\id HEB - Tunebo NT [tuf] (Colombia) -2011 bd. \h Hebreos \toc1 La carta a los Hebreos \toc2 Hebreos \toc3 Heb \mt2 La carta a los \mt1 Hebreos \c 1 \s1 Dios ha hablado por medio de su Hijo \p \v 1 Récaram Sirat ima chihtá ehcuquin is cohtín quin áyjacro, ima chihtá ehcwayta acu. Bita jat, bita jat Sirat eyin quin bitara útara yajc ayir cuitar ehcujacro. \v 2 Eyta cuar ah cutar, ruw̃ár ojcor ima wacjí is quin áyjacro, ima chihtá ehcwayta acu. Sirat wacjí at icar bahnác wiquir chájacro, wacj imat ayin acu. Sir imát cajcan teyan bahnacan récaram wacjí ajc cutar waquír chájacro. \v 3 Siran bahnaquin cuitar rehquír eyta wacjí cat bahnaquin cuitatro. Sir urá bitáratara wacjí urá cat im éytaro. Wacj imat cajcan teyan, cuacúr abán bahnacan im ajc cutar urá cutar bahn áytiro. Wacj imat uwat Sir tayar yajác túnjacro. Tayar tunir car, cuacúr Sir ima jor itro. Eyta ita rabar buc owár cajcan bítatara, abán bítatara, bahnác cuitar ayro. \s1 El Hijo de Dios es superior a los ángeles \p \v 4 Etarwan wacjí urán Sir cuacúr cacmín cuitro. Ey ajcan ayan tahnacro. \v 5 Eyan “Sir wacjá” aw̃uro. Eyta aw̃úc etar Sir cacminrá ey owara cutiro. Sir imát ey ojcor uchta wajacro: \q1 Bahan as waquijró. Ah wacaro: bahan ajmaráy quéneyro. Cuat Sirat ima cacmín ojcor éytara wátiro. \p Sir wacjá ojcor uchta cat wajacro: \q1 Asan ey acu tetró. Rahra cat eyan as acu waquijró, wajacro. \p \v 6 Sir ima wacjá cajc uch cutar yehnyat, Sirat wajacro: \q1 Ajmár cacmín cuacúr binat ey tamo ay sihw̃ar ajcán to beyátaro, wajacro. \p \v 7 Cuat ima cacmín cuacúr bin ojcor wajacro: \q1 Cacminát Sir chihtá cab rehti yajcaro. Sero cab rehti bir eyta camín éyinat cat Sir chihtá cab rehti yajcaro. Ocan tiw̃ti anir eyta, cacminát cat Sir chihtá wácati yajcaro. \p \v 8 Cuat ima wacj ojcor wajacro: \q1 Bahan Sir rehquít uwan etiti áyataro. Bah gobierno cuitar uw cayar yajti yajcaro. \v 9 Bahat uw cayar yaj cun batro. Cuat ur ay bár yajquíc quehsuro. Bahan ur ay yájquibro. Eyta cuácayat Sirat bah caran cuít yehn áyjacro. Bah íw̃oquinan ahniro. Eyta cuar bahan ahnian bah íw̃oquin cuít chájacro, wajacro. \p \v 10 Uchta cat wajacro: \q1 Caru, récaram cajcan ican bahat chájacro. Cuacúr abá cat behmá ístirat chájacro. \q1 \v 11 Cajc cat, ica cat, cuacúr abá cat bahnáyqueyra. Cuat bahra tehmoti im eyta rehcáyqueyra. Oyan cumar sec bir eyta, cajc cat, abá cat eyta sec béyqueyra. \q1 \v 12 Uwat sincuach bihsúr eyta, bahat cajc cat, cuacúr abá cat eyta bihswáyqueyra. Oya ibsoy bin tehmár eyta, bahatán cajcan teyan eyta tehmóyqueyra. Cuatán bahra tehmoti im eyta rehcaro. Bahra yara báreyra. China báreyra. Bur cut suw cut itro, wajacro. \p \v 13 Cuat Sirat cuacúr cacmín quino wati ey, ima waquíj quínora bar wajacro: \q1 Asi jor uw ayin acu cara chaw̃i. Aját bah quehsí bin bah ac burbar yajquinro. Eyta burbar yajca rabar asi jor cara chaw̃i, wajacro. \p \v 14 Cuatán cuacúr cacminán cárini batro. Eyinra uw cuitar yájquinro. Sir imát uw síwata eyin racar rehquít cacminán eyin quin áyquinro, eyin cuitar yajquín acu. \c 2 \s1 No hay que descuidar la salvación \p \v 1 Eyta cuácayat isat chihtá eyan yají cácataro. Sir chihtá is cucajá acat ehcujác eyan yají cácataro. Eytair báreyra chihtá eyan isat semar istiti waca teta óraro. \v 2 Récaji Sir cacmín cuacúr binat Moisés quin chihtá istiy ehcujacro. Cacminát cahmor ehcujác eyan eyta yajquín waquír chájacro. Bíyinatan cahmor chihtá cati rehjéctara éyinan cuécujacro. Bíyinatan bach aujactar yarsa cuécujacro. \v 3 Cuat ah cutatra Cara imát chiht istiy ehcujacro. Eyta cuácayat isat chihtá ey rahcti réhcyeyra, ¿isan cab rehti cuécwajaqui? Car imát chihtá ehcujác ey cahujinat imár cucách cuitar rahcuír car acsar is quin ehcujacro. \v 4 Eyinat is quin ehcwayta acu Sirat eyin ur icar ima ajcan urán chájacro. Bitara útara icúr bár sicar ay yajquín acu ajcan urán eyta chájacro. Istiy quin, istiy quin eyta wíjacro. Sir Ajcan Cámuran ima chihtá cuitar eyta wíjacro. Isat éyinat ehcuquey rahcuayta acu eyta wíjacro. \s1 Jesucristo, hecho como sus hermanos \p \v 5 Sirat cajc uch bahnár car, bucoy istiy cuanáyqueyra. Eyta cuanír car, ima cuacúr cacmín at icar chaca báreyra. Aját cajc ey ojcor waquín cuihsuro. \v 6 Sir carit cuitar bi at icar chácatatara ehcún acu uchta récaji cuihsú bahjacro: \q1 Siru, bah urá bahnaquin cuitatro. Uwan ba ub cahmar cuáyitro. Eyta cuar ¿bahatán uw tamo sehw̃ac waátaqui? ¿Bahat ey sehnác waátaqui? \v 7 Siru, bahatán eyan cuacúr cacmín owara cuwaytaan birách bár chájacro. Eyta chaquir cat behmáy ajcá ji chájacro. Carin chájacro. \v 8 Bahnác acu cayíb chájacro. Bahnác ey at icar chájacro, eyat ayin acu. Bahnác ey at icar chájacro, wajacro. \m Etarwan uwat icuran biyan bahnác áyataro. Eyta cuar isat ítitan, uwat anto bahnaqui áytiro. \v 9 Eyta cuar Jesús rehjéc tamo síhw̃awi. Jesús cuacúr cacmín owara cuti it áyjacro. Eyta it ayir sicor cara chájacro. Eyan cacmín owara cuti rehca rabar uwat Sir tayar yajaquey eyat túnjacro. Sirat uwa sehnác rehcayat, eyat eyta túnjacro. Eyat tunin ac chinjacro. Eyta tunin chinjác tehmár Sirat eya sicor imáy ajcá ji chájacro. Cahujín quin ey tamo ayan cuít sihw̃ áyjacro. \p \v 10 Síratan im acu bahnác cuanír chájacro. Ima chihtá cuitar cuanír chájacro. Eyatan uw quir bin ima sasá chaquin séhw̃ajacro. Eyta chaquir im owár carin yin ayin sehw̃ar, Jesusan yarsa chin áyjacro. Jesús eyan Uw Síuquibro. Eyta chin ayir cuitar Jesusat uwa caba síujacro. \v 11 Etar Sir acu chaquib cat Sir acu chájaquin cat bahnáquinan Sir acu sasaro. Imár owara binro. Eyta chihtara Jesusat ima chiwa ojcor “as rábinro,” wacaro. Rooti eyta wacaro. \v 12 Sir carit cuitar ey ojcor wac bahjacro: \q1 Aját ajmár rabin quin bah ojcor ehcunro. Uw sécuajac tac icar bahnaquin cucajá acat, bahat yajác ey chihtá ehcunro. Eyta ehcwá rabar tanro, wajacro. \m \v 13 Bucoy cat Jesusat waquíc ojcor wacaro: \q1 Aját Sir chihtá bahnác rahcuinro. \m Bucoy cat wacaro: \q1 Asan úsatro. Sasá as quin wijac eyin owatro, wajacro. \p \v 14 Sir sasá cájaquin sibár jiro. Ar jiro. Eyta cuácayat Jesús cat sibár ji, ar ji yehnjacro. Uw sibár éytaan wan yehnjacro. Uw chinír eyta chinín acu eyta yehnjacro. Ima chinír cuitar uw chin ayquib burbar yajquín acu eyta yehnjacro. Sisrám burbar cuaquin acu eyta chinín acu yehnjacro. \v 15 Eyta burbar cuaquir, uwan ey at icar bin siwin acu sibár ji, ar ji yehnjacro. Uwan chiníc cahmar ehúr ey cuiquín acu sibár ji, ar ji yehnjacro, uwa ohbac ítayta acu. \v 16 Etarwan Jesusat ima cuacúr cacmín cuitar yajquín séhw̃ari rátiro. Cuat Abraham bómcarin cuitar yajquín sehw̃ar rajacro. \v 17 Eyta bira cajc uch cutar raquír car ima rabin chaquir eyta chájacro. Ima uw cuitar Sir ub cahmar waquín acu, sacerdote yehnín acu uwan ima rábinan wan chájacro. Ima rabin racar cue rehquít eyin cuitar yajquín séhw̃ajacro. Eyin cuitar yajquín acu cat, Sir chihtá wácati rehcayta acu cat éyinan wan yehnjacro. Eyta yehnár Sir tamo sehw̃a rabar, uwat Sir tayar yajác eyat túnjacro. Sacerdote yehnár eyta yajacro. \v 18 Eyta uw acu rabir yehnyat ruhw̃ujacro. Ey quin ur ay bár yajc ayin yehníc cuar eyat eyta yájtiro. Eyta yajti etar uwat ur ay bár yajti acu síuro. Uw quin ur ay bár yajc ayin séhw̃ayat eyat uw eyin síuro. \c 3 \s1 Jesús es más importante que Moisés \p \v 1 Rábinu, eyta cuácayat Jesús tamo síhw̃awi. Baan Sir imáy cájacro. Ima chihtá cuitar itin acu cájacro. Sir cuacúr binat baan ima chiwa cájacro. Etar Jesús tamo síhw̃awi. Jesús eya Sir imát is quin ima chihtá ehcwáy áyjacro. Eya sacerdote cara yehn áyjacro, Sir quin is cuitar waquín acu. Isat eyta ehcuro. \v 2 Sir imát Jesús quin sacerdote yehn ayjac etar, Jesusat ey chihtá wácati yajacro. Moisesan Sir uw owár cuácayat, eyat Sir chihtá wácati yajacro. Moisesat Sir chihtá wácati yajquír eyta, Jesusat cat eyta yajacro. \v 3 Eyta cuar Jesús ítitan, Jesusan caran Moisés cuitro. Uchtaan wanro. Uwat ubach tuw̃ro. Tuw̃yat uwat wacaro: “Ubach eyan ayro,” wacaro. Eyta waquíc cuar, ubach tuw̃quib eyan ayan cuitro. Tuw̃quib eyan ayan ubach cuít eyta Jesusan caran Moisés cuitro. \v 4 Ubach tuw̃jác eyan uwat tuw̃jác eyta icuran biyan bitara útara ey cat bahnác Sirat chájaquinro. \v 5 Moisesat Sir uw owár cuácayat, Sir im ac ruoquib rehquít wácati yajacro. Sir chihtá uw quin ehcúc canár ruojocro. Awan semar bitara rehcátatara, eyat récaji ehcú bahjacro. \v 6 Jesusat cat Sir uw owár cuácayat, Sir chihtá wácati yajacro. Cuat Sir ima waquíj rehquít, Sir uw ac cara yehnjacro. Sir uwan isan éyinro. Eyat is cuacúr itay beyic acor wácati ítictara, isan ey uwro. Isan cahujín ub cahmar ayú bár Sir chihtá wácati ítictara, isan ey uwro. \s1 El descanso para el pueblo de Dios \p \v 7 Eyta bira baat Sir Ajcan Cámuran Ey chihtá rahcwi. Ey chihtá caw̃i. Eyat wajacro: \q1 Ah cutar Sirat wajác ba cucáj acat, \v 8 ey chihtá ráhctira yajti jaw̃i. Sirat wacaro: “Ba cohtinát cajc buru catu cut as ajc rahcti ruhw̃ujacro. As tec chíjacro. Eyinatan Meribá cubar cut, Masah cubar cut as ajc rahcti ruhw̃ujacro. Eyinat rahcti ruhw̃úr eyta, baatrá éytara yajti jaw̃i. \v 9 Aját ur ay yajcan imarat bar itchacro. Aját bara cuarenta cuitar eyin bucoy cat, bucoy cat ay obir yajacro. Eyta yajác itchác cuar, as tec chíjacro. \v 10 Etar ba cohtinát eyta yajác etar as túrjacro. Turir ajmár urá séhw̃ajacro: ‘Eyin urá bucoy bucoy tehmoro. Bucoy cat, bucoy cat as chihtá cati ruhw̃ujacro,’ séhw̃ajacro. \v 11 Etar éyinat tec chícayat, aját turir cat wajacro: ‘Aját ajc istán waquinro. Eyin cajc ay bi cutar ohbac it áytiro,’ wajacro. ‘In et cuanti erar it aya báreyra,’ ” wajacro, Sirat. \p \v 12 Rábinu, eyta cuácayat yají rahcwi. Eytair báreyra, ¿ba ur ay bár waajaqui? ¿Sirat is síwajar síhw̃ajaca? Eyta síhw̃ayeyra, eyta waáyera Sir cámuran to bi chihtá rahcti wácayqueyra. \v 13 Sir chihtá wácati acu ba rahra rahra tan wan tew̃i. Ah cutar cuar ita rabar búcoyan búcoyan séoti eyta tew̃i. Eyta tew̃yat, baat ur ay bár icar aya báreyra. Sir chihtá rahcti ita báreyra. \v 14 Sirat is síwataan isat wácati síhw̃ataro. Cabar tinic ocso tas cuar eyta síhw̃ataro. Eyta yajcáyatan isan Jesucristo urán wan síhw̃ayqueyra. \p \v 15 Sirat wac bahjác úchtaro: \q1 Ah cutar Sirat wajác ba cucáj acat tew̃yat, ey chihtá ráhctira yajti jaw̃i. Ba cohtinát as ajc rahcti ruhw̃úr éytara, baatrá ráhctira yajti jaw̃i, wajacro. \p \v 16 Bíyinat Sirat wajác cucách cuitar rahcuíc cuar cati ruhw̃ujáctara, aját eyin ojcor ehcunro. Egipto cajc cut bin acsar waa rojóc im éyinat cati ruhw̃ujacro. Moisesat siu rojóc im éyinat Sir chihtá cati ruhw̃ujacro. \v 17 Biyin acu Siran bara cuarenta túrjactara, aját eyin ojcor ehcunro. Ur ay bár yajaquin acu túrjacro. Turir cajc buru catu cuitar eyin tíw̃jacro. \v 18 Bíyinan Sirat cajc ay bi cutar ohbac it ayti síujactara, aját eyin ojcor ehcunro. Sir chihtá rahcti ruhw̃ujáqueyinan cajc ay bi cutar it ayti síujacro. \v 19 Etarwan éyinat Sir ajc rahcti etar cajc ay bi cutar ohbac itin acu ajc waati rehjecro. \c 4 \p \v 1 Eyta cuácayat isan tan camti chácataro. Sirat uwan ima jor tan jaquin wajáquinro. Sir imatan ajc tehmoti eyta tan jaquin wajáquinro. Sir chihtá ey rahcuíc cab echí cuácayat, isan tan camti chácataro. Eytair báreyra ¿ba sicar bin cahujinat Sir chihtá rahcti rehca rabar rahcuata cuitar cab chac bahjaqui? ¿Sir jor tan wan it ayti síwajaqui? \v 2 Chihtá ay bi eyin quino cat, is quino cat ehcujacro. Cuat eyin quin ehcujác cuar, éyinat rahcti yajacro. Sir ima chihtá rahcti yajác etar Sir jor tan wan ítiti rehjecro. \v 3 Cuatán is Sir chihtá rahjác binan ey chihtá cuitar tan jaquin ac yinjacro. Rahcti eyin quin Sirat wajacro: \q1 Ba ac turir car chihtá tehmoti acu ajc istán waquinro. As tan jaquir eyta, bara asi jor in et cuanti eyta tan jaca báreyra, wajacro. \m Récaram Sirat cajcan bahnác chac tihrjacro. Bahnác cuan tihrjacro. \v 4 Sirat carit cuitar wajacro. Cucwoy ricar ojcor uchta wajacro: \q1 Cucwoy rícaran Sir imát cajcan teyan bahnác chac waar tan jájacro, wajacro. \v 5 Bucoy cat uch ojcor wajacro: \q1 As tan jaquir eyta, éyinan asi jor eyta tan jaca báreyra, wajacro. \p \v 6 Sirat ima jor tan jaquin wajác cuar, Moisés owár béquinan eyta tan jacay yíntiro. Eyinat chihtá ay bi cucáj cuitar rahcuíc tacat, ur icar cátiro. Eyta cati rehquít Sir jor tan jacay yíntiro. Moisés owár bequin yinti cuácayat, cahujín Sir jor tan jacay yinata binro. \v 7 Eyta cuácayat Sirat cab istiy chájacro. Ey jor tan jacay yiníc cuitar cab istiy chájacro. Itchareht, yájcajareht, úchicri cuácayat, Davidat Sir ajc cutar cab ey ojcor ehcujacro. Ah cutar ojcor ehcujacro. Cahmoran uchta ehcujacro, ah cutar binat rahcuayta acu: \q1 Ah cutara chihtá eyta eyan baat cucáj cuitar rahcuíctara, ba ur icar cátira yajti jaw̃i. \m \v 8 Récaji Josueat israelin Canaán cajc cutar rocayat, eyin ohbac tan chátiro. Josué chihtá cuitar eyin tan chájaquir waquít, Sirat tan jaquin acu cab istiy icúr acui chácajar binro. \v 9 Etarwan Sir tan jaquir eyta, im uw cat eyta tan jaquin acu anto cab bahnác chac báhtiro. \v 10 Bíyinan Sir tan jaquir eyta tan jacay yínyatan, éyinan acsar canar ruo báreyra. Sirat canar yajquíc etchác eyta, Sir uwat cat im eyta etáyqueyra. \v 11 Eyta bira isan ijmár cuitatrun eyta jaw̃ tan jaquin ac chihtá ey cácataro. Eytair báreyra, is sicar bin cahujinat cat Sir chihtá rahcti rehcáyqueyra. Eyta tan jaquin acu yinti rehcáyqueyra. Israélinat rahcti rehquít tan jati rehquír eyta is sicar bin cahujín cat eyta rehcáyqueyra. \p \v 12 Sir chihtá ajcan urán tahnacro. Espada ruhra bucáy biyan wanro. Espada ey cut sur yarsa quejquír eyta Sir chihtá cuitar ijmár urán bitáratara, ijmár tanan bitáratara itchácayqueyra. Ur icar bitár síhw̃actara, ur cuitar icúr yajca rácartara bahnác itchácayqueyra. \v 13 Eyta cuácayat isat bitara útara ay bár yájquíctara, Sir ub cahmar rúhcuajatro. Is bahnáquinan ey ub acat waátaro. Ehcuti ruhcua racar tacat bitách rúhcuajatro. Ey cac cahmar waar ehcwátaro. Isat bitara yajáctara ey quin ehcwátaro. \s1 Jesús es el gran sumo sacerdote \p \v 14 Is cuitar Sir quin waquín acu istiyá sacerdote cara yehnjacro. Eyan caran cuitro. Eyan cuacúr abá cuitar Sir ima quin cujacro. Jesús eyan eyro. Eyan Sir ima waquijró. Eyta bira isat ey chihtá cajac ey wácati chácataro. \v 15 Is cuitar waquib quin is sacerdote cara quin Jesús quin Sisramat ur ay bár yajc ayit cat, yajti rehjecro. Is quin bitara útara ur ay bár yajc ayir eyta, ey quino cat eyta yajc ayit cat, eyat ur ay bár yajti rehjecro. Etarwan Uw Síuquib sacerdote cara eyat is tamo sehw̃ar cue rehquír isat ur ay bár yajti acu síwayqueyra. Is istir tan úcajar etar, isat ur ay bár yajti acu síwayqueyra. \v 16 Eyta bira isat Sir ojcor rooti conátaro. Eyta rooti conyat, Sirat is cuitar yajcáyqueyra. Ijmarat istir tan úcajar etar, eyat is racar rehquít is cuitar yajcáyqueyra. \c 5 \p \v 1 Sacerdote cárinan uw cuitar Sir quin waquín acu caquir yin ayro. Uw tac icar bin caquir yin ayro. Uw cuitar waquín acu sacerdote carin yin ayro. Eyta yinír uwat Sir tayar yajác tunin acu ruwa yauwir wahnro. Uw cuitar Sir acu racar wícata bin cat wícaro. \v 2 Uw cuitar waquín sacerdote carin cat is uw sicar binra, éyinat cat ur ay bár yajcaro. Eyta rehquít istiti eyin quin, urá bár eyin quin técuati siw̃ro. \v 3 Eyta bira uwat ay bár yajác tayar cat, imarat ay bár yajác tayar cat, tunin acu ruwa yauwir wahnro. \p \v 4 Uw ima chihtá cuitari sacerdote cara yehná báreyra. Ima chihtá cuitar yehnti cuar, Sir imat eyta yehnín acu cácaro. Sir imat Aarón sacerdote cara yehnín acu caquir eyta, sacerdote carin yinín éyinra Sir imát cácata binro. \v 5 Eyta cat Jesucrístoan ima chihtá cuitari sacerdote cara yéhntiro. Cuatán Sir ima chihtá cuitar sacerdote yehnín acu uchta waquír cájacro: \q1 Bahan as waquijró. Ah wacaro: “Bahan ajmaráy quéneyro,” wajacro, Sirat. \p \v 6 Carit istiy icar uchta cat wajacro: \q1 Bahan sacerdótean bur cut suw cut rehcáyqueyra. Melquisedec sacerdote yehnjác eyta, bah cat eyta yehnáyqueyra, wajacro, Sirat. \p \v 7 Jesús cajc uch cutar ita rabar, Sir ojcor conjacro. Sir quin chíjacro. O rabar conjacro. Jesusat ima yau ayti síwata Sir quin chíjacro. Sir ima chihtá cuitar siu cúntara eyta síwayta acu conjacro. Eyta cona rabar Jesusat Sir ima chihtá yajca racar rehjecro. Eyta yajca racar conyat Sirat rahjacro. \v 8 Jesús Sir waquíj cuar, uwat ruhw̃ujacro. Ruhw̃ayat icar aw̃at Sir chihtá tehmoti yajquíc sínjacro. \v 9 Eyta caba sinjac rehquít, imát uw bahnaquin siwin acu yehnjacro. Eyatan uw eyta síuyat, uwan cuacúr Sir jor bur cut suw cut ítataro. Ey chihtá cac éyinan Sir jor ítataro. \v 10 Caba sinjac etar Melquisedec sacerdote cara yehnjác eyta, Sirat ey cat im eyta yehn áyjacro. \s1 Peligro de renunciar a la fe \p \v 11 Ey chihtá ojcor isat cuít ehcún síhw̃aro. Eyta cuar baat orac rahcuayta ehcún acu canarán abayro. Baat ey chihtá rahcuí cun bár etar isat ay éhcwajatro. \v 12 Baatán Sir chihtá rahcuay ocuajacan úchicriro. Ah cutar baat úchicri cahujín siw̃ic icar chácata binro. Baat eyta siw̃ic icar chácata bin cuar baat síw̃tiro. Baan siw̃quin táyoro, ba acsar siw̃in acu. Chihtá baat récaji rahjác eya bucoy sinin acu siw̃quin táyoro. \v 13 Buwáchcuarat ira ubir cohjor eyta baat cat chauwan cuít bi sínajatro. Buwáchcuarat sutá suhwír eyta baat cat chihtá récaji rahjác ey bucoy bucoy rahcuír sínataro. Baat ur ay yajquíc ayra síntiro. \v 14 Eyta cuar bíyinat icúr áytara, icúr ay bártara istíc sínyatan, éyinat acsar chihtán cuít sínataro. Eyinat ur ay yajca rabar bitara yajcátatara sínjacro. Sasá bahnác cun tihryat ira ubir cohr eyta, sinjac éyinat cat acsar chihtá cuít sínataro. \c 6 \p \v 1 Eyta bira Jesucristo chihtá cahmor sinjac eyra bucoy bucoy icúr obir sínajatro. Ey chihtá caba sinjac etar icúr obir sínajatro. Eyta cuácayat Sir chihtá acsar ey cuít sínataro. Bihtín urán wan rehquín acu acsar sínataro. Récaji isat ba quin ur ay bár yajquíc etata wajacro. Ay bár yajquíc tehmota wajacro. Bachan chihtán cuayir bi yajquíc ey etata wajacro. Sir tamoan síhw̃ata wajacro. \v 2 Sir ub cahmor rih cut siw̃ata chihtá cat ehcujacro. Sir Ajcan Cámuran Eyan uw ur icar chácayta acu átcara chaquic chihtá cat ehcujacro. Sácajaquin sicor yinata chihtá cat ehcujacro. Cabar tinic cab cucayat tayar yajác ques uw cuécwata chihtá cat ehcujacro. Chihtá eya bucoy bucoy icúr óbiri síw̃ajatro. \v 3 Eyta bira isat acsar síw̃inro. Sirat is quin ajc waacayat, acsar síw̃inro. \p \v 4-6 Uw cahujinat ur icar Sir chihtá rahcuír sínjaquinro. Eyta sinir Sirat wiquey eyin ur icar cájaquinro. Eyin ur ícara Sir Ajcan Cámuran Ey wíjaquinro. Eyinatan Sir chihtá tamo ayan cuít síhw̃ajaquinro. Ajcan urán cuacúr bin eyin ur icar chájaquinro. Eyta cuar éyinat sicor Sir chihtá waca téjecro. Eyta waca tejec etar, eyin quin bucoy ur ay bitách tehmó áyajatro. Bucoy Sir chihtá bitách cac áyajatro. Eyinat Sir wacjá caruc ojcor yaujác éytaan wan yajcaro. Eyinat yájqueyan uw ubot Sir wacjá buror sisír eyta yajcaro. Imár chihtá cuitar Jesucristo bucoy bucoy ruhw̃uro. Eyta cuácayat eyin bucoy ur ayra bitách chac áyajatro. \p \v 7 Ey uwa úchtaan wanro. Cajc cutara riwa ayir cuitar, cajc eyat rih ey suhwro. Eyta suhwír rihat siw̃jác cuitar ira yehnro. Sirat obir yajc etar cajc ey cuitar ira yehnro. \v 8 Eyta cuar cajc ey cutar ira yehnti cuar, tihw̃á yehníctara, cachá yehníctara, cajc eyan icúr acui batro. Eyta rehquít Sirat bar ruhw̃átaro. Cajc eyan oc cut wahnátaro. Eytaan wan bíyinatan Sir chihtá rahcuír car wácati yajcáyatan, Sirat eyin obir yajcáyqueyra. Cuat bíyinatan chihtá ey rahcuír cat Sir ima chihtá yajti waca técayatan, Sirat eyin cuécwayqueyra. \s1 La esperanza que nos mantiene firmes \p \v 9 Chahrinu, isat eyta waquíc cuar, bara éytai bár óraro. Isat ba tamo síhw̃atan, Sirat ba síujacro. Ba síujac etar baat ur ay yajcaro. \v 10 Baat Sir ac to yajacro. Baat Sir sehnác rehquít ey chiwa obir yajacro. Acsar cat eyta obir yajcaro. Eyta obir yajcayat, Sirat baat yajaquey istítira rehca báreyra. Síratra bahnác ay yajc etar istítira rehca báreyra. \v 11 Isat baan Sir chihtá cuitar tehmoti it ay cunro. Cuacúr bec ocso tas, baan im eyta urá tehmoti it ay cunro. Ba eyta ityat, Sirat ba cuacúr bec acor ahní ítayqueyra. \v 12 Eyta ityat baat Sir chihtá yajquín acu quehsír yar rehca báreyra. Sir imát is cohtín obir yajquín wac bahjác chihtán éyinat wácati cájacro. Sirat eyta yajquíc acor cohtín séoti ítchacro. Eyta ityat Sirat eyin obir yajacro. Baan eyta wácati, séoti yajcayat, Sirat ba cat obir yajcáyqueyra. Isat eyta sihw̃ar baan eyta tehmoti it ay cunro. \p \v 13 Sir imat Abraham ac yajquín wac bahjác chihtá síhw̃awi. Uwat uní tew̃quey cahujinat istayta acu uchta wacaro: “Aját uní wátitara, Sirat as cuécwataro,” wacaro. Cuatán Sir ima cuít bin istiy bár etar, eyat uní wátitara, bíyati cuéwajatro. Eyta cuácayat Sirat Abraham ac imát yajquín waquín yehnyat, ima ajca aw̃úr cuitar wajacro: \v 14 “Asan Sitro. Aját uní wacaro. Aját bah ac ay yajquinro. Bah bómcara saw̃ú báhnajar wíquinro,” wajacro. \v 15 Etar Abrahaman Sirat eyta wiquin wac bahjác yajquíc acor séoti ítchacro. Eyta ítchareht Sir chihtá cuitar Abraham bomcarin saw̃ú báhnajar cohná bijacro. \p \v 16 Siran uw bahnaquin cuitatro. Etar uwat uní wajác ey cahujinat rahcuayta acu Sir cac cahm waquír tew̃ro. Uwat rahra rahra tecuay yinyat, uní wajác istayta acu uchta wacaro: “Aját uní wátitara, Sirat as cuécwataro,” wacaro. Eyta wacayat, bahnáquinat ítitan, uní wacaro. \v 17 Eyta cat, Sir imát wac bahjác eyan, sicor wácati yajcata rehjecro. Sicor wácati yajcata chihtá uw quin rahcua ay cun rehjecro. Eyta rahcua ay cun cuar, Sir ima cuitra istiy batro. Bi cac cahmari wácajatro. Eyta cuácayat ima ajc eya aw̃úr cuitar wajacro. \v 18 Eyta cuácayat Sir ima ajc aw̃ujác etar, Sir imát wajác etar bitách téhmojotro. Imát wajác cuitar jaw̃ im ajc aw̃úr cuitar jaw̃ wajác etar téhmojotro. Eyta cuácayat Sir chihtá wac bahjác ey isat bayuti rahcuátaro. Isat ey ojcor is siwin conyat, eyat is siwin wajacro. Sirat eyta wajác etar is siwic acor ahní ítataro. \v 19 Eyta jaw̃ is quin wac bahjác rehquít sicor téhmojotro. Waca báreyra. Sir imát cuacúr cuar wajác etar eyta yajquíc acor isan ahní ítataro. \v 20 Cuacúr Sir ima jor Jesús is cuitar wacáy is cahmor bijacro. Eya sacerdote cara yehnár, Melquisédequin urán wan sacerdote yehnár, Sir jor etiti rehcaro. Sir quin is cuitar etiti wacaro. \c 7 \s1 Jesús, sacerdote de la misma clase que Melquisedec \p \v 1 Melquisedec eya pueblo Salem cara chájaquinro. Melquisedec Sir cac cahm sacerdote yehnjáquinro. Cuacúr Sir bahnác cuitar ey cac cahm sacerdote yehnjáquinro, uw cuitar waquín acu. Abraham cajc istiy reyin burbar yajquír, sicor racayat, tihrjacro. Ey racayat acam bir tihrjacro. Tihrír cat Melquisédecat Abraham quin wajacro. \p —Sirat ba cuitar yajw̃i, wajacro. \p \v 2 Melquisédecat eyta tihryat, eyta wacayat, Abrahamat ima oya sicar cat, ray sicar cat, at cut ruwa yehw̃ rojóc sicar cat, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti, Melquisedec at icar wíjacro. Ajc “Melquisedec,” aw̃úc eyra cara reya urá ay bin ojcor wacaro. Ey pueblo Salem cuitar reyro. Ajc “Salem” aw̃úc eyra tan wan itic ojcor wacaro. \v 3 Melquisedec tet ójcotra, ey ab ójcotra, ey cohtín ójcotra icuri ehcútiro. Ey yehnjác ojcor cat, werjáy cutar chinjác ojcor cat icuri ehcútiro. Bitár yajáctara ey ojcor ehcuti etar, eya sacerdote tehmoti im eyta rehcaro. Eyta ojcor ehcuti etar Sir waquíj rehquír éytaan wan rehcaro. \p \v 4 Ey caran cuít rehcaro. Eyta etar récaram cohtá Abrahamat oyan, rayan, at cut ruwan, icuran biyan síujac bin sicar, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti ey at icar wíjacro. \v 5 Levítinat yajquír eyta, Melquisédecat cahmor yajacro. Leví bómcara cohná bahjáquinan sacerdótein yinjacro. Levitin sacerótein yinjacro. Sacerdótein yinjaquin acu uwat racar wícata waquír chájacro. Uwat icuran biyan sícara, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti, ucasi bin sicar úbisti wícata waquír chájacro. Bachan chihtán carit cuitar eyta wiquin cuihsú bahjacro. Leví rabin Abraham imát cohná bahjác cuar, ey bomcarinat Levitin acu wiquin waquír chájacro. \v 6 Melquisedec eya Leví bómcarin uwi batro. Levítini batro. Eyta cuar Abrahamat ey acu icuran biyan ucasi bin sícara úbisti, ucasi bin sícara úbisti wíjacro. Sir imát Abraham ac ay yajquín wac bahjác cuar Abrahamat Melquisedec ac racar wíjacro. Eyta wicayat Melquisédecat Abraham cuitar sehw̃ar wajacro: “Sirat ba cuitar yajw̃i,” wajacro. \v 7 Uch síhw̃awi. Uw bahnáquinat ítitan, caran cuít eyat chiwa cuitar wacaro. Etarwan Melquisédecan Abraham cuitro. \v 8 Leví bómcarinra sacerdóteinan ítchareht istiy istiy yarata cuar uwat eyin ac racar icúr bi sicar wícaro. Cuatán Melquisédecra yarti binan wan rehcaro. \v 9-10 Levitin tamo uchta síhw̃awi: Levitin anto Abrahamat cohnti cuácayat, Abraham imát imáy sicar bin Melquisedec at icar racar wíjacro. Abraham imát Melquisedec quin racar wícayat, Levitin imárinat cat wiquir éytaro. Levítinan Abraham imát cohnata etar Abrahamat racar wícayat Levitin imárinat wiquir éytaro. \p \v 11 Levítinat uw cuitar Sir ojcor caba conata sehw̃ar, Moisesat ima chihtá siw̃ bahjacro. Eyta cuar Levitin chihtá cuitar uwan Sir ub cahmor orac chácajatro. Orac chácatair waquít Sirat sacerdótein téhmojor binro. Sacerdotein Levítinan úcajar binro. Aarón sacerdótean wan chájaquinan úcajar binro. Eyin chihtá cuitar orac chácatair waquít sacerdote istiy icúr acui chácajatro. Melquisedec urán wan bi icúr acui chácajatro. \v 12 Cuácayat cat sacerdote tehmóyatra, bachan chihtán cat tehmoro. \v 13 Eyta tehmár istiy chácayat sacerdote Levítini chácajatro. Eyta tehmár cháqueyra récaji chati bin sicar chájacro. Sir usi ruón acu récaji ruoti bi sicar chájacro. \v 14 Eyta cuácayat is Cara Jesucrístora Judá bómcatro. Cuácayat cat Judá bómcarin sicar sacerdote yinín ójcotra Moisesat icuri ehcuti báhtiro. Eyta cuácayat Jesucristo sacerdote yehnín acu bachan chihtán cat, sacerdótein cat tehmojocro. \p \v 15 Sacerdote istiy Melquisedec urán wan bi yehnjacro. \v 16 Eyra sacerdote bomcar sicar bini batro. Eyta bár cuar, sacerdote yehnjacro. Moisesat wac bahjác chihtá cuitari yéhntiro. Cuatán eyra cuácajar bi, yárajar bi rehquít, sacerdote yehnjacro. \v 17 Sir carit cuitar ey ojcor wajacro: \q1 Bahan sacerdote bur cut suw cut rehcáyqueyra. Bah cat Melquisedec sacerdote rehquír eyta rehcáyqueyra, wajacro. \m \v 18 Bachan chihtán récaji wac bahjác cuitatra caba yájcajatro. Chihtá eyra cábai bár etar tehmojocro. \v 19 Chihtá ey cuitar uw ur ay waajar etar tehmojocro. Cuatán chihtá istiy ayan cuít bi waquír chájacro. Ey chihtá cuitar isan Sir owár tan wan chácaro. \p \v 20 Sacerdótein tehmár istiy chajac eyra, Sirat ima ajc aw̃úr cuitar chájacro. \v 21 Récaji uwa sacerdote yinín ácuan, icuri tew̃ti cuar yinjacro. Cuat istiy chajac eyra tehmoti acu ima ajca aw̃úr cuitar chájacro. Sir carit cuitar wacaro: \q1 Sirat ima ajca aw̃úr cuitar uní wajacro. Ajc istán tehmoti wajacro: “Bah sacerdote bur cut suw cut rehcáyqueyra,” wajacro. \m \v 22 Etarwan chihtá ayan cuít bi is quin wac bahjacro. Jesús ima tehmoti acu sacerdote yehnjacro. \p \v 23 Cahmotra sacerdótein ricá quir bin yinjacro. Itchareht yájcajareht istiy yaryat, istiy yaryat uw cuitar waquíc cat et bahjacro. Yaryat, uw quin Sir chihtá ehcúc cat et bahjacro. Eyta etar ricá quir bin istiy cat, istiy cat yinjacro. \v 24 Cuatán Jesús yehnár yarti im eyta estají rehcaro. Etarwan eya sacerdote tehmoti rehcaro. \v 25 Sacerdote tehmoti rehquít, uwa siwir car, bur cut suw cut eyin obir yajcáyqueyra. Bíyinan ey chihtá cuitar Sir acu sasá jácayatan, eyin cuitar bur cut suw cut wacáyqueyra. \p \v 26 Sacerdote cara is cuitar caba wacata eyan Jesusan eyro. Eyan Sir imáy ajquír chájacro. Eyatan Sir tayar yajti binro. Ur ay batra yájtiro. Eyan ur ay bár bin owari batro. Eyan Sir owár cuacúr itay bijacro. \v 27 Cáhmotra sacerdóteinat riy istiy, riy istiy, riy istiy imarat Sir tayar yajác ibtu túnjacro. Eyta tunin acu uchta yajacro. Ruwa yauwir wahnjacro. Imarat Sir tayar yajác tunir yahncút uwat Sir tayar yajác cat tunin acu bucoy ruw wahnjacro. Cuatán Jesusra tayar bár etar ruwa icúr acui wáhnajatro. Acsar uw cuitar tayar tunin ac bucoy bucoy ruwa wáhntiro. Bucoy bucoy wahnti cuar uw cuitar caba tunin ac ima yauwin acu ajc waajacro. Eyta yauyat, icar istán yauyat uwat Sir tayar yajác ey caba tun waajacro. \v 28 Cáhmotra bachan chihtán cuitar uwan tayar ji binan, sacerdótein yinjacro. Eyta cuar bachan chihtán tehmó yahncút Sirat ima ajc aw̃úr cuitar ajc istán wajacro. Eyta waquír ima wacjá sacerdote yehnín wajacro. Wacjá eya bur cut suw cut tayar bár caba rehcáyqueyra. \c 8 \s1 Jesús, abogado de un nuevo pacto \p \v 1 Etarwan isat ehcujáqueyan úchtaro. Is cuitar waquín acu urá ayan cuít bi sacerdote yehnjacro. Jesucrístoan eyro. Eyan cuacúr Sir owár itro. Buc owár uw acu carin rehcaro. \v 2 Cahmor sacerdóteinat ruw umá usi Sir quin uw cuitar conjacro. Im éytaan wan Jesucristo sacerdote yehnár cat uw cuitar conro. Cuatán éyatra, cuacúr Sir ima jor rehca rabar conro. \v 3 Sacerdote cárinat uw cuitar Sir quin waquín acu ruwa cat, ira cat wahnár wiquin waquír chájacro. Im eyta cat isat ítitan, Jesucrístoat Sir quin uw cuitar waquín acu icúrtara wícataro. \v 4 Jesucristo cajc uch cutarir waquít, eya sacerdote yéhnajatro. Cajc uch cutra bachan chihtán cuitar sacerdote yinír ruwa wáhnquinra chero. \v 5 Sacerdote cajc uch cutar éyinatra Sir ac yajcata bi éytaan wan yajcaro. Eyta cuar eyra cabach batro. Cahmor Sir tamo sihw̃an ac ruw umá ubach tuw̃ín rehcayat, Sirat Moisés quin bitara tuw̃átatara ehcujacro. “Cúbara cuitar bah quin bitara tuw̃ín ehcujáctara, bahat eta jaw̃ tuw̃i. Eta jaw̃ tehmoti tuw̃i,” wajacro. Etarwan cuacúr cuitar Sir ub cahmor caba yajquír eyta cajc uch cutar eyta yajquít cat cabach yájtiro. \fig |src="HK077B.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hebreos 8.5" \fig* \v 6 Eyta chihtara Jesucristo is acu sacerdote yehnár cat eyat yájqueyan ayan cuitro. Sacerdote cahujinat yájqueyra cutiro. Siran uw owár tan wan chaquin acu chihtá tew̃jáqueyan Jesucristo eyat caba órojocro. Ey chihtán ayan cuitro. Cahmor sacerdote chihtá eyra cutiro. Sirat imát sacerdote chihtá cuitar bitara yajquín wac bahjáctara ayan táhnaqui batro. Cuatán Jesucristo chihtá cuitar Sirat uw ac bitara yajcata eyan ayan cuitro. \p \v 7 Chihtá cahmor chájaqueyan caba rehjequir waquít, yahncutra chihtá istiy icúr acui chácajar binro. \v 8 Cahmor chihtá eya cábai bár etar Sirat sehw̃ar uchta wajacro: \q1 Sirat wacaro: Itchareht yájcajareht asan israelin owár, judain owár tan wan chaquin acu chihtá istiy cháquinro. \v 9 Aját eyin cohtín Egipto cajc cut bin siwir cat eyin acu chihtá chájacro. Chihtá cohtín ac chaquir eyta, eyta bin chaca báreyra. Eyin acu chihtá ajquír bin cháquinro. Aját eyin cohtín sehnác rehquít síujacro. Síujac cuar, éyinat as chihtá cájaquey waca téjecro. Eyta waca técayat aját eyin obir yajti ajcá bár téjecro, -wajacro, Sirat-. \v 10 Etar cab cucayat aját chihtá istiy cháquinro. Israelin owár tan wan chaquin acu chihtá istiy cháquinro. Chihtá eya aját eyin ur icar cháquinro. Eyin ur icar imarat bitara yajcátatara chihtá cháquinro. Etar asan eyin acu Sir rehquít obir yajquinro. Rahra cat éyinan as acu ajmár sasá rehcáyqueyra. \v 11 Chihtá bahnaquin ur icar chácayat, éyinat cahujín quin siw̃a báreyra. Rabin quin “Sir tamo sihw̃an acu sinwi,” waca báreyra. Bahnáquinat, cárinat cat, cuáyinat cat as urán bitáratara it etar, icúr acui síw̃ajatro. \v 12 Ajatán éyinat as tayar yajác tamo sehw̃a báreyra. Eyinat tayar yajác eyan aját sicor tayar bár cháquinro. \m Sirat carit cuitar eyta wajacro. \v 13 Sirat chihtá istiy ojcor wacaro. Eyta waquíc etar récaji chihtá tew̃jáqueyra bar tehmojocro. Bi tehmár tehmojóctara, cahmor eyra cúmarir wa bahr chac bahcaro. Bucoy wati acu chac bahcaro. \c 9 \s1 El santuario en la tierra y el santuario en los cielos \p \v 1 Chihtá récaji wic bahjác cuitar Sir tamo sihw̃an acu uwat bitara yajcátatara waquír chájacro. Chihtá eyta chajac ey cuitaran ruw umá ubach bitara tuw̃átatara wajacro. \v 2 Etar cajc uch cut uwat ruw umá ubach uchta tuw̃jacro. Ubach tan sar wahw̃ún acu oya quer ricarwar rújacro. Quer watar wihár ey tan sar oca teba cat, pan mesa cat oror chájacro. Eyta oror chajac ey cuitar pan cat chájacro. Quer watar wihár ey tan sar Sir ojcor conic usi aw̃ujacro. \v 3 Oya quer wicán sar usi istiyró. Ey ojcor Sir wiquíc usi aw̃ujacro. \v 4 Sir wiquíc usar inan ay bi wahnín mesa chájacro. Ey sar Sir cajón cat chájacro. Cajón ey cuitchín oro ánjaquinro. Oro soya cat cajón ey sar chájacro. Oro soya sar cucuán wan cuasáy bi ajca maná chájaquinro. Cohtá Aarón tec cat cajón ey sar chájaquinro. Tec ey ojcor suw bihnjáquinro. Sir ima chihtán ac ohná cuitar cuihsujác ey cat cajón ey sar chájacro. Cahmor cohtín acu Sirat yajác chihtá tan chinti sihw̃an acu cajón sar eyta chájacro. \v 5 Cajón ey arcutar Sir cacmán wan órojocan bucáy chájacro. Sir cacmán wan órojoquey éctara chi órojocro. Sir ima esar rehc etar eyta chájacro. Eyta chaquir uwat ítitan, cajón ey cuitar ab cuic cuic chaquir cuitar Sir tayar tunro. Aját ba quin acsar ehcwata cuar chihtá ey bahnác icúr acui récaji éhcwajatro. \fig |src="HK078D.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hebreos 9.5" \fig* \p \v 6 Sir ruw umá ubach eyta oror cat sacerdótein cuan istiy, cuan istiy Sir ojcor conic usi rauro. Sir acu inan ay bi wahnín ac rauro. \v 7 Cuatán Sir wiquíc usi sacerdote caran bara icar icar istanác, bara icar icar istanác rauro. Esar rauwa rabar ab sijacan ator beya rabar rauro. Imát istiti rabar Sir tayar yajác cat, uw cahujinat istiti rabar Sir tayar yajác cat tunin ac ab ator bécaro. \v 8 Sir Ajcan Cámuran Eyat ruw umá ubach icar eta jaw̃ yajquín wajacro. Uwat eyta yajquír itit, Sir ojcor conic cutar étana raúwata binro. Sir ojcor conic úsian anto tehmoti etar ey sar raúwata binro. Cuatán acsar Sir ima wiquíc satra raúwajar binro. Raúwajar chihtá síhw̃ayta acu eta jaw̃ yajquín wajacro. \v 9 Sirat ah cutar yajcata chihtán uwat récaji sihw̃an acu ruw umá ubach icar eta jaw̃ yajquín wajacro. Uwat eyta yajquín wacayat, chihtá uch ojcor waquín acu cat eyta yajc áyjacro. Ruwa wahníc cuar, ritút wiquic cuar, uwa urá ayra waájatro. Ah cutar uwat ur ay waajar chihtá síhw̃ayta acu récaji eta jaw̃ yajquín wajacro. \v 10 Bach cuácayat uwat icúr cóhtatara, icúr yáhtatara, bitara sucuátatara ey chihtá sinro. Sirat chihtá bahnác tehmóc acat tas eyta bach yajcaro. \p \v 11 Bach eyta yajquíc cuar, ítchareht Jesucristo sacerdote cara yehnjacro. Sirat uw ac icuran biyan ay yajquín bi eyan is acu eyta yajquín acu sacerdote cara yehnjacro. Eyta yehnár cuacúr abá cuitar Sir ima quin bijacro. Is cuitar waquín acu cuacúr abá cuitar Sir ima quin bijác etar, eyan ayan cuitro. Cahmor sacerdótein ruw umá ubach cuitar rauwir car Jesucrístoat yajquír etach yájtiro. Ruw umá ubach sacerdótein raújaquey uw im at cut tuw̃jáquinro. Cajc uch cut icuran biyan sícara tuw̃jáquinro. \v 12 Cuatán Jesucristo eyta yehnár cuacúr abá cut Sir ima usi raújacro. Icar istán rauwir cat, caba yajacro. Cahmor sacerdóteinat Sir wiquíc usar rauyat cabir ab cut, vaca ab cut, Sir tayar tunin sihw̃ar, ab ey béjecro. Cuat Jesusat cabir ab cuti, vaca ab cuti Sir tayar tunin ac beti cuar, icar istán rauwir im ab cut bahnác caba túnjacro. Bur cut suw cut tehmoti ac túnjacro. \v 13 Sacerdóteinat cabir aban, vaca aban, vaca wahnjác buran uw cuitar cuic cuic chaquir cuitar Sir ub cahmar uw cuitchín ey sujacro. \v 14 Cuatán Jesucristo chinír im aban to bijacro. Eyat ima urán ajcan tayar bár etar, uwat Sir tayar yajác tunin ac ima aban to bijacro. Eyat tayar yajti cuar, aban to bir chinjacro. Etarwan ima aban to bir cuitar baat ay bár yajác tayar sicor tayar bár chájacro. Isan ur ay bar yajác tayar ques sácata binro. Eyta cuar eyat isan tayar bár chájacro. Isan tayar bár chajac rehquít, Sir tamo caba síhw̃ataro. Sir ojcor caba conátaro. \s1 El sacrificio de Cristo \p \v 15 Eytaan chihtá yahncút ehcujaquey cuitar Jesucrístoat uwan Sir jor tan wan chaquin acu caba órojocro. Sir imát uw obir yajquín wac bahjác eyan caba rehcayta acu órojocro. Sir imáy cájaquin obir yajcayta acu órojocro. Sirat eyin im jor bur cut suw cut itin acu wajáquinro. Cahmor chihtá cuitar uwat caba yajti rehquít, Sir tayar yajacro. Eyta cuar eyta tayar yajác eyan tayar bár jaquin acu Jesús chinír cuitar túnjacro. \p \v 16-17 Uwat ima chinír cuitar imáy icuran biyan rehrín acu chac báhtatara ehcún acu carit cuitar cuihsú bahcaro. Anto chinti cuat echí cuihsú bahcaro. Eyat eyta cuihsú cuar, ima echí ityat, imáy icuran biyan cahujín quin chaw̃ wica báreyra. Biyin ac chac bahta cuihsujáctara, anto chinti cuatra eyin at icar wítiro. Cuatán cuihsujaquey bar chinjác chihtá ay ityat, eyin at icar wícataro. Eytaan wan Jesucristo chinyat Sir imat wiquin wac bahjác ey is quin wíjacro. \v 18 Etarwan chihtá cahmor wac bahjác ey cat aban to bir cuitar órojocro. \v 19 Cahmor Sirat wajác chihtá, Moisesat uw bahnaquin quin ehcujacro. Eyta ehcúr cuitar vaca sasá cat, cabir cat yauwir ab uhcajacro. Ab ey rih jaw̃ rihnór chájacro. Rihnór hisopo cárucua ojcor óbasa anará buw bi questajacro. Eyta questár ab ey sic siw̃jacro. Eyta siw̃ír, carit cuitar cat, uw cuitar cat ab ey cuic cuic chájacro. \v 20 Eyta cuic cuic chaca rabar wajacro: “Ab cuic cuic chaquey chihtá úchtaro. Baat Sir chihtá bahnác caquin waquíc chihtaró. Sirat rahra cat ba cuitar waquín waquíc chihtaró,” wajacro. “Ab cuic cuic chaquir cuitar ba quin ehcuro. Sir imát ba ac yajquín wajác eyan tehmoti yajcata ehcuro,” wajacro. \v 21 Carit cuitar cat, uw cuitar cat ab cuic cuic chájacro. Sir ruw umá ubach cuitar cat ab cuic cuic chájacro. Soya Sir usar bin cuitar cat eyta chájacro. \v 22 Eyta cat Moisés bachan chihtán cuitar bahnác Sir ub cahmar tayar chaquin acu ab beta binro. Ab biti cuácayat, uwat Sir tayar yajác, tayar batra chaca báreyra. \s1 El sacrificio de Cristo quita el pecado \p \v 23 Cajc uch cut Sir ruw umá úbachan, soyan, icuran biyan eta jaw̃ sujacro. Cuacúr abá cuitar Sir imayan wan etar eta jaw̃ sujacro. Cuatán cuacúr abá cut Sir queney quin beyin acu ayan cuít sucuata binro. Ruwa ab cut caba súcuajatro. \v 24 Jesucristo is cuitar wacay yehnyat, Sir ruw umá ubach ícari raútiro. Uwat at cut tuw̃jác ubach sari raútiro. Sir im úsian wan bi sar raútiro. Cuatán cuacúr abá im icar bijacro. Sir ima quin bijacro, is cuitar waquín acu. \v 25 Jesucrístoat Sir quin is cuitar wacayat, sacerdote carat yajquíc ayan cuít yajacro. Sacerdote carat bara istiy, bara istiy, búcoyan, búcoyan ruwa ab ji Sir wiquíc usi rauro. Ima abi bár ey beya rabar rauro. Cuatán Jesucristo isat tayar yajác tunin acu bucoy, bucoy chíntiro. \v 26 Eyat cahmor sacerdóteinat yajquír eyta yajquír waquít, eyat récaji cajc cuanjác cuar búcoyan búcoyan chinata rehquíc óraro. Cuatán ah cutar cabar tin cab cu racayat ey wiquír car uwat tayar yajacan icar istanác bahnác caba túnjacro. Ima chinír cuitar, icar istanác caba bahnác túnjacro. \v 27 Eyta cat Sirat uw bahnáquinan icar istán chinín acu waquír chájacro. Chinyat Sirat uw eyin urá wahitín acu waquír chájacro. \v 28 Eytaan wan Jesucrístoan uwat Sir tayar yajác tunin ac icar istán chinjacro. Etar bucoy cat wicáyqueyra. Bucoy wicayat, uwat Sir tayar yajác tunin acui wica báreyra. Cuatán im uw si beyin acu wicáyqueyra. Biyin ima wiquíc acor séoti ityat, eyin si beyin acu wicáyqueyra. \c 10 \p \v 1 Bachan chihtán cuitar Sir chihtá bahnaqui ehcútiro. Bahnác bár cuar, chihtá eyan Sir chihtá quéseyaro. Yahncút ehcwata quéseyaro. Eyta bira chihtá ey cuitar uwan Sir jor tan wan chaquin acu yajquít cat cábai batro. Uwat Sir owár tenan sehw̃ar, bara istiy, bara istiy ruwa wahnár, Sir ac wícaro. Eyta cuar ruwa wahnár wiquir étana cuitar, Sir tayar batra chácajatro. \v 2 Eyta wahnár wiquir cuitar tayar bár chácatair waquít, Sir acu ruwa wahníc ey cat etata binro. Sir acu ruwa wahn áyqueyin tayar bár waátair waquít, eyin táyarat acsar cuácajar binro. \v 3 Uwat bara istiy, bara istiy Sir acu ruwa wahná rabar, imát Sir tayar yajác tamo síhw̃aro. \v 4 Eyta cuar ruwa wahnár cuitar vaca ab cabir ab bir cuitar, uwat Sir tayar yajác bitách túnajatro. \p \v 5 Eyta cuácayat Jesucristo cajc uch cut wiquír car Sir quin wajacro: \q1 Siru, uwat bah quin ruwa wahnár wiquey bahat ey rácari batro. Bahat ey rácari bár etar asan sibár ji yehn áyjacro. \v 6 Uwat tayar yajác tunin ac ruwa racar wahnár wiquic cuar bahan ey rácari batro. \v 7 Bahat ruwa ey racar bár etar aját wacaro. Bah carit cuitar as ojcor cuihsujaquey aját wacaro: “As usár rajacro. Siru, aját bah chihtá yajcáy rajacro.” \m Sir carit cuitar eyta cuihsú bahjacro. \v 8 Sir carit cuitar récaram uchta wajacro. Ruwa yauwir wahnár wíqueyan Sirat rácari batro. Tayar yajác tunin ac wíqueyan, Sirat rácari batro. Ey wahnár wícayat Siran ahní batro. Eyta wajác ojcor síhw̃awi. Bachan chihtán cuitar eyta wahnár wijac cuar, Siran ahní batro. \v 9 Etar cutar Jesucrístoat wajacro: “Bi yajcáyatan bah ahní chácatatara, aját ey yajcáy rajacro,” wajacro. Sir ima wacját eyta waquír cuitar chihtá cahmor bi tehmár chihtá istiy chájacro. \v 10 Chihtá yahncút bi cuitar isan ur ay rehcayta acu Sir imáy ajquír chájacro. Jesús sibár yauwir cuitar, uw ur ay caba waayta acu Jesusan icar istán chinjacro. \p \v 11 Sacerdote bahnáquinat riy istiy, riy istiy Sir acu ruoro. Bucoy, bucoy ruwa wahnár uwat Sir tayar yajác tunin acu wiquic cuar, ey cuitar Sir tayar caba túnajatro. \v 12 Cuatán Jesucristo iman icar istán chinír cuitar, uwat Sir tayar yajác caba túnjacro. Eyta tunir car Sir owár cuacúr itay raújacro. Erar Sir owár uw ayin acu itay yehnjacro. \v 13 Ima quehsí eyin Sirat cuac ocso tas eya Sir owár itay raújacro. \v 14 Jesucristo icar istán chinír cuitar icar istán aban to bir cuitar, Sir ub cahmar uw ur ay waayta acu chájacro. Bíyinan Sir imáy ajquír chájactara, Sir ub cahmar ur ay waayta acu chájacro. \p \v 15 Sir Ajcan Cámuran Eyat cat is quin im eyta uní wajacro. Eyat Sirat wajaquey carit cuitar uchta cuihsujacro: \q1 \v 16 Etar cab cucayat aját chihtá istiy cháquinro. Asan israelin owár tan wan chaquin acu chihtá istiy cháquinro. \q1 Chihtá eya eyin ur icar cháquinro. Eyin ur icar imár bitara itic síwayta chihtá cháquinro, wajacro. \m \v 17 Eyta waquír acsar cat wajacro: \q1 Eyinat as tayar yajác tamo aját sehw̃a báreyra. Eyinat tayar yajác eyan aját sicor tayar bár cháquinro, wajacro. \m \v 18 Sir tayar yajacan tayar bár chajac etar ahra icúr acui ruwa wahnár wícajatro. \s1 Debemos acercarnos a Dios \p \v 19 Eyta chihtara isat Sir ima quin rooti tenátaro. Jesucristo chinír cuitar, isat tayar yajác tunjac etar Sir quin rooti tenátaro. \v 20 Eya sibár ji uchta chinír cuitar, isan Sir jor itay cuwín acu Sir jor tenan acu isan Sir ub cahmar ay orac chájacro. Chinír sicor estají yehnjác eyat eyta chájacro. Chihtá yahncút ey cuitar tenan ac eyta orac chájacro. Cahmor sacerdótein ruwa umá ubach sar oya rujac wicán sar rauwir eyta, Sir wiquíc usi rauwir eyta, isat ahra Jesús chihtá cuitar Sir ima quin rooti tenátaro. \v 21 Etarwan eyat Sir quin is cuitar waquín acu sacerdote caran cuít bi yehnjacro. \v 22 Eyta bira isat Sir quin rooti tenátaro. Isan Sir sasá rehquít, rooti tenátaro. Eyat is ur ay chajac etar eyta tenátaro. Jesucrístoatan isat tayar yajáqueyan tayar bár chájacro. Isat ur ay bár yajquír tayar ji síhw̃aquey cuiquin acu isan tayar bár chájacro. Is sibará cat rih sar siw̃jacro. Eyta bira Sir quin rooti tenátaro. \v 23 Síratan wajáqueyan tehmó báreyra. Eyta bira uw cac cahmar ey wiquíc acor itay raujac eyta wácati acsar ey acor ítataro. \v 24 Uw rahra rahra sehnác chácayta acu ur ay chácayta acu ijmarat bitara yajquíntara bow̃ yajcátaro. \v 25 Eyta cat cahujinan owár secuac etíc cuar isan etiti sécuataro, Sir ojcor conín acu. Isan secuac etiti cuaquir Sir chihtá ay yajcayta acu rahra rahra tew̃átaro. Jesucristo sicor cajc uch cut wiquíc cab cuquíc etar isat rahra rahra cuít tew̃átaro. \p \v 26 Isat ur ay bár yajti acu rahra rahra téw̃tieyra, acsar ur ay bár yajcata óraro. Isat Sir chihtá rahjác cuar, ijmár chihtá cuitar ur ay bár icar áyeyra ey tayar yajacan túnajatro. \v 27 Tayar túnajar cuácayat, Sirat cuecuc cahmar roota óraro. Cab oc icar ruhw̃úc cahmar roota óraro. Cab ocat Sir quehsí binan bahnác sutáyqueyra. Eyta chihtara isat ey chihtá rahjác cuar, ur ay bár icar áyeyra, ey cahmar roótaro. \v 28 Bachan chihtán cuitar waquít, uwat ruhw̃uyat ques, cab rehti yauwata wajacro. Cuisa bucáytara, báytara binat ey cahm icar téw̃yatra, cab rehti yauwata wajacro. \v 29 Cuatán uwat Sir chihtá sinir cat, waca técayat, Sir ima wacjá bayuro. Jesucristo Sir chihtá yahncút bi ehcuquey uwat istayta acu ima ab bijacro. Cuatán cahujinat ab ey ajcá bár chácaro. Ey ab cuitar Sir ub cahmor ur ay chajac cuar, ab bijaquey ajcá bár ruhw̃uro. Ey chihtá waca técayat, Sir Ajcan Cámuran Ey tec chícaro. Sir Ajcan Cámuran Eyat uw racar rehquít obir yajcata cuar, ey tec chícaro. Uwat ey chihtá rahjác cuar ajcá bár chácayat ques Sirat cuít cuécwayqueyra. Bachan chihtán ruhw̃úc ques uwan yauwata réhctara Sir ima chihtá ajcá bár chácayatwat, Sirat cuít cuécwayqueyra. \v 30 Sirat ima carit cuitar wajacro: “Tayar yajác ques ajatá cuécwata binro. Eyta bira ajmarát ey ques cuécunro,” wajacro. Uchta cat wajacro: “Sir imát ima uwa urá istáyqueyra,” wajacro. \v 31 Etarwan uwan Sir cuecuc cahmar ay wini rehcátaro. Siran ajcan urán cuít bi cuácayat ey cuecuc cahmar ay wini rehcátaro. \p \v 32 Behmarat récaji yajác tamo síhw̃awi. Baat récaji Sir chihtá sinyat, uwat ba abáy ruhw̃ujacro. Ruhw̃ú tacat ba tan újacro. \v 33 Cab istiy, cab istiy baan uw cac cahmar ruhw̃ujacro. Ba quin ahsín tew̃jacro. Eyta cat cab istiy, cab istiy behmár ruhw̃uti cuácayat, cahujín ruhw̃uyat, baat rooti eyin obir yajacro. \v 34 Cárcel icar tunjáqueyin tamo sihw̃ar baat eyin obir yajacro. Uwat ba icúr bi chiw̃íc tacat, ba turti cuar ahní rehjecro. Behmár acu Sirat cuacúr icuran biyan ayan cuít bi báhnajar bi chajac sihw̃ar, ahní rehjecro. Baan cahmor echí eyta binro. \p \v 35 Eyta chihtara, acsar cat uw cahmar ayú rehti Sir chihtá yají quen rahcwi. Sir tamo yají síhw̃awi. Eyta yají quen rahcyat, yají síhw̃ayat, Sirat ba ac ay yajcáyqueyra. \v 36 Ba Sir chihtá séoti yajquíc sínata binro. Eyta sinyat, Sirat bitara yajquín wacayat, baat eyta yajcáyqueyra. Eyta yajcayat Sir imat ba ac ay yajquín wajaquey, eyat tehmoti im eyta yajcáyqueyra. \v 37 Sir carit cuitar uchta wacaro: \q1 Wicata eyan birách rehti is cajc cut wicáyqueyra. Birách cuanti wicáyqueyra. \v 38 Cuatán as uwa ur ay binat as chihtá yají quen rahcuír cuitar ityat cuacúr asi jor ítayqueyra. Cuatán uwat ruhw̃ú cahmar as chihtá waca técayat as eyin owár ahní batro. \m Sir carit cuitar eyta wacaro. \v 39 Isra ruhw̃ú cahmar Sir chihtá waca teta bini batro. Isra cuácata bini batro. Cuatán isat Sir chihtá wácati caquin acu tan ucata binro. Eyta wácati caquic rehquít is urán ajcan cuácajatro. \c 11 \s1 La fe \p \v 1 Uwat Sir chihtá uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen síhw̃ajac rehquít, Sirat is acu ay yajquíc acor séoti itro. Sirat wácati yajcata uní quen síhw̃ajac rehquít, eyta itro. Uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen síhw̃ajac rehquít, uwat ima ub cuitar uchta istiti tacat, Sirat uní wajác séhw̃aro. \v 2 Sir chihtá uní quen rahjác rehquít, Sir tamo yají síhw̃ajac rehquít, úchicrias cohtín Sir ub cahmar ur ay waajacro. \p \v 3 Sir chihtá uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen síhw̃ajac rehquít, uchta síhw̃aro. Sirat ajc tew̃ír cuitar, cajcan teyan, cuacúr aban, bahnác cuanír chajac chihtá síhw̃aro. Icúr bár sicar bin uchta bahnác oror chajac chihtá síhw̃aro. \p \v 4 Uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen séhw̃ajac rehquít, úchicrias cohtín Abelat Sir ac wiquin ruwa wahnjacro. Abelat Sir ac wijac eyan Sirat ítitan, ayan cuitro. Abelat wíjaquey Sirat ahní cájacro. Cuatán ey rab Cainat wijac eyra Sirat ítitan, etáy batro. Sirat Abelat wíjaquey cácayat, uwat ítitan, Abel Sir ub cahmar ur ayro. Abelra chinjác cuar, aha cat úwatan Abel tamo síhw̃atan, eyat Sir chihtá uní quen rahjác síhw̃aro. \p \v 5 Sir tamo uní quen séhw̃ajac rehquít, úchicrias cohtín Enoc chinti cuar sibár ji cuacúr yehw̃ béjecro. Eyta bécayat uwat ey bísartar istítiro. Sir imát yehw̃ bejec etar, bísartar istítiro. Enocan anto cuacúr beti cuat, Sir ub cahmor ur ay ítchaquinro. \v 6 Uwan Sir tamo uní quen síhw̃atitara Sir ub cahmar ur ay waa báreyra. Bíyinatan Sir quin con cun rehcáyatan, “Siran uní quenan esar,” síhw̃ataro. Uchta cat síhw̃ataro: “Bíyinan Sir jor it cúntara, Sirat eyin acu ay yajcata,” síhw̃ataro. \p \v 7 Sir chihtá uní quen rahjác rehquít, úchicrias cohtín Noeat im owár itquin síujacro. Sirat Noé quin anto cajc cutar rih cuinti cuar echí, waquír chájacro. Uw bahnác bahnín waquír chájacro. Sir imát eyta wacayat, Noeat uní sehw̃ar rahjacro. Rahcuír car, Sir ajcá ji chaquir rih arcutar beyin acu ubach órojocro. Ima cat im owár itquin cat sácati acu órojocro. Noeat Sir chihtá eyta rahjác rehquít, cahujín éyinatra Sir chihtá ajcá bár ruhw̃ujác ehcujacro. Noera Sir ajc rahjác rehquít Sir ub cahmor ur ay waajacro. Uwan Sir chihtá uní quen rahcuíc rehquít Sir ub cahmor ur ay waata eyta Noeat cat Sir chihtá uní quen rahjác rehquít ur ay eyta waajacro. \p \v 8 Sir chihtá uní quen rahjác rehquít, Abrahamat Sir chihtá yajacro. Sir imat ey quin cajc wiquin wacayat, Abrahaman ey chihtá rahjác rehquít erar bijacro. Birar cuwín bíctara istiti cuar bijacro. \v 9 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, ima quin wícata cajc ey cutaran cahujín cajc cut itir eyta ítchacro. Isaaquin owár, Jacobin owár birar urar oya chohcha cahm camot itot béjecro. Abrahamin quin, Isaaquin quin, Jacobin quin, Sir imat eyin owár bin quin cajc wiquin wac bahjáquinro. \v 10 Abraham cuacúr Sir jor itin sehw̃ar oya chohcha cahm ohbac ítchacro. Cuacúr Sir pueblo cuácajar binro. Pueblo eya Sir imát tuw̃jáquinro. \p \v 11 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen séhw̃ajac rehquít, Abrahamat wacjá cohnajacro. Sasara yehn cat werjáy rehjecro. Wiya cat chauwíc rehquít sasá cóhnajatro. Eyta cuar wacjá cohnajacro. Sirat ima quin uní quen wajác séhw̃ajac rehquít eyta cohnajacro. \v 12 Sir ajc uní quen rahcyat, sera istán sicar, Abraham sicar bómcarinan acsar acsar saw̃ú báhnajar cohná bahjacro. Abraham werjayát bar yaric cab cujác cuar, Sir ajc cut bómcarin ricá cuít cohná bijacro. Cuacúr abá sar uba sáw̃ajar eyta, yacúr cajc cutar cat umít sáw̃ajar eyta, Abraham bómcarin cat ricán eyta cohná bijacro. \p \v 13 Eyin bahnaquin quin Sirat wiquin wac bahjáqueyan witi cuat sácajacro. Eyta witi cuar, éyinat síhw̃atan: “Awan cuacúr Sir quin cucayat, Sirat ey wácati wícayqueyra,” síhw̃ajacro. Eyta sihw̃ar ahní rehjecro. Eyta sihw̃ar imár ojcor síhw̃ajacro. “Isra usár bini batro,” síhw̃ajacro. “Cajc uch cut isra inic obir itro,” síhw̃ajacro. \v 14 Bíyinatan eyta síhw̃ayatan, éyinan imár quin cajca wiquic acor itro. \v 15 Eyin récaji rojóc bin cajc cut sicor bec cun rehjequir waquít, éyinan sicor bar béyata yajacro. \v 16 Eyta cuar sicor be cun bár rehjecro. Cuatán Sirat wiquin wajác cut itay bec cun rehjecro. Sir owár cuacúr itay bec cun rehjecro. Eyta cuácayat Sirat eyin beyin cahmar cuacúr abá cuitar pueblo chájacro. Etarwan Sirat wacaro: “Asan Abraham acu Sitro. Isaac acu Sitro. Jacob acu Sitro,” wacaro. Eyta ahní tew̃ro. \p \v 17 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Abrahamat Sir ria cájacro. Sirat Abrahamat ima chihtá cácatatara, cácajartara wahitín ac ima waquíj istán bi Isaac yauwin wajacro. Eyta wacayat, Abrahamat eyta yajquín yehnjacro. Récajian Sirat Isaac sicar bin bómcarin sahw̃ú báhnajar wiquin wajáquinro. Eyta cuar, Abrahamat Sir chihtá cuitar ima wacjá istán bi yauwin yehnjacro. \v 18 Wacjá ey ojcor Sirat wajacro: “Bah wacjá Isaac sicar bin behmá bómcarin saw̃ú báhnajar cohnáyqueyra,” wajacro. Eyta wajác cuar, Sir ajc uní quen rahjác rehquít, ey yauwin yehnjacro. \v 19 Eyat séhw̃atan, chiníc tacat, wacj eyan Sirat sicor estají yehn áyata séhw̃ajacro. Eyta séhw̃ajac etar Isaac chein wan rehjéc cuar, estají rehjecro. \p \v 20 Sir tamo uní quen séhw̃ajac rehquít, Isaacat Sir quin Jacobin cuitar Esauin cuitar conjacro. \p \v 21 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Jacobat yarin inár José sasá bucáy bin cuitar Sir quin conjacro. Jacob cuisa bahú chaquir ima tec ojcor canojocro. Eyta canór eyin cuitar Sir ojcor conjacro. \p \v 22 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Joseat cat yarin inár Israélinan Egipto cajc cut bin cajc istiy cutar beyáyqueyra, wac bahjacro. Ima chein carar cat bahti beyin acu wac bahjacro, cajc ey cuitar ruhcuayta acu. \p \v 23 Sir tamo uní quen síhw̃ajac rehquít, Moisés yehnyat tetinát abinát yauti acu ruhjacro. Ruhcuiran sihyór bay ítchacro. Moisés óriquen etar, yauti ac ruhjacro. Egipto reyat serin sasá bahnác rih aw̃at yehw̃ tijca wajác cuar, éyinat ey ajc cahmar ayú rehti cuar, Moisés ruhjacro. \p \v 24 Sir tamo uní quen séhw̃ajac rehquít, Moisesan caba cun yehnyat, im ojcor “Faraón wihná,” aw̃ú áytiro. \v 25 Eyra Sir uw cuac sácaquin owár it cun rehjecro. Egipto reyin owár ahní jaquin acu ay bár yajquíc sin cun bár rehjecro. Cuatán israelin owár it cun rehjecro. \v 26 Eyat ítitan, Egipto reya oyan, rayan cuitro. Icuran biyan ajc bahnacro. Eyta cuar uwat Cristo ques ruhw̃úc tehmár, Sirat ayan cuít bi wícata séhw̃ajacro. Eyta sehw̃ar israelin owár, Sir uw owár it cun rehjecro. Egipto uwat eyin ruhw̃úc tacat, eyin owár it cun rehjecro. \v 27 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Moisesan Egipto cajc cut bin waa béjecro. Egipto rey turjac cahm rooti cuar béjecro. Uwat ima ub cut Sir uchta ístajar cuar, Moisesat sehw̃at, Sirat imár bar obir yajcata síhw̃ajacro. Eyta sehw̃ar, Egipto cajc cut bin sihw̃a sácati waa béjecro. \v 28 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Moisesat israelin quin obas yauwin wajacro. Cheycar aracat bijaquey waa bic fiesta tinyat, Pascua fiesta tinyat, obas yauwin wajacro. Uní quen rahjác rehquít israélinat obas ab querat cac aw̃at ójocro. Quesmatin tiw̃in yájquibat israelin imár quesmátinra tiw̃ti chac bahyta acu eyta ójocro. \p \v 29 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, israélinan yacúr ajc Buwáy rahray waajacro. Riw úbotosa cajc bar injacro, israelin rahray waan acu. Eyta waajác etar Egipto uw cat im eyta beyin yinjacro. Eyta cuar eyin becáyatra yacúr rihan bahnác cuhchacúch cay tas chaquir sácajacro. \p \v 30 Sir ajc uní quen rahjác etar, Jericó pueblo rúhracat israélinan riya cucuí béjecro, quer bahnác quihú beyta acu. Pueblo rúhracat eyta bejec etar pueblo rúhracat quer bahnác quihú téjecro. \p \v 31 Sir tamo uní quen séhw̃ajac etar, wiw̃á isarib ajca Rahab yau ayti síujacro. Sir chihtá cati bin sicar bin yau ayti síujacro. Eyat israélinat ima pueblo uron behjec eyin ruhw̃uti obir yajác etar, yau ayti síujacro. \p \v 32 Acsar cat cahujín ojcor ricá to bin ojcor cuít ehcwata cuaquir cat ehcú báhnajatro. Gedeonat yajác cat, Baracat yajác cat, Sansonat yajác cat, Jefteat yajác cat, Davidat yajác cat, Samuelat yajác cat, Sir chihtá ehcuquin cahujinat yajác cat ehcwata cuaquir cat ehcú báhnajatro. \v 33 Sir ajc uní quen rahjác rehquít, Sir tamo uní quen síhw̃ajac rehquít, éyinatan cahujín cajc ahár siwir imaray cájacro. Eyinan ur ay yajca rabar uw acu carin chájacro. Sir imat eyin acu ay yajquín wajác etar, Sirat im eyta yajacro. Sir ajc uní quen rahjác etar, cohtocuat eyin cohti sera waajacro. \fig |src="HK088F.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hebreos 11.33" \fig* \v 34 Eyin ocat wahnti sera waajacro. Eyin espada cuitar yauti sera waajacro. Eyin canar bár cuar chihchirán cuít rehjecro. Eyinat tec quejn yinír, cahujín burbar yajacro. Eyinat cahujín uw soldádoin bahnaquin cui áyjacro. \v 35 Eyin sicar bin sas abín acu sasá sácajaquin sicor estají yinjacro. \p Sir uw cahujín Sir chihtá ajcá bár wácayta acu questár ruhw̃ujacro. Eyta ruhw̃ujác tacat, ricuá ayti cuar, Sir chihtá wácati sácajacro. Sir jor cuacúr itin sihw̃a rabar ey chihtá wácati sácajacro. \v 36 Eyin sicar cahujinan, uwat imár buror sisíc tacat, Sir chihtá wácati tan újacro. Cahujín caruc cuitar buquíc tacat, Sir chihtá wácati tan újacro. Cahujín yera chistár cut questajác tacat, Sir chihtá wácati tan újacro. Cahujín cárcel icar chajac tacat, Sir chihtá wácati tan újacro. \v 37 Eyin sicar bin cahujinan ac cut tiw̃ir sácajacro. Cahujinan ubut ocso serrucho cut rihr tíw̃jacro. Cahujinan espada cuitar tíw̃jacro. Cahujinan obas umá, cabir umán, cuáyinan wan ow̃jacro. Oya bár, ray bár ítchacro. Uwat eyin ruhw̃ujacro. Eyin técuajacro. \v 38 Eyin ubach bár cuitaran, ruhr cut sihyó asta cahm camot itot béjecro. Sihyó behná cahm camot itot béjecro. Eyta cuájaquinan urán ayan tahnacro, cahujín yajquít acura. \p \v 39 Uw éyinan Sir ajc uní quen rahjác cuar, eyin at icar Sir imat wiquin wajáqueyan witi sácajacro. \v 40 Sirat eyin quino cat is quino cat ayan cuít bi wiquin sehw̃ar, eyin quin récaji witi rehjecro. Is quino cat eyin quino cat owár bin quin caba wiquin sehw̃ar, eyin quin récaji witi sácajacro. \c 12 \s1 Fijemos la mirada en Jesús \p \v 1 Cahmor ricán to binat Sir ajc uní quen rahcuír yajác cuitar isat cat bitara yajcata bíntara ehcú bahjacro. Eyta bira is ruhw̃úc tacat, isat cat tan ucátaro. Icrát biyat Sir tamo sihw̃ ayti rehcayat, isat eyta sihw̃a ayti ey ajcá bár jácataro. Isat bitara útara ur ay bár yajc cun rehcayat, yajti etátaro. Eyta yajti cuar Sirat isat bitara yajquín wajaquey wácati yajcátaro. \v 2 Isat eyta yajca rabar Jesús tamo síhw̃ataro. Jesusat récaji Sir chihtá uní quen rahcuír yajác tamo síhw̃ataro. Eyat Sir chihtá rahcuír caba yajacro. Yahncút ahnian cuít rehcata sehw̃ar, caruc ojcor chinata tacat conti tan újacro. Caruc ojcor quejcayat uwat ey ójcoran ajc ahsín tew̃ata itchacro. Im ojcor eyta tew̃ata itchác tacat, Jesusat ey tamo sehw̃a yártiro. Séhw̃ati cuar conti tan újacro. Etar ahra cuacúr Sir owár uw ayin yehnjacro. \p \v 3 Eyta yajác tamo síhw̃awi. Ur ay bár binat ey quehsí rehc tacat tan újacro. Ey tamo eyta sihw̃a rabar séoti jaw̃i. Uwat ba ruhw̃úc tacat ba séoti jaw̃i. Cue rehti jaw̃i. \v 4 Uwat Sir chihtá ques ba ruhw̃úc tacat ba wácati tan úcaro. Eyta cuar áhajira ba yaúwini ahnútiro. \v 5 ¿Sir carit cuitar ba tan uquin acu wajác ey baat bar tan chinyi? Ey cuitar wajacro: \q1 Wacjú, Sirat bahat ur ay bár yajti acu cuécwayat, cuécwajar bi cuécujac síhw̃ati jaw̃i. Bucoy ay bár yajti acu cuécujac, síhw̃awi. Bucoy bucoy cuécwayat, séoti jaw̃i. Cue rehti jaw̃i. \v 6 Síratan biyin sehnáctara éyinat ur ay bár yajti acu cuécuro. Tetát ima wacján sehnác rehquít, ur ay bár yajti acu tecuar eyta, Sirat is cat eyta cuécuro. \m \v 7 Sirat ur ba ay bár yajti acu cuécwayat, cue rehti tan uw̃i. Ur ay yajquíc sinwi. Uwat ima wacjá tecuar eyta, Sirat ba cat eyta cuécuro. Baan Sir sasaro. Etar cuécuro. Uwat ima sasá ur ay bár yajcayat, técuatira yajca báreyra. \v 8 Sirat ba cuécuti chaquir waquít baan ima sasai bár etar cuécuti chaquic síhw̃ataro. Ba teti bár etar eyta chaquic síhw̃ataro. Sirat ima sasá bahnáquinat ur ay bár yajti acu cuécuro. \v 9 Uchta cat síhw̃awi. Cajc uch cut ijmár tetinát isat ay bár yajti acu técuaro. Eyta técuayat isat eyin ajcá ji bécaro. Eyta cuácayatwat, cuacúr Tet cat ajcá ji beyátaro. Eyta ajcá ji bécayat isan cuacúr ey jor ítayqueyra. \v 10 Isan cajc uch cutar inic obir itic cuaquir, tetinát ijmár tamo sihw̃ar is quin ur ay bár yajc ayti acu técuaro. Is tetín imarat sihw̃at, isan bitara técuata bíntara eyta técuaro. Cuatán Sirat is tamo sehw̃ar isat ay yajcayta acu cuécuro. Is urán im ubot ur ay waayta acu cuécuro. Iman ayan cuít chihtara is cat im eyta rehcayta acu eyta cuécuro. \v 11 Isat ur ay bár yajti acu cuécwayat, ínicra yar wíniro. Récaji ohbac batro. Eyta cuar ítchareht yájcajareht, bíyinatan cuécui cuitar ur ay yajquíc sínyatan, éyinatan ur ay yajcaro. Ohbac itro. \s1 El peligro de rechazar la voz de Dios \p \v 12 Eyta cuácayat, uwat ba ruhw̃uyat ba cuac bec tacat, tan uw̃i. Ba urá chi yinwi. Chihchír chi yinwi. Cuechín, chuchin ítiti jaw̃i. \v 13 Baat urá ay yajw̃i. Uw ibit tuní aw̃at bir eyta baat cat ur ay éytaan wan yajw̃i. Eytair báreyra, ba chihtá cuitar ba cahujín cuechín chuchin ítquinat Sir chihtá bahnác waca téyqueyra. Ibit wan bár bi aw̃at bicayat quescar cuercúr acsar cuecwátaro. Quescara cuercúr acsar cuécwata eyta, cuechín chuchin itquin cat Sir chihtá éytaan wan waca téyqueyra. Cuat baat ay yajcayat, cuechín chuchin itquin cat ba chihtá cuitar sicor tan wan chácayqueyra. \p \v 14 Behmár cuitatrun uw bahnaquin owár tan wan chaquin acu ay ítuwi. Behmár cuitatrun baan Sir imáy wácati rehquín acu cat ay yajw̃i. Sir imáy chátieyra, cuacúr Sir quin cuwa báreyra. \v 15 Baat cahujín ay yajcayta acu ohbac tew̃i. Uw istiyát Sir chihtá ruhw̃úctara, eyat acsar ruhw̃uti acu ajc uní cuitar waw̃i. Eyat Sir chihtá ruhw̃uti rehcayat, Sirat ey sehnác rehquít síwayqueyra. Uw istiyát Sir chihtá ruhw̃úyeyra, cahujín quir binat cat istír car im eyta yajcáy yinata óraro. Eyta chihtara uw quin Sir chihtá ruhw̃ú ayti jaw̃i. \v 16 Uw istiyát Sir chihtá ruhw̃úyeyra, eyat isár yajquíc sínata óraro. Sir tamo síhw̃ati ítata oraro. Esaú urá eyta rehcata óraro. Esaú quesmatir chihtara icuran biyan imáy chácata eyan taná quin rajacro. Yayí rehquít, ira chistán istiy tehmár rajacro. Séhw̃ati cuar rajacro. \v 17 Eyta rar car ítchareht, yájcajareht, ima tetát ima cuitar wacayta acu coníc tacat, tetát bitách wácajar rehjecro. Esauat o rabar coníc tacat, ey cuitar bitách wácajar rehjecro. Esaú imát récaji eyta yajáqueyan, yahncút bitách téhmojor rehjecro. Cue rehca rabar conjác tacat, bitách téhmojor rehjecro. \p \v 18 Baat bachan chihtán cuitar Sir owár téw̃tiro. Baat bi chihtá cuitar tew̃íctara eyan ayan Moisés cuitro. Israélinat bachan chihtán sinin acu Sinaí cubar ques cujacro. Sinaí cubar ques cujác cuara, cubar arcútatra sáhuwajatro. Sinaí cubar ques cur ítitan, ocan to yehníc itchacro. Tinic cat íyarat ayar tinic itchacro. Séroan cat abáy caquíc itchacro. \v 19 Erar cur ráhcuitan rubar cuhquíc rahjacro. Sirat ajc tew̃ic cat rahjacro. Eyta rahcuír, ajc tew̃ic rahcuír car ay wini rehjecro. Ay wini rehquít, éyinat Moisés quin wajacro: \p —Is quino Sir imatra tew̃ti acu waw̃i, wajacro. \p \v 20 Síratan uwat Sinaí cubar cut sáhuti acu wajacro: \p —Uwtara, rúwatara chihtá chajac ey acsar sáhuyeyra yauwátaro. Baat ac cut ey yauwátaro, wajacro. \p Sirat eyta wacayat, uwat caba yájcajar síhw̃ajacro. Etat bar sácata síhw̃ajacro. Eyta sihw̃ar ehurát cuájacro. \v 21 Moisés cat cubar icar bahnác eyta rehquíc istír áywini rehjecro. Eyta rehquít wajacro: “Sir cahmor ehurát as yíworo,” wajacro. Israélinat chihtá eyta chajac ey cuitar Sir owár tew̃jacro. \p \v 22 Cuatán bara Sir joran erar cuitari téw̃tiro. Sir jor tew̃ín acu baan cuacúr Sión cubar cuitar secuan yinjacro. Sir ima pueblo cuitar secuan yinjacro. Jerusalén cuacúr abá cuitar tuw̃jác sar secuan yinjacro. Cuacúr abá cuitar Sir cacmín ricán to bin owár secuan yinjacro. Sir cacminát “Siran ayro,” cohwín acu owár sécuajacro. Ba cat eyin owár secuan yinjacro. \v 23 Sir sasá cat eyin owár sécuajacro. Eyin cuacúr beyin acu imár ajcan cuacúr cuitar carit cuitar cuihsujacro. Baan Sir cacmín owár, Sir sasá owár secuan yinjacro. Eyin owár cat uw urá wahitquib owár cat sécuayqueyra. Urá wahitquib eya uw bahnaquin acu Sir quéneyro. Erar cat urá ay bi sácajac eyin ajca Sir ima jor itin acu tayar bár chájacro. Ba ajca eyin owár Sir jor secuan yinjacro. \v 24 Jesús owár cat sécuayqueyra. Jesús eyat Siran uw owár tan wan chácayta acu chihtán caba órojocro. Chihtá eya récaji istiti binro. Baan ey jor cat secuan yinjacro. Ab bijaquey owár sécuayqueyra. Ey aban ayan Abel ab cuitro. Jesús ab ey bijác rehquít, isan Sir ub cahmor tan wan chácaro. Cuat Abel ab bijác ques, Sirat Caín técuajacro. \p \v 25 Eyta cuácayat ba quin Sir chihtá ehcuquey ria cátira yajti jaw̃i. Cajc uch cutar Moisesat Sir chihtá ehcujác cuar, cahujinat ria cati ruhw̃ujacro. Eyta cati ques eyin sera waati cuájacro. Eyta chihtara cuacúr bin Jesucrístoat is quin Sir chihtá ehcwayatwat, isat yají rahcuátaro. Eytair báreyra isan cuít cuécwayqueyra. Eyta cuecuc cahmar isan bitách sera waájatro. \v 26 Sirat récaram Moisés quin chihtá ehcwayat cat, Sir tew̃íc ajcyarat cajcan teyan bahnác yiwojocro. Cuatán yahncutra uchta yajquín wac bahjacro. \q1 Aját bucoy cat yiwonro. Cuat bucoy yiwoyat aját cajc étani yiwó báreyra. Cajc cat cuacúr abá cat yiwonro, wajacro. \m \v 27 Eyta wacayat, “bucoy cat” wacayat uch ojcor wacaro. Sirat bi yiwóyatan, eyan bahnác bahnáyqueyra. Ijmár ub cuit ítata ey bahnáyqueyra. Eyta bahní yahncút, yíwojor eyra im eyta rehcáyqueyra. \v 28 Eyta chihtara isat Sir quin “oquéy” wacátaro. Yíwojor bin, téhmojor bin Sirat is quin wiquin wajac etar “Oquéy, bah ur ayro,” wacátaro. Eyta waquír car Sir cahmar ay wini rehcátaro. Ey tamo síhw̃ataro. Ey ojcor conátaro. \v 29 Is sihw̃at Siran ocan wanro. Bahnác bahnata étarwan ocan wanro. Eyta chihtara isat ay wini rehquír ey tamo síhw̃ataro. \c 13 \s1 Cómo agradar a Dios \p \v 1 Baan rahra rahra sehnác eyan etiti acsar eyta yajw̃i. Rabin rahra rahra sehnár yajquír eyta baat cat eyta yajw̃i. \v 2 Uwa istiti bin ba quin cucayat baan eyin owár tan wan rehw̃i. Iran úbachan ruhw̃uti wiw̃i. Cahujinat eyta es yajti wiquir ítitan, imarat istiti rabar Sir cuacúr cacmín obir yajacro. \v 3 Cárcel icar tunjác eyin tamo cat síhw̃awi. Behmár tunjác eyta sihw̃ar baat eyin tamo síhw̃awi. Uwat ruhw̃úc eyin tamo cat síhw̃awi. Ba cat eyta ruhw̃ata sihw̃ar eyin tamo síhw̃awi. Eyin obir yajw̃i. \p \v 4 Yehw̃ti bin jor cuic cut questa camti jaw̃i. Uw besir yajti jaw̃i. Ba bahnáquinat uw yehw̃jaquin ajcá bi béowi. Ba besir yájcyeyra, isár yájcyeyra, Sirat cuécwayqueyra. \p \v 5 Ba ray racar isoti jaw̃i. Ba icuran biyan chetar im ey tecut ohbac ítuwi. Sirat wajacro: “Aját ba obir yajquinro. Aját ba istir bah báreyra,” wajacro. \v 6 Eyta chihtara isat ohbac wacátaro: \q1 Siran as obir yájquibro. Etar as rooti ítinro. Uwat as ruhw̃ún yajc tacat bitarach batro, wacátaro. \p \v 7 Ba carin tamo tan chinti síhw̃awi. Eyinat ba quin Sir chihtá récaji ehcujáquinro. Eyinat bitara yajquír cuitara ohbac ítchactara, ey síhw̃awi. Eyta sihw̃ar car, éyinat Sir tamo síhw̃ajac eyta baat cat eyta síhw̃awi. \v 8 Etar uch cat síhw̃awi. Jesucrístoan bur cut suw cut récaram cat, ah cutara cat, yahncút cat tehmoti im eyta rehcaro. \v 9 Eyta cuácayat chiht istiy, chiht istiy rahcti jaw̃i. Bach yajcata chihtá siw̃ay yinyat rahcti jaw̃i. ¿Behmár cayar yájcajaqui? Sirat is sehnác rehquít, is quin urá caba wícataro. Cuat cahujinat bach yajquír cuitar urán cuít yinín sihw̃at cat batro. Urá im eyta rehcaro. Eyta bira eyin chihtá rahcti jaw̃i. \p \v 10 Judío sacerdóteinat Sir jor tan wan chaquin acu ruwa yauro. Cuatán isan Sir jor tan wan chácayta acu ruwa yauti cuar ey ajc tehmár istiy chinjacro. Ayan cuít bin chinjacro. Eyta chinjác eyan judío sacerdótein sicar binat bitách cóhjotro. Eyinan Sir ubach icar ruoquin cuar, bitách cóhjotro. \v 11 Sacerdóteinat ruwa ab uquir Sir wiquíc usar bécaro. Ab ey uquir car sura ey cat bitách cóhjotro. Cohti cuar pueblo acán cutar bahnác wahnata binro. \v 12 Ruwan pueblo acán cutar wahnár eyta, Jesús cat pueblo acán cutar yaujacro. Uwat Sir tayar yajác tunin acu Jesús ab bir car chinjacro. Uwan Sir ima uw yinayta acu Jesús ab bir car chinjacro. \p \v 13 Eyta cuácayat isan Jesús chiwa chácataro. Isat judíoinat yajquír eyta yájcajatro, Jesús owár chaquin acu. Uwat Jesús ajcá bár chaquir eyta is cat eyta ajcá bár chácata tacat isan Jesús chiwa yinátaro. \v 14 Cajc uch cutar ísayan icuran biyan báhnajar binra batro. Cuácayat isra cuacúr beyic acor itro. Yahncút isan erar bur cut suw cut ítayqueyra. \p \v 15 Jesusat chihtá caba órojoc etar isat Sir ojcor ay tew̃átaro. Judío sacerdóteinat Sir quin “oquéy,” waquín ac ruwa yauwir wahnro. Cuat isat ey quin “oquéy,” waquín ac ijmár cuw cutar uw quin Sir ojcor ay tew̃átaro. \v 16 Sir quin “oquéy,” waquín ac ur ay cat yajcátaro. Baay icuran biyan cahujín quin es yajti wiw̃i. Eyta wícayat, eyta yajcayat, Sirat ítitan, baat yarís yajcaro. \p \v 17 Baat carin chihtá caw̃i. Eyin ria caw̃i. Eyinat baat síhw̃ajar bin síhw̃ati acu siw̃ro. Imarat ba ac bitara yajáctara Sir quin ehcwata binro. Eyta bira éyinat Sir ub cahmor ahní tew̃ayta acu eyin ria caw̃i. Baat eyin ria ráhctieyra, éyinat cue cuar Sir quin tew̃áyqueyra. Cue cuar tew̃yat, ba acu ay batro. \p \v 18 Is cuitar Sir ojcor conwi. Isat Sir ub cahmor urá tehmoti yajác rehquít óhbacro. Isat urá tehmoti icuran biyan ay yaj cun rehcaro. \v 19 Aját ba quin uní wacaro. Is cuitar Sir ojcor conwi. As biráy cuanti ba quin ben ac Sirat ajc waayta acu conwi. \s1 Bendición y saludos finales \p \v 20 Aját ba cuitar Sir ojcor conro. Sir eyan uw ohbac it áyquibro. Eyat is Cara Jesucristo chinyat sicor estají yehn áyjacro. Obas cayibat im obas obir yajquír eyta, Jesucrístoat cat isan eyta obir yajcaro. Jesús ima chinír cuitar Sir jor uwa tan wan chácayta acu caba órojocro. \v 21 Aját Sir quin conro, eyat ba ac bahnác ay bi wícayta acu. Baat ey chihtá caba yajcayta acu eyta wícayta acu conro. Eyta wiquir cuitar ba urá ay chácataro. Jesucristo chihtá cuitar urá ay chácataro. Jesucristo ey ojcor uwat bur cut suw cut im eyta ay tew̃átaro. Amén. \p \v 22 Rábinu, aját ba quin conro. Aját ba quin bitara yajquín wajáctara ey ráhctira yajti jaw̃i. Aját carit biráy bár bi cuihsujacro. \v 23 Uch rahcwi. Is rab Timoteo cárcel icar bin bar újacro. Eya usár in wicayat, isan buc owár ba quin béyinro. \v 24 Aját ba carin bahnaquin tamo cat, Sir sasá bahnaquin tamo cat séhw̃aro. Eyin quin eyta waw̃i. Italia cajc cut binat cat ba tamo sihw̃ac wac ayro. \v 25 Aját ba cuitar Sir ojcor conro. Sirat ba sehnác rehquít obir yajcayta acu conro. Amén.