʉ̃sami. Cʉ̃ masã́ca beꞌro ʉꞌmʉsepʉ mʉjãa, cʉ̃ pacʉ tiro wiogʉ dujiri cũmurõ diacjʉ̃ peꞌe dujigʉsami.” Espíritu Santu tojo nisere tʉꞌorã, Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masã “¿Deꞌro nicã, noarẽ tojo waꞌarosari?” nírã, pũrõ masĩsĩꞌrĩcãrã niwã. \v 12 Õꞌacʉ̃ na masĩsĩꞌrĩcã ĩꞌagʉ̃, narẽ aꞌtiro werecʉ niwĩ: “Aꞌte queti mʉsã nirĩ curare waꞌasome yujupʉ. Beꞌrocjãrãpʉ aꞌtere ĩꞌarãsama”, nicʉ niwĩ. Narẽ tere wereyugʉ, marĩ aꞌtocaterocjãrã peꞌere weregʉ weecʉ niwĩ. Tojo weegʉ Õꞌacʉ̃ aꞌtocaterore aꞌtiro weemi majã. Espíritu Santu ʉꞌmʉsepʉ nigʉ̃rẽ cʉ̃ ye queti wererã meꞌrã mʉsãrẽ weredutigʉ oꞌócʉ niwĩ. Na Espíritu Santu tutuaro meꞌrã tere aꞌtiro werema. “Jesucristo aꞌtitojacʉ niwĩ. Marĩrẽ yʉꞌrʉoꞌcʉ nimi”, nima. Õꞌacʉ̃rẽ werecoꞌterã ʉꞌmʉsecjãrã quẽꞌrã masãrẽ yʉꞌrʉosere “¿Deꞌro waro niti?” ni masĩsĩꞌrĩsama. \s1 Õꞌacʉ̃ marĩrẽ ñaꞌase marĩrõ nisetidutise niꞌi \p \v 13 Õꞌacʉ̃ marĩrẽ maꞌígʉ̃, ñaꞌarõ marĩ weeꞌquere acobojotojacʉ niwĩ. Tojo weerã mʉsã weeatjere añurõ wãcũyuya. Mʉsã ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere weeticãꞌña. Wãcũtutuaya. Õꞌacʉ̃ añurõ wéégʉ, marĩrẽ Jesucristo apaturi aꞌti nucũcãpʉ aꞌticã cʉ̃ oꞌoatjere pũrõ wãcũnʉrʉ̃ña. Tere wãcũrã, eꞌcatise meꞌrã coꞌteya. \v 14 Wĩꞌmarã añurã na pacʉsʉmʉa dutisere añurõ yʉꞌtisama. Na weronojõta mʉsã quẽꞌrã marĩ pacʉ Õꞌacʉ̃ dutisere añurõ yʉꞌtiya. Mʉsã todʉporopʉ Õꞌacʉ̃rẽ masĩtirã, ñaꞌarõ ʉaripejasere weecãrã niwʉ̃. Niꞌcãrõacãrẽ mʉsã ñaꞌarõ ʉaripejasere duꞌucãꞌña majã. \v 15 Aꞌtiro peꞌe weesetiya. Õꞌacʉ̃ marĩrẽ beseꞌcʉ ñaꞌase moogʉ̃ nimi. Tojo weerã marĩ ñaꞌase marĩrã nirõʉaꞌa. \v 16 Õꞌacʉ̃ ye queti ojáca pũrĩpʉ aꞌtiro ojanoꞌcaro niwʉ̃: “Yʉꞌʉ añugʉ̃, ñaꞌase moogʉ̃ niꞌi. Tojo weerã mʉsã quẽꞌrã ñaꞌase marĩrã nisetiya”, nicʉ niwĩ Õꞌacʉ̃. \p \v 17 Mʉsã Õꞌacʉ̃rẽ sẽrĩrã, cʉ̃rẽ “Pacʉ” nisaꞌa. Cʉ̃ nipeꞌtirãrẽ niꞌcãrõnojõ marĩ weeꞌquenʉcʉ̃rẽ besebʉrogʉsami. Ne niꞌcʉ̃rẽ dʉꞌasome. Tojo weerã mʉsã aꞌti ʉmʉcopʉre catiro põtẽorõ Õꞌacʉ̃rẽ wiopesase meꞌrã tʉꞌoñaꞌña. \v 18 Mʉsã ñecʉ̃sʉmʉa nisetiꞌcaronojõ weesirutumʉjãtiꞌque wapamarĩcaro niwʉ̃. Te wapamarĩsere cõꞌagʉ̃, Õꞌacʉ̃ yʉꞌrʉocʉ niwĩ. Mʉsã aꞌtiro masĩꞌi. Cʉ̃ marĩrẽ buꞌiri daꞌreboꞌquere wapayewĩrõgʉ̃, peꞌtisenojõ meꞌrã, uru, niyeru meꞌrã wapayeticʉ niwĩ. \v 19 Aꞌtiro peꞌe weecʉ niwĩ. Cʉ̃ macʉ̃ Jesucristo ʉpʉtʉ maꞌigʉ̃ cʉ̃ wẽrĩgʉ̃ dí oꞌmabʉrose meꞌrã marĩrẽ yʉꞌrʉocʉ niwĩ. Ʉ̃sã judío masã ñecʉ̃sʉmʉapʉa na ñaꞌarõ weeꞌque wapa Õꞌacʉ̃rẽ acobojose sẽrĩrã, aꞌtiro weecãrã niwã. Oveja dojoriwiꞌi nitigʉre, cãmi marĩgʉ̃rẽ, nipeꞌtiro cʉ̃ upʉ añugʉ̃rẽ wẽjẽ, Õꞌacʉ̃rẽ ʉ̃jʉ̃amorõcãrã niwã. Cʉ̃, oveja añugʉ̃ níꞌcaronojõ Jesucristo añugʉ̃ waro, ñaꞌase moogʉ̃ nimi. Cʉ̃ wẽrĩgʉ̃ dí oꞌmabʉrose meꞌrã marĩ ñaꞌarõ weeꞌquere yʉꞌrʉocʉ niwĩ. \v 20 Õꞌacʉ̃ aꞌti turi weese dʉporo “Yʉꞌʉ macʉ̃ masãrẽ yʉꞌrʉogʉsami”, ni besetojacʉ niwĩ. Tojo besemigʉ̃, maata oꞌóticʉ niwĩ. Aꞌtocateropʉ marĩ ye niatjere yʉꞌrʉoacjʉre cʉ̃rẽ oꞌócʉ niwĩ. \v 21 Jesucristo wẽrĩse meꞌrã Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeonoꞌo. Cʉ̃ Jesucristore wẽrĩꞌcʉpʉre masõcʉ niwĩ. Masõ, ʉꞌmʉsepʉ cʉ̃rẽ miimʉjãcʉ niwĩ. Topʉ cʉ̃rẽ wiogʉ sõrõcʉ niwĩ. Marĩrẽ ẽjõpeodutigʉ tojo weecʉ niwĩ. Tojo nicã marĩ ʉꞌmʉsepʉ waꞌatjere eꞌcatise meꞌrã yucuedutigʉ tojo weecʉ niwĩ. \p \v 22 Mʉsã diacjʉ̃ nisere yʉꞌtirã, Jesucristore ẽjõpeorã weecãrã niwʉ̃. Cʉ̃rẽ ẽjõpeorã, mʉsã ñaꞌarõ weesetiꞌquere duꞌucãrã niwʉ̃. Tojo weerã mʉsã niꞌcãrõacãrẽ buꞌiri marĩrã niꞌi. Mʉsã niꞌcʉ̃ põꞌrã weronojõ aꞌmerĩ maꞌiꞌi. Aꞌmerĩ maꞌírã, buꞌicjase ucũse meꞌrã diaꞌcʉ̃ maꞌiticãꞌña. Nipeꞌtise mʉsã weese meꞌrã peꞌe maꞌiña. \v 23 Aꞌtiro niꞌi. Õꞌacʉ̃ ucũse ninuꞌcũcãꞌrõsaꞌa. Marĩ tere ẽjõpeorã, cʉ̃ põꞌrã sãjãcãrã niwʉ̃. Tojo weerã apaturi bajuaapoꞌcãrã weronojõ niꞌi. Marĩ pacʉsʉmʉa boadijasama. Marĩ apaturi bajuaaporã, na boadijaro weronojõ waꞌasome. Õꞌacʉ̃ põꞌrã sãjãrã peꞌe, cʉ̃ meꞌrã catinuꞌcũcãꞌrãsaꞌa. \v 24 Õꞌacʉ̃ ye queti ojáca pũrĩpʉ aꞌtiro ojanoꞌwʉ̃: \q1 Tá ñai wẽrĩpeꞌtia waꞌasaꞌa. \q1 Masã quẽꞌrã tojota nipeꞌtirã wẽrĩrãsama. \q1 Oꞌori quẽꞌrã añuse nimirõ, boadijasaꞌa. \q1 Masã quẽꞌrã peje cʉorã, wiorã nimiꞌcãrã wẽrĩrãsama. \q1 \v 25 Na cʉose quẽꞌrã peꞌtirosaꞌa. \q1 Õꞌacʉ̃ ucũse pũrĩcã ne peꞌtisome. \q1 Ninuꞌcũcãꞌrõsaꞌa, ni ojanoꞌwʉ̃. \p Mʉsãrẽ te quetire ãpẽrã werecãrã niwã. Na wereseta añuse, ne peꞌtitise queti niꞌi. \c 2 \p \v 1 Mʉsã Õꞌacʉ̃ põꞌrã niꞌi. Tojo weerã nipeꞌtise ñaꞌasere duꞌucãꞌña. Ãpẽrãrẽ nisooticãꞌña. Weesooticãꞌña. Ãpẽrã yere ʉoticãꞌña. Ucjaticãꞌña. \v 2-3 Mʉsã Õꞌacʉ̃ añugʉ̃ nimi nisere masĩtojasaꞌa. Tojo weerã wĩꞌmarã ne bajuaꞌcãrã na paco õpẽcõrẽ ʉpʉtʉ miꞌrĩsĩꞌrĩrã weronojõ weeya. Õꞌacʉ̃ ye añuse quetire ʉpʉtʉ tʉꞌsase meꞌrã tʉꞌosĩꞌrĩña. Wĩꞌmarã na pacosãnumia ye õpẽcõrẽ miꞌrĩrã, ĩꞌoduarã waꞌasama. Õꞌacʉ̃ ucũse wĩꞌmagʉ̃ paco õpẽcõ weronojõ niꞌi. Te diacjʉ̃ weremeꞌrĩcãꞌa. Marĩ tere wãcũnuꞌcũrã, cʉ̃rẽ ẽjõpeotutuanemorãsaꞌa. Cʉ̃rẽ masĩnemoato nígʉ̃ marĩrẽ yʉꞌrʉocʉ niwĩ. \s1 Wiꞌi yeerã ʉ̃tãgã yeenʉꞌcãcja weronojõ Jesucristo nimi nise niꞌi \p \v 4 Mʉsã Jesucristore ẽjõpeoꞌo. Tojo weerã cʉ̃ meꞌrã añurõ nisetiya. Cʉ̃ catigʉ, marĩrẽ cʉ̃ meꞌrã caticã weemi. Cʉ̃ ninuꞌcũcʉ̃sami. Ãpẽrã cʉ̃rẽta teecãrã niwã. Na teemicã, cʉ̃ pacʉ Õꞌacʉ̃ peꞌe cʉ̃rẽ “Añuyʉꞌrʉgʉ nimi”, ni besecʉ niwĩ. Besetoja, cʉ̃rẽ wiogʉ sõrõcʉ niwĩ. \v 5 Mʉsãrẽ añurõ masĩdutigʉ queose meꞌrã weregʉti. Õꞌacʉ̃ ʉ̃tãpaga meꞌrã niꞌcã wiꞌi añurĩ wiꞌi yeegʉ weronojõ weesami. Ʉ̃tãgã añucja meꞌrã yeenʉꞌcãsami. Tutuari wiꞌi niato nígʉ̃ tojo weesami. Jesucristota cʉ̃ ne waro wiꞌi yeenʉꞌcãcja ʉ̃tãgã weronojõ nigʉ̃́ nimi. Marĩpʉa apeye na yeeturiamʉjãse weronojõ niꞌi. Marĩ nipeꞌtirã niꞌcãrõ meꞌrã Õꞌacʉ̃ cʉ̃ wééca wiꞌi weronojõ niꞌi. Tojo weerã cʉ̃ yarã waro nírã, Jesucristo weetamuse meꞌrã paꞌia weronojõ Õꞌacʉ̃ yere daꞌramasĩꞌi. Añurõ wéérã, ãpẽrã ye niatjere sẽrĩbosamasĩꞌi. Tojo nicã Õꞌacʉ̃rẽ eꞌcatise oꞌomasĩꞌi. Marĩ tojo weecã ĩꞌagʉ̃, Õꞌacʉ̃ eꞌcatisami. \v 6 Dʉporocjãrãpʉ quẽꞌrã te cjase Õꞌacʉ̃ cʉ̃ ucũꞌquere aꞌtiro ojacãrã niwã: \q1 Niꞌcã wiꞌi, wiꞌi Jerusalẽ́pʉre yeegʉti. \q1 Ti wiꞌire yéégʉ, niꞌcãgã ʉ̃tãgã añucjare besegʉti. \q1 Tutuari wiꞌi waꞌato nígʉ̃ tiga meꞌrã nʉꞌcãgʉ̃ti. \q1 Yʉꞌʉ ʉ̃tãgãrẽ ucũgʉ̃, yʉꞌʉ macʉ̃ peꞌere wãmepeogʉ weeꞌe. \q1 Cʉ̃́ta nimi yʉꞌʉ beseꞌcʉ. \q1 Yʉꞌʉ ĩꞌacã, añuyʉꞌrʉagʉ nimi. \q1 Cʉ̃rẽ ẽjõpeorã pũrõ eꞌcatirãsama. \q1 “Mejõ warota ẽjõpeocãti”, nisome, ni ojacãrã niwã Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masã. \m \v 7 Mʉsã Jesucristore ẽjõpeorã añurõ eꞌcatise meꞌrã cʉ̃rẽ tʉꞌoñaꞌsaꞌa. Ãpẽrã peꞌe cʉ̃rẽ ẽjõpeotitjĩarã, mʉsã weronojõ tʉꞌoñaꞌtisama. Mejõ nigʉ̃rẽ weronojõ tʉꞌoñaꞌcãꞌsama. Ãpẽrã Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masã aꞌtiro ojacãrã niwã tja: \q1 Masã ʉ̃tã meꞌrã wiꞌi yeerãtirã niꞌcãgãrẽ ʉati, cõꞌasama. \q1 Na cõꞌacaga meꞌrã ãpẽrã peꞌe tutuari wiꞌi yeesama. \q1 Tiga marĩcã, wiꞌi yeeya marĩbopã. \p Aꞌte aꞌtiro nisĩꞌrĩrõ weeꞌe. Wiorã judío masã tiga ʉ̃tãgãrẽ weronojõ Jesucristore ʉatiwã. Na ʉatimicã, cʉ̃ pacʉ Õꞌacʉ̃ peꞌe cʉ̃rẽ besecʉ niwĩ. Bese, cʉ̃rẽ wiogʉ sõrõcʉ niwĩ. Cʉ̃ marĩcãrẽ, marĩ Õꞌacʉ̃ põꞌrã sãjãmasĩtibopã. \v 8 Apeye ojanemocãrã niwã tja: \q1 Õꞌacʉ̃ cʉ̃ besecaga ʉ̃tãgãpʉ masã pʉꞌatuu, bʉrʉqueꞌarãsama. \p Aꞌte aꞌtiro nisĩꞌrĩrõ weeꞌe. Jesucristore Õꞌacʉ̃ besecʉ niwĩ. Tigapʉ pʉꞌatuu, bʉrʉqueꞌaꞌcaro weronojõ Jesucristore ẽjõpeotirã buꞌiri daꞌrenoꞌrãsama. Todʉporopʉta maata Õꞌacʉ̃ cʉ̃ macʉ̃rẽ ẽjõpeotirã tojo waꞌarãsama, nitojacʉ niwĩ. \p \v 9 Marĩ pũrĩcã na weronojõ niweꞌe. Õꞌacʉ̃ cʉ̃ yarã niato nígʉ̃ marĩrẽ besecʉ niwĩ. Tojo weerã marĩ wiogʉ yarã paꞌia weronojõ cʉ̃ yere daꞌrarã niꞌi. Õꞌacʉ̃ marĩrẽ cʉ̃ ya curuacjãrã sãjãcã weecʉ niwĩ. Ñaꞌase marĩrõ niseticã weecʉ niwĩ. Dʉporopʉ Õꞌacʉ̃ cʉ̃ yarã masã Israe curuacjãrãrẽ yʉꞌʉ wereꞌque pejere weecʉ niwĩ. Mʉsã Jesucristore ẽjõpeorã niꞌi. Tojo weegʉ mʉsãrẽ mejãrõta weemi. Õꞌacʉ̃ marĩrẽ añurõ weeꞌquere ãpẽrãrẽ weredutigʉ tojo weemi. Õꞌacʉ̃ añuyʉꞌrʉagʉ marĩ ñaꞌarõ weeꞌquere acobojomi. Acobojo, naꞌitĩꞌarõpʉ níꞌcãrãrẽ marĩrẽ yʉꞌrʉomi. Tojo weerã niꞌcãrõacãrẽ cʉ̃ põꞌrã boꞌreyuropʉ nirã́ weronojõ niꞌi. \v 10 Dʉporopʉ niꞌcʉ̃ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masʉ̃ aꞌtiro nicʉ niwĩ: “Õꞌacʉ̃ pãjãrã judío masã nitirãrẽ yʉꞌrʉogʉsami.” Tojo weerã mʉsã todʉporopʉre Õꞌacʉ̃ põꞌrã mejẽta níniꞌwʉ̃ yujupʉ. Niꞌcãrõacãrẽ cʉ̃rẽ ẽjõpeoca beꞌro cʉ̃ põꞌrã niꞌi majã. Õꞌacʉ̃rẽ mʉsã ẽjõpeose dʉporo cʉ̃ mʉsãrẽ maꞌisere, cʉ̃ pajañaꞌsere masĩticãrã niwʉ̃. Niꞌcãrõpʉta aꞌtere masĩꞌi majã. \s1 Pedro Jesucristore ẽjõpeorãrẽ “Aꞌtiro weeya” nise niꞌi \p \v 11 Yʉꞌʉ mʉsãrẽ pũrõ maꞌisaꞌa. Niꞌcãrõacã yʉꞌʉ wereatjere mʉsã weecã ʉasaꞌa. Marĩ aꞌti turipʉre sijari masã niꞌi. Marĩ niatjo waro ʉꞌmʉsepʉ niꞌi. Topʉ ninuꞌcũcãꞌrãsaꞌa. Tojo weerã marĩ ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere weeticãꞌrã. Marĩ ñaꞌarõ weesĩꞌrĩse añurõ weesĩꞌrĩse meꞌrã aꞌmequẽse niꞌi. Te ñaꞌarõ weesĩꞌrĩse añurõ weese peꞌere cãꞌmotaꞌasĩꞌrĩsaꞌa. Õꞌacʉ̃ peꞌe marĩrẽ añurõ weecã ʉasami. \v 12 Mʉsã Jesucristore ẽjõpeotirã waꞌteropʉ nisaꞌa. Cʉ̃rẽ ẽjõpeose buꞌiri mʉsãrẽ “Ñaꞌarã nima”, ni ucjasama. Mʉsã na waꞌteropʉre añurõ nisetiya. Tojo weecã, na tojo ucjamirã, mʉsã añurõ weesetisere ĩꞌarãsama. Tere ĩꞌarã, siape meꞌrã pãjãrã Jesucristore ẽjõpeorãsama. Tojo weerã cʉ̃ apaturi aꞌticã, mʉsã weronojõta na quẽꞌrã Õꞌacʉ̃rẽ “Mʉꞌʉ añugʉ̃, tutuagʉ niꞌi”, ni ẽjõpeorãsama. \p \v 13-14 Marĩ wiogʉ Jesucristore ẽjõpeotjĩarã, aꞌtiro weeroʉaꞌa. Aꞌti diꞌtacjʉ̃ wiogʉ waro, cʉ̃ docacjãrã wiorã, tojo nicã nipeꞌtirã aꞌti nucũcãcjãrã wiorã dutisere yʉꞌtiroʉaꞌa. Wiogʉ waro cʉ̃ docacjãrãrẽ ñaꞌarõ weerãrẽ buꞌiri daꞌredutisami. “Añurõ weerã́ peꞌere ‘Añurõ weeapʉ mʉsã’ niña”, nisami. \v 15 Õꞌacʉ̃ mʉsã añurõ weecã ʉasami. Tojo weecã, ãpẽrã mʉsãrẽ ucjamiꞌcãrã mejõ warota ucjamaꞌacãꞌrãsama. Õꞌacʉ̃ mʉsã añurõ weese meꞌrã na ucjamaꞌaꞌcãrã, tʉꞌomasĩtirãrẽ diꞌtamarĩacã weecã ʉasami. \p \v 16 Õꞌacʉ̃ marĩrẽ yʉꞌrʉotojacʉ niwĩ. Tojo weerã yʉꞌrʉonoꞌcãrã weronojõ weesetirã. Aꞌtiro wãcũticãꞌrã. “Yʉꞌʉ ãpẽrã dutise doca niweꞌe. Tojo weegʉ yʉꞌʉ ʉaro weegʉti”, niticãꞌrã. Aꞌtiro peꞌe weerã. Õꞌacʉ̃rẽ maꞌi, cʉ̃ ʉaro weerã. Ñaꞌasere weeticãꞌrã. Daꞌracoꞌterã na wiogʉ dutisere añurõ yʉꞌtirã weronojõ marĩ quẽꞌrã Õꞌacʉ̃ dutisere yʉꞌtirã. \v 17 Dʉcawaaro marĩrõ nipeꞌtirãrẽ niꞌcãrõnojõ ĩꞌarã. Jesucristore ẽjõpeorãrẽ maꞌirã. Õꞌacʉ̃rẽ nʉcʉ̃ĩꞌase meꞌrã ẽjõpeorã. Aꞌti diꞌtacjʉ̃ wiogʉre wiopesase meꞌrã tʉꞌoñaꞌrã. \s1 Jesucristo piꞌetigʉ nʉꞌcãꞌcaronojõ marĩrẽ nʉꞌcãdutise niꞌi \p \v 18 Mʉsã niꞌcãrẽrã ãpẽrãrẽ daꞌracoꞌterã nisaꞌa. Mʉsã wiorãrẽ ẽjõpeoya. Nipeꞌtirã na dutisere yʉꞌtiya. Mʉsãrẽ añurõ weerã́ diaꞌcʉ̃rẽ yʉꞌtiticãꞌña. Noꞌo ñaꞌarõ weerã́ quẽꞌrãrẽ yʉꞌtiya. \v 19 Apetero mʉsã añurõ weemicã, mʉsã wiorã buꞌiri daꞌrebosama. Na tojo weecã, mʉsã Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeosere ĩꞌorã, narẽ yeꞌsuticãꞌña. Tojo weecã, mʉsãrẽ Õꞌacʉ̃ “Añurõ weema”, ni ĩꞌagʉ̃sami. \v 20 Mʉsã ñaꞌarõ wééca beꞌroma mʉsãrẽ buꞌiri daꞌrerã, queoro weerã weema. Mʉsã na buꞌiri daꞌresere nʉꞌcãrã, “Añurõ wéérã, nʉꞌcãꞌa”, niticãꞌña. Mʉsã tojo nʉꞌcãse wapamarĩꞌi. Mʉsã ñaꞌarõ weeꞌque wapa queorota buꞌiri daꞌrerã weesama. Mʉsã añurõ wééca beꞌro na ñaꞌarõ weecã, nʉꞌcãña. Tojo weese peꞌere Õꞌacʉ̃ “Añurõ weema”, ni ĩꞌagʉ̃sami. \v 21 Õꞌacʉ̃ mʉsã añurõ weemicã, mʉsãrẽ ñaꞌarõ weesere nʉꞌcãdutigʉ cũucʉ niwĩ. Jesucristomarĩcã marĩrẽ yʉꞌrʉogʉ, piꞌeti, wẽrĩwĩ. Añurõ weemicã, cʉ̃rẽ ñaꞌarõ weewã. Tojo weegʉ marĩ quẽꞌrãrẽ cʉ̃ weeꞌcaronojõta weesirutucã ʉasami. \v 22 Cʉ̃ ne niꞌcãti ñaꞌarõ weetiwĩ. Nisootiwĩ. \v 23 Cʉ̃rẽ ñaꞌarõ bujicãꞌcãrãrẽ narẽ bujicãꞌaꞌmetiwĩ. Cʉ̃ piꞌetigʉ, “Mʉsãrẽ buꞌiri daꞌregʉti”, nitiwĩ. Cʉ̃ pacʉ peꞌere “Yʉꞌʉ pacʉ cʉ̃ ʉaro, queoro ñaꞌarõ weerãrẽ buꞌiri daꞌregʉsami”, niwĩ. Tojo weegʉ cʉ̃ ye niatjere cʉ̃ pacʉpʉre wiawĩ. \v 24 Cʉ̃ basu marĩ ñaꞌarõ weeꞌque wapare wapayegʉ, curusapʉ wẽrĩwĩ. Marĩ ñaꞌarõ weesere duꞌudutigʉ marĩrẽ wẽrĩbosawĩ. Tojo cʉ̃ weese meꞌrã aꞌtiro weewĩ. Marĩrẽ ñaꞌasere sirutumiꞌcãrãrẽ añuse Õꞌacʉ̃ ye peꞌere sirutucã weewĩ. Cʉ̃ marĩrẽ yʉꞌrʉogʉ, cãmi daꞌrenoꞌo, ʉpʉtʉ pũrĩse tʉꞌoñaꞌwĩ. Tojo cʉ̃ weese meꞌrã marĩ ñaꞌarõ yʉꞌrʉboꞌcãrã yʉꞌrʉonoꞌwʉ̃. \v 25 Marĩ aꞌtiro nicũmiwʉ̃. Oveja sãꞌrĩrõ poꞌpeapʉ níꞌcãrã noꞌo ʉaro wijaawãꞌcãsama. Wijaawãꞌcã, ĩꞌanʉrʉ̃ticã, bajudutia waꞌasama. Marĩ na weronojõ nicũmiwʉ̃. Niꞌcãrõacãrẽ Jesucristore ẽjõpeoꞌo. Tojo weerã ovejare coꞌtegʉ bajudutiꞌcãrãrẽ aꞌma, cʉ̃ narẽ bocaꞌcaro weronojõ niꞌi. Jesucristo marĩrẽ ñaꞌarõ weeri nígʉ̃, marĩrẽ ĩꞌanʉrʉ̃, coꞌtegʉ nimi. \c 3 \s1 Omocã dʉꞌteꞌcãrãrẽ dutise niꞌi \p \v 1-2 Numia, marãpʉsʉmʉatirã, añurõ tʉꞌoya yʉꞌʉ wereatjere. Mʉsã marãpʉsʉmʉa dutisere, na ʉaro weeya. Niꞌcãrẽrã mʉsã marãpʉsʉmʉa Jesucristore ẽjõpeotisama. Cʉ̃ ye quetire ne tʉꞌosĩꞌrĩtisama. Tojo weerã te quetire weretimirã, aꞌtiro peꞌe weeya. Narẽ ẽjõpeoya. Na dutisere eꞌcatise meꞌrã weeya. Mʉsã tojo weecã, na quẽꞌrã mʉsã añurõ weesetisere ĩꞌacũu, Jesucristore ẽjõpeobosama. \v 3 Ãpẽrã, “Añurã nima”, nidutirã, mʉsã upʉre peje maꞌmasuꞌaticãꞌña. Mʉsã upʉ bajuse diaꞌcʉ̃rẽ wãcũnʉrʉ̃ticãꞌña. \v 4 Mʉsã añurã nisĩꞌrĩrã, añurõ bajusĩꞌrĩrã, aꞌtiro peꞌe weesetiya. Mʉsã marãpʉsʉmʉarẽ tʉꞌsaropʉta na dutisere maꞌise meꞌrã weeya. Tuꞌtiro marĩrõ ãpẽrãrẽ queoro weemeꞌrĩcãꞌña. Ejeripõꞌrã caributiro marĩrõ tʉꞌoñaꞌña. Aꞌte añurõ weesetise peꞌtisome. Mʉsã upʉre maꞌmasuꞌase pũrĩcã peꞌtirosaꞌa. Mʉsã añurõ weeseticã, Õꞌacʉ̃ mʉsã meꞌrã eꞌcatigʉsami. Mʉsã aꞌtiro weese cʉ̃ ĩꞌorõpʉre añubutiase waro niꞌi. \v 5 Yʉꞌʉ mʉsãrẽ nírõnojõta dʉporocjãrã numia Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeorã añurõ weeseticãrã niwã. Na marãpʉsʉmʉa dutisere añurõ yʉꞌticãrã niwã. \v 6 Sara dʉporocjõpʉ co marãpʉ Abrahã dutisere añurõ yʉꞌtico niwõ. Tojo weego Abrahãrẽ co wiogʉre weronojõ tʉꞌoñaꞌco niwõ. Mʉsã quẽꞌrã mʉsã marãpʉsʉmʉarẽ añurõ weeya. Mʉsã nipeꞌtisere añurõ wéérã, tojo nicã uiro marĩrõ nisetirã, Sara weronojõ nirãsaꞌa. \p \v 7 Niꞌcãrõacãrẽ nʉmotirãrẽ weregʉti. Mʉꞌʉ nʉmorẽ añurõ weesetiya. Core ẽjõpeoya. Co mʉꞌʉ weronojõ tutuatimo. Õꞌacʉ̃ co quẽꞌrãrẽ pajañaꞌgʉ̃, mʉꞌʉrẽ weronojõta yʉꞌrʉocʉ niwĩ. Tojo weegʉ core añurõ coꞌteya. Aꞌtiro weecã, mʉsã Õꞌacʉ̃rẽ ñubuese ne cãꞌmotaꞌata basiosome. \s1 Aꞌmerĩ añurõ nisetidutise niꞌi \p \v 8 Niꞌcãrõacãrẽ nipeꞌtirãpʉre weretʉogʉti. Niꞌcãrõ meꞌrã nisetibʉroya. Ãpẽrãrẽ pajañaꞌña. Niꞌcʉ̃ põꞌrã weronojõ maꞌisetiya. “Ʉ̃sã ãpẽrã yʉꞌrʉoro niꞌi”, ni wãcũticãꞌña. \v 9 Ãpẽrã mʉsãrẽ ñaꞌarõ weecã, narẽ aꞌmeticãꞌña. Mʉsãrẽ ñaꞌarõ bujicãꞌcã, narẽ bujicãꞌaꞌmeticãꞌña. Aꞌtiro peꞌe weeya. Narẽ añurõ waꞌato nírã, Õꞌacʉ̃rẽ sẽrĩbosaya. Õꞌacʉ̃ marĩrẽ tojo weedutisami. Aꞌtiro weecã, Õꞌacʉ̃ mʉsãrẽ añurõ weegʉsami. \v 10 Dʉporopʉre niꞌcʉ̃ Salmo wãmetiri pũrĩpʉre añurõ nisetisere aꞌtiro ojacʉ niwĩ: \q1 Noꞌo mʉsã catiri ʉmʉcore eꞌcatise meꞌrã nisĩꞌrĩrã, ñaꞌarõ ucũticãꞌña. \q1 Nisootirãta niña. \q1 \v 11 Noꞌo mʉsã ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere weeticãꞌña. \q1 Añuse peꞌere weeya. \q1 Ãpẽrã meꞌrã aꞌmetuꞌtitirãta maꞌise meꞌrã nisetiya. \q1 \v 12 Añurõ weesetirãrẽ Õꞌacʉ̃ coꞌtesami. \q1 Na cʉ̃rẽ sẽrĩsere yʉꞌtisami. \q1 Ñaꞌarõ weerã́ meꞌrã peꞌere eꞌcatitisami. \q1 Narẽ buꞌiri daꞌresami. \q1 Tojo weerã mʉsã añurõ nisetiya ni, Salmo pũrĩpʉre ojanoꞌcaro niwʉ̃. \p \v 13 Mʉsã añuse diaꞌcʉ̃rẽ weeseticã, ¿noa mʉsãrẽ ñaꞌarõ weebosaʉ? Weetisama. \v 14 Mʉsã añurõ weemicã, ãpẽrã mʉsãrẽ ñaꞌarõ weecãma, eꞌcatiya. Õꞌacʉ̃ mʉsãrẽ añurõ weegʉsami. Tojo weerã na mʉsãrẽ ñaꞌarõ weesĩꞌrĩcã, wãcũqueꞌtiticãꞌña. Narẽ uiticãꞌña. \v 15 Aꞌtiro peꞌe wãcũña. “Jesucristo nipeꞌtirã buꞌipʉ ʉ̃sã wiogʉ nimi”, ni ẽjõpeoya. Noꞌo mʉsãrẽ ãpẽrã “¿Deꞌro weerã Jesucristore ẽjõpeoti?” nibosama. Na tojo nicã, mʉsã yʉꞌtiatjere wãcũyutojaya. Narẽ añurõ yʉꞌtimeꞌrĩcãꞌña. Pũrĩrõ yʉꞌtiticãꞌña. \v 16 Mʉsã Jesucristore ẽjõpeose buꞌiri ãpẽrã mʉsãrẽ ñaꞌarõ ucjasama. Na ucjaꞌque diacjʉ̃ niticã ĩꞌarã, bopoyarãsama. Tojo weerã mʉsã añurõ nisetirã, Õꞌacʉ̃ ĩꞌorõpʉre buꞌiri marĩrã tʉꞌoñaꞌrãsaꞌa. \v 17 Õꞌacʉ̃ cʉ̃ ʉacãma, marĩ añurõ weemicã, ãpẽrã marĩrẽ ñaꞌarõ weebosama. Tojo weese añu niꞌi. Marĩ ñaꞌarõ weecã peꞌema, ãpẽrã marĩrẽ ñaꞌarõ weecã, marĩ ye buꞌirita niꞌi. \p \v 18 Jesucristomarĩcã añugʉ̃ nimigʉ̃, piꞌetiwĩ. Cʉ̃ buꞌiri moomigʉ̃, marĩ ñaꞌarõ weeꞌque wapare wẽrĩ wapayebosawĩ. Marĩ buꞌiri cʉorãrẽ wẽrĩbosagʉ, tojo weewĩ. Marĩrẽ yʉꞌrʉogʉ, niꞌcãtita wẽrĩwĩ. Cʉ̃ tojo weese meꞌrã cʉ̃ pacʉ tiropʉ marĩrẽ waꞌata basiocã weewĩ. Cʉ̃ buꞌicá upʉ waroma wẽrĩa waꞌawĩ. Wẽrĩtoja, beꞌro masãcʉ niwĩ. Cʉ̃ ejeripõꞌrã pũrĩcã wẽrĩticaro niwʉ̃. \v 19-20 Cʉ̃ ejeripõꞌrã meꞌrã cʉ̃ upʉ masãpepʉ cũñarĩ cura aꞌtiro weecʉ niwĩ. Dʉporopʉ Õꞌacʉ̃ aꞌti turi miocã, wẽrĩꞌcãrã na biꞌadʉponoꞌcaropʉ nirãrẽ ĩꞌagʉ̃ waꞌacʉ niwĩ. Topʉ narẽ cʉ̃ wẽrĩ masãsere weregʉ ejacʉ niwĩ. Dia miose dʉporo Noé yoacã yucʉsʉjore aꞌmedoꞌgʉ daꞌracʉ niwĩ. Cʉ̃ tiwʉ weeri curare cʉ̃ nícaterocjãrãrẽ Õꞌacʉ̃ narẽ ẽjõpeocã ʉacʉ nimiwĩ. Na peꞌe ne ẽjõpeoticãrã niwã. Noé, cʉ̃ nʉmo, cʉ̃ põꞌrã, na nʉmosãnumia diaꞌcʉ̃ ẽjõpeocãrã niwã. Tojo weerã na ochota tiwʉ meꞌrã yʉꞌrʉcãrã niwã. \v 21 Õꞌacʉ̃ narẽ yʉꞌrʉoꞌcaro weronojõta marĩ quẽꞌrãrẽ Jesucristo wẽrĩ masãse meꞌrã Õꞌacʉ̃ yʉꞌrʉocʉ niwĩ. Õꞌacʉ̃ aꞌti turire miogʉ̃ narẽ yʉꞌrʉoꞌque marĩrẽ wãmeyese weronojõ niꞌi. Marĩrẽ wãmeyese marĩ upʉre ũꞌirĩ coese mejẽta niꞌi. Aꞌtiro niꞌi. Õꞌacʉ̃ ĩꞌorõpʉre buꞌiri marĩrã nisĩꞌrĩrã, cʉ̃rẽ acobojose sẽrĩse niꞌi. \v 22 Jesucristo masã́ca beꞌro cʉ̃ pacʉ tiropʉ mʉjãacʉ niwĩ. Niꞌcãrõacãrẽ cʉ̃ wiogʉ dujiri cũmurõpʉ nisami. Cʉ̃ nipeꞌtirã buꞌipʉ, wiogʉ nimi. Õꞌacʉ̃rẽ werecoꞌterã, nipeꞌtirã wiorã ʉꞌmʉarõpʉ nirã́ yʉꞌrʉoro nimi. \c 4 \s1 Dʉporopʉ ñaꞌarõ weemiꞌcãrã ñaꞌarõ weeduꞌuse queti niꞌi \p \v 1 Jesucristomarĩcã aꞌti diꞌtapʉ nígʉ̃, pũrõ piꞌetiwĩ. Marĩ quẽꞌrã cʉ̃ piꞌetiꞌcaro weronojõta weerã. Piꞌetisere uiticãꞌrã. Marĩ piꞌetirã, Jesucristo weetamuse meꞌrã nemorõ wãcũtutuarãsaꞌa. Ñaꞌasere weesĩꞌrĩtirãsaꞌa. \v 2 Tojo weerã aꞌtiro nicã meꞌrã marĩ catise nʉmʉrĩ ejatuaro marĩ ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere weesome majã. Õꞌacʉ̃ cʉ̃ ʉaro peꞌe weerãsaꞌa. \v 3 Mʉsã Jesucristore ẽjõpeotirã na weesetisenojõrẽ weetojacãrã niwʉ̃. Ñaꞌarõ mʉsã weesĩꞌrĩsere weecãrã niwʉ̃. Numia meꞌrã ñaꞌarõ weecãrã niwʉ̃. Numia quẽꞌrã ʉmʉa meꞌrã mejãrõta ñaꞌarõ weecãrã niwʉ̃. Queꞌacãrã niwʉ̃. Bosenʉmʉ nicã queꞌa, caricũcãrã niwʉ̃. Ñaꞌarõ weesere yʉꞌrʉoquejocãꞌcãrã niwʉ̃. Apeyere Õꞌacʉ̃ dutisere yʉꞌrʉnʉꞌcãrã, masã yeeꞌquere ẽjõpeocãrã niwʉ̃. \v 4 Niꞌcãrõacãrẽ te pejere mʉsã weetisaꞌa majã. Todʉporopʉ mʉsã meꞌrã ñaꞌarõ weesetiꞌcãrãrẽ baꞌpatinemotisaꞌa. Mʉsãrẽ na pijicã, waꞌatisaꞌa. Mʉsã tojo weecã, “¿Deꞌro weerã tojo weeti?” nisama. Tere ĩꞌarã, mʉsãrẽ ĩꞌatuꞌti, ucjasama. \v 5 Na tojo weemicã, aꞌtere masĩña. Õꞌacʉ̃ mʉsãrẽ ucja tuꞌtirãrẽ “¿Deꞌro weerã yʉꞌʉ põꞌrãrẽ tojo weeri?” ni sẽrĩtiñaꞌgʉ̃sami. Mʉsãrẽ tojo weeꞌcãrã na weeꞌquere besenoꞌrãsama. Õꞌacʉ̃ nipeꞌtirã wẽrĩꞌcãrãrẽ, catirãrẽ marĩ weesenʉcʉ̃rẽ besegʉsami. Ne niꞌcʉ̃rẽ dʉꞌasome. \v 6 Nipeꞌtirã masã wẽrĩdijapeꞌtirãsama. Jesucristore ẽjõpeoꞌcãrã peꞌe na ye upʉ boamicã, Õꞌacʉ̃ tiropʉ catinuꞌcũcãꞌrãsama. Tojo weerã narẽ aꞌti turipʉ caticã, Jesucristo ye añuse quetire werenoꞌcaro niwʉ̃. \p \v 7 Aꞌti turi peꞌtiatjo cãꞌrõacã dʉꞌsasaꞌa. Tojo weerã mʉsã weesere añurõ tʉꞌoñaꞌnʉꞌcõ, weesetiya. Wãcũtutuaya. Mʉsã ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere nʉꞌcãña. Tojo weerã mʉsã queoro ñubuerãsaꞌa. \v 8 Nipeꞌtise apeyenojõ yʉꞌrʉoro aꞌtiro weeya. Diacjʉ̃ aꞌmerĩ maꞌiña. Ne aꞌmerĩ maꞌiduꞌuticãꞌña. Marĩ ãpẽrãrẽ maꞌírã, marĩrẽ ñaꞌarõ weesere maata acobojosaꞌa. \v 9 Ãpẽrã mʉsã ye wiꞌseripʉ ejacã, eꞌcatise meꞌrã narẽ ñeꞌeña. Uase marĩrõ narẽ aꞌmáca, cãrĩse oꞌoya. \v 10 Õꞌacʉ̃ cʉ̃ tutuaro meꞌrã marĩ Jesucristore ẽjõpeorãnʉcʉ̃rẽ deꞌro marĩ weemasĩsere oꞌosami. Te oꞌose meꞌrã cʉ̃ yere añurõ weemasĩꞌi. Tere oꞌogʉ, niꞌcãrõnojõ oꞌotisami. Cʉ̃ oꞌoꞌque põtẽorõ ãpẽrãrẽ weetamudutigʉ oꞌosami. Marĩ ãpẽrãrẽ weetamurã, cʉ̃ oꞌoꞌquere queoro weerã weeꞌe. \v 11 Niꞌcãrẽrãrẽ aꞌtenojõrẽ oꞌosami. Pãjãrã waꞌteropʉ cʉ̃ ye queti weretutuasere oꞌosami. Aꞌtere wererã, cʉ̃ wereꞌcaro weronojõ wereya. Ãpẽrã, weetamurãnojõ quẽꞌrã Õꞌacʉ̃ mʉsãrẽ tutuaro oꞌoꞌcaro põtẽorõ weetamuña. Tojo weecã, masã “Jesucristo cʉ̃ weetamurõ meꞌrã tojo weeama” ni, eꞌcatise oꞌorãsama Õꞌacʉ̃rẽ. Jesucristo tutuayʉꞌrʉami. Cʉ̃ nipeꞌtirã buꞌipʉ, wiogʉ nimi. Tojo weerã marĩ cʉ̃rẽ eꞌcatise oꞌonuꞌcũcãꞌrã. \s1 Jesucristore ẽjõpeorãrẽ “Mejẽcã waꞌacã, wãcũtutuaya” nise niꞌi \p \v 12 Yʉꞌʉ mairã, apeyenojõ werenemogʉ̃ti tja. Mʉsã Jesucristore ẽjõpeose buꞌiri ñaꞌarõ yʉꞌrʉrã, “¿Deꞌro weero tojo waꞌati?” ni ĩꞌamarĩaticãꞌña. Te mʉsã piꞌetisere wãcũtutuarã, diacjʉ̃ta Jesucristore ẽjõpeosere ĩꞌonoꞌo. Tojo weerã mʉsã mejẽcã waꞌacã, ĩꞌamarĩaticãꞌña. \v 13 Mejõ eꞌcatiya. Niꞌcãrõacãrẽ mʉsã Jesucristo cʉ̃ piꞌetiꞌcaronojõta piꞌetisiruturã weeꞌe. Tojo weerã cʉ̃ apaturi aꞌticã, cʉ̃ asistesere, cʉ̃ tutuasere ĩꞌarã, pũrõ eꞌcatirãsaꞌa. \v 14 Marĩ Jesucristore ẽjõpeose buꞌiri ãpẽrã marĩrẽ ñaꞌarõ bujicãꞌsama. Na tojo weecã, marĩ aꞌtiro masĩꞌi. Espíritu Santu tutuayʉꞌrʉagʉ marĩpʉre nimi. Marĩ meꞌrã ninuꞌcũcʉ̃sami. Ãpẽrã marĩrẽ ñaꞌarõ weecã, weetamusami. Tojo weerã na ñaꞌarõ bujicãꞌmicã, eꞌcatinoꞌsaꞌa. \v 15 Mʉsã aꞌtiro wãcũña. Wẽjẽcõꞌarĩ masãrẽ, yajari masãrẽ Õꞌacʉ̃ buꞌiri daꞌregʉsami. Ãpẽrã yere ucja wãcũnʉrʉ̃rã quẽꞌrãrẽ tojota weegʉsami. Noꞌo ñaꞌarõ weerãrẽ buꞌiri daꞌregʉsami. Mʉsã na weronojõ weeticãꞌña. Na, na ye buꞌiri piꞌetirãsama. \v 16 Apeterore mʉsã Jesucristore ẽjõpeose buꞌiri piꞌetirãsaꞌa. Tojo piꞌetirã, bopoyaticãꞌña. Aꞌtiro peꞌe weeya. Õꞌacʉ̃rẽ eꞌcatise oꞌorã, “Añuꞌu”, niña. “Mʉꞌʉ ʉ̃sãrẽ Jesucristo yarã sãjãcã weeapʉ”, ni wãcũtutuaya. \p \v 17 Niꞌcãrõacãrẽ Õꞌacʉ̃ masãrẽ beseri nʉmʉ nʉꞌcãtojaꞌa. Cʉ̃rẽ ẽjõpeorã meꞌrã besenʉꞌcãmi. Marĩ cʉ̃rẽ ẽjõpeorã meꞌrã nʉꞌcãcã, ãpẽrã cʉ̃rẽ ẽjõpeotirã peꞌema deꞌro waꞌaro waꞌarosaꞌa. Õꞌacʉ̃ náma ʉpʉtʉ buꞌiri daꞌregʉsami. \v 18 Dʉporopʉ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masʉ̃ te piꞌetise cjasere aꞌtiro ojacʉ niwĩ: \q1 Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeorã waromarĩcã ʉꞌmʉsepʉ waꞌase dʉporo aꞌti nucũcãpʉre piꞌetinírãsama yujupʉ. \q1 To pũrĩcãrẽ cʉ̃rẽ ẽjõpeotirã ñaꞌarõ weerã́ peꞌere ¿deꞌro waꞌarosaʉ? \q1 Narẽ ñaꞌabutiaro waꞌarosaꞌa. \q1 Õꞌacʉ̃ narẽ buꞌiri daꞌregʉsami, tojo nicʉ niwĩ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masʉ̃. \p \v 19 Marĩ Õꞌacʉ̃ ʉaronojõ piꞌetirã pũrĩcã, aꞌtiro weeroʉaꞌa. Añurõ weesere weenuꞌcũcãꞌrõʉaꞌa. Tojo nicã marĩ ye niatjere Õꞌacʉ̃ marĩrẽ weeꞌcʉre wiaroʉaꞌa. Nipeꞌtise cʉ̃ “Weegʉti” nisere queoro weesami. \c 5 \s1 Jesucristore ẽjõpeorã aꞌtiro weeroʉaꞌa nise niꞌi \p \v 1 Niꞌcãrõacãrẽ majã Jesucristore ẽjõpeorã sʉꞌori nirãrẽ weregʉti. Yʉꞌʉ quẽꞌrã ãpẽrãrẽ sʉꞌori nigʉ̃́ta niꞌi. Yʉꞌʉ Jesucristo piꞌeticã ĩꞌawʉ̃. Cʉ̃ apaturi aꞌti turipʉ aꞌticã, Õꞌacʉ̃ nipeꞌtirãpʉre Jesucristo asistesere, cʉ̃ tutuasere ĩꞌogʉ̃sami. Tere yʉꞌʉ quẽꞌrã nipeꞌtirã cʉ̃rẽ ẽjõpeoꞌcãrã meꞌrã buꞌipejatamugʉ̃saꞌa. \v 2 Jesucristore ẽjõpeorãrẽ sʉꞌori nirã́, yʉꞌʉ wereatjere tʉꞌoya. Õꞌacʉ̃ cʉ̃ yarãrẽ coꞌtedutigʉ mʉsãrẽ cũucʉ niwĩ. Ovejare coꞌteri masʉ̃ cʉ̃ yarã ovejare añurõ coꞌtesami. Cʉ̃ weronojõta mʉsã quẽꞌrã Õꞌacʉ̃ yarãrẽ añurõ coꞌteya. Ãpẽrã dutiro marĩrõ mʉsã ʉaro narẽ coꞌteya. Mʉsã tojo weecã, Õꞌacʉ̃ ʉasami. Apeye quẽꞌrãrẽ narẽ sʉꞌori wejepeorã, niyeru diaꞌcʉ̃rẽ wapataꞌasĩꞌrĩticãꞌña. Mejõ peꞌe eꞌcatise meꞌrã coꞌteya. \v 3 Narẽ coꞌterã, ñaꞌarõ dutipeticãꞌña. Narẽ ĩꞌacũudutirã peꞌe, añurõ weesetiya. \v 4 Tojo weecã, Jesucristo nipeꞌtirã masãrẽ coꞌterã wiogʉ apaturi aꞌti turipʉ aꞌtigʉ, mʉsãrẽ wapayegʉsami. “Añurõ coꞌtewʉ narẽ yʉꞌʉ coꞌtedutigʉ cũuꞌcãrãrẽ”, nigʉ̃sami. Cʉ̃ mʉsãrẽ wapayese ninuꞌcũcãꞌrõsaꞌa. Cʉ̃ tiro, cʉ̃ asisteropʉ catinuꞌcũatjere oꞌogʉsami. Te ne peꞌtisome. \p \v 5 Maꞌmapjia, nuꞌmia, aꞌtiro weeya. Bʉcʉrã mʉsãrẽ sʉꞌori wejepeorãrẽ ẽjõpeo yʉꞌtiya. Mʉsã “Nipeꞌtirãpʉta ãpẽrã yʉꞌrʉoro niꞌi” ni wãcũtirãta, aꞌmerĩ weetamuña. Dʉporopʉ Õꞌacʉ̃ ye queti weremʉꞌtãrĩ masʉ̃ aꞌtiro ojacʉ niwĩ: \q1 “Ãpẽrã yʉꞌrʉoro niꞌi” nirã́ meꞌrã Õꞌacʉ̃ aꞌpepũrĩ nisami. \q1 Ãpẽrã “Yʉꞌʉ mejõ nigʉ̃ niꞌi, yʉꞌʉre weetamuña” nirã́ peꞌere Õꞌacʉ̃ weetamusami, ni ojacʉ niwĩ. \m \v 6 Õꞌacʉ̃ tutuayʉꞌrʉgʉ nimi nírã, cʉ̃ dutisere yʉꞌtiya. Tojo weecã, Õꞌacʉ̃ cʉ̃ ʉari nʉmʉ mʉsãrẽ ãpẽrã wiorã weronojõ añurõ wãcũcã weegʉsami. \v 7 Õꞌacʉ̃ marĩrẽ maꞌígʉ̃, coꞌtesami. Tojo weerã nipeꞌtise marĩ wãcũqueꞌtisere, marĩrẽ noꞌo mejẽcã waꞌasere Õꞌacʉ̃pʉre oꞌorã. Cʉ̃ marĩ tojo weesere ñeꞌegʉ̃sami. \p \v 8 Mʉsã weesere añurõ tʉꞌoñaꞌnʉꞌcõtojarãpʉ weesetiya. Mʉsã ñaꞌarõ weesĩꞌrĩsere wãcũtutuaya. Añurõ tʉꞌomasĩña. Wãtĩ marĩrẽ ĩꞌatuꞌtigʉ nipeꞌtiropʉ aꞌmasijasami. Marĩrẽ ñaꞌarõ weecã ʉagʉ, tojo weesami. Tojo weerã coꞌte ĩꞌanʉrʉ̃ña. Niꞌcʉ̃ yai baꞌase aꞌmagʉ̃ piꞌetisijaro weronojõ marĩ Jesucristore ẽjõpeosere peꞌosĩꞌrĩsami. \v 9 Wãtĩ dutisere weeticãꞌña. Wãcũtutuaya. Jesucristore ẽjõpeonuꞌcũcãꞌña. Wãtĩ mʉsã diaꞌcʉ̃rẽ ñaꞌarõ weegʉ weetimi. Nipeꞌtirocjãrãpʉ Jesucristore ẽjõpeorãrẽ tojo weegʉ weemi. Na quẽꞌrã mʉsã piꞌetironojõta piꞌetirã weema. Tojo weerã wãcũtutuaya. \v 10 Õꞌacʉ̃ marĩrẽ maꞌígʉ̃, noꞌo nirṍ weetamunuꞌcũgʉ̃sami. Cʉ̃ macʉ̃ Jesucristo wẽrĩse meꞌrã marĩrẽ yʉꞌrʉocʉ niwĩ. Õꞌacʉ̃ta marĩrẽ cʉ̃ asisteropʉ cʉ̃ meꞌrã ninuꞌcũdutigʉ besecʉ niwĩ. Marĩ yoaticã aꞌti nucũcãpʉre piꞌetinírãsaꞌa yujupʉ. Tojo wééca beꞌro Õꞌacʉ̃ marĩ ñaꞌarõ nisetiꞌquere aponʉꞌcõ, wãcũtutuacã weegʉsami. Cʉ̃ tojo weecã, marĩ ne uisome. \v 11 Tojo weerã cʉ̃rẽ aꞌtiro nírã: “Õꞌacʉ̃, mʉꞌʉ nipeꞌtirã buꞌipʉ, wiogʉ niꞌi. Mʉꞌʉ tutuase ne peꞌtisome. Ninuꞌcũcãꞌrõsaꞌa”, nírã cʉ̃rẽ. \s1 Pedro añudutitʉoꞌque niꞌi \p \v 12 Silvano ojabosase meꞌrã yʉꞌʉ mʉsãrẽ pejeti ʉseriacã aꞌti pũrĩpʉre ojaꞌa. Cʉ̃ yʉꞌʉre baꞌpatimi. Jesucristore ẽjõpeogʉ añurõ weesetimi. Tojo weegʉ cʉ̃ queoro weecã ĩꞌagʉ̃, cʉ̃rẽ ẽjõpeoꞌo. Mʉsãrẽ wãcũtutua, eꞌcatidutigʉ aꞌti pũrĩrẽ ojaꞌa. Tojo nicã Õꞌacʉ̃ maꞌise diacjʉ̃ta niꞌi nígʉ̃, mʉsãrẽ ojaꞌa. Cʉ̃ maꞌisere masĩrã, Õꞌacʉ̃rẽ ẽjõpeoyapaticãꞌña. \p \v 13 Aꞌti macã Babiloniacjãrã Jesucristore ẽjõpeorã mʉsãrẽ añudutise oꞌóma. Õꞌacʉ̃ ãꞌrã quẽꞌrãrẽ mʉsãrẽ weronojõta besecʉ niwĩ. Apĩ quẽꞌrã Marco yʉꞌʉ macʉ̃ weronojõ nigʉ̃́ mʉsãrẽ añudutimi. \v 14 Mʉsã eꞌcatise meꞌrã aꞌmerĩ añudutiya. Mʉsã nipeꞌtirãrẽ Jesucristore ẽjõpeorãrẽ Õꞌacʉ̃ ejerisãjãse oꞌoato. \p Tocãꞌrõta ojaꞌa. \p Pedro