\id 2CO -2Corinthians, Bwanabwana NT, Alan & Faye Canavan, 30-SEP-2003 \h 2 Kolinita \toc1 Kolinita ali leta labuina Paulo ana lelelele \toc2 2 Kolinita \mt1 Kolinita ali leta labuina \mt2 Paulo ana lelelele \is1 Walo bagubagunana \ip Paulo ana takikili yaiyonana koina imiyamiya Epeso koina kabo Kolinita ali leta bagubagunana ilele, kaiwena polowe yo esaesae tupwana iyaele ekalesiya kalona mena. Bwagana letane ilele, na iyamo esaesae iyaelemo ilaulau kolili. Koinaele kana koleya besiele Paulo iya ilau kolili sauga kubwakubwana koina kabo ipileyoi Epeso. Laune bwaine koina Paulo mekanakavao Kolinita siemunamunai-yagili yo lotonan naenaena imiyamiya luwaluwalili mena (2:1 yo 13:2). Ipileyoi Epeso koina kabo Kolinita ali leta yaboyoi ilele yo walo kaikaiweli tupwaliyao iwalowegili kolili yo iwalo-yasanapuli. Leta labuinane nige kolila, na walonamo Paulo iba 2 Kolinita 2:3-4, 9 yo 7:8-12 koina yo letane iyawasa Taito iya nimana mena. \ip Epeso ilogabaen ilau Masidoniya polovinsi, bwaine koina kabo Paulo Taito ilobai iya ipileyoimako Kolinita koina (2:12-13 yo 7:5-6). Kabo Taito Paulo ana wasa iwolena yakato tomeliwo Kolinita koina sibaibaiwa siyaliyaya Paulo kaiwena, na iyamo tomeliwo Kolinita tupwaliyao siyaelemo kamwasa naenaena sipaipaisowai. Tabe toyakayakatai tupwaliyao siyawatagiliko Kolinita yo siyaele Paulo ana paisowa sikawakawa-naenae-yani yo sisinasinali yo siba Paulo iya nige apositolo besi, na yakato apositolo yawasosi ele siya. Mwa Paulo leta bwaite ilele iwolena Taito ilokalai nimana mena yo Kolinita tomeliwo iwolegili. \ip Letane bwaite kalona mena Paulo ibomayoi mumugana yo ana paisowa iedeededeyan (2:12—6:13), besiele ana mulolo yo ana yaliyaya Kolinita kolili kaiwena iwalo-masalan. Na toyakayakatai tupwaliyaone ali walo sinasinali kaiwena kainali iyamaisali (Peina 10-12). Yo Paulo iwalo iya kani ilalauyoi Kolinita na igitaili, na iyamo Paulo nuwanuwana esaesaene bwaine tomeliwo siyadudulai-bagunayan kabo muli mena kani ilau kolili. (12:20-21, 13:1-3) Tabe besiele ikawanoi kolili mulolo yabo sikatububu nonowai tomeliwo siya simiya-polowe Yudiya polovinsi koina kali mulolo (Peina 8 yo 9). \c 1 \p \v 1 Yau Paulo, Yaubada ana nuwatu mena yaemala Yeisu Keliso ana tosagenawasa (apositolo). Yau yo kalakava Timoti, leta bwaite kalele yo kayawasayawa komiu Yaubada ana tomeliwo Kolinita koina mekamikavao Yaubada ana tomoyao meuloili Akaya polovinsi koina. \v 2 Kakawanoi Yaubada Tamala yo ala Guyau Yeisu Keliso ali katekamkamna yo ali nuwa-daumwali katemiu siloya-kalapowonli. \s1 Paulo ana kawatoki Yaubada koina ana saguina kaiwena \p \v 3 Yaubada tawaloseyan iya ala Guyau Yeisu Keliso tamana, yo iya kala Tokatekamkamna yo iya kala Tokabiyakaiwe sauga meuloina. \v 4 Iya tosaguimai yo tokabi-yakaiwemai saugana tem polowe kalobaili, kabo sowasowamai sagune Yaubada iyeyeyamane kolimai koina analiyao siya me ali nuwa-polowe kasaguili na kakabiyakaiweli. \v 5 Bwagana kamkamna lalakisosina kalobai besiele Keliso ilobai, na iyamo kabiyakaiwe lalakina kalobai iya koina. \v 6 Tem kai kakamkamna, bwaimwa saguimiu yo leboimiu kaiweli. Tem Yaubada ikabiyakaiwemai, bwaimwa kami kabiyakaiwe kaiwena na mesabana wakalakisiye kamkamnaone kolili. Na kamkamnaone komiu kwalobalobaili kai besiele kalobaili. \v 7 Kakatai kamkamnane kai kalobalobai komiu tabe iyaele kwalobalobai yo tabe ama kabiyakaiwene kalobalobai Yaubada koina komiu tabe besiele iyaele kwalobalobai. Kabo iya kaiwena mwa ama nuwatu ikaiwe yakato ami kalakisiye koina kani lebo kwalobai. \p \v 8 Kamakavao yo dumayao, nuwanuwamai ami wasa kaeliwa saugana kamiyamiya Eisiya dedeina mena, kamkamna lalakili kalobaili na nige sowasowamai kakaiwe-gabaegili, ama nuwatu kaigedamo kani kaboita. \v 9 Walo yawasosi, sauganane koina boita kana polowe kalotonan katemai mena. Na bwaite lotonanne iyawatagili kolimai na mesabana tabu kabomayoi kamemeli-yagimai, na Yaubadamo kameliyan iya sowasowana toboita ikeleyatololi. \v 10 Kaba silaene tauna kona kalobai sowasowana koina kaboita na iyamo nigele, ileboimai kaba silaene koina. Na kaba silaene manimai mena silalaoma kani kalobaili na iyamo Yaubada kani ileboimai. Kabo iya koina ama meli kapei sauga meuloina kani iya ileboleboimai. \v 11 Na komiu sowasowana tabe ami kawanoi mena kwanuwatuimai sagu kaiwena, kabo tomo sibaibaiwa ali kawanoi kaiwemai maisana Yaubada ikatekamkamna-yagimai. Kabo kani meuloili sikawatoki Yaubada koina ana katekamkamna-yagimai kaiwena. \p \v 12 Ama kaba gagasa bwaite besiele. Katemai kalo yawasosina mena kakatai mumugamai sinamwanamwasosi tomo kolili yo tabe kolimiu. Yaubada manna mena me ama yakasisi kawalo yawasosi kolimiu. Nige kanunuwatu-lau yanuwa yaulina kana sonoga koina, na iyamo ama kaiwe ilaomaya Yaubada ana katekamkamna koina. \v 13 Tawae letane koina kwayasili na kwalobai bwaimwa iyaele nuwatunane. Nige yaboyoi nuwatu wadawadamna o didididiuna letane kalona mena. \v 14 Yo yakatai bwaite saugane koina nige wakakatai namwanamwaimai, na sauga ilalaoma koina kani kabo wakatai namwanamwaimai yakato kai ami kaba gagasa, besiele tem Guyau Yeisu ana pileyoima koina kai tabe ama kaba gagasa komiu. \v 15-16 Tauna kona yagu nuwatu kwayaliyaya lalakina kaiwegu mwa bwaite kaiwena yagu nuwatu yakato yalaowa kolimiu kabo muli mena yalau Masidoniya polovinsi. Yo yakato tem saugana yavivilama Masidoniya koina kani yalauyoiwa kolimiu, yo koina melabui kabiyakaiwe kwalobai. Yo tabe yanuwatui yakato komiu kwasaguiyau na yalau Yudiya polovinsi. Na iyamo nige yalalaowa besiele yagu walowa tauna kona, na yadudulaimo yalau Masidoniya yo yau elemo naga bwaite koina. \v 17 Na gubesi ami nuwatu? Kwabatoko tauna kona yawawalone yakato yamwamwakota-yagimiu? Kwabatoko yaedeedede bwagabwaga yakato yagu nuwatu isagena wenoweno besiele yanuwa yaulina tomonliyao ali nuwatu? Kaiwena siya mumugali bwaite besiele. Nuwa-pwatali mena sitalam mwakomwakota siba, “O besiele, o besiele”, na luwali mena sikote imiyamiya siba, “Besi, besi.” Na yau nige mumugagu besiele bwaite. \p \v 18 Kabo nuwanuwagu wakatai Yaubada iya towalo yawasosi, yo kai tabe besiele kawalo yawasosi kolimiu. Nige yakato nuwa pwatamai mena kawaloba “O besiele”, na luwamai mena kawaloba “Nigele.” \v 19 Kaiwena Yaubada Natuna Yeisu Keliso iya towalo-yawasosi, nige nuwa-labulabui koina imiyamiya. Iya kaiwena mwa Sailasa yo Timoti mekaukavao kaguguyeyan kolimiu. Kabo sowasowana ama walo bwaite kwameliyan. \v 20 Bwagana Yaubada waloyameli sibaibaiwa iwalowegili, na iyamo Keliso ana yawatagili koina meuloili siyamala “O besiele”. Koinaele Yaubada tawaloseyan kaiwena Yeisu Keliso esana mena tawaloba “O besiele”. \v 21 Yo Yaubada iya komiu yo kai ikabiyakaiwela na tatolo kaiwe Keliso koina. Kita igitesipwaila, \v 22 yo ana kilakilala ipei kolila yo bwaimwa kilakilalane iwalo-masalagila kita ana tomoyao, yo Yaluyaluwa Tabuna iyeyamako kolila imiyamiya katela mena. Yo Yaluyaluwa Tabuna ana kaiwe talotonanako mwa koinaele takatai namwanamwai meuloinane Yaubada iwaloyameline kaiwela bwaliga kani takalai. \p \v 23 Tauna kona nige yalalaowa Kolinita kolimiu kaiwena nige nuwanuwagu yalaowa na yayokoiyagimiu yo kami polowe yapei. Yaubada manna mena yawalo yawasosi kolimiu. \v 24 Nige yakato katonatonan kaloina-yagimiu na tawae kwameliyan, kaiwena kakataiyako ami meli koina kwatolo kaiweko. Na katonatonan ami yaliyayane kaiwena kasaguimiu na komiu yo kai tapaisowa toyawa. \c 2 \p \v 1 Tauna kona nige yalalaowa kolimiu kaiwena nige nuwanuwagu yalaowa na katemiu yayakamkamna yoi besiele tauna kona yagu laowa bagubagunana koina. \v 2 Tem yalaowa na yayokoi-yagimiu na nuwamiu sinae, yaiya kani imiyamiya na ikabi-yaliyaya-yagau? Nuwana nigele kaiwena kani kwanuwanae yagu yokoi kaiwena. \v 3 Iya kaiwena mwa tauna kona ami leta yaleleyawa. Nige nuwanuwagu yalauyoiwa kolimiu na nuwanae kwalobai yagu yokoi-yagimiu kaiwena kabo nuwanae yalobai, kaiwena komiu ilonamwa-yagimiu tem wakabi-yaliyaya-yagau. Yakatai tem yau yayaliyaya kani yagu yaliyaya mena komiu tabe kwayaliyaya. \v 4 Saugana letane bwaine yalele yanuwanuwatu lalakina me yagu nuwa-polowe, kabo letane yalele meyagu matalilo. Nige yakato letane yalele na nuwamiu yasibayanae, na iyamo nuwanuwagu wakatai yakato yau yamulolo lalakina kolimiu. \s1 Paulo nuwanuwana Kolinita tomeliwo kalikavane nae ipaisowai ana lopwanone sinuwatu-pwaiki \p \v 5 Tomo yabo iyaele luwamiu mena tauna kona nae yabo iginauli yo kaiwena nuwamiu sinae. Nige yawalowalo yakato tauna kona yau nuwagu isibayanae na iyamo komiu meuloimiu o nuwana tupwamiyao nuwamiu isibayanaeli yo katemiu iyakamkamnali. Yawalowalo besiele kaiwena nige nuwanuwagu polowe bwaite yakabi-yalalaki. \v 6 Tauna kona bodamiune tomone mumugana kwayamaisayako, mwa yawalo kolimiu besi, ana pwanoli maisana ilobaiyako. \v 7 Sauga bwaite koina ana pwanoline kwanuwatu-pwaiki na wakabiyakaiwe, kisi nuwanae lalakina isibayanae na ilosuwala ekalesiya koina. \v 8 Koinaele yakawanoi kolimiu ami mulolo kwayakenayan koina. \v 9 Tauna kona ami leta yaleleyawa yawalo yakato tomone ana pwanoli maisana kaiwena kwayokoiyan, kaiwena nuwanuwagu yagitai tem yagu walo kwaobigai ginauli meuloina koina. \v 10 Na sauga bwaite tem yabo ana pwanoli kwanuwatu-pwaiki, yau tabe besiele kani yanuwatu-pwaiki. Yo tem tomo yabo ana pwanoli yanuwatu-pwaiki besiele Keliso manna mena yanuwatu-pwaikiyako komiu ami namwanamwa kaiwena. \v 11 Yapaisowai bwaine besiele na tabu Seitani ana solasola yabo taolena kisi ikabi-kalatagila ana kaiwe koina. Kaiwena iya mumugana yo ana nuwatu takataiyako. \s1 Paulo ana nuwa-polowe Tilowasi koina \p \v 12 Saugana yaulisi Tilowasi yakato Keliso wasana yaguguyeyan yalobai paisowa kana gamwa Guyau isokeyako kaiwegu. \v 13 Yo yagu nuwatu yakato kani kalakava Taito yalobai na yagu wasa iyeyama kaiwemiu na nige yalolobai. Kabo yanuwanuwatu lalakina yo Tilowasi yakawa-kaiyoni kolili na yalaoma bwaite dedeina Masidoniya koina. \s1 Kamwasa waluwaluna kana topaisowao walona \p \v 14 Na Yaubada takawatoki koina, kaiwena iya sauga meuloina ibaguna-yagila na woya takaiwe-gabaen Keliso ana sagu kolila. Yaubada iyapaisowala Keliso kana katai wasana taluwewasayani dedei meuloina kolili besiele olo bwalaina namwanamwana yaumai ikalai iyui-takikilan na tomo meuloili sibenalan. \v 15 Yaubada iyapaisowala taemala Keliso bwalaina na iyui-lawan tomo kolili, siya silalau lebo kaiwena yo siya tabe silalau boita kaiwena. \v 16 Yo siya ama walo sisikotanan yo silalau boita kaiwena siya sibenalan bwalaila kolila boita bwalaina. Na siya sinuwabui ama walo koina yo silalau lebo kaiwena siya bwalaila sibenalan besiele yawasi miyamiya yaina bwalaina. Kabo analiyao sowasowali sikaiwe na paisowane bwaite siginauli? \v 17 Kai nige besiele toyakayakatai tupwaliyao. Siya Yaubada wasana siguguyeyan na gogo wasawasa tem silobaili. Kai nige tomwakota, Yaubada iya kama toyawasa mwa kaiwena Yeisu esana mena kawalo yawasosi Yaubada \c 3 \p \v 1 Nuwana ama walo kana benali besiele kabomayoi kawalo-seyagimai yoi, wa? Na nigele, nige kawawalo-seyagimai. Toyakayakatai tupwaliyao sitakikili yo silaoma me ali leta ali kaba walo-masalagili. Ilonamwayagili siginauli besiele kaiwena siya nige wakakataili. Na gubesi kai? Ilonamwa-yagimai leta kalokalaili kaba walo masalagimai yakato kalaoma me ama kaiwe? Nigele, kaiwena kai wakataimaiko. \v 2 Na kai ama leta nonowana ele mwa komiu ami kaba walo masalagimai, kaiwena ama paisowa koina kwanuwabui. Komiu mumugamiu yo ami miyamiya iyamala ama leta silele katemai mena na tomo meuloili sowasowali siyasili na sikilala ama paisowa uwena kolimiu. \v 3 Komiu tem tomo sigitaimiu kami koleya besiele leta lelelelena Keliso iya ilele bwaimwa kai ama paisowa uwena. Nige pen yo ink koina ilelele na Yaubada iya Yaluyaluwana koina ilele. Nige ilelele veku tabatabana yo sapusapuna koina na ileleya tomo kateli mena. \v 4 Kaedeedede besiele bwaite kaiwena Yaubada ikabiyakaiwela Yeisu esana mena. \v 5 Nige sowasowamai paisowa yabo namwanamwana kaginauli kaboma ama kaiwe mena na Yaubada ana kaiwe mena mwa paisowane bwaite kaginauli. \v 6 Iya kaiwe iyeyama kabo sowasowana kaemala topaisowa kamwasa waluwaluna kaiwena, na kamwasa waluwalunane nige ilalaomaya loina lelelelena koina, nigele. Na iya ilaomaya Yaluyaluwa Tabuna ana kaiwe mena. Loina lelelelena iya boita ikalaiyama, na Yaluyaluwa Tabuna iya yawasila ikalaiyama. \s1 Kamwasa waluwaluna kana wasawasa ilalakisosi kabo muli mena Mosese ana loina kana wasawasa \p \v 7 Beyabeyana Yaubada loina ilele veku tabatabana yo sapusapuna labui pwatali mena. Sauganane koina Yaubada mayalena ipanaisi Mosese koina mwa Mosese manna kana koleya meuloina imayale yo ipigapigabu. Mosese isalulu-taluma koya Sainai koina na manna kana koleya pigapigabunane tupwana ikwalalele, na iyamo tomo Isileli nige sowasowali kana koleya simankulakulai kaiwena ipigapigabusosi. Bwagana loinane boita ikalaiyama na iyamo wasawasa ilalaki imiyamiya. \v 8 Na Yaluyaluwa Tabuna ana paisowa koina, yawasi ikalaiyama mwa wasawasane bwaimwana ilalakisosi kabo muli mena Mosese ana loina kana wasawasa. \v 9 Yaboyoi, loina ana paisowa iya iyatalayagila yo ikawa-naenae-yagila loina ala likwaina kaiwena yo maisala boita, na iyamo ana wasawasa ipagan. Kabo takatai kamwasa waluwaluna kana paisowa iya ikatububunagila tadudulai Yaubada manna mena ana wasawasa ilalakisosi kabo muli mena loina kana paisowa ana wasawasa kana lalaki. \v 10 Beyabeyana loina kana wasawasa imiyamiya, na sauga bwaite koina kana koleya besiele loina kana wasawasa imwawasiko, kaiwena sauga bwaite koina kamwasa waluwaluna kana wasawasa ilalaki-gabaen. \v 11 Tabe yaboyoi loinane ana sauga nige imamamalawesosi besiele tabe ana wasawasa mekanakava. Mwa koinaele takatai kamwasa waluwaluna iya kani imiyayai me ana wasawasa. \p \v 12 Bwaite kaiwena me ama katepatu mwa nige kamamatausi na me ama kaiwe wasane kayawasa namwanamwai na tem tomo meuloili Yaluyaluwa Tabuna ana paisowa kana wasawasa mayalena sigitai. \v 13 Kai nige kagiginauli besiele Mosese iginauli beyabeyana. Kaiwena sauganane koina kaleko ikalai yo manna kana koleya isuma na mesabana tabu tomo Isileli kana koleya sigigitai kanasiga pigapigabuna mayalenane kikiuna kikiuna imwawasi. \v 14 Na siya, tomo Yudiya, bwaimwa Isileli, me ali nuwa-pwanopwano yo kateli sikololo kanasiga sauga kabona, kaleko bwaine ali nuwatu meuloina ipei-kausi mwa saugana loina beyabeyana siyasili nige sowasowali nuwali imayaleyan Buki Tabu beyabeyana ana walo-masala Yeisu ana laoma kaiwena. Kaiwena pei-kaukausine iyaele imiyamiya na Keliso iyamo sowasowana ikele-gabaen. \v 15 Beyabeyana koina ilaoma kanasiga kabona saugana tem Mosese ana loina siyasili pei-kaukausine iyaelemo ali nuwatu meuloina ikaukausi. \v 16 Na tem yaiya itagelakeile Guyau Yeisu koina kani pei-kaukausine ikele-gabaen. \v 17 Yo Guyau iya Yaluyaluwa Tabuna. Tem Guyau Yaluyaluwana imiyamiya tomo yabo koina, tomone bwaimwana iya tomo livalivasina, kaiwena Keliso ilivasiyako Mosese ana loina panpanna koina. \v 18 Kita kaigeda kaigeda nige kala koleya kana kokaukausi besiele Mosese, yo nige ginauli yabo ala nuwatu ikakausi, na iyamo Guyau Yeisu ana wasawasa mayalena pigapigabuna imiyamiya kolila na ipigapigabu. Kita besiele gelasi sauga meuloina Yeisu kana koleya tayakeyakenayan tomo kolili. Mwa iya ana wasawasa ipanapanaisima kolila na taemala besiele iya na wasawasane ikinkin sauga meuloina. Kabo Guyau iya Yaluyaluwa Tabuna ana paisowa kana koleya bwaine besiele. \c 4 \s1 Paulo me ana bodao simiyamiya boita koina uwena ele mwa siya Kolinita yawasili silobai \p \v 1 Yaubada ana katekamkamna mena paisowa bwaite iyeyama kolimai, mwa nige sowasowana kanuwa-belubeluwan. \v 2 Yo mumugana yauyaule siya tomo siginaginauli wadam mena kai kasikotanagiliko. Nige kakeke-mwakomwakota o nuwana Yaubada ana walo kabubui-keile. Na iyamo walo yawasosi mena kaedeedede-yani mwa iya koina kayakenayagimai tomo meuloili manli mena na kateli mena sowasowana sikatai yakato kai paisowa dudulaina kana toginauli Yaubada manna mena. \v 3 Na tem wasana namwanamwana kaguguyeyan na nige imamayale tomo tupwaliyao kolili bwaimwana kilakilala yakato siya tomoliyaone silalau boita kaiwena. \v 4 Kaiwena Seitani iya yanuwa yaulina kana taubala mwakomwakotana tomo tupwaliyao ali nuwatu iula-boniboniyaili. Kabo Keliso, iya mwa Yaubada kana koleya yawasosi iyakenayagila, ana wasawasa yo wasana namwanamwana mayalena nige sigigitai yo nige simemeliyani. \v 5 Yo nige yakato kai kaboma wasamai kaguguyeyan, nigele. Na ama guguye kolimiu bwaite besiele kawaloba, “Yeisu Keliso iya Guyau yo kai ami topaisowa Yeisu kaiwena”. \v 6 Sauga bagubagunana koina Yaubada iwalo iba, “Mayale, kuyawatagili na kulala boniboniyai kalona mena.” Yaubadanane iya mwa ibomamo mayalena ilala katemai mena. Yo iya mwa ana wasawasa kakatai, wasawasane mayalena kagite-lobai Keliso kana koleya mena. \p \v 7 Kai besiele gulewa mosomoso kaba taulina, nige ginauli lalakina, na iyamo wasana namwanamwana bwaimwana ama gogo wasawasana. Gogo wasawasane iyamala ama ketauli katauli katemai mena imiyamiya. Kabo tomo meuloili sigitai wasana namwanamwana ana kaiwe ilaomaya Yaubada koina na nige ilalaomaya kai kolimai. \v 8 Polowe sibaibaiwasosi simiya-takikilagimai na iyamo nige sikakaiwe-gabae-gimai. Polowene nuwamai siulapwanopwano na iyamo me ama katepatu. \v 9 Kama tokalomagigili nae siginaginauli kolimai na iyamo nige sauga yabo Yaubada ilologabae-gimai. Sauga tupwana siunuimai na iyamo nige sowasowali yaluyaluwamai sikoyamateli. \v 10 Sauga meuloina yomai sibelu kikiunamo siboita besiele Yeisu ali unuunuinane, na mesabana Yeisu yawasina imiya-mayale kolimai kama koleya mena kabo tomo meuloili sikatai kaiwene bwaimwana Yeisu ikeleyatoloyoi boita mena iyaele imiyamiya kolimai. \v 11 Yeisu ana paisowa kaiwena sauga meuloina boita manimai mena imiyamiya na mesabana tomo meuloili sikatai Yeisu ana kaiwe iyaele imiyamiya yomai boiboitali kolili. \v 12 Kabo ama paisowane kalona mena silae yo boita kalobalobaili na paisowane uwenaele mwa komiu yawasi miyamiya yaina kwalobai. \v 13 Bwagana polowe lalakili manimai mena simiyamiya na iyamo kaguguguguye kaiwena ama meli besiele same kana tolele iba, “Yameli, kaiwena mwa wasana yayawayawasayan.” \v 14 Kaiwena kakatai Yaubada iya Guyau Yeisu ikele-yatoloyama boita mena, tabe besiele kani ikele-yatolomai Yeisu mekamakava yo ikalaimai katolo-gogo manna mena. Yo komiu tabe mekamakavao. \v 15 Kabo polowe meuloina siyawayawatagili kolimai komiu ami namwanamwa kaiwena, mwa iyaele tomo sibaibaiwa Yaubada ana katekamkamna silobalobai kabo sikawatoki lalakina Yaubada koina yo sitobali-seyan. \s1 Paulo ana meli koina ipaisowa na nige ana gite koina \p \v 16 Kabo nige kanunuwa-belubelu paisowane koina. Bwagana tem yomai sikamkamna o sibelu na iyamo yaluyaluwamai siwaluwalu kaliyate kaigeda kaigeda kolili. \v 17 Kaiwena kai kanuwanuwatui ama paisowa uwena sauga ilalaoma koina kani wasawasa lalakisosina yo miyamiya yaina kalobai mwa kaiwena ama nuwatu yakato ama polowe sauga bwaite koina nige ilalalaki yo nige simamamalawe. \v 18 Mwa polowene kalobalobaili sauga bwaite koina nige kagigite-lau kolili. Na iyamo kagite-lauya wasawasane nige sowasowana kagitai naga kana sauga ilalaoma kabo kagitai. Kaiwena ginauli mayale mena kagitagitaili kali sauga sikubwa na ginauline naga ilalaoma iya kani imiyayai. \c 5 \pc \v 1 Kaiwena sauga bwaite koina kakatai yomai iya ama kaba kelolon yanuwa yaulina mena naga kani itatagwaligwali imwawasi na yomai waluwaluli siyaele bulibuli mena kani Yaubada iyeyama iya ama kaba kelolon miyamiya yaina siya nige tomo nimali mena sigiginauli. \v 2 Sauga bwaite koina ama kaba kelolonne kalona mena kayaba lalakina. Kabo nuwanuwamai lalakina tem Yaubada ama kaba kelolon bulibuli mena iyeyama bwaimwa yomai waluwaluli kolili iyalikwamai. \v 3 Na saugana tem iyalikwamai, yaluyaluwamai nige sowasowana sikowakowa. \v 4 Kaiwena sauga bwaite koina kai iyaelemo kaba kelolonne koina polowe kalotolotonagili yo kayabayaba. Yo nige yakato nuwanuwamai kaboita yo yomaine kalololi, nigele. Na nuwanuwamai tem yomai waluwaluli Yaubada iyalikwamai yo yawasi yonane yomai bwaitete iyaboita molosan. \v 5 Yaubada ikatububu-nagimaiko na tem yawasi bwaine kakalai. Yo Yaluyaluwa Tabuna iyeyamako kolimai na mesabana kakatai yawasosi naga yomai waluwaluli Yaubada iwaloyameliyako kolimai bwaliga kani kakalaili. \p \v 6 Kabo sauga meuloina me ama katepatu. Na kakatai yakato saugana kamiyamiya yomaiwone bwaite kolili kai kama mwayaga iyai Yaubada koina. \v 7 Kaiwena kai kalaulau meli koina na nige ama gite koina. \v 8 Kabo yawaloyoi, me ama katepatu, yo nuwanuwa molosimai tem yomai bwaite kalogabaegili na kalau Yaubada mekamakava kamiya ana yanuwa mena. \v 9 Kabo ama nuwatu kaigedamo bwaite, Yaubada kakabi-yaliyaya-yani, bwagana tem kamiyamiya yanuwa yaulina yomaine kolili o tem kamiyamiya mekamakava ana yanuwa koina. \v 10 Kaiwena kita meuloila kani tatolo manna mena yo iyatala-yagila. Kita kaigeda kaigeda kani maisala takalai tawae kala lonamwa yola ana paisowa koina yanuwa yaulina mena, nuwana naenaena o nuwana namwanamwana. \s1 Yaubada yo tomo ali lolabin wasana Paulo me ana bodao siyawasayan \p \v 11 Kai Guyau kana matausi imiyamiya katemai mena, kabo katonan kaiwe tem tomo kayanuwakoili na sinuwabui. Yaubada ikataimai ama paisowa dudulaina koina paisowane bwaite kaginaulili. Yo yanuwatui tabe besiele komiu ama paisowane nuwamiu simayaleyanako. \v 12 Nige katonatonan yakato kabomamo kawalo-seyagimai manimiu mena. Nigele, na nuwanuwamai kaedeedede kolimiu ama paisowane kaiwena bwaimwa ami yai na koina kwatolo na wagagasa kaiwemai. Kabo sowasowana toyakayakatai mwakomwakotaline kainali kwayamaisali. Kaiwena siya toyakayakataine ali kaba gagasa tomo kana koleya koina na nige sinunuwatui tomo mumugana kaiwena. \v 13 Tem tomo meuloili sikawa-yauyaule-yagimai bwaimwa nige tawae yabo kolimai, kaiwena kai kakatai Yaubada ana nuwatu kapaipaisowai na tem esana kawaloseyan. Na tem tomo meuloili ali nuwatu yakato kai nige toyauyaule na nuwamai sidudulai, bwaimwana tabe komiu ami namwanamwa kaiwena, kaiwena kani sitobalanagimiu tabe. \v 14 Na Keliso ana mulolo itubalimai na katolo kapaisowa kaiwena. Kaiwena kameli Yeisu iboita meuloila kaiwela, yo ana boita koina mekalakava taboita toyawa. \v 15 Iya iboita meuloila kaiwela na mesabana tabu kita tabomayoi ala namwanamwa kaiwena tanuwanuwatu. Na tatonan tem Keliso takabi-yaliyaya-yani, iya mwa iboita yo itoloyoi kaiwela. \p \v 16 Kabo sauga bwaite koina nige sowasowana kawaloba bwaine tomone mumugana inae o mumugana inamwanamwa besiele tomo yanuwa yaulina mena ali nuwanuwatu. Tauna kona ama nuwatu Keliso kaiwena besiele tomo yanuwa yaulina mena ali nuwanuwatu. Na sauga bwaite koina kabo nuwamai sidudulai Keliso kaiwena. \v 17 Tem tomo yabo imiyamiya Keliso koina, iya iyamala tomo waluwaluna, yawasi beyabeyana koina imwawasiko na yawasi waluwaluna imiyamiya koina. \v 18 Yawasi waluwalunane bwaite ilaomaya Yaubada koina, iya Keliso ana paisowa koina mwa ikele-yavivila-yoilama iya koina. Na Yaubada ama paisowa iyeyama na tomo kayalolabinyoili Yaubada mekalikava ama paisowa koina. \v 19 Kabo tomo ali wasa kaolena bwaite besiele. Keliso iyamo koina tomo yanuwa yaulina Yaubada ikele-yavivilali mekanakavao simiya toyawa na tomo ali pwanoli meuloili ipeili dagelana mena. Yo ama paisowa iyeyamako bwaimwana lolabin wasana kayawasayan. \v 20 Kabo Keliso wasana kayawasayan kolimiu besiele Yaubada iyapaisowamai na kai kaedeedede kolimiu yo kakabi-yakaiwemiu Keliso esana mena kawaloba, “Gamwa-panapanawa kwalopei na kwapileyoima mekamikava Yaubada wakawa-elieliyam.” \v 21 Keliso iya tonamwanamwa, nige ana pwanoli yabo. Na kita ala namwanamwa kaiwena mwa Yaubada ala pwanoli meuloili ipeili Keliso koina kelose koina yakato iya tonaenaena na kita besiele tonamwanamwa manna mena kaiwena tamiyamiya Keliso koina. \c 6 \pc \v 1 Kai mekamakava Yaubada kapaisowa toyawa mwa kakabiyakaiwemiu bwaite besiele. Yaubada ana katekamkamna wakalaiyako, kabo tabu iyayamala ginauli bwagabwaga. \v 2 Yaubada ami valam lebo kaiwena kani ibenalan besiele beyabeyana tomo Isileli ali valam ibenalan. Kaiwena Yaubada iwalo kolili iba, “Kana sauga yawasosi koina ami valam yabenalagili. Na lebo kana kaliyate koina yaleboimiuko.” Kabo komiu Kolinita kwabenali. Sauga bwaitete iya Yaubada ana katekamkamna kana sauga, Yeisu Keliso kwameliyan, kaiwena kaliyatene kabona ana lebo kana kaliyate. \s1 Yaubada ana paisowa mumugana yo ana kalakisiye walona \p \v 3 Kabo tomo ali lau Guyau koina nige kakakausi kisi tomo ama paisowa sikawa-naenae-yani. \v 4 Na ama paisowa meuloina kolili kayakenayagimai tomo kolili yakato kai Yaubada ana topaisowao. Kabo kamkamna polopoloweli yo tomo ali paisowa naenaena kolimai kakalakisiye-yagili, \v 5 yo sauga meuloina mumugamai idudulai bwagana siunu-gwalagwalai-mai, sipeimai nume pan mena, yo ali boda siginaulili sikasokasoimai yo sitawoimai, yo nima kana paisowa koina kapaipaisowa yo me ama kamnanae yo nige kakekeno namwanamwa yo guliyam kalobai. \v 6 Sauga meuloina katonan kaiwe tem mumugamai idudulai, ama katai imiyamiya wasana namwanamwana kaiwena, me ama kalakisiye, mumugamai inamwanamwa kamakavao kolili, Yaluyaluwa Tabuna iya ikabi-yakaiwemai, yo me ama mulolo lalakina, \v 7 me ama meli wasa dudulaina kaguguyeyan yo Yaubada ana kaiwe koina kapaipaisowa. Tem saugana kakaleya Seitani koina mumugana namwanamwana iya ama kaleya kelepana ulaulamai mena yo iya tabe ama ebeu gegebamai mena. \v 8 Kai Yaubada kaiwena kapaipaisowa kabo tomo tupwaliyao siyakasisi-yagimai yo tupwaliyao sisinalimai, tupwaliyao sikalomagigi-lagimai yo tupwaliyao sitobalanagimai. Yo tomo tupwaliyao siba yakato kai tomwakota na iyamo kai towalo yawasosi. \v 9 Tomo tupwaliyao sipaisowai kolimai yakato kai nige esamai ipapagan paisowa bwaite koina, na iyamo tomo sibaibaiwasosi sikataimai. Sauga meuloina boita manimai mena, na iyamo kai ele kamiyamiya. Siunuimai kikiunamo kaboita na iyamo nige kaboboita. \v 10 Bwagana nuwamai sinae kama polowe kaiweli na iyamo sauga meuloina me ama yaliyaya, kai tobubutuma na iyamo tomo sibaibaiwasosi kasaguili yaluyaluwa ana dedei koina. Nige ama gogo sipapagan na iyamo ginauli meuloina sowasowamai kolimai simiyamiya. \p \v 11 Komiu Kolinita ginauli meuloina kawalowenako kolimiu. Nige ginauli yabo kawawadam kolimiu kaiwena katemai kasokeliko kolimiu yo kamuloloimiu. \v 12 Kami katekamkamna katemai mena nige kaba kausina na komiu kwabomamo wakausimiu kolimai. \v 13 Kani yawalowalowa kolimiu kaiwena komiu besiele yau yaboma natuguwao. Sowasowana katemiu kwasokeli na kwamulolo kolimai besiele kai kaginauli kolimiu. \s1 Paulo Kolinita tomeliwo iyanuwapeili siya nige tomeli kaiweli \p \v 14 Tabu siya nige tomeli mekamikavao kwayayaboda kaigeda na paisowa yabo mekamikavao kwapapaisowa toyawai. Kaiwena inae. Gubesi, sowasowana namwanamwa yo naenaena sipaisowa gogo? Nigele. Sowasowana mayale yo boniyai simiya kaigeda? Nigele. \v 15 Sowasowana Keliso yo Seitani sikawa-elieliyam yo simiya namwanamwa? Nigele. Sowasowana siya tomeli yo siya nige tomeli ali nuwatu kaigeda? Nigele. \v 16 Gubesi, sowasowana tatapwalolo Yaubada koina yo kokotomo kolili nume tabu kaigedana koina? Nigele. Kaiwena kita Yaubada meyawasina ana Nume Tabu, besiele Yaubada ana walo iwalowen iba, “Yau kani yamiyamiya kolili yo yalaulau luwali mena. Yo yau ali Yaubada yo siya siyamala yagu tomoyao. \v 17 Kabo kwalogabaegili kwamiya-suwala kolili.” Yo tabe Yaubada iwaloyameli kolila bwaite besiele iwaloba, “Tem ginauli siya dumdumsosili mangu mena nige wakakabi-tonagili kani yakalaimiu kwaemala yagu tomoyao, \v 18 yo yau kani yaemala tamamiu na komiu kwaemala natuguwao.” Bwaite Yaubada Tokaiwesosi ana waloyameli kolila. \c 7 \pc \v 1 Na waloyameliwa kabona yawawalowegiliwa Yaubada iwalowegiliko kaiwela. Kabo sowasowana mumugana naenaena meuloina siya yola yo yaluyaluwala sikabikabi-yabikili tasikotanagili na taemala tomo kapwakapwali. Yo tabe sowasowana tatonan kaiwe tem sauga meuloina me ala yakasisi yo mumugala idudulaisosi Yaubada manna mena. \s1 Paulo ana yaliyaya Kolinita tomeliwo kaiweli \p \v 2 Yagu elieliyamwao mulomulolomiu, katemiu kwasokeli na kwamulolo kolimai, kaiwena nige tomo yabo koina mumugamai inanae, nige tomo yabo kawowoya-pwanoli, yo nige tomo yabo kayayanuwakoi na ana gogo kakakalai. \v 3 Yo walone bwaite yawalowen nige yakato kami lotonan yasibayanae, na yawaloko kolimiu kaiwena komiu kami nuwanuwatu ilalakisosi katemai mena mwa bwagana tem boita o tem namwanamwa bwai mekamakavao komiumo. \v 4 Yameliyagimiu lalakina yo sauga meuloina komiu yau kaba gagasa yo kabiyakaiwe lalakina yalobalobai kolimiu. Mwa bwagana tem polowe sibaibaiwa kalobaili me ama katepatu yo me ama yaliyaya lalakina kaiwemiu. \v 5 Saugana kalaoma kamiyamiya Masidoniya koina, na Taito kasanasanai, nige ama kaiyawasi yabo kalolobai. Polowe uloina uloina silaolaoma kalobalobaili. Yomai kolili kamkamna kalotonagili, yo matausi lalakina imiyamiya katemai mena. \v 6 Me ama nuwa-polowe, na iyamo Yaubada iya tonuwa-polowe ikabi-yakaiweli kabo Taito iyeyama kolimai. Saugana Taito iyawatagili kolimai Yaubada ana kabi-yakaiwe kalobai kaiwena mwa kayaliyaya lalakina. \v 7 Ana laoma kaiwena kayaliyaya yo tabe ana walo kolimai kaiwena kayaliyaya. Iwawalo yakato komiu nuwanuwamiu lalakina tem yaboeyagimiu. Tabe iwaloba nuwamiu sinae ami paisowa naenaena kaiwena yo katemiu iwedowedoli nuwanuwamiu kwasaguiyau. Mwa wasane kaiwena yayaliyaya lalakina. \p \v 8 Ami leta tauna kona yalele yo yayawasayawa kolimiu. Saugana kwayasili nuwamiu sinae kabo wasamiu tabe yabenalan mwa yau tabe me yagu nuwanae. Na komiu ami nuwanaene sauga kubwakubwanamo kabo yagu nuwanaene sauga bwaite imwawasiko, \v 9 yo yayaliyaya. Nige yakato kami lotonan yasisiba-yanaene kaiwena mwa yayaliyaya na yagu yaliyaya yaina bwaite. Yaubada ami nuwanaene koina iyanuwabuimiu yo ami lopwano kwanuwa-mayaleyan. Kabo ama yokoi-yagimiune koina nige kasisiba-yanaemiu na kasaguimiu. \v 10 Siya nige tomeli nuwanaene kolili nige sinunuwabui iyamala ali kaba boita. Na kita tomeli kolila ala nuwanae tupwaliyao kolili Yaubada iyanuwabuila, ala lopwano nuwala imayaleyan, yo lebo talobai. Mwa bwaite nuwanaene iyamala ala kaba namwanamwa yo isaguila. \v 11 Kabo wagitai tawae iyawatagiliko. Yaubada ami nuwanaene iyapaisowa katemiu mena na uweliyao namwanamwali siyawatagili yawasimiu koina. Kabo nuwanuwamiu lalakina tem paisowa namwanamwali waginaulili, yo nuwanuwamiu mumugamiu idudulaisosi na tomo sigitai yakato nige kami yakewa yabo. Yo iyaele mwa tomone ana pwanoli kaiwena kwayokoiyanako kisi naene bwaimwana isibayanaemiu. Tabe uwena yabo bwaite, nuwanuwamiu lalakina tem yaboeyagimiu kabo katemiu siwedowedoli yo ami nuwatu lalakina tem kwasaguiyau. Tabe wakepate kaiwe tomone tem ana pwanoli maisana ilobai. Mwa ami paisowa meuloina iwalo-masalagimiu nige komiu ami pwanoli. Na uweliyaone bwaite siyaele siyawatagiliko kolimiu. \v 12 Tauna kona ami leta yalele yo yayawasa ilaowa kolimiu. Nige yakato letane yalele na pwanoli toginaulinane yaguguyai o pwanoli ana kaba paisowaina tomonane yakabi-yaliyaya-yan. Nigele. Na letane yalele kaiwena nuwanuwagu lalakina wagitai yakato kwamulolososi kolimai Yaubada manna mena. \v 13 Kai kayaliyaya lalakina kaiwena uweliyao sibaibaiwa siyawatagiliko kolimiu. \p Tabe kayaliyaya lalakina kaiwena meuloimiu Taito kwayogan yo wakabi-yaliyaya-yan. \v 14 Tauna kona yawalo-seyagimiu Taito koina kabo muli mena ilaowa kolimiu. Me ami yaliyaya kwayogan yo mumugamiu namwanamwana koina besiele kwapaisowai mwa yagu walowa kaiwena nige yamwamwalimwaline. Kabo ama tobalanagimiu kaiwena iyamala yawasosi. Yo tabe besiele ama walo meuloina kolimiu iyamala walo yawasosi, nige sauga yabo kamwamwakota-yagimiu. \v 15 Taito ama wasa iyeyama yakato me ami yakasisi yo me ami matausi lalakina ana walo meuloina kwabenalan, kaiwena mwa kami katekamkamna koina ilalakisosi. \v 16 Bwaite sauga yagitai walo yawasosi kwanuwabuiko mwa sowasowana yameliyagimiu. \c 8 \s1 Paulo Kolinita ikabiyakaiweli me ali kate-talam mulolo sikatububun \p \v 1 Kamakavao yo dumayao, bwaite sauga nuwanuwamai komiu Kolinita ami wasa kaeyawa yo kayanuwapeimiu tawae siya tomeliwo Masidoniya siginauli Yaubada ana katekamkamna kolili kaiwena. \v 2 Bwagana polowe lalakili sibaibaiwasosi silobaili yo sibubutumasosi na iyamo me ali yaliyaya mulolo lalakina sipei. \v 3 Yo yawalo yawasosi kolimiu, tawae sowasowali sipei mulolo kaiwena sipeiyako na iyamo sietulanyoi sipei. Nige tomo yabo iwawalo-tubalili na sigiginauli, sibomamo ali nuwatu mena mwa siginauli. \v 4 Sikawanoi kaiwe kolimai na tem Yeisu kana tomeliwo Yudiya polovinsi koina kali sagu sikatububun. Sikataiyako tomeliwo siya dedei tupwaliyao mulolo sipeiyako. Mwa katalam. \v 5 Kai ama nuwatu yakato kani ali mulolo tupwanamo sipei. Na iyamo ali paisowane koina ama nuwatuwa ilalaki-gabaen, kaiwena baguna sibomayoi siyakasisi-yagili yo me ali kate-talam yawasili sitalamwan Guyau koina yo mulolo lalakisosina sipei. Yo tabe besiele yawasili sitalamwan kai kolimai besiele Yaubada ana nuwatu. \v 6 Kabo kakawanoi Taito koina tem ipileyoiwa kolimiu na iyanuwapeimiu yoi mulolo tanoina kaiwena. Kaiwena iya beyabeyana iedeedede kolimiu tem sowasowana siya tomeliwo Yudiya polovinsi koina kwasaguili. \v 7 Ginauli meuloina kolili komiumo wakaiwesosi, kaba gite bwaite, meli koina, ami edeedede guguye koina, katai koina, ami kepate koina yo ami katekamkamna kolimai kaiwena. Mwa tabe yaboyoi sowasowana wakaiwe mulolo kana pei koina, bwaine Yaubada ana kaba yaliyaya. \p \v 8 Nige yakato yawalo kolimiu na kwapei. Na iyamo yayanuwapeimiu siya Masidoniya nuwanuwasosili ali mulolo sikatububun. Na bwaite kamwasane koina sowasowamiu ami meli kanna iyawatagili na tomo sigitai yo sikawa-yawasosi. \v 9 Ala Guyau Yeisu Keliso ana mulolo lalakisosina wakataiyako. Iyamo towasawasa na komiu kaiwemiu mwa ilobima iyamala tobubutuma yo isaguimiu komiu kwaemala towasawasa kaiwena wasana namwanamwana wakalaiyako. \p \v 10 Bolime imwawasiko koina komiu Kolinita mwa mulolone nuwanuwamiu kwapei-bagunayan kabo muli mena tomeliwo dedei tupwaliyao ami nuwatu wasana sibenalan. Na iyamo nige naga ami mulolone kwaemwawasi. \v 11 Na yawalo kolimiu mwayamwayau kwaemwawasi, besiele tauna kona katemiyao siwedowedoli yo nuwanuwasosimiu tem kwamulolo. Tawae kolimiu imiyamiya sowasowana kwaolena. \v 12 Tem nuwanuwamiu kwamulolo, na tawae kolimiu imiyamiya kwaolena. Yaubada nige inuwanuwatu ami mulolo kana lalaki yo kana kikiu kaiwena. Na bwaimwanamo tawae imiyamiya kolimiu nuwanuwana kwaolena. Tem tawae kolimiu nige ilalalaki bwaimwa nige tawae yabo. \p \v 13 Nige ama nuwatu besiele tem komiu polowe kwalobai na kamikavao imalamalae kolili, na nuwanuwamai ele mwa tem meuloimiu kwatoyatoyawa. \v 14 Sauga bwaite koina gogo wasawasa sibaibaiwasosi kolimiu, kabo sowasowana tomeliwo sibubutuma Yudiya polovinsi koina kwasaguili. Sauga muli mena tem komiu wakubwa, kabo siya ali gogo wasawasa koina kani sisaguimiu. Na koina kwatoyatoyawa. \v 15 Kabo nuwanuwagu meuloimiu kwamulolo besiele tawae imiyamiya kolimiu yo katemiu kwasokeli kaiwena bwaine toyatoyawane kaiwena Buki Tabu iwaloba, “Tomone siya lalakina sitanoi sowasowali yo siya sitanoi kikiuna siya tabe sowasowali.” \s1 Taito mekanakavao silau Kolinita koina sisaguili mulolo sikatububun \p \v 16 Yakawatoki Yaubada koina kaiwena kami nuwanuwatu ipeiya Taito katena mena yo nuwanuwana lalakina isaguimiu besiele yau yanuwanuwatu kaiwemiu. \v 17 Taito kakawanoiyan yakato ilaowa igitaimiu mwa italam. Kaiwena iya nuwanuwana lalakina tem isaguimiu koinaele iya ibomamo ana nuwatu mena mwa ilaowa kolimiu. \v 18 Tabe kalakava yabo italam mwa Taito mekanakava silalaowa Kolinita kolimiu. Iya ana paisowa wasana namwanamwana kana toyawasa iya tomeliwo meuloili sikatai yo sitobalan. \v 19 Tomone bwaite ilalaowa Taito mekanakava tomeliwo dedei bwaite koina sigite-sipwaiyako naga kani mekamakava katakitakikili yo mulolone bwaite kakalai kalawan Yelusalema koina Yudiya tobubutuma kolili. Paisowane bwaite kaginaginauline yaina nuwanuwamai Guyau kana tobali ilalaki yo tomo sikatai yakato nuwanuwamai lalakina tomeliwo kasaguili. \v 20 Iyamo kakatewakaka kisi tomo ama gitekalatan mane lalakina bwaite kaiwena sikawa-naenae-yani. Iya kaiwena mwa kalakavane bwaite iya kayogan mekamakava kalau. \v 21 Kakepate lalakina tem paisowa namwanamwana kaginauli, nige yakato Guyaumo manna mena nigele, na tabe tomo meuloili manli mena. \p \v 22 Besiele tabe kalakava yaiyonana mekalikava kayawasa silalaowa Kolinita kolimiu. Iya sauga sibaibaiwa kolili paisowa uloi uloi kolili kagitai ana yaliyaya ilalakisosi nuwanuwana lalakina esagusagu. Yo sauga bwaite koina imeliyagimiu yakato komiu kani mulolone kwapaisowa namwanamwai kabo me ana yaliyaya kani isaguimiu. \v 23 Na Taito iya yagu tali topaisowa mekaukava kapaipaisowa kaiwemiu. Yo kalakavane labuine tomeliwo meuloili bwaite koina esali mena sikeleisinagili na siyawasali Taito mekalikava na sisagui. Siya ali paisowane koina Keliso esana ikinkin. \v 24 Kabo nuwanuwagu kwayoganli yo ami katekamkamna uwena kwayakenayagili, kabo tomeliwo dedei meuloili sigitai na sikatai ama tobalanagimiu iyamala yawasosi. \c 9 \s1 Paulo ikabiyakaiweli ali mulolo mwayamwayau sikatububun kisi meuloili simwalimwaline \p \v 1 Nige sowasowana yalele mamalawe na yawalo-kalakailimiu Yeisu ana tomoyao Yudiya polovinsi koina kali sagu kaiwena. \v 2 Kaiwena yakataiyako komiu nuwanuwasosimiu kwasagu. Tauna kona yawalo Masidoniya tomeliwo kolili yawaloba, “Wagitai, bolime imwawasiko siya tomeliwo Kolinita siyatubuko ali mulolo sipeipei kaiwena kateli siwedowedoli nuwanuwali lalakina tem mulolo sikatububu siya tomeliwo sibubutuma Yudiya polovinsi koina kaiweli.” Na yagu walo kolili iyanoili yakato siya tabe nuwanuwali siginauli besiele. \v 3 Kabo kalakavao yoli yaiyona kani yayawasali silaowa kolimiu na mulolone wakatububunan, kaiwena nige nuwanuwagu yagu tobalanagimiune iyamala ginauli bwagabwaga. Kaiwena kikiunamo yalaowa kolimiu mulolone yakalai tem wakatububunanako besiele yagu walo Masidoniya kolili. \v 4 Tem Masidoniya tomonliyao tupwaliyao mekaukavao kalaowa na silobaimiu nige wakakatububu kani yau yo Timoti ama tobalanagimiu kaiwena kamwalimwaline. Yo komiu tabe kani kwamwalimwaline. \v 5 Koinaele mwa yanuwanuwatu tem kalakavao bwaite yoli yaiyonane yayawasali sibagunawa kolimiu na sisaguimiu mulolone bwaimwa kwawalo-yameliyako wakatububunan. Na saugana yayawatagiliwa kolimiu mulolone iyaele wakatububunanako yo tomo sikatai mulolo bwaimwa kwapeine ami kate-talam koina kwapei na nige yakato yawalo-tubalimiu. \s1 Paulo ikabiyakaiweli me ali kate-talam na mulolo lalakina sipei \p \v 6 Walone bwaite kwanuwatu-kalatani. Tem yaiya na ipelipeli kikiuna ana kelikeli ikikiu, na tem yaiya na ipelipeli lalakina ana kelikeli ilalaki. \v 7 Besiele komiu kaigeda kaigeda, tem yaiya nuwanuwana iyauya iya iboma inuwatuiyako katena mena. Saugana tem kwayauya tabu me ami nuwanae yo tabu samalulu mena kwayayauya. Tem tomo me ana yaliyaya iyauya, Yaubada kani imulolo tomone koina. \v 8 Yaubada iya katena sokesokena mwa sowasowana ginauli tawae koina wakubwa kani iyeyawa me kana etulan. Mwa sauga meuloina ginauli meuloina sowasowamiu yo kani kwalobai tupwa ilalaki. Tem tupwana ilalaki kolimiu, ee sowasowamiu kwayauyan kamikavao kolili yo kwasaguili. \v 9 Besiele Buki Tabu ana walo iba, “Tomo namwanamwali me ali kate-talam ali mulolo siwolena tobubutuma kolili. Nige sowana Yaubada ali paisowa namwanamwana inuwa-gabaen.” \v 10 Yaubada like iwolena totano paisowa kolili yo sipeli na Yaubada iyakin iuwe uwenane kekan kaiwena. Mwa Yaubadane iya mwa ami like lalakina iyeyawa kolimiu, yo iyakin ami paisowa namwanamwana uwena ilalaki kaiwena ami mulolo peina koina me ami kate-talam. \v 11 Iya kani iyamasulimiu na mesabana ami kate-talam ikinkin na ami mulolo ilalalaki sauga meuloina. Kabo saugana tem kayawatagili ami mulolo kaolena Yudiya kolili kani meuloili sikawatoki Yaubada koina ami mulolone kaiwena. \v 12 Ami mulolo kaiwena ginauli namwanamwali labui kani siyawatagili. Toeoma, bwaimwa tomeliwo Yudiya polovinsi koina, kani kali sagu silobai me ali yaliyaya. Tabe kani sikawatoki lalakina Yaubada koina ami paisowa namwanamwana kaiwena. \v 13 Ami meline uwena iyawatagili iyaele mwa ami paisowa namwanamwali koina iwalo-masalan. Kabo kani tomo meuloili Yaubada sitobalan. Kaiwena Keliso wasana namwanamwana kwameliyan yo kwaobigai mwa me ami kate-talam ami mulolo kwapei Yaubada ana tomoyao kaiweli yo besiele tomo meuloili kaiweli. \v 14 Yo siya toeomane saugana kali sagu silobai kolimiu kani kaiwemiu sikawanoi Yaubada koina yo kami katekamkamna kani imiyamiya kateli mena, kaiwena Yaubada ana mulolo koina wakalapowon. \v 15 Yaubada tatobalan ana mulolo lalakina kaiwena, mulolone kana lalaki nige sowala tawalowen. \c 10 \s1 Paulo Kolinita iyakenayagili yakato iya me ana kaiwe \p \v 1 Na tomo tupwaliyao siedeedede kaiwegu siba, “Saugana tem Paulo imiyamiya kolila imatamatausi yo iedeedede me ana katewakaka. Na tem saugana kana mwayaga iyai kolila kabo ala leta kolili iedeedede me ana katepatu yo ana edeedede sikaiwe.” Na Keliso ana nuwalobi yo mumugana bigana mena yau Paulo yakawanoi kolimiu yagu walo kwabenalan. \v 2 Yo yakawanoi kolimiu saugana tem yalaowa wagite-kalatagimiu na tabu mumugamiu kaiwena na yagu walo ikakaiwe kolimiu. Yo yakatai sowasowana yagu walo ikaiwe kamikavao tupwali kolili, siya sietaetalapili-yagimai siwawalo yakato kai yanuwa yaulina kana nuwanuwatu koina kalaulau. \v 3 Walo yawasosi kamiyamiya yanuwa yaulina mena na iyamo nige yanuwa yaulina kana nuwatu koina kakakaleya. \v 4 Ama kaba kaleya nige besiele yanuwa yaulina kana lokaleya, na ama kaba kaleyane ana kaiwe ilaomaya Yaubada koina, yo sowasowana tokalomagigili ali kaba miya kaikaiwena isibayanae. \v 5 Nuwatu mwakomwakotali yo walo tanasaesae kakele-gwaligwali, siya tomo ali kaba tupa na nige Yaubada kana katai imiyamiya kolili. Tomo ali nuwatu meuloina kakabi-kalatagili yo kapanli, na tem Keliso ana nuwatu siobigai. \v 6 Yo saugana tem ama walo meuloina kwaobigai kabo kai kakatububu na siya analiyao nige ama walo sibebenalan kakalaili yo loina kolokolololi kaolegili. \p \v 7 Ami lopwano ele bwaite. Sauga kubwakubwana koina ginauli wagitaili manimiu mena yo kwabenalagili tenamiu mena simwakota-yagimiu ami nuwatu siya tomo namwanamwaliyao na iyamo nige wakakatai mumugali yawasosi. Tem tomo yabo luwamiu mena inuwatui yakato komiumo Keliso ana topaisowao iya ilopwano, kaiwena kai tabe Keliso ana topaisowao besiele komiu. \v 8 Walo yawasosi, Guyau kaiwe iyeyama kolimai yo kapaisowa mwa sowana kaiwene kaiwena tupwana kawalo-gagasa kaiwemai, kaiwena kaiwene Guyau iyeyama kolimai ami meli kaba kabina na nige yakato kaba kele-gwaligwalimiu, mwa koina nige sowana ama walo-gagasa kaiwena kamwalimwaline. \v 9 Tabu kwanunuwatui yakato yayamatausagimiu yagu letaone kolili. \v 10 Kaiwena tomo tupwaliyao luwamiu mena sietaetalapili-yagau siba, “Paulo ana edeedede ana leta kolili sikaiwe yo sipolowe na saugana tem tomonane tagitai manla mena nige ana kaiwe ipapagan yo iya toedeedede bwagabwaga yawasosi.” \v 11 Na toetaetalapili-yagaune sowasowana sikatai yakato saugana tem kalaowa kolimiu kani kaginauli besiele tawae yalele ami letane kaloli mena na yagu kaiwe silotonan. \p \v 12 Toyakayakatai mwakomwakotaline sibomamo sikawa-namwanamwa-yagili kolimiu. Na kai nige sowasowana kaboma kakeleisinagimai na yakato siya yo kai katoyatoyawa, nigele. Nige ilolonamwa-yagimai kamwakota yo kagagasa besiele siya. Kaiwena sibomamo mumugali siwalowalo-yapatu ali tali tomoyao mumugali kolili yo sibomamo kali kawa-namwanamwa siwalowalowen. Na tomalaele siya toyauyaule. \v 13 Kai nige sowasowamai kabomamo kawalo-seyagimai, na kawalowalomo tawae Yaubada iyeyama kolimai kapaisowai, yo ama paisowane kalona mena yabo ele mwa komiu Kolinita kasaguimiu. \v 14 Kaiwena beyabeyana kai kalaowa kolimiu yo wasana namwanamwana kaguguyeyan kolimiu yo ama guguye koina kwanuwabui yo ama kaba gagasa iyaele mwa kwanuwabuiko. Nige sowana kama tokalomagigili siwaloba, “Paulo me ana bodao sigagasasosi.” Nigele. \v 15 Yo nige kagagagasa tomo uloili ali paisowa kaiwena yakato siya ali paisowane kai ama paisowa. Bwaite mumugane siya toyakayakatai mwakomwakotaline mumugali. Na ama nuwatu ikaiwe yakato ami meli iyaelemo ikinkin, mesabana kwasaguimai yo ama paisowane kolimiu ikin ilalalaki na idebalala Kolinita dedeina mena. \v 16 Kabo nuwanuwamai wasana namwanamwana kaguguyeyan dedeina siya simiyalau Kolinita dedeina tete yalasi kaiwena nige sauga yabo toguguye yabo ilalau dedeinane koina. Nige nuwanuwamai kalau yanuwane siya kalakavao sipaisowako kolili na mwakota mena kawalo-seyagimai ali paisowa uwena koina. \v 17 Na Buki Tabu ana walo bwaite besiele iba, “Tem yaiya nuwanuwana iwalo saesae sowasowana Guyau ana paisowa kaiwena iedeedede yo Guyau esana ikeleisinan na tabu iboma esana ikekeleisinan.” \v 18 Tem tomo sibomamo esaliyao sikeleisinagili bwaimwana ginauli bwagabwaga Yaubada manna mena. Na tem Guyau Yeisu tomo yabo esana ikeleisinan bwaimwana ginauli yawasosi Yaubada manna mena. \c 11 \s1 Paulo ikatewakaka kisi toyakayakatai mwakomwakotali Kolinita tomeli siwoya-suwalagili \p \v 1 Nuwanuwagu tem wakalakisiye-yagau yagu edeedede nagamo ilaulau. Bwagana yagu walo kwabenalagili besiele toyauyaule ali edeedede, na iyamo wakalakisiye-yagili. \v 2 Yau nuwanuwagu lalakina komiu kabo yakepate kaikaiwe kaiwemiu, besiele tabe Yaubada nuwanuwana lalakina komiu. Yayakawalulu-wagimiuko tokasole tau kaigeda koina, bwaimwana iya Keliso, mwa nuwanuwagu yakalaimiu komiu Kolinita kwalau iya koina, besiele vesala waluwaluna yaolena-lawan tau koina ikasolanan. \v 3 Na yakatewakaka-yagimiu kisi besiele Seitani imwakota-yagimiu besiele kaba yatubu koina weso ana sonoga mena Ibe imwakotayan. Kaiwena nige nuwanuwagu Keliso kana mulolo yo ana paisowa kana yakasisi katemiu mena ikwalalele. \v 4 Na kategu iwakaka-yagimiu kaiwena yabenalanako yakato sauga bwaite koina toyakayakatai uloiliyao silaowa yo ali walo koina mwayamwayau kwameliyagili. Siya toyakayakataine ali yakayakatai Yeisu kaiwena nige idududulai yo nige besiele kai kagu guguyeyan. Yo ali yakayakatai Yaluyaluwa Tabuna kaiwena nige idududulai yo nige besiele iya tauna kona wakalai kai kolimai. Ali yakayakatai wasana namwanamwana kaiwena uloina, nige besiele kai ama guguye. \v 5 Toyakayakataine siya mwa kwayaliyaya kaiweli sibomayoi sikawa-apositolo-yagili yakato esaliyao lalakili na iyamo nige sinanamwanamwa-gabaegau. \v 6 Siwalo yakato yau nige towalo sonoga besi. Nuwana besiele, na iyamo yakatai tawae yawalowalowen. Yo yagu nuwatu yakato ama katai wakilala kaiwena sauga ibaibaiwa ama kataine kayakenayan kolimiu yo wakawa-yawasosi-yanako. \s1 Paulo nige sauga yabo Kolinita tomeliwone kolili ikakawanoi kana sagu kaiwena \p \v 7 Tauna kona Yaubada wasana namwanamwana yaguguyeyan kolimiu nige yakakawa-maisa, na bwaine kamwasane koina yapei-lobiyegau na komiu yapei-seyagimiu. Mwa gubesi ami nuwatu bwaine kaiwena? Yakato inae? \v 8 Kagu sagu yakalaiya ekalesiya tupwaliyao kolili, na iyamo sagune koina komiu Kolinita yasagusaguimiu koina. Na komiu kwawalo yakato sagune yakewali ekalesiya tupwaliyao kolili. Na nigele, siyeyama kagu sagu kaiwena na iyamo manene yayapaisowa sabi saguimiu. \v 9 Tauna kona yamiyamiya kolimiu nige yagu mane ilalalaki na iyamo nige yakakawanoi kolimiu sagu kaiwena. Na siya kalakavao tomeliwo Masidoniya polovinsi koina silaoma, tawae yakubwa koina siya mwa sisaguiyau. Na komiu nige sauga yabo sagu kaiwena yakakawanoiyan kolimiu yo tabe sauga ilalaoma koina nige sowasowana kani yaginauli besiele. Bwaite yagu walo gagasa. \v 10 Yo nige tomo yabo Akaya polovinsi koina sowasowana yagu walo gagasane bwaite iyamwanou. Kaiwena yawalo yawasosi kolimiu. Keliso iya towalo yawasosi iya tabe ikatai yagu walo nige mwakota. \v 11 Tawae yaina bwaite besiele yaginauli? Yakato nige yamumulolo kolimiu? Nigele, Yaubada iyamo ikataiyako yamulolo kolimiu. \v 12 Bwaite yau kaba gagasa. Nige sauga yabo sagu yakakalai kolimiu, mwa walone bwaite kani yasamasamalului kaiwena nuwanuwagu toyakayakataine siya ali walo-gagasa yakausi, siwalo yakato siya yo kai katoyatoyawa. Na nigele, kaiwena siya sikawanoi kolimiu kali sagu kaiwena. \v 13 Yo toyakayakataine besiele bwaine siya tosagenawasa mwakomwakotaliyao, ali paisowane koina simwakomwakota-yagimiu, yo kali koleya siginaulili yakato siya besiele Keliso ana tosagenawasao. \v 14 Bwaite nige ginauli waluwaluna koliyau, yakataiyako kani siginauli, kaiwena Seitani, isonogasosi mwakota koina yo sowasowana ibomamo kana koleya iginauli iya besiele mayale kana anelose. \v 15 Na tawae kaiwena tanuwa-pwanopwanowan? Kaiwena takataiyako Seitani ana topaisowao mumugaliyao siya tomwakomwakota kali koleya sibuili besiele mumugana namwanamwana kana topaisowao. Sauga ana kaba mwawasi koina ali paisowa maisana kani sikalai. \s1 Paulo polowene ilobaili iyamala ana kaba gagasa \p \v 16 Iyaele yawaloko na kani yagu walone kwabenalan besiele kabo toyauyaule ali edeedede. Na iyamo kisi ami nuwatu mena yau toyauyaule. Tem ami nuwatu besiele inamwanamwa koliyau na iyamo nuwanuwagu yagu edeedede bwagabwaga wakalakisiyeyan yo kwabenalan. Mwa koinaele yau kani naga yawalo gagasayoi. \v 17 Na walo-gagasane yawawalowenne nige besiele Guyau ana nuwatu, iyamo besiele toyauyaule yabo ana edeedede, na nuwanuwagu yagu walo kwabenalan. \v 18 Na iyamo toyakayakatai sibaibaiwa siya sibomamo siwalo-seyagili besiele yanuwa yaulina tomonliyao ali walo-gagasa, mwa yau tabe kani yawalo-gagasa. \v 19 Kwawalo yakato komiu kwasonogasosi kabo muli mena tosonoga meuloili, na iyamo toyakayakataine ali edeedede yauyauleli nige kwasisikotanan. Walo yawasosi, komiu toyauyaule. \v 20 Kabo bwagana tem toyakayakataine siloiloina-yagimiu, yo ali namwanamwa kaiwena siyapaisowamiu, simwakota-yagimiu, sibomamo siwalo-saesae manimiu mena, sikopapalimiu yo sisinalimiu na iyamo wakalakisiye-yagili yo wakawa-namwanamwa-yagili. \v 21 Saugana kamiyamiya luwamiu mena kai nige kagiginauli besiele. Kabo ami nuwatu yakato kai tomo belubeluliyao. Kaiwena mwa yawalo kolimiu kwanuwatu-pwaikimai. \p Na iyamo tem tomo yabo me ana katepatu na iwalo-gagasa, yau tabe besiele sowasowagu tabe yakatepatu na yawalo-gagasa. Mwa yagu walone besiele kabo toyauyaule ali walo. \v 22 Toyakayakataine sigagasa kolimiu yakato siya Ibeliu tomonliyao. Na tabe yawalo kolimiu, yau Ibeliu tomona. Siwaloko kolimiu yakato siya Isileli tomonliyao. Na yau tabe yawalo kolimiu, yau tabe Isileli tomona. Nige sinanamwanamwa-gabaegau kaiwena siya yo yau katoyatoyawa, kama kulutubu ilaomaya Abelamo koina. \v 23 Siwaloko kolimiu yakato siya Keliso ana topaisowao. Na yau yagu paisowa Keliso kaiwena ilalakisosi kabo muli mena siya ali paisowa. Yau genuwagu gagasa na siya ali gagasa kaiwena mwa kabo yau tabe yagagasa. Yo yagu walo kana lotonan besiele kabo yauyaule ali edeedede. Yau sauga ibaibaiwa siunu-gwalagwalai-yau na siya nigele. Yo sauga ibaibaiwa sipanyau na sipeiyau deli mena na siya nigele. Yo sauga ibaibaiwa masa kikiunamo boita yalobai. \v 24 Mevaligigi tomo Yudiya ali maina kaba sapi sikalai koina sisapiyau me teti naen (39), kikiunamo yaboita. \v 25 Meyaiyona Loma tokaleya ginagina sikalai koina siunuiyau, mekaigeda tomo silovekuiyau, meyaiyona kaduna waga mena, waga itaigali isalili, yo sauga yabo mena kaliyate kaigeda yo boniyai kaigeda kalita mena iyaluyaluwagau. \v 26 Sauga ibaibaiwa yagu lokeikeile dedei kelamamalawe mena, masa kikiunamo nae yalobai waila lalakili ali didi kolili, tokewali kolili, yagu tomoyao Yudiya kolili yo tomo uloili kolili. Masa kikiunamo nae yalobaili taon kaloli mena, ule mena yo wowoli saugali kolili kalita mena. Yo masa kikiunamo nae yalobaili tokawa-kava mwakomwakotali kolili. \v 27 Paisowa polopoloweli yaginaulili yo sauga ibaibaiwa nige yakekeno, sauga tupwana yaguliyam yo galogalogu imagu yo sauga ibaibaiwa nige yakekekan, sauga tupwana yalakiki yo nige kaleko yaboyoi na tem yalikwa. \v 28 Polowe sibaibaiwa simiyamiya na nige sowasowana yawalowegili. Na iyamo ginauli kaigedamo, kaliyate kaigeda kaigeda polowe imayamayale koliyau bwaimwanamo yanuwanuwatusosi tomeliwo bodaliyao meuloili kali gitekalatan kaiwena. \v 29 Tem tomeli yabo ana meli ibelu kani lotonan naenaena yalotonan. Besiele tem tomeli yabo siwoyai na ibeku kani yamunamunai lalakina. \p \v 30 Siya toyakayakataine sigagasa ali kaiwe kaiwena na ilonamwayagau tem yagagasa yagu belune kaiwena. Mwa bwaite edeededene kani yawalo-masalan kolimiu. \v 31-33 Yanuwa Damasiko koina Kin Aletasi ana gavana tokaleyayao ipeili yanuwa kana gana kana gamwa sigitekalatan mwa tem sigitaiyau sikabi-kalatagau yo sipanyau. Na iyamo yagu elieliyamwao sitauliyau kodo koina kabo siyalawe-yatalu-yau yanuwa kana gana tomlapena yabo koina. Saugana kaegu yapeili bwatano mena yasagena yayabubu me yagu matausi lalakina, mwa gavana ana loina yayabubu-gabaen yo nige sipapanyau. Yaubada ikataiyau nige yamwamwakota. Iya Guyau Yeisu ana Yaubada yo Tamana yo iya esana tatobatobalan sauga meuloina. \c 12 \s1 Paulo ana walo-gagasa iboma kana yakenayan Yaubada koina igitai kaiwena \p \v 1 Kani yawalo-gagasa bwagana yagu gagasane koina kani nige yabo namwanamwa yalolobai. Na tawae Guyau iyakenayagau kagu yakenayan koina kani yawalowegili. \v 2-3 Tomo yabo yakatai iya Keliso kana tomeli\f + \fr 12:2-3 \ft Buki Tabu kana tokatai sibaibaiwa ali nuwatu yakato Paulo ibomayoi kaiwena iwalowalo\f* bolime potin (14) imwawasiko koina Yaubada ikalai isae bulibuli saesae molosina koina bwaimwana Paladaisi. Nige yakakatai nuwana meyona ilau o nuwana yona imiyamiya na yaluyaluwanamo isae. Yaubada ibomamo ikatai. \v 4 Yo bwaine Paladaisine koina walo ibenalagiliko walone siya tomo meuloili nige sowana sibenalagili yo mekana yakasisi nige sowana siwalo-masalan. \v 5 Ginauli bwaine besiele iyawatagili tomone koina sowasowana yawalo-gagasa kaiwena. Nige yakato yaboma yawalo-seyagau, na kani yawalo-gagasamo yau kaba beluwone kaiweli. \v 6 Na tem yagagasa kagu yakenayanne kaiwena, nige sowana tomo sikawa-yauyaule-yagau yagu walone kaiwena, kaiwena tawae yawalowen bwaimwana walo yawasosi. Na iyamo kani nige yagagagasa kagu yakenayanne kaiwena. Kaiwena nige nuwanuwagu tomo simeli-laoma yagu walo gagasane koina yo sikeleisinagau. Nuwanuwagumo yagu paisowane sigitai yo yagu walone sibenalan na iya koina sowasowana nuwali imayale na sikawa-namwanamwa-yagau. \p \v 7 Yakenayanne bwaine Yaubada iyakenayagau kaba nuwayai yawasosi na iyamo Yaubada nige nuwanuwana yanuwa-saesae kaiwena. Kabo kasiebwa yabo iyeyama yogu luwana mena kana lotonan koliyau besiele wamali isakosakonayau. Ana paisowa besiele kabo Seitani gamwana tokabina iyawasayama yo isiba-yanaeyau mwa ikausiyau na tabu yagagagasa. \v 8 Meyaiyona yakawanoi kaikaiwe Yaubada koina yakato kasiebwane ikele-gabaen koliyau. \v 9 Na iyamo iwaloma koliyau iba, “Yagu katekamkamna sowasowana am polowe meuloili ikabi-yamalamalaeli. Kaiwena yagu kaiwe ikaiwesosi siya sibelu molosi kolili.” Ana walone kaiwena yayaliyaya lalakina kabo yawalo-gagasa yagu kaba beluwone kaiweli na mesabana Keliso ana kaiwe yalotonan imiyamiya koliyau. \v 10 Kabo tem Keliso ana paisowa kaiwena yabelu o nuwana tem tomo sisinaliyau o tem nae yalobai o tem siyakamkamnayau o tem polowe tupwaliyao yalobaili bwai yayaliyayamo. Kaiwena saugana tem yabebelune iyaele Keliso ana kaiwe yalotolotonan koliyau ikabikabi-yakaiweyau. \s1 Paulo ana paisowa Kolinita manli mena iyakenayagili yakato iya apositolo yawasosi \p \v 11-12 Iyaele yawalo-gagasako, mwa besiele yau toyauyaule yabo. Na iyamo komiu mwa kwaula-yamwasaliyau yo yawalo bwaine besiele. Ilonamwayagimiu tem komiu kwatobalanagau na iyamo nige wagiginauli. Na ami boda luwana mena tupwaliyao sipei-yataluyau siba, “Apositoloyao meuloili ali kaiwe ilalakisosi kabo iya.” Tem sipei-yataluyau bwaine nige tawae yabo koliyau kaiwena yau yagu nuwatu mena yau tomo bwagabwaga, na iyamo saugana yamiyamiya kolimiu meyagu kalakisiye ginauli kaba nuwapwanopwano yo kilakilala yapaisowaili. Yo siya kilakilalane siwalo-masalagau yau apositolo yabo, nige sinanamwanamwa-gabaegau. \v 13 Yagu paisowa kolimiu besiele tabe ekalesiya meuloili kolili. Ginauli kaigedamo uloina, nige sauga yabo kagu polowe yawawalowen kolimiu na tem kwasaguiyau. Tem ami nuwatu bwaite yagu lopwanone kabo kwanuwatu-pwaikiyau. \s1 Paulo Kolinita iyokoiyagili \p \v 14 Saugane bwaite koina yakatukatububu na yalalaowa kolimiu bwaite yagu laowa yaiyonana. Saugana yalaowa kani nige polowe yabo yapepei kolimiu, kaiwena ami gogo wasawasaone nige nuwanuwaguwao, nuwanuwagu ele mwa komiu. Komiu besiele natuguwao yo yau besiele tamamiu kaiwena yagu guguye koina kwanuwabui. Inamwanamwa tem tama yo sina sagu sikatububunan natuliyao kaiweli, nige ilolonamwayan tem natu ikatububu sinana yo tamana kaiweli. Kabo kani nige yakakawanoi kolimiu sagu kaiwena. \v 15 Yayaliyaya lalakina tem yau gogo wasawasa yayavenuwan kolimiu yo besiele tabe yagu kaiwe yagabaen komiu kami sagu kaiwena, kaiwena yau yakatekamkamna-yagimiu lalakina. Na komiu gubesi? Kani ami katekamkamna koliyau kikiuna besiele ami sagu koliyau? \v 16 Mwa yawasosi yau nige polowe yabo yapepei kolimiu. Na iyamo kamikavao tupwaliyao sinuwa-labulabui kaiwegu kani siwaloba, “Paulo nuwana isonoga edeedede mwakomwakotana koina, koinaele ana sonoga koina ikalaila yo ala gogo wasawasa ikwayaili.” Na bwaine mwakota. \v 17-18 Taito yo kalakava yabo tauna kona yayawasali silaowa kolimiu. Gubesi ami nuwatu, yakato yayawasali kolimiu na simwakota-yagimiu na ami gogo wasawasa sikalaili? Nigele, komiu wakataiyako nige sowasowana yaginauli kolimiu besiele. Yo tabe wakatai iya yo yau yaluyaluwa kaigeda koina kapaisowa yo kamwasa kaigeda kasagenayan. \p \v 19 Kateguwao komiu yagu eliyamwao, tabu kwanuwanuwatu letane bwaite koina yakato ami yakewaimai katonatonan tem kayadudulai. Na nigele. Kai kamiyamiya Keliso koina yo kawalo dudulai Yaubada manna mena, mwa walone meuloina kabona kawalowen letane koina kami kabiyakaiwe kaiwena. \v 20 Yakatewakaka saugana tem yalaowa yagitaimiu kisi nige kwayayaliyaya koliyau yo yau tabe kani nige yayayaliyaya kolimiu. Yakatewakaka yoi kisi ala miyagogo kalona mena wagamwapakiki, kwalamwa-polowe, kwamunamunai, wakalomagigili, kwawalo kololo, kwaetalapili, wagagasa kabo kisi ala miyagogo iwenoweno. \v 21 Yo yakatewakaka yoi kisi yalaowa na tomo sibaibaiwa yalobaili ali pwanoliwa tauna kona iyaelemo siginaginaulili, mumugana naenaena ali ganawali yo ali paisowa mwalimwalinena nige sisisikotanan. Tem yalobaili na nagamo kamwasa naenaena siginaginauli kani yamwalimwaline Yaubada manna mena yo manimiu mena yo kategu ikamkamnasosi. \c 13 \s1 Paulo Kolinita ikabiyakaiweli mumugana namwanamwana kana muliya kaiwena \p \v 1 Kikiunamo yalaowa kolimiu bwaite yagu laowane yaiyonana. Yo saugana tem yalaowa na tomone siya silopwano ali lopwanone kani tayadudulaili besiele Buki Tabu ana walo bwaite iwaloba, “Tem tomo labui o yaiyona siba, ‘O, kai kagitai manimai mena,’ muli mena kabo tolopwanone kana loina tawalowen.” \v 2 Saugana yagu laowa labuina koina yayanuwapeimiuko yakato tem komiu yo siya analiyao iyaelemo mumugana naenaena waginaginauli na tem nige kwalolopei kani yapileyoima yo kami loina polopolowena yaeyawa. Sauga bwaite koina kagu mwayaga iyai kolimiu, na iyamo kani yayanuwapeimiu yoi. \v 3 Komiu kwawalo koliyau kwawaloba, “Paulo, kuyakenayagimai na kakatai yawasosi yakato am yakayakatai ilaomaya Keliso koina.” Saugana tem yalaowa kolimiu kabo kani wakatai yakato Keliso me ana kaiwe lalakina iedeedede gamwagu mena kani kwalotonan. \v 4 Walo yawasosi Keliso siyakelose besiele kabo tomo belubeluna na iyamo Yaubada ana kaiwe koina kabona Keliso meyawasina. Kabo kai kamiyamiya koina me ama belu na iyamo Yaubada ana kaiwe mena iya mekamakava meyawasimai, yo kabo kaiwene kayapaisowa kolimiu. \p \v 5 Naga kwabomayoi wagitaimiu tem kwasagesagena meli kana kamwasa dudulaina koina o nigele. Tem kwalobai meli kana kamwasa dudulaina koina kwalaulau wakatai Keliso imiyamiya kolimiu. Na tem nige imiyamiya kolimiu komiu kwabekuko. \v 6 Na yau yagu nuwatu mena ikaiwe yakato komiu kani kwalobaimai kai Keliso ana topaisowa yawasosi yo meli kana kamwasa dudulaina koina kasagesagena. \v 7 Yo kakawanoi Yaubada koina isaguimiu na meli kana kamwasa dudulaina koina kwasagena na mumugana naenaena kana paisowa kwalopei. Nige kakakawanoi bwaite besiele na yakato tomo sigitaimiu yo siwalo ama saguimiune inamwanamwa. Nigele, na kakawanoi na mesabana komiu kwaemala tomo dudulaili Yaubada manna mena bwagana tomo tupwaliyao ali nuwatu yakato kai ama paisowa inae. \v 8 Kakawanoi bwaine besiele kaiwena nige sowasowamai ginauli yabo kaginauli na wasa dudulaina kakalomagigilan. Iyamo katalam-wagimaimo na wasa dudulaina kasagui. \v 9 Yo tem kai kakamkamna yo kabelu na mesabana komiu wakaiwe bwaimwana ama kaba yaliyaya, mwa koinaele kakawanoi Yaubada koina isaguimiu na mumugamiu meuloina iyadudulai na kwaemala tomo matumatuwali Keliso kaiwena. \v 10 Bwaite kaiwena mwa ami letane bwaite yalele, bwagana sauga bwaite koina kagu mwayaga iyai kolimiu. Nuwanuwagu yayanuwapei-baguna-yagimiu naenaenane kwayadudulai bagunayan muli mena kabo yalaowa kolimiu. Nige nuwanuwagu yagu loina kaikaiwena yaeyawa kolimiu. Kaiwena Guyau kaiwe iyeyama ana paisowa kaiwena. Nuwanuwagu kaiwene yayapaisowa ami meli kana kabikabi kaiwena, nige kaba sibayanaemiu kaiwena. \s1 Paulo ana walo kaiyoni \p \v 11 Kaukavao yo duguwao, yagu nuwatu bwaite kanasiga mwa yaba, “Kaiyoni”. Wakaiwe na mumugamiu idudulai yo inamwanamwa. Yagu kabiyakaiwe leta bwaite koina kwabenali-kalatan. Nuwamiu kaigeda yo me ami nuwa-daumwali ami miyamiya koina. Kabo Guyau ana mulolo yo ana nuwa-daumwali katemiu iyakalapowonli. \v 12 Nimamiyao kwayaga-yagili kamikavao kolili yo kwamuloloili kaiwena komiu Yaubada ana tomoyao. \v 13 Tomeliwo meuloili dedeine bwaite koina simulolo kolimiu. \v 14 Guyau Yeisu ana katekamkamna, Yaubada Tamala ana mulolo yo Yaluyaluwa Tabuna ana kelabilabin imiyamiya meuloimiu kolimiu.