\id TIT - Bwanabwana Titus, Alan & Faye Canavan, 30-Sep-2003 
\h Taito 
\toc1 Taito ana leta  Paulo ana lelelele 
\toc2 Taito 
\mt1 Taito ana leta  
\mt2 Paulo ana lelelele  
\is1 Walo bagubagunana  
\ip Taito iya kilakai yo Paulo kana tosagu yabo, mekanakava paisowa sibaibaiwa sipaisowailiko. Taito iya nige Yudiya tomona. Apositolo ali paisowa peina 28 ana kaba mwawasi (28:16,30) iwalo-masala Paulo sipei-luseyan Loma deli koina yo bwaine koina isanasana ana yatala kaiwena. Na Buki Tabu kana tolivasi siwalo Paulo silivasi yo ana takikili esopalina iginauli. Tem besiele, nuwana ana takikili esopalinane kalona mena, Paulo mekanakava Taito silau bwanabwana Kiliti na siguguguguye. Na Kiliti iya bwanabwana lalakina yabo iyaele kalita Mediteleiniya kalona mena Akaya polovinsi (Gilisi) tete yavayavana mena.  
\ip Paulo Taito ipei bwanabwana Kiliti koina na ilogabaen na paisowa tupwali ipaisowaili (1:5). Kabo muli mena Paulo leta bwaite ilele yo iyawasa Taito koina. Paulo Taito iyanuwapei yakato tomo mumugana igitesipwa-bagunayan kabo ipei iyamala toekalesiya kali tobaguna (1:5-9). Na iyanuwapei yoi tawae ilonamwayan iyakayakataiyan toekalesiyayao kolili siya igitekalatagili (Peina 2 yo peina 3).  
\c 1  
\p
\v 1 Yau Paulo, Yaubada ana topaisowa yo Yeisu Keliso ana tosagenawasa (apositolo). Iya iyawasayau tomo siya Yaubada igitesipwaili ali meli yakabiyakaiwe, na wasa dudulaina yayakataili na mesabana mumuga bwaite Yaubada nuwanuwana simuliya.  
\v 2 Kabo ali meli yo ali kataine kaiwena me ali katepatu sisanasana yawasi miyamiya yaina kaiwena. Muliya kabo Yaubada yanuwa yaulina iyamayale iwaloyameli yawasine kani iyeyama kolila, iya nige sowasowana imwakota.  
\v 3 Na kana sauga yawasosi koina Yaubada tomo ipeili ana walo siguguguguyeyan, kabo koina yawasine wasana iwalo-masalan tomo meuloili kolili. Na Yaubada iya kala tolebo, yau yagu paisowa iyeyama na walone yaguguyeyan besiele ana loina koliyau.  
\v 4 Kabo leta bwaitete yalele yo yayawasa Taito koliwo. Kowa yo yau ala meli kaigedana, kabo kowa besiele natugu yawasosi. Yakawanoi Yaubada Tamala yo Yeisu Keliso kala tolebolebo ali katekamkamna yo ali nuwa-daumwali katem iloyakalapowon.   
\s1 Paulo nuwanuwana Taito tomo mumugali igite-sipwa bagunayan kabo muli mena ipeili ekalesiya kali tobagunao  
\p
\v 5 Beyabeyana yalogabaegiwo bwanabwana Kiliti koina ginauli labui nige naga kuyayadudulaili. Nuwatu bagubagunana bwaimwana ginauline nige naga simwamwawasi kuyadudulai-bagunayagili. Labuina, nuwanuwagu ekalesiya kana tobagunao ugitesipwaili na kupeili yanuwa kaigeda kaigeda kolili besiele beyabeyana yawaloko koliwo.  
\v 6 Na tobagunane kana loina bwaite besiele. Mumugana inamwanamwa yo tabu kana yakewa yabo imiyamiya, wainena kaigedamo, yo natunao me ali meli, tabu wasali inanae yakato sipaipaisowa bwagabwaga o nige ali yakasisi ipapagani.  
\v 7 Ekalesiya kana tobaguna iya Yaubada ana paisowa kana togitekalatan, mwa nige sowasowana yakewa yabo imiyamiya koina. Tabu igagasa, tabu munamunai mwayamwayau, tabu waila kaikaiwena inunuma, tabu igamwagamwa-pakiki yo tabu inunuwa mane.  
\v 8 Na tomone ilonamwayan tomo iyoganlima ana nume mena isaguili, mumuga dudulaina iyapaisowa, iboma isikotanan mumuga naenaena koina, mumugana inamwanamwa, me ana yakasisi yo ibomayoi ikataiyako tabu woya ilalaoma koina.  
\v 9 Wasa dudulaina bwaite siyakataiyanako koina ikabi-kalatan kaikaiwe, kabo iya sowasowana yakayakatai dudulaina koina kanakavao ikabiyakaiweli. Tabe sowasowana siya yakayakatai dudulaina sikawa-naenae-yani iwalo-yadudulaili.   
\s1 Ugitesipwa namwanamwa kaiwena tomwakomwakota sibaibaiwa silusaewako ekalesiya luwali mena  
\p
\v 10 Ekalesiya kali tobagunao besiele tabe ugitesipwaili na kupeili, kaiwena togamwapanapanawa sibaibaiwa simiyamiya siya siwalowalo bwagabwaga na tomo simwakomwakota-yagili. Bwaite siya kaiweli yaedeedede luwali mena tupwaliyao siya toekalesiya siguguye siba, “Tomeliwo meuloili ilonamwayagili nigwenigwe mumugana sikalai na kai Yudiya ama loina simuliya.”  
\v 11 Kuwalo-kausili tabu siyayakayakatai, kaiwena yakayakatai naenaena siyakayakatai-yani tomo tupwaliyao menatuliyao kolili mwa ali meli sisibasiba-yanae. Na sipaisowai besiele bwaite, kaiwena nuwanuwali tomo simwakota-yagili na ali mane sikalaili.  
\v 12 Beyabeyana Kiliti siboma ali tosonoga yabo iwalo bwaite besiele, “Kiliti siya tomwakomwakota. Sinaesosi, mumugali besiele yakayakan sokasokali. Siya tomiya bwagabwaga yo tomankikiwasi.”  
\v 13 Na walo bwaite iyamala yawasosi. Kabo kuwalo kaiwe Kiliti kolili yo kuwalo-yasanapuli, na yakayakatai dudulaina simeliyan,  
\v 14 na tabu ali nuwatu ilalau Yudiya ali edeedede bwagabwaga yo pilepilele kolili. Tabe besiele tabu toyauyaule ali walo sibebenalan siya mwa wasa dudulaina sisikotananako.  
\v 15 Tomo siya kapwakapwali Yaubada manna mena, ginauli meuloina idudulai kolili, sowasowana sikalaili siyapaisowaili. Na tomo siya bikibikili Yaubada manna mena yo nige simemeli, nige ginauli yabo idududulai kolili, kaiwena ali nuwatu meuloina kateli mena sibiki.  
\v 16 Siwaloba, “Kai Yaubada kakatai”, na ali paisowa iwalo-masala yakato Yaubada sisikotanan. Siya sibiki, loina nige sibebenalan, yo nige sowasowali ginauli namwanamwana yabo sipaisowai.   
\c 2  
\s1 Taito ana yakayakatai boda uloina uloina tomeliwo luwali mena kaiwena  
\p
\v 1 Na kowa Taito yakayakatai dudulainamo kuyakayakatai-yani.  
\v 2 Tautaubalao kuyakataili mumugali sigite-kalatan, mumugali inamwanamwa, siboma sisikotanagili mumuga naenaena koina, yakayakatai dudulaina simeliyan, kalikavao simulolo namwanamwa kolili, yo me ali kalakisiye.   
\p
\v 3 Besiele tabe kedukedulumao kuyakataili mumuga dudulaina koina simiyamiya, tabu kalikavao sikawa-naenae-yagili, yo tabu waila kaikaiwena iloloinayagili. Kedukedulumao kuyanuwapeili mumugana namwanamwana siyakayakatai-yani,  
\v 4 kabo sowasowana mumugana namwanamwanane siyapanaisan sinesineo waluwaluli siyakataili na mesabana sinesineone simulolo waineliyao yo natuliyao kolili,  
\v 5 siboma sisikotanagili mumugana naenaena koina, ali paisowa idudulai, sipaisowa dudulai ali nume mena, mumugali ibiga, yo waineliyao ali loina sibenalan. Tem siginauli besiele bwaite, nige sowasowana tomo Yaubada wasana namwanamwana sikawa-naenae-yani.   
\p
\v 6 Besiele tabe, tomeliwo siya kilakai ukwabi-yakaiweli siboma sisikotanagili mumugana naenaena koina.  
\v 7 Taito, am paisowa meuloina inamwanamwa kabo kowa kuyamala ali kaba gite kilakaiwo kolili. Saugana kuyakayakataili tabu mwakota yabo kupapaisowai, yo tabu kuwawalo talawasi.  
\v 8 Walo dudulaina kuedeedede-yani kabo nige sowasowana tomo am edeededene sikawa-naenae-yani. Na tem uginauli besiele bwaite, kani siya sikalomagigili kolila nige ali yai ipapagani na yakato siedeedede kaiwela, kani simwalimwaline.   
\p
\v 9 Tomeliwo siya topaisowa panpanli kuyakataili sauga meuloina ali tautaubalao ali loina sibenalagili yo ali nuwatu sipaisowa namwanamwaili. Tabu siwalowalo-pileyoi kolili.  
\v 10 Tabu ali gogo sikekewalili yo ali paisowa inamwanamwa kabo ali tautaubalao sikatai sowasowana simeliyagili. Na tem siginauli besiele bwaite ali paisowa meuloina kolili kabo kani tomo ala yakayakatai Yaubada kala tolebolebo kaiwena sikawa-namwanamwa-yani.   
\p
\v 11 Na temga mumugala idudulai besiele bwaite inamwanamwa, kaiwena Yaubada ana mulolo lalakisosina iya sowasowana tomo meuloili ileboili, mwa iyawatagiliko.  
\v 12 Ana mulolo lalakisosinane bwaite iyakataila na mankikiwasi mumugana tasikotanan, mumuganane bwaimwa yanuwa yaulina mumugana Yaubada isikotanan. Yo iyakataila sauga bwaite ala miyamiya yanuwa yaulina kalona mena, tasikotanagila mumugana naenaena koina, mumugala inamwanamwa, mumuga bwaite Yaubada nuwanuwana taginauli.  
\v 13 Mumugala ala miyamiya bwaite besiele, kaiwena me ala katepatu tasanasana ginauli namwanamwana lalakina kaiwena. Yo tasanasana ala Yaubada Tomiyasaesosi yo Tolebolebo Yeisu Keliso, me ana wasawasa iyawatagilima.  
\v 14 Iya yawasina italamwan kaiwela kabo iyamaisa-yapileyoilama naenaena meuloina kolili, yo ikabi-yakapwala taemala iya iboma ana tomoyao, na sowasowana takaiwe nuwanuwala paisowa namwanamwana tapaisowaili.  
\v 15 Kabo ginauline yawalowalo-wegiliwa siya bwaimwa kuyakayakatai-yani. Tomo ukwabi-yakaiweli yo siya silopwano kuwalo-yadudulaili. Kowa Guyau ana topaisowa, kaiwena esane bwaite ana kaiwe koina kuedeedede. Tabu tomo siwawalo-lobilobi-yegiwo.   
\c 3  
\s1 Mumugana dudulaina kana miyamiya kana yanuwapei  
\p
\v 1 Tomeliwo kuyanuwapeili yanuwa kali toloinao yo tobagunao ali loinao sibenali-kalatagili, kainali sibenalan, yo sibomayoi sikatububunagili me ali kate-talam na paisowa namwanamwana meuloili sipaisowaili.  
\v 2 Kuyanuwapeiyoili tabu etalapili, mekalikavao simiya-dudulai yo sikawa-elieliyam, yo tabe mumugali sibiga tomo meuloili kolili.  
\v 3 Na kita tabe beyabeyana toyauyaule, loina nige tabebenalan, mwa Seitani imwakota-yagila. Mumugana uloina uloina siya yola nuwanuwana ikabi-yaliyaya-yani yo ipan-kalatagila, mwa mumugala tatalamwan naenaena kana paisowa yo lamwapolowe mumugana kolili. Kalakavao takalomagigi-lagili yo siya tabe sikalomagigi-lagila.  
\v 4 Beyabeyana kita besiele bwaite, na Yaubada kala tolebolebo mumugana inamwanamwa kolila, yo imulolo kolila,  
\v 5 kabo ileboila. Na nige ala paisowa namwanamwali kaiweli na ileboila, na ana mulolo lalakisosina kaiwena koina lebo talobai. Ala pwanoli ideuli-gabaegili, yo Yaluyaluwa Tabuna ana kaiwe koina ikabi-waluwaluila.  
\v 6 Kaiwena Yeisu Keliso kala tolebolebo koina Yaubada Yaluyaluwa Tabuna isuwai kolila takalapowon.  
\v 7 Bwaite besiele ipaisowai na mesabana ala katepatu imiyamiya kolila yakato naga yawasi miyamiya yaina takalai, kaiwena Yaubada ana mulolo lalakisosina koina mwa ikawa-namwanamwa-yagila.  
\v 8 Walo bwaite iyamala yawasosi mwa sowasowana tameliyan yawasosi, kaiwena walone sinamwanamwa yo sowasowana tomo meuloili sisaguili. Taito, nuwanuwagu walone bwaite kuwalowalo-kalatagili, na mesabana siya Yaubada simeliyanako tabu sinunuwa-mwatainan sitalamwagili paisowa namwanamwali sipaisowaili.   
\p
\v 9 Saugana tem tomo siedeedede bwagabwaga yo sigamwapakiki o nuwana siedeedede kulutubu kaiweli yo sigamwapakiki Mosese ana loina kaiwena, ali miyagogone kulogabaen. Kaiwena ginauli bwaite siya nige kali namwanamwa ipapagani mwa nige sowasowana tomo sisaguili.  
\v 10 Gamwapakiki kana toyatubu kuwalo-kausi. Tem kuwalo-kausi melabui na nige kainam ibebenalan kulogabaen kusikotanan.  
\v 11 Tem tomo bwaite besielene sigamwapakiki samasamalulu kabo ukwatai kamwasa dudulaina silogabaenako. Na sibomayoi ali lopwano koina ali naenaena sigitai walo yawasosi silopwano.   
\s1 Walo kaiyoni  
\p
\v 12 Saugana tem Atimasi o tem Tikiko yayawasali silaowa, kutonan kaikaiwe kulaoma koliyau yanuwa Nikopoli koina, kaiwena yakataiyako bwaite tulutulu kana sauga kani yamiyamiya yanuwane bwaine koina.  
\v 13 Kutonan kaikaiwe Senasi iya loina kana tokatai mekanakava Apolosa ali kamwasa ukwatububun kusaguili yo tabu ginauli yabo sidedevayan ali lokeikeilene kaiwena.  
\v 14 Ala tomoyao kuyakataili sitalamwagili paisowa namwanamwali siginaginauli na mesabana toeoma sisaguili na ali sagune koina ali meli mekanna.  
\v 15 Tomo bwaite mekaukavao kamiyamiya meuloili simulolo koliwo. Ama mulolo tabe kuwalowen tomeliwo meuloili kolili. Yaubada ana katekamkamna imiyamiya meuloimiu kolimiu.