\id 1TH \h 1 Tesalonicenses \toc1 1 Tesalonicenses \mt1 Nihánj me ꞌo̱ yanj cartá quiꞌyaj síí cuꞌna̱j Pabló caꞌnéé soꞌ rihaan nij yuvii̱ noco̱ꞌ man Diose̱ ya̱nj chumanꞌ cuꞌna̱j Tesalónica a \c 1 \p \v 1 Síí cuꞌna̱j Pabló do̱ꞌ, síí cuꞌna̱j Silvano do̱ꞌ, síí cuꞌna̱j Timoteo do̱ꞌ, me núj, ne̱ tuꞌva taranꞌ núj avii ꞌyaj núj yanj nihánj caꞌne̱j núj rihaan nij soj si̱j ya̱nj chumanꞌ cuꞌna̱j Tesalónica si̱j noco̱ꞌ man Rej níꞌ Diose̱ do̱ꞌ, man Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ do̱ꞌ a. Me rá núj quiꞌya̱j ndoꞌo Diose̱ se lu̱j cheꞌé soj, ne̱ me rá núj ga̱a̱ xe̱j nimán soj, quiꞌya̱j Diose̱ a. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa nij síí cuchumán rá niꞌya̱j man Jesucristó ya̱nj chumanꞌ cuꞌna̱j Tesalónica roꞌ, sa̱ꞌ uxrá nocoꞌ nij soꞌ man Diose̱ a \p \v 2 Niga̱nj nagoꞌ núj graciá rihaan Diose̱ cheꞌé cunuda̱nj soj, ne̱ ga̱a achíín niꞌya̱j núj rihaan Rej níꞌ Diose̱, ne̱ achíín niꞌya̱j ndoꞌo núj cheꞌé taranꞌ nij soj ei. Dan me se yoꞌo̱ \v 3 nuû rá núj se vaa quiꞌyaj suun ndoꞌo soj cheꞌé se amán rá soj niꞌya̱j soj man Jesucristó, ne̱ caranꞌ rá soj niꞌya̱j soj man soꞌ, ne̱ nu̱u̱ rá núj se vaa neꞌen soj se vaa cavi̱i̱ sa̱ꞌ soj quiꞌya̱j Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ vaa güii, ne̱ cheꞌé dan yoꞌo̱ aꞌnéé nimán soj quiꞌya̱j suun soj cheꞌé soꞌ ado̱nj. \v 4 Dan me se ꞌe̱e̱ rá Diose̱ man soj, tinu̱j, nocoj. Ne̱ neꞌen núj se vaa narii Diose̱ man soj canoco̱ꞌ soj man soꞌ ado̱nj. \p \v 5 ꞌO̱ se cuno soj nana̱ sa̱ꞌ nana̱ nataꞌ núj rihaan soj, ne̱ ne cuno̱ rmaꞌa̱n soj nana̱ yoꞌ maꞌ. Dan me se ga̱a cuno soj nana̱ yoꞌ, ne̱ yu̱u̱n cheꞌe̱ guun ya̱ rá soj se vaa nana̱ ya̱ me yoꞌ, ne̱ guun nucua̱j ndoꞌo soj canocoꞌ soj nu̱ꞌ nana̱ yoꞌ ei. ꞌO̱ se Nimán Diose̱ ne ga̱ soj ei. ꞌO̱ se ga̱a cane núj ga̱ soj, ne̱ queneꞌen soj da̱j quiꞌyaj núj cheꞌé se me rá núj cavi̱i̱ sa̱ꞌ soj a. \v 6 Ne̱ ase quiꞌyaj gue̱e̱ núj do̱ꞌ, ase ꞌyaj gue̱e̱ síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ do̱ꞌ, da̱nj quiꞌyaj gue̱e̱ soj chugua̱nj. Dan me se nda̱ꞌ se quiranꞌ soj sayuun quiꞌyaj nij yuvii̱ ne amán rá niꞌya̱j man Jesucristó, tza̱j ne̱ yoꞌo̱ canocoꞌ soj se‑na̱na̱ Diose̱, ne̱ guun niha̱ꞌ rá soj, quiꞌyaj Nimán Diose̱ ado̱nj. \v 7 Ne̱ cunuda̱nj nij yuvii̱ noco̱ꞌ man Diose̱ ma̱n estadó Macedonia do̱ꞌ, ma̱n estadó Acaya do̱ꞌ, xcaj nij soꞌ cuentá cheꞌé se vaa quiꞌyaj soj, ne̱ da̱nj quiꞌyaj gue̱e̱ nij soꞌ uún ei. \p \v 8 Dan me se a̱j cuno ndoꞌo yuvii̱ se‑na̱na̱ síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ, quiꞌyaj soj, ne̱ dan me se nuveé ina̱nj nij yuvii̱ ma̱n estadó Macedonia do̱ꞌ, nij yuvii̱ ma̱n estadó Acaya do̱ꞌ, me yuvii̱ cuno nana̱ se vaa amán rá soj niꞌya̱j soj man Diose̱ maꞌ. ꞌO̱ se yuvii̱ ma̱n rihaan nu̱ꞌ cachra̱ꞌ chumii̱ me yuvii̱ cuno nana̱ yoꞌ na̱nj ado̱nj. Cheꞌé dan me taj cheꞌé cata̱j xnaꞌanj núj rihaan nij yuvii̱ cheꞌé se vaa quiꞌyaj soj maꞌ. \v 9 Maꞌa̱n nij yuvii̱ taj xnaꞌanj rihaan tuviꞌ nij soꞌ se vaa veꞌé uxrá caꞌmii soj ga̱ núj ga̱a cayáán núj ga̱ soj, ne̱ taj xnaꞌanj nij soꞌ se vaa tanáj soj yaꞌanj canocoꞌ soj ga̱a rque̱, ne̱ dan me se chruun cacój soj do̱ꞌ, yahij cacój soj do̱ꞌ, me nij yaꞌanj yoꞌ, ne̱ ya̱j me se canica̱j soj canocoꞌ soj man Diose̱ síí vaa iꞌna̱ꞌ ya̱ ya̱, \v 10 ne̱ naꞌvi̱j soj caꞌna̱ꞌ uún maꞌa̱n Jesucristó taꞌníí Diose̱ rej xta̱ꞌ a. Ne̱ Jesucristó roꞌ, me síí cunuu iꞌna̱ꞌ ya̱ uún quiꞌyaj Diose̱ ga̱a caviꞌ soꞌ, ne̱ ti̱nanii Jesucristó man níꞌ rihaan sayuun asa̱ꞌ quisíj güii caxri̱i̱ yuva̱a̱ Diose̱ man nij síí tumé cacunꞌ ne̱ quiꞌya̱j Diose̱ sayuun man nij soꞌ ei. \c 2 \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa veꞌé tucuꞌyón síí cuꞌna̱j Pabló se‑na̱na̱ Diose̱ nana̱ sa̱ꞌ rihaan nij síí cuchumán rá niꞌya̱j man Jesucristó ya̱nj chumanꞌ cuꞌna̱j Tesalónica a \p \v 1 Neꞌen maꞌa̱n soj se vaa cavii sa̱ꞌ suun quiꞌyaj suun núj ga̱a cayáán núj ga̱ soj, tinu̱j, nocoj. \v 2 Dan me se asino ya̱a̱n quiranꞌ núj sayuun chumanꞌ Filipos, ne̱ nachriꞌ ndoꞌo nij síí ma̱n chumanꞌ yoꞌ niꞌya̱j nij soꞌ man núj, tza̱j ne̱ cheꞌé se si̱j noco̱ꞌ man Diose̱ me núj, cheꞌé dan nda̱ꞌ se sayu̱u̱n ndoꞌo vaa nataꞌ núj se‑na̱na̱ Diose̱ nana̱ sa̱ꞌ rihaan soj quiꞌyaj nij síí ma̱n chiháán soj, tza̱j ne̱ ne cuchuꞌvi̱ꞌ núj maꞌ. Tana̱nj caꞌnéé nimán núj nata̱ꞌ núj doj nana̱ sa̱ꞌ rihaan soj a. \p \v 3 Vaa cheꞌé aꞌmii natáj núj se‑na̱na̱ Diose̱ rihaan soj, ne̱ dan me se nuveé si̱j noco̱ꞌ tucuáán ne̱ me núj maꞌ. Ne quij vaa nimán núj maꞌ. Nuveé si̱j tihaꞌ yuꞌunj man yuvii̱ me núj maꞌ. \v 4 ꞌO̱ se guun nucua̱j rá Diose̱ man núj, ne̱ caꞌneꞌ soꞌ suun rihaan núj nata̱ꞌ núj se‑na̱na̱ soꞌ nana̱ sa̱ꞌ, ne̱ da̱nj ꞌyaj gue̱e̱ núj ado̱nj. Ne uun rá núj se vaa cata̱j yuvii̱ se vaa veꞌé ꞌyaj núj maꞌ. Ma̱a̱n se me rá núj gu̱un niha̱ꞌ rá Diose̱ ni̱ꞌyaj Diose̱ man núj, ne̱ cheꞌé dan ꞌyaj suun núj cheꞌé Diose̱, ne̱ Diose̱ me síí acaj cuentá cheꞌé núj da̱j vaa nimán núj ado̱nj. \v 5 Neꞌen soj do̱ꞌ, neꞌen maꞌa̱n Diose̱ do̱ꞌ, se vaa ne caꞌmi̱i̱ yaꞌa̱nj ndoꞌo núj ga̱ soj cheꞌé rej caꞌve̱e caꞌne̱e̱ núj saꞌanj man soj maꞌ. \v 6 Ne gu̱un rá núj cata̱j soj do̱ꞌ, cata̱j yoꞌó yuvii̱ do̱ꞌ, se vaa veꞌé ꞌyaj núj maꞌ. Nda̱ꞌ se Jesucristó me síí cuneꞌ man núj gu̱un núj apóstol nataꞌ se‑na̱na̱ soꞌ, tza̱j ne̱ ne cachi̱nj núj rasu̱u̱n rihaan soj maꞌ. \p \v 7 Tana̱nj ase ꞌyaj nij chana̱ ga̱ taꞌníí chana̱ roꞌ, da̱nj quiꞌyaj núj ga̱ soj ga̱a cayáán núj ga̱ soj, ne̱ veꞌé ina̱nj quiꞌyaj núj ga̱ soj ado̱nj. \v 8 Dan me se cunuu ꞌe̱e̱ rá núj man soj, ne̱ cheꞌé dan nuveé ina̱nj se‑na̱na̱ Diose̱ me se vaa rqué núj man soj maꞌ. Rqué núj se‑na̱na̱ Diose̱ man soj, ne̱ yoꞌo̱ caꞌnéé nimán núj quiꞌya̱j suun núj cheꞌé soj uún ado̱nj. \v 9 Dan me se neꞌen soj se vaa nuvi̱i niga̱nꞌ ꞌyaj suun núj, ga̱a ne̱ riꞌ núj saꞌanj, ne̱ ránj maꞌa̱n núj se chá núj, ne̱ ne caꞌve̱j rá núj caꞌne̱e̱ núj se chá man soj, man tinu̱j, man nocoj. Da̱nj ina̱nj quiꞌyaj núj ga̱a caꞌmii natáj núj se‑na̱na̱ Diose̱ nana̱ sa̱ꞌ rihaan soj ado̱nj. \p \v 10 Queneꞌen maꞌa̱n soj do̱ꞌ, queneꞌen Diose̱ do̱ꞌ, se vaa si̱j nica̱ nimán me núj rihaan soj si̱j amán rá niꞌya̱j man Diose̱, ne̱ dan me se quiꞌyaj núj ina̱nj se me rá Diose̱ quiꞌya̱j núj, ne̱ ne quiꞌya̱j núj cacunꞌ a̱ maꞌ. \v 11 Neꞌen soj se vaa ase vaa ꞌyaj snóꞌo ga̱ taꞌníí snóꞌo roꞌ, da̱nj vaa quiꞌyaj núj ga̱ ꞌo̱ ꞌo̱ nij soj, ne̱ dan me se guun nucua̱j nimán soj, quiꞌyaj núj, ne̱ narqué núj chrej nucua̱j man soj \v 12 se vaa quiꞌya̱j soj se vaa no̱ xcúún soj quiꞌya̱j soj cheꞌé se narii Diose̱ man soj cane̱ soj ga̱ Diose̱ güii gu̱un chij Diose̱ rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ veꞌé ndoꞌo cuma̱n soj ga̱ Diose̱ a. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa nij síí cuchumán rá niꞌya̱j man Jesucristó ma̱n chumanꞌ Tesalónica roꞌ, quiranꞌ nij soꞌ sayuun, quiꞌyaj nij síí ne amán rá niꞌya̱j man Jesucristó ma̱n chiháán nij soꞌ a \p \v 13 Niga̱nj nagoꞌ núj graciá rihaan Diose̱ cheꞌé soj ei. Dan me se ga̱a cuno soj se‑na̱na̱ Diose̱ nana̱ caꞌmii natáj núj rihaan soj, ne̱ ne cata̱j soj se vaa se‑na̱na̱ yuvii̱ u̱u̱n me nana̱ yoꞌ maꞌ. Ya̱ cataj soj se vaa se‑na̱na̱ Diose̱ me nana̱ nataꞌ núj, ne̱ veé ya̱ se‑na̱na̱ Diose̱ me yoꞌ ado̱nj. Ne̱ nuu sa̱ꞌ nimán soj, ꞌyaj nana̱ yoꞌ, cheꞌé se cuchumán rá soj cuno soj nana̱ yoꞌ ei. \v 14 ꞌO̱ se ase vaa quiranꞌ nij síí noco̱ꞌ man Diose̱ síí ma̱n estadó Judea roꞌ, da̱nj quiranꞌ uún soj, cheꞌé se si̱j noco̱ꞌ man Jesucristó me taranꞌ soj, tinu̱j, nocoj. Dan me se quiranꞌ nij síí ma̱n estadó Judea sayuun, quiꞌyaj nij yuvii̱ israelitá síí ma̱n chiháán nij soꞌ, ne̱ quiranꞌ uún soj sayuun, quiꞌyaj nij síí ma̱n chiháán soj ei. \v 15 Ne̱ xa̱ꞌ nij síí israelitá yoꞌ, tza̱j ne̱ nij soꞌ me síí ticaviꞌ man Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ do̱ꞌ, man nij síí nataꞌ se‑na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá do̱ꞌ, ne̱ veé uún nij soꞌ canocoꞌ ndoꞌo man núj, guun rá nij soꞌ go̱ꞌ nij soꞌ man núj uún na̱nj ado̱nj. Nij ndoꞌo ꞌyaj nij soꞌ niꞌya̱j Diose̱, ne̱ ta̱j riꞌyunj nij soꞌ man cunuda̱nj yuvii̱ uún ado̱nj. \v 16 Dan me se me rá núj nata̱ꞌ núj se‑na̱na̱ Diose̱ rihaan soj si̱j yaníj cheꞌé yan quinani̱i̱ soj rihaan sayuun, tza̱j ne̱ aráán ndoꞌo nij síí israelitá yoꞌ chrej rihaan núj, ne̱ guun noco̱o uxrá cacunꞌ quita̱j xráá nij soꞌ nu̱ꞌ cavii nu̱ꞌ caꞌanj, ne̱ cheꞌé dan yoꞌo̱ caꞌmaan rá Diose̱ niꞌya̱j Diose̱ man nij soꞌ, ne̱ yu̱u̱n cheꞌe̱ quiranꞌ nij soꞌ sayuun, quiꞌyaj Diose̱ ei. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa me ndoꞌo rá síí cuꞌna̱j Pabló queneꞌe̱n soꞌ man nij síí cuchumán rá niꞌya̱j man Jesucristó ma̱n chumanꞌ cuꞌna̱j Tesalónica a \p \v 17 Xa̱ꞌ ya̱j me se guun ga̱nꞌ ya̱ núj do̱j rihaan chiháán soj do̱j güii nihánj, tza̱j ne̱ ꞌo̱ nuû rá núj man soj, ne̱ cheꞌé dan me ndoꞌo rá núj queneꞌe̱n yucua̱nꞌ núj man soj, \v 18 ne̱ cheꞌé dan guun rá núj cuchi̱ꞌ núj rihaan soj, ne̱ xa̱ꞌ ꞌu̱nj si̱j cuꞌna̱j Pabló me se guun queꞌe̱e̱ ndoꞌo me raj cuchi̱j rej ma̱n soj, tza̱j ne̱ caráán Satanás chrej rihaan núj cuchi̱ꞌ núj rihaan soj ei. \v 19 Dan me se asa̱ꞌ caꞌnaꞌ uún Jesucristó rihaan chumii̱ nihánj ne̱ gu̱un niha̱ꞌ uxrá rá núj cheꞌé soj, ne̱ nata̱ꞌ núj rihaan Jesucristó se vaa veꞌé canocoꞌ soj man soꞌ quiꞌyaj núj, ne̱ cavi̱i̱ sa̱ꞌ núj rihaan soꞌ cheꞌé soj ei. Taj va̱j yoꞌó yuvii̱ ꞌyaj da̱nj a̱ maꞌ. ꞌO̱ se o̱rúnꞌ ya̱ soj me síí ꞌyaj da̱nj ei. \v 20 ꞌO̱ se soj me síí quiꞌyaj cavii sa̱ꞌ núj, ne̱ soj me síí quiꞌyaj guun niha̱ꞌ rá núj ado̱nj. \c 3 \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa cataj xnaꞌanj síí cuꞌna̱j Timoteo rihaan Pabló se vaa sa̱ꞌ uxrá cuchumán rá nij síí ma̱n chumanꞌ Tesalónica niꞌya̱j nij soꞌ man Jesucristó a \p \v 1 Cheꞌé dan ne caꞌve̱j uxrá rá núj cane̱ ra̱a̱n taranꞌ núj chumanꞌ nihánj a̱ maꞌ. Cheꞌé dan cavii raa̱ núj se vaa vi̱j ranꞌ gue̱e̱ rój me síí quina̱j chumanꞌ Atenas nihánj, \v 2 ne̱ dan me se caꞌnéé núj man tinúꞌ Timoteo cuchi̱ꞌ soꞌ rej ma̱n soj a. Dan me se soꞌ me síí ꞌyaj suun ndoꞌo rihaan Diose̱ ga̱ núj suun nataꞌ se‑na̱na̱ Jesucristó nana̱ sa̱ꞌ, ne̱ me rá núj ra̱cuíj soꞌ man soj, narque̱ soꞌ chrej nucua̱j man soj, ne̱ raan doj canoco̱ꞌ soj man Jesucristó, quiꞌya̱j soꞌ, \v 3 ne̱ a̱ ꞌó tuviꞌ soj se̱ quiriꞌíj tucuáán noco̱ꞌ soj cheꞌé sayuun quiꞌya̱j yuvii̱ man soj, rá núj a̱ maꞌ. ꞌO̱ se neꞌen soj se vaa no̱ xcúún níꞌ quira̱nꞌ níꞌ sayuun rihaan chumii̱ nihánj, \v 4 ne̱ ga̱a cayáán núj ga̱ soj, ne̱ cataj ya̱ núj rihaan soj se vaa xraj, ne̱ quira̱nꞌ níꞌ sayuun, ne̱ neꞌen soj se vaa ya̱ quiranꞌ níꞌ sayuun nihaꞌ. \v 5 Cheꞌé se me uxrá rá ꞌu̱nj que̱neꞌén ꞌu̱nj da̱j quiranꞌ soj, ne̱ cheꞌé dan caꞌnéé ꞌu̱nj man Timoteo cuchi̱ꞌ soꞌ rej ma̱n soj, ne̱ cata̱j xnaꞌanj soꞌ rihanj da̱j ꞌyaj soj noco̱ꞌ soj man Diose̱, raj a. Dan me se quinano̱ rá ꞌu̱nj sese a̱j caxríj síí chre̱e chrej chiꞌi̱i̱ rque soj do̱ꞌ, sese quiriꞌ nu̱ꞌ suun quiꞌyaj suun núj cheꞌé soj do̱ꞌ, raj a. \p \v 6 Dan me se canica̱j uún Timoteo namán soꞌ rihaan núj, ne̱ cataj xnaꞌanj soꞌ se vaa veꞌé uxrá amán rá soj niꞌya̱j soj man Jesucristó, ne̱ ꞌe̱e̱ rá soj tinúú soj, taj soꞌ, ne̱ niga̱nj veꞌé nuû rá soj man núj, taj soꞌ, ne̱ ase vaa me rá núj queneꞌe̱n núj man soj roꞌ, da̱nj vaa rá soj me rá soj queneꞌe̱n soj man núj, taj soꞌ, ne̱ guun niha̱ꞌ ndoꞌo rá núj ga̱a cuno núj se‑na̱na̱ soꞌ ado̱nj. \v 7 Dan me se quiranꞌ ndoꞌo núj sayuun ga̱a rque̱ ga̱a quiꞌyaj suun núj yan cuchuma̱n rá soj ni̱ꞌyaj soj Diose̱, tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me guun niha̱ꞌ uxrá rá núj cheꞌé rej nataꞌ Timoteo cheꞌé soj rihaan núj, tinu̱j, nocoj. \v 8 Dan me se cheꞌé se raan nocoꞌ soj man síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ, cheꞌé dan vaa cheꞌé ga̱a̱ niha̱ꞌ rá núj quiꞌya̱j suun núj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. \v 9 Dan me se guun niha̱ꞌ uxrá rá núj rihaan Diose̱ cheꞌé soj, ne̱ cheꞌé dan no̱ xcúún núj nago̱ꞌ ndoꞌo núj graciá rihaan Diose̱ cheꞌé soj, \v 10 ne̱ nuvi̱i niga̱nꞌ cachi̱nj niꞌya̱j núj rihaan Diose̱ se vaa caꞌve̱j Diose̱ queneꞌe̱n núj man soj, ne̱ sese ataa nari̱ꞌ soj nu̱ꞌ tucuáán noco̱ꞌ níꞌ, ne̱ me rá núj narque̱ núj doj chrej sa̱ꞌ man soj, ne̱ sa̱ꞌ doj canoco̱ꞌ soj Diose̱ na̱nj ado̱nj. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa cunu̱u ꞌe̱e̱ rá níꞌ man cunuda̱nj yuvii̱ a \p \v 11 Me rá núj ra̱cuíj maꞌa̱n Rej níꞌ Diose̱ ra̱cuíj Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ ra̱cuíj man núj cuchi̱ꞌ núj rihaan soj, \v 12 ne̱ ase vaa ꞌe̱e̱ rá núj man soj roꞌ, da̱nj ga̱a̱ cunu̱u ꞌe̱e̱ ndoꞌo rá soj ni̱ꞌyaj soj tinúú soj do̱ꞌ, cunuda̱nj yuvii̱ do̱ꞌ, quiꞌya̱j síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ, rá núj a. \v 13 Nda̱a síj, ga̱a ne̱ yoꞌo̱ cunu̱u sa̱ꞌ nimán soj rihaan Rej níꞌ Diose̱ ga̱a güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rihaan chumii̱ nihánj ga̱a cunuda̱nj nij se‑mo̱zó soꞌ síí gue̱e̱, ne̱ a̱ ꞌó cacunꞌ se̱ tumé soj vaa ga̱a̱ man ado̱nj. \c 4 \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj da̱j quiꞌya̱j níꞌ, ne̱ veꞌé cuma̱n níꞌ ga̱ nij tinúú níꞌ a \p \v 1 Ya̱j me se cheꞌé se si̱j a̱j nocoꞌ man síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ me nu̱ꞌ níꞌ roꞌ, cheꞌé dan cuano̱ nihánj me cata̱j xnaꞌanj núj rihaan soj se vaa doj a̱ canoco̱ꞌ soj nu̱ꞌ tucuáán noco̱ꞌ soj tucuáán cuchruj núj rihaan soj ga̱a cataj núj da̱j quiꞌya̱j soj ga̱a mán soj rihaan chumii̱ nihánj ga̱a ne̱ ga̱a̱ niha̱ꞌ rá Diose̱ ni̱ꞌyaj Diose̱ man soj, tinu̱j, nocoj. \v 2 ꞌO̱ se a̱j neꞌen soj se vaa vaa do̱j nana̱ cataj xnaꞌanj núj rihaan soj cheꞌé Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ na̱nj á. \v 3 ꞌO̱ se nihánj me se vaa me rá Diose̱ quiꞌya̱j soj, ne̱ dan me se me rá Diose̱ gu̱un soj síí sa̱ꞌ rihaan soꞌ, ne̱ naꞌvej rá Diose̱ coto̱j nij snóꞌo ga̱ náá guun chana̱ maꞌ. \v 4 Ma̱a̱n se veꞌé quiꞌya̱j ꞌo̱ ꞌo̱ snóꞌo, nano̱ꞌ soꞌ o̱rúnꞌ chana̱ xca̱j soꞌ, ne̱ veꞌé quiꞌya̱j snóꞌo rihaan Diose̱, ne̱ veꞌé quiꞌya̱j soꞌ rihaan chana̱ uún a. \v 5 Dan me se se̱ guun canoco̱ꞌ soj tucuáán noco̱ꞌ nij yuvii̱ ne neꞌen man Diose̱ maꞌ. Ma̱a̱n cheꞌé se veꞌé vaa chana̱ rihaan nij soꞌ, ne̱ uun rá nij soꞌ xca̱j nij soꞌ man chana̱, tza̱j ne̱ ne acaj nij soꞌ cuentá da̱j quiꞌya̱j nij soꞌ ta̱j yaꞌanj nij soꞌ man chana̱ maꞌ. \v 6 Sese cuno̱ soj nana̱ nihánj, ne̱ se̱ guun soj síí tihaꞌ yuꞌunj man tinúú níꞌ cheꞌé chana̱ maꞌ. ꞌO̱ se a̱j cataj ya̱ núj rihaan soj se vaa quiꞌya̱j síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ sayuun man yuvii̱ tihaꞌ yuꞌunj man tinúú na̱nj ado̱nj. \v 7 Nuveé cheꞌe̱ se me rá Diose̱ quiꞌya̱j níꞌ cacunꞌ me canacúún Diose̱ man níꞌ maꞌ. Canacúún Diose̱ man níꞌ, tza̱j ne̱ cheꞌé rej cunu̱u sa̱ꞌ nimán níꞌ rihaan Diose̱ me canacúún Diose̱ man níꞌ ado̱nj. \v 8 Cheꞌé dan xca̱j soj cuentá se vaa síí riꞌíj yaníj man nana̱ nihánj roꞌ, nuveé se‑na̱na̱ yuvii̱ me riꞌi̱j yaníj soꞌ maꞌ. Se‑na̱na̱ Diose̱ síí rqué Nimán cu̱nuû nimán níꞌ me nana̱ riꞌi̱j soꞌ na̱nj ado̱nj. \p \v 9 Dan me se taj cheꞌé cachro̱n ꞌu̱nj nana̱ rihaan yanj cartá nihánj cata̱j xnaꞌanj ꞌu̱nj rihaan soj se vaa no̱ xcúún soj ga̱a̱ ꞌe̱e̱ rá soj man tinúú soj maꞌ. ꞌO̱ se maꞌa̱n Diose̱ me síí tucuꞌyón man soj se vaa quiꞌya̱j soj da̱nj ado̱nj. \v 10 ꞌO̱ se da̱nj ina̱nj ꞌyaj ya̱ soj nuu ꞌe̱e̱ rá soj man nu̱ꞌ nij tinúú níꞌ síí ma̱n estadó Macedonia, tza̱j ne̱ ina̱nj me rá núj narque̱ núj chrej man soj se vaa doj a̱ cunu̱u ꞌe̱e̱ rá soj man tinúú níꞌ, tinu̱j, nocoj. \v 11 Ne̱ gu̱un rá soj ga̱a̱ dínj cuma̱n soj, ne̱ se̱ tiguíj soj man soj rihaan se‑su̱u̱n tinúú soj maꞌ. Ma̱a̱n se nda̱a se‑su̱u̱n ꞌo̱ ꞌo̱ soj quiꞌya̱j suun soj á. Da̱nj ina̱nj vaa chrej narqué núj rihaan soj asi̱j rque̱ á. \v 12 Sese da̱nj quiꞌya̱j soj, ne̱ nij síí ne amán rá niꞌya̱j man Jesucristó roꞌ, cata̱j nij soꞌ se vaa veꞌé ꞌyaj soj ei. Ne̱ se̱ cachiin a̱ doj rasu̱u̱n man soj maꞌ. ꞌO̱ se maꞌa̱n soj nano̱ꞌ rej cavi̱i̱ rasu̱u̱n achiin man soj ado̱nj. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj da̱j quira̱nꞌ níꞌ asa̱ꞌ quisíj güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó rihaan chumii̱ nihánj a \p \v 13 Me rá núj queneꞌe̱n soj da̱j quira̱nꞌ nij tinúú níꞌ nij síí noco̱ꞌ man Jesucristó nij síí caviꞌ, tinu̱j, nocoj. Ne̱ se̱ quinanó rá soj cheꞌé tinúú níꞌ síí caviꞌ maꞌ. Dan me se nij síí ne amán rá niꞌya̱j man Diose̱ roꞌ, nanó ndoꞌo rá nij soꞌ cheꞌé tuviꞌ nij soꞌ síí caviꞌ cheꞌé se taj se qui̱ꞌyáꞌ cavi̱i̱ sa̱ꞌ tuviꞌ nij soꞌ, rá nij soꞌ a. \v 14 Tza̱j ne̱ cuchumán ya̱ rá níꞌ se vaa caviꞌ Jesucristó, ne̱ cunuu iꞌna̱ꞌ uún soꞌ, quiꞌyaj Diose̱, ne̱ cheꞌé dan neꞌen níꞌ se vaa xa̱ꞌ nij tinúú níꞌ síí caviꞌ, tza̱j ne̱ cheꞌé se caviꞌ Jesucristó cheꞌé nij soꞌ roꞌ, cheꞌé dan cunu̱u iꞌna̱ꞌ uún nij soꞌ, ne̱ caꞌna̱ꞌ uún nij soꞌ ga̱ soꞌ, quiꞌya̱j Diose̱ ado̱nj. \p \v 15 Nihánj me nana̱ cataj xnaꞌanj maꞌa̱n síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rihaan núj, ne̱ dan me se asa̱ꞌ quisíj güii caꞌna̱ꞌ uún síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ níꞌ si̱j ga̱a̱ iꞌna̱ꞌ rihaan chumii̱ nihánj roꞌ, se̱ quitáá ya̱a̱n níꞌ rihaan nij síí caviꞌ maꞌ. \v 16 ꞌO̱ se cagua̱j maꞌa̱n síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ ga̱a cavi̱i̱ soꞌ rej xta̱ꞌ nani̱j soꞌ rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ cagua̱j nij se‑mo̱zó Diose̱ nij síí uun chij doj, ne̱ caꞌya̱nj se‑mo̱zó Diose̱ xrúún Diose̱ chruun aꞌyánj, ga̱a ne̱ nij tinúú níꞌ nij síí canocoꞌ man Jesucristó nij síí caviꞌ me se asino nij soꞌ cunu̱u iꞌna̱ꞌ a. \v 17 Ne̱ sese ga̱a̱ iꞌna̱ꞌ níꞌ ca̱yáán níꞌ rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ naca̱j nij se‑mo̱zó Diose̱ man níꞌ, ne̱ cavi̱i̱ níꞌ rej xta̱ꞌ raa̱ ngaa ga̱ nij síí cunuu iꞌna̱ꞌ uún, ne̱ nari̱ꞌ tuviꞌ níꞌ ga̱ síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rej xta̱ꞌ, ga̱a ne̱ ca̱yáán níꞌ ga̱ síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ nu̱ꞌ cavii nu̱ꞌ caꞌanj na̱nj ado̱nj. \v 18 Nihánj me nana̱ cata̱j xnaꞌanj soj rihaan tinúú soj, ne̱ nari̱ꞌ nucuaj nimán ꞌo̱ ꞌo̱ soj, quiꞌya̱j nana̱ nihánj ei. \c 5 \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa xca̱j níꞌ cuentá da̱j quiꞌya̱j níꞌ nda̱a se quisi̱j güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó a \p \v 1 Taj cheꞌé cachro̱n núj nana̱ rihaan yanj cartá nihánj cata̱j xnaꞌanj núj rihaan soj me güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó, man tinu̱j, man nocoj. \v 2 ꞌO̱ se a̱j neꞌen ya̱ soj se vaa ase vaa ne neꞌen níꞌ me güii catu̱u̱ síí itu̱u̱ quiꞌya̱j itu̱u̱ soꞌ roꞌ, da̱nj vaa ne neꞌen níꞌ me güii caꞌna̱ꞌ uún síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rihaan chumii̱ nihánj a̱ maꞌ. \v 3 Dan me se vaa güii cata̱j yuvii̱: “Ya̱j me se dínj vaa rihaan chumii̱, ne̱ taj cheꞌé cuchuꞌvi̱ꞌ níꞌ maꞌ”, cata̱j nij yuvii̱ a. ꞌO̱ se güii yoꞌ me taj niꞌyón ase vaa ranꞌ chana̱ cuchru̱j neꞌej roꞌ, da̱nj ga̱a̱ quira̱nꞌ ndoꞌo nij yuvii̱ sayuun, ne̱ se̱ quinanii nij soꞌ maꞌ. ꞌO̱ se yu̱u̱n cheꞌe̱ cutuna̱ nij soꞌ na̱nj ado̱nj. \p \v 4 Xa̱ꞌ soj, tza̱j ne̱ nuveé si̱j chéé rej rmi̱ꞌ ne acaj cuentá me soj, man tinu̱j, man nocoj. ꞌO̱ se güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó me se taj cheꞌé cuchuꞌvi̱ꞌ soj nda̱a vaa chuꞌviꞌ nij síí neꞌen man síí itu̱u̱ maꞌ. \v 5 Ino̱ vaa soj rihaan nij síí ne amán rá niꞌya̱j man Jesucristó ei. Dan me se xa̱ꞌ soj, tza̱j ne̱ si̱j chéé ranga̱ꞌ ma̱n naán güii me soj, ne̱ si̱j acaj sa̱ꞌ cuentá me soj uún, ne̱ nuveé si̱j chéé rej rmi̱ꞌ do̱ꞌ, rej nii̱ do̱ꞌ, me soj maꞌ. ꞌO̱ se si̱j chéé rej ranga̱ꞌ me soj ei. \v 6 Cheꞌé dan se̱ guun gu̱un níꞌ síí otoj nda̱ꞌ rá se vaa ꞌyaj taꞌa̱j nii maꞌ. ꞌO̱ se vaa cheꞌé ni̱ꞌyaj ranga̱ꞌ rlij rihaan níꞌ ei. Se̱ canocoꞌ níꞌ tucuáán noco̱ꞌ yoꞌó nij yuvii̱ mei. Tana̱nj yoꞌo̱ ga̱a̱ yuꞌve̱ níꞌ, ne̱ se̱ gaa xno̱ níꞌ mei. \v 7 Dan me se nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj roꞌ, síí va̱j rej rmi̱ꞌ me nij soꞌ, ne̱ taj se ꞌyáꞌ xca̱j nij soꞌ cuentá maꞌ. Cheꞌé dan ase vaa ꞌo̱ síí otoj nu̱ꞌ do̱ꞌ, ase vaa síí xno̱ do̱ꞌ, vaa nij soꞌ, ne̱ ne neꞌen nij soꞌ da̱j ꞌyaj nij soꞌ a̱ maꞌ. \v 8 Xa̱ꞌ níꞌ, tza̱j ne̱ si̱j va̱j rej ranga̱ꞌ me níꞌ, ne̱ acaj níꞌ cuentá da̱j quiꞌya̱j níꞌ na̱nj á. Dan me se yoꞌo̱ ga̱a̱ nucua̱j rá níꞌ man síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ, ne̱ ga̱a̱ ꞌe̱e̱ rá níꞌ man tinúú níꞌ, ne̱ ase vaa aráán rihaan nimán tanuu ꞌyaj agaꞌ no̱ rucua̱a̱ tanuu roꞌ, da̱nj ga̱a̱ ca̱ráán rihaan nimán níꞌ a. Ne̱ gu̱un ya̱ rá níꞌ se vaa ya̱ cavi̱i̱ sa̱ꞌ níꞌ, ne̱ ase vaa avii sa̱ꞌ tanuu ꞌyaj agaꞌ nu̱u̱ raa̱ tanuu roꞌ, da̱nj ga̱a̱ cavi̱i̱ sa̱ꞌ níꞌ cheꞌé se guun ya̱ rá níꞌ se vaa cavi̱i̱ sa̱ꞌ níꞌ a. \p \v 9 Nuveé cheꞌe̱ se me rá Diose̱ caxri̱i̱ yuva̱a̱ Diose̱ man níꞌ me cataj Diose̱ se vaa canoco̱ꞌ níꞌ man soꞌ maꞌ. ꞌO̱ se cataj Diose̱ da̱nj cheꞌé se me rá Diose̱ quinani̱i̱ níꞌ rihaan sayuun ne̱ cavi̱i̱ sa̱ꞌ níꞌ cheꞌé Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ ado̱nj. \v 10 Ne̱ Jesucristó me síí caviꞌ cheꞌé níꞌ, ne̱ cheꞌé dan caꞌve̱e se cavi̱ꞌ níꞌ, caꞌve̱e se ga̱a̱ iꞌna̱ꞌ níꞌ, tza̱j ne̱ ca̱yáán rcuaꞌa̱a̱n cunuda̱nj níꞌ ga̱ soꞌ ado̱nj. \v 11 Cheꞌé dan ase vaa ꞌyaj soj cuano̱ roꞌ, da̱nj ina̱nj quiꞌya̱j soj, raj a. Dan me se nago̱ꞌ soj nana̱ sa̱ꞌ man tinúú soj, nari̱ꞌ nucuaj nimán tinúú soj, ne̱ ra̱cuíj soj man tinúú soj yan sa̱ꞌ doj canoco̱ꞌ nij tinu̱j nij soj man Diose̱ á. \s1 Nana̱ nihánj taj xnaꞌanj se vaa nagoꞌ Pabló chrej man nu̱ꞌ nij síí noco̱ꞌ Diose̱ a \p \v 12 Cuano̱ nihánj me cata̱j xnaꞌanj núj rihaan soj se vaa cara̱a̱ cochro̱j soj rihaan nij síí uun chij rihaan soj, tinu̱j, nocoj. Dan me se nij soꞌ roꞌ, me síí nica̱j yuꞌunj man soj rihaan síí ꞌni̱j raꞌa man níꞌ, ne̱ narqué nij soꞌ chrej sa̱ꞌ man soj, \v 13 ne̱ ꞌyaj suun ndoꞌo nij soꞌ cheꞌé soj, ne̱ cheꞌé dan ga̱a̱ ꞌe̱e̱ rá soj man nij soꞌ, ne̱ cara̱a̱ cochro̱j soj rihaan nij soꞌ á. Ne̱ veꞌé cuma̱n soj ga̱ tinúú soj á. \v 14 Ne̱ cuano̱ nihánj me cata̱j xnaꞌanj núj rihaan soj se vaa nago̱ꞌ soj chrej nucua̱j man nij síí rmi̱i̱ se vaa quiꞌya̱j suun nij soꞌ, tinu̱j, nocoj. Sese vaa ꞌo̱ síí chuꞌviꞌ nimán, ne̱ caꞌmi̱i̱ soj nana̱ sa̱ꞌ rihaan soꞌ, ne̱ nari̱ꞌ nucuaj nimán soꞌ, quiꞌya̱j soj á. Ra̱cuíj soj man nij yuvii̱ ninaj, ne̱ ga̱a̱ ina̱j nimán soj ni̱ꞌyaj soj man cunuda̱nj yuvii̱ á. Se̱ guun caꞌma̱an raꞌya̱nj rá soj maꞌ. \v 15 Tu̱mé soj man soj se̱ guun quiꞌya̱j chiꞌi̱i̱ yoꞌo̱ tuviꞌ soj man síí ꞌyaj chiꞌi̱i̱ man soj maꞌ. Ma̱a̱n se ina̱nj suun sa̱ꞌ quiꞌya̱j suun soj cheꞌé tuviꞌ soj do̱ꞌ, cheꞌé cunuda̱nj yuvii̱ do̱ꞌ á. \p \v 16 Niga̱nj ga̱a̱ niha̱ꞌ rá soj, \v 17 ne̱ se̱ caꞌneꞌ rá soj ga̱ suun achíín niꞌya̱j rihaan Diose̱ mei. \v 18 Ne̱ caꞌve̱e se me maꞌa̱n sayuun quira̱nꞌ soj, tza̱j ne̱ yoꞌo̱ nago̱ꞌ soj graciá rihaan Diose̱ á. Da̱nj me rá Diose̱ quiꞌya̱j soj cheꞌé se si̱j noco̱ꞌ man Jesucristó me soj ado̱nj. \p \v 19 Se̱ guun ca̱ráán soj chrej rihaan Nimán Diose̱ tu̱cuꞌyón Nimán Diose̱ nana̱ sa̱ꞌ man soj maꞌ. \v 20 Se̱ quiriꞌíj yaníj soj man nana̱ cata̱j xnaꞌanj naca̱ Nimán Diose̱ rihaan soj maꞌ. \v 21 Tza̱j ne̱ xca̱j soj cuentá da̱j vaa ꞌo̱ ꞌo̱ nana̱ cuno̱ soj, ga̱a ne̱ queneꞌe̱n soj sese ya̱ nana̱ caꞌmii Nimán Diose̱ me yoꞌ, ne̱ sa̱ꞌ cu̱nuû rá soj nu̱ꞌ nana̱ sa̱ꞌ yoꞌ á. \v 22 Ne̱ a̱ ꞌó se nij se̱ caꞌvej rá soj quiꞌya̱j soj maꞌ. \v 23 Diose̱ roꞌ, me síí naquiꞌyaj xe̱j nimán níꞌ, ne̱ me rá núj cunu̱u sa̱ꞌ ina̱nj nimán soj rihaan soꞌ, quiꞌya̱j maꞌa̱n soꞌ, ne̱ me rá núj tu̱mé Diose̱ man maꞌa̱n soj nda̱a se quisi̱j güii caꞌna̱ꞌ uún Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ dan me se me rá núj tu̱mé Diose̱ man nimán soj do̱ꞌ, man nee̱ man soj do̱ꞌ, ne̱ a̱ ꞌó cacunꞌ se̱ tumé soj a̱ mei. \v 24 Dan me se Diose̱ me síí nacúún man soj canoco̱ꞌ soj man soꞌ, ne̱ vaa cheꞌé ga̱a̱ nucua̱j rá soj man soꞌ se vaa tu̱mé soꞌ man soj ado̱nj. \p \v 25 Ne̱ cachi̱nj niꞌya̱j soj rihaan Diose̱ cheꞌé núj, tinu̱j, nocoj. \p \v 26 Asa̱ꞌ nariꞌ tuviꞌ soj ga̱ tinúú níꞌ síí noco̱ꞌ man Diose̱, ne̱ veꞌé caꞌmi̱i̱ soj ga̱ nij soꞌ, ne̱ go̱ꞌ soj ꞌo̱ xto man nij soꞌ rihaan Diose̱ ei. \v 27 Ma̱a̱n cheꞌé se sííꞌni̱j raꞌa man níꞌ rqué suun manj, cheꞌé dan me no̱ xcúnj cata̱j xnaꞌanj ꞌu̱nj rihaan soj se vaa naya̱a̱ soj yanj cartá nihánj rihaan cunuda̱nj nij tinúú níꞌ síí noco̱ꞌ man Diose̱ ei. \v 28 Ne̱ me rá núj quiꞌya̱j ndoꞌo Jesucristó si̱j ꞌni̱j raꞌa man níꞌ se lu̱j cheꞌé soj ado̱nj.