\id 1TI - Tuyuca NT -Colombia 2004 (DBL -2013) \h 1 Timoteo \toc1 Timoteore Pablo jóasʉgueripũ \toc2 1 Timoteo \toc3 1Ti \mt1 TIMOTEORE \mt2 Pablo jóasʉgueripũ \c 1 \s1 Ãñuduticorigue \p \v 1-2 Timoteo, yʉʉ Pablo mʉʉrẽ ãñudutia. Cõãmacʉ̃ marĩrẽ netõnérigʉ, teero biiri Jesucristo too síropʉ pʉtʉaatigʉdʉ dutirómena yʉʉ cʉ̃ʉ̃yere wededutigʉ beserigʉ niiã. Mʉʉ Jesuré padeogʉ́, yʉʉ macʉ̃ tiiróbiro niiã. \p Cõãmacʉ̃ marĩ Pacʉ, teero biiri Jesucristo marĩ Õpʉ̃ mʉʉrẽ ãñuré ticoaro; bóaneõ ĩñaãrõ; ãñurõ niirecʉtiri tiiáro. \s1 Diamacʉ̃́ niihẽrere buedutiririgue \p \v 3 Yʉʉ Macedonia ditapʉ wáagʉ, mʉʉrẽ bayiró jĩĩrirobirora tiimacã Éfesopʉ pʉtʉácũmuña. Toopʉ́re diamacʉ̃́ bueherare teeré buedutirijãña. \v 4 Atibʉ́reco maquẽ wedeseãmarere tʉonʉnʉ́serijããrõ. Teero biiri cʉ̃́ãya wedera tíatopʉ macãrã cʉ̃́ã jĩĩmʉãatiriguere tʉonʉnʉ́serijããrõ. Teeré tʉonʉnʉ́sera bʉ́ri peti cãmerĩ́ cúasori tiiádacua; Cõãmacʉ̃ tiidutírere tiirícua. Cʉ̃ʉ̃rẽ padeonemóricua. \p \v 5 Mʉ́ãrẽ cãmerĩ́ maĩrĩ́ boogʉ́, teero dutia. Ñañaré manirã́, ãñurõ yeeripũnacʉtira, jĩĩditoro manirṍ padeorá cãmerĩ́ maĩã́dacu. \v 6 Ãpẽrã́ teero biiriya. Noo booró wedesejãya. \v 7 Moisére dutiré cṹũriguere buedʉgamicua. Ãñurõ tee bueré maquẽrẽ masĩripacara, diamacʉ̃́ tiiróbiro bueeya. \p \v 8 Marĩ masĩã: Tee dutiré ãñuniã, marĩ teeré ãñurõ bue, diamacʉ̃́ tiiátã. \v 9 Ateré tʉomasĩ́rõ booa: Ãñurõ tiirá dutirére booríya. Biiro tiirápere dutirére cṹũrõ booa: Dutirére netõnʉcã́rãrẽ; dutirére tʉorídojãrãrẽ; ñañarã́rẽ; Cõãmacʉ̃ dutirére netõnʉcã́rãrẽ; Cõãmacʉ̃rẽ quioníremena ĩñahẽrãrẽ; cʉ̃ʉ̃ye bueré maquẽrẽ boohérare; pacʉré, pacoré sĩãrã́rẽ; niipetira basocáre sĩãrã́rẽ; \v 10 ãpẽrãména ñañarõ ñeeaperare; ʉ̃mʉã́ sesaro numiã́mena tiiróbiro tiiránorẽ; basocáre yaa, dúarare; jĩĩditorepirare; “Cõãmacʉ̃mena jĩĩã” jĩĩditorare; Cõãmacʉ̃ bueré niipacari, merẽã buecoterare cṹũrõ booa. \v 11 Tee bueré Cõãmacʉ̃ netõnére queti maquẽ niiã. Cʉ̃ʉ̃ ãñunetõjõãgʉ̃ yʉʉre tee ãñuré quetire buedutiwi. \s1 Cõãmacʉ̃ Pablore bóaneõ ĩñarigue \p \v 12 Marĩ Õpʉ̃ Jesucristore ʉsenire ticoa. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉre ĩñagʉ̃, “yʉʉ dutirére ãñurõ tiigʉ́daqui” jĩĩ wãcũgʉ̃, cʉ̃ʉ̃ buerére buenʉnʉsegʉdʉre sõnecorigʉ niiwĩ. Teero sõnecogʉ, yʉʉre tutuarere ticorigʉ niiwĩ. \v 13 Too sʉgueropʉ yʉʉ cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ wedesepacari, cʉ̃ʉ̃rẽ padeoráre ñañarõ netõrĩ́ tiipacári, cʉ̃ʉ̃ye maquẽrẽ buijã́pacari, yʉʉre sõnecorigʉ niiwĩ. Yʉʉ cʉ̃ʉ̃rẽ padeorére masĩriwʉ ména; yʉʉ tiirére tʉomasĩ́riwʉ. Teero tiigʉ́, yʉʉre Cõãmacʉ̃ bóaneõ ĩñarigʉ niiwĩ. \v 14 Marĩ Õpʉ̃ ãñuré petire yʉʉre ticowi. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉre Jesucristore ãñurõ padeorí tiiwí. Cãmerĩ́ maĩrĩ́ tiiwí. \p \v 15 Ate yʉʉ wedeseadare diamacʉ̃́ niiã; niipetira ateré padeoró booa: Jesucristo Cõãmacʉ̃ dutirére netõnʉcã́rãrẽ netõnégʉ̃dʉ atibʉ́recopʉre atirigʉ niiwĩ. Yʉʉrá niipetira nemorṍ netõnʉcã́rigʉ niiã. \v 16 Teero niipacari, Cõãmacʉ̃ yʉʉre bóaneõ ĩñawĩ. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉre teero tiirémena Jesucristore padeoádarare cʉ̃ʉ̃ bóaneõ ĩñarére ẽñosʉguéwi. Cʉ̃ʉ̃ bóaneõ ĩñaré petirícu. Yʉʉre bóaneõ ĩñarirobirora cʉ̃ʉ̃rẽ padeoádarare bóaneõ ĩñagʉ̃daqui. Cʉ̃́ãrẽ cʉ̃ʉ̃mena catiri tiigʉ́daqui. \v 17 Teero tiirá, Cõãmacʉ̃rẽ padeoré cʉoáro; cʉ̃ʉ̃ ãñurõ tiirére ʉsenire ticoaro. Cʉ̃ʉ̃ Õpʉ̃ niiré petirícu; diariqui; cʉ̃ʉ̃ bauhégʉ niiqui; sĩcʉ̃rã niiqui; masĩgʉ̃́ niiqui. Cʉ̃ʉ̃ niipetira Õpʉ̃ niirucujããrõ. Teerora niiãrõ. \p \v 18 Timoteo, mʉʉ yʉʉ macʉ̃ tiiróbiro niiã. Teero tiigʉ́, mʉʉrẽ dutia. Too sʉgueropʉ marĩya wedera Cõãmacʉ̃ wãmemena mʉʉrẽ wedewa. Cʉ̃́ã wederirobirora yʉʉcã mʉʉrẽ ateré dutia: Tutuaromena duuró manirṍ ãñurõ tiirére tiirucújãña. \v 19 Diamacʉ̃́ padeoyá. Ãñurõ yeeripũnacʉtirucujãña. Sĩquẽrã ãñurõ catirí yeeripũna cʉodʉgáhera cʉ̃́ã Cõãmacʉ̃rẽ padeorére ditiri tiicúa. \v 20 Teerora wáayu Himeneorẽ, Alejandrore. Teero tiigʉ́, “Satanás booró tiiáro” jĩĩwʉ̃. Cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃ booró tii, ñañarõ netõã́ri siro, Cõãmacʉ̃rẽ ñañarõ wedesenemoribocua sũcã. \c 2 \s1 Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticoré buerigue \p \v 1 Ateré dutisʉguegʉda: Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticorémena niipetiraye niiãdarere sãĩbosáya. \v 2 Õpãrãrẽ́, niipetira dutiráre sãĩbosáya. Cãmerĩ́quẽre manirṍ ãñurõ niirecʉtiada jĩĩrã, Cõãmacʉ̃ boorére tiiáda jĩĩrã, basocámena queoró niirecʉtiaro jĩĩrã, cʉ̃́ãrẽ sãĩbosáya. \v 3 Marĩ teero tiiré ãñuniã. Cõãmacʉ̃ marĩrẽ netõnégʉ̃ teero tiirí tʉsaqui. \v 4 Cõãmacʉ̃ niipetira netõnénorira niirĩ booquí. Teero biiri diamacʉ̃́ maquẽrẽ masĩrĩ booquí. \v 5 Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã niiqui. Basocʉ́ sĩcʉ̃rã niiqui basocáre Cõãmacʉ̃mena wedesebosagʉ; Jesucristo cʉ̃ʉ̃rã́ niiĩ. \v 6 Cʉ̃ʉ̃ niipetira basocá ñañaré tiiré wapa wapatígʉ, diabosarigʉ niiwĩ. “Teero wáaadacu” jĩĩrito jeari, tee quetire wedebauanenoyiro. \v 7 Cʉ̃ʉ̃ye quetire wededutigʉ, cʉ̃ʉ̃ beserigʉ niirĩ, Jesús yʉʉre sõnecorigʉ niiwĩ. Judíoa niihẽrãrẽ buedutirigʉ niiwĩ. Teero tiigʉ́, diamacʉ̃́ maquẽrẽ buegʉ, “tee maquẽrẽ padeoyá” jĩĩ buea. Diamacʉ̃́rã jĩĩã. Jĩĩditogʉ mee tiia. \p \v 8 Teero tiigʉ́, noo marĩ wáaropʉ ʉ̃mʉã́rẽ cúare manirã́, tutiré manirã́, ñañaré manirã́ wãmo súumʉõco, Cõãmacʉ̃rẽ sãĩrĩ́ booa. \v 9 Numiã́cã cʉ̃́ã sãñarucurobirora sãñarõ booa. Cʉ̃́ãrẽ ãñurõ jearénorẽ sãñarõ booa. Cʉ̃́ãye póa wapapacáremena mamarijããrõ; teero biiri cʉ̃́ãye õpʉ̃ʉ̃rĩrẽ oromena, perla wapapacáreperimena mamarijããrõ; teero biiri suti wapapacáre sãñarã, “biiro biia yʉʉja” jĩĩ wãcũrã mee sãñaãrõ. \v 10 Biirope tiiáro: Ãñurõ baudʉgára, Cõãmacʉ̃rẽ padeorá numiã tiirucúrenorẽ tiiáro. Ãñurõ tiirémena ãñurã́ niiãrõ. Ãpẽrãrẽ́ tiiápu, ãñurõ tiiáro. \v 11 Ditamanírõ, padeorémena ãñurõ buerére tʉoáro. \v 12 Basocá neãrĩ, ʉ̃mʉã́ sʉguero numiã́rẽ buesʉguerijãrõ booa; ʉ̃mʉã́rẽ dutirijããrõ. Ditamanírõ niijããrõ. \v 13 Biirope niiã: Cõãmacʉ̃ Adánrẽ tiisʉguéyigʉ. Too síro Evare tiiyígʉ. \v 14 Adán jĩĩditonoriyigʉ. Numiṍpe jĩĩditonoyigo. Teero tiinórigo niijĩgõ, Cõãmacʉ̃ dutirére netõnʉcã́yigo. \v 15 Coo teero tiirí siro niipacari, numiã́ põnacʉtíri, cʉ̃́ãrẽ netõrĩ́ tiigʉ́daqui. Cʉ̃́ã diamacʉ̃́ tiirémena Cõãmacʉ̃rẽ padeorí, ãpẽrãrẽ́ maĩrĩ́, ñañaré manirã́ niirĩ, teero tiigʉ́daqui. \c 3 \s1 Sʉonírã maquẽ \p \v 1 Ate diamacʉ̃́rã niiã: Jesuré padeorí põna macãrãrẽ sʉonígʉ̃\f + \fr 3:1 \ft Españolmena: obispo, obispado, episcopado; portuguésmena: bispo.\f* sããdʉgagʉ, ãñurére tiidʉgágʉ tiii. \v 2 Teero tiidʉgágʉno biiro niigʉ̃́ niirõ booa: “Ñañaré tiigʉ́ niiĩ cʉ̃ʉ̃” jĩĩnoña manigʉ̃́; sĩcõrã nʉmocʉtigʉ; ñañaré tiidʉgágʉ wãcũtutuagʉ; ãñurõ wãcũ besemasĩgʉ̃; ãpẽrãrẽ́ quioníremena ĩñanogʉ̃; wáari basoca cʉ̃ʉ̃ya wiipʉ jeari, ãñurõ bocagʉ́; ãpẽrãrẽ́ ãñurõ buemenigʉ̃ niirõ booa. \v 3 Teero biiri cũmugʉ̃́, cãmerĩ́quẽgʉ̃ niirijãrõ booa; tutiro manirṍ basocáre ãñurõ tiigʉ́no niirõ booa. Niyeru bayiró peti ʉgaripéagʉ niirijãrõ booa. \v 4 Cʉ̃ʉ̃ cʉ̃ʉ̃ya wii macãrãrẽ ãñurõ dutimasĩgʉ̃ niirõ booa. Cʉ̃ʉ̃ põnarẽ́ padeorémena yʉʉri tiigʉ́ niirõ booa. \v 5 Cʉ̃ʉ̃ cʉ̃ʉ̃ya wii macãrãrẽ dutimasĩhẽgʉ̃, Cõãmacʉ̃rẽ padeorí põna macãrãrẽ toorá nemorṍ cotemasĩriboqui. \v 6 Sicato padeonʉcã́gʉ̃ niirijãrõ booa. Apetó tiigʉ́, cʉ̃ʉ̃ “yʉʉ ãpẽrã́ nemorṍ ʉpʉtí macʉ̃ niiã” jĩĩ wãcũboqui. Cʉ̃ʉ̃ teero wãcũgʉ̃, Satanás tiiróbiro ñañarõ wãcũgʉ̃ tiiquí. Cʉ̃ʉ̃cãrẽ Satanárẽ tiirírobirora Cõãmacʉ̃ ñañarõ tiigʉ́daqui. \v 7 Teero tiirá, Jesuré padeohéracã “cʉ̃ʉ̃rã́ ãñurõ tiii” jĩĩnogʉ̃ niirõ booa. Teero jĩĩriatã, cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ wedesãbocua; Satanás cʉ̃ʉ̃rẽ diocójãboqui sáa. \s1 Tiiápura maquẽ \p \v 8 Tiiápuracã\f + \fr 3:8 \ft Tiiápura sʉonírãrẽ tiiápuyira ateména: Cõãmacʉ̃yere bueyira; Cõãmacʉ̃yere buerí wiire quẽnocotéyira; niyeru seecotéyira. Pecasãyemena: diácono.\f* sʉonírã tiiróbiro padeonórã niirõ booa. Diamacʉ̃́ wedeserano niirõ booa. Vino wãnirã́, ñañaré tiirémena niyeru wapatára niirijãrõ booa. \v 9 Jesucristo too sʉguero masĩña maniríguere ẽñorígʉ niiwĩ. Teeré masĩjĩrã, ãñurõ yeeripũnacʉtiremena padeorá niirõ booa. \v 10 Cʉ̃́ãrẽ sõnecoadari sʉguero, cʉ̃́ã tiirécʉtirere ãñurõ masĩrõ booa. “Ñañaré tiirá niiĩya cʉ̃́ã” jĩĩnoña manirã́rẽ ĩñarã, sõnecoro booa. \v 11 Cʉ̃́ã nʉmosã́numiãcã teerora niirõ booa: Padeonórã; queti jĩĩhẽrã; ñañaré tiidʉgára, wãcũtutuara; ãñurõ tiirá niirõ booa. \v 12 Tiiápura sĩcõrã nʉmocʉtiaro. Cʉ̃́ã põnarẽ, cʉ̃́ãya wii macãrãrẽ ãñurõ dutimasĩãrõ. \v 13 Cʉ̃́ã tiiápurere ãñurõ tiirí, cʉ̃́ãrẽ basocá “ãñurõ tiiíya” jĩĩãdacua. Jesucristore cʉ̃́ã padeorére cuiro manirṍ wedenemoãdacua. \s1 Marĩ padeoré maquẽ \p \v 14-15 Timoteo, “yʉʉ mʉʉ pʉtopʉ máata wáagʉda” jĩĩ wãcũmiã. Apetó tiigʉ́, máata wáaribocu. Máata wáahegʉ, Cõãmacʉ̃yara niirecʉtirere masĩãrõ jĩĩgʉ̃, mʉʉrẽ jóaa. Marĩ Cõãmacʉ̃yara Jesuré padeorí põna macãrã niiã. Marĩrã Cõãmacʉ̃ catirucugʉye diamacʉ̃́ maquẽrẽ wederá niiã. \v 16 Marĩ padeoré tíatopʉ masĩña maniré niimiyiro. Mecʉ̃tígã “ʉpʉtí maquẽ niiã” jĩĩmasĩã marĩ. Ateré wãcũña: \q1 Cristo marĩ tiiróbiro õpʉ̃ʉ̃cʉtigʉ bauáyigʉ. \q1 Espíritu Santo cʉ̃ʉ̃rẽ “ãñugʉ̃́ peti niiĩ” jĩĩ masĩrĩ tiiyígʉ. \q1 Ángelea cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñayira. \q1 Cʉ̃ʉ̃ye quetire niipetire dita macãrãrẽ wedenoã. \q1 Atibʉ́recopʉre basocá cʉ̃ʉ̃rẽ padeoóya. \q1 Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃rẽ ʉ̃mʉã́sepʉ néemʉãwayigʉ. \c 4 \s1 Diamacʉ̃́ padeohéra tiiré \p \v 1 Atibʉ́reco petiádari sʉguero wáaadarere Espíritu Santo marĩrẽ ãñurõ masĩrĩ tiiquí. Sĩquẽrã Jesuré padeodúadacua. Wãtĩã jĩĩditorere, teero biiri wãtĩã buerére tʉonʉnʉ́seadacua. \v 2 Cʉ̃́ãrẽ buerá diamacʉ̃́ wederábiro wedepacara, jĩĩditoya. Cʉ̃́ã wãcũrépʉ “ñañaniã” jĩĩrére yʉʉnemoriya. \v 3 Basocá wãmosíadʉgari, cãmotáaya. Sĩquẽñe yaarére yaadutiriya. Cõãmacʉ̃pe tee yaarére tiirígʉ niiwĩ. Teero tiirá, marĩ Jesuré padeorá diamacʉ̃́ maquẽrẽ masĩrã́ cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsenire ticoari siro, yaamasĩã. \v 4 Niipetire Cõãmacʉ̃ tiiré ãñuré niiã. Dooríjãrõ booa. Cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsenire ticotoa, yaari, ãñuniã. \v 5 Cõãmacʉ̃ teeré “ãñuniã” jĩĩtoayigʉ. Teero tiirá, marĩ cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsenire ticori, tee yaarére ãñuré wáari tiiquí. \s1 Timoteore tiidutírigue \p \v 6 Mʉʉ Jesuré padeoráre teeré wedegʉ, Jesucristore ãñurõ padecotegʉ niicu. Teero tiigʉ́, “marĩ Jesuré padeoré maquẽrẽ yʉʉ buerucua” jĩĩrére ẽñogʉ̃́dacu. Teero biiri “marĩ bueré ãñurére yʉʉ tʉonʉnʉ́sea” jĩĩrére ẽñogʉ̃́dacu. \p \v 7 Atibʉ́reco maquẽ wedeseãmarere tʉoríjãña. Tee marĩ niirecʉtirere tiiápuria. Jĩĩãmare niiã. Nemorṍ Cõãmacʉ̃ boorére tiirucújãña. \v 8 Marĩye õpʉ̃ʉ̃rĩ tutuari tiiré marĩ tiirucúri, ãñuniã. Cõãmacʉ̃ boorépere tiiríporipereja, toorá ãñunemoã. Teero tiiró, marĩ catirí bʉrecorire, too síropʉ marĩ niiãdari bʉrecorire ãñurõ wáari tiicú. \v 9 Tee diamacʉ̃́rã niiã; niipetira teeré padeoró booa. \v 10 Cõãmacʉ̃ catirucugʉ niiĩ. Cʉ̃ʉ̃ niipetirare netõnégʉ̃ niipacʉ, cʉ̃ʉ̃rẽ padeorá dícʉre netõnégʉ̃ niiĩ. Cʉ̃ʉ̃ too síro marĩrẽ ãñurõ tiiádarere wãcũã. Teeré ʉseniremena wãcũrã, Jesucristoyere wede, ñañarõ netõ, bayiró padea. \p \v 11 Teeré bue, tiidutíya. \v 12 Mʉʉ mamʉ niirémena ãpẽrã́ mʉʉrẽ tʉodʉgáribocua. Teero wáari jĩĩgʉ̃, Jesuré padeoráre ãñuré queoré ẽñoñá. Ãñurõ wedeseya; ãñurõ tiirécʉtiya; cãmerĩ́ maĩñá; Jesuré ãñurõ padeoyá; ñañaré manigʉ̃́ niiña. \v 13 Yʉʉ toopʉ́ jeaadari sʉguero, neãrã́rẽ Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũrẽ bueẽñoña; cʉ̃́ãrẽ “biirope niirecʉtiya” jĩĩ wedeya; Jesuyé padeoré maquẽrẽ bueya. \v 14 Cõãmacʉ̃ mʉʉrẽ “biiro tiigʉ́dʉ niigʉ̃daqui” jĩĩriguere tiirucújãña. Bʉtoá mʉʉrẽ ñaapeórito, teeré Cõãmacʉ̃ ticorigʉ niiwĩ. \p \v 15 Teeré wãcũnʉnʉse, ãñurõ tiirucújãña. Teero tiirí, niipetira mʉʉ ãñurõ tiiwárere ĩñaãdacua. \v 16 Mʉʉ tiirécʉtirere, mʉʉ buerére ãñurõ wãcũña, “¿diamacʉ̃́ niimiĩto?” jĩĩgʉ̃. Teeré tiirucújãña. Teeré tiirá, mʉʉ, teero biiri mʉʉrẽ tʉorácã netõnénoãdacua. \c 5 \s1 Jesuré padeorámena biiro tiiyá \p \v 1 Bʉcʉre tutirijãña. Mʉʉ pacʉre wãcũtutuare ticogʉ́ tiiróbiro wedeya. Mamarã́rẽ mʉʉ baira tiiróbiro wedeya. \v 2 Bʉtoá numiãrẽ mʉʉ pacosã́numiã tiiróbiro wedeya. Mamarã́ numiãrẽ mʉʉ baira numiã tiiróbiro ñañarõ wãcũrõ manirṍ wedeya. \p \v 3 Wapewia numiã tiiápunoña manirã́rẽ tiiápuro booa. \v 4 Wapewio coo põna, coo pã́rãmerã cʉorí, cʉ̃́ã coore tiiápuaro. Cʉ̃́ã tiiápuremena cʉ̃́ãya wederare cʉ̃́ã padeorére ẽñosʉguéaro. Teero tiirá, cʉ̃́ã pacʉsʉ̃mʉãrẽ, ñecʉ̃sʉ̃mʉãrẽ tiiápucãmecua cʉ̃́ãrẽ masõrigue wapa. Teero tiiré Cõãmacʉ̃ ĩñacoropʉ ãñuré niiã. Cʉ̃ʉ̃ teeré ĩñagʉ̃, ʉseniqui. \v 5 Wapewio tiiápuya manigṍ sĩcõ niigṍpe Cõãmacʉ̃ tiiápurere yueco. Teero tiigó, bʉ́recori, ñamirĩ́ teero sãĩrucújãco. \v 6 Wapewio coo booró tiiã́majãgõ, catigó niipaco, diarigobiro niitoaco. \v 7 Teeré niipetirare tiidutíya, “cʉ̃́ã wapa cʉoóya” jĩĩña manirã́ niiãrõ jĩĩgʉ̃. \v 8 Marĩya wederare wéepeoro booa. Nemorṍ marĩya wii macãrãpere wéepeoro booa. Wéepeohera cʉ̃́ã “Jesús dutirére tiiáda” jĩĩrira niipacara, “cʉ̃ʉ̃ dutirére tiinemória” jĩĩrã́no niiĩya. Jesuré padeohéra nemorṍ ñañarã́ niicua. \p \v 9 Wapewia numiãrẽ tiiápunoãdarare biiro biigónorẽ jóatuya: Bʉcʉó sesenta cʉ̃marĩ nemorṍ cʉogóre, sĩcʉ̃rẽ manʉcʉtimirigore jóatuya. \v 10 Basocá “coo ãñurõ tiiyo” jĩĩnorigo niiãrõ; coo põnarẽ́ ãñurõ masõrigo niiãrõ; basocá cooya wiipʉ jeari, ãñurõ tiirígo niiãrõ; Jesuré padeoráre tiiápurigo niiãrõ; ñañarõ netõrã́rẽ tiiápurigo niiãrõ; ãñuré apeyenó tiirucúrigo niiãrõ. \p \v 11 Wapewia numiã mamarã́rẽ jóaturijãña. Apetó tiirá, Cristoyere tiidʉgáro nemorṍ ʉ̃mʉmena niidʉgara, manʉcʉtidʉgacua. \v 12 Cʉ̃́ã “Cristoye dícʉre tiiáda” jĩĩriguere tiidúra, cʉ̃́ã basiro wapa cʉocúa. \v 13 Wiseripʉ́ dícʉ wáara, daderá posacua. Daderá dícʉ posaricua; quetipíra posacua. Ãpẽrãrẽ́ niipetire cʉ̃́ãyere sãĩñá, wedeseya manirénorẽ wedepaticua. \v 14 Teero tiigʉ́, wapewia numiã mamarã́ niirã́norẽ manʉcʉtiri booa sũcã. Põnacʉtíaro. Cʉ̃́ãye wiseri macãrãrẽ ãñurõ ĩñanʉnʉsearo. Cʉ̃́ã teero tiirí, marĩrẽ ĩñatutira “cʉ̃́ã ñañaré tiiíya” jĩĩmasĩricua. \v 15 Sĩquẽrã wapewia numiã Cristoyere tiidútoa, Satanás boorépere tiirá tiiáyira. \p \v 16 Jesuré padeogʉ́ o padeogó cʉ̃́ãya wedego wapewiore tiiápuaro. Jesuré padeorí põna macãrãrẽ cotedutirijããrõ. Teero tiirá, ãpẽrã́ wapewia numiã tiiápuya manidójãrãpere tiiápumasĩãdacua. \p \v 17 Bʉtoá dutirá mʉ́ãrẽ ãñurõ dutiráre ãpẽrã́ nemorṍ padeoró booa. Bʉtoá dutirá mʉ́ãrẽ Cõãmacʉ̃ye buerápere toorá nemorṍ mʉ́ã cʉorémena tiiápuro booa. \v 18 Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ tee maquẽrẽ queorémena jĩĩã: “Wecʉ trigore wãñiã́rĩ, ʉseropʉ tuusã́ri betore tuusã́rijãña. Yaadʉgagʉ, yaaaro”. Aperopʉ́ jĩĩã: “Padegʉ́re cʉ̃ʉ̃ paderé wapa wapatíro booa”. \p \v 19 Bʉtoá menamacʉ̃rẽ sĩcʉ̃ wedesãrĩ, tʉoríjãña. Pʉarã́, ĩtĩã́rã ĩñarira wedesãrĩpʉ, tʉoyá. \v 20 Cʉ̃́ã ñañaré tiirucúrare niipetira ĩñacoropʉ tutiya, ãpẽrã́ cuiaro jĩĩgʉ̃. \p \v 21 Cõãmacʉ̃ ĩñacoropʉ, marĩ Õpʉ̃ Jesucristo ĩñacoropʉ, ángelea cʉ̃ʉ̃ beserira ĩñacoropʉ mʉʉrẽ dutia: Yʉʉ mʉʉrẽ tiidutírere niipetirare sĩcãrĩbíro tiiyá. Mʉʉ tʉsará dícʉre ãñurõ tiiríjãña. \v 22 Cõãmacʉ̃ye padeadarare sõnecoadari sʉguero, ãñurõ ĩñaña mʉʉ ĩñamasĩremena potocṍrõ manirṍ. Mʉʉ ñañaré tiiráre besegʉ, cʉ̃́ã tiiróbirora tiigʉ́ niisotoapeobocu. \p \v 23 Mʉʉrẽ páaga pũnirĩ, oco dícʉ sĩniríjãña. Vino péero sĩniñá. Naĩrõ diagʉ wãmecʉtia mʉʉ. \p \v 24 Sĩquẽrãrẽ cʉ̃́ã ñañaré tiiré masĩnotoaa, cʉ̃́ãrẽ cʉ̃́ã ñañaré wapa ticoadari sʉguero. Ãpẽrãpére cʉ̃́ã ñañaré tiiré too síropʉ masĩnoãdacu. \v 25 Teerora ãñurõ tiirécã máata masĩnoã. Apeyé ãñurõ tiiré masĩña manipacáro, bauhéropʉ niidoa tiirícu. \c 6 \p \v 1 Jesuré padeorá padecotera cʉ̃́ãrẽ dutiráre bayiró padeorémena ĩñarõ booa. Cʉ̃́ã teero tiirí, Cõãmacʉ̃rẽ, marĩ buerére ãpẽrã́ ñañarõ wedesericua. \v 2 Cʉ̃́ãrẽ dutirá Jesuré padeorá niirĩ, bayiró cʉ̃́ãrẽ padeoró booa. “Marĩ tiiróbiro Jesuré padeorá niiã” jĩĩpacara, “marĩrẽ duti netõnʉcã́masĩriya” jĩĩrijãrõ booa. Toorá tiinemósãñu cʉ̃́ã dutirére ãñurõ padecotero booa. Cʉ̃́ã biiro padecotera, cʉ̃́ã tiiróbiro padeorá, cʉ̃́ã maĩrã́rẽ tiiápura tiiíya. Teeré bue, wãcũtutuare ticoya cʉ̃́ãrẽ. \s1 Merẽã buerá tiiré \p \v 3 Sĩcʉ̃ mʉ́ãrẽ merẽã buegʉ́no marĩ Õpʉ̃ Jesucristoye ãñuré buerére padeoríqui. “Cõãmacʉ̃ boorére tiirucújãña” jĩĩ buerére booríqui. \v 4 “Ãpẽrã́ nemorṍ masĩgʉ̃́ niiã” jĩĩ wãcũpacʉ, masĩridojãqui. Basocá wedeserecõrõ “niiria” jĩĩrucuqui, cãmerĩ́tutidʉgagʉ. Teeména cãmerĩ́ ĩñatutire, cãmerĩ́ ĩñadʉgahere, ñañarõ buijã́re, ãpẽrãrẽ́ ñañarõ wãcũre wáanʉcãã. \v 5 Cʉ̃́ã ñañaré dícʉ wãcũrucura, diamacʉ̃́ maquẽrẽ masĩhẽrã, cãmerĩ́tuticua. “Cõãmacʉ̃yere padera, pairó wapatáadacu”, jĩĩ wãcũcua. Cʉ̃́ãnorẽ bapacʉtirijãña. \v 6 Cõãmacʉ̃yere ãñurõ padera, ãñuré peti cʉotóaa. Teerora niiã, marĩ cʉorémena ʉsenirĩ. \v 7 Marĩ atibʉ́recopʉre bauára, apeyenó néeatiriwʉ; diaracã, apeyenó néewaricu. \v 8 Marĩ suti cʉorémena, yaaré cʉorémena ʉseniãda. \v 9 Pee cʉodʉgára ñañaré tiidʉgárere nʉcãrícua. Satanás cʉ̃́ãrẽ máata diocómasĩqui. Cʉ̃́ã boonemósãre maquẽ dícʉre wãcũcua. Tee maquẽrẽ bayiró wãcũrémena ñañarõ netõ, ñañarõ tiinóãdacua. \v 10 Niyeru bayiró peti ʉgaripéaremena niipetire ñañaré niinʉcãã. Ãpẽrã́ niyeru boonemósãremena Jesuré padeorére duujã́cua. Teero tiirá, cʉ̃́ã catirí bʉrecore ñañarõ netõcúa. \s1 Pablo Timoteore ãñuré tiidutírigue \p \v 11 Mʉʉpeja Cõãmacʉ̃rẽ ãñurõ maĩgʉ̃́, tee niipetirere boosã́ãrijãña. Biirope tiiyá: Ãñurére tiirucújãña; Cõãmacʉ̃ boorére tiirucújãña; cʉ̃ʉ̃rẽ padeoyá; cãmerĩ́ maĩñá; ñañarõ netõpacʉ́, wãcũtutuaya; ãpẽrãrẽ́ ãñurõ tiirucúya. \v 12 Mʉʉ tutuaro jeatuaro wãcũtutua, Cõãmacʉ̃rẽ padeorucújãña. Catiré petihérere duuríjãña. Cõãmacʉ̃ catiré petihére ticogʉ́ mʉʉrẽ beserigʉ niiwĩ. Paʉ tʉocóropʉ mʉʉ Jesuré padeorére wedewʉ. \v 13 Cõãmacʉ̃ niipetirare catiré ticogʉ́ ĩñacoropʉ, teero biiri Jesucristo cʉ̃ʉ̃ niirecʉtirere Poncio Pilatore wederigʉ ĩñacoropʉ mʉʉrẽ tiidutía: \v 14 Yʉʉ dutiré niipetirere wasoró manirṍ wedeya. “Cʉ̃ʉ̃ wapa cʉoi” jĩĩña manigʉ̃́ niiña, tée marĩ Õpʉ̃ Jesucristo pʉtʉaatiripʉ. \v 15 Cõãmacʉ̃ queorí bʉreco jeari, Jesús pʉtʉaatigʉdaqui. Cõãmacʉ̃ ãñunetõjõãgʉ̃ niiĩ; cʉ̃ʉ̃ sĩcʉ̃rã niipetirare dutigʉ́ niiĩ. Õpãrã́ Õpʉ̃ niiĩ. \v 16 Cʉ̃ʉ̃ sĩcʉ̃rã catirucugʉ peti niiĩ. Cʉ̃ʉ̃ bayiró asibatégʉ niirṍpʉ sĩcʉ̃ basocʉ́ jeamasĩriqui. Sĩcʉ̃ cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñariyigʉ; cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñaña maniã. “Cʉ̃ʉ̃rẽ niipetira padeoáro; cʉ̃ʉ̃ tiidʉgárere tiirucújãqui” jĩĩãrõ niipetira. Teerora niiãrõ. \p \v 17 Pee apeyé cʉorá “ãpẽrã́ nemorṍ niiã” jĩĩrijããrõ. Cʉ̃́ã cʉorémena “ãñurõ wáaadacu” jĩĩ ʉsenirijããrõ. Cʉ̃́ã cʉoré petijṍããdacu. Teero jĩĩrõno tiirá, “Cõãmacʉ̃mena ãñurõ wáaadacu” jĩĩ ʉseniãrõ. Cõãmacʉ̃ marĩrẽ niipetire marĩ cʉorére ticoi, ʉseniãrõ jĩĩgʉ̃. \v 18 Pee apeyé cʉorá ãñuré tiiáro; pee ãñurõ tiirére cʉoáro. Cʉ̃́ã cʉorémena tiiápuaro. \v 19 Cʉ̃́ã teero tiirí, Cõãmacʉ̃ pʉtopʉ cʉ̃́ãye ãñuré niiãdacu. Toopʉ́ niiré petirícu. Teero tiirá, catiré petihére bʉaádacua. \s1 Dutiyaponorigue \p \v 20 Timoteo, Cõãmacʉ̃ mʉʉrẽ wededutigʉ cṹũriguere ãñurõ tiiyá. Atibʉ́reco maquẽ wedesere bʉ́ri niirére tʉoríjãña. Noo booró bueãmajãrãrẽ tʉoríjãña. Cʉ̃́ã “masĩã” jĩĩré masĩré peti mee niiã. \v 21 Sĩquẽrã tee masĩrére buerá Jesuré padeomíriguere duujã́rira niiwã. \p Cõãmacʉ̃ mʉʉrẽ ãñuré ticoaro. \p Nocõrõrã niiã.