\id ROM NT0006 Tsishingini (tsw) (Salka Kambari) KLP Feb. 2011 \h Roma \toc1 Mepepelime ma̱ Bulu a̱ tyo ya̱ A̱za̱ a̱ Roma \toc2 Roma \toc3 Rom. \mt2 Mepepelime ma̱ Bulu a̱ tyo ya̱ \mt1 A̱za̱ a̱ Roma \is1 Ucuɗuwu wa aatagada a nda \ip Bulu ɗana ta̱ mepepelime ma nda a̱ tyo a̱za̱ e Itoni a̱ Roma. A mantsa ma na Bulu ɗanai aatagada a nda koto shi u bura Roma shi. Roma lyuci gbain ɗa da̱na̱i, waru ngono n na e ɗeyi Kaisa a yuwan ta̱ tsugono pe. Lyuciꞌi u da̱na̱ ta̱ na̱ a̱za̱ o urevu a̱bunda̱ pe. Bulu ɗana ta̱ nu ugbozu adama u cuɗuwa ili i na Kristi Zamawawa yuwain a̱tsuma̱ e ifoɓi ya̱ A̱sula̱ a̱ tyo o uvaɗi. \ip Bulu fara ta̱ roco cine vuma suru oo oꞌwo za vu unusu e ekere a̱ A̱sula̱, adama o ndolo a ɗa za suru oꞌwoi wukasu na̱ A̱sula̱. Vuma aa gura da̱na̱ ushiwun shi, amma Yesu tu ushiwun. Ana u kuwa̱i kucci ɗa wo oꞌwoi o una̱ wa ama suru, waru A̱sula̱ a ca ta̱ za suru na usuyi Yesu Kristi ucira u kucciꞌi. \ip A̱tsuma̱ a aatagada a nda, a̱za̱ e Itoni e te reve lon cine Yesu yuwain a̱ba̱jini o ulinga adama u wawa le. E te isawan ugbamu a̱tsuma̱ o ucawu wo okolo e le adama a na a gura reve mejege cine A̱sula̱ ee inda le. Urevu u nda u ta zuwa a yuwan wuma mejege, waru u ta kamba le a damma ozo o ro adama e Yesu na̱ cine waa wawa le fo. \is1 Ili i na i ri pe a̱tsuma̱ a aatagada a nda \io1 1. Bulu ni ikaka ya Aalabari a Saꞌani a̱ yi (1:1-17) \io1 2. Za suru ta̱ nu unusu (1:18–3:20) \io1 3. Ure u na A̱sula̱ a̱ ushishi ama (3:21–4:25) \io1 4. Wuma u saꞌavu adama a̱ muwun ma̱ A̱sula̱ (5:1–8:39) \io1 5. A̱ te gba adama a ama a Israꞌila? (9:1–11:36) \io1 6. Cine aa yuwan wuma u saꞌavu wi icigi (12:1–15:13) \io1 7. Ifoɓi ya̱ Bulu ni ica̱su ya̱ yi (15:14–16:27) \c 1 \s1 Ucuɗuwu \p \v 1 A̱mu Bulu ɗa n ɗanai mepepelime ma nda. A̱mu aagbashi e Yesu Kristi Zamawawa ɗa. A̱sula̱ a ɗangwa mu ta̱ mo oꞌwo aajiya,† reve u lyungu mu n ꞌya̱wa̱ n yuwan alajiya a Alabari a Saꞌani a̱ yi. \p \v 2 Ɗe nu ujimu, A̱sula̱ a yuwan ta̱ nzuwulai ma Alabari a Saꞌani a nda e ekere a ama̱sula̱ a̱ yi, ununa a ɗanai a̱tsuma̱ a Aatagada a Akiza. \v 3-4 Alabari a Saꞌaniꞌi u ta yuwusan adanshi adama a Mawun ma̱ yi, Yesu† Kristi Zagbain tsu. A matsan yi ta̱ vuma za na shi mawun ma tsukaya mo Mogono Da̱wuda.† Agba Ruhu na ri akiza roco ta̱ nu ucira na Yesu Mawun ma̱ A̱sula̱ ma ɗa, adama a na u ꞌya̱sa̱n niyi o ukwa̱. \v 5 O ure wa̱ Kristi Zamawawa ɗa, A̱sula̱ a ca numu ulinga u saꞌani wa aajiya. Ulinga u nda adama o rono ama e iɗa suru a̱ usu a̱vu a̱ kuru ɗa. N ta yuwusaan yi ulinga u nda. \v 6 A̱ɗu fo i ta̱ pe a̱tsuma̱ a ama a na Yesu Zamawawa ɗangwai. \p \v 7 N ta ɗanasaa ɗu aza a na a̱ ri a̱tsuma̱ a̱ a̱ba̱jini a̱ lyuci va̱ Roma† mepepelime ma nda. A̱sula̱ a ciga ɗu ta̱ a̱vu waru u ɗe ɗu yo oꞌwo ama a akiza a̱ yi. \p Lyawa A̱sula̱ Dada tsu na̱ Yesu Zagbain Zamawawa ca ɗu isaꞌani na asuvu nden. \s1 Bulu yuwain avasa a̱vu waru u godyo \p \v 8 Lyawa n fara damma n godyo ta̱ A̱sula̱ a̱tsuma̱ a ala e Yesu Zamawawa adama a̱ ɗu suru. N ta yuwusan ne adama a na ama a ta yuwusan adanshi o ucawu wo okolo a̱ ɗu uba̱ta̱ suru. \v 9 A̱sula̱ e reve ta̱ a na n lyawai a yuwusaan ɗu avasa shi, n ta yuwusaan yi a̱ga̱nda̱ no okolo a̱ va̱ suru waru n ta casu Alabari a Saꞌani adama a Mawun ma̱ yi. \v 10 Mantsa ma na maa yuwusan avasa biti, n tsu pati ta̱ A̱sula̱ u lyawa mu m bura ɗu, waru u to oꞌwo ne na̱ A̱sula̱ a̱ usu. \fig Bulu a avasa|src="Romans_1_10.tif" size="span" loc="Romans 1:10" ref="Rom. 1:10" \fig* \p \v 11 N ciga ta̱ me ene ɗu, a̱vu n ca ɗu cuꞌun va abaꞌun a na Ruhu va̱ A̱sula̱ ca numu. U ta kamba ɗu i kungwa nu ucira a̱tsuma̱ a Zagbain. \v 12 N ta dansa n ciga ta̱ tsu kambulai nu ucawu wo okolo a na tsu ri na̱ a̱yi. Ucawu wo okolo a̱ ɗu u ta kamba mu, ucawu wo okolo a̱ va̱ waru u ta kamba ɗu. \v 13 Nꞌutsa̱ n va̱, n ciga ɗu ta̱ i reve na n tsu da̱na̱ ta̱ e ifoɓi i na maa bura ɗu. Agba ili i ro i tsu gesheshe mu ta̱ kuci. N ciga ta̱ n zuwa ama a̱ kuru Zamawawa a̱tsuma̱ a̱ Roma, ununa n yuwain na akapi a Atakpaci. \p \v 14 Na̱ n ciga n ꞌyuwan n yuwaan ama suru a̱ga̱nda̱: aza a na a̱ ri Nheleni† na aza a na Nheleni n ɗa shi, waru na aza a na a̱ ri nu urevu na aza a na e revei ili shi. \v 15 A̱yi ɗa i zuwai n ri no okolo n yuwaan ɗu alajiya a Alabari a Saꞌani a̱tsuma̱ a̱ Roma. \s1 Ucira wa Alabari a Saꞌani \p \v 16 Maa uwwusa wono adama a Alabari a Saꞌani† a̱ Kristi Zamawawa shi, adama a na a̱yi ɗa ucira u na A̱sula̱ aa yuwusaan ulinga adama u wawa za na suru cayi okolo, o ufaru aza a Israꞌila reve a̱ kuru na Atakpaci. \v 17 Alabari a Saꞌaniꞌi u to rocosu cine A̱sula̱ aa tarasa ama na̱ a̱ɓula̱† a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ yi, a̱yi ɗa o ure wu ucawu wo okolo diga o ufaru a̱ tyo o ukosu. Una̱ta̱ ni ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, “A̱yi nda za na A̱sula̱ a tarasa za va̱ a̱ɓula̱ ɗa a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ yi, u ta̱ tsura̱ wuma o una̱ u na u cayi A̱sula̱ okolo.” \x ◊ \xo 1:17 \xt Hab. 2:4; Gal. 3:11; M.Ib. 10:38.\x* \s1 Ama suru a nusan ta̱ \p \v 18 A̱sula̱ za na ri zuva u to rocosu cine waa uwwusa upan wa ama adama a̱ cuꞌun vu nusu ni iwuya i na aa yuwusan suru. E geshe ta̱ amayun ni iwuya i le. \v 19 A̱sula̱ a ta casu le a̱tsuma̱lima̱ adama a na e reve ta̱ ili i na i lobonoi na za biti ee reve a̱ tyo e ekere a̱ A̱sula̱, adama a na A̱sula̱ o roco le ta̱ ili i ndolo suru a alanga e eteshe. \v 20 Ama aa gura ene ucira wa̱ A̱sula̱ u na u ri babu ukotu nu ure wa akiza u majiyan ma̱ yi shi. Diga ana A̱sula̱ a yuwain uvaɗi, ili i na u yuwain suru i roco ta̱ cine a̱yi u ri. Adama o ndolo ama a̱ ri nu ure u mota̱a̱ shi. \v 21 Ko na e revei A̱sula̱, a ꞌyuwan ta a ca yi tsugbain ana A̱sula̱ a amayun, a̱vu waru a ꞌyuwan o godyoo yi. Ana aa yuwan ne, reve majiyan me le mo oꞌwo ili ye pere. Okolo o tsulo tse le tsa shiwan ta̱ ni irumbu. \v 22 A ta majiyan a̱ ta̱ nu ugbozu, reve gba o oꞌwo olo. \v 23 Aa yuwusaan A̱sula̱ a tsugbain za na ri wuma babu ukotu a̱ga̱nda̱ shi. O una̱ u ndolo, reve a uwa a yuwusaan a̱ma̱li a̱ga̱nda̱ a na a yuwain oroci a ama a na a̱a̱ da̱na̱ wuma babu ukotu shi, oɓolo no oroci a̱ nnunu, ni inama, ni iyo. \p \v 24 Adama a na a yuwusain ne, reve A̱sula̱ a lyawa le e eneshe. Reve a yuwan ili i na a cigai a yuwan suru, a̱vu maluwa me iwuya me le ma zuwa le e reme mayan ma̱ tsipere. \v 25 A ꞌyuwan ta̱ amayun a̱ A̱sula̱ a̱vu a̱ usu epen. A yuwaan ta̱ ili i na A̱sula̱ a yuwain a̱ga̱nda̱, ana a yuwaan za na yuwan nle a̱ga̱nda̱. A̱yi ɗa za na a̱a̱ ushishi ica babu ukotu. Ami.† \p \v 26 Adama a na ama a yuwain ili i ndolo, A̱sula̱ a lyawa le ta̱ a̱ kuru re wono na a cigai. A̱ma̱ci a yuwusan tsipere na̱ a̱ma̱ci, agba ne ɗa wu ntsayi shi. \v 27 Ali a ta yuwusan ne fo. A lyawa ta̱ o vosun na̱ a̱ma̱ci reve e reme a uwwusa maluwa ma na oo von na ali na̱ a̱bunda̱ lon. Reve a yuwan ili i wono va̱ni le, ili i na i cina nle a̱yi ɗa oforo adama o tsulo tsa na a yuwain. \p \v 28 Ama a yuwan ta̱ majiyan ili ya̱ a̱ɓula̱ i ɗa shi a̱ da̱na̱ nu urevu wa amayun wa̱ A̱sula̱. Ɗaɗa gba A̱sula̱ a lyawa nle a̱ ka̱ra̱i no okolo e iwuya i le, a̱vu u lyawa le a yuwan ili i na yi ntsayi aa yuwan shi, ko keꞌen. \v 29 A̱ ta̱ tapu na̱ cuꞌun vu unusu ni iwuya suru. A ciga ta̱ o ɓolotowo aciyele ili biti. A ta ꞌyuwusan ama. A̱ ta̱ tapu na̱ tsushuꞌun. A ciga ta̱ mona, waru a ciga ta̱ a yuwan nla̱ngi va̱ni le. A̱ ta̱ a̱ mpusunla̱i mu ugbozu. A ta majiyan me iwuya a̱ tyo e ekere a ama. A ta yuwusan idami. \v 30 A̱ ta̱ lungususa̱ ama ala. A ta ꞌyuwusan A̱sula̱. Aa casu ko vuma tsugbain shi. A̱ ta̱ ꞌya̱sa̱sa̱n avangaci. A ta cuwusa aciyele. A ta yuwusan mpolo a yuwan iwuya e re saꞌavu. Aa yuwusaan mbara n le tsutoni shi. \v 31 A ta yuwusan tsulo. A̱ ta̱ bulusa̱ nzuwulai n le. O tsu roco isaꞌani ko e ene iliyali yo ozo o ro shi. \v 32 E reve ta̱ na wila̱ wa̱ A̱sula̱ u dammai aza a na aa yuwusan nden n le ne tsunda, wu ntsaa ta̱ a̱ kuwa̱. Agba ili i ndolo i putsaa le a lyawa mayan me iwuya shi. Hali a ta gbagbusa ozo o ro a yuwan ne fo. \c 2 \s1 Ugeꞌetosu wa̱ A̱sula̱ \p \v 1 U ta yuwan i da̱na̱ adansa, “Kai! Icuꞌun ya ama a na vaa yuwusan adanshi adama e le a̱ ta̱ ni iwuya lon!” A̱ɗu gba fo ama a wuya a ɗa tse le, waru i ri nu ure u mota̱a̱ shi! A mantsa ma na yaa dansa ele a̱za̱ e iwuya a ɗa waru a̱ ta̱ tsura̱ a̱tsuma̱lima̱, i to kototosu aciya̱ɗu, adama a na cuꞌun vi ili i na yaa yuwusan ɗaɗa ele fo aa yuwusan. \v 2 Tsu reve ta̱ A̱sula̱ a̱ ta̱ mejege a mantsa ma na wee geꞌetosu ama a na aa yuwusan ili i nda. \v 3 I te geꞌetosu aza a na aa yuwusan ili i na i ri ili yi idaba, agba a̱ɗu na aciya̱ɗu fo i ta yuwusan ili i na i ri ili yi idabaꞌa. I ta majiyan i ta gura laꞌa ugeꞌetosu wa̱ A̱sula̱? \v 4 I tara isaꞌani† ya̱ A̱sula̱ ili i ro shi adama a na u tsu cashi a̱tsuma̱lima̱ lo shi, a̱vu u yuwusan ankuri na̱ a̱ɗu. Amayun i reve ta̱ ili i na i zuwai A̱sula̱ oo rocosu ɗu isaꞌani a̱yi ɗa adama a na u ciga ɗu ta̱ i vadala a̱ tyo ya̱ꞌa̱ yi. \p \v 5 Agba i ta̱ na aciyogbamu reve i ꞌyuwan a vadala uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱. U ta zuwa ɗu i sowo a̱tsuma̱lima̱ a na a̱ ka̱ra̱la̱i, o urana u na woo roco upan wa̱ yi, reve u geꞌeto mejege. \v 6 U ta cuwa ko u ca vuma suru a̱tsuma̱lima̱ e ekere e ili i na u yuwain. \v 7 Aza a na a lyuwai elime na̱ mayan me ili i saꞌani adama a na a zama tsugbain ni ica na̱ wuma u babu ukotu, A̱sula̱ a ta ca le wumaꞌa. \v 8 Agba u ta̱ tsun upan na̱ a̱tsuma̱lima̱ a̱ yi a aci a aza a na aa yuwusan nden adama a uwwaa aciyele uyoꞌo goon, aza a na waru a ꞌyuwusan a̱ kurusu amayun reve e reme mayan me ili i wuya. \v 9 A̱sula̱ a ta zuwa aza a na aa yuwusan unusu kuci oo sowo a̱tsuma̱lima̱, reve waru a uwwa mɓa̱la̱. Ili i nda i ta fara na aza a Israꞌila neꞌen, reve o koso na Atakpaci. \v 10 Agba u ta ca za na aa yuwusan isaꞌani biti, tsugbain, ni ica, na asuvu nden. Ili i nda i ta fara na aza a Israꞌila neꞌen, a̱vu o koso na Atakpaci. \v 11 Ne ɗa u ri adama a na A̱sula̱ e te geꞌetosu ama suru una̱ta̱. \p \v 12 A̱sula̱ a ta ca Atakpaci a̱tsuma̱lima̱ na a yuwan unusu, ko na e revei Wila̱ u na A̱sula̱ a cayi Musa shi. Waru u ta ca aza a Israꞌila a̱tsuma̱lima̱ na a yuwan unusu, adama a na a̱ ta̱ na̱ Wila̱. \v 13 A̱sula̱ a̱ tsu ka̱mba̱to ama a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ yi adama a na a uwwai ili i na Wila̱ waa dansa shi. Amma u tsu yuwan ta̱ ne na aa yuwusan ili i na Wila̱ u dammai. \v 14 Ana Atakpaci, aza a na a̱ ri na̱ Wila̱ shi, a yuwain majiyan na aciyele a̱ kuru ili i na Wila̱ u dammai, o roco ta̱ a̱tsuma̱ o okolo e le e reve ta̱ ili i na i ri mejege ni ili i wuya. \v 15 O to rocosu na Wila̱ u ri pe a̱tsuma̱ e le, adama a na okolo e le e te geꞌetosu le, adama e iwuya i na aa yuwusan, ko adansa le a na a ta yuwusan ili i saꞌani. \v 16 Ili i nda suru i ta fara o urana u na A̱sula̱ ee geꞌeto majiyan mo usokowu ma ama e ekere e Yesu Zamawawa. Alabari a Saꞌani a na maa yuwusan alajiya a damma ta̱ ne. \s1 Aza a Israꞌila na̱ Wila̱ \p \v 17 Na̱ a̱vu za va Israꞌila ɗa, vu ta zuwusa ucira a̱ Wila̱. Vu ta afalu a̱vu vuma va̱ A̱sula̱ ɗa la̱nga̱. \v 18 Vu reve ta̱ ili i na u ciga nuwu vu yuwan ni ili i na waru vu revei a̱ ri mejege, adama a na vu ritoi Wila̱. \v 19 Vu ta zuwusa a̱vu ɗa voo ronuso nrumba̱ aɗanga waru ne ekan a aza a na a̱ ri e irumbu. \v 20 Vu ta zuwusa vu to roco olo ure u mejege, reve vu rito aza a na e revei ili shi. Vu ta̱ na̱ Wila̱, adama o ndolo a ɗa vu ri a majiyan vu reve ta̱ ili biti waru vu reve ta̱ amayun suru. \v 21 Vu to ritosu ozo o ro, to, adama a̱ nye vu ritoi aciya̱wu shi? Vu ta dansaa ozo o ro she e iva̱ wan, a̱vu gba a yuwusan wivu. \v 22 Vu damma unusu u ɗa a yuwan tsipere, a̱vu gba vu ta yuwusan ne. Vu damma u lobono a yuwaan a̱ma̱li a̱ga̱nda̱ shi, agba vu ta̱ tsurusa̱ ili i na yaa uwusa wu ure u na u ri ulobonu shi a̱ a̱ꞌisa̱ e le. \v 23 Vu to uvaɗu a na vu ri na̱ Wila̱,† agba vu zuwa ama a tara A̱sula̱ ili i ro shi ana vu ꞌyuwain a̱ kuru yi. \v 24 Ununa Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai ɗa, “Atakpaci a ta yuwusan adanshi a vama e ekere a̱ A̱sula̱ adama a̱ ɗu.” \x ◊ \xo 2:24 \xt Isha. 52:5; Izk. 36:22.\x* \p \v 25 Na̱ a̱vu za va Israꞌila ɗa, a̱vu vu yuwan ili i na Wila̱ u dammai vu yuwan, na a paɗa wu uryumbu, ulinga we pere u ɗa shi. Amma na̱ vu kuru Wila̱ shi, una̱ta̱ u ɗa u ri na̱ a̱ shi a paɗa wu uryumbu shi. \v 26 A tsu paɗa Atakpaci uryumbu shi, agba na a yuwan ili i na Wila̱ u dammai, A̱sula̱ a tara le ta̱ gashi a paɗa le ta̱ uryumbu. \v 27 A̱sula̱ e te geꞌeto ɗu aza a Israꞌila, adama a na Atakpaci na aciyele a̱ ta̱ kurusu Wila̱ꞌa̱. I ta̱ na̱ Wila̱, waru i ushi ta̱ mapaɗa mo uryumbu,† agba a̱vu i ꞌyuwan a̱ kuru Wila̱. A̱ ta̱ kurusu Wila̱ ko na a paɗa nle uryumbu shi. \p \v 28 O una̱ u na ama a tarai a̱vu za va Israꞌila ɗa, a̱vu waru a paɗa wu uryumbu, ili i ndolo i ka̱mba̱to wu za va Israꞌila va amayun shi. \v 29 Ne ɗa shi, za va Israꞌila va̱ a̱ɓula̱ a̱yi ɗa za na okolo a̱ yi a̱ ri mejege na̱ A̱sula̱. Uryumbu wa amayun a̱yi ɗa mapaɗa mo ukwan ma̱ lipu shi, amma a̱yi ɗa uvadalasa wo okolo za na ulinga u Ruhu va̱ A̱sula̱ ɗa. Agba uvadalu u ndolo ulinga u Wila̱ u na a ɗanai ɗa shi. Cuꞌun vuma ndolo ta̱ tsurusa̱ ica e ekere a̱ A̱sula̱, agba e ekere a ama shi. \c 3 \p \v 1 Ele aza a Israꞌila a̱ ta̱ ni ili i na akapi a ama a̱ ri na̱ a̱yi shi? Ulobonu u ne u ɗa na a paɗa le uryumbu? \v 2 U tu ulobonu e re na̱ a̱bunda̱! Ure wu ufaru a̱yi ɗa A̱sula̱ a lyawa ta̱ ikaka ya̱ yi e ekere a aza a Israꞌila. \p \v 3 Amayun a ɗa ozo o ro e le a̱ usu ikakaꞌa shi. A̱yi ndolo ta gura putsaa a na A̱sula̱ a yuwan ili i na u yuwain nzuwulai? \v 4 Ko keꞌen! Ko na ama suru oo oꞌwo a̱za̱ e epen, A̱sula̱ za va amayun ɗa. Adanshi a̱ A̱sula̱ a yuwan ta̱ adanshi adama a̱ yi, \q1 “Mantsa ma na vu yuwain adanshi suru, ama suru e te reve a na amayun a ɗa wu. \q1 Mantsa ma na a tara nuwu a̱ ꞌya̱wa̱ uba̱ta̱ wu ugeꞌetosu, vu ta lyuwa aci e le.” \x ◊ \xo 3:4 \xt Ica 51:4.\x* \p \v 5 Ama o ro a tsu damma ta̱, “Na̱ tsu yuwan unusu, u to rocosu a alanga e eteshe a na A̱sula̱ a̱ a̱ɓula̱ a ɗa. Adama o ndolo na̱ A̱sula̱ a ca tsu a̱tsuma̱lima̱ reve tsu damma u nusaan tsu ta̱.” (Ne ɗa ama aa gura damma.) \v 6 Mawasan ma nda amayun a ɗa shi! Na amayun a ɗa a na A̱sula̱ a tsu yuwan isaꞌani kuci shi, to, amayun waa gura yuwaan uvaɗi u nda ugeꞌetosu shi. \v 7 Za ro waru tsu damma ta̱, “Na̱ n yuwan epen, cine tsa ɗa A̱sula̱ a damma a na a̱mu za vu unusu u ɗa reve u ca mu oforo, ne epen a̱ va̱ o roco ta̱ ili i na u dammai amayun a ɗa reve u ca yi tsugbain?” \v 8 Na̱ ne ɗa, vu ta gura damma, “Lyawa tsu da̱na̱i a yuwusan iwuya adama tsu cayi A̱sula̱ tsugbain.” Ama o ro e isula tsu ta̱ ana a dammai tsu ta yuwusan cuꞌun vu uritosu u ndolo. Amayun a ɗa shi! A̱sula̱ e te geꞌeto le a̱tsuma̱ e ili i na aa yuwusan. \s1 Babu za va̱ a̱ɓula̱ \p \v 9 To, cine tsa ɗa a̱tsu aza a Israꞌila, tsu ta tarasa tsu laꞌa ta̱ akapi a ama a na a buwai? Ne ɗa u ri shi, ko keꞌen! Tsu roco ta̱ ɗe unusu† u ta guɓusa aza a Israꞌila oɓolo na Atakpaci fo. \v 10 Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma tsu ta̱, \q1 “Babu za va̱ a̱ɓula̱.† \q1 Ko vuma ta̱. \q1 \v 11 Babu za vu ugbozu. \q1 Babu vuma na a zamishi A̱sula̱. \q1 \v 12 Ama a vadalaa ta̱ A̱sula̱ ucina̱ suru. \q1 Ama suru o oꞌwo ta̱ ama e pere. \q1 Babu vuma na aa yuwusan ili ya̱ a̱ɓula̱. \q1 Ko vuma ta̱ babu.” \x ◊ \xo 3:12 \xt Ica 14:1-3; Ica 53:1-3.\x* \q1 \v 13 “A̱ tsu ta̱wa̱ ta̱ nu ukwa̱ adama a adanshi o una̱ u le. \q1 Adanshi e le a̱ ta̱ tapu ne epen.” \q1 “Ili i na aa dansa a̱ ta̱ gashi tsukono tso yo.” \x ◊ \xo 3:13 \xt Ica 5:9; Ica 140:3.\x* \q1 \v 14 “A ta yuwusaan ama una̱ na adanshi a na a̱ ri uyoꞌo shi kuci.” \x ◊ \xo 3:14 \xt Ica 10:7.\x* \q1 \v 15 “Babu usa̱n u ɗa a tsu una ama. \q1 \v 16 Uba̱ta̱ u na a̱ tyoyi suru a̱ tsu ta̱wa̱a̱ ta̱ nu ulungusu na̱ a̱tsuma̱lima̱. \q1 \v 17 A tsu yuwan ko ili i ta̱ i na aa zuwa ama a yuwan nden n saꞌani na akapi a ama shi.” \x ◊ \xo 3:17 \xt Isha. 59:7-8.\x* \q1 \v 18 “A uwwusa wovon wa̱ A̱sula̱ shi.” \x ◊ \xo 3:18 \xt Ica 36:1.\x* \p \v 19 Tsu reve ta̱ ili i na Wila̱ u dammai suru, u ta yuwusan adanshi a ama a na A̱sula̱ a cayi Wila̱ꞌa̱. Ne ɗa u ri adama ama a̱ tsura̱ ure u mota̱a̱ wan, waru uvaɗi suru u reve u ta̱ nu unusu a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ A̱sula̱. \v 20 Ko za lo na a gura yuwan ili i na Wila̱ u dammai suru shi, adama o ndolo Wila̱ꞌa̱ waa gura zuwa tsu tso oꞌwo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ shi. Ili i na Wila̱ waa yuwusan a̱yi ɗa u zuwa tsu tsu reve cuꞌun vu nusu na tsaa yuwusan. \s1 A̱sula̱ a̱ ka̱mba̱to tsu ta̱ a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ \p \v 21 Amma gogo A̱sula̱ o roco ta̱ ure u ro koꞌo a na waa tarasa ama a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱. Wila̱ꞌa̱ ni iɗana ya Ama̱sula̱ a yuwan ta̱ adanshi adama o ure u nda, amma utonishi u Wila̱ wa Musa u ɗa shi. \v 22 A̱sula̱ a ta tarasa ama a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ na̱ a̱ ushi Yesu Zamawawa za na a̱a̱ za̱ꞌwa̱ nusu le. Vuma suru to oꞌwo za va̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ A̱sula̱ o ure u nda, ko cuꞌun vuma ne ɗa u ri. \p \v 23 Ama suru a yuwan ta̱ unusu reve a̱ ga̱sa̱ a tsugbain tsa̱ A̱sula̱. \v 24 Amma A̱sula̱ a ta tarasa le a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ adama e isaꞌani i na u cayi uneꞌe pere. U yuwan ta̱ ili i ndolo e ekere e Yesu Zamawawa, za na ka̱mba̱to ntsu fa̱a̱n ana wu za̱ꞌwa̱i nusu tsu. \v 25-26 A̱sula̱ a ca ta̱ Yesu Zamawawa wo oꞌwo kucci† na a̱ ta̱wa̱a̱ na̱ nsa̱la̱la̱i, o ure wu ucasu wo okolo e ekere a mpasa ma̱ yi. A̱sula̱ a yuwan ta̱ ne adama u roco u ta̱ mejege, ana ɗe na̱ a̱ca̱pa̱ u yuwain ankuri, reve u sakato nusu va ama. Agba gogo u ta̱ mejege ana waa tarasa za vu unusu na biti usuyi Yesu za va̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ yi. \p \v 27 Tsu ta̱ ni ili i na yaa zuwa tsu tsu ꞌya̱sa̱n avangaci adama a aciya̱tsu? Oꞌo, ana A̱sula̱ a̱ usu ntsu, adama e isaꞌani i na tsu yuwain ɗa shi. Amma adama o ucawu wo okolo a̱ tsu a ɗa. \v 28 A̱sula̱ a zuwa tsu ta̱ tso oꞌwo mejege na aciya̱yi adama a na tsu usuyi, amma adama a na tsu toniyi Wila̱ u ɗa shi. \v 29 A̱sula̱ a aza a Israꞌila a ɗa goon? Oꞌo, ne ɗa shi! A̱yi fo A̱sula̱ a Atakpaci a ɗa? Ee, ne ɗaɗa! \v 30 A̱sula̱ a̱ ta̱ a ɗa a̱ ri lo, waru ure u ta̱ u ɗa u ri lo a na u tsu usu ama. U tsu ka̱mba̱to ta̱ ama mejege na aciya̱yi goon na̱ a̱ usu. U ɓa̱la̱ ko ele aza a Israꞌila a ɗa ko ele Atakpaci a ɗa shi. \v 31 Gogo a na tsu ri nu ucawu wo okolo, to, tsu ta vari Wila̱ꞌa̱? Ko keꞌen! Ucawu wo okolo u tsu zuwa tsu ta̱ tso oꞌwo na amayun e ili i na Wila̱ u ciga ntsu tso oꞌwo. \c 4 \s1 Ucawu wo okolo a Ibrahim \p \v 1 Nye tsaa damma a na akaya a̱ tsu Ibrahim ritoi adama o ucawu wo okolo? \v 2 Na̱ A̱sula̱ a tara yi za na ri mejege adama e ili i na u yuwain, to, u ta̱ da̱na̱ ni ili i na waa yuwaan afalu. Agba waa yuwan ne e ekere a̱ A̱sula̱ shi. \v 3 Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma, “Ibrahim ca ta̱ A̱sula̱ okolo, adama o ndolo a ɗa A̱sula̱ a kece niyi za va̱ a̱ɓula̱.” \x ◊ \xo 4:3 \xt Ufr. 15:6.\x* \p \v 4 Na̱ vuma linga, a ciga a ꞌyuwan a tsu tsupa yi ta̱ adama o ulinga u na u yuwain. Ikebe i ndolo uneꞌe u ɗa shi. \v 5 Agba vaa zuwa A̱sula̱ a tara wu za va̱ a̱ɓula̱† adama e ili i na vu yuwain shi. A̱sula̱ a tsu tara ta̱ a̱za̱ o unusu a̱za̱ a̱ɓula̱ goon adama a na a ca niyi okolo. \v 6 Ne ɗa fo Da̱wuda dammai ana u yuwain adanshi a̱ ma̱za̱nga̱ ma vuma na A̱sula̱ e kecei za va̱ a̱ɓula̱, ko na wo oꞌwoi a̱ɓula̱ꞌa̱ adama e ili i na vumaꞌa u yuwain ɗa shi: \q1 \v 7 “Ama a na a yuwain ili i wuya i na A̱sula̱ a yuwayin gafura, \q1 a̱ ta̱ na̱ ma̱za̱nga̱ ma amayun. \q1 A̱sula̱ a tawa ta̱ unusu u le. \q1 \v 8 Ama o ndolo a̱ ta̱ na̱ ma̱za̱nga̱, \q1 aza a na A̱sulazuva aa cuwusan nu unusu u le waru shi.” \x ◊ \xo 4:8 \xt Ica 32:1-2.\x* \p \v 9 Ma̱za̱nga̱ ma na Da̱wuda yuwain adanshi a̱ yi, wo oꞌwo ta̱ za va aza a na a paɗai uryumbu goon? Oꞌo, ko keꞌen! Wo oꞌwo ta̱ za va aza a na a paɗai uryumbu shi fo. Adama a na tsu damma ta̱ ɗe ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, “Ibrahim ca ta̱ A̱sula̱ okolo, reve gba A̱sula̱ e kece yi za va̱ a̱ɓula̱.” \v 10 Cine tsa ɗa ili i nda i farai? A̱sula̱ a̱ ushi ta̱ Ibrahim kafu a paɗa yi uryumbu, ko cina a paɗa yi? A̱sula̱ a̱ ushi yi ta̱ kafu a paɗa yi uryumbu. \v 11 Uryumbuꞌu iroci i ɗa na Ibrahim cayi ɗe okolo waru A̱sula̱ a̱ ushi yi ta̱ ɗe reve u kece yi za va̱ a̱ɓula̱, ko kafu a paɗa yi uryumbu. Adama o ndolo Ibrahim ɗa dada va aza a na a cayi okolo e le, agba a paɗa le uryumbu shi. O oꞌwo ta̱ a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ A̱sula̱ adama o ucawu wo okolo e le. \v 12 Waru Ibrahim dada va aza a na a paɗai uryumbu ɗa fo, amma she na̱ a̱ ri na̱ cuꞌun vu ucawu wo okolo a na Ibrahim shi na̱ a̱yi kafu a paɗa yi uryumbu. \s1 Nzuwulai adama aza na a̱ ri nu ucawu wo okolo \p \v 13 A̱sula̱ a yuwaan ta̱ Ibrahim na̱ muwun n tsukaya ma̱ yi nzuwulai n na waa ca le uvaɗi. A̱sula̱ a yuwan ne adama a na Ibrahim kuruyi Wila̱ shi, amma adama a na ucawu wo okolo a̱ yi uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ u zuwa ta̱ a tara yi za va̱ a̱ɓula̱. \v 14 Na ama a̱ ushi ili i na A̱sula̱ a yuwain nzuwulai adama e itoni i Wila̱, to, ucawu wo okolo wo oꞌwo ta̱ ili ye pere. Waru nzuwulai ma̱ A̱sula̱ a̱ tyo ya Ibrahim wo oꞌwo ta̱ ili ye pere fo. \v 15 A̱sula̱ a tsu yuwan ta̱ upan na ama a̱ kuɗa̱ a̱ kuru Wila̱. Na̱ wila̱ u shi lo shi, vuma shi a kuɗa wila̱ꞌa̱ shi. \p \v 16 Adama o ndolo a̱ ta̱ ushi nzuwulai ma̱ A̱sula̱ a mantsa ma na a cayi okolo. U ta casu yi pere, waru e reve ta̱ a̱ ta̱ ushi yi. Na̱ a̱ kuru Wila̱† wa aza a Israꞌila, ko a̱ kuɗa̱ a̱ kuru yi, a̱ ta̱ ushi yi na̱ a̱ ri nu ucawu wo okolo tsa Ibrahim. Adama a na Ibrahim a̱yi ɗa dada va aza a na a cayi okolo suru. \v 17 Ununa Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai ana A̱sula̱ a dammai Ibrahim,† “N zuwa wu ta̱ vo oꞌwo dada vi iɗa ya̱ a̱bunda̱.” \x ◊ \xo 4:17 \xt Ufr. 17:5.\x* A yuwaan ta̱ Ibrahim nzuwulai n nda adama a na u cayi A̱sula̱ okolo, za na tsu ꞌya̱sa̱n a̱kwa̱kwa̱ a̱ ka̱mba̱ wuma reve waru u yuwan ili i saꞌavu yu uta̱ a̱tsuma̱ e ili i na i ri lo shi. \p \v 18 Ana A̱sula̱ a yuwayin Ibrahim nzuwulai a na u to oꞌwo dada vi iɗa ya̱ a̱bunda̱, Ibrahim usu ta̱. A̱sula̱ waru a damma ta̱, “Muwun n tsukaya ma̱ wu n to oꞌwo a̱bunda̱ tse italyoꞌo,” \x ◊ \xo 4:18 \xt Ufr. 15:5.\x* ko na wo oꞌwoi cuꞌun vu nzuwulai n ndolo u rotso ta̱ gashi waa yuwan shi. \v 19 Reve Ibrahim lyuwa elime nu ucawu wo okolo, ko na u shi na aꞌwan a na a rawai zuzu nu ukpaku, na a̱ shi a putsaa yi a na wo oꞌwo dada. Saratu† ka va̱ yi fo u shi ta̱ u kutsa, agba koto u shi u matsan shi. \v 20 Ibrahim zuwa ta̱ okolo na A̱sula̱ a ta gura yuwan ili i na u yuwain nzuwulai, agba u bula̱ shi. Ucawu wo okolo a̱ yi u shiton yi ta̱ nu ucira, a̱vu u ca A̱sula̱ tsugbain. \v 21 U tara ta̱ suru suru na A̱sula̱ aa gura yuwan ili i na u yuwain nzuwulai. \v 22 Reve gba adama o ucawu wo okolo a Ibrahim, “A̱sula̱ e kece yi za va̱ a̱ɓula̱.”† \v 23 Ana Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai “A̱sula̱ e kece yi ta̱ za va̱ a̱ɓula̱,” a ɗana yi adama a Ibrahim goon shi. \v 24 A ɗana ta̱ ne adama a̱ tsu fo, adama a damma tsu na A̱sula̱ ee kece tsu fo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ na̱ tsu ca A̱sula̱ okolo, za na ꞌya̱sa̱in Yesu Zagbain tsu a̱tsuma̱ a̱ a̱kwa̱kwa̱. \v 25 A̱sula̱ a ca ta̱ Yesu adama u kuwa̱ adama o unusu u tsu, a̱vu waru u ꞌya̱sa̱n yi, adama A̱sula̱ a̱ usu tsu. \c 5 \s1 Ucawu wo okolo u tsu ta̱wa̱ ta̱ na̱ ma̱za̱nga̱ \p \v 1 A̱sula̱ a̱ usu tsu ta̱ o ure wu ucawu wo okolo. Gogo tsu ta̱ na asuvu nden na̱ A̱sula̱ adama e ili i na Yesu Zamawawa Zagbain tsu yuwaan ntsu. \v 2 U yuwaan tsu ta̱ ure adama tsu uwa a̱tsuma̱ e isaꞌani† ya̱ A̱sula̱ adama a na tsu ushiyi Zamawawa. Tsu ta yuwusan ma̱za̱nga̱ adama a na tsu ta̱ pe na akunda a̱tsuma̱ a tsugbain tsa̱ A̱sula̱. \v 3 Tsu ta̱ waru na̱ ma̱za̱nga̱ a̱tsuma̱ a addama, adama a na tsu reve ta̱ ele nda a̱ tsu ta̱wa̱a̱ ta̱ na̱ makaɓa ma asuvu a̱tsuma̱ a̱ tsu. \v 4 Makaɓa ma asuvu ma ɗa ma tsu lapula tsu nden, waru ulapulu wu nden n ɗaɗa u tsu ta̱wa̱a̱ nu uzuwu wo okolo. \p \v 5 Na̱ tsu ri na̱ cuꞌun vu uzuwu wo okolo o ndolo, woo rono tsu e iɗa shi. Ili i nda i fara ta̱ adama a na A̱sula̱ a ca ntsu Ruhu va Akiza, za na shitoyin okolo a̱ tsu ni icigi ya̱ yi. \p \v 6 Zamawawa kuwa̱ ta̱ adama a̱ tsu mantsa ma na tsu kuɗa̱i a kamba aciya̱tsu, ko na tsu da̱na̱i a̱za̱ o unusu. \v 7 Ili yu usa̱n i ɗa nanza ciga u kuwa̱ adama u wawa nanza na a̱a̱ kurusu Wila̱. Amma u ta gura oꞌwo u kuwa̱ adama u wawa wuma wu za na a yuwusaan ozo o ro isaꞌani kuci. \v 8 Amma A̱sula̱ o roco tsu ta̱ a̱ba̱jini e icigi ana u lyunguyi Zamawawa tsa̱ra̱ u kuwa̱ adama a̱ tsu a mantsa ma na tsu da̱na̱i a̱za̱ o unusu. \p \v 9 Gogo A̱sula̱ e te keceshe tsu a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ adama a mpasa mu Zamawawa, waru tsu reve ta̱ u ta wawa tsu o upan wa̱ A̱sula̱. \v 10 Ko na tsu da̱na̱i nꞌyuwatan ma̱ A̱sula̱, u ka̱mba̱to tsu ta̱ nꞌutsa̱ ma̱ yi, adama a na Mawun ma̱ yi ma̱ kuwa̱i adama a̱ tsu. Gogo a na tso oꞌwoi nꞌutsa̱ ma̱ A̱sula̱, tsu reve ta̱ amayun a ɗa a na waa wawa tsu e ekere a wuma u Mawun ma̱ yi. \v 11 A̱yi ndolo ɗa goon shi, amma tsu yuwan ta̱ ma̱za̱nga̱ adama e ili i na A̱sula̱ a yuwain e ekere a Zagbain tsu Yesu Zamawawa, za na ka̱mba̱to ntsu nꞌutsa̱ ma̱ A̱sula̱. \s1 Ada̱mu na̱ Zamawawa \p \v 12 Unusu u uwa ta̱ a̱tsuma̱ o uvaɗi adama e ili i na vuma ta̱ yuwain, a̱vu unusuꞌu u ta̱wa̱a̱ nu ukwa̱. A̱yi ɗa i zuwai ciga ꞌyuwan vuma suru kuwa̱ adama a na vuma suru yuwain unusu. \v 13 Unusu u ta̱ pa a̱tsuma̱ o uvaɗi kafu A̱sula̱ a ca Musa Wila̱. A̱sula̱ aa cuwusan nu unusuꞌu shi a mantsa mo ndolo, adama a na Wila̱ u da̱na̱ lo shi. \v 14 Amma diga a mantsa ma Ada̱mu† a̱ tyo a mantsa ma Musa, suru nle a̱ kuwa̱ ta̱, ko na koto a̱ shi a ꞌyuwain a yuwan ili i na A̱sula̱ a damma nle a yuwan shi, cine Ada̱mu yuwain. \p E re ro Ada̱mu cuꞌun vu Zamawawa ɗa za na ta̱wa̱i na̱ a̱ca̱pa̱. \v 15 Amma ejereꞌe una̱ta̱ u ɗa a̱ ri shi, adama a na uneꞌe wa̱ A̱sula̱ u ri tsu unusu wa Ada̱mu shi. Amayun a ɗa ama na̱ a̱bunda̱ a̱ kuwa̱ ta̱ adama o unusu u vuma ta̱ ndolo. Amma isaꞌani ya̱ A̱sula̱ i laꞌa ta̱ mgbain lon, waru ama na̱ a̱bunda̱ a̱ tsura̱ ta̱ uneꞌe u wuma wa̱ A̱sula̱ adama e isaꞌani i vuma ta̱. Vuma ndolo a̱yi ɗa Yesu Zamawawa. \v 16 Waru ili i na uneꞌe pere wa̱ A̱sula̱ u ta̱wa̱yi u tawa ta̱ koꞌo ni ili i na unusu u vuma ta̱ u ta̱wa̱yi. Ana Ada̱mu yuwain unusu, A̱sula̱ a̱ tsu geꞌeto ta̱ reve waru u ca a̱tsuma̱lima̱. Amma A̱sula̱ a̱ usu tsu ta̱ adama o uneꞌe wi isaꞌani u na u cayi, ko tsu yuwan unusu wa̱ a̱bunda̱. \v 17 Unusu u vuma ta̱ nda, a̱yi Ada̱mu, u ta̱wa̱a̱ ta̱ nu ukwa̱ a̱vu wo oꞌwo mogono e ekere a̱ tsu. Amma ili i na Yesu Zamawawa yuwain laꞌa ta̱ ili i ndolo na̱ a̱bunda̱ lon. A̱sula̱ a̱ ta̱ ni isaꞌani lon e ekere a̱ tsu, waru u usu tsu ta̱ adama e Yesu. Adama o ndolo tsu ta̱ tsura̱ wuma reve tsu lyuwa aci o unusu nu ukwa̱. \p \v 18 Unusu u ta̱ wa Ada̱mu u ta̱wa̱a̱ ta̱ na̱ a̱tsuma̱lima̱ o ukwa̱ a̱ tyo a ama suru. Ne ɗa waru, ili ya̱ a̱ɓula̱ i ta̱ i na Yesu Zamawawa yuwain u zuwa ta̱ ama suru o oꞌwo mejege e ekere a̱ A̱sula̱. A̱yi ɗa u ta̱wa̱yi na̱ wuma wa amayun e ekere a ama suru. \v 19 Ada̱mu ꞌyuwan ta̱ o toni A̱sula̱, ne ɗa u zuwai ama na̱ a̱bunda̱ o oꞌwoi a̱za̱ o unusu. A̱vu Yesu Zamawawa yuwan tsutoni na̱ A̱sula̱, waru u ta zuwa yi u ka̱mba̱to ama na̱ a̱bunda̱ a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ yi. \p \v 20 Amma A̱sula̱ a ca ta̱ Wila̱ adama ama suru e reve cine a̱ ri nu unusu. Amma a na ama a lyuwusa elime a̱tsuma̱ o unusu, A̱sula̱ waru a lyuwusa elime a̱tsuma̱ e isaꞌani ya̱ yi. \v 21 Unusu u ta yuwusan tsugono a aci a ama suru, reve u ta̱wa̱a̱ le nu ukwa̱. Ne ɗa waru gogo, isaꞌani ya̱ A̱sula̱ yaa yuwusan tsugono, waru u usu tsu ta̱ adama e Yesu Zagbain Zamawawa tsu. A̱yi ili i nda i ɗa i ta̱wa̱a̱ ntsu na̱ wuma u babu ukotu. \c 6 \s1 Unusu u ri nu ucira shi \p \v 1 Tsu ta majiyan tsu lyuwai elime na̱ mayan mo unusu† adama isaꞌani† ya̱ A̱sula̱ i lyuwa elime? \v 2 Oꞌo, ko keꞌen! E icigi yu unusu, to, a̱tsu a̱kwa̱kwa̱ a ɗa, adama o ndolo cine tsaa lyuwai elime na̱ mayan mo unusu? \v 3 Yi icina ta̱ na suru ntsu tso oꞌwoi ili i ta̱ na̱ Zamawawa ana a̱ rumbu ntsu? Ana a̱ rumbu ntsu, tsu kuwa̱ ta̱ cine a̱yi u kuwa̱i. \v 4 Ana a̱ rumbu† ntsu, wo oꞌwo ta̱ a̱ ciɗo tsu ta̱ oɓolo na̱ a̱yi adama a na tsu kuwa̱ ta̱ oɓolo na̱ a̱yi. Dadaꞌa u zuwa ta̱ Zamawawa ka̱mbisa̱ wuma e ekere a tsugbain nu ucira wa̱ yi. Ne ɗa waru, u zuwa ntsu fo tso oꞌwoi wuma koꞌo o ure u saꞌavu. \p \v 5 Zamawawa kuwa̱ ta̱, a̱tsu fo gba tsu ɓoluloi ta̱ na̱ a̱yi o ukwa̱. Ne ɗa gba A̱sula̱ aa zuwa tsu tsu ka̱mbisa̱ wuma ununa u zuwai Zamawawa ka̱mbisa̱i wuma. \v 6 Tsu reve ta̱ o una ta̱ ama a na tsu shi nu ujimu a akpata† na̱ Yesu adama a na unusu u lambai ucira wa̱ yi a̱tsuma̱ a wuma u tsu. A̱sula̱ a yuwan ta̱ ne adama lipu vu nusu tsu a̱ da̱shi oꞌwo agbashi o unusu wan. \v 7 Ne ɗa u ri, mantsa ma na vuma kuwa̱i biti u fa̱tsa̱ ta̱ e ekere o unusu, unusu u ri nu ucira a aci a̱ yi waru shi. \p \v 8 Na̱ tsu kuwa̱ oɓolo na̱ Zamawawa, tsu reve ta̱ na tsa̱a̱ da̱na̱ wuma na̱ a̱yi waru. \v 9 A̱ ꞌya̱sa̱n ta̱ Zamawawa a̱tsuma̱ a̱ a̱kwa̱kwa̱, agba tsu reve ta̱ u buwa a̱ kuwa̱ shi. Ukwa̱ u ri nu ucira a aci a̱ yi gogo shi. \v 10 Ana Zamawawa kuwa̱i, u kuwa̱ ta̱ u ta̱ adama u lyuwa aci o unusu, agba wa̱a̱ da̱shi kuwa̱ shi, ko keꞌen. Gogo nda u ta̱ na̱ wuma u saꞌavu, waru wuma u saꞌavu wa̱ yi u to oɓolo na̱ A̱sula̱. \v 11 Ne ɗa waru, i tara aciya̱ɗu tsa̱ a̱kwa̱kwa̱ a̱ tyo e ili i na i ri unusu, agba i ta̱ wuma oɓolo na̱ A̱sula̱ e ekere e Yesu Zamawawa. \p \v 12 Adama o ndolo she i lyawa unusu u yuwusan tsugono a aci a̱ ɗu pa o uvaɗi wan. She i kuru ili i wuya i na i cigai i yuwan wan. \v 13 She i lyawa upasu u na a̱tsuma̱ a̱ lipu ɗu wo oꞌwo ili i mayan mo unusu wan. Amma o una̱ u ndolo, i ca A̱sula̱ aciya̱ɗu suru suru adama a na i ta̱ tsa ama a na a̱ shi ukwa̱, amma a̱vu A̱sula̱ a zuwa ɗu yo oꞌwo wuma. I ca A̱sula̱ lipu ɗu suru suru adama i yuwan ili i na i ri mejege, waru reve i ta̱wa̱a̱ A̱sula̱ na̱ tsugbain. \v 14 Unusu u buwa a yuwan tsugono a aci a̱ ɗu shi. Isaꞌani ya̱ A̱sula̱ i ɗa yaa yuwusan tsugono tsa̱ ɗu, agba Wila̱ shi. \s1 Aagbashi a na aa yuwusan ili i na A̱sula̱ a cigai \p \v 15 Adama o ndolo, u ta dansa tsu ta lyuwa elime nu unusu fa̱a̱n, ana wo oꞌwoi isaꞌani ya̱ A̱sula̱ i ɗa yaa yuwusan tsugono a aci a̱ tsu, agba Wila̱ shi? Ko keꞌen, ne ɗa shi! \v 16 I reve ta̱ ili i na i ɗangwai i toni suru wo oꞌwo ta̱ zagbain ɗu. I ta gura ɗangwa unusu, za na tsu ta̱wa̱a̱ nu ukwa̱, ko i ta gura ɗangwa i toni A̱sula̱, a̱vu yo oꞌwo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ yi. \v 17 Ɗe a̱ca̱pa̱, agbashi o unusu a ɗa i shi. Amma n godyo ta̱ A̱sula̱ a na i toniyi uritosu u na i usuyi i kuru mejege. \v 18 A̱sula̱ a̱ ba̱ɗa̱ ɗu ta̱ e ekere o ucira wu unusu, a̱vu yo oꞌwo agbashi a̱ A̱sula̱ adama i yuwan ili i na i ri mejege. \p \v 19 N yuwan ta̱ adanshi ni iroci yi vaɗilima̱ adama i tara ili i na maa dansa babu usa̱n. Ɗe a̱ca̱pa̱, i lyawa ta̱ aciya̱ɗu yo oꞌwo agbashi e ekere o unusu ni iwuya. Gogo gba i ciga i ꞌyuwan i ɗangwa yo oꞌwo agbashi e ekere a̱ a̱ɓula̱ adama yo oꞌwo aza a akiza. \p \v 20 Ɗe a̱ca̱pa̱, ana i shi agbashi o unusu, i shi adama e ili ya̱ a̱ɓula̱ shi. \v 21 Nye i ɗa i tsura̱i a mantsa mo ndolo a na i yuwusain iwuya? Gogo gba i ta uwwusa wono u le. Ili i ndolo ukwa̱ u ɗa goon u tsu ta̱wa̱a̱. \v 22 Gogo nda A̱sula̱ a̱ ba̱ɗa̱ ɗu ta̱ e ekere o ucira wu unusu, reve yo oꞌwo agbashi a̱ yi. Gogo i ta yuwusan ili i na ya̱a̱ ta̱wusa̱ na̱ nden ma akiza, reve i koso a wuma u na woo koto shi. \v 23 Atsupu o unusu† ukwa̱ u ɗa, amma A̱sula̱ a ca tsu ta̱ wuma u babu ukotu pere e ekere e Yesu Zamawawa Zagbain tsu. \c 7 \s1 Iroci uba̱ta̱ u lolo \p \v 1 Ama a̱ va̱, suru nɗu i reve ta̱ Wila̱ wa Musa. Adama o ndolo i reve ta̱ na Wila̱ u tsu yuwan ta̱ tsugono a aci a ama ele ubuwu wuma goon. \v 2 Iroci, na̱ ka olo, wila̱ wu nla̱ yi ta̱ na̱ vali va̱ yi, na̱ valiꞌi u ri wuma. Amma nu u kuwa̱, wila̱ u lolo u buwa wunlu na̱ a̱yi shi. \v 3 Agba na̱ wo olo vali ro vali va̱ yi ubuwu wuma, Wila̱ u damma u ta yuwusan tsipere. Amma na̱ vali va̱ yi kuwa̱ u ta̱ fa̱a̱n e ekere a̱ wila̱ u lolo, waru u yuwan tsipere shi, ko na̱ wo olo vali ro. \p \v 4 Ama a̱ va̱, ne ɗa u ri ya̱ꞌa̱ ɗu. Wila̱ u buwa o tsugono a aci a̱ ɗu shi, adama a na i kuwa̱ ta̱ o ucira wa̱ yi ana i kuwa̱i na̱ Zamawawa a akpata.† Gogo gba i to oɓolo na̱ za na a̱ ꞌya̱sa̱in a̱tsuma̱ a̱ a̱kwa̱kwa̱, adama tsu yuwayin A̱sula̱ a̱ga̱nda̱. \v 5 Ɗe a̱ca̱pa̱, upasu u lipu u tsu za na ri nu unusu tsu yuwan ta̱ tsugono tsa̱ tsu. Wila̱ u zuwa tsu ta̱ tsu ciga mayan me ili i na i ri unusu u na u yuwain tsugono tsa̱ lipu tsu. Waru adama o ndolo, ili i na tsu yuwain biti u ta̱wa̱to tsu ta̱ o ukwa̱. \v 6 Agba Wila̱ u buwa a yuwusan tsugono tsa̱ tsu shi. Tsu ta̱ gashi a̱kwa̱kwa̱, waru Wila̱ wa̱a̱ tsura̱ ucira a aci a̱ tsu shi, ko keꞌen. Gogo tsu ta gura yuwaan A̱sula̱ a̱ga̱nda̱ o ure u saꞌavu na̱ Ruhu va̱ yi o ronuso tsu aɗanga, agba a akuci o ure u Wila̱ u na a ɗanai shi. \s1 Wila̱ nu unusu \p \v 7 I ta̱ da̱na̱ a majiyan gashi n ta dansa unusu na̱ Wila̱ ili i ta̱ i ɗa. Ne ɗa u ri shi! Amma Wila̱ u ɗa u zuwa numu n revei ili i na a̱ tsu ɗe unusu. Iroci, n shi n reve ili i na waa dansa she vuma ciga ili yi za ro shi wan, she na Wila̱ u damma numu she n yuwan ne wan. \v 8 Unusu u ɗa u tsura̱i ure e ekere a̱ wila̱ u nda, ɗaɗa u zuwa numu n da̱na̱ na̱ tsushuꞌun icuꞌun icuꞌun. Na̱ Wila̱ u shi lo shi, unusu u shi a̱ tsura̱ ucira u nda shi. \v 9 Ko ili i shi i ɓa̱la̱ mu shi kafu n reve ili i na Wila̱ u dammai u lobono ta̱ n yuwan. Amma ana n reve niyi, n reve ta̱ na n yuwain unusu waru za vu unusu ɗa n shi, za na a̱a̱ kuwa̱. \v 10 Wila̱ u na u shi a zuwaa mu wuma, a̱yi ɗa u ka̱mbisa̱i, u zuwaa numu ukwa̱. \p \v 11 Unusu u tsura̱ ta̱ ure u na wa̱a̱ pusa̱n mu ugbozu, reve u yuwan ulinga na̱ Wila̱ꞌa̱ adama wu una mu. \v 12 Suru na̱ ne, Wila̱ꞌa̱ a aciya̱yi u ta̱ na akiza, ili i na waru u dammai a̱ ta̱ na akiza na̱ mejege. \v 13 N ta dansa ili i na i ri ulobonu u ta zuwusaa mu ukwa̱? Oꞌo, ko keꞌen! Unusu u ɗa u tarai ili i na i ri ulobonu reve u yuwan ulinga na̱ a̱yi adama u ta̱wa̱a̱ mu nu ukwa̱. Ili i nda i fara ta̱ adama n reve ili i na unusu u rotsoi na amayun. Ili i na i zuwai Wila̱ u ri lo a̱yi ɗa adama u roco na unusu ili i wuya i ɗa lon. \s1 Mpolo adama a yuwan unusu wan \p \v 14 Tsu reve ta̱ Wila̱ ili i saꞌani i ɗa. Wila̱ u ɗa wa̱a̱ ta̱wusa̱a̱ na addama shi, amma a̱mu ɗa, adama a na a̱mu vuma ɗa goon. Adama o ndolo, unusu u ta yuwusan tsugono a aci a̱ va̱ gashi a̱mu aagbashi a̱ yi a ɗa. \v 15 N reve ili i na i zuwai maa yuwusan ili i na maa yuwusan shi. N ciga ta̱ n yuwan ili i na i ri mejege na amayun, agba maa yuwusan yi shi. O una̱ u ndolo, reve n reme a yuwusan ili i na n ꞌyuwain. \v 16 N reve ta̱ na ili i na maa yuwusan mejege ma ɗa shi, a̱yi nda u roco ta̱ n usu ta̱ Wila̱ u tu ulobonu. \v 17 Adama o ndolo a̱mu ɗa maa yuwusan ili i wuya i nda shi. Unusu u na u ri nden a̱tsuma̱ a̱ va̱ a ɗa a yuwusan le. \v 18 Upasu u wuma u va̱ u na u ri akuci nu unusu u lyawa mu n yuwan ili i na i ri ulobonu shi, ko keꞌen. Ko na̱ n shi n ciga n yuwan ili i saꞌani, n tsu gura shi. \v 19 Na̱ n ciga n yuwan isaꞌani, n tsu yuwan shi. Waru na̱ n ri o mpolo n kuɗa̱ a yuwan unusu, reve gba me eneshe a̱mu ɗa nda a yuwusan yi. \v 20 Agba na̱ maa yuwusan ili i na n cigai n yuwan shi, a̱mu ɗa na amayun maa yuwusan yi shi. Unusu u na u ri a̱tsuma̱ a̱ va̱ a̱yi ɗa waa yuwusan yi. \p \v 21 Apa ili i na me enei a wuma u va̱, na̱ n ciga n yuwan ili i saꞌani a̱vu n cina aciya̱va̱ a yuwusan iwuya. \v 22 Okolo a̱ va̱ a̱ ta̱ ma̱za̱nga̱ adama a̱ wila̱ u na wu uta̱i uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱. \v 23 Agba reve n cina uba̱ta̱ biti a̱tsuma̱ a̱ va̱ ili i ro a yuwusan nla̱ngi ni ili i na okolo a̱ va̱ a cigai a yuwan, reve u ka̱mba̱to mu aagbashi o unusu u na waa yuwusan tsugono tse ili i na maa yuwusan suru. \v 24 Adama o ndolo, okolo a̱ va̱ a̱ da̱nu shi! Zane ɗa o uta̱a̱ mu e ekere a̱ lipu nda na aa zuwusa mu ukwa̱? \v 25 N godyo ta̱ A̱sula̱ adama e Yesu Zamawawa Zagbain tsu, a̱yi ɗa za na wawa numu. \p Nda cine n ri: o okolo a̱ va̱, n ciga ta̱ n kuru wila̱ wa̱ A̱sula̱, agba upasu u lipu va̱ u na u cigai u yuwusan unusu, wo oꞌwoto mu ta̱ aagbashi o unusu. \c 8 \s1 Lyawa Ruhu va Akiza yuwan tsugono \p \v 1 Adama o ndolo, na̱ a̱ɗu a̱za̱ e Yesu Kristi Zamawawa ɗa, A̱sula̱ ee geꞌeto reve waru u kototo ɗu shi. \v 2 Adama a na a̱ɗu a̱za̱ a̱ yi a ɗa, Ruhu va Akiza na tsu ta̱wa̱a̱ na̱ wuma u ba̱ɗa̱ ɗu ta̱ yo oꞌwo fa̱a̱n e ekere o ucira wu unusu u na u tsu ta̱wa̱a̱ nu ukwa̱. \v 3 A̱yi Wila̱ wa Musa u ri nu ucira u na waa wawa tsu shi, adama a na a̱tsu na aciya̱tsu a̱za̱ o unusu a ɗa tsu da̱na̱i. Amma A̱sula̱ a yuwan ta̱ ili i na Wila̱ waa gura yuwan ne shi. U lyungu ta̱ Mawun ma̱ yi a̱ tyo o uvaɗi na̱ lipu tsa̱ tsu, ili i na i tawai koꞌo a̱yi ɗa lipu tsu ta̱ nu unusu. A̱sula̱ o kototo ta̱ ucira wu unusu u na waa yuwusan tsugono a̱ lipu tsu, ana u ca ntsu Mawun ma̱ yi tsa̱ kucci adama a̱ nusu tsu. \v 4 A yuwan ta̱ ne adama a tsupa suru atsupu e mejege a na wila̱ u dammai a aci a̱ tsu, a̱tsu na tsoo tono Ruhu, agba tsa̱a̱ kurusu ili i na lipu cigai shi. \p \v 5 Na ama a lyawa ili yu unusu i na ele a cigai a yuwan, i yuwan tsugono a aci e le, a tsu yuwusan ta̱ majiyan mo unusu kuci. Amma aza a na a lyawai Ruhu yuwain tsugono a aci e le, a tsu yuwusan ta̱ majiyan me ili i na yaa zuwa Ruhuꞌu waa uwwa uyoꞌo u le. \v 6 Ni icigi i mayan me ili i wuya ma ɗa maa yuwusan tsugono a aci a vuma, u ta̱ kuwa̱. Amma na̱ Ruhu ɗa a yuwusan tsugono a aci a vuma, u ta̱ da̱na̱ na̱ wuma na asuvu nden. \v 7 Ni icigi i mayan mo unusu ma ɗa maa yuwusan tsugono a aci a vuma, kuci ɗa waa yuwusan nla̱ngi na̱ A̱sula̱. U tsu toni ili i na A̱sula̱ a dammai u yuwan shi. Amayun a ɗa, waa gura yuwan tsundolo shi. \v 8 Aza a na a lyawai she ili i na lipu le damma nle a yuwan ɗaɗa aa yuwusan, aa zuwa A̱sula̱ a uwwa uyoꞌo u le shi. \p \v 9 Amma a̱ɗu i lyawa ili yu unusu u na i cigai i lyuwa elime a yuwusan tsugono a aci a̱ ɗu shi. Amma Ruhu va Akiza ta̱ pe nden a̱tsuma̱ a̱ ɗu, amayun u ta yuwusan tsugono tsa̱ ɗu. (Amma i cuwan za na ri na̱ Ruhu vu Zamawawa nden a̱tsuma̱ a̱ yi shi, a̱yi za vi Itoni ɗa shi, ko keꞌen.) \v 10 Lipu ɗu ta̱ kuwa̱ adama o unusu. Amma na̱ Zamawawa ri nden a̱tsuma̱ a̱ ɗu, Ruhu ta ca ɗu wuma, adama a na Zamawawa ka̱mba̱to ɗu ta̱ a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ A̱sula̱. \v 11 Ruhu va̱ A̱sula̱ na ꞌya̱sa̱in Yesu o ukwa̱ ta̱ pe nden o okolo a̱ ɗu. A̱yi na u ꞌya̱sa̱in Yesu o ukwa̱ u ta ca lipu ɗu na a̱ kuwa̱ wuma, e ekere a̱ Ruhu va̱ yi na ri pe nden a̱tsuma̱ a̱ ɗuꞌu. \p \v 12 Adama o ndolo ama a̱ va̱, tsu ciga tsu ꞌyuwan tsu yuwain nden n na Ruhu va̱ A̱sula̱ damma ntsu tsu yuwan. Tsu ciga tsu ꞌyuwan tsu yuwain cine tsu cigai tsu yuwan wan, adama a na a̱tsu na aciya̱tsu a̱za̱ o unusu a ɗa. \v 13 Ili i na i zuwai a̱yi ɗa, ni i lyuwa elime na̱ mayan mo unusu u na i cigai, i ta̱ kuwa̱. Amma ni i lyawa Ruhu kamba ɗu i lyawa mayan mo unusu, i ta̱ tsura̱ wuma wa amayun. \v 14 Muwun ma amayun ma̱ A̱sula̱ ele ɗa aza a na Ruhu va̱ A̱sula̱ o ronuso le aɗanga. \v 15 Adama a na Ruhu na A̱sula̱ a ca nɗu u ka̱mba̱to ɗu agbashi a na aa uwwa wovon shi. Amma, a̱yi Ruhu u ka̱mba̱to ɗu ta̱ yo oꞌwo muwun ma̱ A̱sula̱, waru a̱yi Ruhuꞌu u tsu ca tsu ta̱ ucira u na tsa̱a̱ shon a̱ tyo uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ reve tsu damma, “Dada! Dada tsu!” \v 16 Ruhu va̱ A̱sula̱ tsu ɓolo ta̱ na̱ ruhu tsu, reve u roco amayun na a̱tsu muwun ma̱ A̱sula̱ n ɗa. \v 17 Adama o ndolo, tsu ta̱ tsura̱ ili i na wa̱a̱ guza̱sa̱ adama a ama a̱ yi. Waru ili i na A̱sula̱ a cayi Mawun ma̱ yi suru, Zamawawa, a̱za̱ a̱ tsu a ɗa fo. Amma na̱ tsa̱a̱ tsura̱ cuꞌun tsugbain tsa na Zamawawa tsura̱i, tsu ciga tsu ꞌyuwan tsu sowo a̱tsuma̱lima̱ cine a̱yi fo u sowoi. \s1 Tsugbain tsa na tsa̱ ri lo a̱ ta̱wa̱ \p \v 18 Na̱ tsu cuwan na̱ cuꞌun tsugbain tsa na waa ca tsu a̱ tyo ɗe, a̱tsuma̱lima̱ a na tsoo sowuso gogo ili i ɗa shi. \v 19 Ili i na A̱sula̱ a yuwain suru a ta pura mantsa gogo na A̱sula̱ oo roco a alanga e eteshe cine muwun ma̱ yi n ri na amayun. \v 20 A̱sula̱ a yuwaan ta̱ ili i na u yuwain suru una̱. Ili i na u yuwain ɗa a ɗangulai a yuwan tsundolo shi, A̱sula̱ a ɗa a ɗangulai ne. \v 21 Na̱ tsundolo suru, A̱sula̱ o foɓo ta̱ a na waa zuwa ili i na u yuwain o oꞌwo fa̱a̱n, waru tsa̱ra̱ a shama wan, agba o to oꞌwo fa̱a̱n reve a̱ tsura̱ tsugbain tsa̱ muwun ma̱ A̱sula̱. \p \v 22 Adama a na tsu reve ta̱ diga o ufaru a̱ tyo a mantsa mo gogo ili i na A̱sula̱ a yuwain ta̱ a̱ ma̱nga̱ na̱ mɓa̱la̱, cine ka va̱ a̱a̱tsuma̱ tsu da̱na̱ na̱ a̱a̱tsuma̱ a̱ mɓa̱la̱ nu u ciga u matsan. \v 23 Ko a̱tsu a̱za̱ e Itoni tsu ta̱ a̱ ma̱nga̱ adama a̱ mɓa̱la̱, ko na tsu ri na̱ Ruhu va Akiza za na a̱yi ɗa ufaru wu uneꞌe wa̱ A̱sula̱. A̱tsu fo, tsu ta pura gogo urana u na A̱sula̱ a̱a̱ usu tsu tsa̱ muwun ma̱ yi suru suru, reve u ka̱mba̱to lipu tsu fa̱a̱n suru. \v 24 A wawa tsu ta̱, waru tsu ta̱ nu uzuwu wo okolo a nda. Na̱ tse ene ili i na tsaa pura, a̱yi ili i ndolo i ɗaɗa uzuwu wo okolo wa amayuꞌun shi. Ama a tsu zuwa okolo e ili i na a̱ tsura̱i ɗe shi. \v 25 Amma na̱ tsu ri nu uzuwu wo okolo e ili i ro i na tsu ri na̱ a̱yi neꞌen shi, tsu to purosu yi na ankuri. \p \v 26 Waru a̱yi Ruhu u tsu kamba tsu ta̱ a̱tsu aza a na a̱ ri babu ucira. Tsu reve cine tsaa yuwan avasa a na a ntsayi shi. Amma Ruhu na aciya̱yi tsu yuwaan ta̱ A̱sula̱ adanshi o una̱ u tsu, waru u tsu pati ta̱ A̱sula̱ o una̱ u tsu na̱ ma̱nga̱ ma na ma laꞌai ili i na vuma aa gura damma. \v 27 A̱sula̱ e tse ene ta̱ ili i na i ri pe a̱tsuma̱ o ookolo a vuma. Waru u reve ta̱ ili i na i ri pe a̱tsuma̱ a asuvu a̱ Ruhu, adama a na a̱yi Ruhuꞌu u ta yuwusan adanshi na̱ A̱sula̱ o una̱ wa ama a̱ yi cine A̱sula̱ a cigai. \p \v 28 Waru tsu reve ta̱ A̱sula̱ a tsu zuwa ta̱ ili suru i linga oɓolo adama o ulobonu e ekere a aza a na a ciga niyi. Ele ɗa ama a na u ɗeyi, adama a na ne ɗa u foɓoi u yuwan. \v 29 A̱sula̱ e reve le ta̱ kafu u yuwan uvaɗi, waru u ɗangwa le ta̱ tsa̱ra̱ o oꞌwo tsa Mawun ma̱ yi, adama Yesu Kristi Zamawawa wo oꞌwo umatsun wu ufaru reve waru u tsura̱ azawawaꞌa a̱ a̱bunda̱ lon. \v 30 Ana u ɗangwa nle, reve u ɗe le a̱ ta̱wa̱ uba̱ta̱ wa̱ yi. Ana u ɗe nle, reve u tara le a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ yi, reve waru u yuwaan le nzuwulai n tsugbain tsa̱ yi. \s1 Icigi ya̱ A̱sula̱ \p \v 31 Cine tsa ɗa tsaa damma adama e ili i nda suru? Na̱ A̱sula̱ a̱ ri oɓolo na̱ a̱tsu, babu za na aa gura lyuwa aci a̱ tsu. \v 32 U putsaa na̱ Mawun ma̱ yi shi, amma u ca yi ta̱ adama a̱ tsu suru suru. Ana u ca ntsu ɗe Yesu, to, amayun a ɗa a na waa ca tsu ili suru. \v 33 Zane ɗa aa yuwan adanshi a vama adama a ama a na A̱sula̱ a ɗangwai? Ko vuma ta̱, adama a na A̱sula̱ a ɗa na aciya̱yi za na ka̱mba̱to nle mejege. \v 34 Zane ɗa oo kototo ama a̱ A̱sula̱? Ko vuma ta̱, adama a na Yesu Kristi Zamawawa kuwa̱i, waru a̱ ꞌya̱sa̱n yi ta̱ a̱tsuma̱ o ukwa̱, gogo waru u ta̱ wuma o ukere usaꞌani wa̱ A̱sula̱, u ta yuwusan ipati uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ adama a̱ tsu. \v 35 Ko ili yi lo i na yaa gura kasa tsu ni icigi yi Zamawawa za na u ri na̱ a̱yi a̱ tyo ya̱ꞌa̱ tsu shi. Na̱ tsu ri pe a̱tsuma̱ a addama, ko tsoo sowuso a̱tsuma̱lima̱, ko na ama o ɓongi tsu, ili i ndolo yaa kasa tsu ni icigi yi Zamawawa shi. Ko na̱ tsu ri ni ili i na tsaa lyuwa shi, ko na̱ tsu ri ni itana i na tsoo oto shi, ili i ndolo suru yaa kasa tsu in icigi yi Zamawawa shi. Ko na̱ tsu ri a̱tsuma̱ e meleshe, ko na oo una tsu, ko ni ili i ndolo suru waa gura kasa tsu ni icigi yi Zamawawa shi. \v 36 Ne ɗaɗa u ri cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai ciɗa: \q1 “Usana suru ama a ta dansa a̱ to una tsu adama a̱ wu, \q1 a ta yuwusan na̱ a̱tsu cine a tsu yuwan ni ikyon i na tarai a̱ ꞌya̱wa̱ uba̱ta̱ u na aa paɗa.” \x ◊ \xo 8:36 \xt Ica 44:22.\x* \p \v 37 Amma ko a̱tsuma̱ e ili i ndolo suru, tsu ta̱ nu ulyuwu wa aci suru suru e ekere a za na ciga ntsu! \v 38 N reve ta̱ amayun a ɗa a na babu ili i na yaa gura kasa tsu ni icigi ya̱ yi: Ukwa̱ waa gura kasa tsu na̱ a̱yi shi, waru wuma waa gura shi. Nlingata ma̱ A̱sula̱ maa gura kasa tsu na̱ a̱yi shi, ko otoni a̱ lima̱. Ko ele cira va zuva† aa gura kasa tsu ni icigi ya̱ yi shi. Ili i na yaa farasa gogo, ko ili i na yaa fara elime aa gura kasa tsu ni icigi ya̱ yi shi. \v 39 Ko tsu ri zuva ve eleshe, ko tsu pe za̱la̱ mala, u rotso ili i ro shi, adama a na babu ili i na i ri pa a̱tsuma̱ o uvaɗi u na yaa gura kasa tsu ni icigi ya̱ A̱sula̱ i na u roco ntsu e ekere e Yesu Zamawawa Zagbain tsu. \c 9 \s1 A̱sula̱ na aza a Israꞌila \p \v 1 Amayun a ɗa maa dansaa ɗu. A̱mu za vu Zamawawa ɗa agba epen a ɗa mu shi. Ruhu va Akiza na asuvu a̱ va̱ a̱ usu ta̱ ili i na maa dansa amayun a ɗa. \v 2 Okolo a̱ va̱ a̱ ta̱ a̱tsumola̱ngu na̱ mɓa̱la̱ lon \v 3 adama a ama a̱ va̱, aza a Israꞌila cine n ri. Ko na̱ A̱sula̱ aa yuwaan mu una̱ reve wu kasa mu na̱ Zamawawa adama ko a̱a̱ tsura̱ iwawi,† she n usu ni ilaɗi A̱sula̱ a yuwan ne. \v 4 Ele ama a Israꞌila a ɗa, aza a na A̱sula̱ a ɗangwai o oꞌwo muwun ma̱ yi, u roco le ta̱ tsugbain tsa̱ yi, reve waru u yuwusan akucunu ne ele. U ca le ta̱ Wila̱ wa Musa. U damma le ta̱ cine aa yuwan a̱ga̱nda̱ a amayun. U ca le ta̱ nzuwulai ma̱ yi e ekere e le. \v 5 Nkaya n le ama a gbagbain a̱ A̱sula̱ a ɗa a̱ shi, Zamawawa a aciya̱yi mawun ma tsukaya me le ma ɗa. A̱yi waru A̱sula̱ a ɗa, za na aa yuwusan tsugono tse ili i biti! Ica za va̱ yi ɗa babu ukotu! Ami.† \p \v 6 Maa dansa A̱sula̱ a̱ kuɗa̱ ta̱ a yuwan ili i na u yuwain nzuwulai na waa yuwan shi. Agba ama a Israꞌila suru ɗa a̱ da̱na̱i ama a̱ yi na amayun shi. \v 7 Waru muwun n tsukaya ma Ibrahim suru n ɗa A̱sula̱ a yuwayin Ibrahim nzuwulai shi. A̱sula̱ a damma ta̱ Ibrahim, “Muwun ma Ishiyaku n ɗa goon e ɗe muwun n tsukaya ma̱ wu.” \v 8 A̱yi nda u to rocosu a na muwun n tsukaya ma Ibrahim suru ɗa muwun ma amayun ma̱ A̱sula̱ shi. Muwun ma Ibrahim ma amayun ele ɗa aza a na o oꞌwoi muwun ma̱ A̱sula̱ adama a nzuwulai n na A̱sula̱ a yuwayin Ibrahim. \x ◊ \xo 9:8 \xt Ufr. 21:12.\x* \v 9 Apa nzuwulai n na u yuwain: “A̱ tyo nkoli a mantsa ma nda, n ta cina cina Saratu† matsan ɗe ulobo.” \x ◊ \xo 9:9 \xt Ufr. 18:10.\x* \p \v 10 Mawuꞌun a̱yi ɗa Ishiyaku† akaya a̱ tsu. Ana u kungwai, reve u zuwa Rikatu,† za na matsain mpishe. \v 11-12 Agba kafu u matsan reve A̱sula̱ a damma yi, “Zakpara ta yuwaan zawaꞌa tsugbashi.” \x ◊ \xo 9:11-12 \xt Ufr. 25:23.\x* A yuwan ta̱ ne kafu muwuꞌun n yuwan ili i saꞌani ko ili i wuya. A̱sula̱ a yuwan ta̱ ne adama a na za na u ɗangwai a̱yi ɗa za na u cigai adama e ifoɓi ya̱ yi, agba adama e ili i na mawuꞌun u yuwain ɗa shi. \v 13 Ununa Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, “N ciga ta̱ Yakubu, agba n ꞌyuwan ta̱ Isuwa.” \x ◊ \xo 9:13 \xt Mal. 1:2-3.\x*† \p \v 14 To, nye tsa damma adama e ili i nda? A̱sula̱ a yuwan ta̱ ili i na i lobonoi shi a̱ tyo e ekere a ama biti? Ne ɗa shi, ko keꞌen! \p \v 15 A̱sula̱ a damma ta̱ Musa, \q1 “N to roco za na n ɗangwai biti isaꞌani, \q1 waru n te ene iliyali yi za na n ɗangwai me ene.” \x ◊ \xo 9:15 \xt Mta̱. 33:19.\x* \p \v 16 A̱sula̱ o to roco za na u ɗangwai biti isaꞌani, agba adama e ili i na vumaꞌa cigai waru waa yuwusan ɗa shi. \v 17 Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma ta̱, A̱sula̱ a damma ta̱ mogono ma Masar, “N zuwa wu ta̱ mogono adama a nda: N ciga ta̱ n roco ucira u va̱ ya̱ꞌa̱ wu, adama a yuwan adanshi a ala a̱ va̱ uba̱ta̱ biti a̱tsuma̱ o uvaɗi.” \v 18 Adama o ndolo ye ene, A̱sula̱ o tsu roco ta̱ ozo o ro isaꞌani adama a na u cigai u yuwan ne, waru u tsu ɗangwa ta̱ u zuwa ozo o ro o oꞌwo aza a aciyogbamu. \s1 Isaꞌani nu upan wa̱ A̱sula̱ \p \v 19 Nanza ta gura ece, “Cine A̱sula̱ a tawaa tsu, nu u zuwa tsu tsu yuwan cine u cigai tsu yuwan?” \v 20 She i damma ne wan! Nꞌutsa̱ n va̱, n te ecishe ɗu, “Zane ɗa yaa tarasa aciya̱ɗu a na i ri aa yuwusan mawasan na̱ A̱sula̱? Upondo u tse ece ta̱ maꞌi va̱ yi, ‘Adama a̱ nye vu maꞌa numu tsunda?’ ” \v 21 Maꞌi tsu maꞌa ta̱ ili i na u cigai u maꞌa suru. U ta gura kene oloꞌo reve u maꞌa mataɗa ma saꞌani adama a rana na a tsu linga na̱ a̱yi la̱nga̱ goon, ili i ro waru gba shi adama a linga va anaꞌan na̱ nfaꞌan. \p \v 22 Ne ɗa u ri na̱ A̱sula̱. U ciga ta̱ u roco upan wa̱ yi adama ama e ene ucira wa̱ yi a aci a za na suru wu ntsayi a̱ lungusa̱ yi. Amma reve wo oꞌwo u ta yuwusan ankuri ne ele. \v 23 U yuwan ta̱ ili i nda adama u roco tsugbain tsa̱ yi lon ana we enei iliyali ya ama, aza a na u foɓoyi a̱ ushi tsugbain tsa̱ yi. \v 24 A̱tsu ɗa gba ama o ndolo a na A̱sula̱ e ɗeyi. U ɗangwa tsu ta̱ a̱tsuma̱ a ama a Israꞌila, agba a̱yi ɗaɗa ne goon shi, waru u ɗangwa tsu ta̱ fo a̱tsuma̱ a Atakpaci. \v 25 Cine A̱sula̱ a dammai a̱tsuma̱ a aatagada a Hosiya, vumava̱sula̱: \q1 “Aza a na a̱ ri ama a̱ va̱ shi, \q1 Ele ɗa mee ɗe ama a̱ va̱ gogo. \q1 Waru n to roco icigi \q1 a̱ tyo uba̱ta̱ wa aza a na n shi n cigai shi.” \x ◊ \xo 9:25 \xt Hos. 2:23.\x* \p \v 26 Waru \q1 “Ɗe uba̱ta̱ u na A̱sula̱ a damma nle, \q1 ‘A̱ɗu ama a̱ va̱ a ɗa shi,’ \q1 Ɗe ɗa A̱sula̱ a wuma ee ɗe le muwun ma̱ yi.” \x ◊ \xo 9:26 \xt Hos. 1:10.\x* \p \v 27 Waru apa ili i na Ishaya† vumava̱sula̱ dammai adama a ama a Israꞌila: \q1 “Ama a Israꞌila a̱ ta̱ a̱bunda̱, \q1 vadamma wuyun wu ngeꞌen m mala, \q1 agba waꞌa ɗa aa wawa a̱tsuma̱ e le. \q1 \v 28 A̱sulazuva a̱ ta̱ jika̱, \q1 adama u ca ama o uvaɗi a̱tsuma̱lima̱ suru suru.” \x ◊ \xo 9:28 \xt Isha. 10:22-23.\x* \p \v 29 Ishaya dammisa ta̱: \q1 “A̱sulazuva Mogono me Ili Suru Suru \q1 ma lyawa ta̱ ama o gundo tsu waꞌa a̱ da̱na̱ wuma. \q1 Na̱ ne ɗa gba shi, \q1 a̱ ta̱ lungusa̱ tsu suru suru, \q1 tse ilyuci yo Sodom na̱ Gomora.” \x ◊ \xo 9:29 \xt Isha. 1:9.\x*† \s1 Aza a Israꞌila na Alabari a Saꞌani \p \v 30 To, adama o ndolo nye tsaa damma adama e ili i ndolo? A̱yi nda ɗa: Atakpaci a yuwusan ukadu u na a zuwa aciyele a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e ekere a̱ A̱sula̱ shi, amma A̱sula̱ a ɗa a zuwa nle a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ na aciya̱yi adama a na a ca ta̱ okolo ya̱ꞌa̱ yi. \v 31 Ama a Israꞌila a yuwan ta̱ ukadu o toni Wila̱ adama o oꞌwoto aciyele a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ na̱ A̱sula̱. Agba a gura shi. \v 32 Adama a̱ nye a̱ kuɗa̱i? Adama a na a ciga ta̱ a zuwa aciyele a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e ekere e ili i na aa yuwusan, amma a zami yi nu ucawu wo okolo uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ okolo mejege shi. Reve a̱ ka̱ra̱ a̱ ta̱ɗa̱tsa̱sa̱ a aatali a gbain a na a̱ ri o ure u le. \v 33 Cine A̱sula̱ a dammai a̱tsuma̱ a Adanshi a̱ yi: \q1 “N ta zuwa aatali a̱tsuma̱ a Sihiyona.\f + \fr 9:33 \ft Sihiyona aala o ro a ɗa a̱ Urishelima.\f* \q1 Za na ama a̱a̱ da̱na̱ a̱ ta̱ɗa̱tsa̱sa̱. \q1 U ta̱ tsa aatali a na aa zuwa le a̱ riya̱. \q1 Agba za na ca niyi okolo waa uwwa wono shi.” \x ◊ \xo 9:33 \xt Isha. 8:14; Isha. 28:16.\x* \c 10 \p \v 1 Ama a̱ va̱, ili i na n laꞌa cigai, n ciga ta̱ aza a Israꞌila suru a̱ tsura̱ iwawi. Avasa a̱ va̱ a ɗa ndolo e ekere a̱ A̱sula̱. \v 2 N reve ta̱ a na a cigai a yuwaan A̱sula̱ a̱ga̱nda̱, agba a̱ tsura̱ urevu \v 3 wi ili i na i tsu zuwa A̱sula̱ a̱ ushi ama shi. O una̱ u ndolo, reve a yuwan ukadu u na a zuwa aciyele o oꞌwo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ e re le. Reve a ꞌyuwan o toni ure wa̱ A̱sula̱ u na u tsu ka̱mba̱to ama a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱. \v 4 Zamawawa zuwa ta̱ Wila̱ wo oꞌwo babu ucira, adama o ndolo A̱sula̱ a̱ ta̱ usu aza a na a cayi Zamawawa okolo suru. \s1 Ama suru a ta gura tsura̱ iwawi \p \v 5 Musa ɗana ta̱ cine A̱sula̱ a tsu zuwa ama o oꞌwo a̱za̱ a̱ a̱ɓula̱ adama a na oo tono Wila̱. U damma ta̱, “Za na yuwain tsutoni ni ili i na Wila̱ u dammai, u ta̱ da̱na̱ wuma.” \x ◊ \xo 10:5 \xt N.Gn. 18:5.\x* \v 6 Apa nda ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ o ritoyi cine vuma o oꞌwo za va̱ a̱ɓula̱ nu ure wu ucawu wo okolo: “She vu damma aciya̱wu wan, ‘Zane ɗa a̱a̱ ꞌya̱wa̱ zuva?’ ” (Za na a dansa, “She vu damma aciya̱wu wan, ‘Zane ɗa a̱a̱ ꞌya̱wa̱ zuva a̱vu u tara Zamawawa a̱ cipa̱ o uvaɗi?’ ”) \v 7 “Waru she i damma wan, ‘Zane ɗa waru a̱a̱ cipa̱ pe uba̱ta̱ wa̱ a̱kwa̱kwa̱?’ ” (Za na a dansa, “She i damma wan, ‘Zane ɗa a̱a̱ ꞌya̱wa̱ uba̱ta̱ wa̱ a̱kwa̱kwa̱ wu uta̱ na̱ Zamawawa?’ ”) \p \v 8 Apa ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai: “Ikakaꞌa i ta̱ zuzu na̱ a̱vu, u ta̱ o una̱ wa̱ wu no o okolo a̱ wu.” A̱yi ɗa uritosu wu ucawu wo okolo u na tsaa dansa. \p \v 9 Na̱ vu damma a alanga e eteshe, “Yesu Zagbain ɗa,” waru na̱ vu usu ta̱ o okolo a̱ wu a na A̱sula̱ a̱ ꞌya̱sa̱n yi ta̱ pe o ukwa̱, A̱sula̱ a ta wawa wu. \v 10 Tsu usu ta̱ no okolo a̱ tsu, waru adama o ndolo a ɗa A̱sula̱ a̱ ka̱mba̱to ntsu mejege. A̱vu tsu damma a alanga e eteshe tsu usu ta̱, waru adama o ndolo a ɗa tsu tsura̱i iwawi.† \v 11 Cine A̱sula̱ a dammai a̱tsuma̱ a Adanshi a̱ yi, “Agba za na ca niyi okolo suru waa uwwa wono shi.” \x ◊ \xo 10:11 \xt Isha. 8:14; Isha. 28:16.\x* \v 12 A̱yi nda ta yuwusan adanshi a za suru, adama a na babu ili i na i tawulai na aza a Israꞌila na Atakpaci. Zagbain ta̱ ɗa ri lo va̱ koyan ɗa. Waru u tsu zuwaa ta̱ aza a na a yuwusan avasa e ekere a̱ yi abaꞌun a̱ a̱bunda̱. \v 13 Cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, “Na̱ za ɗe a ala a Zagbain suru, A̱sulazuva a ta wawa yi.” \x ◊ \xo 10:13 \xt Juw. 2:32.\x* \p \v 14 Cine ama aa ca Zagbain okolo hali a pati yi u wawa le, nna̱ koto a uwwa aɗa a̱ yi shi? Waru cine a uwwa, na̱ za ro damma le shi? \v 15 Waru cine a̱a̱ ꞌya̱wa̱ a damma le, na̱ Zagbain lyungu le shi? Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma ta̱, “Ili i ma̱za̱nga̱ i ɗa lon na aza a na a̱a̱ ta̱wusa̱ na a alabari a saꞌani a rawa.” \x ◊ \xo 10:15 \xt Isha. 52:7.\x* \p \v 16 Aza a Israꞌila suru ɗa a̱ usuyi Alabari a Saꞌaniꞌi shi. Iroci, Ishaya vumava̱sula̱ ece ta̱, “A̱sulazuva, vuma ro usu ta̱ ɗe ili i na tsu dammai?” \v 17 Ama a uwwa ta̱ Alabari a Saꞌaniꞌi ana nanza damma nle aɗa e Yesu Zamawawa. A tsu fara ta̱ uwwa ikakaꞌa, reve a̱ usu. \v 18 Amma te ɗa aza a Israꞌila? A uwwa ta̱ ɗe ikakaꞌa? Ee, a uwwa ta̱! Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma ta̱: \q1 “A damma ta̱ ikakaꞌa a̱ tyo uba̱ta̱ wa ama suru. \q1 Waru a yuwan ta̱ adanshi a̱ yi ba̱ta̱ kokoꞌo a alanga a̱tsuma̱ o uvaɗi.” \x ◊ \xo 10:18 \xt Ica 19:4.\x* \p \v 19 Amma ama a Israꞌila e reve ta̱ ili i na waa dansa na amayun gba? Ee, e reve ta̱, ko a mantsa ma Musa, A̱sula̱ a damma ta̱, \q1 “N ta zuwaa iɗa i ro abaꞌun, reve i yuwan tsushuꞌun \q1 N ta zuwaa olo Atakpaci abaꞌun, reve yu uwwa upan.” \x ◊ \xo 10:19 \xt U.Wl. 32:21.\x* \p \v 20 Ishaya yuwan ta̱ adanshi babu wovon a na A̱sulazuva a damma ta̱, \q1 “Aza a na a̱ shi e izami i va̱ shi, ele ɗa aza a na a̱ tsura̱ numu. \q1 N roco ta̱ aciya̱va̱ a̱ tyo uba̱ta̱ wa aza a na a̱ shi e ipati i na ee ene mu shi.” \x ◊ \xo 10:20 \xt Isha. 65:1.\x* \p \v 21 Waru A̱sula̱ a yuwan ta̱ adanshi adama a aza a Israꞌila, \q1 “Urana ma̱ɓula̱ n tsu buba̱ruwa̱ ta̱ ekere a̱ va̱ adama n ushi ama a na a̱ ri na asuvu ugbawu waru a ꞌyuwain o toni.” \x ◊ \xo 10:21 \xt Isha. 65:2.\x* \c 11 \s1 A̱sula̱ a yuwaan ta̱ aza a Israꞌila isaꞌani \p \v 1 Adama o ndolo reve me ece: A̱sula̱ a ꞌyuwan ta̱ ama a̱ yi, aza a Israꞌila? Ne ɗa shi! A̱mu na aciya̱va̱ za va Israꞌila ɗa. A̱mu maci va Ibrahim ɗa, waru za vu ugundo wa Banyami† u ɗa. \v 2 A̱sula̱ a ɗangwa ta̱ ama a Israꞌila o oꞌwo ama a̱ yi ɗe nu ujimu, waru koto u wasan le shi. I cuwan ta̱ ni ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai adama a nda? Iliya† vumava̱sula̱ ꞌya̱wa̱ ta̱ na adanshi a aci a ama a nda reve u damma, \v 3 “A̱sulazuva, o una ta̱ ama̱sula̱ a̱ wu, waru a̱ lungusa̱ ta̱ musaꞌa ma̱ wu. A̱mu ɗa vumava̱sula̱ na buwai a̱ ndeꞌen, agba a ta zama o una mu fo gogo.” \x ◊ \xo 11:3 \xt 1 Ngo. 19:10; 1 Ngo. 19:14.\x* \v 4 Waru i cuwan ta̱ cine A̱sula̱ a̱ usuyi? U damma, “A̱vu ɗa goon vu buwai shi. N ta̱ na ama ukpakukupa ucindere (7,000) aza a na koto a̱ kingyowa̱yi a̱ma̱li Baꞌalu† shi!” \x ◊ \xo 11:4 \xt 1 Ngo. 19:18.\x* \p \v 5 Ne ɗa fo u ri gogo. Ama a̱ ta̱ lo waꞌa na A̱sula̱ a ɗangulai adama e isaꞌani† ya̱ yi. \v 6 Waru nnu u ɗangula le, adama e isaꞌani ya̱ yi i ɗa, agba adama e ili i ro na a yuwain ɗa shi. Nno o to oꞌwo ama a̱ A̱sula̱ adama e ili i na aa yuwusan, uneꞌe wi isaꞌani ya̱ A̱sula̱ wo oꞌwo uneꞌe wa amayun shi. \p \v 7 A̱yi nda u to rocosu ama a Israꞌila waꞌa ɗa, aza a na A̱sula̱ a ɗangwai, a̱ tsura̱i ili i na aza a Israꞌila suru a̱ ri e izami. Agba akapi e le a̱ ta̱ na aciyogbamu. \v 8 Cine Adanshi a̱ A̱sula̱† a dammai: \q1 “A̱sula̱ a ca le ta̱ okolo a̱ tsuta̱mu. \q1 U rumba̱na̱to le ta̱ adama e ene wan, \q1 waru u ula ta̱ atsuvu e le adama a uwwa wan. \q1 Ne ɗa gba hali n gogo.” \x ◊ \xo 11:8 \xt U.Wl. 29:4; Isha. 29:10.\x* \p \v 9 Waru Da̱wuda damma ta̱: \q1 “Lyawa a̱buki e le e reme le a̱tsuma̱ a maza me le, \q1 adama a̱ ta̱ɗa̱tsa̱ \q1 reve a̱ ushi a̱tsuma̱lima̱ adama e ili i na a yuwain. \q1 \v 10 Lyawa esu e le a̱ rumba̱na̱ adama e ene wan, \q1 zuwa le a̱ ka̱ɗa̱to za̱la̱ vi itana yu ume \q1 u na aa cuꞌwan shi.” \x ◊ \xo 11:10 \xt Ica 69:22-23.\x* \p \v 11 Adama o ndolo reve me ece: Ana aza a Israꞌila a̱ riya̱i, uriyu u ndolo u lungusa̱ le ta̱? Ne ɗa shi! Adama a na a yuwain unusu, ɗaɗa iwawi i ta̱wa̱i uba̱ta̱ wa Atakpaci, a̱yi nda gba a̱yi ɗa waa zuwa aza a Israꞌila a yuwan tsushuꞌun. \v 12 Na Atakpaci a̱ ushi abaꞌun a̱ a̱bunda̱ adama a na aza a Israꞌila a ꞌyuwain a mantsa ma na A̱sula̱ a̱ shi a cigai a wawa le, reve a mantsa ma na aza a Israꞌila a̱ ta̱wa̱ a̱ ushi iwawiꞌi o ukosu, abaꞌun e le a ta laꞌa a̱bunda̱. \s1 Iwawi ya Atakpaci \p \v 13 Gogo n ta yuwusaan ɗu adanshi a̱ɗu Atakpaci. A̱sula̱ a ɗangwa mu ta̱ mo oꞌwo aajiya a Atakpaci, waru n ta yuwusan afalu adama o ulinga u gbain u na u ca numu n yuwan. \v 14 N ta zama ure u na maa zuwa aza a Israꞌila a ciga ili i na a̱ɗu Atakpaci i ri na̱ a̱yi, tsundolo tsa ɗa ma̱a̱ tsura̱ n wawa ozo o ro e le. \v 15 Ana A̱sula̱ a vadalayi aza a Israꞌila ucina̱, wo oꞌwo ta̱ iꞌutsa̱ ya Atakpaci. Adama o ndolo ana A̱sula̱ aa yuwisan tsuꞌutsa̱ na aza a Israꞌila, u ta̱ gashi a̱ ka̱mba̱to ta̱ a̱a̱kwa̱kwa̱ wuma. \v 16 Na a ca A̱sula̱ mabishi ma tsuwa, to, za va̱ yi ɗa ma̱ɓula̱. Waru na a ca A̱sula̱ aralu o uɗanga, eten o uɗangaꞌa suru za va̱ yi ɗa. \p \v 17 U ta̱ gashi a saza ta̱ eten o ro o uɗanga u zetun.† A̱ɗu Atakpaci i ta̱ gashi eeten e zetun a na a kungwai a̱tsuma̱ o ogozo a na e leɓenuyi zuva vu uɗanga u zetun. Gogo i ushi ta̱ ili i saꞌani i na i shi za va aza a Israꞌila cine eeten a saꞌavu o tsu sowo mini ma̱ yi diga a aralu o uɗanga. \fig Za ro e leɓenusu uɗanga|src="Romans_11_17-21.tif" size="span" loc="Romans 11:17" ref="Rom. 11:17" \fig* \v 18 Adama o ndolo she i yuwaan eten a na a sazai uvaɗu wan. Cuwain, a̱ɗu ɗa ya̱a̱ ɓa̱na̱sa̱ aralu o uɗanga a̱ ndeɗe shi. Aralu a̱ yi a ɗa a̱ ɓa̱na̱sa̱ ɗu. \v 19 U ta gura wo oꞌwo i yuwan majiyan a na a sazai eteꞌen, adama a zuwa ɗu o una̱ u le u ɗa. \v 20 Amayun a ɗa. A saza le ta̱ adama a na a ꞌyuwain a̱ usu, a̱ɗu gba i buwa ta̱ uba̱ta̱ꞌa̱ adama a na i usuyi. She i ꞌya̱sa̱n avangaci wan, amma yu uwwa wovon wi ili i na yaa gura fara. \v 21 Nna̱ A̱sula̱ a saza eten o ufaru o ndolo, ne ɗa waa gura koɗo ɗu fo. \p \v 22 Adama o ndolo ye ene ta̱ A̱sula̱ a̱ ta̱ ni isaꞌani, waru u tu usuɗuwu lon. U tsu ca ta̱ aza a na a lyawai itoni ya̱ yi a̱tsuma̱lima̱. Ni i lyuwa elime na̱ nden cine woo roco ɗu isaꞌani, to, u ta̱ a̱ ri n rocosu ɗu isaꞌani ya̱ yi. Nna̱ gba i yuwan ne shi, u ta saza ɗu diga o uɗangaꞌa. \v 23 Waru na aza a Israꞌila a zuwisa okolo e le uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱, u ta̱ ka̱mba̱towisa̱ le uba̱ta̱ u na a̱ shi. U ta̱ nu ucira u na waa yuwan ne. \v 24 A̱ɗu Atakpaci i ta̱ gashi eeten o uɗanga u zetun† u na u kungwai a̱tsuma̱ ogozo u na o koɗoi, reve e leɓenu yi zuva vu uɗanga u zetun u saꞌani. Ne ɗa iliꞌi u ri shi! Amma a na wo oꞌwoi aza a Israꞌila o ndolo a̱ ta̱ gashi eeten a na a kungwai o uɗanga u saꞌani, a̱ ta̱ gba e leɓenuwishe le o uɗangaꞌa babu usa̱n. \s1 A̱sula̱ a tsu yuwaan ta̱ ama suru isaꞌani \p \v 25 Ama a̱ va̱, n ciga ɗu ta̱ i reve ili yu usokowu i nda, adama i reve na koto i revei ili suru shi, waru adama i ꞌya̱sa̱n avangaci wan. Aza a Israꞌila o ro a̱ ta̱ na aciyogbamu, agba ili i nda i ta lyuwa elime hali she na̱ a̱tyo a na A̱sula̱ a zuwayi Atakpaci a na a ɗangwai, a̱ ta̱wa̱ uba̱ta̱ wa̱ Yesu Zamawawa. \v 26 Waru ne ɗa A̱sula̱ aa wawa aza a Israꞌila suru. Cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai: \q1 “Zamawawa to uta̱ Sihiyona,† \q1 reve u tawa iwuya suru diga o uꞌwa wa Yakubu. \q1 \v 27 N ta yuwan akucunu a nda ne ele \q1 na̱ n tawa nusu le.” \x ◊ \xo 11:27 \xt Isha. 59:20-21; Isha. 27:9.\x* \p \v 28 Aza a Israꞌila a ꞌyuwan ta̱ a̱ usu Alabari a Saꞌaniꞌi, adama o ndolo o oꞌwo ta̱ nꞌyuwatan ma̱ A̱sula̱. A̱yi nda wo oꞌwo ta̱ ne adama u kamba ɗu, a̱ɗu na i ri Atakpaci. Agba hali n gogo aza a Israꞌila ama a ɗa a na A̱sula̱ a ɗangwai, waru u ciga le ta̱ adama a nzuwulai n na u yuwayin nkaya n le Ibrahim, na̱ Ishiyaku na̱ Yakubu. \v 29 A̱sula̱ a tsu vadala okolo a̱ yi a aci a ama a na u ɗeyi ni ili i na u ca nle shi. \p \v 30 Ɗe nu ufaru a̱ɗu Atakpaci i ꞌyuwan ta̱ o toni A̱sula̱. Amma a mantsa ma na aza a Israꞌila a ꞌyuwain o toni, reve A̱sula̱ a yuwaan ɗu isaꞌani. \v 31 Ne ɗa waru u ri hali n gogo, aza a Israꞌila a ꞌyuwan ta̱ o toni, adama o ndolo A̱sula̱ a ta gura yuwaan le isaꞌani cine u roco nɗu isaꞌani. \v 32 A̱sula̱ a ciga ta̱ u roco isaꞌani a̱ tyo a ama suru adama o ndolo u zuwa le ta̱ o oꞌwo gashi aza a na a̱ ri o uꞌwa wa ali adama a na a ꞌyuwain o toni. \s1 Ica a̱ tyo uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ \q1 \v 33 Zane ɗa aa gura rito utsuru, nu ugbozu, nu urevu u na A̱sula̱ a̱ ri na̱ a̱yi? \q1 Zane aa gura reve ili yo okolo a̱ yi? \q1 Zane aa gura cuɗuwa ili i na u tsu yuwan? \p \v 34 Cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, \q1 “Zane revei okolo a̱ A̱sulazuva? \q1 Zane aa gura ca yi a̱sa̱la̱?” \q1 \v 35 “Za ro ta̱ ni ili i na woo tono A̱sulazuva, \q1 i na a ciga a ꞌyuwan u tsupa yi?” \x ◊ \xo 11:35 \xt Isha. 40:13; Ayu. 41:11.\x* \q1 \v 36 A̱sula̱ a yuwan ta̱ ili suru. \q1 A̱yi ɗa za na tsu zuwa ili suru i lyuwa elime. \q1 Ili suru i ta̱ lo adama a ca yi tsugbain. \q1 Tsu ꞌyuwan tsu ciga tsu cuwa A̱sula̱ babu ukotu! Ami. \c 12 \s1 I ca aciya̱ɗu e ekere a̱ A̱sula̱ \p \v 1 Ama a̱ va̱, A̱sula̱ a̱ tu ulobonu, a̱yi ɗa i zuwai n ri a patishi ɗu i ca aciya̱ɗu e ekere a̱ A̱sula̱ tsa̱ kucci, ni i ri wuma. I ca aciya̱ɗu kpa̱ra̱-kpa̱ra̱ i yuwaan A̱sula̱ ulinga waru i yoꞌonoto yi okolo. Ne ɗa wu ntsayi i yuwaan A̱sula̱ a̱ga̱nda̱ o okolo a̱ ɗu. \fig Kucci|src="Romans_12_1.tif" size="span" loc="Romans 12:1" ref="Rom. 12:1" \fig* \v 2 She i lyuwa elime na̱ mayan me ili i na ama o uvaɗi u nda aa yuwusan wan, amma, i lyawa A̱sula̱ a ca ɗu okolo a saꞌavu. Ne ɗa yee reve ili i na A̱sula̱ a ciga nɗu i yuwan: I te reve iliꞌi i tu ulobonu, iliꞌi waru i tsu yoꞌonoto yi ta̱ okolo, na̱ cine wu ntsayi. \p \v 3 A̱sula̱ o roco mu ta̱ isaꞌani, adama o ndolo n ta dansaa za suru a̱tsuma̱ a̱ ɗu: She vu tara aciya̱wu upasu na̱ cine vu ri wan, amma vu yuwan majiyan ulobonu waru vu ka̱lyuwa̱ aciya̱wu cine A̱sula̱ a ca nuwu ucawu wo okolo. \v 4 Tsu ta̱ na̱ pasu lipu a̱bunda̱ a̱ lipu ta̱, waru pasu lipu nda suru tsu linga ta̱ koꞌo. \v 5 Ne ɗa fo, tsu ta̱ a̱bunda̱, agba za suru upasu u lipu vu Zamawawa u ɗa, waru a̱tsu fo tsu tu uɓoluloi uba̱ta̱ u ta̱. \p \v 6 A̱sula̱ a ca ta̱ za suru a̱tsuma̱ a̱ tsu uneꞌe u na waa lingaa. Nu u ca tsu ucira u na tsaa yuwan alajiya e ikaka, tsu ꞌyuwan tsu ciga tsu yuwan yi nu ucawu wo okolo suru u na tsu ri na̱ a̱yi. \v 7 Nu u ca tsu ucira u na tsaa yuwain a̱ga̱nda̱, tsu yuwain a̱ga̱nda̱. Nu u ca tsu ta̱ ucira tsu yuwain uritosu, tsu yuwain uritosu. \v 8 Nu u ca tsu ta̱ ucira tsu da̱shi ozo o ro okolo ugbamu, tsu da̱shi le okolo ugbamu. Na̱ tsu ta̱ nu uneꞌe wu ucasu, tsu ca no okolo a̱ ta̱. Na̱ A̱sula̱ a zuwa wu ta̱ zagbain, vu ka̱mba̱to ugbozu vu yuwan tsugbain ulobonu. Nu u ca wu ta̱ ucira u na vaa yuwaan ozo o ro isaꞌani, vu yuwan yi na̱ ma̱za̱nga̱. \s1 Nden mu ulobonu \p \v 9 Vu ciga ama ni icigi ya amayun. Vu ꞌyuwan ili i na i ri iwuya, reve vu guza̱ ili i saꞌani. \v 10 I cigalai cine wu ntsayi i cigalai na̱ za va̱ wu. I ciga i yuwunlai tsutoni gogogo. \v 11 She yo oꞌwo orogo wan, amma i yuwan ulinga ne ekere e re. I ca aciya̱ɗu kpa̱ra̱-kpa̱ra̱ i yuwusaan Zagbain a̱ga̱nda̱. \v 12 I lyuwa elime na̱ ma̱za̱nga̱ adama a na i ri nu uzuwu wo okolo. Ni i ri na addama i da̱na̱ na ankuri. I yuwan avasa a mantsa suru. \v 13 I ca ama a̱ A̱sula̱ ili i na a lambai. I ushi omocin a̱za̱ e Itoni a ꞌwa ɗu. \p \v 14 Na ama a zuwa ɗu a̱tsuma̱ a̱ a̱tsuma̱lima̱ adama a na i ri a̱za̱ e Itoni, she i yuwaan le una̱ wan. Amma i yuwaan le avasa A̱sula̱ a zuwaa le abaꞌun. \v 15 I yuwan ma̱za̱nga̱ na aza a na a yuwusan ma̱za̱nga̱, waru i shon na aza a na a̱ ri e mesun. \v 16 I yuwan nden n saꞌani na̱ a̱za̱ a̱ ɗu suru. I yuwan tsuꞌutsa̱ na ama a na a̱ ri ili i ro shi. She i ꞌya̱sa̱n avangaci ko i tara aciya̱ɗu i ta̱ nu ugbozu wan. \p \v 17 Na̱ za ro nusaan ɗu, she i tsupa yi ni iwuya wan. I yuwan ukadu i yuwan ili i na vuma suru ri e inda u ri mejege. \v 18 I yuwan a̱tyo a na yaa yuwan tsa̱ra̱ i yuwan nden mu uyoꞌo na ama suru. \v 19 Nꞌutsa̱ n va̱, she i ciga i ca ozo o ro a̱tsuma̱lima̱ a na a nusaan ɗu wan, amma i puro A̱sula̱ a ca le a̱tsuma̱lima̱ nu upan wa̱ yi. A̱sulazuva damma ta̱ a̱tsuma̱ a Adanshi a̱ yi, \q1 “N ta ca aza a na a nusain a̱tsuma̱lima̱. \q1 N ta tsupa le adama e ili i na a yuwain.” \x ◊ \xo 12:19 \xt U.Wl. 32:35.\x* \p \v 20 Amma i yuwan ili i na Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai: \q1 “Na̱ maꞌyuwatan ma̱ ɗu ma̱ ri na ambulu, i lyuwato yi. \q1 Nu u ri na akuli, i ca yi mini mo oso. \q1 Ne ɗa waa uwwa wono wi ili i na u yuwaan nɗu.” \x ◊ \xo 12:20 \xt Udm. 25:21-22.\x* \p \v 21 She i lyawa iwuya i lyuwa aci a̱ ɗu wan, amma i lyuwa aci e iwuya na̱ mayan me ili i saꞌani. \c 13 \s1 I yuwan tsutoni na̱ ngono \p \v 1 I yuwan tsutoni na̱ ngono n na maa yuwusan tsugono a aci a̱ ɗu. A̱sula̱ a ɗa goon a̱ ri nu ucira u na waa ca vuma tsugono, a̱yi ɗa u zuwa nle o oꞌwo ngono. \v 2 Adama o ndolo aza a na a ꞌyuwain o toni wila̱ u gwamnati, A̱sula̱ a ɗa a ꞌyuwain o toni. Adama o ndolo o to ronoo aciyele oforo. \v 3 Aza a na aa yuwusan isaꞌani, a̱a̱ da̱na̱ a uwwusa wovon wu ngono shi, amma aza a na aa yuwusan iwuya, ele ɗa aza a na aa uwwusa wovon u le. Babu ili i na yaa zuwa ɗu yu uwwa wovon u le. I yuwan ili i saꞌani, ni i yuwan tsundolo ele a ta cuwa ɗu. \v 4 Mogono aagbashi a̱ A̱sula̱ a ɗa, waru ulinga wa̱ yi a̱yi ɗa u kamba ɗu. Amma na̱ yaa yuwusan iwuya, reve yu uwwa wovon wa̱ yi, adama a na u ta̱ nu ucira u na waa ca ɗu oforo. Ana u tsu ca a̱za̱ e iwuya a̱tsuma̱lima̱, a̱yi aagbashi a̱ A̱sula̱ a ɗa. \v 5 Adama o ndolo i ciga i ꞌyuwan i yuwan tsutoni na azagbain a gwamnati, adama a na tsundolo tsa ɗa yaa yuwan a̱vu i kanzuꞌwa oforo, waru adama a na ili i na yi ntsayi i yuwan ɗa ndolo. \v 6 A̱yi ɗa i zuwai yaa tsupusa utafa. Ngono agbashi a̱ A̱sula̱ a ɗa, waru a̱ tsu ushi ta̱ atsupu tsa̱ra̱ a gura yuwan ulinga u na A̱sula̱ a zuwa nle. \v 7 I tsupa le ili i na oo tono ɗu suru. I tsupa ko cuꞌun vu utafa ne ɗa suru. I ca le tsugbain waru i yuwan tsutoni ne ele suru. \s1 I ciga ama \p \v 8 She i lyawa nanza toni ɗu ili i ro wan. Ili i ta̱ i ɗa goon na ni i ciga i ꞌyuwan i yuwan, a̱yi ɗa i cigalai, adama a na vuma na cigai ama u to tonishi Wila̱ suru. \v 9 Wila̱ꞌa̱ u damma ta̱, “She vu yuwan tsipere wan. She vu una nanza nu ucigu wa̱ wu wan. She vi iva̱ wan. She vu zuwa okolo e itana yi za ro wan.” Amma wila̱ u ta̱ u ta̱ lo za na dammai una̱ta̱ na aza a nda: “Vu ciga nron mu nden ma̱ wu cine vu cigai aciya̱wu.” \x ◊ \xo 13:9 \xt Mta̱. 20:13-15; Mta̱. 20:17; N.Gn. 19:18.\x* \v 10 Na̱ vu ciga ama, vaa yuwaan le iwuya shi. Na̱ vu ri ni icigi ya ama vu to tonishi ili i na Wila̱ u dammai. \p \v 11 Ni i ciga i ꞌyuwan i yuwan ili i nda adama a na i reve ta̱ cuꞌun mantsa ma na tsu ri. Mantsa ma na u lobonoi i ꞌyon gogogo a̱tsuma̱ a nlavu a ɗa, adama a na iwawi i tsu i laꞌa ta̱ zuzu na̱ mantsa ma na tsu fara cayi okolo. \v 12 U yuwan ta̱ gashi ayin a ciga ta̱ o koto, waru usana u ciga ta̱ matawaa. Adama o ndolo tsu lyawai a yuwusan ili i na aa yuwusan a̱tsuma̱ e irumbu, reve tsu tarai itana i na tsaa yuwayin uvon a̱tsuma̱ e ekan. \fig I jiwan a nlavu|src="Romans_13_11b.tif" size="span" loc="Romans 13:12" ref="Rom. 13:12" \fig* \v 13 I yuwan wuma u ɗu ulobonu, cine ama a tsu yuwusan nu urana. She i yuwan iwuya a mantsa ma̱ a̱buki wan. She yoo oꞌwo ososowi wan. She i yuwan tsipere icuꞌun icuꞌun wan. She i yuwan nla̱ngi va̱ni ɗu wan. She i yuwan tsushuꞌun no ozo o ro wan. \v 14 Amma i lyawa Zagbain Yesu Zamawawa rono ɗu aɗanga a wuma u ɗu suru suru. Reve waru i lyawa ifoɓi yu ure u na ya̱a̱ tsura̱ ili i wuya i na i cigai. \c 14 \s1 She i geꞌeto ama wan \p \v 1 I ushi aza a na a̱ kurusu Zagbain, ko na aza a na ucawu wo okolo u le u ri nu ucira shi ɗa. She i yuwan mawasan ne ele adama e ili i na a tarai u na u ri ulobonu ko ulobonu shi wan. \v 2 Iroci, nanza tara ta̱ unusu u ɗa shi na a lyuwa ko cuꞌun vi ilyalya i na a̱ tsura̱i biti. Agba za na ucawu wo okolo a̱ yi a̱ ri nu ucira shi, u tsu tama nama na u tsura̱i suru shi. \v 3 Aza a na a tsu lyuwa ko cuꞌun vi ilyalya i ne ɗa a̱ tsura̱i, a ciga a ꞌyuwan o goro aza a na a ꞌyuwain a tama inama wan. Waru aza a na a tamusa inama shi, a ciga a ꞌyuwan a tara gashi aza a na a lyuwusa ilyalya a yuwan ta̱ unusu wan, adama a na A̱sula̱ a̱ usu ta̱ vuma ndolo. \v 4 U ri ulobonu i yuwaan aagbashi a vuma ro ugeꞌetosu shi. Zavuꞌwa va̱ yi ɗa aa gura damma ko u ta yuwusan ulinga u saꞌani ko waa yuwusan ulinga u saꞌani shi. Ucira wu Zagbain u ta kamba aagbashi a̱ yi a yuwan ili i na wu ntsayi u yuwan. \p \v 5 A̱za̱ e Itoni o ro a tara ta̱ urana u ro u laꞌa ta̱ urana u ro akiza, ozo o ro gba a tara ta̱ urana suru una̱ta̱ u ɗa a̱ ri. I yuwan majiyan me ili i na yi ntsayi na aciya̱ɗu. \v 6 Aza a na a tarasa a na urana u ro u laꞌa ta̱ urana u ro, a tsu yuwan ta̱ ne adama a na a ciga ta̱ a ca Zagbain tsugbain. Ne ɗa waru aza a na a lyuwusa ilyalya icuꞌun icuꞌun a̱ ri. O tsu godyoo ta̱ A̱sula̱ kafu a lyuwa, tsundolo tsa ɗa aa ca Zagbain tsugbain. Aza a na waru a ꞌyuwain a lyuwa ili suru a tsu ciga ta̱ a ca Zagbain tsugbain reve waru o godyoo A̱sula̱. \p \v 7 Adama a aciya̱tsu a ɗa tsu ri wuma goon shi, waru tsu kuwa̱ adama a aciya̱tsu goon shi. \v 8 Na̱ tsu ri wuma, adama a Zagbain a ɗa tsu ri wuma, waru na̱ tsu kuwa̱, adama a Zagbain a ɗa tsu kuwa̱i. Adama o ndolo, na̱ tsu ri wuma ko tsu kuwa̱ e ekere a Zagbain a ɗa tsu ri. \p \v 9 Ili i na i zuwai Zamawawa kuwa̱i reve waru u ꞌyon u ka̱mba̱ wuma a̱yi ɗa adama wo oꞌwo Zagbain a aci a aza a na a̱ ri wuma na aza a na a̱ ri ukwa̱. \v 10 Adama o ndolo nye i zuwai yee geꞌetosu aza a na a̱ ri oo tono Zagbain? Waru nye i zuwai yoo ronuso a̱za̱ a̱ ɗu a̱za̱ e Itoni e iɗa? Urana u ta̱ lo a̱ ta̱wa̱ a na A̱sula̱ ee geꞌeto tsu suru. \v 11 A̱sula̱ a damma ta̱ a̱tsuma̱ a Adanshi a̱ yi, \q1 “N kucina ta̱ na̱ wuma u va̱, \q1 ama suru a̱ ta̱ kingyo a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ va̱. \q1 A alanga e eteshe a ɗa ama suru \q1 a damma a na a̱mu ɗa A̱sula̱.” \x ◊ \xo 14:11 \xt Isha. 45:23.\x* \p \v 12 Ama suru a ta cuɗuwa ili i na a yuwain a̱ ma̱ka̱ka̱n ma̱ A̱sula̱, ni ili i na i zuwai a yuwain ne. \s1 She i zuwa ama a̱ riya̱ wan \p \v 13 Tsu ciga tsu ꞌyuwan tsu lyawa e geꞌetosulei. O una̱ u ndolo, i dammulai u ri ulobonu i zuwa ama a̱ ta̱ɗa̱tsa̱ a̱vu a̱ riya̱ a̱tsuma̱ o unusu shi. \v 14 A̱mu n tu uɓolu na̱ Yesu Zagbain, adama o ndolo n reve ta̱ ilyalya suru a̱ tu ulobonu u na a gura lyuwa le. Na̱ vuma tara ili i ro i ri ulobonu shi, to, ili i ndolo unusu u ɗa e ekere a̱ yi. \v 15 Voo rocosu icigi shi na̱ vu lyuwa ilyalya i na yaa zuwa za vi Itoni† ro riya̱. She vu lyawa ilyalya i na vaa lyuwusa u lungusa̱ vuma na Zamawawa kuwa̱i adama a̱ yi wan! \v 16 She vu lyawa ili i na vu tarai u ri mejege ma ɗa u ka̱mba̱ ili i na ama o ro a tarai ili yi idaba wan. \v 17 Na̱ vuma ro yuwan adanshi adama o tsugono tsa̱ A̱sula̱ waa yuwusan adanshi adama a̱ wila̱ o una̱ wa alya e ilyalya no oso shi, amma gba u tsu yuwan ta̱ adanshi adama a̱ a̱ɓula̱, na asuvu nden, na̱ ma̱za̱nga̱ ma na Ruhu va Akiza a casu. \v 18 Ni i yuwaan Zamawawa a̱ga̱nda̱ o ure u nda, i tsu zuwa ta̱ A̱sula̱ a uwwa uyoꞌo waru ama a̱ ta̱ usu ɗu fo. \p \v 19 Adama o ndolo, tsu ciga tsu ꞌyuwan tsu yuwan a̱tyo a na tsaa yuwan tsu yuwan ili i na i tsu ta̱wa̱a̱ na̱ nden ma asuvu, waru ni ili i na i tsu kambulai e isawan ugbamu. \v 20 She i lungusa̱ ulinga wa̱ A̱sula̱ adama e ili i na yaa lyuwusa wan. I ta gura lyuwa ilyalya suru, amma unusu u ɗa vu zuwa nanza yuwan unusu adama e ili i na vaa lyuwusa. \v 21 She i tama inama, ko i sowo ma̱ra̱, ko i yuwan ili i ro wan, na̱ wo oꞌwo i yuwan tsundolo u ta zuwa a̱za̱ e Itoni o ro a̱ riya̱. \p \v 22 A̱tsuma̱ e ili i na vaa yuwusan a̱vu ɗa na̱ A̱sula̱ a̱ wu. Ama a tsu yuwan ta̱ ma̱za̱nga̱ ne e reve ili i na a yuwusan mejege ma ɗa, babu ma̱la̱la̱ adama a̱ yi. \v 23 Amma na̱ a̱ ri a̱ ma̱la̱la̱ a̱tsuma̱ e ili i na aa lyuwusa, A̱sula̱ o kototo le ta̱ na a lyuwa yi, adama a na e reve ta̱ mejege ma ɗa shi. Ni i yuwan ili i na i revei mejege ma ɗa shi, i ta yuwusan unusu. \c 15 \s1 Vu yuwan ili i na vaa uwwa uyoꞌo goon wan \p \v 1 A̱tsu na tsu ri nu ucawu wo okolo o ucira, tsu yuwain ankuri na̱ a̱za̱ e Itoni yi Zagbain aza a na ucawu wo okolo e le a̱ ri nu ucira shi. She tsu cigai tsu zuwa aciya̱tsu na tsaa uwwai uyoꞌo goon wan. \v 2 Tsu yuwain ili i na yaa zuwa le a uwwa uyoꞌo, reve waru tsu yuwain ili i na yaa kamba le. \v 3 Ko Zamawawa yuwan adama u zuwa aciya̱yi wu uwwa uyoꞌo shi. Amma cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai, “Ama a na e isulusa wu a̱mu ɗa fo e isulusa.” \x ◊ \xo 15:3 \xt Ica 69:9.\x* \v 4 Ili i na a ɗanai suru a̱tsuma̱ a Adanshi a̱ A̱sula̱ a ɗana le ta̱ adama o rito tsu. Adanshi a̱ A̱sula̱ a ca tsu ta̱ makaɓa ma asuvu, reve waru u ca tsu okolo ugbamu, adama tsu da̱na̱ nu uzuwu wo okolo. \p \v 5 A̱sula̱ a ɗa za na tsu zuwa tsu tsu kaɓa asuvu, reve waru u ca tsu okolo ugbamu. N ta yuwusan avasa A̱sula̱ a kamba ɗu adama i yuwan nden n saꞌani na ama, a̱tsuma̱ e itoni yi Zamawawa. \v 6 Ne ɗa suru nɗu yoo ɓoluloi ɗyo ɗu i yuwaan A̱sula̱ ica reve waru i casu yi tsugbain, za na a̱yi ɗa Dada va̱ Yesu Kristi Zagbain tsu. \s1 Alabari a Saꞌani adama a aza a Israꞌila na Atakpaci \p \v 7 Zamawawa usu ɗu ta̱, adama o ndolo a̱ɗu fo i usula̱i. Ne ɗa A̱sula̱ a̱a̱ tsura̱ tsugbain. \v 8 N damma ɗu ta̱ Zamawawa yuwan ta̱ a̱ga̱nda̱ a̱ tyo e ekere a aza a Israꞌila adama u roco nzuwulai ma̱ a̱bunda̱ n na A̱sula̱ a yuwayin nkaya n le amayun a ɗa. \v 9 Waru u ta̱wa̱ ta̱ tsa̱ra̱ Atakpaci a ca A̱sula̱ ica adama e isaꞌani i na u roco nle. Ununa Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai: \q1 “N ta cuwa wu e memere ma Atakpaci. \q1 N ta cana ica a̱ tyo a aala a̱ wu.” \x ◊ \xo 15:9 \xt Ica 18:49.\x* \p \v 10 Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammisa ta̱: \q1 “Za̱nga̱na̱i, a̱ɗu Atakpaci, \q1 oɓolo na ama a̱ yi, aza a Israꞌila.” \x ◊ \xo 15:10 \xt U.Wl. 32:43.\x* \p \v 11 Waru Adanshi a̱ A̱sula̱ a damma ta̱: \q1 “Cuwai A̱sulazuva, suru nɗu Atakpaci. \q1 Cuwa niyi, ama o uvaɗi suru.” \x ◊ \xo 15:11 \xt Ica 117:1.\x* \p \v 12 Reve vumava̱sula̱ Ishaya damma, \q1 “Nanza o uꞌwa u Mogono Da̱wuda† u ta̱ ta̱wa̱, \q1 u ta yuwan tsugono a aci a Atakpaci, \q1 waru a ta zuwa okolo e le e ekere a̱ yi.” \x ◊ \xo 15:12 \xt Isha. 11:1.\x* \p \v 13 N ta yuwusan avasa a̱ tyo a̱ A̱sula̱, za na tsu ca uzuwu wo okolo, u shiton ɗu na̱ ma̱za̱nga̱ ma amayun na asuvu nden, a mantsa ma na i cayi okolo a̱ ɗu e ekere a̱ yi. Ne ɗa uzuwu wo okolo a̱ ɗu waa lyuwa elime o ucira u Ruhu va Akiza. \s1 Bulu yuwan ta̱ adanshi adama o ulinga wa̱ yi \p \v 14 Ama a̱ va̱, n reve ta̱ i ta̱ tapu ni isaꞌani. N reve ta̱ waru i ta̱ nu urevu u na wu ntsayi i da̱na̱ na̱ a̱yi, waru n reve ta̱ i tsu gura ta̱ ritoloi. \v 15 Amma n ɗanaa ɗu ta̱ a alanga eteshe adama e ili i na n ciga nɗu i cuwan. N yuwan ta̱ ne adama a na A̱sula̱ a yuwaan mu ta̱ isaꞌani, \v 16 waru u ca mu ta̱ ulinga u na moo oꞌwo aagbashi e Yesu Zamawawa a̱ tyo uba̱ta̱ wa Atakpaci. N ta yuwusaan A̱sula̱ tsugbashi ana mo ritosu Alabari a Saꞌani a̱ yi. N da̱na̱ ta̱ ana ganu† adama Atakpaci o oꞌwo kucci na A̱sula̱ a̱a̱ ushi, kucci na Ruhu va Akiza ka̱mba̱toi akiza. \p \v 17 Adama o ndolo, n ta yuwusan ma̱za̱nga̱ adama e ili i na n yuwain adama a̱ A̱sula̱ a̱tsuma̱ e Yesu Zamawawa. \v 18 Maa yuwan adanshi adama e ili i ro shi, she ili i na Zamawawa yuwain e ekere a̱ va̱, ana n zuwai Atakpaci a yuwan tsutoni na̱ A̱sula̱. A yuwan ta̱ tsutoni na̱ a̱yi adama e ili i na n dammai ni ili i na n yuwain. \v 19 Waru o toni ta̱ A̱sula̱ adama o ucira wa̱ a̱ba̱jini o ulinga wa asalama† u na e enei, na̱ waru adama o ucira u Ruhu va Akiza. N yuwan ta̱ alajiya a Alabari a Saꞌani a̱tsuma̱ a̱ Urishelima hali a̱ tyo alanga a Iliriku, adama o ndolo n koto ta̱ ɗe alajiya uba̱ta̱ suru. \v 20 N ciga ta̱ n yuwan alajiya a Alabari a Saꞌani kuci uba̱ta̱ u na ama o ro koto a uwwai adama a Zamawawa shi, adama a na n ciga n yuwusan ulinga o ulinga u na nanza farai shi. \v 21 U ta̱ cine Adanshi a̱ A̱sula̱ a dammai: \q1 “Aza a na koto a damma nle adama a̱ yi shi e te ene, \q1 waru aza a na koto a uwwai adama a̱ yi shi, a̱ ta̱ tsura̱ urevu.” \x ◊ \xo 15:21 \xt Isha. 52:15.\x* \s1 Bulu ciga ta̱ u bura Roma \p \v 22 Ulinga u nda u ɗa u shi u putsusaa numu a̱ ta̱wa̱ ya̱ꞌa̱ ɗu me ene ɗu. \v 23 Gogo gba n koto ta̱ ulinga u na maa yuwusan ba̱ta̱ nda. N shi ta̱ n ciga n ꞌya̱wa̱ uba̱ta̱ u ɗu nu ujimu. \v 24 N te ifoɓi n ꞌya̱wa̱ Asibaniya, na̱ ma̱a̱ ka̱ra̱, n ta ɓatsa Roma.† N reve ta̱ n ta uwwa uyoꞌo na̱ m ɓatsa me ene ɗu, reve i kamba mu n reme ure. \v 25 Amma kafu me ene ɗu, n ciga n ꞌyuwan n ꞌya̱wa̱ neꞌen Urishelima tsa̱ra̱ n tara uneꞌe a̱ tyo a̱za̱ e Itoni a na a̱ ri ɗe. \v 26 A̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a na a̱ ri Makidoniya na̱ Akataya a ca ta̱ ikebe fa̱a̱n adama a kamba alambi a na a̱ ri pe a̱tsuma̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a̱ Urishelima. \fig Ucasu adama a alambi|src="Romans_15_26.tif" size="span" loc="Romans 15:26" ref="Rom. 15:26" \fig* \v 27 A uwwa ta̱ uyoꞌo u na aa yuwaan le ne, adama a na uneꞌeꞌe wo oꞌwo ta̱ she damma atsupu o utan. O ufaru, Atakpaci a̱ ushi ta̱ isaꞌani e ekere a̱ A̱sula̱ adama a abaꞌun a̱tsuma̱ a̱ ruhu e ekere a aza a Israꞌila. Ɗaɗa gba e enei u lobono ta̱ a kamba le ni ili i na a̱ ri na̱ a̱yi. \v 28 Na̱ n koto a casu ikebe i nda, n ta̱ ka̱lyuwa̱ ɗu, reve n ka̱ra̱ a̱ tyo Asibaniya. \v 29 N reve ta̱ na̱ n rawa uba̱ta̱ u ɗu, Zamawawa ta ca mu a̱ba̱jini abaꞌun adama a̱ ɗu. \p \v 30 Ama a̱ va̱, n ta patishi ɗu ankuri a̱tsuma̱ a ala e Yesu Zamawawa Zagbain tsu, i ɓolo ekere na̱ a̱mu a̱tsuma̱ o ulinga a yuwusan avasa a̱ tyo uba̱ta̱ wa̱ A̱sula̱ adama a̱ va̱. I yuwan ili i nda adama e icigi i na i ri na̱ a̱yi a̱ tyo e ekere a̱ va̱ na Ruhu va Akiza ca nɗu. \v 31 I yuwan avasa adama a ama a na a̱ ri e iɗa ya Yahuda aza a na koto a̱ ushiyi Yesu Zamawawa shi, tsa̱ra̱ a uwwato mu usa̱n wan. Waru i yuwan avasa adama a̱ a̱za̱ e Itoni a̱tsuma̱ a̱ Urishelima a yuwan ma̱za̱nga̱ ni ili i na n yuwain adama n kamba le. \v 32 Na̱ A̱sula̱ a̱ usu, n ta̱ ta̱wa̱ ya̱ꞌa̱ ɗu na̱ ma̱za̱nga̱, waru uka̱lyuwusa̱ u va̱ a̱ tyo ya̱ꞌa̱ ɗu u ta zuwa mu mu uwwa uyoꞌo reve n tsura̱ wivuwun. \v 33 Gogo lyawa A̱sula̱, za na tsu ca asuvu nden, u da̱na̱ oɓolo na̱ a̱ɗu suru. Ami. \c 16 \s1 Bulu ca̱sa̱ ta̱ nꞌutsa̱ ma̱ yi \p \v 1 N ta̱ ni ili i saꞌani i na maa damma adama a̱ Fibi, ka na a yuwusan a̱ga̱nda̱ a̱tsuma̱ a̱ a̱a̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a Kankiriya. \v 2 N ta patishi ɗu ankuri i ushi yi a̱tsuma̱ a Zagbain o ure u saꞌani u na ama a̱ A̱sula̱ aa tsu yuwan. I kamba yi a̱tsuma̱ o ure u na yaa gura suru, adama a na u kamba mu ta̱ na ama a̱ a̱bunda̱ fo. \p \v 3 I ca̱sa̱ Birisika na̱ Akila, \x ◊ \xo 16:3 \xt Ajy. 18:2.\x* aza a na a yuwain ulinga oɓolo na̱ a̱mu a̱tsuma̱ a tsugbashi tsa̱ Yesu Zamawawa. \v 4 A̱ usu ta̱ a̱ kuwa̱ adama a kamba mu. N godyoo le ta̱ lon, waru a̱mu a̱ ndeꞌen shi a̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a Atakpaci suru o godyoo le ta̱. \v 5 Waru, i ca̱sa̱a̱ mu a̱a̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a na o tsu ɓolotosu a̱tsuma̱ o uꞌwa u le. \p Waru i ca̱sa̱a̱ mu iꞌutsa̱ ya amayun i va̱ Abayinitu. A̱yi ɗa vuma na fara oꞌwoi za vi Itoni e iɗa ya Asiya. \p \v 6 I ca̱sa̱a̱ mu Meri, za na yuwaan ɗu ulinga wa̱ a̱ɓula̱ lon. \p \v 7 I ca̱sa̱a̱ mu ama a̱ va̱, Andranika na̱ Juniya, aza a na a̱ da̱na̱i a̱tsuma̱ o uꞌwa wa ali oɓolo na̱ a̱mu. O oꞌwo ta̱ a̱za̱ e Itoni kafu a̱mu, waru ajiya a ta casu le tsugbain. \p \v 8 I ca̱sa̱a̱ mu Amfiliya, a̱yi iꞌutsa̱ ya amayun i va̱ i ɗa a̱tsuma̱ e itoni yi Zagbain. \p \v 9 I ca̱sa̱a̱ mu Uribanu, za na yuwayin Zamawawa a̱ga̱nda̱ oɓolo na̱ a̱tsu. \p I ca̱sa̱a̱ mu iꞌutsa̱ ya amayun i va̱ Isitaki. \p \v 10 I ca̱sa̱a̱ mu Abali, za na rocoi amayun a ɗa u toniyi Zamawawa. \p I ca̱sa̱a̱ mu Aristobulu na ama o uꞌwa a̱ yi. \p \v 11 I ca̱sa̱a̱ mu Hiruduyan, moron ma̱ va̱. \p Waru i ca̱sa̱a̱ mu Nakisu na aza a na a̱ ri a̱tsuma̱ o uꞌwa wa̱ yi, aza a na a̱ ri a̱za̱ e Itoni yi Zagbain. \p \v 12 I ca̱sa̱a̱ mu Tarafina na̱ Tarafusa, a̱ma̱ci a na a yuwain ulinga u saꞌani adama a Zagbain. \p I ca̱sa̱a̱ mu na̱wa̱yi va amayun va̱ Barisisa, ka ro na yuwain ulinga u saꞌani adama a Zagbain. \p \v 13 I ca̱sa̱a̱ mu Rufo, za na ri aagbashi a saꞌani adama a Zagbain. Waru i ca̱sa̱ mma va̱ yi, za na oꞌwoi gashi mma va̱. \p \v 14 I ca̱sa̱a̱ mu Asinkirita, na̱ Filiguna, na̱ Hamisa, na̱ Baturoba, na̱ Hema, oɓolo na̱ a̱za̱ e Itoni a na a̱ ri oɓolo ne ele. \p \v 15 I ca̱sa̱a̱ mu Fililugu, na̱ Juliya, na̱ Niriyu, na̱ mawun ma̱ a̱na̱wu mo usheli ma̱ yi, na̱ Ulumfa, oɓolo na ama a̱ A̱sula̱ a na a̱ ri oɓolo ne ele. \p \v 16 I ca̱sa̱la̱i ni icigi yi Zamawawa. \p A̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni a Zamawawa suru a̱ ta̱ ca̱sa̱sa̱ ɗu. \s1 Morono ma atsuvu mo ukosu \p \v 17 Ama a̱ va̱, i ka̱mbuwa̱ ugbozu u ɗu ulobonu adama a aza a na a̱a̱ ta̱wa̱a̱ nu uneꞌesun nu uꞌya̱sa̱sa̱n wa asuvu e ekere o ucawu wo okolo wa ama, reve o rito ili i ro koꞌo ni ili i na i tsura̱i. I suma le! \v 18 Aza a na a yuwusan ne a yuwusaan Zamawawa Zagbain tsu a̱ga̱nda̱ shi, amma a ta yuwusan ili i na aa uwwaa aciyele uyoꞌo. A tsu yuwusan ta̱ ica ye pere, reve a̱ luma̱ ama a na e revei cuꞌun morono ma adanshi me iwuya ma nda shi. \v 19 A̱za̱ e Itoni suru a uwwa ta̱ a na yaa yuwusan tsutoni e ekere a Zagbain, adama o ndolo n ta yuwusan ma̱za̱nga̱ adama a̱ ɗu. Amma n ciga ɗu ta̱ i ka̱mbuwa̱ ugbozu a̱tsuma̱ e ili i na i ri ili i saꞌani, amma gba i suma iwuya. \p \v 20 A̱sula̱ a na gba a̱ tsu ta̱wa̱a̱ na asuvu nden, aa jima shi u ta minjira Male reve u ca ɗu ucira a aci a̱ yi. \p N ta yuwusan avasa isaꞌani ya̱ Yesu Zagbain tsu da̱nu oɓolo na̱ a̱ɗu. \p \v 21 Timoti za na a yuwusan ulinga oɓolo na̱ a̱mu, u ta̱ lyungusa̱a̱ ɗu ni ica̱su ya̱ yi. Waru ama a̱ va̱ fo, Lusiya, na̱ Yason, na̱ Susibatara a̱ ta̱ ca̱sa̱sa̱ ɗu. \p \v 22 A̱mu ɗa Tatiyu, n ta ɗanasa ili i na Bulu dammai n ɗana. A̱mu fo n ta̱ ca̱sa̱sa̱ ɗu a̱tsuma̱ a Zagbain. \p \v 23 Gayu ta̱ ca̱sa̱sa̱ ɗu. U ushi mu ta̱ oɓolo na̱ a̱a̱ꞌisa̱ a̱ a̱za̱ e Itoni suru a̱tsuma̱ o uꞌwa wa̱ yi. \p Arasata, za vu uzuwa wi ikebe a̱ lyuci gbain, ni iꞌutsa̱ i tsu Kawata a̱ ta̱ ca̱sa̱sa̱ ɗu fo. \p \v 24 N ta yuwusan avasa Zagbain tsu Yesu Zamawawa u roco ɗu isaꞌani suru. Ami.\f + \fr 16:24 \ft Akuci a atagada o ro a̱ ri nu uguzu u nda shi.\f* \s1 Avasa e ica \p \v 25 Tsu cayi A̱sula̱ tsugbain! U tsu zuwa ɗu ta̱ yi isawan nu ucira a̱tsuma̱ o ucawu wo okolo a̱ ɗu, cine Alabari a Saꞌani a dammai. Ikaka i ɗa adama e Yesu Zamawawa ni ifoɓi i na u sokoi nu ujimu. \v 26 Amma gogo iɗana ya ama̱sula̱ a zuwa le ta̱ e reve amayun a alanga e eteshe. Waru A̱sula̱, a na a̱ tsu kuwa̱ shi, a zuwa ta̱ uvaɗi ma̱ɓula̱ e reve amayun a nda, tsa̱ra̱ a̱ usu waru aa yuwan tsutoni na̱ a̱yi. \v 27 Lyawa A̱sula̱, za na a̱yi ɗa goon u ri nu ugbozu, u ushi tsugbain o ure wa̱ Yesu Zamawawa babu ukotu. Ami.